Nr 07 19 november 2014

Nr 7

19 november 2014 Hoe student Nathan Schagen bij Google binnenkwam

Voedingsexpert Jaap Seidell eet ‘omdat het moet’

Chief diversity officer Karen van Oudenhoven

‘Stop met het afvinken van cijferlijsten’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Studieclubs willen eigen kamer houden pag 16

Siham ontvluchtte de oorlog in Syrië. Met steun van het UAF bereidt zij zich voor op een studie rechten en bouwt zij aan een nieuwe toekomst in Nederland.

foto: Venus Veldhoen

www.uaf.nl/siham

Siham, gevlucht uit Syrië:

‘Ik wil iets voor de wereld betekenen’ Help mee om vluchtelingen zoals Siham in veiligheid te laten studeren. Rekening NL41 INGB 00000 76300

UAF_ADV_Shiham-264x205_1.indd 1

16-10-14 17:25

INHOUD

jaargang 62 — nr 7

VU NU Dinsdag 11 november 2014, 17.33 » Campus, Pre Winterfestival.

Feestelijke afsluiting van de International Day. Zie ook pag 26.

Foto Peter gerritsen

Googly Nathan Schagen gaat andere slechtzienden helpen

6

Jaap Seidell: de voedingsexpert die niet van eten houdt 10 Wat gebeurt er met de ledenkamers?

16

Karen van Oudenhoven: baas van het multiculti-lab 21 En verder Online nieuws

4

Opinie: Engelstalige campus

8

Column: Karen Maex

9

Onderzoeksnieuws

14

Opinie: calculerende studenten

24

Column: Roos

25

Campus: International Day

26

OR

28

Cultuur: cabaret en restaurant

30

Sleutelgat

31

Griff

32

Coverfoto Peter Valckx

Het volgende nummer verschijnt op 3 december 2014.

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Merlijn Draisma, Leonie Durlinger, Peter Gerritsen, Jordi Huisman, Roos van Rijswijk, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Strelitski, Nienke Stumpel, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

nr 7 — 19 november 2014

3

RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online

Het is gezellig tijdens de demonstratie tegen het leenstelsel, waar vooral veel scholieren en mbo’ers naartoe komen. Zonder centen geen studenten, staat er op de spandoeken, en natuurlijk Oprutte. Zie ook advalvas. vu.nl>razende reporter.

Hoogleraar: zo kom je makkelijk Cambridge binnen Een doctoraalstage in Cambridge, een postdoc onderzoek aan John Hopkins University. Universiteitshoogleraar Jaap Seidell had als student en promovendus altijd mooie onderzoeksplekken. Zie ook het artikel over Seidell op pag. 10.

Onafhankelijke commissie gaat reorganisatie FALW toetsen Er komt een onafhankelijke commissie om te toetsen of het proces naar de reorganisatie van de faculteit Aard- en Levenswetenschappen naar behoren is verlopen.

Minister vraagt Eerste Kamer er vaart achter te zetten Studenten maken zich op voor protestdemonstratie Studenten brengen satirische informatie over leenstelsel

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4

Ivar Pel

‘Er vliegen wat tomaten door de lucht’

ARCNL-promovendus Cristina Sfiligoj aan het werk

Bestuurders blij met nano-instituut

“

Dit instituut geeft niet alleen de regio een impuls, maar de hele Nederlandse economie”, met die woorden opende staatssecretaris Sander Dekker het Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL) op het Science Park. Ook locoburgemeester Kajsa Ollongren is erg blij met het initiatief.

Het ARCNL moet een voorbeeld worden voor nieuwe samenwerkingen tussen het bedrijfsleven en wetenschappelijke instituten.

ASML, het bedrijf uit Veldhoven dat de machines bouwt waarmee bedrijven als Intel hun chips maken, nam het initiatief voor het instituut. Het bedrijf zag in dat ze hulp nodig hebben van onafhankelijke, fundamentele wetenschappers omdat de grenzen van de techniek om steeds kleinere chips te maken behoorlijk zijn bereikt.

In het nieuwe onderzoeksinstituut werkt de chipmachinemaker samen met de VU, de UvA, onderzoeksfinancier NWO en onder-

zoeksinstituut FOM. De helft van het budget komt van ASML. De universiteiten leveren hun bijdrage onder meer in arbeidskrachten. Zo werken onder anderen de VU-natuurkundehoogleraren Wim Ubachs en Kjeld Eikema en postdoc Stefan Witte voor het nieuwe instituut. Het ARCNL heeft een budget van honderd miljoen euro voor de komende tien jaar. (WV)

Meer hierover op advalvas.vu.nl >nieuws>12 november.

OR blaast rechtszaak af

De rechtszaak van de ondernemingsraad tegen het college van bestuur, die op 13 november zou plaatsvinden, is op het laatste nippertje afgeblazen.

“

Het college heeft ons zwart op wit toegezegd dat de afdeling aardwetenschappen voor tenminste vijf jaar blijft bestaan”, motiveert de kersverse or-voorzitter Jelly Reinders het besluit. En er komt een onafhankelijke commissie die zal onderzoeken of de reorganisatie bij FALW naar behoren is verlopen.

Actiegroep Titanic, waarin boze aardwetenschappenstudenten

zich hebben verenigd, vindt het ‘heel jammer’. ‘In onze ogen is van deze reorganisatie een grote puinhoop gemaakt en we hadden dit graag getoetst zien worden door een onafhankelijke rechter’, zegt Titanic in een reactie op Facebook.

De or vindt echter dat het college overtuigend laat zien dat er extra inspanningen gedaan worden voor de 39 boventallige medewerkers. Negen van hen zijn inmid-

dels overgegaan naar de UvA. De anderen krijgen of een andere baan, of een goede financiële regeling. De afdeling hydrologie wordt echter nog steeds afgebouwd. “Een groot pijnpunt”, zegt Reinders. De or blijft bij haar negatieve advies van destijds, “maar we zullen de reorganisatie niet langer blokkeren.” (PB)

Meer hierover op advalvas.vu.nl >nieuws>17 november. nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

advalvas_online

(Re)tweets VU en UvA onderaan bij

gehandicapte student

S

tudenten met een handicap zijn het best te spreken over Wageningen, dat opnieuw met kop en schouders boven de andere universiteiten uitsteekt.

Ook de TU Eindhoven en de Universiteit Twente scoren weer bovengemiddeld, maar moeten Nijmegen dit jaar tussen zich dulden. Onderaan staat opnieuw de Universiteit van Amsterdam, die van studenten met een beperking op alle onderdelen meer kritiek krijgt dan collega-instellingen. Hetzelfde geldt in iets minder mate voor de VU. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (CHOI) in opdracht van de stichting Handicap en Studie.

Uit het onderzoek blijkt ook dat er dit jaar minder studenten zijn met een functiebe-

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen dagen

perking. Hun aandeel is van acht naar 7,7 procent gedaald. Mogelijk is dat een gevolg van het strengere studieklimaat, denken de onderzoekers. Zij betwijfelen of dit toeval is.

Want studenten met een functiebeperking zijn opvallend minder tevreden over hun ondersteuning. Ze klagen dat ze niet genoeg tentamentijd, aangepaste opdrachten en alternatieve stagemogelijkheden krijgen. ‘Betekent dit dat het strengere studieklimaat juist deze groep studenten extra onder druk zet?’, schrijft CHOI. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>17 november.

En lees het interview met de slechtziende student Nathan Schagen, die overigens wel tevreden is over zijn studie, op pagina 7.

@Molfers 16-11_Op zomaar een zondag in de regen langs het veld van A1 Fit tegen Purmerend,spannend. Pluim voor de scheidsrechters ontspannen+scherp

Alziend oog

Eigen potje Geen paniek, koken is zo moeilijk niet. Redacteur Peter Breedveld helpt je op weg op advalvas. vu.nl>tips&trucs>koken voor beginners

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

@Marco_Langbroek 16-11_(Cont.) Grown men acting like highschool bullies: oh what fine specimens of our gender they are! #shirtgate #GamerGate @LucAilliet 16-11_Wat doet een mens op zondag? Voor de laatste keer de discussie herschrijven van artikel nr 5... 5 down, 1 to go #PhD #VUmc #Amsterdam

Studentenbond SRVU heeft zes winkelwagens ongesorteerd archief teruggevonden.

Z

e waren het lange tijd kwijt, het archief over hun eigen roemruchte actieverleden.

“Niemand wist waar de archiefkast ook alweer stond”, vertelt vicevoorzitter Sophia Salem.

Totdat een oud-bestuurslid het mysterie oploste: er bleek een grote inbouwkast in het W&N-gebouw te zijn, vol met papieren. Zes winkelwagens in totaal. Het historisch documentatiecentrum voor protestantisme wil de berg graag hebben. Maar dan moet iemand eerst een schifting maken en omschrijvingen. Daarom is de SRVU op zoek naar een student die hier een mooi afstudeeronderwerp in ziet. (FB)

@MiedemaF 15-11_The second Science in Transition symposium: Change is possible : Science in transition 3 dec 2014

thenounproject.com/rbbmr

“Sie hätten um Erlaubnis fragen müssen!” zegt een boze Sidonia tegen blogger Gaby den Held. Zie advalvas. vu.nl>blogs&columns

@ARLodder 17-11_Just started using open DNS server, most visted website: http://printers.vu.nl ?!

I never print, but guess Word etc. connects autonomously

@MartijnKleppe 16-11_Studenten opgelet. 4 leuke stages @foam_amsterdam http://www.foam.org/ about/vacancies

twitter/facebook/issuu

In de Pfalz

@Schrijvers 17-11_Zeer mee eens. Eindelijk oppositie tegen het absurde Engels op de VU.

@SanderDekker 17-11_Wat een stroom aan reacties! #onderwijs2032 is inmiddels trending topic. Heb je ook ideeën? Deel ze!

Actiegeschiedenis teruggevonden De overheid moet niet alles willen weten, vindt criminoloog Marc Schuilenburg op advalvas.vu.nl>opinie

@lissevandegroep 17-11_Ik klink nog steeds als een zeehond, maar ik ben onderweg naar de VU. Geen griep meer! #boem

@vnmaijer 17-11_#VU-medewerker Marit Oudendijk heeft vandaag met haar restaurant Ratatouille (Haarlem) de eerste Michelin ster ontvangen!

5

Student Nathan Schagen ‘Kom bij Google nooit in pak’

6

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

in actie

Masterstudent informatica Nathan Schagen (25) is ernstig visueel gehandicapt. Het lukte hem om stage te lopen bij het populaire Google én hij kreeg een beurs waarmee hij andere slechtzienden wil helpen.

Google scholarship

DOOR WELMOED VISSER FOTO JORDI HUISMAN

J

ij bent net terug van drie maanden stage bij Google in Londen. Ben je een echte Googler geworden?

