RAPORT Z REALIZACJI PROJEKTU
Strona 0
Publikacja jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Poznań 2015
Tytuł: Raport z realizacji projektu „Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim” finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III – Wysoka jakość Systemu Oświaty. Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół.
Publikacja jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Michał Bartz, Kinga Żurczak
Projekt graficzny: Zespół redakcyjny Wydawnictwa Naukowego SCIENTIA
Wydanie I, 2015 r. ISBN 978-83-64100-20-8
Wydawnictwo Naukowe przy Ogólnopolskiej Akademii Kształcenia Ustawicznego
Strona 1
www.scientia.org.pl wydawnictwo@scientia.org.pl
RAPORT Z REALIZACJI PROJEKTU „Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim” finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III – Wysoka jakość Systemu Oświaty. Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół. Publikacja jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Strona 2
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona 3
SPIS TREŚCI
I.
Informacja o projekcie i jego celach ................................................................................................ 6
II.
Informacja o szkołach i nauczycielach biorących udział w projekcie .............................................. 8
III.
Roczne Plany Wspomagania...................................................................................................... 10
ROK SZKOLNY 2013/2014 .................................................................................................................. 10 1.
Realizacja Rocznego Planu Wspomagania ........................................................................ 10
2.
Informacja o stopniu realizacji produktów po pierwszym roku realizacji projektu ............. 20
3.
Informacja z osiągania zaplanowanych wskaźników ......................................................... 21
4.
Rekomendacje na rok 2014/2015 ....................................................................................... 25
ROK SZKOLNY 2014/2015 .................................................................................................................. 25 1.
Realizacja Rocznych Planów Wspomagania (RPW) ........................................................... 25
2.
Informacja o stopniu realizacji produktów po drugim roku realizacji projektu ................... 36
3.
Informacje z osiągania zaplanowanych wskaźników ......................................................... 37
4.
Rekomendacje na przyszłość ............................................................................................ 41
IV.
Sieci współpracy i samokształcenia ........................................................................................... 42
ROK SZKOLNY 2013/2014 .................................................................................................................. 42 1.
Plany pracy i harmonogramy ............................................................................................ 43
2.
Zrealizowane działania...................................................................................................... 44
3.
Wnioski i spostrzeżenia .....................................................................................................44
1.
Plany pracy i harmonogramy ............................................................................................ 46
2.
Zrealizowane działania...................................................................................................... 47
3.
Badania ankieterskie ......................................................................................................... 48
4.
Produkty wypracowane w ramach sieci............................................................................. 50
5.
Wnioski i spostrzeżenia ..................................................................................................... 51
V.
Zarządzanie projektem .................................................................................................................. 51
VI.
Podsumowanie realizacji projektu (wnioski, spostrzeżenia, rekomendacje) ............................ 55
VII.
Załączniki ................................................................................................................................... 57
Strona 4
ROK SZKOLNY 2014/2015 .................................................................................................................. 45
Strona 5
I.
Informacja o projekcie i jego celach W obecnej dobie podejmowane są działania, których najważniejszym celem jest
zmodernizowanie polskiego systemu oświaty. Reforma programowa, nowy nadzór pedagogiczny oparty o narzędzia ewaluacji, wykorzystywanie nowoczesnej technologii w nauczaniu – to tylko niektóre z wyzwań, przed którymi staje szkoła jako instytucja, oraz szkoła jako społeczność. Pomocą w jak najlepszym przygotowaniu się do zachodzących zmian powinien być efektywny, powszechnie dostępny i spójny z rozwojem szkół system doskonalenia nauczycieli. Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki jak i ponad 150 innych powiatów podjął się udziału w pilotażowym programie, przygotowując i realizując projekt: „Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim” finansowany ze środków EFS w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007–2013, Priorytet III – Wysoka Jakość Edukacji, Działanie 3.5 – Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół. A. Idea projektu Celem konkursu, realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet III – Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół, było wsparcie nauczycieli i szkół w rozwiązywaniu ich problemów, które ma być przeniesione z instytucji szkoleniowych do szkół i placówek oświatowych biorących udział w projekcie. To nauczyciele pracujący w szkołach sami we współpracy ze Szkolnymi Organizatorami Rozwoju Edukacji wskażą obszary pracy szkół i przedszkoli, które wymagają wsparcia i pomocy. W projekcie, pod indywidualne potrzeby konkretnej szkoły/przedszkola była przygotowana oferta wynikająca z wcześniejszej diagnozy obejmująca proces od diagnozy potrzeb, poprzez realizację zaplanowanych form doskonalenia (warsztatów, szkoleń, konsultacji indywidualnych i grupowych) aż po pomoc we wdrażaniu zmian do szkolnej praktyki i przygotowanie sprawozdania z podjętych działań.
B. Cel główny projektu Główne działania zogniskowano wokół kwestii podniesienia poziomu doskonalenia nauczycieli i wdrożenia zmian w tym systemie odpowiadających na rzeczywiste i realne potrzeby szkół i placówek oświatowych funkcjonujących w Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim, poprzez stworzenie planów wspomagania spójnych z rozwojem szkół
i przedszkoli w obszarach
wymagających szczególnego wsparcia oraz sieci współpracy i samokształcenia w okresie
Strona 6
od 2 września 2013 r. do 31 sierpnia 2015 r.
C. Obszar i zakres wsparcia w projekcie Wsparcie w projekcie zostało skierowane do 35 placówek oświatowych funkcjonujących na terenie Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, wychowujących dzieci, kształcących uczniów i młodzież w szkołach oraz wychowanków w przedszkolach. Projekt opierał się na realizacji dwóch zadań merytorycznych, promocji oraz zarządzaniu nim.
Zadania merytoryczne zrealizowane w projekcie to: 1. Przeprowadzenie procesu wspomagania w 35 placówkach oświatowych. 2. Utworzenie i prowadzenie 4 sieci współpracy i samokształcenia, w tym 1 grupy dla dyrektorów i 3 grup dla nauczycieli, w tym co najmniej 2 wypracowanych w projekcie: „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół". W ramach pierwszego zadania merytorycznego zrealizowano 70 tzw. rocznych planów wspomagania szkół i przedszkoli, tj. po dwa w każdej z 35 placówek oświatowych biorących w nim udział. Każdy roczny plan wspomagania (zwany często w dalszym opracowaniu: RPW) realizowany był przez cały rok szkolny i obejmował kompleksowy proces wsparcia zapoczątkowany diagnozą potrzeb, realizacją zaplanowanych form doskonalenia, pomoc we wdrożeniu zmian do szkolnej praktyki oraz ewaluację podjętych działań. Proces wspomagania realizowany był w oparciu o Roczny Plan Wspomagania wypracowany przez radę pedagogiczną każdej szkoły i przedszkola przy wsparciu Szkolnego Organizatora Rozwoju Edukacji (zwanego dalej SORE). Dla nauczycieli pragnących podjąć dodatkowy wysiłek samokształcenia zostały utworzone 4 sieci współpracy i samokształcenia, w tym jedna dla dyrektorów szkół,, realizowane w ramach drugiego zadania merytorycznego.
Głównymi założeniami powstania sieci współpracy
i samokształcenia nauczycieli było z jednej strony przekonanie o konieczności unowocześnienia i dostosowania form doskonalenia do współczesnych realiów, z drugiej zaś – celowe przesunięcie punktu ciężkości z zewnętrznych form doskonalenia, na formy oparte na wzajemnym wspieraniu się nauczycieli, wymianie doświadczeń, materiałów i pomysłów, rozwijaniu samoświadomości i współpracy w kształtowaniu swoich umiejętności. Efektem tych działań miał być wzrost poziomu wiedzy i umiejętności, ale przede wszystkim zawiązanie się pozytywnych relacji zawodowych, stworzenie bazy metodyczno-dydaktycznej oraz usprawnienie współpracy i wymiany informacji i doświadczeń. Sieć współpracy i samokształcenia to międzyszkolny zespół ok. 25 nauczycieli lub dyrektorów współpracujących ze sobą w ramach wybranego zagadnienia. Celem współpracy nauczycieli skupionych w danej sieci, było wspólne rozwiązywanie problemów, dzielenie się pomysłami, spostrzeżeniami i propozycjami – zarówno za pośrednictwem platformy internetowej,
Strona 7
traktowanej jako forum wymiany doświadczeń, jak i spotkań bezpośrednich. Członkowie sieci
korzystali z własnej wiedzy, a także z pomocy zewnętrznych ekspertów. Pracowali pod kierunkiem koordynatorów sieci. W Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim funkcjonowały cztery sieci tematyczne, realizujące następujące tematy: Jak skutecznie uczyć i zachęcać uczniów do czytania?; Nauczyciele pracują zespołowo; Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? i sieć utworzona przez dyrektorów szkół biorących udział również w RPW z całego powiatu, pod nazwą Kompetencje menadżerskie dyrektora. Wartość początkowa projektu to 906 561,72 zł, natomiast po umniejszeniach związanych z przeprowadzonymi zamówieniami publicznymi wyniosła ostatecznie 870 851,09 zł.
II.
Informacja o szkołach i nauczycielach biorących udział w projekcie
A. W projekcie zakładano, iż wsparciem zostaną objęte: • • • •
2 przedszkola i 33 szkoły młodzieżowe; 539 nauczycieli/nauczycielek pracujących w szkołach, w których realizowany był projekt; 30 dyrektorów/dyrektorek szkół/przedszkoli; 100 nauczycieli i dyrektorów w ramach sieci współpracy i samokształcenia.
Wsparcie w projekcie - skierowane było do 35 placówek oświatowych funkcjonujących na terenie Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, wychowujących dzieci i kształcących uczniów i młodzież w szkołach i placówkach młodzieżowych, w tym: • • • • • •
14 szkół podstawowych; 7 gimnazjów; 5 techników; 4 liceów ogólnokształcących; 3 zasadniczych szkół zawodowych; 2 przedszkoli, w których pracuje co najmniej 5 nauczycieli.
B. W efekcie podjętych działań wypracowano szereg produktów obrazujących skalę i zakres prac projektowych. Planowane do osiągnięcia w projekcie: Produkty – zadanie nr 1 (RPW): • • • • •
70 Rocznych Planów Wspomagania; konsultacje indywidualne (560 godzin), w tym 50% prowadzonych przez SORE; szkolenia/warsztaty prowadzone przez specjalistów zewnętrznych – 1120 godzin oraz 140 godzin. prowadzonych przez SORE, łącznie 1260 godzin; konsultacje grupowe (łącznie 560 godzin), w tym 50% prowadzonych przez SORE; 510 wydanych zaświadczeń dla nauczycieli po każdym RPW.
• •
4 komplety planów pracy sieci oraz rekomendacji i wniosków; 144 godziny szkoleń i warsztatów;
Strona 8
Produkty – zadanie nr 2 (sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli):
• • •
katalog dobrych praktyk dyrektorskich; 3 komplety zestawów scenariuszy zajęć wypracowanych w sieciach nauczycielskich; 4 komplety zestawów sprawozdań ze zrealizowanych przedsięwzięć. Zakładane rezultaty miękkie projektu:
• • •
przetestowanie w praktyce nowych elementów systemu doskonalenia; podniesienie kompetencji i wiedzy uczestników projektu; większe wykorzystanie lokalnego potencjału wszystkich instytucji świadczących usługi edukacyjne. Wszystkie produkty projektu oraz rezultaty udało się osiągnąć w 100%, a wiele z nich na
jeszcze
wyższym
poziomie
niż
zakładano.
W
szczególności
dotyczy
to
liczby
nauczycieli/nauczycielek biorących udział w projekcie: ostatecznie wzięło w nim udział razem 624 nauczycieli/nauczycielek (K:484, M:140), (tj. 24,8% więcej niż zakładano pierwotnie). W pierwszym roku RPW ukończyło 577 nauczycieli i nauczycielek. Z różnych powodów (zmiana miejsca pracy, ciąża, zwolnienia lekarskie urlop dla poratowania zdrowia czy nieodnowienie umowy zawartej na czas określony lub zastępstwo) udziału w drugim roku realizacji projektu nie podjęło 47 osób. W drugim roku RPW ukończyło 569 nauczycieli i nauczycielek. 8 osób przerwało udział w projekcie w trakcie realizacji rocznego planu wspomagania. Ostatecznie projekt ukończyło, zgodnie z jego założeniami, 616 nauczycieli i nauczycielek. Osiągnięte produkty końcowe projektu: Zadanie nr 1 (RPW): • • • • •
70 Rocznych Planów Wspomagania; konsultacje indywidualne – 670 godzin, w tym eksperci zewnętrzni: 280 godzin, SORE: 390 szkolenia/warsztaty prowadzone przez specjalistów zewnętrznych – 1120 godzin oraz 140 godzin prowadzonych przez SORE, łącznie 1260 godzin; konsultacje grupowe – 678,5 godziny, w tym eksperci zewnętrzni: 280 godzin, SORE: 398,5; 1055 wydanych zaświadczeń dla nauczycieli (I rok – 534, II rok – 521). Zadanie nr 2 (sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli):
• • • • •
4 komplety planów pracy sieci oraz rekomendacji i wniosków; 144 godziny szkoleń i warsztatów; katalog dobrych praktyk dyrektorskich; 3 komplety zestawów scenariuszy zajęć wypracowanych w sieciach nauczycielskich; 4 komplety zestawów sprawozdań ze zrealizowanych przedsięwzięć.
Udział szkół w projekcie uzależniony był od spełnienia tzw. kryteriów rekrutacji/udziału placówki w projekcie do których zaliczono:
Strona 9
•
co najmniej 10% szkół podstawowych i gimnazjów znajduje się poniżej średniej powiatowej punktów uzyskanych ze sprawdzianu lub egzaminu kończącego dany etap edukacji;
•
• • • • • •
co najmniej 10% szkół podstawowych i gimnazjów osiąga wyniki powyżej średniej powiatowej punktów uzyskanych ze sprawdzianu lub egzaminu kończącego dany etap edukacji (szkoły podstawowe: 21,43%, gimnazja: 48,69% (raport OKE za 2012r.); szkoły biorące udział w projekcie stanowią ponad 20% szkół funkcjonujących w powiecie; w każdej szkole/przedszkolu zostaną przeprowadzone maksymalnie dwie oferty wsparcia – 2 roczne plany wspomagania; w projekcie powstaną 4 sieci współpracy (w tym dyrektorska); w przedszkolach zatrudnionych jest co najmniej po 5 nauczycieli/nauczycielek; każda szkoła/przedszkole otrzyma tylko raz wsparcie w projekcie; dyrektor placówki złoży wypełnioną deklarację udziału szkoły w projekcie. O przyjęciu szkoły do projektu decydowało:
• •
III.
kolejność zgłoszeń w ramach limitów ustalonych dla poszczególnych typów szkół; spełnianie kryteriów dostępu odnośnie średnich wyników egzaminów zewnętrznych.
Roczne Plany Wspomagania ROK SZKOLNY 2013/2014 W pierwszym roku trwania projektu istotnym zagadnieniem było przekonanie nauczycieli
uczestniczących w przedsięwzięciu do podjęcia wyzwań związanych z doskonaleniem zawodowym. Zdefiniowanie potrzeb rozwojowych przed rozpoczęciem szkoleń, wycenienie własnych umiejętności i wiedzy przez nauczycieli miało służyć precyzyjnemu określeniu, a następnie opracowaniu harmonogramu szkoleń. Istotne dla powodzenia projektu na etapie początkowym było takie przeprowadzenie zaplanowanych szkoleń i spotkań z SORE, aby miały charakter pragmatyczny i zgodny z wymiernymi zagadnieniami określanymi w dokumentach.
1. Realizacja Rocznego Planu Wspomagania Każda szkoła mogła dokonać wyboru jednego obszaru doskonalenia na dany rok szkolny z 24 ofert opracowanych w ramach projektu systemowego: „System doskonalenia nauczycieli oparty na
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Ocenianie kształtujące. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Uczeń – aktywny uczestnik procesu uczenia się. Wykorzystanie EWD w ewaluacji wewnętrznej szkoły. Oferta edukacyjna drogą do właściwej realizacji podstawy programowej. Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Budowa koncepcji pracy szkoły. Praca z uczniem młodszym. Praca z uczniem zdolnym.
Strona 10
ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół”:
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych – bezpieczny Internet. Projekt edukacyjny w szkole. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym. Rodzice są partnerami szkoły. Nauczyciel 45+. Szkoła promuje wartość edukacji. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w szkole. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych. Jak efektywnie wykorzystać wyposażenie i warunki lokalowe szkoły? Jak i po co prowadzić ewaluacje wewnętrzną? Pierwszy/drugi rok pracy dyrektora szkoły.
