06 december 2012
“Altijd kritisch blijven” Voordeel door efficiënter werken pagina 10 - 13
schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij
Bonda opent nieuwe fabriek pagina 4
Samenwerking hyacintenbroeiers en Agrifirm Plant pagina 20
Ondernemen is continu in beweging blijven
In dit nummer Strategie Agrifirm 2013-2015: ‘Succesvol groeien’ 3 Nieuwe fabriek Bonda in gebruik
4
Agrifirm onderneemt in een dynamische omgeving. Het meest in het oog springend is de grote beweeglijkheid van de grondstofprijzen die de bedrijfsvoering op uw
Agrifirm organiseert in februari Ledendagen
6
bedrijf, en ook bij Agrifirm, sterk beïnvloedt. Daarnaast hebben wet- en regelgeving grote invloed op de toekomst en de mogelijkheden van veel bedrijven. Schaalvergroting, zowel in de primaire sector, als ook in de markt van
Jongerendag 2013:
7
toelevering, is en blijft een belangrijke trend.
‘Wat komt er op mijn bordje?’ Agrifirm heeft zich, mede daarom, de afgelopen twee jaar ingrijpend aangepast. De afgesproken organisatie-
Sojaproductie hoog op agenda
8
aanpassingen, zijn voor 90 % doorgevoerd, de laatste stappen worden de komende jaren afgerond. De beoogde fusievoordelen zijn gerealiseerd. Dit betekent niet dat we
9 Voordeel door efficiënter werken 10 Met nieuw bouwplan klaar voor de toekomst 14
klaar zijn. De dynamiek van de markt vraagt om continue
Voorbereiden op nieuw teeltseizoen
Ook bij de niet-ledenbedrijven van Agrifirm gebeurt veel.
Mestboekhouding uit handen geven
16
beweging. Daarom zijn bij Agrifirm Feed en Agrifirm Plant nieuwe efficiency projecten gestart, gericht op nog betere klantbediening en lagere bedrijfskosten.
Zo zijn er uitbreidingsinvesteringen in China, is er een overname gerealiseerd in Hongarije en is de nieuwe
18 Nieuw bemestingsproduct: Top Soil terrafert 19 Kuilfolie in de voorverkoop
fabriek voor vochtige rundveevoeders in Den Bosch opgestart. De rendementsontwikkeling bij deze niet- ledenbedrijven geeft Agrifirm de mogelijkheid om het Ledenvoordeel over 2012 te verhogen. Eind van het jaar
Samenwerking hyacintenbroeiers en Agrifirm Plant
20
wordt u nader geïnformeerd over het exacte percentage. De aanpassingen in de onderneming gaan door, gericht
22 Voorkeurspakket maïsrassen 23 Minder klauwproblemen dankzij totaalaanpak 24 Seminar Varkens Zwolle 26 Netwerken op de BioVak 2013
op hogere service, betere producten en lagere kosten. Aanpassingen gericht op het verbeteren van het resultaat op uw bedrijf, direct of indirect! Dat is ook onze opdracht en doelstelling in 2013. Mede namens de Raad van Commissarissen en de hoofddirectie wens ik u een succesvol 2013 toe.
Sterkere biggen door later spenen
28
Ton Loman voorzitter hoofddirectie
Agrifirm Feed voer uit Grobbendonk Investeren in imago met zichtstal Samenspel
2
schakel in succes december 2012
30 31 32
Agrifirm Group
Strategie Agrifirm 2013-2015
‘Succesvol groeien’ De Agrifirm Ledenraad stemde in september in met de aangescherpte strategie voor de periode 2013-2015. ‘Groei in de kernactiviteiten’, staat centraal. Gezonde groei,
De opening van de nieuwe specialiteitenfabriek in China.
om daarmee het rendement op het boerenerf te verhogen.
In 2010 is, tijdens het fusieproces, de
Top
keuze om vooral te willen groeien in
eerste strategie voor Agrifirm vast
De dochterondernemingen binnen
de kernactiviteiten: de voersector, de
gesteld. Daarbij zijn de grote lijnen
Agrifirm Group opereren in diverse
plantaardige sector, coproducten en
beschreven. De nieuwe strategie is, mede
marktsegmenten in meerdere landen.
specialiteiten. Sommige bedrijven in
omdat die kon worden gebaseerd op de
De ambitie is om bij deze activiteiten
niet-kernactiviteiten worden daarom
17 strategische plannen van de Agrifirm
tot de top 3 of top 5 te horen in de
verkocht. Die lijn is inmiddels ingezet
bedrijven, scherper geformuleerd.
betreffende markt. Alleen als we bij
en heeft afgelopen jaar al geleid tot
de top horen is het mogelijk om de
diverse acquisities of verkopen.
Waarde genereren
aanwezige kennis optimaal tot waarde
Bijgaand kader geeft daarvan een
De missie van Agrifirm is en blijft:
te brengen. Belangrijk onderdeel is de
overzicht.
‘duurzaam waarde genereren voor de leden’. Daarbij staat duurzaam voor het efficiënt produceren met zo min
Agrifirm Plant: Modernisering logistiek door centrale distributie en
mogelijk belasting voor milieu en
graanopslag: Efficiënt als het kan, spoed als het moet
omgeving. Agrifirm ondersteunt klanten
Agrifirm Feed: Verhogen van capaciteit en flexibilisering mengvoerfabrieken,
bij het het genereren van inkomen,
sluiting fabrieken Maasbracht en Utrecht, landelijk beschikbaar maken van
op een manier die aansluit op maat-
innovatieve concepten zoals Air Line (voor varkens) en het kernvoerconcept
schappelijke wensen. Voortdurende
(voor vleespluimvee)
vernieuwing is noodzakelijk voor
Agrifirm Feed: Verkoop van Interbroed als niet kernactiviteit
gezonde groei. Daarom ontwikkelt
Co-producten: Verwerven van Wefelenberg in Duitsland en James & Son in het
Agrifirm kennis en concepten voor
Verenigd Koninkrijk. Dit laatste bedrijf handelt in bijproducten in de veehouderij
praktische innovaties. Die kennis en
Specialiteiten: Verdubbeling productie in Suzhou (China) door het in gebruik nemen
concepten komen eerst voor onze
van een tweede productielijn
bedrijven en klanten beschikbaar.
Specialiteiten: Aankoop van de Nutreco activiteiten in Kornye (Hongarije)
Dat leidt tot een beter resultaat op
Deelnemingen: Verkoop van Agrifirm aandeel in Cefetra
het erf van de klant.
Dirk Bruins wint coöperatieprijs Ondernemer Dirk Bruins uit het Drentse
geselecteerd door een vakjury en won
van 3.500 euro. Agrifirm feliciteert
Dwingeloo heeft op 22 november de
de publieksstemming bij de finale. Hij
Dirk Bruins en is er trots op dat twee
NCR Coöperatieprijs gewonnen. Bruins,
ontving een award en een cheque voor
van de drie finalisten, Dirk Bruins en
lid van Agrifirm, werd voor de finale
een agrarische studiereis ter waarde
Michiel Bouma, Agrifirm-lid zijn.
schakel in succes december 2012
3
Nieuwe fabriek Bonda
‘ Wij kunnen dit als enige ter wereld’ Bonda produceert sinds kort, als enige bedrijf in de wereld, vochtrijk,
deze nadelen weg. “Een heel groot
stapelbaar mengvoer voor rundvee. Dit najaar nam de Agrifirm
voordeel is de zeer stabiele samen
dochter haar nieuwe fabriek in ‘s-Hertogenbosch in gebruik.
stelling en de jaarrond beschikbaarheid. Dat kan doordat we de mogelijkheid hebben om vochtrijke, droge, stapelbare
De fabriek heeft een productiecapaciteit
technische mogelijkheden en willen
en vloeibare componenten te gebruiken.
van 200.000 ton vochtrijk mengvoer,
zo scherp mogelijk inkopen.” Steeds
Samen met de nutritionele afdeling
een voer dat de voordelen van verschil-
meer veehouders gebruiken daarom
van Agrifirm Feed zijn we ook in staat
lende vloeibare, droge en stapelbare
bijproducten, in verschillende soorten
om gewenste accenten in de samen-
(bij)producten combineert. “In de afge-
en vormen. Het aanbod van deze
stelling te leggen. Onze vochtrijke
lopen twee jaar hebben we op kleinere
producten is echter niet altijd even
mengvoeders sluiten daardoor optimaal
schaal, ervaring op gedaan met de
stabiel. Daar komt bij dat niet elke
aan bij de behoefte die bij onze klanten
productie”, vertelt Marcel Lipsch,
veehouder de technische mogelijkheden
leeft.” Behalve voor de veehouder,
verkoopleider bij Bonda. “In november
heeft om bijvoorbeeld vloeibare bij
heeft de nieuwe productiewijze ook
hebben we de nieuwe fabriek in
producten te voeren. Met het stapelbare
voor de toeleveranciers van Bonda
gebruik genomen.”
vochtrijke mengvoer maken wij voor
voordelen. “Omdat we ook in perioden
onze klanten meer producten bereik-
van geringere aanvoer onze klanten
Behoefte
baar, wat voor een duidelijke plus in
aan ons binden, kunnen wij onze
Het concept is ontstaan vanuit de wens
het saldo kan zorgen.”
toeleveranciers nog meer afzet
om nog beter bij de behoefte van klanten
zekerheid bieden. Alle stakeholders
aan te sluiten, vertelt Lipsch. “Rundvee-
Stabiliteit
hebben dus baat bij ons nieuwe
bedrijven worden steeds groter en
De nieuwe vochtrijke mengvoeders
concept, en dat is de basis voor
intensiever. Veehouders hebben meer
nemen volgens Lipsch een aantal van
duurzaam succes”, legt Lipsch uit.
4
schakel in succes december 2012
“Onze vochtrijke mengvoeders sluiten optimaal aan bij de behoefte van onze klanten.”
Twee renderende producten Bonda produceert in de nieuwe
Saldo verhogen
gelukt; we zijn de enige ter wereld die
fabriek twee soorten vochtrijk
Voor Bonda zelf is de nieuwe fabriek
dit kunnen.”
mengvoer. Gluco+ (24 % ds, 1005 VEM, 113 DVE) is een zetmeel-
belangrijk om zich te onderscheiden ten opzichte van de concurrentie. “Het
Trots
energierijk voer dat zeer geschikt
is heel simpel; de marges staan onder
Lipsch benadrukt dat alle grondstoffen
is als aanvulling op een grasrijk
druk en dat dwingt je om te innoveren
van goede veevoederkwaliteit zijn.
rantsoen, Proti+ (30 % ds, 1077 VEM,
en te blijven ontwikkelen. Bovenal
“Alle grondstoffen zijn afzonderlijk
127 DVE) is een eiwitrijk product dat
moeten wij zorgen dat we unieke
ook te voeren. We vinden het ook heel
prima past bij rantsoenen met maïs.
service aan onze klanten en onze toe
belangrijk om transparant te zijn.
Vochtrijk mengvoer wordt als een
leveranciers bieden en ons daarin blijven
Klanten kunnen op de afleverbon precies
mooi stapelbaar en inkuilbaar product
onderscheiden. Uiteindelijk moeten wij
zien wat er in het product zit en we
afgeleverd. Het is een zeer smakelijk
ervoor zorgen dat veehouders met onze
laten onze fabriek ook graag zien aan
product en het gehele jaar leverbaar.
producten meer rendement kunnen
geïnteresseerden, bijvoorbeeld studie-
Voor meer informatie, zoals de
behalen, dan blijven we de concurrentie
clubs. We zijn er trots op wat we hier
samenstelling van de producten
meer dan één stap voor. Met vochtrijk
hebben staan en op het product wat
en de toepassing in uw rantsoen,
mengvoer voor rundvee is dat duidelijk
we daar mee kunnen maken.”
kunt u contact opnemen met uw rundveespecialist.
