Instrument - przyjaciel mózgu” str.4
Jak zacząć grę na gitarze? str.6
Wskazówki dla początkujących gitarzystów str.10
Top 9 gitarzystów młodego pokolenia str.20
MAŁY GITARZYSTA ZO STAŃ Z NAMI G I TAR Z YSTĄ! Data w yd an i a: s t yc ze ń - mar zec 2 0 1 1
Wskazówki dla początkujących gitarzystów Jaką gitarę kupić? Klasyczną czy elektryczną? STRONA 8
Graj jak Jack White
Jak upodobnić brzmienie do gry wspaniałego gitarzysty? STRONA 15
Historia gitary klasycznej
Czyli jak się zaczeło całe zamieszanie z gitarą? STRONA 177
2
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
Gra na gitar ze to jedno z najciek awsz ych i najbardziej roz wijając ych zajęć. Ucząć się now ych chw ytów pobudzamy obie półk ule mózgowe. To znacz y, że dobr ze się bawiąc kształtujemy swoją koordynację i koncentrację.
ARTYKUŁY 4
10
Nauka gry na instrumentach (w tym na gitarze) wpływa niezwykle pozytywnie na aktywność i zmiany w naszym mózgu.
Jeżeli zastanawiasz się nad tym, co zrobić, aby poprawić poziom techniczny swojej gry, to koniecznie przeczytaj ten artykuł.
6
14
Instrument - przyjaciel T wojego mózgu
Porady dla początkujących
Kto wie, może za k ilk a lat zostaniesz sławnym gitar z ystą? W drogę do tego celu w ybier z s ię z nami. W pr z yjemny i zabawmy sposób nauc z ymy nasz ych młodych cz ytelników grać na gitar ze i poszer z ymy hor yzont y muz yczne. W drogę!
Jak zacząć grę na gitarze?
Gitara to cudowny instrument, którego popularność niezmiennie rośnie wśród młodzieży. Nauczyć się gry na gitarze może każdy.I wcale Nie musimy zaczynać od kupna drogiej gitary..
8
Różnice między gitarami klasyczną i elektryczną
Jako młody gitarzysta pewnie marzysz aby być jednym ze słynnych gitarzystów rockowych występujących na scenach całego świata. Marzysz aby trzymac gitarę elektryczną i grać wspaniałe piosenki. Co odróżnia gitarę elektryczną od akustycznej?
W i k to r U ł a ń s k i .
Naucz yciel gr y na gita r ze. O d 14 l at p racuje z mł odzieżą w p r ywatnych szk o ł a ch muz yc znych . Sp ecjaluzuje się w na uce gr y n a gitar ze e le k tr ycznej. Gra równ ież n a in strume nt a ch pe r k ysy j nych .
Wydawc a “Mł od y gi t ar z ys ta”, Wik tor U ł a ńsk i , Wa r szawa 2 0 1 4
Współpraca malygitar z ysta@gmail.com Reklama malygitar z ystarek lama@ gmail.com
Jack White
Analizując grę Jacka White’a na gitarze, natknąłem się na pewne techniki, które są pomocne przy odtwarzaniu jego piosenek Niektóre dzwięki stają się o wiele łatwiejsze do zrozumienia.
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
17
Historia gitary klasycznej
Wśród przedmiotów wykopanych w Babilonii najważniejsze okazały się drewniane tabliczki z lat 1900 - 1800 p.n.e. Były na nich postacie grające na instrumentach muzycznych w ogólnych zarysach przypominających gitarę.
20
TOP 9 - Gitarzyści młodego pokolenia
Prezentacja wartych obserwacji i naśladowania współczesnych mistrzów.
3
4
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
Instrument - przyjaciel TWOJEGO mózgu Nauk a gr y na i nst r um e nta ch (w t y m na gi t a r ze ) wpł y wa ni e z w yk l e p oz y t ywn ie n a a kt y w ność i z m i a ny w nasz y m m ózgu.