W szkołach i placówkach w roku szkolnym 2013/2014 zrealizowano zamieszczone i pogrupowane poniżej tematy. W każdej szkole, mimo wyboru identycznego tematu, oferty były dostosowane do szczególnych indywidualnych potrzeb i oczekiwań danej jednostki. Oferta 1. Jak pomóc osiągnąć sukces edukacyjny? Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych:
Strona 11
Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa w Śmieszkowie
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Szkoła Podstawowa im. Polonii Amerykańskiej w Gulczu
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Szkoła Podstawowa im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby w Drawsku
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Szkoła Podstawowa w Hucie
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Wielkiego w Wieleniu
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Ocenianie kształtujące elementem motywującym uczniów do pracy. 2. Warsztaty: Metody, techniki i formy pracy motywujące uczniów do pracy. Sposoby diagnozowania umiejętności uczniów. 3. Szkolenie: Rodzice aktywnymi uczestnikami życia szkoły (metody i formy pracy z rodzicami). 4. Szkolenie: Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu? 1. Szkolenie: Podniesienie umiejętności analizy jakościowej egzaminów zewnętrznych. 2. Warsztaty: Wdrażanie do praktyki szkolnej wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych. 3. Szkolenie: W jaki sposób uczyć, żeby uczeń odniósł sukces ? 4. Warsztaty: Rodzic aktywnym uczestnikiem procesu edukacyjnego. 1. Szkolenie: Jak wypracować dobry Wewnątrzszkolny System Oceniania (WSO)? 2. Warsztaty: Innowacyjne i skuteczne metody i formy nauczania. 3. Warsztaty: Praca z uczniem zdolnym. 4. Szkolenie: Jak pomóc dziecku w przejściu z I do II etapu szkoły podstawowej? 1. Warsztaty: Jak efektywnie wdrażać wnioski z przeprowadzonej w placówce diagnozy? 2. Warsztaty: Metody aktywizujące na lekcjach w szkole podstawowej. 3. Szkolenie: Jak motywować uczniów do nauki? 4. Szkolenie: Rodzic aktywnym uczestnikiem życia szkoły. 1. Szkolenie: Wspieranie dziecka w procesie nauki czytania. 2. Warsztaty: Jak rozmawiać z rodzicem aby słuchał? 3. Warsztaty: Budowa autorytetu nauczyciela. 4. Warsztaty: Wykorzystanie wyników sprawdzianu zewnętrznego w procesie edukacyjnym.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • •
• •
•
• • • • •
efektywnie kształtowane są kompetencje uczniów w celu osiągania przez nich lepszych wyników; nauczyciele podejmują różnorodne inicjatywy sprzyjające włączaniu rodziców w życie szkoły oraz przejmowaniu przez nich współodpowiedzialności za sukces edukacyjny ucznia; nauczyciele efektywnie wykorzystują dobre praktyki w promowaniu skutecznych metod nauczania i uczenia się (kryterium istotnym jest ich użyteczność); wykorzystywane są innowacyjne metody i formy pracy z uczniami, nauczyciele dzielą się w gronie dobrymi praktykami; uczą się interdyscyplinarności w nauczaniu rodzice uczniów systematycznie zapoznawani są z systemem wymagań i oceniania; nauczyciele rozwijają uzdolnienia uczniów, także na zajęciach pozalekcyjnych; zaplanowanie procesu dydaktycznego i wychowawczego na rok szkolny 2014/2015 odbyło się przy współuczestnictwie rodziców uczniów; nauczyciele deklarują podnoszenie kompetencji w wybranym obszarze, dyrektorzy i nauczyciele planują działania w oparciu o wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych; wypracowany zostanie test diagnozujący i wspomagający rozwój uczniów w zakresie technik czytania.
Oferta 3. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Ofertę realizowano w: Obszar wsparcia
Zespół Szkół w Romanowie Dolnym – Szkoła Podstawowa
Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
Zespół Szkół w Romanowie Dolnym – Publiczne Gimnazjum im. 67 Pułku Piechoty
Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
Zespół Szkół w Gębicach – Publiczne Gimnazjum im. Leśników Polskich w Gębicach
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Sposoby i techniki skutecznego uczenia się. 2. Warsztaty: Metody, formy i techniki motywujące uczniów do pracy. 3. Szkolenie: Rodzic jako partner w procesie motywowania i uczenia się. 4. Warsztaty: Podniesienie samooceny szansą na sukces. 1. Warsztaty: Sposoby i techniki skutecznego uczenia się. 2. Warsztaty: Metody, formy i techniki motywujące uczniów do pracy. 3. Szkolenie: Rodzic jako partner w procesie motywowania i uczenia się. 4. Warsztaty: Podniesienie samooceny szansą na sukces. 1. Warsztaty: Efektywne nauczanie – formy, metody, techniki nauczania.
Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
2. Szkolenie: Techniki uczenia się i zapamiętywania (na poziomie gimnazjum, szkoły podstawowej). 3. Szkolenie: Jak motywować ucznia do nauki? (z punktu widzenia psychologii). 4. Warsztaty: Zastosowanie praktyczne określonych metod aktywizujących ucznia (lekcja ekspercka).
Strona 12
Nazwa szkoły
Nazwa szkoły Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Trzciance Szkoła Podstawowa im. Bojowników o Wolność i Demokrację w Krzyżu Wlkp.
Obszar wsparcia Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
Zespół Szkół w Rosku – Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wlkp. w Rosku
Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
Szkoła Podstawowa w Przyłękach
Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Psychika ucznia w wieku dorastania – świat szkolny i pozaszkolny. 2. Warsztaty: Skuteczne techniki nauczania, uczenia się i zapa-miętywania 3. Warsztaty: Sposoby motywowania uczniów do nauki. 4. Szkolenie: Postępowanie/komunikacja z uczniem „trudnym”. 1. Szkolenie: Techniki uczenia się i zapamiętywania. 2. Warsztaty: Sposoby motywowania uczniów do nauki z wyko-rzystaniem tablicy interaktywnej. 3. Szkolenie: Opracowanie szkolnego katalogu metod aktywizujących i motywujących oraz katalogu technik uczenia się. 4. Warsztaty: Tworzenie prezentacji multimedialnych (PowerPoint, Prezi). 1. Szkolenie: Różnorodne techniki uczenia się i zapamiętywania. 2. Szkolenie: Stosowanie różnorodnych metod aktywizujących i motywujących uczniów (ze zwróceniem szczególnej uwagi na metodę projektu). 3. Warsztaty: Praca w przedszkolu i szkole podstawowej z wyko-rzystaniem metody projektu. 4. Warsztaty: Opracowanie szkolnego katalogu dobrych praktyk metod aktywizujących i motywujących uczniów. 1. Warsztaty: Kształtowanie/rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej: dyrektor-nauczyciel, nauczyciel-rodzic, nauczyciel-nauczyciel, nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń. 2. Szkolenie: Innowacyjne techniki uczenia się i zapamiętywania. 3. Warsztaty: Motywowanie uczniów do nauki poprzez umiejętne stosowanie metod aktywizujących. 4. Szkolenie: Szkolny system motywowania uczniów do nauki.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski: • • •
•
•
•
Strona 13
•
w szkołach realizowany jest, skierowany do uczniów, program efektywnego uczenia się oraz funkcjonują wypracowane zasady motywowania uczniów do nauki; nauczyciele wykorzystują na zajęciach edukacyjnych metody aktywizujące uczniów; dyrektorzy i nauczyciele podejmują różnorodne inicjatywy sprzyjające włączaniu rodziców w życie szkoły oraz przejmowaniu przez nich współodpowiedzialności za sukces edukacyjny ucznia; w promowaniu skutecznych metod nauczania i uczenia się wykorzystywane są dobre praktyki; nauczyciele pozyskują opinie od uczniów na temat metod pracy i wykorzystywanych na lekcjach pomocy dydaktycznych; nauczyciele planują i przeprowadzają zajęcia lekcyjne z wykorzystaniem „Szkolnego katalogu metod aktywizujących i motywujących uczniów do nauki”; nauczyciele planują i przeprowadzają zajęcia lekcyjne z wykorzystaniem tablicy interaktywnej i prezentacji multimedialnych;
• •
uczniowie systematyczne zapoznawani są z technikami uczenia się i zapamiętywania (w ramach lekcji wychowawczych); nauczyciele podnoszą swoje kompetencje w wybranym obszarze.
Oferta 4. Uczeń – aktywny uczestnik procesu uczenia się. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły Gimnazjum im. Ziemi Nadnoteckiej w Drawsku
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Uczeń– aktywny uczestnik procesu uczenia się.
1. Szkolenie: Aktywny nauczyciel. 2. Warsztat: Jak rozpoznać potencjał ucznia? 3. Szkolenie: Jak przygotować uczniów do planowania, organizowania i realizacji przedsięwzięć edukacyjnych? 4. Warsztat: Jak kształtować odpowiedzialność ucznia za swój proces uczenia się?
W ramach zrealizowanego RPW wypracowano następujące wnioski: • •
•
nauczyciele w następnych latach szkolnych wykorzystują opracowaną listę metod, które warto zastosować, aby zwiększyć aktywność uczniów w procesach edukacyjnych; opracowane są narzędzia diagnostyczne w celu przeprowadzenia diagnozy potrzeb i możliwości uczniów w kontekście ich udziału w prowadzonych w szkole procesach edukacyjnych i będą wykorzystywane w miarę potrzeb oraz możliwości; nauczyciele będą mogli w pracy wychowawczej wykorzystać opracowane scenariusze zajęć dla uczniów w obszarze ,,Uczeń – aktywny uczestnik procesu edukacyjnego”.
Oferta 7. Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Krzyżu Wlkp.
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Warsztat: Doskonalenie umiejętności komunikacyjnych nauczycieli oraz umiejętności zawodowych w zakresie pracy wychowawczej 2. Szkolenie: Narzędzia potrzebne do pracy wychowawczej: ankieta, Wspieranie pracy kwestionariusz wywiadu/rozmowy z uczniami, potrzebne do wychowawców klas przeprowadzenia pogłębionej diagnozy wychowawczej – bezpieczna 3. Warsztaty: Metody pracy z grupą klasową i sposobów szkoła. monitorowania oddziaływań wychowawczych 4. Szkolenie: Symptomy sięgania po środki psychoaktywne przez nastolatków
W ramach zrealizowanego RPW wypracowano następujące wnioski:
•
nauczyciele monitorują i planują świadomie sposoby oddziaływań wychowawczych; nabyta podczas szkoleń wiedza oraz umiejętności posłużą do podnoszenia jakości pracy, doraźnie i w przyszłości; Strona 14
•
•
nauczyciele nabyli wiedzę i umiejętności potrzebne do dalszego doskonalenia kompetencji komunikacyjnych i tworzenia sprzyjających relacji pomiędzy nauczycielem a uczniem.
Oferta 8. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Henryka Sienkiewicza w Trzciance Technikum Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Henryka Sienkiewicza w Trzciance – Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Komunikacja interpersonalna (nabycie umiejętności nawiązywania poprawnych relacji nauczyciel-uczeń). 2. Warsztaty: Rozwiązywanie konfliktów w szkole (nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem, zrelaksowany nauczycielzrelaksowany uczeń). 3. Szkolenie: Metody promowania postaw uczniowskich w środowisku. 4. Szkolenie: Nauczyciel wobec trudnych zachowań uczniów. 1. Szkolenie: Metody promowania postaw uczniowskich w środowisku.
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
2. Szkolenie: Pozyskiwanie środków i zasobów przeznaczonych na promocję szkoły. 3. Warsztaty: Komunikacja interpersonalna (nabycie umiejętności nawiązywania poprawnych relacji nauczyciel-nauczyciel, nauczycieluczeń). 4. Warsztaty: Formy i metody promujące szkołę w środowisku.
Szkoła Podstawowa w Sarbi
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Zespół Szkół w Rosku – Gimnazjum im. prof. Bronisława Geremka w Rosku
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Krzyżu Wlkp Technikum. Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Krzyżu Wlkp – Zasadnicza Szkoła Zawodowa. Strona 15
Obszar wsparcia
1. Szkolenie: Nauczyciel wobec trudnych zachowań uczniów. 2. Warsztaty: Kształcenie/rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej: dyrektor-nauczyciel, nauczyciel-nauczyciel, nauczyciel-rodzic, nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń. 3. Warsztaty: Motywowanie uczniów do nauki poprzez umiejętne stosowanie metod aktywizujących. 4. Szkolenie: Budowanie autorytetu nauczyciela i rodzica. 1. Warsztaty: Kształcenie/rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej: dyrektor-nauczyciel, nauczyciel-nauczyciel, nauczyciel-rodzic, nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń. 2. Szkolenie: Współpraca z rodzicami w kontekście współodpowiedzialności za kształtowanie postaw uczniów. 3. Warsztat: Rozwiązywanie konfliktów w szkole z naciskiem na metodę negocjacji i mediacji (zapobieganie agresji słownej i fizycznej). 4. Szkolenie: Nauczyciel wobec trudnych zachowań uczniów. 1. Warsztaty: Diagnozowanie potrzeb uczniów.
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
2. Warsztaty: Planowanie i wdrażanie pracy wychowawczej. 3. Warsztaty: Pomiar efektów pracy wychowawczej. 4. Szkolenie: Kreatywne wychowawczej.
wykorzystanie
wyników
pracy
1. Warsztaty: Diagnozowanie potrzeb uczniów. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
2. Warsztaty: Planowanie i wdrażanie pracy wychowawczej. 3. Warsztaty: Pomiar efektów pracy wychowawczej. 4. Szkolenie: Kreatywne wychowawczej.
wykorzystanie
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski:
wyników
pracy
•
•
•
•
• • • • • • • • •
nauczyciele wykorzystują nabyte umiejętności interpersonalne (w zakresie komunikacji, mediacji, relaksacji) w ramach zajęć wychowawczych; nauczyciele wykorzystują nabyte umiejętności interpersonalne w spotkaniach z rodzicami; w szkole udoskonalono opis narzędzi służących kształtowaniu postaw uczniowskich i promowaniu ich w środowisku; nauczyciele systematycznie propagują wśród uczniów właściwe i pozytywne zachowania; w szkole systematycznie współpracuje się z rodzicami przy organizacji imprez szkolnych i uroczystości; nauczyciele podnoszą kompetencje w danym obszarze; nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy ankiety przeprowadzonej wśród rodziców w planowaniu działań wychowawczych na rok szkolny 2014/2015; nauczyciele dzielą się doświadczeniem, zwłaszcza w odniesieniu do interdyscyplinarności nauczania; nauczyciele prowadzą lekcje wychowawcze zmierzające do rozwiązywania konfliktów; analiza ankiet dla rodziców służy zaplanowaniu działań wychowawczych na kolejne lata szkolne; nauczyciele prowadzą wewnętrzną diagnozę zapotrzebowania uczniów na różne formy pozalekcyjne; uczniowie są aktywizowani do samodzielnego organizowania imprez szkolnych; uczniowie zwracają uwagę na postawy grzecznościowe.
Oferta 9. Budowa koncepcji pracy szkoły. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Liceum Ogólnokształcące im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie
Budowa koncepcji pracy szkoły.
Liceum Ogólnokształcące im. majora Henryka Sucharskiego w Krzyżu Wlkp.
Budowa koncepcji pracy szkoły.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Budowa koncepcji pracy szkoły 2. Warsztaty: Narzędzia i główne zagadnienia wymagane przy uwzględnieniu w koncepcji pracy szkoły 3. Szkolenie: Cele i sposoby prowadzenia ewaluacji wewnętrznej 4. Warsztaty: Ewaluacja wewnętrzna (praktyczne działania) 1. Szkolenie: Diagnoza potrzeb szkoły oraz tworzenie odpowiadającej na nie koncepcji pracy 2. Warsztat: Określenie zagadnień w koncepcji pracy szkoły 3. Warsztat: Koncepcja pracy szkoły – poszukiwanie doskonałej formuły 4. Szkolenie: Jak zaangażować społeczność szkolną (rodzice, nauczyciele, uczniowie) w modyfikowaniu koncepcji pracy szkoły?
Strona 16
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski:
• • • •
nauczyciele i dyrekcja opracowują i przedstawiają koncepcję pracy szkoły rodzicom i uczniom; nauczyciele wykorzystują zdobytą wiedzę i umiejętności w realizacji zadań zawartych w opracowanej Koncepcji pracy szkoły; w szkole pozyskuje się informacje na temat narzędzi i głównych zagadnień wymagających uwzględnienia w koncepcji pracy szkoły i wykorzystania ich w praktyce; ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest sprawnie.
Oferta 12. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Przedszkole Miejskie nr 1 w Czarnkowie
Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Szkoła Podstawowa im. J.R. Chociszewskiego w Chełście
Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Rodzice dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – komunikacja sprzyjająca współpracy 2. Warsztaty: Budowanie współpracy z rodzicami (jak rozmawiać z rodzicami?) – z punktu widzenia psychologa 3. Warsztaty: Jak pracować z dzieckiem niedojrzałym emocjonalnie? – metody pracy 4. Szkolenie: Profilaktyka specjalnych trudności edukacyjnych (dzieci agresywne, nadpobudliwe, zapobieganie wykluczeniu społecznemu) 1. Szkolenie: Zasady pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (afazja, zaburzenia adaptacyjne, zaniedbania środowiskowe) i sposoby dostosowywania wymagań edukacyjnych do aktualnych potrzeb uczniów 2. Warsztat: Strategia pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze 3. Szkolenie: Jak planować pracę z uczniami mającymi trudności w nauce? 4. Warsztat: Jak pracować z rodzicami uczniów z trudnościami wychowawczymi i zaniedbaniami środowiskowymi?
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski: • • •
nauczyciele doskonalą kompetencje metodyczne w zakresie pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i wykorzystują je w praktyce; w szkole wypracowywane są narzędzia do badania efektywności wykorzystywanych metod w pracy z dzieckiem niedojrzałym emocjonalnie; nauczyciele dzielą się dobrymi praktykami w promowaniu skutecznych metod i form pracy z dzieckiem niedojrzałym emocjonalnie.
Oferta 16. Rodzice są partnerami szkoły. Ofertę realizowano w:
Strona 17
Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Nojego w Czarnkowie – Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Rodzice są partnerami szkoły.
1. Szkolenie: Jak zachęcić rodziców do współpracy ze szkołą? 2. Warsztat: Jak przygotować diagnozę, a następnie zdiagnozować potrzeby rodziców pod kątem współpracy ze szkołą? 3. Szkolenie: Formy działań integracyjnych i pretekstów wizyt rodziców w szkole 4. Warsztaty: Doskonalenie umiejętności interpersonalnych, doskonalenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych
W ramach zrealizowanego RPW wypracowano następujące wnioski: •
• •
czas realizacji projektu był czasem optymalnym do realizacji założonego harmonogramu działań w ramach wybranego obszaru wsparcia, natomiast jest jeszcze potrzeba wdrożenia, jako trwałej zmiany, umiejętności budowania między szkołą i rodzicami partnerskich relacji nastawionych na realizację wspólnych przedsięwzięć i na świadomą współpracę; wychowawcy zastosują inne formy niż dotychczas stosowane zachęcające rodziców do spotkań w szkole (w celu poprawy frekwencji rodziców na zebraniach); nauczyciele zastosują nabytą wiedzę i umiejętności potrzebne do przeprowadzania diagnozy potrzeb rodziców pod kątem ich współpracy ze szkołą.