“Ik heb ontzettend mooie en intensieve maanden achter de rug, waarin ik heel veel heb geleerd en mezelf af en toe ook flink ben tegengekomen. Ik heb een stukje van een programmeerprobleem kunnen afronden, waarvan ik hoop dat ze er in de toekomst iets aan zullen hebben. Toch vraag ik me achteraf af of ik er genoeg heb uitgehaald, of ik wel hard genoeg heb gewerkt en me niet te veel heb laten afleiden door al die leuke dingen die er ook waren. Maar dat is ook typisch voor mij, altijd die twijfel.”

Was het voor Google geen probleem dat je slechtziend bent? “Nee, Google is erg gericht op diversiteit op alle mogelijke manieren. Ze doen echt hun best om mensen uit allerlei culturen binnen te halen en ook vrouwen – die zijn toch schaarser dan mannen in ons vakgebied.

Mijn handicaps waren geen probleem: op mijn werkplek en thuis had ik een aangepaste monitor aan een bewegende arm die ik naar me toe kon halen. Zo werk ik

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

hier ook, een gewone laptop is geen doen voor mij. Dat was allemaal goed geregeld.”

Veel mensen willen voor Google werken. Hoe ben jij daar binnengekomen? “Ik heb ze een brief gestuurd met een cv waaraan ik lang had gewerkt.

Daarna werd ik uitgenodigd voor twee technische interviews. Dan zit je achter de computer en moet je een programmeerprobleem oplossen terwijl mensen van Google meekijken via Google Hangout, een soort Skype. Dat heb ik blijkbaar goed gedaan, want ze wilden me hebben. Toen was het wachten op de juiste plek. Ik kreeg een aanbieding voor Google Milaan, maar dat zag ik niet zitten: het kantoor daar is veel kleiner en ik was bang dat ik dan als stagiair alleen zou zijn in een stad waar ik de taal niet zou spreken. Google Londen heeft zo’n veertig à vijftig stagiairs rondlopen en de taal was geen probleem.”

Had je ooit gedacht dat het zou lukken? “Helemaal niet. Ik heb het geprobeerd omdat ik in een erg internationale master zit, met studenten die overal vandaan komen en op allerlei plekken hebben gezeten. Ik wilde ook graag iets internationaals doen, maar twijfelde eraan of dat voor mij was weggelegd. Gelukkig heb ik het gewoon geprobeerd.”

Google Europe stelt elk jaar tien beurzen beschikbaar voor studenten met een handicap. Voorwaarde is dat je studie met informatica of een aanverwant vak te maken heeft.

Zie google.com/ studentswithdisabilitieseurope.

Nathan Schagen 2014 Master parallel distributed computer systems Google Internship, Londen Winnaar van Google Europe Scholarship for students with disabilities Opleidingscommissie informatica Bijbaan bij Focus Orange 2012 - 2013 Master computer science 2009 - 2012 Bachelor informatica

Wat moet je vooral niet doen bij Google? “In pak komen. Dan loop je echt voor gek. Gelukkig had iemand me dat verteld en heb ik die fout niet gemaakt.”

Naar wat voor mensen is Google op zoek? “Mensen die Googly zijn, zo noemen ze dat zelf. Dat houdt in dat je open en sociaal bent, goed kan communiceren en een positieve instelling hebt. Ze zijn niet op zoek naar mensen die alleen maar technisch heel goed zijn.”

Ben jij Googly? “Dat weet ik niet, daar is die twijfel weer.”

Zou jij voor ze willen werken?

“Het zou betekenen dat ik moet emigreren. Dat vind ik nu nog een erg grote stap. Maar zo is het altijd geweest. Toen ik voor het eerst naar de VU kwam, durfde ik nog amper met de trein te reizen.”

Jij hebt ook een beurs gekregen van Google voor studenten met een handicap. Wat ga je met dat geld doen? “Ik zou het graag gebruiken om een middel te ontwikkelen waarmee slechtzienden een laptop kunnen gebruiken. Nu kan dat niet. Als ik wil zien wat er op mijn laptopscherm staat, moet ik helemaal voorover buigen. Er zijn wel standaards, maar dan is het scherm veel te ver weg. Ik zou die 7000 euro het liefst gebruiken om daar iets op te verzinnen. Ook wil ik iets ontwikkelen waarmee ik gemakkelijk kan lezen wat docenten op het bord schrijven.”

7

Filosoof Jelle van Baardewijk wordt niet blij van al het Engels aan de VU. ‘Het Nederlands mag zeker niet verloren gaan in het masteronderwijs.’

Het Engels snijdt ons af van de maatschappij DOOR Jelle van Baardewijk BEELD BAS VAN DER SCHOT

E

r hangen nieuwe bordjes op de VU. Alles is nu in het Engels. In de vleugel van het college van bestuur is executive board te lezen. Dat is een ongelukkige vertaling. Executive board klinkt als hiërarchisch beleid, uitgevoerd door een chief executive officer die zich laat adviseren door KPMG. Ik kan een dergelijke marketingbenadering niet rijmen met de VU. De vertalingen staan helaas niet op zichzelf. De VU stimuleert inmiddels het gebruik van (Neder-)Engels in de organisatie en het masteronderwijs. Nu lijkt vergaderen en besturen in het Engels mij een slecht idee omdat het de efficiency niet ten goede komt, maar soit. Met de ambitie hoofdzakelijk Engelstalig masteronderwijs aan te bieden, begeeft de VU zich echter op glad ijs. De VU is verplicht de uitdrukkingsvaardigheid van Nederlandstalige studenten in het Nederlands

8

te bevorderen. Dat staat in de Wet op het Hoger Onderwijs.

Natuurlijk moet er ruimte zijn om in het Engels te spreken en schrijven. De universiteit heeft een schakelfunctie tussen Nederland en de rest van de wereld. En Engels is nu eenmaal de taal waarin zij deze functie vervult. Maar het Nederlands moet ook een academische taal blijven; men beseft onvoldoende dat te veel Engels ons afsnijdt van de maatschappij.

Het Engels kan zelfs spanning geven tussen de toch al groeiende verschillen tussen hoog- en laagopgeleiden.

Taal is elementair voor kritisch denken.

Zonder goede uitdrukkingsvaardigheid worden studeren en onderzoeken minder precies en diepgravend. In het Engels is het voor de meeste studenten nog moeilijker om de toch al lastige academische vaardigheden te cultiveren. Natuurlijk geldt dit ook voor empirische en kwantitatieve wetenschappen. Wat heeft bijvoorbeeld een bedrijfskundige aan big data als hij deze niet kan vertalen naar de leefwereld?

Dit geldt nog sterker voor geesteswetenschappen. Daar is het studieonderwerp

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Diversiteit dermate talig van aard dat een overschakeling van het onderwijs naar het Engels haar de nek omdraait. Dan kom je in de bizarre situatie terecht waarin vaderlandse geschiedenis niet meer in de moedertaal wordt onderwezen; of waar Nederlandse studenten Duitse filosofen in het Engels moeten lezen en bespreken.

Op papier klinkt dat rationeel en kosmopolitisch. In de collegezaal betekent het echter dat men terugvalt op een vocabulaire van 1500 woorden globish waarin steeds weer die however klinkt. Zelfs bij de colleges waar het Engels wel goed is, worden vaak nuances gemist en zaken over het hoofd gezien.

De meeste studenten leven en werken in een Nederlandse context. Zij zijn erbij gebaat om verfijnd Nederlands te leren spreken aan de universiteit, juist in de master. Dat hoeft niet noodzakelijk direct, maar wel via een eloquent college over marketing, psychologie of filosofie.

We zouden het ook als een intellectueel en cultureel doel kunnen zien dat Engelstalig onderzoek tijdens college naar onze situatie wordt ‘vertaald’. Het getuigt van weinig zelfvertrouwen dat wij onze taal zo gemakkelijk opgeven omdat een onderzoek in het Engels is gepubliceerd of omdat een deel van de toekomstige studenten wellicht uit het buitenland komt.

Laten we onze eigen taal koesteren in de collegezaal, juist nu zij verloren dreigt te gaan als onderzoekstaal.

Jelle van Baardewijk is docent-promovendus filosofie. Samen met Ad Verbrugge publiceerde hij onlangs de bundel Waartoe is de universiteit op aarde?

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

Karen Maex decaan bètafaculteiten VU en UvA

H

“er is toch een vrouwennetwerk”, klinkt et zal niemand ontgaan het. Het is bijzonder lovenswaardig en zijn. Vorige maand verscheen in een gezamen- nodig, maar ik vind het evenzeer absoluut ontoereikend. Het is een invulling lijk initiatief van Nature van het gelijke-kansengedachtegoed, wat en Scientific American een opmerkelijke publicatie. In onvoldoende tot echte gelijke kansen leidt. de verschillende bijdragen Dat heeft ook te maken met negatieve wordt aangetoond hoe divers samengebeeldvorming en met impliciete gewoonstelde onderzoeksgroepen uitmunten in terechten in wervingsprocessen. En dat onderzoek en innovatie en hoe diversiteit moeten we beter aanpakken. leidt tot betere wetenschap.

Het diversiteitsprobleem heeft ook Hoe werkt dat dan? Een verscheidenhardnekkige wortels in heid van invalshoeken, de samenleving. Ik denk vanwege gender, etnische er vaak over na hoe we achtergrond of disciEr zijn nog die stereotypen kunnen pline, leidt tot een hogere zekerheden in wegwerken. Waarom is kwaliteit van het onderhet niet voor iedereen zoek. Omringd worden het leven. De weggelegd om z’n ambitie door mensen die van ons gemiddelde verschillen maakt ons hoogleraar is man te ontplooien in de loopbaan? Als we echte gelijke creatiever en meer toegeen blank kansen ambiëren, dan wijd en is een stimulans moeten we ook dat recht voor onze gedrevenheid. op ambitie handen en Waar staan we dan anno voeten geven. Dat kunnen 2014? Er zijn nog zekerwe door jongeren uit te heden in het leven. De dagen, maar vooral door hen waarde en gemiddelde hoogleraar is man en blank. zelfvertrouwen te leren vinden in hun In Nederland bengelt het percentage verschillend zijn. Door jongeren op te vrouwelijke hoogleraren rond de 15 leiden in wat hen drijft om zo ‘hun’ plaats procent, en zelfs 10 procent in de bètadisin de maatschappij op te nemen. ciplines. En hoewel inmiddels ongeveer Een universiteit die wil uitmunten moet 54 procent van wie afstudeert aan de diversiteit hoog in haar vaandel zetten universiteit vrouw is, vind je die verhoudoor het verschil te waarderen en het ding niet terug in hun loopbanen. recht op ambitie waar te maken.

Wat ik daarvan vind? Er is dus werk aan de winkel. Niet dat er geen goede wil is: “we vinden ze niet”, “ze willen niet” en Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Jaap Seidell

10

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

WETENSCHAP

‘ Eten doe ik omdat het moet’ J DOOR Floor Bal FOTO PETER VALCKX

Hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell doe je geen plezier met een maaltijd in een sterrenrestaurant.