Chociaż już samo bierne słuchanie muzyki wpływa pozytywnie na naszą wyobraźnię, tworzenie muzyki instrumentalnej daje o wiele więcej korzyści dla mózgu . Nauka gry na instrumencie muzycznym pobudza mózg na nowe sposoby . Oprócz tego, że intyicyjnie potrafimy rozpoznać różne wzorce dzwięku i rytmu , nabywamy nowe
umiejętności odpowiadające za koordynację ruchów (np. palców) w celu uzyskiwania porządanych efektów. Te nowe umiejętności pozostawiają trwałe zmiany w mózgu , a niektóre struktury mózgu są większe niż osób nie grających na żadnym instrumencie. Rodzi to intrygujące pytanie: Czy mózgi muzyków zmieniają się wraz z edukacją muzyczną, czy też niektórzy rodzą się z talentem muzycznym który objawia się z różnicy w strukturze mózgu od samego urodzenia? Odpowiedź przyszła , gdy naukowcy postanowili nauczyć wybranych muzyków grania podstawowych dzwięków muzycznych na instrumentach na których nigdy nie grali. W ciągu zaledwie trzech tygodni, ich mózgi wykazały zwiększoną aktywność w regionach przetwarzania słuchu. To sugeruje, że różnice w mózgu w wysoce wykwalifikowanych muzyków są wynikiem szkolenia a nie genetyki . Nie ulega wątpliwości, pewne
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
cechy genetyczne zwiększenia umiejętność uczenia się muzyki , ale wydaje się, większość muzyków nabywa umiętności, nie rodzi się z nimi. Największe efekty nauki gry na instrumencie można uzyksać ucząć się w młodym wieku. W jednym z eksperymentów Badaniami objęto 78 dzieci z trzech przedszkoli w Kalifornii, w tym jednej szkoły , do której chodzą głównie dzieci z biednych rodzinn śródmiejskich . Dzieci podzielono na cztery grupy. Jedna grupa odbyła zajęcia indywidualne , 12 do 15 minutowe lekcje fortepianu dwa razy w tygodniu . Inna grupa odbywała 30 minut lekcji śpiewu pięć dni w tygodniu , a trzecia grupa spędzała czas na nauce gry na
Po sześciu miesiącach, dzieci które otrzymywały lekcję z gry na fortepianie i gitarze poprawiły swoje wyniki od 34 do 50 procent w testach mierzących rozumowanie przestrzennologiczne.
gitarze. Czwarta grupa służyła jako kontrolna i nie otrzymała żadnych specjalnych instrukcji. Wszyscy uczniowie mieli odbyć testy przed eksperymentem oraz po jego zakończeniu. Testy polegały na zbadaniu umiejętności logicznego rozumowania. Po sześciu miesiącach , dzieci , które otrzymywały lekcję z gry na fortepianie i gitarze poprawiły swoje wyniki od 34 do 50 procent w testach mierzących rozumowanie przestrzenno- logiczne. W innych testach , nie stwierdzono różnic w wynikach . Ponadto poprawa trwała przez kilka dni , co wskazuje na trwałą zmianę w umiejętnośiach przestrzenno - logicznych. Pozostałe trzy
grupy uzyskały tylko niewielką poprawę we wszystkich zadaniach. Inne badania również wskazują na silny związek między tworzeniem muzyki na instrumencie i poprawy orientacji przestrzennej u małych dzieci . Ponadto liczne badania wykazały , że trening muzyczny poprawia pamięć werbalną . Naukowcy w jednym badaniu poddali testowi pamięci 90 chłopców w wieku od 6 do 15 lat. Połowa należała do szkoły z zajęciami muzycznymi , podczas gdy druga połowa nie miała wykształcenie muzycznego. Muzycznie przeszkoleni uczniowie mieli lepszą pamięć werbalną. Ponadto korzyści płynące z nauki muzycznej były długotrwałe .
N a j wi ę k s ze e fe k t y n a u k i gr y n a i nst ru m e n ci e m oż n a u z ys k a ć u c z ąc si ę w m ł o d y m w i e k u.