Oferta 17. Nauczyciel 45+. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Zespół Szkół w Jędrzejewie – Szkoła Podstawowa
Nauczyciel 45+
Zespół Szkół w Jędrzejewie – Gimnazjum
Nauczyciel 45+
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Wykorzystanie programów: Excel i Power Point w pracy nauczyciela 2. Warsztaty: Wykorzystanie tablicy interaktywnej w pracy dydaktycznej 3. Warsztaty: Zapobieganie wypalaniu zawodowemu 4. Warsztaty: Jak sobie radzić ze stresem? Wzmocnienie psychofizycznej kondycji nauczycieli 1. Warsztaty: Wykorzystanie programów: Excel i Power Point w pracy nauczyciela 2. Warsztaty: Wykorzystanie tablicy interaktywnej w pracy dydaktycznej 3. Warsztaty: Zapobieganie wypalaniu zawodowemu. 4. Warsztaty: Jak sobie radzić ze stresem? Wzmocnienie psychofizycznej kondycji nauczycieli.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski: • •
nauczyciele wykorzystują w większym stopniu nowoczesne technologie w pracy dydaktycznej, wychowawczej i organizacyjnej; w czasie lekcji częściej wykorzystywane są materiały multimedialne przygotowywane przez uczniów (przy współpracy z nauczycielami).
Oferta 18. Szkoła promuje wartość edukacji. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych w Trzciance Technikum
Obszar wsparcia Szkoła promuje wartość edukacji.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Promocja i popularyzacja wartości edukacji. 2. Szkolenie: Komunikacja interpersonalna. 3. Warsztaty: Animator promocji edukacyjnej. 4. Warsztaty: Metody w zakresie zarządzania i promowania wizerunku szkoły.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski: wykorzystywane są dobre praktyki w promowaniu umiejętności zawodowych uczniów w środowisku; Strona 18
•
• •
udoskonalona zostanie strona internetowa szkoły w odniesieniu do potrzeby promowania uczenia się w szkole technicznej oraz zareklamowania wartości w środowisku; wypracowane zostaną narzędzia ewaluacji dotyczące promowania edukacji.
Oferta 20. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa im. ppor. Alfreda Sofki w Białej
Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Nojego w Czarnkowie Technikum
Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
Zespół Szkół w Wieleniu – Liceum Ogólnokształcące
Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
Zespół Szkół w Wieleniu Technikum
Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Cele, formy, metody i zadania pracy zespołowej. 2. Warsztaty: Integracja zespołu nauczycieli. 3. Warsztaty: Jak pisać projekty? (pozyskiwanie środków) 4. Szkolenie: Kompetencje wychowawcze nauczycieli; efektywność działań wychowawczych. 1. Szkolenie: Zasady funkcjonowania zespołów oraz zadania i role członków zespołu. 2. Warsztat: Budowanie zespołów, planowanie i organizacja pracy zespołów. 3. Szkolenie: Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym? 4. Warsztaty: Doskonalenie komunikacji interpersonalnej. 1. Szkolenie: Jak przeprowadzić korelację między-przedmiotową? 2. Warsztaty: Metodyka tworzenia programów nauczania. 3. Warsztaty: Budowa narzędzi pomiaru dydaktycznego. 4. Warsztaty: Organizacja i funkcjonowanie zespołów nauczycielskich. 1. Szkolenie: Jak przeprowadzić korelację między-przedmiotową? 2. Warsztaty: Metodyka tworzenia programów nauczania. 3. Warsztaty: Budowa narzędzi pomiaru dydaktycznego. 4. Warsztaty: Organizacja i funkcjonowanie zespołów nauczycielskich.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano następujące wnioski: • • • •
zespoły nauczycielskie powoływane są zgodnie z wypracowanymi zasadami; zespoły nauczycielskie planują, monitorują i dokumentują swoją pracę; działania zespołów nauczycielskich są efektywne, także w zakresie wypracowywania dokumentów szkolnych; nauczyciele współpracują i pracują międzyprzedmiotowo podczas planowania zajęć dydaktycznych.
Oferta 21. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych.
Strona 19
Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa im. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Drawskim Młynie / Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Piłce
Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Współpraca nauczycieli w kontekście wymiany doświadczeń w zakresie aktywizujących metod i form pracy. 2. Warsztaty: Jak wypracować korelację między-przedmiotową? 3. Szkolenie: Praca zespołu wychowawczego, tematyka godzin wychowawczych. 4. Szkolenie: Ocenianie kształtujące.
Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Zespół Szkół w Wieleniu Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wieleniu
Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych.
1. Szkolenie: Dokumentacja procesu edukacyjnego w gimnazjum. 2. Warsztaty: Wykorzystanie i wdrożenie wniosków z analizy egzaminów gimnazjalnych. 3. Warsztaty: Komunikacja interpersonalna (socjotechniki). 4. Szkolenie: Narzędzia pomiaru przyrostu wiedzy i umiejętności ucznia gimnazjum.
W ramach zrealizowanego RPW wypracowano następujące wnioski: • • • • •
zespoły nauczycielskie powoływane są zgodnie z wypracowanymi zasadami; wypracowano jednolite druki dokumentowania pracy zespołowej; nauczyciele dzielą się doświadczeniami podczas spotkań i zajęć otwartych; nauczyciele analizują wspólnie wyniki egzaminów zewnętrznych; zespoły wspólnie wdrażają wnioski z egzaminów.
Oferta 23. Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? Ofertę realizowano w: Nazwa szkoły
Przedszkole im. Marii Konopnickiej w Krzyżu Wlkp.
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Szkolenie: Ewaluacja wewnętrzna jako sposób budowania pracy przedszkola. Metodologia badań. 2. Szkolenie: Narzędzia badawcze, opracowywanie i interpretacja Jak i po co prowadzić zebranych danych, przygotowanie raportu, formułowanie wniosków ewaluację i rekomendacji. wewnętrzną? 3. Warsztaty: Tworzenie projektu ewaluacji wewnętrznej. 4. Warsztaty: Kształcenie umiejętności planowania działań na podstawie wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zebranych danych.
W ramach zrealizowanego RPW wypracowano następujące wnioski: • • •
czas realizacji projektu był czasem optymalnym do realizacji założonego harmonogramu działań w ramach wybranego obszaru wsparcia; nabyta podczas szkoleń wiedza oraz umiejętności posłużą nauczycielom do podnoszenia jakości pracy placówki w następnych latach szkolnych nauczyciele nabyli umiejętności planowania działań na podstawie wniosków z zebranych danych oraz umiejętności konstruowania narzędzi badawczych.
2. Informacja o stopniu realizacji produktów po pierwszym roku realizacji
projektu W szkołach/przedszkolach zakończono realizację z sukcesem pełnego cyklu zajęć szkoleniowych i warsztatowych, konsultacji indywidualnych i grupowych prowadzonych przez konsultantów firmy szkoleniowej SCIENTIA w Poznaniu, zaplanowanych na rok szkolny 2013/2014 w ramach RPW. Od początku realizacji tej części zadania, tj. od 28 listopada 2013r. do dnia 30 marca 2014r.
2013/2014 do przeprowadzenia przez ekspertów zewnętrznych, w tym:
Strona 20
firma SCIENTIA zrealizowała 840 godzin, a więc 100% godzin zaplanowanych na rok szkolny
• • •
warsztaty i szkolenia – 560 godzin, konsultacje indywidualne – 140 godzin, konsultacje grupowe – 140 godzin. Od początku realizacji projektu SORE zrealizowali ponad 100% zaplanowanych na ten rok
szkolny konsultacji indywidualnych i grupowych: • •
konsultacje indywidualne – 195 godzin (139,29% planu na rok szkolny 2013/2014 ), konsultacje grupowe – 201 godzin (134,57% planu na rok szkolny 2013/2014 ).
Razem zrealizowano w roku szkolnym 396 godzin konsultacji grupowych i indywidualnych. Stanowiło to 141,43% planu na rok szkolny 2013/2014. Przeprowadzono spotkania coachingowe z Zespołami Zadaniowymi reprezentującymi poszczególne rady pedagogiczne. We wszystkich placówkach biorących udział w projekcie przeprowadzono badania ankieterskie oceniające przebieg procesu wspomagania placówki. Opracowano sprawozdania z realizacji RPW każdej placówki (35 jednostek), które zaprezentowano dyrektorom szkół oraz radom pedagogicznym poszczególnych placówek. Wstępnie zaplanowano działania na podstawie wniosków/rekomendacji zawartych w sprawozdaniu z RPW na kolejny rok szkolny. Przeprowadzono końcowe ankiety ewaluacyjne oceniające przyrost wiedzy i umiejętności nauczycieli uczestniczących w projekcie. Dokonano wręczenia 534 zaświadczeń wystawionych przez firmę szkoleniową SCIENTIA dla nauczycieli, którzy wzięli udział w co najmniej 3 z 4 zaplanowanych form doskonalenia nauczycieli danej placówki.
3. Informacja z osiągania zaplanowanych wskaźników Nauczyciele uczestniczący w projekcie poddani zostali dwukrotnej ewaluacji zewnętrznej, przeprowadzonej przez SORE, a opracowanej przez asystenta do spraw sieci i wsparcia szkół. Ewaluacja skupiona była na dokonaniu oceny poziomu wiedzy i umiejętności oraz efektywności doskonalenia nauczycieli w zakresie obszaru zdefiniowanego przez szkołę. Ponadto zdiagnozowano przyczyny wyboru danego obszaru doskonalenia przez szkołę oraz źródła informacji, z których korzystają nauczyciele w sytuacjach codziennych w pracy zawodowej objętych Rocznym Planem Wspomagania. Ewaluacja była badaniem dobrowolnym. Przeprowadzono ją w oparciu o pięć standardowych pytań, przy czym trzy pierwsze dotyczyły przyrostu poszczególnych kompetencji: wiedzy, umiejętności i efektywności prowadzonego doskonalenia. W pierwszym badaniu tzw. „exante” wzięło udział 486 nauczycieli (w tym 361 kobiet, 125 mężczyzn) oraz 32 dyrektorów (18 kobiet i 14 mężczyzn), natomiast w drugim tzw. „ex-post” 462 (w tym 342 kobiety, 120 mężczyzn) oraz 31
Strona 21
dyrektorów (18 kobiet i 13 mężczyzn).
A. Wyniki diagnozy według ankiety „ex-ante” Pytanie 1 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) swoją wiedzę z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania realizowanym w Państwa placówce? 1 – 14 osób, co stanowi 2,9% 2 – 105 osób, co stanowi 21,6% 3 – 253 osoby, co stanowi 52,1% 4 – 90 osób, co stanowi 18,5% 5 – 22 osoby co stanowi 4,5% 6 – 2 osoby, co stanowi 0,4%
Średnia ocen: 3,01, w tym: Kobiety: 3,04; Mężczyźni: 2,9
Pytanie 2 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) swoje umiejętności w zakresie obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania? 1 – 2 osoby, co stanowi 0,4% 2 – 150 osób, co stanowi 30,9% 3 – 210 osób, co stanowi 43,2% 4 – 95 osób, co stanowi 19,5% 5 – 26 osób, co stanowi 5,3% 6 – 3 osoby, co stanowi 0,6%
Średnia ocen: 3,0, w tym: Kobiety: 2,98; Mężczyźni: 2,83
Pytanie 3 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) efektywność dotychczasowego doskonalenia zawodowego? 1 – 17 osób, co stanowi 3,5% 2 – 174 osoby, co stanowi 35,8% 3 – 170 osób, co stanowi 35,0% 4 – 91 osób, co stanowi 18,7% 5 – 28 osób, co stanowi 5,8% 6 – 6 osób, co stanowi 1,2%
Średnia ocen: 2,91, w tym: Kobiety: 2,89; Mężczyźni: 2,71
Pytanie 5 Z jakich źródeł informacji korzysta Pan/i w sytuacjach codziennych w pracy zawodowej objętych Rocznym Planem Wspomagania? • portale edukacyjne na stronach internetowych; • literatura fachowa; • oferta wydawnictw pedagogicznych; • wymiana doświadczeń wśród nauczycieli (praca w zespołach nauczycielskich);
Strona 22
Pytanie 4 Co było powodem wyboru danego obszaru doskonalenia w Państwa szkole? • realizacja wniosków pracy szkoły, wniosków ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej; • poszukiwanie nowych metod i form pracy z dzieckiem, zwłaszcza tzw. trudnym (nadpobudliwym, agresywnym, nieśmiałym, lękliwym) i jego rodzicami; • wzbogacenie własnego warsztatu pracy, w celu skutecznego rozwiązywania problemów istniejących w szkole, jak agresja słowna i fizyczna wśród uczniów, zaburzenia komunikacji, stosowanie błędnych mechanizmów motywacji do nauki; • stworzenie korelacji międzyprzedmiotowej; • wzbogacenie umiejętności tworzenia dokumentów szkolnych, np. koncepcji pracy szkoły; • polepszenie współpracy zespołowej nauczycieli, współpracy z rodzicami; • podniesienie jakości kształcenia i wychowania, w tym wyników egzaminów zewnętrznych; • poszerzenie posiadanych kompetencji i umiejętności.
•
udział w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych (warsztatach, konsultacjach grupowych, indywidualnych).
B. Wnioski początkowe dotyczące projektu 1) Średnia ocen poziomu wiedzy ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 3,01 (w skali 6-stopniowej) tj. 50,17% 2) Średnia ocen poziomu umiejętności ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 3,0 (w skali 6-stopniowej) tj. 50%. 3) Średnia ocen poziomu efektywności dotychczasowego doskonalenia zawodowego określona przez ankietowanych nauczycieli ma wartość: 2,91 (w skali 6-stopniowej) tj. 48,5%. 4) Tematyka szkoleń określona przez placówkę wynikała zdaniem nauczycieli m.in. z chęci: • realizacji wniosków pracy szkoły, wniosków ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej; • poszukiwania nowych metod i form pracy z dzieckiem i jego rodzicami; • wzbogacenia własnego warsztatu pracy, w celu skutecznego rozwiązywania problemów istniejących w szkole; • stworzenia korelacji miedzy przedmiotowej; • wzbogacenia umiejętności tworzenia dokumentów szkolnych; • polepszenia pracy zespołowej nauczycieli, współpracy z rodzicami; • podniesienia jakości kształcenia i wychowania; • poszerzenia posiadanych kompetencji i umiejętności. 5) Najczęściej wskazywanymi przez nauczycieli źródłami informacji, z których korzystają, są: • portale edukacyjne na stronach internetowych; • literatura fachowa i oferta wydawnictw pedagogicznych; • wymiana doświadczeń wśród nauczycieli; • udział w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych C. Wyniki diagnozy według ankiety „ex-post” Pytanie 1 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) swoją wiedzę z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania realizowanym w Państwa placówce? 1 – 0 osób, co stanowi 0% 2 – 1 osoba, co stanowi 0,2% 3 – 18 osób, co stanowi 3,9% 4 – 93 osoby, co stanowi 20,1% 5 – 257 osób, co stanowi 55,6% 6 – 92 osoby, co stanowi 19,9%
Średnia ocen: 4,91, w tym: Kobiety: 4,93; Mężczyźni: 5,04
Pytanie 2 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) swoje umiejętności w zakresie obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania?
Strona 23
1 – 0 osób, co stanowi 0% 2 – 3 osoby, co stanowi 0,7% 3 – 20 osób, co stanowi 4,3% 4 – 108 osób, co stanowi 23,4% 5 – 242 osoby, co stanowi 52,4% 6 – 89 osób, co stanowi 19,3%
Średnia ocen: 4,85, w tym: Kobiety: 4,91; Mężczyźni: 5,07
Pytanie 3 Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) efektywność dotychczasowego doskonalenia zawodowego? 1 – 5 osób, co stanowi 1,1% 2 – 6 osób, co stanowi 1,3% 3 – 22 osoby, co stanowi 4,8% 4 – 108 osób, co stanowi 23,4% 5 – 232 osoby, co stanowi 50,2% 6 – 89 osób, co stanowi 19,3%
Średnia ocen: 4,78, w tym: Kobiety: 4,81; Mężczyźni: 4,92
D. Wnioski końcowe 1) Średnia ocen poziomu wiedzy ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 4,91 (w skali 6-stopniowej), w tym kobiety 4,93 i mężczyźni 5,04. Punktowa średnia wartość przyrostu wiedzy: 1,89, natomiast procentowa 62,66%. 2) Średnia ocen poziomu umiejętności ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 4,85 (w skali 6 stopniowej), w tym kobiety 4,91 i mężczyźni 5,07. Punktowa średnia wartość przyrostu umiejętności: 1,85, natomiast procentowa 61,52%. 3) Średnia ocen poziomu efektywności dotychczasowego doskonalenia zawodowego określona przez ankietowanych nauczycieli ma wartość: 4,78 (w skali 6 stopniowej), w tym kobiety 4,81 i mężczyźni 4,92. Punktowa średnia wartość przyrostu efektywności: 1,87, natomiast procentowa 64,16%. Na podstawie badań, których wyniki przedstawiono powyżej śmiało można stwierdzić, że w pierwszym roku trwania projektu zaproponowano właściwe formy doskonalenia, szkolenia przeprowadzone
były
rzetelnie
i fachowo, co zaowocowało wysokimi notami
uczestników.
mówić
można
poziomu nauczycieli.
W rezultacie
o
podwyższeniu
wiedzy,
umiejętności
Efektywność
form
Strona 24
doskonalenia oceniono bardzo wysoko.
