Nr 02 11 september 2013

Nr 2

11 september 2013 Moslims in Nederland: wat geloven zij?

Rekening houden met anderen: best moeilijk

Super-de-luxe wonen in The Student Hotel

Neem de angst voor schaliegas serieus

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Kilian Wawoe, de beste VU-docent: ‘Ik breng studieboeken tot leven’ pag 6

D N U O R A G N I K C BACKPA

D L R O TCHAHNGEED MWY LIFE – CARLIJN

TS E K C I T D L WERE ENTEN D U T S R O O V AL VANAF , 5 9 3 . €1

INHOUD

jaargang 61 — nr 2

Kilian Wawoe, de beste docent van de VU

VU NU

6

Thijl Suniers onderzoek naar 10 de gewone moslim Keuzes maken zonder anderen tekort te doen

16

Luxe op kamers in West

20

En verder Online

4

Opinie: schaliegas

8

Column: Nico van Straalen

9

Onderzoeksnieuws

14

Brieven

19

Opinie: bètafusie

24

Column: Roos

25

Campus: onderwijsvisie

26

OR

28

Cultuur: cabaret en restaurant

30

Sleutelgat

31

Griff

32

Coverfoto Peter Gerritsen

Het volgende nummer verschijnt op 25 september 2013

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier), Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 2 — 11 september 2013

Maandag 9 september 2013, 15.12 » Oud-Advalvas-columniste Daphne is nu doctor Lentjes.

Foto peter gerritsen

3

RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online Kamertekort nog groter dan LSVb denkt Amsterdam en Utrecht zullen in 2016 elk zo’n vier- à vijfduizend studentenkamers te weinig hebben. In totaal zijn er de komende jaren veertienduizend studentenkamers te weinig. Dat is nog meer dan de tienduizend waarover de LSVb nu alarm slaat.

Nederland zakt uit top-5 van kenniseconomieën Nederland daalt van de 5de naar de 8ste plaats op de wereldranglijst van sterkste economieën. Het overheidsbeleid is te stroperig en er is een nijpend tekort aan ingenieurs en technici.

Onderwijsakkoord blijft geheim Er wordt gespeculeerd over de inhoud van het onderwijsakkoord dat op 2 september is gesloten. Maar minister Bussemaker wil de uitkomst pas op Prinsjesdag openbaar maken.

Studietips: sokken uit en bouw een studieschuld op Onzekere toekomst centraal tijdens openingen academisch jaar Student van het Jaar : criminologe Nathalie Dijkman Twitterdebatten: dikke chaos, weinig inzicht

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4

Jaap Winter nieuwe voorzitter VU

J

aap Winter, topadvocaat, specialist corporate governance, wordt de nieuwe voorzitter van het college van bestuur. Hij blijft daarnaast college geven. Winter volgt per 1 december 2013 René Smit op, wiens tweede termijn dan afloopt.

Als hoogleraar bij de UvA bij de

Duisenberg School of Finance heeft hij veel met de VU gewerkt.

Winter vindt het prachtig dat de universiteit niet alleen de ambitie heeft om studenten kennis en technieken aan te leren, maar dat zij meer wil bieden: “Een kompas en vorming op andere gebieden dan studie alleen.”

Hij vindt de VU opener geworden, zonder dat zij haar christelijk-

gereformeerde traditie verloochent. Winter herkent zich wel daarin: “Hoewel ik geen actieve kerkganger ben, ben ik hervormd opgegroeid. Dat heeft mij zeker gevormd, het speelt op de achtergrond nog mee.” (MS/FB)

Lees het hele nieuwsbericht en het vraaggesprek op advalvas. vu.nl>nieuws>5 september.

Rector wil dwarse studenten De VU heeft studenten nodig die buiten de gebaande paden treden. Dat zei rector Frank van der Duyn Schouten.

B

ij de opening van het academisch jaar kondigde de rector de nieuwe onderwijsvisie aan, waarvoor hij afgelopen zomer het concept schreef.

Hiervoor voerde Van der Duyn Schouten gesprekken met docenten en studenten.

Zijn stelling luidt dat universiteiten geen studenten voor de arbeidsmarkt moeten opleiden, maar jonge mensen moeten leren verantwoordelijkheid te nemen

voor de maatschappij van de toekomst, hùn maatschappij.

Daarbij stelt hij nadrukkelijk dat het juist voor eerstegeneratiestudenten belangrijk is ook activiteiten te ontplooien buiten het officiële studieprogramma.

“Juist de VU-studenten die een sociale impuls goed kunnen gebruiken, kiezen er veelal voor om een substantieel deel van hun studietijd thuis te blijven wonen. Dat is voor de sociale kant van hun ontwikkeling niet optimaal, maar anderzijds ook

veelal gekoppeld aan de cultuur van hun achtergrond, die zich niet op korte termijn sterk laat beïnvloeden”, aldus Van der Duyn Schouten.

In deze tijd waarin studierendement en nominaal studeren de belangrijkste onderwijsdoelen lijken te zijn, predikt de rector bijna revolutie. (DdH)

Lees het hele bericht op advalvas. vu.nl>nieuws>2 september plus het artikel ‘Snel studeren is ook niet alles’ op pag 26. nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

Soms is loten beter

T

erwijl politici en bestuurders de mond vol hebben van excellentie en selectie, breken enkele wetenschappers van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) een lans voor loting. “Goed selecteren is gewoon niet altijd mogelijk.” Het klinkt zo vanzelfsprekend. Als er niet genoeg geld is om alle wetenschappers een beurs te geven, kies dan de beste kandidaten

uit. Als te veel jongeren arts willen worden, selecteer dan de meest geschikten voor de opleiding geneeskunde.

Loten raakt steeds verder in diskrediet in het hoger onderwijs. Het omslagpunt kwam in 1996, toen een gymnasiaste met een gemiddeld eindexamencijfer van 9,6 tot verontwaardiging van velen drie keer werd uitgeloot voor de opleiding geneeskunde.

De landelijke loting werd aangepast. Wie gemiddeld een acht of hoger had, kreeg

voortaan automatisch een plek en alleen de rest moest nog loten.

Hoogleraar oude geschiedenis Josine Blok spreekt maandagmiddag 16 september in het Trippenhuis van de KNAW over de vraag of loting onrechtvaardig is. “En vooral voor wie, en onder welke omstandigheden. Er zitten ook goede kanten aan loting”, meent Blok. (HOP)

Lees het hele bericht op advalvas. vu.nl>nieuws>2 september.

Brons voor ons

advalvas_online

(Re)tweets

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken @jimfjansen 6-9_#Vu voorzitter zegt dat zijn #uva verleden niet heeft meegespeeld in zijn benoeming; Dat kan ik toch moeilijk geloven De hoofdredacteur van Foliaweb (UvA-blad) ziet in de benoeming van Jaap Winter een zoveelste signaal van een naderende (en door sommigen gevreesde) fusie tussen VU en UvA. @Ezsther 6-9_@jimfjansen Op de geesteswetenschappenfaculteit van UvA komen ook de laatste twee aangestelde bestuurders van de VU. Proces is al tijd bezig Esther Crabbendam is UvA-student en voorzitter van Asva studentenunie. @jimfjansen 6-9_@youssef070 @Ezsther Wat ik niet snap: waarom doe je daar niet gewoon transparant over?

twitter/facebook/issuu

@Ezsther 6-9_@jimfjansen @youssef070 Precies!

Het is vanuit de fusieplannen helemaal niet zo gek, wees gewoon eerlijk.

Mexicaans!

@fcvheest 6-9_@Ezsther @jimfjansen @youssef070 Het kan toch prima, dat hij louter voor zijn kwaliteiten is benoemd? De UvA heeft wel mee mogen beslissen.

Aldus Frans van Heest, redacteur @ScienceguideNL en UvA-student.

Muziek, burrito’s en De Corona’s: op een mooie nazomerdag viert de VU de start van het nieuwe academische jaar advalvas.vu.nl>razende reporter

Twitterdebat Student-reporter Jonathan Moed stortte zich voor het eerst in een twiscussie. advalvas.vu.nl>opinie

Biblebelt De reformatorische bevolkingsgroep kan de boze buitenwereld niet langer buiten de deur houden.

Grote vraag is wat ze moet met nieuwe media en afvallige jongeren. advalvas. vu.nl>dossiers

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

I

nternationale studenten zijn hartstikke tevreden over de VU. Daarom krijgt ze een bronzen medaille van StudyPortals, die de International Student Satisfaction Awards uitreikt.

StudyPortals kijkt daarvoor naar STeXX, een soort Tripadvisor, maar dan voor studenten die in het buitenland willen studeren. De VU krijgt daarop van de buitenlanders die hier hebben gestudeerd een 9,4 (maximaal cijfer een tien).

De Rijksuniversiteit Groningen krijgt goud en Tilburg krijgt zilver van StudyPortals. (PB)

@gwuite 6-9_De nieuwe vz VU wordt actieve Prof die ook college blijft geven. Positief signaal voor de huidige beeldvorming bestuurders universiteiten.

Gijs Wuite, hoogleraar Fysica van levende systemen en lid van de Jonge Akademie, is in elk geval blij dat de nieuwe voorzitter uit de wereld van de wetenschap komt. @georgeharinck 5-9_Het moet niet gekker worden: nu suggereert Twitter Henk Krol te gaan volgen - net nadat ik had getwitterd over de jeugd op de Bible Belt.

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>5 september>VU krijgt bronzen medaille van buitenlandse studenten.

5

docent Kilian Wawoe ‘ Ik breng studieboeken tot leven’

6

nr 2 — 12 september 2012

ADVALVAS

in actie

Universitair docent human resources management Kilian Wawoe (40) won de Onderwijsprijs. Hiermee gaat hij studieboeken ‘verfilmen’.

DOOR ZAHRA ASTITOU

V

FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

U-docent van het jaar, gefeliciteerd! “Dankjewel. Vorig jaar was ik ook genomineerd voor de Onderwijsprijs, maar toen won ik niet. Dit jaar won ik tevens de prijs van mijn vakgroep, werd ik beste docent van de faculteit Psychologie en Pedagogiek en nu ben ik dat van de hele VU. Daar ben ik heel blij mee. Ik heb mijn studenten op chocolade getrakteerd en gezegd dat de prijs naar hen gaat.”

In welke vorm? “Het prijzengeld van 5.000 euro dat ik kreeg als beste docent van de faculteit ging naar het maken van filmpjes over arbeids- en organisatiepsychologie, te zien op video.vu.nl. Met deze prijs van 10.000 euro ga ik hetzelfde doen voor human resources management.

