HBVB Magazine - uitgave 26-2020

Jaargang 9, uitgave 26-2020 – € 4,95

Van passie tot professional

Het Beste Voor Beesten

Vrolijke veulentjes Veulens opvoeden

stage op een geitenboerderij Stagebedrijf

kippenvelverhaal Zwerfhonden in Spanje

Voorjaar: een nieuw begin

Column HBVB | 1

Van passie tot professional

Besluit houders van dieren

Startdatum

prijs

Besluit houders van dieren € 1.525,00

Overigen

Startdatum

Erfelijkheidsleer en fokken van honden

7 april 2020

€ 199,00 € 350,00

prijs

Ondernemer asiel, pension en kennel

Check onze website

Praktijk gericht hondenfokken NIEUW

5 juni 2020

Vakbekwaam Houder van honden en katten

25 mei 2020

€ 845,00

Dierfotografie I - Basis

13 juni 2020

€ 135,00

Vakbekwaam Houder van vissen

17 september 2020

€ 845,00

Dierfotografie II - Licht en actie

11 juli 2020

€ 195,00

Vakbekwaam Houder van herpeten

5 november 2020

€ 845,00

Assessoren voor praktijkopleiders

8 mei 2020

GRATIS

Vakbekwaam Houder van vogels

30 september 2020

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van overige zoogdieren

22 september 2020

€ 845,00

Hippische sector Voeding van het paard

Dierverzorging

Paardenvoeding 1: Online basiscursus paardenvoeding

Module Duiven en watervogels

Check onze website

€ 665,00

Module Paarden en pony's

Check onze website

€ 540,00

Module Konijnen en knaagdieren

Check onze website

€ 665,00

Module Schapen

31 maart 2020

€ 665,00

Module Geiten

16 maart 2020

€ 665,00

Module Koeien

20 april 2020

€ 540,00

Module Varkens

18 mei 2020

€ 540,00

Module Kippen

15 juni 2020

€ 540,00

Beheerder kinderboerderij

Check onze website

Gemeente/politiek en de kinderboerderij

Check onze website

€ 150,00

Monitoren dierenwelzijn

Check onze website

€ 100,00

Verloskunde schaap

Check onze website

€ 435,00

Inzet crowdfunding in de dierenbranche

Check onze website

€ 150,00

Praktische dierverzorging kinderboerderijen

Check onze website

€ 950,00

Intervisie Wetskennis kinderboerderijen

Check onze website

€ 79,00

Wetskennis kinderboerderijen

Check onze website

€ 105,00

€ 3.695,00

Hondentrimmen Module 1: Specialist vacht- en lichaamsverzorging

21 april 2020

Module 2a: Oriëntatie werken in een trimsalon (optioneel)

Check onze website

Module 2b: Hondentrimmer

19 maart 2020

€ 595,00 € 95,00 € 975,00

Paardenvoeding 2: Voeding van het (gezonde) sportpaard

Check onze website

€ 249,00

Paardenvoeding 3: Voeding van het paard met spier- en

21 maart 2020

€ 249,00

18 april 2020

€ 249,00

locomotieproblemen en problemen aan het maagdarmkanaal Paardenvoeding 4: Voeding van het paard met onder- of overgewicht, insulineresistentie en hoefbevangenheid Academische rijkunst

Check onze website

€ 1.595,00

Aspirant manege instructeur

10 november 2020

€ 1.695,00

Manege instructeur basissport

Check onze website

€ 1.995,00

Hoefbekappen

28 oktober 2020

Hunter Jumper Equitation NIEUW

28 mei 2020

Houding en zit NIEUW

25 maart 2020

€ 675,00 € 2.375,00 € 520,00

Sportmassage paard Module I: Introductie

19 maart 2020

€ 559,00

Module II: Verdieping

9 april 2020

€ 695,00

Module III: Sportvormen

23 april 2020

€ 1049,00

13 juni 2020

€ 350,00

TTouch TTouch paard -Introductie

12 november 2020

Gedrag Kynologisch (honden)instructeur, gedragstherapeut Kynologie module A: Ethologie hond

Gezondheidszorg

28 maart 2020

€ 595,00

6 juni 2020 29 september 2020

€ 4.595,00

8 oktober 2020 Veterinair Praktijkmanager op hbo-niveau

€ 125,00

moment

Dierverzorger kinderboerderijen (modulaire opleiding)

Paraveterinair dierenartsassistent

Op elk gewenst

14 april 2020

€ 3.395,00

Anesthesiologie

22 mei 2020

Kynologie module B2: Gevorderd kynologisch instructeur

Check onze website

€ 785,00

Kynologie module C: Begeleiding probleemgedrag hond

Check onze website

Check onze website

Kynologie module D1: Oplossen probleemgedrag in de

17 juni 2020

praktijk

€ 685,00

€ 975,00

1 september 2020

Anesthesiologie voor hond en kat

Check onze website

Anesthesiologie bij risicopatiënten

Check onze website

€ 579,00

Kynologie module D2: Extra cases

Check onze website

€ 495,00

26 mei 2020

€ 249,00

Kynologie module E: Kynologisch gedragstherapeut -

Check onze website

€ 550,00

Check onze website

€ 95,00

Basiscursus medewerker dierenambulance

€ 845,00

Kynologie module B1: Kynologisch instructeur

Examen

Fysiotherapie bij dieren Kennismakingsdag Fysiotherapie bij dieren

12 juni 2020

Fysiotherapie bij dieren - Post-HBO opleiding

5 november 2020

€ 25,00 € 6.850,00

Management en communicatie

Bijscholingsdag Kynologisch (honden) gedragstherapeut Kattengedragstherapeut Module K1: Basis gedrag kat

3 april 2020

€ 325,00

Module K2: Basis gedrag kat

Check onze website

€ 545,00

Module K3: Oplossen probleemgedrag kat

Check onze website

€ 995,00

Module K4: Kattengedragstherapeut

Check onze website

€ 365,00

Praktijkmanager in 1 dag

Check onze website

€ 298,00

Adviserend verkopen in de dierenartsenpraktijk

Check onze website

€ 479,00

Succesvolle teams door effectief leiderschap

Check onze website

€ 479,00

Module 1: Assistent dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Leidinggeven en coachen in de praktijk

Check onze website

€ 298,00

Module 2: Dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Inzet crowdfunding in de dierenbranche

Check onze website

€ 150,00

Module 3: Expert dierentrainer

Check onze website

€ 995,00

Klanten overtuigen

Check onze website

€ 795,00

Effectief omgaan met werkdruk en stress

Check onze website

€ 479,00

Klantgericht telefoongebruik

Check onze website

€ 298,00

Dierentrainer

Meer weten?

Bekijk het volledige aanbod op www.aerestrainingcentre-barneveld.nl Onder voorbehoud van typefouten en prijswijzigingen.

Certificaat hondenscholen Wat is een goede hondenschool?

4

6

Stagebedrijf 6 Stage op een geitenboerderij

Kippenvel 12

DISCLAIMER Hoewel aan de ­samenstelling van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor ­eventuele onjuistheden.

De in deze uitgave vermelde prijzen gelden uitdrukkelijk voor het lopende opleidingsjaar. Voor opleidingen en cursussen die in 2020 en 2021 van start gaan kunnen afwijkende ­prijzen gelden.

Ook kunnen in het nieuwe opleidingsjaar andere ­opleidingsdagen gelden. Op alle inschrijvingen en transacties zijn onze algemene voorwaarden van toepassing.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van Aeres Barneveld en onder vermelding van de bron.

Zwerfhonden in Spanje

Even voorstellen

16

Voorjaar is vrolijke veulentjes

18

De mooiste foto

22

Nieuws & weetjes

25

Barneveld Beleving

26

REDACTIE, TEKST EN FOTOGRAFIE Horsepower www.horse-power.nl

Aeres Barneveld en Ranzijn

30

Paddock Paradise

34

vormgeving Studio Mooijman en Mittelberg T (+31) 6 19 81 88 85 E info@mooijmanenmittelberg.nl I www.mooijmanenmittelberg.nl

Balispreeuwen

Vrolijke veulentjes is meervoud

Een van de favorieten van Hans

Blijf op de hoogte van het laatste dierennieuws

Paraveterinair Valérie Fleury

Als een vis in het water

Welkom in het paradijs

© Aeres Barneveld

12

Wil je een adreswijziging doorgeven?

Mail dan naar atc.barneveld@aeres.nl.

16

ADVERTEREN Wil je adverteren in HBVB? ­Informeer dan naar de mogelijk­heden.

The Media Agency Alex Sitompoel T (+31) 6 46 22 64 35 E alex@themedia-agency.nl

Dagboek 38 Dierenarts, docent en cursusleider Hans Dekker

In de steigers

Praktijkgericht hondenfokken

Aeres Barneveld Barnseweg 3, 3771 RN Barneveld Postbus 331, 3770 AH Barneveld T (088) 020 61 23 E atc.barneveld@aeres.nl I www.aerestrainingcentre-barneveld.nl

41

Events 43 agenda

34

N

a een lange, natte winter

genoodzaakt om de zogenaamde 'dodingsstations' op te

verlangen we allemaal

richten. Docent Remi Bulte werkte een tijdje bij Animal Care

naar een frisgroen

España en moest met lede ogen aanzien dat niet alle dieren

voorjaar. Een nieuw

een adoptieadres vinden. Sommige honden wacht helaas

begin, de geboorte van lammetjes en

een ander lot. In deze voorjaarseditie besteden we ook

veulentjes, een geurend lenteboeket;

aandacht aan de cursus Vakbekwaam Houder van vissen

het geeft ons energie. Veel van onze studenten staan in deze

en nemen we een kijkje in het leven van dierenarts-docent

periode aan de wieg van het nieuwe leven in bijvoorbeeld

Hans Dekker op de campus van Aeres Barneveld. Bekijk ook

een geiten- of schapenstal tijdens hun verloskunde stage.

het artikel over de erkenning van de opleiding kynologisch

Van vrolijke veulentjes worden we blij. Maar belangrijker

instructeur welke sinds januari 2020 tot een officieel erkend

daarbij is: zijn zij dat ook? Onze gedragsdeskundige (en

mbo-keuzedeel is bestempeld.

docent) Louise Gademan legt uit wat belangrijk is bij de start van een gezond paardenleven. Duidelijk minder

Al met al weer een boordevol magazine! Veel leesplezier.

florissant is het leven van Spaanse zwerfhonden. De asielen in Spanje zijn overvol en de overheid ziet zich daarom

Alice Goor, namens de redactie HBVB magazine

Aeres MBO is opnieuw het beste agrarische opleidingscentrum (AOC) van Nederland volgens de Keuzegids mbo 2020. Met 69 punten behaalt Aeres MBO net als in 2019 de eerste plaats.

Inhoud HBVB | 3

Foto: Janine Verschure

Wat is een goede hondenschool?

Erkend mbokeuzedeel opleiding kynologisch instructeur

4 | HBVB Wat is een goede hondenschool?

Heb jij hem gezien, die uitzending van het tv-programma Rambam van ruim een jaar geleden, waarin hondenscholen aan bod kwamen?

Die was zowel tenenkrommend, hartverscheurend als bloedkokend.

De programmamakers hadden geheime opnames gemaakt van de opvoedmethoden die sommige hondentrainers hanteren. “Sla hem op zijn kop”, hoorde je. En: “Pak het flesje!” Het flesje? Om hem water te geven?

N

een. Deze hondenschool gebruikt petflesjes met steentjes erin om honden op hun kop te slaan. In dit geval ging het om een pup die niet braaf bleef liggen tijdens de theorieles. In het tvprogramma dat op 18 januari 2019 te zien was, werden ook de trainingsmethoden getoond van sommige politiehondenopleidingen.

Prikbanden, stroombanden, gevloek, geschop en jankende honden kwamen voorbij. En de gevleugelde uitspraak: “Je moet ‘m op zijn kop slaan’. Gedragstherapeuten legden uit waarom deze trainingsmethoden gelijk staan aan dierenmishandeling en wat het uiteindelijk doet met een hond. Ook naderhand buitelden dierenliefhebbers over elkaar heen om de wereld te vertellen hoe erg ze dit vinden. Want inderdaad: erg was het.

Bizarre trainingsmethodes “In Nederland kan iedereen die dat wil een hondenschool beginnen”, vertelt Bas Emmerik van Aeres Training Centre Barneveld. “Los van de vraag of je een opleiding hebt afgerond, of je uberhaupt iets weet van honden en leerprincipes, en ongeacht welke trainingsmethodes jij

“Education is the most powerful weapon which you can use to change the world.”

