ΧΗΜΕΙΑ

[Τίτλος εγγράφου]

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ [Τίτλος εγγράφου]

1. Πεξηνδηθόο πίλαθαο ηωλ ρεκηθώλ ζηνηρείωλ

[1]

http://www.ptable.com/?lang=el#

2. Μόξην Ωο κόξην ζηελ επηζηήκε ελλνείηαη ην ειάρηζην ζπζηαηηθό ελόο ζηνηρείνπ ή κηαο έλωζεο (κηαο θαζαξήο νπζίαο) πνπ κπνξεί λα ππάξμεη ζε ειεύζεξε θαηάζηαζε, δηαηεξώληαο ηηο θπζηθέο θαη ρεκηθέο ηδηόηεηεο ηωλ κεξώλ ηνπ ζηνηρείνπ ή ηεο έλωζεο πνπ ην απνηεινύλ. Τα άηνκα ελόο κνξίνπ κπνξεί λα είλαη ηνπ ηδίνπ ή δηαθνξεηηθώλ ζηνηρείωλ (Η2 (δηαηνκηθό κόξην) ή ΗCl (δύν δηαθνξεηηθά άηνκα). Τα κόξηα αλαπαξίζηαληαη ζπλήζωο από ρεκηθό ηύπν, ν νπνίνο πξνζδηνξίδεη, αλάινγα κε ην είδνο ηνπ ρεκηθνύ ηύπνπ, ηνλ αθξηβή αξηζκό ηωλ αηόκωλ ηνπ θάζε ρεκηθνύ ζηνηρείνπ πνπ ζπκκεηέρεη ζην κόξην, ην πνηα άηνκα ελώλνληαη κεηαμύ ηνπο, ηελ δηάηαμή ηνπο ζηνλ ρώξν θιπ. Τα κε ζπκκεηξηθά κόξηα κπνξνύλ λα εκθαλίζνπλ ην θαηλόκελν ηνπ ρεηξνκνξθηζκνύ. Σε θάζε κόξην νη ελδνκνξηαθέο δπλάκεηο [2]

ππνδειώλνπλ γηα θάζε άηνκν κε πνην άιιν άηνκν ηνπ κνξίνπ ζπλδέεηαη, ώζηε λα πξνθύπηεη έλα ζπγθεθξηκέλν ζύλνιν από ζπλδεδεκέλα άηνκα - ππνζύλνια ηνπ κνξίνπ. Αλ αιιάμεη ε δηάηαμε ηωλ αηόκωλ κπνξεί λα αιιάμεη θαη απηό ην ζύλνιν, γηα παξάδεηγκα ε έλωζε Α-Β-Γ κπνξεί λα γίλεη Α-Γ-Β. Τν θαηλόκελν θαηά ην νπνίν δύν κόξηα κε ίδην κνξηαθό ηύπν έρνπλ ην ίδην ζύλνιν δεπγώλ ελδνκνξηαθά ζπλδεδεκέλωλ αηόκωλ, αιιά ηα ίδηα ηα κόξηα είλαη δηαθνξεηηθά ιέγεηαη ρεηξνκνξθηζκόο. Ο ρεηξνκνξθηζκόο εληνπίδεηαη κε ζηγνπξηά κόλν ζην ζηεξενρεκηθό ηύπν ελόο κνξίνπ. Γύν κόξηα ζηα νπνία εκθαλίδεηαη ρεηξνκνξθηζκόο έρνπλ ίδην ή ηζνδύλακν ζπληαθηηθό ηύπν θαη αθξηβώο ίδηνπο ηνπο ππόινηπνπο ρεκηθνύο ηύπνπο.

[3]