In die filmpjes wil ik het studieboek uitleggen. Ik vind dat wetenschappelijke kennis transparant moet zijn en wil die aanbieden via andere kanalen. Ik wil ook filmpjes maken over hoe een scriptie in elkaar zit, hoe je solliciteert en een cv opstelt. Vaak leg ik dezelfde dingen uit, waarom is dit niet gewoon op Youtube te vinden?”

Is Youtube uw favoriet? “Onder meer, maar je moet wel selectief zijn. Er is

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

bovendien zoveel op het internet te vinden. Zo heb ik tijdens een college over geld en geluk met de studenten via een site berekend wat ze verdienen ten opzichte van de wereldbevolking.”

Wat moet een docent kunnen? “Je moet zorgen dat ze na het college geïnspireerd raken om het studieboek te lezen. Van de ruwweg 160 uur die er voor een van mijn vakken staat, is de verdeling 20 contacturen tegenover 140 uur zelfstudie.

Ik wil die contacturen zodanig invullen dat de studenten in staat zullen zijn om de resterende 140 uur met plezier door te brengen.”

Hoe maakt u uw vak aantrekkelijk?

“Echte verhalen doen het goed.

Psychologie is een vak dat zich daar uitstekend voor leent. Als je hoort dat duizend mensen hun baan verliezen, dan is dat statistiek. Maar als ik vertel dat mijn neef zijn baan verliest, wordt het meteen tastbaar. Het menselijk brein steekt zo in elkaar. Wij denken van nature niet in abstracties, maar de universitaire wereld wel. De kunst is om het abstracte met het concrete te verbinden. In evaluaties las ik dat het inderdaad die echte verhalen zijn die studenten bijblijven.”

Uw manier van werken slaat dus aan.

“Ja, studenten ervaren het als heel prettig, want studeren is droog: 140 uur in een boek zitten, een boek praat niet. Met tien uur nieuwe media als ondersteuning

Bonussen Kilian Wawoe is vooral bekend om zijn onderzoek naar bonussen: ‘Voor betere prestaties werken bonussen zelden. Het helpt bij simpel werk en ongemotiveerde mensen, maar niet bij kwalitatief werk, zoals aan de universiteit.’

Kilian Wawoe 1999-2002 Management trainee human resources, ABN Amro Bank 2000-2004 Hoofd recruitment academici, ABN Amro Bank 2004-2010 Senior human resources manager voor Europa, ABN Amro Bank 2010 Gepromoveerd op prestatiebeloning binnen de bancaire sector, VU 2011-heden Universitair docent human resources management, VU

van het boek en de colleges wordt het boek volgens de studenten tot leven gewekt.”

Wat wilt u bereiken met uw vak? “Ik wil dat de volgende generatie human resources managers goed is in hun vak. De crisis heeft laten zien dat er veel mis is. Het aansturen van mensen is moeilijk, want hoe stuur je nou bankiers aan, en wetenschappers? Hoe beloon je ze? Daar wil ik ze op voorbereiden.”

Wilde u van jongs af aan docent worden? “Ik wilde wetenschappelijke kennis gebruiken om het bankwezen te verbeteren, zoals het beloningenbeleid. Nu sta ik aan de andere kant van de lijn en probeer ik in de wetenschap meer praktijk te brengen. Het trieste is dat in klinische psychologie, tandheelkunde, en gezondheidszorg de praktijk automatisch de wetenschap volgt. Wanneer een medicijn bijvoorbeeld niet goed blijkt te zijn, wordt het niet meer gebruikt. Maar in het bankwezen gaat dat wat moeizamer, die wisselwerking is er niet.”

De Onderwijsprijs en StudenTalentprijs werden uitgereikt tijdens de opening academisch jaar op 2 september.

Zie ook advalvas.vu.nl>nieuws>2 september> Criminoloog Nathalie Dijkman Student van het Jaar.

7

Minister walst over bange burgers heen Nergens komen de zorgen van de bewoners van schaliegasgebieden echt aan bod. Het gaat helaas vooral over techniek.

DOoR KO VAN HUISSTEDEN BEELD BAS VAN DER SCHOT

O

nlangs werd het onderzoek naar milieu- en veiligheidsaspecten van schaliegas, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, openbaar. Schaliegas is aardgas dat gewonnen wordt door gesteenten ondergronds met een mengsel van water, zand en chemische additieven onder druk te kraken. Er is een dicht netwerk van boringen voor nodig. Voor een derde deel van Nederland zijn inmiddels exploratievergunningen aangevraagd. In deze gebieden veroorzaakt het heel wat onrust; 55 gemeenten en twee provincies hebben al aangegeven er niets in te zien. Wie zijn de partijen in de discussie?

Aan de ene kant de olie- en gasindustrie die met het kraakproces (‘fracking’) en nieuwe boortechnieken (horizontaal boren) nieuw technisch speelgoed in handen heeft, en ons een ‘golden age of gas’ belooft. Deze partij wordt gesteund door het ministerie van Economische Zaken, waar men het einde van het Groningse gas ziet naderen, en door de chemische industrie.

Aan de andere kant staan de bewoners van de schaliegasgebieden die vrezen voor aantasting van hun woonomgeving door overlast, aardbevingen en luchtvervuiling. Verder de milieubeweging, die niets ziet in het verder opstoken van klimaatverandering met nog meer fossiele brandstoffen, en de waterleidingbedrijven die vrezen voor de kwaliteit van het grondwater. Er zijn overigens ook energiedeskundigen die erop wijzen dat de schaliegasvoorraden sterk overdreven worden, en het economisch onverstandig vinden om daar -

8

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

voor de toekomst - op te vertrouwen.

Het onderzoeksrapport van het ministerie heeft de gemoederen niet tot bedaren gebracht, integendeel. Er is veel kritiek op de kwaliteit ervan. Het is haastwerk, onder druk van een minister die zo snel mogelijk wil gaan boren, en uitgevoerd door adviesbureaus die zelf profiteren van schaliegaswinning. De wetenschappelijke kwaliteit is onder de maat. Zo wordt bijvoorbeeld relevante literatuur over grondwaterverontreiniging en luchtverontreiniging door schaliegaswinning buiten beschouwing gelaten.

Maar wat vooral ook opvalt, is de kille, technocratische benadering. Nergens komen de zorgen van de bewoners van de schaliegasgebieden echt aan bod; het gaat vooral over techniek. Voor bewoners belangrijke onderwerpen als overlast van continu draaiende boortorens, luchtvervuiling en schade aan de natuur komen onvoldoende aan bod. Volgens de onderzoekers zijn alle problemen beheersbaar, want de regelgeving is in Nederland zo goed. Het rapport is ook erg beperkt.

Belangrijke vragen als hoeveel energie schaliegas nu werkelijk oplevert en of we niet beter in duurzame energie kunnen investeren, worden niet beantwoord.

De voorstanders van schaliegas verwijten de bezorgde burger graag irrationele angst voor technologie. Maar in feite reageert die burger bijzonder rationeel: mensen hebben veel over voor een goede woonomgeving. Wie straks een puttencomplex met een tiental schaliegasboringen als buurman krijgt, zal niet gerustgesteld worden door het onderzoeksrapport van minister Kamp. De gang van zaken rond de aarbevingen in het Groningse gasveld heeft de bezorgdheid alleen maar versterkt.

Zolang de zorgen van de bewoners van de schaliegasgebieden niet serieus genomen worden, zal de discussie over schaliegas alleen maar feller worden. En ook de zorgen van de milieubeweging over transitie naar duurzame energie verdienen een beter onderzoek.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

I foto StudioVU/Yvonne Compier

Ko van Huissteden, universitair hoofddocent aardwetenschappen/milieuwetenschappen en voorzitter Stichting Schaliegasvrij Nederland

Gewoon lekker zingen bij een fossiel

Nico van Straalen hoogleraar dierecologie

ling. Alleen maar hoorcolleges is natuurk had in het rooster van de cursus gezet: college vandaag peripatetisch, lijk geen goede aanpak, maar een goed hoorcollege kan heel stimulerend werken rondwandelend. Ik was van plan om als je daarnaast ook andere dingen doet. met de studenten over de campus te En als je een week lang alleen maar thuis wandelen en ze zo de evolutie van hebt moeten werken aan zelfstandige het bipedalisme, tweebenigheid, uit opdrachten, wil je toch graag weer even te leggen. Het zou me niet verbazen als het ook didactisch een goede methode geinen met je docent?

Behalve peripatetische colleges zijn ook is, want uit het hoofd leren gaat vaak andere bijzondere colleges mogelijk. Zo gepaard met motoriek; door bewegindenk ik bijvoorbeeld aan een collegegen te maken bij het leren, kun je goed reeks in bad. Volgens mij stampen. Ik zocht voor de zijn de principes van de ingang van het gebouw aquatische ecologie heel naar de studenten maar Zo denk ik goed uit te leggen met kon ze niet vinden; ze bijvoorbeeld aan de hele studentengroep zaten in de collegezaal. een collegereeks in een grote jacuzzi. Het Ik word altijd kriegel van in bad zijn niet de minsten die mensen die één bepaalde hun inspiratie opdeden werkvorm aanprijzen in bad. En misschien als de enige beste. Zo’n een collegereeks aan het Maurice de Hond met strand, waarbij de studenzijn iPads, dat is toch een ten met kiezelsteentjes kwestie van ernstige blikin hun mond, tegen de vernauwing? Natuurlijk harde wind in, de stijging is een iPad een prachtig van de zeespiegel moeten instrument en ongetwijuitleggen? Of misschien gewoon met de feld kan zo’n ding een handig didactisch hele club Lucy in the Sky with Diamonds hulpmiddel zijn bij sommige opdrachten, zingen bij de bespreking van het fossiel maar je gaat die arme kinderen toch niet van Australopithecus afarensis? Ik heb er verplichten om de hele dag naar een iPad weer zin in dit studiejaar. te koekeloeren? Na drie dagen heb je er genoeg van en wil je weer wat anders.

Zo is het ook met het onderwijs aan de universiteit. Het geheim zit in de afwisseReageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Religie

Ontdek de multimoslims Hoe en wat moslims geloven, weten we vaak niet.

Daarom onderzoekt antropoloog Thijl Sunier de islamitische gemeenschap in Nederland.

Caissières met een hoofddoekje om die in de supermarkt wijn en bier verkopen, zijn de gewoonste zaak van de wereld geworden. Natuurlijk kunnen islamitische schriftgeleerden daar heftige polemieken over voeren, maar de alledaagse praktijk is soms sterker dan de leer. Of beter nog, de leer past zich regelmatig aan het dagelijkse leven aan”, zegt VU-hoogleraar antropologie Thijl Sunier.

