advalvas_jrgng60_20

Nr 20

26 juni 2013 Mayke de Cock helpt de buurt vooruit

Alarm: de Bier met bankiers: kinderpsychiatrie terrassen op de is in gevaar Zuidas

‘Goede wetenschappers hebben een hoger doel’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

DE EERSTE KAMER Theoloog Ruard Ganzevoort controleert de politiek pag 16

HET CENTRUM VOOR STUDIE EN LOOPBAAN VAN DE VU WENST ALLE STUDENTEN EN MEDEWERKERS EEN ZORGELOZE ZOMER! Beste student, mocht je echter niet zonder zorgen zijn, dan kun je de hele zomer bij het Centrum voor Studie en Loopbaan aankloppen met studiegerelateerde vragen of voor advies en begeleiding.

De (intake)spreekuren van de studentendecanen, studentenpsychologen en studieloopbaanadviseurs gaan gewoon door.

Je kunt instromen in de wekelijkse studieversnellingsgroep of de online zelfmanagement cursus. Ook kun je bij SCHIB terecht voor al je vragen over studeren met een beperking.

En vanaf eind augustus begint ons overige cursusaanbod weer.

Met onder meer de cursussen Mindfulness, Faalangst, Speedlearning, Presenteren, Wetenschappelijk Schrijven, Loopbaanvaardigheden en Allround Engels.

Houd deze sites in de gaten voor actuele informatie: WWW.VU.NL/CSL WWW.VU.NL/CURSUSSEN WWW.VU.NL/FUNCTIEBEPERKING

Tot ziens!

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel ge誰nteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

INHOUD

jaargang 60 — nr 20

Mayke de Cock betaalt haar 6 huur met buurthulp De Jong en Doreleijers: prominente psychiaters over hun vertrek

10

Ruard Ganzevoort: hoogleraar en volksvertegenwoordiger

16

Terrassentest: de Zuidas

20

VU NU Donderdag 20 juni 2013, 20.49 » Honoursstudenten van VU en UvA vieren hun afstuderen in de Oude Lutherse Kerk Foto Robert Bahou

En verder Online

4

Opinie: internetprivacy

8

Column: Harmen Verbruggen

9

Onderzoeksnieuws

14

Brieven

23

Opinie: internationalisering

24

Column: Roos

25

Campus: financiën

26

OR

28

Cultuur: theater en restaurant

30

Sleutelgat

31

Griff

32

Coverfoto Peter Gerritsen

ZOMERSTOP Het volgende nummer verschijnt op 26 augustus 2013

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier) Peter Valckx, Veerle Vrindts Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 20 — 26 juni 2013

3

Laatste nieuws Dagelijks vers nieuws op advalvas.vu.nl › Universiteiten morren over accreditatie › Amsterdam University College gaat nu ook trage tweedejaars wegsturen

› Anoniem verzet tegen bètafusie organiseert openbare vergadering › Onderhandelingen onderwijsakkoord opgeschort › VU minst duurzaam? No way! › Middag van de VU-historie › Hoogleraar: ‘Maan is fruitvliegje’ › VU en UvA mogen plan kennisinstituut verder uitwerken › Verontruste VU’ers willen kritische voorzitter › VU-hoofdgebouw krijgt rolstoelvriendelijke draaid…, sorry, ‘tourniquets’ › Waar is dat ijsje? Hier is dat ijsje! › Annetje Ottow nieuw lid raad van toezicht VUVUmc › CPB: Armoedzaaier heeft geen last van hogere studieschuld › Minister mag falende onderwijsbestuurders harder aanpakken › Boek studentenbeweging gepresenteerd › Zelfs bèta’s steeds vaker werkloos › Lesbische relatie kost studente diploma › Essaywedstrijd over religie

4

Wouter Bos nieuwe baas VUmc

W

outer Bos is benoemd tot nieuwe bestuursvoorzitter van VUmc. Hij volgt Fred Plukker op, die de functie ad interim vervulde nadat Elmer Mulder augustus vorig jaar opstapte. Bos is oud-minister, oud-vicepremier, oud-partijleider van de PvdA, VU-alumnus en sinds 2010

KPMG-adviseur voor de gezondheidszorg en de publieke sector.

Hij treedt op 19 augustus aan.

Bos staat een pittige klus te wachten. Allereerst natuurlijk intern.

Het verscherpte toezicht door de Inspectie, vanwege een conflict op de longafdeling, is dit voorjaar gelukkig opgeheven, maar de effecten ijlen nog na. Veel strategisch talent zal hij ook nodig

hebben voor de nieuwe plannen voor een alliantie tussen VUmc en AMC. “Nu wil ik met alle collega’s van VUmc weer de weg omhoog inslaan. VUmc staat wetenschappelijk aan de top en herbergt een enorme hoeveelheid talent”, zegt Bos. (MS)

Lees het hele bericht op: www.advalvas. vu.nl>nieuws>21 juni.

University College gaat ook tweedejaars wegsturen Het Amsterdam University College is een van de vier onderwijsinstellingen die vanaf september experimenteren met een bindend studieadvies (bsa) in het tweede jaar.

O

nderwijsinstellingen mogen nu ook na het eerste jaar studenten wegsturen als zij niet genoeg studiepunten halen.

De minister heeft ruim veertig opleidingen toestemming gegeven voor dit experiment, schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer. De gedachte erachter is dat studenten die het bsa in het eerste jaar overleven, de teugels

daarna te vaak laten vieren. Het minimum aantal punten dat studenten moeten halen verschilt per instelling De andere instellingen die meedoen aan het zesjarige experiment zijn de Gerrit Rietveld Academie, de Universiteit Leiden en de TU Delft. Huidige eerstejaars hoeven zich geen zorgen te maken: het experiment geldt pas voor studenten die in september aan hun opleiding beginnen. De instellingen mogen zelf weten

hoe ze het bsa in het tweede jaar invullen. Het minimum aantal punten dat studenten moeten halen verschilt, net als het aantal betrokken opleidingen. Bij de meeste deelnemende studies moeten de tweedejaars ten minste 45 van de zestig studiepunten behalen, maar het University College eist dat tweedejaars al hun vakken halen. (HOP)

Meer hierover op: www.advalvas.vu.nl. nieuws>24 juni. nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

Koen Suyk

› Wouter Bos, de nieuwe baas van VUmc

online

VU en UvA mogen plan kennisinstituut verder uitwerken

E

en aantal prestigieuze Amerikaanse universiteiten wil graag een technologisch kennisinstituut oprichten in Amsterdam.

De gemeente heeft vandaag bekendgemaakt welke vijf consortia hun plannen verder mogen uitwerken. De hoofdstad schreef begin april een competitie uit voor een nieuw kennisinstituut dat zich moet richten op de problemen

van leven in een grote stad.

Wethouder Carolien Gehrels van economische zaken denkt dat het zal zorgen voor economische groei en werkgelegenheid. Er is zo’n vijftig miljoen euro beschikbaar voor het plan. Dertien consortia deden een voorstel en daarvan zijn er nu dus vijf die verder mogen.

VU en UvA willen samen met de Hogeschool van Amsterdam en de Ameri-

kaanse Columbia University Amsterdam city technology oprichten. Dit instituut gaat onderzoek doen naar stedelijke technologie en onderwijs geven aan jaarlijks tweehonderd excellente studenten.

Eind 2013 neemt de gemeenteraad een definitief besluit over het nieuwe instituut.

(HOP)

Meer hierover op: www.advalvas. vu.nl>nieuws>19 juni.

Groener bij de buren twitter.com/advalvas_vu facebook.com/advalvas issuu.com/advalvas

Anoniem verzet

icoon Austin Condiff/thenounproject

De VU scoort een magere 14% op de betrokkenheid van staf en studenten bij duurzaamheid. Het VU-management scoort zelfs maar 0%. Aan Wageningen University scoren de staf en studenten 100% en het management 93%.

D

e VU komt van alle Nederlandse universiteiten het slechtst uit de bus in een duurzaamheidstest van studentenplatform Morgen. De studenten onderzochten de duurzaamheid van universiteiten en hogescholen op allerlei terreinen: management, energieverbruik, nieuwbouw, CO2-uitstoot, betrokkenheid staf en studenten.

Het best scoort Wageningen University. De VU bungelt bij de universiteiten onderaan, maar het kan altijd nog erger: acht hogescholen presteren slechter dan de VU.

Voor meer gegevens zie: www.sustainabul.nl. Binnenkort op advalvas.vu.nl doet Peter Breedveld verslag van zijn onderzoek naar hoe duurzaam de VU nu daadwerkelijk is.

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

(Re)tweets Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

@muziekvannu 24-6_#Concerttip 26/6, 17:00 uur: Het VU-Orkest speelt Dohnányi en Prokofjev, gratis op het Zuidplein http://ow.ly/mdi8F @VUorkest Kom kijken bij het openluchtoptreden van een van de beste studentenorkesten van Nederland. Op het Zuidplein vlakbij de VU spelen ze Ruralia Hungarica van de Hongaarse componist Ernő Dohnányi (1877-1960) en de vijfde symfonie in Bes van de Russische componist Sergej Prokofjev (1891-1953). @HenkvGerven 22-6_Dubbel gevoel bij schikking OM met #VUMC en #Eyeworks De verantwoordelijken blijven buiten schot.

Mondelinge vragen http://www.nrc.nl/ nieuws/2013/06/21/smartengeld-voorpatienten-tv-opnames-vumc-duizendeuro/?utm_campaign=rss&utm_ source=syndication …

Vanwege privacyschending met televisiecamera’s op de eerste hulp van het VUmc gaat het ziekenhuis nu een schikking betalen van 30.000 euro. Televisieproducent Eyeworks moet 20.000 euro betalen.

Hoe gaat dat verder met het anonieme verzet tegen de bètafusie? Lees het op advalvas.vu.nl>nieuws

@timmiebolink 23-6_Laatste vak jaar 2 toch gehaald, dus echt vakantie! #Bedrijfskunde #VU.

Nog geen vrij?

@sanne_93 22-6_Potverdorie VU, hoe moeilijk kunnen jullie het maken om je in te schrijven voor een minor?

Weet je niet waar je de wilskracht vandaan moet halen om dat laatste tentamen te leren?

Advalvas helpt: advalvas. vu.nl>tips&trucs>vergroot je wilskracht

Echt vrij De Vrije Universiteit moet weer echt vrij worden, vinden prominente filosofen. Zie advalvas. vu.nl>opinie>filosofen

Facebook Volg Advalvas ook op Facebook, blijf ook in de zomer op de hoogte van het laatste nieuws over de VU.

@MauriceEssers 22-6_”Ik ga in elk geval niet zelf opereren.” VU-alumnus Wouter Bos heeft goed nagedacht over zijn nieuwe functie als bestuursvoorzitter VUmc. @VUamsterdam 24-6_Aantal suïcides sterk gestegen: VU adviseert maatregelen voor suïcidepreventie: http://ow.ly/mjVLS In tijden van economische crisis plegen meer mensen zelfmoord. In 2012 is het aantal in Nederland gestegen met 6 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De afgelopen vijf jaar steeg het zelfs met dertig procent. Een van de maatregelen die de VU adviseert: werkloosheidsbestrijding.

5

student Mayke de Cock ‘ Ik doe dit niet voor een plek in de hemel’

‘Dit was de kans om te werken met mensen over wie ik alleen maar in de krant las’ 6

nr 2 — 12 september 2012

ADVALVAS

in actie

Student culturele antropologie Mayke de Cock (22) doet maatschappelijk werk voor het Vooruit Project.

In ruil voor een woning én een goed gevoel.

DOOR PETER BREEDVELD FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

band heb opgebouwd. Ik eet dan ook met ze mee.”

J

Toe maar, nog een gratis maaltijd, ook! “Ja, maar de meeste studenten besteden uiteindelijk meer dan die tien uur aan het werk. Zelf blijf ik bijvoorbeeld de hele avond bij dat gezin. Dan spelen we een spelletje, kijken een film, of drinken thee op het balkon.”

