Al Raqeem-Supplications, Dhikr, zikr to safeguard/cure fllowing links in Urdu or English languages.

Page 1

0 ﺮﻟا ﻢـﯿﻗ ٰ اﷻ ، ل  د روا     ںود     ںاو  روا ا لدروا تد، ِ ،ود ،ت، ن را  روا    ل  ود ، شر، د ں ا  ،   دوا  ا ِا    و نآبادآ روا رذا ،و،د  او آت  د  دا روا نآ  ےر  و   ل ا    د ز رذا  و ت آ  ب سا   ےد   روا     ر   ر   ا روا   او   ا  ںار (2020   21) ى1441 كرا نر27   ،ا ۔ 
1 ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟاﻊ ﻄﺸﻟاﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ؀ﻢ ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ؀ﻢـﯿﺣ 1 ﻮﻫﻻِاﻪﻟِايﺬﻟاﷲﻮﻫ ﺮﻟا ﻦﲪ ﺮﻟا ﯿﺣ ﻢ  د ا    او او ر او  ر 2 ﻟا ﻚﻠﻤ ﻟاﺪﻘوس ﻟامﻼﺴ ﻟاﺆﻤ ﻟاﻦﻤﯿﻬﻤ ﻟا ﺰﻌ ﳉا ﺒرﺎ ﻟا ﱪﻜﺘﻤ او د تاذ ك   او  او د ا ن او  دز  او ر روا ا 3 ﳋا ﻖﻟﺎ ﻟا رﺎﺒ ی ﻟا رﻮﺼﻤ ﻟا ﻔﻐ رﺎ ﻟا ﻬﻘ رﺎ او  ا او   دو او د تر او  ف ہ دز 4 ﻟا ﻫﻮ بﺎ ﺮﻟازقا ﻟاﺘﻔحﺎ ﻟا ﻢﯿﻠﻌ ﻟا ﺾﺑﺎﻘ ﻟا ﻂﺳﺎﺒ او د   او د قزر او  او  او   او  ہد 5 ﳋا ﺾﻓﺎ ﺮﻟاﻊﻓا ﻟا ﺰﻌﻤ ﻟا لﺬﻤ او   او   رد او دتّ او دذ 6 ﻟاﺴ ﯿﻤ ﻊ ﻟا ﲑﺼﺒ ﳊاﲂ ﻟالﺪﻌ ﻠا ﯿﻄ ﻒ ﳋا ﲑﺒ او  او د او  او فا او   م و  او ر  7 ﳊا ﯿﻠ ﻢ ﻟا ﯿﻈﻌ ﻢ ﻟا ﻮﻔﻐ ر ﻟاﺸ ﻮﻜ ر ﻟا ﲇﻌ ﻟا ﲑﺒﻜ او  او  او  او  ر او   او ر 8 ﳊا ﯿﻔ ﻆ ﻟاﻘﻤﺖﯿ ﳊاﺴﺐ ﳉا ﯿﻠ ﻞ ﻟاﻢﯾﺮﻜ ﺮﻟا ﯿﻗ ﺐ او   او د ا  نا او  ب او ل و ل او   ا  ن 9 ﻟا ﯿﺠﻤ ﺐ ﻟا ﻊﺳاﻮ ﳊا ﯿﻜ ﻢ ﻟا ودﻮ د ﻟا ﯿﺠﻤ ﺪ ﻟا ﺚﻋﺎﺒ او  ل د او د و او  او   او ر او  ث 10 ﻟاﺸ ﯿﻬ ﺪ ﻖﳊا ﻟا ﯿﻛﻮ ﻞ ﻟا يﻮﻘ ﻟاﲔﺘﻤ ﻟاﱄﻮ ﳊا ﯿﻤ ﺪ ہا د روا  زر او تّ ط ود او 
2 11 ﻟا ﴢﺤﻤ ﻟاﺪﺒﻤی ﻟا ﯿﻌﻤ ﺪ ﻟا ﲕﺤﻤ ﻟا ﯿﻤﻤ ﺖ او  ا او  ا ر لوا او  ا ہرود او د ز او د ت 12 ﳊاﻲ ﻟا ﯿﻘ ﻮم ﻟا ﺪﺟاﻮ ﻟا ﺪﺟﺎﻤ ﻟاﻮﺪﺣا ﻻاﺪﺣ ﺼﻟاﺪﻤ ہز    او     او تّ روا ر ا  روا  ز  13 ﻟا ردﺎﻘ ﻟا رﺪﺘﻘﻤ ﻟامﺪﻘﻤ ﻟا ﺮﺧﺆﻤ او تّ دز او راا مِّ او   14 ﻻالو اﺮﺧ ﻈﻟاﺮﻫﺎ ﻟاﻦﻃﺎﺒ ﻟا ﱄاﻮ ﻟا ﱄﺎﻌﺘﻤ لوا   او تآ ہ زر  و  15 ﱪﻟا ﺘﻟا باﻮ ﻟا ﻢﻘﺘﻨﻤ ﻟا ﻮﻔﻌ ﺮﻟا وؤ ف او  او  ل  او   او  ررد او   16 ﻚﻠﻤﻟاﻚﻟﺎﻣ ﻻاولﻼﳉاوذ ماﺮﻛ   ں او د تّ روا ل 17 ﻟا ﻂﺴﻘﻤ ﳉا ﻊﻣﺎ ﻟاﲎﻐ ﻟاﲎﻐﻤ او  فا او   ز  او  ز  18 ﻟا ﻊﻧﺎﻤ ﻀﻟارﺎ ﻨﻟاﻊﻓﺎ ﻨﻟاﻮر ﻟا يدﺎﻬ او   او  ر او   ر او د ا 19 ﻟاﯾﺪﺒﻊ ﻟاﰶﺎﺒ ﻟا ثراﻮ ﺮﻟاﺪﺷ ﺼﻟا ﻮﺒ ر او  ا   او ر   ثراو او د ہار  او  اد  ا م ا ﷻ ں  ا   نا ود ڑ روا ،ور  ں ا ا      ۔ ر   ا   ا ہو ،  را ىور180:فاا) (  ٰ ادا   ، ا، م ے  ۔      ا۔    ق روا  ق6410:ىرا) ۔ (
3   نا ر  8 22 ا .1 12 ؟ ترو    ب سا  .2 21 لوا ب ،د،ز ض رواتا   ںود،رذا   م  د   ت ا  .3 22 تا  كا رواو ، تر .4 26    ناذا .5 28 د  او روا    .6 30 د   روا  اد   .7 31 (توا ہو و توا،ما  )تا  ز ض .8 34 د ن  روا ہ ،عر .9 35 رذا روا د     ار     م  ںو ز ض ں .10 39 تو  ل د،ا ِا ، ،ت، ا دِ .11 39 ؟  ل  د .12 41 ؟ لہدزد .13 46  ےر    ا ِا؟ .14 47 رذا رواد   ںو ز ض ں .15 49   ل د   ت او ا ِا  ور  دا .16 52 د  ہ  ما ے .17 53 د ما   .18 54 د       ت روا  .19 55 رذا رواد ب روا  ز .20 55 اء روا  ز .21 56 د    روا   ز .22
4 57 -رَاراد  ت    ت .23 58 د ص ﷺا لر     ل   .24 59   دﷺ  ا لر .25 60 دا  ؓ ا تﷺا لر .26 61 د   ادا  روا ء و   ٰ ا .27 63 70،000) را   (  د      ت  .28 65  ت مد  ا .29 66 د ہ ا     ںد رواںود،ن .30 67 د   دوا روا   ت  ،پ ں .31 68 نذٰا  با روا ںا ،   .32 69    ؓ ن ت ﷺا لرذ او ا    ا .33 71  روا د  زآ   م .34 73 د   ت ا  .35 73 ﷺا لر ا ںؤد  م د  .36 74 د     روا ت   و  با .37 75 د   ںر ى  ك .38 76 د د روا ر روا و  .39 77 د  ت  ںد .40 79 د      ا و   سا روا ن .41 81  ،آ ہ اد  روا ر  ، .42 83 د ن   ر  روا    ہار  ا  لد .43 85 د      ت  روا ںو ،ءا .44 86 د  ر روا  ،  ت  روا قزر .45 87    ز:ز ض .46 88   ف ز  :ز ض .47
5 92  مودب  ، ،  روا ۃٰز روا ض د    ،ز ،ےزور .48 95 را ا روا ہ    ادا   ا ؛(تد) .49 96 ۃٰزہ    ادا روا ما     ادا   ا ؛(تد ض) .50 97 .51 98  روا ض ےزور .52 99 اۃٰ(  ں ) .53 101 ۃٰ)ہرا (ر   ا  دارا   م .54 102 (ز  و   جر)ف ِ ز روا ا  .55 103  ، قاا زااوا  روا .56 104 د  روا     .57 109 (لا   روا نرد ،) ن ؟  ہ،  سا،   ز .58 117 ہز  ز د  ، .59 119 د ن ور روا ءاز(   عو  شر) .60 120 ب م ا ذ  روا تو،را ، بادٓا   .61 121 ؟ ل؟ں روا  را و  .62 121 ؟ ل   .63 122 ؟ ل  .64 124 ۃٰ(     ں) .65 125   ٰ ا ں    )را(  .66 125   ل   دا ،د  دوا و لو  ںر روا .67 127 ؛ا ِذ   ذ   ا؟  ہ .68 130  ت؟   ذ   ا ؟  ذ  ا ن ن .69 133 ؟ ا ِذ؟ ن   ا ِذ .70
6 134  ما  (تاداد)؟   ذ  ؟ .71 135 ا ﷺا لرآ روا ت  ورذا و .72 140   ںر روا تو نآ .73 143 مرب  روا ڑ  نا   ود ، ِ، ،ت ، .74 144 ؟      ت روا ،ود: .75 145 ؟  ن .76 148  ن ؟  راو  .77 150  ؟ما ىآ  ا و  ِ  سا روا  ن .78 151 ؟ؤ  ن   نا روا ؟    ن .79 151   نىرےڑہىد .80 152    ن  ىر  دوا  او  ا،   ا .81 153   ن  ا د   ںو .82 155  مد     روا مارآ   درد .83 156  ) ك   ہ جىر ت (ہ .84 157 ج   .85 158 ن نارود     (ت  سا روا) .86 159 ن      سا د با ا روا .87 163    نز .88 165 ز و او آ ن  تاا  .89 167 روان؟اوآںا .90 167 ؟  ر    ٰ ا     نا .91 168 ؟  ے  .92 169 ؟   ناروا؟راو؟ت .93 170 ن؟  آ    ت روا .94
7 171 ؟ ك ا و  .95 172 تقںا .96 172 ہ  ت رواں .97 173 ن  ا  نا :د  ا    نا  .98 173 ؟؟ ں  سا؟  ا   .99 175  رواڑ  سا ؟   ود ج ن .100 178 ج  سا روا    ِ .101 178 ج   روا   ِ ا  ﷺا لر .102 179      سا      .103 180 مد ہد ﷺا لر  ىر او       .104 180   ا لر     ِ  دوا ﷺمد ص ؑاا ت روا .105 181   ر   مد  سا     .106 181 ر !   او مد .107 182 (ل ن )ر: مد      .108 194 ب :لد ِ،،ں   سا روا   ب .109 195  ن لد؟ ں   آ  سا روا .110 201 نا روا  لد .111 202   لد .112 203  آ لداو آ رواں .113 207  روا لد .114 208 تاو او آ 2020   داىد وا .115 211  اۃر  ہ  لد 10)سد آ و لوا تآ ( .116 216 و  ا)ؑ ت ِد    ّ ا (  .117
8 ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ؀ﻢ ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ؀ﻢـﯿﺣ ؟       ا     ا     ن -اﷻ۔ او د ار  ا ےد لاڈ  ا    روا -   او  ا ےد ا ہو36:ا) 37- ( ٰ    ا     ن  ں  ؟ د  روا-  (توروا ذ ، ز) د  ا ا  سا       ںدآ  روا۔ ر   سا ہو   د   ن ۔  ار ہار     ہو روا  ور  ار36:فا) (37؟د    ا ں ٰ    ا  ا- ں ہار۔د258 :ہا ) ( -ںو ۔ رد  ا د ہار264 :ہا ) (  ا-ں  ا ۔د51 :ہا) ( - ا گ  تآا  نا اد۔104 :ا) (  ا- ا ا   د   روا اور   ۔(28:ا) ؟       ں  ں ٰ    ا  ں  ا-    ك   ا  سا ،     روا ف۔  ف ہو    116 :ءا) (
9 ؟ ِ  نا   ٰ ا   ف  ں  - ،  ا  ﷺ ت   ٰ ا”       ى اد وے ہا روا   نا  ف ا  ںد      ب   تد  نا ز  ساہد     ض  سا  )  ،ہزور ،ز، ا روا (ۃٰز ،     ادا ض ہ د  ،ہزور ،ز،ذ) (،ہد ا        سا         ۔ں    ن  سا  ں      سا  سا،  ہو   ں  د ہو   ں   آ ،  سا ،  ہو   ں     سا   ں   ںؤ        ہو ا روا   ہو د ا  ہو ا ں  د ن ى      ہ  روا ں ر ظ ا  م    سا ں  دد ا  ن ے  ا         ت  ہو ۔      روا  د ا ۔  ا6502:ىرا )( ، ۔ تآ ىآ   او  لز  ﷺ  ا لر نا ےا- ںر نا روا ، ا ورڈ !او  د  ں   ہر  روا ، ود ڑونا  اا  ا ، او        لر  سا روا  ف ا ﷺ  روا ،    نا  ف  د  ا اا ف         ،  ر   ۔       روا و278 :ہا ) 279- (
10 ؟   د با     ں   او  م ا    - ہو۔  ےر   ظ  لا  ںؤ    ود       ل ہو روا    ز  د  ىر   ()ا ہو   بر ا  ں  گ و ۔ ر  م  لا ےر  نا    را   وور  سا روا  ں     نا         نزو  ند     نا ا ۔  روا ںآ ى روا    ںا   سا   ۔  قا  ںر ے103 :ا ) (106  او با  ا     ہدارا ف      ہ   ہو  ؟ -ار  ا  ں روا          ما  روا  ر   سا ںو      ں       ور      ىو   ںو  روا ، ا ںود او  روا او ۔  با كدرد ا25 :ا ) ( ؟  ار ىآ    ںاو    ٰ ا  ٰ ا-  ے رى ا   ا  ق   ھ    ،۔ ا  وا  ش س  سا(-7554:ىرا)   ں گ ہو -د   روا   حا روا   نا    گ   ۔ں او ر  او  ل  ا  روا ،ں  ل   160:ۃا) ( 24  ن    آ  ا:ٹ ے روا۔    ب
11 ؟ د  ا ف  ار   ں ٰ  ا -      روانا روا م ، ا ں   ں او  ا روا ، د ل  ں ٰ ا۔ ن70:نا) ( گ  -   نا  ا  ںا رواا ط ا  ا ہو ا   ا  نا روا  ے اد   ا روا ر  آ ار  ۔ د175 :ءا) ( -  گ ىر    ا  ا   ( آ )  اً روا ،د ارںور۔  69:تا) (   -ا ﷺا لر ارد  ساا ا۔(80 :ءا) ا   ا-  ف  روا  سا    عر ف ۔ د ہار ا(13 :ىرا)  ح سا ا-    ا    روا   ہا د ،  روا۔   روا ا  سا د  ںو بر ے31 :ا) ( ؟     ں   نآ -  ہو    لز  ا  نآ نا ںاو       نا  ں روا ، ر روا   ن ہدز روا ۔ (82 :اا)   ا لرتر      ﷺ - د  ظ    ٰ ا   ا ہو ود   ا ى : ا    ہو ہو     ا روا  ے    ہو ہو  ت ؑ  ؑ۔  ) -3177:(
12 ؟ ترو     ب سا  : آ لا  ا  ود  ذ  د   ب سا ا-1 ؟ ترو    تاد نا   ر  م  ے ے    روا  مو  ں   ا-2 روا نآ نا      ہ ہدز   ؟  ہ    ںود روا رذا  با  ںا ںود:   د    ا روا آ  ا سا -1 د كور  ہار ا روا د  ارآ ا لا  نا  ن  را ہو 38:تا)۔ ( -2  ا لر ﷺ   ٰ ا درا؛    ے ا  د  ا      د  لد ا  ہو   روا ں   ن    ہو   روا ں   )   سا     د  ں (ں  د ا  ا   ہو ا روا    آ      آ    ا   ہو ا روا ں      ا  سا  سا     آ   ف ى ہو ا روا ں     ود  ۔ ں  آ  ڑود س  سا ۔7405 ىر )( ۔   ب:   د  تّ  ا  ۔د ہار  ل      ٰ ا  ،نا ، ، ّا  ،   ںّ      و او آ  روا  ۔ ر         ںّ  نا   پآ ا روا   ں ا ترو   سا ب : ا  د خر ں ود      د  فا   ود روا ن  تآ روا   فى    ہ
13    جآ    ن روا   ۔  ر ا ر د ۔ ر ا ہ  سا   نا او  لا  ن ا روا  ّ  ، ت   ۔    ا روا     سا  ب ذ    و نآ   ں  ں     ار  ا ۔ ا ۃر۔ د ل ار      ر ر  ا و    ۃر۔ ذ  ےر  ت روا  ما  ت   اۃر۔  اڈ  نا روا ت  ساۃر ۔ ذ  ںّ  ت  ا       ن ا  ں نا  ماۃر ۔ ذ  ںو    ذ  ود  ہا ۃر۔  م    ت  ںا   ت  ور    روا نآ ۔  ذ   روا        داروا ۔       ن  ب  سا    م نا  ّ  ّ   د    ا ن۔   ، ت   سا، ود ،لد ،   گآ   روا ِ ،      تا  ہو   راد ر   دا ﷺروا نآ  ٰ ا   نا روا    نا۔   ج نآ ز      ہد ا ۔  ر ز   رر  نا ںو رود   ذ  ا   ں  تا    زاار ۔    نا د روا د ، ،   رآ  لا ف  ںد ا  ں  ںور ّ   ود روا ت۔ ھ  ود  ں  د  ما  ۔  ۔   ا  ت  ما  عد  نا   ما  ما لا
14    آ   ف    تا        ، ۔        د م روا    ِ۔  ِ ا   ہدز     او   روا ہد ن  ۔  ،  دا    ا          ن روا    ِ ہو   اء ، ںا      روا ت   ہدز  ںا۔   ،   ہد ،   ،فاا   جآ۔      ،    او  عو   م ،   دازآ، و   مر ا   ۔    م   ِ     غو      ىرود  د روا ود ۔ ۔ م  ںوو روا  ںد  ں لا  ود   ت    از ا    ود   ﷺر   ںد د  ﷺ   ؑا  ود۔ لز ذ  ٰ ا روا  م     ود  و روا ىد۔ ما  ما روا   ہد ن  نا روا     ود    ور    ۔   نآ  ود   م   ہ گ      ںود،ںوراد ر  روا   ۔ او  ما   ںوود  ںد،   سا روا (ا)ن (ا و )۔ ص ہ   گآ  ،ت  رود   روا م    ق   ا روا د    ،  ںّ ۔  ر  م ا   سا  نا زا   ،ا، د   ںود نا روا  ن۔    مؑدآ ت  ا ۔  ن ِ ِ  ںد  ں  او   ،ا و   ا
15  ما روا  تد ت   رود  ۔  ن ا    ا و     ز       ساہدں     شى  د  ،ىرود ا ےد او  راو  ب روا      ا  ِ  سا   ۔   لا ف  ں  ت ن    گ    نآ ۔  و     ےر   لا  ںا  ت   ۔ ذ     نا روا ںّ  نا  ب سا ۔ لد ِ۔  لد دا ۔  راد  م ا  ؑ       روا  آ   روا  ا سا    ا  ہو آ لد   ً روا  ما ِہو۔ او ںود د ود  سا۔ ف  ب روا   ،ناا ،،ن۔   ل د  ىد  لا  سا    آ ىر  فوىر ۔  ء      ما ىو    سا دو     ںاو آ   ۔    ذ    و او آ  دوا ا روا د  ۔ ترو  ا  ىر   ں  سا       ۔ ۔  واد ك  ا   ن د او     نا  ا    د ن  ےد د  با ہدز  ہدز    ا     رود  ت ا     روا نآ  نا   ا تادا     ىرا   ں ا روا      ﷺ   نا۔      ں ۔  را   ا   دا تاد     ا نا ا    سا ن  آ  سا۔      ن
16  و       ند  ۔د  ۔      د ۔ ت  ،نا ےر ،ز  ،نا ،دوا ، ورہو  ںد  ما ف  ے روا  د ،رر     آ         ںا د   ا ا  ا  ںو ىر     جآ   آ   ب             ۔ ۔      آ  او   ا روا   نا  ے  آ  تا ،د  ہ      اد روا د را  روا نآ ۔      نا عد روا آ   سا روا ا  ىآ ى ہد ﷺ  ىر ںز   د     ےر   د     عد ا  ۔ ا ور  نا   آ  تا    ب ،  روا نا      تا  روا عد ن  جآ ا م ج  رر    ہد روا د  ر  ا۔ ترو ا ںز تاا   سا۔  او  راد  ا ؛  ، ں   ضاا ج ر د ،تاا  ا ، ىرود ،  ںو،اوںز روا رور،  ا     م د نا  ل  قزر ،ت ز،  ،ا  ى ،ٹ،،،  ںر،  ل  ںود، ،ںرود  ںر ا  روا   ،     و   ،ع ،ے ،ںد ،  ، ا  ى،ز ،،ںدز ،ا    راا
17  دوا،   با ،  ،   ، اد ، آ     ،ىرو  ،  ،  ںار     ،   د   نآ  ظُ  روا   ۔  س      و  ںو ا   ا د راد روا دا ر۔     آ ر  ہد  روا  ا  نر ت نا۔  ود  د  نر۔ آ   ں  گ   اىرود  ما روا ر    تا نا     ور ،    ت روا ود آ  د   ا    د  ء  ں س  ں ر   ا   ۔        د  ں اررود    ر  ار    ت  ما  ں د  ء    ا     و      ت د ص۔    ںار      د گ     ۔  ر  ا ۔   ڑ  د روا   دوا ،  و ن ،دا،ود        ا ،  ،            ا  ف ۔       ر  ا  لاےر     ىر۔  ار  ﷺى    لد  ق م   ى م ا ا    ۔        لا   ت ۔  و     سا          ۔  د     تد  جآ ا ف  روا   ۔        د  ا  ا  رود      ںّ     ا۔ ر آ  ر روا عد ف  نا   نا۔
18 رد تر ۔ ر  سا روا ذ  ا گ ا  ز ن  ل      را   م ہو      ر ل ےزاورد    ىر تاا  ز      دا ۔  ن ، ت ،  ِ ،ود    لد روا  روا   از ا  نا ےر  ار  ار سا ۔     ہدز    ۔ او     ا     ن ا         تا نا ا واز ص  ت  ں  ا بد ۔  او آ روا  ظ ، دوا ا   ؟     تروا      ىر   و ر  تا  اٰ ا۔ نآ  روا ﷺ  ت، ىآ ا رذ     ىر ر   ب سا ۔  نآ  ن    روا رذا  ن      تادروا ز ۔  ا آ آ     ر   ا   رود روا ظ   تا م نا روا  لد ر د لاڈ و   ، زاو، ا ىراد  ، ، ،ل  دا ق ،    ن ز روا  ()  ل قزر،   روا ،  ،  ا  لد روا   ل   د     ۔     ر  ن روا رود  ر  ؟    ب سا لوا ب ۔ ز ض ا ِا ،تا  ،د     م  تا   ںود،رذا  روا ز ض  ت ص روا
19 ۔ د  ت ا :مود ب روا ض،:تاد   ،ےزور  ۃٰ:ںوز ا، ،   قاا ،اا ، ، اوا ،  ۔ہز روا ءا ،ہرا  تا ۃٰز و :تادد   روا۔ :م ب،تو،را ،   دوا ،  ود ،ا رذا ن ؟       روا؟  ،و   د ں : مر ب ،ن   ن   و     ِ ،ود ،ت :  ب   لد    و او آ واز صات تا  ے  ۔     ن  ہ  لد   ِ        روا ہ     د ب  ۔    ىد       ار ظ روا نآ سا   د  ںز ۔   ےر رذ   و نآروا    ﷺ  ؟  رذا روا د   ل و اڑ   ز فو  ا ا۔   ں    ب  زار     ا روا     نا۔ ھ ار  عو  رذا ۔   ں  سا روا ن د ا۔  آ آ  باہدز    و     ۔ ۔  ، ،  ہدز  ب ۔   دا   روا؛      ف  تآ آ روا دا     ع زرا       ت ا     گ     تد    ۔ں ہآ      ()ع        ىر
20  ۔    ب وِ    ّ  ح ،نآ  ِ، ( اؒ ا ) دا داروا ںد  ہو ذ ر و نآ در وا  ا چ۔: mora.gov.pk نآ)      ((اں  تا ت)بااىاروا ودرا  نآا)www.quran.com( www.quranurdu.org(ودرا  نآا) (دا ِ)www.sunnah.com او نآا)www.islamicurdubooks.com(ز  ز  ۔ ودرا  (داِ و داىد)islamqa.info دا ِ و نآا)www.theislam360.com( ودرا   :ا كا م)ؒا راا اڈ روا   لا   ب  ت (  ت  د  اڈ ،  قر  ،  اذ اڈ   ا د  روا ار  ڈر نآ ب ، ا  تا رر فو ، او نآا   ز ز۔   ب  و  دا  ِا   ن ہو روا د      و نآ ف  ب سا۔  ص  ا سا ۔ د   ﷺا لر        رذا     روا ىر ۔   ا        ر ل    ا  دا   ّ ح  ہو۔       ا ؒا        ا ذ ر و    ا   ، :  ر   او  روا   ا   لرا     ىا alraqeem@mail.ru  ر    ر    ٰ ا    اد   ا۔ ىو    سا۔ آ ۔    د    ٰ ﷲکاﺰﺟ ﺧاﲑ ﺜﮐ۝اﲑ   ن  :د  27202021 ر  ى1441 كرا نر
21  لوا ب ز ض،د   و    م  تا   ںود،رذا  ۔     ںو  د  ما 1)   ا  ا  د ا(   روا د  ت ﷺ  ا  لر( ىآ روا) 2) (  ز 3) 4) ادا ۃٰز( 5) (   نر(۔ر ےزور8:ىرا ) -(    و    ل ز   ا     ٰ ا ۔  و ہو   ں  ترو 6954:ىرا )( ۔  ز  (  سا    ناذا) ا ن    ا ڑ  ا  ڑ ر  آ  سا     وزرآ روا  د د م ہو روا  د۔آ د  سا   د :  ) -1268 ( ﷺ پآ    نا  ا   تد (ا ذ،ز)  و حا د ا   ا  ر ( زا )     رد   د   ہو  ۔ ر50:ىرا )( ۔  ز)روا، زرد ( ر ص) روا و  ںوز    ا( ۔و ر ے  بدا(ح  م )238 :ہا ) (
22 تا  تر -  ﷺ ا لر ۔  ا  نا دآ تر : 534  ) (۔ - روا  ا  ا   ز   !او نا ےاں    ا روا  د    ں ںؤ ا روا و   ںو  ر  ا روا ،    ك  ا روا ، د ترو            س  ںر   آ  ( ر) ۔   ں روا ںو ا ا روا      ك  ؤ      6:ۃا) ( -  ز      و  !او نا ےا    ں ؤ   ں ( ز) ہو        روا  ر           43:ءا)۔ ( د    ءا   :(ر را م ں   ھ د ) 142:ىرا ) (  ۔  ۔831  )5:ى )(4:دواد ا)( ۔19:  )( ۔( ۔ ﻮﻋا ﱏا ﻢﻬﻠا ﺒﳋا ﻚﺑ ذ ﺚﺋﺎﺒﳋاو ﺚ ؀  ! ا ےاں روا ں۔ ں  ہى ا د    ءا  -  ںاد  ): د  (      م ﻏ؀ﮏﻧاﺮﻔ ۔ں  ى(ا ےا) ۔30دواد أ ))(  ۔7:ى(
23 و د    و  و    سا  ز    ﷲ ﻢﺴ  و  سا ا۔ )دواد اـ101 ( د    و ا ، و ﷺ--ار    ہ م   461: ا )  - ( ) ، و ح ا  -(تد  آ      سا    ں ۔  اد   ےزاورد  ہو ۔  د ل ےزاورد553: ) (۔ نا ﺪﻬﺷا ﻻ ﻩﺪﺣو ﷲ ﻻا ﻪﻟا ﻪﻟ ﻚﯾﴍ  ہو  ا ںدا د  سا ا ہو و ﻪﻟ ﻮﺳرو ﻩﺪﺒﻋاﺪﻤﳏ نا ۝ ً   روا لر روا ے  ساﷺ۔ -     و ا ت  قرو  (ہ ) ہ     ر  ، د۔  اڑ  ند  )دا  ( ۔2651: ﻠا ﻚﻧﺎ كﺪﻤﲝو ﺎﻨﺑر ﻢﻬ ا ﺪﻬﺷ نا دا ، ںا  ك  !ا ےا،  ں ﻻ ﻪﻟا اﻻاﺖﻧ ا و كﺮﻔﻐﺳ با اﻚﯿﻟ۝    دى روا ں     ں  عر ف
24 ﷺا لر-  :ںا ،و  و د      ںاو گٓا(  ) ۔452: ِا)( ۔ ا(ز او ا  ں) ت-   و  ،  ؓپآ   ا   ا  روا  ا  ،د  روا  ا    ك  ہ  ،اڈ د ر ، ںاد روا   د ر ں    ا  ا روا ر ر ،  ںاد  د ر ، ں روا د ر ، ﷺ ا لر   ا  :      م و  ۔ ہو  ے )-92:  (  ت-، و ا  ؓ نؓپآ   ں ںود ا ()      اڈ ، ف ك روا   ،د ہ  ںاد    د  ،ں   د      ا   سا ، روا ،د ںؤ اد    ں  د ںؤ،  آ     ح   و    ﷺ ا لر    ا  و ح د   ﷺ  ،   ى    و ح  ود  ) ز ر ح سا (ا  لد  سا  ت    و    سا د ر سوود  ف ہ۔ 1934:ىرا ) - (  
