MAGAZINE 2019
2020
p o o l g n i Kr bouw d n la l
ia spec
Kringlooplandbouw is groter dan het boerenbedrijf Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch? Een transitie vraagt om een lange adem Nieuwe supermarktketen ‘Superland’ heeft niks te koop
Inhoud
4 6 8
Kringlooplandbouw is groter dan het boerenbedrijf
Boerenverstand en creatieve denkkracht zorgen voor een frisse kijk op de problemen
12 18
Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch?
Nieuwe supermarktketen ‘Superland’ heeft niks te koop, maar wel een boodschap
Een transitie vraagt om een lange adem. Niet alle agrariërs kunnen dat opbrengen
Colofon Contact www.agrimeetsdesign.com info@agrimeetsdesign.com twitter.com/agrimeetsdesign facebook.com/agrimeetsdesign Redactie Wapenfeit Vormgeving Wapenfeit
2 Agri meets Design
Fotografie Marcel Bakkum Maarten Coolen Sasha Ivantic Nichon Glerum Noud van Tiem Stefan Kemper Circus Engelbregt Partners
Kringlooplandbouw
“
Op weg met perspectief Niet langer zoveel mogelijk zo goedkoop produceren, maar produceren met zo min mogelijk verlies aan grondstoffen en een zorgvuldig beheer van bodem, water en natuur. Dat is de kern van kringlooplandbouw, waar we met elkaar aan werken. Dit is niet iets van overheden alleen. De verandering slaagt alleen met de hulp en inzet van banken, de retail, maatschappelijke organisaties, consumenten en uiteraard de boer zelf: hij of zij moet een goed inkomen verdienen en kunnen innoveren om zo een gezond bedrijf in stand houden. Onze agrarische sector staat er wereldwijd al decennia lang goed op, daar ben ik trots op. Met kringlooplandbouw en de daarmee gepaard gaande innovaties is het onze ambitie deze positie te bestendigen.
boer” “Hallo designer” “Hallo beleidsmaker” “H “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Hallo adv nschapper” “Hallo tuinder” “Hallo ondernemer Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo beleidsm irecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “H eur” “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Ha emer” “Hallo dromer” “Hallo boer” “Hallo design eleidsmaker” “Hallo directeur” “Hallo deskund oloog” “Hallo adviseur” “Hallo wetenschapper”
”
Minister Carola Schouten, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)
“Hallo b directeur” weten “Kringlooplandbouw“Hallo dromer” “H is groter dan het “Hallo di advise boerenbedrijf” onderne “Hallo be “Hallo eco 4 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
“ Dé definitie van wat Kringlooplandbouw is, bestaat niet”, zegt Hanna van Vonderen, beleidsadviseur bij de eenheid Economie & Cultuur van de provincie Overijssel. “En juist dat biedt kansen om met de maatschappij de discussie aan te gaan.” “We hebben afgelopen jaar, tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven, met verschillende partijen bij elkaar gezeten in een sessie van de Design Karavaan. Er zaten agrariërs aan tafel, beleidsmakers, zuivelcoöperatiekenners, wetenschappers, ontwerpers en consumenten. We kwamen niet tot een eenduidige beschrijving, al stelden we wel kaders vast. Zo moet er selectief worden omgegaan met grondstoffen en moet het inkomen voor de agrariër gegarandeerd zijn. Voor mezelf ben ik er inmiddels wel achter dat Kringlooplandbouw niet alleen op het boerenbedrijf kan plaatsvinden. Ik ben ervan overtuigd dat het een opgave is voor het hele voedselsysteem. Er zijn consumenten voor nodig die andere, bewuste keuzes maken. Ruimere regelgeving. En een zuivelindustrie en retailsector die hun nek durven uit te steken. Het verdienmodel van boeren is nu al slecht. 30% van de agrariërs heeft een inkomen onder het minimumloon. Het gevolg is dat die bedrijven te weinig flexibel zijn om mee te gaan met nieuwe wensen van de maatschappij.“
“ Kringlooplandbouw vraagt om een systeemverandering. Als de boer het alleen moet doen, verdient hij niks meer” Tijdens de sessie van de Design Karavaan ontstond het idee voor ‘kringloopkaas’: een zuivelproduct dat tot stand moet komen middels Kringlooplandbouw. Hoe staat het inmiddels met dit initiatief? “Het plan is om een nationale wedstrijd te organiseren voor het maken van kringloopkaas. We doen dit met een brede coalitie, inclusief de zuivelindustrie. We beoordelen niet op smaak, maar op het onderliggende verhaal. Wat maakt deze kaas tot echte kringloopkaas? Het doel is om die ‘kaas met een verhaal’ op de markt te gaan brengen. Recentelijk hebben we er al een voorproefje van gehad. Samen met LNV lieten we stakeholders kennismaken met een duurzaam geproduceerde kaassoort en gingen we met hen het gesprek aan om te proeven hoe zij kijken naar kringlooplandbouw. Of we tot een nieuwe definitie zijn gekomen? Dat niet. Maar wat voor mij vaststaat, is dat Kringlooplandbouw de toekomst is en dat we elkaar daar hard voor nodig hebben.”
