HBVB Magazine | uitgave 23 mrt 2019

Jaargang 8, uitgave 23-2019 – € 4,95

Van passie tot professional

Het Beste Voor Beesten

VERRIJKING De perfecte wereld bestaat niet

HONDENSHOWS De standpunten

ROUW Kun jij leven met de dood?

(Van) dieren houden

Column HBVB | 1

Van passie tot professional Besluit houders van dieren

Startdatum

prijs

Hippische sector

Startdatum

prijs

Voeding van het paard

Besluit houders van dieren Ondernemer asiel, pension en kennel

24 september 2019

€ 1.255,00

Vakbekwaam Houder van honden en katten

18 november 2019

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van vissen

3 oktober 2019

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van herpeten

7 november 2019

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van vogels

16 september 2019

€ 845,00

Vakbekwaam Houder van overige zoogdieren

23 september 2019

€ 845,00

*Binnenkort zelfstudie mogelijk.

Paardenvoeding 1: Online basiscursus paardenvoeding

Op elk gewenst moment

€ 125,00

Paardenvoeding 2: Voeding van het (gezonde) sportpaard

9 maart 2019

€ 249,00

Paardenvoeding 3: Voeding van het paard met spier- en

25 mei 2019

€ 249,00

13 april 2019

€ 249,00

locomotieproblemen en/of problemen aan het maagdarmkanaal Paardenvoeding 4: Voeding van het paard met onder- of overgewicht, insulineresistentie en hoefbevangenheid

Dierverzorging

Academische rijkunst

20 september 2019

Dierverzorger kinderboerderijen (modulaire opleiding)

Aspirant manege instructeur

Check onze website

Manege instructeur basissport

Check onze website

Hoefbekappen

30 oktober 2019

Module Duiven en watervogels

Check onze website

Module Volièrevogels

Check onze website

Module Paarden en pony's

Check onze website

Module Konijnen en knaagdieren

Check onze website

Module Schapen

Check onze website

Module Kippen

11 juni 2019

€ 540,00

Module Geiten

11 maart 2019

€ 665,00

Module Varkens

20 mei 2019

€ 540,00

Sportmassage paard

Hondentrimmen Module 1: Specialist vacht- en lichaamsverzorging

20 mei 2019

Module 2a: Oriëntatie werken in een trimsalon (optioneel)

Check onze website

Module 2b: Hondentrimmer

30 oktober 2019

€ 595,00 € 845,00

€ 1.595,00

€ 655,00 € 2.006,00

Module I: Introductie

15 maart 2019

€ 539,00

Module II: Verdieping

11 april 2019

€ 669,00

Module III: Sportvormen

13 september 2019

€ 798,00

TTouch paard -Introductie

17 mei 2019

€ 350,00

TTouch paard - Vervolg

Check onze website

TTouch

Gedrag Kynologisch (honden) instructeur A en B1 Gevorderd kynologisch (honden) instructeur A, B1 en B2

Gezondheidszorg

Gevorderd kynologisch (honden) instructeur sport /training A, B1, B2 en B3

Paraveterinair dierenartsassistent

18 september 2019

€ 4.595,00

Anesthesiologie

Kynologisch (honden) gedragstherapeut A, B1, B2 (niet verplicht), B3 (niet verplicht), C, D1, D2 (niet verplicht), E

Anesthesiologie voor hond en kat

Check onze website

Kynologie module A: Ethologie hond

24 mei 2019

€ 595,00

Anesthesiologie bij risicopatiënten

Check onze website

Kynologie module B1: Kynologisch instructeur

2 juni 2019

€ 685,00

Kynologie module B2: Gevorderd kynologisch instructeur

Check onze website

Kynologie module B3: Gevorderd kynologisch instructeur

Check onze website

Basiscursus medewerker dierenambulance

17 juni 2019

Locoregionale anesthesie-technieken bij hond en kat

Check onze website

€ 249,00

Fysiotherapie bij dieren

sport/training

Fysiotherapie bij dieren - Kennismakingsdag

7 juni 2019

Fysiotherapie bij dieren - Post-HBO opleiding

19 september 2019

€ 25,00

Kynologie module C: Begeleiding probleemgedrag hond

Check onze website

€ 6.850,00

Kynologie module C: Begeleiding probleemgedrag hond

Check onze website

- Tussenmodule

Management en communicatie

Kynologie module D1: Oplossen probleemgedrag in de

19 juni 2019

€ 975,00

praktijk

Praktijkmanager in 1 dag

Check onze website

De commerciële dierenartsassistent

Check onze website

Leiderschap en teamvorming (module I)

Check onze website

Praktisch leidinggeven en coachen (module II)

Check onze website

Kynologie module F: Gedragstester (asiel)honden

Check onze website

Veterinair Praktijkmanager op hbo-niveau

Check onze website

Kynologisch gedragstherapeut - Bijscholingsdag

Check onze website

Inzet crowdfunding in de dierenbranche

Check onze website

Klanten overtuigen

Check onze website

Module K1: Basis gedrag kat

10 mei 2019

€ 325,00

Paardkrachtig communiceren

Check onze website

Module K2: Ontstaan probleemgedrag kat

1 november 2019

€ 545,00

Omgaan met werkdruk

Check onze website

Module K3: Oplossen probleemgedrag kat

Check onze website

Klantgericht telefoongebruik

12 april 2019

Module K4: Kattengedragstherapeut examen

Check onze website

Kynologie module D2: Extra cases

Check onze website

Kynologie module E: Kynologisch gedragstherapeut -

Check onze website

Examen

Kattengedragstherapeut

€ 298,00

Dier en trainer

Overigen Erfelijkheidsleer en fokken van honden

2 april 2019

€ 199,00

Dierfotografie I - Basis

15 juni 2019

€ 135,00

Dierfotografie II - Licht en actie

21 september 2019

€ 195,00

Paardenfotografie (basis)

29 juni 2019

€ 145,00

Meer weten?

Bekijk het volledige aanbod op www.aerestrainingcentre-barneveld.nl Onder voorbehoud van typefouten en prijswijzigingen.

Module 1: Assistent dierentrainer

Check onze website

Module 2: Dierentrainer

Check onze website

Module 3: Expert dierentrainer

Check onze website

Column 5 over houden van honden

Hondenshows 6 de standpunten

Verrijking 10 de perfecte wereld bestaat niet

Stagebedrijf 14 Pets Place Amersfoort

Even voorstellen

18

In de steigers

20

De mooiste foto

22

Van veertjes en een kromme snavel

24

rog

Opleiding instructeur Hunter-Jumper Equitation

licht

van vogels houden

Ethiek 28 Denken over goed en kwaad

Winactie 31 het boek 'kapsonesmakrelen'

Nieuws & weetjes

blijf op de hoogte van het laatste dierennieuws

32

DISCLAIMER Hoewel aan de ­samenstelling van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor ­eventuele onjuistheden.

De in deze uitgave vermelde prijzen gelden uitdrukkelijk voor het lopende opleidingsjaar. Voor opleidingen en cursussen die in 2019 en 2019 van start gaan kunnen afwijkende ­prijzen gelden.

Ook kunnen in het nieuwe opleidingsjaar andere ­opleidingsdagen gelden. Op alle inschrijvingen en transacties zijn onze algemene voorwaarden van toepassing.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van Aeres Barneveld en onder vermelding van de bron. © Aeres Barneveld Aeres Barneveld Barnseweg 3, 3771 RN Barneveld Postbus 331, 3770 AH Barneveld T (088) 020 61 23 E atc.barneveld@aeres.nl I www.aerestrainingcentre-barneveld.nl REDACTIE, TEKST EN FOTOGRAFIE Horsepower www.horse-power.nl vormgeving Studio Mooijman en Mittelberg T (+31) 6 19 81 88 85 E info@mooijmanenmittelberg.nl I www.mooijmanenmittelberg.nl ADVERTEREN Wil je adverteren in HBVB? ­Informeer dan naar de mogelijk­heden.

The Media Agency Alex Sitompoel T (+31) 6 46 22 64 35 E alex@themedia-agency.nl

Rouw 34 Kun jij leven met de dood?

De Barneveld beleving van... boy krens

38

Vorig jaar heb ik onze kinderen

groeipijn. Om een lang verhaal kort te maken:

Vaak vanuit eigen inzicht en ervaring. Wat goed

onmetelijk blij gemaakt met

na vele bezoeken aan verschillende dierenartsen

voor ze is, is niet altijd makkelijk vast te stellen.

een Berner Sennenpup. Een

en specialisten, bood een MRI-scan uiteindelijk

De meningen hierover lopen soms sterk uiteen

klein beertje dat van hen de

duidelijkheid. Dysplasie op alle plekken die je maar

zoals te lezen is in het artikel over hondenshows,

passende naam Beer(tje)

kan bedenken. Beertje zou nooit Beer worden

waarin twee visies tegenover elkaar gezet

kreeg. Voor onze Husky reu

maar in de vijf maanden dat ze bij ons was, is ze

worden. Uiteindelijk denk ik dat het draait om

was het wel even wennen maar ook die sloot

onderdeel van het gezin geworden en het afscheid

kennis over het dier en zijn gedrag. Kennis die wij

haar al snel in zijn hart. Altijd vrolijk en vol liefde

nemen deed ons pijn. Deze HBVB gaat over de

graag verspreiden zodat de liefde voor dieren niet

waggelde ze de eerste weken door ons huis. Tot we

relatie tussen mensen en hun huisdier maar ook

onbeantwoord blijft.

opmerkten dat ze een beetje mank liep, soms bij de

over het onvermijdelijke afscheid dat wij ooit van

achterpoot, dan weer de voorpoot. We zijn direct

ze moeten nemen. Dat gaat niemand in de koude

naar de dierenarts gegaan. Die concludeerde dat

kleren zitten want mensen houden (van) dieren

Met vriendelijke groet,

er niets aan de hand was, waarschijnlijk een beetje

en proberen hier zo goed mogelijk voor te zorgen.

Bas Emmerik, Manager

HBVB | 3

ADVERTORIAL

- ADVERTORIAL -

AERES BARNEVELD PARTNER VAN ANIMAL EVENT EN HORSE EVENT Al vele jaren zijn de leerlingen van Aeres Barneveld onmisbaar voor het grootste dierenevenement van Nederland, Animal Event op de Beekse bergen in Hilvarenbeek (3, 4 en 5 mei 2019). Gijs Bartels, als directeur van Academy Bartels Event Management, verantwoordelijk voor de organisatie, zegt daar het volgende over: “De samenwerking met directie en docenten van Aeres Barneveld is geweldig. Zij zetten 25 leerlingen per dag in tijdens het evenement, met name voor de ondersteuning van de coördinatoren van de diverse pistes en voor het dierwelzijnsteam. Ook bij ons andere evenement, Horse Event in Expo Haarlemmermeer, werken veel studenten met ons mee. Horse Event is dit jaar op 13,

14 en 15 september in Vijfhuizen”. Voor de leerlingen zijn beide evenementen uitstekende gelegenheden om praktijkervaring op te doen bij de organisatie van projecten voor een groot publiek. Bovendien kunnen zij hun netwerk in de dierensector uitbreiden. En, niet te vergeten, voor de meeste leerlingen zijn het onvergetelijke dagen met een keur aan demonstraties en dierenplezier.

Inhoudelijk levert Aeres Barneveld een belangrijke bijdrage aan de ideële activiteiten van de Stichting Animal Event en de Stichting Hippische Innovatieve Projecten, die onder meer initiatiefnemer zijn van onderzoek in de dieren sector en daar jaarlijks over publiceren in de ‘Pet Monitor’ en de ‘Hippische Monitor’.

Het leukste dierenfestival van het jaar!

Dit jaar vindt de dertiende editie van hét driedaagse dierenfestival van Nederland plaats bij De Beekse Bergen in Hilvarenbeek.

Op hondengebied vind je hier de laatste trends en ontwikkelingen, maar ook liefhebbers van boerderij- en erfdieren, katten, konijnen, knaagdieren en paarden komen volop aan hun trekken. Betoverende dierenshows, interactieve workshops, educatieve demonstraties, sfeervolle foodcourts en verrassend straattheater zijn ook dit jaar weer de ingrediënten voor een gezellige en leerzame dag uit! Meer weten? Kijk voor meer informatie, het laatste nieuws, actueel programma en tickets op www.animal-event.nl. Profiteer tijdens de voorverkoop van € 2,- korting!

Column

Ilse Frenk-Kleton

Over houden van honden

Ilse Frenk-Kleton is docent en cursusleider hondentrimmen bij Aeres Barneveld. Als een van de bekendste hondentrimmers van ons land (Ilse is naast internationaal allround jurylid ook Nederlands, Europees en Millennium kampioen hondentrimmen) houdt ze – natúúrlijk – (van) honden.

H

onden spelen een rol in het leven van heel veel mensen. In sommige gevallen is dat een bijrol maar er zijn gezinnen waarin de hond een absolute hoofdrol speelt. Veel mensen zien hun hond als een kind en soms behandelen ze hem ook zo. Op zich denk ik dat het mooi is wanneer mensen van dieren houden, maar zelf zal ik mijn honden niet mijn kinderen noemen. Mijn honden zijn mijn maatjes. In het leven van mijn man en mij zijn ze ontzettend belangrijk. Kinderen krijgen was ons niet gegeven en ik weet dat de kans dan aanwezig is dat je honden een soort vervanging worden. Als er bij ons wél kinderen waren geweest, denk ik dat ons leven om die kinderen zou hebben gedraaid. Ik zeg weleens: dan had ik mijn liefde moeten verdelen tussen de kinderen, mijn man en de honden. Nu die kinderen er niet zijn houd ik wat extra liefde over, die gaat voor een groot deel naar de honden.