- Nelson Mandela hanteert. Want dat die soms bizar zijn, heeft die uitzending van Rambam ons wel geleerd!”

Sabine van Tricht van Aeres Training Centre Barneveld geeft aan dat het voor een

hondenbezitter – die zo verstandig is om met zijn hond naar een hondenschool te gaan – haast niet te doen is om uit de vele hondenscholen die hun diensten aanbieden, een goede te kiezen. “Eén ding is duidelijk: de hondenschool uit de beelden van Rambam is een voorbeeld van waar je niet moet zijn. Daarnaast zijn er hondenscholen die gebruik maken van slipkettingen, stroombanden of andere fysieke correcties. Als je je hond opvoedt met gebruik van dergelijke ‘hulpmiddelen’ loop je bij de ene hond een verhoogd risico dat hij sneller overgaat tot het inzetten van agressie en bij een andere hond het risico dat hij heel bang wordt. In beide gevallen gaat deze manier van omgang ten koste van het welzijn van de hond. Inmiddels is het ook wetenschappelijk aangetoond dat fysieke correcties en correctiematerialen een oorzaak zijn van probleemgedrag. Denk daarbij onder andere aan angst, agressie of chronische stress.”

Bijtincidenten Sabine: “Het behoeft geen uitleg dat er een verband is tussen de opvoeding van honden, het milieu waarin een hond opgroeit en bijtincidenten. Een goed gesocialiseerde en goed opgevoede hond zal simpelweg minder snel betrokken raken bij een bijtincident.

Bovendien leert het baasje bij een goede hondenschool hoe zijn hond kan ‘lezen’; zo leert hij signalen van stress, angst of agressie bij zijn hond herkennen. Bijna wekelijks zie of hoor je wel een bericht over een bijtincident en dat baart zorgen. Om het welzijn van honden te verbeteren en daarmee het aantal bijtincidenten te verkleinen is het belangrijk is dat elke nieuwe honden- of pupeigenaar naar een hondenschool gaat. Als hondeneigenaar ben jij ervoor verantwoordelijk dat je hond goed gesocialiseerd wordt en hoe logisch is het om

dit te doen bij een hondenschool? Maar dan moet je wel vertrouwen kunnen hebben in de kennis van de instructeurs die daar werken.”

Wettelijk erkend certificaat Bas: “Aeres Training Centre Barneveld maakt zich hard voor een wettelijk erkend certificaat waarmee hondenscholen kunnen aantonen dat ze gekwalificeerde opvoedmethodes hanteren.” “De eerste stap is gezet”, zegt Sabine. “Sinds januari 2020 bestaat er een kwalificatiedossier voor de opleiding tot kynologisch instructeur die is vastgesteld door het ministerie. Dit keuzedeel is ontwikkeld in samenwerking met Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De SBB werkt samen met het beroepsonderwijs en bedrijfsleven en komt tot kwalificaties waar een goede hondeninstructeur aan moet voldoen. Ook worden op basis hiervan de eisen aan de opleiding gesteld. De volgende stap is wat ons betreft dat in de toekomst iedere hondeninstructeur in het bezit moet zijn van een vakbekwaamheidsbewijs. Het zou toch verboden moeten worden dat iemand zonder aantoonbare kennis lesgeeft en hondeneigenaren verkeerd op weg helpt?

Dit kan tot gevolg hebben dat het aantal gedragsproblemen nog verder toeneemt.”

De opleiding Kynologisch Instructeur, die Aeres Training Centre aanbiedt in samenwerking met Kynologisch Centrum Quiebus, is de eerste opleiding in Nederland die voldoet aan alle kwalificatie-eisen van het mbo-keuzedeel. Meer informatie over de opleiding vind je op www.aerestrainingcentre-barneveld.nl

Wat is een goede hondenschool? HBVB | 5

STAGEBEDRIJF

Keihard werken, veel leren en… niet mekkeren

Stage op een geitenhouderij Bij ons op school wordt het in de wandelgangen vaak ‘schapenstage’ genoemd, maar de periode waarin studenten van Aeres MBO Barneveld gaan helpen bij een bedrijf waar op dat moment lammeren geboren worden, kan net zo goed een ‘geitenstage’ heten. HBVB magazine ging op bezoek bij geitenhouderij De Nieuwe Riet waar op dat moment drie studenten hun stage doorbrengen.

Hoe? Met geitjes plukken, uit het stro.

Foto's: Janine Verschure

6 | HBVB Stagebedrijf Column

ken op “Het werd erij is een boerig en ook t mooi, heafl vlak heel op socia zaam.” leer

Stagebedrijf HBVB | 7

e In de grojtven i stal verbgl eiten zo'n 900 dikke op een tro laag s

ukje Duistermaat en Quirine Wilgenhof lopen nu een week stage bij geitenhouder Martijn de Kruijf. Wilma van den Brink is net drie uur op de boerderij en nog bezig om alle indrukken te verwerken. Van de grote stal waar zo’n 900 geiten verblijven op een dikke laag stro. Van de voerrobot die ervoor zorgt dat de geiten naar het voerhek spoeden, van de lammeren die – hoewel dat waarschijnlijk geen gepaste agrarische term is – stikschattig zijn.

Met je neus in de geitjes Vorige week begonnen Aukje en Quirine aan hun stage, waarbij ze 17 dagen intern op het boerenbedrijf verblijven. Het belangrijkste werk van de stagiaires: de geiten bijstaan tijdens de bevallingen en het verzorgen van de lammeren.

Middenin de lammerentijd wil dat zeggen dat werkdagen van 6 uur ’s ochtends tot 11 uur ’s avonds geen uitzondering zijn. Martijn: “Aukje en Quirine kwamen hier vorige week maandag binnen. Die woensdag hadden er 35 geiten gelammerd. Dat betekent dat er op die dag

8 | HBVB Stagebedrijf

“Er vloog een slijmprop uit het geitenbekje

Aukje

en het diertje begon te ademen.

Dat was echt een prachtig moment!” hier zo’n zeventig lammeren gevoerd moesten worden en dat de meiden de diertjes letterlijk uit het stro moesten plukken. Wat dat betreft vielen ze met hun neus in de boter. Of beter gezegd: in de geitjes.”

Gemiddelde werkdag Als we de dames vragen hoe een gemiddelde stagedag eruitziet, vertelt Aukje: “We beginnen om zes uur, dan lopen we door de stal om te kijken of er lammeren geboren zijn. Meestal is dat wel het geval. We halen de diertjes uit het stro en brengen ze naar de lammerenstal.

Daarna gaan we de lammeren voeren. De jongste dieren krijgen biest met de fles, er zijn enkele lammeren die we kunstmelk voeden met de fles, maar de meeste lammeren drinken zelf. Er hangt een melkreservoir aan hun kist waar ze met een speen melk uit kunnen drinken.” Quirine vertelt dat de meeste geiten prima in staat zijn om zelf hun

Wilma

lammeren op de wereld te zetten. “Ze krijgen meestal twee of drie lammeren, heel soms maar één. Dat laatste is niet ideaal, omdat het lam dan erg groot kan worden. Dan wordt de bevalling soms lastiger, maar inmiddels weten we precies wat we moeten doen als een bevalling stagneert.”

snel bedreven in, maar een bevalling blijft spannend. We werken met levende wezens en als je weet dat je bijvoorbeeld een baarmoeder kunt beschadigen als je niet goed te werk gaat, kun je best even de zenuwen krijgen. Je moet echt leren, ervaren hoeveel druk je kunt uitoefenen, maar aan de andere kant: dat lam moet er toch uit!”

Wat dan?

Op onze logische vervolgvraag (‘wat dan?’), lacht Quirine: “Met je handen in het geboortekanaal, voelen wat er aan de hand is. Natuurlijk kwam dat op school aan bod, tijdens de lessen verloskunde. Maar als je zaken in een lesboek ziet staan, is dat toch wel heel wat anders dan wanneer je het in de praktijk meemaakt. Een ongeboren lam voelen, dat kun je niet leren uit een boek, dat leer je door ervaring op te doen. De eerste dagen deed Martijn het voor, leerde hij ons hoe en wat je moet voelen. Natuurlijk is dat echt wel even heel raar, warm en glibberig om je hand in een geitenlichaam te steken, maar op een gegeven moment doe je het gewoon.” Aukje: “Ik sta er zelf van te kijken hoe snel het ‘normaal’ wordt om een geit op te voelen.

Een van de eerste keren was ik er bijvoorbeeld van overtuigd dat ik het bekje van een lam voelde, maar toen bleek het een pootje te zijn. Zo’n gespleten klauwtje verwarde ik met een bekje. Dat zal me nu zomaar niet meer gebeuren. Je raakt er al

Kleine handen Aukje: “Gisteren hadden we een bevalling van een drieling waarbij het tweede lam een teruggeslagen kop had. Dat wil zeggen dat zijn kopje niet netjes op zijn pootjes ligt en dus niet samen met de pootjes geboren wordt. In zo’n geval ligt het kopje achterover. Dan moet je het lichaampje terugduwen en ín de moedergeit het kopje goed leggen. Dat is een hele klus, want er is nauwelijks ruimte in zo’n geitenlichaam, zeker niet als er nog twee voldragen lammeren heel graag zo snel mogelijk geboren willen worden.”

Martijn: “Bij het verlossen van een dier is het heel belangrijk dat je leert voelen. Hoe ligt het kopje van het lam? Waar zijn de pootjes?

Daarvoor moet je de vrucht terugduwen en met je handen voelen wat er aan de hand kan zijn.” Hij legt zijn handen op tafel, naast die van Aukje. “Als je ziet hoe groot mijn handen zijn in vergelijking met die van Aukje, kun je je voorstellen dat Wilma, Aukje en Quirine dat veel beter kunnen dan ik. Die kleine handen, dat is een van de redenen dat ik zo blij ben met de stagiaires van Aeres Barneveld.”

Vieze handen Martijn: “Het werken op een boerderij tijdens de lammerperiode is mooi, heftig maar ook op sociaal vlak heel leerzaam. Ik werk hier nu sinds vier jaar met stagiaires uit Barneveld en dat werkt van beide kanten erg goed. Wij zijn

Stagebedrijf HBVB | 9

Deze geit had niet voldoende ontsluiting.

Hier zie je hoe Aukje en Quirine haar helpen om het lam er toch uit te komen.

Foto: Aukje Duistermaat.

ermee geholpen en de studenten leren ook echt hoe het eraan toe gaat op een boerenbedrijf. Erika Rietema van Aeres verwoordde het laatst nog heel pakkend.

‘Bij jullie op het bedrijf leren ze dat het bij de boeren niet elke dag boerenkool met spek is’ zei ze. En zo is het ook. Wat er precies gebeurt op een bedrijf als dit, hoe je de handen uit de mouwen moet steken en hoe het voelt om écht niet bang te zijn voor vieze handen, dat leer je eigenlijk pas door het te doen; door die handen daadwerkelijk vies te maken.”

Mooi moment Quirine: “Een van de mooiste dingen die Aukje en ik hier meemaakten was toen er een geitje geboren werd dat niet ademde. Martijn had ons uitgelegd wat we dan moesten doen: het lam bij de achterpootjes pakken en stevig op en neer zwiepen. Dan moet je echt even een drempel over: Je pakt die glibberige, natte pootjes vast, tilt het lam op en dan geef je een flinke zwieper. Ik was als de dood dat het beestje uit mijn handen zou glippen, maar al na enkele keren zwiepen zagen we dat er een slijmprop uit het geitenbekje vloog en begon het diertje te ademen. Dat was echt een prachtig moment!”

Geitenkaas en bokjes Martijn vertelt dat hij vorig jaar een stagiaire had die vegetariër was, en dol op geitenkaas. ‘Eigenlijk,’ zei ik tegen

10 | HBVB Stagebedrijf

haar, ‘zou er bij elk stukje geitenkaas dat jij koopt, een pond vlees van een bokkenlam moeten zitten.’ Ik legde uit dat er lammeren geboren moeten worden om melk te produceren, en de helft van die lammeren is nu eenmaal een bokje. Die bokjes worden verwerkt in huisdierenvoeding of ze worden geslacht geëxporteerd naar landen waar wél geitenvlees gegeten wordt. In Nederland is dat nauwelijks het geval en dat is jammer. Als je geitenvlees niet eet – je vindt het bijvoorbeeld zielig omdat geiten zo leuk zijn – worden de bokjes – die onvermijdelijk geboren worden als je geitenkaas wilt produceren – toch gedood. Dat is een dilemma. Ik zou heel graag willen dat meer Nederlanders leren om het vlees van geitenlammeren te eten.

