06 november 2011
Co’nn Rennen:
“ In het seizoen zit ik elke ochtend achter de computer” Automatisering ondersteunt ondernemer pagina 12-15
schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij
Kabai Táp is klaar voor Agrifirm Magyarország Pagina 10-11
Gericht voeren voor een hoger eiwitgehalte pagina 28-29
In dit nummer
Een goed fundament
4 Online quotumbank van Agrifirm Exlan 6 Vermindering van het antibioticagebruik kán 7 Jongerendag: imago en communicatie 8 Kabai Táp voelt zich onderdeel van Agrifirm 10 Duo interview: Kees Sijssens en Ton Loman
Efficiënter werken met geautomatiseerde systemen
Afgelopen zomer heb ik laten weten dat ik, na 21 jaar coöperatieve dienst, voornemens ben om eind december te stoppen met mijn taken bij Agrifirm. In 21 jaar is er ontzettend veel gebeurd in onze mooie agrarische sector. De sector waar mijn hart altijd gelegen heeft en waarin ik in totaal 37 jaar heb gewerkt. De groei van de boerenbedrijven, technische
12
verbeteringen in de stal en op het veld, de melk quotering, dierrechten, duurzaamheid, het stoppen van boeren, internationalisatie. Noem maar op. De coöperaties hebben hier natuurlijk op in proberen
Langer genieten van fruit met SmartFresh
16 17 18
Efficiënt bekalken zonder fosfaat
18
Jaarrond kennisoverdracht naar klanten Efficiënt gebruik van sporenelementen
voortgekomen. Nadenken over ontwikkelingen en de toekomst is belangrijk voor de coöperatie en haar bedrijven. Dat was iets wat ik altijd belangrijk en leuk vond. Strategie bepalen, waarbij altijd het uitgangspunt was: “Wat hebben de leden eraan?” De fusie waaruit
Reportage: Fruitconsult nieuwe partner
te spelen. Ook de coöperaties waaruit Agrifirm is
Agrifirm ontstaan is, vormt hiervan een mooi voorbeeld.
20
Ik ben blij dat ik een aantal jaren, samen met mijn collega’s, de kar heb mogen trekken in dit bedrijf. Een prachtig bedrijf ontstaan uit een fusie door kracht; een strategische fusie in het belang van de leden.
NemaDecide inzetbaar voor bloembollen Knolvoet en zwartpoten in bloemkool
22 23
Natuurlijk ging en gaat nog niet alles vanzelf, maar het fundament is gelegd. Er staat een mooie Nederlandse coöperatie en een internationaal bedrijf, klaar voor de toekomst. Nu kan er verder gebouwd worden in
Beursimpressie vakbeurs ’s-Hertogenbosch
het belang van de leden.
24
De nieuwe hoofddirectie met Ton Loman aan het hoofd kan verder bouwen op dit fundament en dat is ook nodig. Stilstaan is, naar mijn mening, onverstandig. Ik
Fosfaat-seminar druk bezocht Reportage: MelkNavigator Puntjes op de i van inseminatie Reportage: Voerwinst.nl Meer inzicht met Focus Vleespluimvee
2
26 28 31 32 34
Reportage: Koloniehuisvesting
35
Samenspel
36
schakel in succes november 2011
wens hen met die verdere ontwikkelingen veel succes. Ik wil alle klanten en leden met wie ik vele jaren contact heb gehad, bedanken. Bijna altijd was het uitermate prettig, wel eens pittig, maar altijd constructief. En zo hoort het ook. Ik wens u allemaal toe dat u nog vele jaren gebruik mag maken van de producten en diensten van Agrifirm, een schakel in uw succes.
Kees Sijssens,
Voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group
In Memoriam Op 20 september 2011 is de heer Herman Scheffer, oud-commissaris van Cehave Landbouwbelang, over leden. Hij werd 63 jaar oud. De heer
Tweejaarlijkse Abemec show
Scheffer was tussen 1995 en 2010 actief voor de coöperatie. Daarbij
Abemec, dochteronderneming van
van Abemec. Naast nieuwe en gebruikte
werkte hij op basis van de drie
Agrifirm, organiseert van 25 tot en
machines gaat het hierbij ook om
woorden die ook op zijn overlijdens-
met 27 november weer de twee
producten om klanten te ontzorgen.
bericht zijn leven typeerden: liefde,
jaarlijkse showdagen in Veghel.
Tijdens de showdagen introduceert
kracht en inspiratie.
Abemec bijvoorbeeld een totaal verzeDe Abemec show staat onder andere
keringsplan voor gebruikte machines.
Op 23 september overleed mevrouw
bekend om de live demonstraties met
Dit is een nieuw onderdeel van het
Gerrie Huirne, oud-commissaris van
verschillende machines. Het Abemec
Abemec Service Totaal Plan.
Agrifirm, in Meppel. Zij werd 64 jaar
demoteam geeft ieder uur een demon-
De showdagen staan garant voor een
oud. Mevrouw Huirne was tussen 2003
stratie, en sluit die traditioneel af met
gezellige en ongedwongen sfeer, een
en 2007 actief voor de coöperatie.
een spectaculaire stunt. Daarnaast is er
hapje en een drankje en spectaculaire
Zij opereerde als een kleurrijk en veel-
10.000 m² beursvloer met de nieuwste
shows. Voorafgaand aan de showdagen
zijdig persoon, die niet schuwde om
trends op het gebied van landbouw
organiseren Abemec en Agrifirm Plant op
voor haar mening uit te komen.
mechanisatie en diensten en producten
24 november het loonwerk congres. Op 29 september overleed de heer
Honderdjarig bestaan Cehave Landbouwbelang
Egbert-Jan Blaauw op 70-jarige leeftijd. De heer Blaauw is tot 2005 bestuurlijk actief geweest als Leden-
Zonder de fusie had Cehave-Landbouwbelang een eeuwfeest gevierd. Cehave bestond
raadslid van de Coöperatie Agrifirm in
op 26 mei 2011 een eeuw, Landbouwbelang zou op 25 mei 2014 honderd jaar hebben
Meppel. In die periode was hij tevens
bestaan. Agrifirm wil dit niet ongemerkt voorbij laten gaan. In kleine kring wordt terug-
voorzitter van het districtsbestuur in
geblikt op honderd jaar geschiedenis en vooruit gekeken naar de coöperatieve toekomst.
het toenmalige district 7 (Zuid Drenthe, Noordoost Overijssel). De heer Blaauw
Bestellen jubileumuitgave
was coöperatief betrokken en een
Voor leden/klanten en personeel is het gratis jubileumboek ‘Terug naar de kern’
constructief denker.
samengesteld. Bestellen kan schriftelijk: Agrifirm, afd. Communicatie, postbus 20000, 7302 HA Apeldoorn. Of per e-mail: communicatie@agrifirm.com. Bij de bestelling
Agrifirm wenst alle betrokkenen veel
graag uw volledige adres vermelden.
sterkte toe met de verwerking van hun verlies en hoopt dat de goede
Via de website www.agrifirm.com/agrifirm-group/over-agrifirm/historie kunt u zich
herinneringen aan de overledenen,
verder verdiepen in de geschiedenis.
een ieder mogen sterken.
Agrifirm stimuleert hernieuwbare energie Agrifirm Group heeft onlangs een studie gedaan naar de rol van
verbanden “, stelt Ruud Tijssens, directeur Corporate Social
Agrifirm in de productie van hernieuwbare energie. De uitkomst
Responsibility. “Dochterbedrijven investeren niet zelfstandig in
is dat Agrifirm niet zelf investeert of projecten initieert, maar wel
duurzame energie, maar kunnen wel afnamecontracten sluiten
stimuleert. “Agrifirm stimuleert het gebruik van hernieuwbare
of bijvoorbeeld dakoppervlakte voor zonnepanelen beschikbaar
energie bij dochterbedrijven, bijvoorbeeld via samenwerkings
stellen, zoals Agrifirm Plant op Texel doet.”
schakel in succes november 2011
3
‘ Ik draag vol vertrouwen het stokje over’
Ton Loman (r) volgt per 31 december 2011 Kees Sijssens (l) op.
Per 31 december 2011 draagt Kees Sijssens het voorzitterschap
Is de fusie nu klaar?
van de hoofddirectie van Agrifirm Group over aan Ton Loman.
KS: “Grotendeels wel.”
In een duo-interview kijken de vertrekkend en de aankomend directeur terug en vooruit.
TL: “Ik denk dat we voor 75 tot 80 procent klaar zijn. Agrifirm Feed is volop bezig met de aanpassingen van de productieorganisatie en ook bij Agrifirm Plant lopen nog projecten om de efficiëntie
Waarom vertrekt u?
met een mooi marktaandeel en goede
van met name de logistiek verder te
KS: “Ik werk al sinds 1989 in coöperatieve
mensen.”
verbeteren. Daarnaast moet er nog
dienst, waarvan meer dan 12,5 jaar bij
fine-tuning plaatsvinden, vooral
Cehave Landbouwbelang. Ik word 61 jaar
Meneer Loman, hoe kijkt u terug op de
administratief. Volgend jaar, als we
en het is tijd om het roer over te dragen.
samenwerking met de heer Sijssens?
ook in een nieuw kantoor zitten, ver-
Dit is een goed moment daarvoor.
TL: “We hebben samen een mooi
wacht ik dat de fusie voor 95 procent
De afgelopen jaren hebben we hard
traject doorlopen. We zijn er ook echt
afgerond is.”
gewerkt aan de fusie en er ligt nu een
samen aan begonnen, omdat we zagen
stevig fundament. Mijn opvolgers zijn
dat het iets moois kon worden. Na de
Duurzaamheid was altijd een belangrijk
er klaar voor en ik draag vol vertrouwen
fusiedatum zijn we met een nieuw
thema voor de heer Sijssens. Wie neemt
het stokje over.”
directieteam verder gegaan, met Kees
dat in de nieuwe directie over?
als voorzitter. Dat heb ik als erg prettig
TL: “Ik neem dat met veel plezier van
Hoe kijkt u terug op uw tijd bij Agrifirm?
ervaren. Natuurlijk waren er soms pittige
Kees over. Daarnaast neemt Ruud
KS: “Dan kijk ik eigenlijk drie jaar terug,
discussies, maar dat moet ook. Het was
Tijssens als directeur Corporate Affairs,
zolang is het geleden dat we begonnen
wel altijd constructief en met respect
R&D en Corporate Social Responsibility
met de fusie. Het waren zeer boeiende
voor elkaar. Een fusie als deze lukt alleen
(CSR) de externe vertegenwoordiging
en uitdagende jaren, met een prachtig
als je elkaar begrijpt, respecteert en
van Agrifirm op dit gebied voor zijn
resultaat. Er staat een prachtig bedrijf,
vertrouwt.”
rekening. Duurzaamheid is en blijft een
4
schakel in succes november 2011
Directie Agrifirm 2012 Behalve Kees Sijssens treedt ook Chief Operating Officer (COO) Ad Wals per 31 december terug uit de hoofddirectie. De hoofddirectie wordt teruggebracht van vier naar drie leden. Joost Helsen wordt als COO verantwoordelijk voor de bedrijven binnen de groep, Jaap Vessies wordt de nieuwe Chief Financial Officer (CFO) en is verantwoordelijk voor Finance en IT. Voorzitter Ton Loman neemt de taken op het gebied van PR, HR en duurzaamheid voor zijn rekening. De heer Wals blijft tot 1 maart 2012 als adviseur verbonden aan Agrifirm.
belangrijk thema, dat raakvlakken heeft
Heeft u nog goede raad voor uw
met een groot deel van ons vakgebied.”
opvolgers?
KS: “Als groot bedrijf moet Agrifirm
KS: “Nee, die hebben ze niet nodig. Ze
leiderschap tonen op dit vlak. Duur-
kennen het vak en het bedrijf en ik heb
zaamheid is een must.”
er blind vertrouwen in dat zij dit op een
TL: “Het is dan ook een kernwaarde van
goede manier gaan doen. Wel wil ik
Agrifirm. Niet alleen in woorden, maar
zowel mijn opvolgers als de Nederlandse
juist ook in daden. Het gaat er om dat
boer heel veel succes wensen voor de
boeren vandaag en morgen duurzaam
toekomst.”
geld kunnen blijven verdienen.” Wat gaat u nu doen? Wat verwacht u van uw opvolgers,
KS: “Ik kijk wat er op mijn pad komt.
meneer Sijssens?