Honden zijn mijn werk maar ze vormen ook een groot deel van mijn vrijetijdsbesteding. Wij hebben drie, of eigenlijk vier, Bichon Frisés. Drie teefjes wonen bij ons en een door mij gefokt reutje woont bij een vriendin. Ik wandel elke dag meestal zo’n anderhalf uur en de hondjes gaan wekelijks in bad. Met Sunny, het reutje, ga ik naar ringtraining maar ook naar fitness. Niet omdat hij nóg knapper moet worden maar omdat hij het zo leuk vindt om te doen. Als Sunny een andere hond op het balanskussen ziet staan, dan jaagt-ie hem eraf: dat balanskussen is van Sunny. Met

Kissy van vier train ik wekelijks bij de hondenschool. Classy, onze oudste van tien gaat ook graag mee maar is nu met pensioen.

Summer van vijf heeft minder behoefte aan dat gedoe. Zij vindt het niet leuk om naar show te gaan, dus dat hoeft ze ook niet.

Sunny daarentegen vindt het prachtig om showhond te zijn.

Die loopt letterlijk met een glimlach door de ring: hij straalt. En dat terwijl er mensen zijn die ervan uitgaan dat het onmogelijk is dat een hond het naar zijn zin heeft als showhond. Er is de laatste tijd veel te doen over het showen van honden. Stichting Dier&Recht wil hondenshows verbieden en steeds vaker worden mensen die met hun hond naar show gaan belachelijk gemaakt.

Het grote gevaar van de eenzijdige benadering van Dier&Recht is dat zij generaliseren. Iedereen die hondenshows bezoekt wordt onderuit gehaald. Terwijl ik er echt van overtuigd ben dat het merendeel van de honden die je ziet op een show daar zijn omdat ze het leuk vinden. Showen met een hond die dat niet wil, is een bijna ondoenlijke zaak. Een showhond moet stralen en als-ie dat niet doet, wordt het lastig om te presteren op een show. Natuurlijk zullen er best mogelijkheden zijn om een hond te dwingen, desnoods om te stralen. Ik vind inderdaad dat je je dan op gevaarlijk terrein begeeft maar geloof me: dat doe je ook als je generaliseert. Wanneer je mensen ervan wilt overtuigen dat alle hondenshowers dierenbeulen en idioten zijn, dan begeef je je op een terrein dat risicovoller is dan glad ijs. Generaliseren; er voor het gemak van uitgaan dat hele groepen mensen hetzelfde zijn, dezelfde denkbeelden hebben, één pot nat zijn; dat gaat verder dan dom en kwetsend. Ik denk dat het zelfs gevaarlijk kan zijn.

Column HBVB | 5

Honden shows De standpunten

De hondenshow kent voor- en tegenstanders die met hart en ziel hun standpunt verdedigen. Sommigen vinden dat het showen van honden een mooie hobby is voor mens en dier, anderen zijn ervan overtuigd dat de hondenshow garant staat voor dierenleed. Beide partijen zullen het waarschijnlijk nooit eens worden en de redactie van HBVB magazine is zeker niet van plan zich voor of tegen uit te spreken. Wat we wel doen is de (meeste) standpunten van beide partijen voor je op een rijtje zetten.

TEKST Janine Verschure FOTO'S Stichting Dier&Recht, Raad van Beheer.

Het fenomeen hondenshow is eigenlijk precies wat het woord al belooft: showen met honden, praktisch altijd gaat het om rashonden met een stamboom. Tijdens een hondenshow tonen hondeneigenaren hun dieren aan een keurmeester. Die bepaalt uiteindelijk welke dieren het meest voldoen aan de rasstandaard en welke hond dus de beste is. Voor de meeste rassen geldt dat er behoorlijk gewassen en geborsteld moet worden voordat een hond showklaar is. Bij een hondenshow draait het om het uiterlijk van een hond, om zijn bouw, kleur en vacht maar ook het karakter telt mee.

Een showhond zou sociaal moeten zijn, zou geen agressief gedrag mogen vertonen en mag ook geen gebreken of ziektes hebben.

Wie zijn voor?

De Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland (hierna: Raad van Beheer) is het overkoepelende orgaan op het gebied van het houden van honden in Nederland. Kynologie staat voor alles dat te maken heeft met de relatie tussen mens en hond. Kynologie omvat dus kennis over het fokken van honden, maar ook kennis op het gebied van gezondheid en welzijn van honden. Ook alle vormen

van hondensport en actief bezig zijn met je hond worden gerekend tot de kynologie. De Raad van Beheer registreert rashonden, geeft stambomen uit en de hondenshows in Nederland staan onder auspiciën van deze organisatie. Er zijn meer dan 300 verenigingen lid van de Raad van Beheer. Deze ‘vereniging van verenigingen’ verbindt onder andere rasverenigingen en kynologenclubs maar wil eigenlijk een brug slaan tussen iedereen die (van) honden houdt.

Wie zijn tegen?

Stichting Dier&Recht noemt zich ‘de advocaat van de dieren’. Deze stichting maakt zich al lange tijd zorgen om de rashondenwereld en om het feit dat er veel zieke rashonden zijn. Met name door het in het leven roepen van De RashondenWijzer heeft de stichting succesvol aangekaart dat er een einde moet komen aan het fokken van honden met schadelijke raskenmerken. Dier&Recht wil dat hondenfokkers stoppen met het fokken van dieren binnen gesloten populaties. Hierdoor is het inteeltpercentage erg groot en waren er veel ziektes rond binnen bepaalde rassen. Daarnaast wil Dier&Recht een verbod op hondenshows.

Hondenshows HBVB | 7

Standpunten Dier&Recht (D&R)

tegen

Hondenshows zijn een ramp voor rashonden en hondenrassen Ze stimuleren het fokken van zieke, misvormde dieren en belonen de fokkerij van dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken.

De dieren met de langste ruggen, kortste snuiten, laagsthangende rug (Duitse Herder) winnen de prijzen.

Showwinnaars zijn vaak de honden met bizarre uiterlijke kenmerken Zoals extreem veel haar, platte neuzen, kromme poten en diepe rimpels. Een winnende reu is een zeer gewilde zaadverstrekker. Zo’n mannetje kan tientallen tot honderden nakomelingen verwekken binnen een genenpoel die tóch al klein is.

Tijdens de Wereldhondenshow in Amsterdam won bijvoorbeeld een Franse Bulldog met afgesloten neus de Best of Breed prijs.

Hondenshows dragen bij aan verkleining van de genenpoel Met inteelt en erfelijke ziekten als gevolg. Hondenshows vergroten het inteeltprobleem. Naarmate er verder wordt doorgefokt met honden met erfelijke ziektes wordt de genenpoel steeds kleiner. Hierdoor worden rashonden steeds zieker.

Hondenshows zijn uitermate stressvol voor honden Dieren zitten een groot deel van de dag vast in een kooi. Ze kunnen zich niet terugtrekken

8 | HBVB Hondenshows

van de harde geluiden, de nabijheid van andere honden en de aanrakingen door vreemde mensen.

Honden worden tijdens een show opgesloten in kooien, vaak dagenlang Ze moeten hun behoefte ophouden, want ze kunnen niet fatsoenlijk uitgelaten worden.

Kortom: de honden staan bol van de stress.

Tijdens de Wereldhondenshow moest de politie honden bevrijden uit zes hete auto’s Ondanks het feit dat de RvB had gezegd dat eigenaren die hun hond niet goed verzorgden geen toegang meer tot shows zouden krijgen, mochten deze mensen gewoon hun hond showen.

Het draait enkel om uiterlijk Er wordt aan de honden gefrunnikt want ze moeten ‘mooi’ zijn. Tijdens de Wereldhondenshow die vorig jaar plaatsvond in Amsterdam, stelde Dier&Recht vast dat sommige honden urenlang op de trimtafels moesten staan.

Veel honden worden van show naar show gesleept, wel dertig per jaar Dat is geen hondenleven, dat is de wens van eigenaren om prijzen te winnen en prestige te hebben.

Hondenshows worden geweerd Volgens Dier&Recht hebben Groningen en Amsterdam plannen om hondenshows te

weren uit de gemeente. Maastricht heeft een onderzoek ingesteld.

Debatten en kamervragen Naar aanleiding van de campagne Stop Hondenshows zijn er debatten gevoerd in de Tweede Kamer. PvdA, Groen Links en PVDD CDA en VVD hebben kamervragen gesteld over de fokkerij van dieren met extreme uiterlijke kenmerken en over hondenshows.

Petitie Er hebben al ruim tienduizend mensen gestemd op de petitie ‘Stop hondenshows’.

Standpunten Raad van Beheer (RvB)

VOOR

Tentoonstellingen zijn dĂŠ plek waar hondenliefhebbers elkaar ontmoeten Informatie wordt uitgewisseld, honden worden besproken, kortom hier kunnen liefhebbers hun kennis ontwikkelen.

Honden zien het als een uitje Veel honden gaan maar al te graag met hun baas mee naar shows. Shows zien ze als een uitje met de baas.

Showhonden worden goed gesocialiseerd Deze honden maken in hun leven meer mee dan de gemiddelde hond. Ze hebben juist door alle belevenissen een sterke band met hun eigenaar. Een angstige en/of agressieve hond is niet de gewenste reisgezel en zal niet winnen op een tentoonstelling. De stelling dat showhonden meer prikkels aan kunnen dan de gemiddelde hond ligt voor de hand.

De honden moeten in een uitstekende conditie zijn Daartoe wordt de benodigde beweging gegeven en tijd met de honden doorgebracht.

Ook worden ze goed verzorgd.

Maatregelen om extreme uiterlijke kenmerken terug te dringen

Van oorsprong werden honden gekeurd om de beste fokdieren te selecteren Dat is nog steeds deels de essentie van hondenshows, er zijn immers veel rasverenigingen die in hun verenigingsfokreglement hebben opgenomen dat de hond meestal twee keer een bepaalde kwalificatie moet hebben gehaald op een officiĂŤle keuring.

Controle op schadelijke raskenmerken Sinds de invoering van de Ras Specifieke Instructies (RSI) in 2011 wordt er tijdens keuringen op shows streng gelet op schadelijke raskenmerken. De exterieurkeurmeester wordt verplicht om na de keuring van bepaalde rassen een inventarisatie te maken van de rasspecifieke problemen die hij tijdens de exterieurkeuring is tegengekomen.

Hondenwelzijnsteam op elke show Zien de leden van dit team dat honden bijvoorbeeld te lang zonder water zitten of te lang zonder aandacht in een bench verblijven, dan spreken zij de exposant hier op aan. Ook ziet het team erop toe dat honden niet te lang of onbewaakt op een trimtafel staan of dat er geen verboden hulpmiddelen worden gebruikt.

Petitie Op 11 september 2018 bood stichting Dier&Recht de Tweede Kamer een rapport en een petitie aan waarmee zij de politiek opriep hondenshows te verbieden. Minister Schouten van het ministerie van LNV is niet van plan hondenshows te verbieden. Ook het verbieden van hondenshows door lokale overheden, zoals de gemeente Amsterdam, krijgt niet de zegen van de minister.

Bij het keuren van een ras wordt op veel aspecten gelet Zo kijkt een keurmeester hoe de hond eruit ziet, hoe hij zich beweegt, hoe hij gebouwd is en of hij geen gebreken heeft. Daarnaast moet de hond sociaal zijn; agressief gedrag is niet toegestaan. Een keurmeester beoordeelt tevens of een hond gedrag vertoont dat past bij het doel waarvoor het ras oorspronkelijk gefokt is.

Nederland is op dit gebied een van de aanjagers binnen de internationale kynologie. In verschillende rassen zijn extra beoordelingen aan de orde voordat men mag fokken. Op verzoek van het ministerie heeft de RvB samen met andere organisaties uit de hondensector het plan 'Fairfok' opgesteld waarin de ambities en maatregelen van de sector zijn opgenomen.

Hondenshows HBVB | 9

Verrijking

De

e t c e f per wereld bestaat niet

10 | HBVB Verrijking

“In de ideale situatie,” zegt docent Aike Geers, “zou het niet nodig moeten zijn om op zoek te gaan naar verrijking voor dieren. “Eigenlijk is het feit dat je nadenkt over manieren om verveling tegen te gaan, al een teken dat jouw huisvesting of verzorging tekortschiet. Maar inderdaad: in de perfecte wereld zouden ook wij mensen wellicht geen telefoon of puzzelboekje nodig hebben.”

TEKST EN FOTO'S Janine Verschure

Aike Geers schuwt hem niet; die knuppel in het hoenderhok. Hij vertelt over wetenschaps/gedragsfilosofen die zich afvragen of het moreel verantwoord is om dieren te beschouwen als menselijk bezit. “Onze dieren hebben geen beschikkingsrecht. Wij mensen bepalen echt alles voor ze. Hoe veel leefruimte ze hebben, wat ze te eten krijgen, of ze zich mogen voortplanten, of en hoe hard ze moeten werken voor de kost.

Ik zeg niet dat we hier op school alle dieren maar los moeten laten in het stuk natuur waar ze ooit vandaan kwamen, maar het kan wel heel interessant zijn om er eens over na te denken wat voor dat dier nou de wereld zou zijn die een utopie benadert. Is dat ‘in het wild’ waar het leven vol gevaren is en waar je het risico loopt om te worden opgegeten door een roofdier of om van de honger te sterven? Of is dat onder menselijke zorg waar het leven vaak saaier is dan in het wild, waar je elke dag een bak voer krijgt en je veilig oud kunt worden?”

