آؤ! اردو سیکھیں

‫ﻲ‬

‫ﻲ‬

‫ادارہالضفلآنالنئیک‪39‬وںیاکوش‬ ‫ربنا تقبل منا‬ ‫خخ خ‬

‫ﻲ‬

‫ﻲ‬

‫رتبیتوشیپک‬ ‫اعفطواقص‬

‫ادارہالضفلآنالنئدنلن‬

‫راہطبرکےنےکیل‬

www.alfazlonline.org

:‫وبیاسٹئ‬

info@alfazlonline.org

:‫ایلیماڈیرسی‬

editor@alfazlonline.org +44 79 5161 4020 +44 73 7615 9966

‫آنالنئ اڈیشی‬

:‫وفنربمن‬

‫شیپفل‬ ‫اُردوزابنداینںیمزایدہ وبیل اجےنوایل اچرزابونں(رعیب‪،‬ارگنزیی‪،‬افریساوراردو)ںیم ےساکیےہیہی‬ ‫وہ اچر زابںین ںیہ نج ںیم اہلل اعتٰیل اس آرخی دور ےک امومر رضحت رمزا الغم ادمح اقدایین حیسم وموعد و‬ ‫دہمیوہعمدہیلعاالسلمےسااہلًاماخمبطوہا۔وگایاُردوزابنوکااہلیمزابناکدرہجاطعوہا۔‬ ‫اُردو زابن اکی ایسی ابمرکزابن ےہ سج ںیم امومر زامہن رضحت حیسم وموع ؑد ےن بتک فینصت رفامںیئ وج‬ ‫دعب ازاں رواحین زخانئ ےک انم ےس ‪ 23‬دلجوں ںیم عبط وہںیئ ۔رضحت حیسم وموعدؑ ےک دروس ‪ ،‬اقترری ‪،‬‬ ‫دوران الماقت وگتفگ ‪ ،‬ریس ےک دوران وگتفگ ‪ ،‬احملف ہنیبش ںیم وہےن وایل یسلجم وگتفگ وفلماظت ےک انم ےس‬ ‫‪ 10‬میخضدلجوںںیموموجدںیہوجاردوزابنںیمںیہ۔انےکالعوہااہتشرات اوروتکمابتیھبزہاروںیک‬ ‫دعتادںیممیخضبتکںیموموجدںیہوجاُردوںیمےھکلےئگںیہ۔اسےکدعبافلخےئرکاماوراملعےئامجتع‬ ‫یکبتکاکاردوںیماسدقرذریخہوموجدےہسجوکارگااھٹکایکاجےئوتیئکاابنرگلاجںیئ۔‬ ‫وچہکن امجتع وک اب اعیمل تیثیح احلص وہیئگ ےہ سج ےک اسھت رضحت حیسم وموعد ہیلع االسلم اور‬ ‫ظ‬ ‫افلخےئ عام یک بتک اور ابطخت و اطخابت یھب اعیمل تیثیح اایتخر رکےئگ ںیہ ۔ نج وک انھجمس اور ھجمس رک‬ ‫یلمعاج ہمانہپان تہبرضوریےہ۔امجتعےنداینرھبیکڑکنیسوںزابونںںیمانںیمےسضعببتکےک‬ ‫رتامج یھب ےئک ںیہ ات رضحت حیسم وموعدؑ یک وفلماظت اور رحتریوں وک وج ضحم االسیم امیلعتت یک واضںیتح‬ ‫اور رشتحی ںیہ داین ےک اسےنم راھک اجےئ ۔ اب وت ہی ارم ابثع رسمت وہات ےہ ہک تہب ےس ریغ یکلم‬ ‫ونوجاونں ےن رضحت حیسم وموعد ہیلع االسلم اک اردو ںیم وظنمم الکم رتمن ےس اید رک راھک ےہ اور تہب ےس‬ ‫ارفیقن و درگی اممکل ےک ریغ یکلم رمایبن و نیغلبم ےن رضحت حیسم وموعدؑ یک بتک ےس ضعب امہ وحاہل‬ ‫اجتاردوںیمایدرکرےھکںیہوجوہاینپاقترریںیموطبرربتکےکڑپےتھںیہ۔‬

‫اردوزابنوکےنھکیساورالھکسےنںیمالضفلآنالنئےندیلکیرکداراداایکےہ۔ ڈینیکا ےس امہرےاکی‬ ‫اھبیئ رکمم اعفط واقص ےن اسامہ اکم اک ڑیبا اےنپ رس ایل اور لسلسم ڈڑیھ اسل ےس اےس وخب اھبنای اور‬ ‫اےسی وخوصبریت ےس اھبنای ےہہک اسںیم لطعت ںیہن آےن دای اور لہس اردو زابنںیم اردو رگارمئ ےک امتم‬ ‫اوصلاھجمسےئنجیکابکت‪80‬ےکرقبیہتفہوارااسقطومنداروہیکچںیہ۔‬ ‫دورسیرطفاقرنیئرکامےنیھبرضحتحیسموموعدہیلعاالسلمیکبتکےستبحمےکشیپرظنالضفل‬ ‫آن النئ ےک اس رچیف ےس وخب افدئہ ااھٹای ۔ ےھجم ارمہکی‪ ،‬دنلن‪ ،‬رجینم‪ ،‬آرٹسایلی و درگی یئک اقمامت ےس‬ ‫وطخطاوراغیپامتےتلمرےہہکرہرعمجاتوکآےنواالرچیف”آؤ!اُردوںیھکیس”امہرادنسپدیہرچیفےہمہاےس‬ ‫اینپ اوالدوں وک انسےت ہکلب ضعب وہگجں رپ امجیتع االجاست ںیم اس وک شیپ رکےت ںیہ ات وہ رضحت حیسم‬ ‫وموع ؑد یک بتک ےک اطمہعل ےک اقلب وہںیکس ۔ ارمہکی ےس اکی ڈارٹک اخوتن ےن ےھجم اھکل ہک اس رچیف ےس‬ ‫ریمے دو وچبں ےن رضحت حیسم وموعد ہیلع االسلم یک بتک ےس دسھ دبھ احلص رکیل ےہ اور اردو زابن‬ ‫ےستبحمرکےنےگلںیہ۔‬ ‫اسانےطایخلآایہکاسرچیفںیمدییئگادتبایئرگارمئاورعتںیفیاتکیبوصرتںیماابحبامجتعےک‬ ‫اسےنم شیپ رکدی اجںیئ ۔ اخاسکر یک دروخاتس رپ رکمم اعفط واقص ےن یہ ادتبایئ اتکیب لکش دے رک‬ ‫رکمم دیس امعر ادمح آف رجینم ےک رپسد یک ات وہ افلنئ رکںیکس اور ویں ادارہ الضفل یک رطف ےس ‪34‬وںی‬ ‫اکوشےکوطررپہیاتکبدہہیاقرنیئیکاجریہےہ۔ربنا تقبل منا انک انت السمیع العلیم‬ ‫اہللاعتٰیلرکمم اعفطواقص اوررکممدیس امعرادمح وکزجاےئ ریخ اطعرفامےئ اور اقرنیئوک اس ےساافتسدہ‬ ‫یکوتقیفدے۔آیم‬ ‫فینحومحمد‬ ‫اڈیرٹیروزانہمالضفلآنالنئ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪i‬‬

‫اڈنسکی‬ ‫ونعان‬

‫ربمنامشر‬

‫ہحفصربمن‬

‫‪1‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)1‬اعترف‪،‬اُردوانھکیسویکںرضوریےہ‪،‬رقفےیکیکشت‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)2‬رقفےںیمافلع‪،‬لعف‪،‬تفصاوروعفملوریغہیکرتبیت‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)3‬اضمفاوراضمفاہیلاکاامعتسل‬

‫‪7‬‬

‫‪4‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)4‬رحوفیجہت(ا‪،‬ب‪،‬پ‪،‬ت)‬

‫‪11‬‬

‫‪5‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)5‬اافلظیکفلتخمومسقں‪،‬افصت‪،‬اوررکدارےسلعتم‬

‫‪16‬‬

‫‪6‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)6‬اردوزابنےکارعاب(زری‪،‬زرب‪،‬شیپ‪،‬دم‪،‬ذجم)‬

‫‪20‬‬

‫‪7‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)7‬ارعاب‪،‬رحوفیسمشورمقی‬

‫‪24‬‬

‫‪8‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)8‬افلعیکسنجاکنیعت‬

‫‪27‬‬

‫‪9‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)9‬ویکہکن‪،‬رہباحل‪،‬وگ‪،‬وگای‪،‬ارگہچ‪،‬رہدنچ‬

‫‪31‬‬

‫‪10‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)10‬اکیلکشماوراسیکواضتحزینوساہیل‪،‬یفنملمج‬

‫‪35‬‬

‫‪11‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)11‬زامہناحلاورااسقم‬

‫‪41‬‬

‫‪12‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)12‬ملعراییضاوراردوینعی ‪Mathematics‬‬

‫‪45‬‬

‫‪13‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)13‬یتنگاوردنہوسںیکافصت‬

‫‪53‬‬

‫‪14‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)14‬دعدےسامستفص ‪Definite numeral adjectives‬‬

‫‪57‬‬

‫‪15‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)15‬لعفاحلقلطم‪،‬اجری‬

‫‪61‬‬

‫‪16‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)16‬رحفرطب ‪Prepositions‬‬

‫‪65‬‬

‫‪17‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)17‬رحفرطب ‪Prepositions‬‬

‫‪69‬‬

‫‪18‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)18‬رحفرطب‬

‫‪72‬‬

‫‪19‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)19‬رحفرطب‪Prepositions‬‬

‫‪77‬‬

‫‪20‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)20‬رحفرطب‪Prepositions‬‬

‫‪83‬‬

‫‪21‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)21‬رحفرطب‪Prepositions‬‬

‫‪89‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪ii‬‬

‫‪22‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)22‬رہفتساردو ِ‬ ‫رحفرطباوریصفت‬

‫‪94‬‬

‫‪23‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)23‬رہفتساردو ِ‬ ‫رحفرطباوریصفت‬

‫‪100‬‬

‫‪24‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)24‬ذمرکوومثنایامسیکسنجاکنیعت‬

‫‪104‬‬

‫‪25‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)25‬ذمرکوومثنایامسیکسنجاکنیعت‬

‫‪109‬‬

‫‪26‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)26‬ذمرکوومثنایامسیکسنجاکنیعت‬

‫‪114‬‬

‫‪27‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)27‬ذمرکوومثنایامسیکسنجاکنیعت‬

‫‪118‬‬

‫‪28‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪27‬ب)‪:‬رعیبےکاوباباکاردورپاث‬

‫‪122‬‬

‫‪29‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)28‬امستفص ‪Ajdective‬‬

‫‪127‬‬

‫‪30‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)29‬امستفص ‪Adjective‬‬

‫‪131‬‬

‫‪31‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)30‬امستفصیکانبوٹ‪،‬ااسقم‪،‬اامعتسالت‬

‫‪135‬‬

‫‪32‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)31‬تفصدقماری‪،‬ریمضی‪،‬تفصیکیغصت‬

‫‪140‬‬

‫‪33‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)32‬ریمضیکااسقم ‪Types of pronouns‬‬

‫‪145‬‬

‫‪34‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)33‬ااضی‬

‫‪150‬‬

‫‪35‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)34‬ریمضوموصہل ‪Relative Pronouns‬‬

‫‪156‬‬

‫‪36‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)35‬ااضی‬

‫‪161‬‬

‫‪37‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)36‬ریمضااشرہ‪،‬ریکنت‬

‫‪166‬‬

‫‪38‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)37‬لعفیکااسقم ‪Types of verbs‬‬

‫‪171‬‬

‫‪39‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)38‬زامہن‪،‬امدہلعفاحہیلانامتم‬

‫‪175‬‬

‫‪40‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)39‬امیضانامتم‬

‫‪179‬‬

‫‪41‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)40‬امیضامتم‬

‫‪183‬‬

‫‪42‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)41‬امیضاامتحیلایشکیہ‬

‫‪188‬‬

‫‪43‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)42‬ارم‪،‬مکح‬

‫‪193‬‬

‫‪44‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)43‬احلقلطم‪،‬احلانامتماوروہجمل‬

‫‪198‬‬

‫‪45‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)44‬احلامتم‪،‬احلاامتحیل‬

‫‪203‬‬

‫‪46‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)45‬لبقتسمدمایم‪،‬لبقتسمقلطم‪Gerund ،‬‬

‫‪207‬‬

‫‪47‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)46‬امیضبجلبقتسماورلبقتسمبجامیضےکینعمدے‬

‫‪212‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪iii‬‬

‫‪48‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)47‬یعبطوطررپوہجملااعفلدعموہل‬

‫‪216‬‬

‫‪49‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)48‬ااعفلیکفن‬

‫‪221‬‬

‫‪50‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)49‬لعفیکولکشںاکدبانل‬

‫‪225‬‬

‫‪51‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)50‬ااضی‬

‫‪230‬‬

‫‪52‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)51‬ادمادیلعف ‪Helping Verbs‬‬

‫‪235‬‬

‫‪53‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)52‬ااضی‬

‫‪240‬‬

‫‪54‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)53‬ااضی‬

‫‪245‬‬

‫‪55‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)54‬ااضی‬

‫‪250‬‬

‫‪56‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)55‬ادمادیلعفاببدوم‬

‫‪255‬‬

‫‪57‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)56‬زیمتلعفایلعتملعف ‪Adverbs‬‬

‫‪260‬‬

‫‪58‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)57‬لعتملعفرباےئدعتاد‪،‬ااجیبوااکنر‬

‫‪266‬‬

‫‪59‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)58‬ااضی‬

‫‪271‬‬

‫‪60‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)59‬اببااجیبوااکنر‬

‫‪277‬‬

‫‪61‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)60‬زجوہلمج ‪Clauses‬‬

‫‪281‬‬

‫‪62‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)61‬رحفرطبآےنےساامساکلعتملعفنباجان‬

‫‪285‬‬

‫‪63‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)62‬اببرحوف‬

‫‪289‬‬

‫‪64‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)63‬ااضی‬

‫‪295‬‬

‫‪65‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)64‬رحوفصیصخت‬

‫‪299‬‬

‫‪66‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)65‬اامسےئیفیک‬

‫‪304‬‬

‫‪67‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)66‬اردوںیماامسانبےنےکرطےقی‬

‫‪309‬‬

‫‪68‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪66‬ب)‪:‬ااضی‬

‫‪314‬‬

‫‪69‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)67‬ااضی‬

‫‪318‬‬

‫‪70‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)68‬رفتمقوموضاعت‬

‫‪323‬‬

‫‪71‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)69‬اامہل ‪Declension‬‬

‫‪329‬‬

‫‪72‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)70‬اامسےئآہل ‪Tools‬‬

‫‪334‬‬

‫‪73‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)71‬اامسیکیغصت‪Diminutive form of nouns‬‬

‫‪339‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪iv‬‬

‫‪74‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)72‬رمبکاافلظ‬

‫‪343‬‬

‫‪75‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)73‬رمبکافصت‬

‫‪348‬‬

‫‪76‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪73‬ب)‪:‬ااضی‬

‫‪353‬‬

‫‪77‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)74‬ااضی‬

‫‪358‬‬

‫‪78‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)75‬ااضی‬

‫‪364‬‬

‫‪79‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)76‬ااضی‬

‫‪369‬‬

‫‪80‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)77‬ااضی‬

‫‪375‬‬

‫‪81‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)78‬ااضی‬

‫‪381‬‬

‫‪82‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)79‬ااضی‬

‫‪388‬‬

‫‪83‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)80‬ملعحن‬

‫‪393‬‬

‫‪84‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)81‬ااضی‬

‫‪398‬‬

‫‪85‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)82‬رحف’ےن‘افلعیکالعتم‬

‫‪403‬‬

‫‪86‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)83‬درتساالمءارگنزییاافلظافلےکاسھت‬

‫‪408‬‬

‫‪87‬‬

‫آؤ!اُردوںیھکیس(طسق‪:)84‬درتساالمزاءایذال(ذ)‬

‫‪410‬‬

‫‪88‬‬

‫ادارہالضفلآنالنئیکبتک‬

‫‪414‬‬

‫‪‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪1‬‬

‫(طسق‪)1‬‬ ‫اُردوانھکیسویکںرضوریےہ‬ ‫مہ اردو زابن وک آاسن اور اسدہ رطقی رپ ےنھکیس اک آاغز رک رےہ ںیہ۔ اساتکب اک دصقم یہی ےہ ہک مہ اور‬ ‫امہرےےچب اردوانھکل ڑپانھںیھکیس ویکہکن اردواامم دہمیوحیسموموعدہیلعاالسلمیکزابنےہ۔اردواکرہگا‬ ‫ادراکینعیھجمس وبھجںیمہرضحتحیسموموع ؑد ےکیملعجعماتاکرعافناطعرکےاگ۔ینعیمہاجنںیکس‬ ‫ےگہکآپیکتثعبویکںوہیئ۔آپےکآےنےساالسموکایکوقتتییلم۔‬ ‫زمدیدپسچلووجاہت‬ ‫اردوآپےکاور ریمےآابؤادجاد یکزابنےہ۔اردو اناہکوینںاور ومظنں یکزابنےہنج ںیمامہری‬ ‫زدنیگےکایپررھبےدیھبےپھچںیہ۔‬

‫اردواہکںاہکںوبیلاجیتےہ؟‬ ‫اردو ونجیب اایشیء ےک اممکل اپاتسکن‪ ،‬اھبرت‪ ،‬ہلگنب دشی وریغہ ںیم وبیل اجیت ےہ۔اردو اپاتسکن یک رساکری‬ ‫زابنےہ۔‬

‫اردوےکرحوفیجہت‬ ‫اردوےکرحوفیجہترعیبرحوفیجہتںیہاہتبلھچکزادئںیہوجرعیبںیمںیہنےسیجڑ‪،‬ٹ‪،‬گپوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪2‬‬

‫اسدہیسواضتح‬ ‫ارگ آپ ےن رقآن رکمی انرظہ ڑپھ ایل ےہ وت آپ وک اردو ےک رحوف یجہت ےنھجمس ںیم لکشم ںیہن‬ ‫وہیگ۔ ویکہکن ان اابسق ےک اخمبط وہ ابلط ںیہ وج رغمیب اممکل ںیم آابد ںیہ اس یل مہ ارگنزیی زابن وک‬ ‫وطبروہستلاکرےکاامعتسلرکںیےگ۔‬

‫اردورقفےاکڈاھہچناییکشت‬ ‫اردوےکرقفےںیمیھبارگنزیییہیکرطحدنمرہجذلیےصحوہےتںیہ‬ ‫‪Subject, verb object‬‬ ‫‪For example: He is a boy …… is constructed as‬‬ ‫‪Subject + helping verb + article + noun‬‬ ‫اباردوںیمںیہکےگوہاکیڑلاکےہ‬ ‫‪Subject+ article + noun + helping verb‬‬ ‫‪My name is Abdullah.‬‬ ‫اردوںیمںیہکےگریماانمدبعاہللےہ۔‬ ‫وتآپےنداھکیہکواہںادمادیلعفینعی ‪helping verb‬افلعاوروعفملےکدرایمنںیمآایےہہکبج‬ ‫اُردو ںیم ‪helping verb‬آرخرپآایےہوت آپ ےن ان اثمولں ںیم داھکی ہک اردو اور ارگنزیی زابن ےک‬ ‫رقفاتاینپ استخےکاحلظ ےسفلتخمںیہ۔ اردو ےتھکیسوہےئاسرفقوکایدرانھکتہبرضوریےہاخص‬ ‫وطررپانولوگںےکےئلوجاردووکارگنزییایوکیئاورزابنےنھکیسےکدعبےتھکیسںیہ۔ینعیاردوانیکامدری‬ ‫زابنںیہنےہ۔ زیناسیجہکرشوعںیمیھبواحضایکےہہکاکیادمحیےکےئلاردوانھکیساسےکاامیناک‬ ‫ہصح یھب ےہ ویکہکن اس زامےن ںیم دخا اعتٰیل ےن اردو وک ااہلیم زابن انبدای ےہ اور رضحت حیسم وموع ؑد یک‬ ‫بتکےناردووک ملعو رعمتف ےک ریہوںاوروجرہات ںیمدبلدایےہ ۔ہی زخانئ اباردو یہ ےکدانم‬ ‫ںیمےپھچںیہ ۔ سپآجےک قبسںیمآپےنہیاھکیسےہہک اردو ےک رقفےیک رتبیتو یکشت ارگنزیی‬ ‫ےکرقفےےسفلتخموہیتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

3

‫لکشماافلظےکینعم‬ Forefathers/ ancestors/ parents:‫آابؤادجاد‬ Concepts/ secrets/ key words:‫دیھب‬ Official:‫رساکری‬ Alphabets:‫رحوفیجہت‬ Students:‫ابلط‬ Western world:‫رغمیباممکل‬ One who facilitates/ supporting:‫وہستلاکر‬ Order and formation:‫رتبیتویکشت‬

)‫ء‬2021‫یئم‬20‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪4‬‬

‫(طسق‪) 2‬‬ ‫وساہیلرقفاتیکاردواورارگنزیییکشت‬ ‫اردوزابنںیم رقفےیک استخینعی رقفےںیمافلع‪ ،‬لعف‪ ،‬تفصاور وعفملوریغہیکرتبیت ارگنزیی‬ ‫زابنےسفلتخموہیتےہ۔آجےکقبسںیماردوےکوساہیلرقفاتںیماسرفقوکواحضایکاجےئاگ۔مہ‬ ‫دںیھکی ےگ ہک وساہیل رقفہ انبےن ےک یل اردو اک ایک اوصل ےہ۔ وہستل اکری ےک یل ارگنزیی یک اثمل‬ ‫ےتیل ںیہ۔ ارگنزیی زابن ںیم رقفے وک وساہیل انبےن ےک یل ہیلیییگ ورب ‪ helping verb‬اامعتسل‬ ‫وہےتںیہ۔ےسیجارگرقفہوہہک ‪ He is writing‬وتوساہیلانبےنےکیلہیلییگوربوکٹکیجبسےس‬ ‫ےلہپےلاجںیئےگاورہیاوصلرہزامےنںیماامعتسلوہاگ ?‪Was he writing? Is he writing‬‬ ‫اردوںیموساہیلرقفےیکیکشت‬ ‫اتمہاردوزابنںیموساہیلرقفہانبےنےکیل۔ینعیوسالرکےنےکیلزایدہرترقفےےکآاغزںیمفل‬ ‫'ایک'اکااضہفایکاجاتےہ‪.‬رگمضعبوصروتںںیمہیرقفےےکدرایمنںیمیھبآاتےہ۔ےسیج‬ ‫وہھکلراہےہ۔’ایک‘وہھکلراہےہ؟‬ ‫ایکوسلشڈیمایوایعقاقلباابتعرےہ؟‬ ‫ضعب اواقت (ایک) اس صخش ےک دعب آات ےہ سج یک ابت وہریہ وہ۔ اور لعف ےس ےلہپ آات ےہ۔ اس‬ ‫وصرت ںیم ’ایک‘ اس اکم یک ونتیع اجےنن ےک یل اامعتسل وہات ےہ وج ایک اجراہ وہ ےسیج وہ۔۔۔ ینعی افلع‬ ‫’ایک‘ھکلراہےہوتاہیںزوراسابترپےہہکےنھکلواالآرخھکلایکراہےہےسیج‬ ‫وہ’ایک‘ھکلراہےہ؟‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪5‬‬

‫رگمضعبوصروتںںیم(ایک)رقفےےکدرایمنںیمیھبآاتےہ۔ےسیج‬ ‫آلکجاابخرات’ایک‘ھکلرےہںیہ؟‬ ‫سپ وسال رکےن ےک یل اردو زابن ںیم ’ایک‘ اکی تہب امہ فل ےہ ۔ ارگنزیی زابن ںیم وہ امتم اکم وج‬ ‫ہیلییگ ورزب یک ہگج دبتلی رکےک ےیک اجےت ںیہ اردو ںیم وہ اکم (ایک )ےس یل اجےت ںیہ۔ ارگنزیی ںیم‬ ‫’ایک‘ےکیل ”‪“What‬اامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫ایک ‪what‬‬ ‫رگماردوںیم’ایک‘اکاامعتسل‪ What‬ےسںیہکزایدہایکاجاتےہاورریثکااقملدصےہاثملےکوطرہپارگںیہک‬ ‫‪?what do you think, what should we do‬وتاردوںیمیھب‪what‬اکرتہمج’ایک‘یہوہاگ۔ینعی‬ ‫آپاک ’ایک‘ ایخل ےہ ںیمہ ’ایک‘ رکان اچیہ۔ نکیل اسیجہک ےلہپ ایبن وہا ےہ ’ایک‘ اردورقفے وک وساہیل رقفہ‬ ‫انبےن ےک یل رہ اس ہگج رپ اامعتسل وہات ےہ اہجں ارگنزیی ںیم ہیلییگ ورزب اامعتسل وہےت ںیہ۔ آےیئ‬ ‫ابدےتھکیںیہہکفل’ایک‘یکرقفےںیمہگجارگدبتلییکاجےئوتاساکایکاثوہاتےہ۔‬ ‫ایکیکرقفےںیمہگجدبتلیوہےنےس معنےدبلاجےتںیہ۔ےسیج‬ ‫ایکآپلیھکرےہںیہ۔‪Are you playing‬‬ ‫آپایکلیھکرےہںیہ؟‪What are you playing‬‬ ‫آپایکےتلیھکںیہ!ینعیآپتہبااھچےتلیھکںیہ۔‪!What a player you are‬‬ ‫آپایکایکےتلیھکںیہ۔‪How many games do you play‬‬ ‫ایک!آپےتلیھکںیہ؟‪?What! Do you really play‬‬ ‫ضعباقنصئاوریلکشم‬ ‫اردوزابنںیمیھبدورسیزابونںیکرطحضعباقنصئاییلکشمںیہےسیجفل’ایک‘ظفلتےکرفقےساےنپ‬ ‫ینعمدبتلیرکاتیلےہ۔بجاسفلاک’ی‘ریغواحضرےہاوراسرپزورہندایاجےئوتہیوساہیلرقفاتںیم‬ ‫اامعتسلوہاگ۔ارگنزییںیماےس‪/kia/‬یکرطح اھکلاجاتکسےہرگمبج’ی‘رپزوردایاجےئوتہی’رکان‘یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪6‬‬

‫اکیلکشوہیگاتمہاردوںیمدوونںوک ےنھکلںیموکیئرفقںیہنےہ۔ارگنزییںیماےس ‪ /kiya/‬ھکلےتکس‬ ‫ںیہ۔ًالثم‪:‬متےنآجاسرادنایکایک۔سپ[ایک]اور(ایک)ےکرفقوکھجمسںیل۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ایک دخا اےنپ دنبے ےک یل اکیف ںیہن۔ ینعی ارگ امتم ولگ دنمش وہاجںیئ وت دخا اینپ رطف ےس رصنت‬ ‫(دمد) رکے اگ۔ اور رھپ رفامای ہک ایک وت اجاتن ںیہن ہک دخا رہ اکی زیچ رپ اقدر ےہ اس ےک آےگ وکیئ ابت‬ ‫اوہنین(وجوہہناتکسوہ)ںیہن۔سپوہاقدرےہہکاکیانمگم(ےسجوکیئہن اجاتنوہ)وکاسدقررتیقدےہک‬ ‫الوھکں ااسنن اس ےک بحم (تبحم رکےن واےل) اور اراددنمت (دیقعت رےنھک واےل اور رفامربندار)‬ ‫وہاجںیئ۔ہیوہوگشیپیئ(ےلہپےسیہکیئگابت)ےہوجسیچپربسےکدعباسزامہنںیموپریوہیئ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحمجنپ۔رواحینزخانئدلج‪21‬ہحفص‪)87‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‬ ‫استخ‪structure of sentence :‬رقفےیکانبوٹ‬ ‫فلتخم‪Different than something :‬‬ ‫رقفہ‪Sentence:‬‬ ‫وساہیلرقفہ‪A sentence that asks question :‬‬ ‫اوصل‪Rule/ principle/ way :‬‬ ‫وہستلاکری‪Assistance/ support/ comparative use:‬‬ ‫اابخرات‪Newspapers :‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪26‬یئم‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪7‬‬

‫(طسق‪)3‬‬ ‫اضمفاوراضمفاہیل ‪Genetive Case‬‬ ‫اس ابب ںیم مہ دںیھکی ےگ ہک ’ اک‘‪’ ،‬یک‘ ‪’ ،‬ےک‘ ینعی اضمف اور اضمف اہیل اک اامعتسل اردو ںیم ےسیک وہات‬ ‫ےہ۔ارگنزییںیماےس ‪ Genitive case‬اہکاجاتےہ۔ارگنزییزابنےکاقدعےےکاطمقببجدو‬ ‫اایشءاکقلعتاظرہرکانوہوتاوپرٹسایفاسیاکاامعتسلایکاجاتےہ۔ارگنزیییکدنچاثمولںےسدمدےتیلںیہ۔‬ ‫‪Islam’s beauty‬‬ ‫‪Car’s color‬‬ ‫‪Mother’s name‬‬ ‫‪Students’ grades‬‬ ‫اردوزابنںیماساکایکرطقیےہاسوکےنھجمسےکیلدنمرہجذلیااثمل(اثملیکعمج)دےتھکیںیہ۔اس‬ ‫ےکیلرضحتحیسموموعدؑیکبتکےکانمدےتھکیںیہ‬ ‫ربانیہِادمحہیینعیادمحتیےکربانیہ‬ ‫یتشکٔونحینعی ؑ‬ ‫ونحیکیتشک‬ ‫ِ‬ ‫اغیپمحلصینعیحلصاکاغیپم‬ ‫انااثملےسےسدواایشءاکاکیدورسےےسقلعتاظرہرکےنےکدنمرہجذلیرطےقیاثتبوہےتںیہ‬ ‫‪ 1‬۔اردوںیم ارگ دواافلظںیم قلعتاظرہ رکانوہوت ےلہپفل ےک آرخی رحف ےک ےچینزری ایرسکہ اگلای اجاتےہ‬ ‫۔ےسیجدواافلظںیہاغیپماورحلصبجانوکابمہلعتمانبایایگوتاغیپمیکمیمےکےچینزریاگلیئیئگ۔اسرطح‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪8‬‬

‫ان دوونں اافلظ ںیم اکی قلعت نب ایگ اور دورسا فل ےلہپ یک واضتح رکےن اگل ینعی اس ےک ابرے ںیم‬

‫ولعمامترفامہرکےناگل۔ ِ‬ ‫اغیپمحلص۔‬ ‫‪2‬۔ دورسا رطقی ہی ےہ ہک دو اافلظ ںیم ےس ےلہپ ےک آرخ رپ زمہہ (ء) اگل رک اس ےک ےچین زری اگلای اجات ےہ۔‬ ‫ےسیج یتشک اور ونح دو اافلظ ںیہ اب ونح یک تیکلم اظرہ رکےن ےک یل اس وک دو رطح اہک اجاتکس ےہ۔ اسدہ‬ ‫وطر رپ اس اکبلطم ؑ‬ ‫ونح یک یتشک ےہرگم اضمف انبےت وہےئ ںیہک ےگ یتشکٔ ونح اور اس وک اس رطح‬ ‫ڑپںیھےگیتشکاےونح۔‬

‫واضتح‬ ‫زمدیواضتحےکیلھچکااثملِشیپدختمںیہ۔‬ ‫اک ِرریخہیدواافلظںیہاکراکبلطمےہاکماورریخاکبلطمےہیکینوتاساکبلطمےنباگیکیناکاکم۔‬ ‫امہِراضمن اہیںالہپفل’امہ‘ےہینعیہنیہماوردورسا’راضمن‘ےہسپاساکبلطموہاراضمناکہنیہم۔‬ ‫ذوقابعدتالہپفل’ذوق‘ےہینعیوشق‪،‬دیپسچلاوردورساےہابعدتینعیابعدتاکوشقابعدتںیم‬ ‫ِ‬ ‫دیپسچل۔‬ ‫زامہن ِءحیسموموع ؑدالہپفلےہزامہنینعیوتقاسلدصایںوریغہسپبلطموہارضحتحیسموموع ؑداک‬ ‫زامہن۔‬ ‫دو ِردجدیاہیںالہپفلےہدورینعیوتق‪،‬رچلک‪،‬ذہتبیزامہناوردورساےہدجدیینعیاینزامہنوجیئنزیچںی‬ ‫ااجیدںیاوروطررطےقیالایوہ۔‬ ‫وقحقوراتثالہپفلےہوقحقوجقحیکعمجےہاوردورسافلےہوراتثینعیوہےسیپایاکمنوریغہوجامں‬ ‫ِ‬ ‫ابپیکرطفےسےلم۔‬ ‫داغرجہتاہیںالہپفلےہداغسجاکاعممہفبلطموتوہاتےہڑپکےرپاییسکزیچرپوکیئااسیرگن‬ ‫ِ‬ ‫وریغہگلاجانوجرباولعمموہ۔رگماہیںرمادےہدھک‪،‬مغ‪،‬دصہماوررجہتاکبلطمےہاانپونط‪،‬رھگ‪،‬‬ ‫اکمنوھچڑرکاجانےسیجاحصہبروضاناہللانیعمجاکہکمرکمہمےسہشبح(اوھتیایپ)اجان‪،‬اورےسیج ِ‬ ‫ایقماپاتسکن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪9‬‬

‫(ہییھباضمفاوراضمفاہیلیکاثملےہاساکبلطمےہاپاتسکناکاننب)ےکوتقادمحویںاکاقداین‬ ‫وھچڑان۔‬ ‫اِتمدمحمہیﷺاہیںالہپفلےہاتمینعیوقم‪،‬ویمکیٹن‪،‬امجتعسپاساکبلطموہارضحت‬ ‫دمحمﷺےکامےننواےلآپیکوقم۔‬ ‫امجتعِؤمنینم‪،‬نسحِاکرکدیگ‪،‬وریغہ۔‬ ‫بشِرجہاں‪:‬ینعیدجایئیکراتایااسیاترکیواداسزامہنبجاکیااسنناےنپوبحمب‪،‬ونطایایپروں‬ ‫ےسڑھچباجےئ۔‬ ‫اسوحاےلےسضیفادمحضیفاکاکیرعشبسحِذلیےہ۔‬ ‫؎وجمہہپزگریوسزگری‪،‬رگمبشِرجہاں‬ ‫امہرے اش ریتی اعتبقونسار لچ‬ ‫اسرعشںیماکیاحمورہ اامعتسلوہاےہیسکہپزگران۔زگرانےسوےسیرماد وہات ےہاکیہگجےسدورسی‬ ‫ہگجیکرطفاجان۔رگماہیںاسےسرماد ےہرجتہباکروہان۔ ےسیجوادلنیارثکہی ےتہکانسیئدےتیںیہہکوج‬ ‫مہہپزگریےہوہمہیہاجےتنںیہالفںاحالتمتہپزگرںیوتمتاجونوریغہ۔اساک بلطموہاتےہہکمہ‬ ‫ےنزدنیگںیماےسیرجتابتاحلصےیکںیہوجمتےنںیہنےئکارگرکووتاجنوکسوہالکشمتوجمہےنینعی‬ ‫وادلنیےنااھٹیئںیہانیکمتولوگںوکایھبربخںیہن۔‬

‫وفلماظت‬ ‫وفلماظتےسرمادرضحتابینامجتعادمحہی‪،‬رمزاالغمادمحاقدایین‪،‬حیسموموعدودہمیوہعمدہیلعاالسلم‬ ‫وضحرےناینپدقمساجمسلںیمایہسلجاسالہنےکاامتجاعتںیماےنپ‬ ‫اکوہاپزیکہاوررُپاعمرفالکمےہوج ؑ‬ ‫ااحصبےکزتہیکسفن‪،‬انیکرواحیناوراالخیقرتتیب‪،‬دخااعتٰیلےسزدنہقلعتاقمئرکےناوررقآن‬ ‫رکمیےکملعوتمکحیکمیلعتزیناایحءدنیاالسماورایقمرشتعیدمحمہیےکیلوًاتقوفًاتقاراشدرفامای۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪10‬‬

‫دنمرہجابالریپارگافںیمدرجذلیاافلظاضمفاوراضمفاہیلںیہ‬ ‫زتہیکٔسفن‪ :‬ینعیسفناکزتہیک۔سفنےسرمادےہااسنناورزتہیکےسرماداپزیکیگایافصیئےکںیہ۔‬ ‫اایح ِءدنیِاالسم‪:‬ینعیدنیوجہکاالسمےہاسوکدوابرہزدنہرکان۔‬ ‫ِ‬ ‫ایقمرشتعیِدمحمہی‪ :‬ینعیوہرشتعیوجرضحتدمحمیفطصمﷺالےئاسیکامیلعتتاوراوصولںےک‬ ‫اطمقباعمرشےیکیکشت۔‬ ‫لکشماافلظےکینعم‬ ‫بتک ‪Books:‬‬ ‫تیکلم‪possession :‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪03‬وجن‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪11‬‬

‫(طسق‪)4‬‬ ‫زابنیکاینبدیااکیئرحوفیجہت‬ ‫یسک یھب زابن یک بس ےس اینبدی اٹنی ای ااکیئ ینعی وہ ویٹن سج ےس زابن یتنب ےہ اس ےک رحوف یجہت‬ ‫وہےت ںیہ۔ اس ابب ںیم اردو ےک رحوف یجہت وک اجےنن یک وکشش رکںی ےگ۔ ہی یھب دںیھکی ےگ ہک ہی‬ ‫رحوفسکسکزابنےسقلعترےتھکںیہزیناردوزابنوکاردوویکںاہکاجاتےہاوراساکایکبلطمےہہی‬ ‫یھبآجےکقبسںیماشلمےہ۔‬ ‫آ زاد دارئۃ ااعملرف‪ ،‬ویکیییڈای ےک اطمقب اردو زابن ںیم سیتھچ ِ‬ ‫رحوف یجہت اور اتنیسسیل آوازںی ںیہ نج‬ ‫ںیم ےس رتشیب رعیب ےس یل ےئگںیہ اور درگی ایہن یک فلتخم ںیلکش ںیہ۔ ضعب ولگ’ء‘ وک اگل رحف ںیہن‬ ‫امےتنرگمرپایناردوبتکاوراغلتںیماےساگلرحفےکوطررپاھکلاجاتےہ۔‬

‫رحوفیکرہفتس‬ ‫اردوےکسیتنیسرحوفیکرہفتسدرجذلیےہ‬ ‫افل(’ا‘)‪:‬اردوںیمدومسقےکافلںیہاکیوجدمےکاسھتآاتےہافلدممودہ(آ)الہکاتےہاوردورسا‬ ‫افلوصقمرہ(ا)‬ ‫ےب(’ب‘)‪،‬ےپ(’پ‘)‪،‬ےت(’ت‘)‪ ،‬ےٹ(’ٹ‘)‪،‬ےث(’ث‘)‪،‬میج(’ج‘)‪،‬ےچ(’چ‘)‪،‬ےح(’ح‘)‪:‬‬ ‫اےساحےئیطحاہکاجاتےہ۔‪،‬ےخ(’خ‘)‬ ‫دال(’د‘)‪،‬ڈال(’ڈ‘)‪،‬ذال(’ذ‘)‪،‬رے(’ر‘)‪،‬ڑے(’ڑ‘)‪،‬زے(’ز‘)‪،‬ژے(’ژ‘)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪12‬‬

‫نیس(’س‘)‪*،‬نیش(’ش‘)‪،‬اصدایوصاد(’ص‘)‪،‬اضدایوضاد(’ض‘)‪،‬وطےئ(’ط‘)‪،‬وظےئ(’ظ‘)‪،‬نیع‬ ‫(’ع‘)‪،‬نیغ(’غ‘)‬ ‫ےف(’ف‘)‪،‬اقف(’ق‘)‪،‬اکف(’ک‘)‪،‬اگف(’گ‘)‪،‬الم(’ل‘)‪،‬میم(’م‘)‪،‬ونن(’ن‘)‪:‬اسیکدو‬ ‫وننہنغ’ں‘وجانکیکدمدےساکنےلاجےنوایلآواز‬ ‫ںیلکشلمعتسمںیہ۔اکیاسدہونن’ن‘اوردورسی ِ‬ ‫ےہ۔ہیآوازرفچنزابنںیمیھباامعتسلوہیتےہ۔‬ ‫واؤ(’و‘)‪،‬ےہ(’ہ‘)‪:‬اسیکفلتخمااکشلںیہًالثم’ہ‘اور’ھ‘سجںیمؤمرخاذلرکوکدویمشچےہاہکاجاتےہ‬ ‫اوراےسارثکولخمطرحوفانبےنےکیلاامعتسلایکاجاتےہےسیجھچ‪،‬ھکوریغہ۔‬ ‫زمہہ(’ء‘ضعبےکزندکیہیاکیاگلرحفےہاسیجہک’دارئہ‘ےسیجاافلظںیم۔رگمہییئکہگجرصفظفلت‬ ‫ےکوطررپاامعتسلایکاجاتےہاہجںاےساگلرحفںیہنانگاجات‬ ‫ےی(وھچیٹےی)(’ی‘)‬ ‫ےی(ڑبیےی)(’ے‘)‬ ‫ًالثم’ب‘اکیرحفےہاورا‪،‬ب‪،‬پنیترحوفںیہوتاکیوکرحفاورزایدہوکرحوفےتہکںیہہکبج‬ ‫امتمرحوفےکومجمےعوک ِ‬ ‫رحوفیجہتایادجباہکاجاتےہ۔وجاردوےکادتبایئرحوفاکاکیففخمےہینعی‬ ‫۔۔۔ا‪،‬ب‪،‬ج‪،‬د‬ ‫اردورتیکزابناکفلےہاوراساکبلطمےہوفج۔وچہکناردوزابنفلتخمزابونںینعی‪:‬رکسنستایدنہی‪،‬‬ ‫افریس اور رعیب وریغہ ےس لم رک ینب ےہ اس یل اےس اکی وفج ےس اشمتہب ےہ۔ اردو ےک ِ‬ ‫رحوف یجہت‬ ‫یھباکیوفجیکرطحفلتخمزابونںےسیلےئگںیہ۔‬ ‫اخصرعیبرحوفہیںیہ‪:‬ث‪،‬ح‪،‬ذ‪،‬ص‪،‬ض‪،‬ط‪،‬ظ‪،‬ع‪،‬ق‬ ‫اخصدنہیرحوفہیںیہ‪:‬ٹ‪،‬ڈ‪،‬ڑ‬ ‫اخصافریسرحوفںیہ‪:‬پ‪،‬چ‪،‬ژ‪،‬گ‬ ‫ضعبرحوفےسیجپ‪،‬چ‪،‬ژ‪،‬گدنہیاورافریسدوونںںیمرتشمکںیہاہتبلدنہیںیم’خ‘ںیہنےہ‬ ‫ہکبجافریسںیم’خ‘ےہ۔ایسرطحضعبرحوفےسیج’غ‘رعیباورافریسںیمرتشمکںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪13‬‬

‫دنہیےساردوںیمھب‪،‬ھپ‪،‬ھت‪،‬ھٹ‪،‬ھج‪،‬ھچ‪،‬ھک‪،‬ھگاکاامعتسلیھبآایےہوجدورحوفےسیجب‪،‬ھایٹ‪،‬ھ‬ ‫ےسلمرکاتنبےہ‬ ‫اہتبلضعباواقتےنھکلںیمرفقرکانڑپاتےہاتہک’اھک‘ینعیاھکؤاور’اہک‘ینعیانہکےسلعفامیضںیمرفق‬ ‫ھجمسآےکس۔‬ ‫زمدیاثمںیل‪:‬اہجزوکاھجزںیہناھکلاجات‪،‬انلہٹوکانلھٹںیہناھکلاجاتکس‪،‬اہبروکاھبرانھکلطلغےہہکبجاھبرتوک‬ ‫اہبرتںیہناھکلاجاتکسوریغہ‬

‫اقنصئ‬ ‫داینیکدورسیزابونںیکرطحاردوزابنںیمیھباقنصئںیہےسیجاکییہآوازےکیلیئکرحوفاکوہان۔‬ ‫اکسجابثعاردورحوفیجہتاکیئکزابونں ےکرحوفےسلمرکیکشتاپانےہ۔ینعیبجاردوںیمرعیباک‬ ‫فلآاتےہوتوہرعیبزابنےکاوصولںےکاطمقباھکلڑپاھاوروبالاجاتےہےسیجروضاناکیرعیبفل‬ ‫ےہاسیلاےسرزوانایروظانںیہناھکلاجاتکسہکلبرعیبوقادئےکاطمقبروضانیہانھکلوہاگ۔وگ‬ ‫آوازاظبرہاکییہےہ۔ایسرطحواقصوکواقسںیہناھکلاجاتکسویکہکنواقصیھبرعیبزابنےسآای‬ ‫ےہ۔اردوزابنیکاسلکشماکلحزایدہےسزایدہاطمہعلاورقشمےہ۔‬ ‫‪Like in English, Ice cream cannot be written as Ise Kream or fish‬‬ ‫‪cannot be written as phish or phone cannot be written as fone or tough‬‬ ‫‪cannot be written as touf etc.‬‬ ‫آجےکدورںیم ارگنزییزابنامتم داینںیم وبیلاور یھجمساجیتےہاورادوایت ےکانم یبطآالتےکانم‪،‬‬ ‫یبط االطصاحت‪ ،‬امیبرویں ےک انم ایس رطح ویپمکرٹز یک زابن ہی بس زایدہ رت ارگنزیی ںیم ےہ یہی وہج ےہ‬ ‫ہک وکیئ یھب اور زابن ڑپاھےت وتق ارگنزیی وک وطبر ومنہن ےک شیپ ایک انج آاسن ےہ ینعی ابلط تہب ےس‬ ‫اینبدی رگارمئ ےک اوصل اور االصاحت ارگنزیی زابن ںیم ےتھجمس ںیہ سپ اردو ڑپاھےن ےک یل یھب‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪14‬‬

‫ارگنزیی رگارمئ وک وطبر ومنہن ای امیپہن اامعتسل رکان وہاگ۔ وت اب مہ دےتھکی ںیہ ہک رگارم یک ضعب اینبدی‬ ‫االطصںیحاردوںیمایکالہکیتںیہ۔وخدرگارموکاردوںیموقادئِزابنایرصفوحنوریغہاہکاجاتےہ‬

‫اردواالطصںیح‬ ‫امس‪Noun :‬‬ ‫افلع ‪Subject:‬‬ ‫وعفمل‪Object:‬‬ ‫لعف‪Verb:‬‬ ‫امسِتفص ‪Adjective:‬‬ ‫امسِلعف ‪Adverb:‬‬ ‫لعفامیض‪Past forms of the verb :‬‬ ‫لعفاحل ‪Present forms of the verb:‬‬ ‫لعفلبقتسم ‪Future forms of the verb:‬‬ ‫رقفہایہلمج ‪Sentence:‬‬ ‫وساہیلایااہفتسہیمرقفہ ‪Interrogative sentence:‬‬ ‫آجےکقبسںیماردوزابنےکوقادئںیماامعتسلوہےنوایلدنچاالطصاحتاکزرکایکایگےہاںیھناید‬ ‫رکںیل۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫انگہ یک ہی تقیقح ںیہن ےہ ہک اہلل انگہ وک دیپا رکے اور رھپ زہاروں ربس ےک دعب انگہ یک اعمیف‬ ‫وسےھج۔ےسیجیھکمےکدورَپںیہ۔اکیںیمافشاوردورسےںیمزرہ۔اسرطحااسننےکدورپںیہ۔اکی‬ ‫اعمیصاکدورسااجختل‪،‬وتہب‪،‬رپاشییناک۔ہی اکیاقدعہیکابتےہ ےسیجاکیصخشبجاےنپوترھپاسےک‬ ‫دعبتخساتھچپاتےہوگایہکدوونںرَپاےٹھک رحتک رکےتںیہ۔زرہ ےکاسھترتایقےہ۔ابوسالہیےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪15‬‬

‫ہک زرہ ویکں انبای ایگ؟ وت وجاب ہی ےہ ہک وگ ہی زرہ ےہ رگم ہتشک رکےن ےس مکح اریسک اک راتھک ےہ۔ ارگ انگہ ہن‬ ‫وہاتوتروعتناکزرہااسننںیمڑپاجاتاورالہکوہاجات۔وتہباسیکالتیفرکیتےہ۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلجاولہحفص‪)3‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫تقیقح‪:‬عتفی‪،‬الص‬ ‫ااسننےکدورپ‪:‬ینعیتیصخشےکدوولہپںیہ‬ ‫اعمیص‪:‬انگہ‬ ‫الغموکتخسامراتےہ‪:‬العےقاوررچلکےکاحلظےسامسجینزساںیئدیاجیتںیہاتمہرغمیباممکلںیماس‬ ‫رپاپدنبیےہ۔اہیںاسےسرمادہییھبیلاجیتکسےہہکبجوکیئاےنپامتحتایونرکوکےبزعترکات‬ ‫ےہایاسیکتخسذتلیلرکاتےہ۔‬ ‫تخساتھچپاتےہ‪:‬ینعیبجہصغارتاجاتےہوتاےسااسحسدناتمریھگاتیلےہ‬ ‫اسےسرمادےہ‪It means :‬۔رحف‪alphabetic letters :‬۔ففخم‪Abbreviation:‬۔صقن‪:‬‬ ‫‪fault /Linguistic liability‬۔رتشمک‪Common:‬‬ ‫ہتشک‬ ‫افریسزابناکفلےہسجےکینعم’’امراوہا‘‘ےہرگمبطےکےبعشںیم ُکشیہاُسوصخمصرمبکوکےتہک‬ ‫ںیہسجںیمادوہیوکالجرکوچان(سلک)یکرطحانبایلایگوہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪10‬وجن‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪16‬‬

‫(طسق‪)5‬‬ ‫اافلظیکااسقماورافصت‬ ‫امہراہیابب اردوزابنںیماافلظیکفلتخمومسقں‪،‬افصت‪،‬اوررکدارےسلعتمےہ۔ینعیمہہیدںیھکیےگ‬ ‫ہکاافلظبکبکوکنوکناساکمرکےتںیہ۔ارگمہاعموطررپدںیھکیوتاافلظیکدوڑبیااسقمںیہ۔‬

‫لقتسماورریغلقتسم‬ ‫لقتسم‪:‬ہیوہاافلظوہےتںیہوجاےلیکیہاےنپلمکمینعمدےتیںیہےسیج‬

‫امس ‪Noun‬‬ ‫ینعی زیچوںےکانم۔اثملےکوطرہپڑسک‪،‬دنلن‪،‬اابقلہیامسںیہاورہیاےنپادنراےنپلمکم ینعمرےتھک‬ ‫ںیہ۔ینعیامسےکادنراکیلمکمآڈئایوموجدوہاتےہےسجاردوںیموصترےتہکںیہ۔‬

‫تفص‪Adjective‬‬ ‫ہی اکی ااسی فل وہات ےہ وج امس ےک ابرے زمدی ولعمامت داتی ےہ۔ ےسیجڑلاک امس ےہ اور کین تفص وت ارگ‬ ‫ںیہک کین ڑلاک وت اہیں کین وج ہک تفص ےہ امس ینعی ڑلےک ےک ابرے ںیم زمدی ولعمامت دے راہ ےہ۔‬ ‫زمدیاثمںیلالمہظحوہں‬ ‫ااھچ‪،‬ربا‪،‬التپ‪،‬وماٹ‪،‬وعیس‪،‬گنت‪،‬اچک‪،‬اکپ‪،‬اانپ‪،‬اعلق‪،‬داان‪،‬اقمح‪،‬اکیوریغہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪17‬‬

‫ریمض ‪Pronoun‬‬ ‫ہی اےسی اافل ظ وہےت ںیہ وج امس یک ہگج رقفے ںیم اس یل اامعتسل وہےت ات ہک ابر ابر انم انھکل ای وبانل ریغ‬ ‫رطفیتاور بیجعاتگل ےہ۔ ےسیجارگ ںیہک ومحمد ےن قبس ڑپاھرھپ ومحمد ےنلیھکابرہ الچ ایگبج ومحمدواسپ آایوت‬ ‫ومحمدےن اھکاناھکای وت اہیںامس ومحمد یک رکتار ینعیابر ابرآانزابنیکرواینوک وتڑات ےہاسیل ومحمد وکاکی‬ ‫ابر اامعتسل رکےن ےک دعب رقفات ںیم رواین ےک یل ومحمد ےک اقمئ اقمم ریمض اامعتسل رکںی ےگ اور ھچک‬ ‫ویںںیہکےگہکومحمدےنقبسڑپاھرھپ’وہ‘ےنلیھکابرہالچایگ۔بج’وہ‘واسپآایوتاسےناھکاناھکای۔‬ ‫زمدیواضتحےکیلمہدےتھکیںیہہکریمضسکرطحےساکمرکیتےہ‬ ‫احتل ‪Possessive Case‬‬

‫احتل ‪Objective Case‬‬

‫احتل‪Subjective case‬‬

‫ااضیفینعیبجہیانہکوہہکہی‬

‫وعفمیل‬

‫افیلع‬

‫زیچسکیکےہ‬ ‫ریما‬

‫ےھجمایھجموک‬

‫ںیم ‪I‬‬

‫امہرا‬

‫ںیمہایمہوک‬

‫مہ ‪We‬‬

‫ریتاایاہمترا‬

‫ےھجتایھجتوک‬

‫متایوت ‪You‬‬

‫ںیہمتایمتوک‬ ‫اساک‬

‫اےسایاسوک‬

‫وہ ‪He/She‬‬ ‫‪Unlike English‬‬ ‫‪language Urdu‬‬ ‫‪pronouns do not‬‬ ‫‪make any difference‬‬ ‫‪between masculine‬‬ ‫‪and feminine.‬‬ ‫‪However، verb‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪18‬‬

‫‪decides the gender of‬‬ ‫‪the subject and‬‬ ‫‪pronoun.‬‬ ‫اردوںیمریمضذمرکاورومٗثناک‬ ‫رفقںیہنرکیتاتمہلعفیک‬ ‫لکشدبتلیوہرکذمرکاور‬ ‫ؤمثنںیمرفقرکدیتیےہ‬ ‫انوکایاںیھن‬

‫اناک‬

‫وہ(عمج) ‪They‬‬

‫لعف ‪Verb‬‬ ‫ہیاکیفلوہاتےہوجیسکاکماکرکانایایوہاناظرہرکاتےہےسیجاھکان‪،‬انھکل‪،‬انیپ‪،‬اجان‪،‬آان‪،‬ڑپانھ‪،‬وتڑان‪،‬انبان‪،‬‬ ‫اٹہان‪،‬اٹمان‪،‬داھکان‪،‬اپھچاناوروہانوریغہ‬

‫‪Be‬وہان‬ ‫اکیااسیلعفےہسجےسزمدییئکااکشلیتنبںیہےسیجےہ‪،‬اھت‪،‬یھت‪،‬ےھت‪،‬وریغہ‬ ‫لعفینعیاکماکیااسیفلےہسجاکوتقےکاسھترہگاقلعتےہینعیوکیئاکمبکوہا۔اساحلظےس‬ ‫وتقایزامےنوکنیتااسقمںیممیسقتایکاجاتےہ۔‬ ‫امیض‪،‬احلاورلبقتسم۔اسوموضعرپیصفتاےلگاابسقںیمایبنیکاجےئیگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫امومرنماہللیکداعؤںاکلکاہجنرپاثوہاتےہاورہیدخااعتیلاکاکیابرکیاقوننےہ۔سجوکرہاکی‬ ‫صخش ںیہن ھجمس اتکس۔ نج ولوگں ےن عیفش ےک مسلیہ ےس ااکنر ایک ےہ اوہنں ےن تخس یطلغ اھکیئ ےہ۔‬ ‫اقونندقرتاچاتہےہ۔اسوکاکیقلعتدشدیدخااعتیلےسوہاتےہاوردورساولخمقےس۔ولخمق‬ ‫عیفشوک ِ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪19‬‬

‫یک ہردی اس ںیم ادقسر وہیت ےہ ہک ویں انہک اچیہ ہک اس ےک بلق یک انبوٹ یہ ایسی وہیت ےہ ہک وہ‬ ‫ہردیےکیلدلجاتمٗثوہاجاتےہ۔‬ ‫اسیلوہدخاےساتیلےہاوراینپدقعِتمہ اوروتہجےسولخمقوکاچنہپاتےہاوراانپاثاسرپ ڈااتلےہ۔اور‬ ‫یہیافشتعےہ۔ااسننیکداعاوروتہج ےک اسھتتبیصماکرعفوہانای تیصعماورذونب اکمکوہانہیبس‬ ‫افشتع ےک ےچین ےہ۔ وتہج بس رپ اث رکیت ےہ وخاہ امومر وک اےنپ اسھت قلعت رےنھک واولں اک انم یھب اید وہ‬ ‫ہن وہ۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلجوسمئہحفص‪)22‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫امومرنماہلل‪:‬اہللاعتٰیلیکرطفےساجیھبایگ‪،‬امومرایکایگ۔رمادرضحتحیسموموع ؑدںیہ۔‬ ‫لکاہجن‪:‬امتمداین۔‬ ‫ابرکیاقونن‪:‬دیچیپہ اقوننوجتخسوغرورکفیہےسھجمسآاتےہ۔‬ ‫عیفش‪ :‬دخااعتیلےکاخصدنبےوجاہللاعتیلےکوضحرداعؤںےکذرےعییسکیکافسرشرکںیکسےسیج‬ ‫اایبنء‪،‬اوایل‪،‬افلخء۔‬ ‫ولخمق‪:‬ااسنن‪،‬ولگاورامتمولخماقت۔‬ ‫بلق‪:‬دلیکانبوٹ‪،‬استخ۔‬ ‫دقعتمہ‪:‬تمہےکاطمقب۔‬ ‫ذونب‪:‬انگہ‪،‬رجامئ‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪17‬وجن‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪20‬‬

‫(طسق‪)6‬‬ ‫اردوارعاب‬ ‫ہی ابب اردو زابن ےک ارعاب ےک لعتمےہ۔ ارعاب وہ وصخمص ااشرے اور العںیتم ںیہ وج رحوف یک‬ ‫آوازوں اک نیعت رکیت ںیہ۔ ہی العںیتم اتبیت ںیہ ہک سک رحف یک آواز وک وگل رکان ےہ ےسک ےچین یک اجبن‬ ‫انچنیھکےہاورسکرحفوکسکرحفےسوجڑانےہ۔رھپوہہینیعتیھبرکیتںیہہکایکرحفرحتمکےہای‬ ‫اسنک۔اظبرہااسیاتگلےہ ےسیجہیاکیلکشماعمہلمےہاتمہیلمعوطررپاےس انھجمساسدہاورلہسےہ۔دورِ‬ ‫دجدی ںیم اردو ےتھکل وتق ارعاب اک اامعتسل مک یہ وہات ےہ اسیج ےک آپ اس رحتری وک دھکی ےتکس ںیہ وج آپ‬ ‫اس وتق ڑپھ رےہ ںیہ ۔ رگم ان العوتمں اک انھجمس اردو ےنھکیس واولں ےک یل ااہتنیئ امہ ےہ۔ ارعاب اک‬ ‫درتس اامعتسل اردو اک حیحص ظفلت ےنھکیس ےک یل رضوری ےہ۔ ایس رطح ریمضوں ےک درتس اامعتسل اور‬ ‫رومزواواقفےنھجمسےکیلیھبارعاباکملعتہبرضوریےہ۔‬

‫زرب۔‬ ‫اےس رعیب ںیم حتف ےتہک ںیہ ینعی وھکانل اور اردو ںیم اےس زرب ےتہک ںیہ سج ےک ینعم ںیہ اورپ۔ ہی العتم‬ ‫رحوفےکاورپآیتےہاوراسآوازوک ابملرکےن ےسافلیکآوازدیپاوہیتےہ۔زرباکاامعتسلاردو ںیم‬ ‫رثکت ےس وہات ےہ ےسیج ان یہک (وج ابت ےلہپ یہک ہن یئگ وہ)‪ ،‬ان دیھکی (وج زیچ ےلہپ دیھکی ہن وہ‪ ،‬بیجع و‬ ‫رغبی ‪ ،‬اور ضعب اواقت اس اک بلطم وہات ےہ رظن ادناز رکدانی ینعی دھکی یھب انیل رگم ان داھکی رک دانی وگای‬ ‫داھکییہ ںیہن)‪،‬اوہنین (ریغومعمیل ابت‪ ،‬احدہث‪،‬ریغ وتمعق ابت)‪،‬ان ینس(وجےلہپ ہنینس وہ‪ ،‬اینس رک رظن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪21‬‬

‫ادنازرکدانی)‪،‬اومنل(شیبتمیق‪،‬یتمیقانایب)اےسی اافلظںیہنجوکارگزربیکاجبےئزریایشیپ ےکاسھت‬ ‫اامعتسلایکاجےئوتہیاافلظےبینعموہاجںیئےگ۔‬

‫زری۔ِ‬ ‫اسالعتموکرعیبںیمرسکہےتہکںیہہکبجاردوںیماےسزریاہکاجاتےہسجےک ینعمںیہےچین۔اسوکزری‬ ‫اسیلےتہکںیہہکاسیکآوازییکیسوہیتےہرگمزریبجاالیکوہوتاسیکآوازےکلہدرےجیکوہیگ۔‬ ‫زری بج ی ےک اسھت آےئ وت دو رطح یک آواز دیپا رکیت ےہ اکی مک دوراےین یک اور دورسی وطلی۔ ےسیج‬ ‫ریش(اجونر)اورریش(دودھ)ایسرطحریب(لھپ)اورریھک(دودھاچولاکاھٹیم)۔‬ ‫اکیابتاقلبوغرےہافریسزابنےک ضعب اافلظوجافریسںیماکیاسیجظفلترےتھکںیہرگماردودانان‬ ‫اکظفلتفلتخموطررپرکےتںیہاورہیزابونںاکاانپاولسبےہ۔ےسیجاجودی‪،‬دیشمج‪،‬وکزایدہےچینچنیھکرکںیہن‬ ‫وبال اجاترگمددی‪،‬وندی‪ ،‬وخردیشوکیاورزری ےکاکی اسھتاامعتسلیکرطحابرکیآواز ےک اسھتےچین اچنیھک‬ ‫اجات ےہ۔ وگ رحتری ںیم ارعاب اک زایدہ اامعتسل ںیہن ایک اجات اتمہ وگتفگ ںیم ارعاب ےک اطمقب ظفلت ادا رکان‬ ‫تہب رضوری ےہ۔ ےسیج ابرِش وک ابرش‪ ،‬اعدِب وک اعدَب وریغہ ےنہک ےس ااسنن ےننس واولں یک اگنہ ںیم ریغ میلعت‬ ‫ایہتفوصترایکاجےئاگ۔‬

‫شیپ۔ُ‬ ‫اےس رع یب ںیم ہمض ےتہکںیہ سج ےک ینعم ںیہ المان۔ اردو ںیم اےس شیپ ینعی اسےنم ای آےگ اہک اجات ےہ۔ ہی‬ ‫بجرحفےکاورپاالیکآاتےہوتیکلہواؤیکآوازداتیےہےسیج ُمڑانرگمبجواؤ ےک اسھتآےئوتہیآوازوک‬ ‫ڑباھاتےہاورواحض رکاتےہ ےسیجومڑان۔ رگمبج ہیواؤ ےک اسھت یھبآاتےہوت دو مسقیکآوازںیداتی ےہ‬ ‫ےسج ُنور‪ُ ،‬دور‪،‬وُچر(زومخںےسوُچر‪،‬نکھتےسوُچر)رعیبزابنیسیجآوازںیںیہ۔‬ ‫‪Noor, door, choor‬‬ ‫رگموشر(وشررکان)‪،‬وچر(وچریرکےنواال)دقرےیلیھپوہیئاخصلاردوآوازںیںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪22‬‬

‫ابآوازدنلبرقتری‪،‬ایاطخبرکےتوہےئارگارعاباکایخلہنراھکاجےئوتابتاکوہفممیہمہبموہاتکسےہ‬ ‫ےسیجارگانہکوہہکاُسےنہیوجتزیدیاوردہکایاجےئہکاِسےنہیوجتزیدیوتوجتزیدےنیواالیہدبتلی‬ ‫وہاتکسےہایمکازمکےننسواولںےکیلہیتہبانھجلدیپارکاتکسےہہکوجتزیسکےندی۔‬

‫زجمایوکسن‬ ‫ارگ یسک رحف رپ زری ‪ ،‬زرب ‪ ،‬شیپ ںیم ےس وکیئ رحتک ہن وہ وت وہ اسنک وہات ےہ ےسج زجم یھب ےتہک ںیہ ےسیج‬ ‫جس‬ ‫جس‬ ‫جس‬ ‫ِ م ‪،‬یک ساورمیم اسنکںیہ ینعیہی ِ م ںیہنےہ ہکلب ِ مےہ وگشیک شاور ت اسنکںیہ۔ م ِوِس یک‬ ‫میماسنکےہ۔‬

‫دم‬ ‫رقآنرکمی انرظہ ڑپےنھ واےل اجےتن ںیہ ہک دم افلیک آواز وک وطاتل دےنی ےک یل اامعتسلوہیت ےہ۔‬ ‫ےسیج ’اب‘ سج اک بلطم ایھب ےہ ےک افل رپ دم ڈا ل دںی وت ہی ’آب‘ نب اجےئ اگ اور اس اک بلطم وہاگ‬ ‫اپین۔ایسرطحآم‪،‬آس‪،‬آگوریغہدمیکاثمںیلںیہ۔‬

‫زمہہ‬ ‫ء(زمہہ)’’ی‘‘ےکاسھتلمرکویہاکمداتیےہوجدمافلےکاسھتدیتیےہ۔بجدصقم’’ی‘‘یکآوازوک‬ ‫دانگ رکان وہ وت زمہہ وھچیٹ ’’ی‘‘ ےک اسھت اامعتسل وہات ےہ ےسیج یئک‪ ،‬ںیئت وریغہ ہی ںیئت فل رضحت حیسم‬ ‫وموع ؑدیکرحتریاتںیمرثکتےساتلمےہےسیجاےنپںیئتینعیاےنپوطرہپایاےنپآپوک۔رھپزمہہ’’و‘‘ےک‬ ‫اسھتیھباامعتسلوہاتےہےسیجاپؤں‪،‬اگؤں‪،‬المؤ‪،‬داھکؤوریغہ۔‬ ‫االولرفامےتںیہ‬ ‫رضحتۃفیلخاحیسمل ؓ‬ ‫’’زہاروں وطخ ط (طخ یک عمج) ریمے اپس آےت ںیہ نج ںیم اظرہی امیبرویں (امسجین امیبرویں) ےک اہھت‬ ‫ےس انالں (رپاشین) ولوگں ےن وج وج ارطضاب (ربھگاٹہ‪ ،‬اموییس‪ ،‬ادایس) اظرہ ایک ےہ ںیم اےس داتھکی‬ ‫وہںنکیلےھجمریحاینوہیتےہہکوہاظرہیامیبرویںےکےئلوتاسدقرربھگاٹہاظرہرکےتںیہرگمابینط‬ ‫(رواحین‪ ،‬االخیق) اور ادنروین امیبرویں (دب اعدات‪ ،‬ربے االخق وج ِ‬ ‫رطفت اثہین نب ےئگ وہں) ےک ےئل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪23‬‬

‫اںیہنوکیئڑتپ(رکفِالعج)ںیہن۔ابینطامیبرایںایکوہیتںیہ؟یہیدبینظ(وخدےسادنازہاگلانہکدورسے‬ ‫ںیمہیربایئوہیگہکبجااسیارثکںیہنوہات)‪،‬وصنمہبابزی(اسزشرکان‪،‬یفنمایستسرکان)‪،‬ربکت‪،‬دورسےیک‬ ‫ریقحت (رتمک انھجمس)‪ ،‬تبیغ (یسک یک ریغ وموجدیگ ںیم اس ےک یل یفنم وگتفگ رکان) اور اس مسق یک دبذاایتں‬ ‫(ربیرحںیتک)اوررشارںیت‪،‬رشک‪ ،‬امومروںاکااکنروریغہ۔انارماضاکوہھچکیھبرکفںیہنرکےتاور‬ ‫اعم جل(بیبط‪،‬اہدی‪،‬ااتسد‪،‬اامم)یکالتشاںیہنںیہنوہیت۔ںیمبجانامیبرویں ےکوطخطڑپاتھوہںوت‬ ‫ریحتوہیتےہہکویکںہیاےنپرواحینارماضاکرکفںیہنرکےت۔‘‘‬ ‫)ابطختونردلج‪1‬ہبطخربمن‪20‬ہحفص‪(231‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪24‬وجن‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪24‬‬

‫(طسق‪)7‬‬ ‫اردوارعاب‬ ‫اساببںیمیھباردوزابنےکارعابورحاکترپثحباجریرےہیگ۔‬

‫ونتنی۔۔۔ً۔‪،‬۔۔۔ٍ۔۔‪،‬۔۔۔۔ٌ۔‬ ‫دوزرب‪،‬دوزریایدو شیپوکونتنی ےتہکںیہاورہیوننیکآوازدیتیےہ۔ ےسیجوفر ًاوک وفرنڑپںیھےگًاتقیقحوک‬ ‫ج‬ ‫قنقین اور ًالثم وک میلن ڑپاھ اجات ےہ۔ ونتنی ےک اامعتسل ےس اکی فل لعتم لعف نب اجات ےہ ےسج‬ ‫ارگنزیی ںیم ‪ Adverb‬ےتہک ںیہ ۔ینعی اکی ااسی فل وج یسک لعف ای تفص ای امس ےک ابرے ںیم ولعمامت‬ ‫دے۔ ًالثم‪:‬وہ اندان ےہ۔ مت ًاتقیقح اندان ےہ ۔وہ وجنکس ےہ۔وہ رطفًات وجنکس ےہ۔وہ وسےلیت وچبں ےس‬ ‫رفنترکاتےہ۔وہااسیااقتنًامرکاتےہوریغہ۔اہیںًاتقیقح‪،‬رطفًاتاورااقتنًام لعتملعفںیہ۔‬

‫دشتدی۔۔۔ّ۔‬ ‫بجوکیئ رحف رکمرآواز داتیےہوتاےس دوابرےنھکلیک اجبےئ اکیابرھکل رکاسرپ ۔۔ّ۔۔ ڈال دےتیںیہ۔‬ ‫ًالثم دم دت ےنھکل یک اجبےئ د رپ دشتدی ڈال رک د اکی یہ ابر ھکل دےتی ںیہ ینعی ّدمت۔ سج رحف رپ دشتدی‬ ‫آےئ اس رپ زری ‪ ،‬زرب‪ ،‬شیپ ںیم ےس وکیئ رحتک یھب ڈایل اجیت ےہ اتہک درتس ظفلت ادا وہےکس ًالثم ّدمت‬ ‫ںیھکلےگورگہنڑپےنھواالاےسّدمِتایّدمُتڑپھاتکسےہوجہکطلغےہ۔اتمہاردوںیمارعاباکاامعتسل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪25‬‬

‫مک وہات ےہ درتس ظفلت ااسذتہ ےک زری رگناین ابر ابر اطمہعل رکےن ےس ولعمم وہات ےہ۔ ےسیج ضعب ولگ‬ ‫انصوکانصڑوریغہ ےتہک‬ ‫اعدِبوکزربےساعدَبڑپےتھاوروبےتلںیہاسرطحابرِشوکابرش‪،‬وگشوکوگش ِ ڑ‬ ‫ںیہ۔‬ ‫زمدی ربآںارگ دشتدی ی ای و رپ آےئ وت اسفل یک ادایگیئفلتخم وہیگ ےسیجمنغیّرڑ وک ڑپےتھ وتق ی ہپ رہٹ‬ ‫ہک اکٹھج دانی وہاگ ےسیج ارگنزیی زابن ںیم‪ Vision‬وی ژن ےتہک وتق دای اجات ےہ۔ ایس رطح ونّاب اور‬ ‫وجابوجاظبرہاکیےسیجاافلظےتگلںیہدوونںیکادایگیئںیمرفقےہوجاباسدہادایگیئےہرےنکاوراکٹھج‬ ‫دےنی یک رضورت ںیہن رگم ونّاب ےتہک وتق و رپرک رک ومعمیل اس اکٹھج دانی وہاگ اےس وناب ربوزن وجاب‬ ‫ںیہن ہک ےتکس۔ ایس رطح ّجاد وک الجد ںیہن ہک ےتکس ل رپ رہٹ رک ومعمیل اکٹھج دے رک ڑپانھ ےہ۔زمدی اثمںیل‬ ‫صاد‪،‬وتّابوریغہ۔‬ ‫ّ‬

‫رحوفیسمشورمقی‬ ‫اسیجہکےلہپایبنوہاکچےہہکاردوںیمرعیبزابنےکاافلظرثکتےساپےئاجےتںیہ۔اخصوطررپانمای‬ ‫امس زایدہ رت رعیب وہےت ںیہ۔ سپ ان انومں ےک ظفلت یک ادایگیئرعیب وقادئ ےک اطمقب یک اجیت ےہ ۔ رعیب‬ ‫انومں ےک اسھت ا اور ل اگلای اجات ےہ ضعب ہگج وبےتل وتق ل وبال اجات ےہ اور ضعب اواقت ںیہن ۔ اس‬ ‫ےئلسموکےنھجمسےکیلرعیبانموجاردوںیماامعتسلوہےتںیہاںیھندوومسقںںیممیسقترکدایایگےہ۔‬

‫لس‬ ‫ا مس‬

‫لس‬ ‫اسمسق ںیم لںیہن وبال اجات۔ ےسیجا مسںیم یھبںیہن وبال اجاتاور ںیہکےگاسمش۔ سپاےسی رحوفوک‬ ‫ِ‬ ‫رحوفیسمشاہکاجاتےہ۔‬ ‫رفظمادلنی‬ ‫اصبحاذلرک‬ ‫اۃماونلر‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪26‬‬

‫امقل‬ ‫اسےکظفلتںیملوبالاجےئاگاسیلاسرطحےکرحوفوک ِ‬ ‫رحوفرمقیےتہکںیہ‬ ‫دبعایئحل۔ونرایعل۔رسعیامہفل۔اصدقاوقلل۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪01‬وجالیئ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪27‬‬

‫(طسق‪)8‬‬ ‫سنج‬ ‫ابکتوجاوباب شیپےیکےئگںیہانںیماردوزابنیکاینبدیابوتںاوراوصولںرپابتیکیئگےہ۔اب‬ ‫اردوزابنےکانوّصحںرپابترکےناکآاغزرکےتںیہنجےساردووبےنلواولںیکزابنوعیسوہیتےہ‬ ‫اوروہزایدہرتہبوطررپاینپابتوکایبنرکےتکسںیہاورھکلےتکسںیہ۔‬ ‫بسےس ےلہپمہدےتھکیںیہہکاردوزابنںیم سنجینعیذمرکایومثناکرفقافلعرپ ےسیکڑپاتےہینعیوہایک‬ ‫رطہقی ای رطےقی ںیہ نج ےس اتپ اتلچ ےہ ہک ابت رکےن واال ای اکم رکےن واال ذمرک ےہ ای ومثن۔ اور اس اک‬ ‫رطہقیاکرایکےہ۔ارگنزییزابنںیماساکرطقیہیےہہکالصانمینعیامسای‪ Noun‬یک ہگجوجاافلظای‬ ‫‪ Pronoun‬اامعتسلوہےتںیہوہ ذمرکاورومثن ےکاحلظ ےسفلتخموہےتںیہ۔ ےسیجارگنزییزابنںیم‬ ‫ارگذمرکیکابتوہریہوہوت ‪He‬اکاامعتسلوہاتےہہکبجومثنےکیل ‪ She‬اک۔‬ ‫افلع ‪verb‬یکلکشدبانل‬ ‫نکیلاردوںیمذمرکاورومثناکرفقرکےنےکیللعفےسجارگنزییںیمورب ‪ Verb‬ےتہکںیہاسیک‬ ‫لکشدبتلییکاجیتےہ۔ےسیجوہ طخھکلراہےہ۔ اہیںراہےہ ےساتپلچراہےہہکاکمرکےنواالذمرکےہ‬ ‫ہکبج ارگاکم رکےنوایل ینعی افلع ومثن ای وعرت وہوت راہ‪ ،‬ریہ ںیمدبلاجےئ اگ۔ینعیوہ(وعرت)طخھکل‬ ‫ریہےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪28‬‬

‫زمدیاثمںیل‬ ‫مہطخھکلرےہںیہ(ذمرکعمجینعیزایدہرمد)۔‬ ‫مہطخھکلریہںیہ(ومثنعمجینعیزایدہوعرںیت)۔‬ ‫وہطخھکلرےہںیہ(ذمرکعمج)۔‬ ‫وہطخھکلریہںیہ(ومثنعمج)۔‬ ‫وتآپےناندنچاثمولںںیمداھکیہکاکمرکےنواےلینعیافلع یکسنجاکنیعت رکےنےکیللعفینعی‬ ‫‪Verb‬یکلکشدبتلیرکدیاجیتےہ۔‬ ‫لعفیکفلتخمااکشل‬

‫ابمہدےتھکیںیہہکلعفینتکںیلکشدباتلےہ۔اسےکیلدنمرہجذلیاثمولںرپوغررکانوہاگ۔اھکان‬ ‫اھکؤایاھک ول ینعیمکحےہ اہتبلاھک ولںیمااجتل یھبآاجیتےہ۔اھکای ینعیامیضیکابت ےہ ےسیجاسےنحبصاڈنا‬ ‫اھکای۔‬ ‫ںیمےناھکای۔‬ ‫اسےناھکای۔‬ ‫مہےناھکای۔‬ ‫بسےناھکای۔‬ ‫سپلعفاکآرخی ان ایناٹہےنےسمکحنباجاتےہےسیجانلچےسلچ۔انلمےسلم۔انھکلےسھکل‪،‬انیپےسیپ‬ ‫وریغہ۔‬ ‫ان اابسق وک اسدہ اور آاسن انبےن ےک یل ان اخص االطصاحت اک امعتسل ںیہن ایک ایگ وج اعم وطر رپ اردو‬ ‫زابنںیمیکاجیتںیہ۔ارگ اردو رگارمئیک لکشماالطصاحت اوراافلظ اکاامعتسلایک اجےئوتاردو اھکسےناک‬ ‫لمع تہب لکشم وہاجےئ اگ اور ےنھکیس واولں یک دیپسچل اقمئ ںیہن رےہ یگ ۔ اور اردو تہب لکشم زابن رظن‬ ‫آےئیگ۔‬ ‫زمدیھچکادناززابںدےتھکیںیہ۔اسیجہکمہابترکرےہںیہلعفیکاور’اھکان‘اکیلعفےہوتاثملدےیھکی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪29‬‬

‫اباھکیھبول۔‬ ‫ہی اظبرہ مکح ےہ رگم اس ںیم یسک دح کت زنط اک ادناز ےہ۔ ینعی وتق اضعئ ہن رکو ای ثحب ہن رکو ای ےئن ےئن‬ ‫اطمابلتہنرکواوراھکیھبول۔‬ ‫اباھکیہول‬ ‫ہییھباکیادنازوگتفگےہاسںیمربصیکنیقلتاکرگنےہ۔ینعیوجرّسیمےہاھکیہول‬ ‫ےلہپاھکوتول‬ ‫اہیںلبقازوتقہلصیفرکےنےسعنمرکےناکاکیادنازےہ۔‬ ‫وفلماظترضحتحیسموموع ؑد‬ ‫وضحر ےن امنز ادا رکےک سلجم یک اور اکی دو فلتخم ذرکوں ےک دعب ایمں ادمح دنی اصبح از وگرجاوناہل‬ ‫ےن رعض ایک ہک ارگ انجب کیھٹ کیھٹ رتپ اہیں ےسروایگن اک رفامدںی وت ھچک اھکےن ےنیپ اک ااظتنم رکےک‬ ‫وگرجاوناہل رپ احرض روہں دخا ےک ربزگدیہ ےن رفامای ںیمہ وت دخا یہ ےل اجات ےہ۔ ایس ےک مکح ےس اجان‬ ‫ےہ۔ ایھب ایک ولعمم سک وتق رواہن وہان ےہ۔ ااسنن تہب اعزج اور چیہ ےہ دخا یہ ےک اسھت وہ اجات ےہ اور‬ ‫دخایہےکاسھتوہآاتےہ۔‬ ‫)وفلماظتدلجاہچرمہحفص‪)54‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫سلجمیک‪:‬ینعیدجسمںیمادمحیدووتسںےسالماقتیک۔‬ ‫فلتخمذرکوں‪:‬فلتخموموضاعترپوگتفگ۔‬ ‫ازوگرجاوناہل‪:‬وگرجاوناہلےس۔‪From Gujranwala‬‬ ‫رعضیک‪:‬دروخاتسیکینعیادبےساہک۔‬ ‫انجب‪:‬اہیںرماد رضحتحیسموموع ؑدںیہاورہیاردوںیمزعتےساخمبطرکےناکاکیادنازےہ۔‬ ‫کیھٹکیھٹ‪:‬ہلصیفنکینعیرفنکم۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪30‬‬

‫رتپ‪:‬ہلصیف‪،‬طخاافنرنشیم۔‬ ‫وضحراقداینےسوگرجاوناہلاجےنیکحیحصاترخیاوروتقاتبدںی۔‬ ‫روایگناکرفامدںی‪:‬ینعیارگ ؑ‬ ‫آپاکااظتنررکوں۔‬ ‫وگرجاوناہلرپاحرضروہں‪:‬ینعیواہںااظتنمرکےک ؑ‬ ‫دخاےکربزگدیہ‪:‬دقمساوراپکووجدینعیرضحتحیسموموع ؑد۔‬ ‫ںیمہ‪:‬ینعیرضحتحیسموموع ؑدوک‪،‬اہیںےھجمیکاجبےئوجںیمہرفامایوتہیاکیادنازِوگتفگےہ۔‬ ‫ااسننتہباعزجاورچیہےہ‪:‬ینعیااسننزمکورےہاےسرہابتںیمرہےلصیفںیمدخااعتیلیکدمددراکرےہ۔‬ ‫دخا یہ ےک اسھت وہ اجات ےہ اور دخا یہ ےک اسھت وہ آات ےہ‪:‬ینعی دخا ےک لضف اور رمح اک ااسنن رہ اکی‬ ‫اعمےلمںیماتحمجےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪08‬وجالیئ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪31‬‬