Hij heeft samen met de Leidse hoogleraar Léon Buskens vier ton subsidie gekregen voor het NWO-project Religie in de moderne samenleving. Zij onderzoeken hoe moslims in Nederland hun geloof ervaren en beleven, maar vooral ook zelf vormgeven. Sunier krijgt de subsidie niet toevallig, want sinds 2009 bezet hij de leerstoel Islam in Europese samenlevingen aan de sociale faculteit.

deskundigen en imams zeggen en schrijven, maar hoe gewone mensen die moslim zijn, leven en denken. We praten dus niet alleen met theologen, maar gaan vooral de wijken in waar veel moslims wonen en bezoeken verenigingen waar ze actief zijn. Het gaat ons met nadruk om mensen die niet-professioneel met de islam bezig zijn. Dus de caissière in de supermarkt, de schoenmaker om de hoek, de onderwijzeres, de student en de nieuwe bankdirecteur.”

Volgens Sunier overheerst in Nederland en de rest van de westerse wereld een statisch beeld van de islam. Alsof mensen al eeuwenlang volgens dezelfde vastgeroeste regels leven. “Dat beeld wordt mede in stand gehouden omdat in het publieke debat vooral islamdeskundigen aan het woord komen. Die leggen haarfijn uit hoe de regels en voorschriften in elkaar zitten. Maar hoe gewone moslims over allerlei zaken denken, komt vaak niet over het voetlicht. Binnen die die gemeenschap is er wel degelijk veel discussie, pluriformiteit en verandering.

Dat willen we zichtbaar maken.”

Een van de terreinen waar Sunier die dynamiek ziet, is de halalmarkt. “Het interessante daarvan is dat religie en commercie samenkomen en elkaar beïnvloeden.

Je ziet bijvoorbeeld dat supermarkten halalproducten gaan verkopen. Maar ook dat mode invloed heeft op de moslimgemeenschap. Er is een hele handel ontstaan in hippe hoofddoekjes en andere kledij.”

De wijken in “Ik wil echt met de laarzen in de modder staan. Tenslotte ben ik antropoloog en geen godsdienstwetenschapper. We zijn niet zozeer geïnteresseerd in wat

Kleinere verschillen Sunier denkt dat de tegenstellingen en conflicten tussen culturele groepen kleiner zijn dan vaak gedacht en beweerd wordt. “Mensen passen zich aan elkaar en de omgeving aan. Ook moslims gaan vaak pragmatisch met

Door Dirk de Hoog FOTO PETER VALCKX

“ 10

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

wetenschap

‘Je moet het verschil zien tussen conservatief denken en het islamitisch geloof’

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

11

Religie

hun geloof om als de situatie daarom kingsgroepen echt aan het vraagt. En ja, problemen en conflicten verharden zijn. “De islam ‘Zo’n vijf à tien worden regelmatig uitvergroot in de maakt al lang deel uit van procent van de media. Hoewel ik mijn ogen niet wil de westerse samenleving, praktiserend sluiten voor problemen zoals radicalimaar in het verleden gelovigen is radicaal, vooral in min of meer sering van sommige jonge moslims.” maar geen extremist’ afgesloten segmenten.

Hij wil onder meer onderzoeken in hoeverre wrijvingen in het dageIn de oude arbeiderswijlijkse leven een religieuze dan wel een ken en aan de onderkant andere oorzaak hebben. “Vergeet niet van de arbeidsmarkt. De dat de meeste voormalige gastarbeiafgelopen decennia zijn ders geworven zijn in achtergebleven moslims steeds verder plattelandsgebieden in Marokko en geïntegreerd en nu komen Turkije. Die mensen waren al conserwe elkaar in álle lagen vatief in hun denken vanwege hun tegen.” sociaaleconomische positie, en vaak Twintig jaar geleden konden ze niet eens lezen of schrijven, zeker de vrouwen was een moslima op de universiteit niet. Die mensen hebben niet alleen problemen met een uitzondering. Nu zijn ze, zeker aan de omgangsvormen in het Westen, maar ook met de de VU, nadrukkelijk aanwezig. En de meer liberale en complexe levensstijl in de grote steden moslimman is niet alleen de anonieme van hun thuislanden. Dan moet je wel het verschil zien vuilnisophaler, maar ook je collega bij tussen conservatief denken en het islamitisch geloof.” de bank of op school. “We leven steeds minder gescheiden van elkaar. BlijkPragmatisch omgaan baar voelen heel wat mensen zich daar Anderzijds ziet hij dat gebruiken uit de islam in een minder makkelijk bij. Zolang de ander nieuw jasje hun intrede doen in andere delen van de min of meer verborgen blijft, heb je er samenleving. “Neem het vasten tijdens de ramadan. In ook minder last van. Nu moeten we het alternatieve kringen wordt vasten nu ook gezien als iets samen doen. Het heeft geen zin om je af nastrevenswaardigs voor de gezondheid en het welbete vragen of dat wel of niet gewenst is. vinden. Je kunt tegen betaling allerlei vastenarrangeHet is een historisch feit dat de islam een menten volgen in kuuroorden. Zo verbinden culturen wezenlijk onderdeel van onze samenlezich met elkaar.’’ ving is. Daar kunnen we het beste pragSunier betwijfelt of de verhoudingen tussen bevolmatisch mee omgaan.’’

12

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

Ritueel slachten en besnijdenis

Peter Breedveld

de ware leer en niet devoot genoeg.

Geen extremist Maar ook die jongeren zijn lang niet Sunier wil de invloed van ‘Jongeren zoeken allemaal potentiële terroristen. Vaak extremistische acties en manieren om zo zijn ze vooral bezig met religie en aanslagen niet bagatelgodvruchtig mogelijk spiritualiteit en minder met wat in de liseren, maar wel in het wereld gebeurt.’’ juiste perspectief plaatsen. te leven. Ze hebben kritiek op hun eigen Niet dat hij wil zeggen dat alles alleen “Natuurlijk kunnen daden van een kleine groep geloofsgemeenschap’ maar pais en vree is. “Nederland is natuurlijk geen eiland. Door globaliseenorm grote en dramaring en massamedia hebben ontwiktische gevolgen hebben, kelingen in de wereld, en vooral in het maar het percentage Midden-Oosten, ook hun uitwerking echt radicale moslims in hier. Dat geldt niet alleen voor de Nederland is op de vingers Israëlisch-Palestijnse kwestie, maar van twee handen te tellen. ook voor de oplaaiende strijd tussen Er wonen in Nederland groepen moslims, zoals in Syrië, Irak, zo’n miljoen mensen met Afghanistan en andere landen. Zulke burgeroorlogen een islamitische achtergrond. Daarvan kunnen de verhoudingen in het Westen tussen bevolis misschien de helft echt praktiserend kingsgroepen erg polariseren. Daar maak ik me zorgen gelovig. En van die gelovigen is zo’n vijf over.” à tien procent radicaal te noemen, maar nog geen extremist.”

Afblijven Sunier ziet bij de echte fundamentalisten Toch wil hij positief eindigen. “Een paar jaar geleden in het Westen een opmerkelijke parawerd in Frankrijk een wet aangenomen die hoofddoekdox. “Het gaat vaak om goedopgeleide jes, en andere religieuze symbolen zoals keppeltjes en jongeren die helemaal niet uit een streng kruisjes, in openbare gebouwen verbiedt. Een radicale milieu komen. Ze zijn bezig met een groep in Irak dreigde een Franse gijzelaar te vermoorden individuele ontdekkingsreis en zoeken als die wet niet werd ingetrokken. Toen gingen in Parijs manieren om zo godvruchtig mogelijk te moslims de straat op om tegen die gijzeling te protesleven. Eigenlijk is dat een moderne uiting teren. ‘Bemoei je met je eigen zaken’, zeiden ze. ‘Blijf van individualisme. En ze hebben niet met je poten van ons land af. Want wij zijn wel Franse alleen kritiek op de westerse samenlemoslims.’ Zulke ontwikkelingen geven me hoop voor de ving, maar ook op hun eigen geloofsgetoekomst.” meenschap. Die laatste is afgedwaald van

Hoogleraar antropologie Thijl Sunier is ook betrokken bij een onderzoeksproject onder leiding van Yolande Jansen (foto), bijzonder hoogleraar Humanisme in relatie tot religie en seculariteit aan de UvA. Zij onderzoeken onder meer de Joodse en islamitische religieuze praktijken, zoals ritueel slachten en besnijdenis. Lees meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws.

13

Een Veni-beurs bedraagt maximaal 250.000 euro en is een van de persoonsgebonden financieringsvormen van NWO om wetenschappelijk talent te stimuleren. In totaal dienden dit jaar 1001 onderzoekers een aanvraag in. Hiervan zijn 155 voorstellen gehonoreerd, onder wie de volgende VU-wetenschappers: Bart de Jong van de economische faculteit, voor zijn voorstel: Wat als ik jou wel vertrouw maar jij mij niet? Hij onderzoekt hoe verschillen in vertrouwen ontstaan en hoe ze de prestaties van teams beïnvloeden.

Hoogleraar comparatieve theologie Marianne Moyaert, voor haar onderzoek naar ‘rituele participatie’ om de dialoog tussen godsdiensten te versterken.

Zwanger zonder kunstgrepen

B

ij paren die met een onverklaarde, onvervulde kinderwens bij de gynaecoloog komen, is het beter om eerst een half jaar tot een jaar af te wachten dan om meteen met de behandeling te starten. Dat concludeert gynaecoloog in opleiding Noortje van den Boogaard in haar proefschrift.

Vaak wordt de kans op succesvolle behandeling overschat en de kans op spontane zwangerschap bij deze paren (25 procent) onderschat. Ook in de richtlijn van de beroepsvereniging voor gynaecologen wordt een afwachtend beleid geadviseerd, maar artsen vinden dat vaak moeilijk te verkopen aan hun patiënten en zijn het bovendien niet altijd eens met deze richtlijn. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/zwangeren.

Duits kieskompas Schizofreniegenen

D

Jacopo Urbani van de faculteit Exacte Wetenschappen, voor zijn project ‘redenerend web’.

Kunnen computers het web gebruiken om te redeneren en moeilijke vragen te beantwoorden?

uitsland kiest op zondag 22 september een nieuwe Bondsdag en bepaalt daarmee het lot van de regering van Angela Merkel. Om de Duitsers een handje te helpen heeft het aan de VU gelieerde bedrijf Kieskompas van politicoloog André Krouwel een Duitse versie van de bekende kieswijzer gemaakt.