Verrijking HBVB | 11

Meer dan een wc-rolletje

Docent Aike Geers

12 | HBVB Verrijking

In die relatief saaie wereld in gevangenschap kan het dus nodig zijn om verrijking toe te passen, verveling tegen te gaan. Aike: “Verrijking is een ontzettend ruim begrip. Veel mensen denken bij het woord verrijking aan een wc-rolletje in het dierverblijf maar het gaat veel verder. In het afgesloten verblijf waarin wij dieren houden kunnen soortgenoten een verrijking vormen maar ook een overstimulatie. Een groepje hobbykippen heeft veel afleiding aan elkaar maar wanneer kippen met duizenden opeengepakt zitten is er wel heel veel ‘afleiding’. Verschillende diersoorten kunnen voor elkaar ook een verrijking vormen. Vanuit mijn kantoor hier op school kijk ik op het vogelverblijf.

Daar zitten onder andere ganzen en eenden bij elkaar en dat geeft dieren toch een bepaalde vorm van afleiding.

Momenteel proberen ooievaars een nest te bouwen op het dakje van een verblijf, dat is een absolute verrijking van hun leven. Voortplanting sowieso natuurlijk. Er is momenteel bijvoorbeeld best wat te doen over het voortplantingsbeleid van verschillende dierentuinen. Er wordt niet meer gefokt

met dieren omdat men kampt met ruimtegebrek. Maar de sociale structuur van veel apen is gestoeld op het krijgen van jongen. Natuurlijk is het logisch dat je je groep dieren niet uitbreidt als je daar de ruimte niet voor hebt, maar als een aap het ouderschap ontneemt, verarm je wel zijn leven.”

Een stukje spannender Aike vertelt dat ook het verblijf waarin dieren gehouden worden, een verrijking kan vormen. “In zo’n verblijf kun je lagen aanbrengen”, zegt hij. “In het watervogelverblijf hebben we water, begroeiing, een daklaag voor hoogvliegers. Als je in je verblijf verschillende gebieden en niveaus aanbrengt waarin de dieren kunnen rondkijken of zich kunnen verschuilen, ben je bezig met verrijking en het maken van een goed verblijf. Ik vertelde dat meerdere dieren in een verblijf een verrijking kunnen vormen maar soms moet je ook verrijking toevoegen om ervoor te zorgen dat de dieren elkaar met rust laten. Dan heb je het over wat meer standaard verrijking: die wc-rol in die vogelkooi, of het ophangen of verstoppen van voer. Sommige dieren vinden het leuk als je het voer simpelweg rondstrooit maar er zijn ook activity games in de handel waarin het dier echt een puzzel moet oplossen om zijn voer te krijgen. In sommige dierentuinen hangt men vlees hoog in een paal, zodat de tijgers moeten klimmen om hun voer te bemachtigen. Bij de Stichting Leeuw in Anna Paulowna doen ze dat ook prachtig: daar hebben ze een jaagsimulator. Dat is een soort racebaan waarmee een stuk vlees aan een touw kriskras door het verblijf wordt gesleurd. Zo moet de leeuw achter zijn prooi aan rennen en springen, dat ziet er echt geweldig uit.

kunnen we als leidraad nemen, maar nooit evenaren.

Je kunt verrijken met behulp van voedsel maar ook met smaken. Voer dat een dier niet kent kan hem bezighouden.

Het is ethisch een lastige maar levende prooidieren in een verblijf kunnen een heuse verrijking bieden. Veel mensen hebben moeite met het idee dan slangen konijnen eten. Er zijn nu eenmaal slangen die geen dood voer eten, en dan moet je toch een keuze maken: wie is er zieliger: dat konijn of die slang? Naast voer kun je ook geuren en geluiden gebruiken als verrijking. Er zijn dieren die echt even wat te doen hebben als je een geurmarkering aanbrengt in hun verblijf. Dan gaan ze ruiken, zich erover verbazen en in sommige gevallen weer hun eigen geurspoor aanbrengen over die markering. Als je in een vogelverblijf vogelgeluiden of de paarroep van die soort laat horen, is er echt even geen sprake meer van verveling.

En nog een heel belangrijke: training.

Dolfijnen en andere zeezoogdieren in een dolfinarium maar ook steeds meer dierentuindieren worden beziggehouden omdat er regelmatig met ze getraind wordt, op basis van beloning. Dat maakt een leven in gevangenschap toch een stukje spannender. Maar let wel: de training kan niet het feit veranderen dat dolfijnen bijvoorbeeld de rest van de dag in een betonnen bak zwemmen. De omgeving buiten de training moet dus ook kloppen.”

waarin eenzame paarden een hoofdrol spelen. ‘Deel je wei’ heet de actie en daaraan is een website gekoppeld waar paardenliefhebbers informatie kunnen vinden over het belang van gezelschap.

Paarden zijn sociale kuddedieren en ze alleen houden, zeker als dat op stal is, is op zijn zachtst gezegd niet diervriendelijk.

“Soms zijn paarden nog zieliger dan varkens”, zegt Aike. “Varkens zitten – zelfs in de bedrijfsmatige dierenhouderij – bij elkaar, terwijl veel paarden hun dagen slijten in eenzaamheid. Ik vind dat er dan echt wel grenzen overschreden worden, dat moet je niet willen.”

Lekker loslaten?

Een paard alleen in een stal, een goudvis in een kom, een vogel in zijn eentje in een kooi. Moeten we dan toch de leidraad van die filosoof maar volgen en overwegen om

ons paard los te laten op de toendra, die goudvis in de sloot los te laten en onze papegaai het raam uit te laten vliegen? “Dan is de kans groot dat dat paard sterft van de honger, die vogel van de kou en die goudvis zien we ook nooit meer terug. We zullen nooit weten wat het dier zal antwoorden als we hem de vraag stellen of hij terug wil naar de natuur. Waar ik wel van overtuigd ben is dat het goed is om die natuur als leidraad te nemen bij het houden van dieren onder menselijke zorg.

We kunnen de natuur nooit evenaren, dat is een utopie maar als je in de buurt kunt komen van de behoefte die een dier van nature heeft, dan doe je in ieder geval je best voor het dier en verbeter je zijn welzijn.”

Wie is er zieliger, d a konijn of t die slang?

Paardenleed In februari startten de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS), de Federatie van Nederlandse Ruitersportcentra (FNRS) de Dierenbescherming en Stichting Dier&Recht een gezamenlijke campagne

Verrijking HBVB | 13

14 | HBVB Column

stagebedrijf

Pets Place Amersfoort:

een prima plek voor huisdieren ĂŠn voor stagiaires

Er is nogal wat te doen over de verkoop van dieren in dierenspeciaalzaken. Winkels die stoppen met het aanbieden van bijvoorbeeld konijnen krijgen een taart van de Partij voor de Dieren en winkeliers die nog wel dieren in de winkel hebben, krijgen soms commentaar van dierenliefhebbers. Is dat terecht?

TEKST EN FOTO'S Janine Verschure

Column HBVB | 15

WOUTER

“Ik ga altijd eerst kijken in een winkel die dieren wil afnemen. Ik wil weten hoe de dieren gehuisvest worden in de winkel.”

– Wouter

aak worden dierenspeciaalzaakondernemers over één kam gescheerd", zegt Ester de Kooter van Pets Place Amersfoort, “Er zijn wel degelijk heel veel winkeliers die op een goede manier dieren verkopen.

Met duidelijke voorlichting aan de klant, en oog voor het welzijn van de dieren. Ondernemers die alleen benodigdheden verkopen die geschikt zijn voor dat dier; die konijnen, kromsnavels of andere groepsdieren enkel verkopen als ze met een soortgenoot gehouden worden en die desnoods ook ‘nee’ durven te verkopen als ze vermoeden dat een klant niet goed voor het dier zal zorgen.

Ik denk dat het heel belangrijk is om de dieren in je winkel te huisvesten op een manier die een voorbeeld vormt voor de consument. Daar is bij ons veel aandacht voor. Wij willen dat een dier dat hier verkocht wordt, een goed leven krijgt.”

Kritische vragen Als er iemand is die vrolijk wordt van de manier waarop de Pets Place-filialen in onder andere Amersfoort, Huizen, Harderwijk, Ermelo en Nunspeet omgaan met levende have, dan is het Wouter van Dasselaar. Al zo ongeveer sinds hij de woorden ‘konijn’ en ‘cavia’ kon uitspreken is Wouter weg van deze dieren. Hij begon met fokken toen hij net naar de basisschool ging.

Omdat je nu eenmaal niet alles kunt houden

16 | HBVB Stagebedrijf

wat je fokt, zoekt Wouter regelmatig afnemers voor zijn konijnen en cavia’s. Hij vertelt dat een behoorlijk deel van de dieren die bij hem geboren worden, verkocht worden aan dierenspeciaalzaken. “Ik ga altijd eerst kijken in een winkel die dieren wil afnemen”, vertelt hij.

“Ik wil weten hoe de dieren gehuisvest worden in de winkel maar vooral ook hoe de winkelier de dieren aan de man brengt. Daarvoor doe ik me voor als klant en dan ga ik binnenkijken bij zo’n winkel. Ik stel wat kritische vragen, bijvoorbeeld over ziektes of sociaal gedrag. Alleen als ik merk dat er in die winkel echt aandacht is voor welzijn, en als ik zeker weet dat er enkel dieren verkocht worden aan mensen die weten waar ze aan beginnen, ga ik met ze in zee.”

Werken met bekende fokkers Wouter is tweedejaars student aan Aeres MBO Barneveld. Hij doet diermanagement niveau 4 en liep stage bij Pets Place, onder andere in Huizen en Amersfoort. Deze winkels kopen hun levende have het liefst bij hobbyfokkers zoals Wouter. “Omdat je dan weet dat de dieren met zorg gefokt of gekweekt zijn”, vertelt Ester die onder andere verantwoordelijk is voor de inkoop van levende have voor een vijftal Pets Place filialen. “Wij verkopen geen dieren die van de groothandel kopen. Als je inkoopt bij fokkers die je kent, weet je dat de dieren gefokt zijn door echte liefhebbers. Natuurlijk is het belangrijk dat de dieren mooi en vooral ook gezond zijn, maar ook het karakter is belangrijk. Hobbyfokkers als Wouter hebben daar aandacht voor. Hierdoor is de kans dat de klant een dier krijgt waar hij een dierenleven lang plezier van heeft, veel groter dan wanneer je dieren inkoopt bij ‘zomaar iemand’.

“Leuk zijn ze hè?”

Vrolijk gekwetter lokt ons naar het midden van de winkel. Daar staat een klimboom die bevolkt wordt door een bonte groep kromsnavels.

“Leuk zijn ze hè?” zegt Ester. “De vogels vinden het hartstikke leuk om in deze boom te zitten.

“Als je ij inkoopt b je ie d s r e k fok t je dat kent, wee gefokt de dieren chte e zijn door rs.” e b b e liefh

“Wij willen dat elk dier dat hier verkocht wordt, een goed leven krijgt.”

Elke ochtend als we ze vanuit hun kooitjes naar buiten laten, staan ze te dringen voor de deurtjes. De vogels zijn gekortwiekt. Ze kunnen nog wel een beetje fladderen maar niet bijvoorbeeld de deur uitvliegen. Dat kortwieken doen we simpel en pijnloos door de slagpennen van de vleugels in te korten. Als de vogel in de rui is geweest, zijn de pennen weer teruggegroeid.”

Het complete plaatje Eerlijk is eerlijk: toen Wouter bij Pets Place kenbaar maakte dat hij op zoek was naar een stageplaats, had hij een behoorlijke voorsprong. “We kenden hem al natuurlijk”, zegt Ester. “We kochten al konijnen en cavia’s bij hem en we wisten dat hij veel kennis heeft over deze dieren. Maar graag werken met dieren en daar veel van weten is niet genoeg: om in een dierenspeciaalzaak te werken is het eigenlijk nog veel belangrijker dat je goed met mensen kunt omgaan. En gelukkig: dat kan Wouter.

Het is echt zo dat we van Aeres MBO Barneveld in de regel goede, gemotiveerde stagiaires krijgen. Als het anders was zou ik dat ook gerust zeggen. Toen Wouter hier enkele dagen stagiair was leek het alsof hij hier al jaren rondliep.

Sommige studenten hoef je niet te leren hoe je met mensen omgaat; die hebben dat van nature. Wij proberen om onze stagiaires echt te laten meedraaien in de winkel zodat ze leren wat het werk inhoudt, het complete plaatje meekrijgen. Niet alleen schoonmaken maar als de stagiair dat kan en wil, ook een stukje voorlichting en verkoop.”

Een goed leven als uitgangspunt Wouter: “Tijdens het werken in de winkels in Amersfoort en Huizen merkte ik dat ik het leuk vind om met mensen te werken. Ik kreeg al best snel meer verantwoordelijkheid. Ik mocht achter de kassa werken en ik mocht een paar keer mee naar informatiebijeenkomsten en lezingen van leveranciers.