<
<
De nieuwe installatie voor vochtrijke mengvoeders.
Marcel Lipsch
schakel in succes december 2012
5
Welkom met koninklijk tintje
Agrifirm Ledendagen op een sportieve locatie Agrifirm organiseert van 5 tot en met 28 februari 2013 haar jaarlijkse Ledendagen. Binnenkort ontvangen alle Agrifirmleden hiervoor een uitnodiging. De Ledendagen worden onder andere gehouden in Nederlandse voetbalstadions; dé plek waar topprestaties geleverd worden.
Ledenraad Tijdens de Ledendagen komt de bezetting van de Ledenraad aan de
De kroon op het werk dat zowel leden
De onderwerpen voor de workshops
orde. Afgesproken is dat daarin
als de coöperatie in de afgelopen 100
worden in januari bekend gemaakt.
90 ondernemers zitting hebben.
jaar leverden, is het predicaat ‘Koninklijk’
In 2013 treden volgens het Rooster
dat Agrifirm op 14 september 2012
Sprekers
van Aftreden 12 ondernemers af
ontving. Daarmee is de coöperatie
Tot slot delen ex-profvoetballer Hans
die niet herkiesbaar zijn. Bij de
voortaan Koninklijke Coöperatie
van Breukelen en judoka Dennis van
uitnodiging zal een district-
Agrifirm. In de toekomst minimaal
der Geest met passie en humor hun
specifieke brief gevoegd worden,
dezelfde inspanning leveren als de
visie op thema’s als ondernemerschap,
waarop de veranderingen uitgelegd
voorgangers de afgelopen 100 jaar
presteren, teamspirit en het bereiken
worden. Deze informatie is al
hebben gedaan; dat is de uitdaging
van resultaat.
beschikbaar op de website
waar Agrifirm nu voor staat. Tijdens
www.agrifirm.com/coöperatiezaken.
de Agrifirm Ledendagen bespreken
Data en locaties
Daar staat ook de volledige samen-
het bestuur en de hoofddirectie met
De uitnodiging met een gedetailleerd
stelling van de Ledenraad en de Raad
de leden welke prestaties in 2012
programma valt in januari bij alle
van Commissarissen gepubliceerd.
geleverd zijn, want de eerste vruchten
leden op de mat. De data en locaties
van de fusie zijn er. Zo kan Agrifirm
zijn al bekend.
Feed dankzij de grote synergievoordelen scherp in de markt opereren, terwijl
plaats
Locatie
Datum
voor Agrifirm Plant de record voorschot-
Stein Urmond
Van der Valk
5 februari
Venlo
VVV-voetbalstadion
6 februari
Breda
NAC-voetbalstadion
7 februari
Eindhoven
PSV-voetbalstadion
8 februari
leden extra resultaat oplevert via het
Groningen
Euroborg stadion
12 februari
Ledenvoordeel.
Leeuwarden
WTC Expo
13 februari
Rosmalen
Autotron Expo
14 februari
Zwolle
PEC-Zwolle Stadion
26 februari
Alkmaar
AZ-(AFAS) voetbalstadion
27 februari
Houten
Expo Veilinggebouw
28 februari
prijs in de graanpool als voorbeeld genoemd mag worden. Ook de dochterbedrijven in binnen- en buitenland laten goede resultaten zien, wat de
Workshops
Vervolgens wordt er in de workshop rondes vooruit gekeken, of dit nu in algemene zin is, of juist vaktechnisch.
6
schakel in succes december 2012
Agrifirm Jongerendag 2013
‘Wat komt er op mijn bordje?’ De wereldbevolking groeit en het voedingspatroon verandert. 9 miljard mensen in 2050, die door toegenomen welvaart hun bord luxer gevuld willen hebben. Kan dat wel? En zo ja, hoe kan de land- en tuinbouw in Nederland daar aan bijdragen? De Agrifirm Jongerendag op 16 januari
Inspelen op ontwikkelingen
nemer Jaap Hoogenboom houdt daar
2013 gaat over deze problematiek.
Sanderine Nonhebel, onderzoeker aan
nu al rekening mee. Hij vertelt hoe hij
Want jonge ondernemers van nu gaan
de Rijksuniversiteit Groningen, geeft
yoghurt produceert, rechtstreeks voor
de voorziene verandering tot 2050 mee
haar visie op hoe de wereldvoedsel
de (Turkse) consument. Geen gemak-
maken. Al dan niet meegroeien, inspelen
productie zal veranderen. Hoe en waar
kelijke klus, maar wel één die perspectief
op de markt en het bedrijf aanpassen
voedsel geproduceerd zou moeten
biedt.
aan veranderende behoeften zijn thema’s
worden, speelt daarbij een belangrijke
waarmee zij te maken gaan krijgen.
rol. Joris Baecke, voorzitter van de
Het alternatief
Kortom, hoe wordt Agenda 2050
Europese organisatie voor jonge boeren
Natuurlijk is er ook de alternatieve blik
ingevuld?
en tuinders, geeft vervolgens zijn
op voedsel, wat in goede handen is bij
mening over hoe jonge ondernemers in
topkok en entertainer Pierre Wind.
kunnen spelen op deze ontwikkelingen.
Of het nu gaat om de smaak of herkenbaarheid van het voedsel, Wind
In de winkel
zorgt hoe dan ook voor een verrassend
Voorwaarde voor ondernemers om hun
bordje voedsel. Het andere alternatief
bedrijf in te laten spelen op ontwikke-
dat tijdens de Jongerendag besproken
lingen, is dat hun producten uiteindelijk
wordt, is de uitdaging die voedsel
wel aan de retail geleverd moeten
met zich mee kan brengen. Wielrenster
kunnen worden. Corrie Meijer van
Leontien van Moorsel vertelt over haar
Jumbo Supermarkten geeft haar
vak waarin de energievoorraad niet
mening over welk voedsel er in 2050
onuitputtelijk blijkt en perfect eten
in de winkel ligt en welke rol de retail
noodzakelijk is.
hierin zal spelen. Want misschien haalt de consument in 2050 zijn voedsel wel
Aanmelden voor de dag kan via
rechtstreeks bij de producent. Onder-
www.agrifirm.com/jongerendag
schakel in succes december 2012
7
Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja De Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja is in maart 2012 opgericht en voortgekomen uit Initiatief Duurzame Soja (IDS) en de Task Force Duurzame soja. De bij het plan betrokken organisaties zijn de Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie (Nevedi), waar Agrifirm deel van uitmaakt, het Initiatief Duurzame Handel (IDH), de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO), de Centrale Organisatie voor de Vleessector, Albert Heijn, C1000, Jumbo, Lidl, Superunie als centrale inkoper van 13 supermarktketens, het Productschap Pluimvee en Eieren en het Productschap Margarine, Vetten en Oliën. Het Wereld Natuur Fonds, Natuur & Milieu, Solidaridad, en LTO Nederland ondersteunen de doelstellingen van de stichting. Zie ook www.verantwoordesoja.nl
Sojaproductie hoog op agenda biodiversiteit en zorg voor goede werkAgrifirm werkt actief aan het verduurzamen van sojaproductie en is daarom
omstandigheden.
betrokken bij de Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja. Agrifirm participeert ook in de Round Table on Responsible Soy Association (RTRS). Daarnaast onderzoekt
Alternatieve eiwitbronnen
Agrifirm de inzet van alternatieve eiwitbronnen, die het aandeel geïmporteerde soja
Naast participatie in ketenverbanden,
uit Zuid-Amerika kan terugbrengen.
doet Agrifirm onderzoek naar alter natieve eiwitbronnen voor veevoer.
Stichting Ketentransitie Verantwoorde
Criteria
Proeven met veldbonen en sojateelt in
Soja stelt zich ten doel om in 2015
De RTRS verenigt partijen uit de hele
Noord-West Europa zijn voorbeelden
honderd procent verantwoorde soja
sojaketen en houdt zich aan het Amazone
daarvan. Ook het verhogen van het
te gebruiken in Nederland. Nederlandse
Moratorium. Dit betekent dat er geen
eiwitgehalte in maïs biedt mogelijk
bedrijven in de sojaketen hebben in
soja gekocht wordt van landen in het
perspectief. Op dit moment past Agrifirm
2012 280.000 ton RTRS-gecertificeerde
Amazone regenwoud dat na 24 juli
al concreet kennis toe die het gebruik
soja gekocht en 120.000 ton soja
2006 is ontbost. Daarbovenop heeft de
van eiwitten optimaliseert. Voorbeelden
gecertificeerd volgens een beperktere
RTRS 98 indicatorenbepaald voor RTRS-
zijn de inzet van eiwitrijke balansmelen
set criteria: een verdubbeling van
gecertificeerde verantwoorde soja. Deze
ter vervanging van enkelvoudige soja en
inkoop ten opzichte van 2011.
zijn gericht op verantwoord gebruik
optimalisering van europese eiwitrijke
Deze soja moet voldoen aan de
van gewasbeschermingsmiddelen,
grondstoffen als raap in mengvoeders.
certificeringscriteria van de RTRS.
respect voor landrechten van lokale
Deze projecten zijn onderdeel van de
Agrifirm onderstreept dit en werkt
gemeenschappen, voorkomen van aan-
strategie van Agrifirm om grondstof
hier actief aan mee.
tasting van gebieden met waardevolle
stromen verder te verduurzamen.
8
schakel in succes december 2012
Bedrijfsgegevens Melkveehouder Stelwagen > 110 melkkoeien > 100 stuks jongvee > 62 ha grasland Productie: 8744 kilogram, Jelko Stelwagen (l) en Theo Benning van Agrfirm Exlan.
met 4,43% vet en 3,44% eiwit
Agrifirm Exlan bemiddelt onder de naam Agrifirm Quotumbank.nl bij
Bemestingsplan en BEX: mestproductie verantwoorden
de overdracht van melkquota en dierrechten. De handel in productie-
Mestboekhouding uit handen geven
rechten voor dit seizoen loopt op zijn einde. Heeft u nog rechten nodig of heeft u rechten aan te bieden, dan kunt u contact opnemen met één van onze vestigingen.
Nu het einde van het jaar nadert, staat het actualiseren van het bemestingsplan
Exlan Meppel
weer op de agenda. Zo ook voor melkveehouder Jelko Stelwagen uit Franeker (FR).
melkquota en rechten:
“Ik doe mee aan de derogatie en daarbij is het ideaal dat Agrifirm Exlan voor mij het
(0522) 26 82 25
complete bemestingsplan en de BEX-berekening kan verzorgen.”
mestboekhouding en BEX: (0522) 26 82 20
Stelwagen wil zijn zaken volgens de
voorbeeld om mineralenverlies zo veel
Exlan Veghel
richtlijnen voor elkaar hebben. Hij
mogelijk tegen te gaan. “De kuil lucht-
melkquota en rechten:
onderhoudt dan ook nauw contact
dicht afdekken en broei voorkomen
(0413) 38 26 67
met Theo Benning, specialist Mest
helpen de binnengehaalde mineralen
mestboekhouding en BEX:
regelgeving bij Agrifirm Exlan. “Zeker
te behouden.”
