Katalog Aukcji Sztuki Dawnej 20 marca 2016 by Agra-Art Auction House

AGRA-ART DOM AUKCYJNY

Aukcja 20 marca 2016 WARSZAWA - WILCZA 55

INDEKS

ARTYSTÓW

Juan Aldaz y Sanchez

Zygmunt Menkes

Teodor Axentowicz

Pawe³ (Paul) Merwart

W³odzimierz B³ocki

Piotr Micha³owski

Wac³aw Borowski

Wincenty £ukasz Mrzyg³ód

Olga Boznañska

100

Tymon Niesio³owski

Józef Brandt W³adys³aw Chmieliñski Henryk Cieszkowski Jan Cybis Zdzis³aw Czermañski

19 46, 47, 70 57 84, 85 103

Nikifor Aleksy Nowakiwski Edward Okuñ

92, 93

104 41 4, 58

Wac³aw Pawliszak

Jan Rubczak

53 67

Eugeniusz Eibisch

Leopold Schmutzler

Henryk (Chaim) Epstein

Zygmunt Schreter (Szreter)

Julian Fa³at

Georg Schulz

Stefan Filipkiewicz

Adam Setkowicz

26, 28

Alfred August Glendening jr

Jan Stanis³awski

Leopold Gottlieb

Micha³ Stañko

Gustaw Gwozdecki

Franciszek Streitt

Henryk Hayden

Zofia Stryjeñska

Vlastimil Hofman

Tadeusz Styka

W³adys³aw Jarocki

Jan Szancenbach

Stanis³aw Kaczor-Batowski

Jan Talaga

Alfons Karpiñski Roman Kochanowski

64, 72 37, 43, 62

W³odzimierz Terlikowski

101 34

21, 22, 23

88, 98, 99

C. Timmann-Delfow

49 89

Wiktor Korecki

66, 68

Zygmunt Waliszewski

Jerzy Kossak

17, 31

Wojciech Weiss

75, 76

Alfred Wierusz-Kowalski

18, 20 77, 78

Juliusz Kossak

Wojciech Kossak

16, 33

Stanis³aw Ignacy Witkiewicz

Antoni Kozakiewicz

30, 42

Jan Wojnarski

40 32

Teofil Kwiatkowski

Eugeniusz Wrzeszcz

Konstanty Mackiewicz

Leon Wyczó³kowski

2, 7, 8

Tadeusz Makowski

Feliks Micha³ Wygrzywalski

55, 59

Jacek Malczewski

Micha³ Gorstkin Wywiórski

29, 35

Rafa³ Malczewski

82, 82

Adam Malinowski

Eugeniusz Zak

Lajos Markos

Felix Ziem

Artur Markowicz

Jakub (Jacques) Zucker

Józef Marszewski

I. lub F. Zygmuntowicz

Stanis³aw Mas³owski

Franciszek ¯murko

Stanis³aw ¯ukowski

Józef Mehoffer

Marcel Johann von Zadorecki

11 79, 102

MALARSTWO AUKCJA DZIE£ SZTUKI NIEDZIELA,

MARCA

2016,

GODZ.

1900

wystawa i licytacja Galeria Agra-Art - Warszawa, ul. Wilcza 55

Wiêcej informacji o artystach i obrazach na stronach www.agraart.pl Rezerwacja miejsc, zamawianie licytacji telefonicznych oraz zlecenia agra@agraart.pl lub tel. 22 625 08 08, 601 352 916

REGULAMIN AUKCJI

DOM AUKCYJNY AGRA-ART PRZEPROWADZA LICYTACJÊ WED£UG SYSTEMU ANGLOSASKIEGO, STOSOWANEGO W EUROPIE I USA, M.IN. PRZEZ DOMY AUKCYJNE SOTHEBY'S I CHRISTIE'S. MO¯NA LICYTOWAÆ PRZEZ INTERNET RAZEM Z SAL¥ (LIVE) NA STRONIE www.agraart.pl ZLECENIA TELEFONICZNE - (22) 625 08 08, E-MAIL agra@agraart.pl

S£OWNIK TERMINÓW: Dom Aukcyjny Agra-Art SA, z siedzib¹ w Warszawie przy ul. Wilczej 55/63, nr KRS 101181. ESTYMACJE - przedzia³ cen, w którym w wyniku licytacji z najwiêkszym prawdopodobieñstwem mo¿e znaleŸæ siê cena uzyskana. Estymacje maj¹ charakter orientacyjny, s¹ okreœlane przez Dom Aukcyjny na podstawie wyników aukcji podobnych obiektów, aktualnej tendencji rynkowej itp. W ¿adnym wypadku estymacje nie maj¹ na celu ograniczania ceny uzyskanej - która mo¿e zarówno znaleŸæ siê poni¿ej lub powy¿ej tego przedzia³u. CENA WYWO£AWCZA - cena, od której aukcjoner rozpoczyna licytacjê obiektu. SPRZEDAJACY - osoba zg³aszaj¹ca obiekt do sprzeda¿y (wliczaj¹c agenta, wykonawcê, lub osobistego reprezentanta). KUPUJ¥CY - osoba bior¹ca udzia³ w aukcji. NABYWCA - osoba (lub mocodawca, w przypadku licytacji przez pe³nomocnika), która zg³osi³a najwy¿sz¹ ofertê zaakceptowan¹ przez aukcjonera. UMOWA - umowa zakupu zawarta miêdzy Domem Aukcyjnym a Nabywc¹ w momencie zaakceptowania przez aukcjonera uderzeniem m³otkiem najwy¿szej oferty Nabywcy (art. 70 § 2 KC) PREMIUM - prowizja p³acona przez Nabywcê Domowi Aukcyjnemu, w wysokoœci 15% od Ceny Uzyskanej. C ENA REZERWOWA - cena znana jedynie domowi aukcyjnemu/aukcjonerowi, za któr¹ w³aœciciel obiektu zgodzi³ siê go sprzedaæ. O ile nie jest oznaczone inaczej, cena rezerwowa mieœci siê zawsze miêdzy cen¹ wywo³awcz¹, a doln¹ estymacj¹. CENA ZAKUPU - jest to cena przybita m³otkiem razem z Premium. Cena zakupu zawiera podatek VAT CENA UZYSKANA - najwy¿sza oferta zaakceptowana przez aukcjonera przez uderzenie m³otkiem, lub w przypadku sprzeda¿y poaukcyjnej - uzgodniona cena sprzeda¿y.

d. Informacje o stanie zachowania obrazów mog¹ byæ podane na ¿yczenie. Brak informacji o stanie obiektu w opisie katalogowym nie wyklucza faktu, ¿e by³ poddany konserwacji. e. Oœwiadczenia i poprawki og³oszone w czasie sprzeda¿y uzupe³niaj¹ katalog.

DOM AUKCYJNY

POSTANOWIENIA OGÓLNE a. Przedmiotem aukcji s¹ dzie³a sztuki oraz inne obiekty kolekcjonerskie, powierzone Agra-Art do sprzeda¿y. Wszystkie obiekty s¹ ubezpieczone. b. Dom Aukcyjny zastrzega sobie prawo do wycofania obiektów ze sprzeda¿y bez podania przyczyn i nie ponosi z tego tytu³u ¿adnej odpowiedzialnoœci. c. Dom Aukcyjny zastrzega sobie prawo uniemo¿liwienia uczestnictwa w aukcji bez podania przyczyn. d. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialnoœci za ukryte wady fizyczne i prawne oferowanych obiektów. e. Wszelkie reklamacje rozpatrywane bêd¹ zgodnie z przepisami prawa polskiego.

OPISY I PREZENTACJA OBIEKTÓW a. Dom Aukcyjny gwarantuje zgodnoœæ cech obiektów opisanych w katalogu ze stanem faktycznym. b. Opisy katalogowe obiektów s¹ przygotowywane przez historyków sztuki posiadaj¹cych rozleg³e i udokumentowane doœwiadczenie, potwierdzone prac¹ zawodow¹. Wszystkie obiekty s¹ równie¿ oceniane przez konserwatora dzie³ sztuki. c. Wszystkie obiekty sprzedawane na aukcji mo¿na ogl¹daæ w Domu Aukcyjnym na ok. 14 dni przed aukcj¹ oraz na wystawie poprzedzaj¹cej aukcjê. Dom Aukcyjny zaleca wykorzystanie tej mo¿liwoœci do bli¿szego zapoznania siê z obiektami, ich opisem katalogowym i stanem faktycznym.

CENA WYWO£AWCZA I REZERWOWA. ESTYMACJE. a. Wszystkie obiekty, o ile nie s¹ oznaczone inaczej, posiadaj¹ cenê rezerwow¹, znan¹ jedynie Domowi Aukcyjnemu, która mieœci siê w przedziale miêdzy cen¹ wywo³awcz¹, a doln¹ estymacj¹. b. W katalogu podano orientacyjne ceny wywo³awcze oraz estymacje. W³aœciciel obiektu mo¿e zmieniæ cenê rezerwow¹ na ni¿sz¹ do 24 godzin przed rozpoczêciem aukcji. Dom Aukcyjny zastrzega sobie mo¿liwoœæ zmiany ceny wywo³awczej przed aukcj¹. c. Aukcjoner mo¿e w zale¿noœci od zainteresowania obiektem rozpocz¹æ licytacjê od ni¿szej lub wy¿szej ceny wywo³awczej umieszczonej w katalogu. d. Estymacje maj¹ charakter orientacyjny, a nie wi¹¿¹cy. Wyra¿aj¹ prawdopodobieñstwo, a nie pewnoœæ. e. Sprzeda¿ obiektu nastêpuje w momencie, gdy najwy¿sza oferta zaakceptowana przez aukcjonera jest równa lub wy¿sza od ceny rezerwowej danego obiektu. Ten fakt jest potwierdzony przybiciem m³otka i publicznym oœwiadczeniem aukcjonera. OZNACZENIA OBIEKTÓW W KATALOGU

* Obiekt sprowadzony z pañstwa spoza Unii Europejskiej, do którego ceny doliczany jest podatek graniczny w wysokoœci 8% kwoty wylicytowanej. Op³ata ta nie zostanie pobrana, jeœli obraz po zakupie opuœci UE. 5.

PRZYST¥PIENIE DO AUKCJI a. Osoby nie bêd¹ce dotychczas klientami Agry-Art, a pragn¹ce dokonaæ powa¿niejszych zakupów proszone s¹ o wczeœniejsze skontaktowanie siê z biurem Domu Aukcyjnego w celu ustalenia warunków p³atnoœci. b. Do udzia³u w licytacji dopuszczane s¹ osoby, które wczeœniej dokonywa³y zakupów w Domu Aukcyjnym i bezproblemowo wywi¹zywa³y siê ze swoich zobowi¹zañ. c. W przypadku osób, które nie s¹ znane Domowi Aukcyjnemu wziêcie udzia³u w licytacji mo¿e byæ uwarunkowane podaniem wiarygodnych referencji, podaniem numeru karty kredytowej lub wp³aceniem wadium, zwracanego w wypadku nie dokonania zakupu. d. Wp³ata wadium w wysokoœci 1 000 z³ upowa¿nia do dokonania zakupów o wartoœci w granicach 10 000 - 15 000 z³. Osoby pragn¹ce licytowaæ powy¿ej tej kwoty, proszone s¹ o wp³acenie wadium w wysokoœci 10% planowanych wydatków . e. Osoba dopuszczona do licytacji otrzymuje numer identyfikacyjny. f. Dane osobiste Kupuj¹cego pozostaj¹ do wy³¹cznej wiadomoœci Domu Aukcyjnego. Otrzymuj¹c numer identyfikacyjny Kupuj¹cy wyra¿a zgodê na „Warunki kupna i sprzeda¿y w Domu Aukcyjnym Agra-Art“ (Regulamin Aukcji).

LICYTACJA TELEFONICZNA a. Kupuj¹cy pragn¹cy zachowaæ anonimowoœæ po uprzednim uzgodnieniu z Domem Aukcyjnym mog¹ wzi¹æ udzia³ w licytacji przez telefon. W takim przypadku, Kupuj¹cy podaje numery obiektów, które zamierza licytowaæ oraz numer telefonu, pod który pracownik Domu Aukcyjnego zadzwoni przed licytacj¹. b. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialnoœci za brak mo¿liwoœci wziêcia udzia³u w licytacji telefonicznej z powodu trudnoœci z po³¹czeniem z numerem podanym przez klienta.

c. Istnieje mo¿liwoœæ licytacji telefonicznej w jêzyku angielskim, francuskim lub niemieckim. d. Osoby chc¹ce wzi¹æ telefoniczny udzia³ w aukcji proszone s¹ o wczeœniejsze (min. 24h przed aukcj¹) zg³aszanie siê do Domu Aukcyjnego, poniewa¿ liczba linii telefonicznych udostêpnionych w trakcie licytacji jest ograniczona. 7.

LICYTACJA W IMIENIU KUPUJ¥CEGO - ZLECENIA a. Klienci mog¹ zleciæ Domowi Aukcyjnemu licytowanie w ich imieniu. W takim przypadku nale¿y wype³niæ formularz zamieszczony na koñcu katalogu aukcyjnego lub w Internecie (http://www.agraart.pl). b. Dom Aukcyjny bêdzie licytowa³ do kwoty maksymalnej, oznaczonej na formularzu zlecenia. Dom Aukcyjny do³o¿y wszelkich starañ, by zakupiæ obiekt po najni¿szej mo¿liwej cenie, poni¿ej limitu podanego przez Klienta. c. Formularz nale¿y przes³aæ faxem, lub jego podpisany skan mailem na adres agra@agraart.pl, najpóŸniej 24 godziny przed aukcj¹. d. Dom Aukcyjny nie przyjmuje zleceñ bez limitu.

LICYTACJA PRZEZ INTERNET W CZASIE RZECZYWISTYM (LIVE) a. Dom Aukcyjny udostêpnia mo¿liwoœæ licytacji w czasie rzeczywistym przez Internet razem z sal¹ aukcyjn¹. b. Warunkiem uczestnictwa jest zarejestrowanie siê na stronie internetowej http://live.agraart.pl oraz uzyskanie statusu VIP. c. Status VIP mo¿na uzyskaæ kontaktuj¹c siê z Domem Aukcyjnym lub wp³acaj¹c wadium przez Internet - szczegó³y techniczne s¹ dostêpne w serwisie http://live.agraart.pl d. Dom Aukcyjny nie bierze odpowiedzialnoœci za wszelkie problemy, utrudnienia, a w szczególnoœci brak mo¿liwoœci licytacji spowodowany trudnoœciami lub awari¹ techniczn¹ po stronie klienta lub operatora ³¹cza internetowego.

PRZEBIEG AUKCJI a. Licytacjê prowadzi Aukcjoner, który okreœla post¹pienia w licytacji (podwy¿szenie stawki), rozstrzyga wszelkie spory i wskazuje Nabywcê obiektu. b. Aukcjoner stosuje post¹pienia ustalone wczeœniej wg tabeli, która jest dostêpna w katalogu poni¿ej oraz na stronach internetowych Domu Aukcyjnego. Aukcjoner mo¿e stosowaæ wielokrotnoœæ minimalnych post¹pieñ. Minimalne stawki post¹pieñ nie mog¹ byæ zmieniane, z uwagi na spójnoœæ z internetowym systemem licytacji Live. TA B E L A M I N I M A L N Y C H P O S T ¥ P I E Ñ

PRZEDZIA£ CENOWY

MINIMALNE POST¥PIENIE

do 5 000 z³

100 z³

5 000 - 10 000 z³

500 z³

10 000 - 100 000 z³

1 000 z³

100 000 - 200 000 z³

2 000 z³

200 000 - 500 000 z³

5 000 z³

powy¿ej 500 000 z³

10 000 z³

c. Oferta potencjalnego Nabywcy jest wi¹¿¹ca po zaakceptowaniu jej przez aukcjonera. d. Aukcjoner ma prawo, o ile uzna to za niezbêdne, wycofaæ ofertê, odmówiæ przyjêcia oferty, wycofaæ obiekt lub ponownie zaproponowaæ obiekt do licytacji. e. Aukcjoner ma prawo otwieraæ licytacjê ka¿dego obiektu dzia³aj¹c w imieniu w³aœciciela obiektu. Mo¿e równie¿ sam sk³adaæ oferty (kolejne, lub w odpowiedzi na oferty Kupuj¹cych) a¿ do poziomu ceny rezerwowej.

f. Uderzenie m³otkiem i wskazanie przez Aukcjonera Nabywcy obiektu jest równoznaczne z zawarciem Umowy (zgodnie z art. 70 § 2 Kodeksu Cywilnego). g. Obiekty, których licytacja zakoñczy³a siê poni¿ej ceny rezerwowej nie zostaj¹ sprzedane. Aukcjoner wówczas poinformuje o takim fakcie, wskazuj¹c osobê, która zaoferowa³a najwy¿sz¹ cenê. Obiekt mo¿e byæ sprzedany po aukcji pod warunkiem uzyskania akceptacji w³aœciciela. Taka licytacja nie koñczy siê uderzeniem m³otka. 10. OP£ATY I ZASADY P£ATNOŒCI a. Do wylicytowanej ceny doliczona zostanie op³ata organizacyjna (Premium) w wys. 15 % (w tym zawarty jest podatek VAT i droit de suite). b. Przy obiektach oznaczonych * do wylicytowanej ceny doliczona zostanie op³ata organizacyjna (Premium) w wys. 23 % (w tym zawarty jest podatek VAT, droit de suite i podatek graniczny). c. Prawo w³asnoœci obiektu przechodzi na Nabywcê z chwil¹ zap³acenia ca³ej ceny. d. O ile nie uzgodniono inaczej, Nabywca obowi¹zany jest wp³aciæ nale¿noœæ za zakupione obiekty w terminie 10 dni od dnia aukcji. Wp³at mo¿na dokonywaæ przelewem bankowym lub gotówk¹ oraz kartami p³atniczymi w siedzibie Domu Aukcyjnego. Dom Aukcyjny przyjmuje p³atnoœci kartami Visa, Mastercard/Eurocard, JBC. e. Numer konta bankowego podany jest w katalogu aukcyjnym i na stronach internetowych. f. W przypadku dokonania p³atnoœci przelewem bankowym, wszelkie koszty transferu œrodków i op³aty bankowe pokrywa Nabywca. W przypadku dokonywania przelewów z zagranicy i w walutach obcych, kwoty bêd¹ ksiêgowane w z³otówkach po kursie stosowanym przez bank prowadz¹cy konto Domu Aukcyjnego. 11. ODST¥PIENIE OD UMOWY a. W przypadku niedotrzymanie warunków Umowy przez Nabywcê, Dom Aukcyjny uprawniony jest do odst¹pienia od Umowy oraz zatrzymania wadium i wp³aconej zaliczki tytu³em kary umownej. b. Dom Aukcyjny zastrzega sobie równie¿ prawo s¹dowego dochodzenia realizacji Umowy i obci¹¿enia Nabywcy wszelkimi kosztami wynik³ymi z tego tytu³u. 12. ODBIÓR OBIEKTÓW a. Wydanie obiektu Nabywcy nastêpuje po zaksiêgowaniu ca³ej nale¿nej kwoty. b. Dom Aukcyjny wydaje potwierdzenie dokonania zakupu podpisane przez historyka sztuki, które jest jednoznaczne z potwierdzeniem autentycznoœci. c. Odbiór zakupionych obiektów odbywa siê w siedzibie Domu Aukcyjnego. Na ¿yczenie kupuj¹cego Dom Aukcyjny mo¿e wys³aæ obiekt pod wskazany adres, je¿eli wszelkie koszty wysy³ki, zapakowania i ubezpieczenia pokryje Nabywca. d. Dom Aukcyjny jest zwolniony z odpowiedzialnoœci z chwil¹ odbioru obiektu w siedzibie Domu Aukcyjnego lub z chwil¹ nadania tego obiektu w urzêdzie pocztowym lub firmie przewozowej. e. O ile nie ustalono inaczej, za zakupione obiekty nie odebrane w terminie 30 dni od daty aukcji, Dom Aukcyjny Agra-Art bêdzie liczy³ sk³adowe w wysokoœci 40 z³ dziennie za jeden obiekt. 13. REKLAMACJE a. Reklamacje rozpatrywane bêd¹ wed³ug przepisów ustawy z dn. 23 IV 1964 Dz. Ust. nr 16 poz. 93 z póŸniejszymi zmianami (Kodeks cywilny). 14. ZASTRZE¯ENIA KOÑCOWE a. Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami wywóz dzie³ sztuki z Polski jest dozwolony, o ile obiekt nie jest starszy ni¿ 50 lat lub jego wartoœæ nie przekracza limitów wymienionych w Ustawie o Ochronie Zabytków. Wiêcej informacji mo¿na znaleŸæ na stronach internetowych Agra-Art. b. Dom Aukcyjny jest zobowi¹zany do zbierania danych osobowych klientów dokonuj¹cych transakcji powy¿ej 15 tys. euro.

1 JAN STANIS£AWSKI (Olszana na Ukrainie 1860 - Kraków 1907)

£¥KA, lata 80. XIX w olej, p³ótno naklejone na tekturê 21,7 x 30,2 cm sygn. l.d.: JAN STANIS£AWSKI

50 000 z³

estymacja: 70 000 - 120 000

Obraz pochodzi ze zbiorów rodziny Natansonów, do których pozyskany zosta³ w Pary¿u od samego artysty. Obecny w³aœciciel wszed³ w jego posiadanie jako ma³y ch³opiec w latach 30. XX w. Wedle jego relacji Stanis³awski, zaprzyjaŸniony by³ z jego babk¹ Louise oraz jej siostr¹ Felicie, córkami Ró¿y (Rose), a wnuczkami znanego warszawskiego lekarza Ludwika Natansona (1821-1896).

Malarz Leon Kowalski wspomina, ¿e podczas któregoœ ze swoich pobytów w Pary¿u, jeszcze przed rokiem 1897, Stanis³awski „mieszka³ na rue Monsieur le Prince w malutkim hoteliku. Pokoik zajmowa³ tak ma³y, ¿e jego du¿e cia³o rozkrêca³o meble. Zaczepia³ to stó³, to o ³ó¿ko, to o krzes³o - jedyne znajduj¹ce siê w jego homie. Pokazywa³ mi zastêpy maleñkich, mikroskopijnych obrazków, tak kontrastuj¹cych z jego du¿¹ figur¹. Niektóre by³y bardzo piêkne. Sprzedawa³ te obrazki podobno po 10 fr. Mówi³ mi, ¿e jest zaanga¿owany na profesora do Krakowa. By³ zadowolony widocznie, ¿e siê raz ta straszna nêdza skoñczy“. L. Kowalski, Pendzlem i piórem Kraków (b.r.w.), s. 173

Jan Stanis³awski - wybitny malarz pejza¿ysta, grafik, pedagog - by³ jedn¹ z najbarwniejszych postaci krakowskiego œrodowiska artystycznego epoki M³odej Polski. Pocz¹tkowo w Warszawie i Petersburgu studiowa³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, a w latach 1885-1888 u Carolusa Durana w Pary¿u. Wiele podró¿owa³ po Europie - wyje¿d¿a³ do Francji (wielokrotnie do Pary¿a), W³och, Hiszpanii, Szwajcarii, Niemiec, Austrii, Czech, wielokrotnie jeŸdzi³ na Ukrainê. W 1895 by³ w Berlinie, gdzie wspó³pracowa³ z W. Kossakiem i J. Fa³atem przy malowaniu panoramy Berezyna. W 1897 zosta³ profesorem malarstwa krajobrazowego krakowskiej Szko³y Sztuk Piêknych, twórc¹ tzw. „krakowskiej szko³y pejza¿u“. Wykszta³ci³ blisko 60 uczniów, m.in. S. Kamockiego, H. Szczygliñskiego, S. Filipkiewicza, I. Trusza czy S. Ga³ka. By³ jednym z za³o¿ycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka“ (1897), cz³onkiem Towarzystwa „Polska Sztuka Stosowana“ (1901). Uczestniczy³ w wielu wystawach. Pocz¹tkowo malowa³ realistyczne pejza¿e oparte na przygotowawczych studiach z natury (liczne zachowane szkicowniki). PóŸniejsza fascynacja impresjonizmem spowodowa³a eksperymenty ze œwiat³em w pejza¿u i coraz wiêksz¹ d¹¿noœæ do syntezy form barwnych. Podczas swych podró¿y tworzy³ setki, najczêœciej miniaturowych pejza¿y malowanych bezpoœrednio w plenerze. Zajmowa³ siê grafik¹, ilustracj¹, projektowa³ plakaty i dekoracje teatralne.

2 LEON WYCZÓ£KOWSKI (Huta Miastkowska k. Siedlec 1852 - Warszawa 1936)

BUKIET MIECZYKÓW. GLADIOLE, 1909 pastel, karton 85,5 x 61,5 cm sygn. l.d.: LWyczó³ | 1909.

60 000 z³

estymacja: 120 000 - 160 000

„Kwiaty Wyczó³[kowski] kocha³, kwiatami by³ obdarowywany, roi³o siê w jego pracowni od przepiêknych okazów ró¿, anemonów, goŸdzików, rododendronów, azalii, a nawet storczyków. [...] dobijano siê o ka¿dy obraz, nieomal o ka¿dy szkic; p³acono tysi¹ce koron za niewielkie studium kwiatowe.“ [T. Grott, cyt. za: Leon Wyczó³kowski, Listy i wspomnienia, opracowa³a M. Twarowska, Wroc³aw 1960, s. 271, 272].