Er is een vijfde kleinkind op komst en
KS: “Ik verwacht dat ze op een fantas
ik wil in mijn dorp wat op sociaal vlak
tische manier de missie van Agrifirm
doen. Daarnaast blijf ik de agrarische
uitvoeren: waarde genereren voor de
sector volgen, en zeker Agrifirm. Ik
leden. Daar gaat het uiteindelijk om en
houd van dit bedrijf en ik houd van de
ik weet dat mijn collega’s en opvolgers
boerenstand.”
die visie delen.” TL: “We hebben een heldere strategie
Ter gelegenheid van het afscheid van
en hebben daarbij duidelijke keuzes
Kees Sijssens organiseert Agrifirm op
gemaakt. Die strategie staat voor ons
donderdag 22 december een symposium
als een huis en daar willen we ook zeker
voor genodigden, met als thema Duur
aan vasthouden.”
zaam innovatief ondernemerschap.
schakel in succes november 2011
5
Belangrijke data > tot en met 23 december 2011 handel in pluimvee- en varkensrechten (voor het jaar 2011) > tot en met 8 februari 2012 huren/verhuren van melkquotum voor het quotumjaar 2011-2012 > tot en met 9 januari 2012 kopen/verkopen van melkquotum voor Arjo van Velthoven
Gert Flinkert en Anton Kappert
het quotumjaar 2011-2012
Online quotumbank van Agrifirm Exlan
Bemiddeling in melkquotum en productierechten Agrifirm Exlan bemiddelt onder de naam Agrifirm Quotumbank.nl in melkquotum
de geblokkeerde rekening. Uitbetaling
en productierechten. De quotumbank begeleidt ondernemers bij aan- of verkoop of
vindt plaats na registratie van de trans-
(ver)huur van melkquotum, dierproductierechten, toeslagrechten en aandelen AVEBE.
actie door het Productschap Zuivel, Dienst Regelingen of Avebe.
Op www.quotumbank.nl kunnen
Transacties
geïnteresseerden bieden op het actuele
Bij leasemelktransacties wordt de huur-
Eindejaarspiek
aanbod. Bij een marktconform bod
som in termijnen automatisch geïncas-
Aan het einde van het jaar ontstaat een
stelt Quotumbank.nl de aanbieder op
seerd bij de huurder en uitbetaald aan
piek in de handel in varkens- en pluimvee-
de hoogte.
de verhuurder. Transacties gesloten vóór
rechten. Veehouders hebben een over-
mei worden in vier termijnen geïncas-
schot of juist een tekort wat voor het
Vestigingen
seerd en uitbetaald. Transacties gesloten
einde van het jaar opgelost moet worden.
De quotumbank werkt vanuit Veghel
tussen mei en augustus in drie termij-
Neem in verband met de drukte aan het
en Meppel. Voor de vestiging Veghel is
nen, tussen augustus en november in
einde van het jaar tijdig contact op met
Arjo van Velthoven contactpersoon, in
twee termijnen en transacties tussen
de quotumbank, te bereiken via (0413)
Meppel zijn dat Gert Flinkert en Anton
1 november en 15 februari worden in
38 26 67 of arjo.van.velthoven@exlan.nl
Kappert. Bemiddeling in toeslagrechten
één keer geïncasseerd.
(kantoor Veghel) of in Meppel via (0522)
en aandelen AVEBE wordt uitsluitend
Voor koopmelktransacties en overige
26 82 25 of anton.kappert@exlan.nl /
vanuit Meppel verzorgd.
productierechten loopt de betaling via
gert.flinkert@exlan.nl.
Een optimaal rundveerantsoen met Proficorn Het rantsoen optimaliseren betekent
bestaat uit maïscelwanden, eiwitten
Het is door haar samenstelling ideaal
eigen ruwvoer optimaal benutten met
en zetmeel. Het is een zeer smakelijk en
om het basisrantsoen te verhogen, om
inzet van bijproducten en mengvoer.
fris voer van circa 42 procent drogestof
zo op voerkosten te besparen.
Bonda levert producten waarmee zowel
met een kopergele kleur. Proficorn is
het rantsoen geoptimaliseerd wordt als
door een continu verwerkingsproces
Neem voor meer informatie contact
de voerkosten verlaagd kunnen worden.
het gehele jaar beschikbaar. Het is een
op met de specialisten van Agrifirm
prima vervanger van krachtvoer in
Feed. Bestellingen kunt u plaatsen bij
Proficorn is hier een goed voorbeeld
zowel gras-als maïsrantsoenen.
afdeling Dier, tel. (088) 488 10 11.
van. Proficorn (verse maïsgluten) is een
Proficorn corrigeert pens-eiwit en
nutritioneel hoogwaardig voer, dat
pens-energie in het basisrantsoen.
6
schakel in succes november 2011
Laverdonk succesvol in terugdringen antibioticagebruik Het antibioticagebruik is een belangrijk thema voor de veehouderij. In 2013 moet het
per diergroep, om verspreiding van
gebruik gehalveerd zijn ten opzichte van 2009. Agrifirm proefbedrijf Laverdonk laat
ziektes te voorkomen.
zien dat dat mogelijk is. Goed voerschema
De Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa)
naar mogelijkheden om het antibiotica-
Goed voer en een goed voerschema is
heeft streefwaarden voor het antibiotica
gebruik te verlagen bij.”
essentieel voor de gezondheid, aldus
gebruik bepaald, op basis van het aantal
De Louw. “Bijvoorbeeld het lacto voer,
dagdoseringen per dier op jaarbasis (DDD).
Gezondheid
dat ervoor zorgt dat zeugen vlot biggen
Voor de varkenshouderij zijn de streef-
“Minder antibiotica begint bij een
en de melkproductie goed op gang komt.
waarden in 2011 voor zeugen/biggen
goede gezondheid”, aldus Zwolschen.
Hierdoor krijgen biggen een goede start
20 dierdagdoseringen (in referentiejaar
“Laverdonk heeft een aantal effectieve
en een betere weerstand. Het voer moet
2009 was het gemiddelde 26) en voor
stappen genomen om die op peil te
aansluiten bij de behoefte van het dier.”
vleesvarkens 13 (16 in 2009). “Varkens-
houden.” Nieuwe gelten blijven bij
Agrifirm onderzoekt continu, vaak samen
houders kunnen, samen met hun
voorbeeld 8 weken in quarantaine, er
met dochteronderneming Vitamex,
adviseur en dierenarts, hun dierdag
wordt niet gecastreerd, er wordt gericht
producent van premixen, de relatie
dosering bepalen en zien hoe zij scoren
gevaccineerd op basis van onderzoeks-
tussen voeding en diergezondheid. Het
ten opzichte van de streefwaarden”,
resultaten en antibiotica wordt nooit
nog gerichter inzetten van voeradditieven
vertelt Hans Zwolschen, dierenarts
preventief ingezet. Door het drieweken
is de uitdaging voor de toekomst.
sectie varken bij Agrifirm Feed.
systeem en all-in-all-out blijven leeftijdsgroepen gescheiden.
Een lager antibioticagebruik begint
Laverdonk
Op Laverdonk werkt het team dagelijks
Basis
Bedrijfsmanagement
volgens Zwolschen echter bij de varkens-
aan een lager antibioticagebruik. En met
Met een goede hygiëne is veel te winnen,
houder zelf. “De basis van je bedrijf moet
succes. In 2010 had het bedrijf bij vlees-
vertelt De Louw. “Wij werken met een
in orde zijn, zoals klimaat, ventilatie en
varkens/zeugen een DDD van 3,5. Voor
hygiënesluis en verplicht douchen. Iedere
hygiëne. Maar het begint bij de varkens
2011 staat de DDD op 2,1. Volgens
zes weken komt een gespecialiseerd
houder.” De Louw vult aan: “Als je zelf
bedrijfsleider Harold de Louw komt dat
bedrijf voor de ongediertebestrijding en
met een proactieve houding op zoek
door een hele reeks maatregelen. “Wij
we gebruiken roofvliegen om vliegen te
gaat naar verbeteringen, dan is het
doen praktijkonderzoek naar voeding
bestrijden.” Andere maatregelen zijn het
mogelijk om het antibioticagebruik
en gezondheid en daar hoort het zoeken
gebruik van bedrijfskleding en materiaal
verder te verlagen.”
Ledenbijeenkomsten op nieuwe leest De jaarlijkse ledenbijeenkomsten van
vanuit meerdere districten worden uit-
Aan het eind van de dag nemen bekende
Coöperatie Agrifirm worden anders van
genodigd. Tijdens de bijeenkomsten
persoonlijkheden u mee in hun wereld
opzet. In samenspraak met de Ledenraad
krijgt u, naast informatie over het reilen
van emotie, dadendrang en succes.
is ervoor gekozen om de vertrouwde
en zeilen van uw coöperatie, ook de
U ontvangt tijdig een persoonlijke uit-
aanpak per district los te laten. Daarvoor
mogelijkheid om u via workshops te
nodiging voor één van de dagen, die in
in de plaats komen acht tot tien dag
verdiepen in de uitdagingen die u als
de eerste weken van februari zullen
bijeenkomsten waarbij leden/klanten
ondernemer dagelijks kent.
worden gehouden.
schakel in succes november 2011
7
Agrifirm Jongerendag 2012
‘ We moeten aan ons draagvlak werken’ De landbouw staat in een glazen huis, iedereen kijkt mee. Lastig
“We moeten aan ons draagvlak werken,
en vervelend? Of juist kansrijk? Het thema van de Agrifirm
op langere termijn bepaalt dat ons
Jongerendag 2012 is ‘Hier sta ik’. In een rondetafelgesprek kwamen zeven jonge ondernemers al tot verrassende conclusies.
bestaansrecht.” Daarbij staat de bedrijfseconomie op de eerste plaats en is plezier in het werken een goede tweede. Voor de langere termijn moet er gewerkt worden aan de ’license to produce’.
Over één ding zijn ze het direct eens;
communicatie over aan andere organi-
Daarvoor is een goede verstandhouding
de Nederlandse land- en tuinbouw
saties, zoals zuivelcoöperaties, de ander
met de consument van groot belang.
heeft in de wereld een imago van hoge
wil zelf invloed uitoefenen op het
kwaliteit, groot vakmanschap, betrouw-
verwaarden van zijn producten.
baar, vernieuwend en hard werkend.
“ Alle kleine dingen helpen.”
Niets mis mee, maar het brengt wel
Het draait om de consument
een hogere kostprijs met zich mee.
Beide ondernemers hebben echter te
“Een prima product levert niet direct
maken met een kritische blik van de
een prima prijs op.”
consument en de burger. Daarbij voeren
Kleine voorbeelden, groot effect
Over het wel of niet kunnen realiseren
negatieve discussies over thema’s als
Op het hoe en waarom van een goede
van een hogere prijs lopen de meningen
dierenwelzijn, antibiotica en megastallen
communicatie wordt tijdens de
uiteen. Waar de één zich neerlegt bij
de boventoon. Er gaat blijkbaar iets mis
Jongerendag op 25 januari verder
het ‘toch niet kunnen beïnvloeden van
in de communicatie met de klant. Ook in
ingegaan. Nu al vliegen de voorbeelden
de prijs’ ziet de ander kansen om zijn
de discussie met de zeven jonge onder-
over wat bedrijven zelf kunnen doen
producten juist met een meerprijs af te
nemers dreigt even het fatalisme. “Je kunt
over tafel. Het zijn vooral direct toe
zetten. Vaak speelt ondernemerschap
de consument toch niet bereiken” en “Hoe
pasbare ideeën, zoals het openstellen
een grote rol. De ene ondernemer wil
positief je ook werkt, ze belichten het
van bedrijven en productinformatie-
vakmanschap tonen in de kwaliteit van
toch negatief”. Daarbij worden ze echter
borden in het land. Uitleggen en laten
zijn productie en laat marketing en
snel gecorrigeerd door hun collega’s.
zien wat je doet draagt bij aan de
8
schakel in succes november 2011
Hier sta ik…
“ Doen wat in je macht ligt.” Kees Barlagen, akkerbouwer in Drieborg (Gr.)
“ Uitleggen wat je doet en waarom.” Adriaan Bregman, melkveehouder in Rasquert (Gr.)
“ Positivisme uitdragen.” Johan Barendregt, akkerbouwer in Schermerhorn (N.-H.)
“ Laat met trots zien wat je doet.” Martijn Derikx, varkenshouder in Ysselsteyn (L.)
“ Luisteren naar je doelgroep.” Gerben Kool, biologisch ondernemer in Linschoten (U.)
<
In aanloop naar de jongerendag discussieerden zeven jonge ondernemers over het imago van de sector.
