GDAŃSK - MEDIOLAN - WARSZAWA
JACKIEWICZ
W ł adys
Jackiewicz,
M. Murman
JACKIEWICZ
GDAŃSK - MEDIOLAN - WARSZAWA
W GALERII DOMU AUKCYJNEGO AGRA-ART
WARSZAWA, UL. WILCZA 70 19 LIPCA - 31 SIERPNIA 2024
WYSTAWA MALARSTWA WŁADYSŁAWA JACKIEWICZA
JACKIEWICZ.GDAŃSK - MEDIOLAN - WARSZAWA
Galeria Agra-Art | Warszawa | ul. Wilcza 70
19 lipca - 31 sierpnia 2024
Organizator wystawy: Dom Aukcyjny Agra-Art
Kuratorzy wystawy: Jolanta Krasuska, Katarzyna Wilk
Wydawca katalogu: Agra-Art SA www.agraart.pl | agra@agraart.pl
22 625 08 08 | 22 745 10 20 | 607 393 220
Zdjęcia: Marcin Zielinski
Projekt graficzny: Agra-Art SA
Warszawa 2024 Wszelkie prawa zastrzeżone.
© Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
Żadna część tej publikacji nie może być używana ani powielana w jakikolwiek sposób bez pisemnej zgody wydawcy.
No part of this publication may be used or reproduced in any manner without written permission of the publisher.
Mamy przyjemność zaprosić Państwa na wystawę Władysława Jackiewicza, na którą składają się obrazy pochodzące z kolekcji z Mediolanu. Włoscy architekci, zafascynowani malarstwem Jackiewicza, zgromadzili wspaniały zbiór obrazów, ale także zaprzyjaźnili się z artystą, goszcząc mistrza w swoim domu w Cuggiono. Wspólnie przeżyte dni wspominają w pożegnalnym liście napisanym po śmierci artysty: Twoi przyjaciele będą zawsze pamiętać Ciebie, dzięki Twoim opowieściom podczas długich wieczorów w Cuggiono, przy trzaskającym ognisku, dni rozświetlone promieniami słońca, odbijającymi się od morza na Elbie, wypełnione zapachem gajów oliwnych, zachody słońca w Cabras na Sardynii (...) za rozmowy o życiu, na ulicach średniowiecznego miasteczka Santa Margherita. Dziękuję
Początki kolekcji wiążą się z włoskimi wystawami Władysława Jackiewicza. W Mediolanie, po raz pierwszy artysta pokazał swoje prace w 1975 r. w Palazzo dell'Arengario. Następnie, po 7 latach, obrazy Jackiewicza eksponowane były w 1982 roku w Palazzo Bagatti Valsecchi. Część z prezentowanych u nas dzieł wzięła udział w tych wystawach.
Płótna pochodzą z lat 70. i 80. XX wieku. Większość z nich przedstawia sylwety ciał, począwszy od najwcześniejszych: Obrazu IV z 1972 i Aktu III z 1973. Największą grupę stanowią dzieła należące do cyklu Ciało (powstającego od 1973), w którym artysta rozwijał na niezliczone sposoby temat aktu. Jackiewicz uważał ciało kobiece za najdoskonalszy z kształtów stworzonych przez naturę. Opowiadał o nagości nie tej rzeczywistej, ale wyobrażonej, twierdząc, że wyobrażenie rzeczy albo wydarzeń jest zawsze ciekawsze od rzeczywistości. Nie malował z modela, unikał dosłowności, zachowując w pamięci obrazy wielkich mistrzów: Tycjana, Giorgione, Modiglianiego. Akty - a w zasadzie torsy pozbawione rąk i nóg - nabierają charakteru abstrakcyjnych przedstawień, w których żaden szczegół nie umniejsza ich monumentalności. Przedstawienia ciała ludzkiego ulegały w malarstwie Jackiewicza ciągłym ewolucjom.
