ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΘΟΚΟΜΙΑΣ
ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Οι Επιπτώσεις της Οικονομικής Κρίσης στην Ανθοκομία
ΜΑΘΗΜΑ: Ανθοκομία Ι - Εργαστήριο 719Υ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: ΕΡΓΑΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΖΟΥΜΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ ΗΛΕΚΤΡΑ ΚΑΝΑΡΑΚΗ ΟΛΓΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΟΜΝΑ
Α.Ε.Μ. 8704 Α.Ε.Μ. 8710 Α.Ε.Μ. 8729 Α.Ε.Μ. 8730 Α.Ε.Μ. 8722 Α.Ε.Μ. 8967
7ο Εξάμηνο
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Χειμερινό εξάμηνο 2010-2011
ΠΕΡΙΕΧΩΜΕΝΑ • Εισαγωγή …………………………………………………………………1 • Οι επιπτώσεις της Οικονομικής Κρίσης στα Φυτώρια …………...…..2 • Οι επιπτώσεις της Οικονομικής Κρίσης στα Ανθοπωλεία ………...…6 • Το Κράτος και η Κρίση στην Ανθοκομία ….……………………..……10 • Επίλογος …………………………………………………………….…..12 • Επιλεγμένη Βιβλιογραφία………………………………………………14
(στο τέλος της εργασίας επισυνάπτονται τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήσαμε για την έρευνά μας)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οικονομική κρίση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο μια οικονομία χαρακτηρίζεται από μια διαρκή και αισθητή μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, δηλαδή όλων των μακροοικονομικών μεγεθών της όπως η απασχόληση, το εθνικό προϊόν, οι τιμές, οι επενδύσεις κλπ. Από τα τέλη του 2009 εξαιτίας συνδυασμού της διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης (2007) και των τοπικών ανεξέλεγκτων δαπανών η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει προβλήματα καθώς έχει το δεύτερο μεγαλύτερο ετήσιο έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού και το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ε.Ε. Η οικονομική κρίση στην γεωργία ωστόσο άρχισε πολύ νωρίτερα. Κατά την εξαετία 2004-2009 το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε πάνω από 21%. Αυτή η κρίση στον τομέα της γεωργίας δε θα άφηνε ανεπηρέαστο τον κλάδο της ανθοκομίας.
Εικόνα 1: Παραγωγή Καλλωπιστικών σε θερμοκήπιο
Ανθοκομία είναι η καλλιέργεια φυτών για παραγωγή δρεπτών ανθέων, φυτών σε γλάστρες και φυλλωμάτων για ανθικές διακοσμήσεις και συνθέσεις. Αποτελεί έναν κλάδο της ελληνικής γεωργίας που αντιμετώπιζε προβλήματα πολύ πριν την είσοδο της χώρας μας στην κρίση. Αρχικά είναι ένας σχετικά νέος κλάδος αφού ασκείται συστηματικά στη χώρα μας τρεις μόλις δεκαετίες, με αποτέλεσμα να του λείπει η παράδοση. Το κόστος παραγωγής είναι πολύ μεγάλο, το εμπορικό δίκτυο υποβαθμισμένο, η τυποποίηση και ο προγραμματισμός ελλειμματικοί, η οργάνωση των παραγωγών απούσα, η τεχνική υποστήριξη από το κράτος και η γεωργική έρευνα ανύπαρκτη και ο ανταγωνισμός από εισαγωγές τεράστιος. Σε αυτήν την εργασία θα ασχοληθούμε με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ανθοκομία. Αναλυτικότερα θα εξετάσουμε τον τρόπο και το μέγεθος που έχουν επηρεαστεί σε επίπεδο χονδρικής πώλησης οι φυτωριούχοι, λιανικής πώλησης τα ανθοπωλεία, το Κράτος και η Κρίση στην Ανθοκομία και τέλος θα παραθέσουμε προτάσεις και στρατηγικές για την ανάκαμψη και ανάπτυξη του τομέα.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΑ ΦΥΤΩΡΙΑ Τα φυτώρια αποτελούν τη θεμελιώδη μονάδα στην παραγωγή των φυτών. Έτσι όλοι καταλαβαίνουμε ότι οι επιρροές της οικονομικής κρίσης έχουν άμεσο αντίκτυπο και στα επόμενα στάδια της ανθοκομικής παραγωγής. Φυτώρια σε όλη την Ελλάδα αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες λόγω της μειωμένης ζήτησης. Οι παραγγελίες από τα ανθοπωλεία έχουν μειωθεί αισθητά, καθώς οι πωλήσεις στα τελευταία, σε αντίθεση με προηγούμενα έτη, έχουν περιοριστεί σε συγκεκριμένες περιόδους. Ως περίοδοι αυτοί είναι των Χριστουγέννων , του Αγίου Βαλεντίνου, του Πάσχα , και του 15αύγουστου.
