’Ik zie voor 2023 veel M&A-beweging’

Deze maand is hij precies twintig jaar in dienst bij advocaten-, notarissen- en belastingadvieskantoor AKD. Carlos Pita Cao, Head of Corporate M&A, kijkt naar toen, nu én vooruit. “Voorzichtigheid tekent op dit moment de markt, maar er is nog genoeg appetite!”

Geboren in Galicië, aan de Atlantische kust van noordwest Spanje, toog Carlos Pita Cao al op jonge leeftijd met zijn ouders naar Nederland. “Mijn vader werkte voor het Gemeentelijk Energiebedrijf Rotterdam, voorloper van het huidige Eneco. Ik ben een kind van arbeidsmigranten”, vertelt hij op de 29ste verdieping van de Maastoren, waar de Rotterdamse vestiging van AKD zetelt. “Mijn nationaliteit is Spaans, maar ik ben vernederlandst.”

Spaans in zijn hart, Nederlands in zijn hoofd. Hij zegt het met een glimlach: “Maar tijdens een WK of EK ben ik voor mijn geboorteland.” Hij studeerde en werkte in Tilburg, Londen, Barcelona, Brussel, Amsterdam en Rotterdam. “Na mijn studie aan Tilburg University bracht ik mijn interesse voor het Europese mededingingsrecht in de praktijk bij Andersen Legal, de advocatuurlijke tak van Arthur Andersen”, vertelt Pita Cao. “Toen zij na een jaar of drie fuseerden, werd het AKD. Ik ben altijd werkzaam geweest in de transactiepraktijk, in corporate M&A. Dat tekent mijn gehele loopbaan. Bijvoorbeeld toen in Nederland aan het begin van deze eeuw de liberalisering en privatisering van de energiemarkt op gang kwam. Mooie zaken en mooie deals, ook destijds vaak met een rol voor Amerikaanse spelers die de Europese markt betraden. Complex, grensoverschrijdend. Dat zijn de deals die mij als M&A-advocaat erg aanspreken.”

Een internationale M&A-duizendpoot dus en na al die praktijkjaren ook een icoon in het Benelux-wereldje van fusies en overnames. Als advocaat en partner bij AKD houdt Pita Cao zich – veelal in multidisciplinair verband en voor Nederlandse en buitenlandse ondernemingen – vooral bezig met nationale en internationale fusies en overnames, managementbuy-outs, joint ventures, aandeelhoudersovereenkomsten, personenvennootschappen, commercial contracting, vennootschappelijke herstructureringen en algemene advisering.

Uitstekende onderhandelaar, alom gerespecteerd

The Legal 500 kwalificeert Pita Cao als een ‘Leading Individual’ en ook door Chambers & Partners wordt hij al jaren gerankt. IFLR1000 ziet hem als vooraanstaand advocaat op zijn gebied: een uitstekende onderhandelaar met grote vakkennis, alom gerespecteerd. En hoewel hij er zeker niet mee koketteert – zijn collega’s wezen M&A Magazine erop – is Pita Cao de enige niet in Spanje zetelende advocaat die een aantal jaren geleden werd verkozen tot één van de veertig beste advocaten onder de veertig jaar afkomstig van het Iberisch schiereiland.

Als we Pita Cao op het Rotterdamse kantoor van AKD vragen naar één van zijn laatste gepubliceerde deals die hij als lead partner tot een closing bracht, antwoordt hij: “Ons M&A-team adviseerde de founders van het Nederlandse CliniChain bij de verkoop aan het Zweedse ADDvise, een snelle en mooie transactie. Het betrof de aankoop van alle uitstaande aandelen van CliniChain, een zeer snelgroeiende internationale leverancier van medtech voor klinisch onderzoek.”

Hij licht de markt, die momenteel explodeert, toe: “Alles rond medische hulpmiddelen is, zeker sinds de coronapandemie, booming. CliniChain biedt gerichte oplossingen voor elke fase van klinisch onderzoek door middel van de verhuur en verkoop van medtech-apparatuur. Cliënten zijn organisaties voor contractonderzoek en biotechnologische en farmaceutische bedrijven. ADDvise Group is een toonaangevende en wereldwijd opererende leverancier van apparatuur aan de gezondheidszorg en aan onderzoeksfaciliteiten. Een – voor zowel de CliniChain-founders als de Zweedse koper – perfecte match.”

