INFORMATOR REKLAMOWY Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Sp. z o.o.
www.khbc.pl
Nr 1/2019 (4)
Stanowisko pod buraki
Walewice – pałac i stadnina koni
6
Proso
12
Soja – oferta KHBC na rok 2019
13
ZWIEKSZ
MOC ZAKORZENIANIA NAJLEPSZA JAKOŚĆ I WYDAJNOŚĆ
KONTROLA GŁÓWNYCH CHORÓB
ZDROWSZY ROZWÓJ SIEWEK
Szanowni Państwo, Kampania cukrownicza została zakończona we wszystkich zakładach. Dla wielu gospodarstw miniony rok był trudny i nieprzewidywalny, głównie za przyczyną suszy, której objawy w większym lub mniejszym nasileniu wystąpiły na terenie prawie całego kraju. Buraki w tym roku w większości przypadków charakteryzują się wysoką polaryzacją, która pozwala częściowo rekompensować straty niskich plonów korzeni. W 2018 roku Państwa członkowskie Unii Europejskiej przyjęły wniosek Komisji Europejskiej dotyczący całkowitego zakazu stosowania neonikotynoidów, które w uprawie buraków stosowane są do zaprawiania nasion i skutecznie chronią młode rośliny przed szkodnikami wschodów. Chciałbym bardzo podziękować Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi Janowi Krzysztofowi Ardanowskiemu za wydanie czasowego zezwolenia na stosowanie zapraw neonikotynoidowych do ochrony buraków cukrowych w 2019 roku. Jest mi również niezmiernie miło poinformować, że jesteśmy jedyna firmą w Polsce, która posiada Europejski System Jakości Zaprawiania Nasion – ESTA w zaprawianiu nasion buraka cukrowego. Decyzja Ministra, wydana na wniosek Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego, jest odpowiedzią na potrzeby rozwoju zrównoważonego rolnictwa w Polsce, którego celem jest m.in. minimalizacja stosowania środków ochrony roślin przy zapewnieniu opłacalności produkcji rolnej. Neonikotynoidy są jedynym w pełni skutecznym sposobem ochrony plantacji przed wieloma szkodnikami, co zapewnia dostępność odpowiedniej ilości i wysokiej jakości surowca na potrzeby produkcji cukru w Polsce. Dzięki pojawieniu się neonikotynoidów wprowadzanie środków ochrony roślin do środowiska zostało ograniczone do minimum, a zamiast oprysków używane są zaprawy nasienne. Po zakończonej kampanii nadchodzi czas przygotowania się do kolejnych wyzwań, które stoją przed nami wszystkimi. Życzę wszystkim plantatorom udanych siewów, szybkich i równomiernych wschodów oraz sprzyjającej pogody. Z wyrazami szacunku, Grzegorz Fiałkowski Prezes Zarządu Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego sp. z o.o.
Spis treści: 4 Stanowisko pod buraki dr inż. Adam Sitarski
12 Proso
6 Walewice – pałac i stadnina koni
13 Soja – oferta KHBC na rok 2019
8 Adiuwanty zwiększają skuteczność chwastobójczą herbicydów prof. dr hab. Zenon Woźnica
14 KHBC przedsiębiorstwem Fair Play!
9 Podsumowanie wyników PDO 2018 dr inż. Adam Sitarski
14 Konkurs Rolnik Kujaw i Pomorza 2018
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
3
STANOWISKO POD BURAKI ▪ dr inż. Adam Sitarski Dyrektor ds. Hodowli w Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego
P
ierwszym kluczowym aspektem w uprawie buraka cukrowego jest wybór stanowiska, które powinno zapewnić burakom optymalne warunki wzrostu. Uważa się, że najlepszą glebą do uprawy buraka cukrowego jest gleba należąca do klas bonitacyjnych I, II, III i IVa oraz kategorii agronomicznej średniej lub ciężkiej. Pole pod uprawę buraka cukrowego przygotowuje się przez 4-5 lat, tak aby rośliny poprzedzające pozostawiły korzystne stanowisko. Dlatego też nie zaleca się uprawy rzepaku czy innych roślin kapustowatych przed burakiem, ponieważ istnieje ryzyko nadmiernego namnożenia nicieni oraz występowania samosiewów, które są trudne do zwalczenia. Ponadto jako niekorzystny przedplon uważa się warzywa, buraki cukrowe czy pastewne, a także wieloletnie trawy. Zalecanymi roślinami, poprzedzającymi uprawę buraka cukrowego, są zboża ozime, ziemniaki czy rośliny strączkowe. Takie są założenia teoretyczne. Niestety, w praktyce są one coraz trudniejsze do spełnienia, głównie z uwagi na skrócenie rotacji. Na pewno należy unikać jeśli jest to tylko możliwe siewu buraków po burakach. Burak cukrowy ma bardzo wysokie wymagania odnośnie żyzności gleby, jej stanu fitosanitarnego oraz poziomu agrotechniki, dlatego dobry płodozmian jest jednym z kluczowych czynników wpływających na sukces w