Aan de hand van dertig stellingen kunnen geïnteresseerden zien wat de standpunten van de negen belangrijkste partijen zijn. Volgens Krouwel is het Duitse politieke landschap erg aan het politiseren en zal het niet meevallen een meerderheidscoalitie te vormen die inhoudelijk een gemeenschappelijke visie deelt. (DdH)

Meer info op nwo.nl.

Zie bundeswahlkompass.de.

14

S

rbbmr.nl

Socioloog Bert Klandermans ontvangt van de European Research Council 2,23 miljoen euro voor grootschalig onderzoek naar politieke participatie.

Hij vergelijkt de politieke participatie van burgers in vier jonge en vier oude democratieën.

StudioVU/Riechelle van der Valk

VIPs

amen met een internationale groep van wetenschappers hebben VU-onderzoekers 22 genen gevonden die in verband staan met schizofrenie, waarvan 13 genen nog niet eerder bekend waren. De genen spelen een rol bij reacties in de hersenen waarbij calcium betrokken is. “Calcium zet chemische signalen in de hersenen in gang”, aldus VUmc-hoogleraar Matthijs Verhage. En daar gaat bij schizofrenie waarschijnlijk iets mis. Waar het proces precies verstoord raakt, moet nog worden uitgezocht. De wetenschappers publiceerden hun ontdekking in Nature Genetics. (WV)

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

D

oor te ‘ruiken’ aan ontlasting met een elektronische neus, een zogeheten eNose, kunnen darmkanker en voorstadia daarvan (dikkedarmpoliepen) worden opgespoord. Dat ontdekten onderzoekers van de afdeling Maag-, darm- en leverziekten van VUmc. Mogelijk kan de eNose in de toekomst worden gebruikt bij de screening naar dikkedarmkanker. Onderzoekers Nanne de Boer en Tim de Meij verwarmden 157 poepmonsters en leidden de vrijgekomen damp langs de eNose. Poep van patiënten met dikkedarmkanker verschilt van die van gezonde personen. De poep van patiënten met dikkedarmpoliepen verschilt ook van die van patiënten met dikkedarmkanker. (PB)

Arme kinderen minder gezond Nelleke Stark

Poepalarm

onderzoeksnieuws

Lekker rennen!

N Op basisscholen die sport stimuleren is het aantal sportende jongens gestegen van 38% naar 70%. Het aantal sportende meisjes groeide door het programma van 19% naar 60%.

rbbmr en Michael Scott Fischer & Velocidade (The Noun Project)

B

asisschoolleerlingen in achterstandswijken aan het sporten krijgen, is mogelijk. Dat blijkt uit het onderzoek van gezondheidswetenschapper Judith de Meij. Zij onderzocht het effect van het zogeheten Jump-in programma dat kinderen stimuleert om te gaan sporten. Kinderen in deze wijken bewegen vaak te weinig en kampen soms met overgewicht. Jump-in blijkt een effectief middel om ze aan het bewegen te krijgen, maar een meetbaar effect op hun gewicht heeft het programma nog niet opgeleverd. (WV)

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

ederlanders uit een laag sociaaleconomisch milieu hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten.

Deze verschillen ontstaan al in hun kindertijd. De grootste boosdoeners zijn het roken door de moeder tijdens de zwangerschap en te vroeg stoppen met borstvoeding. Dit blijkt uit onderzoek waarop Gerrit van den Berg op 4 september promoveerde aan VUmc. Kinderen met een moeder met een laag opleidingsniveau (lbo of lager) hebben gemiddeld een lager geboortegewicht en groeien in hun eerste jaar sneller. Dat stimuleert de aanleg voor hart- en vaatziekten.

Rond de leeftijd van zes jaar uit dit risico zich al in een gemiddeld hoger lichaamsgewicht en een vaker verstoorde bloedsuikerspiegel. Ook hebben deze kinderen twee keer zo veel kans op een te hoge bloeddruk. (WV)

Vast ritme voor hardlopers Hardlopers lopen op de verkeerde muziek, aldus onderzoeker Melvyn Roerdink.

“Dat hardlopers hun prestaties kunnen verbeteren door naar muziek te luisteren, wist iedereen al. Maar vaak lopen ze op de verkeerde muziek. Bij mijn onderzoek hebben we hardlopers op een loopband laten lopen op het geluid van een metronoom bij het luisteren naar muziek, zoals de Black Eyed Peas, Red Hot Chili Peppers en dj Tiësto, of juist zonder muziek.

Het beste lopen ze op een regelmatig ritme, zoals dat van een metronoom. Mensen hebben van nature een lage stapfrequentie die hierdoor omhooggaat. Gewone muziek heeft onregelmatigheden in het tempo, waardoor er minder efficiënt gelopen wordt. Om het motiverende van muziek te combineren met een vast ritme, kunnen renners een app zoals CruiseControlRun gebruiken. Die is door oud-VU-student Mark Snaterse ontwikkeld. Het past de muziek op je playlist aan, zodat die het tempo krijgt dat bij je past.

Maar belangrijker dan dat een marathonloper een minuut sneller rent, is dat we mensen met dit onderzoek kunnen helpen bij het revalideren.

Wie na een heupblessure moet oefenen, kan dat bijvoorbeeld doen op het ritme van Het kleine café aan de haven van Vader Abraham.” (FB)

Het onderzoek van Roerdink wordt gefinancierd met een Veni-beurs van NWO, zie ook VIPs op de linkerpagina.

15

Psychologie

Doe mij die chocopunt maar

Iemand die het laatste stukje taart voor onze neus wegsnaait, vinden we onaardig.

Anderen ruimte geven is een onderbelichte sociale vaardigheid, stellen twee VU-psychologen.

DOOR WELMOED VISSER BEELD Rob Bömer

16

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

wetenschap

S

tel je zit samen met iemand in een café en jullie willen een taartje bestellen. Er zijn nog twee stukjes schwarzwalderkirsch en één stukje chocoladetaart. Als je gesprekspartner nu zonder jou iets te vragen de chocoladetaart neemt, is de kans groot dat je hem minder aardig vindt, zelfs als je helemaal geen zin had in chocoladetaart.

Die ander heeft namelijk zonder overleg jouw keuzemogelijkheden beperkt en daar houden mensen niet van.

Een vrije keuze hebben is een psychologische basisbehoefte van mensen. Het vermogen om die keuzeruimte van ande-

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

ren te erkennen, speelt een belangrijke rol in het sociale verkeer. Zo belangrijk dat hoogleraar sociale psychologie Paul van Lange en onderzoeker Niels van Doesum niet meer snappen dat zij en collega’s daar al die jaren overheen hebben gekeken. Van Lange vindt ook dat deze eigenschap, die ze social mindfulness hebben genoemd, thuishoort in het rijtje van de big five, de vijf persoonlijkheidskenmerken waarmee psychologen iemands persoonlijkheid omschrijven.

“Als je eenmaal erop gaat letten, kom je overal situaties tegen waarin je een keuze kunt maken vanuit jezelf of rekening houdend met de opties van de ander.”

Geen aardige keuze Het begon allemaal toen Van Lange met zijn gezin op vakantie was in Italië. “Voor het eerst had ik mijn zoon, toen een jaar of elf, eens wat uitgebreider verteld wat ik doe op mijn werk.” Van Lange legde hem uit dat hij zich bezighoudt met sociale dilemma’s en de keuzes van mensen daarin: kiezen ze alleen voor zichzelf, of maken ze een keuze waarin ze rekening houden met de ander? Een paar dagen later, aan het ontbijt, vroeg zijn zoon aan Van Lange welk kuipje jam hij wilde: kersenjam waarvan er nog eentje was, of aardbeienjam waarvan er meer waren.

Van Lange was verdiept in een krant en

17

Psychologie

zei: “Doe mij die kersen maar.”

“Dat is geen aardige keuze”, zei zijn zoon, “want dan blijft er alleen aardbeienjam over.” Van Lange zag meteen dat zijn zoon groot gelijk had. En dat dit aspect- anderen ook ruimte geven om te kiezen - onderbelicht was gebleven in het bestaande sociaalwetenschappelijk onderzoek naar keuzes.

Perspectief van de ander “Voor een sociale keuze is vereist dat je je in de ander verplaatst en dat je vooruit kunt denken”, legt Van Lange uit. “Empathie is ook een manier om je in de ander te verplaatsen, maar daarbij gaat het vaak om het meevoelen van leed als reactie, terwijl het bij deze eigenschap meer gaat om de toekomst en om je te kunnen verplaatsen in het perspectief van de ander.”

Van Doesum: “Mindfulness houdt in dat je je bewust bent van jezelf. Bij social mindfulness gaat het om bewustzijn van het belang van de ander.”

Van Doesum zette experimenten op om deze eigenschap te testen: ze lieten mensen achter de computer keuzes maken, bijvoorbeeld tussen jam of taart, waarbij er telkens één uniek exemplaar was. Ook onderwierpen ze hun proefpersonen aan een persoonlijkheidstest.

Daaruit bleek dat social mindfulness samenhangt met empathie en je kunnen verplaatsen in anderen, maar ook met bescheidenheid, denken aan anderen en integriteit.

Veel hersenactiviteit Social mindfulness is bovendien geen eigenschap waarvan je een vaste hoeveelheid hebt: proefpersonen die bij de instructie vooraf op het belang van de ander werden gewezen, scoorden aanmerkelijk hoger dan proefpersonen die die instructie niet hadden gekregen, of die op hun eigenbelang waren gewezen. Deze laatste twee groepen scoorden overigens even goed. Is asociaal zijn daarmee onze standaardinstelling? Van Lange denkt van niet: “Volgens mij is de mens in veel situaties van nature geneigd om sociale keuzes te maken, tenzij er iets

18

‘De mens is in veel situaties geneigd sociale keuzes te maken’

tussenkomt waardoor hij is afgeleid of zich ineens bewust wordt van zijn eigenbelang. In zo’n situatie maken we minder sociale keuzes, vaak zonder dat we het zelf doorhebben. Het voorbeeld met mijn zoon en de jam is typerend: ik was met andere dingen bezig, dan ben je minder sociaal. Blijkbaar vergt social mindfullness redelijk wat van onze aandacht.”

Eigen kamer Het is een van de volgende dingen die Van Lange en Van Doesum gaan onderzoeken: welke hersengebieden betrokken zijn bij social mindfulness. Van Lange: “Wij verwachten dat er heel wat gebieden actief zullen zijn, want het heeft te maken met planning, met opties afwegen, met je in de ander verplaatsen.”