5
J ak zaczą ć ? Gitara to cudowny instrument, którego popular ność niezmiennie rośnie wśród młodzież y. Naucz yć się gr y na gitar ze może k ażdy. I wcale N ie musimy zacz ynać od k upna drogiej gitar y.
Na j pier w tr ze b a k up i ć i n s tru m e nt. Ty l k o ja k i ? O s o bi śc i e u ważam, że uc z yć si ę m oż n a z a rów n o n a gi ta r ze k l a syc z ne j, ak us t yc zne j, j a k i n a e l e k tr ycz n e j. Pamiętaj my j e d na k , że to n i e gi ta ra je s t n a jwa ż n i e jsz a. Zast an ów s ię, j ak ą m u z y k ę
grać l u b c hc iał byś być un i -
lubisz naj bardziej, j ak ą
wer s al ny m gitar z ys tą -
b ędzies z c hc iał grać. J eś l i
naj l epiej k u pić gitarę
jesteś mił o ś nik iem po ezj i
ak u s t yc zną. N aj ł at w ie j z a c z ą ć
śpiewanej, pio s enk i tu r ys t yc -
o d tak iej gitar y.
zn ej, h arcer s k iej – k u p s o bie git arę k l as yc zną (s tr u ny nylo n owe) l u b ak u s t yc zną (st runy m etal owe). J eś l i jesteś p as j o natem ro c k a, met alu l u b bl u es a – cel u j w git arę el ek tr yc zną.
Pam ietaj my j ednak , że to n i e gitara j es t naj ważniejs z a l e c z nas ze c hęc i i c ier pl iwoś ć. N ie m u s imy zac z y nać o d k up n a dro giej gitar y. Dl a pr z yk ła d u ws paniał y gitar z ys ta J a c k White do dziś gra na t a n i c h
Jeśli jeszc ze nie w ies z j ak i
gitarac h k tó re m ożna k up i ć
gat un ek m u z y k i c hc iał nby m
w s u per m ar k etac h.
1 . Gi t ara
2. Akcesoria
3. Znajdź nauczyciela, ćwicz!
Najważniejsze, żeby Twoja gitara spełniała pewne wymogi:
Co jeszcze będzie Ci potrzebne?
Warto poszukać kursu lub zajęć w szkole muzycznej z doświadczeniem i indywidualnym podejściem. To bardzo ważne zwłaszcza na początku. Zanim przystąpisz do ćwiczeń, trochę uwag na temat nastawienia psychicznego do gry.
- nie zwracaj wielkiej uwagi na wygląd gitary (bardzo droga nie musi być dobra) - wielkość gitary oraz szerokość gryfu musi pasować do Twojej postury i wielkości Twojej dłoni (są gitary różnej wielkości); - gitara musi być wygodna – „gryf musi leżeć Ci pod ręką”, (nie spiesz się – sprawdź więcej gitar – będziesz miał lepsze rozeznanie co do poręczności gryfu); - instrument musi dobrze się stroić – sprzedawca gitary powinien ci pomóc. Najlepiej udać się na zakupy z osobą, która potrafi grać i stroić gitarę! Trzeba sprawdzić, czy stroi ona na całej długości gryfu, czy się bardzo szybko nie rozstraja:
- pokrowiec na gitarę (futerał jest lepszy, ale znacznie droższy); - komplet zapasowych strun; - piórka (kostki) do gry (najlepiej średniej grubości i twardości); - stroik/kamerton (chyba, że masz klawisze, do których będziesz mógł stroić pierwszą strunę); - pasek do gitary (na początku będziesz ćwiczył na siedząco, gra na stojąco jest trudniejsza); Zapewniam – dobry gitarzysta heavymetalowy zagra klasycznie akordy, bluesowe schematy, a nawet trudne jazzowe pasaże! Nigdy nie próbuj grać ćwiczeń zbyt trudnych lub za szybko: Ważne, abyś grał pewnie i czysto, szybkość przyjdzie z czasem. Gitarzysta grający szybko, ale niedokładnie – nigdy nic nie nagra w studio.