25 كا  ،و ما  رز  كا- سا روا  او  ك   برى رٰ۔)دا  2517:( ۔ -  ۔د ےد   كا   و         ا ى (كا) روا او ر ك  بر۔    ر  :ىرا )كا ب( ۔ -  ا    ق    ا ا  ا  ز  روا ، ٔ  ء ۔د    كا و   ) : 535 (  ۔ -۔  كا  آ    ﷺ ا لر 591: ) ( ۔ - ﷺ ا لر   ند       روا كا ،  ۔ ىرو ،  ا880:ىرا )( ۔ -   سد :   ﷺ ا لرت ا (1)   ،   (2)(3) ، د ڑ ڑاد(4) ،  كا(5) ، اڈ   ك  ،   6)() د  ںور (7) (د  ںار روا  روا ك روا را  ں  ، ا ل (8)  ل  ف  ز  ،(9) ) ۔  ا     ہ ؓ ( ك   اڑ   و   ل ت د  :   ۔     ۔ 604: ) ۔(  - ز ،  ،  ل ف،  ڑا ل   روا  ےر  د  ر  و  ہو روا ، ا    40) ( ز  ند۔ر ےڑ ہد599: )( ۔
26   ناذا -ؓ   ﷺا لر     :”نذٔ  ا ﱪﮐا ۝ ا ۝ﱪﮐا  ا   ا ، ا   ا:) (  ظا   او     ہو  روا اد اﺪﻬﺷا ﻪﻟاﻻن ا ﷲﻻ ۝  ا  ں د ا :)    تد  ا( روااﺪﻬﺷا ﷲلﻮﺳراﺪﻤﳏن ۝  ا :)  لر  ا ﷺ  ں د(  ظا   او    روا ۔ اد نذ ۃﻮﻠﺼﻟا ۝ وآ ف  ز:)( او     ﻻو لﻮﺣ ﻻ ةﻮﻗا ﻻ ۝ ا ا   تّ :)(  نذ  ۔ حﻼﻔﻟا ۝ وآ ف  :)(  او    ةﻮﻗ ﻻولﻮﺣﻻ ا ﻻ ۝  ا ا   تّ :)(  نذ   سا ۔   ا ﱪﮐا ۝ ا ﱪﮐا ۝  ا   ا ، ا   ا:)( روا ﻻ ﻪﻟا ا ﷲ ﻻ ۝   تد  ا  ا:)(   او       او     روا  اد ظا     لد روا ص ح سا ۔ا اد   ہو    ر 850: ) - ( د   ؓ ل ت-  ت روا د ود ود ت  ناذا  دااﺪﻗﺖﻣﺎﻗۃﻮﻠﺼﻟا  د ود   607:ىرا) - (   (  ناذا)-     دورد   ا       دورد  ٰ ا ا  سا ر سد ٰ ا   سا ۔   لز ے      (د م)و و    ارد ا  ا  ،  م  ہ ہو  ا  روا  د  ہا  ںو   ں
27   روا ے و   سا  ے  (د م) ى او ۔  - :  ) 849 - ( د   ناذا  ت    ناذا -   ى ند   ا : ﺔﲚﺎﻘﻟا ةﻮﻠﺼﻟاو ﺔﻣﺎﺘﻟا ةﻮﻋﺪﻟا ﻩﺬﻫ بر ﻢﻬﻠا ردرو  ز او ى    سا روا  تد سا ،ﷲا ےا ا ﺪﻤﳏ ت ا ﺎﻣﺎﻘﻣ ﻪﺜﻌﺑاو ﺔﻠﯿﻀﻔﻟاو ﺔﻠﺳﻮﻟا ﷺ     رواےد   و   د م ﳏ دﻮﻤ ﻪﺗﺪﻋو يﺬﻟا ؀ ۔  ہو ﷺ پ ٓا     614 ىر ) (  ۔ ا      ت    ناذا -د  ف ہ  :  نا ﺪﻬﺷا ﻻ ﻩﺪﺣو ﷲ ﻻا ﻪﻟا ﻪﻟ ﻚﯾﴍ  ہو  ا  ںدا د  سا ا ہو نا و ﻪﻟ ﻮﺳرو ﻩﺪﺒﻋاﺪﻤﳏ ؀  روا۔ لر روا ے  ساﷺ ر ﺖﯿﺿر و ﺪﻤﺤﲟ ﻻﻮﺳر و ﺎﻨﯾد مﻼﺳﻻ ؀   سا ﷺ روا  ردرو ا ا  ںار  د ا ما روا لر ىآ -851: ) (  
28 د   او روا       د   (  م ں ) ﷺ ا لر-   ا دآ   ا)  نآا  د     ف  ( رذ       با:  ى ، ىد ےد  ا     روا ، ىد    ف  ، ،دا)ن اذ ا (  )(   دآ   ے :  ن اود  سا  ،   ا  سا     د با ؟       سا ، ىد ےد ا ا  ۔   ہو روا  ىدواد أ ) -5095:د)( 3426:ى  - (   ﺖﳇ ﷲ ﻢﺴ ﻻا ةﻮﻗ ﻻو لﻮﺣ ﻻ ، ﷲ ۝   م  ا ا  ار ارا ،(ں   )   و  م ،    ف ا ت۔ د    اد  (ر را م ںاد ) -  و ا و  روا و        ا دآ  -:   م  ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ۝  او ر  ن ا   م  ﷲا عو  ا)ن (      ر ےر : ۔
29 :  ن    م  ا و     روا ۔     ر   و   روا :  ن    م  ا ۔   روا ا    ر ےر5262  )( ۔ اﻠ ﻢﻬ ﱏا ا جﺮﺨﻤﻟا ﲑﺧو ﰿﻮﻤﻟا ﲑﺧ ﻚﻟﺳ   ى  آ    روا  را    !ا ےا ﺎﻨﺟﺮﺧ ﷲ ﻢﺴو ﺎﻨﳉو ﷲ ﻢﺴ      م   ا روا   را   م  ا  ﺎﻨﳇ ﺎﻨﺑر ﷲ و ۝ ،   ا روا ار ۔  و،  بر ) :د واد ا 5096 ۔( - و  م  ں ا    اد  ںو   ا   ف  د ہ روا كر ۔61:را) ( ٹو  اد   : ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ روا مﻼﺴﻟا ﻢﮑﯿﻠﻋ رو۔ ) ر رود   ہو ز   - ر (   ى ں) ر  ا روا ر رود(  ر  ہو  ۔ 7359:ىرا )( ۔
30 )  د   اد   ر را ںؤ ںاد  ( ﻠا ﱄ ﺢﺘﻓا ﻢﻬ ا ﻚﺘﲪر با ۝ ےد ل ےزاورد ر ا  ے ،ﷲا ےا۔ 1652  )( ۔ -    ادا ت    اد     ﷺ ۔            ند ےر  جآ  (   س) ن    ت اﻮﻋ ﯿﻈﻌﻟا ذ ﯾﺮﻜﻟا ﻪﻬﺟو ﻢ ﻪﻧﺎﻄﻠﺳو ﻢ - روا ے ز  سا ں  ہ   و گر ا  ﯾﺪﻘﻟا ﻢ ﻄﺸﻟا ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ۝ﻢ ۔ دود ن    )واد أ  ۔466:د(  د     )   ںؤ ں  ( ﻠا ﻢﻬ ﱏا ا ﻚﻠﻀﻓ ﻚﻟﺳ ۝ ا۔ں   ا    ،ﷲا ے 1652  )( ۔ - ؓ   ا ت      اد ںاد   روا ر ںؤ ں  ۔  ںؤ:ىرا )  ب 47 (
31 تا  ز ض ؟ ىرو ں  ز ض -  نا روا    روا    تد ا ف۔  ا(56 :تراا) ا-  عر ف   ں روا و  ز روا ورڈ  سا روا ر ۔ؤ  31 :موا ) ( - ىزور    ،ہر   سا  د روا    ز  ںاو  ا روا ۔ ا ما  ىر روا ، د ىزور   ، )132: ( -  ے ﷺ پآ   روا د    لا  ے ے     ، ر  ہو   ں  ل د  او  د ،ں  ا ہو   نا   روا   ا186 :ہا )۔ ( ﷺلر  سا روا ا - نا  ، ،  ز  ےزور  نر   ا     ا  ر۔ے اد7423:ىرا ) (۔ -    (ز) ہو   روا ،و  د   ز روا   روا ۔ او  ى   نا (ا)45 :ہا ) ( - ب ہدز   ن  ہر  ٰ ا      ﷺا لر   سا ،  ، ز   و ا   ﷺ ؟  ،   ا    ﷺ ،  سا  ۔ر     او ۔ د  ہار527:ىرا ) (
32    ز ما  -  (  )     خزود ۔ ں  لا  ںور ۔  ىز    د با هو۔اڈ (43-41 :ا )  ف ۔   ز ا  ۔    ںز نا (ادا ز)   ےود۔  6-4 :نا ) (  ند -       ہ ہو روا    ہو     ہو روا ، ر   ذ  نا  ں  آ  نا(  زور)۔ ۔    ہو       ہ ( د)42 :ا) 43- ( -    ںا روا   ز  ں  آ  ا   نا   ہو  ،۔  ا  ا(59:) -    روا    سا گ ہو   ر   ز    روا ۔   گ ہو   سا  ،58:ہا) ( -  د  ا   نا ہو روا  روا ،  ہ ف   ز ہو    ں ،  ے       ے  ۔  د    ا روا  د142 :ء ا ) ( -  ںود  ن ہو     د  جر      ز    ا  سا  ر  ر  ا      ں    د ۔اڑ1412: ) (  ۔ - ۔ د ڑ  ز ق نرد   روا ك روا ے   ۔246:  ) (
33 توا   ز ض - ض  ں  ںو ہر ا ز۔103 :ء ا ) ( -       ر روا  ڈ جر     و سا و   دآ     روا ۔آ   و        ا    سا و ب و روا   درز بآ   ر       ر      ء و روا   دآ   ر     ز و روا   تار  بآ  ،     ع  ر  ز  آ  بآ    ۔ ں ںود ن ہو   سا ر ۔  )1388:  -(  ﷺا لر-    سا ا و  ز   ے      سا ا روا         ۔ ھ ) 1117:ىرا (     توا ہو  ز    ز ﷺ ا لر- ؓ (توا) ں   ادا ز   روا ں  د  ور (1):       ں  ر  ع جر  (2) ۔  ۔   لاوز       ود    و  3)( ۔ بوڈ  ار     وڈ جر و -1929: )(  -  ﷺ ا لر (  و  قاا   ز )    روا )( ناذا  ب )   ز۔ () 1992:ىرا -( 
34 د ن   روا ہ ،عر  ہ روا عر   ر م   روا-    نآ ۔ ۔1074: ) (   د ت ںو روا عر  اﷺ ا لر-: ﮑﺌـــﻠﻤﻟا بر سوﺪﻗ حﻮﺳ ﺔ ۝حوﺮﻟاو  ۔ حور روا  ں ردرو ،او  ا ہو  ك :  ) 1091 (۔ ﺎﻨﺑر ﻢﻬﻠا ﻚﻧﺎ ﱄ ﺮﻔﻏا ﻢﻬﻠا،كﺪﻤﲝو ۝   ا ےا ،ں  ن  ى  ! ردرو ےر ےا ، ك  ا ےا ۔ےد  ف ہ ے (۔4293:ىرا )        ز  د سا: ﻠا ﱏا ﻢﻬ اﻮﻋ ﻚﺑ ذ و ﱪﻘﻟا باﺬﻋ اﻮﻋ ﻚﺑ ذ ں  ہى  با   ا ےا ﺴﻤﻟا ﺔﻨﺘﻓ ﺪﻟا ﺢ لﺎﺟ اوﻮﻋ ﺎﯿﺤﻤﻟا ﺔﻨﺘﻓ ﻚﺑ ذ  ں  ت روا ز  روا ں  ہى    لد  روا اتﺎﻤﻤﻟاﺔﻨﺘﻓو ﻠﻢﻬﱏااﻮﻋ مﺮﻐﻤﻟاوﻢﺛﻤﻟاﻚﺑذ ى ا ےا۔ں  ہى۔ ض روا  ں ں  ہ -832:ىر )( 
35  م ںو ز ض ںرذا رواد   ار   ﱪﻛا ﷲ ؀ ۔ ا   ا-842:ىرا )1316: ) (  - (  ﷲ ﺮﻔﻐﺳا ۝ ﷲ ﺮﻔﻐﺳا ۝ ﷲ ﺮﻔﻐﺳا ۝ )ں  ت  ا3)( ( (-1334: ) مﻼﺴﻟا ﻚﻨﻣو مﻼﺴﻟا ﺖﻧا ﻢﻬﻠا    ف ى روا  او    ! ا ےا ﺖﻛرﺎﺒﺗ ماﺮﻛﻻاو لﻼﳉا اذ ؀1335: ) - (   ۔او ت روا رےا   -  ﷺا لر: ؓذ ےا ":  ا   ،ں      ا  ۔ں     ﷺ       :ڑ    د    ز    ں ﻢﻬﻠا ا ﲎﻋ كﺮﻜﺷو كﺮﻛذ  ے ےا روا  ذ ا !بر ﻚﺗدﺎﺒﻋ ﻦﺴﺣو ؀  ا  زاا روا۔ د ى   تد-1522:دواد أ )( 
36 ﻟا ﷲ ﻻا ﻪ ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ ﻪﻟو ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ، ﻮﻫو ﺪﻤﳊا ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ، ﻻا ةﻮﻗ ﻻو لﻮﺣ ﻻ   تد ا  ا-ا روا   ا  ،  سا  ہو،    م،  او ر تر   ہو روا   ہ    ت  تد  ،   ( ) ٰ ا ﻟا ﷲ ﻻا ﻪ ،ﻞﻀﻔﻟا ﻪﻟو ﺔﻤﻌﻨﻟا ﻪﻟ ،ﻩا ﻻا ﺪﺒﻌﻧ ﻻو ﺎﻨﺜﻟا ﻪﻟو ﻦﺴﳊا ء ،  تد ا  ا تد رواا ،ا  ا روا نا    س   ا  ا ىر روار ﻟا ﻪ ﷲ ﻻا ﲔﺼﻠﳐ ﺪﻟا ﻪﻟ وﺮﻓﲀﻟا ﻩﺮﻛﻮﻟو ؀ن  او   د   سا ف  ،  تد ا  ا ا  ا ۔ :  ) -1343(  ﻚﯾﴍ ﻻ ﻩﺪﺣو ﷲ ﻻا ﻪﻟا ﺪﻤﳊا ﻪﻟو ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ،ﻪﻟ   ا ،   ا  ،    سا   ہ و،    تد  ا  ا ﺎﻤﻟ ﻊﻧﺎﻣ ﻻ ﻢﻬﻠا ،ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ﻮﻫو ا ،ﺖﯿﻄﻋ  ےا ، رد    ہو روا  او ور ا   پآ   ! ا ،ﺖﻌﻨﻣ ﺎﻤﻟ ﻌﻣ ﻻو ﺪﳉا ﻚﻨﻣ ﺪﳉا اذ ﻊﻔﻨﯾ ﻻو ۝  ہ     پآ ر  سا   ر   روا ،  او د ا  كور پآ   روا ۔    -7292،6330:ىر )( ۔-1338: )( 
37 ﯾﺔ ﻟاﺮﮑﳻ -  اد    ا  ا  آ   ز ض   ور     ت ا)۔:دا   -704 ( - ﷺ  ا لر ا !ؓراا ےا” :   ب س ےر   ن ٓا     ض  ںا “۔ ٓا ا  ا لر  ﷺ  نا  ) ا  (   !رؓا ا ےا” : روا ار   كر ۔-1885: ) (   -      ا   آ  ا  ھ  سا ،و  ٰ ا  ا    ف ن روا    ر ن  ےر  ۔  آ   -3275:ىرا ) (   ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ﻢ؀ روااو ںہا۔ دود ن ، او ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ۝  او ر  ن ا   م  ﷲا عو ﻪـﻠا ﻪـﻟا ﻻا ﻮﻫ مﻮﯿﻘﻟا ﻰﳊ ا و    روا هز   د  ا     د  ٰ ا ،ا ﻻ ﺬﺧ ە ﺔﺳ ﻻو م    د وا  سا 
38 ﻪـﻟ ﺎﻣ ﰱ تﻮﻤﺴﻟا ﺎﻣو ﰱ ضرﻻا   ز روا ںآ ا   اذ ىﺬـﻟا ﻊﻔﺸ ەﺪﻨﻋ ﻻا ﻪﻧذﺎـﺑ     سا   تزا  سا   ن ﯾ ﲔﺑ ﺎﻣ ﻢﻠﻌ ﻢـﳞﺪﯾا ﺎﻣو ﻢـﻬﻔﻠﺧ    نا  روا    نا    هو ﻪﻤﻠﻋ ءﴙ نﻮﻄﯿﳛ ﻻو ﺎﲟ ﻻا ءﺎﺷ ، هو     ا        سا هو روا ﻊﺳو ﻤﺴﻟا ﻪﺳﺮﻛ ﻮ ضرﻻاو ت  ر   نآ و ز  و    سا ﻢﯿـﻈﻌﻟا ﻰـﻠﻌﻟا ﻮﻫو ﺎﻤﻬﻈﻔﺣ ھدﻮﺌﯾ ﻻو )255( و روار ںا   نا  ا روا۔ او     255 :ہا) ( -  ﷺا لر    ز  ﻮﻌﻣ ﲔﺗذ (ساُ ۃر روا اُ ۃر) ۔د    ) :د واد ا  1523  - ( ۔ )  -1337: ( -  ﷺا لر  ںو ا: ز ا روا و    ۔   ن-432:ىرا )( 
39  ،ت ،  ا  ، ا  د ِ ا ِا، تو   ل  د  روا ؟  ل   د -ﷺ      ل د  و سا     دورد۔ -2035 : دا ) (    ےزاورد نآ  تار - زاوآ او  نا  ا روا   د ل    سا  او  لا    ،  ل د  سا  او ر   :  ۔ ىد  رود   سا  ہدز     روا    ن ا  ،ے  ل د  سا ٰ ا روا ے د ہو  ا  رو تر ى روا    ہ لو  ۔(  ل د  نا)-1037 :دا )(  -  ے ل د  ہ ہو     ڑ  روا ے  د ى  :  ں “۔ے  ﷺا لرى !   ؟  پآ ﷺ   ں :    د      ل ہو   ،ا ۔ےد ڑ د روا  -6936:)(  ﷺ- :  ( ) د  ں ا گ ا   ٓا    ھ۔)3864: ا  ( ۔ -   روا  ا  ر و د روا         د ا  ذ  ےا   روا  ا ف  نآ بر ےا !بر   سا   ! ما   سا  روا ما   سا س روا ما   سا ا روا ما   ۔ ل  د  سا2346:  ) - (  
40   ل د  نا     د دآ   -: -1ےد  ق ا ہو روا  او قا ے ى    ہو۔     دآ ہو-2۔    ہا   سا     ) ف   دآ ہو-3  او ر     ما  ل  ر    (  ٰ ﷲا  ، د ےد ل  دآ :) و   ا  ں لاا ا() 5:ءا (۔-1805 :دا )(  -  ہو ، ف  ں  سا  مد    (ﷺى ّ ا)  ہو ،اڑ  ى  سا    و    روا    (ﷺى ّ ا)   ۔-324 :دا )(  - ا لر ﷺ:   ہدز  ق  ںو ل د  ٰ ا ۔   ہ ا ) :د واد ) ( ۔2178،2177( ۔2018: ا  -  ا    او روا و    تر     ق      ل        ،     ہو  ے    ۔)2054: ا (  ۔   روا ڑ        ا -  ا ِر  ڑ د   ا   ن گو،  د  روا ڑ ا   او ا۔27:ۃا) (  روا ،  ل رو د ىر      سا روا  د  ا  ٰ ا   ن(ح ا)او  روا      روا  و  ۔  ل د  لد   -3479:يا )( 
41 ؟  ل ہدز  د    ن -را ۔  ل د 62:ا) (   بر ا-ى روا ور۔آ   او    ا ،55:فاا) (  ،ور   روا رڈ ا-۔   ںور ر  ا  56:فاا) (     ےر ے ے ے ﷺپآ ،ں      سا  ر او  د    186:ہا)۔ں  ل  د ( -  ےر  روا بر  ا   د  ىرا   ںود ہدز روا   و ۔   با ا   و ى ا روا ،7:اا) ( ٰ ا-  د   ل سا ،و    سا     ن ،  ل د لد ہاو  روا ٰ ا  ۔ 1536 :دا ) (-   ﷺا لر3)د    گ ( : ر (1) راد ہزور  ل  ہزور    ،  ، (2)لد ما3) روا(م سا ،  ل ےزاورد  نٓا   سا ،    وا  ں ا د   روا ،   د بر  د ى  ! (تر) ت ى:  ۔  ں    ت    ، ںو-3598:يا ) (    ،د  م :        د -  ،د   او د روا)د ۔   دوا ا(  )(-3862: ا ) د واد ا -3448:يا )(-1536: (    - ىد ناذا   ز     د ل ےزاورد  نٓا    ۔  ل د روا1413 : دا ) - (  
42 -نرد  ا روا ناذا۔  ر د :د واد أ )  ) (-521(-212،3595،:ى    ﷺا لر-  غ     لا    سا  ا   ،ود    سا     روا   ا ن   زاوآ ۔د ن  سا  ہ3303:ىرا ) - (   -    ،و  رد  ا  ا   ،ے  ہوﷲ ﮐاﱪ      ﷲ ﮐاﱪ ہو روا ، ﲔﻟﺎﻀﻟا ﻻو    آ  ٰ ا ، - ے ل د  ىر :  ) 1173 - (   ( ز)-و  د را  ہ۔ ل دىر  :  ) (-1074 -   و سا )  و   د نا    (  روا ما    آ ں ر ا  ز،ر  ا روالو  شر ر  ۔-1469 :دا )(  -  مز ہو       ے روا ا ۔( -3062: ا ) -   ا ! ا ےا  ے  د ح سا     ﷺ لر   ۔ ےد ىزور     ا ،  ر      ا ،  ت ى    لا       سا       ا  ۔ او  7477:ىرا ) - (   - ى  ند  )  (د ا  ا ،    و ش  بآ بو۔2583 :دا ) (- راد ہزور د  را۔   در و  -1753: ا )(
43 (ٓا  روا)  ا - ا (ت ہد  روا) ت و    د  ت    ا و د ا  ،ے ل د  سا ۔  ر  (-593 :دا ) ﷺ ا لر- :    ہد  د   روا    در  ۔   ا     )دا  154: (  ۔ - آ    ے د  د   سا    ا   ۔     د  ا   روا   :  ) 6928 - (   -    ر ا  ،و س   سا ، تىر    ں ٓا۔ 2129:: ) -(  -    (ہز) ز  ں ہو ا  سا   ا ہد       سا    روا       ت  سا  ا ) ( د ۔  ل   نا رو  -2198: )(  -      سا     نا  3) ا،   (    لا  گ    اود، ر   ا:  ہ     ا  ۔ر  د   سا    روا  ا  ،ا ہ3681: ) -(  ﷺ لر-   :      سا  (70)  داا   ل۔ :د واد أ ) 2522 - (   -  گ و د   ا   روادوا ا   ،  ںد ا      روالاا ا    ل د    ا ى ہو    ا  ،   ۔  ل د  ىر ا روا  1532:دواد أ ) - (  
44 -ؓا  اور  سا ﷺا لر    ہو ،  ،    ، ۔ د زور  ھ روا   ںوز ود زور  ھ نرد  ﷺپآ  ل د ۔       :  م ا آ      د  ا  با   و   ۔ ا زور  ھ ٰ ا  رد  ںوز ود و ن   د  رود  رآ ۔ -704:دا بدا) ( -ٰ ا  ا د نآ  تار  ف    لوا تار  ر  :  روا ۔   ے د     ن،ں ہد ںود ا       ن ،ںو ل:(  ا  روا)   ت     ن-1  ور   ض ،ںود  ا ا  ۔ ر -1773: ) (   2 -۔ ے     روا      ےد ض  ن1776:) ( 3   ن ؟    ن ؟ے    ن ؟ ت   ن ؟ے د    ر  ں     ۔ :  ) -1777 (  -  ن !ﷺلر  ا ےا :  ہدز د ﷺپآ ؟   ) د  ٓا  تار دٓا: د    تار ( ض روا ا  ںوز۔د   ) -3499:ى (  ن  -  و ا  د  ٰ ا  تارو  )  (  ا       تآ روا د  ا روا   لا ٰ ا   ا  د رو۔ ) :د واد أ 5042 )(-3881: ا  - (
45  د   را  تار  - ﱄﺮﻔﻏا ﻢﻬﻠا )  (   سا  ے د  ل د  و  سا ا  ۔ ( ز روا)  ز  ل: ﻟا ﷲﻻا ﻪ ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ دااہو ساا ﻪﻟو ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ ﻮﻫو ﺪﻤﳊا ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ؀ روا ا۔ردہوروا، ا م ﺪﻤﳊا و ﻦ و ﷲ ﻪﻟا ﷲﻻا ﷲو ﱪﻛا تاذا رواامداٰارواك ارواا ﻻو لﻮﺣ ﻻو ةﻮﻗ ﻻا؀ ﻢﻬﻠا ﱄﺮﻔﻏا ؀    داں۔ ى !ا ےا۔ ت-1154:ىرا ) (   - ﷺ   ؑ     ؑ   ا   د ىد  د  سا  ل ا ا   د ا ند  ار ظ  ۔6305:ىرا ) -(  -  ﷺ پآ د   ر     ا   روا  ر ۔ -4649:ا)( 
46   ا ِا؟     ےر  - :   ﷺا لر    د ا رذ   ا ا  ٰ ا ۔ ۃر روا نا لٓا ۃر ،ۃا ۃر :  ںر    ل -3856: ا )(  -     ا  ﷺ ا لر ( جرد آ):  د    سا     لا ا رذ     لا رذ  ا ا سا  سا  ا ۔  ل ہو    د روا ،   ٰ ا )3857: ا  ۔ ( - آۃا ۃر،  تٓا نا ا ا  ٰ ا 163 لآ ۃر روا نا۔2 روا1 تآ-3855: ا ))( -1496:دواد ا(  - ﷺ ر   ا ر  ا ما  ٰ ءا ا ا ا: ۔  د   رذ    -3859: ا ) (      ا ود - م ہ  ا  ور  م  ،ور   ر  ور ۔  110:اا ) (  ن وا  ر ّ     ںود   ازور:ٹ      ا ِا  ت ا ، ت م او    دا ا     ا      د     ز  و ں  ۔ عو  ت   ا ِا د
47 ںو ز ض ں رذا روا د     -   ز  راز    سا ز    دآ  رد  روا ،  ھ  ز روا آ    و ح ا         و سا    سا  ا م   ہو   ر     سا  روا  ہو    ہو    ں ،  ف ہ  ا روا    رد  ا  سا     اد   ز      ر   ز      ہو    ،  روا ،ر ور ا  د   سا     سا ہو     ےا ،ےد  ا !ا ےا :   ،  ز  سا ں ر )، ل   سا !ا ےا ، ر  سا !ا ر  ا د  روا (   سا     (  ہو ں)  و  ےد     ۔ےد ڑ-1506: )559:دواد أ )(  - (  
48 ءو    د   ہر  ٰ ا   ا لر باا  ذ     ﷺ - ا ما  ا لر ،اور ہ    ناے ﷺ     ﷺ       ز   ا ہو   ز ،  ﷺ   و   ﷺ ،و ہو د ،    ” :  لا ر    ہ “؟اڑ     :    ﷺ ،ں    ر  ےر  :   ہو ا ر     ں نا   ہو،ىروا   با  ۔ -6913: )( :   ەﺪﻤﲝو ﷲ ﻦ ؀    ا  ك ٰ ا ﻪﻘﻠﺧ دﺪﻋ ؀ ﻪﺴﻔﻧ ﺎﺿرو ؀  رواا  دا  ق اا  ر    ا ﻪﺷﺮﻋ ﺔﻧزو و؀ ﻪﺗﺎﻤﳇ داﺪﻣ ؀  ش ا روا۔ا    ت  ا رواا   نزو   م و       دورد  ﷺ ا لر    د  -۔   دورد ﷺ      ل د  و سا )-2035 : دا  (  
49 دا  ل د   ت او ا ِا  ور ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟاﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟاﻦ ؀ﻢ ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ۝ ﻟاو ﲂﻬ اﻟ و ﻪ ﺪﺣا اﻻﻟﻪ ﻻاﲪﺮﻟاﻮﻫ ﯿﺣﺮﻟا ﻦ (163ۧ)ﻢ ۔ او ر  ن ا  د  ا    د  ا د ار روا -3855: ا )163 :ۃا) (  ( ﻢــﻟا ) (1 ﻻ ﷲ ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا مﻮﯿﻘﻟا ﻰﳊا ) 2(  ، ہز ، د  ا  سا ا۔ۤم ل ا۔او    -3856: ا )2-1 :نا لآ) (  ( ﮯﺴﳊا ءﺎﻤـﺳﻻا ﻪـﻟ ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا ﷲ 8)( ۔ ا م   سا ، د  ا    ا  )-3856: ا  :ٰ )(    8 ( ﻠاﻢﻬﱏاﺎﺳاﻚﻟﻚﻧا ﻻاﷲﺖﻧ يﺬﻟاﺪﻤﺼﻟاﺪﺣ  ز  ، ا ا    ں  لا    !ا ےا ﺪﻠﯾ ﱂ ۵ ﱂو ﻦﻜﯾ ﱂوۙ ﺪﻟ ﺪﺣا اﻮﻔﻛ ﻪـﻟ ۝ ۔    سا   روا ،  ہو  روا     -3857: ا )( 
50   ل  د ٰ ا   د     ت   ﷺ- :  د  ھ ا  ن       د ا    ل د  سا ٰ ا   ے: ﻟاﻪ ا ﻧا ﺖ ﻚﻨ ﱏا ﻨﻛ ﻈﻟا ﺖ ﲔﻤﻠ ) 87(  د  ا ے ا۔   ں   ، ك  -3505:ىا )87:ءا) (  ( -: ( ؓ ت) ﷺا لر  ےر   د)سا   د  او  ا ا(ہ : ﻢﻬﻠا ﱏا ا كرﺎﺒﻤﻟا ﺐﯿﻄﻟا ﺮﻫﺎﻄﻟا ﻚﲰ ﻚﻟﺳ  ے    !ا ےاں  د  او  م ا كر ،ہ سا ﻻاﺐﺣ ا يﺬﻟا ﻚﯿﻟ ، ا ﯿﻋد اذ ﻪﺑ ﺖ ا و , ﺖﺒﺟ ااذ روا ،  ل   ،   د   رذ  سا     ہدز  ﻪﺑ ﺖﻠﺳ ا ﺖﯿﻄﻋ ، اواذ ﻪﺑ ﺖﲪﱰﺳا و , ﺖﲪر ا اذ    رذ  سا  روا ،        لا   رذ  سا    ر۔  ر    ﺟﺮﻔﺳا ﻪﺑ ﺖ ۝ﺖﺟﺮﻓ   روا      د   رود    روا۔  رود -3859: ا )( 
51 (ؓ ت) رذ    ءاا ا ا- د : اﻠ ﻢﻬ ﱏا اﻮﻋد ،ﷲ ك اوﻮﻋد ﲪﺮﻟا ك ،ﻦ اوﻮﻋدك    ،ں  د  ا   !ا ےا  روا ،ں  د  ر ،ﱪﻟا ﯿﺣﺮﻟا،ﻢ اوﻮﻋد ك ﺎﲰ ﲎﺴﳊا ﻚﺋ ﺎﻣ ﺎﻬﳇ ،ں  د  ٰ ءا م ے    روا ں  د  ن و  ﱂ ﺎﻣو ﺎﳯﻣ ﺖﻤﻠﻋ ا ،ﻢﻠﻋ ا ﻐﺗ ن ﱄ ﺮﻔ ، ﲎﲪو ۝ ۔ ر   روا ،ےد      ،ں م   ں م      ن ا : ا ) -3859( - ا  ا لر۔ د  سا (  غر) ، ر ھ ز   ﷺ  د  ا  ا ا سا  سا  ا  سا:  سا     د  ا   لا روا   ل د ہو   :د ہو    اﻠ ﻢﻬ ﱏا ﺎﺳا ﻚﻟ ﺪﻤﳊاﻚﻟ ن  ا ے ،    ے  ں  لا    !ا ےا ﻻ ﻟاﻪ ﻻا ا ﯾﺪﺑ نﺎﻨﻤﻟا ﺖﻧ ﻤﺴﻟا ﻊ ﻮت ﻻاوضر  دےا، او ا ز روا ںآ روا او  نا  ،  ذ ﻼﳉا ﻻاو ل ماﺮﻛ ﻮﯿﻗ م ۝ او  ںز روا ںآ ےا ،و ہز ےا ، او  و ءروا ل -1495:دؤاد ا )( 
52 د  ہ  ما ے اﻠ ﻢﻬ ﱏا اﻮﻋ ﻚﺑ ذ نا ا و ﻚﺑ كﴍ ا ا ، ﻢﻠﻋ  ہى   ! ا ےاا ()  ں آ  ںوا او ﻻ ﺎﻤﻟ كﺮﻔﻐﺳ ا ﻢﻠﻋ ۝  ں  تں نا   روا ں ۔ 716 :ىر ما ار ،دا بدٔا) ( ﻠا ﱏا ﻢﻬ ا ﻮﻋ ﻚﺑ ذ و مﺪﻬﻟا ا ﻮﻋ ﻚﺑ ذ يدﱰﻟا ں  ہ ى    وا ا  راد  ن  !ا ےا م وا ، و ا ﻮﻋ ﻚﺑ ذ قﺮﳊاو قﺮﻐﻟا و مﺮﻬﻟاو ا ﻮﻋ ﻚﺑ ذ نا     ڑ روا   ،وڈ  ۔ں  ہ ى     ﲎﻄﺒﺨﺘﯾ ﻄﺸﻟا تﻮﻤﻟا ﺪﻨﻋ ﻦ او ﻮﻋ ﻚﺑ ذ نا ا ﻮﻣ ت  ت   ت سا ں  ہ ى  ۔ں  ہ ى ن  و ۔ ا    د   ہار ى   ں  ہ ى  ت سا ﰲ ﯿﺳ واﺪﻣ ﻚﻠ ا ﻮﻋ ﻚﺑ ذ نا ا ﻮﻣ ت ﯾﺪﻟ ﺎﻐ۝  ى    ر ز   ں  ہ ى  ت سا روںؤ ار آ ت۔  )5533:  - :د واد أ )( ( -1552