4. Rekomendacje na rok 2014/2015 •
•
•
• • •
• • • •
Ponieważ ponad 99% szkolonych osób rozwinęło w sposób znaczny swoje kompetencje, należy utrzymać dotychczasowy poziom działań projektowych, a także zadbać o możliwość dzielenia się doświadczeniami pomiędzy uczestnikami projektu. Nastąpiła integracja zespołów szkolnych oraz dyrektorów jednostek oświatowych. Warto stan taki utrzymać, jako że sprzyja wzrostowi świadomości uczestników i efektywności działań oświatowych. Warto poszerzyć diagnozę dotyczącą wyboru obszaru RPW, w tym szczegółowej tematyki doskonalenia, aby spełnić aktualne oczekiwania szkoły (przy uwzględnieniu wniosków z nadzoru pedagogicznego). Należy zatroszczyć się o wysoki poziom szkoleń w drugim etapie doskonalenia, w szczególności w formie warsztatowej. W celu wypracowania poziomu istotności badań należy objąć badaniem ankietowym jak największą liczbę nauczycieli i dyrektorów uczestniczących w projekcie. Ankiety „ex-ante” przeprowadzić trzeba najpóźniej do końca października 2014 roku. Należy zwrócić nauczycielom i dyrektorom uwagę na precyzyjne zaznaczanie poziomu posiadanej wiedzy i umiejętności oraz ocenę efektywności prowadzonego doskonalenia zawodowego. Ankiety „ex-post” należy przeprowadzić najpóźniej do końca marca 2015 roku. Należy systematycznie przekazywać materiały szkoleniowe (najlepiej bezpośrednio po zajęciach), aby można było na ich bazie realizować pozostałe zadania określone w projekcie. Warto wykorzystać stopień zaktywizowania nauczycieli w trakcie szkoleń do rozbudzenia ich ciekawości poznawczej. Należy przeprowadzić badanie ewaluacyjne mające na celu ocenę wzrostu kompetencji w wybranym obszarze tematycznym oraz świadomości korzyści płynących z udziału w sieci współpracy i samokształcenia.
ROK SZKOLNY 2014/2015 W drugim roku trwania projektu istotnym zagadnieniem było rozbudzenie i utrzymanie u nauczycieli uczestniczących w szkoleniach pasji poznawczej istotnej dla doskonalenia zawodowego. Wskutek licznych kontaktów między nauczycielami doszło do sytuacji takiej, w której uczestnicy projektu wzajemnie wymieniali się poglądami dotyczącymi tego, jakie tematy i obszary warto wybrać. Spotkania z SORE w drugim roku trwania projektu miały inny charakter. Można wskazać, że nauczyciele znacznie śmielej definiowali swoje potrzeby odniesione do charakteru sytuacji szkół, w których pracują.
1.
Realizacja Rocznych Planów Wspomagania (RPW)
W szkołach i placówkach w roku szkolnym 2014/2015 zrealizowano zamieszczone i pogrupowane poniżej tematy. W każdej szkole, mimo wyboru identycznego tematu, oferty były Strona 25
dostosowane do szczególnych potrzeb.
Oferta 1. Jak pomóc osiągnąć sukces edukacyjny? Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa im. ppor. Alfreda Sofki w Białej
Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
Liceum Ogólnokształcące im. majora Henryka Sucharskiego w Krzyżu Wlkp.
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Warsztaty: Diagnoza umiejętności uczniów klas IV; rozpoznawanie symptomów dysfunkcji. 2. Warsztaty: Praca na zespołach wyrównawczych w grupach łączonych: kl. IV i V, kl. I, II i III. 3. Warsztaty: Nowoczesne metody nauczania; motywowanie uczniów. 4. Szkolenie: Metody współpracy z rodzicami. 1. Szkolenie: Metody pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jak pomóc 2. Warsztaty: Diagnoza potrzeb edukacyjnych uczniów. uczniowi 3. Warsztaty: Metody pracy z uczniem na zajęciach edukacyjnych – osiągnąć sukces tablica interaktywna. edukacyjny? 4. Szkolenie: Komunikacja interpersonalna – udzielanie informacji zwrotnych uczniom.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • •
• •
nauczyciele pogłębili umiejętności w obszarze komunikacji interpersonalnej; nabyta podczas szkoleń wiedza oraz umiejętności posłużą do podnoszenia jakości pracy nauczycieli w następnych latach szkolnych; istotne jest podejmowanie różnorodnych inicjatyw sprzyjających włączaniu rodziców w życie szkoły oraz przejmowaniu przez nich współodpowiedzialności za sukces edukacyjny ucznia; kształtowanie różnorodnych kompetencji uczniów sprzyja osiąganiu przez nich jeszcze lepszych wyników; ważne jest efektywne wykorzystanie dobrych praktyk w promowaniu skutecznych metod nauczania i uczenia się (zarówno nowe, jak i tradycyjne, akceptowane i uważane za skuteczne).
Oferta 3. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych:
Liceum Ogólnokształcące im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Nojego w Czarnkowie – Technikum
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Warsztaty: Skuteczne techniki uczenia się (metody motywujące ucznia liceum do nauki; sposoby, metody indywidualnego uczenia się). 2. Warsztaty: Stosowanie metod aktywizujących w liceum, na różnych przedmiotach (efektywne wykorzystanie czasu, kreatywne nauczanie; Techniki uczenia przykłady lekcji; metody coachingowe w pracy nauczyciela liceum). się i metody 3. Warsztaty: Wykorzystanie multimediów w pracy dydaktycznej motywujące do nauczyciela liceum (praktyczne działania z tablicą interaktywną; tworzenie nauki. interaktywnych pomocy dydaktycznych z wykorzystaniem darmowego oprogramowania). 4. Warsztaty: Rozwijanie umiejętności szybkiego czytania (techniki szybkiego czytania; sztuka motywacji do czytania…). 1. Warsztaty: Metody, formy, techniki motywujące uczniów do pracy. Techniki uczenia 2. Warsztaty: Sposoby i techniki skutecznego uczenia się. się i metody 3. Warsztaty: Innowacyjne techniki uczenia się i zapamiętywania. motywujące do 4. Warsztaty: Postępowanie z uczniem trudnym – budowanie strategii nauki. pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze.
Strona 26
Nazwa szkoły
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • efektywnie kształtuje się kompetencje uczniów w celu osiągania lepszych wyników; • podejmuje się różnorodne inicjatywy sprzyjające włączaniu rodziców w życie szkoły oraz przejmowaniu przez nich współodpowiedzialności za sukces edukacyjny ucznia; • efektywnie wykorzystuje się dobre praktyki w promowaniu skutecznych metod nauczania i uczenia się; • należy dalej doskonalić kompetencje nauczycieli w wybranym obszarze; • trzeba systematycznie zapoznawać uczniów z technikami uczenia się i zapamiętywania (lekcje wychowawcze); • wskazana jest wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu; • nabyta podczas szkoleń wiedza oraz umiejętności posłużą do podnoszenia jakości pracy placówki w następnych latach szkolnych. Oferta 4. Uczeń – aktywny uczestnik procesu uczenia się. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły Szkoła Podstawowa w Hucie Szkoła Podstawowa im. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Drawskim Młynie / Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Piłce Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Krzyżu Wlkp.
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Warsztaty: Aktywny nauczyciel – aktywny uczeń. Uczeń 2. Warsztaty: Jak rozpoznać potencjał ucznia? – aktywny 3. Warsztaty: Jak przygotować uczniów do planowania, organizowania uczestnik procesu i realizacji przedsięwzięć edukacyjnych? uczenia się. 4. Warsztaty: Uczeń - aktywny uczestnik procesu uczenia się. 1. Warsztaty: Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Uczeń – aktywny uczestnik procesu uczenia się.
2. Szkolenie: Pozyskanie rodzica jako partnera do współdziałania celem wspierania rozwoju dziecka. 3. Szkolenie: Jak być lepszym czyli rozwojowe aspekty procesu ewaluacyjnego w szkole/placówce wraz z przykładami projektów ewaluacji (metody wizualne w ewaluacji)?
4. Warsztaty: Tutoring (metoda edukacji zindywidualizowanej) sposobem na podniesienie efektów kształcenia. 1. Warsztaty: Jak rozpoznać potencjał ucznia? 2. Szkolenie: Metody pracy z uczniami zwiększające aktywność Uczeń uczniów w procesach edukacyjnych. – aktywny 3. Szkolenie: Jak przygotować uczniów do planowania, organizowania uczestnik procesu i realizacji przedsięwzięć edukacyjnych? uczenia się. 4. Szkolenie: Jak kształtować odpowiedzialność ucznia za swój proces uczenia się?
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: Strona 27
•
nauczyciele pogłębili wiedzę i umiejętności potrzebne do dalszego udoskonalania systemu organizowania procesów edukacyjnych;
• •
• •
•
•
nabyta podczas szkoleń wiedza oraz umiejętności posłużą do podnoszenia jakości pracy placówki w następnych latach szkolnych; troszczyć się należy o dalszą aktywność uczniów i nauczycieli w życiu szkoły; warto zadbać o pozyskanie nowych pomocy dydaktycznych; należy podejmować różne działania mające na celu wzbogacanie własnego warsztatu pracy i podniesienie kompetencji w różnych obszarach; konieczne jest wypracowanie programu dla ucznia z różnymi dysfunkcjami; warto wypracować zestaw najbardziej efektywnych metod nauczania.
Oferta 7. Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby w Drawsku
Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła.
Szkoła Podstawowa w Sarbi
Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła.
Gimnazjum im. Ziemi Nadnoteckiej w Drawsku
Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Metody i formy pracy wychowawczej z grupą klasową. 2. Szkolenie: Spójność działań wychowawczych szkoła - dom rodzinny. 3. Warsztaty: Strategia pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze. 4. Szkolenie: Profilaktyka przemocy i agresji wśród uczniów, bezpieczeństwo ucznia w sieci. 1. Warsztaty: Efektywna praca zespołu wychowawczego w szkole (planowanie, realizacja i ewaluacja programu wychowawczego, analiza indywidualnych przypadków). 2. Warsztaty: Metody i formy pracy wychowawczej z zespołem klasowym (kontrakty wychowawcze, lekcje wychowawcze, kontakty interpersonalne nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń). 3. Szkolenie: Spójność działań wychowawczych szkoła-dom rodzinny (komunikacja wychowawca-rodzic, narzędzia badawcze). 4. Szkolenie: Profilaktyka cyberprzemocy i uzależnień wśród dzieci młodzieży. 1. Szkolenie: Odpowiedzialność prawna nauczycieli w szkole oraz poza nią (wycieczki szkolne). 2. Warsztaty: Narzędzia potrzebne do pracy wychowawczej: ankieta, kwestionariusz wywiadu/rozmowy z uczniem – potrzebnych do przeprowadzenia pogłębionej diagnozy wychowawczej. 3. Warsztaty: Sytuacje kryzysowe w szkole-procedury postępowania. 4. Szkolenie: Techniki pracy z uczniami, rodzicami w sytuacjach trudnych – negocjacje, mediacje.
• •
nauczyciele pogłębili wiedzę i umiejętności potrzebne do dalszego systematycznego wykorzystywania; pogłębić należy współpracę z Radą Rodziców, w kontekście zaplanowania działań wychowawczych na kolejne lata szkolne (modyfikacja Szkolnego Kontraktu
Strona 28
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski:
• • • • •
Wychowawczego, „wspólny scenariusz spotkania z rodzicami”, ustalenie wspólnej procedury przepływu informacji nauczyciel-rodzic, pedagogizacja rodziców); nacisk należy położyć na systematyczne propagowanie wśród uczniów właściwych i pozytywnych zachowań, także w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu; należy systematycznie współpracować z rodzicami przy organizacji imprez szkolnych i uroczystości itp.; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu; należy wyposażyć uczniów w umiejętności mediacyjne, zapoznać uczniów z metodami rozwiązywania konfliktów w ramach lekcji wychowawczych; wykorzystać należy w praktyce umiejętność konstruowania narzędzi potrzebnych do przeprowadzenia diagnozy wychowawczej.
Oferta 8. Postawy uczniowskie jak je kształtować? Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Szkoła Podstawowa im. Bojowników o Wolność i Demokrację w Krzyżu Wlkp.
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Szkoła Podstawowa w Przyłękach
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Wielkiego w Wieleniu
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Nojego w Czarnkowie – Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Kształcenie/rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej: nauczyciel-rodzic, nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń. 2. Szkolenie: Współpraca z rodzicami w kontekście współodpowiedzialności za kształtowanie postaw uczniów. 3. Warsztaty: Rozwiązywanie konfliktów w szkole z naciskiem na metodę negocjacji i mediacji (zapobieganie agresji słownej). 4. Szkolenie: Budowanie autorytetu nauczyciela i rodzica. 1. Warsztaty: Nauczyciel wobec trudnych zachowań uczniów. 2. Szkolenie: Współpraca z rodzicami w kontekście współodpowiedzialności za kształtowanie postaw uczniów. 3. Szkolenie: Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? (współpraca szkoły i rodziców w motywowaniu uczniów) 4. Warsztaty: Uczeń jako aktywny uczestnik procesu uczenia się (jak kształtować odpowiedzialność ucznia za swój proces uczenia się?). 1. Szkolenie: Wpływ postaw nauczycieli na postawy i zachowanie uczniów. 2. Warsztaty: Jak zdiagnozować system wartości i postawy uczniów? 3. Warsztaty: Współpraca z rodzicami w kontekście współodpowiedzialności za kształtowanie postaw uczniów. 4. Warsztaty: Nauczyciel wobec trudnych zachowań uczniów. 1. Szkolenie: Budowanie autorytetu nauczyciela. 2. Warsztaty: Rozwiązywanie konfliktów w szkole z zastosowaniem metod negocjacji i mediacji. 3. Warsztaty: Diagnozowanie potrzeb uczniów 4. Warsztaty: Postępowanie z uczniem trudnym – budowanie strategii pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: •
Strona 29
•
nauczyciele pogłębili wiedzę i umiejętności potrzebne do dalszego systematycznego wykorzystywania i podnoszenia jakości pracy placówki; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu;
• •
• • • • •
należy wyposażyć uczniów w umiejętności mediacyjne, zapoznać uczniów z metodami rozwiązywania konfliktów w ramach lekcji wychowawczych; pogłębić należy współpracę z Radą Rodziców, w kontekście zaplanowania działań wychowawczych na kolejne lata szkolne (modyfikacja Szkolnego Kontraktu Wychowawczego, „wspólny scenariusz spotkania z rodzicami”, ustalenie wspólnej procedury przepływu informacji nauczyciel-rodzic, pedagogizacja rodziców); należy systematycznie współpracować z rodzicami przy organizacji imprez szkolnych i uroczystości itp.; wykorzystać należy w praktyce umiejętność konstruowania narzędzi potrzebnych do przeprowadzenia diagnozy wychowawczej; systematyczne wykorzystywanie na lekcjach metod aktywizujących uczniów; wypracowanie narzędzi diagnozy w zakresie badania systemu wartości i postaw uczniów; aktywne włączenie rodziców do oddziaływania na postawy własnych dzieci.
Oferta 9. Budowa koncepcji pracy szkoły. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Trzciance
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Warsztaty: Współpraca nauczycieli w budowaniu koncepcji pracy szkoły i w prowadzeniu procesów edukacyjnych (budowanie koncepcji pracy szkoły – cele, struktura, główne zagadnienia; trening interpersonalny, komunikacja w grupie). 2. Warsztaty: Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? (techniki Budowa koncepcji i narzędzia ewaluacji; wykorzystanie wyników ewaluacji w podniesieniu jakości pracy nauczyciela i szkoły) pracy szkoły. 3. Warsztaty: Efektywne wykorzystanie wyposażenia i warunków lokalowych placówki w tworzeniu koncepcji pracy szkoły (bezpieczny internet, tablica interaktywna). 4. Warsztaty: Rodzice są partnerami szkoły (rola rodziców w tworzeniu koncepcji pracy szkoły; techniki efektywnej współpracy).
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski:
•
•
• •
nauczyciele pogłębili wiedzę i umiejętności potrzebne do wypracowania procedur okresowego analizowania i modyfikowania koncepcji pracy szkoły; należy opracować i przedstawić koncepcję pracy szkoły rodzicom i uczniom; trzeba wypracować sposoby informowania o koncepcji pracy szkoły i wprowadzanych zmianach; upublicznienie koncepcji na stronie internetowej szkoły; istotne będzie promowanie kultury dialogu przydatnej w realizacji koncepcji.
Strona 30
•
Oferta 10. Praca z uczniem młodszym. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Szkoła Podstawowa im. Polonii Amerykańskiej w Gulczu
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Praca z uczniem młodszym.
1. Warsztaty: Efektywne planowanie pracy z uczniem uzdolnionym na I II etapie edukacyjnym. 2. Warsztaty: Diagnozowanie uzdolnień uczniów (narzędzia diagnostyczne, wspieranie ucznia uzdolnionego). 3. Szkolenie: Projekty unijne w edukacji – przygotowanie nauczycieli do pisania i składania wniosków projektowych (pozyskiwanie środków, strony www. – źródła projektów unijnych dla szkół podstawowych). 4. Szkolenie: Uczeń młodszy w sieci – zagrożenia i niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z zasobów Internetu”.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • •
•
nauczyciele pogłębili wiedzę i umiejętności potrzebne do planowania pracy z uczniem uzdolnionym na I i II etapie edukacyjnym; należy podnosić kompetencje nauczycieli w zakresie pisania projektów; pogłębić należy współpracę z Radą Rodziców, w kontekście zaplanowania działań wychowawczych na kolejne lata szkolne (ustalenie wspólnej procedury przepływu informacji nauczyciel-rodzic, pedagogizacja rodziców) oraz zaktywizować rodziców uczniów; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu.