Pamiętaj, że początki zawsze bywają trudne – mogą Cię boleć opuszki palców, może Ci sztywnieć dłoń – to oczywiście minie z czasem, ale: Lepiej ćwiczyć krócej, ale bardzo systematycznie, niż cały niemal dzień – ale raz w tygodniu (podczas gry ręka musi być rozluźniona). Na czas ćwiczeń zapomnij, że Twój ukochany zespół gra wszystko ostrymi riffami. Często spotykany błąd uczących się – chcą grać tylko kawałki ulubionej kapeli.
8
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
R ó ż nicE mi ę dzy gitar A M I
k l asyczną i e l e ktryczną
Jako m ł od y gi t a r z ys ta pe w n i e m a r z ysz a by być je d ny m ze sł y n nyc h gi t a r z ystów ro ck ow ych w ystępuj ą c yc h na sce n a ch ca ł e g o świata. M a r z ysz a by tr z y m a c gi ta rę elek tr yc zną i gra ć ws p a n i a ł e pi o sen k i. Co od różni a gi t a rę e l e k tr ycz n ą od a k u s t ycz n e j?
Git ara k lasyc zna ma od mienną konst r ukc ję i gra się na niej inną tec hnik ą. Z p ewności ą naślad owanie jej za p om oc ą git ar y elektr yc znej nie ma sensu. M a s z p r zec ież inne st r uny, inny rod zaj d rewna, a p r zez to zup ełnie inn ą b ar wę i sp osób w ybr z m iewania. Jed nak b o g a c t wo mater iału k lasycz nego z p ewnośc ią moż n a w ykor z yst ać.
Początk ując ym gitar z ystom zalecany jest zak up gitar y ak ust ycznej. Jak poczujemy się pewniej możemy zaczać grę na gitar ze elektr ycznej. Pamiętaj, że gitara elektr yczna jest trudniejsza w obsłudze i w ymaga dodatkow ych acesor iów.
B ra k m oż l i wo ś c i n a śl ad owan i a gi ta r y k l a syc z n e j p owo d u je, że m oże my n a ws tępi e od r z u ci ć ws z ystk i e fo rm a l n o - s t y l is t yc z n e k a n o ny i s p ró bowa ć gra ć tę m u z y k ę p o s wo j emu. M ożn a u ż y wać th u mbpi ck a lub n awe t k o s tk i z a mi a st k c i u k a. W te d y kci u k i em i pa lce m ws k az uj ą c y m tr z ym a s z p ió r k o, a pozo sta ły mi gra s z t ak j ak gi ta r z ysta k l a s ycz ny. Te n spo só b j e st w y k o r z ys t y wa ny
często p r zez git ar z ystów j a z zow yc h. Poz wala na ba rdzo p łynne p r zejśc ie o d pa r t ii solow yc h d o tech n i k i ar p eggio c z y i n n ego sp osob u grania a ko rdów.
Na sile i elast yc znoś c i z ysk a również Twoja l e wa ręk a, p onieważ b ęd zi e zm uszona d o w ykonywania op alcowań ni e s p ot yk anyc h na git ar ze elekt r yc znej.
N i ektó re et iud y k lasycz n e, które op ar te są n a a r peggio, można gra ć samą kost k ą. N i esa m owic ie roz wija to prec y z ję kost kowania i pł y n n ość p r zec hod ze n i a po międ z y st r unam i.
Tak więc z p ewnośc ią war to p oświęc ić c za s na rep er t uar k lasyc zny. Wzb ogac i on ni e t ylko t woją w yob raźn i ę m uz yc zną i słuc h, ale t akże tec hnikę gr y n a inst r umenc ie.
Porady d l a p oczątk u jących Je żeli zas t an aw ia sz się na d t y m, co zro bić, a by po praw ić pozio m te chn i czny s woj ej gr y, to k o niec z nie pr zec z y ta j ten a r t y k uł.