Ik heb echt veel geleerd tijdens mijn stage. Stage lopen in deze winkels was veel meer dan dierverblijven schoonmaken of schappen vullen. Ik mocht ook klanten voorlichten. Als een klant bijvoorbeeld een te klein verblijf wilde kopen voor een cavia, dan mocht je gewoon met hem in gesprek gaan om hem te overtuigen van het feit dat een dier ruimte nodig heeft om een goed leven te hebben. Dat ‘goede leven’ is steeds het uitgangspunt bij verkoop. Dat is mooi toch?”

Stagebedrijf HBVB | 17

Docente en aquariumspecialist Stella Fauré

EVEN VOORSTELLEN

H

Potamotrygon spezi

et is een grote dame, haar disc (lichaam) telt veertig centimeter. “En dan nog dertig centimeter staart”, zegt docente en aquariumspecialist Stella Fauré niet zonder trots.

“Roggen zijn bijzondere dieren.

Het is familie van de haai en ze zijn een van de weinige kraakbeenvissen die in zoetwater leven. Hun anatomie is fascinerend en bij veel mensen spreekt de intelligentie van roggen tot de verbeelding. Ze wennen aan routines en kunnen zelfs getraind worden. Vaak zie je bij deze dieren een soort nieuwsgierigheid ten opzichte van mensen. Zeker in combinatie met het feit dat ze verder lichamelijk zo ontzettend weinig

18 | HBVB Even voorstellen

met ons gemeen hebben, zorgt dit ervoor dat er nogal eens mensen blijven hangen bij de ingang van ons opleidingsinstituut.” Als je eenmaal begint te turen in dat prachtige aquarium, waar deze roggendame leeft samen met discus- en maanvissen, kom je zomaar niet meer weg. Overigens is het de bedoeling dat er binnenkort nog een bewoner bijkomt in dat aquarium.

Op dit moment staat er een mannelijke rog in de quarantaine te trappelen om te gaan samenwonen met de grote dame. “Het is heel erg voorbarig”, zegt Stella. “Maar wie weet staan er op termijn nog veel meer mensen stil bij dat aquarium, als er gezinsuitbreiding komt. We hebben de wens te fokken met deze dieren.”

“Als je eenmaal begint te turen in dat prachtige aquarium, waar deze roggendame leeft samen met discus- en maanvissen, kom je zomaar niet meer weg.�

Even voorstellen HBVB | 19

In de rs steige

Opleiding

Instructeur HunterJumper Equitation Er is een paardensportdiscipline overgewaaid vanuit Amerika. Een vorm van springen waarbij het draait om eenvoud en harmonie. Om een paard dat niet tegen de hand komt en in rust het parcours springt. Met op zijn rug een ruiter van wie je nauwelijks ziet dat hij hulpen geeft. Nauwelijks druk op de teugels, stille benen. Een utopie? Nee: Hunter-Jumper Equitation.

E

en groot verschil tussen de springsport zoals we die momenteel in Nederland kennen en het Amerikaanse Hunter-Jumper Equitation is de snelheid. De slogan van HJE is ‘FORGET the CLOCK. Remember the RIDE’™ en dat dekt behoorlijk de lading. De uit Amerika afkomstige Patricia Bade van Motman is voorzitter en oprichter van de vereniging Hunter-Jumper Equitation Holland (HJEH). Samen met Joan ScharffenbergerLaarakker is zij docent aan de nieuwe instructeursopleiding HunterJumper Equitation aan Aeres Training Centre Barneveld geven. Ze vertelt: “Hunter-Jumper Equitation is paardvriendelijk, leerzaam en mooi om te zien. Het is een echte familiesport, geschikt voor jong en oud, voor beginnende en ervaren springruiters.”

Twee rubrieken Een Hunter-Jumper Equitationparcours bestaat uit acht hindernissen die er natuurlijk uitzien. Denk aan hout, groen en strobalen. Het is de bedoeling dat het paard van start tot finish in een gelijkmatig tempo galoppeert en rustig en ontspannen over de hindernissen springt.

Vloeiend is het sleutelwoord. De ruiter rijdt met zachte hand en in balans.

Hunter-Jumper Equitation is onderverdeeld in de rubrieken Hunter en Equitation. In de Hunterrubrieken wordt het paard beoordeeld en in de Equitationrubrieken staan de technische vaardigheden van de ruiter centraal.

• Bij de Hunterrubrieken draait het om het paard. Hier zijn de juryleden in principe op zoek naar het paard dat de beste eigenschappen heeft voor de vossenjacht. Een aantrekkelijk, atletische springpaard dat voorzichtig is; zijn knieën boven de sprong omhoog brengt; zijn voorbenen goed vouwt; een gemakkelijk, constant temperament heeft; comfortabele, vlakke bewegingen laat zien, zonder uitgesproken knie-actie; een correcte bouw heeft.

20 | HBVB In de steigers

• Bij Equitation staat de ruiter centraal. Het Equitationparcours heeft een hogere moeilijkheidsgraad dan een Hunterparcours. De jury beoordeelt hoe de ruiter het parcours rijdt, welke lijn tussen de hindernissen hij kiest en hoe hij ervoor zorgt dat het paard zo ontspannen mogelijk zijn sprongen kan maken. Omdat het in de Equitationrubrieken minder om het paard draait dan bij Hunter-, zijn ook paarden met een minder perfect exterieur of wat minder uitstraling geschikt voor deze vorm van sport.

Hoe het zo kwam Als kind leerde Patricia springen volgens het Amerikaanse systeem.

Ze vertelt: “Toen ik naar Nederland kwam zag ik direct het verschil.

Nederlanders kunnen wel degelijk paardrijden maar krijgen hier de springsport anders aangeleerd. Bij het Amerikaanse systeem draait het om rust en harmonie, terwijl Nederlandse kinderen zodra ze ‘af zijn’ van de stijlpunten in de B, als snelheidsduivels door de barrage mogen knallen. De focus gaat direct op snelheid, iets wat niet bij het karakter van elke ruiter past. Datzelfde geldt voor de paarden en pony’s. Ik leerde mijn eigen kind het Amerikaanse systeem en al snel vroegen ouders van kinderen die bij ons op de ponyclub zaten, of ik hun kinderen ook wilde leren om zo rustig en netjes te springen. Al snel had ik een groepje van zo’n vijftien kinderen en dat zette mij aan het denken. In Amerika is Hunter-Jumper Equitation de grootste discipline: groter dan dressuur, western en de ‘gewone’ springsport. Nederlandse sportpaarden zijn erg populair in deze sport, ze worden in grote aantallen naar de VS geïmporteerd. Het merendeel van de Amerikaanse ruiters die ooit op een Olympische Spelen reed, begon zijn carrière als Hunter- and Equitationruiter. Ik vond het vreemd dat deze sport in Nederland niet bestond. Om dat te veranderen, belde ik de bekende Amerikaanse trainer George Morris. George adviseerde me om ons te richten op de ‘gewone paardenmensen’, de mensen die echt geïnteresseerd zijn

Patricia aan het werk met haar eigen Hunter-Jumper Equitationpaard.

“HunterJumper Equitation is paardvriendelijk, leerzaam en mooi om te zien.”

in de springsport, die ermee bezig zijn en erover lezen. ‘De beroemde springruiters zullen jullie dan vanzelf benaderen’, zei hij, en daarna gaf hij me de tip om ‘Joanie’ erbij te vragen. ‘Zij zal je helpen’, zei hij, en dat klopte.”

Samen de bekende amazone Joan Scharffenberger-Laarakkers, van oorsprong Amerikaanse en getrouwd met springruiter William Laarakkers zet Patricia zich in om Hunter-Jumper Equitation hier voet aan grond te laten krijgen. Patricia: "Joan heeft verschillende wereldbeker- en grand prix- overwinningen op haar naam staan. Ze won Amerikaanse No. 1 Equitation rider award bij de junioren en heeft veel hunterpaarden succesvol uitgebracht.” Het doel van de dames: een grote groep mensen laten kennismaken met deze paardensportdiscipline. Dat is de reden dat de stichting Hunter-Jumping Equitation Holland is opgericht. Patricia: “We leiden ruiters, trainers en juryleden op en we organiseren concoursen.

Momenteel zijn we in gesprek met de KNHS om het HJEH-programma in Nederland te ontwikkelen. We zijn blij dat de KNHS zo voortvarend omgaat met dit idee maar om een sport te lanceren heb je nu eenmaal instructeurs nodig…”

“Om een sport te lanceren heb je nu eenmaal instructeurs nodig…”

Patricia: “De opleiding tot instructeur Hunter-Jumper Equitation duurt een jaar. Je krijgt elke twee weken les, theorie en praktijk, in blokken van drie uur. Bij de cursus hoort een lesboek waar we trots op zijn. Een boek dat je helpt om problemen op te lossen, dat je leert welke oefeningen je kunt doet. Echt zo’n boek dat je ook straks, als je gediplomeerd instructeur bent, nog regelmatig zult raadplegen. Tijdens de opleiding is het de bedoeling dat je zelf ook rijdt en de sport ‘ervaart’. Daarnaast gaan

cursisten hun collega-ruiters analyseren, lesgeven. Uiteindelijk is het doel dat degenen die deze opleiding hebben afgerond, in staat zijn om hun pupillen te begeleiden naar en op wedstrijden. Ze kennen de principes van de sport, weten hoe een parcours eruit moet zien, wat de eisen zijn aan paard, ruiter, harnachement en hindernismateriaal. We maken gebruik van bekende ruiters, vaak uit Amerika, die demonstraties komen geven.

Zo zorgen we ervoor dat de cursisten echte experts worden op het gebied van Hunter-Jumper Equitation.”

Docente Patricia Bade van Motman is voorzitter en oprichter van de vereniging Hunter-Jumper Equitation Holland.

Opleiding Hunter-Jumper Equitation Duur: 1 jaar Begint: mei 2019 Plaats: Aeres Hippisch Centrum Kootwijkerbroek Doelgroep: Ervaren instructeurs (diploma basisinstructeur) die zich willen bekwamen in deze vorm van paardensport. Ook voor bijvoorbeeld maneges kan Hunter-Jumper Equitation een mooie aanvulling zijn op het lessenpakket Voor meer informatie: www.aerestrainingcentre-barneveld.nl of www.hjeholland.nl

In de steigers HBVB | 21

de mooiste foto

Licht Regelmatig fotografeert Hans honden en katten bij mensen thuis. De lichtsituatie in elk huis is anders en vraagt meestal om improvisatie. Hans: “Zo mogelijk gebruik ik het aanwezige (dag-)licht en vul dit eventueel aan met losse flitsers. Zo houd je volledige controle over het licht en is dat niet waar het allemaal om draait in de fotografie? Een aansprekende hondenkop met zogenaamde ‘catchlichtjes’ in de ogen en een mooie glans over de vacht. Fotografie betekent letterlijk ‘schrijven met licht’. Tijdens de dierenfotografiecursus ‘Licht en actie’ komt het fotograferen van dieren onder diverse lichtomstandigheden aan de orde. Deze Shetland-ram is gefotografeerd op de Farmen Countryfair in Aalten en maakt deel uit van de serie ‘Glamour Vee’.”

Hans Krudde is (gast-)docent paardenhouderij en dierverzorging aan Aeres MBO Barneveld en docent dierfotografie aan Aeres Training Centre Barneveld. Elke uitgave van het HBVB magazine laten we jou smullen van zijn mooiste foto’s.

22 | HBVB De mooiste foto

(Van) vogels houden

Van veertjes en een kromme

snavel

24 | HBVB (Van) vogels houden

Als we denken aan het houden van dieren, denken we vaak aan aaien of knuffelen.

Aan kopjes krijgen of een lik, aan een vacht onder je handen. Een warm lijfje op je schoot of een grote zachte hals waar je je hoofd tegenaan kunt leggen. Er zijn echter ook mensen die bij ‘houden van dieren’, denken aan veertjes en een kromme snavel.

ls “Kromsnave pels, het vormen kop dieren, ze zijn sociale . schap nodig hebben gezel maar t ook niet zo n u k je r a a M s bij eurige vogel twee willek . Het moet elkaar zetten assen, klikken en p t het anders kom niet goed.�

(Van) vogels houden HBVB | 25

ocent Han van Leeuwen heeft ze zelf niet, die veertjes, maar het had niet veel gescheeld. “Ik ben zo’n beetje opgegroeid tussen de kanaries”, lacht hij. “Ik weet niet anders dan dat mijn vader vogels hield en toen ik een jaar of dertien was kreeg ik mijn eerste koppeltje kromsnavels.

Toen ik zestien was gingen we verhuizen en kreeg ik een eigen volière. Daarin kwamen parkieten en eigenlijk ben ik altijd kromsnavels blijven houden. Wat ik het leuke vind van deze vogels? Hun uiterlijk, ze zijn vaak heel kleurrijk. Inderdaad maken ze soms best wat herrie maar ze zijn qua gedrag leuker dan veel andere vogels. Qua verzorging zijn ze vrij gemakkelijk. De soorten die ik heb stellen geen bijzondere eisen, ze doen het goed op pelletvoeding, zaden en een zachtvoer mengsel.

Docent Han van Pratend over welzijn is een goede en Leeuwen afwisselende voeding natuurlijk een van de basisvoorwaarden. Vooral bij papegaaien is het een uitdaging om ervoor te zorgen dat de voeding die je bedacht hebt ook gegeten wordt. Maar ik vind het vooral heel leuk dat ze zo intelligent zijn; het onderlinge gedrag van kromsnavels is erg interessant om te observeren.”

koppels, het zijn sociale dieren, ze hebben gezelschap nodig.

