ahrendmgzn H U M A N I S I N G _ S PA C E S
JUNI 2012
06 JOS BROEKMAN
De kansen van leegstaande kantoren
12
Werkplek bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg
14 DE DESIGNKLASSIEKER VAN JAN PESMAN 20 Trots in de Ahrend fabriek AHRENDmgzn_0212.indd 1
10-05-12 11:35
ahrendinhoud
+HSSLH
4 Update
12 Werkplek Hoofdkantoor IGZ
6 Interview Jos Broekman
14 Bestever Jan Pesman
18 Onderzoek Akoestiek
11 Column Bart Vos
15 Innovatie C2C-lak
20 Reportage In de fabriek
16 Case Rabobank
22 Spotlight Multifunctioneel
COLOFON AHREND MGZN IS EEN UITGAVE VAN KONINKLIJKE AHREND N.V. www.ahrend.com Redactie: Inger Bierman, Dorine Boon, Chris Overdevest, Caroline van der Vecht, Annemieke Wolff Met medewerking van: Merlijn Doomernik, Jos Lammers, Birgitta van Langeveld, Wil Koning, Ingmar Timmer, Bart Vos Concept en realisatie: Scripta Media BV, Amsterdam Artdirection & vormgeving: charlottelokin.com Lithografie: Grafimedia, Amsterdam Drukwerk: Tesink, Zutphen CORRESPONDENTIEADRES: KONINKLIJKE AHREND N.V., POSTBUS 12390, 1100 AJ AMSTERDAM, +31 (0) 88 006 00 00. © 2012. NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDEN OVERGENOMEN OF VERMENIGVULDIGD ZONDER UITDRUKKELIJKE TOESTEMMING VAN AHREND. AAN DE INHOUD VAN DEZE UITGAVE KUNNEN GEEN RECHTEN WORDEN ONTLEEND.
WENST U AHREND MGZN NIET MEER TE ONTVANGEN, STUUR
DAN EEN E-MAIL MET UW CONTACTGEGEVENS NAAR COMMUNICATIONS@AHREND.COM O.V.V. OPZEGGING. DE FOTO EN TEKST BIJ HET PROJECT NIOO KNAW IN HET VORIGE NUMMER VAN AHREND MGZN HEBBEN PER ABUIS DE INDRUK GEWEKT DAT AHREND ALS ONTWERPER VAN HET INTERIEUR IS OPGETREDEN. DIT IS NIET JUIST: DE INTERIEURONTWERPER IS MÜLLER VAN TOL TE AMSTERDAM.
_2
AHRENDmgzn_0212.indd 2
08-05-12 11:20
ahrendMGZN
VOORWOORD AHREND MGZN T OTAAL OP L OS S I NG ‘Tegenwoordig hoor je veel over Het Nieuwe Werken, flexibele kantoorvormen en zelfs over het verdwijnen van de klassieke werkplek. Maar wat past bij u, bij uw organisatie, uw werkzaamheden? Wat zijn uw plannen? En wat is voor ú de beste totaaloplossing op inrichtingsgebied? Daar helpen wij u graag bij. Daarvoor kunnen we putten uit meer dan honderd jaar ervaring en een installed base die veruit de grootste is in de markt voor kantoorinrichting.’ T OE K OM S T ‘Onze focus blijft liggen op de optimale dienstverlening aan u. Door het huidige transformatieproces besparen we kosten. Maar belangrijker zijn initiatieven waar u direct iets van merkt: een verbeterde website, vernieuwde showrooms, integrale leverperformance. Het komende jaar ondervindt u daar de voordelen van.’ I NNOVAT I E ‘De Wet van de remmende voorsprong is een valkuil voor marktleiders. Ahrend blijft dan ook innoveren. In dit nummer leest u over de eerste lak die helemaal is geproduceerd volgens het C2C-principe. Daarnaast hebben we – als een van de eerste kantoorinrichters in Europa – geïnvesteerd in de nieuwe laser edge banding machine. Met de machine kunnen we de randen van tafelbladen nog netter afwerken. En nog duurzaam ook, want lijm is niet nodig.’ NAT I ONAAL E N I NTER NATIONAAL ‘De lasermachine is recent geïnstalleerd in Praag. Het is een van de vele initiatieven van de hechtere samenwerking tussen Ahrend en onze dochter Techo, marktleider in Oost-Europa. Maar Ahrend staat ook voor Nederlands fabrikaat. Op pagina 20 nemen we u mee naar onze moderne fabriek in Sint-Oedenrode.’
‘We zijn best trots dat we de laser edge banding machine als een van de eerste kantoorinrichters in Europa gebruiken.’ Joost Van Meerbeeck
3_
AHRENDmgzn_0212.indd 3
08-05-12 11:21
update
2 november 2011 Ahrend volgt internationale MVO-norm Als een van de eerste bedrijven publiceert Ahrend een zelfverklaring over ISO 26000. MVO-coördinator Diana Seijs legt uit: ‘Dat is de internationale richtlijn voor hoe je maatschappelijk verantwoord kunt ondernemen. ISO 26000 verbindt grote, bestaande initiatieven die bijvoorbeeld streven naar betere arbeidsomstandigheden of behoud van het tropisch regenwoud. Met de duidelijke definities uit deze norm hebben we geïnventariseerd wat we al hebben gedaan en wat er nog moet gebeuren. De ISO 26000 zelfverklaring laat aan al onze stakeholders zien welke MVO-doelstellingen we hebben en wat we op MVO-gebied hebben bereikt.’
