ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

ÁÈÁÍÁÓÉÏÕ Å. ÊÏÕÔÓÏÍÉÊÏËÁ

ÅÉÓÁÃÙÃÇ ÓÔÇÍ

ÐËÇÑÏÖÏÑÉÊÇ

Ëáìßá, Áðñßëéïò 1994

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ 1. ÂÁÓÉÊÅÓ ÅÍÍÏÉÅÓ ...........................................................................................................................1 1.1 Ôé åßíáé ï ÕðïëïãéóôÞò êáé ç ÐëçñïöïñéêÞ ...........................................................1 1.2 Ç ÅîÝëéîç ôùí Õðïëïãéóôþí................................................................................................2 1.3 ÌÝãåèïò - Äõíáìéêüôçôá ôùí Ç/Õ..................................................................................4 1.4 ÄïìéêÝò ÌïíÜäåò ÕðïëïãéóôÞ ...........................................................................................5 1.5 Õëéêü - Ëïãéóìéêü ........................................................................................................................6 1.6 ×ñÞóåéò ôùí Ç/Õ...........................................................................................................................6 2. ÔÏ ÕËÉÊÏ ................................................................................................................................................8 2.1 ÊåíôñéêÞ Þ Êýñéá ÌíÞìç........................................................................................................8 2.2 ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò.......................................................................................10 2.3 ÂïçèçôéêÝò ÌíÞìåò.....................................................................................................................10 2.4 ÓõóêåõÝò Åéóüäïõ - Åîüäïõ.................................................................................................13 2.5 Óõãêñüôçóç Õðïëïãéóôéêïý ÓõóôÞìáôïò....................................................................13 3. ÔÏ ËÏÃÉÓÌÉÊÏ ...................................................................................................................................15 3.1 Áëãüñéèìïé êáé ÐñïãñÜììáôá .............................................................................................15 3.2 Ãëþóóåò Ðñïãñáììáôéóìïý...................................................................................................15 3.3 Ëïãéóìéêü ÓõóôÞìáôïò - Ëïãéóìéêü Åöáñìïãþí ................................................16 3.4 ËåéôïõñãéêÜ ÓõóôÞìáôá êáé ËåéôïõñãéêÜ ÐåñéâÜëëïíôá ...............................17 3.5 ÐáêÝôá Åöáñìïãþí .....................................................................................................................18 4. ÔÁ ÄÅÄÏÌÅÍÁ ..................................................................................................................................19 4.1 ÁíáðáñÜóôáóç êáé ÌåôÜäïóç ÄåäïìÝíùí...............................................................19 4.2 Ôýðïé êáé ÄïìÝò ÄåäïìÝíùí...............................................................................................20 4.3 Áñ÷åßá êáé ÏñãÜíùóç Áñ÷åßùí........................................................................................21 4.4 ÂÜóåéò ÄåäïìÝíùí.......................................................................................................................22 5. Ï ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÉÓÌÏÓ.............................................................................................................23 5.1 Êáôáíüçóç êáé ÁíÜëõóç ôïõ ÐñïâëÞìáôïò............................................................23 5.2 Ó÷åäßáóç Ìåèüäïõ Åðßëõóçò..............................................................................................23 5.3 Óýíôáîç ÐñïãñÜììáôïò............................................................................................................24 5.4 ÌåôÜöñáóç - ÅêôÝëåóç ÐñïãñÜììáôïò ......................................................................24 5.5 Ôåêìçñßùóç ÐñïãñÜììáôïò..................................................................................................25 6. ÏÉ ÅÖÁÑÌÏÃÅÓ ..................................................................................................................................26 6.1 ÐëçñïöïñéêÞ êáé Åðé÷åßñçóç ..............................................................................................26 6.2 Ï ÕðïëïãéóôÞò Åñãáëåßï ôïõ Ôå÷íéêïý.....................................................................27 6.3 ÕðïëïãéóôÝò êáé ÅðéóôÞìåò - ÔÝ÷íåò...........................................................................27 6.4 ÅöáñìïãÝò óôçí Åéäéêüôçôá.................................................................................................28 7. ÅÉÄÉÊÁ ÈÅÌÁÔÁ................................................................................................................................29 7.1 ÐëçñïöïñéáêÜ ÓõóôÞìáôá ......................................................................................................29 7.2 Åðéêïéíùíßåò Õðïëïãéóôþí - Äßêôõá..............................................................................29 7.3 Õðçñåóßåò ÔçëåìáôéêÞò ...........................................................................................................30 7.4 ÁóöÜëåéá .............................................................................................................................................30 7.5 ÐëçñïöïñéêÞ êáé Åêðáßäåõóç.............................................................................................31 7.6 ÊïéíùíéêÝò Åðéðôþóåéò..............................................................................................................31 7.7 Åîåëßîåéò................................................................................................................................................32

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

1

1. ÂÁÓÉÊÅÓ ÅÍÍÏÉÅÓ 1.1 Ôé åßíáé ï ÕðïëïãéóôÞò êáé ç ÐëçñïöïñéêÞ Ï Çëåêôñïíéêüò ÕðïëïãéóôÞò (Ç/Õ), åßíáé Ýíá óýíïëï äéáôÜîåùí çëåêôñïíé-êþí, çëåêôñéêþí êáé ìç÷áíéêþí, ðïõ ìðïñåß êáôåõèõíüìåíïò áðü ôïí Üíèñùðï, íá åêôåëåß ôéò åîÞò âáóéêÝò ëåéôïõñãßåò: —

ÅéóáãùãÞ-ÓõëëïãÞ äåäïìÝíùí.

—

ÁðïèÞêåõóç-Áðïìíçìüíåõóç ôùí äåäïìÝíùí, ìå óêïðü ôç ìåëëïíôéêÞ åðåîåñãáóßá ôïõò, êáèþò êáé ôùí ïäçãéþí (åíôïëþí-ðñÜîåùí) ðïõ êáèïñßæïõí ôïí ôñüðï åðåîåñãáóßáò ôùí äåäïìÝíùí.

—

Åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí, äçëáäÞ åêôÝëåóç ôùí åíôïëþí.

—

ÅîáãùãÞ-ðáñïõóßáóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí óå ìïñöÞ áíáãíùñßóéìç êáé åý÷ñçóôç ãéá ôïí Üíèñùðï.

Ïé óýã÷ñïíïé Ç/Õ Ý÷ïõí éêáíüôçôá áðïèÞêåõóçò ðïëý ìåãÜëïõ üãêïõ äåäïìÝíùí. Åðßóçò ìðïñïýí íá åêôåëïýí ìå áóýëëçðôá ìåãÜëç ôá÷ýôçôá áñéèìçôéêÝò êáé ëïãéêÝò ðñÜîåéò. Åêôüò üìùò áðü áñéèìïýò, ïé Ç/Õ ìðïñïýí íá ÷åéñßæïíôáé åîßóïõ êáëÜ êáé óýìâïëá ðïõ ðáñéóôÜíïõí ÷áñáêôÞñåò ôïõ áëöáâÞôïõ Þ ìáèçìáôéêÜ óýìâïëá Þ ðáñáóôÜóåéò Üëëùí ðñáãìáôéêþí ìåãåèþí. Ìðïñåß êáíåßò íá ðáñáôçñÞóåé ìéá áíáëïãßá ìåôáîý ôïõ Ç/Õ êáé ôïõ áíèñþðéíïõ åãêåöÜëïõ, ôïõëÜ÷éóôïí üóïí áöïñÜ óôçí éêáíüôçôá ÷åéñéóìïý óõìâüëùí. Ïìùò óå êáìßá ðåñßðôùóç äå ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé ï Ç/Õ åßíáé Ýíáò Çëåêôñïíéêüò ÅãêÝöáëïò. Ï Ç/Õ äåí åßíáé ôßðïôá Üëëï áðü ìéá ìç÷áíÞ ðïõ ìðïñåß íá êÜíåé ìå áêñßâåéá êáé ôá÷ýôçôá áõôü ðïõ åìåßò èá ôïõ ðïýìå íá êÜíåé êáé ôßðïôá ðáñáðÜíù. Äåí Ý÷åé ôçí éêáíüôçôá íá óêÝðôåôáé, íá ãåííÜ íÝåò éäÝåò êáé íá áíáðáñÜãåôáé, åðßóçò äåí Ý÷åé áéóèÞìáôá êáé êñßóç. Åôóé ëïéðüí ï Ç/Õ óå êáìßá ðåñßðôùóç äåí ìðïñåß íá áíôéêáôáóôÞóåé ðëÞñùò ôïí áíèñþðéíï åãêÝöáëï. Ç áíÜãêç ôçò åðåîåñãáóßáò ôùí äåäïìÝíùí ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ðëçñïöïñéþí, êáé ç óõóôçìáôéêÞ ìåëÝôç ôçò ìåôáâïëÞò ôïõò, äçìéïýñãçóå ìéá íÝá åðéóôÞìç, ôçí ÐëçñïöïñéêÞ (ï üñïò ÐëçñïöïñéêÞ: Informatique Ý÷åé åðéêñáôÞóåé êõñßùò óôçí Åõñþðç, åíþ óôéò Ç.Ð.Á. êáé ôç Ì. Âñåôáíßá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ï üñïò ÅðéóôÞìç Õðïëïãéóôþí: Computer Science). Åôóé ëïéðüí ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé ÐëçñïöïñéêÞ åßíáé ç åðéóôÞìç ðïõ áó÷ïëåßôáé ìå ôç óõëëïãÞ, áðïèÞêåõóç, åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí, êáèþò êáé ìå ôç ìåôÜäïóç ôçò ðëçñïöïñßáò ìå ôç âïÞèåéá ôïõ Ç/Õ. Ç ÐëçñïöïñéêÞ åßíáé ìéá ðåñéï÷Þ ìåëÝôçò ðïõ Ý÷åé åöáñìïãÝò óå ðÜñá ðïëëïýò ôïìåßò, ôüóï óôá ÌáèçìáôéêÜ êáé óôçí Ôå÷íïëïãßá, üóï óôï Åìðüñéï êáé óôçí Êïéíùíéïëïãßá.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

2

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

1.2 Ç ÅîÝëéîç ôùí Õðïëïãéóôþí Áðü ðïëý ðáëéÜ, ó÷åäüí áðü ôüôå ðïõ åìöáíßóôçêå ï Üíèñùðïò, õðÞñ÷å ç áíÜãêç ôçò åðåîåñãáóßáò äåäïìÝíùí ãéá ðáñáãùãÞ ðëçñïöïñéþí. Ãéá íá ãßíåé áõôÞ ç åðåîåñãáóßá ï Üíèñùðïò êáôáóêåýáóå äéÜöïñá üñãáíá êáé ìç÷áíÝò ðïõ ôï âïçèïýóáí íá êÜíåé ôç äïõëåéÜ ôïõ. ÁõôÝò ïé ìç÷áíÝò ìðïñïýí íá èåùñçèïýí ðñüãïíïé ôùí Ç/Õ. Åíá áðü ôá ðñþôá üñãáíá åêôÝëåóçò áðëþí ðñÜîåùí (ðñüóèåóç, áöáßñåóç) åßíáé ï Üâáêáò, ðïõ ìïéÜæåé ìå ôï ãíùóôü ìáò áñéèìçôÞñéï. ×ñçóéìïðïéåßôáé óôçí ÅëëÜäá ðñéí ôï 2000 ð.×. Ç êáôáãùãÞ ôïõ Üâáêá åßíáé Üãíùóôç, ãéáôß Ý÷åé åìöáíéóôåß óå äéÜöïñá ìÝñç ôïõ êüóìïõ ìå äéÜöïñåò ïíïìáóßåò. Åíá ðïëýðëïêï üñãáíï ðïõ áðïôåëåßôáé áðü óõóôÞìáôá ïäïíôùôþí ôñï÷þí, êáôáóêåõÜóôçêå óôç Ñüäï ãýñù óôï 80 ð.×. êáé âñÝèçêå ôï 1900, áðü óöïõããáñÜäåò óôï âõèü ôçò èÜëáóóáò ôùí ÁíôéêõèÞñùí. ÏíïìÜóôçêå "ÁóôñïëÜâïò ôùí ÁíôéêõèÞñùí". Áõôü ôï üñãáíï ôï ÷ñçóéìïðïéïýóáí ãéá ôïí õðïëïãéóìü ôùí çìåñïëïãéáêþí êýêëùí, åßíáé ï áñ÷áéüôåñïò ìç÷áíéóìüò ðáñáêïëïýèçóçò áóôñïíïìéêþí öáéíïìÝíùí. Óôçí ìðñïóôéíÞ êáé óôçí ðßóù üøç õðÞñ÷áí ôÝóóåñéò êéíçôïß äåßêôåò åíþ óôá ðëÜãéá õðÞñ÷å Ýíá ãñáíÜæé ðïõ ÷ñçóßìåõå ãéá ôçí åßóïäï ÷ñïíïëïãéáêþí äåäïìÝíùí. ÌÝóù ôçò êßíçóçò ôùí äåéêôþí õðïëïãßæïíôáí üëá ôá óçìáíôéêÜ áóôñïíïìéêÜ öáéíüìåíá üðùò: ïé êéíÞóåéò ôïõ Þëéïõ, ïé öÜóåéò ôçò óåëÞíçò êáèþò êáé ïé èÝóåéò ôùí ìåãÜëùí Üóôñùí êáé áóôåñéóìþí. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ 17ïõ áéþíá êáôáóêåõÜóôçêáí óôçí Åõñþðç áñêåôÝò ìç÷áíéêÝò õðïëïãéóôéêÝò ìç÷áíÝò áðü ôïõò J.Napier, B.Pascal, G.Leibniz ê.á. ÁõôÝò ïé ìç÷áíÝò äåí Þôáí ðñïãñáììáôéæüìåíåò êáé äåí ìðïñïýóáí íá áðïèçêåýóïõí äåäïìÝíá ãéá ìåëëïíôéêÞ ÷ñÞóç. Ç ðñþôç ðñïãñáììáôéæüìåíç çëåêôñïìç÷áíéêÞ õðïëïãéóôéêÞ ìç÷áíÞ, êáôáóêåõÜóôçêå ôï 1805 óôç Ãáëëßá áðü ôïí J.M.Jacquard. Ðñüêåéôáé ãéá Ýíáí áõôüìáôï áñãáëåéü ðïõ êáèïäçãåßôáé ìå ôç âïÞèåéá äéÜôñçôùí êáñôþí. Åðßóçò äéÜôñçôåò êÜñôåò ÷ñçóéìïðïéåß êáé ï óôáôéóôéêïëüãïò H.Hollerith óôç ìç÷áíÞ ðïõ öôéÜ÷íåé ãéá íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá ôçí åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí ôçò áðïãñáöÞò ôùí Ç.Ð.Á. ôïõ 1890. ÌåôÜ ôçí áðïãñáöÞ ï Hollerith ìåôÝôñåøå ôç ìç÷áíÞ ôïõ ãéá åìðïñéêÝò ÷ñÞóåéò. Ùóôüóï, ôï ðñþôï ïõóéáóôéêü âÞìá ãéá ôçí êáôáóêåõÞ ôïõ óýã÷ñïíïõ Ç/Õ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôéò áñ÷Ýò ôïõ 19ïõ áéþíá áðü ôïí C.Babbage (1820), o ïðïßïò óõíÝëáâå ôçí éäÝá üôé Þôáí äõíáôü íá êáôïñèùèåß ç áõôïìáôïðïßçóç ôùí õðïëïãéóìþí. Ï ðñþôïò üìùò, çëåêôñïìç÷áíéêüò øçöéáêüò õðïëïãéóôÞò êáôáóêåõÜóôçêå ôï 1944 óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ Harvard êáé ïíïìÜóôçêå Mark I. Äýï ÷ñüíéá áñãüôåñá, 1946, êáôáóêåõÜóôçêå óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôçò Pennsylvania, ï ðñþôïò Ç/Õ ìå üíïìá ENIAC (Electronic Numerical Intergrator

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

3

and Computer). Óôïí ENIAC åß÷áí áíôéêáôáóôáèåß ôá ìç÷áíéêÜ ìÝñç ôïõ Mark I ìå çëåêôñïíéêÜ, ðñïóöÝñïíôáò Ýôóé ôç äõíáôüôçôá ôçò êáôÜ 2000 öïñÝò ðåñßðïõ ìåãáëýôåñçò ôá÷ýôçôáò. Ï üãêïò ôïõ ENIAC Þôáí ðïëý ìåãÜëïò êáé ôï âÜñïò ôïõ îåðåñíïýóå ôïõò 25 ôüíïõò. Ï ENIAC äéÝöåñå áðü ôïõò óçìåñéíïýò Ç/Õ óôï ðïëý óðïõäáßï ÷áñáêôçñéóôéêü üôé ï Ýëåã÷ïò ôçò áëëçëïõ÷ßáò ôùí ëåéôïõñãéþí åðéôõã÷áíüôáí ìå äéáêüðôåò ðïõ Üíïéãáí êáé Ýêëåéíáí ìå ôï ÷Ýñé. Ôï åðüìåíï âÞìá Þôáí ç éäÝá íá áðïèçêåýïíôáé ïé åíôïëÝò ëåéôïõñãßáò ìÝóá óôïí Ç/Õ ìå ôïí ßäéï ôñüðï ðïõ áðïèçêåýïíôáí ïé áñéèìïß. Ç éäÝá áõôÞ (1946) áíÞêåé óôïí J. Von Neumann ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ôïõ Princeton. Ï ðñþôïò Ç/Õ "áðïèçêåõìÝíïõ ðñïãñÜììáôïò" (stored progrm) ëåéôïýñãçóå óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ Manchester ôï 1948. Áðü ôüôå üëïé ïé Ç/Õ ëåéôïõñãïýí ìå áðïèçêåõìÝíá ðñïãñÜììáôá åíôïëþí êáé áõôü åßíáé ðïõ îå÷ùñßæåé ôïí Ç/Õ áðü ôéò Üëëåò õðïëïãéóôéêÝò ìç÷áíÝò. Óôç óõíÝ÷åéá ç ñáãäáßá åîÝëéîç ôçò çëåêôñïíéêÞò ðñïêáëåß ôçí áíÜëïãç åîÝëéîç óôïõò Ç/Õ, ïé ïðïßïé ðëÝïí êáôáôÜóóïíôáé óå äéÜöïñåò ãåíéÝò áíÜëïãá ìå ôçí ôå÷íïëïãßá ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ãéá ôçí êáôáóêåõÞ ôïõò.

1ç ÃåíéÜ 1950 - 1959 Åßíáé ç ðåñßïäïò ôçò ôå÷íïëïãßáò ôùí çëåêôñïíéêþí ëõ÷íéþí êåíïý. Ôá ìç÷áíÞìáôá åßíáé ïãêþäç, êáôáíáëþíïõí ðïëý åíÝñãåéá êáé äåí åßíáé ðïëý áîéüðéóôá. Ç ôá÷ýôçôá ôùí ðñÜîåùí êõìáßíåôáé áðü 50.000-200.000 ðñÜîåéò/sec.

2ç ÃåíéÜ 1959 - 1963 Åßíáé ç ðåñßïäïò ôçò ôå÷íïëïãßáò ôùí transistors. Ï üãêïò ìåéþíåôáé üðùò êáé ç êáôáíÜëùóç åíÝñãåéáò, áõîÜíåôáé ç áîéïðéóôßá êáé ç ôá÷ýôçôá ôùí ðñÜîåùí: 200.000-1.000.000 ðñÜîåéò/sec.