De psychologen vermoeden ook dat culturele omstandigheden social mindfulness kunnen stimuleren of juist niet.

“Als je opgroeit in grote huizen, waar iedereen een eigen kamer heeft, ontwikkel je waarschijnlijk minder social mindfulness dan wanneer je opgroeit in

een cultuur met kleine huizen waarin je meer op elkaar bent aangewezen. Dat is tenminste wat we denken, maar we moeten het nog onderzoeken.”

Aziatisch of Italiaans?

Ook willen de onderzoekers in de toekomst kijken naar erfelijkheid, om te bepalen wat de genetische component van social mindfulness is. Van Lange: “We verwachten dat het niet zo sterk genetisch bepaald is als bijvoorbeeld intelligentie, maar bijna alle psychologische en sociale eigenschappen zijn erfelijk. Voor social mindfulness verwachten we een duidelijke genetische verankering, ook omdat het een beroep doet op vaardigheden die erfelijk zijn.”

Bij social mindfulness gaat het overigens lang niet alleen om keuzes maken, maar om rekening houden met de ander in bredere zin. Stel je wordt op straat aangesproken door een toerist die vraagt of je een leuk restaurant in de buurt weet.

Van Doesum: “Een groot deel van de mensen zal ja zeggen en de toerist naar hun favoriete restaurant sturen, maar je houdt meer rekening met de ander als je die eerst vraagt: van wat voor eten houd je? Aziatisch of Italiaans? En hoe veel geld wil je ongeveer besteden? Grote kans dat de tip die je daarna geeft, beter past en dat de toerist je tegenvraag erg waardeert.”

Dictators En als je heel goed doorhebt wat de belangen van de ander zijn, maar geen zin hebt om ernaar te handelen? Bijvoorbeeld omdat je zelf heel veel zin hebt in dat laatste stukje chocoladetaart? Van Lange: “Mensen kiezen soms inderdaad bewust voor zichzelf, maar wij denken nu dat het vaker min of meer onbewust gebeurt. Toch zijn er ook mensen die hun grote sociaal inzicht juist gebruiken om zelf verder te komen: dat zijn machiavellisten. Dictators weten vaak uitstekend wat mensen graag willen horen en zetten dat in om zelf meer macht te vergaren. Je hoeft social mindfulness dus niet per se te gebruiken voor anderen.”

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

mail Reacties (max. 300 woorden) op Advalvasartikelen zijn welkom op redactie.advalvas@ vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

bepaling van de oude Arabier af te wijken en in plaats ervan gewoon een andere verdeling te gebruiken, namelijk die in de verhoudingen 9 : 6 : 2. De erfdelen, bij elkaar opgeteld, geven dan wel 17. Men had zonder inschakeling van een rationele altruïst meteen kunnen zeggen: we kiezen gewoon een andere verdeelsleutel die wél uitgevoerd kan worden. En hetzelfde geldt voor de verdeling van de 11 leerstoelen. Een altruïst is dus helemaal niet nodig. Nog afgezien van de vraag wat het tijdelijk bijvoegen van een kameel of leerstoel - zonder enige persoonlijke kosten met altruïsme te maken heeft.

Normaliter lees ik altijd met veel plezier Advalvas. Maar het ‘kneuzenstuk’ is me in het verkeerde keelgat geschoten.

Vanuit mijn promotieonderzoek naar cyberpesten zie ik hoeveel impact het kan hebben als je het gevoel hebt er niet bij te horen. Ik vind het belangrijk dat studenten zich aan de VU veilig voelen. Daarom vind ik het echt erg dat jullie eerstejaars de boodschap meegeven dat het oké is om de zogeheten ‘kneuzen’ (wat een rotwoord) te kwetsen door niks meer van je te laten horen en hen als een baksteen te laten vallen. Veel van die ‘kneuzen’ hebben het op de middelbare school (en/ of basisschool) niet gemakkelijk gehad.

En daarna gaan ze naar de universiteit, met een kans op nieuwe vriendschappen.

En dan komt daar zo’n artikel. Was dit nou nodig?

Peter Kirschenmann, emeritus hoogleraar bij de faculteiten Wijsbegeerte en Exacte Wetenschappen

Anouk den Hamer, docent statistiek afdeling Sociologie en promovendus communicatiewetenschappen

Rationele altruïst Is het als grap of serieus bedoeld wat collega Peter Nijkamp in zijn column ‘Op zoek naar de rationele altruïst’ [Advalvas nr 1] schrijft? Zijn voorstel werkt namelijk slechts voor bijzondere of apart gekozen getalsmatige verhoudingen.

Het centrale punt is dat de delen bij elkaar opgeteld niet het geheel opleveren. Zo zijn de erfdelen van de drie zonen, bij elkaar opgeteld: 1/2 + 1/3 + 1/9 = 17/18, dus niet 18/18 = 1. Dat wil zeggen: de erfdelen zijn, vreemd genoeg, zo bepaald dat niet de hele erfenis van 17 kamelen verdeeld wordt (zoals het eigenlijk hoort), maar dat er een rest van 1/18 blijft. Welnu, de zo bepaalde verdeling lukt niet bij 17 kamelen, mits kamelen niet in stukken mogen worden gesneden. Het gebruik van de kameel van de rationele altruïst is gewoon een leuke omweg om van de

Kneuzen

advertentie

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

19

Reportage

Gratis fitness, beveiliging, en je hoeft zelfs niet te koken.

De suites in het Student Hotel zijn nu al volgeboekt.

Het luxe leven in Amsterdam-West DOOR Floor Bal FOTO’s STUDIOVU/Riechelle van der Valk

E

erlijk is eerlijk. Het zijn vooral de ouders die echt enthousiast zijn over het gloednieuwe The Student Hotel. De gemiddelde student laat zich niet afschrikken door de aftandse bank of de schimmelige koelkast in het gemiddelde studentenhuis. Hun moeder daarentegen loopt daar een stuk minder warm voor.

Vandaar dat de moeder van Pauline Ingen Housz (20), eerstejaars HBO-commerciële economie, vanavond nog even aan het rekenen slaat. Misschien dat ze toch bereid is om de hoge huur voor de komende vijf maanden te betalen. Haar dochter en zij hebben net een rondleiding gekregen in het hotel dat deze week in het oude Elseviergebouw aan de Jan van Galenstraat in Amsterdam-West geopend is.

Pauline twijfelt nog tussen een van deze 709 kamers of een kamer van acht vierkante meter in een studentenhuis in de Watergraafsmeer. “Daar heb ik net gehospiteerd. Als dat niets wordt, ga ik hier tijdelijk huren. Ik woon in Rotterdam en heb geen zin om telkens heen en weer te reizen. Hopelijk vind ik daarna een goedkopere kamer.”

20

Overal camera’s Het is gemakkelijk te zien waar al die ouders zo warm voor lopen. Wie voorbij de altijd bemande receptie loopt, komt in een gemeenschappelijke ruimte die zo uit een woonmagazine lijkt te komen: okergele banken, kekke hanglampjes, retro kasten en Gispentafels. Er zijn studeerplekken met ingebouwde stopcontacten, biljarttafels en een bibliotheek met een groot tv-scherm.

Frank Uffen, medewerker Marketing en partnerships, is niet bang dat dit moois door al te olijke studenten gesloopt gaat worden. “In ons hotel in Rotterdam zijn vorig jaar drie stoelen gesneuveld. Dat is geen slechte score. We begrijpen het best als er eens wat gebeurt.

Als het gemeld wordt, repareren we het gewoon.” Niet onbelangrijk: beneden hangen overal camera’s. Die hangen er, volgens Uffen, voor de veiligheid van de studenten en andere hotelgasten. “Ouders vinden dat fijn.” Bovendien is de lol van balorig gedrag er snel af als je weet dat er altijd iemand meekijkt.

Veel buitenlandse studenten Het hotel trekt vooral veel internationale studenten.

Mensen die vanuit het buitenland, vooral via het internet, een kamer in Amsterdam moeten zien te vinden.

Iets wat voor de gemiddelde Nederlander al pittig is.

Uffen: “Zelf heb ik in drie jaar tijd zes keer in onderhuur

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

studenten

Nadia Duvekote: ‘Mijn vader vond het vet’

Reportage

Célia Mahiou: ‘Het is duur maar je krijgt veel extra’s’

De suites hebben zelfs een bad

gezeten. Al die kamers vond ik viavia. Maar die ingang hebben buitenlanders niet. Wat is dan hun alternatief?”

Wie in The Student Hotel gaat wonen, betaalt een flinke prijs. “Maar daar krijg je ook iets voor terug”, vindt Uffen.

“Als je een kamer voor vierhonderd euro per maand huurt, moet je nog een tv, bed en matras kopen. Onze kamers zijn gemeubileerd, met tv. Huurders krijgen van ons ook een leenfiets. Die kosten besparen ze.”

Masterstudent Célia Mahiou (22) is net vanuit Parijs hierheen verhuisd om geschiedenis aan de UvA te studeren.

Ze bevestigt wat Uffen zegt. “Het is duur, maar je krijgt veel extra’s voor die prijs. Ik heb één kamer ergens anders bekeken. Daar werd hetzelfde voor gevraagd, maar daar had ik geen eigen keukentje.”

Het lijkt er trouwens op dat die kosten voor de huurders geen groot probleem zijn. De allerduurste suites zijn allemaal al volgeboekt. “Een jaar een master in het buitenland volgen is sowieso duur. Studenten van buiten Nederland betalen ook veel meer collegegeld. Dat is een investering, daar kan die huur ook nog wel bij.”

Bovendien zijn de prijzen niet zomaar gekozen. “We zijn een commercieel bedrijf. We vragen alleen bedragen die mensen bereid zijn om te betalen.”

Niet elke huurder is student. Ook promovendi wonen in het hotel, vooral buitenlandse. En zelfs een Duitse hoogleraar die in Amsterdam een aanstelling voor een paar dagen heeft, heeft een vaste kamer geboekt. Tegen de gewone hotelprijs van vijftig euro per nacht kunnen familieleden en vrienden van de bewoners een kamer huren.

Een gewone logé die de nacht bij een student in bed doorbrengt, hoeft niet extra te betalen. Al is het niet de bedoeling dat die permanent intrekt.