(0413) 38 21 40
bij Agrifirm bestel is het ideaal dat Theo
BEX
Bekijk ook eens onze vernieuwde
voor mij de mestboekhouding kan
Om minder mest te hoeven afvoeren,
website: www.quotumbank.nl
bijhouden. Hij weet precies wat er op
doet Stelwagen sinds 2009 mee aan de
mijn bedrijf wordt aan- en afgevoerd.”
bedrijfsspecifieke excretie (BEX), zodat
omdat ik alles, van voer tot kunstmest,
hij efficiënt met nutriënten om kan
Aan het eind van het jaar wordt onder
Stikstofbehoud
gaan. Benning: “Jelko kan zo de mest-
andere gezamenlijk bekeken hoe de BEX
Behoud van stikstof en mineralen is voor
productie op zijn bedrijf verantwoorden.
uitkomt en hoe het met de eindvoor-
Stelwagen belangrijk om efficiënter met
Een goede kuil is daarbij van belang,
raad staat. “Daar hoef ik bijna niets voor
zijn bemestingsruimte om te gaan en
lettend op onder andere veel VEM en
te doen”, aldus Stelwagen. “Alles wat
om beter in zijn bemestingsplan uit te
het juiste eiwitgehalte.”
aan voer en kunstmest wordt geleverd,
komen. “Voor behoud van het stikstof
is bij Agrifirm bekend.” Benning vult
en verbetering van de drijfmest gebruik
Ontzorgen
hem aan: “En ook de andere benodigde
ik bijvoorbeeld een natuurlijke toevoe-
Om de mestboekhouding op orde te
informatie, zoals uitslagen van kuil-
ging”, legt Stelwagen uit. De graskuil
houden, hebben Benning en Stelwagen
monsters kunnen wij inlezen. Zo ont-
strak afdekken geeft hij vervolgens als
drie vaste contactmomenten per jaar.
zorgen we de klant zo veel mogelijk.”
schakel in succes december 2012
9
Agrifirm maakt fusiebelofte waar
Plant en Feed scoren door efficiëntieslag Lagere kosten door efficiënter te werken. Het was één van de
schaalvoordelen. Bovendien kunnen
beloften bij de fusie waaruit Agrifirm in 2010 ontstond. Afgelopen
activiteiten en bedrijfsonderdelen
jaar hebben zowel Agrifirm Feed als Agrifirm Plant concrete
worden geïntegreerd waardoor voordeel wordt behaald.
stappen gezet om die belofte waar te maken. Fusiebelofte
Eén van de fusiebeloften van Agrifirm
10
schakel in succes december 2012
Een fusie is een uitgelezen kans om de
was dan ook om de kosten te verlagen
efficiëntie van bedrijven en van proces-
door een betere efficiëntie. Dat begon
sen te verbeteren. Door afzonderlijke
direct na de fusie, met het samenvoegen
bedrijven samen te voegen ontstaan er
van de bedrijven, maar de efficiëntie-
Productielocaties
Bestellen en bezorgen
Agrifirm Feed heeft afgelopen najaar
“De distributie – voornamelijk voor
twee productielocaties gesloten: in
gewasbescherming, meststoffen en
Utrecht en in Maasbracht. “Dat is een
zaaizaden – organiseren we vanuit vijf
duidelijk voorbeeld van het benutten
professionele distributiecentra. Deze
van schaalvoordelen”, vertelt directeur
efficiencyslag levert grote logistieke
Wim Maaskant. “Agrifirm Feed heeft
voordelen op”, vertelt Beekman. Agrifirm
enerzijds investeringen gedaan in een
Plant gaat verder sturen op afleveren
aantal productielocaties, om innovatiever
bij de teler en hem zo ontzorgen. Op dit
en efficiënter – met lagere kosten per
moment wordt negentig procent van
ton voer – te kunnen werken. Deze in-
de omzet al bezorgd op het boerenerf
vesteringen maken een flexibelere en
en de organisatie kiest er voor om alle
meer klantspecifieke productie mogelijk.
producten te gaan bezorgen. Agrifirm
Zo kunnen we beter aan de vraag van de
Plant biedt haar telers verschillende
markt voldoen. Door de investeringen
bestelmogelijkheden. Ze kunnen bij-
bleek het mogelijk om de locaties in
voorbeeld in de voorverkoop producten
Utrecht en Maasbracht te sluiten, terwijl
bestellen of vroeg in de ochtend en het
de voerafzet nauwelijks is gedaald.
dezelfde dag laten leveren. “Voor haast-
De andere fabrieken worden nu beter
klussen zetten we een nieuwe spoed-
benut, waardoor de kosten per ton voer
service op. Deze spoedservice vervangt
lager zijn. Dat is efficiëntie.”
op termijn de afhaalmogelijkheid. Dat is in het begin zeker wennen als je
Centralisatie
afhalen gewend bent”, denkt Beekman.
Ook Agrifirm Plant zet in op centralisatie.
“Ik ben er van overtuigd dat we het
Het aantal panden voor de opslag en
vertrouwen winnen van de telers met
bewerking van granen wordt terugge-
een professionele aanpak en de nieuwe
bracht van vijftien naar vijf. Het aantal
spoedservice, waarbij alles binnen drie
inname locaties in de regio blijft onge-
uur op het erf staat.”
wijzigd tijdens het seizoen. Beekman
Logistiek en distributie spelen een belangrijke rol in de efficiëntiemaatregelen.
geeft aan: “Met het centraliseren van de
Transport
graanopslag maken we een enorme slag
Agrifirm Feed is voornemens om ook
met betrekking tot beperken van het
aanpassingen door te voeren in transport.
intern transport. De afstanden tussen
Het voornemen is om per 1 januari 2014
vestigingen zijn groter, maar granen
alle transportactiviteiten uit te besteden
zijn sneller op de juiste plek. Bovendien
aan externe, gespecialiseerde vervoerders.
slag gaat verder dan dat. Door kritisch naar de organisaties en processen te kijken hebben zowel Agrifirm Feed als Agrifirm Plant afgelopen jaar flinke slagen gemaakt. “Dit levert voordelen
“ Fabrieken worden nu beter benut, waardoor de kosten per ton voer lager zijn. Dat is efficiëntie.”
op waarvan de boeren mee profiteren”, stelt Agrifirm Plant directeur Drees
spelen we hiermee in op de behoefte
“Om onze positie in de markt verder te
Beekman. Bij zowel Agrifirm Plant als
aan afnemerskant naar grotere volumes.
vergroten, moeten we ons focussen op
bij Agrifirm Feed gaat het enerzijds om
Voor extra opslagcapaciteit gaat Agrifirm
onze kernactiviteit”, legt Maaskant uit.
logistieke aanpassingen en anderzijds
Plant samenwerken met Graansloot
“Onze kernactiviteit is de productie en
om veranderingen in de organisatie.
Kampen (dienstverlener logistiek).”
verkoop van diervoedingsconcepten en >
schakel in succes december 2012
11
> daar willen we in excelleren, dus daar
Kansen
ligt de focus. Externe vervoerders kunnen
Zowel bij Agrifirm Feed als bij Agrifirm
tegen lagere kosten vervoeren en leveren
Plant komen de maatregelen zeker
ons de noodzakelijke flexibiliteit. Voor
niet alleen voort uit een noodzaak tot
de klant zal er weinig veranderen – nu
efficiënt werken. Agrifirm Feed staat
werken we al voor vijftig procent met
voor de uitdaging om in een krimpende
externe vervoerders – en veel van onze
markt de positie uit te breiden, Agrifirm
huidige chauffeurs blijven voor ons wer-
Plant ziet een toenemende schaalver-
ken, weliswaar in dienst van de externe
groting in de markt. Beekman: “We
vervoerder. Door goed overleg met de
spelen in op kansen die we zien in de
transportbedrijven zorgen we dat het
markt, waarbij we ons kunnen onder-
transport aan de klantwensen voldoet.”
scheiden met een professionele, moderne logistiek. De bedrijven van telers worden groter en meer geprofessionaliseerd
“ De kostenverlagingen dragen bij aan een beter resultaat op het boerenerf.”
en met de nieuwe logistiek kunnen we hen ontzorgen, zodat ze meer tijd over houden voor de eigen bedrijfsvoering.” Voor Agrifirm Feed geldt ook dat de maatregelen aansluiten bij ontwikke
‘Voordeel voor beiden’ Toon van Broekhoven heeft samen met zijn broer en zoon een bedrijf met loonwerk, grondwerk, transport en akkerbouw in Tilburg. Ze kopen zoveel mogelijk vooraf in bij Agrifirm Plant. “Dat levert voordeel op, zowel qua prijs als qua tijdstip van betalen. Daarnaast werkt het gewoon het prettigst. We maken van tevoren samen met de specialist een keuze van de producten, bepalen hoeveel we nodig hebben voor onze agrarische klanten en zorgen dat we dat op voorraad hebben. We weten pas kort van te voren of we ergens aan het werk moeten, het is veel spoedwerk. Met een goede voorraad grijp je eigenlijk nooit mis. En mocht dat toch eens voorkomen, dan bellen we onze specialist en dan wordt het zo snel mogelijk geleverd.” Van Broekhoven koopt echter het liefst vooraf in, omdat dat voor beide partijen het meest efficiënt is. “Wij kopen bijvoorbeeld een deel van de producten in bulk in, los gestort. Dat werkt voor ons het <
Toon van Broekhoven
gemakkelijkst en is ook voor Agrifirm efficiënt. Voor mij werkt het principe van Agrifirm Plant perfect: efficiënt als het kan,
“ Met een goede voorraad grijp je eigenlijk nooit mis.”
12
schakel in succes december 2012
spoed als het moet.”
lingen in de markt. Maaskant: “We
1 à 2 miljoen. Dat zorgt niet alleen
hebben in de fabrieken geïnvesteerd
voor een sterker bedrijf, wat belangrijk
en ze meer gespecialiseerd, waardoor
is voor de coöperatie, maar ook voor
we meer mogelijkheden hebben om
betere prijzen voor de teler.” Agrifirm
klantspecifiek voer te produceren. We
Feed heeft het voordeel voor veehouders
kunnen maatwerk leveren en daar is
zelfs direct inzichtelijk gemaakt, door
veel vraag naar. Dat draagt weer bij aan
het geven van een extra korting van
versterking van onze marktpositie.”
vier euro per ton mengvoer voor de periode van begin september tot
Financieel voordeel
5 januari 2013. “Dat is een tijdelijke
Uiteindelijk is het doel van alle efficiëntie
korting, bedoeld om het synergievoor-
maatregelen dat het geld oplevert.
deel zichtbaar te maken”, aldus Maas-
Dat geld komt, direct of indirect, ten
kant. “Na 5 januari 2013 wordt de
goede aan de klanten van Agrifirm. “De
korting verrekend in de voerprijs. Het
kostenverlagingen dragen bij aan een
voordeel is dan dus niet meer apart
beter resultaat op het boerenerf”, stelt
zichtbaar op de factuur, maar het is
Beekman. “Het doel van Agrifirm Plant
er nog wel. Het voordeel wordt direct
is om, dankzij de maatregelen, een
teruggegeven aan de klant in de vorm
besparing op kosten te behalen van circa
van scherpe voerprijzen.”
‘Altijd kritisch blijven’
“ Op sommige dingen moet je zuinig zijn.”
