Nr 14 8 maart 2017

Nr 14

8 maart 2017

Denktanker Jorim Tielbeek motiveert mbo-scholieren

Alcoholist? Hartinfarct?

De tandarts ziet meer dan je denkt

Peiling: stem een vrouw de Kamer in

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Medezeggenschap?

Hoogleraren regelen het zelf wel pag 10

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 64 #14

Vette verrassing Wie de Nationale Studenten EnquĂŞte invulde kreeg gratis friet.

campusplein_27 februari 2017, 14.03 Foto anna jansen

Jorim Tielbeek over de Nationale Denktank 6 Hoogleraren hoeven niet zo nodig in de OR 10 De tandarts wordt weer medicus

16

Duw een vrouw de Kamer in

20

Opinie

Deeltijdwerk is geen keuze

8

Universiteit Haarlem mag niets kosten

25

Columns

Nico van Straalen Sanne Pieters

9 32

En verder Online nieuws

4

Colofon

13

Onderzoeksnieuws

14

Studentenraad

24

Campus: taaltoets Engels

26

So you think you can teach

27

Ondernemingsraad

28

Theater en restaurant

30

Uilensteders

31

Lae

32

Coverfoto Martijn Gijsbertsen Het volgende nummer verschijnt op 22 maart 2017.

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

3

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws Debat zonder echte discussie

Tandarts ziet ziekte het eerst

Zeven oud-VU-studenten die op een kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen staan, traden donderdagavond 2 maart met elkaar in het strijdperk.

‘Betere masterselectie maakt onderwijs toegankelijker’

Nu ook stemwijzer voor promovendi Voor wie wetenschap en onderzoek belangrijk vindt, heeft op 1 maart ook het Promovendi Netwerk Nederland een kieswijzer gelanceerd. Op het eerste gezicht lijkt D66 jonge onderzoekers het meest gunstig gezind. Zie: hetpnn.nl/ promovendi-kies-wijzer.

{meer nieuws online} Iedereen in Haags debat wil meer internationalisering Trump wil meer studiebeurzen uit bedrijfsleven PvdA en VVD stemmen nogal eens tegen elkaar Keuzegids: zes topmasters en een rij onvoldoendes Scheiding UvA en HvA nu echt definitief Coassistenten willen geld zien 4

A

an iemands gebit kun je zien hoe het gesteld is met zijn gezondheid: of iemand veel alcohol drinkt bijvoorbeeld, of hartproblemen heeft. Vaak kun je gezondheidsproblemen zelfs al in de mond zien voordat mensen

universitaire.bachelors.nl

We moeten op een totaal andere manier gaan kijken naar de selectie van studenten voor masteropleidingen, vindt VUprojectleider Kees Kouwenaar.

andere medische klachten krijgen. “We trainen studenten binnen het nieuwe curriculum op het herkennen van medische problemen”, vertelt hoogleraar orale geneeskunde Fred Rozema. “Je kunt je als tandarts onderscheiden door dit soort dingen te weten. Dan heb je veel eerder het niet-pluisgevoel.”

Traditioneel zijn tandartsen vooral opgeleid in de technische kant van het vak, maar de nieuwe generatie tandartsen bij Acta wordt getraind om ook medisch-sociale problemen als verslavingen met patiënten te bespreken. (FB)

Lees het achtergrondverhaal hierover op pagina 16

Hbo’ers haken af vanwege geld

De hoge kosten voor een universitaire masteropleiding schrikken veel hbo’ers af. Terwijl ze na een schakeltraject wel even goed presteren als andere masterstudenten.

V

an de huidige hbobachelorstudenten vindt 68 procent een masteropleiding te duur.

Dat blijkt uit een rapport van het ministerie van Onderwijs over schakelstudenten, hbo’ers die na een schakelprogramma (de zogeheten premasters) aan een master beginnen op de universiteit.

Een deel van de hbo’ers heeft geen recht op studiefinancie-

ring en een ov-kaart tijdens de premaster. Het ligt een beetje aan de universiteit: schrijft die je in als bachelor, dan heb je recht op stufi, anders niet. In een eerste reactie noemt minister Bussemaker dit een ‘aandachtsgebied’. Ze weet overigens al bijna twee jaar dat schakelstudenten hierdoor problemen ondervinden.

De hbo’ers die de overstap wel wagen, zijn over het algemeen goed gemotiveerd. Precieze cijfers ontbreken, maar naar schatting

rondt tachtig procent het schakelprogramma met succes af. In de master zelf behalen ze even vaak hun diploma als andere studenten.

Ook universiteiten komen trouwens in financiële problemen vanwege de schakelprogramma’s omdat ze daar geen geld meer voor krijgen van de overheid.

(HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>27 februari nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

Protest tegen universitaire pabo

D

e VU heeft samen met de UvA, de Rijksuniversiteit Groningen en zes hogescholen protest aangetekend tegen de plannen van de Radboud Universiteit Nijmegen om een driejarige universitaire pabo te beginnen.

De Radboud heeft daarvoor groen licht gekregen van onderwijsminister Bussemaker, maar de genoemde onderwijsinstellingen zijn tegen.

Zij bieden namelijk al zogeheten alpo’s aan (academische lerarenopleiding primair onderwijs) en vrezen concurrentie. Bij deze alpo’s behalen studenten in vier jaar tijd een pabodiploma bij een hogeschool en een bachelor

Geef vaders langer verlof ‘Langer vaderschapsverlof is goed voor iedereen’, vindt Ton Coenen, directeur Rutgers, op advalvas.vu.nl>opinie

in de pedagogiek of onderwijskunde aan de universiteit. Ze worden er dus praktisch én theoretisch opgeleid.

De bezwaarmakers hebben hun twijfels over de kwaliteit van de nieuwe onderwijzersopleiding die niet vier- maar driejarig is. De stage is de helft korter en er wordt veel minder tijd besteed aan de kennis van schoolvakken.

Maar de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs adviseerde de minister om de bezwaren naast zich neer te leggen. Volgens de commissie is er bij basisscholen veel behoefte aan onderwijzers met een academische opleiding. (HOP)

Meer hierover op: advalvas.vu.nl>nieuws>3 maart

College-uurtje factuurtje

5

Euforie (en een kamer) ‘Ik was me er de hele tijd van bewust dat ik eruitzag als een vermoeid jong meisje met een paardenstaart.’ Lees de blog over de hospitatie van student Maaike te Kulve op advalvas. vu.nl>blogs@columns

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Per studiepunt betalen kost 5 euro extra.

A

an de UvA, Tilburg University en de Hogeschool Utrecht kunnen studenten binnenkort per studiepunt betalen.

Ze rekenen af voor de vakken die ze daadwerkelijk hebben gevolgd. Dat heeft wel een prijs: de instellingen rekenen vijf euro administratiekosten per studiepunt, want neerkomt op driehonderd euro extra collegegeld als je toch al je zestig punten haalt. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>2 maart

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @MarjoleinJanse1 6-3_Goed dat we ook met onderzoek feiten verzamelen voor #gelijkekansen in het #onderwijs @josephiensierag 6-3_@OR_VU Kon het niet laten op mezelf te stemmen bij de #orverkiezing @ VUamsterdam Laat je stem niet verloren gaan! Nummer 2 #FNV lijst @VU_law 6-3_Wees welkom op alumnidag Criminologie @VU_Criminologie 17 maart, met colleges over oa laatbloeiers in criminaliteit @hetMaagdenhuis 6-3_Daar gaan we weer.. op de FMWI is het nog steeds hetzelfde liedje: de UvA en de VU willen stiekem graag fuseren,... @UBVU 6-3_Vanaf vandaag tot 10 maart: #Toegang #UB via 1A-01 ivm vervanging toegangsdeur 1C-02 @VU_hoofdgebouw. http://bit.ly/omleiding-ub @WesselinkDaniel 5-3_Beetje Wildershouding van Buma, en op het debat op de VU zei je mede-parlementslid wat anders @ sybrandbuma #CarreDebat Politici die hun eigen partij tegenspreken ? Wij horen graag de details, Daniël. @Yaartje_Taartje 4-3_Wiehhh vandaag begonnen met ronde 2 vd selectie geneeskunde aan de VU, ik hoop zoooo dat ik door mag

@GBCZuidas 3-3_Kom tijdens Earth Hour sterren kijken vanuit de sterrenkoepel van VU! #earthhour2017 Earth Hour is op zaterdag 25 maart om 20.30 uur. @bettekevanruler 28-2_Het gaat goed met de hbo’ers maar het valt niet mee; ik herken het uit mijn tijd aan de uni Dit in reactie op het artikel ‘Ik merk dat het mij meer moeite kostte’ op de site van Advalvas waarin een aantal hbo-instromers wordt geïnterviewd.

5

6

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

PROMOVEnDus in actie

‘Ik zit in een snelkookpan vol goede ideeën’ Jorim Tielbeek werkt voor de Nationale Denktank. Met een groep academici zet hij projecten op om het beroepsonderwijs te verbeteren.

DOOR LILIAN ROOS FOTO PETER VALCKX

H

oe kwam je op het idee om je aan te melden bij de Nationale Denktank?

“Na twee jaar lang artikelen bestuderen voor mijn promotieonderzoek wilde ik graag iets praktisch doen. Om mee te mogen doen, moest ik door een selectie. Zo moest ik bewijzen dat ik goed kan samenwerken in een groep en dat ik affiniteit heb met het jaarthema: het verbeteren van het beroepsonderwijs.”

En wat heb jij daarmee? “Ik kom uit een onderwijsfamilie: mijn ouders en opa werkten als leerkracht. En ik heb altijd frustraties gehad over hoe het onderwijs is ingericht. Mijn middelbare-schooltijd had veel leuker kunnen zijn. Ik was ongemotiveerd omdat de lessen niet uitdagend waren. Na het afronden van mijn vwo ben ik een opleiding tot sportleraar gaan doen. Ik vond leren maar niks. Gedurende die opleiding ontdekte ik pas hoe leuk ik leren eigenlijk vond en zo stroomde ik door naar de universiteit.

Daardoor ben ik extra gedreven om het onderwijs te willen verbeteren.”

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Hoe pak je dat concreet aan? “In de eerste twee maanden maakten we een analyse van het beroepsonderwijs. We liepen mee op mbo-scholen en gingen met studenten in gesprek. Wij zagen onder meer dat er nog steeds geen gelijke kansen zijn. Zo zijn mbo-studenten veel slechter voorbereid op een hbo-opleiding dan studenten die van de havo komen.

Voor motivatieproblemen vonden we drie oorzaken: de inhoud van lessen staat te ver af van de praktijk, lessen zijn nog te veel klassikaal en studenten worden te weinig uitgedaagd. Vervolgens zetten we met elkaar projecten op om op een creatieve, vernieuwende manier die problemen aan te pakken. Ik ben onder de indruk van de ideeën die iedereen heeft. De denktankmensen zijn zo gepassioneerd, dat werkt aanstekelijk. Het is een snelkookpan van goede ideeën.”