Zofia Watrak tak opisywała te przemiany: W latach 70-tych kształty zamknięte w polach barwnych mają swe wyraźnie określone granice znaczone krawędziami stykających się płaszczyzn. Stopniowo te płaskie formy zaczynają nabrzmiewać, jakby rozsadzane siłami pulsującego wewnątrz życia, a ich modelunek staje się bardziej rzeźbiarski, sugerujący pod gładkością powierzchni skłębione mięśnie. Rozrastają się też torsy, eliminując w coraz większym stopniu tło do obrzeży płócien. Zdają się przerastać ograniczone wymiary blejtramu, jakby miały swe przedłużone istnienie poza ramą obrazu. Nadaje to im wymiar monumentalizmu. (...) W latach 80-tych statyczna koncepcja torsów Jackiewicza ulega znaczącej modyfikacji. Postawę kontemplacyjną wypiera ekspresja i potrzeba działań bardziej improwizatorskich. Na improwizację może pozwolić sobie ręka wydoskonalona, pewna swego rzemiosła i świadoma sił kreatywnych. Dramaturgia obrazów zaczyna być bardziej skomplikowana, bogatsza o element czasu i ruchu. Tło pozostaje umowne i neutralne, jednolite w kolorze, na ogół ostrzejsze w tonacji od torsów. Natomiast sylwety torsów przestają być jednoznacznie określone. Formy stają się bardziej amorficzne, ulegają jakby przesunięciom rejestrującym kolejne fazy ruchu. (...).
- WARSZAWA
Szerokie smugi mocniejszych akcentów kolorystycznych - fragmentaryczne obrysy ciał, pozostawiony szkic rysunkowy,dynamizują kompozycję i organizują jej horyzontalny lub wertykalny układ.
Oprócz najbardziej charakterystycznych dla artysty aktów, na naszej wystawie pokazujemy także Portrety anonimowe, dla których inspiracją był Portret młodej kobiety pędzla XV-wiecznego malarza włoskiego Piero del Pollaiuolo. Głowy kobiet (o charakterystycznych długich szyjach) ujęte są z profilu, malowane syntetycznie dużymi płaszczyznami, najczęściej w tonacjach ciemnych brązów. Tła wyraźnie odcinają profil głowy. Jerzy Zanoziński napisał, że przedstawienia te są niczym negatyw mediolańskiego arcydzieła.
W malarstwie Jackiewicza zachwyca wielka wrażliwość kolorystyczna. Jego malarstwo rodziło się z doświadczeń wyniesionych z pracowni kapisty Artura Nachta-Samborskiego, u którego studiował Jak pisze Zofia Watrak: każda plama barwna, każda smuga koloru, posiada w nich znaczenie emocjonalne i konstrukcyjne jednocześnie (...). Kolor zdaje się dematerializować "cielesność" aktów. Oddala je i odrealnia (...). Oplątane sobą nawzajem, zatracając się w sobie bez granic, jakby każda z postaci była początkiem istnienia drugiej, z niej się rodziła i na powrót roztapiała.
Malarstwo Jackiewicza nie przestaje zachwycać swoją poetyką i nieustannym poszukiwaniem idealnej formy, dla której niewyczerpanym źródłem inspiracji pozostawał motyw kobiecego ciała. Artysta kontynuuje w ten sposób wielowiekową tradycję aktu, sięgającą od czasów antycznych poprzez Rembrandta, Rubensa, Velázqueza, Ingresa, Maneta czy Picassa.
Cieszymy się, że naszą wystawą możemy wpisać się w obchody 100-ej rocznicy urodzin Władysława
Jackiewicza, która przypada na rok 2024.
Szczególne podziękowania kierujemy do Pana Jacka Popka, profesora gdańskiej ASP. W czasie trwania wystawy, pokazywany będzie zrealizowany przez niego film o Władysławie Jackiewiczu.
Jolanta Krasuska
Literatura:
- Jackiewicz, red. Elżbieta Kal, Anna Polańska, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk 2024; - Władysław Jackiewicz. Malarstwo, katalog wystawy, Warszawa, Galeria Zachęta, czerwiec 1987, tekst Zofia Watrak, Warszawa 1987.