jego uprawie. Warto zaznaczyć, że płodozmian powinien być tak zaplanowany, aby uprawa buraka cukrowego na danym stanowisku nie pojawiała się częściej niż co 4 lata. Uprawa buraka w płodozmianach o krótkich rotacjach prowadzi do tzw. „wyburaczenia gleby”, co jest spowodowane istotnym wzrostem zagęszczenia populacji mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) oraz jednostronnym wyczerpaniem gleby ze składników pokarmowych (wzrost podatności roślin na choroby infekcyjne). Nasila się wtedy także występowanie chorób, na przykład chwościka buraka. Liście, które po zbiorze trafiają do gleby, stanowią doskonałe źródło inokulatu chwościka. Kompleksowe przygotowanie stanowiska prowadzi do wytworzenia korzystnych właściwości gleby, tj. prawidłowego odczynu, struktury, zasobności w składniki pokarmowe, stosunków powietrzno-wodnych oraz do zabezpieczenia przed nasileniem szkodliwych ilości chwastów, chorób i szkodników glebowych. Plantacje buraków powinno się zakładać na glebach o uregulowanym odczynie, pH 6,2-7. Odczyn decyduje o do-
4
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
stępności składników pokarmowych, potrzebnych roślinom do budowy plonu. Zabieg wapnowania najlepiej jest wykonać pod przedplon. Plantatorzy przygotowują glebę już jesienią, wykonując często głęboką na 25-30 cm orkę. Robią tak, by zakryć resztki pożniwne oraz w celu solidnego spulchnienia oraz skruszenia grud roli. Zabiegi wiosenne przeprowadza się, aby wyrównać pole, zahamować czy ograniczyć parowanie wody zmagazynowanej w okresie jesienno-zimowym, zabezpieczyć glebę przed zamuleniem, a także odpowiednio ją rozdrobić, dzięki czemu ułatwione będą wschody buraków. Tylko pod wpływem wieloletniego (cykl płodozmianowy), ukierunkowanego i systematycznego użytkowania gleby jesteśmy w stanie nadać jej wysoką kulturę decydującą o wielkości i stabilności plonowania, co umożliwia uzyskanie wysokich plonów rośliny, o dobrej jakości technologicznej. Innym tematem jest uprawa uproszczona. Uprawa pasowa (Strip til) czy siew w mulcz kierują się swoimi prawidłami.
Nawożenie: Stosowanie nawozów organicznych wzbogaca glebę w makro i mikroskładniki oraz w próchnicę, która wpływa na aktywność produkcyjną i biologiczną gleby, chronią przed erozją i stratami składników pokarmowych. Nawożenie potasem jest bardzo istotne dla buraka cukrowego, gdyż składnik ten sprzyja wzrostowi plonu, zawartości cukru w korzeniach i zwiększa tolerancję rośliny na stres suszy. Pierwiastek ten reguluje gospodarkę wodną w roślinie. Nawozy fosforowo – potasowe należy stosować jesienią, pozwala to zmniejszyć nakłady na wysiew, a także umożliwia wielokrotne wymieszanie nawozów z glebą. Nawożenie magnezem – kontroluje gospodarkę azotową rośliny. Niedobór tego składnika powoduje zmniejszenie zawartości cukru w korzeniach oraz jego wartość technologiczną. Dawki azotu zalecane w uprawie buraków cukrowych wahają się w szerokich granicach od 40 do 160 kg N/ ha. Dawki poniżej 80 kg N/ha najlepiej zastosować w całości na około tydzień przed siewem. W przypadku stosowania wyższej dawki, należy podzielić ją na dwie części: pierwszą część ok. 80 kg N/ha, należy wysiać przed siewem nasion, pozostałą ilość w fazie 2-4 liści buraków. Należy także zwracać uwagę na to aby azotu nie stosować zbyt późno.
Siew: Jak posiejesz tak zbierzesz – to jest cały czas aktualne. Termin siewu buraka cukrowego uzależniony jest przede wszystkim od warunków atmosferycznych, czy temperatury i wilgotności gleby. Warto zaznaczyć, iż zarówno zbyt wczesny, jak i zbyt późny siew niesie za sobą konsekwencje i ryzyko. W momencie siewu w niedogrzaną glebę utrudnione są wschody roślin, natomiast opóźnienie siewu może skutkować niższym plonem i słabszą jakością surowca. Zatem siew buraków powinien być wykonany w optymalnych warunkach. Za takie uznaje się, gdy temperatura gleby osiągnie 5 stopni Celsjusza na głębokości ok. 5 cm. Rozstawa: 18-20 cm, odległości między rzędami 45 cm. Ponadto gleba na stanowisku powinna charakteryzować się dobrą strukturą i średnią wilgotnością. Bardzo ważna jest uprawa przedsiewna. Nasiona powinny być przyciśnięte do warstwy gleby nie ruszonej przez agregat. To gwarantuje szybki dostęp do wody, a przez to szybkie i równomierne wschody.