Welke projecten heb jij opgezet? “We kwamen op het idee van Dare2Dream: een lesprogramma dat studenten motiveert en uitdaagt. Een voorbeeld daarvan is het project Dare2Network, waarbij studenten van drie mbo-opleidingen onder andere netwerkgesprekken voeren, inspirerende filmpjes zien van leeftijdsgenoten en uiteindelijk een koffieafspraak maken met een mogelijk toekomstige werkgever. De pilot is zo positief ontvangen dat we nu overleggen met scholen

Nationale Denktank Jaarlijks brengt de Nationale Denktank twintig ondernemende, creatieve en ambitieuze academici bij elkaar om zich te buigen over een maatschappelijk thema. Het doel is om de Nederlandse samenleving met slimme en eigenzinnige initiatieven vooruit te helpen. Wil je ook meedoen?

Aanmelden kan via www. nationale-denktank.nl.

Jorim Tielbeek 30 jaar Promovendus, Neuroscience Campus, VUmc 2016-nu Deelnemer Nationale Denktank 2011-2012 Deelnemer The Leaders for Economic Change Programme 2011-2012 Deelnemer student-ambassadeursprogramma, Maleisië 2011 Exchange honours master of neurosciences 2010-2012 Master neurowetenschappen 2008-2010 Honoursprogramma, VU 2006-2011 Bachelor psychologie en bachelor criminologie

om deze didactische methode ook daar in te voeren. Veel scholen willen minder klassikaal onderwijs, maar hebben nog geen goed alternatief. Een ander project is Vluchteling voor de klas. Er is een gebrek aan docenten Engels, terwijl er vluchtelingen uit Syrië komen met veel onderwijservaring.

We hebben inmiddels van de gemeente Amsterdam een subsidie ontvangen om twintig gemotiveerde vluchtelingen een lerarenopleiding te laten volgen, zodat zij les kunnen geven op een mbo-opleiding. Tot slot zijn we bezig met een coachingstraject waarbij eerstejaars hbostudenten coach worden van een vmbo-scholier, om elkaar te inspireren.”

Het klinkt druk. Heb je nog wel tijd om te promoveren?

“Professoren hebben me al op mijn vingers getikt. Ik moet echt aan de slag met mijn proefschrift. De afgelopen periode ben ik fulltime met de denktank bezig geweest. Maar ik heb er geen spijt van. Het was een goede ervaring om mijn theoretische kennis zo praktisch te kunnen inzetten. Ik twijfelde een tijdje of ik wel door wilde in de wetenschap, maar die ben ik nu extra gaan waarderen. Ik zie een carrière voor me als parttime wetenschapper en parttime projectmanager van dit soort vernieuwende projecten. In 2012 stond ik al eens in Advalvas als student van het jaar. Ik zei destijds in dat interview dat ik de kloof tussen kansarm en kansrijk wilde dichten. Hoe mooi is het dat ik daar nu daadwerkelijk iets in kan betekenen.”

Ben of ken jij ook een student of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Deeltijdwerk voor vrouwen is geen ‘keuze’ Anders praten over werk en zorg helpt de emancipatie vooruit.

DOOR CLAARTJE VINKENBURG

A

ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

dvalvas kopte onlangs ‘Ook jonge vrouwen werken vooral in deeltijd’. De eerste zin luidde: ‘Kinderen of niet: jonge vrouwen kiezen er vaker voor om in deeltijd te werken dan mannen’. Het SCP-onderzoek dat hieraan ten grondslag lag, werd in andere media met meer nuance gebracht.

De Volkskrant van 1 februari 2017 kopte ‘Deeltijd is nu eenmaal de norm’ en de NRC van 31 januari voegde eraan toe ‘niet omdat ze het willen’.

Mijn stelling is dat het streven naar economische zelfstandigheid van vrouwen wordt gehinderd door deeltijdwerk een keuze te noemen. Zolang we blijven herhalen dat ‘vrouwen kiezen voor deeltijd’ is het immers hun eigen verantwoordelijkheid dat zij slechts beperkt economisch zelfstandig zijn. Het sterk normatieve en stereotiepe beeld dat mannen vooral werken en vrouwen vooral zorgen wordt zo in stand gehouden.

Niet alleen in de media, ook in beleidsstukken is de retoriek van de keuze alomtegenwoordig. Bovendien formuleren vrouwen zelf de manier waarop zij hun tijd indelen graag als ‘keuze’.

Dat we massaal de weg van de minste weerstand volgen, komt niet in ons op – laat staan dat we dit patroon kunnen duiden als een sociaal-economisch fenomeen dat door fiscale, arbeidsrechtelijke en maatschappelijke regelingen zoals

8

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

schooltijden in stand wordt gehouden. De ‘ma-di-do-vrouw’ is getuige haar e-mailadresregel alleen bereikbaar op maandag, dinsdag en donderdag – beter bewijsmateriaal voor een structurele verklaring is er niet. Wie er als Nederlandse vrouw echter voor ‘kiest’ om voltijd of niet te werken, moet zich voortdurend verantwoorden.

Een van de belangrijkste redenen waarom Nederlandse vrouwen in deeltijd werken is dat zij op deze manier werk en zorg kunnen combineren. Waar in andere landen de arbeidsparticipatie van vrouwen vaak lager is omdat werken en zorgen niet samengaan, biedt het recht op deeltijd deze mogelijkheid wel. Sterker nog: deeltijd wordt door velen beschouwd als dé oplossing voor de groeiende zorgdruk als het gevolg van de vergrijzing van de bevolking. De participatiemaatschappij staat of valt bij de beschikbaarheid van mensen die tijd hebben om te zorgen.

Zorgen beperkt zich echter niet tot jonge kinderen en ouder wordende ouders – en het zijn ook niet alleen vrouwen die zorgen. Zorgeloze werknemers bestaan niet meer volgens Kim Putters, directeur Sociaal en Cultureel Planbureau.

Voor mannen geldt het omgekeerde: we praten nooit over keuze als het gaat over mannen en voltijd werken. Dat mannen voltijd werken en daarmee de kost verdienen is de norm. De macht van de vanzelfsprekendheid maakt het voor mannen moeilijk om van de norm af te wijken.

Het dominante anderhalfverdienersmodel is een keurslijf geworden dat ook bij mannen wringt.

Dat hoogopgeleide jonge vrouwen in 2017 vaker in deeltijd werken dan mannen is een nieuwswaardig feit. Maar hun gedrag afstempelen als een keuze is ronduit onverantwoord. Om het duurzaam combineren van werk en zorg mogelijk te maken en om de economische zelfstandigheid van vrouwen te promoten, moeten we dus ophouden met praten over keuzes. Werkgevers moeten flexibiliteit bieden aan zowel vrouwen als mannen, zodat ze én economisch zelfstandig kunnen zijn én kunnen zorgen.

Daarmee doorbreek je ook normatieve opvattingen over mannen en vrouwen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Nico van Straalen hoogleraar dierecologie

A foto Yvonne Compier

Claartje Vinkenburg is universitair hoofddocent bij Bedrijfskunde en zelfstandig adviseur

Dicht de reputatiekloof

Ik was zeer onder de indruk van hun ls er een verschil is analyse en van het feit dat je een actief tussen identiteit en beleid kunt voeren om aan zoiets vaags imago spreekt men van als reputatie te werken. Vervolgens een reputatiekloof. Het begon ik in verschillende vergaderciris natuurlijk moderne cuits te roepen dat wij als VU daar ook marketingtaal, niks voor iets aan moesten doen. Dicht de reputaeen wetenschapper zoals tiekloof! ik, maar toch nestelde het begrip zich Maar ja, hoe doe je dat? Hoe beïnvloed in mijn hoofd als kenmerkend voor de je datgene wat andere mensen over je universiteit waar ik werk. zeggen? Ik zou het niet Tot voor kort wist ik weten. Je kunt moeilijk niet dat een universiteit een kanon op het hoofdzoiets kon hebben, een gebouw zetten en bij elke reputatiekloof, maar bij Hoe beïnvloed vervelende opmerking uit een bijeenkomst van het je datgene wat het oosten beginnen te Aurora-netwerk werden andere mensen schieten. En het past ook mijn ogen geopend. Een over je zeggen? niet bij de VU om schreeuvan de deelnemers aan het werige marketingtaal uit netwerk is de University te gaan slaan, of om in of East Anglia, volgens navolging van de halvealle feitelijke gegevens gare president glashard een van de topuniversidingen te gaan beweren teiten van het Verenigd die gewoon niet waar zijn.

Koninkrijk, maar niet Ik denk dus dat je de reputatie van de VU met de bijhorende reputatie. Ze hadden op een VU-manier moet verbeteren, dat een taskforce opgezet om uit te zoeken wil zeggen: met daden, feiten en goede wat er nu precies aan de hand was. In de communicatie, gekoppeld aan een nuchworkshop presenteerde een onderzoeker tere analyse hoe en waar je de interne van East Anglia gegevens over de relatie organisatie op slagvaardige wijze kunt tussen wetenschappelijke kwaliteit en verbeteren. Dat die reputatiekloof dicht reputatiescore. Wat bleek? Er is totaal moet, is wel duidelijk. geen verband. Het was een puntenwolk met helling nul. De verschillen in reputatie zijn veel groter dan de verschillen in kwaliteit.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Personeel

Hoogleraren Gijs Wuite, Kees van der Kool en Jan Struiksma (vlnr) in gesprek met Advalvas-redacteur Dirk de Hoog 10

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

MEDEZEGGENSCHAP

De ondernemingsraad is niet representatief omdat er nauwelijks hoogleraren in zitten, is een vaak gehoorde klacht. Hoe komt dat?

Hoogleraren hebben hun eigen ‘netwerkjes’ Corvee al gedaan

DOOR DIRK DE HOOG FOTO’S MARTIJN GIJSBERTSEN

‘

Onderdeelcommissies en de ondernemingsraad bestaan zelden uit topwetenschappers, het zijn vaak jonge medewerkers die door een afdeling worden afgevaardigd om wat aan bestuur te doen. Toponderzoekers hebben geen tijd voor tijdrovende OR-vergaderingen. Gevolg is dat er onvoldoende wordt gesproken over wetenschappelijke zaken en er disproportionele aandacht is voor rechtspositionele zaken’, schreef Elies van Sliedregt, toenmalig decaan Rechtsgeleerdheid, in een Advalvas-column in 2014. Zij werkt inmiddels in Engeland.

De huidige ondernemingsraad trekt zich deze kritiek wel aan. In een recent interview met Advalvas, naar aanleiding van het rapport voor een democratischer universiteit, zei OR-voorzitter Laura Henderson: ‘Daarbij willen we ook kijken hoe de medezeggenschapsraden zelf functioneren. In de ondernemingsraad zitten nu best veel wetenschappers, mede dankzij de fractie van de promovendi, maar slechts één hoogleraar. We zouden graag meer profs hebben.’

Maar het aantal hoogleraren zal in de nieuwe OR niet toenemen.

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

nuttig en interessant, maar nu besteed ik mijn tijd aan andere dingen. Ik ben Op de kandidatenlijst staat alleen hooglebijvoorbeeld afdelingshoofd.” Hij wijst raar theologie Kees van der Kooi op een verkiesbare plaats en hoogleraar politieke erop dat hoogleraren al heel veel bestuurlijke taken binnen de universiteit vervulgeschiedenis George Harinck is lijstdulen. Ze worden gevraagd om in het faculwer. “Hoogleraren moeten zich actiever teitsbestuur te zitten, afdelingshoofd of inzetten voor de medezeggenschap, opleidingsdirecteur te worden, of deel te zowel op universitair als facultair niveau. nemen aan allerlei adviescommissies.

