Φωνή Λογοτεχνών - Τευχος 14 by Alexandros Binopoulos

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ

ΑΠΕΛ-Σ

ΕΤΟΣ 2016

Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος

~ ~ Νέα Περίοδος ~ ~

Επιστροφή στο Παρελθόν

Διαβάστε

Σαν τότε…

Αρθρογραφία Επικαιρότητα Νέα από την ΕΕΛ

σελ. 2 σελ. 3 - 11 σελ. 12 - 27 σελ. 28

Από τη ζωή της ΑΠΕΛ-Σ

σελ. 29

Μορφές του πνεύματος

Μ.Μερακλής ~ Μ.Κατράκης

σελ. 30 - 35

Μορφές που έφυγαν

σελ. 36 - 40

Η πένα των συνεργατών Βιβλιοπαρουσίαση Ο Παρατηρητής

ΤΕΥΧΟΣ 14ο

σελ. 41 - 58 σελ. 59 σελ. 60

Η Ε.Ε.Λ. πραγματοποίησε την Γεν. Συνέλευσή της κι εξέλεξε τα νέα της όργανα. Με την ευκαιρία αυτή επιβάλλεται να ανιχνεύσουμε τα πεπραγμένα της περασμένης διετίας και να βγάλουμε τα απαραίτητα συμπεράσματά μας. Η ανανέωση που χάραξε στις εκλογές του 2014 δεν ξημέρωσε ποτέ. Παρά τις ελπίδες που είχαν αποθέσει τα μέλη της Ε.Ε.Λ. στους νέους ανθρώπους που ανέλαβαν τα ηνία της ιστορικής εταιρίας δεν δικαιώθηκαν. Το βαρύ και άκαμπτο πλέγμα που έχει επιβληθεί εδώ και δύο δεκαετίες παραμένει στη θέση του καθορίζοντας με τις επιλογές των εκπροσώπων του τον στείρο ελιτισμό, την εσωστρέφεια, τον αντικομμουνισμό. Κυριάρχησαν και κυριαρχούν ανίερες συμμαχίες φιλόδοξων ατόμων, συμβιβασμοί και τακτικισμοί που μόνο σκοπό έχουν τη διατήρηση της αντιδραστικής αντίληψης για τη λογοτεχνία και το κοινωνικό γίγνεσθαι. Όλοι επικαλούνται τις ρίζες, την παράδοση, την ιστορία της Ε.Ε.Λ. και επιχαίρονται που είναι μέλη και στελέχη της. Κανείς όμως από τους λαλίστατους ρήτορες της αυταρέσκειας και του απομονωτισμού δεν έθεσε το πιο λογικό ερώτημα: Τί κοινό έχει η σημερινή αποτελματωμένη Ε.Ε.Λ. με την μαχόμενη Εταιρία του παρελθόντος που πρωτοστατούσε στη διαφώτιση με το έργο και τη δράση των μελών της, του λαού και της εργατικής τάξης; Που άντεξε σε συνθήκες σκληρής δοκιμασίας στην Κατοχή, στον εμφύλιο, στη χούντα με τα μέλη της και συχνά με τα προεδρεία της στις φυλακές, στις εξορίες, στην προσφυγιά. ΤΟ ΚΑΜΙΝΙ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ Θα μας απαντήσουν: άλλοι καιροί τότε, άλλες συνθήκες τώρα. Δηλαδή οι Το ‘να κόμμα τ’ άλλο τρώει σημερινές συνθήκες επιβάλλουν σιωπή μ’ άτρωτο αυτό θα μείνει και αδράνεια ή δράση και κραυγή αγαπου έχει του λαού το μπόι νάκτησης μαζί με τις ταξικές δυνάμεις και στα σπλάχνα ένα καμίνι που χτυπιούνται και ματώνουν καθημερινά στους δρόμους, στις πλατείες, στα που θα κάψει δίχως κρίμα λιμάνια. της χλιδής τ’ άνομα τζάκια, Ναι, αλλά τώρα έχουμε επιτύχει την όσων άφθονο το χρήμα ενότητα των μελών μας. Αλήθεια, ποιά τρέχει από τα πατζάκια. ενότητα; Αυτή που υποτάσσει τις ανάγκες και τη γνώμη των πολλών στις απόΑπό της φωτιάς τη φούρια ψεις και τις πράξεις των λίγων “πεφωκι από των νεκρών το άχτι τισμένων”, που δεν κρύβουν ποτέ τον ν’ απομείνει στα γκλαμούρια εθνικισμό και τον αντικομμουνισμό μόνο μπούλμερη και στάχτη. τους; Αυτή την ιδιότυπη τυραννία των λίγων οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε Άρης Απένταρος με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο.

~ ❀~

Φωνή των Λογοτεχνών Ενημερωτικό δελτίο

Έκδοση της ΑΠΕΛ-Σ

Τεύχος 13ο – Νέα Περίοδος

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

Έδρα:

Παπαφλέσσα 3

τ.κ. 18863 – ΠΕΡΑΜΑ

☎ 694-4323596

email: flogotexnwn@yahoo.gr

Αρχισυνταξία:

Γιάννης Παπαοικονόμου

Ομάδα σύνταξης:

Θωμάς Μανόπουλος

Γιάννης Μαντάς Σελιδοποίηση:

Γιάννης Μαντάς

Λογότυπο εξωφύλλου: Άγγελος Γόντικας

Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία: Γραφικές τέχνες

Σταυρία Πετρίδου

Ελικώνος 11 – Χαλάνδρι

☎ 210-6841959

ΣΑΝ ΤΟΤΕ…

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ Γεννιούνται: 1547 ο Ισπανός συγγραφέας του «Δον Κιχώτη», Μιγκέλ ντε Θερβάντες. 1828 ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Λέον Τολστόι. 1838 ο ποιητής Αχιλλέας Παράσχος. 1860 ο ποιητής Λορέντζος (Λαυρέντιος) Μαβίλης. 1882 ο μουσουργός Θεόφραστος Σακελλαρίδης. 1890 η Βρετανίδα συγγραφέας Αγκάθα Κρίστι. 1893 ο λογοτέχνης και ιστορικός Γιάννης Σκαρίμπας. 1897 ο Αμερικανός συγγραφέας Ουίλιαμ Φόκνερ (Νόμπελ Λογοτεχνίας 1949). 1901 ο υπερρεαλιστής ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος. 1906 ο Σοβιετικός συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς. 1908 ο σκηνοθέτης και δάσκαλος του θεάτρου Κάρολος Κουν. 1909 ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός σκηνοθέτης Ελία Καζάν (Ηλίας Καζαντζόγλου). 1927 ο λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης Βαγγέλης Περπινιάδης. 1938 η ηθοποιός Ξένια Καλογεροπούλου. 1940 ο Βρετανός μουσικός Τζον Λένον. 1946 ο καθηγητής και συγγραφέας Ευγένιος Τριβιζάς.

Αποβιώνουν: 1321 ο Ιταλός ποιητής Ντάντε Αλιγκιέρι (Δάντης). 1902 ο Γάλλος συγγραφέας Εμίλ Ζολά. 1915 ο ποιητής και συγγραφέας Στέφανος Γρανίτσας. 1929 ο γλωσσολόγος και λογοτέχνης Γιάννης Ψυχάρης. 1938 ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς. 1949 ο Γερμανός συνθέτης Ρίχαρντ Στράους. 1954 η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη. 1968 στη Μόσχα ο κομμουνιστής ηθοποιός και πολιτικός πρόσφυγας Αντώνης Γιαννίδης. 1971 ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης (Γ. Σεφεριάδης - Νόμπελ Λογοτεχνίας). 1973 ο Χιλιανός κομμουνιστής ποιητής Πάμπλο Νερούδα (Βραβείο Στάλιν 1953, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1971). 1977 η κορυφαία υψίφωνος Μαρία Κάλας. 1998 ο Ιάπωνας σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα. 2001 ο λαϊκός τραγουδιστής - συνθέτης Στέλιος Καζαντζίδης. 2004 η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου. Στην Κατοχή δημοσιογραφούσε στα ΕΑΜικά έντυπα και μετά στον «Ριζοσπάστη». 2013 η τραγουδίστρια Πόλυ Πάνου.

ΟΧΤΩΒΡΗΣ Γεννιούνται: 1713 ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας Ντενί Ντιντερό. 1795 ο μουσουργός Νικόλαος Μάντζαρος, συνθέτης του Εθνικού Υμνου της χώρας μας. 1844 η Γαλλίδα ηθοποιός Σάρα Μπερνάρ. 1844 ο Γερμανός φιλόσοφος Φρειδερίκος Νίτσε. 1854 ο Γάλλος ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ. 1907 ο ζωγράφος και ποιητής Νίκος Εγγονόπουλος. 1917 η Χιλιανή κομμουνίστρια μουσικός Βιολέτα Πάρα. 1920 η ηθοποιός και πολιτικός Μελίνα Μερκούρη. 1922 ο ζωγράφος Επαμεινώνδας Παπαδόπουλος. 1937 ο κομμουνιστής μουσικοσυνθέτης Μάνος Λοΐζος. 1940 η λαϊκή τραγουδίστρια Πόλυ Πάνου.

~ 2 ~

1946 η τραγουδίστρια του Νέου Κύματος Καίτη Χωματά.

Αποβιώνουν: 1872 ο Γάλλος ποιητής Πιερ Τζουλς Θεοφίλ Γκοτιέ. 1900 ο Αλβανός ποιητής Ναΐμ Φράσερι. 1906 ο Γάλλος μετα-ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Πολ Σεζάν. 1909 ο ζωγράφος Θεόδωρος Ράλλης. 1943 ο γλύπτης Κώστας Δημητριάδης. 1957 ο μεγάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. Από πολύ νωρίς ήρθε σε επαφή με τις σοσιαλιστικές ιδέες. 1963 η Γαλλίδα τραγουδίστρια Εντίθ Πιάφ (Εντίθ Τζιοβάνα Γκασιόν). 1969 ο Αμερικανός συγγραφέας Τζακ Κέρουακ. 1985 ο κομμουνιστής χαράκτης Τάσσος (Αναστ. Αλεβίζος). 1986 ο ηθοποιός Μίμης Φωτόπουλος. Στην Κατοχή πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, τον Δεκέμβρη του 1944 εξορίστηκε στην Ελ Ντάμπα. 1990 ο Γάλλος φιλόσοφος Λουί Πιέρ Αλτουσέρ. 1999 η Πορτογαλίδα τραγουδίστρια Αμάλια Ροντρίγκεζ.

ΝΟΕΜΒΡΗΣ Γεννιούνται: 1820 ο Φρίντριχ Ενγκελς, κορυφαία θεωρητικοπολιτική μορφή του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. 1826 ο Ιταλός συγγραφέας Κάρλο Λορεντσίνι, δημιουργός του «Πινόκιο». 1835 ο Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν (Σάμιουελ Λάνγκχορν Κλέμενς). 1840 ο Γάλλος γλύπτης Φρανσουά Ογκίστ Ρενέ Ροντέν. 1906 ο Ιταλός σκηνοθέτης Λουτσίνο Βισκόντι. 1911 ο μεγάλος ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (Οδυσσέας Αλεπουδέλης, βραβείο Νόμπελ 1979. 1928 ο ηθοποιός Αλέκος Αλεξανδράκης. 1939 ο συγγραφέας Κωστής Μοσκώφ.

Αποβιώνουν: 1868 ο Ιταλός συνθέτης Τζοακίνο Ροσίνι. 1869 ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος. 1895 ο Γάλλος συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς (υιός). 1900 ο Ιρλανδός συγγραφέας Οσκαρ Ουάιλντ. 1911 ο πρωτοπόρος θεάτρου Κωνσταντίνος Χρηστομάνος. 1912 ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης. 1916 ο Καναδός συνθέτης και τραγουδιστής Λέοναρντ Κοέν. 1944 ο ποιητής Τέλλος Αγρας (Ευάγγελος Ιωάννου). 1960 ο συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Δημήτρης Μητρόπουλος. 1962 η κομμουνίστρια συγγραφέας Γαλάτεια Καζαντζάκη. 1968 ο Κύπριος κομμουνιστής ποιητής Τεύκρος Ανθίας. 1975 ο Ιταλός σκηνοθέτης Πιέρ Πάολο Παζολίνι. 1976 ο Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Μαλρό. 1979 ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς. 1979 ο συγγραφέας Κώστας Κοτζιάς. 1989 η συγγραφέας Μαρία Ιορδανίδου. 1990 ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αλέξης Μινωτής (Αλέξης Μινωτάκης). 1990 ο κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος. 2005 ο ηθοποιός Αλέκος Αλεξανδράκης.

2016

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Α πό τα « Κ ύκ ν ε ια» τ ου Α ν τ ώ ν η Κ ακ αρά

ΥΠΕΡΑΚΤΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ (OFF SHORE-TRUST) -ΤΙ ΕΙΝΑΙ, ΠΩΣ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

υπεράκτια εταιρία (Off Shore) είναι το νομικό εύρημα παγκόσμιας εφαρμογής, που παρέχει τη νομότυπη ευχέρεια στον ιδιοκτήτη της, να κρύβει πίσω της περιουσίες και τη διαχείριση τους οιασδήποτε προέλευσης και είδους. Είναι αποδεκτή από όλα τα κράτη του κόσμου, ενώ χρησιμοποιείται από κυβερνήσεις και ιδιώτες. Είναι επομένως ένα δώρο πολύτιμο και άκρως απαραίτητο για την ανάπτυξη, ισχυροποίηση, λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος. Και τούτο διότι ο κάτοχός της μπορεί να μην είναι ορατός, αφού τίποτα δεν τον υποχρεώνει να εμφανίζεται ως φυσικό πρόσωπο, ενώ μπορεί να παρουσιάζεται ως ιδιοκτήτης μία άλλη υπεράκτια, ή ένας δικηγόρος, ένα TRUST, ή οιοδήποτε πρόσωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης του (αχυράνθρωπος) με την προϋπόθεση να ελέγχεται απ’ αυτόν. Ο τρόπος και οι προϋποθέσεις με τις οποίες λειτουργούν αυτά τα “ευρήματα” είναι απλός. Ο δικηγόρος της “χ” χώρας (π.χ. της Ελλάδας, Ιταλίας, Παναμά κλπ) που στις δραστηριότητές του είναι και η διαχείριση των Off Shore, είναι σε θέση σε ελάχιστο χρόνο να “χτίσει” την εταιρία με μόνα στοιχεία: • τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου (ΔΣ, Board of Directors, που είναι συνήθως δύο ή τρία ανάλογα με τη χώρα που θα φιλοξενείται), • την σφραγίδα και τον επιθυμητό αριθμό μετοχών που εκτυπώνονται ταχύτατα οπουδήποτε άρα και στην Ελλάδα, και • τα περιουσιακά στοιχεία που επιθυμεί ο ιδιοκτήτης της να εντάξει σ’ αυτήν. Τέτοια μπορεί να είναι κινητά και ακίνητα κάθε είδους, λογαριασμοί τραπεζών, εφημερίδες, τηλεοπτικοί σταθμοί, οικοδομικές ή άλλες εταιρίες κ.ο.κ. • το πρόσωπο που θα του ανήκουν οι μετοχές ήτοι τον ιδιοκτήτη της εταιρείας και της περιουσίας της Η ένταξη στην υπεράκτια οποιασδήποτε περιουσίας είναι η πρώτη και μόνη συμβολαιογραφική πράξη που γίνεται με βάση την ελληνική νομοθεσία. Εάν όμως η αγοραζόμενη περιουσία ανήκει σε άλλη Off Shore, τότε ο πραγματικός πωλητής και ο πραγματικός αγοραστής μπορούν να μην φαίνονται, εφόσον εκπροσωπούνται νομότυπα, επί παραδείγματι από ένα δικηγόρο. Επομένως φορολογία μεταβίβασης θα καταβληθεί και δη κατά πολύ μειωμένη, μόνον εάν ο ένας από τους συμβαλλόμενους είναι φυσικό πρόσωπο. Όταν αμφότεροι είναι υπεράκτιες εταιρίες το κράτος δεν συμμετέχει, άρα και φόρος δεν καταβάλλεται (όπερ και το συνηθέστερο). Σημειώνε-

ται πως κανείς μα κανείς μη βλαξ αγοραστής μιας υπεράκτιας εταιρίας δεν την αγοράζει εάν δεν γνωρίζει το πλήρες ιστορικό της, που εμφανίζεται όχι μόνον από βεβαιώσεις των πρώην κατόχων πως δεν οφείλει πουθενά και τίποτε (προϋπόθεση για την αγορά της) αλλά από το βιβλίο της εταιρίας (minute book) όπου υποχρεωτικά περιέχονται και αριθμημένα όλα απολύτως τα πρακτικά και εμφανίζονται όλες οι πράξεις (αγορές, πωλήσεις, μεταβιβάσεις κλπ) που έχουν γίνει από την ίδρυσή της. Επομένως όποιος λέει πως όταν αγοράζει μια Off Shore δεν γνωρίζει τι περιουσία είχε στο παρελθόν της, απλά λέει χοντρά ψέματα και αυτό πρέπει να το γνωρίζουν πολύ καλά και των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής και όλοι όσοι καγχάζουν ακούγοντας την ηλιθιότητα αυτή. Ο Πειραιάς (και όχι μόνον) με τους δικηγορικούς “οίκους” που καλύπτουν τη ναυτιλιακή κοινότητα, είναι κέντρο τέτοιων δραστηριοτήτων, αφού κάθε πλοίο καλύπτεται από μία το λιγότερο off shore. Έχει γραφεί πως στην Ελλάδα λειτουργούν μόνον για ιδιοκτησία ακινήτων πολύ πάνω από τρεις χιλιάδες υπεράκτιες εταιρίες. Εάν οι πολυτελείς βίλες και τα διαμερίσματα είναι τόσα, τότε ο αριθμός είναι σωστός. Υπάρχουν βέβαια και οι υπόλοιπες με πλοία, εφημερίδες, κότερα, αεροπλάνα, έναν και μόνο λογαριασμό (για τις μίζες και το ξέπλυμα χρήματος), άλλες εταιρίες κλπ. Συνήθως προτιμάται η ένταξη στην ίδια Off Shore ενός μόνον περιουσιακού στοιχείου, (π.χ. ενός λογαριασμού, ενός πλοίου, ενός διαμερίσματος πχ στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μίας βίλας, μίας άλλης υπεράκτιας…). Τούτο γίνεται για λόγους πρόνοιας ώστε, να είναι εύκολη η μεταβίβαση των μετοχών της σε ένα πρόσωπο ή (το συνηθέστερο) σε άλλη υπεράκτια άμεσα. Αυτό επιτυγχάνεται απλά με τη μεταβίβαση των ή της μετοχής ολόκληρης της εταιρίας με ένα πρακτικό του ΔΣ που συντάσσει σε δέκα λεπτά ο δικηγόρος. Αλλά και για να αποκλειστεί ο κίνδυνος της απώλειας όλων των περιουσιακών της στοιχείων, εάν ένα από αυτά πέσει έξω επιχειρηματικά. Π.χ. εάν στην ίδια υπεράκτια ενταχθεί μία άλλη Off Shore που διαθέτει μία πολυκατοικία στη Θεσσαλονίκη και άλλη μία στην Κυψέλη και προστεθεί ακόμα το διαμέρισμα στην Αρεοπαγίτου, στην περίπτωση που “κατασχεθεί” το διαμέρισμα για χρηματισμό, τότε θα παρασύρει και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία ήτοι, τις πολυκατοικίες εν προκειμένω. Εννοείται ότι το “πόθεν έσχες” που προβάλλεται ως η πανάκεια και η ρομφαία πάταξης της διαφθοράς, αξίζει όσο και η θέληση των

~ 3 ~

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ερευνητών. Έτσι επιβάλλεται στους σεβόμενους τα αγαθά του συστήματος αυτού και το δικαίωμά τους να κατέχουν προϊόντα συνήθως προερχόμενα από τον κόπο τρίτων, να οργανώνουν μια υπεράκτια για κάθε περιουσιακό στοιχείο που θέλουν να αποκρύψουν, εξάλλου το κόστος της για τέτοιες περιουσίες και για το μαύρο χρήμα των πλουτοκρατών, των καταχραστών και των διεφθαρμένων είναι ελάχιστο. Κάποια πρόσθετα πρακτικά και χρήσιμα στοιχεία όμως είναι απαραίτητο να εκτεθούν εδώ. Οι μετοχές που έχουν εκδοθεί και υπογραφτεί από τον Πρόεδρο του ΔΣ και το γραμματέα του, μπορεί να είναι μία ή περισσότερες, ονομαστικές ή ανώνυμες ανάλογα με την επιθυμία του κατόχου. Συνήθως για ευκολία διαχειρίσεώς τους είναι ανώνυμες με την επισήμανση “Στον φέροντα” (To the Bearer). Οπότε και εκείνος που τις έχει στα χέρια του (Share Holder) ελέγχει και την περιουσία της εταιρίας. Ο ιδιοκτήτης (ή οι ιδιοκτήτες) φυλάσσει σε θυρίδα στην τράπεζα ή σε χρηματοκιβώτιο στο σπίτι του τις μετοχές και ανάλογα σε ποιον θέλει να μεταβιβάσει, δωρίσει, πωλήσει την περιουσία, τις παραδίδει χωρίς τη μεσολάβηση συμβολαιογράφου ή άλλου φορέα (εφορίας, ανακριτή, εξεταστικής επιτροπής κ.λ.π.). Με προϋπόθεση τη σύνταξη ενός πρακτικού των μετόχων, δηλαδή του ίδιου που αν δε, θέλει να εμφανιστεί είπαμε πως τις δίνει στο δικηγόρο που εμφανίζεται απ’ ονόματί του επιδεικνύποντας απαραίτητα τις μετοχές, ως ακλόνητη απόδειξη ότι είναι ή εκπροσωπεί τον ιδιοκτήτη τους, ώστε να εκτελέσουν οι του Διοικητικού Συμβουλίου την εντολή μεταβίβασης κοκ). Ο δικηγόρος στη συνέχεια θα ενημερώσει το βιβλίο πρακτικών και την έδρα της υπεράκτιας στη χώρα που την φιλοξενεί για όποια μεταβολή της περιουσίας της αλλά και του νέου διοικητικού συμβουλίου, που οπωσδήποτε θα προκύψει με την αλλαγή του ιδιοκτήτη των μετοχών. Επομένως από τη μία στιγμή στην άλλη μια περιουσία μικρή ή (συνήθως) μεγάλη θα αλλάξει χέρια, χωρίς να το γνωρίζει κανείς άλλος έξω από τον πρώην και νέο ιδιοκτήτη και τα μέλη του ΔΣ. Οι μεγαλοεπιχειρηματίες, εφοπλιστές, έμποροι όπλων, μεγαλοκατασκευαστές, ιδιοκτήτες εφημερίδων, καναλιών, κοτέρων και κύρια οι απατεώνες, καταχραστές, ληστές, κλέφτες, μεσάζοντες, έμποροι ναρκωτικών, διεφθαρμένοι πολιτικοί και κυβερνητικοί παράγοντες, καρπωτές κρατικών προμηθειών και αντιστοίχων ποσοστών (μίζας), διάφοροι παράγοντες που δεν ήταν αλλά έγιναν ταχύτατα νεόπλουτοι, χωρίς να αποφεύγουν τον πειρασμό να γίνουν μέλη των οικογενειών τους ιδιοκτήτες πολυτελών διαμερισμάτων και λοιπών παρακολουθημάτων ως κοτέρων, πολυτελών γάμων κ.λ.π. αποφεύγουν να είναι οι ίδιοι μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων για ευνόητους λόγους αποφυγής της δημοσιότητας και των κινδύνων να αποκαλυφθούν. Έτσι προτιμούν τις γυναίκες τους (λάθος

τ. 14

και αυτό), τους θυρωρούς τους, ή ενίοτε άλλες υπεράκτιες και εκείνες άλλες που τελικά η έρευνα για ανακάλυψη της αλήθειας χάνεται στο χρόνο που απαιτείται από χώρα σε χώρα και από τα δικηγορικά γραφεία που τις προστατεύουν ως επαγγελματικά απόρρητα. Οι υποχρεώσεις της υπεράκτιας είναι ελάχιστες: • Κάποια ετήσια έξοδα προς τη χώρα φιλοξενίας (τις αποκαλούμενες και φορολογικούς παράδεισους λόγω της σχετικής νομοθεσίας, ήτοι τα νησιά Cayman, ο Παναμάς, η Λιβερία, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος αλλά και η Μεγάλη Βρετανία κ.λ.π.) • Η σύνταξη των πρακτικών (minutes) των διοικητικών συμβουλίων ετήσια, πως όλα είναι εν τάξει και έκτακτα σε κάθε αλλαγή της περιουσίας και ιδιοκτήτου μετοχών της εταιρίας. Με τα πρακτικά αυτά που υπογράφονται από τα μέλη του ΔΣ είπαμε πως γίνονται και οι μεταβιβάσεις της υπεράκτιας και της περιουσίας της. Πολύ απλά λοιπόν θα λέγαμε πως η OFF SHORE εταιρία είναι η ανίκητη, απόρθητη κρυψώνα, η ερωμένη κάθε μεγαλοεπιχειρηματία, αλλά και κάθε απατεώνα, κ.ο.κ. είναι παγκόσμιος θεσμός απαραίτητος στους σεβόμενους τη μεγάλη τους περιουσία, τις άμετρες φιλοδοξίες, την ελαστικότητα στις επιχειρηματικές διαδικασίες, στους επιθυμούντες να κρυφτούν από την εφορία, από τους διεκδικητές των περιουσιών που αποκτήθηκαν με νομότυπο ή παράνομο, αλλά σχεδόν πάντα με ανήθικο τρόπο.[1] Η OFF SHORE, είναι σημείο των καιρών μας, στήριγμα, ομπρέλα, ασπίδα, πανοπλία, μανδύας, θυρίδα ασφαλείας, απόδειξη και αναγκαίο παρακολούθημα της καπιταλιστικής διάρθρωσης, απόδειξη επίσης της διεφθαρμένης πλευράς της παγκοσμιοποίησης, πιστή ερωμένη του ιδιοκτήτη που τον κρατάει κρυμμένο, μαζί με την περιουσία του και ίσως κάποιες τύψεις του, μέχρι που η κοινωνική οργή για το ρόλο δημοσίων προσώπων της πολιτικής, κοινωνικής, επιχειρηματικής και εκκλησιαστικής πλευράς, παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις αλλά… εκεί και μένει συνήθως. Οι άλλοι έχουν κάνει τη δουλειά τους. Ας υποστηρίζουν και σωστά, ειδικά σήμερα, πως το ανεξέλεγκτο μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων και των OFF SHORE είναι μία από τις αιτίες της κρίσης, μακάρι να πέφτουμε έξω αλλά φοβούμαστε πως δεν πρόκειται να τις θίξουν, γιατί έτσι θα έβγαζαν κάποιοι μόνοι τους τα μάτια τους. Για τις περιπτώσεις ατόμων ή ομίλων που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά ελέγχοντας περισσότερες από μία εταιρείες ενταγμένες όπως παραπάνω, έχει προβλεφθεί και χρησιμοποιείται ένα άλλο νομικό κατασκεύασμα με ευρύτερη επιφάνεια όπου χωρούν τα πάντα που ενδιαφέρουν τον βασικό διαχειριστή/κάτοχο. Αυτό είναι το TRUST (καταπίστευμα, ίδρυμα). Εκεί εντάσσονται/κρεμιούνται όλες οι υπεράκτιες εταιρείες με ότι αυτές περιλαμβάνουν. Το Ίδρυμα αυτό (διαφέρει σημαντικά από το προβλεπόμενα από την ελληνική νομοθεσία και κυρίως

~ 4 ~

2016

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

δεν έχει καμία σχέση με το κράτος που το φιλοξενεί) συστήνεται έχοντας κάποιον σκοπό για τον οποίο λειτουργεί και αναφέρεται ρητώς στο καταστατικό του. Οι μετοχές των εταιρειών (συνήθως υπεράκτιες) μεταβιβάζονται στο TRUST το οποίο λειτουργεί υπό φορέα (Trustee) που είναι συνήθως δικηγορική εταιρεία η οποία μεριμνά να τηρούνται όλες οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις από το καταστατικό του και τη νομοθεσία του κράτους που το φιλοξενεί (πρακτικά, βεβαιωτικά, συνελεύσεις, φορολογικά, έλεγχοι κλπ). To καταστατικό του TRUST προβλέπει διάρθρωση τέτοια που καλύπτει όλες τις πτυχές λειτουργίας του, εξυπηρετείται δε από φυσικά ή νομικά πρόσωπα με αρμοδιότητες καθορισμένες συνοπτικά ως εξής: • Settlor είναι ο ιδρυτής και αρχικός χορηγός των περιουσιακών στοιχείων • Trustee είναι ο εκάστοτε δικηγορικός οίκος που το εξυπηρετεί • Income Beneficiary είναι ο αποδέκτης των κερδών/προϊόντων των επιχειρήσεων • Protektor είναι ο «προστάτης» του με σχετικές αρμοδιότητες • Holder of Limited Power of Appointment είναι το πρόσωπο που έχει το δικαίωμα να διορίζει και αλλάζει όλους τους υπόλοιπους, να μεριμνά για μεταβιβάσεις κοκ στα πλαίσια του ορισθέντος σκοπού του Ιδρύματος. Εύκολα διαπιστώνουμε πως το ισχυρό πρόσωπο είναι ο κάτοχος του τίτλου του Holder of Limited Power of Appointment, προστατεύεται δε από οιονδήποτε θα ήθελε να μάθει τα στοιχεία του αφού καλύπτεται υπό τους μαν-

δύες της νομοθεσίας του αντίστοιχου κράτους, από τα δικαιώματα των δικηγορικών οίκων να μην αποκαλύπτουν στοιχεία που αφορούν τους πελάτες τους κοκ. Γίνεται αντιληπτό πως τα δυο αυτά επίπεδα απόκρυψης/λειτουργίας/ελέγχου περιουσιών καλύπτουν πλήρως εκείνους που θέλουν να δρουν στο απυρόβλητο, να μη φαίνονται ποιοι είναι, να μην έχουν καμία ευθύνη για τα τεκταινόμενα στις επιχειρήσεις τους, να μην δίνουν λογαριασμό σε κανέναν, να μην ελέγχονται από κανέναν. Εκεί λοιπόν διοχετεύεται το ανήθικο και παράνομο χρήμα κάθε είδους και μορφής προέλευσης. Στον υπογράφοντα δεν είναι γνωστή περίπτωση που να ξεσκεπάστηκε πλήρως και να αποκαλύφθηκε παράνομη λει- τουργία φυσικών προσώπων με αποδέκτη των προϊόντων της παρανομίας εταιρεία OFF SHORE ή TRUST. Ιδιαίτερα στη χώρα μας είναι σε όλους γνωστό πως κανείς δεν κατέληξε σε φυλακή όποια παρανομία και να διέπραξε, αρκεί να τήρησε τους κανόνες λειτουργίας των δυο αυτών νομικών προσώπων. Έτσι η ρεμούλα της περιουσίας του δημοσίου, της περιουσίας δηλαδή και του ιδρώτα του ελληνικού λαού συνεχίζει να λειτουργεί στο άνετο, καίτοι οι κλέφτες και καταχραστές είναι λίγο πολύ γνωστοί. Τί μένει να γίνει; Οι άλλοι να μεριμνήσουν για να σπάνε τα αποστήματα, αυτοί που δεν έχουν μετοχές, που δεν κλέβουν, δεν αρπάζουν, αυτοί που εργάζονται για να ζήσουν, που δεν εκμεταλλεύονται υπεραξίες, που ότι λένε το πιστεύουν και αγωνίζονται γι' αυτό… ~~.~~

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ… «Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται, ζυγόν δουλείας ας έχωσι· θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία». (Ανδρέας Κάλβος) διάλυση της ιστορικής μνήμης, που σκόπιμα πραγματοποιείται, αποτελεί συνέπεια των αντιιστορικών τάσεων της σύγχρονης τεχνολογίας και της οικονομικής υπεροπλίας των ΜΜΕ στα χέρια «δημίων» της ομοιομορφίας, πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής και, εν τέλει, ολιγαρχικής. Μια νέα ιδεολογία μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση στις χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ υλοποιημένη πορεύεται με τις διαθέσεις και τα σχέδια του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Υλοποιείται ακόμη πιο βάρβαρα, ανάλογα με τις αντιστάσεις των ανθρώπων. Τους αναγνωρίζουμε στους τηλεοπτικούς δέκτες. Τους πλασματικούς συνομιλητές. Συντηρούν καθημερινά, μονομερώς, το «εμπόρευμα». Την πολιτική τηλεθέασης, του εμπορεύματος. Μια σκηνοθεσία ψέ-

ματος. Σ' έναν γενικευμένο αυτισμό. Κάθε πόλεμος αποκτά νέα διάσταση, σε σύγκριση με έναν προηγούμενο πόλεμο. Μπορεί τα αίτιά του να είναι κατά βάση οικονομικής φύσεως, σε οποιαδήποτε περίπτωση, όμως, οι πρωταγωνιστές και τα μέσα που χρησιμοποιούνται είναι διαφορετικά. Ο Οκτάβιο Παζ αναφέρει τις τρεις στιγμές στην ιστορία του πολιτισμού: «Τον Μεσαίωνα, η ιδιωτική ζωή σαν τελετουργία, τον 19ο αιώνα, η ιδιωτική ζωή σαν μυστικό μυθιστόρημα και σήμερα η ιδιωτική ζωή σαν θέαμα». Μετά την τηλεόραση και τα σύγχρονα όπλα, τα υπερόπλα του ιμπεριαλισμού χρησιμοποιούνται σ' ένα κοινό πεδίο αναμέτρησης για έναν «ηθικό στόχο»: Την αύξηση των ανισοτήτων, εξαιτίας της κρίσης στην περιοχή της Κεντρ. Ασίας. Με τους πολιτιστικούς σκουπιδότο-

~ 5 ~

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

πους που δημιουργούνται μέσα από τα Media - υπονομεύονται όλες οι ηθικές έννοιες που διέπουν τη ζωή και τον άνθρωπο. Η παραποιημένη γλώσσα από τα ΜΜΕ, μαζί με τις βίαιες εικόνες, επιτείνει σίγουρα τη διαφθορά της σκέψης. Στόχος τους είναι η υποταγή. Τα ψέματα να ηχούν σαν αλήθειες και ο «φόνος» να γίνεται πιστευτός. Προσπαθούν να επιβάλουν τα γεγονότα, ως ένα «πολεμικό σίριαλ αμερικανικής προέλευσης» (όπως και τα γεγονότα που γίνονται σήμερα στην Παλαιστίνη με το Ισραήλ και στην Συρία). Οπτικά, ο κόσμος είναι «ενήμερος». Βλέπει τους πρωταγωνιστές επί σκηνής. Τη νέα φρίκη του πολέμου. Τα πολεμικά παιχνίδια των ισχυρών του πετρελαίου. «Ενθουσιάζονται» με τις τεχνολογίες, αλλά βέβαια σκορπούν άλλες εντυπώσεις, όταν τα όπλα του τρόμου σκορπούν το θάνατο. Δεν είναι τώρα που ζούμε στο βασίλειο της εικόνας. Είναι ό,τι υπάρχει στην τωρινή μας κουλτούρα, ένα είδος συλλογικού - κοινωνικού μηχανισμού με «διχασμούς». Οι ισχυροί του κεφαλαίου θέλουν να περάσουν το μήνυμα: «Ο θεατής» εαυτός μας να είναι «ηθικά αποδεσμευμένος» να πλέει σ' έναν κόσμο με βιαιότητα! Σ' έναν ωκεανό από βίαιες εικόνες. Σήμερα εκείνοι που τους αρέσει να λένε ότι η οθόνη έχει υπερισχύσει της πραγματικότητας, πως ζούμε σ' έναν κόσμο εξομοιώσεων και του υπερθεάματος –της

ζωής– της ιδιωτικής ζωής ως τηλεθεάματος, για τους ανθρώπους αυτούς, τούτος ο εξαϋλωμένος «γυάλινος» κόσμος της έκτασης και της έκστασης μπροστά στην οθόνη δεν ανήκει βεβαίως ούτε σε ό,τι ορίζουμε κλασικά αισθητική, ούτε ηθική. Θα πρέπει να σκεφτούμε τις συνέπειες, από το γεγονός πως υπάρχει μια συμβιωτική σχέση, ανάμεσα στους φανταστικούς καθ' υποτροπήν δολοφόνους και στους πραγματικούς της νέας τάξης πραγμάτων του αίματος - του ιμπεριαλισμού. Η πληροφόρηση οφείλει να υπηρετεί τη γνώση και την αλήθεια. Ομως, όπως όλα εμπορευματοποιούνται στον καπιταλισμό, έτσι εμπορευματοποιούνται και οι ειδήσεις. Τα ΜΜΕ στα χέρια της ολιγαρχίας έχουν την ευθύνη της παραπληροφόρησης με σκοπό πάντοτε τα κέρδη. Οι τηλεθεατές καλούνται να αντιμετωπίσουν τα πολυμέσα ως πολίτες μιας τέχνης. Σκοπός τους είναι ο καταναλωτής. Η θεαματικότητα, δηλαδή η διαφήμιση - το κέρδος. Σίγουρα, η «δημοκρατία» της διαφήμισης είναι η πιο χυδαία μορφή δημοκρατίας: «Κάτι σαν το θέατρο/ καθώς σηκώνεις την αυλαία/ μέσα σε μανδύες σιωπής/ πρέπει να συγκαλύψεις/ το αίμα» (Γ. Παναγουλόπουλος). Είναι μια μεγάλη και έντεχνα συγκαλυμμένη απάτη. Η χειραγώγηση των ανθρώπων από τα ΜΜΕ είναι ο σκοπός του κεφαλαίου. Παναγιώτης Καραβασίλης

«ΕΚΒΙΑΣΜΟΣ»

(Ένα μυθιστόρημα του αείμνηστου Χρήστου Θ. Πολυχρονίδη που αποτυπώνει επικαιρικά την περιρρέουσα εγκληματική ατμόσφαιρα)

ύρω μας συμβαίνουν πράγματα τόσο τραγικά που ξεπερνούν τη φαντασία, όχι μόνο του απλού ανθρώπου, αλλά και του πιο ευφάνταστου συγγραφέα. Κι όμως τα’ αγνοούμε στις λεπτομέρειές τους ή τα προσπερνάμε αδιάφοροι, μένοντας στο πνεύμα της ατομικίστικης συμπεριφοράς ή αυτό της παροιμίας που θέλει το κακό να συμβαίνει έξω απ’ το δικό μας σπίτι, κι ας είναι και στο σπίτι του αδερφού μας. Η διαλεκτική ρήση του μεγάλου Λένιν ότι κανείς δε μπορεί να επιβιώνει ανάμεσα σε πτώματα δεν αγγίζει εύκολα τον όποιο φιλοτομαριστή κι ας στηρίζεται, πάλι, πάνω στη λαική σοφία, ότι το κακό που συμβαίνει στη γειτονιά μας, γρήγορα θα συμβεί και στη γωνιά μας. Σήμερα, με την ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης που ήταν η ελπίδα των λαών, πάντα για το καλύτερο στη ζωή του ανθρώπου, συνέβη ό,τι το χειρότερο μπορούσε να συμβεί στην ανθρωπότητα: η παγκοσμιοποίηση του κακού. Σ΄ αυτό το μέγιστο κακό, σ’ ό,τι το πιο σάπιο και πυώδες, ο Χρήστος Θ. Πολυχρονίδης, που έφυγε από κοντά μας πριν από λίγα χρόνια, μέσα απ’

τ. 14

το μυθιστόρημά του «Εκβιασμός», μπήγει πολύ βαθιά το νυστέρι του λόγου του, χωρίς ωστόσο να κάνει ανιαρά κηρύγματα, ηθικολογώντας έξω απ’ την ουσία του τραγικού. Ο συγγραφέας στηλιτεύει με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο το εμπόριο της λευκής σαρκός όπως και το εμπόριο των βρεφών. Προαγωγοί του πεζοδρομίου αλλά και του επιστημονικού χώρου σε στενή συνεργασία μεταξύ τους, ικανοποιώντας την απληστία τους για βρόμικο χρήμα, εκμεταλλεύονται νεαρές κοπέλες απ’ την ανατολική Ευρώπη, με διάφορες απατηλές υποσχέσεις. Όταν κάποτε αντιληφθούν ότι έχουν παγιδευτεί σ’ έναν κλοιό από εκβιαστικούς μηχανισμούς, είναι πολύ δύσκολο ή πολύ αργά να επιστρέψουν στη ζωή. Έχουν γίνει πλέον αντικείμενα ηδονής και πλουτισμού χυδαίων και ανώμαλων υποκειμένων μακριά απ’ την αληθινή χαρά του έρωτα ή της μητρότητας καθώς εξαναγκάζονται πολλές από δαύτες να γίνονται παιδοποιητικές μηχανές, φέρνοντας στον κόσμο κορμάκια αγγέλων, για την ελεύθερη αγορά της πιο σατανικής «νέας τάξης».