Regeneracja roślin po zimie szybka regeneracja roślin po zimie dostarczenie energii do wzrostu i rozwoju uodpornienie roślin na warunki stresowe podczas wiosennej wegetacji
nawóz dolistny stymulujący wzrost roślin
nawóz dolistny o wysokiej zawartości krzemu
Zestaw ten: ZWIĘKSZA PLON ROŚLIN UPRAWNYCH ORAZ POPRAWIA PARAMETRY JAKOŚCIOWE PLONU!
www.agrochem.eu
WALEWICE PAŁAC I STADNINA KONI Pałac w Walewicach to historyczne miejsce, które stało się sławne dzięki romansowi Marii Walewskiej z cesarzem Napoleonem Bonaparte. Tutaj przyszedł na świat ich syn – Aleksander, uczestnik powstania listopadowego, późniejszy minister spraw zagranicznych Francji. Pałac w Walewicach został wzniesiony pod koniec XVIII wieku jako jeden z pierwszych w Polsce klasycystycznych pałaców piętrowych wzniesionych na planie prostokąta z kolumnowym portykiem. Pałac otacza park o powierzchni 13,5 ha w stylu angielskim z barokowymi rzeźbami. Obecnie Pałac w Walewicach pełni funkcje centrum szkoleniowego i hotelu. Specjalnie dla naszych gości konferencyjnych przygotowujemy wyborne menu, a po dniu pełnym spotkań, proponujemy atrakcyjną ofertę spędzania czasu wolnego. Organizowane są koncerty i wernisaże, przejażdżki bryczką, występy kapeli ludowych, staropolskie biesiady przy ognisku, spływy kajakowe nad rzeką Bzurą, proponuje się też naukę jazdy konnej, zwiedzanie Pałacu oraz stadniny koni małopolskich. Pałac w Walewicach w swojej ofercie posiada 70 miejsc noclegowych, w tym 9 apartamentów i 4 pokoje w Pałacu oraz 17 pokojów w Starej Wozowni, salę konferencyjną dla 80 osób, salę Fortepianową dla 15 osób, salonik kawowy do kameralnych spotkań VIP dla 8 osób, Salę Jadalną dla 50 osób, klimatyczne podziemia pałacowe z coctail-barem, salą do tańca i salą bilardową.
6
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
Obecnie Stadnina Koni w Walewicach należy do spółki Skarbu Państwa i podlega pod Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Hoduje klacze półkrwi angloarabskiej na utrzymanie stada podstawowego oraz na sprzedaż, ogiery półkrwi angloarabskiej oraz konie do wyczynu sportowego. Podstawowe stado liczy obecnie 80 koni zarodowych, w tym ponad 30 klaczy spełniających elitarne warunki wpisu do Międzynarodowej Księgi Koni Angloarabskich. Misją Państwowej Stadniny Walewice jest utrzymanie wzorcowego stada klaczy matek rasy małopolskiej oraz hodowla najlepszych koni tej rasy z doskonaleniem genotypu.
Walewice współpracują z innymi hodowcami tej rasy wymieniając się najlepszymi utytułowanymi reproduktorami, a materiał hodowlany uzyskany w Walewicach trafia do stad ogierów, stadnin, prywatnych hodowców i klubów sportowych. Wybitne walewickie konie wyjeżdżają do Francji, która niegdyś byłą ojczyzną koni tej rasy. Konie z tej hodowli są niezwykle cenione na całym świecie w konkurencji skoków i WKKW, a najlepsze sportowe konie osiągają wysokie ceny. Koń walewicki to synonim konia sportowego w skokach , WKKW, a także w konkurencji powożenia zaprzęgami. Stadnina realizuje program utrzymania stada klaczy matek rasy małopolskiej, który stanowi strategiczny cel działania. Stado jest doskonalone w kierunku doskonalenia cech sportowych przy zachowaniu dotychczasowych: urody, szlachetności, efektownego ruchu, wytrzymałości oraz dzielności. Będąc w Walewicach nie można zapomnieć o degustacji karpia królewskiego, hodowanego ekologicznie w gospodarstwie. Ryby z walewickich i psarskich stawów posiadają ceniony certyfikat jakości Pan Karp, który jest gwarancją najwyższej jakości mięsa. Walewicka hodowla ryb otrzymała również certyfikat Kodeksu Dobrej Praktyki Rybackiej nadany gospodarstwom Psary i Walewice. Ryby rosną przez trzy lata w naturalnym środowisku. Odławiane są tylko raz w roku, dzięki czemu nie są narażone na stres. Gospodarstwo rybackie położone jest wśród malowniczych krajobrazów, zlokalizowanych na obszarze Natura 2000. W 60 sta-