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
Je s t to s wo i s te va d e m e cu m gi tarz ys t y o be jm u ją ce p o ra d y d o t ycz ą c ye gr y n a gi ta r ze, któ re p o m o g ą Ci s ta ć si ę ( je s zcze ) l e p s z y m gi ta r z ys tą . To, co w nic h znaj dzies z, p o s t a ra j s ię w prowadzić w ż yc ie o d z a ra z . Wś ró d t yc h cennyc h ws k azówe k znaj du j ą s ię tak że po dpow i e d z i u dziel o ne pr zez k il k u ś w iatowe j s ł aw y ins tr u m ental is tów. N i e t ra ć zatem c zas u i pr z ys tąp do l e k t ur y. Po s taraj s ię w prowadzić w ż yc i e o d zaraz. Wś ró d t yc h cennyc h ws k azówek znaj du j ą s ię tak że po dpow iedzi u dziel o ne pr ze z k il k u ś w iatowej s ł aw y ins tr um e n tal is tów. N ie trać zatem c z a s u i pr z ys tąp do l ek tu r y. Wś ró d t yc h cennyc h ws k azówek znaj duj ą s i ę tak że po dpow iedzi u dziel o n e pr zez k il k u ś w iatowej s ł aw y ins tr u m ental is tów. N ie trać z ate m c zas u i pr z ys tąp do l ek tu r y. To, co w nic h znaj dzies z, po s ta ra j s ię w prowadzić w ż yc ie o d z a ra z . Wś ró d t yc h cennyc h ws k azówe k znaj du j ą s ię tak że po dpow i e d z i u dziel o ne pr zez k il k u ś w iatowe j s ł aw y ins tr u m ental is tów. N i e t ra ć zatem c zas u i pr z ys tąp do l e k t ur y.
11
12
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
1. S taranni e dobi e rz kostk ę . Pomimo ż e j e st to ty l ko ni e wi e l ki kawał e k p l astik u, to j e dnak od ni e go bardzo wi e l e za l e ż y.
2. S p raw sobi e m e tronom .
3. G raj m u zyk ę , któ rą lu bisz . Ć w ic zenie nie pow in n o
Powtar z a my to k ażdemu gi ta r z yś c i e po sto k ro ć: m e tronom to n ar zędzie ni eod zowne. Jeśli n ie do k ońc a wi e s z , jak i zro bić z n i e go u ż y te k , to cz yt aj na s ze pi s mo.
k o j ar z yć s ię z pr z y k r ym o bow iązk iem . Dl ate g o s k u p s ię na u t wo rach i tec hnik ac h, k tó re p o pro s tu Ci s ię po do b a j ą .
4. G raj z e ks p r e sją . T o ni e wz ma c ni acz ro bi z a na s c a łą ro bo tę. Tr ze ba nauc z yć się m oc no ude r zać st runy i w ydoby wać z n ich na jwi ę ce j, jak t ylko się d a.
5. N ajwa ż ni e jsz e to roz u mi e ć Sp ró bu j pr zeanal izować eleme nt y s k ł adowe k ażdej rozpracow y wanej k o mpoz yc j i, tak ie j ak : sk ale, s tró j, s o l ów k ę, br zmienie i r y tm .
6 . S tw ó rz własny bank ć wicz e ń K ied y natk nies z s ię na c ie k awe o pracowanie u t wo r u w po s tac i nu t / tabów / ć w ic zeń - w y tnij j e i zac howaj.
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
7. Ćwicz słu ch J e dynym spos obe m na słuch jest p ra c a nad ni m. Włącz tele wi zor i weź do ręk i gi t a rę. G d y usłysz ysz ci ek awą me lodię z f ilmu rek la my, od razu pró b uj j ą powtór z yć.
8. G raj so ló wki , my ś l ąc o akordach . J eś l i czujes z, że o granic za Cię wiedz a na tem at s k al, to sp ró bu j bu dować s wo j e so lów k i w o parc iu o sch emat y ak o rdów.