Je bent al vier jaar betrokken bij Vooruit, waarbij je gratis woont in ruil voor het verrichten van maatschappelijk werk in een aandachtswijk, in jouw geval Osdorp de Punt. Dat is niet écht altruïstisch. “Nee, en ik woon ook nog leuker dan de meeste studenten die ik ken, in een gezellige buurt waar ik heel veel mensen ken. Als ik naar de buurtwinkel loop, word ik begroet door vijf kinderen en drie moeders. Ik doe dit niet alleen maar om anderen te helpen.”

En jullie werk verhelpt die problemen? “Denk ik wel. Ik hoor dat de kinderen met wie wij activiteiten organiseren, nu met elkaar spelen, vrouwen komen hun huis uit en ontmoeten elkaar bij onze taalcursussen.”

e bent vierdejaars bachelorstudent. Je neemt lekker je tijd voor je studie. “Dat komt door mijn maatschappelijke betrokkenheid! Ik ben bezig met mijn bachelorthese, maar die heeft vertraging opgelopen vanwege een leuke stage die ik vorig jaar liep als assistent-projectleider bij de VoorleesExpress.”

Hoeveel uur moet je werken voor die woning? “Tien uur, drie keer een activiteit van twee uur, bezoek van een contactgezin, en voorbereidings- en vergadertijd. Ik werk een paar uur meer omdat ik activiteitencoördinator ben.

Die activiteiten variëren van huiswerkbegeleiding tot sport en spel en taallessen.

Eens in de week ga ik naar mijn contactgezin waarmee ik inmiddels een hechte

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

Wat is het doel precies? “Integratie.

Het gaat om een Marokkaans gezin. Vier kinderen in een heel klein huis, taalachterstand, verschillende bevolkingsgroepen in de buurt die langs elkaar heen leven, de sociale cohesie ontbreekt.”

Wat spreekt je zo aan? “Het multiculturele ervan. Ik kom zelf uit een heel blanke wijk in Nijmegen, en dit was de kans om te werken met groepen mensen over wie ik alleen maar in de krant las. Een manier om een mening te vormen op basis van mijn eigen ervaringen.”

Is je visie op de multiculturele samenleving veranderd sinds je dit doet?

“Ik zie nu wel beter welke problemen die met zich meebrengt. Ik bedoel, niemand werkt in zo’n gezellige wijk, maar er zijn problemen door bijvoorbeeld de taalachterstand van mensen.”

Vooruit Project Vooruit is een integratie-initiatief van de VU en Karel Waagenaar, oprichter W&S Transition- en Interimmanagement.

In het voorjaar van 2007 is het project begonnen met zestien VU-studenten.

Inmiddels is het project uitgebreid naar zes wijken en wonen zestig studenten van de twee universiteiten in sloop- en renovatiepanden.

Meer informatie op vooruitproject.nl.

Ben je dan cynischer geworden?

“Realistischer. Ik heb niks met de negatieve toon die het debat over de multiculturele samenleving vaak heeft. Deze mensen willen heel graag het beste voor hun kinderen, en hebben daar ook de mogelijkheden voor, maar het gaat nou eenmaal niet van de ene op de andere dag.”

Is er eigenlijk ook aandacht voor de autochtone bewoners van zo’n wijk? “Steeds meer. We organiseren bijvoorbeeld bijeenkomsten waarbij allochtone kinderen koken voor autochtone ouderen. Zo leren die twee groepen die eigenlijk niks met elkaar hebben, elkaar beter kennen.”

Waarom doe je dit eigenlijk? Ben je een wereldverbeteraar? Ben je gelovig? “Nee, ik heb niet het gevoel dat ik de wereld verbeter, en ik doe het ook niet voor een plekje in de hemel.

Het voelt gewoon goed om mensen te kunnen helpen. Om zoveel vertrouwen van een gezin te genieten, dat ze je betrekken bij hun problemen. Om een moeder te helpen met het invullen van een formulier, zodat haar kind wèl bij een voetbalclub kan. Om een gepest kind te helpen door met de school te gaan praten. Dat geeft veel voldoening.”

Voel je je dan moreel superieur? “Haha! Nee, helemaal niet. Dat heeft er niks mee te maken.”

Maar de meeste mensen piekeren er niet over om een aandachtswijk in te gaan om mensen te helpen.

“Die halen hun voldoening weer ergens anders uit.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Prism & privacy

opinie

Wij vragen om spionnen Stiekem vinden we het fijn om bespioneerd te worden. ‘Er is nooit verzet geweest tegen deze vergroting van onze zichtbaarheid.’

DOOR MARC SCHUILENBURG BEELD BAS VAN DER SCHOT

O

nlangs werd bekend dat we door de Amerikaanse veiligheidsdienst worden bespioneerd. Met het programma Prism houden de Amerikanen het internet- en telefoonverkeer van burgers in de gaten.

Dat gebeurt grootschalig en ongericht, dus zonder dat er sprake is van een misdrijf of van een verdachte. Ook de Nederlandse AIVD schijnt gebruik te maken van programma’s waarmee ze speuren in ons mail- en chatverkeer. De klokkenluider Edward Snowden, oud-CIA-medewerker, is inmiddels van de aardbodem verdwenen. De reacties op zijn onthullingen kwamen snel los. Burgerorganisaties beschuldigen de Amerikanen ervan onze privacy te verkwanselen en roepen Obama op het programma te staken. Buitenlandse en binnenlandse politici vragen opheldering aan hun regeringen. Internetfora als Geenstijl spreken over een revival van het absolutisme. Het valt niet mee om serieus te blijven als je deze verontwaardigde berichten leest. Voor wie het nieuws de afgelopen jaren een beetje heeft gevolgd, kunnen de controleactiviteiten nauwelijks als een verrassing zijn gekomen. Sterker nog, de laatste drie decennia hebben we vergelijkbare veiligheidsmaatregelen van onze eigen regering stilzwijgend geaccepteerd. Interventieteams die onaangekondigd op je stoep staan om vervolgens je hele hebben en houden door te nemen. Het bewaren van verkeersgegevens van mobiele gesprekken voor minimaal een half jaar.

Het invoeren van een landelijk dekkend scannetwerk voor kentekens van auto’s en de bewakingscamera’s in winkelstraten, ziekenhuizen en scholen….

Los van het feit dat deze maatregelen weinig tot geen effect hebben op de veiligheid, is de cruciale vraag waarom het niemand ooit heeft gestoord dat ze zijn ingevoerd. Er is nooit verzet geweest tegen deze vergroting van onze

8

zichtbaarheid. Het standaardargument van de burger (“Ik heb toch niets te verbergen”) geeft het werkelijke karakter van Prism daarom goed weer.

Blijkbaar genieten we ervan als anderen naar ons kijken.

Of, om het op een iets andere wijze te zeggen, heimelijk willen we graag bekeken worden. Een verwijzing naar de Franse psychoanalyticus Jacques Lacan ligt hier voor de hand: nooit verzaken aan je verlangen dat anderen zien dat je aan het leven deelneemt. Dit inzicht stelt ons ook in staat het nonargument van schending van privacy te weerleggen. De tegenstelling tussen Prism en privacy is namelijk een valse.

Het onthullende van Prism is niet dat we worden bekeken, maar dat we graag bekeken willen worden. Ondertussen hebben de Amerikanen gezegd niet te stoppen met Prism. Waarom zouden ze ook? Zoals het goede overheden betaamt, vervullen ze onze diepe behoefte aan zichtbaarheid.

Marc Schuilenburg doceert aan de afdeling Strafrecht en Criminologie. Zijn nieuwste boek heet Orde in veiligheid.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

column

Wij zijn niet gewoon

foto StudioVU/Yvonne Compier

H

Wisselcolumn Harmen Verbruggen decaan Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

et ongemak in de universitaire wereld, de VU in het bijzonder, wordt door criticasters toegeschreven aan het al enkele decennia om zich heen grijpende neoliberalisme en het doorgeslagen marktdenken. De universiteiten zijn echter niet op afstand gezet van de overheid om in relatieve autonomie met marktwerking het universitaire publieke goed te realiseren. Dat zou neoliberaal zijn, maar er is helemaal niet geprivatiseerd en geliberaliseerd. In tegendeel, overheden en controlerende instanties hebben met hun bemoei- en regelzucht de universiteiten steeds vaster in hun greep gekregen. Politici, en vergeet Brussel niet, hebben zo hun eigen legitieme maatschappelijke doelstellingen, die lang niet altijd sporen met de academische aard. Daar komt nog bij dat de overheid altijd te weinig geld heeft, terwijl de universiteiten nauwelijks de ruimte wordt gegeven zelf een verdienmodel te ontwikkelen. Dus moet er steeds kosteneffectiever worden gewerkt. En dat trekt managers aan die het als een uitdaging zien de universitaire bureaucratieën doelmatiger te laten functioneren om daarmee de politieke en academische doelstellingen te realiseren. Dan moet je wel uit heel goed bestuurdershout gesne-

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

den zijn om dat tegelijkertijd voor elkaar te krijgen.

Wetenschappers Daar zit een deel van het hebben een zekere ongemak. autonomie en En dat hebben wij als vrijheid nodig wetenschappers allemaal laten gebeuren. Sterker nog, wij hebben onszelf ook nog verloochend door wat ons eigen is te laten versloffen. Wij moesten vooral zo nodig gewoon gaan doen, ons niet elitair ergens op laten voorstaan.

Daar zit het andere deel van het ongemak, want wij zijn namelijk niet gewoon.

Goede wetenschappers hebben een hoger doel.

Zij wijden zich aan de wetenschap, de vorming van studenten en willen een bijdrage leveren aan cultuur en beschaving. Soms leidt deze intrinsieke motivatie tot groot maatschappelijk nut en vooruitgang. Om die motivatie een kans te geven is een zekere mate van autonomie en vrijheid nodig. Regulering wordt uiteindelijk alleen geaccepteerd van peers, van collega-wetenschappers. Wetenschappers zijn hun eigen maat. De wetenschap heeft zich daarom georganiseerd als een soort gilde, al sinds eeuwen. De universitaire graden zijn daarvan afgeleid, en elke hogere graad wordt gemarkeerd door academisch ceremonieel.

Universitaire graden zijn wettelijk beschermd en die mogen publiekelijk gevoerd worden. Het lidmaatschap

van dit internationale academische gilde onderscheidt ons, maakt ons zelfbewust, geeft statuur en maatschappelijk aanzien.

Samen met wat vrijheid en autonomie is dat onze beloning en dan zeuren we niet over onze magere financiële beloning.

Deze wezenlijke immateriële beloning hebben we onder onze eigen ogen laten eroderen. Het begon al midden jaren negentig, toen de wetgever het nodig vond universitaire studierichtingen te vervangen door opleidingen. Tegenwoordig is iedereen student en die studenten hebben het nu over school, lessen en huiswerk. College lopen en studeren lijken archaïsche begrippen. Zo vergaat het ook de academische graden. Alsof we ons ervoor zijn gaan schamen. Onderaan een e-mail staat nog weleens in het klein een academische kwalificatie. In de populaire laagdrempelige communicatie mogen we ons niet meer onderscheiden.

Daarmee gooien wij echter onze eigenheid overboord en verdienen we ook niet beter dan dat we door anderen gereguleerd en bestuurd worden. Als we dus als wetenschappers weer aan het roer willen komen, moeten we beginnen onze academische onderscheidingstekens weer te gaan voeren, met trots.

Prof. dr. H. Verbruggen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Psychiatrie

‘De kinderpsychiatrie is in gevaar’ Hoogleraar kinderpsychiatrie Theo Doreleijers gaat met pensioen. Maar hij laat ‘zijn jongens en meisjes’ niet met een gerust hart achter.

DOOR Welmoed Visser

“

FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER Ik heb nooit speciaal iets met kinderen gehad”, vertelt Theo Doreleijers (65), sinds zestien jaar VUmc-hoogleraar kinderen jeudpsychiatrie. “Tijdens mijn specialisatie deed ik een keuzejaar kinderpsychiatrie.