53 د  ما      و اﺮـﺒﺻ ﺎﻨﯿﻠﻋ غﺮﻓا ـﻨﺑر ﺎﻨﻓ ﲔﻤﻠﺴﻣ ) 126( ۔ےد ت   ن روا لاڈ  وا ےر !بر ےر ےا 126:فاا) ( د  تد روا ما   ﷺ ِ ﲎﻗزرا ﻢﻬﻠا ﯿﺳ ﰲ ةدﺎﻬﺷ ،ﻚﻠ   تد ار ا  ! ا ےا ﰏﻮﻣ ﻞﻌﺟاو ﰲ ﻚﻟﻮﺳر ﺪﻠﺑ ۝-1890:ىرا )(  ۔ےد  ر  ﷺ لر ا تى روا د    ﷺ    روا  نا ﱏا ﻢﻬﻠا ﺎﺳا ﻚﻟ ﺎﳝا ﻻ ﺪﺗ ناا  !ﷲا ےا  ف   ں  لا  ﻌﻧو ﻻ ﺔﻘﻓاﺮﻣو ﺪﻔﻨﯾ ا ﰲ ﺪﻤﳏ ﺔﻨﺟ ﺪﻠﳋا ؀ ا روا روا ں    ں  لا  ں     ﷺ ۔ں  لا    ۔5386:كرا  ا) (
54 د   تروا  ﺎﺴﻔﻧا ـﻨﻤﻠﻇ ﺎﻨﺑر ناو ﱂ ﺮﻔﻐﺗ ﺎﻨﻟ ﺎﻨﻤـﺣﺮـﺗو  ر   روا      ا روا ،   ں ا   ےر !بر ےا ﻮـﻜﻨﻟ ﴪﳋا 23)( ے  ں  ںاو  ہر رو   ۔23آ:فاا) ( ﰲ ﺎﻨﻓاﴎاو ﺎﻨﺑﻮـﻧذ ﺎﻨﻟ ﺮﻔﻏا ﺎﻨﺑر ﺖﺛو ﺮﻣا     م ےر  روا ےد  ہ ےر بر ےر ےا  دز ﻜﻟا مﻮﻘﻟا ﴫﻧاو ﺎﻨﻣاﺪﻗا 147)ﺮـﻔ( ےد د   م  ںو روا ر  م ےر روا(ےد  ا)۔ 147: نآ لآ) ( ﺮﻟا ﺮـﯿﺧ ﺖﻧاو ﺎﻨﻤـﺣراو ﺎﻨﻟ ﺮﻔﻏﺎﻓ ﺎﻨﻣا ـﻨﺑر ﲔﻤـﺣ ) 109(  ےر ےا  نا بر۔ او  ر ا  روا  ر   روا ےد  109:نْا) ( د ن   تار   ر اﻠ ﻢﻬ ا ﯾﺮﻛ ﻮﻔﻋ ﻚﻧ ﲎﻋ ﻒﻋﺎﻓ ﻮﻔﻌﻟا ﺐﲢ ﻢ ۝  ف  !ا ےا۔ےد   ف    ،      ف ، او   -3513:ىا  ) )۔( -3850: ِا( 
55 ز د ب روا رذا روا ا    ز - نا   د   روا  د ر ود  :  ﷺا لر ۔   -1688: )(  -  ، ز   روا و  ز   ےا  تار  ڈ  بآ      تو  ك نآ     78:اا ) ۔ ( -:  ﷺ    ز     ند تار روا ۔  -648:ىر ) (   ﷺا لر-  ض روا ر  ا   ہو  آ ذ   ا     ن  سا  ن    ﷺ  سا ۔ا     ز ۔ د  ب  -1144:ىر )(  ز  ںوز م  روا ء  ں-رہد۔ى :ىرا ) -20 ب(  ا  ءز -   سا روا     سا ۔    ﷺ  ء ۔      ت ( ۔599:ىرا ) -ﷺن باا      ()        نآ ہو     نآ ہو  ر      ز ض روا  ۔ ( ۔1143:ىرا )
56 - ﷺا لر:  د     ز ﰱو ار ﱮﻠﻗ ﰱ ﻞﻌﺟا ﻢﻬﻠا ﲰ ﰱو ار ىﴫﺑ  روا ا ر  لد ے !ا ےاا ر  ن ےروا ا ر   ى ار ﰵﻮﻓو ار يرﺎﺴ و ار ﲎﯿﳝ و ار  ےروا ا ر ف اد ےروا،وا ےروا ا ر ف  ﱄ ﻞﻌﺟا و ار ﻠﺧو ار ﱉﺎﻣا و ار ﱴﲢو ار  ا ر  ےروا ا ر آ ےروا  ا ر  ے روا ا ر ﻰﻤﳊ و ار ﱮﺼﻋ و و ار ﱉد و ار   ارن ارواار اروا  ار ے ےد  ر  روا ار ىﴩ و ار ىﺮﻌﺷ ۝  روا۔  ار  ى روا  ار ل ے 6316  ىرا ) - )(   -1788:    (  - ﷺا لر: د    م  ز ﱏا ﻢﻬﻠا ﺎﺳا ﻼﲻو ﺎﺒﯿﻃ ﺎﻗزرو ﺎﻌﻓ ﺎﻤﻠﻋ ﻚﻟ ﻼﺒﻘﺘﻣ ۝ ں  لا   ل روا ىزور ہ ،      !ا ےا۔  ا )-925: (  
57 رﺎﻔﻐﺳﻻا ﺪﺳ )راد  ت    ت( - ﷺا لر    : ﻻا ﺪﺳ رﺎﻔﻐﺳ  ر   ظا   ہو    لا  سا    م ند ا روا    نا  لد    ھ  نا  تار  ر   ظا  د سا   روا    ہو    لا     سا  روا: ﰉر ﺖﻧا ﻢﻬﻠا ﻟا ا ﻪ ﲎﺘﻘﻠﺧ ﺖﻧا ا  !ا ےا  ، بر ے اا    ۔ د او كﺪﺒﻋ او كﺪﻬﻋ ا ں ہا روا        ﻮﻋا ﺖﻌﻄﺳا ﺎﻣ كﺪﻋوو ﺎﻣ ﴍ ﻚﺑ ذ ہى    با  ںى نا ۔ں   ہو روا ا ﺖﻌﻨﺻ ﻚﺘﻤﻌﻨﺑ ﻚﻟ ء او ﻧﺬﺑ ﻚﻟ ء ﱮ ى   ں راا  سا۔ں راا  ں ا  روا ﱄ ﺮﻔﻏﺎﻓ ﻧﺎﻓ ﻪ ﺬﻟا ﺮﻔﻐﯾ ﻻ ا ب ﺖﻧا ؀ ے  ےد  تى،ں  روا ا ہ۔ ف (-6306:ىرا )
58       ﷺا لر     ل  د ص  م و  -     ﷺا لر م و :    د و ر ﺖﯿﺿر و ﺎﻨﯾد مﻼﺳﻻ ﺪﻤﺤﲟ ﺎﯿﻧ ۝   سا ﷺ روا  د ا ما روا  ردرو ا ا  ں ار  نا  سا-1  ہ ۔-151: ) (     -2او  سا ۔ )-3133:ا )( -3017:دا -4879: )(   (     (ﷺ) -3 و   ت سا  ںر ے   سا  ں ں ، ںود  اد  ا  ۔)( -334:دا  ذ     آ ا -ﷺ  :   آ  ا   سا   م              م  روا  آ ۔ آ  آ ا   سا     يﺬﻟا ﷲ ﻢﺴ ﻻ ﻊﻣ ﴬﯾ ﻪﲰا ﰲ ءﳽ ن    نآ و ز   م      م  ا ﻻا ﻻو ضر ﻤﺴﻟا ﰲ ﯿﻤﺴﻟا ﻮﻫو ء ﻊ ﯿﻠﻌﻟا۝ﻢ ۔ او  روا او  و روا   واد أ ) -5088:د )( -3388:ى  (
59   ا لر   د  ﷺ ﷺ-) و  م و  د  اڑ ( ۔ ﻢﻬﻠا اﱏ ﺎﺳا ﻚﻟ ﺎﯿﻧﺪﻟاﰲﺔﯿﻓﺎﻌﻟاوﻮﻔﻌﻟا وﻻا ةﺮﺧ ۝ د     ! ا ےا لا  روا ررد تآ روا ﻢﻬﻠا اﱏ ﺎﺳا ﻚﻟ ﰲ ﺔﯿﻓﺎﻌﻟاو ﻮﻔﻌﻟا ﲎﯾد ىﺎﯿﻧدو    ! ا ےا۔ ںا ،د ا   ل و ا ا رواد اوﲇﻫ ﱄﺎﻣو ۝ ﰏارﻮﻋ ﱰﺳا ﻢﻬﻠا و ﰏﺎﻋور ۝  رواروا ےد لاڈ ہد ںے ! ا ےا ۔ ں  لا  ﻢﻬﻠا ﲎﻈﻔﺣا ىﺪﯾ ﲔﺑ و ىا ۔ ےد ا  ںاى  ! اے ،   ے ﻠﺧ و ﯿﳝﲎ و ﱄﺎﴰ و ﰶﻮﻓ ے ى  فادىواے روا  ف و اذﻮﻋ ﻚﺘﻤﻈﻌﺑ نا الﺎﺘﻏ ﱴﲢ ؀ ى روا ۔ ا ں  ں  ہ  ت سا     ۔ںؤ ك ،1200:دا ب دا) :د واد ا 5074 (  ۔
60 ؓ ا ت  ﷺا لرد   ا   -  ﷺ  م روا     ؓ ا ت د : ا  ﺐﯿﻐﻟا ﱂﺎﻋ ضرﻻاو تﻮﻤﺴﻟا ﺮﻃﺎﻓ ﻢﻬﻠا  ںو ہ روا   ،او  ا  ںز روا ںٓا !ا ےا بر ﺖﻧاﻻا ﻪﻟا ﻻ ةدﺎﻬﺸﻟاو ﺷ ﰻ ﲕء ﻪﻜﯿﻠﻣو روا  (او) بر     ،ے ا    د  ،او  ﴗﻔﻧ ﴍ ﻚﺑ ذﻮﻋا ﻪﻛﴍو ﻦﻄﺸﻟا ﴍ و  ن روا    ا ں  ہ ى  !ا ےا ،  سا ﻢﻠﺴﻣ ﱃا ﻩﺮﺟا وا اءﻮﺳ ﴗﻔﻧ فﱰﻗا ناو ؀     ت سا ں  ہ ى  روا  ںو روا ل  سا روا    ہ  ف  پآ ا۔ںود  ث  ن   ہ سا  ،ں  -3529:ى )( و ﺔﺴﺣ ﺎﯿﻧﺪـﻟا ﰱ ﺎﻨﺗا ﻨﺑر و ﺔﺴﺣ ةﺮﺧﻻا ﰱ ﺎﻨﻗ  روا ےد     تآ روا    د  بر ےر ےا باﺬﻋ رﺎﻨﻟا )201(   با  خزود۔201 :ۃا) (       نا   گ ہو (   )-۔202:ۃا) (
61 د   ادا  روا ء و    ٰ ا ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟاﻊ ﻄﺸﻟاﻢ ﻦ ﯿﺟﺮﻟا ؀ﻢ ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﻧا ﷲ ﺪﻬﺷ ﻪ ﻪـﻟا ﻻا ﻮﻫ ﻠﻤﻟاو ﺔـﻜﺌ ﻮﻟواو ا ﻢﻠﻌﻟا د  روا ا  سا  ىد ا  ںاو  روا  ں روا  ا ﺎﻗ ﺎﲚ ﻂﺴﻘﻟ ﻪـﻟا ﻻا ﻮﻫ ﻌﻟا ﻢﯿـﻜﳊا ﺰ ) (18نا او  دز  د  روا ا  سا ،   فا و  مﻼﺳﻻا ﷲ ﺪﻨﻋ ﺪﻟا اوا ﺬـﻟا ﻒﻠﺘﺧا ﺎﻣو   ىد ب  روا ،  ىراد ں  ا د  ﺘﻜﻟا ﻻا ﺐ ﺟ ﺎﻣ ﺪﻌﺑ ﺎ ﯿﻐﺑ ﻢﻠﻌﻟا ﻢـﻫء ﻢـﻬـﻨﺑ ﺎ ا   روا ، فا     آ       ںا ﯾ و ﯾ ﺮﻔـﻜ بﺎﺴِﳊا ﻊﯾﴎ ﷲ نﺎﻓ ﷲ ﺖ (19) ۔ او  ب   ا  ے را  ں  )19-18:نا لآ ( ﻠا ﻞﻗ ﻣ ﻢـﻬـ ﺸ ﻚﻠﻤﻟا ﰏﺆﺗ ﻚﻠﻤﻟا ﻚﻠ ءﺎ     روا  د      !  د ،ا ےا   ﺸ ﻦﳑ ﻚﻠﻤﻟا عﲋﺗو ءﺎ ﺸ ﺰﻌﺗو ﺎ لﺬﺗو ء  ذ    روا  د ت     ،    
62 ﺸ ﺎ ء ﺮـﯿﳋا كﺪﯿﺑ ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ﻚﻧا (26) ۔ رد       ،   ے   ، ﻞﯿﻟا ﰱ رﺎﻬـﻨﻟا ﰿو رﺎﻬـﻨﻟا ﰱ ﻞﯿﻟا ﰿ جﺮﲣو  ہد  ہز روا ،  اد  تار  ند روا   اد  ند  تار  ﻲﳊا ﺖﯿﻤﻟا جﺮﲣو ﺖﯿﻤﻟا ﻰﳊا قزﺮـﺗو      روا ،   ہز  ہد روا    ﺸ ﺎ بﺎﺴﺣ ﺮـﯿﻐﺑ ء 27)( ۔ د قزر ب  )27-26:نا لآ ( ﻮﻟ ىﺪﺘﻬـﻨﻟ ﺎﻨﻛ ﺎﻣو اﺬﻬـﻟ ﺪﻫ ىﺬﻟا ﺪﻤـﳊا        ا  ر ىر ا ا   ہار روا   ں ﻖﳊ ﺎﻨﺑر ﻞﺳر تءﺎﺟ ﺪﻘﻟ ﷲ ﺪﻫ نا 43)( ۔  ت ﷺ لر  بر ےر  43:فاا) ( ﺎﲻ ةﺰﻌﻟا بر ﻚﺑر ﻦ نﻮﻔﺼﯾ ) (180 ﻠﺳو ﻢ ۔ م  ںر روا  ن ہو   ں نا   ت  ك بر  پآ ﲔﻠﺳﺮﻤﻟا ) (181 ﻌﻟا بر ﺪﻤـﳊاو ﲔﻤﻠ ) 182( ۔ بر  ن ےر     ا   روا 180:تا) 182- (
63 70،000) را  د      ت  ( -   ﷺا لر   ر ا روا ذ ر )1):(تآ   ( ٰ ا    م      ت  سا را   70،000) (   د  ر 2)۔ (   ںو ر  سا    ند سا ہو ا روا 3)۔  (۔   ء   ا      م  ا    ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟاﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟاﻦ ؀ﻢ روااو ںہا۔ دود ن ، او ﷲ ﻮﻫ يﺬﻟا ﻮﻫ ﻻا ﻪﻟا ﻢﻠﻋ ﺐﯿﻐﻟا ةدﺎﻬﺸﻟاو ا و۔ او    روا ہ ۔ د  ا   ا ہو ﻮﻫ ﻦﲪﺮﻟا ﻢﯿﺣﺮﻟا )22( ﷲ ﻮﻫ يﺬﻟا ﻟا ﻮﻫ ﻻا ﻪ ۔   تد  ا   ا و ۔ او ر  ن ا وﺪﻘﻟا ﻚﻠﻤﻟ ﻠﺴﻟا س ﺰﻌﻟا ﻦﻤﯿﻬﻤﻟا ﺆﻤﻟا ﻢ  ن او د اروا  (  ) تاذ ك () ہد ﱪﻜﺘﻤﻟا رﺎﺒﳉا ﻦ ﷲ ﺎﲻ نﻮﻛﴩ (23) ا ۔او ا دز۔ ك   ر   ں نا
64 ﷲ ﻮﻫ رﺎﺒﻟا ﻖﻟﺎﳋا ی رﻮﺼﻤﻟا ﻪﻟ ﺎﲰﻻا ء ﲎﺴﳊا ا وم   سا او  ر او  عااو دا ۔ ﺢﺴ ﻪﻟ ﺎﻣ ﰲ تﻮﻤﺴﻟا ﻻاوضر     سا    ز روا ںآ  ۔ تر ﻮﻫو ﺰﻌﻟا ﯿﻜﳊاﻢ) 24( ۔ او   ہو روا22-24 :ا)   -2922:يا )( ( :   ﲰ ﰲ ﲎﻓﺎﻋ ﻢﻬﻠا ،ﱏﺪﺑ ﰲ ﲎﻓﺎﻋ ﻢﻬﻠا ، ،    ن ے  !ا ےا ،     ے  !ا ےا ﰲ ﲎﻓﺎﻋ ﻢﻬﻠا ﺖﻧا ﻻا ﻪﻟاﻻ ،يﴫﺑ ۝ ۔  د  ا ے ،ےد زا    ہ ى  !ا ےا :   ﻢﻬﻠا ،ﺮﻘﻔﻟاو ﺮﻔﻜﻟا ﻚﺑ ذﻮﻋا ﱏا ﻢﻬﻠا ں  ہ ى   و   !ا ےا با  !ا ےا ، ﺖﻧا ﻻا ﻪﻟا ﻻ ، ﱪﻘﻟا باﺬﻋ ﻚﺑ ذﻮﻋا ﱏا ۝ ۔   د  ا ے ،ں  ہ ى  :د واد أ ) -5090 (  
65   ٰ ا   ت م ﻢﻌﻧو ﷲ ﺎﻨﺴﺣ ﻞﯿﻛﻮﻟا ؀ ۔  زر  ہو روا   ا  )173:نا لآ ( ﷲ ﺎﻨﳇ ﻞﯿﻛﻮﻟا ﻢﻌﻧو ﷲ ﺎﻨﺴﺣ ﺎﻨﺑر ؀   زر  ہو روا   ا ۔   ا بر ا   1079:دا ) (۔ ﷲ ﱮﺴﺣ ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا ﻪﯿﻠﻋ ﺖﳇ   و    ا ۔ د  ا  سا روا     ا ﻮﻫو بر شﺮﻌﻟا ﻢـﯿﻈﻌﻟا ) 129( ۔   شو روا 129 :ا) ( ىﺮﻣا ضﻮﻓاو ﷲ ﱃا دﺎﺒﻌﻟ ﺮـﯿﺼﺑ ﷲ نا (44) ۔ ر د  ںو ا   ،ں  د  ا  ا  روا 44 :ا) ( ﺎﻨﻣ ﻞﺒﻘﺗ ﺎﻨﺑر ﻚﻧا ﺖﻧا ﻊﯿﻤﺴﻟا ﻢﯿـﻠﻌﻟا )127(  او  او      ، ل   بر ےر ےا۔ ﺎﻨﯿﻠﻋ ﺐﺗو ﻚﻧا ﺖﻧا باﻮﺘﻟا ﻢـﯿﺣﺮﻟا 128)(  او ر  او  ل  ا    ، ل  ىر روا۔ 127:ۃا) ( 128-
66 د  ہ  ا     ںد روا  ِ،ن ﻮﻋا ﻤﳫﺑ ذ ﺎﺘﻟا ﷲ ﺖ ﻪﺒﻀﻏ ﺔﻣ ﻩدﺎﺒﻋ ﴍو  ںو  سا روا    سا  ں ےر  ا ں  ہ  ﺰﳘ و ت ﺸﻟا ﲔﻄ ﳛ ناو ؀نوﴬ ۔ آ س ے  نا روا  ںو   روا   :د واد أ ) -3893 ( -  ےا  ل        ن    سا   ل سا ے چ ہو   ں۔: ذﻮﻋا ﺖﻤﳫﺑ ﷲ تﺎﻣﺎﺘﻟا ﴍ ﺎﻣ ؀ﻖﻠﺧ ۔   ق  سا ،ں آ  ہ  ت   و ا  :  )  (-6880   ںد   ہ  ا  آ  وا ا ﻢﻬﻠا اﱏ ا ﻮﻋ ﻢﻬﻟا ﻚﺑ ذ ﳊاوﺰ ﻌﻟاو ن ﻞﺴﻜﻟاو ﺰﺠ ، ،ى ، ا و  ں  ہى !ا ےا ﺪﻟا ﻊﻠﺿو ﻞﺨﺒﻟاو ﱭﳉاو لﺎﺟﺮﻟا ﺔﺒﻠﻏو د۔   ں روا  ھ ض ، ،  -6369،2893،5425،6363:ىر ) (
67 د   دوا روا    ت  ِ  ،پ ں د  ر  ٰ  ا     پ ں ر ﺑر ﺎﻤﻛ ﺎﻤﻬﻤـﺣرا ب ﲎ اﺮـﯿﻐﺻ ) (24 ے ےا نا  حا       ںا ح  بر  ر ۔  :ٓا ا ) 24 ( د     ىز  دوا روا      پ ں   ؑاا ت ﻠﺼﻟا ﻢـﯿﻘﻣ ﲎﻠﻌﺟا بر ةﻮ و ﱴﯾرذ ﺎﻨﺑر ۔ےد  او   ز  دواى روا  !بر ےا!بر ےر ےا ﻋد ﻞﺒﻘﺗو (40)ءﺎ ﱃﺮﻔﻏاﺎﻨﺑر و و ىﺪـﻟاﻮﻟ ى روا  روا  !بر ےر ےا۔ ل د ےروا  پ ں ﲔﻨﻣﺆﻤﻠ بﺎﺴِﳊا مﻮﻘﯾ م ) 41( ۔ےد  ند    ب ںاونا40 :اا) 41- ( د   دوا روا   ت  ِ    ںو او  عر ف  ا ﯾرذو ﺎﻨﺟاوزا ﺎﻨﻟ ﺐﻫ ﺎﻨﺑر ةﺮﻗ ﺎﻨ ﲔﻋا  ےا ك  ںآ  دوا روا ں ىر  بر ےر و ﺎﻣﺎﻣا ﲔﻘﺘﻤﻠ ﺎﻨﻠﻌﺟا 74)( ۔ےد  ا  ںور  روا74 :نا) (
68 ن ںا ،   ذٰا  با روا  ﷺا لر- ب  د   (100)   !  -:  ا  ا   -1(10)سد ا۔   با ا   دازآ م 100) -2(۔     لا   سا ں (100)-3۔   ىد   سا ںا  ۔  ر    سا  ن د   ند زور سا-4     م ۔     م روا  -5  ،  آ       سا ند   ہدز   سا  ۔   ﻟا ﷲﻻا ﻪ ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ ﺪﻤﳊا ﻪﻟو ،ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ ، روا ۔   ا  ،     سا ،  ٰ ا ا ، د    ﻮﻫو ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ؀  م۔  رد    ہو روا    ا  100)   ب  روا   د  (۔    ا     -3293:ىرا ) :   )(  -6842 :يا )(   -3468(  ا )-5077:دواد ا )( -3867: (   -  م  ا روا  م     د  د سد و      سد) ۔   با    ذ (د2563:دا ) ۔(
69 ذ او ا    ا    ؓ ن ت  ﷺا لر   ؓن ت-    نآ (ﷺا لر )   ض  ﷺ  ؟ دا   آ سا ﻪﻟ ﺪﯿﻟﺎﻘﻣ تﻮﻤﺴﻟا ضرﻻاو ؀ ا۔ ں  ز روا ںآ    س12آ:ىرا) ( ﷺا لر  ( د   ا)   :  ؓن ےا:  ت 6)  نا  سا ٰ ا     (10)سد م  زا  ں ( : 1۔     سا    سا روا ن2-۔  د ڈ  با و ا -3۔   ح  سا  ر 4-۔   ف ہ 5-۔    ؑاا  ت   -6  ہو ا۔  تر        و  ت  ہر  نآ  سا ٰ ا۔ د   سا   ا  ں   ۔ د       روا   ب 
70 :  سد ﳊاو ﷲ ﻦ ﻤ ﺪ و ﻟا ﱪﮐا ﷲو ﷲ ﻻا ﻪ  ا  روا ك د ا ا روا   ا  ا روا ٰ ا ﻻوﻮﺣ ﻻو ل ۃﻮﻗ ﯿﻈﻌﻟا ﲇﻌﻟا ﻻا ﻢ وﻻال   روا  تد روا   ہ     ا     و گر لوا ، ﻻاو ﻈﻟاو ﺮﺧ ﻦﻃﺎﺒﻟاو ﺮﻫﺎ ﲑﳋا ەﺪﯿﺑ ۝  رواروا آ۔     ا،  روا  ﳛﲕ ﺪﻗ ءﳽ ﲁﺑ ﻮﻫو ﺖﯿﳝ و ۝ و د ت روا   ہز۔رد   هو روا 24     :ا ب يداا ٔا ي د :ا .ا او ا نآا  ا حور) 22   (
71  زآ   د ﺢﺒﺻاوﺎﻨﺤﺒﺻا ﻟا ﺪﻤﳊاو ﻚﻠﻤﻟا ﷲﻻا ﻪ ا ا  د  ، ا   ،      ا روا     ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ ﺪﻤﳊا ﻪﻟو ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ ،     ا   ا     سا  ا   ﻮﻫو ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ۝ ﻢﻬﻠا ﺎﺳا ﲑﺧ ﻚﻟ ۔ رد    ہو رواں  ى  ند   جآ    !ردرو ےا ﺬﮬ ا ەﺪﻌﺑﺎﻣ ﲑﺧ و مﻮﯿﻟا ﻮﻋا و ﴍ ﻚﺑ ذ اﺬﮬ ہ روا ں  ى  سا  سا رواند  جآں ا مﻮﯿﻟ ەﺪﻌﺑﺎﻣﴍو ؀ ﱏا ﻢﻬﻠا ﻮﻋا ﻚﺑ ذ  سا  سا روا  ا  ا ہ ى  !ردرو ےا۔ ﻞﺴﻜﻟا ﻮﺳو ﱪﻜﻟا ء ؀ ﱏا ﻢﻬﻠا ﻮﻋا ﻚﺑ ذ ں  ہ ى  !ردرو ےا  ا   روا  ں  ﱪﻘﻟا ﰱ باﺬﻋو رﺎﻨﻟا ﰱ باﺬﻋ ؀  با   روا  با گآ۔ :  ) -6907 (  
72 د زآ   م ﴗﻣاو ﺎﻨﺴﻣا ﻟا ﺪﻤﳊاو ﻚﻠﻤﻟا ﷲﻻا ﻪ  م  ، م    ا روا  ا ا د  ، ا   ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ ﺪﻤﳊا ﻪﻟو ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ ، ا  سا ا    ا   ﻮﻫو ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ۝ ﺎﺳا ﻢﻬﻠا ﲑﺧ ﻚﻟ   ہو رواں ى تار سا   !ردرو ےا ، رد  ﻫ ﲑﺧ و ﺔﻠﯿﻠا ﻩﺬ ﺎﻫﺪﻌﺑﺎﻣ ﻮﻋا و ﴍ ﻚﺑ ذ  تار سا ہ روا   تار سا رواا ﻫ ﺎﻣﴍو ﺔﻠﯿﻠا ﻩﺬ ﺎﻫﺪﻌﺑ ؀ ﱏا ﻢﻬﻠا ﻮﻋا ﻚﺑ ذ    سا روا ں  ہى !ردرو ےا ،ا  روا ﻞﺴﻜﻟا ﻮﺳو ﱪﻜﻟا ء ؀ ﱏا ﻢﻬﻠا ﻮﻋا ﻚﺑ ذ ں  ہ   !ردرو ےا ،ا ﱪﻘﻟا ﰱ باﺬﻋو رﺎﻨﻟا ﰱ باﺬﻋ ؀ ۔ با   روا  با  -6907:)( 
73     ت ا د ا  ںؤد  م         ﷺا لر د  -  ا ما  ت  ؓ  ﷺ ا لر: د  ا  ﱏا ﻢﻬﻠا ﺎﺳاﻚﻟ ﺎﻣ ﻪﻠﺟو ﻪﻠﺟﺎﻋ ﻪﳇ ﲑﳋا     !ا ےا    ں  د   ىراوآ  د   ﻮﻋاو ﻢﻠﻋا ﱂ ﺎﻣو ﻪﻨﻣﺖﻤﻠﻋ ﻪﳇ ﴩﻟا ﻚﺑ ذ  ں  ہ ى  روا ،م   روا  م ماوآ  د   ﻢﻠﻋا ﱂ ﺎﻣو ﻪﻨﻣ ﺖﻤﻠﻋ ﺎﻣ ﻪﻠﺟو ﻪﻠﺟﺎﻋ ۝  م  روا  م     ںا۔ ﱏاﻢﻬﻠا ﺎﺳاﻚﻟ ﺳﺎﻣﲑﺧ ﺎ ﻚﯿﻧوكﺪﺒﻋ ﻚﻟ  ے روا ے ے  ں    سا    !ا ےا ﻮﻋاو ﻚﯿﻧو كﺪﺒﻋ ﻪﺑ ذﺎﻋ ﺎﻣ ﴍ ﻚﺑ ذ ۝ ﷺ  ے    ا سا ں  ہ ى  روا ،    !ا ےا۔  ہ ﷺ  ے روا ے ﱏا ﻢﻬﻠا ﺎﺳاﻚﻟ بﺮﻗ ﺎﻣو ﺔﻨﳉا وا لﻮﻗ ﺎﳱﻟا ےد         و ل سا روا ں      
74 ﻮﻋا و ﻞﲻ لﻮﻗ ﺎﳱﻟا بﺮﻗ ﺎﻣو رﺎﻨﻟا ﻚﺑ ذ  سا روا   ں  ہ ى  روا ،ےد        و ل و ﻞﲻ وا ﺎﺳاﻚﻟ ﱄ ﻪﺘﯿﻀﻗ ءﺎﻀﻗ ﰻ ﻞﻌﲡ نا اﲑﺧ ۔ےد       ے      ہو   ں  لا    روا 3846: ا ) (   د     روا ت   و  با - ر   ٰ ا      ا !ا ےا :         سا ا ےا :      ہ      روا ،ےد  اد ۔ےد ت     (3) ﻢﻬﻠا ﱏﺮﺟا رﺎﻨﻟا ۝ ۔ےد ت   ا ےا  (3) ﻢﻬﻠا ﺔﻨﳉا ﰲ ﲎﻠﺧدا ۝ ۔ےد  اد   !ا ےا -2572:يا )4340: ِا)(  -(  رﺎﻨﻟاباﺬﻋﺎﻨﻗوﺎﻨﺑﻮـﻧذﺎﻨﻟﺮﻔﻏﺎﻓﺎﻨﻣاﻨﻧاﻨﺑر ) 16( ا  نا  !ےر بر ے  خزود  روا ےد  ہ ےر    ۔   با )16:نا لآ (
75 ﻢـﻨﻬﺟباﺬﻋﺎﻨﻋفﴏاﺎﻨﺑر ﺎﻣاﺮﻏنﰷﺎﲠاﺬﻋنا ) 65(   ىر با  سا   ،ےد  رود با  خزود   بر ےر ےا )۔65:ن ( ﲎﻗ بر م ﻚﺑاﺬﻋ ﻊﻤﲡ كدﺎﺒﻋ ؀ ۔ ںو ا ے  ند   با ا    ردرو ےا -1642: )(  د    ںر ى  ك ﻠا ﻢﻬ ﱏا اﻮﻋ ﻚﺑ ذ صﱪﻟا نﻮﻨﳉاو ماﺬﳉاو ى !ا ےا ھڑ،اد ،ص ں  ہ ﺳ و ﻻا مﺎﻘﺳ ۝ ى م روا ۔ںر-1554:دواد ا ) (    ا    د  ا    ىر   ؑبا ت ىد    ىر سا نا  (ﰉر) ﰘرا ﺖﻧاو ﴬﻟا ﲎﺴﻣ ﱏا ﲔﲪﺮﻟا ) (83   ںاو   ر  روا  آ    (بر ے ےا) ۔ او  رہدز  83:ءا) (
76 د  د روا ر    روا و  -:   ا   گ ہو ا ر ﻪﯿﻟا ـﻧاو نﻮﻌﺟ ) 156( ا  روا  ا  ۔ او   ٹ ف 156:ۃا) (  ر روا ں  ف  بر  نا    گ ا  روا ، ۔ او  ) 156:ۃا ر 157- ( ﯿﻗ ﻮ ﺚﯿﻐﺳا ﻚﺘﲪ م ۝ ں  دى و  رى !او ر روا ہز ےا۔ -3524:يا ) (   ﷲ ﷲ ﰉر ﻻ ا ﻪﺑ كﴍ ﺎﺌﺷ ؀ ۔    سا ، برا ا ، ا  ا )(-1525:دواد ﻻ ﷲ ﻻا ﻪﻟا ﻢﯿﻠﳊا ﻢﯿﻈﻌﻟا ۝ ،  تد ا  ا رد او  ى  ﻻ ﷲ ﻻا ﻪﻟا ﻢﯿﻈﻌﻟا شﺮﻌﻟا بر ۝ ،  تد ا  ا   ش ے  ﻻ ﷲ ﻻا ﻪﻟا برو ضرﻻا برو تﻮﻤﺴﻟا بر ﻢﯾﺮﻜﻟا شﺮﻌﻟا ۝   روا  ز   روا  نآ   ،  تد ا  ا ۔ او ت   ش -6921:)( 
77 د  ت  ںد ﻰـﻧﺰﺣو ﱺﺑ اﻮـﻜﺷا ﳕا ﷲ ﱃا (86)  ا را   رواا ۔ں    86:) ( ِد ت ( ت)ﷺا لر-  عر ( ز  ب روا )   ا ۔(ىد د   د روا)  تِد  )-1002،1003،1004:يرا (  اﻠ ﲎﻓﺎﻋ ﻢﻬ ﯿﻓ ﻦﻤ ،ﺖﯿﻓﺎﻋ ﲎﻟو ﯿﻓ ﺖﯿﻟ ﻦﻤ ى روا ،     ں نا ےد  !ا ےا  ں نا     ﱏﺪﻫاو ﯿﻓ ،ﺖﯾﺪﻫ ﻦﻤ ﲎﻗو ،ﺖﯿﻀﻗ ﺎﻣ ﴍ ﱄ كرو  سا  روا ،ىدا     ےز  ں نا ےدا  روا ،  ساے روا ، ر     ا ےد  ﻓ ا ،ﺖﯿﻄﻋ ا ﴤﻘﺗ ﻚﻧ ،ﻚﯿﻠﻋ ﴣﻘﯾ ﻻو ا ﻻ ﻪﻧ       ،     ،      روا ،  لﺬﯾ ،ﺖﯿﻟاو ﺖﯿﻟﺎﻌﺗو ﺖﻛرﺎﺒﺗ ﺎﻨﺑر ﻚﻧﺎ ذ ہو ر ود    روا  ،ك  !بر ےر ےا ،  1178: ِا ) - (
78 ﷺ ا لر- ہ  م   :   ﰲ ﻚﻠﻌﳒ ا ﻢﻬﻠا ﻮﳓﱒر     نا   !ا ےا ﻮﻌﻧو وﴍ ﻚﺑ ذ ﱒر؀ ۔   ہ ى  ںا  نا روا-1537:دواد أ )(  و ادﺮﻓ ﱏرﺬﺗ ﻻ بر ﺖﻧا ﻮﻟا ﺮـﯿﺧ ﲔﺛر ) (89 ا  بر ےا۔ ثراو     روا ڑ  ا) 89: ( ﺪﻟا ﺔﺒﻠﻏ ﻚﺑ ذﻮﻋا ﱏا ﻢﻬﻠا  ض ں  ہ ى  !ا ےا  بد    ﺔﺒﻠﻏو ءاﺪﻋﻻا ﺔﺗﺎﴰو وﺪﻌﻟا ۝  روا   دروا۔ اڑا قا  ںد-5477:ا )(   (ﰉر)ﱏا بﻮﻠﻐﻣ ﴫﺘﻧﺎﻓ 10)( ب(بر ے ےا)۔دى 10:ا) ( ﳱﻨﻔﻛا ﻢﻬﻠا ﻢ ﺖﺷ ﺎﲟ ؀ ۔      نا    ح   !ا -7511: )( 
79 د      ا و   سا روا ن -(ت) ا لر  ںداو  ا   ںوڑﷺ ٓا س     ن  ا  نا ،  سا ﷺا لر ہو ،   گآ  روا   ب ہو  ۔  د  رذ    (دد)  ۔ﷺپآ  ؑا ت: ﷺ ےا : روا آ س  اﻮﻋ ﻤﳫﺑ ذ ﺎﺘﻟا ﷲ ﺖ ﱴﻟا تﺎﻣ ﻦﻫزوﺎﳚ ﻻ  ٓا   ں ہ رذ  ت م نا ﷲا  رذو ﻖﻠﺧ ﺎﻣ ﴍ ،ﺮﺟﺎﻓ ﻻو ا و ا   ۔  ھىرا   ا     ق سا لﲋﯾ ﺎﻣ ﴍ و ﺎﻤﺴﻟا ﳱﻓ جﺮﻌﯾ ﺎﻣ ﴍ و ،ء ﺎ  سا     سا روا ،  لز  ںآ     سا روا رذ ﺎﻣ ﴍ و ا ﰲ ﻻا ﺎﳯﻣ جﺮﳜ ﺎﻣ ﴍ و ،ضر    روا   ز     سا ،   او وا   سا قرﺎﻃ ﰻ ﴍ و ،رﺎﳯﻟاو ﻞﯿﻠا ﱳﻓ ﴍ و روا      تار روا ندا    او آ  تار ا ﲪر ﲑﲞ قﺮﻄﯾ ﺎﻗرﺎﻃ ﻻ ۝ﻦ او  ر  ےا ،آ      سا۔ ۔ىد ےد ا ٰ ا روا  گآں2995: ) ۔ (
80 -  دٓا ن (و)ا ما)ا    روا  ( ۔ ن    روا ،  ہو  ا  نا    ا     روا ۔   ۔     روا ،  ہو   ہو    ا       ا اود  روا ۔ے ادا   ا  سا ن   ن  ا  ہ ے ۔)-2988:ى  (   ﻚﺑ ذﻮﻋا بر ﺰﳘ ﺸﻟا ت ﲔﻄ 97)( ے ےا بر ں  ہى  تا ﻚﺑ ذﻮﻋاو بر ﳛ نا نوﴬ(98) ےن   سا ں  ہى رواآ س۔ 97:نْا) 98- ( ﻠا ﻚﻟ ﻢﻬ ا ﻚﺑو ﺖﻤﻠﺳ ا ﻚﯿﻠﻋو ﺖﻨﻣ ﺖﳇ ا !اےاو   روانارواراد اوﻚﯿﻟ ا ﺖﲳﺎﺧ ﻚﺑو ﺖﻧ ﻠا۝ ﻢﻬ ﱏا اﻮﻋذ سا !ےا ۔اںددىرواعرفىروا ﻻ ﻚﺗﺰﻌﺑ ﻟاﻪ ﻻا ا ﺖﻧ ا ﲎﻠﻀﺗ ن ا يﺬﻟا ﻲﳊا ﺖﻧ ںہتىتاےرواےد ﻮﳝ ﻻ ﻻاو ﻦﳉاو ت ﻮﳝ ﺲ ۝ن تہزروا دروا ۔او (-6899: )
81 د   روا ر ،  حا  روا آ  ہ  ا اﻠ ﻢﻬ اﱏذﻮﻋا ﻚﺑ ﺰﺠﻌﻟا ﻞﺴﻜﻟاو و ، ﱭﳉا  روا  د ،  و  روا ر و  ں آ  ہ ى  !ا ےا ﺒﻟاوﻞﺨ و ، ﻬﻟامﺮ و ، ﻋباﺬ،ﱪﻘﻟا اﻠ ﻢﻬ ت ﻧﻔﴗ   روا   ى   ے  !ا ےا ۔  با روا  رواك  سا ﻫاﻮﻘﺗ و ،ﺎ ﻛزﺎﻬ اﺖﻧ ﲑﺧ ،ﺎﻫﰷز اﺖﻧ ﳱﻟو و ﺎ ﺎﻫﻻﻮﻣ  ۔ ردرو روا ر نا  سا   ،   ك ا      ،ےد اﻠ ﻢﻬ اﱏﻮﻋاذ ﻚﺑ ﻢﻠﻋ ﻨﯾﻻﻔﻊ و ، ﺐﻠﻗ ﻻ ،   ہ ں  ہ ى  !ا ےا ىرا و ى   لد ا ﺸﳜﻊ و ، ﻧﺲﻔ ﻻ ﺸﻊ و ، ةﻮﻋد ﻻ ﺴبﺎﺠ ﻟﺎﻬ ۔  ل  د ا روا   با و     ا روا   )دا  4005:( ۔ ﻢﻬﻠا ﲔﻋ ﺔﻓﺮﻃ ﴗﻔﻧ ﱃا ﲎِﳫ ﺗﻼﻓ ، ﻮﺟرا ﻚﺘﲪر  ! ا ےاا   ے  ا   ،ں  رى ﺖﻧا ﻻا ﻪﻟا ﻻ ، ﻪﳇ ﱏﺎﺷ ﱄ ﺢﻠﺻاو ۝ ے روا ،  اے ،ےد  رد م م۔  د :د واد أ )   -5090 (
82 ﻢﻬﻠا ا يﺪﺷر ﲎﻤﻬﻟ او ﱏﺬﻋ ﴗﻔﻧ ﴍ ؀ ۔      ے روا ،ےد ما   ى   !ا ےا -3483:يا )(   ﻚﻟﺔﻤﻠﺴﻣﺔﻣاﻨﯾرذوﻚﻟﲔﻤﻠﺴﻣﺎﻨﻠﻌﺟاوﺎﻨﺑر    ا    دوا ىر روا ےد  راد ا  بر ےر ےا ﺎﻨﯿﻠﻋﺐﺗوﺎﻨـﻜﺳﺎﻨﻣراو 128)ﻢـﯿﺣﺮﻟاباﻮﺘﻟاﺖﻧاﻚﻧا(  ل  ىر روا ےد     ےر  روا ، راد ا  ، ۔ او ر  او  ل  ا   128:ۃا) ( ﺎﻨﻟ ﺮﻔﻏاو رﻮـﻧ ﺎﻨﻟ ﻢﲤا ﻨﺑر  ےر بر ےر ےاےد  روا  ار ر ار۔ ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ﻚﻧا (8) ۔ رد      8 :ا) ( و ﺔﻤـﺣر ﻚﻧﺪـﻟ ﺎﻨﺗا ﻨﺑر اﺪﺷر ﺮﻣا ﺎﻨﻟ ﻫ ا   بر ےر ےا   م سا ےر روا  لز ر  ف ۔ےد  ا ن 10 :ا) ( ﻢﻬﻠا اﱏ ﺎﺳا ﻚﻟ ﺪﻟا ﰲ ةﺎﻓﺎﻌﻤﻟا ةﺮﺧاو ﺎﯿﻧ ؀ ۔ں  لا   و   تٓا و د    !ا ےا)1138:  (۔