‫(طسق‪)9‬‬ ‫لسلستورواین‬ ‫اسابب ںیم مہ اردو زابن ےک ضعب اےسی اافلظ رپ وغررکںی ےگ وج زابن ںیملسلست اور رواین دیپا رکےت‬ ‫ںیہہیاافلظ رقفات ای ولمجں وک آسپںیم وجڑدےتی ںیہ۔ ان اافلظیک وہج ےسرحتری ایوگتفگ ںیم رواینریتہ‬ ‫ےہ اورہی رواین اسوتق یھب ںیہن وٹیتٹ بج وکیئ یسک ابت اک ااکنر رکے ینعی ہی ےہک ہک ااسی ںیہن وہاتکس۔‬ ‫اسےلسلساکالہپفلےہ۔۔۔‬ ‫ویکہکن ‪The reason is that/because….‬‬ ‫اردوزابنںیماسفلاکاامعتسلرحتریینعیےنھکلںیمارورقتریینعیوبےنلںیماسوتقایکاجاتےہبجیسک‬ ‫ابت یک وہج شیپ یک اجیت ےہ۔ ًالثم ںیم اےس اعمف ںیہن رکاتکس۔ اب وسال دیپا وہات ےہ ہک ویکں اعمف‬ ‫ںیہن رکےتکس؟وت اکییہ رقفہ ںیماسےلصیفیکوہج یھب ایبن رکےن ےک یل ویکہکناک اامعتسل وہاگ ےسیجںیم‬ ‫اےس اعمف ںیہن رکاتکس ویکہکن اس رطح اس یک االصح ںیہن وہ ےکس یگ۔ ینعی ضعب اواقت اعمف رکان‬ ‫اصقنندہوہاتےہاورربایئ ڑبیتھاجیت ےہ۔ ضعباواقتاساکاامعتسل یسکواہعقیک اسدہوہج ایبنرکےن‬ ‫ےک یل یھب ایک اجات ےہ۔ ضعب ولگ وکڈ ‪ 19‬اک افحیتظ ہکیٹ وگلاےن ںیم یتسس رکرےہ ںیہ ویکہکن وہ اطقر‬ ‫ںیمگلرکااظتنررکےنےسربھگاےتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪32‬‬

‫وچہکن ‪Since/ because/ therefore‬‬ ‫ہیفلیھبرقتًابیویکہکنےک معنےیہداتیےہرگمہیویکہکنےکربسکعرقفےےکرشوعںیمآاتےہ۔‬ ‫ویکہکناعموطررپدورقفوںےکدرایمنآاتےہ۔‬ ‫وچہکنواباکرطخہالٹںیہناسیلاایتحطرہباحلرکیناچیہ‬ ‫انچہچن‪Thus/ Hence/ Therefore/ for instance/ so accordingly‬‬ ‫ہیفلہجیتناکنےتلوہےئاامعتسلوہات۔اوراسےکاامعتسلےسےلہپنجابوتںیکاینبدرپہجیتناکنالاجاتےہ‬ ‫انیکیصفتایبنرکدیاجیتےہ۔اثملدےتھکیںیہ۔‬ ‫انچہچناحالتاکاجزئہےنیلےکدعباساسلہسلجاسالہندقعنمہنرکےناکہلصیفایکایگےہ‬ ‫انچہچن‪،‬اسےکیلآپےسیجاقلبارفادوکآےگآانوہاگاتہکآپانزیچوںاکاطمہعلرکںی‪،‬اوردرگی‬ ‫ولوگںوکیھبانںیماشلمرکںی۔۔اورًانیقیآپاناکلحاکنےنلںیماکیفدمداگراثتبوہرےہںیہ۔‬ ‫ذہلا‪Therefore/ thus‬‬ ‫ہیفلیھبہجیتناکنےنلےکیلاامعتسلوہاتےہ۔یقیقحتاوردیقنتیرحتریںیماساکاامعتسلرثکتےسایک‬ ‫اجاتےہ۔ملعِہفسلف‪،‬اسسنئ‪،‬قطنمںیمہیفلرثکتےساامعتسلوہات۔‬ ‫ًالثم‬ ‫ادمحاکیادمحیےہ۔‬ ‫امتمادمحیاامینرےتھکںیہہکرضحترمزاالغمادمحاقدایینہیلعاالسمااممدہمیاورحیسموموعدںیہ۔‬ ‫ذہلاادمحیھباامینالاتےہہکرضحتحیسموموع ؑدااممدہمیاورحیسموموع ؑدںیہ۔‬ ‫ان اابسق وک اسدہ اور اعم مہف راھک ایگ ےہ اشلنے یصفت ںیم اجےن ےس ارعاض ایک ایگ ےہ۔ ینعی یصفت ایبن‬ ‫ںیہن یک یئگ ےہ۔ ان اابسق اک اکی دصقم ہی ےہ ہک وادلنی وک رھگوں ہپ وچبں وک اردو اھکسےن ےک یل ھچک‬ ‫رامنہاوصلاور وماد لم ےکس۔ہی اابسقاسوتقزایدہدیفم اثتب وہںےگ بج وہےچب وجاردوانھکل ڑپانھ‬ ‫ںیہن اجےتناںیھناناابسقیکدمد ےسان ےکوادلنیاردواھکسںیئ۔درگیزابونں یکرطحاردووبلاچل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪33‬‬

‫یھب دبتلی وہریہ ےہ اور اردو زابن ںیم اعم وگتفگ رکےت وہےئ ان اافلظ اک اامعتسل رقتًابی ہن وہےن ےک‬ ‫رباربرہایگےہ۔‬ ‫رہباحل‬ ‫اقوننرطفتےکاوصولںاوراعریگملاچسویئںوکایبن‬ ‫ہیفلیھبیسکاعمےلمیکدیجنسیگایبنرکےنےکدعب ِ‬ ‫رکےنےکیلاامعتسلوہاتےہ۔اسےکاعمینںیہرہاحلںیم۔ینعیوکیئاورراہتسںیہنےہ۔الزیمےہ۔‬ ‫وکیئاجےئایہناجےئںیہمتوترہباحلاجانوہاگ۔‬ ‫متےناعمیفوتامگنیلرہباحلوجاصقننوہاناھتوہوہایگ۔‬ ‫زایدہرتولگریغاتحمطںیہرہباحلوجولگمیلعتایہتفںیہاوراسسنئاکملعرےتھکںیہانوکوتوابےکوتق‬ ‫ںیماایتحطرکانوہیگ۔‬ ‫وکیئرکےایہنرکےاکیادمحیوکوترہباحلامیلرقابینرکینوہیگ۔‬ ‫وگ‪،‬وگای‪،‬ارگہچ‪،‬رہدنچ‬ ‫ہیامتماافلظرقتًابیمہینعمںیہاورانوکاسوتقاامعتسلایکاجاتےہبجزجویوطررپاثادنازوہےن‬ ‫وایلابتاکارتعافرکانوہرگمزجویوطررپاثہنوہےناکااہظریھبرکانوہ۔‬ ‫ےسیجوگہیرہشاقثیتفاحلظےساخہصرحتمکےہرگمریبوزاگرییکرشحآامسنوکوھچریہےہ۔‬ ‫متےنریمیابتوگایینسیہںیہن۔ںیمےنوترہباحلاانپرفضادارکدایاھت۔‬ ‫رہدنچاکاامعتسلرپاینادیبرحتریوںاورااعشرںیمیہاتلمےہ۔اسدہاافلظںیماساکبلطمےہہکانتج‬ ‫رمیض‪،‬انتکیہ۔ینتکیہ‪،‬اچےہانتجیھبوریغہ۔‬ ‫؎رکےیعسرہدنچاسرازامان‬ ‫ںیہندلیکتمسقںیمآراماپان‬ ‫)وقنشامین(‬ ‫ینعیاچےہاسرازامہنوکششرکےلریمےدلیکتمسقںیمآرامںیہن۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪34‬‬

‫رگہچ‬ ‫اسےکاعممہفینعمںیہدرتقیقح‪،‬الصںیم‪،‬چسوتہیےہہکوریغہ۔‬ ‫؎رگہچوکیئیھبادناھںیہناھت‬ ‫اھکل دویار اک ڑپاتھ ںیہن اھت‬ ‫ینعی اشرع ےک زندکی ولگ ادنےھ ںیہن ےھت رگم تلفغ اک اکشر ےھت اور اےنپ اامعل ےک الزیم اتنجئ ےس‬ ‫الرپواہےھت۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪15‬وجالیئ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪35‬‬

‫(طسق‪)10‬‬ ‫اکیلکشماکلح‬ ‫اس ابب اک آاغز اکی لکشم اور اس یک واضتح ےک اسھت رکےت ںیہ۔ اس لکشم اک حیحص ادنازہ اس وتق‬ ‫وہاتےہبجاردوزابنوکڑپاھاناوراھکسانوہ۔اوروہلکشمہیےہہکاردوزابنیکرگارموکآاسناافلظاور‬ ‫ادناز ںیم شیپ ںیہن ایک ایگ۔ اکی رطف وت اردو رگارم یک زابن تہب لکشم ےہ دورسی رطف اس ںیم‬ ‫افریساوررعیبہکاےسیاافلظاامعتسلےیک اجےترےہںیہنج ےساعماردوزابنوبےنلواالوافقیہںیہن‬ ‫وہات۔ سپ بج اردو ڑپاھان ای اھکسان اچںیہ وت ہن رصف ڑپےنھ واولں وک ےنھجمس ںیم لکشم شیپ آیت ےہ ہکلب‬ ‫ڑپاھےنواولںوکڑپاھےنںیمیھبلکشمشیپآیتےہ۔مہاہللاعتیلےکلضفےسوپریوکششرکںیےگ‬ ‫ہکاردورگارمیکوھبلویلھبںےسےتچبوہےئاسدہرطقیاانپںیئ۔‬ ‫زامہن ‪Tense‬‬ ‫ہیابب مہ’زامےن‘ےسرشوعرکےتںیہ۔’زامےن‘ےساہیںرمادےہیسکزابنںیموتقاکحیحصاامعتسل۔‬ ‫ےسجارگنزییزابنںیم ‪Tense‬اہکاجاتےہوتبسےسےلہپمہدےتھکیںیہہکارگنزییزابناکالہپ ‪Tense‬‬ ‫وکن اس ےہ۔ارگنزیی زابن ںیم بس ےس ےلہپ اےسی اکومں ای ولعفں اک ذرک ےہ وج ااسنن اعدًات‪ ،‬اور لقتسم‬ ‫وطر رپ رکات ےہ ۔ ےسیجارگ مہ ںیہک ہک ’یلع اھکان اھک راہ ےہ‘ وت اساک بلطم وہاگ ہک وہ اسوتق اھکان اھکراہ‬ ‫ےہ بج ےنہک واال اس وک دھکی راہ ےہ ینعی آپدھکی رےہ ںیہ ہک یلع اھکان اھک راہ ےہ وت ہی اس یک اعدت ںیہن‬ ‫ےہ اکی لقتسم روہی ںیہن ےہ ہکلب اکی ااسی اکم ےہ وج اجری ےہ اور وہراہ ےہ نکیل ارگ ںیہک ہک ’یلع اھکان‬ ‫اھکات ےہ ‘ وت اس اک بلطم ہی ےہ ہک ہی یلع یک اعدت ےہ اکی لقتسم روہی ےہ ہک وہ اھکان اھکات ےہ نکیل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪36‬‬

‫رضوریںیہنہکیلعاسوتقیھباھکاناھکراہوہبج ےنہکواالہیہہک راہےہہکلبابتہیےہہکوہروزاہنااسی‬ ‫رکاتےہ۔‬ ‫اردوزابنںیماسزامےنوک’لعفاحلقلطم‘اہکاجاتےہینعیااسیلعفایاکموجآجیھبوہراہےہلکیھب‬ ‫وہاگاوروہاتراتہےہاوراکیرطحےسوتقیکدیقےسآزادےہ۔‬

‫اثمںیل‬ ‫وہاھکاناھکاتےہ۔اھکاناھکےئریغبااسننزدنہںیہنرہاتکساسیلہیاکیااسیاکمےہوجوہاتراتہےہ۔‬ ‫مہوکسلاجےتںیہ۔ابوکسلںیمایٹھچںیھبوہیتںیہ۔وتاساکبلطمہیےہہکدرایمنںیموہفقیھب‬ ‫آاجاتےہرگممہاسرااسلوکسلاجےتںیہ۔‬ ‫مہوضحراونراکہبطخےتنسںیہ۔وضحراونراکہبطخہعمجےکروزیہانساجاتےہوتہیرہےتفہرکےنواالاکی‬ ‫لقتسماکمےہ۔‬ ‫ادمحیاملسمنامہِراضمنےکدعبدیعانمےتںیہ۔ینعیرہاسلدیعآیتےہ۔‬ ‫امںوچبںیکدھکیاھبلرکیتےہ۔ہیاکیامںاکااسیاکمےہوجوہرمعرھبرکیتےہ۔‬ ‫ڑلایکںوشقےسدنہمیاگلیتںیہ۔‬ ‫اپینبیشنیکرطفاتہبےہ۔‬ ‫وسرجرشمقےساتلکنےہ۔‬ ‫رقفےانبےناکرطہقی‬ ‫اباہجںکتقلعتےہاسابتاکہکاسمسقےکرقفاتےسیکانبےئاجےتںیہوتانامتمرقفاتںیممہ‬ ‫دھکی رےہ ںیہ ہک لعف ینعی ’اکم‘ ےک آرخ ےس’ان‘ وک اٹہ دےتی ںیہ اور اسیک ہگج ات‪ ،‬یت ےت اگل دےتی ںیہ ےسیج‬ ‫لعف ےہ ’اھکان‘ وت بج اس زامےن ںیم ںیھکل ےگ وت ںیہک ےگ وہ اھکات ےہ‪ ،‬وہ اھکیت ےہ‪ ،‬مہ اھکےت ںیہ‪ ،‬وہ‬ ‫اھکےتںیہ‪،‬وہ(وعرںیت)اھکیتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪37‬‬

‫‪In English grammar, this tense is called simple present tense and it is‬‬ ‫‪used in writing or relating summary, News headlines, habitual actions,‬‬ ‫‪and permanent behaviors.‬‬ ‫‪Examples:‬‬ ‫‪He goes to school.‬‬ ‫‪She sings poems.‬‬ ‫‪I write a letter to Huzur regularly.‬‬ ‫وتآپےنداھکیہکسجزامےنیکابتوہریہےہوہآپاردواورارگنزییزابونںںیمتہبزایدہاامعتسل‬ ‫رکےتںیہسپاردوزابنںیماسزامےنےکیلرقفاتےکھچکافرومےلانبےنیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫وہ(افلع)اھکان(امس)اھکات(لعفقلطم)ےہ(ادمادیلعف)۔‬ ‫مہاھکاناھکےتںیہ۔‬ ‫مہ(وعرںیت)اھکاناھکیتںیہ۔‬ ‫وہ(رمد)اھکاناھکےتںیہ۔‬ ‫وہ(وعرںیت)اھکاناھکیتںیہ۔‬ ‫ںیماھکاناھکاتوہں۔‬ ‫وتارگافلعاکیےہینعیوادحوتادمادیلعفوہاگ’ےہ‘نکیلارگافلععمجےہوت’ںیہ‘اکادمادیلعف‬ ‫اامعتسلرکےتںیہ۔‬

‫یفنمرقفات‬ ‫ارگااکنررکانوہاییسکابتیکفنرکینوہ۔ینعیہیانہکوہہکہیاکمںیہنوہاتکس۔ایںیمااسیںیہنرکاتوت‬ ‫ارگنزییزابنیکرطحزایدہدبتایلیںںیہنرکینڑپںیتہکلبرصف’ںیہن‘اکااضہفرکدےتیںیہےسیج‬ ‫وہاھکانںیہناھکاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪38‬‬

‫مہوکسلاکاکموتقرپںیہنرکےتںیہ۔‬ ‫اکیاےلیکلمجںیموت’ںیہن‘اگلےتںیہنکیلارگابتآےگلچریہوہاورہجیتناکنانلوہاییسکاکمیکوہج‬ ‫ایبنرکینوہوت’ںیہن‘ےسےلہپ’یہ‘اگلےتںیہےسیج‬ ‫وہامںابپاکادبیہںیہنرکات‪،‬ویکہکناسیکرتتیبںیہنیکیئگ۔‬ ‫مہوتقرپوسےتیہںیہنوترجفیکامنزوتقرپےسیکادارکےتکسںیہ۔‬ ‫وجامنزیہںیہنڑپےتھوتانیکداعںیئایکوبقلوہں۔‬ ‫ایسرطحارگ’یہںیہن‘لعفایوربےسےلہپآےئوتاساکبلطموہاگہکااسینکممیہںیہنینعییھبک‬ ‫ںیہن۔ےسیج‬ ‫وسرجرغمبےساتلکنیہںیہنوتہیےسیکوہاتکسےہہکوسرجرشمقںیمرغوبوہاجےئ۔‬ ‫وجااسنندخااعتیلےکہفیلخیکآوازاتنسیہںیہنوہاسرپلمعےسیکرکےاگ۔‬

‫وساہیلرقفات‬ ‫وسالرکےنےکیلیھبارگنزیییکرطحرقفےیکرتبیتاورلکشںیمتہبزایدہدبتایلیںںیہنرکین‬ ‫ڑپںیتہکلب’ایک‪،‬ویکں‪،‬بکاوراہکں‪،‬اکااضہفایکاجاتےہ۔‬ ‫وہاھکاناھکاتےہ۔‬ ‫ایکوہاھکاناھکاتےہ؟‬ ‫مہ(وعرںیت)اھکاناکپیتںیہ۔‬ ‫ایکبسوعرںیتاھکاناکپیتںیہ؟‬ ‫ایکرمداھکاناکپےتںیہ؟‬ ‫لقعدنمااسننرضورتےکاطمقببساکمرکےتںیہ۔‬ ‫وہ(ڑلیکایوعرت)رقآندیجمیکالتوترکیتےہ۔‬ ‫وہبکالتوترکیتےہ؟وہینتکدریالتوترکیتےہ؟‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪39‬‬

‫رھگوںںیمرقآندیجماوردقمساتکںیباہکںریھکاجیتںیہ؟‬ ‫دقمساتکںیب‪،‬اورایسیاتکںیبنجںیمرقآینآایتاوردقمسویتسہںےکانموہںاںیہناویچناور‬ ‫اصفہگجرپراھکاجاتےہ۔‬ ‫متاہکںامنزڑپےنھاجےتوہ؟‬ ‫وتاہیںھچکاثمولںےسہیاتبایےہہکاردوےکرقفوںںیماسوصخمصادنازاوروتقںیموسالےسیک‬ ‫رکےتںیہےسجلعفاحلقلطماہکاجاتےہ۔زینیسکیکلقتسماعدتایقشمےکابرےںیمےسیکوپےتھچ‬ ‫ںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫اکیےنرعضیکہکامنزںیمذلتھچکںیہنآیت۔‬ ‫ادقسےنرفامایہک‪:‬‬ ‫رضحت ؑ‬ ‫امنز‪،‬امنزیھبوہ۔امنزےسرتشیپاامینرشطےہاکیدنہوارگامنزڑپےھاگوتاےسایکافدئہوہاگ۔سجاک‬ ‫اامینوقیوہاگوہدےھکیاگہکامنزںیمیسیکذلتےہ۔اوراسےسا ّولرعمتفےہوجدخاےکلضفےس‬ ‫آیتےہ۔اورھچکاسیکتنیطےسآیتےہ۔وجومحمدرطفتواےلانمبساحلاسےکلضفےکوہےت‬ ‫ںیہاوراسےکالہوہےتںیہایہنرپلضفوہارکاتےہاہں‪،‬ہییھبالزمےہہکےسیجداینیکراہںیموکشش‬ ‫رکاتےہوےسییہدخایکراہںیمیھبرکے۔‬ ‫)وفلماظتدلج‪4‬ہحفص‪)6‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‬ ‫امنزںیمذلتھچکںیہنآیت‪:‬ینعیامنزڑپےنھںیمزمہںیہنآاتایامنزڑپےنھوکدلںیہناچاتہ۔‬ ‫امنز‪،‬امنزیھبوہ‪:‬ینعیےسجڑپےنھواالامنزاتھجمسےہوہامنزبتوہیگبجوہاسرطحادایکاجےئےسیج‬ ‫اےسادارکےناکاہللاعتیلمکحداتیےہ۔‬ ‫رتشیپ‪:‬ےلہپ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫اامینرشطےہ‪:‬ینعیامنزڑپےنھواالحیحصاملسمنوہاوراےسنیقیوہہکاہللاعتیلےہ۔‬ ‫اامین‪:‬نیقی‪،‬دیقعہ۔‬ ‫وقی‪:‬وبضمط۔‬ ‫ا ّول‪:‬ینعیامنزںیمزمہاحلصوہےنےسےلہپ۔‬ ‫رعمتف‪:‬ملعےکذرےعیانھجمس۔‬ ‫تنیط‪:‬دلیکاالصح۔‬ ‫ومحمدرطفتواےل‪:‬ینعیاےسیولگوجرطفیتوطررپایکینںرکےنواےلوہں۔‬ ‫داینیکراہںیم‪:‬داینےکاکومںںیمےسیجڑپاھیئرکان‪،‬اکمایزبسنانھکیس۔‬ ‫دخایکراہ‪:‬امنزںیم۔‬

‫‪40‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪41‬‬

‫(طسق‪)11‬‬ ‫زامہناحل ‪Present tense‬‬ ‫آدنئہھچکاوباب زامہناحلےکابرےںیموہںےگ۔زامہناکبلطمےہوتقینعیاٹمئہکبجاحلاکبلطم‬ ‫ےہوہوتقوجایھبزگرراہےہ۔ایمکازمکاےسزگرےوہےئزایدہوتقںیہنوہا۔‬ ‫‪In English grammar, the time is divided into three categories. These are‬‬ ‫‪Present, Past and Future and we are discussing Present.‬‬ ‫ںیم ےن آپیک آاسین ےک یل ارگنزیی ںیم یھب اتب دای ےہ ہک مہ رپزیٹن ینعی احل یک ابت رکرےہ ںیہ۔‬ ‫ےلھچپ قبس ںیم مہ ےن داھکی اھت ہک اردو ںیم ’اعدات ‪ ،‬اےسی اکم وج ااسنن رہ روز رکات وہ‪ ،‬اور زیچوں یک ایسی‬ ‫وصخایصتوجدبیتلںیہنںیہ‘اںیھن ےسیک ایبنایکاجاتےہ۔ ےسیج‪:‬وسرجہشیمہرشمقےساتلکنےہ۔اوراپین‬ ‫ہشیمہبیشنیکرطفاتہبےہ۔اسیکدواثمںیلںیہ۔‬ ‫لعفاحلاجری‪Progressive Tense‬‬ ‫مہدںیھکیےگہکاردوںیماناکومںوکےسیکایبنرکےتںیہوجوہرےہوہںینعی ‪Progressive‬وہں۔‬ ‫‪Now we will see that how we can describe or talk about those things‬‬ ‫‪which are continuous in Present Times. In English it is called either‬‬ ‫‪present continuous tense or progressive tense.‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪42‬‬

‫بسےسےلہپوہاکماسزامےنںیمایبنےیکاجےتںیہوجاُسوتقوہرےہوہںبجابترکےنواالابت‬ ‫رکراہوہ۔ےسیجآپدھکیرےہںیہہکابرشوہریہےہوتآپںیہکےگہکابرشوہریہےہ۔ابدےتھکیںیہ‬ ‫ےکانرقفاتوکےتھکلےسیکںیہ۔ینعیاافلظیکرتبیتایکوہیتےہ۔‬ ‫رقفےیکیکشت‬ ‫وہ(افلع)طخ(امس)ھکل(لعف)راہےہ(دوادمادیلعفاکیرانہےسراہاوردورساوہانےسےہ)۔‬ ‫اردوزابنںیمبجیھبیسکاےسیاکمیکابترکےتںیہوجاجریواسریوہینعی ‪ Progressive‬وہ۔اس‬ ‫دصقمےکےئل اعمادمادی لعف( ےہ‪،‬ںیہ‪،‬وہ) وریغہ ےسےلہپ( وہراہ‪ ،‬وہریہ‪ ،‬وہرےہ)اگلےت ںیہوجوہان‬ ‫یک اکی لکش ےہ ارگنزیی ںیم اس ےک یل ‪ Present Participle‬ینعی ورب یک یلہپ افرم ‪ING‬ےک‬ ‫اسھتاامعتسلوہیتےہےسیج‬ ‫‪He is writing a letter.‬‬ ‫‪So, the writing is called present participle and it shows a progressive‬‬ ‫‪verb or action.‬‬ ‫زمدیاثمںیل‪:‬‬ ‫وہطخھکلراہےہ۔‬ ‫وہطخھکلریہےہ۔‬ ‫لعفیکلکشےسسنجاکااہظر‬ ‫اباہیںدںیھکیےکبجاکمرکےنواالذمرکےسومثنوہاوت’راہ‘ ’ریہ‘ںیمدبلایگ سپاردوںیملعف‬ ‫‪Verb‬یکلکشدبےنلےسدوزیچوںاکاتپاتلچےہ۔‬ ‫(ا)۔اکمرکےنواےلیکسنجینعیایکوہرمدےہایوعرتےہ۔‬ ‫(ب)۔اکمرکےنواےلیکدعتادینعیوہاکیےہایاکیےسزادئ‪،‬وادحےہایعمج۔‬ ‫اثمںیل‪:‬‬ ‫وہ(اکیرمد)طخھکلراہےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪43‬‬

‫وہ(زایدہرمد)طخھکلرےہںیہ‪’:‬راہےہ‘’رےہںیہ‘ںیمدبلایگسجےساتپالچہکاکمرکےنواےلعمج‬ ‫‪Plural‬ںیہ۔‬ ‫وہ(اکیوعرتایومثن)طخھکلریہےہ۔‬ ‫وہ(زایدہوعرںیتینعیعمج) طخھکلریہںیہ۔‬ ‫اہیںیھب’ریہےہ‘ےناتبایہکاکمرکےنوایلاکیےہینعیوادحےہاورومثنےہہکبجریہںیہےناتبای‬ ‫ہکاکمرکےنواایلںعمجںیہاورومثنںیہ۔‬ ‫وصخمصرعہصکتاجریاکم‬ ‫اب دےیھکی ہک اس زامےن ںیم رصف اےسی اکم یہ ایبن ںیہن وہےت وج اس وتق وہرےہ وہں بج ان یک‬ ‫ابتیکاجریہوہہکلبوہاکمیھبایبنوہےتںیہوجاندونں‪،‬ونیہمں‪،‬اورربوسںںیموہرےہوہں۔‬ ‫ےسیج‪:‬آلکجفنفااےکاقمےلبوہرےہںیہ۔‬ ‫ےچبتہبزیتیےسوڈیویزمیگےکاعدیوہرےہںیہ۔‬ ‫ںیمآلکجدرنیمثڑپھراہوہں۔‬ ‫ابآپدھکیےتکسںیہہکانرقفاتںیماےسیاکمایبنوہےئںیہوجرضوریںیہنہکاسوتق‬ ‫وہرےہوہںبجانیکابتیکاجریہےہ۔‬ ‫لبقتسمںیمآےنواےلاکم‬ ‫رھپاسزامےنںیماےسیاکومںوکیھبذرکایکاجاتےہوجآےنواےلدونںںیموہےنوہںینعی‬ ‫لبقتسمںیموہےنوہں۔ےسیج‪:‬مہاےلگامہاپاتسکناجرےہںیہ۔وہلکاینپزدنیگاکتہبامہااحتمن‬ ‫دےنیاجراہےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫تمہ دنلبرینھکاچیہ۔ااسننارگدوینیاومر ںیمتمہاہردےوتدینی اومرںیمیھب اہرداتیےہ۔ہیبیجع‬ ‫وقی کیھٹ ںیہ۔ وج ولگ مک تمہ ںیہ ان ںیم تسپ ایخیل دیپا وہاجیت‬ ‫زیچ ےہ ویکہکن وہ وگایہ دیتی ےہ ہک ٰ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪44‬‬

‫ےہ۔ دجسموں ےک المں وج وہےت ںیہ ان وک دوھکی۔ اکی ابر امہرے ریمزا اصبح ےک اپس اہیں اک اکی‬ ‫المںاکشتیالای ہک امہرے وجرھگ ابمہ میسقتوہےئںیہ وت ےھجموھچےٹدق ےکآدویمں ےکرھگ ےلمںیہ اور‬ ‫ان ےکرمےن ےستہبوھچاٹ نفک المےہ۔ اہیں کتاحتل انیکرگ اجیتےہہکاکی المںےنامنزِ انجزہ‬ ‫طلغ ڑپاھیئ بج اہک ایگ وت وجاب دای ہک اس یک قشم ںیہن ریہ۔ رغض داین ےک اعمہلم ںیم تمہ ہن یک وت دنی‬ ‫ںیمیھبتسپیتمہدیپاوہاجیتےہ۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪4‬ہحفص‪)4-3‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دوینیاومر‪:‬داینےکاکم‬ ‫تمہاہردے‪:‬ینعیتسسوہاجےئایامویسوہاجےئ‬ ‫دینیاومر‪:‬دنیےکاکم‪،‬ابعدت‬ ‫وقی‪:‬امسجینتحص‪،‬اعضاا‪،‬اہھتاپؤں‪،‬آںیھکن‪،‬دامغوریغہ‬ ‫ٰ‬ ‫مکتمہ‪:‬سجںیمتمہہنوہ‬ ‫تسپایخیل‪:‬اینپزعتاکایخلہنرانہ‬ ‫وجرھگابمہمیسقتوہےئںیہ‪:‬ینعیوجالعہقومولیاصبحےکےصحّںیمآای‬ ‫وھچےٹدقےکآدیم‪:‬ینعیانرھگوںںیموجولگرےتہںیہانےکدقوھچےٹںیہ‬ ‫نفک‪:‬وہدیفسڑپکاسجںیموافتاپےنواےلوکٹیپلرکدنفرکےتںیہ‬ ‫احتلانیکرگاجیتےہ‪:‬ینعیاینپزعتاکذرہایخلںیہنراتہ‬ ‫قشمںیہنریہ‪:‬ینعییتسسےکابثعرطہقیایدہنراہ‬ ‫رغض‪:‬ینعیدصقماسابتاکہیےہہک‬ ‫تسپیتمہ‪:‬یتسس‪،‬اکیلہ‪،‬دیپسچلہنوہاندیپاوہاجیتےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪05‬اتسگ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪45‬‬

‫(طسق‪)12‬‬ ‫ملعراییض ‪Math‬‬ ‫زگہتشھچکاوباب ےسوتقاورزامےناکاردوزابنےکرقفاترپاثڑپاھایاجراہےہ۔اسابب ںیممہاس‬ ‫ےلسلسوکاعریضوطرہپروکرکاردوزابنںیمملعراییضینعی ‪ Math‬ایاسحبیکضعبزیچوںاکذرکرکےت‬ ‫ںیہ۔ اب دےھکی ہک اردو زابن ںیم ‪ Counting‬وک یتنگ ےتہک ںیہ۔ یتنگ ےس لعف اتنب ےہ اننگ ینعی اکؤٹن‬ ‫‪Count‬رکان۔اےساردوںیمامشررکانیھبےتہکںیہ۔‬ ‫یتنگ ‪Counting‬‬ ‫‪ 1‬اکی ‪ 2‬دو ‪ 3‬نیت ‪ 4‬اچر ‪ 5‬اپچن ‪ 6‬ھچ ‪ 7‬است ‪ 8‬آھٹ ‪ 9‬ون ‪ 10‬دس ‪ 11‬ایگرہ ‪ 12‬ابرہ ‪ 13‬ریتہ ‪ 14‬وچدہ ‪15‬‬ ‫دنپرہ‪16‬وسہل‪17‬رتسہ‪18‬ااھٹرہ‪19‬اُسین‪20‬سیب۔‬ ‫اسابب ںیم سیب ‪ 20‬کت یتنگ ڑپانھ اورانھکل ںیھکیس ےگ۔ اب مہ دںیھکی ےگ ہک یتنگ اک اامعتسل زابن ںیم‬ ‫سکرطحوہاتےہ۔‬ ‫الہپاوریلہپ‪:‬ارگوکیئزیچربمناکیرپےہوتارگوہزیچذمرکےہوتاےس’الہپ‘ےتہکںیہ۔ےسیجںیہکےگآجدیع‬ ‫اکالہپ دن ےہ‪،‬ہی ریماالہپ ااحتمن ےہ۔آجہسلج اسالہناک الہپ روز ایدن ےہ۔ لک الہپروزہےہ وریغہ۔ارگ‬ ‫وکیئزیچومئےہوتاےس’یلہپ‘ںیہکےگ۔ےسیجیلہپاترخیاکاچدن۔ےنیہمیکیلہپاترخی۔ایسرطحےتہکںیہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪46‬‬

‫ہکہیریمیوضحراونرےسیلہپالماقتےہوریغہ۔ایسرطحیلہپزیچےکیل’ا ّول‘اکفلیھباامعتسلوہات‬ ‫ےہےسیجےتہکںیہہیہچباقمےلبںیما ّولآایےہ۔‬ ‫دورسااوردورسی‪:‬دورسےربمنوایلزیچ ےکیلفل’دورسا‘اامعتسلوہاتےہ ینعیارگزیچذمرکےہوتںیہک‬ ‫ےگہکآجہسلجاسالہن اکدورسا دنےہ۔ اورارگ زیچ ومثنےہوت فل’دورسی‘اامعتسلوہاگ۔ وہ ہچبدودھ‬ ‫ےکالعوہدورسیزیچںیںیہناھکات۔وہہچباےنپداداےسدورسیاہکیننسراہےہوریغہ۔دورسےربمنےک‬ ‫یل’دوم‘ای’دومئ‘یھباامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫رسیتااور رسیتی‪ :‬نیتربمنوایل زیچوک ’رسیتی‘(ومثن) اوررسیتا(ذمرک) ےتہکںیہ۔ اسےکالعوہ رسیتے‬ ‫ربمنوک’وسمئ‘یھبےتہکںیہ۔‬ ‫وچاھتاوروچیھت‪:‬اچرےکدعدایربمنوایلزیچوک’وچیھت‘(ومئ)اور’وچاھت‘(ذمرک) ےتہکںیہ۔اسےکالعوہ‬ ‫’اہچرم‘یھباہکاجاتےہ۔‬ ‫اپوچناںاور اپوچنںی‪ :‬اپچنربمنوایلزیچوک’اپوچنںی‘(ومثن)ای’اپوچناں‘(ذمرک) ےتہکںیہ۔اورضعباواقت‬ ‫اےسمجنپیھباہکاجاتےہوجہکافریسفلےہ۔‬ ‫اٹھچاوریٹھچ‪ :‬ھچربمنوایل زیچوک’اٹھچ‘(ذمرک)اور’یٹھچ‘(ومئ)اہک اجاتےہ۔ ےسیجںیہکےگ الفںرمکے‬ ‫یک ااملری ےک ےٹھچ اخےن ںیم الفں اتکب ریھک ےہ۔ ایس رطح ںیہک ےگ آجاےس رھگ ےس ےلکن وہےئ اٹھچ‬ ‫روز ےہ۔ ضعب اواقت یٹھچ زیچ ےک یل ’مشش‘ اک افریس فل یھب اامعتسل وہات ےہ۔ اتمہ افریس اافلظ اک‬ ‫اامعتسل تہب مک ےہ۔ ہی زایدہ رت اتکوبں ےک چیییرڑز ےک یل اور وکسل ںیم امجوتعں ےک دروجں ےک یل‬ ‫اامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫اسوتاںاوراسوتںی‪:‬استربمنوایلزیچوک’اسوتںی‘(ومئ)اوراسوتاں(ذمرک)اہکاجاتےہ۔ےسیجںیہکےگ‬ ‫ہک ےتفہےک اسوتںیروزیٹھچوہیتےہ۔اُناک اسوتاںربمنےہ۔ ضعباواقتاےس’متفہ‘یھباہک اجاتےہوج‬ ‫ہکافریسفلےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪47‬‬

‫آوھٹاں اور آوھٹںی ‪ :‬آھٹ ربمن وایل زیچ وک ’آوھٹاں‘ (ذمرک) اور آوھٹںی (ومثن) اہک اجات ےہ۔ ےسیج اہک‬ ‫اجےئاگہکآوھٹںیامجتعےکےچب۔ای ےسیجںیہک ےگہکوہےچبوجآوھٹںیاسلںیمںیہ۔اہیںاکیابت‬ ‫اقلب وغر ےہ ہک فل ’آوھٹںی‘ بج یسک ذمرک زیچ ےک یل اامعتسل وہ وت اےس مک ابرکی آواز ےس وبال اجات‬ ‫ےہ۔ ےسیج وہ ڑلاک وج آوھٹںی اسل ںیم ےہ۔ اہیں اسل ذمرک ےہ اس یل اےس آوھٹںی ںیہک ےگ ہکبج‬ ‫’آوھٹںی امجتع‘ ںیم امجتع ویکہکن ومثن ےہ اس یل اےس آوھٹںی ںیہک ےگ ینعی ابرکی آواز ںیم‬ ‫وبںیلےگ۔‬ ‫وناںاورونںی‪ :‬ونربمنوایلزیچوک’وناں‘(ذمرک)اورونںی(ومثن)اہکاجاتےہ۔ضعب ولگاےس’ونواں‘اور‬ ‫’ونوںی‘یھبےتہکںیہ۔افریسںیماےسمہناہکاجاتےہ۔‬ ‫دوساں اور دوسںی ‪ :‬دس ربمن وایل زیچ وک ’دوساں‘ ذمرک اور دوسںی (ومثن) اہک اجات ےہ۔ ہکبج افریس فل‬ ‫’دمہ‘یھباامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫زمدییتنگاےلگقبسںیمدںیھکیےگابمہدںیھکیےگہکوتقوکاردوںیمےسیکایبنایکاجاتےہ۔وتقوک‬ ‫یئکااکویئں ینعیانےنپےک رطوقیں ےس ایبنایک اجاتےہ۔ ےسیجاسلایربس‪،‬ہنیہم‪ ،‬ہتفہ‪،‬دن‪ ،‬ہٹنھگ‪ ،‬ٹنم‪،‬‬ ‫ڈنکیسوریغہ۔‬ ‫اسل‪12:‬ونیہمںےسلمرکاتنبےہاوراعموطرہپاسںیم‪365‬دنوہےتںیہےسیج‪2021‬اکیاسلےہ‬ ‫ہنیہم‪:‬رہ اسلںیم ‪ 12‬ےنیہم وہےتںیہ ےسیجونجری‪ ،‬رفوریوریغہاسوک ’امہ‘ یھب ےتہکںیہ اور ےنیہم ےسامس‬ ‫تفص انبان وہ وت اماہہن ںیہک ےگ۔ ےسیج اہک اجات ےہ ہک آپ اماہہن ینتک وخنتاہ ےتیل ںیہ۔ اکی ادناز ’امہ ہب امہ‘ یھب‬ ‫ےہینعی ےسیجآپےنھچکرخدیہےہاورآپرہ امہاس یک تمیقوطسقںںیمادا رکان اچےتہںیہوتآپںیہک‬ ‫ےگ ہک اےنت ےسیپ امہ ہب امہ ادا رکےن وہےگن۔ اکی اور ادناز ’اموہار‘ (ذمرک) اور اموہاری (ومثن) ےک یل‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔ےسیجوہراسہلایزگیمنیوجرہامہاتپھچےہاےساموہارراسہلایرجدیہںیہکےگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪48‬‬

‫ااسنن رپ ضبقاور طسبیک احتلآیت ےہ۔ طسبیکاحتلںیم ذوقاوروشقڑبھ اجات ےہاوربلق ںیماکی‬ ‫ارشناحدیباوہاتےہ۔دخااعتیلیکرطفوتہجڑبیتھےہ۔امنزوںںیمذلتاوررسوردیپاوہاتےہ۔نکیل‬ ‫ضعب وتق ایسی احتل یھب دیپا وہاجیت ےہ ہک وہ ذوق اور وشق اجات راتہ ےہ اور دل ںیم اکی یگنت یک یس‬ ‫احتل وہاجیت ےہ۔ بج ہی وصرت وہ وت ااکس العج ہی ےہ ہک رثکت ےک اسھت اافغتسر رکے اور رھپ درود‬ ‫رشفیتہبڑپےھ۔امنزیھبابرابرڑپںیھضبقےکدوروہےناکیہیالعجےہ۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪4‬ہحفص‪) 110‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ضبق‪:‬ےبدیل‪،‬زیباری‪،‬یتسس‬ ‫طسب‪:‬وخبوشقاوردیپسچل‪،‬تبحمےکذجابتدیپاوہان‬ ‫ذوق‪:‬تہبزمہاورنیکستانلم‬ ‫وشق‪:‬دیپسچل‪،‬وجش‬ ‫بلق‪:‬دل‬ ‫ارشناح‪:‬رواین‪،‬ابعدتںیمدیپسچل‬ ‫ذلتاوررسور‪:‬زمہدیپاوہان‬ ‫دلںیماکییگنت‪:‬وبرتی‪،‬زیباری‬ ‫بجہیوصرتوہ‪:‬بجااسیوہ‬ ‫رثکتےکاسھتاافغتسررکے‪:‬اہللاعتیلےساعمیفبلطرکان۔‬ ‫اکیقبسوجدیفمےہاشعئوہےنےسرہایگاھت۔مہےناےسطسقربمن‪12‬یہاکہصحانبدایےہ۔‬ ‫ہصحدوم‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪49‬‬

‫زامہن‪Tense‬‬ ‫زگہتشدواابسقےسمہےنزامےنایوتقاکاردوزابنرپاثاتاکاجزئہےنیلاکہلسلسرشوعایکےہ۔مہاردو‬ ‫زابنںیماحلےکزامےن ےکاحلظےسرقفاتیکفلتخمااسقمدھکیرےہںیہ۔اسیلمہےنےلہپوہزامہن‬ ‫داھکیاھتبجمہاردوںیمانابوتںایاکومںاکذرکرکےتںیہوجامہریینعیااسنونںیکاعدوتںیکابترکیت‬ ‫ںیہ۔ ےسیجادمحی داع رپ نیقیرےتھکںیہ۔ ےچبرشارںیترکےتںیہ وریغہاورایس رطحاُسزامےن ںیم اایشء‬ ‫یکایاجونروںاوررپدنوںیکانوصخایصت رپابترکےتںیہوجلقتسموہیتںیہینعیوہدبیتلںیہنایتہب‬ ‫مک دبیتل ںیہ۔ ےسیج اپین ہشیمہ ےچین یک رطف اتہب ےہ۔ آگ الجیت ےہ۔ وسرج رشمق ےس اتلکن ےہ۔ رصتخماً‬ ‫اتباتولچںہکانرقفاتوکانبےتوتقیسکیھبلعفینعیوربےکآرخےسنایااٹہرکات‪،‬یت‪،‬ےتوریغہاگل‬ ‫دےتی ںیہ اور اکی زیچ ای ااسنن ےک یل‪’ ،‬ےہ‘ اک ادمادی لعف اتگل ےہ ہکبج ارگ اکم رکےن واےل اکی ےس‬ ‫زادئ وہں وت وہ عمج وہےت ںیہ اور ان ےک یل ’ںیہ‘ اک ادمادی لعف اتگل ےہ ہکبج (ںیم) ینعی اےنپ آپ ےک‬ ‫یل’وہں‘اکادمادیلعف اگلےتںیہ۔ ًالثم‬ ‫زدیالمزتمرکاتےہ۔‬ ‫یلعاورادمحوکسلاجےتںیہ۔‬ ‫ںیمتیھکںیملہالچاتوہں۔‬ ‫اس ےلسلسےکدورسے قبسںیم اےسیاکومںاک رپوتہج دی یئگ ےہوج اجریایرپورگوسیوہں۔ مہےنابت‬ ‫یکیھتہکلعفاحلاجریںیماےسیاکمایبنےیکاجےتںیہوج‬ ‫(ا) آوھکنں ےک اسےنم وہرےہ وہں۔اسکن لہ الچ راہ ےہ۔ ہچب کلب کلب رک رو راہ ےہ ۔(ان دوونں‬ ‫رقفاتںیماناکومںاکذرکےہوجایسوتقوہرےہںیہبجہکاناکذرکایکاجراہےہ)۔‬ ‫(ب)اےسی اکم وج ھچک رعےص ےس وہرےہ وہں اور زمدی اجری رانہ وہ رگم رضوری ںیہن ہک آوھکنں ےک‬ ‫اسےنم وہرےہ وہں۔وہ ان دونں ریسفتِ رقآن ڑپھ راہ ےہ۔ےچب آج لک رمس وکسل ںیم ڑپھ رےہ‬ ‫ںیہ۔(اندوونںاثمولںںیماکیڈیشولےکتحتاجریرےنہواےلاکومںاکذرکےہ)۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪50‬‬

‫(ج )وہاکموجوہےنوتآدنئہدونں‪،‬ونیہمںایربوسںںیموہںرگماناکوہانرفنکموہینعیوہینیقیوہں۔مہ‬ ‫اےلگاسلاقدایناجرےہںیہ۔‬ ‫ہسلجاسالہناسابررہشےسابرہدقعنموہراہےہ۔(ہیرقفاتلبقتسمےکںیہرگمویکہکنرپورگامرفنکمےہ‬ ‫ینعیاکیدحکتینیقیےہاسیلاہیںاسرطحایبنوہےئںیہ)۔‬ ‫یفنمرقفاتےسیکےتنبںیہ‬ ‫زمدی اب مہ دےتھکی ںیہ ہک اس زامےن ںیم یفنم رقفات ےسیک ےتنب ںیہ۔ ًالثم ’یلع طخ ھکل راہ ےہ‘ اکی تبثم‬ ‫رقفہےہینعیہیاکیٹیٹسٹنیمےہاسںیمہنوسالےہہنااکنرےہ۔وتاساکیفنمرقفہوہاگہک‬ ‫’یلعطخںیہنھکلراہےہ‘۔‬ ‫وتآپےنداھکیہکرصفںیہناکااضہفرکےنےسرقفہیفنموہایگےہینعیاکیاکماکاتبایاجراہےہوجںیہن‬ ‫وہراہ۔ھچکاثمںیلدےتھکیںیہ۔‬ ‫یلع(افلعوادح‪،‬ذمرک)طخ(امس‪،‬انؤن)ںیہنھکلراہےہ۔‬ ‫یلع‪،‬ادمحاوراربک(افلعذمرک‪،‬عمج)طخںیہنھکلرےہںیہ۔‬ ‫آپےنداھکیہکاکمرکےنواےلنیترمدںیہوتادمادیلعف’راہےہ‘ےسدبلرکرےہںیہوہایگ‬ ‫رممیطخںیہنھکلریہےہ۔‬ ‫رممیاوردخہجیطخںیہنھکلریہںیہ۔‬ ‫اہیںآپدھکیےتکسںیہہکبجاکمرکےنواایلںدوومثنںیہوتادمادیلعف’ےہ‘دبلرک’ںیہ‘وہایگ۔‬ ‫وساہیلرقفات‬ ‫ایسزامہنںیموسالانبےنےکیلایوسالوپےنھچےکیل’ایک‘اکااضہفرکدےتیںیہےسیج‬ ‫ایکیلعطخھکلراہےہ؟‬ ‫ایکوہطخھکلرےہںیہ؟‬ ‫ایکوہ(وعرںیت)طخھکلریہںیہ؟‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪51‬‬

‫رھپاےسیرقفےیھبوہےتںیہنجںیموساہیلاوریفنمدوونںابںیتوہیتںیہ۔‬ ‫ایکیلعطخںیہنھکلراہےہ؟‬ ‫ایکںیمطخںیہنھکلراہوہں؟‬ ‫ایکمہ(عمج‪،‬ذمرک)طخںیہنھکلرےہںیہ؟‬ ‫ایکمہ(وعرںیت‪،‬ومثن)طخںیہنھکلریہںیہ؟‬ ‫ارگرقفےںیمویکں‪،‬وکنوریغہےسیجاافلظوہںوترقفہھچکویںوہاگ‬ ‫یلعطخویکںںیہنھکلراہےہ؟‬ ‫وکن طخ ںیہن ھکل راہ ےہ؟ ہی رقفہ سنج ےک احلظ ےس ذمرک اور ومثن دوونں ےک یل اامعتسل وہاگ۔ اردو‬ ‫زابنںیمبجدوونںوسنجںوکاکییہرقفہںیماخمبطایکاجےئینعیوعرت‪،‬رمددوونںیکابتایٹھکیک‬ ‫اجےئوتافلعینعیاکمرکےنواالذمرکوہاگ۔ےسیج‬ ‫وجامنزںیہنڑپراہاےسامنزیکرطفوتہجدینیاچیہوتاہیںرمداوروعرتدوونںاخمبطںیہ۔‬ ‫رہ ااسنن اجاتن ےہ ہک وہ وتق اضعئ رک راہ ےہ ای ںیہن (اہیں یھب رمد اور وعرت دوونں رماد یل اجےتکس‬ ‫ںیہ)۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫االخقافہلضںیمےسےہ۔اورومنمڑبادنلبتمہوہاتےہرہوتقدخااعتیل‬ ‫تمہںیہناہریناچیہ۔تمہ ِ‬ ‫ےک دنی یک رصنت اور اتدیئ ےک یل ایطررانہ اچیہ اور یھبک زبدیل اظرہ ہن رکے۔ زبدیل انمقف اک اشنن‬ ‫ےہ۔ومنم دریل اوراجشع وہات ےہ رگم اجشتع ےسہی رماد ںیہنےہ ہکاسںیم ومعقانشیس ہن وہ۔ ومعق‬ ‫تر وہات ےہ۔ ومنم ںیم اتشاکبری ںیہن وہیت ہکلب وہ اہنتی وہایشری‬ ‫انشیس ےک ریغب وج لعف ایک اجات ےہ وہ ُّ و‬ ‫اورلمحتےکاسھت ِ‬ ‫رصنتدنیےکیلایطرراتہےہاورزبدلںیہنوہات۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪4‬ہحفص‪)110‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪52‬‬

‫تمہاہران‪:‬امویسوہان‪،‬تسسڑپان‪،‬زیباروہان‬ ‫االخقافہلض‪:‬ینعیااسننیکرتہبنیوخایبں‬ ‫ِ‬ ‫ومنم‪:‬اامینالےنواال‬ ‫دنی‪:‬االسم‬ ‫رصنت‪:‬دمد‪Support،‬‬ ‫اتدیئ‪:‬دمد‪،‬اعتون ‪Promotion‬‬ ‫ایطر‪:‬دقمیاردوںیمایتروکطےسیھباھکلاجاتاھت۔‬ ‫انمقفاکاشننےہ‪:‬ینعیانمقفزبدلوہاتےہ‬ ‫ومعقانشیس‪:‬لقعدنمی‪،‬تمکحیلمع‪،‬احالتووااعقتیکھجمس‬ ‫تر‪:‬دحےسڑباھوہاہصغایذجہب‬ ‫ُّ و‬ ‫اتشاکبری‪:‬دلجابزی‬ ‫وہایشری‪:‬ھجمسداریےس‬ ‫لمحت‪:‬رہھٹاؤ‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪12‬اتسگ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪53‬‬

‫(طسق‪)13‬‬ ‫یتنگ ‪Counting‬‬ ‫زگہتشاببںیممہےن‪20‬کتیتنگیھکیسیھتابمہاسےسآےگڑبےتھںیہ۔‬ ‫‪21‬اسیک‪22،‬ابسیئ‪23،‬سیئت‪24،‬وچسیب‪25،‬سیچپ‪26،‬سیبھچ‪27،‬اتسسیئ‪28 ،‬ااھٹسیئ‪29،‬اُسیتن‬ ‫ُنےتہکںیہوجطلغےہہیاُنےہ)‪30،‬سیت‪31،‬اسیتک(ہیاسیکیکرطحاسیتک‬ ‫(ضعبولگاےسا ّ ِ‬ ‫ک‬ ‫ےہرگم اعم وبلاچلںیماےسا ِ ّییساہکاجاتےہ)‪ 32 ،‬سیتب‪33،‬سیتنیت‪34،‬وچسیتن‪35 ،‬سیتنیپ‪36،‬‬ ‫ٹھ‬ ‫سیتھچ‪37،‬سیتنیس‪38‬اڑسیت(اعموطرہپاےسا ییسیھباہکاجاتےہ)‪39،‬اُاتنسیل‪40،‬اچسیل۔‬ ‫ادعاداکاامعتسل‬ ‫ابدےتھکیںیہہکاردوزابنںیمانادعاداکاامعتسلسکسکرطحوہاتےہ۔‬ ‫وجزیچربمن‪21‬ہپوہیگاسوکاوسیکاں(ذمرک)اوراوسیکںی(ومثن)یھباہکاجاتےہ۔ےسیجںیہکےگہک‬ ‫اوسیکاںالھکڑیزمکورےہایمہاوسیکںیدصیےسزگررےہںیہ۔ایدرےہدصیاکیوساسلےسیتنبےہ‬ ‫ےسیجاسوتقمہ‪2021‬ںیمںیہوتہیاوسیکںیدصیےہبج‪2101‬آےئاگوتابوسیئںیدصیرشوع‬ ‫وہیگ۔رضحتحیسموموع ؑد‪1835‬ںیمدیپاوہےئوتمہںیہکےگہکآپاوسینںیدصیوسیعیںیمدیپا‬ ‫وہےئہکبجآپیکوافت‪1908‬ںیموہیئینعیآپےنوسیبںیدصیںیموافتاپیئاسرطحآپےن‬ ‫دودصایںاپںیئاورآپوکدخااعتیل ےنذوارقلنیناہکینعیدودصویںواال۔رقنرعیبںیمدصیوکےتہک‬ ‫ںیہ۔‬ ‫وجزیچ‪22‬ربمنہپوہاےسابوسیئاں(ذمرک)اورابوسیئںی(ومثن)یھباہکاجاتےہ۔‬ ‫ایسرطح‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪54‬‬

‫ت‬ ‫ت‬ ‫‪23‬ربمنےس ییشوواں(ذمرک)اور ییشووںی(ومثن)اتنبےہ۔‬ ‫‪24‬ربمنےسوچوسیباں(ذمرک)اوروچوسیبںی(ومثن)اتنبےہ۔‬ ‫‪25‬ربمنےسوسیچپاں(ذمرک)اوروسیچپںی(ومثن)اتنبےہ۔‬ ‫‪26‬ربمنےسوسیبھچاں(ذمرک)اوروسیبھچںی(ومثن)اتنبےہ۔‬ ‫ایسرطحزمدیادعادےتنباجےتںیہ۔‬ ‫ہتفہ ‪Week‬‬ ‫زگہتش قبس ںیم مہ ےن وتق یک ھچک زمدی ااکایئں ‪ Units‬دےھکی ےھت اب مہ دےتھکی ںیہ ہک ’ہتفہ‘ ایک ےہ۔‬ ‫ہتفہاردوںیمدورطحاامعتسلوہاتےہ۔اساکاکیاامعتسلہیےہہکہیاکیوتدناکانمےہوجہعمجاوراوتار‬ ‫ےک درایمن آات ےہ ےسج ارگنزیی ںیم ‪ Saturday‬اہک اجات ےہ۔ دورسا اامعتسل ہی ےہ ہک اےس است دن‬ ‫ےسلمرک ےننبواےلوتقینعیےتفہ ےک یلاامعتسلایک اجاتےہےسجارگنزییںیم‪ Weak‬ےتہکںیہ۔ ےسیج‬ ‫ےتہک ںیہ ہک ہی اکم دو ‪ Weak‬ںیم وہاجےئ اگ سج اک بلطم ‪ 14‬دن اتنب ےہ وت اردو ںیم ںیہک ےگ ہک دو‬ ‫وتفہںںیمہیاکموہاجےئاگ۔وتاکیہتفہ استدناکوہاتےہ۔وجاابخر‪،‬راسےل‪ ،‬زگیمنیوریغہاکیےتفہ‬ ‫ےکدعباشعئوہےتوہںاںیھنہتفہواراہکاجاتےہ۔وتاسلےساتنبےہاسالہنےسیجہسلجاسالہنینعیوہہسلج‬ ‫االجس اعم۔ اور ےتفہ ےس اتنب ےہ ہتفہ وار ےسج‬ ‫وج اکی اسل دعب دقعنم وہ۔ امہ ےس اتنب ےہ اماہہن ےسیج اماہہن‬ ‫ِ‬ ‫ارگنزییںیم‪Weakly‬اہکاجاتےہ۔ایسرطحاردوںیماکیدنےکیلفلتخماافلظاامعتسلوہےتںیہ‬ ‫ےسیجدنوک’روز‘اہکاجاتےہوجافریسفلےہوتروزےساتنبےہروزاہنایسرطحدنوکویمیھباہکاجاتےہوج‬ ‫رعیبفلےہاورویم ےساتنبےہ ویہیمینعی وہاکم وجرہ دن ےکاسحب ےسوہ۔ ینعیارگاساکم ےکےسیپادا‬ ‫رکےنںیہوتوہروزاہنےکاسحبےسوہںےگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫رھپاسلئ(وسالوپےنھچواال)ےنرعضیکہکایکمہرفہتشوکدھکیےتکسںیہ؟‬ ‫ادقسےنرفامایہک‪:‬۔‬ ‫رضحت ؑ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪55‬‬

‫مہرہروزدےتھکیںیہ۔یھبکفشکںیم‪،‬یھبکرؤایںیم۔ اکیاحتلرؤاییکوہیت ےہوہدنینںیموہیتےہاس‬ ‫ںیم یھب تبیغِ سح وہیت ےہ ہک ااسنن وس رک ںیہک اک ںیہک ریس رکات ےہ اور اکمن اس اک دباتل ےہ۔ نکیل‬ ‫فشکںیماکمنںیہندباتل۔یھبکونغدیگںیموہاتےہاوریھبکدیباریںیماورابووجدونغدیگےکہصحےک‬ ‫رھپیھبرہاکیآوازاکاتنسےہ۔اجاتنےہہک الفںاکمنںیموہں۔ اکیدہعفںیمےنرفوتشںوکااسننیک‬ ‫لکشرپداھکیایدںیہنہکدو‪2‬ےھتاینیت‪،3‬آسپںیمابںیترکےتےھتاورےھجمےتہکےھتہکوتویکںاسدقر‬ ‫تقشمااھٹات ےہادنہشیےہ ہک امیبر ہن وہاجوے۔ںیم ےن اھجمسہک ہیوج ھچ‪ 6‬امہ ےکروزےرےھک ںیہان‬ ‫یک رطف ااشرہ ےہ۔ ان روزوں وک ںیم ےن یفخم وطر رپ راھک۔ ضعب دہعف ااہظر ںیم بلسِ رتمح اک ادنہشی‬ ‫وہاتےہاسیلیفخمرانھکااھچوہاتےہ۔ وچہکنںیم امومراھتاسیلوکیئرمضوریغہہنوہاورہنارگوکیئ‬ ‫اوروہاتاوراسدقردشتااھٹاتوترضورولسمل‪،‬دموققایونجمنوہاجات۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪4‬ہحفص‪)9-8‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رؤای‪:‬وخاب‬ ‫فشک‪:‬اجےتگوہےئاکیرواحینرجتےبےسزگران‬ ‫تبیغِسح‪:‬اےنپاردرگداکوتقاورہگجےکاحلظےسوعشرہنوہان‬ ‫اکمن‪:‬ہگج‬ ‫ونغدیگ‪:‬مکرہگیدنین‬ ‫الفں‪:‬اثملدےنیےکیلےتہکںیہےسیجاہیںآایےہہکاجاتنےہہکالفںاکمنںیموہںینعیوخابدےنھکی‬ ‫واالاجاتنےہہکوہوکنیسہگجایرہشںیمےہ‬ ‫تقشم‪:‬تخستنحمرکان‬ ‫ادنہشی‪:‬ڈر‪،‬ااکمن‪،‬یسکربیزیچاکااکمنایڈروہان‬ ‫امومر‪:‬ذمیبہاالطصحےہ‪،‬ےسجیسکاخصاکمےکیلرقمرایکایگوہ‬ ‫یفخم‪:‬ہیفخ‪،‬ینعیایسیابتایاکمسجاکرکےنواےلےکوساایدنچرھبوہسدنمولوگںےکالعوہیسکوکملعہنوہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪56‬‬

‫جپ‬ ‫ااہظر‪:‬ایسیزیچوج ھیہنوہ‪،‬داھکدیاجےئایاتبدیاجےئ‬ ‫بلسِرتمح‪:‬اہللاعتٰیلےکااعنامتاکہلسلسرکاجان‬ ‫آرخیرقفےںیمنیتاافلظآےئںیہانیکرصتخمواضتحرکدوںیصفتیسکآئہقبسںیمآاجےئیگ‬ ‫وہجمل ‪Passive voice‬‬ ‫اردوںیملعف‪Verb‬اورامسبج ‪ Passive voice‬ےتنبںیہوتانےکرشوعںیم’م‘اکااضہفرکدےتی‬ ‫ںیہاورےلہپدورحوفےکدعب’و‘اکااضہفرکےتںیہہکبجآرخیرحفےئنفلےکآرخرپدوابرہآاتےہ۔‬ ‫ًالثمربجاکیامسےہاسوکبجوہجملُ ‪ Passive Voice‬انبںیئےگوت’م‘رشوعںیماگلںیئےگاور’و‘‬ ‫دورسے رحف ینعی ’ب‘ ےک دعب اور آرخ رپ ’ر‘ دوابرہ آےئ اگ اور ےنب اگ وبجمر ینعی سج رپ ربج ایک ایگ‬ ‫ےسج ‪ Force‬ایکایگ۔رقض ےسرقموض‪،‬رکش ےسوکشمر‪،‬ذرک ےس ذموکر‪،‬اخص ےسوصخمص‪،‬بلط ےس‬ ‫ولطمبایسرطحلسےسولسمل‪،‬دقےسدموققاورونجنےسونجمنوریغہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪19‬اتسگ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪57‬‬

‫(طسق‪)14‬‬ ‫دعدےسامستفص ‪Definite Numeral‬‬ ‫ذگہتش دنچ اوباب ںیم اردو زابن ںیم ادعاد وامشر ےس لعتم ثحب یک یئگ ےہ۔ آج ایس ےلسلس وک زمدی آےگ‬ ‫ڑباھےت ںیہ۔ مہ ےن زگہتش ابب ںیم داھکی ےہ ہک دعد ےس امس تفص ‪Definite Numeral‬‬ ‫‪ Adjective‬ےسیک اتنب ےہ ےسیج اکی ےس الہپ اور دو ےس دورسا وریغہ۔ وسال ہی دیپا وہات ےہ ہک اس اک‬ ‫انبےناک رطہقیایکےہوتایدرےیھکہکاکی‪،‬دونیت‪،‬اچراورھچےکالعوہابیقامتمادعاداکامسِتفصانادعاد‬ ‫ےک آرخ ہپ ’واں‘ اک ااضہف رکےن ےس نب اجےت ںیہ۔ ےسیج ارگ اسھٹ ‪ 60‬ےہ وت اسھٹ واں اور ارگ زہار ےہ‬ ‫‪1000‬وتزہارواںوہاگ۔ایسرطحنپچپےہوتونپچپاںنباجےئاگ۔‬ ‫‪In English except one, two, three all other numbers become adjective‬‬ ‫‪by adding “th” in the end. For example, four 4 will become fourth or 4 th‬‬ ‫‪and thousand will become thousandth or 1000th.‬‬ ‫ڑھگیوتقاکآہل‬ ‫اردو ںیم بج ڑھگی اک وتق ای اایشء یک انپ وتل رکےک امیپشیئ اتبیئ اجیت ےہ اس وتق یھب ھچک اخص‬ ‫االطصںیح ‪ Terminologies‬اامعتسلوہیتںیہ۔ےلہپوتقای ڑھگییکابترکےتںیہ۔بس ےسیلہپ‬ ‫االطصحےہ ’اجبان‘ینعیوتق وپےنھچ ےک یلاہک اجاتےہہکایک وتقوہاےہوت وجابںیماہک اجاتےہ اپچن ‪5‬‬ ‫جبےئگںیہ۔اجبانایانجباکیوربےہینعیلعفےہاوراردوںیماےساکیےسزادئاکومںےکیلاامعتسل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪58‬‬

‫ایک اجات ےہ۔ ےسیج اجبان ‪ :‬ےسیج یٹنھگ اجبان‪ ،‬اتیل اجبان‪ ،‬اگان اجبان (ینعی ومیقیس ےک اسھت ھچک اگان)‪ ،‬دف اجبان‪ ،‬لگب‬ ‫اجبانوریغہوتقاتبےنےکےلسلسںیمےتہکںیہ‪1‬جبایگای‪12‬جبےئگ۔‬ ‫‪In English two words are used for this purpose, play and strike. And‬‬ ‫”اجبان“ ‪” is basically striking or struck. However, in music‬اجبان“ ‪Urdu word‬‬ ‫‪means playing.‬‬ ‫امیپیشئاالطصاحت‬

‫وَسا‬ ‫اساکبلطمےہاکیوپریزیچعمجوچاھتہصحینعیاکیعمجاکیاٹباچر۔‬ ‫اثمںیل‪:‬اکی ہٹنھگ‪ 60‬ٹنماکوہاتےہاور اسوکارگاچررباربوصحںںیم میسقترکںیوترہہصح ‪15‬ٹنماک‬ ‫وہاگ اس یل بج ‪ 3 ، 2 ، 1‬جب رک ‪ 15‬ٹنم وہاجےت ںیہ وت اردو ںیم اےس وسا ‪ ، 1‬وسا ‪ 3‬ای وسا ‪ 6‬یھب اہک اجات‬ ‫ےہ۔‬ ‫یتنگںیمیھب‪،‬امیپشیئںیمیھبہیاالطصحاامعتسلوہیتےہےسیجوسااپچنوساکبلطموہاگ‪525‬‬ ‫اوروسارٹیماکبلطموہاگاکیرٹیماور‪25‬یٹنیسرٹیمویکہکناکیرٹیماکوچاھتہصح‪25‬یٹنیسرٹیمےہ۔‬

‫ڈڑیھ‬ ‫اس اک بلطم ےہ اکی وپری زیچ عمج اس اک فصن ہی االطصح رصف ربمن اکی ےک یل اامعتسل وہیت ےہ۔‬ ‫ارگ اکی جب رک ‪ 30‬ٹنم وہےئ ںیہ وت ہہک ےتکس ںیہ ہک ڈڑیھ جب ایگ ۔ ایس رطح ارگیسک ےک اپس اکی‬ ‫شی‬ ‫ڈارلاچپس ییس ںیہ وت ہہک ےتکس ںیہ ہک ریمے اپس ڈڑیھ ڈارل ےہ ای اکی روہیپ اور اچپس ےسیپ ںیہ وت ہہک‬ ‫ےتکسںیہہکڈڑیھروہیپےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪59‬‬

‫ڈاھیئ‬ ‫اس اک بلطم ےہ دو وپری زیچںی عمج اکی اک فصن۔ ےسیج ارگ وتق یک ابت رکںی وت ‪ 2‬جب رک ‪ 30‬ٹنم ےک‬ ‫یلاردوںیماہک اجاتےہہکڈاھیئ جب ےئگ۔ وسیپں ےکاعمےلمںیمایامیپشئیکااکویئں ےک یلیھبڈاھیئ‬ ‫اامعتسلوہاتےہےسیجڈاھیئروےپاکبلطمےہ‪2‬روےپاور‪50‬ےسیپ۔ڈاھیئوسڈارلاکبلطموہاگ‪250‬‬ ‫ڈاھیئاچناکبلطموہاگ‪2‬اچناورزمدیآداھاچنوریغہ۔‬

‫ساڑےھ‬ ‫‪3‬اور‪ 3‬ےسزایدہےکیلوتقاتبےتوتقہیاالطصحاامعتسلوہیتےہ۔ےسیجارگ‪3‬جبرک‪30‬ٹنموہےئ‬ ‫ںیہوتاہکاجےئ اگہک اسڑےھ‪ 3‬جب ےئگںیہاورہیرطہقی ‪ 3‬ےسےلرک ‪ 12‬ےجبکتاامعتسلوہاگرگم‪1‬اور‪2‬‬ ‫ےک یل ابرتلبیت ڈڑیھ اور ڈاھیئ یک االطصح اامعتسل وہیگ ۔ وادلنی ےس دروخاتس ےہ ہک وہ ڑھگی‬ ‫اسےنمرھکرکوچبںوکہیاالطصںیحاھکسںیئوجاردووبےنلواےلآباسیناامعتسلرکےتںیہرگمرغمیباممکل‬ ‫ی‬ ‫ںیمدیپاوہےنواےلےچبا ششےوموعقںرپریحانرپاشینرظنآےتںیہ۔‬

‫وپانایوپےن‬ ‫اساکبلطمےہیسکزیچےکنیتےصحینعیاکیہصحمکوہانےسیج‪3/4‬۔‬ ‫اسفلاکاامعتسلوتقاتبےنںیماناثمولںےسواحضوہاتےہ۔‬ ‫وپان‪1‬اکبلطمےہ‪12‬جبرک‪45‬ٹنم۔‬ ‫وپےن‪2‬ینعی‪1‬جبرک‪45‬ٹنم۔‬ ‫اہیںآپدھکیےتکسںیہہکاکیزیچےکیلوپاناوردوےکیلوپےناامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫اعموبلاچلںیمیھباثمںیلوموجدںیہ۔‬ ‫ادنازہ ‪ 750‬یلم رٹیلوریغہ۔ رکیسن‪،‬‬ ‫وپان الگسدودھاک بلطم ےہ ‪ 75‬دصیف رھبا وہا ۔ وپان رٹیل اک بلطم وہاگ ً‬ ‫یتنگاورامیپشیئںیمیھباسفلاکاامعتسلوہاتےہےسیجوپےن‪200‬روےپاکبلطموہاگ‪175‬روےپ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪60‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ددنیارآدیمداینداروںیکرطفروجعرکےنںیماینپذتلاوروتنیہاتھجمسےہ۔اکیاحصیبرپروسلاہلل‬ ‫یلص اہلل ہیلع وملس انراض ےھت۔ اس وتق اکی ابداشہ ےن اانپ ریفس اس ےک اپس اجیھب اور اچاہ ہک وہ اس ےک‬ ‫اپسلچآوںی۔احصیبےناسطخوکےلرکونترںیمکنیھپدایاورروانرشوعرکدایہکاکیرطفوتریمی‬ ‫ہی احتل ےہ ہک آرضحنت یلص اہلل ہیلع وملس انراض ںیہ اور دورسی رطف ںیم اہیں کت رگ ایگ ہک اکی‬ ‫اکرفریمےاامینںیمعمطرکےناگل۔ھجم ےس رضوروکیئتخس تیصعموہیئےہ۔سجدقرزایدہددنیاری‬ ‫اوردخارپیتسوہیگ۔ایسدقرالہِداینےسرفنتدیپاوہیگ۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪4‬ہحفص‪)23-22‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ددنیار‪:‬دنیوکرہزیچرپاتیمہدےنیواال‬ ‫داینداروں‪:‬دایناوراسےکاکومںوکیہبسھچکےنھجمسواال‬ ‫روجعرکان‪:‬دیپسچلانیل‪،‬اہسراایدمدانیل‬ ‫ذتلاوروتنیہ‪:‬ےبزعیت‬ ‫ونترایدنتور‪:‬رویٹاکپےناکیٹمےسانباکیاوون‬ ‫عمطرکان‪:‬الچلرکان‬ ‫تیصعم‪:‬انگہ‬ ‫ددنیاری‪:‬دنیےستبحم‬ ‫اوردخارپیتس‪:‬دخااعتیلےستبحم‬ ‫الہِداین‪:‬داینےکولگ؛وجرصفداینےستبحمرکےتںیہ‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪26‬اتسگ‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪61‬‬

‫(طسق‪)15‬‬ ‫ا ِالطصوحںیکواضتح‬ ‫زگہتشاوباب ںیممہےنلعفاحلقلطماورلعفاحلاجریےکلعتمڑپاھاھت۔ضعباقرنیئوکاشدیان‬ ‫االطصوحںوکےنھجمسںیملکشموہاسیلآاسینےکیلدنچاافلظارگنزییںیمایبنرکےتںیہ۔‬ ‫لعفاحلقلطم ‪Simple Present tense‬‬ ‫لعفاحلاجری‪Present Continuous or Progressive Tense‬‬ ‫وہجمل‪Passive voice‬‬ ‫اب مہاندوونںزامونںںیمرقفاتیکانااسقمرپابترکںیےگنجںیموہصخش‪،‬زیچایاحتلسجیک‬ ‫ابت یک اجریہ وہ وہ افلع ںیہن وہات ہکلب وعفمل وہات ےہ ۔ آاسن رتنی اثمولں ےساسیک واضتح رکےن‬ ‫یک وکشش رکےت ںیہ۔’زدی طخ اتھکل ےہ ۔‘ ہی رقفہ زامہن لعف احل قلطم اک ےہ ویکہکن ےسیج ےلہپ اابسق ںیم‬ ‫یصفت ایبن رکدی یئگ ےہ اہیں افلع ینعی زدی یک اکی اعدت ای لقتسم روےی یک ابت وہریہ ےہ۔ اس‬ ‫رقفےںیمآپدھکیےتکسںیہہکزدیاکمرکراہےہ ینعیوہ ‪ Active‬احتلںیمےہ۔ینعیطخانھکلایہنانھکل‬ ‫اس یک رمیض ہپ رصحنم ےہ وکیئ اےس وبجمر رکےک طخ ںیہن وھکلا راہ۔’زدی ےس طخ وھکلاای اجات ےہ۔‘ اب‬ ‫دےیھکی ہک زامہن ویہ ےہ ینعی لعف احل قلطم ینعی یسک اعدت ای لقتسم روےی یک رطف ااشرہ رکات ےہ۔ ینعی‬ ‫طخ وھکلاےن اک اکم وہات راتہ ےہ ۔ نکیل اہیں الہپ رفق ہی ےہ ہک زدی طخ ےنھکل ہپ وبجمر رظن آات ےہ ہی وبجمری‬ ‫رمیض ےس یھب وہیتکس ےہ ےسیج المزتم رکان اور ِ‬ ‫الخف رمیض یھب وہ یتکس ےہ ۔ینعی زدی وت انھکل ںیہن اچاتہ‬ ‫رگم اس ےس زبور وھکلاای اجات ےہ وت اس وصرت ںیم زدی افلع ںیہن ےہ اور وہ ‪ passive‬احتل ںیم‬ ‫ےہ۔ابدےتھکیںیہہکاسدبتیلیاکرقفےیکاستخرپایکاثڑپاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪62‬‬

‫زدیطخاتھکلےہاورزدیےسطخوھکلاایاجاتےہںیموجاینبدیرفقےہوہلعفیکاستخںیمآایےہ۔الص‬ ‫وربایلعفےہانھکل۔یلہپوصرتںیم ےہ’اتھکل‘وجہک ‪Active voice‬ےہہکبجدورسیوصرتںیم‬ ‫ےہ’وھکلاای‘وجہک‪ Passive Voice‬ےہزمدیاثمںیلدےتھکیںیہ‪:‬اجانگےساگجای‪،‬البانےسولباای‪،‬امرانےس‬ ‫رمواای‪،‬ااھٹانےساوھٹاای‪،‬انہکےسولہکاای‪،‬وھچڑانےسڑھچواای۔‬ ‫آپےنداھکیہکوعفمیلاحتلانبےتوتقزایدہرتیسکلعفای ‪Verb‬یکرصفامیضوایلاحتلیہاامعتسل‬ ‫یکاجیتےہاوروصخمصلکش’واای‘اامعتسلںیہنوہیتےسیج’اجانگےسچگوواایںیہنانبہکلباگجایانبایایگ‘اشدیاس‬ ‫یکوہجہیےہہک’واای‘اکااضہفرہلعفےکاسھتڑپےنھایوبےنلںیمانمبسںیہناتگل۔ےسیج’اجانگےسچگوواای‬ ‫بیجعاتگلےہ اوراگجای انمبسےہ‘ًالثم ارگ ںیہکہک ااسننیکوسیئ وہیئ رطفت وک اگجایوتہی چگوواای ےسزایدہ‬ ‫انمبسولعمموہاتےہ۔‬ ‫دورسارفق‬ ‫ِ‬ ‫رحوف رطب‬ ‫دورسا امہ رفق ہی ےہ یلعف احتل ےک ربسکع ’وعفمیل احتل‘ ںیم رقفے ےک ادنر‬ ‫‪( Prepositions‬ےس‪ ،‬وک‪ ،‬ںیم) وریغہ اک ااضہف رکدای اجات ےہ۔ ِ‬ ‫رحوف رطب وہ رحوف ںیہ وجااسنن‪،‬‬ ‫اایشء‪،‬ہگجاوروتقےک درایمن اپےئ اجےنواےل قلعت وکاسرطحواحضرکےت ںیہہکآباسیناتپ لچ اجات‬ ‫ےہ ہک وکن یس زیچ اہکں ےہ اور اس اک ارد رگد یک اایشء ےس ایک قلعت ےہ۔ ِ‬ ‫رحوف رطب وک اےلگ قبس ںیم‬ ‫واضتحاوریصفتےسایبنایکاجےئاگ۔‬ ‫رسیتارفق‬ ‫رسیتا رفق اافلظ یک رتبیت اور ااضےف اک ےہ ۔ وعفمیل احتل ںیم لعف ینعی ‪ Verb‬ےس ےلہپ ِ‬ ‫رحوف رطب اک‬ ‫ااضہفایکاجاتےہ۔زینلعفیکاستخںیمدبتیلییکاجیتےہ۔‬ ‫‪In English language Past participle is used in passive voice tenses.‬‬ ‫ہکبجاردوںیمایکوہاتےہاسےکیلاکیاثملرپوغررکےتںیہ۔لعفانھکل ےسامیضےہاھکلاوروعفمیل‬ ‫احتلےہ اھکلایایوھکلاایوتلعفیکامیضاحتلںیم’ای‘اورضعبوصروتںںیم’واای‘اکااضہفرکدایاجاتےہ۔‬ ‫زدیطخاتھکلےہاورزدیےسطخوھکلاایاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪63‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫یھبکوکیئوھجٹاسدقرلچںیہناتکس۔ آرخداینںیممہدےتھکیںیہہکدبیرکےنواےلوھجےٹاوررفیبی‬ ‫اےنپ وھجٹ ںیم کھت رک رہ اجےت ںیہ۔ رھپ ایک وکیئ ااسی رتفمی وہاتکس ےہ وج ربارب سیچپ ربس ےس دخا رپ‬ ‫ارتفا رکراہ وہ اور ہن اکھت وہ اور دخا وک یھب اس ےک یل ریغت ہن آوے۔ ہکلب اسیک اتدیئ ںیم اشنانت اظرہ‬ ‫رکاترےہ۔ہیبیجعابتےہ۔ااسیرہزگںیہن وہاتکس۔دخااعتٰیلہشیمہاصدوقںیہیکرصنتاوراتدیئرکات‬ ‫ےہ۔ دوھکی ہی وج وگشیپیئ ےہ ہک ریمی رمع ‪ 80‬ربس ےک رقبی وہیگ ایک وکیئ رتفمی اس مسق یک وگشیپیئ‬ ‫رکاتکسےہاوروصخًاصاسرپسیتربسیھبزگرےئگوہںاورااسییہاسوتقبجوکیئہناجاتناھتاھتاورہن‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫وکیئ اہیں آات اھت ہیاہک ایوتن نم لک ٍج قیمعٍ اور ایکیت نم لک ٍج قیمعٍایک ہی رتفمی رکاتکس ےہ ہک ااسی ےہک‬ ‫اوررھپدخایھباےسیرتفمییکرپواہنرکےہکلباسیکوگشیپیئوپریرکےنوکدوردرازےسولگیھبآےت‬ ‫رںیہاوررہمسق ےکاحتفئاوردقنیھبآےنںیگل۔ارگہی ابتوہہکرتفمیےک اسھتیھباےسیاعمالمت‬ ‫وہےت ںیہوت رھپ وبنت ےسیہ اامناھٹ اجوے۔ یہی اشنانت ںیہ وجامہریامجتع یکتبحماور االخصیم‬ ‫رتیقاکابثعوہرےہںیہ۔رتفمیاوراصدقوکوتاسےکہنمیہےسدھکیرکاچہپن ےتکسںیہ۔رفامای‪:‬۔اچسیئ‬ ‫اکہییھباکیاشننےہ ہکاصدقیکتبحمدیعسارطفلت ولوگں ےکدولںںیمڈالداتیےہ۔اقمحوکہیراہ‬ ‫ںیہنیتلمہکونراکہصحےل۔رہابتیمدبامگینیہےساکماتیلےہ۔رفامای‪:‬۔مہوکفلکتاورعنصتیکاحتج‬ ‫ںیہن۔وخاہوکیئ امہریوعض ےسرایضوہایانوخش۔امہرااانپوکیئاکمںیہنےہ۔دخااکاانپاکمےہاوروہوخد‬ ‫رکراہےہ۔رفامای‪:‬۔بجااسنندخاوکوھچڑاتےہوترھپوہاکمدئرپرھبوہسرکاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلجاہچرمہحفص‪19-18‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم۔‬ ‫رفیبی‪:‬دوھہکدےنیواال‬ ‫کھترکرہاجان‪:‬یسکاےسیاکمےسزیبارآاجانوجااسنناتھجمسوہہکطلغےہ‬ ‫رتفمی‪:‬وھجاٹ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪64‬‬

‫رباربسیچپربسےس‪:‬وپرےسیچپاسلےس‬ ‫ارتفارکان‪:‬وھجٹوبانل‪،‬وھجیٹابتوسنمبرکان‬ ‫ریغتہنآان‪:‬وکیئردلمعہنداھکان‬ ‫اتدیئ‪:‬امحتیئوپسرٹ‬ ‫اصدوقں‪:‬اصدقیکعمجینعمچس‬ ‫وگشیپیئ‪:‬ےلہپےسیہکابت۔شیپےلہپاوروگیئانہک‬ ‫رپواہنرکان‪:‬رگناینہنرکان‪،‬ایکلہنرانھک‬ ‫دوردراز‪:‬تہبدورےس‬ ‫احتفئ‪:‬ہفحتیکعمج‬ ‫چ‬ ‫دیعسارطفلت‪:‬ا ھییااکرطفتاوروسچواالااسنندایتندار‪،‬اچس‬ ‫دبامگین‪:‬رباایخل‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪02‬ربمتس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪65‬‬

‫(طسق‪)16‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب‬ ‫رحوفرطباکاامعتسلداھکی۔ اساببںیم مہ ِ‬ ‫زگہتشابب ںیم مہےنرقفات یکوعفمیل احتلںیم ِ‬ ‫رحوف‬ ‫رطب رپ یلیصفت ثحب رکںی ےگ اور وکشش رکںی ےگ ہک آاسن رتنی ادناز اور اافلظ ںیم ان رحوف یک‬ ‫واضتحرکںیکس۔‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب‪Prepositions‬‬ ‫اسیجےکانمےساظرہےہہیرحوفدوایدوےسزایدہاایشءںیماپےئاجےنواےلقلعتوکایبنرکےتںیہ۔ہی‬ ‫قلعت وتق اور ہگج ےک احلظ ےس یھب وہاتکس ےہ اور یفیک و احتل ےک احلظ ےس یھب۔ رحوف رطب یک دنچ‬ ‫اثمںیلشیپںیہ۔‬ ‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکی‪،‬اسھت‪،‬یکرطف‪،‬ےکاسھت‬