Goedkoper in Tokio “Mijn vader zei dat hij het vet vond.” Dus heeft Nadia Duvekote (23), studente styling & mode aan de particuliere B Academy, net een huurcontract voor twee semesters getekend. “Het was dit of een appartement in de Bijlmer dat helemaal leeg was.” Dat zou een probleem zijn: haar meubels en andere spullen staan nog in Tokio, waar ze de afgelopen jaren gewoond heeft. Ze is net een paar weken terug en had nog geen tijd om echt te zoeken naar geschikte woonruimte. Vandaar dat The Student Hotel, dat gemeubileerde kamers biedt, een mooie oplossing voor haar is. Hoewel ze de prijs wel hoog vindt. “Voor minder geld woon ik nu middenin Tokio, een van de duurste steden van de wereld. En ik heb daar zelfs een bad.

Hoewel mijn woning niet veel groter is dan dat bad.”

Doordat de grotere kamers de eerste maanden vol zitten, moet Nadia het de komende tijd met een standaardkamer doen. Daarna schuift ze door. “Ik moet voor mijn opleiding veel kleding opslaan. Waar ik die tot die tijd laat, weet ik nog niet.”

Elke avond warm eten Beneden, rechts van de receptie, is restaurant/bar The Kitchen. De prijs van de gemiddelde avondmaaltijd ligt rond de 6,50 euro en je kunt er ook ontbijten en lunchen.

Overbezorgde ouders kunnen bij de huur ook een mealplan reserveren. De basisvariant kost 140 euro per maand.

Huurders die van plan zijn om nooit een supermarkt van binnen te bewonderen, zijn voor 480 euro extra per maand klaar.

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

‘We willen niet dat iemand zich de koning van de gang gaat voelen ‘

Wat kost dat dan?

De budgetkamer is twaalf vierkante meter en kost 650 euro per maand bij een contract voor vijf maanden. Wie voor tien maanden tekent, betaalt 595 euro. Huurders krijgen een eigen douche, maar moeten de keuken met tien anderen delen.

De duurste kamer, de Suite, kost 925 euro bij een vijfmaandencontract. Wie het langdurig contract tekent, betaalt 850 euro. De kamer is 21 vierkante meter, heeft een bed van 160 cm breed, een badkamer met bad en eigen keukenblok.

Voor deze prijs krijg je een gemeubileerde kamer met tv, gratis wifi, een inpandige sportschool waar klasjes gegeven worden, een leenfiets en gebruik van een wasserette en copy- en printkamer, zodat wanhopige tripjes op zondagavond naar een vriend met een werkende printer niet nodig zijn.

Na je tentamens eruit…

Een contract teken je bij The Student Hotel voor vijf of tien maanden. Wel houden ze rekening met het begin en eind van je collegejaar, zodat je niet middenin de tentamenweek hoeft te vertrekken. In de zomer worden de kamers vooral verhuurd aan congresgangers en summerschoolbezoekers.

Wie na de vakantieperiode terugkeert, hoeft geen privileges te verwachten.

Kamers worden willekeurig toegewezen en verzoeken om met een vriend of vriendin op dezelfde gang te belanden, worden afgewezen. “Het is de bedoeling dat er elke keer een nieuwe community ontstaat waar iedereen welkom is. We willen voorkomen dat iemand zich de koning van de gang gaat voelen en gaat bepalen wie welke kamer krijgt”, zegt Frank van Uffen, medewerker Marketing and partnerships.

Tijdens de rondleiding voor de geïnteresseerde studenten is het nog leeg in het hotel. Alleen de paar studenten die vroeg met hun studie beginnen, hebben hun kamer al betrokken. Af en toe meldt een twintiger met een koffer zich bij de receptie, maar de grote drukte moet nog komen. Overal zijn nog voorbereidingen aan de gang om alles op tijd af te krijgen. Een medewerkster heeft een enorme bos sleutelringen voor zich liggen.

Het juiste nummer van het gele postvakje moet aan de juiste sleutel vastgemaakt worden. Nog maar 709 te gaan. Dan kan het hotel echt in bedrijf.

Af en toe meldt een twintiger met een koffer zich bij de receptie

23

Mirte van Diepen studentenraadslid Exacte Wetenschappen

opinie

‘Studenten mogen niet de dupe worden van bètafusie’ Studentenraadslid Mirte van Diepen is ‘kritisch positief’ over de voorgenomen bètafusie.

‘Er moet nog wel een goede overgangsregeling komen voor studenten.’

Tekst en foto Welmoed Visser

A

an de UvA is veel protest van studentenorganisaties die tegen de fusie zijn. De studentenraden aan de VU zijn veel minder negatief. Hoe komt dat? “We hebben

dezelfde argumenten en dezelfde zorgen.

Inhoudelijk verschillen onze denkbeelden niet eens zo veel. Ook wij volgen het fusieproces kritisch en willen dat dingen goed geregeld worden voor studenten.

Alleen zijn wij kritisch positief en zou het best kunnen dat de studentenraad van de UvA uiteindelijk toch tegen een fusie zal stemmen.”

Zijn UvA-studenten trotser op hun universiteit dan VU-studenten? “Je kunt ook trots op jezelf zijn zonder dat je negatief over anderen bent. Ik ben er best trots op dat ik aan de VU studeer, maar als er goede argumenten zijn om één gezamenlijke bètafaculteit te beginnen, dan heb ik daar geen moeite mee, zo lang de dingen voor studenten maar goed geregeld zijn.”

Mirte van Diepen 24

Wat is je grootste zorg over de bètafusie? “De logistiek en administratie moeten op orde zijn. Bij scheikunde, waar ze vorig jaar het eerste jaar van de bachelor al hebben samengevoegd, hadden studenten allerlei problemen.

Met het inschrijven voor vakken bijvoorbeeld. Het programma werd dubbel aangeboden aan de VU en de UvA, maar dezelfde vakken verschilden toch van elkaar. De communicatie tussen docen-

Tegenstanders Studentenorganisaties aan de UvA protesteerden tegen de voorgenomen bètafusie bij de opening van het academisch jaar. Ze hingen een spandoek op met de tekst: Vrije Universiteit van Amsterdam. Welkom op de VU.

ten moet heel goed zijn. Ook moet er een goede overgangsregeling komen voor studenten die zijn begonnen in het oude systeem.

En vooraf moet duidelijk zijn wat er op je diploma komt te staan: VU of UvA of allebei. Er zijn genoeg dingen die nog beter moeten worden uitgewerkt.”

En als je op de fiets naar het Science Park in Watergraafsmeer moet? Is dat voor jou een probleem? “Nee, zo lang je maar niet drie keer op een dag heen en weer hoeft.”

Je studeert wiskunde aan de VU. Was de VU een bewuste keuze voor jou? “Niet heel erg: bij de meeloopdag van de UvA kon ik niet. Bij de VU wel en ik vond het leuk. Achteraf ben ik blij met mijn keuze, want wiskunde aan de VU benadert problemen iets meer vanuit de praktijk dan aan de UvA en dat ligt me beter.”

Reageren?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

COLUMN

Voet tussen de deur Roos van Rijswijk literatuurwetenschapper

D

e vrouw die voor mij stond, ín mijn deuropening zodat de deur niet meer dicht kon, had een paar keer aangebeld voor ik opendeed. Ook was ze naar het raam gelopen om met veel moeite tussen de stroken plakplastic door naar binnen te kijken en naar de voordeur te wijzen. Ze klopte tegen het glas.

Voor de zekerheid belde ze vervolgens nog eens aan.

“Mag ik wat vragen?” vroeg ze.

“Misschien”, antwoordde ik, want meestal wordt die vraag mij op zaterdagochtend gesteld door mensen die mij willen bekeren, frisse jongens die even over Jezus willen sparren, of moeders met peuters aan de hand die grote natte ogen opzetten als ik de deur dicht wil doen. Deze zichtbaar bedroefde vrouw had geen peuter bij zich, maar een lege kinderwagen, wat het geheel een naargeestige aanblik gaf.

“Ik heb een zoon”, zei ze, “en die studeert hier sinds kort.”

Mijn vrees dat ze over de lege kinder-

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

wagen of God zou beginnen verdween, tenzij haar zoon ‘Zeg gewoon erg klein, voorlijk of heilig even hoeveel was.

“Hij kan geen woning vinden. huur je betaalt.

Vierhonderd?

Ik ben maar gewoon aan het Achthonderd?’ aanbellen”, ze zette nog een stap naar voren, zodat ze in de hal stond. “Hebt u een kamer vrij?”

Ik zei van niet.

“Maar hoe vindt mijn zoon dan een huis? Heb je dit gekocht? Het ziet er wel groot uit.”

De vrouw had niet echt de goede buurt uitgekozen om naar een studentenwoning te zoeken. Overal wonen artsen en advocaten en het huis naast het onze stond tot voor kort nog te koop voor zeven ton. Mijn vriend en ik hadden het niet helemaal geloofd toen we hier terechtkwamen, in een huurhuis.

Maar inmiddels hebben we een verklaring gevonden in de schimmelplekken op de muren en de vochtkringen in het plafond. Ik vertelde de vrouw dat ik huurde.

“Hoeveel betáál je dan?” vroeg ze.

“Dat deel ik liever niet met mensen die ik niet ken.”

“Véél dus. Hoeveel ongeveer? Zeg gewoon even hoeveel

je betaalt. Vierhonderd? Achthonderd?”

Nu zette ik een stap naar voren. Haar wanhoop was van het begrijpelijke soort, maar zo opdringerig dat ik er benauwd van werd. Ik zei dat ze misschien even in een andere buurt moest gaan rondvragen, of aan het secretariaat van de hogeschool een foldertje over wonen kon halen. Haar ogen werden rood. Eigenlijk moest ik haar een kop koffie aanbieden.

“Het spijt me”, zei ik, meer omdat ik haar weg wilde hebben dan omdat ik geen kamer over had – haar hand rustte nu bezitterig op de deurpost.

Uiteindelijk vertrok ze toch, die lege kinderwagen voor zich uit, om haar queeste voort te zetten in een nog chiquer deel van de stad. Of dit nu een heimelijke actie uit moederliefde was of de wens om eindelijk van dat immer thuiswonende kind verlost te raken; ik hoop dat ’t lukt.

En dat er de volgende keer gewoon weer door relifanaten aangebeld wordt; die kan ik tenminste zonder gewetensbezwaren wegbonjouren.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Onderwijsvisie

Snel studeren is ook niet alles

Rector Frank van der Duyn Schouten pakt verrassend uit met zijn conceptonderwijsvisie. Reacties van een student en een medewerker.