wach o łącznej powierzchni 550 ha, hodowane są między innymi karpie, szczupaki, liny, sandacze, karasie, okonie czy amury. Produktem szczególnie docenianym i znanym przez odbiorców z centralnej Polski jest karp królewski. W Walewicach ryba ta stanowi podstawowy gatunek hodowlany (ok. 70%), a dzięki karmieniu wyłącznie zbożami (jęczmień, pszenżyto, pszenica) i dorastaniu w ekologicznych stawach, konsumenci mogą cieszyć się doskonałą jakością mięsa i znakomitymi walorami smakowymi. Oprócz Pałacu, Stadniny Koni i Stawów Hodowlanych Spółka konsekwentnie rozwija hodowlę bydła mięsnego. Na koniec 2018 roku stado czystorasowych limousine liczyło aż 335 sztuk w tym 170 krów mamek. Bydło tej rasy hodowane jest na terenie Gospodarstwa Goślub i Ktery. Na kolejne lata zakłada się rozszerzenie tego kierunku produkcji. Docelowo należy przyjąć co najmniej 200 krów mięsnych wraz z przychówkiem. Potrzeby pokarmowe utrzymywanych zwierząt pokrywa ekologiczne użytkowanie łąk i pastwisk, przy mocno ograniczonych nakładach na nawożenie. Rozwój tego działu produkcji podyktowany jest perspektywą wzrostu spożycia wysokojakościowej wołowiny kulinarnej na rynku głównie europejskim, ale także krajowym. Spółka na chwilę obecną uzyskuje bardzo dobre ceny za materiał hodowlany a także za buhaje rzeźne. Popyt na jałówki cielne jest na chwilę obecną nieograniczony. Wszystko to pozwala z optymizmem patrzeć na rozwój hodowli bydła mięsnego.
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
7
ADIUWANTY ZWIĘKSZAJĄ SKUTECZNOŚĆ CHWASTOBÓJCZĄ HERBICYDÓW ▪ Prof. dr hab. Zenon Woźnica Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
O
d skuteczności zabiegów herbicydowych zależy powodzenie produkcji. Dobrze dobrane komponenty programu ochrony pozwalają na redukcję dawek herbicydów i uzyskanie wysokiej skuteczności zabiegów.
O skuteczności działania herbicydów decyduje duży zespół czynników związanych ze składem botanicznym i właściwościami zwalczanych chwastów, przebiegiem pogody oraz właściwościami cieczy opryskowej i sposobem jej aplikacji. Niekorzystny układ jednego lub jednocześnie kilku z tych czynników (np. występowanie chwastów mniej wrażliwych czy bardziej zaawansowanych we wzroście, susza glebowa, zbyt niska wilgotność powietrza, duża twardość wody stosowanej do zabiegów) prowadzi zwykle do znacznego pogorszenia działania herbicydów i wszystkich skutków z tego wynikających. Znaczne zmniejszenie, a w wielu przypadkach całkowite wyeliminowanie wpływu czynników ograniczających działanie środków ochrony roślin, osiągnąć można poprzez stosowanie odpowiednio dobranych adiuwantów, zwanych również wspomagaczami. Od wielu lat do tego celu wykorzystuje się substancje powierzchniowo-czynne (surfaktanty), oleje oraz niektóre nawozy. Ujemną stroną tych tradycyjnie stosowanych adiuwantów, w skład których wchodzi zwykle tylko jeden składnik funkcjonalny, jest stosunkowo wąski i tym samym ograniczony zakres ich działania. Na przykład surfaktant stosowany z herbicydem, co prawda obniża napięcie powierzchniowe cieczy opryskowej i przyczynia się do lepszego zatrzymania kropel opryskowych na chwastach, ale nie jest w stanie zwiększyć rozpuszczalności substancji aktywnej i zapobiec jej krystalizacji na powierzchni liści i przeciwdziałać twardości wody. Zatem jego działanie wspomagające jest niekompletne. Intensywne badania nad rozwiązaniem tej niedogodności, prowadzone od wielu lat na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, przy ścisłej współpracy z krajowym przemysłem chemicznym, doprowadziły do udostępnienia rolnictwu nowej generacji wspomagaczy – adiuwantów wielofunkcyjnych.
Te oryginalne, opatentowane produkty gwarantują działanie agrochemikaliów na wysokim poziomie w zróżnicowanych warunkach biologicznych, pogodowych i technicznych. Są przy tym wygodne do stosowania przez użytkownika, gdyż eliminują konieczność kłopotliwego doboru i dodawania do zbiornika opryskiwacza pojedynczych składników.