Maar je kunt ook niet zomaar twee willekeurige vogels bij elkaar zetten. Het moet klikken en passen, anders komt het niet goed.” Toch zijn er best veel mensen die een kromsnavel in zijn eentje houden, als huiskamervogel. Is zo’n dier dan per definitie ongelukkig?

“Dat hoeft niet,” zegt Han, “maar vaak is dat een kwestie van tijd. Ik zeg altijd tegen studenten: ‘Je mag een papegaai alleen houden maar realiseer je dan wel dat jij de partner bent van dat dier. Jij komt in de plaats van zo’n partner met veertjes en een kromme snavel, die hij eigenlijk had moeten hebben.’

Ik vind dat je een kromsnavel alleen solitair mag houden als je kunt garanderen dat je hem voldoende aandacht geeft en vooral: als je dat ook blijft doen. Zijn hele leven lang. En let wel: een grote papegaai kan vijftig of zestig jaar oud worden.

Kun jij die vogel beloven dat je voor de rest van zijn leven zijn partner kunt zijn, niet alleen de eerste weken? Omdat bijna niemand dat kan garanderen, is mijn advies: neem er twee.”

Zeg maar ‘nee’, dan krijg je er…

klinkt als een combinatie van tonen en geluiden die ook wij mensen – als we er wat moeite voor doen – kunnen herkennen. Als je dat weet, als je weet hoe intens de band is die kromsnavels met elkaar opbouwen, dan zou je je moeten realiseren dat je zo’n dier tekort doet als je hem in eenzaamheid laat leven.”

Han noemde al het feit dat kromsnavels intelligent zijn, spelen en dus ook graag wat te doen hebben. Hoe voorkom je dan dat ze zich in gevangenschap gaan vervelen en probleemgedrag gaan ontwikkelen? “Door ze nooit alleen te houden”, klinkt het direct, zonder enige vorm van pauze. “Kromsnavels vormen

26 | HBVB (Van) vogels houden

Han: “Er is onderzoek gedaan naar het sociale contact van kromsnavels en daaruit is gebleken dat deze vogels uitgebreide mogelijkheden hebben om met elkaar te communiceren. Ze kunnen – zonder onze woorden te gebruiken – echt met elkaar praten. Wetenschappers hebben ontdekt dat papegaaien communiceren in verschillende dialecten en dat ze elkaar bij de naam noemen. Niet in mensentaal maar ze communiceren in variaties van geluiden in lengte en toonhoogten. Zo zijn ze in staat om soortgenoten bij de naam aan te spreken. Elke vogel heeft een naam die

Partnergedrag Partnergedrag wil zeggen dat een papegaai ‘zijn’ mens ziet als partner en eigenlijk ook als soortgenoot. Han: “Zo’n dier gaat zich dan compleet richten op die ene persoon. Hij wil zijn partner beschermen tegen anderen en dus zie je soms dat de papegaai andere mensen vijandig bejegent. Vaak vindt men dat in het begin best vleiend. ‘Och kijk nou, onze papegaai houdt alleen van mij’. Maar als dat gedrag gaat resulteren in een vogel die als een torpedo de partner en huisgenoten aanvliegt, dan wordt het al snel minder grappig en vleiend. Ook zie je soms dat een vogel een onverklaarbare hekel kan hebben aan een bepaalde persoon.

Dat kan gaan van pikken als die persoon de vogel wil voeren, tot het echt aanvallen. En kijk: als een parkiet je aanvliegt is dat vervelend en soms doet het een beetje pijn als hij je bijt. Maar als je weet dat een ara met zijn snavel een walnoot kan kraken, wordt de gedachte aan een aanval toch een ander verhaal….”

mogelijkheid heeft om aan speelgoed in zijn verblijf te knabbelen, zal hij niet zo snel aan zijn eigen veren beginnen.”

Kaalplukken Han: “Kaalplukken is meestal een gevolg van verveling. Het kan ook komen door mijten of door een ziekte maar bijna in alle gevallen plukt een papegaai zich kaai omdat hij zich verveelt, omdat hij doodongelukkig is. Verenplukken is een soort verslaving van de vogel, het is heel moeilijk om dit gedrag weer af te leren. Zelfs als de leefomstandigheden van een plukkende vogel verbeteren, zie je vaak toch nog dat hij zich kaal blijft plukken. Er zijn soorten waarvan we weten dat ze vrij gemakkelijk gaan verenplukken. Bij grijze roodstaarten zie je het regelmatig, zeker als ze solitair worden gehouden en helmkaketoes staan erom bekend dat ze vaker plukgedrag laten zien dan andere soorten.”

Handopfok Laat ze lekker samenleven Han vertelt dat vogels – net als wij mensen – geestelijk een grote verandering ondergaan als ze geslachtsrijp worden. “Het is niet te voorspellen wanneer een vogel precies geslachtsrijp wordt”, zegt hij. “Bij sommige dieren is het na een jaar maar je hebt ook papegaaien die pas met zes jaar geslachtsrijp worden. Als een dier verhuisd wordt kan het een tijd uitgesteld worden en dan weet je niet wanneer het komt, maar

“Het is zeker wel mogelijk om een koppeltje kromsnavels tam te maken. Als ze leven, hebben de vogels wél een leuk leven.”

samen

het kómt een keer. Soms zie je dat een vogel die geslachtsrijp wordt zijn eigen verzorger gaat aanvallen. Als een dier wil gaan paren of nesteldrang vertoont wordt hij vaak agressief tegen zijn verzorger. Vrouwelijke dieren gaan eieren leggen en hun kooi (voor de vogels hun nestplaatst) verdedigen. Een dier kan in zo’n situatie ook gefrustreerd raken omdat hij geen echte vogel als partner heeft.”

Han vertelt dat je je dit gedrag vaak een paar jaar kunt uitstellen door een dier een andere kooi te geven of geen nestkasten op te hangen zodat er geen eiproductie komt. “Je kunt er met behulp van kunstlicht voor zorgen dat het dier relatief korte nachten heeft in de hoop dat dat de hormoonproductie remt. Maar ik vind eigenlijk dat je dat niet moet willen. Laat ze lekker samenleven.”

Op onze vraag of kromsnavels die in een koppel leven minder aanhankelijk naar de mens zijn dan solitaire vogels, zegt Han: “Die kans is aanwezig. De vogels hebben dan immers elkaar. Maar het is zeker wel heel goed mogelijk om een koppeltje tam te krijgen, en dan hebben ze wél een leuk leven. Tenminste: als je ook aan andere randvoorwaarden voldoet. De dieren moeten voldoende ruimte hebben en ze moeten wat te doen hebben. Kromsnavels vinden het prachtig om aan dingen te knabbelen. Speelgoed in de kooi dat kapotgebeten kan worden, hout waaraan ze kunnen knagen. Dingen mollen: dat is voor kromsnavels meer dan een tijdverdrijf, ze hebben het nódig. Als een vogel de

Han: “Sinds de invoering van het Besluit houders van Dieren is het niet meer toegestaan om vogels – die door hun ouders kunnen worden grootgebracht – uit de nestkast te halen om ze met de hand op te fokken.

Voordeel van deze handopfok is dat de vogels heel gemakkelijk – bijna als vanzelf – tam worden. Maar het is onzin om ervan uit te gaan dat een vogel die gewoon door zijn ouders werd grootgebracht niet of nauwelijks tam gemaakt kan worden. Die wordt net zo tam als een vogel die je veel te jong uit het nest haalt. Ken je Alex? Dat is wellicht de bekendste grijze roodstaart ooit. Alex werd gebruikt om wetenschappelijk onderzoek te doen naar de intelligentie en het communicatievermogen van papegaaien. Zijn eigenaresse en trainer, de Amerikaanse wetenschapper Irene Pepperberg, kocht hem toen hij een jaar oud was in een dierenspeciaalzaak. Als er ooit één vogel tam was, dan was het deze Alex wel. Hij leerde zo’n 150 woorden en hij kon vragen begrijpen en ook beantwoorden. Volgens Irene had Alex de intelligent van een vijfjarig kind en het emotionele niveau van een tweejarige.”

Aan het einde van een gesprek stellen we standaard de vraag of we iets vergeten zijn, of er iets is dat aan het artikel zou moeten worden toegevoegd. Han weet wel wat: “Ik vind het belangrijk te melden dat er nog steeds mensen zijn die – soms uit onwetendheid – vogels kopen die niet geringd zijn. Als je dat doet weet je nooit zeker of het dier wel gekweekt is. Er worden nog steeds vogels uit het wild gevangen, ook soorten die met uitsterven bedreigd zijn. Pas op dat je daar niet aan meewerkt. Als je vogels wilt houden, kies dan een soort waar er veel van zijn. En als je gaat kweken, ga dan niet doorkweken met mutaties omdat dat bijzonder is.

Ik vind dat we ervoor moeten zorgen dat we de ‘natuurlijke versie’ van een soort in stand houden, als reservepopulatie, voor als het in de natuur onverhoopt helemaal mis gaat.”

Column HBVB | 27

Denken over goed & kwaad bij dieren Ethiek is het denken over goed en kwaad. Kritisch nadenken over wat goed is om te doen, en dus ook over wat je niet moet doen. Ethische vraagstukken komen bij het houden van dieren heel vaak aan de orde. “Misschien wel dagelijks”, zegt docent Kees Janse. “Ethiek is bij een onderwerp als dierverzorging erg belangrijk. Hoe houd je dieren, hoe zorg je ervoor dat je het welzijn van die dieren bewaakt?”

Kees Janse

“dieren houden wij in de eerste plaats met als doel educatie. dat staat bij ons echt voorop.”

K

ees vertelt dat wetgeving een belangrijk onderdeel vormt binnen het vak dierverzorging. “Het vak ethiek is voortgekomen uit het vak wetgeving. Het is belangrijk dat onze studenten op de hoogte zijn van de wetten en regels in ons land over dierenwelzijn. Niet omdat we ze willen opleiden tot juristen maar omdat het belangrijk is dat ze weten wat er wettelijk gezien al dan niet is toegestaan. Stel dat jij straks ergens gaat werken waar je een dier aantreft dat in een situatie gehouden wordt die jou tegen de borst stuit.

Dan is het belangrijk dat je niet alleen ‘oh en ah’ roept, maar dat je – als je weet dat dat dier volgens ons rechtssysteem niet goed gehouden wordt – op de juiste manier actie onderneemt.”

Diepgaande discussies Kees: “Na hun opleiding staan onze studenten behoorlijk stevig in hun schoenen. Dan weten ze wat het Besluit houders van dieren inhoudt, de wet Dieren, de wet Dierenvervoer, wat de raakvlakken zijn tussen de Flora- en faunawet en het werken met dieren en wat de CITES-wetgeving regelt. Wanneer je dan als professional in de praktijk staat, zul je daar best weleens situaties tegenkomen waar je vraagtekens bij plaatst. Hoe ga je daarmee om? Wanneer en hoe onderneem je actie? Welzijn is een rekbaar begrip maar dat zelfde geldt voor wetgeving. Wij leren onze studenten dat wetten geen vaststaande feiten zijn maar dat je invloed kunt uitoefenen op wetgeving. Het is heel leerzaam als jij in de les gaat nadenken over normen en waarden die uiteindelijk leiden tot regels en wetten. Zo is de Wet op proefdieren een onderwerp dat steevast discussie oplevert, emotionele discussie ook. Dat juichen wij toe: je mening geven en vooral ook: luisteren naar de mening van anderen, daar leer je van. Wij leren onze studenten om niet alleen hun mening te geven maar ook daadwerkelijk te motiveren waarom ze ergens op een bepaalde manier over denken.

Als we ze bijvoorbeeld vragen wat ze ervan vinden dat er geen dieren meer gebruikt mogen worden voor cosmeticaproeven, is praktisch elke leerling het daarmee eens. Maar als je ze dan vraagt wat ze ervan vinden dat er nog wel dieren gebruikt worden voor het testen van voeding van andere dieren slaat er vaak al wat twijfel toe. En wat vinden ze ervan dat er dieren gebruikt worden voor onderzoek naar kanker en aids? Dat geeft diepgaande discussies die de lessen over wetgeving – vaak toch behoorlijk taaie stof – veel interessanter maken.”

Les ethiek Kees vertelt dat zo’n les ethiek er als volgt kan uitzien: “Studenten die bij ons naar school gaan houden van dieren, dat is een gegeven. Vaak hebben ze een sterke emotionele band met dieren. Tijdens een les ethiek vraag

ik onze studenten om een top drie te maken van de ergste dingen die zij ooit hoorden met betrekking tot dierenmishandeling. En om het toch een beetje gezellig te houden, vraag ik ze om ook een top drie te maken van de leukste dingen die zij zagen of meemaakten met dieren. Vervolgens delen we de studenten in, bijvoorbeeld in groepjes van vier en dan gaan ze discussiëren over hun keuzes. Dat levert vaak emotionele discussie op, maar wij willen ze juist leren om zich niet voornamelijk door emoties, maar door argumenten te laten leiden, dat ze hun verhaal op argumenten moeten baseren. Vervolgens moet elke groep studenten komen met een lijstje met drie onderwerpen. Oostvaardersplassen, dierproeven op primaten, designerkatten, rasdierenfokkerij of HR-honden: dat zijn stuk voor stuk voorbeelden van onderwerpen die onze studenten aan het hart liggen. Om tot die drie te komen moeten er compromissen gesloten worden. Welk negatieve verhaal is het ergst? Welk positieve verhaal is het mooist? Vervolgens wordt bij elke groep studenten een voorzitter gekozen en die gaat verwoorden waarom dit de top drie van zijn groep is. Om ze te leren dat je soms ook invloed kunt uitoefenen op wetgeving, ben ik dan even een juist aangestelde minister Dierenwelzijn. Ik heb een zak met tien miljoen euro en ga uit de items waar de leerlingen mee komen één onderwerp kiezen waar die tien miljoen naartoe gaat. Op basis van hun argumenten hebben de studenten daar invloed op.”