3ç ÃåíéÜ 1963 - 1970 Åßíáé ç ðåñßïäïò ôùí ïëïêëçñùìÝíùí êõêëùìÜôùí, ï üãêïò ìåéþíåôáé áêüìá êáé ïé ôéìÝò ðÝöôïõí, ðáñÜëëçëá ç ôá÷ýôçôá îåðåñíÜ ôï 1.000.000 ðñÜîåéò/sec.

4ç ÃåíéÜ 1971 - 1990 (ðåñßðïõ) Ç ôå÷íïëïãßá ôçò ïëïêëÞñùóçò âåëôéþíåôáé êáé üëï êáé ðåñéóóüôåñá transistors (ôçò ôÜîçò ôùí åêáôïíôÜäùí ÷éëéÜäùí ð.÷. 200.000) ïëïêëçñþíïíôáé óå ìéêñÝò åðéöÜíåéåò óéëéêüíçò. Åôóé Ý÷ïõìå ìéá ôñïìáêôéêÞ ìåßùóç ôïõ üãêïõ ðïõ Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí åìöÜíéóç ôùí ìéêñïåðåîåñãáóôþí ðïõ åíóùìáôþíïíôáé ðëÝïí óå üëï êáé ðåñéóóüôåñåò óõóêåõÝò êáèçìåñéíÞò ÷ñÞóçò: ïéêéáêÝò óõóêåõÝò, öùôïãñáöéêÝò ìç÷áíÝò ê.á. Ç ôá÷ýôçôá åðåîåñãáóßáò áõîÜíåôáé êáé öôÜíåé ôá áñêåôÜ åêáôïììýñéá ðñÜîåéò/sec (ìåãáëýôåñç áðü 5.000.000 ðñÜîåéò/sec).

5ç ÃåíéÜ 1991 - ? ÊáôáâÜëëïíôáé ðñïóðÜèåéåò ãéá áýîçóç ôçò ôá÷ýôçôáò, åõêïëßáò ÷ñÞóçò ôïõ Ç/Õ áðü ôïí êáèÝíá, õðáêïÞò ôïõ Ç/Õ óôçí áíèñþðéíç öùíÞ ê.á. Ôï

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

4

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

êýñéï ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò 5çò ÃåíéÜò åßíáé ç ðñïóðÜèåéá áíÜðôõîçò ôçò Ôå÷íçôÞò Íïçìïóýíçò (Artificial Intelligence), ðñïò ôï ðáñüí üìùò, äåí Ý÷ïõí ðáñïõóéáóôåß óôçí áãïñÜ ôÝôïéá ðñïúüíôá.

1.3 ÌÝãåèïò - Äõíáìéêüôçôá ôùí Ç/Õ Ïé óýã÷ñïíïé Ç/Õ ìðïñïýí íá êáôáôáãïýí áíÜëïãá ìå ôï ìÝãåèïò êáé ôç äõíáìéêüôçôÜ ôïõò óå ôñåéò ìåãÜëåò êáôçãïñßåò: — — —

ÌåãÜëïé Ç/Õ (Mainframes) Ìßíé ÕðïëïãéóôÝò (Minicomputers) ÌéêñïûðïëïãéóôÝò (Microcomputers)

Ìå ôïí üñï "ìÝãåèïò" åííïïýìå ôï ÷þñï ðïõ êáôáëáìâÜíïõí ïé çëåêôñïíéêÝò ìïíÜäåò ôïõ Ç/Õ êáé ïé åîùôåñéêÝò óõóêåõÝò ðïõ åßíáé áðáñáßôçôåò ãéá ôçí õðïóôÞñéîÞ ôïõ. Ìå ôïí üñï "äõíáìéêüôçôá" åííïïýìå ôçí éêáíüôçôá óå ôá÷ýôçôá ðïõ Ý÷åé ï Ç/Õ íá åêôåëåß äéáäï÷éêÝò åíôïëÝò ðïõ áðáñôßæïõí Ýíá ðñüãñáììá. Ïé ìåãÜëïé Ç/Õ êáôáëáìâÜíïõí ìáæß ìå ôéò áíôßóôïé÷åò ðåñéöåñåéáêÝò óõóêåõÝò, ôï ÷þñï åíüò ðïëý ìåãÜëïõ äùìáôßïõ. Ïé äõíáôüôçôÝò ôïõò óå õðïóôÞñéîç ðåñéöåñåéáêþí óõóêåõþí åßíáé ìåãÜëåò, åíþ ç ôá÷ýôçôá åêôÝëåóçò åíôïëþí öôÜíåé óå ðïëý ìåãÜëá åðßðåäá. Èá Þôáí ó÷åäüí ëÜèïò íá áíáöÝñïõìå åäþ áêñéâÞ áñéèìü ãéá ôçí ôá÷ýôçôá áõôÞ äéüôé ïé ôá÷ýôçôåò ôùí õðïëïãéóôþí áëëÜæïõí ìå îÝöñåíï ñõèìü. Ìðïñïýìå íá ðïýìå üìùò üôé ç ôá÷ýôçôá åêôÝëåóçò åíôïëþí ôùí ìåãÜëùí Ç/Õ, åßíáé ôçò ôÜîçò ôùí åêáôïíôÜäùí åêáôïììõñßùí åíôïëþí/sec. Ïé ìßíé õðïëïãéóôÝò åßíáé áñêåôÜ ìéêñüôåñïé óå ìÝãåèïò êáé êáôáëáìâÜíïõí óõíÞèùò ôï ÷þñï åíüò ìéêñïý äùìáôßïõ. Ïé äõíáôüôçôÝò ôïõò óå õðïóôÞñéîç ðåñéöåñåéáêþí ìïíÜäùí åßíáé ðåñßðïõ ïé ìéóÝò áðü áõôÝò ôùí ìåãÜëùí Ç/Õ, åíþ ç ôá÷ýôçôá åêôÝëåóçò åíôïëþí åßíáé ÷ïíäñéêÜ ôï Ýíá äÝêáôï áõôÞò ôùí ìåãÜëùí Ç/Õ. Ïé ìéêñïûðïëïãéóôÝò (Þ Personal Computers - PC, Þ ðñïóùðéêïß õðïëïãéóôÝò) åßíáé áêüìá ðéï ìéêñïß óå ìÝãåèïò þóôå íá ìðïñïýí íá ôïðïèåôçèïýí ðÜíù óå Ýíá ãñáöåßï. ÃåíéêÜ ç ôá÷ýôçôÜ ôïõò åßíáé ìéêñüôåñç áðü áõôÞ ôùí ìßíé õðïëïãéóôþí, åíþ ôï ðëÞèïò êáé ç ðïéêéëßá ôùí åîùôåñéêþí ðåñéöåñåéáêþí óõóêåõþí ðïõ ìðïñïýí íá óõíäåèïýí óå áõôïýò åßíáé ðåñéïñéóìÝíá. ÐñÝðåé åäþ íá ôïíßóïõìå üôé ç ðáñáðÜíù êáôÜôáîç ôùí Ç/Õ äåí áðïôåëåß áêñéâÝò óôïé÷åßï óýãêñéóçò, ãéáôß ç ðñüïäïò ôçò çëåêôñïíéêÞò ôå÷íïëïãßáò åßíáé ôüóï ñáãäáßá ðïõ ìåñéêïß óýã÷ñïíïé ìéêñïûðïëïãéóôÝò Ý÷ïõí îåðåñÜóåé êáôÜ ðïëý óå äõíáìéêüôçôá ìåñéêïýò ìßíé õðïëïãéóôÝò, êáé áíôßóôïé÷á áñêåôïß ìßíé Ý÷ïõí îåðåñÜóåé êÜðïéïõò ìåãÜëïõò õðïëïãéóôÝò.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

5

1.4 ÄïìéêÝò ÌïíÜäåò ÕðïëïãéóôÞ ÓÞìåñá õðÜñ÷ïõí ðïëëïß Ç/Õ äéÜöïñùí êáôáóêåõáóôþí êáé äéÜöïñùí äéáâáèìßóåùí ðïëõðëïêüôçôáò. Åôóé äåí åßíáé äõíáôüí íá ðåñéãñáöïýí üëá ôá åßäç ôùí Ç/Õ êáé áíáãêáóôéêÜ èá ðåñéïñéóôïýìå óôéò âáóéêÝò êáé ãåíéêÝò Ýííïéåò ïñãÜíùóçò ôùí "øçöéáêþí Ç/Õ". Ï üñïò "øçöéáêüò Ç/Õ" óå áíôéðáñÜèåóç ìå ôïí "áíáëïãéêü Ç/Õ" äçëþíåé üôé ï Ç/Õ åßíáé êáôáóêåõáóìÝíïò ìå øçöéáêÜ çëåêôñïíéêÜ êõêëþìáôá ôá ïðïßá åðåîåñãÜæïíôáé øçöéáêÝò ðëçñïöïñßåò, äçëáäÞ ðëçñïöïñßåò ðïõ ðáñéóôÜíïíôáé ìå äéáêñéôÜ ìåãÝèç. Óôïõò øçöéáêïýò Ç/Õ ïé ðëçñïöïñßåò ðáñéóôÜíïíôáé áðü äõáäéêÜ øçößá, äçëáäÞ áðü øçößá ðïõ ëáìâÜíïõí äýï ìüíï äéáêñéôÝò ôéìÝò ðïõ Ý÷ïõí ïñéóôåß óáí "0" êáé "1" (óå áíôßèåóç ìå ôá äåêáäéêÜ øçößá ðïõ ìðïñïýí íá ëÜâïõí äÝêá äéáêñéôÝò ôéìÝò: 0,1,2,...,9). Ôï äõáäéêü øçößï ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò ôï óõíáíôÜìå ìå ôçí áðëïðïéçìÝíç áããëéêÞ ïíïìáóßá ôïõ BIT (Binary digIT). Ç ðéï äéáäåäïìÝíç ìïíÜäá ðëçñïöïñßáò åßíáé ôï Byte Þ øçöéïëÝîç (1 Byte = 8 Bit).

O øçöéáêüò Ç/Õ åßíáé Ýíá ðñïãñáììáôéæüìåíï óýóôçìá åðåîåñãáóßáò ðëçñïöïñéþí, ôï ïðïßï áðïôåëåßôáé áðü Ýíá óýíïëï øçöéáêþí çëåêôñïíéêþí ìïíÜäùí ðïõ êáèåìßá åêôåëåß Ýíá óõãêåêñéìÝíï Ýñãï. ÐáñÜ ôï üôé ç ïñãÜíùóç ôùí øçöéáêþí Ç/Õ åîáñôÜôáé ãåíéêÜ áðü ôï åßäïò ôùí åñãáóéþí ðïõ ðñüêåéôáé íá äéåêðåñáéþóïõí, ïé ðåñéóóüôåñïé õðïëïãéóôÝò ðáñïõóéÜæïõí ôçí êëáóéêÞ ïñãÜíùóç ôïõ Ó÷Þìáôïò 1. ØÇÖÉÁÊÏÓ ÕÐÏËÏÃÉÓÔÇÓ

ÊÅÍÔÑÉÊÇ (ÊÕÑÉÁ) ÌÍÇÌÇ

ÌÏÍÁÄÁ ÅËÅÃ×ÏÕ

ÅÎÙÔÅÑÉÊÏ ÐÅÑÉÂÁËËÏÍ

ÌÏÍÁÄÁ ÅÉÓÏÄÏÕ

åßóïäïò äåäïìÝíùí

ÌÏÍÁÄÁ ÅÎÏÄÏÕ

Ýîïäïò ðëçñïöïñéþí

ÁÑÉÈÌÇÔÉÊÇ / ËÏÃÉÊÇ ÌÏÍÁÄÁ

Ó÷Þìá 1: ÁðëïðïéçìÝíç äïìÞ øçöéáêïý õðïëïãéóôÞ

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

6

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Ïé âáóéêÝò ëåéôïõñãéêÝò ìïíÜäåò ôïõ Ç/Õ åßíáé: — — — —

ÌïíÜäá ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò ÁñéèìçôéêÞ êáé ËïãéêÞ ÌïíÜäá ÌïíÜäá ÅëÝã÷ïõ ÌïíÜäåò Åéóüäïõ-Åîüäïõ

Óôïõò óýã÷ñïíïõò Ç/Õ ç ÌïíÜäá ÅëÝã÷ïõ ìáæß ìå ôçí ÁñéèìçôéêÞ ËïãéêÞ ÌïíÜäá áðïôåëïýí ôçí ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò (ÊÌÅ, Central Processing Unit Þ CPU). ÅéäéêÜ óôïõò ìéêñïûðïëïãéóôÝò ç ÊÌÅ ëÝãåôáé êáé ìéêñïåðåîåñãáóôÞò (microprocessor). Óôï Ó÷Þìá 1 õðÜñ÷ïõí äýï åßäç äéáóõíäÝóåùí ìåôáîý ôùí ìïíÜäùí ôïõ Ç/Õ. Ïé äéðëÝò ãñáììÝò äçëþíïõí ñïÞ ðëçñïöïñéþí, åíþ ïé äéáêåêïììÝíåò ñïÞ óçìÜôùí åëÝã÷ïõ. Ôá âÝëç äåß÷íïõí ôçí áíôßóôïé÷ç öïñÜ êßíçóçò ôùí ðëçñïöïñéþí Þ ôùí óçìÜôùí åëÝã÷ïõ.

1.5 Õëéêü - Ëïãéóìéêü Åíáò Ç/Õ åßíáé Ýíá óýóôçìá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü äýï óõíèåôéêÜ ìÝñç: ôï Õëéêü (Hardware) êáé ôï Ëïãéóìéêü (Software). Õëéêü åßíáé ôï óýíïëï ôùí çëåêôñïíéêþí, çëåêôñéêþí êáé ìç÷áíéêþí ìåñþí ôïõ Ç/Õ. ÐáñÝ÷åé óôï óýóôçìá ôïõ Ç/Õ ôá âáóéêÜ õðïëïãéóôéêÜ ìÝóá êáé ôá ìÝóá ìáæéêÞò áðïèÞêåõóçò. Ëïãéóìéêü åßíáé ôï óýíïëï ôùí ðñïãñáììÜôùí ðïõ õðÜñ÷ïõí óôï óýóôçìá ôïõ Ç/Õ êáé êáèïñßæïõí ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï èá ëåéôïõñãÞóåé ôï Õëéêü, äçëáäÞ ôé èá êÜíåé êáé ðþò èá ôï êÜíåé. Åôóé ôï Õëéêü áðü ìüíï ôïõ, åßíáé ãéá ìáò Ýíá "åñãáëåßï" Þ Ýíá "ìÝóï ãåíéêÞò ÷ñÞóçò", ôï ïðïßï ìðïñïýìå íá ôï ÷ñçóéìïðïéÞóïõìå êáôÜëëçëá ìÝóù ôùí ïäçãéþí ðïõ ôïõ äßíïõìå ìå ôá ðñïãñÜììáôÜ ìáò, ãéá íá åðéôý÷ïõìå áõôü ðïõ èÝëïõìå.

1.6 ×ñÞóåéò ôùí Ç/Õ Åîáéôßáò ôçò ìåãÜëçò ôá÷ýôçôáò åñãáóßáò, ôçò áîéïðéóôßáò êáé ôçò ìåãÜëçò äõíáôüôçôáò áðïèÞêåõóçò, óÞìåñá ïé Ç/Õ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå üëïõò ôïõò ôïìåßò ôçò áíèñþðéíçò äñáóôçñéüôçôáò. Ïëåò üìùò ïé åöáñìïãÝò ôùí Ç/Õ ÷áñáêôçñßæïíôáé áðü ôéò ßäéåò âáóéêÝò áñ÷Ýò êáé üëåò ðñÝðåé íá áíáëõèïýí óáí ðñïâëÞìáôá áðü ôïí ßäéï ôïí Üíèñùðï ðñéí ãßíåé äõíáôÞ ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôïõ Ç/Õ.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

7

Ãéá ðáñÜäåéãìá, Ýíáò Ç/Õ ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá íá åêôåëåß ìéá åðáíáëáìâáíüìåíç äïõëåéÜ ñïõôßíáò, üðùò åßíáé Ýêäïóç ôùí ëïãáñéáóìþí ôùí ðåëáôþí ôçò ÄÅÇ. Ðñéí ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí Ç/Õ ç äïõëåéÜ áõôÞ ãéíüôáí áðü õðáëëÞëïõò, óôïõò ïðïßïõò åß÷áí äïèåß ïé êáôÜëëçëåò åíôïëÝò ó÷åôéêÜ ìå ôïõò êáíüíåò ðïõ èá ðñÝðåé íá áêïëïõèïýíôáé. Ôþñá ç åñãáóßá áõôÞ ìðïñåß íá ãßíåé áðü Ýíáí Ç/Õ áëëÜ ïé êáíüíåò ðñÝðåé ðñþôá íá äçìéïõñãçèïýí áðü ôïí Üíèñùðï. Ïé Ç/Õ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé åðßóçò, ãéá íá åëÝã÷ïõí óõóôÞìáôá óå ðåñéâÜëëïí üðïõ ï Üíèñùðïò äåí åßíáé óå èÝóç íá åíåñãÞóåé, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá óå ðåñéï÷Ýò õøçëÞò ìüëõíóçò (ðõñçíéêüò áíôéäñáóôÞñáò) Þ óå äéáðëáíçôéêÜ ôáîßäéá, üðïõ Ýíáò Ç/Õ ìðïñåß íá ïñãáíùèåß êáôÜ ôÝôïéï ôñüðï þóôå íá áíôéäñÜ ìå ðñïêáèïñéóìÝíïõò ôñüðïõò óôéò äéÜöïñåò ìåôñÞóåéò ðïõ äÝ÷åôáé áðü ôï ðåñéâÜëëïí ðïõ åëÝã÷åé. Ìéá Üëëç óçìáíôéêÞ ðåñéï÷Þ üðïõ ïé Ç/Õ ðáñÝ÷ïõí ïõóéáóôéêÞ âïÞèåéá, åßíáé óôçí åðßëõóç ðñïâëçìÜôùí ðïõ åßíáé ðÝñá áðü ôéò áíèñþðéíåò äõíáôüôçôåò. Ãéá ðáñÜäåéãìá, Ýíáò Ç/Õ ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ðñïêåéìÝíïõ íá åêôåëÝóåé ìåãÜëåò óåéñÝò õðïëïãéóìþí ïé ïðïßïé äå èá ìðïñïýóáí íá åêôåëåóôïýí áðü ôïí Üíèñùðï. ÔÝôïéåò ðåñéðôþóåéò åìöáíßæïíôáé óõ÷íÜ óôá ìáèçìáôéêÜ êáé óôéò ôå÷íïëïãéêÝò åðéóôÞìåò. ÔåëéêÜ ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé óÞìåñá äåí õðÜñ÷åé ôïìÝáò ôçò åðéóôÞìçò Þ ôçò êáèçìåñéíüôçôáò, ðïõ íá ìçí Ý÷åé åðçñåáóôåß áðü ôçí ðëçñïöïñéêÞ.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

8

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

2. ÔÏ ÕËÉÊÏ Ó'áõôÞ ôçí ðáñÜãñáöï èá äïýìå ôá ôìÞìáôá ðïõ óõíéóôïýí ôï Õëéêü êïììÜôé åíüò Ç/Õ. Èá äïýìå äçëáäÞ ìå ðåñéóóüôåñç ëåðôïìÝñåéá ôéò äïìéêÝò ìïíÜäåò åíüò Ç/Õ (âëÝðå Ó÷Þìá 1). ÏõóéáóôéêÜ ïé ìïíÜäåò åíüò Ç/Õ åßíáé óõóêåõÝò ìå çëåêôñïíéêÜ, çëåêôñéêÜ Þ êáé ìç÷áíéêÜ ìÝñç ðïõ Ý÷ïõí êÜðïéï óõãêåêñéìÝíï óêïðü êáé åêôåëïýí ìéá óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá. Åôóé ìïëïíüôé ï Ç/Õ åßíáé ðïëýðëïêïò êáé áðïôåëåßôáé áðü ðïëëÝò ìïíÜäåò, ç ëåéôïõñãßá áõôþí ôùí ôùí ìïíÜäùí åßíáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá ó÷åôéêÜ áðëÞ.