Leon Wyczó³kowski - malarz, grafik i pedagog, by³ jednym z najwybitniejszych artystów polskich tworz¹cych na prze³omie XIX i XX w. Studia artystyczne rozpocz¹³ w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamiñskiego (1869-1873), nastêpnie kontynuowa³ je w monachijskiej Akademii Sztuk Piêknych u Aleksandra Wagnera (1875-1877), w Krakowie u Jana Matejki (1877/78) i podczas dwukrotnych wyjazdów do Pary¿a (1878 i 1889). Po studiach zamieszka³ we Lwowie, póŸniej przeniós³ siê do Warszawy. Lata 1883-1889 spêdzi³ podró¿uj¹c po Ukrainie i Podolu. W 1895 przeniós³ siê do Krakowa powo³any na wyk³adowcê tamtejszej Szko³y Sztuk Piêknych. W latach nastêpnych wiele podró¿owa³ - do W³och, Francji, Hiszpanii, Holandii, Anglii. Nale¿a³ do grona cz³onków-za³o¿ycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka“. Wiele wystawia³ tak w kraju, jak i za granic¹. Lata 1929-1936 spêdzi³ w Poznaniu i Goœcieradzu, doje¿d¿aj¹c do Warszawy, gdzie (od 1934) prowadzi³ katedrê grafiki w Akademii Sztuk Piêknych. Malowa³ krajobrazy, portrety, sceny rodzajowe, martwe natury i kwiaty. Chêtnie pos³ugiwa³ siê technik¹ pastelu i akwareli, by³ wybitnym grafikiem, zajmowa³ siê te¿ rzeŸb¹.

3 VLASTIMIL HOFMAN (Praga 1881 - Szklarska Porêba 1970)

DZIEWCZYNA W PEJZA¯U ZE ŒW. SEBASTIANEM, 1914 olej, tektura 33 x 25 cm sygn. p.g.: Vlastimil Hofmann | 1914 Na odwrocie zachowane fragmenty starych napisów: - o³ówkiem: Senfzer (?); - kredk¹: 2512

25 000 z³

estymacja: 30 000 - 40 000

Obraz z wczesnego okresu twórczoœci artysty, urzekaj¹cy nastrojem, kolorem, œwiat³em. Zamyœlona dziewczyna trzyma w d³oni kwiat koniczyny, a za ni¹ rozci¹ga siê równinny, wiosenny krajobraz z pasem zaoranego pola i star¹ wierzb¹ z postaci¹ œwiêtego Sebastiana, który ma tu - byæ mo¿e - przypomnieæ ludowe przys³owie: Sebastian i Fabian pierwsi drzewa budz¹...

Vlastimil Hofman (Wlastimil Hofmann) studiowa³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych - pocz¹tkowo pod kierunkiem Floriana Cynka, póŸniej tak¿e u Jana Stanis³awskiego, Leona Wyczó³kowskiego i Jacka Malczewskiego. W latach 1899-1902 uczy³ siê jeszcze u Jeana Léona Gérôme’a w paryskiej École des Beaux-Arts. W czasie I wojny œwiatowej przebywa³ w Pradze i w Pary¿u; od 1920 stale mieszka³ w Krakowie. Du¿o wystawia³; nale¿a³ do wielu stowarzyszeñ twórczych - by³ wspó³za³o¿ycielem „Grupy Piêciu“ (1905) i „Grupy Zero“ (1908), cz³onkiem Zwi¹zku Artystów Czeskich „Manes“, a od 1911 cz³onkiem Tow. Artystów Polskich „Sztuka“. W czasie II wojny œwiatowej poprzez ZSRR i Turcjê przedosta³ siê do Jerozolimy, sk¹d w roku 1946 wróci³ do Krakowa. Od roku 1947 stale mieszka³ w Szklarskiej Porêbie. Hofman malowa³ przede wszystkim fantastyczno-symboliczne kompozycje o motywach ludowych oraz sceny rodzajowe, portrety i pejza¿e. Jego obrazy mimo bliskich analogii i powi¹zañ ze sztuk¹ Malczewskiego odznaczaj¹ siê zawsze indywidualnym charakterem, stylem i nastrojem.

4 EDWARD OKUÑ (Wólka Zerzyñska / obecnie Zerzeñska k. Warszawy 1872 - Skierniewice 1945)

JULIO (M£ODOŒÆ), 1907 olej, p³ótno 30,8 x 30,5 cm (pierwotnie, przed wzmocnieniem krawêdzi pasami; 30,1 x 30,1 cm) sygn. p.d.: EOKVÑ 1907. (litera E wpisana w O) na kroœnie napisy: No 34 oraz o³ówkiem: „Julio“

15 000 z³

estymacja: 25 000 - 35 000

Obraz wymieniony i opisany w: - W krêgu „Chimery“. Sztuka i literatura polskiego modernizmu, oprac. W. Chmurzyñski, M. Puchalska, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Katalog - pamiêtnik wystawy 25 IX 1979 - 30 V 1980, Warszawa 1979, s. 119, nr kat. 425 (w³. R. Go³êbiowskiego w Warszawie);

- M. Biernacka, Edward Franciszek Mateusz Okuñ, [has³o w:] S³ownik Artystów Polskich, t. 6, Warszawa 1998, s. 232; - M. Biernacka, Literatura - symbol - natura. Twórczoœæ Edwarda Okunia wobec M³odej Polski i symbolizmu europejskiego, Warszawa 2004, s. 120, 238, nr kat. I 34 (porównaj te¿ nr kat. II 503).

Edward Okuñ - malarz, rysownik, ilustrator - studia artystyczne rozpocz¹³ w warszawskiej Klasie Rysunkowej u Wojciecha Gersona. W latach 1891-1893 kszta³ci³ siê w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, m.in. u Jana Matejki, od 1893 w Monachium u Antona Ažbe, Stanis³awa Grocholskiego i Szymona Hollosy’ego. Studia uzupe³nia³ w Pary¿u. Od roku 1898 stale mieszka³ we W³oszech - w Rzymie, a okresowo tak¿e w pobliskim Anticoli Corrado, we Florencji, Sorrento, Amalfi i na Capri. W 1914 podró¿owa³ do Egiptu. W roku 1921 wróci³ do Warszawy, gdzie w latach 1925-1930 by³ profesorem Szko³y Sztuk Piêknych. Jeszcze kilkakrotnie wyje¿d¿a³ do W³och (m.in. w 1928, 1937, 1938), a w latach 1927 oraz 1929-1932 jeŸdzi³ do Jugos³awii, gdzie powsta³ cykl pejza¿y Znad Adriatyku - Jadran. Malowa³ dekoracyjne, stylizowane portrety, idylliczne pejza¿e i kompozycje o w¹tkach fantastycznych i baœniowych, bliskie symbolizmowi i secesji. Czêsto sam projektowa³ ramy do swoich obrazów, traktuj¹c je jako integraln¹ czêœæ tych dzie³. By³ wybitnym twórc¹ grafiki ksi¹¿kowej; wykonywa³ ilustracje, winiety, projekty ok³adek, inicja³y i przerywniki, wspó³pracuj¹c m.in. z warszawskim pismem „Chimera“.

5 STANIS£AW ¯UKOWSKI (Jêdrychowice k. Grodna 1875 - Pruszków 1944)

PRZEDWIOŒNIE, ok. 1930 olej, p³ótno 66 x 84 cm sygn. p.d.: S. ¯ukowski

*40 000 z³

estymacja: 50 000 - 80 000

Stanis³aw ¯ukowski - malarz pejza¿ysta; w latach 1892-1901 studiowa³ w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, RzeŸby i Architektury, m.in u Siergieja Korowina, Abrama Archipowa i Isaaka Lewitana. Po studiach pozosta³ w Rosji. Od 1896 uczestniczy³ w wystawach Towarzystwa Pieriedwi¿ników; w roku 1907 otrzyma³ tytu³ akademika. Od 1923 stale mieszka³ w Warszawie, gdzie wielokrotnie wystawia³ w Towarzystwie Zachêty Sztuk Piêknych. By³ przede wszystkim znakomitym pejza¿yst¹; malowa³ tak¿e wnêtrza i rzadziej portrety. Jego obrazy, zawsze wysoko cenione, niejednokrotnie by³y odznaczane medalami na wystawach - m.in. w roku 1912 na miêdzynarodowej wystawie w Monachium nagrodzono z³otym medalem Jesienny wieczór. Podczas pobytu w Rosji, artysta najczêœciej podpisywa³ swoje prace cyrylic¹, póŸniej alfabetem ³aciñskim. Wiele jego obrazów znajduje siê w polskich zbiorach muzealnych oraz w muzeach Moskwy, Petersburga i Miñska. Katalog znanych dzie³ artysty zawiera bogato ilustrowana monografia, autorstwa M.U. Gorie³owa [Stanis³aw Julianowicz ¯ukowskij, Moskwa 1982].

* Obiekt sprowadzony spoza UE; patrz punkt 10.b regulaminu.

6 JÓZEF MEHOFFER (Ropczyce k. Lwowa 1868 - Wadowice 1946)

W ORAN¯ERII, ok. 1900 Portret dr Boles³awa Skórczewskiego i jego ¿ony Sabiny w oran¿erii ich Zak³adu Dietetycznego w Krynicy olej, deska 26,5 x 34 cm sygn. p.d.: JM Na odwrocie s³abo widoczny œlad Ÿle odbitego stempla z czytelnymi literami: ..esso Obraz z kolekcji rodziny portretowanych, Sabiny i Boles³awa Skórczewskich.

55 000 z³

estymacja: 70 000 - 90 000

Zwa¿ywszy wiek portretowanych, obraz powsta³ prawdopodobnie oko³o 1900, podczas pobytu Józefa Mehoffera w Krynicy. Artysta odwiedzi³ tam - znanych mu z Krakowa - dr Boles³awa Skórczewskiego (1848-1911) i jego ¿onê Sabinê (1860-1934). Portret obojga gospodarzy namalowa³ w oran¿erii ich „Zak³adu Dyetycznego“ (!), wœród bujnej, barwnej - dekoracyjnie potraktowanej - roœlinnoœci. Obraz pomyœlany jest jak scena rodzajowa - jego bohaterowie przedstawieni s¹ w chwili spokojnego, popo³udniowego odpoczynku.

Wiêcej o pp. Skórczewskich na kolejnych stronach

Dr Boles³aw Skórczewski

Sabina ze Stattlerów Skórczewska

Reklama Witoldówki, tygodnik „Krynica“, 1889

O Krynicy z czasów dra Boles³awa Skórczewskiego, m.in.: - „Przegl¹d Zdrojowo-K¹pielowy i Przewodnik turystyczny. Numer krynicki“, R. VIII, nr 7, z dn. 1 VII 1909 [na ss. 18-20 artyku³ B. Skórczewskiego Historia powstania i rozwoju zak³adu zdrojowo k¹pielowego w Krynicy oraz trzy fotografie „Zak³adu Dyetycznego“]. Witoldówka, 1909

Pañstwo Skórczewscy byli przez lata zwi¹zani z uzdrowiskiem w Krynicy. Doktor Boles³aw Skórczewski - dobrze zas³u¿ony dla Krynicy i historii polskiej medycyny - by³ internist¹ i balneologiem. Od 1870 studiowa³ na Wydziale lekarskim Uniwersytetu Jagielloñskiego w Krakowie gdzie w 1876 uzyska³ dyplom dra wszech nauk lekarskich. Po studiach odby³ podró¿ naukow¹ do wa¿niejszych zdrojowisk europejskich, aby dok³adnie zapoznaæ siê z balneologi¹. Po powrocie podj¹³ pracê w Krynicy (1876). Za szczególnie wa¿n¹ formê leczenia w œrodowisku zdrojowym uznawa³ dietetykê; opublikowa³ szereg prac na ten temat, m.in. pierwsze polskie opracowanie z tego zakresu - Dietê k¹pielow¹ (1880). Niektóre swoje prace wydawa³ pod pseudonimem Sigma. By³ te¿ autorem licznych artyku³ów o Krynicy. W roku 1889 otworzy³ tu w³asny „Zak³ad Dyetyczny“ (!), ulokowany nad Kryniczank¹ w nowej willi „Witoldówka“ (od imienia syna). W tym czasie, by³ to jedyny w Polsce zak³ad tego rodzaju, prowadzony z zasadami wiedzy medycznej. By³ cz³onkiem Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego i wieloletnim bibliotekarzem Komisji Balneologicznej. Jego ¿on¹ by³a Sabina ze Stattlerów. Pañstwo Skórczewscy mieli dwoje dzieci - córkê Jadwigê Stanis³awê (ur. 1881) i syna Witolda Ludwika (1882-1938), który tak¿e zosta³ lekarzem, prowadzi³ po ojcu zak³ad dietetyczny, rozbudowuj¹c go o nowa „Willê Tatrzañsk¹“ (zniszczona w po¿arze w 1987 r.)

Witoldówka, widok dzisiejszy

Józef Mehoffer, malarz, grafik, scenograf i pedagog; obok Stanis³awa Wyspiañskiego by³ najwybitniejszym polskim twórc¹ witra¿y i polichromii. Uczeñ Jana Matejki i uczelni paryskich - Ecolé des Beaux Arts i Accadémie Colarossi - sw¹ drogê twórcz¹ rozpocz¹³ w latach 1889-1891 od pracy nad polichromi¹ Koœcio³a Mariackiego w Krakowie (pod kierunkiem Matejki). W roku 1895 otrzyma³ I nagrodê na miêdzynarodowym konkursie na witra¿e do kolegiaty we Fryburgu w Szwajcarii (ich realizacja trwa³a a¿ do 1934). W latach nastêpnych otrzymywa³ ró¿ne inne zamówienia na witra¿e i polichromie, m.in. dla katedry na Wawelu i w P³ocku, katedry Ormiañskiej we Lwowie, dla koœcio³ów w Opawie, Onnes w Szwajcarii, w Jutrosinie, we W³oc³awku czy Przemyœlu (nie wszystkie zrealizowane). By³ wybitnym reprezentantem sztuki secesji. Tworzy³ dekoracyjnie traktowane portrety, w tym autoportrety i portrety ¿ony, a tak¿e obrazy o zabarwieniu rodzajowym, które w latach 1895-1917 zyskiwa³y wymowê kompozycji symbolicznych. Malowa³ tak¿e pejza¿e ³¹cz¹ce secesyjn¹ dekoracyjnoœæ ze zdobyczami impresjonizmu. Z mistrzowsk¹ bieg³oœci¹ pos³ugiwa³ siê ró¿nymi technikami - olejem, temper¹, akwarel¹ i gwaszem - zajmowa³ siê tak¿e grafik¹. Ostatnia wielka wystawa dzie³ artysty, zatytu³owana Opus magnum, odby³a siê w roku 2000 w Muzeum Narodowym w Krakowie.

7 LEON WYCZÓ£KOWSKI (Huta Miastkowska k. Siedlec 1852 - Warszawa 1936)

AUTOPORTRET, 1926 autolitografia, sangwina, papier karta nierówno przyciêta: 37,5 x 48,8 cm; odbitka: 29 x 43,8 cm sygn. na rycinie o³ówkiem: LWyczó³ 1926. pod rycin¹ o³ówkiem napis: pnu Stanis³awowi | w dz Imien w dz 8/5 1926 | od nas obojga 4 000 z³

estymacja: 8 000 - 10 000

8 LEON WYCZÓ£KOWSKI (Huta Miastkowska k. Siedlec 1852 - Warszawa 1936)

KWIATY, 1914 akwarela, o³ówek, papier z filigranem 54,8 x 74,4 cm (w œwietle passe-partout) sygn. l.d.: LWyczó³ [inicja³y wi¹zane] | 1914 | Turczynek 35 000 z³

estymacja: 40 000 - 60 000

Obraz powsta³ w Turczynku, podwarszawskim maj¹tku i willi rodziny znanego przemys³owca Wilhelma (zm. 1911), a póŸniej Leopolda Wellischów. Leon Wyczó³kowski - zaprzyjaŸniony z Leopoldem Wellischem, znanym kolekcjonerem i mecenasem sztuki - przebywa³ w Turczynku w pocz¹tkowym okresie I wojny œwiatowej.

9 JACEK MALCZEWSKI (Radom 1854 - Kraków 1929)

AUTOPORTRET, 1908 olej, tektura 83 x 67 cm sygn. i datowany na odwrocie: Jacek Malczewski | 1908 marzec Na odwrocie, w dolnej partii tektury stemple paryskiej firmy Lefranc & Cie oferuj¹cej farby i ró¿ne inne materia³y malarskie (kartusz z kaduceuszem i kotwic¹ pomiêdzy literami L i F); przy dolnej krawêdzi stempel 25. U góry i w partii dolnej - dwa stemple o treœci: DR LEOPOLD MACHARSKI | KRAKÓW | Rynek g³. - Pa³ac Spiski. Przy „górnym“ stemplu dopisane atramentem s³owo: W³asnoœæ. Na górnej listwie krosna napis o³ówkiem: /../ Macharski; obok czerwon¹ kredk¹: 14.

400 000 z³

estymacja: 500 000 - 800 000

Obraz - autoportret artysty na tle zieleni - powsta³ w roku 1908. Malczewski mieszka³ wówczas w willi „Pod Matk¹ Bosk¹“ na krakowskim Zwierzyñcu (dziœ ul. Ksiêcia Józefa 29). Dom otoczony by³ du¿ym ogrodem, który wznosi³ siê tarasami po stoku wzgórza. Ten bliski, przydomowy pejza¿ - powtarzaj¹cy siê tak¿e w innych autoportretach z tego okresu - artysta uczyni³ t³em swego portretu, portretu w zwyczajnym roboczym stroju, jakiego zwyk³ u¿ywaæ przy pracy (szara bluza i kapelusz). Uwaga malarza, a tak¿e odbiorcy dzie³a, skupia siê przede wszystkim na twarzy modela, samego artysty zamyœlonego i niejako zapatrzonego we w³asne myœli. Postaci w tle na dalekim planie s¹ dope³nieniem treœci obrazu, przywodz¹c rozmaite w¹tki z twórczoœci Malczewskiego - ¿ywio³u natury, cielesnoœci, u³udy, kaprysu (Chimera), natchnienia, poezji (Pegaz, Muza) oraz cierpieñ, walki i têsknoty za woln¹ Ojczyzn¹ (wêdrowiec w szynelu, Sybirak).

Obraz by³ pierwotnie w³asnoœci¹ Franciszka Aleksandra Macharskiego (1852-1934), znanego krakowskiego kupca i filantropa, od 1902 cz³onka Rady Kongregacji Kupieckiej w Krakowie. Jako dobrze zas³u¿ony dla Krakowa i kraju, Franciszek Macharski odznaczony zosta³ Orderem Gwiazdy Rumunii (1907), Z³otym Krzy¿em Zas³ugi (1925), papieskim medalem Pro Ecclesia et Pontifice (1930). By³ w³aœcicielem Pa³acu Spiskiego (od 1909) i restauracji „Hawe³ka“, któr¹ odziedziczy³ (1894) po jej za³o¿ycielu Antonim Hawe³ce i której prowadzenie scedowa³ z czasem na swego bratanka Leopolda, przedsiêbiorcê i doktora praw, ojca ks. kardyna³a Franciszka Macharskiego. Franciszek Aleksander Macharski by³ te¿ wybitnym kolekcjonerem. Jego kolekcja, szerzej opisana przez Kazimierza Bartoszewicza,

wymieniona jest tak¿e w Zbiorach polskich... E. Chwalewika (patrz ni¿ej - bibliografia). Jak pisa³ Bartoszewicz - Macharski „stworzy³ jeden z najpiêkniejszych zbiorów prywatnych“. Jako „szczery wielbiciel piêkna /.../ z ka¿dej swej podró¿y w sprawach komercjalnych za granicê przywozi³ ju¿ to jakiœ piêkny parawan czy stolik japoñski, ju¿ to jakiegoœ ‘holendra’ czy ‘flamanda’ /.../. A na miejscu w Krakowie nabywa³ przede wszystkim obrazy naszych malarzy. Czyni³ to z prawdziwym amatorstwem i rozwa¿nie, nie jak powojenni, dzisiejsi mecenasi sztuki nabywaj¹cy obrazy hurtownie i na metry. Nie sz³o mu o iloœæ okazów, ale o ich jakoœæ. Nie polega³ wy³¹cznie na w³asnym odczuciu piêkna, ale radzi³ siê znawców“. Wiêcej o historii obrazu na kolejnych stronach

W zbiorach Macharskiego znajdowa³y siê, m.in. obrazy, rysunki i szkice J. Matejki, M. Bacciarellego, A. Grottgera, H. Siemiradzkiego, J. Fa³ata, S. Wyspiañskiego, Jul. Kossaka, A. Kotsisa, L. Wyczó³kowskiego, J. Malczewskiego, W. Pruszkowskiego, W. Tetmajera, J. Brandta, F. ¯murki, W. Weissa, S. Filipkiewicza.

Kolekcjoner prowadzi³ rêkopiœmienny inwentarz zatytu³owany „Zbiór obrazów Franciszka Macharskiego. Katalog zakupna“, skrupulatnie odnotowuj¹c w kolejnych rubrykach podstawowe dane o ka¿dym obrazie i okolicznoœciach jego nabycia (autor, tytu³, cena, data kupna, sprzedawca, uwagi). W Katalogu zakupna - pod dat¹ dzienn¹ 23 marca 1908 wymieniony jest tak¿e obraz Jacka Malczewskiego Autoportret, kupiony od Autora za sumê 800 koron. O tym obrazie pisa³ nieoceniony Bartoszewicz: pyszny Autoportret Malczewskiego /.../ ¿e œwietny dodawaæ nie trzeba.

Fot. wykonana przez Amaliê Krieger

Nastêpnym w³aœcicielem Autoportretu Malczewskiego by³ bratanek Franciszka, Leopold Macharski (1886-1945), dr praw i przedsiêbiorca, ojciec ks. kardyna³a Franciszka Antoniego Macharskiego. Ju¿ jako jego w³asnoœæ Autoportret zosta³ wystawiony i reprodukowany na ok³adce katalogu zbiorowej wystawy Jacka Malczewskiego otwartej w lipcu 1939 r. w TPSP w Krakowie. Obecni w³aœciciele kupili Autoportret w krakowskiej Desie w pocz¹tkach lat szeœædziesi¹tych XX w.

Wystawy: - TPSP Kraków 1908; - Wystawa Jubileuszowa Jacka Malczewskiego, Kraków „Dom Artystów“ 1925 [obrazy ze zbiorów prywatnych; bez katalogu]; - TPSP Kraków 1939 [katalog; patrz ni¿ej]. Franciszek Aleksander Macharski

Ok³adka kat. wystawy w TPSP

Archiwalia i bibliografia: - Dawna (1908?) fotografia obrazu wykonana przez Amaliê Krieger w krakowskim Zak³adzie Fotograficznym Kriegerowie (ul. œw. Ja na 1 /37) przechowywana w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie [patrz: http://katalog.muzeum.krakow.pl/pl/cat];

- E. Chwalewik: Zbiory polskie. Archiwa, biblioteki, Gabinety, Muzea i inne zbiory pami¹tek przesz³oœci w OjczyŸnie i na ObczyŸnie w porz¹dku alfabetycznym wed³ug miejscowoœci u³o¿one, Tom I, A-M, Warszawa - Kraków MCMXXVI, s. 252, 253;

- Zbiór obrazów Franciszka Macharskiego. Katalog zakupna [rêkopiœmienny „Katalog“ prowadzony przez kolekcjonera; w posiadaniu rodziny];

- Jacek Malczewski 1855-1929, [kat.] Towarzystwo Przyjació³ Sztuk Piêknych w Krakowie, lipiec - sierpieñ - wrzesieñ 1939, s. 14, poz. 94 [reprodukcja na ok³adce; bez ilustr. wewn¹trz katalogu], s. 14, nr kat. 94 (Autoportret, bez podpisu i daty, olej, tektura, 64 x 80 cm [uwaga: wymiary zdjête w œwietle ramy w porz¹dku: 1. podstawa obrazu, 2. jego wysokoœæ]; w³asnoœæ dr Leopold Macharski).