Przed wernisażem wystawy Mostra del pittore polacco Wladislaw Jackiewicz, Palazzo dell'Arengario, Mediolan, 1975, fot. J. Popek
- Maluję z pamięci. Mam w głowie obrazy zrobione przez lepszych ode mnie - to eliminuje potrzebę korzystania z modela. Moje zauroczenie aktem zaczęło się, gdy zobaczyłem "Śpiącą Wenus" Giorgione. Obraz zachwycał wielu malarzy, ślad tej fascynacji widać choćby w "Wenus z Urbino" Tycjana, czy potem w "Olimpii" Maneta. Zaś niedawno w tej samej pozie sfotografowała się Katarzyna Kozyra... Potem urzekły mnie akty Modiglianiego.
Jest we mnie zakodowana pewna nieśmiałość Wolę tylko sugerować, że chodzi o ciało kobiety, żadnych oczywistości. Proszę spojrzeć na to płótno, tu jest układ podwójny, para...
Nic dosłownego, twórca zostawia pole dla wyobraźni widza, nie zdradza tajemnicy, bez której obraz nie jest dziełem sztuki. Nie jest nim także utwór wymagający komentarza.
Władysław Jackiewicz w rozmowie z Barbarą Szczepułą, Akty Władysława Jackiewicza. Twórca zostawia pole dla wyobraźni, "Dziennik Bałtycki", 2 IV 2012
- Dzieciństwo i wczesną młodość spędziłem w Wilnie. Tam chodziłem do szkoły powszechnej i gimnazjum. Moja pasja do rysowania została zauważona przez wuja, który snuł plany mojej dalszej edukacji, wyznaczając kierunek - architektura i Gdańsk. Przejąłem się jego sugestiami tak dalece, że po przyjeździe do Polski w 1945 roku udałem się do Gdańska na Politechnikę. Było już jednak po egzaminach wstępnych: nie mogłem w zaplanowanym roku rozpocząć studiów. Instytut Sztuk Plastycznych w Sopocie (taka była początkowo nazwa Akademii Sztuk Pięknych), otwierał swoje podwoje także przed spóźnionymi. Nie byłem w pełni przekonany, że jestem dostatecznie przygotowany. Postanowiłem jednak spróbować. Atmosfera, jaka panowała w Instytucie, mieszczącym się w niewielkiej willi w Sopocie, była tak wspaniała, że szybko zapomniałem o architekturze.
- Z malarstwa Samborskiego zabrałem, jako wskazania, konieczność tworzenia wypowiedzi zakończonej, harmonijny układ kolorystyczny i wyrafinowanie malarskiej materii. Są to też cechy malarstwa z kręgu École de Paris, której mistrzowie, w czasach poszukiwań przeze mnie osobistej drogi, byli moimi duchowymi przewodnikami. W tym co dziś tworzę jest ciągle ślad zauroczenia malarstwem
Nachta-Samborskiego.
- Ja staram się wykorzystywać jako podstawę do rozważań malarskich, płótno pokryte materią zbudowaną z rozpłynięć laserunkowej farby, która miejscami jaśniejszymi i ciemniejszymi sugeruje przejścia świateł po powierzchni ciała. Na tak przygotowanej warstwie, z pomocą rysunku, rozgrywają się moje poszukiwania malarskie. Takim jest też udział rysunku w moich obrazach.
Władysław Jackiewicz w rozmowie z Beatą Purc-Stępniak: Gry malarskie - temat - ciało kobiety [w:] Władysław Jackiewicz. Malarstwo (katalog wystawy), Muzeum Narodowe w Gdańsku, Oddział Sztuki Współczesnej Pałac Opatów w Oliwie, III-V 1999
KATALOG WYSTAWY
Wolę tylko sugerować, że chodzi o ciało kobiety... Nic dosłownego. Władysław Jackiewicz
OBRAZ IV, 1972
olej, płótno, 150 x 129,5 cm
sygn. p.d.: Jackiewicz 72
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | OBRAZ IV/72 na płótnie nalepka wywozowa z numerem zezwolenia
AKT III, 1973
olej, kredka, płótno, 120 x 104,5 cm
na odwr. na górnej listwie nalepka wywozowa z numerem zezwolenia, napis oł.: 45/2 6.000 Akt III/73
na lewej listwie nieczytelne napisy, dalej: 120 x 105
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 5, il. barwna, s. nlb.