1 0. N i e osz u k u j si ę . Bądź ze sobą szczery, BO możesz się doskonalić TYLKO wtedy, gdy jesteś świadomy swoich słabych stron.
12. C z ę ś ci e j znaczy l e p i e j. W ię ks ze e fe kt y da co d z i e nne ć w iczen ie p o pół god z i ny n iż c z te rogodzi nna sesja raz w t ygodni u.
9 . Po p rz e czk ę stawiaj sobi e wysoko . Agre e d bu t expec t repair s h e nay s ir s il ent per s o n . Direc tio n c an o ne. H i s s he aravo id. pex treme l y edu c atio n yet.
1 1 . N i e bąd ź zbyt ambitny. J eś l i s taw ias z pier ws ze k ro k i j ak o gitar z ys ta prowadzą c y, zapo m nij o bardziej zaawans owanyc h tec hnik ac h, j ak na pr z y k ł ad s weeping.
13
uwielbiam gdy moja gitara jest rozstrojona
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
J ack W hit e
14
An a li zu j ąc grę J ac k a Wh i te’a n a gi t ar ze, nat k n ął e m si ę n a p e w n e te c h n i k i , k tó re są p o m o c n e p r z y o d t war zan i u j e g o p i o se n e k N i ektó re d z w i ę k i st aj ą si ę o w i e l e ł at w i e j sze do z roz u m i e n i a.
I M PR OWIZAC JA: Ja ck sporo im p rowizu j e. Pod c zas koncer tów ten sa m ut wór nigd y n i e br zmi d ok ład nie ta k sa mo. N iektóre z n a jba rdziej złożonyc h u t wo rów nie nad ają się do szczegółowej, sk ró co n ej analiz y, p onieważ są o n e p r zeznac zone do gr y c z ysto im p rowi zowa nej. Jac k ma tenden cj e d o t wor zenia p io sen ek tak ic h jak “D eat h Letter “ i “ Lit t le Bird “
głównie na p od st aw i e tec hnik im p rowizowa nyc h niż p er fekc ji. Jac k Wh i te gra roc k a insp irowane g o b luesem, a jego najważniejszą cec hą je s t uc zc iwość i konsek we n c ja , nie d ok ład ność muz yc z n a . MINIMALIZM: D ob rą zasad ą p r z y o dtwar zaniu p iosenek Wh i te St r ip es i Jac k a White’a jest zac howanie mini malizm u. Oznac za to, że należ y generalnie gra ć
16
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
i nt ui c y j n ie i n ic w i ęcej n a dz w yc z aj n e go l u b zbęd n e g o. Ws zel k i e r i f f y, k tóre m o g ą być o dt wa rza ne z a p o m o c ą o t wa r t ych ta bu l at u r, m o gą n i e br zm i e ć t ak j ak byśmy te g o c h c i e l i. Pr z y k ła dowo gra j ąc u t wo r y n p. zespo łu M e tal l ica z t ab u l atu r osi ą gn ie my p oż ą da n e d z wi ę k i j e ś l i z agra my j e w yst arc z aj ąco do k ła dn i e. N i e z aws ze m oże to si ę ud a ć z p i o s e n k a mi Ja ck a Wh i te’a. To s amo o dn o si si ę d o s i ł y ak o rdów w wi ęk s zo ś c i p r z y pa dków . J a c k z az w ycz aj n i e gra peł nyc h ak o rd ów , gdy n i e s ą o n e k o n i ecz n e. U tr z y m u j e j e d yn i e f ra gm e nt y ak o rd ów, z bl i żo n e d o g ł ówn e g o mo t y w u ut wo ru. M a te ż swo i st y spo s ó b t r z y m a pi ątego a k o rd u.
“Uwielbiam, gdy moja gitara jest rozstrojona”, powiedział kiedyś w wywiadzie.