“ Mijn bedrijf nog meer openstellen.” Adriaan van Binsbergen, pluimveehouder/fruitteler in Poortvliet (Z.)
beeldvorming. Daar dragen volgens de deelnemers ook zaken als een opgeruimd erf, het rijgedrag van trekkerchauffeurs,
“ Draag uit dat je trots bent op je vak.” Jan Kreuger, varkenshouder in Woerden (U.)
het schoonhouden van wegen en het hebben en onderhouden van groenvoorzieningen aan bij. Als het gaat om het aanspreken van collega onderne-
Programma Jongerendag, woensdag 25 januari 2012
mers op hun gedrag, worden de wenkbrauwen gefronst. Elkaar beoordelen
Vanaf 09.30 uur Ontvangst
op de technische bedrijfsvoering blijkt
10.30 uur
Opening door Kees Barlagen (voorzitter Jongerenraad Agrifirm)
10.45 uur
Professor Fröger: imago deskundige Wie wil de Nederlandse boer eigenlijk zijn
11.30 uur
Mw. Ester de Lange, CDA Europarlementariër De land- en tuinbouw staat er in Europa gekleurd op
12.30 uur
Lunch en informatiemarkt
13.45 uur
Anton Stokman, melkveehouder in Koudum De consument wil een jakoezie, de consument krijgt een jakoezie
14.30 uur
Jort Kelder Imago is alles, dat vormt je carrière en maakt je rijk
15.15 uur
Afsluiting
15.30 uur
napraten MET een hapje en drankje
geen probleem, maar iemand aanspreken op gedrag blijkt lastiger. “Toch moet het, op de lange termijn gaat zich dat uitbetalen.” De zeven aan tafel zijn het eens: “We moeten het probleem erkennen en werken aan ons imago. Alleen dan houden we op termijn ruimte om te ondernemen. Alle kleine zaken helpen, de wereld in één keer verbeteren lukt niet.” Wil jij daar over meepraten? Bezoek dan de Agrifirm Jongerendag op 25 januari 2012 in Apeldoorn.
schakel in succes november 2011
9
< Clemens Gerris: “De transformatie is in volle gang.”
Kabai Táp wordt op 1 januari Agrifirm Magyarország
‘ We voelen ons echt onderdeel van team Agrifirm’ Een nieuwe naam, een nieuwe slogan en een nieuwe huisstijl: er staat veel te gebeuren in Hongarije. Vanaf 1 januari 2012 verandert dochteronderneming Kabai Táp haar naam in Agrifirm Magyarország (Agrifirm Hongarije). <
De productielocatie in Kaba.
“Een emotioneel proces, zo’n naams-
Engels is helemaal nog niet zo’n populaire
verandering”, vertelt Clemens Gerris,
taal in Hongarije. Gelukkig hadden we
de Nederlandse adjunct directeur van
de vrijheid om de Hongaarse benaming
Kabai Táp Zrt. “Maar je hebt wel het
van Hongarije te gebruiken in onze
gevoel dat je onderdeel bent van één
naam. Daardoor heb je als internationaal
grote club en dat is heel positief.” Het
bedrijf toch een Hongaarse uitstraling.
ontwerp is klaar, de bewegwijzering
Ook voor onze medewerkers was dit
wordt gemaakt en de naam op de
belangrijk.”
gebouwen wordt aangepast. De vrachtwagens zijn zelfs al bespoten in het
Vrijheid
geel-groen van Agrifirm. Kabai Táb is
Gerris: “Dezelfde vrijheid hadden we
volop bezig met de transformatie naar
bij het vaststellen van onze slogan. Wij
Agrifirm Magyarország. Een transfor-
hebben gekozen voor Tápok a sikerhez.
matie die met zorg uitgevoerd wordt,
Dit betekent: ‘Voer voor succes’. Het is
volledig afgestemd op de Hongaarse
een variant op het Nederlandse ‘Schakel
markt. “Veel Westerse bedrijven zetten
in succes’. Onze slogan moest vertellen
Hungaria of Hungary achter hun
wat er in onze vrachtwagens zit. En dat
bedrijfsnaam”, legt Gerris uit. “Maar
is voer. We zijn blij dat we beslissingen
10
schakel in succes november 2011
“ De naamsbekendheid van Agrifirm zal zeker snel groeien in Hongarije.”
hebben kunnen nemen die geschikt
segment, we hebben zo’n 18% van de
Team Agrifirm
waren voor de markt hier. Verder volgen
markt in handen. Hier in Hongarije is de
Gerris ziet veel voordelen van de
we heel nauwgezet de nieuwe huisstijl,
markt wel veel meer versnipperd dan in
nauwere samenwerking met Agrifirm.
zoals hij ook in Nederland te zien is.” De
Nederland, de partijen zijn kleiner. We
“One Firm Agrifirm is natuurlijk één van
reacties op de uiterlijke veranderingen
hebben een hele goede reputatie en
de pilaren van het bedrijf. Ik verwacht
zijn erg positief. “We krijgen van mensen
Agrifirm kan daar van profiteren. De
veel van de samenwerking met het
te horen dat ze de vrachtwagens erg
naamsbekendheid van Agrifirm zal
Agrifirm Innovation Center en onze
mooi vinden. Ze hebben een modern
zeker snel groeien in Hongarije.”
vestiging in Polen. De Poolse markt is
design en vallen goed op.”
Het vergroten van de naamsbekendheid
namelijk vergelijkbaar met die van
van Agrifirm in Hongarije is niet de enige
Hongarije. Daarnaast wordt er veel
Klinkende naam
ambitie die Gerris heeft. Ook in landen
kennis uitgewisseld tussen de bedrijfs
Agrifirm is in Hongarije nog geen klinken-
als Slowakije en Roemenië wil hij Agri-
adviseurs in Nederland en Hongarije,
de naam. Maar dat gaat volgens Gerris
firm op de kaart zetten. “De markt is op
sluiten we aan bij inkoopoverleg en
zeker wel gebeuren. “In Hongarije is de
dit moment stabiel tot licht krimpend.
inkoopstrategie en twee van onze
markt verdeeld in twee partijen: grote
Toch willen we de komende jaren groeien.
medewerkers nemen deel aan het
integraties die de hele keten in eigen
Nu halen we bijna een kwart van onze
talentprogramma Young Employees
hand hebben en bedrijven die leveren
omzet uit de export naar Roemenië.
Agrifirm. We voelen ons echt onderdeel
aan de vrije markt. Wij zijn met Kabai
Dat kunnen we verder uitbreiden, daar
van het team Agrifirm.”
Táb marktleider in het vrije markt
zie ik zeker mogelijkheden voor.”
Kabai Táp Veevoerproducent Kabai Táp heeft productielocaties in Kaba, Györ en Böcs. Het jaarlijkse omzetvolume bedraagt ongeveer 200.000 ton. Daarvan is 80 procent bestemd voor de pluimveesector, met name vleeskuikens. Kabai Táp is marktleider in Hongarije in de vrije marktsector en exporteert naar onder andere Slowakije en Roemenië. De huidige naam verdwijnt op 1 januari 2012. De Hongaarse vrachtwagens zijn al in de Agrifirm kleuren gespoten.
De nieuwe naam wordt Agrifirm Magyarország.
schakel in succes november 2011
11
feed
Efficiënter werken met slimme systemen
Automatisering ondersteunt ondernemer Automatisering: het vervangen van menselijke arbeid door
Verschillende systemen
computers of machines. Het neemt een steeds grotere plaats
In grote lijnen kunnen we onderscheid
in de samenleving in en de landbouw vormt daarop geen uitzondering.
maken tussen drie soorten systemen. Een veel gebruikte vorm is het managementsysteem. In dit systeem registreren ondernemers hun technische en
12
schakel in succes november 2011
Steeds meer processen worden vervan-
financiële cijfers om zo inzicht in hun
gen of ondersteund door automatische
resultaten te krijgen. De beslissings
processen. Voer en bedrijfsbenodigd
ondersteunende systemen (BOS) gaan
heden worden besteld via internet en
net een stapje verder. Zoals de naam
managementsystemen leggen de tech-
al zegt, adviseren deze systemen de
nische en financiële gegevens vast. Het
ondernemer bij bepaalde bedrijfsbeslis-
klimaat in stallen, kassen of koelcellen
singen, op basis van de technische en
wordt door computers bestuurd, net als
financiële informatie en markt- of
het voersysteem in varkens- en pluim-
omgevingsontwikkelingen. Steeds meer
veestallen. Robots nemen het melken
akkerbouwers gebruiken bijvoorbeeld
van de veehouder over en GPS-systemen
een BOS om het optimale moment van
zorgen dat trekkers feilloos recht
ziektebestrijding te bepalen. Tot slot
kunnen rijden.
zijn er apparaten die uitvoerende taken
plant
worden. Dat scheelt soms wel 20 tot 50 procent in de hoeveelheid gebruikte meststof.” Een voorbeeld in de melkveehouderij is het Dynamisch Voeren van Agrifirm Feed, waarbij de computer precies berekent hoeveel voer een koe nodig heeft voor optimale melkgift. “Aan de hand van de melkgift bepaalt de computer de voergift voor de komende dag. Alleen als het meer rendement oplevert, wordt de voergift verhoogd, en dat zorgt voor een efficiënte melkproductie”, stelt Eric van der Wijst, manager Monitor en Applicatiebeheer bij Agrifirm Feed. Beter resultaat
Behalve de betere efficiëntie, kunnen automatiseringssystemen ook direct bijdragen aan een beter resultaat of een hogere opbrengst. Ook dat heeft deels te maken met preciezer en gerichter werken. Bepaalde delen van een perceel hebben bijvoorbeeld juist meer stikstof nodig voor een optimaal resultaat en sommige koeien produceren beter als van de ondernemer overnemen, zoals
naast zorgen ze voor een efficiënter
ze iets meer krachtvoer krijgen. In die
de voercomputer, de melkrobot of het
gebruik van bijvoorbeeld grond en mid-
gevallen leidt automatisering niet altijd
rechtrijsysteem.
delen, omdat je preciezer kunt werken.”
tot een kostenbesparing, maar levert
Een voorbeeld is de gewassensor,
het onderaan de streep toch geld op.
Efficiëntie
vertelt Jeroen Nijenhuis, verkoopleider
Dat is ook het uitgangspunt van de
De belangrijkste voordelen zijn in veel
Akkerbouw team Midden: “Wij zijn
nieuwe toepassing van Agrifirm Feed
gevallen vergelijkbaar. “Efficiëntieverbe-
bijvoorbeeld betrokken bij de ontwikke-
voor de vleesvarkenshouderij: voer-
tering is een belangrijk voordeel”, aldus
ling van de Yara N-sensor. Die bepaalt
winst.nl. “Varkenshouders kunnen daar-
Niels Maris, Senior kenniscoördinator
tijdens het bemesten van een perceel
mee samen met hun specialist de beste voer- en afleverstrategie bepalen”, legt
“ Aan de hand van de melkgift bepaalt de computer de voergift voor de komende dag.”
specialist Varkenshouderij Ben Eerden uit. “Het programma geeft inzicht in de technische en financiële resultaten, voorspelt het effect van aanpassingen in de strategie en geeft de optimale
R&D bij Agrifirm Plant. “De systemen
hoeveel stikstof er in het gewas zit en
strategie voor het bedrijf. Daarbij wordt
besparen in de eerste plaats arbeid,
geeft pleksgewijs door aan de kunst-
steeds uitgegaan van wat onderaan de
doordat ze werk van de ondernemer
meststrooier of er op een bepaalde plek
streep overblijft, de voerwinst. Dat is
overnemen of vereenvoudigen. Daar-
meer of juist minder gestrooid moet
toch waar het om draait.”
schakel in succes november 2011
>
13
plant feed
> Computertoepassingen
nog een stapje verder; deze systemen
beschikbaar komen uit de apparatuur te
Agrifirm Feed biedt veehouders ver-
maken de gegevens niet alleen inzichte-
vertalen naar het advies en dus naar de
schillende computertoepassingen aan.
lijk, maar vertalen ze ook naar concrete
praktijk.” Een voorbeeld van een pro-
Die programma’s spelen een belangrijke
acties. “Bij MelkNavigator bepaalt een
gramma dat de vertaalslag van techni-
rol in de advisering van ondernemers.
ondernemer van tevoren zijn doel,
sche gegevens naar praktisch advies
Onder de noemer Agrifirm Focus heeft
bijvoorbeeld meer melk, betere gehalten
maakt is MasterLink, waarmee Agrifirm
Agrifirm Feed bijvoorbeeld voor ver-
of meer grammen vet of eiwit”, vertelt
Plant via internet teeltondersteuning
schillende sectoren management
Van der Wijst. “Het programma berekent
biedt. Nijenhuis: “Gegevens van het
programma’s die snel inzicht geven in
precies van welke nutriënten de koeien
bedrijf, de percelen en de teelt worden
de technische en financiële resultaten.
meer nodig hebben om het gewenste
gekoppeld aan actuele informatie over
“Dat is belangrijk voor een continue
resultaat te bereiken en samen met zijn
bijvoorbeeld de weersomstandigheden.
monitoring en om te weten waar je
specialist kan de melkveehouder het
Telers kunnen via het programma het
staat, maar ook om de sterke en zwakke
rantsoen daar op aanpassen.”
bemestingsplan aanpassen of een
punten op te sporen en het resultaat
waarschuwing krijgen wanneer het tijd
dus nog verder te verbeteren”, aldus
Ondersteunende rol
is om tegen Phytophthora te spuiten.”