Strona 31
Oferta 12. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Zespół Szkół w Wieleniu – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wieleniu
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Zespół Szkół w Wieleniu – Liceum
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Zespół Szkół w Wieleniu – Technikum
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Krzyżu Wlkp. – Technikum
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Szkolenie: Praca z uczniem z dysfunkcjami, np. z dyskalkulią. 2. Warsztaty: Modele pracy z uczniem zdolnym. 3. Warsztaty: Jak pozyskać środki unijne na zajęcia dla ucznia zdolnego? (możliwości współpracy ze szkołami wyższymi, wyjazdy naukowe) 4. Warsztaty: Sposoby diagnozowania specjalnych potrzeb uczniów. 1. Szkolenie: Praca z uczniem z dysfunkcjami, np. z dyskalkulią. 2. Warsztaty: Modele pracy z uczniem zdolnym. 3. Warsztaty: Jak pozyskać środki unijne na zajęcia dla ucznia zdolnego? (możliwości współpracy ze szkołami wyższymi, wyjazdy naukowe) 4. Warsztaty: Sposoby diagnozowania specjalnych potrzeb uczniów. 1. Szkolenie: Praca z uczniem z dysfunkcjami, np. z dyskalkulią. 2. Warsztaty: Modele pracy z uczniem zdolnym. 3. Warsztaty: Jak pozyskać środki unijne na zajęcia dla ucznia zdolnego? (możliwości współpracy ze szkołami wyższymi, wyjazdy naukowe) 4. Warsztaty: Sposoby diagnozowania specjalnych potrzeb uczniów. 1. Warsztaty: Jak utworzyć i wdrożyć w szkole sprawnie działający system pracy z uczniem zdolnym? 2. Warsztaty: Praca z uczniami, u których stwierdzono różne dysfunkcje (np. dysleksję). Wsparcie pracy wychowawcy klasy, w której taki uczeń się znajduje. 3. Warsztaty: Kompetencje nauczyciela i metody pracy z uczniami z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego (także planowanie i dokumentowanie tej pracy. 4.Szkolenie: Proces indywidualizacji pracy z uczniem (jak go wprowadzić i stosować w praktyce szkolnej.
Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Jak utworzyć i wdrożyć w szkole sprawnie działający system pracy z uczniem zdolnym?
Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Krzyżu Wlkp. – Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Przedszkole im. Marii Konopnickiej w Krzyżu Wlkp.
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
2.Warsztaty: Praca z uczniami, u których stwierdzono różne dysfunkcje (np. dysleksję). Wsparcie pracy wychowawcy klasy, w której taki uczeń się znajduje. 3.Warsztaty: Kompetencje nauczyciela i metody pracy z uczniami z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego (także planowanie i dokumentowanie tej pracy. 4.Szkolenie: Proces indywidualizacji pracy z uczniem (jak go wprowadzić i stosować w praktyce szkolnej. 1. Warsztaty: Planowanie pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – tworzenie IPET. 2. Szkolenie: Formy i metody pracy terapeutycznej z dziećmi nadpobudliwymi, nadruchliwymi. 3. Szkolenie: Współpraca z rodzicami dzieci ze SPE. 4. Szkolenie: Na co zwracać uwagę w pracy z dziećmi słabo słyszącymi i niemówiącymi.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • • • •
•
nauczyciele nabyli umiejętności pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; nabyta wiedza i umiejętności posłużą do podnoszenia jakości pracy placówki w następnych latach szkolnych; wykorzystać należy w praktyce umiejętność planowania pracy dydaktycznej z uczniem ze SPE na podstawie wniosków z przeprowadzonej diagnozy; należy przygotować zestaw ćwiczeń dla uczniów z dysfunkcjami oraz katalogu miejsc i form pracy z uczniem zdolnym oraz monitorować aktywności uczniów zdolnych; trzeba opracować i wykorzystać arkusz diagnozy uczniów z dysfunkcjami i uczniów zdolnych, zmodyfikować procedury organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu.
Oferta 13. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych – bezpieczny Internet. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych:
Zespół Szkół w Jędrzejewie – Szkoła Podstawowa Zespół Szkół w Jędrzejewie – Gimnazjum Zespół Szkół w Romanowie Dolnym – Szkoła Podstawowa
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów Wykorzystanie TIK 1. Warsztaty: Tablica interaktywna w pracy nauczyciela przedmiotów nieinformatycznych. na zajęciach 2. Warsztaty: Excel w pracy nauczyciela. edukacyjnych – bezpieczny 3. Warsztaty: Wykorzystanie zasobów Internetu w pracy z uczniami. Internet 4. Warsztaty: Programy graficzne: Publisher, Prezi. Wykorzystanie TIK 1. Warsztaty: Tablica interaktywna w pracy nauczyciela przedmiotów nieinformatycznych. na zajęciach 2. Warsztaty: Excel w pracy nauczyciela. edukacyjnych – bezpieczny 3. Warsztaty: Wykorzystanie zasobów Internetu w pracy z uczniami. Internet 4. Warsztaty: Programy graficzne: Publisher, Prezi. Wykorzystanie TIK 1. Szkolenie: EXCEL w pracy nauczyciela i wychowawcy. 2. Warsztaty: Internet w pracy nauczyciela – pomysł na ciekawą lekcję. na zajęciach edukacyjnych 3. Warsztaty: Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi w pracy z uczniem. – bezpieczny 4. Szkolenie: Multimedia i programy przydatne w pracy nauczyciela Internet z uczniem.
Strona 32
Nazwa szkoły
Nazwa szkoły Zespół Szkół w Romanowie Dolnym – Publiczne Gimnazjum im. 67 Pułku Piechoty w Romanowie Dolnym
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Szkolenie: EXCEL w pracy nauczyciela i wychowawcy. Wykorzystanie TIK 2. Warsztaty: Internet w pracy nauczyciela – pomysł na ciekawą lekcję. na zajęciach edukacyjnych 3. Warsztaty: Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi w pracy z uczniem. – bezpieczny Internet 4. Szkolenie: Multimedia i programy przydatne w pracy nauczyciela z uczniem.
Szkoła Podstawowa im. J. R. Chociszewskiego w Chełście
Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych – bezpieczny Internet
1. Szkolenie: Praktyczne wykorzystywanie zasobów portali dla nauczycieli, przykłady aplikacji, stron i programów. 2. Warsztaty: Narzędzia informatyczne do przygotowania i prowadzenia zajęć edukacyjnych. 3. Warsztaty: Wykorzystywanie programów np. ToonDoo, Many Eyes, TimeRime w pracy dydaktycznej. 4. Warsztaty: Wykorzystywanie tablicy interaktywnej w pracy nauczyciela.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: •
•
nauczyciele powinni doskonalić umiejętności wykorzystania nowoczesnych środków dydaktycznych oraz umiejętności posługiwania się programami Paint, GIMP, i Windows Movie Maker oraz Publisher i Prezi; usprawnić należy pracę nauczycieli przedmiotów i wychowawców z wykorzystaniem programu Excel.
Oferta 15. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Szkolenie: Zasady efektywnej współpracy i partnerstwa szkoły z instytucjami lokalnymi. Zespół Szkół 2. Szkolenie: Jak organizować edukację pozaszkolną z wykorzystaniem w Rosku – Szkoła Współpraca szkoły zasobów środowiska lokalnego? (realizacja podstawy programowej) Podstawowa im. ze środowiskiem Powstańców 3. Warsztaty: Wypracowanie mapy zasobów instytucji społecznych lokalnym. Wielkopolskich w i środowiska lokalnego, które można pozyskać do współpracy ze szkołą. Rosku 4. Warsztaty: Integracja szkoły z rodzicami i środowiskiem lokalnym – wypracowanie schematu współpracy.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • • •
Strona 33
•
nauczyciele powinni doskonalić umiejętności w danym obszarze; systematycznie należy uaktualniać mapę zasobów instytucji społecznych i środowiska lokalnego, które można pozyskać do współpracy ze szkołą; współpraca ze środowiskiem lokalnym powinna mieć charakter planowy i przemyślany; należy systematycznie współpracować z rodzicami przy organizacji imprez szkolnych i uroczystości itp.; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu.
Oferta 16. Rodzice są partnerami szkoły. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły Zespół Szkół w Rosku – Gimnazjum im. prof. Bronisława Geremka w Rosku
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
1. Szkolenie: Poznanie narzędzi niezbędnych do diagnozowania potrzeb i oczekiwań rodziców (jak przygotować diagnozę potrzeb rodziców pod kątem współpracy ze szkołą?). 2. Szkolenie: Konstruktywne metody włączania rodziców w działalność Rodzice są szkolną i pozaszkolną uczniów. partnerami szkoły. 3. Warsztaty: Tworzenie narzędzi do diagnozowania potrzeb i oczekiwań rodziców (jak zdiagnozować potrzeby rodziców pod kątem współpracy ze szkołą?). 4. Warsztaty: Jak skutecznie promować szkołę?
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • • •
nauczyciele powinni systematycznie doskonalić umiejętności w danym obszarze oraz wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności; w celu zaplanowania działań wychowawczych trzeba systematycznie diagnozować potrzeby i oczekiwania rodziców wobec szkoły;` należy systematycznie współpracować z rodzicami przy organizacji imprez szkolnych i uroczystości itp.; istotne jest dalsze podnoszenie kompetencji nauczycieli w wybranym obszarze, wzajemna wymiana doświadczeń między nauczycielami, interdyscyplinarność w nauczaniu.
Oferta 17. Nauczyciel 45+. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Obszar wsparcia
Przedszkole Miejskie nr 1 w Czarnkowie
Nauczyciel 45+
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Henryka Sienkiewicza w Trzciance Technikum
Nauczyciel 45+
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Henryka Sienkiewicza w Trzciance – Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Nauczyciel 45+
Tematyka szkoleń i warsztatów 1. Warsztaty: Wypalenie zawodowe. Profilaktyka; sposoby radzenia z jego objawami. 2. Warsztaty: Warsztaty związane z emisją głosu. 3. Warsztaty: Regeneracja zasobów psychofizycznych. Metody, sposoby radzenia sobie ze stresem. 4. Warsztaty: Rozwiązywanie trudnych sytuacji związanych z emocjami. Mediacje i sposoby rozwiązywania konfliktów. Negocjacje (nauczycielnauczyciel; nauczyciel-rodzic). 1. Warsztaty: Rozpoznawanie czynników ryzyka występujących w środowisku szkolnym. Podnoszenie poczucia własnej wartości (walka z kompleksami, pozytywne myślenie, kontrola nad emocjami, asertywność, budowanie atmosfery na lekcji…). 2. Warsztaty: Zarządzanie stresem (osobowe uwarunkowania stresu; stres a relacje osobiste i zawodowe; odreagowanie napięć; relaksacja; trening autogeniczny…). 3. Warsztaty: Techniki, metody coachingowe w pracy nauczyciela. 4. Warsztaty: Paintball, joga, gra terenowa – warsztaty. 1. Warsztaty: Rozpoznawanie czynników ryzyka występujących w środowisku szkolnym. Podnoszenie poczucia własnej wartości (walka z kompleksami, pozytywne myślenie, kontrola nad emocjami, asertywność, budowanie atmosfery na lekcji…). 2. Warsztaty: Zarządzanie stresem (osobowe uwarunkowania stresu; stres a relacje osobiste i zawodowe; odreagowanie napięć; relaksacja; trening autogeniczny…). 3. Warsztaty: Techniki, metody coachingowe w pracy nauczyciela. 4. Warsztaty: Paintball, joga, gra terenowa – warsztaty. Strona 34
Nazwa szkoły
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: •
•
•
•
•
nauczyciele powinni systematycznie doskonalić narzędzia służące efektywności przeprowadzanych zajęć dydaktycznych i wychowawczych oaz podnosić kompetencje w wybranym obszarze; należy wykorzystać dobre praktyki w zakresie rozwoju osobistego, regeneracji zasobów psychofizycznych, profilaktyki wypalenia zawodowego; umiejętności w danym obszarze oraz wykorzystywać zdobyta wiedzę i umiejętności; doskonalić należy umiejętności w zakresie komunikacji, prowadzenie negocjacji, mediacji (nauczycielnauczyciel; nauczyciel-rodzic); zdobywać należy wiedzę i umiejętności w zakresie rozpoznawania czynników ryzyka występujących w środowisku szkolnym.
Oferta 19. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w szkole. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Zespół Szkół Technicznych w Trzciance – Technikum
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Doradztwo edukacyjnozawodowe w szkole.
1. Warsztaty: Coaching w pracy nauczyciela (ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa zawodowego). 2. Warsztaty: Rozpoznawanie rynku pracy (zapotrzebowanie, formy współpracy z zakładami pracy). 3. Warsztaty: Planowanie własnej kariery (narzędzia diagnozowania predyspozycji i zainteresowań uczniów; jak pokonywać bariery na ścieżce kariery zawodowej…). 4. Warsztaty: Współpraca szkoły z urzędem pracy (organizacja, formy współpracy).
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: •
•
Strona 35
•
nauczyciele powinni systematycznie wykorzystywać narzędzia diagnozowania predyspozycji i zainteresowań uczniów; wskazane jest wykorzystanie dobrych praktyk w promowaniu umiejętności zawodowych uczniów w środowisku; efektywne kształtowanie społecznych i osobowościowych kompetencji uczniów powinno być celem planowania ich kariery zawodowej.
Oferta 21. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły
Szkoła Podstawowa w Śmieszkowie
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
1. Warsztaty: Jak dobierać skład zespołów? Planowanie i organizowanie pracy zespołu. 2. Warsztaty: Efektywna współpraca w zespole. 3. Warsztaty: Wykorzystanie wiedzy na temat współpracy w zespole w pracy z uczniami. 4. Warsztaty: Ewaluacja pracy zespołu; prawo a dokumentacja pracy zespołu.
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • •
nauczyciele powinni ukazywać uczniom dobre strony współpracy w zespole; w dalszym ciągu należy rozwijać swój warsztat pracy, troszcząc się o rozwój różnorodnych kompetencji.
Oferta 21. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych. Ofertę realizowano w następujących placówkach oświatowych: Nazwa szkoły Zespół Szkół w Gębicach – Publiczne Gimnazjum im. Leśników Polskich w Gębicach
Obszar wsparcia
Tematyka szkoleń i warsztatów
Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych.
1. Warsztaty: Ocenianie kształtujące. Skuteczność oceniania; przekazywanie informacji zwrotnej; ocenianie kształtujące a ocenianie kryterialne 2. Warsztaty: Jak wspierać kompetencje komunikacyjne? Uczeńnauczyciel; nauczyciel-nauczyciel; nauczyciel-rodzice; kształtowanie postaw 3. Warsztaty: Konfrontacja bez przemocy. O mediacjach w szkole 4. Warsztaty: Współpraca nauczycieli a jakość kształcenia. Wpływ jakości kształcenia na motywację uczniów; efektywne wykorzystanie pomocy dydaktycznych; EWD
W ramach zrealizowanych RPW wypracowano przy udziale SORE następujące wnioski: • • •
nauczyciele powinni wypracować wewnątrzszkolny sposób monitorowania jakościowego podstawy programowej w połączeniu z planowaniem pracy dydaktycznej; nacisk powinien być położony na zbieranie opinii uczniowskich na temat efektywności oceniania oraz motywowanie uczniów do nauki; warto wykorzystać dobre praktyki w promowaniu skutecznych metod nauczania i uczenia się.
2.
Informacja o stopniu realizacji produktów po drugim roku realizacji
projektu
Od początku realizacji tej części zadania, tj. 3 listopada 2014 r. do dnia 31 marca 2015 r. firma SCIENTIA zrealizowała 840 godzin, a więc 100% godzin zaplanowanych na rok szkolny 2014/2015 do przeprowadzenia przez ekspertów zewnętrznych, w tym:
Strona 36
W szkołach/przedszkolach zakończono realizację z sukcesem pełnego cyklu zajęć szkoleniowych i warsztatowych, konsultacji indywidualnych i grupowych prowadzonych przez konsultantów firmy szkoleniowej SCIENTIA w Poznaniu, zaplanowanych na rok szkolny 2014/2015 w ramach RPW.
• • •
warsztaty i szkolenia – 560 godzin, konsultacje indywidualne – 140 godzin, konsultacje grupowe – 140 godzin.
Od początku realizacji projektu w drugim roku SORE zrealizowali ponad 100% zaplanowanych na ten rok szkolny konsultacji indywidualnych i grupowych: • •
konsultacje indywidualne – 191 godzin (136,43% planu na rok szkolny 2014/2015 ), konsultacje grupowe - 195,5 godziny (139,64% planu na rok szkolny 2014/2015 ).
Razem,
zrealizowano
w
roku
szkolnym
386,5
godziny
konsultacji
grupowych
i indywidualnych, stanowiło to 138,04% planu na rok szkolny 2014/2015. Przeprowadzono spotkania coachingowe z Zespołami Zadaniowymi reprezentującymi poszczególne rady pedagogiczne. We wszystkich placówkach biorących udział w projekcie przeprowadzono badania ankieterskie oceniające przebieg procesu wspomagania w drugim roku realizacji projektu. Opracowano sprawozdania z realizacji RPW każdej placówki, efektem czego powstało 35 RPW, które zaprezentowano dyrektorom szkół oraz omówiono na posiedzeniach rad pedagogicznych poszczególnych placówek. Przeprowadzono końcowe ankiety ewaluacyjne oceniające przyrost wiedzy i umiejętności nauczycieli uczestniczących w projekcie, efektem czego jest raport ewaluacyjny. Dokonano wręczenia 521 zaświadczeń wystawionych przez firmę szkoleniową SCIENTIA dla nauczycieli, którzy wzięli udział w co najmniej 3 z 4 zaplanowanych form doskonalenia nauczycieli danej placówki.
3.