3.
AKT II NA NIEBIESKIM TLE, 1974
olej, płótno, 150 x 130 cm napis na odwr. na górnej listwie krosna p.: AKT II/74 | NA NIEBIESKIM TLE, obok: 11 [w kółku], l.: nieczytelna nalepka
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Władysław Jackiewicz mostra del pittore polacco, katalog wystawy, Palazzo dell'Arengario, 21 gennaio - 6 febbraio 1975, tekst Krzysztof Kostyrko, Milano 1975, poz. kat. 11; -Krzysztof Kostyrko, Władysława Jackiewicza powrót do tradycji, "Sztuka", 1975, nr 3, il. czarno-biała, s. 33; - Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat 3, il. barwna, s. nlb.
ŁO I, 1974
CIA
olej, płótno, 150 x 120 cm
sygn. na odwr. na g. listwie krosna: W. JACKIEWICZ CIAŁO I/74
po lewej nalepka wywozowa z numerem zezwolenia 4.
CIAŁO III NA NIEBIESKIM TLE, 1974
olej, płótno, 150 x 130 cm
napis na odwr. na górnej listwie krosna: CIAŁO III/74 | NA NIEBIESKIM TLE
obok: 12 [w kółku]
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Władysław Jackiewicz mostra del pittore polacco, katalog wystawy, Palazzo dell'Arengario, 21 gennaio - 6 febbraio 1975, tekst Krzysztof Kostyrko, Milano 1975, poz. kat. 4 lub 18;
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 1, il. barwna, s. nlb.
OBRAZ I, 1974
olej, płótno, 120 x 100 cm na odwr. na górnej listwie krosna napis: OBRAZ I/74 oraz nalepka z pieczątką zezwalającą na wywóz za granicę
PORTRET ANONIMOWY, ok. 1974
olej, płótno, 100 x 80 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | RITRATO ANONIMO
OBRAZ I/74 GŁOWA Z CYKLU PORTRETY ANONIMOWE, 1974
olej, płótno, 100 x 81 cm
sygn. wydrapana p.d.: Jackiewicz | 74
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ OBRAZ I/74 GŁOWA Z CYKLU PORTRETY ANONIMOWE | GDAŃSK. MARIACKA 50-2
po lewej: nalepka z pieczątką zezwalającą na wywóz za granicę
AKT V, 1975
olej, płótno, 80 x 70 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | NUDO V/75
CIAŁO XI, 1975
olej, płótno, 100 x 150 cm
napis na odwr. na górnej listwe krosna p.: Corpo XI/75, śr.: 7
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 2, il. czarno-biała, s. nlb.
II, 1976
olej, płótno, 151 x 120,4 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | OBRAZ II/76 | Quadro II/76
CIAŁO IX, 1976
olej, płótno, 150 x 120 cm
sygn. flamastrem na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ CORPO IX/76 | CIAŁO IX/76
oraz białą kredą: C/76
CIAŁO IV, 1979
olej, płótno, 149,5 x 130 cm
sygn. p.d: Jack | 79
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ CORPO IV/79 | CIAŁO IV/79
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 10, il. barwna, s. nlb.
CIAŁO V, 1980
olej, płótno, 150 x 110 cm sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | CIAŁO V/80 | CORPO V/80, białą kredą: C/80
Obraz wystawiany i reprodukowany: - Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 14, il. barwna, s. nlb.
OBRAZ XI, 1980
olej, płótno, 100 x 120 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | Quadro XI/80 | OBRAZ XI/80
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 12, il. barwna, s. nlb.