Εικόνα 2: Προετοιμασία παράδοσης ανθέων στα ανθοπωλεία
Τα τελευταία 2 χρόνια η Ελληνική Γεωργία και κατά συνέπεια και η ανθοκομία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Από ερωτηματολόγια που δόθηκαν σε 10 φυτώρια απ’ όλη την Ελλάδα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η κίνηση τη φετινή χρονιά σε σχέση με την περσινή(2009-2010) μειώθηκε 44% κατά μέσο όρο (πίνακας 1). Κατά συνέπεια, ο ετήσιος τζίρος των φυτωρίων μειώθηκε και σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες τους άγγιξε το 32% κατά μέσο όρο (πίνακας 2). Επιπλέον, η εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας έχει παγώσει λόγω της χαμηλής ποιότητας των ανθέων , που αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις επιλογής τους από τους εμπόρους του εξωτερικού.
Πίνακας 1 : Η Κίνηση τη φετινή χρονιά (2010) σε σχέση με την περσινή (2009)
Πίνακας 2 : Ο τζίρος τη φετινή χρονιά (2010) σε σχέση με την περσινή (2009)
Η μείωση του τζίρου των φυτωρίων έχει προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο εισόδημα του παραγωγού , όσο και στην επιβίωση της επιχείρησης. Οι φυτωριούχοι αναγκάζονται να μειώσουν τους διαθέσιμους πόρους σε φως και θέρμανση για να μειώσουν και το κόστος παραγωγής. Επιπρόσθετα, το 45% περίπου των φυτωρίων επιλέγουν άλλες χώρες εκτός της Ελλάδας για την προμήθειά τους σε σπόρους, μόνο το 33% των επιχειρηματιών προτιμούν και την Ελλάδα και το Εξωτερικό για τις προμήθειές τους και το υπόλοιπο 22% καταφεύγει σε ντόπιους σπόρους (πίνακας 3).
Πίνακας 3: Προέλευση των σπόρων που χρησιμοποιούν στα φυτώρια.
Παρατηρώντας την κατάσταση της Ελληνικής Οικονομίας οι φυτωριούχοι επιχειρούν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους προώθησης των προϊόντων τους. Από αυτούς ο πιο διαδεδομένος και φθηνός σε ποσοστό 100% είναι το διαδίκτυο με τη χρήση ιστοσελίδων. Σε ποσοστό 90% προτιμούν τη χρήση διαφημιστικών εντύπων γιατί πέρα του συνδυασμού εικόνας και κειμένου, έχει και χαμηλό κόστος (περίπου 0,90€/φυλλάδιο). Ακολουθούν οι ανθοκομικές εκθέσεις με ποσοστό 50% και οι ραδιοφωνικές διαφημίσεις με ποσοστό 40% και κόστος περίπου 150€/διαφήμιση/μήνα. Τέλος, μόλις το 10% των φυτωριούχων καταφεύγουν σε τηλεοπτικές διαφημίσεις μιας και το κόστος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 500€ (πίνακας 4).
Πίνακας 4: Οι επιλογές των φυτωριούχων για την πιο αποτελεσματική προώθηση των ανθέων τους
Σε ερώτηση που τέθηκε στους φυτωριούχους για την πιθανή ένταξή τους σε προγράμματα πράσινης ανάπτυξης, βρήκαμε αντίθετους τους παραγωγούς σε ποσοστό 70%. Όπως δήλωσαν έχουν επιφυλάξεις για το μέλλον της επιχείρησης τους και αποτελεί μεγάλο ρίσκο η ένταξή τους σε αυτά (π.χ. Φωτοβολταϊκά, Αιολική Ενέργεια, Γεωθερμία) (πίνακας 5).