Ze horen bij het bestuur van de univer“Hoogleraar zijn is een siteit betrokken te zijn tijdrovende baan”, bevesvanwege hun competentie tigt hoogleraar bestuursen verantwoordelijkheid.

‘De meeste recht Jan Struiksma.

De universiteit is tenslotte hoogleraren voelen “Hoe langer je meeloopt, geen koekjesfabriek”, zegt weinig behoefte in hoe meer verantwoordeVan der Kooi. Hij zat de verzet te komen’ lijkheden je krijgt en hoe afgelopen jaren ook al in drukker je baan wordt. de ondernemingsraad, als Je moet keuzes maken in enige hoogleraar. wat je wel en niet doet.

Hoogleraar natuurkunde En eerlijk gezegd, in een Gijs Wuite is het daarmee medezeggenschapsraad eens. “Het is belangrijk dat gaan zitten heeft niet mijn de medezeggenschapsprioriteit.’’ raden een representatieve afspiegeling van de universitaire gemeenschap vormen.

Uitgeholde positie Maar dan moet je niet alleen naar hoogNu is Struiksma voorzitter van de leraren wijzen, maar ook kijken naar de examencommissie van zijn faculteit en participatie van het wetenschappelijk hij heeft enkele jaren in het faculteitsbepersoneel. Hoeveel hoofddocenten zitten stuur gezeten. Zo’n twintig jaar geleden er bijvoorbeeld in de OR?” zat hij als universitair docent in de toen Wuite heeft zijn corvee, zoals hij het zelf nog bestaande universiteitsraad. Toen noemt, al gedaan. Toen hij nog geen stond nog in de wet dat er een bepaald hoogleraar was, heeft hij drie jaar in de aantal wp’ers in de raad moesten zitten. ondernemingsraad gezeten. “Dat was Maar destijds waren er volgens hem ook

11

Personeel

nauwelijks hoogleraren bij betrokken.

Struiksma vindt dat profs zich best meer met het bestuur mogen bemoeien. “Vroeger waren de professoren als hoeder van hun leerstoel het middelpunt van de universiteit. Door de steeds verder gaande centralisatie van het bestuur is hun positie de afgelopen decennia behoorlijk uitgehold en zijn ze in belangrijke mate gewoon uitvoerder geworden van wat managers en directeuren bedenken. Maar de meeste hoogleraren hebben het beleid in zichzelf geabsorbeerd om te kunnen overleven en voelen weinig behoefte in verzet te komen.”

Met die analyse is Wuite het niet helemaal eens. “Ik merk duidelijk dat ik meer invloed heb nu ik hoogleraar ben. Als ik wat te zeggen heb, luisteren het bestuur en collega’s naar mij. Onze faculteit wordt vrij horizontaal bestuurd. Hoofden van afdelingen en secties zijn belangrijk. We hebben redelijk goed functionerende overleggen. Oké, nadeel daarvan is dat je als hoogleraar de officiële medezeggen-

Eén hoogleraar in ondernemingsraad De ondernemingsraad van de VU telt 24 zetels. De afgelopen periode werden 14 zetels bezet door wetenschappelijk en 10 door ondersteunend personeel. De helft van de wetenschappers is lid van de ProVU-fractie, die een aantal jaren geleden is opgericht door de promovendi.

Afgelopen periode zat er slechts één hoogleraar in de raad: Kees van der Kooi van theologie voor het CNV. De fractie van de FNV overheid is al jaren de grootste partij met nu 12 raadsleden, van wie 3 wetenschapper. Het CNV heeft 5 raadsleden, van wie 4 wetenschappelijk personeel.

De raad telt 10 vrouwen en 14 mannen.

Bij de komende OR-verkiezingen van 6 tot 12 maart doen de drie partijen weer mee.

Hoogleraar Kees van der Kooi is opnieuw verkiesbaar. Hoogleraar politieke geschiedenis George Harinck is lijstduwer van de CNV-fractie op een 15de plaats. Om lidmaatschap van de raad aantrekkelijker te maken is de zittingsperiode van drie naar twee jaar teruggebracht.

12

schapsorganen niet zo nodig hebt om je stem te laten horen.”

Dat beaamt Struiksma. “Bij ons is er regelmatig een overleg van voorzitters van afdelingen met het faculteitsbestuur.

Eigenlijk is dat een informeel netwerkje.

Ik denk dat bijna alle hoogleraren wel dat soort netwerkjes hebben. Dat levert een dilemma op. Prima om je als hoogleraar in te zetten voor het academische ideaal, maar dat kan op allerlei manieren. Daarvoor hoef ik niet in de ondernemingsraad te gaan zitten.”

Tijdrovende baan

houden. Maar op mijn afdeling bijvoorbeeld zijn we al jaren met die samenwerking bezig. Echt van onderop. Daar gaan we dan de discussie met de medezeggenschapsraden over aan. Als afdelingshoofden natuurkunde van de VU en UvA hebben we een brief geschreven met het verzoek onze initiatieven niet te blokkeren. Ze moeten ook ons representeren.”

Wuite vindt dat in ieder geval aan de VU die dialoog over de bètaverhuisplannen goed is.

Ook gebrek aan communicatie

Maar hoe krijgen we nu meer hoogleraren in de ondernemingsraad? Moeten Die reactie herkent Van der Kooi. “Voor ze onderling loten wie de volgende twee de meeste professoren is het de natuurlijjaar de honneurs gaat waarnemen? “Dat ke neiging niet in de ondernemingsraad werk van geen kant”, reageert Struiksma of onderdeelcommissie te gaan zitten, onmiddellijk. “Als iemand druk bezig is want ze hebben het al druk genoeg. met zijn eigen onderwijs en onderzoek Maar zeker degenen die al langer meelogaat-ie zich echt niet inzetten voor de OR pen op de universiteit kunnen nog een als die daartoe wordt verplicht. Het moet speciale rol vervullen. Zij zijn deels ook uit de mensen zelf komen.” het geheugen van de universiteit.” Hij Van der Kooi vindt dat er ook een gebrek constateert dat er veel verloop is onder aan communicatie is. “Het zou duidebestuurders. “Kijk naar wie nu de decalijker moeten worden nen van de faculteiten wat het nut is om je in zijn. Dat zijn vergeleken te zetten voor het algemet vijf jaar geleden bijna ‘We hebben al mene universitaire belang, allemaal nieuwe mensen. redelijk goed bijvoorbeeld door te Die verantwoordelijkheid functionerende participeren in de medevoor de continuïteit en overleggen’ zeggenschap. Daarom kwaliteit van het bestuur pleiten we er nu in de moeten hoogleraren ondernemingsraad voor nemen, zeker ook op dat zogeheten ‘academic de eigen faculteit. Hoe service’ onderdeel van het hoogleraren nu bij het werk zou moeten zijn van bestuur worden betrokal het wetenschappelijk ken, verschilt blijkbaar personeel met een vaste nogal per faculteit.” Van aanstelling.” der Kooi pleit voor een apart hooglerareDaar ziet Wuite wel wat in. “Ik kan me noverleg op alle faculteiten, bijvoorbeeld voorstellen dat in de jaarlijkse functiowaar het gaat om de benoeming van neringsgesprekken de vraag aan de orde hoogleraren en het instellen van nieuwe komt wat je verder nog doet voor de leerstoelen. universiteit dan alleen je eigen onderwijs Struiksma geeft toe dat hij nauwelijks en onderzoek. Sommige mensen moet je volgt wat er in de ondernemingsraad speelt. Wel houdt hij in de gaten wat er op een duwtje in de goede richting geven. zijn eigen faculteit speelt. Wuite zit in een Maar als je je dan voor bepaalde dingen inzet, moet dat ook meewegen in je iets andere positie: “Bij de bèta’s speelt beoordeling. Zolang die alleen gaat over de samenwerking met de UvA. Daar is de je aantallen publicaties, citaties, uren medezeggenschap ook bij betrokken, dus onderwijs en evaluatiescores, blijft acadeik moet het wel volgen. De vorming van misch burgerschap een ver weg gelegen één Amsterdamse bètafaculteit is door de ideaal.” medezeggenschap van de UvA tegenge-

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

advertenties

colofon

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - behance.net/rbbmr Medewerkers Joeke Berg, Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

Amino: ‘Ik ben gevlucht uit Somalië.

Nu wil ik graag weer studeren.’

Geef om talent en maak deze studie mogelijk! Kijk op www.uaf.nl UAF_Advalas_1/2_pag_205x130mm_liggend.indd 1

25-02-16 14:12

Universitair hoofddocent migratierecht Lieneke Slingenberg krijgt een fellowship bij het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW).

Zij zal daar onderzoek doen naar rechtspraak over sociale rechten van illegaal verblijvende vreemdelingen.

Jong Ajax, trainingspartijtje op De Toekomst

Yvonne Compier

In hun boek Evolueren wij nog? geven de dierecologen Nico van Straalen en Dick Roelofs een overzicht van de evolutie en ontwikkeling van ons lijf: wat weten we nu precies over onze voorouders? Hoe werkt evolutie eigenlijk?

De faculteit Godgeleerdheid benoemde per 1 maart Nicola Slee als hoogleraar feministische praktische theologie. Deze leerstoel is ingesteld door de VU en de Queen’s Foundation for Ecumenical Theological Education uit Birmingham. Slee is onderzoeksdirecteur bij Queen’s.

Mark van den Brink

Internist en hoogleraar veroudering Andrea Maier beschrijft in haar boek Eeuwig houdbaar de oorzaken van veroudering. Ze maakt duidelijk wat we zélf moeten doen om de statistiek te ontstijgen en straks 120 jaar te worden, of nog ouder.

14

Meer sprintjes trainen

A

ls voetbaltrainers nauwkeurig bijhouden hoeveel hun spelers belast worden, kan dat blessures voorkomen. Dat ontdekte bewegingswetenschapper Tom Stevens in zijn promotieonderzoek. Een techniek om belasting te meten is de

zogeheten Local Position Measurement. Dit soort technieken wordt inmiddels breed ingezet in het voetbal.

Maar dat je deze metingen ook kunt gebruiken om de mate van fitheid en belasting van de spelers te voorspellen en trainingen samen te stellen, is nieuw. Vooral informatie over het afremmen en versnellen van voetballers tijdens

Wonderlijke Fahrenheit

D

e wortels van onze moderne kennissamenleving liggen in de vroegmoderne tijd. Het was een fascinerende tijd van vernuftige onderzoekers en soms wonderlijke opvattingen.

Bijzonder hoogleraar ideeëngeschiedenis van de vroegmoderne tijd Fokko Jan Dijksterhuis hield er 3 maart zijn oratie over. Zo had je in Amsterdam de Pools-Duitse Daniel Gabriel Fahrenheit (1686-

1736). Die speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van de thermometer. Zijn instrumenten waren de nauwkeurigste en betrouwbaarste van de achttiende eeuw en hij legde er de grondslag mee voor de verlichte cultuur van meten. Hij meende dat licht, warmte en elektriciteit chemische stoffen waren. “De kennisgeschiedenis probeert te begrijpen hoe uit zo’n mengsel van vreemde en vertrouwde opvattingen onze hedendaagse visie op wetenschap voortgekomen is”, aldus Dijksterhuis. (PB)

trainingen en wedstrijden zegt iets over de mate van belasting, ontdekte Stevens. Uit metingen bij het eerste elftal van Ajax bleek dat de spelers genoeg versnellingen trainden, maar te weinig sprintjes. (WV)

Stevens promoveerde op 23 februari.