~ 6 ~

2016

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Στο πεζογράφημα αυτό ο Χρήστος Θ. Πολυχρονίδης μας δίνει με απόλυτη φυσικότητα τα θετικά ή αρνητικά στοιχεία των χαρακτήρων, τους εύστοχους διαλόγους ή τις φλύαρες σιωπές τους, την εγκαρτέρηση ή τα πάθη τους, τις συγκρούσεις και την αγωνία τους, με ακραία σημεία το θάνατο της ψυχής ή του σώματος. Ενός σώματος που ο συγγραφέας συχνά το έχει αποκαλύψει γυμνό, όμως μ’ έναν τρόπο που να μην προκαλεί τις αισθήσεις. Σε σκηνές ερωτισμού η γύμνια της σάρκας δεν είναι παρά το μέσο ν’ αποκαλυφθεί η γύμνια της ψυχής της γυναίκας, με την οποία η ψυχή του αναγνώστη πάντα συμπάσχει, καθώς τα όνειρα των κοριτσιών

θυσιάζονται στο βωμό του βρόμικου κέρδους. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που μόνο συμβατικά θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε σαν τέτοιο, αφού δε μπορούμε να παραβλέψουμε την από κάθε άποψη αισθητική του αρτιότητα. Απεικονίζει όμως μια ωμή καθημερινή πραγματικότητα, κι ο συγγραφέας αυτή ακριβώς θέλει να δούμε πάνω απ’ όλα, μήπως και κάνουμε κάποτε την έξοδό μας απ’ τον ψυχοφθόρο εθισμό μας να βλέπουμε μόνο την επιφάνεια των πραγμάτων, με την ίδια διάθεση που βλέπουμε τη βία και το έγκλημα στις μικρές ή τις μεγάλες οθόνες. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

Η διαστρέβλωση λέξεων και εννοιών

Κάποτε στης 10ετίας 1990 τα χρόνια κάποιος πολιτικός μιλώντας από τα ψηλά μπαλκόνια, καυτηριάζοντας την κυβέρνηση για τις μεγάλες ουρές στα νοσοκομεία, στο Ι.Κ.Α., και στις δημόσιες συγκοινωνίες, έδινε τη λύση με μια μικρή φράση: «Ποιο λίγο κράτος πια.» Και φυσικά από κάτω οι οπαδοί του τον αποθέωναν. Παθιασμένοι και χωρίς να ψάχνουν και να ψάχνονται, για το τι εννοούσε ο ικανός και «σωτήριας» άνθρωπος τους. Που να φανταστούν τι σοφιζότανε. Φυσικά προετοίμαζε το έδαφος για ιδιωτικοποίηση των πάντων. Υγεία, παιδία, πρόνοια, συγκοινωνίες τα πάντα να γίνουν είδος εμπορεύσιμο! Και όταν ο άνθρωπος αυτός εκλέχθηκε άρχισε να πραγματοποιεί το γράμμα και το πνεύμα των επιδιώξεων του. Το αποτέλεσμα φυσικά ήταν να χάσει την εξουσία γρήγορα με τεράστια οικονομική ζημιά στο δημόσιο. Και δεν είναι και λίγοι που θεοποιούν ακόμα και στις ημέρες μας την ιδιωτική πρωτοβουλία, που όμως στρεβλώνουν την πραγματικότητα. Ιδιωτική πρωτοβουλία είναι να δημιουργήσεις μια επιχείρηση που από τη μια μεριά να προσφέρει υγιείς υπηρεσίες στην αγορά και παράλληλα η επιχείρηση να είναι κερδοφόρα. Και υπάρχουν πλείστες όσες τέτοιες επιχειρήσεις που πέρα από την δική τους κερδοφορία αναπτύσσουν την παραγωγή εναρμονισμένη με την παραγωγικότητα. Όμως σε μια συντεταγμένη κοινωνία η πολιτεία είναι και υποχρεωμένη να καλύπτει το κοινωνικό κράτος με έργα κοινοκτημοσύνης που αφορά και τον απλό πολίτη. Παραδείγματος χάρη, το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα, η παιδία, η υγεία, οι συγκοινωνίες και οι επικοινωνίες πρέπει να μην εξυπηρετούν απλά το κέρδος του ιδιώτη και μόνο, αλλά την κοινωνία. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει, ότι η δημόσια επιχείρηση πρέπει να είναι ζημιογόνα. Και αυτό επιτυγχάνεται μόνο όταν διοικείται με κανονισμούς αυστηρούς. Να διοικείται με κριτήρια αξιοκρατικά και να μη γίνεται φέουδο του κάθε πολιτικάντη. Κοντολογίς να μην αποτελεί υπηρεσία των πελατειακών σχέσεων και

να προσλαμβάνονται οι αναγκαίοι μόνο, κι αυτοί εφόσον συμπληρώνουν τα κατάλληλα προσόντα για τη δουλειά που πρέπει να υπηρετήσουν. Κι αυτό γιατί είναι κοινό μυστικό ότι μέχρι τώρα υπερέχει η πελατειακή σχέση. Και μ’ αυτή τη λογική δεν μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά μια δημόσια αρχή. Και όταν μια αρχή εκπληρώνει σωστά και χωρίς περιττές σπατάλες το έργο της είναι φυσικό ν’ ανταποκρίνεται στο κοινωνικό σύνολο με χαμηλό κοστολόγιο και κατ’ ακολουθία και με χαμηλές χρεώσεις στο κοινό. Και παρότι ετούτη τη στιγμή, όλες οι δημόσιες επιχειρήσεις με βάση τις αξιώσεις του Δ.Ν.Τ. παίρνουν η μια μετά την άλλη το δρόμο των ιδιωτικοποιήσεων που αυτό σηματοδοτεί και την αδυναμία όλων όσων διοίκησαν και όσοι διοικούν να δέχονται τις πιέσεις των δανειστών μας, οι οποίες και είναι ολέθριες για τη χώρα μας και τον ελληνικό λαό. Που πάμε λοιπόν; Οπωσδήποτε δεν πάμε καθόλου καλά. Και την απάντηση αυτή δίνει κατά πλειοψηφία ο κάθε πολίτης. Και το χειρότερο ότι η επικρατούσα νεοφιλελεύθερη πολιτική της Ε.Ε. όχι μόνο δεν κατευθύνεται σε κάποια φιλολαϊκή λύση, αλλά και όσο ο καιρός περνά τόσο και ποιο πολύ βαθαίνει η κρίση, και όχι μόνο στην πατρίδα μας, αλλά και σ’ όλη την Ευρώπη που ο μύθος της με τα χρυσά κουτάλια έχει πλέον ξεχαρβαλωθεί. Δύσκολες ώρες και χαλεποί οι καιροί. Και η περίοδος αυτή είναι ακόμα πιο δύσκολη. Με τα πολιτικά κόμματα να ερίζουν σε βαθμό διχαστικού κινδύνου. Όμως ετούτη τη στιγμή όσο ποτέ ο κόσμος με ψυχραιμία πρέπει να μην αφήσει να ’ρθει και το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί. Κι αυτό θα πρέπει να περνά μέσα από έναν διαρκή αγώνα. Λεωνίδας Γιανναράκος 18-10-2016

~ 7 ~

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

τ. 14

ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΛΑΧΟΔΗΜΗΤΡΗΣ

Ο Ταλαντούχος Πύλιος Ποιητής και Στοχαστής Ένας από τους δέκα Έλληνες μέλη της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών στο εξωτερικό

ίχα την τύχη να πέσει στα χέρια μου, όντας ακόμα μαθητάκος στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου Κυπαρισσίας, το βιβλιαράκι του Πύλιου ποιητή Θοδωρή Βλαχοδημήτρη, που αμέσως με συνάρπασε. Ήτανε στα πρώτα πετάγματα, στις πρώτες βαθιές δονήσεις μέσα μου, από τον ιερό ποιητικό λόγο κι είναι αλήθεια πως για πολύ καιρό εκείνο το βιβλιαράκι μου έγινε αχώριστος σύντροφος. Πρόκειται για την ποιητική συλλογή του πιο πάνω ποιητή «Νέα από την Πόλη του Νέστορα» κι εκείνες οι μνήμες με τυραγνάνε ακόμα: «Μας τυραννάνε οι μνήμες μας μας παιδεύουν τα όνειρά κάθε νύχτα επάνω μας μας μαρμαρώνουνε τα άστρα φοβερά ερωτήματα ζυμωμένα με δάκρυ και πόνο…» Κι όταν κατά το λιόγερμα έπαιρνα το ανηφοράκι προς το κάστρο των …Γιγάντων της Αρκαδιάς, πάντα με συνόδευαν οι στίχοι από εκείνο το βιβλιαράκι του Θοδωρή Βλαχοδημήτρη: «Φέρνουμε μέσα μας τον αχό και την αύρα του πέλαγου που πάντα έσερναν τα κύματα την ομορφιά στις ηλιόλουστες μέρες που παίρνει η πατρίδα μας με τα αρχαία μάρμαρα τα γκρεμισμένα κάστρα της και τα αμέτρητα μνήματα. Του μόχθου το νόημα το βαθύ και το ατίμητο μας φέρνουνε…» Θυμάμαι ακόμα πως με είχε και το όνομα του ποιητή εντυπωσιάσει. Φαρδιά πλατιά πάνω-πάνω Θοδωρής Βλαχοδημήτρης! Μου άρεσε πολύ εκείνο το Θοδωρής κι έτσι αποφάσισα κι εγώ να βάζω στα τετράδια μου το Σωτήρης, που ωστόσο κάθε φορά, η φιλόλογος μου το διπλοκοκίνιζε! Το δεύτερο βιβλίο του Πύλιου ποιητή, «Τα Κύμβαλα του Μπενάρες», ένας αντιπολεμικός… θούριος, το διάβασα πολύ αργότερα, λίγο πριν την απριλιανή χούντα, αν και είχε εκδοθεί κάπου μια δεκαετία νωρίτερα, το 1956. Στίχοι που κλείνουν βαθιά πίκρα κι απογοήτευση, μα κάπου στο βάθος στέλνουν μηνύματα ειρηνικά, μηνύματα συναδέλφωσης γνήσια ποιητικά: «Αδερφέ μου, μες το βάθος, στη γωνιά του σκοτεινού δωματίου μου έχω του αδερφού μου που σκότωσες από τότε το νεκρικό φέρετρο… Έλα αδερφέ μου, εσύ, που ακόμα δεν έμαθες τη γλώσσα των βραδινών γιασεμιών που δεν δοκίμασες τη μαγεία από της γυναίκας το φίλημα το μουσκεμένο από του Απρίλη τα αρώματα… Έλα αδερφέ μου, ας πλάσουμε με την κάνη του όπλου μας μια χαρούμενη σάλπιγγα

κι ας κάνουμε το φονικό σφύριγμα για τη νέα μελωδία του λυρικού ανθρώπινου λόγου μας…» Ο Θ.Βλαχοδημήτρης γεννήθηκε στο Σουληνάρι Πυλίας το 1925 και νέος ακόμη πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και σαν συνέπεια του έλαχε η εξορία του στα στρατόπεδα του Μούνδρου και της Λήμνου, αλλά και της Μακρο-νήσου και αυτές του οι εμπειρίες θα αποτυπωθούν στο ποιητικό του έργο και η πολιτεία θα τον τιμήσει επάξια με το μετάλλιο της Εθνικής Αντίστασης. Σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστήμιου της Αθήνας και στην Πάντειο σχολή. Εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα ως εκπαιδευτικός, διδάσκοντας λογοτεχνία και γλώσσα κι αργότερα πια ως ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης στο Γλωσσολογικό Σπουδαστήριο του πανεπιστήμιου της Αθήνας, απ΄ όπου εκδιώχτηκε τους πρώτους μήνες της απριλιανής χούντας κι εξαναγκάστηκε να εκπατριστεί και να καταφύγει στη Δυτική Γερμανία, στο Αμβούργο, εκεί όπου παλιότερα είχε πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές Στη Γερμανία εργάστηκε στη Deutsche Forschungsgemeinschaft κι αργότερα στην Ακαδημία Επιστημών του Γκαίτινγκεν, ενώ δίδαξε ακόμα Ελληνική Γλώσσα και Νεοελληνικά Κείμε-να στο Λαϊκό πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Από το 1980 υπήρξε διευθυντής σπουδών στο Ινστιτούτο του τμήμα-τος Ελληνικής και Γερμανικής γλώσσας σε ινστιτούτα ξένων γλωσσών. Η προσφορά του Θ.Βλαχοδημήτρη στα Γράμματά μας υπήρξε σημαντική. Ποίηση, δοκίμιο, κριτική και μελέτες. Πέρα από τις παραπάνω ποιητικές του συλλο-γές, που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν τη δικτα-τορία, έκδωσε ακόμα το 1963 κι ένα δοκίμιο για το ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά, με τίτλο « Κωστής Παλαμάς μια νέα κριτική προσέγγιση». Το 1973 θα εκδο-θούν δυο ακόμα ποιητικά βιβλία. Είναι τα: «Η Πέτρινη Χώρα» και «Ο Άλλος Δρόμος», ενώ την ίδια χρονιά θα παρουσιάσει την «Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρω-πίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ» (μετάφραση από την Αγγλική γλώσσα με δικό του προλογικό σημείωμα ενώ δυο χρόνια αργότερα θα ακολουθήσει μια ακόμα μελέτη του. Πρόκειται για την: «Θεωρεία Δημιουργικής Κριτικής» Το 1977 θα δει το φως το με προσωπικά συμβολικό, ίσως τίτλο: «Ο Γυρισμός του Τειρεσία» και τον επόμενο χρόνο ακόμα μια ποιητική σύνθεση, είναι το «Ανθρώπινο Μέγεθος». Σημαντικό υπήρξε και το επόμενο δοκίμιό του: «Ηράκλειτος, η καταγωγή, οι στόχοι και το βεληνεκές των ιδεών του» κι απανωτά θα εκδοθούν οι ποιητικές συλλογές: «Φωνή της Ιστορίας», το 1987, «Οι Γενιές των Ανθρώπων»1990, και «Το Διεθνές Κοιμητήρι» 1992, για

~ 8 ~

2016

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

να ακολουθήσει ακόμα μια μελέτη του, «Κείμενα Σκέψεις και Προβληματισμού» Τέλος το 1993 θα έρθει να προστεθεί στο πολύπλευρο έργο του μια αξιόλογη ιστορική μελέτη. Είναι η «Σύντομη αναφορά στα αίτια και γεγονότα που προκάλεσαν και χαρακτήρισαν την Επανάσταση του 1821». Όλο το έργο του ποιητή έχει εκδοθεί και επανεκδοθεί σε παράλληλες εκδόσεις και στις δυο γλώσσες Γερμανικά και Ελληνικά. Έζησε και δημιούργησε στο Αμβούργο και τίμησε την πατρίδα και ιδιαίτερα την ιδιαίτερα πατρίδα του την Πυλία. Ωστόσο για την σημαντική του δραστηριότητα εκεί η μεγάλη γερμανική μεγαλούπολη τον τίμησε επίσης, προσφέροντάς του ισόβια σύνταξη, που έπαιρνε ως τον πρόσφατο θάνατό του, θαρρώ, το 2007. Η ποίηση του Θοδωρή Βλαχοδημήτρη βαθιά πανανθρώπινη, με εκείνη την εκπληκτική της αυθεντικότητα, που ακόμα και στις χειρότερες στιγμές του, εκεί στα αθώα, ωστόσο καταδικασμένα κολαστήρια, ξερονήσια, οι ποιητικές μνήμες αναδιφούνται: « Κι η μυγδαλιά στα αντίσκηνα η ανθισμένη λέει μες του χειμώνα την καρδιά το παραμύθι μόνη… και μες τα μάτια μας βαθιά μια άνοιξη σωπαίνει…» Κι ο ποιητής ωστόσο συναδερφικά επιμένει: «Άκου αδερφέ από φθόνο και ζήλια δε γνωρίζουν

τα δικά μου χείλια…» και προτείνει: «Ποιητή να μιλήσει κι φωνή σου ιαχή ιερή κι ορμήνια η οργή σου, α πεις τι να πω, τι να πούμε του αδερφού που προσμένει, του αδερφού του αλλουνού που αγαπούμε…» Και αποφαίνεται: «Μόνο αν ο νους κι η καρδιά δουλέψουν μαζί θα δεις ηλιόφως, αμπελάνθι και βροχή.. Άκουσε με η αγάπη υψώνει.. πληγή σου πληγή μου και πονώ και πονείς… Σε αγαπώ κι αγρυπνώ και δουλεύω και κοντά και μακριά σου αδερφέ μου…» Θεωρώ πως ο Πύλιος ποιητής υπηρέτησε όσο πιο σωστά μπορούσε την τέχνη του, τα Γράμματα μας, αλλά και την πατρίδα του «εις την ξένην…»

Για μένα είναι σημαντικό πως υπήρξε ένας από τα δέκα μέλη της Εταιρίας μας στο εξωτερικό (στο Αμβούργο της Γερμανίας ως καθηγητής στο εκεί Πανεπιστήμιο. Ο Θοδωρής Βλαχοδημήτρης έφυγε από κοντά μας για πάντα στις 29 Ιουνίου 2005 στο Αμβούργο της Γερμανίας. Σωτήρης Ε. Γυφτάκης

ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ

ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ MAIL ART

θεωρητική προσέγγιση επικεντρώνεται στη θέση του σύγχρονου εικαστικού καλλιτέχνη, ο οποίος εξακολουθεί να δημιουργεί με πυξίδα το «είναι» του, μέσα στο κυριαρχούμενο από την τάση της "παγκοσμιοποίησης" πεδίο. Κοινές πολιτιστικές συντεταγμένες επηρεάζουν καθοριστικά την καλλιτεχνική έκφραση, που μετασχηματίζεται με ποικίλους τρόπους σε πολλαπλά επίπεδα. Θεωρητικά διλήμματα, γενικευμένες αντιθέσεις, συγκλίσεις, αποκλίσεις, αντινομίες και ζητούμενα προκύπτουν από τον ιδεολογικό και αισθητικό πολτό του παρόντος. Έναν πολτό με τον οποίο δομείται και λειτουργεί το σύστημα διακίνησης και επικοινωνίας των εικαστικών «προϊόντων» στην παγκοσμιοποιημένη οικονομική ζώνη με τους πιθανούς αποδέκτες, χρήστες, συμμετέχοντες και επενδυτές. Ιδιαίτερα από τα media κάθε τύπου επιβάλλονται νέες αντιλήψεις, θέσεις και πρακτικές που προξενούν αντιδράσεις και ιδεολογικές συγκρούσεις, όχι μόνο στο κυρίαρχο οικονομικό φάσμα και τις αναμενόμενες κρίσεις και ταλαντεύσεις του, αλλά και για τις αισθητικές κατευθύνσεις και συνισταμένες πολιτικές, που επηρεάζουν άμεσα την πνευματική καλλιέργεια. Η ανθρώπινη φύση, από την αρχή της ύπαρξής της διαφοροποιήθηκε από τα υπόλοιπα όντα, με τη δημιουργία διάφορων μορφών επικοινωνίας. Γιά παράδειγμα ο χορός, οι τελετές μαγείας και οι πράξεις λατρείας, η στα-

διακή διάρθρωση της γλώσσας και της γραφής θα αποτελέσουν τα βήματα εξέλιξης στην μακρόχρονη ανθρώπινη πορεία και τον τρόπο έκφρασης σε όλους τους πολιτισμούς. Η γέννηση και η ανάπτυξη της τέχνης υπήρξε πάντοτε συνδεδεμένη και εξαρτώμενη από τις συνθήκες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος. Οι κλιματολογικές συνθήκες με το κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό υπόβαθρο διαμόρφωσαν και συντέλεσαν στη δημιουργία των πολιτιστικών συνθηκών. Ένα έργο τέχνης, δεν είναι ένα τυχαίο δημιούργημα, αλλά προϊόν που πηγάζει μέσα σε ορισμένο κοινωνικό πλαίσιο, μιας συγκεκριμένης εποχής. Κατά συνέπεια, αντιπροσωπεύει και εκφράζει αυτή την εποχή. Στην πορεία ανάπτυξης του ανθρώπινου γένους εκφράστηκαν πολλές και ετερόκλητες αντιλήψεις για το σκοπό και τις ερμηνείες της τέχνης. Αποτελεί όμως γενική παραδοχή πως είναι μια μορφή ανθρώπινης επικοινωνίας, εσωτερικής ανάγκης και έκφρασης που πηγάζει από όλες τις αισθήσεις και απευθύνεται σε αυτές. Μέσα από διαδικασίες νοητικές, συναισθηματικές, διαισθητικές μεταφέρεται το αρχικό οπτικό ερέθισμα και μεταφράζεται ως εμπειρία βιωματική σε καθαρό εικαστικό

~ 9 ~

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

στοιχείο, μεταφέροντας μηνύματα και καταγράφοντας τις τάσεις και τις προσδοκίες κάθε εποχής. Στην εξελικτική πορεία της τέχνης, η αναπαράσταση αντικαταστάθηκε σταδιακά από υπαινικτικά στοιχεία που καθοδηγούσαν το θεατή να αναγνωρίσει το εικονιζόμενο αντικείμενο και την υπόστασή του μέσα από στοιχεία διακοσμητικά, ενδυματολογικά, χειρονομίες, βλέμματα, πόζες. Το έργο τέχνης μπορούσε να διηγηθεί μια ιστορία ηθογραφική, ένα ιστορικό γεγονός, μια κοινωνική ή θρησκευτική μεταρρύθμιση. Ο Έρνστ Φίσερ, στην «Αναγκαιότητα της τέχνης» τονίζει: «Η Τέχνη είναι το απαραίτητο μέσο της συγχώνευσης του ξεχωριστού ατόμου με το σύνολο, της άπειρης κοινωνικοποίησής του, της συμμετοχής του στα βιώματα, τις εμπειρίες και τις ιδέες όλου του ανθρώπινου γένους», επιβεβαιώνοντας την νομοτελειακή πορεία της τέχνης με την κοινωνική και οικονομική εξέλιξη καθώς και την ύπαρξή της, ως την επικρατούσα άποψη και έκφραση, της εκάστοτε ισχύουσας κοινωνικό -θρησκευτικής αντίληψης. Η μοντέρνα ζωγραφική, αν και προφανώς διατηρεί καταβολές και επιρροές από διάφορες εθνικές παραδόσεις, τείνει να αποκτήσει ένα παγκόσμιο χαρακτήρα, να γίνει ένα κοινό μέσο συνεννόησης, που φιλοδοξεί να ξεπεράσει όλες τις εθνικές διαφορές. Στη σημερινή εποχή του ανταγωνισμού, της αλλοτρίωσης ιδεών και συναισθημάτων, το έργο τέχνης επικοινωνεί απαραίτητα για να αγγίξει ποικίλα γούστα και αντιλήψεις αισθητικής, προκειμένου να καλύψει το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης και της ενιαίας επικρατούσης αισθητικής αντίληψης. Στην εποχή όπου κυριαρχεί η δυναστεία της εικόνας και της τάχιστης ανταλλαγής ιδεών και πληροφοριών γινόμαστε μοιραία συμμετέχοντες και ενεργοί της επικοινωνίας, όπου το μήνυμα οφείλει να είναι σαφές και σύντομο. Ο αποδέκτης, έχοντας καταχωρημένα μέσα του αναφορές και στοιχεία άλλων ιστορικών εποχών, όταν η σχέση άνθρωπος–περιβάλλον ήταν άμεση, κατορθώνει να ερμηνεύσει την εικαστική γραφή και γλώσσα μέσα από γνώριμα κωδικοποιημένα οπτικά σύμβολα και μοτίβα. Στο β’ μισό του 20ου αιώνα, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, εκδηλώθηκε με επαναστατικές εκδηλώσεις σε διεθνές επίπεδο, το κίνημα Φλούξους (Fluxus). Σε πνευματική διαδοχή του προγενέστερου ακραίου και ανατρεπτικού Νταντά, το Φλούξους στόχευε και αυτό στην απαλλαγή του ατόμου από κάθε αναστολή, φυσική, διανοητική και πολιτική, αρνιόταν την ύπαρξη τεχνητών εμποδίων ανάμεσα στα διαφορετικά καλλιτεχνικά πεδία και επεδίωκε την κατάργηση και διάκριση ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή. Στους οπαδούς του συγκαταλέχθηκαν διάφορες εθνικότητες και κατευθύνσεις και στο αποκορύφωμά του κατά το 1963-65, σ’ ένα φεστιβάλ συγκέντρωσε μου-

τ. 14

σικούς, χορευτές, ζωγράφους, ποιητές και γλύπτες απ’ όλο τον κόσμο. Πλέον, η καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι περισσότερο σημαίνουσα από το ίδιο το έργο τέχνης. Είναι γεγονός ότι μεγάλες εικαστικές διοργανώσεις σε όλα τα ανεπτυγμένα οικονομικά κέντρα διαδίδουν την σύγχρονη τέχνη. Εκπαιδευτικά ιδρύματα, εταιρείες και ιδιώτες επενδύουν σε έργα της σύγχρονης παραγωγής. Αρκετοί καλλιτέχνες ευημερούν και συναγωνίζονται τους πλουτοκράτες. Τα μέσα ενημέρωσης κάθε τύπου κάνουν καλά τη δουλειά τους… Κι όμως στην πραγματικότητα ο σύγχρονος άνθρωπος ελάχιστα συγκινείται από την τέχνη της εποχής του, ή τουλάχιστον από την τέχνη που του επιβάλλουν τα MEDIA και οι έμποροι, σαν τέχνη της εποχής του. Η σύγχυση και η προσποίηση καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα των αναζητήσεων και παρά την πράγματι μεγαλύτερη διάδοση των έργων τέχνης, μέσω χαρακτικών και άλλων αναπαραγωγικών μεθόδων και στην προσέγγιση του καθημερινού ανθρώπου με την pop-art και την videoart, η τέχνη δεν βιώνεται σαν ανθρώπινη ανάγκη. Σχεδόν πάντα μένει στο επίπεδο της διακόσμησης ή της επένδυσης, σε κάτι ακατανόητο μεν, αλλά που κάποιοι «επαίοντες» δίνουν μεγάλη αξία. Σε όλα αυτά νέες και ήδη διαδεδομένες εκφραστικές δυνατότητες στον εικαστικό χώρο, όπως η ιδιότυπη και σχεδόν προδρομική mail-art και όλες οι συναφείς εικαστικές διατυπώσεις, με την χρήση τεχνολογικών μέσων και μεθόδων, που αναρτούνται και διακινούνται στο διαδίκτυο συντελούν στην επικοινωνιακή διαδικασία με τρόπους, προσδιορισμούς και επιλύσεις για μια εφικτή παγκόσμια συμμετοχή σε έναν πολλαπλασιασμό των αισθητικών αντικειμένων. Το 1965 εμφανίζεται για πρώτη φορά στον κόσμο της τέχνης, το κίνημα της Mail Art, στη Νέα Υόρκη. Εμπνευστής του υπήρξε ο Ray Johnson, που χαρακτηρίστηκε σαν τον πιο διάσημο άγνωστο καλλιτέχνη της Αμερικής. Το κίνημα Mail Art Network αποκαλείται Δίκτυο Ταχυδρομικής Τέχνης, από το μέσο διακίνησης των έργων, που είναι το ταχυδρομείο. Η ταχυδρομική τέχνη ξεκίνησε ως κίνημα αντίστασης και απελπισίας ενάντια στα κατεστημένα της εποχής και τη βιομηχανία στον κόσμο της τέχνης. Την ίδια εποχή, πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, όπως ο Αρμάν, ο Κλάϊν, ο Ράουσενμπεργκ και η Ομάδα Φλούξους (με τους Ben Vautier, George Brecht, Joseph Beuys, Robert Filliou, Dick Higgins, Nam June Paik, Daniel Spoerri, George Maciunas), ενσωματώνουν στην δουλειά τους γράμματα, επιστολές, γραμματόσημα, φακέλους, κάρτες. Όπως στην αρχή του 20ου αιώνα σημαντικά γεγονότα δημιούργησαν τα κινήματα του Ντανταισμού, του Μπαουχάους, του Σουρεαλισμού κ.α., έτσι η mail art δημιουργεί μια εικαστική καινοτομία με πολλές δυνατότητες. Το κίνημά της βασιζόμενο κυρίως στην επαφή και στην ελεύθερη ανταλλαγή τέχνης και ιδεών, μεταξύ των

~ 10 ~

2016

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

καλλιτεχνών, εξελίχθηκε σε παγκόσμια δίκτυο. Σήμερα είναι ίσως και το μεγαλύτερο σε έκταση και αριθμό συμμετεχόντων κίνημα που δημιουργήθηκε ποτέ στην ιστορία της τέχνης. Είναι ένα δίκτυο ζωντανό, πολύμορφο, που καθημερινά εξελίσσεται και αυξάνεται. Είναι ένας ανοικτός δίαυλος παγκόσμιας καλλιτεχνικής επικοινωνίας, παράπλευρος στους γνωστούς και παγιωμένους που στοχεύει στη διαρκή πνευματική αφύπνιση. Η καινοτομία που βασίζεται στην ακύρωση της απόστασης και των περιορισμών στην επικοινωνία κοινού και καλλιτεχνών ακόμη και μεταξύ των ίδιων των δημιουργών, με αποτέλεσμα χιλιάδες καλλιτέχνες ανά τον κόσμο να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν ιδέες. Η mail art δίνει τη δυνατότητα της ελεύθερης συνάντησης δημιουργών, διαφορετικών προελεύσεων και κατευθύνσεων –πολιτικών και κοινωνικών–, διαφορετικών τεχνοτροπιών, ιδεολογιών και αντιλήψεων που προέρχονται σχεδόν από όλα τα είδη τέχνης. Είναι αποδεκτοί καλλιτέχνες ολοκληρωμένης καριέρας και αυθεντικά δημιουργικοί άνθρωποι που ασχολούνται με την τέχνη, που ανταλλάσσουν μεταξύ τους ιδέες έργα τέχνης, πολιτιστικά στοιχεία, αισθητικά ντοκουμέντα, καθιστώντας το κίνημα φιλόξενο και αποδεκτό, πλούσιο εκφραστικά, σύγχρονο σε ιδέες και παράλληλα έντονα προσωπικό. Τα έργα είναι αυθεντικά έργα τέχνης, ψηφιακή ζωγραφική, εκτυπώσεις, αντίγραφα, κάρτες, χαρακτικά έργα με εικαστικές σφραγίδες, οπτική ποίηση, εφημερίδες και περιοδικά που αφορούν το θεσμό, γραμματόσημα σχεδιασμένα από τους ίδιους και φακέλους που συχνά ανταγωνίζονται το ίδιο το έργο τέχνης. Διοργανώνονται μικρές και μεγάλες εκθέσεις, όπου οι καλλιτέχνες στέλνουν τα έργα τους στους διοργανωτές μέσω ταχυδρομείου και το διαδίκτυο, χωρίς κορνίζες, απαλλασσόμενοι έτσι από τις χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες εξαγωγής του έργου τέχνης. Τα έργα τους συνήθως παραμένουν στους διοργανωτές. Η αμεσότητα της επικοινωνίας και η δυνατότητα συνεργασίας και επαφής με χιλιάδες καλλιτέχνες ανά τον κόσμο, χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκθέσεων ταχυδρομικής τέχνης, δίνει τη δυνατότητα της διοργάνωσης σε γκαλερί, ιστορικούς τέχνης, διεθνή πανεπιστήμια, δήμους, που καταφέρνουν τελικά να δημιουργούν τα δικά τους μουσεία. Σχεδόν δε, απουσιάζει κάθε οικονομική συνδιαλλαγή και περιορισμός με όρους και όρια που συνήθως επικρατούν στους εμπορικούς κύκλους διακίνησης και προβολής των έργων τέχνης. Στη θεματολογία των εκθέσεων mail art παρακολουθεί κανείς ένα χάρτη των προβλημάτων που απασχολούν το σύγχρονο άνθρωπο. Απουσιάζουν οι προβολές αντιλήψεων βίας, ρατσισμού, πορνογραφίας και αυτές που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το θέμα τίθεται συνήθως από τον διοργανωτή και καλείται ο καλλιτέχνης να εκφράσει εικαστικά την άποψή του. Η όλη ιδεολογική θεώρηση της mail-art βασίζεται στη θεωρητική αφετηρία της εννοιολογικής τέχνης. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Εννοιακή τέχνη (Conceptual Art) επιδιώκει την εξάλειψη του έργου τέχνης και την «αποπραγμάτωση του αντικειμένου στην τέχνη», περισσότερο ως φορέας ιδεών και πολιτισμικών

μηνυμάτων, παρά ως είδος τέχνης. Βασική θέση αποτελεί το έργο τέχνης να είναι πριν απ’ όλα μια ιδέα που μπορεί να οδηγήσει αλλά και όχι απαραίτητα σε μια ορατή φόρμα». Υποδηλώνει, πως η παραδοσιακή σχέση ανάμεσα στην ιδέα και την έκφραση, στο έργο τέχνης, έχει αλλάξει και έτσι τονίζεται περισσότερο η ιδέα απ’ ότι το τελικό αποτέλεσμα. Το στάδιο ανάμεσα στην ιδέα και στο τελικό προϊόν το σημαντικό τμήμα της διαδικασίας της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στηρίζεται στην «άποψη ότι το τελικό προϊόν του καλλιτέχνη έχει μικρότερη σημασία από την ιδέα και την διαδικασία δημιουργίας του και της οποίας δεν αποτελεί παρά μια καταγραφή», που συμβάδιζε με την ολοένα και βαθύτερη αποστροφή των καλλιτεχνών για το κύκλωμα της αγοράς των έργων τέχνης. Οι καλλιτέχνες προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις δομές του συστήματος, που έδινε στα έργα τους ένα χαρακτήρα αποκλειστικότητας, σπανιότητας και είδους πολυτελείας με ανάλογη αξία. Η Εννοιακή τέχνη ταυτίστηκε γρήγορα με ακατάληπτα περίπλοκα γραπτά ή κρυπτογραφικά μηνύματα από τον καλλιτέχνη προς το κοινό του και παρήγαγε μια τεράστια ποσότητα από μικρά βιβλία, μαγνητοταινίες και άλλα τεκμήρια που όλα βασικά πραγματεύονται τρόπους συζήτησης πάνω στην τέχνη. Πολλές πόλεις έχουν αναγάγει τη mail art σε θεσμό όπου πραγματοποιούνται εκθέσεις, διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια, περφόρμανς, φεστιβάλ, με αποτέλεσμα, οι καλλιτέχνες να γνωρίζονται και προσωπικά. Σε ηλεκτρονικές γκαλερί του δικτύου δημοσιεύονται οι εκθέσεις, οι παρουσιάσεις του καλλιτεχνικού έργου και τα βιογραφικά στοιχεία των δημιουργών. Στην εποχή μας η επικοινωνία δεν έχει όρια και πραγματοποιείται σε ελάχιστο χρόνο. Τηλεφωνούμε, στέλνουμε φαξ παντού σε όλο τον κόσμο, γράφουμε sms, επικοινωνούμε με mms, ενημερωνόμαστε από τις εφημερίδες και την τηλεόραση, φωτογραφίζουμε και βιντεοσκοπούμε. Η ζωή πολλών συνανθρώπων μας βιώνεται μέσα από την τηλεόραση, σε αντιπαράθεση, με την αποτύπωση της ζωής έξω από τη σπηλιά, του προϊστορικού ανθρώπου. Όμως ο άνθρωπος πάντα θα μετατρέπει σε τέχνη κάθε τι που βιώνει και αισθάνεται. Η τέχνη αποτελεί τη διαλεκτική λειτουργία προσέγγισης, μέσα από μια προσπάθεια ερμηνείας των προβλημάτων της ζωής, της ανθρώπινης ψυχής και της κοινωνίας και γι’ αυτό πρέπει να κινείται ελεύθερη ενώ η εικαστική γλώσσα οφείλει να είναι απελευθερωμένη από κανόνες αποτρέποντας την τελμάτωση. Γιατί «το έργο τέχνης είναι πάνω απ’ όλα μια διαδικασία δημιουργίας»… σύμφωνα με τον Κλέε. Μέσα στο αντιφατικό φάσμα του κόσμου της ζωής η τέχνη είναι ένα αέναο συμβάν δημιουργικού πολλαπλασιασμού των αισθητικών και ιδεολογικών αποκρυσταλλώσεων. Η Mail-art προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής στο συμβάν αυτό σε όλους τους καλλιτέχνες με παγκόσμια εμβέλεια. Κώστας Ευαγγελάτος Ζωγράφος, Λογοτέχνης, θεωρητικός της τέχνης

~ 11 ~

~~.~~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

τ. 14

ΦΩΤΑΨΙΑ ΤΕΧΝΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ!