Het vlees van onze bokjes is te koop bij een slagerij hier in Leusden. Twee restaurants in de omgeving hebben het op de kaart gezet als streekgerecht. Geitenvlees is echt lekker; mijn kinderen laten hun patat ervoor staan! Die stagiaire begreep mijn verhaal en tijdens haar verblijf hier heeft ze een stuk geitenburger geproefd: ze vond het lekker. Afgelopen Kerst belde ze: ze wilde haar gasten een bijzonder stuk vlees voorzetten, van een dier dat met respect behandeld is tot het geslacht werd. Later hoorde ik dat haar gasten onder de indruk waren. Van haar verhaal over de bokjes die nu eenmaal bij geitenkaas horen, maar ook van de smaak van het vlees.”

Bij het verlossen van lammeren zijn kleine handen een groot voordeel.

Quirine

Martijn

OOK LEUK OM CADEAU TE GEVEN!

SPECIALE AANBIEDING

6 nummers Hart voor Dieren voor €15 Het abonnement stopt automatisch

Nr. 9

September 2017 € 3,95

Vakantie-uitje?

Nr. 10

Natuur onder water

oktober 2017 € 3,95

Bescherming

Nr. 11

Wildlife

MET MAANDELIJKS SCHITTERENDE NATUURREPORTAGES!

november 2017 € 3,95

Recordhouders De 10 snelste dieren ter wereld

Schande in het lab

Dierproeven – het einde is nog niet in zicht Puzzelplezier

www.hartvoordieren.nl

www.hartvoordieren.nl

mooie prijzen

In diztine maga n die

www.hartvoordieren.nl

Dierethuis een eken zo

Op nieuwe wegen

Voor jou getest

Wat brengt egels naar de stad?

Blijf bij me!

Test: hoe goed begrijp jij je dier?

ie

De wonderbaarlijke

Verzorging Roedelleven Arme vogels

Braaf! Hoe je jouw hond goed kan belonen

Wat is er giftig voor onze vogels?

Nr. 01

RAAD GEVER :

januari 2018 € 3,95

Dog in the city Gezelschap

'Peetouders' gezocht Steun je

Lach mee!

De leukste dierenfoto's

lievelingsdier

www.hartvoordieren.nl

Elk jaar opnieuw

Met je hond in de Een partner dierenleed stad wonen: Vermijd waar voor je kat: moet je op letten? tips tijdensinfo deen feestdagen

Wist je dit?

Elephant

Natuurlijke trucs Hoe wilde dieren zichzelf genezen PLUS: win mo

Haven

Eerste

Olifantenopvang

01711

van dieren

01710

01709

8 711273 991675

Nr.1112 November december 20174,40 € 3,95 Nr. 2017 € Opvoeding Voeding Een gezond etensbakje voor je chinchilla's

zintuigen

Slachtveulens

in Europa Nr. 2

Februari 2018

€ 3,95

Advies van experts: Mode & dierenleed

• Speeltips voor honden dierenverwennen moeten • Hoe Seniorenkatten lijden voor leer • Vogels in de rui

Geheime taal

Als bomen met dieren praten

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Wildlife in de woonkamer

Wie stopt de exotentrend?

8 711273 991675

Communicat

Maak kans op

oie

www.hartvoordieren.nl

www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl

Nieu

w

c ks & Tri Tips natuure uit d theek apo

Bijzonder beroep De Grote Kennisquiz

Afscheid nemen

Troost & hulp voor moeilijke tijden Een morele vraag

Hebben dieren recht op waardigheid?

Succesvol herplaatste dieren

Eindelijk een nieuw thuis Bevers Huisd ier-R aadg ever Geniet 6 maanden lang van prachtige dierenfoto’s, tips en informatie over voeding, gezondheid en de opvoeding van jouw huisdier, indrukwekkende reportages over natuur en wildlife, handige weetjes over hobby- en boerderijdieren.

Reportage

Welke verzorging heeft je kat nodig?

Loslopen

Konijnen in huis – de beste tips op een rijtje

Speelidee

Maak een verrassing voor je cavia of hamster

Verzorging De beste slaapplekjes voor katten

Het fascinerende rijk der rendieren

Vrije vlucht Maak je huis veilig voor je vogels

Special

01802

01801

In beeld

8 711273 991675

01712

Commando's die elke hond moet kennen

Wellness

8 711273 991675

Opvoeding

Onderweg voor jou

eekhoorns redden

IJsberen op dun ijs

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Helden aan het werk

Fascinerend

Verzorging

Dit hebben binnenkatten nodig om gelukkig te zijn

Ga naar: hvd.mijntijdschrift.net/cursuscentrum of bel 0800-0996606 VOLG HART VOOR DIEREN OOK OP

EN Column HBVB | 11

12 | HBVB Zwerfhonden in Spanje

Zwerfhonden in Spanje

Kippenvel Gesprekken en interviews voor het HBVB magazine gaan over dieren, over iemands passie of mooie toekomstplannen van jonge mensen.

Garantie voor vrolijkheid, zou je zeggen. Maar soms heb je een gesprek dat op een heel andere manier indrukwekkend is. Sectorcoördinator Remi Bulte vertelde ons over zijn werk met zwerfhonden in Spanje, over het dodingsstation dat hij daar bezocht en wat dat met hem deed.

Zijn verhaal staat garant voor kippenvel.

Foto: Janine Verschure

“Je ziet dat er vijftig afgemaa honden kt gaan worden e n j e weet d je er ma a r v i j ftien kuat meenem nt en, dan door een ga je so rt va n hel hooo r.”

Zwerfhonden in Spanje HBVB | 13

“Je kunt niet alle honden en katten van de wereld redden, maar wel de wereld van één hond of kat.”

V

oordat Remi Bulte bij Aeres Training Centre Barneveld aan het werk ging werkte hij 17 jaar als docent bij andere scholen binnen de sector ‘groen en dier’. “Ongeveer een jaar voordat ik in Barneveld kwam werken ging ik op docentenstage in Spanje”, vertelt hij. “Ik had al jaren studenten die stageliepen bij buitenlandse dierenasielen en besloot aan een van die organisaties te vragen of ik twee weken mocht meedraaien. Ik wilde graag meemaken wat een student ervaart als hij in Spanje gaat werken, maar ik wilde wel de ongecensureerde versie; ik wilde het hele plaatje zien. Ik wist dat er nogal wat scepsis is over het naar Nederland halen van buitenlandse zwerfhonden. Ik wilde weten wat er in zo’n Spaans asiel gebeurt, zien hoe hoog de nood is en op basis daarvan zelf mijn mening vormen.”

Dat heeft-ie geweten…

Toen Remi aankwam op het terrein van de Animal Care España / Spaanse Honden In Nood (ACE SHIN), was hij verbaasd tot op het bot. Remi: “Ik dacht dat ik al heel wat gezien had op dierverzorgingsgebied, maar dit sloeg alles. In het asiel van ACE zaten tussen drie- en vierhonderd honden. Dat zien en horen vormt een aanslag op je zintuigen maar ook op je gemoed. Die herrie, dat beeld; dat kun je nauwelijks verwerken.

Daar komt nog bij dat ik zag dat het merendeel van de honden ontzettend lief is. Veel Spaanse asielhonden belanden om andere redenen in het asiel dan in Nederland gebeurt. Dat komt omdat het systeem en vooral ook de mentaliteit in Spanje anders is dan bij ons.

Je moet je het zo voorstellen: in Spanje heb je gemeentelijke asielen, die kregen van de overheid de plicht opgelegd om ervoor te zorgen dat loslopende honden worden ‘opgeruimd’. En helaas: dat moet je letterlijk zien. Gemeentelijke asielen in Spanje zijn in feite dodingsstations.

Daarnaast heb je asielen – zoals ACE, het asiel waar ik gewerkt heb – die vaak in particuliere handen zijn. Daar is het doel om dieren te herplaatsen. Bij ACE worden, net als in Nederlandse asielen, geen dieren gedood als ze gezond en herplaatspaar zijn. In de dodingsstations is dat een ander verhaal.” (zie kader – red.)

Dodingsstations

Foto: Janine Verschure

14 | HBVB Zwerfhonden in Spanje

Als je in Spanje woont en je hebt een dier dat je beu bent, dat pups of kittens kreeg of waarvoor medische kosten in het verschiet liggen, kun je het bij een dodingsstation brengen.

Als er zich geen adoptant meldt, wordt het dier na korte tijd geëuthanaseerd. In deze bedrijven draait het niet om liefde maar om ‘opruimen’. Men krijgt een bedrag per geëuthanaseerd dier. Bij veel dodingsstations werken mensen die dit werk doen omdat ze nu eenmaal een baan nodig hebben, van liefde voor dieren is nauwelijks sprake. De leefomstandigheden in veel dodingsstations zijn slecht tot erbarmelijk. Spanje is lang niet het enige land waar zo gewerkt wordt. Er zijn veel meer landen, ook in Europa, waar het normaal is om dieren niet te castreren en het ‘overschot’ (dat dan dus zo goed als automatisch ontstaat) te euthanaseren.

Remi Bulte met een van de geredde honden.

Onvergetelijke ervaring Remi: “Sommige particuliere asielen, waaronder Animal Care Espana, gaan regelmatig naar dodingsstations om daar dieren weg te kopen. Ze betalen het bedrag dat het dodingsstation normaliter van de overheid zou krijgen per gedood dier. Ik ben een keer meegegaan naar zo’n Dit is Melon, de hond die Remi adopteerde. dodingsstation, om vijftien honden vrij te kopen. Of dat een onvergetelijke ervaring was? Reken maar. Het is nu twee jaar geleden en nog lig ik er wakker van. Het vreemde is dat het dodingsstation waar wij heen gingen, er best gezellig uitzag. Het was duidelijk dat er geld genoeg was voor aankleding, de receptie was mooi en alles zag er verzorgd uit. Maar als je dan in de sectie komt waar de honden zitten die afgespoten worden; je ziet dat er vijftig honden zitten en je weet dat je er maar vijftien kunt meenemen, dan ga je door een soort van hel hoor. Ik heb ze allemaal aangekeken; allemaal hadden ze iets leuks. Die nacht heb ik weinig geslapen.”

Vijftien Als we hem vragen op basis waarvan de mensen van Animal Care España de dieren selecteerden die aan hun lot mochten ontsnappen, vertelt Remi: “We hadden vijftien plekken in het asiel. Dan ga je kijken: ‘Hoe veel herderkuisingen hebben we al? We hebben al vijf honden met Mastinbloed.

Zullen we dan maar kiezen voor dat poedeltje…’ Heel erg moeilijk. Zeker omdat daar vijftig mooie, lieve honden zaten die we allemaal hadden willen meenemen. Maar weet je wat het is: je moet je in je hoofd prenten dat als wij daar niet waren, al die vijftig honden gedood zouden worden.

Nu waren het er maar 35…. Fabienne, de Belgische oprichter van ACE vertelde me dat ze leerde om zich te wapenen tegen rotgevoel dat je krijgt als je die 35 honden achterlaat. Zij zegt: ‘Het systeem in Spanje, hun honden- en kattenbeleid, dan kunnen wij niet veranderen. Maar dat wil niet zeggen dat je je kop in het zand moet steken.’ Ze heeft gelijk: je kunt niet alle honden en katten van de wereld redden, maar wel de wereld van één hond of kat. Of dat van vijftien honden.”

Een zwerfhond uit Spanje De meningen over het adopteren van honden uit het buitenland zijn verdeeld. De Dierenbescherming heeft bedenkingen. “Uiteraard zijn er stichtingen die oprecht, volgens de regels en secuur te werk gaan”, zegt zij in een verklaring. “Dat geldt echter niet voor elke organisatie. Helaas zien wij de gevolgen van slechte praktijken waarbij bijvoorbeeld nietgesocialiseerde honden bij nietsvermoedende mensen terechtkomen en uiteindelijke in onze dierenopvangcentra belanden omdat niemand er raad mee weet. Mocht je adoptie overwegen, controleer dan goed met wie je in zee gaat. Verdiep je in de organisatie. Lees niet alleen de informatie op hun website, ga ook op zoek naar ervaringen van anderen. Als er veel negatieve of onduidelijke ervaringen bovenkomen kun je beter nog even verder zoeken.”

Remi begrijpt de scepsis en deelt de mening van de Dierenbescherming dat er veel verschillende zijn tussen de asielen in Spanje. “Het is lastig om vast te stellen of jij met een goede club in zee gaat; er is geen keurmerk voor organisaties die zwerfdieren uit het buitenland halen. Ik denk dat het

heel belangrijk is dat een organisatie goede, eerlijke karakteromschrijvingen van de honden geeft.