83 د ن   ر  روا    ہار  ا  لد  ﷺ-   ںا  ا لد     ا   :     ا ،  نرد  ںا ود  سا  و (  د)   د   لد  سا    روا  ر م: ﻮﻠﻘﻟا ﺐﻠﻘﻣ ﱮﻠﻗ ﺖﺛ ب ﯾد۝ﻚﻨ -ےد   د ا  لد ے !او   ںد ےا  )(  -3522:ى ﻮﻠﻘﻟا ﺖﺜﻣ ﻮﻠﻗ ﺖﺛ ب ﺎﻨﺑ ﯾد۝ﻚﻨ ر   د ا  ںد ےر  !او ر   ںد ےا)199: ِا (ﺎﻨﺑر ﻻ غ ﺎﻨﺑﻮﻠﻗ ﺪﻌﺑ ذا ﺎﻨﯾﺪﻫ ﺐﻫو ﺎﻨﻟ دا ،بر ےر ےا  ںد ےر  روا لاڈ  ﻚﻧﺪﻟ ﺔﲪر ﻚﻧا ﺖﻧا 8)بﺎﻫﻮﻟا(  ص  فا   ۔  ر۔ او  8: نآ لآ) ( - ﷺا لر    ا  ا  و  د   ہار ،     لا  ار روا ا و:و  ل ار  (   لد) و سا؛ ﻢﻬﻠا ﱏا ا ىﺪﻬﻟا ﻚﻟﺳ داﺪﺴﻟاو ۝  رواا   !ا ےا۔ں  لا  ار-6912: )( 
84 ر ﻧﺬﺧاﺆﺗ ﻻ ﺎﻨﺑ ـ نا ـﻨﺴ وا ﺎﻄﺧا ﺎﻨﺑر ﻞﻤﲢ ﻻو ،        ل  ا !ےر بر ےا روا !ےر بر ےا ﻨﯿﻠﻋ اﴏا ﻤﻛ ﺣ ﺎ ﻪﺘﻠﻤـ ﺬـﻟا ﺎﻨﻠﺒﻗ ﺎﻨﺑر !ےر بر ےا ، ر  ں       ر   ىر  ﻻو ﺎﻨﻠﻤﲢ ﺎﻣ ﻻ ﺔﻗﺎﻃ ﺎﻨﻟ ﻪﺑ ﻒﻋاو ﺎﻨﻋ ےد  ف  روا ،     اا   ہو   روا ﺮﻔﻏاو ﺎﻨﻟ ﺎﻨﻤـﺣراو ﺖﻧا ﺎﻨﻟﻮﻣ ﴫﻧﺎﻓ  م   ںو ، زر ار   ، ر   روا ،ےد   روا ، مﻮﻘﻟا ﺮـﻔﻜﻟا ) 286( ۔ د ىر    286:ہا) ( د  د     ما   ٰ ت بر حﴍا ﱃ ىرﺪﺻ ) (25 ﺮـﺴو ﻰـﻟ )ىﺮﻣا (26 ےےا۔نآمارواےدلابر ﱏﺎﺴﻟ ةﺪﻘﻋ ﻞﻠﺣاو ) (27 ﱃﻮﻗ اﻮﻬﻘﻔﯾ ) (28 ى روا ہو ۔ےد ل ہ  نزى  ت۔)28-25 : (
85 د       ت  ِ  روا  ںو ،  ءا ﷺ- ح سا ا: و  و رر و  ارل   ر د   ارو ۔ -6014،6015:ىرا )(  ﲎﺒﺸجوزوءﻮﺴﻟارﺎﺟﻚﺑذﻮﻋاﱏاﻢﻬﻠا  ہ ى   !ﷲا ےا ں ہ    جوز ا روا  و ے ں ر نﻮﻜﯾ ﺪﻟو و ﺐﺸﻤﻟا ﻞﺒﻗ لﺎﻣ و ،  ل سا روا   ى   دوا سا روا ےد  ڑ      نﻮﻜﯾ ﻨﯿﻋ ﺮﻛﺎﻣ ﻞﯿﻠﺧ و اﺬﻋ ﱏا ﻪ ﻪﺒﻠﻗو سا روا   با  ے   ٓا    ود ز د  د  ﻋاذا ﺔﺌﺳ ىار اذاو ، ﺎﳯﻓد ﺔﺴﺣ ىار نا ﱏﺎﻋ ﺎﻬ   ا ے ا ى لد  سا روا ا  د ا  ا روا   د ۔ےد دا ) 3137: ۔(  ﻞﻌﺟاو ﺎﻬـﻠﻫا ﱂﺎﻈﻟا ﺔﯾﺮﻘﻟا ﻩﺬﻫ ﺎﻨﺟﺮﺧا ـﻨﺑر  ا  ےر روا ،  ے   ل   سا  بر ےر ےا و ﺎﯿﻟوﻚﻧﺪـﻟﺎﻨﻟ ﻞﻌﺟا اﺮـﯿﺼﻧﻚﻧﺪـﻟﺎﻨﻟ ) 75( ۔ےد  رد   ں ا  ےر روا ےد     ں :ءا)75 (
86 د     ت   روا  ںو ،  ءا ازا  ت  ِ  روا قزر ا  ا     د  ؑ  ٰ ت ﲑﻘﻓ ﺮـﯿﺧ ﱃا ﺖﻟا ﻤﻟ ﱏا بر (24) ے ےاا  فى  بر۔ں ج  سا ےرا 24 :ا) ( ا ت رواﷺ  ا لر   دوا و لآ ؑا د ص   ا لر- ت ،ںا ا ﷺ ا تروا ؓ ماو ؓ ما ؑا :  مد  ؑقا ت روا ؑا ت ،ں ا اﯿﻋ ﻤﳫﺑ ﺎﻤﻛﺬ ﺎﺘﻟا ﷲ ﺖ ﻄﺷ ﰻ ﺔﻣ ﻦ ےر ن  ،رذ  ت ےر  ا ں  ہ  ﺎﻫو ﺔﻣ ﻻ ﲔﻋ ﰻ و ۝ﺔﻣ  روا) ے ز (ہو  ۔ آ او    روا  2060:يا ) - (   ﻠا ﻓ ﻢﻬ ﺎ ذ ﻞﻌﺟﺎﻓ ﻪﺘﺒﺳ ﺆﻣ ﺎﳝ ﻚﻟ      ! ا ےاا   سا     ا ﺔﺑﺮﻗ ﻪﻟ ا ﯿﻘﻟا م ﻚﯿﻟ ۝ﺔﻤ ا ند ۔ ےد رذ  -6361:ىرا )( 
87  ز:ز ض    -        ود     ز  ہ ا     رڈ۔ 101:ءا) ( -   ﷺ ہدز  ر ود  ( ض )  ت۔     ،ؓاؓ  تؓن ت روا۔  ا 1102:ىرا ) ( ؓ   ا ت-     ﷺ    ۔ ں ر    ﷺ  ۔د  1101:ىرا )  ( -۔    ں   ﷺ :ىرا )12 ب ( - ا لرﷺ    روا  ا زا ،     ح  ء روا ب ۔    ا (۔1107:ىرا ) - ﷺ( ) ںورا   (ز    )   سا  ر ھ  سا ﷺ  ںوز ض       ىرا    ل    ح۔(  ادا ض   خر )1097:ىرا ) ( ﷺا لر- (      )  ا19)(ا روا ے ند  سا ۔ر   ا 19)(     ند(ؓ)     ۔  ز ىر    ہدز ا  سا روا  ر 1080:ىرا ) ( -  ا لر  3) ﷺ(3)(9)  14.5  (ر ود   ۔۔( ز)-1583: )( 
88 ف ز  :ز ض    ؟    ت  ف ز -  ا  ؤ ا   ،(و  ھ ز)  را  ہد   ف  ا  ۔         سا  و  د 239 :ہا ) ( -  ھ ز ے ے    ےود ا گ    روا   ؓ  ا ت ﷺ ا    روا ا  اور ا   ہر را روا ے ے  د   مد  ں  ں ےر    )   ھ ز    ںورا (   ۔943:ىرا) (- ﷺ ےا)   ز ا روا  د  (ں) نا    ( ے    روا  ى  ے  ا   نا      روا     ے   ہ    ،   ر ا  ہو روا  ز  ے ہو    ز   آ  ىود  ،ر  ر ا روا ن  ؤ ا    ح       ا روا ، ٹ ر      ؤ     با روا ںور ا     د ر ر   ر  و س   و  شر    ا   ،ر  ن  ؤ ا ( ) روا ،    ںو ۔ ر  ر با  ذ 102 :ءا ) (
89 د ا  نرد   روا ےر -  د   ﷺ ا لر     ر ا   م  ش   ں  ھ      ،ے  ہو روا ا  نا   ر روا ۔اڈ ٹ  نا     ت ؑا   لرﷺ ا سا ىد  روا ﷺ   ں روا ذ     نا  ا رواآ ز  دوا  نا ہو   ہدز   ۔ آ  و    ود    ھ )   ك روا ( آ ف  روا  ٰوا ﷺ ا لر  عر روا     روا  )    روا ﷺ  ںود  عر  ہ روا (ر  روا  ﷺ ۔  رواﷺ   ۔  ى    ىود  ہ   ا روا    روا   آ  ا ا روا ۔ ﷺا لر عر روا ۔  روا       روا  ﷺ  ۔ وىود روا  لوا    ﷺ ہ روا ىر،  ےود          ہ د م    روا   لر ﷺا ت۔ ؓاا     ا   روا ت   ۔   ےر  جآ :  ) -1946 (  
90       ف   خر   د ا -  ز ر ا ا روا  آ د     ا  ں ما   د روا  نا   ىود  ں  نارود سا ۔   ں نا ما   ،ں   ا  ز گ  ۔ر  نرد با     سا     ر  ا  روا     گ    م گ   ،   ز  با  ں ،    نا  ا ما روا    ز  ں  آ گ ہو با ۔   غر  ز    ھ ر ود ما با ، ز ر  ا  )  ںود  ۔  ز ر  ا ا   ما ا ا  ں (     غر  ز ا ما  ۔  ادا ر  ا  ا  ا  ف ا  ۔   ىر ر ود ود  ں ںود ح سا ۔  ، ھ ز      ہدز   سا  ف   ،را   ل ۔    خر ) 4535:ىرا - (   ﷺ ا لر-عا تاذ هو     روا    ہو ا ﷺ   ۔ر آ   ہو  ا روا  ر  ا   ﷺ  ۔ ر  ا      ا  ﷺ ے د روا   ہو  ۔  ىر ز ا  ںاو  سا روا ر  ر  ا   نا  ﷺ روا آ ہو اود روا  ھ ا آ 
91 ﷺ  ۔ ادا    ۔  ىر ز ا  ں نا روا ر  ۔ م   نا  ﷺ1948: ) - (   ﷺ  -   ءاا  ﷺ  گ ےود روا  ے ﷺ ر ۔  ے  ﷺ ۔     ں      ے ہو    ہ روا عر  ﷺ  ں   عر   با  ) ۔ آ ہو اود روا ۔ ر  ا  ں ا ے  روا عر   سا (  ر ا    د        ےود  ا گ    ز گ   ۔  ے ۔  ر-944:ىرا)(  ؓ  ت-   ض روا آ    ا  ر ند  ق ہو ﷺا لر         با    روا    وڈ جر ! ﷺ رآ  سا ،   ز     ا    ا     ﷺ    ن  ںا  ن  ف  ا    )        بو جر ںو  ﷺ   و روا (  نا ۔  ب ز   سا  ،  ز945:ىرا) - (   ﷺ ا لر(   ہو)-   ، ىد    ےا ز     ﷺروا )  را۔(    -947:ىرا)( 
92 بمود  وۃٰز،(تد ) :تاد   (تاد ض) :تد ،:ز،ےزور(   روا ض)ا، ،، قاا، ہراہز روا ءا،ف  ،اوا د     روا   ؓ  ذ ت ﷺلر  ا: ض      !    اد   روا ، ےد رود    ” :   ﷺ ، ر    سا    روا ،   لا   ى   ا   نٓا    ٰ ا  ، ےد  نٓا ٰ ا   تد      سا ، و و   ، ز ، و  ۃٰز ، ود ےزور  نر  ا روا ر “ و  ؟ ںو  ےزاورد      ” :   ﷺ  ، لڈ ہزور   ،  دٓا  تار دٓا روا ،    گٓا      ا  ں ) ز۔ ادا ( ” :  د  سا روا ن  سا ،ا  ہو ؟ںود  د ہار ا “ ہو  راوراد    ں م نا ا ﷺ ، رو ں : ض  ؟“ںود  نز كر ى  ا ا” : روا   را گ۔  ںز ںر   و ۔ اڈ   وا)3973: ا ( ۔
93 را ا روا ہ    ادا   ا ؛(تد ) -(  ۃٰز و ) ہار  ا ا روا    ى روا  گ   گآ  خزود ہو ند ۔د  ى  با كدرد ا   چ  روا  روا ں  نا  سا     م   و  ،  اد ۔      ہ  سا      ا   35- 34:ا) (  ں نا- ا  ل ہار   چ ل اا    اد ں ت    ا   او   ا روا ،اد    ا روا  وى۔او ، او261:ۃا) (   ہار  ا گ -  ا ،   روا  ر نا     چ  ا بر۔ ں  ہو  روا  رڈ    ناروا  با ں 262:ۃا) (  ط  ںد ا روا    ر ا ل ا  ل ں نا روا  چ   ا ز  ح  ا روز  سا  غ   شر   ود  ا غ ہو    سا ا روا،۔     شر265:ۃا) (  ىر ا روا--و چ 272:ۃا) ( -      روا د او   ا  ا  ں رواراو    نا،د ض د   ا۔   ہا روا )18:ا ( -ا  ل  تا ا  ر  ل  ا روا تا روا   ل  اد ا ا ا  ،تا    او  ر  ح سا ا   ے ا   ،  شرو (تا) ہوں   ا ڑ ۔ 7430:ىرا ) - (  
94   سا و   تاا  ےداا روا   نا !اونا ےا  روا  ا روا   چ  د  ں ل ا  ح ند   ا  ںا.. ،ر    ۔264:ۃا) (  -برد     ۔)دا  -1908:(      روا  د   ترا  ںو  ںاو   ،۔      ا  زور )2408:دا  - (   - نا  لا ()  سا     ،  كر   ںو   ىر با ا: ر ر   ہ گ     ےود ۔  ۔  سا ے د    ے ۔ا 4223: ) -(   ا-  ن    رد سا روا   اد   رد  نا  ر   او     ۔   ہو-6012:ىرا )(  ٰ ا-:مؑدآ ا ےا    ںؤد     چ ۔ 5352:ىرا ) -( ۔  - روا ( ہو ر )   چ  روا     ۔ او  ف  ں روا او134:نا لآ) ( - ( ر )   روا او   ہو او ىراد روا  او  چ روا  ںار روا۔ او ا ہ17:نا لآ) ( - ‘ ز روا ںو روا دوا ‘ نا  سا () زآ نا ا روا   ںى روا    ں   سا    ں   ہر ۔ -1435:ىرا )( 
95 ؟ ن را ا    پآ-   ﷺ ل  ود ، چ ہو و چ پ ں روا ںوراد ر روا ں روا ں رواںو۔  215:ۃا) (  ےر  ود()ا  روا     او   او وا-  ل  روا۔ر را دآ  ےد   ہو   روا 1427:ىرا) -(     ا-   ود   ا روا ود   ا ا روا ، تںو     ےر  ود۔ ےد  رود ہ  ےر ا روا ،  ہو271:ۃا) ( -  ناتا ںو      ر ہار ا     ا    لا  نا او  ،   نا  ،  راد ل ۔ لا    ں ہو ،  ن  ے273:ۃا) (  ت-  ؓ  ،  ت و ںى : ض  ﷺ  با ﷺ؟    نا  ،ںو   ف نا ا  ،ں :  ں)۔(و  تر )-2615:دا (  -:  ﷺ ۔  ل  گ()-1491:ىرا )(     ا-ںورد ا  ڑ ےد  ادا ا ٰ ا  ا  : اﻠ ﻢﻬ ﲎﻔﻛا ﻼﲝ ﻚﻣاﺮﺣ ﻚﻟ (قزر) ل ا    ل ما  !ا ےا ےد    او ﲎﻨﻏ ﻠﻀﻔﺑ ﮏ ﲻ كاﻮﺳ ﻦ ۝ ۔ےد    ںوود    ا روا )دا  266: - (  
96 ہ    ادا روا ما     ادا   ا ؛(تد ض)ۃٰز   ں-   ۔   تآ ہو روا د  ۃٰز  ۔6:)7 روا   ( -  ل  سا ند      ادا  ۃٰز  سا  سا روا د ل  ا   ہ ود س  ںآ  سا ۔   را      ز    ںو ںود  سا   ہو  ‘      ۔ ں      روا    اں ا روا ل ا1403:ىرا )۔ - (   -    روا ا   نا  ند   روا ں روا ں روا   سا روا ، ںؑ   ر ںوراد  روا ں روا ں رواںو  روا لا ںاو روا ںد ا دازآ ()ل  ز روا ،ےد ۔ ےدۃٰز روا  177:ۃا) ( - او  ى  ز ا ۔  ب او نا    او د ۃٰز  روا۔ او ڑ   ں  ہد   روا۔ ۔ او    ں م ا  روا۔4-1:نا) ( -  د ۃٰز  ٰ اض (ں)نا  ‘  د را    ںورا     چ  ں  نا روا   -1496:ىرا )۔ (    ۃٰز-ں  رواں ) سا روا  ںاو  م (ب ب  ۃٰز   روا   د  روا  ں ند ا دازآ روا ض ںوراد روا  ض  ہار  ا روا۔60:ا) (
97 -  ، ر       سا      ا     سا  ں روا ۔ او   ںاو ن ا   ے را  روا)97:نا لآ ( -    ؤ ور ا  ،و ار ہ روا    ا روا روا ،(و)    ر       ،     ا     ؤا   ا   ،ےد         ںوزور      ا   ا      ،(ےد)       ا ہ    ہ       ےر سد  ،    ت روا ر  ںد   ےزور      ن روا ر رڈ  ا روا ،    ر       سا  ، ۔ او د با  ا  196:ۃا) ( -  ا لرﷺ  ں  نرد  ںود ہ اود   ہ ا   ۔   روا ا   ا  رو  روا  ہر1773:ىرا) - (   ا   -     ن سا    ت    روا ہ۔ ا ا ہو   او ح ند سا ہو (ا ،چ  ) ) 1521:ىرا - (   ما   ور   ںاو   ہار   ا روا   ں - ور  هار ا او  سا روا      د ىو   ں م   ں او ر و   ،ں    ںو    دا ے هدارا   با ك  درد ا  ۔25:ا) (
98 ےزور  روا ض  اونا ےا-( نر)۔  ض ےزور 183:ہا) ( -ﷺ     اور  ٰ ا ، :  ٰ ا:  ص ہزور ۔  ںود ا  سا   روا   ے- ۔7538:ىرا)(  - ىر  ںد ےود      ر       ،زور    ۔   ا    ر   سا   نا روا ،  184 :ۃا) (  ل-   ر ہزور  ںد  ما :12،11) 13 روا  (اوذ 1)ا ،ند   (لاّ  ،ند ا )  10  (اوذ  رواند  ند    ص ۔ر ہزور  )دا  2398:( ۔  سا   لا ےزور     سا روا  نر ر ےزور ۔  با  ںوزور   ) 2758: (  ۔ - م ا ر ہز ور    ﷺ۔(۔1946:ىرا)  - ماﷺ ، 14،13   ى) 15 روا (ر     ك ےزور۔)580:دا ( ۔ ﷺ ا لر-  ےزور ا  ن  ر  ر ر ےزور ہ ےر  ڑ ند ﷺ ، )۔2180: (۔  ()را-  لا  تاروا   اى،   (ر  ا) ۔ں  ےزور   ل سا ا747:ى )( ۔  روا  ﷺ پآ:   ، ر ہزور  تا رواﷺ ما -
99   ﷺ ؟ ر ہزور  تا : ” ٰ ا  تا روا    ن   ، ر     ےود  ا  ں  ں ا ود ا  د   ٰ ا۔      ں وڑ  ںود نا :1740: ِا) ( ۔ -   ﷺ ا ہزور  ند  :    راوا  ك ا ں ا   ا روا ا ل  ےر روا   ہر  ں  ل ا  ہزور ۔  ہر  ا لا ں ر 2746:)( ۔ (    ں  )ا ۃٰ ﷺ ا لر-  ت ؓس   ا  ے ےا ” : ! ؓ پآ ؟ںو     ؓ پآ  ؟ںؤ  ؓپآ     ؟ںود سد ؓ پآ (10) ا ؓپآ   ںؤ      نا ٰ ا  ؓپآ   ،ے  ،ا  ،ا  ، ا   سد ہو ، ےد  ف ہ ےر ، روا  : .1 (4)رؓ پآ  ، ز ر  ر  ۃر  روا ا رۃ ۔ .2   تآ  ر 15)ہر   م  (: ﻻو ﺪﻤﳊاو ﷲ ﻦ ﻪﻟا ا ﷲو ﷲ ﻻ ا۝ﱪﻛ  ،  ك ا د  روا ہو  سا ،    ا  م   ا   ا روا ، ۔
100 .3 3) عر    ( ﯿﻈﻌﻟاﰉرﻦ ۝ﻢ ت   عر ۔ ر سد .4 ا     ەﺪﲪ ﻦﻤﻟ ﷲ ﻊﲰ ۝ سد (10)  ت   ۔  .5 ہ    (3)  ﻻا ﰉر ﻦ ۝   سد(10)  ر ۔  ت .6 سدا  ا  ے 10) (  ر ۔ ت .7 ےےود     (3) ﻻا ﰉر ﻦ ۝    سد)10 (  ر ۔  ت .8 ا  ا  ے ےود )    ا   م   (،   ےسد10) (۔ ت  ر .9  ر ںور  ح سا ،      ر   ۔ ں ت(75) .10  ھ ا ا زور   ، ا   ھ  ازور ا روا ا    ا، ھ ر  ا   ،ر  ل     ا  ا روا ر         ا۔ ھ ر )-1387: ا(  300)   ز س ا۔ ت(
101 ہرا ۃٰ(  ر   ا    ہدارا    م ) - ﷺ ا لر  ت م   ہرا ا  ح د   ۃر نآ ح     ﷺ ۔  ا ھ  ر ود ہو  ض    ےر: د ﻠا ﻢﻬ ﱏا ا ﲑﺨﺳ و ﻚﻤﻠﻌﺑ ك ا ﻚﺗرﺪﻘﺑ كرﺪﻘﺳ  ے     !اے ےا وى روا ں    ترں     و و ا ﻚﻟﺳ ﯿﻈﻌﻟا ﻚﻠﻀﻓ ﻓ۝ﻢﺎ ﻻو رﺪﻘﺗ ﻚﻧ ۔ تر   روا  ر   تر  ں ر    ے روا ا ﻻو ﻢﻠﻌﺗو رﺪﻗ ا و ﻢﻠﻋ ا ﻮﯿﻐﻟا مﻼﻋ ﺖﻧ ۝ب  او   ں ہ م  روا     روا    ۔ ﻢﻬﻠا ا نا ﻢﻠﻌﺗ ﺖﻨﻛ ن ﺮﻣﻻا اﺬﻫ ﱄ ﲑﺧ ﰲ ﲎﯾد د ے( ر   ہرا    م )     ا !ا ے ےا ﳽﺎﻌﻣو يﺮﻣا ﺔﺒﻗﺎﻋو ﱄ ﻩرﺪﻗﺎﻓ ﻪﻠﺟو ﱄ ﻩﴪو )    ے  را  ما  م ے روا دے ا (  ﱄ كر ﻢﺛ ﯿﻓ ،ﻪ او نا ﻢﻠﻌﺗ ﺖﻨﻛ ن ﺮﻣﻻا اﺬﻫ ﴍ  روا      سا  روا  نآ  ے ل  سا روا    م ے روا د ،د ے( ر   ہرا    م )    ا
102 ﱄ ﰲ ﲎﯾد ﳽﺎﻌﻣو ﺒﻗﺎﻋو يﺮﻣا ﺔ ﻪﻓﴏﺎﻓ ﻪﻠﺟو ۔ےد   سا   روا ےد    ا  ا  را  ما  ﲎﻋ ﲎﻓﴏاو ،ﻪﻨﻋ ﱄ رﺪﻗاو ﻢﺛ نﰷ ﺚﯿﺣ ﲑﳋا  روا  ہو  ں ،ےد  ر   ے  ﺿرﲎ ﻪﺑ ۝ ۔ےد  ار  سا  ﷺ     م سا۔ م  م سا( -1162:ىرا )  ا - ﷺ   :       آ  ز ر ود   ۔ے ادا-444:ىرا )-1654: ) (  (   -      دآ ىرو     ما روا ند   آ (  )۔ ے ادا  ر ود-2024:)(  ز   جر)ف(ز  و  او  ز د ا نا دآا  ﷺ    جرر ود  ﷺ  (  )ر    ںو ر روا عر ۔( تو  زاوآ    روا)-1065،1066:ىرا   )( 
103 15    ع جر ) قااز(  ز     - ﷺ :  ادا   ز     سا ،  ر  ذ   ،   ع جر ر ود  سا  ،  روا  ،  ا  ، ۔   با  ے روا  -3403:دا ) ( ز       عو  ود        ً  ع جر : تﷺ-3) ؓہا (3) : و  ںو  (   روا ےزور  تارروار ود۔    و 1981:ىرا) - ( -۔ تر آ       ﷺ6158:ىرا ) -(  ﷺ-ہدز روا   ر ر  :  ) ( -1665 - ،2) 6،4 ، 8 ر12      ںو او  عر ز( سا  و   م   ں  وا۔ :  ) -1746(  - د او     ز روا    ۃاوا ۔ (ز ںاو   )-1994:دا ) ( - () ا ز   ہر  (12) ر  سا ا،   ا   ۔)( -473:ى  ۔) -1380: ا (   زب ز)اوا(   ء ز      6)   ب  -( ود) ر(2)    سا  (12)ہر با  نا  ،  ت ى  نرد  نا روا ( ل ۔  ا  تد  -435:ىا )( 
104 د    روا     د     -  ﷺ ا  لر :            ا     ڑ  ےر  رازا ا ہو سا  ى  ( ت  ر  ،ا ہد ن)   آ  سا:  د ﱮﻨﺟ ﺖﻌﺿو بر ﻚﲰ ﻚﺑو ا ﻪﻌﻓر م  ے روا  ر  ا    م ے !او  ے نا ا ﴗﻔﻧ ﺖﻜﺴﻣ و ﺎﻬﲪرﺎﻓ نا ا ﺎََ ﳤﻠﺳر )د ڑ ا روا  ر  سا   كور  ن ى   ا  ںؤا (ر  ز ﺑ ﻆﻔﲢ ﺎﲟ ﺎﻬﻈﻔﺣﺎﻓ ﻪ ﲔِﳊﺎﺼﻟا كدﺎﺒﻋ ۝ ۔      ح    ح سا  سا  -6320:ىرا ) (   ﱮﻨﺟ ﺖﻌﺿو ﷲ ﻢﺴ ﻠا ﱄ ﺮﻔﻏا ﻢﻬ ﱮﻧذ او ﺊﺴﺧ  (  )د لاڈ   ا    م  اےد  ہ ے ا ےا ﱏﺎﻄﺷ ﱏﺎﻫر ﻚﻓو ﲎﻠﻌﺟاو ﻻا يﺪﻨﻟا ﰲ ۝  ،ےد    وا  روا ےد  دازآ  ىو  ،ےد رد  ن ے (   ء و ءا ، ) 5054:دواد ا )(
105 - اد  روا         ت   و   تار ا  ا ،  ما ))  ،       ا روا  و((با و ا   :-6315،7488:ىرا )(  ﻢﻬﻠا ﴗﻔﻧ ﺖﻤﻠﺳا ﻲﻬﺟو ﺖﻬﺟوو ﻚﯿﻟا د  اے نا  !ا ےا،ىہ اىر   فى يﺮﻣا ﺖﺿﻮﻓو ﻚﯿﻟا يﺮﻬﻇ تﳉاو ﻚﯿﻟا ﻚﯿﻟا   ا ،   حاےى ،،د ےددى ﻻ ﻚﯿﻟا ﺔﺒﻫرو ﺔﺒﻏر ﻻ و ﺎﺠﻠﻣ ﻚﻨﻣ ﺎﺠﻨﻣ ﻚﯿﻟاﻻا ے  اے ،  لد فا روا  اوا   ا يﺬﻟا ﻚﺑﺎﺘﻜﺑ ﺖﻨﻣ ﻚﯿﻧو ﺖﻟا يﺬﻟا ﺖﻠﺳرا ے     روا  ہ  ا   نا  ب ساى را ﷺ لر ساے ،ى  ﷺ   نا  3)  ىآ  نآ 3)  ،ر( ( -  ا لر ﷺ     ں ںود ا   مارآ     تار  ۃرﻮﺳ،صﻼﺧﻻاۃرﻮﺳ رواﻖﻠﻔﻟا ۃرﻮﺳ سﺎﻨﻟا روا  نا  ھ  روا   ۔     ا     ں   ں ںود    ۔  ن   روا    ہ   د(3)  ﷺ  ۔-5017:ىرا )( 
106 تآ ود ىآ  ۃا ۃر -  ﷺ ا لر: ھ  تار آ ىآ ود ۃا ۃر   ۔        آ  ا ہو  -5009:ىرا )(  ذﻮﻋا ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ؀ﻢ ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ۝ نﻮـﻨﻣﺆﻤﻟاو ﻪﺑر ﻪﯿﻟا لا ﲟ لﻮﺳﺮﻟا ا  نا  نا   ﷺ لر  ٓا  ن ا  روا  اا  ف  بر  ﻣو ا ﰻ ـــﻠ ﻪﻠﺳرو ﻪﺒﺘﻛو ﻪﺘﮑﺌ ٓا  نا  ںر  سا روا  ں  سا روا  ں  سا روا  ا  ﻪﻠﺳر ﺪﺣا ﲔﺑ قﺮﻔﻧ ﻻ ﺎﻨﻌﻤـﺳ اﻮﻟﺎﻗو       روا   ق  ےود ا  ںر  ا  ﺎﻨﻌﻃاو ﺮـﯿﺼﻤﻟا ﻚﯿﻟاو ﺎﻨﺑر ﻚﻧاﺮﻔﻏ 285)( ۔   ٹ ف  ى روا    ى بر ےر ےا ،  ن روا ﻻ ﺎﻬﻌﺳو ﻻا ﺎﺴﻔﻧ ﷲ ﻒﳫﯾ ﺖﺴﻛ ﺎﻣ ﺎﻬـﻟ   ا  ہ   ،د   ا    سا   ا
107 ﺖﺴﻛا ﺎﻣ ﺎﻬـﯿﻠﻋو ر ﻧﺬﺧاﺆﺗ ﻻ ﺎﻨﺑ ـ نا ـﻨﺴ وا  ا  دز  ا روا     ل  ا !ےر بر ےا  ے  ﺎﻄﺧا ﺎﻨﺑر ﻨﯿﻠﻋ ﻞﻤﲢ ﻻو اﴏا ﻤﻛ ﺣ ﺎ ﻪﺘﻠﻤـ ،   ں       ر   ىر   روا !ےر بر ےا ﺬـﻟا ﺎﻨﻠﺒﻗ ﺎﻨﺑر ﻻو ﺎﻨﻠﻤﲢ ﺎﻣ ﻻ ﺔﻗﺎﻃ ﺎﻨﻟ ﻪﺑ      اا   ہو   روا !ےر بر ےا ،  ر ﻒﻋاو ﺎﻨﻋ ﺮﻔﻏاو ﺎﻨﻟ ﺎﻨﻤـﺣراو ﺎﻨﻟﻮﻣ ﺖﻧا  زر ار   ، ر   روا ،ےد   روا ،ےد  ف  روا ، ﴫﻧﺎﻓ مﻮﻘﻟا ﺮـﻔﻜﻟا ) 286(   م   ںو ۔ د ىر   285: تآ ہا ہر) 286- ( و      -    ا آ  ف  ٰ ا   –  آ     ن روا    ر ن ا-3275:ىرا )(  ﷺما- اد ود : ا ى ہ  (ا)   رو ہو   ر  ،  اد گ او    نا روا نآ ںود 1) ےڑ  ( سدسد   ز 2) روار و  (: 33 ر 33 ر 34 ر ﷲ ﻦ ؀ ا ﺪﻤﳊ ؀ ﱪﮐا ﷲ ؀  ك ا۔    ا ت م  ا   ا
108 نا  ، ں ت   نز ہو   (وزا) ا    ، ں ر را  تار و ند ن   ض ،  ہ   را ود   ا :   !ﷺلر  ںود ں   ﷺ پآ ؟ :  ن   ز ہو روا ، آ س  ت ں :  ہو    د د ت ں ،و ا روا و و    سا ح  ، آ س  سا ۔“د  (  ت) ا رواا ) د واد  )( -5065: :   1349 ( -  :   سا  (  د وا) و    ں،اڑ  :  تار ى )  :  ںا ؟( تار   تارو۔ ك) -6917: (   ﻢﻬﻠا ﻚﲰ اﻮﻣ و ت ا ﺎﯿﺣ ؀ ے !ا ےا ںو  ا روا ں ہز   م. -6314,6325:ىرا )(  د      ﺪﻤـﳊا ﺬـﻟا ی ا ﺎﻣ ﺪﻌﺑ ﺎﯿﺣ ا و ﺎﻨﺗﺎﻣ ا ﻮﺸﻟا ﻪﯿﻟ ر   ا سا م () ت    سا ہز   ى رواىد ےد۔  ف  -،6314,6325:ىرا )(
109 (لا   روا نرد ،) ز ؟  ہ   سا روا    ز -  از  ﷺپآ       تار و  ۔)  :ا ا  79 ( -۔   سا  د  تار روا  ہ  سا   تار   روا26 :نا ) ( -  او   ردرو ار    ﷺ ا لر،  نآ و سا  تار   او  د      ہو ۔   ہر   ىآ  تار   آ  د    ںود ا    او     ، ںو ل د  سا    ۔ ںود   سا    او    -1145:ىرا )  (   -    ہو ز دآ ا  ںوز ض۔ -6113:ىرا ) (   ﷺ ا لر-ؓا ےا    تار ہو    ح  ں ! ىد ڑ     تد ۔-1152:ىرا )(  - ﷺ     تار   كا  ا    ے  ف ب ۔-1136:ىرا )(  ﷺ ا لر-  ) ہر ( ہدز  ںر  ہا ۔     نر  نا ۔  ر ر ﷺ  ۔ روا  روا  روا نا  روا ر ر ﷺ  ۔       ۔ر (و)   ۔1147:ىرا ) - (  
110 - ؑؤاد  ہ ہدز     ز  د  ٰ ا    ز د  ؑپٓا،   ‘    تد     ا روا    تار دآ ۔       )3420:ىرا  (      و  ا ! ےا-  سا ،  د با ا     ا روا ۔ ؤ     ،     ہو  ب   اڑ ار ىر۔-1827:) (   -   تار     دآ ن   ﷺ ما لر   د    و        غد و لد   ہ  روا     د  ا   را  ا     تار ا     د  ا  ۔    ہ ىود    و       ہ  ا    ہ ى   ز ( )  دآ  و   ح سا ۔    ر  روا  رو ۔ ر جا ش  و ق ۔1142:ىرا ) (ﷺ ا لر-  ا فنا ا:      ،      رڈ     د ،ے    چ ل   تار روا (  تد): ت   ت ہو  ا  ا  و  ﳊاو ﷲ ﻦ ﻤ ﺪ و ﻟا ﱪﮐا ﷲو ﷲ ﻻا ﻪ ۝  ا  روا ك د ا ا روا   ا  ا روا ٰ۔ ا-2714:دا )(