10η «Λυρική Παμβώτις» στα Ιωάννινα! «Το Δέντρο της ποίησης που φυτεύτηκε πέρυσι, η Στήλη της ποίησης που στήθηκε φέτος, το μαγευτικό Νησί των Ιωαννίνων, που στέκει πάντα εκεί, σμαράγδι στη λίμνη και μας καρτερεί, όλοι εμείς που στις 27 Αυγούστου 2016, τιμήσαμε το θεσμό, σε φωταψία»! Έτσι ποιητικά και εύστοχα, μας τοποθέτησε στο κάδρο του, καλωσορίζοντάς μας, η πρόεδρος της οργανωτικής Επιτροπής, ποιήτρια Γιώτα Παρθενίου! Παρόντες πολλοί και εκλεκτοί προσκεκλημένοι μεταξύ των οποίων, ο Δήμαρχος του Δήμου Ιωαννιτών κ. Θωμάς Μπέγκας, εκπρόσωποι αρχών και πολιτιστικών φορέων, φίλοι της ποιήσεως, ποιήτριες και ποιητές. Τιμώμενα πρόσωπα και υψηλοί καλεσμένοι: η διακεκριμένη Ισπανίδα ποιήτρια Αουρόρα Λούκε, η Ρουμάνα συγγραφέας-ποιήτρια Μόνικα ΣαβουλέσκουΒουδούρη, ο Παλαιστίνιος ποιητής-γιατρός Χάλεντ Καμπάνι, ο διεθνούς κύρους γλύπτης Παπαγιάννης Θεόδωρος και ο Διευθυντής της Τράπεζας Ηπείρου, μονίμου χορηγού της «Λυρικής Παμβώτιδας». Το Νησί των Ιωαννίνων, οι Οργανωτικοί φορείς, όλοι όσοι βρεθήκαμε εκεί, ζήσαμε κάτι που «χαράχτηκε ανεξίτηλα και θα λειτουργεί πλέον ως ορόσημο» για το θεσμό. Η «Λυρική Παμβώτις», Συνάντηση ποιητώνΒραδιά ποίησης πήρε άλλες διαστάσεις, διευρύνθηκε. Πέρυσι ο Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών κ. Κώστας Γκόγκος, είχε αναγγείλει τη Διεθνοποίηση του θεσμού. Φέτος στην Eπέτειο των δέκα χρόνων ακούστηκε για πρώτη φορά ποίηση από

άλλες χώρες της Μεσογείου, της αρχαιότερης λεκάνης συνάντησης πολιτισμών, στη γλώσσα τους, με την ιδιαίτερη μελωδικότητα και φωνητική κάθε γλώσσας, Ισπανικά, Ρουμανικά, Αραβικά, Ελληνικά. Έγιναν τα αποκαλυπτήρια της «Στήλης της ποίησης», που φιλοτέχνησε και δώρισε στο νησί ο γλύπτης Θ. Παπαγιάννης, ένα λιτό και δωρικό έργο από μάρμαρο. Τέλος, προτάθηκε η ανακήρυξη του Νησιού από το Δήμο Ιωαννιτών και την Περιφέρεια Ηπείρου, ως του «μοναδικού Λιμναίου Νησιού, που θα στεγάζει την ποίηση, τους ποιητές του κόσμου και τους φίλους της ποιήσεως, εσαεί» γιατί «η ποίησις ως Τέχνη του λόγου ανθίσταται στην παγκόσμια κρίση των ηθικών αξιών, στην οικονομική κρίση που μας επέβαλλαν. Ανθίσταται στη φρενίτιδα, τη μισαλλοδοξία εκείνων που βομβαρδίζουν αμάχους, που ισοπεδώνουν πόλεις και αρχαίους πολιτισμούς που σπέρνουν το θάνατο και οδηγούν στην απόγνωση και την προσφυγιά. Ανθίσταται στις πολεμικές συρράξεις εκείνων που χωρίς όνειδος τις πυροδοτούν». Θερμές ευχαριστίες επιφυλάχτηκαν προς όλους τους συντελεστές της επιτυχίας της 10 ης Λυρικής Παμβώτιδος. Στον συντονιστή κ. Μιχαήλ Αράπογλου, στα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης του Πανελλήνιου διαγωνισμού ποίησης, με επικεφαλής τον κ. Απόστολο Μπενάτση, καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στη χορογράφο και χορεύτρια Διονυσία Φειδοπούλου, στον ηθοποιό Βασίλη Σιάφη, στους νεαρούς ταλαντούχους μουσικούς Παναγιώτη Σεντελέ και Ηλία Αράπογλου. Στις ποιήτριες και ποιητές που συμμετείχαν είτε με ποίησή τους, είτε με την παρουσία τους, στους ποιητές που συμμετείχαν στο Διαγωνισμό και στους βραβευθέντες, στους παρισταμένους Καλλιτέχνες και ειδικά στους χορηγούς. Κλείνουμε με την κοινή ομολογία πως η «Λυρική Παμβώτις» δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τη στήριξη της Περιφέρειας Ηπείρου και του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών. Χωρίς το Νησί σμαράγδι και χωρίς την ψυχή της: την ποιήτρια Γιώτα Παρθενίου στην οποία αξίζουν τα πιο πολλά και τα πιο θερμά συγχαρητήρια!!

Γύρω από τη στήλη της ποίησης ο γλύπτης Θ.Παπαγιαννης, η ποιήτρια Γιώτα Παρθενίου, η Αουρόρα Λούκε, η Μόνικα Σαβουλέσκου-Βουδούρη, ο αρχαιολόγος Κ.Σουέρεφ, η Μαργαρίτα Φρονιμάδη-Ματάτση κ.α.

~ 12 ~

Μαργαρίτα Φρονιμάδη-Ματάτση Αρχιτέκτων-ποιήτρια

2016

Η Αίγινα του Γιάννη Μόραλη

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στο νησί που περνούσε τα καλοκαίρια του ζωγραφίζοντας ο Γιάννης Μόραλης, στην Αίγινα, ο Δήμος της Αίγινας, οι συλλέκτες, οι φίλοι και οι μαθητές του διοργάνωσαν την Παρασκευή 9 Σεπτέμβρη, ένα θερμό, λιτό αφιέρωμα για να τιμήσουν τον σημαντικό καλλιτέχνη και αγαπημένο τους φίλο. Είναι η πρώτη εκδήλωση που έγινε για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Το αφιέρωμα περιλάμβανε τρεις θεματικές ενότητες: α) Εκθεση στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο με πρωτότυπα έργα του καλλιτέχνη, τα οποία προέρχονται από την Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου - Γκίκα (Μουσείο Μπενάκη) και από την προσωπική συλλογή της Πέγκυς Ζουμπουλάκη με το εμβληματικό έργο «Πανσέληνος Μ» 1977-1979. β) Εκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας, όπου εκτέθηκαν μικρότερα έργα, σχέδια, σπουδές, χαρακτικά, καθώς και 10 φωτογραφίες του διακεκριμένου φωτογράφου Jean - Francois Bonhomme, απ' τα εργαστήρια του καλλιτέχνη. γ) Το αφιέρωμα πλαισιώθηκε με ποικίλες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορους χώρους στην Αίγινα, όπως, έκθεση - αφιέρωμα στον Ι. Μόραλη με έργα μαθητών του, ομιλίες, ξεναγήσεις.

ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

στις 9 Σεπτέμβρη Αφετηρία για νέους επιθετικούς ταξικούς αγώνες

Η καταδίκη των νέων μέτρων που ετοιμάζει η κυβέρνηση στο πλαίσιο της δεύτερης «αξιολόγησης», αλλά και οι διεκδικήσεις του ταξικού κινήματος για ανάκτηση των απωλειών, κατάργηση των αντεργατικών νόμων και οργάνωση της πάλης με κριτήριο τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, βρέθηκαν στο επίκεντρο του συλλαλητηρίου που οργάνωσε το ΠΑΜΕ στην Ομόνοια. Ταυτόχρονα, το συλλαλητήριο έδωσε απάντηση στην προσπάθεια εξαπάτησης του λαού από την κυβέρνηση, που κορυφώθηκε στις 8 Σεπτέμβρη με τη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών από τις χώρες της Μεσογείου, απ' όπου σερβιρίστηκε ξαναζεσταμένο το παραμύθι του «άλλου μείγματος» διαχείρισης, που θα επιταχύνει την καπιΣτιγμιότυπο από τη συγκέντρωση στην Ομόνοια ταλιστική ανάκαμψη και θα σώσει τάχα το λαό. Σύντομο χαιρετισμό έκανε και ο Θωμάς Πάντζος, μέλος του ΔΣ της ΟΒΣΑ και της Γραμματείας Αττικής της ΠΑΣΕΒΕ. Στο συλλαλητήριο του ΠΑΜΕ στην Ομόνοια, συμμετείχε αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε: «"Πες μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι", λέει ο λαός μας.

~ 13 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Η «Ταξισυνειδησία» στο Επιμελητήριο

Την Τρίτη 13 Σεπτέμβρη, στις 20.30, στην αυλή του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (Βαλτετσίου 42, Εξάρχεια), προβλήθηκε το αξιόλογο και ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ «Ταξισυνειδησία, η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού», σε σκηνοθεσία Κώστα Βάκκα. Το ιστορικό ντοκιμαντέρ παρουσιάζει μια άγνωστη πλευρά της Ιστορίας των Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική. Αφηγείται την παρουσία των Ελλήνων μεταναστών στο ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα, την εποχή της μαζικής μετανάστευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες έως τα χρόνια του Μακαρθισμού. Παράλληλα, πραγματοποιείται και μια αναδρομή στην ιστορία του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Μία ιστορία συλλογικών αγώνων, ριζοσπαστικών ιδεών, σε εποχές αναστάτωσης, κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων.

τ. 14

Κείμενα, γράμματα, τραγούδια, εφημερίδες, φωτογραφίες, αλλά και μοναδικό αρχειακό υλικό από κινηματογραφικές καταγραφές του αμερικανικού εργατικού κινήματος ανασυνθέτουν τη διαδρομή των μεταναστών εργατών στα μονοπάτια της «ταξισυνειδησίας», της ταξικής συνείδησης.

ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ

Συγκέντρωση στα γραφεία της ΕΕ για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών

Την αποφασιστικότητά τους να συνεχίσουν τις πρωτοβουλίες για τη διεκδίκηση των γερμανικών πολεμικών αποζημιώσεων, τη δέσμευσή τους ότι θα αγωνιστούν μαζί με το ΚΚΕ για τη δικαίωση των θυμάτων των ναζί, διαδήλωσαν οι συμμετέχοντες στη συγκέντρωση που διοργάνωσε 15 Σεπτέμβρη το απόγευμα η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ μπροστά στα γραφεία της ΕΕ στην Αθήνα. Πλήθος κόσμου, με συνθήματα που εξέφραζαν την απαίτηση των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης για την απόδοση των οφειλών απ' τη Γερμανία και των πολεμικών αποζημιώσεων, βροντοφώναξαν ότι συνεχίζουν τον αγώνα.Τους συγκεντρωμένους χαιρέτισε ο πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ Χρήστος Τσιντζιλώνης, ενημερώνοντας σχετικά με τις κινήσεις της Ενωσης, παλιότερα, αλλά και πρόσφατα με την Αναφορά που κατέθεσε στο Ευρωκοινοβούλιο. Στην ομιλία του κατήγγειλε την απαράδεκτη στάση της ΕΕ, η οποία αντί να τοποθετηθεί, αν δέχεται τις διεθνείς συνθήκες που έχουν αποφανθεί για τις πολεμικές αποζημιώσεις, δήλωσε… αναρμόδια για το θέμα, και αποφάσισε να μη συζητηθεί στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου η Αναφορά που κατέθεσε η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ με τη στήριξη της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ. Ο Χρ. Τσιντζιλώνης κατήγγειλε επίσης τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ γιατί με τη στάση της, την άρνησή της να τοποθετηθεί επισήμως και να στηρίξει το αίτημα για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, έδωσε το πρόσχημα στην Επιτροπή Αναφορών να βάλει στην άκρη το ζήτημα, ανακηρύσσοντάς το διμερές θέμα μεταξύ Γερμανίας - Ελλάδας. Αντιπροσωπεία της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, μαζί με τον ευρωβουλευτή του ΚΚΕ και μέλος της ΚΕ του Κόμματος Κώστα Παπαδάκη, καθώς και την βουλευτή του ΚΚΕ και μέλος της ΚΕ του Κόμματος Διαμάντω Μανωλάκου, επέδωσε την ανακοίνωση - καταγγελία της στον εκπρόσωπο της ΕΕ στην Αθήνα.

~ 14 ~

2016

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Εκδήλωση στη Νίκαια για το Μπλόκο της Κοκκινιάς Διδασκόμαστε από την ηρωική Ιστορία μας

θούν οι δικοί τους ελεύθεροι. Μετά τις εκτελέσεις άλΤην Παρασκευή 16 Σεπτέμβρη στις 19.00, πραγματολοι κλείστηκαν στο κολαστήριο του Χαϊδαρίου ενώ ποιήθηκε στο Κηποθέατρο της Νίκαιας, από τις Οργα1.500 από αυτούς στάλθηκαν όμηροι στα στρατόπεδα νώσεις Νίκαιας - Ρέντη του ΚΚΕ και το Παράρτημα του γερμανικού Ράιχ, απ' όπου γύρισαν πίσω ελάχιστοι. Κοκκινιάς της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, εκδήλωση σε συνέχεια Οι Γερμανοί, για τις εντυπώσεις, τελευταίους εκτέλετου αφιερώματος για το Μπλόκο της Κοκκινιάς. Εκεί σαν και κάποιους από τους προδότες - όργανά τους. μίλησε ο Θοδωρής Χιώνης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και Ανάμεσα στους ηρωικούς νεκρούς ήταν ο Αποστόακολούθησε μουσικοθεατρική παράσταση, με θέμα το λης Χατζηβασιλείου, Γραμματέας της ΚΟΒ Κιλικιάνων χρονικό του Μπλόκου. του ΚΚΕ, που ενώ τον έσερναν για την εκτέλεση και Τα «μπλόκα» ήταν κι αυτά μέτρα μαζικής τρομοτον κομμάτιαζαν σιγά-σιγά για να προδώσει, εκείνος κρατίας που εφάρμοζαν οι δυνάμεις κατοχής, ιδίως καφώναζε «Πατριώτες ψηλά το κεφάλι σας. Μη φοβάστε. τά την περίοδο που είχε αρχίσει γι' αυτούς η αντίστροΔεν θα προδώσω κανέναν». Ήταν ο Παναγιώτης Ασμάφη μέτρηση. Πριν λίγους μήνες, το Μάρτη του '44 στη νης, που τον σκότωσε ο ίδιος ο Πλυτζανόπουλος. Ήταν μάχη της Κοκκινιάς, ο ΕΛΑΣ είχε αναγκάσει τους ναζί η θρυλική Διαμάντω Κουμπάκη, στέλεχος της ΕΠΟΝ σε υποχώρηση. Τους μαχητές εκείνους αναζητούσαν Πειραιά. οι ναζί και οι ταγματασφαλίτες στις εργατογειτονιές Στις 24 Σπτέμβρη 1944, ο λαός της Κοκκινιάς, αλλά της Κοκκινιάς , τους κομμουνιστές ήθελαν να εξοντώκαι από την Αθήνα και τον Πειραιά, μαζεύτηκαν να αποσουν. τίσουνι φόρο τιμής στους ήρωες - νεκρούς του μεγάΣτις 17 Αυγούστου1944 και πριν ακόμα ξημερώσει, η λου Μπλόκου. Και πάλι όμως βρέθηκαν κάτω απ’ τα πυΚοκκινιά πολιορκείται από πάνοπλες δυνάμεις γερμανών ρά των κατακτητών, με αποτέλεσμα να προστεθούν 9 και ορδές γερμανοτσολιάδων που μπλοκάρουν όλα τα νεκροί και 32 τραυματίες, ανάμεσά τους η ΕΠΟΝίτισσα περάσματα διαφυγής προς Πειραιά, Κερατσίνι και ΑιγάΓιαννούλα Γεροντογιάννη. λεω. Οι εισβολείς υπολογίζονται σε 3.500 με 4.000 άνΗ Κοκκινιά είναι ένας τόπος όπου τα ίχνη μνήμης τρες. Μετά τις 6.00 το πρωί, σε όλες τις γειτονιές για τις ηρωικές μορφές της υπάρχουν ανεξίτηλα. Θυαντηχουν τα χωνιά των ταγματασφαλιτών: «Προσοχήμίζει ακόμη ότι το μπλόκο εκείνο δείχνει το αποτρόπαιο προσοχή! Σας ομιλούν τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι πρόσωπο του εκμεταλλευτικού συστήματος και ενός άντρες 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας από τα παράγωγά του - του φασισμού, που αποτελεί το Ξένης διά έλεγχο ταυτοτήτων. Ό́σοι εντοπίζονται στα μακρύ χέρι της αστικής τάξης, εκείνο το βρώμικο χέρι σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου». Κάποιοι κρύπου σηκωνόταν για να καταδώσει αγωνιστές, το χέρι βονται σε καταπακτές, σκεπές, πηγάδια ή με άλλους τρόπου βασάνισε και δολοφόνησε. πους - όσους ανακαλύπτουν εκτελούνται. Όταν αργά το απόγευμα εκείνης της ημέρας μετέΓύρω στις 8 π.μ. έχουν συγκεντρωθεί περίπου 25.000 φεραν από την Οσία Ξένη στο Γ’ Νεκροταφείο τους άτομα. Οι ταγματασφαλίτες προδότες Μπατράνης, Βασκοτωμένους, το χώμα της οδού Κυδωνιών (η σημερινή καλόπουλος, Βερύκογλου, Γρ.Ιωαννίδης, ο Σγούρης Πέτρου Ράλη) είχε καταβρεχτεί απ’ το αίμα που έρρεε και ο γιος του πιάνουν «δουλειά», υποδείχνοντας τους από τους στιβαγμένους σωρούς των νεκρών στα φορπιο επικίνδυνους για τον κατακτητή αγωνιστές: τα στετηγά. Αργότερα οι γυναίκες για να περάσουν - να παλέχη της Αντίστασης, του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, τήσουν το δρόμο, έκαναν το σταυρό τους μουρμουρίτης ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ. Από αυτούς, άλλους τους εκτεζοντας: “Ανάθεμα στους Ναζίδες, ανάθεμα και στους λούν αμέσως και άλλους πριν τους σκοτώσουν τους προδότες”… βασανίζουν για να προδώσουν. Το γενικό πρόσταγμα Η μουσικοθεατρική παράσταση αποδόθηκε άψογα. στους προδότες έχει ο ταγματαλήτης «συνταγματάρΜέλη των τοπικών οργανώσεων και νεολαίοι, ακολουχης» Πλυτζανόπουλος. θώντας την λητή αλλά Στη μάντρα της Οσίας καίρια ιστόρηση της αφηΞένης εκτελέστηκαν 76. γήτριας, παράσταιναν τις Άλλοι 42 εκτελέστηκαν διάφορες φάσεις του στη συνοικία Αρμένικα, μπλόκου, ενώ ακούγονόπου κάηκαν και τα 80 ταν στα ενδιάμεσα τα πααπό τα 90 σπίτια. Οι σκονέμορφα τραγούδια για τωμένοι συνολικά πρέπει την Κοκκινιά και αντάρνα είναι πάνω από 200 και τικα. Έκδηλη η συγκίνητα καμένα σπίτια ξεπερση στο χειροκρότητμα. νάνε τα 100. Με το πέρας της εκΗ λεηλασία και το δήλωσης μοιράστηκαν πλιάτσικο είναι χωρίς προηγούμενο. Χιλιάδες αντίτυπα της «Φωνής Λοχρυσές λίρες δόθηκαν γοτεχνών». από συγγενείς των συλΡεπορτάζ Στιγμιότυπο από την παράσταση για το Μπλόκο ληφθέντων για ν' αφεΓιάννη Μαντά

~ 15 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στα τρία χρόνια από τη δολοφονία του ΠΑΥΛΟΥ ΦΥΣΣΑ πραγματοποιήθηκε μαζική συγκέντρωση συνδικάτων και φορέων στο Κερατσίνι

Τότε ρουφιάνοι, τώρα χρυσαυγίτες, πάλι θα τσακίσουν οι εργάτες τους φασίστες». Με αυτό το σύνθημα να κυριαρχεί, εκατοντάδες εργαζόμενοι, νέοι, συνταξιούχοι, συγκεντρώθηκαν στις 17 Σεπτέμβρη το απόγευμα στην πλατεία Ζαρντέν στην Αμφιάλη, λίγα μέτρα μακριά από το σημείο, όπου πριν από ακριβώς τρία χρόνια δολοφονήθηκε ο μουσικός Παύλος Φύσσας, από τον χρυσαυγίτη Γ. Ρουπακιά. Η συγκέντρωση, για να καταδικαστεί η δράση της ναζιστικής Χρυσής Αυγής, οργανώθηκε με πρωτοβουλία Σωματείων και Συνδικάτων του Πειραιά και ανταποκρίθηκαν και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις, Λαϊκές Επιτροπές, Σύλλογοι φοιτητών και φορείς του κινήματος.

Mαζική πορεία στους δρόμους του Κερατσινίου

τ. 14

Στο ίδιο πνεύμα η Τ.Ο. Πειραιά πραγματοποίησε αντιφασιστική συναυλία στο Πασαλιμάνι «Δεν ξεχνάμε! Το φασισμό και το σύστημα που τον γεννά πολεμάμε!» είναι το σύνθημα της Τομεακής Οργάνωσης Πειραιά της ΚΝΕ για την αντιφασιστική συναυλία που διοργάνωσε το Σάββατο 17 Σεπτέμβρη, στις 9 μ.μ., στο Πασαλιμάνι, με τους «Rebellion Connexion» και άλλους γνωστούς καλλιτέχνες και νεανικά συγκροτήματα. Αφορμή ήταν τα τρία χρόνια από τη δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα από τη Χρυσή Αυγή στο Κερατσίνι και τη δολοφονική επίθεση ενάντια σε στελέχη του ΚΚΕ και εργατικών σωματείων της Ζώνης, στο Πέραμα. Σε σχετική ανακοίνωσή της η ΚΝΕ τόνισε μεταξύ άλλων: «Οι χρυσαυγίτες είναι εγκληματίες γιατί είναι φασίστες. Από τη σάπια ιδεολογία τους, το δηλητήριο του ρατσισμού, ο εθνικισμός, η ξενοφοβία είναι η μήτρα που γεννιέται η εγκληματική τους δράση. Είναι σκυλιασμένοι υπερασπιστές του συστήματος της εκμετάλλευσης. Η πάλη του λαού και της νεολαίας θα ξεριζώσει το ναζιστικό - ρατσιστικό δηλητήριο».

Η επικοινωνία σας με τη Φωνή:

Μπορείτε να στέλνετε έργα και συνεργασίες σας σε μορφή word, όπως και απόψεις, φωτογραφίες, παρατηρήσεις ή ακόμα και ερωτήσεις για την έκδοση, στο e-mail του περιοδικού: flogotexnwn@yahoo.gr

Επιλέγετε, αν είναι δυνατό, τα πεζά κείμενά σας να μην ξεπερνούν τις δύο δακτυλογραφημένες σελίδες, για διευκόλυνση της σελιδοποίησης.

Η Σύνταξη σας εύχεται με όλη της την ψυχή καλές γιορτές και αγωνιστικός ο νέος χρόνος. ~ 16 ~

2016

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ο ΔΣΕ μέσα απ' τις σελίδες των λογοτεχνών μαχητών του... «Χτυπάτε αλύπητα! Η φοβερή εποχή μας, το καλεί. / Γεια και χαρά Σας! Οι ίδιοι πάντα. Και πιο καλοί!». Μ' αυτό το απόσπασμα από το ποίημα του λογοτέχνη του ΔΣΕ Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, που μοιραζόταν στους μαχητές της Μουργκάνας στη διάρκεια της μάχης του 1948, ξεκίνησε την ομιλία της, στις 23 Σεπτέμβρη, στο Στέκι Πολιτισμού η Ελένη Μηλιαρο-

Στη σκηνή ο ποιητής Φ. Λάδης (δεξιά), τραγουδάει μαζί με τον Γ. Μεράντζα και την Μπ. Χαρλαύτη τα «Γράμματα απ' τη Γερμανία».

νικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και επικεφαλής του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, με θέμα τον ΔΣΕ, μέσα από τις σελίδες των λογοτεχνών μαχητών του. Η ομιλία, «ντυμένη» με συγκλονιστικά αποσπάσματα γραμμένα από τους λογοτέχνες του ΔΣΕ στη φωτιά της μάχης που διαβάζονταν από ηθοποιούς σε αντίστοιχα σημεία, κατάφερε να μιλήσει στην «ψυχή» όσων την παρακολούθησαν και να μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος από το μεγαλείο της πιο σκληρής ταξικής σύγκρουσης του 20ού αιώνα στην Ελλάδα, αλλά κι εκείνων που, όπως τόνισε η ομιλήτρια, «πέρασαν απ' όλες σχεδόν τις δοκιμασίες της πιο αδυσώπητης ταξικής σύγκρουσης, πέφτοντας και με τα δυο όπλα - το αυτόματο και την πένα - στη φωτιά της».

ΔΗΛΟΣ

Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στη δυτική ακτή

Κτιριακές κατασκευές άγνωστες μέχρι σήμερα καθώς και δομικό υλικό καθ' όλο σχεδόν το μήκος της δυτικής ακτογραμμής κατέγραψε η υποβρύχια έρευνα που αφορούσε στη χαρτογράφηση - αποτύπωση των βυθισμένων αρχαιολογικών λειψάνων της δυτικής ακτής της Δήλου και την ενσωμάτωση των κτιριακών αποτυπώσεων και δεδομένων της στο σύστημα (SIG) της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών για τη Δήλο. Σημαντική είναι η ανακάλυψη ισχυρής κατασκευής πλάτους 4 μ. που πλαισιώνει την ακτή και τον γνωστό μέχρι σήμερα προβλήτα, καθώς και εκτεταμένου αναχώματος βαθύτερα μέσα στη θάλασσα, γεγονός που αλλάζει τα μέχρι τώρα γνωστά δεδομένα της αρχαίας τοπογραφίας στο νησί. Βορειότερα των κατασκευών αυτών εντοπίστηκε μια συστάδα μεγάλου μεγέθους ογκολίθων από ντόπιο γρανίτη, τοποθετημένη με σκοπό την προστασία της παράκτιας ζώνης από τη θαλάσσια διάβρωση. Ακόμα βορειότερα εντοπίζονται κτιριακά κατάλοιπα, καθώς και είκοσι θραύσματα κιόνων και πεσσών. Κατά τη διάρκεια των ερευνών εντοπίστηκε επίσης ναυάγιο υστεροελληνιστικών - ρωμαϊκών χρόνων, σημαντικό τμήμα του φορτίου του διασώζεται κάτω από τον αμμώδη πυθμένα (ακέραιοι αμφορείς διαφόρων τύπων, μικρότερα αντικείμενα και χρηστικά είδη). Να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω σημαντικά ευρήματα θα ενταχθούν στον αρχαιολογικό Ατλαντα της Δήλου.

~ 17 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

τ. 14

Πώπω τι πάθαμε!… χειρηματίες να τους εκμεταλευτούμε, εντός και εκτός Μάθαμε κι εμείς για προσφυγιά, θέλαμε δεν θέλαμε. ελλάδος, να τους ρουφήξουμε απ' το μεδούλι τους ότι Μας παρουσιάστηκε μέσα στην μακάρια νιρβάνα μας μπορούμε, απ'τις γνώσεις τους, τα πτυχία τους, το κορκαι με την μουτσούνα της γεμάτη μύξες, αίματα και μί τους, τον κωλο τους, τα βυζιά τους, τη ζωή τους κλάματα ολημερίς, μας εμφανίστηκε απ' την θάλασσα όλη! Όχι που θα μας καβαλήσουν με την παρουσία τους, απειλητικιά. Λές κι είχαμε τώρα εμείς ανάγκη, να την βάλε και τα κουκουέδια που άλλο δεν θέλουν παρά να βλέπουμε παρούσα να μας χτυπά τις πόρτες μας, να βοηθήσουν τους πρόσφυγες να βρούν το δίκιο τους εισβάλλει στα κανάλια μας, να μπαινοβγαίνει όποτε επαναστατώντας! Ε, μωρέ πολύ αργούμε, συναγερμός, γουστάρει στους δρόμους και στα σπίτια μας. Δεν πάει φέρτε δικαστές, αστυνόμους, μητροπολίτες, χρυσαυστο διάλο η καριόλα, για τέτοια είμαστε τώρα; Καλά, γίτες, να βαράν με τον τρόπο τους ο καθένας, μή γίνει τόσο μαλάκες είναι κεί πάνω στα συνορά μας, να μην κανά μπάμ κι οργανωθούν κουκουέδες και πρόσφυγες βάζουν ένα ναρκοπέδιο της προκοπής, ενα φυλάκιο με και μας αλλάξουν τον αδόξαστο και που μετά μάμ απ' πολυβόλο να γαζώνει, κάτι ρε παιδί μου, να μη μας χατα χαϊβάνια που τα ’χαμε χρόνια στο ζυγό να μας τρέλάν την αισθητική μας τούτα δω τα προσφυγόπουλα, φουνε καλά. κοίτα χάλι, πάνω τους χέζονται κι ούτε χαρτί δεν έχουν Συναγερμός, προστατέψτε του έθνους την τιμή, οι μαλακισμένες οι μανάδες τους να τα ξεσκατώσουν, την αυγή,το αίμα, το ψέμα, της εκμεταλλευσης το στέμκακό χρονο να΄ χουνε που μας κουβαλήθηκαν απ' του μα, του πλούτου μας το στρέμμα, φέρτε κανόνια, μπεδιαόλου τον ντουνιά, να κλαίνε, ν' απλώνουν χέρι στα τόνια, όπλα σε κασόνια, σκοτώστε, πληγώστε, τσακίστε, σπαρτά μας, να μαγαρίζουνε τα δέντρα μας, να μας ζηματοκυλίστε, σαπίστε, ραπίστε, αποκεφαλίστε, πυροτάν λίγο φαί. Οι μετοχές μας πέσανε, τα κέρδη μας πέβολήστε, τουφεκίστε, κάντε ότι μπορείτε, αλλά όχι επασανε, οι κομπίνες μας πέσανε, μόνο αυτοι οι κωλοπρόνάσταση, όχι επανάσταση, όχι επανάσταση, όχι επανάσφυγες όλο ανεβαίνουν κατά δω. Ανεβαίνουν, ανεβαίστασηηη!!! νουν, σταματημό δεν έχουν, τα καθήκια του κερατά. Χρήστος ΔημούλαςΤουλάχιστον να μαζευτουμε όλοι εμείς οι μεγάλοι επι-

ΜΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

και, τύφλα να ’χουν οι Τζιχαντιστές…

Ήταν στα 1687 όταν στις 21 Σεπτέμβρη κατέπλευσε στον Πειραιά ο στόλος της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας και αποβίβασε στρατεύματα. Ο αρχιστράτηγος Φραγκίσκος Μοροζίνι αφού, με τη βοήθεια των ξεσηκωμένων Ελλήνων, είχε καταλάβει σχεδόν ολόκληρη την Πελοπόννησο –“απελευθέρωση από τους Τούρκους” το ονόμαζαν– ήθελε τώρα και την Αθήνα. Αμέσως έσπευσε αντιπροσωπεία από προύχοντες και τον υποδέχτηκαν ο Σπύρος Περούλης, οι αδελφοί Γάσπαρη, ο καθηγητής Αργυρός Μπεναλδής και κληρικοί με τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο. Και όπως το συνηθίζουν από πάντα οι διάφοροι λακέδες του τόπου απέναντι σε κάθε μεγαλεπίβουλο ξένο, υπέβαλαν τα σέβη τους και υποσχέθηκαν κάθε βοήθεια, αρκεί βεβαίως να μην πειραχτεί το έχει τους ― τα υπόλοιπα, στάχτη και μπούρμπερη… Τις επόμενες μέρες τα ενετικά στρατεύματα, με εμπροσθοφυλακή Σκλαβούνους (: Σλάβους) και Λουνεμβέργιους, προοθήθηκαν στην Αθήνα. Μετά από άκαρπες διαβουλεύσεις για παράδοση της τουρκικής φρουράς της πόλης, που είχε κλειστεί στο φρούριο της Ακρόπολης περιμένοντας τον δικό τους σερασκέρη για βοήθεια, οι Ενετοί οργάνωσαν την περικύκλωση του πανέμορφου μνημείου. Στήσανε κανονοστοιχίες στο λόφο των Μουσών για να βαράνε στα Προπύλαια και άλλα στην Πνύκα να βαράνε τα πλαϊνά του Ναού. Στήσαν επίσης και όλ-

μους βαρείς στους πρόποδες του Αρείου Πάγου και κοντά στην κατοικία του Αρχιεπίσκοπου, καθώς και άλλους από τ’ ανατολικά του φρουρίου και βάραγαν επάνω στην Ακρόπολη. Σωρός οι βόμβες και τα βλήματα να σκάβουν τα τείχη και να σπάζουν τα θαυμάσια μάρμαρα, ενώ οι Τούρκοι από πάνω απαντούσαν με τα δικά τους πυροβόλα. Βεβαίως, αμφότερα τα πυρά τα δέχονταν και πολλοί απ’ τους γύρω οικισμούς. Τέλος, το βράδυ της 25 Σεπτεμβρίου μια φοβερή έκρηξη ταρακούνησε όλα τα γύρω και ακολούθησε πυρκαγιά ― έκθαμβοι τότε οι “απελευθερωτές” παρακολουθούσαν το φλεγόμενο μνημείο. Τα πολεμοφόδια και η μπαρουταποθήκη των Τούρκων που ήταν μέσα στον Παρθενώνα είχαν πάρει φωτιά και η έκρηξη έσκισε στα δύο το μεγάλο αρχιτεκτονικό αριστούργημα που αλόβητο έστεκε για αιώνες στο λόφο… Έπειτα από αυτό έγινε ανακωχή και συμφωνήθηκαν όροι για την αναχώρηση της φρουράς και των Τούρκων κατοίκων της πόλης. Αμέσως μετά οι νέοι κατακτητές ύψωσαν στην Ακρόπολη τη σημαία του Αγίου Μάρκου – εύλογοι βεβαίως οι σχετικοί συνηρμοί με τα νεότερα χρόνια… Αργότερα συνέχισαν κι άλλες ξευτηλισμάρες, πιεζόμενοι όμως από διάφορες αιτίες και αφού αποφάνθηκαν ότι η οχήρωση της πόλης θα ήταν πολύχρονη και πολυδάπανη, αποφάσισαν να την αφήσουν στο έλεος των εξοργισμένων Τούρκων, προτρέποντας τους κατοίκους

~ 18 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

2016

της να την εγκαταλείψουν μαζί τους. Ταυτόχρονα σκέφτηκαν ότι θα έπρεπε να καταστρέψουν τα τείχη της Ακρόπολης και όλα τ’ αρχαία μνημεία της πόλης που θα μπορούσαν να είναι οχυρώματα στα χέρια των Τούρκων. Επειδή όμως και αυτό θ’ απαιτούσε χρόνο τα παράτησαν κι έτσι σώθηκαν από τύχη τα πανάρχαια μνημεία. Ωστόσο, δεν μπόρεσε ο Μοροζίνι να μην απλώσει το χέρι του ιερόσυλα στ’ αριστουργήματα της Αθήνας. Πριν φύγουν, θέλησαν ν’ αφαιρέσουν ορισμένα τμήματα από το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα που κρίθηκαν άξια για να κοσμούν την λαμπρότητα της Ενετικής Δημοκρατίας τους. Στην προσπάθειά τους οι βάρβαροι να τ’ αποσπάσουν καταστράφηκε ο Ποσειδώνας, το ζεύγος αλόγων μαζί και η Άπτερος Νίκη. Πήραν όμως έναν λέοντα απ’ τον Νάο του Θησέα κι ένα ζεύγος λεόντων απ’ το λιμάνι του Πειραιά για να στολίζουν την είσοδο του ναυστάθμου στη Βενετία, διαλαλόντας έτσι την “απελευθερωτική” δόξα τους στην Αθήνα. Αλλά και άλλοι αξιωματούχοι του στρατεύματος από άλλα έθνη της Φραγκιάς άρπαξαν διάφορα σπαράγματα να θυμούνται την “λυτρωτική” για τον τόπο επιδρομή τους. Και να είταν οι μόνοι; Πόσοι και πόσοι δεν πέρασαν από τούτον το συμφοριασμένο τόπο με την πολύτιμη γαιοπολιτική σημασία. Τον μάτωσαν, τον καταλήστεψαν, ενώ τα μουσεία τους αλλά και ιδιωτικές συλλογές κο-

σμούνται από μνημεία μας. Το πρωί λοιπόν της 10ης Μαρτίου 1688 αποχώρησε ο “απελευθερωτικός” στρατός και μαζί τους έφυγαν τότε για τα γύρω νησιά και τον Μοριά 5.000 περίπου Αθηναίοι, αφήνοντας την Αθήνα σχεδόν έρημη. Πού είσαι Σκόμπι - πού είσαι Τσόρτσιλ!… Μήπως και αυτοί, κατ’ αναλογίαν, το Δεκέμβρη ’44 δεν στείλανε 25.000 ομήρους στην Ελ Ντάμπα για ν’ αδυνατίσουνε τον ΕΛΑΣ; Τώρα, αν η πατρωνεία των Τζιχαντιστών είναι πρόσφατη, όμως τα πρότυπά τους από τους δυτικούς είναι πολύ παλαιά… Ας μην ξεχνάμε την “απελευθερωτική” καταλήστευση μνημείων του Ιράκ απ’ τους Αμερικανούς και τη διάλυση της χώρας. Έτσι χτίστηκε και τέτοιος είναι ο λεγόμενος σήμερα “ευρωπαϊκός πολιτισμός” τους. Κι ένα επιμύθιο: Πρόσφατα ο Αλβανός προθυπουργός πλασάρισε την ασχετοσύνη του με μπόλικο εθνικισμό (κατά μίμηση Ερντογάν) λέγοντας ότι ο τότε Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος ήταν αλβανικής καταγωγής και αυτός ήταν που έσωσε τον Παρθενώνα από τον βομβαρδισμό… Με τέτοιους τρόπους νομίζει ότι σώζει αυτός και όλοι οι –μετά βεβαίως απ’ τον Εμβέρ Χότζα– όμοιοί του προθυπουργοί, τον τόπο του απ’ την αμερικάνικη πατρονεία και χειραγώγηση; Έλεος!…

Ένα ΑΠΕΛήτικο ΤΡΙΚ Μοιράστηκε σε διαδηλώσεις

Τα καλοσωρίσματα Ο Μικρός, συνεχίζοντας με γλύψιμο. Ο Μεγάλος, παραποιόντας το νόημα του ποιητή με το “μη λησμονάτε τη χώρα μου”…

Γιάννης Μαντάς

ΤΑ ΔΩΡΑ ΤΟΥΣ…

Μηπως θα ταίριαζε το άλλο του Ελύτη: “Έφτασαν ντυμένοι ΄΄φίλοι΄΄ αμέτρητες φορές οι εχθροί μου, τα παμπάλαια δώρα προσφέροντας. Και τα δώρα τους άλλα δεν ήτανε παρά μόνο σίδερο και φωτιά. Στ’ ανοιχτά που καρτέραγαν δάχτυλα μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά. Μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.” ~1~

~2~

~ 19 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

τ. 14

Εκδήλωση μνήμης για τον Αντώνη Κακαρά

Την Κυριακή 2 Οκτώβρη, η οικογένεια του εκλιπόντος αντιστασιακού αγωνιστή Αντώνη Κακαρά, συγγραφέα και απόστρατου αρχιπλοιάρχου του Πολεμικού Ναυτικού, παρέθεσε καφέ στη μνήμη του σε κεντρική αίθουσα της Αθήνας. Την εκδήλωση μνήμης άνοιξε ο αδελφός του, Γιάννης Κακαράς, καθηγητής στο ΤΕΙ Λάρισας. Στη συνέχεια, το λόγο πήραν, εκθέτοντας πλευρές της προσωπικότητας και της δράσης του, εκ μέρους της Κίνησης για την Εθνική Αμυνα (ΚΕΘΑ), ο συνταγματάρχης ε.α. Νίκος Παπαναστάσης, εκ μέρους της ΕΕΔΥΕ ο πρόεδρός της και βουλευτής του ΚΚΕ Σταύρος Τάσσος, ο Νίκος Τριανταφύλλου, πρώην πρόεδρος του ΣΦΕΑ 1967-1974, ο λογοτέχνης Γιάννης Παπαοικονόμου και η πρώην αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών, Νάντια Βαλαβάνη.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, επίσης, ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ο Γιάννης Μανουσογιαννάκης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, η Βέρα Νικολαΐδου, μέλος της Γραμματείας της ΕΕΔΥΕ, ο Σπύρος Χαλβατζής, μέλος της Γραμματείας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ και αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΣΦΕΑ 1967-1974, καθώς και άλλα μέλη του ΔΣ του ΣΦΕΑ. Παραβρέθηκαν, ακόμα, ο Τριαντάφυλλος Φωτιάδης, αντιπλοίαρχος ε.α. ΠΝ εκ μέρους του Πολιτιστικού Μορφωτικού Συλλόγου Αποφοίτων Σχολών Υπαξιωματικών ΠΝ, μέλη της Πρωτοβουλίας Αποστράτων Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην Κοινωνική Ασφάλιση και μεγάλος αριθμός συναδέλφων και φίλων.