De M&A-koek is nog lang niet op

Als lead partner adviseerde Pita Cao in meer dan honderd deals, maar na die twintig jaren bij AKD is de M&A-koek voor hem nog lang niet op. “Het is een cliché, maar elke deal is anders. Andere markten, andere partijen, andere cliënten, andere advocaten tegenover je en ook andere buitenlandse kantoren waar je mee samenwerkt... Je leert in deze wereld telkens weer, bijvoorbeeld als het gaat om de omgang met mensen met een andere businesscultuur. En je krijgt voortdurend inzicht in nieuwe markten of andere sectoren.”

Functie Advocaat, partner en Head of Corporate M&A bij AKD Leeft ijd 45 jaar

Studie Internationaal en Europees recht, Tilburg University, Kings College London, Nyenrode Business University

Woonplaats Rotterdam

Gezin Getrouwd met Maria de los Dolores (Mariloli), drie zoons (9, 12 en 16 jaar)

Favoriete vakantie “Verschillend, we waren met het gezin afgelopen zomer in de VS en IJsland.”

Hobby, sport “Ik voetbal in een ouwe-lullen vriendenteam en ga met mijn jongens graag naar De Kuip en sinds kort ook met ze op zondag golfen en padel spelen.”

Laatst gelezen boek ‘The Snowball: Warren Buff et and the Business of Life’. “Nu ligt de biografie van Wim Kieft te wachten op de volgende vakantie.”

Favoriete film, serie Snatch (2000, Guy Ritchie) Auto Volvo XC90 Hybride

AKD kent een grote M&A-praktijk met advocatenteams in Rotterdam, Amsterdam, Eindhoven, Brussel en Luxemburg, zestig advocaten en twaalf partners. In Rotterdam zijn dat naast Pita Cao en Stefan Bais ook Nathalie van Woerkom en Laura de Jong. Twee vrouwen, twee mannen. Zit het met diversiteit en inclusiviteit ‘dus’ wel goed bij AKD?

Pita Cao: “Diversiteit en inclusiviteit zijn erg belangrijk. Als kantoor zijn wij altijd al divers geweest. Wij hebben in onze M&A-teams advocaten met verschillende achtergronden en nationaliteiten, waaronder dus ook met Spaanse roots. Maar in de top kan het beter, daar zit een taskforce op. Een work in progress.”

Kopers voorzichtiger, maar M&Aactiviteit blijft

De M&A-teams van AKD kenden in 2022 “een ontzettend goed jaar”, zo stelt Pita Cao. “Weliswaar minder druk dan 2021, maar dat geldt – mede vanwege het post-corona effect – dan ook als een absoluut topjaar. Ook in het vierde kwartaal van 2022 was er veel activiteit, maar die hausse in het laatste kwartaal zoals in eerdere jaren bleef uit. Je zag dat kopers aan het einde van vorig jaar voorzichtiger werden. Private equity concludeerde niet zelden dat de waarderingen toch echt te gortig waren, er werd gewacht op normalisering van de prijzen. Gevolg van de rentestijgingen, de geopolitieke onrust – denk aan de Oekraïneoorlog, de situatie in en met China en de inflatie.”

Toch voorspellen de AKD-advocaten voor 2023 een druk jaar, wellicht vergelijkbaar met 2022. “Die voorzichtigheid van het vierde kwartaal van 2022 is er nog steeds”, zegt Pita Cao, “maar in bepaalde sectoren blijft het hectisch. De effecten van het omvallen van de SVB moeten nog duidelijk worden, maar we verwachten dat deals in de tech-sector nog altijd zullen blijven. De coronapandemie benadrukte hoe afhankelijk we zijn van technologie. Ook deals in de medisch-gerelateerde sectoren blijven. Ik verwacht dat potentiële kopers in hun zoektocht naar overnamekandidaten meer eisen stellen en selectiever zullen zijn. Maar er is nog altijd veel dry powder – zoals dat in goed Nederlands heet – en the show must go on. Wij zijn nu, om een aantal voorbeelden te noemen, druk met deals in de Rotterdamse haven, de softwaresector en in de onlinewereld. Mooie auction-trajecten. Ja, er is grotere voorzichtigheid, maar er is zeker nog steeds veel appetite. Al zijn de aanlooptijden iets langer en wordt er meer aandacht aan due diligence geschonken, van pasop-de-plaats is zeker geen sprake.”