18-20 januari Kaigan op Beurs Facilitair Op de Beurs Facilitair 2012 maakten bezoekers van de Ahrend stand kans op een Kaigan. Deze stoel, bekroond met
Beste duurzaamheidsverslag Net als vorig jaar, wint Ahrend de Transparantiebenchmark in de categorie handelsmaatschappijen. Met deze ministerie van EL&I bedrijven om transparant te zijn over hun MVO-beleid. Ahrend is hierover al open sinds het eerste milieujaarverslag voor de fabriek in Sint-Oedenrode uit 1992. In het duurzaamheidsverslag over 2010 laat Ahrend niet alleen zien wat zij zelf doet aan MVO, maar ook wat de inspanningen zijn van leveranciers en klanten.
NOG MEER WETEN OVER AHREND? Kijk op www.ahrend.com
voor het laatste nieuws en meld u aan voor een van de digitale nieuwsbrieven.
_4
AHRENDmgzn_0212.indd 4
in een open kantooromgeving tijdelijk te kunnen afzonderen. Hij is geïnspireerd op de nostalgische rieten strandstoelen uit de jaren twintig, vandaar de naam: Kaigan is Japans voor strand en kust. De gelukkigen die deze stoel op kantoor kregen, zijn Marjo Amptmeijer van Vitens in Zwolle en Frits Kimmel van de Hogeschool van Amsterdam.
JANAUR I
prijs voor het beste MVO-jaarverslag stimuleert het
biedt een comfortabele eigen plek om je
N OVEMBER
23 november 2011
een Goed Industrieel Ontwerp Award,
08-05-12 11:21
5 maart Ahrend richt kantoren en restaurant Stedelijk Museum in Het publiek mag in de tweede helft van dit jaar het vernieuwde Stedelijk Museum in Amsterdam gaan bewonderen. De medewerkers hebben de primeur.
10 februari
Zij namen onlangs hun nieuwe werkplekken in gebruik. Deze bevinden zich boven in de nieuwbouw
+RWHO +HSSLH
van Benthem Crouwel Architekten. Eyecatchers zijn
Prestigieuze designerkenning
de drie grijze Ahrend Living Walls met rode accenten.
Vier producten van Ahrend krijgen
overleg. Het uitzicht over het Museumplein, het
een Good Design Award van het
Concertgebouw en het Rijksmuseum doet de rest!
De werknemers zien zichzelf er al staan voor informeel
Chicago Athenaeum Museum of Architecture and Design. Deze award wordt algemeen beschouwd als een van ’s werelds meest prestigieuze onderscheidingen. Een van de ontwerpen die deze eer ten deel vallen, is de bureaustoel Ahrend 2020 met zijn transparante rug en ranke vormgeving. Een andere prijswinnaar is de elegante bezoekersstoel Ahrend 463. Tot slot wordt de Ahrend 380 onderscheiden, een prachtige set bestaande uit een
8 maart
15 april
Nieuwe lak is wereldprimeur Tijdens het Cradle to Cradle Café presenteren
Hotel Heppie deze zomer gereed
Ahrend en coatingfabrikant PPG een wereld-
Misschien heeft u het gezien op tv?
primeur: de eerste lak ter wereld die past in de
René en Natasja Froger die zich sterk
Cradle to Cradle-filosofie. Na anderhalf jaar van
maken voor Hotel Heppie. Een plek
grondig onderzoek is het gelukt een goede C2C-
waar kinderen die dat nodig hebben,
lak te produceren die veilig is voor mens en milieu.
even kunnen genieten.
Lees meer over deze lak op pagina 15.
De bouw van dit hotel in Mierlo vordert
stoel van recyclebare kunststof met bijpassende tafelserie.
dankzij partners en sponsors kon dit hotel er komen. Ook Ahrend draagt een steentje bij, sponsort een deel van het meubilair en levert daarnaast tegen kostprijs. *De kleuren op de afbeelding kunnen afwijken van het uiteindelijke ontwerp.
APRIL
MAAR T
FEB RUARI AHRENDmgzn_0212.indd 5
goed. In de zomer zal het af zijn. Mede
08-05-12 11:21
interview
D
e onderzoekscijfers zijn somber. De leegstand van bedrijfspanden neemt elk jaar toe. Betrokken partijen zoals project-
ontwikkelaars, architecten, grote gebruikers en planologen beamen dat het probleem groeit, nijpend en vooral onomkeerbaar wordt. Hoe ziet de toekomst eruit en welke kansen zijn er?
Kantoren als ontmoetingsplekken De leegstand van
Jos Broekman is interieurarchitect en creatief di-
bedrijfspanden neemt
Amsterdam, hij hakt al jaren met het bijltje van
de afgelopen jaren
leegstaande bedrijfspanden. ‘Er ligt een aantal
schrikbarend toe. Waarom verlaten we massaal onze vertrouwde
recteur van ontwerpbureau Hollandse Nieuwe in
oorzaken ten grondslag aan de leegstand: verouderde gebouwen die niet meer voldoen aan de hedendaagse eisen van duurzaamheid, isolatie en energiezuinigheid. Ook spelen Het Nieuwe Werken en natuurlijk de economie een rol. Bezuinigen
kantooromgeving
kan aanleiding zijn om eens goed te kijken naar
en wat moeten we
het aantal vierkante meters dat een bedrijf nodig
met de leegstaande
op grote schaal gekeken hoe men met minder kan-
bedrijfsruimtes?
tooroppervlak kan werken. Door mensen anders
Hebben we nog wel kantoorruimte nodig en hoe moet die er dan anno nu uitzien?