2.1 ÊåíôñéêÞ Þ Êýñéá ÌíÞìç Êáèþò ï Ç/ Õ åßíáé Ýíá óýóôçìá åðåîåñãáóßáò ðëçñïöïñéþí, èá ðñÝðåé íá ðåñéëáìâÜíåé ïðùóäÞðïôå Ýíá ìÝóï ðïõ íá ìðïñåß íá äÝ÷åôáé ðëçñïöïñßåò ãéá öýëáîç (äåäïìÝíá êáé åíôïëÝò ãéá ôçí åðåîåñãáóßá ôïõò) êáé íá áðïäßäåé áõôÝò ôéò ðëçñïöïñßåò üôáí ÷ñåéáóôåß. Åíá ôÝôïéï ìÝóï åßíáé ç ÊåíôñéêÞ Þ Êýñéá ÌíÞìç (ÊÌ). Ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç (Main Memory) ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôïí Ç/Õ, ãéá íá áðïèçêåýåé ðñïãñÜììáôá êáé äåäïìÝíá ãéá üóï ÷ñüíï ôá ðñïãñÜììáôá åßíáé õðü åêôÝëåóç. Ôá âáóéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò åßíáé : —

Ç ÷ùñçôéêüôçôÜ ôçò, äçëáäÞ ôï ðëÞèïò ôùí øçöéïëÝîåùí (Bytes) ðïõ ìðïñåß íá áðïèçêåýóåé.

—

Ç ôá÷ýôçôÜ ôçò ùò ðñïò ôçí áíÜãíùóç Þ ôçí åããñáöÞ ìéáò ðëçñïöïñßáò ó'áõôÞ.

—

Ç ìïíéìüôçôá áðïèÞêåõóçò ôùí ðëçñïöïñéþí.

Ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç ÷ùñßæåôáé óå äéáêñéôÝò èÝóåéò áðïèÞêåõóçò. ÊÜèå èÝóç ôçò ìíÞìçò áðïôåëåßôáé áðü Ýíáí óôáèåñü áñéèìü äõáäéêþí øçößùí (Bits), (óõíÞèùò êÜèå èÝóç ìíÞìçò áðïèçêåýåé 8 Bits äçëáäÞ 1 Byte). Óå êÜèå èÝóç áðïèÞêåõóçò ôçò ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò, áíôéóôïé÷åß êáé Ýíáò áñéèìüò ðïõ äçëþíåé ôç äéåýèõíóç áõôÞò ôçò èÝóçò. Ç áñßèìçóç ôùí äéåõèýíóåùí áñ÷ßæåé áðü ôï 0 êáé óõíå÷ßæåé áõîáíüìåíç êáôÜ 1. Ôï ìÝãåèïò ôçò ìÝãéóôçò ìíÞìçò äéáöÝñåé áðü Ç/Õ óå Ç/Õ. ÓÞìåñá Ýíáò óõíçèéóìÝíïò ìéêñïûðïëïãéóôÞò ìðïñåß íá Ý÷åé ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç áðü 1 Ýùò 32 MBytes (1MByte=1024 KBytes êáé 1KByte=1024 Bytes, Üñá 1 MByte=1.048.576 Bytes). Ôï Ó÷Þìá 2 ìáò äßíåé ìéá ó÷çìáôéêÞ ðáñÜóôáóç ôçò ìíÞìçò ìå äéáäï÷éêÜ "êïõôÜêéá" êáèÝíá áðü ôá ïðïßá ìðïñåß íá áðïèçêåýóåé 1 Byte. ÊÜèå "êïõôÜêé" áíôéðñïóùðåýåé ìßá èÝóç ìíÞìçò êáé óå êáèÝíá áðü áõôÜ áíôéóôïé÷åß Ýíáò áñéèìüò. Ï áñéèìüò áõôüò åêöñÜæåé ôç äéåýèõíóç ìíÞìçò. ÐñïóÝîôå üôé ïé äéåõèýíóåéò ìíÞìçò áñ÷ßæïõí áðü ôï ìçäÝí.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

9

Ç ôá÷ýôçôá ôçò ìíÞìçò åîáñôÜôáé áðü ôç öýóç ôïõ õëéêïý êáôáóêåõÞò ôçò êáé åßíáé ôçò ôÜîçò ôïõ 1 nsec (1 nsec = 10-9sec). ÃåíéêÜ üóï ìåãáëýôåñç åßíáé ç ôá÷ýôçôá ìéáò ìíÞìçò, ôüóï áêñéâüôåñç åßíáé. Ìßá èÝóç ìíÞìçò : 1 Bit

0 1 2 3 4

. . .

. . .

32299 32300 32301

. . .

. . .

65533 65534 65535

Ó÷Þìá 2: ÌíÞìç 65536 èÝóåùí. Ç êÜèå èÝóç (Byte) áðïôåëåßôáé áðü 8 Bits. Ïé áñéèìïß áñéóôåñÜ åßíáé ïé äéåõèýíóåéò ôùí èÝóåùí ìíÞìçò (áðü 0 ìÝ÷ñé 65535)

ÊáôáóêåõáóôéêÜ ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç óôïõò óýã÷ñïíïõò Ç/Õ, åßíáé êáôáóêåõáóìÝíç áðü çìéáãùãïýò, ãé'áõôü ëÝãåôáé êáé ìíÞìá çìéáãùãþí. Ïé çìéáãùãïß åßíáé õðü ìïñöÞ ïëïêëçñùìÝíùí êõêëùìÜôùí (Integrated Circuits Þ Chips). ÕðÜñ÷ïõí ïëïêëçñùìÝíá êõêëþìáôá ìíÞìçò óôá ïðïßá Ý÷ïõí ãñáöôåß ðëçñïöïñßåò ìüíéìá êáôÜ ôçí êáôáóêåõÞ ôïõò êáé äåí åßíáé äõíáôÞ ç áëëáãÞ ôïõ ôùí ðåñéå÷ïìÝíùí ôïõò. Ôï åßäïò áõôü ôçò ìíÞìçò ëÝãåôáé ÌíÞìç Ìüíï ÁíÜãíùóçò Þ ROM (Read Only Memory) Ôá ðåñéå÷üìåíá áõôïý ôïõ åßäïõò ìíÞìçò, äå ÷Üíïíôáé üôáí äéáêüøïõìå ôçí ôñïöïäïóßá ôçò ìíÞìçò. Ôï åßäïò ôçò ìíÞìçò, ôçò ïðïßáò ôá ðåñéå÷üìåíá ìðïñïýí íá áëëÜæïõí, ïíïìÜæåôáé ÌíÞìç Ôõ÷áßáò ÐñïóðÝëáóçò Þ RAM (Random Access Memory). Ôá ðåñéå÷üìåíá ôùí ìíçìþí RAM ÷Üíïíôáé üôáí äéáêüøïõìå ôçí ôñïöïäïóßá ôïõò.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

10

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

2.2 ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò Ç âáóéêüôåñç ìïíÜäá åíüò Ç/Õ åßíáé ç ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò (ÊÌÅ) Þ CPU (Central Processing Unit) ç ïðïßá åßíáé åðéöïñôéóìÝíç ìå ôçí åêôÝëåóç, óå ãåíéêÝò ãñáììÝò, ôùí ðáñáêÜôù äéåñãáóéþí : — — —

ÁíÜêëçóç ôùí åíôïëþí áðü ôçí ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç. Áðïêùäéêïðïßçóç ôùí åíôïëþí. ÅêôÝëåóç ôùí åíôïëþí.

Åðßóçò ç ÊÌÅ óõã÷ñïíßæåé ôéò ëåéôïõñãßåò üëùí ôùí õðïëïßðùí ìïíÜäùí ôïõ Ç/Õ, äçëáäÞ ôçò ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò êáé ôùí ìïíÜäùí Åéóüäïõ-Åîüäïõ, þóôå áöåíüò íá åðéôõã÷Üíåôáé áíÜêëçóç åíôïëþí êáé äåäïìÝíùí áðü ôçí ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç, áöåôÝñïõ íá áíôáëëÜóóïíôáé ðëçñïöïñßåò ìå ôï åîùôåñéêü ðåñéâÜëëïí ôïõ Ç/Õ, ìÝóù ôùí ìïíÜäùí Åéóüäïõ-Åîüäïõ. Ïðùò åßäáìå êáé óôçí § 1.4, ç ÊÌÅ áðïôåëåßôáé áðü ôç ÌïíÜäá ÅëÝã÷ïõ êáé ôçí ÁñéèìçôéêÞ êáé ËïãéêÞ ÌïíÜäá, åðßóçò ðåñéÝ÷åé êáé èÝóåéò ìíÞìçò - ìå ìéêñÞ ÷ùñçôéêüôçôá ãéá ôçí ðñïóùñéíÞ áðïèÞêåõóç äåäïìÝíùí, áðïôåëåóìÜôùí êáé åíôïëþí - ðïõ ëÝãïíôáé Êáôá÷ùñçôÝò. Ðáñüëï ðïõ áõôÜ åßíáé ôá âáóéêÜ äïìéêÜ óôïé÷åßá ôçò ÊÌÅ, ðáñïõóéÜæïíôáé äéáöïñÝò áðü êáôáóêåõáóôÞ óå êáôáóêåõáóôÞ. Åôóé âáóéêÜ ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé êÜèå ÊÌÅ áðïôåëåßôáé áðü ôá åîÞò ôñßá ôìÞìáôá: —

Ôç ÌïíÜäá ÅëÝã÷ïõ (Control Unit - CU) ç ïðïßá óõã÷ñïíßæåé êáé óõíôïíßæåé üëåò ôéò ëåéôïõñãßåò ôïõ Ç/Õ.

—

Ôçí ÁñéèìçôéêÞ êáé ËïãéêÞ ÌïíÜäá (Arithmetic and Logic Unit - ALU) ç ïðïßá åêôåëåß üëåò ôéò áñéèìçôéêÝò êáé ëïãéêÝò ðñÜîåéò.

—

Ôïõò Êáôá÷ùñçôÝò (Registers) ïé ïðïßïé, üðùò åßäáìå êáé ðñïçãïõìÝíùò, åßíáé ìéêñÝò ôá÷ýôáôåò ìíÞìåò.

Ç äïìÞ ôçò ÊÌÅ, ïé åíôïëÝò ðïõ ìðïñåß íá åêôåëÝóåé êáé ï ôñüðïò ðïõ ôéò åêôåëåß, üðùò áíáöÝñáìå êáé ðñïçãïõìÝíùò, äéáöÝñåé áðü êáôáóêåõáóôÞ óå êáôáóêåõáóôÞ. Åôóé ìðïñïýìå íá êáôáôÜîïõìå ôïõò Ç/Õ, áíÜëïãá ìå ôçí ÊÌÅ ðïõ äéáèÝôïõí, óôéò êáôçãïñßåò ðïõ åßäáìå óôçí § 1.3, äçëáäÞ óôïõò ÌåãÜëïõò, Ìßíé êáé ÌéêñïûðïëïãéóôÝò.

2.3 ÂïçèçôéêÝò ÌíÞìåò Ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç Ý÷åé õøçëü êüóôïò êáé êáôÜ óõíÝðåéá ç ðïóüôçôÜ ôçò ðïõ ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå óå Ýíáí Ç/Õ åßíáé ðåñéïñéóìÝíç. Åôóé ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç åßíáé ðïëý ìéêñÞ ãéá íá ÷ùñÝóåé ìåãÜëá ðñïãñÜììáôá Þ ìåãÜëï ðëÞèïò äåäïìÝíùí ðñïò åðåîåñãáóßá. Åßíáé åðßóçò áðáñáßôçôï íá áðïèçêåýóïõìå ôá ðñïãñÜììáôá êáé ôá äåäïìÝíá óå ìÝóá ðïõ íá åðéôñÝðïõí ôç óõíå÷Þ äéáôÞñçóÞ ôïõò ÷ùñßò åðéðñüóèåôåò

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

11

áðáéôÞóåéò, üðùò ð.÷. ôÜóç ôñïöïäïóßáò. Ôï ìåãáëýôåñï üìùò ìÝñïò ôçò ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò ôïõ Ç/Õ åßíáé ìíÞìç RAM, ðïõ ãéá íá äéáôçñÞóåé ôï ðåñéå÷üìåíü ôçò ÷ñåéÜæåôáé áðáñáßôçôá ôÜóç ôñïöïäïóßáò. Åôóé üôáí ï Ç/Õ "óâÞóåé", ôï ðåñéå÷üìåíü ôçò ÷Üíåôáé ïñéóôéêÜ. Ãßíåôáé ëïéðüí öáíåñÞ ç áíÜãêç ãéá åðéðñüóèåôç ìíÞìç ìåãÜëçò ÷ùñçôéêüôçôáò ðïõ èá äéáôçñåß ôï ðåñéå÷üìåíü ôçò ÷ùñßò íá ÷ñåéÜæåôáé ôÜóç ôñïöïäïóßáò Þ Üëëåò éäéáßôåñåò áðáéôÞóåéò. Ôéò ìïíÜäåò ðïõ åîõðçñåôïýí ôçí áíÜãêç áõôÞ ôéò ïíïìÜæïõìå ÌïíÜäåò ÂïçèçôéêÞò ÌíÞìçò Þ ÐåñéöåñåéáêÞò ÌíÞìçò Þ ÌáæéêÞò ÁðïèÞêåõóçò Ðëçñïöïñéþí Þ áðëÜ ÂïçèçôéêÞ ÌíÞìç. Ïé ÌïíÜäåò ÐåñéöåñåéáêÞò ÌíÞìçò, åðéêïéíùíïýí ìå ôçí ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç ôïõ Ç/Õ ìÝóù äéáýëùí åðéêïéíùíßáò. Åôóé ôá ðåñéå÷üìåíá ôçò ÐåñéöåñåéáêÞò ÌíÞìçò, ìðïñïýí íá ìåôáöÝñïíôáé êáôÜ ôìÞìáôá óôçí ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç ôïõ Ç/Õ, íá õößóôáíôáé ôçí áðáñáßôçôç åðåîåñãáóßá (áí åßíáé äåäïìÝíá ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé åðåîåñãáóßá) Þ íá åêôåëïýíôáé (áí åßíáé ðñïãñÜììáôá). Åðßóçò ôá ðåñéå÷üìåíá ôçò ÊåíôñéêÞò ÌíÞìçò ìðïñïýí, ôþñá ðëÝïí íá öõëÜóóïíôáé ("óþæïíôáé") óôéò ÂïçèçôéêÝò ÌíÞìåò. ÐáñáôçñÞóôå áðü ôï Ó÷Þìá 1, üôé ìüíï ç ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç åðéêïéíùíåß Üìåóá ìå ôçí ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò. Ôéò ÌïíÜäåò ÐåñéöåñåéáêÞò ÌíÞìçò ìðïñïýìå íá ôéò êáôáôÜîïõìå, áíÜëïãá ìå ôï öõóéêü ìÝóï ðÜíù óôï ïðïßï ãñÜöïíôáé ïé ðëçñïöïñßåò, óå ìáãíçôéêÝò êáé ìç ìáãíçôéêÝò ìïíÜäåò. Ïé ðåñéóóüôåñï äéáäåäïìÝíåò, åéäéêÜ óôïõò ìéêñïûðïëïãéóôÝò, åßíáé ïé ìáãíçôéêÝò ìïíÜäåò êáé åéäéêÜ ïé: — —

ÌïíÜäá Åýêáìðôïõ Ìáãíçôéêïý äßóêïõ Þ ÄéóêÝôáò (Flexible Disk). ÌïíÜäá Óêëçñïý Ìáãíçôéêïý äßóêïõ (Hard Disk).