Drivers als de energietransitie steeds belangrijker

Sectoren die wel degelijk minder gaan, zijn vaak supply chain-gerelateerd. “Ondernemingen die van lange aanvoerlijnen afhankelijk zijn of die kampen met het wereldwijde gebrek aan chips hebben het moeilijker”, zegt Pita Cao. “En ondernemingen in sectoren die harder door de inflatie worden geraakt, zoals bedrijven die actief zijn in consumentenproducten. Maar ik ben van nature optimistisch en zie dit jaar mooie transacties komen. Ik zie óók veel beweging. Er zijn drivers die steeds belangrijker worden en die er anno 2023 echt aan zitten te komen. Denk aan (des)investeringen rond de energietransitie en de steeds grotere rol van ESG.”

Meer dan honderd deals waarbij hij als lead partner optrad... Kan hij die ‘mooiste’ noemen, dé transactie die er in de AKD-jaren uitsprong? Lachend antwoordt Pita Cao: “Het is net als met je eigen kinderen, je houdt niet meer van de één dan van de ander. Wat ik vaak wel bijzonder mooi vind in deals is het contact met de founders in een heel vroeg stadium. Founders willen hun kind – want dat is dat bedrijf – die mooie toekomst geven en soms zelf nog een paar jaar aan boord blijven. Ik ben er trots op dat ik altijd goede banden heb met cliënten en deze banden ook na closing behoud. Een redelijk recente deal die ik in het verlengde hiervan mooi vond, was de verkoop van het Nederlandse familiebedrijf Foodmate uit Numansdorp – met zowel een Europese tak als een tak in de Verenigde Staten – aan het Amerikaanse Duravant, dat weer gelieerd is aan het Amerikaanse PE-huis Warburg Pincus. Internationaal, private equity, de founder met zijn twee zoons, een zeer significante dealwaarde. Erg mooie deal.” Een proces dat net geen jaar duurde en tijdens de lockdown plaatsvond, dus met alle onderhandelingen die via Teams moesten worden gevoerd. “Als zo’n intensief traject dan met succes wordt afgesloten, is er natuurlijk tijd om een feestje te vieren”, zegt Pita Cao.

Bij dat alles geeft hij zijn vaak in pools samenwerkende teams veel vrijheid, al moet je – zo benadrukt hij – vertrouwen wel eerst winnen. “Mijn managementstijl? Ik ben zeker niet autocratisch, probeer altijd coachend te zijn. Mensen moeten zich immers goed kunnen ontwikkelen. Bij AKD is de begeleiding van nieuwe collega’s uiterst professioneel, met een onboarding-programma dat inzicht geeft in de interne systemen en dat de bedrijfs-culturele kenmerken benadrukt. We zijn oprecht niet hiërarchisch. Ik weet dat iedereen dat zegt, maar de deuren staan bij ons echt altijd open.”

Waar Carlos Pita Cao over vijf jaar wil staan en hoe hij zijn zilveren jubileum als M&A-advocaat hoopt te vieren? “Nog steeds bij AKD, verwacht ik zeker wel”, zegt hij lachend. “Met een nog mooier, nog groter M&A-team waar ik nóg trotser op kan zijn. De afgelopen jaren heb ik AKD van heel dichtbij zien veranderen van een solide en nationaal stevig verankerd kantoor naar een Benelux advocaten-, notarissen- en belastingadvieskantoor met een veel bredere internationale focus. Ik ben blij dat ik daar onderdeel van ben geweest en daar een bijdrage aan heb kunnen leveren. Hoe mooi kan een transformatie zijn?” 

AKD is partner van de M&A Community

De tweede rapportage van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen en Level 20 over het aantal vrouwen in PE en VC toont bemoedigende cijfers, al blijven de uitdagingen groot. Cilian Jansen Verplanke en Ellen de Kreij van Level 20 lichten toe.

