A KYPIAKH 30 AΠPIΛIOY 1995
2-32 AΦIEPΩMA
Iστορική πορεία του Πειραιά. Aπ τον Θεμιστοκλή και τον «Xρυσ αιώνα» του Περικλέους έως σήμερα. Tο λιμάνι του Πειραιά. Aπ την ακμή των κλασικών χρ νων στις σημερινές προσπάθειες άρτιας οργάνωσης και εκσυγχρονισμού. Nαυτιλιακ κέντρο. H ανάδειξη του Πειραιά σε πρώτο λιμάνι της χώρας και στο μεγαλύτερο της Aν. Mεσογείου. Π λη της ναυτιλίας. Aπ τη ραγδαία μεταπολεμική ανάπτυξη στην κρίση του ’80 και τη σημερινή πραγματικ τητα. Πειραϊκ εμπ ριο. H ακμή και η παρακμή του Πειραιά ως εμπορικού κέντρου. Tο «ελληνικ Mάντσεστερ». Iστορία της πειραϊκής βιομηχανίας. Pετσίνας και Kούππας. Δύο απο τις σημαντικ τερες ελληνικές επιχειρήσεις - στυλοβάτες της πειραϊκής βιομηχανίας. Bιομηχανική αρχιτεκτονική. H αν ρθωση μιας διαφορετικής αρχιτεκτονικής, υποταγμένης στις ανάγκες της βιομηχανικής παραγωγής. H π λη του Πειραιά. Tο πολεοδομικ σχέδιο, τα πρώτα δημ σια κτίρια και οι νεοκλασικές κατοικίες. O Λέων του Π ειραιώς. Tο επιβλητικ άγαλμα που άρπαξε ο Mοροζίνης, κοσμεί την είσοδο του Nαυστάθμου Bενετίας.
Φωτογραφία εξωφύλλου: Kεντρικ λιμάνι του Πειραιά. Yπεύθυνος «Eπτά Hμερών»:
BHΣ. ΣTAYPAKAΣ
2 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 30 AΠPIΛIOY 1995
ΦIEPΩMA
Iστορική πορεία του Πειραιά Aπ τον Θεμιστοκλή και τον «Xρυσ αιώνα» του Περικλέους έως σήμερα
O Πειραιάς το 1811 σε υδατογραφία που φιλοτέχνησε εκ του φυσικού ο W. Haygarth. Tο 1808 ο Chateaubrian δεν είδε στον Πειραιά ούτε μια βάρκα, ενώ ο Pouqueville, το 1816, αναφέρει τι στο λιμάνι ήταν αγκυροβολημένα οκτώ Yδραίικα και Ψαριανά σκάφη. Eλη περιέβαλλαν το λιμάνι και απ εγκαταστάσεις υπήρχαν μ νο ένα παράπηγμα που ζούσε ο Tούρκος Tελωνοφύλακας, ένα κτίσμα που έμεναν 5-6 ψαράδες, το μισοερειπωμένο μοναστήρι του Aγίου Σπυρίδωνα με 8-10 μοναχούς και το σπίτι του Γάλλου Kαϊράκ. Tου Δημήτρη Φερούση Συγγραφέα
O ΠEIPAIAΣ υπήρξε κατά την Tεταρτογενή περίοδο της ιστορίας, νησί. «Eν πρ τερον ο Πειραιεύς νήσος» έγραψε ο Σουίδας. Kαι φυσικά ονομάστηκε Πειραιάς ή Περαίας απ το «πέραν», το πέρασμα, δηλαδή, που ήταν αναγκαίο για να περάσει κανείς απ τη μία πλευρά της Aττικής στην άλλη. Yστερα μως απ χιλιάδες χρ νια, ποτάμια και χείμαρροι μεταφέροντας ιλύ και πέτρες ένωσαν τις αντικρινές ακτές και έτσι δημιουργήθηκε το Aλίπεδο. Πρωτοελλαδική ζωή στον Πειραιά εμφανίζεται γύρω στο 2600 π.X., ταν δημιουργούνται συνοικισμοί στην περιοχή Aγίου Γεωργίου, στο Kερατσίνι. Aν και έχουν βρεθεί στρακα και λίθινα εργαλεία που σηματοδοτούν οργανωμένη ζωή πριν απ αυτή τη χρονολογία. Ωστ σο, η
συστηματική αρχαιολογική σκαπάνη και έρευνα, εντοπίζει εγκατοίκηση του Πειραιά γύρω στα 1300 π.X. T τε κατέρχονται απ τον Oρχομεν της Bοιωτίας οι Mινύες, που οργανώνουν τη ζωή τους στο νησάκι του Kουμουνδούρου και στην Kαστέλλα, Eπιμέλεια αφιερώματος:
σχάτο;) και Φάληρο ανήκαν σ’ ένα κοιν «σύνδεσμο», το «Tετράκωμο Hράκλειο», του οποίου το ιερ βρίσκεται στη συνοικία Kαμίνια του Πειραιά. Στη συνέχεια, το 493 π.X. ο Θεμιστοκλής αρχίζει τα πρώτα λιμενικά έργα και τις οχυρώσεις, ενώ ταυτ χρονα παρουσιάζεται η πρώτη ανάπτυξη της π λης.
EΛEYΘEPIA TPAΪOY
Mακρά τείχη
έχοντας για λιμάνι τους τη Mουνιχία (Tουρκολίμανο). Tου δίνουν αυτ το νομα για να τιμήσουν τον αρχηγ του Mούνιχο, τον οποίο αργ τερα θεοποιούν. Mετά τα προϊστορικά χρ νια, η ακμή του Πειραιά αρχίζει κατά το 510 π.X. Oταν, δηλαδή, ανέλαβε ο Kλεισθένης να ιδρύσει την αθηναϊκή δημοκρατία. T τε, μας πληροφορεί ο Iούλιος Πολυδεύκης, οι τέσσερις δήμοι: Kερατσίνι, Πειραιάς, Ξυπετή (Mο-
Mετά τη νίκη των Eλλήνων στο Mαραθώνα, το 490 π.X., ο Θεμιστοκλής δημιουργεί πανίσχυρο στ λο, ο οποίος έδρα και ορμητήρι του είχε τον Πειραιά. Kαι ιδιαίτερα τα τρία λιμάνια του: τον Kάνθαρο - το κυρίως λιμάνι - τη Zέα - πολεμικ ναύσταθμο με νεώρια και νεώσοικους - και τη Mουνιχία - επίσης πολεμικ ρμο. `T τε για πρώτη φορά ο Πειραιάς αποκτά τα Mακρά Tείχη, που πως μας πληροφορεί ο Θουκυδίδης, εί-