Commissie Welzijn Kees maakt deel uit van de Commissie Welzijn van Aeres Barneveld. “Bij ons op school houden wij ongeveer 2000 dieren”, vertelt hij. “Wij zijn de enige school in Europa met een dierentuinstatus. Die dieren houden wij in de eerste plaats – dat staat bij ons echt voorop – met als doel educatie: onze studenten moeten veel over deze dieren leren in theorie- en praktijklessen.

Dieren op een school, dat vraagt extra verantwoordelijkheid. Je moet ervoor zorgen dat die dieren een goed leven hebben, goed gevoed worden, dat ze wat te doen hebben en dat ze voldoende ruimte hebben. Met de Commissie Welzijn hebben we een Manifest Welzijn opgesteld waarin we uitleggen hoe wij op school omgaan met het welzijn van onze dieren. Wij houden hier bijvoorbeeld konijnen binnen in de leslokalen, terwijl er ook konijnen buiten worden gehouden in de Rabit Hill. De konijnen die in de school leven worden onder andere gebruikt om de leerlingen uit te leggen hoe konijnen gehanteerd dienen te worden. Dat is een belangrijk onderdeel van de opleiding, en het is natuurlijk onhandig en niet diervriendelijk als je daarvoor steeds konijnen uit de heuvel moet gaan vangen. Wij hebben dieren naar onze school gehaald voor leerdoeleinden en natuurlijk moet je er dan voor zorgen dat het welzijn van die dieren gegarandeerd wordt. Daar denken wij hier in Barneveld wel degelijk over na.”

Ethiek HBVB | 29

Pas op!

Het is weer tekentijd Het voorjaar is weer begonnen. Nu het buiten weer warmer wordt, zijn er ook meer teken actief.

Wist je dat diereigenaren 1,5 keer meer kans hebben op een tekenbeet? Zorg er dan ook voor dat je jezelf en je huisdieren regelmatig controleert op teken. Nog beter: haal een langwerkend middel bij de dierenarts en zorg dat honden en katten met slechts één behandeling langdurig beschermd zijn tegen deze vervelende parasieten!

H

onden en katten vinden het heerlijk om uren door de tuin te struinen of door de natuur te lopen. Maar zodra ze weer binnen komen, vergeten we ze vaak grondig te controleren op teken. Daarbij is het ook nog eens lastig om alle teken op je huisdier te vinden... je mist er maar zo een!

En dan telkens die behandeling, de dagen vliegen voorbij: alweer vergeten…

Teken in huis via hond of kat En dat terwijl teken vervelende virussen, bacteriën en andere parasieten op honden en katten kunnen overbrengen.

Nog vervelender: Huisdieren kunnen ook teken mee naar huis nemen. Eenmaal in huis, kunnen ze op zoek gaan naar een nieuwe gastheer en dat kan jij zelf zijn.

Diereigenaren hebben zelfs 1,5 keer meer kans op een tekenbeet! Het bekendste gevolg van een tekenbeet bij mensen is de ziekte van Lyme. Controleren en behandelen is dus zeker geen onzin.

Langdurige bescherming Kies voor een langwerkend tekenmiddel, zodat je hond of kat langdurig beschermd is tegen teken met slechts één behandeling.

Wel zo gemakkelijk. Kun je het ook niet vergeten! Ga voor een product tegen teken altijd naar je dierenarts. Dierenartsen weten precies hoe verschillende middelen werken en hebben een breed assortiment in innovatieve en langwerkende tekenproducten. Ook kijken ze naar de gezondheid van dieren, waardoor ze het beste kunnen beoordelen wat je dier precies nodig heeft.

Bescherm ook tegen vlooien Wanneer je bij de dierenarts komt voor een langdurig tekenmiddel, vraag dan meteen naar een middel dat eveneens helpt tegen vlooien. Want ook vlooien zijn vervelende parasieten die nare gevolgen kunnen hebben voor het welzijn van je dier. Zo bescherm je je hond of kat langdurig met één behandeling en kun je met je huisdier eindelijk genieten van lekker buiten zijn.

WWW.VLOOIENENTEKEN.NL

Snel teken verwijderen Heb je bij jezelf, je hond of kat een teek ontdekt?

Verwijder de teek dan snel en zorgvuldig. De kans op besmetting wordt hierdoor een stuk kleiner.

Tips voor het verwijderen van teken • Gebruik een puntige pincet, een goede tekentang of tekenkaart.

• Probeer de teek zo dicht mogelijk op de huid bij de kop beet te pakken en niet in het lichaam van de teek te knijpen.

• Trek met de puntige pincet, de tekentang of tekenkaart de teek voorzichtig recht uit de huid.

• Irriteer de teek niet met olie, alcohol of vuur, dit verhoogt de kans op besmetting!

• Desinfecteer het bijtwondje na verwijdering van de teek met alcohol 70% of jodium en was je handen met zeep.

• Desinfecteer de tekentang/tekenpincet na gebruik in kokend water of op een door de fabrikant aangegeven manier.

Teken zijn ook in je tuin!

43% van de tekenbeten wordt opgelopen in het bos en 31% van de tekenbeten in de tuin. Bescherm je hond of kat dus ook wanneer je dichtbij huis blijft! Teken houden zich schuil op schaduwrijke plekken; in hoge grassen en struiken, maar ook op dat hoopje bij elkaar geveegd blad in een hoek van je tuin.

Ze zijn maar enkele millimeters groot en daarom heel lastig te ontdekken tussen de harige vacht van je dier.

De parasieten worden al actief bij een temperatuur boven 7°C. Dit is dus al van vroeg in het voorjaar tot laat

30 | HBVB Column

in de herfst én bij een milde winter zelfs het hele jaar!

De titel van dit boek, waarvoor Aeres Barneveld-directeur Gertwim de Haas het voorwoord schreef, wordt verklaard op de achterflap. Dat is geen overbodige luxe want hij is best een beetje bijzonder, die titel. ‘Kapsonesmakrelen en andere verhalen over het trainen van dieren’, je moet er maar op komen…

Actie

Winnen

Hét boek over het trainen van dieren

T

oinny Lukken scheef ‘Kapsonesmakrelen en andere verhalen over het trainen van dieren’ samen met Janine Verschure.

Als we haar vragen waar die vreemde titel vandaan komt, vertelt ze: “Op een dag stond er een man te wachten, vooraan in de rij voor de deur van de Koepel, ongeduldig. De Koepel is de grote hal in het Dolfinarium Harderwijk waar de dolfijnenshows gegeven worden. Ik had deze dag de eer – voordat ik samen met de dolfijnen het water in ging – om de bezoekers welkom te heten. De deur ging open en hij wurmde zich er als eerste doorheen. Een beer van een vent was het, met een buik die over zijn broekriem hing en een ruige kop. Met grote stappen kwam hij op me af.

Hij stak zijn grote ruwe hand uit en na een kort moment van schrik sloeg de opluchting toe: hij wilde me gewoon een hand geven. Hij was van het type bouwvakker of havenwerker maar ‘t zou ook zomaar een boer kunnen zijn. Toen hij begon te praten verraadde hij dat dat laatste waarschijnlijk niet het geval was: deze man was duidelijk geboren en getogen in Amsterdam. Hij praatte niet, hij schreeuwde: ‘Hee wijffie’, riep hij, ‘hoe laat gaan ze springen? Die kapsonesmakrelen?’”

In 'Kapsonesmakrelen en andere verhalen over het trainen van dieren' lees en leer je hoe dieren getraind worden. In dit boek komen heel veel dieren aan de orde, van zeezoogdieren, tot dierentuindieren tot honden en katten en goudvissen. Zo lees je hoe je een dolfijn leert een salto te maken, hoe je een giraffe leert om bloed te laten prikken,

tijgers om in een vervoerskist te lopen, apen om op commando te plassen en een kat om te zitten of door een hoepel te springen. Het boek staat vol prachtige, hilarische en ontroerende anekdotes die Toinny vertelde en die door Janine werden opgetekend, aangevuld met haar eigen dierenvertelsels.

Over Toinny

Toinny Lukken is docent en cursusleider aan Aeres Training Centre Barneveld. Ze is een van Nederlands bekendste dierentrainers en gedragstherapeute voor dierentuindieren en honden. In haar lange loopbaan trainde zij dolfijnen, orka’s, giraffen, neushoorns, tijgers, apen, honden, katten, paarden, koeien, geiten, schapen, ratten, muizen, cavia’s, konijnen, kalkoenen en kippen. Ze zit barstensvol kennis en schitterende, vermakelijke en leerzame verhalen over dieren en mensen.

Over Janine

Janine Verschure werkt voor een groot aantal dierenbladen waaronder het HBVB magazine.

Daarnaast schreef ze verschillende boeken, onder andere over paarden, geiten en katten. Janine: “Ik interviewde Toinny voor een artikel in een dierenblad. Ze had zoveel te vertellen dat we het hele magazine ermee konden vullen. ‘Wat ik allemaal heb meegemaakt tijdens mijn werk als dierentrainer,’ zei ze, ‘daar zou je een boek over kunnen schrijven.’ ‘Top’, zei ik. ‘Dan gaan we dat doen’.”

HBVB magazine mag 5 exemplaren van Kapsonesmakrelen weggeven!

Wil jij kans maken op dit bijzondere boek? mail ons dan in maximaal 150 woorden waarom jij degene bent die dit boek zou moeten winnen. Uit de inzendingen verloten wij de vijf prijswinnaars. Als je een van de winnaars bent, krijg je automatisch bericht. Mail jouw inzending uiterlijk 1 juli 2019 naar marketing.atcb@ aeres.nl o.v.v. ‘Kapsonesmakrelen’.

Lucy

Nieuws & Weetjes

Lucy’s law

Foto: Janine Verschure

E Leeuw doodt eigenaar Begin maart werd een 34-jarige Tsjechische man doodgebeten door zijn eigen leeuw.

De man hield twee leeuwen in een kooi bij zijn huis. De politie heeft beide dieren doodgeschoten in een poging de man te ontzetten. Volgens het nieuwsbericht worden in Tsjechië momenteel zo'n 44 leeuwen als huisdieren gehouden, 20 tijgers, bijna 100 luipaarden en 50 poema's.

ind vorig jaar nam de Britse regering ‘Lucy’s law’ aan.

Met het aannemen van deze wet mogen Britse dierenspeciaalzaken geen pups en kittens meer verkopen die jonger dan zes maanden zijn. Lucy’s law is vernoemd Cavalier King Charles Spaniel Lucy. Zij werd in 2011 gevonden bij een puppyfarm in Wales. Lucy had een compleet vergroeid lichaam omdat ze jaren in een kleine kooi had geleefd waar ze gebruikt werd als puppyproducent. Daarnaast had Lucy oogproblemen, epilepsie en was haar huid ernstig aangetast omdat ze constant in haar eigen urine lag. Het hondje werd opgevangen door een hondenliefhebster die ervoor zorgde dat lucy uitgroeide tot

Taiwanese Nevelpanter

‘Uitgestorven’ nevelpanter gevonden Men ging ervan uit dat de Taiwanese Nevelpanter (Neofelis nebulosa brachyurawas) uitgestorven. Hij was sinds 1983 nooit meer gezien. Totdat er onlangs een exemplaar opdook in de wildernis in Taiwan. Volgens de krant Taiwan News hebben verschillende mensen het dier waargenomen.

32 | HBVB Column

een nationaal boegbeeld in de strijd tegen hondenhandelaren. Toen uit een landelijke enquête bleek dat maar liefst 95 procent van de Britten wilde dat Lucy’s law er kwam, besloot de Britse regering de wet aan te nemen. Dat wil zeggen dat consumenten die op zoek zijn naar een pup of kitten, zich voortaan moeten wenden tot het dierenasiel of de fokker.

David Rutley, de Britse minister van Dierenwelzijn zegt: “Dit verbod op de verkoop van puppy’s en kittens door een derde partij maakt deel uit van onze inspanningen om ervoor te zorgen dat dieren en goede start van hun leven krijgen.

Het is dankzij de Lucy’s law-campagne en de vele dierenliefhebbers die zich zo vol passie hebben ingezet voor deze wet.”

Elk jaar maakt huisdieren-verzekeraar Petplan bekend wat de meest populaire honden- en kattennamen zijn.

Dit jaar zijn de winnaars:

Relatie tussen graanvrije voeding en hartaandoening?

V

oerwijzer.com meldt dat er een verband lijkt te zijn tussen graanvrije hondenbrokken en het ontstaan van de hartaandoening dilated cardiomyopathy (DCM). Dit meldt de website op basis van een onderzoek van de American Veterinary Medical Association (AVMA). Honden met de hartaandoening die graanvrije brokken aten hadden iets ernstiger hartfalen en bij honden die een bepaald merk aten was het

Honden: 1. Luna 2. Max 3. Bella 4. Lola 5. Buddy.