Agrifirm is een cooperatie en dat betekent in mijn ogen dat ze zo goedkoop mogelijk moeten produceren voor de leden en afnemers. Dan is het logisch dat efficiëntie heel erg belangrijk is.” Aan het woord is varkenshouder Frans Dortmans, die met zijn vrouw Rieky 380 zeugen, 6.400 vleesvarkens en 200 rosékalveren houdt in het Brabantse Son. “Ik vind het dan ook goed dat Agrifirm Feed maat regelen neemt, zoals het sluiten van sommige fabrieken om de effiency te verhogen. Een organisatie als Agrifirm moet altijd kritisch blijven kijken en continu in beweging blijven om de beste prijs kwaliteit-verhouding te kunnen bieden aan de leden.” “Ik denk dat het ook belangrijk is om dingen inzichtelijk te maken, duidelijk te maken waarom je bepaalde keuzes maakt en wat het effect is. De tijdelijke voerkorting is een goed voorbeeld, die is vooral communicatief belangrijk. Uiteindelijk gaat het om de werkelijke prijsdaling op de lange termijn en als dat inderdaad 40 cent is, is dat een duidelijk resultaat. Toch wil ik niet zeggen dat overal op bezuinigd moet worden. Agrifirm moet wel toegevoegde waarde blijven bieden aan haar leden/afnemers. Goede vakmensen zijn heel belangrijk, daar kun je niet zomaar in snijden. Op die dingen moet je zuinig zijn.” <
Frans Dortmans
schakel in succes december 2012
13
plant
Nieuw bouwplan geeft rust
‘ Ik weet dat ik nu op de goede weg zit’ <
De matige bodemvruchtbaarheid, een uienoogst die dreigde te mislukken en problemen met aaltjes waren in 2009 aanleiding
Michiel van der Heide (r) en Erik Nagelhoud
aldus Erik Nagelhoud, specialist bij Agrifirm Plant. Bij het berekenen van het nieuwe bouwplan werd met deze
voor Michiel van der Heide om een nieuw bouwplan voor zijn
uitgangspunten dan ook rekening
akkerbouwbedrijf te berekenen. Nu, drie jaar later, is het bedrijf
gehouden.
in Lelystad weer klaar voor de toekomst.
Scenario’s
Eén keer per jaar monitort Van der Heide Na vier jaar met zijn vader in maatschap
leiden, want de invulling van het graan-
de bodem, om zo de ontwikkelingen
te hebben gezeten, runt Van der Heide
areaal leidde zelfs tot meer aaltjes van
goed te volgen. Mocht er iets aan de
het akkerbouwbedrijf van 54 hectare
de soorten Pratylenchus pratensis en
hand zijn, dan kan hij daar meteen
sinds maart zelfstandig. “Het vaste
Thrichodorus primitivus. Van het aaltje
naar handelen. Voorafgaand aan het
bouwplan dat we nu hebben, geeft mij
Thrichodorus primitivus is bekend dat
berekenen van het bouwplan heeft hij
rust. Ik weet dat ik nu op de goede weg
het problemen kan geven in witlof- en
een bodem- en aaltjesonderzoek laten
zit en dat we hiermee in de toekomst
peenteelt. “Duurzaamheid betekent
doen. Het akkerbouwbedrijf heeft te
verder kunnen”, vertelt Van der Heide.
niet alleen verduurzaming van de
maken met lichte grond. Voordelen zijn
Duurzaamheid
In het verleden is Van der Heide gestart met Stichting Veldleeuwerik, waarin
“ In het bouwplan hebben we gekeken hoe we de aaltjes biologisch kunnen bestrijden.”
duurzaamheid hoog in het vaandel staat. “We hebben toen ons bouwplan verruimd naar 1 op 6 vruchtwisseling,
voedselproductie, maar óók een gega-
dat er op deze grond altijd geteeld kan
door meer graan te gaan telen”, legt
randeerde toekomst met een bloeiend
worden, dat het makkelijk rooien en
Van der Heide uit. Dit bleek voor zijn
bedrijf. En dan moeten de gewassen
oogsten is en dat wormen zich niet in
bedrijf nog niet direct tot succes te
wel elk jaar een topopbrengst hebben”,
de lichte grond nestelen. Nadeel is
14
schakel in succes december 2012
plant
Aaltjesadvies bodem”, legt Nagelhoud uit. Om het Agrifirm Plant heeft Agrifirm Aaltjesadvies laten ontwikkelen. Met deze
onkruid te onderdrukken is zomergerst
internetmodule kunt u voor uw eigen situatie uitrekenen wat de beste
in het bouwplan opgenomen.
maatregel is voor de beheersing van het aardappelcysteaaltje. De berekeningen zijn gebaseerd op de kennis uit het aaltjesadviesprogramma NemaDecide.
Saldo doorslaggevend
Uiteindelijk is het saldo voor de teler Na het invoeren of ophalen van een bemonsteringsuitslag en de keuze voor
doorslaggevend welk bouwplan het
een ras en een aanvullende bestrijding, zoals bijvoorbeeld toevoegen van
beste op zijn bedrijf past. Nagelhoud:
granulaat, wordt berekend wat het effect is van de gekozen aanpak op populatie-
“Op elk bedrijf gelden andere uitgangs-
ontwikkeling en opbrengst. Voor pootgoedtelers wordt bovendien het effect
punten. Wat hier past, past bij de buur-
van de aanpak op de detectiekans aardappelmoeheid (AM) berekend. Behalve
man niet. Maar voor iedereen kunnen
voor een granulaat kan ook gekozen worden voor andere maatregelen als een
we een passende oplossing berekenen.”
grondontsmetting, teelt van een vanggewas en teelt van een resistent ras.
Dit blijkt ook uit het bouwplan van Van
Wilt u een uitgebreid NemaDecide advies voor een optimale vruchtwisseling
der Heide. Hij heeft de weloverwogen
en voor meerdere rotaties? Neem dan contact op met uw specialist of kijk op
keuze gemaakt zijn bouwplan aardappels
www.agrifirm.com.
1 op 4 te vernauwen naar 1 op 3. Door de lichte grond is aardappelteelt goed mogelijk. Hier haalt Van der Heide dan ook het grootste deel van zijn inkomen uit. Daarnaast teelt hij zomergerst,
echter dat aaltjes op deze grond
wat op langere termijn de invloed
witlof, bieten en uien. Daarmee is Van
gemakkelijk ontwikkelen, wat ook uit
zou zijn op indicatoren als bodem-
der Heide overgestapt van een vrucht
het bodemonderzoek bleek. “Aan de
vruchtbaarheid, opbrengsten,
wisseling van 1 op 5 naar 1 op 6, wat
hand van alle uitkomsten hebben we
bemestingskosten en kosten voor
resulteert in een makkelijkere perceel
drie verschillende scenario’s opgesteld,
gewasbeschermingsmiddelen”,
indeling. Mogelijk worden de te telen
variërend van intensieve naar meer
vertelt Van der Heide. “Daarbij keken
gewassen nog aangevuld met vroege
extensieve teelt”, legt Nagelhoud uit.
we elke keer welke problemen er
peen. “Ik ben mij hierop aan het
Voor alle drie de bouwplannen werd
mogelijk zouden optreden en welke
oriënteren, zodat ik een grotere risico-
een inschatting gemaakt wat de situatie
consequenties daarbij hoorden.”
en arbeidsspreiding kan opbouwen”,
over tien jaar zou zijn. De module
aldus van der Heide. Aaltjes aanpak
Plant speelde daarbij een belangrijke
Het nieuwe bouwplan houdt vooral
Vertrouwen
rol. “We kregen voor elk plan inzichtelijk
rekening met de aaltjes-situatie en de
In het proces van de afgelopen drie jaar
onkruiden. Om deze problemen op te
is vertrouwen het sleutelwoord geweest.
lossen, was chemische bestrijding
Van der Heide: “Ik ken Erik al langere tijd
mogelijk, maar Van der Heide wil de
en dat is ook belangrijk bij het berekenen
problemen zo veel mogelijk biologisch
van een bouwplan. In feite heb ik mijn
oplossen. “In het bouwplan hebben we
hele bedrijf bloot gegeven en dan moet
daarom gekeken hoe we de aaltjes
je elkaar wel vertrouwen.” Juist door
biologisch kunnen bestrijden. We kozen
samen de verschillende plannen te
voor het telen van groenbemester even-
berekenen hebben de twee elkaar op
als het gebruik van compost. Door het
ideeën gebracht en elkaar scherp
compost laten de aaltjes de gewassen
gehouden, met het huidige bouwplan
met rust en is een weerbaardere bodem
als resultaat. Nagelhoud besluit:
een bijkomend voordeel. Ook de groen-
“Michiel kan hier de komende jaren
bemester zorgt voor veel stabiliteit in de
met goed resultaat boeren.”
<
Bouwplan optimalisatie van Agrifirm
Michiel van der Heide
schakel in succes december 2012
15
plant
Van meststof tot rekenprogramma
Voorbereiden op nieuw teeltseizoen
<
Gedurende het seizoen organiseert Agrifirm Plant demodagen op regionale proefvelden.
Voor de optimale bemesting is meer nodig dan een goede mest-
het steeds lastiger organisch stof in
stof. Hoe krijg je als teler de intensief gebruikte bodem opnieuw
de bodem op peil te houden.”
in beste conditie voor een topopbrengst? De specialisten van Agrifirm bereiden zich deze winter voor op de beste advisering.
Stikstof uit mest
Nieuw is een rekenmodel dat de ‘dynamische beschikbaarheid’ van stikstof uit organische mest in beeld
De voorbereiding op het nieuwe bemes-
producten en bemestingsstrategieën
brengt. Dit model draait het komende
tingsseizoen begon met de jaarlijkse
vergeleken.
seizoen op de computers van de
bemestingsdag op 31 oktober in Dronten,
specialisten, zodat ze dat kunnen
voor specialisten van Agrifirm Plant en
Wolftrax en mangaan
gebruiken bij het optimaliseren van
Agrifirm Feed. Onderzoekers en andere
Daarnaast passeren nieuwe ontwikke-
de bemestingsplannen van de telers.
experts bespraken de nieuwste ontwik-
lingen in het aanbod aan bemestings-
“We zijn hier heel blij mee”, zegt Oonk.
kelingen. In belang voor onze klanten,
producten de revue. Zoals de vernieuwde
“Want mest levert weliswaar goedkope
aldus Karin Oonk, Kenniscoordinator
Top Trace lijn voor de fruitteelt. Een
stikstof, maar het is voor een efficiënte
bodem en bemesting. “We spijkeren
opmerkelijk nieuw product is de nieuwe
benutting lastig als de beschikbaarheid
het kennisniveau van onze specialisten
mangaanmeststof van Wolf Trax,
onvoorspelbaar verloopt. Met dit
continu bij. Alleen dan kunnen ze de
vertelt Oonk. “Met één gift in het vroege
model, dat we samen met het Louis
beste adviezen blijven geven.“
voorjaar voorkom je mangaangebrek.
Bolk Instituut en het PPO hebben
Hierdoor groeit het gewas krachtiger
ontwikkeld, kunnen we de beschikbaar-
BEMESTINGSDAG
en is het veel mindergevoelig voor
heid in de tijd laten zien.”
Vast onderdeel van de bemestingsdag
onkruidbestrijding. Een voorbeeld van
vormt de wetgeving; de stand van zaken
een mooie innovatie.” Een ander veel-
Advies aan de klant
rond de bemestingsnormen en andere
belovend nieuw product is Top Soil
De centrale bemestingsdag geeft het
regels en de te verwachten knelpunten.
terrafert, gebaseerd op reststromen uit
grote overzicht van de trends en nieuwe
Een ander vast onderdeel is de bespreking
de suikerindustrie. Dit combineert een
ontwikkelingen. De specialisten gaan
van de resultaten van de eigen bemes-
hoog gehalte organische stof met een
daarmee in hun eigen regionale teams
tingsproeven. Agrifirm Plant heeft
hoog nutriëntengehalte. “Reststromen
per sector aan de slag met de onderdelen
regionale proefvelden voor akkerbouw-
staan volop in de belangstelling als
die voor de klanten in hun regio van
gewassen, vollegrondsgroente, bloem-
bron van organisch stof”, aldus Oonk.
belang zijn. Oonk: “Innovaties en
bollen, gras en maïs. Hier worden in de
“Doordat de normen voor fosfaat
onderzoeksresultaten zijn mooi, maar
regio, onder praktijkomstandigheden
bemesting krap zijn geworden, wordt
het gaat natuurlijk om de vertaling naar het advies in het veld.”