Vrouwen met een missie: Cilian Jansen Verplanke en Ellen de Kreij maken zich al jaren hard voor meer diversiteit in de private equityen venture capital sector. Als bestuurders van Level 20 – non profit organisatie met als ambitie twintig procent vrouwen in senior posities – kan het duo bogen op lange en indrukwekkende loopbanen in de branche. Jansen Verplanke is Co-Founder en Partner bij Karmijn Kapitaal, De Kreij werkt al sinds 2002 voor Apax Partners, afgelopen jaren in de rol van Lead Advisor ESG Practice.

Daarnaast – en bovenal – zijn beiden bevlogen voorvechters voor meer vrouwen in hun vakgebied. Ze werken sa- men in het bestuur van de Nederlandse tak van Level 20. Samen met de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) werd de sector afgelopen jaar voor de 3e x in rij doorgelicht; een team van PGGM voerde dat onderzoek (voor de cijfers, zie kader) diepgaand uit.

“De cijfers tonen aan dat het de goede kant op gaat”, zegt Ellen de Kreij. “Gelukkig werken er steeds meer vrouwen in de PE- en VC-sector. Afgelopen jaar bestond 29 procent van de toename van investment professionals uit vrouwen. Zeker bemoedigend.”

Cilian Jansen Verplanke: “Level 20 en de NVP hebben zich afgelopen jaren met verve ingezet om meer vrouwen naar de sector te trekken en dit onderzoek bewijst dat daarmee resultaten zijn geboekt. Maar we zijn er bij lange na niet. Vergeleken met andere Nederlandse sectoren lopen we nog steeds sterk achter en ook Europees gezien bungelen we onder aan lijsten, daar waar het deelname van vrouwen in PE en VC betreft.”

Aan boord halen, behouden én laten groeien

Beiden wijzen erop dat het niet alleen zaak is vrouwen aan boord te krijgen, maar dat er ook werk moet worden gemaakt hen voor de sector te behouden en te laten doorgroeien naar senior functies. ‘Neem vrouwen aan, hou ze, geef ze promotie’, is de boodschap van Level 20 en de NVP.

“Onze initiatieven worden door bijna alle grote namen in de sector gedeeld, zeker ook door mannen in senior investeringsrollen”, vertelt Cilian Jansen Verplanke. “Dat alles is bemoedigend, we zien ook dat ons mentor programma heel goed functioneert. Dat programma is zo ingericht dat vrouwelijke investeringsprofessionals met een werkervaring van ongeveer vijf jaar een mentor – dat kunnen zowel mannen als vrouwen zijn – krijgen. Die mentor is een senior investeringsprofessional van een ander PE- of VC-fonds.”

In een interview met M&A Magazine, zei Cilian Jansen Verplanke in het voorjaar van 2021 over dat mentorprogramma: “Mentoren doen dit pro bono en met ongelooflijk veel plezier. In een zeer competitieve industrie is het feit dat partners van een PE-fonds een jonge talentvolle professional van een ander fonds helpt – door met tijd en aandacht advies support te leveren – mijns inziens het grootste bewijs dat dit thema door hen omarmd wordt.”

Nederland blijft achter bij overig Europa

Verplanke nu, bijna twee jaar later: “Ondanks de positieve ontwikkelingen en signalen zien we dat Nederland nog altijd achterblijft bij andere EU-lidstaten, over de Verenigde Staten wil ik het niet eens hebben. Want aan die andere kant van de oceaan lopen ze, daar waar het de S van Social in de drie letters die ESG vormen betreft, ver op ons vooruit.”

De verschillen met de rest van Europa zijn bepaald niet gering. Zo worden junior PE-functies in Nederland voor twintig procent door vrouwen bezet, terwijl in geheel Europa dat percentage 32 procent bedraagt. De verhoudingen in banen op mid niveau: veertien procent voor Nederland, twintig procent voor Europa. En qua senior functies: vier procent voor Nederland, negen procent voor Europa.

“Die Nederlandse verhoudingen man-vrouw in met name private equity wekken vaak verbazing bij mijn Engelse collega’s, zegt Ellen de Kreij. “Op het oog zo’n vooruitstrevende maatschappij en dan in deze sector zo achterlopend op andere Europese landen.”