Πίνακας 5: Η πρόθεση των φυτωριούχων για μελλοντική ένταξή τους σε προγράμματα πράσινης ανάπτυξης.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΑ ΑΝΘΟΠΩΛΕΙΑ Έχουμε συνειδητοποιήσει πλέον ότι η χώρα μας περνάει σοβαρή οικονομική κρίση. Η οικονομική κρίση στη γεωργία άρχισε πολύ νωρίτερα και έχει αφήσει για καλά τα σημάδια της. Πολλοί κλάδοι έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό ενώ κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει τι μέλλει γενέσθαι. Πολλές επιχειρήσεις έκλεισαν, αρκετοί έχασαν την δουλειά τους, σε άλλους μειώθηκε ο μισθός τους, υπάρχουν νοικοκυριά που τα βγάζουν δύσκολα πέρα και πάει λέγοντας.
Εικόνα 3: Ανθοπωλείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης
Η οικονομική κρίση άρχισε να χτυπά και την πόρτα των ανθοπωλείων της χώρας. Επώνυμη εταιρεία εμπορίας και διακίνησης ανθέων και δώρων, μέλος του διεθνούς δικτύου ανθοπωλείων, αντιμέτωπη με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, φέρεται να αναστέλλει τις δραστηριότητές της. Η εταιρεία είχε σημαντική παρουσία στην ελληνική αγορά μέσω δικτύου περίπου 700 συνεργαζόμενων ανθοπωλείων, αλλά και μέσω Διαδικτύου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος που η εταιρεία βρέθηκε να αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά αποτελέσματα ήταν η επέκταση των δραστηριοτήτων της εκτός ελληνικών συνόρων. Η εταιρεία αυτή εδώ και λίγες ημέρες έχει διακόψει τη δραστηριότητά της, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εκκρεμείς υποχρεώσεις προς συνεργάτες- μέλη της, αλλά και προς πελάτες που έχουν καταβάλει χρήματα χωρίς να αποσταλεί η παραγγελία τους. Η ίδια ήταν μέλος ενός πολυεθνικού ομίλου ο οποίος αποτελείται από ένα δίκτυο 58.000 ανθοπωλείων σε όλο τον κόσμο που διακινούν παραγγελίες σε παραπάνω από 150 χώρες. Σημειώνεται ότι οι περίπου 700 συνεργαζόμενες επιχειρήσεις δεν αντιμετωπίζουν επιπτώσεις από το λουκέτο της. Τα τελευταία χρόνια η κερδοφορία της έβαινε διαρκώς μειούμενη. Πέρυσι εμφάνισε ζημιές 281.000 ευρώ, ενώ οι βραχυπρόθεσμες τραπεζικές της υποχρεώσεις ανήλθαν στα 915.000 ευρώ, από 604.000 ευρώ στο τέλος του 2007.Μερικές εταιρίες δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν στην σημερινή κατάσταση, εξακολούθησαν να λειτουργούν όπως λειτουργούσαν από την δεκαετία ‘80 ενώ τα δεδομένα άλλαξαν. Οι
Έλληνες σήμερα δεν στέλνουν ανθοδέσμες αλλά αγοράζουν φυτά για την βεράντα, τα μπαλκόνια και τους κήπους τους μανιωδώς, ο Έλληνας αγαπά το φυτό, το δέντρο και το λουλούδι. Έτσι αντί να ανοίξει φυτώριο λουλουδιών και φυτών εσωτερικού και εξωτερικού χώρου εξακολουθούσε να κάνει παραδόσεις σε ανθοδέσμες. Μπορούσαν να κάνουν φυτώριο ανθέων σε ιστοσελίδα και το όνομα τους γρήγορα θα τους ανέβαζε.