boer” “Hallo designer” “Hallo beleidsmaker” “H “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Hallo adv nschapper” “Hallo tuinder” “Hallo ondernemer Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo beleidsm irecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “H eur” “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Ha emer” “Hallo dromer” “Hallo boer” “Hallo design eleidsmaker” “Hallo directeur” “Hallo deskund oloog” “Hallo adviseur” “Hallo wetenschapper” Hanna van Vonderen
Boerenverstand en creatieve denkkracht zorgen voor een frisse kijk op de problemen 6 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
“Hallo b directeur” “Hallo weten dromer” “H “Hallo di advise onderne “Hallo be “Hallo eco
Wie zijn wij
Onze voedselproductie staat voor grote uitdagingen. Agri meets Design zet de toon en inspireert boer, burger en bedrijfsleven tot vernieuwende oplossingen voor de agri- en foodsector. Wij geloven dat de ontmoeting tussen de werelden van landbouw en design kansen biedt voor een fundamenteel andere kijk op ons voedselsysteem. Daarom verbinden we maatschappelijke voedselvraagstukken aan boerenverstand en creatieve denkkracht. Betrokken professionals vanuit de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO), provincie Overijssel, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en FoodUp! van de provincie Noord-Brabant slaan de handen ineen. Zo maken zij de weg vrij voor bijzondere matches tussen boer en designer.
Wat doen wij
De vragen van morgen los je niet op met de antwoorden van gisteren. Wat we nodig hebben, is een andere manier van denken en het lef om nieuwe wegen te bewandelen. Agri meets Design is een online en offline platform. Onze activiteiten en events inspireren overheid, wetenschap, bedrijfsleven én burgers. We brengen alle betrokkenen samen, helpen om met elkaar in gesprek te gaan om op een andere manier na te denken over de toekomst van ons eten.
DDW 2018
Al meer dan vijf jaar zorgt deze aanpak in heel Nederland voor een verrassend frisse kijk op de meest weerbarstige problemen in de agri- en foodsector.
Resultaat
Door open te staan voor een nieuwe manier van samenwerken, krijgen verfrissende ideeën over ons voedselsysteem de kans om te wortelen. Agri meets Design maakt ruimte voor matches tussen boer en designer. We gaan de dialoog aan tijdens de Agri Meets Design Karavaan, verrassen op events zoals de Dutch Design Week, inspireren om na te denken over de toekomst via Design for debate, werken samen met het bedrijfsleven aan prototypes, organiseren Hackatons om vastgelopen discussies open te breken en geven de boer het podium dat hij verdient via Food Lab’s. Door het delen van kennis ontstaat bewustwording. Door samen te werken groeit een gezamenlijk doel. Bedrijfsleven, overheid en burgers haken aan en er ontstaan coalities die elkaar in de toekomst blijven ontmoeten.