Liever gaat hij een stuk hardlopen.

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

aap Seidell is ook maar een mens. Echt waar. Net als iedereen houdt hij van zoet en vet. Beweert hij. Toch liggen op de tafel in de werkkamer van de hoogleraar voeding en gezondheid al een paar dagen drie repen chocolade in verschillende smaken. Een cadeautje van het congres waar hij sprak.

“Het schijnt de champagne onder de chocola te zijn, fairtrade, organisch verbouwd en ethisch geproduceerd. Het niet eten is bijna een misdaad tegen de menselijkheid”, zegt Seidell. Toch missen er maar drie blokjes. De rest van de repen is niet aangebroken.

Met een bezoek aan een sterrenrestaurant maak je Seidell niet buitengewoon blij. Ook de snackbar trekt hem niet. En slechts één keer ging hij met zoon David, inmiddels student, naar de McDonald’s.

Voor de ballenbak en het speeltje in het Happy Meal Menu. En omdat alle andere kinderen gingen. Seidell hoefde niet terug te gaan: David was niet onder de indruk.

Mazzel Het was eigenlijk toeval dat Seidell in 1976 humane voeding ging studeren in Wageningen. Hij was uitgeloot voor geneeskunde, zijn eerste keuze. Zijn oom hoorde toevallig over een vrij nieuwe studierichting. “Met de vakken die ik daar zou volgen, zou ik bij geneeskunde vast veel vrijstellingen krijgen.” De studie richtte zich onder meer op de invloed van voedingsstoffen, als vitamines, op Van de het menselijk lichaam. Bij humane voeding trof hij Geen vrouwenversierder chocoladerepen missen maar drie een vakgroep met ongeDus de universiteitshoogblokjes veer twintig hoogleraren leraar kan vertellen dat en twintig eerstejaarshij heus wel chips eet. studenten. Voor hem geen En soms op een receptie overvolle collegezalen verleid wordt om meer maar bijna privéonderhapjes te nemen dan hij wijs op hoog niveau. van plan was. Maar het is duidelijk dat het vermijden van ongezond Nog twee keer werd hij uitgeloot voor geneeskunde. Toen er een paar jaar later eten geen buitengewone krachtsinspanning voor hem is. Hij heeft er gewoon niet er alsnog een plaats vrijkwam, was hij al bijna aan zijn kandidaats toe. “Daarom zo’n behoefte aan. koos ik ervoor om door te gaan.” Hij Seidell: “Een longarts hoeft zelf niet volgde twee studierichtingen waarin hij te roken, een gynaecoloog hoeft geen de biomedische en de gedragskant van vrouwenversierder te zijn. En eten doe ik eten combineerde. Tegen de tijd dat in vooral omdat het moet.”

11

Jaap Seidell

Wat doet Seidell?

Lid Wetenschappelijke Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding, sinds 2013 VU-universiteitshoogleraar, sinds 2013 Levenslang lid, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, sinds 2012 VU-hoogleraar gezondheid en voeding, sinds 2002 Columnist Het Parool, sinds 2013 Het Financieele Dagblad, sinds 2012 Advalvas, sinds 2012

De weg kwijt met eten?

Onlangs verscheen Het voedsellabyrint dat Jaap Seidell met psycholoog Jutka Halberstadt schreef. Hierin kijken ze op een wetenschappelijke manier naar alle tegenstrijdige informatie die tegenwoordig over voedsel, gezondheid en diëten verschijnt.

De auteurs geven inzicht in de oorzaken van overgewicht en praktische tips.

Jaap Seidell, Jutka Halberstadt, Het voedsellabyrint, uitgeverij Atlas Contact, 17,99 euro.

12

Jokari.” Een bierdrinker was hij ook al niet: “Ik kan slecht tegen alcohol. Ik krijg hoofdpijn en word er vooral suf van.”

Met zijn vrouw en zoon eet Seidell altijd zelfgemaakt eten, meestal vegetarisch.

Fastfood in ruigste buurten Er wordt altijd aan tafel gegeten. Nu zijn Al in 1981 besefte Seidell dat mensen zoon op kamers woont, houdt hij zich met serieus overgewicht niet geholpen afzijdig van diens eetpatroon. “Ik zeg zijn met een dieet, wat tips en een preek nooit: eet je wel gezond, jongen? Ik weet over wilskracht. Tijdens zijn stage in dat preken niet werken.”

Cambridge mocht hij mee met een colleNu zijn zoon bij het corps gegaan is, ga die mensen met obesitas behandelde. zal hij ongetwijfeld vaker bier drinken.

In een tijd dat nog maar weinig mensen Seidell maakt zich geen zorgen. “Toen echt veel te zwaar waren, vulde het David zeventien was, zaaltje zich met twintig gingen vier vrienden mensen die meer dan 130 van hem met ons mee op kilo wogen. “Die hadden ‘Ik kon alleen vakantie. We hadden wat al het mogelijke gedaan pizza’s en fastfood bier voor hen gekocht, om af te vallen. Het lukte krijgen, dus mijn maar aan het eind van de gewoon niet.” gewicht nam snel week stond het nog in de Het was het begin van zijn koelkast.” interesse in overgewicht. toe’ Met sportiviteit, ook een Erbij kwam het besef dat belangrijk wapen tegen dik zijn niet alleen met overgewicht, werkt het lekker eten te maken hetzelfde. “Ik prijs met heeft. gelukkig dat die dingen bij mij vanzelf Zelf vindt Seidell dat hij het getroffen gaan. Vroeger gingen we altijd met de heeft. “Je omgeving vormt je. Ik heb hele familie op wandelvakantie. Nu loop geleerd om niemand te veroordelen.” Dat ik twee keer per week hard, ongeveer vijfmerkte hij toen hij in 1991 in East-Baltitien tot twintig kilometer per keer. Vooral more, een van de ruigste buurten van de door het bos, om me te ontspannen.” Die Verenigde Staten, woonde. “Er werden sportiviteit heeft hij weer aan zijn zoon daar duizend mensen per jaar vermoord.” doorgegeven die veel voetbalt.

De temperatuur steeg dagelijks tot boven de veertig graden, er was geen park en Gevaarlijke congressen de straten waren alleen op auto’s ingeDat het hem makkelijk afgaat om op richt. “Daar in mijn korte broek gaan gewicht te blijven, wil niet zeggen dat hardlopen, zou een héél slecht idee zijn Seidell geen moeite doet om gezond te geweest.” eten. Juist als hij voor zijn werk naar het Seidell had weinig tijd om naast zijn buitenland gaat, probeert hij caloriebomdrukke baan te koken. “In de buurt kon men te voorkomen. “Bij congressen zit je ik alleen pizza’s en fastfood krijgen, dus de hele dag in donkere zalen. Bij de lunch mijn gewicht nam snel toe.” Toen hij en ’s avonds krijg je zware maaltijden en verhuisde, was hij die kilo’s weer snel kwijt. “Maar ik leerde wel dat je leefomge- veel wijn.” Als Seidell zelf in de organisatie zit, zet hij altijd een gezond menu, een ving veel invloed op je postuur heeft.” wandeling, een dansavond of een zwemwedstrijd op het programma.

Geen bierdrinker Bij de wereldgezondheidsorganisatie Ook je opvoeding is volgens Seidell bepaWHO gingen zijn collega’s en hij nog lend. Zelf groeide hij op in een gezin waar een stapje verder. “Dan zit je met een vooral aardappels, vlees en groente op commissie te praten over gezond eten. tafel kwamen. Veel aandacht voor lekker En vervolgens krijg je van de catering eten was er niet. muffins bij het ontbijt en chocoladeEenmaal student stak Seidell een groot broodjes bij de lunch. Tot aan de direcdeel van zijn tijd in zijn studie, in muziek tie hebben we erom gevochten. Maar maken en het bestuur van een filmhuis. we toen hadden we het voor elkaar: we “Ik had nooit geld en at altijd goedkoop kregen fruitsalade.” bij de antroposofische jongerensoos 1986 promoveerde, was Seidell vrijwel de enige deskundige in Nederland die veel van overgewicht wist.

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

advertenties

Klein kantoor, centrum Amsterdam zoekt

Telefoniste

Min. 8 uur p.w, voor langere tijd.

Vereisten: woonachtig in Amsterdam.

Uitstekende beheersing van Nederlands en Engels.

Goede typevaardigheid.

Klantvriendelijk.

Stressbestendig.

Ervaring is een prĂŠ.

020-6268861

www.abs-info.nl

proefschriften.nl Aandacht voor uw proefschrift.

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

VIPs Hoogleraar toegepaste taalwetenschap Martine Coene is eredoctor aan de Universiteit van Boekarest.

Coene doet onderzoek naar de biologische fundamenten van menselijke taal. Dit doet zij onder meer door het bestuderen van de grammatica van het Roemeens.

Jan Paul Crielaard is benoemd tot hoogleraar mediterrane pre- en protohistorische archeologie. Op het zuidelijk deel van het Griekse eiland Euboea voert hij jaarlijks met collega’s, studenten en promovendi opgravingen en landschapsonderzoek uit.

Peter Strelitski

Hoogleraar systeembiologie Hans Westerhoff is in Melbourne benoemd tot Fellow van de Internationale Vereniging voor Systeembiologie. In de vorige Advalvas (pag. 10) pleit hij ervoor dat artsen meer rekening houden met de genoomgegevens van patiënten.

14

E

en van de redenen waarom mensen te veel eten is dat de porties te groot zijn. Bovendien zijn grote porties vaak relatief gezien goedkoper. Dat werkt obesitas in de hand. Want mensen die te dik zijn, zijn slechter in het toepassen van portie-controlestrategieën, zoals het weerstand

bieden tegen kiloknallers of verleidelijk lekkers uit het zicht houden, concludeert gezondheidswetenschapper Maartje Poelman in haar proefschrift. Zij ontwikkelde een programma dat mensen helpt beter om te gaan met de portiegrootte van wat ze eten. Dat programma bestond onder meer uit informatie over

Kindermishandeling

Michiel Goudzwaard

Op woensdagavond 26 november organiseert de VU een bijeenkomst over migrantendoden. Diverse wetenschappers spreken over hun onderzoek naar bootvluchtelingen die sterven op zee, onder wie hoogleraar migratierecht Thomas Spijkerboer. Vanaf 19 uur in De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102.

Portiecontrole werkt

D

oor risicomoeders tijdens hun zwangerschap en de twee jaar daarna regelmatig te bezoeken, kan kindermishandeling flink teruggedrongen worden. Dat blijkt uit het onderzoek waarop gezondheidswetenschapper Jamila Mejdoubi 5 5 november promoveerde.

Zij onderzocht het effect van Voorzorg, een speciaal begeleidingsprogramma voor laagopgeleide, zwangere vrouwen tot 25 jaar. In diverse gemeenten kregen ze in twee jaar veertig tot zestig huisbezoeken van specialistische verpleegkun-

digen. Daardoor nam het aantal geregistreerde gevallen van kindermishandeling met negen procent af. Daarnaast is er een vermindering van huiselijk geweld, gaan deze vrouwen minder roken en geven ze langer borstvoeding.