Εικόνα 4: Μικρή αγορά ανθέων σε περιοχή της Αθήνας
Η ελληνική αγορά ανθέων είναι σχετικά μικρή. Η κατανάλωση ανθέων και φυλλωμάτων στην Ελλάδα το 2005 έφτασε τα 179 εκατομμύρια ευρώ (Anonymous, 2006). Αυτό το ποσό είναι κατά 2,4% μειωμένο σε σχέση με το 2004 αλλά 4,2% αυξημένο σε σχέση με το 2001. Σε βάθος χρόνου η ελληνική αγορά εμφανίζει μια συγκρατημένη αύξηση στην κατανάλωση ανθέων τα τελευταία χρόνια. Η κατά κεφαλή κατανάλωση ανθέων στην Ελλάδα είναι μικρότερη από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Ο μέσος καταναλωτής ξοδεύει περίπου 16 ευρώ το χρόνο σε δρεπτά άνθη. Γι’ αυτό η αγορά χαρακτηρίζεται από χαμηλή αγοραστική συχνότητα (Anonymous, 2006). Τα πιο εμπορικά άνθη στην ελληνική αγορά είναι τα τριαντάφυλλα, τα λίλιουμ, τα χρυσάνθεμα, οι ζέρμπερες, και τα γαρίφαλα. Οι ζέρμπερες και τα γαρίφαλα θεωρούνται ως κλασικά, φθηνά για καθημερινή χρήση. Ωστόσο, η επιλογή των τριαντάφυλλων από τους καταναλωτές είναι διαχρονική. Οι Έλληνες καταναλωτές προτιμούν να αγοράζουν μικτά μπουκέτα παρά μπουκέτα ενός είδους. Τα δρεπτά άνθη, από την άλλη μεριά, έχουν σταθερό κοινό και χρησιμοποιούνται κυρίως σε ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι οι γιορτές. Ωστόσο, η έλλειψη σταθερής ποιότητας, ο μεγάλος ανταγωνισμός από άλλα προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε αντίστοιχες περιστάσεις χαράς και γιορτής (π.χ. οινοπνευματώδη, γλυκά, μικροαντικείμενα) έχουν οδηγήσει στη μείωση της διακίνησης και της αγοράς ανθέων. Μετά από δική μας έρευνα παρουσιάζεται παρακάτω ένα σχετικό διάγραμμα με τα ποσοστά ζήτησης των δημοφιλέστερων ανθοκομικών ειδών στη χώρα μας..
Πίνακας 6: Προέλευση των σπόρων που χρησιμοποιούν στα φυτώρια.
Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται πτώση του τζίρου των ανθοπωλείων. Παρά τις προσπάθειες των λιανέμπορων να έχουν ένα κέρδος με διάφορες προσφορές στα καταστήματα τους ακόμη και μέχρι πτώση των τιμών των ειδών που διαθέτουν, δεν εμφανίζεται καμιά αλλαγή. Πλέον, κέρδη σημειώνουν σε περιόδους γιορτών και πάλι τότε αυτά είναι πολύ χαμηλότερα σε σχέση με άλλες χρονιές. Πολλοί είναι αυτοί που δυσκολεύονται να κρατήσουν τα ανθοπωλεία τους σε λειτουργία και εύχονται μια σύντομη αλλαγή. Όμως, αρκετοί είναι και αυτοί που δεν άντεξαν την κρίση και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα αυτό. Η πτώση του τζίρου, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, από το 2007 μέχρι και το 2010 φτάνει μέχρι και το 35%.
Πίνακας 7: Ο τζίρος των ανθοπωλείων στο διάστημα 2007-2010.
Η ζήτηση για τα λουλούδια έχει μειωθεί σημαντικά από το Δεκέμβριο του 2008. Η συνέπεια αυτής της μείωσης είναι η υπερπροσφορά, η οποία με τη σειρά του οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές. Πιέζονται πολύ οι λιανέμποροι με τη κατάσταση αυτή αλλά σε μια τέτοια περίοδο κρίσης δεν έχουν άλλη επιλογή. Πλέον, τα λουλούδια έχουν γίνει είδος πολυτελείας και
αναφέρεται ότι το περισσότερο κέρδος έρχεται από τους καταναλωτές που έχουν μεγάλο εισόδημα. Βέβαια, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό που δεν αρκεί. Σε μεγάλο ποσοστό οι καταναλωτές ξαφνικά άρχισαν περικοπές στις δαπάνες τους για να προετοιμαστούν για κάποια πενιχρά χρόνια. Από τις συνθήκες αυτές που επικρατούν οι ανθοπώλες πετάνε μεγάλες ποσότητες μαραμένων λουλουδιών το οποίο οδηγεί σε μεγάλο κόστος για την επιχείρηση.