- K. Bartoszewicz: Prywatne zbiory krakowskie. Galeria radcy Macharskiego, [w:] „Rzeczpospolita“ [Warszawa], wydanie poranne, pi¹tek 14 III 1924, nr 73, s. 4-5;

Jacek Malczewski, wybitny przedstawiciel malarstwa polskiego modernizmu, studia artystyczne rozpocz¹³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, gdzie w latach 1872-1875 uczy³ siê pod kierunkiem Feliksa Szynalewskiego, W³adys³awa £uszczkiewicza i Jana Matejki, do którego pracowni uczêszcza³ ponownie w 1877-1879. Nastêpnie kszta³ci³ siê w Paryskiej École des Beaux Arts u E. Lehmanna (1876-1877). W 1880 podró¿owa³ do W³och. W 1884-1885 wzi¹³ udzia³ - jako rysownik - w naukowej ekspedycji Karola Lanckoroñskiego do Pamfilii i Pizydii w Ma³ej Azji. Wówczas by³ tak¿e w Grecji i we W³oszech. W latach 1885-1886 przebywa³ przez kilka miesiêcy w Monachium. Po powrocie zamieszka³ na sta³e w Krakowie, sk¹d wyje¿d¿a³ jeszcze do Monachium i do W³och. W 1896-1900 uczy³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, a w latach 1911-1922 by³ profesorem i dwukrotnie rektorem krakowskiej Akademii. Lata 1914-1915 spêdzi³ w Wiedniu, w 1916 wróci³ do Krakowa. W ostatnim okresie ¿ycia przebywa³ g³ównie w Lus³awicach i Charzewicach k. Zakliczyna. By³ wspó³za³o¿ycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka“ (1897) oraz cz³onkiem grupy „Zero“ (1908). We wczesnym okresie twórczoœci malowa³ portrety, sceny rodzajowe i - przede wszystkim - obrazy o tematach zwi¹zanych z martyrologi¹ Polaków po powstaniu styczniowym (Œmieræ Ellenai, Niedziela w kopalni, Na etapie, Wigilia na Syberii). PóŸniej, od lat 90. XIX w. tworzy³ obrazy o treœciach symbolicznych z przenikaj¹cymi siê w¹tkami patriotycznymi, biblijnymi, baœniowymi, literackimi i alegoryczno-fantastycznymi.

10 STANIS£AW KACZOR-BATOWSKI (Lwów 1866 - Lwów 1946)

ZBIERANIE PAPROCI - „OLBRZYMIE BUKIETY TE OBUR¥CZ NIOS£A PARA LUDZI...“, przed 1901/1902 akwarela, gwasz, tusz lawowany, pêdzel, pióro karton 41 x 31,2 cm sygn. p.d.: S K Batowski Na odwrocie nalepka (druk, atrament) warszawskiego Salonu Sztuki St. Kulikowskiego o treœci: Salon Sztuki St. Kulikowskiego | Warszawa - Krak. Przedmieœcie 7. | Autor Batowski Kaczor St. | Tytu³ dzie³a Zbieranie paproci | (gwasz)

5 000 z³

estymacja: 6 000 - 8 000

Rysunek - jako ilustracja do powieœci Elizy Orzeszkowej Anastazja - po raz pierwszy reprodukowany by³ w „Tygodniku Ilustrowanym“ 1902 (I pó³rocze, nr 7, s. 131), gdzie powieœæ ta by³a drukowana w odcinkach. Ponownie reprodukowany by³ tak¿e w „Tygodniku Ilustrowanym“ 1910 (I pó³rocze, nr 23, s. 461) towarzysz¹c wspomnieniu o Elizie Orzeszkowej w zwi¹zku ze œmierci¹ pisarki. Ten numer „Tygodnika“ do³¹czamy do obrazu.

Stanis³aw Kaczor-Batowski studia artystyczne rozpocz¹³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych pod kierunkiem W³adys³awa £uszczkiewicza i Floriana Cynka. PóŸniej kszta³ci³ siê w Akademii w Wiedniu, a w latach 1887-1889 tak¿e w Akademii w Monachium pod kierunkiem Alexandra Liezen-Mayera. Podró¿owa³ do W³och, Hiszpanii, Maroka i na Krym; by³ tak¿e w Stanach Zjednoczonych. Stale mieszka³ we Lwowie, gdzie w latach 1903-1914 prowadzi³ w³asn¹ szko³ê malarstwa. By³ wspó³za³o¿ycielem lwowskiego Stowarzyszenia Artystów „M³oda Polska“. Znany jest przede wszystkim jako batalista, twórca takich p³ócien, jak Atak husarii pod Chocimiem (Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie), Pu³aski pod Savannah (Bia³y Dom w Waszyngtonie), Bitwa pod Zadwórzem (Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie). Malowa³ tak¿e pejza¿e, portrety i obrazy religijne. Zajmowa³ siê ilustratorstwem, m.in. wykona³ cykle kartonów i ilustracji do utworów Juliusza S³owackiego, powieœci Henryka Sienkiewicza i Elizy Orzeszkowej. Projektowa³ witra¿e (m.in. do katedry ³aciñskiej we Lwowie), polichromie i malowid³a œcienne, wspó³pracuj¹c, m.in. przy dekoracji lwowskiego teatru.

11 MARCEL JOHANN VON ZADORECKI (czynny w 2. po³owie XIX wieku)

DZIEWCZYNA Z RÓ¯¥, 1868 olej, p³ótno, 78,8 x 63 cm (owal w œwietle ramy) ca³oœæ: 116,5 x 100,5 cm sygn. p.d.: M Zadorecki | 1868. 6 000 z³

estymacja: 8 000 - 12 000

12 WINCENTY £UKASZ MRZYG£ÓD (Wielka Paczyna [Gross Patschin], pow. gliwicki 1884 - Nysa 1952)

DZIEWCZYNA Z NARÊCZEM RÓ¯, 1949 olej, p³ótno, 102 x 68 cm; sygn. p.d.: Lucas Mrzyg³ód | 49 10 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 15 000 - 20 000

13 TEOFIL KWIATKOWSKI (Pu³tusk 1809 - Avallon w Burgundii 1891)

SCENA DWORSKA akwarela, gwasz, papier 21,8 x 17,2 cm sygn. l.d.: T Kwiatkowski

6 000 z³

estymacja: 8 000 - 10 000

Akwarela jest jedn¹ z kompozycji nale¿¹cych do - przewijaj¹cego siê przez ca³¹ niemal twórczoœæ Kwiatkowskiego - w¹tku historyzuj¹cego, o którym szerzej pisa³a Aleksandra Melbechowska-Luty, monografistka artysty. W¹tek ten, dotycz¹c spraw „nie polskich, ale pojêtych ogólnie“, wi¹za³ siê „z pewnym krêgiem tematów rozpowszechnionych w sztuce francuskiej pierwszej po³owy XIX w., z rodzajem zwanym przez Francuzów scene d’histoire anecdotique oraz z os³awionym style troubadour. /.../ Zbli¿one bardziej do anegdoty literackiej modnych naówczas romansów ni¿ do gatunku historycznego malarstwa, wi¹¿¹ siê one /.../ z wizj¹ wymarzonych, idealnie piêknych ludzi i pejza¿y. Ca³y ów œwiat przesz³oœci wyimaginowanej i bardzo romantycznej zaludniaj¹ istoty przebrane za paziów, dworaków i rycerzy, królewskie dzieci bawi¹ce siê w ogrodach, zakochane heroiny, muzykuj¹ce damy i trubadurzy“. (A. Melbechowska-Luty, Teofil Kwiatkowski 1809-1891, Wroc³aw-Warszawa-Kraków 1966, ss. 91, 92)

Kilka podobnych kompozycji, romantycznych scen „przesyconych atmosfer¹ tajemnicz¹ i baœniow¹“ ze zbiorów polskich i francuskich pokazanych zosta³o w roku 2010 w warszawskim Muzeum Narodowym na du¿ej wystawie „Chopin i jego malarz Teofil Kwiatkowski“.

Reprodukowane s¹ w obszernym katalogu: Chopin i jego malarz Teofil Kwiatkowski (1809-1891), MNW, Warszawa 2010, il. na stronach 186-186 oraz 304-307, nr kat. 107, 109, il.

Teofil Kwiatkowski - wybitny przedstawiciel romantyzmu w malarstwie polskim - w latach 1825-1830 studiowa³ malarstwo na Oddziale Sztuk Piêknych Uniwersytetu Warszawskiego u A. Brodowskiego i A. Blanka. Jako oficer 4. pu³ku piechoty walczy³ w powstaniu listopadowym; po jego klêsce emigrowa³ do Francji, gdzie pozosta³ do koñca ¿ycia. Pocz¹tkowo przebywa³ w Avignonie, póŸniej w Pary¿u. Tu studiowa³ jeszcze u A. Toussainta, P. Sentiesa, J. L. Dulonga i L. Cognieta. Utrzymywa³ bliskie kontakty ze œrodowiskiem emigracyjnym, m.in. z rodzin¹ ks. Czartoryskich, Adamem Mickiewiczem, Fryderykiem Chopinem, Cyprianem Kamilem Norwidem, Teofilem Lenartowiczem. Wielokrotnie portretowa³ Chopina (tak¿e na ³o¿u œmierci), któremu poœwiêci³ te¿ du¿¹, symboliczn¹ kompozycjê Bal w Hôtel Lambert - Polonez Chopina. Malowa³ piêkne, przesycone romantyczn¹ aur¹ krajobrazy z Prowansji i Burgundii. Malowa³ obrazy olejne i bardzo liczne, mistrzowskie akwarele - portrety, pejza¿e, sceny rodzajowe, patriotyczne, kostiumowe i alegoryczne. Jego dzie³a odznaczaj¹ siê niepoœlednimi walorami kolorystycznymi, emocjonalnym stosunkiem do natury, a tak¿e typowo romantyczn¹ sk³onnoœci¹ do fantazji i metafory, zabarwionej czêsto odcieniem melancholii. Artysta wystawia³, m.in. na oficjalnych Salonach paryskich (1839-1881), nadsy³a³ swe prace tak¿e na wystawy krajowe (1862-1873 TZSP w Warszawie). Jego obrazy, akwarele, rysunki znajduj¹ siê w Muzeum Mickiewicza w Pary¿u, w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu, pozosta³e s¹ w rêkach prywatnych we Francji. Na rynku antykwarycznym s¹ rzadkoœci¹.

14 FRANCISZEK ¯MURKO (Lwów 1859 - Warszawa 1910)

Z CZASÓW FEUDALNYCH - PRAWO FEUDALNE - IUS PRIMAE NOCTIS - THE FEUDAL LAW, przed grudniem 1892 olej, p³ótno 160 x 197,5 cm sygn. p.d.: F ¯murko | 18[92] Na odwrocie, na p³ótnie piecz¹tka wiedeñskiej firmy produkuj¹cej podobrazia malarskie „W. KOLLER & CO | NACHFOLGE | IN WIEN | Mariahilferstrasse 33 | Silberne Medaille“ Ponadto - zabezpieczone i przeniesione na tekturkê - resztki zniszczonej drukowanej nalepki z czêœciowo tylko czytelnym tekstem: ... position ... U.S.A | ... mbian ... | ... No ... | ... la companie de Sb ...| ... transportant a C ... | ... ovie Marschalkow ... 123. Domyœlaæ siê mo¿na, ¿e by³a to nalepka warszawskiej firmy przewozowej, odpowiedzialnej za transport obrazów na Wystawê Kolumbijsk¹ w Chicago (patrz ni¿ej). Na kroœnie zetla³a, zachowana szcz¹tkowo nalepka celna.

290 000 z³

estymacja: 350 000 - 500 000

Obraz Franciszka ¯murki - odnosz¹cy siê do dawnego, na po³y legendarnego zwyczaju, wedle którego feudalny pan móg³ spêdziæ pierwsz¹ noc ze œwie¿o poœlubion¹ ¿on¹ swego poddanego - okreœlany by³ dwoma ró¿nymi tytu³ami. Spowodowa³o to pewne zamieszanie i b³êdne mniemanie, ¿e artysta namalowa³ dwa obrazy - jeden z tytu³em Z czasów feudalnych, drugi Ius primae noctis. Po dok³adnym porównaniu oryginalnego obrazu z wszystkimi starymi fotografiami, przeœledziwszy dok³adniej informacje podane w ró¿nych publikacjach, wydaje siê, ¿e b³¹d ów wywodzi siê z monografii ¯murki pióra Kazimierza Dani³owicza-Strzelbickiego. Autor nie tylko wprowadzi³ nowy tytu³, czyli rzeczone Ius primae noctis, ale równie¿ poda³ dwie daty - 1892 i 1894 - sugeruj¹c tym samym, ¿e chodzi tu o dwa ró¿ne obrazy, podczas gdy wszystkie zdjêcia pokazuj¹ wci¹¿ tê sam¹ kompozycjê. Warto te¿ wspomnieæ o fotografii pracowni artysty reprodukowanej w tym¿e opracowaniu, na której wyraŸnie widaæ „nasz“ obraz oprawiony w efektown¹ ramê (patrz powy¿ej).

W³aœciwy, zapewne autorski tytu³ to Z czasów feudalnych, tytu³ pod jakim obraz by³ pokazany w grudniu 1892 roku na wystawie w warszawskim Salonie Krywulta w Warszawie. Niemal natychmiast po tej wystawie artysta wys³a³ go na organizowan¹ w Chicago Kolumbijsk¹ Wystawê Œwiatow¹, otwart¹ od 1 V do 3 X 1893 roku. Obraz z tytu³em The Feudal Law pokazany by³ pod szyldem “Society of Polish Artists“ jako jeden z szeœciu obrazów ¯murki (pozosta³e wymienione w katalogu wystawy to: A Lady in Fur, Childern’s Heads, Pieta, Evening Song oraz Uder the Influence of Hasheesh). Niemal wszystkie pozosta³y w USA, przynosz¹c artyœcie wysokie uznanie.

W prywatnej kolekcji amerykañskiej pozosta³a te¿ kompozycja Z czasów feudalnych, rozs³awiona jeszcze przez reprodukcje w powystawowym albumie “Art and Architecture“. Teraz - jako jedno z najbardziej znanych w œwiecie dzie³ Franciszka ¯murki - obraz wróci³ do kraju. I nadal przyci¹ga uwagê - treœci¹ i anegdot¹, atmosfer¹ zmys³owoœci po³¹czonej z oczekiwaniem i lêkiem, dekoracyjnoœci¹ kompozycji, bogat¹ sceneri¹, œwietnie poprowadzonym œwiat³em wydobywaj¹cym delikatnoœæ i miêkkoœæ cia³a m³odej kobiety, a tak¿e wysmakowanym, harmonijnym kolorytem.

Wiêcej o obrazie na kolejnych stronach

Ok³adka katalogu World’s Columbian Exposition 1893

Katalog World’s Columbian Exposition 1893 - spis obrazów

Obraz wymieniony, opisany i reprodukowany, m.in. w: - World’s Columbian Exposition 1893. Oficial Catalogue. Part X. Departament K. Fine Arts,. Edited by the Departament of Publicity and Promotion, Chicago 1893, s. 175, nr kat. 121 [The Feudal Law];

- W³. Prokesch, Franciszek ¯murko, Wspó³czesne malarstwo polskie, t. I. nak³adem J. Czerneckiego w Wieliczce, Kraków, 1911, s. 13 [Ius primae noctis];

- W. Walton, Art and Architecture. World’s Columbian Exposition MDCCCXCIII. Official Ilustrated Publication, Philadelphia [1893], s. 74, il. na s. 75 [The Feudal Law];

- M. P³a¿ewska, Warszawski Salon Aleksandra Krywulta (1880-1906), Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, T. X, Warszawa 1966, s. 415 [dotyczy wystawy grudniowej 1892; Z czasów feudalnych];

- Z. Sarnecki, Franciszek ¯murko, „Tygodnik Ilustrowany“ 1900, I pó³rocze, nr 4 z 27 (15) stycznia 1900, s. 62, il. na s. 64 [Prawo feudalne];

- Franciszek ¯murko 1859-1910, Katalog wystawy, Muzeum Mazowieckie w P³ocku, P³ock 1978, s. 9, 28, 29; Prace zaginione nr kat. III/48 [Z czasów feudalnych], III/76 [Ius primae noctis].

- K. Dani³owicz-Strzelbicki, Franciszek ¯murko, Monografie artystów polskich, Warszawa 1902, s. 55, il. na s. 21 [tu jako Ius primae noctis; z b³êdn¹ dat¹ 1894]; il. na s. 62 [fotografia pracowni artysty, obraz widoczny na sztalugach];

Franciszek ¯murko naukê rysunku i malarstwa rozpocz¹³ we Lwowie, a nastêpnie kszta³ci³ siê u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych oraz w Wiedniu, w Rzymie, a w latach 1876 - 1880 tak¿e w Akademii monachijskiej, m.in. pod kierunkiem Aleksandra Wagnera. Odznaczany medalami, uczestnik wielu wystaw (m.in. z³oty medal za obraz Kleopatra; 1879), cieszy³ siê uznaniem krytyki i powodzeniem u publicznoœci. By³ cz³onkiem monachijskiego Kunstvereinu. Malowa³ przede wszystkim, utrzymane w konwencji akademickiej, kompozycje o tematach antycznych, historycznych, orientalnych czy symbolicznych, w których warstwa anegdotyczna stwarza³a okazjê do przedstawiania aktów kobiecych (Œmieræ Messaliny, Z rozkazu padyszacha, Przesz³oœæ grzesznika). By³ tak¿e portrecist¹, autorem licznych, bardzo popularnych „g³ówek“ oraz aktów (Hetera, W upojeniu).

15 JULIUSZ KOSSAK (Wiœnicz 1824 - Kraków 1899)

KMICIC Z OLEÑK¥ NA KULIGU, ok. 1885-1887 akwarela, papier 37 x 54,5 cm (w œwietle passe-partout) Po prawej u do³u napis rêk¹ Wojciecha Kossaka: akwarelê tê uwa¿am za orygina³ | Ojca mojego WKossak Na odwrocie (na oprawie) nalepka ze stemplem i odrêcznie wpisanym tekstem: PREZYDIUM RADY NARODOWEJ | [...] KRAKOWIE | WYDZIA£ KULTURY | MIEJSKI KONSERWATOR ZABYTKÓW | KC. K. WZ/50/64/57 | "Kmicic z Oleñk¹" - akwa- | rela. Wym. 0,37 x 0, 55. Podpis | Wojciech Kossak stwierdzaj¹- | cy, ¿e jest to praca ojca. | /......../ [podpis nieczytelny]

30 000 z³

estymacja: 40 000 - 60 000

Prezentowana akwarela nale¿y do cyklu kompozycji ilustruj¹cych Trylogiê Henryka Sienkiewicza. Juliusz Kossak pracowa³ nad nimi od roku 1884. Najwiêcej, bo a¿ kilkanaœcie akwarel, by³o ilustracjami do Ogniem i mieczem, do pozosta³ych tomów artysta namalowa³ tylko kilka obrazów: w tym do Potopu - Kmicicow¹ kompaniê i Kmi-

cica z Oleñk¹ na kuligu (kilkakrotni w latach 1885-1887); a do Pana Wo³odyjowskiego jedynie Basiê i Azjê. Porównaj: - K. Olszañski, Juliusz Kossak, Wroc³aw-WarszawaKraków-Gdañsk-£ódŸ 1988, s.78, repr. 562, 563.

Sanie gna³y jak wicher. Dzieñ by³ jasny, mroŸny. Œnieg migota³, jakby kto nañ iskry sypa³; z bia³ych dachów chat podobnych do kup œnie¿nych strzela³y wysokimi kolumnami dymy ró¿owe. Stada wron polatywa³y przed saniami wœród bezlistnych drzew przydro¿nych z krakaniem donoœnym. O dwie staje za Wodoktami wpadli na szerok¹ drogê, w ciemny bór, który sta³ g³uchy, sêdziwy i cichy, jakby spa³ pod obfit¹ okiœci¹. Drzewa, migotaj¹c w oczach, zdawa³y siê uciekaæ gdzieœ w ty³ za sanie, a oni lecieli coraz prêdzej i prêdzej, jak gdyby rumaki skrzyd³a mia³y. Od takiej jazdy g³owa siê zawraca i upojenie ogarnia, wiêc ogarnê³o i pannê Aleksandrê. Przechyliwszy siê w ty³, zamknê³a oczy, ca³kiem pêdowi siê oddaj¹c. Poczu³a s³odk¹ niemoc i zda³o jej siê, ¿e ten bojarzyn orszañski porwa³ j¹ i pêdzi wichrem, a ona mdlej¹ca nie ma si³y siê oprzeæ ani krzykn¹æ… I lec¹, lec¹ coraz szybciej… Oleñka czuje, ¿e obejmuj¹ j¹ jakieœ rêce… Czuje wreszcie na wargach jakoby pieczêæ rozpalon¹ i pal¹c¹… Oczy siê jej nie chc¹ odemkn¹æ jakoby w œnie. I lec¹ - lec¹! Senn¹ pannê zbudzi³ dopiero g³os pytaj¹cy: - Mi³ujesz¿e mnie? Otworzy³a oczy: - Jako duszê w³asn¹! - A ja na œmieræ i ¿ywot! Znowu soboli ko³pak Kmicica pochyli³ siê nad kunim Oleñki. Sama teraz nie wiedzia³a, co j¹ upaja wiêcej: poca³unki czy ta jazda zaczarowana? I lecieli dalej, a ci¹gle borem, borem! Drzewa ucieka³y w ty³ ca³ymi pu³kami. Œnieg szumia³, konie parska³y, a oni byli szczêœliwi. (Henryk Sienkiewicz, Potop, t. I, rozdzia³ III)

16 WOJCIECH KOSSAK (Pary¿ 1856 - Kraków 1942)

OFICER I DOBOSZ. Z POLA BITWY O OLSZYNKÊ GROCHOWSK¥, 1907 olej, tektura 46,5 x 33 cm sygn. i dat. p.d.: Wojciech Kossak | 1907

28 000 z³

estymacja: 30 000 - 50 000

Prezentowany obraz jest autorskim nawi¹zaniem do Olszynki Grochowskiej, jednego z najs³ynniejszych obrazów Kossaka, przedstawiaj¹cego ¿o³nierzy 4. pu³ku piechoty liniowej walcz¹cych na przedpolach Warszawy w dniu 25 lutego 1831 roku. Olszynkê Grochowsk¹, ogromne p³ótno o wymiarach oko³o 250 x 350 cm, Kossak namalowa³ w latach 1886-1887 i zaprezentowa³ po raz pierwszy na krakowskiej wystawie sztuki polskiej w 1887 roku, otrzymuj¹c g³ówny medal. Obraz by³ wielokrotnie reprodukowany i sta³ siê wkrótce jednym z najpopularniejszych dzie³ artysty, obrazem, który w pewien sposób ukszta³towa³ wyobra¿enie o bohaterskich ¿o³nierzach bitwy grochowskiej. Dziœ znany jest tylko z reprodukcji - w roku 1915 sp³on¹³ w po¿arze pa³acu Mycielskich w Boryniczach. W latach miêdzywojennych artysta wielokrotnie powraca³ do tego tematu - namalowa³ kilka, mniejszych replik pierwotnej kompozycji (m.in. w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie i Krakowie oraz w Muzeum Wojska), czêsto tak¿e powtarza³ jej ró¿ne fragmenty i motywy. Na naszym obrazie przedstawi³ dobosza i oficera 4. pu³ku piechoty. Porównaj np. reprodukcjê w albumie Kazimierza Olszañskiego Wojciech Kossak (wydanie 1982, il. 27).

Wojciech Kossak - powszechnie znany malarz, postrzegany przede wszystkim jako œwietny batalista. Syn i uczeñ Juliusza Kossaka kszta³ci³ siê w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, w Akademii monachijskiej oraz w Pary¿u. W latach 1895-1902 przebywa³ g³ównie w Berlinie, pracuj¹c dla cesarza Wilhelma II. Wiele podró¿owa³, m.in. do Hiszpanii i Egiptu, gdzie wykonywa³ szkice do zamierzonych panoram. W póŸniejszych latach kilkakrotnie wyje¿d¿a³ do Stanów Zjednoczonych wykonuj¹c zamówienia portretowe. W 1913 by³ mianowany profesorem warszawskiej Szko³y Sztuk Piêknych. W latach I wojny œwiatowej pe³ni³ s³u¿bê wojskow¹. By³ wspó³autorem panoram: Rac³awice (1893-1894), Berezyna (1895-1896), Bitwa pod piramidami (1901) oraz szkiców do niezrealizowanej Somosierry (1900). Z temperamentem i swobod¹ tworzy³ szeroko malowane, dynamiczne sceny batalistyczne, historyczne, rodzajowe oraz liczne portrety. Z upodobaniem malowa³ konie. Jego obrazy, gloryfikuj¹ce dawne i wspó³czesne artyœcie polskie wojsko i bohaterstwo ¿o³nierzy, trafia³y do patriotycznych uczuæ odbiorców i cieszy³y siê ogromn¹ popularnoœci¹.

17 JERZY KOSSAK (Kraków 1886 - Kraków 1955)

WIZJA NAPOLEONA W ODWROCIE SPOD MOSKWY, 1940 olej, tektura 48,5 x 59 cm sygn. l.d.: Jerzy Kossak | 1940

16 000 z³

estymacja: 18 000 - 25 000

Wizja Napoleona w odwrocie spod Moskwy - obraz ze œnie¿nym pejza¿em i wy³aniaj¹c¹ siê z chmur g³ow¹ Sfinksa; Sfinksa „przypominaj¹cego egipskie zwyciêstwo ‘boga wojny’, który teraz ze sztabem i na tle niekoñcz¹cej siê colonne mourante swych wojsk ci¹gnie na zachód wœród zamieci, z³amany zim¹ i mrozem“ - by³ jedn¹ z najpopularniejszych oryginalnych kompozycji Jerzego Kossaka. Pierwsza wersja powsta³a w roku 1913, póŸniej artysta malowa³ ten motyw wielokrotnie, przez lata powtarzaj¹c go w replikach o ró¿nych wymiarach. Jedna z takich póŸniejszych wersji znajduje siê w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, inna eksponowana by³a nawet w Muzeum panoramy Borodino w Moskwie (por.: K. Olszañski, Jerzy Kossak, Wroc³aw 1992, s. 18, il. 55, 56). Prezentowany obraz jest tak¿e póŸniejsz¹ redakcj¹ tego ulubionego przez artystê tematu.