3. Άηνκν Σηε ρεκεία θαη θπζηθή, έλα άτομο (εηπκ. = άηκεην < α ζηεξεη. + ηέκλω) είλαη ην κηθξόηεξν ζωκαηίδην ελόο ρεκηθνύ ζηνηρείνπ ην νπνίν δηαηεξεί ηηο ρεκηθέο ηδηόηεηεο ηνπ ζηνηρείνπ κε ηελ έλλνηα ηνπ όηη παξακέλεη ακεηάβιεην θαηά ηελ εμέιημε ελόο ρεκηθνύ θαηλνκέλνπ (ρεκηθή αληίδξαζε). Η ιέμε άτομο αξρηθά ελλννύζε ην κηθξόηεξν δπλαηό άηκεην ζωκαηίδην, αιιά ζηε ζπλέρεηα ν όξνο απηόο απέθηεζε εηδηθό λόεκα ζηελ επηζηήκε όηαλ βξέζεθε πωο θαη ηα άηνκα απνηεινύληαη από κηθξόηεξα ππναηνκηθά ζωκαηίδηα. Όια ηα άηνκα, εθηόο ηνπ "πξώηηνπ" πνπ είλαη ηζόηνπν ηνπ ρεκηθνύ ζηνηρείνπ "πδξνγόλν" θαη δελ έρεη λεηξόληα, απνηεινύληαη από ηξεηο ηύπνπο ππναηνκηθώλ ζωκαηηδίωλ ηα νπνία δηέπνπλ ηηο ηδηόηεηεο ηωλ πξώηωλ: 

ειεθηξόληα, ηα νπνία έρνπλ αξλεηηθό θνξηίν θαη έρνπλ ηε κηθξόηεξε κάδα.



πξωηόληα, ηα νπνία έρνπλ ζεηηθό θνξηίν θαη έρνπλ κάδα πεξίπνπ 1836 θνξέο κεγαιύηεξε από απηή ηωλ ειεθηξνλίωλ θαη



λεηξόληα, ηα νπνία δε θέξνπλ θνξηίν θαη έρνπλ κάδα πεξίπνπ 1838 θνξέο κεγαιύηεξε από απηή ηωλ ειεθηξνλίωλ.

Τα πξωηόληα θαη ηα λεηξόληα νλνκάδνληαη λνπθιεόληα θαη ζρεκαηίδνπλ ηνλ ζπκπαγή αηνκηθό ππξήλα. Τα ειεθηξόληα ζρεκαηίδνπλ ειεθηξνληθό λέθνο ην νπνίν πεξηβάιιεη ηνλ ππξήλα. Τα άηνκα ηωλ δηαθόξωλ ρεκηθώλ ζηνηρείωλ δηαθέξνπλ ζηνλ αξηζκό ηωλ ππναηνκηθώλ ζωκαηηδίωλ πνπ πεξηέρνπλ. Έηζη γηα παξάδεηγκα, ελώ ην άηνκν ηνπ θνηλνύ νμπγόλνπ απνηειείηαη από νθηώ πξωηόληα, νθηώ λεηξόληα θαη νθηώ ειεθηξόληα, ην άηνκν ηνπ θνηλνύ άλζξαθα απνηειείηαη από 6 πξωηόληα, 6 λεηξόληα θαη 6 ειεθηξόληα. Ο αξηζκόο ηωλ πξωηνλίωλ ζε έλα άηνκν (ν ιεγόκελνο αηνκηθόο αξηζκόο) θαζνξίδεη ην ζηνηρείν ηνπ αηόκνπ, είλαη δει. θαηά θάπνην ηξόπν ε ηαπηόηεηά ηνπ. Γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζηνηρείν, ν αξηζκόο ηωλ λεηξνλίωλ δελ είλαη κνλαδηθόο ελώ ν αξηζκόο ηνπο θαζνξίδεη ην ηζόηνπν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζηνηρείνπ. Έηζη γηα παξάδεηγκα, ππάξρνπλ ζηε θύζε θαη ζε δηάθνξα πνζνζηά, δύν είδε αηόκωλ άλζξαθα: ην έλα πεξηέρεη ζηνλ ππξήλα ηνπ 6 λεηξόληα ελώ ην άιιν 7 λεηξόληα. Καη ηα δύν όκωο είδε αηόκωλ έρνπλ 6 πξωηόληα. Τα άηνκα είλαη ειεθηξηθά νπδέηεξα αλ έρνπλ ίζν αξηζκό πξωηνλίωλ θαη ειεθηξνλίωλ. Τα ειεθηξόληα έρνπλ ηε δπλαηόηεηα θαηά ηελ εμέιημε ηωλ δηαθόξωλ ρεκηθώλ θαηλνκέλωλ, λα κεηαθεξζνύλ ζε άιια γεηηνληθά άηνκα ή αθόκε θαη λα κνηξαζζνύλ κεηαμύ ηνπο. Άηνκα ηα νπνία έρνπλ έιιεηκκα ή πεξίζζεηα ειεθηξνλίωλ νλνκάδνληαη ηόληα. Ο αξηζκόο ηωλ πξωηνλίωλ θαη λεηξνλίωλ ζηνλ αηνκηθό ππξήλα κπνξεί επίζεο λα αιιάδεη, κέζω ηεο ππξεληθήο ζύληεμεο ή ηεο ππξεληθήο ζράζεο. Τα άηνκα ελόο ρεκηθνύ ζηνηρείνπ έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα δεκηνπξγνύλ ρεκηθνύο δεζκνύο κε όκνηα άηνκα ή κε άηνκα άιιωλ ρεκηθώλ ζηνηρείωλ. Σηελ πξώηε πεξίπηωζε ζρεκαηίδεηαη κόξην ηνπ ρεκηθνύ ζηνηρείνπ, ελώ ζηε δεύηεξε πεξίπηωζε δεκηνπξγείηαη κόξην ρεκηθήο έλωζεο. Γηα παξάδεηγκα, δύν άηνκα νμπγόλνπ ζπλδεδεκέλα κεηαμύ ηνπο ζρεκαηίδνπλ έλα κόξην νμπγόλνπ, ελώ έλα κόξην λεξνύ είλαη ζπλδπαζκόο δύν αηόκωλ πδξνγόλνπ θαη ελόο αηόκνπ νμπγόλνπ