Εικόνα 6
Συμπεραίνουμε ότι η οικονομική κρίση της χώρας μας έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον κλάδο της ανθοκομίας με αποτέλεσμα να υπάρχουν επιπτώσεις στο λιανεμπόριο αλλά και στους υπολοίπους μεσάζοντες. Το χαμηλό εισόδημα, η αύξηση του Φ.Π.Α. οδήγησε τους καταναλωτές να δαπανούν χρήματα μόνο για τις βασικές τους ανάγκες βάζοντας στο περιθώριο την ανάγκη για καλή διάθεση που προσδίδει η εικόνα των ανθοκομικών ειδών. Αυτό έχει ως αντίκτυπο την μείωση του εισοδήματος και των ανθοπωλών. Αναμενόμενα, οι ίδιοι δεν προσπαθούν στη μεγιστοποίηση του κέρδους αλλά στο να καλύψουν ουσιαστικά τα έξοδα τους. Μια μικρή ικανοποίηση, παρόλα αυτά, δέχονται τις περιόδους μεγάλων γιορτών π.χ. πολιούχων της πόλης τους, Αγίου Βαλεντίνου, γιορτή της μητέρας κ.α. οπού το μεγαλύτερο ποσοστό ανθέων πωλείται. Τέλος, η λύση που προτείνουμε και ίσως φανεί χρήσιμη είναι να αγοράζουν μικρότερες ποσότητες ανθέων από τους χονδρέμπορους προκειμένου να περιορίσουν τη ζημία στα προς πώληση προϊόντα τους και στο εισόδημα τους. Η μείωση των τιμών και οι προσφορές είναι λύσεις που ήδη πραγματοποιούνται.
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΟΚΟΜΙΑ Απ’ όλα αυτά που προαναφέρθηκαν καταλαβαίνουμε ότι ο κλάδος της ανθοκομίας βάλλετε από παντού. Σε όλη αυτή τη δυσμενή κατάσταση τα πράγματα, έρχεται να χειροτερέψει η στάση του κράτους η οποία είναι κάθε άλλο παρά βοηθητική και υποστηρικτική. Πρώτων το κράτος με τους φόρους εισπράττει το 25% των κερδών των ανθοκομικών χωρίς να μας προσφέρει απολύτως τίποτα.
Εικόνα 7:
Στον κλάδο της ανθοκομίας, το ποσοστό που εισπράττει το κράτος είναι ακόμα μεγαλύτερο από 25%. Τα πράγματα στον κλάδο αυτό πάνε απ’ το κακό στο χειρότερο. Το κράτος δεν στηρίζει πλέον τους ανθοπαραγωγούς, όπως τους στήριζε παλαιότερα. Το μόνο που ακούς από τους ανθοπαραγωγούς και γενικά απ’ όλους τους παραγωγούς δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο παράπονα για το κράτος. Όλοι θέλουν να εγκαταλείψουν τα όνειρα που είχαν όταν δημιούργησαν ένα θερμοκήπιο. Και όλα αυτά γιατί το κράτος κοιτάει πώς να τους πάρει πιο πολλά. Χαρακτηριστικό είναι ένα παράδειγμα που αποκομίσαμε από τις εκδρομές που πήγαμε σε δύο θερμοκήπια. Και οι δύο ανθοπαραγωγοί ήταν πολύ απογοητευμένοι, όχι με την παραγωγή αλλά με την κάκιστη αντιμετώπιση που έχουν από το κράτος. Το κράτος τους είχε υποσχεθεί ότι θα τους δώσει κάποια ικανοποιητικά άτοκα δάνεια τα οποία δεν τα πήραν ποτέ. Μας είπαν χαρακτηριστικά « είναι μόνο υποσχέσεις». Ακόμα, ένα μεγαλύτερο παράπονο των ανθοπαραγωγών είναι ότι το κράτος δεν τους καλύπτει ούτε το 20% των ζημιών που παθαίνουν τα λουλούδια, τα θερμοκήπια, τα θερμοκήπια κ.