Jerzy Kossak - syn Wojciecha, wnuk Juliusza Kossaków od wczesnego dzieciñstwa uczy³ siê pod kierunkiem ojca i dziadka. Kontynuator i naœladowca ich sztuki, malowa³ sceny batalistyczne, historyczne i rodzajowe ze stale obecnym, ulubionym motywem konia. Tworzy³ obrazy z powstania listopadowego, wojen napoleoñskich oraz wiele scen z wojny 1920 roku. Najbardziej znan¹ jego kompozycj¹ tego rodzaju by³ Cud nad Wis³¹. Malowa³ te¿ liczne Pogonie i Poœcigi u³anów za kozakami, Napady wilków, Polowania i Wesela. Kontynuuj¹ca tradycje rodzinne tematyka jego obrazów sprawia, ¿e stale ciesz¹ siê popularnoœci¹ i zainteresowaniem zbieraczy oraz publicznoœci chêtnie odwiedzaj¹cej wystawy „malarskiego rodu Kossaków“.

18 ALFRED WIERUSZ-KOWALSKI (Suwa³ki 1849 - Monachium 1915)

SANIAMI PRZEZ STEP, ok. 1880 olej, deska 31,8 x 55 cm sygn. p.d.: A v Kowalski

100 000 z³

estymacja: 120 000 - 160 000

Obraz z wczeœniejszego okresu pobytu Alfreda Wierusza-Kowalskiego w Monachium. Obraz reprodukowany w: - E. Ptaszyñska, Alfred Wierusz-Kowalski 1849-1915, Warszawa 2011, il. kolorowa XXXIV.

Alfred Wierusz-Kowalski, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy tzw. szko³y monachijskiej by³, obok Józefa Brandta i W³adys³awa Czachórskiego, tak¿e najpopularniejszym z polskich artystów osiad³ych i stale dzia³aj¹cych w Monachium. Zamieszka³ tam w roku 1873, ju¿ po studiach w Warszawie i w DreŸnie. Przez rok uczy³ siê jeszcze w monachijskiej Akademii Sztuk Piêknych pod kierunkiem Alexandra Wagnera, a nastêpnie przeniós³ siê do prywatnej pracowni Brandta. Uznanie krytyki i publicznoœci zdoby³ wczeœnie; jego obrazy, odznaczane medalami na wystawach by³y rozchwytywane przez kolekcjonerów i niemieckich handlarzy. W roku 1890 zosta³ honorowym profesorem Akademii monachijskiej. Malowa³ sceny rodzajowe i rodzajowo-historyczne z motywami jeŸdŸców, rycerzy, myœliwych, koni, wilków i œniegów. Po podró¿y do Afryki w roku 1903 podejmowa³ te¿ tematy orientalne. W polskich zbiorach muzealnych znalaz³o siê stosunkowo niewiele prac artysty - jego obrazy sprzedawane g³ównie na rynku niemieckim w wiêkszej liczbie trafia³y do kolekcji prywatnych, g³ównie w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Obecne czêsto pojawiaj¹ siê i na polskim rynku sztuki, zawsze budz¹c zainteresowanie kolekcjonerów.

19 JÓZEF BRANDT (Szczebrzeszyn 1841 - Radom 1915)

POWRÓT ZWYCIÊZCÓW. PO ZWYCIÊSTWIE. POCHÓD KOZAKÓW, 1893 olej, p³ótno 60,5 x 121,5 cm sygn. p.d.: Józef Brandt

*450 000 z³

estymacja: 500 000 - 700 000

W Zbiorach Ikonograficznych i Fotograficznych Muzeum Narodowego w Warszawie przechowywana jest du¿a fotografia prezentowanego tu obrazu (nr inw. DI 579587; wymiary 31,3 x 70,8 cm).

Fotografia - opatrzona tytu³em Po zwyciêstwie - pochodzi z archiwum samego Józefa Brandta, a do Muzeum zosta³a przekazana przez Rodzinê artysty w sierpniu 1920 roku.

Zainteresowanie polskich malarzy Ukrain¹ i wschodnimi kresami dawnej Rzeczypospolitej zrodzi³o siê pod urokiem romantycznej poezji A. Malczewskiego, J. S³owackiego, B. Zaleskiego czy W. Pola. Jednym z pierwszych, którzy siêgali po „kresowe“ tematy i motywy by³ Juliusz Kossak. Brandt by³ uczniem i przyjacielem Kossaka; za jego to rad¹ ostatecznie porzuci³ studia in¿ynierskie i powa¿nie zaj¹³ siê malarstwem. Obaj rozkochani byli w szlacheckiej tradycji i wolnym, bujnym, pe³nym wojennych przygód ¿yciu Kozaków i dawnego rycerstwa. W roku 1871 razem te¿ podró¿owali po Ukrainie i Podolu, rysuj¹c i szkicuj¹c stepowe krajobrazy, motywy z kresowych miasteczek, ludowe typy, stroje, broñ i rozmaite przedmioty codziennego u¿ytku. Szkice te Brandt wykorzystywa³ póŸniej przy malowaniu obrazów. Wa¿na dla twórczoœci artysty wyprawa na Ukrainê da³a te¿ pocz¹tek jego pasji kolekcjonera starej broni, tarcz, elementów strojów, rzêdów koñskich, siode³, czapraków, kilimów, teorbanów czy bandurek. Gromadzi³ je w swojej monachijskiej pracowni, gdzie ciesz¹c oczy - by³y dlañ tak¿e niezast¹pion¹ pomoc¹ przy malowaniu.

Prezentowany obraz - Powrót zwyciêzców (Po zwyciêstwie, Pochód Kozaków) - Brandt namalowa³ ju¿ jako artysta dojrza³y, otoczony s³aw¹ i ciesz¹cy siê niebywa³ym powodzeniem. Obraz, zwracaj¹cy uwagê atrakcyjnym tematem i malownicz¹ ró¿norodnoœci¹ rekwizytów, przedstawia powracaj¹ce ze zwyciêskiej wyprawy wojska zaporoskie. Ponad zdobytymi sztandarami tryumfalnie powiewa malinowa chor¹giew ze œw. Micha³em Archanio³em. Obraz nale¿y uznaæ za pierwotn¹ wersjê kompozycji powtórzonej przez artystê w roku 1894 - w szerszym kadrze i na p³ótnie o znacznie wiêkszych wymiarach (170 x 300 cm). To wiêksze dzie³o by³o szeroko znane; pokazywane na wielu wystawach, wielokrotnie reprodukowane w prasie i katalogach. W 1898 jego du¿a reprodukcja ukaza³a siê jako Premia TZSP. Okreœlano je kilkoma tytu³ami, wystêpowa³o m.in. jako Pochód Kozaków, Powrót ze zwyciêskiej wyprawy, Sk³adanie Sztandarów czy Na polu bitwy. Losy tego obrazu nie s¹ dziœ znane. Przed wojn¹ by³ w³asnoœci¹ hr. Marii PrzeŸdzieckiej * Obiekt sprowadzony spoza UE; patrz punkt 10.b regulaminu.

i znajdowa³ siê w warszawskim Pa³acu PrzeŸdzieckich przy ul. Foksal. Tam zagin¹³ lub zosta³ zniszczony we wrzeœniu 1939 r. O pe³nym entuzjazmu odbiorze tego dzie³a Brandta wymownie œwiadczy fragment dawnej recenzji z „Tygodnika Ilustrowanego“ (1897, nr 18). Przytoczony tekst - równie dobrze - odnieœæ mo¿na do obu wersji kompozycji przedstawiaj¹cej zwyciêski pochód Zaporo¿ców, pochód „pe³en rycerskiego animuszu /.../ po zdobytej wiktoryi, gdy na polu rozleg³em szykuj¹ siê pu³ki, œci¹gaj¹ oddzia³y dzielnych junaków i bitnych wodzów, by hetman móg³ zrobiæ przegl¹d wojsk i zdobyte na nieprzyjacielu przeliczyæ sztandary. Tatarsk¹ hordê rozgromili widocznie mo³ojcy, bo, oprócz buñczuków i chor¹gwi zabranych, wiod¹ i jeñca z rêkoma z ty³u zwi¹zanymi; trêbacze dm¹ w surmy, kawalerzyœci pal¹ z janczarek, po stepie rozlega siê tupot nóg koñskich, szelest proporców, chrzêst zbroi i komenda atamanów. Co za ruch, co za ¿ycie, jaka wspania³oœæ i charakterystyka jeŸdŸców i wierzchowców, w których malowaniu Brandt jest mistrzem nad mistrzami!“

Obraz reprodukowany, m.in. w: - [Catalogue] 19th Century European Paintings, Drawings, Watercolors and Sculpture, New York, October 16, 1991, s. 83, nr 97, il.; - H.P. Bühler, Jäger, Kosaken und polnische Reiter. Josef von Brandt Alfred von Wierusz-Kowalski, Franz Roubaud und der Münchner Polenkreis, Hildesheim - Zürich - New York 1993, s. 75, il. 78; - H.P. Bühler, Polska szko³a monachijska. Józef Brandt, Alfred Wierusz -Kowalski i inni, Warszawa 1998, s. 65, il. 68. Porównaj tak¿e reprodukcje obrazu zaginionego, m.in.: - „Tygodnik Ilustrowany“ 1897, I pó³rocze, nr 18 z dn 19 IV, il. na ss. 350-351; - Przewodnik No XIV. Wystawa zbiorowa dzie³ Józefa Brandta, TZSP w Warszawie 1926, s.17, nr kat. 7, il. na s. 22 (Powrót Kozaków; w³. hr. M. PrzeŸdzieckiej).

20 ALFRED WIERUSZ-KOWALSKI (Suwa³ki 1849 - Monachium 1915)

KULIG. LITEWSKA SANNA, przed 1883 [1882 ?] olej, p³ótno 73 x 119 cm sygn. l.d.: A. Wierusz - Kowalski

900 000 z³

estymacja: 1 200 000 - 1 500 000

My sobie jedziem kulikiem; I w noc, i we dnie /.../ Lecim saniami,

I jad¹ z nami Wrzawa, œmiech pusty; Czy znasz ty polskie zapusty? A. Malczewski, Maria, pieœñ II, w. 668-700, 710-714

Obraz przedstawia dawny polski kulig, urz¹dzan¹ w karnawale zabawê z przeja¿d¿k¹ saniami, odwiedzaniem s¹siednich dworów i przy³¹czaniu siê do orszaku coraz wiêkszej liczby goœci. Kulig koñczy³y tañce w ostatnim odwiedzonym domu. „Galopuj¹ce konie ci¹gn¹ wielkie sanie, woŸnica strzela z bata, Koñskie kopyta wydaj¹ siê w pêdzie ledwie dotykaæ ziemi, co pierwszoplanowej grupie nadaje wyraz lekkoœci i dynamiki. Stanowi¹cy t³o œnieg jest delikatny, miêkki i puszysty, gdzieniegdzie pokryty prawie niewidocznymi jasnob³êkitnymi cieniami“. H. P. Bühler, Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski i inni...

Alfred Wierusz-Kowalski maluj¹c obrazy osadzone w rodzimych, polskich realiach, „przêdzê swych pomys³ów kompozytorskich snuje z ¿ycia wiejskiego, w których krajobraz, ludzie i konie graj¹ równowa¿n¹ rolê“. Dzie³a te by³y wysoko cenione i poszukiwane na rynku sztuki, tak ze wzglêdu na „egzotyczny“ dla zachodnich odbiorców temat, jak i mistrzostwo malarza. Artysta czêsto powtarza³ motywy podró¿ne - malowa³ bryczki, wozy czy sanie sun¹ce po drogach i bezdro¿ach w równinnym krajobrazie, czasem przepojonym nastrojem melancholijnej têsknoty, czasem - jak w naszej Litewskiej sannie, Kuligu - pe³ne ¿ycia i radoœci. W obrazach tych uderza dba³oœæ o realia, doskona³a charakterystyka postaci ludzi i œwietnie uchwyconych w ruchu, rozpêdzonych koni. Uwagê zwraca te¿ ciep³a, ró¿owiej¹ca poœwiata na horyzoncie, œwiat³o koñcz¹cego siê dnia - „prawda oœwietlenia zadziwiaj¹co naturalna“. Obraz by³ wielokrotnie reprodukowany w dawnej prasie, tak w polskiej (pierwszy raz w 1883), jak i niemieckiej (1884), mo¿na tu m.in. wymieniæ drzeworyty zamieszczome w czasopismach: - „Tygodnik Ilustrowany“ 1883, I pó³rocze, nr 5 z dn. 22 stycznia (3 lutego), il. na ss. 72 - 73, [Kulig; drzeworyt, ryt. J. Jarmu¿yñski]; - „Tygodnik Powszechny“ 1884, I pó³rocze, il. na s. 200- 201 [ryt. Drzeworytnia G. Heuer & Kirnse... X. A. Berlin];

- „Gartenlaube“ 1884 (Lipsk), Heft 2, il. na ss. 32-33, tekst s. 35 [Litthauische Schlichttenfart; ryt. Drzeworytnia G. Heuer & Kirnse... X. A. Berlin]. W póŸniejszych latach zamieszczano fotograficzne reprodukcje obrazu, m.in.: - „Tygodnik Ilustrowany“ 1903, II pó³rocze, nr 52 z dn. 26 (13) grudnia, il. na s. 1024 [Kulig]; - „Tygodnik Ilustrowany“ 1909, I pó³rocze, nr 9 z dn. 27 lutego, il. na s. 170 [Kulig dawny]. Obraz wymieniany jest tak¿e w publikacjach póŸniejszych, m.in.: - H.P. Bühler, Jäger, Kosaken und polnische Reiter. Josef von Brandt Alfred von Wierusz-Kowalski, Franz Roubaud und der Münchner Polenkreis, Hildesheim - Zürich - New York 1993, s. 124, 160, il. 123 na s. 125 (Litauische Schlittenfart); - H.P. Bühler, Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski i inni, Warszawa 1998, s. 120, 153, il. 123 na s. 121 (Litewska sanna); - E. Ptaszyñska, Obrazy w drewnie ¿³obione. Twórczoœæ Alfreda Wierusza-Kowalskiego w drzeworytach, Suwa³ki 2009, il. 41, 42; - E. Ptaszyñska, Alfred Wierusz-Kowalski 1849-1915, Warszawa 2011, s. 129.

Jak œwiadczy dawna plakieta na ramie, obraz by³ pokazany na Œwiatowej Wystawie Kolumbijskiej w Chicago w roku 1893. O obecnoœci kilku prac Alfreda Wierusza-Kowalskiego na tej wystawie œwiadcz¹ sk¹pe wiadomoœci w ówczesnej prasie. Tytu³y wystawionych obrazów nie s¹ jednak znane, prace te nie zosta³y bowiem wymienione w oficjalnym katalogu wystawy, zapewne z powodu zbyt póŸnego zg³oszenia. (A.M. Drexlerowa, A.K. Olszewski, Polish Participation in World Exhibitions 1851-2005, Warszawa 2008, s. 208, 216)

21 ZOFIA STRYJEÑSKA (Kraków 1891 - Genewa 1976)

POJENIE CIELAKA, 1949/1950 tempera, p³ótno 123 x 155 cm sygn. l.d.: Z. S.

40 000 z³

estymacja: 60 000 - 80 000

Pojenie cielaka jest najwiêkszym znanym obrazem Stryjeñskiej powsta³ym ju¿ po wojnie, na emigracji. Wed³ug opinii Œwiatos³awa Lenartowicza, znawcy twórczoœci artystki, „wyró¿nia siê on na tle wiêkszoœci malowanych w tym czasie kompozycji“. Malarka nawi¹za³a tu do swej wczeœniejszej pracy, znanej z przedwojennej kartki pocztowej wydawnictwa Galeria Polska. Pojenie cielaka Stryjeñska malowa³a zapewne na prze³omie 1949 i 1950 roku na specjalne zamówienie Jana Kiepury i jego ¿ony Marty Eggerth do ich paryskiego mieszkania. W liœcie z 21 czerwca 1950 roku s³awny œpiewak pisa³ do malarki: „Droga Pani, jesteœmy zachwyceni obrazem Pani. Chcielibyœmy mieæ drugi tych samych rozmiarów przedstawiaj¹cy ¿niwa w Polsce, w pe³nym s³oñcu...“ Dalsze losy obrazu nie s¹ znane. Ostatnio znajdowa³ siê w prywatnej kolekcji w Genewie.

Obraz opisany, wzmiankowany, reprodukowany, m.in. w: - S. Lenartowicz, O obrazie „Pojenie cielaka“ i Janie Kiepurze [w:] Zofia Stryjeñska 1891-1976. Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie, paŸdziernik 2008 - styczeñ 2009 [katalog wystawy; kurator Œwiatos³aw Lenartowicz] Kraków 2008, s. 230; patrz tak¿e: il. wielkoformatowa nr 39 na s. 123; ponadto: s. 331: nr kat. III. I. 104, il. ;

- S. Lenartowicz, Podró¿e Zofii Stryjeñskiej i ich paryskie etapy [w:] Archiwum emigracji. Studia - Szkice - Dokumenty, Biblioteka Uniwersytecka. Uniwersytet Miko³aja Kopernika w Toruniu, Toruñ 2012, zeszyt 1-2 (16-17), s. 114; - A. KuŸniak, Stryjeñska. Diabli nadali, Wo³owiec 2015, s. 318-119.

22 ZOFIA STRYJEÑSKA (Kraków 1891 - Genewa 1976)

MACIERZYÑSTWO, lata 40. XX w. tempera, gwasz, papier 62 x 46 cm (w œw. ramy: 60,8 x 44,2 cm) sygn. l.d.: Z. STRYJEÑSKA

23 000 z³

estymacja: 30 000 - 40 000

Na odwrocie karta z orzeczeniem potwierdzaj¹cym autorstwo Zofii Stryjeñskiej wydanym przez dr. Stanis³awa D¹browskiego, zaprzysiê¿onego rzeczoznawcê s¹dowego (Kraków, ul. Grabowskiego 4) z dat¹ 2. lutego 1950 r.

Zofia Stryjeñska, z domu Lubañska - malarka, ilustratorka, scenograf - by³a jedn¹ z najbarwniejszych postaci polskiego œrodowiska artystycznego w dwudziestoleciu miêdzywojennym. Po krótkim okresie nauki u Leonarda Stroynowskiego i w krakowskiej szkole Marii Niedzielskiej wyjecha³a do Monachium, gdzie w latach 1911-1912 w mêskim przebraniu studiowa³a w Akademii Sztuk Piêknych (kobiet wówczas na studia artystyczne nie przyjmowano). Debiutowa³a w krakowskim TPSP w roku 1912 cyklem kartonów Polskich bajd inspirowanych opowieœciami ludowymi. W 1916 wysz³a za m¹¿ za Karola Stryjeñskiego. Do 1919 mieszka³a w Krakowie, póŸniej w Pary¿u, Krakowie, Zakopanem i Warszawie, a po wojnie g³ównie w Genewie i Pary¿u. W roku 1925 odnios³a miêdzynarodowy sukces na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Pary¿u, otrzymuj¹c Gran Prix w czterech dzia³ach (malarstwo, plakat, tkanina, ilustracja) oraz Diplom d’Honneur za projekty zabawek. Zajmowa³a siê dekoracyjnym malarstwem architektonicznym, polichromi¹, ilustratorstwem, scenografi¹ (m.in. Harnasie Karola Szymanowskiego; 1938), wzornictwem przemys³owym (projekty kilimów, zabawek). Stworzy³a w³asny specyficzny styl w dekoracyjnie stylizowanych, barwnych, pe³nych dynamiki i temperamentu obrazach; temperach, akwarelach i gwaszach. W ich tematyce odwo³ywa³a siê do legend, wierzeñ, historii i obyczajowoœci ludowej. Wyda³a kilka tek graficznych (Bo¿ki s³owiañskie, 1917 i 1922) i albumów reprodukcji (Tañce polskie, 1927; Pascha, 1929; Piastowie, 1929; Gus³a S³owian / Magie Slave, 1934). Jej prace popularyzowane by³y tak¿e przez liczne reprodukcje i pocztówki barwne.

23 ZOFIA STRYJEÑSKA (Kraków 1891 - Genewa 1976)

MAGIE SLAVE, 1934 Planches, textes et ornaments, Publiees par Jacques Mortkowicz, Warszawa [1934] Edycja francuska: teka zawiera: 8 barwnych plansz naklejonych na karton, 8 kart z tekstem do ka¿dej planszy, 2 karty wstêpne. druk, papier format teki 50 x 45 cm; format barwnych plansz 33,7 x 33,5 cm format kart: 49 x 43,5 cm

10 000 z³

estymacja: 12 000 - 15 000

Autorska teka Zofii Stryjeñskiej Magie Slave / Gus³a S³owian, do której artystka napisa³a tak¿e obszerny tekst, ukaza³a siê w roku 1934 w warszawskim wydawnictwie Jakóba (!) Mortkowicza, we francuskiej i polskiej edycji.

Wszystkie plansze wchodz¹ce w sk³ad teki oparte s¹ na tej samej zasadzie: g³ówn¹ kompozycjê, umieszczon¹ centralnie, otacza bordiura sk³adaj¹ca siê drobniejszych, dopowiadaj¹cych jej treœæ scenek i postaci.

W sk³ad teki wesz³o osiem plansz: Le Chene de Sviatovide - D¹b Œwiatowida, Smigust - Œmigus, La Noyade - Topienie Chocho³a, La Fete de la Gerbe - Do¿ynki, La Coiffe de la Mariee - Oczepiny, La Fete des Guirlandes - Wianki, Les Feux de Kupala - Sobótka, Tourogne - Turoñ. Przygotowanej przez artystkê dziewi¹tej planszy, przedstawiaj¹cej Obrzêdy pogrzebowe, wydawca nie zdecydowa³ siê zamieœciæ, oceniaj¹c j¹ jako „niesprzeda¿n¹“.

Pe³na teka Magie Slave / Gus³a S³owian, która zawiera³a by wszystkie plansze i towarzysz¹ce im teksty jest dziœ rzadkoœci¹. Czêsto bowiem bywa³a dekompletowana, a wyjmowane z niej pojedyncze plansze bywa³y oprawiane i traktowane jak obrazy do powieszenia na œcianach. Oryginalne kompozycje do teki Magie Slave / Gus³a S³owian Stryjeñska malowa³a akwarel¹ i gwaszem. Nie wiemy jednak, czy wszystkie te prace siê zachowa³y. Dziœ znane s¹ bowiem tylko cztery z nich: Do¿ynki (w³. prywatna; patrz aukcja Agry-Art 12 X 2014), Oczepiny (w³. prywatna; patrz aukcja Agry-Art 18 XII 2013), Sobótka (w³. prywatna) oraz Obrzêdy pogrzebowe (zbiory Biblioteki Narodowej; nr inw. rys. 1746).

O tece Magie Slave / Gus³a S³owian: - M. Groñska, Zofia Stryjeñska, wyd. Ossolineum, Wroc³aw-Warszawa-Kraków 1991, s. 26, 37, 40, il. 65, 66, 67; - Zofia Stryjeñska 1891 - 1976. Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie, paŸdziernik 2008 - styczeñ 2009 [katalog wystawy; kurator Œwiatos³aw Lenartowicz] Kraków 2008, s. 375, nr kat. VI. 1. 36, il.; zobacz te¿: nr kat. VI. 2.3. Porównaj tak¿e: - Z. Stryjeñska, Gus³a S³owian. Kompozycje barwne, ozdoby graficzne i tekst. Wydawnictwo Jakóba Mortkowicza, Warszawa [1934]; format albumu 49x44; format repr. naklejanych na karton ca 34x34.

D¹b Œwiatowida

Œmigus

Topienie Chocho³a

Do¿ynki

Oczepiny

Wianki

Sobótka

Turoñ

24 PIOTR MICHA£OWSKI

25 STANIS£AW MAS£OWSKI

(Kraków 1800 - Krzysztoforzyce/Krzy¿toporzyce 1855)

(W³odawa 1853 - Warszawa 1926)

JE•DZIEC

NA TARGU KOÑSKIM

akwarela, o³ówek, papier ¿eberkowany, 47 x 31 cm (brzegi nierówno przyciête; w œwietle passe-partout: 38 x 26,4 cm) Na odwrocie, u do³u karty okr¹g³y stempel Towarzystwa Przyjació³ Sztuk Piêknych we Lwowie, a obok odrêczny napis atramentem o treœci: Stwierdzamy autentycznoœæ | szkiców œp. Art. Piotra | Micha³owskiego | St Soko³owski

akwarela, o³ówek, 19,2 x 35,5 cm (w œwietle passe-partout) sygn. p.d.: St. MAS£OWSKI Na odwrocie oprawy nalepka poz³otniczej pracowni Józefa Za³uskiego w Poznaniu.