Andere belangrijke resultaten zijn dat deze vrouwen beter in de maatschappij participeren.

Het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheidszorg gaat Voorzorg vanaf 1 januari 2015 inzetten voor heel Nederland.

(FB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ voorzorg.

wat een goede portiegrootte is en een kookcursus. In de drie maanden dat de proefpersonen op deze manier werden begeleid, vielen ze af. Poelman pleit dan ook voor een langduriger begeleidingsprogramma. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ portiegrootte.

Semipubliek

H

oren semipublieke instellingen, zoals ziekenhuizen, tot de overheid of niet? Over die vraag boog Niels Jak zich in zijn promotieonderzoek, waarop hij 19 november promoveert. Woningcorporaties, ziekenhuizen en overheidsbedrijven als ProRail bv zijn semipublieke instellingen. Ze vervullen een publieke taak maar zijn onafhankelijk. Uit het onderzoek van Jak bleek dat er geen eenduidig antwoord is op de vraag in hoeverre semipublieke instellingen tot de overheid worden gerekend. De criteria die het overheidsbegrip afbakenen, verschillen namelijk steeds. (FB)

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

Leider heeft kleurtje

De huidige aanpak van piraterij verschilt in sommige opzichten niet zo veel van die in vroegere tijden, betoogt Louis Sicking, bijzonder hoogleraar geschiedenis van het volkenrecht, in zijn oratie.

Gezond doodgaan

Lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>6 november: ‘Echte leider heeft oranje kleurtje’

‘ In 2013 en 2014 moest wetenschapstijdschrift Nature al 13 artikelen terugtrekken. Zeven vanwege fraude, zes vanwege fouten.

D

Bron: Hoe machtig zijn Nature en Science?, NRC Handelsblad, 4 november 2014.

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

nounproject_Edward Boatman

e afgelopen tijd heeft het meest gezaghebbende Britse wetenschapstijdschrift Nature veel meer artikelen moeten terugtrekken dan in de jaren daarvoor. Wat is er gebeurd?

Is het blad te hijgerig geworden? Grote bladen als Nature en Science nemen inderdaad steeds meer risico om te scoren, zeggen deskundigen. De impactfactor is overigens nog altijd onveranderd hoog. Een mooi artikel in Nature kan je wetenschappelijke carrière een flinke boost geven. (WV)

Ouderdomsziekten als suikerziekte, COPD en artrose worden veroorzaakt door veroudering. Dus je kunt wel naar de oorzaak van die ziekten gaan zoeken, maar je kunt beter de onderliggende oorzaak aanpakken, namelijk veroudering.’

Die opmerkelijke constatering tekent Het Parool (5 november) op uit de mond van Andrea Maier, hoogleraar interne geneeskunde aan de VU. Veroudering tegengaan kan echt, zegt Maier. Laboratoriummuizen werden gezond ouder nadat bij hen de ouderdomscellen waren weggehaald, dat wil zeggen oude cellen die stofjes afscheiden die ouderdomskwalen veroorzaken.

Die muizen worden niet onsterfelijk: ze vallen opeens dood neer, vertelt Maier. Maar ze sterven zonder een lijdensweg van aftakeling en ziekten.

Dat levert een ethisch interessante kwestie op: kun en moet je ook het moment waarop je sterft beïnvloeden? (PB)

Mark van den Brink

Nature heeft niet altijd gelijk

“Piraten vallen juridisch gezien onder de staat die ze overmeestert: die mogen piraten berechten volgens het eigen rechtssysteem. Maar wat als de piratenjagers private bedrijven zijn? In toenemende mate nemen deze zogeheten private military companies de taak op zich om schepen te beschermen tegen piraten. In 2012 waren er 464 van zulke bedrijven. Sommige daarvan hebben complete oorlogsschepen, met gevechtshelikopters aan boord. Piraterij kost miljoenen, maar de bestrijding van piraterij is een industrie geworden die in de miljarden loopt.

Marianne Roobol

I

ntelligent hoeven leiders er niet uit te zien, als ze maar gezond ogen. Dat ontdekten Brian Spisak en Nancy Blaker, organisatiepsychologen aan de VU. Ze lieten bijna 150 proefpersonen kiezen welke van telkens twee gezichten ze meer een directeur vonden. De gezichten waren zo gemanipuleerd dat ze er meer of minder intelligent (kaaklijn en wenkbrauwen) en gezond (kleur) uitzagen. De gezichten met een kleurtje werden significant vaker uitgekozen om directeur te worden dan de intelligente gezichten. (MK)

Oude en nieuwe piraten

“Dan wordt het de vraag onder welk juridisch systeem deze piratenvechters opereren en wie controleert of ze zich aan de regels houden. Private military companies werken in eerste instantie defensief, maar je kunt ze ook inhuren voor het terughalen van je schip. Dat is dus niet alleen maar defensief. De bestaande wetgeving gaat uit van een wereld waarin natiestaten een geweldsmonopolie hebben, maar die hebben geen grip op wat er op open zee gebeurt.

In dat opzicht lijkt de situatie best veel op de piraterij in de Middeleeuwen en vroegmoderne tijd, toen vorsten ex-kapers inhuurden om hun schepen te beschermen.

In hoeverre er parallellen zijn tussen de huidige en de premoderne omgang met piraten is een van de onderzoeksvragen.” (WV)

15

Studieverenigingen

‘Neem ons onze plek niet af’ Steeds meer studie- en faculteitsverenigingen dreigen hun vaste sociale ruimtes kwijt te raken.

Wat vinden studenten en beleidsmakers hiervan? door Leonie Durlinger FOTO’S PETER valckx

I

n een tussenuur samen je boterhammen eten, na college een potje Mario Kart of aan het eind van de week een borrel houden met de feestcommissie.

Het zijn die kleine dingen die het verenigingsleven op de VU-campus zo leuk maken. Maar het einde is nabij, want langzaamaan moeten alle vaste sociale ruimtes van de studieverenigingen plaatsmaken voor flexplekken. Daarmee verdwijnt wellicht ook de verenigingscultuur die de VU-organisatie juist zegt te ondersteunen.

Bij de Letterenfaculteit hebben de studieverenigingen er al aan moeten geloven. De drie verenigingen Koinon (klassieke talen), Kliché (kunst & cultuur, literatuur & cultuur en taal & communicatie) en Merlijn (geschiedenis) hadden in het studiejaar 2011/2012 een eigen kamer op de twaalfde verdieping van het hoofdgebouw, maar zijn daar inmiddels zonder pardon uitgezet. Ze kregen een tijdelijke kamer met een eigen toegangscode, maar dit was van korte duur: ook deze kamer moesten ze verlaten. Momenteel hebben ze weer een ruimte op de twaalfde, maar die fungeert in de praktijk als algemene

16

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

CAMPUS

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

17

Studieverenigingen

studieruimte. Er zitten dus ook studenten van andere disciplines en die beperken dus de vrijheid van de verenigingen aanzienlijk.

De clubs van Letteren (links en onder) in hun onpersoonlijke ruimte

Onder: Eos is bang dat het persoonlijk contact verdwijnt

Niet persoonlijk Juliette Ronteltap, voorzitter van de facultaire studentenraad Geesteswetenschappen, is niet blij met de ontwikkelingen: “Samen met de voorzitters van de studieverenigingen binnen Letteren hebben we vorig jaar actie ondernomen. We zijn in gesprek gegaan met de Facultaire Campus Organisatie en Andries Mulder, directeur bedrijfsvoering Letteren.

Volgens hen kon de plek die we kregen toegewezen, niet veranderd ‘Zo stuurt worden omdat hij een studiebede VU stemming heeft. Maar een sociale studenten ruimte is wel degelijk belangrijk, juist van ook voor de universiteit.” de campus Ronteltap wijst op de kernwaarden van de VU: persoonlijk, open en af’ verantwoordelijk. Volgens haar is het verlies van de sociale ruimtes direct in tegenstelling met de kernwaarde persoonlijk. “Ook in het jaarplan van het faculteitsbestuur staat dat studenten nauw betrokken moeten zijn bij de academische gemeenschap, daarvoor is een verenigingskamer bij uitstek een goed middel. Door ons die te ontnemen, stuurt de VU studenten juist van de campus af.”

De geweldigste borrels Niet alleen bij Letteren speelt het kamerprobleem. Ook EOS, de faculteitsvereniging van Sociale Wetenschappen, verhuist binnenkort van het Wis- en Natuurkundegebouw naar het hoofdgebouw. Volgens Tom van Arenthals, bestuurslid Facultaire Zaken, heeft dit grote gevolgen. “We hebben nu drie ruimtes: een bestuurskamer, een vergaderzaal en een ledenkamer. Vooral die laatste is erg belangrijk. De geweldigste borrels vinden er plaats en leden komen er dagelijks samen. Als we naar het hoofdgebouw verhuizen, verliezen we driekwart van onze ruimte. We houden alleen een twee- tot driepersoons bestuurskamer over. We zijn erg bang dat daardoor het persoonlijke contact verdwijnt.”

EOS spant zich in om meer ruimte te krijgen, maar Van Arenthals acht de kans niet groot dat er nog iets verandert aan de plannen van het faculteitsbestuur. “Deson-

18

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

danks doen wij erg ons best om het maximale eruit te halen. Een ledenkamer is namelijk heel belangrijk voor ons. We komen er samen en leren elkaar kennen. Er ontstaan veel nieuwe ideeën. Zo’n ledenkamer maakt het bestuur zichtbaar en bereikbaar.”

Aureus is wél gelukkig Niet overal is er al zoveel duidelijk over de toekomst van de ledenkamers. Het bestuur van Storm (Wiskunde & Informatica) weet al wel dat zijn bestuurskamer een flexplek wordt. Maar volgens penningmeester Gerard van Hoesel is er nog niets bekend over het verdwijnen van hun ledenkamer. Mocht dit wel het geval zijn, dan vindt hij dat “rampzalig”.

Bij de vereniging van Tandheelkunde Favervuta is ook nog niets bekend. De vereniging zit volgens vicepraeses Anouk van der Meij niet echt op de VU-campus (Acta huist in een gebouw aan de Gustav Mahlerlaan) en komt wellicht onder een verhuizing uit. Wel laat ze weten het niet eens te zijn met de plannen: “Iedere vereniging hoort ‘Een een eigen kamer te hebben.”

Onder: Storm zou het verlies van de ledenkamer rampzalig vinden

ledenkamer maakt het bestuur zichtbaar en bereikbaar’

Aureus, de faculteitsvereniging van Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, is van vijf naar drie kamers verhuisd, maar heeft weinig problemen hiermee. Hoewel de vijf ruimtes volgens Fran Taihuttu geen overbodige luxe waren met 4500 leden, zijn de huidige ruimtes qua gebruiksgemak en locatie beter.