111  ن  ز      ﷺ-  تار   ے ۃر  ( د ف  نآ)    ىآ  نا لآ  تآ (11)ہر كا رواو۔ تو   ز  ۔  ے   7452:ىرا ) 4570:ىرا  روا -  -   ( ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟاﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ؀ﻢ ﺮﻟا ﷲﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ؀ ﻤﺴﻟاﻖﻠﺧﰱنا ﻮ رﺎﻬـﻨﻟاوﻞﯿﻠافﻼﺘﺧاوضرﻻاوت  ںو ا  آ  ند روا تار روا  ز روا نآ   ﯾﻻ بﺎﺒﻟﻻاﱃوﻻﺖ ) 190( ﷲنوﺮﻛﺬﯾﺬـﻟا ـــﻗو ادﻮﻌﻗ  ا  ہو۔ ں   د   ٹو روا  روا ے  و ﻤﺴﻟاﻖﻠﺧﰱنوﺮﻜﻔﺘﯾوﻢـﲠﻮـﻨﺟ ﻮ ضرﻻاوت ا  ز روا نآ روابر ےر ےا ( )    ﻼﻃاﺬﻫﺖﻘﻠﺧﺎﻣﺎﻨﺑر رﺎﻨﻟاباﺬﻋﺎﻨﻘﻓﻚﻨ 191)(   ۔  با  خزود    ك  ں     ہ    ﻪﺘﯾﺰﺧاﺪﻘﻓرﺎﻨﻟاﻞﺧﺪﺗﻚﻧاﻨﺑر ﺎﻣوﲔﻤﻠﻈﻠ خزود    !ےر بر ےا   ں روا ، ار ا     اد  ﻧا(192)رﺎﺼ ﯾدﺎﻨﻣﺎﻨﻌﻤـﺳﺎﻨﻧاﻨﺑر نانﺎﳝﻼىدﺎﻨ ا اﻮـﻨﻣ  بر ےا ۔  ردےر نا    او ر ا   ! ر  
112 ﺎﻨﻣﺎـﻓ ﲂﺑ ﺮﻔﻏﺎﻓ ﺎﻨﺑر ﺎﻨﻟ ﺎﻨﻋ ﺮﻔﻛو ﺎﻨﺑﻮـﻧذ   روا ےد  ہ ےر با !ےر بر ےا ، نا   ؤ نا  بر ا  ﺎﺳ ﻊﻣﺎﻨﻓوﺎﻨﺗ )راﺮـﺑﻻا 193( ﺎﻨﺗﺪﻋوﺎﻣﺎﻨﺗاوﺎﻨﺑر   روا !ےر بر ےا ۔ےد ت   ں   روا ےد  رود ںا ىر ﯿﻘﻟامﺰﲣﻻوﻚﻠﺳر ﺔﻤ ﻻﻚﻧا دﺎﻌﯿﻤﻟاﻒﻠﲣ 194)(    ےد،  ار ند    روا   ہو  رذ  ںر ا    ﻢـﻬـﻟ بﺎﺠﺳﺎﻓ ﻢـﲠر ﱏا ﲂﻨﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﲻ ﻊﯿﺿا         ل د  نا  بر  نا  ۔  ف  ہو    ﱺﻧا وا ﺮﻛذ ﲂﻀﻌﺑ ﺾﻌﺑ اوﺮﺟﺎﻫ ﺬـﻟﺎﻓ   ،   ےود ا  آ  ،تر   د ہا    م  او  م ﻢـﻫرداﻮﺟﺮﺧاو اوذواو ﻗوﻰـﻠـﯿﺳﰱ اﻮﻠﺘﻗواﻮﻠﺘ  روا ے روا    ہار ى روا    ںو ا روا اڑ و  ں  ﻢـﻬـﻨﻋنﺮﻔﻛﻻ ﺎﺳﻢـﻬـﺗ ﻨﺟﻢـﻬـﻨﻠﺧدﻻو ىﺮﲡﺖ  ںو اد  ں ا روا  ںو رود ںا  نا  نا  ا  ےر ﺮﻬـﻧﻻاﺎﻬـﺘﲢ ﷲﺪﻨﻋا ﷲوﻩﺪﻨﻋ(195)باﻮﺜﻟاﻦﺴﺣ ۔  ا ں   ا روا ،   ں  ا  ، ں     
113 دﻼﺒﻟاﰱاوﺮﻔﻛﺬـﻟاﺐﻠﻘﺗﻚﻧﺮﻐﯾﻻ ) 196( ﻞﯿﻠﻗعﺎﺘﻣ  ہ  اڑ  ۔ےد  د    ںو  ںو نا   وﺎﻣﻢـﺛ ﻢـﻫﻢـﻨﻬﺟ دﺎﻬﻤﻟاﺲﺑو 197)( اﻮﻘﺗاﺬـﻟاﻦﻜﻟ ر رڈ  بر ا گ   ۔  ا  ہو روا ، خزود   نا  ﻢـﻬـﻟﻢـﻬـﺑر ﺖﻨﺟىﺮﲡ ﻬـﻧﻻاﺎﻬـﺘﲢ ﺧﺮ ﺎﻬـﯿﻓﺪـﻠ   ں  ا   ر  ہو نا        غ   نا ﻻ ﷲﺪﻨﻋ راﺮـﺑﻼﺮـﯿﺧﷲﺪﻨﻋﺎﻣو 198)(ناو ﻞﻫا   ا   ب ا روا ۔  ر   ںو  ہو  ں  ا  روا ﺐﺘﻜﻟا ﻦﻤﻟ ﲂﯿﻟالاﻣو ﻢـﻬـﯿﻟالاﻣو   ا   لز ف  نا  روا   لز ف ىر   روا   نا  ا  ﺧﲔﻌﺸ ﯾنوﺮـﺸﻻ ﺎﻨﲦﷲﺖ ﻼﯿﻠﻗ ﻢـﻬـﻟﻚﺌﻟوا   نا      ،  ل اڑ  ںآ  ا  او  ى  ﻢـﻬـﺑرﺪﻨﻋﻢـﻫﺮﺟا بﺎﺴِﳊاﻊﯾﴎﷲنا 199)( ﺬـﻟاﺎﻬـﯾ  !او نا ےا ۔ او  ب  ا   ، ىرود ں  بر اﻮﻄﺑارواوﺮـﺑﺎﺻواوﺮـﺒﺻااﻮﻨﻣا ﷲاﻮﻘﺗاونﻮﺤﻠﻔﺗﲂﻠﻌﻟ  ر رڈ  ا روا ،ر (ڈ)  روا ر ط و   روا و۔ؤ ت   )200-190:نا لآ (
114 ﻠا ﺪﻤﳊا ﻚﻟ ﻢﻬ ا ﻤﺴﻟا بر ﺖﻧ ﻮ ﻻاو ت ضر  ے  ،  ز و نآ  ے !ا ےا ﺪﻤﳊا ﻚﻟ ا ﻻاو تﻮﻤﺴﻟا ﻢﯿﻗ ﺖﻧ ﳱﻓ و ضر ﻦ ز و نآ   ے ۔ سا    نا روا  او    ﺪﻤﳊا ﻚﻟ ا ﺖﻧ ﻻاو تﻮﻤﺴﻟا ر ﻖﳊا ﻚﻟﻮﻗ ضر   لا ۔ ر ز و نآ ﻖﺣ رﺎﻨﻟاو،ﻖﺣ ﺔﻨﳉاو،ﻖﺣ كؤﺎﻘﻟو،ﻖﳊاكﺪﻋوو ى روا   ہوا روا  خزود روا   روا  ت ﻚﻟ ﻢﻬﻠا ،ﻖﺣ ﺔﻋﺎﺴﻟاو ا ﻚﺑو ،ﺖﻤﻠﺳ ا ،ﺖﻨﻣ ے  !ا ےا ۔  روانا  ،د    و ،ﺖﳇ ﻚﯿﻠﻋو اﻚﯿﻟ ا ،ﺖﲳﺎﺧ ﻚﺑو ،ﺖﻧ ى  ۔ عر فى روا و واے ، او ﱄﺮﻔﻏﺎﻓ ،ﺖﻤﻛﺎﺣ ﻚﯿﻟ ﺎﻣو ﺖﻣﺪﻗ ﺎﻣ ا ،تﺮﺧ     د نا، تى  ں ر   فا  روا مں رد     روا ں     ں او و ترﴎ اا،ﺖﻨﻠﻋ ﺖﻧ ﻟا ﻲﻬ ﻪـﻟا ﱄ ؀كﲑﻏ ا ، را    روا ر    اے روا  د  روا۔ د-7385:ىرا )( 
115  عو    عو  زا  ا  تار ﷺ-: ﱪﺟ بر ﻢﻬﻠا ﯿﺋا ﯿﺋﲀﯿﻣو ﻞ ﻞ ﯿﻓاﴎاو ﺮﻃﺎﻓ ﻞ ؑا !ا ےا!بر ؑ اا رواؑ و ﻮﻤﺴﻟا ﻻاو ت ضر ، ﺖﻧا ةدﺎﻬﺸﻟاو ﺐﯿﻐﻟا ﱂﺎﻋ   !او    روا !او  ا  ز روا نآ ﻓ كدﺎﺒﻋ ﲔﺑ ﲂﲢ ﯿﻓ اﰷ ﱏﺪﻫا نﻮﻔﻠﺘﳜ ﻪ ﺎﻤﻟ    فا  ںو  ،   نرد  ںو ا ﯿﻓ ﻒﻠﺘﺧا ﺑ ﻖﳊا ﻪ ــ يﺪﲥ ﻚﻧا ﻚﻧذﺎ ﺎﺸ ء      ، ر ى ف     ا  نا ، ﱄا ﻣ طاﴏ ﻘﺴ ؀ﻢﯿ ۔  ر ف  ہار  ا-1811:)(   ا لر-     ﷺ:  د  ﻠا ﻚﻧﺎ ﻚﲰا كرﺎﺒﺗو كﺪﻤﲝو ﻢﻬ  م ا ،  ن  و  ى  ، ك تاذ ى !ا ےا ﱃﺎﻌﺗو ﻻو كﺪﺟ ﻟا ﲑﻏ ﻪ ك   د  ہو ے ،  و  تاذ ى روا
116 3)  ( ﻟا ﷲ ﻻا ﻪ ۝  ا ا د 3)  ( ﷲ ا ﲑﺒﻛ ﱪﻛ ۝ا  ا  ااور، اﻮﻋ ﯿﻤﺴﻟا ذ ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻢ  ںہاروااو، او ﻄﺸﻟا ﻦ ﯿﺟﺮﻟا ﻩﺰﳘ ﻢ ﻪﺨﻔﻧو ﻪﺜﻔﻧو ۝ ، ںو  سا ، دود ن۔  ود  سا روا   سا ۔ تو  نآ     سا  ا ) :د واد -775(  د     ﻞﻗو ر و قﺪﺻﻞﺧﺪﻣ ﲎﻠﺧدا ب جﺮﳐ ﲎﺟﺮﺧا ا ل  ں روا   ح ا   ں  ردرو ے ےا  روا قﺪﺻ و ﻄﻠﺳ ﻚﻧﺪـﻟ ﱃ ﻞﻌﺟا ﺎﻨ (80)اﺮـﯿﺼﻧ ﻞﻗو ود  روا۔ےد  ر داا روا   س ا  ے روا ل ح ﺎﻗﻮﻫز نﰷ ﻞﻃﺎﺒﻟا نا ﻞﻃﺎﺒﻟا ﻖﻫزو ﻖﳊا ءﺟ (81) ۔ او      ،   روا آ     ۃر)80آ:ٓاا 81- (
117 (ہز ز      ہز    د ) ہز ز د  ہز ﻠا ﺎﻏو ﺪﻫﺎﺷوﺎﻨﯿﻣو ﺎﻨﯿﳊ ﺮﻔﻏا ﻢﻬ ﺎﻨﺋ روا ںوز ےر !ا ےا روا  ںود ےرروا ں  ےر ں  ےر ﲑﻐﺻو ﲑﺒﻛو و ﺮﻛذو ا ﻧ ﺎﻨ۝  رواروا ں ےر روا ںو ےر۔ےد   ںرىر روا ںود ےر ﻠا ﻢﻬ ا ﻓ ﺎﻨﻣ ﻪﺘﯿﺣ ﺎﻪﯿﺣ ﻻا مﻼﺳ ر ہز  ما  سا ر ہز      !ا ےا ﺎﻨﻣ ﻪﺘﯿﻓ و ﻪﻓﻮﺘﻓ ﻻا ﳝنﺎ ۝ ۔ےد تو نا  ،ےد تو   روا ﻠا ﺎﻨﻣﺮﲢ ﻻ ﻢﻬ ا ﻩﺪﻌﺑ ﺎﻨﻠﻀﺗ ﻻو ﻩﺮﺟ ۝  !ا ےا۔  ہا   سا روا ،   مو  ا  سا1498: ِا) - (   ﷺپآ- ر  ہز ز  ۔(-1334:ىرا )  ےز  -  ز  سا ا طا  سا ہو ا  ۔  ڑ اطااطا ود  سا  ر د2196: ) - (   (ں)نا روا-        سا  روا ھ  ز       لر  سا روا ا  ںا   ، ا روا ۔ ) 84:ا (
118   د   ت  (با ،او ،داا و آ) -    ںود  ا   نا  ے ا روا ،و    پ ں ا ا  ۔و ت  بدا  نا روا  ا  روا    ف 23:ءاا) ( مﺮﻛاو ﻪﻨﻋ ﻒﻋاو ﻪﻓﺎﻋو ﻪﲪراو ﻪﻟ ﺮﻔﻏا ﻢﻬﻠا ا روا ، سا  ف روا ، سا    ب ا روا  ر روا  سا !ا  دﱪﻟاو ﺞﻠﺜﻟاو ءﺎﻤﻟ ﻪﻠﺴﻏاو ﻪﻠﺧﺪﻣ ﻊﺳوو ﻪﻟ روا ف روا   سا روا ، ہد ()   سا ، سا     ﻪﻘﻧو ﺾﯿﺑﻻا بﻮﺜﻟا ﺖﯿﻘﻧ ﺎﻤﻛ ﺎﻄﳋا ا   ،ےد  ف  ں  سا روا ،ےد د  ںوا روا اﲑﺧ ﻼﻫاو ﻩراد اﲑﺧ اراد ﻪﻟﺪﺑاو ﺲﺪﻟا ےد    سا    سا  سا روا    ف   ﻩﺬﻋاو ﺔﻨﳉا ﻪﻠﺧداو ﻪﺟوز اﲑﺧ ﺎﺟوزو ﻪﻠﻫا ےد جوز   جوز  سا روا ےد گ   ں  سا روا رﺎﻨﻟا باﺬﻋ و ﱪﻘﻟا باﺬﻋ ؀ ۔  با  گآ روا    با روا     روا :  ) -2232( 
119 (د   عو شر  ٰ ا) ءا ز - ﷺپآ   (ءا  ز   ) ں ، ر ود      تأ  زاوآ ا روا رد(اد   روا   اد)     شر   خر  د  ا  ںود۔)-1161:دواد ا (  - ﷺ ما ء ا ﷺ پآ ، د ح سا   ںود ا  نا روا روا ر وا ز وا   اا) ف ں(د  ں ﷺ پآ  ۔آ ى )-1168 ،1171:دواد ا  (   ﻢﻬﻠا ﻨﻘﺳا ﻏ ﺎ ﺜﯿ ﻣ ﺎ ﺎﺜﯿﻐ با !ا ےاا ،ىر   شراو ما ا ،او رد ﻣﺌﯾﺮ ﻣ ﺎ ﻌﯾﺮ ﺎ ﻌﻓ ﻏ ﺎ ﲑ رﺎﺿ ﻼﺟﺎﻋ ﲑﻏ ﻞﺟ۝ او آ  ،  ںر ت ،   او ا ہاو آ   ، )1169:دواد ا  - (   د  ور  ن   شر او  ن   ٰ ا ﻢﻬﻠا ﻻو ﺎﻨﯿﻟاﻮﺣ ﺎﻨﯿﻠﻋ ۝ ﻢﻬﻠا مﰷﻻا  با !ا ےاددرا ےررواں !ا ےا۔ےد كور   روا  شر ﺮﺠﺸﻟا ﺖﺑﺎﻨﻣو ﺔﯾدوﻻاو باﺮﻈﻟاو لﺎﺒﳉاو ۝  رواںڑرواںوڑ۔ با  ں روا ںداو -1013:ىرا ) (
120 م ب را، روا تو،بادٓا   ا ذ   ں گ ہو د   روا   حا روا    گ    او ر   او  ل  ا  روا ،ں  ل   نا   ۔ں160::ۃا) (  روا ،    نا  روا   ہار    ا روا ۔د د  ہار       ا ا 9::ا) ( ںور  ا  نا روا    و  ت  نا  ںور      كور  ںور نا  ،آ  و    نا ت      روا      ت   ںور   د ا    او)    ں نا  سا   ، د ( ں   ں   ر  42 :ا)۔ (
121 ؟   ل  ؟ ں ؟   را و  (     ہ ہآ   ٰ ا   سا  ں ا)  ؟ ل    -        نا گ     نا    را ۔ ہا و روا ،    ل   )90:نا لآ ( سا - (  )    نا  روا  ےد  ہ  ر  نا  ں ند ۔   ل 57:موا) ( -   ر  ند   تار    ا او ر روا ت ا      ں ے  ر  تار   ند    روا ے  جر  )  ع  ب ۔( آ و   آ  لد6989: ) - (   -        ل    و سا   ے ا ا   ت) و (۔ ٓا  زاوٓا       سا ) ي   3537: (  ۔    ں ا    ل   ا- م ا  و      ا روا  د  ف ا  ں نا          - اد او     م ے    ل   ں ا روا و  ت     نا    ں  ر )     ٓا زاوٓا  (  ا روا ،ں    با     و سا    آ   نا ،         ل    ں نا ح ۔  ر با كدرد   18-17:ءا) (
122 - ہو ا ،  ے  ل ز  ند   سا ٰ ا  با    ٰ ا   با ہرود  سا ا ،  ے ل   سا ا        سا ا     ہو ا ،  ے  ل ز  ند   سا  ل ز  ند   سا ٰ ا   با   سا ا ،  ے ل    سا ا ،  ے ل   سا ا     ہو ا ،  ے   ہو ا روا  ے  ل ز  ند   سا ٰ ا   با  ر  (  ں) سا روا ،  ے  ل    سا  ے    ۔    ل )1862:ي (  ۔ -  ٰ ا(1):      ہو  ےڑ  تر    (2)۔ ے  ف ٰ ا   ك  ا ہو  ےد     ا (3)۔  ا    ے روا     ف   ا  ہو    تر  ٰ ا ۔  ا   ےود  ا  آ  ںو ) (ں) اد ص (ں ۔)1927:دا  (  ۔ - ٰ ا  ے سا  ل        ما  ۔-2545:دا )( ؟  ل  روا ں    ٰ ا-  ے رى ا   ا  ق    ،  ھ ۔ ا  وا  ش س  سا(-7554:ىرا) سا-۔   مز  ر وا ا 12:ما) (
123  ا -بر را  سا روا        ا ہو  ۔ او  ل 3:ا) (    روا-نا روا ے    سا ں او  ا م ا روا  ا  ے۔ر  82 :ٰ) ( -  س  ر ا    ںا  ں وے ےا ود  ۔ او ر او  ہو    ےد  ہ  ا   ،53 :ا) ( -  ح    ،و   ا    ! ےا۔31 :را) ( (ت)-  ا  مؑدآبر( ٰ ا)   ت    ل   سا۔ ن او  ل  ہو   ، 37:ۃا) ( -  ا     ر   ںاو  ك  روا  ر  ود  ۔ ر ود  ںاو ر)222:ۃا ( -  ر   ا  ے ل  ىر     ٰ ا روا ،ہ      و  رود  ار ہار)۔27 :ءا ( -   ردرو ار   ت  و   ر  ا ! او نا ےا      ے اد  ں ا  روا ےد  رود ںا ىر ۔ر رد )  : ا 8 ( - ﷺ    ن ے    ااا”  ا ہو ۔    مد ہو    وردآ س     سا روا د با ورد ؟ تر  ل   ہ سا ۔ 
124   ورد سا  سا   د    ہو  (د  ےر ن  روا)  ( ںوود)ا  سا آ ۔  ورد   ں   ہو)    سا (   ار دآ ا  سا   ۔  او ت د  ف سا ؑ  با روا ں  ر آ ۔  ں    ٰ ا (  ا ن ) ۔ا ا  ہ سا   ہو ں)     د  ( ر     سا  ىود روا     د  (  ہو  ں) ٰ ا  ۔  رود   سا   ںؑ  د   ںود با   سا (  ) روا  ر    ہو ں)  ا ( د    ۔د  ہو سا3470:ىرا )( ۔ -ں آ  ا   روا   ہ  سا   ا روا ،ا  ن او۔74:ۃا) (  ۃٰ( ن     ں) - ا  نا روا  ر ر  ود  ،ے و ا روا ے و دآ     سا  ے    ،ے ع و ع روا رذا و ذ  زاا (    ل ) د۔-3398:دا ) ( - ،راد ہزور ،او   ،را تد، او   (   ا)   م ے او د   م  ،او  ہ ،او  عر  ،  او    دو  ا روا او ور   ں ا د ےد ىﷺ پآ۔112 :ا) (
125 )را(     ٰ ا  ں   - ں  ںر ن روا ںود ن روا ا  ۔ 19:) ( -    گ ہو روا   ہ    ا   د  ا        ں ا روا ،  او  ہ ن روا  ا ا روا  ڑا ہو  ا روا ،۔  ہو روا135:نا لآ) (   روا- ا  ے را  ا  ے    ا ے  ا ۔  ن او   110:ءا) (  ،  ں:ہو   او  را  ٰ ا  و ل روا ںر  ل  دا روا د  دوا و  ا    -بر  نآ ہو۔ او  ا ہو     را   (رد )    روا۔  ل روا دوا روا  ے د ىر    ےرغ  ےر روا  ےد  ۔ ےد  10:ح ) 12- ( -)  ند    ا:  ﷺا لر70( ا ہدز   ۔ ں    سا روا را   70  ہدز ا و ﷲ ﺮﻔﻐﺳ با ا ﻪﯿﻟ ۝   ا  ا) ں  ( ں ا) روا(بر     ف  ا۔ں  عر 6307:ىرا )ـ  (
126  سا   ے را - ف ہ نا ہو ا   د  : ا    ا يﺬﻟا ﷲ ﺮﻔﻐﺳ   ں  را  ا  ﻻا ﻪﻟا ﻮﯿﻘﻟا ﻰﳊا ﻮﻫ و م با ا ﻪﯿﻟ ۝   ا     د روا  او ر اد و  ا  روا ہز  ہو     ف  ا ۔ں  عر  -3577:ى ) -1517:دؤاد ا )((    د  د    ﷺ ا لر-: 100 بر ﱄ ﺮﻔﻏا ﺐﺗو  ل ى ، ےد   ! برے ےا اﻚﻧ ا ﺘﻟا ﺖﻧ باﻮ رﻮﻔﻐﻟا ۝ ۔ او  روا  او  ل   :د واد ا  )  -1516 (  -3814: ا)( -3434:ى  ) ( -د ا  و سا  ےر و  ا)  ر ہد ا  ت ا ر  ے  ن      ( ، ن  ں       ہزاورد  ت ۔-6862:ىرا )( 
127ا ِذ ؟  ہ   ا ِ ذ   روا    م  ا - ِذ( ) ا۔ ںاو  تو3:تا ) (  -( ا)   ںو د   و دا روا۔و ى روا و 152:ہا ) ( -۔ او  ا     م  بر ا52: ا ) 74: اا)    ( 1:ٰا)( ( -۔ر   ا     روا و  ذ  م  ا8:ا ) ( - ا ى د۔45:تا ) ( -   روا   سا روا  ے    ر و  ا ہز سا  روا ۔ راد   ں  ںو ا ہو روا ،ر 58:نا ) ( - ا ہو  ،    سا روا       بر ا    ۔ او  ل3:ا ) ( نا گ -  د ۔   نا  ذ  ا لد  نا  ۔     ںد   ذ  ا ر28:ا ) (  ما - ﷺ:   لا ےر  ںو   ہو        ترد ےر روا ، ب ہدز     ےر روا ،      ا  د روا  چ ى   ےر روا ،    ض  ں؟  ر د ىر ہو روا ،ور د  نا       ن ہو !ﷺلر  ا : ذ  ا ہو:  ﷺ ؟ ؓ ذ روا۔  ٰ ا      نا او د ت  با  ا ذ ۔  ھ -3790: ِا    ) (  
128 -  سا روا ، لد را  ، نز او  د  ا س  دٓا    ل  ۔ رد      نا  سا   تر  ا ى )3094ي  (-ﷺ ماٰ ا :   درا    ل   ا : د  نداارڈ    ما۔  ) ي 2594: (ٰ ا- :        و سا ،ں   ے ا  ہو  د  روا   ىد   ا۔:ىرا  )ا ب ب 43(  ﷺ-7)ت   ا ند  ٰ اادآ(    روا ا   ش  سا   ےد  ش : 1)  لد( تد ا نا ہو(2)۔ا(3)۔ا نا  ا   د  ا  ۔آ آ  ںآ سا روا (4)   لد    ہو  ر(5)۔ دآ ہو   ا    (6)۔     ہوا  تر تر روا    ف  د با  سا روا ں رڈ  ا۔ (7)ہ ا    ہو   سا           روا  اد ۔-6806:ىرا  ) (   ٰ ا- ںار     ر ڈ  ںاو  ذ ( ا)  ا) ہو    او  ذ  ا  نا  روا ر ( ں )   د ار ؤآ دا   “ ۔ (  او  ذ  ا  ” :   ڈ  ںو ا  ں نا  د نآ (روا)  )  ٰ ا (     رد  ناہدز  نا ہو  ،   او
129     ے ؟  ر  ے ى (! ا ےا)    و ٰ ا ۔  ر و  روا  (!  ےا)        ںا د    ؟  ٰ ا ۔د  پآ  ںا ! او     د   ہو ا  د  پآ ہو ا    ؟   ت  روا  و  پآ) “ ۔  وﷺ  (  ا  ” : ٰ       ہو:   لا   پآ ہو    ۔    ٰ ا ۔    د     ںا  سا ) ؟  د    (ٰ ا ۔ د ا       ؟    ۔  ا سا  ت  د  سا ہو ا    ٰ ا   ہو     ں   ہ    ؟   ٰ ا ۔  ہ خزود     د  خزود  ںا  ؟  ٰ ا ۔  د  سا ا    ا    ؟  ٰ ا  ۔  ف  روا   سا د  سا  ےا)     (!    ں نا  ں  ہا د  ف   نا  ۔ ا  ں  ں او  ذ نا     ا  ذدآ ٰ ا    ںو  ترو    ںاو     ۔ر مو    گا ہو6408:ىرا  ) - (    گ -   ا ذ    ا  ،  ا) روا ، ا ر (   ڈ  روا ،    لز  نا  ا روا ،  ٰ  ذ  نا  ں ب ا۔3791: ِا) (  ۔
130 ؟   ذ  ا ن ن روا  ت -  ےر روا ا    اﷺ ا لرا ر ۔ د   ا روا  ) 21:باا ( ﷺ ا لر-ٰ ا و ۔  ذ 406:دا )  - ( ۔ ا تم  ز روا ںآ-)1:ا 1:ا) ( 1:ا) ( 1:ا) ( ( ۔  ز روا  ںآ      ا  - 24:ا) ( - ں  سا  روا()  سا   تد   روا  ۔      ند روا تار ۔ )20-19:ءا ( ) -آ  زور روا ر     روا   ا  ش ( ۔ ر       بر ا ہو  د  سا7:ا ) ( ﷺپآ روا-  ا  د د  ش     ں ۔ ر ھ      بر75:ا ) (   روا ز روا نآ ں-    ا روا ،  ن   سا   نا ۔     نا           سا  44:اا  ) ( د  - ڑا     روا او ر  ز روا ںآ    ا  ۔ ر   روا ز ا  ا  ،  41:را) ( (ڑ) ہو-۔ ( ا)  روا م18:ص) ( -  ،  ن   سا ق  ا   ٰ ا    جر   )ا  ؑمدآ دوا روا ن ۔ (نا ( -2224:دا )
131 ؟   ذ   ا -  ا  ت   ذ ۔و ن  م و   سا روا۔و41:باا ) (42-  ﷺ:  ر   ا ذ  نز ىر ۔3793: ا) - ( -       روا  روا ے  ا  ؤ  غر  ز   ،و دىر   نا  ۔ ز103:ءا ) ( -   ز روا ںآ روا ۔و    روا و م   و   ا  ()  روا    ا۔() ود  روا 18:موا ) ( -   ہر  د  رڈ روا   ى  لد ا  بر ا روا  م روا زاوآ    زاوآ ۔   ں روا ،205:فاا) ( ﷺا لر-  ر  ،  ز   ں   ا        روا   ر  د  ت  ےر   و  جرا    روا :) ےا ، ت  سا !ا ےا( ر  سا !ا-445:ىرا )(   (ﷺپآ) روا-   تار   روا    د م روا  م  بر ا ۔   سا  د  تار روا  ہ  سا(26-25:نا ) -  بر ا     پآ  ﷺ  ا  تار  )روا ۔    بو  ںور روا     سا(48:را) 49- (  نرد   و  ا روا ،   ڑ    سا (درو)و ا  ۔  تار  سا     ا  سا  ، ھ( -1343: ِا )
132 -    جر روا     سا    (  ز)   وڈ روا  ں   تار روا ، ن      بر ا( ز) لوا  ند روا ۔        آ روا130: ) ( -ہدز    ںو و ا ىآ  تار   ،    و ا  و سا  ا د  ںاو     ،و           ،  ر   جر روا ۔   ) : -573(   ا لر- ﷺ  :ےد    ند روا تار س ےر  روا ر آ ند روا تار)،   ز  روا  ں ںڈ ر (،  وا ہو    ےر تار  ں ىرا ےر ےر ا  ۔ىر ا     نا ے    ،  ب ل    ںو   ہو ؟اڑ ۔ ر ھ ز ہو  اڑ ل سا   555،7429:ىرا  ) -(  -   ز ند    ىد ناذاا ذ  ۔  ف(9:ا ) ا   ﷺ- اڈ    ا ( تآ)  بر ا   د ح   د با   سا د  سا ۔ ر    ا  ا ،  زاو    ع جر     جر روا() ز او    بو   () ز ا    كورآ ﷺ  ۔و رو-: تو نا   بر ا روا  ہو     ں ن ند ،     ند روا   ۔39:ق) (۔554:ىرا )( ۔
133 ؟ ن         ا ِذ  ؟    ا ِذ  نا ےا-  !او ىر روا ل ےر      ذ  ا دوا د۔ او ا نو   ےا  روا،) 9:نا ( -   ذ  ا لد  ں     نا  ى ا  ،ا گ۔ ) 22:ا ( - ا   ذ  ا      تآ گ  ت لد  نا ر ،  ذ  ںوروا ا  سا  روا ار  ۔   ش) (45:ا ن  نا-   ا  سا   د  ذ  ا  ،ن  او ا ن ہو ن   راد ، ہو  ۔) 19:دا ( -    ا ہو  ں  ے ا     د  ا   گ        ا  ہو روا ،  ح  ش   ے، )   نا (زور  ۔  ت (-4855:دواد أ)  ا روا    ز  سا   ے   ذ ے  روا ا   ا ند   ۔) 124: (    ن روا ت    ا ِذ           را ل  ت- ؓ    :  توا  ز  تر د   و د  ﷲا ہو   ور   ،ے(اذ)۔1011:راد )( ۔ -  پآ  ﷺؓجاوزا ﷺ ہو ، فا    ۔ىرا ) 309: ۔ (
134 ؟  ما  (تادا    د)؟   ذ  -:  ﷺد  سا ، ر   ں    ا   روا ،   ت ۔( -2735:دا ) - ےر    ا  د زا  د  ہو     سا   در ( ىد رد)۔2697:ىرا ) - (   ا  - ش وارﷺلر سا روا ا    ، ں  سا ،  ہ ا  ں  ںاو    سا ا  ۔ ے  )209: ا )(   ۔2677:ى (    ۔  ت م-تہو   ا     روا  ںاا ى     ا  (را تد)   گ  لا       ں (   د را  روا)  ۔  ےا : ں  سا ےبر !ٰ ا!ے    م ﷺپآ    ﷺپآ  ںا۔ ت  (-6526:ىرا  ) ﷺ  -   ض   ے:    ے    د    ے ہو    ں ن ا  روا   ، ،  ے     ں  سا          ﷺپآ ﷺپآ  ںا   م   ( د)        دا   ے    ہو  رود   ں   سا۔ ۔     د-6584:6582:7050:ىرا ) (  
135  ﷺا لرت ورذاو  آ روا   ا ؓاا دوردا روا ٰا  -   سا روا دورد ﷺ  اونا ےا، ا م روا دورد بﷺن۔56:باا) ( - سد  سا ا  دورد ر ا     ر ۔ ے لز ر912:   ) -(   -       م ٰ ا   ى د   حور ں  د با  م  سا  ں۔واد ا )  -2041:د ( دآ ہو-   ار   ا     ہ  دورد   ہو روا ۔ ل)2337:دا ( ۔ ا- ؓ   :    ود   ر تار  روا اﷺ ا لر  د  ا ! : د  ا ،و او ا ،و  ٓا   سا روا  ا  ٓا   جا ت ۔ ٓا   جا ت ، ٓاىود  ،“ ا : ض   !ﷺلر ﷺپآ ۃ   و ا  ں      دورد  پآ   ر  و  ﷺ پآ ؟ں ،“  ” :   ض  ؟  پآ ﷺہدز  سا ا روا   ” :    ےر       ،“ﷺ پآ ؟دٓا : ض   سا ا روا   ” :  ہدز   ےر     ،   ض  “؟ ود  پآ ﷺہدز  سا ا روا    :   ےر     ، 
136 و : ض  ىر؟ںو  دورد  پآ تار  پآﷺ  با” :   ں   ےر دورد  ےر  سا روا   “د  ہ ۔ا )( -2457:ى -  ےر ند    ںد  ند سا ا ،  ے  ت وا دورد    دورد ےر  سا ،و،     ں ﷺلر  ا : ض( كر ِ  )ﷺپآ !  ہ   ؟  ں  ﷺ ز  ٰ ا :  ءا   ما  ؑ ما د ۔ ا)1531:دواد ( - :اا دورد،   ا  ﷺا لر ﻞﺻ ﻢﻬﻠا ﻤﳏﺪ و ا ﻤﳏ ل ﺪ ﻠﺻ ﺎﻤﻛ ﺖﯿ ر  ح   لآ  ؐنا روا  ﷺ  ت    لز ر !ﷲا ےا ﯿﻫاا و ﻢ ا ﯿﻫاا ل ﻢ ﯿﲪ ﻚﻧا ﯿﳎ ﺪ ؀ﺪ ت  لز او ر ى        لآ  ؑنا روا  ؑاا كر ﻢﻬﻠا ﻤﳏﺪ و ا ﻤﳏ ل ﺪ ﺖﻛر ﺎﻤﻛ  ت  لز   !ﷲا ےا  ح   لآ  ؐنا روا  ﷺ  ﯿﻫاا ﻢ و، لا ﯿﻫاا ﻢ ﯿﲪ ﻚﻧا ﯿﳎ ﺪ ؀ﺪ ت  لز او ر ى        لآ  ؑنا روا  ؑاا 3370:ىرا )( ۔