Èá ðñÝðåé íá ôïíßóïõìå ôç äéáöïñÜ ìåôáîý ôçò ÌïíÜäáò ÐåñéöåñåéáêÞò ÌíÞìçò êáé ôïõ ÌÝóïõ ðÜíù óôï ïðïßï áðïèçêåýïíôáé ïé ðëçñïöïñßåò. Ç ÌïíÜäá åëÝã÷åé êáé äÝ÷åôáé ôï ÌÝóï áðïèÞêåõóçò, åíþ óôï ìÝóï áðïèçêåýïíôáé ïé ðëçñïöïñßåò ðïõ ìåôáöÝñïíôáé áðü êáé ðñïò ôïí Ç/Õ. ÃåíéêÜ ç ôá÷ýôçôá áíÜãíùóçò êáé åããñáöÞò ìéáò ðëçñïöïñßáò óôç âïçèçôéêÞ ìíÞìç åßíáé áñêåôÜ ìéêñüôåñç áðü áõôÞ ôçò ÊåíôñéêÞò ìíÞìçò. Áðü ôçí Üëëç, óå ìéá ìïíÜäá âïçèçôéêÞò ìíÞìçò ìðïñïýìå íá áíôéêáèéóôïýìå ôï ìÝóï áðïèÞêåõóçò, þóôå ôåëéêÜ ïé âïçèçôéêÝò ìíÞìåò íá èåùñïýíôáé üôé Ý÷ïõí ïõóéáóôéêÜ áðåñéüñéóôç ÷ùñçôéêüôçôá. Åôóé ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé ôá êýñéá óçìåßá ðïõ äéáöÝñïõí ôá äýï åßäç ìíÞìçò åßíáé ç ÷ùñçôéêüôçôá êáé ç ôá÷ýôçôá. Óôç óõíÝ÷åéá èá åîåôÜóïõìå ôá ìáãíçôéêÜ ìÝóá áðïèÞêåõóçò ôùí äýï ìáãíçôéêþí ÌïíÜäùí ÐåñéöåñåéáêÞò ìíÞìçò ðïõ áíáöÝñáìå ðáñáðÜíù: Åýêáìðôïò Ìáãíçôéêüò äßóêïò Þ ÄéóêÝôá Åßíáé ôï ìÝóï áðïèÞêåõóçò ôçò ÌïíÜäáò Åýêáìðôïõ Ìáãíçôéêïý äßóêïõ. Ç äéóêÝôá åßíáé êáôáóêåõáóìÝíç áðü ðëáóôéêü êáé Ý÷åé êáé óôéò äýï üøåéò ôçò

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

12

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

åðßóôñùóç áðü ëåðôÜ ñéíßóìáôá åíüò ìáãíçôéêïý õëéêïý. Ç åããñáöÞ ôçò ðëçñïöïñßáò ðÜíù óôç äéóêÝôá, ãßíåôáé ìå ôïðéêÞ ìáãíÞôéóç ôçò åðéöÜíåéÜò ôçò. ÕðÜñ÷ïõí äýï öïñÝò ìáãíÞôéóçò, ç ìßá áíôéðñïóùðåýåé ôçí ôéìÞ "1" êáé ç Üëëç ôçí ôéìÞ "0". Ç ÌïíÜäá ðïõ äÝ÷åôáé ôç äéóêÝôá, áðïôåëåßôáé áðü Ýíáí êéíçôÞñá ðïõ ðåñéóôñÝöåé ôç äéóêÝôá, áðü ôï ìç÷áíéóìü áíÜãíùóçò êáé åããñáöÞò êáèþò êáé áðü ôá áðáñáßôçôá çëåêôñïíéêÜ êõêëþìáôá. Ç äéóêÝôá ôïðïèåôåßôáé óå åéäéêÞ õðïäï÷Þ êáé üôáí ÷ñåéáóôåß íá ãßíåé áíÜãíùóç Þ åããñáöÞ óå áõôÞ, ôüôå ï êéíçôÞñáò ôçí ðåñéóôñÝöåé þóôå ïé êåöáëÝò áíÜãíùóçò êáé åããñáöÞò íá Ý÷ïõí ðñüóâáóç óå ïðïéïäÞðïôå óçìåßï ôçò äéóêÝôáò. Ïé äéóêÝôåò êõêëïöïñïýí óõíÞèùò óå äýï ìåãÝèç: 5,25 éíôóþí (ìå ÷ùñçôéêüôçôá 360 KBytes Þ 1,2 MBytes) 3,5 éíôóþí (ìå ÷ùñçôéêüôçôá 720 KBytes Þ 1,44 MBytes) åôéêÝôá

åãêïðÞ ðñïóôáóßáò áðü åããñáöÞ

Üíïéãìá ãéá ôïí Üîïíá ôïõ êéíçôÞñá Üíïéãìá ãéá ôçí êåöáëÞ áíÜãíùóçò - åããñáöÞò ðñïóôáôåõôéêü ðåñßâëçìá

Ó÷Þìá 3: Ó÷çìáôéêÞ ðáñÜóôáóç ìéáò äéóêÝôáò 5,25 éíôóþí

Óêëçñüò Ìáãíçôéêüò Äßóêïò Ï óêëçñüò äßóêïò áðïôåëåßôáé áðü Ýíáí Þ ðåñéóóüôåñïõò äßóêïõò áðü áëïõìßíéï Þ Üëëï ìç ìáãíçôéêü õëéêü, óôçí åðéöÜíåéá ôùí ïðïßùí õðÜñ÷åé åðßóôñùóç ñéíéóìÜôùí ìáãíçôéêïý õëéêïý. Åôóé ï óêëçñüò äßóêïò Ý÷åé ðïëý ìåãáëýôåñç ÷ùñçôéêüôçôá áðü ôç äéóêÝôá (óõíÞèùò ôçò ôÜîçò ôùí åêáôïíôÜäùí MBytes). Åðßóçò äåí õðÜñ÷åé ç äõíáôüôçôá ôçò áðïìÜêñõíóÞò ôïõ áðü ôç ÌïíÜäá óêëçñïý äßóêïõ êáé áíôéêáôÜóôáóÞò ôïõ áðü Üëëïí óêëçñü äßóêï, üðùò óõìâáßíåé óôéò äéóêÝôåò.

H ÌïíÜäá ìáãíçôéêïý äßóêïõ, áðïôåëåßôáé êáé áõôÞ áðü ôïí êéíçôÞñá ðåñéóôñïöÞò, ôéò êåöáëÝò áíÜãíùóçò êáé åããñáöÞò êáèþò êáé áðü ôá áðáñáßôçôá çëåêôñïíéêÜ êõêëþìáôá.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

13

2.4 ÓõóêåõÝò Åéóüäïõ - Åîüäïõ Ïðùò èá Ý÷åé Þäç ãßíåé áíôéëçðôü, ãéá íá ëåéôïõñãÞóåé Ýíáò Ç/Õ åßíáé áðáñáßôçôåò äéÜöïñåò åîùôåñéêÝò ðåñéöåñåéáêÝò óõóêåõÝò, ðïõ êýñéï óêïðü Ý÷ïõí íá ðáñÝ÷ïõí äåäïìÝíá óôïí Ç/Õ, äçëáäÞ óôá çëåêôñïíéêÜ êõêëþìáôá ðïõ ôïí áðáñôßæïõí (ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç, ÁñéèìçôéêÞ êáé ËïãéêÞ ÌïíÜäá, ÌïíÜäåò Åéóüäïõ-Åîüäïõ) Þ íá ëáìâÜíïõí áðü áõôüí ðëçñïöïñßåò ðïõ åßíáé ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò åðåîåñãáóßáò ôùí äåäïìÝíùí åéóüäïõ. Ìðïñïýìå íá ïìáäïðïéÞóïõìå ôéò äéÜöïñåò ðåñéöåñåéáêÝò óõóêåõÝò ôïõ Ç/Õ, áíÜëïãá ìå ôç ëåéôïõñãßá ôïõò, óå äýï êáôçãïñßåò: — —

ÓõóêåõÝò Åéóüäïõ - Åîüäïõ. ÓõóêåõÝò áðïèÞêåõóçò ðëçñïöïñéþí (ÂïçèçôéêÞò ÌíÞìçò).

Ôéò ìïíÜäåò ôçò ðñþôçò êáôçãïñßáò, ôéò åßäáìå óôçí § 2.3. ÁõôÝò ôçò äåýôåñçò êáôçãïñßáò èá äïýìå åäþ. ÃåíéêÜ ïé ðåñéöåñåéáêÝò óõóêåõÝò åéóüäïõåîüäïõ åßíáé åêåßíåò, ìå ôéò ïðïßåò ï Üíèñùðïò-÷ñÞóôçò åðéêïéíùíåß ìå ôïí Ç/Õ êáé áíôßóôñïöá. Ïé êõñéüôåñåò óõóêåõÝò åéóüäïõ, ìÝóù ôùí ïðïßùí áðïóôÝëëïíôáé äåäïìÝíá ðñïò ôïí Ç/Õ åßíáé : — — — —

Ôï ðëçêôñïëüãéï (Keyboard). Ôï ðïíôßêé (Mouse). Ç ãñáößäá öùôüò (Light pen). Áíáãíþóôåò êþäéêá ãñáììþí (Bar Code reader).

Ïé êõñéüôåñåò óõóêåõÝò åîüäïõ, óôéò ïðïßåò áðïóôÝëëåé ï H/Y ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí õðïëïãéóìþí ôïõ åßíáé : — — —

O åêôõðùôÞò (Printer).

O ó÷åäéáóôÞò (Plotter).

H ïèüíç (VDU, Video Display Unit).

2.5 Óõãêñüôçóç Õðïëïãéóôéêïý ÓõóôÞìáôïò Ôá ÕðïëïãéóôéêÜ Ìç÷áíÞìáôá êáé ôá ÐñïãñÜììáôá, óõíäõÜæïíôáé ìåôáîý ôïõò ìå äéÜöïñïõò ôñüðïõò ãéá íá áðïôåëÝóïõí ÓõóôÞìáôá. Ç óýíèåóç áõôÞ ãßíåôáé ìå ãíþìïíá ôéò áíÜãêåò ôùí ÷ñçóôþí Þ ôùí ïñãáíéóìþí ðïõ èá ôá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí. Ç ôåëéêÞ äïìÞ (áñ÷éôåêôïíéêÞ) ôïõ óõóôÞìáôïò, èá ðñÝðåé íá ëáìâÜíåé õðüøç ôçí ïñãáíùôéêÞ äïìÞ (Üôïìï, åôáéñåßá, õðçñåóßá) êáé ôç ãåùãñáöéêÞ êáôáíïìÞ ôùí ÷ñçóôþí (Ýíá Þ ðïëëÜ äùìÜôéá, Ýíá Þ ðïëëÜ êôßñéá, ðåñéï÷Þ, êñÜôïò). Áêüìá ðñÝðåé íá ëáìâÜíåé õðüøç ôéò áðïèçêåõôéêÝò áíÜãêåò êáé ôïõò ÷ñïíéêïýò ðåñéïñéóìïýò ôïõ ðñïâëÞìáôïò ðïõ êáëïýíôáé íá ëýóïõí. Åôóé óÞìåñá óõíáíôÜ êáíåßò ôïõò ðáñáêÜôù ôýðïõò Õðïëïãéóôéêþí ÓõóôçìÜôùí:

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

14

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Ðñïóùðéêüò ÕðïëïãéóôÞò (Personal Computer Þ PC). Áðïôåëåßôáé ðÜíôá áðü Ýíá ìéêñü (êáé öèçíü) åðåîåñãáóôÞ, ðïõ óõíïäåýåôáé áðü ìéá ïèüíç, Ýíá ðëçêôñïëüãéï êáé ßóùò áðü Ýíáí åêôõðùôÞ. ÓõíÞèùò åîõðçñåôåß Ýíá ìüíï ÷ñÞóôç. Äåí Ý÷åé ðïëëÝò äõíáôüôçôåò, üóïí áöïñÜ ôç äéåêðåñáßùóç üãêïõ äïõëåéÜò, áëëÜ ëüãù ôïõ ÷áìçëïý êüóôïõò, åßíáé óÞìåñá ï ðéï äéáäåäïìÝíïò ôýðïò óõóôÞìáôïò. Óå õðïëïãéóôéêÜ óõóôÞìáôá åíüò ÷ñÞóôç (Single User) ç ÊÌÅ, ç Ê.ÌíÞìç, ïé ÂïçèçôéêÝò ÌíÞìåò, ç ïèüíç êáé ôï ðëçêôñïëüãéï, âñßóêïíôáé óõíÞèùò óôïí ßäéï ÷þñï êáé åßíáé óôç äéÜèåóç ôïõ ÷ñÞóôç. Ðáñáäåßãìáôá: IBM êáé óõìâáôïß, APPLE, ATARI, AMIGA.

—

Óýóôçìá Ðïëëáðëþí ×ñçóôþí (Multiuser) Åßíáé óýóôçìá üðïõ Ýíáò êåíôñéêüò, éó÷õñüò (êáé áêñéâüò) Ç/Õ åîõðçñåôåß ðïëëÝò èÝóåéò åñãáóßáò, óõíÞèùò ôåñìáôéêÜ (ðëçêôñïëüãéï êáé ïèüíç). Ôá ôåñìáôéêÜ äåí Ý÷ïõí äéêÝò ôïõò éêáíüôçôåò åðåîåñãáóßáò. Áðëþò ìåôáöÝñïõí ðëçñïöïñßåò áðü ôïí Ç/Õ óôïí Üíèñùðï êáé áíôßèåôá. Ôá ôåñìáôéêÜ óõíäÝïíôáé ìå ôïí õðïëïãéóôÞ ìå ìüíéìá êáëþäéá. Ðáñáäåßãìáôá: ÓõóôÞìáôá âáóéóìÝíá óôï UNIX, VAX, PRIME .

—

Ôïðéêü Äßêôõï Õðïëïãéóôþí (Local Area Network Þ LAN ) Ôá ôïðéêÜ äßêôõá åßíáé óõóôÞìáôá üðïõ ðïëëïß ìéêñïß êáé öèçíïß H/Y óõíäÝïíôáé ìå Ýíá êáëþäéï ãéá íá ìðïñïýí íá åðéêïéíùíïýí ìåôáîý ôïõò. Ïé èÝóåéò åñãáóßáò åßíáé áõôüíïìïé õðïëïãéóôÝò êáé óõíÞèùò êÜíïõí ôç äïõëåéÜ ôïõò ôïðéêÜ. Áí ÷ñåéáóôåß åðéêïéíùíïýí ìå ôá Üëëá ìÝëç ôïõ äéêôýïõ. Ôá äßêôõá áõôÜ åßíáé ìéêñþí áðïóôÜóåùí. Ç åéäïðïéüò äéáöïñÜ ìåôáîý multiuser êáé äéêôýïõ åßíáé üôé ôï multiuser óýóôçìá ðåñéÝ÷åé ìüíï Ýíáí åðåîåñãáóôÞ (processor) åíþ ôï äßêôõï ðïëëïýò. Ðáñáäåßãìáôá: NOVEL, VINES, ETHERNET.

—

Äßêôõï ÌåãÜëùí ÁðïóôÜóåùí (Long Haul Network) Ôá Äßêôõá áõôÜ åßíáé ìüíéìåò Þ çìé-ìüíéìåò óõíäÝóåéò Ç/Õ äéáöüñùí ôýðùí êáé êáôáóêåõáóôþí ðïõ óõíÞèùò âñßóêïíôáé óå ìåãÜëåò áðïóôÜóåéò. Ôï äßêôõï ôïõò åðéôñÝðåé íá åðéêïéíùíïýí áíôáëëÜóóïíôáò äåäïìÝíá êáé ìçíýìáôá. Ðáñáäåßãìáôá: HELLASPAC, EURONET, ARPANET.

—

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

15

3. ÔÏ ËÏÃÉÓÌÉÊÏ 3.1 Áëãüñéèìïé êáé ÐñïãñÜììáôá Ç ëýóç åíüò ðñïâëÞìáôïò, ïðïéïõäÞðïôå åßäïõò, ìðïñåß íá ðåñéãñáöåß ìå ìéá óåéñÜ áðü äéáäï÷éêÜ êáé áðëÜ âÞìáôá. ÁõôÞ äéáäï÷éêÞ êáé ðåðåñáóìÝíç áêïëïõèßá áðëþí êáé êáëÜ êáèïñéóìÝíùí âçìÜôùí ðïõ áðáéôïýíôáé ãéá ôç ëýóç åíüò ðñïâëÞìáôïò êáëåßôáé Áëãüñéèìïò. ÐáñÜäåéãìá: Å÷ïõìå äÝêá áñéèìïýò, ôïõò: 17 13 67 104 2 69 45 375 35 84 ÈÝëïõìå íá âñïýìå ðïéïò åßíáé ï ìÝãéóôïò áðü áõôïýò. Åíáò áëãüñéèìïò ðïõ èá ìðïñïýóáìå íá áêïëïõèÞóïõìå, ðåñéãñÜöåôáé ùò åîÞò: ÂÞìá 1 : 2 : 3 : 4 : 5

:

ÅíÝñãåéá ÕðÝèåóå üôé ìÝãéóôïò åßíáé ï 1ïò (17). Áí ôÝëåéùóáí ïé áñéèìïß, ÔÅËÏÓ. Ðñï÷þñçóå óôïí åðüìåíï áñéèìü. Áí åßíáé ìåãáëýôåñïò áðü áõôüí ðïõ Ý÷åéò ãéá ìÝãéóôï ôüôå Èåþñçóå üôé ìÝãéóôïò åßíáé áõôüò ï áñéèìüò. ÐÞãáéíå óôï ÂÞìá 2.

ÁõôÞ ç ðåñéãñáöÞ äåí åßíáé êáé ôüóï éêáíïðïéçôéêÞ. Ãéáôß; Å÷åé ðïëëÜ ëüãéá! ÂÝâáéá, åßíáé ìåãÜëç õðüèåóç íá ðåñéãñÜöïõìå Ýíáí áëãüñéèìï óå öõóéêÞ ãëþóóá, áëëÜ, ðïëý óõ÷íÜ ïé ßäéåò ëÝîåéò êáé ïé ßäéåò åêöñÜóåéò Ý÷ïõí ãéá äéáöïñåôéêïýò áíèñþðïõò (Ýóôù êáé åëáöñÜ ) äéáöïñåôéêÞ óçìáóßá. Ìéá ëýóç ó'áõôü ôï ðñüâëçìá åßíáé ï ðåñéïñéóìüò ôïõ ëåîéëïãßïõ êáé ç ÷ñÞóç êáëÜ ïñéóìÝíùí óõìâüëùí. Áí ôþñá èÝëïõìå íá ðåñéãñÜøïõìå ôïí áëãüñéèìï óå ìéá ãëþóóá ðïõ íá åßíáé êáôáíïçôÞ áðü ôïí Ç/Õ, ôüôå ëÝìå üôé ãñÜöïõìå Ýíá Ðñüãñáììá. Åôóé ëïéðüí, ðñüãñáììá (Program) åßíáé ìéá áêïëïõèßá åíôïëþí (Statement, Instruction), ôéò ïðïßåò áêïëïõèåß ï Ç/Õ, ãéá íá åðåîåñãáóôåß êÜðïéá äåäïìÝíá. Ôï áðïôÝëåóìá ôçò åðåîåñãáóßáò áõôÞò, áðïôåëåß ôçí Ðëçñïöïñßá.

3.2 Ãëþóóåò Ðñïãñáììáôéóìïý Ïé ãëþóóåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýìå ãéá íá ãñÜöïõìå ôá ðñïãñÜììáôá, ëÝãïíôáé Ãëþóóåò Ðñïãñáììáôéóìïý (Programming Languages). Ïðùò êÜèå ãëþóóá, Ýôóé êáé ïé ãëþóóåò ðñïãñáììáôéóìïý, Ý÷ïõí ôï äéêü ôïõò ëåîéëüãéï êáèþò êáé êáíüíåò ãéá ôç ÷ñÞóç ôïõò, ôï óõíôáêôéêü (Syntax).

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

16

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Áêüìá êÜèå ôé ðïõ ãñÜöïõìå Ý÷åé Ýíá óõãêåêñéìÝíï íüçìá: äéáôÜæåé ôïí Ç/Õ íá êÜíåé êÜôé. Áõôü êáèïñßæåôáé áðü ôï íïçìáôéêü Þ óçìáíôéêü (Semantic) ìÝñïò ôçò ãëþóóáò. ÅðåéäÞ, üðùò åßðáìå, ï Ç/Õ åßíáé ðïëý áðëïúêüò óå óýãêñéóç ìå ôï áíèñþðéíï ìõáëü, ïé ãëþóóåò ðñïãñáììáôéóìïý Ý÷ïõí ðïëý áõóôçñïýò êáíüíåò êáé êáèüëïõ áíï÷Þ óå ëÜèç. Áí êÜíïõìå êÜðïéï óõíôáêôéêü ëÜèïò, üóï "ìéêñü" êé áí åßíáé êáôÜ ôç ãíþìç ìáò, ï Ç/Õ äå èá êáôáëÜâåé ôé ôïõ æçôÜìå. Áí êÜíïõìå êÜðïéï óçìáíôéêü (íïçìáôéêü) ëÜèïò, ëÜèïò óôï ôé ôïõ æçôÜìå íá êÜíåé, ï Ç/Õ äåí ìðïñåß íá êáôáëÜâåé üôé "Üëëï èÝëáìå íá ðïýìå". ÔåëéêÜ èá ðÜñïõìå ëÜèïò áðïôÝëåóìá, ãéáôß ï Ç/Õ êÜíåé "áõôü ðïõ ôïõ ëÝìå" íá êÜíåé êáé ü÷é áõôü ðïõ "èá èÝëáìå" íá êÜíåé. . Ïé ãëþóóåò ðñïãñáììáôéóìïý êáôáôÜóóïíôáé óå êáôçãïñßåò áíÜëïãá ìå ôéò ëåéôïõñãéêÝò ôïõò éäéüôçôåò. ÌåñéêÝò Ý÷ïõí ó÷åäéáóôåß êáé ëåéôïõñãïýí êáëýôåñá óå åðéóôçìïíéêÝò åöáñìïãÝò, ð.÷. FORTRAN, APL. Áëëåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ðåñéóóüôåñï óå åìðïñéêÝò åöáñìïãÝò ð.÷. COBOL, RPG. Áëëåò ó÷åäéÜóôçêáí ãéá åêðáéäåõôéêïýò óêïðïýò ð.÷. BASIC, LOGO. Áëëåò ó÷åäéÜóôçêáí ãéá åéäéêïýò óêïðïýò, üðùò ôå÷íçôÞ íïçìïóýíç, ð.÷. LISP, PROLOG. Áëëåò ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí óå åõñý öÜóìá åöáñìïãþí ð.÷.