Eerden. Dat geldt voor de ondernemer,
Ook Agrifirm Plant ziet voor automa
Daarnaast werkt Agrifirm Plant aan de
maar ook voor de specialist, die via
tisering vooral een rol waar het de
vertaalslag van informatie uit bijvoor-
Agrifirm Focus meekijkt over de schou-
advisering kan ondersteunen. “Het gaat
beeld GPS-systemen of gewassensoren
der van de ondernemer en die zo nog
niet om het apparaat, maar om het
naar de praktijk. “Daar ontbreekt het nu
beter kan adviseren. Toepassingen als
resultaat van de teler”, benadrukt Maris.
nog te veel aan, als teler moet je nu nog
voerwinst.nl en MelkNavigator gaan
“Onze insteek is om de gegevens die
te veel technische kennis hebben of
Automatisering scheelt tijd en geld Geert en Ina Nijhoving en hun zoon Herbert hebben een bedrijf met 80 stuks melkvee en akkerbouw in het Drentse Meppen. Sinds drie jaar werken ze met Dynamisch Voeren. Dit programma bepaalt volautomatisch de optimale krachtvoergift per koe. “Het systeem rekent eigenlijk uit of een individuele koe meer melk gaat geven als de krachtvoergift verhoogd wordt”, legt Herbert uit. “Op basis van de melkproductie van de koe in de afgelopen drie dagen, de melkprijs en de krachtvoerprijs bepaalt het systeem of het rendabel is om de voergift te verhogen.” De melkveehouders begonnen met Dynamisch Voeren om de voerkosten te verlagen. Geert: “We zaten altijd vrij hoog qua voerkosten en volgens onze specialist van Agrifirm Feed, Allard Eggink, konden we met Dynamisch Voeren efficiënter voeren en daardoor besparen.” “Het programma zorgt dat koeien alleen meer voer krijgen als dat ook echt wat oplevert”, voegt Herbert toe. “Dat scheelt ons per jaar ongeveer 50.000 kilo voer. Het bevalt super. Zelf heb je er weinig werk aan, bijna alle gegevens worden automatisch in het programma verwerkt, en je weet zeker dat je optimaal voert. Het scheelt dus tijd <
V.l.n.r. Geert, Herbert en Ina Nijhoving.
en geld.”
“Het programma zorgt dat koeien alleen meer voer krijgen als dat ook echt wat oplevert.”
14
schakel in succes november 2011
daar iemand voor inschakelen”, vindt
inzet voor automatische uitwisseling
dat zie je overal om ons heen. Uitein
Maris. “Waar we naar toe moeten is
tussen systemen, ook als die door
delijk zullen de kostprijs en de opbrengst
‘plug&play’: dat je een apparaat aan-
verschillende bedrijven ontwikkeld zijn.
bepalen of systemen echt een succes
sluit en het meteen werkt, zonder dat
De vertaalslag van technische gegevens
worden. Ik denk wel dat er meer ruimte
daar verschillende computersystemen
naar de praktijk is ook in het programma
is voor robots, vooral bij arbeidsinten-
tussen zitten om de vertaalslag te
Precisielandbouw, waar Agrifirm Plant
sieve processen,”, denkt Maris. Toch zal
maken naar concrete acties. Vergelijk
ook bij betrokken is, een belangrijk
de agrarische vakman nooit vervangen
het maar met consumentenproducten,
agendapunt. Maris: “Uiteindelijk is het
worden door automatische systemen,
zoals smartphones, die werken al met
doel van automatisering toch om het
voorspelt Nijenhuis. “De systemen
plug&play.”
de ondernemer makkelijker te maken.”
kunnen de ondernemer ondersteunen, maar uiteindelijk blijft hij verantwoor-
Onderzoek
Toekomst
delijk voor beslissingen en het bepalen
Agrifirm Plant wil die ontwikkeling
Dat kan heel ver gaan. Het is nu al zo
van een strategie.” Ook Eerden denkt
stimuleren en is daarvoor bij verschil-
dat robots kunnen melken en voeren en
dat de menselijke input zijn waarde
lende onderzoeksprojecten betrokken.
er wordt gewerkt aan robots die zelf
behoudt. “Het is zeker in ontwikkeling
Daarbij wordt samen gewerkt met
onkruid kunnen herkennen en verwijde-
en het kan best dat er op termijn
automatiseringsbedrijven, maar ook
ren, onbemande vliegtuigjes om het
minder vaak mensen de stal in hoeven,
met onderzoekspartner Altic, die veel
perceel in beeld te brengen en camera’s
maar uiteindelijk blijven de ogen, oren
technische kennis in huis heeft. Daar-
die alles in de stal precies in de gaten
en de neus van de ondernemer toch
naast is Agrifirm Plant betrokken bij
houden. Hoe ver gaat die ontwikkeling?
ontzettend belangrijk.”
AgroConnect, een vereniging die zich
“Het gaat natuurlijk ontzettend snel,
Co’nn Rennen
<
Dagelijks advies via MasterLink Co’nn Rennen heeft een akkerbouwbedrijf van 58 hectare in Zeewolde. Zijn bouwplan bestaat uit aardappelen, suikerbieten, uien en tarwe. Hij werkt sinds kort met het Beslissingsondersteunende systeem (BOS) MasterLink. In MasterLink hebben telers toegang tot regionale weerberichten, ze kunnen rechtstreeks mailen met de adviseur, hun teeltregistratie bijhouden en adviesmodules raadplegen. Het grootste voordeel van MasterLink is voor Rennen het dagelijkse advies op het gebied van gewasbescherming. “Met MasterLink krijg ik 6 dagen per week advies over de gewassen. Zo geeft het programma aan of het tijd is om te spuiten en of de spuitomstandigheden goed zijn. In het seizoen zit ik elke ochtend wel even achter de computer om de gegevens te bekijken”, vertelt Rennen. Rennen gebruikt MasterLink ook voor het opstellen van een bemestingsplan. Gedurende het seizoen houdt MasterLink hem op de hoogte van de ruimte die hij nog heeft op het gebied van stikstof en fosfaat. “Door de nieuwe mestwetgeving moet je heel zuinig omgaan met je mineralen. MasterLink helpt je daarbij.” De Agrifirm-specialist heeft via MasterLink altijd toegang tot de gegevens van het bedrijf. “Daar waar nodig, is er dan telefonisch overleg. De specialist kijkt met MasterLink eigenlijk altijd over je schouder mee.”
“ Met MasterLink krijg ik 6 dagen per week advies over de gewassen.”
schakel in succes november 2011
15
plant
< Agrifirm Plant organiseert het hele jaar rond bijeenkomsten.
bijgeschoold worden. Over de resultaten van onze eigen proeven, maar ook over andere ontwikkelingen in de markt. Zo kunnen alle specialisten een goede sparring partner voor hun klanten zijn.” Eind oktober vonden de bemestingsdagen plaats, waar de buitendienst werd bijgepraat over ontwikkelingen op het gebied van bemesting, in januari
Winterlezingen sluitstuk van een jaar onderzoek
zijn de GBM-dagen. Winterlezingen
Jaarrond kennis delen met klanten
Deze bijeenkomsten worden gevolgd door de winterlezingen voor klanten. “De themakeuze sluit aan bij het seizoen. In de vroege winter organiseren we lezingen over bemesting en in het begin van het jaar ligt de focus op
Kennisontwikkeling en -overdracht zijn belangrijke activiteiten
gewasbescherming of rassenkeuze”,
van Agrifirm Plant. Technische en praktische kennis en goed
legt Tempelman uit. “Vanaf het voor-
advies zijn voorwaarden voor een goed financieel en technisch resultaat bij de teler.
jaar vinden er weer bijeenkomsten plaats in het veld en zo gaat het eigenlijk het hele jaar door. Wie het hele jaar naar de bijeenkomsten gaat, kan de cyclus van de proeven goed volgen.
De winterlezingen zijn een goed voor-
Daarbij wordt samengewerkt met
Bovendien krijgen klanten regelmatig
beeld van kennisoverdracht door
fabrikanten en onderzoeksinstituten,
nieuwsbrieven met teelttechnische
Agrifirm Plant. In de komende maanden
zoals PPO. “Tijdens het groeiseizoen
informatie thuisgestuurd, waarin ze
worden klanten uitgenodigd voor regio-
komt al veel waardevolle informatie
geïnformeerd worden over ontwikke-
nale of sectorale bijeenkomsten over
beschikbaar”, vertelt Gerlof Tempelman,
lingen in het veld.”
bemesting of gewasbescherming.
manager Verkoop en R&D bij Agrifirm
Telers worden bijgepraat over actuele
Plant. “Klanten worden dan op verschil-
Maatwerkadvies
sectorbrede ontwikkelingen, bijvoor-
lende momenten uitgenodigd om met
De kennisoverdracht in klantbijeen-
beeld op het gebied van wetgeving, en
eigen ogen de proeven te bekijken,
komsten wordt opgevolgd door indivi-
over sectorspecifieke ontwikkelingen of
bijvoorbeeld tijdens de relatiedagen
dueel maatwerkadvies. “Juist omdat
toepassingen. De bijeenkomsten zijn
en gewasbijeenkomsten.”
onze specialisten van de laatste ontwikkelingen en inzichten op de
het sluitstuk van een jaar onderzoek en Interne bijscholing
hoogte zijn, kunnen zij klanten van de
Aan het eind van het seizoen heeft
juiste informatie voorzien en die kennis
Proefvelden
Agrifirm Plant de resultaten van de
toepassen op het bedrijf en de teelt.
De ruim honderd proef- en demovelden
proeven in beeld. Die worden eerst
Dat is een belangrijke voorwaarde voor
van Agrifirm Plant spelen hier een
intern besproken. “We organiseren
het behalen van het beste resultaat.”
belangrijke rol in. Hier test Agrifirm
speciale bijeenkomsten voor de
Data van bijeenkomsten zijn te vinden
Plant nieuwe producten of toepassingen.
buitendienst, waar ze als het ware
op www.agrifirm.com/plant.
kennisontwikkeling.
16
schakel in succes november 2011
plant
Efficiënt gebruik van sporenelementen met Wolf Trax <
olf Trax DDP is een fijn poeder waarmee W reguliere meststoffen kunnen worden gecoat.
Sporenelementen zijn van vitaal belang voor de groei, opbrengst
beschikken over de toegediende
en kwaliteit van veel gewassen. Gewassen hebben maar heel
sporenelementen zonder dat daar een
weinig van bijvoorbeeld borium, koper, zink of mangaan nodig.
hogere dosering voor nodig is.
Gebrek aan deze elementen kan echter grote gevolgen hebben voor gewassen en dus voor het resultaat.
Wolf Trax DDP is beschikbaar in: > Borium DDP > Koper DDP
Doordat sporenelementen maar in
te doen is met behulp van Wolf Trax
> Mangaan DDP
geringe hoeveelheden nodig zijn, is
DDP. Wolf Trax DDP is een fijn poeder
> IJzer DDP
het van groot belang dat ze op een
waarmee reguliere meststoffen kunnen
> Zink DDP
efficiënte manier worden toegediend.
worden gecoat. Door de formulering
Toedienen van sporenelementen kan
hecht het poeder zich aan de meststof.
bij voorkeur via de bodem of via blad-
Afgelopen jaar zijn er door Agrifirm
meststoffen, zoals bij mangaan. Via de
Lage dosering
Plant volop proeven uitgevoerd met
bodem gaat het vaak met samen
Met Wolf Trax DDP kan volstaan worden
Wolf Trax DDP. Komend seizoen start
gestelde meststoffen waar een sporen-
met een lagere hoeveelheid werkzame
Agrifirm met Wolf Trax Borium DDP
element aan toegevoegd is.
stof. De formulering zorgt voor snelle
voor een aantal specifieke toepassingen.
en directe beschikbaarheid en de
Later zullen er nog een aantal formule-
Wolf Trax DDP
sporenelementen blijven bovendien
ringen en toepassingen volgen. Als u
Een vroege bodemgift met sporenele-
voor langere tijd beschikbaar voor de
meer wilt weten over Wolf Trax en de
menten werkt beter dan een reparatie-
plant. Doordat op elke kunstmestkorrel
toepassingen, kunt u contact opnemen
gift met bladbemesting. De meest
sporenelementen zitten, is de verdeling
met uw specialist.
effectieve en efficiënte manier om dit
over het veld optimaal. Elke plant kan
schakel in succes november 2011
17
plant
Langer genieten van appels en peren met SmartFresh <
De groenere appels rechts zijn behandeld met SmartFresh.