Jak wykazują liczne badania i efekty uzyskiwane przez producentów, wyjątkowo wysoką przydatność do optymalizacji działania większości herbicydów dolistnych wykazuje wielofunkcyjny adiuwant olejowy – Atpolan BIO 80 EC. W składzie tego adiuwantu, poza zmodyfikowanym olejem roślinnym opartym na technologii MSO, znajduje się mieszanina starannie dobranych surfaktantów, i co jest niezmiernie ważne, bufor utrzymujący pH cieczy opryskowej na poziomie 7,0-7,5. Dzięki współdziałaniu zawartych składników Atpolan BIO 80 EC wykazuje jednocześnie wiele funkcji: wpływa na zwiększenie ilości kropel zatrzymanych na opryskiwanej powierzchni roślin oraz jej dobre zwilżenie, zapewnia istotnie większą rozpuszczalność herbicydów, zapobiega ich krystalizacji na opryskiwanej powierzchni oraz umożliwia swobodne wnikanie do chwastów. Atpolan BIO 80 EC oznacza się przy tym bardzo małą lepkością, co powoduje, że nawet w niskich temperaturach skutecznie rozpuszcza warstwę wosku na powierzchni chwastów, która stanowi istotną barierę ograniczającą wnikanie substancji aktywnych. Dzięki tym innowacyjnym cechom Atpolan BIO 80 EC stosowany w dawkach od 1,0-1,5 l/ha w sposób kompleksowy eliminuje najważniejsze czynniki ograniczające skuteczność chwastobójczą herbicydów nalistnych z grupy sulfonylomocznika (do nich jest szczególnie zalecany), graminicydów, herbicydów dolistnych w buraku cukrowym i innych środków chwastobójczych wymagających stosoTab. 1. Wpływ zmiennych dawek herbicydów i adiuwanta Atpolan BIO 80 EC na redukcję świeżej masy wania z adiuwantem olejowym. dominujących chwastów, plon korzeni oraz polaryzację (UP Poznań 2018) Liczne badania ścisłe i łanowe poSkuteczność chwastobójcza [%]* twierdzają, że obecność adiuwanDawka Plon Kombinacje Chwasty korzeni Polaryzacja [l/ha] CHEAL GERPU BRSNN VIOAR ta Atpolan BIO 80 EC w cieczy ogółem % t/ha opryskowej gwarantuje wierne Kontrola – chwasty w g/m2 – 1844 391 631 367 4181 działanie herbicydów w zróżnicoPowertwin 400 SC + 1,0 + 90 90 98 95 87 49,6 16,5 b wanych warunkach i często poGoltix 700 SC 1,0 zwala na istotne ograniczenie ich Powertwin 400 SC + 0,7 + 82 81 82 89 79 42,7 16,6 b Goltix 700 SC 1,0 dawek (o 20-25%), a tym samym na wyraźną poprawę opłacalności Powertwin 400 SC + 0,7 + Goltix 700 SC + 1,0 + 99 96 94 100 96 57,7 16,5 b gospodarowania. Atpolan BIO 80 EC 1,5 *CHEAL – komosa biała; GERPU – bodziszek drobny; BRSNN – samosiewy rzepaku ; VIOAR – fiołek polny
8
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
PODSUMOWANIE WYNIKÓW POREJESTROWYCH DOŚWIADCZEŃ ODMIANOWYCH 2018 ▪ dr inż. Adam Sitarski Dyrektor ds. Hodowli w Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego
W
arunki prowadzenia doświadczeń PDO w 2018 roku były bardzo różne. Wskutek późniejszej wiosny siewy były opóźnione średnio o tydzień. Przy czym należy zaznaczyć, że warunki wschodów były dobre. Bardzo szybko dał o sobie znać brak opadów. Już pod koniec kwietnia w wielu Stacjach COBORU zanotowano niedobór opadów. Następne miesiące dostarczyły deszczy, przy czym niejednokrotnie były to opady ulewne, prowadzące do podtopień. Największy niedobór opadów połączony z wysokimi temperaturami wystąpił w sierpniu. Zwłaszcza w południowo-zachodniej i centralnej części kraju obserwowano wtedy całodniowe więdnięcia i zasychania liści, co doprowadziło do zahamowania przyrostów korzeni. Warunki te doprowadziły w późniejszym okresie wegetacji do pojawienia się chorób liściowych a zwłaszcza chwościka buraka
Plon korzeni Średni plon korzeni w doświadczeniach wyniósł 789 dt/ha, przy czym plon wzorca (cztery odmiany) wyniósł 805 dt/ha. Bardzo widoczne były tu różnice pomiędzy Stacjami Doświadczalnymi. Najniższe plony zanotowano w Śremie Wójtostwie i Chrząstowie (odpowiednio 578 i 601 dt/ha)najwyższy plon osiągnięto w Zybiszowie – 930 dt/ha. Oznacza to, że różnica wyniosła tu aż 352 dt/ha co stanowi ponad 30% plonu osiągniętego w Zybiszowie. Pokazuje to, jak susza może wpływać na plonowanie buraka cukrowego. Plon w pozostałych stacjach był bliski lub przekraczał 800 dt/ha. Na tym tle odmiany Kujavia i Jagienka osiągnęły 96 % wzorca. Nie należy się temu dziwić z uwagi na to, że są to odmiany o podwyższonej zawartości cukru. Odmiana Jaromir uzyskała plon na poziomie 102 %procent wzorca.