Στο βήμα, εκ μέρους της ΑΠΕΛ-Σ, ο Γιάννης Παπαοικονόμου στη σύντομη ομιλία του για τον εκλιπόντα Αντώνη Κακαρά. Αριστερά διακρίνονται η γυναίκα και ο αδελφός του Αντώνη.

Το Ανέκδοτο του Οχτώβρη

Πάρε τους μεν και βάρα τους δε…

Σε συνεδρίαση της Βουλής τον Οκτώβρη του 2014, ο τότε πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς, έλεγε: «Είμαστε στην πιο κρίσιμη καμπή, η Ελλάδα βγαίνει από την κρίση και δεν θα επιτρέψουμε να ξανακυλήσει πίσω. Επιτέλους η οικονομία παίρνει μπροστά». Και να τι είπε ο σημερινός ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, κατά τη συνάντησή του με εργοδοτικούς φορείς στη Θεσσαλονίκη ενόψει των εγκαινίων της ΔΕΘ: «Φέτος βρισκόμαστε σε μια καμπή και οι επό-

μενοι μήνες είναι οι πιο κρίσιμοι, γιατί ακριβώς θα σηματοδοτήσουν τη στροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης». Ο λόγος κλισέ. Φαίνεται λοιπόν πως υπάρχει κοινό εγχειρίδιο για προθυπουργούς να το συμβουλεύονται! Απ’ την άλλη, όχι μόνο ανάπτυξη δεν γίνεται αλλά ούτε καν ανάκαμψη από την κρίση, όταν παγκοσμίως αναθεωρούν την πρόβλεψη πτωτικά ως «εύθραυστη», «ελαφρά φθίνουσα» και τα τοιαύτα…

~ 20 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

2016

~ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ ~

Εκδήλωση για τα 75 χρόνια του ΕΑΜ

Στις 27 Σεπτέμβρη, με τα λάβαρα της ΕΑΜικής Αντίστασης υψωμένα, διάχυτη συγκίνηση και αποφασιστικότητα ότι «εμπνεόμαστε και συνεχίζουμε», πλήθος κόσμου, αγωνιστές, φίλοι και απόγονοι της Εθνικής Αντίστασης τίμησαν την 75η επέτειο ίδρυσης του ΕΑΜ, στο χώρο που εκτελέστηκαν 750 αγωνιστές - κομμουνιστές. Παραβρέθηκε, αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον ΓΓ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Η εκδήλωση, την οποία διοργάνωσε η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ και ο Δήμος Καισαριανής, έγινε μπροστά από το μουσείο της Εθνικής Αντίστασης που λειτούργησε ο Δήμος Καισαριανής για να μάθουν και να εμπνευστούν οι νέες γενιές από τους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης. «Το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, η ΕΠΟΝ είναι η τιμή και περηφάνια του λαού μας. Αποτελούν από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα κατορθώματα του Λαϊκού - Εργατικού Κινήματος της χώρας μας», σημείωσε στην ομιλία του ο δήμαρχος Καισαριανής, Ηλ. Σταμέλος.

Από την εκδήλωση στο Σκοπευτήριο

~~~~*~~~~

Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ

«Γεια σου περήφανη κι αθάνατη εργατιά»: Αυτό το σύνθημα δεσπόζει στο μνημείο που έστησε τέλη Σεπτέμβρη η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία (ΠΣΟ), στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, σε χώρο που της παραχωρήθηκε από το δημοτικό συμβούλιο. Το μνημείο που είναι αφιερωμένο στα 70 χρόνια από την ίδρυση της ΠΣΟ περιλαμβάνει τα ονόματα πεσόντων πρωτοπόρων εργατών όλου του κόσμου. Στέφανα κατέθεσαν στο μνημείο ο δήμαρχος Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος, ο Γιώργος Μαυρίκος (ο οποίος επανεκλέχθηκε Γεν. Γραμματέας της ΠΣΟ), εκπρόσωποι του ΠΑΜΕ και αντιπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων από τη Ρωσία, τη Βραζιλία και το Περού.

Τίμησε τον κομμουνιστή δήμαρχο Παναγιώτη Μακρή Από τις 20 Οχτώβρη η κεντρική πλατεία της Καισαριανής μετονομάστηκε σε πλατεία «Παναγιώτη Μακρή». Φόρος τιμής στον ήρωα κομμουνιστή, τον ιστορικό δήμαρχο της πόλης που ταυτίστηκε με τους αγώνες του λαού της, αφού για σχεδόν 26 χρόνια αναδείχθηκε δήμαρχός της. Οι Καισαριανιώτες, οι σύντροφοι και οι συναγωνιστές του γέμισαν ασφυκτικά την πλατεία για να τον τιμήσουν. Ανάμεσά τους και συγγενείς του Π. Μακρή από την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μπισχίνι Ολυμπίας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος. Eκ μέρους του ΚΣ της ΚΝΕ παραβρέθηκε ο Νίκος Λάππας. Εκ μέρους της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ ο αντιπρόεδρος Γιάννης Ζαγγανάς. Εκ μέρους της ΠΕΚΑΜ ο αντιπρόεδρος Λάζαρος Κυρίτσης. Από το «Σπίτι του Αγωνιστή» ο πρόεδρος Κώστας Μαραγκουδάκης. Επίσης, παραβρέθηκαν το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης και ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικού Τομέα Αθήνας Σπύρος Τζόκας.

Το μνημείο που έστησε η ΠΣΟ

Παναγιώτης Μακρής: Σύμβολο της πόλης και των αγώνων της Καισαριανής, γράφει η αναθηματική πλάκα

~~~~*~~~~

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ Τοποθέτησε μνημείο στην Καισαριανή

~ 21 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Εκδήλωση για τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς από την Κ.Ο Ατικής του ΚΚΕ

τ. 14

ζόμενου ως παραγωγού Στις 15 και 16 Οκτώβρη, με του κοινωνικού προϊόντος. μεγάλη επιτυχία πραγματοΣε αυτές τις συνθήκες ποιήθηκαν οι διήμερες εκκαι ευνοϊκές συγκυρίες δηλώσεις για τον Ντμίτρι αναπτύσσεται το μουσικό Σοστακόβιτς. ταλέντο του Ντμίτρι Σοστα«Δεν μπορώ να αντιληκόβιτς. φθώ τη μουσική μου εξέλιΓράφει ο Σοστακόβιτς: ξη, παρά μόνο μέσα στο “Εμείς σαν επαναστάτες ανπλαίσιο της οικοδόμησης τιλαμβανόμαστε διαφορετου σοσιαλισμού στη χώρα τικά τη μουσική. Ο Λένιν, ο μου». «Το μόνο είδος τέίδιος, είπε ότι η μουσική είχνης που μπορεί να ζήσει και ναι μέσον για τη συνένωση να ακμάσει, είναι αυτό που πλατιών μαζών. Ισως δεν θεωρεί σαν καθήκον του να παίζει ρόλο οδηγητή των υπηρετεί τον μεγάλο δημιμαζών, είναι όμως σίγουρα ουργό της Ιστορίας, το λαό. μία δύναμη οργανωτική". Ο Και να υπηρετείς τον λαό Σοστακόβιτς, δηλαδή, έθεσημαίνει να κάνεις ό,τι μποσε μπροστά του το ερώτηρείς για να γίνει η πολιτική μα πώς πρέπει να είναι η του Κόμματος πραγματικόμουσική, ποια τα θέματά τητα». της, το περιεχόμενό της, Λόγια του μεγάλου Σοποια η γλώσσα και τα μέσα βιετικού συνθέτη Ντμίτρι της ώστε να μπορέσει να Σοστακόβιτς, που τίμησε με παίξει το ρόλο της διαπαιτο διήμερο εκδηλώσεων η δαγώγησης των μαζών, να Κομματική Οργάνωση Αττιέχει συμβολή στη διαμόρκής του ΚΚΕ. Ντμίτρι Σοστακόβιτς φωση της κομμουνιστικής Την πρώτη μέρα των εκπροσωπικότητας. δηλώσεων μίλησε η Βαγγελιώ Πλατανιά, μέλος της ΕπιΦυσικά, από την ομιλία δεν θα μπορούσε να λείψει τροπής Περιοχής της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ και του Τμήκαι η απάντηση σε προσπάθειες αποχαρακτηρισμού του ματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ. έργου του Σοστακόβιτς. «Μετά το θάνατο του ΣοσταΗ Β. Πλατανιά με την ομιλία της φώτισε πλευρές κόβιτς και ιδιαίτερα μετά τις αντεπαναστατικές ανατης ζωής και του έργου του Σοστακόβιτς, στάθηκε στα τροπές στην ΕΣΣΔ, κορυφώθηκε η επίθεση που και όσο στοιχεία εκείνα που θεωρούνται καθοριστικά στη διαζούσε ξεδιπλωνόταν δειλά, έβρισκε όμως κάθε φορά μόρφωση του ήθους, του χαρακτήρα αλλά και της στάτην απάντησή της από τον ίδιο τον συνθέτη. Η διεθνής σης του συνολικότερα. βιβλιογραφία αλλάζει σκοπιά και από εκεί που ο ΣοσταΑνέφερε χαρακτηριστικά: «Οι τέχνες δεν αντιμεκόβιτς είναι ο προπαγανδιστής του σοσιαλισμού μετατωπίζονταν στο σοσιαλισμό ως μία ραφιναρισμένη ενατρέπεται στον καταπιεσμένο καλλιτέχνη που ζούσε υπό σχόληση για τους λίγους και εκλεκτούς του πλούτου το φόβο του καθεστώτος, ιδιαίτερα στα χρόνια που - που άλλωστε είχαν εκλείψει. Αντιμετωπίζονταν ως Γραμματέας του ΚΚΣΕ ήταν ο Στάλιν…» μεγάλο μέσο διαπαιδαγώγησης και ανάπτυξης ολοκληΌλες αυτές οι αντιεπιστημονικές, αντικομμουνιστιρωμένης προσωπικότητας, εφόδιο αναγκαίο για τον κές θεωρίες αναπαράγονται διαρκώς τόσο διεθνώς κάθε εργάτη στο σοσιαλισμό, που έπρεπε να μάθει τη όσο και στη χώρα μας. Ο δρόμος για την αναζήτηση διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής, να συμμετέχει της αλήθειας, της γνώσης των μεγάλων κατακτήσεων στην εργατική εξουσία. Ως μέσο κατανόησης και επίτου σοσιαλισμού, αλλά και των συμπερασμάτων της οιδρασης στην πραγματικότητα που εφοδίαζε τους ερκοδόμησης είναι δύσβατος. Και αυτό αφορά και στα γάτες με πλούτο γνώσεων, συναισθημάτων και συνέζητήματα της τέχνης και του πολιτισμού. βαλλε σε αυτό που ήταν ο στόχος του σοσιαλιστικού ~~.~~ κράτους: Τη διαμόρφωση του νέου συνειδητού εργα-

~ 22 ~

2016

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

«Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε»

Μ' όλες τις γενιές των κομμουνιστών παρούσες, πραγματοποιήθηκε στις 31 Οχτώβρη το βράδυ, στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Ανάμεσα σε εκατοντάδες εκθέματα από τη ζωή και δράση του ΔΣΕ, που βρίσκονται σε διαρκή έκθεση εδώ και μήνες σε διάφορους χώρους του κτιρίου της ΚΕ του Κόμματος, κοντά στους 2.000 επισκέπτες κατέκλυσαν όλους τους χώρους: Τη μεγάλη Αίθουσα Συνεδρίων, όπου έγινε η κύρια προβολή, το μεγάλο φουαγιέ αλλά και το χώρο της κεντρικής εισόδου, όπου είχαν στηθεί οι γιγαντοοθόνες. Η έκδηλη συγκίνηση, η περηφάνια, τα χέρια που έσφιγγαν το ένα τ' άλλο, κι εκείνες οι ματιές που έρχονταν από πολύ μακριά και κοι-

κιμαντέρ. Στη 1 ώρα και 45 λεπτά της προβολής περνούν από την οθόνη οι σημαντικότερες στιγμές της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ. Ντοκουμέντα, στην πλειοψηφία τους άγνωστα έως τώρα, δίνουν βήμα το βήμα σημαντικές πλευρές από τη ζωή των μαχητών, την πρώτη απόπειρα για την εγκαθίδρυση της λαϊκής εξουσίας στις ελεύθερες περιοχές, εκτιμήσεις για τη δράση του ΔΣΕ. Ανάμεσα στα στιγμιότυπα που ξεχώρισαν, αποσπώντας το πιο δυνατό χειροκρότημα που ξεσήκωσε την αίθουσα –με πρώτη τη νεολαία– ήταν το ηχογραφημένο ντοκουμέντο με τη φωνή του Νίκου Ζαχαριάδη, που πρωτοπαρουσιάστηκε χτες και περιλαμβάνεται στο βίντεο. Τα πλάνα από τις μάχες έδεναν με σύγχρονα πλάνα από τα βουνά και τις άλλες περιοχές όπου απλώθηκε η δράση του ΔΣΕ. «Κι εκεί ήμουν...», ψιθύρισε,

Η αίθουσα της εκδήλωσης κατάμεστη

Κατάμεστο και το φουαγιέ

τούσαν μπροστά με αισιοδοξία, τα φωτεινά χαμόγελα, ο ήχος από τα κανόνια του ΔΣΕ, τα βήματα των μαχητών, οι χώροι όπου ανδρώθηκε μια ολόκληρη γενιά, αυτή ήταν η εικόνα. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ της, Δ.Κουτσούμπα. «Αυτή είναι η Ιστορία μας», έγραφε το πανό στη θέση της οθόνης, όταν ανέβηκε στο βήμα ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Με την εμφάνιση του τίτλου «Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε» άρχισε η προβολή του ντο-

χαρακτηριστικά, συγκινημένη μία μαχήτρια, ηλικιωμένη πια, όταν το ντοκιμαντέρ αναφέρθηκε στη μάχη της Νάουσας, ενώ λίγο μετά συμπληρώνει: «Και πολλά λείπουν ακόμα...». Άλλωστε, όπως είπε ο Δ.Γόντικας στην ομιλία του, σε «ένα ντοκιμαντέρ είναι αδύνατο να χωρέσει ένα ολόκληρο έπος τριών και πάνω χρόνων...». Το χειροκρότημα αυτονόητο για την ομάδα των σκηνοθετών που υπό το συντονισμό του Κώστα Σταματόπουλου έφεραν σε πέρας αυτή τη δημιουργία. Με το πέρας της εκδήλωσης διανεμήθηκαν αντίτυπα της «Φωνής Λογοτεχνών» ~~.~~

«Ειρήνη» σε σκηνοθεσία Τιτίκας Σαριγκούλη

Η θεατρική ομάδα Υιόβακχος, σε συνεργασία με την Αλβανική Ενωση Συγγραφέων, Λιτερέρ Αρτ, παρουσίασε στο Δημοτικό Θέατρο Καλλιθέας (Κρέμου 123 και Φιλαρέτου), την Πέμπτη 3 Νοέμβρη 2016 και ώρα 19.30, την «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Τιτίκας Σαριγκούλη. Στην παράσταση είχε προσκληθεί και ο Σύλλογος για τα Παιδιά με Αυτισμό. Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Τιτίκα Σαριγκούλη. Κοστούμια: Τούλα Μωραΐτη. Ηχητικά: Λούης. Παίρνουν μέρος: Α.Ματζούκος, Δ.Τσοϊδάκης, Σ.Κατηφόρης, Δ.Παπαηλιού, Τ.Σαριγκούλη, Α.Πούλος, Κ.Στεφανίδου, Χ.Μπαλατσούρα, Κ.Ροδίτη, Ν.Ιωσήπου, Θ.Παπαστάθης, Ρ.Τσούρη, Σ.Κακαβελάκης, Ζ.Μασούρα.

~ 23 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Το Σ ά λπ ι σμ α τ ου Ο χ τ ώ β ρη

τ. 14

ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ο φασισμός του Μουσσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι έλληνες παλαίβουμε για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσσολίνι. Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ. Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα. Στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δόσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη. Επαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ' ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό. Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θάναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της. Οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας. Αθήνα 31 του Οκτώβρη 1940 Νίκος Ζαχαριάδης Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Προτοδημοσιεύτηκε στον καθημερινό τύπο της Αθήνας στις 2-11-1940.

Ο σα λπ ι στ ής τ ου 1 9 40 κα ι μ ε γά λος α λύγι στ ος τ ης τ α ξ ι κής κα ι ι δ ε ολογι κής π ά λης Ν ί κος Ζα χ α ρι ά δ ης

Οι κατρουγκαλιές του ψαλιδοχέρη και τα χημικά “νέας τεχνολογίας”

Αντιμέτωποι με τα γκλομπς, τις ασπίδες και τα χημικά των δυνάμεων καταστολής βρέθηκαν στις 3 Οκτώβρη χιλιάδες συνταξιούχοι της Αττικής. Και να τι δήλωσαν εκπρόσωποι της Κυβέρνησεις τις επόμενες μέρες: Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ν.Τόσκας, είπε ότι τώρα ρίχνουν λιγότερα δακρυγόνα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Δηλαδή το πρόβλημα είναι στα ποσοστά! - βοήθειά μας!… Ο δε ο υπουργός Εργασίας κος Κατρούγκαλος, μας έχει συνηθίσει στις γελειότητες: «Εμάς δεν μας ενοχλούν οι κινητοποιήσεις, μας ενοχλεί που ο κόσμος που συμμετέχει είναι λίγος, διότι αυτό δείχνει ότι το συνδικαλιστικό κίνημα διέρχεται παρατεταμένη κρίση νομιμοποίησης». Έτσι λοιπόν φαίνεται, σαν οι συνταξιούχοι να ταυτίζονται με τις Κατρουγκαλιές της Κυβέρνησης αφού τις επόμενες μέρες συνέχισαν τις κινητοποιήσεις τους σε διάφορες πόλεις της χώρας.

~ 24 ~

Η στιγμή της επίθεσης με τα χημικά

2016

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Χιλιάδες συνταξιούχοι συμμετείχαν στις 3 Νοέμβρη στην παναττική συγκέντρωση, στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων που αναπτύσσονται αυτές τις μέρες και σε άλλες πόλεις της χώρας, με πρωτοβουλία των Συνεργαζόμενων Συνταξιουχικών Οργανώσεων ΙΚΑ, ΕΛΤΑ, Δημοσίου, ΟΣΕ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ και ΠΟΣΕ ΟΑΕΕ, ενάντια στις συνεχείς περικοπές των συντάξεων, αλλά και στον εμπαιγμό της κυβέρνησης, η οποία προσπάθησε με επιστολές να εξωραΐσει το παραπέρα τσεκούρωμα... Το «παρών» στην κινητοποίηση έδωσαν ο Χρήστος Κατσώτης, βουλευτής και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και αντιπροσωπεία του ΠΑΜΕ. Χαρακτηριστικό της συγκέντρωσης ήταν η μαζικότητα, η έκδηλη οργή και αγανάκτηση των συνταξιούχων και έγινε στην οδό Αθηνάς, στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης. Εκεί απηύθυναν χαιρετισμό εκπρόσωποι συνταξιουχικών οργανώσεων από τον ΟΑΕΕ, το Δημόσιο, τα ΕΛΤΑ, το ΕΤΕΑ. Ακολούθησε πορεία, μέσω Σταδίου, κατά τη διάρκεια της οποίας οι συνταξιούχοι φώναζαν συνθήματα όπως: «Τα ελλείμματα σε όλα τα Ταμεία, είναι οι παροχές σας στην πλουτοκρατία» και «Ανθρώπινες συντάξεις και δωρεάν Υγεία, την κρίση να πληρώσει η πλουτοκρατία». Εξω από το υπουργείο Εργασίας, οι συνταξιούχοι έκαψαν συμβολικά τις επιστολές - κοροϊδία του υπουργού Εργασίας και συνέχισαν την πορεία τους μέχρι τη Βουλή όπου ολοκλήρωσαν την κινητοποίησή τους. Υπενθυμίζουμε ότι οι τιμητικές συντάξεις των λογοτεχνών, για την πνευματική τους προσφορά στην κοινωνία, με ευθύνη και της σημερινής Κυβέρνησης έχουν κυριολεκτικά κατακρεουργηθεί.

Στην «πυρά» ρίξανε τις επιστολές - κοροϊδία της κυβέρνησης

ΣΤΕΚΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΝΕ «Μνήμες της πέτρας» και καλλιτεχνικές συναντήσεις

Την Παρασκευή στις 4 Νοέμβρη, στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ (Τροίας 36, πλ. Βικτωρίας), παρουσιάστηκε η συλλογή «Μνήμες της πέτρας και της σιωπής» του Γιώργου Μπίμη. Την παρουσίαση έκανε η Ευτυχία Μπίμη και διάβσε ο ηθοποιός Γιώργος Πέππας. Ακούστηκαν τραγούδια του Παντελή Θαλασσινού και της Εύας Φάμπα σε στίχους του Γιώργου Μπίμη. Ζωντανά παρουσιάστηκαν τραγούδια του συνθέτη Αλέξανδρου Χατζηνικολιδάκη σε στίχους Γιώργου Μπίμη. Στο μπουζούκι ο Δημήτρης Δημητριάδης. Το Σαββατοκύριακο 5-6/11 έγιναν οι πρώτες συναντήσεις των καλλιτεχνικών ομάδων που θα λειτουργήσουν φέτος στο Στέκι. Συγκεκριμένα, το Σάββατο, στις 18.00 είναι η συνάντηση της Ομάδας Παραδοσιακών Χορών, της Χορωδίας Παραδοσιακού Τραγουδιού και του Σχήματος Παραδοσιακής Μουσικής της ΚΝΕ. Και

στις 20.00 έγινε η συνάντηση της Ομάδας Σύγχρονου Χορού της ΚΝΕ. Την Κυριακή έγινε η πρώτη συνάντηση όλων των παιδικών καλλιτεχνικών ομάδων που θα λειτουργήσουν φέτος στο Στέκι. Οι παιδικές καλλιτεχνικές ομάδες αφορούν μαθητές του Δημοτικού και της Α' Γυμνασίου και συγκεκριμένα θα είναι ομάδα θεάτρου, χορού και εικαστικών. Επίσης στις 19.00 έγινε η συνάντηση της Θεατρικής Ομάδας. Tο επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν στο Στέκι και μαθήματα: Κλασικής κιθάρας, μπουζουκιού, φωνητικής και θεωρίας της μουσικής. Η είσοδος στις εκδηλώσεις και η συμμετοχή στις ομάδες και τα μαθήματα είναι δωρεάν. Για πληροφορίες, συμμετοχές και διευκρινίσεις, τα στοιχεία επικοινωνίας είναι: e-mail: steki@kne.gr και τηλέφωνο: 210.8823.674 (από τις 10.00 έως τις 21.00). ~~-~~

~ 25 ~

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

τ. 14

Το Πολυτεχνείο 43 χρόνια μετά είναι όσο ποτέ επίκαιρο. Η ουσία των συνθημάτων του και η ηρωική εξέγερση ως πρότυπο δράσης αποτελούν μονόδρομο για την επίλυση των καίριων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, οι σπουδαστές οι νέοι και οι νέες και σύσσωμος ο ελληνικός λαός. Αυτή την επικαιρότητα τόνισαν οι παρεμβάσεις παραγόντων τόσο της πανεπιστημιακής κοινότητας όσο και του ΣΦΕΑ. Χαρακτηριστικά ο Σπ. Χαλβατζής, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών, τόνισε: «και συνεχίζουμε. 43 χρόνια και όσο χρειαστεί. Προσπαθούμε να αντιστεκόμαστε σε κάθε επιβολή. Με οργάνωση, πάλη, ανυπότακτα. Γιατί πράγματι η επικαιρότητα των συνθημάτων της εξέγερσης του Νοέμβρη του ’73 δεν είναι τυπική αλλά ουσιαστική. “Ψωμί Παιδεία Ελευθερία”, “Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία”, “Εξω οι ΗΠΑ, έξω οι βάσεις” που ήταν τα κεντρικά συνθήματα, εμπνέουν και σήμερα. Γιατί και σήμερα τα εργασιακά, ασφαλιστικά, κοινωνικά δικαιώματα καθημερινά ακρωτηριάζονται. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και βεβαίως οι εργάτες, οι εργαζόμενοι, η νεολαία βγαίνουν στο δρόμο. Και εμείς στηρίζουμε τους αγώνες και παλεύουμε. Γιατί όπως και τότε, έτσι και σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή είναι ορατοί οι κίνδυνοι ενός γενικευμένου πολέμου από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Συρία, στο Ιράκ, στη Λιβύη, σε άλλες περιοχές, στο όνομα των συμφερόντων των μονοπωλίων για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο. Εξαιτίας αυτών των οξύτατων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών όλα αυτά συνιστούν μέγα κίνδυνο για τη χώρα και το λαό. Σ’ αυτή την κατεύθυνση εμείς θα συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε.»

~ 26 ~

2016

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΠΕΘΑΝΕ Ο ΦΙΝΤΕΛ ΚΑΣΤΡΟ

ιστορικός ηγέτης της κουβανικής επανάστασης

Το θάνατο του ιστορικού ηγέτη της κουβανικής επανάστασης, Φιντέλ Κάστρο, σε ηλικία 90 χρονών, ανακοίνωσε ο αδερφός του και πρόεδρος της Κούβας, Ραούλ Κάστρο, σε διάγγελμά του στις 26 Νοεμβρίου που μετέδωσε η δημόσια τηλεόραση της Κούβας. Ο Φιντέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους (το πλήρες όνομα) γεννήθηκε στο Μπιράν της Κούβας στις 13 Αυγούστου 1926 από τον Ισπανό μετανάστη Άνχελ Κάστρο Αργκίς και την Κουβανέζα Λίνα Ρους Γκονζάλες. Σπούδασε νομικά και συμμετείχε από το 1945 στους φοιτητικούςπολιτικούς αγώνες στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και στο επαναστατικό κίνημα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα στην Κούβα που είχε την ανοιχτή στήριξη και των ΗΠΑ. Στις 26 Ιούλη του 1953, επικεφαλής ομάδας επαναστατών επιτέθηκε στους στρατώνες της Μονκάδα, με σκοπό να ξεσηκώσει το λαό του νησιού ενάντια στη δικτατορία. Η απόπειρα αποτυγχάνει και ο ίδιος μαζί με συντρόφους του συλλαμβάνεται, όμως η 26η του Ιούλη σηματοδοτεί την απαρχή της μεγάλης λαϊκής εξέγερσης κατά του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα. Μπροστά στους κατηγόρους του, στις 6 Οκτώβρη του 1953, στο δικαστήριο του Σαντιάγκο της Κούβας, ο Φιντέλ Κάστρο μεταξύ άλλων λέει: «Καταδικάστε με, δεν πειράζει, η Ιστορία θα με δικαιώσει». Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε 15 χρόνια φυλάκιση στο σωφρονιστήριο του Λος Πίνος που σήμερα ονομάζεται Ισλα δε Χουβεντούδα. Το 1955, στις 15 του Μάη, ο Κάστρο αποφυλακίστηκε χάρη στη λαϊκή πίεση και στις αρχές Ιούλη αναχώρησε για το Μεξικό, όπου οργάνωσε και εκπαίδευσε στρατιωτικά μια ομάδα επαναστατών, από τις τάξεις της οποίας βγήκαν όλοι οι μεγάλοι ηγέτες της Κουβανέζικης Επανάστασης, όπως ο Καμίλο Σιενφουέγος, ο Χουάν Αλμέιδα και βέβαια o Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Οι επαναστάτες ξεκίνησαν το αντάρτικο στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και ο επαναστατικός στρατός που συγκροτήθηκε «ακούμπησε» στη συστηματική πολιτικοστρατιωτική προετοιμασία που είχε ξεκινήσει το «Kίνημα της 26ης Ιούλη» με επικεφαλής τον Φ. Παις, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα Κούβας, όπως είχε ονομαστεί το ΚΚ Κούβας και το Επαναστατικό Διευθυντήριο που απαρτίζοταν από επαναστάτες φοιτητές. Βα-

σίστηκε στη δράση των οργανωμένων δυνάμεων στις πόλεις, στην παράνομη δουλειά που ανέπτυσσαν οι κομμουνιστές στους χώρους δουλειάς, στην αγροτιά και τη νεολαία. Αυτή η προετοιμασία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση της επαναστατικής πάλης. Αυτές ήταν και οι κύριες δυνάμεις που προχώρησαν στην ενοποίηση τους στις Ενωμένες επαναστατικές δυνάμεις που οδήγησαν στην επανασύσταση του ΚΚ Κούβας το 1965. Την 1η Γενάρη του 1959 ο λαϊκός αντάρτικος στρατός της Κούβας μπαίνει θριαμβευτικά στην Αβάνα, μετά από ένα μακρόχρονο αγώνα του λαού της Κούβας ενάντια στη δικτατορία του Φλουχένσιο Μπατίστα που στήριζε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός. Η Κουβανική Επανάσταση απέδειξε ότι ο ιμπεριαλισμός δεν είναι ανίκητος και βρήκε αμέσως την αμέριστη στήριξη της Σοβιετικής Ενωσης και των τότε σοσιαλιστικών χωρών. Δυο χρόνια και 4 μήνες μετά την Επανάσταση, ο κουβανικός λαός, με την καθοδήγηση της ηγεσίας του και του ίδιου του Κάστρο, αναχαιτίζει στον Κόλπο των Χοίρων στην παραλία Χιρόν, την εισβολή και απόβαση 1.400 μισθοφόρων που έστειλε η αμερικανική κυβέρνηση. Στη μεγάλη διαδήλωση της 16ης του Απρίλη του 1961, στις κηδείες των σκοτωμένων από τις αεροπορικές επιδρομές (λίγο πριν την απόβαση των μισθοφόρων της CIA), ο Φιντέλ Κάστρο, ανακηρύσσει για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης. Για δεκαετίες ο Φιντέλ Κάστρο, από τη θέση του προέδρου της Κούβας και ως επικεφαλής του ΚΚ Κούβας καθοδήγησε την πάλη του λαού της χώρας για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, στις δύσκολες συνθήκες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και περικύκλωσης και ιδιαίτερα μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες στο 1989-1991. Ο Φιντέλ Κάστρο θα ζει για πάντα στην ιστορική μνήμη και τη συλλογική συνείδηση των λαών όλου του κόσμου, των καταπιεσμένων στον αγώνα για την απαλλαγή της ανθρωπότητας από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για την τελική νίκη, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

~ 27 ~

ΤΑ ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε.Λ.

τ. 14

Νέες ισορροπίες διαμορφώθηκαν μετά τις εκλογές της Ε.Ε.Λ. Δυνάμεις που εννοείται στις εκλογές του 2014 επεδίωκαν την ανανέωση τώρα συμμαχούν και συνεργάζονται μ’ αυτούς που τότε αντιπροσώπευαν την συντήρηση και την οπισθοδρόμηση. Αλήθεια, τί προέκυψε το 2015 και άλλαξαν τα δεδομένα για εκείνους που αυτοχαρακτηρίζονταν προοδευτικοί και ανανεωτές; ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Κώστας Καρούσος. Αντιπρόεδρος: Παύλος Ναθαναήλ. Γεν. Γραμματέας: Γιώργος Μαρινάκης . Ειδ. Γραμματέας: Άννα Μπουρατζή-Θώδα. Γεν. Έφορος: Γιώργος Σταυράκης. Ταμίας: Βίβιαν ΓιαννούδηΑυγερινού. Μέλη: Αυγερινός Ανδρέου, Σπύρος Αυλωνίτης, Κων/ίνα Δούκα.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΕΩΣ ΝΕΩΝ ΜΕΛΩΝ Πρόεδρος: Σοφία Μπαρδάνη. Αντιπρόεδρος: Σπύρος Ζαχαράτος. Γεν. Γραμματέας: Ηρώ-Χρυσάνθη Αλεξανδράκη. Μέλη: Σωτήρης Γυφτάκης, Βασιλική Κουβελά, Μαρία Μυστριώτη, Ευαγγελία Ρουμελιώτη-Δρασινού, Γιάννης Τσώλης, Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη. ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Φίλιππος Νικολόπουλος. Αντιπρόεδρος: Σωτήρης Νικολακόπουλος. Γεν. Γραμματέας: Ρέα Γιαννοπούλου . Ειδ. Γραμματέας: Κώστας Γκούνας. Μέλος: Γεώργιος Πετρόπουλος. ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Τούλα Μωραϊτη. Μέλος: Γιώργος Μετήλλιας.

Το παζάρι άρχισε. Το ξεπούλημα της ακίνητης περιουσίας της ιστορικής εταιρίας ξεκίνησε με τον πιο επίσημο τρόπο από το νέο Δ.Σ. που ζητάεικαι τη συνενοχή των μελών αφού τα καλεί σε έκτακτη Γενική Συνέλευση στις 3 του Δεκέμβρη με μοναδικό θέμα την πώληση ακινήτου της ΕΕΛ ευρισκόμενο στη Νέα Σμύρνη. Λέμε αλλού και το είπαμε και στη Γενική Συνέλευση του Οκτώβρη ότι οι ακροβατισμοί και οι τακτικισμοί ορισμένων παραγόντων οδήγησαν στη διαμόρφωση μιας νέας πλειοψηφίας χωρίς πρόγραμμα και χωρίς πολιτική συνοχή με μόνο επιδιωκόμενο σκοπό την διατήρηση στην ηγεσία της εταιρίας ορισμένων που έχουν κάνει το συμβιβασμό και την αυτοπροβολή ανάσα τους. Τώρα αποκαλύπτεται και το περιεχόμενο αυτών των συμβιβασμών: Η εξασφάλιση πόρων, όχι όπως απόδειξε

το προηγούμενο Δ.Σ. με τη σκληρή δουλειά και την ανάπτυξη της ΕΕΛ, αλλά με τη σίγουρη μέθοδο της εκποίησης. Γνωρίζουμε ότι περνάμε δύσκολες οικονομικά ημέρες. Όμως χωρίς καμιά επιχορήγηση, χωρίς χορηγία και προσφορά από παράγοντες στη διετία 2014-2016 πορευθήκαμε δίχως σκέψη πώλησης ακινήτου. Ας είχε μπει τάξη στα οικονομικά, ας απάπτυσσε τη δραστηριότητά της η ΕΕΛ και οι πόροι θα βρίσκονταν από την ίδια τη ζωή της. Αλήθεια σκέφτονται οι υπεύθυνοι αυτής της απόφασης το ηθικό βάρος όχι μονάχα απέναντι στη λογοτεχνική κοινότητα αλλά και απέναντι στους νεκρούς, κυρίως αυτούς, ευεργέτες μας που εξασφάλισαν με το έργο και τις δωρεές τους την αίγλη και την ευρωστία της ΕΕΛ στη νεοελληνική κοινωνία;

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΕΛ-Σ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΕΛ 3 Δεκέμβρη 2016

Συνάδελφοι, μπροστά στο διαφαινόμενο έγκλημα που το ΔΣ προτείνει στη Γενική Συνέλευση, την έναρξη δηλαδή μιας εκποιητικής διαδικασίας πώλησης ακινήτων, καλούμαστε να πάρουμε θέση χωρίς δισταγμούς. Το γεγονός αυτό αποτελεί μέρος πάγιας πολιτικής της συντηρητικής - αντιδραστικής ομάδας, που διοικεί την ΕΕΛ τα τελευταία 20 χρόνια και αποτελεί βασικό στοιχείο των συμβιβασμών και των νέων συσχετισμών που διαμορφώθηκαν στις τελευταίαες εκλογές, όπου δεν ειπώθηκε λέξη για πώληση ακινήτου. Θα μας πουν ότι η οικονομική κατάσταση της ΕΕΛ επιβάλει τέτοιες «ριζικές λύσεις». Και αναρωτιιόμαστε: Με τέτοιες τακτικές θα λύσουμε τα οικονομικά προβλήματα της ΕΕΛ; Ποιος εγγυάται πως δεν θα παρθεί αντίστοιχη απόφαση και για άλλα κληροδοτήματα; Είμαστε κάθετα και ριζικά αντίθετοι με οποιαδήποτε

πώληση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της ΕΕΛ που προέρχεται από δωρεές και κληροδοτήματα γενναιόδωρων ιστορικών μελών μας. Με σύμμαχο τα ιδανικά και τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε η ΕΕΛ, δηλ. την παραγωγή πνευματικού και πολιτιστικού έργου και τον αγώνα για τα δικαιώματα των λογοτεχνών, παλεύουμε ώστε οι χώροι που ανήκουν στην ΕΕΛ να γίνουν χώροι πολιτιστικής δημιουργίας, προβολής των προοδευτικών λογοτεχνικών έργων που θα αξιοποιούνται από το λαό - τη νεολαία ως εστίες γνώσεις και έκφρασης. Η κυβέρνηση που εκχωρεί τα πάντα στους ιδιώτες, ο δήμος Αθηναίων που περιορίζει την πολιτιστική του δράση σε φιέστες, πρέπει κάτω από την πίεσή μας να ανταποκριθούν έμπρακτα και υλικά στις ανάγκες μας. Φτάνουν τα λόγια και οι υποσχέσεις . Μόνο η οργάνωση και η μαχητική κινητοποίηση ΟΛΩΝ των μελών μας μπορεί να φέρει λύσεις.