heeft. Bij overheidsgebouwen bijvoorbeeld wordt
en compacter te laten werken kan bedrijfsruimte worden afgestoten en dat levert een besparing van energie en stookkosten op. Daarnaast is een van de gevolgen van Het Nieuwe Werken dat het kantoor niet meer vanzelfsprekend de plek is waar
TEKST:
je de hele dag verblijft. Kantoorruimtes worden
FOTOGRAFIE:
Wil Koning Merlijn Doomernik
steeds meer plekken waar mensen elkaar ontmoeten en waar kennis gedeeld wordt.’ De rol van de kantooromgeving is dus aan het veranderen en dat resulteert volgens Broekman steeds vaker in een ‘collaborative office’, een ruimte om intensief en
‘
ARCHITECT JOS BROEKMAN:
Van kansloos vastgoed
_6
naar prettige werkplekken MICHAEL BRAUNGART:
AHRENDmgzn_0212.indd 6
08-05-12 11:21
A H R E N D
I N T E R V I E W
>>
JOS BROEKMAN
7_
08-05-12 11:22
AHRENDmgzn_0212.indd 7
interview
creatief samen te werken. In die onrustige creatieve
en eigenaren niet te trappelen om hun kapitaal an-
omgeving kun je ook stiltezones maken. Dat ho-
ders of voor een andere waarde op de balans op
even geen kleine celletjes te zijn, maar zones met
te voeren.
gebruiksregels.
Bezettingsgraad Kansloos vastgoed
Paul Zuidema, Ahrend Director Sales Western Eu-
Het Nieuwe Werken vraagt dus om nieuwe kan-
rope, ziet de brede toepassing van Het Nieuwe
toorinrichtingen: waarbij mensen werkplekken
Werken ook als een van de oorzaken van de leeg-
delen en er meer ontmoetingsplekken zijn dan
stand van kantoorruimtes. ‘Het Nieuwe Werken als
standaard
Broekman:
veranderende manier waarop mensen werken is al
‘Onze rol is te laten zien dat je met hetzelfde aan-
veel langer geleden ingezet. De laatste vijf tot zeven
tal mensen op minder vierkante meters toch heel
jaar zijn daar aspecten bijgekomen zoals de accep-
prettige werkplekken kunt realiseren. Die nieuwe
tatie dat het niet noodzakelijk een kantoorgebouw
aanpak zal helaas een toename van de leegstand
hoeft te zijn waar je moet werken. Een tweede
betekenen. We zullen dus na moeten gaan denken
dimensie is ingegeven door de neergang van de
over vernieuwde rollen voor kantooromgevingen.’
conjunctuur. Bedrijven kijken op een andere manier
Jos Broekman introduceert de term ‘kansloos vast-
naar de vierkante meters die ze ter beschikking
goed’. ‘Dat is vastgoed dat enorme investeringen
hebben. De bezettingsgraad daarvan is laag, soms
vereist om weer als kantoor van deze tijd dienst te
minder dan vijftig procent en dus zegt men: we
kunnen doen. De energie die het kost om hiervan
hebben honderd medewerkers in dienst, en heb-
weer een goed gebouw te maken kan wel eens
ben eigenlijk maar zeventig werkplekken nodig, die
veel te groot zijn.’ Broekman ziet twee rigoureuze
moeten dan wel kwalitatief van een hoger niveau
oplossingen: slopen of een andere bestemming
zijn. We kunnen dus met kleinere kantoren aan de
geven. Denk bij dat tweede aan bestemmingen
gang gaan. Daarmee wordt de toename van de
als: huisvesting, hotels, recreatie of winkelgebied.
leegstand een feit.’
vergaderruimtes
alleen.
Tegelijkertijd realiseert hij zich dat het vanaf papier eenvoudig klinkt, maar dat het zo simpel nog niet
Inbreiden
is. Enerzijds moeten bestemmingsplannen worden
Zuidema is helder in zijn antwoord op de vraag
gewijzigd en aan de andere kant staan beleggers
of betrokken partijen een denkswitch moeten
Jos Broekman is oprichter en creatief directeur van Hollandse Nieuwe. De speerpunten van dit in 1993 opgerichte ontwerpbureau zijn Het Nieuwe Werken en duurzaamheid.
_8
AHRENDmgzn_0212.indd 8
08-05-12 11:22
Athlon Flex Center Op Schiphol-Rijk heeft het voormalige hoofdkantoor van Athlon Car Lease een totale metamorfose ondergaan. In plaats van traditionele kantoorunits kunnen nu medewerkers en relaties gebruik maken van het Athlon Flex Center. Vier vragen aan directeur Hans Blink. 1 WAAROM EEN FLEX CENTER? Het starten van twintig Flex Centers in Nederland is een van onze doelstellingen. De holdingactiviteiten van Athlon zijn verhuisd naar Almere en dat gaf ons de gelegenheid een pilot met deze bedrijfsruimte te starten. 2 WAT IS EEN FLEX CENTER? Het Flex Center is een van onze nieuwe diensten op het gebied van mobiliteit. We zijn van oorsprong een autoleasebedrijf, maar op basis van verschillende
De nieuwe generatie kijkt anders tegen werk aan. Er wordt veel meer projectmatig gewerkt en dat heeft effect op de leasecontracten.