boer” “Hallo designer” “Hallo beleidsmaker” “H “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Hallo adv nschapper” “Hallo tuinder” “Hallo ondernemer Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo beleidsm irecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “H eur” “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Ha emer” “Hallo dromer” “Hallo boer” “Hallo design eleidsmaker” “Hallo directeur” “Hallo deskund oloog” “Hallo adviseur” “Hallo wetenschapper” Agri meets Design Karavaan
“Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo bele directeur” “Hallo deskundige” “Hallo ecolo “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hall dromer” “Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hal directeur” “Hallo deskundige” “Hallo ecolo “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hall dromer” “Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo directeur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hallo onder Mini zuivelfabriek
“Een transitie vraagt om een lange adem” Nieuwe retailkanalen opzetten, de ketens in de regio verkorten, stakeholders in beweging krijgen en houden. Allemaal nodig. Maar allemaal tijdrovend. Designers kunnen boeren en beleidsmakers helpen om transities op gang te brengen.
De melkrevolutie
Sietske Klooster is ‘systemic designer’. Ze ontwerpt sinds 2010 een methodiek van systeeminnovaties en -transities voor de agrifoodsector en zuivelwereld. Bekend werd ze met het project ‘De MelkSalon’ in 2012, waarin ze de Nederlandse melkcultuur duurzaam wilde vernieuwen op sociaal, (eet)cultureel en landschappelijk vlak en op basis van de mogelijkheden van nieuwe technologie. Want waarom bieden de supermarkten alleen fabriekszuivel aan van merk X, Y en Z? Terwijl de diversiteit van boerderijen, grassoorten en zelfs individuele koeien zorgt voor talloze prachtige producten? Sietske’s MelkSalon hield boeren, consumenten en stakeholders in de keten een spiegel voor. Met succes. Het bedrijf Lely ontwikkelde een mini zuivelfabriek geintegreerd met hun melkrobot, voor melkverwerking direct op het melkveebedrijf. En de grootste supermarkt van Nederland verkocht de eerste MijnMelk-pakken met 0,8 liter melk van Cootje, Moevchen, Kitty of Aukje.
eidsmaker” “Hallo oog” “Hallo adviseur” lo ondernemer” “Hallo llo beleidsmaker” “Hallo oog” “Hallo adviseur” lo ondernemer” “Hallo o beleidsmaker” “Hallo g” “Hallo adviseur” “Hallo rnemer” “Hallo dromer” Sietske Klooster
Kringlooplandbouw
Agri meets Design 9
Een systeemverandering kost tijd
“Mijn rol als systemic designer is stakeholders door middel van een strategische reeks van interventies laten ervaren wat de mogelijkheden zijn van een transitie. Maar een echte transitie kan decennia kosten. Het duurde zo’n 7 jaar en 70 kleine en grote MelkSalon-programma’s voordat MijnMelk het winkelschap bereikte”, vertelt Sietske. Het netwerk van stakeholders in beweging krijgen en prikkelen om het systeem waarin ze zitten te veranderen, vraagt dus om een lange adem. “Ik zie het ook nu ik betrokken ben bij het Agri meets Design-project Kringloop Kasus. Niet alle agrariërs hebben ruimte voor zo’n lange adem, ook al zijn ze er nog zo van overtuigd dat het systeem, de ketensamenwerking of de verdienmodellen anders moeten. Niet voor niets zie je veel boeren hun bedrijf beëindigen.” Het is daarom belangrijk om de transitie te versnellen door samen te werken, van boer tot consument, beleidsmaker tot ketenspeler.”
10 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
“Het verhaal van de boer zit in de producten en dat is ze wat waard” Veranderd schap
MijnMelk ligt in de winkel, maar is nog niet klaar. Sietske: “Er zijn nog eindeloos veel melk- en zuivelvariaties te ontwikkelen. Bijvoorbeeld zoetere melk van vaarzen en de wat zoutere melk van oudere koeien. Of melk die heel eiwitrijk is, naast misschien wat vettere of juist magerdere melk. Variaties die in afstemming met de consument kunnen worden gekozen. Consumenten waarderen de producten zo ook heel anders: het verhaal van de boer zit in de producten en dat is ze wat waard. Dat heeft zich eigenlijk ook al bewezen, want kijk maar hoe het schap al is veranderd.”