PL-1, PASCAL, C.

3.3 Ëïãéóìéêü ÓõóôÞìáôïò - Ëïãéóìéêü Åöáñìïãþí Ôï óýíïëï ôùí ðñïãñáììÜôùí åíüò Ç/Õ, ðïõ ïíïìÜæåôáé Ëïãéóìéêü, ìðïñåß íá ÷ùñéóôåß óå äýï ìåãÜëåò êáôçãïñßåò, ôï Ëïãéóìéêü ÓõóôÞìáôïò (System Software) êáé ôï Ëïãéóìéêü Åöáñìïãþí (Application Software). Óôï Ëïãéóìéêü ôïõ ÓõóôÞìáôïò, ôï ïðïßï ðáñáäßäåôáé áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ ìáæß ìå ôïí Ç/Õ, áíÞêïõí üëá ôá ðñïãñÜììáôá ðïõ âïçèïýí ôçí åðéêïéíùíßá áíèñþðïõ êáé Ç/Õ, êáèþò êáé ôçí åýñõèìç ëåéôïõñãßá ôïõ Ç/Õ óýìöùíá ìå ôéò áðáéôÞóåéò ôïõ ÷ñÞóôç Þ ôïõ ðñïãñáììáôéóôÞ. Óôï Ëïãéóìéêü ÓõóôÞìáôïò áíÞêïõí ôá ðáñáêÜôù ðñïãñÜììáôá: — —

Ëåéôïõñãéêü Óýóôçìá (Áðïôåëåß áíôéêåßìåíï ôçò § 3.4). ÄéÜöïñïé ÌåôáöñáóôÝò Ãëùóóþí Ðñïãñáììáôéóìïý.

Óôï Ëïãéóìéêü ôùí Åöáñìïãþí áíÞêïõí ðñïãñÜììáôá ðïõ êáôáóêåõÜóôçêáí ãéá óõãêåêñéìÝíåò áíÜãêåò åðåîåñãáóßáò äåäïìÝíùí åíüò ïñãáíéóìïý Þ ìéáò åðé÷åßñçóçò: — — — —

ÅðåîåñãáóôÝò ÊåéìÝíïõ (ð.÷. Word, Profes.Writer, VolksWriter, WordPerfect) ËïãéóôéêÜ Öýëëá (ð.÷. Excel, Lotus, MultiPlan) ÓõóôÞìáôá ÂÜóåùí ÄåäïìÝíùí (ð.÷. DBASE, Oracle ) ÅîåéäéêåõìÝíá ðñïãñÜììáôá, ð.÷. Ëïãéóôéêþí, Ìéóèïäïóßáò, Ðåëáôþí, Ôñáðåæþí, ÁðïèÞêçò ê.á.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

17

3.4 ËåéôïõñãéêÜ ÓõóôÞìáôá êáé ËåéôïõñãéêÜ ÐåñéâÜëëïíôá Ïðùò åßäáìå óôçí ðñïçãïýìåíç ðáñÜãñáöï, Ýíá ìÝñïò ôïõ Ëïãéóìéêïý ôïõ ÓõóôÞìáôïò, åßíáé ôï Ëåéôïõñãéêü Óýóôçìá (ËÓ). Ëåéôïõñãéêü Óýóôçìá (Operating System) åßíáé ôï âáóéêü ðñüãñáììá (Þ óýíïëï ðñïãñáììÜôùí) ðïõ åëÝã÷åé êáé óõíôïíßæïõí ôç ëåéôïõñãßá ôïõ Ç/Õ. ÊÜèå Üëëï ðñüãñáììá óõíåñãÜæåôáé ìå ôï Ëåéôïõñãéêü Óýóôçìá êáôÜ ôçí åêôÝëåóÞ ôïõ. Åôóé åßíáé óáöÝò üôé ôá ËåéôïõñãéêÜ ÓõóôÞìáôá ó÷åäéÜóôçêáí ãéá íá ëåéôïõñãÞóïõí ìå ôá ÕðïëïãéóôéêÜ ÓõóôÞìáôá êÜèå åðï÷Þò êáé ðñïóáñìüóôçêáí áðü ôç ìßá óôéò äõíáôüôçôåò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ Hardware êáé áðü ôçí Üëëç óôéò éäÝåò ðïõ åðéêñáôïýóáí ó÷åôéêÜ ìå ôç ó÷Ýóç ÷ñÞóôç-Ç/Õ. Åôóé áíÜëïãç ìå ôçí åîÝëéîç ôùí Ç/Õ åßíáé êáé áõôÞ ôùí Ëåéôïõñãéêþí ÓõóôçìÜôùí. ÓÞìåñá âñéóêüìáóôå óôçí 4ç ÃåíéÜ ôùí Ëåéôïõñãéêþí ÓõóôçìÜôùí. Åßíáé ç åðï÷Þ ôçò åîÜðëùóçò ôùí ìéêñïûðïëïãéóôþí ìå ôçí áíôßóôïé÷ç äçìéïõñãßá ðïëëþí ËÓ ãé'áõôïýò. Áðü ôá ðéï ãíùóôÜ åßíáé ôï MS-DOS, CP/M, System 7, OS/2, XENIX. Óå éó÷õñïýò ìéêñïûðïëïãéóôÝò ÷ñçóéìïðïéåßôáé êáé ôï ËÓ UNIX, ðïõ äßíåé ìåãáëýôåñåò äõíáôüôçôåò óôçí åêìåôÜëëåõóç ôïõ hardware. Óôï ÷þñï ôùí ìßíé Ç/Õ ôï UNIX ôåßíåé íá êáèéåñùèåß ùò standard. Óôï ÷þñï ôùí ìåãÜëùí Ç/Õ åìöáíßæïíôáé ËÓ ãéá äßêôõá õðïëïãéóôþí, ãéá ÓõóôÞìáôá Äéïßêçóçò ÂÜóåùí äåäïìÝíùí ê.ë.ð. (VM, MVS, OS/3X0 ê.á.). Ïé ðéï âáóéêÝò åñãáóßåò åíüò ËÓ åßíáé ïé åîÞò : —

Íá öïñôþíåé êáé íá åêôåëåß ôï ðñüãñáììá ôïõ ÷ñÞóôç êáé íá åðïðôåýåé ôçí áëëçëïäéáäï÷Þ ôùí ðñïãñáììÜôùí ôïõ ßäéïõ Þ äéáöïñåôéêþí ÷ñçóôþí.

—

Íá åêôåëåß ôéò äéÜöïñåò åíôïëÝò åéóüäïõ-åîüäïõ ôéò ïðïßåò æçôÜåé Ýíá ðñüãñáììá êáôÜ ôçí åêôÝëåóÞ ôïõ.

—

Íá ÷åéñßæåôáé êáé íá áîéïðïéåß ôçí ÊåíôñéêÞ ÌíÞìç ìå ôïí êáëýôåñï äõíáôü ôñüðï.

—

Íá áîéïðïéåß ôçí ÊåíôñéêÞ ÌïíÜäá Åðåîåñãáóßáò.

—

Íá äéá÷åéñßæåôáé ôéò ðåñéöåñåéáêÝò ìïíÜäåò (äßóêïõò, åêôõðùôÞ ê.á.) ðáñá÷ùñþíôáò áõôÝò óôá äéÜöïñá ðñïãñÜììáôá.

—

Íá äéá÷åéñßæåôáé ôçí áñ÷åéïèÝôçóç ôùí ðëçñïöïñéþí óôéò âïçèçôéêÝò ìíÞìåò.

—

Íá ðñïóôáôåýåé ôïí åáõôü ôïõ êáé ôá ðñïãñÜììáôá ôùí ÷ñçóôþí áðü ëáíèáóìÝíç Þ ü÷é åðÝìâáóç Üëëùí ðñïãñáììÜôùí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò åêôÝëåóÞò ôïõò óå ðåñéâÜëëïí ðïëõðñïãñáììáôéóìïý.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

18

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

3.5 ÐáêÝôá Åöáñìïãþí Óôï ÷þñï ôùí åðé÷åéñÞóåùí õðÜñ÷ïõí ðñïâëÞìáôá ôïõ ßäéïõ ôýðïõ ð.÷. ìéóèïäïóßá, ãåíéêÞ ëïãéóôéêÞ ê.ô.ë.ð. áëëÜ ìå éäéáéôåñüôçôåò, áðü åðé÷åßñçóç óå åðé÷åßñçóç. Ôá ðñïâëÞìáôá áõôÜ, üìùò, äéÝðïíôáé áðü ôï ßäéï ïéêïíïìéêü êáé íïìéêü ðëáßóéï ôçò ðïëéôåßáò. Áõôü ïäÞãçóå óôç äçìéïõñãßá ðáñáìåôñéêþí ðñïãñáììÜôùí ôùí ïðïßùí ïé ÷ñÞóôåò Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá ôï ðñïóáñìüóïõí óôçí åðé÷åßñçóÞ ôïõò äßíïíôáò ôéò êáôÜëëçëåò ðáñáìÝôñïõò. Ìå ôç ëÝîç "ðáêÝôï" óôç ãëþóóá ôçò ðëçñïöïñéêÞò åííïïýìå Ýíá ðñüãñáììá Þ Ýíá óýíïëï ðñïãñáììÜôùí ìå ôõðïðïéçìÝíåò äõíáôüôçôåò ÷ñÞóçò. ÓõíÞèùò, êáôáóêåõÜæïíôáé áðü åôáéñåßåò ðáñáãùãÞò ëïãéóìéêïý. Åíá ðáêÝôï ðùëåßôáé óõíÞèùò óå êþäéêá ìç÷áíÞò êáé Ýôóé ï ÷ñÞóôçò äåí Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá íá åðåìâåß óå áõôü, áí ðïôÝ ÷ñåéáóôåß. ÏðùóäÞðïôå, üìùò, ôïõ äßíåôáé Ýíá åéäéêü ðñüãñáììá ãéá íá åãêáôáóôáèåß ôï ðáêÝôï áõôü óôç äéêÞ ôïõ ìç÷áíÞ ìå ôéò éäéáéôåñüôçôåò ôçò åãêáôÜóôáóçò (ð.÷. åßäïò ïèüíçò, åêôõðùôÞ ê.ë.ð.). Áðü ôï ðñüãñáììá áõôü ãßíïíôáé ïé áðáñáßôçôåò åñùôÞóåéò ðñïò ôï ÷ñÞóôç ãéá ôçí ðñïóáñìïãÞ ôùí ðñïãñáììÜôùí óôéò áíÜãêåò ôïõ. ÐëåïíåêôÞìáôá ôïõ ðáêÝôïõ Ýíáíôé ôùí ìåìïíùìÝíùí ðñïãñáììÜôùí åöáñìïãþí : — — —

Ôï êÝñäïò ÷ñüíïõ. Ç åìðéóôïóýíç åíüò åëåãìÝíïõ êáé Ýôïéìïõ ãéá ÷ñÞóç ðñïúüíôïò. Ôï ÷áìçëü êüóôïò.

Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, åéäéêÜ ìå ôç ñáãäáßá áíÜðôõîç ôùí ìéêñïûðïëïãéóôþí, áëëÜ êáé ëüãù ôçò ðôþóçò ôçò ôéìÞò ôïõò, åìöáíßóôçêå óôçí áãïñÜ Ýíá ðëÞèïò áðü ðáêÝôá. Âáóéêüò óêïðüò áõôþí áõôþí ôùí ðáêÝôùí åßíáé íá áõôïìáôïðïéÞóïõí üóï ãßíåôáé ôéò ëåéôïõñãßåò åíüò ãñáöåßïõ Þ ìéáò ìéêñÞò åðé÷åßñçóçò. ÔÝôïéá ðáêÝôá óõíÞèùò ïíïìÜæïíôáé ïëïêëçñùìÝíá ðáêÝôá áõôïìáôéóìïý ãñáöåßïõ. Ôá ðáêÝôá áõôÜ ðåñéÝ÷ïõí ôïõëÜ÷éóôïí Ýíáí åðåîåñãáóôÞ êåéìÝíïõ, Ýíá áðëü óýóôçìá äéá÷åßñéóçò âÜóçò äåäïìÝíùí êáé Ýíá ëïãéóôéêü öýëëï.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

19

4. ÔÁ ÄÅÄÏÌÅÍÁ Ç ëÝîç äåäïìÝíá (Data) åßíáé ï ðëçèõíôéêüò ôçò ëáôéíéêÞò ëÝîçò Datum ðïõ óçìáßíåé ãåãïíüò. Ôá äåäïìÝíá åßíáé ëïéðüí ãåãïíüôá, ìçíýìáôá ðïõ äåí Ý÷ïõí êùäéêïðïéçèåß Þ êáëýôåñá áêáôÝñãáóôï ðëçñïöïñéáêü õëéêü. Áõôü ôï áêáôÝñãáóôï ðëçñïöïñéáêü õëéêü, ìðïñåß íá åðåîåñãáóôåß áðü ôïí Ç/Õ êáé ôá áðïôåëÝóìáôá áõôÞò ôçò åðåîåñãáóßáò ëÝãïíôáé ðëçñïöïñßåò.

4.1 ÁíáðáñÜóôáóç êáé ÌåôÜäïóç ÄåäïìÝíùí Ïôáí ç åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí ðñÝðåé íá ãßíåé áðü ôïí Ç/Õ, ôá äåäïìÝíá ðñÝðåé (ü,ôé ìïñöÞ êé áí Ý÷ïõí) íá ìåôáôñáðïýí óå ìïñöÞ ç ïðïßá íá åßíáé êáôáíïçôÞ êáé áíáãíùñßóéìç áðü áõôüí. Ï Ç/Õ êáôáëáâáßíåé ïðïéïíäÞðïôå ÷áñáêôÞñá êáé ïðïéïäÞðïôå áñéèìçôéêü øçößï, óáí ìéá áêïëïõèßá áðü äõáäéêÜ øçößá (Bits). Åôóé Ýíáò áñéèìüò ãéá íá ãßíåé êáôáíïçôüò áðü ôïí Ç/Õ, ðñÝðåé íá ìåôáôñáðåß óôï äõáäéêü óýóôçìá áñßèìçóçò. Ãéá ðáñÜäåéãìá ôá 10 øçößá ôïõ äåêáäéêïý óõóôÞìáôïò áñßèìçóçò, óôï äõáäéêü óýóôçìá áñßèìçóçò åßíáé: Äåêáäéêü 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Äõáäéêü 0 1 10 11 100 101 110 111 1000 1001 1010

Åêôüò áðü ôïõò áñéèìïýò êáé ïé áëöáâçôéêïß ÷áñáêôÞñåò, êáèþò êáé äéÜöïñá Üëëá óýìâïëá, ðáñéóôÜíïíôáé ìå ôç âïÞèåéá ôùí äõáäéêþí øçößùí "0" êáé "1". Ãéá ôï óêïðü áõôü õðÜñ÷ïõí ïñéóìÝíïé äéåèíåßò êþäéêåò ðïõ áíôéóôïé÷ßæïõí óå êÜèå ÷áñáêôÞñá, ìéá áêïëïõèßá äõáäéêþí øçößùí, óõíÞèùò 8. ×ñçóéìïðïéþíôáò ïé Ç/Õ ôïí ßäéï êþäéêá ãéá ôçí áíáðáñÜóôáóç ôùí äåäïìÝíùí, ìðïñïýí íá áíôáëëÜîïõí äåäïìÝíá ìåôáîý ôïõò. Åðßóçò ôá ðñïãñÜììáôá ðïõ åêôåëïýíôáé óôïí Ýíáí Õ/Ç ìðïñïýí íá ìåôáöåñèïýí êáé óôïí Üëëïí. Ç ìåôáöïñÜ ìðïñåß íá ãßíåé åßôå ìÝóù äéóêåôþí (ðïõ ìðïñïýí íá ìåôáöåñèïýí áðü ôïí Ýíá Ç/Õ óôïí Üëëï) åßôå ìÝóù êáëùäéáêþí äéáóõíäÝóåùí ìåôáîý ôùí Ç/Õ.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

20

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Ï ðåñéóóüôåñï äéáäåäïìÝíïò êþäéêáò óÞìåñá åßíáé ï êþäéêáò ASCII (American Standard Code for Information Interchange). Åíá áðüóðáóìá ôïõ êþäéêá ASCII, ðáñïõóéÜæåôáé ðáñáêÜôù: ×áñáêôÞñáò Á  C D E F G H I J

ÄõáäéêÞ ÐáñÜóôáóç 01000001 01000010 01000011 01000100 01000101 01000110 01000111 01001000 01001001 01001010

4.2 Ôýðïé êáé ÄïìÝò ÄåäïìÝíùí Ôýðïò äåäïìÝíïõ åßíáé ï óõíäõáóìüò áðü: — —

Åíá óýíïëï åðéôñåðôþí ôéìþí ôïõ äåäïìÝíïõ. Ôï óýíïëï ôùí éäéïôÞôùí áõôþí ôùí ôéìþí áõôþí.