SmartFresh is een naoogst behandeling in koelhuizen voor
Betere presentatie
appels en peren, die het uitstalleven verlengt. Appels en peren
Budding: “Na een behandeling met
blijven harder, knapperiger en ze zien er langer aantrekkelijk uit.
SmartFresh kan het fruit iets langer, maar vooral beter bewaard worden in
In Nederland werken een groot aantal fruittelers met Smart-
een koelcel. Het fruit behoudt dezelfde
Fresh. Agrifirm Plant ondersteunt hen daarbij.
hardheid als toen het geplukt was, en ziet er beter uit in het winkelschap en op de fruitschaal van de consument.
Agrofresh is de enige aanbieder van
en SmartFresh in de koelcel en sluit de
Met SmartFresh werken Agrifirm fruit-
SmartFresh in Nederland, Fruitconsult
cel luchtdicht af. De generator zorgt
teeltspecialisten mee om op een
is serviceprovider. Cor Budding, team-
voor verneveling van het product. Na
innovatieve manier de consumptie
leider fruitteelt van Agrifirm Plant,
24 uur wordt de koelcel weer geopend
van appels en peren te vergroten.”
vertelt: “Als partner van Fruitconsult
en moet de cel goed belucht worden.
zorgen wij voor het advies en de
Daarna zijn de appels klaar voor opslag
uitvoering. Uniek voor SmartFresh is
of consumptie. Alle handelingen worden
dat het direct aan de fruitteler wordt
uitgebreid gedocumenteerd en er
geleverd. We komen dus ook bij veel
worden foto’s gemaakt van het rijp-
niet-klanten van Agrifirm Plant op het
heidsstadium van de appels. De specia-
bedrijf. Dat maakt het werk afwisse-
list neemt behandelde en onbehandelde
lend en interessant. Ook versterkt het
appels mee naar het rijpheidslaborato
de samenwerking met onze collega’s
rium. De monsters worden met elkaar
van Fruitconsult die we begin 2011
vergeleken en getest op uitstalleven,
gestart zijn.”
kleur, hardheid en zetmeel. De teler krijgt de onderzoeksresultaten per e-mail. Zo heeft de teler de zekerheid
De SmartFresh inzet wordt uitgevoerd
dat de behandeling resultaat heeft
door de Agrifirm fruitteeltspecialist.
gehad en kan hij zijn partij bestemmen
Deze plaatst een generator met water
voor een bepaalde afzetperiode.
18
schakel in succes november 2011
<
Proces
óór de behandeling noteert Cor Budding V alle gegevens.
plant feed
Efficiënt bekalken zonder fosfaat De gebruiksnormen voor fosfaat en stikstof worden steeds verder aangescherpt. Akkerbouwers staan voor de uitdaging om, binnen die normen, toch aan de behoefte van de bodem en het gewas te voldoen. Nieuwe producten, of nieuwe toepassingen van producten helpen hierbij. Vloeibaar
kalk, die Agrifirm Plant in samenwerking
Vloeibare kalk heeft verschillende voor-
met loonbedrijf Kuunders uit Deurne en
delen ten opzichte van kalk in poeder- of
loonbedrijf Kees de Gier uit Bovensmilde
korrelvorm. De Boer: “Bij vloeibare kalk is
ontwikkeld heeft. “Een groot voordeel is
de verdeling optimaal. Bovendien is het
dat deze kalkmeststof geen fosfaat en
efficiënter. De loonwerker kan de droge
dit al een aantal jaren gedaan door
stikstof bevat”, legt Agrifirm Plant
kalk op zijn bedrijf bewerken en het dan
Loonbedrijf Kuunders. De Boer
specialist Akkerbouw Marco de Boer uit.
in vrachtwagens vervoeren naar het
verwacht veel vraag. “Het product is
“Daardoor wordt het gebruik niet be-
land. Efficiënter, en dus goedkoper.”
immers ontwikkeld op verzoek van
perkt door de bemestingsnormen voor
<
Een voorbeeld is de nieuwe vloeibare
loeibare kalk wordt uitgereden door V de loonwerker.
akkerbouwers en het loonbedrijf. Er
stikstof en fosfaat.” De kalk onderscheidt
Groeiende vraag
bestaat duidelijk behoefte aan een
zich daarmee van bijvoorbeeld Betacal,
Dit seizoen is het eerste seizoen dat
vloeibare kalk meststof zonder fosfaat.
terwijl het dezelfde zuurbindende
Agrifirm Plant en Kees de Gier de kalk
Naarmate de gebruiksnormen verder
waarde heeft. Bovendien bevat de vloei-
in deze vorm aanbieden in de regio
aangescherpt worden, zal die vraag
bare kalk 4 kilogram magnesium per ton.
Noord-Nederland. In het zuiden wordt
alleen maar groter worden.”
Biologische bestrijding Rhizoctonia De bodemschimmel Rhizoctonia veroorzaakt jaarlijks veel schade in diverse
In het project zijn reststromen geïden-
akkerbouwgewassen, groentegewassen en bloembollen. Onderzoekers van Plant
tificeerd waarmee in de biologische
Research International hebben een bacterie ontdekt die de groei van ziekteverwek-
sector al veel ervaring is opgedaan als
kende schimmels en bacteriën in de bodem tegengaat.
meststof. Naast proeven zal er ook op praktijkpercelen onderzocht worden of
Met deze kennis is het wellicht mogelijk
De strategie achter dit project is om
deze meststoffen tevens de ziekte
grond minder vatbaar voor specifieke
ziektewering in de bodem te verhogen
wering verhogen. De rol van Agrifirm
ziekten te maken door de ontwikkeling
door uit te gaan van de ziektewerende
Plant binnen het project is om deze
van deze nuttige bacteriën te stimule-
activiteit van Lysobacter-bacteriën.
kennis verder te ontwikkelen tot een
ren. IRS, PRI, Kruidenkwekerij Hendrickx
Deze lijken in de meeste gronden wel
praktijkrijpe toepassing en implemen-
en Agrifirm Plant voeren daarom het
aanwezig te zijn, maar op een laag
tatie bij telers te faciliteren.
project ‘Stimulering van ziektewering
niveau. Bepaalde reststromen kunnen
in de bodem door toevoegen van rest-
de groei van deze Lysobacter-stammen
Kijk voor informatie over het project op
stromen’ uit.
stimuleren.
www.skbodem.nl/project/18.
schakel in succes november 2011
19
plant
Agrifirm Plant vindt in Fruitconsult nieuwe partner
Het beste advies dankzij optimale afstemming Het team Fruitteelt van Agrifirm Plant heeft een bewogen jaar
vlo. Hierbij is het erg lastig om op tijd de
achter de rug met een fusie en de zoektocht naar een nieuwe
goede bestrijdingsmethode in te zetten.
partner op het gebied van teeltadvies. Nu de rust is wedergekeerd kijken specialist en teler samen terug op het afgelopen seizoen.
Je moet dat wel een beetje aanvoelen. Met de hulp van Hilko hebben we het beste middel en het juiste moment gekozen om te bestrijden.”
Agrifirm Plant specialist Hilko Strik:
Laatste zetje
Begeleiding
“Eind oktober 2010 moest Agrifirm
Olav Kavelaars heeft een fruitbedrijf in
De rolverdeling tussen beide bedrijven
Plant op zoek naar een nieuwe partner.
Zevenbergsche Hoek en werkt al 7 jaar
is helder: Fruitconsult zorgt voor de
De voorbereidingen op het nieuwe
samen met Fruitconsult, die bij hem de
informatievoorziening en teeltadviezen
seizoen waren al begonnen en we
teeltbegeleiding verzorgt. Sinds 2011 is
naar de klant, Agrifirm is de expert op
moesten snel op zoek naar een nieuwe
hij ook klant van Agrifirm Plant. Hij is blij
het gebied van gewasbeschermings-
partner. Binnen ons fruitteam waren
met de samenwerking tussen de beide
producten en meststoffen.
we het unaniem eens met welke partij
bedrijven. “Deze samenwerking kwam
Strik: “Onze toegevoegde waarde zit
wij een samenwerking wilden: Fruit-
mij eigenlijk wel goed uit. Je zou bijna
hem in de begeleiding en maatwerk
consult, een vooraanstaand advies
zeggen dat het mij het laatste zetje
advies. Er is intensief contact tussen de
bureau met klanten door heel Europa.
heeft gegeven om met Agrifirm in zee te
bedrijven over opvallende zaken die we
De samenwerking kreeg snel vorm
gaan. Ik heb het afgelopen jaar gemerkt
buiten waarnemen. Kennis delen we
en in december was het allemaal
dat de inbreng van Agrifirm Plant echt
over en weer en adviezen worden er op
geregeld.”
een toegevoegde waarde heeft. Met
afgestemd.” Kavelaars vult aan: “Hilko
name in de bestrijding van de perenblad-
gebruikt zijn kennis en ervaring om een
20
schakel in succes november 2011
plant
Fruitteeltbedrijf Kavelaars-Claassen Het fruitteeltbedrijf van Olav Kavelaars ligt in het Noord Brabantse Zevenbergsche Hoek. Het bedrijf bestaat bijna vijftig jaar en is van oorsprong een akkerbouw- en fruitteeltbedrijf. Na de overname van de fruitteelttak in 2000 heeft Kavelaars zich toegespitst op de perenteelt. Op 14 hectare land teelt hij Conference, Doyenne du Comice, Concorde en sinds 2008 het nieuwe clubras Sweet Sensation. Kavelaars werkt samen met ongeveer twintig andere telers in telersvereniging Delfru. In 2007 bouwde hij op zijn terrein een grote loods met ulo-koeling, waar de leden van de telersvereniging hun peren en appels kunnen bewaren.
< Hilko Strik (l) en Olav Kavelaars.
advies te geven toegespitst op mijn
via de inkooporganisatie van Agrifirm
de meeste toegevoegde waarde. Daar-
situatie. Daarnaast ziet hij op mijn
Plant en Cebeco. Agrifirm-klanten
naast heeft Fruitconsult ook een model
bedrijf dingen die hij kan gebruiken in
hebben via Mijn Agrifirm Plant online
voor de bestrijding van de fruitmot.
zijn advies naar andere telers toe. De
toegang tot teelt-, gewasbeschermings-
Dankzij onze samenwerking kunnen
situatie op mijn bedrijf kan hij bespreken
en bemestingsberichten en een waar-
onze klanten deze modellen gebruiken.”
met mijn vaste adviseur bij Fruitconsult.
schuwingssysteem voor met name de
Die heeft misschien weer andere inzich-
schurftbestrijding. Strik: “Daarnaast
Ruimte
ten. Het is niet erg als de adviseurs van
heeft Fruitconsult een aantal innovatieve
Ondanks een extreem hectisch begin
mening verschillen, als de reden maar
producten zoals Polpro. Dit is een model
van het seizoen verloopt de samenwer-
duidelijk is. Het is en blijft mensenwerk.
dat aangeeft hoe snel een pollenbuis
king tussen de beide bedrijven prima.
Door overleg met elkaar kom je tot een
groeit, aan de hand van temperatuur,
Toch kan het altijd beter, aldus Strik.
oplossing. Uiteindelijk bepaalt de teler toch zelf welke beslissing hij neemt. Het is prettig om je beslissing te kunnen baseren op veel informatie.”
“ Onze toegevoegde waarde zit in de begeleiding en maatwerkadvies.”
Innovatieve producten
vochtigheid etc. Met behulp van dit
“We hebben maar een heel korte
Fruitconsult heeft door de samenwer-
model kan dus afhankelijk van de weers-
inwerktijd met elkaar gehad. De basis is
king met Agrifirm Plant niet alleen wat
omstandigheden extra aandacht ge
goed, die staat. Zowel Fruitconsult als
meer ‘voelsprieten’ in de Nederlandse
geven worden aan de vruchtzetting of
wij hebben allebei het gevoel dat er
markt, ze hebben ook directer toegang
juist de vruchtdunning. Bij twijfelachtige
meer uit te halen valt. Dus daar gaan we
tot kennis en informatie van fabrikanten
weersomstandigheden heeft dit model
het komende jaar hard aan werken.”
schakel in succes november 2011
21
plant
NemaDecide voor bollen <
Agrifirm Plant onderzoekt of NemaDecide ook te gebruiken is voor lelies.