‫وک‬ ‫‪”in Urdu.‬وک“ ‪English preposition “to” in its general sense works as‬‬ ‫اثمںیل‪:‬‬ ‫انمایامسےکدعب‪:‬ادمحوکدےدو۔‬ ‫تفص‪Adjective‬ےکدعب‪:‬دخااعتیلکینااسننوکاضعئںیہنرکات۔‬ ‫ملع راییض ‪Maths‬ںیم‪ :‬ھچ وک اچر ےس رضب دو(‪ )4x6‬ایس رطح دس وک اپچن رپ میسقت رکو‪10/5‬ایس‬ ‫رطحآھٹوسوکنیتوسںیمعمجرکو ‪ 800+300‬۔‬ ‫ریمضےکدعب‪:‬اُسوکالبؤ۔ایسرطحاِسوکدوھکی۔اسرطحاُنوکایاِنوک ِ‬ ‫دوعتاالسمدو۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪66‬‬

‫ےس‬ ‫اردوزابنںیم’ےس‘یئکرطحاامعتسلوہاتےہےسیج‬ ‫افہلصایدوریاتبےنےکیل‪’:‬روبہادمحرگن ےس‪3‬ولکرٹیمےکافےلصرپےہ‘۔‬ ‫یسکاخصےشایواےعقےکآاغزوکاتبےنےکیل‪’:‬بجےساعیملوابءاکآاغزوہا۔ اسرطح دااتسنرشوع‬ ‫ےسآرخکتدپسچلیھت۔‬ ‫ومازہنرکےنےکیل‪:‬دہشںیمرکشےسزایدہاھٹمسوہیتےہایسرطحایسہوھگڑادیفسوھگڑے ےسآےگ‬ ‫لکنایگ۔‬ ‫امضرئ ےک دعب‪ :‬اُس ےس وہک ‪ ،‬اِس ےس وپوھچ‪ ،‬اُن ےس راہطب رکو‪ ،‬مہ ےس حلص رکو ‪ ،‬ھجم ےس وپوھچ ‪ ،‬مت ےس سک‬ ‫ےناہکوریغہ۔ارگنزییزابنںیماسادنازںیمابترکےتوہےئ ِ‬ ‫رحفرطباامعتسلںیہنوہےتےسیج‬ ‫‪Tell him/her‬اُسےسوہک‪.‬‬ ‫وریغہ ‪Ask him/her‬اِسےسوپوھچ‬

‫ںیم‬ ‫ہی ِ‬ ‫رحفرطبیئکرطحاامعتسلوہاتےہ‬ ‫ہگجایاکمتینےکاحلظےس۔ینعیہیاتباتےہہکاکیزیچدورسیزیچایہگجےکادنرےہ۔‬ ‫ینیچ اس ڈےب ںیم ےہ۔ وکسل ںیم اپین اک ااظتنم ںیہن ےہ۔ رھگ ںیم وکیئ ںیہن ےہ۔ریمی بیج ںیم ھچک‬ ‫ےہ۔وریغہ‬ ‫وتقےکاحلظےس‬ ‫آھٹےنجبںیماپچنٹنمابیقںیہ۔ہسلجاسلںیماکیابروہاتےہ۔ہیدواےتفہںیماچرابرینیلےہ۔‬ ‫احتلاییفیک‪،‬وطرایرطےقیےکاحلظےس‬ ‫وہ تہب دلج ےصغ ںیم آاجات ےہ۔ااسنن وخیش ںیم بس ھچک وھبل اجات ےہ۔وہش ںیم آؤ اور میلعت رپ وتہج‬ ‫دو۔اسیکزابنںیمتہباتریثےہوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪67‬‬

‫ومازہنرکےنےکیل‬ ‫ھجمںیماوراسںیمزیمآامسناکرفقےہ۔وہالوھکںںیماکیےہ۔‬ ‫ےساورےکںیمرفق‬ ‫’ےس‘ اور ’ےک‘ ےس ایک رفق ڑپات ےہ۔ بج ںیہک رمکے ےک ابرہ وت رماد ےہ رمکے ےک ارد رگد اور بج‬ ‫ںیہک ےک رمکے ےس ابرہ وت رماد ےہ ہک رمکے یک دحود و ویقد ‪ boundaries‬ےس رکیل ابرہ کت۔ رمکے‬ ‫ےکابرہےلمگرےھکںیہ۔رمکےےسابرہلکناجؤ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫الصابتہی ےہہکدخا ہکتیعم ےکوساھچکںیہن وہاتکس۔دخا یہیک تیعم وہوت دبتیلیوہیتےہ اوررھپ‬ ‫اس یک وخاںیشہ اور اور ہگج گل اجیت ںیہ اور دخا یک انرفامین اےس ایسی ولعمم وہیت ےہ ےسیج ومت۔ ابلکل‬ ‫اکیوصعمم ہچبیکرطحوہاجاتےہ۔اس یل اہجں کتوہےکسوکششرکےہکدقیقدردقیقرپزیہاگر‬ ‫وہاجوے۔ بج امنز ںیم وکیئ رطخہ شیپ آوے۔ اس وتق ہلسلس داع اک رشوع رکدے ہی الکشمت اس‬ ‫وتقکتںیہہکبجکتومنہن ِ‬ ‫دقرتایہلٰاکںیہنداتھکی۔یھبکدرہہیوہاجاتےہیھبکھچک۔ابرابروھٹرکںی‬ ‫اھکاتےہ۔بجکتدخایکرعمتفہنوہانگہںیہنوھچٹاتکس۔دوھکیوجولگاجلہںیہ۔ڈاہکامرےتںیہ۔‬ ‫وچرایں رکےت ںیہ ۔ نکیل نج وک ملع ےہ ہک اس ےس ذتل وہیگ۔ وخاریوہیگ وہ اےسی اکم رکےت رشامےت‬ ‫ںیہ ویکہکن ان یک تمظع ںیم رفق آات ےہ۔ اس یل ڈاہک واولں اک ہی یھب العج ےہ ہک ان یک میظعت یک‬ ‫اجوےاورانوکڑباآدیمانبدایاجوے۔اتہکرھپانوکڈاہکامرےترشمآوے۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪4‬ہحفص‪)36-35‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دخایکتیعم‪:‬دخااعتیلےسقلعتاساکاسھت‬ ‫وخاںیشہاوراورہگجگلاجان‪:‬دایپسچلںدبلاجان۔دباعداتیکہگجکیناعداتدیپاوہان‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪68‬‬

‫دقیق در دقیق‪ :‬ایسی زیچ ای تہب لکشم ےس ھجمس آےئ‪ ،‬ےسج ےنھجمس ےک یل تنحمرکین ڑپے‪ ،‬ےسیجابیلررٹی‬ ‫ںیمامرکئووکسپےکذرےعیاظرہیآھکنےسرظنہنآےنواےلرجاومیثںوکداھکیاجاتےہ۔‬ ‫امنزںیمرطخہشیپآان‪:‬امنزںیمیتسسدیپاوہان‪،‬دیپسچلمکوہان‬ ‫ومنہن ِ‬ ‫دقرتالہٰی‪:‬اہللاعتیلیکرطفےساشنن‪،‬ےسیجوبقتیلِداعوریغہ‬ ‫درہہی‪:‬وہصخشوجاتہکےہہکدخااعتیلںیہنےہ‬ ‫وھٹرکںیاھکان‪:‬ارادےوتڑان‪،‬تسسوہاجان‬ ‫رعمتف‪:‬ملع‪،‬رجتہب‬ ‫اجلہ‪:‬وجمیلعتایہتفہنوہ‪،‬رجتہباکرہنوہ۔‬ ‫ڈاہکامران‪:‬وچریرکان‪،‬ولنٹ‬ ‫ذتلوخاری‪:‬ےبزعیت‬ ‫تمظع‪:‬زعت‬ ‫آپےن رجمومں یک میظعت ےک ذرےعی االصح یک وجتزی دی وج آج یک دجدی‬ ‫میظعت رکان‪ :‬زعت ےس شیپ آان۔ ؑ‬ ‫داین ںیم اانپ یل یئگ ےہ اور دیق اخونں وک االصح اخےن ‪ Correctional Institutes‬انبےن رپ زور دای اجراہ‬ ‫ےہسجےکےھچیپیہیہفسلفاکمرکراہےہہکدوراندیق رجمومںوکزعتسفناھکسیئاجےئ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪09‬ربمتس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪69‬‬

‫(طسق‪)17‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪2‬‬ ‫زگہتشاببںیممہےنوک‪،‬ےس‪،‬ںیماورےکوریغہےکابرےںیمڑپاھاھتآجمہاسےسآےگےک ِ‬ ‫رحوف‬ ‫رطبوکاجےننیکوکششرکںیےگ۔‬ ‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکی‪،‬اسھت‪،‬یکرطف‪،‬ےکاسھت‬ ‫ےک( ‪)of‬‬ ‫اس ِ‬ ‫رحف رطب وک ےنھجمس ےک یل مہ دنچ اثمولں یک دمد ںیل ےگ ۔ وچبں ےک انم‪ ،‬اس ےک دعب‪ ،‬اُس ےک‬ ‫دعب‪،‬سک ےک دعب‪،‬اِس ےک ادنر‪ ،‬اِس ےک ارطاف ۔ان اثمولں ےس آپوک ادنازہ وہایگ وہاگ ہک اردو ںیم‬ ‫(ےک) سک رطح اامعتسل وہات ےہ۔ ہی فلتخم ایسق و ابسق ںیم فلتخم ینعم داتی ےہ۔ ںیہک ہی ااشرہ رکےن‬ ‫ںیمدمدرکاتےہ‪،‬ںیہکیسکےشاکرغجاایفیئ‪،‬اکمیناورزامیناحلظےسنیعترکاتےہہکوہاہکںرپےہ۔‬ ‫ایدرےہ‪’ :‬ہک‘اورےکںیمتہبرفقےہ۔’ہک‘دوولمجںںیمقلعتاسرطحایبنرکاتےہہکلمجےکےلہپ‬ ‫ےصحاکوہفممایبلطمایبنرکداتیےہ۔ےسیج’ابتدرالصہیےہ‪،‬ہکداینںیمانمیکتہبرضورتےہ‘‬ ‫ارگنزییزابنںیم’ہک‘وک ‪That‬ےتہکںیہ۔‬

‫کت)‪(Till/ until/ up to‬‬ ‫ہی ِ‬ ‫رحفرطباسیجےکارگنزیی اافلظےسیھباظرہےہیسک زیچاکوتقاوراسیک دشتوریغہ ےکاحلظےس‬ ‫نیعترکاتےہ۔حبص ےک‪ 9‬جبےئگںیہ داکنابکت لھکیئگوہیگ۔اسلمجںیم( کت)وتقےکاحلظےس‬ ‫یسکزیچےکوہےنایہنوہےناکااکمناظرہرکراہےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪70‬‬

‫اچوولںوک ‪10‬ٹنم کتاابںیل۔اساثملںیمہنرصفوتقاکنیعتےہہکلبیسکےشاکرحارت یکدشت‬ ‫ےسیھبقلعتایبنایکایگےہ۔‬ ‫اردوےکوہشمراشرعادساہللاخناغبلاکرصمہعےہ‬ ‫؎ھجمکتبکانیکزبمںیمآاتاھتدورِاجم‬ ‫اہیں کت ےس رماد ےہ راسیئ وہان ‪ ،‬زیچ انلم ےسیج وہ اکی اور ہگج ےتہک ںیہ ‪؎ :‬اخک وہاجںیئ ےگ مہ مت وک ربخ‬ ‫وہےنکت۔وتاہیںکتےسرمادراہطبوہان‪،‬ونسایئوہان‪،‬ااجتلوبقلوہانوریغہرمادںیہ۔‬ ‫دقمیاردوںیمکتوککلتیھباہکاجاتاھتےسیجرضحتحیسموموعدہیلعاالسلمرفامےتںیہ‬ ‫بککلتوھجٹےسرکوےگایپر‬ ‫ھچک وت چس وک یھب اکم رفامؤ‬ ‫(درنیمثہحفص‪،4‬ااشتع‪)2002‬‬ ‫زمدیاثمںیل‪:‬بککت ‪How long‬۔ابکت ‪So far‬۔بجکت‪untill‬۔متکت ‪Upto you‬۔ھجم‬ ‫کت ‪upto me‬۔‬ ‫رپ(‪)Over/On‬‬ ‫اردوزابنںیمفل’رَپ‘مکازمکنیتاطمبلداتیےہ‬ ‫رَپ ‪:Wing‬رمیغاکرپ‪،‬اہجزاکرپ‪،‬ےھکنپاک رپ‪،‬ومراکرپوریغہ۔ رپینعینکیل ‪:but‬اصقننےسدھکوتوہاتےہ‬ ‫رپااسننوکربصےساکمانیلاچیہ۔اوررسیتارکداراساک ِ‬ ‫رحفرطباکےہےسیج‪:‬‬ ‫اتکبزیمرپرھکدو۔‬ ‫اکایمیباکااصحنرتنحمرپےہ‬ ‫دخاےکایپروںرپدخاےکرفےتشارتےتںیہ‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اطوعنےکلعتمذرکوہارفامایہک‪:‬۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪71‬‬

‫امہرا العج وکیئ اکن درھ رک اتنس ںیہن ےہ رگم رہباحل آرخی العج یہی ےہ۔ ولوگں یک اعدت وہیئگ ےہ ہک‬ ‫انیکرظنرصفاابسبرپریتہےہرگمیچسابتہیےہہک آامسنےسبسھچکوہاتےہ۔بجکتواہںہن‬ ‫وہےل زںیم رپ ھچک ںیہن وہاتکس۔ درہتی اک آجلک ابطعئ ںیم تہب زور ےہ۔ اابخروںںیم امہرے التبےئ‬ ‫وہےئ العج رپ اھٹھٹ رکےت ںیہ اور ےتہک ںیہ ہک اطوعن وک دخا ےس ایک قلعت۔ اکی امیبری ےہ سج اک العج‬ ‫ڈارٹکوںےس رکاان اچیہ۔اکی اصبح ےن ضعب ولوگں اکہی ارتعاضشیپایک ہک اطوعن ےسارثک رغبی‬ ‫یہرمےتںیہاخمفلاوراریمںیہنرمےترفامایہک‪:‬۔‬ ‫ریمے ااہلومں ےس اپای اجات ےہ ہک مہ دور ےس رشوع وہں ےگ۔ ہکم ںیم بج طحق ڑپا وت اس ںیم یھب ا ّول‬ ‫رغبی ولگ یہ رمے۔ ولوگں ےن ارتعاض ایک ہک اوب لہج وج اس دقر اخمفل ےہ۔ وہ ویکں ںیہن رما؟‬ ‫احالہکن اس ےن وت گنجِ دبر ںیم رمان اھت۔ ہی اہلل ٰ‬ ‫اعتٰل یک رطف ےس اکی االتب وہا رکات ےہ اور ہی اس یک‬ ‫اعدتےہاوررھپاسےکالعوہہیاسیکولخمقےہ۔اسوکرہاکی کینودباکملعےہ۔زساہشیمہرجممےک‬ ‫ےئل وہا رکیت ےہ۔ ریغ رجمم ےک واےطس ںیہن وہیت ضعب کین یھب اس ےس رمےت ںیہ رگم وہ دیہش وہےت‬ ‫ںیہ۔اورانوکاشبرتوہیتےہاوررہتفرہتفبسیکونتبآاجیتےہ۔ابرلسابابوجرما۔ایکوہاریموں‬ ‫ںیمےسہناھت۔امہرایھباخمفلاھت۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑدہحفص‪27‬دلج‪4‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اکندرھان‪:‬اکیاحمرہےہینعیدایھندانیوتہجرکاناوروغرےسوکیئابتننس۔‬ ‫درہتی‪:‬دخااعتیلیکیتسہاکااکنررکان۔‬ ‫ابطعئ‪:‬رطزرکف‪،‬ذنہ‪،‬تعیبطیکعمج۔‬ ‫اھٹھٹ‪:‬ذماقاڑاان۔‬ ‫طحق‪:‬ابرشیکیمکایگنجوریغہیکوہجےساھکےنےنیپیکاایشءیکتخسیمکوہاجان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪16‬ربمتس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪72‬‬

‫(طسق‪)18‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪3‬‬ ‫اسیجےکانمےساظرہےہہیرحوفدوایدوےسزایدہاایشءںیماپےئاجےنواےلقلعتاوررطبوکایبنرکےت‬ ‫ںیہ۔ہی قلعت وتقاور ہگج ےک احلظ ےس یھبوہاتکسےہ اوریفیک و احتل ےکاحلظ ےسیھب۔ لکشماافلظ‬ ‫ےس ربھگاےن یک رضورت ںیہن ےہ مہ ااشنء اہلل آاسن رتنی اافلظ ںیم واضتح رکےن یک وکشش رکںی‬ ‫ےگ۔ زگہتش ابب ںیم مہ ےن وک‪ ،‬ےس‪ ،‬ںیم ‪ ،‬ےک‪ ،‬کت اور رپوریغہ ےک ابرےںیم ڑپاھ اھت آج مہ اس ےس‬ ‫آےگےک ِ‬ ‫رحوفرطبوکاجےننیکوکششرکںیےگ۔‬ ‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکی‪،‬اسھت‪،‬یکرطف‪،‬ےکاسھت‬ ‫‪Ahead, in front of, before, next, further, moreover‬آےگ‬ ‫ِ‬ ‫رحف رطب ’آےگ‘ اردو ںیم یئک رطوقیں ےس اامعتسل وہات ےہ اسیج ہک ارگنزیی اافلظ ےس واحض ےہ۔ بس‬ ‫ےسالہپاامعتسلہگجےکاحلظ ےسایک اجات ےہاتہکاتبای اجےکسہکوکیئ زیچدورسی زیچوںےکاحلظ ےساہکں‬ ‫رپےہ۔ےسیج‬ ‫اسرھگےسآےگریمارھگےہ۔‬ ‫ریمےرھگےکآےگلیھکاکدیمانےہ۔‬ ‫ےچباےنپرھگےکآےگلیھکرےہںیہ۔‬ ‫دورساامعتسلدرہجدنبیےکایبنےکاحلظےسوہاتےہےسیج‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪73‬‬

‫دخاےکآےگبسااسننرباربںیہ۔‬ ‫اسےکآےگدوتلیکوکیئاتیمہںیہن۔‬ ‫اکیاہبدرےکآےگگنجاکیلیھکےہ۔‬ ‫اکیاامعتسلاساکدنمرہجذلیاثملےسواحضوہاتےہ۔‬ ‫دااتسنںیماسےسآےگایکوہاتےہ؟اسےسآےگاہکیناکیدپسچلومڑیتیلےہ۔وریغہ‬ ‫زمدیاثمںیل‪:‬۔‬ ‫متآےگآےگولچ۔‬ ‫ینعیرامنہیئرکان‪،‬افحتظرکان۔‬ ‫بسآےگےھچیپولچ۔‬ ‫ینعیاطقرانبرکولچ۔‬ ‫اسےکہنوکیئآےگےہہنےھچیپ۔‬ ‫ینعیاسیکوکیئیلمیفںیہنےہ۔ہنوادلنیںیہہنےچب۔ےھچیپےسرمادوادلنیاورآےگےسرماداوالد‬ ‫ااسننےکاامعلاسےکآےگآےتںیہ۔‬ ‫ینعیاہیں’آےگ‘ےسرماداتنجئاکاظرہوہان۔‬ ‫رہناگڑیےکآےگآایگ۔‬ ‫اہیںآےگےسرمادےہااچکناسےنمآاجان‪،‬رکٹااجانوریغہ۔‬ ‫ااسننوکآےگیکرطفدانھکیاچیہ۔‬ ‫ینعیرتیقرکیناچیہ‪،‬لبقتسموکاسےنمرانھکاچیہ۔‬ ‫رطف‪Support, advocacy, self, Toward‬‬ ‫ہی ِ‬ ‫رحفرطبرغجاایفیئاابتعرےسیسکزیچیکتمسنیعتمرکےنایوپےنھچےکیلاامعتسلایکاجاتےہ۔ًالثم‬ ‫ہیڑسکسکرطفاجیتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪74‬‬

‫ینعیاسڑسکاکدورسےراوتسںےسایالعوقںےسایکقلعتےہاوراسیکڈارئنشکایکےہ۔‬ ‫اسرطفدوھکی۔‬ ‫ینعیاُستمسںیمدوھکیایاُساجبندوھکی۔‬ ‫آپامہریرطفبکآںیئےگ۔‬ ‫اس اک بلطم ےہ ہک آپ امہرے رھگ‪ ،‬رہش‪ ،‬درتف بک آںیئ ےگ ای آپ امہرے مہ ایخل بک وہں ےگ۔‬ ‫آپبکمہےساافتقرکںیےگوریغہ۔‬ ‫وہسکیکرطفےہ۔‬ ‫اہیں’رطف‘اکبلطمےہ امحتیایمہ ایخلوہانینعییئک صخش سکیکاسڈیئہپےہ‪،‬سکمیٹںیمےہ‪،‬سک‬ ‫ایسیسامجتعںیمےہوریغہ۔‬ ‫ےلہپاےنپرھگیکرطفدوھکیرھپدورسوںہپدیقنترکان۔‬ ‫اہیں’رطف‘اکبلطمےہاینپذاتوکاوراسےسلعتماعمالمتاکاجزئہانیل۔وخدوکرپانھک۔‬ ‫رھگیکارطافںیموپدےاگلںیئ۔‬ ‫اہیں’رطف‘یکعمج’ارطاف‘اامعتسلوہیئےہسجاکبلطمےہاردرگد۔‬ ‫وتقاوراترخیےکاحلظےسیھب’رطف‘اکاامعتسلوہاتےہےسیج‬ ‫ہیواہعقضعباتریخیوااعقتیکرطفااشرہرکاتےہ۔‬ ‫ینعیاسواہعقاکضعباتریخیوااعقتےسقلعتاظرہوہاتےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫وج ولگ دبامگین وک ویشہ انبےت ںیہ‬ ‫وقتی یک راہ ےس وہ تہب دور اجےت ںیہ‬ ‫ٰ‬ ‫ےب اایتحط اُن یک زابں وار رکیت ےہ‬ ‫اِک دم ںیم اُس میلع وک زیبار رکیت ےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪75‬‬

‫اِکابتہکےکاےنپلمعاسرےوھکےت ںیہ‬ ‫رھپ وشویخں اک جیب رہ اکی وتق وبےت ںیہ‬ ‫ھچک اےسی وسےئگ ںیہ امہرے ہی مہ ونط‬ ‫اُےتھٹ ںیہن ںیہ مہ ےن وت وس وس ےئک تج‬ ‫بس وضُع سُس وہےئگ تلفغ یہ اھچ یئگ‬ ‫ِ‬ ‫ونک زابں ںیم یہ آیئگ‬ ‫وقت امتم‬ ‫ای دب زابں داھکےت ںیہ ای ںیہ وہ دبامگں‬ ‫ابیق ربخ ںیہن ےہ ہک االسم ےہ اہکں‬ ‫مت دھکی رک یھب وچب دبامگن ےس‬ ‫اقعب دخاےئ اہجن ےس‬ ‫ڈرےت روہ‬ ‫ِ‬ ‫اشدی اہمتری آھکن یہ رک اجےئ ھچک اطخ‬ ‫اشدی وہ دب ہن وہ وج ںیھمت ےہ وہ دبامن‬ ‫ٹ‬ ‫اشدی مھااری مہف اک یہ ھچک وصقر وہ‬ ‫رب وفغر وہ‬ ‫اشدی وہ آزامشئِ ّ‬ ‫رھپمت وت دبامگین ےس اینپ وہےئ الہک‬ ‫وخد رس ہپاےنپےلایلمشخِدخاےئ اپک‬ ‫دنبوں ںیم اےنپ دیھب دخا ےکںیہزہار‬ ‫مت وک ہن ملع ےہ ہن تقیقح ےہ آاکشر‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحمجنپرصنتاقحلرواحینزخانئدلج‪21‬ہحفص‪)19-18‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دبامگین‪:‬ےباینبدابوتں‪،‬ایخولںایواسوسیکوہجےسطلغوسچانبانیلسجاکتقیقحےسوکیئقلعتہنوہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪76‬‬

‫انبوبثتواشمدہہیسکےکابرےںیمرباایخلرکان۔‬ ‫ویشہ‪:‬اعدتانبانیل‬ ‫واررکان‪:‬ہلمحرکان‬ ‫میلع‪:‬اکلمملعرےنھکواال۔دخااعتٰیلیکاکیتفص‬ ‫زیباررکان‪:‬انوخشرکان۔انراضرکان‬ ‫اِکدم‪:‬ااچکن‪،‬وفر ًا ‪at once/ immediately‬‬ ‫وشایخں‪:‬ابمہغلرکان‪،‬ڑبھڑبھےکابںیتانبان‬ ‫جیبوبان‪:‬زیمںیمجیبڈاانل۔احمورًاتاساکبلطمےہابتوکآےگےسآےگڑباھےتلچاجان۔‬ ‫تج‪:‬وکشش‬ ‫مسجےکےصح‪،‬اعضاا وضع‪Body Parts :‬‬ ‫تسس‪:‬اکمہنرکےنیکاعدت‪،‬تنحمیکرحتکیہنوہان ‪Lazy / slow‬‬ ‫ِ‬ ‫ونکزابں‪:‬زابنیکداھر‪،‬زیتوخلتوگتفگ ‪harsh language‬‬ ‫اقعبدخاےئاہجن‪:‬داینےکدخایکزسا‬ ‫ِ‬ ‫یطلغرکان اطخ‪Err:‬‬ ‫ربا‪،‬انگاگہر دب‪Evil:‬‬ ‫دےنھکیںیمدبوصرتایھبکنےنگلواال دبامن‪Seems evil:‬‬ ‫ھجمس ‪:‬مہف‪Understanding‬‬ ‫مشخِدخاےئاپک‪:‬دخااعتیلوجرہبیعےساپکےہاسیکانرایضایضغ‬ ‫دیھب‪:‬راز‬ ‫‪:‬یپھچوہیئابتاکاظرہوہاجان آاکشر‪Disclosed‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪23‬ربمتس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪77‬‬

‫(طسق‪)19‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪4‬‬ ‫اسیجےکانمےساظرہےہہیرحوفدوایدوےسزایدہاایشءںیماپےئاجےنواےلقلعتوکایبنرکےتںیہ۔ہی‬ ‫قلعت وتق اور ہگج ےک احلظ ےس یھب وہاتکس ےہ اور یفیک و احتل ےک احلظ ےس یھب۔ لکشم اافلظ ےس‬ ‫ربھگاےنیکرضورتںیہنےہمہاناشءاہللآاسنرتنیاافلظںیمواضتحرکےنیکوکششرکںیےگ۔‬ ‫زگہتش ابب ںیم مہ ےن آےگ اور رطف ےک ابرے ںیم ڑپاھ اھت آج مہ اس ےس آےگ ےک ِ‬ ‫رحوف رطب وک‬ ‫اجےنن یک وکشش رکںی ےگ۔ اتمہ اس ابب ںیم قیقحت ےک دعب ِ‬ ‫رحوف رطب یک اکی یئن رہفتس شیپ یک‬ ‫اجریہےہاوروکششوہیگےکانامتمرحوفوکاثمولںےسواحضایکاجےکس۔‬

‫رہفتس ِ‬ ‫رحوفرطب‬ ‫انِب‪ ،‬رپ‪ ،‬کت‪ ،‬ںیئت‪ ،‬تیمس‪ ،‬ےس‪ ،‬رک‪ ،‬وک‪ ،‬ےک‪ ،‬ےئیل‪ ،‬ںیم‪ ،‬ابرہ‪ ،‬ریغب‪ ،‬اپر‪ ،‬اپس‪ ،‬ےھچیپ‪ ،‬ےلت‪ ،‬وماقف‪ ،‬آےگ‪،‬‬ ‫اورپ‪ ،‬رھبوےس‪ ،‬چیب‪ ،‬رپے‪ ،‬اسھت‪ ،‬اسےنم‪ ،‬رِسے‪ ،‬گنس‪ ،‬امرے‪ ،‬ےچین‪ ،‬اہں‪ ،‬ادنر‪ ،‬ربارب‪ ،‬زج‪ ،‬روربو‪ ،‬رپسد‪،‬‬ ‫رگد‪ ،‬ذندکی‪ ،‬ابووجد‪ ،‬ابوفص‪ ،‬اجبےئ‪ ،‬زجب‪ ،‬ربالخف‪ ،‬ربسکع‪ ،‬درےپ‪ ،‬درشیپ‪ ،‬درایمن‪ ،‬ابثع‪ ،‬دبےل‪،‬‬ ‫دعب‪،‬وحاےل‪،‬الخف‪،‬ذرےعی‪،‬ذےم‪،‬وسا‪،‬وساےئ‪،‬العوہ‪،‬وعض‪،‬لبق‪،‬رقبی‪،‬القئ‪،‬لعتم‪،‬اشمہب‪،‬اطمقب‪،‬‬ ‫دبون‪،‬ریغب‪،‬امنیب‪،‬امتحت‪،‬ابتب‪،‬دبوتل‪،‬اجبن‪،‬اخرط‪،‬رعمتف‪،‬تبسن۔‬ ‫ےچینوہرحوفدےیاجرےہںیہنجاکذرکوہاکچےہ۔‬ ‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪78‬‬

‫آجےکقبسےکیلوجرحوفبختنمےیکےئگںیہوہںیہ’زندکی‘اورانِبایریغب۔‬ ‫زندکی۔ رقبی۔ اپس۔ ‪Close/ near/ opinion/ affiliation/ association/‬‬ ‫‪proximity‬۔‬

‫زندکی‬ ‫اکی ِ‬ ‫رحفرطبیکتیثیح ےس’زندکی‘ یھبوتقاورہگجےکاحلظےساایشءےکدرایمناپےئاجےنواےل‬ ‫قلعتاکااہظررکاتےہ۔ہیاتباتےہہکیسک زیچاکیسکدورسیزیچ ےسافہلصانتکمکےہ۔اسیکواضتحےک‬ ‫یلمہدنچاثمولںہپوغررکےتںیہ۔‬ ‫ریمارھگدجسمےکزندکیےہ۔‬ ‫ینعیریمےرھگےسدجسماکافہلصتہبمکےہ۔‬ ‫امہرےاگؤںےکزندکیوکیئڑبااتپسہلںیہنےہ۔‬ ‫اہیں رماد اکیف زایدہ افہلص ےہ۔ ینعی ہی ںیہن ہک اگؤں ےک یلکل رقبی وکیئ اتپسہل ںیہن ہکلب رماد ےہ ہک‬ ‫سیتاچسیلولکرٹیمکتوکیئاتپسہلںیہنےہ۔رگماسےکیلیھبزندکییہاک ِ‬ ‫رحفرطباامعتسلوہاگ۔‬

‫زندکیینعیراےئ‬ ‫امہرےااتسدےکزندکیاُردوڑپانھتہبرضوریےہ۔‬ ‫اہیں ’ااتسد ےکزندکی‘ اک بلطم ےہ ااتسد یک راےئ ںیم۔ ینعی ااتسد ےک ایخل ںیم اُردو ڑپانھ تہب‬ ‫رضوریےہ۔‬ ‫امیلرقابینےسااسنندخااعتیلےکزندکیآاجاتےہ۔‬ ‫اہیں’زندکی‘ےسرمادےہدخااعتیلیکراضاحلصرکان‪،‬تبحماپانوریغہ۔‬ ‫زدیتہبامیبرےہ۔اتگلےہاُساکوتقزندکیےہ۔‬ ‫اہیں’زندکی‘وتقےکاحلظےسیسکواہعقاکرقبیوہاناظرہرکراہےہ۔ینعیامیبریکوافترقبیےہ۔‬ ‫رکبیکاشدیتہبزندکیےہ۔‬ ‫اساثملںیمیھبوتقےکاحلظےسرقبیوہانرمادےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪79‬‬

‫زندکیرت‪Closer/ nearer‬‬ ‫بج ’زندکی‘ ےک اسھت ’رت‘ اامعتسل وہات ےہ وت یسک اکم ےک اجری ای رپووسیگ وہےن وک اظرہ رکات ےہ۔‬ ‫اثمںیلدےیھکی‬ ‫الیسباکاپینرہشےسزندکیرتوہاتاجراہےہ۔‬ ‫ینعیالیسباکاپینلسلسمآےگڑبھراہےہاورزندکیوہاتاجراہےہ۔‬

‫زندکیرتنی ‪Nearest/ closest‬‬ ‫اکیاوراامعتسل’زندکیرتنی‘اکرقبیرتنیزیچےکیلیھبوہاتےہ۔اثملدےئیھکی۔‬ ‫آپےکرھگےکزندکیرتنیدجسماہکںےہ؟‬ ‫مہاےنپرھگےکزندکیرتنیڈاڑکےکاپساجںیئےگ۔‬ ‫دجدیاُردووبلاچلںیم’زندکیرتاورزندکیرتنی‘یکاجبےئ’بسےسزندکی‘اامعتسلایکاجاتےہ۔ ایس‬ ‫رطح ’رقبی‘ ای ’رقبی رتنی‘ یھب اامعتسل وہات ےہ۔ اس ےک العوہ ااہتنیئ ےب افلکتہن وبل اچل ںیم ’اپس‘‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔ےسیج‬ ‫ریمےرھگےکاپسیہاکیاپرکےہ۔‬ ‫امہرے وکسل ےک رقبی ےس رولیے النئ زگریت ےہ۔ رہباحل ان ونیتں رحوف ےک ضعب درگی‬ ‫اامعتسالتیھبںیہوجاکیدورسےےسمخلیلفںیہ۔‬ ‫ےسیج ہی وت ہک ےتکس ںیہ ہک ریمے زندکی (ینعی ریمی راےئ ںیم) الفں ابت اےسی ےہ۔ رگم ہی ںیہن ہک ےتکس‬ ‫ےکریمےرقبیایاپسالفںابتاےسیےہ۔‬ ‫ایسرطحدخااعتیلےکقلعتںیم’زندکیاوررقبی‘وتاامعتسلوہےتںیہرگم’اپس‘اہتبلاعموبلاچلںیم‬ ‫دخااعتیلےک’اپس‘اجےناکبلطموافتاپاجانےہ۔‬

‫اپس ‪Have‬‬ ‫ہیرحفیسکزیچیکتیکلموکاظرہرکےنےکیلیھباامعتسلوہاتےہ۔اثمںیلدےیھکی۔‬ ‫ریمےاپساکیاکرےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪80‬‬

‫ینعیںیماکیاکرراتھکوہں۔‬ ‫اسےکاپستہبملعےہ۔‬ ‫ینعیوہتہبمیلعتایہتفااسننےہ۔‬

‫اپس ‪Cross‬‬ ‫اکیاوراامعتسلاسرحفاکرقبیےسزگرےنےکیلایکاجاتےہ۔ےسیج۔‬ ‫اکیاکرریمےاپسےسزگری۔‬

‫اپسرکانایاحلظرکان ‪Consideration/ regard/respect‬‬ ‫اکیاامعتسلاساکہییھبےہہکیسکوکانہکاییسکےساچانہہکوہآپاکاییسکزعمزااسنناکاحلظرکے۔ایوہ‬ ‫وخداےنپدہعاکایخلرکےاوراسےکیل’اپسرکان‘اامعتسلایکاجاتےہ۔اثمںیل‬ ‫ااسننوکاےنپودعوںاکاپسرکاناچیہ۔‬ ‫ینعیہیااسننیکاالخیقذہمداریےہہکوہاالتخفےکابووجداےنپودعےوپرےرکے۔‬ ‫آپریمییہابتاکھچکاپسرھکےتیل۔‬ ‫ینعیھچکزعتدےدےتی۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬۔‬ ‫ولعم اظرہی اور ِ‬ ‫ِ‬ ‫ولعم رقآین ےک وصحل ےک درایمن اکی میظع ااشلن رفق ےہ۔ دوینی اور ریمس ولعم ےک‬ ‫وقتیرشطںیہنےہ۔رصفوحن۔ یعبط۔ ہفسلف۔ تئیہو ابطتبڑپےنھےکواےطس‬ ‫احلصرکےنےکواےطس ٰ‬ ‫ہیرضوریارمںیہنےہہکوہوصموصلٰووۃاکاپدنبوہاورارمِالہٰیاورونایہوکرہوتقّدمرظنراتھکوہ۔اےنپرہ‬ ‫وقلولعف وکاہللاعتیلےکااکحمیک وکحتم ےکےچینرےھکہکلب اسباواقتومعًامداھکیایگےہہکدوینیولعم‬ ‫ےک امرہ اور اگبلطر درہہی شنم وہرک رہ مسق ےک قسف و وجفر ںیم التبم وہےت ںیہ۔ آج داین ےک اسےنم اکی‬ ‫زربدتسرجتہبوموجدےہ۔ویرپاورارمہکیابووجدہکیوہ ولگاریض ولعمںیمڑبیڑبیرتایقںرکرےہ‬ ‫ںیہ اور آےئ دن یئن ااجیدات رکےت رےتہ ںیہ نکیل اُن یک رواحین اور االخیق احتل تہب یہ اقِلب رشم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪81‬‬

‫ےہ۔ دنلنےک اپروکںاورریپسےکوہولٹں ےکاحالتوجھچکاشعئوہےئںیہ مہعتاُناکذرکیھبںیہن‬ ‫رکےتکسرگم ِ‬ ‫وقتییلہپرشطےہ۔‬ ‫ولعمآامسیناورارسارِرقآینیکواتیفقےکیل ٰ‬ ‫رفامای‪:‬۔‬ ‫ںیم داتھکی وہں ہک اسوتق داین یک وتہج اریض ولعم یک رطف تہب یکھج وہیئ ےہ اور رغمیب روینش ےن امتم‬ ‫اعمل وک اینپ یئن ااجیدوںاور وتعنصں ےس ریحان رک راھک ےہ۔ املسمونں ےن یھب ارگ اینپ الفح اور رتہبی یک‬ ‫وکیئراہوسچ وتدبیتمسقےسہیوسچہکوہرغمبےکرےنہواولںوکاانپااممانبںیلاورویرپیکدیلقترپرخف‬ ‫رکںی۔‬ ‫(وفلماظتدلجاولہحفص‪283-282‬اڈیشی‪2003‬ء)‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اظرہی ولعم‪ :‬وکسولں ‪،‬اکوجلں اور داین ےک اداروں ںیم ڑپاھےئ اجےن واےل امتم ولعم۔ ےسیج زفسک‪،‬‬ ‫ت‬ ‫رٹسمیکی‪،‬ابویئولیج‪،‬زبسنوریغہ۔فلولعمملعیکعمجےہاورملعےسرمادامتماس ییسرڑںیہ۔‬ ‫ِ‬ ‫رقآندیجماکملع‬ ‫ولعمرقآین‪ِ :‬‬ ‫میظعااشلن‪:‬تہبڑبا‪،‬تہبامنایں‬ ‫دوینی‪:‬دایناک‬ ‫ریمس‪Traditional:‬‬ ‫وقتی‪:‬دخا ٰ‬ ‫اعتٰلاکوخف‪،‬دخااعتیلےسقلعت‪،‬رواحتین‬ ‫ٰ‬ ‫رصفوحن‪:‬زابناکملع‪،‬رگارماکملع‬ ‫یعبط‪Physical science/ Natural science:‬‬ ‫ہفسلف‪:‬ملعِہفسلف‪Philosophy:‬‬ ‫تئیہ‪:‬ملعِایکلفت(ایسروں‪،‬اتسروں‪،‬اشکہکؤںوریغہاکملع) ‪Astronomy‬‬ ‫ابطتب‪Medical science:‬‬ ‫وصموولصۃ‪:‬امنزاورروزہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪82‬‬

‫ارمِایہل‪:‬دخااعتیلےکااکحامت۔‬ ‫ونایہ‪:‬وہابںیتنجےساہللاعتیلےنعنمرفامایےہ۔‬ ‫ّدمرظن‪:‬لمعرکان۔وکیئاکمرکےتوہےئوہاوصلسجوکاسےنمراھکاجےئ۔‬ ‫وقلولعف‪:‬ابںیتاورلمع‬ ‫اسباواقت‪:‬ارثک‬ ‫ومعًام‪:‬وجابتاعماپیئاجےئ۔‬ ‫امرہ‪Expert:‬‬ ‫اگبلطر‪Seeker/ researcher:‬‬ ‫درہہیشنم‪:‬دخااعتیلیکیتسہاکااکنررکےنواےلایاےسیولوگںیکلقنرکےنواےل۔‬ ‫قسفووجفر‪:‬دبایںرباایئںاہللاعتیلےکانرفامن۔‬ ‫ابووجدہکی‪Despite it:‬‬ ‫اریضولعم‪Secular/ worldly sciences:‬‬ ‫ارسار‪:‬رسیکعمجینعمراز‪،‬دیھب۔‬ ‫وتعنصںایںیتعنص‪:‬تعنصیکعمجینعماڈنرٹسی‬ ‫رغمیبروینش‪western culture :‬۔الفح‪success/ progress :‬۔ااممانبانیل‪role model:‬‬ ‫دیلقت‪Conformity:‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪30‬ربمتس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪83‬‬

‫(طسق‪)20‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪5‬‬ ‫اساببںیمقیقحتےکدعب ِ‬ ‫رحوفرطبیکاکییئنرہفتسشیپیکاجریہےہاوروکششوہیگےکانامتم‬ ‫رحوفوکاثمولںےسواحضایکاجےکس۔‬

‫ِ‬ ‫رحفرطب‪Preposition‬‬ ‫اسیجےکانمےساظرہےہہیرحوفدوایدوےسزایدہاایشءںیماپےئاجےنواےلقلعتوکایبنرکےتںیہ۔ہی‬ ‫قلعت وتق اور ہگج ےک احلظ ےس یھب وہاتکس ےہ اور یفیک و احتل ےک احلظ ےس یھب ۔زگہتش قبس ںیم مہ‬ ‫ےنآےگاوررطفےکابرےںیمڑپاھاھتآجمہاسےسآےگےک ِ‬ ‫رحوفرطبوکاجےننیکوکششرکںی‬ ‫ےگ۔اتمہ‬

‫رہفتس ِ‬ ‫رحوفرطب‬ ‫انِب‪ ،‬رپ‪ ،‬کت‪ ،‬ںیئت‪ ،‬تیمس‪ ،‬ےس‪ ،‬رک‪ ،‬وک‪ ،‬ےک‪ ،‬ےئیل‪ ،‬ںیم‪ ،‬ابرہ‪ ،‬ریغب‪ ،‬اپر‪ ،‬اپس‪ ،‬ےھچیپ‪ ،‬ےلت‪ ،‬وماقف‪ ،‬آےگ‪،‬‬ ‫اورپ‪ ،‬رھبوےس‪ ،‬چیب‪ ،‬رپے‪ ،‬اسھت‪ ،‬اسےنم‪ ،‬رِسے‪ ،‬گنس‪ ،‬امرے‪ ،‬ےچین‪ ،‬اہں‪ ،‬ادنر‪ ،‬ربارب‪ ،‬زج‪ ،‬روربو‪ ،‬رپسد‪،‬‬ ‫رگد‪ ،‬ذندکی‪ ،‬ابووجد‪ ،‬ابوفص‪ ،‬اجبےئ‪ ،‬زجب‪ ،‬ربالخف‪ ،‬ربسکع‪ ،‬درےپ‪ ،‬درشیپ‪ ،‬درایمن‪ ،‬ابثع‪ ،‬دبےل‪،‬‬ ‫دعب‪،‬وحاےل‪،‬الخف‪،‬ذرےعی‪،‬ذےم‪،‬وسا‪،‬وساےئ‪،‬العوہ‪،‬وعض‪،‬لبق‪،‬رقبی‪،‬القئ‪،‬لعتم‪،‬اشمہب‪،‬اطمقب‪،‬‬ ‫دبون‪،‬ریغب‪،‬امنیب‪،‬امتحت‪،‬ابتب‪،‬دبوتل‪،‬اجبن‪،‬اخرط‪،‬رعمتف‪،‬تبسن۔‬ ‫ےچینوہرحوفدےیاجرےہںیہنجاکذرکوہاکچےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪84‬‬

‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکیایاپس‬ ‫آجےکقبسےکیلوجرحوفبختنمےیکےئگںیہوہںیہ‬ ‫انبایریغب ‪،without‬ےئیل‪،‬اپر‪،‬ےھچیپ۔‬ ‫ریغب‬ ‫اکی ِ‬ ‫رحف رطب یک تیثیح ےس ریغب‘ یھب وتق ‪ ،‬ہگج اور یفیک ےک احلظ ےس واحض رکات ےہ ہک اایشء ےک‬ ‫درایمنوکیئقلعتےہایںیہن۔اسیکواضتحےکیلمہدنچاثمولںہپوغررکےتںیہ۔‬

‫ریغبینعییسکزیچاکہنوہان‬ ‫دجسمامنزویںےکانبایریغبوریانوہیتےہ۔ینعیارگامنزیہنآںیئوتدجسموریانوہاجیتےہ۔‬ ‫امہرےاگؤںاکاتپسہل اکیاےھچڈارٹک ےکریغبےباکرےہ۔ینعی’ریغب‘اکبلطمہیوہاہکاتپسہلںیمڈارٹک‬ ‫وموجدںیہنےہ۔‬ ‫ریغبوادلنیےکوچبںیکرپورشوکنرکاتکسےہ؟اسرقفےےکدوبلطموہےتکسںیہ۔ا ّول‪:‬وہےچبنج‬ ‫ےک وادلنی ہن وہں اُن یک رپورش وکن رکاتکس ےہ؟ دومئ‪ :‬وادلنی ےک العوہ وچبں یک رپورش وکن رکاتکس‬ ‫ےہ؟‬ ‫آپےکریغبرقتبیںیمروقنںیہنیھت۔‬

‫ریغبینعیوھچڑان‬ ‫ایکوہریمےریغبریسوکاجںیئےگ؟ایکریمےریغبآپاکہیاکموہاجےئاگ؟وریغہ‬

‫ریغبینعیوہج‬ ‫انبیسکابتہکوہوتروھٹےئگںیہ۔وہوتریغبوہجےکروھٹےئگ۔وہوتالبوہجروھٹےئگ۔ینعیاُنےکروےنھٹیک‬ ‫وکیئوقعملوہجںیہنےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪85‬‬

‫مہ اُن ےک رھگ انب اتبےئ چنہپ ےئگ۔ مہ اُن ےک رھگ اتبےئ ریغب چنہپ ےئگ۔ینعی مہ ےن اںیھن االطع ںیہن یک ہک‬ ‫مہآرےہںیہ۔‬

‫ِب‬ ‫انبیکرصتخملکش’نب‘یھباامعتسلوہیتےہ۔ےسیج‬ ‫نبامںےکےچب۔ینعیاےسیےچبنجیکامںہنوہ۔‬ ‫اٰیس رطح فل ’ریغب‘ یک رصتخم لکش ’ریغ‘ یھب اامعتسل وہیت ےہ۔ ےسیج ریغ ادمحی املسمن‪ ،‬ریغ امہ ابت‪ ،‬ریغ‬ ‫انمبسروہی‪،‬ریغنکممایخالت۔‬ ‫انامتماحموروںںیم’ریغ‘اےنپدعبآےنواےلاافلظیکفنرکراہےہ۔ینعیریغامہابتاکبلطمےہایسی‬ ‫ابتوجامہںیہنےہ۔رضحتحلصماوملوعدریضاہللاعتیلہنعاکرعشےہ۔‬ ‫؎ریغنکمموکہینکممںیمدبلدیتیےہ‬ ‫اےریمےویفسلفزورِداعدوھکیوت‬ ‫ینعیاکییفسلفوتاتھجمسےہہکامدیوقانین ےکاحلظےساکیاننکممابتنکممںیہنوہیتکسرگمداعاکیایسی‬ ‫اطتقےہوجریغنکمموکنکممرکدیتیےہ۔‬

‫اخرطای یل ‪For/ therefore/sake/ get/ got‬‬ ‫اس ِ‬ ‫رحف رطب وک ےنھجمس ےک یل دنچ اثمولں ہپ وغر رکےت ںیہ۔ اعم وطر ہپ ہی رحف یسک یک تیکلم اظرہ رکات‬ ‫ےہ۔ایہیاظرہرکاتےہہکالفںزیچیسکیکدختمںیمشیپیکاجریہےہ‬ ‫ِ‬ ‫اخرط(رحفرطب)رباطہینآایوہں۔‬ ‫ںیمہسلجںیمومشتیلیک‬ ‫مہہسلجاسالہنںیمومشتیلےکیل ِ‬ ‫(رحفرطب)اہیںآےئںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪86‬‬

‫یلنعمبوقتوالصیح‬ ‫ِ‬ ‫(رحف رطب) ہی اکم تہب آاسن ےہ۔ ینعی ریمی الصیح اور اطتق ےک احلظ ےس ہی اکم رس‬ ‫ریمے یل‬ ‫ااجنمدانیآاسنےہ۔‬

‫یلینعیراےئ‬ ‫ہیابتآپےکیلوھجٹوہیگریمےیلوتیہیچسےہ۔ینعیریمیراےئںیمیہیاچسیئےہ۔‬

‫یلینعیےلانیل ‪Get‬‬ ‫ںیمےناسےسےسیپےلیل(لعف)ںیہ۔‬ ‫مہےنانےکاکمونںےکےتپےلیل(لعف)ںیہ۔‬ ‫اہیںیلدرالصلعف’انیل‘یکاکیلکشےہ۔‬

‫یلینعیاپان‬ ‫متےناابےسےنتکروےپیل(لعف)۔‬ ‫اہیںیھبیلدرالصلعف’انیل‘یکاکیلکشےہ۔‬

‫اپر‪Cross/across/pierce/‬‬ ‫ہی یھب اکی ِ‬ ‫رحف رطب ےہ۔ اس اک اامعتسل اور اطمبل اجےنن ےک یل مہ دنچ اسدہ اثمولں ہپ وغر رکےت‬ ‫ںیہ۔‬ ‫مہدرایےکاُساپراجاناچےتہںیہ۔ینعیدرایےکہکاکیانکرےےسدورسےانکرےرپذبرہعییتشکایریت‬ ‫رکاجان۔‬ ‫دخااعتیلےنیہاسلکشموتقںیمامہرییتشکاپراگلیئ۔ینعیاہیں’اپر‘اکینعماکایمبوہانےہ‬ ‫اسیلگےکاپرامہراوکسلےہ۔ینعیاسیلگےکااتتخمرپوکسلواعقےہ۔‬ ‫ریتایوگیلاسےکےنیسےکاپروہیئگ۔ینعیےنیسںیمدالخوہرکابرہلکنیئگایلکنآیئ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪87‬‬

‫اسلُپےکاپراسرالگنجےہ۔ینعیلُپےکاورپےسزگرےتیہلگنجرشوعوہاجاتےہ۔‬

‫‪Behind/on the backside of/ rear/reverse/ support/ Backing‬‬ ‫ےھچیپ‬ ‫ہی ِ‬ ‫رحف رطب ار ُدوںیم وعیس ینعم راتھک ےہ۔ دےتھکی ںیہ اثمولں ےک ذرےعی اس ےک ایک ایک اطمبل اور‬ ‫اامعتسالتاسےنمآےتںیہ۔‬ ‫اس اکمن ےک پ اکی دیمان ےہ۔ اہجں مہ ےتلیھک ںیہ۔ سپ ہگج ےک احلظ ےس ہی ِ‬ ‫رحف رطب اتبات ےہ ہک‬ ‫وکنیسزیچسکزیچےکدعبواعقےہ۔‬ ‫ریمےےھچیپےھچیپلچآؤ۔ینعیریمیابتامون‪،‬ریمامکحامون۔‬ ‫دانھکیوہاگہکاسرحتکیےکےھچیپوکنےہ۔اہیںےھچیپاکینعمےہیپھچوہیئاطتقایدمد۔‬ ‫اینپاگڑیےھچیپےلاجںیئ۔اہیںےھچیپاکبلطمےہرویرسرکان۔اکیہگجےسےھچیپیکرطفٹہاجان۔‬ ‫ںیمےنںیہنداھکیذرااسوڈیویوکےھچیپرکو۔ینعیوڈیویوکدوابرہدانھکی۔‬ ‫اہیںفلاامعتسلوہاےہ’دوابرہ‘اسیکیصفتاےلگقبسںیمشیپیکاجےئیگ۔‬ ‫امہرا ہچب ڑپاھیئ ںیم ےھچیپ رہ ایگ ےہ۔ اہیں ےھچیپ اک بلطم ےہ زمکور ینعی یمیلعت دیمان ںیم ایھچ اکررکدیگ‬ ‫ںیہنداھکاکس۔‬ ‫م ےک ےک داتھکی ےہ وتاداسوہاجاتےہ۔اہیں ےھچیپ اک بلطم ےہ ’امیض‘ یک رطفدانھکی‬ ‫ااسننبج ےھچیپ ُ ڑ‬ ‫اسزامےنوکایدرکانوجزگرایگوہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ااسننسجدقرایکینں رکاتےہاسےکدوےصحوہےتںیہ۔اکی رفاضئدورسے ونالف۔ رفاضئینعی وج‬ ‫ااسننرپرفضایکایگوہ۔ےسیجرقہضاکااترہن۔اییکینےکاقملب یکین۔انرفاضئےکالعوہرہاکییکینےک‬ ‫اسھتونالفوہےتںیہینعیایسییکینوجاسےکقحےسافلضوہ۔ےسیجااسحنےکاقملبااسحنےکالعوہ‬ ‫مپ‬ ‫اور ااسحن رکان ہی ونالف ںیہ۔ ہی وطبر المکمت اور مماات رفاضئ ےک ںیہ ۔ اس دحثی‪ ۱‬ںیم ایبن ےہ ہک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪88‬‬

‫اوایلءاہلل ےک دینی رفاضئ یک لیمکت ونالف ےس وہیت ریتہ ےہ۔ ًالثم زٰوکۃ ےک العوہ وہ اور دصاقت دےتی‬ ‫ںیہ اہلل اعتیل اوسیں اک ویل وہاجات ےہ۔ اہلل اعتیل رفامات ےہہک اس یک دویتس اہیں کت وہیت ےہ ہک یم اس‬ ‫ےکاہھتاپؤںوریغہٰیتحےکاسیکزابنوہاجاتوہںسجےسوہوباتلےہ۔‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫سجدقر‪:‬ینتجدعتادںیم‬ ‫رفاضئ‪:‬رفضیکعمجااسیاکموجرکانالزموہ‬ ‫ونالف‪:‬لفنیکعمج۔اینپوخیشےسےیکاجےنواالاکماییکین۔‬ ‫قح ےس افلض وہ‪ :‬ایسی زیچ وج یسک زیچ یک رقمرہ دح ےس ڑبھ رک وہ۔ ےسیجیسک ےس آپےن وس روےپ یل وت‬ ‫قحہیےہہک وسروےپواسپرکںیہکبجافلضہیےہہکااسننھچکےسیپڑباھرکوطبررکشزگاریدےدے‬ ‫ایوکیئہفحتدےدے۔‬ ‫المکمت‪:‬لمکمیکعمجےہ۔اساکبلطمےہوکیئاکموپریرطحرکان۔‬ ‫مپ‬ ‫مماات‪:‬۔ امت یک عمج۔ ہی رعیب زابن اک فل ےہ اس اک بلطم یھب لمکم وہان ےہ۔ ینعی رفاضئ ےک العوہ‬ ‫ایکینںرفاضئںیمیمکوکوپرارکدیتیںیہ۔‬ ‫اوایلءاہلل‪:‬اوایلفلویلیکعمجےہاساکینعمےہدوتس۔اساکلمکمٰینعموہااہللاعتیلےکدوتس۔‬ ‫دصاقت‪:‬دصہقیکعمج۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪14‬اوتکرب‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪89‬‬

‫(طسق‪)21‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪6‬‬ ‫زگہتش دنچ اوباب ےس ِ‬ ‫رحوف رطب رپ ثحب اجریےہ۔ آج یھب ایس ےلسلس ںیم ابت وہیگ۔ آج مہ ھچک زمدی‬ ‫ِ‬ ‫رحوفرطبوکاجےننیکوکششرکںیےگ۔ےچینوہرحوفدےیاجرےہںیہنجاکذرکوہاکچےہ‬

‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکی‪،‬اپس‪،‬انب‪،‬ریغب‪،‬یل‪،‬اپر‪،‬ےھچیپ‬ ‫اساببےکیلوجرحوفبختنمےیکےئگںیہوہ ںیہوماقف‪،‬رھبوےس‪،‬چیب‪،‬رپے‬

‫وماقف‪Acceptable/ favorable/fit/suitable/accommodating‬‬ ‫آاسناُردوںیماساکرتمادفانمبسیھباہکاجاتےہ۔اہتبلونعمںںیمرفقوہاتےہےسیج‬ ‫ہی دوایئ ےھجم وماقف ںیہن ےہ۔ ینعی ریما مسج ای تعیبط اس دوایئ وک وبقل ںیہن رکات ارلیج وہیت ےہ۔ رگم ہی‬ ‫ںیہن اہک اج اتکس ہک ہی دوایئ ےھجم انمبس ںیہن ےہ۔ انمبس اک قلعت تبسن ےس ےہ ینعی رباربی وہان۔ ہکبج‬ ‫وماقفوماتقفےسےہینعییسکزیچاکیسکزیچےکیلوپریرطحرایضوہان۔وپریرطحوبقلرکان۔‬ ‫اثمولںہپوغررکےتںیہاوراسفلوکزمدیےنھجمسیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫ضعباممکلےکومیمساوراعمرشیتاحالتوابءےکالیھپؤںیموماقفںیہ۔ینعیاےسیاحالتںیہہکوابےک‬ ‫الیھپؤںیمدمداگرںیہ۔ےسیجآابدی‪،‬انصقافصیئ‪،‬انصق ِ‬ ‫اظنمتحص‪،‬اوررغتبوریغہ۔‬ ‫ہیدواریلمایےکرموضیںےکوماقفںیہن۔ینعیریلمایںیمافدئہدنمںیہنےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪90‬‬

‫ںیمہ اہلل اعتیل ےک ااکحامت ےک وماقف لمع رکےک اکایمب وہےتکس ںیہ۔ ینعی ایہلٰ ااکحامت ےک اطمقب لمع‬ ‫رکاناچےئیہ۔‬ ‫روبہںیمےھجماےنپدلےکوماقفاموحللمایگ۔دلدنسپاموحلانلم۔‬ ‫ااسنن وک اینپ طعنت ےک وماقف یہ روزاگر التش رکان اچیہ۔ینعی ااسی اکم التش رکان وج آپ وک آات وہ اور‬ ‫آپاسںیمدیپسچلرےتھکوہں۔‬ ‫ااسنن وک اس یک تین ےک وماقف یہ لھپ اتلم ےہ۔ینعی ااسنن ےک اکومں ےک اتنجئ اس ےک ارادوں ےک‬ ‫اطمقبیکلنےںیہ۔اہیںوماقفاطمتقباکینعمدےراہےہ۔‬ ‫‪It means that consequences agree with one’s intentions.‬‬ ‫دخا اعتیل یک رمیض ےک وماقف داع رکےن ےس داع وبقل وہیت ےہ۔ ینعی داع رکےت وتق ںیمہ اہلل اعتیل ےک‬ ‫ااکحامت اک ایسق و ابسق اسےنم رانھک اچیہ۔ ارگ امہری داع اہلل اعتیل یک انرایض اک ابثع ےہ وت ےسیک وبقل‬ ‫وہیگ۔‬ ‫یکلم اظنم وک دجدی رضوروتں ےک وماقف انبےن یک وکشش یک اجریہ ےہ۔ ینعی ااسی اظنم انبای اجراہ ےہ وج دجدی‬ ‫اقتوضںوکوپرارکےکس۔ینعیوماقفاکبلطموہاہکوجرضورتوکوپرارکے۔‬ ‫رساکریامعروتںوکذعمورارفادےکوماقفانبایاجاناچیہ‬ ‫‪Public places should be accommodating for the disables.‬‬ ‫یمیلعتاداروںںیمااسیاظنموہاناچیہوجذعمورابلطءےکوماقفاحلوہ۔‬ ‫‪In the universities of western countries, this system is called‬‬ ‫‪accommodations for disables.‬‬ ‫اس اظنم ےک تحت ذعمور اور امیبر ابلطء وک ضعب وہسںیتل دی اجیت ںیہ۔ان وہسوتلں ںیم ااحتمین وتق ںیم‬ ‫ااضہف‪،‬اکمعمجرکواےنیکاتریخیدحوکڑباھان‪،‬الکسرومںیمانمبسِاحلےنھٹیبیک وہگجںوکوصخمصرکان‪،‬‬ ‫دورانرچکیلدعتمدوےفقدانیوریغہاشلمںیہ۔اساظنموکرسیتیداینےکاممکلںیمیھبراجئایکاجاتکسےہ‬ ‫ِ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪91‬‬

‫اور اس رطح ان اک ِ‬ ‫اظنم میلعت االسم یک امیلعتت ےک اطمقب زمکوروں اور ذعموروں ےک وماقف‬ ‫وہاجےئاگ۔‬

‫رھبوہسایرھبوےس ‪Trust/dependence/ reliance‬‬ ‫اردوزابنںیمھچکاوراافلظیھبںیہوجیہی ٰینعمدےتیںیہ ےسیجاابتعر‪،‬نیقی‪،‬اامتعد‪،‬ادیم‪،‬آرسا‪،‬وتلک۔اس‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطبوکےنھجمسےکیلدنچاثمولںہپوغررکےتںیہ۔‬ ‫ااسنن وک دخا اعتیل ہپ رھبوہس رکےت وہےئ دصقم ےک وصحل ےک یل وپری وکشش رکین اچیہ۔ ینعی ہی‬ ‫نیقیرانھکہکدخااعتٰیلدمدرفامےئاگ۔‬ ‫اویبنجںہپرھبوہسرکہندھجمساریںیہنےہ۔اہیںرمادےہاامتعدرکان۔‬ ‫آجےکدورںیمااسننسکہپرھبوہسرکے۔ینعیےبینیقییکوصرتاحلےہ۔‬ ‫یسکااسنناکرھبوہسںیہنوتراناچیہ۔اہیںرھبوےسےسرمادےہاُدیم۔‬

‫چیب ‪Between/ within/ among/in between‬‬ ‫اس ِ‬ ‫رحفرطبوکےنھجمسےکیلدنچاثمںیلدےتھکیںیہ۔‬ ‫امہرےچیبںیموکیئاعمدہہںیہنےہ۔ینعیمہدوونںرفوقیںےکدرایمنوکیئاعمدہہںیہنےہ۔‬ ‫چیم وک دوران اکی وبکرت دیمان ےک چیب ںیم آایگ۔ ینعی دیمان ےک رمزکی ہصح ںیم اکی وبکرت آایگ۔ وت چیب‬ ‫ےسرمادرمزکیہصحیھبےہ۔‬ ‫ڈراےمےکچیبںیماکیوطلیوہفقآایگ۔ اہیںرمادےہیسکاجریاکمںیمدماتلخرکان۔ ےسیجںیہکہکمت‬ ‫چیبںیماہکںےسآےئگ۔‬ ‫متچیبںیماینپاٹگنہناڑاؤ۔اساحمورےںیمیھبچیباکبلطمدماتلخرکانےہ۔‬ ‫متچیبںیم ےسلکن اجؤ۔ینعیمتاینپ امحتئ ایواکتل دنبرکدو۔ ینعییسک اعمےلم ےسیسکصخشوک دوررےنہاک‬ ‫انہک۔‬ ‫امہرییلگےکچیبںیماکیڑگاھےہ۔ینعیراےتسںیماکیڑگاھےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪92‬‬

‫لگنجےکوچیبںچیباکیراہتسےہ۔ینعیلگنجےکادنرادنراکیراہتسےہ۔‬

‫رَپے ‪On the other side/away/across‬‬ ‫اس ِ‬ ‫رحفرطباکقلعتہگج ےسےہ۔ینعیہیواحضرکاتےہہکوکیئ زیچدورسی زیچوںےسہگج ےکاحلظےس‬ ‫دور ‪ ،‬افےلص ہپ ےہ۔ اس اک اضتمد ورے ےہ وج اردو ںیم اعم وطر رپ تہب مک اامعتسل وہات ےہ۔ ’رپے‘ اک‬ ‫اامعتسل تہب زایدہ ےہ۔ ’ورے‘ یک اجبےئ ا ِدرھ‪ ،‬ا ِس رطف ‪ ،‬اِس انکرے وریغہ زایدہ اامعتسل وہات‬ ‫ےہ۔ےسیجاکیدویارےکرپےینعیدویار ےکےھچیپ اوردویارےکورےینعیدےنھکیواےلےکاحلظےسدویار‬ ‫ےسےلہپ۔‬ ‫بجرقفےںیماامعتسلوہاتےہوتہیدنمرہجذلیینعمداتیےہ۔‬ ‫اثمںیل‪:‬۔‬ ‫بسرپےرپےوہاجںیئ۔‬ ‫ںیماسیکابترکراہوہںوجبسےسرپےاھٹیبےہ۔‬ ‫اسےکالعوہہیدنمرہجذلیینعمداتیےہ۔‬ ‫زایدہدنلبایتسپ‪،‬آےگ‬ ‫اساہپڑےسرپےاکیوادیےہ۔‬ ‫ینعیوادیےکدعبایوادیےکااتتخمرپ‬ ‫اسدرایےکرپےاکیدنلباہپڑےہ۔‬ ‫ینعیاُسرطف‪،‬اُساپر‪،‬اُدرھ‪،‬ورےیکدض۔‬ ‫ےٹیبےکمغےسڈناھلوہرکداینےسرپےٹہایگ۔‬ ‫اکیرطفوک‪،‬اگل‪،‬دحیلعہ‪.‬ینعی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪93‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ادنےھ ےس رماد وہ ےہ وج رواحین اعمرف اور رواحین ذلات ےس اخیل ےہ۔ اکیصخش وکراہن دیلقت ےس ہک‬ ‫املسمونں ےک رھگ ںیم دیپا وہایگ‪ ،‬املسمن الہکات ےہ۔ دورسی رطف اس رطح اکی اسیعیئ اسیعویئں ےک‬ ‫اہں دیپا وہ رک اسیعیئ وہایگ۔ یہی وہج ےہ ہک اےسی صخش وک دخا ‪ ،‬روسل اور اور رقآن یک وکیئ زعت ںیہن‬ ‫وہیت۔ اس یک دنی ےس تبحم یھب اقِلب ارتعاض ےہ۔ دخا اور روسل یک کتہ رکےن واولں ںیم اس اک زگر‬ ‫وہاتےہ۔اسیکوہجرصفہیےہہکاےسیصخشیکرواحینآھکنںیہن۔اسںیمتبحمِدنیںیہن۔‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رواحیناعمرف‪:‬رواحینولعم‬ ‫رواحینذلات‪:‬رواحینرجتابت‪،‬ذلتیکعمج‬ ‫وکراہندیلقت‪:‬ادناھددنھریپویرکان‪،‬البوسےچےھجمسیسکدیقعےایرظنےیوکامانن۔‬ ‫کتہ‪:‬ےبزعیت‬ ‫رواحینآھکن‪:‬رواحینھجمسوبھج‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪28‬اوتکرب‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪94‬‬

‫(طسق‪)22‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪7‬‬ ‫رہفتس ِ‬ ‫رحوفرطب ‪List of Urdu prepositions‬‬ ‫انِب‪ ،‬رپ‪ ،‬کت‪ ،‬ںیئت‪ ،‬تیمس‪ ،‬ےس‪ ،‬رک‪ ،‬وک‪ ،‬ےک‪ ،‬ےئیل‪ ،‬ںیم‪ ،‬ابرہ‪ ،‬ریغب‪ ،‬اپر‪ ،‬اپس‪ ،‬ےھچیپ‪ ،‬ےلت‪ ،‬وماقف‪ ،‬آےگ‪،‬‬ ‫اورپ‪ ،‬رھبوےس‪ ،‬چیب‪ ،‬رپے‪ ،‬اسھت‪ ،‬اسےنم‪ ،‬رِسے‪ ،‬گنس‪ ،‬امرے‪ ،‬ےچین‪ ،‬اہں‪ ،‬ادنر‪ ،‬ربارب‪ ،‬زج‪ ،‬روربو‪ ،‬رپسد‪،‬‬ ‫رگد‪ ،‬ذندکی‪ ،‬ابووجد‪ ،‬ابوفص‪ ،‬اجبےئ‪ ،‬زجب‪ ،‬ربالخف‪ ،‬ربسکع‪ ،‬درےپ‪ ،‬درشیپ‪ ،‬درایمن‪ ،‬ابثع‪ ،‬دبےل‪،‬‬ ‫دعب‪،‬وحاےل‪،‬الخف‪،‬ذرےعی‪،‬ذےم‪،‬وسا‪،‬وساےئ‪،‬العوہ‪،‬وعض‪،‬لبق‪،‬رقبی‪،‬القئ‪،‬لعتم‪،‬اشمہب‪،‬اطمقب‪،‬‬ ‫دبون‪،‬ریغب‪،‬امنیب‪،‬امتحت‪،‬ابتب‪،‬دبوتل‪،‬اجبن‪،‬اخرط‪،‬رعمتف‪،‬تبسن۔‬ ‫اساببےکیلوجرحوفبختنمےیکےئگںیہوہںیہتیمس‪،‬گنس‪،‬رپسداورروربو‬ ‫وتآجاکقبسمہ ِ‬ ‫رحفرطب ’تیمس‘ےسرشوعرکےتںیہ۔‬

‫تیمس ‪Including/ counting/ with/ along with‬‬ ‫اسےک ینعمںیہومشبل‪،‬رمہاہاور اسھت‪:‬آاسناافلظںیمارگمہاسوکواحضرکںیوتہیفل ینعی’تیمس‘ہی‬ ‫بلطمداتیےہہکاکیزیچدورسیےکاسھتےہ۔ےسیجںیہکہکوہوجوتںتیمساقنیلرپڑچھایگ۔وتاس‬ ‫اکبلطموہاگہکوجےتااترےانب۔وجےتےنہپوہےئ۔ایسرطحارگںیہکہکمتتیمسبسےچبرشاریت‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪95‬‬

‫ٹ‬ ‫ںیہ۔وتاساکبلطموہاگہکمتیھبرشاریتوہ۔اےساےسییھباہک اجاتکسےہہکومشبل مھاارےبسےچب‬ ‫رشاریتںیہ۔ینعیومشبلتیمساکرتمادففلےہےسجارگنزییںیم ‪Synonym‬اہکاجاتےہ۔‬ ‫زمدیااثملدےتھکیںیہ‪:‬‬ ‫ابوتااسنناینپاکرتیمسرحبیاہجزاوررٹنیںیموساروہاتکسےہ۔ینعیاکر رٹنیاوررحبیاہجزںیمدالخ‬ ‫وہاجیتےہ۔‬ ‫وسلش ڈیمای ‪Social Media‬اک ےب اج ‪Execessive‬اامعتسل رغمیب اممکل تیمس امتم داین ےک یل‬ ‫ہحمل ِءرکفہیےہ۔ینعیبساممکلاسےئلسماکاکشرںیہ۔‬ ‫ضعبولگرمیغوکاھکلتیمساکپےتںیہ۔ینعیاھکلااترےریغب۔‬ ‫ریمیامجتعںیمھجمتیمسبسےچبادمحیںیہ۔ینعیںیمیھباُنںیماشلموہں۔‬

‫گنس ‪Company/accompany/ with/ stone‬‬ ‫اسھتاسھت‪،‬تبحصںیم‪،‬رمہاہ‪،‬رھتپ‪،‬تخسدلوریغہ‬ ‫ہی فل ادیب رحتریات ای اشرعی ںیم اامعتسل وہات ےہ۔ اعم وبل اچل ںیم اس اک اامعتسل ہن وہےن ےک ربارب‬ ‫ےہ۔اشرعیںیمیھباساکاامعتسلوتیگںںیمرثکتےسایکایگےہ۔‬ ‫ارگرحتریاتںیماساکاامعتسلدںیھکیوتاسفلیکواضتحوہاجیتےہ۔‬ ‫ےھجمیھباےنپگنسےلولچ۔ینعیےھجمیھباےنپاسھتےلولچ۔‬ ‫ٹ‬ ‫ریمےگنسگنسآایریتیایدوںاکہلیمینعی مھااریایدںیریمےاسھتںیہ۔‬ ‫اکیاثمیلرشکیِایحتوہےہ۔۔۔سجےکگنسزدنیگاکرفسنیسحاوروخوگشار ُگڑرے‬ ‫اہیںیھبگنساکینعماسھتاوررمہایہےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪96‬‬

‫گنسِراہ‬ ‫ینعی اےسی رھتپ وج راےتس ںیم ڑپے رےتہ ںیہ۔ نکیل بج ہی اشرعی ںیم اامعتسل وہات ےہ وت اس اک بلطم‬ ‫ےہےبرھگ‪،‬الوارث‪،‬ےبتمیق‪،‬راہمگرکدہ‪،‬سجیکوکیئزنملہنوہ۔‬

‫گنسِلیم‬ ‫وہرھتپوجرہاکیلیمےکدعببصنوہاتےہ۔ینعیرپاےنادنازاکاسنئوبرڈوجرھتپاکوہاتاھت۔اساکادیب‬ ‫زابنںیمبلطم ےہیسکامہدصقماکوصحل۔ینعیبجوکیئاانپدصقماحلصرکاتیلےہوتےتہکںیہہکگنسِ‬ ‫لیموبعررکایل۔یسکرگوہ‪،‬امجتعایرفد یکزدنیگای امیضاکامہواہعقیھب گنسِ لیمالہکاتےہ۔ ےسیجںیہک‬ ‫ہکامییٹاےاکارجاءامجتعادمحہییکاترخیاکاکیامہگنسِلیماھت۔‬

‫گنسوہانیل‬ ‫دماریوکدھکیرکےچبیھباسےکگنسوہیل۔ینعیامتہشداھکےنواےلوکدھکیرکےچباسےکاسھتاسھت‬ ‫ےنلچےگل۔‬

‫وکیئگنسہناسیھت‬ ‫ینعیاہنتااسننسجاکاعمرشےںیموکیئقلعتہنوہ۔ےبایرودمداگرااسنن۔‬

‫گنس‬ ‫گنساکینعمےہاسھتاسیلگنساکبلطماتنبےہتبحص۔اساکبلطماسھتدانییھبےہےسیجبجدو‬ ‫اگےنواےللمرکوکیئمظناگےتںیہوتاہکاجےئاگہکاوھنںےنگنسںیمہیمظناگیئےہ۔‬

‫‪Custody/ hand over/guardianship/ confinement/‬‬ ‫رپسد‪imprisonment‬‬ ‫وحاےلرکان‪،‬اےنپاایتخراتراضاکراہنوطرہپیسکدورسےوکدےدانی۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪97‬‬

‫اثمںیل‪:‬‬ ‫ںیمےنامتمرضوریاکذغاتولیکےکرپسدرکدےیںیہ۔ینعیاقونینوطرہپاکذغاتولیکوکدےدانی۔‬ ‫تعیباکبلطموخدوکااممےکرپسدرکدانیےہ۔ینعیامتماایتخرات ِ‬ ‫اامموتقےکوحاےلرکدانی۔‬ ‫اسمیتیےچبوکریمےرپسدرکدوینعیاسمیتیےچبوکریمیرگناینںیمدےدو۔‬ ‫رھگےسیکلنےوہےئامںےنداعدی’ااھچاٹیباہللےکرپسد‘ینعیاہللیکافحتظںیم۔رھگےسابرہ‪،‬رفسںیماہلل‬ ‫اعتیلاینپافحتظںیمرےھک۔‬

‫روربو ‪Face to face/ in person/one on one/ Vis-a-vis‬‬ ‫آاسن اردو ںیم اس ےک ینعم ںیہ آےنم اسےنم وہان‪ ،‬یسک وک وخد اجرک انلم۔اںیھن ونعمں ںیم اباشملہف‪ ،‬دودبو‬ ‫یھباامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫ااثمل‪:‬‬ ‫روربواعموطرہپاشرعیںیماامعتسلوہاتےہ۔اتمہاںیھنونعمںےکیلاعم وبلاچلایرحتریںیمآےنم‬ ‫اسےنم‪،‬اسےنمآان‪،‬الماقتوہان‪،‬رکٹاؤوہانوریغہاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫؎ابکتہنلھُکاکسہکرمےروربوےہوکن‬ ‫سک ےس اکمہمل ےہ سپِ وگتفگ ےہ وکن‬ ‫ادجماالسمادجم‬ ‫ینعیریمےاسےنموکنےہ۔‬ ‫ہیآرزویھتےھجتلگےکروربورکےت‬ ‫مہ اور بلب اتیبب وگتفگ رکےت‬ ‫آشت‬ ‫ینعیاسےنمشیپرکےت‪،‬وجابدیہرکےت‪،‬ےسیجدعاتلںیمشیپایکاجاتےہ۔‬ ‫روربووگتفگںیموجزمہےہوہوفیلیٹناورارٹنٹینےکذرےعیابترکےنںیماہکں۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪98‬‬

‫یسکےکےھچیپابترکےناکایکافدئہارگآپوکارتعاضےہوتاسےکروربویہک‬ ‫بجاکیادمحیوضحراونرےکروربووہاتےہوتےبامشرربںیتکاتٹیمسےہ۔‬ ‫وعرتےکوقحقوکسجرطحاالسمےنداینےکروربوشیپایکیسکاورذمبہےنںیہنایک۔‬ ‫ربوسںےسرپدسیںیممیقماٹیبامںابپےکروربوآنڑھکاوہا۔‬ ‫یلمسااہفالماقتںیموضحراونرےکروربوااسننوخیشےکابثعارثکوسالوھبلاجاتےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ادقسیکدختمںیماچنہپ‪،‬سجرپوضحرےنرفامای‪:‬‬ ‫خیشرتمحاہللاصبحاکطخدرابرہیسکاالتبءےکرضحت ؑ‬ ‫ںیماساالتبءںیمانےکتہبداعرکاتوہں۔اسےسےھجمتہبوخیشوہیئ۔درتقیقحاالتبڑبیرتمحاک‬ ‫ومبج وہےت ںیہ ہک اکی رطف وبعدتی رطضم وہرک اچروں رطف ےس ٹک رک اُیس اےلیک ببس اسز یک‬ ‫رطف وتمہج وہاجیت ےہاور اُدرھ ےس اولتیہ اےنپ ولضفں ےک رکشل ےل رک اس یک یلست ےک یل دقم‬ ‫ڑباھیتےہ۔ ہشیمہ ہی تنساایبنءمہیلعاالسلماور تنساہلل داتھکی وہں ہکسج دقراسرگایمامجتعیک رأ‬ ‫تف و رتمح االتب ےک وتق اےنپ دخام یک تبسن وجش امریت ےہ۔ آرام و اعتیف ےک وتق وہ احتل‬ ‫ںیہن وہیت۔‬ ‫(وفلماظترضحتحیسموموع ؑددلج‪2‬ہحفص‪4‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دربارہ‪:‬یسکےکلعتم‪،‬ابرےںیم‪،‬ےلسلسںیم۔‬ ‫االتبء‪:‬ااحتمن‪،‬آزامشئ‪،‬لکشم‬ ‫درتقیقح‪:‬الصںیم‪،‬ینعیابتہیےہہکایاساکبلطمہیےہہک۔‬ ‫ڑبیرتمح‪:‬اعمومعملےسٹہرکاخصرتمح‬ ‫ومبج‪:‬ابثع‪،‬وہجوہان‪،‬ینعیاسیکوہجےسہیوہاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪99‬‬

‫وبعدتی‪:‬دبعےتہکںیہآدیموکااسننوکاسرطحوہاکمایلمعوجااسنندخااعتیل ےکیلرکےایدخااعتیل‬ ‫یکرطفےسیسکمکحایدقتریےکردلمعںیمرکے‪،‬اےسوبعدتیےتہکںیہ۔‬ ‫رطضم‪:‬ےبنیچ‪،‬ےبرقار‪،‬رکبںیم‪،‬ایسےسرطضمبےہاورارطضابےہ‬ ‫‪In English it is called anxiety, anxious, agony etc.‬‬ ‫اچروں رطف ےس ٹک رک‪ :‬ہی اکی احمورہ ےہ۔ اس اک بلطم ےہ وکیئ دمد ہن انلم۔ ےب ایرو دمداگر وہاجان۔‬ ‫وریغہ‬ ‫ببساسز‪:‬ینعیدخااعتیل۔وجدمدےکیلکشملحرکےنےکامتماسامنراتھکےہ‪،‬اوردیپارکاتےہ۔‬ ‫اولتیہ‪:‬دخااعتیلاوراسیکافصت۔‬ ‫رکشل‪:‬وفج‪،‬رفےتشوریغہ‬ ‫تنس‪:‬وطررطقی۔‬ ‫رگایم‪:‬زعمز‪،‬رتحمم‪،‬زعزی‪،‬ایپرا‬ ‫رأتف‪:‬تبحم‬ ‫دخام‪:‬امجتعےکدختماگر‪،‬رنک‪،‬ربمم۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪04‬ونبم‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪100‬‬

‫(طسق‪)23‬‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطب ‪-Preposition‬زجو‪8‬‬ ‫رہفتس ِ‬ ‫رحوفرطب‬ ‫ےچینوہرحوفدےیاجرےہںیہنجاکذرکوہاکچےہ۔‬

‫وک‪،‬ےس‪،‬ںیم‪،‬ےک‪،‬کت‪،‬رپ‪،‬آےگ‪،‬رطف‪،‬زندکی‪،‬اپس‪،‬انب‪،‬ریغب‪،‬یل‪،‬اپر‪،‬ےھچیپ‪،‬وماقف‪،‬‬ ‫رھبوےس‪،‬چیب‪،‬رپے‪،‬تیمس‪،‬گنس‪،‬رپسداورروربو‬ ‫اسابب ےکیلوجرحوفبختنمےیکےئگںیہوہںیہابووجد‪،‬ابوفص‪،‬زجب‪،‬ربالخف‪،‬ربسکع‬

‫ابووجد ‪،‬ابوفص ‪Despite/ In spite of/ regardless/ disregarding‬‬ ‫آاسناردوںیماسےکینعمںیہ‪:‬یسکابتےکوہےتوہےئ‪،‬اسرپیھب‪،‬اسےکدعبیھب۔‬ ‫زمدیےنھجمسےکیلمہدنمرہجذلیااثملہپوغررکےتںیہ۔‬ ‫وادلنییکتحیصنےکابووجدوہامنزںیہنڑپاتھ۔ینعیامںابپاھجمسےتںیہ‪،‬رگموہامنزںیہنڑپاتھ۔‬ ‫ابرشےکابووجداامتجعےکورزیشاقمےلبدقعنموہےئ۔ینعیابرشاکیاکموکروکہنیکس۔‬ ‫ارتعاوضں ےک ابووجد اس یک دلیل وبضمط یھت۔اہیں ابووجد اک بلطم ےہ ہک رتہبی اک ااکمن وموجد ےہ‬ ‫رگمدلیلوبضمطےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪101‬‬