Zie proefschrift via tinyurl.com/ Sprintjestrainen

Autisme

E

en nieuwe theorie suggereert dat een verstoord mechanisme in de hersenen de oorzaak is van zintuiglijke overgevoeligheid en dat dit gerelateerd is aan autisme. Ontwikkelingspsycholoog Sander Begeer van het Nederlands Autisme Register heeft een kleine zeven ton overheidssubsidie ontvangen om deze theorie te testen. Dat gebeurt door voor het eerst verschillende domeinen van onderzoek te verbinden. Zo wordt zintuiglijke overgevoeligheid getest met vragenlijsten, neuropsychologische tests, het meten van hersenactiviteit en door de hersencellen te bestuderen van mensen met sterke of juist zwakke zintuiglijke overgevoeligheid. (PB)

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

Rob Bömer

VIPs

onderzoeksnieuws

‘Spoor met wiskunde criminelen op’

Bezorgd Big data bij over normverdeclareren schuiving

Wiskundige modellen helpen bij het interpreteren van forensisch bewijsmateriaal. Dat zegt Klaas Slooten, bijzonder hoogleraar mathematics for forensic genetics.

H

Ritme overhoop

“ 14

Boorplatformmedewerkers hebben 14 dagen nodig om te herstellen van nachtdiensten.

H

et werk op boorplatforms is zwaar.

Mensen werken er vaak in ploegendiensten van twaalf uur op, twaalf uur af.

Gezondheidswetenschapper Suzanne Merkus onderzocht wat het effect is van twee weken nachtdiensten en twee weken dagdiensten. Mensen die dagdiensten hadden gedraaid, hadden gemiddeld zo’n vier dagen nodig om te herstellen. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/Suzannemerkus ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Geert Wilders is veroordeeld voor zijn uitspraak over minder Marokkanen, omdat hij daarmee Marokkanen als groep discrimineerde. Hij was niet veroordeeld als hij hetzelfde over criminele Marokkanen had gezegd. Rutte zegt ook dat criminele nieuwkomers naar hun eigen land terug moeten. Dat dat nu een geaccepteerd standpunt is, is een zorgwekkende verschuiving van onze normen”, vindt filosoof en jurist Martijn Stronks, die 3 maart promoveerde op een onderzoek naar de rol die tijd speelt in het migratierecht.

Tijd is op zich een werkbaar criterium in het vreemdelingenrecht, concludeert Stronks. “Dat iemand pas na verloop van tijd dezelfde rechten heeft als degenen die hier wonen, is logisch”, vindt hij, “maar je kunt mensen niet eindeloos uitsluiten.” (WV)

Lees meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>1 maart.

Jorrit de Bruin

et gebruik van big data kan helpen bij het opsporen van declaratiefouten binnen de zorg. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Rob Konijn 28 februari bij Exacte Wetenschappen promoveerde. Hij ontwikkelde nieuwe technieken om patronen in data te vinden. Deze gebruikte Konijn om automatisch verschillen in behandel- en declaratiegedrag in kaart te brengen.

Zo ontdekte hij typefouten in farmaciedata. Bij bijvoorbeeld declaraties waarbij in plaats van 1000 ml 1000 liter van een vloeistof werd ingediend. (FB)

“Wiskunde is nodig bij het beoordelen en interpreteren van forensisch dnasporen. In een ideale situatie vind je bij een misdrijf een compleet dna-spoor, en is er in de praktijk geen twijfel dat diegene waarmee het spoor overeenkomt ook de dader is. Die kans was al aanmerkelijk bijvoorbeeld omdat de dader bekend heeft en er ook ooggetuigen waren.

Maar in veel gevallen werkt het anders. Sporen zijn aan afbraak onderhevig, daardoor heb je vaak een onvolledig profiel. Of juist een gemengd profiel: bijvoorbeeld als een bivakmuts die na een overval gevonden wordt, door meerdere mensen is gedragen. Ik gebruik wiskundige modellen en ontwikkel software waarmee we steeds meer informatie uit onvolledige of gemengde profielen kunnen halen.

Wettelijk gezien mogen we niet kijken naar biologische kenmerken waar de dader zelf niet van afweet: een verhoogde kans op een erfelijke ziekte bijvoorbeeld.

Haar- en oogkleur mogen wel. Je mag er redelijkerwijs van uitgaan dat de dader daarvan op de hoogte is. (FB)

Slooten hield 24 februari zijn oratie bij Exacte Wetenschappen. Hij werkt als statisticus bij het Nederlands Forensisch Instituut en ontving eerder een NWO-beurs voor zijn onderzoek met hoogleraar Ronald Meester.

15

Tandheelkunde

16

Onderwijs

Alcoholist?

Hartinfarct?

De tandarts ziet meer dan je denkt DOOR FLOOR BAL FOTO’S ACTA (Yvonne Compier)

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

17

Tandheelkunde

Tandartsen vullen niet alleen gaatjes, ze kunnen aan je mond zien of je nog gezond bent. De Acta-faculteit traint aankomende tandartsen op hun medische taken.

E

en 47-jarige man voelt zich de laatste tijd moe. Hij heeft last van zijn maag en lijkt niet vooruit te branden. De huisarts stuurt hem met maagzuurremmers naar huis. Bij een bezoekje aan de tandarts vertelt de patiënt dat hij bij inspanning pijnsteken in zijn kaak krijgt. De tandarts adviseert hem om naar een cardioloog te gaan. Die stelt een hartinfarct vast.

Raar? Helemaal niet, vindt hoogleraar orale geneeskunde Fred Rozema. “Zo langzamerhand wordt steeds meer bekend dat de gezondheid van de mond invloed op het lichaam heeft. En dat lichamelijke ziekten terug te zien zijn in de mond. Een hartaanval kan uitstralende pijn naar de kaak geven. Zijn tandarts had dat goed gezien.”

Ooit, in de jaren zeventig, was het vak van tandarts simpel. Alle Nederlanders hadden gaatjes en de meeste senioren hadden een kunstgebit. Tandartsen konden vooral heel goed boren. Het was in die tijd dat Rozema tandheelkunde in Groningen studeerde. “Het was daar nog gebruikelijk dat vrouwen voor hun trouwen een totaal extractie en een kunstgebit kregen om hun aanstaande man niet op ‘Mijn vragen kosten te jagen. Die bizarnaar wisselende re dingen gebeurden.” seksuele contacten Hoewel tandheelkunde vond men vaak ooit ontstond als specialiimpertinent’ satie uit de geneeskunde, verdween die geneeskunde steeds meer uit het curriculum. “Het was een vak voor ambachtslieden geworden, waarbij tandartsen meer van techniek dan het menselijk lichaam wisten. Tegen de tijd dat patiënten andere medische problemen kregen, waren ze tandeloos. En kwamen ze niet meer in de praktijk.”

Onvoorbereid op moeilijke gesprekken Het was een bijzondere Amsterdamse praktijk die Albert Feilzer, nu decaan bij de tandheelkundige faculteit, in 1983 overnam. Zijn patiëntenpopulatie bleek voor een aanzienlijk deel uit de gay scene te komen. Tijdens een nascholingscursus hoorde hij dat aids, toen een vrij onbekende ziekte, bij de meeste patiënten een jaar voordat ze met klachten naar de huisarts gingen al in de mond te zien was. Feilzer noemt schimmelinfecties,

18

ernstige tandvleesontstekingen en wortelkanaalbehandelingen die na tien jaar opeens gingen opspelen: “Per genoemd voorbeeld herkende ik eigen patiënten. Het was toen nog altijd een doodsoordeel.”

Dat betekende dat Feilzer onvoorbereid moeilijke gesprekken moest voeren. Gesprekken waarvoor hij niet opgeleid was. Opeens vroeg hij patiënten niet alleen naar hun gezondheid en hoe vaak ze poetsten, maar ook of ze bijvoorbeeld wisselende seksuele contacten hadden. “Dat werd vaak als impertinent opgevat.”

Niet al zijn collega’s waren op dat moment hiervan even goed op de hoogte: “Ik belde een parodontoloog om hem te informeren over een doorverwezen patiënt van wie ik door de cursus vermoedde dat hij aan aids leed. Hij deed het af als onzin. Een maand later was de patiënt overleden. Veel tandartsen van mijn generatie kozen het vak vanwege de combinatie van technologieën met het werken met de handen. Door die ervaring ben ik totaal anders naar mijn beroep gaan kijken. De tandarts van nu moet nog veel meer medische kennis hebben.”

Tandvleesontstekingen en diabetes “Wat je niet weet, dat zie je niet. We trainen studenten binnen het nieuwe curriculum op het herkennen van medische problemen”, zegt Rozema. “Je kunt je als tandarts onderscheiden door dit soort dingen te weten. Dan heb je veel eerder het niet-pluisgevoel.”

Ook door de toenemende vergrijzing hebben tandartsen meer medische kennis nodig. Ouderen hebben vaker dan vroeger nog hun eigen tanden en kiezen. Dus komen er opeens senioren bij de tandarts, ze vormen zelfs een groot deel van de praktijk. Die groep heeft medische problemen waarop de tandarts voorbereid moet zijn.

Rozema: “Uit CBS-cijfers blijkt dat mensen boven de veertig vaak al de eerste tekenen van chronische ziekten hebben. Denk onder meer aan hart- en vaatziekten, diabetes of longaandoeningen. Daardoor ziet de tandarts veel vaker mensen die aandoeningen hebben, soms zelfs zonder dat ze het weten.”

Dus moet de tandarts alert zijn op veranderingen in de mond: veel tandvleesontstekingen kunnen duiden op diabetes, afname van elasticiteit in de mond kan een aanwijzing voor aderverkalking zijn, monddroogte of stroperig speeksel kan verwijzen naar reumatische artritis en kaakpijn kan een lokale uitzaaiing van kanker zijn.

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

Het is een trucje dat hij ontdekte in zijn vroegere Amsterdamse praktijk. “Je leert veel door dingen te ervaren. Ik had ooit een keurige patiënt in driedelig pak met veel en vaak gaatjes. Ik begreep maar niet waardoor hij die had. Nadat hij overleed aan een overdosis, vertelde zijn vrouw dat hij verslaafd was. Dat kan een slechte invloed op het gebit hebben. Dat had ik dus even gemist.”

Volgens Feilzer vinden veel tandartsen het moeilijk om verslavingen aan de kaak te stellen. “Maar voor het voortbestaan van het gebit moet je die wel bespreken.”

De huidige generatie studenten leert tijdens hun opleiding hoe ze dat op de juiste manier kunnen aanpakken.

Belerend zeggen dat iemand moet stoppen met roken of drinken heeft namelijk geen effect.

Feilzer: “Maar je kunt ook uitleggen aan patiënten dat je door bepaald gedrag behandelingen niet kunt uitvoeren. Als iemand De decaan leert aan de drank is, heeft het zijn studenten ook geen zin om dure ingrealtijd in de neus pen te doen. Iemand met van de patiënt te boulimia geeft veel over. kijken Het maagzuur tast het gebit dan aan, waardoor het zwaar beschadigd kan raken. En bij iemand die heel veel rookt moet je beter geen implantaten plaatsen. Dat is kansloos: het kost veel geld en de kans is groot dat de implantaten niet vastgroeien. Als je patiënten dat uitlegt, kunnen ze hun eigen beslissingen nemen.”

