Langs de verdwenen Zwinhavens van Brugge

Langs de verdwenen Zwinhavens

In de middeleeuwen was Brugge een welvarende handelsstad, met een van de grootste havens van Europa. Via de Zwingeul was de stad verbonden met de zee. Langs die geul was er een netwerk van voorhavens: een uniek systeem waardoor goederen, mensen en gedachten Vlaanderen binnenkwamen en verlieten. Door verzanding van de Zwin werd Brugge slechter bereikbaar en raakten de havens buiten gebruik. Nu zijn ze vrijwel helemaal verdwenen, althans boven de grond… Herontdek Brugge en de Zwinhavens per fiets.

TEKST PAUL VAN BODENGRAVEN FOTO'S TOERISME VLAANDEREN

In 2021 komen de Zwinhavens opnieuw tot leven. Op basis van het innovatief archeologisch onderzoek van de Universiteit Gent zijn de voormalige havens gereconstrueerd en virtueel tot leven gewekt. Ontdek de verhalen van de havens tijdens een 60 km lange etstocht langs de Zwin. Onderweg staan vier virtual reality (VR) kijkers, waarmee je het verhaal van de internationale handelsmetropool die Brugge was, kunt beleven.

van Brugge

Vroeger

Indertijd liepen internationale handelsschepen via de Noordzee de Zwingeul binnen. Via Sluis voeren ze langs Muide (Sint Anna ter Muiden), Hoeke en Monnikerede tot in Damme. Daar werden de goederen overgeladen en tot in Brugge gebracht met kleinere schepen. Een bron van bedrijvigheid en economische welvaart die Brugge tot dé middeleeuwse handelsstad aan de Noordzee bracht. Het was de basis voor gouden tijden voor Brugge en heel Vlaanderen.

Onderzoek

Al bijna 150 jaar wordt er onderzoek gedaan naar de verbinding van Brugge met de zee. Recént innovatief archeologisch onderzoek van de Universiteit Gent heeft de verdwenen Zwinhavens voor het eerst minutieus in kaart weten te brengen. Nieuw is de combinatie van traditionele technieken met innovatieve non-invasieve methodes. Geen grote opgravingen dus en het fraaie landschap van de Zwinstreek blijft daardoor intact, maar geeft zo wel zijn ondergrondse geheimen prijs.

De fietsroute

De 60 km lange route laat je dit prachtige etsgebied tussen Knokke-Heist, Sluis, Damme en Brugge ontdekken. Omdat het een rondrit is, kun je feitelijk overal op de route beginnen, maar de meest voor de hand liggende start- en eindpunten liggen

in Brugge-centrum, Sluis, Damme en aan de monding van de Zwin, vlakbij de kust. Je passeert meerdere voormalige havens, waar op vier verschillende plekken outdoor VR-kijkers (corona-proof) je terugbrengen naar tijden van weleer. Wie door een VRkijker verkent, komt terecht in de bruisende middeleeuwse havenstadjes. Je staat er middenin en je kunt 360° om je heen kijken. En wie ook iets in het echt wil zien: op de (gratis) routekaart staat een QR-code. Als je die scant, krijg je onderweg via je smartphone meldingen op plekken waar je archeologische vondsten kunt bekijken.

VR-kijkers langs de route helpen je het verleden opnieuw te beleven.

Verdwalen onderweg is moeilijk.

PRAKTISCHE INFORMATIE

• Afstand: 60 km, of kies voor een korte rondrit van 44 km of 31 km. • Start- en eindpunt: Zwin Natuur Park, Sluis, Damme of Brugge. • Markering: de route is volledig bewegwijzerd. • Kaart: er is een gratis (viertalige) routekaart beschikbaar. Die kun je downloaden via www.brugseommeland.be/nl/fietsroute-verdwenenzwinhavens. Een papieren exemplaar haal je op bij het Zwin Natuur Park, of de toeristenbureaus in de streek. De kaart biedt praktische informatie, de locatie van de VR-kijkers en tips voor onderweg. • Met een gids: je kunt de route op eigen houtje fietsen, maar er zijn wekelijks ook begeleide fietstochten met een gids die van alles kan vertellen over het rijke Brugse verleden. Voor data en boekingen kijk je op de website.