[4]

4. Τα κέξε ηνπ αηόκνπ

πρωτόνια

πυρήνας

ηλεκτρόνια νετρόνιο

5. Αληηύιε Η αληηύιε είλαη ε κνξθή ηεο ύιεο πνπ απνηειείηαη από ηα αληηζωκαηίδηα ηωλ ζωκαηηδίωλ πνπ ζπγθξνηνύλ ηε ζπλήζε ύιε. Γηα παξάδεηγκα, έλα άηνκν αληη-πδξνγόλνπ απνηειείηαη από έλα αξλεηηθά θνξηηζκέλν αληηπξωηόλην, γύξω από ην νπνίν πεξηζηξέθεηαη έλα ζεηηθά θνξηηζκέλν πνδηηξόλην. Αλ έλα ζωκαηίδην θαη έλα αληηζωκαηίδην έξζνπλ ζε επαθή, θαη ηα δύν θαηαζηξέθνληαη θαη παξάγεηαη ειεθηξνκαγλεηηθή

[5]

αθηηλνβνιία

Δηθ. 4 : Ύιε θαη Αληηύιε

6.Αληηζωκαηίδην Σε θάζε ζωκαηίδην ηεο ύιεο αληηζηνηρεί θαη έλα αληηζωκαηίδην, πνπ έρεη ίδηα κάδα, αιιά αληίζεην ειεθηξηθό θνξηίν ή ελδερνκέλωο άιινπο θβαληηθνύο αξηζκνύο. Γηα παξάδεηγκα, ην ειεθηξόλην έρεη αξλεηηθό ειεθηξηθό θνξηίν, ελώ ην αληηζωκαηίδηό ηνπ, ην πνδηηξόλην, έρεη ζεηηθό .Όηαλ έλα ζωκαηίδην ζπγθξνύεηαη κε ην αληηζωκαηίδην ηνπ εμαϋιώλνληαη, αθήλνληαο πίζω ηνπο κόλν ελέξγεηα ππό κνξθή αθηηλνβνιίαο γ. Τα αληηζωκαηίδηα απνηεινύλ αληηθείκελν κειέηεο ηεο ζωκαηηδηαθήο θπζηθήο, θαη ην δε ζύλνιν απηώλ ζπγθξνηνύλ ηε ιεγόκελε αληηύιε. Αλ αληηζωκαηίδηα ελωζνύλ κε θαλνληθά ζωκαηίδηα, ηόηε ην [6]

ζύλνιν ηωλ καδώλ ηνπο κεηαηξέπεηαη ζε ελέξγεηα ζύκθωλα κε ηε ζρέζε : . .Η αληηύιε δελ έρεη παξαηεξεζεί πνπζελά ζην ζύκπαλ κέρξη ζήκεξα, αιιά είλαη δπλαηό λα παξαρζεί ηερλεηά ζε επηηαρπληέο ζωκαηηδίωλ.

7. Φεκηθέο ελώζεηο Να κεξηθέο ρεκηθέο ελώζεηο : O2 : Ομπγόλν CH4 : Μόιπβδνο H2 : Υδξνγόλν H2O : Νεξό CO2 : Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα CO : Μνλνμείδην ηνπ άλζξαθα C6H12O6 : Γιπθόδε

[7]