Gevaren van bloedverdunners

‘Een hartaanval kan uitstralende pijn naar de kaak geven’

Veel en vaak gaatjes? Drugsverslaafd!

Sind de jaren zeventig en de toename van de welvaart in Nederland ziet de tandarts niet alleen gaatjes door het snoepen, maar ook vaker de gevolgen van de zogeheten lifestyleziekten. Feilzer: “Een alcoholist poetst ’s avonds zijn tanden liever niet, want dan moet hij overgeven.

Daardoor heeft die meer kans op gaatjes. Roken is heel slecht voor de mondgezondheid.” Ook een cocaïneverslaving kun je soms eenvoudig herkennen. De decaan leert zijn studenten ook altijd in de neus van de patiënt te kijken: “Als je van het ene neusgat zo door het neusschot het andere gat kunt zien, is de kans groot dat iemand een cocaïneverslaving heeft.”

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Dat tandartsen vaker mensen met een chronische ziekte in hun stoel krijgen, betekent ook dat ze zich in het medicijnengebruik van hun patiënten moeten verdiepen. Rozema: “Eén miljoen Nederlandse 65-plussers gebruikt dagelijks meer dan vijf medicijnen. Die mensen zitten ook vaak bij de tandarts. Van hun medicijngebruik moet je als tandarts op de hoogte zijn.”

Veel mondkwalen kunnen door pillen komen. Medicatie tegen botontkalking kan hardnekkige kaakontstekingen veroorzaken. Antidepressiva geven een droge mond, net als Ritalin. Het gebruik van bloedverdunners kan zelfs heftige gevolgen hebben als de tandarts daar niet van op de hoogte is. “Als je een kies trekt bij iemand die bloedverdunners slikt, kan diegene daar een niet te stelpen bloeding door krijgen. Er komen daardoor zelfs mensen in het ziekenhuis terecht. Als de tandarts dat geweten had, had die in overleg met de trombosedienst de medicatie tijdelijk kunnen aanpassen. Achteraf sta je met je rug tegen de muur.”

Rozema is voorzitter van het Fonds Mondgezondheid.

“Een van onze missies is patiënten laten beseffen dat het delen van medische gegevens met de tandarts in het belang van hun eigen veiligheid is. De patiënt weet niet dat het belangrijke informatie is.” Dus vragen veel tandartsen tegenwoordig naar de medische situatie van hun patiënten. “We merken dat veel patiënten dat privé vinden. Bij de huisarts hebben ze er geen moeite mee, maar bij de tandarts denken ze: wat heeft die idioot daarmee te maken?”

19

Rondvraag

Duw een vrouw de Kamer in Is het erg dat maar een derde van de Kamerleden vrouw is? Echt wel, vinden veel studenten, maar ze zijn ook kritisch over activistische campagnes.

Door Vera Moers

Namen en nummers: De hier afgebeelde kandidaten zijn vrouwen die door hun lage plaatsing op de kieslijst zonder voorkeurstemmen waarschijnlijk niet in de Kamer komen. Of zij komen voor een partij uit die op dit moment geen kans lijkt te maken op een zetel (peilingwijzer.tomlouwerse.nl, 3-3-17). Wij hebben geprobeerd van alle verkiesbare partijen een of meer foto’s te bemachtigen. Bij StemNL, BIP, V-R, LP, VDP en PVV is dat niet gelukt. De SGP heeft geen vrouwelijke kandidaten.

20

Simone de Boer_Nieuwe Wegen (29)

Frieda Bos_Burger Beweging (12)

Loulou van Ravensteijn_Piratenpartij (33)

Laurence Stassen_VNL (18)

Martine van Bemmel_D66 (28)

Marion van der Kleij_GroenLinks (26)

Carola Dieudonné_Forum voor Democratie (13)

Mei Li Vos_PvdA (32)

“

De helft van de bevolking is man en de andere helft vrouw.

Dus als je de bevolking wilt vertegenwoordigen moet die vertegenwoordiging ook fiftyfifty verdeeld zijn”, zegt de vastberaden student gezondheid en leven Mart Raven (21). Julia Vos (19, culturele antropologie) is het met hem eens: “De politiek is een afspiegeling van de samenleving, die moet kloppen.”

Sommige issues kunnen ook beter door vrouwen gerepresenteerd, vindt rechtenstudent Daphne van Amelsvoort (23): “Vrouwen brengen diversiteit en hebben een ander perspectief. Kijk bijvoorbeeld naar het arbeidsrecht: mannen en vrouwen hebben gelijke rechten, maar in de praktijk krijgen vrouwen toch vaak minder betaald en hebben andere posities. Vrouwen kunnen daar beter voor opkomen.”

Katja Konstantinovski (23, bedrijfskunde) vult aan: ”Vrouwenrechten worden minder belicht als mannen zwaar in de meerderheid zijn.” Raven: “Neem bijvoorbeeld de SGP. Zulke partijen worden niet door vrouwen gerund. Vrouwen

kunnen bijvoorbeeld anders aankijken tegen abortus, maar omdat de SGP alleen door mannen vertegenwoordigd wordt, wordt een vrouwenoordeel door hen niet meegenomen.”

Wel ambitie

Geschiedenisstudenten Chaim Boerboom (23) en Anouk van Vliet (20) vinden het allebei juist niet erg dat er meer mannen in de politiek zitten dan vrouwen. Van Vliet: “Al denk ik wel dat vrouwen voor bepaalde issues beter kunnen opkomen, zoals voor ouderschapsverlof voor mannen en inkomensgelijkheid.” Boerboom denkt dat vrouwen ook om een andere reden belangrijk zijn: “Vrouwen kunnen bewustwording creëren voor bepaalde issues. Sommige dingen vallen mannen minder op dan vrouwen. Al denk ik dat de man van vandaag hiervoor even goed kan opkomen als de vrouw.” Ook Iris Hillebrand (19, culturele antropologie) is niet bezorgd om de verhoudingen, hoewel ze het goed zou vinden als meer vrouwen de politiek instappen: “Al vind ik niet dat er meer vrouwen in de politiek moeten

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

Tweede Kamerverkiezingen

Sylvana Simons_Artikel 1 (1)

Natascha Kroonstuiver_50Plus (16)

Lenny Geluk_CDA (20)

Loes Zuidervaart_ChristenUnie (33)

Marit van Splunter_DENK (11)

Bianca Neijndorff_Jezus Leeft (2)

Conny de Bree_Lokaal in de Kamer (24)

Petra Busio_Mens & Spirit (4)

Judith Plasman_Niet Stemmers (12)

Mariëtta de Koning_Ondernemerspartij (6)

Marie-Louise Loomans_Vrijzinnige Partij (2)

Rosemarijn Dral_VVD (56)

Barbara Gardeniers_CDA (39)

Ancilla van de Leest_Piratenpartij (1)

een gevolg van marktwerking: “Familie opzij zetten, dat doen vrouwen niet snel.

Dat ga je ook niet snel veranderen, dus ik vind 35/65 nog een redelijke verhouding. Daarbij, als mannen actiever zijn in de politiek doen ze ook meer ervaring op en is het logisch dat er meer mannen dan vrouwen doorstromen naar de Hanneke Willemstein_Nieuwe Wegen (19) Tweede Kamer.” De ongelijke verdeling komt volgens Boerboom ook door vrouwelijke en om maar meer vrouwen mannelijke eigenschapte hebben. Ze moeten wel ‘Positieve pen. Hij denkt dat mannen ambitie hebben.” Lifestyle discriminatie het meer ambiëren om informatics studente is nog steeds in de Tweede Kamer te Serena Sheng (22) maakt discriminatie’ komen: “Mannen vertohet niet veel uit of er vrounen van nature meer wen in de politiek aanwehaantjesgedrag en streven zig zijn: “Inhoud gaat daardoor meer naar een boven gender.” lijsttrekkerspositie van Over de oorzaak van een partij. Omdat vrouwen de scheve genderverminder de drang voelen om nummer één houding in de politiek verschillen de te zijn, zijn ze minder vertegenwoordigd studenten van mening. Daphne denkt als lijsttrekker.” dat het verschil te verklaren is omdat het vroeger de norm was dat mannen geschikter waren voor machtposities.

Doorkachelen als een man Volgens Menno Stroes (23, international Ook Konstantinovski zoekt de oorzaak business administration) is het gewoon bij het gebrek aan ambitie van vrouwen:

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

Kies een vrouw lager op de lijst Hanneke Bijl_Burger Beweging (15)

Eva Akerboom_Partij voor de Dieren (12)

De campagne ‘Stem op een Vrouw’ zet zich in om de scheve man-vrouwverhouding in de politiek recht te trekken.

De initiatiefnemers, mannen en vrouwen met verschillende politieke achtergrond, raden kiezers aan om strategisch te stemmen 15 maart. Veel mensen stemmen op de eerste vrouw op de kieslijst, terwijl die vaak toch wel in de Tweede Kamer belandt.

De campagne wil kiezers stimuleren om op een vrouw te stemmen die wat lager op de kieslijst staat zodat die met voorkeursstemmen in het parlement komt.

21

Rondvraag

Tanya Hoogwerf_VNL (4)

Chantal Klaver_GeenPeil (5)

Antje Diertens_D66 (18)

Armagan Onder_GroenLinks (30)

Amma Asante_PvdA (36)

Simone van Saarloos_Artikel 1 (8)

Rhianna Gralike_50 Plus (35)

Gerdien Rots_ChristenUnie (12)

Ria de Korte_CDA (35)

Kelly Regterschot_VVD (47)

Een derde vrouwen > In de huidige Tweede Kamer zijn 57 van de 150 leden vrouw. > Vrouwen kunnen sinds 1917, precies honderd jaar dus, gekozen worden als Kamerlid. > Suze Groeneweg was de eerste vrouw die in 1918 de Tweede Kamer betrad. Ze was lang de enige. > In 1922 kwamen er zeven andere vrouwen bij in de Kamer. > In 1977 was Ria Beckers de eerste vrouwelijke lijsttrekker.

22

Joke van Ruitenbeek_Lokaal in de Kamer (11)

Rabia Karaman_DENK (13)

“Voor mannen is het een logischere stap Sophie Andriol_Ondernemerspartij (8) om te zetten. Vrouwen denken eerder: laat maar, dat hoeft niet, en werken vaker part time. Het is ook een beetje de vrouwencultuur: er moet emancipatie zijn, maar als een man doorkachelen willen we niet.” Aan de andere kant denkt Konstantinovski ook wel dat het als vrouw moeilijker is om op de kieslijst te komen: “Je komt in een mannenclub terecht en je moet je er wel doorheen boksen. Ik denk wel dat dit vrouwen afschrikt.”