‫زجب‪،‬العوہ‪،‬دبوں‪،‬وسا‪،‬وساےئ ‪Except/ save/ beside‬‬ ‫زجب اور دبوں اک اامعتسل دقمی اردو زابن ںیم رثکت ےس اتلم ےہ ۔ اتمہ وموجدہ دور یک دجدی اردو ںیم ان اک‬ ‫اامعتسلہنوہےنےکرباربےہ۔وموجدہدورںیمالعوہایوسااکاامعتسلایکاجاتےہ۔‬ ‫ااثمل‪:‬‬ ‫ابزجبداعہکوکیئراہتسںیہنےہ۔ینعیرہرطفےساناکیموہیئگےہرصفداعےسیہاکموہاتکسےہ۔‬

‫ربالخف‪،‬ربسکع ‪Contrary/unlike/ inverse/ vice versa‬‬

‫ہیرحفرطباسوصرتںیماامعتسلوہےتںیہبجاعمالمتاقحقئایوتاعقت ےسمخلیلفوہں۔ ےسیجہی‬ ‫اہک اجےئ ہک ااختنابت ےک اتنجئ ادیموں ےک ربسکع ےلکن ںیہ ۔ ایس رطح ہی اثمل دےیھکی ہک آپ وااعقت‬ ‫اقحقئےکربالخفایبنرکرےہںیہ۔‬ ‫زمدیااثمل‪:‬‬ ‫وادلنی یک وتحیصنں ےک ربالخ ف اسےن میلعت وک ریخ ابد ہک دای۔ینعی اسےن وادلنی یک راےئ ےس االتخف‬ ‫ایک۔‬ ‫وہاےنپودعےےکربالخفواسپالچایگ۔ینعیودعہںیہناھبنای۔ودعہالخیفیک۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اہلل اعتیل اچاتہ وت ااسنن وک اکی احتل ںیم رھک اتکس اھت۔ رگم ضعب اصمحل اور اومر اےسی وہےت ںیہ ہک اسرپ‬ ‫ضعب بیجع ورغبی اواقت اور احںیتل آیت ریتہ ںیہ ۔ ان ںیم ےس اکی مھ ومغ یک یھب احتل ےہ۔ ان‬ ‫االتخافت احالت اور رییغتو دبتلی اواقت ےس اہلل اعتیل یک بیجع در بیجع دقرںیت اور ارسار اظرہ وہےت‬ ‫ںیہ۔ایکااھچاہکےہ۔‬ ‫؎ارگداینکیبدوتسرامدنے‬ ‫اسب ارساراہ وتسمر امدنے‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪102‬‬

‫نج ولوگں وک وکیئ مھ ومغ داین ںیم ںیہن اتچنہپ اور وج اجبےئ وخد اےنپ آپ وک ڑبے یہ وخش تمسق اور‬ ‫وخاحشلےتھجمسںیہ‪،‬وہاہللاعتیلےکتہبےسارساراوراقحقئےسانوافقاورانآانشرےتہںیہ۔اسیکایسی‬ ‫یہاثملےہہکدمروسںںیم ہلسلسمیلعتےکاسھتہییھبالزیمراھکایگےہہکاکیاخصوتقکتڑلےک‬ ‫ورزشیھبرکںی۔اسورزشاوروقادعوریغہ ےسوجاھکسیئاجیتےہرسرہتش میلعت ےکارسفوںاکہیاشنموت‬ ‫وہںیہناتکسہکانوکیسکڑلایئےکیلایطرایکاجاتےہاورہنہیوہاتکسےہہکوہوتقاضعئایکاجاتےہاور‬ ‫ڑلوکںاکوتقلیھکوکدںیمدایاجاتےہ۔‪،‬ہکلبالصابتہیےہہکاعضااء وجرحتکوکاچےتہںیہ۔ارگان‬ ‫وک یلکل ےباکر وھچڑ دای اجےئ وت رھپ ان یک اطںیتق زالئ اور اضعئ وہاجوںی اور اس رطح رپ اس وک وپرا ایک‬ ‫اجےئ۔ اظبرہ ورزش رکےن ےس اعضاا ء وک فیلکت اور یسک دقر اکتن ان یک رپورشاور تحص اک ومبج وہیت‬ ‫ےہ۔ ایس رطح رپ امہری رطفت ھچک ایسی واعق وہیئ ےہ ہک وہ فیلکت وک یھب اچیتہ ےہ ۔ اتہک لیمکت‬ ‫وہاجوے۔اسیلاہللاعتیلاک لضفاورااسحنیہوہاتےہ۔وجوہااسننوک ضعباواقتاالتبؤںںیمڈال‬ ‫داتیےہ۔اسےساسیک راضاباضقلاورربصیکوقںیتڑبیتھںیہ۔سجصخشوکدخارپنیقیںیہنوہاتانیک‬ ‫ہی احتل وہیت ےہ ہک وہ ذرا یس فیلکت ےک ےنچنہپ رپ ربھگا اجےت ںیہ اور وہ وخد یشک ںیم آرام داتھکی ےہ‪ ،‬رگم‬ ‫ااسنن یک لیمکت اور رتتیب اچیتہ ےہ ہک اس رپ اس مسق یک االتبء آوںی اور اتہک اہلل اعتیل رپ اس اک نیقی‬ ‫ڑبےھ۔‬ ‫)وفلماظتدلج‪3‬ہحفص‪2-1‬اڈیشی‪(2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اصمحل‪:‬تحلصم‪،‬تمکحینعیایسیابتوجافدئہدنموہرگمیپھچوہ‬ ‫اومر‪:‬ارمیکعمجبلطماعمالمت‪،‬ابںیت‪،‬اکنت۔‬ ‫‪Unusual times and events‬بیجعورغبیاواقت‪:‬‬ ‫مھومغ‪:‬دھکرپاشیین‪،‬مغ‬ ‫ِ‬ ‫االتخافتاحالت‪:‬احالتاکدبانل‪،‬اےھچاورربےاحالتاکآاناجان‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪103‬‬

‫ریغتودبتلیاواقت‪:‬ریغتاکبلطمےہدبتیلیینعییسکزیچاکوتق‪،‬ہگج‪،‬احالتوریغہےکاطمقبدبلاجان‬ ‫۔ےسیجاکیااسننیکرمعرہوتقریغت ںیمےہینعیدبلریہےہ۔اواقت‪،‬وتقیکعمجےہ‪،‬اہیںرمادےہ‬ ‫احالتووااعقت۔‬ ‫بیجع در بیجع دقرںیت ‪ :‬ینعی دخا اعتیل یک اطںیتق فلتخم رطقی ےس اسےنم آیت ںیہ ۔وج لکشم احالت ےک‬ ‫ریغبااسنندھکیںیہناتکس۔‬ ‫ارسار‪:‬رِسیکعمجینعیراز‬ ‫ارگداینکیبدوتسرامدنے‪:‬ارگدایناکییہرطقیےسلچ‪،‬ینعیبسےکاحالتاکیےسیجوہں۔‬ ‫اسب ارساراہ وتسمر امدنے‪ :‬وت تہب ےس راز ینعی ولعم اسوک احلص یہ ہن وہں ۔ ےسیجارگ رصف امیبرییہ یک‬ ‫اثمل دںیھکی وت رہ رمض تہب ےس اےسی ارماض ےک العج اک راہتس یھب وھکل داتی ےہ وج آےن واےل دونں‬ ‫ںیم آےتکس ںیہ ۔ قیقحت رکےن ےس ااسنن رصف اےنپ اکی یہ دصقم کت ںیہن اتچنہپ ہکلب اس دوران اس رپ‬ ‫زمدیولعمےکراےتسےتلھکںیہ۔‬ ‫‪Exercises, drills, and disciplinary actions‬ورزشووقادع‪:‬‬ ‫وقادع‪:‬اقدعہیکعمجےہاساکینعمےہاوصل‪،‬رطقی‪،‬اقوننوریغہ۔‬ ‫رسرہتشمیلعتےکارسف‪:‬اظنممیلعتےکارسف۔‬ ‫اشنم‪:‬ارادہ‪،‬وصنمہب‬ ‫ایطر‪:‬ایتریکدقمیرحترییلکش۔‬ ‫اعضااء‪:‬وضعیکعمجینعیمسجےکےصح‪،‬ابزواٹںیگن‪،‬دل‪،‬ڑھپیھپےوریغہ۔‬ ‫اکتن‪:‬اکھتوٹ‪،‬اکھتن۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪11‬ونبم‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪104‬‬

‫(طسق‪)24‬‬ ‫‪Gender‬سنج‬ ‫سنج اک بلطم ہی ےہ ہک ہی اجانن ہک اکی امس ای زیچ ‪ ،‬اچےہ وہ اجدنار وہ ای ےباجن ‪ ،‬ذمرک ےہ ای ومثن ےہ ۔‬ ‫اسیکدوااسقمںیہ‪،‬یقیقحاورونصمیع۔‬

‫یقیقحسنج‬ ‫اس ےس رماد اجدنار اایشء یک سنج ےہ ‪ ،‬اس یک نیت ااسقم ای ‪ Categories‬ںیہ اکی رن ینعی‬ ‫ذمرک‪ Masculine/male‬دورسی امدہ ینعی ومثن ‪Feminine/female‬اور رسیتی وج ہن رن ےہ ہن‬ ‫امدہ ‪ neutral/ non-binary gender‬۔اسےکالعوہاردوزابنےنےباجناایشءوکیھب ذمرکاور‬ ‫ومثنںیممیسقتایکےہےسیجرکیسومثنےہاورزیمذمرک۔دورسیزابونںںیمہیاوصلفلتخمںیہ۔ےسیج‬ ‫ارگنزیی زابن ںیم اعم وطر ہپ ےب اجن اایشء وک وینرٹل راھک اجات ےہ ینعی وہ ہن ذمرکوہیت ںیہ ہن ومثن رگم ہی‬ ‫اقدعہ رہ ےب اجن زیچ ای امس رپ الوگ ںیہن وہات‪ ،‬ےسیجفل’ کلم‘ اردو ںیم ذمرک ےہ رگم ارگنزیی زابن ںیم‬ ‫ومثن۔‬

‫ونصمیعسنج‬ ‫اردوںیمسنجیکدوااسقموتںیہینعیذمرکاورومثن‪،‬رگمونصمیعسنجاکاامعتسلیھبوہاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪105‬‬

‫اردو ںیم بج یسک زیچ یک ومثن ےک یل وکیئ فل وصخمص ہن وہ وتاس ےک ذمرک یک لکش دبتلی رکےک‬ ‫ومثناورایسرطحذمرکہنوہےنیکوصرتںیمومثنفلیکلکشدبتلیرکےکذمرکانبایلاجاتےہ۔ایس‬ ‫وکونصمیعسنجاہکاجاتےہ۔ارثکاسدصقمےکیلاسفلاکآرخیزجایرحفدبلدایاجاتےہ۔‬ ‫ااثمل‪:‬‬ ‫ہشیش(الصفلذمرک)‬ ‫یشیش(ونصمیع سنج ومثن ویکہکن زیچ وھچیٹ ےہ‪ ،‬اور اس وک ومثن انبےن ےک یل ہشیش اک آرخی زج ’ہ‘وک‬ ‫’ی‘ےسدبلدایایگ)‬ ‫چمچ(الصفلذمرک)‬ ‫یچمچ (ونصمیع سنج ومثن ویکہکن زیچ وھچیٹ ےہ‪ ،‬اور اس وک ومثن انبےن ےک یل چمچ ےک آرخ ہپ ’ی‘ اک‬ ‫ااضہفایکایگ)‬ ‫ہچبےسیچب‬

‫اعماوصل‬ ‫اردو زابن ںیم اعم وطر ہپ ڑبی ‪ ، Large‬اھبری رھبمک ‪ ، heavy‬وقی‪ powerful‬اور میظع ااشلن‬ ‫‪ magnificent‬زیچںی ذمرک ںیہ ےسیجاہپڑ‪،‬درای‪ ،‬دنمسر‪ ،‬رحصا‪،‬کلم‪،‬ابداشہ‪ ،‬ذمبہوریغہ۔ہکبج وھچیٹ‪،‬‬ ‫زمکور‪ ،‬اور یکلہ یکلھپ زیچںی ومثن ںیہ ےسیج دنی‪ ،‬روح‪ ،‬آھکن‪ ،‬اہپڑی وریغہ۔ اس ےک العوہ ارگ الص فل‬ ‫ذمرک وہ ےسیجاہپڑ اور اسیک وھچیٹ ‪ ،‬زمکور ای یکلہ وصرت ایبن رکین وہ وت اےس ومثن انبایل اجات ےہ ےسیج اہپڑ‬ ‫ےساہپڑی۔ایسرطحارگالصفلومثنوہاوراسیکڑبیایاھبریرھبمکلکش ایبنرکینوہوتاےسذمرک‬ ‫انبایلاجاتےہ۔ےسیجریّسےسراّس‪،‬وگیلےسوگہل‪،‬ڑگپیےسگپایڑگپوریغہ۔‬

‫العتم‬ ‫اردو ںیم ذمرک اافلظ ےک آرخ ہپ اعم وطر ہپ (ا) آات ےہ ےسیج ڑلاک‪ ،‬اور ومثن اافلظ ےک آرخ ہپ (ی) آیت ےہ‬ ‫ےسیجڑلیک۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪106‬‬

‫الکشمت‬ ‫اہیں اکی ابت اید رےنھک ےک اقلب ےہ ہک اردو زابن ںیم ذمرک و ومثن اک اوصل اکیف ااھجل وہا ےہ وکیئ ااسی‬ ‫اقوننایاوصلںیہنوجبجبسوصروتںرپاتگلوہاس یلاردوزابنںیمذمرکوومثناافلظےکدرتس‬ ‫اامعتسل ےک یل اطمہعل تہب رضوری ےہ ۔ اس لکشم یک اکی ڑبی وہج ہی ےہ ہک اردو ےک زایدہ رت اافلظ‬ ‫دنہیاوررکسنست ےسآےئ ںیہنکیل تہبزایدہ دبتلیوہےکچںیہ ‪،‬اخصوطر ہپاناافلظاک آرخی رحف‬ ‫اغبئوہایگےہایدبلدایایگےہ‪،‬ہکبجذمرکاورومثنوہےناکملعوہاتیہآرخیرحفےسےہ۔‬

‫اجنداروںںیمذمرکوومثن ‪Gender in living things‬‬ ‫اردوزابنںیم اجدناراورےب اجندوونںااسقمںیم ذمرکو ومثناکرفقایک اجاتےہ ۔ اتمہ اجدناروںںیم‬ ‫ذمرک اور ومثن ںیم رفق رکان آاسن ےہ۔ اس یک وہج ہی ےہ ہک ےباجن زیچوں ںیم ایسی العںیتم ںیہن‬ ‫وہںیتنجےسانےکذمرکایومثنوہےناکادنازہاگلایاجےکس۔‬

‫اجدناروںںیمذمرکوومثنےکوقادع‬ ‫‪۱‬۔نجاافلظےکآرخہپ(ا)ای(ہ)وہیگوہذمرکوہےگن۔ےسیجڑلاک‪،‬وھگڑا‪،‬دنبہوریغہ۔‬ ‫نکیلرعیبےکاےسیاافلظنجےکآرخہپ(ہ)ومثنیکالعتمےکوطررپوہ ےسیجوادلہ‪،‬ہکلموریغہ‬ ‫(یینعیافلوصقمرہ)آےئسجاک دصقماسااسننای زیچیکتلیضف ایبنرکان‬ ‫ایاےسیاافلظنج ےکآرخہپ ٰ‬ ‫رغصیوریغہوتاےسیاافلظاساقدعےینعیاوصلےسٰینثتسموہںےگ۔‬ ‫ربکی‪ٰ ،‬‬ ‫وہیتےہ ےسیج ٰ‬ ‫ای دنہی زابن ےک اےسی اافلظ نج ےک آرخ ہپ (ای) اس یل آات ےہ اتہک ان اک وھچاٹ اور ومثن وہان اظرہ ایک‬ ‫اجےکسوہیھباساقدعےےکتحتںیہنآںیئےگ۔ےسیجڑچای‪،‬ڑبایھ‪،‬دنبرایوریغہ۔‬ ‫‪ ۲‬۔نج اافلظ ےک آرخ ہپ (ی) آےئ وہ ومثن وہےت ںیہ ۔ ےسیج وھگڑی‪ ،‬وٹیپ‪ ،‬ڑلیک‪ ،‬وریغہ ۔ رگم اہیں یھب‬ ‫اانثتسیئاافلظوموجدںیہےسیجاپین‪،‬ومیت‪،‬یھگ‪،‬یج(دلیکوخاشہ)‪،‬اہیھت‪،‬دیہوریغہبسذمرکںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪107‬‬

‫وہ اافلظ وج اس اقدعے ےک تحت ںیہن آےت ینعی ٰینثتسم ںیہ وہ الص ںیم دقمی زابن رکسنست ےک ڑگبے‬ ‫وہےئ اافلظ ںیہ ۔ رکسنست اافلظ ےک آرخ ںیم (ی) ںیہن وہات ۔ وہا ہی ہک ان اافلظ یک سنج وت ویہ ریہ وج‬ ‫رکسنست ںیم یھت اہتبل لکش ڑگب یئگ۔ اب دےنھکیںیم وہ ومثن ےتگل ںیہ رگم اںیھن اردو ںیم ذمرک اھکل اوروبال‬ ‫اجاتےہ۔‬ ‫اس ےک العوہ ضعب ہشیپ وروں ےک انم یھب اس اقدعے ےک تحت ومثن ںیہن ںیہ ۔ ان ےک آرخ ہپ (ی)‬ ‫آیت ےہ رگم وہ ذمرک ںیہ ےسیج دوھیب‪ ،‬امیل‪ ،‬یلیت وریغہ۔ رھپ ایسی وصروتں ںیم اہجں اافلظ ےک آرخ ںیم آےن‬ ‫یی‬ ‫وایل(ی) یسک یک تبسن ای وقتیم ( سلیپی) اظرہ رکیت ےہ ۔ واہں یھب اےسی اافلظ اس اقدعے ےک تحت‬ ‫ومثنںیہنوہےت۔ےسیجاپاتسکین‪،‬اھبریت‪،‬اجنپیب‪،‬اگنبیل‪،‬ادمحیوریغہ۔‬ ‫اسیجہکاناابسقےک آاغزںیم مہےنایبنایک اھتہکاردوںیموہاافلظوجرعیبای افریسوریغہ ےسآےئںیہ‬ ‫ان ہپ رگارم ےک وقادع یھب اںیھن زابونں ےک ںیہ ۔ ای ہی ہہک ےیجیل ہک ایھب اردو ےن ان اافلظ وک یسک اکی‬ ‫اوصلےکتحتالےنےکیلاکمںیہنایک۔‬ ‫سپافریساوررعیبےکاافلظرپہیاقدعہہکسجفلےکآرخہپ(ی)آےئوہومثنوہاتےہ۔وپریرطح‬ ‫االطقںیہناپات۔ینعیاثںیہنرکات۔‬ ‫اسیلتہبےساےسیاافلظںیہنجےک آرخںیم (ی)آاتےہرگموہومثنںیہنںیہہکلبذمرکںیہ۔ ےسیج‬ ‫اقیض‪،‬یشنموریغہ‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اہللاعتٰیلرہ زیچہپ اقدرےہ‪،‬نکیلنجوکرفتہقاوراالتبءںیہنآاتاناکاحلدوھکیہکاسیکوہاتےہ۔وہابلکل‬ ‫دایناوراسیکوخاوشہںںیمکمہنموہےئگںیہاُناکرساورپیکرطفںیہناُاتھٹ۔دخااعتٰیلاکانوکوھبلرک‬ ‫یھبایخلںیہن آات ۔ہی وہ ولگ ںیہ وہنجںےناٰیلع درہجیک وخویبںوک اضعئرکدای اوراجبےئاسےکادٰین‬ ‫درہج یک ابںیت احلص ںیک ‪ ،‬ویکہکن اامین اور رعافن یک رتیق ان ےک یل وہ راتح اور اانیمطن ےک اسامن‬ ‫دیپارکےتوجیسک املودوتلاورداینیکذلتںیمںیہنںیہ۔رگماوسفسہکوہاکیہچبیکرطحآگےک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪108‬‬

‫ااگنرہہپوخشوہاجےتںیہاوراسیکوسزشاوراصقننراسینےسآاگہںیہن‪،‬نکیلنجرپاہللاعتٰیلاکلضف‬ ‫وہاتےہاورنجوکاامیناورنیقی یکدوتلےسامالاملرکاتےہانرپاالتبءآاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪3‬ہحفص‪2‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ینعیاےسیاحالتشیپآانوجاعماحالتےسرفقرےتھکوہں۔‪ Unusual circumstances‬رفتہق‪:‬‬ ‫رفق رکان رفتقی رکان‪ ،‬ینعی بج ااسنن دخا اعتٰیل ےک ااکحامت وک اماتن ےہ وت اعمرشہ اس ےس اایتمزی ولسک‬ ‫رکاتےہ۔اگلرکاتےہ۔ےسیجادمحویںوکاسرفتقیاکاسہنمرکانڑپاتےہ۔‬ ‫االتبء‪:‬آزامشئ‪،‬ااحتمن‪،‬الکشمتوریغہ۔‬ ‫ابلکل‪Completely/ entirely/ wholly:‬‬ ‫کمہنم‪:‬وھکاجان‪،‬ڈوباجان‪،‬رسارساانپانیل۔وپریوتہجاسرطفومڑدانی۔‬ ‫رساورپںیہنااتھٹ‪ :‬ینعیداینےکاکومںںیماسریدیپسچلےہ‪،‬یسکیملع‪،‬ادیب‪،‬رواحیناکمیکرطفوتہجںیہن‬ ‫رکےت۔اخصوطرہپدنییکرطفےسالرپواہںیہ۔‬ ‫وھبل رک یھب ایخل ہن آان‪ :‬احمورہ ےہ۔ینعی اکی ابت اک ابلکل ایخل ہن آان ۔ وپریرطح ےس اےس وھبل اجان۔‬ ‫ےسیجہکوہانیکرطفتنباجیتےہاوراسےسٹہےکاںیھنایخلآاتیہںیہن۔‬ ‫اٰیلعدرہجیکوخایبں‪:‬ینعیذینہ‪،‬رواحینالصںیتیحوجامسجینالصوتیحںےسرتہبںیہ۔‬ ‫ادٰیندرہجیکابںیت‪ :‬مکتمیق‪،‬مکتیثیحابںیت‪،‬اکموریغہ۔‬ ‫وسزش‪:‬ےنلجےسوہےنوایلفیلکت۔وسنج‪،‬فیلکتاورمغوریغہ۔‬ ‫اصقننراسین‪Damaging/side effects:‬‬ ‫ینعیاظبرہاکیوخامنشزیچےسیجآگوجدرتقیقحاصقنناچنہپےنیکالصیحریتھکوہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪18‬ونبم‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪109‬‬

‫(طسق‪)25‬‬ ‫سنجزجو‪2-‬‬ ‫اُردو زابن ںیم وقادعِ ذمرک و ومثن ای امس یک سنج ےک لعتم ثحب اجری ےہ ۔ اسابب ںیم مہ زمدی وقادع‬ ‫ےکابرےںیمابترکںیےگ۔زگہتشابب ںیمدووقادعایبنےیکےئگےھت۔زینہیواضتحیکیئگیھتہک‬ ‫اُردوزابنیئکزابونںےکاافلظاوروقادعےسلمرکینبےہاسیلرگارمےکوقادعوپریرطحےسرہفل‬ ‫ہپاکمںیہنرکےتاورہگجہگجاانثتسیئاعمالمتشیپآےتںیہ۔‬

‫اقدعہربمن‪3‬‬ ‫ہیاکیاعم اقدعہےہہکذمرک ےک آرخی (ا)ای(ہ) وکدبلرک (ی) اگلدںیوت ومثن نب اجاتےہ۔ےسیج ڑلاک‬ ‫ےس ڑلیک ہشیش ےس یشیش وریغہ۔ اس رطح ہشیپ وروں ےک اےسی انم نج ےک آرخ ہپ (ی) وہ ےسیج دوھیب ‪،‬‬ ‫امیل‪،‬یلیتوریغہارگانےک آرخی(ی)وک (ن) ےسدبلدںیوتوہومثننب اجےتںیہ ےسیجدوھنب‪ ،‬امنل‪،‬‬ ‫نلیت وریغہ۔نکیل ارگ ہشیپ وروں ےک انم ےک آرخ ںیم (ا) ای (ی) ہن وہ وت لکشم درشیپ آیت ےہ۔ ایسی‬ ‫وصرتںیمومثنانبےنےکیلایوتاافلظاکاضہفایکاجاتےہایالعتمدبتلییکاجیتےہ۔ےسیجااتسدےس‬ ‫ااتسدنطلغےہ‪،‬ہکلباافلظاکااضہفرکےکاورفلیکلکشدبلرکومثن(ااتسین)انبایایگ۔ سپاےسیاافلظیک‬ ‫واضتحدحیلعہےسآےئیگ۔‬ ‫ےب اجن زیچوںںیم فل ےک آرخ ہپ (ی)اک ااضہف رکدای اجات ےہ ای رھپ (ا) وک (ی) ےس دبل دای اجات ےہاس‬ ‫رطح اظبرہ ومثن فل نب اجات ےہ نکیل الص ںیم اکی ڑبی ےش وک وھچاٹ رکدای اجات ےہ ۔ ےسیج اہپڑ ےس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪110‬‬

‫اہپڑی‪ ،‬وٹرکے ےس وٹرکی وریغہ۔ینعی اردو زابن ںیم ےب اجن اایشء ےک یل ذمرک اور ومثن یقیقح ںیہن‬ ‫وہےت ہکلب ونصم یع وطر ہپ اکی ڑبی ےش وک وھچاٹ رکےک ومثن اک رگن دے دای اجات ےہ۔اتمہ اجدنار اایشء‬ ‫ںیمااسیںیہنوہات۔‬

‫اقدعہربمن‪4‬‬ ‫اےسیذمرکاافلظنجےکآرخہپوکیئایسیالعتمںیہنوہیتسج ےسانوکذمرکرقاردایاجےئانےک آرخ‬ ‫ہپ(ی)اکااضہفرکےکومثنانبایاجاتےہ۔ےسیجرہنےسرہین‪،‬وبکرتےسوبکرتیوریغہ۔‬

‫اقدعہربمن‪5‬‬ ‫اجدناروںںیمایوتذمرکومثنےکیلاگلاگلاافلظوہےتںیہ ےسیجلیب‪،‬اگےئاوردورسیوصرتںیم‬ ‫ذمرک فل ےک آرخ ںیم العتم دبےنل ےس ای اافلظ اک ااضہف رکےن ےس ومثن انبای اجات ےہ ۔ ان دوونں‬ ‫وصروتںیکااثملدےتھکیںیہ۔‬

‫‪۱‬۔بجدوونںفلاگلاگلوہں‬ ‫ابپ‪،‬امں۔الغم‪،‬ابدنیایولڈنی۔ایمں‪،‬ویبیاییبیب۔وناب‪،‬مگیب۔لیب‪،‬اگےئ۔ڈنیماھ‪،‬ڑیھب۔‬

‫‪۲‬۔بجذمرکےکآرخاک(ا)ای(ہ)ومثنانبےنےکیل(ی)ےسدبلدےیاجےتںیہ۔‬ ‫ڑلاک‪ ،‬ڑلیک۔ اٹیب‪ ،‬یٹیب۔ ادناھ ‪ ،‬ادنیھ۔ وھگڑا ‪ ،‬وھگڑی۔ رکبا‪ ،‬رکبی۔ زہشادہ‪ ،‬زہشادی۔ دنبہ‪ ،‬دنبی۔ ویچاٹن ‪،‬‬ ‫ویچیٹن۔رماغ‪،‬رمیغ۔اھباجن (نہباجای)‪،‬اھبیجن۔اجیتھب (اھبیئاجای)‪،‬یجیتھب۔اچچ‪،‬یچچ۔وھپاھپ‪،‬وھپیھپ۔ڑگنلا‪،‬‬ ‫ڑگنلی۔‬

‫ااثملبج(ی)اکااضہفرکدایاجاتےہ‬ ‫رتیت‪،‬رتیتی۔رہن‪،‬رہین۔امومںاممین۔اھٹپن‪،‬اھٹپین۔وبکرت‪،‬وبکرتی۔‬ ‫بج ذمرک ےک آرخی رحف وک (ن) ےس دبل دای اجات ےہ۔ ااثمل‪:‬انیئ (ابل اکےنٹ واال‪ ،‬اشدی ایبہ اک اھکان‬ ‫اکپےن واال)‪ ،‬اننئ۔ وجیگ‪ ،‬وجنگ۔ امیل‪ ،‬امنل۔ دوھیب‪ ،‬دوھنب۔ یگنھب ‪،‬نگنھب۔ وگاال(دودھ اک اکروابر رکےن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪111‬‬

‫واال) وگانل۔رفیگن(ارگنزی) رفنگن۔ اپریس(آگ یک ابعدت رکےن واال) اپرنس۔ اھبیئ‪ ،‬نہب۔ احیج ‪،‬‬ ‫چ‬ ‫جن۔داہل‪،‬دنہل۔وچدرھی‪،‬وچدرھانئ۔انگ‪،‬اننگ۔‬

‫بجآرخیرحفوکاٹہرکایاٹہےئریغب(ین)ای(این)اکااضہفرکےکومثنانبایاجاتےہ۔‬ ‫ریش‪ ،‬ریشین۔ المّ‪ ،‬المین۔ ااتسد ‪ ،‬ااتسین‪ ،‬لغم‪ ،‬الغمین۔ اہیھت‪ ،‬ینھتہ۔ اوٹن‪ ،‬اوینٹن۔ راہج‪ ،‬راین۔ ریقف‪،‬‬ ‫ریقفین۔ومر‪،‬ومرین۔ھٹیج‪،‬اھٹیجین۔دویر‪،‬دویراین۔وھبت‪،‬ینتھب۔نج‪،‬انجّینت۔‬

‫بجآرخیرحفںیمھچکدبتیلیےکدعب‪،‬ایریغبدبتیلیےک(ای)اکااضہفرکےنےسومثن‬ ‫اتنبےہ۔‬ ‫اتک‪،‬ایتک۔دنبر‪،‬دنبرای۔وچاہ‪،‬وچایہ۔ڑچا‪،‬ڑچای۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫وجےتہکںیہہکمہرپوکیئاالتبءںیہنآایوہدبتمسقںیہ۔وہانزوتمعنںیمرہرکاہبمئیکزدنیگرسبرکےتںیہ‬ ‫۔ ان یک زابن ےہ ‪ ،‬رگم وہ قح وبل ںیہن یتکس۔ دخا یک دمحو انثاس رپ اجری ںیہن وہیت ۔ ہکلب وہ رصف قسف و‬ ‫وجفر یک ابںیت رکےن ےک یل اور زمہ ےنھکچ ےک واےطس ےہ۔ ان یک آںیھکن ںیہ ‪ ،‬رگم وہ دقرت اک اظنّرہ ںیہن‬ ‫دھکیںیتکس‪،‬ہکلبوہدباکریےکیلںیہ۔رھپانوکوخیشاورراتحاہکںےس رّسیمآیتےہ۔ہی تموھجمس‬ ‫ہک سج وک مھ ومغ اتچنہپ ےہ و ہ دب تمسق ےہ۔ ںیہن ۔ دخا اس وک ایپر رکات ےہ۔ ےسیج رممہ اگلےن ےس ےلہپ‬ ‫ریچان اور رجایح اک لمع رضوری ےہ ۔ ایس رطح دخا یک راہ ںیم مھ و مغ آان رضوری ےہ ۔ رغض ہی ااسنین‬ ‫رطفتںیماکیارمواہعقدشہےہ۔سجےساہللاعتٰیلہیاثتبرکاتےہہکداینیکتقیقحایکےہ۔اوراس‬ ‫ںیمایکایکالبںیئاوروحادثآےتںیہ۔االتبؤںںیمیہداعؤںےکبیجعورغبیوخاصاوراثاظرہوہےت‬ ‫ںیہاورچسوتہیےہہکامہرادخاوتداعؤںیہےساچہپاناجاتےہ۔‬ ‫)وفلماظتدلج‪3‬ہحفص‪3-2‬اڈیشی‪)2016‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪112‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫االتبء‪:‬ااحتمن‪،‬آزامشئ‪،‬فیلکت ‪Trials‬‬ ‫دب تمسق‪ :‬دب اک بلطم ےہ ربا‪ ،‬ای ربی اور تمسق اک فل میسقت ےس ےہ سج اک بلطم ہی ایل اجات ےہ ہک دخا‬ ‫اعتٰیلےن اےنپ دنبوں ےک درایمن دوتل‪ ،‬رزق‪ ،‬تحص‪ ،‬اوالد ‪ ،‬زیم اجدیئاد یک اکی میسقتیک ےہ ۔ ولگ‬ ‫ےتھجمسںیہہک ےسجداینیک دوتل‪،‬رزق‪،‬اوالدوریغہرثکت ےس ےلمںیہوہ وخشتمسقںیہ ینعیایھچ میسقت‬ ‫یلمےہاورںیھنجدھک‪،‬امیبری‪،‬رغتباکاسہنمےہوہربیتمسقواےلںیہ۔‬ ‫انزوتمعن‪:‬آرامدہزدنیگ‪،‬ونرکاچرک‪،‬دختماگروں‪،‬دجدیانکیٹولیجےسآراہتسزدنیگ۔‬ ‫اہبمئ‪:‬اجون ر‪،‬وچاپےئوریغہرماد ےہااسیااسننوجےبرکف‪،‬ےباینز‪،‬وخدرغضوہ رصفاھکانانیپاوروسرانہ‬ ‫اساکومعملوہ۔ےبوعشرییکزدنیگزگارےنواال۔‬ ‫قحوبانل‪:‬یچسابتانہک‪،‬وخاشدمہنرکان‪ً،‬اتحلصمچسوکہناپھچان۔‬ ‫دخایکدمحوانث‪:‬ینعیدخااعتٰیلیکافصترپاسےکنسحرپاسےکااعنامترپوگتفگرکان۔‬ ‫قسفووجفریکابںیت‪:‬اجالہہنابںیترکان‪،‬داینیکدوتلاورابمہاقمہلبابزییکابںیترکان‪،‬وغلابںیترکانوریغہ‬ ‫زمہےنھکچےکواےطس‪:‬ینعیاھکےن ےنیپںیم رغقرانہاوررطحرطح ےکداینوی اضوقئں اکزمہانیل۔رگمدخا‬ ‫اعتٰیلیکابںیتہنرکان‪،‬یچسوگایہہندانی۔‬ ‫دقرتاکاظنرہ‪:‬دخااعتیلٰیکاطںیتقاور افصتوجوخوصبرتاظنروں‪،‬اورروتشںںیمرھکبیوہیئںیہان‬ ‫ےسےبربخرانہ۔‬ ‫دباکری‪ :‬ربے اکم‪ ،‬بج آوھکنں یک دباکرییک ابت یک اجےئ وت یف زامہن اساک بلطم ےہ وغل اور ےب وہدہ‬ ‫وڈیویز‪،‬ںیملفدانھکی۔دبرظنیرکان۔ینعیریغوعروتںوکوھگران۔‬ ‫‪ :Ointment/ medication‬رممہ‬ ‫‪ :Surgery‬رجایح‬ ‫ارمواہعقدشہ‪:‬اکیاثتبدشہتقیقح۔‬ ‫تقیقح‪:‬اتیلص‪،‬ینعیاکیزیچوجرظنھچکاورآیتوہرگموہھچکاور‪،‬سپاسیکالصلکشاظرہرکان۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪113‬‬

‫البںیئ‪:‬ںیتبیصم‪،‬احدےث‪،‬الکشمت۔‬ ‫بیجعورغبیوخاصاوراث‪:‬یسکزیچےکاےسیوخاصوجےلہپولعممہنوہں۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪25‬ونبم‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪114‬‬

‫(طسق‪)26‬‬ ‫وقادعذمرکوومثن۔زجو‪3‬‬ ‫اُردو زابن ںیم وقادعِ ذمرک و ؤمثن ای امس یک سنج ےک لعتم ثحب اجری ےہ ۔ اسابب ںیم مہ زمدی وقادع‬ ‫ےکابرےںیمابترکںیےگ۔زگہتشقبسںیمدووقادعایبنےیکےئگےھت۔زینہیواضتحیکیئگیھتہک‬ ‫اُردوزابنیئک زابونںےکاافلظاوروقادعےسلمرکینبےہاسیلرگارمےکوقادعوپریرطحےسرہفل‬ ‫ہپاکمںیہنرکےتاورہگجہگجاانثتسیئاعمالمتشیپآےتںیہ۔‬

‫اقدعہربمن‪(5‬زج‪)3‬‬ ‫ضعب ریغزابونںےک ذمرک و ؤمثناُردوزابن ںیم ایس رطحاامعتسل وہےتںیہ ۔سجرطح وہان زابونں‬ ‫ںیماامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫گیب‪،‬مگیب۔(افریس)‪،‬اخن‪،‬اخمن(رتیک)‪،‬اطلسن‪،‬اطلسہن(رعیب)‪،‬کلم‪،‬ہکلم(رعیب)۔‬

‫زج (‪)4‬‬ ‫ضعباواقت ومثنانبےنےکےئلاکی ذمرکامساخص ‪Proper Noun‬ےکآرخرپنایضعباواقت‬ ‫(ی)اکااضہفرکےتیلںیہ۔ےسیج‪:‬‬ ‫جپ‬ ‫رمیح‪،‬ر من۔اریم‪،‬اریمن۔رکمی‪،‬رکنمی۔ونر‪،‬ونرن۔دمحم‪،‬دمحمی۔بیصن‪،‬‬

‫یصیی‬

‫ن۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪115‬‬

‫زج(‪)5‬‬ ‫ضعبامسِاخص ‪Proper Nouns‬رمداوروعرتدوونںوسنجں ےکےئلاامعتسلوہےتںیہ۔ینعیذمرک‬ ‫اورؤمثنےسوکیئرفقںیہنڑپات۔ےسیج‬ ‫الگبرہچہ‪:‬رمداوروعرتدوونںےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔ادمحی‪ :‬رمدوزندوونںےکےئلاامعتسلوہات‬ ‫ےہ۔املسمن‪:‬رمداوروعرتدوونںےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫‪Proper nouns‬رغضےبامشراثمںیلدیاجیتکسںیہ۔ےنھجمسیکابتہیےہہکتہبےسامسِاخصینعی‬ ‫اےسی ںیہ نج ہپ سنج اث ادناز ںیہن وہیت اور وہ ذمرک اور ؤمثن دوونں ےک ےئل اکی یہ لکش ںیم اامعتسل‬ ‫وہےتںیہ۔‬ ‫اعم وطر ہپ ومثن فل اےنپ ذمرک ےس اتنب ےہ نکیل ضعب ذمرک اےسی یھبںیہ وج ومثن ےس لکن رک ذمرک ےتنب‬ ‫ںیہ۔ےسیج‪:‬سنیھبےساسنیھب۔یلبےسالبؤ۔‬

‫زج(‪)6‬‬ ‫ضعباافلظاےسیںیہوجرصفذمرکاامعتسلوہےتںیہاوراناکؤمثنںیہن اتنب۔ضعبولگانبےتیھبںیہ‬ ‫۔ےسیج‪:‬وطاط‪ّ،‬وکا‪،‬اژداھ‪،‬دنیتوا‪،‬ابز‪،‬اول‪،‬اتیچ۔‬ ‫ایسرطحضعباافلظرصفومثناامعتسلوہےتںیہاورذمرکاناکںیہناتنب۔‬ ‫ااثمل‪:‬لیچ‪،‬خطب‪،‬انیم‪،‬بلب‪،‬افہتخ‪،‬ولڑمی‪،‬ڈانئ‪،‬ڑچلی‪،‬ویبہ‪،‬وست(اخودنیکاےنپوسادورسیویبایں)‬

‫زج(‪)7‬‬ ‫وھچےٹ اجونر اور رشحات االرض ‪ :Insects/ bugs /reptiles‬ںیم ارثک اکی یہ سنج ان یک امتم‬ ‫ااسقمےکےئلاامعتسلوہیتےہ۔ینعیاناکوپرارگوہایوت ذمرکوہاتےہایؤمثن۔‬ ‫ےسیج‪ :‬یھکم (ؤمثن‪ ،‬ینعی امتم ایھکمں ؤمثن وہیت ںیہ)‪ ،‬ونگج (ذمرک ‪ ،‬ینعی امتم ونگج ذمرک وہں ےگ) ‪ ،‬یلکپھچ‬ ‫(ومثن)‪،‬وھچھچدنر(ومثن)‪،‬وھچکا(ذمرک)‪،‬ڑھب(ومثن)۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪116‬‬

‫زج(‪)8‬‬ ‫ضعبانومںےکاسھتفل’امدہ‘ای’رن‘اکااضہفرکےنےساافلظذمرکاورومثننباجےتںیہ۔‬ ‫ااثمل‪:‬امدہرخوگش‪،‬ےتیچیکامدہ‪،‬رنزربیہ‪،‬امدہرھچیوریغہ‬

‫زج(‪)9‬‬ ‫ضعباواقتادنازِوگتفگےکاطمقبذمرکفلومثنےکیلیھباامعتسلوہاجےتںیہ۔‬ ‫ےسیج وادلنی یٹیب وک ایپر ےس اٹیب ہہک دےتی ںیہ۔ ای ےتہک ںیہ ہک یٹیب کین ااسنن ونب وریغہ۔ ایس رطح ضعب‬ ‫رتشمکاافلظوجذمرکوہےتںیہرگمدوونںےکیلاامعتسلوہاجےتںیہےسیج۔ہچب‪،‬اجونر‪،‬ااسننوریغہ۔‬

‫زج(‪)10‬‬ ‫وہ دنہی اافلظ نج ےک آرخ ہپ (ا) ای (ہ)وہیت ےہ ومثن انبےن ےک یل ان ےک آرخی رحف وک (ی) ےس‬ ‫دبلدےتیںیہ۔ایسرطحافریساافلظ یھبایساقدعےےکاطمقباردوںیماامعتسلوہےنےگلںیہ۔ ےسیج‬ ‫‪:‬اشزہادہےساشزہادی‪،‬اچیبرہےساچیبری‪،‬دنبہےسدنبیوریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اایبنء مہیلع االسلم اور اہلل اعتیل ےک امومر ثیبخ اور ذلیل امیبرویں ےس وفحمظ رےھک اجےت ںیہ ۔ ًالثم ےسیج‬ ‫آکشت وہ‪ ،‬ذجام وہ ای اور وکیئ ایسی یہ ذلیل رمض۔ ہی امیبرایں ثیبخ ولوگں یہ وک وہیت ںیہ ۔ الخبیثت‬ ‫للخبیثین ّ‬ ‫(الور‪ )28 :‬اسںیماعمفل راھکےہ۔ اوراکنتیھباعم ںیہ۔اس یلرہثیبخ رمض ےس‬ ‫اےنپ امومروں اور رب زگدیوں وک اچب اتیل ےہ۔ ہی یھبک ںیہن وہات ہک ومنم رپ وھجاٹ ازلام اگلای اجوے اور وہ‬ ‫ربی ہن ایک اجوے۔ وصخًاص حلصم اور امومر۔ اور یہی وہج ےہ ہک حلصم ای امومر بسح بسن ےک احلظ ےس یھب‬ ‫اکیاٰیلعدرہجراتھکےہ۔ارگہچامہراذمبہیہیےہاوریہییچسابتےہہکدخااعتٰیلےکزندکیرکتمیاور‬ ‫وقتی یہےہ۔اور مہ امےتنںیہہکاکیوچڑہا یھباملسمن وہرک اٰیلعدرہجاک رقباور‬ ‫میظعتاکاعیمررصف ٰ‬ ‫درہج اہلل اعتٰیل ےک وضحر احلص رکاتکس ےہ۔ اور واہں یسک اخص وقم ای ذات ےک ےئل لضف وصخمص ںیہن‬ ‫ےہ‪ ،‬رگم تنس اہلل ایس رطح رپ اجری ےہ ہک وہ سج وکامومر اور حلصم رقمر رفامات ےہ‪ ،‬اس وک اکی اٰیلع‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪117‬‬

‫اخدنان ںیم وہےن اک رشف داتی ےہ۔ اور ہی اس ےئل ہک ولوگں رپ اس اک اث ڑپے اور وکیئ ہنعط ہن‬ ‫دےےکس۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪24-23‬اڈیشی ‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ثیبخ‪:‬اناپک‬ ‫ذلیل‪:‬ےبزعترکدےنیوایلزیچ‪،‬ایسیزیچوجابثعذتلیھجمساجےئ۔‬ ‫آکشت‪Syphilis:‬‬ ‫ذجام‪Leprosy:‬‬ ‫بسحبسن‪:‬ذاتاوراخدناینسپرظنمےسیجلغم‪،‬راوپجتوریغہ‬ ‫رکتمی‪:‬زعت‬ ‫میظعت‪:‬تمظع‪،‬زعت‪،‬اشن‬ ‫وچڑہا‪:‬دنہواتسناوراپاتسکنںیماکیااسیصخشسجاکہشیپافصیئرکانوہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪02‬دربمس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪118‬‬

‫(طسق‪)27‬‬ ‫وقادعذمرکوومثن۔زجو‪4‬‬ ‫اُردو زابن ںیم وقادعِ ذمرک و ؤمثن ای امس یک سنج ےک لعتم ثحب اجری ےہ ۔ ۔ زگہتش ابب ںیم اقدعہ ربمن‬ ‫‪5‬ےک ‪10‬ازجا ایبن ےیک ےئگ ےھت ۔ اسابب ںیم ےباجن اایشء ےک ذمرک ای ومثن وہےن ےس لعتم وقادع‬ ‫اجےننیکوکششرکںیےگ۔اردوزابنںیمےباجناایشءےکذمرکایومثنوہےناکہلصیفادنازےےسایک‬ ‫اجاتےہ۔‬ ‫‪ 1‬۔ ارثک وہ اافلظ نج ےک آرخ ںیم (ا) ای (ہ) وہیت ےہ ذمرک وہےت ںیہ ۔ ًالثم ڈاب۔ وچاھل۔ ہقح وریغہ۔ نکیل‬ ‫اےسی اافلظیھبںیہنجےک آرخہپ(ا) ای(ہ)وتآیتےہ رگموہ ذمرک ںیہن وہےت۔ اےسی اافلظ ےکابرے ںیم‬ ‫اہکاجاتےہہکوہاساوصلےسٰینثتسمںیہ۔‬ ‫(ا)امتم دنہی اافلظ وج زیچ ےک وھچ ےٹ وہےن وک اظرہ رکےت ںیہ ان ےک آرخ ہپ (ا) وت آات ےہ رگم وہ ومثن‬ ‫وہیتںیہ۔ےسیجڑپای‪،‬ڈایبوریغہ۔‬ ‫(ب)رعیبزابنےک اےسیامتماافلظوجنیت رحوفں ےسلمرکےتنبںیہ ےسیجادا‪،‬اضقء‪ ،‬ایح‪،‬راض‪،‬اطخوریغہ‬ ‫اردوزابنںیمومثنںیہاحالہکنانےکآرخہپیھب(ا)آاتےہ۔‬ ‫(ج) ضعبرعیباصمدرنجےکآرک ںیم(ا)وہوخاہ (ء)وہایہنوہ اردوںیم ومثن وہےتںیہ۔ ےسیجادتبا‪،‬‬ ‫ااہتنوریغہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪119‬‬

‫‪: the basic form of a verb, without an inflection binding it‬دصمر‪Infinitive‬‬ ‫‪to a particular subject or tense.‬‬ ‫‪2‬۔زابونںےکانماردوںیمومعًامومثنوہےتںیہًالثمارگنزیی‪،‬افریس‪،‬اردو‪،‬رکسنست‪،‬رفچن‪،‬ڈچ۔‬ ‫‪3‬۔اےسیاافلظوجآوازیکلقنںیہومثنوہےتںیہ۔ےسیجاسںیئاسںیئ‪،‬ٹچٹچ‪،‬دڑھدڑھوریغہ۔‬ ‫‪ 4‬۔ دونں اور ونیہمں ےک انم اردو ںیم ذمرک اامعتسل وہےت ‪ ،‬ہعمج‪ ،‬ہتفہ‪ ،‬اوتار ‪ ،‬وسومار‪ ،‬لگنم‪ ،‬دبھ‪ ،‬رصف‬ ‫رعمجاتٰینثتسمےہ‬ ‫‪ 5‬۔ داھوتں اور وجارہات ےک انم یھب اردو ںیم ذمرک ںیہ ‪ ،‬وسان‪ ،‬ریہا‪ ،‬ملین ‪ ،‬ولاہ‪ ،‬اتابن‪ ،‬لتیپ وریغہ ‪ ،‬اچدنی‬ ‫ٰینثتسمےہ۔‬ ‫‪6‬۔اتسروںاورایسروںےکانمیھباردوںیمذمرکںیہ‪،‬وسرج‪،‬اچدن‪،‬رمخی‪،‬اطعرد‪،‬زرہہ۔‬ ‫‪7‬۔ اتکب ِ‬ ‫ذبات وخد اردو ںیم ومثن ےہ ۔ ارگ اس اک انم یھب ومثن وہ اور اس اک انم کی یظفل وہ وت اےس‬ ‫ومثن یہ اامعتسل ایک اجےئ اگ۔نکیل ارگ اتکب اک انم دو ای نیت اافلظ ےس لم رک انب وہ وت اتکب ےک ذمرک ای‬ ‫ومثن وہےن اک ااصحنر انم ےک ےلہپ ےصح ہپ وہاگ ۔ ہی الہپ ہصح ارثک اضمف وہات ےہ۔ ےسیجربانیہِ ادمحہی ںیم‬ ‫الہپفلربانیہےہوج اضمفےہاورومثنےہ۔ ربانیہرعیبزابناکفلےہاوررباہنیکعمجےہ۔اساک‬ ‫بلطمےہدلیلاورعمجداللئ۔ربانیہِادمحہیںیمربانیہ اضمفےہاورادمحہیاضمفہیلع۔ اضمفاور‬ ‫اضمفہیلعاک بلطم وہاتےہ ہک اکی زیچاک قلعتدورسی زیچ ےسےہ ۔ ےسیج ںیہکہکادمحہی ےک ربانیہ ۔‬ ‫ایس وک اضمف اور اضمف ہیلع ےک ذرےعی ںیہک ےگ ربانیہِ ادمحہی سپ ربانیہ ومثن ںیہ اس ےئل ہی اتکب‬ ‫یھب ومثن ےہ ۔زمدی دےیھکی ےسیج ہصق ہمیلح دایئ ںیم الہپ فل ہصق ےہ وج ذمرک ےہ وت ہی اتکب یھب ذمرک‬ ‫ےہ۔‬ ‫‪8‬۔ایسرطحاردوزابنںیمامتمامنزوںےکانمومثنںیہ۔رجف‪،‬رہظ‪،‬رصع‪،‬رغمب‪،‬اشعء۔‬ ‫‪9‬۔دنہیزابنےک دصمروجاردو ںیم اامعتسلوہےتںیہ ان ےس ‪ Nouns‬ینعی امسیھبانبےئ اجےتںیہ‬ ‫اورلعف ‪ Verbs‬یھبےسیجاکپراناکیدصمرےہاوراکپرو‪،‬اکپراوریغہااعفل ںیہایسرطحاکپراکیامسےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪120‬‬

‫وجاکپرانےسانبےہ ےسیجولظممیکاکپر۔ایسےئلاےساحلصِدصمراہکاجےئاگینعیوجزیچدصمرےساحلص‬ ‫وہیئ ۔ دصمر یک ارگنزیی اور اردو عتفی اورپ ایبن یک اجیکچ ےہ۔ سپ اےسی ارثکامس وج دنہی دصمر ےس‬ ‫ےنب وہں ےسیج اکپر‪ ،‬اکٹھپر‪ ،‬اکنھپر‪ ،‬اکنھجر ‪ ،‬نلسھپ ‪ ،‬دڑھنک ‪ ،‬رھکنچ ‪ ،‬نھبچ ‪ ،‬انبوٹ ‪،‬اچھکوٹ ‪ ،‬الینٹہ‪،‬‬ ‫کہم‪ ،‬روک‪ ،‬وچک‪ ،‬کلھج‪ ،‬کمچ‪ ،‬اھٹمس‪ ،‬اٹھکس‪ ،‬اکنس وریغہ اردو ںیم ومثن وہں ےگ۔ اکی ابت‬ ‫اقلبوغرےہ ہکان اافلظ ےک ذمرک ای ومثن وہےن ںیمان یک ادایگیئاک تہب رہگا قلعتےہ ‪،‬ےسج اردو ںیم‬ ‫فلاکوزناہکاجاتےہ۔ ابدےیھکی اےسیاافلظوجرباتؤ‪،‬اچبؤےکوزنہپںیہوہذمرک ںیہےسیجانبؤ‪،‬اگلؤ‪،‬ااکٹؤ‪،‬‬ ‫اتؤ‪،‬دلاؤوریغہ۔‬ ‫رحوفیجہتںیمب‪،‬پ‪،‬ت‪،‬ج‪،‬چ‪،‬ح‪،‬خ‪،‬د‪،‬ڈ‪،‬ذ‪،‬ر‪،‬ز‪،‬ژ‪،‬طظ‪،‬فومثنںیہ۔ ‪10‬۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫دوھکی! سج دقر ااسنن دبتیلی رکات اجات ےہ‪ ،‬ایس دقر وہ ادبال ےک زرمہ ںیم دالخ وہات اجات ےہ ۔ اقحقئ‬ ‫رقآین ںیہن ےتلھک بج کت ادبال ےک زرمہ ںیم دالخ ہن وہ۔ ولوگں ےن ادبال ےک ینعم ےنھجمس ںیم یطلغ‬ ‫اھکیئےہاوراےنپوطررپھچکاکھچکھجمسایلےہ۔الصہیےہہکادبالوہولگوہےتںیہوجاےنپادنراپک‬ ‫دبتیلیرکےتںیہاوراسدبتیلییکوہجےس انےکبلقانگہیکاتریکیاورزگنےساصفوہاجےتںیہ۔‬ ‫اطیشنیکوکحتماکااصیتسلوہرکاہللاعتیلاکرعشانےکدلرپوہاتےہ۔رھپوہ روحادقلسےسوقت‬ ‫اپےت اوردخااعتیلٰےسضیف اپےتںیہ۔مت ولوگںوکںیماشبرتداتیوہںہکمتںیم ےسوجاےنپادنردبتیلی‬ ‫رکےاگوہادبالےہ۔ااسننارگدخایکرطفدقمااھٹےئوتاہللاعتٰیلاکلضف دوڑرکاسیکدریگتسیرکات‬ ‫ےہ۔ہییچسابتےہاورںیمںیھمتاتباتوہںہکاچالیکےسولعمارقلآنںیہنآےت۔دامیغوقتاورذینہ‬ ‫وقتییہےہ۔یقتماکملعمدخاوہات‬ ‫رتیقرقآینولعموکذجبرکےناکاالیکابثعںیہنوہاتکس۔الصذرہعی ٰ‬ ‫ےہ۔یہیوہجےہہکویبنںرپاتیماغبلوہیتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪1‬ہحفص‪386‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ادبال‪:‬دبلیکعمج‪،‬ینعموخدوکدبےنلواال‪،‬رواحینرتیقرکےنواال‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪121‬‬

‫زرمہ‪:‬امشرںیمآان‪،‬یسکرگوہایامجتعاکہصحنباجان۔‬ ‫اقحقئ‪:‬تقیقحیکعمج‪،‬ینعیالصابت‪،‬رہگےینعم۔‬ ‫اقحقئانلھک‪:‬تقیقحاکملعوہان۔الصملعاحلصوہان۔‬ ‫بلق‪:‬دل‬ ‫اتریکی‪:‬ادنریھا‬

‫زگن‪:‬اپینےسایضعبکپمکلےسولےہاکانلگاوررخابوہاجان ‪Rust‬‬ ‫ااصیتسل‪:‬ڑجےساڑیھکدانی‪،‬اٹمدانی۔‬ ‫ضیف‪:‬افدئہ‪،‬عفن‪،‬ربتک۔‬ ‫اشبرتدانی‪:‬وخربخشیانسان۔‬ ‫لضف‪:‬ششخب‪،‬اطع‪،‬ااسحن‪،‬داانیئ‪،‬ملع‪،‬داشن‪،‬زایدیت‪،‬ازفوین‪،‬تلیضف۔‬ ‫دریگتسیرکان‪:‬اعموتن‪،‬دمد‪،‬امحتئ‪،‬اعتون۔‬ ‫ملعم‪:‬ااتسد‬ ‫اتیم‪:‬ریغمیلعتایہتف‪،‬انڑپھ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪09‬دربمس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪122‬‬

‫(طسق‪27‬ب)‬ ‫وقادئذمرکوومثن۔زجو‪5‬‬ ‫اُردو زابن ںیم وقادعِ ذمرک و ؤمثن ای امس یک سنج ےک لعتم ثحب اجری ےہ ۔ اس ابب ںیم مہ زمدی وقادع‬ ‫ےکابرےںیمابترکںیےگ۔‬ ‫‪ 1‬۔ رعیب زابن ںیم اافلظ وک ان یک استخ ےک احلظ ےس فلتخم ابوبں ںیم میسقت ایک اجات ےہ ۔ اردو ںیم رعیب‬ ‫ےکاافلظاوررگارماکتہب اسہصحاامعتسلوہاتےہاسےئل رعیب اافلظےکذمرکای ومثنوہےن ںیمرعیب‬ ‫رگارماکاثاپایاجاتےہ۔ےسیج‬

‫اببااعفل‬ ‫ِ‬ ‫اسوزن رپ آےن واےل اردو اافلظ ذمرک وہےت ںیہ ۔ ًالثم ارکام‪ ،‬ااسحن‪ ،‬ااعنم وریغہ اتمہ اہیں یھب ضعب‬ ‫اےسیاافلظںیہوجاساقدعےےسٰینثتسمںیہ۔ےسیجااشن‪،‬ارفاط‪،‬اذیا‪،‬ادماد‪،‬ااحلح‪،‬االصحوریغہ۔‬

‫اببااعتفل‬ ‫ِ‬ ‫اسابب ےک مہوزناافلظ اایتخر ‪،‬ادتعال‪،‬ارطضاب وریغہ بس ذمرک ںیہ ۔ رگم ضعباافلظاساقدعے‬ ‫ےک تحت ںیہن آےت ہکبج ان اک وزن یہی وہات ےہ۔ ےسیج ادتباء‪ ،‬ااہتن‪ ،‬ااجتل‪ ،‬اایتحط‪ ،‬اایتحج‪ ،‬االطع‪ ،‬ااہتش‪،‬‬ ‫االطصح‪،‬ادتقار وریغہبساردوںیمومثنںیہ۔ینعی ےسیجادتباوہیت ےہ‪،‬ااہتنوہیتےہوریغہ ۔ادتباوہات‬ ‫ےہطلغےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪123‬‬

‫اببااعفتسل‬ ‫ِ‬ ‫ابب ااعفتسل ےک وزن ہپ ںیہ ۔ ےسیج اافعتس‪ ،‬االقتسل ‪ ،‬اامعتسل وریغہ ذمرک ںیہ۔ ہکبج ضعب‬ ‫اےسی اافلظ وج ِ‬ ‫اافلظاسوزنہپوہےنےکابووجداسوادعےےسآزادومثنںیہےسیجادعتساد‪،‬ادتساع‪،‬اانغتس‪،‬ادمتساد‪،‬‬ ‫اافغتسر وریغہ۔ اتمہ ضعب اافلظ اےسی یھب ںیہ وج وتق ےک اسھت ذمرک ےک وطر ہپ اامعتسل وہےن ےگل ںیہ‬ ‫ےسیجاافغتسراوراانغتس دجدیاردوزابنںیمذمرکیہےھجمساوروبےلاجےتںیہ۔ےسیجہییھباہکاجاتکسےہہک‬ ‫تہباافغتسررکیناچیہ۔اورہییھبہکےتکسںیہاافغتسررکاناچیہ۔‬

‫اببااعفنل‬ ‫ِ‬ ‫ابب ااعفنلےکوزنہپںیہےسیجااسکنر‪،‬االقنب‪،‬ارحنافوریغہذمرکںیہ۔‬ ‫اےسیاافلظوج ِ‬ ‫ابب لعفت ےک وزنہپ ںیہ ےسیج ّ‬ ‫وتّک ‪ ،‬یکّلف‪ ،‬بّصعت وریغہ ذمرک ںیہ۔ اتمہ وتعق ‪ ،‬وتہج‪ ،‬انمت‪،‬‬ ‫اےسی اافلظ وج ِ‬ ‫رتحش‪،‬رضتع‪،‬ٹہخّڈوریغہایسوزنہپوہےنےکابووجدومثنںیہ۔‬

‫اببافتلع‬ ‫ِ‬ ‫ابب افتلع ےک وزنہپ ںیہےسیجاغتلف‪ ،‬انتزع‪ ،‬التمط‪ ،‬وریغہ ذمرک ںیہ نکیل اانثتس یھبوموجد‬ ‫اےسی اافلظ وج ِ‬ ‫ےہےسیجوتاعض۔‬

‫اببیفغلہ‬ ‫ِ‬

‫اببیفغلہےکوزنہپںیہ ےسیجذترکہ‪،‬رجتہب‪،‬ہیفصت‪،‬ہیلختوریغہ۔‬ ‫اےسیاافلظوج ِ‬

‫اببافملع‬ ‫ِ‬ ‫اببافملعےکوزنہپںیہ ےسیجاجمدہل‪،‬اشمرعہ‪،‬اعمہلم‪،‬انمرظہ‪،‬وریغہذمرکںیہ۔‬ ‫اےسیرعیباافلظوج ِ‬

‫اببیعفت‬ ‫ِ‬ ‫اببیعفتےکوزنہپںیہاردوںیمومثنںیہےسیجرحتری‪،‬رقتریوریغہ‬ ‫‪2‬۔اےسیامتمرعیباافلظوج ِ‬ ‫‪3‬۔ اےسی رعیب و افریس اافلظ نج ےک آرخہپ آےن وایل (ہ) ااضیف وہیت ےہ ارثک ذمرک وہےت ںیہ ۔ ےسیجہخسن‪،‬‬ ‫روہض‪ ،‬ہحفص‪ ،‬ذرہ‪ ،‬ہشیش‪ ،‬آہنیئ‪ ،‬امیپہن وریغہ۔ اتمہ ضعب اافلظ ایس وزن ہپ وہےن ےک ابووجد ومثن‬ ‫ںیہ۔ےسیجدہعف‪،‬ہقف‪،‬وتہب‪،‬زوہجوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪124‬‬

‫‪4‬۔ امتم افریس احلص دصمر نج ےک آرخ ںیم (ش) ےہ ومثن وہےت ںیہ ۔ ےسیج داشن‪ ،‬وخاشہ‪ ،‬ششخب‬ ‫وریغہ۔ اس اقدعے وک انھجمس رضوری ےہ ۔ اکی فل دصمر اس وتق الہکات ےہ بج وہ اینپ الص احتل‬ ‫ںیم وہات ےہ ۔ ینعی وہ یسک زامےن ےک اطمقب لعف ںیم ںیہن ڈالھ وہات ۔ رھپ اس فل ےس لعف‪ ،‬امس‪ ،‬امسِ‬ ‫تفص‪،‬وریغہےتنبںیہ۔یہیاوصلارگنزییںیمیھبےہ۔اسوکارگنزییںیمواحضرکےتںیہ۔‬ ‫‪) in Urdu or Persian.‬دصمر( ‪“To drive” is an infinitive which is called‬‬ ‫‪From “to drive” we can make driving and itis called gerund in English.‬‬ ‫‪A gerund has two functions: it is a noun, and it is an adjective as well.‬‬ ‫اب اُردو ںیم فل ےہ (انشخب) وج اکی دصمر ےہ اب اس فل ےس نب اتکس ےہ ششخب وج اکی امس ےہ اور‬ ‫احلصِدصمرےہ۔ ایسرطحارگ ںیہکہی زںیمابداشہیک یشخبوہیئےہوت اہیںہیامسِتفصنب اجاتےہ۔‬ ‫ارگںیہکہکںیمےناےسشخبدای۔وتاہیںہیفلامسلعفنباجاتےہینعیلعفےسےننبواالامس۔‬ ‫‪5‬۔ااسیفلوج دوااعف ل ےسلمرکاتنبےہای اکیامساوراکیلعف ےسلمرکاتنبےہوہارثکومثن وہاتےہ‬ ‫ےسیج ۔ آدم و رتف‪ ،‬زدووکب‪ ،‬تسشن و رباختس ‪ ،‬عطق و ربدی‪ ،‬رتاش رخاش‪ ،‬گت و دو‪ ،‬رخدیورفوتخ‪،‬‬ ‫وبدوابش‪،‬تسکشورتخی‪،‬دادوشہاتمہضعباافلظایساستخےکاساقدعےےس آزادیھبوہےتںیہ‬ ‫۔ےسیجوسزودگاز‪،‬دنبوتسب۔‬ ‫‪ 6‬۔ ارگ اس رطح ےنب وہےئ اافلظ ںیم ےس اکی ذمرک اور اور دورسا ومثن وہ وت اس ےک ذمرک ای ومثن‬ ‫وہےن اک دارودمار آرخی فل ےک احلظ ےس وہیگ ۔ ےسیجآب ذمرک ےہ اور وہا ومثن وت بج ان دوونں ےس‬ ‫لمرکفلاتنبےہآبووہاوتاےسوطبرومثناامعتسلایکاجاتےہ۔‬ ‫اثمل‬ ‫رہشیکآبووہااصفںیہنریہ۔‬ ‫زمدیاثمںیل‪:‬ملقدوات‪،‬تشکووخن‪،‬اتتخواتراج‪،‬انعتیانہم‪،‬وریغہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪125‬‬

‫رگمبجدوونں زجذمرک وہںوتدوونں ےسلمرک ےننبواالفلیھب ذمرکوہاگ۔اور ارگدوونں ومثنوہںوت‬ ‫ومثن وہاگ۔ےسیجآبورگن ںیم آب اور رگن دوونں ذمرک ںیہ وت لم رک یھب ذمرک یہ رںیہ ےگ ۔ اس یک‬ ‫زمدیاثمںیلںیہ‪:‬آبوداہن‪،‬دنقلگوریغہ۔‬ ‫‪ 7‬۔ ضعباافلظیکسنجانےک ونعمں ےکاحلظ ےسدبلاجیتےہ۔ ےسیجدورہپ بجدن ےکاکیوصخمص‬ ‫وتقےکیلاامعتسلوہیتےہوتومثنوہیتےہ ےسیج ےتہکںیہدورہپڈلھ یئگ۔ نکیلبجہیرہپےکےئل‬ ‫اامعتسلوہوتذمرکوہاگویکہکنرہپذمرکےہ۔ےسیجںیہکہکراتےکدورہپزگرےکچےھت۔‬ ‫ایسرطح(زگر)وجہک (زگرےن)اکاحلصدصمرےہ‪،‬وتوطبراحلصدصمرہی ذمرکےہ۔ ےسیجاکیابداشہ‬ ‫اکواہںےسزگروہا۔نکیل‬ ‫ارگاسوکوطبررسبا واقتایل اجےئوتہیومثنےہےسیجمکآدمینںیمریمیزگرںیہنوہیت۔ اکیاوراثمل‬ ‫فلرکتارےہ۔بجاساکینعموہثحب اور ڑگھجاوتہیومثنوہیتےہ۔نکیلبجہیدوابرہےکونعمںںیم‬ ‫آےئوتذمرکوہاگ۔ ےسیجاسفل اکرکتار درتسںیہن۔ فلآبےکیھب دو ینعمںیہالہپےہ کمچای افصیئ‬ ‫اورہیومثنےہہکبجدورساینعمےہاپینوجذمرکےہ۔‬ ‫فلدمےکمکازمکنیتینعمںیہاکیےہاپینیکدنلبرہلںی ےسیجےتہکںیہدموزجروتاہیںدمذمرکےہےسیجدرای‬ ‫اک دم۔ دورسا ٰینعم ےہ اسحب ےسیج ہی روےپآپ وک وکن یس دم ںیم دی اجںیئ ۔ اور اہیں دم ومثن ےہ۔‬ ‫رسیتادمارعابںیمڈاالاجاتےہےسیجافلہپدمڈاول۔اورہیدمذمرکےہ۔‬ ‫داینےکدیقاخہنوہےنیکتقیقح‪:‬‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬

‫آدنئہزدنیگںیمومنمےکواےطسڑبی ّ‬ ‫جتےکاسھتاکیتشہبےہ۔نکیلاسداینںیمیھباسوکاکی‬ ‫یفخم تنج یتلم ےہ۔ ہی وج اہک ایگ ےہ ہک داین ومنم ےک ےئل نجس ینعی دیق اخہن ےہ ۔ اس اکرصف ہی بلطم‬ ‫ےہ ہک ادتبایئ احتل ںیم ہکبج اکی ااسنن اےنپ آپ وک رشتعی یک دحود ےک ادنر ڈال داتی ےہ اور وہ ایھچ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪126‬‬

‫رطحاساک اعدیںیہنوہات‪،‬وتوہوتقاسےکےئل فیلکتاکوہاتےہ۔ویکہکنوہالذمیبہیکےبدیقی ےس‬ ‫لکن رک سفن ےک اخمفلاےنپ آپ وک ِ‬ ‫ااکحم ایہل یک دیق ںیم ڈال داتی ےہ۔‪ ،‬رگم رہتف رہتف وہ اس ےس ااسی اسن‬ ‫ڑکپاتےہہکویہاقمماسےکےئل تشہب وہاجاتےہ۔اسیکاثملاسصخشیکرطحےہ وجدیقاخہنںیم‬ ‫یسکہپاعقشوہایگوہ۔سپایکمتایخلرکےتوہہکوہدیقاخہنےسانلکندنسپرکےاگ۔‬ ‫(وفلماظتدلج ‪2‬ہحفص ‪169‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ّ‬ ‫جت (امس ‪ ،‬ومثن)‪ :‬روینش‪ ،‬ونر‪ ،‬ااجال‪ ،‬کمچ‪ ،‬اشن و وشتک‪ ،‬الجل‪ ،‬تمظع‪ ،‬وہظر‪ ،‬ولجہ‪ ،‬کلھج‪،‬اظرہ‬

‫وہاجان‪ ،‬بیغ ےس وہظر ںیم آاجان‪ ،‬رظن آےن انگل۔ڑبی ّ‬ ‫جت ےس رماد ےہ زایدہ واحض اور وخوصبرت وطر ہپ‬ ‫رظنآاجان۔‬ ‫تشہب(امس‪،‬ذمرک)‪:‬تنج‪،‬ابغ‪،‬تنجیسیجہگج‬ ‫یفخم‪:‬یپھچوہیئ‪،‬وپدیشہ۔‬ ‫رشتعییکدحود‪:‬االسیمااکحامت‬ ‫اعدی‪:‬اعدتوہان‬ ‫الذمیبہ‪:‬دنیاورذمبہےسدوررانہ۔‬ ‫ےبدیقی‪:‬ریغمظنمزدنیگ‪،‬آزادی‬ ‫اسنڑکپان‪:‬قلعتوہاجان‪،‬تبحماورواتیفقدیپاوہاجان۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪09‬دربمس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪127‬‬

‫(طسق‪)28‬‬ ‫تفص ‪Adjective‬‬ ‫اسابب ںیم مہ اردو زابن میںاامس تفص اور اسیک ااسقم ےک لعتم ثحب رکںی ےگ ۔ اسیک ینتک ااسقم‬ ‫ںیہ اور اساک درتس اامعتسل ےسیک وہات ےہ زین ہی ہک تفص اکی امس ںیم ایک ایکدبتایلیں دیپا رکیتکس ےہ۔‬ ‫تفصیسکیھب امسیکاحتل‪ ،‬یفیک‪،‬دعتاد اوردقماروریغہ ےکابرے ںیماتبیت ےہ۔ تفصیکاکیاور‬ ‫اختیص ہی ےہ ہک ہی امس یک احتل وک دحمود رکدیتی ےہ۔ ےسیج (ولگ) اکی امس ای انؤن ےہ نکیل ریغب یسک‬ ‫تفص ےک ہی وعیس ای ریغ نیعم ینعمدے راہ ےہ رگم بج اس ےک اسھت وکیئ تفص اگلںیئ ےگ وت اس امس اک‬ ‫دارئہ دحمود وہاجےئ اگ ۔ ےسیج اےھچ ولگ ‪ ،‬اکیبر ولگ‪ ،‬ےبروزاگر ولگ‪ ،‬ربے ولگ وت اس رطح اکی‬ ‫ک‬ ‫تفصامسیکدرہجدنبیرکدیتیےہاےساکیوصخمص یییگرڑیںیمدنبرکدیتیےہ۔‬ ‫تفصیکااسقم‬ ‫‪1‬۔تفصذایت‬ ‫‪2‬۔تفصتبسن‬ ‫‪3‬۔تفصدعدی‬ ‫‪4‬۔تفصدقماری‬ ‫‪5‬۔تفصریمضی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪128‬‬

‫تفصذایت‬ ‫ہی اکی امس یک ایسی تفص وہیت ےہ وج اس امس یک ادنروین ای ریبوین احتل ایبن رکے ےسیج اکلہ‪ ،‬اھبری‪،‬‬ ‫وھٹس‪،‬زبسوریغہ۔‬ ‫استفصوکانبےنےکےئل ضعباواقتدورسےاامس ‪ Nouns‬ایااعفل ‪ Verbs‬اامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫ًالثم ڑلان اکی لعف ےہ وت اس ےس تفص ےنب یگ ڑلااکایس رطح لیھک اکی امس ےہ وت اس ےس تفص ےہ‬ ‫الھکڑی۔‬ ‫ارثکاستفص‪،‬ینعیتفصذایتوکانبےن ےکےکےئلدواافلظاامعتسلوہےتںیہ۔ ےسیجیسنہاکیامسوتاس‬ ‫ےس تفص انبےن ےک ےئل دو اافلظ اامعتسل وہں ےگ ینعی سنہ اور ھکم(رہچہ) اور تفص ےنب یگ سنہ ھکم ۔ وت‬ ‫آدیمزایدہرتوخشزماجراتہوہبسےسسنہرکابترکاتوہاےسسنہھکماہکاجاتےہ۔اسےکربسکعوج‬ ‫صخشدباحلظوہاورےبادیبےسابترکاتوہاےسہنمٹھپاہکاجاتےہ۔‬ ‫افریسالعںیتم‬ ‫ایسرطحضعب افریسزابنںیماامعتسلوہےنوایلالعںیتم رعیباوردنہیاافلظ ےکاسھتاگلرکاردوزابن‬ ‫ںیم افصت انبیئ اجیت ںیہ ۔ وہ العںیتم ںیہ دنم‪ ،‬ان‪ ،‬ےب‪،‬دار وریغہ اور ان ےک ذرےعی ےننب وایل افصت یک‬ ‫اثمںیل ںیہ اعسدت دنم‪ ،‬ارادت دنم‪ ،‬ااسحن دنم‪ ،‬انرکشا ‪ ،‬انرفامن‪ ،‬اناشہتسئ‪ ،‬انوگار‪ ،‬انالقئ‪ ،‬ےب رکف‪ ،‬ےب‬ ‫نیچ‪،‬ےبسب‪،‬ےبایرودمداگر‪،‬ےبببس‪،‬ھجمسدار‪،‬عمجدار‪،‬رہپہدار‪،‬وچدیکار‪،‬وافداروریغہ۔‬ ‫افریسورعیبافصت‬ ‫ذباتوخد افریس زابناوررعیب زابن یکایسیافصتوجذایتںیہاردوزابنںیمرثکتےساامعتسلوہیتںیہ‬ ‫۔ےسیجداان‪،‬اقمح‪،‬انیب‪،‬رشفی‪،‬سیفنوریغہ۔ینعیہیافصتانبیئںیہنںیئگہکلباینپالصاحتلںیمیہاردو‬ ‫ںیمآںیئگںیہ۔‬ ‫افصتذایتےکنیتدمارج‪Degrees of adjective:‬‬ ‫درہج اول ںیم وج تفص ایبن وہیت ےہ وہ رصف ایس زیچ ای امس کت اانپ اث ڈایتل ےہ سج یک ابت وہریہ وہ‬ ‫ےسیجااھچایربا۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪129‬‬

‫درہج دوم ںیم تفص ےک ذرےعی دو زیچوں اک ومازہن ایک اجات ےہ ۔ اکی وک دورسے ہپ رتحیج دی اجیت ےہ۔‬ ‫اسےکےئلرحف(ےس )اکااضہفرکدای اجاتےہ۔ ےسیجہیڑپکااسےسااھچ(تفص)ےہ۔رادش‪،‬اربک ےس‬ ‫اطوتقر(تفص)ےہ۔ڈینیکارےبقےکاحلظےساپاتسکنےسڑبا(تفص)ےہ۔‬ ‫درہجوسمںیم اکیزیچوکاسمسقیکبسزیچوںہپرتحیجدیاجیتےہ۔اسےکےئل(بسےس)اکاامعتسل‬ ‫وہاتےہ۔ےسیجنیچآابدیےکاحلظےسدایناکبسےسڑباکلمےہ۔ہیڑپکابسڑپکوںںیمبسےسااھچ‬ ‫ےہ۔امجتع(الکس)ںیمہیڑلاکبسےسایشہر(امسرٹ)ےہ۔‬

‫ابمہغل‬ ‫ضعب اافلظ افصت ےک اسھت اس وصرت ںیم اامعتسل ےئک اجےت ںیہ بج تفص وک ابمےغل اک رگن دانی وہ‪،‬‬ ‫اسںیمزوردیپارکانوہ۔وہاافلظہیںیہ۔‬ ‫تہب‪ ،‬تہب ااھچ‪ ،‬تہبیہ ااھچ۔ًالثمہی رظنم تہب ایپراےہ۔اسرہشاک وممس تہب ااھچےہ۔ہیرگنوت تہب‬ ‫یہاکیھپےہ۔‬ ‫رھپ اکی فل تفص ےک درہج دوم ہپ اامعتسل ایک اجات ےہ اور اساک دصقم یھب ابت ںیم زور ای ابمہغل دیپا رکان‬ ‫وہات ےہ ۔ وہ فل ےہ (ںیہک)۔ ًالثم ہی ڑلاک وت اس ڑلےک ےس ںیہک رتہب ےہ ۔ وت دصقم ومازہن یہ ےہ وج ہک‬ ‫تفصذایتےک درہجدومہپایک اجاتےہرگم ابتںیم ابمہغلالای ایگےہ۔سج اک دصقم ہیےہہک مہہیوت ںیہن‬ ‫ےتہکہکہیڑلاکبسےسرتہبےہرگماسڑلےکےسیئکانگرتہبےہ۔‬ ‫اکیاورفلےہ(زایدہ)ہییھبدرہجدوم ںیماامعتسلوہات ےہ۔ ےسیجہیزایدہااھچ ےہ۔اساک اامعتسلاعم‬ ‫وطرہپوسالےکوجابںیمایکاجاتےہ۔بجوکیئآپےسدوزیچوںےکابرےںیمراےئامےگناوراظبرہ‬ ‫دوونںزیچںیاقلبعتفیوہںوتہلصیفرکےنےکےئلاہکاجاتےہہکہیزایدہایھچےہ۔‬

‫مجحایاشنووشتک‬ ‫اسرطحمجحایاشنووشتکےکدرتسایبنےکےئلضعباافلظاکتفصےکاسھتااضہفایکاجاتےہ۔ہی‬ ‫اافلظںیہڑبا‪،‬اکیف‪ ،‬تہب وریغہ ۔ ےسیج ںیہکہکںیم اکیابمل اسپن داھکی۔ابآپانہک اچےتہںیہ ہکوھچاٹ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪130‬‬

‫وماٹ ںیہن ہکلب تہب ابمل اسپن ‪ ،‬وپےنھچ واال وپاتھچ ےہ انتک ابمل اسپن وت آپ ںیہک ےگ اکیف ابمل اسپن‪،‬ڑبا ابمل‬ ‫اسپنوریغہ۔وتہیاافلظرظنمیکدرتسوصترییشکےکےئلاامعتسلوہںےگ۔ابیقآدنئہاناشءاہلل۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ارگ احمک اظمل وہ وت اسوک ربا ہن ےتہک رھپو۔ ہکلب اینپ احتل ںیم االصح رکو۔ دخا اس وک دبل دے اگ ای ایس وک‬ ‫کین رکدے اگ۔ وج فیلکت آیت ےہ وہ اینپ یہ دب ویلمعں ےک ببس آیت ےہ‪ ،‬ورہن ومنم ےک اسھت دخا اک‬ ‫اتسرہوہاتےہ۔ومنمےکےئلدخااعتٰیلآپاسامنایہمرکداتیےہ۔ریمیتحیصنیہیےہہکرہرطحےس‬ ‫متیکیناکومنہنونب۔دخاےکوقحقیھبفلتہنرکواوردنبوںےکوقحقیھبفلتہنرکو۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪170‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اظمل‪:‬ملظرکےنواال‪،‬ااصنفہنرکےنواال‪،‬وقحقوکدابےنواال‬ ‫احمک‪:‬یکلمحطسہپابداشہ‪،‬وزریامظع‪،‬دصر‪،‬وصابیئحطسہپوگررن‪،‬وزریاٰیلع‪،‬یعلضحطسہپوپسیلاکارسفوریغہ‬ ‫احتلںیماالصحرکان‪:‬االخیقاوررواحینرتیقرکان‪،‬ولعم‪،‬رنہانھکیس‪،‬اٰیلعمیلعتاحلصرکان‪،‬دایتنداریےس‬ ‫وقیم‪،‬رہشیوقحقورفاضئادارکان۔‬ ‫دبایلمعں‪:‬ربےاکم‪،‬دبداییتن‪،‬ایختن‪،‬وھجٹ‪،‬وقحقدابانرجامئوریغہ‬ ‫دخااکاتسرہ‪:‬ینعیدخااعتٰیلےکاہھتںیمرہدقتریریخورشےہ۔‬ ‫فلترکان‪:‬متخرکان۔امران‪،‬دابانوریغہ‬ ‫وقحق‪:‬قحیکعمج۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪30‬دربمس‪2021‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪131‬‬

‫(طسق‪)29‬‬ ‫تفص۔زجو‪2‬‬ ‫زگہتشابب ےسمہےناردوزابنںیم تفصےکاامعتسالتہپثحباکآاغزایکےہ۔اورہیواحضرکدایاھتہک‬ ‫تفص وک ارگنزیی ںیم ‪ adjective‬ےتہک ںیہ ۔ تفص یسک امس ینعی یسک صخش ‪ ،‬زیچ ای ہگج ےک انم ںیم زمدی‬ ‫ااضہفرکیت ےہ ۔ ےسیجاسدہانم ےہڑلاک وت کیناکی تفصےہ سپبج مہ ںیہک ےگہککین ڑلاکوت مہ امس‬ ‫ڑلاکںیمااضیفولعمامتدںیےگہکڑلاکےہاورکینےہوریغہ۔ایسرطحتفصیکااسقموہیتںیہنجہپ‬ ‫مہ آدنئہ آےن واےل اابسق ںیم ابت رکےت لچ اجںیئ ےگ ۔ اس وتق سج مسق اک ذرک لچ راہ ےہ وہ ےہ‬ ‫’تفص ذایت‘ اس وتق مہ امس تفص ےک اسھت گل رک ونعمں وک زمدی ڑباھےن واےل‪ ،‬ابمہغل دیپا رکےن‬ ‫واےلاوردرتسوصترییشکںیمدمدرکےنواےلاافلظرپابترکںیےگ۔‬