Taihuttu meldt daarbij expliciet dat het vorige bestuur van de vereniging erg nauw betrokken was bij de besprekingen van de ruimtes. Dus dat zou een van de redenen kunnen zijn waarom zij er wel goed vanaf komen. Overigens hoort ook zij van andere verenigingen dat ze het minder getroffen hebben.

Geen paniek Bovenstaande maakt in elk geval de grote verschillen zichtbaar tussen de situaties waarin de verenigingen zich bevinden. Verenigingen als Kliché en Merlijn zijn hun ruimtes vooralsnog kwijt. Voor Storm en Favervuta is de toekomst nog onduidelijk en Aureus is best tevreden met de nieuwe ruimtes. Maar vrijwel elke vereniging zegt hetzelfde: “Neem ons onze ruimtes niet af.”

Volgens Letterendirecteur bedrijfsvoering Mulder is er echter geen reden voor paniek. “Op geen enkele manier is ooit gesproken over het verdwijnen van de kamers. Ik begrijp niet hoe deze misvatting nog steeds kan bestaan, want voor mijn gevoel hebben we juist heel duidelijk aangegeven dat er gewoon nog kamers beschikbaar zullen zijn voor de verenigingen.”

Eén kamer voor borrelen én studeren Ook volgens Ivo van Wijk, als programmamanager hoofdgebouw medeverantwoordelijk voor de herhuisvesting, is er wel degelijk oog voor de verenigingen: “Studieverenigingen hebben bestaansrecht en zijn belangrijk. Ze moeten een eigen werkplek hebben en de

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

19

Studieverenigingen

leden moeten elkaar ergens kunnen ontmoeten.” Alle verenigingen krijgen volgens hem een eigen ruimte, maar er zal ook moeten worden samengewerkt. Zo is het mogelijk dat verenigingen in de toekomst samen de boekenverkoop regelen. Voor dat soort evenementen zal de VU volgens Van Wijk altijd ruimte beschikbaar stellen.

“Dat is waarover we met ze praten. Ik begrijp dat het lastig is voor ze, want wat laat je achter en wat levert het op?” Van Wijk laat weten dat de universiteit de ruimtes flexibeler en functioneler wil inrichten. In een kamer waar ze ’s avonds borrelen, kunnen ze overdag prima studeren. Communicatie is volgens hem daarbij het sleutelwoord: “Tja, als verenigingen ’s avonds een Hun feestje geven, moeten ze daarna identiteit ook opruimen. Dat moet wel echt ontlenen duidelijk gemaakt worden: wie is ze ook aan waar verantwoordelijk voor?”

een eigen

Prikborden en kliklijsten kamer Maar de verenigingen maken zich niet alleen zorgen over de vierkante meters. Een feestje vieren kan in principe overal. Maar hun identiteit ontlenen ze ook aan een eigen kamer, waar ze bijvoorbeeld eigen posters kunnen ophangen, en foto’s van de oude besturen en van activiteiten in het verleden.

Die kun je niet zomaar in een openbare ruimte hangen.

Die mogelijkheden biedt de VU, zegt Van Wijk. Daar komen prikborden voor en kliklijsten waarin je foto’s en posters kunt hangen. Van Wijk denkt er wel uit te komen met de verenigingen: “Zeker bij Letteren merken we dat ze het erg lastig vinden. Ze hebben het idee dat alles hen opgedrongen wordt. Maar we blijven ze uitleggen dat dat niet het geval is: er gaat niets verboden worden, maar het is een nieuwe wereld en daar hoort optimaal ruimtegebruik bij. We blijven het gesprek voeren.”

Aureus is er qua gebruiksgemak en locatie op vooruitgegaan

Leonie Durlinger is masterstudent journalistiek.

20

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

Karen van Oudenhoven-van der Zee

DIVERSITEIT

Diversiteit is vaak een treurdossier, zegt de chief diversity officer Karen van Oudenhoven-van der Zee. ‘Maar je moet die juist omhelzen.’

Baas van het multicultilab DOOR PETER BREEDVELD FOTO’s PETER STRELITSKI

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

21

Karen van Oudenhoven-van der Zee

“

De insteek van diversiteit is vaak: we willen niet discrimineren en we moeten zorgen dat alle mensen gelijke kansen krijgen. Dat is natuurlijk een nobel streven, maar daarmee krijg je geen positieve energie op dat dossier”, vindt Karen van Oudenhoven-van der Zee. Organisaties zouden diversiteit moeten omhelzen, meent ze, omdat ze erop vooruitgaan en omdat ze daardoor beter scoren op internationaal vlak. “Dat zijn uitgangspunten waarvan diversiteitsbeleid gaat sprankelen”, zegt de pas aangestelde chief diversity officer van de VU. Van Oudenhoven, die in Groningen hoogleraar organisatiepsychologie was met als specialisatie culturele diversiteit op de werkvloer, en daarna directeur van het Instituut voor Integratie en Sociale Weerbaarheid, is sinds april decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, niet de rustigste faculteit aan de De Boelelaan. “Ik heb genoeg te doen”, beaamt ze, “maar mijn uitgangspunt voor diversiteit is dat ik andere mensen prikkel om in beweging te komen. Ik moet zorgen dat mijn collega’s bij bijvoorbeeld human resource management en onderwijsondersteuning in beweging komen. Ik moet mensen verleiden om met diversiteit aan de slag te gaan.”

Ze gaat dus de coördinator diversiteit, Wim Haan, die de afgelopen jaren zo’n beetje mister diversity aan de VU was geworden, erg nodig hebben. Met Haan werd de diversiteit vanuit de ondersteunende diensten aangepakt, aldus Van Oudenhoven. “Hij gaf diversiteit vanuit de onderwijsondersteuning een plaats in de introductiedagen en zorgde samen met de Facilitaire Campus Organisatie voor onder meer de gebedsruimte.

Vanuit mijn rol zorg ik dat diversiteit deel wordt van het VU-beleid in plaats van, zoals je bij veel organisaties ziet, een klein stukje dat men onderbrengt bij human resource management. Ik moet zorgen dat de decanen diversiteit gestalte geven binnen hun eigen faculteit.”

aan de VU terechtkomen. Van Oudenhoven: “Je ziet bijvoorbeeld dat jongeren een studie kiezen omdat die in hun familie veel aanzien geniet, terwijl hun interesse naar een heel ander gebied kan uitgaan.” Allerlei pre-university-activiteiten kunnen toekomstige studenten beter op weg helpen bij het maken van hun studiekeuze, meent ze.

Nog belangrijker vindt zij het samenbrengen van allochtone studenten en hun toekomstige werkgevers, zodat duidelijker wordt wat er van elkaar verwacht wordt. Lezingen van VU-alumni en werkgevers, begeleiding in de laatste fase van de studie, mentoren die studenten helpen bij het solliciteren. “Daar zouden wij als VU uniek in kunnen zijn.”

“De VU is een mooi laboratorium waar iedereen kan oefenen hoe het nou is om deel uit te maken van de multiculturele samenleving. Een universiteit waar je ook hebt geleerd op wat voor manier je met elkaar omgaat.” Dat de VU vooruitstrevend is op dat gebied, is al langere tijd duidelijk. Sommige initiatieven wekken publieke verontwaardiging en Kamervragen, zoals de multiculturele dag die de medische faculteit organiseerde voor vrouwelijke studenten en hun ouders, om te praten over zaken als het onderzoeken van patiënten van de andere sekse.

Publieke verontwaardiging Concreet betekent dat: docenten trainingen geven in interculturele competenties, de staf diverser maken, maatregelen nemen zodat vwo’ers op de juiste plaats

Oren laten hangen Van Oudenhoven: “Ik zie niet waarom je met studenten die discussie niet zou aangaan. Dat je in het begin van hun studie rekening ermee houdt dat ze nog

22

‘Zoek sollicitanten in het buitenland, en dan bedoel ik niet Duitsland of België’

een drempel over moeten als ze bijvoorbeeld een onderzoek op elkaar moeten oefenen. Ik denk ook niet dat je zou moeten verhinderen dat ze afstuderen als ze bijvoorbeeld van plan zijn hun beroep uit te oefenen in Afghanistan, waar dat niet voor conflicterende situaties zorgt.”

Niet dat een docent meteen maar z’n oren moet laten hangen naar elke student die vindt dat hij een voorkeursbehandeling of een uitzonderingspositie verdient omdat hij iets niet wil. “Maar het mooie van de VU is dat je hier de discussie kunt aangaan. Je zou studenten biomedische wetenschappen die moeite hebben met het accepteren van de evolutieleer, niet moeten vrijstellen van papers of tentamens daarover, maar een docent zou wel zo open-minded moeten zijn om het debat aan te gaan.”

Diversiteit in de collegezaal betekent volgens haar dat je studenten uitdaagt hun talenten uit te buiten. “De laatste jaren is een cultuur ontstaan waarin het onderwijs steeds meer in hapklare brokken wordt geserveerd, met sheets

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

‘De VU is een mooi laboratorium waar iedereen kan oefenen in het multicultureel samenleven’

en oefententamenvragen van tevoren al aangeleverd. Maar daar hebben studenten geen behoefte aan, die moet je meer uitdagen door hun wetenschappelijke vorming te koppelen aan maatschappelijke kwesties. Dan zullen ze ook eerder hun eigen specifieke talenten inzetten.”

Witte docenten Wat de diversiteit van de staf van de VU betreft, zullen we geduld moeten hebben, aldus Van Oudenhoven. “Een goede afspiegeling van de diverse studentenpopulatie onder de onderzoekers en docenten gaat ook niet lukken in een paar jaar tijd. Wel kunnen we maatregelen nemen: werven via andere kanalen dan de gebruikelijke netwerken, proberen meer

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

allochtone studenten te interesseren voor een promotietraject en gebruikmaken van het netwerk van het Expertisecentrum Allochtonen Hoger Onderwijs, dat jaarlijks de Echo-awards uitreikt aan talentvolle allochtonen in de wetenschap.”

De staf zal sneller kleuren door te internationaliseren. “Nog steeds worden vacatures te vaak intern gevuld. We moeten vaker in het buitenland zoeken naar nieuwe mensen. En dan bedoel ik niet Duitsland en Engeland, maar bijvoorbeeld ook India, waar in de technische sector veel goede mensen afstuderen.”

Ook voor vrouwen en homo’s Van Oudenhoven wil een klankbord van mensen die haar adviseren en vooral ook

tegenspreken. “Ik denk dan onder anderen aan diversiteitshoogleraar Maurice Crul, aan de student van het jaar, maar ook aan mensen van buiten: topmensen in het bedrijfsleven en bestuurders of politici.”

Mede omdat het haar eigen expertise is, zegt ze, hebben we het vooral over allochtonen gehad. Maar diversiteit behelst veel meer. “Het gaat ook over het beleid ten aanzien van vrouwen, mensen met een handicap en er is, geloof ik, geen expliciet homobeleid aan de VU. Ook dáár wil ik me in verdiepen, kijken of we dat nodig hebben. Eigenlijk wil ik me bezighouden met elke groep mensen wier kracht of kwetsbaarheid onvoldoende aan bod komt aan de VU.”