137 -ذ    ﻻِاﻪﻟِا ﷲ )۔ ي   3383:( ۔ -  ںور گا  ﻻِاﻪﻟِا ﷲ ؤ۔-2123:   )(      د  ما   سا  گآ خزود  ا- ﻻِاﻪﻟِا ﷲ   ىد ا   سا  سا روا   راا۔5401:ىرا )( ۔ ںا) ود     ہ - گآ   ا ٰ ا ، آ  ( ۔  )3221:دا  ۔(     نا ﺪﻬﺷا ﻻا ﻪﻟا ﷲ ۔    تد  ا   ں د ا  و نا ﺪﻬﺷا ﻪﻟ ﻮﺳرو ﻩﺪﺒﻋاﺪﻤﳏ  لر  سا روا ے اﷺ  ں د ا روا  ند - (100)  ر ﷲ ﻦ 1000)را  سا  ں( 1000)را روا   ۔   ہ (-6852: )(  -  ذ ر: 100 ر 100 ر 100 ر ﷲ ﻦ ؀ ا ﺪﻤﳊ ؀ ﱪﮐا ﷲ ؀  ك ا۔    ا ت م  ا ا  
138  نا-1 د     ںوڑ(100) از  م و  د ، (100)  روا(100) روا ، ن ر   دازٓا م ۔   ا )-3810  (   2 - روا  د   وزا ۔  ز روا ںآ د) :  534 ( -  ﷺا لر  :   ز ا     نا   دا و مو او:   ز  ،ر 33 ر 33 ر 34 ر ﷲ ﻦ ؀ ا ﺪﻤﳊ ؀ ﱪﮐا ﷲ ؀  ك ا۔    ا ت م  ا   ا (-1349: ) -  ﷺا لر   ز   :   ہ  سا   ر اں ( ) ا  گ:   ز  33 ر 33 ر 33 ر ﷲ ﻦ ؀ ا ﺪﻤﳊ ؀ ﱪﮐا ﷲ ؀  ك ا۔    ا ت م  ا   ا ر  ا ﻟا ﷲﻻا ﻪ ﻩﺪﺣو ﻻ ﯾﴍ ﻪﻟ ﻚ  ،  ٰ ا ا ، د       سا ﺪﻤﳊا ﻪﻟو ،ﻚﻠﻤﻟا ﻪﻟ ﻮﻫو ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ؀  روا   ا ۔  رد    ہو روا    ا  م  ) (-1352:
139 -ا  ود    ﷺ   ٰ ا      نز   روا وزا  لا ند :    نا  ۔ ں نزو روا    ﻦ ﷲ ﻩﺪﻤﲝ و ؀ ﻦ ﯿﻈﻌﻟا ﷲ ﻢ ؀ ۔او  ا  ك  ں ا  ٰ ا  ك  -6846: ) ( -7563:ىرا )( 1 - ر ا د  ہ  سا۔ں ا  گ( -6842:) -2   سا   ا    آ        سا ند    ہدز۔6843: )  - ( -3،  م روا  ۔   رد    ق ا  سا :د واد أ) (-5091  ،و دروہدز ہدز  سا-  ںا   ا  ا:    ﻻو لﻮﺣ ﻻ ةﻮﻗ ﻻا ؀  )   ۔  ف   ا ف (   روا   ں )دا  2916:( ۔6384:ىرا ) - (   ﷺ ا لر-:  ل   درو  سا     اذ ﻻاو لﻼﳉا ؀ماﺮﻛ ۔او ماا و  ےا )1536:دا ( ۔
140   ںر روا تو   نآ  روا-ا بر نآ ۔ ا ارا  192:ءاا) (  -ن   نآ۔ ہ ا  دود 98:ا) ( - ۔و      نآ روا 4:ا) ( سا ح  و -ى (نآ) ہو ى۔:ىرا )(ا ب   ڈ  بآ   ز-  تار ر  نآ   روا  ) ،( وً) تونآ۔ ( ں78:اا ) ( -۔ روا   نآ   ہو     5027:ىرا )( ۔ -ﷺا لر ر ب   ےود  نآ     ۔ں5049:ىرا )( ۔     و- ﷺپآ) آ   سا ىرا ب    ( او )  ىود روا  ا  ب ہو  (   م ،      م  روا  ض   ا ہو   لد  ں   ض   روا  ا ا   نا  ،    ت  ےر     نا  ںو نا ار   او  ط روا   ۔     گ و  روا ،   ف  بر)7:نا لآ ( - ،    سا  ،و د روا  سا  ،و تو نٓا ۔و  لرذ  سا  روا ؤرذ    سا )3057:دا  (
141 -   ،و لا     ٰ ا رذ  سا روا و    نآ  گ ا   سا   سا( ں ا)   سا            نآ داا    ۔  لا  د رذ  ہو روا   رذ  سا  دآ ہو ،   رذ  سا  دآ ہو :   تو  سا   ٰ ا  ۔) ۔258:دا ( و ؓا-ﷺ: اور       نآ ا   و ز    ض ہد    ﷺ ۔  ز  سا و  ںار ت ا ہد ۔ھ  5054:ىرا )( ۔ ىزاوآ ش -   ں  ہو  نآ - 7527:ىرا )( ۔ -    گ   سا ن   سا ؤ  ن  ںو ا اہر ۔  ۃ1824: )( ۔ -     ںاو  ا زور      و   نآ  نا لآ روا ۃ ر تر ود ۔ آ   ر  ،و      راد  ود  ں ود ہو   ، آ ح سا زور       ا  ف  او  ا ہو ، ل ود  ںو   ك  سا روا       سا  ،و  ہا ۃر ۔   ت ۔ ٓا    سا   روا )دا  3992: ( -  ے شر  او  ا  او ںآ   ۃر ا  نآ  ہو روا   ت  سا   ںاۃر۔ا ) :د واد (۔1400
142 -۔ او ور   با ا ۃر)دا  1140:( ۔   ح  ، تو  ا ۃر  -    او    ، لز ہو ۔    ر    ہ ا  سا  زور)دا  ( ۔2651: -۔ ا    ا   نآ ،نو ہر)586:دا  ( -    سا ٰ ا ،   سد   آ صا ۃر    ے   ا ۔)دا  589: (  ۔ - ﷺ   تاذ سا        ! نى (صا)ۃرا  نآ۔ ا  5013:ىرا )( ۔ ںود ا - ۃر  (ہ ت)۔ا )3121:دواد( ۔ -  ف  ا ا ور ن    ہ     آ  ہ دآ    سا روا ا   ہ  دآ ،ى   سا  ا   روا         را   ،ا   ہ  روا     سا با ، ہ ۔  ے244: )( ۔  تو ۃ ۩د    ﻲﻬﺟو ﺪﲭ يﺬﻠ ﻖﺷو ﻪﻘﻠﺧ  ہ  ہے  سا روا،ا ا    تاذ سا ﻪﺗﻮﻗو ﻪﻟﻮﲝ ﻩﴫﺑو ﻪﻌﲰ ؀ اآ سا روا ن۔   و ت :د واد ا ) 14143425: ى )( :1130:  )( :( :
143 مر ب ،،ت ،     ود ، ِ  ، ڑ  نا  ج روا   ازور  ہ   ت روا  ن:ٹ  ںود   ت    د  ن ۔     ب سا  دا ۔  ازور       نارڈ   روا  ا روا ،    ا د ہو   روا      او    ا روا ،  ۔ او  268 :ۃا) (   ں ےا ( ) ، ے    نا (ٰ ا)ند    ںدآ روا ،    ا     ںدآ   !  ےر ےا      ود  ں   بر  !ا     د سا ا  روا  م  ےود   ر او ےر     آ      ،   گآ           ر   سا    ا ۔ او  او  بر ا   ، 128 :ما) (
144 ؟       ت روا ،ود:   و-  لد،  و و   ں۔ رو رذا روا د  م  -۔ا ن ار  ل ما روا  ،د ،  پ ں؛ہ  ت -  روا ر ا   ز  ۔ ر  ىآ ر     ب -   تو   نآا ﻮﻋ ذ ﻦﻄﺸﻟا ﯿﺟﺮﻟا ﻢ۔ رو -۔    ادا    ، ادا    ز و  - ۔د      ء روا       ں   ناذا  م -ے    ر ص،   م  را ۔ رو ا     -۔     و و   ر ص ر و  و  - روا ا آ و   تار۔   تآ ود ىآ  ہا ۃر   ىد  بو   تار- ۔   مد  ھ د ن -۔   لا          تو  ہا ۃر -۔ م    اد روا  د و   اد روا    -۔ رو د   اد  (،ا)مور  -۔ د    ا  و  ىد   ر مد   ىرا  -۔ ر ظ دوا    ىر   د و    ت  -    ں  ى۔  ر ا      شر  ، لا - ۔        او  ِ     د  ب -۔ د او ؑاا ت روا  ںا  ﷺر ازور  ں ا - ہ ت      ود ۔   م ق ار ، ر - ۔ ار   روا  ما  ما د  ، م  ں ،ود
145 ؟     سا روا ؟  راو  ؟  ن ؟  ن ،  د ار  ن  -     ا  ہو ، د ا      ںزود ہو    6:ا)۔ ( ؑمدآدوا ےا-ن !ںےرساےدلاڈا پ    ا د ا       نا هو  د اوا  س  نا  م  نا   ۔ د   نا    د  ر ا     سا روا هو ۔د   نا    ود  ں  نا  ں   27 :فاا)۔ (  ا  (ن) سا- ( ن)روا ،   ا ےا   ے ۔ ں ر   ںو118:ءا) (  ے ےا (  ن)-بر ً   ہا     !   رو رو  ںو ہا    نا روا  ںؤد   ب  ں  نا ا  ز   نا   ںو نا ے ا۔ ں ( ے)40-39:ا )۔ ( ا-  !  ل ے روا ت ى  :  با  سا  ٰ   ر      ہو    ،  ںر  ف  نا  ۔)104:دا ( ۔  ا لر- ﷺ:  ٰ و كر ا   مؑدآ  ں ا   ر   ا   ن ۔د ڑ ا  د  سا   ،  د ا  م ددرا  سا ا    را     ، ںؤ  ب    سا  :  ( ) ۔     پآ ا   ق ا  )دا 2158:  ۔ (
146 ﷺ ا لر-:   ن  ا   سا       ( ،دا)  ض  ں۔   ر او ر  د   سا   ﷺپآ  : ﷺ ؟ ن  ے ں:    سا  ا       روا ں ر      د ى ۔  ا ت     :  ) -7108(      سا-(ن ،،دا) ےر ےا  بر   ! ۔ ا ا  ا ى  د ہو     ہا ا 27:ق) ( -    او   ا        ا ف ر  ا ا   ىد۔ا ) ۔4614:دواد ( -    ﷺ  سا”:  ﷺ ۔ ر ھ   آ   ا      ا و  ن    ے       سا ) )۔ے   ( :  ۔5895 (     ﷺا گ   ںو  ںر    ،   اد ن  سا ، ں   ںو ا  ا را   ڑود   ن ڑود۔) :1172:ى  ( -  ؓ  ا   ا   ك ہو ( )  ہر ،  لر  ذ   نا ﷺا ، ﷺ پآ  ” :   ن   ر ہو  ، ن) ا (  ا ہو     را  ا ا  ،رد  آ   سا  ،ےد ڑ ز ر  د ۔“ے  و  ز  )( :210: 
147 - روا۔   ںور  نآ       ن   ۔   ف   نا روا         ہو   (ےرا)   ، روا نا با ۔    ا     ہرا ا د   سا  ۔ 10-6:تا) ( - ،  تو  نا  تار او ں تر   : ﷺ  او د با ا   ىر ہو      ح سا ہو ،  او     آ ۔ ؤ    ن ن  ردرو ا : : ّا)  (18 ہو      با ےر ےا :بر  روا         ى  ! ۔    ےدا ) ( ۔2150:  () -ن(ا)  روا ، تد ى  نا  ،        د ا      ٰ ا ۔ِا) -221: (  ح سا ﷺ- دآ     پد         روا ۔ن  : روا)( ۔3110:دا  ( د)-   ن اڑ  ں۔ا ) ۔646:دواد( ﷺ ا لر- ا     د       : (ا) ن۔ر   ن(ےود)3767: ا)ـ (  - ﷺ ا لر  ا اڈ ر” : روا    ں ہ    ود  آ ن ہو ں۔  :  ) -4020(  -ن۔  ۔5548: ) ( - ۔     ا ن  ) ۔384:دا (
148  ؟  راو  ن - ف  نا روا ، د ا ا روا   ےو  نا (ن)  ۔  ےو 120:ءا) (    ن   سا     نا ہو   ىد آ ا       ںا ہو175:فاا) ۔ (  (ن)ا-   آ      نا  ن روا ،د      او  ار29:نا) ۔ ( -رد گ و ،   ن  ں    ار ہار روا     رود  ۔ 60:ۃا) ( -  ، د  ذ  ا ا  سا       ن  نا ن ۔ او ا ن  ہو  ن   راد ، ہو  19:دا) ( -  ے  ن     ل روا   روا ا روا با !او نا ےا ؤ ت   ر   نا   م 90:ۃا)۔ ( -  تر  ن   آ   تر ن     روا  آ ى ا     سا  د  تر     ،   تر     آ ،۔ ر  ل  لد  سا   سا :  ) -3407(  -      ہار  ن ہو    روا ،   ہار  ا ہو  او نا  (ا و ) ں  ن رو   ن   ،و 76:ءا)۔ (
149 - ۔آ  ز ہو       ا ا ہو      202:فاا) ( - ن  روا         ا   ہو گ  روا      3:ا) ۔ ( -   ےد  زآ   ں نا  شآ  ن  ىر  ںد    ے   ى    روا ،  لد   روا 53:ا) ۔ (  ا لر-    ے  زﷺ ؓ :   ﷺ  ذﻮﻋا ﻚﻨﻣ ۝ :)3) ﷺ (  ں  ہ  ا (: ر ا ﷲﺔﻨﻌﻠﺑﻚﻨﻌﻟ ۝  ا   ں     ا  ﷺروا۔    ﷺ       غر  زﷺ   ، ر ہ ﷺپآ   !ﷺلر  ا : ض   ت ا  ا  ز   ،      ﷺپآ   سا      روا  ﷺ  ؟    اﷺپآ  د ﷺپآ ا د  ا:  لاڈ  ے ے ا  آ     ا  گآ  3)     ،ےد (  ر   سا   ہدارا    ،   ہو  ، ے ےا)  د نؑ  ےر ا !  ا ،ں    ! بر ا      ۔    ے35: ٓص) ( سا   ہو  ،( (ن) ۔    ا  سا روا ، ا )1216:  - (   (ن ) روا- ا ا رو روا  ںو ہا رو ا  روا  ںؤد ا رو  ن  ںور   ںو  ا رو روا    ںود 
150  ان  ڑ  ا   روا،ر   ود  ا ن ہو  119:ءا)۔ ( -  سا  ۔   د    ںو ا   ر    ا ا      آ   نا ن  ۔اڈ د ا    ہو  ہدز     م ں ں    (ا با  ں ،ا ىر  ں )   ن     ں اڑ   ں       آ   ۔      :  (  ش) ن  ى  سا روا  سا ىد ا ا     س ا  سا   م ا   ں۔      سا روا7106:: ) -(   ا لر- ﷺ  ﷺ     با       ا س  ؓ ہا ، ور ا    ا  ں  ہو      ن    ر  ۔ ار  ے ا   روا ار     ار   سا ،     ح سا    ﷺ ۔ ے ار  ا    ۔و  د  ن   ۔6777:ىرا )(  ما ىآ  ا و  ِ  سا روا ن      ا     ن       روا    روا   ہو       روز  ا  سا   ا روا   ہو      ہو    ار   ود ماا  پآ ا روا ود  ماا    ن  ت ى       سا   ں را   سا ےر د  سر د ے   روا ں سر د ۔ با كدرد   ں       )22:اا (
151 ؟    ن ؤ   ن   نا روا   ( ت  سا روا)ن  ىر   ےڑ  ہ ىد  - لر ﷺا   :  ر  مد ،ى           سا  ،ے    سا  ا  د سا) د    ل  ۔ ( د  رود ءا ى م او آ  -1918: ا ) (   ﻠا ﱏا ﻢﻬ اﺳﺎ ﺎﻫﲑﺧ ﻚﻟ ﺖﻠﺒﺟ ﺎﻣ ﲑﺧو     روا   سا روا   سا    !ا ےا و ،ﻪﯿﻠﻋ اﻮﻋ ﻪﯿﻠﻋ ﺖﻠﺒﺟ ﺎﻣ ﴍو ﺎﻫﴍ ﻚﺑ ذ ۝ ں  ہ ى     روا   سا روا   سا روا ،ں۔    (ت  سا روا)ن  دوا  او    ا  ى ا   ا-آ س  ا ا  د   ے ہدارا  دوا ا   ن ان  : ﷲ ﻢﺴ اﻠ ﻨﻨﺟ ﻢﻬ ﺎ ﻄﺸﻟا ﻦ  ر رود   ن !ا ےا !ا ےا ، م  ا ﺐﻨﺟو ﻄﺸﻟا ﺎﻨﺘﻗزر ﺎﻣ ﻦ ۝ ے   (دوا)  ر رود  سا ن روا۔ )-141:ىرا ( 
152    ن  ا    ںو د ﷺ-         ا ن    ا ا    ت ا ،   ہو   ،  نا رواؑ ت)  (  آ   ار ا   ہا ت 36:نا لآ) ( ھ: ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟاﻊ ﻄﺸﻟاﻢ ﯿﺟﺮﻟاﻦ ؀ﻢ ﻰـﻧا ﻄﺸﻟا ﺎﻬـﺘﯾرذو ﻚﺑ ﺎﻫﺬﯿﻋا ﻢﯿـﺟﺮﻟا ﻦ )36(  ہى    دودن  دوا سا روا ا (ا ےا)۔ںد  ت روا ل د نا  ا ،  ہاو(نا ا )  ؑ ت روا۔     ن  ۔4548:ىرا )(  -    ا ن    سا(ناذا)م  ا ںو ا ۔   ۔    لد   رو   گ ہو  ىرا  ) :(ساۃر :ب -   ن و سا  ( ود     )  كور  ں ا   م    ود ڑ ا  ر ى ا  تار        ےزاورد، سا،     ےزاورد  ن   م  ا و،  ںو ا   م  ا   ر  اڑ    ہا ، ود ڈ  ں ا   م  ا ۔ ود ھ     ) غا ا روا  ڈ ۔ و د (   5623۔ ىر ) (۔ -  ف   د  ا    ہو  ے  ہرا  ر  ر  ن  ہو  روا ےد او    سا ا ن    ۔ے       و  سا  7072:ىرا )( 
153 -   ا روا   ى  سا   ا روا    دٓا   ا ۔   ن  روا   ن۔5452: )(   لر-  ﷺ ا د   ر  ں  پآ ،  ںو ﷺ      ں او ر ۔   اڈ ر ًد3298۔ ىر )  ۔ ( پآ- ﷺ  ںو نا: ى     او   نا    د    نا  ند) و  و   ں     د ر ۔() ہو اڈ ر  سا  ۔     ہو ا (5840: ) ۔ (   -( را)را  آ    سا ۔  ()  4002:ىرا ) ۔(   سا  ﷺ لر روا    غا رواآاد لاڈ   ﷺ  ،ىد   ا  رد روا  (د)   ﷺ د   ںا ا     ” : ن ،و ا ںو۔د    ہو   5247 دواد ا )( ۔ ،  د گ -  ہو   سا زور    ں ے ح د  ن ن  ۔:ۃا )275 ( ٰ ا-  روا      سا ۔          روا ﻤﳊاﺪ سا    ، ا   ن    با )ﮏﲪ ﷲ  فن ۔ےد( سا   ور ا     ں ن      ل  ہو    سا۔6223:ىرا ) ۔(
154 -      سا ر   ا  ا  ن  را ۔   :  ) ۔7494(  -  ا  ما  سا، ىراﷺ  ، را ﷺ   ن :  سا “ےن”   ں” :  ﷺ  ،ے ا   سا  ت و روزے :  روا ،   ا    ل ہو    :ں ،  فاا  ﷲ ﻢﺴ ۝:) سا(  م  ﷲا عو    ۔     ا   ہو   (   ۔4982:دواد ا ) -ؑمدٓا  رواںٓا ت    ہد نرد  ں  (ںا)   اد  (ا)  ﷲﻢﺴ۔ِا)297 )(۔606:ى (۔ -  نآ   روا ارا   سان روا ےد  ك     ۔ےد  م ےر  سا روا ےد  ط  ںد ےر روا ےد  رود11 :لا ) ( - آ  ف  ن ہ  ا   رڈ  ا گ    ۔   آ  نا ا      د ہو  201:فاا) ( -   ﷺ ا لر  سا ن   سا ؤ  ن  ںو ا:   ٍ  گ   ۃاۃر۔   :  ) ۔1824(  ود   ا نآ و ز  ٰ ا-(2000) را ب ا  ل  ود  ب سا ،ا روا  لز ٓا   ںٓا ںودۃاۃر ،   (3)() ٓا ںود           ار ۔ ٓا    سا ن  2882ى )( ۔
155 مد     روا مارآ   درد - روا () ا  ()  ڑ ك( ود   ا ) ۔ىد   درد  آ مارآ  مدن ( ا)، ۔ م    ىد د  مد ن    سا   آ   ا كردرد ے ، و      ا لر ﷺ )(      ںاد    ر ﷺپآ: ا سﺎﻨﻟا بر سﺎﺒﻟا ﺐﻫذ ﻒﺷا ا ﺖﻧ ﰲﺎﺸﻟا د ء  ،ےد ء !بر  ں ےا ےد  رود  او ءﺎﻔﺷ ﻻ ا ﻻ ءﺎﻔﺷ كؤﺎﻔﺷ ﻻ ﺎﻤﻘﺳ ردﺎﻐﯾ ۝ ا   فى  و ء ارذىر  ء۔ ہر  واد ا ) ۔5750:ىرا  ،3883 د(  ا  ن ت- ؓ صا اور  لر  ںا ، ا ﷺ  ہ   ن ہو     ن  نا ا ا درد   ۔   درد  ا  : ﷺ: ںروا ر     ﷲ ﻢﺴ ۝   ت اﻮﻋ ﺎﻣ ﴍ ﻪﺗرﺪﻗو ذ ا و ﺪﺟ ا رذﺎﺣ ۝  سا،ٰ ا ں  ہ   ا ں رڈ   روا ں۔ 5737: ) ۔(   
156  ك  نج ىر   اڈ  ت (ہ ہ  ) -  لد ےر روا  آ ن س         ا لا      ں ت  آ روا ؟ ا    ں ، ا    ں       ؟ ا    بر ےر د   (ن)  و ا ۔ےد   ل  روا   ہ  ا  اڈ( ۔3276:ىر ) اﻮﻋ ﯿﻤﺴﻟا ذ ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻢ  ںہاروااو، او ﻄﺸﻟا ﻦ ﯿﺟﺮﻟا ﻩﺰﳘ ﻢ ﻪﺨﻔﻧو ﻪﺜﻔﻧو ۝ ، ںو  سا ، دود ن۔  ود  سا روا   سا ﻟ ﻰـﺑ كﴍا و ﰉر ﷲ ﻮﻫ ﺎﻨﻜ اﺪﺣا (38)  روا  بر ا ا۔ ںو    سا 38:ا) ( ﻦﻃﺎﺒﻟاو ﺮﻫﺎﻈﻟاو ﺮﺧﻻاو لوﻻا ﻮﻫ و  روا    ىآ روا  رواہ ﻢﯿـﻠﻋ ءﳽ ﲁﺑ ﻮﻫو (3) و روا۔ او    3آ:ا) (
157 ﷺ-     تاذ سا:  ً  نى ك ر   ہدز ہ  ۔   اد  ى ار ا  ت  ك م ا     ہو     ںو  ف     ۔716 :ىر مادا بدٔا) ( اﻠ ﻢﻬ ﱏا اﻮﻋ ﻚﺑ ذ ا نا و ﻚﺑ كﴍ ا ا ﻢﻠﻋ  ہى   ! ا ےاواا ()  ں آ  ں او ﻻ ﺎﻤﻟ كﺮﻔﻐﺳ ا ﻢﻠﻋ ۝  ں  تں نا   روا ں ۔ ج     آ  ف  ن و   ا روا-۔    ہ  ا200:فاا ) (   سا   ھ ا  ا-(ن) ۔ ر  ﻮﻋا ذ ﻄﺸﻟا ﻦ ۝ ۔ ن  ا ں  ہ  3282: ىر ) ۔(    -ہو روا آ        ا    سا ا با ،        رو(  )  ر واد ا )۔ 4782 د   ۔( -    گآ روا ،   ا  گآ ن روا ،     ن  ۔  و  آ        ا ،   :د واد ا ) (4784
158    (ت  سا روا)ن نارود   -   اد   روا    اد            ن   سا۔     روا 5265:) (۔ ا لر-۔   ے  ﷺ(۔5274:) -  ے  ا        روا  ا  سا (    ہو روا)     ن روا   روا ے ف  سا    ہو اڑ       لور  ا روا ےڑ   سا    ٹ ںا ۔     ن  م۔5301: )(  ﷺ ا لر-ا روا   ا   سا  ر    ،ں ا ف   سا    ہر    ا   سا   : ا ف ﷲ ﻢﺴ ا و ﻪﻟو ا۝ﻩﺮﺧ  سا م  ا ءا روا ءاا۔    ﷺ  روا ے  ن :   سا   ر  ا   سا ۔ىد    سا   سا    م  اواد ا )  ۔3768 د(   ن و  تو -  ن  نآ روا ا ہو  روا  م  نا   روا۔ لز د  رود     ہو۔  ۔ 210:ءاا) 212- ( -۔ ہ ا  دودن    نآ    98:ا) (
159  روا  ن       سا د با ا    ن    - ﷺ ا لر   :         ا  ا   ( )ن  سا)ر ۔    را :  ) ۔7491(  - :   ﷺا لر  با    د او  سا     () د ن ى  تر  ت با   روا  آ  46)ا  ں (۔  و۔6994:ىرا )(  3)  با-(  ےود ،ى  ف  ا  ا :   ح  ے ،    د با ا        ،ارڈ  ن   د با ا  ا روا ،ےد  ن  ں   ا   ا ا  ز   ے  روا ،ے  ن    سا۔3906: ا ) -(  -   روان  ے ن  د با ا  با   سا۔۔5923: )(  -     ے و  روا ا     ،ےڑ ك   سا  تارن  ك ر ۔ ۔3295:ىرا )( با ا    ن  سا  د ا ؛  ن ٰ ا با ا- سا د با ا       ف  ا  ے ا ف ذ  د با ا  روا  ف  رےر  روا  ہ ا    با سا روان روا
160  سا  ے ن   ن(   با سا):   ذﻮﻋا ﺎﻫﴍ و ﻦﻄﺸﻟا ﴍ ۝ ۔ ا  سا روا     ن ں  ہ  ا  -،3292:ىرا )-5903،5897:)(  (   ا  ﷺ-   ے( با)تار  روا آ او آ ود س ا   ںاد    نا   ےر     روا    ۔ ا ا س   آ س     روا  ا   اود     سا  ‘   رود    ‘    سا   سا  ر      ہو سا روا   ا ا روا          ساا   ا ۔     و روا ر  سا  ح آ  آر  ںود نا    ﷺ ۔  ا ن  ن  ںود ؟   آ ‘  آ    ںا     ۔ا روا  آ    ا   س      روا  ا ا روا  ا اآ   س  سا  اود ا  ہ  سا  ف ا  سا روا آى  ے    سا رواى  ك    آ سا روا  ى    ىود ہو  حا دا     سا ح    ا ہو ۔ ىود  غر        ا  آ ٹ ا ہو ہرود  ۔ سا ) ۔    سا ح   ح  (  ر  ا ح ! ا ن        ںا ؟  ن ںود ا    آ   (   ا ) ‘  آ ىوار ۔ آ  ر
161    ۔ زاوآ ور سا     ﷺ لا ن     نا روار روا د   را  سا   سا    آ  گآ ا گآ  ا ا لر ) ۔   ہو   (  ﷺ  نا   ۔  آ     ںا ۔ گ ن ا روا  آ   ن ہو    ﷺ  لا ۔ آ   ا ےر   روا  ر ا  سا روا خ ح    اود  او روا ر      س ا    سا  ا    ر       س   سا   ےر رواد ل  ا وا   ہود لاڈ       روا آ  ٹ س  سا  ر  سا   ا  آ س   رواد د لاڈ   سا ۔      ن ؟ ۔  آ     ںا  ا روا  آ    دآ تر نا  ںد   تر   س  ہدز  ںور  سا روا  ر  ا ہو روار  گآ س  سا ۔ تر  (  ﷺ )  ڑود ف      نا    ؟   ںا  اا روا  آ  ۔  آ      غ سا روا  ا ا    ا ‘  ا  نرد  غ سا ۔  ل   ر   د  ساے     نآ ہو   راد   سا روا          ف ںور د ا (  ﷺ )    ن    ن  ؟  آ       ںا    ا روا  آ     ‘    غ نا  روا ا ا 
162 د غ تر  سا    ںود نا ۔      سا  ا د اد ا سا    ح سا  ا ا روا  ا  ا ا    آ  ےزاورد    ۔ى  روا  ےر ہو ۔       ت  ںا سا   ۔  اد سا      اود روا  تر ا لر) ۔ تر (  ﷺ ا ۔ ؤ د  سا روا ؤ    ں نا ں ںود    ر  سا روا  گ ہو ا  سا س ےر  روا  د  ہو با روا     نا  آ  ٹ ﷺ )    تر     ںود نا  (   روا  ن   پآ ﷺ)۔  ل  (  ﷺ  ا ف وا ى ا ح لد  وا  آ      ںا  ﷺپآ ۔  ل  نا    ٰ ا    سا    ںا ۔ ود  اد سا  ۔ ےد  پآ   و ﷺ      روساﷺپآ ں  ۔    و   تار جآ    نا  د ۔ د   ۔  ۔  ﷺپآ      ںا    ر        روا  ﷺپآ س      ہو د ڑ ا  روا  نآ  ز ض روا   ہو روا    ڑ  ى ا   روا ﷺپآ س ى ك روا ى آ روا ى   ۔ر  روا    ا     ہود  ‘ ا  ہود ﷺپآ ر ر روا د  ہو روا ہور روا د ر  ز
163    سا روا  ر  ہو   ل ساﷺپآ س    د   ر   گآ  روا  تر   ہو روا  او  د ہو    وراد   ہو  ر   ف ںور  سا روا غ    ہو روا  آ   )   ہو  ف ںور  نا   روااا ت ہو ن ۔    ت (   ا ےا   ں   سا   لر  نا   !ﷺ ؟ اد   ﷺ  ں     نا)   ں ر با ( اد   دآ   گ ہو    تر دآ روا تر  ے    ا  ں  گ ہو  ٰ ا ۔  د   ں  نا ۔7047:ىرا ) (     ن ز -  ى ن   زاوآ  ناذا ناذا روا    ت  ناذا      روا  اڈ و  لد  ں روا  آ ٹ  ن           روا ۔ےد   زاوآ  ا   د   و  ا ۔ اڈ و  لد  ں  ٹ   856:: ) ۔(   و-نا  م  اڈ و  ،   نو      ںو   ا۔ -421: ا ) ( -      ،  ن  ن   وا    ٰ ا    را  نا و  م۔)-2271:دا  (   -۔ ں ہو  سا   ز ں  وا  ں  سا ، ز ںوڑ   ۔ا )(-493:دواد