trends zien we dat de auto-mobiele wereld behoorlijk aan het veranderen is. De nieuwe generatie kijkt anders tegen werk aan. Er wordt veel meer projectmatig gewerkt en dat heeft effect op de leasecontracten. Wij hebben onze leaseactiviteiten uitgebreid met adviserende producten over mobiliteit. Met dit Flex Center bieden we medewerkers en relaties een werkomgeving op maat op een centrale plaats. Het is de bedoeling dat ook onze relaties gebruik gaan maken van deze werkomgeving en vergaderfaciliteiten. 3 WAAROM VINDT ATHLON DUURZAAMHEID BELANGRIJK? We zijn als autoleasebedrijf een vervuiler, maar we nemen onze verantwoordelijkheid. Onze adviesactiviteiten over mobiliteit gaan uit van duurzaam en milieuvriendelijk vervoer. Denk daarbij aan onder meer aantrekkelijke contracten met milieuvriendelijke(r) auto’s. 4 HOE PAST AHREND IN DIT PLAATJE? Zij hebben als geen ander verstand van Het Duurzame Nieuwe Werken en het faciliteren daarvan. We kunnen met trots zeggen dat al het meubilair dat hier staat is ontworpen en gemaakt volgens het Cradle to Cradle-principe.
Grote groe p Het Athlon Flex Center biedt ruimtes voor allerlei doeleinden.
Overleg Fijn informeel overleggen op deze soft seating-producten.
Kluisjes Een veilige plek voor kostbaarheden bij het Athlon Flex Center.
9_
AHRENDmgzn_0212.indd 9
08-05-12 11:22
interview
maken. ‘We zullen allereerst moeten accepteren dat het ongebreideld bijbouwen van tien, twintig jaar geleden defi nitief voorbij is. We zullen op een andere manier met onze bestaande voorraad om moeten gaan. Dat betekent “inbreiden” in plaats van uitbreiden. Er is simpelweg minder geld beschikbaar. Ten tweede kun je het qua duurzaamheid niet meer verkopen te blijven bouwen, terwijl misschien bestaande bouw met aanpassingen goed
‘Men zal door Het Nieuwe Werken nog meer vormen vinden om plaatsonafhankelijk te werken’
bruikbaar is als kantoorruimte of alternatief in te zetten ruimte. Dat kunnen combinaties zijn van wonen, werken en winkelen. Iedereen mag zich
Over vijf jaar
uitgenodigd voelen om initiatieven te ontplooien
Waar staan we over vijf jaar wat betreft de leeg-
en om na te denken hoe we bestaande bouw kun-
stand van bedrijfspanden? Volgens Broekman zijn
nen benutten in wat voor vorm dan ook. Ik vind
we dan nog lang niet door het dieptepunt van
dat een gemeenschappelijke taak. En als dat echt
recessie en vergrijzing heen. ‘Over vijf jaar is de
niet meer kan, zullen we moeten slopen om er iets
leegstand alleen maar vergroot. Men zal door Het
nieuws neer te zetten.’
Nieuwe Werken nog meer vormen gaan vinden om plaatsonafhankelijk te werken. Dan zal men nog harder aan de noodzaak moeten werken om andere bestemmingen te vinden voor leegstaande kantoren.’ Ook Zuidema ziet de leegstand als een onderwerp dat niet meer van tafel gaat. ‘Het bewustzijn is er wel. Het heeft echter nog te weinig geresulteerd in plannen maken en daadwerkelijk de handen ineenslaan. En concreet te zeggen: we gaan dat doen. Dat heeft te maken met het aanpassen van bestemmingsplannen en met de bereidheid van partijen in de sector. Wellicht hebben we nog een tijdje een dialoogfase met elkaar nodig om de mogelijkheden te onderzoeken. Ahrend neemt graag deel aan de discussies, omdat wij niet alleen specialist zijn als inrichter, maar ook als kenner als het gaat om hoe werken zich ontwikkelt.’
Harde cijfers Volgens cijfers van DTZ Zadelhoff is de leegstand van bedrijfspanden vorig jaar 22,9%. In 2003 was dat nog 10,3%. In acht jaar tijd ruim een verdubbeling van de leegstand. Stichtse Vecht, Leidschendam-Voorburg en Veenendaal spannen de kroon met ruim 30% leegstand. Alphen aan den Rijn en Lelystad kampen minder met het probleem. Daar staat respectievelijk 7 en 6% leeg. Amsterdam zit halverwege met ca. 17% leegstand. Ook NVM Business komt met sombere cijfers. Het aanbod van kantoren nam vorig jaar verder toe, terwijl de vraag naar kantoren voor de vijfde keer op rij omlaag ging. Volgens de NVM werd het afgelopen jaar op de vrije markt 1,07 miljoen m² kantoorruimte opgenomen, ofwel 10% minder dan in 2010. Het direct beschikbare aanbod van nog te verhuren kantoren steeg met 6% naar 7,14 miljoen m².
_10
AHRENDmgzn_0212.indd 10
08-05-12 11:22
profcolumn
Prof. dr. ir. Bart Vos is sinds mei 2003 NEVI hoogleraar Inkoopmanagement aan de Universiteit van Tilburg. Hij publiceert, presenteert en doceert regelmatig over zijn actuele onderzoeksthema’s, het ontwikkelen van relaties met leveranciers en maatschappelijk verantwoord inkopen.
‘
Scoren met duurzaam inkopen
U kent vast die afgezaagde grap wel: wat is duurzaam inkopen? Dat is vooral duur inkopen. Flauw? Jazeker, maar dat is nog niet zo erg. Erger is dat er nog steeds (inkoop)professionals zijn die dit ook daadwerkelijk geloven. Gelukkig is dat aan het veranderen, mede omdat er steeds meer concrete voorbeelden zijn die het ongelijk van deze kortzichtige houding aantonen. Ik wil dit graag met twee korte praktijkcases illustreren.