Karin Zwinkels_CDA (30) Abdel Oukar (23, bedrijfseconomie) voegt toe: “Ik denk niet dat er te weinig vrouwen in de politiek aan het feit dat ze een zitten omdat ze niet goed vrouw is.” Wat de oorzaak genoeg zijn, dus er zal ‘Ik ben een vrouw ook mag zijn, Raven en toch wel een vorm van dus stem ik op een Vos denken ook dat het discriminatie zijn dan.” vrouw’ gewoon een kwestie van Hillebrand denkt nog een tijd is. Raven: “Het is een stapje verder: “Misschien proces dat vrouwen de omdat we op televisie politiek ingaan. Vroeger meer mannen zien, gebeurde dit helemaal denken we alleen maar niet, dus we zijn nog dat het een mannenwesteeds op weg naar een reld is.” Ook Sheng denkt middenweg.” Julia: “Ik vind honderd jaar dat de media een rol spelen in de scheve ook niet zo heel lang. Het duurt ook even verhoudingen in de politieke wereld. Zelf voor je uit het oude model loskomt.” is ze net teruggekomen van een minor Konstantinovski is heel resoluut: “Ik ben in Korea: “Daar was ook een vrouw aan een vrouw dus stem ik op een vrouw.” de macht. Haar fouten kregen heel veel Zij heeft als een van de weinige onderaandacht en werden vaak toegeschreven

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

Nihad El Farougui_Niet Stemmers (5)

Reshma Roopram_PvdA (26)

Artemis Westenberg_Vrijzinnige Partij (4)

Kristie Lamers_D66 (29)

Bo van Scheyen_Nieuwe Wegen (14)

Nine Kooiman_SP (12)

Sophie Schers_GroenLinks (35)

Juanita Hernandez_Artikel 1 (11)

Saskia Koning_Forum voor Democratie (25)

Bouchra Dibi_PvdA (34)

Sun Yoon van Dijk_SP (23)

Anja Hazekamp_Partij voor de Dieren (29)

Vivienne Groenewoud_GeenPeil (9)

Simone Kennedy_ChristenUnie (22)

vraagden al eens op een vrouw gestemd.

Toen was ze nog niet bekend met de strategie om op een laaggeplaatste vrouw te stemmen, zoals de campagne Stem op een vrouw propageert. “Ik stemde op de eerste vrouw, dit jaar zoek ik het wat lager op de lijst.” Ook Raven heeft al eens op een vrouw gestemd. Dit was bij de gemeenteraadsverkiezingen. Hij lacht: “Voordat ik het stemhokje inliep zei mijn moeder: ‘Wel op een vrouw stemmen he!?’ Mij maakte het niet zoveel uit dus dat heb ik gedaan.”

Weerstand Op wie Raven komende verkiezing stemt, weet hij nog niet. Als hij twijfelt tussen

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

een man en een vrouw en ze hem allebei even geschikt lijken, neigt hij meer naar een vrouw: “Die gun ik het meer dan een vent. Vrouwen hebben het meer nodig omdat mensen geneigd zijn om op een man te stemmen. Maar als de Kamer over een paar jaar eerlijk verdeeld is, zou ik die voorkeur loslaten.” Ook Van Vliet heeft al eens op een vrouw gestemd: “Ik was bekend met de partij maar niet met de vrouw op wie ik stemde. Ik koos bewust voor een vrouw omdat ik vond dat er weinig vrouwelijke politici op de kieslijst stonden.”

Maar een campagne die stemmen op basis van sekse stimuleert, roept vanzelfsprekend ook weerstand op. Stroes: “Het

gaat om de inhoud en de drive. Als je gaat stemmen om de sekse, heeft stemmen geen nut meer.” Boerboom denkt ook dat de campagne niet nuttig zal zijn: “Positieve discriminatie is nog steeds discriminatie.” Ook Sheng is duidelijk in haar oordeel: “Stemmen moet vanzelf komen en niet door een campagne.” Net als bij veel studenten speelt voor Ario Zag (31, bestuurskunde) sekse geen rol in het stemhokje: “Zelf heb ik nog nooit op een vrouw gestemd. Ik stem altijd op de lijsttrekker. Nummer één blijft nummer één voor mij.”

Vos denkt dat de campagne wel een goede manier kan zijn om meer vrouwen de politiek in de krijgen: “Ik hou deze strategie in mijn achterhoofd als ik ga stemmen 15 maart.” Ook Van Amelsvoort is enthousiast over de campagne: “Als ik zo rondkijk op de universiteit, zijn er genoeg intelligente vrouwen. Dus waarom niet in de Tweede Kamer?”

Vera Moers is student-reporter voor Advalvas.

Fotocredits: Geert van Tol (50 Plus), Leonard Walpot (CDA), Levien Willemse (D66), Maarten Brante (GeenPeil), Wil Wassink (Lokaal in de Kamer), George Maas (Niet Stemmers), Julie Blik (Nieuwe Wegen), Marco Edelman (Piratenpartij), Lex Draijer (PvdA), Diana Monkhorst (Partij voor de Dieren), Nynke Vissia (SP), Hans Kouwenhoven (Vrijzinnige Partij) en/of via persvoorlichting van de partij zelf.

23

ingezonden mededeling

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12

Zakaria Nafid

De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Wat stem jij op 15 maart?

Meer aandacht voor kleine studies? Geen verhoogd collegegeldtarief voor een tweede studie? Collegegeld betalen per vak? In deze tweede politieke blog vat ik de verkiezingsprogramma’s samen van D66, ChristenUnie, GroenLinks, SGP en Partij voor de Dieren. Ik selecteer de thema’s die voor jou als student belangrijk zijn.

D66: Meer ruimte voor excellentie door bijvoorbeeld honoursprogramma’s, afschaffen van het instellingscollegegeld (verhoogd tarief als je een tweede studie doet nadat je een eerste studie hebt afgerond), terugdraaien van de afschaffing van de basisbeurs als na evaluatie blijkt dat dit leidt tot meer kansenongelijkheid, geld dat vrijkomt door afschaffen basisbeurs blijvend in onderwijs investeren, meer online en digitaal onderwijs, voorzichtig met selectie aan de poort, meer maatregelen voor flexibel en collegegeldvrij studeren voor studenten die zich naast hun studie ontplooien.

ChristenUnie: De basisbeurs moet terug, de ov-studentenkaart behouden, het beschermen van geesteswetenschappen studies en kleine talen, een maximum instellingscollegegeld vaststellen en de capaciteit van exacte en technische studies uitbreiden.

GroenLinks: Meer inspraak van medezeggenschap, kleine opleidingen koesteren en minder selectie aan de poort, universiteiten minder vanuit prestatie en diplomarendement bekostigen, aanvullende beurs verhogen (ook voor studenten

met een functiebeperking), het wettelijk collegegeld halveren, het tarief voor het instellingscollegegeld moet betaalbaarder en het makkelijker maken om vakken te volgen bij een andere instelling.

SGP: Aanvullende beurs verhogen om zo ook studenten met ouders van middeninkomens te ondersteunen, bachelordiploma’s serieuzer nemen, een masteropleiding volgen moet een bewuste studiekeuze zijn, het instellingscollegegeld beperken, verbeterde bekostiging vanuit overheid voor tweejarige masters, stevige eisen bij toelating en meer scholing na opleiding.

Partij voor de Dieren: De basisbeurs moet terug, de ov-studentenkaart blijft, het collegegeld verlagen en dat moet voor álle studenten hetzelfde zijn, ook voor studenten die een tweede studie doen, flexstuderen mogelijk maken en grotere invloed van de medezeggenschap.

Wil jij ook meer weten over de visies op onderwijs van de VVD, PvdA, PVV, SP en CDA? Lees dan mijn vorige blog ‘Wat gebeurt er met mijn basisbeurs?’ op advalvas. vu.nl>blogs&columns.

Weet jij na het lezen van deze blogs al op wie jij stemt 15 maart? Stem dan op de VU. Je kunt namelijk gewoon stemmen op de universiteit tussen de colleges door!

Lobke Min, raadslid lobkemin@studentenraadvu.nl

wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Openbare USR-vergadering.

Op 9 maart is het weer zover. We bereiden dan onze vergadering met het college van bestuur voor: de stukken hiervoor bespreken we eerst met onze achterban. Op de agenda staan onder meer de onderwijsevaluaties. We vinden namelijk dat je hier veel meer uit kunt halen en dat het een perfecte tool is om de kwaliteit van de opleidingen op de VU te waarborgen. Meepraten? Schuif dan aan op donderdag 9 maart om 09.30 uur in de Aurorazaal.

• Behaalde successen van USR. Er komen méér studieplekken in de huidige gebouwen. Ook in het nieuwe NU.VU gebouw zullen studieplekken komen. Wie weet zijn die zelfs 24/7 open! Ook komt er een soort scherm in de hal waarop je meteen kunt zien of er nog plek is om te studeren, zodat je niet alle verdiepingen af hoeft te struinen. En er komt een campagne om de bekendheid van studentenpsychologen te vergroten.

Ook wordt er halfjaarlijks gecheckt of de wachttijd hiervoor niet te lang is. Al met al, succes voor ons als USR!

Vinod Subramaniam rector

opinie

‘VU investeert geen cent in de Koepel’ Rector Subramaniam wil graag in gesprek over een mogelijke medewerking aan het University College in Haarlem. Maar betalen doet hij niet.

e VU doet al mee aan het AUC. Waarom dan nog een tweede College?

“Even voor de helderheid: we verkennen de mogelijkheid om mee te werken aan een University College in de Koepel in Haarlem, een plan van stichting Panopticon. Dat betekent alleen dat we open het gesprek ingaan. We hebben niets toegezegd. Daarbij stellen we enkele eisen. Zo moet de inhoud van het voorstel interessant zijn. Daar wordt aan voldaan.

En dit University College moet complementair zijn aan het Amsterdam University College. Het moet dat college niet kannibaliseren.”

Hoe verschilt dit nieuwe plan van de opzet van het AUC? “Het Haarlems programma zal zich meer richten op bildung, kunst, cultuur en ondernemen.

Dat verschilt van het AUC, met meer een bètaprofiel. Het University College Haarlem vindt diversiteit van de studenten ook belangrijk. Dat spreekt ons als VU

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

De Koepel De Koepel in Haarlem stamt uit 1901 en was tot eind 2015 in gebruik als huis van bewaring.

Daarna werden er tijdelijk vluchtelingen opgevangen.

Het besluit van de gemeente Haarlem om het pand van de Rijksoverheid te kopen is omstreden.

Het is de bedoeling om het pand aan stichting Panopticon te verkopen, die er een University College wil huisvesten.

Een aantal Haarlemse politieke partijen vreest voor een financieel fiasco, vooral als de kosten voor asbestsanering uit de hand lopen.

Is dit niet een financieel gevaarlijk plan voor de VU? “Wij gaan financieel

Yvonne Compier

D

DOOR FLOOR BAL

erg aan. Gelijke kansen en toegankelijk onderwijs voor iedereen vinden we belangrijk.”

Vinod Subramaniam

niet bijdragen. Geen cent. Punt.

Misschien dat we docenten zullen leveren, maar ook die zullen ze moeten betalen. Het University College Haarlem zal zich helemaal zelf moeten bedruipen. Wij zullen, als het plan doorgaat, vooral helpen met het opzetten van het programma, in samenwerking met de Open Universiteit.

Het gaat dus om onze ervaring en onze intellectuele inbreng.”

Waarom zou de VU hier eigenlijk aan meewerken? “Er komen relatief weinig studenten vanuit die regio naar de VU. Dit zou helpen om onze zichtbaarheid in Haarlem te vergroten. Haarlem is een interessante regio met veel musea en zelfs een conservatorium, dat past ook bij het inhoudelijk profiel van de opleiding.