Informacje z osiągania zaplanowanych wskaźników
Proces ewaluacyjny uwzględnia ocenę poziomu wiedzy i umiejętności oraz efektywności doskonalenia nauczycieli w zakresie obszaru zdefiniowanego przez szkołę. Ponadto zdiagnozowano przyczyny wyboru danego obszaru doskonalenia przez szkołę oraz źródła informacji z których korzystają nauczyciele w sytuacjach codziennych w pracy zawodowej objętych Rocznym Planem Wspomagania. W okresie od września 2014 r. do czerwca 2015 r. wpłynęło 1760 ankiet bezpośrednio po szkoleniach, z tego 1430 stanowiły kobiety (81,25%), a 330 mężczyźni (18,75%). W badaniu tzw. „ex-ante” wzięło udział 515 nauczycieli, w tym 413 kobiet, 102 mężczyzn oraz 32 dyrektorów i wicedyrektorów szkół, w tym 18 kobiet (56,25%) i 14 mężczyzn (43,75%), w tym 26 dyrektorów szkół (16K i 10 M) oraz 6 wicedyrektorów szkół (5K i 1M). Natomiast w diagnozie tzw. „ex-post” Strona 37
wzięło udział 492 nauczycieli, w tym 397 kobiet (80,69%) i 95 mężczyzn (19,31%) oraz
32 dyrektorów, z tego 18 kobiet (56,25%) i 14 mężczyzn (43,75%). Ewaluacja była badaniem dobrowolnym i przeprowadzona w oparciu o pięć standardowych pytań (zestawienie wszystkich szkoleń) oraz czterech pytań (w przypadku ankiet ex-ante i ex-post), przy czym trzy pierwsze dotyczą przyrostu poszczególnych kompetencji: wiedzy, umiejętności i efektywności. Nauczyciele uczestniczący w projekcie poddani zostali ankietowaniu przeprowadzonemu przez SORE, a opracowanego przez asystenta koordynatora projektu w pierwszym roku trwania projektu. Ewaluacja skupiona była na dokonaniu oceny poziomu wiedzy i umiejętności oraz efektywności doskonalenia nauczycieli w zakresie obszaru zdefiniowanego przez szkołę. W tym celu respondentom zadano wielokrotnie pytania: 1) Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) przyrost swojej wiedzy z obszaru objętego dzisiejszym doskonaleniem w ramach RPW realizowanego w Państwa placówce? 2) Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) przyrost swoich umiejętności z obszaru objętego dzisiejszym doskonaleniem w ramach RPW realizowanego w Państwa placówce? 3) Jak ocenia Pan/i (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) efektywność w obszarze dzisiejszego doskonalenia? Ponadto ciekawe z punktu socjologicznego i socjometrycznego było wskazanie źródeł informacji cennej w pracy nauczycielskiej. W tym celu sformułowano następujące pytanie: Z jakich źródeł informacji korzysta Pan/Pani w sytuacjach codziennych w pracy zawodowej w obszarze objętym dzisiejszym doskonaleniem: a. portale edukacyjne; b. literatura fachowa; c. oferta wydawnictw pedagogicznych; d. wymiana doświadczeń wśród nauczycieli; e. udział w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych? Perspektywę oceny nauczycielskiej zestawiono z płaszczyzną opinii dyrektorów. Ta okazała się na ogół zbieżna z wartościami wskazywanymi przez grupę docelową, a więc nauczycieli. W badaniu uwzględniono 1760 ankiet nauczycieli (w tym 1430 kobiet, 330 mężczyzn) oraz 32 dyrektorów i wicedyrektorów (18 kobiet i 14 mężczyzn). Na podstawie przeprowadzonych i opracowanych ankiet wywnioskować można było następujące konstatacje końcowe: 1) Średnia ocen poziomu wiedzy ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 4,5 (w skali 6-stopniowej), tj.75,74% (w tym kobiety 4,6, co stanowi
Strona 38
75,98%, i mężczyźni 4,5, a więc 74,7%).
2) Średnia ocen poziomu umiejętności ankietowanych nauczycieli z obszaru objętego Rocznym Planem Wspomagania ma wartość: 4,5 (w skali 6-stopniowej), tj.74,85% (w tym kobiety 4,5, co stanowi 75,2%, i mężczyźni 4,4, co stanowi 73,33%). 3) Średnia
ocen
poziomu
efektywności
doskonalenia
zawodowego
określona
przez
ankietowanych nauczycieli ma wartość: 4,5 (w skali 6-stopniowej), tj. 74,84% (w tym kobiety 4,6, co stanowi 76,34%, i mężczyźni 4,4, a więc 74,14%). 4) Średnia ocen wyboru szkoleń/warsztatów jako właściwych i spełniających oczekiwania została określona przez 1469 nauczycieli, tj. 83,47% (z tego 1202 kobiet, czyli 84,06%, i 267 mężczyzn, czyli 80,91%). Dyrektorzy w ankietach „ex-post” odnieśli się do analogicznych zagadnień. Opracowanie tego badania zamieszczono poniżej: 1) 100% dyrektorów i wicedyrektorów określiło, że w odniesieniu do diagnozy potrzeb rozwojowych ich wiedza wzrosła w stosunku do posiadanej przed realizacją RPW. Identycznie przedstawiają się dane dotyczące umiejętności uczestników 32 osoby biorące udział w badaniu – 18K i 14 M, w tym 26 dyrektorów szkół (16K i 10 M) oraz 6 wicedyrektorów szkół (5K i 1M) zadeklarowało, że u nich wszystkich wzrosły umiejętności w zakresie obszaru objętego RPW. 2) Średnia oceny przydatności form doskonalenia w rozwiązywaniu problemów związanych z tematyką RPW w codziennej pracy placówki (efektywności doskonalenia zawodowego) określona przez ankietowanych dyrektorów na starcie w zakresie przeprowadzania diagnozy potrzeb rozwojowych ma wartość: 76,56% (w skali od 0% do 100%, gdzie 0 oznacza brak jakiegokolwiek przyrostu efektywności doskonalenia, a 100 – oznacza, że przydatność wzrosła o 100% w stosunku do posiadanej przed realizacją RPW), w tym kobiety 77,22% i mężczyźni 75,71%. 3) Średnia ocen trafności i skuteczności poszczególnych form doskonalenia, które realizowano w ramach RPW w szkołach określona przez ankietowanych dyrektorów (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) przyjmuje poniższe wartości: a. b. c. d. e.
szkolenia: 81,77%, warsztaty: 83,33%, konsultacje grupowe: 81,25%, konsultacje indywidualne: 83,85%, praca w zespołach nauczycielskich: 82,29%. Dane zebrane i opracowane na podstawie kwestionariuszy nauczycieli „ex-post”
Strona 39
przedstawiają się podobnie, a różnice mieszczą się w tolerancji błędu statystycznego. I tak:
1) 100% nauczycieli określiło, że w odniesieniu do diagnozy potrzeb rozwojowych ich wiedza wzrosła w stosunku do posiadanej przed realizacją RPW. Analogicznie przedstawiają się dane dotyczące umiejętności uczestników (492 osoby, w tym 397 K(80,69%) i 95 M (19,31%). 2) Średnia oceny przydatności form doskonalenia w rozwiązywaniu problemów związanych z tematyką RPW w codziennej pracy placówki (efektywności doskonalenia zawodowego) określona przez ankietowanych nauczycieli na starcie w zakresie przeprowadzania diagnozy potrzeb rozwojowych ma wartość: 65,53% (w skali od 0% do 100%, gdzie 0 oznacza brak jakiegokolwiek przyrostu efektywności doskonalenia, a 100 – oznacza, że przydatność wzrosła o 100% w stosunku do posiadanej przed realizacją RPW), w tym kobiety 66,4% i mężczyźni 61,89%. 3) Średnia ocen trafności i skuteczności poszczególnych form doskonalenia, które realizowano w ramach RPW w szkołach określona przez ankietowanych dyrektorów (w skali od 1 do 6, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 6 – oceną najwyższą) przyjmuje poniższe wartości: a. b. c. d. e.
szkolenia: 69,82%; warsztaty: 71,44%; konsultacje grupowe: 65,96%; konsultacje indywidualne: 63,58%; praca w zespołach nauczycielskich: 77,27%.
Ciekawym odniesieniem socjologicznym i pedeutologicznym służącym organizowaniu w przyszłości edukacji zawodowej dorosłych, w tym nauczycieli, było badanie, w którym nauczyciele określali źródła informacji w codziennej pracy zawodowej. Wprawdzie pytanie zawężało zakres do zagadnienia tematycznego objętego szkoleniem, ale wyniki można przyjąć jako dane wyznaczające istotne priorytety. Respondenci deklarowali korzystanie w codziennej pracy zawodowej z następujących źródeł informacji: a. portale edukacyjne: 1264 nauczycieli, tj. 71,82% (z tego 1038 kobiet, co stanowi 72,59%, i 226 mężczyzn, a więc 68,48%); b. literatura fachowa: 1000 nauczycieli, tj. 56,82% (z tego 824 kobiety, co stanowi 57,62%, i 176 mężczyzn, a więc 53,33%); c. oferta wydawnictw pedagogicznych – 795 nauczycieli, tj. 45,17% (z tego 694 kobiety, co stanowi 48,53%, i 101 mężczyzn, czyli 30,61%); d. wymiana doświadczeń wśród nauczycieli – 1294 nauczycieli, tj. 73,52% (z tego 1070 kobiet, co stanowi 74,83%, i 224 mężczyzn, czyli 67,88%); e. udział w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych – 1138 nauczycieli, tj. 64,66% Strona 40
(z tego 946 kobiet, co stanowi 66,15%, i 192 mężczyzn, a więc 58,18%).
Nauczyciele chętnie uczestniczyli w zajęciach organizowanych w drugim roku trwania projektu. Na podstawie wywiadów prowadzonych wybiórczo z dyrektorami i nauczycielami po cyklu spotkań podkreślano użyteczność treści szkoleń i sposób prowadzenia form doskonalenia – otwarty na rozwiązywanie problemów szkół i placówek oraz możliwość poznawczego rozwoju uczestników w odniesieniu do aktualnych treści przydatnych w edukacji. Tematyka szkoleń określona przez placówkę wynikała zdaniem nauczycieli głównie z chęci: • • • • • • • •
wzbogacenia własnego warsztatu pracy, w celu skutecznego rozwiązywania problemów istniejących w szkole; poszukiwania nowych metod i form pracy z dzieckiem i jego rodzicami; realizacji wniosków pracy szkoły, wniosków ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej; stworzenia korelacji miedzy przedmiotowej; wzbogacenia umiejętności tworzenia dokumentów szkolnych; polepszenia pracy zespołowej nauczycieli, współpracy z rodzicami; podniesienia jakości kształcenia i wychowania; poszerzenia posiadanych kompetencji i umiejętności.
4.
Rekomendacje na przyszłość
Uczestnicy deklarują, że w sposób znaczny rozwinęli swoje kompetencje. W związku z powyższym warto byłoby utrzymać dotychczasowy poziom działań projektowych, a także zadbać o możliwość dzielenia się doświadczeniami pomiędzy pracownikami szkół i placówek. Powyższy model działania należałoby rozwinąć i objąć zasięgiem wszystkie szkoły i placówki funkcjonujące w powiecie
czarnkowsko-
trzcianeckim. Nastąpiła integracja zespołów szkolnych oraz dyrektorów jednostek oświatowych. Warto stan taki
utrzymać,
jako
że
sprzyja
wzrostowi świadomości uczestników i efektywności działań oświatowych. Walorem
istotnym
w
efektywnym
uczestniczeniu nauczycieli w szkoleniach jest
możliwość
decydowania
przez
pedagogów o tematyce doskonalenia. Należy zwracać uwagę na wysoki poziom
organizowanych szkoleń i pod tym
kątem weryfikować oferty szkoleniowe trafiające do szkół. Warto wykorzystać stopień zaktywizowania nauczycieli zaistniały w trakcie projektu i utrzymać wysoki stopień rozbudzenia Strona 41
ciekawości poznawczej odbiorców.
IV.
Sieci współpracy i samokształcenia ROK SZKOLNY 2013/2014 W pierwszym roku trwania projektu istotnym zagadnieniem w ramach powstających sieci
było przekonanie nauczycieli uczestniczących w przedsięwzięciu do innego rodzaju uczestnictwa w formach szkoleniowych – stworzenie pozaszkolnych grup doskonalenia. Zdefiniowanie potrzeb rozwojowych przed rozpoczęciem szkoleń, wykreowanie atmosfery zaufania i wycenienie własnych umiejętności i wiedzy przez nauczycieli miało służyć dobremu startowi i stworzeniu wysokiego poziomu kultury poznawczej. Istotne dla powodzenia projektu na etapie początkowym było takie przeprowadzenie zaplanowanych szkoleń i spotkań w ramach SIECI, aby miały charakter pragmatyczny i zgodny z wymiernymi zagadnieniami określanymi w dokumentach. Na bazie pozyskanych informacji w ramach projektu powstały cztery różne tematycznie sieci współpracy i samokształcenia, z których trzy zostały wybrane spośród dwudziestu sieci opracowanych w projekcie „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół”: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Rola dyrektora w promocji i budowaniu wizerunku szkoły. Budowa spójności edukacyjnej (na poziomie powiatu). Zadania dyrektora w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole. Pozapedagogiczne obowiązki dyrektora szkoły. Edukacja filmowa. Skuteczne sposoby zachęcania uczniów do czytania – jak nie zanudzić na lekcjach języka polskiego? Doświadczenia i eksperymenty na zajęciach przedmiotów przyrodniczych. Wycieczka jako forma nauczania przedmiotów przyrodniczych. Matematyka w edukacji wczesnoszkolnej. Jak wspierać dziecko w uczeniu się matematyki? Praca ze źródłem historycznym. Praca z uczniem młodszym. Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? Praca z uczniem zdolnym na zajęciach koła naukowego. Jak budować własny program nauczania? Promocja i budowanie wizerunku szkoły (nauczyciele). Nauczyciele pracują zespołowo. Jak radzić sobie ze szkolną absencją? – bezpieczeństwo w szkole. Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok I) – bezpieczny Internet. Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok II) – bezpieczny Internet.
Spośród
powyższych
obszarów
tematycznych
dokonano
wyboru
3
sieci
współpracy
i samokształcenia nauczycieli:
Strona 42
1. Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? 2. W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo. 3. Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania?
Ponadto powstała sieć skupiająca dyrektorów i wicedyrektorów szkół, której tematyka wykraczała poza obszar wybranych tematów i nosiła nazwę - Kompetencje menadżerskie dyrektora. Przyjęto, iż każda sieć będzie skupiać po 25 członków. Do dyspozycji uczestników sieci oddano również platformę internetową, na której zamieszczano istotne materiały po spotkaniach, przykłady dobrych praktyk, wypracowane scenariusze i propozycje rozstrzygnięć dotyczących poruszanych zagadnień. Członkowie sieci mieli możliwość uczestniczenia w moderowanym forum wymiany doświadczeń i forum dyskusyjnym oraz korzystania z materiałów samokształceniowych i innych zasobów edukacyjnych.
1.
Plany pracy i harmonogramy
Zarządzający każdą siecią współpracy nauczycieli koordynator zobligowany był do wypracowania z uczestnikami sieci planu pracy oraz harmonogramu realizowanych zadań. Każda sieć zadanie to zrealizowała. Uczestnicy sieci uzgodnili, iż dla każdego roku szkolnego będą odrębnie uzgadniać te elementy. W ramach poszczególnych sieci w roku szkolnym 2013/2014 zrealizowano zamieszczone poniżej tematy wynikające ze specyfiki danej sieci i problematyki. Działanie przebiegało dwutorowo: w ramach każdej sieci odbywały się spotkania z koordynatorem sieci oraz szkolenia zaplanowane w ciągu roku szkolnego. Zakres szkoleń określony został po konsultacji koordynatora sieci z uczestnikami, którzy sieć tworzyli. Nazwa sieci
Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?
W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo.
Strona 43
Kompetencje menadżerskie dyrektora.
Liczba godzin
Temat szkolenia
4
Techniki kreatywności.
4
Wykorzystywanie gier i zabaw w twórczym działaniu.
4
Praca zespołowa w szkole. Podstawy prawne i organizacyjne zespołów nauczycielskich w placówce.
4
Komunikacja interpersonalna kluczem do sukcesu w pracy zespołowej.
4
Wizerunek szkoły. Media Relations.
4
Wizerunek dyrektora. Wystąpienia publiczne.
Zakres szkolenia Etapy rozwijania kreatywności, metody aktywności kreatywnej. Przykłady dobrych praktyk. Etapy rozwijania kreatywności, metody aktywności kreatywnej. Przykłady dobrych praktyk. Opracowywanie scenariuszy zajęć. Przedstawienie aktualnych przepisów prawa oświatowego regulujących funkcjonowanie zespołów nauczycielskich na terenie szkoły. Prezentacja zasad pozwalających skutecznie organizować pracę zespołową w szkole. Przykłady dobrych praktyk. Warsztat rozwijający umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej. Promocja i PR szkoły. Współpraca z mediami, komunikat medialny. Komunikat w sytuacjach kryzysowych. Wizerunek dyrektora. Wystąpienia publiczne. Precedencja.
Nazwa sieci
Liczba godzin 4
Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania?
8
Temat szkolenia
Zakres szkolenia
Motywowanie nauczyciela. Stymulowanie rozwoju zawodowego nauczyciela. Wspieranie planowania rozwoju. Techniki szybkiego czytania, Ćwiczenie relaksacji i koncentracji. Ćwiczenie metody efektywnego uczenia poszerzenia pola widzenia. Ćwiczenie czytania ze zrozumieniem, szybkiego czytania. Tworzenie zestawu nowości w technikach uczenia i tekstów i testów do pracy z uczniami, metodach aktywizujących. przykładowych scenariuszy lekcji. Motywowanie pracowników.
2. Zrealizowane działania Uczestnicy wszystkich sieci zrealizowali w roku szkolnym 2013/14 założone cele ogólne i szczegółowe. Przewidziane aktywności uczestników miały zróżnicowany charakter – wiązały się z opracowywaniem materiałów dydaktycznych i poglądowych, uczestniczeniem w spotkaniach zespołów oraz szkoleniach, dokonaniem stosownych diagnoz. Zogniskowanie działań dotyczyło, oprócz spotkań stacjonarnych, aktywności na platformie internetowej www.doskonaleniewsieci.pl, na której zamieszczano materiały
po spotkaniach z ekspertami, wytwory pracy zespołowej
i indywidualnej uczestników każdej sieci.
3.