NemaDecide helpt de aardappelteler de juiste beslissingen te nemen in de beheer
Het aaltje veroorzaakt onder andere
sing van een aantal schadelijke aaltjessoorten. De vraag was of een dergelijk
veel schade in lelies. Lelies worden in
beslissingsondersteunend systeem ook te bouwen is voor de bollenteelt. Agrifirm
bepaalde regio’s vaak geteeld in akker-
Plant heeft het initiatief genomen om dit samen met onderzoeksinstellingen van
bouwrotaties. Agrifirm Plant onder-
Wageningen Universiteit te onderzoeken.
zoekt daarom, samen met PPO Lisse, PPO Lelystad en het PRI (allen onder-
NemaDecide, het adviessysteem voor
aardappelteler het beste bouwplan te
deel van Wageningen Universiteit), of
de beheersing van aaltjes, is eerst ont-
kiezen, zodat hij aaltjesschade zoveel
het mogelijk is NemaDecide uit te
wikkeld voor aardappelcysteaaltjes. Dit
mogelijk voorkomt en eventueel aan-
breiden tot een adviessysteem voor
adviessysteem kan ook de bollenteler
vullende maatregelen kan nemen
lelies in akkerbouwrotaties. Allereerst
ondersteunen bij het AM vrij krijgen
(afbeelding 1).
alleen voor advisering ter voorkoming
van grond voor bollenteelt. Het advies-
van schade door Pp. Als dat mogelijk
syteem is vervolgens uitgebreid met
Lelies
zou zijn, kan worden bekeken of Nema-
Pratylenchus penetrans (wortellesieaal-
Ook in de bollenteelt veroorzaken
Decide verder kan worden uitgebreid
tje) en Meloidogyne chitwoodi (maïs-
aaltjes veel schade. Eén van de schade-
naar een bollenbouwplan en mogelijk
wortelknobbelaaltje). Het helpt de
lijke aaltjes is ook hier P. penetrans (Pp).
andere aaltjessoorten.
afbeelding 2
afbeelding 1 Aardappel - Suikerbieten - Uien - Wintertarwe + Rogge - Lelies Aardappel - Suikerbieten - Uien - Wintertarwe + Jap. haver - Lelies Aardappel - Uien - Wintertarwe - Jap. haver + Suikerbieten - Lelies
Stargazer 1.2
3800
relatieve opbrengst (versgewicht)
1.0
populatiedichtheid
3000
2000
0.8
0.6
0.4 Lisse Stolpen Noordbroek Vredepeel
0.2
1000 0.0 600 2011
2012
2013
2014 jaar
22
schakel in succes november 2011
2015
2016
0.001
0.010
0.100
1.000
beginbesmetting (Pi nem/10g grond)
10.000
plant
Inzichten
Eerst is geïnventariseerd wat er aan onderzoek beschikbaar is op het gebied van Pp. Vervolgens is bekeken of de resultaten geschikt zijn voor het bouwen van een adviessysteem. Dit heeft zeker een aantal inzichten opgeleverd. Er was al bekend dat de vermeerdering van Pp bij een lage aaltjesdichtheid veel groter is dan bij een hoge aaltjesdichtheid. Uit de analyse van de onderzoeksresultaten is gebleken dat het verschil in vermeer-
> Ronald Hendriksen (r) controleert het bloemkoolperceel van Willy Verstappen.
deringssnelheid bij lage en hoge dichtheid niet gelijk was voor alle gewassen. Verder blijkt, anders dan verwacht, niet iedere leliecultivar een goede waard te zijn voor Pp. Op een goede waard kan het aaltje zich sterk vermeerderen. Dit blijkt Pp wel te doen op een Stargazer,
Bestrijding knolvoet en zwartpoten in bloemkool
maar niet op een Siberia. Hoe dat is voor andere cultivars als Orientals en
In de provincie Limburg wordt het steeds moeilijker om een goed perceel te vinden
LA’s is niet bekend. Ook zijn er aanwij-
voor de teelt van bloemkool. Op veel percelen zijn er tijdens de herfstteelt van
zingen dat de schade als gevolg van een
bloemkool problemen met knolvoet (Plasmodiophora Brassicae) en zwartpoten
Pp besmetting afhankelijk kan zijn van
(Rhizoctonia). De specialisten van Agrifirm Plant zijn altijd bezig om het slagings
de grondsoort (zie afbeelding 2).
percentage van de teelt te verbeteren. Dit gebeurt door onderzoek en proeven.
Resultaten
De bestrijding van knolvoet verloopt
ten. Daarnaast lopen er op dit moment
Uit de inventarisatie van het onderzoek
voorspoedig. Met behulp van kalkstik-
proeven met het middel Trianum van
is gebleken dat er ook nog veel gege-
stof kan de knolvoet onderdrukt kan
Koppert BV. Trianum is een biologische
vens ontbreken voor een goed advies-
worden en bij verschillende zaad
plantversterker op basis van schimmel-
systeem. De resultaten zullen in
bedrijven zijn inmiddels knolvoetresis-
sporen (Trichoderma harzianum). Twee
november worden gepresenteerd aan
tente rassen te verkrijgen.
klanten testen op dit moment Trianum
en besproken met de sector. Dan zal
Zwartpoten is echter nog een serieus
om te zien of het een werking heeft op
worden bekeken wat nu wel en wat
probleem. Bij besmetting met zwart-
zwartpoten. De kweker heeft het middel
niet mogelijk is met betrekking tot de
poten kan een hoog percentage
vijf weken na zaaien aangegoten en de
ontwikkeling van een aaltjesadvies
planten wegvallen. Hierdoor komt het
bloemkool is in de laatste dagen van
systeem in de bollenteelt op basis van
oogstpercentage 10 tot 30 procent
juli geplant. Begin november is de
de bestaande onderzoeksresultaten.
lager uit.
bloemkool geoogst. De stand, kleur en
Bij het ter perse gaan van deze Schakel
vitaliteit van de bloemkool waren
in Succes was nog niet bekend wat dat
Bij de bestrijding van zwartpoten is het
tijdens het groeiseizoen goed te
overleg heeft opgeleverd. Het project is
onderwerken van oude bloemkool
noemen. Uit de resultaten van de
gefinancierd door de bloembollensector
resten erg belangrijk. Ploegen heeft dus
proeven zal blijken of het middel
via het Productschap Tuinbouw.
een voorkeur ten opzichte van het spit-
inderdaad gewerkt heeft.
schakel in succes november 2011
23
feed
Nieuwe concepten op Landbouw Vakbeurs ’s-Hertogenbosch Informatie uitwisselen, ideeën opdoen, contacten leggen én onderhouden. De
en lieten zich portretteren tegen een
14e editie van de Landbouw Vakbeurs ’s-Hertogenbosch gaf veehouders de mogelijkheid
achtergrond met dieren uit hun sector.
om zich onder het genot van een hapje en drankje uitgebreid te laten informeren over
Iedereen kreeg de eigen foto
producten, diensten en innovaties. Natuurlijk was ook Agrifirm Feed van de partij.
direct mee, een mooi aandenken aan een afwisselende beursdag. De leukste
Nieuwe concepten
om in contact te komen met de Agrifirm
foto’s met de meest pakkende slagzin
Agrifirm Feed is in 2011 actief op tal
specialisten.
vielen in de prijzen. Daarnaast biedt
van beurzen. Tijdens de beurs in ’s-Her-
Agrifirm Feed een groot aantal gezin-
togenbosch , die gehouden werd van
Een mooi aandenken
nen de mogelijkheid kerstkaarten te
12 t/m 14 oktober, konden bezoekers
Als ludieke actie konden bezoekers zich
bestellen van hun foto.
kennismaken met nieuwe Agrifirm-
bij de Agrifirm-stand op de gevoelige
Ze ontvangen een voorbeeld per mail
concepten als MelkNavigator, Leg360 en
plaat laten vastleggen onder het motto:
en krijgen via de post of specialist een
Voerwinst. De open stand van Agrifirm
De schakel op mijn/ons bedrijf is…. Veel
stapel met persoonlijke kerstkaarten.
bood bezoekers volop de gelegenheid
veehouders maakten hier gebruik van
24
schakel in succes november 2011
De winnende fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Een cheque van 250 euro gaat naar de familie Van Houtum uit Haaren, de familie DiepensHesselmans uit Bladel, de familie Kuyken uit Bergeijk en de familie Kanters uit Elsendorp.
< Familie Van Houtum
< Familie Kuyken
< Familie Kanters
< Familie Diepens-Hesselmans
schakel in succes november 2011
25
> Hans Huijbers, voorzitter van het ZLTO, belichtte het nut en de noodzaak van fosfaatreductie via het voerspoor. Daarnaast besprak hij de wijze waarop LTO en Nevedi samen optrekken in dit traject.
Volle zaal bij Agrifirmseminar in ’s-Hertogenbosch Hoe kunnen we gezamenlijk zorgen voor voldoende daling van de fosfaatuitstoot? Dat was de centrale vraag op het Agrifirm Feed- seminar op donderdag 13 oktober op de Landbouw Vakbeurs ’s-Hertogenbosch. Zo’n 300 veehouders en andere genodigden discussieerden mee over de mogelijke oplossingsrichtingen. Fosfaatoverschot
boodschap van het seminar was duide-
Agrifirm Group en Arno Oostdam,
Het fosfaatoverschot in de Nederlandse
lijk: er is werk aan de winkel voor
commercieel directeur van Agrifirm
veehouderij groeit door aanscherping
varkenshouders, melkveehouders en
Feed, riepen de aanwezige veehouders
van de normen. Als we een gedwongen
mengvoerbedrijven! Sprekers als Hans
op om nu aan de slag te gaan met het
krimp van de veestapel willen voor
Huijbers, voorzitter van het ZLTO, Kees
verbeteren van de fosfaatbenutting op
komen, moet er wat gebeuren. De
Sijssens, hoofddirectievoorzitter van
hun eigen bedrijf.
26
schakel in succes november 2011
feed
< Arno Oostdam, commercieel directeur van Agrifirm Feed, presenteerde oplossingen die Agrifirm Feed varkenshouders en rundveehouders biedt om de fosfaatuitstoot te beperken.
Rundveehouder CornĂŠ Mangelaars (boven) en varkenshouder Paul Horevoorts (onder) lieten tijdens het seminar zien hoe zij op hun bedrijven werken aan een lagere fosfaatuitstoot. De bedrijfsfilmpjes van CornĂŠ Mangelaars en Paul Horevoorts zijn te bekijken via www.agrifirm.com/agrifirm-feed
< Kees Sijssens, hoofddirectie voorzitter van Agrifirm Group, besprak de kansen van een duurzamere veehouderij.
schakel in succes november 2011
27
plant feed
Melkveehouder gebruikt MelkNavigator om doel te bereiken
Gericht voeren voor een hoger eiwitgehalte Het eiwitgehalte in de melk is een belangrijk speerpunt voor
om het doel te bereiken. Bouwmans:
melkveehouder Hans Mommersteeg uit het Brabantse Herpen.
“We passen het rantsoen dan aan, zodat
Door optimaal te voeren probeert hij dat te verbeteren, zonder dat zijn voerkosten daardoor stijgen.
die nutriënten verhoogd worden en daardoor het eiwitgehalte in de melk stijgt. Die rantsoenaanpassing kunnen we ook weer eerst in MelkNavigator invoeren zodat we kunnen zien of het
Mommersteeg nam vijf jaar geleden
het rekenen, kijken waar nog wat bij te
inderdaad het gewenste effect heeft.”
het bedrijf met 72 melkkoeien, 45 stuks
sturen is. Ik wil er uit halen wat er in zit.
Bouwmans gebruikt MelkNavigator dus
jongvee en 31 hectare over van zijn
Ongeveer eens in de maand zit Corné
zowel om het rantsoen te beoordelen
vader Leo. Hij heeft een quotum van
daar ook bij om het rantsoen verder te
als om de gevolgen van rantsoenaan-
533.000 kilo, maar moet dit jaar quotum
optimaliseren.” Bouwmans zet daarbij
passingen voor de productie en de
bij leasen. “De productie is sinds een jaar
de MelkNavigator in, een rekentool van
voerkosten te voorspellen. “Dat werkt
echt super. Ik weet zelf eigenlijk niet
Agrifirm Feed. Met dit programma kan
prettig”, vindt Mommersteeg. “Voor
echt hoe het komt, maar het loopt heel
bepaald worden welke nutriënten bij-
komen is nu eenmaal beter dan genezen
gemakkelijk.” Agrifirm Feed specialist
dragen aan het bereiken van het doel
en je kunt nu zien aankomen wat er
Rundveehouderij Corné Bouwmans ziet
van de veehouder. In het geval van
gaat gebeuren. Je kunt overal nog beter
wel een mogelijke verklaring. “Hans
Mommersteeg is een hoog eiwitper-
op inspelen.”
maakt heel bewuste rantsoenkeuzes om
centage het belangrijkste doel. “Dat is
het maximale uit zijn koeien te halen.”
belangrijk voor een goede melkprijs en
Ondersteuning
bovendien melk ik toch al te veel liters.”