10 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 12 000 - 20 000

8 000 z³

estymacja: 10 000 - 15 000

26 ADAM SETKOWICZ (Kraków 1876 - Kraków 1945)

PRZED KARCZM¥, ok. 1912 olej, p³ótno, 48 x 80,7 cm sygn. l.d.: A Setkowicz 15 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 25 000 - 35 000

27 I. lub F. ZYGMUNTOWICZ w³aœciwie CZES£AW WASILEWSKI (ok. 1875 - Warszawa/ £ódŸ 1946?47)

ULICZKA W MIASTECZKU olej, tektura, 52 x 60,5 cm sygn. p.d.: Zygmuntowicz 5 000 z³

estymacja: 8 000 - 15 000

Maluj¹c Uliczkê w ma³ym miasteczku artysta wyraŸnie inspirowa³ siê obrazami Maksymiliana Gierymskiego, Pogrzebem mieszczanina czy Uliczk¹ w ma³ym miasteczku. Wiêcej - www.agraart.pl

28 ADAM SETKOWICZ

29 MICHA£ GORSTKIN WYWIÓRSKI

(Kraków 1876 - Kraków 1945)

(Warszawa 1861 - Warszawa 1926)

KOZAK NA CZATACH. KOZAK W STEPIE

JE•DZIEC WSCHODNI, ok. 1885

olej, tektura, 22,5 x 31,3 cm (w œwietle oprawy) sygn. l.d.: A. Setkowicz

olej, p³ótno, 46 x 34 cm sygn. l.d.: M. G. Wywiórski

3 000 z³

15 000 z³

estymacja: 5 000 - 10 000

estymacja: 20 000 - 30 000

Obraz pochodzi z wczesnego, monachijskiego okresu twórczoœci artysty i malowany jest z wyraŸn¹ fascynacj¹ malarstwem Józefa Brandta i Alfreda Wierusza-Kowalskiego, do których nawi¹zuje tak tematycznie, jak i formalnie. Doskona³a kompozycja, swobodna technika malarska podnosz¹ walory tego efektownego p³ótna. Wiêcej - www.agraart.pl

30 ANTONI KOZAKIEWICZ (Kraków 1841 - Monachium 1915)

PEJZA¯, przed/lub 1913 olej, p³ótno na tekturze, 11,7 x 17,5 cm (w œwietle passe-partout) sygn. wydrapana w mokrej farbie p.d.: A Kozakiewicz Na odwrocie nalepka wystawowa (druk, atrament, stempel) o treœci: TOWARZYSTWO PRZYJACIÓ£ SZTUK PIÊKNYCH W KRAKOWIE | 1913 Nr 314 | Autor Kozakiewicz Antoni | Dzie³o p.t. Pejza¿ I | Rodzaj ol. cena w³. pryw. 2 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 4 000 - 8 000

31 JERZY KOSSAK (Kraków 1886 - Kraków 1955)

POLOWANIE PAR FORCE, 1927 olej, p³ótno, 45 x 99,5 cm sygn. l.d.: Jerzy Kossak | 1927 Na tzw. „plecach“ nalepka z opisem wykonanych zabiegów konserwatorskich oraz nazwiskiem i adresem konserwatora (druk wype³niony rêcznie). 20 000 z³

estymacja: 30 000 - 35 000

32 EUGENIUSZ WRZESZCZ (gubernia kijowska 1851- Kijów (?) 1917)

PEJZA¯ JESIENNY olej, p³ótno, 45 x 66 cm sygn. cyrylic¹ p.d.: E. Wrzeszcz 8 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 10 000 - 15 000

33 WOJCIECH KOSSAK (Pary¿ 1856 - Kraków 1942)

EPIZOD Z WOJNY POLSKO-BOLSZEWICKIEJ. POGOÑ KONNICY ZA BOLSZEWIKAMI, 1919 olej, p³ótno, 66,5 x 96,5 cm sygn. l.d.: Wojciech Kossak | 1919 W za³¹czeniu - opatrzona piecz¹tkami imiennymi - ekspertyza prof. dr Jerzego Sienkiewicza wraz z opisan¹ na odwrocie fotografi¹ obrazu (z dnia 16 XI 1974). 30 000 z³

estymacja: 35 000 - 50 000

„Temat obrazu relacjonuje tu artysta z du¿¹ bezpoœrednioœci¹, jak gdyby sam w pogoni tej za nieprzyjacielem bra³ udzia³ lub te¿ akcjê na ¿ywo obserwowa³. Œwietnie przy tym charakteryzuje nacieraj¹cych ³aw¹ u³anów w przeciwstawieniu do bolszewików uciekaj¹cych w rozsypce na smaganych koniach. Wszystko to oddaje malarz z w³aœciwym sobie talentem wybitnego batalisty a równoczeœnie jeŸdŸca i znawcy konia.“ [fragment - wzmiankowanej wy¿ej - ekspertyzy]

34 GEORG SCHULZ

35 MICHA£ GORSTKIN WYWIÓRSKI

(Dinkelsbühl w Bawarii 1896 - Überlingen w Badenii-Wirtemberdze 1956)

(Warszawa 1861 - Warszawa 1926)

PEJZA¯ ZE STRUMIENIEM, 1900-1915 SOSNY NAD WOD¥ olej, p³ótno, 36 x 53 cm sygn. l.d.: G. Schulz na kroœnie po 2 stemple odnosz¹ce siê do jego wymiarów: 52 i 35 3 000 z³

estymacja: 5 000 - 8 000

olej, p³ótno naklejone na tekturê, 26,8 x 18,7 cm (w œwietle oprawy) sygn. p.d.: M. G. Wywiórski 4 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 5 000 - 8 000

36 FRANCISZEK STREITT

37 ROMAN KOCHANOWSKI

(Brody 1839 - Monachium 1890)

(Kraków 1857 - Freising k. Monachium 1945)

ZALOTY

ZAGRODA, ok. 1910

olej, deska, 16,5 x 24,7 cm sygn. l.d.: R. Kochanowski

8 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 10 000 - 15 000

9 000 z³

estymacja: 12 000 - 15 000

38 MICHA£ STAÑKO

39 W£ADYS£AW JAROCKI

(Sosnowiec 1901 - Zakopane 1969)

(Podhajczyki k. Zborowa na Ukrainie 1879 - Kraków 1965)

WIDOK TATRZAÑSKI

GÓRALKA Z PORONINA, ok. 1930

olej, tektura, 68,5 x 98,5 cm sygn. p.d.: M Stañko.

olej, p³ótno, 90,5 x 68 cm sygn. p.d.: W³ad. Jarocki

3 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 5 000 - 8 000

Na odwrocie trudne do odczytania nieczytelne stemple z wyraŸniej odbitym s³owem: BYDGOSZCZ. Na dolnej listwie krosna œlad stempla i o³ówkowy, czêœciowo czytelny napis: W³ad. Jarocki /.../ 18 000 z³

estymacja: 20 000 - 30 000

40 JAN WOJNARSKI (Tarnów 1879 - Kraków 1937)

PANORAMA TATR Z ZAKOPANEGO olej, tektura, 13 x 18 cm Na odwrocie: - napis: 91 Panorama Tatr z Zakopanego | PANORAMA TATR Z ZAKOPANEGO | 18 x 13; - piecz¹tki: PROF. JAN WOJNARSKI | 1879-1937 oraz piecz¹tki w³asnoœciowe rodziny artysty; - nalepka z piecz¹tk¹ Muzeum Tatrzañskiego w Zakopanem, numerem 31 i odrêczn¹ adnotacj¹: Wystawa 5 XI - 13 XII | 1998 r. 2 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 4 000 - 6 000

41 ALEKSY NOWAKIWSKI (Oleksa Nowakiwskij) (Obodowka, dawny pow. Kamieniec Podolski 1872 - Lwów 1935)

TATRY. GIEWONT OD PO£UDNIOWEGO WSCHODU, 1931 olej, tektura, 26 x 34 cm (w œwietle ramy) sygn. cyrylic¹ p.d.: Oleksa Nowakiwskij Zakopane 931 17. 5 20 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 25 000 - 30 000

42 ANTONI KOZAKIEWICZ

43 ROMAN KOCHANOWSKI

(Kraków 1841 - Monachium 1915)

(Kraków 1857 - Freising k. Monachium 1945)

NA PRZECHADZCE

JESIEÑ NA MOKRAD£ACH

akwarela, papier, 31 x 22 cm (w œwietle passe-partout) sygn. l.d.: AKozakiewicz (inicja³y wi¹zane)

olej, sklejka, 16,3 x 24 cm sygn. p.d.: R. Kochanowski na odwrocie napis o³ówkiem: SCHÖMANN | AM 10.11. 89 | ERWORBEN

3 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 5 000 - 8 000

5 000 z³

estymacja: 6 000 - 10 000

44 JAN TALAGA (Zembrzyce k. Suchej Beskidzkiej 1876 - Kraków 1955)

KOŒCIÓ£ ŒW. PAW£A APOSTO£A W SANDOMIERZU, 1911 olej, tektura, 28.8 x 31,4 cm sygn. l.g.: TALAGA 1911 5 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 8 000 - 10 000

45 TEODOR AXENTOWICZ (Braszów w Siedmiogrodzie 1859 - Kraków 1938)

NA GROMNICZN¥. POWRÓT Z CERKWI NA HUCULSZCZY•NIE, ok. 1910 olej, p³ótno, 40,5 x 50,5 cm sygn. l.d.: T. Axentowicz Na kroœnie po 2 stemple odnosz¹ce siê do jego wymiarów: 40 i 50 Ponadto nalepka D.A. Horta, Hôtel de Ventes w Brukseli (litera H i m³otek do licytacji). 18 000 z³

estymacja: 20 000 - 30 000

46 W£ADYS£AW CHMIELIÑSKI

47 W£ADYS£AW CHMIELIÑSKI

(Warszawa 1911 - Warszawa 1979)

ZAMEK W OGRODZIEÑCU

WNÊTRZE PA£ACOWE

olej, p³ótno, 52 x 71 cm sygn. p.d.: W³. Chmieliñski.

olej, p³ótno, 50,3 x 35 cm sygn. p.d.: W³. Chmieliñski.

5 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 8 000 - 12 000

8 000 z³

estymacja: 12 000 - 18 000

48 ADAM MALINOWSKI

49 C. TIMMANN - DELFOW

(Lublin 1829 - Warszawa 1892)

(czynny w 2. po³owie XIX w)

ADORACJA KRZY¯A

PEJZA¯ Z RUINAMI, 1853

olej, deska, 79 x 47,4 cm sygn. przy krawêdzi l.d.: C. Timmann Delfow

olej, p³ótno, 44 x 57 cm sygn. l.d.: A Malinowski 1853 r. 10 000 z³

estymacja: 12 000 - 20 000

Pejza¿ z ruinami - dzie³o m³odego, dwudziestoczteroletniego malarza - skomponowany efektownie, niczym scenografia teatralna, przypomina o ówczesnej pracy Adama Malinowskiego w warszawskiej dekoratorni Teatrów Rz¹dowych i kontaktach ze s³awnymi „dekoratorami“ A. Sachettim i J. H. G³owackim. Równoczeœnie odnajdujemy tu cechy charakterystyczne i dla póŸniejszych obrazów artysty - znakomit¹ technikê malarsk¹ czy drobiazgowoœæ w malowaniu roœlinnoœci.

6 000 z³

estymacja: 8 000 - 15 000

C. Timmann - Delfow - doœæ enigmatyczny malarz niemiecki, znany przede wszystkim jako kopista; autor kopii obrazów Rubensa, Van Dycka czy Corregia.

50 FELIX ZIEM (Beaune w Burgundii 1821- Pary¿ 1911)

WENECJA, lata 1873 -1878 / lub nieco póŸniej olej, deska mahoniowa 25 x 36 cm sygn. p.d.: Ziem. Na odwrocie owalny stempel paryskiej firmy Veille: VIEILLE | MD. DE COULEURS | Rentoile et Restaure les Tableaux | Rue Laval 33 PARIS Stempel o tej treœci i kszta³cie u¿ywany by³ w latach 1873-1878; jest to podstawa do datowania obrazu. Obraz pochodzi z prywatnych zbiorów w Krakowie.

8 000 z³

estymacja: 12 000 - 15 000

Felix Ziem - w latach od 1842 do 1897 - wielokrotnie jeŸdzi³ do Wenecji, tworz¹c wielk¹ liczbê obrazów z ulubionego miasta. Poch³oniêty prac¹, malowa³ niekiedy na gondolach, w „p³ywaj¹cych pracowniach“. Nasz obraz przedstawia widok na koœció³ Santa Maria della Salute i Dogana da Mar, w dali widoczny koœció³ San Giorgio Maggiore.

Felix Ziem - s³awny i znany malarz francuski, pejza¿ysta i marynista; zwi¹zany ze szko³¹ w Barbizon, uwa¿any za jednego z prekursorów impresjonizmu. By³ synem polskiego Ormianina, emigranta przyby³ego do Francji w czasie wojen napoleoñskich. Studiowa³ architekturê w Dijon i pocz¹tkowo pracowa³ jako architekt w Marsylii, póŸniej zaj¹³ siê rysunkiem. W 1840 by³ w Martigues, w 1841 w Nicei, a w 1842 wyjecha³ do W³och. Wówczas ca³kowicie poœwiêci³ siê malarstwu, zachwycony zw³aszcza Wenecj¹, która by³a dlañ odt¹d niewyczerpanym Ÿród³em inspiracji. W latach nastêpnych podró¿owa³ po W³oszech i po³udniowej Francji, a w 1849 zamieszka³ w Pary¿u. Tu zbli¿y³ siê do malarzy Szko³y Barbizon, przyjaŸni¹c siê, m.in. z J.-F. Milletem i Th. Rousseau, i maluj¹c pejza¿e. Od 1849 regularnie wystawia³ na paryskim Salonie. Du¿o podró¿owa³ po Europie, wyje¿d¿aj¹c m.in. do Anglii i Holandii. Odby³ te¿ podró¿ na Wschód - do Konstantynopola i Algierii. Stale, co najmniej dwa razy w roku jeŸdzi³ do Wenecji. Od 1860 mia³ pracowniê w Martigues, a od 1880 tak¿e w Nicei. Malowa³ bardzo du¿o, jego spuœciznê szacuje siê na tysi¹ce obrazów. Malowa³ Wenecjê i Konstantynopol, œwietliste widoki portów i nadmorskich miast. By³ artyst¹ podziwianym i cenionym, kawalerem (1857), oficerem (1878) i komandorem Legii Honorowej. W Martigues - mieœcie, które dziêki niemu nazywane jest „prowansalsk¹ Wenecj¹“ - w roku 1908 otwarto poœwiêcone mu muzeum. Obrazy Ziema znajduj¹ siê te¿ w najwa¿niejszych muzeach œwiatowych, w swych zbiorach ma je tak¿e Muzeum Narodowe w Warszawie (Wenecja i Konstantynopol).

51 JÓZEF MARSZEWSKI

52 JUAN ALDAZ Y SANCHEZ

(Warszawa lub Wilno 1825 (1826? 1827?) - Warszawa 1883)

(El Puerto de Santa María, prowincja Kadyks ok. 1860 - Sewilla 1912)

NA BRZEGU MORZA, ok. 1860 olej, karton na tekturze (plecy z deseczki) 9,5 x 14,3 cm sygn. l.d.: J Marszewski. 64 | D. dorf 2 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 6 000 - 8 000

SORTOWANIE POMARAÑCZY, po 1884 olej, deska, 38,5 x 19 cm sygn. p.d.: Aldaz. 4 000 z³

estymacja: 6 000 - 12 000

53 JAN RUBCZAK

54 ALFRED AUGUST GLENDENING junior

(Stanis³awów 1884 - obóz koncentracyjny w Auschwitz 1942)

(Londyn 1861 - Londyn 1907)

BARKI W DZIEÑ DESZCZOWY W QUIBORN (BRETANIA), 1910

POPO£UDNIOWY SPACER

olej, tektura, 34,5 x 34,5 cm; sygn. p.d.: Rubczak Jan | 910 Na odwrocie fragment nalepki z rêkopiœmiennym tekstem: Autor: Jan Rubczak | Temat: Barki w dzieñ deszczowy w | Quiborn (Bretania) | Technika: Olej 3 000 z³

estymacja: 5 000 - 8 000

akwarela, papier, 67 x 46 cm sygn. l.d. monogramem wi¹zanym: AG ... [wê¿yk]. 9 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 12 000 - 18 000

55 FELIKS MICHA£ WYGRZYWALSKI (Przemyœl 1875 - okolice Rzeszowa 1944)

PARTIA KART, 1905 olej, deska 28 x 44,5 cm sygn. p.g.: F M. Wygrzywalski | Amalfi 1905 (Roma) Na odwrocie: - napis niebiesk¹ kredk¹: 373. - stempel w³oskiej firmy „Giosi“ oferuj¹cej materia³y malarskie: GIOSI | COLORI - VE[...] - PENNELLI | FABRICA [....] | IMBALLAGGI [...]ONI | Via del Dabo[...] | Via Margutta [....] 185 | ROMA - dwie nalepki wystawowe (druk, atrament) o treœci: - Towarzystwo Przyjació³ Sztuk Piêknych we Lwowie | Nr. 2165 |

7 000 z³

estymacja: 9 000 - 15 000

Obraz wymieniony w: - Sprawozdania Komitetu Towarzystwa Zachêty Sztuk Piêknych w Królestwie Polskiem za rok 1906, Warszawa 1907, s.16; - J. Wierciñska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachêty Sztuk Piêknych w Warszawie w latach 1860-1914, Warszawa 1969, s. 419.

Feliks Micha³ Wygrzywalski w latach 1893-1898 studiowa³ w Akademii Sztuk Piêknych w Monachium pod kierunkiem Johanna C. Hertericha i Karla Marra. Studia uzupe³nia³ w Académie Julian w Pary¿u. Ju¿ w czasie studiów wyje¿d¿a³ do W³och, a po 1900 przez kilka lat mieszka³ w Rzymie. W 1906 podró¿owa³ do Egiptu. W 1908 na sta³e osiad³ we Lwowie. W latach 1909-14 pracowa³ w tamtejszym teatrze jako inspektor sceny. Jeszcze kilkakrotnie podró¿owa³ do W³och. By³ malarzem realist¹; we wczeœniejszym okresie twórczoœci sk³ania³ siê ku naturalizmowi i silnej ekspresji. Du¿¹ wagê przywi¹zywa³ do efektów œwietlnych, stosowa³ bogat¹, ¿yw¹ gamê barwn¹. We wczesnych obrazach czêsto przedstawia³ motywy zwi¹zane z trudem pracy (Bur³acy) lub z dramatycznymi wydarzeniami i napiêciami spo³ecznymi (Strajk, Chleba nam g³odnym). Malowa³ te¿ portrety, akty, pejza¿e nadmorskie, krajobrazy z W³och i Ukrainy. Po podró¿y do Egiptu w jego malarstwie powtarza³y siê motywy i tematy orientalne (Modlitwa Arabów, Sprzedawcy dywanów). Zajmowa³ siê dekoracyjnym malarstwem œciennym, m.in. w 1908 zaprojektowa³, a póŸniej wykona³ alegoryczne malowid³a do gmachu Izby Handlowo-Przemys³owej we Lwowie. Uprawia³ grafikê, ilustrowa³ ksi¹¿ki i czasopisma, projektowa³ witra¿e, kostiumy i dekoracje teatralne (m.in. do Peer Gynta, Irydiona, Nocy listopadowej).

56 LAJOS MARKOS (Marosvasarhecy na Wêgrzech 1917 - Houston, Texas 1993)

KAPELA ULICZNA, przed 1939 olej, p³ótno 91,5 x 76 cm sygn. l.d.: L Markos

5 000 z³

estymacja: 8 000 - 15 000

Lajos Markos - malarz wêgierski; w latach powojennych czynny w Stanach Zjednoczonych. Studiowa³ malarstwo w Akademii Sztuk Piêknych w Budapeszcie. W czasie II wojny œwiatowej wyjecha³ do Stanów Zjednoczonych i zamieszka³ w Nowym Jorku, maluj¹c tam liczne portrety. Jego umiejêtnoœci i dar uchwycenia charakteru portretowanych osób zapewni³y mu odbiorców wœród najwy¿szej klienteli. Malowa³, m.in. rodzinê króla Hassana II, Johna Wayne’a, Roberta Kennedyego, Ronalda Reagana i wiele innych znanych osób. Malowa³ tak¿e wizerunki postaci historycznych, np. genera³a. Roberta E. Lee czy George Pattona. W latach 60. XX wieku wyjecha³ do Teksasu, poszerzaj¹c repertuar o sceny „z dzikiego zachodu“ - pejza¿e, konie, rodeo, kowbojów, Indian i obrazy z historii stanu, jak np. Zdobycie Alamo. Jego prace znajduj¹ siê, m.in. w National Cowboy & Western Heritage Museum w Oklahoma City, Zigler Museum w Jennings, Muzeum w Los Angeles i w licznych kolekcjach prywatnych.

57 HENRYK CIESZKOWSKI

58 EDWARD OKUÑ

(P³ock 1832 - Rzym 1895)

(Wólka Zerzyñska /obecnie Zerzeñska/ k. Warszawy 1872 - Skierniewice 1945)

PINIE NA B£OTACH PONTYJSKICH olej, p³ótno, 100 x 59 cm sygn. l.d.: H Cieszkowski | Roma na odwr. napis na p³ótnie: Angelo Pedo | 131 Via Sistina | Roma 8 000 z³

estymacja: 10 000 - 15 000

Angelo Pedo, którego nazwisko figuruje na odwrocie obrazu, w latach ok. 1870-1890 wraz z bratem Gaetano prowadzi³ wydawnictwo i studio fotograficzne przy Via Sistina 130 i 131 w Rzymie. Napis sugeruje wspó³pracê Cieszkowskiego z braæmi Pedo i - byæ mo¿e - ich poœrednictwo w sprzeda¿y obrazów artysty. B³ota Pontyjskie (Pola Pontyjskie) - bagnista równina w Lacjum nad Morzem Tyrreñskim. Osuszenie B³ot Pontyjskich, planowane ju¿ przez Juliusza Cezara, przeprowadzi³ dopiero Mussolini w latach 1924-1935. Powsta³o tu kilka nowych miast (Littoria, póŸniejsza Latina, Sabaudia, Pontinia, Aprilia), a na terenie gdzie mokrad³a jeszcze siê zachowa³y utworzono Parco Nazionale Circero, chroni¹c unikalny bagienny ekosystem.

PEJZA¯ Z OKOLIC ROCCA DI MEZZO, 1913 olej, p³ótno, 22,5 x 33 cm sygn. l.d.: EOKVÑ. 1913. (litera E wpisana w O) 18 000 z³

estymacja: 20 000 - 25 000

Rocca di Mezzo - miejscowoœæ w Abruzji we W³oszech, w regionie w prowincji L’Aquila, w ³añcuchu Apeninów Œrodkowych.

59 FELIKS MICHA£ WYGRZYWALSKI

60 WAC£AW PAWLISZAK

(Przemyœl 1875 - okolice Rzeszowa 1944)

(Warszawa 1866 - Warszawa 1905)

SPRZEDAWCY DYWANÓW, ok. 1930

MOTYW ZE WSCHODU. NA TARASIE W ALGIERZE

pastel, papier, 47 x 66 cm (w œwietle oprawy) sygn. l.d.: FM Wygrzywalski senior

olej, deska, 46,5 x 37,5 cm Na odwrocie stara nalepka z rêkopiœmiennym tekstem: Wac³aw Pawliszak | (zm. w Warszawie w r. 1904. [sic!] | „Motyw ze wschodu“. | (olejny na drzewie.) Na nalepce niebiesk¹ kredk¹ dopisek: 36 Ponadto nalepka galerii w Genewie - maszynopis o treœci: OFFICES des FAILLITES | - ooo - | Faillite „ARS“ Galerie des Beauv-Arts S.A. | Rue de Coutance 3, a Geneve. | -:- | LISTE DE TABLEAUX A VENDRE. | 36 WACLAW (dopisek atramentem) Pawliszak Sur la tarrassa a Alger 200.- | 37 Latouche Bassin doré a Versailles 2’000.-

5 000 z³

estymacja: 6 000 - 8 000

W po³owie lat 20. XX wieku artysta - przy sygnaturze swoich obrazów - dopisywa³ s³owo: senior. Chodzi³o mu o dobitne zaznaczenie w³asnego autorstwa i unikniêcie pomy³ek z obrazami syna, Feliksa Kazimierza Wygrzywalskiego (1903-1966), podejmuj¹cego podobne tematy i maluj¹cego w zbli¿onej konwencji. Prezentowany obraz nale¿y do zespo³u dzie³ artysty o tematyce orientalnej, malowanych od 1906, po jego podró¿y do Egiptu. Obrazy te - poci¹gaj¹ce barwnoœci¹, œwiat³em i egzotyk¹ - z czasem sta³y siê naj³atwiej rozpoznawalnymi pracami malarza, a Modlitwy Arabów, Sprzedawcy dywanów czy sceny haremowe ³atwo znajdowa³y nabywców. Wydaje siê tak¿e, ¿e Wygrzywalski malowa³ je chêtnie, z upodobaniem wynajduj¹c ró¿ne uk³ady kompozycyjne.