CIAŁO XVII, 1981
sygn.
sygn.
olej, płótno, 151 x 100 cm
p.d.: Jack
na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ CORPO XVII/81 | CIAŁO XVII/81
SYTUACJE XII, 1981
olej, kredka, płótno, 80 x 100 cm
sygn. p.d.: Jack | 81
sygn. na odwr. na górnej listwie: W. JACKIEWICZ SITUAZIONI XII/81 | SYTUACJE XII/81 na lewej listwie: W Jackiewicz | GDAŃSK MARIACKA 50 - 2
Obraz wystawiany i reprodukowany:
- Wladyslaw Jackiewicz Dipinti 1975-1981, katalog wystawy, Palazzo Bagatti Valsecchi, 25 novembre - 19 dicembre 1982, Milano 1982, poz. kat. 29, il. barwna, s. nlb.
SYTUACJE XX, 1981
sygn.
olej, płótno, 70 x 80 cm
na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ SITUAZIONE XX/81 | SYTUACJE XX/81 18.
CIAŁO III, 1983
olej, płótno, 70 x 55 cm
sygn. p.d.: Jack | 83
sygn. na odwr. na górnej
na dolnej
listwie krosna: W. JACKIEWICZ 70 x 60 | CORPO X/83
listwie: W. JACKIEWICZ CORPO III/83 [przeciwnie do kompozycji]
CIAŁO IV, 1983
płótno, 120
100 cm sygn. p.d.: Jack. | 83
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W.
olej,
x
JACKIEWICZ | CORPO IV/83 120 x 100 cm | CORPO XVI/ [przekreślone]
X 83, 1983
olej, płótno, 100 x 80 cm
sygn. p.d.: Jack | 83 napis na odwr. na górnej listwie: X 83
CIAŁO XV, 1983
olej, płótno, 150 x 120 cm
sygn. p.d.: Jack | 83
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna:
| 150 x 120
W. JACKIEWICZ CORPO XV/83
56 CIAŁO XVIII, 1983
olej, płótno, 69,5 x 55 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ | CORPO XVIII/83
CIAŁO XIX, 1983
olej, płótno, 120 x 100 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ GDAŃSK MARIACKA 50-2 | CORPO XIX/83
CIAŁO XX, 1983
olej, płótno, 100
x 80 cm
sygn. na odwr. na górnej listwie krosna: W. JACKIEWICZ 80 x 100 | CORPO XX/83
BEZ TYTUŁU, lata 80. XX w.
olej, płótno, 150 x 130 cm
6 OBRAZ I, 1974
PORTRET, ok. 1974
W ł adys ł aw Jackiewicz, kadr z filmu J. Popka, 1999
WŁADYSŁAW JACKIEWICZ
Władysław Jackiewicz (Podbrodzie na Wileńszczyźnie 17 II 1924 - Gdańsk 30 III 2016) studiował na Wydziale Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie (obecnie Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku). Dyplom uzyskał w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego w 1952 roku.
W latach 1959-1981 pracował w macierzystej uczelni, przechodząc wszystkie szczeble kariery akademickiej, od asystenta do profesora. W latach 1969-1981 pełnił funkcje rektora. Był członkiem i działaczem ZPAP, a po jego rozwiązaniu - Związku Polskich Malarzy i Grafików, w którym w latach 1985-1989 pełnił funkcję prezesa. Był także członkiem Narodowej Rady Kultury w latach 1986-1990.
Otrzymał wiele nagród i odznaczeń państwowych. Został uhonorowany, m.in.: Medalem Zasłużony Ziemi Gdańskiej (1965); Nagrodą I stopnia MKiS (1969, 1974, 1979, 1980); Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973); Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989); Pomorską Nagrodą Artystyczną Gryf Pomorski za 2004 rok (2005); Nagrodą im. Kazimierza Ostrowskiego za 2006 rok (2007); nagrodą specjalną MKiDN (2007); Medalem św. Wojciecha (2012); Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2015).
Władysław Jackiewicz miał kilkadziesiąt wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, m.in. w Czechosłowacji, Francji, Niemczech, Szwajcarii i we Włoszech. Uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych, m.in. w Wystawie Młodej Plastyki w Arsenale, Warszawa 1955, w kolejnych edycjach Ogólnopolskiej Wystawy Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w Sopocie w 1957, 1958, 1959, IV Sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze 1969 (Grand Prix), XLIII Biennale Sztuki w Wenecji 1988.