Wykres 1. Plon korzeni – PDO 2018
Zawartość cukru Zawartość cukru w korzeniach wahała się od 16,9% do 19,7%. Co ciekawe, najwyższa zawartość cukru osiągnięta została w Zybiszowie, gdzie osiągnięto także najwyższy plon. Taką samą zawartość cukru osiągnięto także w Chrząstowie, co z uwagi na panującą tam suszę nie jest zaskoczeniem. Wśród badanych odmian najwyższą zawartość cukru osiągnęła Kujavia – 18,6%, co stanowi 104% wzorca. Odmiana Jagienka miała zawartość cukru na poziomie 18,3% (102% wzorca). Zawartość cukru w korzeniach odmiany Jaromir znajdowała się na poziomie 100% wzorca. Wykres 2. Zawartość cukru – PDO 2018
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
9
Technologiczny plon cukru Najwyższy technologiczny plon cukru osiągnięto z Zybiszowie. Było to spowodowane najwyższym plonem oraz najwyższą zawartością cukru w korzeniach. Było to 16,42 tony cukru z hektara. Najniższy plon cukru to 8,25 tony z hektara a zanotowano go w Śremie Wójtostwie. Plon cukru na poziomie 10,78 tony z hektara osiągnięto w Chrząstowie. W tych dwu Stacjach panowała największa susza co ewidentnie przełożyło się na plony. Plony cukru w pozostałych stacjach wynosiły od 11,73 do 14,62 tony z hektara. Najwyższym plonem z odmian KHBC charakteryzował się Jaromir – średnio 12,77 tony z hektara. Wydajność cukru odmiany Kujavia to 12,75 tony z hektara a odmiany Jagienka 12,60 tony z hektara.
Wykres 3. Technologiczny plon cukru – PDO 2018
Chwościk buraka Średnie porażenie przez chwościk przedstawione jest w 9-stopniowej skali. Im wyższy stopień tym niższe jest porażenie – ocena na poziomie 9 to kompletny brak porażenia. Najwyższe porażenie zanotowano w Głubczycach i Przecławiu – średnio na poziomie 3 stopni. Jest to porażenie bardzo silne. Najniższe średnie porażenie notowano w Chrząstowie – średnio 7,6 stopnia. Spowodowane to było suszą, która zatrzymała rozwój chwościka buraka. Średnie porażenie odmiany Kujavia kształtowało się na poziomie 6,0 stopnia, odmiany Jaromir na poziomie 5,9 stopnia a odmiany Jagienka na poziomie 5,7 stopnia. Wykres 4. Chwościk buraka, porażenie – PDO 2018
10
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
PROSO Wśród wielu zbóż na szczególną uwagę i wyróżnienie zasługuje proso. Jest to zboże należące do najstarszych roślin uprawianych na świecie. Proso w Polsce uprawiano od czasów Średniowiecza. Po II wojnie światowej uprawa znacznie się zmniejszyła. Obecnie odzyskuje swoją popularność ze względu na walory zdrowotne. Uprawiane są dwie odmiany, a mianowicie Gierczyckie oraz Jagna. Proso ma duże wymagania termiczne i świetlne, a stosunkowo małe wilgotnościowe. Minimalna temperatura do kiełkowania wynosi 8-10°C, a optymalna 20-30°C. Młode siewki są bardzo wrażliwe na wiosenne przymrozki. Spośród zbóż proso wyróżnia się oszczędną gospodarką wodną. Jednak w okresie strzelania w źdźbło i wyrzucania wiech musi mieć dobre zaopatrzenie w wodę, co jest warunkiem jego dobrego plonowania. Najwyższe plony prosa uzyskuje się na glebach najlepszych, zasobnych w próchnicę, tj. na kompleksach pszennych. Dość dobrze radzi sobie ono także na glebach kompleksów żytnich. Ważne są: dobra struktura gleby, pH zbliżone do obojętnego (6-6,5) i małe zachwaszczenie pola. Najkorzystniejszymi przedplonami dla prosa są rośliny motylkowe, strączkowe i okopowe na oborniku. Dobrymi przedplonami są również
zboża ozime i jare, ale uprawiane nie później niż w 3. roku po oborniku oraz poplony ozime. Warunkiem uzyskania wysokich plonów jest dobry materiał siewny. Optymalny termin siewu przypada między 15 a 20 maja. Zbyt wczesny siew może narazić rośliny na wiosenne przymrozki, zbyt późny, może natomiast opóźnić ich dojrzewanie i obniżyć plony. Norma wysiewu wynosi od 15-20 kg/ha i jest zależna od terminu siewu, gleby i nawożenia. Drobne nasiona prosa siejemy płytko i na jednakową głębokość: 1-2 cm na glebach cięższych i 3-4 cm na glebach lżejszych. Rozstawa między rzędami powinna wynosić 25-30 cm. Dojrzewanie prosa rozpoczyna się w drugiej połowie sierpnia i może przedłużyć się nawet do drugiej połowy września. Zarówno w źdźbłach, jak i w obrębie pojedynczej wiechy dojrzewanie przebiega nierównomiernie, stąd wynikające straty z powodu osypywania się ziaren. Jednoetapowy zbiór przeprowadza się, gdy