Goed nieuws
Het eerste voorbeeld gaat over IT. In moderne orga-
nisaties wordt zowel voor als achter de schermen veel en intensief gebruik gemaakt van informatiesystemen. Gelukkig zijn daar ook steeds meer duurzame oplossingen voor beschikbaar. Apparaten, bijvoorbeeld computers en servers, die aantoonbaar minder energie gebruiken. In tijden van stijgende energiekosten is dit dus goed nieuws voor bedrijven, de maatschappelijke meerwaarde zit onder andere in het reduceren van de CO2-uitstoot.
Een tweede voorbeeld komt uit de logistieke hoek. Ook in die sector zijn er steeds meer voorbeelden van dienstverleners die echt werk maken van duurzame oplossingen in transport en opslag. Dit betekent niet alleen minder energieverbruik via zuiniger materieel en bewuster rijgedrag, maar ook meer aandacht voor de werkomstandigheden en veiligheid van personeel. Inkopers van logistieke diensten kunnen hier dus financieel, milieutechnisch en sociaal
Johan Cruijff zou duurzaam inkopen ‘logisch’ noemen
hun voordeel mee doen.
De kost gaat voor de baat uit Het kan dus echt, scoren met duurzaam inkopen. Het vergt wel een specifieke benadering, waarbij functionele grenzen binnen organisaties worden doorbroken en er echt sprake is van een langetermijnvisie. Ook hier gaat de kost namelijk wel voor de baat uit. Er is meestal een initiële investering nodig, zoals bijvoorbeeld in de IT case, maar die verdient zich dus via besparingen in de bedrijfsvoering terug. Duurzaam handelen wordt dan voor inkopers iets wat Johan Cruijff ‘logisch’ zou noemen. Het is immers goed voor het bedrijf en voor de maatschappij, maar dus ook voor het professionele eergevoel. Aan de slag!
11_
AHRENDmgzn_0212.indd 11
08-05-12 11:23
AANLANDEN ‘Veel aanlandplekken bestaan uit relatief simpele stoeltjes aan lange tafels, met aansluitingen voor stroom, telefoon en internet. Onder meer omdat de tafel niet in hoogte verstelbaar is, zijn deze plekken bedoeld om maximaal twee uur aan te werken. Op onze “echte” flexplekken zijn de bureaus en stoelen wel verstelbaar.’
STRANDSTOEL ‘Met Ahrend Kaigan hebben we
WARMTE ‘De gele vloerbedekking geeft de warmte
hoekjes gecreëerd om rustig te kunnen overleggen.
die vaak ontbreekt op werkplekken, terwijl onze glazen
Hier kun je bijvoorbeeld face to face bijpraten met
wanden voor de nodige transparantie zorgen.’
collega’s, zonder dat je anderen stoort.’
DE WERKPLEK VAN JONNA IVANGH
Warm en met voldoende ruimte voor informeel overleg _12
AHRENDmgzn_0212.indd 12
10-05-12 12:20
mijnwerkplek
TELEFOONCEL ‘Ahrend Living Wall doorbreekt de steriliteit van het oorspronkelijk bijna helemaal witte ontwerp. De gekleurde units, zoals de gele “telefooncel”, maken het tot een speels geheel. De volgorde van deze units is op iedere verdieping anders.’
‘Leuke werkomgeving waar collega’s elkaar graag ontmoeten’ JO N N A IVA N G H is verantwoordelijk voor
de facilitaire dienstverlening op het hoofdkantoor in Utrecht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. ‘Vroeger werkten we in aparte kamertjes, maar sinds onze verbouwing hebben we meer grote kantoorruimtes en vrijwel geen vaste werkplekken meer. Vooruitlopend op de normen die de overheid momenteel aanscherpt, is per medewerker minder ruimte beschikbaar. Daarmee besparen we zonder dat iemand er last van heeft. Doordat veel inspecteurs ambulant zijn en door deeltijdwerk, ziekte en vakantie is immers nooit iedereen tegelijk op kantoor. Naast de standaard kantoorruimtes bieden we natuurlijk ook andere faciliteiten, afgestemd op onze functie van landelijk vergader- en opleidingsFOTOGRAFIE: INGMAR TIMMER
centrum. Daarom zijn er ook stilteplekken en ruimtes voor informeel overleg, zoals de ontmoetingsplaats bij de koffieautomaat en de zitjes met Ahrend Loungescape. Mede met het meubilair van Ahrend is een leuke werkomgeving gecreëerd die voor verschillende werkvormen functio-
GEBAK ‘De statafel vormt het hart van onze ontmoetingsplek
neel is en waar collega’s elkaar graag
bij de koffieautomaat. Mensen komen hiernaartoe om kort
ontmoeten.’
met elkaar te overleggen of juist even rustig te bellen. En bij verjaardagen genieten we hier van koffie met gebak.’
EY ECAT C HER ‘Op verschillende plekken hebben we zitjes gemaakt met Ahrend Loungescape. Het leuke hiervan is dat je zelf kunt stoeien met de kleurencombinatie. Bij ons heeft bijvoorbeeld de linkerarmleuning een andere kleur dan de rechter. De grote “oren” houden geluid van verderaf tegen, waardoor beslotenheid ontstaat.’