164 دٓان-ٓاس  د سا (  اڈ و) روا )  (  ا) ،  ر  س  دآ ( تر و)  و سا  (    سا    زاوآ ا         ۔)3026:دا  -( -ا  ن    ﷺا لر     د دا دا  ز     ہو   ا۔  ا   ز ) :ىرا  3291 - (   -    ىود   ا روا ، ے   ب  ں گ    ںد روا ،ر  د   تاذ سا ،ر     ےود  ا      ں ہو ں د  ن  ، ن ى         ى ہو  ، آ  ۔ا )-667:دواد(  -  جر    ،  نرد  ں ود  ن جر    سا ہو      جر   ،   ںود  سا ہو    ،    سا ہو   ٓا    نٓا جر   ،   ا   وڈ    ،   ا  سا ن    ڈ جر     سا ہو       ا  سا ہو    بوڈ   ، ۔  ز  توا(3) نا  ا ، -1253: ا )(  -       ے   ڑآ    ز   سا  د   ڑ ز سان  ،ر۔ا  )-695:دواد (   -  ا  ےر         ز    ا   سا  ر   با ا روا ور   ر  ہو ا ،ور  ر ۔ ن ہو ے-3274 ىر )( 
165 -   ز ى ن     ؓ ن  ۔ د  نآ   روا   :  ﷺ    م ا  ن سا    ب م  ن سا   ف  روا  سا  ہ  ا( را  ز) 3) ( ر  ؓپآ :۔ر     ن سا  ا    ا   ۔د  رود( -5738:  )  ز)-د  سا  ، ل ما   د  ( ﷲ ﻦ  ںود   روا ، ںر  ۔  -1034: ا )( -  روا ، ٓا     ز س      ن   سا روا نا    ن  دٓا    ں ، اڈ و   اد نرد  لد  ے ود    م   ا   ،    ہدز  سا ۔ے م  ،ے -1216: ا )(    سا ے ود-   زا  سا   ہدز ىد    ا      ت   روا اڈ روز  ذ ہر ۔  ( ) ے ود  ے ار ا  ىرا  ) 6671: ۔(  تاا  ن  ز  و او آ ﷺ-  د  (ا ےا):   سا ۔ لز    روا م ےر    ﷺ   د       ےر روا   ں : و ز    روا م ےر !ا ےا ل  روا   ں ۔   ﷺ  ؟  ےر : ں  روا ز  ںو  روا  ۔  ع و   ن ىرا  ) 1037: ۔ (  
166 -  ا لر ﷺ    ا  ﷺ روا  دا  نا        مد   وا د  روا ر روا  ہرا ف      ںود  ن   ،  ںاو    (ق )  ۔ ں   روا ر ىرا  ) -4387: (   -  ہ  ب گ ىز  سا   ت سا    ا ن   ز   )   ےد   نا ن  ۔(  ےد ا  آ)۔( :  ) 7103 - (    ا لر-ﷺ  ز  ے    ٰ ا:  ) ق  سا   (د   ے    زب روا  روا د     ںو  ى  ا ود   روا  د   ز  ں   م   ا ى   ردرو ا  د   روا  روا خ   ٹ   نا  ے    ا د    نا روا ے  ك  )     نا روا (  د روا    ردرو ے ۔ ﷺ ےا:  ى   روا   ہو  ں د      !    نا  ، ںو  ك   م   ا ى  ۔ ل د   ز ا ےد ٹ   نا   ںو  ا     نا  د     ا گ م )   ہ   نا     ہ  ں (   ا روا   ك  ےود  ا ن د    ں     ےود ۔)۔7258: ( 
167 ؟  او    آ     ں ا روا  ن -  دآ ا ۔   ر   روا ن   سا  ۔7109: )(  ﷺ ا لر-: ہ ( ا)     ا روا   : ﻮﻋاذ ﺷ ﴍ ﲔﻄ ﻻاو ﻦﳉا ۝ﺲ   ا روا  ں  ہ  ا ۔     ت   ا د س ؓ رذا  : ض   ںا ن ؟  ﷺ۔“ں” : -5509:ا ) ( -   ۔    لاڈ و     ن سا(آ  ہ  بر )  ۔  ںا روا ں ۔ اڈ و  ں  ں 4:سا) 6- ( (ىد) روا-ںوراا نا        روا ، ں ا ا س       ،  ےر       قا ف۔ 14:ۃا) (  تار - ں   ﷺپآ   سا    نآ   ل  ا ()۔  ىد  رد -3859:ىر ) (   ؟  ر    ٰ ا     ن ا -    ا  روا آ  سا          ۔    سا 11:ا) ( - (ا)  ںو ا   ں   ا    را  ےد  ۔2:ا) (
168 ؟  ے   ﷺ - ؓ     ا  ںد نا ۔ ف  راز  ظ   )ےرا  نا روا   د كور     نآ      (ےر   ت   روا آ س  م ا  ہو  ۔     نآ     ںا ۔روا   د كور       ) (   ف  نآ     ےر       ۔    ب و ق   سا ۔  و    ور     نآ  آ   و م    سا روا ؤ  ف        ن  ف         م و ۔ ا    ور ﷺ  ں ؓبا ا   م    راز  ظ    ن ف  سا  ر    ںا  نآ  ۔ ر ھ  ز   ۔د   ۔    ور     نآ    !  ا ،     نآ ا ت   !  م  روا  ف  م ا ہو    بر ا روا   نا  سا   سا ۔  ا ف  ار        ﷺ   سا ۔ا  لز  آ   ۃر) 1آ:ا  (۔   و   ں روا773:ىر ) - (   -ﷺ ا لر     نر   ےزاورد م  نآ   آ د ل ،  د   ےزاورد      روا   د  ںوز۔ -1899،3277:ىر )( 
169 ؟     نا روا؟  راو؟ ت ؟    ت سا - (نا)   ت ۔     گآ  27:ا ) ( -  گآ  روا    ر ا  مؑدآ  روا   نآ   س ۔   ا ن  :  ) ۔7495(  (نؑ ت)ہو - نا، (ت)   روا    ۔د او ر  روا   ض روا13:) ( - سا    (نؑ)  د    ت  سا ا     ت   م ں  ا    ، ر     سا   ے    ۔ر ے   با  ذ سا      ہو ا 14:) ( -(ت)نا س  نؑ ،   ے روا نا روا     نا ۔17:ا ) (   ود - (ﷺا لر)  ت سا و آ ى)     تو  نآ،   ( ںا (ت)د    ( ما)       نآ۔1:ا ) (   ا  فو    -  ۔4:ا) ( -   ،نا  ہ  ںود  ں  نا  ںا    ىد  روا۔6:ا ) (    روا-(ت)     ، ح روا  روا(ت) ں ۔ 11:ا ) (
170 -    روا(ت)  راد  ن  روا۔14:ا) ( -تار او ں تر   : ﷺ(ا )   نا  (ؓ)ىر ہو ،  تو  سا ہو ، او د با ا        ح  آ او ؤ    ن ن  ردرو ا : ۔ (18:ّا) ہو    با  ےر ےا :بر    ى  ! ۔    ے روا    دا ) ( ۔2150: - ا ،  ار د         او ا  ش      نا     نآ او س  نا   زاوآ   ں   د     ںاو نآ     ا ش گ    ں او  ہو ،  ےرد     نا ہو ا او نآ حا ۔ نں ن  ےود د سا  ہو  آ   ںاو نآ   اڑا   ہو  نا   ا روا  ں  ود    آ  د  ں نا    ۔ نا   مد) (راد  ر  ںور , ا       ا     ۔ ہدز روا سا  ٹ ہو( ۔5819۔ ) ؟     آ    ت روا  ن - ا  و ہ   مؑدآ   ں    رواا، ہ    ہو   ں   بر ا  سا روا ا  ڑ   ،     زر  دوا، د ےر ہو۔ ل ا  ںا  50 :ا) ( :ٹ7)ت نا   نا ذ  او او   ہ  ؑمدآ  ا :  ت ( 34:ۃا) ( 11:فاا) ( 30:ا) 31-  ( 61:ءاا)  ( 50:ا) ( 116:ٰ) ( 74-73:ص) (
171  ك   ا و  -     دو  ز روا ںآ  ا !ہو  ںا روا ں ےا   ،ؤ    ن)    (روز۔ : ا) 33 ( - ے روا  بر ىر ت  ر    روا ں ا  خزود ا  ۔ ںود  ںدآ 119:د ) ( ا روا-ؑ    حا   د  ں رواںدآ      ےود    برا ا روا،  د ۔  ہو ٹ  رواا ےد ڑ   ،  م 112:ما) ( -    رڈ     ند   را  ہو   و ا  ر  ن   جر ۔ ا ) :د واد -1046 (   -     ہ ا ند سا  روا نا۔    : ا) 39 ( -ﷺ پآ روا  ہ  ا ۃر ﷺ   ں   ۔ ہ   ںا و ت روا ں م روا ىرا  ) 4862: ۔(  -  ں ا   ود   زاوآ   ود ناذا   ز روا         ىود روا ا و  ا روا     ں زاوآ  نذ  ۔ د ا  سا ند   ہو  ۔7548:ىرا )(  -ا ما ت    ؓ  ر:    ﷺ ا ل     ن   د ؟ ن:    ﷺ ؟ ن    ں   گ ہو:۔ا ) :د واد  -5107 ( ۔   غر   ( ب ب) ےر  ا و  ےا-) 31:ا (
172 ق  ںا  ت - ا   ےر   ں :  ﷺ ا  ف  او   ۔آ    سا  نآ  ں روا    ا    “۔  ﷺ  ں ، ن  ںورا  نا روا ن  نا روا   ﷺ ۔   ر سا” :  ى     م  ا  ىر   ےر ۔ كار       ہو      روا ا    وا  ںور ےر ﷺ ا لر “۔ كار  ى” :  روا)(  روا ،   و  ا   ےر ہو “۔ كار ںور  نا روا ں۔1007: ) (     ﷺ ا لر-  : خار(ز )  ب ۔   ں ہو    ےا) :د واد  )( -2934: ( )  ز-(۔اڈ  ( د ا)  روا () ں ںود )1245: ِا)( ۔390:ى 921دواد ا )( ۔ )( ۔ : 1203 ( ۔  ہ  ت روا ں ٰ ا-      و ىر ا    د روا د  ں۔۔5645:ىرا )(  -        روا  ،ل و ر ،ىر ،    ن   سا ا ٰ ا       ا ا    ں   ں ۔ د  ہر ىرا  ) 5641،5642 : ۔ (  
173 :د  ا    نا  ن  ا  نا ؟  ا   -۔ے  بر ا      ا    53:) ( - ا  سا    ںو  ا ۔   1:قا) ( ۔    ں ا ہو  روا     نا  ا روا-33:ا) ( -۔ ر    تا ا ا ا   د   سا   43:نا) (  ہا (ہو) روا ،د ہا   ح      لد ب ِا ۔  روا  ں ا   69:نا لآ) ( -۔    ص   ( نا) روا 128:ءا) ( -ٰ ا  نا   ز  د    ا    ) ز  آ  ، رم ( د م ز  نز ،     سا ہ روا  ت روا ا ز  لد ، د     ا د  ۔)(۔6612:ىرا  ؟   ں   ا   ۔ ےد   ہار  ا  ہو  و  ىو  ا  - 26:ص) ( -۔ ب گ و        ا  9:ا) (  ٰ ا- ٰا روا  د ا  د   ا   تاذ    تاذ   روا  ا  ۔ ت ا    ا )دا  1491: (  ۔  روا-    ا  سا روا ر رڈ   ا   بر ا  ى    سا   ۔ور  ا ۔41-40:تزا) (
174 -   ا  (ا)و ،و  ےد  او     ۔ ن 32:ا) ( - ےا ( درا) ِ)  ، ٹ ف  بر ا ۔(   ۔ار   ہو ار  سا 28-27:ا) ( ؟       ا   نا-ا ہو  ود   ںاو  ہ  ر ا روا  ں م  ظ   نا،ر۔  ہو    ا   ،ہ 30:را) (  - ىدا   ح ا  ر سا  روا  ا ۔ ےد ڑ  ا ر ےزور ہو  ر  )5065:ىرا  ( ۔  ہزور سا ۔  ںى روا     ےر     ن۔ ؤ روا و تد ، ر  ےزور  روا ر ) ىرا  1153: ( ۔ - ز ب   ا  تار  ۔    ت روا  : ا) 6 ( -     ى  روا  را     ں نا   ى  ۔ ںا )-7130:  (    -   ا  ا  ا  ے    ا  ے  ا   روا ن او ۔  110:ءا) ( -    ل  ىر      ں ا   م  ا د  ف  روا۔187:ۃا) ( -  :  ں      ا :   ” :   ﷺ ا لر ۔    روا  ()  ا -5880:  )( 
175 ڑ  سا روا    سا ؟  ود ا-ﷺ ،ىد  سا ،   دا  سا ﷺ ،  ٓا س  ا   سا روا (   ود  ﷺ) ىرا د ر ؓ ہ) ند  ﷺ  و سا ۔ (      ىرادرﷺ پآ ۔ رر ﷺ پآا ، ٓا  ود ا ۔ س  ں اود روا س     :   ےود   پآ   ﷺ   د با  سا ؟   پآ : ﷺ س   آ   ا ىرا ں روا(ہر) (ىد) ںاو د ر ہو   ںو دآ   ہو ا ، درز    ؑا ۔   ذ س  ﷺ ۃر)ۃر روا ا    (سا  ں :  روا   پآ ىد  ﷺ  ں   ود روا  ود ا  ﷺ ۔  دآ ا) اور      (  ، د  ںا    ؑا ۔  آ او   ہو ،    درز   ا    ﷺآا ا  ھ ﷺ ،  ہا ا  ہا  ، ا   ھآ  ہ ،  (ہر)  ﷺ ، ا روا  ب   ،   س اور ا ﷺ    ،  ے ںر)   روا (  ے د  دازآ  لںر و ۔ ىد)   و سا (ودﷺ  ا  روا ذ    سا  ﷺ ،  آ س  ں ، ڈ اڈ۔  ہو  دا )589: ۔ (  
176 -  ى   ہو روا ،    تآ   سا ا  ود   ۔ ہو ش ،  پآ ا  ںا      102:ۃا) ( - ،  ڑتا۔ ك  لا   روا)   (۔2972: -  سا    ن  كار  ۔ 5732: ) (۔ -   ﷺا لر(7) ت :د  ہ   ں  او     ا: ر  ‘  ود ‘ ا ا   ن  ٰ د را ما   ‘  د ‘   ل  (د)ا ‘  گ  اونا اد ك ‘ ۔    ںر2766:ىرا ) ۔(  - ا  ہو ، ا ود  ا  سا   ا    م      ا  ا  ے۔ا ) -3905:دواد)( -3726: ِا(  او  ر  روا او  نا  ود ، او    با۔  ں  اد 678:دا ) ۔ (   - ن ا   (ے   )       ن ا   سا         سا     ود      ود       ہو   ۔    (ﷺى ّا)2195:دا ) ۔(  د   (ود او    سا )    (ل)  ﻠاﻢﻬ ﻪﻠﻫا ﻨﯿﻠﻋ ﺎ ﻤﯿﻟﻦ ﻻاوﳝنﺎ ﻼﺴﻟاوﺔﻣ ،نا ،ا  ع   ا  !ا ےا مﻼﺳﻻاور۝ﰉ ﻚﺑرو ۝ﷲ ۔ ا برا رواا (! ےا)۔  ما روا(۔1816: )
177 ج ن   ود  ۃر-    سا  ۃا  ود روا  ت ڑ  سا روا   )۔     سا گ-1874:  (   - ت( را  ںا ںود  )  و     (7)  ہ ند سا ا   ر ( تار)   روا    ن ز۔ود -5768،5445،5779 :ىرا ))( -5338،5339:  (   - ﷺ و (سا ۃر، ا ۃر) ذ روا صا ۃر:   ،و  ھ   م(ر)  ظ روا        ۔ ر -3575:ى )( -5082:دواد ا)(5430: )  -( مد    ڑ  ود  ﷺ ا لر  ا ت  ت- ؓ ہا  ا لر     ،    تد ىﷺ :    ﷺ س ے  ںو  مد ہو      ت ؑ اﷺا لر  رو : ض   ،؟ٓا   پ ں ے ! 3) ﷺ ،ں ا ﷺپآ (  ر :ﷲ ﻢﺴ اﯿﻗر ﷲو ﻚ ﯿﻔﺸ ﯿﻓءاد ﰻ ﻚ ﻚ ، ض  ےر ، ےد ء   ا ،ں  مد     م  ا ﻔﻨﻟا ﴍ ﺜ ﰲ ﺖ ﺪﺳﺎﺣ ﴍ و , ﺪﻘﻌﻟا ا ﺪﺴﺣ اذ ۝ ۔ے  ہو      روا ،   ںاو   ں -3524: ا )( 
178 ج سا روا   سا ؟   ِ    ںد  روا   ںود      ںا    ت -۔    ا   ِ:  ﷺا لر-5740:ىرا )(  اد    ا دآ  ۔ توا )  ،د ا وا ہو (   ۔    ںو  روا     دا )889: ۔ (    ﷺ ا لر- ( ٰ ا)    ںدٓا  ،    ں()  ذ  ،  ہ ) سا ۃر روا ا ۃر  (  ﷺ  ، لز ۔د ڑ  م  روا ، عو   نا 3511: ا )  - ( ج   روا    ِا   د تزا  ﷺا لر  ر  ؓر    ت     ؓ   اا   ت-  ت ؓ    ، ر   و سا ؓ ،ا س (او  ؓاا   ت)  ت  روا ،د     جٓا   :  ؓ  ىرا او ر  ہد ت،د ا ن    ا  ،ے   ا  د  ىڑ    ؓ  ا لر    ض روا ،     ﷺ ت  ا     ؓ  ض  ں ؟“   ن  ں ” : ﷺ ، ے    ت   ؓر    ا      د ” : ﷺ ،    سا  د   ا    ا        ،“      ﷺ  ،   د     سا ا     لد  ،ا تروا  ، ں  ںود ا ہ ا  ںا   ، و  د   ؓ
179  ت ا  ﷺ روا ،د  را   روا  ںود ا روا  ؓ   اور  ؓ ت    ؓن ت ۔د   اڈ  و (  ) ىزت ںا    ا ﷺ” : ح سا    اور  د ا  نا    نا   ہو  د ۔“3509: ا ) - (      سا      -  او       ؓ  ت ا ما و ہو    د  ۔    سا      ے :د واد أ ) -3880(  ﷺ-    ٰ ا     )     :     )  ھ     ھ ٓا      روا(  ۔و           ۔( او  ٓا  -5702: )(     سا  د      را    ﷺ-     سا   ()      ا:   ۔     ا    گ  روا ،()  رو -2062:يا ) (    سا          او   ا:ٹ       ِ   ىز  و  ، تر د وا   را ِ،       تر  د    سا۔  ےد    ۔  ن   ار
180 مد ہد  ﷺا لر   ىر    او       - ا ما اور ؓ ہ   سا   ر      :  روا ر  ز  ا   ا ﷺ ا لر   ز ﺔﺑ ﷲ ﻢﺴ ا ﯾ ﺎﻨﺿر ﺸﻟ ﺎﻨﻀﻌﺑ ﺔﻘ ﻪﺑ ، م  ا ،  ےر  ك ، ﯿﻘﺳ ﺑ ﺎﻨﻤ ﺎــ ﺎﻨﺑر نذ ۝ ۔  ٰ ا،ر ار     سا -5745:ىرا)-5719: )( (  ا ت رواﷺ  ا لر    ِ   دواد ص ؑا -ﷺ وؓ ت   ہ   روا   ) اداد گر ےر   ت ہ ارذ  ت نا (اا رواؑا ت   ؑقا ت: اﯿﻋ ﻤﳫﺑ ﺎﻤﻛﺬ ﺎﺘﻟا ﷲ ﺖ ﻄﺷ ﰻ ﺔﻣ ﻦ ےر ن  ،رذ  ت ےر  ا ں  ہ  ﺎﻫو ﺔﻣ ﻻ ﲔﻋ ﰻ و ۝ﺔﻣ ۔   او  ن  روا  ر ز  روا -3371:ىرا) (  
181  سا       مد   -   مد  ذ     ۔5738:ىرا ) - (   - ﷺ    نا  ا د   )  ے      ۔   د  ( وﷺ   ا مد  سا   ود    ا۔-5739:ىرا ) ( - تا ما ا لر    ؓ       ا  ﷺ ۔ د    مد 3512: ا ) -(    ﷺ ا لر- روا   ،ڈ       اد او  ،د تزا  ڑ۔ى-2056:يا ) (  -:” ﷺ ا لر    ؓ ہ ت    ڈ     ۔  رد  مد  تر  ا 3513: ا ) -(     ﷺ ؓ ءا ت-  ت: ض    ں  ؓ ر   ،ں :  ﷺ ؟ںوا مد   نا   ،        رو    سا         ا   سا ۔-2059:يا ) (        او ر -ے: ﷺ ا لر ا  ؑ    ىر ر  ا ى، ؑ دآ     ،ےر ؑ  سد   دآ ،ےرؑ ار  روا ےردآ    د  ںا  ا ى  آ   رود   ۔ ا 
182   ى    ںا ؟  ا  ا   ۔د ف   د ا  د    دز  دى ۔   ﷺپآ  ا  روا  را  آ آ    ب  ں نا  دا      با  نا  روا ۔ں ا :  و سا    ںا ؟     غاد گ ا ر ۔  او ن ،   ۔  و  بر ا ، ﷺ     ا لر  ضﷺٰ ا  د ! ں نا  ﷺپآ ۔ ےد  د  ا ! ا ےا   نا  ۔ ےد   ا   سا  ض روا  ے روا ے   د ٰ ا     نا پآ ۔ ےد   ﷺ      ساؓ   ھ آ  )(-6541:ىرا ) 527:ا - ( ۔  ر غاد  ن ا   ى  ( ا)دآ ہودا )۔244:(  ر :ج د     ل    ا لر- ﷺ ااا ا مد(  د  ت ا ) ، ۔    ا   ر  ا روا ،  ا   ب اا 3549: ا)( 
183   ا ۃر  : ٰ ىر  درا  دآ دآ نرد  ے ے روا ے ز ۔   ار ہو   لا  ہ ا روا ۔    ﺪﻤـﳊا ﻌﻟا بر ﲔﻤﻠ ) 2(   ہ  ۔  ى  ے ے :  و ا ﻢـﯿﺣﺮﻟا ﻦﻤـﺣﺮﻟا ) 3(   ہ  ۔  ى  ہ ے:  ٰ ا  ﻣ ﺪﻟا م ﻚﻠ ) 4(   ہ    و ا:   ں روا  ن ر ى  ے ے ۔ د  د ے م  ا  ے ے   ﲔﻌﺴ كاو ﺪﺒﻌﻧ كا ) 5(   ہ    و ا ا   رد  ے ے روا ے : ۔   سا ہو  ے لا  ہ   ہ  ﻢـﯿـﻘﺴﻤﻟا طاﴫﻟا ﺪﻫا ) 6( ﺖﻤﻌﻧا ﺬـﻟا طاﴏ ﻢـﻬـﯿﻠﻋ ۵ ﻀﻟا ﻻو ﻢـﻬـﯿﻠﻋ بﻮﻀﻐﻤﻟا ﺮـﯿﻏ ﺎ ﲔﻟ) 7(   و ا:     روا   ے سا ے    ۔  د ا ہو  ے-878: )( 
184 رل   رﻮﺳۃ ﻟاﺔﲢﺎﻔ)(71 تآ 3)  ( اﻮﻋ ﯿﻤﺴﻟا ذ ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻢ ﻄﺸﻟا ﻦ ﯿﺟﺮﻟا ﻩﺰﳘ ﻢ ﻪﺨﻔﻧو ﻪﺜﻔﻧو ۝ روااو ںہا  سا ، دود ن ، او ، ںو۔ہو  ود  سا روا   سا ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ(1)  عو۔ او ر  ن ا   م  ﷲا ﻌﻟا بر ﺪﻤـﳊا ﲔﻤﻠ ) 2( ﻢـﯿﺣﺮﻟا ﻦﻤـﺣﺮﻟا ) 3( ﻣﻚﻠ ر  ن ا۔ او   ں      ا   ﺪﻟا م ) 4( ﲔﻌﺴ كاو ﺪﺒﻌﻧ كا ) 5( ﺪﻫا ۔  د    روا   تد  ى ۔  ند  ا ۔او ﻢـﯿـﻘﺴﻤﻟا طاﴫﻟا ) 6( ﻟا طاﴏ ﺖﻤﻌﻧا ﺬ  ما     ار  ں نا۔د ار   ﻢـﻬـﯿﻠﻋ ۵ ﻀﻟا ﻻو ﻢـﻬـﯿﻠﻋ بﻮﻀﻐﻤﻟا ﺮـﯿﻏ ﺎ ﲔﻟ) 7( ۔ ہا  ہو  روا ا لز  ا    
185 )ۃا ۃر تآ(286284،255؛164روا163؛102؛41 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ۔ او ر  ن ا   م  ﷲا عو ﻟاﻢـــــ) 1( ﺘﻜﻟاﻚﻟذ ﺐﯾرﻻﺐ ﻪﯿﻓ ﲔﻘﺘﻤﻠ ىﺪﻫ ) 2(  ا   ں ور  ،       ب ہو ۔ۤم ل ا ﻠﺼﻟا نﻮﻤﯿﻘﯾو ﺐﯿﻐﻟ نﻮـﻨﻣ ﺬـﻟا ﻮ ﺎﳑو ة  د ا     رو ا    ز روا   نا د   ﳯﻗزر نﻮﻘﻔﻨﯾ ﻢـ ) 3(ﻟاو ﻚﯿﻟا لا ﲟ نﻮـﻨﻣ ﺬ   ساﷺپآ  ارا   سا   نا  روا۔  چ لاﻣو ﻚﻠﺒﻗ ةﺮﺧﻻو نﻮـﻨﻗ ﻢـﻫ ) (4 ﷺپآ  روا۔ ر  ہو   تآ روا ، ارا   ﻮﻠﺘﺗ ﺎﻣاﻮﻌﺒﺗاو اﺸﻟا ﻤﯿﻠﺳ ﻚﻠﻣ ﲔﻄ ﻦ ؑ ن ن   ىو   سا  ںا روا،  و  د  ﻤﯿﻠﺳ ﺮﻔﻛ ﺎﻣو ﺸﻟا ﻦﻜﻟو ﻦ نﻮﻤﻠﻌﯾ اوﺮﻔﻛ ﲔﻄ ،  ود  ں     ں      ؑ ن روا ﺮﺤﺴﻟا سﺎﻨﻟا تورﺎﻫ ﻞﺑﺎﺒﺑ ﲔﻜﻠﻤﻟا لا ﻣو  تور و تور       () سا روا،  ارا  ںود
186 تورﺎﻣو ﻤﻠﻌﯾﺎﻣو ـﺘﺣ ﺪﺣا ﻦ ﮯ ﺔﻨﺘﻓ ﻦﳓﺎﳕا ﻮﻘﯾ  ،   زآ ف   د           ہو روا ﺮﻔـﻜﺗ ﻼﻓ ءﺮﻤﻟا ﲔﺑ ﻪﺑ نﻮﻗﺮﻔﯾ ﺎﻣ ﺎﻤﻬـﻨﻣ نﻮﻤﻠﻌﺘﯿﻓ ،اڈ ا  ى روا و     ت ہو  نا  ،   ﻪﺟوزو ﻀﺑ ﻢـﻫ ﺎﻣو ﺎ ﷲنذ ﻻا ﺪﺣا ﻪﺑ ر   سا ہو ،    ن   ا    ا   ﻢـﻬﻌﻔﻨﯾ ﻻو ﻢـﻫﴬﯾ ﺎﻣ نﻮﻤﻠﻌﺘﯾو ﻦﻤﻟاﻮﻤﻠﻋ ﺪﻘﻟو       ہو روا ،  روا  د ن  نا  ہو   روا ـــــﺮـﺷاﻪ ـﻟ ﺎﻣ ﻪ ﰱ ةﺮﺧﻻا قﻼﺧ اوﴍ ﺎﻣ ﺲﺒﻟو   ى   ہو روا ،    تآ   سا ا  ود  ﻪﺑ ﻢـﻬﺴﻔﻧا نﻮﻤﻠﻌﯾ اﻮـﻧﰷ ﻮﻟ (102) ۔ ہو ش ،  پآ ا  ںا    ﲂﻬـﻟاو ﻪـﻟا و ﺪﺣا ﻪـﻟا ﻢـﯿﺣﺮﻟاﻦﻤـﺣﺮﻟا ﻮﻫ ﻻا ) (163   د  ا    د  ا د ار او ر  ن ا۔ ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا ﷲ ا مﻮﯿﻘﻟا ﻰﳊ ۵ ﺬﺧ ﻻ ە ﺔﺳ ﻻو د وا  سا  ،او     ہز ، د  ا  سا ا
187 م ﻪﻟ ﺎﻣ ﻤﺴﻟا ﰱ ﻮ ضرﻻا ﰱ ﺎﻣو ت اذ    ز روا ںآ ،   ن ا ،  ا     ﻟا ﺪﻨﻋﻊﻔﺸىﺬ ەﻻاﻪﻧذ ﻢﻠﻌﯾﺎﻣﲔﺑﻢـﳞﺪﯾا  روا  م ،  شر ں  سا ا  تزا  سا   ﺎﻣو ﻢـﻬﻔﻠﺧ ءﴙ نﻮﻄﯿﳛ ﻻو ﻪﻤﻠﻋ ﺎﲟ ﻻا   ا      ت  سا  روا ،   ت ﺎﺷء ﻤﺴﻟا ﻪﺳﺮﻛ ﻊﺳو ﻮ ضرﻻاو ت دﻮﺌﯾ ﻻو ە  ا روا ، ىو  ز روا ںآ    سا ، ہو     ﻬﻈﻔﺣ ﺎﻤ ﻢﯿـﻈﻌﻟا ﻰـﻠﻌﻟا ﻮﻫو 255)( ۔ او     و روا ،ر  ںا    ںود نا ﻤﺴﻟا ﰱ ﺎﻣ ﻮ ضرﻻا ﰱ ﺎﻣو ت ﰱ ﺎﻣ اوﺪﺒﺗ ناو    ز روا ںآ   ت  لد ا  ا روا ،   ا ﷲ ﻪﺑ ﲂﺳﺎﳛ ﻩﻮﻔﲣ وا ﲂﺴﻔﻧا ﻦﻤﻟ ﺮﻔﻐﯿﻓ روا       ،  ب  سا   ا  ؤ   و ﺸﺎ بﺬﻌﯾو ء ﺸءﺎ ﺪﻗ ءﳽ ﰻ ﷲو )284( ۔ رد    ا روا ، ے با  
188 نﻮـﻨﻣﺆﻤﻟاو ﻪﺑر ﻪﯿﻟا لا ﲟ لﻮﺳﺮﻟا ا  نا  نا   ﷺ لر  ٓا  ن ا روا  اا  ف  بر  ﻣو ا ﰻ ـــﻠ ﻪﻠﺳرو ﻪﺒﺘﻛو ﻪﺘﮑﺌ نا  ںر  سا روا  ں  سا روا  ں  سا روا  ا   ﻪﻠﺳر ﺪﺣا ﲔﺑ قﺮﻔﻧ ﻻ ﺎﻨﻌﻃاو ﺎﻨﻌﻤـﺳ اﻮﻟﺎﻗو     روا   ق  ےود ا  ںر  ا  ٓا  ﺮـﯿﺼﻤﻟا ﻚﯿﻟاو ﺎﻨﺑر ﻚﻧاﺮﻔﻏ 285)(   ٹ ف  ى روا    ى بر ےر ےا ،  ن روا  ﺎﻬﻌﺳو ﻻا ﺎﺴﻔﻧ ﷲ ﻒﳫﯾ ﻻ ﺖﺴﻛ ﺎﻣ ﺎﻬـﻟ   ا  ہ   ،د   ا    سا   ا۔ ﺖﺴﻛا ﺎﻣ ﺎﻬـﯿﻠﻋو ر ﻧﺬﺧاﺆﺗ ﻻ ﺎﻨﺑ ـ نا ـﻨﺴ وا  دز  ا روا     ل  ا !ےر بر ےا  ے  ا  ﺎﻄﺧا ﺎﻨﺑر ﻨﯿﻠﻋ ﻞﻤﲢ ﻻو اﴏا ﻤﻛ ﺣ ﺎ ﻪﺘﻠﻤـ ،  ں       ر   ىر   روا !ےر بر ےا ﺬـﻟا ﺎﻨﻠﺒﻗ ﺎﻨﺑر ﻻو ﺎﻨﻠﻤﲢ ﺎﻣ ﻻ ﺔﻗﺎﻃ ﺎﻨﻟ ﻪﺑ      اا   ہو   روا !ےر بر ےا ،  ر 
189 ﻒﻋاو ﺎﻨﻋ ﺮﻔﻏاو ﺎﻨﻟ ﺎﻨﻤـﺣراو ﺎﻨﻟﻮﻣ ﺖﻧا  زر ار   ، ر   روا ،ےد   روا ،ےد  ف  روا ، ﴫﻧﺎﻓ مﻮﻘﻟا ﺮـﻔﻜﻟا 286)(  م   ںو ،۔ د ىر    (18آ)نا لآ ۃر ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﻧا ﷲ ﺪﻬﺷ ﻪ ﻻا ﻪـﻟا ﻮﻫ ﻟاوـــﻠﻤﺔﮑﺌ اﻮﻟواو ﻢﻠﻌﻟا  د روا ا  سا ىدا  ںاو  روا  ں روا  ا ﺎﻗ ﻂﺴﻘﻟ ﺎﲚ ﻪـﻟا ﻻا ﻢﯿـﻜﳊا ﺰﻌﻟا ﻮﻫ ) (18 و روا ا  سا ،   فا د۔ او  دز آ)فاا ۃر(54 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﺔﺳ ﰱ ضرﻻاو تﻮﻤﺴﻟا ﻖﻠﺧ ىﺬـﻟا ﷲ ﲂﺑر نا  ا  ند   ز روا ںآ    ا بر ار   ىﻮﺳا ﻢـﺛ ما شﺮﻌﻟا رﺎﻬـﻨﻟا ﻞﯿﻠا ﴙﻐﯾ   شڑود   سا ہو   د ڈ  ند  تار ،ا را ﺎﺜﺜﺣ ﻪﺒـﻠﻄﯾ تﺮﺨﺴﻣ مﻮﺠﻨﻟاو ﺮﻤﻘﻟاو ﺲﻤﺸﻟاو ا ، ا   را   ا ےر روا  روا جر روا ، آ ا