“Tja”, vult Cilian Jansen Verplanke aan, “Het gebrek aan goede kinderopvang, vrouwen die thuis zijn voor de kinderen, dat conservatieve beeld lijkt nog steeds deels te heersen. Als je als vrouw full time werkt, krijg je maar al te vaak de vraag voor je kiezen: ‘Wanneer ga jij het nou eens léuk hebben…’

Nederlandse PE-fondsen zijn vaak nog altijd mannenbastions. Wij kijken nu alleen naar gender, nog niet eens naar etniciteit. Eerst maar eens dat aantal vrouwen ‘regelen’ want die vertegenwoordigen toch 50 procent van de samenleving.”

‘PE en VC zijn géén deep dark finance sectoren’

Het gaat dus de goede kant op, aldus de conclusie van het onderzoek, maar in een laag tempo. In 2022 waren 88 van de 747 investment professionals in private equity vrouw. Een jaar eerder was die verhouding 68 van de 691, een procentuele stijging van tien naar twaalf procent. Venture capital doet het een stuk beter; vorig jaar waren 88 van de 447 investment professionals vrouw, in 2021 was die verhouding 65 van de 365, een stijging van achttien naar twintig procent. Groei is vooral te zien op junior niveaus. Hier lijken de inspanningen van Level 20 zich uit te betalen.

“Wij hebben tijdens de pandemie veel webinars over private equity georganiseerd voor studenten. De interesse is hoog met vaak meer dan 100 deelnemers - ook veel vrouwelijke studentes. Alle deelnemers willen weten wat het private equity vak inhoudt”, zegt Ellen de Kreij. “We introduceren jonge mensen in ons vakgebied en proberen het vak te demystificeren. Ook organiseren we sinds 2021 in de zomer een tweedaagse Private Equity Summer Academy voor vrouwelijke studentes waarmee we het vak laagdrempeliger maken.”

Cilian Jansen Verplanke: “Onze boodschap is dat PE en VC geen deep dark finance sectoren zijn. Dit is een multi-talented vak en vraagt om multi-talented professionals. Een vak waarin je tegelijkertijd waarde creëert, omgaat met management teams, strategische visies mee uitzet voor de lange termijn, verbinding en harmonie zoekt. Een vak waarin jij de gedane investering doet groeien, samen mét die juiste CEO. De leukste job van de wereld.”

‘Telkens weer loop je die marathon’

Ellen de Kreij: “Dit is een vak waar je veel uithoudingsvermogen voor moet hebben: je loopt die marathon, elke keer weer. Private Equity is geen specifiek studievak. De meesten van ons hebben finance gedaan, maar je kunt gerust ook een student geschiedenis aannemen die veel talent heeft en die vervolgens de cijfers leren.”

Level 20 werd in 2015 in het Verenigd Koninkrijk gestart en heeft inmiddels de steun van meer dan 2.500 PEprofessionals in Europa en 100+ GP- en LP sponsors. De Nederlandse tak zag in het najaar van 2018 het levenslicht. Doel van Level 20: twintig procent van de senior posities in de sector moeten door vrouwen worden bezet. “Wij willen vrouwen inspireren ons te vergezellen in deze industrie, in te stappen, te blijven en naar senior posities door te groeien”, aldus Jansen Verplanke en De Kreij.

Realistisch zijn beiden bij dat alles ook. “Dat we die man-vrouw verhouding van 50/50 – zoals elders in de maatschappij wél bestaat – niet gaan halen, weten we natuurlijk wel”, zegt Cilian Jansen Verplanke. “Maar misschien 70/30 of zelfs 60/40? Feit anno nu in het Nederlandse PE-landschap is óók dat 95 procent van firma’s met minder dan vijf mensen male only zijn. Bij grotere kantoren, met meer dan tien medewerkers, is dat percentage 21 procent. Kijk, dáár kun je de verandering dus maken!”

‘Rolmodellen kunnen heel belangrijk zijn’

Het rapport van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen en Level 20 komt met een aantal aanbevelingen voor de PE- en VC-industrie. ‘Actief en gericht naar buiten treden om vrouwen in alles fases van hun carrière te informeren en enthousiasmeren voor een loopbaan in de sector. Rolmodellen kunnen hierin een belangrijke rol spelen.’