Katten: 1. Pip 2. Luna 3. Simba 4. Nala 5. Max

verschil nog groter. Het is onbekend welk merk dat is maar volgens AVMA gaat het over een van de meest gangbare Amerikaanse graanvrije hondenvoeders. Het feit dat er een groter verschil werd gevonden bij honden die dit ‘Merk X’ aten, geeft aan dat er een relatie is tussen voeding, het merk voeding en de ernst van de hartaandoening. Toen bij zeven honden de voeding veranderde, verminderde het aantal hartafwijkingen. Vijf van de zeven honden gingen over op brokken met graan en twee gingen van Merk X naar een ander graanvrij merk.

Het causale verband wordt nog extra ondersteund doordat twee honden uit hetzelfde huishouden, die beiden Merk X aten en geen familie van elkaar waren, allebei DCM kregen.

Foto: de Dierenbes cherming

Pip en Luna meest populair

Honderd honden in beslag genomen De Dierenbescherming heeft begin maart bij een hondenfokker in Deventer zo’n honderd graatmagere, doodzieke en zwangere honden weggehaald uit ernstig vervuilde hokken. De dieren hadden wonden, vervilte vachten en diarree. Een gedragsdeskundige constateerde dat de honden ontzettend bang waren voor mensen.

Ze kropen weg zodra ze de hulpverleners zagen.

De dieren zijn in beslag genomen en worden verzorgd. In samenwerking met specialisten gaat de Dierenbescherming proberen het vertrouwen van de niet-gesocialiseerde dieren te herstellen.

Wellicht dat ze in de toekomst herplaatst moeten worden maar volgens de Dierenbescherming bestaat de kans dat een aantal dieren geëuthanaseerd zal moeten worden. Tegen de eigenaar is proces verbaal opgemaakt.

ADVERTENTIE

13, 14 en 15 september 2019 Expo Haarlemmermeer - Vijfhuizen

Horse Event is er voor de jeugd, recreatieruiter, sporter én ondernemer. Op de Ondernemersbeurs delen toeleveranciers hun kennis, ervaring en innovaties met de bezoekers, waaronder 1.500 hippische ondernemers. Drie dagen lang vinden er congressen en praktijkdemonstraties plaats. De vrijdag is traditiegetrouw gericht op het manegebedrijf, de zaterdag staat de particuliere paardenhouder centraal en de zondag staat in het teken van instructie en opleidingen.

Zet Horse Event in uw agenda of boek nu uw stand op de Ondernemersbeurs.

Meer informatie www.horse-event.nl | info@horse-event.nl | Tel: +31(0)13 - 5091666

Column HBVB | 33

34 | HBVB Rouw

Rouw

Kun jij leven met de dood?

Vroeger waren dieren er voornamelijk om ons van dienst te zijn. Ze bewaakten ons erf, vingen muizen, hielpen op het land of hielden ons gezelschap tot we ze opaten. Vandaag de dag zien we een dier als een gezinslid. Hij slaapt in bed, is onze beste vriend en sommige mensen beschouwen hun dieren als kinderen. Houden van dieren is prachtig, maar het lastige is dat er ook een moment komt dat je afscheid moet nemen. En hoe groter de liefde, hoe zwaarder het afscheid.

P

ascale Fuchs is – naast eigenaresse van Organisatiebureau Vitaux – gastdocent bij Aeres MBO Barneveld.

Een belangrijk deel van haar colleges heeft als onderwerp communiceren. Hoe presenteer je jezelf, bijvoorbeeld als herintreder op de arbeidsmarkt, hoe communiceer je met een boze klant, maar ook: hoe ga je als professional om met het verdriet dat een huisdiereigenaar heeft als zijn dier overlijdt?

in de dierenkliniek een dier geëuthanaseerd moet worden. Maar vooral ook hoe je communiceert met de eigenaar van een dier dat gaat overlijden. Het platform www. alseenhuisdierdoodgaat.nl is ontstaan om informatie te geven over dit onderwerp en om alle mogelijkheden die er zijn rondom afscheid van huisdieren te bundelen. Wij hebben onlangs voor die website Antoinnette Scheulderman geïnterviewd. Antoinette schreef het boek Dan Neem Je Toch Gewoon een Nieuwe, dat de afgelopen tijd ontzettend veel publiciteit kreeg.”

Dan neem je toch gewoon een nieuwe “Ik geef regelmatig trainingen waarbij het overlijden van dieren een rol speelt”, vertelt Pascale. “Dat kan gaan over rouwverwerking of over hoe je een rustige plek creëert als er

Het boek van Antoinnette Scheulderman kwam tot stand na het overlijden van haar Teckel Bubbels. De auteur heeft dertien maanden gerouwd om de dood van haar hond

Rouw HBVB | 35

“Helaas blijkt dat er nog steeds mensen werkzaam zijn in deze sector, die niet begrijpen hoe veel verdriet iemand kan hebben als er een dier overlijdt.” en ze vertelt hoe haar dierenarts compleet de mist in ging. Niet zozeer bij het behandelen van Bubbels maar vooral bij het begeleiden van zijn eigenaresse. “Ik heb geen positieve verhalen over mijn dierenarts”, zegt Antoinnette. “Ik kreeg alleen een rekening van duizenden euro’s, zonder een condoleance of iets dergelijks.

Toen de behandelend arts weken later op mijn verzoek belde, omdat ik met zoveel vragen zat, noemde ze consequent de verkeerde naam van mijn hond en stak ze een vaag praatje af dat erop neerkwam dat Bubbels pech had gehad.

Iets wat ik zelf ook al had geconstateerd…”

Verpruts het niet “Wanneer je het dusdanig verprutst”, zegt Pascale, “dan ben je als dierenarts die klant voorgoed kwijt. Reken maar dat Antoinnette met haar nieuwe hond nooit meer teruggaat naar deze dierenarts. Niet alleen de dierenarts maar ook de paraveterinair kan een belangrijke rol spelen bij het begeleiden van de eigenaar van een dier dat overleden is of gaat overlijden. Dat geldt ook voor iemand die in een dierenspeciaalzaak werkt, of in een dierenpension en die van een klant hoort dat zijn dier is overleden. Knoop het gesprek aan, luister naar de diereneigenaar en heb begrip voor de emoties. Want die kunnen ver gaan.

Mensen kunnen echt depressief raken van het verdriet dat komt kijken bij het overlijden van een dier. Als jouw dier bij de dierenarts geëuthanaseerd wordt, behoor je te weten dat hij twee spuitjes krijgt; een om hem in slaap

36 | HBVB Rouw

te brengen en een die zijn hart stopt.

Het dier zou op een dekentje moeten liggen, niet op koude behandeltafel of op de vloer. Zorg dat er een rustige ruimte is waar de eigenaar afscheid kan nemen en schuif niet iemand die huilend de kliniek verlaat, een rekening onder de neus.

Bel even na hoe het gaat, stuur een kaartje: het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te zijn, maar helaas blijkt dat er nog steeds mensen werkzaam zijn in deze sector, die niet begrijpen hoe veel verdriet iemand kan hebben als er een dier overlijdt.”

Herinnering levend houden Er zijn verschillende manieren om de herinnering aan een huisdier levend te houden.

Het kan prettig zijn om een boek te maken met mooie foto’s van je dier. Bewaar zijn favoriete speeltjes of maak een gedenkplek in je huis waar je een kaarsje kunt branden of kunt kijken naar foto’s. Je kunt ook een pootafdruk laten maken en de as van je dier bewaren in een urn of een assierraad. Het is zelfs mogelijk om de as te verwerken in een tatoeage. Je kunt je dier begraven in bijvoorbeeld een zachte cocon van wolvilt of een speciale dierenuitvaartbox. Op het graf kun je een herdenkingsteken plaatsen.

Het feit dat er een mooi graf is waar je heen kunt gaan als je daar behoefte aan hebt, kan troost bieden.

‘Die is echt dood’ Dr. Nienke Endenburg is als GZpsycholoog verbonden aan de Faculteit Diergeneeskunde. Ze is gespecialiseerd in rouwverwerking.

Nienke vertelt dat veel kinderen de dood van een dier veel beter verwerken dan volwassenen. “Als je het maar uitlegt in een taal die ze begrijpen. Toen onze kat aangereden werd en stierf, was ik daar zelf behoorlijk van ondersteboven. Maar mijn dochter, ze was toen drie, prikte in zijn vacht, zei: ‘Die is echt dood’, maakte een tekening voor hem en ging spelen.”

Stadia van rouw

Tips

voor de DAP

• De meeste dierenartsen euthanaseren ook thuis. Dat kan voor zowel mens als dier veel minder stressvol zijn dan in de behandelkamer van de dierenarts.

• Gebeurt de euthanasie op de praktijk, zorg dan dat je de tijd neemt, en dat euthanasie en afscheid op een rustig moment worden ingepland.

• De euthanasie moet rustig verlopen zonder angst, stress of pijn voor het dier. Wat je wilt is een snel verlies van bewustzijn en vervolgens een hart- en ademstilstand. Het is belangrijk om de eigenaar voor te bereiden op wat er gaat gebeuren: dat een dier eventueel nog geluid kan maken of zich kan bewegen, dat de ogen open kunnen blijven.

• Een slecht uitgevoerde euthanasie kan een trauma opleveren voor de eigenaar.

• Vaak gaan grote honden dood op de koude vloer. Een zacht kleed of beter nog: het eigen kussen kan ervoor zorgen dat het laatste beeld dat mensen van hun dier hebben een stuk aangenamer is.

• Vertel mensen dat er begraafproducten verkrijgbaar zijn, dat ze een pootafdruk van hun dier kunnen laten maken of de as bewaren in een sieraad of urn. (zie onder het kopje ‘herinnering levend houden. Op de website Alseenhuisdierdoodgaat.nl staan diverse tips en suggesties.)

of ‘inslapen’. Want wat als je kleine broertje wordt ingeënt, of als je zelf ’s avonds naar bed moet? ‘Euthanasie’ zegt de meeste kinderen ook niets. Een betere term is: ‘Helpen met doodgaan’.

• Er zijn goede boeken verkrijgbaar over het overlijden van een dier, zowel voor kinderen als volwassenen.

• Vertel kinderen de waarheid en laat ze er, als dat kan, bij zijn als hun dier ‘wordt geholpen met doodgaan’.

• Laat kinderen zich overtuigen van het feit dat hun dier dood is. Laat ze luisteren met een stethoscoop, voelen dat het lichaam koud wordt.

• Schaam je er niet voor als je zelf ontroerd raakt. Sterker nog: het kan voor mensen een troost zijn als ze zien dat anderen een brok in de keel krijgen.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen na het overlijden van een dierbare verschillende stadia van rouw doorlopen: 1. Anticipatie. Veel mensen voelden de legendarische woorden van de dierenarts: ‘Ik kan niets meer voor hem doen’ al wel aankomen. Ze bereiden zich erop voor, nemen op hun eigen manier afscheid door het dier extra lekker voer te geven of door quality time met hem door te brengen. Als een dier plotseling overlijdt, bijvoorbeeld na een ongeluk, is er geen anticipatiefase.

2. Crisis. Kort na de dood van hun dier handelen mensen vaak als een soort robot.

Het gevoel wordt uitgeschakeld en de echte pijn komt later.

3. Beproeving. En dan komt iemand thuis, en daar is het stil en leeg. Voor veel mensen is dat een zware periode. Soms gaan mensen zichzelf soms de schuld geven. ‘Als ik eerder naar de dierenarts was gegaan…’

4. Reconstructie. De draad weer oppakken, eventueel gaan denken aan een nieuw dier.

Kinderen vragen soms al voordat de rigor mortis intreedt wanneer ze een nieuwe kat mogen. Sommige mensen gaan zich beter voelen als er snel een nieuw dier komt en dat is prima. Als je het nieuwe dier maar niet als een vervanging ziet van het vorige.

• Een hand op iemands arm leggen of vertellen dat je even niet weet wat je moet zeggen, is vaak beter dan helemaal niks zeggen.

• Weet ook wat destructie inhoudt, informeer jezelf daarover. Een eigenaar kan er een ander idee over hebben en als hij achteraf leert wat het daadwerkelijk inhoudt, had hij mogelijk liever een andere keuze gemaakt.

• Sommige kinderen kunnen van slag raken van termen als ‘een spuitje geven’

“Bewaar zijn favoriete speeltjes of maak een gedenkplek in je huis waar je een kaarsje kunt branden of kunt kijken naar foto’s.”

Rouw HBVB | 37

38 | HBVB Column

De Barneveld Beleving van…

Boy Krens Dierenspeciaalzaak Animals First

“Eigenlijk werd ik naar Aeres MBO Barneveld gestuurd door mijn oude baas”, lacht Boy Krens (24).

“Ik was zestien en werkte af en toe bij hem in de dierenspeciaalzaak. Hij wilde me in dienst nemen maar dan moest ik wel een goede opleiding volgen.

Toen hij me voorstelde om naar het toenmalige Groenhorst te gaan, in Barneveld, voorbij Amersfoort – ik woon in Den Haag – dacht ik dat hij gek geworden was. Maar hij meende het wel degelijk.”

FOTO'S Aad Rijs

“I

k was niet zo met school bezig”, zegt Boy. “Zag het als een noodzakelijk kwaad. Ik was 16, deed de opleiding dierverzorging niveau 3 op het Wellant College. Mijn advies was theoretisch en ik werd teruggezet naar kader omdat ik niet gemotiveerd genoeg was.

Maar toen ik 17 was en naar Groenhorst ging, ging er bij mij wel een knop om. Mijn baas betaalde de opleiding, dat was de eerste stok achter de deur. De tweede stok was het feit dat ik in Barneveld graag wilde instromen in niveau 4. Ik denk dat je op een gegeven moment toch beseft dat een opleiding belangrijk is, dat je verantwoordelijk bent voor je eigen toekomst. Dat besef kwam eigenlijk toen ik had rondgekeken in Barneveld. Ik zag de school en kreeg er simpelweg zin in.”