3 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 5 000 - 10 000

61 JULIAN FA£AT (Tulig³owy k. Lwowa 1853 - Bystra k.Bielska 1929)

RZEKA WŒRÓD ŒNIEGÓW, ok. 1910 gwasz, tektura 25,3 x 48,8 cm sygn. l.d.: JFa³at | Osiek Na odwr. dwa rêkopiœmienne poœwiadczenia autentycznoœci obrazu wystawione przez rzeŸbiarza Zygmunta Messera i Z. Kutrzebê, w³aœciciela zak³adu oferuj¹cego ramy i oprawê obrazów, a zajmuj¹cego siê tak¿e handlem obrazami. - Poœwiadczam niniejszym, | ¿e obraz niniejszy pocho- | dzi z moich zbiorów | i ¿e ten¿e naby³em oso- | biœcie u œp. Mistrza | Juliana Fa³ata.- | Kraków, d. 12/I. 1931 - | Zygmunt Messer; - Potwierdzam autentycznoœæ | obrazu J. Fa³ata „Zima“ | Z. K[utrzeba]. Obok stempel: Z. KUTRZEBA | KRAKÓW | = Wiœlna 11 =

35 000 z³

estymacja: 40 000 - 50 000

Obraz przedstawia krajobraz z Osieka ko³o Oœwiêcimia, gdzie - pocz¹wszy od lat 90. XIX wieku - artysta czêsto i chêtnie przebywa³, odwiedzaj¹c goœcinny dom pañstwa Oskara i Gabrieli Rudziñskich. W Osieku powsta³o wiele pejza¿y - „laguny osieckich stawów“, stary drewniany koœció³ czy - powtarzaj¹cy siê - motyw rzeki wij¹cej siê wœród œniegów. Jak wa¿nym dla artysty miejscem by³ Osiek, œwiadczy fragment listu malarza do Gabrieli Rudziñskiej (1923), w którym pisa³, ¿e - Osiek bêdzie figurowa³ obok Nieœwie¿a innej ukochanej krainy malarza.

Julian Fa³at - malarz i pedagog - jeden z najwybitniejszych artystów polskich okresu prze³omu XIX i XX wieku, cz³onek polskich i europejskich stowarzyszeñ twórczych oraz Królewskiej Akademii Sztuk Piêknych w Berlinie, wielokrotnie odznaczany medalami na wystawach miêdzynarodowych. Studiowa³ malarstwo u W³adys³awa £uszczkiewicza i Leona Dembowskiego w Szkole Sztuk Piêknych w Krakowie (1868-1871 i 1881) i w Akademii Sztuk Piêknych w Monachium u Alexandra Strähubera i Johana Leonhardta Raaba (1877-80). Po studiach spêdzi³ kilka miesiêcy w Rzymie, w 1884 by³ w Pary¿u i w Hiszpanii, a w 1885 odby³ podró¿ morsk¹ dooko³a œwiata. W 1886 podczas polowania u ks. Radziwi³³ów w Nieœwie¿u pozna³ póŸniejszego cesarza Niemiec Wilhelma II - dla którego nastêpnie w latach 1886-95 pracowa³ w Berlinie jako malarz nadworny. W latach 1894-1896 wspó³pracowa³ z Wojciechem Kossakiem przy panoramie Berezyna. W 1895 zosta³ powo³any na stanowisko dyrektora Szko³y Sztuk Piêknych w Krakowie, w której gruntownie zreformowa³ system nauczania, przekszta³caj¹c tê uczelniê w nowoczesn¹ Akademiê Sztuk Piêknych (r.1900). Do roku 1910 by³ rektorem Akademii; po przejœciu na emeryturê osiad³ w miejscowoœci Bystra k. Bielska. Znakomity akwarelista, malowa³ tak¿e olejno. We wczeœniejszym okresie tworzy³ w konwencji realistycznej, z czasem rozjaœni³ i wzbogaci³ paletê, a w akwarelach wprowadza³ rozlewn¹ plamê barwn¹. Zas³yn¹³ jako malarz scen myœliwskich rozgrywaj¹cych siê najczêœciej w zimowej scenerii; malowa³ te¿ pejza¿e, wiejskie sceny rodzajowe, portrety, widoki miejskie.

62 ROMAN KOCHANOWSKI (Kraków 1857 - Freising k. Monachium 1945)

PEJZA¯ O ZMIERZCHU, 1893 olej, deska, 12,7 x 21,8 cm sygn. p.d.: R Kochanowski | 1893 18 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 20 000 - 25 000

63 STEFAN FILIPKIEWICZ (Tarnów 1879 - obóz koncentracyjny w Mauthausen-Gusen 1944)

PORANEK W ROZEWIU, 1935 olej, p³ótno, 65,5 x 90,3 cm sygn. p.d.: Stefan Filipkiewicz | 1935 Na górnej listwie krosna napis: Rozewie Ranek 65.00. Na lewej listwie bocznej: 9384 8 000 z³

estymacja: 10 000 - 15 000

Obraz wymieniony, m.in. w: - Przewodnik 131. Wystawy zbiorowe Stefana Filipkiewicza /i innych.../ Wystawa ogólna. Towarzystwo Zachêty Sztuk Piêknych w Warszawie, III - IV 1938 r., s. 4, nr kat. 43 (Poranek w Rozewiu). Wiêcej - www.agraart.pl

64 ALFONS KARPIÑSKI

65 PAWE£ (PAUL) MERWART

(Rozwadów, dziœ dzielnica Stalowej Woli 1875 - Kraków 1961)

(Marianówka, d. gub. Chersoñska, Ukraina 1855 - Saint-Perre, Martynika 1902)

BIA£E I RÓ¯OWE RÓ¯E W ZIELONYM WAZONIE IMPROWIZACJA. PIANISTKA, 1889

olej, tektura 28 x 68 cm sygn. l.d.: A. Karpiñski 12 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 15 000 - 18 000

olej, deska, 61 x 49,5 cm sygn. l.d.: PAUL MERWART. | 1889 na odwrocie stara rêkopiœmienna nalepka o treœci: Merwart, Pawe³ | Avenue Trochot 13. Paris | Impromptu 16 000 z³

estymacja: 18 000 - 25 000

66 WIKTOR KORECKI

67 LEOPOLD SCHMUTZLER

(Kamieniec Podolski 1890 - Komorów k. Warszawy 1980)

(Mies (Støíbo) w Czechach 1864 - Monachium 1941)

KRAJOBRAZ ZIMOWY

UŒMIECH

olej, p³ótno 69,5 x 100 cm sygn. p.d.: WIKTOR KORECKI

olej, tektura, 59,5 x 45,2 cm sygn. l.d.: L Schmutzler Na odwrocie o³ówkowy szkic portretu kobiety.

9 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 10 000 - 15 000

6 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 8 000 - 15 000

68 WIKTOR KORECKI

69 KONSTANTY MACKIEWICZ

(Kamieniec Podolski 1890 - Komorów k. Warszawy 1980)

(Ma³oryta k. Brzeœcia nad Bugiem 1894 - £ódŸ 1985)

POTOK W ZIMOWYM LESIE

ZIMOWY LAS, po 1960

olej, tektura, 19,8 x 35 cm sygn. p.d.: W. KORECKI

olej, p³yta, 45 x 38 cm sygn. l.d.: K. MACKIEWICZ

2 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 4 000 - 6 000

5 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 6 000 - 8 000

70 W£ADYS£AW CHMIELIÑSKI

71 ARTUR MARKOWICZ

(Warszawa 1911 - Warszawa 1979)

(Podgórze [Kraków] 1872 - Kraków 1934)

PA£AC STASZICA I SCHODY KOŒCIO£A ŒW. KRZY¯A

PORTRET DAMY WE WNÊTRZU, 1910

olej, tektura, 24,5 x 34,5 cm sygn. p.d.: W³. Chmieliñski.

5 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 6 000 - 10 000

12 000 z³

estymacja: 15 000 - 18 000

72 ALFONS KARPIÑSKI

73 TADEUSZ STYKA

(Rozwadów, dziœ dzielnica Stalowej Woli 1875 - Kraków 1961)

(Kielce 1889 - Nowy Jork 1954)

RÓ¯E ¯Ó£TE

K¥PI¥CA SIÊ. W K¥PIELI

olej, tektura 35 x 49 cm sygn. po lewej: A. Karpiñski Na odwrocie autorski napis kredk¹: „Ró¿e ¿ó³te“ /.../ | mal. A. Karpiñski | Kraków | /./9/../

olej, tektura, 46 x 37,8 cm sygn. po prawej: TADÉ. STYKA. Na odwr. u góry stary zatarty napis o³.: Tadé Styka [...] 1600 [...]. Poni¿ej nalepka paryskiej firmy przewozowej (druk, atrament) o treœci: A. ROBINOT | EMBALLEUR DE BEAUX-ARTS | 50, Rue Vaneau - PARIS | EXPOSITION de [stempel zatarty] | 231 | M. Tadé Styka

5 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 8 000 - 10 000

20 000 z³

estymacja: 25 000 - 30 000

74 W£ODZIMIERZ B£OCKI (Lwów 1885 - Zakopane 1920)

KOROWÓD POSTACI. MASKARADA akwarela, tusz, papier 77,4 x 66,3 cm sygn. p.d.: WB³ocki [inicja³y wi¹zane]

7 000 z³

estymacja: 10 000 - 15 000

Prezentowana dekoracyjna kompozycja, z korowodem rytmicznie ustawionych postaci w pow³óczystych strojach, powsta³a zapewne jako projekt witra¿a lub te¿ malarskiego fryzu maj¹cego ozdobiæ jakieœ, nieznane nam dzisiaj, wnêtrze.

W³odzimierz B³ocki - malarz i grafik - uwa¿any za „jednego z czo³owych artystów swego pokolenia“ (SAP), wg T. Dobrowolskiego „twórca [obrazów] wyprzedzaj¹cych nowoczesny koloryzm“. Od 1904 studiowa³ w krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych pocz¹tkowo u Floriana Cynka, Konstantego Laszczki, a przede wszystkim u Leona Wyczó³kowskiego (lata 1905-1910). W czasie studiów otrzyma³ wiele nagród i wyró¿nieñ. W 1911 wraz z Teodorem Grottem odby³ podró¿ do W³och, odwiedzaj¹c Florencjê, Rzym, Neapol i Sycyliê. W 1914 przebywa³ w Pary¿u i odt¹d w jego malarstwie widaæ wp³ywy impresjonizmu francuskiego. Stale mieszka³ we Lwowie, gdzie w 1911 odby³a siê pierwsza wystawa jego prac. Malowa³ portrety, sceny rodzajowe, akty, pejza¿e, martwe natury. Chêtnie pos³ugiwa³ siê akwarel¹. Ju¿ podczas studiów zajmowa³ siê tak¿e grafik¹, zw³aszcza litografi¹, akwafort¹ i akwatint¹. W 1911 wspólnie z T. Grottem wyda³ tekê akwafort z Florencji i wspó³uczestniczy³ w wydaniu zbiorowej teki Kraków 1911. Po 1914 wyda³ tekê grafik o tematyce erotycznej Z³ote storczyki. Chory na gruŸlicê ostatni rok ¿ycia spêdzi³ w Zakopanem. Jego obrazy niezmiernie rzadko pojawiaj¹ siê na rynku antykwarycznym.

75 WOJCIECH WEISS (Leorda w Rumunii 1875 - Kraków 1950)

PORTRET RÓ¯Y SCHLEICHKORN, 1899 olej, tektura 78 x 62 cm sygn. p.d.: WW (monogram wi¹zany) Na odwr. u góry po prawej stempel: 0118 | WW [numer katalogu rodzinnego i faksymile inicja³ów artysty] obok tuszem cyfra: 4

40 000 z³

estymacja: 50 000 - 70 000

„Z mrocznego wnêtrza oœwietlonego lamp¹ naftow¹, której refleksy widoczne s¹ w szybach okna, wy³ania siê tajemnicza postaæ kobiety w czarnym stroju, o¿ywionym zgaszon¹ czerwieni¹ szala. [...] Kontury rozp³ywaj¹ siê, s¹ jakby zamglone.“ Tak Portret Ró¿y Schleichkorn opisuje Renata Weiss, autorka Akordów œwiat³a..., wysuwaj¹c równoczeœnie tezê o mo¿liwych inspiracjach obrazami Olgi Boznañskiej, której twórczoœæ m³ody Weiss mia³ okazjê poznaæ na wystawach w krakowskim TPSP w latach 1898 i 1899.

Ró¿ê Schleichkorn (ur. 1876; od 1897 ¿ona Szymona Teufela) Wojciech Weiss malowa³ kilkakrotnie. W roku 1897 powsta³ jej portret inspirowany sztuk¹ japoñsk¹ (zbiory prywatne), w 1904 Ró¿a by³a modelk¹ do obrazu Przyjació³ki (MN we Wroc³awiu). por.: http://online.wojciechweiss.pl/navigart/select/all?page=3& limit= 48

Obraz reprodukowany i opisany w: - R. Weiss, Akordy œwiat³a i koloru. Wojciech Weiss i Aneri, wyd. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli [2007], s. 40, nr kat 10, il. s. 41.

Wojciech Weiss - malarz i grafik; w latach 1890-1899 studiowa³ w krakowskiej Szkole Sztuk Piêknych, pocz¹tkowo u Jana Matejki, W³adys³awa £uszczkiewicza, Floriana Cynka, Józefa Unierzyskiego, a nastêpnie tak¿e u Leona Wyczó³kowskiego i Juliana Fa³ata. Studia ukoñczy³ ze z³otym medalem; póŸniej kszta³ci³ siê jeszcze w Pary¿u i we W³oszech. Od 1897 by³ cz³onkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, w 1906 zosta³ cz³onkiem wiedeñskiej „Secesji”. Od 1907 naucza³ w krakowskiej ASP, trzykrotnie pe³ni¹c funkcjê rektora. By³ jednym z najwybitniejszych polskich malarzy okresu M³odej Polski i dwudziestolecia miêdzywojennego. We wczesnym okresie malowa³ symboliczne sceny figuralne, czêsto o tematyce fantastycznej, póŸniej tak¿e portrety, akty i pejza¿e. Zajmowa³ siê równie¿ grafik¹ i rzeŸb¹.

76 WOJCIECH WEISS (Leorda w Rumunii1875 - Kraków 1950)

AKT Z£OTO-B£ÊKITNY, ok. 1935 olej, p³ótno 82 x 65 cm Na odwr. u góry po prawej stempel kolekcji rodziny artysty z numerem i faksymile sygnatury: 1049 | WW. Obok tuszem cyfra: 3.

55 000 z³

estymacja: 65 000 - 80 000

Akt ciemnow³osej kobiety na tle b³êkitnej, wzorzystej draperii powsta³ oko³o roku 1935, w okresie kiedy Weiss szczególnie czêsto malowa³ motyw modelki w pracowni. Obraz „podporz¹dkowany jest silnej grze œwiat³ocienia. Oœwietlony jest œwiat³em sztucznym, bij¹cym po przek¹tnej od lewego dolnego rogu. Dziêki takiemu zabiegowi partie cia³a modelki wydobyte s¹ siln¹ z³ocist¹ poœwiat¹ b¹dŸ zatopione w kontrastowo mrocznym cieniu“. Za ekspertyz¹ p. Zofii Weiss-Nowiny-Konopczyny z dnia 27 I 2002 (w za³¹czeniu).

77 STANIS£AW IGNACY WITKIEWICZ (Warszawa 1885 - Jeziory na Wo³yniu 1939)

PORTRET KRYSTYNY HE£CZYÑSKIEJ-KILARSKIEJ, IV 1934 pastel, papier szary 62,5 x 47,8 cm sygn. p.d.: Witkacy 1934 / IV / (T.E) NP / NTI + (herb.) Na oprawie z ty³u napis o³ówkiem: narysowana | KRYSTYNA HE£CZYÑSKA | herbu Ostoja | 1934.

30 000 z³

estymacja: 40 000 - 60 000

Portretowana Krystyna He³czynska-Kilarska, urzêdniczka po studiach w Wy¿szej Szkole Handlowej, by³a córk¹ Kazimierza OstojaHe³czyñskiego, zwanego „Siw¹ Brod¹“, zas³u¿onego nauczyciela i harcmistrza, prezesa Ko³a Przyjació³ Harcerstwa w Nowym S¹czu. Portret Krystyny He³czynskiej-Kilarskiej powsta³ w Nowym S¹czu, do którego Witkacy jeŸdzi³ kilkakrotnie - m.in. w kwietniu 1934 roku - w³aœnie w celu wykonywania portretów miejscowej socjety. S³u¿y³o to ratowaniu domowych finansów; w liœcie do ¿ony z 14 IV 1934 artysta pisa³, ¿e jego „Nowo S¹czenie siê“ to „szukanie terenów nie przeœwidrowanych i zbynków rytu“ [czyli - rynków zbytu]. Wspiera³a go w tym rodzina nowos¹deckiego doktora Franciszka Maciaka, która nie tylko goœci³a artystê u siebie, ale i pomaga³a w zdobywaniu klientów. Z kolei miejscowy fotograf, Franciszek Czerwiñski dokumentowa³ wykonywane w Nowym S¹czu portrety - w jego archiwum zachowa³o siê tak¿e czarno-bia³e zdjêcie omawianego portretu. Jak wynika z adnotacji przy sygnaturze, portret zalicza siê do typu E, co wed³ug Regulaminu Firmy Portretowej „S. I. Witkiewicz“ oznacza³o „dowoln¹ interpretacjê psychologiczn¹“. W praktyce artysta stosowa³ go g³ównie w portretowaniu kobiet, zw³aszcza takich, które mu

siê podoba³y. Istotnie, wizerunek podkreœla delikatn¹ urodê modelki, szczególnie jej du¿e, wyraziste, niebieskie oczy, patrz¹ce na widza z pewn¹ doz¹ zalotnoœci oraz ma³e kszta³tne usta i w³osy otaczaj¹ce twarz miêkkimi falami. Ubranie i t³o artysta potraktowa³ szkicowo, by nie zak³ócaæ odbioru werystycznie opracowanej twarzy. Dodatkowe adnotacje na portrecie oznaczaj¹, ¿e w trakcie seansu artysta nie pali³ papierosów (NP), nie pi³ alkoholu (NTI), za to raczy³ siê herbat¹ (herb.), co pomaga³o mu przezwyciê¿aæ zmêczenie portretowaniem, o czym pisa³ do ¿ony - w liœcie z 16 IV: „bez herbatosy nie da³bym rady“, a 19 IV: „jestem w stanie zupe³nego wyczerpanja i podtrzymuje siê herbat¹“ (S. I. Witkiewicz, Listy do ¿ony (1932-1935), oprac. Janusz Degler, Warszawa 2010, s. 220, 222). Opracowa³a dr Anna ¯akiewicz, historyk sztuki, witkacolog: www.witkacy.hg.pl W koñcu lat 80. XX w. portret zosta³ zlokalizowany w zbiorach prywatnych, skatalogowany i opublikowany w: - Stanis³aw Ignacy Witkiewicz 1885-1930. Katalog dzie³ malarskich, oprac. Irena Jakimowicz przy wspó³pracy Anny ¯akiewicz, Muzeum Narodowe, Warszawa 1990, s. 132 nr kat I 1838 [jako Portret Che³czyñskiej-Kilarskiej]; porównaj nr kat. I 1839.

Stanis³aw Ignacy Witkiewicz uczy³ siê w domu pod kierunkiem ojca, Stanis³awa Witkiewicza. W 1903 zda³ maturê we Lwowie. W 1904 zacz¹³ podró¿owaæ, m.in. do Wiednia, W³och, Monachium, Pary¿a, Londynu. W latach 1904-1910 odbywa³ studia w ASP w Krakowie u prof. Józefa Mehoffera, przerywane okresami nauki u W³adys³awa Œlewiñskiego. W 1914 wyjecha³ z ekspedycj¹ Bronis³awa Malinowskiego do Australii, stamt¹d zaœ wprost do Petersburga, gdzie po wybuchu I wojny œwiatowej zaci¹gn¹³ siê do wojska rosyjskiego. W Rosji by³ œwiadkiem rewolucji bolszewickiej. Po powrocie do kraju w 1918 zosta³ cz³onkiem grupy „Formiœci", z któr¹ wystawia³ w latach 1918-1922. W malarstwie tego okresu by³ najbli¿szy wcielenia w ¿ycie w³asnej teorii Czystej Formy, sformu³owanej w czasie wojny (stosowa³a siê ona równie¿ do dramatu). Obok Leona Chwistka by³ g³ównym teoretykiem ugrupowania. Po 1924 dzia³a³ jako jednoosobowa „Firma Portretowa S. I. Witkiewicz’’ wykonuj¹ca portrety na zamówienie. Jednoczeœnie kontynuowa³ twórczoœæ literack¹ (dramaty, powieœci) i filozoficzn¹, przede wszystkim zaœ uprawia³ spajaj¹c¹ wszystkie formy jego aktywnoœci, docenion¹ dopiero u schy³ku XX wieku „sztukê ¿ycia’’. Pope³ni³ samobójstwo na pocz¹tku II wojny œwiatowej, nazajutrz po agresji sowieckiej na Polskê.

78 STANIS£AW IGNACY WITKIEWICZ (Warszawa 1885 - Jeziory na Wo³yniu 1939)

PORTRET STEFANA GLASSA, 1 X 1930 pastel, papier zielonkawo-be¿owy 64,5 x 48,5 cm sygn. ukoœnie p.d.: 1930 IX [IX przekreœlone] | Witkacy (T. Ds); - napis p.g.: [P+P+2w+ver.] | 1/X Portret pochodzi z kolekcji rodziny portretowanego

39 000 z³

estymacja: 50 000 - 80 000

Cierpia³ na zaburzenia psychiczne, 27 X 1932 pope³ni³ samobójstwo. Poœmiertnie wydano tom jego liryków Samotna udrêka (1934). Witkacy portretowa³ go co najmniej 6 razy. Portret z 1 X 1930 r. ma obok sygnatury adnotacjê „T. Ds“, co oznacza doœæ rzadko wystêpuj¹cy w twórczoœci artysty typ D, który wg Regulaminu Firmy Portretowej „S. I. Witkiewicz“ - podobnie jak typ C, wykonywany pod wp³ywem alkoholu i/lub narkotyków - zak³ada³ subiektywn¹ charakterystykê modela oraz „spotêgowania karykaturalne tak formalne, jak i psychologiczne niewykluczone“. Ale - w odró¿nieniu od typu C - osi¹ga³ to samo „bez ¿adnych sztucznych œrodków“, choæ dodanie literki „s“ ³agodzi za³o¿enia typu, tj. dopuszcza u¿ycie niewielkich iloœci substancji „wspomagaj¹cych“. W przypadku tego portretu deformacja przejawia siê g³ównie w osadzeniu realistycznie opracowanej g³owy modela w abstrakcyjnym gwiaŸdzistym tworze z przyczepionym doñ serduszkiem. Inne adnotacje na portrecie oznaczaj¹, ¿e artysta w trakcie wykonywania go pali³ papierosy (P + P), a podwojenie tego symbolu w po³¹czeniu z przekreœlonym oznaczeniem miesi¹ca wrzeœnia œwiadcz¹, ¿e portretowanie trwa³o dwa dni (30 IX - 1 X). „2w.“ mo¿e oznaczaæ „dwie wódki“, a „ver.“ - veronal (œrodek uspokajaj¹cy).

Portretowany Stefan Glass (1895-1932) by³ matematykiem, filozofem, poet¹ i t³umaczem (z francuskiego prze³o¿y³, m.in. Symfoniê pastoraln¹ André Gide’a). Studiowa³ we Lwowie, Pizie i Zurychu. Pracowa³ na Politechnice Warszawskiej, a w 1925 uzyska³ doktorat z filozofii na Uniwersytecie Wileñskim. Zajmowa³ siê, m.in. geometri¹ nieeuklidesow¹, co interesowa³o tak¿e Witkacego, poszukuj¹cego nowych koncepcji przestrzeni. W latach 1925-1932 Glass nale¿a³ do bliskiego krêgu przyjació³ artysty, razem uczestniczyli w tzw. orgiach, tzn. spotkaniach towarzyskich po³¹czonych z konsumpcj¹ alkoholu i eksperymentami z za¿ywaniem narkotyków. Pod pseudonimem dr Dezydery Prokopowicz Glass napisa³ rozdzia³ o eterze opublikowany w ksi¹¿ce Witkacego poœwiêconej narkotykom (Nikotyna - Alkohol - Kokaina Peyotl - Morfina - Eter + Appendix, Warszawa 1932).

W latach 1924-1931 Witkacy kilkakrotnie portretowa³ te¿ Zofiê, ¿onê Stefana Glassa, a tak¿e ich córkê Irenê oraz synów Jerzego i Ryszarda. Opracowa³a dr Anna ¯akiewicz, historyk sztuki, witkacolog: www.witkacy.hg.pl

W koñcu lat 80. XX w. portret zosta³ zlokalizowany w zbiorach prywatnych, skatalogowany i opublikowany w: - Stanis³aw Ignacy Witkiewicz 1885-1930. Katalog dzie³ malarskich, oprac. Irena Jakimowicz przy wspó³pracy Anny ¯akiewicz, Muzeum Narodowe, Warszawa 1990, s. 115, nr kat. I 1303.