‫ڑبا‬ ‫ہی فل یسک زیچےک مجح ای اسجتموک ایبن رکےنںیم اسوتقدمد رکاتےہ بج یسک زیچاکمجح ای اسجتماعم‬ ‫دحےسزایدہڑبیوہ۔ًالثمابملاسپنوکزمدیواضتحدےنی ےکےئلںیہکےگڑباابمل اسپن۔رہگااتالب۔‬ ‫ڑبارہگااتالب۔‬

‫اہنتی‬ ‫ہیفل افریس اافلظےک اسھتآات ےہ۔ نکیل اکیاعماردو وبےنل واےل ےکےئل رضوریںیہنہک وہ ہیاجاتن‬ ‫وہہکوکن اسفلاردوںیم افریس ےہ۔ذہلا قشماوراطمہعل یسکزابن ںیمامکلاحلصرکےن ےکےئل تہب‬ ‫رضوریںیہ۔اباثمںیلدےتھکیںیہ۔اہنتیدمعہ‪،‬اہنتیسیفن۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪132‬‬

‫اکی‬ ‫ضعباواقت’اکی‘اکفلیھبزورای ابمہغلدیپارکداتیےہرگمربایئاورذمتمےکینعمںیم۔ےسیجاکیاٹھچ‬ ‫وہاینعیتہبربا ِ‬ ‫‪،‬دبانمزامہنصخش۔اکیدبذاتےہ۔وریغہ‬ ‫ایس رطح‪ :‬اٰیلع‪ ،‬اٰیلع درہج ‪ ،‬ا ّول ربمن ‪ ،‬ا ّول درہج‪ ،‬رپےل درہج ےک اافلظ یھب یہی اکم دےتی ںیہ ۔ ےسیجا ّول‬ ‫ربمناکاقمح‪،‬رپےلدرےجاکویبوقف۔‬

‫اس‬ ‫ہی فل یھب افصت ےک اسھت اامعتسل ایک اجات ےہ ۔ اس اک دصقم یسک زیچ یک یسک دورسی زیچ ےس وھتڑی‬ ‫اشمتہب ایبن رکان وہات ےہ وج تفص ںیم یمک یک رطف ااشرہ رکیت ےہ۔ ےسیج اپلگ اس۔ ینعی اپلگ ںیہن ےہ‬ ‫سباپولگںیسیجھچکرحاکتںیہ۔ایسرطحویبوقفاس‪،‬اللاس‪،‬اکالاسوریغہ۔‬ ‫ضعباواقت’اس‘وکاٹہرکاکیابمہغلاطرہایکاجاتےہینعیہمکیکاجبےئاکیزایدیتاظرہیکاجیتےہ۔ےسیج‬ ‫اساکرہچہےصغےساللااگنرہوہایگ۔اللوبھباک‪،‬اکالگنجھب‪،‬ڑکوازرہ‪،‬ڈنھٹاربف‪،‬وساھکاکاٹن‪،‬ادنریھاپھگ‪،‬‬ ‫الیمٹکیچ‪،‬ڈباھوھپس۔‬ ‫’اس‘اکاامعتسلتفصیکزایدیتےکےئلاسرطقیےسیھبایکاجاتےہ۔ ےسیجتہب اسآاٹ‪،‬ڑبااسرھگ۔ اسان‬ ‫ونعمں ںیم رکسنست وج ہک دنہواتسن یک اکی ااہتنیئ دقمی زابن ےہ اس ےک اافلظ سش نعمب انُگ (ےسیج‬ ‫اکیانگ‪،‬دوانگ)اورامسےسالکنےہوجاشمتہبےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔اردوںیمہیاافلظ’اس‘نبےئگ۔‬

‫یفنمافصتذایت‬ ‫اردو زابن ںیم ضعب رحوف اور اافلظ اےسی ںیہ نج ےک اگلےن ےس تفص ںیم فن ےک ینعم آاجےت ںیہ ۔‬ ‫ےسیجا(افل) اگلےن ےس اوٹٹ(ہنوٹےنٹوال)‪،‬الٹ(ہندبےنل واال)‪،‬ارم(ہنرمےنواال) نب اجےت ںیہ۔‬ ‫ایس رطح ان اگلےن ےس ااجنن۔ ےب اگلےن ےس ےب دڑھک (ڈنر) ‪ ،‬ےب وجڑ (ینعی وج ےب ررطب وہ)۔ ِب‬ ‫اگلےنےسنبایباہ‪،‬نبالبای۔ ِناگلےنےسےسیجڈنروریغہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪133‬‬

‫افصتتبسن‬ ‫افصت تبسن وہ افصت ںیہ نج ےس یسک دورسی زیچ ےس قلعت ‪،‬دیپسچل ای رہتش اظرہ وہ۔ ًالثم دنہ ای دنہواتسن‬ ‫ےسدنہ ی‪،‬رعبےسرعیبافرسےسافریس‪،‬آبینعیاپینےسآیب ےسیجیلھچماکیآیباجونرےہ۔ایپزےس‬ ‫ایپزیینعیایپزےکوکلھچںےکرگناکڑپکاوریغہ۔‬ ‫‪ 1‬۔ ومعًام ینعی اعم اوصل ہی ےہ ہک افصیت تبسن ای قلعت ےک ااہظر ےک ےئل امس ےک آرخ ہپ ’ی‘ اگلدےتی ںیہ‬ ‫ےسیجےلہپایبنوہاہکدنہےسدنہیاورایپزےسایپزی۔‬ ‫‪ 2‬۔ ارگ یسک امس ینعی زیچ وریغہ ےک انم ےک آرخ ہپ ’ی‪ ،‬ہ ای افل‘ وہ وت ’ ی ‪،‬ہ اور افل‘ وک واؤ ےس دبل رک ’ی‘‬ ‫ڑباھدےتیںیہ۔ےسیجومٰیسؑےسوموسی‪،‬یسیعؑےسوسیعی‪،‬دیلہےسدولہیوریغہ۔‬ ‫‪3‬۔ ضعباواقت’ہ‘وکاغبئ رکےکہیتفصانبیلاجیتےہ ےسیجہکم ےس یکم‪،‬دمہنی ےسدمیناور اقداین ےس‬ ‫اقدایینوریغہ۔‬ ‫اکیابتوغربلطےہہکارگافصتتبسنریغبیسکامسےکآےئوتاجبےئوخدامساکاکمدیتیےہےسیجاگنبیل‬ ‫ڑبےذنیہوہےتںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫وقتیاکومضمناب رکیےہ۔اسوک احلصرکو۔دخایک تمظع دلںیم اھٹبؤ۔ سج ےکاامعل ںیمھچکیھب‬ ‫ٰ‬ ‫رایاکریوہدخااسےکلمعوکواسپااٹلرکاسےکہنمرپامراتےہ۔یقتموہانلکشمےہ۔ًالثمارگوکیئےھجت‬ ‫ےہکہکوتےنملقرچاایےہوت‪ ُ ،‬ونویکںہصغرکاتےہ۔ریتارپزیہوتضحمدخاےکےئلےہ۔ہیشیطاسواےطس‬ ‫وہاہکروقحبہناھت۔بجکتوایعقوطررپااسننرپتہبیسومںیتہنآاجںیئوہیقتمںیہناتنب۔جعماتاور‬ ‫وصحل‬ ‫وقتیےہ۔اسواےطسمتااہلامتاوررؤای ےکےھچیپہنڑپوہکلب ِ‬ ‫وقتییکرفعںیہ۔الص ٰ‬ ‫ااہلامت یھب ٰ‬ ‫وقتی ںیہن وتااہلامت یھب اقِلباابتعر‬ ‫وقتی ےکےھچیپ وگل۔وج یقتمےہایس ےکااہلامت یھبحیحصںیہ اورارگ ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫وقتی وک اس ےک مہلم وہےن ےس ہن اچہپون ہکلب اس ےک‬ ‫ںیہن ۔ ان ںیم اطیشن اک ہصح وہاتکس ےہ۔ یسک ےک ٰ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪134‬‬

‫وقتییک‬ ‫وقتی ےس اجوچناورادنازہرکو۔بسرطف ےسآںیھکندنبرکےکےلہپ ٰ‬ ‫ااہلومںوکاسیکاحتل ٰ‬ ‫انمزلوکےطرکو۔اایبنءےکومنہنوکاقمئروھک۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪173‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ابرکیومضمن‪:‬دیچیپہ‪،‬لکشم‪،‬اعممہفہنوہان‪،‬ہکلبوغربلطوہان‬ ‫رایاکری‪:‬داھکوارکان‪،‬رصفولوگںںیمزعتاحلصرکےنےکےئلوکیئاکمرکان‬ ‫واسپااٹلان‪:‬ینعیربسکعہجیتنانلکن‪،‬اجبےئدخااعتٰیلوکرایضرکےنےکانراضرکانیل۔‬ ‫رپزیہ‪ :‬ایسقوابسقےکاطمقباساکبلطمےہیسکدبزین‪،‬دبامگیناکوجابدےنییکاجبےئضحمدخااعتٰیل‬ ‫یکاخرطاخومشرانہاورےصغےکوتقہصغہنرکان۔‬ ‫شیط‪:‬تخسہصغ‬ ‫روقحب‪:‬رواکینعمےہرہچہایوتہجاورقحےسرمادےہاہللاعتٰیلینعیاہللاعتٰیلیکرطفوتہجہنوہان۔‬ ‫جعمات‪:‬جعمہیکعمج‪،‬ااسیاکموجریغومعمیلوہ۔اعماقونندقرتےسفلتخموہ۔‬ ‫ااہلامت‪:‬ااہلمیکعمج‪،‬اہللاعتٰیلاکیسکااسننےسالکمرکان۔‬ ‫قِس‬ ‫رفع‪ :‬م‪،‬ونع‪،‬اشخ‪،‬ہّصح‪،‬بعش‬ ‫مہلم‪:‬ےسجااہلموہ‬ ‫اجوچن‪:‬انھجمس‪،‬رپانھک‬ ‫انمزل‪:‬زنملیکعمج‬ ‫بسرطفےسآںیھکندنبرکےک‪:‬احمورہےہینعیوپریوتہجےس۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪06‬ونجری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪135‬‬

‫(طسق‪)30‬‬ ‫تفص۔زجو‪3‬‬ ‫زگہتشابب ںیماہجںہلسلسراکاھتوںیہےساےسےلرکآےگڑبےتھںیہ۔تفصتبسنہپابتوہریہےہ۔‬ ‫افصت تبسن وہ افصت ںیہ نج ےس یسک دورسی زیچ ےس قلعت ‪،‬دیپسچل ای رہتش اظرہ وہ۔ ًالثم دنہ ای دنہواتسن‬ ‫ےسدنہی‪،‬رعبےسرعیبافرسےسافریس‪،‬آبینعیاپینےسآیب ےسیجیلھچماکیآیباجونرےہ۔ایپزےس‬ ‫ایپزی ینعی ایپز ےک وکلھچں ےک رگن اک ڑپکا وریغہ۔ اب اس ےک انبےن ای ےننب ےک زمدی وقادع ہپ رظن ڈاےتل‬ ‫ںیہ۔‬

‫اہن‬ ‫‪1‬۔ (ا ہن ) ڑباھےن ےس یھب تبسن اظرہ رکےت ںیہ ۔ ےسیجالغم ےس الغامہن۔ الغم اکی امس ےہ سج اک ینعم‬ ‫ےہااسیصخشوجیسکیکتیکلم وہوخاہلقتسموطرہپایاعریضوطرہپ۔زامہندقمیںیم الغموطبرونرکےکاکم‬ ‫رکےت ےھت اور وگنجں وریغہ ںیم وج یگنج دیقی وہےت ےھت ان وک الغم انبایل اجات اھت۔ وموجدہ دور ںیم الغم‬ ‫رھگولی ونرک‪ ،‬المزم ہشیپ ارفاد یک لکش ںیم وموجدںیہ ۔ وت بج الغامہن ںیہک ےگ وت ہی الغم ےس تبسن تفص نب‬ ‫اجےئیگ۔الغامہنوسچ‪،‬رکداروریغہ۔رھپ اعلقےساعالقہن۔ اعلقذباتوخدیھب تفصےہوجلقعےس‬ ‫یلکنےہ۔ینعیااسیصخشوجلقعاامعتسلرکے۔اےسیصخشیکوسچایوقتہلصیفوکاعالقہنںیہکےگ۔اجلہ‬ ‫ےساجالہہناوررمدےسرمداہنوریغہاسیکاثمںیلںیہ۔‬

‫دنہییکالعںیتم‬ ‫‪ 2‬۔دنہییک ضعبالعںیتم ارگ یسکامس ےک آرخہپاگلدی اجںیئوتوہ اینفلایسامس یکتفصتبسن نباجےئ‬ ‫یگ۔ینعیاسامسےساکیقلعتاکااہظررکےنوایلتفصنباجےئیگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪136‬‬

‫امس ےک آرخ ہپ را ای ال اگلےن ےس‪ :‬رہنسا (رہنسی رگن اک)‪ ،‬روالہپ (ااجےل یک ریکل‪ ،‬اچدنی اسیج )‪ ،‬ریچچا‬ ‫(اچچزاد)۔‬ ‫اراگلےنےس‪:‬ےسیجونگار(ریغذہتبیایہتف)اگؤںےسالکنےہ۔‬ ‫ال ای اال اگلےن ےس ‪ :‬اسونال (ایسیہ املئ دنگم وگں رگن )‪ ،‬رالیگن(رگن ےس ‪ ،‬امڈرناور آزاد ایخل رگم ربے‬ ‫ونعمں ںیم )‪ ،‬ایٹمال(یٹم ےس‪ ،‬یٹم ےسیج رگن اک) االیک‪ ،‬الھجنم (درایمن واال‪ ،‬ےسیج نیت اھبویئں ںیم ےس‬ ‫درایمنواال‪،‬ڑبےےسوھچاٹ‪،‬بسےسوھچےٹےسڑبا)‪،‬الھچپ‪،‬االگ۔‬ ‫واالاگلےنےس‪:‬ےسیجزبسواال‪،‬ےلہپواال‪،‬وھچےٹواال۔‬ ‫اکاگلےنےس‪:‬ےسیجضغاک(ینعیرتہبنی)‪،‬ایقتماک(اےھچربےدوونںونعمںںیمآاتےہ)۔‬ ‫اساگلےنےس‪:‬اچدناس‪،‬وھپلاس۔‬

‫تفصدعدی‬ ‫ہییسکامسیکایسیتفصوہیتےہوجاسیکدعتاداتبیتےہ۔دعتاددومسقیکوہیتےہ۔‬ ‫نیعمدعتاد‪:‬بجیسکزیچاککیھٹکیھٹدعدولعمموہےسیجاپچنآدیم‪،‬ھچوھگڑے‪،‬‬ ‫دعتادریغنیعم‪:‬بجکیھٹکیھٹدعتادیسکزیچیکولعممہنوہےسیجدنچولگ‪،‬ضعباابحب۔‬ ‫دعتادریغنیعمےکےئلارثکہیاافلظاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫یئک‪،‬دنچ‪،‬ضعب‪،‬بس‪،‬لک‪،‬تہب‪،‬تہبےس‪،‬وھتڑا‪،‬وھتڑے‪،‬مک‪،‬ھچک‬

‫دعتادنیعمیکااسقم‬ ‫‪1‬۔ومعمیلدعتاد ےسیجدو‪،‬نیت‪،‬اچر‪،‬وریغہ‬ ‫‪2‬۔دعتادرتیبیت‪:‬سجےسیسکےشیکرتبیتولعمموہیتوہ۔ےسیجاسوتاں‪،‬اپوچناںوریغہ۔اسےکانبےن‬ ‫اکرطقیہیوہاتےہہکدعتادنیعمےکآرخ آےگ’وان‘اگلدےتیںیہ۔نکیلےلہپاچردعداورھچاکدنہہساس‬ ‫اقدعےےکتحتںیہنآےت۔انیکدعتادرتیبیتہیےہ۔‬ ‫الہپ‪،‬دورسا‪،‬رسیتا‪،‬وچاھت‪،‬اٹھچ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪137‬‬

‫ضعباواقتادعاد ےکآرخہپ’وں‘ اگلدایاجاتےہاساکدصقمہیاتبانوہاتےہےکبسےکبس ینعیتیلک‬ ‫ےک ااہظر ےک ےئل۔ےسیج اپوچنں‪ ،‬ونیتں‪ ،‬اچروں‪ ،‬اسوتں ‪ ،‬آوھٹں وریغہ۔ ضعب اواقت اتدیک ےک ےئل‬ ‫اےسیاافلظوکدرہادایاجات ےہ۔ےسیجوہدوونںےکدوونںلچےئگ‪،‬وہاسوتںےکاسوتںےمکنےلکنوریغہ۔ہی‬ ‫ابتایدرےہہکانامتمرطوقیںےستفصتبسنانبیئاجیتےہ۔‬ ‫افریس زابن ںیم دعد ےک آرخ ہپ م اک ااضہف رکےن ےس یھب تفص تبسن نب اجیت ےہ ےسیج مکی‪ ،‬دوم‪ ،‬وسم‪،‬‬ ‫اہچرموریغہ۔‬ ‫‪3‬۔رسیتی مسق دعتاد نیعمیک دعتاد ااضیف ےہ۔اسںیم یسک دعد اکاکی ای اکی ےسزادئابر درہااناپای اجات‬ ‫ےہ۔اُردوںیمیئکرطحےساامعتسلوہیتےہ۔‬ ‫(ا)۔دعد ےکآےگانُگاگلدےنی ےس ےسیج ُدانگ‪ ،‬انگت‪،‬وچانگ ۔انگ درالصرکسنست ےک فل (وگنآ)ےسےہ‬ ‫سجےکینعمںیہمسق۔وت ُدانگاکآاسنبلطموہادودہعف‪،‬دوابروریغہ۔‬ ‫(ب)۔دعدےکآےگ(دنچ)ڑباہےنےس یھبتفصتبسننباجیتےہ۔ےسیجدودنچ‪،‬ہسدنچ‪،‬دہدنچوریغہ۔‬ ‫(ج)۔دعدےکآےگ(رہا)اگلےنےستفصتبسننباجیتےہ۔ےسیجارہکا‪،‬دورہا‪،‬رہتا‪،‬وچرہاوریغہ۔‬

‫اقدعہ‬ ‫ضعباواقتدعتاد نیعم ےکآےگ(اکی)اکفلڑباہدےنی ےس وہدعتاد ریغ نیعموہاجیتےہ۔ ےسیجواہں‬ ‫اچپس آدیم ےھٹیب ےھت ۔ ہی رقفہ اکی نیعم دعتاد وک اظرہ رکراہ ےہ ارگ اس ےک اس رطح رکدںی ہک واہں‬ ‫اچپس اکی آدیم ےھٹیب ےھت وت ہی اکی ریغ نیعم دعتاد وک اظرہ رکے اگ وج اتبریہ ےہ ہک ادناز ًا واہں اچپس‬ ‫آدیموہںےگ۔‬

‫اقدعہ‬ ‫ایس رطح ریغ نیعم دعتاد وک ایبن رکےن ےک ےئل ‪ ،‬دس‪ ،‬سیب‪ ،‬اچپس‪ ،‬ڑکنیسوں ‪ ،‬زہاروں ‪ ،‬الوھکں ‪،‬‬ ‫رکوڑوں یھب اامعتسل وہےت ںیہ وج ضحم اکی ادنازے ےک وطر ہپ اامعتسل ایک اجات ےہ۔ًالثم ےھجم دویسں‬ ‫اکمںیہ۔اساکمنںیمویسیبںرمکےںیہ۔رہروزڑکنیسوںآدویمںےسانلمڑپاتےہ۔واہںزہاروںآدیم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪138‬‬

‫عمج ےھت۔ اس اکم ہپ الوھکں روہیپ رصف وہاگ ۔ ایس رطح ان یک عمج یھب اامعتسل وہیت ےہ ےسیج دصاہ‪،‬‬ ‫وھکلاھک‪،‬رکوڑاہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫وقتی اک راہ الھکسںیئ ۔ ِان اَول َِی ُٓاؤ ٗہ ِالا المُتق َ‬ ‫ون (االافنل‪ )35 :‬رگم‬ ‫ےنتج یبنؑ آےئ بس اک دماع یہی اھت ہک ٰ‬ ‫وقتی یک ابرکی راوہں وک الھکسای ےہ ۔ امکل یبن اک امکل اتم وک اچاتہ ےہ۔ وچہکن‬ ‫رقآن رشفی ےن ٰ‬ ‫آرضحنت رپ امکالت وبنت متخ وہےئ۔ امکالت وبنت‬ ‫آرضحنت ﷺ اخمت انییبنل ےھت ﷺاسےئل‬ ‫ؐ‬ ‫متخ وہےن ےک اسھت یہ متخ وبنت وہا۔ وج دخااعتٰیل وک رایض رکان اچےہ اور جعمات دانھکی اچےہ اور اخرق‬ ‫اعدت دانھکی وظنمر وہ وت اس وک اچیہ ہک وہ اینپ زدنیگ یھب اخرق اعدت انبےل۔ دوھکی ااحتمن دےنی واےل‬ ‫وقتی ےکااحتمنںیم اپسوہےن ےک‬ ‫ںیتنحمرکےترکےتدموققیک رطح امیبر اورزمکوروہاجےتںیہ۔ سپ ٰ‬ ‫ےئلرہاکیفیلکتااھٹےنےکےئلایطروہاجؤ۔بجااسنناسراہرپدقمااھٹاتےہوتاطیشن اسرپڑبے‬ ‫ڑبے ےلمحرکاتےہنکیلاکیدح رپچنہپرک آرخاطیشنرہٹ اجاتےہ۔ ہیوہوتقوہاتےہہکبجااسننیک‬ ‫یلفس زدنیگ رپ ومت آرک وہ دخا ےک زری اسہی وہاجات ےہ ۔ وہ رہظم ایہلٰ اور ۃفیلخاہلل وہات ےہ۔ رصتخم الخہص‬ ‫امہریمیلعتاکیہیےہہکااسنناینپامتماطوتقںوکدخایکرطفاگلدے۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪173-174‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دماع‪:‬دصقم‪،‬رغض‬ ‫وقتی احلص‬ ‫وقتی اک بلطم دخا اعتٰیل اک وخف اور تبحم ‪،‬ایسی تمکح یلمع سج ےک ذرےعی ٰ‬ ‫وقتی اک راہ‪ٰ :‬‬ ‫ٰ‬ ‫وہاتکسےہ۔‬ ‫ابرکیراںیہ‪:‬ایسیتمکحیلمعوجیلیصفتوہاورسجےکذرےعیااسننرتیقےکےئندمارجےطرکاتکسوہ۔‬ ‫امکل‪:‬ینعیرتیقاکااہتنیئاقمم‪،‬اہجںامتمالصںیتحرھکنےکاسےنمآاجںیئ۔‬ ‫اخرقاعدت‪:‬ریغومعمیلابتایاکم۔‬ ‫دموقق‪:‬دقینعییٹیباکرمی ‪Patient of tuberclosis‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪139‬‬

‫ایطر‪:‬ایتریکرپاینرحترییلکش‬ ‫یلفسزدنیگ‪:‬تسپاوراناپکوخااشہتوایلزدنیگ‬ ‫زریاسہی‪:‬انپہںیمآاجان‬ ‫رہظمایہلٰ‪:‬دخااعتٰیلیکافصتوکاانپےنواال‬ ‫الخہص‪:‬رمسی‪،‬ابتاکدصقمدنچاافلظںیمایبنرکان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪13‬ونجری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪140‬‬

‫(طسق‪)31‬‬ ‫تفص۔زجو‪4‬‬ ‫امس تفص اسیک ااسقم اور ان ااسقم یک افتلیص زری ثحب ںیہ ۔ زگہتش ابب ںیم مہ ےن امس تفص یک مسق‬ ‫تفصتبسنہپثحبلمکمیکیھت۔اساببںیممہامستفصیکمسقتفصدقماریہپابترکںیےگ۔‬

‫تفصدقماری‬ ‫ہییسکامسیکایسیتفصوہیتےہوجیسکزیچیکدقمارایاسجتموکاظرہرکیتےہ۔‬ ‫‪) a noun‬اثڈاانل( ‪(: A word that modifies‬تفصدقماری)‪Quantitative Adjective‬‬ ‫‪( by indicating a number/quantity is called a quantitative adjective.‬امس)‬ ‫دقماردومسقیکےہ۔اکینیعم(ینعیوجرقمروہ‪)Fixed،‬دورسیریغنیعم۔‬ ‫ریغنیعم‪:‬ہیاکیایسیدقماروہیتےہوجرقمرںیہنوہیت۔ےسیجتہب‪،‬وھتڑا‪،‬مک‪،‬ھچک‪،‬زایدہوریغہ۔‬ ‫(ا)۔ہی اافلظ دعتاد(ینعی وج زیچ ینگ اجےکس) اور دقمار (وج زیچ ینگ ہن اجےکس رگم وزن یک اجےکس) دوونں ےک‬ ‫ےئلآےتںیہ۔اورہی بکدقمارےکےئل اامعتسلوہرےہںیہ اوربکدعتاد ےک ےئلاساکہلصیفاسامس‬ ‫ےسوہاتےہسجےکےئلہیاامعتسلوہرےہوہں۔دانھکیہیوہاگہک وہزیچسجےکےئلہیاامعتسلوہرےہ‬ ‫وہں ایکوہینگاجیتکسےہایاےسوتالاجاتےہ۔ےسیجتہبےسآدیمںیہ(دعتادی)۔اورتہباسڑگراھکےہ‬ ‫(دقماری)۔‬ ‫(ب)۔انےکالعوہانتک‪،‬انتج‪،‬اانتیھبافصتدقماریےکےئلآےتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪141‬‬

‫اثمںیل‪ :‬دوھکی ربنت ںیم انتک (ینعی ینتک دقمار ےہ)اپین ےہ۔انتج (دقمار)اھکان اھک وکس اھکؤ۔اانت اپین تم‬ ‫ویپ۔اُفاانتڑباڑیکا۔ضعبوموعقںہپ (ہیاوروہ) انونعمںںیماامعتسلوہےتںیہ۔ےسیجہی ڑباوھچب‪،‬اب‬ ‫یکرباستاکوہزورےہہکدخایکانپہ‪،‬ہیڈریھاتکوبںاکڑپاےہ۔‬ ‫افصتریمضی‪ :‬ہیایسیامضرئوہیتںیہوجتفصاکاکمدیتیںیہ۔‬ ‫‪) that work as adjectives.‬امضرئ( ‪There are pronouns‬‬

‫تفصریمضی‬ ‫ےسیج وہ‪ ،‬وکن‪ ،‬وکن اس‪ ،‬وج ‪ ،‬ایک ہی اافلظ بج اہنت آےت ںیہ وت ریمض ںیہ اور بج یسک امس ےک اسھت اامعتسل‬ ‫وہےتںیہوت افصتںیہ۔وہوعرتآیئیھت۔ہیاکمھجمےسںیہنوہاتکس۔وکنصخشااسیاتہکےہ۔وجاکممت‬ ‫ےسںیہنوہاتکساےساہھتویکںاگلےتوہ۔ایکزیچرگڑپی۔‬

‫تفصیکذتریکواتین‬ ‫اردوزابنںیمامستفصہپاسزیچیکسنجاکاثڑپاتےہسجزیچیکوہتفصوہیتےہ۔ارگوہزیچوادحینعی‬ ‫اکیوہیگوت تفص یک رحتریی لکشاور وہیگ ےسیجااھچ ڑلاک۔ اہیں اکیڑلاک ےہوت تفصےہ ’ااھچ‘ دورسی‬ ‫اثملدےیھکی۔اےھچ ڑلےک۔آپدھکیےتکسںیہہک ےسیجڑلاکےس ڑلےکانبایسرطحامستفصااھچ ےساےھچ‬ ‫نبایگ۔وت زیچےکوادحای عمجوہےناکیھبامستفصہپاث ڑپاتےہ۔اب ذمرکاور ومثناک امستفص ہپاث‬ ‫دےتھکیںیہ۔ااھچڑلاک۔ںیمااھچامستفصےہاورڑلاکذمرکےہ۔ایھچڑلیک۔ اہیںایھچامستفصےہاور‬ ‫ڑلیکومثنےہ۔سپآپےنداھکیہکامسیکسنجدبتلیوہےتیہامستفصیکلکشیھبدبلیئگ۔‬ ‫اقدعہ ‪ :‬ارگ ذمرک ےک آرخ ںیم (افل) وہات ےہ وت ہی (افل) دبل رک (ی) ےس دبل اجات ےہ۔ ایس رطح عمج‬ ‫ںیمیھب(افل)وک(ی)ےسدبلدےتیںیہ۔رگمعمجومثنںیموکیئدبتیلیںیہنوہیت۔‬ ‫ااھچ رمد(وادح ذمرک)‪ ،‬اےھچ(دبتلی وہایگ) رمد (عمج ذمرک)‪ ،‬ایھچ وعرت (وادح ومثن) ‪ ،‬ایھچ(وکیئ‬ ‫دبتیلیںیہنوہیئ)وعرںیت(عمجومثن)۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪142‬‬

‫دویاہنااسنن(وادحذمرک)‪،‬دویاےن(دبتلیوہایگ)ااسنن(عمجذمرک)‪،‬دویاینوعرت(وادحومثن)‪،‬دویاین‬ ‫(وکیئدبتیلیںیہنوہیئ)وعرںیت(عمجومثن)۔‬ ‫یہی اثات دعدی افصتہپیھبڑپےتںیہ بجزیچیکسنجدبلاجیتےہ۔ ےسیجاپوچناںرمد(وادحذمرک)‪،‬‬ ‫اپوچنںیوعرت(وادحومثن)۔‬ ‫‪) comes after a masculine noun‬رحفرطب( ‪However, when a preposition‬‬ ‫‪( form will be changed and‬امستفصیکلکش)‪( then adjective’s‬امسذمرک)‬ ‫‪(form. However, there won’t be any difference‬وہجمل) ‪become a passive‬‬ ‫‪in case of feminine noun.‬‬ ‫ےسیج اپوچناں اوٹن ےک دعب ارگ ِ‬ ‫رحف رطب آاجےئ وت اپوچناں دبل رک اپوچنںی وہاجےئ اگ۔ےسیج اپوچنںی‬ ‫اوٹنرپ(رحفرطب)اسامنزایدہالدا ایگ۔نکیلارگامسومثنوہوتوکیئرفقںیہن ڑپےاگ۔ےسیجاپوچنںی‬ ‫زنمل۔ اور وہ ولگ اپوچنںی زنمل ہپ رےتہ ںیہ ۔ اہیں زنمل ومثن ےہ اور اس رماد ڈلبگن اک اپوچناں‬ ‫ویللےہ۔‬

‫افصتیکیغصت‬ ‫اردوزابنںیم ےسیجامسایزیچیکسنجامستفصہپاثادنازوہیتےہایسرطحزیچاکوھچاٹایڑباوہانیھبضعب‬ ‫اواقت امس تفص ہپ اث ادناز وہات ےہ ۔ یبمل زیچ ارگ ھچک زایدہ یہ یبمل وہ اور اس اک ہیلح بیجع و رغبی وہ وت‬ ‫اےس وبملرتی ای وبملرتا یھب اہک اجات ےہ اسںیم یسک دقر اقحرت ای دیقنت یھب اپیئاجیتےہ۔ ایس رطح وھچےٹ‬ ‫ےساکٹھچوریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ہکبج رہ وجرہ اقلب ےک ےئل دخا ےن یہی اقونن راھک ےہ وہ اےنپ اخص دنبوںوک یٹم ںیم کنیھپ داتی ےہ اور‬ ‫ولگانےکاورپےتلچںیہاورریپوںےکےچینےتلچکںیہرگمھچکوتقںیہنزگراتہکوہاسزبسہیکرطح(وج‬ ‫سخواخاشکںیمدےبوہےئداےن ےس اتلکنےہ)یکلنےںیہاوراکیبیجعرگناورآبےکاسھتومندار‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪143‬‬

‫وہےت ںیہ وج اکی دےنھکی واال بجعت رکات ےہ۔ یہی دقمی ےس ربزگدیہ ولوگں ےک اسھت تنس اہلل ےہ ہک وہ‬ ‫ورہط ِء ہمیظعںیم ڈاےل اجےت ںیہ ۔ نکیلہن اسےئل ہک رغق ےئک اجوںی ہکلب اسےئل ہک ان ومویتں ےک‬ ‫وارثوہںوجدرایےئودحتیکہتںیمںیہ۔وہآگںیمداےلاجےتںیہہناسےئلہکالجےئاجںیئہکلب‬ ‫اسرغضےکےئلہکدخااعتٰیلیکدقرتاکامتاشداھکایاجوے۔رغضانےساھٹھٹایکاجاتےہاوریسنہیک‬ ‫اجیت ےہ۔ ان ہپ تنعل رکان وثاب اک اکم اھجمس اجات ےہ۔ اہیں کت ہک دخا اعتٰیل اانپ ولجہ داھکات ےہ اور اینپ‬ ‫رصنتیکاکمچرداھکاتےہ۔اسوتقداینوکاثتبوہاجاتےہاورریغتایہلٰاسرغبیےکےئلوجشامریت‬ ‫ےہاوراکییہیلجتںیمادعاءوکاپشاپشرکدیتیےہ۔وسا ّولونتبدونمشںیکوہیتےہ اورآرخںیماس‬ ‫یکابریآیتےہ۔‬ ‫)وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪177‬اڈیشی‪(2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫وجرہ‪ :‬رنہ‪،‬امکل‪،‬ایلتق‪،‬رطع‪،‬یتمیقرھتپًالثمریہا‪،‬ایوقت‪،‬اہیںرمادےہانوخویبںاکاحلمااسنن۔‬ ‫اقلب‪:‬یتمیق‪،‬انایب‬ ‫‪Law of nature‬اقونن‪:‬‬ ‫یٹمںیمکنیھپدانی‪:‬الکشمتںیمےسزگاران‪،‬اظبرہرظنادنازرکدانی۔‬ ‫سخواخاشک‪:‬اھگسوھپس‬ ‫آب‪:‬کمچدکم‪،‬اشنووشتک۔‬ ‫دقمیےس‪:‬بجےسداینینبےہ۔‬ ‫ورہط‪ :‬وہ زیم اہجں راہتس ہن وہ‪ ،‬الہتک اک اقمم زین ڑگاھ‪ ،‬ونکاں‪ ،‬اغر‪ ،‬ونھبر‪ ،‬رگداب اپین اک رکچ‪،‬‬ ‫تبیصم‪،‬ابتیہ‪،‬ربابدی۔‬ ‫ہمیظع‪:‬میظعیکومثن‪،‬تخس‪،‬دشدی۔‬ ‫رغق‪:‬ڈوانب‪،‬ابتہوہان۔‬ ‫درایےئودحت‪:‬دخاےئوادحیکیتسہاکملع‪،‬تبحمِایہلٰاکرعافن۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪144‬‬

‫اھٹھٹ‪:‬ذماق‪،‬رخسمت۔‬ ‫ولجہ‪:‬یلجت‪،‬اظنرہ‪،‬اتدیئورصنت۔‬ ‫اکمچر‪:‬کمچ‪،‬یلجت۔‬ ‫ادعاء‪:‬دنمش۔‬ ‫اپشاپشرکانایوہان‪:‬ابتہوربابدرکدانی۔‬ ‫ونتب‪:‬وتق‪،‬زامہن‪،‬ابری۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪20‬ونجری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪145‬‬

‫(طسق‪)32‬‬ ‫ریمض ‪Pronoun‬‬ ‫وہ اافلظ وج یسک امس یک اجبےئ اامعتسل ےئک اجےت ںیہ اردو زابن ںیم ریمض الہکےت ںیہ ۔ ان ےک اامعتسل یک‬ ‫وہج ارثک زابونں ںیم رقتًابی یتلم یتلج ےہ ۔ ینعی یسک امس ای انم وک ابر ابر اامعتسل رکےن ےس ےنچب ےک ےئل ریمض‬ ‫اامعتسلوہیتےہ ویکہکناسرطحرحتریورقتریںیمروایناقمئںیہنریتہاورڑپےنھواولںاورےننسواولںہپ‬ ‫یھبیسکانماکابرابرایلاجانانوگارزگراتےہ۔‬ ‫ریمضیکاثمںیل‪:‬وہ‪،‬مت‪،‬ںیمآپوریغہںیہ۔‬

‫ریمضیکااسقم‬ ‫‪1‬۔یصخش‪2،‬۔وموصہل‪3،‬۔ااہفتسہیم‪4،‬۔ااشرہ‪5،‬۔ریکنت‬ ‫یصخشریمض‪:‬ہیااخشصینعیااسنونںےکےئلاامعتسلیکاجیتںیہ۔اسیکنیتوصرںیت ںیہ)‪(Forms‬‬ ‫وجابترکاتےہ‪،‬ریمضملکتم(الکمینعیابترکےنواال)‪First person:‬‬ ‫سجےسابتیکاجیتےہ(اخمبطینعیسجوکاخمبطایکاجےئ)‪Second person:‬‬ ‫سجیکابتیکاجیتےہ(اغبئ)‪Third person:‬‬ ‫ہکبجاسیکنیتاحںیتلںیہ‪Three Cases:‬‬ ‫افیلع‪،‬وعفمیل‪،‬ااضیف‪Subjective, objective, Possessive:‬‬ ‫ریمضملکتم‪:‬ںیماورمہ۔ںیموادحےکےئلاورمہعمجےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪146‬‬

‫)ںیم( احتلافیلع‪Subjective Case:‬‬ ‫(ےھجمایھجموک)احتلوعفمیل‪Objective Case :‬‬ ‫(ریما)احتلااضیفینعیتیکلم‪Possessive Case:‬‬ ‫(مہ)احتلافیلع‪Subjective Case:‬‬ ‫(ںیمہایمہوک)احتلوعفمیل‪Objective Case:‬‬ ‫(امہرا)احتلااضیفینعیتیکلم‪Possessive Case :‬‬ ‫ینعیبجااسننوخداینپابترکاتےہوتاتہک ےہہکںیمےنہیاہکای ںیمہیاھکلوریغہ وتہیریمضملکتمیکافیلع‬ ‫احتل وہیت ےہ۔ بج وکیئ اس ااسنن ےس وکیئ اعمہلم رکات ےہ وت اتہک ےہ ہک ےھجم ہی اہک ایگ ای ھجم وک اتبای ایگ‬ ‫وریغہوتہیریمضملکتمیکوعفمیلاحتلوہیتےہ۔ایسرطحبجوہانہکاچاتہےہہکہیزیچریمیتیکلمےہوت‬ ‫وہ اتہکےہ ریمی رحتری‪ ،‬ریمااھکان‪ ،‬ریما اکم وریغہاو ر ہی ریمض ملکتمیک ااضیف احتل وہیتےہ ۔ یہیاعمہلممہ‬ ‫ےکاسھتےہ۔‬

‫ریمضاخمبط‪:‬وتاورمت‬ ‫ُ(نو)احتلافیلع‪Subjective Case:‬‬ ‫(ےھجتایھجتوک)احتلوعفمیل‪Objective Case :‬‬ ‫(ریتا)احتلااضیف‪Possessive Case:‬‬ ‫بجوکیئااسنن یسکدورسےااسننوک اخمبطرکاتےہ وت وہاےس ُ ون‪ ،‬متایآپاتہک ےہ۔ دجدیاردوںیم ُ وناک‬ ‫اامعتسلبج یسک ااسنن ےک ےئلایک اجےئ وتہیاقحرت ےک ونعمں ںیم وہاگ نکیل بج ُ ون دخا اعتٰیلےک ےئل‬ ‫آےئ وت اس یک ودحاتین یک اشن وک اظرہ رکات ےہ۔ سپ ااسنونں وک ےب یفلکت یک وصرت ںیم‪ ،‬مک رمعی‪ ،‬مک‬ ‫رمہبتوہےنیک وصرت ںیم متاہک اجاتےہ ۔اتمہااہتنیئ تبحم ےک ےئلیھب متاامعتسلایک اجاتےہ۔اتمہ مت‬ ‫وادحاور عمجدوونں ےکےئل اامعتسلوہات ےہےسیجمت اےھچااسننوہ۔متولگ اینپمیلعتہپ وتہجدو۔بجمت‬ ‫عمج ےک ےئل اامعتسل وہات ےہ وت اس ےک اسھت ضعب اافلظ اامعتسل وہےت ںیہ ےسیج مت ولگ‪ ،‬مت بس‪ ،‬مت‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪147‬‬

‫اسرے وریغہ۔ ایس رطح دجدی اردو ںیم آپ یھب وادح ‪ ،‬عمج دوونں ےک ےئل اامعتسل وہات ےہ ۔ آلکج یک‬ ‫ذہمب داینںیم مک رمع‪ ،‬اموتحتں وکیھب ذہمبادنازںیم اخمبط رکےن ےکےئل آپ اہک اجاتےہ ۔اسےک‬ ‫العوہ آپزعت اوررمےبت ےک ےئل یھباامعتسلوہات ےہ۔ سج رطح ُ ون ےس ےھجت ای ھجتوکاور ریتا ےتنب ںیہ‬ ‫ٹ‬ ‫ایسرطحمتےسںیھمتایمتوکاور مھااراےتنبںیہاورہیابرتلبیتاحتلافیلع‪،‬احتلوعفمیلاوراحتلااضیف‬ ‫وکاظرہرکےت ںیہ۔اردوںیمسجاحتلوکاحتلااضیفاہکاجاتےہوہدرالص تیکلموکاظرہرکیتےہ۔اور‬ ‫اسےکےئلدرتساالطصحاحتلتیکلموہیناچ ہینے۔‬

‫ریمضاغبئ‪:‬وہ‬ ‫(وہ)احتلافیلع‪Subjective Case:‬‬ ‫اےسایاسوکاحتلوعفمیل‪Objective Case:‬‬ ‫(اساک)احتلااضیفینعیتیکلم‪Possessive Case:‬‬ ‫سب ’وہ‘ ذمرک اور ومثن دوونں ےک ےئل اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج وہ ڑلاک ‪ ،‬وہ وعرت‪ ،‬وہ رمد ‪ ،‬وہ اکمن ‪ ،‬وہ‬ ‫داکنوریغہ۔ایسرطحعمج ےکےئلیھب ’وہ‘یہاامعتسلوہاتےہ ےسیجوہ ڑلےک‪،‬وہوعرںیت‪،‬وہاکمانت‪،‬وہ‬ ‫داکںین۔ اتمہ بج احتل وعفمیل وہ وت وادح اور عمج ںیم رفق آاجات ےہ۔ ےسیج وادح ےک ےئل اےس ای اس وک‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔ہیاتکباسڑلےکوکدےآؤ۔ہیہچباسوعرتاکےہ۔‬ ‫عمج یک وصرت ںیم ’ان وک ای اںیھن ‘ اامعتسل وہاگ۔ ہی اتکںیب ان وچبں وک دے دو۔ ان وچبں ےس ان اک انم‬ ‫وپوھچ ۔ ان وعروتں وک ادوایت اچنہپدو۔ ہی طخ اںیھن دے دںی ۔ ’اںیھن‘ زعت ےک ےئل یھب اامعتسل وہات‬ ‫ےہاورعمجےکےئلیھب۔‬ ‫احتل ااضیف ای تیکلم ںیم یھب وادح اور عمج اک رفق ےہ رگم ذمرک اور ومثن اک وکیئ رفق ںیہن۔ اس ڑلےکای‬ ‫ڑلیکےساساکانموپوھچ۔ہیرھگاساکےہ۔انڑلوکںےساناکانموپوھچ۔امہرےےلحمںیمریغیکلمرےتہ‬ ‫ںیہہیرھگاناکےہ۔دنچاخصابںیتامضرئےسلعتم‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪148‬‬

‫ُ ونوجوادح اخمبطیک ریمضےہ۔ اعم وبلاچلںیمرصفاسوتقاامعتسلیک اجیت ےہبج ہصغ‪،‬رفنتای‬ ‫اقحرتاکااہظررکانوہ۔‬ ‫ُ ون دخااعتٰیلےک ےئل اسیکودحاتینیکاشنےکااہظرےکےئلاامعتسلایکاجاتےہ۔سجںیمدشدیتبحم‬ ‫اوراسابتاکااہظروہاتےہہکوکیئریتےاسیجںیہن۔ریتےوساوکیئوبعمدںیہن۔‬ ‫ُ ون اشرعی اور ادیب رثن ںیم یھب تبحم ےک ےئل ای ااہتنیئ وتعق ےک ےئل اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج ںیہک ا ے‬ ‫ریمےایپرےےٹیبےھجمھجتےسہیادیمہنیھت۔وتاہیںاقحرتںیہنااہتنیئوتعقاکااہظرےہوجوٹٹیئگ۔‬ ‫متیھباشرعیاوررثنںیمضعباواقتااہتنیئتبحم‪،‬ےبیفلکتایدویتسےکرےتشےکااہظرےکےئلاامعتسل‬ ‫وہاتےہ۔‬ ‫مہوجہک ریمض ملکتمیک عمج ےہ وادح ےک ےئلیھباامعتسل وہاتےہ ۔اسیک وہج ادنازِوگتفگ وہ اتکسےہ ےسیج‬ ‫ضعبالعوقںںیم ولگںیمیکاجبےئوکدوکمہ ےتہکںیہ۔ایسرطح اطوتقراوراریم ولگایملعورعمتف اور‬ ‫رواحتینںیمتہبڑبےاقممہپافزئولگیھبوخدوکمہہکرکاخمبط رکےتںیہ ۔ ےسیجابداشہ ےتہکںیہہک‬ ‫امہرے مکح یک لیمعت ویکں ںیہن وہیئ ‪ ،‬اردو ےک وہشمر ادبی اور رعشا یھب ںیم یک اجبےئ مہ اک فل اامعتسل‬ ‫رکےترےہںیہ۔رضحتحیسموموع ؑدےکدقمسوفلماظتںیمیھبوخدےکےئلمہاکفلاامعتسلایکایگےہ‬ ‫۔ مہ اک اامعتسل ابت رکےن واال اس وصرت ںیم یھب رکات ےہ بج وہ ابت وک ومعتیم اک رگن دانی اچےہ۔‬ ‫ےسیجمہبسےنیہاکیدنداینےسلچاجانےہ۔امہریوقمرتیقںیہنرکیتکسوریغہ۔‬ ‫آپ زعتوارتحامےکےئلوادحاغبئ ےکےئلیھباامعتسلوہات ےہ ےسیجآپےنرفامای‪،‬آپےنربصاک‬ ‫ومنہنداھکایوریغہ۔ابیقآدنئہاناشءاہلل‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اُسرطفےسارگ اکتلہاوراستلہوہاگ وتاِدرھےسیھبرحتکہنوہیگ۔اُدرھےساجمدہہوہاگوتاِدرھےس‬ ‫یھب رحتک وہیگ ۔ اجمدہہ اکی ایسی ےشےہ ہک اس ےک دبوںااسنن یسک رتیق ےک دنلباقمم وک اپ ںیہناتکس۔‬ ‫تپہ‬ ‫دخااعتٰیلےنرقآنرشفیںیمرفامایےہ و ّالِنیجادَہُوا ِفالپہ ِڈ ّ ُم ُس ُیلیاا (اوبکنعلت‪)70:‬وجولگمہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪149‬‬

‫ںیموہرکاجمدہہرکےتںیہمہانرپاینپراںیہوھکلدےتیںیہ۔رغض اجمدہہرکواور دخاںیموہرکرکواتہک‬ ‫دخایکراںیہمترپںیلھکاورانراوہںرپلچرکمتاسذلتوکاحلصرکوکسوجدخاںیمیتلمےہ۔اساقمم‬ ‫رپ اصمبئ اور الکشمت یک ھچک تقیقح ںیہن ریتہ ۔ ہی وہ اقمم ےہ سج وک رقآن رشفی یک االطصح ںیم‬ ‫دیہشےتہکںیہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪180‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اُسرطفےس‪:‬ااسننیکرطفےس۔‬ ‫اکتلہ‪:‬اکیلہ‪،‬یتسس۔‬ ‫استلہ‪:‬یتسس‪،‬ےبرپوایئ‪،‬تلفغ۔‬ ‫رحتکہنوہان‪:‬وکیئردلمعہنوہان‪،‬وجابہنانلم‪،‬تبحماکااہظرہنوہان‪،‬ہجیتنہنانلکن۔‬ ‫اجمدہہ‪:‬تخستنحم‪،‬وکشش۔‬ ‫اسےکدبوں‪:‬اسےکریغب‪،‬اسےکانب۔‬ ‫راںیہوھکلدانی‪:‬رعافن‪،‬مہفوادراکاطعرفامان۔‬ ‫دخاںیموہرک‪:‬دخااعتٰیلےسدمدامےتگنوہےئ۔‬ ‫اصمبئ‪:‬تبیصمیکعمج‬ ‫الکشمت‪:‬لکشمیکعمج‪،‬وجاکمآاسنہنوہ۔‬ ‫ھچکتقیقحہنرانہ‪:‬ریغامہوہاجان‪،‬ےباثوہاجان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪27‬ونجری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪150‬‬

‫(طسق‪)33‬‬ ‫ریمض‪Pronoun:‬۔زجو‪2‬‬ ‫اقدعہ‪:‬ارگاکیرقفےںیماکیامس(انم‪،‬صخش)ایریمضافلعوہینعیرقفےاک ‪Subject‬وہاورویہاس‬ ‫رقفےاکوعفملینعی‪Object‬یھبوہوتریمضیکوعفمیلاحتلینعی ‪ Objective case‬اامعتسلرکےنیک‬ ‫اجبےئ ‪ ،‬آپوک‪،‬اےنپت‪،‬اےنپآپوک ‪،‬وخدوک وریغہںیمےسوکیئاکیاامعتسلرکےتںیہ۔ًالثماربکاےنپ‬ ‫آپوکولوگںےسدورراتھکےہ۔اسرقفےںیماکمرکےنواالیھباربکےہینعیافلعاورسجرپاکموہراہ‬ ‫ےہ وہیھباربکےہ ینعیوعفملوت اہیںاجبےئہیےنہک ےکہکاربکاِسوکای اُسوک ولوگں ےسدورراتھکےہ ہی‬ ‫ںیہک ےگ ہک اربک اےنپ آپ وک ولوگں ےس دور راتھک ےہ۔ رھپ اکی اور رقفہ دےتھکی ںیہ ۔ اربک اےنپ ںیئت ڑبا‬ ‫آدیم اتھجمس ےہ ۔ دجدی اردو ںیم اس وک اس رطح ےتہک ںیہ ہک اربک وخد وک ڑبا آدیم اتھجمس ےہ ‪ ،‬اربک وخد وک‬ ‫ولوگںےسدورراتھکےہ۔‬

‫افلعیہوعفملوہ‬ ‫سپبجافلعیہوعفملوہوتریمضوعفمیلیکاجبےئدنمرہجابالاافلظاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫اقدعہ ‪:‬ارگرقفےںیم افلع یہ وعفملوہ ینعیاکیااسنن ای زیچوخداےنپ یہابرے ںیمابت رکریہ وہ اور‬ ‫اسیکتیکلماظرہرکینوہوتریمضیکااضیفاحتلیکاجبےئ اانپ‪،‬اینپ‪،‬اےنپ بسحومعقاامعتسلوہںےگ۔‬ ‫ٹ‬ ‫ًالثم اربک اینپ رحتک ےس ابز ںیہن آات ۔ مت اانپ اکم رکو۔ ہی انہک طلغ وہاگ ہک مت مھاارا اکم رکو۔ ای اربک اس یک‬ ‫رحتکےسابزںیہنآات۔رھپدےیھکی رقفہ ےھجماےنپاکمےسرفتصںیہن۔اکیاوررقفہدےتھکیںیہ۔وہوخد‬ ‫وتلچےئگرگماانپاکمھجمہپوھچڑےئگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪151‬‬

‫نکیلہیایسوصرتںیموہاگبجہکرقفےںیماکمرکےنواالینعیافلع ‪Subject‬ےتہکںیہاکیوہارگ‬ ‫افلعاگل اگل ںیہ وت اےنپ یکریمض ںیہن آےئیگ‪ ،‬ہکلب سج ریمض اک ومعق وہاگایس یک ااضیفاحتل آےئ یگ‬ ‫اور ہیآپوکایدوہاکچوہاگہکااضیفاحتل تیکلموکاظرہرکیتےہ۔اباسےتکنوکآاسناثملےسےتھجمس‬ ‫ںیہ۔‬ ‫وہوتلچےئگرگماناکاکم ھجمرپآنڑپا۔اسرقفےںیمدوافلعںیہاکی(وہ)اوردورسا(اناکاکم)اس‬ ‫ےئل فل اانپ اامعتسل ںیہن وہا ہکلب ریمض ااضیف ان اک ‪ ،‬اامعتسل وہیئ۔ ارگ اہیں وہات ہک وہ وت الچ ایگ وت رھپ ریمض‬ ‫وہیت اساکاکم۔ سپلچ ےئگ ےسافلعاکعمج وہاناظرہےہ ینعیاکی ےسزادئ ولگلچ ےئگاسےئلریمض‬ ‫عمجیکآیئینعیاناکاکم۔اردوںیمزعتےکےئلیھبعمجاکاامعتسلایکاجاتےہ۔اکیاوراثملدےتھکیںیہ۔‬ ‫ٹ‬ ‫متوت لچ ےئگرگم مھاارااکماوھنںےنےھجم وسپندای۔اسرقفےںیم یھبدو افلع ںیہ متاور اوھنں ےن۔‬ ‫اہیںےسہییھبواحضوہایگہکامضرئیھبوطبرافلعاامعتسلوہیتںیہاورہیارگنزییزابنںیمیھبوہاتےہ‬ ‫۔ہیوتآپوکایدوہایگوہاگہکریمضوکارگنزیی ‪ Pronoun‬ےتہکںیہ۔‬ ‫اقدعہ‪:‬اساکہلصیف ہکاانپ‪،‬اینپ‪،‬اےنپ ںیمےسوکناسفل بکاوراہکںآےئاگاضمفےکاحلظےسبسحِ‬ ‫رتبیت ایک اجات ےہ ۔ارگ اضمف وادح ذمرک ےہ وت ’اانپ‘ آےئ اگ ۔ ےسیج یلع اانپ اھکان اسھت الای۔ ارگ یلع وکیئ‬ ‫ومثنزیچالایےہوترقفہاسرطحوہاگ۔یلعاینپاسلکیئ الای۔ارگوہزیچوجیلعالایوہعمجاورذمرکوہوترقفہ‬ ‫اس رطح وہاگ ۔ یلع اےنپ وجےت الای۔ ارگ یلع وکیئ ومثن عمج زیچ ںی الای وت رقفہ اس رطح وہاگ۔ یلع اینپ‬ ‫اتکںیب الای۔ اضمف ےس رماد وہ فل ےہ سج ےک لعتم ابت وہریہ وہ۔ ےسیج الگب اک وھپل ںیم الگب‬ ‫اضمفےہ۔یلعاانپاھکاناسھتالایںیماھکاناضمفےہ۔‬ ‫اقدعہ‪:‬ارگ اضمفےکدعب رحوفرطب ینعی ‪ Prepositions‬آاجںیئوت’اانپ‘دبلرک’اےنپ‘وہاجاتےہ۔‬ ‫ےسیجوہ(ذمرک‪،‬ومثنوادح)اےنپاکم(اضمف)ےس ِ‬ ‫(رحفرطب) رپاشینےہ۔اکیاوراثملدےتھکیںیہ۔‬ ‫وہاےنپوہشںیمںیہن ےہ۔ آپاےنپوچبںوکسکرطحڑپاھےتںیہ۔انامتماثمولںںیمےس‪،‬ںیماور‬ ‫وک رحفرطبںیہںیھنجارگنزییںیم رپوپیززنشیاہک اجاتےہ۔ایس رطحانامتماثمولںںیماکم‪،‬وہشاور‬ ‫وچبںاضمفںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪152‬‬

‫اتدیکےکےئل‬ ‫آپاوراانپدورسےامضرئےکاسھتاتدیکےکےئلیھبآاتےہہکبجوہااسننیکاینپرمیضاوردنسپاکااہظر‬ ‫رکاتےہ۔ےسیجںیمواہںآپایگاھت۔اسےکدوینعمںیہ۔اکیہیہکںیموخداینپرمیضےسواہںایگاھت۔‬ ‫دورسے ہی ہک ںیم ےن وخد واہں اجرک اشمدہہ ایک ےہ ۔ ینعی ینس انسیئ ابت ںیہن ےہ ہکلب ذایت رجتہب ایک ےہ۔‬ ‫اسںیماکیرسیتا ینعمیھبےہوہہیہکںیمےناسہگجوکاتیمہدیاورواہںوخدایگ۔اسرطحہیاثمںیل‬ ‫دںیھکی ۔ مہ آپ آےئ ےھت۔ ینعی مہ اینپ رمیض ےس آےئ ےھت اور مہ وخد وگاہ ںیہ ویکہکن مہ ےن وخد‬ ‫اشمدہہ ایک ۔ مت آپ ےئگ ےھت ۔ ینعی مت اینپ رمیض ےس ےئگ ےھت یسک ےن ںیھمت اجےن رپ وبجمر ںیہن ایک‬ ‫وریغہ۔‬ ‫اکیاور اوصل دےتھکیںیہ۔تیکلم ےکااہظر ےکےئل فلا انپاکاامعتسل سکرطح وہاتےہ۔ہی ریمااانپاکم‬ ‫اھت۔ینعیاہیںاتبےنواالہیاتباناچاتہےہہکاکموپریرطحریماذایتاھتوتاتدیکےکےئلاجبےئریمایکرکتار‬ ‫ےکاانپاامعتسلوہاگ۔ ےسیجہی انہکہکہیریماریمااکم اھت۔طلغ وہاگہکلباسرطح ںیہکےگہکہیریمااانپاکم‬ ‫اھت ۔ سپ اہیں اانپ ریمض یک احتل ااضیف ےک وطر ہپ اامعتسل وہا ےہ ۔ ہی وت آپ وک اید وہاکچ وہاگ ہک ریمض یک‬ ‫احتل ااضیف اک بلطم ےہ رپوانؤن اک وپزوسی سیک۔اکی اور اثملدےتھکی ںیہ ۔ ہی ان اک اانپ ابغ ےہ ۔ اہیں‬ ‫یھب ابت ںیمزور دیپاایک ایگ ےہہک ہیابغ ہنرصف ان ےس قلعت راتھکےہ ہکلبان یہیک تیکلم ےہ ہنےک‬ ‫رکاےئایوھجمسےتہپیلیئگہگج۔‬

‫وخداکاامعتسل‬ ‫ہی اکی افریس فل ےہ سج ےک ینعمںیہ ’آپ ای اےنپ‘ ۔ اثمل ےک وطر ہپ ‪ ،‬اوھنں ےن وخد رفامای۔ وخد ضعب‬ ‫احلظ ےس زایدہ واحض ینعم داتی ےہ۔ اخص وطر ہپ بج ابت رکےن واال یہ وعفمل وہ وت ’آپ ‘ ےس زایدہ رتہب‬ ‫ینعم فل وخد داتی ےہ ۔ اثمل دےتھکی ںیہ ۔ ںیم ےن وخد اےس ہی اتکب دی۔ اب ارگ وخد یک ہگج آپاامعتسل‬ ‫رکںیےسیجںیمےنآپاےسہیاتکبدی۔وتہیبیجعاتگلےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪153‬‬

‫لکشم‬ ‫اکیلکشماکااہظرایکاجاتےہہکایکوخداکقلعتںیمےنےسےہایاےس ےسےہ۔ذہلا اساکرتہبنیلح ہی‬ ‫ےہہکوخد اکقلعتسجےسوہاسفل ےسےلہپوخداگلاناچیہ۔ےسیجارگوخداکقلعت ںیمےنےساظرہرکان‬ ‫وہ وت اسرطح اہک اجےئ اگہک ‪ ،‬وخد ںیمےن اےس ہی اتکب دی ۔ اہیںزور ںیم ےن ہپ ےہ۔ زمدی ہی ابت اید‬ ‫رینھکاچیہہکبج احتلااضیفوہوتوخد ریغانمبسوہاگہکلباانپاکامعتسلزایدہرتہبوہاگ۔ےسیج‪،‬ںیمےن‬ ‫اےساانپانماتبایوکارگ ںیہکہک ںیم ےناےسوخداکانماتبای وتہی ونعمںوکواحضںیہنرکےاگ۔ای ہیانہکہکہی‬ ‫اکمنریماوخداکےہدرتسرطقیںیہنہکلبانہکاچےئہہکہیاکمنریمااانپےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ٹ ِہ‬ ‫ںیم اسابت یک ھچک رپواہ ںیہن رکات۔ ومنم اک اہھت اورپ یہ ڑپا ےہ ُی اہّٰللِ فوق ادیِ م اکرفوںیک دتریبںی‬ ‫ل‬ ‫خڑ ا مٰکِرڑِنی (اٰل رمعان ‪ )55 :‬ںیم ہی ایھچ‬ ‫ہشیمہ ایٹل وہرک ان رپ یہ ڑپا رکیت ںیہ ۔ و ُ‬ ‫َمڑوا و َمڑ اہّٰللُ و اہّٰللُ ُ‬ ‫رطحاجاتنوہںہکانولوگںوکریمےاسھتذایتدعاوتاورضغبےہاوراسیکوہجیہیےہہکںیمللم‬ ‫ابہلط ےک رد اور الہک رکےن ےک ےئل امومر ایک ایگ وہں ۔ ںیم اجاتن وہں اور ںیم اس ںیم رہزگ ابمہغل ںیہن‬ ‫وتفیداتیےہہکاسرتددی‬ ‫رکاتہکللمابہلطےکردرکےنےکےئلسجدقروجشےھجمدایایگےہریمابلق ٰ‬ ‫وااطبلللمابہلطےکےئلارگامتمروےئزیمےکاملسمنرتازوےکاکی ّلپںیمرےھکاجوںیاورںیماالیک‬ ‫اکیرطفوت ریم ّلپ یہوزندار وہاگ۔آرہی‪،‬اسیعیئ اور دورسی ابلط وتلمں ےک ااطبل ےکےئلبج ریما‬ ‫وجشاسدقرےہرھپارگانولوگںوکریمےاسھتضغبہنوہوتاورسکےکاسھتوہ۔اناکضغبایسمسق‬ ‫وفاجاٰکیتیعیہاًںیم ریحان وہں‬ ‫اکےہ ےسیجاجونروںاکوہات ےہ۔ نیت دنوہےئ ےھجمااہلم وہا اھت ا ِ ِیّن َماال ِ‬ ‫ہیااہلمےھجمتہبرمہبتوہاےہاورومعًامدقمامتںیموہاےہ۔اوفاجےکفلےسولعمموہاتےہہکاقملب‬ ‫ںیم یھب ڑبے ڑبے وصنمےب ےئک ےئگ ںیہ اور اکی امجتع ےہ ویکہکن دخااعتٰیل اک وجشاسفنین ںیہن وہات‬ ‫ےہ‪،‬اسےکوتااقتنمےک اسھتیھبرامحتیناک وجشوہاتےہ ۔ سپبج وہاوفاج ےک اسھتآاتےہوتاس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪154‬‬

‫ےساصفاپای اجاتےہ ہکاقملب ںیمیھب وفںیجںیہ۔ بج کتاقملب یک رطف ےسوجشااقتنم یکدح ہن‬ ‫وہاجوےدخااعتٰیلیکااقتنیموقتوجشںیمںیہنآیت۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪183‬اڈیشی ‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اہھتاورپڑپان‪:‬اغبلرانہ۔‬ ‫دتریبایٹلڑپان‪:‬وکششاکہجیتنوہہنانلکنسجیکوتعقیکاجےئ۔‬ ‫دعاوت‪:‬دنمش‬ ‫ضغب‪:‬وپدیشہرفنتوجدلودامغںیمڑبیتھرےہ۔‬ ‫للم‪:‬تلمیکعمج‪،‬تلمینعیوقم۔‬ ‫للمابہلط‪:‬داینیکوہوقںیموجوھجےٹرظنایتہپاقمئںیہاورانوکرفوغدیتیںیہ۔‬ ‫رد‪:‬وتڑرکان‪،‬وھجےٹداللئوکوتڑان۔‬ ‫ابمہغل‪:‬ابتوکدحےس‪،‬یلقعاقتوضںےسڑباھےکشیپرکان۔‬ ‫وجش‪:‬زعموتمہ۔‬ ‫بلق‪:‬دل۔‬ ‫وتفی‪:‬راےئ‪،‬وگایہ۔‬ ‫ٰ‬ ‫رتددیوااطبل‪:‬دلیلےکاسھتطلغرظنایتیکتقیقحواحضرکاناوراناکوھجاٹوہاناثتبرکان۔‬ ‫روےئزیم‪:‬زیماکرہچہ‪،‬رمادےہرہاکیملسمآابدی۔‬ ‫رتازو‪:‬رپاینرطزاکوزنوتےنلاکآہلسجےکدوےصحوہےتںیہںیھنجہلپایڑلپااہکاجاتےہ۔یکس‬ ‫وزندار‪:‬اھبری۔‬ ‫اجونروںاسیجضغب‪:‬ینعیااقتنیمذجہبوجلقعومہفےساعریینعیاخیلوہضحمذجابتہپاسیکاینبدوہ۔‬ ‫دقمامت‪:‬دقمہمیکعمج‪،‬ینعیدعاتلںیمےنلچواالسیک۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪155‬‬

‫اوفاج‪:‬وفجیکعمج۔‬ ‫اقملب‪:‬ینعیوجابںیمایاقمہلبرکےنےکےئل۔‬ ‫اسفنین‪:‬وجسفنےسلعتموہ‪،‬ےسیجذایتدنمشوہان۔‬ ‫رامحین‪:‬دخااعتٰیلیکتفصرنٰمحےسلعتم۔‬ ‫دحوہاجان‪:‬ینعیاکیزیچاکااہتنیئہتکنکتچنہپاجان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪03‬رفوری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪156‬‬

‫(طسق‪)34‬‬ ‫ریمضوموصہل‬ ‫ریمض وکارگنزییرگارمئںیم رپوانؤن‪ Pronoun‬ےتہکںیہ۔ریمضوموصہلےسرمادا وہاافلظوہےتںیہوج‬ ‫یسک امس یک احتل ایبن رکےت ںیہ اور دو رقفات وک وجڑےن اک اکم رکےت ںیہ ۔اثمںیل دےتھکی ںیہ ۔ آپ ےک‬ ‫دوتسوج وچبںےکڈارٹکںیہےھجمےلمےھت۔ اہیں(وج)دوتساکاوحالایبنرکراہےہینعیوکناسدوتس‬ ‫اھت۔‬ ‫وہاتکب وجلکوچریوہیئگیھتلمیئگ۔اندوونںاثمولںںیم وجریمضوموصہلےہوجہنرصفاتکب‪،‬اور‬ ‫دوتس اک ہتپ داتی ےہ ہکلب دو رقفات وک وجڑات ےہ۔ اب ریمض وموصہل یک فلتخم احںیتل دےتھکی ںیہ ۔ اسیج ہک‬ ‫ےلہپ اتبای ےہ ہک ہی رپوانؤن ےہ اور آپ اجےتن ںیہ ہک رپوانؤن ےک نیت کیسرڑ وہےت ںیہ ںیھنج اردو ںیم‬ ‫احںیتل ےتہکںیہ۔ایسرطحاردواورارگنزییںیموادحاورعمج ےسیھبرپوانؤنای ریمضیکلکشدبیتلےہوت‬ ‫انولکشںوکیھباجاننرضوریےہ۔ےسیجوادحےکےئلںیماورعمجےکےئلمہاامعتسلوہاتےہ۔‬

‫ریمضوموصہلوجیکفلتخماحںیتلہیںیہ‬ ‫احتلافیلع‪،‬وادح(‪:)Subjective Case‬وج(رحفےنےکاسھت)سجےن۔‬ ‫ینعیبجوجافلعیکتیثیحےساکمرکاتےہوتوہایوتوجوہاتےہایسجےن۔‬ ‫وج تنحم رکات ےہ وہ اکایمب وہاجات ےہ۔ سج ےن وادلنی یک دختم یک اس ےن اس اک ارج اپای۔ سپ ان‬ ‫دوونںرقفاتںیمریمضوموصہلینعیوج‪،‬اورسجےنافلعںیہینعی‪Subject‬اوروادحںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪157‬‬

‫احتلافیلع‪،‬عمج(‪:)Subjective Case‬‬ ‫وج(ےنےک اسھت)اور وھنجںےن ۔ینعی بج وج افلعیک تیثیح ےساکمرکاتےہ اورعمجوہاتےہوتوہ ایوت‬ ‫وجوہاتےہایوھنجںےن۔‬ ‫وجوعرںیتاےنپوچبںیکایھچرتتیبرکیتںیہوہوخشتمسقوہیتںیہ‬ ‫وھنجںےندنیوکداینرپدقممراھکوہاکایمبوہےئگ۔‬ ‫اندوونں اثمولںںیموج اور وھنجںےنافلعںیہاورعمجںیہ۔ سپ عمج ےک اسھتوجیک افیلعاحتل وھنجں‬ ‫ےنےہ۔‬

‫احتلوعفمیل‪،‬وادح(‪:)Objective Case‬‬ ‫سج وک ای ےسج۔ ہی وت آپ اجےتن ںیہ ہک مہ ریمض وموصہل رپ ابت رکرےہ ںیہ ےسج ارگنزیی ںیم‬ ‫‪ Determiner Pronoun‬ےتہک ںیہ ۔ اور آپ وک اید رانھک ےہ ہک رپانؤن ےک کیسرڑ ینعی فلتخم احںیتل‬ ‫وہیتںیہ۔ابمہاثمںیلدےتھکیںیہ۔‬ ‫آلفئاٹوروہوہشمرہگجےہسجوکدےنھکیےکےئلالوھکںایسحرہاسلریپساجےتںیہ۔‬ ‫االسموہزدنہذمبہےہےسجرضحتدمحمﷺےنشیپایک۔‬

‫احتلوعفمیل‪،‬عمج(‪:)Objective Case‬‬ ‫نجوکایںیہنج‪.‬‬ ‫اثمںیلدےتھکیںیہ‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫سییی‬ ‫وہےچبوکسلآےتکسںیہنجوکایںیھنجوکوڈو شنیکدووخراںیکدیاجیکچںیہ۔‬ ‫وہڑلایکںنجوکااعنامتدےیےئگتہبوخشںیھت۔‬ ‫ہیوہداکںینںیہںیھنجاخیلرکاایاجراہےہ۔‬ ‫اناثمولںںیمآپےنوغرایکوہاگہکذمرکاورومثندوونںےکےئلنجوکایںیھنجیہاامعتسلایکایگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪158‬‬

‫احتلااضیف‪،‬وادحذمرک(‪)Possessive Case‬سجاک‪،‬احتلااضیف‪،‬وادح‬ ‫ومثن(‪)Possessive Case‬سجیک‬ ‫ینعی بج وکیئ زیچ یسک یک تیکلم اظرہ رکین وہ اور وہ زیچ وادح یھب وہ ینعی اکی صخش ای زیچ وریغہ وہ اور ذمرک‬ ‫یھب وہ ےسیج ڑلاک‪،‬رکبا‪،‬اتپسہل‪،‬رہش وریغہ وت سج اک اامعتسل وہاگ۔ ےسیجہی وہ ڑلاکےہ سجاک ابپ اکی ڈارٹک‬ ‫ےہ۔اس رقفے ںیم ابپ ذمرک اور وادح ےہ ۔ اکی اور اثمل دںیھکی ۔ ہی ڑلاک ےہ سج یک اسلکیئ مگ یئگ‬ ‫ےہ۔وتاسلکیئویکہکنوادحومثنےہاسےئلسجاکاامعتسلںیہنوہاہکلبسجیکآایےہ۔‬ ‫ہی وہ اتپسہل ےہ سج اک انم تہب وہشمر ےہ۔ اثمل وہ دی یئگ ےہ سج یک الص ابت ےس وکیئ اممتلث یہ‬ ‫ںیہن۔وتان دواثمولںںیمآپدھکی ےتکس ںیہ ہکاتپسہلوادح ذمرک ےہاسےئل سجاکاامعتسلوہا ہکبجفل‬ ‫اثملومثنےہاسےئلسجیکاامعتسلوہا۔‬

‫احتلااضیف‪،‬عمجذمرک(‪:)Possessive Case‬نجاک‬ ‫احتلااضیف‪،‬عمجومثن(‪:)Possessive Case‬نجیک‬ ‫اہیںیھبرفقرصف عمجاک۔ارگوہزیچںینجیکتیکلماظرہرکین ےہذمرکوہںیگوتنجاکاامعتسلوہاگ۔‬ ‫ےسیج وہ وعرںیت نج اک زویر وچری وہایگ اھت ۔ وہ رمد نج اک انم رہفتس ںیم اشلم ںیہن۔ رھپ دںیھکی ۔ وہ‬ ‫وخانیتنجیکاتکںیباراسلیکںیئگ۔وہرمدنجیکدروخاںیتساٹمندیںیئگ۔وریغہاناثمولںںیمزویر‬ ‫ذمرکےہہکبجرہفتس‪،‬اتکںیباوردروخاںیتسومثناسےئلنجاکاورنجیکاکرفقواحضےہ‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫لقعانصقاہجتلےسڑبھرکاصقننراسںےہ۔لثموہشمرےہمیناّلمرطخہاامین۔انصقلقعذکتبی‬ ‫اور وتنیہ یک رطف دلجی رکیت ےہ۔ رغض وت دورسا اشنن لقع راھک ےہ۔رسیتا اشنن وج دخا ےن رقمر ایک‬ ‫ِ‬ ‫اتدیئات امسوہی ےہ۔ وج صخش دخا اعتٰیل یک رطف ےس آات ےہ اس ےک اسھت رضوری وہات ےہ ہک‬ ‫ےہ وہ‬ ‫ِ‬ ‫اتدیئات امسوہی یھب وہں ۔ اس ےک اور اس ےک ریغ ںیم اکی رفاقن وہات ےہ۔ سج ےس ریغ وک انشتخ‬ ‫رکےتکس ںیہ ویکہکن وج دخا یک رطف ےس امومر وکرک ںیہن آات اور سج اک قلعت دخا اعتٰیل ےک اسھت ںیہن ےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪159‬‬

‫اس وک وہ ونر اور رفاقن ںیہن دای اجات ۔ اس رفاقن ںیم اظرہ اور ابنط ےک رباکت وہےت ںیہ اور دادنمشن‬ ‫ِ‬ ‫ااسنن ِ‬ ‫اتدیئاتامسوہیںیہ۔‬ ‫اشّمےسزیمترکاتیلےہہکاسےکاسھت‬ ‫وقت ّ‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪195‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫لقع‪:‬رخد‪،‬ھجمس‪،‬مہف‪،‬داشن‪،‬وہّوقتسجےکوےلیسےسااسننربےےلھبیکزیمتاورداققئاایشوکلح‬ ‫‪reasoning/ rationality‬رکے‬ ‫انصق‪:‬ادوھرا‪ ،‬انلمکم ‪،‬انامتم ‪،‬وہ سجںیم ھچکیمک رہ اجےئ‪،‬بیع دار‪ ،‬داغ دار ‪ ،‬دب‪،‬وھکاٹ ‪ ،‬ریغاخصل‪،‬امکن‪،‬‬ ‫اناکرہ‪،‬رخاب‪،‬ریغدیفم‪،‬ےبرصمف‪،‬اندرتس‪،‬ریغحیحص‪،‬اچک‪،‬اخم‪،‬انہتخپ۔ریغانتمبس‪،‬وہسجںیمدعتلی‬ ‫وانتبسہناپایاجےئ۔‬ ‫اہجتل‪:‬انڑپھوہان‪،‬ےبیملع‪،‬ےبیمیلعت‪،‬انواتیفق‪،‬ےبووقیف‪،‬انداین۔‬ ‫اصقنںراسں‪:‬اصقنناچنہپےنواال‪،‬فیلکتدےنیواال‪،‬رضم۔‬ ‫مین‪:‬آداھ‪،‬فصن‪،‬ادھ؛ادوھرا۔‬ ‫میناّلمرطخہاامین‪:‬مکملعصخشدورسوںےکاامینوکیھبرطخےںیمڈادلاتیےہ۔‬ ‫ذکتبی‪:‬الٹھجان‬ ‫وتنیہ‪:‬ےبزعیترکان۔‬ ‫اتدیئات‪:‬اتدیئیکعمج‪،‬دخااعتٰیلیکدمداورامحتی۔‬ ‫امسوہی‪:‬آامسین‪،‬یکلف‪،‬ولعی‪،‬وکلمیت‪،‬رواحین‪،‬اہنتیفیطلواپزیکہ‪،‬رابین‪،‬دخایئ‪،‬رواحین‪،‬دقمس‪،‬ااہلیم۔‬ ‫رفاقن‪:‬قحوابلطںیمرفقرکےنواال‪،‬وہزیچوجچساوروھجٹںیمزیمترکے۔الکماہلل‪،‬رقآنرکمی۔‬ ‫ریغ وک انشتخ رکان‪ :‬اکی زیچ وج دورسی زیچ ےس اضتمد وصخایصت ریتھک وہ اےس اچہپن انیل۔ ےسیج آگ اور‬ ‫اپینیکوصخایصتںیموجرفقےہاےسوپریرطحھجمساجان۔‬ ‫ونر‪:‬روینش‪،‬مہفوادراک‪،‬ریصبت‪،‬لقع‪،‬اعمہلمیمہفیکاٰیلعالصںیتح۔ولعم۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪160‬‬

‫اظرہوابنطےکرباکت‪:‬امدیاوررواحین‪،‬دینیوداینویولعمیکرہگیریصبت۔‬ ‫دادنمشن‪:‬لقعدنم‪،‬اعمل۔‬ ‫اشّم‪:‬وسےنھگنیکالصیح۔ینعیداشندنمااسنناچسیئوک‪،‬دخاےکامومروکااہتنیئمکوتقںیمانشتخ‬ ‫وقت ّ‬ ‫رکاتیل ےہ۔ ےسیجااسننیسکےشیکتقیقحوکضحموسھگنرکہکاجنےلاےسوھچےناورےنھکچیکرضورت‬ ‫ہنڑپےینعیوطلیثحباورداللئیکاےسرضورتںیہنڑپیت۔اسںیماکیفیطلہتکنہییھبےہہکداان‬ ‫ااسننوکاےسیوحاساطعوہےتںیہہکاےسدخاواولںےساکیوخوبشآیتےہاوروہاسےکذرےعیاسوک‬ ‫انشتخرکاتیلےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪10‬رفوری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪161‬‬

‫(طسق‪)35‬‬ ‫ریمضوموصہل ‪Relative Pronoun‬۔زجو‪2‬‬ ‫زگہتشاببںیممہےنریمضوموصہلہپابتاکآاغزایکاھت ۔اسدہاافلظںیمریمضوموصہلاکیریمضیھبوہیت‬ ‫ےہ اور ہی رقفات وک آسپ ںیم وجڑیت یھب ےہ ۔ ای ہی ہہک ےتکس ںیہ ےک بج رقفے اک اکی ہصح دورسے‬ ‫ےصحیکواضتحںیمآاتےہوتریمضوموصہلاتبیتےہہکوکناسہصحسکےصحیکواضتحرکراہےہ۔ےسیج‬ ‫وہاتکبوجلکرخدیییھتمگوہیئگ۔اس لمج ےکادنردولمجںیہ۔‪۱‬۔وہاتکبمگیئگ۔ ‪۲‬۔وجلکرخدیی‬ ‫یھت۔ اور اہیں (وج) ریمض وموصہل ےہ ہکبج رگارم یک زابن ںیم (لک رخدیی یھت) صلیہ ریمض ےہ۔ ینعی وہ‬ ‫ہصحےسجریمض (وج) لمجےکےلہپےصح ےسوجڑیھبریہےہاوراسیکواضتحیھبرکریہےہ۔وتہیاسدہ‬ ‫اافلظںیماکیواضتحیھت۔‬

‫وج‬ ‫وج بج لمجںیم افلعنب ےکآات ےہوت اچےہافلعوادح وہ ای عمجدوونں ےکےئل وج یہاامعتسلوہات ےہ۔‬ ‫ےسیج‪:‬وجڑلاکتنحمرکاتےہاکایمبوہاجاتےہ۔وجڑلےکتنحمرکےتںیہاکایمبوہاجےتںیہ۔‬ ‫بج افلع ‪ Subject‬وہاوراسےکدعب ےن آےئ وت وج دبلرکسج ےنوہاجاتےہ ےسیج‪:‬سجےن دخایک‬ ‫راہںیمرخچایکاسےنارجاپای۔ اورارگافلععمجوہوتوجدبلرک وھنجںےن نب اجاتےہ۔ ےسیجوھنجںےن‬ ‫دخااعتٰیلوکایدراھکدخااعتٰیلےناںیھنایدراھک۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪162‬‬

‫وجاوروس‬ ‫یھبکیھبک وج ےکوجابںیمآےنواےلرقفےںیم وس آاتےہےسیجوجوہاوسوہا۔ وجوہوسوہ۔وجوبےئ اگ‬ ‫وساکےٹاگ۔وجڑچےھاگوسرگےاگ۔‬ ‫وجاسن‬ ‫وجن یھب دنہی ریمض وموصہل ےہ رگم ہی بج اردو ںیم آات ےہ وت اس ےک اسھت آات ےہ ۔ ےسیج ان ںیم ےس‬ ‫وجاسنلھپاچوہےلول۔‬ ‫ہک‬ ‫ہکیھباکیریمضوموصہلےکوطرہپاامعتسلوہاتےہےسیج۔ںیمہکآوشباہجں(آتفِزامہن)ےساھتمتس‬ ‫ددیہ(اتسایوہا)تہب۔مہہک رہٹےایبنجاینتالماقوتںےکدعب۔‬ ‫وجوجاورنجنج‬ ‫وج اور نج بج دو ابر آںیئ وت اساک دصقم ہی اظرہ رکان وہات ےہ ہک آپ ےک اسےنم ینتج اایش ء ںیہ ای ان ںیم‬ ‫ےسآپینتجیھباچںیہےلںیلایدنسپرکںیلایبختنمرکںیل۔ًالثماناتکوبںںیمےسوجوجںیھمتدنسپوہ‬ ‫ےلول۔ںیمنجنجےکاپسایگاوھنںےنیہیوجابدای۔‬