Naar aanleiding van haar ervaringen met Agri meets Design en De Melksalon, ontwikkelt Sietske Klooster op dit moment een werkmodel. Hierin staat de rol van designer en de manier van werken met agrariërs centraal, en hoe consumenten en alle nodige stakeholders daarbij worden betrokken. Tijdens de komende Dutch Design Week zal dit model worden gepresenteerd.
Kringlooplandbouw
Agri meets Design 11
Consumenten van biologische producten hebben hoge verwachtingen. Dat producten lokaal geproduceerd zijn bijvoorbeeld, met zo min mogelijk foodmiles. De vraag naar lokale biologische producten neemt dan ook toe. Kan de biologische sector al deze verwachtingen waarmaken? En zo ja, hoe? Om die vragen te beantwoorden, werden tijdens de Dutch Design Week 2018 drie verschillende ondernemers gekoppeld aan drie kunstenaars.
12 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch? Lokale kringlopen
“De agrarische ondernemers lopen tegen communicatievragen op”, zegt Sabine Horsting van Bionext, “want hoe vertel je het verhaal over lokaal als het product van het erf af is? Een stukje vlees van de boer om de hoek is een lokaal stukje vlees. Maar hoe lokaal is het voer van het dier? En waar gaat de mest naartoe?” Bionext zorgde in opdracht van Agri meets Design voor de matchmaking tussen boeren en kunstenaars en begeleidt het proces. En dat proces is intensief. Horsting: “Bij elk onderdeel van het bedrijf kun je je afvragen hoe lokaal het is en dat is precies wat we in dit project gaan doen.
Deze kritische benadering past ook bij de koplopersrol van de biologische landbouw. Biologische landbouw werkt al met lokale kringlopen (strenge eisen aan bijvoorbeeld herkomst van voer), maar er is altijd ruimte voor verbetering.”
Lees meer over de matchmaking tussen boeren en kunstenaars op de volgende pagina’s.
Kringlooplandbouw
Agri meets Design 13
Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch? Match#01
“ De complexiteit van onze voedselproductie is zó groot, dat die zelfs raakt aan de hele klimaatdiscussie” Supermarkt in het bos
14 Agri meets design
Kringlooplandbouw
Supermarkt in het bos
Korte ketens niet winstgevend
Eén van de deelnemende bedrijven is Supermarkt in het bos, een biologische boerderijwinkel en melkveebedrijf in Raalte. De eigenaars, Henrieke Kleinlangevelsloo en Annemieke Hulsman, verkopen in hun winkel rauwe melk en vlees van hun eigen koeien. Ook hebben ze een eigen kaasmakerij. In hun winkel proberen ze zoveel mogelijk lokale producten (ze hebben zo’n 30 lokale leveranciers) te verkopen. Maar aangezien ze hun assortiment heel breed willen houden, wordt er ook veel ingekocht bij biologische groothandels. Ze vinden het jammer dat lokale leveranciers niet kunnen leven van lokale afzet en, in zijn algemeenheid, dat korte ketens niet winstgevend zijn. Hun vraagstuk: hoe krijgen we het op een sympathieke manier voor elkaar dat meer klanten lokaal gaan kopen?
Voetbalveld op het erf
Die vraag is neergelegd bij kunstenaar Jord den Hollander. Den Hollander is zelfstandig filmmaker en architect en werkzaam binnen beide vakgebieden. Hij denkt, bijvoorbeeld binnen Atelier Overijssel, regelmatig mee over vraagstukken in de agrarische sector. Hij viel tijdens zijn onderzoek voor dit project van de ene verbazing in de andere.
“De complexiteit van onze voedselproductie is zó groot, dat die zelfs raakt aan de hele klimaatdiscussie”, licht Den Hollander toe. “Om het onderwerp terug te brengen naar een begrijpelijke maat, gaan we een voetbalveld inrichten op het erf van Supermarkt in het bos. Nederland telt 7.000 voetbalvelden en iedereen, van kritische biologische consument tot liefhebber van de kiloknaller, kan zich er wat bij voorstellen. We berekenden dat maar liefst 70 mensen zouden kunnen leven van de opbrengst van zo’n voetbalveld. Met andere woorden, een stad als Utrecht zou gevoed kunnen worden als we op alle voetbalvelden in Nederland groenten en fruit zouden gaan verbouwen.” Den Hollander wil deze kunstuiting gebruiken om het gesprek aan te jagen over kringlooplandbouw en de waardering van ons voedselsysteem. Naast een echt voetbalveld is hij ook van plan om filmmateriaal op te leveren.