Toen wist ik zeker dat ik daar in elk geval niet in verder wilde.” Het was de tijd waarin autisme werd geweten aan een kille moeder en anorexia voortkwam uit een dominante moeder en een afwezige vader. “Wetenschappelijk stelde het allemaal niets voor.”

Soms lopen dingen anders dan gepland: toen de directeur van het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag Doreleijers aan het eind van zijn specialisatie vroeg om een afdeling Kinderpsychiatrie op te

10

zetten, leek hem dat wel wat. “Ik ben een regelneef. Ik houd ervan om iets nieuws op te zetten.” Na twee jaar zou hij terug gaan naar de psychiatrie voor volwassenen. Maar toen hij eenmaal werkte met jongeren en zag hoe veel er voor hen nog te verbeteren was, bleef hij. “Als je met kinderen werkt, heb je tegelijk ook te maken met hun ouders - en die zijn vaak minstens zo problematisch - , met jeugdzorg en met de school. Om te zorgen dat dat hele systeem op de juiste manier gaat draaien, is allereerst een goede diagnose nodig. Dat samenspel tussen al die partijen blijft interessant.”

Jeugdinrichtingen dicht In de 34 jaar dat Doreleijers als kinderpsychiater werkte, verbeterde er veel: er kwamen gespecialiseerde centra voor kinderpsychiatrie, zoals de Jutters in Den Haag, waarvan Doreleijers de oprichter is en de Bascule in Amsterdam waar hij 15 jaar opleider was. De diagnostiek

verbeterde en kinderpsychiatrie werd een serieuze tak van wetenschap. Doreleijers was een van de eerste wetenschappers die neurobiologisch en genetisch onderzoek deden, toen veel van zijn collega’s de oorzaak voor gedragsstoornissen nog uitsluitend in de sociale omgeving zochten. Ook de behandeling van jeugdige delinquenten werd beter: “Nu worden alle kinderen die in een jeugdinrichting terechtkomen getest op psychiatrische stoornissen en wordt een behandelplan opgesteld”, vertelt Doreleijers. En dat is nodig, want de meerderheid van hen heeft zo’n stoornis. Het is een van de verdiensten van Doreleijers en collega’s dat die correlatie inmiddels algemeen is doorgedrongen tot ambtenaren en politici. Evenals het idee dat je met de juiste diagnose en behandeling van jonge criminelen veel toekomstige ellende kunt voorkomen. De benadering blijkt te werken: de jeugdcriminaliteit is de afgelopen jaren gedaald. Er zijn jeugd-

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

wetenschap

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

11

Psychiatrie

kinderen meestal via de huisarts bij de kinderpsy‘Ik hoorde de chiater en wordt behanminister laatst deling betaald door de zeggen dat een zorgverzekering. Binnenautistisch kind kort moet alle jeugdzorg maar wat vaker door de gemeente worden afgehandeld. Gemeenten bij de buurvrouw gaan daartoe opvoedingsAbsurde eisen moet spelen’ steunpunten oprichten.

De kinderpsychiatrie heeft Een van de doelen is om daarmee zijn nut bewezen, problemen minder snel te zou je zeggen. Toch is de medicaliseren. Of speciexpertise die Doreleijers alistische centra voor en collega’s hebben opgekinderpsychiatrie, zoals bouwd in gevaar. “Ik ben De Bascule, worden opgeknipt in kleinere al de vierde hoogleraar kinderpsychiatrie in Nederland die niet wordt opgevolgd. In instanties die per gemeente opereren, is nog onduidelijk. Maar Doreleijers Utrecht is de hoogleraar vijf jaar geleden heeft weinig vertrouwen in de plannen: met pensioen gegaan en niet opgevolgd, “Een probleemkind onderzoeken is een in Maastricht is ook geen kinderpsychiater voor de leerstoel gevonden, in Gronin- specialistisch vak. De medewerkers van gemeentelijke steunpunten zijn daar gen is de functie opgesplitst in vier deelonvoldoende toe in staat. Ik hoorde de functies. De komende jaren gaat er nog minister laatst zeggen dat een autistisch een aantal hoogleraren kinderpsychiatrie kind maar wat vaker bij de buurvrouw met pensioen. Ik ben bang dat er straks moet spelen. Als dat de insteek is, dan nog één over zal zijn.” ziet het er somber uit voor kinderen met Voor hemzelf is nog steeds geen opvolger wie echt iets aan de hand is.” gevonden, formeel omdat er niemand aan de eisen voldoet. “Die eisen zijn Combinatie van stoornissen absurd hoog”, zegt Doreleijers. “We Maar zijn we juist niet terechtgekomen in vallen onder dezelfde regels als andere een situatie waarin kinderen te gemakmedici, maar chirurgen of internisten kelijk een diagnose opgeplakt krijgen? In hebben sneller een artikel gepubliceerd. elke klas zitten nu kinderen met adhd of Ze hebben meer patiënten en veel meer dyslexie. Doreleijers: “Het systeem waarinternationale vakbladen. Onderzoek in in scholen alleen extra geld krijgen als er mijn vakgebied duurt vaak jaren. Neem een diagnose is, deugt niet. Dat werkt in onze studie naar kinderen die voor hun de hand dat kinderen te gemakkelijk en twaalfde met de politie in aanraking zijn soms onterecht etiketten krijgen. Het zou geweest. Daarvan heb je er niet zo veel, veel beter zijn als een school zou kunnen dus de onderzoekers moesten het hele zeggen: dit is een moeilijk of druk kind, land door, en vervolgens moesten ze elk voor wie we extra begeleiding nodig jaar terug om te kijken hoe die kinderen hebben. Dat zou genoeg moeten zijn.” zich hebben ontwikkeld. De eisen die Acht procent van de kinderen heeft in de medische wereld gelden, kloppen een echte stoornis en dat percentage is gewoon niet voor ons vakgebied.” constant in de tijd en over de wereld.

Het zijn vooral deze kinderen over wie Weinig vertrouwen Doreleijers zich zorgen maakt. Ze lijden Een ander probleem is dat minister vaak aan een combinatie van stoornisSchippers (Volksgezondheid) de jeugdsen, zijn daardoor moeilijk te behandezorg anders wil organiseren. Nu komen gevangenissen gesloten.

Doreleijers: “Toen hadden wij echt het gevoel dat we goed bezig zijn, hoewel je natuurlijk niet zeker weet of het aan onze inbreng ligt.”

12

len en hebben zeer specialistische hulp nodig: autisten met een agressiestoornis, anorexiapatiënten met een depressie, jongeren met een conversiestoornis (die niet kunnen bewegen omdat ze zich verlamd voelen, zonder dat er sprake is van een fysieke verlamming). Doreleijers is bang dat zij de dupe zullen worden van de maatregelen.

Geen opvolger VU en VUmc zouden zich hard moeten maken voor deze jongeren, vindt Doreleijers. “De VU heeft een lange traditie op het gebied van zorg voor jeugd. De afdelingen pedagogiek en ontwikkelingspsychologie zijn steengoed, we hebben een hoogleraar kindermishandeling, een kinderoncologisch centrum. Het zou erg jammer zijn als de expertise op het gebied van kinderpsychiatrie verloren zou gaan.” Zelf zou hij zijn werk graag nog een poosje blijven doen, Doreleijers heeft helemaal geen zin om met pensioen te gaan, maar hij moet. “Mijn medewerkers hebben gevraagd of ik mag aanblijven, maar dat verzoek is afgewezen.” Wel blijft hij promovendi begeleiden en volgend jaar nog college geven. “Dat doe ik graag, ik houd van het contact met studenten en of ik daarbij wel of niet in dienst ben, maakt me niet zo veel uit. Dat mijn opvolging niet geregeld is, vind ik ernstiger. Ik ben bang dat wat we in al die jaren aan expertise hebben opgebouwd, langzaam afbrokkelt.”

Acht procent van de kinderen heeft een echte stoornis.

VU en VUmc zouden zich hard moeten maken voor deze jongeren

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

Teleurgesteld in het handboek Vertrekkend hoogleraar Joop de Jong vreest het verdwijnen van zijn specialisatie.

DOOR floor bal

FOTO christiaan krouwels

“

ernst van een symptoom in cijfers uitgedrukt. Omdat Eigenlijk is het van de gekke”, zegt vertrekkend patiënten uit andere culturen een ziekte op een andere hoogleraar culturele en internationale psychiatrie manier beleven, krijgen ze soms de verkeerde diagnose.

Joop de Jong. Ook zijn specialisme verdwijnt in Bij depressie wordt er bijvoorbeeld gekeken of iemand Nederland, vertelt hij telefonisch. Door een Burungoed slaapt en goed eet. Bij een vluchteling die nog wel dese griep, gelukkig geen malaria, moet hij zijn goed eet, kan de depressie over het hoofd afscheidsinterview kort houden. gezien worden. “Terwijl iemand die veel De leerstoelen aan de VU, in Nijmegeleden heeft in zo’n situatie wel gen en in Tilburg worden opgeheven.

Bij een vluchteling honger eetlust kan hebben.”

“Ook al nemen andere hoogleraren die nog wel gelukkig een deel van het vakgebied over. goed eet, kan de Gemiste kans Maar de ingewikkeldste thema’s blijven depressie over Het niet invoeren van een spectrumstoorliggen.” het hoofd gezien nis voor depressie en angst vindt hij nog Neem bijvoorbeeld de onderzoeksinzo’n gemiste kans. “Uit alle onderzoeken strumenten die gebruikt worden om worden blijkt dat depressie en angst bij dezelfde op te sporen of iemand een stoornis groep problemen horen. In niet-westerse heeft of minder begaafd is. Die zijn nog culturen is dat zelfs nog sterker.” Nu zijn steeds niet geschikt voor mensen uit er in de DSM-5 driehonderd verschilverschillende culturen. “Zo is het debat lende diagnostische vakjes en behandeof migranten echt vaker dan gemiddeld lingen. Als je groepen stoornissen onder schizofrenie hebben nog steeds gaande.” één noemer kunt samenvoegen, wordt het aanbieden Marokkanen en Surinamers melden vaker hallucinaties van passende therapie haalbaar. Daarmee wordt theradan Nederlanders. Het kan dat ze daardoor ten onrechte pie beter bereikbaar voor groepen migranten, maar een zware diagnose krijgen. ook ethisch verantwoord voor minder hoog opgeleide behandelaars in de derde wereld. Daar krijgt nu ongeVerkeerde diagnose veer twee procent van de mensen die zorg nodig hebben Ook is hij ook teleurgesteld in de DSM-5, de nieuwe een behandeling. versie van het diagnostisch handboek voor psychiaters.

Hij had gehoopt dat daarin de dimensionale diagnosticering opgenomen zou worden. Daarbij wordt de Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

Petitie Kinder- en jeugdpsychiaters maken zich ernstig zorgen over het wetsvoorstel dat de geestelijke gezondheidszorg (ggz) voor kinderen en jongeren wil vernieuwen. Met de nieuwe jeugdwet zou de ggz voor deze groep gemeentebeleid worden.

Welke zorg een kind met problemen krijgt, is dan afhankelijk van zijn woonplaats. De psychiatrische zorg zal uit de zorgverzekering verdwijnen en er zullen flinke bezuinigingen doorgevoerd worden.

Op petitiejeugdggz.nl wordt opgeroepen te tekenen tegen deze wetswijziging. Inmiddels zijn er meer dan 21.000 handtekeningen binnen.

13

VIPs Theoloog Arie Zwiep voltooide een megaproject: ruim duizend pagina’s over de geschiedenis van de Bijbeluitleg, van de eerste eeuw tot nu. Deel 2 van Tussen tekst en lezer is verschenen bij VU University Press.

Met een promotiebeurs van de Chinese Scholarship Council gaat Wenjing Cai onderzoek doen binnen de sectie science, business & innovation aan de VU. Zij komt van de Chinese University of Science and Technology in Peking.