Bij een website waarop staat dat elke hond ‘lief, sociaal en de ideale gezinshond’ is, mag je vraagtekens zetten. Maar in het geval van ACE, en zeker ook van heel veel andere organisaties, kun je ervan uitgaan dat ze eerlijke informatie geven.

De beste tip die ik kan geven aan mensen die overwegen een hond te adopteren: ga inderdaad ook gewoon eens kijken in Nederlandse asielen want ook daar zitten prachtige honden. En als je overweegt een hond uit het buitenland te halen, maak er dan een vakantie van. Ga zelf kijken bij een opvangcentrum en neem als het klikt, de hond van je dromen mee naar huis.”

Voor de bijl Remi vertelt dat het hem verbaasde dat hij in Spanje zo veel leuke, vrolijke en vrije honden aantrof. “Ik hoorde in Nederland ook vaak verhalen van schuwe, ongesocialiseerde of doodsbange dieren uit Spanje maar dat viel mij ontzettend mee. Of ik het moeilijk vond om die honden te weerstaan?

Ja, zeker wel. Sterker nog: ik heb er een geadopteerd!”

Remi vertelt dat hij, direct al bij aankomst op het terrein van ACE, viel voor de charmes van een American Staffordshire terrier teefje. “Voor iemand die veertien jaar zijn leven deelde met een Engelse cocker spaniel, is dat op zijn zachtst gezegd bijzonder”, lacht hij. “Maar deze hond en ik vonden elkaar, en ze liet me niet meer los. In Spanje leefde ze tussen de andere honden, ze was echt super sociaal en fantastisch in de omgang met soortgenoten, ook hier in Nederland. Maar ze had nooit in een huis gewoond. Ze wist niet wat ze zag toen ik de tv aanzette, had geen ervaring met ramen in huis en schrok zich een ongeluk van de broodrooster. Ze vond het heerlijk om op de bank te liggen en als ze dan even ging drinken, rende ze zo snel mogelijk terug naar haar plekje naast mij. Ik heb echt regelmatig met tranen in mijn ogen gestaan als ik zag hoe weinig die hond nodig had om gelukkig te zijn.”

Wij helpen zwerfdieren!

Al dertien jaar gaat Aeres Barneveld met dierenartsen en derde klas studenten Dier & Gezondheid naar buitenlandse opvangcentra, om zwerfdieren te castreren. Zo waren we acht jaar op rij aan het werk in Campulung – Roemenië, castreerden we drie jaar zwerfkatten op Skiathos – Griekenland en gaan we nu voor het derde jaar naar Malaga. Vorig jaar zijn we gestart met een project bij Animal Care España (www.ace-charity.com) en ook dit jaar weer gaan er dierenartsen en studenten naar dit Spaanse asiel om een week lang dieren te castreren.

Zwerfhonden in Spanje HBVB | 15

EVEN VOORSTELLEN

Docent en vogelkenner Jan Harteman

Balispreeuwen Bij de Balispreeuwen die sinds kort zijn opgenomen in de indrukwekkende dierencollectie van Aeres Barneveld, hoort een droevig verhaal. In het wild dreigt deze soort ten onder te gaan aan haar eigen schoonheid. ”Balispreeuwen zijn zo mooi dat ze op het eiland Bali, de enige plek waar ze van nature voorkomen, massaal gevangen worden”, vertelt docent en vogelkenner Jan Harteman.

“Mensen vangen de dieren om ze als siervogel te houden of ze voor veel geld te verhandelen.

Dat is de reden dat er op Bali nog maar zo’n vijftig dieren over zijn.”

Jan vertelt dat er meer Balispreeuwen in gevangenschap leven dan in het wild. “Ze worden veelvuldig gekweekt,” zegt Jan, “ook in zo’n 1100 dierentuinen wereldwijd.” Dan zou je denken: dan zet je toch een aantal zorgvuldig gekweekte vogels uit op Bali. Maar helaas blijkt dat dweilen met de kraan open. De vogels, met hun hagelwitte verenkleed en opvallende felblauwe kleur rond de ogen, die bovendien ook nog eens prachtig zingen, worden steeds weer gevangen. Jan: “Wel is nu, dankzij een fok- en uitzetprogramma waar ook Nederlandse dierentuinen aan meedoen, op het eiland Nusa Penida in de buurt van Bali, een ‘reservepopulatie’ ontstaan. Die telt nu zo’n 120 dieren.”

De vogels bij Aeres Barneveld zijn twee vrouwtjes, op nageslacht hoeven we dus voorlopig niet te rekenen. Jan vertelt dat de dames die nu enkele maanden in Barneveld wonen, steeds minder schuw worden. “Ze hadden hun voerplek al snel gevonden en ontpoppen zich tot leergierige en brutale dieren. Natuurlijk maakt hun gedrag deze vogels speciaal, in combinatie met hun prachtige uiterlijk. Maar een andere reden dat wij trots zijn op deze Balispreeuwen in onze collectie, is dat wij een steentje kunnen bijdragen aan de bekendheid van hun verhaal, en dat we in de toekomst ook onze bijdrage kunnen leveren aan hun instandhouding.”

Foto's: Jan Harteman

16 | HBVB Even voorstellen

ild “In het w oort es dreigt dezte gaan ten onder r eigen aan haa eid.� schoonh

Even voorstellen Column HBVB | 17

Voorjaar is vrolijke veulentjes En vrolijke veulentjes is meervoud Het voorjaar betekent een nieuw begin voor veel fokkers en nog meer merries. Zo’n vrolijk veulentje in de wei, wie wordt daar nu niet blij van? “Nou…”, zegt paardengedragsdeskundige en docent Louise Gademan, “als het inderdaad gaat om één veulentje, moet je er toch van uitgaan dat met name dat veulen niet vrolijk wordt. Veulens zouden moeten opgroeien in een groep soortgenoten. Daar varen ze – zowel lichamelijk als ‘tussen de oortjes’ – wel bij.”

Foto's: Janine Verschure

Paardengedragsdeskundige en docent Louise Gademan

“Als weet datje een volwass e n p aard zo'n zesh o n d erd kilo weegt, spelen mbegrijp je dat e levensge t een veulen v Of beter aarlijk is. geze wordt.” gd:

18 | HBVB Voorjaar is vrolijke veulentjes

E

igenlijk kun je het jezelf wel voorstellen dat mensen hun veulen ‘voor zichzelf ’ willen houden. Zo’n schattig diertje dat gezellig met zijn moeder in het weitje bij je huis loopt.

De kleinkinderen spelen er zo leuk mee en het is een guitig gezicht als het veulen achter ze aan dartelt, bij ze op schoot kruipt of als een hondje tegen ze opspringt…

Wellicht valt er bij jou, na het lezen van dat laatste woord in de vorige zin – behalve dat kleinkind – ook een kwartje?

Sufknuffelen is erg. Spelen is erger “Een veulen sufknuffelen is voor dat dier helemaal niet goed,” zeg Louise “maar ermee spelen als een hondje is echt uit den boze. Een paard dat in zijn jongste jaren leerde dat het leuk is om achter mensen aan te rennen, op ze te gaan liggen en tegen ze aan te springen begrijpt echt niet dat mensen dat niet meer leuk vinden als hij anderhalf is en honderden kilo’s weegt. En dan denk je

misschien: Ach, met ons Shetlandveulen kan dat wel. Maar als je weet dat een volwassen Shetland pony toch honderd tot driehonderd kilo weegt, begrijp je dat spelen met een veulen levensgevaarlijk is. Of beter gezegd: wordt.”

Getuttel In de eerste twee dagen van zijn leven doorloopt een veulen zijn inprentingsfase.

Louise legt uit: “Alles wat hij in die periode leert wordt onomkeerbaar vastgelegd. Het veulen leert hoe hij moet gaan staan, wie zijn moeder is en hoe hij haar uier vindt. Er zijn mensen die denken: in die inprentingfase moet ik erbij zijn, want alles wat hij dan leert vergeet hij niet meer. Ze leggen een veulen van een dag oud een dekentje op, laten hem het scheerapparaat horen maar ik zeg: niet doen. Als je op zo’n jonge leeftijd met dat veulen aan het tutten gaat, raakt het diertje overprikkeld en komen de zaken die hij wél moet leren in het gedrang.

Hij moet een band met zijn moeder opbouwen in die periode, niet met jou. Als jij na die twee dagen, drie keer per dag maximaal vijf minuten het veulen opzoekt en even met hem bezig

bent, is dat genoeg. Doe hem een halstertje om, leer hem aan het halster meelopen, aai en borstel hem, til zijn voetjes op. Dat is echt genoeg om ervoor te zorgen dat hij jou leert kennen. Gun jouw veulen vooral de tijd met zijn moeder. Die heeft hij harder nodig dan jouw getuttel en gezelschap.”

Doodongelukkig Natuurlijk kan het gebeuren dat een merrie overlijdt en de eigenaar van het moederloze veulen geen andere keuze heeft dan het veulen met de fles grootbrengen. “Wanneer je dat niet goed aanpakt, kan zo’n veulen opgroeien tot een paard dat levensgevaarlijk is”, vertelt Louise. “Een veulen dat niet of nauwelijks contact heeft met soortgenoten leert de paardentaal niet en wordt nooit door soortgenoten terechtgewezen. Zo’n veulen voelt zich eerder mens dan paard en gezien het feit dat paarden en mensen zo’n vijfhonderd kilo in gewicht kunnen schelen, kun je je wellicht voorstellen dat dat voor de mens ongezond wordt. Stel dat je zo’n paard later in een kudde bij andere paarden zet, krijgt hij ook daar

Voorjaar is vrolijke veulentjes HBVB | 19

In de eerste twee dagen van zijn leven doorloopt een veulen zijn inprentingsfase.

nog eens de volle laag.

Omdat hij de paarden niet begrijpt en zij hem niet. Zo kun je dus, met de beste bedoelingen van de wereld, van jouw moederloze veulen een doodongelukkig paard maken.”

Wat dan?

Op onze logische vervolgvraag, wat je dan moet doen als je veulen moederloos wordt, zegt Louise: “Er zijn databanken waar je op zoek kunt gaan naar een pleegmoeder voor moederloze veulens. Het is van levensbelang dat het veulen biest krijgt. Het klinkt cru, maar in de meeste gevallen kun je ook een overleden merrie melken. De dierenarts kan je wellicht helpen om een merrie te vinden die biest over heeft, of jou adviseren over het geven van ingevroren biest of kunstbiest. Als het niet lukt om een pleegmoeder te vinden en je moet het veulen zelf blijven voeden, zorg er dan voor dat jij enkel voedt, en dat het veulen opgevoed wordt door soortgenoten. Dus niet knuffelen, tutten en spelen want precies dat is de reden dat veel flessenveulens later afwijkend of gevaarlijk gedrag vertonen.”

Spenen Louise vertelt dat een veulen in de eerste fase van zijn leven voldoende heeft aan zijn moeder, maar dat het daarna belangrijk is dat hij opgroeit in een groep met andere merries en veulens. “In zo’n groep gaat het veulen steeds verder bij zijn moeder vandaan, speelt hij met andere veulens waardoor hij zijn spieren en botten ontwikkelt. Maar nog belangrijker: hij ontwikkelt zijn ‘paard zijn’; hij leert grenzen respecteren, en hoe hij met andere paarden hoort te communiceren.” Als het veulen ongeveer een halfjaar oud is, wordt hij meestal gespeend. Louise legt uit dat het belangrijk is

20 | HBVB Voorjaar is vrolijke veulentjes

dat het scheidingsproces niet te vroeg begint (“drie maanden is te vroeg”) en dat het belangrijk is dat het spenen geleidelijk gebeurt. “Als je een veulen van de ene op de andere dag bij zijn moeder weghaalt is dat voor zowel moeder als kind een traumatische gebeurtenis. Het is wetenschappelijk bewezen dat veulens die jong en abrupt van hun moeder gescheiden werden, als volwassen paard vaak verlatingsangst ontwikkelen.”

Leren van paarden is een levensbehoefte Louise: “Leren van andere paarden, dat is ook voor jaarlingen en twenters (tweejarige paarden – red.) een levensbehoefte. Als het jonge paard geluk heeft komt hij nadat hij gespeend is terecht bij een opfokstal met groepshuisvesting.

Het beste is het als het paard daar samenleeft met paarden van verschillende leeftijden. Op veel opfokstallen schuiven de paarden elk jaar een hokje door en leven ze een jaar of drie samen met paarden die even oud zijn. Dat heeft een belangrijk nadeel: Stel dat jouw paard een baasje is. Zo’n dominant veulen leert dan drie jaar lang dat als hij eraan komt, iedereen aan de kant gaat, en dat hij ‘king of the world’ is.