Η Γενική Συνέλευση να δώσει ένα ισχυρό ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΙΗΣΗ κι ένα επίσης ισχυρό ΝΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ

~ 28 ~

2016

ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΑΠΕΛ-Σ

~ ` ~ Δραστηριότητες μελών της ΑΠΕΛ-Σ ~ ` ~

Εκδήλωση για την Εθνική Επέτειο

Στις 24 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στο Πνεύματικό Κέντρο ΣΠΥΡΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Αγίων Αναργύρων Καματερού, στα πλαίσια της Εθνικής Επετείου και προς τιμήν των αγωνιστών. Η επιμέλεια της εκδήλωσης έγινε από την Σοφία Μπαρδάνη-Σημαντήρη (μέλος της ΑΠΕΛ-Σ), σε μιαν ατμόσφαιρα με κόσμο ενθουσιώδη, μεταξύ των οποίων ο Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων, ο εντεταλμένος πολιτισμού Αντιδήμαρχος, Δημότες, Σχολεία και Σύλλογοι Πολιτιστικοί. Η εκδήλωση ξεκίνησε με έναν συγκινητικό χαιρετισμό του Δημάρχου που καταχειροκροτήθηκε. Ακολούθησε ο Γιάννης Μαντάς ποιητής-ηθοποιός (μέλος της ΑΠΕΛ-Σ), με το ποίημα “Ήρθαν ντυμένοι φίλοι” από το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη, που προκάλεσε έντονα συναισθήματα ανάτασης. Η κα Σοφία Μπαρδάνη φιλόλογος-ποιήτρια, προλόγησε μετά, περνώντας στη μνήμη μας με ξεχωριστό τρόπο τα σύμβολα των αγώνων του λαού μας, που έγιναν και πανανθρώπινα. Ομιλία έκανε ο Αντώνης Μαστραπάς, φιλόλογος, ειδικός γραμματέας στην Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων (ΠΕΦ) με θέμα «Η Νεολαία στον Πόλεμο του ’40 και στην Κατοχή», εξαιρετικά τεκμηριωμένη με αναφορές και σε άλλους συγγραφείς. Σημαντική και ιδιαίτερα γλαφυρή η ανάγνωση από τον Χάρη Μελιτά, ποιητή, του διηγήματος «Το κελάηδημα της Τσίχλας» του Κώστα Βάρναλη.

Οι συντελεστές, από αριστερά: Γιάννης Μαντάς, Σοφία Μπαρδάνη, Αντώνης Μαστραπάς και Χάρηςης Μελιτάς

Και πάλι ο Γιάννης Μαντάς, από τον οποίον ακούσαμε το συγκλονιστικό ποίημα του Φώτη Αγγουλέ «Καρφιά», που μας έφερε δάκρυα στα μάτια ο λόγος του ποιητή, αλλά και ο τρόπος απαγγελίας του Γιάννη Μαντά. Ακολούθησαν τραγούδια απο το μουσικό συγκρότημα “Ελαία” του Δήμου Αγ. Αναργύρων, που μας ξεσήκωσαν όλους με τις μελωδικές φωνές τους. Η εκδήλωση τελείωσε με εξαιρετικά ευμενείς σχολιασμούς από τους παρευρισκόμενους και ακολούθησε κέρασμα από τον Δήμο. Επίσης διανεμήθηκαν και αντίτυπα της “Φωνής Λογοτεχνών”. Ρεπορτάζ Σοφία Μπαρδάνη-Σημαντήρη

Η νέα λογοτεχνική γενιά αναδύεται και δραστηριοποιήται

Το βράδυ της 9ης Νοέμβρη στο ''ΤΡΙΠΟΡΤΟ'' στον Κεραμικό, η Αγγελική Δημουλή και ο Χρήστος Δημούλας απαγγείλαν ποιήματά τους για τους φίλουςες τους και όσους-ες πήγαν να τους γνωρίσουν για πρώτη φορά. Μια βραδιά κοινωνικά ελπιδοφόρων λογοτεχνημάτων, ανθρώπινης ζεστασιάς, συντροφικότητας και ποιημάτων που ανέδειξαν αρώματα και εικόνες σημερινής ζωής. Μια άμεση και χαρούμενη επικοινωνία με φίλους και φίλες που γέμισαν το ''Τρίπορτο''. Η νέα λογοτεχνική γενιά αναδύεται και δραστηριοποιήται, αφουγκραστείτε την. Στην φωτό, ''τα Δημουλάκια της ελληνικής λογοτεχνίας'', πλάτη με πλάτη χαρούμενα, επικοινωνώντας άμεσα με τους καλλιτέχνες και φίλους-ες τους.

~ 29 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΡΑΚΛΗΣ

τ. 14

Σεμνός κι αθόρυβος πανεπιστημιακός Πρόεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας κι από τους σημαντικότερους διανοούμενους, όχι μόνο της Μεσσηνίας, αλλά της χώρας μας.

Αφορμή για αυτό μου το γραφτό υπήρξε η πρόσφατη διάλεξη* του εκλεκτού Καλαματιανού πανεπιστημιακού προέδρου της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, με θέμα: «Διαβάζοντας τον Πλούταρχο ή μεταξύ ΜύθουΠοιήσεως», που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, που είχε διοργανώσει ο Ελληνο-Γαλλικός Σύλλογος Μεσσηνίας, τιμώντας έτσι τον σεμνό πανεπιστημιακό καθηγητή Λαογραφίας και εξαίρετο συγγραφέα, σπουδαίο δοκιμιογράφο και κριτικό. Δε βρισκόμουν τότε στην Καλαμάτα για να το παρακολουθούσα, ωστόσο θαρρώ πως αξίζει στο μέτρο που είναι μπορετό να προσπαθήσω να σκιαγραφήσω τη μεγάλη προσφορά του συμπατριώτη μας Μιχάλη Μερακλή στα Γράμματά μας, η οποία ξεκίνησε πριν πέντε δεκαετίες περίπου με το πρώτο του βιβλίο, μια εξαίρετη μελέτη, που προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκείνη την εποχή. Πρόκειται για το πολύ καλό δοκίμιο «Η Ποίησή μας, ο Διχασμός, το Μεταίχμιο» που είδε το φως της δημοσιότητας στα 1959. Η κριτική θα το προσέξει, αφού επρόκειτο για θαρραλέα κείμενα, από έναν νέο κι άγνωστο φιλόλογο. Ο Μιχάλης Μερακλής γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1932, σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Αθήνας φιλολογία. Μετά το πέρας των σπουδών του εργάστηκε ως καθηγητής φιλόλογος στη Σχολή Μωραΐτη κι όταν διορίστηκε στη Μέση Εκπαίδευση κατέβηκε στη Μεσσηνία και υπηρέτησε για λίγο στο γυμνάσιο Πεταλιδίου, για να παραιτηθεί μετά από λίγο καιρό και να στραφεί πάλι στην ιδιωτική εκπαίδευση, εκεί που προφανώς το αντικείμενο της διδασκαλίας του είχε περισσότερα ενδιαφέροντα, από αυτά του καθηγητή του Δημοσίου. Θα επιστρέψει πάλι στο γνώριμό του χώρο στη Σχολή Μωραΐτη κι από κει θα μεταβεί με υποτροφία στη Γερμανία στο γνωστό πανεπιστήμιο του Göttingen για συνέχιση των σπουδών του και εκεί θα κάνει την διδακτορική του διατριβή στον τομέα της Λαογραφίας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται πάλι στις Σχολές Μωραϊτη, ώσπου στα 1975 θα διοριστεί καθηγητής στο πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων. Εκεί θα υπηρετήσει αρκετά χρόνια και το πανεπιστημιακό του έργο θα εκτιμηθεί , έτσι κάποια

χρόνια θα εκλεγεί και πρύτανης του πανεπιστημίου. Η καθηγητική του καριέρα θα συνεχιστεί στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, στην έδρα της Λαογραφίας, την οποία ευδόκιμα υπηρέτησε ένα τέταρτο αιώνα, ως το 1999! Ο Μιχάλης Μερακλής δεν σταμάτησε ποτέ να δημιουργεί. Έγραφα παρα-πάνω για το δοκίμιό του «Η Ποίηση, ο Διχασμός, το Μεταίχμιο», που θα μπορούσε κανείς να πει, πως υπήρξε ένα σημαντικό ερέ-θισμα για την εποχή του. Σε αυτό του το βιβλίο ο συγγραφέας διατύπωνε μια ξεχωριστή, προσωπική άποψη, που αφορούσε στην εξέλιξη της Νεοελληνικής μας Ποίησης. Έδινε την αντικειμενική διάσταση της μέσα από πολιτικές, γενεσιουργικές αιτίες, βαθιά επηρεασμένης από την εθνική ανάταση, μα κι από τον εθνικό μας διχασμό, αλλά κι από τις καταστρεπτικές συνέπειες της Μικρασιατικής ταπείνωσης μας… Μέσα σε μια πενταετία θα παρουσιάσει σημαντικό, συγγραφικό, δοκιμιακό έργο, που θα τον καθιερώσει στον τομέα του κριτικού, δοκιμιακού και ποιητικού Λόγου. Στα 1961 θα πα-ρουσιάσει ένα δεύτερο βιβλίο του, είναι «Η Μοναξιά και η Ποίηση». Στο μεταξύ μελέτες και άρθρα του δημοσιεύονται σε περιοδικά κι εφημερίδες. Ανήσυχο κι ερευνητικό πνεύμα, θα βρει το δρόμο του ανα-λώνοντας τις πνευματικές του δυνάμεις σε δημιουργικό έργο. Στα 1964 θα εκδοθεί το έργο του με τον ενδεικτικό τίτλο «Περί Σιωπής». Χρόνια περισυλλογής κι αμφισβήτησης; Πιθανόν! Λίγο αργότερα θα μας δώσει μια θαυμάσια ερμηνευτική μελέτη για την ποίηση του μεγάλου μας Ζακυνθινού ποιητή Ανδρέα Κάλβου που είναι το σημαντικότερο, που έχει γραφεί, όπως έχει ειπωθεί, για τον ποιητή των «Ωδών». Τίτλος του βιβλίου: «Κάλβου Ωδαί 1-20». Είναι μια ερμηνευτική έκδοση, όπως δηλώνει ο συγγραφέας του. Το γεγονός, ότι το έργο αυτό του Καλαματιανού στοχαστή υπήρξε αξιόλογο, έρχεται να επισφραγίσει η βράβευσή του από την «Ομάδα των Δώδεκα» Δεν θα ασχοληθώ με τα πάμπολλα δημοσιεύματά του σε πλείστα όσα περιοδικά κι εφημερίδες, όπως και στις πολλές του διαλέξεις σε ιδρύματα, σχολές, αλλά και τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές του παρουσίες με τις οποίες συμβάλλει πολύπλευρα στον τομέα της

~ 30 ~

2016

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Λαογραφίας και γενικότερα των Γραμμάτων μας. Θα σταθώ όμως σε ένα του βιβλίο που είδε το φως της δημοσιότητας στα 1980. Πρόκειται για τις «Ευτράπελες Διηγήσεις» και το κοινωνικό τους περιεχόμενο, όπως ορθά επισημαίνεται: «Αποκαλύπτει τη σοβαρή πλευρά των λαϊκών ευτράπελων διηγήσεων, κειμένων, που δεν προσέχτηκαν, όσο θα έπρεπε κι όσο θα άξιζε, από ένα πνεύμα κοντόθωρης αντίληψης, που θεωρεί ανήθικο και αντιπαιδαγωγικό, ό,τι εμφανίζεται με μιαν ρεαλιστική αμεσότητα κι αποκαλύπτει τις άσχημες πλευρές της ζωής…» Ας σημειωθεί πως η επιστημονικά εμπεριστατωμένη υποστήριξη των κειμένων δείχνει περίτρανα την επιστημονική κατάρτιση του συγγραφέα, αλλά και τη βαθιά του γνώση για το αντικείμενο που διαπραγματεύεται σε αυτή τη μελέτη του. Ο καθηγητής Μερακλής αποτελεί αναμφισβήτητα ένα μεγάλο κεφάλαιο στη Νεοελληνική μας Γραμματολογία. Πρόσφερε πολλά και συνεχίζει να προσφέρει ακαταπόνητα με μελέτες, με άρθρα, κριτικές του πάνω

«Μην αμελήσετε/ πάρτε μαζί σας νερό./ Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία» (Μιχάλης Κατσαρός)

σε πρόσωπα, και κείμενα της λογοτεχνίας μας και της ποίησής μας κι ακόμα με διαλέξεις του, όπως και η πρόσφατη στην πόλη μας, την αγαπημένη του Καλαμάτα, κι όσοι είχαν την ευκαιρία, ή την τύχη θα έλεγα καλύτερα να την ακούσουν ενθουσιάστηκαν, όπως πληροφορήθηκα αργότερα, από αυτή την περιδιάβαση «Διαβάζοντας Πλούταρχο, ανάμεσα στο Μύθο και την Ποίηση», που τόσο γλαφυρά παρουσίασε ο Μ.Μ. αναλύοντας το έργο του Πλούταρχου κι αναδεικνύοντας την Καβαφική και Μπρεχτική υφολογική δομή του έργου του Πλούταρχου, τεκμηριώνοντας έτσι πως το έργο του αρχαίου Έλληνα συγγραφέα υπήρξε ένα είδος διδακτικής ποίησης… Ο Μιχάλης Μερακλής, απ΄ όσο μπόρεσα να πληροφορηθώ, έχει καταπιαστεί τον τελευταίο καιρό με τα Ομηρικά Έπη. Με το έργο του ο Μ.Μ. σίγουρα κατατάσσεται στους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς που τιμά ιδιαίτερα την πόλη του, την αγαπημένη του Καλαμάτα. Σωτήρης Ε. Γυφτάκης

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ

Ο ποιητής του «Αντισταθείτε»

Ο ποιητής του «Αντισταθείτε», ο Μιχάλης Κατσαρός, μιλούσε μέσα από τη ζωή και το έργο του, τη γλώσσα της επαναστατημένης συνείδησης. Η γλώσσα του γομωμένη με ισχυρά εκρηκτικά. Στα «χρόνια της φωτιάς» της Εθνικής Αντίστασης πάλεψε μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ και του ΕΑΜ, για τα πανανθρώπινα οράματα του σοσιαλισμού: «Τα οράματά μου οι λαοί» έλεγε. Αργότερα, περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας προσχώρησε στον ΕΛΑΣ, με μια πλατιά ταινία στο στήθος του: «Η Αεροπορία του ΕΛΑΣ, Ελευθερία». Πιάστηκε από συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών, σύρθηκε στα κολαστήρια της Γκεστάπο. Βασανίστηκε αγρίως, κλείστηκε στις φυλακές Χατζηκώστα. Πήρε μέρος στον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944, κατά των Εγγλέζων αποικιοκρατών. Το καλοκαίρι του 1945 ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε ποίημά του με τον τίτλο, «Σήμερα έγινα σύντροφος», όταν έγινε μέλος του ΚΚΕ.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης κατά τις εργασίες του 7ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, τον Οκτώβριο του 1945 που έγινε στην Αθήνα (ξενοδοχείο Τιτάνια), ανέφερε τα πιο επαινετικά λόγια για την ποίηση του Μιχάλη Κατσαρού. Σαν δείγμα για τον προσανατολισμό των νέων ποιητών διανοουμένων ανέφερε τους στίχους του: «Κάτω στο βάθος/ τόσα πέλματα βαριά./ Ακούω να 'ρχεται καινούργιο βήμα». Μίλησε για τη φτωχολογιά. Στη διαδήλωση του 1935 συμπορεύτηκε με τους σταφιδοπαραγωγούς της Κυπαρισσίας κατά τα «Σταφιδικά», κρατώντας την κόκκινη σημαία του Κομμουνιστικού Κόμματος: «η πόλις αμύνετο περί πάτρης./ Θα ξεκινήσω από ένα μικρό πεζοδρόμιο/ Η πρώτη σημαία στο πέτο μου ερυθρά». Ένα ποίημα, τα γεγονότα. Τον Αύγουστο του 1945 δημοσιεύει στο «Ριζοσπάστη» το ποίημα «Χιροσίμα» με αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα: «Κραυγές/ Λευτεριά!/ Θάνατος στο φασισμό» ήταν οι λέξεις - κλειδιά. Στις 20 Μαΐου του 1947 πεθαίνει ο Γιώργος Σιάντος, ένας από τους θρύλους του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στις 26 Μαΐου ο «Ριζοσπά-

~ 31 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

στης της Δευτέρας» φιλοξενεί το ποίημα, του ΕΑΜίτη Μιχάλη Κατσαρού: «Στον τάφο του Γ.Σιάντου». Δεκαπεντασύλλαβος με δημώδες άρωμα θρήνου: «Αστροβολήστε πέλαγα! Κορφούλες ντουφεκάτε!/ Έπεσε ο γερο-πλάτανος και τράνταξε η γη μας!/ Οι μαυρομάνες τον θρηνούν, κλαίνε τα παλικάρια./ Κι ανάβουνε στα στήθια τους δάσα και τραμουντάνες». Τον Μιχάλη Κατσαρό, τον καίγαν οι πυρκαγιές των ιδεών της Παρισινής Κομμούνας και της Οχτωβριανής Επανάστασης, το κίνημα της απελευθέρωσης των νέγρων. Τον «καίγαν» τα κηροπήγια του Γιάννη Αγιάννη. Τραγούδησε την επανάσταση του Τσε Γκεβάρα στην Κούβα. Ήταν «ένας αρουραίος και αχθοφόρος της

τ. 14

ελευθερίας». «Τραγούδησε», με την ποίησή του την Αλαμάνα, το Σαραντάπορο, τον Βελουχιώτη, τον Ορέστη καπετάνιο του ΕΛΑΣ της Ρούμελης (2ης Μεραρχίας), τους αντάρτες των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Ντυμένος πάντοτε συνωμοτικά, βγαλμένος από τα χρόνια του παράνομου αντιστασιακού αγώνα, κόντρα στην αστική τάξη. Φίλος μου από το 1973 μέχρι το θάνατό του. Από τις ατέλειωτες συζητήσεις (20 συνεντεύξεις σε εφημερίδες-περιοδικά), μαγνητοφωνημένες, δηλώνει κομμουνιστής διά βίου: «Έγραψε σ' όλα τα όνειρά μας: ελευθερία». Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ ~~.~~

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Θαυμάστηκε για τη δύναμη και πρωτοτυπία των ερμηνειών του

Πενήντα έξι χρόνια συμπληρώνονται από το θάνατο (2/11/1960 του μεγάλου μαέστρου, συνθέτη και πιανίστα, Δημήτρη Μητρόπουλου ), που άφησε την τελευταία του πνοή, μετά από καρδιακή προσβολή, στο πόντιουμ της Σκάλας του Μιλάνου, διευθύνοντας την Τρίτη Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ. Ηταν η τελευταία πράξη μιας δημιουργικής ζωής απόλυτα δοσμένης στη μουσική, την οποία υπηρέτησε εξαντλητικά και μέχρι τέλους με απίστευτο πάθος, διευθύνοντας πάνω από 2.000 συναυλίες, τις περισσότερες χωρίς χρήση μπαγκέτας... Ηταν από τους λίγους μουσικούς, που μπορούσαν να παίζουν πιάνο, διευθύνοντας ταυτόχρονα την ορχήστρα. Ισως ο μοναδικός που έπαιζε και, ταυτόχρονα, διηύθυνε τόσο δύσκολα έργα, όπως το «3ο Κοντσέρτο για πιάνο» του Προκόφιεφ, ερμηνεία που σήμανε και την απαρχή της λαμπρής διεθνούς πορείας του. Το ρεπερτόριό του υπήρξε ευρύτατο, ενώ σε πάνω από ογδόντα ανέρχονται τα έργα που παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση. Ανάμεσά τους, συνθέσεις των Χίντεμιτ, Μπάρμπερ, Γκουλντ, Κόπλαντ, Κρένεκ, Καλομοίρη, Σκαλκώτα, Πετρίδη, Σισιλιάνου κ.ά. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του στην καθιέρωση του Μάλερ, σε Αμερική και Ευρώπη, καθώς υπήρξε ένας από τους πρω-

τοπόρους μεγάλους ερμηνευτές του έργου του συνθέτη. Η φήμη του τον φέρνει το 1936 στην Αμερική, στο πόντιουμ της Συμφωνικής της Βοστόνης. Η μεγάλη επιτυχία τον οδηγεί το 1938 στη θέση του μόνιμου μαέστρου της Συμφωνικής Ορχήστρας της Μινεάπολης, όπου παρέμεινε έως το 1949, αναδεικνύοντάς τη ως μια από τις καλύτερες αμερικανικές ορχήστρες. Παράλληλα, εμφανίζεται με πολλές άλλες μεγάλες ορχήστρες των ΗΠΑ. Στις 18/3/1949 διηύθυνε την τελευταία συναυλία του με τη Συμφωνική της Μινεάπολης. Ήδη, το FBI είχε ανοίξει φάκελο για τον μαέστρο, ο οποίος συχνά αναφερόταν με θερμά σχόλια στα επιτεύγματα της Σοβιετικής Ενωσης και στον αγώνα της ν' ανεβάσει το πολιτιστικό επίπεδο των λαών της. Παράλληλα, με τις απόψεις του για την ιδεολογία της αισθητικής στη Σοβιετική Ενωση, ο Δημήτρης Μητρόπουλος κατέκρινε την ανάμειξη των ΗΠΑ στον ελληνικό εμφύλιο, ενώ πρόσαπτε και έλλειμμα μουσικής παιδείας σε όσους αρνούνταν να ακούσουν τους σύγχρονους συνθέτες. Επιπλέον, το FBI είχε αρχίσει να ερευνά τις εκτός σκηνής δραστηριότητες του μαέστρου, πίσω από τον οποίο άρχισε να υψώνεται η σκιά του γερουσιαστή Μακάρθι.

~ 32 ~

2016

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ

32 χρόνια από το θάνατό του

Ο Μάνος Κατράκης, κορυφαίος ηθοποιός και θιασάρχης, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1909 στο Καστέλι Κισσάμου των Χανίων Κρήτης και πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984. Ο Μάνος ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του εμπόρου Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα όταν ο Μάνος ήτανε 10 χρονών, όπου στην αρχή γοητεύθηκε από το ποδόσφαιρο κι έπαιξε στις ομάδες «Κεραυνός» και «Αθηναϊκός». Ωστόσο από μικρός είχε δείξει το υποκριτικό ταλέντο του και στα 1927 εμφανίζεται για πρώτη φορά με το θίασο Οι Νέοι στο έργο Για την αγάπη της. Ο σκηνοθέτης Κώστας Λελούδας ενθουσιασμένος από τη δυναμικότητα και το μπρίο του τον καλεί κι έναν χρόνο μετά θα παίξει στην πρώτη βουβή ταινία Το λάβαρο του '21 (1929), συνεχίζει με το Έτσι κανείς, σαν αγαπήσει (1931) και Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας (1932). Ταυτόχρονα συμμετέχει σε θεατρικές παραστάσεις τοπικών θιάσων, όπως στον «Θίασο Νέων» του Ανδρέα Παντόπουλου. Την ίδια περίοδο εντάσσεται στο Θίασο της Ελευθέρας Σκηνής των Μαρίκας Κοτοπούλη, Σπύρου Μελά και Μήτσου Μυράτ, παίζοντας σε έργα όπως Η λύρα του γερο-Νικόλα, Οι άθλιοι και Στέλλα Βιολάντη. Το 1930 συνεργάζεται με το Λαϊκό Θέατρο του Β.Ρώτα και το 1932 προσλαμβάνεται στο νεοϊδρυόμενο Εθνικό Θέατρο, όπου μεταξύ άλλων ερμηνεύει τον Κορυφαίο στον Αγαμέμνονα και τον Κρητικό στη Βαβυλωνία. Από το 1933 έπαιξε κατά σειρά με τους θιάσους Λουδοβίκου Λούη, Μήτσου Μυράτ, Β.Αργυρόπουλου, ξανά με τη Μ.Κοτοπούλη μέχρι το 1935, όταν ξαναπροσλήφθηκε από το Εθνικό θέατρο. Στη διάρκεια της Κατοχής ο Κατράκης εντάχθηκε στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ και πολέμησε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1943 ανέλαβε Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και από τη θέση αυτή συνέβαλε τα μέγιστα στην ίδρυση του Κρατικού Θεάτρου Θεσσα-

λονίκης όπου και έπαιξε μέχρι το 1946, οπότε επέστρεψε στο Εθνικό. τον ίδιο χρόνο συμετέχει στην ταινία Καταδρομή στο Αιγαίο. Στα 1947 (όταν τέλειωσαν τα γυρίσματα στην ταινία Μαρίνος Κοντάρας) καθώς αρνήθηκε πεισματικά να υπογράψει "δήλωση μετανοίας και αποκήρυξης των κομμουνιστικών ιδεών", διώχθηκε με βασανιστήρια κι εξορία σε Μακρόνησο και Άη Στράτη για σχεδόν επτά χρόνια. Εκεί είχε φιλία και κοινή πορεία με συναγωνιστές του, όπως ο Γιάννης Ρίτσος κι ο επίσης μεγάλος ηθοποιός Τζαβαλάς Καρούσος. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1952, διοργανώνοντας «ποιητικές απογευματινές» στο θέατρο Μουσούρη. Ανεβαίνει και πάλι στη σκηνή με το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη, συνεχίζει με τον θίασο του Αδαμάντιου Λεμού και μετά πρωταγωνιστεί στον Προμηθέα Δεσμώτη με τον Θυμελικό Θίασο του Λίνου Καρζή. Ακολούθως πρωταγωνιστεί στον θίασο της Κοτοπούλη. Από το 1954 είναι πρωταγωνιστής του «Θεάτρου Αθηνών» και από τον επόμενο χρόνο του «Εθνικού Λαϊκού Θεάτρου», όπου ανέβαιναν συνεχώς παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, στα 1954 θα γνωρίσει την πιο σημαντική σύντροφο της ζωής του και μετέπειτα σύζυγό του (τρίτη και τελευταία) την αξιόλογη χορεύτρια Λίντα Άλμα. Μέχρι το 1955 εμφανίζεται με την Κυβέλη, στη συνέχεια συγκροτεί δικό του θίασο με την Ασπασία Παπαθανασίου (Ευγενία Γκραντέ, Βαθιές είναι οι ρίζες, Το κορίτσι με το κορδελάκι κ.ά). Το 1955 ίδρυσε το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο που εγκαταστάθηκε υπαίθρια στο Άλσος του Πεδίου του Άρεως και εγκαινιάστηκε με τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας. Εκεί με μεγάλη συμμετοχή κοινού και καλλιτεχνική επιτυχία, συνέχισε ως το 1967, υποστηρίζοντας κυρίως ελληνικά έργα: Ο μονοσάνδαλος, Το κορίτσι με το κορδελάκι, Η Αντιγόνη της Κατοχής, Ο Πατούχας (2 φορές),

~ 33 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

τ. 14

(Δ.Ροντήρη, Πέλλο ΚατσέΟ Χριστός ξανασταυρώνελη, Τ.Μουζενίδη, Μ.Βολαται, Γκόλφω, και Ο Καπετάν νάκη, Σπ. Ευαγγελάτο, Μιχάλης (2 φορές). ΣποραΜ.Θεοδωράκη, Σπ. Βασιλείδικά ανέβασε και ξένο ή ου, Αλέκα Κατσέλη, Τζαβακλασικό ρεπερτόριο: Ενκαρλά Καρούσο, Ελ. Χατζηαρνάδα, Ιούλιος Καίσαρ, γύρη, Αν. Βαλάκου) και Φουέντε Οβεχούνα. Τους συμμετείχε σε εκατοντάχειμώνες, το ΕΛΘ στεγαζόδες εκδηλώσεις – oι αναταν σε διάφορα θέατρα ή πεγνώσεις του παρέμειναν ριόδευε στην επαρχία, την κλασικές. Κύπρο και την ΚωνσταντιH αδρή κι ανεπανάληνούπολη. πτη φωνή του, που αναδειΤο 1964 ο Κατράκης ήταν κνύει τον νεοελληνικό ποιαπ’ τους διοργανωτές της Β’ ητικό λόγο, μένει χαραγμέΜαραθώνιας Πορείας Ειρήνη στη μνήμη των ελλήνων νης (ένα χρόνο μετά τη δοόταν απαγγέλλει το «Άξιον λοφονία Λαμπράκη), όπου Εστί» του Ελύτη ή το «Πένκαι απήγγειλε σχετικούς στίτε η ώρα που βραδιάζει» χους. (Θρήνος για τον Ιγνάθιο Τον Ιούνη 1966 παίζεται Σάντσεθ Μεχίας του Λόρστο Ηρώδειο και στο Καστέκα) και είναι σπουδή για λο της Ρόδου Ο Σταυρός και τους νεότερους ηθοποιτο Σπαθί, βυζαντινή τραγωούς. δία του Άγγελου Τερζάκη, Κι ένα συμβάν που απειαπό τον θίασο Έλσας Βεργή Μια σπάνια φωτογραφία από τα δοκιμαστικά της ταινίας κονίζει το μέγεθος του τα- Μάνου Κατράκη, με πλήθος Τζέην Έυρ αλά Ελληνικά λέντου του: Με το χειροηθοποιών. Τον Ιούλη ο ΜάΑπό αριστερά Γ.Χριστοφυλάκης, Μ.Κατράκης, Χρ.Σίλβα, κρότημα του τέλους στην νος ανεβάζει στο ΕΛΘ τον Ν.Κανακάκης και παπάς ο Γιάννης Μαντάς παράσταση του Καπετάν Καπετάν Μιχάλη του ΚαζανΜιχάλη το 1966, ο ρώσος σκηνοθέτης Σεργκέϊ Μποτζάκη. ταρτσούκ (δημιουργός του φιλμ «Τεσαρακοστός ΠρώΜε την έλευση της χούντας, κατά την θερινή πετος») που ήταν θεατής, πλησίασε μπουσουλόντας γορίοδο του 1967 (την τελευταία στο Άλσος) σαν να πενατιστός να τον συγχαρεί και κλαίγοντας του φίλαγε ρίμενε τι θα συμβεί και ανεβάζει στη σειρά την Γκόλφω, τα χέρια – τόσος ο θαυμασμός του για τον ηθοποιό… ξανά τον Καπετάν Μιχάλη και τον Πατούχα κι επίσης Ο Κατράκης, μετά την επιστροφή του απ’ την εξορία, πρωταγωνιστεί στο φιλμ Τζέην Έϋρ αλά Ελληνικά. Το έπαιξε στον κινηματογράφο σε καμιά ογδονταριά ται1968 του έγινε έξωση από το Πεδίο του Άρεως και ο νίες. Αξιόλογες είναι οι ερμηνείες του στις ταινίες: Κατράκης συνέχισε την πρωταγωνιστική του πορεία, Μαρίνος Κοντάρας του Γιώργου Τζαβέλα (1948), Συπότε με το θίασό του και πότε με άλλους πρωταγωνινοικία το Όνειρο του Αλέκου Αλεξανδράκη (1961), Ηλέστές. Το 1972 πρωταγωνίστησε στο Εθνικό Θέατρο κτρα του Μιχάλη Κακογιάννη (1962), Ένας Ντελικανής στον Οθέλλο και τον Δον Κιχώτη, και στην Επίδαυρο του Μανόλη Σκουλούδη (1963). Βραβεύτηκε στο Διεστον Οιδίποδα Τύραννο (1973) και στον Προμηθέα Δεθνές Φεστιβάλ του Σαν Φρανσίσκο, για την ερμηνεία σμώτη (1974). του στον ρόλο του Κρέοντα στην Αντιγόνη του Γ.ΤζαΑργότερα, συνεργάστηκε με την Αλίκη Βουγιουβέλλα, και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη συμμεκλάκη, το ΚΘΒΕ και το 1977 επανίδρυσε το ΕΛΘ, ανετοχή του στο Συνοικία το Όνειρο. βάζοντας έργα Αρμπούζοφ (Φθινοπωρινή ιστορία με Λίγο μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της τετην Έλλη Λαμπέτη), Γκόρκι (Οι Τελευταίοι), Μπρεχτ λευταίας ταινίας “Ταξίδι στα Κύθηρα”, με σκηνοθέτη (Συντροφιά με τον Μπρεχτ, με τη Μελίνα Μερκούρη), το Θόδωρο Αγγελόπουλο, άφησε την τελευταία του Λέοναρντ (Ντα), Μασάρι (Ταμπού) και τη Λειτουργία πνοή σε ηλικία 76 ετών, μετά από μάχη με τον καρκίνο κάτω από την Ακρόπολη του Νικηφόρου Βρεττάκου. Η του πνεύμονα. Κηδεύτηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών. τελευταία του εμφάνιση έγινε το 1984 στο Ηρώδειο, Μέχρι το τέλος της ζωής του ήτανε μέλος του ΚΚΕ. με το μουσικό έργο του Θόδωρου Αντωνίου Προμήθεια. ~~.~~ Συνεργάστηκε με πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες

~ 34 ~

2016

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΝΟΤΗ ΠΕΡΓΙΑΛΗ

Στη μνήμη του αξέχαστου παλαίμαχου αγωνιστή Νότη Περγιάλη, που «έφυγε» από τη ζωή στις 10 Νοέμβρη 2009. Ο Νότης Περγιάλης (1920 - 2009) άνθρωπος βαθιά πολιτικοποιημένος, με πολλές ευαισθησίες, πάντα μπροστά στους αγώνες με το τιμημένο ΚΚΕ. Πάλεψε σκληρά από παιδί μαζί με την οικογένειά του για να τα βγάλουν πέρα στη δύσκολη και γεμάτη φτώχεια ζωή. Η δίψα του για μάθηση και το πάθος του για καλλιτεχνική δημιουργία τον έφεραν κοντά στο μεγάλο δάσκαλο Βασίλη Ρώτα και το Θεατρικό του Σπουδαστήρι, που στάθηκαν γι' αυτόν σχολείο αγώνα και του δίδαξαν όχι μόνο θέατρο αλλά και στάση ζωής. Η λαϊκή καταγωγή του, η πίστη στον αγώνα για τα δίκια του λαού και το υψηλό ήθος τον έκαναν να ενταχθεί στο ΕΑΜ Λακωνίας. Πάλεψε μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ, την περίοδο της γερμανικής κατοχής και του Δημοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Εργάστηκε ως ηθοποιός και συγγραφέας στο θέατρο, τον κινηματογράφο και το ραδιόφωνο και έγραψε πολλά θεατρικά έργα («Το κορίτσι με το κορδελάκι», «Αντιγόνη της Κατοχής», «Χρυσό χάπι» κ.ά.). Επαιξε σε πολλές ελληνικές ταινίες, ενώ είναι ο στιχουργός γνωστών τραγουδιών («Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», τη μουσική του οποίου έγραψε ο Μάνος Χατζηδάκις, ο «Λεβέντης», «Τι να την κάνω τη χαρά», «Το μπλόκο της Καισαριανής» που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, «Γκρεμισμένα σπίτια», «Σκονισμένοι δρόμοι», σε μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου, το «Νυφιάτικο τραγούδι» κ.ά.). Επίσης, είναι ο συγγραφέας βιβλίων και θεατρικών έργων. Στο θεατράκι που έφτιαξε στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας όπου έμενε, παρουσίαζε μέχρι το τέλος της ζωής του θεατρικές παραστάσεις μαζί με ερασιτεχνική ομάδα. Θα τον θυμόμαστε πάντα για το πείσμα του, την επιμονή του, τη δίψα για μάθηση και προπαντός το πάθος του για καλλιτεχνική δημιουργία. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΔΩΝΙΑΤΗΣ 20 χρόνια από το θάνατο του

Ο Κ. Κυδωνιάτης (1908 - 1996) γεννημένος στην Τρίπολη. ξεκίνησε τη μουσική του πορεία ως ο μικρότερος μαθητής της «Αθηναϊκής Μανδολινάτας» του Νικολάου Λάβδα, σε ηλικία 8 χρόνων. Παράλληλα με τις σπουδές στο πιάνο, ο Κυδωνιάτης έκανε και ανώτερα θεωρητικά τόσο με τον επίσης Αρκάδα συνθέτη Μάριο Βάρβογλη στο Ελληνικό Ωδείο, όσο και με τους Φιλοκτήτη Οικονομίδη και Δημήτρη Μητρόπουλο στο Ωδείο Αθηνών. Το 1933 πηγαίνει στο Παρίσι όπου συνεχίζει ανώτερες μουσικές σπουδές, στο μεν πιάνο με τη διάσημη Μαργκερίτ Λονγκ, στη δε αρμονία και αντίστιξη με τους Πες και Φριμπουλέ. Υστερα από έξι χρόνια πηγαίνει στο Βασιλικό Ωδείο των Βρυξελλών όπου μέχρι το 1939 φοιτά κοντά στους Μποσκέ (πιάνο), Ρομπέρ Λεντάν (ενορχ/ση), Λεόν και Ζοζέφ Ζονγκέν (σύνθεση) και Ντεζιρέ Ντεφό (δ/νση ορχήστρας). Αποφοίτησε, με Α' βραβείο και ειδική διάκριση στη Φούγκα. Με την άφιξή του στην Ελλάδα το 1939, ο Κ. Κυδωνιάτης διορίστηκε και διετέλεσε καθηγητής μορφολογίας και ανωτέρων θεωρητικών στο Ωδείο Αθηνών επί 40ετία (1939 - 1980) καθώς και μόνιμος αρχιμουσικός της ΣΟ του άλλοτε ΕΙΡ, δίνοντας δύο συναυλίες μηνιαίως, κάθε 1η και 16η, ως συνηθιζόταν τότε, ερμηνεύοντας και αρκετά έργα Ελλήνων συναδέλφων του. Υπήρξε μόνιμος πιανίστας της ΚΟΑ (1955 - 1973), ενώ ίδρυσε το Παλλάδιο Ωδείο (1976) την καλλιτεχνική διεύθυνση του οποίου είχε για 4 χρόνια.

~ 35 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ «Έφυγε» ο Θάνος Ανεστόπουλος

τ. 14

Σε ηλικία 49 χρόνων «έφυγε» από τη ζωή ο τραγουδοποιός και ιδρυτικό μέλος του ροκ συγκροτήματος «Διάφανα Κρίνα», Θάνος Ανεστόπουλος, αφήνοντας φτωχότερη την ελληνική μουσική σκηνή. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 1967 και υπήρξε μέλος, ως τραγουδιστής, του πολύ γνωστού συγκροτήματος «Διάφανα Κρίνα» από την ίδρυσή του. Η αγάπη του για την ποίηση τον ώθησε στη μελοποίηση ποιημάτων μεγάλων Ελλήνων και ξένων ποιητών. Μελοποιημένα ποιήματα συναντάμε και σε ολόκληρη τη δισκογραφία του συγκροτήματος από το 1994 έως και το 2008. Το 2012 κυκλοφόρησε την προσωπική δισκογραφική του δουλειά «Ως το τέλος».

Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης

Ο Παναγιώτης Τέτσης (1925 - 2016) ήταν Ελληνας χαράκτης και ζωγράφος από την Υδρα. Το 1940 παίρνει τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής, ενώ την ίδια χρονιά γνωρίζει τους «πραγματικούς του δασκάλους», τον Δημήτρη Πικιώνη και τον Νίκο Χατζηκυριάκο - Γκίκα. Το 1943 σπουδάζει ζωγραφική στο προπαρασκευαστικό τμήμα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στην Αθήνα, κοντά στους Δημήτριο Μπισκίνη και Παύλο Μαθιόπουλο. Ακολουθεί η εισαγωγή του στα εργαστήρια της Σχολής, κοντά στον Κωνσταντίνο Παρθένη, απ' όπου αποφοίτησε το 1949. Από το 1953 έως το 1956 εγκαθίσταται στο Παρίσι, με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Το 1970 ορίζεται εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Μπιενάλε Βενετίας. Λόγω των πολιτικών συνθηκών αρνείται τη συμμετοχή. Το 1976 εκλέγεται καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Γ΄ Εργαστήριο Ζωγραφικής, όπου διδάσκει έως το 1991. Πέθανε η Μένη Λυσαρίδου πρώην πρόεδρος του ΔΣ του ΚΘΒΕ

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια της Μένης Λυσαρίδου, η οποία διετέλεσε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΘΒΕ από τον Ιούνη του 2013 έως τον Απρίλη του 2015 και η οποία πέθανε από ανεύρυσμα στα 62 της χρόνια. Η Μένη Λυσαρίδου κατάφερε να αφήσει το δικό της στίγμα στο θέατρο μέσα από τη δυναμική της προσωπικότητα και την αποφασιστικότητά της, πιστή πάντα στη βασική αρχή που η ίδια είχε περιγράψει με τα παρακάτω λόγια: «Το Θέατρο είναι οι άνθρωποί του και το κοινό του».