‫ریمضااہفتسہیم‬ ‫ااہفتسم رعیب فل ےہ اور اس اک ینعم ےہ وسال وپانھچ ۔ رگارم ںیم ااسی رقفہ سج ںیم وسال وپاھچ اجےئ‬ ‫ااہفتسہیمرقفہالہکات ےہ۔ سپایسیریمضوجوسال وپےنھچ ےکےئلاامعتسلوہں ااہفتسہیمالہکیتںیہ اورہی‬ ‫دوںیہ۔ وکناورایک۔‬ ‫وکنارثکاجدناروںےکےئلآاتےہاور ایکےباجناایشءےکےئل۔‬ ‫ےسیجوکناتہکےہ‪،‬ایکاچےئیہ۔‬ ‫وکنیکفلتخماحںیتل۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪163‬‬

‫احتلافیلع(‪،)Subjective Case‬وادح)‪(Singular‬‬ ‫وکنبجےنےکاسھتوہوتسکےننباجاتےہ۔‬ ‫یسکریمضیکافیلعاحتلوہاحتلوہیتےہبجوہ لمجںیمبسےسامہوہ‪،‬ارثکبجلمجےکرشوعںیم‬ ‫وہ ای یسک امس ےک وفر ًادعب وہ ‪ ،‬رمزکِ وگتفگ وہ وریغہ۔ اہیں ابت وہریہ ےہ وکن یک۔ بج وکن رقفے ںیم‬ ‫افلعوہاوراکمرکےنواالینعیافلعاکیوہوتوکنیہاامعتسلوہاگےسیجوکنےہوجہیاکمرکےاگ؟وہوکن‬ ‫ےہ وجہیابتاتہکےہ؟ نکیلنج لمجںیم ےناامعتسلوہوتوکن یکاجبےئ سکےناامعتسلوہاگ۔ ےسیجسک‬ ‫ےنہیابتیکےہ؟سکےنہیاکمایکےہ؟‬ ‫احتلافیلع(‪،)Subjective Case‬عمج)‪(Plural‬‬ ‫کپ‬ ‫وکنبجےنےکاسھتوہوت ھووںےننباجاتےہ۔‬ ‫آپ دھکی ےتکس ںیہ ہک اہیں یھب وکن افلع ےہ ینعی اکم رکراہ ےہ رگم رفق ہی ےہ ہک اکم رکےن واےل اکی‬ ‫ےس زادئ ںیہ ۔ ینعی عمج ںیہ اور ریغبےن ےک وت اس وصرت ںیم یھب وکن یہ اامعتسل وہاگ ےسیج وکن ےس‬ ‫کپ‬ ‫کپ‬ ‫اممکلںیمرسدیزایدہڑپیتےہ؟نکیلبجلمجںیم ےنوہوترھپ ھووںےناامعتسلوہاگےسیج ھووںےن‬ ‫کپ‬ ‫اہک اھتوہاسابتوکںیہن امےتن؟ ھووں ےنااحتمانتںیہندےی؟ وتقےک اسھتاردوزابنںیمدبتایلیں‬ ‫کپ‬ ‫یھب آںیئ ںیہ وت وموجدہ دور ںیم ھووں یک اجبےئ نک ولوگں اامعتسل وہات ےہ ۔ اہتبل اردو ںیم اکی اعم‬ ‫اوصلہیےہہکزعتےکےئلیھبعمجاکہغیص(‪)Expression‬اامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫احتلوعفمیل(‪،)Objective Case‬وادح)‪(Singular‬‬ ‫ےسکایسکوک۔‬ ‫بجااہفتسہیمریمض وکن وعفمیلاحتلںیموہینعیاسرپاکموہراہوہوتوادح ینعیاکیصخشای زیچوہےنیک‬ ‫وصرتںیم ےسکای سکوک اامعتسلوہاگ۔ ےسیجآپےنوہاتکب ےسک دییھت؟ آپےنریمااغیپم سکوک دای‬ ‫اھت؟‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫کپ‬ ‫نکوکای ھین‬

‫‪164‬‬

‫احتلوعفمیل(‪،)Objective Case‬عمج)‪(Plural‬‬

‫کپ‬ ‫ایسرطحارگ وکنوعفمیلاحتلںیموہاورولگایزیچںیاکیےسزادئوہںینعیعمجوہںوت نکوکای ھین‬ ‫کپ‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔ ےسیجآپےنوہاتکںیب نکوکدی ںیھت؟ آپےنریمااغیپم ھیندای اھت؟ ای دجدیاردو‬ ‫ںیم‪،‬آپےنریمااغیپمسکسکوکدایاھت؟ینعیسکفلیکرکتارےساہیںعمجاکااہظرایکاجراہےہ۔‬ ‫احتلااضیف(‪)Possessive Case‬وادح(‪)Singular‬‬

‫سکاک‬ ‫ارگ ااہفتسہیم ریمض وک ن ااضیف احتل ںیم وہ ینعی وہ یسک یک تیکلم اظرہ رکریہ وہ اور سج یک تیکلم اظرہ‬ ‫رکریہ وہ وہ اکی وہ ینعی وادح وت سک اک اامعتسل وہاگ ۔ ہی الیھت سک اک ےہ؟ ہی وقل سک اک ےہ؟ ان ولمجں وک‬ ‫اسرطحیھباہکاجاتےہ۔ہیسکاکالیھتےہ؟ہیسکاکوقلےہ؟‬ ‫احتلااضیف(‪)Possessive Case‬عمج(‪)Singular‬‬ ‫نکاک‬ ‫عمجیکوصرتںیم نکاکاامعتسلوہاتےہ۔ہیاسامننکاکےہ؟ہیاتکںیبنکیکںیہ؟‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫الص ابت ہی ےہ ہک بج دخا اک ونر کمچ ااتھٹ ےہ وت ہتپ ںیہن اتگل ہک انر اور تملظ اک امدہ اہکں ایگ۔ وج ولگ‬ ‫تیصعم‪ ،‬یسنہاورےھٹھٹیک وسلجمںںیم ےتھٹیبںیہوہ یھبکادیم ںیہنرےتھکوہں ےگ ہکہیاعدتان ےسدور‬ ‫وقتی اور آمل ینیب ےس اکم ےل وت ھچک لکشم ںیہن ہک دخا اعتٰیل اس یک‬ ‫وہیگ نکیل ارگ ااسنن ںیم ایح وہ اور ٰ‬ ‫دریگتسی رکے۔ آپ وک ولعمم ںیہن ریما ایک احل ےہ‪ ،‬اور ںیم آپ ےک احالت ےس وافق ںیہن۔ ریما ای‬ ‫آپاک وکیئ قح ںیہن وہاتکس ہک اکی دورسے یک تبسن وکیئ راےئ اقمئ رکںی ۔ دخااعتٰیل ےن اس ےس عنم‬ ‫َ​َ َ ُ َ َ َ َ‬ ‫یس لَک ِبہ ِعلم (ینبارساءلی‪)37:‬امہراہیدقمہمیہدھکی ولڈڑیھربسےساتلچ‬ ‫رفامایےہ و لا تقف ما ل‬ ‫ےہ۔ابولعمموہاتےہہکدخاےنہلصیفیکراہاکنلدیےہ۔رھپدنیےکاعمہلمںیمیھبوجایفخٰےہآرخ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪165‬‬

‫دوعی ےک داللئ اور وبثت ویہ ںیہ وج‬ ‫اکی راہ لکن آیت ےہ ۔ رغض ںیم رصتخم وطر رپ اتہک وہں ہک ریمے ٰ‬ ‫اایبن ء امہیلعالسلم ےک ےئل ںیہ ۔ ہی ہلسلس وج دخا ےن اقمئ ایک ےہ ہی اہنمج وبنۃ یہ رپ واعق وہا ےہولوگں یک‬ ‫یطلغےہ ہکوہ اسوک اورایعمر ےک اسھت اجانچناچےتہںیہ۔ںیم اتہک وہںہک اسوکایسایعمر رپ وسکسج رپ‬ ‫اایبنءامہیلعالسلموکرپاھکےہ۔اورںیمنیقیدالاتوہںہکاسایعمررپہیوپراارتےاگ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪196‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دخااکونر‪:‬ینعیبجااسننوکدخااعتٰیلدہاتیاطعرفاماتےہوتاسیکلقعرونشوہاجیتےہ۔‬ ‫انراورتملظ‪:‬آگاور اتریکی‪ ،‬ااسنندہاتی اپےن ےکدعبلقع ےس اکم اتیلےہ اورذجابت‪ ،‬ربیاعدات‬ ‫اورانگوہںےساتلکنےہ۔‬ ‫تیصعم‪:‬انگہ‬ ‫یسنہاورےھٹھٹیکسلجم‪:‬ایسیسلجمسجںیمرصفریغدیجنسہابںیتوہں۔داینداریاورداینرپیتسوہ۔‬ ‫ایحء‪:‬اینپیطلغہپاندموہان۔‬ ‫وقتی‪:‬دخااعتٰیلاکوخف‪،‬دایتنداری‪،‬چسوکچساوروھجٹوکوھجٹانہک۔‬ ‫ٰ‬ ‫آملینیب‪:‬اےنپاکومںےکاتنجئہپرظنرانھک۔‬ ‫دریگتسی‪:‬دمد‬ ‫ایفخٰ‪:‬یفخموہان‪،‬اپھچوہاوہان‪،‬ہیفخوہان۔‬ ‫اہنمجوبنۃ‪:‬وبنتوکرطقی‬ ‫ایعمرہپوسک‪:‬ینعیاسڈنیٹسرڈہپامیپشئرکووجوبنتاکےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪17‬رفوری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪166‬‬

‫(طسق‪)36‬‬ ‫اردوامضرئ‬ ‫زگہتش ھچک اوباب ےس مہ اردو زابن ںیم ریمض ‪ Pronoun‬رپ ابت رکرےہ ںیہ ۔ ایس لسلست ںیم آےگ‬ ‫ڑبےتھ ںیہ ۔ ریمض رپ مہ یلیصفت ثحب اس ےئل رکرےہ ںیہ ویکہکن امضرئ اک اردو زابن ںیم اکی امہ اور وعیس‬ ‫رکدار ےہ ۔ اردو امضرئ ےک ابرے ںیم اجانن ےئن ےنھکیس واولں ےک ےئل وت افدئہ دنم ےہ یہ اردو اجےنن واولں‬ ‫ےکےئلیھبافدئہدنمےہ۔‬

‫ریمضااشرہ‬ ‫اسنمضںیمدوامضرئںیہ‪:‬وہ(دورےکےئل)اورہی(رقبیےکےئل)۔‬ ‫اثمل‪:‬وہولےگایہی۔ںیھمتوہدنسپےہایہی۔وہدوھکی۔ہیدوھکی۔‬ ‫بج رقفے ںیم ِ‬ ‫رحوف رطب ‪ Prepositions‬آاجںیئ وت وہ دبل رک اُس وہاجات ےہ اور ہی دبل رک اِس‬ ‫وہاجاتےہاورعمجںیموہدبلرکاُناورہیدبلرکاِنوہاجاتےہ۔‬ ‫اُسااسننیکابتتمونس۔اساثملںیمآپدھکیےتکسںیہہکیک وجاکیرحفرطبےہاُسےنوہوکاُس‬ ‫ںیمدبلدایےہ۔‬ ‫اِسرٹنیےسیھبکرفسہنرکان۔اہیںرحفرطبےسیکوہجےسہیدبلرکاِسوہایگ۔‬ ‫وہولگوجااجتحجرکرےہںیہاوروتڑوھپڑرکرےہںیہاُنیکریپوییھبکتمرکان۔ اہیںافلععمجےہینعی‬ ‫اکیےسزادئولگںیہاسےئلوہدبلرکاُنوہایگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪167‬‬

‫اہجں اہجں ےس ہی اگڑایںزگریتںیہ اِن اکدوھاں اضفںیم لیھپ اجاتےہ۔ اساثملںیم یھب نجیک ابت‬ ‫وہریہےہینعیاگڑایںوہعمجںیہاسےئل ہیدبلرکاِنوہایگ۔‬ ‫ہی یسکوصخمصزیچایصخشاکنیعترکےنےکےئلیھباامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫ہی ےہ وہ اتکب وج ںیم ڈوھڈنھ راہ اھت۔ ایک ہی صخش ریمی دمد رکے اگ(اس رطزِ ایبن ںیم ریحت اور زنط‬ ‫وموجد ےہ)۔دعاتل ںیم دقمہم لچ راہ ےہ سج اک قلعت اِس واہعق ےس ےہ۔ اہیں ہی دبل رک اِس وہایگ‬ ‫ویکہکنرحفرطبےساامعتسلوہاےہ۔‬

‫ریمضریکنت‬ ‫بس ےس ےلہپ ہی دےتھکی ںیہ ہک ریکنت ایک ےہ۔ ریکنت اک بلطم ےہ یسک زیچ وک انم وک ای امس وک رکنہ ‪Common‬‬ ‫انبان۔ یسک زیچںیمومعتیم ‪ Generality‬دیپارکان۔ابدےتھکیںیہہک ریمضریکنت ایک ےہ اسیکعتفیہی‬ ‫ےہہکوہریمض‪،pronoun‬وجیسکانولعمم‪unknown‬امسیکہگجآےئریمضریکنتالہکیتےہ۔امضرئریکنت‬ ‫دوںیہ۔وکیئاورھچک۔‬ ‫وکیئ اعموطرہپااسنونںےکےئلاامعتسل وہاتےہ۔ ےسیجایکادنر وکیئ ےہ؟ ںیم آوازدےراہ وہںاور وکیئ‬ ‫وجابںیہنداتی۔دروازےےکابرہوکیئ اھٹیبوہاےہ۔دوھکی وکیئ روراہےہ۔سپآپےنداھکیہکانامتم‬ ‫اثمولںںیمیسکاےسیصخشیکابتوہریہےہسجےکابرےںیمملعںیہنےکوکنےہ۔‬

‫ِ‬ ‫رحفرطبوکیئ‬ ‫بجلمجںیموکیئےکدعب ِ‬ ‫رحفرطب ‪Preposition‬آاجےئوت وکیئدبلرکیسکنباجاتےہ۔‬ ‫دوھکی یسک ےن دکتس دی ےہ۔ اہیں ےن ِ‬ ‫رحف رطب ےہ ۔ یسک وک ملع ےہ ہک لک ایک واہعق شیپ آای ۔ اہیں وک‬ ‫رحفرطبےہ۔ہیاتکبیسکےکاپسںیہن۔اہیںےک ِ‬ ‫ِ‬ ‫رحفرطبےہ۔‬

‫امضرئوموصہلاورامضرئریکنت‬ ‫ضعب وصروتں ںیم امضرئ وموصہل ینعی وج ‪ ،‬سج وریغہ امضرئ ریکنت ینعی وکیئ ‪ ،‬ھچک وریغہ ےک اسھت لم رک آیت‬ ‫ںیہ۔اثمںیلدےتھکیںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪168‬‬

‫سجیسکےساتہکوہںوہریمیابترظنادنازرکداتیےہ۔سجیسکےنیھبوسالرکانےہاہھتدنلبرکے۔‬ ‫اندوونںاثمولںںیمریمض وموصہل(سج)ریمض ریکنت(یسک)ےک دعب ِ‬ ‫رحفرطب آایےہاسےئلوکیئ دبل‬ ‫رکیسکوہایگےہ۔زمدیاثمںیلدےتھکیںیہ۔ وجوکیئ ریما اسامنالتشرکےاگاےسااعنمدایاجےئاگ۔اہیں‬ ‫ِ‬ ‫رحف رطب ںیہن ےہ اس ےئل وکیئ اامعتسل وہا ےہ۔ وج ھچک یھب وہا اےس وھبل اجؤ اور اکی ےئن زعم ےک‬ ‫اسھتآےگڑبوھ۔‬

‫ھچک‬ ‫ھچک دورسیریمضریکنتےہوجزیچوںےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔اثمںیلدےتھکیںیہ۔اسربنتںیمھچکےہای‬ ‫ںیہن۔اخومشویکںےھٹیب وہ ھچک اتبؤوتیہسایکابتےہ۔لکواہں ھچک وہارضورےہ۔آپ ھچک وتاپھچرےہ‬ ‫ںیہ۔ریمےاپسھچک اتکںیبںیہ۔اجےنآپےکذنہںیمایکھچکےہ۔‬ ‫بج وکیئ وکیئ اور ھچک ھچک یک رکتار آےئ ینعی دو ابر اےٹھک آںیئ وت ابت ںیم اخص زور اپای اجات ےہ رگم ینعم‬ ‫وھتڑیزیچےکوہےتںیہ۔اثمںیلدےتھکیںیہ۔‬ ‫کنیعےکریغبےھجمسبھچکھچک رظنآات ےہ۔اہیںزوررظنآےنہپےہ وجتہب مکےہ۔ینعیرظنآاتےہرگم‬ ‫تہبمک۔‬ ‫داین ںیم وکیئ وکیئ ااسنن ااسی یھب وہات ےہ وج یھبک تمہ ںیہن اہرات۔ اس درتخ اک وکیئ وکیئ لھپ اھٹیم یھب‬ ‫ےہ۔‬ ‫بساکمانترپاےنںیہنںیہوکیئوکیئےئنیھبںیہ۔ارگہچ وبےنلواےلوطےطانایبںیہرگمیسکیسکےک‬ ‫اپس اب یھب ںیہ ۔ اہیں وکیئ وکیئ دبل رکیسک یسک وہایگ ویکہکن ِ‬ ‫رحف رطب ےک اامعتسل وہا ےہ۔ زمدی‬ ‫دںیھکی۔ارگہچتہبدحآرامآایگےہرگم ھچکھچکدردایھبیھبابیقےہ۔‬

‫فنےکاسھت‬ ‫فن ےک اسھت یھب ہی ریمضںی دو ابر آیت ںیہ ۔ ےسیج ریما دل ہک راہ ےہ ہک ھچک ہن ھچک وہا رضور ےہ۔اہیں‬ ‫دخےش اور الوعشریوطر ہپ دیپا وہےن واےل وخف اک ذرک ےہ۔ رھپ ہی رصمہع دےیھکی ۔ وہرےہ اگ ھچک ہن ھچک‬ ‫ربھگاںیئایک۔ینعیارگااھچںیہنوہاگوترباوہاجےئاگرگم اقونندقرتےہہکزامہنرہوتقدبلراہےہاور‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪169‬‬

‫داینیکقیلختاکلمع اجریےہسپ اموییسیسیک ھچکہنھچکوترہباحلوہاگ۔ااھچایربا۔قحںیمایاخمفل۔وپرا‬ ‫رعشرمزااغبلاکاسرطحےہ۔راتدنرگدشںیمںیہاستآامسں ۔وہرےہ اگھچکہنھچکربھگاںیئایک‬ ‫رگدشےسرمادےہریغتینعیلقتسمدبتیلیوہےترانہاوراستآامسںےساسرعشںیمرمادےہزامہناور‬ ‫وتق ۔ایسرطح ھچکہنھچک ےسرماد ےہ الزیماتنجئوج لقتسمدبتیلی ےکابثع رہباحلاظرہ وہرکرںیہ‬ ‫ےگ۔‬ ‫اکیاوراثملدےتھکیںیہ۔وکششرکےکدےتھکیںیہیسکہنیسکےکاپسہیڑپکالمیہاجےئاگ۔‬ ‫ضعباورضعب‬ ‫رعیب اافلظ ضعب اور ضعب یھب ریمض ریکنت اک اکم دےتی ںیہ ۔ امضرئ ریکنتی دورسے امضرئ ےک اسھت لم رک‬ ‫رمبک ‪compound‬یھبآےتںیہ ےسیجوجوکیئ‪،‬سجیسک‪،‬وکیئاور‪،‬رہوکیئ‪،‬وجھچک‪،‬اورھچک‪،‬بسھچک۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫دوعی ہی ےہ ہک حیسم انب رممی ارسایلیئ یبن وج آج ےس رقًابی اسین وس اسل رتشیپ انرصہ یک یتسب ںیم دیپا‬ ‫ریما ٰ‬ ‫وہا اھت وہ اینپ یعبط ومت ےس رمایگاور حیسم وموع ؑد سج اک دخا اعتٰیل ےن ودعہ ایک اھت وہ ںیم وہں ۔ ریمے‬ ‫اخموفلںاکہیایخلےہہکحیسمانبرممیارسایلیئیبنزدنہآامسنرپالچایگےہاورااسننوہرکیھبواہںوحاجئ‬ ‫رشبی ےس ےب اینز وہایگ ےہ اور یسک دورسے وتق ویہ آامسن ےس رفوتشں ےک دنکےھ رپ اہھت رےھک‬ ‫وہےئ انزل وہاگ ۔ دخااعتٰیل اس وک وبقل ںیہن رکات ۔ دخااعتٰیل ےن اےنپ لعف اور اینپ اتدیئوں ےس اثتب‬ ‫دوعیےہ۔دخاےکاپکالکمںیماساکااہظرںیہنوہااورہناس‬ ‫دوعیاکیایخیلاورویمہ ٰ‬ ‫رکدایےہہکہی ٰ‬ ‫دوعی ےک رکےن واولںوک دخاےن ریمے اقملبامسویاتدیئوںےساکایمب ایک اور ہنلقعحیحص ےنان اک‬ ‫ٰ‬ ‫اسھتدای۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪197‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دوعی‪Claim/belief/thesis :‬االعنرکان‪،‬دلیلدانی‪،‬وبثتشیپرکان۔ومفق‪،‬دیقعہ‪،‬رظنہی۔‬ ‫ٰ‬ ‫حیسمانبرممی‪:‬رضحترممیاکاٹیبحیسمینعیرضحتیسیعؑ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪170‬‬

‫ارسایلیئیبن‪:‬وہیبنوجوقمارسالیئںیموعبمثوہا۔اسوتقارسالیئانماکاکیکلمیھبےہنکیلاہیں‬ ‫رمادوقمارسالیئےہ۔‬ ‫انرصہیکیتسب‪ Nazareth:‬اکاردوانم‪،‬زامہندقمیںیماکیاگؤںاوروموجدہزامہنںیمارسالیئاکاکیرہش‬ ‫یعبطومت‪:‬وافتاپاجان‪Natural death‬‬ ‫وحاجئرشبی‪:‬احتجیکعمجینعیرضورت‪،‬رشبینعیااسنن‪،‬ےسیجوھبکایپس‪،‬وبلوربازوریغہ‬ ‫ےباینز‪:‬رضورتہنوہان۔‬ ‫لعفاوراتدیئات‪actions and supports:‬‬ ‫دوعی‪An imaginary and superstitiously unreasonable thesis or :‬‬ ‫ایخیلاورویمہ ٰ‬ ‫‪belief‬‬ ‫امسویاتدیئات‪Heavenly support:‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪24‬رفوری‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪171‬‬

‫(طسق‪)37‬‬ ‫‪Verb‬لعف‬ ‫لعف وہ اافلظ ںیہ ہک نج ےس یسک ےش اکوہان(‪ )State of being exist‬ای رکان(‪ ) Action‬اظرہ وہات‬ ‫ےہ۔ےسیجڈراہمرشوعوہا۔اُسےنطخاھکل۔رلییلچ۔‬ ‫‪Verbs are words that show an action (sing), occurrence (develop), or‬‬ ‫‪state of being (exist).‬‬

‫لعفیکااسقماحلبظینعم‪1:‬۔الزم ‪2‬۔دعتمی‪3‬۔انصق‪4‬۔دعموہل‬ ‫لعفالزم‬ ‫لعفالزموہلعفےہسجںیمیسکاکماکرکاناپایاجےئ۔رگماساکاثرصفاکمرکےنواےلینعیافلعکت‬ ‫رےہاورسب۔ےسیجادمحآای۔اھکاناکپ۔اکمناجس۔‬

‫لعفدعتمی‬ ‫دعتمی وہ لعف ےہ سج اک اث افلع ےس زگر رک وعفمل کت ےچنہپ۔ ےسیج ادمح ےن طخ اھکل۔ اہیں (اھکل) لعف‬ ‫(‪)verb‬ےہ‪،‬ادمحافلع(‪)subject‬اورطخوعفمل(‪)object‬۔ ینعیادمحےنوجاکمایکےہوہےہانھکلاور‬ ‫اسےکےکاکمینعیلعفاکاثاکیزیچ کتایگےہوتسجزیچہپاثڑپاےہوہوعفملےہسپاہیںوہاثطخ‬ ‫کتایگےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪172‬‬

‫لعفانصق‬ ‫ہیلعفاثڈااتلںیہنہکلباثوکاثتبرکاتےہےسیجادمحامیبرےہ۔اسلمجںیمہنوکیئافلعےہہنوعفمل ہکلب‬ ‫رصف لعف ینعی امیبری ےک اث وک ادمح رپ اثتب رکات ےہ۔ ذہلا اس لمج ںیم ادمح ضحم اکی امس ‪ Noun‬ےہ‬ ‫اور امیبر اس یک ربخ ےہ۔ ااعفل انصق وج ارثک اامعتسل وہےت ںیہ ۔ وہان‪ ،‬اننب ‪ ،‬انلکن‪ ،‬رانہ‪ ،‬ڑپان‪ ،‬انگل ‪ ،‬رظن آان ‪،‬‬ ‫داھکیئدانی۔انےکالعوہوہاجان‪،‬نباجان‪،‬ولعمموہانیھبااعفلانصقاکاکمدےتیںیہ۔اثمںیلدےتھکیںیہ۔‬ ‫اربک رمیب نب ایگ ۔ارغص اریم وہایگ۔رٹنی انشیٹس ےس لکن یئگ۔ وچبں ہپ ربی تبحص اک اث ڑپات ےہ ۔وہ صخش‬ ‫وپسیلواالولعمموہاتےہ۔‬ ‫ہیابتایدرینھکاچیہہکااعفلاانپآپایسقابسقےکاحلظےسدبلیھبےتیلںیہینعیااکیلعفاکیلمج‬ ‫ںیمانصقےہوتوہضعبدورسیوہگجںہپالزموہاتکسےہ۔لعفالزمیکعتفیاورپایبنرکدییئگےہ۔‬ ‫زمدیاثمںیلدےتھکیںیہ‪:‬‬ ‫وہان‪،‬اکیلعفانصقےہ۔اسےسدولمجانبےتںیہ۔‬ ‫وہاچالکےہ۔وہاندبلرکےہنبایگ۔ادمحےبربخےہ۔اسیجہکاتبایایگےہہکلعفانصق یسکاثوکاثتب‬ ‫رکات ےہ وت ’وہ اچالک ےہ‘ اور ’ادمح ےبربخ ےہ‘ ںیم اکی ربخ دی اجریہ ےہہن وتوکیئ افلع ےہ وج وکیئ اکم‬ ‫رکراہوہہنیہوکیئوعفملےہسجہپاکموہراہوہ۔‬ ‫ےچین دی یئگ اثمل ںیم لعف ےہ ’رانہ‘ اس یک دو وصرںیت دےتھکی ںیہ ۔ یلہپ وصرت ںیم ہی انصق ےہ اور‬ ‫دورسیںیمالزم۔‬ ‫وہاجلہیہراہ ‪remained‬۔(انصق)‪،‬وہرہشںیمراتہ ‪lives‬ےہ(الزم)۔‬ ‫لعفےہ’انلکن‘اسیکدووصرںیتدےتھکیںیہ۔‬ ‫وہڑباویبوقفالکن ‪(proved/turned out‬انصق)‪،‬وہدروازےےسالکن۔‪went out‬‬ ‫اہیں ارگنزیی ورب ای لعف اس ےئل دےی ےئگ ںیہ ات ہک آپ رفق ھجمس ںیکس ۔ ونعمں ےک اس رفق ےک‬ ‫ےئلارگنزییںیماافلظینعی لعف یہدبتلیرکدےیاجےتںیہہکبجاردوںیم ایسقوابسقےکذرےعیونعمں‬ ‫وکاھجمساجاتےہہکبجفلینعیلعفویہراتہےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪173‬‬

‫لعفنبایگےسدووصرںیتینعیانصقاورالزم‬ ‫وہاریمنبایگ ‪became‬۔(انصق)‪،‬اکمننبایگ ‪(built‬الزم)۔‬ ‫لعفانگلےسدووصرںیتینعیانصقاورالزم‬ ‫وہالھباتگلےہ ‪(looks good‬انصق)‪،‬ےھجمرھتپاگل‪(hit by a rock‬الزم)۔‬

‫لعفدعموہل‬ ‫ہیلعف ہنوتالزمےہ سجںیمیسکاکماکرکاناپایاجےئ۔رگماساکاثرصفاکمرکےنواےلینعیافلعکت‬ ‫رےہاورسباورہندعتمیسجاکاثافلعےسزگررکوعفملکتےچنہپ۔لعفدعموہلرصف’وہان‘اظرہرکات‬ ‫ےہ ہن ہک رکان‪ ،‬اور اُس اک الیمن وہجمل ‪passive voice‬یک رطف وہات ےہ ۔لعف ینعی ورب یک ہی بس‬ ‫ےس اسدہ اور ادتبایئ مسق ےہ۔ ےسیج انٹپ(امر اھکان)‪ ،‬انلھک‪ ،‬انجب (‪ ، ) ringing, playing‬انکب(رفوتخ‬ ‫وہاجان)‪ ،‬انٹھگ(مک وہاجان)‪ ،‬انٹک(ٹک اجان) وریغہ ااعفل دعموہل ںیہ ۔ ًالثم دروازہ الھک ‪ ،‬امل اکب‪ ،‬ارغص اٹپ ۔ ان‬ ‫ااثمل ںیم آپ دھکی ےتکس ںیہ ہک اکی اےسی اکم اک وہان اظرہ ایک اجراہ ےہ وج یسک ریبوین ‪ ،‬انولعمم اجبن ےس‬ ‫وہایگ ےہ اور سج ےن ایک ےہ اساک لمجںیم وکیئ ذرک ںیہن ۔ زین لمج یک انبوٹوہجمل ینعی ‪ passive‬ےہ‬ ‫۔اےلگاابسقںیممہلعفینعیوربےکابرےزمدیثحبرکںیےگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫رمضدومسقےکوہےتںیہ۔اکیرمضوتسمیاوراکیرمضفلتخم۔رمضوتسمیوہوہاتےہسجاک‬ ‫دردوریغہوسحمسںیہنوہاتےسیجربص‪،‬اوررمضفلتخموہےہسجاکدردوریغہوسحمسوہاتےہ۔اسےک‬ ‫العج اک وت ااسنن رکف رکات ےہ اور رمض وتسمی یک دنچاں رپواہ ںیہن رکات۔ ایس رطح ےس ضعب انگہ وت‬ ‫وسحمسوہےتںیہ۔اورضعباےسیوہےتںیہہکااسننانوکوسحمسیھبںیہنرکات۔اسےئلرضورتےہ‬ ‫ہک رہ وتق ااسنن دخااعتٰیل ےس اافغتسر رکات رےہ ۔ ربقوں رپاجےن ےس ایک افدئہ۔ دخااعتٰیلےن وت االصح‬ ‫ےک ےئل رقآنرشفی اجیھب ےہ۔ ارگ وھپکن امر رک االصح رکدانی دخااعتٰیلاک اقونن وہات وت ربمغیپ دخا ﷺ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪174‬‬

‫ریتہ ربس کت ہکم ںیم ویکں ںیفیلکت ااھٹےت اوبلہج وریغہ رپ اث ویکں ہن ڈال دےتی ۔ اوبلہج وک اجےن دو‬ ‫اوباطبلوکوتآپےسیھبتبحمیھت۔رغضےبربصیایھچںیہنوہیتاساکہجیتنالہتککتاچنہپاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪220‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رمض‪:‬امیبری‬ ‫دومسق‪:‬دورطحےک‪of two types‬‬ ‫رمضوتسمی‪Asymptomatic diseases:‬‬ ‫ایسیامیبریسجیکوکیئالعتماظرہہنوہ۔‬ ‫رمضفلتخم‪Symptomatic diseases:‬‬ ‫ایسیارماضنجیکالعںیتماظرہوہں۔‬ ‫دنچاں‪:‬یلکلیھبںیہن۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪10‬امرچ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪175‬‬

‫(طسق‪)38‬‬ ‫لعف۔زجو‪2‬‬ ‫رہ زابن ںیم لعف ےسج ارگنزیی ںیم ورب ‪ Verb‬ےتہک ںیہ تہب اتیمہ اک احلم وہات ےہ ۔ ارگ اسرا ہلمج‬ ‫درتساھکل ایوبالاجےئ رگملعف درتس ہنوہ ایاساکزامہن درتس ہنوہ ایوہ افلع ےساطمتقب ہنراتھکوہ وت‬ ‫ہلمجےباکروہاجاتےہ۔اسےئلاردوزابنںیم اعیمریرحتری ورقتریےکےئلتہبرضوریےہہکمہلعف‬ ‫ےک اامعتسلرپوپریوتہجدںی۔ابکت مہےنومعیم وطرہپلعفیکااسقم ےکلعتمابتیکےہابایس‬ ‫ہلسلسوکآےگڑباھےتںیہ۔‬ ‫ولازملعف‪1‬۔وطر‪2‬۔وصرت‪3‬۔زامہن‬

‫زامہن‪Tense‬‬ ‫مہرصفزامہنرپابترکںیےگ۔سپلعفےکےئلرضوریےہہکاساکزامہنولعمموہ۔زامےننیتںیہ۔‬ ‫زگہتش زامہن ‪ ،Past‬وہ وتق وج زگر ایگ ےسج امیض ےتہک ںیہ ۔ وموجدہ ‪ Present‬ےسج احل ےتہک ںیہ ۔ اور‬ ‫آدنیہ ‪ Future‬سج اک انم لبقتسم ےہ۔ رہ لعف اک قلعت ان ونیتں ںیم ےس یسک اکی زامےن ےس الزًام وہات‬ ‫ےہ۔اظرہیابتےہرھتریاوروگتفگیھبوتقےکدارئوںیہںیمدیقےہ۔‬

‫امدہ‪Baisc root of verb‬‬ ‫دصمر ‪ infinitive‬یکالعتمان وکمتخرکدےنیےسلعفاک امدہرہاجاتےہ۔ےسیجانھکل لعفیکدصمراحتل‬ ‫ےہ بج اساک ان اٹہ دںی ےگ وت لعف اک امدہ ابیق رہ اجےئ اگ ۔اور ایس امدے ےس رہ زامےن ےک اطمقب اباقدعہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪176‬‬

‫ااعفلےتنبںیہ ےسیجانھکلاک ان اٹہ رکامدہرہاجاتےہھکلابارگامیضےہوتنباجےئاگاھکل‪،‬ارگاحلےہوتنب‬ ‫اجےئاگاتھکلےہایھکلراہےہ‪،‬ارگلبقتسمےہوتنباجےئاگےھکلاگوریغہ۔‬ ‫احہیلانامتم‪Present Indefinite‬‬ ‫لعفےکامدےےکآرخںیماتڑباہےنےساتنبےہ۔ےسیجامدہےہھکلوتنباجےئاگاتھکل۔‬ ‫احہیلامتم‪Present perfect‬‬ ‫امدےےکآرخںیماڑباہےنےساتنبےہ۔ےسیجامدہےہھکلوتنباجےئاگاھکل۔‬ ‫ھچکاثمںیلدےتھکیںیہ‬ ‫انلٹ(دصمر‪)Infinitive‬لٹ(امدہ)اتلٹ(احہیلانامتم‪)PI‬الٹ(احہیلامتم‪)PP‬‬ ‫ڈران(دصمر‪)Infinitive‬ڈر(امدہ)ڈرات(احہیلانامتم‪)PI‬ڈرا(احہیلامتم‪)PP‬‬ ‫انلھگ(دصمر‪)Infinitive‬ھگ(امدہ)اتلھگ(احہیلانامتم‪)PI‬الھگ(احہیلامتم‪)PP‬‬ ‫اقدعہ‪:‬‬ ‫ارگلعفےکامدےےکآرخںیم آ‪،‬ای‪،‬اووہوتاحہیلامتم‪present perfect‬انبےنےکےئل ایڑباہانڑپے‬ ‫اگ۔ ےسیجاھکاناکیدصمرےہوتامدہوہاگاھک سپایڑباہےن ےسنب اجےئاگاھکایایسرطحیپ ےس ایپ‪،‬وھکےس‬ ‫وھکای۔‬ ‫ارگ لعف ےک امدے ےک آرخ ںیم ی وہ وت احہیل امتم انبےت وتق اس یک وصرت رصف زری یک رہ اجیت ےہ ۔‬ ‫ےسیجیپ اکی امدہ ےہ سج ےک آرخ ںیم ی ےہ سپ اسوک احہیل امتم انبےت وتق بج ای اک ااضہف رکںی ےگ وت‬ ‫یلہپی متخوہرکرصفزرییکآوازدےیگاورایپنباجےئاگ۔‬ ‫اسوکےنھجمسےکےئلھچکاثمولںہپوغررکےتںیہ۔‬ ‫انھکلےساحہیلانامتم ‪present indefinite‬ےنباگاتھکل۔ اہیںھچکلمجانبےتںیہ‬ ‫وہ اتھکلےہ۔وہیتھکلےہ۔مہےتھکلںیہ۔متےتھکلوہ۔آپےتھکلںیہ۔بسےتھکلںیہ۔وکناتھکلےہ۔ںیماتھکل‬ ‫وہں‬ ‫وہالضفلےکےئلاتھکلےہ۔وہالضفلےکےئلیتھکلںیہ۔مہالضفلےکےئلےتھکلںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪177‬‬

‫ھچکفلتخمااعفلےسلمجانبےتںیہ۔‬ ‫وسرج رشمق ےس اتلکن ےہ۔ اپین بیشن یک رطف اتہب ےہ۔ رمغ اذان داتی ےہ۔ رہ ادمحی امیل رقابین رکات‬ ‫ےہ۔االسمانمیکمیلعتداتیےہ۔‬ ‫ارگیفنملمجانبےنوہںینعیہیاتبانوہہکالفںاکمںیہنوہاتےہوتںیہناکااضہفرکدےتیںیہےسیج۔‬ ‫ااسنن اینپ ویطلغں ےس ںیہن اتھکیس ےہ۔ ےچب میلعت ہپ وتہج ںیہن دےتی ںیہ ۔ ابزار ںیم وکیئ ےش یتسس ںیہن‬ ‫یتلمےہ۔‬ ‫وساہیللمجانبےنےکےئلایکاکااضہفرکدایاجاتےہےسیج۔‬ ‫ایکوہطخاتھکلےہ؟ایکاہیںارثکابرشوہیتےہ؟ایکااسنناینپاعدتدبلاتکسےہ؟‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ؛‬ ‫ایدروھکدہمییک تبسنوجدحںیثیںیہ۔ نجںیماھکلےہہکوہگنجرکے اگاوروخرنزییرکے اگ۔ان‬ ‫یک تبسن وخد ومولویں ےن ھکل دای ےہ ہک تہب یس دحںیثی ان ںیم وموضع ںیہ اور رقًابی بس یک بس‬ ‫رجموح ںیہ امہرا ہی ذمبہ ںیہن ےہ ہک دہمی آےئ وت وخن رکات رھپے اگ ۔ الھب وہ دنی ایک وہا سج ںیم‬ ‫وساےئ گنج اور دجال ےک اور ھچک ہن وہ۔ اہجد ےک ہلئسم وک یھب ان انواوفقں ےن ںیہن اھجمس ۔ رقآن‬ ‫رشفی وت اتہک ےہال اِرکاہ ِف ادلِّنیِ (ارقبلۃ‪ )257:‬وت ایک ارگ دہمی آرک ڑلاایئں رکے اگ وت ارکاہ یف ادلنی‬ ‫اجزئوہاگاوررقآنرشفیےکاسمکحیکےبرحیتموہیگ؟اسےکآےنیکرغضوتہیےہہکوہاالسموک‬ ‫زدنہرکے۔ایہیہکاسیکوتنیہرکے۔ارگدنیںیمڑلاایئںیہرضوریوہیتںیہوترھپروسلاہللﷺ‬ ‫ریتہربسکتہکمںیمرہرکویکںہنڑلے۔رہمسقیکفیلکتااھٹےترےہاوررھپیھبآپےنادتباںیہنیک‬ ‫اور امہراذمبہ ےہ ہک ربجاً املسمن رکےن ےک واےطس ڑلاایئں رہزگ ںیہن یک ںیہ ہکلب وہ ڑلاایئں دخااعتٰیل اک‬ ‫اکی ذعاب اھت ان ولوگں ےک ےئل وہنجں ےن آپوک تخس اکتفیل دی ںیھت۔ اور املسمونں اک اعتبق ایک‬ ‫اورانوکگنتایکاھت۔سپہیرہزگحیحصںیہنےہہکاالسمولتارداھکاتےہ۔االسموترقآناوردہاتیشیپ‬ ‫رکاتےہ۔وہحلصاورانمےلرکآایےہاورداینںیموکیئااسیذمبہںیہنوجاالسمیکرطححلصالیھپاتوہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪223‬اڈیشی‪)2016‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪178‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫تبسن‪:‬لعتم‬ ‫وخرنزیی‪:‬وخناہبان‪،‬لتقواغرترکان‬ ‫وموضعدحثی‪:‬ڑھگیوہیئدحثی‪،‬وھجیٹدحثی۔‬ ‫رجموح‪(:‬اجمزاً)وہایبنوجاناقلبوبقلوہ؛(دحثی)وہراویسجرپرجحیکیئگوہ؛وہراویسجرپشایک‬ ‫ایگوہ۔‬ ‫وخنرکےترھپان‪:‬اکیاحمورہےہینعیلتقواغرترکان۔‬ ‫دجال‪ :‬دجال یک عمج اس اک اعم ینعم ےہ ڑلایئ ڑگھجا‪ ،‬ملع قطنم ںیم یسک ایقس ےس االتخف رکان ‪ ،‬ثحب اور‬ ‫دلیل۔‬ ‫ہلئسم‪:‬وصتر‪،‬رظنہی‪،‬اوصل‪Concept /ideology‬‬ ‫انواوفقں‪:‬الملعولگ‪،‬یحطسملعرےنھکواےلوجرہگیریصبتاورتمکحےساعریوہں۔‬ ‫ےبرحیتم‪ :‬ےبزعیت‪،‬روسایئ‪،‬ےبوتعق۔‬ ‫رغض‪:‬وخاشہ‪،‬دصقم۔‬ ‫وتنیہ‪:‬ااہتن‪،‬ےبزعیت‪،‬ذتّل‪ِ ،‬حارت۔‬ ‫ربجاً‪ :‬ازروےےباایتخری‪،‬ےباایتخریےس‪،‬زربدیتسےس‪،‬زورزربدیتسےس‪،‬ابربجل۔‬ ‫واےطس‪:‬ےکےئل۔‬ ‫ولتارداھکان‪:‬اطتقاکاامعتسلرکان‪،‬داکمھان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪17‬امرچ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪179‬‬

‫(طسق‪)39‬‬ ‫لعفیکااسقم‬ ‫اسابب ںیممہوتقایزامہنےکاحلظےسااعفلینعیوربیکااسقمےکابرےںیمابترکںیےگ۔‬

‫امیض‬ ‫‪۱‬۔امیضقلطم ‪2‬۔امیضانامتم ‪3‬۔امیضامتم ‪4‬۔رشہیط‪5‬۔اامتحیل‬ ‫امیض قلطم‪ :‬اس ںیم رصف ہی اتپ اتلچ ےہ ہک اکی لعف ای اکم زگہتش زامےن ںیم وہا ےہ۔ ےسیجادمح ایگ‪ ،‬اربک‬ ‫اھباگ۔‬ ‫امیض قلطم انبےن اک رطہقی ہی وہات ےہ ہک لعف ینعی ورب ےک آرخ ںیم افل ڑباھ دای اجات ےہ۔ ےسیج اھبگ‬ ‫ےساھباگ۔ارگلعف ےکآرخںیم افل ای واؤوہوتاجبےئافل ےکای ڑباھدےتیںیہ۔ ًالثمروےسروای‪،‬اھک ےس‬ ‫اھکای۔ وہانےس وہ اساقدعےےسآزادےہ۔ینعیہیںیہنںیہکےگہکالفںاکموہای ہکبجلعفہکآرخںیم‬ ‫واؤ ےہ ہکلب ںیہک ےگ الفں اکم وہا۔ ایس رطح اج ےس ایگ‪ ،‬رک ےس ایک‪ ،‬اور رم ےس رما یھب ےب اقدعہ ینعی‬ ‫‪ Irregular verbs‬ںیہ۔رپایناردوںیمرماےسومایھباامعتسلوہاتاھترگمابرمےسرمااامعتسلوہات‬ ‫ےہاہتبلوماوطبرتفص‪Adjective‬اامعتسلوہاتےہ۔ےسیجادھوما‪،‬ومیئیٹموریغہ۔‬

‫امیضانامتم‬ ‫اس ںیم ہی اظرہ ایک اجات ےہ ہک زگہتش زامےن ںیم اکم اجری اھتےسیج وہ اھک راہ اھت‪ ،‬ای اھکات اھت۔ ان دوونں‬ ‫اثمولںںیمےسوجدورسیاثملےہوہاعدت ایلقتسمروےیوکاظرہرکیتےہ۔اسےکدواوریھبرطےقی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪180‬‬

‫ںیہ ےسیج اھکای رکات اھت۔ اھکات راتہ اھت۔اس ےک العوہ امیض انامتم اکی اور رطح ےس یھب اظرہ یک اجیت ےہ۔‬ ‫ًالثماتہکراہ‪،‬اھکاتراہ‪،‬اتکتراہارثکہیوصرتلعفینعیوربےکاجریرےنہوکاظرہرکیتےہاییسکایسیاحتل‬ ‫وک اتبیت ےہ ہکبج دو اکم امیض ںیم اکی اسھت وہےترےہ وہں ًالثم ںیم رہ رطح عنم رکات اھت رگم وہ اتلیھک راہ۔‬ ‫ابرشوہیتریہاوروہاہناتراہ۔انوصروتںےکالعوہامیضانامتمیکاکیوچیھتوصرتیھبےہ۔ےسیجاکپرا‬ ‫ایک‪،‬اکبایک‪،‬انسایک‪،‬اورہیوصرتیھبویہینعمدیتیےہوجزگہتشوصرتدیتیےہ۔‬

‫یلہپوصرتےکلمج‬ ‫وہ(ذمرک‪،‬وادح)اھکراہاھت۔اہیںافلعاکیےہاورذمرکےہ۔وہ(ومثن‪،‬وادح)اھکریہیھت۔اہیںافلع‬ ‫اکیےہاورومثنےہاوراسوہج ےسراہدبلرکریہ وہایگاور اھتدبلرک یھت وہایگ۔آپےنانابوتں‬ ‫وکذنہںیشنرکانےہہکذمرکاورومثنیکدبتیلیےسلمجیکاستخںیماہکںاہکںدبتیلیوہیتےہ۔االگ‬ ‫ہلمجدےتھکیںیہ۔وہ(ذمرک‪،‬عمج)اھکرےہےھت۔ اہیںافلعاکی ےسزادئںیہاور ذمرکںیہ اسےئل راہدبل‬ ‫رک رےہ وہایگاور اھت دبلرک ےھت وہایگ۔اکیاورہلمجدےئھکی۔وہ(ومثن‪،‬عمج)اھکریہںیھت۔ اہیںافلع‬ ‫اکی ےس زادئ ںیہ اور ومثن ںیہ سپ اس ےک اطمقب یہ ادمادی لعف ےسج ارگنزیی ںیم ‪helping‬‬ ‫‪ verbs‬اہک اجات ےہ ںیم دبتیلی آیئگ ےہ۔ ان رقفات ںیم راہ‪ ،‬ریہ‪ ،‬رےہ‪ ،‬اھت ‪ ،‬یھت ‪ ،‬ےھت ‪ ،‬ںیھت ادمادی‬ ‫لعفںیہ۔مہ(ذمرک‪،‬عمج)اھکرےہےھت۔ںیماھکراہاھت۔‬

‫یفنملمج‬ ‫اب ارگ مہ ےن امیض انامتم ںیم یفنم لمج انبےن وہں وت لعف ےس ےلہپ ںیہن اک ااضہف رکدےتی ںیہ ۔ ےسیجان‬ ‫ولمجں ںیم اھکان لعف ےہ وت اس ےس ےلہپ ںیہن اک ااضہف رکدںی ےگ ۔ ےسیج وہ ںیہن اھکراہ اھت۔ مہ ںیہن اھک‬ ‫رےہےھت۔‬

‫وساہیللمج‬ ‫وساہیل ہلمج انبےن ےک ےئل لمج ےک رشوع ںیم ای افلع ےک دعب ایک ‪ ،‬ویکں ‪،‬بک ‪ ،‬ےسیک‪،‬اہکں وریغہ اگلےت‬ ‫ںیہ ۔اتمہاناافلظیکہگجدبےنلےسوہفممیھبدبلاجاتےہ۔ےسیجایکوہاھکراہاھت؟ایکوہاھکریہیھت؟ایک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪181‬‬

‫وہ اھک رےہ ےھت؟ ایک وہ اھک ریہ ںیھت؟ ایک مت اھک رےہ ےھت؟ ایک آپ اھکرےہ ےھت؟ اب ارگ ایک یک ہگج دبل‬ ‫دںیاوراےسافلعےکدعبےلاجںیئوجہکانولمجںںیموہےہ۔وتوپےنھچواالاسزیچےکابرےںیموپھچ‬ ‫راہوہاگوجاھکیئاجریہےہ۔ےسیجوہایکاھکراہاھت؟‬

‫وساہیلفنلمج‬ ‫انولمجںںیموسالیھبوہاتےہاوراےنپومفقیک حیحصتیھبرکوایئاجیتےہ۔ےسیجایکوہںیہناھکراہ اھت؟‬ ‫وہویکںںیہناھکراہاھت؟وہےسیکاھکراہاھت؟‬

‫دورسیوصرتےکلمج‬ ‫اسوصرت ںیم اعدتای لقتسمروےیاکااہظرایک اجاتےہ۔ ےسیجوہاھکات اھت۔وہاھکای رکاتاھت۔وہاھکات راتہ‬ ‫اھت۔ان ونیتں وصروتں ںیم ےنہک واال ہی ںیہن ہک راہ ےک بج ںیم ےن اےس داھکی وت وہ اھک راہ اھت ۔ ہکلب اس یک‬ ‫اکیلقتسماعدتیک ابتوہریہےہہکوہاھکاتاھت۔دورسےلمجںیمہیاتبایاجراہےہہکالفںزیچوہاھکای‬ ‫رکات اھت رگم اب ںیہن ولعمم ہک وہ اھکات ےہ ای ںیہن ۔ رسیتی وصرت ںیم ہی اہک ایگ ےہ ہک اھکان اس یک اکی‬ ‫دنسپدیہاعدتیھتینعیوہتہباھکاتاھت۔ابیقآدنئہاناشءاہلل۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ویرنیپولگاکیوقمےساعمدہہرکےتںیہ۔اسیکرتبیکابعرتایسیرھکدےتیںیہہک درازرعہصےک‬ ‫دعب یھب یئن رضوروتں اور وااعقت ےک شیپ آےن رپ یھب اس ںیم ادتسالل اور اابنتسط اک اسامن وموجد وہات‬ ‫ےہ۔ااسییہرقآنرشفیںیمآدنئہیکرضوروتںےکوماداوراسامنوموجدںیہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪225‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اعمدہہ‪:‬وہرقاردادوجرفنیقیےکامنیبوہاورسجیکروےسرہرفقییسکاکمےکرکےنایہنرکےناکارقار‬ ‫‪Treaty‬رکے‪،‬ابیمہدہعوامیپن‪،‬دہعانہم‪،‬وقلورقار‪،‬اقونن۔‬ ‫رتبیک ابعرت‪ :‬رتبیک ینعی انبوٹ ‪ ،‬استخ ‪ ،‬وعض۔ابعرت ینعی (زابین ای رحتریی) ایبن ‪ ،‬ومضمن ‪ ،‬رحتری ‪،‬‬ ‫اولسب (ینعم ای وہفمم ےک اقملب)‪ ،‬االم‪ ،‬وستدی‪ ،‬رحتری‪ ،‬نتم‪ ،‬ومضمن۔اعمدہے یک رحتری ےک ےئل اافلظ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪182‬‬

‫ےک انچؤ ںیم ایسی تمکح یلمع ینعی ‪ strategy‬اامعتسل یک اجیت ےہ وج دعب ںیم ڑپین وایل رضوروتں وک وپرا‬ ‫رکےکس۔‬ ‫رتبیکابعرت ایسی رھک دےتی ںیہ‪:‬اہیںرھکدانیاک بلطمےہ اباقدعہوسچاچبر اور وصنمہبدنبی ےسیسک‬ ‫زیچ وک یسک زیچ اک وپدیشہ رطفیت ہصح انبدانی۔ وج ضعب وصخمص وماعق ای رضوروتں ںیم وخداکر وطر رپ رحتک‬ ‫ںیم آاجےئ ای دمد دے رگم اعم احالت ںیم اظبرہ وپدیشہ رےہ ای ےب اث رےہ ےسیج ارگنزیی ںیم ےتہک ںیہ‬ ‫‪built- in‬۔‬ ‫درازرعہص‪:‬درازینعیتہبوطلی‪،‬الیھپوہا‪،‬یئکاسولں‪،‬ونیہمںہپلمتشم۔رعہصینعیوتق‪،‬دمت‪،‬زامہن‪،‬‬ ‫‪Period/time span‬دور‪،‬ہحمل‪،‬استع‪،‬ٹنموریغہ‬ ‫شیپآان‪:‬آےگآان‪،‬راکوٹاننب۔‬ ‫ادتسالل‪ :‬دلیل شیپ رکان‪ ،‬دنس الان‪ ،‬دلیل‪ ،‬وبثت‪ ،‬ثحب۔ینعی دو وقومں ںیم اکی اعمدہہ ےہ اور وکیئ یئن‬ ‫وصرت احل ای رضورت شیپ آیئگ وت اعمدہے ےک اافلظ ںیم ایسی اجنگشئ ای تمکح ریھک اجیت ےہ ہک ثحب‬ ‫وہےکساورےئناعمالمتوکاٹمنایاجےکس۔‬ ‫اابنتسط‪ :‬ولعمم ابوتں ےس انولعمم ابت درایتف رکےن اک لمع‪ ،‬دنچ ابوتں وک الم رک لقع یک دمد ےس وکیئ ہجیتن‬ ‫اذخرکان۔اکیومضمنوجےلہپےسوموجدوہاسلقعودترباوردلیلےسااضہفرکےناکلمع۔‬ ‫اسامن‪:‬اجنگشئ‪،‬ااکمن‪،‬العامت‪،‬اابسب‪،‬رحمک۔‬ ‫وماد‪ :‬یسک زیچ یک ایتری ےس ےلہپ اس ےک اخم ازجا ‪Raw material‬سج ےس وہ زیچ ےنب یگ‪ ،‬یسک ےش یک‬ ‫ایتری اک اینبدی اسامن‪ ،‬یسک زیچ ےک ازجاےئ رتیبیک‪ ،ingredients‬رضوری ازجا‪ ،‬ولازم‪ ،‬اابسب۔وکیئ زیچ‬ ‫وجاکمرکےنایرتیقدےنیےکیلاخم ےشاکاکمدے۔یسکاعمےلم ےکوہامتم اقلعتمت نجےسوہاعمہلم‬ ‫وصرتذپریوہ‪،‬آاثر‪،‬ابمدیاورداللئ‪،‬دلیل‪،‬ووجہ‪،‬ربانیہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪31‬امرچ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪183‬‬

‫(طسق‪)40‬‬ ‫امیضانامتم‬ ‫ہیزامےنیکاکیمسقےہاور اسںیمہیاظرہایکاجاتےہہکزگہتشزامےنںیماکماجریاھتےسیجوہاھکراہاھت‪،‬‬ ‫ایاھکاتاھت۔اندوونںاثمولںںیم ےسوجدورسیاثملےہوہاعدت ایلقتسمروےیوکاظرہرکیتےہ۔اس‬ ‫ےک دو اور یھب رطےقی ںیہ ےسیج اھکای رکات اھت۔ اھکات راتہ اھت۔اس ےک العوہ امیض انامتم اکی اور رطح ےس‬ ‫یھب اظرہ یک اجیت ےہ۔ ًالثم اتہک راہ‪ ،‬اھکات راہ‪ ،‬اتکت راہ ارثک ہی وصرت لعف ینعی ورب ےک اجری رےنہ وک اظرہ‬ ‫رکیت ےہ ای یسک ایسی احتل وک اتبیت ےہ ہکبج دو اکم امیض ںیم اکی اسھت وہےترےہ وہں ًالثم ںیم رہ رطح‬ ‫عنمرکات اھترگموہاتلیھکراہ۔ابرشوہیتریہاوروہاہناتراہ۔انوصروتںےکالعوہامیضانامتمیکاکیوچیھت‬ ‫وصرت یھب ےہ۔ ےسیج اکپرا ایک‪ ،‬اکب ایک‪ ،‬انس ایک‪ ،‬اور ہی وصرت یھب ویہ ینعم دیتی ےہ وج زگہتش وصرت دیتی‬ ‫ےہ۔‬ ‫زگہتشقبسںیممہےنامیضانامتمیکدووصروتںیکواضتحیکیھتاوراثمولںےسیھبواحضایکاھتہکاس‬ ‫زامےناکاامعتسللعفرپسکسکرطحاثادنازوہاتےہ۔زینمہےنداھکیاھتہکوگتفگرکےنےکےنتکادناز‬ ‫اسزامےنںیماپےئاجےتںیہ۔ایسےلسلسوکآےگڑباہےتںیہاورامیضانامتمیکرسیتیوصرتدےتھکیںیہ۔‬ ‫امیضانامتمیکرسیتیوصرت‬ ‫اتہک راہ‪،‬اھکاتراہ‪،‬اتکتراہ۔ےسیجہکاورپیھبااصتخرےسایبنوہاےہہکہیوصرتاتبیتےہہکلعفاسوتق‬ ‫یھب اجری اھت بج اس ےک لعتم ابت وہریہ یھت ای اس ہک اسھت وکیئ دورسا اکم اجری اھت ۔ ےسیج مہ اھکان‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪184‬‬

‫اکپےترےہاوروہاھکاتراہ۔ینعیدواکماکیاسھتامیضںیم اجریرےہ۔سجرطحارگنزییںیماجریاکم‬ ‫ےکےئلوربیکیلہپ افرمےک اسھت(‪) Ing‬اک ااضہفرکدای اجاتےہایسرطحاردو ںیملعف رانہ اکاامعتسل‬ ‫ایکاجاتےہ۔سپراہ‪،‬ریہ‪،‬رےہ‪،‬رںیہوریغہوطبرادمادیلعفاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫لمج‪:‬وہ (ذمرک وادح)رات ےئگ (‪)late night‬کت وطخط ےک وجاابت اتھکل راہ۔ امں ڑپکے یتیس‬ ‫(‪)stitching‬ریہاورہچب ڑپاتھراہ۔ اسلمجںیمیھبدواکم اجری ےھت۔ لعف انیس ےس امدہےنب اگ یساور‬ ‫ارگافلعومثنوہوتلکشےنبیگیتیس۔ارگافلعذمرکوہاگوتےنباگ اتیس۔ارگافلعذمرکعمجوہینعیاکیےس‬ ‫زادئرمدوہںوتےنباگےتیس۔ ےسیجدرزی ڑپکےےتیس رےہاورےچبڑپےتھرےہ۔ارگافلعوخدابترکےن‬ ‫واالوہوت ےنب اگاتیس۔ ےسیج ںیم ڑپکے اتیسراہ‪،‬اوررات ڈیتلھریہ۔ اکیاوراثملدےتھکیںیہ۔وہ دااتسناتہک‬ ‫راہ اور ولگ ےتنس رےہ ‪،‬رس دےتنھ رےہ۔اہیں رس داننھ اک احمورہ اامعتسل ایک ےہ اس اک بلطم ےہ عتفی‬ ‫رکےترےہ‪،‬زمے ےتیلرےہوریغہ۔ سپوطلیاوردیچیپہولمجںںیم دو ےسزادئااعفلیھبوموجد وہےت‬ ‫ںیہوجاکیاسھتاجریہرےتہںیہ۔‬ ‫یفنملمج‪:‬یفنمانبےنےکےئلاسرطحےکولمجںںیمرصف ںیہناگلاناکیف ںیہنوہات ہکلب انولمجںوکفن‬ ‫انبےنےکےئللمجاکادنازاوراستخدبلدیاجیتےہ۔ےسیجوہاتہکراہوکفنانبںیئےگوتںیہکےگاسےن‬ ‫ھچکںیہناہک۔ایوہھچکںیہنہکراہاھت۔ایسرطح’وہدااتسناتہکراہ‘وکفنانبںیئوتےنباگاسےندااتسنںیہن‬ ‫انسیئ۔ایوہدااتسنںیہنانسراہاھت۔‬ ‫امیضانامتمیکوچیھتوصرت‬ ‫امیضانامتمیکاکیوچیھتوصرتیھبےہ۔ےسیجاکپراایک‪،‬اکبایک‪،‬انسایک‪،‬اورہیوصرتیھبویہینعمدیتیےہ‬ ‫وجزگہتشوصرتدیتیےہ۔ہیرصف ابترکےن اکاکی فلتخم ادناز ےہ وجزایدہ رتادیبرحتریات ںیم اتلم‬ ‫ےہ۔‬

‫آرخیالعتموکمتخرکدانی‬ ‫ضعباواقت امیضانامتمںیملمجےکآرخںیمآےنواالاھت‪،‬یھتاورےھتوریغہ ںیہنےھکلاجےت۔ےسیجاس‬ ‫ںیم ڑلایئیکایکابتیھت‪،‬وہاانپاکمرکاتمتاانپاکمرکےت۔ینعی رکےت رےتہیکاجبےئرصف رکےت یہاھکل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪185‬‬

‫اوراہک اجاتےہ۔ایس رطح‪،‬ریمیاعدت یھتہکےلہپاھکاناھکات رھپ ڑپےنھاجات۔ ینعی اھتںیہناھکل ایگ۔بج‬ ‫یھبکوہآےتزہاروںابںیتانس اجےت۔اہیںاحمورہاامعتسلوہاےہ‪،‬ابںیتانسان سجاکبلطمےہہکرباالھب‬ ‫انہک‪،‬زنطرکان‪،‬ڈےکھےپھچاافلظںیمتخسدیقنترکان۔‬

‫امیضامتم‬ ‫امیض ینعی زگراوہا وتق ینعی‪ Past‬اور امتم ینعی وج لمکم وہاکچ وہ‪ ،‬متخ وہاکچ وہ ۔ سپ اسزامےن ںیم لعف ای‬ ‫ورب اےسی اکم ےک ابرے ںیم اتبات ےہ وج امیض ینعی ‪Past‬ںیم لمکم وہاکچ وہ۔ اس یک اعم العتم ہی وہیت‬ ‫ےہہکلمجےکآرخںیماھت‪،‬یھت‪،‬ےھتوریغہآےتںیہ۔‬ ‫ےسیجںیم ےن اھکان اھک ایل اھت۔ اسےن اھکان اھکایل اھت۔ مت ےن افصیئ رکیل یھت۔ مہ ےن اتکںیب ااملریںیم رھک‬ ‫دی ںیھت ۔ ںیم ےن رویٹ اھکیل یھت۔ اس ےن ابکب اھکایل اھت۔ارگ آپ ان اثمولں ہپ وغر رکںی وت آپ‬ ‫دںیھکیےگہکاسابتاکااصحنرےکلمج ےکآرخںیم اھتآےئاگاییھتایںیھتایےھت‪،‬اسابتہپوہاتےہ‬ ‫ہک وعفمل ذمرک ےہ ای ومثن ۔ اھکان ذمرک ےہ وت لمج ےک آرخ ںیم اھت آےئ اگ اچےہ اھکےن واال ذمرک وہ ای‬ ‫ومثن۔ نکیلرویٹ ومثن ےہوت لمج ےک آرخںیم یھتآےئ اگ۔ اتکںیب ومثن عمج ںیہوت لمج ےک آرخ ںیم‬ ‫ںیھتآےئاگ۔‬

‫یفنملمج‬ ‫یفنمانبےناکاسدہاوصلےہہک لمجںیمانمبسہگجہپںیہناکااضہفرکدںیےگ‪،‬ںیمےنانمبساسےئل‬ ‫اہک ےہ ویکہکن یفنم انبےت وتق ںیہن یک ہگج اک نیعت ہی دھکی رک ایک اجات ےہ ہک سک زیچ اک ااکنر اظرہ رکان ےہ۔‬ ‫ےسیج’ںیمےناھکانںیہناھکایاھت‘ںیماھکےنہپزورےہ ‪،‬اسےئل’ںیہن‘اھکانےکدعبآایےہ۔ہکبج’اسےن‬ ‫اتکںیبااملریںیمںیہنرںیھکںیھت‘ںیم’ااملریںیمرےنھک‘ہپزورےہ۔‬

‫وساہیللمج‬ ‫وساہیلانبےنےک ےئلاعم اوصل یہی ےہ ہک لمج ےک رشوع ںیم ایک اک ااضہف رکدای اجاتےہ۔ ےسیجایک مت ےن‬ ‫اھکاناھکایاھت؟ایکاسےناتکںیبااملریںیمرھکدںیںیھت۔ہیوترگارمےکوقادعیکروینشںیمےہاہتبلاعم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪186‬‬

‫وبلاچلںیمےجہلاکاامعتسلرکےکوسالایکاجاتےہ۔ےسیجمتےناھکاناھکایلاھت؟اسےناتکںیبااملریںیم‬ ‫رھکدںیںیھت؟اھکاناھکایل؟اتکںیبااملریںیمرھکدںی؟وریغہ۔‬ ‫امیضامتمیکدورسیوصرت‬ ‫اسیکدورسیوصرتںیملمجےکآرخںیم اکچاھتاگلایاجاتےہ۔ہیاسوصرتںیماامعتسلوہاتےہبج‬ ‫اس ےس ےلہپ اکی اور اکم وہاکچ وہ۔ ےسیج وہ ریمے ےنچنہپ ےس ےلہپ یہ اج اکچ اھت۔ںیم واہں اج رک ایک رکات‬ ‫االجسےلہپیہمتخوہاکچاھت۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‬ ‫داع ےکلعتمذرکاھت۔رفامای‪:‬داعےکےئلرتقواےلاافلظالتشرکےناچںیہ۔ہی انمبسںیہنہکااسنن‬ ‫ونسمن داعؤں ےک ااسی ےھچیپ ڑپے ہک ان وک رتنج مڑ یک رطح ڑپاتھ رےہاورتقیقح وک ہن اچہپےن۔ اابتع‬ ‫تنس رضوری ےہ‪ ،‬رگم رتق یھب اابتع تنس ےہ۔ اینپ زابن ںیم سج وک مت وخب ےتھجمس وہ داع رکو اتہک داع‬ ‫ںیموجشدیپاوہ۔اافلظرپتسذخمولوہاتےہ۔تقیقحرپتساننباچیہ۔ونسمنداعؤںوکیھبربتک‬ ‫ےکےئلڑپانھاچیہ‪،‬رگمتقیقحوکاپؤ۔اہںسجوکزابنرعیبےسوماتقفاورمہفوہوہرعیبںیمڑپےھ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪231‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رتق‪:‬اث ذپریییکالصیح‪،‬رنیم‪ ،‬المتمی(یتخسیکدض)‪،‬رمح‪،‬ہردی‪،‬ردمحیل۔آوسنؤںےسروےنیک‬ ‫ِ‬ ‫وصرتاحل‪،‬رگہی‪،‬اکب‪،‬انہلورفاید‬ ‫رتق واےل اافلظ ‪ :‬ینعی اافلظ اک انچؤ ااسی وہ وج وخوصبرت یھب وہ ‪ ،‬وخد اےنپ دلہپ یھب اث رکےن واےل وہں‬ ‫اتہکذجابتارھبںیاورداعںیماتریثدیپاوہ۔‬ ‫ونسمن ‪ :‬وہ (لعف ای رطہقی) وج تنس وہ ینعی ےسج روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وآہل وملس ےن وخد اایتخر ایک وہ ای‬ ‫رکےناکمکحدایوہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪187‬‬

‫رتنج مڑ‪ :‬وٹاکٹ ‪ ،‬اوسفں ‪ ،‬اھجڑ وھپکن ۔ریغ تقیقح دنسپرطقی ہپ یسک یھب ابت ای اافلظ یک ضحم ابر ابر رکتار‬ ‫رکےترانہاسیجہکانںیموکیئاجدویئاثےہ۔‬ ‫اابتعتنس‪:‬تنسہپلمعرکان۔‬ ‫رتق یھب اابتع تنس ےہ‪ :‬ینعی داع رکےت وہےئ اےسی انمبس اافلظ اک اامعتسل وج تقیقح احل یھب ایبن‬ ‫رکںیاورااسنینذجابتیکیھباکعیسرکںیسجےکےجیتنںیمآوسنؤںےسروےنیسیجاحتلدیپاوہاجےئ‬ ‫ذباتوخدتنسوبنیﷺےہ۔‬ ‫اافلظرپتس‪:‬ینعموتمکحیکاجبےئرصفافلیظہپزوردانیایافلیظیہوکبسھچکھجمسانیل۔‬ ‫ذخمول‪:‬ذلیل‪ُ ،‬روسا‪،‬وخار‬ ‫تقیقحرپتس‪Realistic approach:‬‬ ‫ربتک‪:‬ازفاشئ‪،‬زایدیت‪،‬رتیق‪،‬کینیتخب‪،‬بیصنوری‪،‬اعسدت‪،‬یکینایکینیتخباکوخوگشاراثایہجیتن۔‬ ‫وماتقف‪:‬زماجایتعیبطوریغہیکانمتبس‪،‬مہآیگنہ۔‬ ‫مہف‪:‬لقع‪،‬رخد‪،‬ھجمس‪،‬ھجمسوبھج‪،‬ادراک‪،‬درایتف‪،‬ملع‪،‬انھجمس‪،‬ادراکاحلصرکان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪07‬ارپلی‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪188‬‬

‫(طسق‪)41‬‬ ‫لعفامیضیکااسقم‬ ‫مہ زگرے وہےئ زامےن ینعی امیض ےک اابتعر ےس لعف یک فلتخم ااسقم اور احوتلں ہپ ابت رکرےہ ںیہ اور‬ ‫ایسانمتبسےسوساہیلاوریفنملمجیھبانبےئاجرےہںیہ۔اتہکفلتخماثمولںےسواضتحیکاجےکس۔‬

‫امیضاامتحیل(ایشکیہ)‬ ‫اسںیم اامتحلایشاپایاجاتےہ۔اساحتلےکولمجںےکآرخںیموہاگ اکااضہفرکدایاجاتےہ۔ےسیجآای‬ ‫وہاگ‪ ،‬الای وہاگ۔ رگم یھبک اگ اٹہدای اجات ےہ۔ ےسیج وہاتکس ےہ وہ آای وہ اور مت ہن ےلم وہ۔ یلہپ وصرت ںیم ینعی‬ ‫بج اگ اک ااضہف رکدای اجات ےہ ش ای اامتحل تہب وبضمط وہات ےہ۔ ےسیج وہ رضور آای وہاگ۔ ہکبج دورسی‬ ‫وصرتںیمشایاامتحلزمکوروہاتےہےسیجنکممےہوہآایوہ۔‬

‫لمج‬ ‫واہںابرشوہیئوہیگ۔راتوکاچدنالکنوہاگ۔وہاتکسےہیسکےندکتسدی وہمتےنینسہنوہ۔اسزامےن‬ ‫ںیمتہباخمتفلوہیئوہیگ۔ولگاےنپرامنہوکدھکیرکوھجماےتھٹوہںےگ۔‬

‫دورسیوصرت‬ ‫اشدیابرشوہیئوہ۔نکممےہاسےندروخاتسدیوہرگماسیکدادریسہنوہیئوہ۔اشدیوہآایوہاورمہ‬ ‫ےسہنالموہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪189‬‬

‫یفنملمج‬ ‫اس کلم ںیم طحق ےہ اشدی واہں ابرںیش ںیہن وہیئ وہں یگ۔ وہ بس ےس انراض اھت ےھجم ںیہن اتگل ہک وہ‬ ‫رقتبیںیمآایوہاگ۔آپوکواہںزمہںیہنآایوہاگ۔وہدلجولٹآایےہاشدیدرتفدنبوہایگوہاگ۔‬

‫وساہیللمج‬

‫ٹ‬ ‫ایک اتپ واہں ایک وہا وہاگ؟ وکن اجےن اس ےن ایک وساچ وہاگ؟ یھبک مت ےن وساچ ےہ ہک مھااریانایلہ ےک ابثع‬ ‫ایکایکاصقنانتوہےئوہںےگ؟‬

‫امیضرشہیط(ایانمتیئ)‬ ‫سج ںیم رشط ای انمت اپیئ اجےئ۔ اسںیم لعف ےک امدے ےک دعب ات ڑباھای دای اجات ےہ۔ ہی ابت اکی رمہبت‬ ‫رھپواحضرکدےتیںیہہکلعفینعیوربےکآرخےساناٹہدںیوتابیقرہاجےنواالہصحلعفاکامدہالہکاتےہ۔‬ ‫ےسیج آان ےس آ ا ور اجان ےس اج۔ سپ امیض رشہیط ںیم آان ےس آات اور اجان ےس اجات اور رکان ےس رکات نب اجات‬ ‫ےہ۔‬

‫لمج‬ ‫ابرشوہیتوتزمہآاجات۔مترقتبیںیمآےتوتفطلدوابال(‪)doubled‬وہاجات۔اسوکیھبوکیئدموعرکات‬ ‫وتوہالچاجات۔ہیاھکانآپانبےتوتااھچوہات۔‬ ‫اامتحل‪:‬امیض رشہیطےسیھباامتحلےکینعمدیپاوہےتںیہ۔ےسیجایکآپوکاتگلےہ ہکوہنبالبےئآاجات۔‬ ‫ریماایخلےہہکوہآاجات۔‬

‫ووقعلعف‬ ‫یھبک امیض رشہیط رصف ہی اظرہ رکیت ےہ ہک اکی اکم امیض ینعی زگرے زامےن ںیم وہا وہات۔ ےسیجںیھمت‬ ‫ٹ‬ ‫ایکوہاانپاکمرکاتایہنرکات۔ہیتہبلکشماھتہکںیمےلہپ مھاارےاپسآاتاوررھپواہںاجات۔‬ ‫اہیںامیضاکزامہنمتخوہاتےہاورابمہزامہناحلہپابترکںیےگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪190‬‬

‫لعفاحل‬ ‫لعفینعیاکمایورباوراحلینعیوموجدہزامہن۔ینعیبجابترکےنیسکاکمےکابرےںیمابترکےوت‬ ‫وہاکمایسوتقوہراہوہ۔اےسارگنزییںیم ‪ Present‬اور ‪Progressive‬اہک اجاتےہ۔اردوزابنیم‬ ‫اسیکھچااسقمںیہ۔‬

‫‪۱‬۔اضمرع‬ ‫ہیاحتلوہیتوتزامہناحلیہیکےہرگم اصفاصفزامہناحلوکاظرہںیہنرکیت۔اسںیمیئکمسقےکینعم‬ ‫یک کلھج اپیئ اجیت ےہ۔ ضعب اردو زابن ےک امرہنی اےس اضمرع ےتہک ںیہ اور امیض‪ ،‬احل لبقتسم ونیتں‬ ‫زامونں ےس ابرہ ےتھجمس ںیہ ۔ نکیل اکی لعف ینعی ورب ےک ےئل رضوری ےہ ہک وہ ان ونیتں ںیم ےس یسک‬ ‫اکی زامےن ںیم وہ۔ ےنھجمس اور اکپرےن یک اخرط مہ اےس اضمرع یہ ںیہک ےگ رگم اس وک احل یہ ےک تحت‬ ‫راھکاجےئاگ۔‬ ‫انبےناکرطہقی‪:‬لعفےکامدےےکآرخںیمےئڑباھےنےس اضمرعاتنبےہ۔ےئوکاردوںیمایےئوہجمل‬ ‫اہکاجاتےہ۔‬ ‫اثمںیل ‪ :‬اھک ےس اھکےئ۔ ال ےس الےئ‪،‬۔انب ےس انبےئ۔ داھک ےس داھکےئ۔ اھٹ ےس ااھٹےئ۔ ھکل ےس‬ ‫اھکلےئ وریغہ۔ عمج یک وصرت ںیم اھک ےس اھکںیئ ۔ اج ےس اجںیئ ۔ اخمبط ںیم ینعی بج ‪second‬‬ ‫‪ person‬وہوتمت الؤاورعمج ےکےئلآپالںیئ ۔وخداےنپآپےکےئل ینعی ملکتم ےکےئلںیم الؤںاور‬ ‫مہالںیئ۔‬ ‫اامعتسل ‪ :‬بج زامہن احل ںیم زامہن رشہیط ایبن رکان وہ وت اضمرع ےس اظرہ ایک اجات ےہ۔ ینعی اکی ااسی اکم ‪،‬‬ ‫وخاشہای ایخل سجےکابرےںیمنیقیہنوہہکوہاگایںیہنرگمادیم‪،‬ادنہشی‪،‬وخف‪،‬امگنوریغہوہ۔ےسیج‬ ‫ںیماساقلبوتںیہنوہارگوبقلرکےلوتریمابیصن۔رھپارگابرںیشوہںوتکشخاسیلاجیترےہ۔رشط‬ ‫ایانمتےکاسااہظرےکدورطےقیںیہایوتاےساحلقلطمںیمایبنرکےتںیہےسیجابرشوہیتےہوتںیلصف‬ ‫ریسابوہیتںیہ۔وتہیرقفہ ‪ Simple Present/ Present Indefinite Tense‬ںیمےہنکیل‬ ‫اسیکدورسیاحتلاکیرطحےس ‪future tense‬ںیموہیتےہاتمہاےساردوںیماحلیہاھجمساجات‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪191‬‬

‫ےہاوراےس اضمرعاہک اجاتےہ ےسیج۔ ابرشربےسوتتیھک وھپےل۔وہ داعےنسوت بیصن ےلھک۔ متآؤ وتمہ‬ ‫ںیئج۔ وریغہ۔یلہپ احتل اکی تقیقح ےہ ےسج رشہیط وصرت دی یئگ ےہ ہکبج دورسی وصرت ایلص‬ ‫رشہیطاحتلےہسجںیمادیماوروتعقایانمتاپیئاجیتےہ۔‬

‫ریحتوااجعتسب‬ ‫اضمرعیھبکریحتاوربیجعےشدھکیرکاسہپااسحاستےکااہظرےکےئلیھبآاتےہاورضعباواقت‬ ‫ہیاوسفساااہظریھبرکاتےہ۔ ےسیجاوسفسوہاینت دورآےئاورےب رماد الچاجےئ۔آپاور امہرے رھگ‬ ‫نیقیںیہنآات۔‬

‫ااجزتاوربلطوشمرہ‬ ‫اضمرع ضعباواقتااجزتاور وشمرہبلطرکےن ےکےئلیھبآاتےہ۔ ےسیجااجزتوہوتادنرآاجؤں‬ ‫۔ آپرفامںیئ وت وہ اجےئ۔ ینعی اسمسق یک ابںیت یھب زامہن احل ںیم یھجمس اجںیت ںیہ۔ ضعب اواقت ااسنن‬ ‫اےنپ دل ںیم وشمرہ رکات ےہ اور ملکتم اک ہغیص اامعتسل رکات ےہ ینعی ‪ First Person‬ےسیج ایک رکوں ایک ہن‬ ‫رکوں۔ایکرکوںھچکھجمسںیہنآیت۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫الصابت ہیےہ ہکبج کتااسننیسک ابتوکاخیلاذلنہ وہرک ںیہن وساتچاور امتم ولہپؤں رپوتہج ںیہن‬ ‫رکاتاوروغر ےس ںیہناتنس اسوتق کت رپاےنایخالت ںیہن وھچڑ اتکس اسےئلبجآدیم یسک یئنابتوک‬ ‫ےنسوتاےسہیںیہناچیہہکےتنسیہاسیکاخمتفلےکےئلایطروہاجوےہکلباساکرفضےہہکاسےک‬ ‫امتمولہپؤںرپوپرارکف رکےاورااصنفاوردایتناوربس ےس ڑبھرک دخااعتٰیل ےکوخفوکّدمرظنرھک‬ ‫رکاہنتیئںیماسرپوسےچ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪231‬اڈیشی‪)2016‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪192‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اخیلاذلنہ‪:‬رہ بصعت‪،‬رفنت‪ ،‬دسح ےس ےتچبوہےئیسک ابت رپوتہج دانی۔ابت ےننس ےسےلہپیہ ینس انسیئ‬ ‫ابتہپایاےنپرپاےنملعہپاڑےرہرکااسننوکیئیئنیملعابتںیہن ھکیساتکس سپاہجںانھکیسامہےہواہں‬ ‫رپاےنےھکیسوہےئوکطلغایانصقاپرکاےساناھکیسرکانیھباانتیہامہےہ۔‬ ‫دوعی‪،‬دلیل‪،‬رظنےییکامتمرتالیصفتتاجانناورانرپوغررکان۔‬ ‫امتمولہپؤںرپوتہجرکان‪:‬یسکابت‪ٰ ،‬‬ ‫رکف ےک اوصل‪ :‬امتم الیصفتت رپ وغر رکان ‪ ،‬ااصنف ےس اکم انیل ینعی یسک بصعت ‪ ،‬افمد‪ ،‬دسح‪ ،‬رفنت وک راہ ہن‬ ‫دانی۔ دایتن ینعی ‪ Integrity‬ےس اکم انیل ایسہ وک ایسہ انہک اور دیفس وک دیفس انہک اچےہ ھچک یھب وہاجےئ۔دخا‬ ‫اعتٰیلاکوخف اوراہنتیئںیموسانچ۔اساوصلےساکییقتماعملداینویاملعےساتممزوہاجاتےہ۔وہرصف‬ ‫یملعاوصولںوکیہںیہناماتنہکلبوہایبنرکےنواےلیکتحصتینرپدبینظںیہنرکات۔‬ ‫ےتنسیہاخمتفلےکےئلایتروہاجان‪:‬ہییھبیملعرتیقںیماکیتہبڑبیروکےہہکااسننریغرضوریوخد‬ ‫اامتعدیاکاکشروہاوراتنجئاکنےنلںیمدلجیرکے۔اورہنرصفاتنجئاکنےنلںیمدلجیرکےہکلبوفر ًایہ‬ ‫اس رظنےی یک اخمتفل رشوع رکدے۔وضحرؑ ےک ایبن رفومدہ ہی اوصل وصحل ملع یک داین ںیم اعریگمل‬ ‫اچسایئںںیہںیھنجیھبکرفاومشںیہنایکاجاتکس۔‬ ‫وغرےسننس‪:‬بجااسنناےنپرپاےنایخالترپدضبوہوتوہیئنابتاتنسوتےہرگمںیہناتنس۔ملعیکداینںیم‬ ‫دوعی ‪ ،‬دلیل ای رظنےی وکوغر ےس انس ای ڑپاھ اجےئ‬ ‫اچسیئ کت ےنچنہپ ےک ےئل ہیااہتنیئ امہ اوصل ےہ ہک یسک ٰ‬ ‫اوراسیکامتمرتالیصفتتاجےننےسلبقیسکیھبےجیتنکتےنچنہپےسرگزیایکاجےئ۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪21‬ارپلی‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪193‬‬