D

DOOR DIRK DE HOOG e toespraak van rector Frank van der Duyn Schouten bij de opening van het academische jaar over de nieuwe onderwijsvisie, waarvoor hij het concept schreef, is enthousiast ontvangen. Hij wil af van het dominante denken in rendementscijfers, prestatieafspraken en het opvoeren van de kostenefficiëntie. De universiteit moet de academische en maatschappelijke vorming van studenten weer centraal stellen, luidt zijn pleidooi. “We moeten studenten niet opleiden voor de arbeidsmarkt van vandaag, maar om verantwoordelijkheid te nemen voor de maatschappij van morgen.” Zijn uitspraak dat studenten best vier jaar over hun bacheloropleiding mogen doen, mits ze hun tijd nuttig besteden, klinkt bijna revolutionair in tijden van langstudeerboetes.

Zakenlui naar de VU “Ik zie in deze concept-visie echte koersveranderingen.

Dat is een aangename ervaring”, zegt Rob van Bogget.

Hij is beleidsmedewerker Onderwijs bij de faculteit Rechten en voorzitter van de commissie-Onderwijs van de ondernemingsraad. “Het is verfrissend wat hij bijvoorbeeld zegt over het bevorderen van excellentie op de universiteit. Volgens hem moeten we niet kijken naar de wensen van de grote bedrijven op de Zuidas en daar met de pet langs gaan. Maar de rector zegt: laat die zakenlui van de Zuidas maar hierheen komen om te zien wat voor talent we allemaal in huis hebben.”

Yussef Al Tamimi, student rechten en lid van de universitaire studentenraad, vindt ook dat de rector met goede ideeën aankomt. “Hij wil een brede invulling

26

van het begrip diversiteit. Daarbij gaat het niet alleen om aandacht voor de excellente studenten, maar om aandacht voor iedereen. Hij ziet diversiteit als iets dat je moet nastreven omdat het op zichzelf waardevol is; iets waarmee de VU zich kan onderscheiden.”

Rector wil af van prestatieafspraken en rendementscijfers

Langer studeren Al Tamimi is enthousiast over de uitspraak van de rector dat studenten best wat langer over hun studie mogen doen. “Dat is echt een omslag. De laatste jaren was het denken helemaal gericht op zo snel mogelijk studeren met het dogma van nominaal is normaal. Langer over je bachelor mogen doen, past perfect bij de visie die persoonlijke ontwikkeling tijdens de studententijd stimuleert. De rector wil nadrukkelijk dat de universiteit meer is dan een veredelde beroepsopleiding.”

Van Bogget vindt dat de rector nieuwe verbanden legt tussen christelijke traditie en onderwijsvisie. “We leven natuurlijk niet meer in de negentiende eeuw, dus je moet opnieuw benoemen wat nu het bijzondere van de VU is. Zo’n notie dat we niet primair opleiden voor de arbeidsmarkt, maar academici opleiden die maatschappelijke verantwoordelijkheid durven nemen, past prima in zo’n visie.”

Kosten en baten Van Bogget hoopt dat de nieuwe rector zijn stem durft te verheffen binnen de vereniging van samenwerkende universiteiten VSNU. “De VSNU heeft in mijn ogen het beleid van de vorige staatssecretaris Zijlstra veel te makkelijk gevolgd, waardoor we nu met al die prestatieafspraken zitten opgescheept. Hoewel, het moet nog steeds blijken of die afspraken ook daadwerkelijk in praktijk worden gebracht, want er is nog steeds geen wettelijk kader voor. Ik hoop dat het de rector lukt het debat weer te laten gaan over wat echt de maatschap-

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

campus

De universiteit moet meer zijn dan een veredelde beroepsopleiding

Gestapelde schoolcarrière? Jammer!

Natuurlijk hebben beide heren ook kritiekpunten. Al Tamimi is het er bijvoorbeeld niet mee eens dat de rector de instroom wil blokkeren van studenten met alleen een hbo-propedeusediploma. “De rector zegt zich verantwoordelijk te voelen voor de intellectuele ontwikkeling van jongeren. Hij wil vooral ook eerstegeneratiestudenten stimuleren te gaan studeren. Maar juist relatief veel van hen hebben een gestapelde schoolcarrière achter de rug. Eerst vmbo, dan mbo en dan een jaar hbo.

Als je die weg blokkeert, lijkt het erop dat je alleen de op voorhand excellent ogende studenten wilt binnenhalen en je je niet wilt inzetten voor de intellectuele ontwikkeling van álle jongeren.”

Van Bogget ziet daar een uitdaging voor de universiteit. “Het is een grotere prestatie van docenten om een student van een vijf naar een zes te helpen dan van een acht naar een achteneenhalf. Daar moet je wel de juiste middelen voor ontwikkelen. We zijn nu bezig met de summercourse en dat zouden we verder kunnen uitbreiden. De minister wil dat studenten zich uiterlijk in mei aanmelden. Dat biedt een mogelijkheid bijspijkercursussen aan te bieden voor wiskunde, Nederlands en Engels, want dat zijn toch vaak struikelvakken bij beginnende studenten, zeker als ze geen vwo-vooropleiding hebben gedaan.”

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

FOTO StudioVU/Riechelle van der Valk

pelijke relevantie van universiteiten is in plaats van kosten-batenanalyses, die tot op de cent nauwkeurig uitrekenen wat het onderwijs per uur kost.”

Didactische uitwerking Van Bogget heeft nog een kritiekpunt op de conceptonderwijsvisie, namelijk dat er weinig concrete maatregelen in staan voor didactische uitwerking. “Ik denk dat docenten wel een paar handvatten nodig hebben om een samenhangend onderwijsprogramma te kunnen uitvoeren. Maar ik begrijp dat daar ook haken en ogen aan zitten. In het verleden zijn van bovenaf concepten bedacht, zoals de community of learners, het project reflectief studeren en van-waarden-weten. Maar die zijn nooit aangeslagen. Het bleef beperkt tot een paar docenten die ermee experimenteerden. Misschien moet je die gemeenschappelijke visie vooral op de faculteit zelf ontwikkelen en niet van bovenaf. Maar ja, bedenk wel dat het succes van de Universiteit Maastricht voor een groot deel komt doordat ze een uniek, instellingsbreed onderwijsmodel hadden, het probleemgericht onderwijs.’’

Luisterende rector Toch krijgt Van der Duyn Schouten volop krediet om door te gaan. Van Bogget: “De rector is nadrukkelijk bereid de discussie aan te gaan. Op eigen initiatief kwam hij naar een onderwijsmiddag op onze faculteit en ging het gesprek aan met de 120 docenten die er waren. Dat werd zeer gewaardeerd.”

Al Tamimi heeft ook vertrouwen in de dialoog. “Al voor het schrijven van de concept-onderwijsvisie heeft de rector studenten gevraagd mee te denken en nu heeft hij ook gelijk in alle openheid met leden van de studentenraad en de ondernemingsraad over zijn ideeën gesproken, maar vooral ook geluisterd!”

Lees ook het bericht op advalvas.vu>nieuws> 2 september> Rector wil dwarse studenten Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

27

e-mail: or@vu.nl | www.intranet.vu.nl/or | www.vu.nl/or | 11 september 2013

Voorbereiding adVies samenwerking UVa in het kader Van de aFs op 4 juli ontving de Gv van het college van bestuur de instemmingsvraag van het op 2 juli voorgenomen besluit “integratie van de bètafaculteiten van de vrije universiteit en de universiteit van amsterdam”. Hiermee hebben de colleges van bestuur de hoofdlijnen van een plan neergezet, echter zonder financiële onderbouwing. of het plan betaalbaar is en realiseerbaar vertellen de colleges niet.

Bovendien lijken er voor het personeel nogal wat verrassingen in het verschiet te liggen, waar men nu nog het zwijgen toe doet. leidt de oprichting van de aFS mogelijk tot reorganisatie? De colleges hebben het er niet over. Behalve reorganisatie zijn massificatie van het onderwijs, financiële tegenvallers en iCtfalen niet denk-beeldig. Helderheid is dus nodig op een flink aantal punten, voordat de Gv

wil instemmen. tevens moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan.

Cruciaal is of er voldoende draagvlak is onder personeel en studenten betrokken bij aFS, blijkend uit een ondubbelzinnig positief oordeel over een fusie van de faculteiten van de kant van de medezeggenschapsorganen ervan. er dient een bindende afspraak te komen over inrichting van de medezeggenschap binnen aFS in de vorm van een or aFS. een aantal opleidingen mogen bij de vorming van aFS niet opgeheven of samengevoegd worden: biomedische wetenschappen (wordt te groot); future planet studies/ aarde en economie; informatica (plan is niet bekend); medische natuurwetenschappen/

farmaceutische wetenschappen (op zichzelf blijven is verstandiger vanwege unique selling points). Bij een eventuele naamswijziging heeft de Gv van de vu recht van instemming. om de instemmingsvraag te kunnen beantwoorden moeten er voorts nog gegevens op tafel komen: 1 meerwaarde Voor onderwiJs en onderzoek er lijkt een meerwaarde te zijn voor onderzoek, maar voor onderwijs is dat nog niet duidelijk. een defensief aspect lijkt een rol te spelen: onder de huidige financieringsvoorwaarden zijn bepaalde opleidingen te klein en hebben buiten aFS geen geloofwaardige financiële toekomst.

De getalsmatige criteria voor opleidingen zijn erg rigoureus: minimaal 100 studenten per Bachelor, 20 per ma-opleiding. in hoeverre krijgt het aFS-bestuur de vrijheid om van deze criteria af te wijken, met argumenten als profilering en focus? De gevolgen voor een te kleine opleiding zijn niet bekend. Betekent ‘te weinig’ studenten sluiten of afstoting naar een ander onderdeel binnen de twee instellingen?

Studenten wezen op het feit dat een aantal goed lopende, duidelijk geprofileerde opleidingen (zoals Future planet Studies), niet zomaar gefuseerd kunnen worden.

2 Financiën uit de aanbiedingsbrief van de beide CvB’s blijkt dat de transitiekosten van 40 miljoen euro worden gespreid over alle diensten en faculteiten van beide organisaties. Dit betekent dat de gehele vu, evenals de hele uva, bijdraagt in de kosten. wat dit betekent voor de faculteiten en diensten die niet profiteren van deze integratie is niet bekend. welke verplichtingen krijgen de faculteiten en diensten door dit project?