Ïé ôýðïé äåäïìÝíùí, áíÜëïãá ìå ôç äïìÞ ôïõò, ÷ùñßæïíôáé óå äýï êáôçãïñßåò: — —

Áðëïß Þ óôïé÷åéþäåéò ôýðïé. ÄïìçìÝíïé ôýðïé Þ äïìÝò äåäïìÝíùí. Áðëïß Ôýðïé

Áðëïß Þ óôïé÷åéþäåéò Þ áôïìéêïß ôýðïé äåäïìÝíùí, ëÝãïíôáé åêåßíïé ðïõ ôá óôïé÷åßá ôïõò äåí áðïôåëïýíôáé áðü Üëëá áðëïýóôåñá óôïé÷åßá. ÁíÜëïãá ìå ôéò åðéôñåðôÝò ôïõò ôéìÝò ïé áðëïß ôýðïé äéáêñßíïíôáé óôéò ðáñáêÜôù êáôçãïñßåò: — — — —

ÁêÝñáéïò ôýðïò (Integer). ÅðéôñåðôÝò ôéìÝò: áêÝñáéïé áñéèìïß. Ðñáãìáôéêüò ôýðïò (Real). ÅðéôñåðôÝò ôéìÝò: ðñáãìáôéêïß áñéèìïß. Ëïãéêüò ôýðïò (Boolean). ÅðéôñåðôÝò ôéìÝò: "áëçèÝò" (True), "øåõäÝò" (False). ×áñáêôÞñáò (Character). ÅðéôñåðôÝò ôéìÝò: ÷áñáêôÞñåò. ÄïìçìÝíïé Ôýðïé

ÄïìçìÝíïé ôýðïé äåäïìÝíùí Þ ÄïìÝò ÄåäïìÝíùí, ëÝãïíôáé ïé ôýðïé äåäïìÝíùí ðïõ: á) ìðïñïýí íá áíáëõèïýí óå Üëëá äåäïìÝíá ðïõ êáèÝíá ìðïñåß íá åßíáé áôïìéêïý ôýðïõ Þ Üëëç äïìÞ äåäïìÝíùí, êáé â) õðÜñ÷åé êÜðïéá ó÷Ýóç ìåôáîý ôùí äåäïìÝíùí óôá ïðïßá áíáëýåôáé, ðïõ áðïôåëåß ôç ó÷Ýóç äüìçóçò ôçò äïìÞò äåäïìÝíùí.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

21

Áí áíáëýóïõìå äéáäï÷éêÜ ìéá äïìÞ äåäïìÝíùí óôïõò óõóôáôéêïýò ôçò ôýðïõò, ôåëéêÜ èá Ý÷ïõìå ùò óõóôáôéêïýò ôýðïõò ìüíï áôïìéêïýò ôýðïõò äåäïìÝíùí. Ôï ðëÞèïò ôùí áôïìéêþí áõôþí ôýðùí, ðïõ áðïôåëïýí ôç äïìÞ, ëÝãåôáé Ðëçèéêüò Áñéèìüò (Cardinality) ôçò äïìÞò. Áí ï ðëçèéêüò áñéèìüò ìéáò äïìÞò äåäïìÝíùí ðáñáìÝíåé óôáèåñüò êáè'üëç ôç äéÜñêåéá ôçò ýðáñîÞò ôçò, ôüôå ç äïìÞ áõôÞ ëÝãåôáé ÓôáôéêÞ (Static), åíþ áí ï ðëçèéêüò áñéèìüò ìåôáâÜëëåôáé, ôüôå ëÝãåôáé ÄõíáìéêÞ (Dynamic). Åíá ðáñÜäåéãìá ìéáò äïìÞò äåäïìÝíùí, åßíáé ç ÅããñáöÞ. ÅããñáöÞ åßíáé ç äïìÞ äåäïìÝíùí ðïõ ïìáäïðïéåß äåäïìÝíá ôïõ ßäéïõ Þ äéáöïñåôéêïý ôýðïõ, ôá ïðïßá Ý÷ïõí êÜðïéá ó÷Ýóç ìåôáîý ôïõò. Åôóé áõôÜ ôá äåäïìÝíá ìðïñïýí íá ÷åéñéóôïýí ùò ìéá ëïãéêÞ ïíôüôçôá. Ôá äåäïìÝíá ðïõ ïìáäïðïéåß ìéá åããñáöÞ ïíïìÜæïíôáé Ðåäßá (Fields) ôçò åããñáöÞò. Ð.÷. ìéá åããñáöÞ ãéá Ýíáí õðÜëëçëï ìéáò åôáéñåßáò èá ìðïñïýóå íá ðåñéÝ÷åé ùò ðåäßá ôïí êùäéêü, ôï üíïìá, ôç äéåýèõíóç, ôçí ïéêïãåíåéáêÞ êáôÜóôáóç, ôï ìéóèü ê.ë.ð.

4.3 Áñ÷åßá êáé ÏñãÜíùóç Áñ÷åßùí Áñ÷åßï åßíáé ìéá ïñãáíùìÝíç óõëëïãÞ áðü äåäïìÝíá. Ç ìïíÜäá ôùí äåäïìÝíùí áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá áñ÷åßï, åßíáé ç åããñáöÞ. Åßíáé ðñïöáíÝò ëïéðüí, üôé ôï áñ÷åßï åßíáé ìéá äïìÞ äåäïìÝíùí, åöüóïí áðïôåëåßôáé áðü åããñáöÝò ðïõ êáé áõôÝò åßíáé äïìÝò äåäïìÝíùí. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá åêôÝëåóçò åíüò ðñïãñÜììáôïò, ï áñéèìüò ôùí åããñáöþí åíüò áñ÷åßïõ ìðïñåß íá áëëÜæåé (íÝåò åããñáöÝò ìðïñåß íá ðñïóôßèåíôáé êáé Üëëåò ìðïñåß íá äéáãñÜöïíôáé), Üñá ëïéðüí ôï áñ÷åßï åßíáé ìéá äõíáìéêÞ äïìÞ äåäïìÝíùí. ÐáñÜäåéãìá Åíá áñ÷åßï-áôæÝíôá èá ìðïñïýóå íá áðïôåëåßôáé áðü åããñáöÝò ìå ðåäßá: ïíïìáôåðþíõìï, äéåýèõíóç, ôçëÝöùíï (Óýãêñéíå ìå ôïí Ôçëåöùíéêü ÊáôÜëïãï): ÏÍÏÌÁÔÅÐÙÍÕÌÏ

ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ

ÔÇËÅÖÙÍÏ

ÊïõôóïèáíÜóçò Íéêüëáïò

Áóùðïý 24, Ëáìßá

(0231)45842

ÐáðáðÝôñïõ ÅëéóóÜâåô

Êßñêçò 34, ËÜñéóá

(041)229159

Êüëëéáò Ìé÷áÞë

Ìé÷.ÁããÝëïõ 8, ÉùÜííéíá

(0651)56543

ÐáðáäÜêçò Öþôéïò

Áíèåìßïõ 9, ÂÝñïéá

(0331)67545

ÄåëÞ Áííá-Ìáñßá

Áéüëïõ 45, ÁèÞíá

(01)2956789

.....

.....

.....

Ôá áñ÷åßá ôùí Ç/Õ åßíáé áðïèçêåõìÝíá óõíÞèùò óôç âïçèçôéêÞ ìíÞìç (äßóêïò) êáé ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå ðñüóâáóç óôá óôïé÷åßá ôïõò üðïôå èåëÞóïõìå ìÝóù êáôÜëëçëùí ðñïãñáììÜôùí ÷åéñéóìïý áñ÷åßùí. Ï ôñüðïò ïñãÜíùóçò ôùí

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

22

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

åããñáöþí ôùí áñ÷åßùí åßíáé óçìáíôéêüò êáé ðñÝðåé íá åßíáé ôÝôïéïò þóôå, íá åßíáé äõíáôÞ ç üóï ôï äõíáôü ãñçãïñüôåñç ðñïóðÝëáóç ó'áõôÝò, ìå óêïðü ôçí åðåîåñãáóßá ôïõò. Ï áñéèìüò ôùí ôñüðùí ïñãÜíùóçò ôùí áñ÷åßùí åßíáé ìåãÜëïò. Åäþ èá áíáöÝñïõìå ìüíï ôñåéò âáóéêïýò ôñüðïõò ïñãÜíùóçò.

—

ÓåéñéáêÞ (Serial) ïñãÜíùóç: Ïé åããñáöÝò ôïðïèåôïýíôáé óôï ìÝóï áðïèÞêåõóçò, ìå ôç óåéñÜ ðïõ åìöáíßæïíôáé.

—

ÁêïëïõèéáêÞ Þ äéáäï÷éêÞ (Sequential) ïñãÜíùóç: Ïé åããñáöÝò ôïðïèåôïýíôáé óôï ìÝóï áðïèÞêåõóçò ìå ìéá ïñéóìÝíç äéÜôáîç, óýìöùíá ìå ôá ðåñéå÷üìåíá êÜðïéïõ ðåäßïõ, ðïõ ÷áñáêôçñßæåôáé ùò êëåéäß (Key).

—

Áìåóç (Direct) Þ Ôõ÷áßá (Random) ïñãÜíùóç: ïé åããñáöÝò ôïðïèåôïýíôáé óå ôõ÷áßåò èÝóåéò ôïõ ìÝóïõ áðïèÞêåõóçò, ïé ïðïßåò ðñïêýðôïõí ìå ôçí åöáñìïãÞ êÜðïéïõ áëãïñßèìïõ ðïõ ìåôáôñÝðåé ôï êëåéäß ìéáò åããñáöÞò óå äéåýèõíóç ôïõ ìÝóïõ áðïèÞêåõóçò.

4.4 ÂÜóåéò ÄåäïìÝíùí Åßíáé óõíçèéóìÝíï ôï öáéíüìåíï, äéÜöïñá ôìÞìáôá ïñãáíéóìþí Þ åðé÷åéñÞóåùí íá ÷ñçóéìïðïéïýí, ãéá ôéò åöáñìïãÝò ôïõò, îå÷ùñéóôÜ áñ÷åßá äåäïìÝíùí êáé óôá áñ÷åßá áõôÜ íá åðáíáëáìâÜíïíôáé ðïëëÜ áðü ôá äåäïìÝíá (ðëåïíáóìüò). Åôóé, áðü ôç ìßá ðñïêýðôåé ìéá óðáôÜëç ôïõ ÷þñïõ áðïèÞêåõóçò êáé áðü ôçí Üëëç ÷ñåéÜæåôáé ðïëýò ÷ñüíïò ãéá ôçí åíçìÝñùóç ôùí áñ÷åßùí. Ðñïêýðôåé Ýôóé ç áíÜãêç ãéá ìåßùóç ôïõ ðëåïíáóìïý ôùí äåäïìÝíùí, áëëÜ ìå ôÝôïéï ôñüðï þóôå áõôÜ íá åßíáé ôáõôï÷ñüíùò ðñïóðåëÜóéìá áðü äéÜöïñïõò ÷ñÞóôåò ãéá ðïéêßëåò åöáñìïãÝò. Áõôü åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ìéá ÂÜóçò ÄåäïìÝíùí (ÂÄ) ðïõ ïìáäïðïéåß êáé äßíåé äïìÞ óôá äåäïìÝíá áõôÜ. Ìéá ÂÜóç ÄåäïìÝíùí åßíáé ìéá óõëëïãÞ áðü áðïèçêåõìÝíá äåäïìÝíá, ôá ïðïßá ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü üëåò ôéò åöáñìïãÝò ôïõ ïñãáíéóìïý Þ ôçò åðé÷åßñçóçò. ÊÜèå ÂÄ Ý÷åé ôç äéêÞ ôçò ÖõóéêÞ ÏñãÜíùóç, äçëáäÞ ôï äéêü ôçò ôñüðï áðïèÞêåõóçò ôùí äåäïìÝíùí. Ïìùò óå êÜèå ÷ñÞóôç ôçò ÂÄ äßíåôáé ç åíôýðùóç åíüò äéáöïñåôéêïý ìïíôÝëïõ ïñãÜíùóçò ôùí äåäïìÝíùí, äçëáäÞ êÜèå ÷ñÞóôçò "âëÝðåé" ìéá äéáöïñåôéêÞ ïñãÜíùóç ôùí äåäïìÝíùí (ËïãéêÞ ÏñãÜíùóç). Ìéá ÂÄ óõíôïíßæåôáé áðü Ýíá óýíïëï ðñïãñáììÜôùí ðïõ ïíïìÜæåôáé Óýóôçìá Äéïßêçóçò ÂÜóçò ÄåäïìÝíùí, ÓÄÂÄ (Data Base Management System, DBMS). Ôï ÓÄÂÄ åðéôñÝðåé óôïõò ÷ñÞóôåò íá ìçí áðáó÷ïëïýíôáé ìå ôïí ôñüðï öýëáîçò ôçò ÂÄ óôï äßóêï, áëëÜ íá åêöñÜæïõí ìüíï ôéò áðáéôÞóåéò ôïõò ãéá ðëçñïöüñçóç. Èá ìðïñïýóáìå ëïéðüí íá èåùñÞóïõìå ôï ÓÄÂÄ ùò Ýíá ìåôáöñáóôÞ ôùí áðáéôÞóåùí ôïõ ÷ñÞóôç óå ïäçãßåò õëïðïßçóÞò ôïõò áðü ôï óýóôçìá.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

23

5. Ï ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÉÓÌÏÓ Äõóôõ÷þò (Þ åõôõ÷þò!) óôç æùÞ ìáò êáëïýìáóôå óõíå÷þò íá áíôéìåôùðßóïõìå äéÜöïñá ðñïâëÞìáôá. Ôá ðñïâëÞìáôá áõôÜ, êáëýðôïõí Ýíá åõñý öÜóìá êáé ìðïñåß íá åßíáé áðü ðïëý åýêïëá óôç ëýóç ôïõò Ýùò êáé ðÜñá ðïëý äýóêïëá. ÁíåîÜñôçôá, üìùò áðü ôï âáèìü äõóêïëßáò ôïõò êáé ôï áíôéêåßìåíü ôïõò, ìðïñïýìå íá áíáãíùñßóïõìå ðïëëÜ êïéíÜ óçìåßá ùò ðñïò ôç âáóéêÞ ìåèïäïëïãßá ôïõ ôñüðïõ åðßëõóÞò ôïõò. Ãéá íá ëýóïõìå Ýíá ðñüâëçìá áêïëïõèïýìå ìéá óåéñÜ áðü äéáäï÷éêÜ âÞìáôá, ðïõ ìáò ïäçãïýí óôç ëýóç ôïõ, Þ áëëéþò ìéá ìÝèïäï åðßëõóçò. Ç êùäéêïðïßçóç ôçò ìåèüäïõ åðßëõóçò ïíïìÜæåôáé Ðñüãñáììá. Ç äéáäéêáóßá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü êáèïñéóìÝíá óôÜäéá ðïõ ôåëéêü óêïðü Ý÷ïõí ôï ìåôáó÷çìáôéóìü åíüò ðñïâëÞìáôïò êáé ôçò ìåèüäïõ ëýóçò ôïõ óå ìéá ôÝôïéá ìïñöÞ ðïõ íá åßíáé Üìåóá êáôáíïçôÞ êáé áðïäåêôÞ áðü ôïí Ç/Õ, ïíïìÜæåôáé Ðñïãñáììáôéóìüò. Ôá êáèïñéóìÝíá óôÜäéá áðü ôá ïðïßá ðñÝðåé íá ðåñÜóïõìå ãéá íá öôÜóïõìå áðü ôç äéáôýðùóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò óôï ðñüãñáììá, èá ðåñéãñÜøïõìå,ðáñáêÜôù.

5.1 Êáôáíüçóç êáé ÁíÜëõóç ôïõ ÐñïâëÞìáôïò Ãéá íá ìðïñÝóïõìå íá öôÜóïõìå óôç ëýóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò, ðñÝðåé ðñùôáñ÷éêÜ íá áíôéëçöèïýìå óùóôÜ ôéò áðáéôÞóåéò ôïõ. Ôá âÞìáôá ðïõ ðñÝðåé íá áêïëïõèÞóïõìå ãéá íá êáôáíïÞóïõìáé êáé íá áíáëýóïõìå Ýíá ðñüâëçìá, åßíáé ôá åîÞò: —

Áðüëõôç áíôßëçøç ôùí äåäïìÝíùí ôïõ ðñïâëÞìáôïò.

—

ÐëÞñçò êáôáíüçóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ðïõ æçôïýíôáé.

—

Åýñåóç ôïõ ôñüðïõ, óå ãåíéêÝò ãñáììÝò, åðåîåñãáóßáò ôùí äåäïìÝíùí, ãéá íá ðÜñïõìå ôá æçôïýìåíá áðïôåëÝóìáôá.

—

ÁíÜëõóç ôùí ðéèáíþí ëåðôïìåñåéþí ôïõ ðñïâëÞìáôïò.

5.2 Ó÷åäßáóç Ìåèüäïõ Åðßëõóçò ÌåôÜ ôçí êáôáíüçóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò áêïëïõèåß ç ó÷åäßáóç ôïõ ôñüðïõ ëýóçò ôïõ. ÄçëáäÞ ç êáôáãñáöÞ êáôÜëëçëùí äéáäï÷éêþí âçìÜôùí (åíåñãåéþí) ðïõ èá äþóïõí ëýóç óôï ðñüâëçìá. Ó÷åäüí óå üëá ôá ðñïâëÞìáôá, ï ôñüðïò åðßëõóçò äåí åßíáé ìïíáäéêüò. Åôóé èá ðñÝðåé, ìå êñéôÞñéá ôçí ïñèïëïãéêÞ óêÝøç êáé ôç ìåèïäïëïãßá ðïõ èá

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

24

ร รฉรณรกรฃรนรฃร รณรดรงรญ ร รซรงรฑรฏรถรฏรฑรฉรชร

รฅรชรซรฅรฃรฅร , รญรก รกรฐรฏรถรกรณร รณรฏรตรฌรฅ รฐรฏรฉรก รฅร รญรกรฉ รง รชรกรซรฝรดรฅรฑรง รฌร รจรฏรครฏรฒ รกรฐรฏรดรฝรฐรนรณรงรฒ รดรงรฒ รซรฝรณรงรฒ รดรฏรต รฐรฑรฏรขรซร รฌรกรดรฏรฒ. ร รฅรฑรฉรชรฏร รดรฑรผรฐรฏรฉ รดรงรฒ รณรทรฅรคร รกรณรงรฒ รดรงรฒ รฌรฅรจรผรครฏรต รฅรฐร รซรตรณรงรฒ รฅร รญรกรฉ: โ

ร รฑรกรณรดรฉรชร รฌร รจรฏรครฏรฒ (รฐรกรฑร รจรฅรณรง รซรฝรณรงรฒ รฌรฅ รฌรฏรฑรถร รชรกรดรกรญรฏรงรดรพรญ รฐรฑรฏรดร รณรฅรนรญ).

โ

ร รฅรตรครฏรชรพรครฉรชรกรฒ (รฐรกรฑร รจรฅรณรง รซรฝรณรงรฒ รฌรฅ รณรฝรญรดรฏรฌรฅรฒ รชรกรฉ รฐรฅรฑรฉรฅรชรดรฉรชร รฒ รฐรฑรฏรดร รณรฅรฉรฒ).

โ

ร รฏรฃรฉรชรผ รครฉร รฃรฑรกรฌรฌรก (ร รกรฑร รจรฅรณรง รซรฝรณรงรฒ รฌรฅ รทรฑร รณรง รณรตรฌรขรฏรซรฉรชรพรญ รณรทรงรฌร รดรนรญ).