τ.λ. Από τις δυσμενείς συνθήκες αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα έξοδα από τις ζημιές να είναι περισσότερα απ’ τα έσοδα. Έτσι, οι Έλληνες ανθοπαραγωγοί βρίσκονται στα όρια νευρικής κρίσης. Επίσης, μεγαλύτερο πρόβλημα επιβίωσης αντιμετωπίζουν οι ανθοπαραγωγοί χάρις το υψηλό κόστος των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων και του πετρελαίου. Αυτό έγινε εμφανώς όταν πλήρωσαν πολύ ακριβά τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και ειδικά το πετρέλαιο έτσι ώστε όταν ήρθε η ώρα να πουλήσουν την παραγωγή τους, η διεθνής οικονομική κρίση προκάλεσε πτώση των τιμών. Έτσι, μια καλλιεργητική περίοδος υψηλού κόστους συνδυάστηκε με χαμηλές τιμές. Τα αποτελέσματα αυτής της κρίσης ήταν φέτος σύμφωνα με τους ανθοπαραγωγούς που επισκεφτήκαμε, να διαβούν σε άλλες λύσεις όπως να αντικαταστήσουν το πετρέλαιο με οποιοδήποτε άλλο που καίγεται, για παράδειγμα ξύλα, καρπούς από ροδάκινα, πυρήνα κ.τ.λ. και να τα καίνε αυτά μόνο όταν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο όχι για να αυξήσουν την παραγωγή αλλά για να επιζήσουν τα φυτά. Επίσης, σταμάτησαν να χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα αλλά ψεκάζουν με συγκεκριμένα βακτήρια για να καταπολεμήσουν τα βλαβερά βακτήρια ή έντομα.
Επιπλέον, το κράτος δεν δίνει πλέον ικανοποιητικές επιδοτήσεις για την ανέγερση ενός θερμοκηπίου. Ακόμα, δεν δίνει επιδοτήσεις για να επεκταθεί περεταίρω ένας ανθοπαραγωγός όπως να αγοράσει μεγαλύτερο αριθμό φυτών, να επεκτείνει το χώρο του θερμοκηπίου κ.τ.λ. Έτσι, την λέξη επιδότηση ένας που θέλει να κατασκευάσει ένα θερμοκήπιο ή που έχει ήδη δεν την λαμβάνει πλέον υπ’ όψιν. Τέλος, ένα μεγάλο παράπονο των ανθοπαραγωγών και γενικά κάθε είδους παραγωγών είναι η βαριά φορολογία τόσο στα φυτά όσο και στο κόστος μεταφοράς των φυτών. Χαρακτηριστική είναι η φράση του επαγγελματία παραγωγού που επισκεφτήκαμε, ο οποίος μας είπε «πιο πολλά λεφτά θέλουμε για να μεταφέρουμε τα λουλούδια απ’ ότι βγάζουμε». Από τα παραπάνω γεννιούνται διάφορα ερωτήματα όπως τι νόημα έχει να εργάζεσαι από την στιγμή που ξέρεις ότι είτε δεν πρόκειται να πάρεις παραπάνω τίποτα είτε ακόμα λιγότερα από εκείνα που έβγαζες μέχρι τώρα; Πόσo μπορείς να αντέξεις όταν προσφέροντας την ίδια εργασία γίνεσαι ολοένα και πιο φτωχός και το εμπόρευμα σου πιάνει διαρκώς και λιγότερα λεφτά στην αγορά; Μπορείς να δουλεύεις παραγωγικά χωρίς κίνητρα; Έτσι, σύμφωνα με τα παραπάνω, πρέπει το κράτος να βοηθήσει τους ανθοπαραγωγούς πιο πολύ οικονομικά και να βρεθούν λύσεις έτσι ώστε να είναι αρμονικές οι σχέσεις κράτοςανθοπαραγωγοί. Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο.