De werkelijke transitiekosten zijn nog niet duidelijk. in het plan aFS op Hoofdlijnen is sprake van beperkte, onvermijdelijke transitiekosten (5 miljoen euro voor de projectorganisatie en 2 miljoen voor digitale communicatieverbindingen e.d.) en van hoge, wenselijke transitiekosten (40 miljoen euro voor kwaliteitsimpuls). onbekend zijn de transitiekosten voor personeel. indien deze nihil zijn, betekent dit dan feitelijk een werkgarantie? zo nee, uit welke centrale of decentrale budgetten worden deze kosten betaald? ook de hoogte van verhuiskosten en de meerkosten door verhuizing tussen vu Campus en Science park zijn onbekend, evenals de kosten van het afblazen van aFS.

er is nog geen zicht op de inverdieneffecten van aFS. De Gv wil geïnformeerd worden over lagere administratieve lasten door minder opleidingen, lagere bestuurlijke lasten door het principe van eenhoofdige leiding en mogelijke besparingen bij bedrijfsvoering en onderzoek.

Het lijkt voor de hand te liggen de oCwprestatiegelden te oormerken, voor zover acties gericht zijn op het verbeteren van onderwijskwaliteit- en effectiviteit. Het is echter niet duidelijk in hoeverre het CvB prestatiegelden wil oormerken voor dekking van de transitiekosten van aFS. en wat gebeurt er met de prestatiegelden wanneer de aFS niet doorgaat?

3 harmonisatie Van (administratieVe) systemen een flink aantal systemen moeten op elkaar aansluiten terwijl daarvan de procedure, haalbaarheid en kosten niet duidelijk zijn. De Gv verzoekt de CvB's een geloofwaardig plan te presenteren (met tijd en kosten/opbrengsten) om de harmonisatie te voltrekken. tevens dient er een risicoanalyse gemaakt te worden van de harmonisatie concernsystemen.

4 medezeggenschap onduidelijk is de organisatie van de medezeggenschap. aFS is te groot voor een onderdeelcommissie. een oplossing is om binnen de vu meerdere ondernemingsraden in te richten voor faculteiten en diensten en vervolgens in navolging van de uva een Centrale or te vormen.

5 risico personeel niet duidelijk is wat er qua rechtspositie gebeurt met het personeel binnen aFS. zijn er rechtspositionele gevolgen die verband houden met de publiek-private grondslag van beide universiteiten en, zo ja, hoe wordt daarmee omgegaan? een uitvoeringsorganisatie als aFS zou wellicht onder andere regels kunnen vallen. maar kan het ook betekenen dat er een nieuwe reorganisatieronde voor het personeel komt? een werkgarantie voor wp en oBp is een belangrijke voorwaarde. een risicoanalyse van juridische consequenties voor het personeel is op zijn plaats.

6 exit-strategie een belangrijke vraag is wat er gebeurt als de beoogde samenwerking niet aan de wederzijdse verwachtingen voldoet. is er een geloofwaardig scenario wanneer het nodig blijkt om de aFSboedel te verdelen? en zijn de risico’s zodanig afgeschermd dat de universiteiten niet mee worden gezogen in een eventuele mislukking?

colUmn por Die ene week waarin de vu na weken lang uitgestorven te zijn geweest, op een paar verdwaalde bouwvakkers na die in luchtdicht verpakte cabines asbest verwijderen en waarin de lange vu gangen nog langer leken, plots een invasie plaatsvindt van nieuwe eerstejaars.

Dat is altijd een mooi spektakel. ouderejaars die hun kansen inschatten bij de onzekere groentjes. De activiteiten en de onvermijdelijke rondleidingen van clubjes achter bordjes ophoudende mentoren onjuistheden vertellend over zalen, diensten en andere belangrijke universiteitszaken. De vu wordt wakker. maar sliep zij dan? Begin juli werd het voorgenomen besluit bekend gemaakt over het doorpakken in de oprichting van aFS, de fusie van de bètafaculteiten uva en vu. De selectieprocedure voor de nieuwe collegevoorzitter is gestart. nieuwe beleidsstukken die worden uitgegeven over bijvoorbeeld onderwijskwaliteit vinden zomaar het daglicht op het moment dat alle thuisblijvers een lange, zomerse neus trekken naar de zonaanbiddende costagangers. in de donkere krochten van de universiteit blijkt een domein te bestaan waarvan onwetende denkt dat de mad scientist zijn snode plannen smeedt over de wereldhegemonie. De bibliotheek begroet een nieuwe directeur. De vu sliep niet, ze draaide gewoon door. alleen wisten we het niet.

Zo is het toevallig ook nog een keer

SCan Deze Qr-CoDe met je SmartpHone coloFon

Ambtelijk secretAris OndernemingsrAAd kitty Jong, de boelelaan 1105, k 1d-30, 1081 hV amsterdam, tel. 020 59 85312, dAgelijks bestuur ottho heldring, (Voorzitter), Jelly reinders, (ViceVoorzitter), henk oliJhoek cOmmissie cOmmunicAtie Janneke eppinga, dick Van gilder, henk oliJhoek, matthiJs pontier, rick VermUnt, peter Versteeg cArtOOn merliJn draisma VOrmgeVing stUdioVU

www.Facebook.com/ondernemingsraad.VU @or_VU

Cabaret

Restaurant

n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad

cultuur

Tent met ballen Meatballs

Niet Uit Het Raam Back to Basic Dinsdag 24 september Aanvang: 20.30 uur Studenten: € 11,50 Medewerkers VU: € 16,griffioen.vu.nl

Je kunt ze na 25 jaar wel oude lullen noemen, maar ze zijn in de loop der tijd niet milder geworden. In hun nieuwe programma Back to Basic zullen de heren van NUHR (Niet Uit Het Raam) het publiek weer eens stevig de waarheid zeggen. Maar als het beter uitkomt, gaan ze ook een flinke leugen niet uit de weg. Joep van Deudekom, Peter Heerschop, Viggo Waas en Eddie B. Wahr: vier mannen en een paar microfoons. Zonder gedoe.

Bedenk wel dat het optreden in de Griffioen een leesvoorstelling is. Dat betekent dat de teksten soms letterlijk van papier gelezen worden. Dit is een voorstelling in wording: je neemt de onvolkomenheden op de koop toe.

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

30

MEATBALLS Warmoesstraat 15 meatballs.nl Lili-Anne de Jongh, derdejaars bachelor politicologie

FOTO Joris van Bennekom

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT Gehaktballenrestaurant waar het elke dag gehaktdag is.

SFEER Strak, maar met een oer-Hollandse uitstraling en ambiance.

ETEN Het menu werkt met een stappenplan. Het is erg leuk om je gerecht jouw persoonlijke draai te geven; wat je al niet kunt combineren met een bal! Kies je dezelfde of verschillende ballen of leg je juist wat meer de nadruk op de speciale groenten? Alles is mogelijk.

Mijn tafelgenoot kiest de Dutchies: echte Hollandse ballen met daarbij verse pasta en parmezaanse kaas en een lekkere knoflooksaus.

Zelf probeer ik de vegetarische Pumpkin Ball met salsasaus uit.

Een zeer smakelijke krokante bal, gevuld met pompoen, geitenkaas en salie. Daarbij kies ik de verrassende bijgerechten spinazie met sojasaus, pompoenpuree met popcorn en frisse tomatensalade met couscous.

Als toetje nemen we koude ballen: een ijsbolletje met twee huisgemaakte koekjes. Mijn eetpartner kiest voor het aardbeienijs met twee chocoladekoekjes en ik sluit de avond af met vanille-ijs en een kokos- en chocoladekoekje. Prima toetje om deze ballentent mee te verlaten.

BEDIENING Vriendelijk en vlot.

AANRADER Absoluut. De spinazie met sojasaus smaakt uitstekend bij de ballen.

PRIJS Voor 50 euro heb je voor twee personen een zeer gevarieerd menu met één drankje en een toetje.

WAARDERING

Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS

studenten

Sleutelgat 02

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook?

VU-studenten gluren in de kamer van RUNE BRULS.

“H

ier woont een creatieveling, dat kan niet missen”, zegt tandheelkundestudent Rianne Zeldenrust resoluut. “Dat zie je meteen aan het kastje dat aan de muur hangt, dat komt waarschijnlijk van een rommelmarkt. De funky tas en de gouden spiegel bevestigen ook haar creatieve imago. Ze studeert ook iets in die richting, misschien interieurontwerp.

En ze is dol op thee, anders zou ze niet twee verschillende theepotten hebben.”

“Dit is een typische studentenkamer, kijk maar naar de waterkoker en het kommetje waaruit ze net gegeten heeft”, zegt student kunstgeschiedenis Jaap de Munnik (25). “Dit is haar leefruimte, waarschijnlijk woont deze studente op Uilenstede of iets soortgelijks met een gemeenschappelijke keuken en woonkamer. De kamer is netjes, dus de

ADVALVAS

nr 2 — 11 september 2013

bewoonster is dat ook. Hier woont een meid die haar zaakjes goed op orde heeft. Als er iets gedaan moet worden, heeft zij het al geregeld voordat iemand er erg in heeft.”

“Hier woont in ieder geval geen informaticastudent”, lacht student international business administration Maximilian Rossi (25). “Die laptop is toch veel te klein om aan te werken?

Ze doet een studie waarbij ze niet veel achter haar computer hoeft te zitten. Ik denk aan filosofie of iets in die hoek. Maar ik vind het echt wel raar dat ik nergens een boek of studieboek zie. Dus áls ze studeert, dan doet ze dat vast ergens anders. Ze is een Nederlands meisje van een jaar of 21 en ze houdt van reizen. Daarvan neemt zij allemaal gekke dingen mee: theepotten, een vaas en een gouden spiegel. En er is nog genoeg ruimte op de muren, ze kan vooruit.”

Rune Bruls 23 Studeert Neuroscience en betaalt 330 euro voor haar kamer op Uilenstede.

Vond haar kamer via Studentenwoningweb.

“Interieurontwerpster? Eigenlijk heb ik helemaal niet zoveel aandacht aan mijn kamer besteed”, bekent student neuroscience Rune Bruls (23). “Het zijn allemaal losse spullen die ik leuk vind, ik heb het niet echt bij elkaar uitgezocht.

Die spiegel komt bijvoorbeeld gewoon van de Xenos. Ik houd wel van een beetje kitsch. Reizen vind ik inderdaad superleuk, die zilveren theepot heb ik meegenomen van een schoolreisje naar Marokko. Vorig jaar heb ik een half jaar door Australië en Nieuw-Zeeland gereisd, maar m’n backpack was te klein om veel spullen mee te nemen. Dat mijn bureau zo leeg is, komt doordat ik nu stage loop. Daarom heb ik alle studieboeken opgeborgen in de kast en mijn grote laptop, die ligt op mijn stageplek.”

Door student-reporter Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

31

Griff

32

door Merlijn Draisma

nr 2 — 11 september 2013

ADVALVAS