Jak pisze w ekspertyzie p. dr Anna ¯akiewicz, „w latach 1925-1932 Glass nale¿a³ do bliskiego krêgu przyjació³ artysty, razem uczestniczyli w tzw. orgiach [...] po³¹czonych z konsumpcj¹ alkoholu i eksperymentami z za¿ywaniem narkotyków. Pod pseudonimem dr Dezydery Prokopowicz Glass napisa³ rozdzia³ o eterze opublikowany w ksi¹¿ce Witkacego poœwiêconej narkotykom (Nikotyna - Alkohol Kokaina - Peyotl - Morfina - Eter + Appendix, Warszawa 1932)“.

...Zapozna³em siê z eterem z okazji operacji, któr¹ mi robiono, gdy mia³em 7 lat. [...] W wieku lat 14-tu zabijanie owadów eterem podsunê³o mi chêæ spróbowania ponownie tego narkotyku. Napajaj¹c chustkê eterem przyk³ada³em j¹ do nosa i wdycha³em g³êboko. By³o lato. Siedzia³em wœród zbó¿, na os³onecznionym pagórku. [...] I tu nast¹pi³a najdziwniejsza rzecz, jak¹ kiedykolwiek prze¿y³em pod eterem i któr¹ potem napró¿no usi³owa³em odnaleŸæ. Widzia³em otaczaj¹ce zbo¿a, pagórek, s³oñce - ale nie ja to widzia³em: jaŸñ znik³a pozosta³a bezosobowa Dr Glass, III 1931 œwiadomoœæ. W krótce potem stworzy³em bardzo konsekwentny logicznie system panteistyczny, gdzie ponad stanem idnywidualnej jaŸni umieszcza³em ponad osobowy œwiadomy byt. [...] Odt¹d eteryzowa³em siê coraz czêœciej. Maximum osi¹gn¹³em jako uczeñ 8-ej klasy. Lubi³em przechadzaæ siê wieczorem po ponurych dzielnicach warszawskiego Powiœla z chustk¹ pod nosem i flach¹ eteru w kieszeni. Eter nigdy nie dawa³ mi nawet œladów euforji: tylko dziwnoœæ i ponuroœæ. W owych czasach by³em g³êboko niespokojny i zrozpaczony (jak to czêsto bywa we wczesnej m³odoœci) i szuka³em zapomnienia o sobie, o w³asnem nieszczêœciu w nauce (studjowa³em prawie bez przerwy) i w narkozie. Wytworzy³a siê we mnie jakby „seconde personnalité narcotique“. [...] Oto te resztki, które przechowa³a moja normalna œwiadomoœæ: czas jest niejako zwolniony, zdaje siê, ¿e up³ywaj¹ niezmiernie d³ugie okresy - a trwa to kilka lub kilkanaœcie sekund. Przestrzeñ te¿ olbrzymieje: most (Poniatowskiego) robi³ na mnie wra¿enie czegoœ nieskoñczenie wielkiego. Dziêki eterowi zacz¹³em rozumieæ poezjê symboliczn¹. Ka¿da latarnia, pêkniêcie p³yty trotuaru, przechodz¹cy pies, wszystko to by³o symbolem, koniecznoœci¹, mia³o nieskoñczenie g³êbokie znaczenie, by³o straszliwie wa¿ne. Wszystko jest piêkne

i straszne; jakiœ pagórek z jesiennemi drzewami, noc, zostawi³y niezatarte wspomnienie niewypowiedzianej wielkoœci i tragicznego piêkna - jak „Ulalume“ Poe’go. Ta symbolicznoœæ, piêkno i koniecznoœæ, to ¿e wszystko rozwija siê, jak wspania³a symfonja, przypomina doznawanie rzeczywistoœci w pocz¹tkach schizofrenji. Wydaje siê, ¿e ma siê zdolnoœæ przewidywania. [...] To znowu przychodzi tak straszliwe, niemo¿liwe do zapamiêtania, martwe przera¿enie, taka samotnoœæ „kosmiczna“, jak¹ prze¿ywa chyba tylko samobójca i o której zdaje siê nikt, nigdy nie przyniós³ wieœci, bo znaj¹ j¹ tylko ci, co odchodz¹. S¹ to stany poprzedzaj¹ce omdlenie, spowodowane nadmiarem narkotyku. Pomyœla³em w takiej chwili: „Gdybym móg³ spamiêtaæ to, co teraz czujê, to ju¿ nigdy nie móg³bym siê œmiaæ“. [...] Wytwarza³em jakieœ oczywiste rozumowania [...] Zapisa³em je, odczyta³em na trzeŸwo - kompletna bzdura. Raz tylko napisa³em niez³y wiersz pod eterem: Nie, ja nigdy, nigdy nie zapomnê, Jakie Moce, œwiat³e, przeogromne, Morza Mocy dr¿a³y woko³o mnie. - W chwili tej Bóg mówi³ do mnie. Oceany s³oñc... otch³añ s³oñca... Jasnoœæ... jasnoœæ... jasnoœæ... bez koñca!... - Bo mój Bóg by³ wtenczas ze mn¹. [...] No, ale wszak nie mam robiæ propagandy proeterowej. Przedstawiê wiêc szkodliwoœæ eteru, staraj¹c siê wmówiæ j¹ sobie i innym z t¹ sam¹ si³¹ przekonania, z jak¹ ma³¿onkowie w chwili zawierania ma³¿eñstwa staraj¹ siê wzi¹æ na serjo przeœwiadczenie o tem, ¿e chc¹ naprawdê i bêd¹ sobie nawzajem wierni. S¹dzê, i¿ jednym z g³ównych uroków - a zarazem jedn¹ z najg³êbszych szkód - narkotyku, nawet tak przykrego i nie daj¹cego euforji jak eter, (przynajmniej dla mnie) jest to, i¿ gwa³ci on niejako sanktuarjum duszy [...] Eter to k³amca i to na krótk¹ metê. Nastêpnie podkreœlam, ¿e eter nie daje euforji, ani zapomnienia o rzeczywistych cierpieniach duszy, lecz przeciwnie - potêguje je, a potem po wytrzeŸwieniu, nastêpuje bardzo przykry »katzenjammer«. Zauwa¿y³em te¿, i¿ dzia³a on fatalnie na p³uca...

...Szalenie ciekawe z Glassem. Ja go do przyjaŸni wiêcej nie dopuszczê. On jest ciekawy, bo mówi o sobie to, czego nikt o sobie nie mówi. Jaki ja bym by³ ciekawy, gdybym siê tak rozpuœci³ jak on... List Witkacego do ¿ony z dn. 15 III 1932

Dr Glass, VII 1929

Dr Glass i Helena Bia³ynicka-Birula, VII 1929

Dr Glass, VIII 1929

Dr Glass, IX 1929

79 EUGENIUSZ ZAK (Mohylno na Bia³orusi 1884 - Pary¿ 1826)

G£OWA DZIEWCZYNY Z D£UGIMI W£OSAMI, ok. 1923 gwasz, technika mieszana, papier 30,5 x 23,5 cm (w œwietle passe-partout: 29 x 23 cm) sygn. l.d.: Eug. Zak Praca pochodzi z nowojorskiej kolekcji pp. Svetlany i Romualda Dymskich.

35 000 z³

estymacja: 40 000 - 50 000

Obraz reprodukowany lub opisywany w: - M. Rola [M. Legutko], Eugeniusz Zak, „Pro Arte“ Polish Art in the World / Sztuka polska w œwiecie, [nr 1] Summer / lato 1987, [kwartalnik; New York], il. na s. 7; - Cz. Czapliñski, Polskie kolekcje w Ameryce. Svetlany & Romualda Dymskich, “Art & Business“ 2002, nr 9, il. na s. 43;

- A. Tanikowski, Eugeniusz Zak, Wyd. Pogranicze 2003, s. 101, il. 92, spis s. 183, nr kat 92; - B. Brus-Malinowska, Eugeniusz Zak 1884-1926, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2004, s. 145, nr kat. I 179, il.

Eugeniusz Zak (¯ak) dzieciñstwo spêdzi³ w Mogilnie (Mohylnie) i (od 1892) w Warszawie. W roku 1902 wyjecha³ do Pary¿a, gdzie studiowa³ w École des Beaux-Arts u Jeana Léona Gérôme’a i w Académie Colarossi u Alberta Besnarda. W 1903 podró¿owa³ do W³och, by³ w Rzymie, we Florencji, Pizie, Mediolanie. Nastêpnie pojecha³ do Monachium, gdzie przez pó³ roku kszta³ci³ siê u Antona Ažbego. W 1904 powróci³ do Pary¿a i zadebiutowa³ w Salonie Jesiennym. W Pary¿u pozosta³ do 1914, póŸniej przeniós³ siê do Vence i Nicei. Lata 1916-1921 spêdzi³ w Polsce. W 1921 wyjecha³ do Niemiec; mieszka³ w Bonn (gdzie wykona³ polichromie do willi architekta F. A. Breuhausa), póŸniej w Berlinie. W 1923 wróci³ do Pary¿a. Wiele wystawia³, bior¹c m.in. udzia³ w paryskich Salonach, w wystawach w Barcelonie (1912), Wenecji (Biennale 1914), Wiedniu (1915). Czynnie uczestniczy³ tak¿e w polskim ¿yciu artystycznym - nale¿a³ do Tow. Artystów Polskich „Sztuka“, wystawia³ te¿ z Formistami, by³ wspó³za³o¿ycielem ugrupowania „Rytm“. By³ jednym z najwybitniejszych polskich artystów tzw. École de Paris. Inspiracji szuka³ w sztuce renesansu, w malarstwie Cezane’a i Picassa. We wczeœniejszym okresie twórczoœci malowa³ portrety oraz wykonywa³ inspirowane sztuk¹ renesansow¹ - rysunki g³ów i popiersi. Malowa³ te¿ idealizowane, liryczne i poetyckie w nastroju sceny w pejza¿u, a po 1920 kompozycje figuralne z jedn¹ lub kilkoma postaciami pasterzy, tancerek, arlekinów we wnêtrzach lub w pejza¿u. Jego obrazy przesycone s¹ ³agodnym nastrojem melancholii i zadumy. Wiotkie sylwetki przedstawianych postaci artysta poddawa³ swoistej stylizacji - wyd³u¿aj¹c proporcje i nadaj¹c im giêtkie, niemal taneczne pozy. Obrazy te odznaczaj¹ siê dekoracyjnoœci¹, rytmicznymi, „tanecznymi“ uk³adami form, miêkkim œwiat³ocieniowym modelunkiem, a czêsto tak¿e efektami fakturowymi.

80 WAC£AW BOROWSKI (£ódŸ 1885 - £ódŸ 1954)

DZIEWCZYNY W K¥PIELI I MYŒLIWY. DIANA I AKTEON, 1920 pastel gwasz, karton na tekturze 49 x 63,5 c m (w œw. oprawy) sygn. l.d.: W. B. 1920

35 000 z³

estymacja: 40 000 - 60 000

W tej pe³nej harmonii kompozycji z k¹pi¹cymi siê kobietami i wyruszaj¹cym na polowanie m³odzieñcem Borowski da³ w³asn¹, swobodn¹ interpretacjê mitycznej historii myœliwca Akteona, którego rozgniewana bogini Diana ukara³a za to, ¿e oœmieli³ siê podgl¹daæ j¹ w k¹pieli. Motyw ma ten w sztuce d³ug¹ i bogat¹ tradycjê.

Wac³aw Borowski - malarz, grafik, scenograf - w latach 1905-1909 studiowa³ w Krakowie malarstwo u Józefa Mehoffera w Akademii Sztuk Piêknych i, równolegle, historiê sztuki na Uniwersytecie Jagielloñskim. W latach 1909-1913 przebywa³ w Pary¿u. Zafascynowany dawnym malarstwem, kopiowa³ wiele obrazów w muzeach. W okresie 1911-1914 podró¿owa³ do W³och, studiuj¹c sztukê renesansu. lata 1914-1919 spêdzi³ w Szwajcarii. Po powrocie do kraju mieszka³ w Warszawie, gdzie w latach 1927-1933 by³ profesorem malarstwa i kompozycji w Instytucie Sztuk Plastycznych. Czynny na wielu polach, zajmowa³ siê malarstwem sztalugowym, dekoracyjnym malarstwem monumentalnym (m.in. polichromie na Zamku Królewskim, na Rynku Starego Miasta w Warszawie, malowid³a w BGK i Prudentialu w Warszawie, a w latach 1934-35 we wnêtrzach transatlantyków M/s Pi³sudski i M/s Batory), uprawia³ grafikê (trzy teki litografii), projektowa³ plakaty, ilustracje ksi¹¿kowe i scenografie dla teatrów Warszawy, Krakowa, £odzi, Czêstochowy. By³ wspó³za³o¿ycielem i prezesem grupy „Rytm“, cz³onkiem Stowarzyszenia Grafików „Ryt“, nale¿a³ do Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka“. Wiele wystawia³ tak w kraju jak i za granic¹, a jego prace wielokrotnie odznaczane by³y medalami i nagrodami. Twórczoœæ Borowskiego nale¿y do „klasycyzuj¹cego“ nurtu polskiego malarstwa, zwi¹zanego m.in. z artystami skupionymi wokó³ grupy „Rytm“. Jego obrazy wyró¿nia zarówno d¹¿noœæ do syntezy i swoistego uproszczenia, a nawet pewnej geometryzacji form, jak miêkkoœæ i statyka uk³adów kompozycyjnych, opartych na rytmie ruchu, linii i p³aszczyzn. Wra¿enie ciszy, ³adu i harmonii podtrzymuje ³agodne œwiat³o i subtelna, pastelowa kolorystyka wspó³tworz¹ca liryczny nastrój pogodnej melancholii.

81 TYMON NIESIO£OWSKI (Lwów 1882 - Toruñ 1965) Obraz dwustronny:

awers - AKT LE¯¥CY NA WZORZYSTYM TLE, ok. 1953-1954 olej, tektura, 47,5 x 101 cm sygn. p.d.: Tymon

rewers - AKT LE¯¥CY sygn. p.d.: Tymon Na starej ramie rêkopiœmienna nalepka z tekstem: Tymon Niesio³owski | Akt le¿¹cy | olej Nr. 27. | Wm. 47 x 112

38 000 z³

estymacja: 40 000 - 60 000

Obraz wymieniony w katalogu wystawy: - Wystawa Jubileuszowa Tymona Niesio³owskiego w 50-lecie twórczoœci artysty. Katalog. [wstêp M. Turwid], III - IV 1955, ZPAP Okrêg Bydgoski, CBWA, Pomorski Dom Sztuki, Bydgoszcz 1955, s. nlb., nr kat. 27 (Akt le¿¹cy, 47 x 112).

Tymon Niesio³owski - malarz, grafik, pedagog; w latach 1900-1905 studiowa³ w Akademii Sztuk Piêknych w Krakowie pod kierunkiem Stanis³awa Wyspiañskiego i Józefa Mehoffera. W okresie 1906-1926 mieszka³ w Zakopanem, sk¹d podró¿owa³ do W³och, Pary¿a i Monachium. W roku 1908 by³ wspó³za³o¿ycielem „Grupy Piêciu“, od 1917 zwi¹za³ siê z ugrupowaniem „Formistów“, a od 1922 ze Stowarzyszeniem „Rytm“. W roku 1926 przeniós³ siê do Wilna, gdzie zosta³ dyrektorem Szko³y Rzemios³ Artystycznych, a od 1928 wyk³ada³ na Wydziale Sztuk Piêknych Uniwersytetu Stefana Batorego. Po wojnie obj¹³ katedrê Wydzia³u Sztuk Piêknych na Uniwersytecie Miko³aja Kopernika w Toruniu; od 1958 by³ cz³onkiem „Grupy Toruñskiej“. Malowa³ - wyró¿niaj¹ce siê dekoracyjnoœci¹ formy i koloru - martwe natury, akty, portrety, rzadziej pejza¿e. Jego styl ewoluowa³ z biegiem lat; wczesne prace ujawniaj¹ wyraŸne wp³ywy Wyspiañskiego, póŸniejsze - wyraŸne inspiracje malarstwem francuskim, m.in. twórczoœci¹ Gaugina, Picassa czy Matisse’a. W obrazach dojrza³ego okresu twórczoœci czêsto stosowa³ p³askie plamy barwne, obwiedzione silnie zarysowanym konturem. Artysta zajmowa³ siê tak¿e grafik¹.

82 RAFA£ MALCZEWSKI

83 RAFA£ MALCZEWSKI

(Kraków 1892 - Montreal 1965)

MOUNTAIN WARSAW W GÓRACH SKALISTYCH, paŸdziernik 1943

PEJZA¯ JESIENNY

akwarela, papier, 50 x 32,6 cm (w œwietle passe-partout) sygn. i autorski napis l.d.: Rafa³ Malczewski | Columbia Big Bend. Mount Warsaw | X. 1943 6 000 z³

estymacja: 8 000 - 12 000

Widok na Mountain Warsaw (wys. 2689 m) w Górach Skalistych nad Kinbasket Lake w rejonie Big Bend, w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska. Podczas wyjazdu w te okolice - w paŸdzierniku 1943 roku - Rafa³ Malczewski namalowa³ wiêcej pejza¿y z tego regionu, m.in. Widok Warsaw Mountain (akwarela, sygn., datowana X 1943; patrz repr. przy opisie katalogowym na stronie www.agraart.pl).

akwarela, papier 37,5 x 55 cm (w œwietle passe-partout) sygn. p.d.: Rafa³ Malczewski.

10 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 12 000 - 15 000

84 JAN CYBIS (Wróblin na Œl¹sku Opolskim 1897 - Warszawa 1972)

KRAJOBRAZ ZIMOWY Z KRZEMIEÑCA, 1939-1940 olej, tektura 36 x 49 cm sygn. l.d.: Jan Cybis Na odwrocie napisy o³ówkiem: - poœrodku: 1939 - 40 - u do³u po prawej: Wo³kowicz

25 000 z³

estymacja: 30 000 - 40 000

Umieszczone na odwrocie obrazu nazwisko Wo³kowicz przypomina o wczeœniejszych, jeszcze przedwojennych zwi¹zkach Jana Cybisa z Krzemieñcem i tamtejsz¹ koloni¹ artystów, którzy przyje¿d¿ali tu w trzydziestych latach XX wieku. Cybis, przybywaj¹cy w Krzemieñ-

cu od pierwszych miesiêcy wojny (1939-1943), by³ tam niejako „u siebie“ i móg³ czuæ siê w miarê bezpiecznie. W Krzemieñcu spotka³ wówczas malarza Bronis³awa Wo³kowicza (1911-1943), byæ mo¿e pierwszego w³aœciciela tego obrazu.

Krajobraz zimowy z Krzemieñca jest „klasycznym przyk³adem maestrii Jana Cybisa i konsekwencji jego malarskiego programu“. Artysta by³ pejza¿yst¹, „dla którego natura by³a jedynie pretekstem malarskim do rozgrywania gier barwnych“. Zgodnie z programem kapistów, artysta odwo³uj¹c siê do natury treœæ obrazu „traktowa³ jako element podrzêdny w stosunku do formy, negowa³ wszelk¹ anegdotê i literaturê. Istotne dlañ by³o doprowadzenie do odpowiedniego nastroju, do zorganizowania p³ótna za pomoc¹ koloru i faktury“. Wed³ug za³¹czonej ekspertyzy p. Stefanii Krzysztofowicz-Kozakowskiej (Kraków, 1 X 1999).

Jan Cybis rozpocz¹³ studia malarskie w Akademii Sztuki i Przemys³u Artystycznego we Wroc³awiu (1920-1921). Nastêpnie kszta³ci³ siê w krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych pod kierunkiem Józefa Pankiewicza. W 1924, wraz z grup¹ kolegów tworz¹cych tzw. Komitet Paryski (w skrócie „KP“; st¹d nazwa grupy „kapiœci“), wyjecha³ do Pary¿a, gdzie kontynuowa³ naukê pocz¹tkowo w kontakcie z Pankiewiczem, póŸniej samodzielnie. W 1930 wzi¹³ udzia³ w pierwszej wystawie kapistów w paryskiej Galerie Zak, póŸniej we wspólnej wystawie w Genewie, a po powrocie do kraju w 1931 tak¿e w zbiorowej wystawie w Polskim Klubie Artystycznym w Warszawie. W 1932 mia³ pierwsz¹ wystawê indywidualn¹ w Krakowie. By³ g³ówn¹ postaci¹ grupy, propagatorem za³o¿eñ wysuwaj¹cych na naczelne miejsce zagadnienia koloru, który „by³ treœci¹ i form¹“ jego malarstwa. Ostatnia du¿a, monograficzna wystawa prac artysty (warszawska Zachêta, rok 1997) da³a mo¿liwoœæ przeœledzenia jego bardzo konsekwentnej drogi twórczej. Odrzucaj¹c wszelk¹ anegdotê, tworzy³ obrazy malowane „z powodem plastycznym“ - pejza¿e, martwe natury, portrety. By³ tak¿e t³umaczem i krytykiem sztuki, pisywa³ artyku³y, m.in. do krakowskiego „G³osu Plastyków“, którego redaktorem naczelnym zosta³ w 1937. Lata 1939-1943 spêdzi³ w Krzemieñcu, sk¹d przedosta³ siê do Warszawy. Od 1946 by³ profesorem warszawskiej ASP, gdzie wyk³ada³ do 1968 (z przerw¹ 1951-1957). W 1955 wyk³ada³ te¿ w PWSSP w Sopocie.

85 JAN CYBIS (Wróblin na Œl¹sku Opolskim 1897 - Warszawa 1972)

KRAJOBRAZ WIOSENNY Z KRZEMIEÑCA, 1943 olej, p³ótno 35 x 49 cm sygn. l.d.: Jan Cybis Na górnej listwie krosna napis o³ówkiem: Wiosna 1943 (ostatni)

25 000 z³

estymacja: 30 000 - 40 000

Krajobraz wiosenny z Krzemieñca - „przyk³ad malarstwa kapistowskiego, w którym natura jest jedynie pretekstem do prowadzania gier barwnych“ - powsta³ wiosn¹ 1943 roku i jest jednym z ostatnich obrazów artysty namalowanych w Krzemieñcu na Wo³yniu. Cybis, który we wrzeœniu 1939 roku przedosta³ siê najpierw do Tarnopola, a póŸniej do Krzemieñca, spêdzi³ tu kilka lat, ukrywaj¹c siê przed Niemcami, którzy poszukiwali go jako Hansa Cibisa, urodzonego na Œl¹sku zdrajcê narodu niemieckiego. W Krzemieñcu mieszka³ przy ul. Szumskiej 32, w domu po³o¿onym na wzgórzu. Roztacza³ siê st¹d widok na miasto, który artysta wielokrotnie malowa³. Wed³ug za³¹czonej ekspertyzy p. Stefanii Krzysztofowicz-Kozakowskiej (Kraków, 1 X 1999).

86 JAN SZANCENBACH (Kraków 1928 - Kraków 1998)

AZALIE, 1998 olej, p³ótno 85,5 x 105 cm sygn. p.d.: Szancenbach Na odwrocie autorski napis farb¹: JAN SZANCENBACH | AZALIE | 1998. Na ramie czarna drukowana nalepka z nazwiskiem, adresem i telefonem artysty. Obraz pochodzi z kolekcji rodziny artysty.

12 000 z³

estymacja: 15 000 - 18 000

Obraz przedstawia widok na ogród przy krakowskim domu artysty (przy ulicy Halki, na Woli Justowskiej). Ogród ten Szancenbach malowa³ wielokrotnie - tak latem, jak i zim¹. Jest to jeden z ostatnich obrazów przedstawiaj¹cych krzewy kwitn¹cych azalii i jedno z ostatnich dzie³ artysty.

Porównaj wczeœniejsz¹ wersjê Kwitn¹cych azalii: - [Katalog] Jan Szancenbach, Galeria Piano Nobile, Kraków, Rynek G³ówny 33, Kraków 1998, s. nlb. il. [Kwitn¹ce azalie I, 1997].