16
schakel in succes december 2012
plant
‘Nieuwe producten’ “De bemestingsdag biedt extra achtergrondinformatie en een stuk verdieping”, vindt akkerbouwspecialist Nico Schutter. Hij ziet concrete nieuwe ontwikkelingen voor zijn klanten, bijvoorbeeld Top Soil terrafert. “Een prachtig product, dat behalve organische stof ook stikstof, fosfaat en kali bevat. Daar is zeker behoefte aan.” Schutter is ook enthousiast over het rekenprogramma voor stikstof in organische mest. “Je weet wel hoeveel stikstof er in de mest zit, maar niet wanneer die beschikbaar komt voor de groei van de plant. Dat kun Nico Schutter, specialist akkerbouw
je alleen maar inschatten. Nu hebben we een stuk gereedschap in handen waarmee we een beter gefundeerd advies kunnen geven.”
‘Kennis van de bodem’ “Kennis van de bodem is zeker zo belangrijk voor een topopbrengst als de keuze voor de juiste meststof,” is de ervaring van specialist bloembollen Siebe Seepma. Het bijspijkeren van deze kennis is voor hem een van de belangrijkste onderdelen van de bemestingsdag. “Bollengrond die intensief gebruikt wordt, dreigt onder de huidige bemestingsnormen uitgemergeld te raken. Telers doen er alles aan om de bodemvruchtbaarheid en -gezondheid op peil te houden. Daarom moeten wij in onze advisering heel veel kennis hebben van de bodem.” Daarnaast is de kennis van de verschillende meststoffen van toegevoegde waarde; zeker de uitslagen van bemestingsproeven van Agrifirm Plant.” We testen alles wat er op de markt komt.”
Siebe Seepma, specialist bloembollen
‘Gemak voor de teler’ “De behoefte aan nutriënten verandert gedurende het seizoen. Fruitttelers willen daarop inspelen, maar hebben ook behoefte aan gemak.” Specialist fruitteelt Kees de Jongh juicht daarom de vernieuwde bladmeststoffenlijn Top Trace toe. “We gaan werken met één product waarvan we de samenstelling gedurende het jaar aanpassen. Het heeft dan in elke fase de juiste verhouding mangaan, zink en borium. Het wordt de teler een stuk gemakkelijker gemaakt.” De Jongh ziet verder dat de kennis van de mineralenboekhouding rond bodembedekkers Kees de Jongh, specialist fruitteelt
actueler wordt. “Producten als champost of compost worden steeds meer ingezet, om onderstammen tegen vorst te beschermen. Daardoor wordt de ruimte voor fosfaat krapper.”
‘Nieuwe ontwikkelingen sporenelementen’ “De bodem is de basis voor alles. Die is bepalend voor een topopbrengst en de weerbaarheid van de plant tegen ziekten en plagen.” Dat zegt Roland Hendriksen, specialist vollegrondsgroenten. Nieuwe producten bieden interessante mogelijkheden voor verdere optimalisering. “Nieuwe meststoffen met een coating van sporenelementen, zoals Wolf Trax, kunnen helpen de voeding van de planten nog verder te verbeteren”, aldus de specialist. “We gaan ook kijken naar silicium, bij bladgewassen zoals sla. Silicium is van belang voor de weerbaarheid tegen schimmels, zoals valse meeldauw. Dat is een nieuwe ontwikkeling, die komt uit de glastuinbouw.”
Roland Hendriksen, specialist vollegrondsgroenten
schakel in succes december 2012
17
plant
Kuilfolie bestellen in voorkoop levert voordeel op <
Joost Hoevenaars (r) en Jos Bekkers.
Agrifirm werkt met een voorverkoopregeling voor kuilfolie. Coen van Kuijk van
100 procent in orde zijn. Daar kun je
Transport- en Loonbedrijf Van Kuijk uit Helvoirt en Agrifirm Plant specialist
eigenlijk geen risico mee lopen.” Van
Jos Bekkers zetten de voordelen voor klant en Agrifirm op een rijtje.
Kuijk beaamt dit. “In het verleden is het nog wel eens fout gegaan en
Op jaarbasis bestelt Joost Hoevenaars,
Kijk bijvoorbeeld naar maiszaad. We
scheurde de folie. Dat risico willen we
planner van Loonbedrijf Van Kuijk BV
willen niet meer zaad in huis hebben
nu niet meer lopen. Daarom kiezen we
bij Verkoopondersteuning van Agrifirm
dan we nodig hebben. De overschotten
voor de beste kwaliteit folie, niet voor
Plant zo’n 130 rollen Excellent kuilfolie.
gaan direct na het zaaien terug. Met
de laagste prijs. We betalen liever per
Niet allemaal tegelijk, maar wel ruim
folie ligt dat toch iets anders. Folie is
rol een paar tientjes meer, zodat we
voor het begin van het kuilseizoen. Dit
een kostbare aangelegenheid. De
zeker weten dat het goed is. Wat is nu
doet hij omdat het loonbedrijf in de
nadelen van het in huis hebben van
een paar tientjes op een kuil?”
voorverkoop kan rekenen op voordeel.
een grotere hoeveelheid kuilfolie
Agrifirm werkt met een voorverkoop
wegen niet op tegen de voordelen.”
Meer informatie of kuilfolie bestellen? Neem dan contact op met uw specialist,
regeling voor kuilfolie. Agrifirm Plant specialist Jos Bekkers vertelt: “We hebben
Kwaliteit folie
gekozen voor deze aanpak omdat het
Agrifirm Plant levert drie soorten kuil
binnen de logistiek van Agrifirm beter
folie: Excellentfolie van 0,17 mm dik,
past om de levering van de kuilfolie
Rendementfolie van 0,15 mm dik en
zo veel mogelijk naar voren te halen.
Exactfolie van 0,15 mm dik. Loonbedrijf
Uiteindelijk betekent het voor de klant:
Van Kuijk werkt met Excellentfolie,
Transport- en Loonbedrijf Van Kuijk
financieel voordeel én natuurlijk dat de
volgens Bekkers het topsegment kuilfolie.
uit het Brabantse Helvoirt bestaat
klant de kuilfolie altijd op tijd in huis
“Excellent is het beste wat we hebben.
in 2013 45 jaar. De broers Bart en
heeft. Dit zorgt voor rust in zijn bedrijf.”
Het heeft een hoge treksterkte en een
Coen van Kuijk hebben het bedrijf
of kijk op www.agrifirm.com/kuilfolie.
Loonbedrijf Van Kuijk
prima kogelvalwaarde. Er komt steeds
in 2007 overgenomen van hun
Voldoende voorraad
meer vraag naar deze folie. Dat is ook
ouders. Het bedrijf telt in totaal
Coen van Kuijk: “Normaal gesproken
wel logisch. Er ligt ook voor een fiks
49 medewerkers.
willen we onze voorraden minimaliseren.
bedrag voer onder en dat moet
18
schakel in succes december 2012
Johan Ottens (r) legt Henk en Albert Manting (l) uit van welk deel van de suikerbiet Top Soil terrafert gemaakt wordt. >
Agrifirm Plant introduceert Top Soil terrafert
‘ Een bodemverbeteraar met ideale bemestende waarden’ Agrifirm Plant is vanaf begin november gestart met de verkoop van Top Soil terrafert,
jaarrond uitrijden. Wil je echter het
een nieuw hoogwaardig bemestingsproduct. Akkerbouwer Albert Manting uit
meeste resultaat uit de mineralen halen
Valthermond is enthousiast over het product.
dan past een voorjaarstoediening beter.” Vervanging compost
Top Soil terrafert combineert de positieve
legio, aldus Ottens. “Het past eigenlijk
Top Soil terrafert kan ingezet worden ter
eigenschappen van een hoog gehalte
onder iedere teelt als basisbemesting.
vervanging van compost. Grote voor-
organische stof met die van minerale
Verschraling van de grond is hier in de
deel van het product is de verhouding
meststoffen. Het draagt bij aan een
Veenkoloniën een belangrijk thema.
organische stof - droge stof. Ottens:
weerbare bodem, een gezond gewas
Top Soil terrafert kan uitstekend ingezet
“Compost bestaat uit 700 kg droge
en hoge opbrengst en kwaliteit. De
worden om verschraling tegen te gaan
stof per ton. Van die 700 is maar een
organische stof in Top Soil terrafert ver-
en het organisch stof gehalte op peil te
derde organische stof. Top Soil terrafert
betert het vochtvasthoudend vermogen
houden.”
bestaat uit 275 kg droge stof per ton.
bodem. Daarnaast draagt het bij aan
Gunstig binnen wet
Ondanks het lage drogestofgehalte in
een actief bodemleven en opwaardering
Albert Manting heeft een akkerbouw
Top Soil terrafert, geef je bijna net zo
van het organische stofgehalte.
bedrijf en een loonbedrijf in Valthermond.
veel organische stof per ton product
Op 70 hectare teelt hij aardappelen,
dan met compost.”
en de minerale bindingscapaciteit in de
Daarvan is ongeveer 80% organische stof.
Restproduct bietenpulp
bieten en granen. Hij is één van de eerste
Agrifirm Plant verkoopleider Johan
gebruikers van Top Soil terrafert. Hij
Ottens legt uit hoe het product gemaakt
gebruikt het product niet alleen komend
wordt: “Top Soil terrafert is een duur-
voorjaar als basisbemesting, maar gaat
zaam restproduct vanuit de bietenver-
het ook dit najaar nog inzetten om zijn
werking. De bietenpulp gaat in een
bemestingsruimte voor 2012 vol te
> verbetert vochtvasthoudend vermogen
fabriek van de SuikerUnie de biovergister
krijgen. Manting: “In september sprak
> verbetert minerale bindingscapaciteit
Top Soil terrafert: voordelen op een rij
in. Als reststroom ontstaat digestaat.
ik Johan voor het eerst over het product.
> draagt bij aan actief bodemleven
Dit wordt gescheiden in een vaste fractie
Ik was er enthousiast over. Toen bleek
> draagt bij aan opwaardering organische
en een dunne fractie. De dunne fractie
dat we, ondanks de extra aanvoer van
stof gehalte
wordt ingedampt en als concentraat over
organische mest in de stoppel, nog
> Het bevat 12 kg/ton stikstof, 3,7 kg/ton
de vaste fractie verdeeld. Het resultaat
ruimte over hadden. Johan stelde dit
fosfaat, 8,2 kg/ton kalium, 3,2 kg/ton
is een hele mooie bodemverbeteraar
product voor. Ottens vult hem aan:
magnesium en 4,5 kg/ton sulfaat.
met ideale bemestende waarden.”
“Omdat Top Soil terrafert onder de
> stikstof geldt voor 50 %
De mogelijkheden voor het gebruik zijn
overige meststoffen valt, mag je het
schakel in succes december 2012
19
plant
Samenwerking Agrifirm Plant en hyacintenbroeiers
‘ We hebben veel van elkaar geleerd’ Al jarenlang onderzoekt Klaas Troost, specialist bij Agrifirm Plant,
Energiewinst
de mogelijkheid van waterbroei van snijhyacinten. De laatste vier
Rob van Haaster uit Vijfhuizen is één
jaar met de hulp van vier hyacintenbroeiers die de waterbroei in
van de leden van de pilotgroep. Hij broeit zijn hyacinten op potgrond met
de praktijk testten. Deze samenwerking tussen Agrifirm Plant en
zand. “We willen graag overschakelen
kwekers leverde beide partijen veel nuttige informatie op.
naar waterbroei. Belangrijk hierbij is dat de kwaliteit en de houdbaarheid van de hyacint gewaarborgd blijft.
