Ρήμα λέγεται η λέξη που φανερώνει τι κάνει, Ο μαθητής διαβάζει.
Ρ τι παθαίνει Η Μαρία χτενίζεται.
Ρ ή σε ποια κατάσταση βρίσκεται το υποκείμενο. Ο παππούς κοιμάται.
Ρ Για να βρούμε το ρήμα, κάνουμε την ερώτηση <<τι κάνει;>> Το ρήμα συμφωνεί πάντα με το υποκείμενο ως προς το πρόσωπο και τον αριθμό. Κάθε ρήμα αποτελείται από διάφορους τύπους, που δηλώνουν τα παρεπόμενα του ρήματος, που είναι: διάθεση, φωνή, συζυγία, χρόνος, έγκλιση, πρόσωπο και αριθμός. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Τα ρήματα έχουν δύο αριθμούς και τρία πρόσωπα, τα πρόσωπα του λόγου. Αριθμοί Οι αριθμοί του ρήματος είναι: Ο ενικός αριθμός φανερώνει ότι το υποκείμενο είναι ένα πρόσωπο, ζώο, πράγμα. Ο πληθυντικός αριθμός φανερώνει ότι το υποκείμενο είναι πολλά πρόσωπα, ζώα ή πράγματα Πρόσωπα Τα πρόσωπα του ρήματος είναι: Το πρώτο πρόσωπο : (εγώ) τρέχω - (εμείς) τρέχουμε Το δεύτερο πρόσωπο: (εσύ) τρέχεις- (εσείς) τρέχετε Το τρίτο πρόσωπο: (αυτός) τρέχει- (αυτοί) τρέχουν Σημείωση: Ο αριθμός και το πρόσωπο του ρήματος φανερώνονται από τις ξεχωριστές καταλήξεις που παίρνει το ρήμα. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Διάθεση είναι ο τρόπος με τον οποίο το ρήμα «διατίθεται» σε σχέση με το υποκείμενό του. Είναι, δηλαδή, το νόημα / η έννοια του ρήματος που δείχνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση βρίσκεται το υποκείμενο.
Με βάση, λοιπόν, τη σημασία τους τα ρήματα διακρίνονται σε τέσσερις διαθέσεις, την ενεργητική, την παθητική, τη μέση και την ουδέτερη.
http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Ενεργητική διάθεση Ρήματα ενεργητικής διάθεσης: είναι τα ρήματα που φανερώνουν κυρίως ότι το υποκείμενο είναι ο δράστης, δηλαδή ενεργεί ή κάνει κάτι π.χ. Ο Νίκος χτύπησε το Γιώργο, ή δηλώνουν οποιοδήποτε «μετέχοντα» που επηρεάζει τη δράση π.χ. Η πολλή ζέστη έλιωσε τα χιόνια.
Παθητική διάθεση Ρήματα παθητικής διάθεσης: είναι τα ρήματα που φανερώνουν ότι το υποκείμενο είναι ο δέκτης, δηλαδή παθαίνει κάτι ή δέχεται μια ενέργεια από άλλον, είτε καλή είτε κακή. π.χ.Ο Γιώργος χτυπήθηκε από το Νίκο.
Μέση διάθεση Ρήματα μέσης διάθεσης: είναι τα ρήματα που φανερώνουν ότι το υποκείμενο είναι συγχρόνως δράστης και δέκτης μιας ενέργειας, δηλαδή ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει σ’ αυτό π.χ.Η καθηγήτριά μας ντύνεται ωραία κάθε μέρα.
Ρήματα ουδέτερης διάθεσης: είναι τα ρήματα που φανερώνουν ότι το υποκείμενο βρίσκεται απλώς σε μια κατάσταση, ούτε ενεργεί ούτε παθαίνει κάτι π.χ. κοιμάμαι, ξεκουράζομαι, παραμένω. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Τα ρήματα έχουν δύο φωνές: την ενεργητική και την παθητική
Στη φωνή αυτή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν
Στη φωνή αυτή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν
σε –ω.
σε -μαι.
Π.χ. δένω, γράφω, ακούω, δίνω
Π.χ. γράφομαι πλένομαι, ντύνομαι
http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Τα ρήματα ανάλογα με τον τρόπο που κλίνονται χωρίζονται σε: Πρώτη συζυγία & Δεύτερη συζυγία
Τα ρήματα που ανήκουν στην πρώτη συζυγία είναι αυτά που στην ενεργητική φωνή τελειώνουν σε -ω και τονίζονται στην παραλήγουσα και στην παθητική φωνή τελειώνουν σε –ομαι και τονίζονται στην προπαραλήγουσα . Π.χ. δέν-ω / δέν-ομαι http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Τα ρήματα που ανήκουν στην δεύτερη συζυγία είναι αυτά που στην ενεργητική φωνή τελειώνουν σε -ώ και τονίζονται στην λήγουσα και στην παθητική φωνή τελειώνουν σε – ουμαι ή -ιέμαι Π.χ. αγαπ-ώ / αγαπιέμαι, εξηγ-ώ / εξηγούμαι. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Οι τύποι του ρήματος που φανερώνουν πότε γίνεται αυτό που σημαίνει το ρήμα λέγονται χρόνοι. Οι χρόνοι του ρήματος φανερώνουν το:
Παρελθόν (Πριν) Τα παιδιά ζωγράφισαν.
Παρόν (Τώρα)
Μέλλον (Μετά)
Τα παιδιά ζωγραφίζουν.
Τα παιδιά θα ζωγραφίσουν.