Ko van Huissteden, Ron Lootens en Luca Belelli Marchesini (cluster Aarde en Klimaat) houden een blog bij over hun onderzoek naar de emissie van broeikasgassen in het noorden van Siberië. Ze willen meer informatie over de langetermijneffecten van klimaatverandering.

Zie: falw.vu.nl>nieuws.

14

Foute religie voor kastelozen

S

ommige religies, zoals het hindoeïsme, hebben weinig aandacht voor sociale rechtvaardigheid. Daarom zou het voor kastelozen in India kunnen lonen om zich te bekeren tot een andere religie. Dat was een van de

grondgedachten van Babasaheb Ambedkar, de rechterhand van Gandhi en eerste minister van Justitie in het onafhankelijke India.

In de praktijk zijn mensen aan hun religie gehecht en bekeren ze zich niet zo snel tot iets anders,

Wij willen kiezen Als iemand jouw keuzemogelijkheden inperkt, vind je die persoon minder aardig. Sociaal psychologen Niels van Doesum en Paul van Lange meten de sociale vaardigheid van mensen op dit vlak.

S

tel, je zit samen met iemand in een café en jullie willen een taartje bestellen.

Er zijn nog twee stukjes appeltaart en één stukje chocoladetaart. Als je gesprekspartner nu zonder overleg met jou de chocoladetaart bestelt, is de kans groot dat je hem minder aardig vindt. Die ander heeft namelijk je keuzemogelijkheden beperkt. Sociaal psychologen Paul van Lange en Niels van Doesum ontwikkelden een methode om te kunnen meten in hoeverre

mensen in staat en bereid zijn om anderen genoeg keuzemogelijkheden te laten. Ze publiceren hun methode in de Journal of Personality and Social Psychology. (WV)

concludeert Monodeep Daniel in zijn promotieonderzoek bij de faculteit Godgeleerdheid. Bovendien hebben ook allerlei andere religies in India een variant van het kastestelsel geïncorporeerd, dus dan zijn de kastelozen alsnog niet beter uit. (WV)

Stervende koralen

O

pwarming van de aarde is goed voor de koralen van Madagaskar. Dat blijkt uit onderzoek van aardwetenschappers van onder meer de VU. Toch gaan de koralen dood. Namelijk door ontbossing. Computermodellen voorspellen de invloed van klimaat en vegetatie op rivieren die uitmonden in baaien met koralen. Ze laten zien dat de opwarming van de aarde de slibtoevoer vermindert, wat goed is voor koralen. Maar door ontbossing spoelt de bodem van de hellingen van het bos weg. Dit slib maakt het zeewater troebel, waardoor de koralen te weinig licht krijgen en afsterven. (PB)

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

ICONEN thenounproject/Marwa Boukarim, OCHA AVMU en Bram van Rijen

Oud-studente Lisa de Graaf heeft een bewerking van haar afstudeerscriptie gepubliceerd in juridisch maandblad Ars Aequi. Door een wetswijziging begin april kunnen bepaalde zedenmisdrijven niet langer verjaren. De Graaf onderzoekt de wenselijkheid van deze wetswijziging.

onderzoeksnieuws

Mantelzorgers

Beter thuis bevallen

R

uim de helft van de VU-werknemers die mantelzorg verlenen, vindt het werk en de zorg moeilijk te combineren. Dit blijkt uit een enquête van de studenten Mathijs Kleijnen en Geeke Waverijn. Het onderzoek maakt deel uit van een groter project over mantelzorg onder leiding van sociologiehoogleraar Marjolein Broese van Groenou.

Van de mantelzorgers geeft 54 procent aan de combinatie van taken zwaar te vinden. Dit geldt met name voor mensen in lagere functies van het ondersteunend personeel. Volgens de onderzoekers komt dat vooral doordat zij hun tijd minder flexibel kunnen indelen dan wetenschappers en leidinggevenden. Lees meer op fsw. vu.nl>nieuws. (DdH)

Afvallen met collega’s

Te dikke werknemers die telefonisch worden gecoacht, verliezen gemiddeld 1,6 kg in een half jaar Werknemers die via e-mail worden gecoacht, verliezen in een half jaar gemiddeld 0,5 kilo

P

rogramma’s gericht op gewichtsbeheersing van werknemers met overgewicht zijn over het algemeen effectief. Telefonische coaching werkt het best, zo blijkt uit het onderzoek van Marieke van Wier, die op 14 juni promoveerde.

Wel hadden de programma’s die Van Wier testte een hoge uitval. (WV)

De samenvatting van het proefschrift: tinyurl.com/afvallenviawerk ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

Glutamine voor vroeggeborenen

K

inderen die voor de 32ste week van de zwangerschap geboren worden, krijgen in hun kinderleeftijd vaak motorische problemen, aandachts- en gedragsproblemen. Jorrit de Kieviet onderzocht hoe dit komt. Hij bekeek de hersenen van te vroeg geboren probleemkinderen met MRI-scans en andere technieken. Daarbij komt De Kieviet tot de conclusie dat met name de wittestofbanen, die hersengebieden met elkaar verbinden, bij deze kinderen minder ontwikkeld zijn. Vroeggeborenen die in de eerste maand voeding krijgen die verrijkt is met glutamine, lijken acht jaar later beter ontwikkelde hersenen te hebben. (WV)

Bij een thuisbevalling van een tweede of volgend kind loopt de moeder minder risico op ernstige complicaties dan bij een ziekenhuisbevalling, concludeert hoogleraar Jos van Roosmalen.

“We hebben onderzoek gedaan naar alle vrouwen in Nederland die op het moment van hun bevalling nog geen verhoogd risico liepen en dus de optie hadden om thuis te bevallen. Hierbij vonden we het statistisch significante verschil dat vrouwen die van hun tweede of volgende kind thuis bevielen een kleiner risico liepen op een ernstige complicaties dan vrouwen die voor het ziekenhuis kozen. Het ging om complicaties als een gescheurde baarmoeder, een ernstige zwangerschapsvergiftiging, een grote bloedtransfusie of een opname op de intensive care.

De uitkomst verbaast me niet. Voor artsen is het moeilijk om tijdens een bevalling met hun handen op hun rug te blijven staan. Aan medisch ingrijpen, zoals een keizersnee, zitten risico’s.

Het gekke is dat patiënten het meer waarderen als je ingrijpt dan wanneer je afwacht. Niets doen is lastiger te verkopen dan wel ingrijpen, maar daarbij de verkeerde keuze maken. Dan hebben patiënten het gevoel dat je in elk geval gedaan hebt wat je kon. We hebben geen onderzoek gedaan naar de relatie tussen thuisbevallingen en kindersterfte. Aanstaande ouders moeten zelf kiezen tussen het ziekenhuis of thuis. Dat is ingewikkeld, maar mensen vinden het wel belangrijk om zelf een goed geïnformeerde keuze te kunnen maken.”

(FB)

15

Eerste Kamer

16

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

Voor volk en VU

politiek

Als hoogleraar denkt hij in nuances, als Kamerlid is hij vóór of tegen. Het dubbele effect van Ruard Ganzevoort.

DOOR ZAHRA ASTITOU FOTO PETER GERRITSEN

D

e Eerste Kamer moet allereerst de wetgeving controleren. Maar die controlerende functie lijkt steeds politieker. Daardoor zitten journalisten dichter op de huid van Kamerleden.

Steeds vaker leggen zij de link tussen het werk van een Kamerlid en zijn nevenactiviteiten, met de suggestie van belangenverstrengeling. Ruard Ganzevoort (48), hoogleraar praktische theologie en Eerste Kamerlid voor GroenLinks, vindt dit vrij logisch: “Vaak hebben Eerste Kamerleden een groot netwerk en vele nevenactiviteiten. Zij nemen die maatschappelijke ervaring uiteraard mee in het debat en daarmee ook het risico dat ze hun eigen belangen meenemen. Maar je moet het niet overdrijven. Wij proberen daar in de Kamer zorgvuldig mee om te gaan.

Het is gebruikelijk dat je als Kamerlid geen woordvoerder wordt op het gebied waarvoor je ook maatschappelijke verantwoordelijkheden hebt.” Kamerleden spreken elkaar aan wanneer ze merken dat een collega over de grens gaat en houden elkaar op die manier alert.

Meer afstemming De belangrijkere rol van de Eerste Kamer heeft onder meer te maken met het feit dat de verhoudingen nu anders zijn doordat de oppositie in de Tweede Kamer een minderheid heeft, maar in de Eerste een

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

meerderheid. De regering is genoodzaakt om langer over een bepaald wetsvoorstel te praten en zich in te zetten om ook in de Eerste Kamer een meerderheid te krijgen. Binnen zijn eigen partij merkt Ganzevoort dat dit tot gevolg heeft dat er nu duidelijk meer afstemming plaatsvindt tussen de Kamers dan vroeger. “Wij hebben een gezamenlijke fractievergadering met de Tweede Kamer waarbij we bekijken wat de onderwerpen zijn en hoe we daarmee omgaan. We hebben verschillende taken, maar willen inhoudelijk op één lijn zitten.”

‘De wetenschap alleen kan soms onbevredigend zijn omdat je niets aan de wereld verbetert’

Sleutelrol bij leenstelsel Bij de discussie rondom het leenstelsel is GroenLinks nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer. “Hoewel de discussie daarover zich afspeelt tussen de Tweede Kamer en de regering, moet ik er straks wel wat van vinden wanneer het voorstel in de Eerste Kamer komt.” In de gezamenlijke fractievergadering bespreken de Kamerleden hoe zij de principes die voor hen belangrijk zijn het beste overeind kunnen houden in beide Kamers.

Afgelopen jaren zagen we in debatten dat de Tweede Kamer toch vaak een politiek evenwicht zoekt, en niet per se een inhoudelijke overeenstemming. Dit komt de wetgeving niet altijd ten goede, waardoor de Eerste Kamer zich eerder roert en op de rem trapt bij wijze van nacontrole. “De Eerste Kamer is het dan niet per se oneens met het idee achter de wet, maar eerder met de manier waarop een wet precies geregeld wordt. Je moet niet alles regelen met gedetailleerde wetten, sommige dingen kunnen beter

17

Eerste Kamer

opgelost worden met goede afspraken in plaats van wetten, zoals bijvoorbeeld bij de discussie rondom het ritueel slachten.” Dit wetsvoorstel is uiteindelijk tegengehouden omdat de Eerste Kamer het voorstel niet consistent vond. Er werd bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met godsdienstvrijheid. “De Kamer deelde wel dat het dierenwelzijn verbeterd moet worden, met name bij de islamitische slacht omdat daar minder toezicht is dan bij de koosjere slacht.

Maar die verbetering kun je ook bereiken met een convenant.”

Democratisch gehalte Een andere discussie rondom de Eerste Kamer heeft te maken met het democratische gehalte. De Kamerleden, zo wordt geredeneerd, worden op een indirecte manier gekozen en zijn dus niet door het volk zelf gekozen, zoals het een democratie betaamt.

Daarom gaan er ook stemmen op om de Eerste Kamer af te schaffen. Ganzevoorts partij had dat al lang in het verkiezingsprogramma staan. “Je kunt het inderdaad anders regelen. Maar daarvoor zouden rechters wetten aan de grondwet moeten kunnen toetsen. Er ligt een voorstel om de grondwet op dat punt te wijzigen. Daarnaast zou de Tweede Kamer misschien iets reflectiever moeten worden en het advies van de Raad van State serieuzer nemen. Zolang dat niet gebeurt, is er wel degelijk een rol voor de Eerste Kamer. Wij kijken toch meer naar grondrechten, internationale verdragen, wetskwaliteit en uitvoerbaarheid en wat minder naar het politieke scoren. Dat heeft nog steeds zijn nut.”

Drie dagen Den Haag Gemiddeld besteedt Ganzevoort drie dagen per week aan zijn Kamerwerk; een dag voorbereiding, een dag in de raad en een dag voor GroenLinks, de media en debatten in het land. In zijn Kamerwerk en hoogleraarschap ziet hij methodische overeenkomsten omdat hij in beide functies voortdurend onderzoekt hoe iets in elkaar zit. “In de Eerste Kamer bekijken de leden een wet bijna wetenschappelijk.