S TR OJENIE: Ja ck White w ykor z ystu je stand ard owe t r z y bl u esowe st roje : st anda rd st rojenia, ot war t a D i Open G ( “ hiszp ańsk i “ ) , ch o ć c zęsto st roi swoją gi ta rę d o E i A . Uż y wa k i l k a i nnyc h st rojeń p r z y tra n spoz yc ji na ut wor y fo r tepianowe , ale są o t wa r te na im p rowizac ję. Jeśl i n ie znasz t yc h p ojęć o dsy łam d o inst r ukc ji stro jenia git ar y. Prob lem ze strojeniem git ar y n a st y l Jac k a White’a j est ta k i, że z właszc za n a wcześniejsz yc h n a gra niac h, git ar y c zęsto są po prost u nied ost ro jo n e. To jest p rob lem , bo czę sto nie ud a nam si ę z bl iż yć d o p ewnyc h to n a cj i. “Uwielb iam , gd y mo j a git ara jest rozst ro j o n a” , p owied ział k ied yś
w w y wiad zie. Jego gi t a ra jest rozst rojona lek ko p ó ł tonu w górę lub w dó ł ( lub gd zieś p omięd z y ). Jeśli c hcesz grać raze m z nagraniem , najłat w i e j je s t nast roić git arę b ard z i e j w górę lub w d ół i w yc z u ć b r zm ienie. WYPO SAŻENIE: Ważne jest, aby p am i ę t a ć , że k ażd y elem ent w yp osażenia w d ane j inst alac ji ma wp ły w n a ost atec zny d ź więk . Sp r zę t Jac k a White’a nie mu s i b r zm ieć p od ob nie w i n n e j konfigurac ji. Jac k gra n a git arac h: 1964 JB Hu t to M ontgomer y Air line s, 1960 Har m ony H73, 1 9 5 0 K ay Arc htop, 1915 G i b s o n L-1, Falcon Cut away (“R it a”).
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
Historia gitary
klasycznej
Wś ród pr ze d m i otów w yk o pa nych w Ba b i l o n i i na jważn ie j sze ok a za ł y si ę d re w n i a n e ta bl i cz k i z l at 1 90 0 - 1 800 p. n. e. B ył y n a n i ch p o s ta ci e gra ją ce n a instr ument a c h m uz yc znych w o g ó l nych z a r ys a ch pr z y pomina j ą c yc h gi t a rę.
Uważa s ię że his to r ia gi t a r y rozpo c zęł a s ię w c zas a c h s taroż y tnyc h na B l is k im Ws c ho dzie. Arc heo l o d z y znal eźl i tam ins tr u m ent y, k tó re s tał y s ię pu nk tem o r ientac y j ny m na biał e j m apie po c zątk ów gita r y. Pro to pl as ta gitar y z c z a s ów r z y m s k ic h (30 p. n. e - 4 0 0 n. e) by ł zro bio ny c ał k ow i c i e z drew na. Pł y ta w ier zc h nia, do t yc hc zas z s u rowe j s k ó r y zo s tał a zas tąpio n a drew nianą, na k tó rej znaj dował o s ię pięć gr up o t wo rów rezo nans ow yc h . Tak i u k ł ad f u nk c j o nowa ł d o X V I w iek u.
Wsp ółcze s n a git a ra k l a syc z na zo s ta ł a za pro jek towan a w H isz pa nii, w X I X w iek u pr zez Anto n i o d e To r resa ( u r. w 1 8 17 r.).
Z po c zątk iem w iek u X V I po j aw ia s ię co raz w ięce j dowo dów bezpo ś redni c h w po s tac i ins tr u m entów is tniej ąc yc h do dzis iaj. S zes nas tow iec zne gita r y to v ihu el a z c zas ów Lui s a M il ana, gitara R izzio z Fra n c j i i g u itar ra battente z Wło c h .