ziarna górnej części większości wiech są już w pełni dojrzałe, a w środkowej części osiągną dojrzałość woskową. Słoma jest wówczas jeszcze zielona. Zbioru takiego dokonuje się w fazie pełnej dojrzałości ziarniaków, co w sprzyjających warunkach pogody zapewnia najmniejsze straty plonu. Jednak ziarno zwykle wymaga wtedy dosuszania, aby wilgotność nie przekraczała 15 procent. Pod względem wartości odżywczej ziarno prosa wprawdzie nie dorównuje ziarnu innych zbóż, ale po oddzieleniu łuski przy przerobie na kaszę zyskuje na wartości odżywczej. Kasza jaglana pod względem zawartości białka przewyższa ryż, kaszę gryczaną, a pod względem zawartości tłuszczu ustępuje tylko płatkom owsianym, stąd też uważana jest za pełnowartościowy pokarm dietetyczny. Plewy prosa, jako produkt odpadowy przy przerobie, stanowią objętościową paszę dla zwierząt. Ziarno w żywieniu drobiu dorównuje wartością paszową ziarnu pszenicy, a kasza jaglana ma zastosowanie w żywieniu młodych kurcząt i stanowi podstawową paszę w żywieniu papug, kanarków i gołębi. Słoma natomiast ma wyższą wartość paszową od słomy innych zbóż jarych i dorównuje wartością średniemu sianu.
12
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
SOJA – OFERTA KHBC NA ROK 2019 Miniony rok był trudny pod względem warunków pogodowych panujących na obszarze praktycznie całej Polski. Opublikowane przez COBORU wstępne wyniki plonowania soi za rok 2018 pokazują, iż ten gatunek bardzo dobrze radzi sobie z niedoborem wody oraz ze stresem wywołanym przez anomalie pogodowe. Wyniki jednoznacznie pokazały wzrost plonowania soi w odniesieniu do lat 2016, 2017. Średnia plonu wzorca soi w 2018 roku została wyliczona na podstawie odmian zarejestrowanych z wyłączeniem odmiany Augusta, Maja, Madlen. Plon wzorca w 2018 wynosił 37,6 dt/ha i był wyższy w stosunku do lat ubiegłych. W roku 2017 wynosił 34,4 dt/ha, a w 2016 – 31,8 dt/ha. Liczba dni od siewu do dojrzałości żniwnej w roku 2018 wynosiła 130, rok wcześniej było to 135 dni. Niewątpliwie wysokie temperatury bezpośrednio przełożyły się na skrócenie okresu wegetacji. Wilgotność nasion podczas zbioru niekiedy spadała do poziomu nawet 10%, a w większości wynosiła 11-13%. Najwyższą wydajność (powyżej plonu wzorca) zazwyczaj osiągały odmiany z trzeciej i czwartej grupy wczesności (późne i bardzo późne). Biorąc pod uwagę lata wcześniejsze oraz 2018 rok, Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego Sp. z o.o. z siedzibą w Straszkowie, stara się rozwijać ofertę sprzedażową kwalifikowanego materiału siewnego oraz skupu soi. Mając na względzie głównie poziom plonowania oraz wczesność dojrzewania, dostosowaliśmy ofertę nasion do warunków panujących w naszym regionie, po to, aby zapewnić rolnikom i plantatorom dostęp do jak najlepszych odmian. W ofercie na rok 2019 będą do wyboru 3 odmiany: Mavka, Petrina oraz Abelina, która będzie zaszczepiona bakteriami brodawkowymi firmy BASF w technologii fix fertig (nasiona gotowe do wysiewu, bez konieczności zaszczepiania nasion przez rolnika). Do dwóch pierwszych odmian (Mavka, Petrina) posiadamy
w ofercie dwie szczepionki do wyboru, nitraginę z firmy IUNG Puławy oraz hi-stick z firmy BASF. Szczepienie nasion bakteriami brodawkowymi jest konieczne z uwagi na pożyteczność skutkującą wiązaniem wolnego azotu z atmosfery – gromadzenie azotu w glebie. Nasiona przez nas oferowane jest to najwyższej jakości kwalifikowany materiał siewny w stopniu C1. Dzięki temu jest możliwość uzyskania zwrotu z tytułu zużytego do siewu kwalifikowanego materiału siewnego, który w 2018 roku wynosił 163,42 zł do hektara upraw roślin bobowatych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rolnika od 2018 roku prowadzimy skup soi w Straszkówku. Mamy możliwość podpisania umowy kontraktacyjnej dając rolnikowi gwarancję minimalnej ceny skupu 1400,00 zł netto/tonę oraz zapewnienie skupu wyprodukowanego surowca. Zapłata za kwalifikowany materiał siewny może być rozliczona przy odstawie surowca, najpóźniej do 30 listopada 2019 r. Zapewniamy darmową dostawę materiału siewnego do rolnika. Mając na względzie produkcję żywności wolnej od GMO, kontynuujemy plany Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz mamy nadzieję, iż z Państwa pomocą będziemy dążyć do produkcji zdrowej żywności.