Έτσι μπορούμε να κατατάξουμε τους χρόνους σε τρεις κατηγορίες: 1.Παροντικοί χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το σήμερα): Ενεστώτας, Παρακείμενος 2.Παρελθοντικοί χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το χτες ): Παρατατικός, Αόριστος, Υπερσυντέλικος. 3.Μελλοντικοί χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το αύριο ): Στιγμιαίος Μέλλοντας, Εξακολουθητικός Μέλλοντας, Συντελεσμένος Μέλλοντας. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
1.ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ:Ο χρόνος αυτός μας φανερώνει την πράξη που γίνεται τώρα. Π.χ. γράφω, παίζω, διαβάζω, μιλώ, τραγουδώ, κ.λ.π. Αναφέρεται στο παρόν (στο σήμερα). 2.ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ: Αυτός ο χρόνος μας φανερώνει μια πράξη που γινόταν χτες (στο παρελθόν) συνέχεια. Π.χ. έγραφα, έπαιζα, διάβαζα, κ.λ.π. 3. ΑΟΡΙΣΤΟΣ: Ο χρόνος αυτός μας φανερώνει μια πράξη που έγινε στο παρελθόν για μια στιγμή και τέλειωσε στο παρελθόν. Π.χ. έγραψα, έπαιξα, διάβασα, κ.λ.π. 4.ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: Ο χρόνος αυτός αναφέρεται σε πράξη που θα γίνει σε μια στιγμή στο μέλλον. Παίρνει τη λέξη θα σαν πρόθεμα Π.χ. θα γράψω, θα παίξω, θα διαβάσω, κ.λ.π. 5.ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: Ο χρόνος αυτός, μας λέει ότι η πράξη θα γίνεται στο μέλλον συνέχεια. Παίρνει τη λέξη θα σαν πρόθεμα Π.χ. θα γράφω, θα παίζω, θα διαβάζω, κ.λ.π. 6.ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ: Ο χρόνος αυτός μας λέει ότι η πράξη έχει γίνει στο παρελθόν και σήμερα έχει τελειώσει. Παίρνει σαν πρόθεμα τη λέξη έχω. Π.χ. έχω γράψει, έχω παίξει, έχω διαβάσει, κ.λ.π. 7.ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ: Ο χρόνος αυτός μας λέει ότι η πράξη είχε γίνει και είχε τελειώσει στο παρελθόν. Παίρνει σαν πρόθυμα τη λέξη είχα. Π.χ. είχα γράψει, είχα παίξει, είχα διαβάσει, κ.λ.π. 8.ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: Ο χρόνος αυτός μας λέει ότι η πράξη θα έχει γίνει στο μέλλον. Παίρνει σαν πρόθεμα τις λέξεις θα έχω. Π.χ. θα έχω γράψει, θα έχω παίξει, θα έχω διαβάσει, κ.λ.π http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Εγκλίσεις ονομάζονται οι μορφές που παίρνει το ρήμα, για να Οι εγκλίσεις είναι τρεις:το φανερώσει πώς παρουσιάζεται νόημά του από τον ομιλητή. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Οι εγκλίσεις είναι τρεις
οριστική υποτακτική προστακτική http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Η οριστική εκφράζει ένα γεγονός βέβαιο και πραγματικό (σε κατάφαση ή άρνηση ή ερώτηση). Χρησιμοποιείται επίσης για να δείξει μια ενέργεια η οποία επαναλαμβάνεται συνέχεια. Π.χ Αύριο θα πάμε εκδρομή. Κάθε Κυριακή πάμε εκδρομή
Οριστική έγκλιση έχουν όλοι οι χρόνοι των ρημάτων. Τα ρήματα που βρίσκονται σε οριστική έγκλιση έχουν άρνηση δε(ν). http://mathitoxwra.weebly.com
Η υποτακτική φανερώνει κάτι που επιθυμούμε ή περιμένουμε να γίνει. Σχηματίζουμε την υποτακτική βάζοντας μπροστά από το ρήμα: τα μόρια ας, να τους συνδέσμους για να, όταν, πριν, άμα το αρνητικό μόριο μη(ν).
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Η προστακτική φανερώνει προσταγή, επιθυμία, ευχή. π.χ Φέρε μου ένα ποτήρι
Προστακτική σχηματίζουν οι: Ενεστώτας: γράφε, γράφετε
Αόριστος: γράψε, γράψτε –
Τα ρήματα που βρίσκονται σε υποτακτική έγκλιση έχουν άρνηση μη(ν). Υποτακτική σχηματίζουν οι χρόνοι: Ενεστώτας:να γράφω – να γράφομαι Αόριστος:να γράψω – να γραφτώ Παρακείμενος:να έχω γράψει – να έχω γραφτεί http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
γράψου, γραφτείτε Παρακείμενος (σπάνια): έχε γραμμένο, έχετε γραμμένο Τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση έχουν άρνηση μη(ν). http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Στις εγκλίσεις συμπεριλαμβάνεται το απαρέμφατο και η μετοχή.
Το απαρέμφατο είναι άκλιτος τύπος του ρήματος και χρησιμεύει
για να σχηματίζονται ορισμένοι χρόνοι του ρήματος. http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα
Η μετοχή σχηματίζεται κι αυτή και στις δύο φωνές. Στην ενεργητική φωνή από τον Ενεστώτα, (δένοντας) και είναι άκλιτη. Στην παθητική από τον Ενεστώτα ή τον Παρακείμενο και είναι κλιτή με τρία γένη (εργαζόμενος – η – ο). http://mathitoxwra.weebly.com
Γαλάνη Αλεξάνδρα