Je kijkt kritisch naar een wetsvoorstel en vraagt je af hoe het zit, wat de gevolgen

18

zijn. En juist als je het eigenlijk met een voorstel eens bent, dien je jezelf vragen te stellen als: wat gebeurt hier precies, en klopt dit wel?”

Wisselwerking Zijn politieke en wetenschappelijke werk lopen soms ook in elkaar over.

“Als Eerste Kamerlid hoor ik vaak over onderwerpen en wetgeving die nuttig zijn voor mijn werk aan de universiteit, onder meer als voorzitter van de Examencommissie. Zo ben ik vrij goed op de hoogte van Hoger Onderwijswetgeving, bijvoorbeeld rond de langstudeerboete en het leenstelsel. Maar ook inhoudelijk raken thema’s in mijn portefeuille aan mijn academische werk.

Dat versterkt de relevantie. Ik geniet van de ruimte die er in de wetenschap is voor het diepere nadenken, het reflecteren en het vasthouden aan de nuance. Maar dat kan een ivoren toren worden die te ver afstaat van de realiteit. In de politiek ben je ergens voor of tegen, en help je beslissingen te nemen die de samenleving ook echt veranderen. Het gaat om realiteitszin en daadkracht. De wisselwerking tussen politiek en wetenschap vind ik heel mooi.”

Verbonden met elkaar Ganzevoort voelt zich erg betrokken bij de mensen en de wereld. Van huis uit heeft hij die grondhouding meegekregen.

Als kind heeft hij van zijn vijfde tot zijn achtste in Suriname gewoond waar zijn vader leraar was en zijn moeder verpleegster. “Al gauw kwam bij mij het besef, door mijn vrienden en doordat ik mij openstelde voor de verhalen van anderen, dat niet iedereen even bevoorrecht is als ik en dat wij op een bepaalde manier met elkaar verbonden zijn. Dat schept een verantwoordelijkheid. Voor hetzelfde geld had ik het kind van mijn buren in Suriname kunnen zijn.” Hij is zich ervan bewust dat hij hier in Nederland privileges heeft die niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. “Feit is dat al mijn privileges voor een groot deel toevallige zijn. Principieel gezien heb ik er niet meer recht op dan iemand die, laten we zeggen, in Djibouti is geboren. Waarom ik wel en anderen niet?”

Wat doen Eerste Kamerleden?

Ruard Ganzevoort: “Onze primaire taak is de wetgeving controleren. Bij een wetsaanvraag kijken wij of de wet klopt, goed in elkaar zit, effectief en rechtvaardig is.”

De Eerste Kamer komt elke dinsdag bijeen, de stukken worden elke vrijdag via de iPad van Kamerleden geactualiseerd. “Wij kijken dan wat de belangrijkste stukken zijn en bij welke wetsvoorstellen wij vragen willen stellen aan de regering. Vervolgens krijgen wij antwoorden daarop en gaan wij na of die afdoende zijn. Wanneer deze schriftelijke ronde voorbij is, beslissen wij binnen de commissies of er een plenair debat moet komen over het onderwerp, of dat het een stemming of hamerstuk wordt.

Dat laatste betekent dat het sowieso wordt aangenomen.”

Advalvas draaide een werkweek mee. Zie hiernaast.

Trouw aan de koning?

Bij de inhuldiging was Ruard Ganzevoort een van de veertien Kamerleden die geen trouw wilden beloven aan de koning. Hij ziet niet in waarom dat zou moeten: “Er is in Nederland geen verticale relatie tussen de koning en de volksvertegenwoordiging, beiden zijn alleen gebonden aan de grondwet.” Daarom ging hij juist wel naar de ceremonie. “Ik vind het belangrijk dat de koning trouw belooft aan de grondwet ten overstaan van het volk. Als vertegenwoordiger van het volk moet ik daar natuurlijk bij aanwezig zijn.”

Ganzevoort Ruard Ganzevoort werkt als theoloog op het grensvlak van religie met identiteit en traumatisering en met cultuur en samenleving. In de Eerste Kamer is hij GroenLinkswoordvoerder voor onderwijs en cultuur, volksgezondheid, welzijn en sport, defensie en ontwikkelingssamenwerking en Koninkrijksrelaties (Antillen). Daarnaast heeft hij met zijn partner een hotel in Utrecht.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

DE EERSTE KAMER Advalvas draaide een werkweek mee

> uitreiking Ab Harrewijn Prijs > fractievergadering GroenLinks Eerste en Tweede Kamer > wandelgangen > hé, daar is Koning Willem 1 > fractievergadering GroenLinks Eerste Kamer > lunch in 17de eeuwse Noenzaal > plenair debat: winkeltijdenwet > vier commissievergaderingen > Plenair debat: veiligheid van wegtunnels. Plenair debat: Koninkrijkszaken

Fotoreportage op Advalvas.vu.nl > razende reporter Foto’s en Tekst Zahra Astitou

facebook.com/advalvas

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

19

Terrassentest

Bier met bankiers Op vrijdag gaan de bankiers en vastgoedtypes van de Zuidas los bij de vrijmibo. Drie studentes zopen een middagje mee.

De Blauwe Engel (boven), Nooon (midden) en Fich & Shui (onder)

tekst en foto’s roos lankhorst student-reporter

WTCafé De Blauwe Engel

16.30 uur_

Biertje 2,50 euro Borrelhapjes bitterballen, loempia’s en nacho’s voor 2-5 euro Bediening met z’n zessen, maar een beetje gehaast Publiek grotendeels mannelijk, halflang haar, iPhone, in pak en aan het bier Dronkenschapsrisico’s foute muziek, een gammele trap en veel mensen, deze combinatie kan gênante situaties opleveren.

D

it terras ligt in de zon: een goede plek om te beginnen. We zijn net op tijd, het wordt snel drukker. Rond een uur of vijf staan mensen al aan tafels op straat. We worden gelijk aangesproken: “Nou dames, ook een drukke werkdag achter de rug?” Met deze man hebben

Nooon

17.20 uur_

Biertje 2,50 euro Borrelhapjes Van Dobben bitterballen en loempia’s met eendenborst, 4-10 euro Bediening netjes, maar wat langzamer als het drukker wordt Publiek veel meer vrouwen, wel allemaal Zuidas-types Dronkenschapsrisico’s kijk uit op de wc hier. Verwarrend met rode muren, gedimd licht en te veel spiegels.

Het is moeilijk te onderscheiden wat de mannen- en vrouwentoiletten zijn en het slot doet het niet.

W

e zakken weg in de loungebanken van Nooon, een wijnbar. Hier is het rustiger en de sfeer is wat formeler. Ook op dit terras wordt geborreld, maar minder onderling gemengd. Iedereen blijft in zijn eigen groepje.

Mensen uit de stad of studenten komen hier

20

we een vaste klant te pakken. Waarom hij hier kind aan huis is? “Hier is het altijd gezellig.

Om tien uur wordt het een bruin café en gaat iedereen los. De andere tentjes zijn een beetje boring.” Dat er vooral mannen zitten, zal in de loop van de avond opgelost worden. “Nu is de verdeling 80-20, dat wordt nog 50-50 hoor. Dit café is bekend, er komen ook mensen uit de stad en studenten van de VU.” Binnen is op dit moment niemand, maar belooft André Hazes dat het een mooie avond zal worden.

Conclusie Hier blazen zakenmannen na een drukke werkweek stoom af. Het is al vroeg gezellig en dat blijft het tot in de kleine uurtjes. Altijd al naar huis gewild met iemand van de Zuidas? Dan moet je hier zijn. minder. We komen terecht in een bedrijfsborrel van Greenberg Nielsen. De flauwe mannengrappen zijn niet aan te slepen: “Goh, Anna, nieuw shirtje? De hals is wat hoog, vind je ook niet?” en de vrouwen hebben het over het effect van spray tanning. Ze zijn niet van plan hier de hele avond te blijven. De mensen met een goede relatie gaan zo naar huis, de mensen met geen/ een slechte relatie verplaatsen zich naar de buren. “Nog twee wijntjes en dan schuiven we op naar de Blauwe Engel. Daar pikken collega’s elkaar op, wisten jullie dat wel?”

Conclusie Hier kan goed geborreld worden. Je zult minder nieuwe contacten opdoen, maar wel met rust gelaten worden.

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

Fitch & Shui

18.30 uur_

Biertje 2,50 euro Borrelhapjes bitterballen, kaas en loempia’s, 3-10 euro Bediening erg vriendelijk Publiek moeten we nog even zoeken Dronkenschapsrisico’s een (gelieve anoniem te blijven) lid uit het testpanel had, volkomen nuchter, een botsing met de glazen deur. Dat belooft weinig goeds voor de aangeschoten toestand...

H

et terras van Fitch & Shui, onze laatste locatie aan het Zuidplein, is opvallend leeg. We besluiten toch buiten te gaan zitten: ook dit terras moet gekeurd worden. Op de houten banken liggen geen kussens en de bediening laat heel lang op zich wachten. Na

Koetjes en Kalfjes

20.00 uur_

Koetjes en Kalfjes (boven), Gustavino (midden) en Dickys (onder)

Biertje 2,90 euro Borrelhapjes hier wordt niet geborreld Bediening heeft niet zo veel tijd voor mensen die willen borrelen Publiek mensen van de Zuidas of nette gezinnen Dronkenschapsrisico’s word hier niet dronken. Dat is te gênant.

N

a Fitch&Shui maken we de oversteek naar het zuiden van het station, het Gustav Mahlerplein. Wanneer we om een uur of acht aankomen bij Koetjes en Kalfjes, wordt het terras net gesloten. We mogen nog wel achterin het restaurant zitten. Hier wordt duidelijk meer gedineerd dan geborreld. Om te eten of voor

Gustavino

20.20 uur_

Biertje 2,50 euro Borrelhapjes ook dit is geen plek om echt te borrelen Bediening heel aardig Publiek zakenmensen en toeristen Dronkenschapsrisico’s als je hier dronken wordt, ben je echt de enige.

B

ij Gustavino wanen we ons in het buitenland: witte parasols, zomerse stoeltjes en een avondzonnetje. Op de rest van het terras zit een internationaal gezelschap, van een Indiase man met tulband tot een Italiaanse

Dickys

21.00 uur_

Biertje 2,75 euro Borrelhapjes gelijk aan de eerste terrassen Bediening prima Publiek overwegend bankiers (ABN Amro) en ander Zuidas-publiek (zoals ze zelf zeggen: ‘alles wat professioneel een das draagt’) Dronkenschapsrisico’s behalve een trap naar de wc zijn hier weinig risico’s te vinden.

H

é, dat is leuk (of misschien wel niet): hier hebben we uitzicht op de VU. Dickys zit op het hoekje van het Gustav Mahlerplein en is onze laatste bestemming. Het is inmiddels negen uur, maar er zitten nog steeds mensen.

Naast ons staat een beschonken bankier te roken. Hij vertelt ons graag hoe het zit: “Ik heb vrienden die niet meegaan naar Dickys. Het

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

tien minuten valt het kwartje: dit terras is gesloten. We halen binnen een drankje en vragen om een verklaring. Het terras blijkt niet open vanwege de wind. Binnen staan wel wat mensen te borrelen. We vermoeden zomaar dat ze van een IT-bedrijf zijn. Volgens de (zeer behulpzame) bediening is dit geen gemiddelde vrijdag voor Fitch & Shui. Normaal is het terras wel geopend en komen er meer bedrijven borrelen.