‫(طسق‪)42‬‬ ‫زامہناحل‬ ‫زامہن احل یک اسدہ احوتلں رپ ابت وہریہ ےہ سج اک آاغز مہ ےن اکی اےسی زامہن ےس ایک اھت ےسج اردو ںیم‬ ‫اضمرعاہک اجات ےہ اورارگنزیی زابن ںیماےس لبقتسم اک زامہن اھجمس اجات ےہ ہکبج اردو ںیم ہی زامہن احل یہ‬ ‫وہاتےہ۔اسںیمرشموط ‪Conditional‬اورانمتیئ‪Wish, desire‬یسیجوصرتاحلرپابتیکاجیت‬ ‫ےہ۔اساببںیممہزامہناحلیکاکیاوراسدہوصرترپابترکںیےگ۔‬

‫ارم‬ ‫ہی دورسی اسدہ وصرت زامہن احل یک ےہ ۔ ارم اک بلطم ےہ مکح ہی ومعًام ‪ Generally‬مکح ‪ Order‬اور‬ ‫ااجتل‪ Request‬ےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔ےسیجہیانہکہکاجؤ‪،‬ولچ‪،‬دورروہ‪،‬رشتفیرےئیھک۔اسرطحےک‬ ‫ولمجں ںیم افلع ‪ Subject‬وپدیشہ وہات ےہ سج یک وہج ہی ےہ ہک سج وک اخمبط ایک اجراہ ےہ وہ اسےنم‬ ‫وموجدوہاتےہ۔ارگ افلعاخصوطرہپاظرہایکاجےئوتاساکدصقمابتںیمزور دیپارکان‪،‬ذہمّداریانیلای‬ ‫دیکمھدانیوہاتکسےہ۔ےسیجںیمہکراہوہںاجؤ‪،‬ایاہکاجےئمتےنانسںیہنوہہکرںیہہکدورروہوریغہ۔‬ ‫العتم‪:‬ارمینعیمکحایااجتلیکالعتمہیوہیتےہہک دصمر ‪Infinitive‬یکآرخیالعتمان‪،‬ےنوریغہوک‬ ‫متخرکدایاجاتےہ۔ےسیجاھکانےساھک‪،‬انیپےسیپ‪،‬انھکلےسھکل‪،‬آےنےسآوریغہ۔‬ ‫ادب و االخق‪ :‬بج ادب ای االخیق وطر ہپ اعیمریوگتفگ یک اجیت ےہ وت عمج اک ہغیص اامعتسل رکےت ںیہ ےسیج اھک‬ ‫ےنہک یک اجبےئ ےب یفلکت ےس اہک اجےئ اگ اھکؤ اور ااہتنیئ ادب ےک ےئل ںیہک ےگاھکےیئای اھکںیئ ۔ اس ےک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪194‬‬

‫ےئلوادحےکدعبواؤاییاکااضہفرکدایاجاتےہ۔ایسرطحزمدیاثمولںہپوغررکںی۔ ُ ونرک۔مترکو۔آپ‬ ‫رکںی۔ آپ ےئیجیک۔ وادح اک اامعتسل ےب یفلکت‪ ،‬وچبں ای ونرکوں ےس وک اخمبط رکےن ےک ےئل اور ایس رطح‬ ‫مظن ںیم وہات ےہ زیندخا اعتٰیل یک دنلب اشنِودحاتین ےک ااہظر ےک ےئلیھب وادح اک ہغیص اامعتسل ایک اجات‬ ‫ےہ۔‬

‫ارمینعیمکحنیتینعمداتیےہ۔‬ ‫‪1‬۔مکحےسیجاجؤایایھباجؤایوفر ًااجؤوریغہ۔‬ ‫‪2‬۔ ااجتل ای انمت ےسیج رباہ رکم رشتفی رےیھک‪ ،‬رباہ رہمابین ادنر آاجںیئ ۔ یھبک امہرے اہں (ینعی امہرے‬ ‫رھگ)یھبآںیئ۔‬ ‫‪3‬۔داعےسیجےتیجروہ۔یھکسروہ‪،‬ڑبیرمعوہ۔‬ ‫ارم ںیم سج وک مکح دای اجات ےہ رضوری ںیہن ہک وہ احرض یہ وہ ینعی اخمبط اغبئ ‪ Third person‬یھب‬ ‫وہاتکس ےہ ۔ ےسیج اےس وہک ہک واہں اجےئ۔ ہی ابولاہطس ‪ Indirect‬رطقی ےہ ۔ ہی مکح الب واہطس ‪Direct‬‬ ‫یھب دای اجاتکس ےہ ےسیج رتہب ےہ ہک وہ ااسی رکے۔ اس ےک ےئل یہی انمبس ےہ ہک اس وتق الچ اجےئ۔‬ ‫ضعباواقتااسننوخداےنپآپےکےئلیھبارماامعتسلرکاتےہ ےسیجریماایخلےہہکےھجمآجلچاجان‬ ‫اچےئیہ۔ نم ثیح اامجلتع(اکی دحتم رگوہ وہےن ےک ابثع)ںیمہ اچےئیہ ہک مہ رقآین ااکحامت رپ لمع‬ ‫رکںی۔ھچک ھجمسںیہنآات ںیمواہں اجؤںایہناجؤں۔ااسیرکوںایہن رکوں۔ارگوقادعیکروےس دںیھکیوت‬ ‫ہیرطقیارمےسزایدہاضمرعےہ۔‬

‫دصمروطبرارم‬ ‫اسیج ہک آپ اجےتن ںیہ ہک دصمر لعف یک اینبدی لکش ےہ سج ےس ااعفل ‪ ،‬اامس ‪ ،‬افصت وریغہ انبےئ اجےت‬ ‫ںیہ۔ارگنزییںیماےس ‪Infinitive‬اہکاجاتےہ۔ےسیج ‪He wants to write a letter‬ینعیوہاکی‬ ‫طخانھکلاچاتہےہ۔ اہیں انھکل وطبرامس ‪ Noun‬اامعتسل وہا ےہارگنزییزابنںیم وربیکیلہپ احتلےک‬ ‫اسھت ‪ Ing‬اک ااضہف رکےن ےس یھب امس اور امس تفص نب اجات ےہ۔ ےسیج ‪ I like driving‬ںیم‬ ‫‪ Driving‬اکی امس ای انؤن ےہ۔ ایس رطح ارگ ںیہک ےک ‪Hunger is a driving force in‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪195‬‬

‫‪ human life.‬وت اہیں ‪ Driving‬اکی ‪ Adjective‬ےہ۔ اردو ںیم اکی فل یک الص احتل دصمر‬ ‫الہکیت ےہ ےسیج اجان‪ ،‬اھکان‪ ،‬انھکل وریغہ ۔بج دصمر ےس لعف انبای اجات ےہ وتاسیک آرخی العتم ان وک اٹہ دای‬ ‫اجات ےہ اور امیض ‪ ،‬احل ای لبقتسم ےک احلظ ےس ھچک اافلظ اک ااضہف رکدای اجات ےہ ۔ ےسیجانھکل ےس ھکل اور ھکل‬ ‫ےسامیضاھکلاوراحل اتھکلایھکلراہاورلبقتسمےھکلاگوریغہنباجاتےہ۔ایسرطحدصمروطبرامسایانؤن‬ ‫یھباامعتسلوہاتےہےسیجےھجمانھکلدنسپےہ۔اےساگاندنسپےہ۔اجونروںوکاتساناکیربیاعدتےہ۔ایس‬ ‫رطح ارگ دصمر ےک آرخ ہپ ڑبی ے اک ااضہف رکدںی وت دصمر امس تفص ‪ Adjective‬نب اجات ےہ ۔ ےسیج‬ ‫اگےنواالولھکان۔اہنےنواالبٹ۔ڑپکےاھکسےنوایلاتر۔وریغہ۔وتابتہیوہریہیھتہکدصمریھبوطبر‬ ‫ارمےکاامعتسلوہاتےہاوراساکدصقمابتںیمزوردیپارکانوہاتےہ۔ےسیج’دلجیآانںیہکراےتسںیمہن‬ ‫رکاجان‘۔میظعتینعیارتحامےکےئلاغبئعمج ‪Third person plural‬اامعتسلرکےتںیہ۔ےسیجآپ‬ ‫رشتفی رںیھک ‪ ،‬آپواہں ہن اجںیئ۔ ضعب ااقت زمدی فلکت دیپا رکےن ےک ای رساکری ااکحامت ےک ےئل‬ ‫ارمےکدعبیاورزمہہڑباھدےتیںیہ۔ےسیجآاکیارمےہوتآےیئوہاجےئاگ۔آی‪،‬اھکی‪،‬ےئیھٹیب‪،‬ئیھکل‬ ‫وریغہاسہکاثمںیلںیہ۔‬

‫جاکااضہف‬ ‫بجارمےک آرخہپ یای ےوہ ےسیج ےل‪،‬دے‪،‬یپ‪ ،‬وریغہ وتواہں یاور زمہہ ےسےلہپ ج اک ااضہفرکدےتی‬ ‫ںیہ ۔ دے ےس دی وبےنل ںیم لکشم دیپا رکات ےہ ویکہکن ی دو ابر آرک ظفلت ںیم لکشم دیپا رکات ےہ ایس‬ ‫رطحدوزمہےیھباےٹھکںیہنوہےتکسوتاسلکشماکلحہیایکایگہکااہتنیئاشیگتسئدیپارکےنےکےئلجاک‬ ‫ااضہفایکایگاور ےل ےس ےئجیل۔یپ ےسےئجیپ۔ایک ےس ےئجیک۔دے ےسدئجیانبدای اجاتےہ۔ ج اکااضہفاس‬ ‫ےئل ایک اجات ےہ ہک اج آواز ںیم ای ےک تہب زندکی ےہ ۔ ضعب اواقت رعشی وزن یک اخرط ای وخوصبریت‬ ‫ڑباھےنےکےئل دئجی‪،‬ےئجیکوریغہاکزمہہمتخرکدایاجاتےہےسیج’آاتوہوتاہھتےسہندےجی‪،‬اجاتوہوتاساک‬ ‫مغہنےجیک‘۔‬ ‫ہیابت اید رینھکاچےئیہہک ہیادنازدجدیاردوںیم مک اامعتسل وہاتےہ ۔ اس ےکاامعتسلاک دارودمارالعےق‬ ‫اورذہتبی رپیھبےہزینہیاخًاتصلادیبادنازِوگتفگےہ۔زینہی رطقیاامتلسوااجتلںیمیھباامعتسلوہاتےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪196‬‬

‫۔ضعبالعوقں ںیمےئجیک‪،‬ےئجیلوریغہےکاسھتزمدیادبوارتحامایذہتبیاظرہرکےنےکےئلاگاکااضہف‬ ‫رکدایاجاتےہ۔ےسیجآپامہرےرھگآیاگ‪،‬یجھچکرفامیاگ‪،‬آپایکدنسپےئجیکاگوریغہ۔‬ ‫لک‬ ‫ضعباواقت لعفےکآرخیوےسےلہپاکییڑباہدےتیںیہ۔ ےسیجوھکل ےس ھنوو‪،‬روہےسرویہ اسمسقاک‬ ‫اامعتسلدجدیرعشاںیمےسوجناایلییکاشرعیںیماتلمےہےسیج‬ ‫رظنرپابروہاجےتںیہرظنم‬ ‫اہجںرویہواہںارثکہنرویہ‬ ‫ارم ںیمضعباواقتوجمکحدایاجاتےہ اسںیمآدنئہہشیمہایاتدریاقمئرانہاپایاجاتےہےسیجدخااکمکحےہ‬ ‫ہکوچریہنرکو‪،‬لتقہنرکووریغہ۔‬ ‫ارمںیمضعباواقتاکماکاجریرےنہاپایاجاتےہےسیجاتیجرہ‪،‬رکاترہ‪،‬اتلجرہ۔‬ ‫ارم ںیمدشتد اور یتخساظرہ رکےن ےکےئل دصمر ےک دعب وہاگ ڑباھدےتیںیہ ےسیجںیھمترکان وہاگ۔ ابوت‬ ‫ںیھمت اجان یہ وہاگ۔ہی ادناز ا اعم وطر ہپ اسوتق اامعتسل ایک اجات ےہ بج یسک وک مکح امےنن ےس ااکنر وہ ۔‬ ‫ایسدصقمےکےئلدصمرےکدعبڑپےاگاکااضہفیھبایکاجاتےہ۔ےسیجانھکلڑپےاگ‪،‬اجانڑپےاگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ہیابت املسمونں ںیم رہ صخش اجاتن ےہ اوراغًابل یسکوک یھب اس ےس ےب ربخی ہن وہیگہکروسل اہلل ﷺ‬ ‫ےن رفامای ےہ ہک اہلل اعتٰیل رہ دصی ےک رس رپ اکی دجمد وک اتجیھب ےہ وج دنی ےک اُس ہصح وک اتزہ رکات ےہ‬ ‫سجرپوکیئآتفآیئوہیئوہیتےہہیہلسلسدجمدوںےکےنجیھباکاہللاعتٰیلےکاسودعہےکوماقفےہوج‬ ‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ُ َ​َ َ‬ ‫کر َو ِانا ل َ ٗہ ل َ ٰح ِفظون(ارجحل ‪ )10 :‬ںیم رفامای ےہ سپ اس ودعہ ےک وماقف اور‬ ‫الذ‬ ‫اس ےن اِ​ِنا ن‬ ‫حن نزلنا ِ‬ ‫روسلاہللﷺیکاسوگشیپیئ ےک وماقفوجہکآرضحنتﷺےناہللاعتٰیلےسویحاپرکرفامیئیھتہی‬ ‫رضوریوہاہکاسدصیےکرسرپسجںیمےساسینربسذگرےئگوکیئدجمداالصحدنیاوردجتدیتّلم‬ ‫ےکےئلوعبمثوہاتاسےسےلہپہکوکیئدخااعتٰیلاک امومراسےکااہلموویحےسعلطموہرکاےنپآپوک‬ ‫اظرہ رکاتدعتسماوردیعسرطفوتںےکےئل رضوریاھتہکوہدصیاکرسآاجےن رپاہنتیارطضاباورےب‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪197‬‬

‫رقاری ےک اسھت اس رمد آامسین یک التش رکےت اور اس آواز ےک ےننس ےک ےئل ہمہ نت وگش وہاجےت وج‬ ‫اںیھنہیژمدہانسیتہکںیمدخااعتٰیلیکرطفےسودعہےکوماقفآایوہں۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪232‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ےبربخی‪:‬ملعہنوہان‬ ‫دصی‪:‬وساسل‪century‬‬ ‫دجمد‪:‬دجتدیرکےنواال‪،‬اتزہرکان‪،‬اکیدقمیایخل‪،‬دیقعےایرظنےیوکازرسونزدنہرکان‪،‬اقمئرکان۔‬ ‫آتف‪:‬تبیصم‬ ‫وماقف‪:‬اطمقب‬ ‫االصحدنی‪Reformation of religion :‬‬ ‫دجتدیتّلم‪Reunion/restoration of nation:‬‬ ‫دعتسماوردیعسرطفت‪efficient and capable :‬اقلباورالہولگ۔‬ ‫دصیاکرس‪:‬دصیاکااتتخمایدصیاکآاغز‪Last or starting decades of a century‬‬ ‫ارطضاباورےبرقاری‪:‬یسکلکشموکدھکیرکدلںیمدیپاوہےنوایلدھکیکیفیک۔‬ ‫ہمہنتوگش‪:‬وپریوتہجاوراامہنکےسےننسواال‪،‬امکلوتمہج۔‬ ‫ژمدہ‪:‬وخربخشی‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪28‬ارپلی‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪198‬‬

‫(طسق‪)43‬‬ ‫احلقلطم‬ ‫ہیاببیھبزامہناحل ےسلعتمےہاوراسیکفلتخموصرںیتاوراحںیتلواضتح ےسایبنیکاجںیئیگ۔‬ ‫اب کت مہےن اضمرعاور ارم ےکلعتم ڑپاھےہ۔آجمہاحلقلطم ےکابرےںیم ڑپںیھےگ۔اس‬ ‫زامہنوکارگنزییںیم ‪ Present Indefinite‬اہکاجاتےہ۔‬

‫احلقلطم‪Present Indefinite‬‬ ‫زامہن احل یک اسوصرت ںیم وج اکم ایک اجات ےہ وہ اعدت اور لقتسم روی وک اظرہ رکات ےہ ۔ ےسیجوسرج‬ ‫رشمقےسولطعوہاتےہ۔اپینبیشنیکرطفاتہبےہ۔‬ ‫اسوکانبےنےکےئل امدہلعفےکدعباتےہ‪،‬یتےہ‪،‬ےتںیہ‪،‬یتںیہوریغہاتگلےہ۔اباسوکاثمولںےس‬ ‫ےنھجمسیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫اثمںیل‪:‬وہاوکسلاجاتےہ۔ینعیہیںیہناہکاجراہہکوہاوکسلاجاکچےہ‪،‬ایاجراہےہینعیہیاکمہنلمکموہاےہ‬ ‫ہن اس وتق وہراہ ےہ بج اس یک ابت یک اجریہ ےہ ۔ ہی اکی ذمرک افلع ‪ Male Subject‬یک لقتسم‬ ‫اعدت وک ایبن رکراہ ےہ ینعی وہ اوکسل اجات ےہ ۔ سپ ارگ افلع ذمرک اور وادح وہ ‪Singular, male‬‬ ‫‪subject‬وتاتےہآےئاگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪199‬‬

‫وہاوکسلاجےتںیہ۔اہیںافلعذمرکعمجےہ‪Plural, male subject‬وتاتےہدبلرک ےتںیہوہایگ۔‬ ‫اسیکزمدیاثمںیلدںیھکی۔وھگڑےزیتدوڑےتںیہ۔ضعبوطےطوبےتلںیہ۔ےتکراتوکوھبےتکنںیہ۔‬ ‫ابدلہنوہںوتاتسرےوخبےتکمچںیہ۔اہیںوھگڑے‪،‬ےتک‪،‬وطےط‪،‬اتسرےذمرکںیہ۔‬ ‫وہ وچبں وک اقدعہ ڑپاھیت ےہ۔ اہیں افلع ومثن وادح ےہ وت ڑپاھان ‪Teaching‬ےس لعف اک امدہ ےہ‬ ‫ڑپاھ‪Teach‬اوراسھتیتےہاکااضہفایکایگسپنبایگ ڑپاھیتےہ‬ ‫ےسیجاجانےس امدہےہ اجاوراتےہاکااضہفایکوتنبایگ اجاتےہ۔ایسرطحدوڑانےسدوڑات ےہ‪،‬دوڑےتںیہ‪،‬‬ ‫دوڑیت ںیہ اور اےنپ آپ ےک ےئل دوڑات وہں ۔ رھپ انکمچ ےس اتکمچ ےہ‪ ،‬یتکمچ ےہ‪ ،‬ےتکمچ ںیہ ‪ ،‬یتکمچ ںیہ ‪ ،‬اور‬ ‫اےنپآپےکےئلاتکمچوہں‪،‬ےسیجںیمونگجوہںںیمراتںیم اتکمچوہں۔مہاتسرےںیہمہراتوکےتکمچ‬ ‫ںیہ۔ںیموسرجیکرکنوہںںیمحبصوک یتکمچوہں۔ رغمیباممکل ‪Western Countries‬ںیموممس‬ ‫زیتیےسدباتلےہ۔انااصنیفاورملظےسدایناکانمرطخےںیمڑپاتےہ۔اناثمولںےسادیمےہآپوک‬ ‫ھجمسآیئگوہیگ۔‬ ‫یفنمرقفات ‪:‬نجںیمااکنرایہنوہاناپایاجاتےہ۔انوکانبےنےکےئللعفےسےلہپںیہناکااضہفرکدایاجات‬ ‫ےہ۔ےسیجںیہناجاتوہں‪،‬ںیہناجاتےہ‪،‬ںیہناجےتںیہ‪،‬ںیہنےتکمچںیہوریغہ۔‬

‫وہجملوصرت ‪Passive Voice‬‬ ‫وہاوکسلاجاتےہ۔اسلمجںیمافلعاینپوقتارادیاوررمیضےسوکسلاجاتےہ۔وہجملوصرتںیم‬ ‫افلع وک اکم رکےن رپ وبجمر ایک اجات ےہ ای مک از مک ااسی اظرہ وہات ےہ۔ ےسیج اےس وکسل اجیھب اجات ےہ۔ ای وہ‬ ‫اوکسلاجیھب اجات ےہ۔مہ قبس اید رکےت ںیہ۔ ںیمہ قبساید رکواای اجاتےہ۔ وہ ربنتدوھیتےہ ۔اسےس‬ ‫ربنتدولھاےئاجےتںیہ۔اسوکانبےن اکرطہقیہیےہ۔ ےسیجڑپاھانےس امدہےہڑپاھوتاسںیمای اکااضہف‬ ‫رکںیےگوت نباجےئ اگ ڑپاھای وج امیض امتمینعی ‪ Past Participle‬ےہ او ر اس ےکدعب ےہاک ادمادی‬ ‫لعف اگلای اتہک زامہن احل وک اظرہ ایک اجےکس۔ اس یک زمدی واضتح ےک ےئل اگل ےس اابسق ایتر ےئک اجںیئ‬ ‫ےگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪200‬‬

‫وساہیلایااہفتسہیملمج‬ ‫اردوزابناکاوصلےہہکوسالانبےنےکےئل ایک اکااضہفاعموطرہپرقفےےکآاغزںیمرکدایاجاتےہ۔‬ ‫ےسیج ایک وہ اوکسل اجات ےہ؟ لمج یک ابیق استخ ویسی یہ ریتہ ےہ۔ ےسیج۔وہ ربنت دوھیت ےہ۔ ایک وہ ربنت‬ ‫دوھیتےہ؟ وہربنت بکدوھیتےہ؟وہاہکںربنتدوھیتےہ؟وہبکےسربنتدوھیتےہ؟۔سپاہیں‬ ‫آپ دھکی ےتکس ںیہ ہک ایک‪ ،‬بک ‪ ،‬اہکں ‪ ،‬ویکں ‪ ،‬بک ےس‪ ،‬سک ےس وریغہ ےک ذرےعی وساہیل رقفات انبےئ‬ ‫اجےت ںیہ اور لمج یک ابیق استخ وےسی یہ ریتہ ےہ ۔ وساہیل اافلط اک ااضہف رکےت وتق ان یک ہگج دبےنل‬ ‫ےسینعمیھبدبےتلںیہاوراسےکےئلقشمرضوریےہ۔‬

‫احلانامتم ‪Present continuous/ Progressive‬‬ ‫اساحتلںیمبجاکموہاتےہوتاساک اجریوہانرظنآاتےہ۔اورویکہکنوہاجریےہوت یقطنماحلظ ےسوہ‬ ‫لمکم ای متخ ںیہن وہا اس ےئل اردو ںیم اس وصرت وکاحل انامتم ینعی ‪ Present Imperfect‬اہک اجات‬ ‫ےہ۔ےسیج‪،‬وہآراہےہ۔وہاھکراہےہ۔ںیمڑپھراہوہںوریغہ۔‬ ‫انبےن اک رطقی‪ :‬امدہ لعف ےک دعب راہ ےہ‪ ،‬ریہ ےہ‪ ،‬رےہ ںیہ‪ ،‬راہ وہں ‪ ،‬ریہ ںیہ وریغہ اک ااضہف رکدای اجات‬ ‫ےہ۔اردو ںیم اس وک اکی رطح ےس یھب اظرہ ایک اجات ےہ۔ ےسیج۔ وہ رجم ےک امتم اشنن اٹمےئ اجات ےہ۔‬ ‫مہ اکی اکی رکےک امتم اوصولں وک الھبےئ اجےت ںیہ ۔ امہمن ادنر الب رک زعت ےس اھٹبےئ اجےت ںیہ ۔‬ ‫وریغہ ۔ ینعی اجبےئہی ےنہک ےک ‪،‬ہکمہ اکیاکیرکےک امتماوصل الھبےت اجرےہںیہ‪،‬ہک دای اجاتےہ ہک‬ ‫الھبےئاجےتںیہ۔اٹمےئاجےتںیہوریغہ۔‬ ‫اثمںیل‪:‬‬ ‫اربک وپدوں وک اپین دے راہ ےہ ۔ زدی طخ ھکل راہ ےہ۔ اہیں آپدھکی ےتکس ںیہ ہک لعف اک امدہ اینپ الص لکش‬ ‫ںیم اامعتسل وہراہ ےہ اور احل انامت م انبےن ےک ےئل راہ ےہ ‪ ،‬رےہ ںیہ وریغہ ادمادی لعف ینعی ‪helping‬‬ ‫‪verbs‬اامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫یفنم رقفات ںیم لعف ےس ےلہپ ںیہن اک ااضہف رکدای اجات ےہ اور وساہیل رقفات ںیم ایک‪ ،‬بک‪ ،‬ےسیک‪ ،‬اہکں ‪،‬‬ ‫ویکںوریغہاکااضہفرکدایاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪201‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اباسدورسےولہپوک دانھکییھبرضوریےہہکایکاسوتقاالسمےکےئلوکیئآتفاورالکشمت ایسی‬ ‫دیپاوہیئگںیہوجیسکامومرےکےئلدایعںیہ۔بجمہاسولہپہپوغررکےتںیہوتاصفولعمموہاتےہہک‬ ‫االسم رپ اسوتق دو مسق یک آںیتف آیئ ںیہ ۔ ادنروین اور ریبوین۔ادنروین وطر رپ ہی احتل االسم یک وہیئگ‬ ‫ےہ ہک تہب یس دبںیتع اور رشک یچس وتدیح ےکاجبےئ دیپا وہےئگ ںیہ اامعل اصہحل یک ہگج رصف دنچ‬ ‫روسامت ےن ےل یل ےہ ۔ ربق رپیتس اور ریپ رپیتس اس دح کت چنہپ یئگ ےہ ہک وہ اجبےئ وخد اکی لقتسم‬ ‫رشتعی وہیئگ ےہ۔ھجم وک ہشیمہ بجعت اور ریحت وہیئ ےہ ہک ھجم وک ہی ولگ ےتہک ںیہ ہک ںیم ےن وبنت اک‬ ‫دوعیایکےہاحالہکناسارموکاوہنںےنںیہناھجمسہکںیمایکاتہکوہںرگماےنپرھگںیمہیولگرہزگوغر‬ ‫ٰ‬ ‫دوعیوتاوہنںےنایکےہوہنجںےناینپرشتعیانبیلےہوکیئاتبےئہکوہورداور‬ ‫ںیہنرکےتہکوبنتاک ٰ‬ ‫واظفئوجاجسدہنیشناورفلتخمدگویںواےلاےنپرمدیوںوکاھکسےتںیہ‪،‬ںیمےنااجیدےئکںیہ؟ایںیم‬ ‫روسلاہللﷺیکرشتعیاورتنسرپلمعرکاتوہںاوراسرپاکیہطقنایسعسہ(وشہش)ڑباھانرفکاتھجمس‬ ‫وہں۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪233-232‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دورساولہپ‪:‬یسکابتایاوصلاکاالگاعمہلم‪،‬ہتکن۔‬ ‫دایع‪:‬دوعتدانی‪،‬رضورتاظرہرکان۔‬ ‫دبںیتع‪(:‬االسم) دنیںیم وکیئایسی یئنابتسج اک رقآناور تنس ںیمووجد ہنوہ ‪،‬دنیںیم وکیئیئنرمس‬ ‫ڈاانل۔‬ ‫روسم‪:‬رمسیکعمجینعیرِتی‪،‬رواج‪،‬دوتسر۔‬ ‫ربقرپیتس‪:‬ربقیکابعدت‪،‬وپاج‪،‬اغتیمیظعت‪،‬وتریق۔‬ ‫ریپ رپیتس‪:‬وہ ایخیل زبرگ سج ےک انم رپ فیعض االاقتعد ولگ تنم امےتن ںیہ اور اس ےک رفیض انم ےک‬ ‫اسھتفلریپاامعتسلرکےتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪202‬‬

‫ورد ‪ ،‬واظفئ‪ :‬یسک ابت وک ای یسک انم وک ابر ابر درہاےن اک لمع‪ ،‬اجپ‪ ،‬رٹ‪ ،‬وہفیظ یک عمج ؛ وہ داعںیئ ای آایت‬ ‫وریغہ وج وصخمص دعتاد ںیم رصف اکی دن ای وصخمص دونں کت ڑپیھ اجںیئ ‪ ،‬اوراد ‪ ،‬ااغشل‪ ،‬احیبستت ‪،‬‬ ‫اذاکر۔‬ ‫اجسدہ ںیشن‪ :‬یسک زبرگ یک دگی رپ ےنھٹیب واال‪ ،‬یسک زبرگ اک ہفیلخ‪ ،‬اکی وصیف یک واصل ےک دعب ان اک‬ ‫اجںیشن۔‬ ‫سادہ۔‬ ‫دگی‪:‬یسکریپ‪،‬دروشیوریغہیکدنسم‪،‬تسشناگہ‪ّ ،‬‬ ‫وشہش‪:‬وھچاٹاسڑکٹاایہصح‪،‬مکےسمکزجو ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪05‬یئم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪203‬‬

‫(طسق‪)44‬‬ ‫احلامتم‬ ‫اسیج ہک آپ اجےتن ںیہ ہک مہ اردو زابن ےک وقادع ےک ذرےعی ےس اردو زابن انھکل اور وبانل ھکیس رےہ ںیہ ۔‬ ‫ایسےلسلسںیممہلعفیکوتقےکاحلظ ےسفلتخموصروتںاوراحوتلںاک اطمہعلرکرےہںیہ۔سپاسابب‬ ‫ںیممہےن زامہناحلیکاساحتلاکااختنبایکےہوجہیاظرہرکیتےہہکلعفینعیاکمایھبایھبمتخایلمکم‬ ‫وہاےہ۔اساحتلوکاحلامتماہک اجاتےہ۔اب مہاسیکالیصفتتںیم اجںیئ ےگاورفلتخماثمولں ےس‬ ‫اےسےنھکیسیکوکششرکںیےگ۔‬

‫احلامتم ‪Present Perfect‬‬ ‫اسیج ہک اورپ عتفی ںیم اتب دای ایگ ےہ احل امتم اکی اےسی اکم ای لعف وک اظرہ رکات ےہ وج ایھب ایھب متخ وہا‬ ‫ےہ۔ےسیجوہآایےہ‪،‬اغیپمالایےہ۔وہاھکاکچےہےہ۔وہاجاکچےہ۔وریغہ‬ ‫انبےناک رطہقی‪ :‬یسک دصمر ینعی ‪ infinitive‬یک آرخیالعتم ان‪ ،‬ےنوریغہوک اٹہےن ےسابیق امدہ لعفرہ‬ ‫اجاتےہینعی لعفیکہیمکحلکش ےسیجالاناکیدصمرےہ‪ ،‬اناٹہدںیوترہ اجاتےہال ‪،‬ہیاکیمکحےہاباس‬ ‫ےکآےگارگایاکااضہفرکدںیوتہیامیضامتمینعی ‪Past Participle‬نباجےئاگ۔ےسیجوہالایینعی ‪He‬‬ ‫‪ brought‬ابارگوہالایےکآےگےہاکااضہفرکدںیوجاکیادمادیلعفےہینعی‪helping verb‬وت‬ ‫نباجےئاگ‪،‬وہالایےہ۔سپہیاحلامتمینعی ‪Present Perfect‬ےہ۔دورسا رطہقی‪ :‬امدہلعفےکدعب‬ ‫ارگ اکچ ےہ‪،‬ےکچ ںیہ‪،‬یکچںیہ‪،‬اگلدای اجےئوجہکدوادمادی لعف ‪ Helping Verbs‬ںیہوتیھباحلامتم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪204‬‬

‫نب اجاتےہ ےسیجوہالاکچےہ۔وہاھک اکچ ےہ۔دورسےرطےقی ےکاامعتسل ےس لعفیکلیمکت رپزایدہزور‬ ‫دایاجاتےہ۔ینعیاکیاکمالزًاملمکموہاکچےہ۔‬ ‫اثمںیل‪:‬‬ ‫وہربخالایےہ۔اہیںافلعوادحذمرک ‪Masculine singular‬ےہ۔وہربخالیئےہ۔اہیںافلعومثن‬ ‫وہےن ےک ابثع لعف یک لکش دبتلی وہیئ ےہ ینعی الای ےس الیئ وہایگ ۔ وہ ربخ الےئ ںیہ ۔ اہیں افلع ذمرک‬ ‫عمجںیہ ۔ اسےئل ہن رصف لعفیکلکش دبتلیوہیئےہ ہکلبادمادی لعفیھب دبتلی وہایگ ۔ ینعی ےلہپالای‬ ‫ےسالےئوہا‪،‬اوررھپےہدبلرکںیہوہایگ۔ےہاورںیہادمادیلعفںیہ۔‬

‫احلاامتحیل‬ ‫اس ںیم زامہن احل ےک یسک لعف ںیم اامتحل ینعی ااکمن اپای اجات ےہ۔ ےسیج وہ آات وہاگ ای وہ آراہ وہاگ۔ اس‬ ‫وصرت ںیم ےنہک واےل وک ادیم ےہ اور وہ اکی ااکمن اظرہ رکراہ ےہ ۔ ارگنزیی زابن ںیم اس دصقم ےک‬ ‫ےئل الص لعف ےک اسھت ضعب ‪ Modal verbs‬اامعتسل ےئک اجےت ںیہ ےسیج ‪Might, could,‬‬ ‫‪would, should‬وریغہ۔‬ ‫سپارگںیہکہکوہآاتوہاگوتاسںیم دلجیہااسیوہےناکااہظریھبےہ نکیلارگںیہکہکوہآراہوہاگ وتاس‬ ‫ںیمااکمین وطر ہپ اکی اجریلعفاک ااہظر ےہوج وہراہ وہاگ۔اعموطر ہپاسرطحابترکےت وہےئضعب‬ ‫اوراافلظیھبلمجںیمآےتںیہےسیج۔ نکممےہ‪،‬وہآرےہوہں۔ادیمےہوہآراہوہ۔ایکبجعتہکآجاچدن‬ ‫لکنآےئاورلکدیعوہ۔بجاےسیاافلظاکااضہفایکاجاتےہوتاگاٹہدایاجاتےہ۔اتمہبجاگذحفوہاجات‬ ‫ےہینعیاٹہدایاجاتےہوتااکمنزمکوروہاجاتےہ۔‬ ‫ضعباواقت زامہناحلںیماامتحلایااکم نیک یلہپوصرت ینعی زامہن امیض وکیھب اظرہرکاتےہ ۔ ےسیجرکات‬ ‫وہاگ۔اسںیم اعدت اپیئاجیتےہ ےسیج مہیسک ےسوپںیھچہک متےنیھبک اےسااسیرکےت داھکی‪،‬وہ وجاب‬ ‫ںیم ےہک ںیم ںیہن اجاتن‪ ،‬رکات وہاگ۔ وت اہیں اصف وطر ہپ اکی اےسی ااکمن ےک ینعمںیہ وج امیض ںیم اھت ۔‬ ‫ینعیامیضاامتحیل۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪205‬‬

‫سجرطحارگنزیی زابنںیم الخہص ایبنرکےن ےک ےئلامیض ےک وااعقت وکاحل قلطمینعی ‪Present‬‬ ‫‪ indefinite‬ںیمایبنایکاجاتےہایسرطحاردوںیمیھبامیضےکوااعقتوکاحلںیمایبنایکاجاتےہ۔‬ ‫ًالثم ’اس ےک دعب ابرب دنہ رپ ہلمح رکات ےہ اور دنہواتسین وفج وک تسکش داتی ےہ‘ ۔اردو زابن ںیم اےس احل‬ ‫اکحیئ ےتہک ںیہ ۔ہی زامہن احل یک وہ وصرت ےہ سج ںیم زگہتش احالت و وااعقت وک زامہن احل ںیم ایبن ایک‬ ‫اجاتےہ۔ےسیجاہکینںیم‪،‬آوھکنںداھکیاحلایبنرکےنںیم‪،‬‬ ‫زمدیااثملاحلامتم‬ ‫ںیم ےن ےئن ڑپکے نہپ ےئل ںیہ۔(اسدہاحتل)۔ آہنم امنز ڑپھ یکچ ےہ۔ دیعسامنز ڑپھ اکچےہ ۔ افلع‬ ‫ومثنوہوتیکچےہ‪،‬یکچںیہاورذمرکوہوتاکچےہ‪،‬ےکچںیہ۔‬ ‫ایک آہنم امنز ڑپھ یکچ ےہ؟ (وساہیل) ۔ ںیہن‪ ،‬آہنم ےن امنز ںیہن ڑپیھ ےہ۔ ویکں ‪،‬آہنم ےن امنز ویکں‬ ‫ںیہنڑپیھےہ؟۔آپولوگںےنہیوجےتاہکںےسرخدیےںیہ؟مہوتےئنوجےتےلہپیہےسرخدیےکچ‬ ‫ںیہ۔ہیامتمرقفےاحلامتمےکںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‬ ‫وقتی اور اہطرت وج‬ ‫اور زہاراہ مسق یک دباعت رہ رفہق اور رگوہ ںیم اےنپ اےنپ رگن یک دیپا وہیکچ ںیہ ۔ ٰ‬ ‫االسماکالصاشنمءاوروصقمداھتسجےکےئلآرضحنتﷺےنرطخانکاصمبئربداتشںیکنجوک‬ ‫زجب وبنت ےک دل ےک وکیئ دورسا ربداتش ںیہن رکاتکس وہ آج وقفمد و دعموم وہایگ ےہ۔ لیج اخونں ںیم‬ ‫اجرک دوھکی ہک رجامئ ہشیپ ولوگں ںیم زایدہ دعتاد نک یک ےہ ۔ زان‪ ،‬رشاب اوراالتف وقحق اور دورسے‬ ‫رجامئ اس رثکت ےس وہرےہ ںیہ ہک وگای ہی ھجمس ایل ایگ ےہ ہک وکیئ دخا ںیہن۔ ارگ فلتخم اقبطت وقم یک‬ ‫رخاویبں اور اقنصئ رپ لصفم ثحب یک اجوے وت اکی میخض اتکب ایطر وہاجوے ۔ رہ دادنمشن اور وغر رکےن‬ ‫وقتیوج‬ ‫واالااسننوقمےکفلتخمارفادیکاحتلرپ رظنرکےکاسحیحصاورینیقی ہجیتنرپچنہپاجوےاگہکوہ ٰ‬ ‫رقآن رکمی یک ّلع اغیئ اھت وج ارکام اک الص ومبج اور ذرہعی رشاتف اھت آج وموجد ںیہن ۔ یلمع احتل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪206‬‬

‫سج یک ادش رضورت یھت ہک ایھچوہیت اور وج ریغوں اور املسمونں ںیم امہب االایتمز تخس زمکور اور رخاب‬ ‫وہیئگںیہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪233‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دباعت‪:‬دبتعیکعمج‪ ،‬دنیںیموکیئایسی یئنابتسجاک رقآناور تنسںیم ووجد ہنوہ‪،‬دنیںیموکیئیئن‬ ‫رمس۔‬ ‫اہطرت‪:‬اپزیکیگ‪،‬افصیئ۔زبریگ‪،‬دقتس؛رُحتم؛ربزگدییگ۔‬ ‫اشنم‪:‬رغضواغتی‪،‬ببس‪،‬ابثع‪،‬رمیض‪،‬دصقم‪،‬دماع‪،‬دنعہی‬ ‫اصمبئ‪:‬تبیصمیکعمج‬ ‫زجب‪:‬وساےئ‪Except.‬‬ ‫وقفمدودعموم‪ :‬وھکایوہا‪،‬اغبئ‪،‬دنارد‪،‬اندیپ‪،‬مگدشہ‪،‬وجاپایہناجےئ ریغوموجد‪،،‬اٹمایایگ‪،‬انفایکایگ۔‬ ‫لیجاخہن‪Prison:‬‬ ‫رجامئہشیپ‪Criminal:‬‬ ‫االتفوقحق‪:‬وقحقاکوھکان‪،‬اصقنن‪،‬ربابدی۔‬ ‫ِ‬ ‫اقبطتوقم‪Different classes of a nation:‬‬ ‫لصفم‪:‬یلیصفت ‪Detailed‬‬ ‫میخض‪:‬ڑبےمجحواال‪،‬ڑبیاسجتمواال‪،‬وماٹ‪،‬دزیب۔‬ ‫لعاغیئ‪:‬وصقمد ٰ‬ ‫الع‪،‬الصببس‪،‬سجببسےکیلوکیئاکمایکاجےئ۔‬ ‫ّ ِ‬ ‫الصومبج‪:‬اینبدیوہج‬ ‫امہباالایتمز‪:‬وہزیچایوصختیصوجیسکےشوکدورسوںےساگلاچہپندے۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪12‬یئم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪207‬‬

‫(طسق‪)45‬‬ ‫لعفلقتسم‬ ‫وکیئیھبزابنےنھکیسےکدویہرطےقیوہےتںیہ۔اکی ہیہکزابنوکاسرطحاھکیساجےئسجرطحاکی‬ ‫ہچباینپامدریزابناتھکیسےہینعیالوعشریوطرہپلقنرکےتوہےئ۔ینعیوہوجاتنسےہاےسوباتلےہاوروج‬ ‫اھکل داتھکی ےہ اےس اتھکل ےہ ہکبج اس ےس ےلہپ اس ےک ذنہ ںیم وکیئ اور زابن وموجد ںیہن وہیت۔دورسا‬ ‫رطہقی ہیوہات ےہ ہک زابن وک وطبر اکی اسسنئ ینعی ملع ےک اھکیس اجےئ ےسیج مہ وکیئ یھب ملع ےتھکیس ںیہ اور‬ ‫اسںیم اہمرتاحلص رکےت اجےتںیہ ۔ہیرطہقی ںیمہاسوتقاایتخررکان ڑپاتےہبج امہرےذنہ‬ ‫ںیم اکی ےس زادئ زابونں یک ایداتش وموجد وہ۔ زین امہرے ےنھکیس اک لمع الوعشری ےس زایدہ وعشری‬ ‫وہ۔اتمہاےسیےچبوجاکیایسیزابنانھکیساچےتہوہںایاسںیماہمرتاحلصرکاناچےتہوہںوجانےک‬ ‫وادلنی یک امدری زابن وہ رگم ان وچبں یک وہ امدری زابن ہن وہ اسیج ہک رغمیب اممکل ںیم دیپا وہےن واےل‬ ‫ےچبںیہوتاےسیوچبںایاطبلوملعںےکےئلرضوریےہاورافدئہدنمےہہکوہزابنےنھکیسےکےئلدوونں‬ ‫رطقی اانپںیئ۔اسیکوہجہیےہہکریغاممکلںیمےچبوادلنیےس اردورصفوبےنلاورنسرکےنھجمسیک‬ ‫دح کت ےتھکیسںیہرگمانیکاہمرتاکدرہجیلکلیحطسوہاتےہ۔آپوکہیایدرانھکاچیہ آپےکوادلنی‬ ‫ےن میلعت اپاتسکن ای اھبرت ںیم احلص یک ےہ اور واہں اوہنں ےن اردو وک اباقدعہ اکی اسسنئ ےک وط ر ہپ‬ ‫ڑپاھےہ۔اناکاردوےکلعتمملعرصفالوعشریںیہنےہہکلباسںیموعشریوکششاورتنحماکدلخ‬ ‫ےہ۔ ےسیج ومضمن اگنری‪ ،‬طخ انھکل‪ ،‬دروخاتس انھکل‪ ،‬رگارم ےک اوصل ‪ ،‬اشرعی یک رشتاحیت رکان‪ ،‬فلتخم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪208‬‬

‫اردو اھکلرویں ےک اضمیم وک ڑپانھ اور انھجمس ‪ ،‬رحتری و رقتری یک اہمرت وریغہ اشلم ےہ۔ سپ آپ وک اردو‬ ‫ےنھکیس ےک ےئل دوونں یہ رطقی اایتخر رکےن وہں ےگ۔ الوعشری رطقی ےس اردو اک اعیمر دنلب رکےن ےک‬ ‫ےئلآپوکاےنپوادلنی‪،‬اردووبےنلواےلےنھکلواےلاابحبےساکیوبضمطیملعقلعتانبانوہاگ۔انےک‬ ‫اسھت اردو ںیم وگتفگ رکین وہیگ ۔ آپ یک وہ زابن وج اس کلم ںیم وبیل اجیت ےہ اہجں آپرجہت ےک دعب‬ ‫رےتہ ںیہ آپ وک اوکسل ںیم ‪ ،‬اقمیم دووتسں ںیم ‪ ،‬ویلیٹژین رپورگاومں ںیم ےننس اور وبےنل وک لم اجیت‬ ‫ےہ۔آپاےسالوعشریاوروعشریوطرہپھکیسےکچںیہاورھکیسرےہںیہ۔اسےئلاردووبےنلواولںےس‬ ‫آپوکاردو وبینلاچےئہاتہکآپاردو ںیماانپملعڑباھںیکس۔امہرےاناابسقاکدصقماردوزابنوکوطبر‬ ‫اکی ملع ای اسسنئ ےک ڑپاھان ےہ ات ہک آپ اک اردو زابن اک ملع ‪ ،‬راخس‪ ،‬ینیقی اور یقطنم وہ۔ اس رطح آپ‬ ‫رضحت حیسم وموعدؑ اور افلخء رضحت حیسم وموع ؑد یک بتک ےس وہ ملع احلص رکےن ےک اقلب وہںیکس وج یئک‬ ‫ااسقم اکےہ۔ ان بتکںیم ہفسلف‪،‬اترخی‪،‬ادب‪،‬ایسفنت‪،‬رواحین ولعم‪،‬ایستس‪،‬ااصقدایت ےسیجولعم ایبن‬ ‫وہےئ ںیہ ۔ ہی ولعم یک دنچ اثمںیل ںیہ بج آپ ان بتک ےس اافتسدہ احلص رکںی ےگ وت ریحان رہ اجںیئ‬ ‫ےگ سک دقر شیب تمیق زخاہن ےہ وج آپ وک اردو زابن ںیم رسیم ےہ۔ ویکہکن رضحت حیسم وموع ؑد ےن رفامای‬ ‫ےہہک‬ ‫؎وہزخانئوجزہاروںاسلےسدموفنےھت‬ ‫ابںیمداتی وہںارگ وکیئ ےلم ادیموار‬ ‫اسابب ںیم مہ لعفیک اناحوتلںاوروقادعےکابرے ںیم ڑپںیھےگ وج زامہن لبقتسم ےسلعتمںیہ ۔‬ ‫لعفلبقتسمینعی‪Future Tense‬یکیلہپاحتللبقتسمقلطمالہکیتےہ۔‬

‫لبقتسمقلطم ‪Future Indefinite‬‬ ‫اسوک ارگنزیی ںیم ‪ Future Indefinite‬اہک اجات ےہ ۔ اسںیم ہی اتبای اجات ےہ ہک اکی اکم وہاگ اتمہ‬ ‫وتق یک وکیئ وصخمص دیق ںیہن وہیت ۔ ےسیج اھکےئ اگ‪ ،‬آےئ اگ۔ اہتبل ارگ وہان وج ہک اکی دصمر ینعی‬ ‫‪ infinitive‬ےہ‪ ،‬ےسہیزامہنانبانوہوت وہےئاگیکاجبےئوہاگ اہکاجےئاگ‪،‬ینعی اھکانےساھکےئ اگآانےس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪209‬‬

‫آےئاگوتکیھٹےہرگموہانےسوہےئاگاباامعتسلںیہنوہات۔ہیاکیاانثتسیئاعمہلمےہ۔دقمیاردوںیم‬ ‫وہےئاگیھباامعتسلوہاتاھترگمابہیادنازرتکرکدایایگےہایضحمالعاقیئرہایگےہ۔‬ ‫ضعب اواقت وہاگ احل ےک ینعم داتی ےہ ےسیج ھجت ےس ڑبھ رک یھب وکیئ ےبووقف وہاگ۔ینعی سج یک ابت‬ ‫وہریہےہوہےبووقفےہ۔‬

‫لبقتسمدمایم‬ ‫اس ںیم آدنئہ زامہن ںیم ینعی لبقتسم ںیم اکم اک اجری رانہ اپای اجات ےہ ۔ ےسیج وہ دو امہ کت اس اتکب رپ اکم‬ ‫رکاترےہاگ۔ہیانجناتلچرےہاگ۔‬ ‫انبےناکرطہقی‪:‬احہیل انامتمےکدعب رےہ اگ ڑباہےن ےسہیزامہننب اجاتےہ۔ ےسیج انھکلدصمر‪infinitive‬‬ ‫ےہ اور اتھکل احہیل انامتم‪ Present indefinite‬سپ اتھکل ےک دعب رےہ اگ اک ااضہف رکدای اجےئ وت لبقتسم‬ ‫دمایم نب اجات ےہ ۔ ےسیج ‪ to write‬اکی دصمر ینعی ‪ Infinitive‬ےہ اور ‪writes‬اس یک انامتم ینعی‬ ‫‪indefinite‬لکشےہ۔‬ ‫اہتبلارگنزییںیمبجلبقتسمدمایمینعیانبانوہوت ‪will/shall‬ےکدعب ‪ keep/continue‬اکااضہف‬ ‫ایک اجات ےہ اور رھپ ‪Present Participle‬اگل دی اجیت ےہ ۔ ےسیج اردو اک رقفہ ےک وہ اتھکل رےہ اگ وک ارگ‬ ‫ارگنزییزابنںیمدںیھکیوتہیاےسیوہاگ ‪He will keep writing.‬‬

‫دصمررمبک‬ ‫اےسیامتماصمدرینعی ‪ Gerund‬وکوجدورسیزابونں ےک اافلظ ےک آرخںیمدصمریک العتم” ان“زایدہ‬ ‫رک ےک ای دورسی زابونں ےک اافلظ ےک دعب اُردو دصمر اگل رک انب یل اجےت ںیہ۔ اںیہن دصمر یلعج ای دصمر‬ ‫رمبک ےتہک ںیہ۔ےسیج رشتفی الان‪ ،‬املفان‪ ،‬ریس رکان‪ ،‬رگامان‪ ،‬انفکان وریغہ۔اہیں مہ اثمل ےتیل ںیہ اجات رانہ ہی‬ ‫اکی دصمر رمبک ےہ ۔ سپ ارگ اس ےس لبقتسم اک ہلمج انبںیئ ےسیج اس اک اکم اجات رےہ اگ ۔ ینعی المزتم‬ ‫وھکدانی۔وتہیلبقتسمدمایمںیہنےہہکلبلبقتسمقلطمینعی ‪Future Indefinite‬ےہ۔اہیںامہابت‬ ‫ہیےہہکآپاجنںیلہکدصمررمبکایکوہاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪210‬‬

‫دصمر ‪Gerund‬‬ ‫ارگنزیی رگارم ںیم ‪ Gerund‬ےس رماد ےہ لعف ینعی ‪ verb‬یک یلہپ احتل ای ‪ Form‬ےک اسھت ‪ Ing‬اک‬ ‫ااضہف رکےک دو اقمدص احلص رکان ۔ اکی ہی ہک لعف ینعی ‪ verb‬ےس امس ینعی ‪ noun‬انبای اجےئ ۔ ےسیج‬ ‫‪write‬اکی ‪ verb‬یکیلہپافرمےہاورہیلعفےہابارگ ‪ Writing‬رکدںیوتہیاکیامسینعی ‪noun‬‬ ‫یھبےہ ۔ینعیہیاکیلعفاکانمےہ۔ ےسیج ‪ I like writing‬اکبلطمےہہکےھجمانھکل(رثن‪،‬مظن) دنسپ‬ ‫ےہ۔وتاہیںانھکلاکیامسےہ۔دورسادصقماساکہیوہاتےہہکامستفصینعی ‪adjective‬انبایاجےئ۔‬ ‫ےسیج ‪writing table, writing pad‬وریغہںیم ‪writing‬اکیامستفصینعی ‪adjective‬ےہ۔‬ ‫اانغتس‪:‬رےہاگ‪،‬ےساکیمسقیکالرپوایہایاانغتسیھباظرہایکاجاتےہےسیجآپاجےیئوہآاترےہاگ۔آپ‬ ‫پچریہوہوخدیہڑپاتھرےہاگ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫لیمکتااشتعدہاتیےکلعتمایدرانھکاچیہہکآرضحنتﷺرپوجاامتمتمعناوراامکلادلنیوہاوت‬ ‫اسیکدووصرںیتںیہ۔اوللیمکتدہاتی۔دورسیلیمکتااشتعدہاتی۔لیمکتدہاتینملکاولوجہ‬ ‫آپ یک آدم اثین ےس وہیئ ویکہکن وسرۃ ہعمج ںیم وج‬ ‫آپ یک آدم ا ّول ےس وہیئ اور لیمکت ااشتع دہاتی ؐ‬ ‫ؐ‬ ‫مپھ‬ ‫آپ ےک ضیف اور میلعت ےس اکی اور وقم ےک ایتر ایطر رکین یک دہاتی‬ ‫اٰرخنی م(اۃعمجل‪)7 :‬وایل آتی ؐ‬ ‫آپاکی تثعباورےہاورہی تثعبربوزیرگنںیمےہوجاس‬ ‫رکیتےہاسےساصفولعمموہاتےہہک ؐ‬ ‫وتق وہریہ ےہ سپ ہی وتق لیمکت ااشتع دہاتی اک ےہ اور یہی وہج ےہ ہک ااشتع ےک امتم ذرےعی اور‬ ‫ےلسلس لمکم وہرےہ ںیہ ۔ اھچہپ اخونں یک رثکت اور آےئ دن ان ںیم یئن ابوتں اک دیپا وہان‪ ،‬ڈااخکونں‪ ،‬اتر‬ ‫ربویقں‪،‬رولیں‪،‬اہجزوں‪،‬اکارجااوراابخراتیکااشتعانبساومرےنلم المرکداینوکاکیرہشےکمکح‬ ‫ںیم رکدای ےہ سپ ہی رتایقں یھب درالص آرضحنت ﷺ یک یہ رتایقں ںیہ ویکہکن اس ےس آپ یک اکلم‬ ‫دہاتیےکامکلاکدورسازجولیمکتااشتعدہاتیوپراوہراہےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪238،239‬اڈیشی‪)2016‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪211‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫لیمکت‪:‬لمکمرکان‬ ‫اامتمتمعن‪:‬ااعنماکوپراوہان‬ ‫نملکاولوجہ‪:‬رہولہپےس‪،‬وپریرطح۔‬ ‫آدما ّول‪:‬یلہپابرآان۔‬ ‫آدماثین‪:‬دورسیابرآان۔‬ ‫ربوزی‪:‬ربوزےسامستفصےہ‪ ،‬وہظر‪،‬یسکیفخمےشےکرظنآےناکلمعاییفیک۔‬ ‫اھچہپاخہن‪:‬رپسیاہجںاتکںیب‪،‬اابخراترپٹنوہرکاھچےپاجےتںیہ‪Printing press‬‬ ‫ڈااخکہن‪:‬وپٹسآسف‪Post office‬‬ ‫اترربیق‪:‬یلیٹرگام‪Telegram‬‬ ‫ارجا‪:‬اجریرکان ‪issuance/ to launch‬‬ ‫داین وک اکی رہش ےک مکح ںیم رکان‪ :‬ینعی وماالصت اور ولعمامت ےک االقنب ےک ابثع رغجاایفیئ رسدحںی‬ ‫رصف العیتم رہ یئگ ںیہ اور داین اکی ولگلب رہش نب یئگ ےہ۔ آج داین ےک امتم ڑبے رہشوں ےس البواہطس‬ ‫دورسے وکلمں ےک ڑبے رہشوں ےس اکروابر وہات ےہ ۔ رہ ولگلب رہش ںیم وپرے ابزار وصخمص ںیہ اہجں‬ ‫رہکلماککنیبوموجدوہاتےہاوروکحیتمروکوٹکےکریغبوقانین ےکادنررےتہوہےئ دورسےامکلم‬ ‫ےکولگلبرہشوںےکاسھتاسرطحاکروابروہاتےہ ےسیجاقمیماکروابروہراہوہ۔ سپرضحتحیسموموعدؑ‬ ‫ےن ولگلب ای اسربئ رہشوں یک یکشت یک شیپ از وتق ربخ دی ویکہکن لیمکت ااشتع دہاتی ےک ےئل ہی‬ ‫رضوریاھت۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪19‬یئم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪212‬‬

‫(طسق‪)46‬‬ ‫لعفلقتسم۔زجو‪2‬‬ ‫زگہتشاببںیممہزامہنلبقتسمرپابترکرےہےھت۔ایسےلسلسوکآےگڑباھےتںیہ۔‬ ‫امیضبجلبقتسماکینعمدے‬ ‫ضعباواقت لعفامیضینعی‪Past Tense‬لبقتسمےکینعمداتیےہ۔ےسیجارگوہآایگ‪،‬وترضوراجؤںاگ۔‬ ‫اہیں ہی انھجمسرضوریےہہک آان ےسوت امیضاتنبےہآای وت رھپ آایگ ایکےہ ۔ اہیں مہارگنزییزابناکاہسرا‬ ‫ےتیل ںیہ ۔ آای‬

‫اک بلطم ےہ ‪ Came‬اور آایگ اک بلطم ےہ ‪has/have‬‬

‫‪ come/reached/arrived‬وت اسرطحآپھجمس ےئگ وہںےگہکآاییکاجبےئ آایگ بکاورویکں‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔دورسیواضتحہیےہہک ایگلعفاجانیکدنہیلکشےہ۔‬ ‫سپ ارگوہآایگاکبلطمےنباگ‪If he comes, I will leave.‬‬

‫احلوجلبقتسمےکینعمدے‬ ‫ضعب اواقت احل یھب لبقتسم ےک ینعم داتی ےہ ےسیج ‪ ،‬ںیم ھچک وساتچ وہں ‪ ،‬اور لک واہں اجات وہں ۔ اس‬ ‫رطح آپ رکف ہن رکںی ‪ ،‬ںیم اںیھن اےنپ درتف ںیم البات وہں۔ ایس رطح ارگ دصمر ےک دعب واال اک ااضہف‬ ‫رکدںی وت یھب وہ لبقتسم ےک ینعم داتی ےہ۔ ےسیج ںیم اکی اتکب ےنھکل واال وہں ۔ وہ اب اجےن واالےہ۔‬ ‫ابرشوہےنوایلےہ۔اسےسلبقتسمرقبیینعی‪Near Future‬اظرہایکاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪213‬‬

‫العتملبقتسماگ‬ ‫ہی العتم دعب ےک زامےن ںیم اایتخر یک یئگ ےہ ۔ دقمی دنہی ںیم ہی اامعتسل ںیہن وہیت یھت۔ اگ درالص‬ ‫رکسنستےکدصمر اگم ےسالکنےہ۔اسیجہکےلہپیھباتبایاھتدنہیںیمدصمر اجانیکامیضلکش ایگےہ۔دعب‬ ‫ےکزامےنںیمرعشاےن ایگوکرصتخمرکےک اگرکدایاورومثناگئےسیگنبیئگ۔‬

‫دصمرےکدعباک‪،‬یک‪،‬ےک‬ ‫دصمر ےک دعب اک‪ ،‬یک‪ ،‬ےک الےن ےس یھب لبقتسم قلطم ےک ینعم دیپا وہےت ںیہ۔ نکیل ہی ہشیمہ فن ےک‬ ‫ونعمں ںیم اامعتسل وہات ےہ۔ ےسیج وہ ںیہن آےن اک۔ ینعی وہ رہزگ ںیہن آےئ اگ ای تہب لکشم ےہ ہک وہ‬ ‫آےئ۔ایسرطح‪،‬ہیوجاسفدڈالدایایگےہہیںیہناجےناک۔‬

‫لکشوہجمل ‪Passive Voice‬‬ ‫سج لعف ینعی ‪verb‬اک افلع ‪ subject‬ولعمم ںیہن وہات اےس وہجمل ےتہک ںیہ ۔ لکش وہجمل ومعًام ااعفل‬ ‫دعتمی ‪Transitive Verbs‬اکوہاتےہ۔ااعفلدعتمیاےسیلعفوکےتہکںیہےسجافلع ‪Subject‬اور‬ ‫وعفمل‪ Object‬دوونںیکرضورتوہ۔ینعیااسیلعفسجاکاثافلعےسلکنرکوعفملکتےچنہپ۔‬ ‫‪Transitive Verb: A transitive verb is a verb that requires a direct object,‬‬ ‫‪which is a noun, pronoun, or noun phrase that follows the verb and‬‬ ‫‪completes the sentence's meaning by indicating the person or thing that‬‬ ‫‪receives the action of the verb.‬‬ ‫اب وہجمل اور ااعفل دعتمی یک عتفی ےک دعب مہ واسپ لعف یک لکش وہجمل یک رطف ولےتٹ ںیہ۔ سج‬ ‫لعفدعتمی ‪Transitive verb‬اکوہجمل ‪Passive Voice‬انبانوہاسےکامیضقلطمینعی ‪Past‬‬ ‫‪Indefinite‬ےکآےگدصمر اجانےسوجزامہن ‪Tense‬انبانوہویہزامہنانبرکاگلدایاجاتےہ۔ًالثمارگلعف‬ ‫ےہ اھکانوتاسیکامیضقلطم ‪Past indefinite‬لکشوہیگاھکایابارگلعف اھکانےساحلقلطموہجمل‬ ‫ینعی ‪present indefinite passive voice‬انبانےہوت لعف اھکانےکامیضقلطمینعی اھکایےکآےگ‬ ‫لعف اجاناکاحلقلطمینعی ‪present indefinite form of the verb‬اگلدیاجےئیگ۔سپہیوہاگ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪214‬‬

‫اھکایاجاتےہ‪،‬ایسرطحاھکایاجےئاگلبقتسمقلطمینعی ‪،Future Indefinite‬اھکایایگ امیضقلطماور‬ ‫اھکایاجاتاھتامیضانامتم‬ ‫ایھب مہ ےن ہی ڑپاھ ےہہک اردو زابن ںیمفلتخم زامونں ںیم لعف یک وہجمل لکش ینعی ‪Passive voice‬‬ ‫ےسیکیتنبےہ۔دنچاثمولںےسزمدیواضتحرکےتںیہ۔‬ ‫مہرسِاشماھکاناھکےتںیہ۔)رعموف ‪Active Voice‬امہرےرھگرسِاشماھکاناھکایاجاتےہ۔‬ ‫)وہجمل‪(Passive Voice‬‬ ‫اسکنومویشیںوکےلھچپرہپ(‪ )Afternoon/ Close to evening‬رھگوںوکالےتںیہ۔(رعموف‬ ‫‪)Active Voice‬‬ ‫ومویشیںوکےلھچپرہپرھگوںوکالایاجاتےہ۔)وہجمل‪(Passive Voice‬‬ ‫مہ حبص وک رقآن رشفی ڑپںیھ ےگ۔(رعموف‪ )Active Voice‬رقآن رشفی ںیمہ حبص وک ڑپاھای‬ ‫اجےئاگ۔(وہجمل‪)Passive Voice‬‬ ‫ںیم ےن لک رمویغں وک داہن ڈاال۔(رعموف ‪ ،)Active Voice‬لک رمویغں وک داہن ڈاال‬ ‫ایگ۔(وہجمل‪)Passive Voice‬‬ ‫وہ وتیھکں وک اپین ےس ریساب رکات اھت۔(رعموف‪ ،)Active Voice‬وتیھکں وک اپین ےس ریساب ایک اجات‬ ‫اھت۔(وہجمل‪)Passive Voice‬‬ ‫ادیمےہاندنچاثمولںےسآپرپواحضوہاجےئ اگہک اردوزابنںیملعفیکرعموفاوروہجمل لکشںیم‬ ‫ایکرفقےہ۔زیناےسانبےناکایکاوصلےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ریما ااکنر ریما ااکنر ںیہن ےہ ہکلب ہی اہلل اور اس ےک روسلﷺ اک ااکنر ےہ ویکہکن وج ریمی ذکتبی رکات‬ ‫ےہ وہ ریمی ذکتبی ےس ےلہپ اعم ذاہلل ‪ ،‬اہلل اعتٰیل وک وھجاٹ رہھٹا اتیل ےہ ۔ ہکبج وہ داتھکی ےہ ہک ادنروین اور‬ ‫َ َ ُ َ​َ َ‬ ‫کر َو ِانَا ل َ ٗہ ل َ ٰح ِف ُظ َ‬ ‫الذ َ‬ ‫ون‬ ‫ریبویناسفددح ےسڑبےھوہےئںیہ اوردخااعتٰیلےنابووجد وعدہ ِانا ن‬ ‫حن نزلنا ِ‬ ‫(ارجحل‪)10:‬ےکانیکاالصحاکوکیئااظتنمہنایک۔بجہکوہاسارمرپاظبرہاامینالاتےہہکدخااعتٰیلےن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪215‬‬

‫آتیاالختسفںیمودعہایکاھتہکوموسیہلسلسیکرطحدمحمیہلسلسںیمیھبافلخءاکہلسلساقمئرکےاگ۔‬ ‫رگماسےناعمذاہللاسودعہوکوپراںیہنایکاوراسوتقوکیئہفیلخاساتمںیمںیہناورہنرصفاہیں‬ ‫کت یہ ہکلب اس ابت ےس یھب ااکنر رکان رپے اگ ہک رقآن رشفی ےن وج آرضحنتﷺ وک مییل ومٰیس‬ ‫رقار دای ےہ ہی یھب حیحص ںیہن ےہ اعمذاہلل۔ ویکہکن اسہلسلس یک امت اشمتہب اور اممتلث ےک ےئل رضوری‬ ‫اھت ہک اس وچدوھںی دصی رپ اس اتم ںیم اکی حیسم دیپا وہات ایس رطح رپ ےسیج وموسی ہلسلس ںیم‬ ‫وچدوھںیدصیرپاکیحیسمآای۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪243-242‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ااکنر‪:‬عنمرکان‪،‬ارحناف‪،‬انوظنمر۔‬ ‫ادنروین‪Internal/domestic:‬یسکادارے‪،‬وقم‪،‬رگوہوریغہےکادنرےکاعمالمت‬ ‫ریبوین‪ External/foreign :‬یسک ادارے ‪ ،‬وقم‪ ،‬رگوہ وریغہ رپ دورسے ادارے‪ ،‬وقم ای رگوہ ےک‬ ‫اثات۔‬ ‫اسفد‪Disorder/chaos :‬یکلم‪،‬وقیم‪،‬ذمیبہاوصولںےسدوروہاجان۔‬ ‫االصحاکااظتنم‪Plan/strategy of reformation:‬‬ ‫ارم‪:‬اعمہلم‬ ‫ہلسلس‪:‬اظنم‪،‬دور‪،‬وتق۔‬ ‫مییل‪:‬یسکےکاسیج۔‬ ‫امتاشمتہباوراممتلث‪:‬وپریرطحےسایتہبدحکتیسکےکاسیجوہان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪02‬وجن‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪216‬‬

‫(طسق‪)47‬‬ ‫ااعفلیکوہجمللکش‬ ‫زگہتش ابب ںیم مہ ےن ااعفل یک وہجمل لکش یک الیصفتت رپ ابت رشوع یک یھت ایس لسلست وک اقمئ رےتھک‬ ‫وہےئمہزمدیآےگڑبےتھںیہ۔‬

‫یعبطوطرہپوہجمل‪,‬ااعفلدعموہل‬ ‫ااعفلدعموہل اےسیااعفلینعی ‪ Verbs‬وہےتںیہ وجیسکاکماک رکاناظرہںیہنرکےت ہکلبرصفیسکاکم اک‬ ‫وہاناظرہ رکےتںیہ ےسیجانٹپ‪ ،‬انٹل‪،‬انلپ‪،‬انلھک‪ ،‬انٹب(میسقتوہان)‪،‬دھچان‪،‬انجس‪،‬انٹک‪،‬انلسوریغہ۔ہیااعفل‪Verbs‬‬ ‫اینپذاتیہںیموہجمل‪Passive Voice‬وہےتںیہ۔ےسیجوہاٹپ‪He was beaten.‬‬ ‫اسرقفےںیم وہ افلعںیہنےہہکلب افلع انولعممےہ اور وہ وعفملےہ۔ایسرطح آاٹالت۔اظرہےہآاٹ‬ ‫وخدوخبد وت اتلت ںیہن وتےنل واال وکیئ اور ےہ۔ اس ےئل آاٹ افلع ںیہن۔ ایس رطح ڑپکے ےلس‪ ،‬روےپ ےٹب‪،‬‬ ‫وھگڑادلا‪ ،‬اکندھچا‪،‬دروازہ الھک‪ ،‬ڑکلییٹک وریغہ ااعفل دعموہلیک زمدی اثمںیلںیہ وج اینپالصاحتل ںیم‬ ‫یہوہجملوہےتںیہ۔‬

‫لعفالزماورلکشوہجمل‬ ‫اس ےس لبق ےک مہ لعف الزمیک لکش وہجمل رپ وغر رکںی ۔ لعف الزمیک عتفی دےتھکی ںیہ ۔ لعف الزموہ‬ ‫لعف ےہ سج ںیم یسک اکم اک رکان اپای اجےئ ۔ رگم اس اک اث رصف اکم رکےن واےل ینعی افلع کت رےہ اور‬ ‫سب۔ ےسیجادمحآای۔اھکاناکپ۔اکمناجس۔ ابدےتھکیںیہ ہکلعفالزموہجمل ےسیکاتنب ےہ۔اثمںیلدےتھکیںیہ‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪217‬‬

‫ھجم ےس واہں اجرک آای ہن ایگ۔ھجم ےس اینت دور ںیہن الچ اجات۔ ھجم ےس آای ںیہن اجات۔نکیل ہی وصرت ہشیمہ‬ ‫فن ےک اسھت آیت ےہ اور ا س ےک ینعم یھب اخص ںیہ ینعی ہی ہشیمہ اس وتق اامعتسل وہات ہکبج اکی صخش‬ ‫یسکاکموکرکانںیہناچاتہ‪،‬ایوہاساکموکرکےنیکاطتقیہںیہنراتھک۔‬ ‫اںیھن ونعمں ںیم ااعفلدعتمی ‪ Transitive Verbs‬یھب لکش وہجمل ںیماامعتسلوہےتںیہ ۔ ےسیج‪:‬‬ ‫ھجم ےساھکاناھکای ہنایگ۔اساثملںیملعف اجان وطبروہجمل ایگ یکلکشںیماامعتسلوہاےہوجہکوہجمل ےہ‬ ‫اوروہانکس ےکینعمدےراہےہ۔ینعیھجم ےساھکاناھکای ہناجاکس۔نکیلضعبدورسیوصروتںںیم اجان وطبر‬ ‫لعفادمادی ‪Helping Verb‬دورسےااعفل ‪ Verbs‬ےکاسھتآاتےہ۔ ےسیج‪:‬اھکاجان‪،‬ڈراجان‪،‬اھٹ‬ ‫اجان۔ایدرانھکاچیہہکااعفلیکہیلکشوہجمللکشںیہنےہینعیہی ‪Passive Voice‬ںیہنںیہ۔‬

‫ااعفلیکفن‬ ‫‪1‬۔ااعفل ‪Verbs‬ےکرشوعںیم ہنایںیہن اگلےنےسلعفیفنموہاجاتےہ۔ًالثم‪:‬وہابکت ںیہنآای۔مت‬ ‫لکویکں ںیہنآےئ۔اُےسھچک ہنالم۔‬ ‫ضعب اواقت ںیہن رقفے ےک دورسے ےصح ںیم آات ےہ ےسیج ںیم امتم دن ااظتنر رکات راہ رگم وہ آای یہ‬ ‫ںیہن۔‬ ‫‪2‬۔ ہن اور ںیہن ےک اامعتسل ںیم رفق ےہ۔ امیض رشہیط ‪ Past conditional‬اور اضمرع ینعی لعف‬ ‫‪Verb‬یکایسیلکشوجاحلاورلبقتسمدوونںینعمدے‪،‬ےکاسھت ںیہن اامعتسلںیہنوہاتہکلب ہناامعتسل‬ ‫وہات ےہ۔ اثمںیل‪ :‬ارگ وہ ہن آات وت وخب وہات (ااھچ وہات)۔ ارگ ابرش ہن وہیت وت مہ چیم لیھک ےتیل ۔ ارگ آپ‬ ‫اےسگنتہنرکےتوتااھچوہات۔‬ ‫اضمرعیکاثمںیل‪:‬وہ ہن آےئوتںیمایکرکوں۔وکیئہن انمےئوتوہےسیکامےن۔رصمہع‪:‬ےھجتمہویلےتھجمسوجہن‬ ‫ابدہوخاروہات۔‬ ‫ہلمج رشہیط ےک دورسے ےصح ںیم یھب ںیہن اامعتسل ںیہن وہات۔ ےسیج‪:‬ارگ وہ آات وت ااھچ ہن وہان۔ ایس رطح‬ ‫امیض قلطم ‪ Past Indefinite‬ںیم رشط ینعی ‪ If clause‬ےک اسھت یھب ارثک ںیہن اامعتسل ںیہن ایک‬ ‫اجات۔ےسیج‪:‬ارگاسےنامہرااطمہبلہن امانوتایکوہاگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪218‬‬

‫‪3‬۔احلارم ہی ‪Present Tense imperative verb‬یکفن ‪Negative form‬انبےنےکےئل‬ ‫ہناور تمدوونںاامعتسلوہےتںیہ۔ےسیج‪:‬ہنرک‪،‬تمرک۔ تمںیمزمدیاتدیکاپیئاجیتےہ۔‬ ‫‪4‬۔ امیض قلطم ‪ Past Indefinite‬ےک اسھت ومعًام ںیہن آاتےہنکیل ضعباواقت ہن یہ اامعتسلوہات‬ ‫ےہ۔ہنیہدورطحاامعتسلوہاتےہ۔ےسیجہنیہانولوگںےنراہطبایکہنمہیہےئگ۔اوردورسیلکشںیم‬ ‫‪:‬ہندخایہالمہنواصلمنص۔ینعیہناوریہےکدرایمنافلع‪،‬امسوریغہآےتںیہ۔‬ ‫‪5‬۔ بج امیض اامتحیل ‪ Past Conditional‬یک آرخی العتم اھت وموجد ہن وہ وت فن ےک ےئل ہشیمہ ہن‬ ‫اامعتسلوہاگ۔ ےسیج‪:‬ارگںیمرھگےسرتھچیےلرکاتلکنوتہناتگیھب۔نکممےہاملسمونںےسانااصنیفہنوہیئ‬ ‫وہیتوتمیسقتدنہ ‪Partition of sub-continent‬یھبہنوہیت۔‬ ‫‪6‬۔لعفلبقتسم ‪Future Tense‬ےکیفنمولمجںںیمارگدصمر ‪ Infinitive‬ےکدعباک‪،‬یکےکوہوت‬ ‫اظبرہفناکہلمج‪،‬لبقتسمےکینعمداتیےہ اوراےسیولمجںںیمہشیمہ ںیہن اامعتسلوہاتےہ۔ےسیج‪:‬ںیمںیہن‬ ‫آےناک۔ہیوساغتںیہنےنکبیک۔آپولوگںںیماافتقںیہنوہےناک۔وریغہ‬ ‫‪7‬۔احلقلطم ‪ Present Indefinite‬ےکفنےکولمجںںیمآرخیالعتم ےہای ںیہ متخرکدیاجیت‬ ‫ےہ اور ںیہن اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج‪ :‬ےسیجںیم ںیہن اھکات ہی زبسی ۔ روز روز وکیئ ںیہن آات۔ آپیسک اور‬ ‫ےسںیہکھجمےسںیہناہکاجات۔‬ ‫وکیئوصرترظنںیہنآیت‬ ‫وکیئ ادیم رب ںیہن آیت‬ ‫نکیل بج یسک لمج ےک دوونں وصحں ںیم فن وہ وت ہن انھکل اچیہ ۔ اور اسوصرت ںیم لمج ےک آرخ ںیم‬ ‫آےنواال ادمادی لعف ‪)Helping Verb‬ےہ ایںیہ (اٹہای ںیہن اجات ۔ےسیج‪ :‬ہن وخدآاتےہ ‪ ،‬ہندورسوں‬ ‫وکآےنداتیےہ۔ہنوخدامنزڑپاتھےہہنوچبںوکنیقلترکاتےہ۔‬ ‫ایس رطح احل امتم ‪ Present Perfect‬ںیم یھب ںیہن اامعتسل وہات ےہ اور آرخ ی ادمادی لعف‬ ‫‪ Helping Verb‬ینعی(ےہای ںیہ)رگ اجاتےہ۔ ےسیج ہیےنہکیکاجبےئہکوہابکتںیہنآایےہ۔مہ‬ ‫ںیہکےگوہابکتںیہنآای۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪219‬‬

‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫ٰ َ َ ُ َ​َ َ َ ُ‬ ‫اور ایس رطح رپ رقآن رشفی یک اس آتی وک یھب الٹھجان ڑپے اگ وج اخ ِرین ِمنہم لما یلحقوا‬ ‫ِب ِہم (اۃعمجل‪) 4:‬ںیماکیآےنواےلادمحیربوزیکربخدیتیےہ۔اوراسرطح رپ رقآنرشفییکتہب‬ ‫دوعی ےس اتہک وہں ہک ادمحل ےس ےل رک واانلس کت‬ ‫یس آںیتی ںیہ نج یک ذکتبی الزم آےئ یگ ہکلب ںیم ٰ‬ ‫اسرارقآنوھچڑان ڑپےاگ۔رھپوسوچ!ایکریمیذکتبیوکیئآاسنارمےہہیںیمازوخدںیہناتہک‪،‬دخایک‬ ‫مسقاھکرک اتہک وہں ہکقح یہی ےہہک وج ےھجموھچڑے اگاور ریمی ذکتبی رکے اگوہزابن ےس ہن رکے‬ ‫رگماےنپلمع ےساسےناسرےرقآنیکذکتبیرکدیاوردخاوکوھچڑدای۔اسیکرطفریمےاکی‬ ‫ااہلم ںیم یھب ااشرہ ےہ اتن ینم و اان میک ےب ش ریمی ذکتبی ےس دخا یک ذکتبی الزم آیت ےہ اور‬ ‫ریمےارقارےسدخااعتٰیلیکدصتقیوہیتاوراسیکیتسہرپوقیاامیندیپاوہاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪243‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫آپیکامیلعتتےکنسح‬ ‫ادمحیربوز‪:‬رضحتدمحمﷺیکامجیلاشناکوہظر‪،‬آرضحنتﷺاکانمادمح ؐ‬ ‫اک رہظم ےہ ۔ اور نسح ےس اکی رماد ہی ہک آپیک امیلعتت داین ےک امتم ولعم ےک نیسح ولہپؤںیک اجعم‬ ‫وہں یگاور انیک دصتقی رکےن وایل وہںیگ۔ یہی وہ اکم اھت سج ےکےئل رضحت حیسم وموع ؑداکی ادمحی‬ ‫ربوزنبرکوعبمثوہےئ۔رضحتحیسموموع ؑدےنرقتریوفینصتےکذرےعیاالسیمامیلعتتاکنسحاکلم‬ ‫افتلیص اور داللئ ےک اسھت ایبن رفامای اوراثتب ایک ہک رقآن رشفی یک امیلعتت اور ےفسلف وک داین ےک رہ‬ ‫ےفسلفاوررظنےیرپہنرصفوفتیقاحلصےہہکلبرقآنرشفیوطبردصمقےکےہ۔‬ ‫ذکتبی‪:‬ینعییسک زیچےکابرے ںیمدلیلیکروینش ںیم ایانب یسکدلیل ےکمیلست رکانایاالعنرکانہک وہطلغ‬ ‫ےہ۔‬ ‫الزمآان‪:‬وکیئاوراایتخرہنرانہ۔‬ ‫ادمحلےسواانلسکت‪:‬ینعیلمکمرقآنرشفی۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪220‬‬

‫آاسنارم‪An easy task:‬ارموےسیمکحوکیھبےتہکںیہرگماہیںاسےسرماداعمہلمایاکمےہ۔‬ ‫ازوخد‪ From one’s own mind:‬ینعیےباینبدایسیابتوجیسکاکذایتایخلایرظنہیوہ۔‬ ‫ےھجموھچڑےاگ‪:‬ینعیوجےھجمرظنادنازرکےاگ‪،‬ریمےدوعےاوراسےکداللئرپوغرںیہنرکےاگ۔‬ ‫زابنےس‪Verbally:‬‬ ‫لمعےس‪Practically:‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪09‬وجن‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪221‬‬

‫(طسق‪)48‬‬ ‫ااعفلیکفن‬ ‫ااعفل‪Verbs‬ےکرشوعںیم ہنای ںیہن اگلےنےسلعفایہلمجیفنموہاجاتےہ۔ًالثم‪:‬وہابکت ںیہنآای۔‬ ‫مت لک ویکں ںیہن آےئ۔ اُےس ھچک ہن الم۔اہتبل ہن اور ںیہن ےک اامعتسل ںیم رفق ےہ اور ایس رفق وک ےنھجمس‬ ‫ےکےئل مہزگہتشقبس ےساسوموضع رپابترکرےہںیہ۔اسوموضع ےک دنچاکنترہ ےئگںیہاب‬ ‫انرپابترکےتںیہ۔‬ ‫‪1‬۔ اےسی ااعفل ‪Verbs‬وج یسک امس ‪ ، Noun‬تفص ‪ Adjective‬ےس ا ور لعف ‪ Verb‬ےس رمبک‬ ‫‪ Compound‬وہں۔انیک فندورطحیکاجیتےہ۔ایوتامس‪Noun‬ایتفص ‪Adjective‬ےسےلہپ‬ ‫ںیہنایہناگلےتںیہایرھپلعف ‪Verb‬ےسےلہپ۔ ااسیلعف ‪Verb‬سجےسےلہپرقفےںیماکیاورلعف‬ ‫‪ Verb‬وہ ےسیج‪:‬ںیماہنانںیہناچاتہ۔اسرقفےںیمدولعفںیہاہناناوراچانہ ۔وتایسیوصرتںیمآرخی‬ ‫لعف ےسےلہپ ںیہن اگلانیہ انمبس وہاگ۔ اتمہارگ ںیہن وکےلہپ لعف ےس لبقاگلای اجےئوت ونعمں ںیمرفق‬ ‫آےئ اگ۔ ےسیج‪ :‬ںیم ںیہن اہناناچاتہ (مت ویکںابرابر ہک رےہ وہ)اسلمج ںیم اکی یمتحہجہلےہ وجارصار ای‬ ‫دضایربجےکےجیتنںیمدیپاوہاتےہ۔‬ ‫ارگلمجںیملعفےسلبقتفص ایامسوہ ےسیج‪:‬ہیاکی اہبدرلمعںیہنےہ۔اساکروہیرسدںیہنےہ۔وت‬ ‫ںیہن یکبسےسانمبسہگجلعفےسلبقوہیگ۔انولمجںںیملعف وہان ےہاسےئلدوونںولمجںںیم‬ ‫ےہےسےلہپںیہنآایےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪222‬‬