13_
AHRENDmgzn_0212.indd 13
10-05-12 12:21
F O T O G R A F I E
M ERLIJ N DOOM ERNIK
bestever
VERSTELBARE
FAVORIET VANWE GE LENDESTEUN EN
LUCHTIGE RUGLEUNING JAN PESMAN VAN ARCHITECTENBUREAU CEPEZED OVER AHREND 2020 ‘Enkele jaren geleden zag ik op een beurs zoveel bureaustoelen dat ik me niet kon voorstellen dat iemand op dat gebied nog iets nieuws kon bedenken. Maar Ahrend 2020 ontworpen door Paul Brooks is echt een fantastische stoel. We hebben er twintig aangeschaft voor ons kantoor en ook de collega’s zijn enthousiast. Vooral de verstelbare lendesteun is favoriet. Zelf vind ik de rugleuning ideaal, het gaas is aangenaam luchtig.
En hij is ongeloofl ijk verstelbaar, waardoor hij perfect voldoet voor mensen van verschillende lengtes. De bediening is heel intuïtief, maar er zit ook een handleiding op creditcardformaat bij, een originele oplossing. Doordat de stoel een Cradle to Cradle-certificaat heeft, past hij bij ons duurzame imago. Je kunt hem uit elkaar halen, zodat je onderdelen kunt vervangen en recyclen. Dat sluit goed aan bij hoe wij onze gebouwen ontwerpen, al is dat natuurlijk op een heel andere schaal.’
_14
AHRENDmgzn_0212.indd 14
08-05-12 11:23
ahrendproduct
Ahrend presenteerde onlangs met gepaste trots de eerste lak ter wereld die past in de Cradle to Cradle-filosofie. De lak is ontwikkeld samen met coatingfabrikant PPG.
WERELDPRIMEUR: nieuwe lak is veilig voor mens en milieu Waarom wilde Ahrend een Cradle to Cradle-lak?
Wordt de lak voortaan op alle Ahrend producten gebruikt?
Ahrend werkt er hard aan om al haar producten en productie-
De lak wordt standaard gebruikt in aluminium en metallic en is
processen te verduurzamen. In de tot nu toe gebruikte lak
op dit moment op aanvraag ook verkrijgbaar in zwart.
zitten bestanddelen die niet duurzaam zijn. Daarom is Ahrend naar haar leverancier, PPG, gestapt met de vraag of ook de lak
Welke voordelen heeft de lak voor klanten?
C2C kon worden.
Ook klanten kunnen met deze Ahrend lak laten zien dat ze bewust keuzes maken om hun MVO-ambities vorm te geven.
Hoe is deze lak ontwikkeld?
Verder levert de lak een bijdrage aan een schonere lucht in
PPG heeft verschillende chemische bestanddelen van de lak
kantoorpanden, scholen en ziekenhuizen. Dat komt onder meer
aangepast, na grondig onderzoek en analyse. Vervolgens heeft
doordat hij wordt gemaakt met andere, niet-giftige grondstoffen
Ahrend de lak getest: vloeit de lak mooi uit, wordt hij goed
die geen schadelijke emissies veroorzaken.
hard, is de kleur in orde? Op basis van de resultaten stelde PPG de samenstelling steeds bij, tot beide partijen na anderhalf jaar tevreden waren. Wat is er uniek aan deze lak? Het is wereldwijd de eerste lak die helemaal volgens het C2Cprincipe is gemaakt. Drie van de vijf hoofdbestanddelen zijn veranderd: de basisgrondstof, het bindmiddel en de kleurstoffen. PPG en Ahrend zijn erin geslaagd hiermee een lak te maken die aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet en veilig is voor mens en
Gerard Huiskes van Ahrend: ‘Het is de eerste lak die helemaal is gemaakt volgens het C2C-principe.’
FOTO: MATTY VAN WIJNBERGEN
milieu.
15_
AHRENDmgzn_0212.indd 15
08-05-12 11:23
uniekeoplossing
Onze vestiging Roermond-Echt functioneert als Rabo Kenniscentrum. Het is een ontmoetingsplek waar we onze zakelijke en private banking relaties kunnen ontvangen en waar collega’s in het kader van Het Nieuwe Werken terechtkunnen. Voor de indeling en inrichting van het gebouw zijn wij op zoek gegaan naar een partij die ons tijdens de bouw vanaf het begin tot de ingebruikname kon adviseren. B O B H OU B E N, S E N I O R FA C I L I TA I R M E D E W E R K E R K E N N I S C E N T R U M R A BOB ANK , R OE RM OND-EC H T
CASE
Het gebouw, met zijn grillige, hoekige vormen, moet worden ingericht als toonaangevend Kenniscentrum, rekening houdend met de eisen op het gebied van Het Nieuwe Werken, facility, esthetiek en huisstijl. Een onmogelijke opgave? Zeker niet.
HANS V OS , I N T E R I E U R A R C H I T E C T A H R E N D : We zijn begonnen met een analyse van de organisatie en de wensen en visie van de opdrachtgever. Wat had de opdrachtgever zoal voor ogen? De grondgedachte in het ontwerp is een soepele, vloeiende overgang van alle functies. Dit is al te zien bij de entree in de foyer. Dit is een heldere ruimte waar de uniek organisch vormgegeven, functionele elementen een laagdrempelige toegang realiseren. Het is een prettige ontmoetingsruimte. Van hieruit zijn over alle bouwlagen zones gedefinieerd. In deze fase komt de visie op ontmoeten en flexibel werken nadrukkelijk aan de orde. In een kenniscentrum zijn ontmoetingsgebieden immers essentieel voor de uitwisseling van kennis en ervaring. Ook hier hebben we ruim gevarieerd in ruimte-indeling en meubilair. De eis om voor alle posities flexibiliteit te bewerkstelligen met betrekking tot concentratiewerk en teamwerk was prima realiseerbaar met bijvoorbeeld Ahrend Four_Two paneldesk: een werkplek met akoestische schermen die elektrisch in hoogte te verstellen zijn, waardoor de gebruikers zelf de mate van privacy kunnen bepalen.