Tijdens de Dutch Designweek 2019 in oktober gaan Jord den Hollander, Supermarkt in het bos en de andere de kunstenaars en ondernemers laten zien waar ze staan. De eindresultaten worden verwacht tijdens de Bio-beurs in januari 2020.
Kringlooplandbouw
Agri meets Design 15
Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch? Match#02
“ Hoe vertel je het verhaal over lokaal als het product van het erf af is?� 16 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
Aandacht voor dierenwelzijn
Een ander deelnemend bedrijf is De Melkbrouwerij van Rick en Arjuna Huis in ’t Veld, even ten westen van het dorp Lettele. Het jonge boerenkoppel vormt de zesde generatie. Rick en Arjuna investeerden veel in kleinschaligheid, met aandacht voor omringende natuur, landschap, bodem en dierenwelzijn. De 45 roodbonte koeien hebben een dubbel-doel. Dat wil zeggen dat ze geschikt zijn voor zowel het leveren van melk als vlees. De koeien mogen hun hoorns houden, zodat ze in de kuddes met de stier hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. En ze kunnen het hele jaar naar buiten. Een klein gedeelte van de melk wordt op het bedrijf tot karnemelk en boter verwerkt. Door ‘lid’ te worden van De Melkbrouwerij, mag je die mooie producten zélf bij Rick en Arjuna komen uitkiezen. Hun verhaal is er één om te delen, maar hoe pak je dat aan? Hun vraagstuk: Hoe kunnen we de consument bewust maken dat ze met hun keuze voor producten invloed hebben op het (lokale) landschap?
aan de slag en bouwden een immense installatie van 21 gestapelde en met de letters ‘EKO’ gebrandmerkte picknicktafels op het erf van De Melkbrouwerij. “Om de picknicktafels kun je niet heen. Ze vallen enorm op in de omgeving. Als je ze beklimt, ligt er op de bovenste tafel een verrekijker waarmee je het landschap kunt verkennen”, legt Allard uit. Het doel van dit kunstwerk is voorbijgangers te prikkelen het gesprek aan te gaan met Rick en Arjuna, want eerlijke informatie en bewustwording vormen de eerste stap naar het maken van andere keuzes. En het blijft niet bij deze piramide van tafels. Allard: “De komende vijf jaar blijven de tafels op het erf aanwezig. Nu zijn ze gestapeld, maar binnenkort maken Rick en Arjuna er een megalange eettafel van waaraan een chef-kok gaat koken met lokale producten. Je kunt ook denken aan een enorme ronde tafel, zodat alle stakeholders kunnen aanschuiven. De mogelijkheden zijn talloos; het is een kwestie van anders kijken.”
Gestapelde picknicktafels op het erf
Die vraag werd door Bionext, Kunstlab en Agri meets Design neergelegd bij Circus Engelbregt, een ‘ontregelende verbindingsorganisatie, met het doel de sociale duurzaamheid in de wereld te vergroten’. Creatief designer Allard Medema en zijn team gingen
boer” “Hallo designer” “Hallo beleidsmaker” “H “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Hallo adv nschapper” “Hallo tuinder” “Hallo ondernemer Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo beleidsm irecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “H eur” “Hallo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Ha emer” “Hallo dromer” “Hallo boer” “Hallo design eleidsmaker” “Hallo directeur” “Hallo deskund oloog” “Hallo adviseur” “Hallo wetenschapper” De installatie van Circus Engelbregt is nu te zien op De Melkbrouwerij, Boerderij Huis in ’t Veld, Doldermansweg 1, 7434 RD in Lettele. Alleen geopend op afspraak.