5.3 ร รฝรญรดรกรฎรง ร รฑรฏรฃรฑร รฌรฌรกรดรฏรฒ ร รฉรก รญรก รฌรฐรฏรฑร รณรฏรตรฌรฅ รญรก รซรฝรณรฏรตรฌรฅ ร รญรก รฐรฑรผรขรซรงรฌรก รฌรฅ รดรง รขรฏร รจรฅรฉรก รดรฏรต ร /ร , รฐรฑร รฐรฅรฉ รญรก รชรนรครฉรชรฏรฐรฏรฉร รณรฏรตรฌรฅ รดรง รฌร รจรฏรครฏ รฅรฐร รซรตรณรงรฒ รดรฏรต รฐรฑรฏรขรซร รฌรกรดรฏรฒ, รฌรฅ รดร รดรฏรฉรก รฌรฏรฑรถร รฐรฏรต รญรก รฅร รญรกรฉ รชรกรดรกรญรฏรงรดร รกรฐรผ รดรฏรญ ร /ร . ร รฑร รฐรฅรฉ รครงรซรกรคร รญรก รฃรฑร รธรฏรตรฌรฅ รดรก รครฉรกรครฏรทรฉรชร รขร รฌรกรดรก รดรงรฒ รฌรฅรจรผรครฏรต รฅรฐร รซรตรณรงรฒ รฌรฅ รดรง รฌรฏรฑรถร รฐรฑรฏรดร รณรฅรนรญ รชรกรดรกรญรฏรงรดรพรญ รกรฐรผ รดรฏรญ ร /ร , รฐรฏรต รซร รฃรฏรญรดรกรฉ Eรญรดรฏรซร รฒ. ร รครฉรกรครฏรทรฉรชร รณรฅรฉรฑร รฅรญรดรฏรซรพรญ รฐรฏรต รณรดรฏ รณรฝรญรฏรซรฏ รดรฏรตรฒ รฅรฐรฉรซรฝรฏรตรญ ร รญรก รฐรฑรผรขรซรงรฌรก รซร รฃรฅรดรกรฉ ร รฑรผรฃรฑรกรฌรฌรก (Program). ร รกรดร รดรง รณรฝรญรดรกรฎรง รดรฏรต รฐรฑรฏรฃรฑร รฌรฌรกรดรฏรฒ รจรก รฐรฑร รฐรฅรฉ รญรก รดรงรฑรฏรฝรฌรฅ รฏรฑรฉรณรฌร รญรฏรตรฒ รชรกรญรผรญรฅรฒ รณรตรญรดรกรชรดรฉรชรฏรฝ รชรกรฉ รฃรฑรกรฌรฌรกรดรฉรชร รฒ. ร รฏ รณรฝรญรฏรซรฏ รดรนรญ รชรกรญรผรญรนรญ รกรตรดรพรญ รซร รฃรฅรดรกรฉ ร รซรพรณรณรก ร รฑรฏรฃรฑรกรฌรฌรกรดรฉรณรฌรฏรฝ. ร รซรพรณรณรฅรฒ รฐรฑรฏรฃรฑรกรฌรฌรกรดรฉรณรฌรฏรฝ รตรฐร รฑรทรฏรตรญ รฐรฏรซรซร รฒ, รฌรฅรฑรฉรชร รฒ รฅร รญรกรฉ รฏรฉ: BASIC, Pascal, COBOL, C, FORTRAN, PROLOG. ร รฏ รฐรฑรผรฃรฑรกรฌรฌรก รฐรฏรต รฃรฑร รถรฏรตรฌรฅ รฃรฉรก รญรก รฅรฐรฉรชรฏรฉรญรนรญร รณรฏรตรฌรฅ รฌรฅ รดรฏรญ ร /ร รซร รฃรฅรดรกรฉ ร รฑรนรดรฏรฃรฅรญร รฒ ร ร รงรฃรกร รฏ ร รฑรผรฃรฑรกรฌรฌรก (Source Program). ร รกรฑร รครฅรฉรฃรฌรก ร รฒ รฐรกรฑร รครฅรฉรฃรฌรก รฃรฉรก รดรงรญ รชรกรดรกรญรผรงรณรง รดรนรญ รณรดรกรคร รนรญ รฐรฏรต รฅร รครกรฌรฅ รณรดรฉรฒ ยง 5.1, 5.2, 5.3, รจรก รครฏรฝรฌรฅ รดรฏ รฐรฑรผรขรซรงรฌรก รดรงรฒ รฅรฝรฑรฅรณรงรฒ รดรฏรต รฌร รณรฏรต รผรฑรฏรต รดรฑรฉรพรญ รกรฑรฉรจรฌรพรญ: ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร

ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร (ร รฅ รธรฅรตรครฏรชรพรครฉรชรก)

ร รฅรครฏรฌร รญรก: 3 รกรฑรฉรจรฌรฏร A,B,C ร รงรดรฏรฝรฌรฅรญรก: รฏ รฌร รณรฏรฒ รผรฑรฏรฒ, ร

ร รฉร รขรกรณรฅ รดรฏรญ ร ร รฉร รขรกรณรฅ รดรฏรญ ร A B C ร รฉร รขรกรณรฅ รดรฏรญ C ร รฑรผรฐรฏรฒ ร รฝรณรงรฒ: รดรฝรฐรฏรฒ M 3 ร รฐรฏรซรผรฃรฉรณรฅ รดรฏ M=(A+B+C)/3 ร รฝรฐรนรณรฅ รดรฏ ร

ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร (ร รฅ BASIC) 10 20 30 40 50

INPUT A INPUT B INPUT C LET M=(A+B+C)/3 PRINT M

5.4 ร รฅรดร รถรฑรกรณรง - ร รชรดร รซรฅรณรง ร รฑรฏรฃรฑร รฌรฌรกรดรฏรฒ ร รฏ รฐรงรฃรกร รฏ รฐรฑรผรฃรฑรกรฌรฌรก, รครฅรญ รฅร รญรกรฉ รครตรญรกรดรผ รญรก รกรญรกรฃรญรนรฑรฉรณรดรฅร ร รฌรฅรณรก รกรฐรผ รดรฏรญ ร /ร . ร รตรดรผ รครฉรผรดรฉ, รผรฐรนรฒ รฎร รฑรฏรตรฌรฅ, รฏ ร /ร รกรญรกรฃรญรนรฑร รฆรฅรฉ รฌรผรญรฏ รชรนรครฉรชรฏรฐรฏรฉรงรฌร รญรก รครตรกรครฉรชร รครฅรครฏรฌร รญรก ร รฅรญรดรฏรซร รฒ. ร รดรณรฉ รกรตรดรผ รฐรฏรต รฐรฑร รฐรฅรฉ รญรก รฃร รญรฅรฉ รกรฌร รณรนรฒ รฌรฅรดร รดรง รณรฝรญรดรกรฎรง รดรฏรต รฐรฑรฏรฃรฑร รฌรฌรกรดรฏรฒ, รฅร รญรกรฉ รง รฌรฅรดรกรดรฑรฏรฐร รดรฏรต (รฌรฅรดร รถรฑรกรณรง) รณรฅ รฃรซรพรณรณรก

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

25

ðñïãñáììáôéóìïý äõáäéêÞò ìïñöÞò ðïõ ëÝãåôáé Ãëþóóá Ìç÷áíÞò (Machine Language).

To ðñüãñáììá ðïõ ðñïêýðôåé êáëåßôáé ÅêôåëÝóéìï Þ Áíôéêåßìåíï Ðñüãñáììá (Object Program). Ôç ìåôÜöñáóç ôçí áíáëáìâÜíåé Ýíá êáôÜëëçëï ðñüãñáììá, ôï ïðïßï êáëåßôáé ÌåôáöñáóôÞò (Interpreter Þ Compiler). ÖõóéêÜ õðÜñ÷åé áíôßóôïé÷ïò ìåôáöñáóôÞò ãéá êÜèå ãëþóóá ðñïãñáììáôéóìïý. Ìéá áðü ôéò óçìáíôéêüôåñåò åñãáóßåò ðïõ êÜíåé ï ìåôáöñáóôÞò, åßíáé ç åýñåóç ãñáììáôéêþí êáé óõíôáêôéêþí ëáèþí ôïõ ðçãáßïõ ðñïãñÜììáôïò êáé ç õðüäåéîÞ ôïõò ìå êáôÜëëçëá ìçíýìáôá.

5.5 Ôåêìçñßùóç ÐñïãñÜììáôïò Ôåêìçñßùóç ðñïãñÜììáôïò ëÝãåôáé ç ðáñÜèåóç ïäçãéþí, ðëçñïöïñéþí êáé ó÷ïëßùí ó÷åôéêþí ìå ôï ðñüãñáììá. ÐñÝðåé íá ðåñéëáìâÜíåé ïôéäÞðïôå Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí ðåñéãñáöÞ ôïõ ðñïâëÞìáôïò, ôïí áëãüñéèìï, ôç äïìÞ ôùí äåäïìÝíùí, ôá áóèåíÞ óçìåßá ôçò ìåèüäïõ åðßëõóçò, êáèþò êáé ïäçãßåò ãéá ôç ÷ñÞóç ôïõ ðñïãñÜììáôïò. Ïëá áõôÜ ðñÝðåé íá ðåñéÝ÷ïíôáé óå Ýíá åõêñéíÝò êáé êáèáñü ãñáðôü, ôï ïðïßï èá óõíïäåýåé ôï ðñüãñáììá õðü ìïñöÞ öáêÝëïõ Þ åã÷åéñéäßïõ.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

26

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

6. ÏÉ ÅÖÁÑÌÏÃÅÓ 6.1 ÐëçñïöïñéêÞ êáé Åðé÷åßñçóç Ôï ïëïÝíá ìåéïýìåíï êüóôïò ôùí Ç/Õ êáé åéäéêÜ ôùí ìéêñïûðïëïãéóôþí, ôïõò êÜíåé ðñïóéôïýò óå üëï êáé ðåñéóóüôåñåò åðé÷åéñÞóåéò, ìéêñÝò, ìéêñïìåóáßåò êáé ìåãÜëåò. Ç çëåêôñïíéêÞ åðåîåñãáóßá äåäïìÝíùí, ðáñ'üëï ôï êüóôïò ðïõ èá ðñïóèÝóåé ãéá ìç÷áíÞìáôá (Hardware), ëïãéóìéêü (Software) êáé åîåéäéêåõìÝíï ðñïóùðéêü, èá åßíáé ôåëéêÜ ðéï ïéêïíïìéêÞ ôçò ðñïûðÜñ÷ïõóáò êáôÜóôáóçò. Ç ÷ñçóéìïðïßçóç Ç/Õ ìðïñåß íá âåëôéþóåé ôçí ïéêïíïìéêÞ åéêüíá ìéáò åðé÷åßñçóçò ìå ìåßùóç ôïõ êüóôïõò, âåëôßùóç ôçò ëåéôïõñãéêüôçôáò êáé áýîçóç ôùí åóüäùí ôçò. ÓÞìåñá äéáôßèåíôáé óôï åìðüñéï äéÜöïñá ðáêÝôá åöáñìïãþí. ÌåñéêÜ áðü áõôÜ áðåõèýíïíôáé ó÷åäüí óå êÜèå åßäïõò åðé÷åßñçóç Þ êáé óå ìåìïíùìÝíïõò éäéþôåò, åíþ Üëëá åßíáé ðåñéóóüôåñï åîåéäéêåõìÝíá. Óôçí ðñþôç ðåñßðôùóç Ý÷ïõìå ôá ðáêÝôá áõôïìáôéóìïý ãñáöåßïõ (êåéìåíïãñÜöïò, ëïãéóôéêü öýëëï, óýóôçìá âÜóçò äåäïìÝíùí), ôá ïðïßá ðáñÝ÷ïõí ìåãÜëåò åõêïëßåò êáé âåëôéþíïõí ôï image ôçò åðé÷åßñçóçò. ÁõôÜ ôá ðáêÝôá ëïãéóìéêïý óõíäõáæüìåíá ìå Üëëåò çëåêôñïíéêÝò óõóêåõÝò, (üðùò ôçëÝöùíï, TELEFAX ê.ë.ð.) êáé ìå êáôÜëëçëï åîïðëéóìü ðåñéöåñåéáêþí ìïíÜäùí Ç/Õ (üðùò åêôõðùôÝò, ó÷åäéáóôÝò ê.ë.ð.) êáé äéêôýùí åðéêïéíùíßáò Ç/Õ, ôåßíïõí íá êáôáñãÞóïõí ôïí ðáëéü "ðáñáäïóéáêü" ôñüðï ëåéôïõñãßáò êáé åðéêïéíùíßáò ôùí åðé÷åéñÞóåùí. Ó'Ýíá áõôïìáôïðïéçìÝíï ãñáöåßï õðÜñ÷ïõí ðïëý ëßãåò áñ÷åéïèÞêåò êáé ðïëý ëßãá Ýããñáöá. Ïëåò ïé ðëçñïöïñßåò êáôá÷ùñïýíôáé óå çëåêôñïíéêÜ ìÝóá êáé üôáí áíáæçôïýíôáé, åìöáíßæïíôáé óôéò ïèüíåò ôùí õðïëïãéóôþí. Ïé ðëçñïöïñßåò ðïõ ðñÝðåé íá óôáëïýí óå Üëëï ãñáöåßï, óôï ßäéï êôßñéï Þ óå Üëëï, äéáêéíïýíôáé ìÝóá áðü äßêôõá Ç/Õ. Ìéá ôÝôïéá äéáêßíçóç ðëçñïöïñéþí êáé åããñÜöùí áíáöÝñåôáé ìå ôïí üñï Çëåêôñïíéêü Ôá÷õäñïìåßï (Electronic Mail). Óôç óõíÝ÷åéá ðáñáèÝôïõìå ìåñéêÜ áíôéêåßìåíá ãéá ôá ïðïßá õðÜñ÷åé óÞìåñá êáôÜëëçëï ëïãéóìéêü: — — — — — — — — —

Ìéóèïäïóßá. Åëåã÷ïò áðïèåìÜôùí - Ôéìïëüãçóç - ÐåëÜôåò - ÐñïìçèåõôÝò - ÃåíéêÞ ËïãéóôéêÞ - Ðñüâëåøç ÐùëÞóåùí. Äéá÷åßñéóç ÁóöáëéóìÝíùí óå ÁóöáëéóôéêÝò Åôáéñåßåò. Äéá÷åßñéóç Ôñáðåæéêþí Óõíäéáëëáãþí Áñ÷åßá Ðñïóùðéêïý ÍáõôéëéáêÝò ÅöáñìïãÝò ×ñçìáôéóôçñéáêÝò ÅöáñìïãÝò. ÅöáñìïãÝò óôá ìÝóá ìáæéêÞò ìåôáöïñÜò (åéóéôÞñéá, äñïìïëüãéá). Åðåîåñãáóßá ÊåéìÝíùí.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

27

6.2 Ï ÕðïëïãéóôÞò Åñãáëåßï ôïõ Ôå÷íéêïý Ï ó÷åäéáóìüò êáé ç êáôáóêåõÞ ìå ôç âïÞèåéá ôïõ Ç/Õ (CAD: Computer Aided Design, CAM: Computer Aided Manufacturing), áðïôåëåß óÞìåñá âáóéêü åñãáëåßï ãéá ôï ìç÷áíïëïãéêü ó÷Ýäéï, ôçí áñ÷éôåêôïíéêÞ êáé ôéò êáôáóêåõÝò ãåíéêüôåñá. Ôá óõóôÞìáôá CAD/CAM äßíïõí ôç äõíáôüôçôá óôïõò ôå÷íéêïýò êáé óôéò âéïìç÷áíßåò íá ó÷åäéÜæïõí êáé íá êáôáóêåõÜæïõí ðñïúüíôá áðü ôçí áñ÷Þ ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò êÜôù áðü ôïí Ýëåã÷ï Ç/Õ. ÕðÜñ÷ïõí åðßóçò ðñïãñÜììáôá ðñïóïìïßùóçò äéáöüñùí êáôáóêåõþí. Åôóé ìðïñåß íá åëåã÷èåß ç ðïéüôçôá êáé ç óõìðåñéöïñÜ êÜðïéáò êáôáóêåõÞò (áåñïðëÜíïõ, áõôïêéíÞôïõ, ãÝöõñáò) ðñéí êáôáóêåõáóôåß ðñáãìáôéêÜ. Áðïöåýãïíôáé Ýôóé äéÜöïñåò äõóÜñåóôåò åêðëÞîåéò ìåôÜ ôçí ðåñÜôùóç ôçò êáôáóêåõÞò åíþ ôáõôü÷ñïíá ãßíåôáé ïéêïíïìßá óå ÷ñÞìá êáé ÷ñüíï.

6.3 ÕðïëïãéóôÝò êáé ÅðéóôÞìåò - ÔÝ÷íåò Ïé õðïëïãéóôÝò êáôáóêåõÜóôçêáí áñ÷éêÜ ãéá íá âïçèÞóïõí êáôåîï÷Þí åðéóôçìïíéêÝò åöáñìïãÝò. ÊõñéïëåêôéêÜ, óÞìåñá äåí õðÜñ÷åé ÷þñïò ôçò åðéóôÞìçò ðïõ íá ìç âñßóêïõí åöáñìïãÞ ïé Ç/Õ. Ôüóï óôéò èåôéêÝò üóï êáé óôéò êëáóéêÝò åðéóôÞìåò, ï õðïëïãéóôÞò áðïôåëåß Ýíá óçìáíôéêü åñãáëåßï ôïõ åðéóôÞìïíá - åñåõíçôÞ. ÕðÜñ÷ïõí åðßóçò åðéóôÞìåò ðïõ ïöåßëïõí ôçí ýðáñîÞ ôïõò óôïõò Ç/Õ (ð.÷. ÅðéóôÞìç ôùí Õðïëïãéóôþí). Ïé åöáñìïãÝò ôùí Ç/Õ óôéò åðéóôÞìåò åßíáé Üðåéñåò, ìåñéêÝò áðü áõôÝò åßíáé: — — — — — — — — — — — — — — — —

Äïñõöüñïé êáé Ýëåã÷ïò ðôÞóåùí óôï ÄéÜóôçìá. Ðáñáêïëïýèçóç - Ýëåã÷ïò áóèåíþí êáé ÉáôñéêÞ Åñåõíá. Åëåã÷ïò ôùí åðåîåñãáóéþí óôç ×çìéêÞ Âéïìç÷áíßá. Áíß÷íåõóç ðåôñåëáßïõ. Ðáñáêïëïýèçóç êáé Ýëåã÷ïò ôùí êéíÞóåùí ôïõ öëïéïý ôçò Ãçò. Ó÷åäéáóìüò áõôïêéíÞôùí, ðëïßùí, ãåöõñþí êáé êôéñßùí. Ðñïóïìïßùóç ðåéñáìÜôùí. Ðñüãíùóç êáéñïý. ÌåëÝôç Öõóéêþí Ãëùóóþí. Ðñïóïìïßùóç Ïéêïíïìéêþí ìïíôÝëùí. Åñåõíá óôç ÖõóéêÞ Õøçëþí Åíåñãåéþí êáé Óôïé÷åéùäþí Óùìáôßùí. Åñåõíá óôç Âéïëïãßá êáé óôç ÃåíåôéêÞ. Åðßëõóç Ìáèçìáôéêþí åîéóþóåùí. Åëåã÷ïò Ðõñçíéêþí ÁíôéäñáóôÞñùí. Áñ÷áéïìåôñßá. Ôå÷íçôÞ Íïçìïóýíç.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

28

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Äå èá ìðïñïýóå ï ÷þñïò ôçò ôÝ÷íçò íá áíôéóôáèåß óôçí ðñüêëçóç ÷ñÞóçò Ç/Õ. Îåêéíþíôáò áðü ôç æùãñáöéêÞ êáé öôÜíïíôáò ìÝ÷ñé ôç ìïõóéêÞ ïé õðïëïãéóôÝò ðáñÝ÷ïõí óôïõò êáëëéôÝ÷íåò äõíáôüôçôåò åýêïëçò, ãñÞãïñçò êáé ðñùôüôõðçò äçìéïõñãßáò. Áðü ôéò ôÝ÷íåò ðïõ ßóùò Ý÷ïõí åðçñåáóôåß ðåñéóóüôåñï áðü ôïõò Ç/Õ åßíáé ç ÃñáöéóôéêÞ ÔÝ÷íç, ç ÌïõóéêÞ (áíÜëõóç êáé óýíèåóç), êáé ç ðáñáãùãÞ êéíïýìåíçò åéêüíáò (Animation).