_16
AHRENDmgzn_0212.indd 16
10-05-12 11:39
OPLOSSING
Hans Vos en zijn team brachten de wensen en de visie van Rabo al in hun eerste presentatie samen. Het Rabo Kenniscentrum is zakelijk, maar niet kil; imposant en toch laagdrempelig. 17_
AHRENDmgzn_0212.indd 17
10-05-12 11:39
onderzoek
AKOESTIEK EN WERKPLEK Het Nieuwe Werken kan op veel verschillende manieren. Vaak zie je dat er gebruikt wordt gemaakt van een open kantoorruimte met flexwerkplekken. Maar hoe voorkom je dat het daar zo rumoerig wordt dat medewerkers er niet meer geconcentreerd kunnen werken? Uit onderzoek blijkt dat geluidsoverlast op het werk veruit de belangrijkste storende factor is. Met name herkenbaar geluid, zoals gesprekken en muziek, leidt ons af. Onze hersenen reageren namelijk altijd op geluid met inhoud. Wie een gesprek hoort, wordt per definitie minder geconcentreerd. En die afleiding leidt tot stress en verlies van productiviteit. Hard pratende collega’s zijn de grootste irritatiefactor, gevolgd door luide apparaten en geluiden van buiten. Het is slim om zoveel mogelijk te voorkomen dat geluid zich door de ruimte voortplant. Daarvoor zijn allerlei geluidswerende maatregelen mogelijk. Daarnaast is veel te winnen met een doordachte indeling en organisatorische aanpassingen. TEKST:
Inger Bierman
ILLUSTRATIE:
Birgitta van Langeveld
Geluidswering Vloerbedekking, gordijnen en planten absorberen wel wat hoge tonen, maar voor midden- en lage tonen is meer nodig. Denk aan een verlaagd, geluiddempend plafond, akoestische schermen tussen de werkplekken en geluidsabsorberende elementen in het plafond of op de wanden. Bij nieuwbouw is het verstandig deze maatregelen al in de ontwerpfase mee te nemen. Anders
10%
Afleidende gesprekken tussen collega’s kunnen leiden tot een daling in de productiviteit van 10 procent.
bestaat het risico dat geluidsabsorberende plafonds niet meer mogelijk zijn vanwege bijvoorbeeld sprinklerkoppen of dat op de gebruikte vloer geen vloerbedekking kan worden gelegd. Als noodmaatregel zijn oordopjes met lage demping (20dB) mogelijk of soundmasking. Soundmasking gaat uit van het principe dat achtergrondruis hinderlijk geluid maskeert. Achtergrondruis is vaak al aanwezig door bijvoorbeeld de ventilatie of langsrijdend verkeer. In de Verenigde Staten wordt met soundmasking kunstmatig ruis geproduceerd. Overigens is dit ook niet ideaal, omdat het onnatuurlijke geluid als onprettig wordt ervaren. Voor een kantoorruimte met hoge akoestische eisen is een nagalmtijd van 0,5 - 0,7 seconde in de meeste gevallen optimaal. Er zijn echter ook situaties waarbij juist spraakonverstaanbaarheid van collega’s gewenst is, zoals bijvoorbeeld bij callcenters. In dergelijke gevallen is juist een iets langere nagalmtijd van 0,7 - 0,9 seconde en daarmee een hoger geluidsniveau wenselijk, aangezien dit een positief maskerend effect heeft.
15 min. Na te zijn afgeleid duurt het
zo’n vijftien minuten voordat je weer geconcentreerd bent. (Tom Demarco en Timothy
12%
De kans dat je een fout maakt stijgt met zo’n 12 procent. (HeriotWatt University)
Lister, Peopleware: Productive Projects and Teams)
_18
AHRENDmgzn_0212.indd 18
08-05-12 11:24
(aparte) ruimten (of meubels) voor onderling overleg en telefoongesprekken faciliteren
activiteiten die lage concentratie vragen in één ruimte onderbrengen en medewerkers die zich goed moeten kunnen concentreren in aparte ruimten plaatsen
geluidsabsorberende schermen tussen werkgroepen plaatsen
Indeling Deel de ruimte doordacht in. In sommige gevallen kan het logisch zijn om bureaus voor werkzaamheden waarvoor je je niet zo hoeft te concentreren bij elkaar te zetten. In andere gevallen is het handiger flexplekken per team te bundelen, om heen en weer lopen te voorkomen. Zorg voor aparte ruimtes waar medewerkers zich kunnen terugtrekken om geconcentreerd te werken, te telefoneren of met collega’s te overleggen. Aanpassingen aan de indeling, de inrichting en de organisatie die de concentratie ten goede komen:
kastenwanden verplaatsen zodat men elkaar beter kan zien, en makkelijker met elkaar kan communiceren
open kantoorruimten met bijvoorbeeld glas of moswand afscheiden van het atrium
Mate van concentratie in de functie (bij decibel)
Mate van communicatie in de functie (bij decibel)
Bijvoorbeeld: bij een geluidsniveau van 80 dB is het vrijwel onmogelijk om
Bijvoorbeeld: bij een geluidsniveau van 80 dB is het vrijwel onmogelijk
je nog te kunnen concentreren. Ter vergelijking, een normaal gesprek is
om nog mondeling te kunnen communiceren met anderen.
60 dB. Een drilboor 103 dB.