We hopen dat de samenwerking alle drie de partijen iets brengt.

De Open Universiteit is een voorloper op het gebied van digitale onderwijsinnovatie en vernieuwing. Daar hopen we ook iets van op te steken.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Taalvaardigheid

De studentenraad van Sociale Wetenschappen wil dat er voor eerstejaars een taaltoets Engels komt. Mogelijk start in september een pilot.

Taaltoets Engels moet eerstejaars helpen

kunnen doen aan het begin van mijn studie, had ik meteen geweten dat ik ook DOOR DIRK DE HOOG aandacht moest besteden aan beheersing van die taal.”

Zijn collega-raadslid Koen Donatz Nu is er wel een taaltoets herkent het probleem. “Ik studeer cultuNederlands, maar veel rele antropologie en ook daar krijg je veel literatuur en colleges bij ons onderwijs in het Engels. Maar het geldt zijn in het Engels. Dus waarom niet alleen voor onze faculteit, het is een dan geen toets voor die taal”? universiteitsbreed probleem. Vorig jaar vraagt Anthony Duursma. Hij hebben verschillende studentenraden zit in de studentenraad van samen een enquête onder VU-studenten de faculteit Sociale Wetenschappen en gehouden en daaruit bleek dat een is tweedejaars politicologie. Dit jaar is aanzienlijk deel van de hij ook aan de opleiding eerstejaars behoefte heeft sociologie begonnen. aan ondersteuning van “Toen ik hier begon te ‘Ik moest heel hun Engels.” studeren, had ik best wel veel woorden moeite met het Engels. opzoeken op Ik ben binnengekomen Niet voor selectie Google-translate, via een hbo-propedeuse. bedoeld dat kostte gewoon Daar was alles in het De studentenraad Sociale Nederlands. Dus dat bij Wetenschappen heeft pas meer tijd’ politicologie zeker de een voorstel ingediend helft van de boeken en om een Engelse taaltoets colleges Engelstalig is, was in te voeren in de eerste wennen. Me voorbereiden periode van het eerste jaar, op tentamens kostte waar het faculteitsbestuur aanzienlijk meer tijd en ik moest veel wel oren naar heeft. Dus misschien start woorden opzoeken op Google-translate. er in september al een proef. Hoe de toets Als ik wel een taaltoets Engels had eruit moet gaan zien en welk niveau de

“ 26

studenten moeten halen, is nog onduidelijk.

“Het is niet de bedoeling dat het een selectietest wordt, maar een hulpmiddel”, verduidelijkt Donatz. “Studenten kunnen bij wijze van spreken zien of het licht op groen, oranje of rood staat wat Engels betreft. Zo nodig kunnen ze dan een bijspijkercursus volgen. Maar dan moet daarvoor wel een goed aanbod komen op de VU, liefst gratis natuurlijk.”

Duursma: “De toets moet aansluiten bij

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

campus

onderwijs

So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege bank management van Arend Jan de Jong.

wat je als student nodig hebt aan Engels: dus wetenschappelijke literatuur lezen en colleges volgen. Alleen vwo-niveau als je net een zesje voor je Engels hebt gehaald, is misschien niet genoeg daarvoor.

Premasterstudenten krijgen wel al een assessment Engels. Wellicht kunnen we diezelfde test ook in het eerste bachelorjaar gebruiken.”

Maar moet het bacheloronderwijs eigenlijk niet gewoon in het Nederlands worden gegeven, tenzij het expliciet een Engelstalige opleiding is? “Nee”, vindt Donatz. “Internationalisering is belangrijk voor de VU en verrijkt ook de opleidingen. Bovendien is veel literatuur in de wetenschap nu eenmaal Engelstalig. Daarom vinden we eigenlijk dat zo’n Engelse toets VU-breed ingevoerd moet worden. Dat maakt aanstaande studenten direct duidelijk dat je je Engels redelijk goed moet beheersen om met succes aan de universiteit te kunnen studeren.”

Of er ook een Engelse toets moet komen voor toelating tot de masters, weten de raadsleden nog niet. Duursma: “Sommige masters stellen wel al toelatingseisen voor de Engelse taalvaardigheid.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

nering schuldenvrij is en behoorlijk wat 22-02-2017 | HG-08A00. De meeste spaargeld heeft, is Bill als hardwerkende masterstudenten business administraboer met leningen en een flexibel inkotion - financial management zitten al men een heel ander soort klant, met lang en breed in de collegebanken als bijkomende risico’s waarvoor de bank De Jong druipend van de regen komt zich op een andere manier moet indekbinnenvallen. Ondanks het onstuimige ken. Her en der in de zaal klinken wat weer, waar hij zich kennelijk doorheen verzuchtingen over de enigszins kinderheeft moeten worstelen om nog nét op lijke benadering, maar het enthousiasme tijd te kunnen beginnen aan zijn college waarmee De Jong het over bank management, verhaal brengt maakt een houdt de docent de stemhoop goed. ming zonnig. Hij heeft Dat de stof van vandaag zich duidelijk voorgenoWeet taaie stof nogal taaie kost is, men zijn humeur niet te probeert de docent te laten verpesten door een te verlevendigen ondervangen door driftig doorweekte overjas en aantekeningen te maken verwacht hetzelfde van Weinig zijn studenten. “Welkom structuur in uitleg op het schoolbord. Behendig dresseert hij in zijn ene allemaal op deze regenop bord hand een krijtje en weet achtige woensdag. Ik heb hij met de andere hand de een prachtige presentatie afstandsbediening voor de voor jullie gemaakt om Prezi-sheets te bedienen. de dag een beetje op te De financiële balans die fleuren.” En daar is geen op het bord verschijnt woord aan gelogen. wordt steeds verder aangeDe vrolijke Prezi die De vuld, wat de begrijpelijkJong in elkaar heeft gezet, heid van de goedbedoelde uitleg niet ten spat van het scherm in een overdaad aan goede komt. Percentages, pijlen, punten, kleurtjes, figuurtjes, ingenieuze schema’s stijgingen, dalingen, cirkels en kruisen. en opgewekte icoontjes. De kansen, De structuur is al snel zoek. “Maar”, zo uitdagingen en bedreigingen voor de drukt De Jong zijn studenten op het hart, moderne bank illustreert hij aan de hand “als we de accountants tevreden willen van de financiële handel en wandel houden, en dat willen we, zullen we toch van twee Lego-poppetjes, Mary en Bill die balansen moeten maken.” genaamd. Waar Mary na haar pensio-

+ �

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 8 MAART 2017

MEDEZEGGENSCHAPSVERKIEZINGEN Deze week (6-12 maart) kunnen alle medewerkers stemmen voor de Ondernemingsraad (OR) en de desbetreffende medewerkers voor de onderdeelcommissies van IT en de Bibliotheek. Stemmen kan digitaal via een e-mail van webelect met een VUnet ID. Om erachter te komen op wie je kan stemmen hebben de kandidaten zichzelf geïntroduceerd op de webelect website. Laura Henderson (voorzitter OR) en Jaap Winter (voorzitter College van Bestuur (CvB)) kaarten aan waarom het belangrijk is om jouw stem te laten horen.

De dag van de twee voorzitters, Laura Henderson van de OR en Jaap Winter van het CvB, begint al vroeg. Jaap staat op om half zeven, zodat hij de tijd heeft om stukken te lezen. De reis naar de VU is voor beide voorzitters zeer milieubewust: Laura stapt in Utrecht op de trein en Jaap springt op de fiets. Waar de dag voor Jaap direct begint met besprekingen en vergaderingen werkt Laura eerst nog twee “DE OR IS IN DE LAATSTE JAREN PRO-ACTIEVER GEWORDEN IN HET NADENKEN OVER WAT WIJ WILLEN, IN PLAATS VAN ALLEEN MAAR TE REAGEREN OP VOORSTELLEN."

uur aan haar proefschrift. “Ik ben naast voorzitter van de OR ook nog promovendus aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid,” zegt Laura. “Ik besteed dus de helft van mijn tijd aan mijn onderzoek. Vooral ’s ochtends ben ik hiermee bezig, ik schrijf dan het best.” Schrijven kan Laura overal: “Ik ben echt van het flexwerken: waarom zou ik me opsluiten in het Initium als ik hier ook in de hal kan zitten?” Om 11 uur beginnen dan de overleggen voor Laura met het dagelijks bestuur van de Ondernemingsraad, de facultaire/ decentrale medezeggenschap of met het CvB. “Het voorbereiden van besprekingen vergt veel tijd,” zegt Laura “niet alleen door stukken te lezen maar ook door na te denken over hoe dingen het best kunnen worden aangepakt. Dit stukje strategie vind ik het leukste aan voorzitter van de OR zijn. Ik zit minder diep in de materie dan andere OR-leden omdat ik overal wat vanaf moet weten. Die diepte mis ik soms wel eens, maar het is ook leuk om met de

Laura Henderson en Jaap Winter

grote lijnen bezig te zijn en de commissies te kunnen ondersteunen met wat zij willen.”

Ook Jaap blijft niet opgesloten zitten; naast het voorzitterschap geeft hij nog college aan de UvA. Hij pendelt tussen de twee universiteiten met zijn fiets. Als hij terug op de VU komt heeft hij nog een aantal besprekingen. “Als voorzitter praat ik voortdurend met mensen,” zegt Jaap, “in vergaderingen of één op één. Soms zijn dit lastige gesprekken, vooral als er iets niet

goed gaat. Dan moet je erachter komen wat er dan moet veranderen. Maar soms heb je ook fantastische gesprekken, als je bijvoorbeeld met docenten praat over wat academische waarde nou echt betekent en hoe dat wordt toegepast in het onderwijs.”

Beide voorzitters draaien al langer mee dan vandaag: Laura sinds 13 januari 2016 en Jaap sinds 1 december 2013. In deze tijd hebben zij al heel wat dossiers en stukken achter de rug. “Toen ik net begon zaten we in de dril van reorganisaties,” vertelt Jaap.

“Dit was een ingewikkelde en moeilijke periode waarin het bestuur en de OR vaak tegenover elkaar stonden. Er was een ijzeren agenda rondom de reorganisaties waarover de OR moest adviseren. Ik ben heel blij dat we deze periode achter ons hebben. Er is nu een betere tijd voor de universiteit aangebroken waarbij beide partijen in een dialoog kunnen gaan die positieve energie oplevert.” Laura beaamt dit, “De OR is in de laatste jaren proactiever geworden in het nadenken over wat wij willen, in plaats van alleen maar te reageren op voorstellen.”