Conclusie Fitch&Shui is lastig te beoordelen vanwege het gesloten terras. Maar dat het bij een beetje wind dicht moet, is natuurlijk wel een minpuntje. Daar staat dan weer gratis wifi tegenover. Het wachtwoord hangt gewoon op de deur. een kopje koffie is het een leuke locatie, mits je wat geld uit te geven hebt. Een gemiddeld hoofdgerecht kost rond de twintig euro. Doordeweeks wordt er vooral gegeten door werknemers van de Zuidas, in het weekend komen er ook gezinnen uit de buurt. Leuk detail: bij de koffie wordt een koetjesreep geserveerd. Minder leuk: de leren, witte kussens op de satijnen bank. Die roepen een rare sfeer op in een verder prima restaurant.

Conclusie Komen je ouders een weekend naar Amsterdam en wil je met ze uit eten in de buurt van de VU? Dan ben je bij Koetjes en Kalfjes aan het goede adres.

vrouw met haar dochter. Wanneer we aan de bediening vragen of er ook geborreld wordt, is het antwoord duidelijk: ‘nee’. Gustavino noemt zich restaurant en ‘vinoteca’. De wijn is inderdaad erg lekker. We verwachten dat het eten duur is, maar dat valt mee. Een pizza kost tussen de tien en de vijftien euro.

Conclusie Gustavino is iets minder duur dan Koetjes en Kalfjes en er hangt een zomerse sfeer. Gezellig voor een pizzaatje met een goed glas wijn.

corporale lullogehalte ligt nogal hoog. Kijken jullie ook naar verschillen tussen mannen en vrouwen? De mannen drinken hier namelijk ontspannen een biertje, terwijl de vrouwen flaneren en netwerken.” Het verschil met de Blauwe Engel? “Daar is meer ‘vastgoed’ te vinden, hier de bankiers.” Op vrijdag is het trouwens niet de bedoeling dat je een pak draagt: Casual Friday. “Dat is cultuur, zo hoort het.

Willen jullie nog een biertje?”

Conclusie Bier met bankiers, daarvoor moet je (tot een uur of tien) bij Dickys zijn. Daarna is het alleen nog druk bij de Blauwe Engel. Bestel hier trouwens geen wijn: daar hebben we een goede plantenbak voor gezocht.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

21

Direct na zijn afstuderen moest Clenton vluchten. Zijn Rwandese diploma is hier niets waard. Met steun van het UAF kan hij weer studeren en een nieuw bestaan opbouwen. www.uaf.nl

jaar

Clenton, gevlucht uit Rwanda:

‘Dankzij mijn studie heb ik weer een toekomst’ Clenton en 3.100 andere vluchtelingstudenten hebben uw steun nodig. Rekening 76300

Ad Valvas-205x264mm-1.indd 1

07-02-13 13:59

mail

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@ vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Vreselijke deur

Oorlog met de surveillant (2) De oplossing is nabij voor de heer Van Soest die in zijn brief in de vorige Advalvas schrijft over de ontluisterende gang van zaken in de tentamenhal.

Het Surveillantenbureau in Staphorst is gespecialiseerd in het leveren van surveillanten bij examens en tentamens. Graag komt mijn collega of ik eens bij u op bezoek om te kijken wat wij

op het gebied van surveilleren en het leveren van gespecialiseerde surveillanten, voor u kunnen betekenen. Wanneer komt het u uit dat wij eens langskomen voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek? Ik hoor echt heel graag van u.

Iets waaraan ik me vreselijk stoor is de toegangsdeur van MediaXperience op de eerste etage van het hoofdgebouw. De constructie van die deur heeft namelijk een prijs gewonnen.

Letterlijk, met prijsuitreiking vóór de deur en al wegens de speciale deurdranger die de deur automatisch opent voor gehandicapte bezoekers. Met één druk op een knop aan de muur opent de deur om maar liefst na enkele seconden weer rustig te sluiten. Máár als je tijdens de sluiting de deur probeert tegen te houden om ook naar binnen te komen, een niet-ondenkbare

Janny Westenbrink, Surveillantenbureau Staphorst

en dus veelvoorkomende situatie, lijkt de deur duizend kilo zwaarder. Iedereen stoot zijn neus. Vanaf dag één is dit dus een probleem. De deur handmatig openen is ook al zo’n vijfhonderd kilo zwaarder door die deurdranger. Ik vind dat de toegekende prijs moet worden ingetrokken. Als men met zo’n falende constructie prijzen kan winnen..., dan heb ik ook nog wel een paar ideeën! Maar eigenlijk moet er snel een degelijke constructie worden gebouwd voor de minder sterke bezoekers.

Naam bij redactie bekend

advertentie

Rol van universiteiten Naar aanleiding van het interview met Govert Buijs in de vorige Advalvas over de rol en richting van universiteiten wil ik graag een artikel uit 1999 van filosoof en scheikundige André Klukhuhn onder de aandacht brengen: ‘Liever de gifbeker’, uit: Ons Erfdeel, 42ste jaargang, nr 1. Met name het eind ervan: ‘[Thorbecke] was ervan overtuigd dat handel en industrie meer baat zouden hebben bij onderzoek dat niet direct op praktische toepasbaarheid is gericht, zoals dat bij de Franse Grandes Écoles het geval was. […] ‘De minister heeft terecht het [Duitse] stelsel gekozen dat ook bij vroegere gelegenheden in de kamer de meeste voorstanders heeft gevonden. Van de invoering van het [Franse] stelsel zou toch algemene verlaging van het wetenschappelijke peil het gevolg zijn.’

Hoe zouden universiteiten en hogescholen waarvan de hele samenleving, de markt inbegre-

ADVALVAS

pen, het meeste plezier heeft er nu uit moeten zien als we de voorstaande geschiedenis serieus nemen?

Ten eerste moet het fundamentele onderzoek, en het universitaire onderwijs dat daarvoor opleidt, door politiek en bedrijf zo vrij mogelijk worden gelaten.

Toegepast onderzoek moet uiteraard ook worden gedaan, zelfs in veel grotere mate, maar dat hoort thuis bij beroepsopleidingen en bedrijven. En ten tweede moet het hoger onderwijs in het algemeen zo toegankelijk mogelijk worden gemaakt, om zo het kennispotentieel nog beter te benutten dan nu al het geval is.

Kortom, visie en hierop sturen (managen) lonen, gezien de succesvolle invoering van de HBS en keuze voor een financieringsmodel voor universitair onderwijs eind negentiende eeuw. Waarvan akte.

denk jij verder? verrijk jezelf met wijsbegeerte OOk als tweede studie mOgelijk www.wijsbegeerte.vu.nl

Eric van der Linden, financiën & control, Bewegingswetenschappen

23

nr 20 — 26 juni 2013 22704_1_ADV_AdValvas100x130.indd 1

05-06-13 11:31

Ottho Heldring voorzitter ondernemingsraad

opinie

‘Reorganiseren kan ook zonder conflict’

Zonder noemenswaardig protest verloopt de reorganisatie van het domein internationalisering. De ondernemingsraad is blij verrast dat er zo goed geluisterd werd.

D

e vorming van het nieuwe International Office is tot nu toe tamelijk geruisloos verlopen. Hoe komt dat? “Bij internationalisering raken uiteindelijk weinig mensen boventallig.

Ik meen dat het om een of twee mensen gaat, hoewel er natuurlijk al eerder mensen zijn vertrokken, mede vanwege de naderende reorganisatie. Dat maakt het voor de OR makkelijker om akkoord te gaan. En kwartiermaker Frans Snijders heeft het proces goed aangepakt.

Hij heeft echt vanaf het begin af aan geluisterd naar de betrokken medewerkers en de medezeggenschap en naar oplossingen gezocht. Daardoor zijn veel knelpunten al tijdens de rit opgelost. Dat is bij andere reorganisaties veel minder gebeurd. We zijn hier blij verrast door.

Het kan dus ook anders.”

Zijn de oorspronkelijke plannen ook daadwerkelijk veranderd? “Jazeker.

Een jaar geleden bijvoorbeeld was de positie van het Centrum voor Internationale Samenwerking erg onzeker. Nu

24

Reorganiseren kan dus met minder conflicten en gedoe? “Bij dit domein

International Office Per 1 juli gaat het nieuwe International Office van start. Dat heeft het bestuur besloten. Hierin gaan samen: het Centrum voor Internationale Samenwerking, het Bureau Internationalisering en de facultaire medewerkers Internationalisering. In 2010 telde het domein nog 50 formatieplaatsen.

Dat moet vooral door natuurlijk verloop en het niet-vervangen van tijdelijke contracten in 2015 zijn gekrompen naar 34.

is het goed gelukt. Ik wil niet zeggen dat dit alleen maar aan de kwartiermaker ligt. Bij andere diensten moet je wellicht ingrijpender veranderen om echt beter en efficiënter te kunnen functioneren. En als er veel banen op de tocht staan, wordt het vanzelf ingewikkelder. Een voordeel van internationalisering is ook dat je niet eerst allerlei systemen hoeft te veranderen. Bijvoorbeeld bij de financiële diensten en personeelszaken moet je eerst nieuwe ict-toepassingen invoeren om efficiënter te kunnen werken. Dat maakt het complexer.’’

Is het voorkomen van gedwongen ontslagen het belangrijkste doel voor de OR? “Het is zeker een belangrijk punt. Voor de mensen die het betreft is het echt een heel ingrijpende persoonlijke gebeurtenis. Daar moet je niet te lichtzinnig over denken. We willen als OR echt overtuigd zijn dat alle alternatieven voor ontslag serieus zijn bekeken. Maar we zijn het ermee eens dat op termijn de bedrijfsvoering als geheel efficiënter en dus met minder mensen moet. We zijn geen dwarsliggers in de zin dat we per definitie tegen elke reorganisatie zijn.”

Ottho Heldring

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

ICOON rbbmr.nl

DOOR DIRK DE HOOG FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

krijgt het in aangepaste vorm een plek binnen het nieuwe Office en wordt het meer betrokken bij het reguliere onderwijs en onderzoek. Dat vinden we positief, hoewel er nog een aantal financiële problemen moet worden opgelost.”

COLUMN

Afpilsen en buikhuilen Roos van Rijswijk, masterstudent literatuurwetenschap

I

k ben vast niet de enige die dit weleens overkwam: je vertelt aan iemand met een rode broek aan student te zijn en je toehoorder – al lang geen student meer – krijgt een mistige blik en mompelt iets over de tijd van z’n leven. Dat gemompel heeft meestal geen betrekking op het schrijven van een scriptie of het volgen van statistiek, maar op de tijd die buiten de studie om zo heerlijk ingevuld kon worden. Helaas is er tegenwoordig weinig tijd meer in te vullen buiten die studie; die moet namelijk keurig binnen de daarvoor gestelde tijd afgerond worden en van de stufi alleen kan geen ziel leven dus er moet gewerkt worden. Althans, dat is hoe ik het gedaan heb. Alleen het idee al van een verenigingsleven buiten die studie en schraal betaalde bijbaantjes bezorgde me haast studievertraging. Het is me nooit gelukt om van mijn studentzijn een lifestyle te maken, terwijl dat iets geweldigs schijnt te zijn.

Nu is het haast vakantie. Mijn laatste als student. Misschien moet ik er toch eens

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

voor gaan en mijn schamele spaargeld over de balk gooien Het is me nooit in ruil voor de tijd van mijn gelukt om van leven. Een zomer proeven mijn studentwat ik gemist heb. Ik zal zijn een lifestyle eindelijk eens in de Gieter te maken en de Bubbels staan en bier atten, ik zal feuten, plurken en sjaars terroriseren, afpilsen met een leidingbiertje en daarna buikhuilen boven een gracht waarin ik eerder een paar baantjes heb getrokken. Ik zal eindelijk tot diep in de nacht discussiëren over de zin van het leven boven een fust merkloze pils en tot besluit met klinkende stem een jaarlied aanheffen. Ik ga nog even in een studentenhuis wonen, zo’n klassieke, en dat ik dan de hele tijd de afwas moet doen omdat ik de laatste was die erbij kwam, maar dat is niet erg want ik maak vrienden voor het leven. Daarnaast moet ik heel veel neuken, geloof ik, en daarbij geen soa maar een paar levensveranderende inzichten verwerven. Ik ga eindelijk een keer verkleed als piraat naar een feest, ik zal karaoke zingen, ik ga roeien.