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)
13
KHBC PRZEDSIĘBIORSTWEM FAIR PLAY! Nasza firma została uhonorowana po raz szesnasty tytułem Przedsiębiorstwo Fair Play. Podczas uroczystej gali XXI edycji programu Przedsiębiorstwo Fair Play, certyfikat odebrał w imieniu Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego, Dyrektor ds. Hodowli – dr inż. Adam Sitarski. „Przedsiębiorstwo Fair Play” jest ogólnopolskim programem, w którym co roku, już od ponad 20 lat oceniane są wszystkie aspekty działalności firmy, sposób i styl prowadzenia przedsiębiorstwa, a nie tylko jego wyniki ekonomiczne czy jakość wyrobów. Program ten ma na celu promowanie etyki w działalności gospodarczej rozumianej jako właściwe zarządzanie relacjami z różnymi interesariuszami firmy, tj.: z klientami, kontrahentami, pracownikami, wspólnikami, społecznością lokalną, a także władzą lokalną i państwową.
KONKURS ROLNIK KUJAW I POMORZA 2018 W dniu 12 stycznia 2019 r. w Filharmonii Pomorskiej im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy odbyła się uroczysta gala, gdzie Kapituła Konkursu XVI edycji „Rolnik Pomorza i Kujaw 2018” ogłosiła wyniki i przyznała nagrody 10 laureatom w 6 kategoriach. Podczas uroczystości Pani Minister Halina Szymańska – Szef Kancelarii Prezydenta RP odczytała słowa listu Prezydenta oraz w jego imieniu wręczyła odznaczenia państwowe przyznane za zasługi w działalności na rzecz rozwoju rolnictwa. Pani Minister wręczyła również listy gratulacyjne i pióra Prezydenta RP laureatom konkursu „Rolnik Pomorza i Kujaw 2018”: Najlepsi gospodarze uczestniczący w Konkursie w swoich kategoriach otrzymali nagrody, dyplomy i pamiątkowe statuetki od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Jana Krzysztofa Ardanowskiego i Wojewody Kujawsko-Pomorskiego Mikołaja Bogdanowicza.
Nagrody w poszczególnych kategoriach Rolnik Pomorza i Kujaw za 2018 rok otrzymali: PRODUKCJA ROŚLINNA: Iwona i Sławomir Humańscy z Rabinowa, pow. włocławski Ewa i Mariusz Ziemniakowie ze Strzelc, pow. mogileński PRODUKCJA ZWIERZĘCA: Zofia i Roman Borkowscy ze wsi Słupy Duże, pow. aleksandrowski Danuta i Ryszard Błaszkiewiczowie z Rakowa, pow. rypiński MLECZARSTWO I PRODUKCJA MLEKA: Joanna i Marek Kaźmierczakowie z Wójcina, pow. żniński Karolina i Maciej Latosowie ze Stronna, pow. bydgoski Anna i Mariusz Wróblewscy z Ryńska, pow. wąbrzeski GOSPODARSTWA WIELKOTOWAROWE: Sabina i Krzysztof Nowakowie z Samostrzela, pow. nakielski SADOWNICTWO I OGRODNICTWO: Ewa i Wojciech Chwaliszowie z Chełmiczek, pow. inowrocławski GOSPODARSTWA EKOLOGICZNE: Joanna i Piotr Zdziarscy z Łabiszyna Wsi, pow. żniński W produkcji roślinnej nagrodę główną otrzymało Gospodarstwo Rolne Iwona i Sławomir Humańscy, Rabinowo 34, gmina Lubraniec o powierzchni uprawowej 496,00 ha. W strukturze zasiewów znajduje się: pszenica ozima 195,00 ha; rzepak ozimy 110,00 ha; kukurydza na ziarno 115,00 ha i buraki cukrowe 76,00 ha dostarczane do KSC S.A. Zgłoszenie do Konkursu dokonał Brzesko Kujawski Związek Plantatorów Buraka Cukrowego przy KSC S.A. „Cukrownia Kruszwica” i przy współudziale Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego.
14
Informator Reklamowy Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego Nr 1/2019(4)