Dat kunnen moeilijke paarden worden als je ze straks wilt gaan beleren, ze kunnen vaak

moeilijk leiding accepteren. Aan de andere kant zal het onderdeurtje van de groep ook drie jaar lang de gebeten hond blijven. Dat is niet goed voor zijn zelfvertrouwen. Paarden die hun hele jeugd laag in rang staan, blijven vaak bang en onzeker.”

Liever een wilde hengst dan een door mensen opgevoede merrie Samenvattend mogen we stellen dat paarden die in een groep opgroeien, zaken leren die later onontbeerlijk zijn. Ze leren iemands ruimte te respecteren, ze leren wijken voor druk. Daar kun je op doorborduren wanneer het paard een jaar of drie is en je hem wilt gaan beleren. Louise vertelt dat paarden die dit natuurlijke leerproces niet hebben doorlopen, dusdanig gevaarlijk kunnen worden dat ze moeten worden afgemaakt. “Dat is heel droevig, zeker ook omdat de intentie van de eigenaren van zo’n paard vaak alleen maar goed waren. Als ik moet kiezen wie ik wil gaan beleren: Een wilde hengst van 1.80, uit een natuurgebied die de eerste drie jaren van zijn leven geen mens heeft gezien. Of een ponymerrie van 1.40 die is gekoesterd en opgevoed door mensen. Dan kies ik voor die hengst. Dat is veiliger dan dat paard dat nooit heeft geleerd hoe ze paard moet zijn.”

“Samen mogen wvattend dat paar e stellen een groe den die in zaken le p opgroeien, onontberen die later erlijk zij n.”

Voorjaar is vrolijke veulentjes HBVB | 21

MOOISTE FOTO Deze foto is één van mijn persoonlijke favorieten. Ik fotografeer veel in kleur, omdat mijn opdrachtgevers dat willen of omdat kleur echt iets toevoegt aan het beeld, zoals vaak in de fotografie van dieren. Maar kleur kan ook geen meerwaarde hebben of zelfs te veel afleiden en dan heeft zwart-wit mijn voorkeur. Zoals in deze foto die ik maakte in een serie van Veluwse heideschapen (ras van het jaar 2018 van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen). De foto van de drinkende schapen is gemaakt in de vroege ochtend met flink tegenlicht. Vervolgens is er in de nabewerking pittig doorgedrukt (in de donkere partijen) en tegengehouden (in de lichte delen) waardoor het grafische effect ontstaat. Deze techniek paste ik ook in het analoge tijdperk, in de donkere kamer, graag toe. Ik heb deze foto meermaals mogen exposeren; wanneer de foto deel uitmaakte van een reeks dierfoto’s dan zag men er direct de schapen in, echter als de foto alleen hing of in een reeks portretten of landschappen dan zagen bezoekers er de vreemdste dingen in, variërend van de haven van Rotterdam tot een harige roofdierklauw!?!

Hans Krudde is (gast-)docent paardenhouderij en dierverzorging aan Aeres MBO Barneveld en docent dierfotografie aan Aeres Training Centre Barneveld. Elke uitgave van het HBVB magazine laten we jou smullen van zijn mooiste foto’s.

22 | HBVB De mooiste foto

Met een knipoog naar Rembrandt

Nieuws & Weetjes Foto: Janine Verschure

Aeres MBO opnieuw beste AOC BARNEVELD – Aeres MBO is wederom het beste agrarische opleidingscentrum (AOC) van Nederland, zo meldde de Keuzegids mbo 2020 in januari. Met 69 punten behaalt Aeres MBO net als in 2019 de eerste plaats. Bovendien is de Aeres-opleiding Veehouderij benoemd tot TOPopleiding.

Ziekte van Weil duikt op BARENDRECHT – In januari hebben vijf honden in Barendrecht de ziekte van Weil opgelopen. Die ziekte wordt verspreid door de urine van muizen en ratten.

Staatsbosbeheer gaat onderzoeken hoe groot het besmettingsgevaar is in de omgeving waar de honden werden uitgelaten.

E

en medewerker van Staatsbosbeheer vertelt dat er in het gebied waar de zieke honden werden uitgelaten, watermonsters zijn genomen. Deze worden nu geanalyseerd. Het is bekend dat de rattenpopulatie in het gebied de laatste tijd gegroeid is, mede door de milde winter. De ziekte van Weil (Leptospirose) is een zoönose, ook mensen kunnen ziek worden van bijvoorbeeld zwemmen in besmet buitenwater. Bij honden uit de ziekte zich onder andere door braken, diarree en algehele malaise. Vaak zie je dat het oogwit van de hond geel kleurt. Een vaccinatie tegen de ziekte van Weil bevat de vier in Nederland voorkomende varianten van de bacterie die Weil veroorzaakt. Toch is er een kleine kans dat gevaccineerde dieren alsnog de ziekte krijgen.

Op de ziekte van Weil is titeren (bepalen van antistoffen in het bloed) niet mogelijk.

S

inds het verschijnen van de Keuzegids in 2010 staat Aeres MBO onafgebroken in de top 3 in de ranglijst. Ten opzichte van alle ROC’s staat Aeres MBO dit jaar op een gedeelde derde plaats.

Ook dat is resultaat waar we trots op zijn. “We zijn erg blij met de positieve waarderingen van onze studenten en de inspectie, en trots op al onze medewerkers op de locaties die dit mooie resultaat hebben bereikt”, aldus Truda Kruijer, algemeen directeur van Aeres VMBO en Aeres MBO. “We investeren doorlopend in ons personeel en in onze relatie met het groene bedrijfsleven. Hierdoor kunnen we sturen op actuele ontwikkelingen in ons groene onderwijs en onze studenten goed voorbereiden op de arbeidsmarkt. We willen vakmensen afleveren die in staat zijn om blijvend te groeien in hun mens-zijn en verdere carrière. Dáár ligt onze grote kracht.”

De opleidingen agrarisch loonwerk, biologisch dynamische landbouw, akkerbouw/plant en business en veehouderij ontvangen net als in 2019 het predicaat topleiding vanwege hun score van 75 punten. In totaal krijgen 12 opleidingen van Aeres MBO in Emmeloord, Dronten en Barneveld dit predicaat. De goede score is onder meer te verklaren door een goede relatie met het bedrijfsleven wat zorgt voor actueel onderwijs. Ook van invloed zijn een hoog percentage geslaagden, hoge doorstroom tijdens de opleiding (weinig zittenblijvers), een goed schoolklimaat en voldoende relevante stageplekken in de regio.

Het aanbod mbo-opleidingen in Nederland is groot. Om helderheid te scheppen in de kwaliteitsverschillen tussen de verschillende mboopleidingen, publiceert de Keuzegids ieder jaar een onafhankelijke gids.

Hierin worden opleidingen en scholen in het middelbaar beroepsonderwijs (ROC’s, AOC’s en Vakscholen) beoordeeld en met elkaar vergeleken.

Dit gebeurt onder andere via de landelijke JOB-monitor (tweejaarlijks studenttevredenheidsonderzoek) en gegevens van de onderwijsinspectie.

Meer informatie is te vinden op www.keuzegids.nl.

Nieuws & weetjes HBVB | 25

Foto's: Janine Verschure

DE BARNEVELD BELEVING VAN

Valérie Fleury

Valérie: “"De lesstof krijgen we niet alleen op papier, maar er worden echt situaties nagebootst in de DAP op school."

Toen Valérie Fleury haar opleiding voltooid had en aan het werk ging als fysiotherapeut, merkte ze dat ze weliswaar mooi werk had, maar dat ze een stukje passie miste. “Ik ging heus niet met tegenzin naar mijn werk, maar ook niet met bovenmatig veel plezier”, vertelt ze. “Ik wilde altijd al iets doen met mijn liefde voor dieren en besloot de opleiding tot paraveterinair te gaan doen. Daarmee heb ik echt mijn hart gevolgd.”

V

alérie: “Het mooie van een dier is dat als je een dier behandelt, daar altijd een reden voor is. Ons zorgsysteem zit tegenwoordig zo in elkaar dat iedereen bij een fysiotherapeut kan aankloppen voor een behandeling. Ook als daar eigenlijk geen behoefte aan is. Als je een dier behandelt, is die behoefte er altijd.”

Valérie schreef zich in voor de verkorte opleiding tot paraveterinair. Ze heeft een jaar achter de rug en moet (mag) nog een jaar voordat ze is afgestudeerd.

“De verkorte opleiding is behoorlijk pittig, helemaal als je er nog een baan naast hebt”, vertelt ze. “Maar ik heb het erg naar mijn zin. Ik loop stage bij een dierenartsenpraktijk in Soest en het is erg nuttig dat ik alles wat ik op school leer, meteen in de praktijk kan toepassen. Het bedrijf waar ik stage loop is een gezellige praktijk met vier dierenartsen en vier paraveterinairs. Ik werk daar echt mee. Vaak is het van: ‘Valérie pak jij even die telefoon even, want we hebben geen handen meer’. Op die manier werken is leuk en vooral ook heel leerzaam.”

Onze DAP Bij Aeres in Barneveld vind je een compleet uitgeruste dierenartsenpraktijk, waarmee we een zo ideaal mogelijke leersituatie kunnen creëren. Valérie: “De DAP op school omvat alle aspecten van een ‘echte’

dierenartsenpraktijk. Tijdens de opleiding leer je natuurlijk op een stoel, in een lokaal en uit boeken.

Maar de praktijklessen vinden plaats in een situatie die zo goed als gelijk is aan de dagelijkse praktijk bij een dierenarts.”

Oneindig interessant Als we haar vragen of ze tijdens haar opleiding zaken heeft geleerd die ze echt nog niet wist, zegt Valérie: “Heel veel! Het medische gedeelte van de opleiding vind ik erg leuk en interessant. We hebben alle instrumenten behandeld die je gebruikt tijden een operatie. Scalpels, naaldvoerders, castreerhaakje: ik kan er geen genoeg van krijgen. Ook het onderdeel gebitsreiniging boeit me enorm. Wat ik ook nuttige toevoeging vind zijn de lessen communicatie. De lesstof krijgen we niet alleen op papier, maar er worden echt situaties nagebootst in de DAP op school.

Dat er bijvoorbeeld een klant aan de balie komt wiens hond juist een bloedonderzoek achter de rug heeft. Jij bent degene die afrekent met die klant en dan kan het zomaar dat jij je afvraagt of die hond wel ontwormd is. Je zou dan tegen zo iemand kunnen zeggen dat hij niet moet vergeten zijn hond te ontwormen, maar dat komt niet heel sympathiek over. Wanneer je een klant als het ware vertelt dat hij iets ‘moet’, bestaat de kans dat hij dat ervaart als een verkooppraatje. Als jij aan zo’n klant vraagt: ‘Heeft u nog ontworming nodig?’ heeft hij niet het gevoel dat je hem iets wilt verkopen maar dat je hem wilt helpen.”

De Barneveld beleving van... HBVB | 27

“De praktijklessen vinden plaats in een situatie die zo goed als gelijk is aan de dagelijkse praktijk bij een dierenarts.”

Sectie op een kip

Spoedgeval

Valérie vertelt dat ze heel veel zaken die ze leerde tijdens haar opleiding, nu al in de praktijk kan brengen. “Hoe houd je een kat vast als de dierenarts moet bloedprikken?

Hoe voorkom je dat je gebeten wordt door een hond die het onderzoek te overdonderend vindt? Vorige week nog hadden we een Rhodesian ridgeback die er echt geen zin in had. Toen hij op een gegeven moment hapte richting het kruis van de dierenarts, hebben we hem toch maar een muilkorf omgedaan. Zo maak je nog eens wat mee in de praktijk!”

Valérie vertelt dat er onlangs nog een bijzondere gebeurtenis plaatsvond tijdens haar stage: “Sectie op een kip! De eigenaar wilde graag weten waaraan zijn dier overleden was, en wij gingen kijken of een verstopping de reden was. Dat bleek niet het geval. De dierenarts nam de tijd om alles uit te leggen, hij legde de organen opzij zodat ik alles kon zien en toonde me dat er eierdooier-inwording- in de kip zat. Of ik tegen bloed kan? Ja ik geloof het wel. Ik merk wel dat het scheelt wat je rol is tijdens een operatie. Wanneer je alleen toekijkt en de dierenarts gaat bijvoorbeeld opereren aan een oog, of als het een ingreep is waarbij veel bloed vrijkomt dan weet ik niet hoe ik reageer; dat heb ik nog niet meegemaakt. Maar ik merk dat als ik tijdens een operatie een rol heb, als ik instrumenten mag aangeven, een dier mag vasthouden of als er een andere taak heb waarop ik me kan focussen, dat het dan helemaal niet lastig is.”