Column HBVB | 39

“Ik werk bijna zesenhalve dag per week en meestal ook ’s avonds. Maar weet je wat het is: het voelt niet als werk. Mijn winkel is .” een beetje mijn

kindje

Kronkel

Kop tegen de muur

In 2015 rondde Boy de opleiding Ondernemer Management Gezelschapsdieren af, hij was toen 21 jaar. “Ik werkte met heel veel plezier in de winkel van mijn toenmalige baas,” vertelt hij, “maar na een jaar of acht als werknemer begon ik toch na te denken over iets anders. Ik weet eigenlijk nog steeds niet precies waar die kronkel in mijn hoofd vandaan kwam, maar op een gegeven moment kreeg ik het idee dat defensie weleens een stoer mannending kon zijn. Ik besloot – niet te flauw – te gaan voor het Korps Commandotroepen. Na een volle dag tijdens een introductie-trainingsweekend van die zogenaamde KCT dacht ik: Boy moet naar huis!”

Toen hij behoorlijk gemangeld thuis aangekomen was – (Boy: “Met pijn in spieren op plaatsen in mijn lichaam waarvan ik niet wist dat ik er spieren had”) – besloot hij dat het Korps Commandotroepen niet zijn roeping was en dat een dierenspeciaalzaak starten nog niet zo’n gek idee is. “Ik wist natuurlijk eigenlijk wel dat het ondernemerschap mijn ding was”, zegt hij. “Maar ik moest even met mijn neus op de feiten gedrukt worden. Ik had in de winkel waar ik werkte veel verantwoordelijkheid en vond met name de omgang met klanten erg leuk. Ik praat gemakkelijk en ik durf best van mezelf te zeggen dat ik kan verkopen. Ook het onderhandelen met leveranciers over prijzen ligt me. Ik besloot voor mezelf te gaan beginnen.”

Boy vertelt dat er veel mensen waren die vreesden dat dat eigen bedrijf van die 23-jarige jongen geen lang leven beschoren zou zijn. “Ik startte in augustus 2017 en er zaten hier in de buurt twee dierenspeciaalzaken die een begrip waren in Wassenaar. Hier vlakbij was kort daarvoor een Faunaland geopend en die heeft het niet gered. Maar ik was eigenwijs – dat ben ik nog steeds trouwens – en ik besloot er voor te gaan. De eerste grote stap die genomen moest worden was het krijgen van een lening. Ik had een goed ondernemingsplan, zat boordevol ambitie maar overal werd ik met lege handen weer naar buiten gestuurd. De banken gaven niet thuis, het was behoorlijk frustrerend allemaal. Ik had echt het gevoel dat ik met mijn kop tegen de muur liep. Toen bij Qredits mijn microfinanciering voor de eerste keer werd

40 | HBVB De Barneveld Beleving

afgekeurd besloot ik nóg meer werk te maken van mijn marketingplan. Als het nu niet lukt, dacht ik, dan kap ik ermee. En toen kreeg ik een telefoontje: ‘Mag ik je feliciteren?’ zei de mevrouw van Qredits. “Je hebt groen licht.”

Zwarte cijfers Na wat vreugdedansjes ging het snel, vertelt Boy. “Ik belde mijn boekhouder, dat is de boekhouder die ook voor mijn oude baas werkt, ik heb daar goede contacten mee. ‘Fijn dat je groen licht hebt’, zei hij. ‘Maar ga je het ook doen?’ ‘Wat dacht jij dan?’ zei ik. “Natuurlijk ga ik het doen!’ Ik ben in deze winkel gestart met zo min mogelijk kosten. Samen met een bevriende aannemer het lichtbord opgehangen, met mijn ouders het pand schoongemaakt. Ik heb hier geen verwarming, dat scheelt me honderd euro in de maand. Ik heb het nooit koud en anders

De lesboeken van zijn opleiding bewaart Boy onder de toonbank.

doe ik een vest aan. Ik wilde met name de vaste lasten zo laag mogelijk houden. Als ondernemer moet je er niet aan denken dat je je huur of je leveranciers niet kunt betalen. Maar de klanten kwamen en ze blijven komen. Vanaf dag één loopt het prima. Alleen maar zwarte cijfers!”

Boy vertelt dat hij in de winkel een graveermachine heeft waarmee hij adrespenningen kan graveren. “Voor aan de halsband van hond of kat”, zegt hij. “Dat deed ik ook tijdens de open dag bij Aeres Barneveld.

Penningen graveren kun je bijna wel een uit de hand gelopen hobby noemen. Heel recent – om precies te zijn afgelopen vrijdag – heb ik mijn webshop gelanceerd. Hier kunnen mensen naast andere artikelen uit de winkel, ook gegraveerde adrespenningen bestellen.

Natuurlijk brengt dat extra werk met zich mee, denk alleen al maar aan het verwerken van de orders en het opsturen van de zendingen. Als zelfstandig ondernemer red je het niet met veertig uur per week. Ik werk bijna zesenhalve dag per week en meestal ook ’s avonds. Maar weet je wat het is: het voelt niet als werk. Mijn winkel is een beetje mijn kindje.”

Terugdenken aan Barneveld Vaak als je een oud-student vraagt of hij lesstof kan noemen die hij zich nog herinnert; iets wat hij leerde waar hij bijna dagelijks wat aan heeft, blijft het even stil. Het valt namelijk niet

mee om je zoiets specifieks te herinneren. Nu blijft het tijdens een gesprek met Boy sowieso zelden stil, maar ook op deze vraag heeft hij direct een antwoord: “Een goed voorbeeld van een waardevolle tip die ik tijdens mijn schooltijd meekreeg is: Als je iets niet weet, zeg dat dan gewoon tegen je klant. Nooit doen alsof je alles weet. En er is er nog een: Ga nooit in discussie met je klant. Als mijn klant ergens van overtuigd is, dan ga ik een gesprek aan.

Nooit een discussie want die verlies je. Dat zijn twee voorbeelden van zaken die ik in Barneveld leerde en die ik bijna dagelijks in de praktijk breng. Maar als we het hebben over terugdenken aan mijn opleiding: wat denk je hiervan?” Boy haalt twee dikke multomappen uit de toonbank.

“Als ik een gesprek heb met een klant – en dat kan gaan over eiwitopname, wormenlarven, knaagdiervoeding of elk ander onderwerp waarover je met een klant in gesprek kunt zijn – pak ik er vaak de lesstof van Aeres Barneveld bij.

Mijn mappen liggen hier standaard in de toonbank. Need I say more?”

s “Als je iet , zeg niet weet ewoon dat dan g lant. tegen je k lsof na Nooit doe t. ” ee je alles w

De Barneveld Beleving HBVB | 41

OOK LEUK OM CADEAU TE GEVEN!

SPECIALE AANBIEDING

6 nummers Hart voor Dieren voor €15 Het abonnement stopt automatisch

Nr. 9

September 2017 € 3,95

Vakantie-uitje?

Nr. 10

Natuur onder water

oktober 2017 € 3,95

Bescherming

Nr. 11

Wildlife

MET MAANDELIJKS SCHITTERENDE NATUURREPORTAGES!

november 2017 € 3,95

Recordhouders De 10 snelste dieren ter wereld

Schande in het lab

Dierproeven – het einde is nog niet in zicht Puzzelplezier

www.hartvoordieren.nl

www.hartvoordieren.nl

mooie prijzen

In diztine maga n die

www.hartvoordieren.nl

Dierethuis een eken zo

Op nieuwe wegen

Voor jou getest

Wat brengt egels naar de stad?

Blijf bij me!

Test: hoe goed begrijp jij je dier?

ie

De wonderbaarlijke

Verzorging Roedelleven Arme vogels

Braaf! Hoe je jouw hond goed kan belonen

Wat is er giftig voor onze vogels?

Nr. 01

RAAD GEVER :

januari 2018 € 3,95

Dog in the city Gezelschap

'Peetouders' gezocht Steun je

Lach mee!

De leukste dierenfoto's

lievelingsdier

www.hartvoordieren.nl

Elk jaar opnieuw

Met je hond in de Een partner dierenleed stad wonen: Vermijd waar voor je kat: moet je op letten? tips tijdensinfo deen feestdagen

Wist je dit?

Elephant

Natuurlijke trucs Hoe wilde dieren zichzelf genezen PLUS: win mo

Haven

Eerste

Olifantenopvang

01711

van dieren

01710

01709

8 711273 991675

Nr.1112 November december 20174,40 € 3,95 Nr. 2017 € Opvoeding Voeding Een gezond etensbakje voor je chinchilla's

zintuigen

Slachtveulens

in Europa Nr. 2

Februari 2018

€ 3,95

Advies van experts: Mode & dierenleed

• Speeltips voor honden dierenverwennen moeten • Hoe Seniorenkatten lijden voor leer • Vogels in de rui

Geheime taal

Als bomen met dieren praten

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Wildlife in de woonkamer

Wie stopt de exotentrend?

8 711273 991675

Communicat

Maak kans op

oie

www.hartvoordieren.nl

www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl

Nieu

w

c ks & Tri Tips natuure uit d theek apo

Bijzonder beroep De Grote Kennisquiz

Afscheid nemen

Troost & hulp voor moeilijke tijden Een morele vraag

Hebben dieren recht op waardigheid?

Succesvol herplaatste dieren

Eindelijk een nieuw thuis Bevers Huisd ier-R aadg ever Geniet 6 maanden lang van prachtige dierenfoto’s, tips en informatie over voeding, gezondheid en de opvoeding van jouw huisdier, indrukwekkende reportages over natuur en wildlife, handige weetjes over hobby- en boerderijdieren.

Reportage

Wellness

Welke verzorging heeft je kat nodig?

Loslopen

Konijnen in huis – de beste tips op een rijtje

Speelidee

Maak een verrassing voor je cavia of hamster

Verzorging De beste slaapplekjes voor katten

Vrije vlucht Maak je huis veilig voor je vogels

Special

IJsberen op dun ijs

Verzorging

Dit hebben binnenkatten nodig om gelukkig te zijn

Ga naar: hvd.mijntijdschrift.net/cursuscentrum of bel 0800-0996606 VOLG HART VOOR DIEREN OOK OP 42 | HBVB Column

EN

01802

Het fascinerende rijk der rendieren

01801

In beeld

8 711273 991675

01712

Commando's die elke hond moet kennen

8 711273 991675

Opvoeding

Onderweg voor jou

eekhoorns redden

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 6 7 5

Helden aan het werk

Fascinerend

Animal Event Live experience bij Aeres Barneveld op het gebied van dier en educatie Aeres Barneveld is inmiddels al jaren een bekend gezicht op Nederlands leuke dierenevent Animal Event. Studenten, dierspecialisten en voorlichters laten je live kennismaken met een greep uit onze onderwijsactiviteiten. Er zijn ook leuke acties waarvoor je je nu al kunt aanmelden. Je vindt ons, samen met mascotte Green Barney op het strand.

Dagelijks • • • • •

EHBO bij dieren / leer ritmisch reanimeren op aanstekelijke muziek Diverse gedragsspelletjes voor honden en eigenaren Dierenverrijking knutselen / houd je hond en kat actief Virtual reality ervaring / beleef de dierenwereld van Aeres Barneveld Gratis op de foto / tegen een kleine bijdrage draaien aan het Rad van Fortuin (opbrengst gaat naar zwerfkattenproject in Malaga)

Signeren van boek Kapsonesmakrelen met schrijfster/dierentrainer Toinny Lukken (Dierentrainers Academie). Vrijdag 3, zaterdag 4 en zondag 5 mei - 11.30 uur en 15.30 uur Toinny Lukken signeert op onze stand haar pas verschenen boek Kapsonesmakrelen. Ze schreef het boek samen met Janine Verschure.

Kapsonesmakrelen is nog maar net op de markt en staat nu al flink in de belangstelling. De verhalen in het boek gaan over het trainen van zeezoogdieren (orka's, dolfijnen, zeeleeuwen), dierentuindieren (apen, olifanten, neushoorns, giraffen), erfdieren (geiten, paarden, kippen, koeien) en huisdieren (honden, katten, goudvissen).

Win een metamorfose van je hond!

Is jouw hond echt toe aan een make over, geef hem of haar dan op voor deze metamorfose-actie. Uit de inzendingen worden per dag vier honden gekozen. Kom je in aanmerking dan ontvang je tijdig bericht.

Plus je ontvangt ook nog eens twee vrijkaarten voor Animal Event!

Stuur voor 12 april a.s. een foto van je hond naar mbo.barneveld@aeres. nl onder vermelding van: Metamorfose hond Animal Event.

Vermeld daarbij gegevens van je hond zoals soort vacht, karakter, eventuele huidallergieën en uiteraard ook jouw contactgegevens.

Mini workshop vachtverzorging De vacht van je hond goed verzorgen vraagt vaak flink veel van je tijd en is soms een heel geploeter. In deze mini workshop ga je samen met de erkende hondentrimmers op onze stand aan de slag en krijg je praktische tips. Starttijden: Op vrijdag 3, zaterdag 4 en zondag 5 mei 10.00 uur – 12.00 uur – 14.00 uur – 16.00 uur. Meld je voor 1 mei a.s. aan voor deze workshop door een e-mailbericht te sturen naar mbo.barneveld@aeres.nl

-