‘Om genderdiversiteit in mid- en senior functies te vergroten, zouden acties gericht kunnen zijn op het behoud, de ontwikkeling en doorstroom van junior vrouwen. Dat kan door een cultuur te creëren waarin vrouwen zich welkom en thuis voelen en door begeleiding in persoonlijke en professionele ontwikkeling te bieden.’ ‘Nieuwe participatiemaatschappijen worden veelal gestart door twee of drie mannelijke vrienden of oud-collega’s en blijven vaak klein. Acties kunnen erop gericht zijn vrouwen te stimuleren participatiemaatschappijen op te zetten.’

Persoonlijke tips hebben de in PE gelouterde Ellen de Kreij en Cilian Jansen Verplanke zelf ook voor vrouwen die een baan in de branche overwegen. “Een man die op de gang de CEO tegen het lijf loopt, zet zichzelf vaker in die korte periode tegenover hem echt neer”, aldus Ellen de Kreij. “‘Ik heb dit en dit gedaan, dat en dat bereikt’. Een vrouw die diezelfde CEO op diezelfde gang tegenkomt vraagt al snel: ‘Hoe gaat het nou met jou’? Een korte pitch over je prestaties is niet iets om ongemakkelijk over te zijn, het is een goeie manier om jezelf een boost te geven.’

Meer Vrouwen Werkzaam In Private Equity En Venture Capital

In 2022 waren 249 vrouwelijke investment professionals werkzaam in private equity, venture capital, corporate venture capital en bij regionale ontwikkelingsmaatschappijen. Dit zijn er 56 meer dan in 2021, een stijging van vijftien naar zeventien procent. In 2022 werkten in totaal 1472 investment professionals in de industrie, man en vrouw. Een toename van 192, ten opzichte van 2021. Van die toename was 29 procent (56 van de 192) vrouw.

Vertaald naar private equity : in 2022 waren 88 van de 747 investment professionals in PE vrouw, in 2021 was die verhouding 68 van de 691, het percentage vrouwen steeg hiermee van tien naar twaalf procent. Van de toename van 56 mensen, was 36 procent vrouw. Bij de grote PE firma’s bedroeg dat percentage zelfs 76 procent (zestien van de 21 nieuwkomers daar, was vrouw).

Vertaald naar venture capital: in 2022 waren 88 van de 447 investment professionals in VC vrouw. Een jaar eerder was die verhouding 65 van de 365. Het percentage vrouwen steeg hiermee van achttien naar twintig procent. Van de toename van 82 mensen, was 28 procent vrouw. VC loopt voor op PE als het gaat om het percentage vrouwen (twintig procent versus twaalf procent).

“In private equity gaat je betrokkenheid 24/7 door, een deal is natuurlijk een deal, maar je kunt vaak wél je eigen uren indelen”, aldus Jansen Verplanke. “Ik ken vrouwen die de industrie hebben verlaten, puur omdat ze geen mentor hadden om daarmee hun ervaringen te delen en deze naar waarde te plaatsen. Als Eva, ik noem maar een naam, in een meeting oppert dat een bedrijf naar Duitsland zou moeten en er volgt slechts stilte… Terwijl als Wim even later exact hetzelfde oreert er volmondig wordt gereageerd met: ‘Ja, heel goed idee van je Wim!’ Daar en dan kan zo’n mentorship wonderen verrichten.” 

Vertaald naar regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM) en corporate venture capital (CVC) : het aantal vrouwen is hier consistent relatief hoog. In 2022 was het percentage vrouwelijke investment professionals bij ROM’s 26 procent (in 2021 28 procent), bij CVC’s 27 procent (in 2021 24 procent). Behoud van vrouwen bij ROM’s en CVC’s verdient de focus.

Junior versus senior : de groei van vrouwelijke investment professionals is vooral zichtbaar op junior niveau. Dat percentage steeg in private equity van zeventien procent in 2021 naar twintig procent vorig jaar. Bij senior vrouwelijke investment professionals in PE steeg het percentage van drie naar vier procent, nog steeds relatief laag. Het percentage junior vrouwelijke professionals in VC steeg van 29 procent in 2021 naar 38 procent in 2022. Bij senior vrouwelijke investment professionals in VC steeg het percentage van elf naar dertien procent.

Mannen-teams: Het aantal teams met louter mannen neemt af. In 2021 had 57 procent van de 145 firma’s geen vrouwen in de investment teams. Vorig jaar daalde dat percentage naar 51 procent van de 145 teams.