~ 36 ~

2016

ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

«Εφυγε» η Βούλα Δαμιανάκου

«Εφυγε» στις 19 Σεπτέμβρη απ' τη ζωή, πλήρης ημερών, η ποιήτρια, συγγραφέας, μεταφράστρια και αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης από τις γραμμές του ΕΑΜ, Βούλα Δαμιανάκου. Η Βούλα Δαμιανάκου υπήρξε σύντροφος του κομμουνιστή λογοτέχνη Βασίλη Ρώτα και μαζί, κατά το μεγαλύτερο μέρος, μετέφρασαν το σύνολο των έργων του Ουίλιαμ Σαίξπηρ καθώς και του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Ξεχωριστά ασχολήθηκε επίσης στο έργο της και με τα μοιρολόγια της Μάνης, της ιδιαίτερης πατρίδας της, ενώ με ψευδώνυμα συνεργάστηκε και με περιοδικά. Συλλυπητήρια από το ΚΚΕ Σε ανακοίνωσή του, για την απώλεια της Β. Δαμιανάκου, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρει: «Το ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήριά του για την απώλεια της διακεκριμένης πεζογράφου, ποιήτριας και μεταφράστριας Βούλας Δαμιανάκου. Η Βούλα Δαμιανάκου, παράλληλα με το σημαντικό λογοτεχνικό έργο της, υπήρξε αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και σύζυγος του σπουδαίου κομμουνιστή λογοτέχνη Βασίλη Ρώτα. Θερμά συλλυπητήρια προς την οικογένεια και τους οικείους της».

Πέθανε ο συγγραφέας Αντώνης Σουρούνης

Πέθανε, σε ηλικία 74 ετών ο πεζογράφος Αντώνης Σουρούνης. Ο Αντώνης Σουρούνης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. To 1960, με την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών, εγκαταστάθηκε στη Γερμανία, όπου είχαν ήδη μεταναστεύσει οι συγγενείς του. Σπούδασε κοινωνιολογία και πολιτικές επιστήμες στα πανεπιστήμια της Κολωνίας, του Σααρμπρίκεν και του Ινσμπρουγκ στην Αυστρία. Έζησε στη Φρανκφούρτη έως το 1970 όταν επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, ενώ από το 1987 ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών. Το 1995 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο «Ο χορός των ρόδων». Το 2006 βραβεύτηκε από την εξαμηνιαία λογοτεχνική επιθεώρηση του περιοδικού «να ένα μήλο» και έναν χρόνο αργότερα από το περιοδικό «Διαβάζω» με το «Βραβείο μυθιστορήματος» για το έργο του «Το μονοπάτι στη θάλασσα».

~ 37 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

τ. 14

«Έφυγε» από τη ζωή ο Ντάριο Φο

Ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες και διανοούμενους - σκηνοθέτης, ηθοποιός και συγγραφέας - ο Ντάριο Φο, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1997) «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών, από πνευμονία. Με καταβολές από την Κομέντια ντελ άρτε και το θέατρο των Ρουτζάντε, Γκολντόνι και Μολιέρου, ο Φο σημάδεψε το θέατρο της εποχής του, τροφοδοτώντας το με ευφυή θεατρική σκέψη και το όνειρο, για ένα άλλο θέατρο, για έναν άλλο κόσμο, καλύτερο! Οπως έλεγε και ο ίδιος «το γέλιο είναι όπλο πολιτικό». Ο Ντάριο Φο έγραψε πολιτικό θέατρο, θέατρο που είναι ταυτόχρονα λαϊκό και στρατευμένο, που τοποθετείται ηθελημένα εκτός συστήματος, ένα πραγματικά ελεύθερο και ανεξάρτητο θέατρο. Μιλώντας για ένα από τα πιο γνωστά έργα του, το «Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω!» σημείωνε: «Πιστεύοντας πως με το γέλιο, τη σκληρή σάτιρα, πετυχαίνουμε τη μεγαλύτερη έκφραση αμφιβολίας και αμφισβήτησης, γράψαμε μια φάρσα. Αυτό το είδος φάρσας είναι μια θεατρική φόρμα που επινόησε ο ίδιος ο λαός, για να χτυπήσει ανελέητα, με γλώσσα τσουχτερή, αιώνες τώρα, τα στραβά μάτια της εξουσίας ή τα σάπια προϊόντα της κοινωνίας». Γι' αυτό και το έργο του χαρακτηρίστηκε ως «μια μαστιγωτική, τραγικής υφής καταγγελία των συνθηκών ζωής της καπιταλιστικής κοινωνίας. Ως ένα ρωμαλέο, καθαρά και άμεσα προοδευτικό, λαϊκό και αγωνιστικό θέατρο». Από το 1952, ο Ντάριο Φο, μαζί με τη γυναίκα του

ηθοποιό Φράνκα Ράμε, γράφει, σκηνοθετεί και ερμηνεύει, στο δικό του θέατρο και την τηλεόραση αμέτρητα θεατρικά έργα και μικρά σατιρικά κείμενα. Το 1962 το έργο τους για τον Χριστόφορο Κολόμβο ενοχλεί ακροδεξιές ομάδες και προκαλεί βίαιες επιθέσεις. Το 1973, παρουσίασαν το έργο τους «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», με τεράστια επιτυχία, στο Μιλάνο και σε ολόκληρη την Ιταλία, βασισμένο στα πραγματικά γεγονότα της υποτιθέμενης «αυτοκτονίας» (εκπαραθύρωσης από τη γενική αστυνομική διεύθυνση στο Μιλάνο) του Πινέλι. Ένα βράδυ, μετά την παράσταση, η Φράνκα Ράμε, βγαίνοντας από το θέατρο έπεσε θύμα απαγωγής και βιασμού από μια ομάδα νεοφασιστών. Την ίδια περίοδο, ο Ντάριο Φο εξέφρασε και την αλληλεγγύη του στον ελληνικό λαό που πάλευε ενάντια στη χούντα. Επί πολύ ήταν «ανεπιθύμητος» σε πολλές χώρες και οι ΗΠΑ για χρόνια δεν του επέτρεπαν την είσοδο. «Σήμερα» –έλεγε ο Φο– «πρέπει να εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι εμείς οι άλλοι, οι θεατράνθρωποι, οι διανοούμενοι, οι ηθοποιοί, έχουμε το δικαίωμα του λόγου και τη δυνατότητα να ενημερώνουμε τους νέους. Εχουμε το χρέος να αφηγούμαστε τη ζωή. Γιατί αυτό που μου προξενεί τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι η βαθιά άγνοια που επικρατεί. Ιδιαίτερα οι νέοι δεν έχουν ιδέα για το τι συμβαίνει, για τις φρικαλεότητες που διαπράττονται στο όνομα του κρατικού συμφέροντος». ~~.~~

Πέθανε ο Έντουαρντ Άλμπι

Πέθανε στις 16 Σεπτέμβρη, σε ηλικία 88 ετών, ο γνωστός συγγραφέας του μεταπολεμικού αμερικανικού θεάτρου, Εντουαρντ Αλμπι, δημιουργός ενός από τα πιο δημοφιλή στο αμερικανικό - αλλά και το ελληνικό - κοινό έργου «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;». Ο Άλμπι γεννήθηκε το 1928 και υιοθετήθηκε στη Νέα Υόρκη από εύπορη οικογένεια. Ο θετός πατέρας του Άλμπι, γιος του θεατρικού μεγαλοπαράγοντα Ε. Φ. Άλμπι, είχε στην ιδιοκτησία του πολλά θέατρα, όπου ο Έντουαρντ εξοικειώθηκε με το θέατρο στην παιδική του ηλικία. Ακολούθησε η αποφοίτησή του από τη Στρατιωτική Ακαδημία, στο Γουέιν της Πενσιλβανία, το 1945, σε ηλικία 17 ετών. Παρακολούθησε το Κολέγιο Τρίνιτυ (στο Κονέκτικατ) για ενάμιση χρόνο και αποβλήθηκε επειδή δεν παρουσιαζόταν σε τάξεις και επειδή αρνιόταν να παρακολουθήσει τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό. Σε ηλικία 30 ετών, το 1958, παρουσίασε το πρώτο έργο

του, το μονόπρακτο «The Zoo Story», με θέμα δύο ξένους σ' ένα παγκάκι του Σέντραλ Παρκ. Το 1962 ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;», ένα έργο που καταξίωσε τον συγγραφέα στο κοινό, ενώ κατέκτησε και τα θεατρικά βραβεία Τόνι. Τέσσερα χρόνια αργότερα, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον. Η Τέιλορ και η Σάντυ Ντένις κέρδισαν τα Όσκαρ Α' και Β' Γυναικείου Ρόλου αντίστοιχα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, άρχισε μια μεγάλη περίοδος με μέτριες κριτικές, χωρίς μεγάλη αποδοχή από το κοινό, μέχρι τις «Τρεις ψηλές γυναίκες» το 1994, έργο με το οποίο ο Άλμπι κέρδισε το τρίτο Πούλιτζερ. Είχαν προηγηθεί τα άλλα δύο για την «Ευαίσθητη ισορροπία» το 1967 και το «Seascape» το 1975. ~~.~~

~ 38 ~

2016

ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

«Έφυγε» από τη ζωή ο Βαγγέλης Γκούφας

Έφυγε από τη ζωή την 1 Νοεμβρίου, σε ηλικία 91 ετών ο θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και ποιητής Βαγγέλης Γκούφας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το Γενάρη του 1925. Σπούδασε νομικά. Το 1945 στάλθηκε αιχμάλωτος στο στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα μαζί με τους: Μίμη Φωτόπουλο, Δημήτρη Χριστοδούλου, Γιώργο Θίσβιο, Κώστα Καπέ, Βαγγέλη Καμπέρο, κ.ά. Ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος και από νωρίς ασχολήθηκε με το θέατρο ως σεναριογράφος. Στη συνέχεια, ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και τη τηλεόραση καθώς και με τη διαφήμιση. Ο Βαγγέλης Γκούφας έχει γράψει πολλά θεατρικά έργα, κινηματογραφικά σενάρια, πρωτότυπα ραδιοφωνικά σκετς και παρλάτες, πολλές διασκευές για την τηλεόραση και στίχους πολλών τραγουδιών γνωστών συνθετών όπως των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Κουνάδη, Πλέσσα κ.ά., από τα οποία και ξεχώρισαν το «Όνειρο δεμένο», «Χάθηκε το φεγγάρι», «Τα δάκρυά μου είναι καυτά», «Το σύννεφο έφερε βροχή» κ.ά. Οι πρώτες του ραδιοφωνικές συνεργασίες ήταν σε κείμενα της ραδιοφωνικής μακρόχρονης σειράς «Μικρή πικρή μου αγάπη». Ανάμεσα στα θεατρικά του έργα ξεχωρίζουν τα μονόπρακτα: «Το κρατητήριο», «Η επιστροφή του ευεργέτη», «Η οργή», «Μικρή παρένθεση», καθώς και τα «Μια πόρτα δραχμές 500», «Το έμπα και έβγα του κόσμου», «Μην πατάτε τη χλόη» που συνέγραψε με τον Β.Ανδρεόπουλο. Παράλληλα, έγραψε και πολλές ποιητικές συλλογές. Ο Βαγγέλης Γκούφας ήταν ο ιδρυτής του θεατρικού σχηματισμού «Δωδεκάτη Αυλαία» και ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος. Επίσης, ήταν μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Το 2006 η Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος τον τίμησε για τη συνολική πλούσια καλλιτεχνική του προσφορά. «Έφυγε» ο Γιάννης Πέτρου

Ένας λαϊκός μουσικός, που, με την ξεχωριστή καλλιτεχνική του ερμηνεία, πλούτιζε τις εκδηλώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στα Τρίκαλα, ένας συναγωνιστής που, από τη νεανική του ηλικία, είχε στενούς και ακατάλυτους δεσμούς με το επαναστατικό λαϊκό κίνημα, με την ΚΝΕ και το ΚΚΕ, δεν είναι πια κοντά μας. Ο Γιάννης Πέτρου «έφυγε» απρόσμενα και νωρίς, σε ηλικία 58 ετών, μετά από γενναία, αλλά άνιση μάχη που έδινε τις τελευταίες μέρες, έπειτα από σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Η κηδεία του έγινε την περασμένη Κυριακή στην Καλαμπάκα, παρουσία πλήθους συναγωνιστών του, συγγενών και φίλων. Από τις πιο πρόσφατες και σημαντικές στιγμές στην καλλιτεχνική του προσφορά στις εκδηλώσεις του Κόμματος ήταν η συμβολή στην εκδήλωση για τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη, στην εκδήλωση για τη λαϊκή εξέγερση του 1925 στα Τρίκαλα, καθώς και για τα 70χρονα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στην Τσιούκα, λίγες μέρες πριν τον απροσδόκητο χαμό του».

~ 39 ~

ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

τ. 14

Πέθανε ο Λέοναρντ Κοέν

Πέθανε σε ηλικία 82 χρόνων (21 Σεπτέμβρη 1934 - 10 Νοέμβρη 2016) ο Καναδός λογοτέχνης, συνθέτης και τραγουδιστής Λέοναρντ Κόεν ή Κοέν. Γιος ευκατάστατου Εβραίου έμπορου υφασμάτων, τον οποίο έχασε όταν ήταν σε ηλικία έξι ετών. Εφηβος έμαθε κιθάρα και έγινε μέλος του μουσικού γκρουπ «Buckskin Boys», το οποίο έπαιζε μουσική κάντρι. Αργότερα, τον καιρό που ήταν σπουδαστής στο Πανεπιστήμιο McGill, εξέδωσε τα πρώτα του ποιήματα που τον έκαναν γνωστό στους καναδικούς λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1963 εγκαταστάθηκε στην Υδρα, όπου συνέχισε να γράφει. Με το μυθιστόρημα «Beautiful Losers» (Θαυμάσιοι αποτυχημένοι, 1966), γνώρισε την παγκόσμια επιτυχία ως συγγραφέας. Ωστόσο, το 1967 αποφάσισε να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ, για να αφοσιωθεί στη μουσική. Σε συναυλίες φολκ στις ΗΠΑ το 1967, η τραγουδίστρια Τζούντι Κόλινς (Judy Collins) έκανε γνωστό το τραγούδι του Κοέν «Suzanne». Ετσι, την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Songs of Leonard Cohen». Ακολούθησαν πολλοί άλλοι δίσκοι, μεταξύ των οποίων και ο δίσκος «Songs of Love and Hate» που περιέχει το τραγούδι - ύμνο στην αγάπη και τη μοναξιά «Famous Blue Raincoat» (1971) με τη φωνή της Τζένιφερ Γουάρνς (Jennifer Warnes). Το 1992 κυκλοφόρησε τον πιο πολιτικοποιημένο δίσκο του με τίτλο «The Future». Ενα από τα πιο γνωστά του τραγούδια είναι το «Dance me to the end of love». Και παρά το γεγονός ότι θεωρείται πως είναι ένα ερωτικό τραγούδι, γράφτηκε με αφορμή τα ναζιστικά κρε-

ματόρια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ίδιος ο Λ. Κοέν σε συνέντευξή του λέει: «(...) το συγκεκριμένο τραγούδι ήρθε για μένα απλά επειδή γνώριζα ή άκουγα ότι δίπλα στα κρεματόρια, σε κάποια στρατόπεδα θανάτου υπήρχε μία ομάδα μουσικών που αποτελούνταν από ένα κουαρτέτο εγχόρδων, οι οποίοι υποχρεώνονταν να παίζουν κάθε φορά που εξελισσόταν η διαδικασία αυτής της φρίκης. Και αυτούς τους ανθρώπους που έπαιζαν, τους περίμενε η ίδια τρομακτική μοίρα. Και υποχρεώνονταν να παίζουν κλασική μουσική, την ώρα που οι συγκρατούμενοί τους θανατώνονταν και καίγονταν. Αυτή η μουσική, λοιπόν, το "χόρεψέ με στην ομορφιά σου με ένα φλεγόμενο βιολί", εννοεί συμβολικά σαν ομορφιά το τέλος της ύπαρξης και το στοιχείο του πάθους που διέπει κάθε ολοκλήρωση».

«Έφυγε» από τη ζωή ο σ. Στέλιος Μπεβεράτος

Ο σ. Στέλιος Μπεβεράτος, «έφυγε» από τη ζωή πλήρης ημερών την Τρίτη 22 Νοέμβρη. Παρέμεινε ακλόνητος κομμουνιστής με τεράστια πολύμορφη δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ έως το τέλος της ζωής του. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1924, σπούδασε στη Γαλλία και ήταν γεωπόνος. Από το Δεκέμβρη του 1975 εργαζόταν στη «Σύγχρονη Εποχή» έως τη συνταξιοδότησή του, όπου και επανήλθε για να βοηθήσει μετά την κρίση του Κόμματος το 1991. Κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Ζωγράφου, με πολιτική κηδεία.

~ 40 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ Κ αι άλ λ α « Κ ύκ ν ε ια» του Α ν τ ώ ν η Κ ακ αρά

«Α ΝΑΦΟΡΑ Ι ΛΑΡΧΕ Β ΑΡΔΑΝΗ »

Ξέρεις να οδηγείς, σε ρώτησα. Εγώ, πως δεν ξέρω, και βέβαια οδηγώ τάνκς, απάντησες. Απ’ τ’ Απεράθου είμαι, εκεί μεγάλωσα, πρόσθεσες και κοίταξες μπας και σε αμφισβητήσει κανείς ή μήπως και δε γνώριζε κατά πού πέφτει η Απείραθος της Νάξου. Με τον καιρό μάθαινα τι πάει να πει τούτο, γιατί η περηφάνια, γιατί δήλωνες συγχρόνως πως η καταγωγή σας είναι απ’ τα Σφακιά. Έλεγες και κείνα τ’ ανέκδοτα και γέλαγες πριν απ’ όλους κι ύστερα σ’ ακολουθούσαμε γιατί ήτανε και αληθινά μα τα ’λεγες κι ωραία, Άλλ’ μια βολά πάλε… και τράβαγε κορδόνι ο λόγος σου απ’ της μάνας σου τις αφηγήσεις, απ’ των παλιότερων τις μνήμες κι απ’ τις δικές σου επίσης. Κάθε μια λέξη Απεραθίτικη και κάτι ξέχωρο, κάθε δυο μαζί και πιότερες ανέκδοτο και άξιο να περάσει από στόμα σε στόμα να μείνει, να διασκεδάσει, να παραδειγματίσει. Ιστορία αντάμα με μοναδική τέχνη του λόγου, σκωπτικά παράλληλα με δράμα και συ πηγή αστείρευτη, Η μανούλα μου, έλεγε και ξεκίναγες ατέλειωτους στίχους μοναδικούς, ανεπανάληπτους, ποιήματα ν’ ακούς να ευφραίνεσαι. Χόρεψες μια φορά και το ζεμπέκικο, σταμάτησαν όλοι οι άλλοι να καμαρώσουν, ν’ απολαύσουν, να ζηλέψουν, τώρα σου χτυπάνε τα παλαμάκια εκεί πάνω οι άλλοι δικοί σου… Θα γίνει κίνημα, ετοιμάσου, σου είπε καιρό πριν και συ κράταγες γεμάτα τα άρματα περιμένοντας το σύνθημα, τα βρήκαν και σε πέταξαν έξω απ’ το στρατό χωρίς πολλά πολλά, σου κράταγαν βλέπεις κάμποσα από την άλλη υπόθεση που την είπαν ΑΣΠΙΔΑ. Πολίτης πια, και το Δεκέμβρη στις 13 του 67 μαζί με τον Οπρόπουλο κι άλλους μάταια περιμένατε με τις στολές έτοιμες ν’ αναλάβετε μονάδες στην Αττική, μάταια, όμως δε σταματήσατε να «συνωμοτείτε», να σχεδιάζετε… Είσαι για την Κύπρο, σε ρώτησε ο Γρίβας κι είπες ναι, άλλο γιατί και πώς δεν έγινε δυνατό να κατέβεις. Με το Μήνη κάνατε ότι κάνατε και ταράχτηκε όχι μια και δυο μα πάνω από είκοσι μετρημένες φορές η χούντα από τις βόμβες, τον πιάσανε κείνον μαζί με τον Παντελάκη και τους βασανίζανε μήνες, Εκατόν έντεκα μέρες στην ΕΣΑ, έγραφε και διατυμπάνισε ο Μή-

νης σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Εσένα δε σε συλλάβανε τότε, ούτε κανέναν άλλον γιατί δε μίλησαν. Είσαι να βοηθήσουμε τους ναυταίους, κάτι ετοιμάζουν, σε ρώτησε ο Μουστακλής, σας πιάσανε μαζί μ’ ένα σωρό ακόμα και να στην ΕΣΑ να σε λιανίζουν για το Κίνημα του Ναυτικού. Σε κουβάλαγαν απ’ το ΚΕΣΑ του Παπάγου στο κολαστήριο κάτω απ’ το Ναυτικό Νοσοκομείο, να σε τσακίζουν εκεί και πιο δίπλα το Μουστακλή, μέχρι που σακάτεψαν τον πολεμιστή της αντίστασης κατά των Γερμανών, τον μαχητή του εμφυλίου, τον άντρα που ’χε λόγο και φέρσιμο ίσο και βαρύ, που τους έβριζε και του έλειωσαν το κορμί τόσο που τρόμαξαν και τότε μόνο τον παράτησαν κι από κοντά και σένα, μέρες πολλές μετά που ’χαν αρχίσει να σας οργώνουν, τα κτήνη. Στις δίκες τους, Όχι δεν τους μισώ, κατάθεσες, με πιάνει μια μελαγχολία μονάχα, γιατί κατάντησαν να βασανίζουν ανθρώπους, ανεξάρτητα αν φόραγαν κι αυτοί κι εμείς στολή! Στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σ’ εσένα έναν αντιστασιακό αξιωματικό, αρνήθηκαν να λάβουν υπόψη τους τα προσόντα και κύρια την προσφορά σου υπέρ της πατρίδας και της δημοκρατίας με τους όποιους αγώνες κατά της δικτατορίας, το θυμάσαι Ίλαρχε; Γελάσαμε πικραμένα εκεί για τον ίδιο λόγο, ενώ τις μέρες εκείνες προάγονταν σωρηδόν δωσίλογοι, νενέκοι, ακόμα και καταχραστές, ακόμα και ποινικά κολάσιμοι, γέμισε η χώρα μας ανωτάτους κι έτσι το αντιστασιακός κατάντησε σε εισαγωγικά, κάθε πολυκατοικία και ναύαρχος, κάθε όροφος και στρατηγός. Και σήμερα αναζητούνται οι λόγοι που μερικοί, λίγοι, ελάχιστοι με στολή, αρκετοί όμως για να βρωμίσει η πίτα, έβαλαν κι αυτοί τα χέρι στο μέλι κοντά στα μεγάλα λαμόγια της νυν, τέως και πρώην εξουσίας και κάθε εξουσίας. Μου είπαν πως το αξίζω και δέχτηκα τον τελικό βαθμό, απάντησες και πράγματι, μα φαινόταν καθαρά πως χατίρι τους είχες κάνει. Σε κανέναν δεν χρωστάς και συ Μιχάλη, σε κανέναν! Για δέκα και πάνω χρόνια δούλεψες καλά αργότερα, πολύ καλά θα ’λεγα, στον ίδιο χώρο που σ’ είχαν βασανίσει, δίπλα ακριβώς στα κελιά του τότε ΕΑΤ/ΕΣΑ

~ 41 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

που σήμερα επισκέπτονται τα παιδιά κι ανατριχιάζουν και μόνο απ’ τη θέα τους, σ’ εκλέξανε πρόεδρο στον μοναδικό στη χώρα μας σύλλογο με εκπροσώπους όλων των ιδεολογιών, έξω απ’ την ακροδεξιά και τους φασίστες, γιατί ακριβώς τέτοιους είχαν πολεμήσει τα μέλη του, σύμπραξες συνετά με Κεντρώους, Κεντροαριστερούς, Κομμουνιστές, Σοσιαλιστές, Νεοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες μίλησες συνετά και κατόρθωσες να συνεχίσει τον αγώνα του ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών. Τα λέγατε με το Χαρίλαο Φλωράκη συχνά, πίνατε κι από λίγο Ναξιώτικο, σ’ εκτιμούσε κείνος ο βράχος, όχι μονάχα για τον χαρακτήρα σου, όχι μονάχα για την καλή παρέα, αλλά και για την στήριξή σου στο Κόμμα, για τον λόγο τον καλό και ευαίσθητο κάθε τρεις και

ΤΑ

ΤΑΚΟΥΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ

λίγο στα γραφτά σου, για τα πύρινα κείμενά σου στα θέματα των εργατών, των ανθρώπων του μόχθου, για τον αντιφασισμό σου, μπράβο σου Ίλαρχε, δεν βγαίνουν εύκολα τέτοιοι έτσι που ’χουν τσιμεντάρει το στρατό!! Τώρα κάνε ελεύθερα την άσεμνη χειρονομία στο χάρο που σε πήρε φίλε και διάβασε την αναφορά σου στον Μήνη, τον Μουστακλή, τον Οπρόπουλο, τον Στάπα, τον Χαρίλαο, το Στέφανο, τους ασυμπίεστους, πες τους για την κατάντια που ’χουν οδηγήσει τον τόπο μας ξένοι και ντόπιοι, οι ίδιοι όπως πάντα δωσίλογοι, οι ίδιοι ριψάσπιδες, οι Νενέκοι, τα ίδια λαμόγια, ναι αυτοί, πώς αλλιώς να τους πεις, Ίλαρχε. Άντε τώρα να ηρεμήσεις, το αξίζεις… και θα τα ξαναπούμε… αργότερα.

ΔΕΝΤΡΟ

―Να πάρεις μια κότα… ―Μάλιστα. ―Να την ξεπετσιάσουν, πρόσεξε τι λέω, και να κόψουν και τον κώλο. ―Αποκλείεται, δεν παίρνω τέτοια κότα. ―Για το παιδί είναι όχι για σένα, κάνε τι σου λέω, πάρε και ψωμί απ’ το φούρνο. ―Εν τάξει. ―Και ένα γάλα, ένα μόνο, μπλε… ―Φεύγω. ―Περίμενε, πάρε και υλικά για τοστ, τυρί χωρίς λιπαρά και όχι καπνιστές βλακείες και τέτοια, θα το πετάξω. ―Τέλειωνε έχω δουλειά. ―Να πάρεις και ψωμί για τοστ πολύσπορο, όχι τις βλακείες που μου φέρνεις. ―Δεν μπορώ να ψάχνω μια ώρα να βρω το πολύσπορο, έχουν είκοσι ειδών κομμένα ψωμιά. ―Δεν έχουν είκοσι μόνο δέκα έχουν, όλο υπερβολές είσαι, φύγε. Τον κάλεσε μόλις ήταν έτοιμος να βγει απ’ το μαγαζί. ―Να μην ξεχάσεις και μπανάνες. ―Εγώ να μην ξεχάσω, εσύ δεν μου το ’πες, άντε τώρα μην πω τίποτα. ―Και μη τυχόν σταματήσεις στο Βαγγέλη, μη νομίζεις πως δεν ξέρω τι κάνεις, το νου σου. Σταμάταγε τελευταία στο καφενείο που τον περίμενε το ούζο που παράγγελνε περνώντας για τα ψώνια, στον Βαγγέλη τον Αλβανό, έτσι με ονομάσανε, Βαγγέλη, το ’πινε σχεδόν στα όρθια και νόμιζε πως δεν τον καταλάβαινε κείνη, στην αρχή δεν του ’πε τίποτα, σαν το παράκανε του όρμισε, και τι να κάνει… αραίωσε τις επισκέψεις. Γυρίζοντας βρήκε να βήχει τον έναν απ’ τα τσιλιβυθράκια, τον παρκάρισαν εκεί μην έχοντας άλλη λύση,

τ. 14

ΤΩΝ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

και μια σακούλα με μπότες κι ένα ζευγάρι χαμηλά παπούτσια της καγκελοφρυδάτης που έπρηξε τη μάνα της τηλεφωνικά να μην τον πλησιάζουν, θα κολλήσετε και χαθήκαμε, και εντολή να την πάρει τούτος για οδηγίες. ―Λέγε, τη ρώτησε, τι θέλουν τα ρημάδια. ―Ποια ρημάδια μπαμπά. ―Τα παπούτσια που μου ’στειλες. ―Α, το ένα ζευγάρι, οι μαύρες, είναι καινούργιες αλλά γλιστράνε και θέλουν τακούνια. ―Αυτό θα πω, τακούνια. ―Ναι αλλά όχι ψηλά, χαμηλά. ―Εν τάξει, χαμηλά. ―Και το ίδιο χρώμα. ―Τέλειωνε. ―Το άλλο ζευγάρι, οι καφέ, είναι δουλεμένες αλλά γλιστράνε, και θέλουν τακούνια προφανώς. ―Και προφανώς, δεν μπορείς να μου πεις και για τις δυο πως θέλουν τακούνια, αλλά προτιμάς να περιγράψεις και το χρώμα. ―Μπαμπά. ―Λέγε να τελειώνουμε κάποτε. ―Το τρίτο το ζευγάρι… ―Γλιστράει κι αυτό. ―Πώς το κατάλαβες, αλλά ίσως χρειάζεται και σόλες. ―Παιδάκι μου, αν βάλει σ’ αυτό σόλες, θα γίνουν άρβυλα. ―Κάνε τι σου λέω, Μπαμπά, ξέρει ο τσαγκάρης. ―Και γω ξέρω αλλά… ―Μπαμπά είπα, ξέρει ο τσαγκάρης, λοιπόν σ’ αφήνω, και του ’κλεισε το τηλέφωνο, η μοσχομυρωδάτη, κι αυτός έβγαζε καπνούς απ’ τ’ αφτιά, Τρία ζευγάρια αρβυλοπάπουτσα που χρειάζονται τακούνια και τον έπρηξε,

~ 42 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

δέκα λεπτά χαμένα, σκέφτηκε και χαμογέλασε, πάλι καλά που χουμε και τέτοια. Πήρε τη σακούλα και σταμάτησε στον κουρέα, πέντε ευρώ η φάση, ζήταγε κι έκοβε απόδειξη. ―Θωμά, για ποιον τσαγκάρη μου ’λεγες τις προάλλες, ήταν δυο οι παπουτσήδες, ο ένας δίπλα στον άλλον. ―Βγάζουν μεροκάματο τώρα, αυτοί κι οι γυναίκες που επισκευάζουν ρούχα, ξέρεις. ―Ναι Θωμά, ξέρω, η κρίση τα ’φερε στην επιφάνεια. ―Ο διπλανός είναι, στο ίδιο μαγαζί με πρώτα, δεν άλλαξε τίποτα. ―Τι κάνουν και πότε να ’ρθω, ρώτησε, ά και με τούτα τα πατούμενα που γλιστράνε, γίνεται τίποτα. ―Πώς δε γίνεται, ορίστε μ’ αυτό το λεπτό σόλιασμα ούτε θα φαίνεται ούτε θα γλιστράει, Είχε δίκιο γαμώτο μου, μουρμούρισε. ―Πολλά σας φαίνονται, ρώτησε κείνος σαν του ’πε το κόστος. ―Κρατήσατε το παλιό τραπεζάκι της δουλειάς και τη μηχανή και τα εργαλεία, και βλέπω τα ράφια γεμάτα με παλιά παπούτσια, παρατήρησε. ―Ναι τα κράτησα και κάνουν τη δουλειά τους μια χαρά, του πεθερού μου είναι του Σωτήρη του Στεργιάκη

απ’ τα Χανιά, έχουμε μάλιστα και το ίδιο όνομα. ―Πήρες θυγατέρα του, καλά έκανες. ―Ναι τη δεύτερη, δήλωσε με καμάρι ο Γιώργος που κράτησε τα παλιά σύνεργα του τσαγκαράδικου. Ξέρετε, αυτά τα εργαλεία καθώς και το τραπεζάκι, συνέχισε κείνος, τα τράβηξε παλιότερα φωτογραφίες κάποιος και τα ’βαλε σε βιβλίο, μου το ’πε ο Θωμάς. ―Άμα λάχει και σε ρωτάνε απαντάς πως δουλειά σου είναι τσαγκάρης, τον ρώτησε τούτος. ―Ναι γιατί όχι, το ψωμί μου βγάζω, γιατί να μην το λέω. Στον Γιώργη τον Στεργιάκη, τον γαμπρό του Σωτήρη Στεργιάκη, του Κρητικού τσαγκάρη, που κρατήσανε κι οι δυο τους τα παλιά καλά εργαλεία και τιμούνε τα, έγραψε στο εσώφυλλο δίνοντάς του τη Λίστα του Τσαγκάρη και κείνος τον κοίταξε, όπως κοιτάνε οι καλοί άνθρωποι. Γύρισε σπίτι του και κατέβασε το κουτί με τα υλικά για το χριστουγεννιάτικο δέντρο. ―Παππού να βοηθήσω; ―Κι απέ πώς θα στολίσει η γιαγιά το δέντρο χωρίς εσένα και τον έτερο Καπαδόκη, θα ’ρθει κι εκείνος, να του κρατήσετε στολίδια. Αντώνης Κακαράς

Πολυτεχνείο μ’ ανάστημα και μπόι, ψηλή, στητή κορμοστασιά, παράδειγμα κι’ ελπίδα!

Σαράντα χρόνια συναπτά και μια ολάκερη γενιά στα χνάρια σου βαδίζει…

«Ψωμί, παιδεία, Λευτεριά» γίναν επίκαιρα ξανά, όσο ποτέ τους ζωντανά κι ο κόσμος λαχταρίζει… τώρα ο λαός γνωρίζει, εξάρτηση θα πει σκλαβιά, πείνα, λιμός κι αναδουλειά…

Φάρος που φέγγει ολονυχτίς που σπρώχνει μας το βήμα, μ’ ένα πελώριο κύμα, για μια ζωή μ’ απολαβή, στο στόχο αυτό θυσία…

Πολυτεχνείο, μια γενιά

Μαργαρίτα Φρονιμάδη-Ματάτση 16-11-2013

με σύνθημα κι επιταγή δικαιοσύνη αληθινή, και συμμαχία λαϊκή για ταξική εξουσία!!!

Μόνο μ’ αγώνα και σφυριά η ρόδα, δες, γυρίζει και ο τροχός ξανακυλά, τη φτώχια ανακουφίζει.

~ 43 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τ. 14

Μην το κάνουμε και θέμα

Αρχές, τάξεις, παρατάξεις Ίδιες πάντοτε οι πράξεις Και το άθροισμα στο τέλος Παραμένει αρνητικό Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη Και το χρήμα πάλι πέφτει Στην αντίπερα την όχθη Με το πλούσιο μερτικό

Διαλύσεις, απολύσεις Δραστικές ξανά οι λύσεις Και για όσους τη γλυτώσουν Φόρους και περικοπές Το προστάζει η Ευρώπη Πρέπει να βρεθούν οι τρόποι Για τη μείωση του χρέους Και λοιπές συναλλαγές Θέσεις, κρίσεις, επικρίσεις Συζητήσεις, αντιρρήσεις Και μπερδεύτηκε και πάλι Ο ταλαίπορος λαός Ξαναψάχνει διεξόδους Στων πολιτικών τους λόγους Μα δε βρίσκεται η άκρη Και στενεύει ο κλοιός

Ελένη Καλαγκιά

Και το ψέμα πάει στο ψέμα Μην το κάνουμε και θέμα και κυλήσει το ποτάμι και μας πνίξει το θεριό Ίδια γεύση η καραμέλα Κι ο λαός μέσα στην τρέλα Και για να τα βγάλει πέρα τρώει αέρα …καπνιστό.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ

Από το φιλιατρό πέρασε ο θρήνος

για το παρανάλωμα στα προσφυγικά. Οκτάβα 19-9-2016

ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΟΝΕΙΡΟΥ

Επιτέλους, ας σοβαρευτούμε! (Ας σοβαρευτώ κι εγώ λιγάκι). Τρομοκράτες έχουμε, να πούμε!: «Είναι ο Άραβας και τ’ αραπάκι». Τα μη επανδρωμένα δεν μπορούνε Κι οι χιλιάδες βόμβες (Ναγκασάκι Δεν θυμίζουν, ούτε κράτος Τρόμου!), Να έχουν βούληση ή σκέψη, διά νόμου!

Κατά το δειλινό έφτασε η μητέρα με άσπρο άλογο φορτωμένο ξύλα όνειρο αδελφού από την εξορία.

Νικόλαος Σύρρος

Επαμεινώνδας Γ. Κωνσταντακόπουλος

~ 44 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ Εσχατολογία

Ο ήλιος περπατάει πάνω στο καπέλο μου μια ακτίνα λιπόθυμη ήρθε ως εδώ και ζουζουνίζει δίπλα στο αυτί μου· ώστε την άφησαν –δεν έχει άλλο νόημα αυτή η επίσκεψις– τόσοι εναέριοι σταθμοί, τόσες κεραίες, της επέτρεψαν να φτάσει ως εμένα. Ω, μα αυτό το θαύμα. Κυριακή πρωί, ένα αεράκι δροσερό κουνάει τα κουρελόχαρτα στα ρείθρα κι εγώ με μια υπέροχη υποψία στα μάτια σεργιανάω κάτω από το παγκάκι του πάρκου. Ώστε μπορώ, μου αναγνωρίζουν όλα τα δικαιώματα, επιτέλους. Οποία τιμή! Πολιτεία, χαμένη στους καπνούς σου που κάνεις πως αγνοείς, πως δεν γνωρίζεις είμαι ο άρχοντας των υπογείων σου ο πιο βαθύς γνώστης των υπονόμων σου ο βασιλιάς των τρωκτικών σου βασιλιάς και προφήτης.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε όλη την Ευρώπη ένα καινούργιο νόμισμα με όνομα Ευρώ και λένε πως στην αγορά θα πάρει θέση πρώτη Γι’ αυτό θα τρέξω γρήγορα Ευρώ να πάω να βρω.

Με το Ευρώ στην τσέπη μου και δίχως φασαρία, όπως μας είπε ο Υπουργός στο λόγο του προχθές, είναι για τον καθένα μας μεγάλη ευκαιρία και δίχως καθυστέρηση θα παίρνεις ό,τι θες. Αν θες σουβλάκι Ελληνικό, πίτσα απ’ την Ιταλία, από τη Βόννη μηχανές σε λίγες μόνο ώρες,

Τούτη η υπέροχη μέρα, η θολή ευωδία των υπονόμων μου γεμίζει το στόμα φοβερές προφητείες. Αμήν, αμήν λέγω, είδα βασίλεια να γκρεμίζονται κραταιές πολιτείες να γίνονται στάχτη. Και πάλι αμήν, λέγω ο κοινός λώρος, η συνωμοσία ανάμεσά μας θα σπάσει. Βλέπω πως έφτασε η ώρα, όλα τα σημάδια το δείχνουν η κοινή μας τύχη, το άθλιο τέλος, δεν με παρηγορούν. Κι όταν έρθει η ώρα και η πόλη πνιγεί ασφυκτιώντας σαν σε θάλαμο αερίων το καράβι βουλιάξει ξυλάρμενο μ’ όλο το τσούρμο τότε θα πάρω την εκδίκησή μου, από καιρό εοιμασμένη φαύγοντας, εγκαταλείποντας τούτο το κάτεργο εγώ, ένας άθλιος, περήφανος, άτρωτος βασιλιάς χρόνιος χρήστης τοξικών ουσιών, στα δηλητήρια εθισμένος και περνώντας την Ερυθρά, θα καθήσω στην αντίπερα όχθη, κυρίαρχος, ο εκλεκτός της Αποκάλυψης μοιράζοντας τα πρωτοτόκια από την αρχή, με τους άλλους εκλεκτούς του κόσμου, ίνα πληρωθεί η Γραφή… Μιχάλης Δελησάββας ( Προς Εαυτόν και Αλλήλους )

ΕΥΡΩ

απ’ το Παρίσι αρώματα, ψάρια απ’ την Ισπανία, κι αν θες σκληρά ή μαλακά από τις Κάτω Χώρες.