Valérie: “Vandaag hadden we een spoedgeval. Een voedster werd binnengebracht met een lamprei (jong konijn – red.) dat half uit haar lijfje hing. Alle alarmbellen gingen af. Snel bereidden we de operatietafel voor, want mogelijk waren er nog meer jongen die niet geboren konden worden. Bij het openen kwamen we tot de ontdekking dat de baarmoeder was opengescheurd. Er bevonden zich nog drie lampreien in de buikholte die helaas niet levensvatbaar bleken. De dierenarts heeft het gescheurde gedeelte gehecht en gecontroleerd of de blaas nog intact was. Dat was zo, gelukkig. Nu is het hopen dat de urethra (plasbuis) nog werkzaam is. Alleen dan gaat de voedster het halen. De komende nacht is daarbij cruciaal.”

Toekomst Valérie heeft het reuze naar haar zin op haar stageadres, maar ook op school in Barneveld. “De docenten zijn meestal ervaringsdeskundige en ze vertellen hun verhaal met veel passie, de sfeer is goed. De lesstof is pittig maar de opleiding is zeker wel wat ik ervan hoopte en verwachtte. Wat mijn droom is voor de toekomst?

Het liefst ga ik straks aan het werk bij een leuke gezelschapsdierenpraktijk en wie weet ga ik daarna ooit nog wel doorstuderen. Maar voorlopig ga ik eerst deze opleiding afronden, en genieten van alles wat ik leer en meemaak.”

Interesse?

Wil jij meer weten over de verkorte opleiding tot paraveterinair? Kijk dan op www. aerestrainingcentre-barneveld.nl/cursussen/ gezondheidszorg/paraveterinair-dierenartsassistent.

Voor de volledige mbo-opleiding kijk je op: www.aeresmbo.nl/barneveld/ons-opleidingsaanbod/ paraveterinair-dierenartsassistent-bol

28 | HBVB De Barneveld beleving van...

of “De lesst aar m is pittig, ing is d i e de opl l wat ik zeker we opte en ervan ho htte.� verwac

De Barneveld beleving van... HBVB | 29

Foto's: Janine Verschure

“Ik ha behoorli d al een op het gejke kennis aquarist bied van mag toc iek, maar ik h dat deze echt zeggen wat pun cursus nog tjes op zette.� de i

30 | HBVB Cursus Vakbekwaam Houder van vissen

Als een vis in het water Cursus Vakbekwaam Houder van vissen Michelle van Laar is afdelingshoofd van de dierenafdeling van Ranzijn Amersfoort. Ze is bijna klaar met haar opleiding Vakbekwaam Houder van vissen, die ze volgt bij Aeres Training Centre Barneveld. Michelle krijgt deze opleiding – samen met zo’n dertig collega’s – aangeboden door haar werkgever. Bij Ranzijn vinden ze het namelijk belangrijk dat werknemers die levende have verkopen precies weten waar ze over praten; klanten perfect kunnen voorlichten én dierenwelzijn prefereren boven harde cijfers. Dat is precies de reden dat Michelle zich bij Ranzijn als een vis in het water voelt.

Foto: Janine Verschure

Cursus Vakbekwaam Houder van vissen HBVB | 31

Michelle

T

oen ze nog op de basisschool zat, riep Michelle (28) al dat ze ooit iets met dieren wilde gaan doen. “Wat dat betreft mag je zeker wel stellen dat ik hier helemaal op mijn plaats zit”, lacht ze. “Ik werk nu zes jaar bij Ranzijn.

Ik was nog bezig met mijn opleiding tot afdelingshoofd toen me gevraagd werd of ik

voor aquaristiek. Michelle vertelt dat de aquariumafdeling veel mensen trekt. “De aquaria en de vissen zijn mooi om naar te kijken, klanten lopen meestal wel even langs onze kleurrijke bakken. Natuurlijk had ik al een behoorlijke kennis op het gebied van aquaristiek maar ik mag toch echt zeggen dat deze cursus nog wat puntjes op de i zette. Ik heb tijdens deze opleiding nog dingen geleerd die nieuw voor me waren. Natuurlijk ging er best wat tijd in zitten. De theorielessen vonden plaats bij de Ranzijn-vestiging in Velserbroek, daar hebben we de beschikking over een mooi leslokaal. De praktijklessen vonden plaats in Barneveld. Ik heb er geen seconde spijt van gehad dat ik de cursus ben gaan doen. Ten eerste omdat het altijd goed is om jezelf te blijven ontwikkelen, je kennis bij te schaven en ervoor te zorgen dat je op de hoogte blijft van de meest recente ontwikkelingen. Maar vooral ook omdat ik nu nog zekerder van mijn zaak ben als ik klanten voorlichting geef over vissen.”

“Er zijn nog steeds mensen die denken dat het prima is om een goudvis in een vissenkom te houden.”

daarnaast de cursus Vakbekwaam Houder van vissen wilde gaan doen. Natuurlijk wilde ik dat!

Ik volg de cursus samen met een collega. Het theorie-examen hebben we al met goed gevolg afgelegd en binnenkort is het praktijkexamen.

Of ik me daar zenuwachtig om maak? Nee hoor, nauwelijks. Ik heb er alle vertrouwen in dat wij straks allebei ‘bewezen vakbekwaam zijn'.”

Puntjes op de ‘i’ Op de dierenafdeling van Ranzijn Amersfoort is een flink deel van de winkelvloer ingeruimd

32 | HBVB Cursus Vakbekwaam Houder van vissen

Een vis is maar een vis…

Michelle: “Ook hier in de winkel gebeurt het regelmatig, als een medewerker een opmerking maakt over welzijn, dat de klant zegt: ‘Het is toch maar een vis?’ Er zijn nog steeds mensen die denken dat het prima is om een goudvis in een vissenkom te houden. Omdat ze bijvoorbeeld ooit hoorden dat een vis niet groot wordt als hij in een klein bakje zit. Natuurlijk

ging ik daar altijd al tegenin en probeerde ik die klant ervan te overtuigen dat een vis een levend wezen is dat goede zorg en voldoende ruimte nodig heeft. Maar dankzij deze cursus kan ik dat met nog meer overtuiging doen, omdat ik het kan onderbouwen. Ik kan mensen nu voorlichten op basis van kennis. Een vis is veel meer dan een stukje decoratie in het aquarium.

Tijdens de cursus leerde we hoe ingenieus zo’n dier in elkaar zit. Niet alleen uit boeken, maar door het met eigen ogen te zien. Tijdens een van de praktijklessen hebben we bijvoorbeeld een forel ontleed; dat vond ik machtig interessant. Als je dan met eigen ogen ziet hoe een zwemblaas werkt, weet je precies waarom vissen soms op hun rug gaan zwemmen. En als je ontdekt hoe ingenieus kieuwen werken, durf je het echt niet meer te zeggen hoor; dat een vis maar een vis is."

Vissen zijn cool Een van de docenten die Michelle en haar collega’s wegwijs maakte in ‘de wereld van de vis’ is aquariumspecialist Stella Fauré. “Als die begint te praten over vissen, dan word je vanzelf enthousiast”, lacht Michelle. “Stella is echt een lopende Wikipedia als het over vissen en aquarium gaat en ze kan er boeiend over vertellen. Laten we eerlijk zijn: niet elke winkelmedewerker staat te trappelen om weer de schoolbanken in te gaan, maar met Stella als docent is leren echt leuk. Ik heb het haar verschillende keren horen zeggen: ‘Vissen zijn cool’ en dat meent ze ook echt

uit de grond van haar hart. En weet je wat het mooiste is? Als de lesdag is afgelopen vinden haar leerlingen dat ook! Een voorbeeld van de bijzondere dingen die Stella ons leerde? Dat vissen drinken en dat ze scheten kunnen laten. Praktisch elke vissoort heeft zijn eigen bijzonderheden.

Hoe meer je daarover leert, hoe boeiender de onderwaterwereld wordt.”

‘Denk er eerst eens even goed over na’ Naast uitgebreide kennis over die onderwaterwereld en haar bewoners, leer je tijdens de cursus Vakbekwaam Houder van vissen van Aeres Training Centre Barneveld ook een stukje klantcommunicatie. Michelle: “Hoe breng je iets over, dat is soms best lastig natuurlijk. Stel dat er iemand in de winkel komt die een goudvis wil kopen. Hij vertelt dat hij de kom al heeft. De vis is voor zijn kleinkind, zegt hij, terwijl hij wijst op en jochie van een jaar of drie. Reken je dan die vis af? Nou zou ik dat sowieso nooit gedaan hebben, ook niet voordat ik deze cursus volgde maar nu leerde ik hoe je die klant op een goede manier aan zijn verstand kunt brengen dat zijn kleinkind nog te klein is om de zorg voor die vis te dragen.

Dat de vis bovendien een aquarium nodig heeft en soortgenoten om zich heen. En dat hij dan dus niet klaar is voor die paar euro die hij in zijn hoofd had. Eerlijke voorlichting geven over het houden van dieren wil soms zeggen dat je klanten moet teleurstellen. Je kunt ze namelijk niet altijd geven waar ze naar op zoek zijn. Inderdaad: om op een goede manier levende dieren te verkopen, zul je soms een klant naar huis moeten sturen met de boodschap: ‘Denk er eerst maar eens even goed over na’.”

Zeker weten Op de vraag of er zaken zijn die ze leerde tijdens haar cursus, die ze nu al in de praktijk brengt, vertelt Michelle. “Naast dat stukje klantcommunicatie waar we het zojuist over hadden, zijn dat ook onze thermozakken. Die

Incompany project Aeres Barneveld en Ranzijn Dertig winkelmedewerkers van Ranzijn volgen bij Aeres Training Centre hun opleiding binnen het Besluit Houders van dieren, Vakbekwaam houder van vissen.

Deze cursus werd op maat aangeboden voor de Ranzijn-medewerkers. De theorielessen vonden plaats bij de Ranzijn vestiging in Velserbroek, de praktijklessen (en de examens) bij Aeres Training Centre Barneveld.

gebruikten we tot voor kort alleen in de winter om vissen in te vervoeren, maar nu gaan we het hele jaar door thermozakken meegeven aan klanten die vissen bij ons kopen. Omdat het water in zo’n thermozak veel beter op temperatuur blijft dan in doorzichtig plastic, maar bovendien heeft de vis minder stress als

Ranzijn tuin & dier

hij vervoerd wordt in het donker. Dat is echt heel prettig hier bij Ranzijn: als je zoiets leert op cursus en je stelt voor om dat voortaan anders te gaan doen, dan gebeurt dat ook gewoon.

Dat blijkt natuurlijk al uit het feit dat Ranzijn een samenwerking is aangegaan met Aeres om de medewerkers te laten voldoen aan de opleidingseisen binnen het Besluit houders van dieren. Wat dat betreft loopt mijn werkgever echt voorop. We kunnen onze klanten alle informatie geven die ze nodig hebben, mogen ze met klem wijzen op het welzijn van hun dier.

Dankzij deze cursus kan ik dat extra goed, want zeker op het gebied van vissen weet ik nu precies waar ik over praat.”

Jan Ranzijn, de oprichter en naamgever van Ranzijn tuin & dier, begon ruim een eeuw geleden een dierenwinkel / fouragehandel in Heiloo. Zijn onderneming groeide als kool en zo’n 110 jaar later telt het Ranzijn-concert 15 vestigingen en een webshop. Ranzijn Amersfoort is met recht imposant te noemen. Elf meter hoge plafonds herbergen 7500 vierkante meter verkoopruimte met planten, dieren en dierbenodigdheden. Trimsalon, hondenwasstraat, compleet ingerichte dierenartsenpraktijk, hondenschool, ruitersportspeciaalzaak en een restaurantgedeelte. Kijk voor meer informatie op www.ranzijn.nl

Besluit Houders van dieren Als je dieren opvangt, kweekt of verkoopt ben je wettelijk verplicht om in het bezit te zijn van het juiste vakbekwaamheidsbewijs. Aeres Training Centre Barneveld geeft cursussen voor alle diersoorten die vallen binnen het Besluit Houders van dieren: • • • • • •

Vakbekwaam houder van vissen Vakbekwaam houder van herpeten Vakbekwaam houder van overige zoogdieren Vakbekwaam houder van vogels.