23

Ruard Ganzevoort hoogleraar praktische theologie

opinie

‘Studenten, stop met het afvinken van cijferlijsten’ Hoogleraar Ganzevoort klaagt over calculerende studenten. ‘Ze moeten zich bezighouden met de intrinsieke waarde van hun studie.’

‘

Moderne studenten’, verzuchtte hoogleraar Ruard Ganzevoort op Twitter: ‘ik steek uren in individuele inhoudelijke feedback en krijg alleen mails terug over de rekenmethode voor becijfering.’

Is dat een nieuw verschijnsel?

“Niet nieuw, maar ik heb ze wel regelmatig: studenten, ook de heel goede, die klagen dat ze met een tiende puntje meer een module zouden halen. Dan kan ik door naar het volgende jaar, zeggen ze soms. Dan zeg ik: tja, dat had je je dan eerder moeten bedenken. De wedstrijd winnen doe je tijdens de wedstrijd en niet pas na afloop.”

U kon zich toen ook nog wat studievertraging veroorloven. “Ik was geen eeuwige student hoor, uiteindelijk heb ik maar drie maanden vertraging opge-

24

‘Binnen een community of learners houden deelnemers zich in kleine onderzoeksgroepen bezig met een zich herhalende cyclus van het uitvoeren van onderzoeken, het uitwisselen van resultaten en het op basis van de conclusies formuleren van nieuwe vragen die in vervolgtaken kunnen worden onderzocht.’

Hoe kwam dat dan? “Ik zie het wel vaker bij studenten in de scriptiefase. Misschien omdat ze dan aan het werk gaan met een eigen thema. Het is ook een kwestie van volwassenwording.”

Maar dan ligt het misschien aan het schoolse systeem van toetsen en tentamineren. “Dat zou best kunnen. Zelf probeer ik de studenten zoveel mogelijk te Uit: Jos Beishuizen, De toetsen op hun inzicht in plaats Vrolijke Wetenschap, van droge kennis. Maar in het 2004. algemeen is iedereen te veel bezig met het afvinken van cijferlijsten, dat begint al bij de Cito-toets.

Zolang alles daarop is gericht, word je niet snel geprikkeld om je bezig te houden met de intrinsieke waarde van je studie.”

Omdat u het heeft over moderne studenten. “Ach, eerlijk gezegd was ik zelf twintig jaar geleden als student ook zo. Dat krijg je met een systeem waarin alles becijferd wordt. En een aantal studenten zei tegen me dat ze de inhoudelijke feedback wel degelijk waarderen, maar dat er gewoon geen vragen over waren.”

Ho, wacht, u was zelf ook zo? Geen academische instelling? Alleen maar bezig met vakken halen? Een

Community of learners

lopen. Maar mijn academische begeestering kwam pas in de eindfase van mijn studie.”

Wat is uw oplossing? “Aan de VU is een tijdje het idee van de community of learners gepromoot. Een klimaat waarin je met elkaar het leerproces optimaliseert, bezig bent met denken, net zoveel op inzicht als kennis bent gericht. Dat vraagt betrokkenheid en passie van zowel docenten als studenten. Maar daarvoor is een cultuuromslag nodig en die staat redelijk haaks op de wereld om ons heen.”

Ruard Ganzevoort

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 7 — 19 november 2014

ICOON nounproject/rbbmr

DOOR PETER BREEDVELD FOTO PETER GERRITSEN

berekenende student? “Niet berekenend, maar ik had ook veel andere dingen te doen: jongerenwerk, ik zat in de redactie van een tijdschrift, dat soort zaken.”

ADVALVAS

COLUMN

Zeeklei en schapen

M

ijn vriend en ik rijden naar de boeren die ons stroom geven. Bij de boerderij, op zestig hectare land, staan drie windmolens die ze er zelf hebben laten neerzetten. Overal waar we kijken, zien we omgeploegde kleigrond in felle herfstzon.

De klei blijft in dikke plakken onder onze voeten hangen als we met een groepje stadsmensen tussen de akkers door wandelen, waardoor we steeds langer lijken te worden. Een vrouw, knalrood gestifte lippen, is bang om uit te glijden en gaat door de berm lopen. “Het is zeeklei”, zegt de boerin, “heel vruchtbaar en heel goed voor de gewassen, al staat er nu alleen verderop een beetje gewas.”

Luzerne, legt ze uit, is veevoer. De vrouw die bang is om uit te glijden zegt dat het ook op brood kan. De boerin zegt: dat heb ik echt nog nooit gehoord, het is een soort klaver. Maar de vrouw zegt: ik eet het op brood. En ze zegt ook dat je van de zeeklei poppetjes kan maken.

Ik kijk naar de zwarte grond en het lijkt

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

Roos van Rijswijk net of ik de zee kan horen, wat natuurlijk helemaal niet Ik voel me mogelijk is. Dan kijk ik naar een stomme de lucht, die groter, hoger stedeling die en weidser is dan we vanuit niet weet hoe de stad kunnen zien. Als je voedsel iedereen even stil is, hoor je verbouwt het zoeven van de windmolen. Het is ook erg koud. En ondanks de laag klei die als een klomp om mijn schoenen zit, begint het gevoel uit mijn voeten te verdwijnen.

Gelukkig gaan we terug naar de grote loods waar we begonnen zijn. Iedereen staat nieuwsgierig bij een machine die aardappels kan sorteren en eigenlijk wil ik vragen of-ie even aan mag. Ik wil ook in de tractor en van alle machines weten wat ze doen en foto’s maken van een berg mooie, oranje wortels die pas geoogst is, en het liefst zou ik vragen of ze misschien buren hebben met schapen die ik even door hun vette vacht mag aaien.

Dat doe ik allemaal niet, want ik voel me een aapjeskijker en een stomme stedeling die niet weet hoe je voedsel

verbouwt, alleen hoe je stukjes schrijft (over dure koffie en verkoudheden) waarvan niemand beter wordt. Ik slurp van mijn thee en kijk hoe de kinderen van andere bezoekers wel in de tractor gaan zitten, met hun handen over de wortels gaan, bijna in de aardappelmachine gaan hangen. Mijn vriend maakt ondertussen schaamteloos foto’s van alles, en terecht.

Dat ik daar te bescheten voor ben, ligt aan mij en niet aan de hartelijke ontvangst van het gezin dat de boerderij draaiende houdt.

We krijgen aardappels en pompoenen mee voor thuis en voelen ons erg duurzaam, ook al zijn we met de auto.

Misschien moeten wij ook boer worden.

Opgetogen met deze toekomstvisie werp ik een blik op ons balkon, waar wat lijkerige staken uit aardewerken bloempotten steken. Misschien is de agrarische sector toch niet zo’n strak plan. Aan de andere kant, het balkon is wel behoorlijk groot.

Ik ben benieuwd hoeveel schapen erop zouden passen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

International Day

Jihadstrijders, koks, buikdansers en dj’s Op International Day vierde de VU niet alleen haar diversiteit, ze kraakte ook kritische noten.

26

tekst en foto’s PETER BREEDVELD

R

uimtelijk econoom Peter Nijkamp lanceerde zo’n vier jaar geleden het idee voor een feestelijke dag in het kader van de diversiteit aan de VU: met lezingen, symposium en internationale bazaar. Inmiddels is de jaarlijkse VU International Day al niet meer weg te denken van de campus.

De jongste editie vond op dinsdag 11 november plaats. Het begon meteen met zware kost: de Islamitische Staat ofwel IS. Drie ‘deskundigen’ debatteerden in het kader van VU Newsroom, een maandelijkse debatsessie, over hoe we daarmee moeten omgaan.

“De overheid moet een potje kunnen breken om te voorkomen dat een gezin met kleine kinderen op jihad naar Syrië vertrekt”, aldus CDA-politicus en jongerenwerker Ibrahim Wijbenga. “Onze regering voert een beleid dat gebaseerd is op angst”, zei VU-docent politicologie Dieuwertje Kuijpers. “Dat jongeren naar Syrië vertrekken is een direct gevolg van onze politiek”, meende documentairema-

ker Floor van der Meulen. In haar docu Paradijsbestormers gaat ze op zoek naar de motieven van jihadstrijders.

Het debat bracht voor de geoefende nieuwsjunk niet veel nieuws. Een conservatieve CDA-politicus die vooral voor oppressie pleit en het niet erg vindt dat er af en toe een grondrechtje met voeten wordt getreden of en passant het recht op vrije meningsuiting wordt afgeschaft, de academicus die dat fileert en een intellectueel die probeert de kant van de jihadstrijders voor het voetlicht te brengen.

“Wij moeten ons de vraag stellen waarom moslims zich hier niet welkom voelen”, zei Van der Meulen. Jihadstrijders vertelden haar dat ze onder meer uit Nederland waren vertrokken omdat ze zich er tweederangs burger voelden, en bespuugd werden in de tram.

Wijbenga wees naar sociale media als belangrijke factor. “Daardoor kunnen Nederlandstalige jihadi’s, met een apocalyptische visie op de islam, in heel Nederland en Vlaanderen zich snel organiseren”, zei hij. Kuijpers vond dat het internet te snel de schuld kreeg. “Maar het is een feit dat de group jihadi snellere ontwikkelingen doormaakt dan de regering kan bijhouden en daardoor krijg je rare maatregelen. Vijfenzeventig procent van de maatregelen tegen jihadi’s bestaat allang in het wetboek en dient vooral om de burgers angst aan te jagen.”

Omstreden Palestijn Net als vorig jaar stond ook Israël weer prominent op het programma van de internationale dag. Vorig jaar waren de Israëlische en de Palestijnse ambassadeur in Nederland uitgenodigd voor een debat. Advalvas had ze van tevoren geïnterviewd; twee charmante, redelijke heren die met elkaar bevriend bleken te zijn, maar elkaar in het thuisland niet zo onbevangen op de thee konden ontvangen als in Den Haag.