Bouwmans benadrukt dat MelkNavigator de melkveehouder en zijn specialist
Optimaliseren
Iedere week vergelijkt Mommersteeg de
Beoordelen en voorspellen
niet vervangt. “Het is echt een onder-
melkuitslagen met de voergift van de
MelkNavigator berekent welke nutriënten
steunend systeem, gezond boeren
afgelopen week. “Dan ga ik daarmee aan
in het totale rantsoen beperkend zijn
verstand en kennis van veevoeding
28
schakel in succes november 2011
plant
Uw doel bereiken met MelkNavigator Naast een voorspellingstool is MelkNavigator een beoordelingsen adviestool. MelkNavigator is ontwikkeld om de veehouder en de Agrifirm Feed specialist te helpen te bepalen hoe het rantsoen moet worden aangepast om het doel; een hogere melkgift, of eiwit- vetgehalte, te bereiken. Advies op maat
MelkNavigator is een unieke tool. De specialist kan een advies op maat Hans Mommersteeg (r) en Agrifirm Feed specialist Corné Bouwmans.
geven, gebaseerd op de doelstellingen van de veehouder. MelkNavigator is
blijft heel belangrijk. Bovendien voert
succesvol. Het eiwitgehalte zit op dit
gebaseerd op meer dan 100 proeven.
Hans heel bewust nP-voeders, waar-
moment rond de 3,75 procent en stijgt
Er is gebruik gemaakt van een geavan-
door hij met BEX beter uitkomt, en daar
nog steeds licht. Het vetpercentage is
ceerde statistische analyse. Er zijn
moeten we ook rekening mee houden
stabiel rond de 4,60 en de gemiddelde
zes indexen ontwikkeld, namelijk:
in het rantsoen.” Zo bespreken
productie ligt op ruim 9.000 kilo. “Het
> melkgift
Bouwmans en Mommersteeg samen
loopt gewoon goed”, constateert
> eiwitgrammen
de scores uit MelkNavigator en bepalen
Mommersteeg. “Dat komt natuurlijk
> eiwitpercentage
aan de hand daarvan de koers. Die blijkt
niet alleen door MelkNavigator, maar het
> vetgrammen
helpt wel. Je kunt gerichter voeren en je
> vetpercentage
voorkomt ook schommelingen in het
> vet- en eiwitgrammen
rantsoen, dat is beter voor de koeien.” Uw doel met MelkNavigator Gezonde koeien
Met MelkNavigator bepaalt u in het
De basis van het bedrijf is volgens de
totale rantsoen de belangrijkste
melkveehouder een goede gezondheid
beperkende nutriënten. Zo kan de
van de koeien. “Dat staat voor mij
specialist deze nutriënten in het rant-
voorop, gezonde koeien met een goede
soen wijzigen (verhogen of verlagen)
productie en daardoor een gezond
om het gewenste doel te bereiken.
rendement. Fokkerij speelt daar ook een rol in en ook het voer is gewoon heel erg
De kracht van MelkNavigator
belangrijk. Zowel de kwaliteit van het
> herkennen van de beperkende
ruwvoer als de rantsoensamenstelling.
nutriënten in het rantsoen om
Als die voorwaarden allemaal in orde zijn
het gestelde doel te bereiken
kan ik mijn bedrijf op een gezonde
> hoge voorspelbaarheid
manier verder laten groeien.”
schakel in succes november 2011
29
feed
Inzetten op verlaging van fosfaatproductie
Tijdig bestellen voor de feestdagen
Agrifirm Feed ondersteunt veehouders actief in het verlagen van de fosfaat productie op hun bedrijven. Het uitgangspunt hierbij is een gezond resultaat
De feestdagen komen er weer aan.
met minder fosfaat.
Dat betekent minder productiedagen en leverdagen. Om zeker te zijn van
Mix van maatregelen
brengen de voordelen van BEX in kaart
een tijdige levering van uw veevoer,
Met een mix van middelen geeft Agrifirm
en stimuleren daarmee de deelname
verzoeken we u om tijdig uw bestel-
Feed invulling aan het convenant van
aan BEX. Daarnaast biedt Agrifirm Feed
lingen door te geven. U kunt dat op
LTO en de Nederlandse Vereniging
speciale ‘laag fosfaat’-voeders en ‘laag
de voor u gebruikelijke manier doen.
Diervoederindustrie (Nevedi) over een
fosfaat’-mineralen aan (nP-voeders en
Bijvoorbeeld online bestellen via
10 procent lagere fosfaatproductie in
-mineralen). De specialist maakt de
www.mijnagrifirmfeed.com.
de rundveehouderij. Daarmee kan de
P-benutting inzichtelijk met behulp
sector dierrechten voorkomen en de
van de P-toets voor rundvee. Tenslotte
derogatie behouden. De specialisten
brengt Agrifirm Feed het P-gehalte in een aantal overige voersoorten terug.
Veilig en schoon erf
De gekozen mix van maatregelen zorgt voor minimale meerkosten.
Vorige winter was koud, wit en glad. Door de flinke sneeuwval was het
Fosfaatverlagende voerconcepten
voor de Agrifirm Feed-chauffeurs
Voor de varkenssector zijn P-min-voeders
soms lastig om het erf van vee
en Air Line® [2.0] voerconcepten waar-
houders goed te bereiken. Het leveren
mee de fosfaatproductie verlaagd
van veevoer werd hierdoor in sommige
kan worden. Voor Air Line® [2.0] zijn
gevallen problematisch. U kunt dat
voerschema’s beschikbaar waarmee de
helpen voorkomen door uw erf na
fosfaatnormen ruimschoots gehaald
sneeuwval of bij vorst schoon en goed
kunnen worden zonder dat de voer
begaanbaar te houden. Op deze
kosten stijgen. Daarmee kan de fosfaat-
manier kunnen we, ook tijdens slechte
uitstoot tot 60 procent gereduceerd
weersomstandigheden, tijdig en veilig
worden en is 50 procent minder grond
uw voeders bezorgen.
nodig om de mest te plaatsen.
De nummer 1 van Nederland! Thie Schiphouwer uit Benneveld (Dr.)
buiten lopen. “Na het melken krijgen ze
voert dit jaar het klassement van top-
volop mais en krachtvoer. Met warm weer
melkers aan op basis van economisch
en in de herfst krijgen ze kuil van etgroen
jaar resultaat (ejr).
in balen bijgevoerd”, aldus Schiphouwer. “Om tot deze prestatie te komen is goed
Het geheim van deze topprestatie is vol-
graslandmanagement van belang.”
gens Schiphouwer dat de dieren vanaf het
Agrifirm feliciteert de familie Schiphouwer
voorjaar tot het najaar overdag en ’s nachts
met dit uitstekende resultaat.
30
schakel in succes november 2011
feed
De puntjes op de i van inseminatie <
Goed dekmanagement begint al vóór de inseminatie.
Dertig of meer biggen per worp is alleen weggelegd voor varkens
Direct na de inseminatie hebben de
houders die het dekmanagement tot in de puntjes beheersen.
zeugen vooral rust nodig om de eitjes
De inzet: veel eitjes bij de eisprong, op het juiste moment insemi-
goed te laten innestelen. Geef ze daarom 4 tot 24 uur volledige rust.
neren en baarmoedersterfte voorkomen. Verbeter conditie
Goed dekmanagement begint al voor
achtereenvolgende controle weer
In de eerste weken van de dracht is het
de inseminatie. Door de zeug na de
staan, worden geïnsemineerd. Na de
zaak de zeug weer in goede conditie te
kraamperiode op hoog niveau te voeren,
zesde speendag worden de zeugen al
brengen. Controleer het verloop van de
neemt de kans op veel eitjes bij de
bij de eerste keer staan geïnsemineerd.
conditieopbouw door de spek- en spier-
eisprong toe. Geef daarom na de
Een goed systeem van noteren voor de
dikte te meten en vergelijk deze met de
kraamperiode de zeugen een energie-
berigheid en een goede communicatie
diktes bij binnenkomst en vertrek uit de
rijk voeder, met veel makkelijk verteer-
tussen de medewerkers zijn van het
kraamstal. Met een aangepast voer-
baar zetmeel en eiwit. Zo klimt de zeug
grootste belang voor het bepalen van
schema kan dit zo nodig bijgestuurd
weer snel uit het dal. Om de zeug weer
het juiste inseminatiemoment.
worden.
verlichting belangrijk. Optimaal is
Juiste moment
Goed klimaat
minimaal 16 uur 100 lux licht.
Ook bij het insemineren is het verstandig
De dragende zeug heeft voldoende verse
binnen een uur klaar te zijn. Controleer
lucht bij de kop nodig om baarmoeder-
Berigheidscontrole
regelmatig de snelheid van opname.
sterfte te voorkomen. Aan de achter
De ideale berigheidscontrole is kort en
Het sperma moet goed doorlopen. De
zijde van de zeug is een omgevings
actief. Het beste gaat u tweemaal
zeug neemt dan zelf door de sterke
temperatuur van ca. 26°C nodig. Tocht
daags op vaste tijden door de stal en
baarmoedercontracties het sperma op.
of trek is funest. Het klimaat in de box
bent u binnen een uur klaar. De controle
Maak uw inseminatieronde tweemaal
wijkt soms af van de metingen van uw
begint zonder beer. Als de zeug staat
daags op vaste tijden. Zo voorkomt u
klimaatcomputer. Controleer daarom
krijgt ze een aantekening. Daarna volgt
dat er teveel tijd zit tussen de eisprong
regelmatig hoe het tussen de dieren is
de controle met beer. Zeugen die staan
en de inseminatie. De beste dekresul
gesteld met luchtbeweging, luchtver-
voor de beer krijgen ook een aanteke-
taten haalt u als u acht uur vóór de
versing en temperatuur. Uw specialist
ning. De zeugen die bij de tweede
ovulatie insemineert.
kan daarmee helpen.
goed berig te krijgen, is een goede
schakel in succes november 2011
31
feed
U kunt op ons rekenen De voerwinst op vleesvarkens bedrijven hangt af van verschillende factoren: voerkosten, technische resultaten en de uitbetalingsprijs. Het is een kwestie van rekenen. Om dat rekenwerk gemakkelijk te maken introduceert Agrifirm voor vleesvarkenshouderij het concept Voerwinst. Dat wordt ondersteund met het adviesprogramma
Sturen op voerwinst met module Afleveren
‘Goede
afleverstrategie is goud waard’
Voerwinst.nl. Het programma heeft twee modules voerwinst.nl/afleve-
Varkenshouder Jan Woltinge heeft goede ervaringen met de
ren en voerwinst.nl/voeradvies.
analyse van aflevergegevens. “Het gaat om mijn varkens en
Met de module ‘afleveren’ kan de specialist van Agrifirm de varkens-
mijn geld.”
houder gericht en onderbouwd ondersteunen de afleverstrategie te optimaliseren. De module bevat
Het is maandagochtend als specialist
“Veel varkenshouders sturen op tech-
onder meer een simulatiefunctie.
varkenshouderij Klaas Bergsma zijn
nisch resultaat of op gewichts
Daarmee is het mogelijk alterna-
laptop bij Jan Woltinge in Pesse op de
kortingen. Maar waar het vooral om
tieve strategieën, zoals een week
keukentafel zet. De varkenshouder
gaat is wat er onder de streep over-
eerder of later afleveren, door
heeft net voor het weekend varkens
blijft; om de voerwinst.”
te rekenen. Met de module
afgeleverd en Klaas laat op het beeld-
voerwinst.nl/voeradvies is het
scherm heel precies zien wat ze hebben
Veel geld
mogelijk verschillende voer
opgeleverd.