Jan Szancenbach w latach 1940-1942 kszta³ci³ siê w Krakowie w Kunstgewerbeschule (czyli ASP zdegradowanej przez okupanta do roli szko³y zawodowej) pod kierunkiem m.in. Stanis³awa Kamockiego, Józefa Mehoffera, Andrzeja Jurkiewicza. Po zamkniêciu uczelni, w latach 1942-1945 pracowa³ zarobkowo i samodzielnie studiowa³. W 1945 zosta³ przyjêty ponownie na II rok studiów, które ukoñczy³ pod kierunkiem Eugeniusza Eibischa w 1948 (dyplom uzyska³ w 1952). Od 1948 pracowa³ jako asystent w macierzystej pracowni oraz w pracowni liternictwa i projektowania graficznego Ludwika Gardowskiego. Przeszed³ wszystkie szczeble kariery akademickiej, od asystenta do profesora zwyczajnego (od 1986). Od 1972 prowadzi³ w³asn¹ katedrê na Wydziale Malarstwa. W latach 1987-1993 przez dwie kadencje by³ rektorem ASP w Krakowie. Jako malarz pozostawa³ wierny szkole koloryzmu polskiego, którego zasady przyswoi³ sobie w trakcie studiów u Eugeniusza Eibischa. Jego malarstwo jest pe³ne œwiat³a i nasyconych barw, radosne, wrêcz feeryczne. Obok wybitnych walorów kolorystycznych (niezwyk³a skala odmian i odcieni zw³aszcza w czerwieniach) nie stroni od dekoratywizmu, co razem sk³ada siê na jego hedonistyczny, beztroski wyraz. Szancenbach, znany przede wszystkim jako twórca martwych natur, pejza¿y czy scen w ogrodach, zajmowa³ siê równie¿ malarstwem monumentalnym. Pracowa³, m.in. przy renowacji Teatru im. S³owackiego w Krakowie oraz widowni i plafonu Opery we Wroc³awiu. Innym w¹tkiem jego sztuki by³o projektowanie graficzne (znaki firmowe, plakaty, ok³adki, opakowania, etykiety, znaczki pocztowe itp.), zajmowa³ siê tak¿e ilustracj¹ ksi¹¿kow¹ i filmem rysunkowym. Uczestniczy³ w ponad czterystu wystawach zbiorowych w Polsce, Europie, Japonii i Stanach Zjednoczonych. Mia³ oko³o 50 wystaw indywidualnych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Austrii, Szwecji, Niemczech.

87 GUSTAW GWOZDECKI (Warszawa 1880 - Pary¿ 1935)

KWIATY W DZBANKU, przed/lub 1911 olej, p³ótno 64,5 x 64,2 cm sygn. l.d.: GWOZDECKI Na odwr., na górnej listwie krosna nalepka wystawowa (druk, atrament, stempel) o treœci: TOWARZYSTWO PRZYJACIÓ£ SZTUK PIÊKNYCH W KRAKOWIE | 1911 | Nr 784 | Autor Gwozdecki Gustaw | Dzie³o p.t. Kwiaty w dzbanku | Rodzaj ol. cena -

50 000 z³

estymacja: 60 000 - 80 000

„W latach 1908-1911 Gwozdecki malowa³ gównie martwe natury, a zw³aszcza kompozycje kwiatowe, które stanowi³y pretekst do przeprowadzenia czysto formalnych eksperymentów w zakresie kompozycji i koloru. W kompozycjach tych niezmiennie powtarzaj¹ siê te same wazony, szk³o, a nawet kwiaty, szczególnie ulubione ró¿e, piwonie, irysy, b³awatki. /.../ Obrazy te naznaczone s¹ pewn¹ niecierpliwoœci¹, widoczn¹ w dynamicznym, dramatycznie szkicowym sposobie traktowania plamy i budowania kszta³tu oraz przechodzeniem od bardziej wykoñczonych (kwiaty) do szkicowych (t³o) partii p³ótna, z pozostawieniem postrzêpionych skrawków p³ótna na brzegach. /..../ Pokazane na wystawie w 1911 roku, w Poznaniu, zosta³y w nastêpuj¹cy sposób scharakteryzowane przez jednego z recenzentów: „Orgiastyczny Gwozdecki kochaj¹cy siê w p³omienistoœci barw, przy tym niezrównany zmys³ dekoracyjny, da³ nam kilka wizerunków kwiatów pal¹cych siê w namiêtnych ogniach. Gdyby dusz¹ kwiatu by³a barwa, trudno by³oby lepiej j¹ uwydatniæ.“ (cyt. za: A. Lipa, Zaklinacz lalek. ¯ycie i twórczoœæ Gustawa Gwozdeckiego, wyd. Neroton 2003, s. 101, 102).

Obraz wymieniony w: - Nieustaj¹ca Wystawa Towarzystwa Przyjació³ Sztuk Piêknych w Krakowie, czerwiec 1911, nr kat. 129 (Kwiaty w dzbanku); - Gustaw Gwozdecki (1880-1935). Wystawa monograficzna [katalog dzie³ wszystkich] oprac. Anna Lipa, pod red. M. Go³¹b, Muzeum Narodowe w Poznaniu 23 II - 13 IV 2003, Zachêta Pañstwowa Galeria Sztuki w Warszawie 7 VII - 18 VIII 2003, Muzeum Narodowe w Krakowie 26 VIII - 15 X 2003, Poznañ 2003, s. 97, nr kat. I 131 (jako obraz zaginiony).

W roku 1911 Gwozdecki kilkakrotnie pokazywa³ swoje „kwiaty“ w Krakowie. Ten konkretny obraz - przys³any na wystawê z Pary¿a - jest wymieniony w katalogu TPSP z czerwca 1911 r. Zapis katalogowy koresponduje z tekstem na nalepce wystawowej.

Gustaw Gwozdecki - malarz, rzeŸbiarz i grafik; studiowa³ w Warszawie, w 1899 w Monachium, nastêpnie w u Jana Stanis³awskiego w krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych a póŸniej w prywatnej szkole Konrada Krzy¿anowskiego w Warszawie. W 1903 wyjecha³ do Pary¿a, gdzie uczy³ siê jeszcze w pracowni rzeŸbiarza Ponscarme’a. W Pary¿u od 1904 wielokrotnie wystawia³ swoje obrazy i rzeŸby w Salon de la Societe des Beaux-Arts i Salon d’Automne. W 1912 i 1913 urz¹dzi³ we w³asnej pracowni wystawy indywidualne przyci¹gaj¹c uwagê francuskich krytyków, m.in. A. Salmone’a i G. Apollinaire’a. Swoje prace przesy³a³ tak¿e na wystawy krajowe (m.in. wystawy „Sztuki” i grupy Formistów). By³ wa¿n¹ postaci¹ polskiej kolonii artystycznej we Francji. W 1914 dziêki jego staraniom otwarto w Pary¿u polsk¹ Akademiê Malarstwa (jej dzia³alnoœæ przerwa³ wybuch I wojny œwiatowej).

88 W£ODZIMIERZ TERLIKOWSKI

89 ZYGMUNT WALISZEWSKI

(Poraj k. £odzi 1873 - Pary¿ (?) 1951)

(Petersburg 1897 - Kraków 1936)

ANEMONY, 1933

MARTWA NATURA ZE SZCZUPAKIEM, ok. 1930

olej, p³ótno, 61,5 x 46,5 cm sygn. p.d.: W. Terlikowski | 1933 (wy¿³obiona w mokrej farbie) na odwrocie, na p³ótnie napis kredk¹ (?): 17 na kroœnie stempel: 12 P oraz napis tuszem: 16422

olej, p³ótno, 38,5 x 73 cm sygn. p. d.: Z. Waliszewski...(?) na odwrocie na p³ótnie ma³o czytelny napis: Ecole de Paris la Jozef Czapski (?)

8 000 z³

18 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 10 000 - 15 000

estymacja: 20 000 - 40 000

90 HENRYK (CHAIM) EPSTEIN (£ódŸ 1891 - obóz koncentracyjny w Auschwitz [?] 1944)

W PORCIE. NA PORTOWYM NABRZE¯U, 1930 olej, p³ótno, 33,3 x 40,5 cm sygn. l.d.: H Epstein | 1930 18 000 z³

estymacja: 20 000 - 30 000

91 HENRYK HAYDEN (Warszawa 1883 - Pary¿ 1970)

PEJZA¯ PO£UDNIOWY. W PORCIE, 1929 olej, p³ótno, 46,5 x 61 cm sygn. p.d.: Hayden Na odwrocie na dolnej listwie krosna sygnatura i data (napis kredk¹): Hayden 29. Na listwie górnej (o³ówkiem): Paysage du Midi. Obok „metryczka obrazu“, oœmiok¹tna nalepka z tekstem (maszynopis): HENRI HAYDEN B. 1883 | „Paysage du Midi“ | 46 x 64 O/C 1929 25 000 z³

estymacja: 30 000 - 40 000

92 ZYGMUNT MENKES

93 ZYGMUNT MENKES

(Lwów 1896 - Riverdale, Nowy Jork 1986)

MAKI, ok. 1950

MARTWA NATURA Z JAB£KAMI, ok. 1930

olej, p³ótno, 66 x 5 x 51,5 cm sygn. p.d.: Menkes Na kroœnie stempel firmy Anco Bilt oferuj¹cej materia³y malarskie: 26 ANCO INC [paleta z cyrklem i napisem ANCO BILT] | GLENDALE N.Y.

olej, p³ótno, 46 x 65,3 cm sygn. l.d.: Menkes

45 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 50 000 - 60 000

45 000 z³

estymacja: 60 000 - 80 000

94 JAKUB (JACQUES) ZUCKER (Radom 1900 - Pary¿ [?] 1981)

PLAC W COLLIOURE, po 1947 olej, p³yta, 35 x 27 cm; sygn. p.d.: J ZUCKER Na odwrocie stempel: F | 5 | MULTICO. Na ramie napis o³ówkiem: “Square in Collioure“ | Oil by Jacques Zucker. Ponadto stempel: MADE IN FRANCE oraz d³ugopisem: 375. 5 000 z³

estymacja: 12 000 - 18 000

Collioure - miasteczko we Francji, w Pirenejach Wschodnich.

95 EUGENIUSZ EIBISCH (Lublin 1896 - Warszawa 1987)

PEJZA¯ Z PROWANSJI, 1932-1937 olej, p³ótno, 45,5 x 48 cm sygn. l.d.: Ebiche 12 000 z³

estymacja: 15 000 - 20 000

Obraz pochodzi z lat pobytu Eibischa w Prowansji, g³ównie w Cassis, gdzie artysta mieszka³ w latach 1932 - 1935. Wiêcej - www.agraart.pl

96 TADEUSZ MAKOWSKI (Oœwiêcim 1882 - Pary¿ 1932)

PODWÓRKO, 1930-1932 sucha ig³a, papier czerpany; odcisk p³yty: 11,7 x 15 cm ca³a karta: 24,8 x 32,1 cm; sygn. na rycinie: T M napis o³ówkiem l.d. pod rycin¹: Ep. D’artiste sygn. o³ówkiem p.d.: Tadé Makowski stylizowana sygnatura artysty (o³ówek) tak¿e na odwrocie karty p.d. w obrêbie kompozycji: Tadé | Mak | ow | sk | i na odwrocie w lewym dolnym rogu - nieczytelna, ma³a okr¹g³a czerwona piecz¹tka. Jedna z pierwszych odbitek ryciny, oznaczona przez artystê skrótem Ep. D’artiste, gdzie Ep. = Épreuve [próbna odbitka] 2 000 z³

estymacja: 4 000 - 8 000

Kompozycja o wdziêku i œwie¿oœci dzieciêcego rysunku, przywodzi motyw znany te¿ z obrazów olejnych, np. Podwórka z 1928 roku. „Ile¿ tu obserwacji natury w symplicyzuj¹cych konturach i œwietnie oddanym ruchu stworzeñ grasuj¹cych na wiejskim podwórku.“ (S. Sawicka, Tadeusz Makowski, patrz ni¿ej) Rycina opisana i reprodukowana, m.in. w: - S. Sawicka, Tadeusz Makowski, „Grafika“ 1932/33, nr 6, s. 42, il. na s. 43); - Contemporary Polish Graphic Art, The Art Council [London], 1960, nr kat. 31. - Tadeusz Makowski (1882-1932) malarstwo, rysunki, grafika [malarstwo: W. Jaworska; rysunki, grafika: I. Jakimowicz, M. Kaczanowska. H. Wernik], Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1960, s. 230-231, nr kat. 78.

Wiêcej - www.agraart.pl

97 LEOPOLD GOTTLIEB (Drohobycz 1883 - Pary¿ 1934)

KOBIETY Z DZIECKIEM akwarela, o³ówek, kredka, papier, 15 x 12,8 cm (w œw. passe-partout) na odwrocie: Szkic le¿¹cej kobiety i sylwetki piêciu postaci o³ówek, kredka, 16,3 x 21,4 cm (w œwietle passe-partout) 4 000 z³

estymacja: 6 000 - 10 000

98 W£ODZIMIERZ TERLIKOWSKI (Poraj k. £odzi 1873 - Pary¿ (?) 1951)

ZAMEK NAD WOD¥ olej, p³ótno, 33 x 48 cm sygn. l.d.: W³ Terlikowski (wy¿³obiona w œwie¿ej, mokrej farbie) 6 000 z³ Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 9 000 - 12 000

99 W£ODZIMIERZ TERLIKOWSKI (Poraj k. £odzi 1873 - Pary¿ (?) 1951)

PEJZA¯ NADMORSKI, 1923 olej, p³ótno, 64,5 x 91,5 cm sygn. p.d.: 1923 | Terlikowski (‘wydrapana’ w mokrej farbie) Na odwrocie, na papierze oklejaj¹cym krosno napis: 1680 15 000 z³

estymacja: 20 000 - 25 000

100 OLGA BOZNAÑSKA

101 ZYGMUNT SCHRETER (Szreter)

(Kraków 1865 - Pary¿ 1940)

(£ódŸ 1886 - Pary¿ 1977)

STUDIUM. PORTRET M£ODEGO MÊ¯CZYZNY, ok. 1930

PEJZA¯ Z PO£UDNIA FRANCJI

olej, tektura, 72,5 x 24,5 cm Napis autorski o³ówkiem l.d.: nieskoñczony | ¿a³ujê bardzo | Olga Boznañska Na odwrocie atramentem: ok. roku 1930 | Belongs to Richard Reiner | by Olga Boznañska U do³u fragment zniszczonej nalepki.

olej, p³ótno 81 x 54 cm sygn. l.d.: SCHRETER

17 000 z³

Wiêcej - www.agraart.pl

estymacja: 20 000 - 25 000

7 000 z³

estymacja: 8 000 - 12 000

102 EUGENIUSZ ZAK (Mohylno na Bia³orusi 1884 - Pary¿ 1826)

MALARKI PRZY SZTALUGACH W PRACOWNI o³ówek Conté, papier 21 x 16,5 cm (w œwietle passe-partout) Oznaczony faksymile podpisu artysty l.d.: Eug. Zak.

3 500 z³

estymacja: 4 000 - 6 000

Rysunek pochodzi ze szkicownika prowadzonego przez m³odego artystê od 3 X 1902, podczas paryskich studiów u Jeana Léona Gérôme’a w École des Beaux-Arts i w Académie Colarossi u Alberta Besnarda. Do roku 1940 szkicownik ten znajdowa³ siê w posiadaniu Jadwigi Zakowej, ¿ony artysty.

103 ZDZIS£AW CZERMAÑSKI (Kraków 1900 [1890? 1896?] - Nowy Jork 1970)

DOLAR PARTY akwarela, tusz, o³ówek, karton 73,3 x 57,8 cm sygn. l.d.: Czermañski Na odwrocie napisy: - l.g.: Z. CZERMAÑSKI; - p.g.: 634 [w kó³ku] A144/18; - u do³u: May 27 | 180

2 000 z³

estymacja: 4 000 - 6 000

Praca pochodzi z lat ju¿ powojennych i jest zapewne projektem ilustracji do któregoœ z amerykañskich czasopism (“Fortune Magazine“ ?), z którymi artysta w tym czasie pracowa³. Umieszczony na odwrocie o³ówkowy napis: May 27/ | 180, sugeruje, ¿e ilustracja mog³a byæ przeznaczona do wydania z dnia 27 maja, roku niestety niewiadomego.

Zdzis³aw Czermañski - rysownik, grafik, karykaturzysta, ilustrator i malarz. Jako nastolatek wst¹pi³ do Legionów, po wojnie awansowa³ do stopnia kapitana. Rysunku i malarstwa uczy³ siê w Szkole Przemys³owej we Lwowie (1923-1924) u Kazimierza Sichulskiego, a póŸniej po odejœciu z wojska, tak¿e u Ferdynanda Légera w Pary¿u (1925). Lata 1928-1935 spêdzi³ za granic¹ - w Pary¿u, gdzie w 1930 mia³ wystawê w Galerii Charpentier, Londynie, a od 1931 w Nowym Jorku dok¹d pojecha³ na zaproszenie redakcji “Fortune Magazine“, z którym to pismem wspó³pracowa³ do 1934. W latach nastêpnych mieszka³ w Warszawie, sk¹d wyjecha³ w roku 1939. Od 1941 stale mieszka³ w Nowym Jorku. Wczeœnie da³ siê poznaæ jako poznaæ jako œwietny karykaturzysta. Swoich modeli traktowa³ z humorem i nie deformowa³ zbytnio ich wizerunków. Ju¿ od 1920 publikowa³ swoje karykatury i rysunki satyryczne w ró¿nych czasopismach - pocz¹tkowo w lwowskim „Szczutku“, póŸniej tak¿e w „Cyruliku Warszawskim“ i „Wiadomoœciach Literackich“, w paryskim „L’Illustration“, londyñskim “The Graphic“, amerykañskim “Fortune Magazine“, a po wojnie tak¿e w “Look“, “Life“ i innych periodykach. By³ autorem wielu rysunkowych portretów Pi³sudskiego, w tym dwóch tek z portretami marsza³ka (1931, 1935), albumu „Mars w karykaturze“ (1925), plakatów i ilustracji ksi¹¿kowych. W póŸniejszych „amerykañskich“ latach wykona³ 50 portretów znanych postaci o œwiatowej s³awie i znaczeniu; cykl ten zosta³ zakupiony przez Uniwersytet Teksañski w Austin.

104 NIKIFOR, od 1962 NIKIFOR KRYNICKI (Krynica ok. 1895 - Krynica 1968)

W IZBIE akwarela, papier cienki (pergamin?), ramka wyklejona z cienkiej tekturki, zawieszka z czarnej tasiemki (sznurówka?) 16,4 z 24 cm (wymiar wraz z ramk¹) Na „œcianach izby“ napisy farb¹: WIEŒ | KRENICA oraz: KUR/./HODA; - o³ówkiem: NO 8 Na odwrocie okr¹g³y stempel z napisem w otoku: NIKIFOR MATEJKO | KRYNICA WIEŒ; poœrodku: ARTYSTA | MALARZ

2 000 z³

estymacja: 4 000 - 8 000

W blaszanym pogiêtym pude³ku mieszkaj¹ okruchy têczy barwne kamyki z których Pan Bóg zrobi³ mozaikê ziemi kawa³ek burzy kawa³ek liœcia kawa³ek wody

pêdzelkiem wylenia³ym jak mysi ogonek dotyka siê delikatnie kamyków œwiata przedtem trzeba pêdzel poruszyæ to znaczy poœliniæ (fragment wiersza Zbigniewa Herberta Nikifor)

Nikifor (w³aœciwie Epifaniusz Drowniak, od 1962 Nikifor Krynicki) - £emek, znany malarz naiwny z Krynicy, samouk. Cierpia³ na zaburzenia s³uchu i mowy, nie uczy³ siê nigdy w ¿adnej szkole, nie umia³ pisaæ ani czytaæ. Jego prawdziw¹ pasj¹ i sposobem na porozumienie ze œwiatem by³o malarstwo. Malowaæ zacz¹³ wczeœnie - najdawniejsze znane prace artysty pochodz¹ jeszcze sprzed roku 1920. Malowa³ akwarel¹, u¿ywaj¹c przy tym tak¿e o³ówka. Wykorzystywa³ ka¿dy dostêpny kawa³ek papieru, ok³adki zeszytów, opakowaniach papierosów. Tworzy³ ca³e serie obrazków - wzruszaj¹co naiwnych przedstawieñ architektury, pejza¿u, postaci œwiêtych, portretów. Swoje prace podpisywa³ czêsto niezrozumia³ymi ci¹gami „drukowanych“ liter i wykleja³ do nich ramki z kolorowego papieru. Na jego twórczoœæ zwrócono uwagê ju¿ w latach trzydziestych (kapiœci), ale prawdziwe odkrycie fenomenu Nikifora nast¹pi³o dopiero po wojnie, kiedy otoczono go opiek¹ i przyjêto do ZPAP. W roku 1962 otrzyma³ nazwisko Krynicki. Przekonany o wa¿noœci swej sztuki, u¿ywa³ te¿ przydomku Matejko.

AGRA-ART DOM AUKCYJNY

Imiê i nazwisko, nazwa firmy

Adres

Numer telefonu, faxu, e-mail

FORMULARZ ZLECENIA LICYTACJI NA AUKCJI 20 MARCA 2016

W celu z³o¿enia pisemnej oferty kupna na obiekty wystawione na aukcji nale¿y wype³niæ niniejszy formularz zg³oszeniowy i przes³aæ poczt¹ lub faxem - numer tel. (22) 625 08 08, 22 625 06 09.

Nowych Klientów - przed przyjêciem zlecenia - Dom Aukcyjny mo¿e poprosiæ o podanie pe³nych danych osobowych, referencji bankowych lub o wp³acenie wadium.

Proszê o rezerwacjê linii telefonicznej nr telefonu do licytacji Proszê o licytowanie w moim imieniu nastêpuj¹cych obiektów: Numer katalogowy

Autor, tytu³

Oferowana cena (bez op³aty organizacyjnej)

Zlecenia licytacji z limitem Dom Aukcyjny Agra-Art S.A. gwarantuje poufnoœæ informacji podanych w formularzu. Oferta - jej treœæ i proponowana cena - pozostaje do wy³¹cznej wiadomoœci Domu Aukcyjnego. Dom Aukcyjny bêdzie reprezentowaæ w licytacji Zleceniodawcê do podanej kwoty. Dom Aukcyjny nie uwzglêdnia zleceñ bez limitu.

Zlecenia licytacji telefonicznej Prosimy o podanie numeru telefonu aktualnego w czasie aukcji. Pracownik Domu Aukcyjnego po³¹czy siê z Pañstwem przed rozpoczêciem licytcji wybranych obiektów. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialnoœci za problemy z uzyskaniem po³¹czenia z podanym numerem.

Wp³ata wadium przelew na konto gotówka

Oœwiadczenie Akceptujê wszystkie postanowienia Regulaminu Aukcji zawarte w katalogu aukcyjnym. W szczególnoœci zobowi¹zujê siê do zap³acenia wylicytowanej kwoty wraz z doliczon¹ op³at¹ organizacyjn¹ w ci¹gu 10 dni od daty aukcji. Zgadzam siê na przechowywanie i przetwarzanie moich danych osobowych w celu realizacji niniejszego zlecenia. Zosta³em poinformowany o mo¿liwoœci wgl¹du, poprawienia lub usuniêcia moich danych.

karta kredytowa (nazwa karty) nazwisko w³aœciciela nr karty wa¿na do

Data

3 cyfrowy kod

Podpis

Konto: RCB BANK, o/Warszawa, nr konta: 28 1750 0009 0000 0000 0356 5408

DOM AUKCYJNY AGRA-ART SPÓ£KA AKCYJNA 00-679 Warszawa, ul. Wilcza 55/63 tel. (0-22) 625-08-08, (0-22) 745-10-20, fax (0-22) 625-06-28

ZARZ¥D Zofia Krajewska-Szukalska prezes zarz¹du

Konrad Szukalski wiceprezes

Rafa³ Krajewski wiceprezes

Anna JóŸwik historyk sztuki (sztuka tradycyjna)

Jolanta Krasuska historyk sztuki (sztuka wspó³czesna)

Gra¿yna Zieliñska malarstwo rzemios³o artystyczne

Joanna Dziewulska historyk sztuki (sztuka tradycyjna)

Marcin Zieliñski projekty graficzne

Agnieszka Warska ksiêgowoœæ

Piotr Borkowski dyrektor zarz¹dzaj¹cy

RADA NAUKOWA Anna Tyczyñska historyk sztuki, malarstwo

Renata Lisowska konsultacje konserwatorskie

Anna Prugar-Myœlik historyk sztuki, malarstwo

Maryla Sitkowska historyk sztuki, grafika, rysunek

AUTORKA KATALOGU Anna Tyczyñska - historyk sztuki, absolwentka Uniwersytetu Jagielloñskiego, pracownik Muzeum Narodowego w Warszawie w latach 1971-2005, znawca malarstwa polskiego XIX/XX w., starszy kustosz zbiorów malarstwa polskiego, wspó³autorka wielu wystaw i katalogów organizowanych w MNW. Konsultacje - Anna ¯akiewicz Uprzejmie informujemy, ¿e w zakresie obs³ugi prawnej wspó³pracujemy z kancelari¹ prawnicz¹ Anny Staniszewskiej w Warszawie.

Roczna prenumerata katalogów (Sztuka Wspó³czesna i Tradycyjna) wysy³anych przed ka¿d¹ aukcj¹ w pierwszej kolejnoœci oraz wszelkie inne okazjonalne katalogi Agry-Art - 120 z³ Wp³aty: RCB BANK, oddzia³ Warszawa, numer konta: 28 1750 0009 0000 0000 0356 5408

Zdjêcia do katalogów Marcin Zieliñski, £ukasz Macheta

WYDAWCA: Agra-Art SA Wszelkie prawa zastrze¿one.

Agra-Art S.A. Warszawa

ul. Wilcza 55 (22) 625 08 08 (22) 745 10 20 www.agraart.pl agra@agraart.pl