Dit jaar was de omstreden Palestijnse wetenschapper Mohammed Dajani uitgenodigd. Dajani nam eerder dit jaar

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

campus Verenigd Koninkrijk

Tsjechië

Thailand

Indonesië

Duitsland

wordt beperkt door allerlei culturele een groep van 27 Palestijnse studenten barrières. mee naar Auschwitz, een primeur. Hij De beloning voor deze zware kost kwam werd om die reden gedwongen ontslag in de vorm van een internationale markt, te nemen als hoogleraar bij zijn univermet infostands voor studenten die een siteit, de Al-Quds University. In eigen internationale stage of studie overwegen, kring wordt hij gezien als een verrader en kraampjes van internationale studenomdat hij begrip probeert te kweken voor ten die honderd euro hadden gekregen het lijden van het Joodse volk. Een op om hun land van herkomst te promoten. z’n zachtst gezegd nogal onderbelicht De meesten deden dat door lekkernijen onderwerp op de Palestijnse scholen en uit hun land aan te bieden. universiteiten, waar vooral een obsessie Een jury, van wie ik deel uitmaak, mocht voor de nakbah wordt gecultiveerd, de de beste stand kiezen. Het was moeiverdrijving van de Palestijnen uit hun lijk kiezen, want verschillende landen dorpen, om plaats te maken voor het deden zeer hun best om voorbijgangers immer uitdijende Israël. te verwennen. Uiteindelijk werd IndoHelaas moest Dajani afzeggen wegens nesië tot winnaar uitgeroepen. Met een een spoedoperatie. Wel aanwezig waren stand die rijk versierd was met batiktwee wetenschappers uit Israël, Ido kunst, wajangpoppen en Zelkovitz, hoofddomuziekinstrumenten, cent van de universiteit bemand door vrolijke van Haifa en expert op ‘Deze feestdag is studenten in klederdracht het terrein van hoger niet meer weg te die de passanten bijna hun onderwijs in de Palesdenken van de kraam in sleepten om ze te tijnse gebieden, en campus’ laten proeven van lekkerHanan Alexander, hoofd nijen.

Studentenzaken en hoofd Het was een gezellige boel.

Internationalisering van dezelfde universiteit. Ook Positieve tijden de Israëlische ambassaOok traditie inmiddels, zij deur in Nederland Haim het een nog zeer prille: het Devon was er weer. feest als afsluiter. Zo’n vier keer per jaar organiseert de VU een dag Lekkernijen uit hun land die de studenten en medewerkers met Maar deze dag zat tjokvol met nog elkaar en met de campus moet binden. meer interessante evenementen. In het Aan het eind is er steeds een groot feest kader van de verandering van spijs koos met dj’s, artiesten en drank en hapjes.

Advalvas daarom niet voor Israël, maar Daarmee werd een leerzame, kleurrijke voor een seminar over diversiteit met dag op spetterende wijze afgesloten. vertegenwoordigers van de VU en de Voor een kritische noot verwijzen we University of California, UCLA. Onder naar een VU-student, Aroos Caan, die anderen onze kersverse chief officer of op Facebook schreef: ‘Diversiteit aan de diversity , Karen van Oudenhoven, sprak VU lijkt te runnen op berichtgeving in de daar [zie ook pag. 10]. Veel cijfers en een media... waar zijn de positieve tijden aan powerpointpresentatie van grafieken. de VU gebleven?’

Resultaten van onderzoeken die we al zo vaak hebben gehoord: dat diversiteit zorgt voor creatievere oplossingen, dat de Meer info op pag. 3 en op populatie op universiteiten steeds diverfacebook.com/Advalvas~International Day ser wordt. En dat de toegang tot universiteiten voor etnische minderheden mede Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 19 NOVEMBER 2014

VOORGESTELD BESTURINGSMODEL STUIT OP ONBEGRIP “WE HEBBEN DE RECTOR GEVRAAGD OF HIJ VOND DAT HET COLLEGE VAN BESTUUR GOED FUNCTIONEERDE. OOK EEN MEERHOOFDIG BESTUUR, NIETWAAR? DE RECTOR HAD GEEN KLACHTEN. WAAROM ZOU EEN MEERHOOFDIG BESTUUR BIJ EEN FACULTEIT DAN WEL EEN PROBLEEM ZIJN, VROEGEN WE. DAAR KWAM GEEN ANTWOORD OP.” Een vileine confrontatie met Laura Henderson, lid van het Dagelijks Bestuur OR. Maar wel eentje met een achtergrond. De Ondernemingsraad (OR) en de Universitaire Studentenraad (USR) willen echt graag het waarom horen van de veranderingen die het college voorstelt voor het besturingsmodel. Jelly Reinders, voorzitter van de Ondernemingsraad: “Wat is er mis met de huidige structuur? Welk probleem moet opgelost worden?” Het is belangrijk om daarop antwoord te krijgen, om te bepalen of de veranderingen de juiste ingrepen zijn.

ALLE MACHT BIJ DECANEN

Het College van Bestuur (CvB) wil de organisatie aan de top van de faculteiten op de schop nemen. Bij het voorgestelde besturingsmodel komen decanen in hun eentje aan het hoofd van de faculteit te staan. Want, redeneert het CvB, daarmee wordt duidelijker wie eindverantwoordelijk is. “Een wat wonderlijke argumentatie”, reageert Reinders. “Het huidige bestuursreglement laat over die verantwoordelijkheid namenlijk niets aan duidelijkheid te wensen over.” Letterlijk staat in artikel 14.3: ‘De decaan is voorzitter van het faculteitsbestuur en eindverantwoordelijk voor het functioneren van de faculteit.’ Nog maar vijf jaar geleden is voor dit model gekozen; juist om een eenduidige verantwoordelijkheid te borgen.

VUIST OP TAFEL

In het bestaande model kán de decaan dus met de vuist op tafel slaan, maar als hij de meerderheid van zijn bestuur niet weet te overtuigen, heeft hij een probleem. “Het dwingt decanen hun visie te toetsen aan die van anderen en borgt gewogen besluitvorming”, zegt Valentine Vetter, lid van de USR. “Komt het faculteitsbestuur er niet uit, dan kan het de bemiddeling van het CvB inroepen.” Navraag leert echter dat van een dergelijke bemiddeling nooit sprake

Vlnr: Laura Henderson, Sietske Beemster, Jelly Reinders en Valentine Vetter

is. Vanwaar dan deze wens bij het CvB tot zo’n ingrijpende wijziging?

STUDENTENMEDEZEGGENSCHAP INGEPERKT

In het huidige model is de studentenmedezeggenschap in het faculteitsbestuur scherp omschreven. Sietske Beemster, vicevoorzitter van de USR: “In het nieuwe besturingsmodel volgt de medezeggenschap niet meer de zeggenschap. In het voorstel overleggen de facultaire studentenraden met een afgevaardigde uit het managementteam, die formeel geen gesprekspartner is, omdat het management geen bestuurlijke eindverantwoordelijkheid heeft.”

MISLEIDEND

Het steekt de medezeggenschap dat het CvB de veranderingen als minor details presenteert.

‘Grotendeels betreft het een beschrijving van de bestaande situatie […] Wel is een aantal aanpassingen doorgevoerd’, staat er in een begeleidende brief. Bestaande situatie? Om de dooie dood niet, vindt de medezeggenschap. Vetter: “Dit is een ingrijpende verandering. Het faculteitsbestuur wordt opgeheven en er wordt geen alternatief geboden voor het verdwijnen van de checks and balances. Ik vind het bijna misleidend om zo’n grote verandering op deze wijze te presenteren.”

LASTIG VERGADEREN

“Het CvB heeft aangegeven het overzicht over

zijn vele vergaderingen en overleggen met alle meerhoofdige faculteitsbesturen kwijt te zijn”, zegt Vetter.

Beemster: “Maar in het nieuwe model zal bijvoorbeeld overleg tussen de rector en portefeuillehouders onderwijs, in een iets andere vorm, gewoon blijven bestaan. Als het college overzichtelijk wil krijgen met wie het waarover vergadert, moet het overlegsysteem veranderen, niet de organisatiestructuur.”

BANG VOOR AUDIT

Het college schermt met de Instellingstoets Kwaliteitszorg als noodzaak voor de aanpassingen. Vetter: “Wij vinden dat het CvB de instellingstoets onterecht aangrijpt om de organisatiestructuur te veranderen.”

Reinders: “De huidige bestuursstructuur is niet onhelder. Je moet er echter wel voor zorgen dat de afgesproken lijn daadwerkelijk gevolgd wordt. Het is dus belangrijk de uitvoering te verbeteren in plaats van de manier waarop dingen geregeld zijn te willen veranderen. De faculteiten verschillen nu eenmaal. Schep kaders en geef zo de vrijheid. Overigens roept het college altijd dat het dat wil; deze uniformering en controledwang strookt daar totaal niet mee.”

HOOGLERAREN LET OP UW ZAAK

Het gesprek over de besturing moet volgens de medezeggenschap nu echt gevoerd worden in de organisatie. OR en USR roepen de hoogleraren, universitair hoofddocenten, universitair

docenten en promovendi op om hun mening te geven. Op een eerste enquête kwamen ruim honderd reacties. Henderson: “De strekking is dat niemand snapt waarom de verandering nodig is. Een aantal hoogleraren is uitgesproken negatief over de effecten voor de faculteiten als alle macht in één hand komt te liggen. Dat is niet goed voor de kwaliteit van de besluiten.”

De medezeggenschap roept in het bijzonder hoogleraren op om het nieuwe model op de agenda te zetten van hun hooglerarenberaad.

De volgende stap is het voorstel te bespreken in de facultaire raden.

De OR en de USR hebben als Gezamenlijke Vergadering instemmingsrecht op dit onderwerp. Beemster: “We moeten eerst horen welk probleem we aan het oplossen zijn. Dan pas kunnen we bepalen of dit model de oplossing is.” Vooralsnog zijn OR en USR niet overtuigd en daar lijken ze niet alleen in te staan.

Link: http://ondernemingsraadvu.nl/content/ 2014/10/Appèl-op-universitaire-gemeenschapinzake-het-besturingsmodel-van-de-VU Enquête: https://vuamsterdam.eu.qualtrics.com/ SE/?SID=SV_8v8m2Ve3fVMC8lf

REORGANISATIES ZORGEN, GROTE ZORGEN, ALS HET REORGANISATIEPLAN STUDENTGERICHTE ONDERSTEUNING WORDT UITGEVOERD Uit de reacties vanuit het Domein studentgerichte ondersteuning (SO) klinkt bijna unaniem de grote zorg door over wat onze studenten, SO-collega’s en docenten tot 1 januari 2016 te wachten staat.

Over de periode daarna spreekt men maar niet.

Dat die zorg zo de boventoon voert, boven eventuele boosheid over de gang van zaken, de eigen positie of die van collega’s, de naam en faam van de VU, zegt veel. Het vertelt iets over de gedrevenheid en mensgerichtheid van de collega’s in het domein. Het is een domein waarin iedereen weet waarvoor hij het doet. Niet voor de baas, niet voor de centen maar voor de docenten en de studenten. Het is van oudsher een domein waarin 110% inzet wordt gevraagd van medewerkers.

Roosters moeten af en kloppen, bullen maken kan geen uitstel velen, inschrijvingen moeten zijn afgerond, een visitatierapport heeft knoertharde deadlines, ga zo maar door. Daar past geen kantoortijdenmentaliteit bij.