Ik weet nu al dat dit me allemaal niet gaat lukken. Hoe zeer ik ook met lichte jaloezie heb gekeken naar mensen die het kunnen, ben ik er niet geschikt voor. Als ik bier at krijg ik de hik of ga ik projectielbraken en karaokebars hebben eigenlijk hetzelfde effect op mij. Daar begint het al.

Wat moet ik dan, die laatste vakantie? Ik denk gewoon hetzelfde als alle vakanties hiervoor: uitslapen, boekje lezen, beetje werken, af en toe een terras op met vrienden (van wie ik, toegegeven, een goed deel ontmoette tijdens mijn studie, ligt het aan mij of is het hier mistig?). Grotemensenwerk zoeken. Niet proberen te denken aan dat dit de laatste eindeloze zomer is die ik in lange tijd zal hebben.

Nog één keer proberen bruine benen te krijgen. Het wordt fantastisch.

Fijne zomer allemaal, hoe je ’m ook invult, en laat iemand het weten als er ergens een feest met piratenthema gegeven wordt?

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

‘Bestuur blijft te zuinig’ De VU krijgt er 10 miljoen euro bij dankzij een goed financieel jaar 2012.

De ondernemingsraad vindt het bestuur te somber en wil een onafhankelijk bureau inschakelen.

Eén ding is duidelijk. De VU verkeert níet in een financiële crisis. De bedrijfsvoering is over bijna de hele linie financieel min of meer in balans. En dat is heel prettig nieuws”, zegt OR-voorzitter Ottho Heldring als reactie op de VU-jaarrekening 2012.

Bij elkaar opgeteld is er een batig saldo van 26 miljoen euro, waar dan wel weer ruim 15 miljoen van afgaat voor een langlopende reservering voor de derivaten.

“Hoe hoog het batige saldo precies is, is een kwestie van definitie. Boekhoudkundig heb je mee- en tegenvallers. Het gaat om de onderliggende lijn: de VU doet het financieel heel behoorlijk en we hoeven niet hals over kop te bezuinigen.’’

Die boodschap gaf de OR vorig jaar ook al af, roept de financiële man van de OR Lambert Truijens in herinnering.

“We vonden dat het bestuur de financiële vooruitzichten te somber voorstelde.

Nu blijkt inderdaad dat de VU in 2012 10 miljoen euro meer van het Rijk heeft gekregen dan was begroot. Dat patroon zie je elke keer weer. Het bestuur is altijd somber. Het is tijd om nog eens goed naar de fasering van de reorganisatie te kijken. Want de financiële noodzaak om het snel te doen, is er niet. Er zitten voor

26

Heel cijfermatig “Beter goed dan snel”, vult Heldring aan. “We vinden dat nog eens goed naar de reorganisatie bij de studentenondersteuning moet worden gekeken. Nu is de benadering heel cijfermatig. Zo van: één begeleider op 3500 studenten. Maar de VU is ook bezig met een ambitieuze onderwijsagenda. Het lijkt me beter om de studentenondersteuning daaraan te koppelen dan aan bezuinigingen.’’

Truijens ziet nog een reden om de reorganisaties te temporiseren. “We zijn inmiddels weer een fase verder. De samenwerking met de UvA staat nu hoog in het vaandel. En daarom moeten allerlei systemen en diensten worden geharmoniseerd. Voor aanpassing van de studentenadministratie gaat men bijvoorbeeld uit van 3 miljoen euro. Het zou raar zijn om nu die afdeling te reorganiseren en het een jaar later opnieuw te doen om in de pas te lopen met de UvA. Dus stem de plannen daarop af.”

Jarenlang bekvechten Over de derivaten maken de OR-leden zich niet veel zorgen. Truijens: “De verhalen in de media in 2012 dat de VU voor

miljoenen euro’s verloren zou hebben met deriva‘We hoeven niet ten gaven een verkeerde hals over kop te voorstelling van zaken. Je bezuinigen’ moet die kwestie wel goed regelen in je boekhouding en de balans. Daarom staat er een langlopende schuld in het jaarverslag. Maar die schuld neemt weer af als de VU daadwerkelijk gaat bouwen en grote hoeveelheden geld gaat lenen.”

Wat de toekomst brengt, weten beide heren ook niet. “Van de zomer komt het bestuur met de prognoses voor 2014 in de zogeheten kadernota. Het zal wel weer een zuinig verhaal worden”, verwacht Truijens. Heldring is daar niet zo blij mee: We zitten nu al jarenlang te bekvechten over de te verwachten bijdrage van het Rijk. Uiteindelijk leidt dat tot een onvruchtbaar debat met het college.

Daarom willen we opnieuw dat een onafhankelijke partij nog eens naar die prognoses kijkt. Daarna kunnen we het inhoudelijke debat voeren over welke keuzes we intern maken om het geld zo goed mogelijk te besteden.”

Lees ook interview met VU-baas René Smit op advalvas.vu.nl>nieuws>12 juni Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 20 — 26 juni 2013

ICOON rbbmr.nl

“

DOOR DIRK DE HOOG

20 miljoen euro projecten in de pijplijn, onder meer voor ict-voorzieningen om de bedrijfsvoering efficiënter te maken.

Maak eerst die projecten af voordat je de diensten op de schop neemt.”

ADVALVAS

campus

Ingetogen en flex, helemaal NU.VU Het NU.VU-gebouw moet in 2017 klaar zijn. Het wordt casco opgeleverd, voor colleges én cultuur.

DOOR Floor Bal

E

IMPRESSIES Architectenbureau Meyer & Van Schooten

en praalpand wordt het zeker niet. Het nieuwe NU.VU-gebouw naast de Rode Pieper (OZWgebouw) aan de De Boelelaan zal ingetogen ogen. “Het wordt ook geen opvallend gebouw: geen Koolhaas”, zegt programmamanager Godard Kloos. ”We geven gemeenschapsgeld uit en in deze economische tijden willen we vooral iets bouwen dat duurzaam en flexibel is.” Dus koos de VU niet voor het architectenbureau met de mooiste maquette. “We zochten een bureau dat ons veel ruimte liet om mee te denken. De VU is echt medeontwerper.”

31.000 m2 Architectenbureau Meyer & Van Schooten ontwierp een schuin oplopend gebouw dat aan de campuskant zeven verdiepingen heeft en aan de De Boelelaan twaalf.

Eronder komt een parkeergarage met ruimte voor 600 auto’s en een Cultuurcentrum heleboel fietsen. Het totaal Griffioen komt beslaat 31.000 m2 en zal naar de campus vooral door de informatici van de VU én de UvA gebruikt worden.

Duurzaam Buiten het ontwerp van een aantal grote collegezalen en onderwijsruimten wordt de rest van het pand voorlopig nog niet ingevuld. “Het wordt casco opgeleverd”, zegt Kloos. De bedoeling is dat het pand heel makkelijk aan veranderende wensen kan voldoen. “Dat als er een nieuwe collegezaal nodig is, het simpel te verbouwen is.”

Deze flexibiliteit moet, samen met speciale bouwmaterialen en -technieken, een duurzaam gebouw opleveren.

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

College, film en theater

D Impressie campusplein

e campus moet gezelliger en leuker, vindt het college van bestuur.

Het NU.VU-gebouw zal daaraan bijdragen. Hoe? Door de verhuizing van Cultuurcentrum Griffioen van Uilenstede naar de De Boelelaan.

De grote collegezaal op de onderste twee verdiepingen wordt ’s avonds gebruikt als theaterzaal. Ook gaat de Griffioen films vertonen. De zalen zijn tevens te gebruiken als cursusruimte.

De verhuizing van het cultuurcentrum is voor 2017 gepland, dan is de huur in Amstelveen opgezegd. Cursisten en theaterbezoekers hoeven vóór hun bezoek niet te dineren in de mensa van het hoofdgebouw. In NU.VU komt op de begane grond een grand-café waar je ook kunt eten.

Impressie De Boelelaan

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

27

E-MAIL: Or@Vu.nL

Medezeggenschap over de reorganisatie Fco: te Mager, te snel, te onzeker Er kunnen meer medewerkers bij de Facilitaire Campus Organisatie (FCO) blijven werken dan in het reorganisatieplan staat. In plaats van vier zeker zes, waarschijnlijk acht en misschien meer.

Dat is een eerste uitkomst van de gesprekken tussen de onderdeelcommissie FCO en de directie van FCO over de reorganisatieplannen.

Lambert Truijens, voorzitter van de onderdeelcommissie bij FCO en lid van de centrale ondernemingsraad: “Het is prettig om te merken dat het management van FCO iets met de kritiek van de medezeggenschap doet.” te Mager Het aanvankelijke bod van vier herplaatsingen was voor de ondernemingsraad te mager. Het

|

WWW.InTrAnET.Vu.nL/Or

was een van de redenen om het college van bestuur op 11 juni geen positief conceptadvies te geven over de reorganisatie van het domein Huisvesting en Facilitaire Zaken.

34 van de ruim tweehonderd medewerkers van FCO werken waarschijnlijk vanaf 1 januari 2015 niet meer bij deze dienst. Hun werk verdwijnt, al dan niet via ‘procesverbeteringen’. De eerste ontslagen kunnen in oktober al vallen.

Tegelijk komen er achttien nieuwe functies bij FCO. Al deze vacatures vullen met boventallige medewerkers lukt niet; het werk is anders dan voorheen. FCO gaat meer regisseren en de uitvoering meer uitbesteden.

“Maar vier herplaatsingen was echt te weinig.

Veel medewerkers zijn al lang veel breder bezig dan hun huidige functieomschrijving doet vermoeden. Met een grondige scholing passen er in die nieuwe functies meer van de medewerkers waarvoor ontslag dreigt,” zegt Kees Wattel. Hij is voorzitter van de onderdeelcommissie van de

|

WWW.Vu.nL/Or

|

26 juni 2013

faculteit Aard- en levenswetenschappen en zit in de domeincommissie Huisvesting en facilitaire zaken, die de reorganisatie op de voet volgt.

De dienst snijdt vooral in specialistische, secretariële en bedrijfsadministratieve functies. Een deel van de vervallen taken van FCO moeten de medewerkers van faculteiten en andere diensten nu zelf gaan doen. Koffie en thee bestellen bijvoorbeeld. De werkdruk neemt daardoor toe.

Truijens: “Het zou wrang zijn als we in oktober mensen ontslaan en al vrij snel daarna externen moeten inhuren omdat het werk niet afkomt.” te snel De medezeggenschap vindt de reorganisatieplannen op zich best te billijken. “Het management weet wat het wil en de plannen zijn consistent, maar er moet wel meer veranderen, wil de ondernemingsraad een positief advies geven”, zegt Truijens. De medezeggenschap heeft vooral moeite met het tempo. “Kom eerst maar eens

met een goed implementatieplan, met een realistisch tijdpad. Het tempo dat de directie voor ogen heeft, is volgens ons niet haalbaar.”

ICT is de zwakke plek in de reorganisatieagenda, stelt de ondernemingsraad. Om met minder mensen toe te kunnen, moeten op 1 oktober 2013 in elk geval systemen functioneren voor bestellen, storing melden, catering bestellen, toegangsbeheer en ruimtes reserveren.

Truijens: “Er zijn bij de Vu maar enkele interne ICT’ers die weten hoe de IT-systemen die FCO nu gebruikt zijn ingericht en aan elkaar gekoppeld.

Aan deze Vu-medewerkers wordt van alle kanten getrokken, want FCO is niet de enige die aan het automatiseren is. uC-IT loopt met migraties naar nieuwe systemen fors achter. Alleen als er een van de IT-medewerkers fulltime voor FCO wordt vrijgemaakt, gaat het misschien lukken. Die capaciteit vinden wij noodzakelijk.”