Στην τράπεζα ο καθένας μας για Ευρώ να πάει πρέπει, και ν’ ανταλλάξει τις δραχμές κι όλα τα χρήματά του, και θα ’χει την ευχέρεια με τα Ευρώ στην τσέπη, της αγοράς τα αγαθά να είναι όλα δικά του.

Εγώ όμως είμαι άνεργος περίπου ένα χρόνο, και θέλω να προμηθευτώ το μαγικό Ευρώ, μα ξέχασα τον Υπουργό να τον ρωτήσω μόνο, για ν’ αποκτήσω τα Ευρώ ΔΡΑΧΜΟΥΛΕΣ ΠΩΣ ΝΑ ΒΡΩ;

Στάθης Έγγαρχος

~ 45 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τ. 14

«ΕΛΟΓΟΚΡΙΘΗΝ»

Ο πατέρας μου ο Σταύρος Κοκκινέας ή Τίτος Αινείας, αξέχαστος και αείμνηστος σήμερα, μετά 38 έτη, έτυχε να είναι για πολλά χρόνια και Διευθυντής Δημοσίων σχέσεων σε μια μεγάλη βιομηχανία παιδικών τροφών. Εκεί είχε ευδόκιμη υπηρεσία γιατί αύξανε κατά πολύ τις πωλήσεις, με τις γιομάτες ευφυϊα και εξυπνάδα διαφημίσεις που έκανε παντού! Στα Μ.Μ.Ε, στον κινηματογράφο, σ’ εφημερίδες, σε περιοδικά και σε… βιβλία! Στην εποχή της «μαύρης» εφταετίας, της Χούντας των συνταγματαρχών, των πρώην ταγματασφαλιτών, δηλαδή με πρώτο τον Γ. Παπαδόπουλο και μετέπειτα τον κτηνώδη βασανιστή της Μακρονήσου Ιωαννίδη, παρουσιάστηκε μια μέρα στους ιδιοκτήτες της εταιρίας αυτής και τους λέει: - Μια άλλη ιδέα μου, που θέλω να εγκρίνετε, για μεγαλύτερη διαφήμιση της εταιρείας σας, είναι να εκδώσουμε ένα μικρό βιβλιαράκι που θα γράψει γνωστός παιδίατρος της Αθήνας, το οποίο θα είναι οδηγός σε κάθε νέα μητέρα, από τις πρώτες ώρες της γέννησης του παιδιού της, για το τι θα πρέπει να κάνει, στο μωρό της. Δηλαδή πως θα το πιάνει, πως θα το συγυρίζει, πως θα το πλένει, πως θα το θηλάζει, κ.λπ., κ.λπ. μέχρι ποιες, πόσες, γιατί και πως θα δίνει τις παιδικές μας τροφές σ’ αυτό, έως ότου μεγαλώσει και να πάει σχολείο! Το βιβλιαράκι αυτό θα έχει σχήματα και εικόνες, πως θα πιάνει το στήθος της στον θηλασμό, πως θα αποστειρώνει το μπιμπερό κ.λπ, κ.λπ. Εκεί θα γράφονται όλα όσα πρέπει να κάνει από την γέννησή του παιδιού της και μετά. Γι’ αυτό, το βιβλιαράκι αυτό, θα το μοιράζουμε δωρεάν στα μαιευτήρια, σ’ όλες τις γυναίκες, μόλις γεννήσουν το μωρό τους, σ’ όλες τις λεχώνες! Η νέα διαφήμιση τούτη έγινε φυσικά παμψηφεί δεκτή από τους εταίρους της βιομηχανίας αυτής, των παιδικών τροφών, και άρχισε να… υλοποιείται! Έλα όμως που η δικτατορία είχε λογοκρισία και τίποτα δεν μπορούσε να εκδοθεί, αν δεν πήγαινες, πανομοιότυπο δείγμα του εντύπου που θα εξέδιδες, στην αρμόδια υπηρεσία της λογοκρισίας της! Εκεί θα διάβαζαν το μελλοντικό να τυπωθεί έντυπό σου, λεπτομερειακά, θα σου έκοβαν και θα σου έραβαν, φράσεις, λέξεις, σελίδες, κεφάλαια κ.λπ., άθλιοι και αγράμματοι λογοκριτές και θα σου… απαγόρευαν, ή θα σου επέτρεπαν να εκδοθεί το έντυπό σου, κομμένο και ραμμένο όπως ήθελαν αυτοί! Στην περίπτωση εγκρίσεως για να το τυπώσεις, στο εξώφυλλο του δείγματος του εντύπου σου, τύπωναν μια κόκκινη σφραγίδα που έγραφε με μεγάλα γράμματα: «ΕΛΟΓΟΚΡΙΘΗΝ» και από κάτω είχε την στρογγυλή σφραγίδα με το… πουλί της Χούντας τους που παρίστανε υποτίθεται το… μυθικό αρχαίο πουλί, τον Φοίνικα! Ένα τέτοιο πανομοιότυπο δείγμα για το βιβλιαράκι αυτό που θα εκδιδόταν, μου έδωσε ο πατέρας μου να το πάω στη υπηρεσία της λογοκρισίας για να λογοκριθεί

και αφού σφραγισθεί: «ΕΛΟΓΟΚΡΙΘΗΝ» να εκδοθεί! Γιατί ξέχασα να σας πω πως εγώ δεν ήμουνα μόνο βοηθός στο συμβολαιογραφείο του πατέρα μου, μα βοηθός του και συνεργάτης, σ’ όλες τις πολυπληθείς δραστηριότητές του. (Εκδόσεις του, διαφημίσεις του, αγροτικές ασχολίες του κ.λπ.). Σαν το πήγα λοιπόν στον αρμόδιο της λογοκρισίας το δείγμα για τύπωμα του βιβλίου αυτού, στην οδό Ζαλοκώστα, θυμάμαι, στο Υπουργείο Τύπου, εκείνος το παρέλαβε και αυστηρά, χουντικά, με ύφος δέκα καρδιναλίων μου λέει αφού το ξεφύλλισε βιαστικά, έτσι πρόχειρα: ―Καλώς. Έλα σε δέκα μέρες και… βλέπουμε! Μετά δέκα μέρες που πήγα και το ζήτησα, μου άνοιξε ένας… στρατιώτης με... γραβάτα και ένα ψιλό-ψιλό μουστακάκι στο πάνω χείλος του, φαινότανε από το ύφος του και το μουστακάκι, να είναι φοιτητής, απόφοιτος ή τελειόφοιτος… Θεολογικής σχολής. Γιατί τότε μια παρεκκλησιαστική οργάνωση με το προσονήμιο, ο άγιος… «τάδε» άφηνε τέτοιου είδους μουστακάκι, για να… ξεχωρίζει απ’ τους άλλους! Φυσικά τότε κι αυτός ήτανε παρατρεχάμενος της διχτατορίας για να είναι εκεί, σε θέση κλειδί του Υπουργείου της… λογοκρισίας! Ο ψηλόλιγνος στρατιώτης τούτος μου λέει, σαν έψαξε τα χαρτιά του: ―Θα περιμένετε να έρθει ο συνταγματάρχης, ο προϊστάμενος! Το βιβλιαράκι σας το… λογόκρινα, αλλά βρήκα κάτι το… επιλήψιμο! Περιμένετε στο διάδρομο, απ’ έξω. Ο συνταγματάρχης σαν έρθει θα… κρίνει! Πραγματικά μετά από ένα μισάωρο περίπου που περίμενα μ’ αγωνία, έρχεται ένας συνταγματάρχης με την στολή του και μ’ όλα του τα… παράσημα. Μου ρίχνει μια ματιά, σαν να έβλεπε κανένα… κουνούπι και βιαστικά ανοίγει την πόρτα και μπαίνει μέσα στο γραφείο του. Εκεί άκουσα μια συνομιλία που δεν ακουγότανε καλά, λόγω της κλειστής πόρτας, του στρατιώτη προς τον… συνταγματάρχη. Κι αμέσως μετά τα ουρλιαχτά του συνταγματάρχη, για ν’ ακούσω καλά, φαίνεται, εγώ που καθόμουνα απ’ έξω, που έλεγαν στον στρατιώτη: ―Ρε μαλάκα το βιβλίο είναι… ιατρικό! Δείχνει η εικόνα πώς να κρατά το στήθος της η γυναίκα για να θηλάζει… Ρίξε γρήγορα την σφραγίδα, ηλίθιε και δώστο να φύγει από δω! Έτσι σχεδόν αμέσως άκουσα να πέφτει μ’ ορμή η σφραγίδα «ΕΛΟΓΟΚΡΙΘΗΝ» και η άλλη η στρογγυλή και καταντροπιασμένος, κατακόκκινος, ο στρατιώτης, ν’ ανοίγει και να μου δίνει το δείγμα του εντύπου με την ένδειξη «ΤΥΠΩΘΗΤΩ».

~ 46 ~

Τίτος Κοκκινέας (Δήμος Ζευγολάτης)

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

Έκτακτο δελτίο θυέλλης άνεμοι άγνωστης κατεύθυνσης… τρομακτικής έντασης, θα σαρώσουν τα όνειρα και τις κραυγές αγωνίας και πόνου του λαού μας! Άνωθεν εντολή, όλοι να κλειστούν στα σπίτια - όλοι! Ο στρατός μόνον και οι μπάτσοι με το δάχτυλο στην σκανδάλη θα περιπολούν να σκοτώσουν τον οχτρό…!

Ανακοίνωσαν

Χάθηκε η ευκαιρία της επανάστασης σήμερα… χάθηκε!

ΑΥΡΙΟ τα ρολόγια μας στις πέντε τα ξημερώματα… δίχως καφέ, δίχως ραδιόφωνο… ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ένας άνεμος άγνωστης κατεύθυνσης και έντασης, να σαρώνει τα όνειρα, τις κραυγές αγωνίας και πόνου ενός λαού! ΑΥΡΙΟΟΟ!!! Η επανάστασή μας ΔΕΝ θα αναβληθεί! Ηλέκτρα Στρατωνίου

Κραυγή

Στη Μουσούλη, στο Χαλέπι κλαίει η ανατολή και ο Χάρος έχει λόγο, τα δικά του να περνά κι η παράνοια υποβόσκει μ’ ένα ατσάλινο πουλί να σκορπά τρόμο και πόνο και το μίσος να ξερνά.

Το δολάριο με το ρούβλι και το γρόσι στη σειρά μες στο αίμα τώρα πνίγουν και το δάκρυ τ’ ουρανού! Στο αλλόκοτο σεργιάνι ουρλιαχτά και συφορά κι ο λαός; Πυραύλων στόχος να νεκρώνει και το νου. Σ’ όλα τα χρηματιστήρια ανεβαίνει ο χρυσός και στης κόλασης το μαύρο, ρέει τριγμός και δίνη. Μια ζωή χωρίς αξία και στ’ αζήτητα το φως σκότωσαν την ανθρωπιά, σφάξανε και την ειρήνη. Μια κραυγή του ποιητή, να ’ναι φωτεινό αστέρι κι απ’ το χαρτί το μήνυμα καθήκον στες ψυχές. Τίμιες φωνές, λυτρωτικές να διαπερνάν τ’ αγέρι κι απ’ των λαών τα όνειρα στεντόρειες ιαχές. Λεωνίδας Γιανναράκος 22-10-2016

~ 47 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τ. 14

ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ TO ΙΟΝΙΟΝ

(Τα τραγούδια που ακολουθούν, οκτώ τον αριθμό, είναι το έμμετρο μέρος του σπονδυλωτού ποιήματος «Το κάλλος το Ιόνιον» – 150 χρόνια ελευθερίας.)

α1 Θέλω να πω ένα τραγούδι Θέλω να πω ένα τραγούδι για μια κομμένη αναπνοή να ’ναι σαν κόκκινο λουλούδι και σαν την άπονη ζωή Να ’χει κραυγή σαν του Λευτέρη για όσους μείναν αμανάτι να ’ναι σαν δίκοπο μαχαίρι που ’χουν στον κόρφο οι φευγάτοι Θέλω να πω ένα τραγούδι για κάποιο άστρο της αυγής να ’ναι σαν κόκκινο λουλούδι να πάψεις να αιμορραγείς

α2 Το πάθος το αιώνιο Του Κάλβου και του Σολωμού τα λόγια θα σου ψάλλω κι ένα λουλούδι του γκρεμού στο πέτο θα σου βάλω Και θα ναι το Ιόνιο το πάθος το αιώνιο σε κόλπους κι ακρωτήρια θαύματα και μυστήρια Τα λόγια του Σικελιανού να τα ’χεις για κειμήλιο με χίλια τρέχω με το νου να βρω αγκαλιά και ήλιο Βαλαωρίτη, Μαραμπού θέλω να καταλάβεις του δειλινού μου του θαμπού δάκρυ να μεταλάβεις

β1 Τα παιδιά των μπαλκονιών Πονώ για τα παιδιά των μπαλκονιών που δεν μπορούν να παίζουνε με χώματα που δε θα δουν φτερά χελιδονιών και της αυγής πεντάμορφα τα χρώματα Τώρα μας πνίγουν οι κεραίες και τα πουλιά πετάξανε κοίτα να δεις τις προκυμαίες τη θάλασσα αλλάξανε Πονώ για τα παιδιά των μπαλκονιών που βλέπουν απ’ το χάρτη τα Επτάνησα που δεν ακούν τραγούδι αηδονιών κι ούτε θα βγουν στους δρόμους που σεργιάνισα

β2 Κοντά στο τζάκι Μες στης ψυχής το άβατο εμπήκες κάποιο Σάββατο απ’ τον καημό μ’ απάλλαξες και τη ζωή μου άλλαξες Κοντά στο τζάκι θα σου πω για κάτι χρόνια

~ 48 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

γ2 Τα παιδιά της αρετής Οιωνοσκόπος, Διόνυσος και Ποιητής γυρνώ στους δρόμους και γυρεύω τις αιτίες Πού έχουν πάει τα παιδιά της αρετής κι εγώ τα ψάχνω τρεις πικρές δεκαετίες Χρησμούς διαβάζω στις κορφές πάπυρους υπογράφω Κι απ’ των αρχαίων τις γραφές δυο λόγια αντιγράφω Να τα ’χεις για κειμήλιο σου ν’ ανάβουνε τον ήλιο σου Οιωνοσκόπος, Διόνυσος, Πραματευτής γυρνώ στους δρόμους και χαρίζω την ψυχή μου Πού έχουν πάει τα παιδιά της αρετής κι όποιους αγάπησα δεν είναι πια μαζί μου

γ1 Ξανά απ’ την αρχή Ξανά απ’ την αρχή κάνω μια προσευχή να γίνεις ένα άστρο κάποιο βράδυ Ξανά απ’ την αρχή εγώ και η βροχή γεμίζουμε του κόσμου το πηγάδι Παντέρημο πουλί αυτό που μ’ ενοχλεί αγάπη τι θα πει δεν έχεις μάθει Παντέρημο πουλί αυτό που μ’ ενοχλεί ότι έμαθες τον κόσμο απ’ τα λάθη Ξανά απ’ την αρχή διαβάτες μοναχοί τη μέρα που θα ρθεί την ευλογούνε Ξανά απ’ την αρχή μέσα μου αντηχεί τραγούδι που τα μάτια σου θα πούνε

δ2 Φεύγει ο καιρός Αυτοί που μεταλάβανε την πίκρα της ζωής το ψέμα καταλάβανε και φύγανε νωρίς Φεύγει ο καιρός και τυχερός όποιος αντέχει απ’ τον τροχό και τον αχό πίσω να τρέχει Αυτοί που πολεμήσανε στις πόρτες της ζωής σαν πλοία ναυαγήσανε κι αράξανε νωρίς

δ1 Οι παλιάτσοι Τα όνειρα γίνανε ληστές κι είν’ οι χαρές μας λιγοστές στα δάχτυλά σου τις μετράς Έχουμ’ απόθεμα πολύ από φαρμάκι και χολή Κι όλο τι φταίξαμε ρωτάς Αν έλειπαν κάτι παλιάτσοι θα ’ταν τα σπίτια φυλακές θα ’ταν οι νύχτες στο Γαλάτσι εφημερίδες να τις καις Κάτσε στο ίδιο το σκαμνί να πιούμ’ απ’ το παλιό σταμνί τραγούδια μεθυσμένα Θα ρθούνε μέρες βολικές στις θυμωμένες αλυκές θυμήσου με κι εμένα

Έξοδος - επιμύθιο Με μια κιθάρα αστροφεγγιά και μπλε σελήνη σε κάποιο ακρωτήρι κάπου στο Ιόνιο. Στον ουρανό της παιδικής μου ηλικίας με πάει ο νους μα ’γω βουλιάζω στους λυγμούς της συνοικίας χωρίς Αυγερινούς. Αθήνα 25-ΙΧ-Γ6 Σπύρος Ζαχαράτος Εργάτης των Λέξεων

~ 49 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ ΟΙ… ΔΑΣΚΑΛΟΙ

Ο δάσκαλος, ένας ψηλός, έτσι τουλάχιστον φάνταζε στα μάτια των μικρών μαθητών, ξερακιανός με γκριζωπά μαλλιά και μάτια μικρά, κρυμμένα στο βάθος των οφθαλμικών κόγχων σαν να παραφύλαγαν την κατάλληλη στιγμή για να επιτεθούν στο θήραμα τους, μπήκε στην αίθουσα περισσότερο σοβαρός από κάθε άλλη φορά. Κατευθύνθηκε στην έδρα χωρίς να ανταποδώσει το σεβασμό με την έγερση που του έδειξαν οι μαθητές. Μόνο ύστερα από κάποια δευτερόλεπτα με μια επιτακτική κίνηση του χεριού του επέτρεψε στους μαθητές να καθίσουν. Κάθισε τέλος στην έδρα και με τελετουργικές κινήσεις άνοιξε το χαρτοφύλακά του και έβγαλε από μέσα ένα τετράδιο. Το άνοιξε, το ξεφύλλισε ψάχνοντας και όταν βρήκε αυτό που ήθελε, σηκώθηκε, έπιασε την κιμωλία και άρχισε να αντιγράφει στον πίνακα από το τετράδιο στο φύλλο που είχε επιλέξει. «Tη κιριακύ το προη με ξύπνησε με σκουντιματα ο πατέρας μου. Σικω μουπε έχει χτιπήσει η δεύτερη καμπάνα. Εγώ ήθελα να κημηθω ακόμα αλλά τι να κάνω έπρεπε ν ακούσω τον πατέρα. Σηκώθηκα λιπον, ντύθηκα, ένιψα το πρόσωπο μου και σε λίγο όλη η ικογενεια ξεκίνησε για την εκλισια.» Σταμάτησε έριξε ένα βλέμμα απειλητικό στους παγωμένους μαθητές έπιασε μια κόκκινη κιμωλία και υπογράμμιζε τις ανορθόγραφες λέξεις. Κάθε φορά που υπογράμμιζε έβαζε μεγαλύτερη πίεση στην κιμωλία σαν να ήθελε να καρφώσει πάνω στο μαύρο τις λέξεις λες και ήταν κάτι εχθρικό και έπρεπε να στιγματιστούν και να τιμωρηθούν. «Μπροστά ο πατέρας λίγο πιο πίσω η μάνα και παραπίσω εγω με τα άλλα αδέλφια. Μωλις φτάσαμε στη εκκλισια χτιπησε η τρίτη καμπάνα, είχε πολύ κόσμο και έκανε πολι ζέστη και εγώ νίσταζα κλείνανε τα μάτια μου και φοβόμουνα μη και με δει ο παπας. Τεληωσε η εκκλισια και γυρίσαμε σπίτι. Έφαγα κάτι στα γρήγορα και πήγα να πεξω με τους φίλους. Γυρισα το μεσημερι και το φαι ηταν ετοιμο. Αφού έφαγα πήγα να διαβάσω να γράψω.» Όσο προχωρούσε η αντιγραφή το χέρι του δασκάλου γινόταν πιο επιθετικό, ακουγόταν ήδη το τρίξιμο που έκανε η κιμωλία πάνω στον πίνακα. Ήταν σαν το χέρι του να είχε μετατραπεί σε σφυρί κάτι σαν σύνεργο βασανισμού για να αποσπάσει ομολογία από κάποιον ένοχο. Στην αίθουσα επικρατούσε απόλυτη ησυχία, δεν ακουγόταν τίποτα παρά μόνο ο θόρυβος της κιμωλίας καθώς γλιστρούσε πάνω στον πίνακα. Ακόμα είχαν σταματήσει και οι ακούσιες κινήσεις των χεριών των ποδιών και οι αναπνοές συμμετείχαν καθώς ήταν κομμέ-

τ. 14

νες από την αγωνία. Οι μαθητές καθηλωμένοι γεμάτοι απορία δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ήθελε να πει ο δάσκαλος με τις ανορθογραφίες και ένας ακαθόριστος φόβος τους είχε πιάσει για κάτι χειρότερο που θα ακολουθούσε αλλά δεν μπορούσαν να υποθέσουν τι τους περίμενε. Ανάμεσά τους ήταν και ο Λευτέρης, αυτός ήξερε αλλά όχι όλη την αλήθεια. Ήταν η έκθεσή του που έγραφε ο δάσκαλος στον πίνακα αλλά δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί τη γράφει. Γιατί όπως τις άλλες φορές δεν την έγραφε και γιατί δεν είχε γράψει έκθεση άλλου μαθητή και επειδή δεν έβρισκε κάποια απάντηση αγωνιούσε και αυτός για τη συνέχεια. Για το Λευτέρη ήταν η πρώτη χρονιά του σ’ αυτή την τάξη. Πρόσφατα η οικογένειά του είχε μετακομίσει από το χωριό στην πρωτεύουσα. Δεν είχε προσαρμοστεί ακόμα στις συνήθειες των άλλων παιδιών. Δεν τον έκαναν παρέα και συχνά τον κορόιδευαν για την χωριάτικη προφορά του. Αυτός όμως δεν νοιαζόταν μια και δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί ο τρόπος που μιλάει κάποιος μπορεί να γίνει αντικείμενο ειρωνείας από τους άλλους. Στο χωριό του δεν είχε ακούσει ποτέ του να κοροϊδεύουν κάποιον για το πώς μιλάει. Να σχολιάζουν κάποιον για κάποιο ελάττωμα του ή για την κακία του το είχε ακούσει πολλές φορές, αλλά για την ομιλία του ποτέ. Ο Λευτεράκης ήταν μικροκαμωμένος και αδύνατος. Ήταν σχεδόν ο πιο κοντός στη τάξη, αλλά αυτό δεν τον ένοιαζε καθόλου. Μέσα του επαναλάμβανε την κατηγορία βουτυρόπαιδο που απέδιδαν τα παιδιά στο χωριό του για τα άλλα παιδιά που ερχόταν στο χωριό από την πρωτεύουσα τα καλοκαίρια. Αντίθετα με το μπόι του είχε ένα βλέμμα καθαρό και διεισδυτικό που αποθάρρυνε όποιον ήθελε να τον κοροϊδέψει μπροστά του γι αυτό όσοι το έκαναν φρόντιζαν να μη τους βλέπει. Αλλά δεν ήταν και παιδί που θα έκανε πίσω αν κάποιος τον πρόσβαλε θα αντιδρούσε επιτιθέμενος χωρίς η μικρή σωματική δύναμη να τον κάνει να υποχωρεί. Μια φορά πιάστηκε στα χέρια μ’ ένα συμμαθητή του επειδή τον προσέβαλε αποκαλώντας τον χωριάτη. Το άλλο παιδί ήταν σωματώδες, σχεδόν διπλάσιος σε όγκο από το Λευτέρη και φορούσε γυαλιά. Τα άλλα παιδιά σχημάτισαν ένα κύκλο γύρω από τους δυο που πάλευαν και παρότρυναν τον άλλο, το γυαλάκια, να νικήσει το χωριάτη. Ο Λευτέρης αντιστεκόταν στη δύναμη του γυαλάκια αλλά σε κάποια στιγμή λύγισε και έπεσε. Όμως δεν εγκατέλειψε. Με μια τεράστια προσπάθεια κατάφερε να γυρίσει τον αντίπαλο και να τον βάλει κά-

~ 50 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τω με την πλάτη. Τότε έγινε η απόλυτη μεταστροφή. Τα άλλα παιδιά, ξέχασαν αμέσως το χωριάτη και άρχισαν να επευφημούν τον νικητή πλέον Λευτέρη, αυτόν που πριν από λίγο έβριζαν και επιθυμούσαν να χάσει στη πάλη του με το γυαλάκια. Η φασαρία προκάλεσε την επέμβαση των δασκάλων και οι δυο ταραξίες οδηγήθηκαν στο γραφείο του διευθυντή. Ο γυαλάκιας έβαλε αμέσως τα κλάματα και κατηγόρησε το Λευτέρη ότι αυτός άρχισε και μάλιστα του έσπασε τα γυαλιά. Ο Λευτέρης δεν είπε τίποτα, μόνο γύρισε και κοίταξε το συμμαθητή του επιτιμητικά, όπως κοιτάει κάποιος αυτόν που λέει ψέματα και αρνείται να του μιλήσει γιατί δεν αξίζει. Ύστερα κοίταξε το διευθυντή με ένα ύφος που έλεγε, δεν θα απολογηθώ γιατί δεν έκανα τίποτα. Ο διευθυντής δεν μπόρεσε να ερμηνεύσει το βλέμμα του αυτό και αποφάσισε για την ενοχή του επιβάλλοντας στο Λευτέρη να έρθει την άλλη μέρα με τον κηδεμόνα του. Βλέποντας το πάθος του δασκάλου καθώς έγραφε προσπαθούσε να μαντέψει ποια θα ήταν η επόμενη τιμωρία που θα δεχόταν από το δάσκαλο. Θα τον απειλούσε και αυτός ότι θα τον άφηνε στην ίδια τάξη; ή κάτι χειρότερο; Και ο δάσκαλος συνέχισε να γράφει ερεθιζόμενος από τα πολλαπλά λάθη. «Τελιωσα μετά δυο ώρες και ξαναβγικα με τους φίλους για να παίξουμε ποδόσφαιρο. Μώλις έπεφτε ο ήλιος γυρησα στο σπίτι και η μάνα μου γκρινιαξε γιατί είχα αργίσει. Μετά άκουσα ραδιοφονο μέχρι να φτάσει η ώρα του βραδινού φαγητού. Έτσι τεληωσε η μέρα και έπεσα να κιμηθω.» Τελείωσε η έκθεση και ο δάσκαλος άφησε με θυμό την κιμωλία σχεδόν την πέταξε σαν να ήταν ένα αντικείμενο άχρηστο πλέον μια και είχε μολυνθεί από τη γραφή όλων αυτών των φρικιαστικών λαθών. Είναι αδιανόητα αυτά τα λάθη πέρα από κάθε όριο ανοχής και επιείκειας. Ο δράστης έπρεπε να τιμωρηθεί παραδειγματικά για να μάθουν και οι υπόλοιποι. Βημάτιζε νευρικά τώρα στο διάδρομο ανάμεσα στα θρανία και έριχνε καταδικαστικές ματιές στους μαθητές του. Στη τάξη επικρατούσε μια ανήσυχη αναμονή μια ηρεμία που εγκυμονούσε έναν κίνδυνο και ο τοκετός αναμενόταν από στιγμή σε στιγμή. Στο τέλος στάθηκε και απευθύνθηκε στους μαθητές. Ποιός νομίζετε ότι τα έγραψε όλα αυτά με ύφος γεμάτο απειλή και εκδίκηση; Η ησυχία στη τάξη έγινε ακόμα και ποιο παγερή. Δεν κουνιόταν τίποτα ακόμα και οι αναπνοές είχαν κρυφτεί πίσω από τις αγωνιώδεις εκφράσεις των μαθητών. Στο τέλος ο δάσκαλος σήκωσε το δεξί χέρι και με προτεταμένο το δείκτη σαν εισαγγελέας έδειξε το Λευ-

τέρη λέγοντας, αυτός ήταν. Ο Λευτέρης άνοιξε διάπλατα τα μάτια του σαν να αυτοσυγκεντρωνόταν και η σκέψη του ταξίδεψε πίσω τρία χρόνια πριν την πρώτη ημέρα στο σχολείο του χωριού. Δηλαδή ο θεός να το κάνει σχολείο. Μια σάλα στο σπίτι του ταχυδρόμου ήταν όλο κι όλο. Μια σειρά από θρανία που χώραγαν στριμωγμένα τέσσερα παιδιά. Ο Λευτέρης αγωνιζόταν να εξασφαλίσει λίγο χώρο στο θρανίο για να μη πέσει κάτω μια και καθόταν στην άκρη του θρανίου. Η δασκάλα είδε την προσπάθειά του, τη μετέφρασε σαν αταξία, πράγμα ανεπίτρεπτο και μάλιστα την πρώτη μέρα. Ποιος είσαι εσύ; ρώτησε. Ο Λευτέρης είμαι. Και το άλλο όνομα το μεγάλο ; Παράσχος, απάντησε. Η δασκάλα έψαξε τον κατάλογο με τα ονόματα των μαθητών που κρατούσε στα χέρια της αλλά παιδί με το όνομα Παράσχος δεν βρήκε. Πώς βρέθηκες εσύ εδώ; δεν είσαι γραμμένος, φύγε και πες στον πατέρας σου να μου φέρει πιστοποιητικό γέννησης. Ο Λευτέρης με την αίσθηση ότι τον διώχνει άδικα, μια και δεν διώχνει άλλο παιδί, έφυγε και πήγε στον πατέρα του, προσπαθώντας να συγκρατεί τα δάκρυά του. Κείνη τη στιγμή πέρναγε ο γραμματικός του χωριού. Τον σταμάτησε ο πατέρας, κάτι του ψιθύρισε στο αυτί και ο γραμματικός όπως ήταν καβάλα πάνω στο μουλάρι είπε γελώντας στο Λευτέρη. Λευτεράκη τα χαρτιά σου τα έφαγε ο ποντικός και μέχρι να φτιάξουμε άλλα δεν θα πηγαίνεις στο σχολείο. Ο Λευτέρης ξέσπασε τότε σε κλάματα και ο πατέρας του για να τον παρηγορήσει του είπε ότι του χρόνου θα έχει μεγαλώσει και θα πάει κανονικά στο σχολείο και δεν θα μπορεί να σε διώξει καμιά δασκάλα, αλλά ο Λευτέρης συνέχισε να κλαίει περισσότερο απαρηγόρητος. Μετά η σκέψη του ταξίδεψε στο κανονικό πλέον σχολείο που είχε στο μεταξύ χτιστεί. Ήταν μετά δυο χρόνια. Χειμώνας καιρός. Το σχολείο ήταν στη άκρη του χωριού. Μια δασκάλα υπήρχε και για τις έξι τάξεις του Δημοτικού. Μια μεγάλη αίθουσα και ένα γραφείο για το δάσκαλο που χρησίμευε παράλληλα και για κατοικία του. Κάθε πρωί τα παιδιά μαζί με τα βιβλία τους κουβαλούσαν και ένα καυσόξυλο για τη σόμπα. Τα περισσότερα παιδιά ήταν ξυπόλητα. Ο Λευτέρης ήταν ένας από αυτούς που είχαν παπούτσια και μερικές φορές ντρεπόταν μπροστά στ’ άλλα παιδιά που δεν είχαν. Δεν ήταν όμως μόνο το ξύλο που τα παιδιά έπρεπε να πηγαίνουν στο σχολείο. Με τη σειρά οι οικογένειες των παιδιών έπρεπε να φέρνουν φαγητό για τη δασκάλα. Εκείνη την Κυριακή ήταν η σειρά της οικογένειας του Λευτέρη να πάει φαγητό στη δα-

~ 51 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

σκάλα, όμως ο Λευτέρης ξέχασε να το πει στη μάνα του και έτσι η δασκάλα μάταια περίμενε. Τη Δευτέρα που ακολούθησε, η δασκάλα το πρώτο που είπε μπαίνοντας στη τάξη ήταν ότι έμεινε νηστική όλη την Κυριακή επειδή ο Λευτέρης, που ήταν η σειρά του, δεν της πήγε φαγητό. Ο Λευτέρης απολογούμενος είπε ότι, κυρία ξέχασα να το πω στη μάνα μου, αλλά η δασκάλα θύμωσε περισσότερο και απείλησε το Λευτέρη με ύφος γεμάτο εκδικητικότητα ότι δεν θα τον περάσει από τη τάξη ακόμα και αν ο ίδιος ο βασιλιάς της το ζητήσει. Το αστραπιαίο ταξίδι τελείωσε και ξαναγύρισε στη τάξη έχοντας μπροστά του το δάσκαλο που είχε μετατρέψει τα λάθη στη έκθεση σε κατηγορία. Δεν είχε άλλο τρόπο να προστατέψει τον εαυτό του παρά μόνο τη σκέψη του. Ο Λευτέρης με διάπλατο το βλέμμα στάθηκε απέναντι στη κατηγορία του δασκάλου και ταυτόχρονα η

τ. 14

σκέψη του τον όπλιζε με το συμπέρασμα. Αφού η δασκάλα στο χωριό που ήταν τόσο θυμωμένη μαζί μου με πέρασε αν και είχε ορκιστεί ότι θα με άφηνε στην ίδια τάξη ακόμα και αν ο βασιλιάς το απαιτούσε και τούτος εδώ που δεν τον άφησα και νηστικό δεν μπορεί να μου κάνει τίποτα. Το πολύ πολύ να με διώξει από το σχολείο όπως έκανε η πρώτη δασκάλα. Αλλά τότε μπορεί να βρω στο καινούργιο σχολείο καλύτερο δάσκαλο. Ο Δάσκαλος ακίνητος μπροστά στον κατηγορούμενο περίμενε και την συνηγορία των υπόλοιπων μαθητών, αλλά αυτοί παρέμεναν σιωπηλοί. Μόνο γύριζαν τα μάτια τους πότε στο Λευτέρη αγκαλιάζοντας τον και πότε στο δάσκαλο με περιπαιχτικό ύφος. Και ο δάσκαλος δεν άντεξε υποχώρησε μπροστά στα καταδικαστικά βλέμματα, ανέβηκε στην έδρα και οχυρώθηκε πίσω από το γραφείο του. Αριστείδης Γιαννόπουλος

Σκέψου

Αρχέτυπον

Αν μάτια, ήλιου πεδιάδες, δίνη χρωμάτων μαζί τους σε πάρουν… Αν χέρια, φύλλα φωτιάς, ημίφως ψιθύρων, στίχους αυγής χαράξουν… Αν χείλη, φως υγρό, παλμών ταξίδι, σου δείξουν τ’ αστέρια… Αν σώμα, δροσιά πυρωμένη, ανέσπερο ρίγος, το δικό σου διαβάσει… Αν φωνή, ονείρων παλέττα, πίνακας όρκων, στην ψυχή σ’ αγγίξει… Κρύψου… Η θλίψη σε ψάχνει…

Φλόγες ερέβους μας συσκοτίζουν απ΄ τη μικρή μας ηλικία ως τη θανή αλλ΄ εμείς γκρεμισμένοι απ΄ τις σκαλωσιές των άστρων δεμένοι με των ονείρων τις άυλες αλυσίδες πίνουμε πάγο με καφέ μες στις πλατείες με αμεριμνησία φαεινή κι΄ ενδιάμεσα ηγεμονεύει τη ζωή μας μια άτεγκτη γραφειοκρατική επιμονή

ενός σαθρού οικοδομήματος ανάλγητου που μας ποδηγετεί

στους λαβυρίνθους της σαπίλας κυκλωμένοι η αντίσταση φαντάζει τώρα αδύνατη φαντάζει οδυνηρή κι όμως είναι η μόνη αξία που απομένει Κώστας Δ. Υφαντής

Γιάννης Τσούτσιας

~ 52 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

Την περιμένουμε να ’ρθει, την Άνοιξη

Την περιμένουμε νάρθει. Κι αγωνιούμε γι αυτό! Θα είναι συμβατή με τα ονειρά μας; Ποιο φως θα την συνοδεύει; Ποια λουλούδια; Ποια πουλιά και ποια χαμόγελα; Μάης θε νάναι, λέμε. Κι η φύση όλη βυθισμένη στο φως της δημιουργίας. Γεννήματα, σκάσιμο μπουμπουκιών, κλάμα μωρού. «Όλα φθαρτά και εύθραυστα» θα πείτε, στο χρόνο και στο χώρο. Μα κι όλα υπαρκτά κι αθάνατα στις μεταμορφώσεις της αιώνειας ύλης. Κι η προσμονή όσο πιο επίμονη, φέρνει πάντα ένα νέο ξεκίνημα. Την περιμένουμε νάρθει, την Άνοιξη. Κάποιες στιγμές γύρω μας σε κάτι θα έχουν αλλάξει. Μια πεταλούδα θα χωρεύει ανάμεσά μας. Ένα τριαντάφυλλο θα οσφρένεται ο παππούς κι οι σκιές των ερωτευμένων ατέλειωτες, απ΄ τα σούρουπα ως τα φεγγαρόφωτα. Θα είναι οι μέρες που τα πάντα αναγεννιούνται, μετατρέπονται, ωριμάζουν. Του γαρύφαλου το άρωμα, γλυκός αναστεναγμός, των γιασεμιών η ασπράδα, πρωινή προσευχή στο σύμπαν και τα ορμητικά νερά των ποταμών, ξεδίψασμα της θάλασσας. Θάρθει, θάρθει η ώρα να απαλλαγούμε απ τους κακούς χειμώνες. Μη φοβάσαι. Ο θάνατος κούτσουρο που σιγοσβύνει. Θα προλάβεις να σπείρεις το χωράφι σου, να στήσεις την σκαλωσιά σου στο νέο οικοδόμημα. Μια νέα εποχή θα σου προσφέρει η αιωνειότητά σου, που θα μοσχοβολά μόνο ζωή. Καλή ζωή. Γεράσιμος Μ. Λυμπεράτος ( Β΄ Βραβείο ποίησης του λογοτεχνικού διαγωνισμού του Ελληνο-Αυστραλιανού πολιτιστικού συνδέμου Μελβούρνης 2016 )

Στο ΔΣΕ

Ψηλά βουνά με τσ' άπαρτες καρδιές τα λάβαρα σηκώνουν τους ουρανούς σκεπάζουν οργώνουνε το μέλλον.

Τα κορφοβούνια σιμά προς την αυγή Ροδανθισμένα κλαίνε την αντρειά σας Παιδιά κυπαρισσόπουλα της λευτεριάς ταμένα. Αμπόρετο να υποταχτείς στους άγγλο τσολιάδες Βουνά ψηλά μες τσ' άπαρτες καρδιές τα λάβαρα σηκώνονται τους ουρανούς σκεπούν το μέλλον το οργώνουνε.