De VU groeide in het laatste decennium qua studentenaantallen - en in dat kielzog ook qua docenten en ondersteuning - als kool. De daarbij horende organisatie bleef echter een kasplantje dat gebrekkige aandacht kreeg. Om al het werk goed te doen werd al jarenlang geroepen door het OBP om betere technische ondersteuning, systemen en faciliteiten. Het is dan ook uitgesproken zuur dat, nu het besef eindelijk daar is dat de organisatie aan modernisering, informatisering en vernieuwing toe is, de noodzakelijke middelen deels bij de ondersteuning moet worden weggehaald. En nog zuurder is dat diezelfde ondersteuners er aan moeten bijdragen dat de systemen die hen gaan vervangen, goed worden ingericht.

Voor het goede begrip, ook de medezeggenschap meent dat de ondersteuning beter kan worden georganiseerd dan hij nu is en dat de noodzakelijke informatisering en automatisering een vereiste is om een moderne en aantrekkelijke universiteit te zijn. Er is geen weerstand ten

aanzien van ondersteunende IT projecten, integendeel. Was men er maar veel vroeger mee begonnen! En ja, dat zal op termijn betekenen dat er minder personeel nodig is of dat hetzelfde personeel anders zal gaan werken (althans bij een vergelijkbare omvang en zonder nieuwe, extra taken). En ja, dat betekent dat sommige taken komen te vervallen. Maar zo ver is het nog lang niet en op 1 januari 2016 ook niet, zo verwacht het overgrote deel van de medewerkers in het domein.

COLUMN: NIEUW IN DE OR

Voordat ik bij de VU begon, heb ik eerst in het bedrijfsleven gewerkt, bij Hoya Lens Nederland en bij ABN AMRO. Bij Hoya Lens Nederland kwam ik voor het eerst in aanraking met de ondernemingsraad. Hier heb ik inzicht gekregen van de OR-werkzaamheden, zeker omdat in die bedrijfstak geen cao was. Bij ABN AMRO heb ik gewerkt bij Facility Services, daar heb ik veel kennis opgedaan o.a. over nieuwe en bestaande processen, verhuizingen en de communicatie die daar bij nodig is.

In 2003 begon ik bij de Faculteit der Exacte Wetenschappen, ik herinner mijn eerste reactie nog heel goed, wat een oud gebouw (W&Ngebouw), meubilair niet verstelbaar? Verhuizen?

Aanvragen met de fax indienen? Er was veel werk te doen, een goed proces en het duidelijk te maken voor iedereen die bij de faculteit werkt.

Zo gezegd en zo gedaan… Nu een aantal jaren verder, is het bij de faculteit veel beter geworden.

Daarnaast deelt een belangrijk aantal medewerkers de gemaakte keuzes niet. De contacten met de student en wetenschappelijk medewerker benaderen en beschouwen als ware het zakelijke transacties welke alleen via welomschreven prestaties kunnen worden afgerond, miskent in de ogen van veel critici het feit dat het om contacten tussen mensen gaat.

En niet om mensen als klanten. Want die zijn koning en een dergelijke klant- versus onderdaanverhouding kennen we natuurlijk niet op een universiteit. Het is meer een samenwerkingscontract. Samen met de student, samen met de docent brengen we het tot een succesvol resultaat. En daarvoor zijn mensen nodig, met herkenbare gezichten en die dicht bij het vuur hun werk verrichten.

De werksfeer op de VU is veranderd door de reorganisatie die plaatsvindt en dat er tegelijk wordt gestart met allerlei nieuwe processen.

Wat veel werkdruk oplevert bij de medewerkers van de faculteiten en de diensten. Ik heb mij opgegeven voor de OR om meer inzicht te krijgen in de besluitvorming bij de VU.

Betwijfeld wordt of dit reorganisatieplan op de langere termijn realistisch is in termen van tijdpad, financiële haalbaarheid en draagvlak.

De medezeggenschap realiseert zich als geen ander dat we met een soort achterhoedegevecht bezig zijn. Collega’s smeken om doorgang, in elk geval geen uitstel. En het gevoel dat er nog iets bereikt kan worden bij het college straks is uiterst klein. Aan de andere kant gaan we het wel op tafel leggen, de zorgen, de kritiek.

Niet om volgend(e) ja(a)r(en) te kunnen zeggen ‘zeiden we het niet?’, maar wel om als het mis gaat, de verantwoordelijken op die verantwoordelijkheid aan te spreken.

Anita Charmant Lid van de ondernemingsraad sinds april 2014

In april 2014 ben ik gekozen in de OR en ben ik actief in de Commissie Huisvesting en de Commissie VGWM. Deze commissies sluiten goed aan bij mijn dagelijkse werkzaamheden bij de Faculteit der Exacte Wetenschappen en Faculteit Aard- en Levenswetenschappen. Ik hoop hierdoor de medewerkers en de managers/ beleidsmakers dichter bij elkaar te brengen.

We werken tenslotte met zijn allen bij de VU.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR ANNEMARIE BIBO, KARIN LURVINK, SANASSIN MAFTOUHI, HENK OLIJHOEK, JELLY REINDERS TEKST CORIANNE ROZA, ROB VAN BOGGET BEELD PETER GERRITSEN VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Cabaret

Restaurant

n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad

cultuur

Knisperende chips van schorseneren Fijnkost

Op Sterk Water Het Wonderbaarlijke Improvisatieavontuur Donderdag 4 december Aanvang 20.30 uur Studenten € 11,Medewerkers VU € 13,50 griffioen.vu.nl

Op een septembermiddag stond cabaretgroep Op Sterk Water in het Amstelveense poppodium P60.

Drie cabaretiers en – jawel – drie bezoekers. Mooi weer, slechte organisatie, verzin maar een reden.

Gênant? Een beetje. Zonde van de tijd? Zeker niet, want die drie bezoekers kregen in geïmproviseerde liedjes, sketches en verhalen elk een individuele hommage. Maak je niet ongerust: Op Sterk Water komt in de volledige bezetting van zes man naar de Griffioen en er zijn al ruim zeventig kaartjes verkocht.

Op Sterk Water brengt snelle, intelligente, hilarische en muzikale improvisaties ‘langs de rafelranden van de fantasie, tot voorbij de horizon van de verbeelding’. Zeggen de heren zelf, maar dat mag iedereen natuurlijk graag voor zichzelf komen beoordelen.

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

30

BEELD Merlijn Doomernik/Studio RuSt

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT De twee eigenaars van dit eetcafé zijn twintigers die zelf in de keuken staan. De gerechten kun je goed delen en zijn zowel geschikt voor bij de borrel als diner. Meerdere gerechten vormen een volledige maaltijd.

SFEER Gemoedelijk. De inrichting is modern, maar geeft ook een huiskamergevoel. Fijnkost ligt een beetje verstopt in een woonwijk.

Door twee grote vriendengroepen zit het al vol.

ETEN Na een biertje op het terras gaan we naar binnen. We zitten aan de bar en nemen de veelbelovende menukaart door. We beginnen met drie gerechten: rilette van tarbot met chips van schorseneren, bospeentjes en truffelolie; ravioli van gekarameliseerde aubergine met feta en waterkers én porchetta met een pasteitje van oesterzwam en cantharellen en groene peperjus. Vooral de combinatie van de smeuïge rilette met de knisperende chips van schorseneren is erg lekker. Daarom bestellen we nog twee gerechten: bruschetta met langzaam gegaarde runderribstuk en mierikswortelcrème plus een salade met gerookte forel, venkelcrème en roggebroodkruim. Tot slot delen we de huisgemaakte carrotcake met citroen-icing. Die is vers en rijkelijk bestrooid met nootjes.

BEDIENING Attent; de eigenaars komen uit de keuken om een praatje met ons te maken.

TIP Begin met twee of drie gerechten en bestel daarna eventueel bij.

AANRADER Zeker.

PRIJS Vijftig euro met twee personen. Kan ook voor minder, maar we hadden veel honger en konden de verleiding niet weerstaan om extra porties te bestellen. Wij hadden dus vijf gerechten, twee biertjes en een dessert.

WAARDERING

FIJNKOST Zocherstraat 10 fijnkost.nl Merel Jacobsson, derdejaars geneeskunde

Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS

studenten

Sleutelgat 7

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook?

VU-studenten gluren in de kamer van Ivor de Rond.

“O

veral waar ik kijk liggen schoenen”, valt student wiskunde Edward Kierzek (21) op. Hij is een gozer die zich niet snel druk maakt. Ik herken mezelf wel in hem, misschien studeert hij ook iets exacts.

Heeft hij een dartprijs gewonnen of is dat kunst? Hij speelt computerspelletjes, het liefst vechtspelletjes. Aan het lege bierglas op de bank te zien, pakt hij daar ook wel een biertje bij. Ja, hij is gemakkelijk.

Het boeit hem allemaal niet zo veel.”

“Hier woont een nonchalante jongen”, gokt studentbegeleider Roelie Marco (23). Hij is ook wat laks: moet je dat arme plantje zien, dat heeft hij al weken geen water gegeven! Qua sport en eten is hij wel serieus en gezond. Er liggen heel veel verschillende sportschoenen, en zou dat

ADVALVAS

nr 7 — 19 november 2014

baanrecord aan de muur iets met hardlopen te maken hebben? Hij heeft net een bak yoghurt leeggegeten en ook z’n fles fruitsap staat binnen handbereik. Toch houdt hij ook wel van een biertje, vooral van speciale biertjes. Hij doet geen exacte studie, maar eerder iets bedrijfsachtigs. Ik gok management. Wat voor een brief hangt er trouwens onder zijn klok?”

“Zou hij op dat blaadje boven de televisie precies opschrijven wat zijn records zijn van spelletjes op de Xbox?” vraagt student gezondheid en leven Milou Brandsen (18). “Ik twijfel er niet aan: hier woont een jongen, want het is zo’n rommeltje. Die snoeren liggen overal en nergens. Net als zijn glazen en schoenen. Zou hij in z’n hoofd net zo warrig zijn? Zou hij nooit wat kwijtraken? Misschien weet hij zelf alles wel precies te vinden.”

Ivor de Rond 22 Studeert science business & innovation Betaalt geen huur voor zijn appartement in de Rivierenbuurt. Zijn ouders kochten het. Hij deelt de woning met zijn twee beste vrienden

“O ja, die plantjes,” zegt Ivor de Rond, “ze gingen best steady, maar een paar weken geleden gingen ze kapot. Ach, ik ben te lui om ze te vervangen. Ik weet ook niet of dat er ooit van komt. Ja, ik ben nogal slordig. In m’n hoofd niet hoor, daar ben ik rustig. Voor mij is het prima als alles door elkaar ligt, orde vind ik lastig. Verder ben ik best wel sneakerverslaafd, maar niet gameverslaafd. Dat dartboard is een drankspel.

Ik drink alleen als we gaan stappen.

Uitgaan doe ik doordeweeks. Het weekend is rust, dan ga ik naar m’n familie in Hoorn. Ik deed jarenlang aan basketbal, maar nu hardloop ik af en toe. Ik betaal niks voor dit appartement, pappie en mammie kochten het. Ja, ik ben een beetje verwend.”

Door Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

31

Griff

32

door Merlijn Draisma

nr 7 — 19 november 2014

ADVALVAS