Wnioski i spostrzeżenia
W sieci Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? uczestnicy podkreślali korzyści wynikające z pracy w sieci, możliwość podnoszenia własnych kompetencji, efektywność działań grupowych i indywidualnych w odniesieniu do wypracowanych scenariuszy zajęć gier i zabaw. Uznano, że platforma internetowa jest doskonałym sposobem komunikacji, wymiany doświadczeń i dobrze byłoby, aby mogła spełniać więcej funkcjonalności. Dobrze byłoby, aby uczestnicy zaktywizowali się w większym stopniu także w formule zdalnego porozumiewania się. Zaznaczono, że szkolenia powinni prowadzić eksperci, którzy chętnie dzielić się będą swoimi doświadczeniami i wiedzą. Warsztaty i spotkania, których tematykę na kolejny rok zaproponowano, mają mieć wysoki poziom merytoryczny i dotyczyć treningu twórczości. W sieci W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo uczestnicy podkreślali korzyści wynikające z pracy w sieci, możliwość podnoszenia własnych kompetencji, efektywność działań grupowych i indywidualnych w odniesieniu do poszczególnych zadań. Uznano, że platforma internetowa jest doskonałym sposobem komunikacji, wymiany doświadczeń i dobrze byłoby, aby mogła spełniać więcej funkcjonalności. Dobrze byłoby, aby uczestnicy zaktywizowali się w większym stopniu także w formule zdalnego porozumiewania się. Zaznaczono, że szkolenia powinni prowadzić
Strona 44
eksperci, którzy chętnie dzielić się będą swoimi doświadczeniami i wiedzą. Warsztaty i spotkania,
których tematykę na kolejny rok zaproponowano, mają mieć wysoki poziom merytoryczny i dotyczyć komunikacji interpersonalnej, mediacji i negocjacji. W sieci Kompetencje menedżerskie dyrektora uczestnicy określili, że 100% dyrektorów podniosło swoje kompetencje podczas spotkań, konferencji on-line oraz szkoleń, a tym samym spełniono założenia i cele szkoleniowe. Dyrektorzy chętnie wykorzystywali dostępne na platformie internetowej materiały będące zbiorem dobrych praktyk, dzięki czemu wzbogacali własny warsztat i mogli krytycznie odnieść się do wszelkich propozycji i sugestii. Walorem funkcjonowania sieci była integracja grupy dyrektorów. W rekomendacjach na kolejny rok pojawiły się postulaty dotyczące utrzymania również w drugim etapie działań wysokiego poziomu szkoleń, pogłębienia diagnozy dotyczącej interesujących i ważnych zagadnień. Jako istotne uznano ciągłe aktywizowanie uczestników,
pracę
nad
formułowaniem
informacji
zwrotnej
i
wzajemnego
wsparcia
w wykorzystaniu platformy internetowej. W sieci Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania? uczestnicy podkreślali korzyści wynikające z pracy w sieci, możliwość podnoszenia własnych kompetencji, efektywność działań grupowych i indywidualnych w odniesieniu do zadań związanych z technikami relaksacyjnymi, koncentracją i szybkim czytaniem. Uznano, że platforma internetowa jest doskonałym sposobem komunikacji, wymiany doświadczeń i dobrze byłoby, aby mogła spełniać więcej funkcjonalności. Dobrze byłoby, aby uczestnicy zaktywizowali się w większym stopniu także w formule zdalnego porozumiewania się. Warsztaty i spotkania, których tematykę na kolejny rok zaproponowano, mają mieć tak samo wysoki poziom merytoryczny i dotyczyć mnemotechnik oraz umiejętności notowania.
ROK SZKOLNY 2014/2015 W drugim roku trwania projektu istotnym zagadnieniem w ramach funkcjonowania sieci było ponowne zdefiniowanie potrzeb rozwojowych przed rozpoczęciem szkoleń, określenie priorytetów i zasad współpracy. Ważne dla sposobu funkcjonowania sieci było reagowanie na rozbudzone aspiracje poznawcze uczestników i aktywizowanie ich do funkcjonowania w ramach działającej platformy internetowej. W drugim roku funkcjonowały te same sieci, a więc: 1. Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?; 2. W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo; 3. Kompetencje menedżerskie dyrektora; 4. Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania? Zasady funkcjonowania określono analogicznie do tych, które funkcjonowały w roku Strona 45
poprzedzającym. Jako priorytet uznano, że przeprowadzenie zaplanowanych szkoleń i spotkań w ramach SIECI ma mieć charakter pragmatyczny.
1.
Plany pracy i harmonogramy
W ramach poszczególnych sieci w roku szkolnym 2014/2015 realizowano zamieszczone poniżej
tematy
wynikające
ze
specyfiki danej sieci i problematyki. Działanie przebiegało dwutorowo: w ramach każdej sieci odbywały się spotkania z koordynatorem sieci oraz szkolenia zaplanowane w ciągu roku szkolnego. Zakres szkoleń określony został po konsultacji koordynatora sieci z uczestnikami, na podstawie sugestii zgłaszanych już na końcu poprzedniego roku szkolnego. Należy traktować zajęcia jako kontynuację tych spotkań, które rozpoczęły się w roku szkolnym 2013/14.
Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?
Liczba godzin
4
Psychologia twórczości (część teoretyczna).
4
Trening twórczości.
4
Trening twórczości.
4
4
W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo.
Temat szkolenia
Metody i narzędzia diagnozowania zdolności uczniów. Komunikacja interpersonalna- część II. Kontynuacja szkolenia, które odbyło się w roku szkolnym 2013/2014.
4
Konflikt w zespole – sposoby na jego korzystne rozwiązanie.
4
Mediacje i negocjacje jako metody rozwiązywania trudnych sytuacji.
4
Mediacje i negocjacje jako metody rozwiązywania trudnych sytuacji.
Zakres szkolenia Pojęcia i kryteria twórczości, struktura procesu twórczego, poznawcze składniki procesu twórczego, emocje i motywacje w twórczości. Indywidualne cechy twórców, społeczny kontekst twórczości, systemowe koncepcje twórczości, stosowana psychologia twórczości. Praktyczne wykorzystanie wiedzy z zakresu psychologii twórczości. Praktyczne wykorzystanie wiedzy z zakresu psychologii twórczości. Jak w szkole rozpoznawać zdolności uczniów i jak z uczniami efektywnie pracować? Warsztat mający na celu i przetrenowanie wiadomości komunikacji interpersonalnej.
uzupełnienie w zakresie
Zajęcia prezentujące istotę konfliktu, jego rolę w rozwoju grupy. Warsztat doskonalący umiejętności związane z rozwiązywaniem sytuacji konfliktowych. Zdobycie wiedzy o mediacjach i negocjacjach jako technikach rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Możliwość zastosowania. Kompetencje mediatora i negocjatora. Warsztat wprowadzający uczestników w podstawy technik mediacji i negocjacji. Strona 46
Nazwa sieci
Liczba godzin
Nazwa sieci
4 Kompetencje menadżerskie dyrektora.
4
4 4 Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania?
4 4 4
2.
Temat szkolenia Wyposażenie nauczycieli w wiedzę i umiejętności z zakresu pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Radzenie sobie ze stresem, techniki relaksacyjne. Tworzenie ciekawych rozwiązań z wykorzystaniem IT. Zagrożenia w sieci. Mnemotechniki cz.1.
Zakres szkolenia Najważniejsze i aktualne informacje dotyczące pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Sposoby dobrego przygotowania nauczyciela do pracy z takim uczniem. Techniki radzenia sobie ze stresem. Techniki relaksacyjne. Narzędzia usprawniające zarządzanie. Ciekawe aplikacje do wykorzystania przez nauczycieli. Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni.
Techniki i sposoby uczenia się, zapamiętywania. Sposoby rozumienia i zapamiętywania informacji Mnemotechniki cz.2. z tekstu czytanego. Notowanie – szybkie Efektywne i skuteczne notowanie, cechy dobrej czytanie. notatki, ćwiczenia z szybkiego czytania. Efektywne i skuteczne notowanie, cechy dobrej Podsumowanie pracy sieci. notatki, ćwiczenia z szybkiego czytania.
Zrealizowane działania
Uczestnicy wszystkich sieci zrealizowali w roku szkolnym 2014/15 założone cele ogólne i szczegółowe. Przewidziane aktywności uczestników miały zróżnicowany charakter – wiązały się z opracowywaniem materiałów dydaktycznych i poglądowych, uczestniczeniem w spotkaniach zespołów oraz szkoleniach, dokonaniem stosownych diagnoz. Zogniskowanie działań dotyczyło, oprócz spotkań stacjonarnych, aktywności na platformie internetowej www.doskonaleniewsieci.pl, na której zamieszczano materiały po spotkaniach z ekspertami, wytwory pracy zespołowej i indywidualnej uczestników każdej sieci. W ciągu 2 lat uczestnicy każdej sieci odbyli po 9 czterogodzinnych spotkań szkoleniowych, w tym 6 szkoleń/warsztatów prowadzonych przez ekspertów zewnętrznych oraz 3 prowadzone przez Koordynatorów Sieci. Każda sieć zrealizowała 36 godzin szkoleniowych, ogółem wszystkie sieci – 144 godziny zajęciowe. W ramach promocji projektu koordynatorzy: Monika Siekańska (Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania?), Dorota Krzysztoń- Sikora (Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?), Hanna Frycz (Nauczyciele pracują zespołowo) wspólnie przygotowali artykuł pt.: „Nauczyciele doskonalą się
Strona 47
w SIECI.”
3.
Badania ankieterskie
Działania w ramach SIECI objęte zostały badaniami przeprowadzanymi podczas spotkań uczestników. Na zakończenie każdego szkolenia uczestnicy sieci wypełniali ankiety ewaluacyjne. Ich analiza pozwoliła na bieżącą ocenę:
wzrostu wiedzy z obszaru doskonalenia po każdym szkoleniu, wzrostu umiejętności z obszaru doskonalenia po każdym szkoleniu, wzrostu efektywności doskonalenia zawodowego realizowanego w sieci.
Najważniejsze dla celów realizacji projektu było jednak badanie końcowe. Na ostatnim spotkaniu podsumowującym dwuletnią pracę sieci, uczestnicy wypełniali „Ankietę podsumowującą pracę sieci współpracy i samokształcenia na koniec projektu”. W badaniu końcowym w ramach poszczególnych sieci wzięła udział następująca liczba uczestników: 1) Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? – 22 osoby, z tego 18 kobiet (81,82%) i 4 mężczyzn (18,18%). 2) Nauczyciele pracują zespołowo – 21 osób, z tego 16 kobiet (76,19%) i 5 mężczyzn (23,8%). 3) Kompetencje menadżerskie dyrektora – 22 osoby, z tego 13 kobiet (59,09%) i 9 mężczyzn (40,9%). 4) Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania? – 23 osoby, z tego 21 kobiet (91,30%) i 2 mężczyzn (8,70%). Ogółem, w końcowym badaniu ankieterskim wzięło udział 66 nauczycieli i nauczycielek, w tym 55 kobiet (83,33%) i 11 mężczyzn (16,67%), oraz 22 dyrektorów, 13 kobiet (59,09%) i 9 mężczyzn (40,91%). Uczestnikom wszystkich sieci postawiono 8 pytań. Pierwszą grupę stanowiły pytania mające na celu ocenę wzrostu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci, ocenę poziomu wzrostu kompetencji w wybranym obszarze tematycznym oraz świadomości korzyści płynących z udziału w sieci. Do tego służy następujące pytania:
Druga grupa pytań miała służyć ocenie efektywności i funkcjonalności sieci współpracy. Służyły temu pytania: Pytanie 4. Jak ocenia Pan/i swoją aktywność w sieci? Pytanie 5. Jak ocenia Pan/i aktywność innych uczestników sieci? Pytanie 6. Jaka jest Pana/i opinia na temat funkcjonalności platformy internetowej? Pytanie 7. Czego nauczyła się pani/Pan dzięki udziałowi w sieci? Pytanie 8. Co należałoby poprawić w funkcjonowaniu pracy sieci na przyszłość?
Strona 48
Pytanie 1. W jakim stopniu Pani/Pana oczekiwania związane z udziałem w sieci zostały spełnione? Pytanie 2. Jak ocenia Pani/Pan przyrost swoich kompetencji związanych z obszarem tematycznym sieci? Pytanie 3. W jakim stopniu wzrosła u Pani/Pana świadomość korzyści płynąca z udziału w sieci współpracy nauczycieli?
W oparciu o powyższe badanie można stwierdzić, iż zostały w 100% spełnione wskaźniki określone dla celów szczegółowych projektu we wniosku aplikacyjnym w zakresie zadania nr 2.
Cel szczegółowy projektu Poprawa współpracy dyrektorów szkół /przedszkoli w Powiecie w ramach działalności sieci współpracy i samokształcenia Poprawa współpracy nauczycieli w ramach działalności sieci współpracy i samokształcenia
Wskaźnik pomiaru Liczba spotkań zorganizowanych w ramach sieci współpracy Liczba dyrektorów biorących udział w sieci współpracy Wzrost świadomości korzyści z udziału w pracy w sieci u 85% dyrektorów biorących udział w sieci Liczba sprawozdań z podejmowanych wspólnie zadań Liczba spotkań zorganizowanych w ramach sieci współpracy Liczba nauczycieli biorących udział w sieci współpracy Liczba planów pracy, powstałych w wyniku współpracy sieci U 75% nauczycieli biorących udział w sieci nastąpi wzrost świadomości korzyści z udziału w pracy w danej sieci .
Wartość określona we wniosku aplikacyjnym K M O
Wartość docelowa K
M
9 15
10
25
12
10
22
44
16
14
O
%
9
100% 100%
22
100%
3
3
100%
27
27
100%
70
116%
4
100%
66
117,86%
60
13
10
9
60
4 42
Poziom realizacji
56
55
11
Na podstawie badań prowadzonych w obu latach trwania projektu zestawiono w ramach sieci wyniki zebrane po każdym spotkaniu i szkoleniu w ramach danej sieci. Na podstawie różnicy pomiędzy badaniami „ex-post” i „ex-ante” określono istotne parametry w odniesieniu do poniższych kategorii: oceny poziomu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci, oceny poziomu kompetencji w związku z obszarem tematycznym, oceny świadomości korzyści płynących z udziału w sieci. Przyrost wiedzy, umiejętności oraz ocena efektywności doskonalenia kształtują się następująco: 1) Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów? Średnia ocen poziomu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci wyniosła 29,2%. Średnia ocen poziomu kompetencji w związku z obszarem tematycznym sieci wyniosła 31,7%. Średnia ocen świadomości korzyści płynących z udziału w sieci wyniosła 43,2%. 2) W zespole siła – nauczyciele pracują zespołowo. Średnia ocen poziomu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci wyniosła 33,3%. Średnia ocen poziomu kompetencji w związku z obszarem tematycznym sieci wyniosła 37,2%. Średnia ocen świadomości korzyści płynących z udziału w sieci wyniosła 36,4%. 3) Kompetencje menadżerskie dyrektora. Średnia ocen poziomu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci wyniosła 46,7%. Średnia ocen poziomu kompetencji w związku z obszarem tematycznym sieci
Strona 49
wyniosła 47,8%. Średnia ocen świadomości korzyści płynących z udziału w sieci wyniosła 42,04%.
4) Jak skutecznie uczyć i zachęcać do czytania? Średnia ocen poziomu spełnienia oczekiwań uczestnika w związku z udziałem w sieci wyniosła 40,27%. Średnia ocen poziomu kompetencji w związku z obszarem tematycznym sieci wyniosła 38,33%. Średnia ocen świadomości korzyści płynących z udziału w sieci wyniosła 42,9%. Odpowiedzi uzyskane na pozostałe pytania zostały wykorzystane do opracowania wniosków i spostrzeżeń z działalności sieci.
4.
Produkty wypracowane w ramach sieci
Każda sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli zobligowana była do wypracowania określonych w projekcie produktów. W ramach poszczególnych sieci powstały między innymi: • • •
katalog dobrych praktyk dyrektorskich; 3 zestawy scenariuszy zajęć opracowanych w ramach zadań realizowanych w poszczególnych sieciach nauczycielskich; 3 zestawy sprawozdań z realizacji działań w sieci.
Dokumenty te stanowią załączniki elektroniczne do niniejszego opracowania. Ponadto w ramach każdej sieci przeprowadzono cykl szkoleń i warsztatów na tematy i w obszarach wypracowanych przez ich uczestników. Ogółem zrealizowano 36 czterogodzinnych szkoleń i warsztatów (144 godziny szkoleniowe). W ramach poszczególnych sieci w latach szkolnych zrealizowano:
sieć współpracy dyrektorska: "Kompetencje menedżerskie dyrektora" sieć współpracy nauczycieli: "Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?". sieć współpracy nauczycieli: "Jak zachęcać uczniów do czytania?" sieć współpracy nauczycieli: „Nauczyciele pracują zespołowo" RAZEM
PLAN 2013/2014
PLAN 2014/2015
koordynator sieci
ekspert zewnętrzny
koordynator sieci
ekspert zewnętrzny
koordynator sieci
ekspert zewnętrzny
3
6
1
3
2
3
3
6
2
2
1
4
3
6
2
2
1
4
3
6
2
2
1
4
12
24
7
9
5
15
Strona 50
Nazwa sieci
PLANOWANA W PROJEKCIE LICZBA SZKOLEŃ / WARSZTATÓW (4 h zegarowe każdy)
W ramach realizacji zadania ponadto: •
podczas szkoleń/warsztatów w poszczególnych sieciach przeprowadzano badania ankieterskie w celu określenia jakości prowadzonych szkoleń i szkolących oraz ich efektów jakościowych;
•
udzielane były telefoniczne i osobiste konsultacje indywidualne dla uczestników sieci przez koordynatorów;
•
na platformie trwała wymiana komunikacji przy użyciu poczty platformy, udostępniano pliki edukacyjne, funkcjonowały fora dyskusyjne;
•
w ramach pracy sieci – zespoły lub poszczególne osoby realizujące przyjęte na siebie zadania wypracowały dokumenty i materiały pomocne w pracy dla wszystkich jej uczestników.