EΠΙΛΟΓΟΣ Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι το μέλλον της ελληνικής ανθοκομίας διαφαίνεται δυσοίωνο. Όλα τα στάδια της παραγωγής της αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, οι καταναλωτές αγοράζουν όλο και λιγότερα άνθη και το κράτος αδυνατεί να προσφέρει επαρκή βοήθεια. Παρ’ όλα αυτά, εφόσον επιλυθούν τα χρόνια προβλήματα, ο κλάδος µπορεί να αποτελέσει έναν από τους δυναμικότερους της φυτικής παραγωγής. Οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στα ανθοκοµικά κέντρα της χώρας και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας δίνουν ευνοϊκές προοπτικές για την περαιτέρω ανάπτυξη και εξάπλωση του κλάδου. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου αναφέρονται ενδεικτικά οι ακόλουθες αναπτυξιακές κατευθυντήριες γραµµές: Εκσυγχρονισµός γεωργικών εκµεταλλεύσεων. • Εγκατάσταση µονάδων παραγωγής πιστοποιηµένου πολλαπλασιαστικού υλικού και βελτιστοποίηση των συνθηκών αναπαραγωγής ανθοκοµικών φυτών µε κλασικές και in vitro τεχνικές. Υποδοµές πρωτογενή τοµέα • Σύνδεση µε αγωγούς φυσικού αερίου για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των θερµοκηπιακών εγκαταστάσεων.
•
Παρεµβάσεις για προστασία του περιβάλλοντος µε ενισχύσεις για αξιοποίηση Των υπολειµµάτων της υδροπονίας, για ορθολογική χρήση λιπασµάτων και για αποµάκρυνση - διαχείριση αποβλήτων της ανθοκοµίας.
Προώθηση - προβολή • Έρευνα αγοράς (σηµερινή και µελλοντική ζήτηση, ιδιαίτερες προτιµήσεις καταναλωτών, κ.λπ.). Καινοτοµικές δράσεις • Αξιοποίηση αυτοφυών φυτών της µεσογειακής χλωρίδας για ανθοκοµική χρήση, καθώς και διερεύνηση της προσαρμοστικότητας νέων καλλωπιστικών φυτών στις κλιµατολογικές συνθήκες του ελληνικού χώρου. • Προµήθεια και εγκατάσταση συστηµάτων ήπιων µορφών ενέργειας Επαγγελµατική κατάρτιση και ενηµέρωση • Παρεµβάσεις για την προαγωγή της γνώσης και της βελτίωσης του ανθρώπινου δυναµικού µε µέτρα για επαγγελµατική κατάρτιση Συµπράξεις - Δικτυώσεις • Δημιουργία ενώσεων οµάδων παραγωγών ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί οι παραγωγοί.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• • • • •
Άρθρα «Η παραγωγή ανθέων στις χώρες της Αφρικής» , Δρ Αναστάσιος Ι. Δάρρας (ΤΕΙ Καλαμάτας Εργαστήριο Ανθοκομίας) «Έρευνα από τον κλάδο παραγωγής δρεπτών ανθέων στην Ελλάδα» , Δρ Αναστάσιος Ι. Δάρρας (ΤΕΙ Καλαμάτας Εργαστήριο Ανθοκομίας) Παγκρήτια Αγρονέα Τεύχος 9 , Μάρτιος 2009 Περιοδικό, «ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ», τεύχος 7 2009 «Προοπτικές Ανάπτυξης Τομέα Ανθοκομίας», Υ.Α.Α.Τ. Γραφείο Γενικού Γραμματέα
Διαδίκτυο • http://www.nea-epohi.gr/main/node/1806 http://www.epiruspost.gr/oikonomia/agrotika/7082-2010-12-10-06-25-11.html http://tosxediodiexodou.blogspot.com/2010/12/blog-post_1243.html http://www.4epohes.cohttp://www.patris.gr/articles/37426? PHPSESSID=mhbmm8ouj06cklk7dkd4k68ru4m/articles/articles/5328-2010-09-02-14-1740 www.anthokalliergeia.gr http://www.minagric.gr/greek/index.shtml