190 ﻩﺮﻣ ﺮﻣﻻاو ﻖﻠﳋا ﻪـﻟ ﻻا ﲔﻤﻠﻌﻟا بر ﷲكﱪﺗ 54)( ۔ بر  ن ےر   او  ى ا ،  روا  ا  م  (117آ)  نا ۃر ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ و عﺪﯾ ﻊﻣ ﷲ ﺮﺧا ﺎﻬـﻟا ﻻ نﺎﻫ ﻪـﻟ ﻪﺑ ﺎﳕﺎﻓ  سا ،   س  سا   ،ار  د روا   ا   روا ﺪﻨﻋ ﻪﺑﺎﺴﺣ ﻪﺑر ﻪﻧا ﺢـﻠﻔﯾ ﻻ نوﺮﻔﻜﻟا 117)(  ں  بر  ا ب۔   ت    ، (3 آ)   ۃر ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ و ﻧا ﻪ ﺪﺟ ﮯﻠﻌﺗ ﺎﻨﺑر ﺎﻣ ﻻو ﺔﺒﺣﺎﺻ ﺬﲣا اﺪـﻟو ) 3( ۔ روا  ى   سا    ن  بر ےر روا  تا ۃر ) تآ(101 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﻔﺼﻟاو ﺎﻔﺻ ﺖ ) (1ﺰﻟﺎﻓ ﺮﺟ اﺮﺟز ت ) (2ﺘﻟﺎﻓﯿﻠﺖ  ۔ ںاو اڈ  ك  ۔   ںاو  ے  ھ  ﺮﻛذ )ا (3 ﺪﺣاﻮﻟ ﲂﻬـﻟا نا ) ر(4 ﻤﺴﻟا ب ﻮ ضرﻻاو ت ا ذروا ںآ ۔  ا د ار ا ۔ ںاو  تو 
191 قرﺎﺸﻤﻟا برو ﺎﻤﻬـﻨﺑ ﺎﻣو ) (5 ﻤﺴﻟا ﺎﻨﯾز ا ﺎ ﺎﯿﻧﺪـﻟا ء   سا روا ز    ۔ بر  ں روا  ںو   را ﺔـﻨﯾ ِِ ﺐﻛاﻮﻜﻟا ) (6 ﻄﺷ ﰻ ﺎﻈﻔﺣو ﻦ ر ظ  ن  ا  ا روا ۔   ںور  نآ )درﺎﻣ (7 ﱃا نﻮﻌﻤﺴ ﻻ نﻮﻓﺬﻘﯾو ﻻاﻼﻤﻟا  (ےرا)  ف   نا روا        ہو ۔ ﺐﻧﺎﺟ ﰻ ) (8 و ارﻮﺣد و باﺬﻋ ﻢـﻬـﻟ ﺐﺻا ) (9 ﻻا  با    نا روا ،   ۔  ا    ۔ ﻌﺒﺗﺎﻓ ﺔﻔﻄﳋا ﻒﻄﺧ ﻪ بﺎﻬﺷ ﺐﻗ 10)( ۔  ہرا ا د   سا   ) ا ۃر تآ(2422 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا ىﺬـﻟا ﷲ ﻮﻫ ﻋ ةدﺎﻬﺸﻟاو ﺐﯿﻐﻟا ﻢﻠ ، او   ں  روا   ، د  ا  سا   ا و ﻢـﯿـﺣﺮﻟا ﻦﻤـﺣﺮﻟا ﻮﻫ )22( ﻮﻫ ﻻا ﻪـﻟا ىﺬـﻟا ﷲ ﻮﻫ و ۔ او ر  ن ا ہو، د ا  سا   اہو
192 ا ﻠﺴﻟا سوﺪﻘﻟا ﻚﻠﻤﻟ ﺰﻌﻟا ﻦﻤﯿﻬﻤﻟا ﺆﻤﻟا ﻢ د ا ،او ،تاذ ك ،ہد ،دز ، ،ن ،اوى ﺮـﺒـﻜﺘﻤﻟارﺎﺒﳉا ﺎﲻ ﷲ ﻦ نﻮـﻛﴩ )23( ﷲ ﻮﻫ  ا و ۔ ا  سا   سا  ك ا ، او  رﺎﺒﻟا ﻖﻟﺎﳋا ی ﻤـﺳﻻا ﻪـﻟ رﻮﺼﻤﻟا ﺎ ﲎﺴﳊا ء ـﻟ ﺢـﺴ ﻪ   سا ،او د تر ،او    ،او  ا، م ا ا ﰱ ﺎﻣ تﻮﻤﺴﻟا ضرﻻاو ﻮﻫو ﻢﯿـﻜﳊا ﺰﻌﻟا ) 24( دز و روا ،  ز روا  ںآ      ا   ۔ او  1 تآ)  صاۃر(4 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ۔ او ر  ن ا   م  ﷲا عو ﺪﺣا ﷲ ﻮﻫ ﻞﻗ ج)1( ﺪﻤﺼﻟا ﷲ ج)2( ﺪﻠﯾ ﱂ ٥ ﻻﱂو ہو  روا  دوا   سا  ۔ ز  ا ۔ ا ا ہو ود  ﺪﻟ ) 3( ـﻟ ﻦﻜﯾ ﱂو ﻪ اﻮﻔﻛ ﺪﺣا ع)4( ۔ دوا   ۔    ا  سا روا
193 ) ا ۃر1 تآ(5 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ ﻖﻠﻔﻟا ب ذﻮﻋا ﻞﻗ ) 1( ﻖﻠﺧ ﺎﻣ ﴍ ) 2( ﴍ و روا ۔   ت  سا ۔ں  ہ  او  ا   ود  ﺐﻗو اذا ﻖﺳﺎﻏ ) 3( ﻔﻨﻟا ﴍ و ﺜ ﺪﻘﻌﻟا ﰱ ﺖ ) 4(   ںاو   ں روا ۔  ہو     تار ىا۔ اذا ﺪﺳﺎﺣ ﴍ و ﺪﺴﺣ) 5( ۔ے  ہو     او   روا )سا ۃر1 تآ(6 ﺮﻟاﷲﻢﺴ ﺮﻟاﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ سﺎﻨﻟا ب ذﻮﻋا ﻞﻗ ) 1( سﺎﻨﻟا ﻚﻠﻣ ) 2(ﻪـﻟا   ں ۔آ  ہ  بر  ں  ود د  ں ۔ ہد سﺎﻨﻟا ) 3( ساﻮﺳﻮﻟا ﴍ ٥ سﺎﻨﳋا ) 4( ىﺬـﻟا ۔    لاڈ و     ن سا ۔ سﺎﻨﻟا روﺪﺻ ﰱ سﻮﺳ ) 5( سﺎﻨﻟاو ﺔـﻨﳉا )6(  ۔  ںا روا ں ۔ اڈ و  ں  ں
194  ب  ِ  سا  ؟ لد     ب   روا ،ں  ت ؑدآ  ق       و  م  د و ) ( ۔ ى  لد -7395: ) (     ﷺ    ءا   ٰ ا     ، د لا  ےر  ا  ط ۔-4402:ىرا )(  ﷺ ا لر:      ےر   ا     د ے  ںود ك ہدز   لد  ؓ ؟  ض  ﷺ ا لر ؟ ں: ہو: ك ہ  دٓا       ادا  ر  و سا ف  ز ا  ،  ا  ز    ر د ا روا  ۔4204: ِا ) -( 
195 ؟ ں   آ  سا روا  ن لد -  سد   سا         ،     و سا  (10)( ںاد ) ند ر(1):     ں (2)  لد ر 3)اد( ضرا ر  (  )  ب  جر(4)  ع  ، 5) ر(  ت ؑ   ؑ (6) ، ب(7) : ں  روا جو  ج و ج (8)، روا ق(9)( د  ز )  ب ہ10)(     ن  ف    آ     ہو    گآ ا   ا ۔“    ف    ں-7285: ) (   -ﷺا لر:   سا ہو      ہو     لد        آ س  سا دآ !  ا    ر  رود   ںو  نا  سا ہو روا ،   ہو (؟ت ،م ، )  و          ہو    ۔ا )  -4319:دواد ( :  ںو(6)   لا  و ى-    لد  ا  ،  ب  بآ  ،ر  ز ے ،ںاد ےود ،     روا۔ت-7397: )(  -   سا    ہ   نا   و سا         بآ    ا ۔  م      نا     وڈ    ۔  ضرا اد ے ،  لد ےود ، -398: )(  ﷺا لر-ا ىؓراد: آہوانرواساروا اروااساىانن
196 لد ۔ب  ت ہونسا ؓ رارا زروااںدآما راى اا ہ دىارہور فہ ںںہوبوجرادراہ اںوا روار اوںوتں سانےںانہوروااسا مےاسادآ فىرہوےر رق ساارمہوا اںوادںىىانا اساںودساداادآا ندںروااںں ںوز مىسانےاا ردںا؟نؤگب رازرد راشر ا ساےررہ د رواراںرواادراہ راوںروااساوتں ںسانے رقىرہوودآساسا رواىفىہواسارواا
197 سانغساودےر ےر م ساںورساےر اوآزساآںساں ردہو سادہودےر سامےرساسا ساسادت ارسا سازؤےرسا مےر ساگںوساسا ںىڑساگںوروااو ىڑ ﷺںاساودےر برواہوساساےا ہو ت ار باساساں بدواہوىداكآ ناساںاسااساںاروا ساہوتارواراےر ںلدںد ىدےدتزا ںاررواںؤزرواںرواںوا    ںودناہو اد دماے ساروا ادورساروا ںرادہ ت ؓ ااﷺالر روا
198 ن د ،ںضںساؓ ت ساہو ارواروالدےر لدرہآنہوفق،رم قفہو ق فروا ﷺاق ف۔ہرا7386:: ) -(  -ںا آ ، ں) ہدز   ف  ں روا ا  لد   ا (  سا   روا  ںود ماا  سا     ا د ں  روا  لد  ں  روا  ہو ا روا  ںؤ    د   ا  دان  ٰ  روا  ےد ماا  سا  ف ا  ا ۔ ن   ن روا  نا  لد آ سا ، او ں اد    را و ح      سا د  ىا ں      ىا) ا     ۔(    سا   لد ۂر  آ عو   قا روا م   ہو ر ۔  ساا   ہار نا !و  ا ےا ۔  ا د روا اد  اڈ ؓبا“۔ر    :  ز ہو !ﷺا لر   ﷺ ؟ ر ت ” : ا ۔ ند ا  نا ند ا اود روا   ا  ل ا روا  اا لد) “۔ ند ےر ند روا   ند ہد ود س ؓبا ۔( ر   : ض  ﷺالر   ا   ل ند  ! ا   ند سا ز ند ؟ ے ہزاا ” :  ﷺ
199     سا ر ند سا د  ںد نا   ا   ز ؓبا “. ھ   ہزاا ند سا ح : ض  سا !ﷺا لر ز ل؟    ﷺ ” : ہو ا     ا ہو  اڑانا  سا ہو   ف   نا   آ س  م  سا روا  ت ہو  ے   نآ  ز روا      نا ہو  ے  ا جا روا س ہدز   آ (ر) ور  م  ۔  ب)  ں ہد   ں  ن  نا  ىود لد  ( سا ہو   ف   نا ۔ آ س  م  نا  ۔   ت    نا      ف  ۔  روا   نا س  سا    زناو لد روا  ر    ں  نا ز ےا : ،ل ا ا !  س  سا   ا روا ل  ںو   م د ىں    ا لد  ۔  نا   اڈ  ے ود روا  ےر  را  سا روا    د   ك ود    روا ا د ہ ۔ آ  نا ہو  : ےر   ہز  سا  ۔   لا لد ا ت ٰ  ہ      ت۔ را س  ق   د    اڑ   ر درز ف  ؑپآ ۔ ر  ںؤوز  ں ود  ںود ا     ا ا  ا   روا ۔    ۔ ح     ا  مد  ناروا    ہو  پ  نا  سا ا س  نا   ں    ںو     ش  لد  ۔ ں
200    م )   ب  سا ا   سا  ( م  ڑ   ۔  ا   آ س  ں نا لد    ۔   نا   ںرد نا    نا روا   ںو  نا   ا   و  ٰ ا   ں لا ہو ۔ ر     نا    ےا   ے   ہ  ج  ا روا ف ر  ںو ن ا  ہو روا  ج روا  وا ر رد  ن گ   نا ۔  سا  روا       نا  ۔ آ ںو   گ      رد سا    ۔ ں    ڑ سا    ں    ت ںرد  ہو  ڑ  سا   ںاوز !  نآ با ؤآ ۔   ۔ ف نآ ا  ۔   ںاو   ٰ ا  ن ںو نا گ  نآ   ہو  ےد      ا روا ۔ ےر ر ے بؓا  نا روا ں  نا   د   ا     ہدز  )   (    ا   نا روا ج  ٰ ا  ۔ د   ج روا اا ںد نا ۔ با  ں            ا دآ  لر  ا  ۔  از  نا روا از نا  ا      روا ا)    م ز نا  ى ى ٰ ا  ( ں لر  نا روا   ٰ ا  ٰ    د  ںوا ے ںوا  ند  
201  ا  ۔    ا ں د  نا روا   ا  نا ہو ۔    ٰ ا      سا  ں روا      ٰ ا  ر   اڈ د ز ں ز    ض   غ  ز   ےد  ف   ا     ا ا روا   ا ند سا روا ےد ا  را  ہو   سا       سا روا    ھدود روا  ں  ںدآوا رد ود   ود روا ے  ہو ے  ا  رد  ں ىردااى رد ود روا ے  نا  ں   ا  ۔ ے      ں گ   ٰ  ا    ں نا  ا ك   ا روا   روا    ۔  ے   حور ں آ ۔ہر گ تاذ ے روا ۔    نا۔   ح7373:: ) - (   نا روا    ل د - ﷺ ا لر  :  ںؤ ںود  سا   ،     لد      آ ،    ،  ں  ل  سا ،  ر     د    ہا  ا   سا  ،   را  روا  ىا  ،  ۔ “    بر ار ر ا ) د واد   -4320: (  ا لر- ﷺا   ر  فا   (  با ) ا       ر     روا   ل    نا روا  ں م   ں   ے ؟  ن     ( ى  ى  )     ؑ ا ت  خ  ى      د      
202  ا ح  را آ  ا  سا ،    آ ا ،   ل  سا  لد      ں ۔   ۔ -7128:ىرا )( ۔   ح ٓا لد-دا )1863: - (    ا لر- ﷺ   لد:  د   ا    ں  ود       ،  م گآ    د ىود روا   م       آ ا روا   م گآ  د      سا ہو    (ے )  سا    روا    آ ا  لد روا     ا ہو      ا  سا ۔          ںآ ںود  سا روا     ہا   ھ       ۔      7367: ) -(  -  روا پ  لد  ں  ل سا   ل  ں  نا  ر   ا ا  ،  ا     ہدز ن  سا ،   ہ روا ٓا  لر  ،  لد  ﷺ او  سا    ن     سا روا   د روا  زارد پ  سا" :  ح  ك  او   روا  ىر ں سا،۔ -2248:يا )(   ل د     لد- ىد را   نا  ہ  اا رد (ںدرو) ۔ ڑوا7392: ) - (   -ىد را   نا لد   (  ىو)     ں  ر رد (ںدرو) ۔ ںدا )-3080:(  -:  ﷺا لر ، نا او  ہا    ا ى
203 د۔  ں ك ہدز   لدا )-1989: (      لد- ہدز  ں  داا  ےر د     ،  رڈ دٓا    ت  ں او   لد    سا ہو  ار د اا روا     ٓا  م   ا      لد  ہو ۔ ى   دا )-3082: (   -ق لدنا   ،     ا     سا روا ،       ں گ ا  لڈ     ے ۔-4072: ا )(   او آ روا ں  آ  لد - ﷺ ا لر   ( آ   لد):   بآ   ں    ں   ر  ز  و    روا    ف  ب ۔      سا  ىود      ںود نا   روا -7383: )(  ى- ٓا   ا ى  ز ؓى ٰ ا ،  ز ، ے لز شر ا ، ہدز ،  ل  ں ہو، اں  ت ہو روا  ھ دا۔ ر ہز  ل ٓادا )(-711: ﷺ-        و سا  ود     آ ىرى ںود ۔    اىد  ںود  ۔    روا        و سا     ً ا لد     نا ۔  ا ہو    ن ا ۔3609:ىرا ) - (   -۔   رد  ںد داا  ى س  سا (-7339: )
204 - ﷺ   :    ں ر  مور   ى     قا  اد )  ےا /  م م ںود  ا   (  ۔   ںاوز م ںد نا  ف نا   ا ىر     ںود   ں نا ؤ  ا گ  : ) ر  ں ( ں نا ى  مى روا ے  ں  ں ا  ! ا : ن ۔  نا  ا  ۔ ں  ا  ا  ں   نا   گ    روا  ے  لٰ ا ں اںو  ہو   ار   ۔   روا    ہو ۔    روا س  ا ۔     ىر )     2020 با ۔  آ    ں ا روا  ں ر    ں  ٹ ہو  ( نز  ںورا  ںرد  د   ا ،  ن    ےد  زاوآ  ےر لد    ںو ن  ا آ ں ل ےر  ۔  ٹ   مو     لد   ا ن        ز  ں  ىر ا ۔  و  ز   ما روا ا   لد د  ا      د     ( رڈ) حسا    روا    د ڑ  ساٰ ا   ك   د د ہو   سا  ے   ں   د  ں ن  سا روا۔ -7278: )( 
205 -  نرد    روا   ى (6)   روا   ت  ل 7)(   ر  لد   ل۔ا )   -4296:دواد4296: ا)( (   ﷺ-    ما “۔ ںوڑ   لد گ:  :   لد ہو) ؟ ں ں ند سا گ  ب !ﷺا لر  ں  “ ں ےڑ ںد نا ب” :  ﷺ (   لد روا)۔( ں  دا ى-7393:) ( -  سا ىدآ او ،  او ںا   ں روا  ر  ں ،  ر ،    روا   ر  لد  ۔ا )4294:دواد    -(  ا لر- :  ﷺ)  ہ  ب   ںو و د(      سا ٰ ا ، و د  سر  ، ےد    سا ا ،  ےد     مور ٰ ا ، ںاو مور  و   ىر  ۔ ےد ۔ ےد     سا ٰ ا  و  لد  ۔ 7284: ) -(  -    ا ى    لد    ں   گ  ہدز   ، ت   دوا ؑا۔(-4366:ىرا ) -لد   ل د  سا  ہار ۔  ف  سا   ا   ں ۔  سا ہو   گ  ر  ں  :    ا  :  ہو ؟   ہو ؟  نا   ےر   :  ہو ۔   ں  س      آ  ۔اڈر  سا :  گ  لد ۔  ا   ار  :
206       ےر :      سا     ر     ! ےا :    د  لد ہو   ۔س  لد     سا  ، ا لر  ىد     لد  ﷺ  سا  ں ا  ےد  لد ۔     روا   سا وڑ   سا و    :   سا لد  ، ے ر    وا ے  ) (   بر ے :  ہو   ۔     ود   ں  ںؤ ںود     ، ےرآ   ا ہو  ےد  لد  ہو ۔ ا ا   روا      ںو ںود نا لد  ۔   ے (  ہز)  ہو ؟ نا وا ے  با :   سا  ،  ا ا     ں  ۔ لد   ا  ہد ز روا     :  لد با ! ےا   ے  م   روا  ا ے    با )( ہز   سا لد  ،  ہو ۔            سا ہو    ذ  ے   ںؤ   سا  ۔    ذ    گآ    گ ۔ ےد  ﷺا لر۔  اڈ   ہو  د   سا :”    ا بر د ۔  ا  ں 7377: ) -(  اونا و ن ، ف  ق  روا    فناز ى  ںاو ىرر و  روا ، دا  ںاو  وا روا ےڑ   ،   ا لد م خر  سا    ٓا  ف د  ك ہو م روا ۔2243:ىا ) - (   -ؑ ت ب  لد   س ۔2244:ىا ) - (  
207   روا لد -     ر  لد  ز      سا ،  آ ف  سا ،     ار  او  سا لد  اد  ۔         ) ،  ےد   ںو ا د  (او ر تر روا د    لد ہدز ،    ف او   ر م” ، ں ند سا ۔  “ااو  را ا  سا   ،  ےد ل ح د   د  ف   لد ۔  ) را     (70،000ىد ا  ،  ںز ہرز      ا  روا  ارآ س  ا   را  ں ،      ( ز ہدز ر  ف) ہڈ  سا ںو  “ ۔    ﷺ     ) ” : ا (   روا       لد  ،   ا ؑ  ۔     سا  ا  روا ساا   ں    ا  ا  ﷺ  “ ۔  روا ر  ٓا ٰ ا  ںدا” : ) ۔  (   لد روا دا )-3081:(  -   ز  لد  ﷺ ا لر    اور  ؓ   ہ لر  ا ےا :    ۔  ذ  ںا :ﷺ  ب و سا  ۔  ں ےڑ ب ںد نا !ؓ” :   ﷺ ؟  ں ں  ﷺ ؟  ے     ں   ن   :    “
208      ں ” :   ِا ﻪﻟِا ﻻ ﷲ؀، ﱪﮐاﷲ ؀، ﻦ ﷲ ؀، ا ﺪﻤﳊ ِ؀ “  ﷺ ؟    ل  ن  ںد نا :      ہو     ر ،  ےد    ںؤآ ا  مد ا ” :       ( ے)دا )۔ -3097: (   - ا     ا   لد  روا   روا  ۔ را روا  ں ے     ار  ى۔ -7390:)(   -  لد   ےزاورد ت    رود سا  ے    ر  ۔ ں  ود  ےزاورد  روا  ں-1879:ىرا )(  2020  روا  ن    دا  ىد وا ں او     1 . 2016 )اد (36.537906،37.271427     47  ا/  ۔    جاا ر روا ا ، ا    2020۔ فو     س  سا جاا  روا ا ، ور ،  .2 ن ِ   نا  اا (35.500000,32.500000) 985       ر   ںور ا    ء  ا   جآ ۔  ۔ ر    روا س .3 ،(36.306667 ,33.511860)ا   ت ن    ،د    م  ىروآ  ۔  او ،م .4 34.904838 ,31.977676 )  ا  ( اد   س 
209   ار اد    ۔  (34.900400 ,31.967800) ار  ۔ تر ا  م  ب .5 اا  ا     اراد اا ،د    ا ر   ر ررواٹرا نر   فو  ا ا  34.904838)31.977676 ،۔( .6 ا         2020 ل)ت    ز  رد  ( 324 ً217ً   روا ۔  .7 ، ر  ہ     28.539722,33.973333)(  ،  ً   ز رد  ت  515  ً    روا  394۔  .8 ساىداود  ر ہ2020) و سا روا   ك   (  ىوا  او  سا ۔ دآ  ا  م    سا ہ ۔        د  ںار اد .9  ً   ز   ِ  ق ر  ہ 111   ا روا  49   ً   ز    ِ  ب ۔  114 47  ا روا ۔  .10 ہ   ہ  32.827660,35.589692) ( ت  ر ہ  585 ً  ز  روا  500 ً  ۔  ہ۔    ا
210 11. 5)   ز ؓى ما ت   آ   ؑ ت7) ت،(  ( )  ل 9  ت   ؑ ت   آ  ز۔     ل ( 7)   ۔ د   لد  ءاا         ل (   د  ا       ر ہ     ج ج  ىر   ج ج   ۔     تار   ا    ج .12       روا  سا   ر  را  ر د 40) و م     ز     شر  ہ      ند ( ۔ ےد   ن .13  ہ  ّ   ت    روا    ر  ہ ل  زآ د   ز   ہ  ن روا شر   ،       ، ر د       ہرود       ترو ىد   ۔   م   ےذ     ہ  لد  -     اور  ؓءادراا ت ا لر   ” :  ﷺ (10)سد اا  ا ۃر  ظ    لد ہو   د  آ ۔“ ر اور  ؓن ؓہد ت  اد ؓم ت ح ا  ت ،“ د آ ىآ  ا ۃر  ” :  سا    ؓہد ت   ؓ اور ظا “  آ  ” ؓ ن    :د واد أ )۔ 4323 --1883،1884: )( ( 
211   ہ  لد  سد آ و لوا  ا ۃر10) (تآ ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ﻢ؀ روااو ںہا۔ دود ن ، او ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ۝  او ر  ن ا   م  ﷲا عو ﺪﻤـﳊا ﺬـﻟا ی ﺘﻜﻟا ﻩﺪﺒﻋ لا ـﻟ ﻞﻌﳚ ﱂو ﺐ ﻪ ے ا     ا     ارذ  سا روا ىرا ب  ﺎﺟﻮﻋ ) 1(ﻗ ﴩﯾو ﻪﻧﺪـﻟ اﺪﯾﺪﺷ ﺎﺳ رﺬﻨﯿﻟ  ىرا ۔رںاو نا روا  ں  سا  ارڈ  با  سا  ﺼﻟا نﻮﻠﻤﻌﯾ ﺬـﻟا ﲔﻨﻣﺆﻤﻟا ﺤﻠ اﺮﺟا ﻢـﻬـﻟ نا ﺖ ۔  ا   نا    م ا  ےد ى  ﺎﺴﺣ ) 2( اﺪﺑا ﻪﯿﻓ ﲔﺜﻛﺎﻣ ) 3( و اﻮﻟﺎﻗ ﺬـﻟا رﺬﻨﯾ ۔ ر دوا ا     ارڈ  ا روا۔ ر  ہو   ﺬﲣا ﷲ اﺪـﻟو ) 4( ﻻ ﻻو ﻢﻠﻋ ﻪﺑ ﻢـﻬـﻟ ﺎﻣ ﻢـﻬـﺋ   نا  روا   د   سا س  نا، س  اداد پ
212 ﯾ ناۭ ﻢـﻬﻫاﻮﻓا جﺮﲣ ﺔﻤﳇ تﺮـﺒﻛ ﻻا نﻮﻟﻮﻘ  گ ہو ،     نا   ت   ﺬﻛ )5( ﱂ نا ﻢـﻫرا ﻚﺴﻔﻧ ﻊــﺧ ﻚﻠﻌﻠﻓ ۔  ٹ  ناﷺپآ    نا  ت سا گ  ا ﺎﻔﺳا ﺚﯾﺪﳊا اﺬﻬـﺑ اﻮـﻨﻣ )6( ﺎﻣ ﺎﻨﻠﻌﺟ ا ؟ اڈ  ك ن ا  ساا       ز  ۔ ﻼﲻﻦﺴﺣاﻢـﻬـﯾاﻢـﻫﻮﻠﺒﻨﻟ ﺎﻬـﻟ ﺔـﻨﯾز ضرﻻا )7(او  روا۔  م ا ن  نا  زآ ا    د  ز  ز ﳉ ازﺮﺟ اﺪﯿﻌﺻ ﺎﻬـﯿﻠﻋ ﺎﻣ نﻮﻠﻌ ) (8 نا ﺖﺴﺣ ما ر    ل  ۔ د  نا         سا  ﲱا ﻢـﯿﻗﺮﻟاو ﻒﻬﻜﻟا ﺐ ﯾا اﻮـﻧﰷ ﺎﺒﲺ ﺎﻨ )9( ذا  آ ر سا نا    ۔   او ں ىر او  روا ﻚﻧﺪـﻟ ﺎﻨﺗا ﻨﺑر اﻮﻟﺎﻘﻓ ﻒﻬﻜﻟا ﱃا ﺔﯿﺘﻔﻟا ىوا ا   بر ےر ےا   م سا ےر روا  لز ر  ف و ﺔﻤـﺣر اﺪﺷر ﺮﻣا ﺎﻨﻟ ﻫ )10( ۔ےد  ن 
213 10)سد آ  ا ۃرتآ ( ﻮﻋا ذ ﯿﻤﺴﻟا ﯿﻠﻌﻟا ﻊ ﻄﺸﻟا ﻢ ﯿﺟﺮﻟا ﻦ ﻢ؀ روااو ںہا۔ دود ن ، او ﺮﻟا ﷲ ﻢﺴ ﺮﻟا ﻦﻤـﺣ ﻢـﯿﺣ۝  عو او ر  ن ا   م  ﷲا ـﻄﻏ ﰱ ﻢـﻬـﻨـﯿﻋا ﺖﻧﰷ ﺬـﻟا ﺎ ﻻ اﻮـﻧﰷو ىﺮﻛذ ء )(ںو۔     ہو روا  ا ا ہد  د ىر  ںآ  ﺎﻌـﲰ نﻮﻌﯿﻄﺴ ) 101( وﺮﻔﻛ ﺬـﻟا ﺐﺴﲿا نا ا   ،   زر ا  ںو ے ا ے    ل   ﯾ اوﺬﺨﺘ ﻰـﻧود ىدﺎﺒﻋ ـﯿﻟواﺎء ﻢـﻨﻬﺟ ﺪﺘﻋا ـﻧا ۔    خزود   ںو   ﻜﻠ ﻻ ﺮـﻔ )102( ﴪﺧﻻ ﲂﺌﻨﻧ ﻞﻫ ﻞﻗ ۔  ےر   ظ  لا  ںؤ    ود  ﻻﺎﲻا ) 103( ﯿﳊا ﰱ ﻢـﳱﻌﺳ ﻞﺿ ﺬـﻟا ﻮ ﺎﯿﻧﺪـﻟا ة      ل ہو روا    ز  د  ىر   ہو
214 ﺎﻌﻨﺻ نﻮـﺴﳛ ﻢـﻬـﻧا نﻮﺴﳛ ﻢـﻫو )104(   م ا ہوروا  ں  بر ا  ں  گ و  ۔ ر ﻟوا ﯾ اوﺮﻔﻛ ﺬـﻟا ﻚﺌ ﻘﻟو ﻢـﻬـﺑر ﺖ ﺎ ﺖﻄﺒﲿ ﻪﺋ نا     لا ےر  نا    را   وور  سا ﻢـﯿﻘﻧ ﻼﻓ ﻢـﻬـﻟﺎﲻا ﯿﻘﻟا م ﻢـﻬـﻟ زو ﺔﻤ 105)( ۔    نزو  ند     ﺰﺟ ﻚﻟذ ا واوﺮﻔﻛ ﺎﲟ ﻢـﻨﻬﺟ ﻢـﻫؤ روا    ںا   سا    نا ا  وﺬﲣا ﯾا ا اوﺰﻫ ﲆﺳرو ﱴ )106( ﺬـﻟا نا گ    ۔  قا  ںر ے روا ںآ ى ﺼﻟا اﻮﻠﲻو اﻮـﻨﻣا ﺤﻠ ﻨﺟ ﻢـﻬـﻟ ﺖﻧﰷﺖ سودﺮﻔﻟا ﺖ ۔ ں غ  سود     نا  م ا روا  نا ﻻ ) 107(ﺧ ﻻﻮﺣ ﺎﻬـﻨﻋ نﻮﻐﺒﯾ ﻻ ﺎﻬـﯿﻓ ﺪـﻠ )108( ۔      ںو  ر   نا
215 ﻤﳫﻟ اداﺪﻣ ﺮﺤﺒﻟا نﰷ ﻮﻟ ﻞﻗ ﺪﻔﻨﻟ ﰉر ﺖ ے     ر      بر ے ا ود  ﻤﳇ ﺪﻔﻨﺗ نا ﻞﺒﻗ ﺮﺤﺒﻟا ﻪﻠﺜﲟ ﺎﻨﺌﺟ ﻮﻟو ﰉر ﺖ   د  سا ا روا    ر       بر ادﺪﻣ )109( ﳕا ﻰـﻟا ﲂﻠﺜﻣ ﴩ ا ﳕا ﻞﻗ ى ں  دآ  ےر    ود ۔ ر روا  ا  و ﻪـﻟا ﲂﻬـﻟا ﺪﺣا ـﻘﻟ اﻮﺟ نﰷ ﻦﳁ ﺎ ﻞﻤﻌﯿﻠﻓ ﻪﺑر ء      و ف بر ا    ، د  ا د ار و ﺎﳊﺎﺻ ﻼﲻ ﻪﺑر ةدﺎﺒﻌﺑ كﴩ ﻻ اﺪﺣا ) (110    تد  بر ا روا ے م ا   ا  ر ا   ۔     ر ِ ما    ف،       ب سا  و   پ     ارذ روا    ۔ تزا      و
216 ، م  ت ِد    ّ ا ر   (  و  ا)ؑ ﻢﻬﻠا ﺔﻣﻻﺮﻔﻏا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو اےاتا ﷺفں۔ ﻢﻬﻠا ﰘرا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﺔﻣا ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو اےاترا ﷺ۔ ﻢﻬﻠا ﺢﻠﺻا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﺔﻣا ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو اےاتا ﷺحا۔ ﻢﻬﻠا ﺔﻣاﱰﺳا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو اےاتا ﷺہد ب رواںا،ں۔ ﻢﻬﻠا ﱪﺟا ﺔﻣا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو اےاتا ﷺ۔ےدڑںد ﻢﻬﻠا جﺮﻓ ﺔﻣا ﲇﺻﺪﻤﳏﺪﺳ ﷲ ﻪﯿﻠﻋ ۝ﻢﻠﺳو قزر)دا ﷺتاےا (وروا۔ےد لىروا ﻢﻬﻠا ﻻاﴫﻧامﻼﺳ ،ﲔﻤﻠﺴﻤﻟاو ﻢﻬﻠا ﲔﻨﻣﺆﻤﻠوﺎﻨﻟﺮﻔﻏا  ں روا ما ا۔ د  ںود   ت ا  روا ںر  روا د ن روا ،تﺎﻨﻣﺆﻤﻟاو ﲔﻤﻠﺴﻤﻟاو ،تﺎﻤﻠﺴﻤﻟاو ﺢﻠﺻاو ،ﻢﮬ ﺢﻠﺻاو تاذ  ںر ن ت  نا روا۔  ف ہ   نا روا  حاےد رد  ت ،ﻢﳯﯿﺑ ﻒﻟاوﲔﺑ ﻞﻌﺟو،ﻢﲠﻮﻠﻗ ﰲ ﻢﲠﻮﻠﻗ نﺎﳝﻻا ﺔﻤﮑِﳊاو ۝  ںد  نا روانا ںد  نا روا۔ ےد ا  روا ا۔ےد     و
217   ر     ا   روا    او ا //   ، ىا،  ، ،   ب سا  ، ىو،ا او    با رذ  ا  د  د     ما  جرد      روا  ٓا  ت  نا  ذ ،       ڈ رآ      د وا         ب  ر  ، را  و    ا     ذ ودرا ا روا ى      ڈ نواڈ    ا ا    : rebrand.ly/alraqeem bit.ly/alraqeem  ب سا  تر    ،     نآ     ما ِ     ر  ا روا   او ا   

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.