Ondernemer asiel, pension, cattery of kennel Vakbekwaam houder van honden en katten

Een cursus bestaat uit vier lesdagen, een theorie- en vaardigheidsexamen. In elke les komen zowel de theorie als de praktijk aan bod. De lesdagen zijn gemiddeld om de week. Een deel van de cursus bestaat uit zelfstudie. De lesstof hiervoor is beschikbaar via onze online leeromgeving. Je kunt het lesmateriaal op elk gewenst moment bestuderen. Kijk voor meer informatie op www. aerestrainingcentre-barneveld.nl, cursussector ‘Besluit Houders van dieren’.

Cursus Vakbekwaam Houder van vissen HBVB | 33

Foto's: Janine Verschure

Paddock paradise Welkom in het paardenparadijs

In het p paradise addock paarden in leven de lopen ze een groep, naar drin van voerk als het sle plaats en is naar ee cht weer n schuilpla van de atsen.

Deze manier van leven is voor paarden niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk heel gezond.

34 | HBVB Paddock paradise

Een nieuw begin; het thema van dit nummer staat voor voorjaar, jonge dieren maar ook voor nieuwe ontwikkelingen.

Bijvoorbeeld op het gebied van het welzijn en het houden van paarden. Een mooi voorbeeld daarvan is het paddock paradise.

Foto's: Janine Verschure

B

ij een paradijs voor paarden denk je wellicht aan een eindeloze rij suikerklonten, op de rug in het malse gras liggen, sexy soortgenoten of een automatische hoofdkriebelmachine. Een paddock paradise is echter niet gebaseerd op dit soort paardendromen. De basis van het paddock paradise is om de natuurlijke leefsituatie van een paard zo goed mogelijk na te bootsen.

Buiten, met soortgenoten, alle ruimte om de benen te strekken en de hele dag de mogelijkheid om rond te struinen en ruwvoer te eten.

Hapje-stapje In het wild loopt een paard wel tot zo’n dertig kilometer per etmaal. Meestal gaat dat hapje-stapje, dus grazend. Deze manier van leven is voor paarden niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk heel gezond. Een paddock paradise probeert deze situatie te benaderen. In het paddock paradise leven de paarden in een groep, lopen ze van voer- naar drinkplaats en als het slecht weer is naar een van de schuilplaatsen. In veel gevallen bestaat het paardenparadijs uit een perceel waar een pad (track) omheen loopt, vaak zijn er ook paden die het perceel doorkruisen. Op verschillende plaatsen zijn voeder-, drinken schuilplaatsen. Vaak is er in het midden van het paradijs een weiland. Sommige

paardeneigenaren gebruiken dat om hun paard enkele uren per dag te laten grazen, maar vaak wordt het gras gebruikt om hooi van te maken.

Vier muren en een dak Ooit stond de pony van Sophie van Dijk op een pensionstal waar de paarden in een box verbleven. “Wanneer de eigenaar een dag niet kwam, kwam zijn paard 24/7 niet buiten”, vertelt ze. “Ik merkte aan mijn pony dat ze van zo veel op stal staan, op zijn zachtst gezegd niet gelukkig werd. Toen ik enkele jaren geleden mijn eigen stal begon, stonden de paarden overdag in paddocks en ’s nachts in hun stal. Ik zag dat ze het prettig vonden om samen te staan en de hele dag door kleine beetjes te eten. Toen ze de hele dag op stal stond had mijn pony vaak last van haar maag en darmen. Toen ze in de paddock kwam te staan waar ze de hele dag kleine beetjes kon eten, waren de problemen en koliekaanvallen verleden tijd. Op een gegeven moment besloot ik de paarden ook ’s nachts niet meer binnen te halen. In het begin was dat best spannend, het gaf een beetje een onzeker gevoel omdat ik gewoon heel erg gewend was aan het idee van een paard in een stal.

Op de een of andere manier gaf die stal mij een beschermd gevoel. Maar de paarden hadden daar geen last van, die hadden blijkbaar helemaal geen behoefte aan die vier muren en dat dak. Ze zochten, ook als het regende, zelden hun schuilstal op.”

Paddock paradise HBVB | 35

Sophie van Dijk. Foto: SLK fotografie

het perceel zo’n vijfenhalve hectare, en daarop lopen nu zo’n dertig paarden.”

Kudde

Een ‘echt’ paddock paradise Toen Sophie ontdekte hoe gelukkig de paarden waren, buiten in een groep, besloot ze op zoek te gaan naar een locatie waar ze haar bedrijf kon uitbreiden met een pensionstal en waar ze een ‘echt’ paddock paradise kon beginnen. “Ik wilde dat ze in een kudde konden, buiten, met veel ruimte en onbeperkt ruwvoer. En die vond ik: in Biddinghuizen. Deze plek was door de vorige eigenaar al ingericht als paddock paradise met zandpaden, een waterpoel, een grote paddock en een binnenplaats. Met wat minimale aanpassingen kon ik er precies het bedrijf van maken dat ik wilde.” Sophie wilde graag dat er toch een aantal boxen op het bedrijf aanwezig waren, voor het geval een paard ziek wordt of om een andere reden apart moet staan.

“De boxen staan op de binnenplaats zodat de paarden die op stal staan toch hun soortgenoten zien en contact met ze kunnen hebben. In totaal beslaat 36 | HBVB Paddock paradise

Dertig paarden bij elkaar, dat zijn een heleboel hoeven en tanden. Hoe groot is de kans dat de bewoners van een paddock paradise elkaar verwonden?

“Ik denk wel dat die kans groter is dan wanneer de paarden op stal staan”, zegt Sophie. “Paarden kunnen venijnig zijn en er wordt nog weleens een schop of een knauw uitgedeeld. Maar hier heeft dat nooit heftigere gevolgen gehad dan oppervlakkige wondjes of een kale plek. Zeker in een periode dat er nieuwe paarden in de kudde geïntegreerd worden zie je dat het risico op schermutselingen toeneemt. Maar als de paarden voldoende ruimte hebben om elkaar uit de weg te gaan en te vluchten, vallen de gevolgen daarvan reuze mee.

Groot voordeel van een paddock paradise is – naast de ruimte – ook het feit dat de paarden het buitenlopen gewend zijn.

Bij de traditionele manier van paarden houden hoor je nog weleens dat een paard geblesseerd raakt als hij vanuit de stal het weiland op mag. Soms maken paarden dan zulke doldwaze sprongen dat ze zich verwonden. Dat is in een paddock paradise niet aan de orde.”

Ruimte In veel bedrijven vormen de vele paden (tracks) door het paddock paradise de essentie van het paradijs. Over die paden trekken de paarden van rust- naar voernaar drinkplaats en zo maken ze zoveel mogelijk kilometers op een dag, net zoals dat in de natuur gaat. Bij Sophie-Bella is het paradijs dusdanig ingericht dat er vooral grote, open ruimtes zijn. Sophie: “Wij hebben daarvoor gekozen omdat de paarden dan alle ruimte hebben om elkaar te ontvluchten. Hier zie je dat de paarden steeds als groep bij elkaar blijven, ze kunnen gaan en staan waar ze willen; liggen, rennen, eten of zwemmen en ze hebben volop sociaal contact. Bij ons lopen de paarden via een verhard pad

naar het voerplein. Ook het voerplein is verhard, er zijn afvoerputten zodat regenwater wegloopt. De tegels zijn praktisch, omdat er op het voerplein voertonnen, hooinetten en slowfeeders met hooi staan. Er valt altijd hooi op de grond en als dat in zand terechtkomt wordt het niet alleen een zootje, maar ook loop je het risico dat paarden het toch oppeuzelen en zand binnenkrijgen.

Waar ze dan weer koliek van kunnen krijgen. Er is een grote binnenplaats waar ook de stallen staan. Verder hebben we een grote loods met een vlasbodem waar de paarden droog kunnen liggen.

Een groot deel van het terrein bestaat uit zand en op verschillende plaatsen zijn schuilplekken. Op het einde van de track is een grote waterpoel en daarachter ligt het weiland. Dat is afgesloten, de paarden kunnen niet zomaar op het gras komen. De paarden wiens eigenaar dat wil, gaan enkele uren per dag de wei op.”

Kilometers met de kruiwagen Voor de paarden zijn de voordelen van een paddock paradise legio, voor de mens is er een behoorlijk nadeel: “Het werk!”, zegt Sophie.

“Om te voeren en te mesten moet je heel wat kilometers maken, met de kruiwagen. Twee keer per dag gaan we alle voerplekken af om die bij te vullen en elke dag lopen we het hele terrein af om de mest op te ruimen. Dat doen we met twee man, met kruiwagens. ’s Ochtends zijn we bezig met het uitmesten van het voerplein en het aanvullen van het hooi. ’s Middags doen we de zandpaddock en om zes uur volgt er weer een ronde waarbij we het hooi aanvullen. Groot voordeel hier is wel dat we een supergoede bodem hebben. Hoe hard het ook regent: in ons paddock paradise krijg je geen natte voeten. Tenminste: als je uit de waterpoel blijft…”

“Ik wilde dat ze in eenn, kudde kondet buiten, me en veel ruimte onbeperkt ruwvoer. ”

Tips voor een paddock

• Als het zwakste paard in de kudde zich in het paddock paradise goed kan handhaven, kan de rest dat ook. Krijgt het paard dat wordt weggejaagd toch voldoende voer? Kan hij soortgenoten uit de weg gaan? Schuilen als het regent? Als het zwakste paard altijd in de nattigheid staat als het regent, gaat het niet goed in het paardenparadijs.

• De paden zijn liefst van zand en dusdanig breed dat de paarden elkaar gemakkelijk kunnen passeren.

• Als afrastering is een houten hekwerk efficiënt en veilig. Natuurlijke afrasteringen zoals hagen zijn landschappelijk het aantrekkelijkst en kunnen waar mogelijk ook worden toegepast in een paddock paradise.

• Meestal staan er zo’n zes tot acht paarden per hectare in een paddock paradise, maar: hoe meer ruimte per paard, hoe mooier.

• Vaak krijgen de paarden in een paddock paradise geen gras of krachtvoer, maar er zijn paardenhouders die toch werken met een grasperceel of voerstations waar sommige paarden ook krachtvoer krijgen.

Paddock paradise HBVB | 37

DAGBOEK HANS DEKKER

Dagboek... dierenarts, docent en cursusleider Hans Dekker Op papier is Hans Dekker dierenarts, docent en cursusleider bij Aeres Barneveld. Maar daarnaast is hij internationaal coördinator, relatiebeheerder en regelmatig ook troubleshooter. “Ik ben multifunctioneel inzetbaar”, lacht hij. “Ik begon hier vier dagen in de week zodat ik daarnaast samen met mijn vrouw nog een dag werkzaam kon zijn als dierenarts in onze eigen kliniek. Sinds kort doet mijn vrouw de dierenartsenpraktijk in haar eentje en spring ik alleen nog maar bij om haar te assisteren. Ik werk nu fulltime op school. Het bleek hier namelijk té leuk te zijn.”

Foto's: Janine Verschure

09.30

Hans Dekker

09.30

Bewust blijven genieten We ontmoeten Hans op een druilerige winterdag terwijl hij een nieuwe werknemer rondleidt. Zij gaat vandaag een dag meedraaien op school met een collega-docent, om de sfeer te proeven en een zo goed mogelijk beeld te krijgen van Aeres Barneveld. Het is koud en mistig en als we over de campus lopen steek ik mijn handen diep in de zakken van mijn winterjas. Mijn neus probeer ik onder mijn shawl te steken. Hans niet: die loopt met opgeheven hoofd rond en wijst – zonder handschoenen – zijn nieuwe collega op alles wat we onderweg tegenkomen. Na vijftien jaar werkzaam te zijn bij ons opleidingsinstituut lijkt hij nog steeds oprecht te genieten van alles wat hij tegenkomt. “Dat is ook zo”, zegt hij. “Ik vind het nog steeds bijzonder wat er hier allemaal gebeurt. Ik zeg het regelmatig tegen collega’s: 'Pas op dat het niet gewoon wordt, probeer niet te wennen aan wat je hier allemaal ziet. Deze school is zo bijzonder, daar moet je bewust van blijven genieten'.”

11.00

Tijd voor de tweede rondleiding Hans verwelkomt een groep docenten van Aeres Hogeschool Wageningen. “Ik leg ze uit hoe en waarom hoe wij hier op school de dieren houden”, vertelt hij. “Wij hebben een bijzondere positie, we zijn zowel school als dierentuin. We willen onze collega’s graag laten zien hoe wij hier werken en vooral ook hoe we denken over dieren, het houden van dieren en dierenwelzijn. Dierenwelzijn was altijd al een speerpunt hier op school, maar de laatste jaren zijn de inzichten op dat gebied erg veranderd. Het begrip ‘welzijn’ is in een stroomversnelling terechtgekomen en natuurlijk gaan wij daar als school in mee. Graag zelfs en sterker nog: als het even kan proberen we voor de stroom uit te zwemmen.'