6.4 ÅöáñìïãÝò óôçí Åéäéêüôçôá Êõêëïöïñïýí óÞìåñá óôç ÷þñá ìáò áñêåôÜ ðáêÝôá ëïãéóìéêïý ðïõ ôåßíïõí íá êáëýøïõí ôéò äéïéêçôéêÝò êáé ëïãéóôéêÝò áíÜãêåò ôùí ìéêñïìåóáßùí åðé÷åéñÞóåùí. ÅíäåéêôéêÜ áíáöÝñïõìå üôé óôçí áãïñÜ õðÜñ÷ïõí ðáêÝôá ãéá: — — — — —

Ìéóèïäïóßá. ÃåíéêÞ ËïãéóôéêÞ. ÐåëÜôåò - ÐñïìçèåõôÝò. ÔÞñçóç áñ÷åßùí ðñïóùðéêïý. ÅðåîåñãáóôÝò êåéìÝíïõ.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

29

7. ÅÉÄÉÊÁ ÈÅÌÁÔÁ 7.1 ÐëçñïöïñéáêÜ ÓõóôÞìáôá Ç ýðáñîç êáé ìüíïí åíüò Ç/Õ, üóï éó÷õñüò êáé áí åßíáé, äåí áñêåß ãéá íá ëýóåé ôá ðñïâëÞìáôá ìéáò åðé÷åßñçóçò. ×ñåéÜæåôáé íá äçìéïõñãçèïýí ôá êáôÜëëçëá óõóôÞìáôá ðïõ èá ðáñáëáìâÜíïõí êÜèå öïñÜ ôá äåäïìÝíá êáé èá ôá ìåôáôñÝðïõí óå ðëçñïöïñßåò ìå âÜóç óõãêåêñéìÝíåò ðñïäéáãñáöÝò. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ áíáöåñüìáóôå óå ÐëçñïöïñéáêÜ ÓõóôÞìáôá (Information Systems) ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü åéäéêïýò åðáããåëìáôßåò ôçò ðëçñïöïñéêÞò (áíáëõôÝò óõóôçìÜôùí) ìå âÜóç ôéò áðáéôÞóåéò ðïõ êáèïñßæïõí ïé ÷ñÞóôåò. Ìéá åðé÷åßñçóç åßíáé Ýíá óýóôçìá. Ôá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý åßíáé ïé ðùëÞóåéò, ç ðáñáãùãÞ, ôï ëïãéóôÞñéï, ôï ðñïóùðéêü, ôï ìÜñêåôéíê ê.ë.ð. ÊáèÝíá áðü áõôÜ åßíáé ôï ßäéï Ýíá óýóôçìá. Ïëá ôá õðï-óõóôÞìáôá ìéáò åðé÷åßñçóçò óõíäÝïíôáé ìåôáîý ôïõò ìÝóù ôïõ Ðëçñïöïñéáêïý ÓõóôÞìáôïò ìå ôÝôïéïí ôñüðï þóôå íá óõãêëßíïõí óôïí ßäéï óôü÷ï. Ôï Ðëçñïöïñéáêü Óýóôçìá åßíáé ï öïñÝáò åêåßíïò ìÝóù ôïõ ïðïßïõ ôá äåäïìÝíá "ñÝïõí" áðü ôï Ýíá Üôïìï óôï Üëëï Þ áðü ôï Ýíá ôìÞìá óôï Üëëï êáé ðåñéëáìâÜíåé åôåñüêëçôá ðñÜãìáôá, áðü ôï åóùôåñéêü ôá÷õäñïìåßï ìÝ÷ñé ôá ôçëåöùíéêÜ êáëþäéá óýíäåóçò ôùí ôåñìáôéêþí. Ìðïñïýìå íá èåùñÞóïõìå üôé õðÜñ÷ïõí, ãåíéêÜ, äýï ìåãÜëåò êáôçãïñßåò ðëçñïöïñéáêþí óõóôçìÜôùí: —

ÓõóôÞìáôá åðåîåñãáóßáò äïóïëçøéþí (Transaction Processing Systems). Óôï÷åýïõí óôç âåëôßùóç ôùí äñáóôçñéïôÞôùí áðü ôéò ïðïßåò åîáñôÜôáé ìéá åðé÷åßñçóç. ÔõðéêÜ óõóôÞìáôá ðïõ áíÞêïõí óôçí êáôçãïñßá áõôÞ åßíáé: äéá÷åßñéóç ðáñáããåëéþí, åðåîåñãáóßá ëïãéóôéêþí äåäïìÝíùí ê.á.

—

ÓõóôÞìáôá áðïöÜóåùí äéïßêçóçò (Management Decision Systems). Óôï÷åýïõí óôçí ðáñï÷Þ Üìåóçò õðïóôÞñéîçò ó'áõôïýò ðïõ ðáßñíïõí áðïöÜóåéò ìÝóá óôçí åðé÷åßñçóç. Óêïðüò ôïõò åßíáé ç õðïâïÞèçóç ôùí äéåõèõíüíôùí ìå ôçí ðáñï÷Þ ðïëýôéìùí ðëçñïöïñéþí ðïõ èá ëçöèïýí õðüøç óôç äéåñãáóßá ëÞøçò áðïöÜóåùí.

7.2 Åðéêïéíùíßåò Õðïëïãéóôþí - Äßêôõá Äßêôõï åðéêïéíùíßáò äåäïìÝíùí (Data Communications Network) Þ äßêôõï Ç/Õ (Computer Network) ïíïìÜæåôáé Ýíá óýóôçìá áðü õðïëïãéóôÝò óõíäåäåìÝíïõò ìåôáîý ôïõò, ïé ïðïßïé ìðïñïýí íá åðéêïéíùíïýí (ãéá áíôáëëáãÞ ðëçñïöïñéþí) êáé íá ìïéñÜæïíôáé ôç ÷ñÞóç ïñéóìÝíùí ìÝóùí (äßóêùí, åêôõðùôþí ê.á.).

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

30

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

Ïðùò åßäáìå êáé óôçí § 2.5, ôá äßêôõá ðïõ óõíäÝïõí Ç/Õ ïé ïðïßïé âñßóêïíôáé êáôáíåìçìÝíïé óå ìéá ìéêñÞ ðåñéï÷Þ (óôï ßäéï Þ óôï äéðëáíü êôßñéï), ïíïìÜæïíôáé LAN. Åíþ áõôÜ ðïõ óõíäÝïõí Ç/Õ ðïõ âñßóêïíôáé ÷éëéüìåôñá ìáêñéÜ (óå Üëëç ðüëç Þ ÷þñá) ïíïìÜæïíôáé LHN. Óôç ÷þñá ìáò õðÜñ÷åé äßêôõï LHN, ôï HELLASPAC, ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ôçëåöùíéêÝò ãñáììÝò ôïõ ÏÔÅ ãéá ôçí åðéêïéíùíßá ôùí Ç/Õ, ôüóï åíôüò ÅëëÜäáò üóï êáé åêôüò.

7.3 Õðçñåóßåò ÔçëåìáôéêÞò ÌåãÜëï ìÝñïò ôùí åöáñìïãþí ôùí Ç/Õ áó÷ïëåßôáé áðïêëåéóôéêÜ ìå ôçí áíáæÞôçóç ôçò áðïèçêåõìÝíçò ðëçñïöïñßáò. Ç áîßá ôïõ Ç/Õ åßíáé üôé ìðïñåß íá áðïèçêåýóåé Ýíá ìåãÜëï üãêï ðëçñïöïñéþí êáé êÜèå ðëçñïöïñßá ìðïñåß íá áíáêôçèåß åýêïëá êáé ãñÞãïñá.. Ìéá åöáñìïãÞ ðïõ ðáñïõóéÜæåé éäéáßôåñï åíäéáöÝñïí ãéá ôï êïéíü, åßíáé ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôçò ôçëåüñáóçò ùò óõóêåõÞò åîüäïõ ðïõ äßíåé ôç äõíáôüôçôá íá Ý÷ïõìå ðñüóâáóç óå ðëçñïöïñßåò êáèçìåñéíïý åíäéáöÝñïíôïò ð.÷. áèëçôéêÜ íÝá, ôáîßäéá, êáéñüò, ïéêïíïìéêÜ íÝá ê.á. ÔÝôïéåò õðçñåóßåò ôçëåðëçñïöüñçóçò õðÜñ÷ïõí Þäç óôéò ðåñéóóüôåñåò ÷þñåò ôçò Åõñþðçò. Äýï ôå÷íéêÝò (ãíùóôÝò ìå ôï üíïìá Videotex) ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôï óêïðü áõôü åßíáé: —

Teletex. Õðïóôçñßæåôáé óõíÞèùò áðü ôéò åôáéñåßåò ðñïãñáììÜôùí ôçëåüñáóçò. Ï ÷ñÞóôçò âëÝðåé óôçí ïèüíç óåëßäåò ìå ðëçñïöïñßåò ãéá ôá èÝìáôá ðïõ ôïí åíäéáöÝñïõí.

—

Viewdata. Ìå ôçí ôå÷íéêÞ áõôÞ áðïêáèßóôáôáé áìößäñïìç åðéêïéíùíßá ìåôáîý ÷ñÞóôç êáé Ç/Õ ìÝóá áðü ôçëåöùíéêü äßêôõï.

7.4 ÁóöÜëåéá Ôá áñ÷åßá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü ôá ðåñéóóüôåñá ðëçñïöïñéáêÜ óõóôÞìáôá åßíáé âáóéêÜ êáé ðïëýôéìá ãéá ôï óýóôçìá. ÊÜèå áðþëåéá Þ áëëïßùóç ôùí äåäïìÝíùí, óêüðéìç Þ ôõ÷áßá, ìðïñåß íá ïäçãÞóåé óå áðþëåéá êåñäþí, óå êáèõóôåñÞóåéò ê.á. Ç ðéï êïéíÞ ðñáêôéêÞ ãéá ôçí áóöÜëåéá ôùí äåäïìÝíùí åßíáé ç äçìéïõñãßá áíôéãñÜöùí ôùí áñ÷åßùí. Ôá áíôßãñáöá öõëÜóóïíôáé óå ìáãíçôéêÜ ìÝóá áðïèÞêåõóçò (äßóêïõò, ôáéíßåò) ôá ïðïßá áðïèçêåýïíôáé óå äéáöïñåôéêÜ ìÝñç ìáêñéÜ ôï Ýíá áðü ôï Üëëï, ãéá ôçí åîáóöÜëéóç áðü ðõñêáúÜ Þ Üëëåò êáôáóôñïöÝò.

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

31

ÅðéðëÝïí, ãéá ëüãïõò áóöÜëåéáò, ç åßóïäïò óôï ÷þñï ôïõ Ç/Õ áëëÜ êáé ç ðñïóðÝëáóç óôá äåäïìÝíá ôùí áñ÷åßùí, ðñÝðåé íá åðéôñÝðåôáé ìüíï óå Üôïìá õðåýèõíá ãéá ôï ÷åéñéóìü Þ ôç óõíôÞñçóÞ ôïõ. Áõôü ìðïñåß íá åðéôåõ÷èåß ìå ôçí ýðáñîç Êùäéêþí (Password).

7.5 ÐëçñïöïñéêÞ êáé Åêðáßäåõóç Ïé Ç/Õ Ý÷ïõí áñ÷ßóåé íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé üëï êáé ðåñéóóüôåñï óôç åêðáßäåõóç. Óå ðïëëÜ áíôéêåßìåíá âïçèïýí óå ðïëýðëïêïõò õðïëïãéóìïýò, óå Üëëá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôç äçìéïõñãßá ìåãÜëùí ÂÜóåùí ÄåäïìÝíùí ìå ðëçñïöïñßåò ðïõ ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ùò åãêõêëïðáßäåéá. Åðßóçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôç äéäáóêáëßá êáé óôçí åêìÜèçóç. ÃåíéêÜ õðÜñ÷ïõí ôñåéò ôå÷íéêÝò : —

Äéäáóêáëßá ìå ôç ÂïÞèåéá ÕðïëïãéóôÞ (Computer Assisted Instruction CAI). ÕðÜñ÷ïõí ðñïãñÜììáôá ðïõ ðáñïõóéÜæïõí äéäáêôéêÝò åíüôçôåò êáé êÜíïõí åñùôÞóåéò ðÜíù ó'áõôÝò.

—

ÅêìÜèçóç ìå ôç ÂïÞèåéá ÕðïëïãéóôÞ (Computer Assisted Learning CAL). ÐñïãñÜììáôá ðïõ åíèáññýíïõí ôç ìÜèçóç ìÝóá áðü ôçí Ýñåõíá ðïõ êÜíåé ï ßäéïò ï ìáèçôÞò. Ôï õëéêü ðáñïõóéÜæåôáé Ýôóé, þóôå ï ìáèçôÞò íá ìáèáßíåé áíáêáëýðôïíôáò. ×ñçóéìïðïéåßôáé óõ÷íÜ ç ðñïóïìïßùóç. Ç ðñïóïìïßùóç åðéôñÝðåé íá äéåîÜãïíôáé ìå áóöÜëåéá ðåéñÜìáôá åðéêßíäõíá êáé äáðáíçñÜ Þ áäýíáôá íá åêôåëåóôïýí óå ðñáãìáôéêÝò óõíèÞêåò.

—

ÅêìÜèçóç Äéåõèõíüìåíç áðü ÕðïëïãéóôÞ (Computer Managed Learning CML). Ôá ðñïãñÜììáôá êáôåõèýíïõí ôï ìáèçôÞ óôï åðüìåíï áíôéêåßìåíï, áíÜëïãá ìå ôçí ðñüïäü ôïõ. Ç ðñüïäïò ôïõ ìáèçôÞ êáôáãñÜöåôáé óå åéäéêü áñ÷åßï, þóôå ï äÜóêáëïò íá ìðïñåß áíÜ ðÜóá óôéãìÞ íá ôç ãíùñßæåé.

7.6 ÊïéíùíéêÝò Åðéðôþóåéò Ç äéåßóäõóç ôùí Ç/Õ óå êÜèå ôïìÝá ôçò áíèñþðéíçò äñáóôçñéüôçôáò, åßíáé ðëÝïí ãåãïíüò. ÕðÜñ÷åé, ëïéðüí, ìåãÜëç åîÜñôçóç ôçò êïéíùíßáò áðü ôçí õðïëïãéóôéêÞ éêáíüôçôá êáé ôç äõíáôüôçôá ãéá åðåîåñãáóßá ðëçñïöïñéþí ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé áõôÞ ç åîÜñôçóç Ý÷åé óáöþò êÜðïéåò åðéäñÜóåéò. Ôá ðëåïíåêôÞìáôá åßíáé ðñïöáíÞ êáé Ý÷ïõí áíáöåñèåß óôéò ðñïçãïýìåíåò ðáñáãñÜöïõò. Ôåëåõôáßá Ýíá óõíå÷þò áõîáíüìåíï ðëÞèïò áíèñþðùí áíçóõ÷åß ãéá ôéò óõíÝðåéåò êáé ôïõò êéíäýíïõò ðïõ ìðïñåß íá êñýâåé ç ÷ñÞóç ôùí õðïëïãéóôþí. ÅíäåéêôéêÜ èá ìðïñïýóáìå íá áíáöÝñïõìå ôïõò áêüëïõèïõò ðéèáíïýò êéíäýíïõò: —

ÊáôÜñãçóç ôïõ ðñïóùðéêïý áðïññÞôïõ. Ïé ðåñéóóüôåñïé áðü åìÜò ãéíüìáóôå éäéáßôåñá åõáßóèçôïé üôáí ïé ðëçñïöïñßåò ðïõ äéáêéíïýíôáé áöïñïýí ðñïóùðéêÜ ìáò èÝìáôá.

Áè. Å. Êïõôóïíéêüëáò

32

ÅéóáãùãÞ óôçí ÐëçñïöïñéêÞ

—

Áíåñãßá. Ï öüâïò ðïëëþí áíèñþðùí åßíáé üôé ïé Ç/Õ èá ôïõò ðÜñïõí ôéò äïõëåéÝò. Ïìùò êáôÜ ôï ðáñåëèüí, ç ðëçñïöïñéêÞ äçìéïýñãçóå íÝåò åñãáóßåò ðïõ äåí õðÞñ÷áí, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá: Ìç÷áíéêüò Ç/Õ, ÐñïãñáììáôéóôÞò, ÁíáëõôÞò ê.á.

—

Ôå÷íïëïãéêü ÷Üóìá. Óôçí ðáñïýóá öÜóç, ïé âéïìç÷áíéêÝò êïéíùíßåò åßíáé áõôÝò ðïõ Ý÷ïõí ôá êåöÜëáéá ãéá åðåíäýóåéò óôçí ôå÷íïëïãßá. Ïé öôù÷üôåñåò ÷þñåò äå ìðïñïýí íá äéáèÝôïõí ÷ñÞìáôá ãéá åðåíäýóåéò óå õøçëÞ ôå÷íïëïãßá, ìå áðïôÝëåóìá ôï ÷Üóìá êáé ç åîÜñôçóç íá ìåãáëþíåé óõíå÷þò.

7.7 Åîåëßîåéò —

Ïéêéáêïß õðïëïãéóôÝò. Å÷ïíôáò ùò äåäïìÝíï ôç ñáãäáßá ôå÷íïëïãéêÞ áíÜðôõîç ôïõ ëïãéóìéêïý êáé ôïõ õëéêïý, ìðïñïýìå íá öáíôáóôïýìå ôçí åéóâïëÞ ôùí ìéêñïûðïëïãéóôþí óôçí êáèçìåñéíÞ ñïõôßíá ôïõ óðéôéïý. ÌåñéêÝò åöáñìïãÝò ôïõò: Åëåã÷ïò çëåêôñéêþí êáé çëåêôñïíéêþí óõóêåõþí, øõ÷áãùãßá, åíçìÝñùóç, áãïñÝò.

—

Åñãáóßá óôï óðßôé. ÅðåéäÞ ïé ðåñéóóüôåñåò äïõëåéÝò ãñáöåßïõ Ý÷ïõí íá êÜíïõí ìüíï ìå äéáêßíçóç ðëçñïöïñéþí, ç éäÝá ôçò åñãáóßáò óôï óðßôé ìå ôç ÷ñÞóç Ç/Õ êáé ôçëåöþíïõ Ý÷åé áñ÷ßóåé íá ãßíåôáé ðñáãìáôéêüôçôá. Ïé áíôßðáëïé ôçò éäÝáò áõôÞò õðïóôçñßæïõí üôé ï åñãáæüìåíïò ìç åñ÷üìåíïò óå åðáöÞ ìå ôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí ôçò åñãáóßáò ôïõ, äçìéïõñãåß óôïí åáõôü ôïõ êïéíùíéêÜ êáé øõ÷ïëïãéêÜ ðñïâëÞìáôá áõîÜíïíôáò ôçí ôÜóç áðïìüíùóçò êáé êëåßíïíôáò ôéò ðüñôåò åðéêïéíùíßáò ìå ôïõò óõíáíèñþðïõò ôïõ.

—

Ôå÷íçôÞ Íïçìïóýíç. Ç íÝá áõôÞ ôå÷íïëïãßá õðÜñ÷åé áêüìá ìüíï óôá åñåõíçôéêÜ êÝíôñá, êõñßùò ôçò Éáðùíßáò êáé ôùí ÇÐÁ. Ïé ìåëëïíôéêïß Ç/Õ èá Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá, ÷ñçóéìïðïéþíôáò åéäéêü ëïãéóìéêü, íá êÜíïõí óõëëïãéóìïýò, êñßóåéò áêüìá êáé íá åíåñãïýí.