De medezeggenschap stuurt aan op uitstel als de ICT-voorzieningen niet af zijn. “De consequentie lijkt me eenvoudig: zijn de systemen op 1 oktober niet klaar, dan geen mensen ontslaan”, zegt Wattel.

'het zou wrang zijn als

het jaarverslag van de or is uit!

Het is online in te zien via de volgende link: ISSuu.COM/VuunIVErSITy/DOCS/OrVu_JAArVErSLAG_2012

geheiM! Er is niets geheims aan het werk van de Ondernemingsraad. Onze vergaderingen zijn altijd openbaar en voor iedereen toegankelijk. Dat daar gebruik van gemaakt wordt, bewijst de publieke tribune die vaak goed gevuld is. Af en toe is er een deel van de vergadering besloten.

Maar dan gaat het altijd over personen, bijvoorbeeld de benoeming van een nieuw collegelid of een lid van de raad van Toezicht.Dit voorjaar werd de Or geconfronteerd met een bijzondere situatie. In het kader van de besluitvorming rond de AFS (Amsterdam Faculty of Science) ontvingen de Or-leden een dikke stapel papier met op elke pagina het woord "geheim". Dit waren deels nog niet openbare en voorlopige plannen die vervolgens wel in een openbare vergadering besproken moesten worden.Dat plaatste de raad voor een dilemma: aan de ene kant vroeg betrokken worden bij de besluitvorming, aan de andere kant de onmogelijkheid om de informatie met de achterban te delen. Zowel bij de Vu als de uvA viel de geheimhouding op deze wijze niet goed en het zou kunnen dat deze (halfslachtige) geheimhouding juist het tegenovergestelde bereikte want binnen korte tijd lagen de hoofdpunten op straat. Je kunt de vraag stellen of het niet beter was geweest om de stukken toch openbaar te maken. Dat heeft ook het voordeel dat er een echt debat kan ontstaan en daar heeft zowel de Or als het bestuur baat bij.

we in oktoBer Mensen ontslaan en al vrij snel daarna externen Moeten inhuren oMdat het werk niet aFkoMt' te onzeker naast de 34 arbeidsplaatsen waarvan al bekend is dat ze gaan vervallen, is het lot van 63 fte na 1 januari 2015 nog onzeker. Er is nog geen besluit gevallen over het eventuele uitbesteden van een aantal werkzaamheden zoals de repro, postverwerking en het groenbeheer. Dit worden afzonderlijke reorganisatietrajecten. Het is de vraag of uitbesteden, zeker in dit tempo, goedkoper is. Er komt bijvoorbeeld btw bij. En medewerkers met veel dienstjaren ontslaan, kan de Vu honderdduizenden euro’s aan ontslaglasten per medewerker kosten. voorwaarden voor positieF advies De domeincommissies en de ondernemingsraad stellen drie belangrijke voorwaarden voor een positief advies: een realistisch implementatieplan, zoveel mogelijk herplaatsingen binnen het domein en werkbare basis-IT-oplossingen per oktober 2013.

Truijens en Wattel verwachten dat de bezwaren van de ondernemingsraad wel wat in gang zetten. Zie het grotere aantal herplaatsingen. “Het management van FCO luistert en deelt de informatie goed met ons. De sfeer is goed.”

coluMn por Bij de neus genoMen

Op de Vu worden manhaftige pogingen gedaan de neuzen dezelfde kant op te laten wijzen. Er worden zelfs externe adviseurs ingevlogen om ervoor te zorgen dat de Vu weer een eigen verhaal krijgt. Een selecte groep Vu-medewerkers mag meepraten, maar buitenstaanders lijken een belangrijke rol te spelen bij de formulering van het ‘eigen’ verhaal. Vroeger zouden we dat paradoxaal noemen, maar de nood is hoog. Het is namelijk buitengewoon lastig om een eigen verhaal te verwerven. Bij alle commotie op de Vu vergeten veel Vu-medewerkers nogal eens dat het er elders op de nederlandse universiteiten niet veel anders aan toegaat. Het lijkt wel alsof alle topbestuurders naar hetzelfde klasje zijn geweest om overal hetzelfde type beleid in te voeren. Als er ergens neuzen dezelfde kant op wijzen dan is het wel binnen de VSnu. Het wekt dan ook geen verbazing dat het VSnu congres recent liet weten de Vu-koers te onderschrijven. Dat doet me denken aan die reclame over WC-eend (“wij van WC-eend adviseren: WC-eend”), maar nu dwaal ik af. De aanname dat het goed is als alle neuzen dezelfde kant op wijzen is op zijn minst aanvechtbaar. Het is de vraag of grote ontdekkingen in de wetenschap gedaan worden als dat altijd het geval is.

Het zou natuurlijk interessant zijn als het te ontwikkelen eigen verhaal van de Vu ertoe leidt dat de Vu wel een eigen koers gaat varen, ook al wordt die niet onderschreven door de VSnu. Gelukkig is er altijd hoop. Maar voorlopig is het risico aanwezig dat u straks hardhandig bij de neus wordt genomen teneinde die in de juiste richting te plaatsen.

Kiezelsteen SCAn DEZE Qr-CODE MET JE SMArTpHOnE coloFon

Ambtelijk secretAris Onder-nemingsrAAd kitty jong, agathe van hell (adjunct), de Boelelaan 1105, k 1d-30, 1081 hv aMsterdaM, tel. 020 59 85312, dAgelijks bestuur ottho heldring, (voorzitter), jelly reinders, (vicevoor-zitter), henk olijhoek cOmmissie cOmmunicAtie janneke eppinga, dick van gilder, henk olijhoek, Matthijs pontier, rick verMunt, peter versteeg tekst corianne roza, henk olijhoek beeld Merlijn draisMa VOrmgeVing studiovu

www.FaceBook.coM/onderneMingsraad.vu @or_vu

cultuur Klassiek

Restaurant

Om de week gaat een student op kosten van advalvas voor maximaal 50 euro uit eten en beoordeelt het restaurant.

Indonesië ligt naast het Vondelpark Srikandi

CONCEPT Een halalvlees serverend Indonesisch restaurant en kunstgalerie in één.

SFEER De rieten stoelen en kunstwerken ademen een exotische vakantiesfeer. Op de achtergrond zachte Indonesische popmuziek.

Veel toeristen, dertigplussers.

ETEN Wij tweeën kiezen ieder de rijsttafel ‘Indonesië’, bestaande uit zeventien gerechten. Met onder meer de bekende Soto Ayam, bouillon met stukjes kip en groente, erg lekker. Ze serveren witte rijst erbij. De hoofdgerechten die een absolute ster verdienen zijn: Sayur Lodeh, groenten in kokossaus, Daging Semur, zoetgekruid stoofvlees, Gado Gado, groenten in pindasaus en Ayam Pangang, gegrilde kipsaté. De koude vruchten in vloeibare bruine suiker en zoetzure rauwkost zijn heel welkom naast het warme eten. Het dessert bestaat uit vers tropisch fruit met een bolletje vanille-ijs. Als afsluiter drinken we een bijzonder lekkere koffie verkeerd en jasmijnthee.

BEDIENING Zeer vriendelijk. Ze serveren het eten snel en vragen of de schalen bijgevuld moeten worden.

AANRADER Absoluut.

PRIJS Op vertoon van je VU-pas biedt Srikandi de rijsttafel Indonesië voor 25 euro per persoon, inclusief drankje en/of 10 procent korting op à-la-carte gerechten. Zonder korting kost deze rijsttafel 27,75 euro per persoon, exclusief drankje.

WAARDERING

De wonderbaarlijke mandarijn Woensdag 26 juni, Zuidplein op Zuidas.

Aanvang 17.30 uur, toegang GRATIS Donderdag 11 juli, Muziekgebouw aan ’t IJ Aanvang 20.15 uur, toegang € 15,regulier/ € 12,- (65+, student, CJP) vu-orkest.nl griffioen.vu.nl

30

Bart Siekman, publiciteitsmedewerker Griffioen

SRIKANDI Stadhouderskade 31 vlakbij ingang Vondelpark srikandi.nl Najia Tarhouchi, masterstudent beleid, communicatie & organisatie FOTO Tessa Posthuma de Boer

Concerten VU-orkest

WAT? Na een geweldig optreden met alle studentenkoren en -orkesten in de aula van de VU bereidt het VU-orkest zich voor op een tournee naar Engeland begin juli en het slotconcert in Nederland.

WAAR? Het VU-Orkest geeft vier concerten in Engeland van 2 t/m 9 juli. Ook in Amsterdam treedt het orkest op. Woensdag 26 juni geeft het orkest een GRATIS OPENLUCHTCONCERT op de Zuidas en op donderdag 11 juli is het afsluitende concert in het Muziekgebouw aan ’t IJ. WELK PROGRAMMA? Het concert opent met de Ruralia Hungarica van Dohnányi. Daarna speelt het orkest De wonderbaarlijke mandarijn van Béla Bartók en het sluit af met De Vijfde Symfonie van Sergej Prokofjev.

Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS

studenten/medewerkers

Sleutelgat 20

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook?

VU-studenten gluren in de kamer van jorim tielbeek.

“D

mij nog niet zo lang ingetrokken.

Bizar ook hoe weinig spullen hij heeft. Waar is zijn kledingkast? En zijn studieboeken? Ik zie zelfs geen tv of dvd’s. Wel opmerkelijk dat hij een vaste computer heeft en geen laptop. Daarom vermoed ik dat hij een iets oudere student is die voor zijn studie niet heel mobiel hoeft te zijn.”

“Hij is nog volop aan het klussen in zijn kamer. Ik zie zelfs nog een pot Whey-verf staan. Zou dat een mengeling zijn van wit en grijs, vraagt rechtenstudent Laura Brandenburg (23) zich af. “Ook zijn poster hangt nog niet. Hij is hier volgens

“Als hij wat meer plakbuddy had gebruikt of sterker plakspul, dan was zijn poster niet van de muur gevallen net toen de fotograaf langskwam”, zegt Ronald Hermans (21), student filosofie.

“Ik zie een kalender op zijn waterkoker staan. Wel opvallend dat hij zowel zijn spiegel als zijn kalender niet aan de muur bevestigd heeft.

Misschien kon hij niet kiezen waar hij ze zou hangen. Hij heeft überhaupt moeite met keuzes maken.

Dat geldt ook voor zijn opleiding, hij doet vast meerdere studies tegelijk.”

ie pot met proteïnepoeder staat daar wel heel prominent”, vindt psychologiestudent Marloes Verkaar (19). “Hier woont een vrij jonge student die veel met zijn uiterlijk bezig is en weinig met studeren.

Hij is net begonnen aan de opleiding economie, maar brengt het grootste deel van zijn tijd door in de sportschool. Ook het feit dat er zo een gigantische spiegel staat, bevestigt het stereotype van de gladde sportmacho. Hij heeft een gebruind bovenlijf en zijn tickets naar de Spaanse kust heeft hij al op zak.”

ADVALVAS

nr 20 — 26 juni 2013

Jorim Tielbeek 26 Werkt als promovendus bij VUmc en doet onderzoek naar antisociaal gedrag Betaalt 200 euro per maand voor zijn kamer op Uilenstede

“Nieuw in deze kamer? Integendeel! Ik breng hier juist mijn laatste weken door na vier jaar”, lacht promovendus Jorim Tielbeek. “De andere kant van de kamer is het toonbeeld van chaos. Ik heb veel te veel spullen. Die poster is een cadeautje van een vriend met wie ik samen heb gelift langs de Australische kust. Ik ben inderdaad een sportfanaat én was een fanatiek student. Vorig jaar rondde ik drie studies af. Ik ben nu master in psychologie, criminologie en neurowetenschappen. Ik besteed veel tijd aan Inspiring Futures, een organisatie die ik zelf heb opgericht om jongeren internationale ervaringen te laten opdoen.

Vorig jaar werd ik om die reden verkozen tot Student van het Jaar, daar ben ik best trots op.”

door student-reporter Veerle Vrindts Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

31

Griff

32

door Merlijn Draisma

nr 20 — 26 juni 2013

ADVALVAS