38 | HBVB Dagboek Column

Dit zijn onze minikoeien!

11.15

11.00

11.15

“Ik werk nu fulltime op school. Het bleek hier in Barneveld namelijk té leuk te zijn.”

Minikoeien

11.30

“Dit zijn onze minikoeien”, zegt Hans. “Ik weet dat ze namen hebben, maar die ben ik even vergeten. Ze komen uit West-Afrika en worden daar gebruikt voor productie van vlees en melk. Omdat ze zo klein zijn – een stier weegt maximaal 350 kilo en een koe 260 – zijn ze gemakkelijk te hanteren en goed te gebruiken in moerasgebieden. Ze zakken veel minder snel weg in het moeras dan grote, zware rassen.”

Productiekippen Hans vertelt dat op het uitgebreide terrein – naast Aeres MBO Barneveld en Aeres Training Centre Barneveld – ook het Aeres Training Centre International is gevestigd.

Het Poultry Innovation Lab maakt deel uit van dit internationale opleidingsinstituut waar buitenlandse studenten worden opgeleid. Hans: “Dat gaat om agrarische studenten die bijvoorbeeld leren hoe je op een zo goed mogelijke manier kippen houdt. Met het oog op een zo hoog mogelijke productie van eieren en vlees.

Inderdaad, dat is heel wat anders dan het houden van hobbykippen.

Want ook die hebben we hier op school.”

11.45 Lekker...

11.30

Deze kippen van Aeres Barneveld dienen als studiemateriaal voor de MBO-studenten en de cursisten. Hans: “Zij worden

gehouden voor een heel ander doel dan productiekippen. Wat 11.45 dat betreft is het goed om je af en toe te realiseren dat we in een vreemde wereld leven. De ene kip heeft geluk: zij wordt hobbykip en krijgt een naam.

De ander wordt productiedier.

Datzelfde geldt voor konijnen, die houden we hier op school om studenten en cursisten te leren hoe je konijnen huisvest, hanteert en hoe je een zo goed mogelijk welzijn kunt garanderen. Terwijl er soms ook best mensen hier rondlopen die, als ze een Vlaamse reus zien vooral denken: ‘Lekker…’

12.00

Samenleven Hans vertelt dat de huisvesting van de konijnen in het schoolgebouw binnenkort wordt aangepast. “We hebben buiten ruime konijnenverblijven waar de dieren kunnen rondlopen, graven en schuilen. Maar deze konijnen hebben we onder andere om studenten te laten zien hoe een konijn gehanteerd moet worden. Dan is het niet handig als je ze eerst buiten moet gaan vangen. Maar wel vinden wij hier op school dat we de konijnen niet solitair mogen 12.00 huisvesten, dat is niet meer van deze tijd.

Binnenkort komt er nieuwe ruimte vrij voor de konijnen waar geen enkel konijn meer alleen hoeft te zitten.”

Dagboek HBVB | 39

15.00 13.00

Prachtige naam toch, voor een Poitou ezel?

14.00 16.00

13.00 Uitleggen

“Wij zijn als opleidingsinstituut heel transparant”, zegt Hans.

“Iedereen mag hier komen kijken: we hebben geen geheimen.

Soms vinden mensen ergens wat van, van een reptiel in een terrarium of een konijn in een hok. Als iemand – om wat voor reden dan ook –bedenkingen mocht hebben over het welzijn van dieren hier op school, dan ga ik met zo iemand koffiedrinken. Ik leg dan uit waarom wij dieren op een bepaalde manier houden. Heel vaak hoor ik mezelf dan zeggen dat ‘wij natuurlijk wel een school zijn’. Dat is een heel andere situatie dan dieren die als huisdier leven, maar let wel: het verschil mag niet te groot zijn. Ik wil alles kunnen uitleggen. Zodra ik het gevoel heb dat ik dat niet kan, gaan we de leefomstandigheden van dat dier veranderen.”

14.00 Baudet

Zo heet ze echt, deze ezel. Naar verluid had ze haar naam al voordat ze naar Barneveld kwam. Maar het is een prachtige naam toch, voor een Poitou ezel?

15.00

Even wat ophalen Als we afscheid genomen hebben van de bezoekers gaat Hans even naar zijn kantoor om wat documenten op te halen voor het overleg met de ‘vogelmannen’.

40 | HBVB Dagboek

“Wij zijn als opleidingsinstituut heel transparant. Iedereen mag hier komen kijken: we hebben geen geheimen.”

16.00

De vogelmannen Het overleg met het vogelteam vindt plaats in een ontspannen setting, maar gaat wel degelijk over serieuze zaken. “Er kunnen altijd dingen beter”, zegt Hans. “Maar soms kun je veranderingen niet direct doorvoeren. Bij de papegaaien bijvoorbeeld; daar zit momenteel een grijze roodstaart alleen. Ik vind dat niet goed, maar hoorde dat men geprobeerd heeft de vogel te koppelen aan een soortgenoot. Dat is mislukt. Zoiets kun je tijdelijk uitleggen, maar er moet wel iets veranderen aan de situatie van die vogel. Dus óf we schaffen een soortgenoot aan waar hij wel een klik mee heeft, óf de vogel wordt herplaatst naar een plek waar een partner voor hem is."

IN DE STEIGERS NIEUWE OPLEIDING

Praktijkgericht hondenfokken Aeres Training Centre Barneveld stemt voortdurend het opleidingsaanbod af op de behoeftes van haar cursisten, en op de markt.

De wensen en eisen veranderen per slot van rekening met de tijd. Daarom werken wij aan nieuwe opleidingen en cursussen en het herinrichten van bestaande opleidingen en cursussen. Deze blijven hierdoor up-to-date. In deze rubriek lichten we een tipje van de sluier op van een opleiding die in de steigers staat.

Voor wie?

Tijdens de cursus Praktijkgericht Hondenfokken maken wij je wegwijs in de hondenfokkerij. Doormiddel van praktijkvoorbeelden en oefeningen komen verschillende onderwerpen aan bod die te maken hebben met het fokken van een nestje pups.

Resultaat

Onderwerpen: • • • • • • • •

Opstellen van een fokplan Ouderdieren selecteren Dekking Dracht Worp Zorg voor het nest Regelgeving en registratie Verantwoord verkopen

Deze cursus is geschikt voor iemand die voor het eerst een nestje wil fokken, maar ook voor de hondenfokker die zich wil professionaliseren. Praktijkgericht Hondenfokken sluit aan op de cursus Vakbekwaam Houder van honden en katten. Ben je starter in de fokkerij? Dan adviseren wij om eerst deze cursus te doorlopen en vervolgens verder te gaan met de cursus vakbekwaam houder van honden en katten.

Lesdagen Deze cursus begint op 5 juni 2020 en bestaat uit drie lesdagen die duren van 10.00 tot 16.30 uur. Tijdens deze lesdagen wordt de praktische kant van het hondenfokken belicht en verbreed je je kennis binnen de specialisatie van het fokken van honden.

Als je deze kennis achter de rug hebt kun je een fokplan opstellen en weet je wat het proces van het fokken inhoudt. Deze kennis geeft je een basis voor de toekomt. Zo kun je ervoor zorgen dat er gezonde pups ter wereld komen. Bovendien weet jij na het volgen van deze cursus welke zorg de pups nodig hebben en waar je aan moet denken bij verkoop van je pups.

Kijk voor meer informatie over de cursus Praktijkgericht Hondenfokken op www.aerestrainingcentre.nl In de steigers HBVB | 41

Huh? Teken?

Nu al?

Volg de STAP-methode!

Geen grap, het tekenseizoen is inderdaad al begonnen...

Want teken worden al actief bij 7ºC. Nu het met de dag warmer gaat worden, zullen we snel meer en meer tekenactiviteit zien.

Daarom doe je er goed aan om je hond in deze periode al te beschermen tegen teken. Ga naar je dierenarts voor het beste advies!

W

ist je dat honden- en katteneigenaren maar liefst 50% meer kans op een tekenbeet hebben dan mensen zonder huisdier? Onbeschermde dieren kunnen teken levend mee naar huis of tuin nemen.

En mensen lopen 31% van de tekenbeten gewoon in de tuin op. Om jezelf en je gezin te beschermen, is het dus zaak óók je hond te beschermen!

Handelen volgens de STAP-methode helpt gezondheidsproblemen bij jezelf, je gezin en je hond te voorkomen. STAP is een ezelsbruggetje voor de volgende vier handelingen, die je voortdurend in acht moet nemen waar het teken aangaat:

Signaleren Teek verwijderen Advies bij (dieren)arts Preventie STAP 1 Signaleren In Nederland komen teken overal voor.

Je loopt niet alleen tekenbeten op in het bos (43%), maar ook in de tuin (31%), in duinen (7%) en in mindere mate in stadsparken!

Wanneer het buiten warmer is dan 7°C, worden teken al actief. Zorg er dan ook voor, dat je jezelf, je gezinsleden en je viervoeter regelmatig controleert op teken, zeker als je

in het groen bent geweest! Vergeet niet, dat het soms moeilijk zoeken is. Jonge teken zijn namelijk slechts 1 tot 3 mm groot.

STAP 2

Teek verwijderen

Signaleer je een teek? Verwijder deze dan zo snel mogelijk met behulp van een puntige pincet, tekentang of tekenkaart. Hoe eerder je de teek verwijdert, hoe kleiner de kans op besmetting. Kijk voor tips voor het verwijderen van een teek op www.stapnaardedierenarts.nl.

STAP 3

Teken wil je het liefst voorkomen. Zeker gezien teken bacteriën, virussen en andere parasieten kunnen overbrengen. Bescherm jezelf en je hond daarom preventief tegen teken. Ga je het groen in? Bedek zoveel mogelijk je huid en smeer onbedekte huid met DEET in.

Voor je hond bestaan er verschillende producten die gemiddeld een maand of juist meerdere maanden beschermen tegen teken.

Wist je, dat dierenartsen en parasitologen adviseren om honden al vanaf begin maart tot eind november en tijdens warme winters te beschermen tegen teken? Wacht dus niet tot je huisdier weer een teek heeft, want dan ben je eigenlijk al te laat.

Advies bij de (dieren)arts

Heb je een tekenbeet? Overleg dan met je huisarts in verband met een mogelijke Lyme-besmetting. Informeer ook bij je dierenarts naar een middel dat teken bij je hond zoveel mogelijk helpt voorkomen.

Uiteraard voor het welzijn en de gezondheid van je huisdier, maar ook omdat onbehandelde dieren weleens teken naar je tuin of je huis meenemen. Eenmaal thuis kunnen deze parasieten ‘loslaten’ en opnieuw bij ten... ook jou of je gezin!

Je dierenarts adviseert middelen die uitgebreid zijn onderzocht op veiligheid en effectiviteit en geeft een persoonlijk advies op basis van de gezondheid van je huisdier en je thuissituatie. Ook kan je dierenarts je helpen bij het verwijderen van teken bij je hond.

Meer informatie? www.stapnaardedierenarts.nl

STAP 4 Preventie

TIP! Haal in maart bij je dierenarts een gratis tekenkaart* op, waarmee je teken bij jezelf én je hond kan verwijderen.

Vraag meteen advies aan je dierenarts welke bescherming het beste past bij je hond - maandelijkse of bescherming die meerdere maanden werkt.

*Zolang de voorraad strekt.

Kom jij ook b ij ons kijken?

Onze eerstvo lgende open dag is o p 20 maart 202 0 van 14.00 to t 18.00 uur

Events Open dag

vrijdag 20 maart 2020 14.00 - 18.00 uur

Animal Event

1, 2 & 3 mei 2020, Beekse Bergen Hilvarenbeek Bezoek onze stand en knutsel een verrijking voor je huisdier. Beproef je zintuigen, woon een van onze live workshops bij en beleef nog veel meer!

van passie tot professional

Bezoek onze

open dag www.opendagbarneveld.nl Een bezoek aan de groene campus van Aeres MBO Barneveld (regulier dagonderwijs) en Aeres Training Centre Barneveld (volwassenenonderwijs) kun je gerust een belevenis noemen. Met meer dan 2.000 dieren en uiteenlopende faciliteiten als een eigen dierenkliniek, geitenverblijf, cattery, dierenspeciaalzaak, aquarium en terrariumafdeling is er veel te zien en te beleven.

Vrijdag 20 maart 2020 14.00 uur tot 18.00 uur

Aanmelden voor dagonderwijs: www.opendagbarneveld.nl Aanmelden voor volwassenenonderwijs: www.aerestrainingcentre-barneveld.nl