Kringlooplandbouw
Agri meets design 17
Nieuwe supermarktketen ‘Superland’ heeft niks te koop, maar wel een boodschap Superland, de grootste niet bestaande supermarkt van Nederland, heeft geen aanbiedingen en zelfs geen producten. Oprichter Matthijs Bosman heeft namelijk heel andere plannen. “De wereld van supermarkten en de levensmiddelenindustrie is volop in beweging. Maar consumenten en voedselproducenten lijken daar nauwelijks invloed op te hebben. Ik denk dat dat moet veranderen.”
18 Agri meets Design
Kringlooplandbouw
Stem voor consumenten
“Nederland telt 17 miljoen consumenten. Wat vinden zij nou echt belangrijk als klant? Is de prijs werkelijk het enige dat telt? Vertrouwen we erop dat de leveranciers van ons voedsel het beste met ons voor hebben?”, vraagt Bosman zich af. “Het is wel erg moeilijk geworden om als consument de juiste keuzes te maken. Daarom is Superland opgericht. Superland geeft consumenten eerlijke informatie over de rol van de inkoopkantoren die ons supermarktlandschap bepalen. Superland is een protest tegen de huidige voedseldistributieketen. Superland geeft consumenten een stem.”
Scheve machtsverhoudingen
Volgens Bosman maakt de huidige ketenorganisatie het voor producten met aandacht voor dierenwelzijn, natuur en landschap onmogelijk om een eerlijke prijs voor hun kwaliteit te vragen. Bosman: “Nederland heeft 65.000 boeren en tuinders, 6500 levens middelenfabrikanten, 7 miljoen huishoudens en slechts 5 inkoopkantoren die bepalen wat consumenten in de supermarkt kunnen kopen en voor welke prijs. Deze inkoopcombinaties hebben simpelweg alle macht. Superland wil niet de volgende winkelketen zijn die probeert de goedkoopste te zijn. Daarom bestaan we niet.”
Nieuwe oplossingen
Superland is een co-productie van meerdere kunstenaars/designers die elkaar hebben gevonden dankzij Agri meets Design. Beeldend kunstenaar Bosman werkt bij voorkeur in het publieke domein. Hij wil met zijn werk discussie uitlokken, bewustzijn creëren en van maatschappelijke betekenis zijn. Niet zo vreemd dus dat hij de initiatiefnemer is van Superland, al luidde de initiële vraag van Platform Natuurlijke Veehouderij anders. Bosman: “Ik werd benaderd met de vraag of ik een ongewone blik kon werpen op het vraagstuk van antibiotica-resistentie. Tijdens mijn onderzoek raakte ik ervan overtuigd dat het gebruik van antibiotica in de agrarische sector een gevolg moet zijn van gedwongen keuzes. De huidige rolverdeling en verdienmodellen in de ketenorganisatie zijn daar op z’n minst mede-veroorzakers van.’’
Matthijs Bosman
Dit najaar presenteert Matthijs Bosman zijn eindverslag aan het Ministerie van LNV. Meer informatie is te vinden op www.nederlandsuperland.nl
“Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo beleidsmak ecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Ha lo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hallo onder er” “Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo belei Agenda ecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Ha Stöppelhaenetuinder” “Hallo onder lo wetenschapper” “Hallo Sallands Oogstfeest Raalte mer” “Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo beleid 28 aug. t/m 1 sep. 2019 Dutch Design Week ecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Ha Eindhoven 19 t/m 27 okt. 2019 lo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hallo onder Bio-beurs r” “Hallo tuinder” “Hallo ontwerper” “Hallo bele Ijsselhallen Zwolle 22 - 23 jan. 2020 oog” “Hallo “Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo Check regelmatig directeur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” onze website voor nieuwe agenda items lo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hallo onder er” “Hallo tuinder” “Hallo designer” “Hallo belei ecteur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Ha lo wetenschapper” “Hallo tuinder” “Hallo onder mer” “Hallo boer” “Hallo designer” “Hallo beleid eur” “Hallo deskundige” “Hallo ecoloog” “Hallo nschapper” “Hallo tuinder” “Hallo ondernemer” uinder” “Hallo ontwerper” “Hallo beleidsmaker “Hallo Blijf op de hoogte via onze social media of kijk op www.agrimeetsdesign.com Agri meets Design is een initiatief van