Bronnen: Akoestisch comfort bij open kantoorconcepten, Bouwfysica 4 - 2011. Akoestische aspecten van ‘Het Nieuwe Werken’, Arbo Magazine 10 - 2010 www.managersonline.nl, www.mobiusconsult.nl, www.peutz.nl
19_
AHRENDmgzn_0212.indd 19
08-05-12 11:24
FABRIEK IN SINT-OEDENRODE
‘Cradle to Cradle vanuit onze tenen’
Harry van de Kamp startte in 1905 een smederij:
Voor het knippen en persen van vlakke stalen platen gebruikt Ahrend onder andere de
het allereerste begin van het latere Ahrend
pons-nippelmachine van Salvagnini. Dit kolossale apparaat kan dag en nacht draaien
Productiebedrijf. Tegenwoordig is de smederij op
en mag vanwege de woonomgeving waarin de fabriek staat geen trillingen veroorzaken.
afspraak te bezoeken als museum. De fabriek
John Witting (operator) bedient dit gecompliceerde apparaat: ‘Ik werk hier nu 27 jaar
beslaat nu een totale oppervlakte van 70.000 m2.
en het instellen van de Salvagnini blijft iedere dag een leuke uitdaging.’
Peter en Moen halen een kast van de haken.
‘Iedere afvalbak moet een showroom zijn en daarmee een afspiegeling van het afval-
Dankzij tilhulpen en goede controle blijft het
beleid in de productie,’ aldus Hans Heunks. Hij is Technisch Product Specialist en MVO-
werk ergonomisch verantwoord. Een voorwaarde
ambassadeur bij Ahrend. ‘Het laat zien dat het minimaliseren van afval, hergebruik en
bij de filosofie waarbij naast Planet en Profit ook
zorgvuldig scheiden van afval nieuwe grondstoffen oplevert en daarmee tevens geld. Dit
People centraal staat.
scheiden van afval doen we samen met onze professionele partner Van Gansewinkel.’
_20
AHRENDmgzn_0212.indd 20
08-05-12 11:24
ahrendproduct
Omsloten door een woonwijk en ‘t groen ligt de fabriek van Ahrend in Sint-Oedenrode. Hier worden wekelijks honderden ladeblokken, kasten, tafels en bureaus geproduceerd. Je verwacht herrie en kabaal, toch is het heel stil, ook buiten, op het gefluit van de ijsvogels na...
Ahrend is geheel overgegaan van traditionele lakken naar poederlak en nog een klein beetje watergedragen lak. Vooral deze poederlak geeft door de terugwinning nagenoeg geen afval, geen geuroverlast en is
het eindproduct zichtbaar. Overigens heeft Ahrend ook het ‘Next Life’ programma, waarbij meubels een tweede leven kunnen krijgen. Dit gebeurt door ze te ontakken en in een andere kleur, als nieuw weer ‘vitaal’ te retourneren aan de klant.
FOTOGRAFIE: JOS LAMMERS
niet schadelijk voor medewerkers en omgeving.
Kemal en Mutalip zetten alle losse onderdelen in elkaar en zo wordt
Ahrend wil graag in Sint-Oedenrode blijven en doet er dan ook alles aan om geluidloos, trillingloos en reukloos te produceren. Maar ze doet daarnaast ook andere zaken die belangrijk zijn voor omwonenden, zoals de aanleg van een wandelpad naar de Lochtenburg-Katoenbrug die het Ahrend terrein verbindt met het naastgelegen natuurgebied ‘Het Groene Woud’.
21_
AHRENDmgzn_0212.indd 21
08-05-12 11:24
spotlight
E i g e nsm aak Een stoel die je helemaal de ‘look’ kunt geven die je zelf wilt. Dat kan met AHREND 312. Zwarte armleggers of liever rode. Met of zonder schrijfplankje. Zelfs de kleur van de pootdoppen kun je kiezen.
ALTIJD
INZETBAAR Meubels om te vergaderen of om te wachten. Alleen of met anderen. Ahrend heeft diverse meubels die multifunctioneel inzetbaar zijn. Gemene deler: ze zijn praktisch én mooi om te zien. MEER I NFO RMATI E: www. a h re n d . com
R e c y c l e b aar Ineke Hans ontwierp AHREND 380 geheel uit recyclebare kunststof. De set bestaat uit een tafel en een prima stapelbare stoel. Niet voor niets winnaar van de Design Factory Prize.
_22
AHRENDmgzn_0212.indd 22
08-05-12 11:25
A l l e s k un n er EĂŠn basisontwerp waar van alles mee kan. Het wordt kiezen met deze uitgebreide AHREND 370 familie. Vierpoots, draadframe, met of zonder wielen, hoog of laag. Een echte alleskunner.
Me e veren re nd d De armleggers van deze stoel vallen meteen op. Ze lijken uit de ronde stalen buis te groeien. Een streling voor het oog, deze AHREND 463. En door de meeverende rugleuning zit hij ook nog eens heel comfortabel.
Ve r g a d e r tijg er
Top st o el
De houten rugleuning van AHREND 340 is
Met recht een klassieker, assieker,
los van de zitting en lijkt daardoor te zzweven.
deze REVOLT uit 1953.
Een mooie, comfortabele, stapelbar stapelbare stoel. Ideaal voor de echte vergad vergadertijger.
Nog altijd doet deze stoel van topontwerper twerper Friso Kramer hett goed. Zowel in de werkomgeving mer. als in de huiskamer. Een topper!
23_
AHRENDmgzn_0212.indd 23
10-05-12 11:40
“
IF DESIGN
ISN’T PROFITABLE,
THEN IT’S ART
HENRIK FISKAR, DEENSE AUTO-DESIGNER
AHRENDmgzn_0212.indd 24
”
08-05-12 11:26