Ζουν στις σπηλιές και τις ψηλές ραχούλες. Τον πόλεμο τον ξέρουνε τον ύπνο δε χορταίνουν Υπόδειγμα συντονισμού ηρωισμού κι ανδρείας. Ψηλά βουνά μες στες καρδιές σας τα λάβαρα σκιρτούν τους ουρανούς μας σειούν το μέλλον το ζωγραφούνε.

Λαοκρατία φώναξαν και σείστηκε η πλάση Κράτησαν τη ζωή τους στο άνθος της ρίγανης και του θυμαριού Πάλεψαν με τις βροχές και τα χιόνια ξυπόλητοι Άνθησαν ένα χαμόγελο στου δυνατού τις αστραπές. Ψηλά οι καρδιές πα’ στα βουνά Αέρας τσ’ ανεμίζει Το δίκιο μας ανθίζει το μέλλον μας ορίζει. Χριστίδης Ανέστης

~ 53 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

Καϋμέ μου

Η ταξική ευγένεια

Σε νανουρίζω σαν παιδί μες στ’ όνειρο να βρούμε τη χαρά καϋμέ μου. Πώς έρχεσαι έτσι κάθε βράδυ σκόνη φορτωμένος σκόνη και βροχή. Δεν ήταν ένας δρόμος καθαρός αποσταμό δεν βρήκες πουθενα και πέπει να σε πλένω κάθ’ εσπέρα απέναντί μου να μ’ ανιστορείς τη μέρα και να μην έχεις τίποτα καλό να πεις. Σώπα! Κοιμήσου πια! Κι όταν θα ’ρθει το πρωί παρακαλώσε να ’σαι πιο γλυκός για να μπορώ να σε βαστάξω πάλι.

Ο καθωπρεπισμός των κυρίων και των αβρών κυριών στα σαλόνια τους στα θέατρα τις κοσμικές δεξιώσεις γίνεται λάμια Σκύλα και Χάρυβδη όταν απ΄ τα μπαλκόνια τους θωρούν τα οργισμένα πλήθη που τη γαλήνη τους ταράζουν και τα κέρδη τους κυρίως αυτά αμφισβητούν.

Σοφία Μπαρδάνη-Σημαντήρη

Γιάννης Παπαοικονόμου Πέραμα 15.2.2016

ΤΟ ΣΚΑΡΙ

Σκαρί τσακισμένο Τρύπια πανιά Σπασμένα κουπιά Ετοιμόρροπα κατάρτια, άρρωστα Εγκαταλειμμένο, ξέπνοο στην αμμουδιά Τρίζουν οι σανίδες στον αέρα Παραδίνεται η άγκυρα στη σκουριά Μουγκή η σειρήνα του Μόνο η σήψη προελαύνει, ακάθεκτη Βαρυοπατώντας σαν θάνατος Εκείνη Πλησιάζει διστακτικά Το αγγίζει Απαγκιάζει στο πλευρό του Το αγκαλιάζει τρυφερά Αφουγκράζεται την οδύνη του

τ. 14

Ακούει το παράπονό του το σπαραγμό της θάλασσας τα θλιβερά ναυάγια τους χαμένους προορισμούς τα αδιάφορα λιμάνια

Μήπως και η ίδια δεν είναι ένα παροπλισμένο σκαρί; Χαμένη στις προσωπικές της ουτοπίες Στα ταξίδια τα μη γενόμενα Στο θολό ορίζοντα Στους σβησμένους φάρους Ποτέ της δεν είχε κουπιά Ούτε πανιά Μια άγκυρα μόνο Και ο γλάρος ψηλά να περιμένει… Κάλλια Βούλη-Παπαδοπούλου

~ 54 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ ΛΕΥΤΕΡΩΣΕ ΤΗ ΣΚΕΨΗ ΣΟΥ!!!

―Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, σχεδόν υποκλίνεται η

ταστήματά τους δεν ήταν στα χέ-

―Γιατί μ’ ευχαριστείς; Τι βάζεις εσύ στην τσέπη απ’

ουσία, θ’ ανοίγατε «ψυχρό πόλε-

ταμίας τού σούπερ μάρκετ, μ’ ένα χαμόγελο σκεπάρνι

που σκάβει ρυτίδες.

αυτά που πλήρωσα; Ή μήπως το κάνεις επειδή σε υπο-

χρεώνει η εργοδοσία; τη ρωτά ο πελάτης, ελέγχοντας

και τα ρέστα απ’ το πεντάευρο που της είχε δώσει.

―Μα… τι είναι αυτά που λέτε! Απλά, σας ευχαριστώ

επειδή ψωνίζετε από εδώ.

―Ε, και; Δικό σου είναι το συγκεκριμένο υποκατά-

στημα;

―Όοοοχ… Μα να… Στα διακόσια μέτρα από εδώ

υπάρχει άλλο. ―Ε, και;

―Μα… Απλό είναι κύριε. Δεν βλέπετε; Είστε ο μο-

ναδικός πελάτης εδώ και τόση ώρα. Αφήστε που η κρίση

αναγκάζει τους περισσότερους να ψωνίζουν με το σταγονόμετρο. Αν λοιπόν δεν επιστρατεύσουμε τρόπους

να κρατήσουμε την πλειοψηφία των πελατών εδώ, θα

πάνε εκεί και τότε… ―Τότε; Τι;

―Τότε αυτό θα κλείσει και οι υπάλληλοι εδώ θα μεί-

νουμε άνεργοι.

―Ναι, μα αν δεν πάμε οι πελάτες εκεί, τότε εκείνο

θα κλείσει και θα μείνουν εκείνοι οι υπάλληλοι άνεργοι. ―Σας παρακαλώ… αρκετά. Απαγορεύονται οι πολι-

ρια δυο κηφήνων, δυο πλουτοκρα-

τών, κι αντίθετα ήταν λαϊκή περιμο» ευχαριστιών και υποκλίσεων

οι υπάλληλοι μεταξύ σας, ώστε να

μη μείνετε άνεργοι οι μεν και να μείνουν οι δε;;;

―Αν… αν… αν…

―Ναι, αν! Διότι αν όλα τα μεγαθήρια όλων των κλά-

δων γίνουν κοινωνική-λαϊκή περιουσία, αν όλος ο πλού-

τος εδώ που ζούμε γίνει κοινωνική-λαϊκή περιουσία, που σημαίνει ότι ο λαός θα έχει πάρει την εξουσία, τότε η πρώτη «λέξη» που θα σβηστεί απ’ τα λεξικά, θα

είναι η ανεργία! Κι έτσι κοπέλα μου δεν θα λυγίζεις τη μέση για να έχεις εσύ ένα ψευτομεροκάματο, αδιαφο-

ρώντας αν πεταχτεί στην ανεργία η μάνα σου, το παιδί σου, ο αδελφός σου, ο γείτονάς σου…

Και πάνω απ’ όλα κορίτσι μου, το χαμόγελό σου προς

τον πελάτη, δε θά ’ναι σκεπάρνι που σκάβει ρυτίδες

στο προσωπάκι σου, μα χαρά που τ’ ομορφαίνει επειδή

θα εργάζεσαι-εργαζόμαστε για εμάς κι όχι για τους λω-

ποδύτες, τους κηφήνες, τους εκμεταλλευτές τα μεγα-

λοαφεντικά!

―Δίκιο έχετε κύριε, μα…

―Αφού έχω δίκιο, μην τους αφήνεις να σε φοβίζουν

τικές συζητήσεις εδώ μέσα, κλειδώνει την ταμειακή

πια! Μην τους επιτρέπεις να σ' εξαναγκάζουν σε θυσίες

την τζαμαρία νοιώθοντας ενοχές, σα να έφταιγε ο ίδιος

Όπως έχω κι εγώ. Αυτό που χρειάζεται είναι να σμί-

και απομακρύνεται με τρεμάμενα γόνατα…

(Ο συγκεκριμένος πελάτης κοντοστάθηκε έξω απ’

που η κοπελιά σκεπτόταν λάθος. Σα να έφταιγε ο ίδιος

για την πιθανή ανεργία που την απειλούσε. Ουσιαστικά όμως κοντοστάθηκε γιατί τη συμπονούσε, παρότι ο ίδιος ήταν άνεργος προ πολλού και χωρίς ελπίδες να

ξαναβρεί μεροκάματο. Τη συμπονούσε γιατί καταλάβαινε πόσο φοβισμένη ήταν. Τρομοκρατημένη!

Τη βλέπει που επιστρέφει σχεδόν αμέσως στο

πόστο της. Της χαμογελά με κατανόηση και συνεχίζει

νοερά την κουβέντα μαζί της από ’κεί που είχε διακοπεί, σίγουρος πως κι αυτή το επιθυμούσε.)

―Συγχώρα με κορίτσι μου, δεν ήθελα να βάλω σε

κίνδυνο το μεροκάματό σου. Μόνο πες μου, σε παρα-

καλώ: Αν σ’ εκείνο το ανταγωνιστικό υποκατάστημα

εργαζόταν το παιδί σου, η μάννα σου, ο αδελφός σου…

θα έλεγες τα ίδια;

―Αν… αν… αν…

―Ναι, αν! Αν αυτά τα δυο μεγαθήρια με τα υποκα-

για να γεμίζουν τα θησαυροφυλάκιά τους. Και πάψε επιτέλους να πιστεύεις ότι δεν έχεις δύναμη. Έχεις!

ξουμε τη δύναμή μας για να κερδίσουμε το δίκιο μας.

Να σμίξουμε τις γροθιές μας σε μια! Και τότε θά 'ναι τέτοια η ορμή μας, που τίποτα δεν θα μπορεί να την

ανακόψει. Ξέρεις γιατί; Γιατί την ορμή μας την έχουμε

απ' τους αιώνες… Θα βγούμε νικητές(!!!) κι ας είναι οι

θυσίες μας βαριές. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Η ίδια η ζωή δεν έχει άλλη επιλογή, προκειμένου να μην κα-

ταντήσει ο πλανήτης Γη μια διαρκής κόλαση…

(Η παραπάνω συνομιλία καταγράφεται σε τυχαία πε-

ριοχή τυχαίας «επαρχίας» τού κράτους Γη. Πρόκειται

για …κλασσικό παράδειγμα τρομοκρατημένης «φυλακισμένης» σκέψης – προς το παρόν βέβαια, που οπωσ-

δήποτε δεν περιορίζεται στο συγκεκριμένο κλάδο και κυρίως δεν χαρακτηρίζει συλλήβδην τους εργαζόμενους.)

~ 55 ~

Καλή Γκέλμπεση

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τ. 14

κι όλα τ’ απομεινάρια

από παλιούς μας σύντροφους

να είναι βρόχια στην καρδιά

βουνά συντρίμμια - ράγια

Χαρταετός του Αγώνα

και με ουράνια όνειρα

και θείες πεθυμιές

στις μαραζιάρες τις καρδιές

ν’ ανάβουμε φωτιές.

Είναι οι δύσκολες χρονιές

χωρίς στρωσίδια μαλακά

Νύχτια ώρα…

τα γερασμένα παλιακά

Μιας κοπελιάς το σκέρτσο

πράματα και στολίδια

δεμένο μ’ ένα τέρτσο

τα μύχια μου τα ίδια

από γλυκόλαλο άσμα

που με τραβάνε δράκοντα

με συνεπαίρνει τώρα…

κέρβερο και περάτη

σε στενωπό δυσπρόσιτη

Κι είν’ η ψυχή μου ανάθαμπη

για το αβέβαιο μάτι

κι είν’ η καρδιά μου ρούγα

χρωματισμένη με μπογιές

που σεργιανούν οι θύμησες

που πάει σε άλλα μέρη

κι ανασκαλεύουν ντούγα

που τραγουδάνε σέρτικα

απομεινάρι των πιοτών

για μια ζωή χανούμισα

των ζωντανών που ήπια

για μέταλλο που νόμισα

σεργιανιστής ανέμελος

πως είν’ ανόθευτο γερό

στη νιότη μου την πρώτη

δοκιμασμένο στον καιρό

βιγλάτορας και ρέμπελος

για ένα ταξίδι σίγουρο

όπου αχός και κρότοι

που τελειώνει σάβανο

απ’ την παλιά τη σύγκρουση

για ένα κλάμα γοερό

με ζώνανε σα φίδια.

για της σωπής το θάμα

Δεν προσδοκώ ανάσταση

για όνειρα κι ελπίδες

δεν περιμένω θάμα

για τους παλιούς νταήδες

μόν’ του πρωιού το βάμα

που ξέπεσαν και ψάχνουνε

στη νύχτια μου ψυχή

να βρουν τον πολικό τους

να περγελάω τις ξοθιές

σε μετερίζι ψεύτικο

που πλέκουν οικονόμοι

κι οι νέοι μακαντάσηδες

καταλυτή δρακούλη

με μόνη έγνοια την κουτάλα

που τον φωνάζουν “Κούλη”

Τη νύχτια ετούτη ώρα

είν’ οι δικοί σας νόμοι

κάλπηδες χάσηδες στεγνοί

που μ’ έκαναν αγωνιστή

χωρίς δρεπάνι και σφυρί

παρέα με άλλον εαυτό

και τα καπέλα τα μεγάλα.

παράνομο ανυπόταχτο

να σπέρνουμε ζιζάνια

της κοπελιάς το σκέρτσο

ανάστροφης θρησκείας

δεμένο μ’ ένα τέρτσο

να ξαμολάμε κόκκινο

από γλυκόλαλο άσμα

χαρταετό του αγώνα

με συνεπαίρνει τώρα…

να παίζουμε κρυφτούλι

Γιάννης Μαντάς

με σταυρωτήδες σκύλους

~ 56 ~

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

Κνούτο ρεαλισμού

Ηττημένες ζωές, απ' τα μικράτα τους ρημαγμένες γεμάτες προσβολή απο μπόλικη δόση μεγαλομανίας που σκοτώνει. Πως να δούνε τώρα κατάματα το χάος; Πως να νιώσουνε άφοβα την παραδοχή της στραβής πορείας που διαλέξαν; Πως να ξεκάνουν μονομιάς το σαράκι που τους έδινε η ψωρουπερηφάνειά τους; Που να ακούσει το κουφό αυτί τους, αλήθειες και αίματα τρεχούμενα; Κάτι ανθρωπάρια είναι που τους έπρεπε εξαρχής κνούτο ρεαλισμού για να πορευτούνε στην ανθρωπιά. Τώρα, πώς; Χρήστος Δημούλας

Κάπου πεθαίνει ένα παιδί

Κάπου πεθαίνει ένα παιδί δεν έχει δει ποτέ ψωμί και βλαστημά αυτή τη ζήση. Και μια κοκότα παχουλή έβγαλε βόλτα το σκυλί να βρει κολώνα να ουρήσει.

Σκοτώσανε τα ιδανικά τα έξυπνα τ’ αφεντικά φέραν στη θέση τους χασίσι. Για να το πιουν οι αγωνιστές και κάθε άλλοι στοχαστές να πάψουν να ονειρεύονται μια κοινωνία ίση.

Γεώργιος Δ. Ελευθερουδάκης

το πρόσωπο της ολυμπιακής δόξας, το πρόσωπο της μαχόμενης ειρήνης εδώ και αιώνες τώρα.

Με τη μελωδία του Μάντζαρου το στίχο του ποιητή της ελευθερίας και τα χρώματα τ’ ουρανού και της θάλασσας δάκρυσες το μύρο της καρδιάς σου και μ’ αυτό μυρώνοντας ένα βόλι χάλκινο κ’ ένα μαλαματένιο όπλισες το πιστόλι της ειρήνης.

Στην Άννα της σκοποβολής

Αρχάγγελος εσύ της χρυσής νίκης δεν κέρδισες μόνο τον αγώνα τον καλό αλλά και τον αγώνα τον κάλλιστο που ‘ναι «εχθρός» του καλού και του καλύτερου.

Πατώντας τη σκανδάλη με σταθερό το παιδικό σου χέρι κι ευθύ το βλέμμα σου σαν ηλιαχτίδα έκανες διάνα στην καρδιά του πιο απρόσμενου σε βαρβαρότητα αιώνα.

Από το ύψος της κορφής του κόσμου έλαμψε στο δικό σου πρόσωπο, το πρόσωπο της Ελλάδας,

Γιάννης Καραβίδας

~ 57 ~

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ

τ. 14

0ι τρεις γριούλες του νησιού, στα γερασμένα μπράτσα, δύο παιδιά κι ένα μωρό άρπαξαν με λαχτάρα. Τ` αλλάξανε, τα ντύσανε, τους στέγνωσαν το δάκρυ, νερό να ξεδιψάσουνε φέραν και φρέσκο γάλα. Πιάσαν τραγούδια της δικιάς, της μακρινής πατρίδας που χάθηκε πάει καιρός, κοντά ένας αιώνας. Γλυκά τ` αποκοιμίσανε ώσπου να βρουν τις μάνες, έναν δικό τους άνθρωπο, να τους τα παραδώσουν. Κάναν βδομάδες στο νησί υπομονή, κουράγιο οι νιοφερμένοι, με πολλούς που `χαν την ίδια μοίρα, ξέμπαρκοι εδώ από καιρό, κι` ακόμα περιμέναν.

Άλλους τους είπαν πρόσφυγες και άλλους μετανάστες

Τις πόλεις τους βομβάρδισαν, κατάστρεψαν τα σπίτια ρήμαξαν τα χωράφια τους, το βιος, ελιές κι αμπέλια, σχολιά, τζαμιά, την αγορά, τις εκκλησιές τους κάψαν. Νοσοκομεία, μαγαζιά, χαλάσματα, ερείπια. Οι ίδιοι πάλι οργάνωσαν κι εξόπλισαν κακούργους που κλέψαν πετρελαιοπηγές, γυναίκες και παιδάκια. Ξένοι και ντόπιοι Δυνατοί επέβαλαν τα πιόνια, τους κυβερνήτες τούς πιστούς και τούς προσκυνημένους.

Άλλους τους είπαν πρόσφυγες και άλλους μετανάστες, σε άλλους έδωσαν χαρτιά, πολλούς γύρισαν πίσω. Οι λίγοι που απόμειναν, κάπου κοντά στους δέκα, ρότα για την πρωτεύουσα βάλαν και την Ευρώπη. Στοιβάχτηκαν κακήν, κακώς σε πάρκα και πλατείες, περπάτησαν μέρες πολλές στην κάψα, στο λιοπύρι. Κατόπιν πιάσανε βροχές και φοβερός αέρας, πέσαν αρρώστιες, πυρετός, τρεμόσβυνε η ελπίδα. Κάποτε βρέθηκαν μπροστά στα νέα σύνορά τους. – Να τη τους είπανε, εκεί, βλέπετε την Ευρώπη. – Καλά, ρώτησαν κλαίγοντας, Ευρώπη εδώ δεν είναι; – Είναι ο Νότος, για Βορρά εσείς βάλατε ρότα. Έτρεξαν, έφτασαν κοντά και πέσανε σε φράχτη που αλυχτούσανε σκυλιά, ουρλιάζανε φαντάροι. – Πίσω, θα σας τσακίσουμε κλέφτες και λωποδύτες τεμπέληδες, ανίκανοι, χωρίς στον ήλιο μοίρα. Εσείς δε θα βρομίσετε τον όμορφό μας τόπο. Χτυπούσαν, ρίχναν χημικά μαζί και καμιά σφαίρα. – Γυρίστε στην πατρίδα σας, καταραμένη φάρα. Πολλοί καθίσαν καταγής, στην προσευχή το ρίξαν, άλλοι χάσαν το μπούσουλα, τους πήρε μαύρο κλάμα.

Καμιά σαρανταπενταριά θε `ναταν νοματαίοι που νύχτα ξεκινήσανε για μακρινό ταξίδι. Μια νύχτα θεοσκότεινη περάσανε για μέρα τ` Απριλομάη δροσερή, όμορφη, μυρωδάτη. Παππούδες φεύγαν και γονείς, νύφες, παιδιά, εγγόνια, ξαδέρφια φτάσαν κι ανιψιοί, δυο φίλοι, τρεις κουμπάροι. Αφήσαν πίσω ρημαδιό και τους αποθαμένους, τύχη ελπίζοντας να βρουν στα μακρινά τα ξένα. Στη Γερμανία λεν να παν, άλλοι για Σουηδία, χωρίς να ξέρουν οι πολλοί, ούτε κατά που πέφτουν. Μέρες φτάσαν αργότερα στα σύνορα και μπήκαν στη χώρα που θα άνοιγε της θάλασσας το δρόμο για τη Ευρώπη την τρανή, τ` όνειρο την ελπίδα.

Τους πήρανε τα χρήματα, βέρες και σκουλαρίκια, τους στοίβαξαν όλους μαζί μέσα σε μια βαρκούλα κι αντίπερα βρεθήκανε μπροστά σ` ένα νησάκι. Δεν πρόλαβαν να το χαρούν, ούτε να καταλάβουν πώς βρέθηκαν μες το νερό κι άρχισαν να βουλιάζουν. Είδαν μονάχα δυο απ` αυτούς, τους διακινητές τους, να τους αφήνουν μοναχούς στο έλεος της μοίρας με τη δική τους μαχαιριά, πισόπλατα, στη βάρκα.

Όσο να τρέξουν στην ακτή οι ντόπιοι, οι νησιώτες να πέσουν μέσα στο νερό, σωσίβια να ρίξουν, είχανε χάσει τη γιαγιά, τη Τζεμιλέ, την Άννα που ήταν ετοιμόγεννη και τον μικρό Μοχάμετ. Βγήκανε βάρκες στο γιαλό και πλοία να τους σώσουν. Νέοι βούτηξαν κι άρπαξαν πέντε έξι πριν πνιγούνε.

Παράμερα μαζεύτηκε μία μικρή παρέα. Δυο τρεις άρχισαν να μιλούν με μάτια φλογισμένα με λόγια π` άγγιζαν καρδιές, έστελναν την ελπίδα σε νιους και νιες και καναδυό λίγο πιο γερασμένους. Ένας εργάτης τόλμησε να πει λόγια σταράτα. – Φταίχτης ο καπιταλισμός, το σύστημα που λένε. – Ο πόλεμος, μόνο αυτός, φώναξαν παραδίπλα. – Ίδιο κακό αυτά τα δυο, το ένα φέρνει τ` άλλο, ακούστηκε γλυκιά η φωνή μιας νεαρής δασκάλας.

Μοιράστηκαν τα όνειρα για έναν άλλο κόσμο, χώρα να ζουν ειρηνική που θα `πρεπε να φτιάξουν απ` τα συντρίμμια, ξαναρχής, να τους χωράει όλους, στο μέλλον ναι, στο κοντινό, σε τούτη `δώ την πλάση, της γης ν` απολαμβάνουνε τις ομορφιές, τα πλούτη να κυβερνούνε οι Λαοί, το Δίκιο, η Αγάπη.

~ 58 ~

Κυριακή Γεροζήση

2016

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΜΑΣ Γιάννη Τσούτσια “5+25 Βήματα απόβροχου”

Με πόση χαρά κι ευχαρίστηση διαβάσαμε το νέο προσεγμένο βιβλίο του φίλου ποιητή Γιάννη Τσούτσια από τις εκδόσεις “ Ηδυέπεια” με το συμβολικό τίτλο “5+25 βήματα απόβροχου”, Αθήνα 2016. Ο ποιητής έχει δώσει το στίγμα του και με τις προηγούμενες συλλογές του¹, ένα στίγμα ειλικρινούς και προικισμένου ερωτικού ποιητή. Η ερωτική ποίηση από την εποχή κιόλας των κλασσικών της Ελλάδας² κατέχει μια ξεχωριστή θέση καλύπτοντας κι εκφράζοντας τα πιο πρωτόγονα και τρυφερά συνάμα αισθήματα κι ένστικτα του ανθρώπου, χωρίς τις υποκριτικές μεταμφιέσεις που υπέβαλλε η στείρα θεοκρατική παράλογη ηθική. Αρκεί γι’ αυτό να συγκρίνουμε την ομορφιά των γυμνών κινήσεων των αρχαιοελληνικών παραστάσεων με τα …φύλλα συκής της μεταρωμαϊκής τέχνης. Αυτή την πραγματικότητα ανασύρει από την γκρίζα μας αγρανάπαυση στους κάμπους της ερωτικής αλήθειας ο Γιάννης Τσούτσιας, όπου το σώμα λέγεται κορμί και η θηλή… ρόγα. Απελευθερωτικά οι λέξεις περιγράφουν και αποφαίνονται για τα μεγάλα και τ’ αληθινά, “Η γλώσσα τις ρόγες δροσίζει/ τα δόντια τις προσκαλούν σε χορό”. Χωρίς να θέλει να προκαλέσει ο ποιητής ξεδιπλώνει μπροστά μας τη νωπογραφία της πορφυρένιας οδύνης του έρωτα του ολόγυμνου, χωρίς τις ηθικίστικες αναστολές των μικροαστικών σαλονιών. Έτσι παρουσιάζονται μπροστά στ’ αμήχανα μάτια μας που έμαθαν να βλέπουν πίσω από θολές, νερένιες κουρτίνες την ίδια τη ζωή, ν’ απολαμβάνουν δηλαδή, ό,τι πιο ουσιώδες και άγιο η φύση μας δώρισε. Ωφείλουμε πάρα πολλά σ’ αυτή την τέχνη της απομυθοποίησης του ίδιου του εαυτού μας, τις κρυφές λειτουργίες του, τις έμβιες ανάγκες του, την ηθική του. Η λυρικότητα χωρίς τίποτα το επιτηδευμένο των στίχων της συλλογής ποτίζει την κάθε λέξη μ’ εκείνο ένυλης ροής το ελιξίριο, κάνοντας να κυλούν άνθρωποι, εικόνες και δράσεις σ’ ένα υγρό, νερένιο πλαίσιο “άωρης βάρδιας δώρα αναμμένα/ φλόγας χρωμάτων αλμύρα γυμνή”. Αυτή η συγκεκριμένη, όλο κρυμμένα νοήματα αφαίρεση, πυκνώνει ιδέες και εικόνες, μετατρέποντας τα μικρά και για τους πολλούς ασήμαντα, σε συμπαντικά σύμβολα-αστραπές μιας καταιγίδας που πάντα υπάρχει και δυναμώνει μέσα μας και μας επιτρέπει να υπάρχουμε στη φύση. Ο Γιάννης Τσούτσιας ηλιοβατεί στο ασημένιο του έρωτα σύρμα, μαζεύοντας γράμματα και λέξεις δομημένα σε στίχους, ξάφνιασμα νου και καρδιάς Η ερωτική ποίηση μοιάζει από πρώτη ματιά εύκολη, αλλά αποτελεί πεμπτουσία υψηλής τέχνης, αφού τις απλές τετριμμένες εξάρσεις της έμβιας επιθυμίας ξέρει να ντύνει με καινούρια πολύχρωμα ρούχα. Μπορεί να φαίνεται χωρίς βαθύ περιεχόμενο άλλο από τη συγκί-

νηση κι έλξη δύο επιθυμιών που προβάλλουν σαν μία, όμως αυτό ακριβώς το ντύμα είναι που κάνει αυτή την ποίηση να παρουσιάζεται μοναδική, μεταγγίζοντας τα σκιρτήματα του ποιητή στο δικό μας σώμα, “Σβήσε τ’ αστέρια και φόρεσέ με”. Αέναη, επιβλητική επανάληψη νευμάτων, ενστίκτων και συναισθηματικής ολοκλήρωσης, με συχνές παρενθέσεις γενικής κτητικής αφαίρεσης και ολικής συνάμα υφής οι στίχοι του μας μεταφέρουν στον άδηλο κόσμο των αισθήσεων, “πρώτο φιλί/ βάπτισμα στα υγρά σου/ άρωμα ανεξίτηλο,/ γεύση κανέλας”. Μπορεί για μια σεμνότυφη κριτική να σοκάρει αυτή η τέχνη, όμως κυριολεκτεί κι ονοματίζει τον πόθο πόθο και την έλξη δύο ανθρώπων… πάθος. Η κατάληξη της ονειρικής παράνοιας δεν είναι πάντα ανάλογη με τις αισθησιακές περιγραφές σαν τα ερωτικά ιχνογραφήματα που θυμίζουν γιαπωνέζικες μικρογραφίες και στάμπες, που αφήνουν πάντα μια γεύση ηδονικού ανικανοποίητου, “¨Ηθελες…/ δεν μου δόθηκες…/ έλειπε το φεγγάρι”, αυτή η αιωρούμενη χρυσόσκονη που αναπλάθει σχήματα κι ανθρώπους. Ο Γιάννης Τσούτσιας δεν κρύβεται. Αφήνεται ολόγυμνος στην κρίση μας με ανοιχτές τις πληγές του, με τον κρατήρα της καρδιάς του να ξεχειλίζει τη λάβα της απώλειας και της απουσίας, “όποτε γράφω,/ αιωρείσαι ανάμεσα στην πένα/ και το χαρτί./ Τα γράμματα μέλη,/ οι λέξεις σώμα,/ οι στίχοι εικόνα./ Μου λείπεις.../.” Ο χώρος του έρωτα στην ποίηση του Γιάννη Τσούτσια πότε διαστέλεται και πότε συστέλεται, μα πάντα γιομίζει με την προσδοκία της συνεύρεσης, όμως συχνά πυκνά η στυφάδα της ματαιότητας και της καταστροφής μας πλημμυρίζει, “Ξεχέρσωσες την ψυχή μου,/ όνειρα καλλιέργησες./ όταν ωρίμασαν/τα έκοψες…/ Αγκαλιά τα πήρες/ φωτιά τους έβαλες/ να ζεσταθείς”. Αυτή η γεναιόδωρη εξαφάνιση του ενός μέσα στον άλλο, πυρκαγιά που καίει τα πάντα, αλλά που ταυτόχρονα καίγεται μ’ εκείνο τον ακριβό εγωισμό του έρωτα, κάνει αυτή την ποίηση τόσο ειλικρινή κι ακατανόητη στους μη μυημένους, σχεδόν ανυπόστατη, όπως η ανωνυμία των γυμνών σωμάτων. ~~~~~~~~~~

1. – “Γεύσεις σπίθας” Αθ. 2009.

– “SMS Αναπάντητα” Αθ. 2011.

– “SMS Αναπάντητα” Β’ εκδ. Αθ. 2012.

– “Ένα κομμάτι πάντα λείπει” Αθ. 2012.

– “Δεκατρία φεγγάρια και μια Πανσέληνος” Αθ. 2012. – “Ευδόκιμα, Αδόκιμα και Επίορκα” Αθ. 2013. – “Λέξεις ομόκεντρες” Αθ. 2015.

2. – C.M. Bowras, Αρχαία Ελληνική ποίηση, Αθήνα 1989.

~ 59 ~

Γιάννης Παπαοικονόμου

~~.~~

Ο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ

Το φθινόπωρο μπήκε χωρίς ελπιδοφόρα μηνύματα. Οι πόλεμοι μαίνονται στη γειτονιά μας. Από την Ουκρανία ως τη Λιβύη το αίμα των λαών ρέει και ποτίζει τα τσιμεντένια δέντρα του κέρδους στα χρηματιστήρια του κόσμου. Ειρήνη και Δημοκρατία ονόμασαν και συνεχίζουν να ονομάζουν διάφοροι ντίλερ του καπιταλισμού τον όλεθρο και τη συμφορά. “Για το καλό σας πολεμάμε τους τρομοκράτες που εμείς εκπαιδεύσαμε πάλι για το καλό σας”, διαβάζουμε ανάμεσα στις γραμμές και τις εικόνες των πληρωμένων κονδυλοφόρων στις αστικές εφημερίδες και τα κανάλια. Κι εμείς τρέχουμε πίσω τους ξεχνώντας τα δικά μας: την πείνα, την ανεργία, την καταστροφή όσων κατακτήσαμε με αγώνες, θυσίες και σκληρές μάχες τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Ξεσηκώνονται οι εργαζόμενοι, μα η μοιρολατρεία και οι ψευδαισθήσεις που σπέρνονται με το τσουβάλι, κρατούν τους πολλούς στους καναπέδες τους σαν πειραματόζωα της πιο αισχρής προπαγάνδας, που ακόμη και ο Γκαίμπελς μοιάζει με σχολιαρούδι. Δίκαιη ανακατανομή και κοινωνική δικαίωση των ανίσχυρων, έξοδο από την κρίση, επανεκκίνηση της παραγωγικής δραστηριότητας, μ’ αυτά και μ’ αυτά οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι και οι μικροσυνταξιούχοι θυσιάζονται, εθελοντές στο υπέρτατο “εθνικό χρέος” της τροφοδότησης των καπιταλιστών με χρήμα κι ενέργεια για την κερδοφορία τους. Ύστερα φτάνουν οι νεανικές κραυγές των αγωνιζόμενων νέων που, τιμώντας το ΔΣΕ και το ΕΑΜ, όργωσαν και οργώνουν την Ελλάδα, τις πόλεις και τα χωριά με εκδηλώσεις τιμής και μνήμης της πιο κορυφαίας στιγμής της ταξικής πάλης στην πατρίδα μας. Και δεν είναι μνημόσυνα αυτές οι εκδηλώσεις, κραυγές οργής και υπενθύμισης για το τι μπορεί ο λαός να κατακτήσει οργανωμένος και καθοδηγούμενος από το Κόμμα του το ΚΚΕ και τα στελέχη του, που ο ίδιος με τους αγώνες του ανάδειξε. Και κατασυκοφαντούν οι νενέκοι –όπως θα ’γραφε κι ο αείμνηστος Αντ. Κακκαράς– την τιμή και τη δόξα αυτής της πατρίδας. Και oi ξενοκίνητοι αυτοί προδότες και δοσίλογοι, όπως και τα παιδιά τους οι λαμπροί χρυσαυγίτες, συκοφαντούν σαν προδοτικό και ξενοκίνητο τον ξεσηκωμό και την απελευθέρωσή μας από το ΕΑΜ-ΕΛΛΑΣ-ΔΣΕ. Αλλά έχουμε κι άλλα φρούτα αυτό το φθινόπωρο. Το σύγχρονο σουλτανάτο αμφισβητεί το Διεθνές Δίκαιο και βάφει γκρίζες ολόκληρες περιοχές της πατρίδας μας που αντιστοιχούν στα σύνορα-καρδιάς του σουλτάνου που επεκτείνει τη δράση του, πολιτική και στρατιωτική, από τα βαλκάνια μέχρι τη Μέση Ανατολή. Η πίττα βλέπεις είναι μεγάλη κι ο σουλτάνος διεκδικεί και απαιτεί μεγάλο κομμάτι. Εξάλλου, έχει στρατό στην Κύπρο, στη Β.Συρία και το Ιράκ: «τα αδέλφια μας στη Μοσούλη, το Κιρκούκ, το Χυμούς, στα Σκόπια μπορεί να είναι εκτός των φυσικών μας συνόρων, αλλά είναι εντός των συνόρων της καρδιάς, στο επίκεντρο της καρδιάς μας», δήλωσε στις 10 του Νοέμβρη ο Ρ.Τ. Ερντογάν, προωθώντας ένα σχέδιο προπαγάνδας και αμφισβήτησης της ισορροπίας στην εύθραυστη πε-

τ. 14

ριοχή, που περικλείει το τόξο που ορίζεται από αυτή την εθνικιστική ρητορία, ακυρώνοντας τις κορώνες της κυβέρνησης περί σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή μας. Στη σύγκρουση τόσο διαπλεκόμενων συμφερόντων μπορεί να μείνει απέξω; Και μάλιστα τώρα με την εκλογή του Τράμπ, που τον στήριξε και τον στηρίζει σ’ αυτή την αντιδραστική κατολίσθηση των αμερικάνικων ψευδαισθήσεων ενός αποκοιμισμένου λαού, που αφήνεται στην ισχνή πολιτική εξουσία του ενός τρίτου στο κατρακύλισμα προς μια παγκόσμια καταστροφή! Α, όλα κι όλα, κομμάτια να γίνουν όλοι οι λαοί της γης, η αμερική να ’ναι καλά, η πολεμική βιομηχανία, η Μαφία της, ο ρατσισμός της, η ευημερία της και κυρίως η ψευτοδημοκρατία της.

Τα παραλειπόμενα της επίσκεψης Ομπάμα Μας πληροφόρησε λοιπόν ο Πρόεδρος Ομπάμα –τι μεγαλείο στ’ αλήθεια για την πατρίδα μας– πως ένα παιδικό του όνειρο ήταν κι έμεινε ως τις μέρες μας, να επισκεφθεί την Ελλάδα, τη χώρα όπου γεννήθηκε η Δημοκρατία. Όμως, έχουμε κάποιες απορίες. Για ποια Δημοκρατία μιλάει ο κ. Πρόεδρος, μήπως της ξενόφερτης Μοναρχίας ή των βασιλοφασιστών και της Κατοχής; Μήπως του Εμφυλίου, με πλούσια την επεμβατική αρωγή από τις ΗΠΑ με τα “Δόγμα Τρούμαν Σχέδιο Μάρσαλ”, τα Ναπάλμ στο Γράμμο και στη συνέχεια με την περίθαλψη της Χουντικής τυραννίας; Ή μήπως την τουρκική κατοχή στην Κύπρο και τις τωρινές γκρίζες Νατοϊκοτουρκικές ζώνες στο Αιγαίο; Μήπως πιστεύει ο κ. Ομπάμα ότι πραγματοποιόντας το παιδικό του όνειρο θ’ αναβαπτιστεί στη συνείδηση του ελληνικού λαού; Και καλά, τόσα πανεπιστήμια στο Αμέρικα, που διδάσκουν την αρχαιοελληνική σοφία, δεν του έμαθαν ότι η πατρίδα μας δεν γέννησε μόνο αθλητές, ακόμα κι αν πρόκειται για τον υπεραθλητή Λεωνίδα τον Ρόδιο, που βρήκε μόνο να θαυμάσει; Τίποτα δεν άκουσε για Ηράκλειτο, Θαλή, Αριστοτέλη, τον Όμηρο, τους τραγικούς και λυρικούς ποιητές και τόσους άλλους; Όσο για την υποδοχή του προέδρου Ομπάμα, πολύ μεγάλη η γκλαμουριά. Τί αγήματα και τσολιάδες, τί φιλαρμονικές και κόκκινα χαλιά και πόσοι πράκτορες ασφαλείας αμερικανοί, με τα μαύρα σικ γυαλιά και την άκαμπτη κορμοστασιά τους, και δώστου γεύματα, προσφωνήσεις και υποσχέσεις για τη συνέχιση της ελληνοαμερικανικής φιλίας, που πάντα μας προσφέρει μόνο αέρα κοπανιστό και δυστυχία. Γιατί άραγε απουσίαζαν απ’ την υποδοχή οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, άστεγοι και ρακοσυλλέκτες της καθημερινότητας, οι χιλιάδες πρόσφυγες απ’ τους πολέμους στη Μ. Ανατολή και οι εξοργισμένοι συνταξιούχοι; Εξάλλου, ότι κι αν έλεγε δεν θα είχε καμία δέσμευση με νέο πρόεδρο τον Τραμπ. Ίσως γι’ αυτό πραγματοποίησε τώρα το παιδικό του όνειρο, τώρα που δεν μπορεί να υποσχεθεί ούτε ένα ισχνό… “θα”. Και ας πανηγυρίζουν οι υπουργίσκοι μας και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ. ~~.~~

~ 60 ~