Klaas Troost startte rond 2004 met zijn
Agrifirm broeitray voor tulpen. Om deze
We verwachten dat waterbroei ons
onderzoek naar waterbroei van snij
trays uitgebreid te kunnen testen scha-
energiewinst oplevert en grondstoffen
hyacinten. ‘Wat bij tulpen werkt, moet
kelde hij de hulp in van vier hyacinten
bespaart. Met waterbroei kunnen
ook kunnen werken bij hyacinten’ was
broeiers. Troost: ”We hebben met
we een stuk duurzamer produceren.”
proeven ontdekt dat de meeste hyacint
“ Met waterbroei kunnen we een stuk duurzamer produceren.”
cultivars prima op de priktray gezet
Individueel vervolg
kunnen worden. Om te zien of het idee
De samenwerking in de pilotgroep
‘praktijkproof’ was, zochten we broeiers
beviel Van Haaster goed. “We hebben
die samen met ons de waterbroei wilden
de afgelopen jaren veel nieuwe infor-
testen. We zijn erg blij dat we deze
matie verzameld. Bijvoorbeeld dat
het uitgangspunt. Na proeven met
pilotgroep bij elkaar hebben gekregen.
er veel invloeden van buitenaf zijn
honingraten kwam Troost terecht bij de
We hebben veel van elkaar geleerd.”
die het broeiproces bepalen. De
20
schakel in succes december 2012
plant Hyacintenbroeier Rob Haaster (l) in gesprek met Agrifirm Plant specialist Klaas Troost.
>
Nuttige kennis
Niet alleen Van Haaster heeft veel van het project opgestoken, ook Agrifirm
Innovatiefonds beloont voorstel tulpenteler
heeft veel nieuwe informatie opgedaan. Troost: “We hebben geconsta-
Agrifirm Plant directeur Drees
teerd dat bemesting grote invloed
Beekman heeft onlangs tulpenteler
heeft op de bollen, afhankelijk of de
Niels Kreuk uit Andijk bezocht. Kreuk
broeier stalmest of compost gebruikt.
ontving namens het Wim Luijkx
De bol die de broeier gaat broeien,
Innovatiefonds een cheque van
maak je in het land. Tijdens de broei
€5.000 voor zijn innovatieve
kun je er weinig meer aan veranderen.
voorstel voor een duurzame teelt.
Er zijn grote verschillen in de wijze van broeien in de kassen, de temperatuur
Maatschap Kreuk produceert
in de kassen en of de broeier vloerver-
ongeveer 10 miljoen tulpen per jaar
warming of gewone verwarming ge-
en richt zich daarbij op kwaliteit en
bruikt. Als je weet wat het uiteindelijk
diversiteit. In 2011 bouwde de
op het hele traject uitmaakt, kun je
familie Kreuk een nieuwe kas voor
met deze verschillende factoren gaan
de broei van tulpen in drie lagen.
variëren. Dat is nuttige kennis, die we
Het hele teeltproces vindt plaats op
kunnen gebruiken.”
stromend water met volledige recirculatie. De kas is compleet
Broeitrays met bruggen
ingericht met LED-verlichting
Van Haaster gaat, begeleidt door
waarbij luchtaanzuiging van buiten
Troost, zeker door met de proeven.
voor een goed klimaat zorgt.
inwendige kwaliteit van de hyacint
Troost: “Het vorige model van de
De teelt kent veel minder lozingen
is zo divers dat het niet meevalt om
Agrifirm Plant broeitray gaf een te
naar het oppervlaktewater. In
bollen van elkaar te broeien. Het is
hoog uitvalspercentage. De hyacinten
combinatie met een aanmerkelijk
moeilijk om gericht resultaten te
vallen tijdens het oogsten om. Daarom
lager energieverbruik is deze aanpak
gaan we nu werken met broeitrays
beter voor het milieu, tegen lagere
met bruggen. We hopen dat de
kosten. Een prachtig voorbeeld hoe
hyacinten met de wortels onder de
duurzaam- en resultaatgericht
brug blijven hangen, zodat ze niet
ondernemen prima samen gaan!
“ Samen weet je altijd meer dan één.”
omvallen. Deze tray worden al succesvol ingezet bij tulpen, dus ik verwacht
ten niet als pilotgroep verder te gaan.
er veel van.” Van Haaster: “We blijven
Broeiers kunnen beter individueel
heel serieus bezig met de proeven,
verder gaan en proeven uitvoeren
zodat we op termijn om kunnen scha-
met hun eigen bollen.” Het voordeel
kelen. Het grootste probleem, dat van
van de samenwerking is duidelijk voor
verslijming van de wortels, hebben we
van Haaster. “Hetgeen dat we met
al opgelost. Nu nog het uitvalprobleem
elkaar boven water wilden krijgen,
aanpakken. Deze nieuwe tray met de
is gelukt, dat is het belangrijkste.
bruggen lijkt een goede oplossing.
En daarbij: samen weet je altijd meer
We zijn net begonnen. Of het effect
dan één.”
heeft? Dat weten we over 15 weken!”
Niels Kreuk (l) en Drees Beekman.
>
halen uit de proeven. Daarom is beslo-
schakel in succes december 2012
21
plant
Agrifirm Plant en Feed vertegenwoordigd
Winterlezingen Agrifirm Plant
Netwerken op BioVak 2013
In de maand januari en februari 2013 organiseert Agrifirm Plant
In januari 2013 vindt de BioVak plaats.
sector of de individuele biologische
gewasbeschermingsbijeenkomsten.
De hele keten presenteert zich op deze
akkerbouwer of veeteler.
Op deze avonden praten wij u bij
beurs. Natuurlijk zijn alle biologische
over de laatste resultaten die volgen
sectoren van Agrifirm Plant en Agrifirm
thema’s
uit het onderzoek van Agrifirm Plant.
Feed hier vertegenwoordigd.
> ‘Voldoet ú nog aan de bemestingsnorm in 2013?’
Onderwerpen die onder andere aan
De ontwikkelingen in de biologische
bod komen zijn: Phytophthora,
sector gaan snel. In gesprek gaan met u
ritnaalden en virus in aardappelen
over actuele en overkoepelende thema’s
en ziektebestrijding in granen. De
praten vinden we belangrijk. Daarom
bijeenkomsten zijn speciaal voor
bieden we in een speciale netwerk-
klanten van Agrifirm Plant, u ontvangt
ruimte gedurende de twee beursdagen
hiervoor een persoonlijke uitnodiging.
voor alle sectoren workshops aan. De
> ‘Ik wil van Agrifirm Plant een oplossing voor…’ > Voer uit de regio, mogelijkheden en saldo’s > Optimalisatie van voeropname en productie
workshops zijn er op gericht om kennis
Zie voor meer informatie:
Zie voor alle data en adresgegevens:
met u te delen. De onderwerpen zijn
www.agrifirm.com/biovak.
www.agrifirm.com/plant, kies agenda.
divers zowel interessant voor de gehele
Agrifirm bodywarmers Als teken van betrokkenheid biedt
kwaliteit. Dat maakt de bodywarmer
Agrifirm haar trouwe klanten een
makkelijk draagbaar onder verschillende
mooie Agrifirm-bodywarmer aan.
omstandigheden. U kon de bodywarmer
Via MijnAgrifirm.com kunt u zelf een
vanaf begin oktober bestellen via een
bodywarmer bestellen met het kaartje
aparte bestelmodule. De toegang
dat u van uw specialist ontving.
daartoe kreeg u via uw Agrifirm specialist, in de vorm van een handig
22
schakel in succes december 2012
De bodywarmers zijn in dames- en
sleuteletui met daarin een korte bestel-
heren modellen verkrijgbaar, met een
handleiding. De bestelde bodywarmer
moderne uitstraling en van goede
wordt bij u thuis afgeleverd.
feed
Gezond resultaat met Agrifirm Feed De basis voor een goede productie en gezonde koeien is de voeding rond droogstand en afkalven (100-dagenaanpak) en een opfok die is gericht op robuuste vaarzen die op 24 maanden kalven (OPFOK24). Onze specialisten Rundveehouderij adviseren de melkveehouder hierover,
Maïsras belangrijk, maar bodem vormt de basis
ondersteund door adviesinstrumenten als MelkNavigator en de GezondheidsIndex. DE PRAKTIJK BEWIJST
Agrifirm-klanten vergeleken met De nieuwe cijfers van de Nederlandse rassenlijst voor snij- en korrelmaïs zijn bekend.
niet-Agrifirm-klanten:
Belangrijke informatie om het maïsras te kiezen dat past bij u en uw bedrijf. Het
> extra melk +365 kg
voorkeurspakket maïsrassen van Agrifirm Feed bevat de top van de Nederlandse
> extra eiwit +14 kg
rassenlijst.
> extra vet +19 kg > € 150 extra per koe per jaar
Veel belangrijker dan de maïsrassenkeuze
produceert de melkveehouder meer uit
is een goede bodemgezondheid en pas-
eigen ruwvoer.
(bron: CRV/Agrifirm Focus Melkvee)
sende bemesting. Een gezonde bodem vormt de basis voor een hoge ruwvoer-
Optimaal bemesten
productie van gewenste kwaliteit. Bekijk
Het is belangrijk de bemesting van
de bodemanalyses kritisch, onder andere
maïs af te stemmen op de onttrekking
op de zuurtegraad (pH). Een te lage pH
van het gewas. De gebruiksruimte aan
belemmert het vrijkomen van belangrijke
elementen stikstof (N) en fosfaat
groei-elementen zoals stikstof, fosfaat
(P2O5) liggen vast vanuit de mest
en kalium (NPK-elementen). Blijkt de
wetgeving. Maïs heeft echter ook
zuurtegraad te laag, bekalk het maïsland
een duidelijke behoefte aan kalium (K)
dan voor het bemesten.
en zwavel (S). Dit zijn elementen die zonder beperkingen bemest mogen
Meer uit eigen ruwvoer
worden en van wezenlijk belang zijn
De opbrengst van snijmaïs hoeft slechts
voor een goede maïsopbrengst.
twee procent toe te nemen om de kosten
Analyseer drijfmest op de NPK-
van een gemiddelde kalkgift te compen-
elementen en kies voor een passende
seren, terwijl hiermee in de praktijk de
rijenbemesting. Extra kalium kan
opbrengst van snijmaïs vaak wordt
eenvoudig na de inzaai van maïs
verhoogd tot wel vijftien procent. Zo
toegediend worden.
schakel in succes december 2012
23
feed
Gezondheid en productie voorop
Minder klauwproblemen dankzij totaalaanpak Pierre en Maddy Meulepas melken ongeveer 100 koeien in hun nieuwe stal in Gemert (N-B), die afgelopen voorjaar in gebruik werd genomen. In de voorafgaande jaren stonden vader en zoon voor de uitdaging om, in een te volle stal, toch de hoge productie vast te houden. Met volop aandacht voor de gezondheid van de koeien is dat gelukt.