5. Wnioski i spostrzeżenia We wszystkich sieciach uczestnicy podkreślali korzyści wynikające z pracy w takim kształcie, możliwość podnoszenia własnych kompetencji, efektywność działań grupowych i indywidualnych w odniesieniu do poszczególnych zadań. Uznano, że platforma internetowa jest dobrym sposobem komunikacji, wymiany doświadczeń i dobrze byłoby, aby mogła spełniać więcej funkcjonalności. Podkreślano, że szkolenia były prowadzone fachowo, rzetelnie, eksperci, chętnie dzielili się swoimi doświadczeniami i wiedzą. Jako ważny element należy potraktować fakt, iż uczestnicy świadomi byli tego, że zdobyte kompetencje należy przenieść na płaszczyznę własnych doświadczeń oraz to, że należy doskonalić swój własny warsztat metodyczny i psychologiczno-pedagogiczny. W rekomendacjach na okres po zakończeniu projektu pojawiły się postulaty dotyczące utrzymania wysokiego poziomu szkoleń, pogłębienia diagnozy dotyczącej interesujących i ważnych dla szkolnictwa zagadnień. Jednocześnie pojawiły się projekcje dotyczące zmian w dydaktyce – w odniesieniu do coraz popularniejszego wykorzystywania TIK.
V.
Zarządzanie projektem Zarząd Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego uchwałą nr 383/2013 z dnia 29 sierpnia 2013r.
powołał Zespół Projektowy dla potrzeb realizacji projektu. W skład Zespołu Projektowego weszli pracownicy Starostwa: 1. Wydziału Edukacji;
Strona 51
2. Wydziału Finansowego; 3. Biura Programów Europejskich i Zamówień Publicznych;
4. nowozatrudnieni pracownicy tylko na potrzeby i na czas realizacji projektu w Wydziale Edukacji, na stanowiskach: a. główny specjalista – asystent do spraw sieci i wsparcia szkół – 1 osoba; b. starszy/starsza specjalista/specjalistka – Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji – 5 osób. W ramach Zespołu Projektowego powołano Zespół Kierujący złożony z: •
Koordynatora projektu;
•
Asystenta do spraw sieci i wsparcia szkół;
•
Specjalisty do spraw finansowych;
•
5 SORE;
•
4 koordynatorów sieci.
Zadaniem głównym Zespołu Kierującego było monitorowanie realizacji projektu i jego uczestników oraz realizacja innych zadań wynikających z dokumentacji projektowej oraz Wytycznych i przepisów określonych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wszystkie osoby zaangażowane do prac w Zespole Projektowym i Kierowniczym bezpośrednio podlegały Koordynatorowi Projektu – Naczelnikowi Wydziału Edukacji. Zespół Projektowy realizował powierzone zadania w okresie trwania projektu, tj. od 2 września 2013 r. do 31 sierpnia 2015 r. Podział obowiązków i zadań na poszczególnych stanowiskach w Zespole Kierującym projektem: 1. Koordynator projektu – Ryszard Jabłonowski – Naczelnik Wydziału Edukacji. • koordynowanie realizacji całego projektu; • kierowanie zespołem zarządzającym; • planowanie, koordynacja oraz nadzorowanie pracy osób oraz realizacji zadań określonych w projekcie; • weryfikacja wraz z pozostałymi członkami zespołu kierującego rezultatów etapów poszczególnych zadań projektowych; • zapewnienie zgodności prowadzonych działań z dokumentami strategicznymi oraz budżetem i harmonogramem projektu; • rozwiązywanie problemów związanych z realizacją projektu we współpracy z pozostałymi członkami kadry zarządzającej; • kontakt z IP2; • organizacja i współprowadzenie spotkań informacyjnych w szkołach/placówkach; • wizytacje szkół/placówek, w których realizowane były poszczególne zadania; • upowszechnianie informacji o projekcie, • ostateczne podejmowanie wszystkich istotnych decyzji dotyczących projektu po poinformowaniu Starosty i Zarządu Powiatu;
Strona 52
Zadania:
• przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002r., Nr 101, poz. 926 ze zm.). 2. Specjalista do spraw finansowych – Paweł Siemiński – główny specjalista, Biuro Programów Europejskich i Zamówień Publicznych. Zadania: • wraz z koordynatorem projektu i asystentem do spraw sieci i wsparcia szkół tworzenie Zespołu kierującego projektem; • zapewnienie zgodności realizacji projektu z zasadami polityk wspólnotowych, z wytycznymi oraz innymi dokumentami, obowiązującymi przy wdrażaniu projektów finansowanych z EFS w ramach PO KL; • rozliczanie środków finansowych w projekcie; • przygotowywanie dokumentów finansowych związanych z jego realizacją, między innymi wniosków o płatność, o płatność końcową, harmonogramów płatności i innych dokumentów niezbędnych do prawidłowego rozliczenia oraz zamknięcia projektu; • monitorowanie postępu rzeczowego i finansowego (w tym monitorowanie realizacji zakładanych wskaźników); • prowadzenie dokumentacji finansowej projektu, kontakt z IP2; • kontrola wewnętrzna przebiegu działań projektowych; • przekazanie kompletnej dokumentacji wypracowanej na stanowisku do archiwum projektu po jego zakończeniu; • przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002r., Nr 101, poz. 926 ze zm.).
Strona 53
3. Asystent do spraw sieci i wsparcia szkół – Beata Maszewska – główny specjalista, który był zatrudniony tylko na potrzeby i na czas realizacji projektu w Wydziale Edukacji. Zadania: • wraz z koordynatorem projektu i specjalistą ds. finansowych tworzyli główny człon Zespołu Kierującego projektem, • nadzorowała bezpośrednio zadania realizowane przez SORE, • nadzorowała bezpośrednio zadania realizowane przez koordynatorów sieci i wsparcia, • określała wraz z SORE i koordynatorami sieci wymagania kwalifikacyjne i specjalistyczne, jakie powinny spełniać oczekiwani eksperci zewnętrzni; • wspierała SORE i koordynatorów sieci i wsparcia w rozwiązywaniu problemów pojawiających się w poszczególnych sieciach i podczas realizacji RPW; • monitorowała zadania rzeczowe realizowane przez SORE i koordynatorów sieci; • odbierała i zatwierdzała dokumentację wypracowaną przez SORE i koordynatorów sieci; • przygotowywała wraz z pracownikiem Starostwa odpowiedzialnym za zamówienia publiczne i SORE szczegółowe specyfikacje techniczne do zamówienia publicznego w celu wyłonienia ekspertów/specjalistów prowadzących szkolenia i warsztaty w szkołach; • była współodpowiedzialny wraz z SORE za: rekrutację nauczycieli do projektu, prowadzone w szkołach szkolenia, warsztaty, konsultacje;
• była odpowiedzialna za prowadzoną ewaluację projektu, badania ankieterskie oraz opracowanie wyników tychże badań. 4. Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji – 5 osób zatrudnionych w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku starszego specjalisty (Danuta Karpińska, Maria Kaczorowska, Marzena Teterus, Elżbieta Anioła, Anna Jacuńska). Zatrudnienie tylko na potrzeby i na czas realizacji projektu w Wydziale Edukacji . Zadania: • diagnoza potrzeb szkoły/przedszkola w zakresie Rocznych Ofert Wspomagania i utworzenia sieci współpracy; • wywiady z dyrektorem szkoły i nauczycielami; • utworzenie Rocznych Planów Wspomagania wraz ze szczegółowym harmonogramem realizacji i doborem form doskonalenia w podległych szkołach/placówkach; • organizowanie różnych form doskonalenia nauczycieli w podległych jednostkach; • prowadzenie szkoleń, konsultacji indywidualnych i grupowych w podległych jednostkach; • opracowanie sprawozdania z RPW oraz przygotowanie rekomendacji do pracy szkoły w kolejnym roku. 5. Koordynatorzy sieci – 4 osoby, (Monika Siekańska, Dorota Krzysztoń-Sikora, Hanna Frycz, Danuta Kitowska) które były wyłonione w drodze postępowania o zamówienie publiczne, zatrudnieni tylko na potrzeby realizacji projektu, w okresie od października 2013 do czerwca 2015r. Zadania: • • • •
przygotowanie harmonogramu pracy sieci; zaproszenie uczestników i włączenie ich do sieci informatycznej; organizowanie i prowadzenie spotkań uczestników sieci; we współpracy z asystentem ds. sieci i wsparcia szkół – określa wymagania kwalifikacyjne i specjalistyczne, jakie powinny spełniać oczekiwani eksperci zewnętrzni; • bieżące moderowanie pracą sieci, w tym forum dyskusyjnego i forum wymiany doświadczeń dla uczestników na platformie; • udostępnianie materiałów samokształceniowych; • przygotowywanie rocznego sprawozdania z pracy sieci. Zespół Kierujący projektem spotykał się co najmniej raz na kwartał. W okresie
Zespołu Kierującego, w różnych składach
osobowych, w ramach, których na
Strona 54
realizacji projektu odbyło się 12 posiedzeń
bieżąco analizowano postęp projektu, omawiano poszczególne obszary jego realizacji, tworzono dokumenty niezbędne do prawidłowej realizacji projektu (np. ankiety ewaluacyjne, analizatory wyników badań, druki sprawozdań, informacje promocyjne), reagowano na bieżące problemy oraz planowano
przyszłe
działania.
Wszystko
to
znalazło
odzwierciedlenie
w
protokołach
z posiedzeń oraz powstałej dokumentacji. W
związku
z
koniecznością
dostosowywania
projektu
do
bieżących
potrzeb,
przeprowadzonych zamówień publicznych oraz innych działań przeprowadzono dwie modyfikacje wniosku aplikacyjnego, w efekcie czego ostateczna wartość projektu z początkowych 906 561,72 zł wyniosła 870 851,09 zł. Osoby Zarządzające Projektem w pełni wywiązały się ze swoich obowiązków.
VI.
Podsumowanie
realizacji
projektu
(wnioski,
spostrzeżenia,
rekomendacje) Projekt był przedsięwzięciem długotrwałym, wielopłaszczyznowym i niejednorodnym w swoim przebiegu. Z racji zaangażowania w jego realizację wielu podmiotów i adresowania do szerokiego grona beneficjentów można powiedzieć, że należało – dla osiągnięcia końcowego sukcesu – dołożyć wielu starań i wyprzedzać rodzące się pytania w celu uniknięcia niepowodzeń. Wielość spotkań, szkoleń, sugestii i ocen zbieranych z różnych stron i środowisk pozwala na opracowanie bogatego zbioru wniosków i spostrzeżeń oraz zaproponowania rekomendacji, które mogą przyczynić się w przyszłości do wprowadzenia ich jako trwałych rozwiązań systemowych w edukacji. MOCNE STRONY 1. Nauczyciele chętnie uczestniczą w szkoleniach, gdy temat i problematyka jest zgodna z ich zainteresowaniami lub jest bliska sytuacji szkolnej, w jakiej funkcjonują. 2. Nauczyciele chętnie wybierają szkolenia z zakresu komunikacji, mediacji, psychologii, prawa oraz zapobiegania wypalenia zawodowego. 3. Nauczyciele chętnie uczestniczą w szkoleniach w ramach sieci międzyszkolnych, głównie za sprawą sprofilowania. Efektem dodatkowym tego typu szkoleń jest nawiązanie kontaktów sprzyjające wymianie doświadczeń oraz dobrych praktyk. 4. Nauczyciele wykazują kreatywność i mają świadomość własnych oddziaływań metodycznych w sytuacji szkolnej. 5. Nauczyciele i dyrektorzy są wymagającą grupą. Dzięki tej postawie formułują w stosunku do ekspertów i konsultantów konkretne oczekiwania.
Strona 55
SŁABE STRONY
1. Nauczyciele niechętnie uczestniczą w przedsięwzięciach edukacyjnych, jeśli nie mają poczucia bezpośredniego sprawstwa lub gdy ekspert nie okazuje atutów komunikacyjnych na szkoleniach. 2. Nauczyciele chętnie korzystają z gotowych rozwiązań dostarczanych w trakcie spotkań. Dzieje się tak wskutek przeciążenia nadmiarem obowiązków o charakterze biurokratycznym. 3. Niektórzy nauczyciele z obawą sięgają po TIK. Kryterium nie dotyczy wieku oraz specyfiki przedmiotu. 4. U niektórych uczestników aktywność w przedsięwzięciach projektowych wynikała tylko z motywacji zewnętrznej. SZANSE 1. Należy wspomóc nauczycieli w tworzeniu materiałów i kreatywnym działaniu. 2. Istotny dla poziomu i kierunku szkoleń jest właściwy kontakt osób odpowiedzialnych za szkoleń, tzn. SORE, koordynatorów SIECI, ekspertów. 3. W związku z koniecznością wprowadzania ewolucji w edukacji niezbędne dla właściwego rozwoju jest doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie TIK w szerokim znaczeniu. 4. Warto poszukiwać różnych form współpracy z nauczycielami i dyrektorami, wykorzystywać elementy zdalnego nauczania. ZAGROŻENIA 1. Niekorzystne zmiany w edukacji dotyczą zapowiedzi finansowania szkoleń, cięć budżetowych. 2. Rozchwianiu uległ system wsparcia metodycznego i doradztwa, co powoduje destabilizację merytoryczną i systemową dostrzeganą i deklarowaną przez nauczycieli. 3. Nauczyciele i dyrektorzy dostrzegają niebezpieczne podążanie szkół ku biurokracji kosztem dydaktyki. 4. Dokonuje się społeczne obniżenie rangi autorytetu szkoły i nauczycieli, co w konsekwencji prowadzi do rozbicia spójności środowiskowej, wspólnoty lokalnej i niedowartościowania pracowników oświaty. REKOMENDACJE Projekt stanowi bogaty materiał badawczy. Z jednej strony mówić możemy o nowym sposobie podejścia do pedeutologii. Z drugiej – wskazywać należy odmienne od systemowego wsparcie służące indywidualizacji uczenia, przygotowania zajęć oraz doskonaleniu warsztatu zawodowego. Na pewno nie wolno należy podejść do osiągnięć projektowych jako kroku zbliżającego nas ku nowej jakości edukacji nauczycieli. Sugestie zaproponowane poniżej nie mogą odnosić się do samego projektu z racji jego niepowtarzalnego charakteru. Mają charakter długofalowy i warto rozważyć je pod kątem
nauczycieli.
Strona 56
wprowadzenia na stałe pewnych systemowych rozstrzygnięć, które przetestowano na dużej grupie
Nauczyciele powinni nieustannie kształcić się, aby móc sprostać wyzwaniom natury psychologicznej, organizacyjnej i technologicznej w zmieniającej się szkole. Należy nieustannie uczulać nauczycieli na wagę relacji, jakie zawiązują się między nauczycielami i uczniami. Nauczyciele winni uczyć się nieustanego dostrzegania umiejętności uczniowskich, wzbudzania pozytywne konotacji, dobierania stosownych form oddziaływania pedagogicznego i metodycznego do możliwości psychofizycznych jednostek. TIK jest dobrym urozmaiceniem nauczania. Nie może jednak zastąpić kontaktu z nauczycielem. Metody nauczania zdalnego pozytywnie wpływają na perspektywę uczenia się. Rzeczywistość wirtualna nie może być alternatywą dla rzeczywistości pozawirtualnej. Właściwe nauczanie odbywa się w uczniu bez względu na zastosowane metody. Istotne dla nauczyciela jest umiejętne wykorzystanie motywacji i stworzenie relacji opartych na partnerstwie poznawczym. Niezbędna jest transformacja szkoły jako instytucji. W obecnym momencie efektywne nauczanie udaje się w formach pozaszkolnych i dodatkowych. Warto przenieść dobre praktyki na grunt nauczania systemowego. Dobór różnorodnych form dydaktycznych umożliwia lepsze oddziaływanie na odbiorców. Zastosowanie nowoczesnych metod, w tym e-learningowych i blended learningowych, znacząco wpływa na uatrakcyjnienie przekazu treści i wzmocnienie ich przyswojenia. Nauczyciele powinni mieć większą możliwość wpływu na określenie istotności treści szkoleniowych, zdiagnozowania własnych poszukiwań i zainteresowań. Należy wspomóc nauczycieli w doskonaleniu w zakresie komunikacyjnym, prawnym, wyposażyć w umiejętności informatyczne – w zależności od definiowanych potrzeb i oczekiwań. Niezbędne jest działanie mające na celu przywrócenie autorytetu tej grupie zawodowej w celu uniknięcia frustracji i niedowartościowania oraz eskalowaniu zjawiska tzw. negatywnej selekcji. Wskazane jest dążenie do stabilizacji systemowej w szkolnictwie, odejście od zbędnej biurokracji, określenie roli doradztwa zawodowego i metodyczno-psychologicznego. Wiadome jest, że w projekcie uczestniczyli beneficjenci zaangażowani z wyboru. Nauczanie systemowe obejmuje całą populację uczniów. Jednakże psychologia poznawcza i społeczna leżąca u podstaw
konstruktywistycznych
myśli
ujmuje
sprawę
jasno:
właściwe
oddziaływania
wychowawcze i edukacyjne projektowane są w odniesieniu do każdego z osobna i specyfiki lokalnych rozstrzygnięć.
Strona 57
VII.
Załączniki
Powyższe spostrzeżenia, wnioski i rekomendacje oraz wyniki badań powstały w oparciu o zebraną w czasie trwania projektu dokumentację. Wielość powstałych dokumentów, takich jak plany, sprawozdania, harmonogramy nakazuje dokonanie selekcji i umieszczenie podstawowych, niezbędnych do uszczegółowienia powyższej lektury materiałów wyjściowych. Z tego powodu na załączonej płycie CD pogrupowano wszystkie dokumenty w poniższym porządku: 1. Materiały szkoleniowe z przeprowadzonych warsztatów i szkoleń 2. RPW
Strona 58
3. SIECI 4. Ewaluacja zadań projektowych
Strona 59