17
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
Kształt gitary klasycznej został zaczerpnięty z dziewiętnastowiecznych, hiszpańskich instrumentów Antonia Torresa. Ws p ó łc ze s na gi t ara k lasyc z n a zos tała za pro jektowan a w H i s zpani i , w XI X wiek u p r zez Antoni o de To r resa (ur. w 1 817 r.) . Z a projektował o n i n st r ume nt o d uż ym pudle re zona ns ow y m oraz w yn alazł b elk owani e w kszt ałcie wa c h la r za , co kor z yst n ie wp ł ynę ło na s i łę i jako ść b r zm i eni a. J e go działaln o ść był a pr ze łome m w dziedzin ie k o n str u owani a git ar. To r res w yp ra cowa ł najbardziej t yp ow y m ode l, któ r y z sukce s e m powi e lały po ko len ia lutni k ów. Wzór te n st ał się dla wi elu gi ta r z ys tów i k o mpoz yto rów pods tawą po szuk iwań d o j r załe go i ns trument u k o n ce r towe go. G i t a ra k las yc z na ma p udło re zona ns owe w yko n an e z b raz y li js k i e go lub in dyjs k i ego pa li s a ndru i cedrową lu b ma honi ową sz yjkę, z he b anow y m gr yfem z 19 -ma p ro ga m i . Br ze gi o t acza drewni a n a i ns tr ukta cja, a wo k ó ł o t wor u re zona nsowego zn ajd u je s i ę roze ta . Po cząt kowo gi t a r y k las yc z ne p o siadały je l i towe s tr u ny w io lin owe i
jedwab ne. W l atac h 4o s tr u ny wio lin owe ł at wo s ię zr y wał y i mo gły zo s tać u s zk o dzo n e p r zez w il g o ć, zo s tał y zast ąp ione pr zez ny l o nowe. M ają o n e zaws ze tak ą s am ą jak o ść i m o g ą być s il nie n aciąga ne dl a u z ys k ania cz ysteg o dź w ięk u i ł adnej b ar w y. Średn io w y k o nanie j ednej git ar y w y m ag a o k . 1 20 go dzin intens y w nej prac y. n ajp ier w w yc ina s ię i fo r m u j e sz yjkę. N as tępnie pł y ta rezo n ans owa j es t pr z y m o cowan a do k o ńc a s z y j k i, a b o k i dopas ow y wane do s zc zelin . Ty ł pr z yc zepia s ię do b o k ów i s z y j k i za po m o c ą list w y w zm ac niaj ącej. N a ko ń cu d o pas ow u j e s ię in k rust ac j ą na br zeg u pu dł a, gr yf o ra z s tr u nnik . K iedy git ara j es t s u c ha, do daj e s ię mech an izm k o ł k ow y i s tr u ny. Teraz m ożna j u ż s prawdzić b r zmien ie. Ost at n ią c z y nno ś c ią j es t p owlek anie ins tr u m entu p o lit urą l u b m al owanie n at r yskowe. Twó rc y
zm ieniaj ą dro bne el em e nt y k o ns tr u k c y j ne po s zc ze g ó l nyc h eg zem pl ar z y, dzi ę k i c zem u u w ydatniaj ą o d rę b n e cec hy i k ażda gitara b r z m i inac zej. O bar w ie dź w i ę k u, j eg o s il e i dł u g o ś c i de c yd uj ą w ł aś c iwo ś c i drew na, z k tó reg o zro bio na j es t p łyt a rezo nans owa, j ej k o nst r ukc j a, a tak że k ażdy el eme nt pu dł a i s z y j k i. Wydo byc i e i po ł ąc zenie w ł aś c iwoś c i ak u s t yc znyc h w y m ag a do ś w iadc zenia i j es t dec ydu j ące w s ztu ce w yko ny wania gitar k l as yc z nyc h .
19
20
Mały gitarzysta | styczeń – marzec 2014
TO P
9 G itarzy ś ci młod e go p oko l e nia
Jack White
John Mayer
Matthew Bellamy
The White Stripes, The Raconteurs , The
John Mayer Trio
Muse
John Frusciante
Jonny Greenwood
Sufjan Stevens
Red Hot Chili Peppers
Radiohead
Sufjan Steven
Dan Auerbach
Samuel Beam
Ryan Adams
The Black Keys
Iron & Wine
Ryan Adams
Dead Weather