Het rollend jaargemiddelde op het
Kritische blik
gebruikte daarvoor de GezondheidsIndex
bedrijf ligt boven de 10.000 kilogram
Ondanks de nieuwbouwplannen,
in zijn voerberekeningsprogramma.
melk. Dat vraagt veel van de koeien,
besloten vader en zoon kritisch te kijken
“Het programma rekent de invloed van
zeker als de omstandigheden niet
naar de bestaande stal en het rantsoen.
aanpassingen op de gezondheidsindex
optimaal zijn. “Te veel eigenlijk”, denkt
“We hebben geprobeerd de omstandig-
door. Voldoende structuur is bijvoor-
vader Pierre. “De koeien zijn topatleten,
heden zonder grote investeringen
beeld belangrijk om bevangenheid te
dan moeten de omstandigheden ook
zoveel mogelijk te verbeteren. Door
voorkomen, en ook met organisch
top zijn. In de oude stal was dat niet zo,
bijvoorbeeld een box weg te halen
gebonden mineralen kun je bijsturen.
de stal was overbezet door de geplande
ontstond er meer bewegingsruimte.
Het bleek dat we de klauwindex
nieuwbouw. Dat zagen we vooral terug
Een nieuwe ventilator zorgde voor een
met 5 punten konden verhogen met
in de klauwgezondheid.” Er kwamen te
beter klimaat, waardoor de voeropname
DairyFit® Klauw Vitaal met extra
veel klauwproblemen voor en dat vroeg
en gezondheid direct verbeterden.
Biotine en levende gisten.
veel tijd en energie tussen de halfjaar-
Daarnaast hebben we samen met onze
lijkse bekapbeurten door. Bovendien
specialist Rundveehouderij Leon van Lent
Totaalplaatje
ging het ten koste van de algehele
gekeken hoe we het rantsoen konden
In de zomer van 2011 is het rantsoen
gezondheid van de koeien.
aanpassen”, vertelt Maddy. Van Lent
aangepast. In combinatie met de
24
schakel in succes december 2012
feed
< Pierre (l) en Maddy (m) Meulepas bespreken de klauwgezondheid van hun koeien met Agrifirm Feed specialist Leon van Lent.
“Voeding, management, klauwverzor-
Dat verlaagt de drempel om klauwpro-
ging. Het gaat om het totaalplaatje.”
blemen aan te pakken, ik merk dat ik er
Dat blijkt ook in de praktijk: sinds de
nu veel eerder bij ben. Als ik een kreupele
nieuwe stal in gebruik is genomen, kon
koe zie, kan ik direct aan de slag. Je hebt
DairyFit® Klauw Vitaal vervangen worden
er ook veel meer gevoel bij als je het
door DairyFit® Immuun Vitaal Np, wat
altijd zelf doet, dan wanneer de bekap-
de algehele weerstand ondersteunt.
per een paar keer per jaar komt. Ik houd nu ook per koe bij wat ik heb gedaan en
Nieuwe stal
wat me opvalt.” Daardoor ziet Maddy
“De gezondheid was eigenlijk meteen
duidelijk het verschil met de oude
beter”, vertelt Pierre. “Natuurlijk was
situatie. “Er zijn minder klauwproblemen
het even wennen voor onszelf en voor
en de klauwkwaliteit is beter. We
de koeien, zeker omdat we voor het
hadden wel wat last van Mortellaro,
eerst met een robot melken. Het
daar hebben we voetbaden voor inge-
celgetal steeg daardoor eerst even en
voerd. Al met al loopt eigenlijk alles
de vruchtbaarheid werd eerst minder
beter en werkt het prettiger.”
voordat het beter werd, maar de uier- en klauwgezondheid waren meteen een
Totaalplaatje
stuk beter. De productie steeg zelfs, we
Voor Van Lent bevestigt dit, dat het om
hebben de koeien echt moeten remmen.”
het totaalplaatje draait. “Voeding is
Een belangrijke verandering voor de
heel belangrijk, ook om bij te sturen en
managementmaatregelen zorgde het
klauwgezondheid is de dichte vloer met
te optimaliseren, maar de omstandig-
inderdaad voor een afname van het
mestschuif, die altijd mooi schoon en
heden zijn daarbij bepalend. Pierre en
aantal klauwproblemen. Maddy: “Dat
vlak is. Bovendien is de stal één grote,
Maddy hebben nu de klauwgezondheid
is moeilijk in cijfers aan te tonen, maar
open ruimte met zo min mogelijk
goed onder controle. De Gezondheids-
we zagen zelf duidelijk verbetering. Dat
obstakels, zodat er vrij koeverkeer
Index-klauw helpt, om per rantsoen de
bleek ook wel uit de productie. Over
mogelijk is, ook als de stal vol staat.
index te beoordelen en niets aan het
het afgelopen jaar is de gemiddelde
toeval over te laten.” Het evenwicht
jaarproductie met bijna 1.000 kilo
Bekappen
tussen gezondheid en productie is een
gestegen, terwijl we de helft van die
“Het bekappen doe ik nu ook zelf”,
belangrijk gegeven voor de melkvee-
tijd nog in de oude stal molken.”
vertelt Maddy. “We hebben in de nieuwe
houders. De nieuwe stal is daarop
Volgens Van Lent maakt het geheel
stal een vaste bekapbox gemaakt, waar-
ingericht. Behalve de bekapbox is er
aan maatregelen het verschil.
door je ook makkelijk alleen kunt werken.
bijvoorbeeld ook een aparte ruimte voor de droge koeien, zodat die een apart rantsoen kunnen krijgen volgens de 100-dagenaanpak. Het afkalven en de
Bedrijfsgegevens
opstart van de lactatie verlopen daar-
Melkveehouderij Meulepas
ker zijn en de productie stabieler. Pierre:
> 115 koeien, waarvan 100
“Uiteindelijk willen we de 200 ligplaatsen
aan de melk
mee soepeler, waardoor de koeien ster-
helemaal benutten, maar daar hebben
> 40 ha gras- en maïsland
we geen haast mee. De productie en de
> 13 ha tuin- en akkerbouw
gezondheid staan voorop en daar is altijd ruimte voor verbetering.”
schakel in succes december 2012
25
Agrifirm Feed Zwolle Experience druk bezocht Ruim 220 varkenshouders bezochten vrijdag 23 november de ‘Agrifirm Feed Zwolle Experience’ op de productielocatie van Agrifirm Feed in Zwolle. Bezoekers konden de innovatieve kracht van Air Line® ervaren, tijdens een seminar en rondleidingen in de fabriek. De reacties waren zeer enthousiast. Investering productielocatie Zwolle: Air Line®-voer landelijk leverbaar
Aanleiding voor het event was een investering in de fabriek in Zwolle. Agrifirm heeft de fabriek – waar varkensvoer wordt geproduceerd – vernieuwd en uitgebreid met een Air Line®-machine. Het Air Line®-voer werd voorheen alleen in Veghel (en eerder in Maasbracht) geproduceerd. De nieuwe installatie betekent niet alleen een uitbreiding van de productiecapaciteit, maar ook dat het voer nu voor varkenshouders in heel Nederland beschikbaar komt. Meer weten over de Agrifirm Feed Zwolle Experience of over de voordelen van Air Line-voer? Kijk op www.agrifirmfeedzwolleexperience.com
26
schakel in succes december 2012
feed
Seminar met André Kuipers en rondleiding door de fabriek De Agrifirm Feed Zwolle Experience startte ’s ochtends met een seminar ‘Ervaar de innovatie die Air Line® heet’. ’s Middags was er gelegenheid voor een rondleiding door de fabriek, onder leiding van een specialist. Het innovatieproces van Air Line® werd aan de hand van proeven duidelijk gemaakt. Ton Loman, voorzitter hoofddirectie Agrifirm Innovatie- en duurzaamheidsstrategie moet rendement opleveren “De investering op productielocatie Zwolle is een voorbeeld van de wijze waarop de innovatie- en duurzaamheidsstrategie van Agrifirm invulling krijgt. Agrifirm is volop bezig met het investeren in de toekomst. Daarbij gaat het om een bedrag van € 150 miljoen euro dat we in de jaren 2011 tot en met 2013 hebben gereserveerd om onze productielocaties in Nederland, Europa en China uit te breiden of nieuwe locaties te openen. Dat het bedrijf groeiende is, zorgt voor een hoger Ledenvoordeel voor de leden van coöperatie Agrifirm. Onze innovatiestrategie moet rendement opleveren voor onze klanten en leden.” Bert Fierkens, sectormanager Varkens Agrifirm Feed Door investering in Zwolle is Air Line®-voer nu landelijk leverbaar “De Air Line®-machine in Zwolle kan ca. 100.000 ton voer per jaar produceren. Eenzelfde soort machine staat op onze productielocatie in Veghel. Vanuit deze twee locaties kunnen we nu varkenhouders in heel Nederland van Air Line®-voer voorzien. De Air Line®machine werkt als een snelkookpan. Het zorgt voor varkensvoer met een luchtige structuur en betere verteerbaarheid (tot wel 6 procent). Het resultaat is een hogere groei bij vleesvarkens. Daarnaast blijkt uit cijfers van Agrovision dat varkenshouders met Air Line®-Lactovoer één big extra per zeug kunnen realiseren.” André Kuipers, astronaut Een ‘Air Line-experience’, maar dan anders Hoofdgast André Kuipers belichtte het thema ‘Air Line’ op geheel eigen wijze. Hoe bereidt een astronaut zich voor op een ruimtereis? Wat waren zijn ervaringen tijdens de expeditie? En hoe ziet onze planeet eruit, gezien vanuit de ruimte? André Kuipers deelde zijn belevenissen en sloot het seminar af met spectaculaire filmpjes en beelden vanuit zijn ‘Air Line Experience’.
schakel in succes december 2012
27
‘ Goede biggen is het allerbelangrijkst’
Sterkere biggen door later spenen <
Arjan Krijgsman in de kraamstal, bij biggen die bijna 3,5 week oud zijn.
Arjan en Hennie Krijgsman spenen hun biggen op een gemiddelde
Arjan: “Tot een jaar geleden speenden
leeftijd van 24 dagen. Om dat te bereiken verschuiven ze iedere
we op gemiddeld 21 dagen leeftijd.
17 weken het speenmoment van maandag naar donderdag of
Om te voorkomen dat we jonger zouden spenen, speenden we wel
van donderdag naar de maandag er op. Dit verspringend spenen
tot 3 keer per week. Nu zitten we op
zorgt voor sterkere biggen en vermindert de speendip.
24 dagen, dit is merkbaar beter voor de biggen en het werken is meer georganiseerd.”
Arjan en Hennie Krijgsman hebben in
Goede big
Markelo (Ov.) een bedrijf met 400 zeugen,
“Een goede big vinden we eigenlijk het
Drie dagen extra
in groepshuisvesting met voerstations.
allerbelangrijkste. Belangrijker nog dan
Agrifirm Feed specialist Varkenshouderij
Ze doen het werk op het bedrijf samen,
het aantal biggen”, vertelt Arjan. “We
Luit Meijer bevestigt dat. “Op drie weken
bijgestaan door de ouders van Arjan.
willen een big produceren waar de
zijn de biggen eigenlijk nog erg jong en
In de afgelopen anderhalf jaar voerden
vleesvarkenshouder blij mee is en goed
hebben ze nog maar nauwelijks vast
de ondernemers de nodige aanpassin-
mee kan draaien.” De varkenshouders
voer opgenomen. De speendip is dan
gen in de bedrijfsvoering door, met als
zijn er van overtuigd dat de speendip
veel groter dan als ze een paar dagen
belangrijkste doel om de kwaliteit van
een belangrijke invloed heeft op de
ouder zijn. Op 24 dagen zijn de biggen
de biggen verder te verbeteren. Het
uiteindelijke kwaliteit van de big en
wel zes tot acht ons zwaarder dan op
verschuiven van het speenmoment
proberen die met management en
21 dagen en nemen ze veel makkelijker
speelt daar een belangrijke rol in.
voeding zoveel mogelijk te voorkomen.
voer op.” Door iedere 17 weken het
28
schakel in succes december 2012
feed
uitval in de biggenstal en gebruiken
dagen nog eens per dag een papje
ook minder antibiotica, vooral doordat
bijgevoerd. Hennie: “We willen de
er minder streptokokkenproblemen
biggen verwennen, zodat ze zoveel
zijn”, licht Arjan toe. “Doordat de
mogelijk opnemen en ze daarnaast
biggen minder last van een speendip
alvast wennen aan vast voer. De
hebben zitten ze ook beter in hun vel,
overgang na het spenen is dan veel
waardoor we bijvoorbeeld veel minder
geleidelijker, zeker nu ze wat ouder
last hebben van oorbijten.” Hij bena-
zijn bij het spenen. Het hangt allemaal
drukt echter dat de speenleeftijd niet
met elkaar samen.”
de enige factor hoeft te zijn. De varkenshouders zoeken steeds naar
Piétrain
manieren om een nog betere big te
Sinds vorig jaar worden de zeugen ook
produceren en voerden in de afgelopen
geënt tegen Abortus Blauw en stapten
anderhalf jaar dan ook verschillende
de varkenshouders over van een Topigs
aanpassingen door.