Jaap is tevreden met deze pro-actieve houding van de OR: “Het is krachtiger als we mensen aan de voorkant meenemen. De crux is om te zorgen dat de medezeggenschap in dat proces ook goed is aangehaakt: Er is geen organisatie waarbij met zoveel mensen wordt overlegd over beleidskeuzes als een universiteit. Medezeggenschap zorgt voor een waarborging dat de besluiten die we nemen draagvlak hebben binnen de organisatie. Het kan daarom niet aan het einde van de rit geplaatst worden, als alle beslissingen al genomen zijn, als een soort laatste check.” Laura is het eens dat de medezeggenschap zo vroeg mogelijk betrokken wordt bij besluitvorming, maar vindt dat deze laatste check belangrijk blijft: “We moeten de mogelijkheid behouden om wat te kunnen zeggen als er iets verkeerd gaat. Op het laatst kun je pas echt beoordelen of de genomen keuzes kloppen. Dankzij het instemmingsrecht, zoals de medezeggenschap heeft op de hoofdlijnen van de begroting, heeft de OR daadwerkelijk de mogelijkheid om mee te praten over de koers die de universiteit gaat varen en wat voor

VOOR MEDEZEGGENSCHAP

STEM VOOR DE OR! 6 tot en met 12 maart 2017 https://webelect.nl

name in de ordening ervan. “Wij houden volgordes goed in de gaten: welke vraag moet eerst beantwoord worden? Welke argumenten horen bij elkaar of spreken elkaar tegen?” Toch is hun achtergrond in het recht niet allesbepalend in hun rol als voorzitter. Jaap geeft aan dat hij geen juridische rol heeft als voorzitter.

Laura voegt hieraan toe dat je je politieke verhaal niet moet laten overschaduwen door juridische mogelijkheden: “Soms is het belangrijk om ergens voor te gaan staan ongeacht wat je kansen zouden zijn bij een eventueel geschil.” Ondanks potentiële geschillen zijn de voorzitters over elkaar te spreken: “Laura is een hele goede, gedecideerde, voorzitter van de OR. Wij hebben constructieve gesprekken en kunnen elkaar opzoeken in goed vertrouwen,” aldus Jaap. “Ik ben heel blij met een College dat staat in de universitaire wereld,” zegt Laura.

“De leden van het CvB komen uit het onderzoek of het onderwijs. Jaap geeft college, hij weet hoe het is om voor studenten te staan. Dit is in het verleden met het vorige “DANKZIJ HET INSTEMMINGSRECHT HEEFT DE OR CvB wel anders geweest en DAADWERKELIJK DE MOGELIJKHEID OM MEE TE dat maakt een groot verschil.”

PRATEN OVER DE KOERS DIE DE UNIVERSITEIT Toch is er altijd ruimte voor GAAT VAREN EN WAT VOOR UNIVERSITEIT WE verbetering. “In de volgende WILLEN ZIJN MET ELKAAR.” termijn zou het contact tussen de OR en de decanen verbeterd kunnen worden,” voegt Laura toe. “Dit universiteit we willen zijn met elkaar. Maar contact loopt nu via het CvB. De decanen de medezeggenschap zegt niet alleen ja zijn een hele belangrijke speler binnen de of nee tegen besluiten, maar informeert universiteit.” Jaap beaamt dit. De decanen het bestuur ook over signalen vanuit de hebben allemaal een specifieke rol ten werkvloer. Dit bevordert de kwaliteit van aanzien van VU-brede profileringsthema’s besluiten.” of speerpunten: “Als het bijvoorbeeld om internationalisering gaat, een thema Beide voorzitters delen een achtergrond dat de OR terecht aan heeft gekaart als in Rechtsgeleerdheid. “Ik ben me altijd belangrijk, neemt de decaan van ACTA, bewust van mijn juridische positie,” Albert Feilzer, de leiding. Het is goed zegt Laura. “Het is belangrijk om je denkbaar dat hij in het gesprek met de argumenten te maken op een manier OR over internationalisering betrokken die stand zou houden voor een rechter.” wordt.”

Jaap stelt dat juristen als geen ander om kunnen gaan met argumenten, met

Over een maand legt Laura het voorzitterschap neer: Zij stelt zich niet verkiesbaar voor de aankomende termijn.

Laura is echter niet minder betrokken bij de VU: “Ik hoop dat meer medewerkers initiatiefvoorstellen doen via de medezeggenschap. Het komt weinig voor dat mensen naar ons toestappen met een probleem. Ik zou graag meer van dit soort “ER MOET MEER BELANGENBEHARTIGING ONTSTAAN BIJ VU MEDEWERKERS EN HIERUIT MOET EEN ACTIVISTISCHE HOUDING ONTSTAAN. NIET ZOZEER OM ALLES TE GAAN VERANDEREN, MAAR OM MENSEN HUN STEM TE LATEN HOREN.”

geluiden horen. Natuurlijk gaat de OR hier ook zelf naar opzoek, maar het kan altijd beter. Er moet meer belangenbehartiging ontstaan bij VU medewerkers en hieruit moet een activistische houding ontstaan.

Niet zozeer om alles te gaan veranderen, maar om mensen hun stem te laten horen.

Als medewerker zal ik daar graag aan meedoen.”

STEMMEN KAN NOG TOT 12 MAART Op maandag 13 maart wordt de uitslag van de verkiezingen bekend gemaakt in de centrale hal van het hoofdgebouw om 16.00 uur.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP, BORIS SLIJPER TEKST ESTHER PLOMP, LAURA HENDERSON, JAAP WINTER, MYRTE BERENDSE BEELD PETER GERRITSEN VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Theater

Eten

Zagros RESTAURANT Het enig Koerdische restaurant van Amsterdam vind je in hartje Pijp.

SFEER Een knus eettentje met houten tafels en stoelen. Aan de muur hangen enkele oude foto’s uit Koerdistan. Op elke tafel brandt een kaarsje. Het interieur is ietwat gedateerd, maar de halfopen keuken maakt het gezellig en informeel. Ze hebben een groot rek met allerlei Koerdische wijnen.

ETEN Als voorgerecht nemen mijn tafelpartner en ik de mezze. We krijgen verschillende soorten salades met warm knapperig brood: de walnoot-granaatappelsalade, spinaziesalade met munt, heerlijke humus, gegrilde auberginesalade, dumast (een soort tzatziki) en niet te vergeten de bladerdeegrolletjes met feta en spinazie. Alles is homemade, smakelijk en met een iets andere touch bereid dan je normaal bij mezze proeft in oosterse restaurants. Als hoofdgerecht neem ik de gegrilde lamsgehaktspies met tomaten en aubergines.

Dit alles vergezeld van bulgur. Het gerecht is mooi gepresenteerd en lekker gekruid. Mijn tafelpartner bestelt de kipschotel met kaas uit de oven. Die is flauw van smaak, maar de Koerdische rode wijn compenseert dit.

TIP De mezze en de gerechten van de houtskoolgrill. En vergeet niet hun wijn te proeven.

BEDIENING Vriendelijk. De ober biedt ons een plek aan bij het raam en vraagt bij het opnemen van de bestelling of we er een karaf water bij willen. Dat komt sympathiek op ons over. Het eten komt snel en de ober maakt een vrolijk praatje met de klanten. Zo zien we het graag.

AANRADER Zeker als je eens iets anders uit de Arabische keuken wilt proberen. De gerechten zijn smakelijk.

PRIJS Redelijk. Voor twee goede glazen wijn, de gedeelde hapjes en ieder een hoofdgerecht zijn we 45 euro kwijt.

Nasrdin Dchar Nasrdin Dchar DAD Dinsdag 21 maart Aanvang 20.30 uur Studenten € 12,Medewerkers VU € 3,- (medewerkersvoorstelling) griffioen.vu.nl

T

rump, Wilders, het zijn geen tolerante tijden. Maar de Marokkaans-Nederlandse acteur Nasrdin Dchar laat zich niet wegzetten. Legendarisch was zijn dankwoord (in 2011, maar actueler dan ooit) bij de uitreiking van het Gouden Kalf voor zijn rol in de film Rabat, afgelopen september organiseerde hij de Ieder1-mars tegen polarisatie en dit jaar houdt hij de 5 mei-lezing.

Maar eerst staat Nasrdin Dchar in de Griffioen met zijn voorstelling Dad. Hij vertelt daarin over zijn vader, die vijftig jaar geleden als jongeman vanuit Marokko naar Nederland kwam. Maar meer nog vertelt hij als vader van twee kinderen zijn eigen verhaal. Over generaties en emigratie. Over toen, nu en straks. Over hier en daar. Over leven en dood.

Maar vooral: over liefde.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

ZAGROS Albert Cuypstraat 50 hs Amsterdam Runak Sharaf, masterstudent journalistiek FOTO Janey van Ierland

Cultuurcentrum Griffioen

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS

Uilensteders

Lesgeven voelt positiever dan vakkenvullen Vincent Schinkel

25 Master aardwetenschappen Rode flat

“

Tot mijn 23ste werkte ik als vakkenvuller in een supermarkt. Bij dat baantje is alles negatief. De klanten zijn chagrijnig omdat iets niet op voorraad is. En je baas is boos, die vindt dat je niet snel genoeg werkt omdat je klanten aan het helpen bent.

Voor de klas staan voelt veel positiever.

Toen ik tijdens mijn educatieve minor stage op de middelbare school liep, vroegen leerlingen waarom ik leraar aardrijkskunde wilde worden. Dat vonden ze een stom vak. Maar het is fijn als je mensen zo goed kunt helpen dat ze hun eindexamen halen.

Toch twijfel ik nog. Wil ik het bedrijfsleven in of vind ik lesgeven leuker? Om daarachter te komen ga ik stage bij een bedrijf lopen. Als ik daarna toch voor het onderwijs kies, kan ik alsnog de educatieve master doen om mijn eerstegraads bevoegdheid te halen.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 14 — 8 maart 2017

31

Sanne

Lae

Psychose

FOTO Yvonne Compier

Dag overbuurvrouw

D

e buurvrouw van de overkant is opgenomen met een psychose. Ze zat op haar balkon. De politie arriveerde. Twee jonge mannen die hier overduidelijk niet veel zin in hadden.

Veldwerk was hun beloofd, actie, geen psychotische vrouwen van middelbare leeftijd. Ze riepen naar haar dat ze de deur van het slot moest halen. Zij riep terug dat ze niet gek was. Hierna verdween ze. De politiejongens overlegden of ze de deur misschien moesten intrappen.

Daar hadden ze allebei wél zin in.

Rita, de buurvrouw die altijd op het terras van de snackbar op de hoek zit, slenterde langs. Ze zei: “Dat krijg je ervan. Pas maar op.” Om haar nek glom in goud haar naam. Ze gaf me een geruststelling en een waarschuwing tegelijk. “Dat krijg je ervan”, zei ze, dat sloeg op iets wat de buurvrouw wel gedaan had, en Rita en ik bijvoorbeeld niet. Maar ze besloot die geruststelling met “pas maar op”, een waarschuwing die sloeg op iets dat mij nog niet overkomen was, maar wel binnen handbereik lag.

De psychotische overbuurvrouw is nog steeds niet terug.

De gordijnen van haar appartement zijn gesloten. Als ik aan tafel tot uit den treure statistiekoefeningen zit te doen, denk ik vaak aan haar. En aan mezelf. Je kunt je flink verliezen in hoe ijl de grens tussen gekte en gezond is, tussen thuiskomen en opgenomen, tussen dat krijg je ervan en pas maar op. Een weinig geruststellende gedachte.

Vanochtend liep ik naar huis, twee volle boodschappentassen in mijn handen. Op het terras van de snackbar op de hoek zat Rita met een andere buurvrouw te roken. Ik knikte naar ze. Toen ik ze voorbij was, hoorde ik de ene vrouw fluisteren: “Dat is die gekke buurvrouw. Die is laatst opgenomen.”

“Dat krijg je ervan”, zei Rita. “Pas maar op.”

Sanne Pieters eerstejaars sociologie

32

Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

nr 14 — 8 maart 2017

ADVALVAS