Varkenshouder Woltinge heeft goede
strategieën te vergelijken. Met
Hij doet dat met de module ‘Afleveren’
ervaringen met het analyseren van
deze modules stelt het concept
van het adviesconcept Voerwinst (zie
aflevergegevens. “Een goede aflever-
Voerwinst vleesvarkenshouders
kader ‘U kunt op ons rekenen’). Dit
strategie levert gewoon geld op”, stelt
in staat om te sturen op tactisch
programma combineert onder meer de
hij. “Je moet ervoor zorgen dat je
niveau.
aflevergegevens van de slachterij, de
varkens aflevert die zo goed mogelijk
technische resultaten van Woltinge en
binnen de gewichtsgrenzen vallen die
Meer over het concept en een kor-
de voerkosten. “We kunnen hiermee
de slachterij aangeeft. Dan profiteer je
te video van Jan Woltinge vindt u
van elk afgeleverd varken in beeld
maximaal van de toeslagen en voorkom
op www.voerwinst.nl.
brengen wat de voerwinst is. Dat is het
je kortingen. Als je daar niet scherp op
unieke van ons concept”, zegt Klaas.
bent, laat je heel veel geld liggen.”
32
schakel in succes november 2011
feed
Vleesvarkensbedrijf Woltinge Jan Woltinge heeft samen met zijn vrouw Marijke een vleesvarkensbedrijf met 1.788 plaatsen in Pesse (Dr). Hij is daarnaast als ZZP’er actief in de bouw, maar het varkensbedrijf is de hoofdtak. Hij levert via een Duitse slachterij, de varkens zijn onder meer bestemd voor de Britse markt. Woltinge werkt met een goed bevleesd varken, een kruising van Topics 30 zeugen en een luxe Piétrain. De varkens worden gevoerd met een computergestuurde droogvoer installatie. De ondernemer voert Jan Woltinge (links) aan tafel met specialist Klaas Bergsma.
daarin onder meer ccm. Dat betrekt hij van een akkerbouwer in de buurt, waar hij ook mest kwijt kan. Het rant soen bevat verschillende enkelvoudige
Samen met de handelaar selecteert
ring. “Je ziet dat we bij een aantal
voeders en droge bijproducten, zoals
Woltinge de varkens voor het afleveren.
varkens meer dan een tientje hebben
tarwe en smul mix, een product
Dieren die niet zwaar genoeg zijn, blijven
laten liggen”, constateert Woltinge.
op basis van restproducten uit de
nog een of enkele weken. Daarvoor heeft
voedingsmiddelenindustrie.
hij een aparte restafdeling. “Mengen
Wegen
van koppels doen we niet; ook niet bij
Dat wil hij in de volgende ronde ver
de biggen. Mengen levert stress op met
beteren. De ondernemer heeft al langer
als gevolg kans op infecties.”
ervaring met het analyseren van slacht-
Technische resultaten:
data en het aanpassen van zijn aflever-
Groei
785 g/dag
Extra waardevol
patroon. Hij is heel tevreden met de
Voederconversie
2,59
Een goede analyse van de aflevergege-
diensten van zijn handelaar, als het
Punten/varken
98,3
vens is nu extra waardevol, omdat de
gaat om het selecteren bij het afleve-
slachterij waaraan Woltinge levert, de
ren, maar Woltinge is er zelf ook heel
uitbetalingssystematiek net heeft aan-
scherp op. “In het begin hebben we
gepast. De gewichtsgrenzen voor
heel veel varkens gewogen. En nog
kortingen toeslagen zijn verschoven.
steeds pak ik zo nu en dan de weeg-
Zware varkens worden bijvoorbeeld
plaat; om het gevoel erbij te houden.
minder goed betaald. Woltinge heeft
Het gaat om mijn varkens en mijn
bij de afgeleverde varkens al zo goed
geld.”
mogelijk geprobeerd te anticiperen op
Een goede afleverstrategie is goud
de veranderingen. De gegevens op de
waard, stelt Woltinge. “We leveren zo’n
laptop van Bergsma, bevestigen dat dit
5.000 varkens per jaar af. Als je gemid-
redelijk goed gelukt is. De data bieden
deld twee euro extra binnenhaalt, is
ook handvatten voor verdere verbete-
dat toch groot geld.”
schakel in succes november 2011
33
< Met Agrifirm Focus Vleespluimvee krijgen vleeskuikenhouders inzicht in hun financiële en technische cijfers.
feed
Registratie van technische en financiële gegevens
Meer inzicht met Agrifirm Focus Vleespluimvee Het is belangrijk voor vleeskuikenhouders om inzicht te hebben in hun financiële en technische cijfers. Het programma Agrifirm Focus Vleespluimvee registreert deze gegevens en berekent de technische en economische kengetallen van vleeskuikenhouders. Ondernemers krijgen hiermee inzicht
informatie, zoals de slachtgegevens,
de gegevens door Agrifirm ingevuld.
in hun resultaten en kunnen die ook
gegevens over het voer en over de een-
Ondernemers kunnen de registratie
vergelijken met de resultaten uit eerdere
dagskuikens, en de financiële gegevens
echter ook zelf doen en daardoor op ieder
periodes, of met collega’s. Dat kan
zoals opbrengstprijs en kosten. Aan de
gewenst moment, bijvoorbeeld direct na
belangrijke informatie opleveren.
hand daarvan worden de technische en
de levering, het resultaat berekenen en
Bijvoorbeeld wat de verschillen zijn tussen
financiële kengetallen berekend. Ook
zelf vergelijkingen maken.
licht en zwaar mesten of tussen scharrel
de Agrifirm Feed specialist heeft hier
Begin volgend jaar gaat Agrifirm Feed
en traditioneel. Zowel wat betreft de
inzage in, waardoor hij gericht advies
de boer op met Agrifirm Focus Vlees-
technische als de financiële resultaten,
kan geven.
pluimvee om pluimveehouders te
zoals saldo/m /dag. Agrifirm Focus
Het programma is een gratis service van
leren hoe ze hier zelf het maximale
Vleespluimvee registreert alle technische
Agrifirm Feed en in veel gevallen worden
uit kunnen halen.
2
Gezonde kuikens met de juiste voeding Gezonde kuikens is een belangrijke voorwaarde voor een goed resultaat op
van essentiële nutriënten uit het kern-
vleeskuikenbedrijven. Voeding kan op verschillende manieren bijdragen aan een
voer in disbalans.”
goede gezondheid. Goede start
Een voorbeeld is het voeren van hele
meer geleidelijke voeropname omdat
Speciale opstartvoeders kunnen bijdragen
tarwe, zoals binnen het kernvoerconcept
het hongergevoel minder is. Dat draagt
aan een goede start. Als voorbeeld noemt
van Agrifirm Feed. Dat heeft onder andere
bij aan de darmstabiliteit.”
Lensing het nieuwe Prestartvoer. “Dit is
te maken met de deeltjesgrootte van
een voer voor de eerste twee dagen,
het voer, legt onderzoeker Pluimvee
Bijsturen
afgestemd op hele jonge kuikens. Door
Masja Lensing uit. “Met hele tarwe voer
Een ander voordeel van de combinatie
in te spelen op de specifieke nutriënten-
je grote deeltjes, die langer in de spier-
kernvoer en hele tarwe is dat pluim
behoefte van jonge kuikens, geef je ze
maag blijven. Daardoor komen meer
veehouders kunnen bijsturen in het
een goede start en dat is heel belangrijk
verteringssappen vrij wat zorgt voor
nutriëntenaanbod. “Door het aandeel
voor een succesvolle ronde.”
een lagere pH in de maag. Dat werkt
tarwe te verhogen, verlaag je het eiwit
bacteriedodend en voorkomt daarmee
aanbod. Daarmee kan de pluimvee
Agrifirm Feed organiseert 24 november
de toevoer van potentiële ziekteverwek-
houder bijsturen op de gezondheid,
en 1 december studiemiddagen met als
kers richting de darmen. Een langere
hoewel het belangrijk is om niet te
thema ‘kuikens gezond houden’. Kijk voor
verblijftijd in de spiermaag zorgt ook
sterk en te langdurig van het schema
meer informatie op www.agrifirm.com/
voor een betere voorvertering en een
af te wijken, dan breng je het aanbod
studiedagenvleespluimvee
34
schakel in succes november 2011
Pluimveehouders kiezen voor koloniehuisvesting
‘ Het is echt een vooruitgang’
Gert Zoer (l) en Marc Maris zitten midden in de omschakeling naar koloniehuisvesting.
De neven Gert Zoer en Marc Maris zitten midden in de omschakeling van traditionele
Er is in de industrie ieder geval genoeg
kooien naar koloniehuisvesting. De helft van hun stallen is nu gerenoveerd, de
vraag.”
andere helft is begin volgend jaar aan de beurt. Goed draaien
De neven zitten in maatschap met
hebben nu geen extra arbeid nodig.
De resultaten wijken tot nu toe weinig
Gerts vader, Wim Zoer. Op twee naast
Bovendien is de uitstoot lager.” Vader
af van het oude systeem. “We vinden
elkaar gelegen bedrijven in het Drentse
Wim voegt toe: “Net als de ziektedruk.”
het belangrijk om goed te draaien, het
Bruntinge houden ze in totaal 180.000
laatste koppel legde op 95 weken nog
leghennen. Daarnaast hebben Gert en
Vooruitgang
85 procent. Dat willen we nu ook vast-
Wim nog een opfokbedrijf met 90.000
De nieuwe stallen lijken wat gezond-
houden.” De ondernemers besteden
plaatsen. Marc en Gert hebben elk de
heid betreft veel op de oude kooien.
vooral in de eerste maanden van de
verantwoordelijkheid voor één van de
“De uitval is tot nu toe nihil”, stelt Gert.
ronde veel aandacht aan de hennen.
legbedrijven, Wim zorgt ervoor dat zij
Ook qua werk lijken de systemen veel op
Specialist Wilco Wijlhuizen van
voorzien worden van jonge hennen.
elkaar, maar toch zien de ondernemers
Agrifirm Feed komt in die periode
verschillen. “De controle is makkelijker
wekelijks langs voor de begeleiding.
Geen extra arbeid
omdat je beter zicht op de hennen hebt”,
“Nu helemaal, want het kolonie
Afgelopen zomer kwamen de eerste
vindt Marc. “Het is een hele vooruitgang,
systeem is voor ons nieuw.
hennen in de nieuwe koloniestallen.
zeker voor de dieren. Ze hebben meer
Bijna iedereen kiest voor het alternatief,
“We hebben op beide locaties één van
ruimte, een zitstok en een legnest”,
zeker in het Noorden zijn we één van
de twee stallen omgebouwd van tradi-
voegt Gert toe. Een nadeel is volgens
de weinigen.” De pluimveehouders zelf
tionele kooien naar een koloniesysteem
Marc dat de eieren met code 3 gestem-
zijn in ieder geval tevreden. “We gaan
van Big Dutchman. De andere helft
peld worden en dus niet te onderscheiden
de andere twee stallen precies zo maken.
wordt begin 2012 gerenoveerd”, vertelt
zijn van traditionele kooieieren. “Daar
Het draait gewoon goed en het werkt
Marc. Over de keuze voor koloniehuis-
wordt wel een oplossing voor gezocht.
prettig.”
vesting hebben ze geen moment getwijfeld. “We waren kooien gewend Huisvesting is onderdeel van de LEG360 aanpak van Agrifirm Feed. LEG360
en zagen de overstap naar alternatief niet zitten”, vertelt Gert. “We doen het werk al jaren zelf, met de hulp van twee verstandelijk beperkte mensen, en
LEG
360
is een bedrijfsbrede advisering met structurele oplossingen voor maximaal resultaat. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw specialist of bellen naar T (088) 488 1015.
schakel in succes november 2011
35
“Jeroen komt iedere drie weken langs om de technische resultaten te bespreken en te kijken hoe het nog beter kan. Dat advies is heel belangrijk voor mij en mijn bedrijf.” Peter Reijnen varkenshouder en akkerbouwer in Reuver
“Peter gaat voor een maximaal resultaat. Hij draait technisch heel goed, en dat willen we zo houden. Samen zoeken we steeds naar nieuwe verbeterpunten.” Jeroen Prudon specialist Varkenshouderij Agrifirm Feed
Samenspel Peter Reijnen heeft een gesloten varkensbedrijf met 270 zeugen. Omdat het aantal vleesvarkensplaatsen aan de lage kant is, is een goede groei extra belangrijk. Zo kan hij meer biggen zelf opleggen. Om het maximale uit zijn varkens te halen overlegt Reijnen iedere drie weken met Agrifirm Feed specialist Jeroen Prudon. Samen kwamen ze afgelopen zomer bijvoorbeeld tot een van 900 gram per dag. Bovendien verbeterde de fosfaatefficiëntie naar 53 procent, waardoor hij minder mest hoeft af te voeren.
colofon
schakel in succes is het klantenblad van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie Afdeling Communicatie Agrifirm Fotografie Albert Brunsting, Marcel Bekken, Peter Roek en Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel
ISSN 2211-5811
combinatie van Air Line [2.0]® en P-min-voeders voor een nog betere groei en vleeskwaliteit. Dat werkt. Reijnen zit op een groei