20 x Tempo kruising naar een combinatie van een Topigs 50 zeug met een Piétrain
“ Door het verspringend spenen hebben de biggen drie dagen extra bij de zeug.”
beer. “Zo hopen we sterkere en meer vleestypische biggen te produceren”, legt Arjan uit. “Piétrains zijn natuurlijk wel gevoelig en juist daarom is het misschien ook wel belangrijk dat ze een paar dagen extra bij de zeug hebben.” Door die drie dagen extra
Bijvoeren
kunnen de biggen bovendien langer
Tegelijkertijd met het later spenen,
profiteren van het bijvoeren in de
is Hennie begonnen met intensief
kraamstal. “Hennie en Arjan hebben
bijvoeren in de kraamstal. “Daar begin
daar heel intensief op ingezet en dat
speenmoment te veranderen van
ik al mee op een dag of drie”, vertelt ze.
betaalt zich terug”, denkt Luit Meijer.
maandag naar donderdag, of van
“Eerst krijgen ze melk, daarna een papje
“Het later spenen is dan ook zeker niet
donderdag naar de maandag er op,
en in de laatste dagen droogvoer.
de enige factor, maar ik denk wel dat
kan de speenleeftijd verhoogd worden
De laatste tijd geven we zelfs al het
het cruciaal is. Hennie en Arjan kunnen
zonder dat er meer kraamhokken nodig
speenvoer wat ze in de biggenstal
nu gewoon hele mooie, onbesproken
zijn. Meijer: “Als je drie dagen later
krijgen, zodat ze daar aan kunnen
biggen afleveren waar nauwelijks iets
speent zijn de zeugen ook drie dagen
wennen.” Ook in de biggenstal krijgen
op aan te merken is, en daar was het
later berig en schuift dus alles drie
de pas gespeende biggen de eerste
om te doen.”
dagen op. Zo win je dus drie extra zoogdagen voor de biggen. Het betekent natuurlijk wel dat het hele werkritme opschuift, dat moet wel
Bedrijfsgegevens
passen in het management.” Maatschap Krijgsman Minder uitval
> 400 zeugen
Dat die drie dagen een groot verschil
> 13 ha maïsteelt
kunnen maken zien Arjan en Hennie
> 29 biggen per zeug per jaar
duidelijk in de stal. “De sterfte is duidelijk gezakt, die ligt wel 1,5 procent lager. We zitten nu onder de 1 procent <
Arjan (m) en Hennie Krijgsman in de biggenstal, met Agrifirm Feed specialist Luit Meijer (l).
schakel in succes december 2012
29
feed
capaciteit van de fabriek wordt nu beter benut en het transport is voordeliger. We zitten op maar een uur rijden van Eindhoven en Breda”, legt directeur Adrie Brands uit. Kwaliteit
De kwaliteit van het voer is gelijk aan die van de Nederlandse fabrieken. Van Broeck: “We hebben een moderne fabriek, gebouwd in de jaren negentig, waarin constant wordt geïnvesteerd om de hoogste kwaliteit te garanderen. Daardoor hebben we de modernste
Agrifirm Belgium specialist in legpluimveevoer
apparatuur, waarmee we bijvoorbeeld een heel constante structuur kunnen produceren.” De voeders en de fabriek
Synergievoordeel door samenwerking
moeten uiteraard aan dezelfde kwaliteits- en veiligheidseisen voldoen als de Nederlandse fabrieken. Ook de productiewijze en de grondstoffen zijn gelijk. Dat geldt ook voor de receptuur, die exact hetzelfde is als in de fabrieken
Sinds kort worden Nederlandse klanten van Agrifirm Feed voorzien van pluimveevoer
in Wanssum en Meppel.
uit de fabriek van Agrifirm Belgium in Grobbendonk. Dit levert belangrijke efficiëntie voordelen op.
geen verschil
Om te zorgen dat er geen verschil is Agrifirm Feed en Agrifirm Belgium
Specialisatie
tussen het voer uit de verschillende
werken nauw samen op gebieden waar
“Wij zijn van origine een producent
fabrieken, heeft Agrifirm Belgium
dat synergievoordeel oplevert. Agrifirm
van legpluimveevoer”, vertelt Koen
de instellingen van de machines aan
Belgium verkoopt bijvoorbeeld al jaren
van Broeck, commercieel manager van
gepast op die in Nederland. “In eerste
rundveevoer dat in Oss geproduceerd
Agrifirm Belgium. “Later zijn we ook
instantie stond de maalfijnheid van
is. Onlangs heeft Agrifirm Feed twee
andere voersoorten gaan produceren,
de machines anders afgesteld, waar-
fabrieken in Nederland gesloten en in
maar onze specialisatie is nog altijd leg-
door de structuur verschilde. Inmiddels
de andere fabrieken geïnvesteerd om
pluimvee.” Het legpluimveevoer is 60
hebben we de machines zo afgesteld
de productie te optimaliseren en zoveel
procent van de omzet van Agrifirm
dat het voer exact hetzelfde is als in de
mogelijk te specialiseren. Daarbij is ook
Belgium en het bedrijf is marktleider in
Nederlandse fabrieken”, vertelt Brands.
over de grens gekeken. Sinds kort wordt
de Belgische legsector. Het lag dan ook
De samenwerking is al met al een
het legpluimveevoer voor de Nederlandse
voor de hand om juist dit voer in België
voorbeeld van synergie die voor een
markt geproduceerd in drie fabrieken:
te produceren. Productie in België heeft
duidelijke verbetering van de kostprijs-
Meppel, Wanssum en Grobbendonk.
bovendien efficiëntievoordelen. “De
efficiency zorgt.
30
schakel in succes december 2012
feed Johan Laarman >
Vleeskuikenhouder wil openheid geven
Investeren in imago met zichtstal Vleeskuikenhouder Johan Laarman greep de bouw van zijn nieuwe stal aan om een
en veel begrip als we uitlegden hoe
zichtstal te realiseren. Hij hoopt daarmee een positieve bijdrage te leveren aan het
vleeskuikens gehouden worden. Dat
imago van de sector.
wilden we breder uitdragen. De zicht stal zien we als een investering in de
De zichtstal biedt bezoekers uitzicht
kalkoenen, maar gezondheidsproblemen
sector.” Openheid en eerlijkheid staan
op ruim 30.000 vleeskuikens. Posters
en de afhankelijkheid van Duitse slachte
daarbij centraal. Laarman wil een reëel
en informatiematerialen geven uitleg
rijen deden hen besluiten over te stappen
beeld geven, daarom is de zichtstal de
over de Nederlandse vleeskuiken
naar vleeskuikens. Naast het pluimvee-
gehele ronde geopend.
houderij. “De informatie waar mensen
bedrijf heeft Laarman, die eerder als
normaal mee in aanraking komen is
poelier werkte, een winkel waar hij kip,
Goed verhaal
veel te gekleurd. Ik wil bezoekers laten
kalkoen en, in het seizoen, wild verkoopt.
“Je moet het niet mooier maken dan het is. Het is wel belangrijk om een goed
zien hoe het werkelijk is, zodat ze zelf een mening kunnen vormen”, legt
Positieve reacties
verhaal te hebben. Duurzaam produceren
Laarman uit.
De winkel speelde een belangrijke rol
gaat vaak samen met wat goed is voor
in de keuze voor een zichtstal. “Klanten
het bedrijf.” Diergezondheid zorgt
Winkel
vragen heel vaak hoe de kuikens gehou-
bijvoorbeeld voor zowel een beter
Laarman heeft samen met zijn vrouw
den worden. We lieten ze dan eerder
resultaat als voor een laag antibiotica-
Alida een bedrijf met 140.000 vlees
een kijkje nemen vanuit het voerhok
gebruik. Behalve zorgvuldig afgestemde
kuikens in het Drentse Ruinen. Vader
en dan bleek dat mensen echt een heel
voeding, met voldoende vitaminen en
Wim helpt mee op het bedrijf. Tot vijf
vertekend beeld hadden. We kregen
mineralen, speelt het klimaat daar een
jaar geleden hielden de pluimveehouders
eigenlijk alleen maar positieve reacties
belangrijke rol in. Warmtewisselaars, indirect gestookte gasheaters en een CO2-meter dragen bij aan een optimaal
Johan Laarman en Agrifirm Feed specialist Maarten Rupert in de zichtstal.
klimaat, lager energiegebruik en minder ammoniakuitstoot. “Duurzaamheid en rendement versterken elkaar. Dat geldt ook voor de zichtstal. Die ondersteunt onze winkel en andersom. Het moet ook commercieel werken, het één kan niet zonder het ander. Ik ben er van overtuigd dat openheid en een goed imago zich direct en indirect terugbetaalt.”
schakel in succes december 2012
31
“ De samenwerking met Wilco en Lutien is echt een samenspel. Ieder op hun eigen vakgebied hebben ze veel kennis en ze zijn altijd bereid om mee te denken.” Conrad Corts biologisch pluimveehouder in Havelte
“Conrad is een ondernemer die altijd een stapje verder wil en zelf veel verstand van kippen en voeding heeft. Samen kunnen we hem het maatwerk bieden waar hij om vraagt.”
Wilco Wijlhuizen specialist Legpluimvee bij Agrifirm Feed Lutien Groeneveld nutritionist Legpluimvee bij Agrifirm Feed
Samenspel Conrad Corts (l) begon in 2005, samen met zijn vrouw Nicky, een biologisch legpluimveebedrijf. Inmiddels hebben ze 12.000 hennen en 9 hectare grond. Conrad mengt zijn voer zelf, met een groot aandeel enkelvoudige grondstoffen. Dat vraagt om een zorgvuldige afstemming van het kernvoer. De nutritionele kennis die Conrad eerder opdeed als pluimveespecialist bij Agrifirm komt hem daarbij goed van pas, maar als het ook zijn pet te boven gaat kan hij altijd terecht bij Lutien Groeneveld (m). Zij Wilco Wijlhuizen (r). Zo zorgen ze er in een samenspel van pluimveehouder, specialist en nutritionist voor dat het bedrijf steeds een stapje verder komt.
colofon
schakel in succes is het klantenblad van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie Afdeling Communicatie Agrifirm (communicatie@agrifirm.com) Fotografie Marten Aukes, Marcel Bekken, Albert Brunsting, Jacob Melissen, Lex Salverda, Carla Scholten Linde en Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel
ISSN 2211-5811
begeleidt hem in de nutritionele vraagstukken. Voor praktische en managementtechnische zaken overlegt Conrad met specialist