‫ںیہنیکہگجدبےنلےسوہفمماکدبانل‬ ‫ںیم ہی اتکب دنسپ ںیہن رکات ۔ ںیم ہی اتکب ںیہن دنسپ رکات ۔ دوونں ولمجں ںیم ےس الہپ ہلمج زایدہ رتہب ےہ‬ ‫اہجں ںیہن لعفےسوفر ًاےلہپآایےہ۔ نکیل روزرمہیکوبلاچل ‪ Dialect‬ںیم ںیہن ےکاسھتدورسے‬ ‫اافلظ یک رتبیت یھب دبیل اجیت ےہ۔ ےسیج‪ :‬ںیم ںیہن دنسپ رکات اس اتکب وک ۔ ای ےھجم ںیہن دنسپ ہی اتکب۔ ہی‬ ‫اتکبےھجمدنسپںیہن۔ےھجمںیہنایھچیتگلہیاتکب۔وتہیاسرےادنازوگتفگےکںیہ۔‬ ‫‪2‬۔ضعب ولمجں ںیم ااعفل ‪ Verbs‬ےک دعب رحف فن ینعی ںیہن ای ہن اس ےئل اگلای اجات ےہ ات ہک اتدیک‪،‬‬ ‫ارصار ‪ ،‬ااجتل ‪ ،‬ای ےلہپ ےس وموجد ادیم ای ادنےشی ےک وپرے وہاجےن اک ااہظر ایک اجےکساور اےسی لمج اابثیت‬ ‫‪Positive‬وہےتںیہ۔ینعیانںیمیسکابتیکفنںیہنیکاجیت۔‬ ‫ےسیج‪:‬آؤان!واہںںیلچ۔ویہوہاانسجاکڈراھت۔‬

‫رحفانیکیصفت‬ ‫ان‪:‬ںیہناورہناکرتمادف ‪Synonym‬ےہ۔ہیفلتخمونعمںںیماامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫‪1‬۔وسالےکادنازںیم‪:‬وبولانینعیوجابدو‪ ،‬ےہانینعیویکںںیہن‪Of course‬۔‬ ‫‪2‬۔دصتقیرکاےنےکےئل‪:‬ایکااسیںیہنےہ۔ےہہکںیہن۔یسکےناپینوتںیہنانیپ۔‬ ‫‪3‬۔وطبرالعتمامسآہل ‪ As a sign used to name the instruments‬ینعی اناکااضہفرکےک‬ ‫یسکاوزارایآےلاکانمانبایاجاتےہ۔ےسیج‪:‬انلیب‪،Wooden Rolling Pin‬انکنھپ ‪،Fire Blower‬رقان‬ ‫‪Bugle‬وریغہ۔‬ ‫‪4‬۔ یسک فل ےک آرخ رپ ان اگل رک یسک زیچ اک وھچاٹ وہان اظرہ ایک اجات ےہ ۔ ےسیج وھبت ےس انتھب اور ڈوھل ےس‬ ‫ڈوھانلوریغہ۔‬ ‫‪5‬۔ ہن اگل رک امس لعتم لعف ‪Adverb‬یھب انبای اجات ےہ ۔ ےسیج ‪ :‬ومنم ےس ومانمہن‪ ،‬دریل ےس دریلاہن‪،‬‬ ‫وخاشدمےسوخاشدماہنوریغہ۔‬ ‫‪6‬۔ریمضےکالےقحےکوطررپاامعتسلوہاتےہ‪،‬رعیباافلظےکاسھتلمرکامہرےےکینعمداتیےہ؛ےسیج‪:‬‬ ‫ومالان‪،‬دیسان‪،‬انیبن‪،‬اامانموریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪223‬‬

‫اسےکالعوہ ان اکشتی‪،‬االھٹےناوروخاشدمےکرگنںیمیھباامعتسلوہاتےہ ےسیجاجناایلیےکاسرعش‬ ‫ںیمالہپہنفناکےہاوردورسا اناالھٹرکاکشتیاکےہ۔‬ ‫وہوجہنآےنواالےہاناسےسھجموکبلطماھت‬ ‫آےنواولںےسایکبلطمآےتںیہآےتوہںےگ‬ ‫اعموبلاچلںیمیھبےچب وادلنیےسانزرکےتوہےئ ان اکاامعتسلرکےتںیہ۔ ےسیج‪:‬ےھجموہ زیچدےدںی‬ ‫ان‪،‬امناجںیئان‪،‬ابرہںیلچانوریغہ۔ارگنزییںیماسدصقمےکےئل ‪please‬اامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫احلامتم ‪present perfect‬ںیم بجلمجںیمںیہن اامعتسلوہاتےہوتلمج ےک آرخ ےسادمادیلعف‬ ‫ےہایںیہ وریغہرگادےی اجےتںیہ ۔ ےسیج‪:‬وہاب کت ںیہنآای ےہ۔ یکاجبےئںیہک ےگوہ اب کت ںیہن‬ ‫آای ۔اسیکوہجہیےہہک ںیہن دواافلظ ہن اورںیہاکومجمہعےہ۔اسےئل ںیہن ادمادیااعفلاکدبل وہاجات‬ ‫ےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫رسکیالضلنت ےک ایک معنے ںیہ؟ وتہج ےس ننس اچیہ ہک حیسم وموع ؑد یک تثعب اک وتق ہبلغ بیلص ےک وتق‬ ‫رہھٹاایایگےہاوروہبیلصوکوتڑےنےکےئلآےئاگاببلطماصفےہہکحیسموموع ؑدیکآدمیکرغض‬ ‫وسیعی دنی اک ااطبل یّلک وہاگ اور وہ تجح و ربانیہ ےک اسھت نج وک آامسین اتدیئات اور وخارق اور یھب وقی‬ ‫رکدںی ےگ وہ بیلص رپیتس ےک ذمبہ وک ابلط رکےک داھکدے اگ اور اس اک ابلط وہان داین رپ رونش‬ ‫وہاجےئ اگاورالوھکںروںیح ارتعافرکںیلیگہک یفاتقیقحلاسیعیئ دنی ااسنن ےکےئلرتمح اکابثع‬ ‫ںیہنوہاتکس یہیوہجےہہک امہریاسریوتہجاسبیلصیکرطفیگلوہیئےہ۔بیلصیک تسکشںیمایک‬ ‫وکیئ رسک ابیق ےہ؟ ومت حیسم ےک ہلئسم ےن یہ بیلص وک اپش اپش رکدای ےہ ویکہکن بج ہی اثتب وہایگ ہک‬ ‫حیسمبیلص رپرما یہ ںیہن ہکلب وہ اینپ یعبطومت ےسریمشک ںیم آرک رما ۔وت وکیئ دنملقعںیمہ اتبےئ ہک اس‬ ‫ےسبیلصاکابیقایکراتہےہ۔ارگبصعتےناوردضےنیلکلیہااسننےکدلوکاترکیاوراسیکلقع‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪224‬‬

‫وک اناقلب ہلصیف ہن انبدای وہ وت اکی اسیعیئ وک یھب ہی ارقار رکان ڑپے اگ ہک اس ہلئسم ےس اسیعیئ دنی اک اسرا‬ ‫اترووپداُدڑھاجاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪246‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫حیسم وموع ؑد یک تثعب اک وتق‪ :‬وہ وتق ‪ ،‬اسل ےنیہم بج رضحت حیسم وموع ؑد وک حیسم وموع ؑد اور ا امم دہمیؑ ےک‬ ‫وطررپاجیھبایگ۔‬ ‫ہبلغبیلص‪:‬اسیعتیئ ‪Christianity‬یکاطتق‪،‬الیھپؤوبقمتیلوریغہ۔‬ ‫وسیعیدنی‪ :‬اسیعتیئ ‪Christianity‬۔‬ ‫ااطبلیّلک‪:‬لمکموطررپیسکرظنےی‪،‬دیقعےایےفسلفوکداللئاوروبثوتںےکذرےعیطلغاثتبرکان۔‬ ‫تجحوربانیہ‪:‬داللئاوروبثت۔‬ ‫آامسیناتدیئاتاوروخارق‪:‬اہللاعتٰیلیکرطفےسریغومعمیلدمداوررصنت۔‬ ‫وقیرکان‪:‬وبضمطرکان۔‬ ‫یفاتقیقحل‪:‬تقیقحںیم‪،‬ینعیالصابتوہان۔‬ ‫رسکابیقوہان‪:‬اکیاکماکیسکدحکتانلمکموہان۔‬ ‫اپشاپشرکان‪:‬ڑکٹےڑکٹےوہان‪،‬ونعمیاابتعرےسطلغاورےبتقیقحاثتبوہاجان۔‬ ‫بیلصرپرمان‪:‬زساےئومتیکاکیمسقسجںیمڑکلییکبیلصرپاکٹلرکامرااجاتےہ۔‬ ‫اترووپد‪:‬اتانابانینعیاظنم‪Net work ،‬‬ ‫اناقلبہلصیف‪ :‬ہلصیفرکےنےکاقلبہنوہان‪،‬چساوروھجٹںیمرفقہنرکانکس۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪16‬وجن‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪225‬‬

‫(طسق‪)49‬‬ ‫لعف ‪ Verb‬یکولکشںوکدبانل‬ ‫آپےنداھکی وہاگہکارگنزییزابنںیملعفیکنیتاحںیتلوہیتںیہاور ضعباحلظ ےساچروجزامےنےک‬ ‫اطمقباامعتسلوہیتںیہ۔آجےکقبسںیممہدےتھکیںیہہکاردوںیملعفیکلکشدبےنلےکایکایکرطےقی‬ ‫ںیہ ۔ ارگ اردو رگارم یک اتکوبں ںیم دںیھکی وت اسابب ںیم اکیف لکشم االصاحت اامعتسل یک اجیت ںیہ نکیل‬ ‫مہاےنپقبسوکآاسنمہفانبےنےکےئل رگارمیکوصخمصاالصاحتاکاامعتسلںیہنرکںیےگ۔‬ ‫الہپرطہقی‬ ‫‪1‬۔الہپ رطقیہیےہہک لعف ےک امدے ےکآےگ افل ڑباھدای اجاتےہاوراس رطحاکی اینلعفاحلص‬ ‫وہاجات ےہ ۔ ےسیج ‪ :‬انلچ ےس لعف اک امدہ ےہ لچ سپ انلچ ےک ل ےک دعب افل ڑباھدںی ےگ وت نب اجےئ اگ‬ ‫الچان۔ اب دںیھکی ےک لعف انلچ ‪ Walk‬ےس لعف الچانینعی ‪ run/execute/drive/row‬نب ایگ۔‬ ‫ےسیج وہ داکن الچ ات ےہ۔ ‪ ، He runs a shop‬وہ اگڑی الچات ےہ۔ ‪He drives a‬‬ ‫‪ vehicle/car/truck/bus/train.‬وہ اسلکیئ الچات ےہ ‪a‬‬

‫‪rides‬‬

‫‪He‬‬

‫‪bicycle/bike/motorbike.‬وہیتشکالچراہےہ۔‪He is rowing a boat‬‬ ‫وہاکیرحتکیایوصنمہبالچراہےہ ‪ He is executing a plan/campaign.‬سپآپدھکیےتکس‬ ‫ںیہ ہک اردو زابن ںیم اکی یہ لعف ےنتکااعفل وک ایبنرکاتکس ےہ۔ ااعفل یک زمدی اثمںیل دےتھکی ںیہ ۔ انلم‬ ‫ےس المان‪ ،‬انھکلےساھکلان‪،‬انسنہےساسنہان‪،‬انلجےسالجانوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪226‬‬

‫دورسارطہقی‬ ‫‪2‬۔لعفےکدورسےرحفوکارگاسنکرکدایاجےئاور افل اکااضہفرکدایاجےئوتاینلعفنباجاتےہ‬ ‫اوراینلعفدعتمیینعی ‪Transitive Verb‬نباجاتےہ۔ےسیج‪:‬انلھگپ‪Melt‬ےسالھگپان ‪causing‬‬ ‫‪something to melt.‬ڑکپان ‪hold/grab/grasp/seize‬ےسڑکپاان ‪hand over/‬‬ ‫‪give/transfer something, authority/pass‬‬ ‫رسیتارطہقی‬ ‫‪3‬۔یھبکلعفےکامدہ ‪Basic Verb‬ےکآرخیرحف‪ Last letter‬ےسےلہپ افلڑباھدایاجاتےہاور‬ ‫اسرطحاکی این لعف نب اجاتےہ۔ ےسیج‪ :‬انلکن ےساکنانل‪،‬ارتان ےس ااتران‪ ،‬ارھبان ےس ااھبران‪،‬ڑگبان ےس اگبڑان‬ ‫وریغہ۔اثمںیل لعف انلکن‪ :‬وہ الکن۔ مہ یٹھچ ےک دعب اوکسل ےک دروازے ےس یکلنے ںیہ ۔ زوتین اور رسوسں‬ ‫ےسلیتاتلکنےہ۔لعفاکنانل‪ :‬ااملریےساتکباکنول۔افرئ افرٹیئزےنولوگںوکامعرتےساکنال۔اینپبیج‬ ‫ےس ومابلئ وفن اکنول۔ اس ڑکلی ےس لیک اکنول۔ لعف ارتان‪ :‬وہ اپین ںیم ارتا۔ اسمرف رٹنی ےس ارتے۔‬ ‫وخانیت یھگب ےس ارتںی ۔ لعف ااتران‪ :‬ااملری ےک اورپ ےس اسامن ااتر رےہ ںیہ ۔ ےچب دجسم ےک ابرہ وجےت‬ ‫ااترےت ںیہ ۔ ولگ اہیں رپ وسارایں ااترےت ںیہ ۔ اکی وگیل اس ےک ےنیس ںیم ارت یئگ۔ یلب وک دویار رپ ےس‬ ‫ااتران ڑپے اگ۔لعف ارھبان‪ :‬آج لک رتیق ذپری اممکل ںیم رونش ایخل رحتںیکی ارھب ریہ ںیہ ۔ وچٹ ےنگل‬ ‫ےس اس یک اشیپین ہپ اکی وگڑما ‪ Lump‬اُرھب آای ۔ لعف ااھبران‪ :‬زدی وک اس رحتک ےک ےئل سک ےن‬ ‫ااھبراےہ۔‬ ‫وچاھترطہقی‬ ‫‪4‬۔ یھبک لعف ےک امدے ‪ Basic Verb‬ےک ےلہپ رحف ‪ First letter‬یک رحتک ‪diacritic‬ےک‬ ‫اطمقب افل‪،‬ی‪،‬واکےلہپرحفےکدعبااضہفرکےنےساینلعفنباجاتےہ۔ارگےلہپرحفیکرحتک زرب‬ ‫ٹ‬ ‫ٹےس اٹانل‪ ،‬ھمیاا ےس اھتانم‪،‬کا ےساکنٹ ۔‬ ‫وہوت افل اکااضہف ایک اجاتےہ ےسیج‪ :‬رَمان ےس امران‪ ،‬تاےساتانپ‪ ،‬ا‬ ‫ارگےلہپرحفیکرحتکزریوہوتیاکااضہفرکدایاجاتےہ۔ےسیج‪:‬رچانےسریچان‪،‬رھپان‪،‬ےسریھپان‪،‬رھگانےس‬ ‫ریھگان‪،‬انسپےسانسیپ‪،‬انٹسھگےسانٹیسھگ‪،‬انچنھکےسانچنیھک‪،‬ڑبنانےسڑیبنانوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪227‬‬

‫مان‬ ‫ارگےلہپرحفیکرحتک ‪ accent sign‬شیپوہوت واؤاکااضہفرکےنےساینلعفنباجاتےہ۔ےسیج‪ ُ :‬ڑ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ےس ومڑان‪ ،‬ڑُجان ےس وجڑان‪ ،‬کھلیاا ےس وھکانل‪ُ ،‬لا ےس ولنٹ‪ ،‬گھلیاا ےس وھگانل وریغہ ۔ اس اقدعے ںیم ضعب‬ ‫اواقت ادایگیئ یک اخرط ٹ وک ڑ ےس دبل دےتی ںیہ ےسیج‪ :‬وٹنٹ ےس وتڑان‪ ،‬وھپنٹ ےس وھپڑان‪ ،‬انٹھپ ےس اھپڑان‬ ‫وریغہ۔‬ ‫اپوچناںرطہقی‬ ‫‪5‬۔ارگدصمرینعی ‪ infinitive verb‬اچررحوفں‪Four letters‬رپلمتشموہ ےسیجرواناچررحوفںینعی‬ ‫ر‪،‬و‪،‬ن‪،‬ا رپلمتشمےہ۔اور اساکدورسا رحف اکی رحفتلعینعی ‪ Vowel‬وہ وتاسوکاسطقرکدےتی‬ ‫ںیہ اور ےلہپ رحف ینعی ‪ First letter‬وک دورسے رحف ےک اطمقب رحتک ینعی ‪Pronunciation‬‬ ‫‪Sign‬دےتیںیہاوراسےکآےگ افلایال ڑباھدےتیںیہ۔ےسیجروانےس ُرالان۔ینعیرواناکدورسارحف واؤ‬ ‫ےہاےساسطقرکدایاور واؤ ےکاطمقبےلہپرحف الم رپ شیپ اگلدایاوراسےکآےگ الاکااضہفرکدای۔اب‬ ‫دںیھکیانیپےسالپان۔اہیںدورسارحف یےہاسےئل یوکزریےسدبلدایورالاکااضہفرکدای۔‬ ‫اٹھچرطہقی‬ ‫‪6‬۔ارگدصمرینعی ‪infinitive verb‬اپچنرحیف ‪Five lettered‬وہ اوردورسارحفاکیرحفتلع‬ ‫ینعی ‪ vowel‬وہ وت اس رحف تلع وک متخ رکدای اجات ےہ اور ےلہپ رحف وک اس رحف تلع ‪ vowel‬ےک‬ ‫اطمقب رحتک ینعی ‪ accent‬دےتی ںیہ ےسیجافلدبل رک زرب ‪ ،‬ی دبل رک زری اور واؤ دبل رک شیپ نب اجات‬ ‫ےہ۔رھپاسےکآےگ افل اکااضہفرکدےتیںیہ ےسیجوتڑان ےسڑتاان‪،‬ریتانےسریتاان‪،‬اجانگےساگجان‪،‬اھبانگ‬ ‫ےساگھبانوریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اب اکی صخش وک وطبر ووسہس ےک ہی ارتعاضذگرات ےہ ہک حیسم آامسن ےس ارتےاگاور اس ےک اہھت ںیم‬ ‫اکی رحہب وہاگ اور وہ داجل وک سج ےک اہھت ںیم دخایئ یک اسری وقںیت وہں یگ اور روویٹں اک اہپڑ اس ےک‬ ‫اسھتوہاگ‪،‬وہلتقرکےاگ۔اورآامسن ےسوتوییہنارتآےئاگرگمدقشمےکانمرہرپآرکڑیسیھ ےکریغب‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪228‬‬

‫ہن ارتے اگ اور داجل رمدوں وک زدنہ رکدے اگ وریغہ۔ تہب یس ابںیت ںیہ وج زنول احیسمل ےک لعتم ان‬ ‫ولوگںےنانبریھکںیہاورداجلےکےئلےتہکںیہہکوہاکانوہاگرگمایکداجلاسےکےئلہیںیہنہہکےکساگ‬ ‫ہک وہ اس ےئل اکان ےہ ہک ودحہ ال رشکی ےہ اور بس وک اکی یہ آھکن ےس داتھکی ےہ اب ان ابوتں رپ ارگ‬ ‫دادنمشن وغر رکے وت وخد اسوک یسنہ آےئ یگ ہک ایک ےتہکںیہ ۔ مہ ےن وج ھچک شیپ ایک ےہ وہ ایخیل اومر ںیہن‬ ‫وصنص رقآہین اور دحہیثی ںیہ اور اتدیئات اہیہٰل یھب ںیہ وج آج ںیہن‬ ‫ہکلب ینیقی ابںیت ںیہ نج ےک اسھت‬ ‫ِ‬ ‫اتھجمسوہآرخےھجمساگ۔اہللاعتٰیلےکونروکوکیئاھجبںیہناتکس۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪249،250‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ووسہس‪ :‬اطیشین ایخل وج رفک اور انگہ اک ابثع وہ‪ ،‬رُبا ایخل وج دل ںیم زگرے‪ ،‬ومہ‪ ،‬ووساس‪ ،‬ش‪ ،‬ہبش‪،‬‬ ‫دبامگین‪،‬وھجاٹایخل‪،‬رفبی‪،‬رکچ‪،‬دوھاک‪،‬وخف‪،‬ڈر‪،‬ادنہشی۔‬ ‫چ‬ ‫رحہب‪:‬ڑلایئاکایھتہر‪ ،‬ھییاا‪،‬داون‪،‬دتریب‪،‬ہلیح‪،‬اہبہن۔‪Strategy, plan, weapon‬‬ ‫داجل‪:‬دوھےک ابز‪ ،‬عملم اسز ‪،‬اعم املسمونںںیم اکی اموفقارطفلتولخمق اک دیقعہ ۔ادمحہی ملع االکلم یکرو‬ ‫ےس داجل ےس رماد وہ وکحںیتم ‪ ،‬اظنم‪ ،‬ای رگوہ ںیہ وج مظنم وطر رپ ااسنونں وک دوھہک دےتی ںیہ اور اںیھن‬ ‫اظرہیکمچےکذرےعیانےکاخقلےسدوررکےتںیہ۔‬ ‫دخایئیکوقںیت‪Divine powers :‬‬ ‫روویٹںاکاہپڑ‪All kind of Sources :‬‬ ‫وییہنارتآان‪:‬ریغبیسکزینیماورامدیاہسرےےک۔‬ ‫دقشم‪:‬کلماشماکاکیرہشسجاکارگنزییانم ‪Damascus‬ےہ۔‬ ‫زنولاحیسمل‪:‬رضحتیسیعؑاکآامسنےسااسنینمسجےکاسھتارتےناکدیقعہ۔‬ ‫ابںیتانبرانھک‪:‬ےباینبد‪،‬ےبدلیلوصترات‪،‬رظنایت‪،‬دیقعےوریغہانبانیل۔‪Mythology‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪229‬‬

‫اکان‪ :‬اردو ںیم اس فل ےک یئک ینعم ںیہ اتمہ اہیں اس ےک ینعم ںیہ اکی آھکن یک انیبیئ واال ۔ ینعی اظبرہ دو‬ ‫آںیھکنوہںرگمتحصدنمآھکناکیوہ۔‬ ‫وصنصرقآہین‪،‬دحہیثی‪:‬صنیکعمج‪،‬دںیلیل‪،‬یعطقداللئ‪،‬واحضربانیہ رقآندیجمیکوہآایت اورااحدثی‬ ‫ِ‬ ‫وبنیؐنجےکینعماصفاورےلھکوہں۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪23‬وجن‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪230‬‬

‫(طسق‪)50‬‬ ‫ااعفلانبےنےکرطقی‬ ‫اساببںیمیھبمہ لعفیکںیلکشدبےنلاورےئنااعفلانبےنےکرطوقیںرپابترکںیےگ۔‬ ‫دعتمیابولاہطس ‪Indirect method of making Transitive Verbs‬‬ ‫دعتمیابولاہطسانبےنےکےئل العتمدصمر(ان) ےسےلہپافلڑباھدایاجاتےہ۔ےسیجرکان ‪To do‬ےس‬ ‫رکاان ‪ supervise‬۔وترکاناکیااسیلعفاھتسجےکےئلاکیوعفملرضوریںیہناھتےسیجںیماکمرکراہ‬ ‫وہں۔نکیل رکااناکیدعتمیلعفےہ سج ےکےئلوعفملرضوریےہ ےسیج‪:‬وہ وچبں وکاوکسلاکاکم رکا‬ ‫راہےہ۔‬

‫واڑباھےنےس‬ ‫‪2‬۔ایسرطحالعتمدصمرانےکدعبواڑباھےنےسیھبلعفدعتمینباجاتےہ۔ےسیجوتانل ‪weigh‬ےس‬ ‫ولتاان ‪to be weighed/ measured/ scaled‬وریغہ۔اہیںاقلبوغرابتہیےہہکوا اکااضہف‬ ‫ایک ایگ ےہ اور وتانل اک دورسا رحف اکی رحف تلع ‪ Vowel‬ےہ اس ےئل اےس متخ رکےک اس یک انمتبس‬ ‫ت رپ ڈال دای اور رسیتے‬ ‫ےسارعاب ےلہپ رحف ہپ ڈال دای ایگ ینعی واؤ وک متخ رکےک شیپ انبایل اور اےس ُ‬ ‫رحفوک اسنک رکدای وتنب ایگ ُت سپ وا اک ااضہفرکدایوت نب ایگ ُتواان۔ ایسرطح انلس ‪ Sewing‬ےس نب‬

‫اجےئاگ ِ​ِسواان ‪ Stitched‬ویکہکندورسارحفاکیتلع ‪vowel‬ےہاوریےہسپی دبلرکزری نب‬ ‫یئگ اور الم اسنک ےک دعب وا اک ااضہف رکدای۔ زمدی اثمںیل دںیھکی ‪ِ :‬تپجیااےس ِبواان ینعی اسامن اچیب اور اسامن‬

‫وکبا ای ۔ وپانھچ ےس وھچپاان۔ اٹہان ےس وٹہاان۔ امران ےس رمواان ۔ ااھٹان ےس اوھٹاان۔ دانب ےس دوباان۔ اھجڑان ےس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪231‬‬

‫ڑھجواان۔سجرطحوااکااضہفرکےنےسدورسا ِ‬ ‫رحفتلعرگاجاتےہ ‪As second vowel letter‬‬ ‫‪ removed‬ایسرطحضعبہگجرسیتااوروچاھترحفتلعیھبرگاجاتےہ۔ےسیجوچنڑانےسڑچنواان۔‬ ‫ضعبوہگجںرپآپوکزابنےکفلتخمادنازیھبرظنآںیئےگےسیجانھٹیبےساعموطررپاتنبےہاھٹبان۔ےسیج‬ ‫امہمونںوکادنر اھٹبؤ۔نکیلضعبہگجاےسالھٹبانیھباہکاوراھکلاجاتےہوتایدرےنھکیکابتہیےہہکالھٹبان‪،‬‬ ‫دالھکان‪،‬الھکسان‪،‬التبانوریغہدقمیاردوےہاوروموجدہاردوںیم اسرطےقیوکزایدہ حیصفینعی بلطم وکواحض‬ ‫رکےنواالںیہناھجمساجات۔‬

‫اصمدرےکدعتمیلعف‬ ‫دانبےسداانباوردابان‬ ‫‪3‬۔ ضعب اصمدر ‪ infinitives‬ےک دعتمی لعف ‪ Transitive Verbs‬دو رطوقیں ےس یھب ےتنب ںیہ‬ ‫ےسیج دانب ‪ to press‬ےس داانب یھبےہاور دابان یھبنکیلان ےک ونعمںںیمرفق ےہ۔ داانب اک بلطم ےہ‬ ‫یسکےکاعضااوکاسےئلدابانہکاےسآراملمےکساسلمعوکاردوںیمایھٹمںرھبان‪،‬ج ّپیرکانوریغہیھباہک‬ ‫اجاتےہ۔ہکبجدابانےکینعمںیہیسکزیچوک یسکزیچےکےچیندابدانیےسیج‪:‬یٹمںیمدابان۔اسےکالعوہاسےک‬ ‫ینعمںیہملظےسایاطتقےسیسکوکروانکےسیج‪:‬قحیکآوازدابدانی۔وکحتمااجتحجوکدابریہےہ۔اسےن‬ ‫ریمیرمقدابیلےہ۔‬ ‫وٹنٹےسوتڑاناورڑتاان‬ ‫ایسرطحوٹنٹاکیلعفےہےسیجریماملقوٹٹایگ۔اسےسزمدیدوااعفلےتنبںیہوتڑاناورڑتاان۔وتڑاناعم‬ ‫وطر رپ یسک یھب زیچ ےک وتڑےن وک ںیہک ےگ‪ ،‬ےسیج الگس وتڑ دای۔ نکیل ڑتاان رصف وصخمص ونعمں ںیم‬ ‫اامعتسل وہات ےہ۔ ےسیج‪ :‬لیب ریس ڑتا رک اھباگ۔ ہی اکم ںیہن رکو ‪ ،‬اانپابزوڑتواولےگ۔ رکیسن ےک ڑبے ونٹ‬ ‫ےک دبےل وھچےٹ ونٹ ےنیل وک یھب ڑتاان ےتہکںیہ ینعی ہی ‪ Exchange and Change‬دوونں ونعمں‬ ‫ںیم اامعتسل وہات ےہ ےسیج‪ :‬وس اک ونٹ ڑتاول ینعی اپچن دسای سیب ےک ونٹ ےلول۔ ایس رطح رپازئ ابڈن ڑتواول‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪232‬‬

‫ینعی دے رک ےسیپ ےل ول۔ ایس رطح وہجمل ونعمں ںیم یھب ڑتواان اامعتسل وہات ےہ ینعی ‪Passive voice‬‬ ‫ےسیجےھجماکیزمدوراچیہںیمےناےنپرھگاکرفشڑتواانےہ۔‬ ‫انلھگےسوھگانلاورالھگان‬ ‫گُ‬ ‫ایس رطح لعف انلھگ ےس دو زمدی ااعفل ےتنب ںیہ اکی وھگانل اور دورسا ھلاان ۔ وھگانل ےسیج‪ :‬دواای کمن اپین ںیم‬ ‫وھگانل ‪ Mix/stir‬ایس رطح ینعمزیخ ادناز ںیم یھب ہی فل اامعتسل وہات ےہ ےسیجزدنیگ ںیم زرہ وھگانل ینعی‬ ‫گ‬ ‫گ‬ ‫یسک یک تخس دنمش رکان‪ ،‬اخمتفل رکان ای اسزش رکان۔ ُھلاان ےک ینعم فلتخم ںیہ ۔ ےسیج‪ :‬مغ ےن ُھلادای۔ رکف‬ ‫گ‬ ‫ےن ُھ الدای۔‬ ‫ٹ‬ ‫وھبانلاور ُھلاان‬ ‫ایسرطحوھبانلاورٹ ُھلااندوونں لعفدعتمی‪ Transitive Verbs‬ںیہ رگمونعمںںیمرفقےہ۔ ےسیج‪:‬‬ ‫وہےھجموھبلایگ۔ینعیےسیجتہبوتقزگرایگوتوھبلایگ۔ایوکیئاوروہجوہیئگ۔نکیلارگںیہک‪:‬اسےنےھجم‬ ‫بول‬ ‫ٹ ُھ الدای۔وتاساکبلطموہاگہکاجےتنوبےتھجوہےئٹ ُھ الدای۔اکیاوراثملدںیھکی‪:‬وہاھکلڑپاھبس ُ‬ ‫ایگ۔ ینعی دمت ےس میلعت ےس دور راہ ای دامیغ تحص ہن ریہ ‪،‬ای احالت ےن دبل دای وت وہ امتم ملع وج اس ےن‬ ‫بولایگوگاییھبکملعاحلصیہہنایکاھت۔نکیلارگںیہک‪:‬اسےناھکلڑپاھبسٹ ُھ الدای۔‬ ‫احلصایکاھتاےس ُ‬ ‫وت اس ںیم ارادہ ‪ ،‬اور اایتخر ےہ ۔ ےسیج داینوی افمدات وریغہ ےک ےئل بس میلعت سپِ تشُپ ڈال دی اور‬ ‫اہجتلایملظاایتخررکایل۔‬

‫ادمادیلعفاکااضہفرکےنےس‬ ‫‪4‬۔ ضعب وصروتں ںیم ادمادی لعف ‪ Helping Verbs‬اک ااضہف رکےن ےس اکی لعف دعتمی وہاجات‬ ‫ےہ۔ ےسیجوہاےس ےلڈواب۔وہاےسےل اھباگ۔وہھجمرپآنڑپا۔اباہیںدںیھکیہکڈوانب‪،‬اھبانگ‪،‬اورڑپان‬ ‫لعفالزمںیہینعیاےسیااعفل ‪Verbs‬ںیہوج وعفمل ‪ Object‬ںیہن اچےتہ۔ےسیج‪:‬یتشکڈوبیئگ۔دیقی‬ ‫اھبگایگ۔اوےلڑپے۔رگمبج ادمادیااعفلاکااضہفایکوتیہیااعفلدعتمیوہےئگینعیااسیلعفسجاک‬ ‫اثوعفملکتاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪233‬‬

‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫سج وک دخا رپ نیقی ےہ وج رقآن اور روسل اہلل ﷺ وک قح اماتن ےہ اس ےک ےئل یہی تجح اکیف ےہ ہک‬ ‫ریمے ہنم ےس نس رک اخومش وہاجےئ نکیل وج دریل اور ےبابک ےہ اس اک ایک العج؟ دخا وخد اس وک‬ ‫اھجمسےئ اگ اس ےئل ںیم اچاتہ وہں ہک آپ دخا ےک واےطس اس ارم رپ وغر رکںی اور اےنپ دووتسں وک یھب‬ ‫وتیصرکںیہکوہریمےاعمہلمںیمدلجیےساکمہنںیل۔ہکلبکینیتیناوراخیلاذلنہوہرکوسںیچاور‬ ‫رھپدخااعتٰیلےساینپامنزوںںیمداعںیئ امںیگنہک وہان رپ قحوھکلدےاورںیم نیقیراتھک وہں ہکارگ‬ ‫ااسننبصعتاوردضےساپکوہرکقح ےکااہظرےکےئلدخااعتٰیلیکرطفوتہجرکےاگوتاکیہّلچہن‬ ‫زگرے اگ ہک اس رپ قح لھک اجوے اگ رگم تہب مک ولگ ںیہ وج ان رشاطئ ےک اسھت دخا ےس ہلصیف اچےتہ‬ ‫ںیہاوراسرطحرپاینپمکیھجمسایدضوبصعتیکوہجےسدخاےکویلاکااکنررکےکاامینبلسرکےتیلںیہ‬ ‫ویکہکن بج ویل رپ اامین ہن رےہ وت ویل وج وبنت ےک ےئل وطبر خیم ےک ےہ ۔ اےس رھپ وبنت اک ااکنر رکان ڑپات‬ ‫ےہاوریبنےکااکنرےسدخااکااکنروہاتےہاوراسرطحرپابلکلاامینبلسوہاجاتےہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪244‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫قحامانن‪:‬یسکےشوکایدیقعےوکچسامانن۔‬ ‫تجح‪:‬دلیل‪،‬وہج‪،‬ذرہعی۔‬ ‫ےبابک‪:‬االخیقآداباکایخلہنرانھک۔ہنمٹھپ‪،‬دبذہتبی‪،‬دلجابز۔‬ ‫العج‪:‬لح‪،‬رطہقی۔‬ ‫ہّلچ‪:‬اچسیل دن رات ‪ ،‬داع اک اکی رطقی سج ںیم چس ولعمم رکےن ےک ےئل لسلسم اچسیل روز داع یک اجیت‬ ‫ےہ۔‬ ‫قحلھکاجان‪:‬چساثتبوہاجان‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪234‬‬

‫اامینبلسوہان‪:‬اامین‪،‬نیقیمتخوہاجان‪،‬ایوطبراکیردلمعےکدخااعتٰیلیکرطفےسیتخسآان۔‬ ‫وطبرخیم‪:‬اکیوبضمطاہسرےیکرطح‪،‬اکیرونشدلیلےکامدنن۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪30‬وجن‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪235‬‬

‫(طسق‪)51‬‬ ‫ادمادیااعفل ‪Helping Verbs‬‬ ‫آپوکونعانےسملعوہایگوہاگاہکساببںیم مہاےسیاافلظرپثحبرکںیےگوجالصلعف ‪Verb‬ےک‬ ‫اسھتاسےئلآےتںیہاتہکوتقاکحیحصنیعتایکاجےکس‪،‬زینہینیعتایکاجےکسہکافلعاکیےہایزادئ ‪To‬‬ ‫‪ determine the number of Subject‬ایس رطح ادمادی ااعفل یسک افلع یک سنج اک نیعت یھب‬ ‫رکےتںیہینعیایکوہذمرکےہایومثن‪Masculine or Feminine‬۔ایسرطحادمادیااعفلرقفے‬ ‫یکونتیع‪،‬اتیمہ‪،‬یفیکوریغہاکنیعتیھبرکےتںیہ۔اباسیلیصفتعتفیاکاثمولںےکذرےعیاجزئہ‬ ‫ےنیلےسےلہپاردوزابنںیماامعتسلوہےنواےلادمادیااعفلیکاکیرہفتسرمبترکےتںیہ۔‬ ‫وہانےسادمادیااعفل‬ ‫ےہ‪،‬ںیہ‪،‬اھت‪،‬ےھت‪،‬یھت‪،‬وہ‪،‬وہا‪،‬وہاگ‪،‬وہںےگ‪،‬وہںیگ‪،‬وہاےہ‪،‬وہااھت‪،‬وہاوہاگ‪،‬وہیئیھت‪،‬وہیئںیھت‪،‬‬ ‫وہےئےھتوریغہ۔‬ ‫رانہےسادمادیلعف‬ ‫رانہےس‪:‬ریہ‪،‬راہ‪،‬رےہ‪،‬روہ‪،‬رںیہوریغہ۔‬ ‫لعفےسلعفاورلعفےسادمادیلعفالمرکااعفلےکےئنینعماکنانل‬ ‫اردوزابنںیملعف ‪Verb‬یکلکشدبلرکےئنینعمدیپارکےنےکاسھتاسھتیسکلعف ‪Verb‬ےکاسھت‬ ‫دورسےااعفل ‪Verbs‬وطبرادمادیااعفل‪Helping Verbs‬اامعتسلرکےکےئنینعمدیپاےئکاجےت‬ ‫ںیہ۔ہیرطہقیزایدہآاسناوررتیقایہتف‪Advanced method‬ےہاوراسرطحادمادیااعفلیکدمد‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪236‬‬

‫ےس امشیبرفیطلاورانزک ‪ Significant and multidimensional‬ینعمدیپا وہاجےتںیہ ۔اردو‬ ‫زابن ںیم ادمادی ااعفل ےن ڑبی وتعس اور زناتک ‪wide range of meanings and‬‬ ‫‪signification‬دیپارکدیےہ۔‬ ‫ادمادیلعفوہ‬ ‫اسےسارثکااعفل ‪ Verbs‬ےتنبںیہ۔ہیامیضانامتم‪،‬امتم‪،‬اامتحل‪،‬لعفاحلےکفلتخمااسقماورلبقتسم‬ ‫ںیماامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫امیض‪ :‬وہانےسوہاایاھت۔ےسیجوہانراضوہا۔درتفدنباھت۔احل‪:‬وہانےسےہایوہاتےہ۔ےسیجوہادمحیےہ۔‬ ‫اوتاروکاوکسلدنبوہاتےہ۔لبقتسم‪:‬وہان ےسوہاگ۔وہ اوکسل ںیموہاگ۔ضعبزمدیااعفلیکاثملدںیھکی‬ ‫وج وہان ےس ےتنب ںیہ ۔ آای وہات‪ ،‬انس وہات۔ ےسیج‪ :‬ارگ وہ آای وہات وت ےھجم رضور االطع وہیت ۔ ہی زامہن امیض یک‬ ‫رشہیطوصرت ںیمآاتےہ۔ امیضرشہیطہیےہ‪:‬ارگوہآاتوتےھجمرضوراالطعوہیت ۔وت آای وہات ںیم اس‬ ‫دوعییکرتددیےہہک وہآایاھت۔ینعیاسرطزوگتفگںیمزایدہزوراپایاجاتےہ۔‬ ‫ایخلای ٰ‬ ‫ایکوہ‪،‬انسوہ‬ ‫ہی یھب لعف وہان ےس ےننب واےل زمدی ادناز وگتفگ ںیہ ۔ ےسیج ںیہک ‪ :‬مت ےن یھبک اس اک انم انس وہ ےہ۔ دورسا‬ ‫صخش اسےکوجابںیمےہکنکممےہانسوہایاشدی انسوہرگمابایدںیہن۔ایںیہکانسوہاگ۔اباندوونں‬ ‫وجاابت ںیم ےس وج الہپ وجاب ےہ ہک نکمم ےہ انس وہ ۔ ہی وصرت اامتحل فیفخ ےہ ۔ ‪A lower‬‬ ‫‪ possibility‬ہکبج دورسا وجاب ہک انس وہاگ۔ ًاتبسن زایدہ ااکمن اظرہ رکات ےہ ۔ ‪A higher‬‬ ‫‪possibility‬ایسرطحہیوسالہکایکاسےنااسیایکوہاگےکدوہنکمموجاابتوہےتکسںیہ۔نکممےہاس‬ ‫ےنااسیایکوہ۔اوراغًابلاسےنااسیایکوہاگ۔‬ ‫آاتوہات‪،‬رکاتوہات‬ ‫ےسیجارگوہااسیرکاتوہاتوتابکتہناتچب۔ینعیوہااسیںیہنرکات۔ایسرطحارگوہڑپاتھوہات وتآجاکایمب‬ ‫وہات۔ہییھبوصرترشہیطےہ۔ ‪ Conditional case‬اورفناعدتوکاظرہرکاتےہ۔ینعیڑپانھاس‬ ‫یکاعدتیہںیہنیھتوتاکایمبےسیکوہات۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪237‬‬

‫لعفےکدمداگرادمادیااعفل‬ ‫ضعب ادمادی ااعفل یسک لعف ےک ونعمں وک لمکم رکےن ںیم دمداگر وہےت ںیہ ۔ ےسیج‪ :‬دانی‪ ،‬انیل‪،‬اجان‪ ،‬ڈاانل‪،‬‬ ‫ڑپان‪،‬رانہ۔‬ ‫دانی‪ :‬ہی اکی دعتمی لعف ینعی ‪ Transitive Verb‬ےک اسھت آات ےہ ای دعتمی المنغڈی ینعی‬ ‫‪ Transitive to further Transitive Verb‬ےک اسھتآاتےہ۔ ےسیج‪:‬اھجمس دانی ‪،‬اتب دانی ‪،‬اکنل‬ ‫دانی‪،‬اٹہ دانی۔ ضعبوصروتںںیماسںیمربج ‪ To force‬یک کلھجیھباپیئاجیتےہ۔ےسیج‪:‬ںیم ےناےس‬ ‫رھگےس اکنلدای۔ااھٹےککنیھپدای‪،‬کٹپدای۔وریغہ۔‬ ‫انیل‪:‬اسںیملعفےکونعمںوکلمکمرکےنےکاسھتاسھتافلعیکرقتب ‪،closeness‬افدئہ‪،‬ایاجبن‬ ‫داریاظرہوہیتےہ۔ےسیج‪:‬البانیل(ینعیاےنپاپسالبانیل)‪،‬رھکانیل(اےنپےئلایاےنپاپسرھکانیل)‪،‬ایسرطح‬ ‫نُسانیل‪،‬ےلانیل‪،‬اچبانیل‪ِ ،‬داھکانیل۔ادمادیااعفل ‪ Helping Verbs‬دانیاورانیلںیمرفقہیہکانیلںیماانپ‬ ‫افدئہایرقباظرہوہاتےہاوردانیںیمدورسےاکافدئہایرقتب اظرہوہیتےہ۔ینعیہیاکیدورسےےک‬ ‫ربسکعینعمدےتیںیہ۔اعمینہکاسرفقےکااہظرےکےئلاثملدےتھکیںیہ۔‬ ‫اھجمسایلاوراھجمسدای‬ ‫ںیمےناےساھجمسایلےہ۔ںیماےساھجمسدایےہ۔ےلہپلمجےساظرہےہہکںیمےناےساعمہلماسرطح‬ ‫اےساھجمسایےہسجںیمریماافدئہےہ۔دورسےلمجےسولعمموہاتےہہکاےسوجھچکاھجمسایایگےہوہ‬ ‫ایسےک افدئےےکےئل ےہ۔ اسدہاافلظ ںیمانیل ںیملعف ‪ Verb‬اکرخافلع ‪ subject‬یکرطفوہات‬ ‫ےہرگمدانیںیملعفاکرخافلع ےسلکنرکوعفمل ‪Object‬یکاجبنوہاتےہ۔ےسیج‪:‬ںیمےناتکبگیب‬ ‫ںیمرھکیلےہ۔ںیمےناتکبزیمرپرھکدیےہ۔ابیقآدنئہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اصنری ےک ہنتف رپ رظن رکےت وت ان وک رظن آات ہک اس ےس ڑبھ رک اور وکیئ آتف اور ہنتف االسم‬ ‫اور بج وہ‬ ‫ٰ‬ ‫ےکےئلیھبکدیپاںیہنوہاےہ۔ہکلببجےسوبنتاکہلسلسرشوعوہاےہااسیرطخانکہنتفیھبکںیہن ااھٹ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪238‬‬

‫۔ ایفسلفہن رگن ںیم اگل‪ ،‬یعبطرگن ںیم اگل‪ ،‬ذمبہ رپ زد ےہ۔ رہ صخش وج یسک نف ںیم یسک ملع ںیم وکیئ‬ ‫درتسس راتھک ےہ وہ ایس ولہپ ےس االسم رپ ہلمح رکان اچاتہ ےہ۔ رمد ‪ ،‬وعرںیت واظع ںیہ اور وہ فلتخم دتاریب‬ ‫ےساالسمےسزیباریدیپارکیناچےتہںیہاوراسیعتیئیکرطفولوگںوکاملئرکےتںیہ۔افشاخونںںیم‬ ‫اجؤ وت دوھکی ےگ ہک دواےک اسھت وسیعی دنی اک وظع رضور ایک اجات ےہ۔ اور اسب اواقت ااسی وہا ےہ ہک ضعب‬ ‫وعرںیت ای ےچب افشاخےن ںیم العج ےک ےئل دالخ وہےئگ ںیہ اور رھپ ان اک ہتپ اس وتق کت ںیہن الم بج‬ ‫کت وہ اسیعیئ اظرہ ںیہن ےئک ےئگ۔ اسدوھؤں ےک رگن ںیم وظع رکےت ںیہ۔ رغض وکیئ رطہقی ووسہس‬ ‫ادنازیاکااسیںیہنوجاسوقمےناایتخرہنایکوہ۔اباسہنتفرپانیکاگنہوہیتوتانوکاماننڑپاتہکاسہنتف‬ ‫یکاالصحاوردماتعفےکےئلوکیئصخشدخایکرطفےسرضورآاناچیہ۔اوررھپہلسلسالختفوموسی‬ ‫اورہلسلسدمحمییکاشمتہبرپرظنوہیتوت امانن ڑپاتہکاسوتقوچدوھںیدصیںیم اکیاخمتاافلخلءرضور‬ ‫آاناچیہ۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪2‬ہحفص‪247،248‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اصنری‪:‬اسیعتیئ ‪Christianity‬‬ ‫ٰ‬ ‫ہنتف‪:‬اسزش‪،‬وصنمہبدنبی‪،‬اسفد ‪Conspiracy‬‬ ‫رظنرکےت‪:‬زجتہیرکےت‪،‬وسحمسرکےت‪،‬دیجنسیگےسےتیل۔‬ ‫وبنتاکہلسلس‪:‬ااسنونںںیماایبنءاکآان۔‬ ‫‪Historical point in time when institution of prophethood was initiated.‬‬ ‫ایفسلفہنرگن‪:‬ایفسلفہنادنازثحب‪،‬ینعیاعماوراسدہابتوکداللئاورزابنداینےکچیپومخےکذرےعی‬ ‫دلیلانبرکداھکان۔‬ ‫‪Use of philosophical arguments to make things complicated and‬‬ ‫‪presenting them as very significant ideas.‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

239

‫ وریغہ وک ذمبہ ےک‬،‫ امدے یک وصخایصت‬، ‫ ارجام ایکلفت‬،‫ ولعم ایکلفت‬، ‫ زفسک‬: ‫ اسیسنئ ولعم‬:‫یعبطرگن‬ ‫الخفاامعتسلرکان۔‬ Physical and materialistic approach towards the divine concepts and beliefs to interpret them as false and unreasonable. ‫ہلمح‬:‫زد‬ Skill, expertise‫رنہ‬،‫اہمرت‬:‫نف‬ ‫ملعوہان‬Understanding :‫درتسس‬ Lecturer ‫بیطخ‬،‫رقمر‬:‫واظع‬ To cause frustration among Muslims through different :‫زیباری دیپا رکان‬ strategies.

Talking in a very generalized way, falsely showing :‫اسدوھؤںےکرگنںیم‬ one’s unbiased stance.

Skepticism ‫وکشکدیپارکےنیکوکشش‬:‫ووسہسادنازی‬

)‫ء‬2022‫وجالیئ‬07‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪240‬‬

‫(طسق‪)52‬‬ ‫ادمادیااعفل ‪Helping Verbs‬‬ ‫زگہتش ابب ےس مہ اےسی اافلظ ےک ابرے ںیم ابت رکرےہ ںیہ وج یسک لعف ےک اسھت وطبر ادمادی ااعفل‬ ‫ےکاامعتسلوہےتںیہاوروہااعفلےک ونعمںںیماینرگنرھبدےتیںیہ۔اساببںیمیھبہیوموضعیہ‬ ‫زریِثحبرےہاگ۔‬ ‫‪1‬۔اجان‪:‬ہیادمادی لعف رثکت ےس فلتخم ااعفل ےک اسھتاامعتس ل وہات ےہ۔ ےسیجوٹٹ اجان‪ ،‬رھکباجان‪ ،‬ڑگب‬ ‫اجان‪ ،‬لچ اجان وریغہ۔ اس ےس ہی اظرہ وہات ےہ ہک اکی اکم لمکم وہایگ ۔ ؑب وتق اسدہ لعف یک اجبےئ‬ ‫‪ Instead of a simple verb‬اجان رمبکرکےکاامعتسلرکےتںیہ ےسیج لم اجان‪،‬وہاجان‪،‬وٹٹاجان۔‬ ‫ایسرطحاجانےسضعبینعمزیخاحمورےےتنبںیہ۔ےسیجوھکانےسوھکےئاجانوریغہ۔‬ ‫‪2‬۔آاناور اجان‪ :‬اندوونںںیمویہ تبسن ےہوج انیلاور دانی ںیم ےہ ۔آان وطبرادمادی لعف تہب مکاامعتسل‬ ‫وہاتےہ ےسیجنبآان۔ارثکہی ااعفل ےک اسھتلیمکت لعف ےک ینعمداتی ےہاور اسھتیہہی اظرہرکاتےہہک‬ ‫افلعینعیاکمرکےنواالاکملمکمرکےکولٹآایےہ۔ےسیجںیماےسدھکیآایوہں‪،‬ںیمواہںوہآایوہں۔‬ ‫‪3‬۔ڈاانل‪ :‬اسںیملیمکتلعفینعی اکماک لمکموہانزایدہ واضتحاورزور ےس ایبنوہاتےہ۔زیناسںیم ربج‬ ‫‪Force‬اکاتثیھباپایاجاتےہ۔ےسیجامرڈاانل‪،‬لسمڈاانل‪،‬اکتڈاانل‪،‬اگبڑڈاانل‪،‬وھپٹڈاانلوریغہ۔‬ ‫‪4‬۔ رانہ‪ :‬اس ےس لعف اک اکی احتل رپ اقمئ رانہ اپای اجات ےہ ےسیجھٹیب رانہ‪ ،‬وس رانہ‪ ،‬واہں اجےک ھٹیب راہ۔ ایس‬ ‫رطحوہاتنسےہےسوہنسراہےہ۔وہاتلیھکےہےسوہلیھکراہےہ۔رگمضعبوصروتںںیمینعمفلتخمیھب‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪241‬‬

‫وہےت ںیہ ےسیج اجےت رانہ اس اک بلطم ےہ اضعئ وہایگ۔ ًالثم بس اث وروسخ اجات راہ (متخ وہایگ)‪ ،‬اشن‬ ‫ووشتکاجیتریہ‪،‬ربعوددبہباجاتراہ۔‬ ‫‪5‬۔ڑپان‪:‬ےسیجداھکیئڑپان‪،‬ینعییسکاکرظنآانایوکیئااکمناظرہوہانوریغہ۔‬ ‫‪6‬۔انھٹیب‪:‬اسںیمیھبربجاورزوراپایاجاتےہ۔ےسیجےنیسرپڑچھاھٹیب‪،‬ڑلاھٹیب۔‪ً،‬الثممتبجاسےسڑلےھٹیب‬ ‫وہوتابابتآےگ ےسیکڑبےھیگ۔ینعیمتےلہپیہاکی ااکمناضعئرکےکچوہ۔وہآجرھگںیمبسےسڑل‬ ‫اھٹیبےہ۔ینعیبسےسانراضےہ۔ینعیاساکزماجڑگباوہاےہ۔‬ ‫‪7‬۔ انکچ‪:‬یسکاکمےکینعی لعف ےکااتتخموکاظرہرکاتےہ۔ ےسیجاکموہاکچ‪،‬اکمرکاکچ‪،‬ںیمطخھکل اکچ‪،‬وہاھک‬ ‫اکچوریغہ۔‬

‫ااکمیناحتلاوراقیلبایااجزتاظرہرکےنواےلادمادیااعفل‬ ‫‪1‬۔انکس‪Can :‬‬ ‫اس ےس افلع یک اقیلب اظرہ وہیت ےہ ۔ ےسیج ںیم ریت اتکس وہں ۔ وہ دھکی ںیہن اتکس ۔ وہ ںیہن وبل اتکس ۔‬ ‫ااکمین احتل یک اثمںیل‪ :‬ںیم ںیہن اجوکسں اگ۔ ااجزت ےک ونعمں ںیم ‪ :‬وہ ںیہن آاتکس ۔ ینعی اےس ااجزت‬ ‫ںیہن ےہ ای اےس دموع ںیہن ایک ایگ‪ Not Invited‬۔ ایک ںیم آاتکس وہں ۔ ارگنزیی ںیم ادب و ارتحام ےک‬ ‫ےئل‪Can‬یکہگج‪Could‬اور‪May‬اامعتسلایکاجاتےہ۔وےسی‪ Could‬امیضیکلکشےہنکیلارگ ‪Can‬‬ ‫‪ .you give it to me‬یک ہگج ‪ .Could you give it to me‬ںیہک وت اسںیم زایدہ اجلتج اور‬ ‫یی‬ ‫اش شیگیاپیئاجیت ےہ۔ انکس یھبکاالیک وطبرلعفاامعتسلںیہنوہات‪،‬ہشیمہیسک دورسےلعفےکاسھتوطبر‬ ‫لعفادمادیےکآاتےہ۔ےسیجںیمھکلاتکسوہں۔وہاگاتکسےہ۔‬ ‫‪2‬۔دانی‪:‬ضعباواقتااجزتےکینعمداتیےہ۔ےسیجاےسآےندواےسسکےنآےندای۔‬ ‫‪3‬۔ اپان ‪:‬یھبک یھبک اپان یھب انکس‪ ،‬اور ااجزت ےک ونعمں ںیم آات ےہ رگم ہشیمہ دصمر ‪ Infinitive‬ےک اسھت‬ ‫اامعتسلوہاتےہ ۔ ےسیج‪:‬واہںوکیئ ںیہن اج اپات۔ینعییسک ںیمواہں اجےنیک تمہ‪ ،‬اقیلبایااجزتںیہن۔‬ ‫ایک اجمل وج وکیئ اس ےک اسےنم رہٹےن اپےئ (رہٹ ےکس)۔ زدنیگ آپ ےک زری اسہی زگرےن اپیت (زگر‬ ‫یتکس)وتوخباھت۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪242‬‬

‫‪4‬۔ اجان ‪ :‬ہی یھب ضعب اواقت ےنکس ےک ونعمں ںیم اامعتسل وہات ےہ۔ ےسیج‪ :‬ھجم ےس الچ ںیہن اجات۔ مت ےس‬ ‫اکیطخیھبںیہناھکلاجات۔‬ ‫‪5‬۔ ضعب ادمادی ااعفل ینعی ‪ Helping Verbs‬اےسی ںیہ نج ےس یسک لعف ‪ Verb‬ےک اجری وہےن‬ ‫‪ Progressive Tense‬ای افلع ینعی ‪ Subject‬یک اعدت ‪ Permanent behavior/ habit‬اک‬ ‫ااہظروہاتےہ۔ےسیج‪:‬‬ ‫‪1‬۔ رکان‪:‬وہآایرکاتاھت۔وہاہکرکاتاھت۔آایرکو‪،‬ایسرطحروایایک (ینعیرواتراہ)اورونساراایک(ونساراتراہ)‬ ‫وریغہیھباامعتسلوہےتںیہ۔ہیاکیوصخمصادنازایبنےہوجاعمںیہنادیبےہ۔‬ ‫‪2‬۔رانہ‪:‬وہوباتلراہ‪،‬اتہکراہ‪،‬وساتراہ‪،‬وہاتلیھکراتہےہ‪،‬وساتراتہےہ۔‬ ‫‪ 3‬۔ اجان ‪:‬زہارعنمرکورگموہاینپیس ےہکاجاتےہ‪،‬ےکباجات ےہ‪،‬ہیرمضوتاکیاکی وکاھکےئاجاتےہ۔ہی‬ ‫وصرتلعفاحلینعی‪Present tense‬ںیمیہاامعتسلوہیتےہبجہی زامہنامیضںیماامعتسلوہوتاس‬ ‫یکلکشدبلاجیتےہ۔ےسیجوہڑپاتھاجاتاھتاورںیماتھکلاجاتاھت۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫وہبیجع اقدرےہاوراسیک اپکدقرںیتبیجعںیہ۔اکی رطف انداناخموفلںوکاےنپدووتسںرپ وتکں‬ ‫یکرطحطلسمرکداتیےہاوراکیرطفرفوتشںوکمکحرکاتےہہکانیکدختمرکںیااسییہبجداینرپ‬ ‫اس اک ضغ وتسمیل وہات ےہ اور رہق اظوملں رپ وجش امرات ےہ وت اس یک آھکن اس ےک اخص ولوگں یک‬ ‫افحتظرکیتےہارگااسی ہنوہاتوتالہقحاکاکراخہندرمہربمہوہاجاتاوروکیئ انوکانشتخہنرکاتکس۔اس‬ ‫یکدقرںیتےبااہتنںیہرگمدقبرنیقیولوگںرپاظرہوہیتںیہنجوکنیقیاورتبحماوراسیکرطفااطقنع‬ ‫اطعایکایگ ےہاوراسفنیناعدوتں ےسابرہےئک ےئگںیہاںیہن ےکےئلاخرقاعدتدقرںیت اظرہوہیتںیہ۔‬ ‫دخا وج اچاتہ ےہ رکات ےہرگم اخرق اعدت دقروتں ےک دالھکےن اک اںیہن ےک ےئل ارادہ رکات ےہ وج دخا ےک‬ ‫ےئل اینپ اعدوتں وک اھپڑےت ںیہ ۔ اس زامہن ںیم اےسی ولگ تہب یہ مک ںیہ وج اس وک اجےتن ںیہ اور اس یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪243‬‬

‫اجعبئدقروتں رپاامینرےتھکںیہہکلباےسی ولگتہبںیہ نجوکرہزگاساقدردخا رپاامینںیہنسجیک‬ ‫آوازوکرہکیزیچیتنسےہسجےکآےگوکیئابتاوہنینںیہن۔‬ ‫(یتشکونحرواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)43‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫بیجعاقدر‪:‬اسدقراطوتقرسجوکااسنینلقعاورادراکھجمسںیہنےتکس۔‬ ‫دقرںیت‪:‬دقرتیکعمج‪،‬اطتق‪،‬ادتقار۔‬ ‫وتکں یک رطح طلسم رکان‪ :‬وہ زیچ وج ربجاً یسک یک زدنیگ ںیم دالخ وہاجےئ ای رکدی اجےئ وجہضبق‬ ‫رکےلاوریسکرطحاھچیپ ہنوھچڑے۔وتکںیکیھباعدتےہہکبجیسکےکےھچیپگلاجںیئوتاساکاھچیپ‬ ‫ںیہنوھچڑےت۔‬ ‫وتسمیلوہان‪:‬اھچاجان؛اقضبوہاجان‪،‬ہبلغاحلصرکان؛اطریوہان۔‬ ‫رہق‪:‬ضغ‪،‬انرایگض‪،‬ہصغ۔‬ ‫ضغ‪:‬زسا‪،‬انرایگض۔‬ ‫وجشامران‪:‬ڑبانھ‪،‬تہبزایدہوہاجان۔‬ ‫الہِ قح اک اکراخہن‪:‬قح ینعی دخا اعتٰیل ‪ ،‬الہ قح ینعی دخا واےل‪ ،‬اایبنء‪ ،‬اوایلء وریغہ ۔اکراخہن ینعی ان اک اظنم ‪،‬‬ ‫ہفسلف‪،‬میلعت۔‬ ‫درمہربمہ‪:‬درمہینعیاکیےشایاظنمایمیلعتاکآسپںیمیہاسرطحےبرتیبیت ےسلماجانہکضحماکی‬ ‫ےباکرےشنباجےئ۔‪Intermixed‬ہکبجربمہینعیابرہیکرطفرشتنموہاجان‪،‬رمزکےسدوروہاجان۔‬ ‫دقبرنیقی‪:‬ینعیانتجنیقیوہ۔‬ ‫ااطقنع‪ :‬یظفل ینعم ےہ ٹک اجان ‪ ،‬یسک زیچ ےس وموحل ےس دور وہاجان‪ ،‬اتمہ اس ےک ینعمہی یھب ںیہ ہک اینپ‬ ‫دایپسچلں‪،‬رتحیجتاوراقمدصدبلانیل۔‬ ‫اسفنیناعدںیت‪:‬اےسیامسجینردلمعوجوعشریےسزایدہضحمردلمعوہں۔نجںیموکیئوعشریدحدنبی‬ ‫ہنیکیئگوہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪244‬‬

‫اخرق‪:‬ومعملےسیٹہوہیئ‪،‬ریغومعمیل‪،‬بیجع‪،‬ریحتازیگن۔‬ ‫اعدوتںوکاھپڑان‪:‬ااسنیناعداتاسدقروبضمطوہاجیتںیہہکاںیھنمتخرکےنےکےئلااہتنیئ تنحماورزعم‬ ‫ےساکمانیلڑپاتےہ۔ےسیجااسننزیمںیمدباجےئاوررھپاےساھپڑرکابرہےلکن۔ہیاعماردوںیملمعتسم‬ ‫احمورہ ںیہن ےہ ۔ رضحت حیسم وموع ؑد ےک الکم اک ہی یھب امکل ےہ ہک آپ ےن اردو زابن وک اکی یئن زدنیگ‬ ‫یشخبےہ۔‬ ‫سج یک آواز وک رہ اکی زیچ یتنس ےہ‪ :‬ینعی اہلل اعتٰیل اخقل وہےن یک وہج ےس رہ ےش یک تقیقح اجاتن ےہ اور‬ ‫اسرپوپریدقرتراتھکےہ۔‬ ‫ونٹ‪ :‬اس قبس یک یھب آن النئ ااشتع رسیم ںیہن ۔ ہی قبس یھب آپ وک وطبر قبس ربمن ‪ 52‬الضفل ےک‬ ‫زگہتشامشرےںیم‪14‬وجالیئ ‪2022‬یکااشتعںیملماجےئاگ۔کنلدایایگےہ۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪14‬وجالیئ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪245‬‬

‫(طسق‪)53‬‬ ‫ادمادیااعفل‪Helping Verbs‬‬ ‫ضعب ادمادی ااعفل ‪ Helping Verbs‬دورسے ااعفل ‪ Verbs‬ےک اسھت لم رک یسک اکم ےک دۃعف‬ ‫(ااچکن) وہاجےن ای رکےن ےک ونعمں اک ااہظر رکےت ںیہ ۔ اس ابب ںیم اےسی ادمادی ااعفل ےک ابرے‬ ‫ںیمیصفتےسابتیکاجےئیگ۔‬ ‫‪1‬۔ انھٹیب‪ :‬ہک اھٹیب ‪ ،‬رک اھٹیب۔ لمج انب رک واضتح رکےت ںیہ ۔ اب ںیم ااکنر ںیہن رکاتکس ںیم اےس ’ہک اھٹیب ‘‬ ‫وہں ہک آاجؤ۔ مت وسےچ ےھجمس ریغب طلغ ےلصیف رک ےتھٹیب وہ۔ ہی ایک رک ےھٹیب (وکیئ طلغ اکم ای رجم )۔ سپ ’انھٹیب ‘‬ ‫اہیںادمادیلعفےہوجرکاناورانہکےک اسھتاامعتسلوہاےہ۔اسرطحےننبوااللعفیسکاکمےکااچکن‬ ‫وہاجےنایانبوسےچےھجمس وکیئاکمرکےنوکاظرہرکاتےہ۔ایسرطحزمدیاثمںیلدںیھکی۔ریمیابتوکیئ‬ ‫ںیہناتنس‪،‬ںیموترہدرتفںیمدروخاتسدےاھٹیبوہں(ینعیتہبوہایگ)۔‬ ‫‪2‬۔اُانھٹ‪:‬ہیادمادیلعفیھب دورسےااعفل ےک اسھتلمرکویہ ینعمداتی ےہوج انھٹیبداتیےہ۔ ےسیج‪:‬وبل‬ ‫ااھٹ‪،‬خیچااھٹ‪،‬ڑتپااھٹوریغہ۔‬ ‫‪3‬۔ڑپان‪ :‬ہی ادمادی لعف یھب دورسے ااعفل ےک اسھت لم رک ویہ ینعم داتی ےہ۔ےسیج‪ :‬ڑلڑپا‪ ،‬آڑپا‪ ،‬اج‬ ‫ڑپا۔اثمںیل‪ :‬رقضاک اسراوبھج ھجم رپ آڑپا۔وادلیک وافت ےک دعبامتم ذہمّ داری وادلہ رپآڑپی۔ ینعییسک‬ ‫وبھج ای ذہم داری اک ااچکن اور ہن اچےتہ وہےئ یسک صخش رپ آاجان ۔ بج اےس وکیئ ابت ہن وسیھج وت وہ بس‬ ‫ےسڑلڑپا۔اگڑیےناسزوریکرکٹامریےکوہیئکزگدوراجڑپا۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪246‬‬

‫‪4‬۔ انلکن‪ :‬ےسیج ہب الکن ‪ ،‬اہپڑ ےس اکی ہمشچ ہب الکن ۔ لچ الکن‪ ،‬اشدی ایبہ رپ ارساف(وضفل رخچ ‪ ،‬داھکوا)اک‬ ‫رواجیہ لچالکن۔ینعی انلکن اہیں وطبرادمادی لعف ےکااچکن ےسرحتکںیم آاجےن‪،‬وھپٹ ڑپےن‪،‬یسک‬ ‫لمع وک ابر ابر درہاےن ےس اس اک رمس و رواج نب اجانےک ینعمداتی ےہ۔ےسیج‪ :‬ابت لچ یلکن ےہ۔ ینعی ابت‬ ‫تیچاکاوراقلعتتاکآاغزوہایگےہ۔‬ ‫آالکن ‪ ،‬اجالکن‪ :‬ےسیجلگنجںیماکی ریش آالکن۔یلگںیماکی وپسیل واالآالکن۔ وہراہتس وھبلرک ںیہک ےسںیہک‬ ‫اجالکن۔ینعییسکزیچاکااچکناظرہوہاجان۔‬ ‫‪5‬۔ انگل‪ :‬ہیادمادی لعف یسک اکم ےک آاغز وک اتبات ےہ ۔ ےسیج ےنہک اگل‪ ،‬اھکےن اگل‪ ،‬وسیپں اک نس رک اس ےک ہنم‬ ‫ےسوھپلڑھجےنےگل۔آپدھکیےتکسںیہہکہیادنازایبنزامہنامیضںیماامعتسلوہاےہ۔اتمہزامہناحل‬ ‫ںیمہیرظنمیشک‪،‬دااتسنوگیئ وریغہںیم اامعتسلوہات ےہ۔ ےسیجدخااکہفیلخ الکمرکاتےہوترہدلےنلھگپاتگل‬ ‫ےہ ۔وضحراونروکداعہیئ طخےنھکل ےک دعب ےسیجرہ لکشمدوروہےنیتگل ےہ‪،‬رہ امیبر ااھچوہےن اتگلےہ‪،‬دل‬ ‫یکیتخسےنٹمیتگلےہ‪،‬وضحرامنزرسیموہےناتگلےہوریغہ۔‬ ‫‪6‬۔ ڑپا ‪ :‬زامہن امیض ںیم اامعتسل وہات ےہ اور پج ڑپا یسک دورسے لعف ‪ Verb‬ےس ےلہپ آےئ وت زور اور‬ ‫رثکتےکینعمدیپارکات۔ہیومعًاماےسیااعفل‪ Verbs‬ےکاسھتآاتےہنجںیماکماکاجریرانہاپایاجےئ‬ ‫ےسیج‪:‬ڑپا امرارھپاتےہ۔ ینعی لجخوخاروہراہےہ۔ڑپارواتراتہےہ۔ اسوکاجانڑپا۔نکیل ڑپا مہوکاجان۔ینعی‬ ‫مہ اجےن رپ وبجمر وہےئگ۔ آپایک اہیں ڑپے اوھگن رےہ ےہ ۔ مت اہیں وسےئ ڑپے وہ وسرج رس رپ آایگ‬ ‫ےہ(ینعیوخبدنڑچھآایےہایفصنوہایگےہ)‪،‬بسرپاشینےھترگموہڑپاوساتراہ۔‬ ‫روےنواولںےنااھٹراھکاھترھگرسرپرگم‬ ‫رمع رھب اک اجےنگ واال ڑپا وسات راہ‬ ‫‪7‬۔ اچانہ‪ :‬ہیادمادیلعف ‪ Helping Verb‬افلعینعی اکم رکےن واےل یک وخاشہوکاظرہرکات ےہ۔ اس‬ ‫ےکالعوہہیاتباتےہہکاکیاکمرقبیےکزامہنںیموہےنواالےہ۔ہکبجالصلعف‪The main verb‬‬ ‫ہشیمہامیضیکوصرتںیمراتہےہ۔ ےسیج‪:‬ہیرازابالھکاچاتہےہ۔ینعیےنلھکواالےہ۔بجوخاشہاظرہیک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪247‬‬

‫اجےئوتالص لعف ‪ Verb‬دصمر ‪Infinitive‬یک وصرتںیم اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج‪:‬اسےنوبانلاچاہ۔‬ ‫اہیںوبانللعفیکدصمراحتلےہ ‪Infinitive state of the verb‬وہوبانلاچاتہےہوریغہ۔‬ ‫اںیھن ونعمں ںیم ’ےنہک وک ےہ‪ ،‬اجےن وک ےہ ‪ ،‬وہےن وک ےہ ‘ وریغہ یھب اامعتسل وہےت ںیہ ۔ ےسیج اب زامہن‬ ‫زابناحلےسادمحتییکاچسیئ ےنہکوکےہ۔االسمرپےساالتبؤںاکدوراجےنوکےہوریغہ۔‬ ‫ِ‬ ‫‪8‬۔ اچانہ ےس اچےئیہ اکیادمادی لعف ےہ ۔اساکاامعتسلیسک االخیق ذہمّ داریایرفض یبصنم ‪Official‬‬ ‫‪ duty‬ےکاتجےن ‪ To highlight‬ےکےئلوہاتےہ۔ہی ہشیمہدصمر ‪ Infinitive‬ےکدعباامعتسل وہات‬ ‫ےہ ۔ ےسیج‪ :‬ںیھمت امنز ابامجتع ڑپینھ (دصمر) اچیہ۔ دخا اعتٰیل یک راہ ںیم رخچ رکان (دصمر) اچےئیہ۔‬ ‫ااسننوکبسےسااھچرباتؤرکاناچےئیہ۔‬ ‫‪9‬۔ےل‪:‬ہییھباکیادمادیلعفےہاوربجہی یسک لعفےکرشوعںیمآےئوتاےنپاسھتیسکدورسے‬ ‫صخش ای ےش وک ےل اجےن ای التبم ‪ Involve‬رکےن ےک ینعم داتی ےہ ۔ ےسیج‪ :‬ےل اھباگ‪ ،‬وچر وبڑےھ آدیم اک‬ ‫الیھت ےل اھباگ۔ ‪Flee/fled‬۔ےلاُڑان ۔وہ ولطمہباتکب ےلہپیہ الربئریی ےس ےلاُڑا۔وہےچب اکولھکہن‬ ‫ےلاُڑا۔ےلڈوانب‪،‬اےنپاسھتاسھتدورسوںاکیھب اصقننرکان‪ ،‬ےمکنابلط ےسدویتس تنحمرکےنواےلابلط‬ ‫وکیھبےلڈویتبےہ۔دبدایتناورانالہرمکحانوپریوقموکےلڈوےتبںیہ۔ ‪Causing collective‬‬ ‫‪ .damage‬ےلرمان‪:‬ہیزایدہتخساورذمیتمینعمداتی ےہ۔وہ دتشہرگدوصعممولوگں وکیھباسھتےل‬ ‫رما۔‬ ‫‪10‬۔ راہ اور وھچڑا‪ :‬ابووجد الکشمت ےک تخس تنحم اور وقت اردای ےس اکم لمکم رکےنیل ےک ینعم داتی‬ ‫ےہ۔ےسیج‪ :‬رکےک راہ‪ ،‬اکمن انب ےک وھچڑا ۔ ہغمت تیج ےک وھچڑا ۔وڈیوی میگ یک تل‪ Addiction‬ےن‬ ‫ونوجاونںوکابتہرکےکوھچڑا۔اہیںہییفنمونعمںںیماامعتسلوہاےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫رھپاموسااسےکہیڑبےزورےسدخااعتٰیلیکرطفےسوگشیپیئےہہکدخاریمےرھگےکااحہطےکادنر‬ ‫صلخم ولوگں وک وج دخا ےک اسےنم اور اس ےک امومر ےک اسےنم ربکت ںیہن رکےت البےئ اطوعن ےس اجنت‬ ‫دے اگ اور ًاتبسن و اقمًۃلب اس ہلسلس رپ اس اک اخص لضف رےہ اگ وگیسک یک اامیین وقت ےک فعض ای اصقنن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪248‬‬

‫لمع ای الج دقمر اییسک اور وہج ےس وج دخا ےک ملع وہ وکیئ اشذواندر ےک وطر رپ اس امجتع ںیم یھب سیک‬ ‫وہاجےئوساشذواندرمکحدعموماکراتھکےہہشیمہ اقمہلب ےکوتقرثکتدیھکی اجیت ےہاسیج ہکوگرٹنمن‬ ‫ےنوخد رجتہب رکےکولعمم رکایل ےہہک اکیٹ اطوعناک اگلےن واےل ہبتبسن دورسوںےکتہب یہمک رمےت‬ ‫ںیہ‪،‬سپاسیجہکاشذواندریکومتاکیٹےکدقروکمکںیہنرکیتکسایسرطحاساشننںیمارگاقمًۃلبتہبیہ‬ ‫مکدرہج رپ اقداینںیم اطوعنیکوارداںیتوہںای اشذواندر ےکوطر رپاسامجتعںیم ےسوکیئصخشاس‬ ‫رمضےسزگراجےئوتاشنناکرمہبتمکںیہن وہاگ۔وہاافلظوجدخایک اپکالکم ےساظرہوہےتںیہانیک‬ ‫اپدنبی ےسہی وگشیپیئ ھکلیئگ ےہ دنملقعاکاکمںیہن ےہہکےلہپ ےسآامسین ابوتں رپیسنہرکےہی دخااکالکم‬ ‫ےہہنیسک مجنمیکابںیت ۔ہیروینشیک مشچ ےسےہہناتریکییکالکٹ ےسہی اساکالکم ےہسجےن اطوعن‬ ‫انزلیکاوروجاسوکدوررکاتکسےہ۔‬ ‫(یتشکونحرواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)4‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اموسا‪:‬اسےکالعوہوجےہ‬ ‫ااحہط‪:‬رھگیکاچردویاری‪،‬اظنمیکدحودوویقد‪،‬امیلعتتےکاوصولںاکدارئہ‬ ‫‪Premises/Teachings of the Promised Messiah‬اکر۔‬ ‫البےئاطوعن‪:‬اطوعنیکامیبری‪Plague‬‬ ‫ًاتبسنواقمًۃلب‪Comparatively and relatively :‬‬ ‫اامیینوقت‪:‬ینعیدخااعتٰیلرپنیقیاوروتلکسکدقرےہ۔‬ ‫فعض‪:‬زمکوری‪Physical disability/ incapability‬‬ ‫اصقننلمع‪:‬یسکلمعاکردلمع‪،‬یطلغاکہجیتن‪،‬تلفغ‪،‬اایتحطہنرکان۔‬ ‫ِ‬ ‫الجدقمر‪:‬ومتاکرقمرہوتق۔‬ ‫اشذواندر‪:‬تہبیہمک۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪249‬‬

‫مکحدعموم‪:‬یسکاوصلوکانبےتوتقوہاانثتسیئوصرںیتنجیکوہجےساظرہوہےنواےلاتنجئوبقلںیہن‬ ‫ےیکاجےت۔‬ ‫مجنم‪ :‬مجن اتسرے وک ےتہک ںیہ مجنم ‪ :‬ملع وجنم اک امرہ‪ ،‬اتسروں یک راتفر ےک رقمرہ اسحب ےس زاہچئ انب رک آےن‬ ‫واےلوااعقتےکلعتمشیپوگیئرکےنواال‪،‬افلوریغہاکاکروابررکےنواال‪،‬وجنیم‪،‬وجیشت‪،‬ارتخانشس‬ ‫روینش یک مشچ‪:‬یظفل ینعم ےہ روینش یک آھکن رماد ےہ ااہلم ‪،‬اچسیئ ‪ ،‬دلیل اور ملع راخس یک اینبد رپ‬ ‫‪established truth disclosed by a man of knowledge (both secular and‬۔‬ ‫)‪divine‬‬ ‫اتریکییک الکٹ‪ :‬ضحمادنازہاگلان‪ ،‬ینسانسیئابوتںرواایت وکاینبد انب رکوکیئابت انہک ۔ ‪Speculations/‬‬ ‫‪myths/ superstitions‬‬ ‫ونٹ‪:‬اسقبسیکیھبآنالنئااشتع رسیمںیہن۔ہیقبسیھبآپوکوطبرقبسربمن‪53‬الضفلےک‬ ‫زگہتشامشرےںیم‪21‬وجالیئ‪2022‬یکااشتعںیمےلماگ۔کنلدایایگےہ۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪21‬وجالیئ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪250‬‬

‫(طسق‪)54‬‬ ‫ادمادیااعفل‪Helping Verbs‬‬ ‫زگہتش اوباب وک لسلست ےس اطمہعل رکےن ےک دعب ہی واحض وہایگ وہاگ ہک مہ اےسی اافلظ ےک لعتم ابت‬ ‫رکرےہںیہوجلعف‪ Verb‬ےک اسھتوطبردمداگرلعف ےکآےتںیہ اور ونعمںںیمدبتیلی ‪،‬زمدیوتعس‬ ‫اورااکمانتدیپا رکےتںیہ۔ہی اولسبارگنزیی زابنںیم یھب ےہاورواہںاسیج ہک مہ اسھت اسھتآاسین‬ ‫ےکےئلارگنزییرتہمجیھبدےتیںیہاورےلہپیئکابرایبنایکاجاکچےہاےسیاافلظوک‪Helping Verbs‬اہک‬ ‫اجاتےہ۔اساببںیمزمدیاےسیاافلظرپاوراُنےکاامعتسالترپابترکںیےگ۔‬ ‫‪1‬۔لعف‪Verb‬ںیمرکتار‪Repetition of same or synonymous words‬‬ ‫ینعیبج لعفےک اسھتدورسالعفایساکرتمادف ‪ Synonym‬ای اساک مہآواز ‪Words of same‬‬ ‫‪ accent‬آات ےہ وت وہ ونعمں ںیم زور ‪ emphasis‬دیپا رکداتی ےہ۔ ےسیج‪ :‬دھکی اھبل رک‪ ،‬اہیں دھکی اک یھب‬ ‫ویہ بلطم ےہ وج اھبل اک ےہ نکیل اھبل اکی ادمادی لعف ےہ اور االیک اکم ںیہن رکاتکس ۔ ضعب اواقت‬ ‫زمدیاتدیک ےکےئلاہک اجاتےہ ایھچرطحدھکی اھبلول۔ ینعی وخبقیقحت رکول۔ ‪Do investigation‬‬ ‫‪ .to the highest degree‬ایس رطح اکھت اہرا ‪ Exhausted‬۔ رگےت ڑپےت‪ Hardly‬۔ انلچ‬ ‫رھپان‪Any activity‬۔انیس رپوان‪ /Stitching/cutting/knitting/ embroidering‬۔اھکان‬ ‫انیپ‪،‬رواندوھان‪crying/ protesting/ complaining‬۔‬ ‫اہیںادمادیااعفلےسلعتمافتلیصمتخوہیتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪251‬‬

‫رمبکااعفل‬ ‫وہااعفلرمبکںیہوجدوااعفلےسلمرکےتنبںیہ۔‬ ‫‪Basically we are studying compound verbs. First, those compound‬‬ ‫‪verbs that are formed when two verbs make one compound verb and‬‬ ‫‪the verb that is used to make a compound verb with the main verb is‬‬ ‫‪called helping verb. Here ends our first chapter.‬‬ ‫رمبکااعفلاببدوم‬ ‫دورسا ابب اےسی ااعفل رمبک ‪Compound Verbs‬ےس لعتم ےہ وج ااعفل ‪ Verbs‬اور‬ ‫اامس ‪Nouns‬ایافصت‪Adjectives‬ےکاسھتلمرکےتنبںیہ۔‬ ‫‪Second, those compound verbs that are formed with the help of a noun‬‬ ‫‪or adjective.‬‬ ‫‪1‬۔دنہی امسایتفصےکاسھتاسدہاصمدراکاامعتسل‬ ‫‪Simple infinitive form of the verbs with Hindi nouns or adjectives.‬‬ ‫وپاجرکان‪Worship‬رُباانہک‪،‬ااھچانہک‪،‬دمانیل‪،Relax‬دمدانی‪،Giving steam‬دمامران‪,Dare‬دموتڑان‬ ‫‪،Dying‬روھکایلرکان‪Guarding‬وریغہ۔‬ ‫‪2‬۔افریسامسےکاسھتدنہیاصمدر۔‪Hindi infinitives with Persian nouns‬‬ ‫دلدانی ‪ Falling in love‬ابزآان(یسکاکمےسرکاجان)‪،‬ابزرانھک(یسکوکزبوریسکاکمےسروکدانی)‪،‬‬ ‫دالاسدانی(یسکوکاالخیق‪،‬ذجابیتاہسرادانی)‪،‬شیپآان‪،‬ربآان‪،‬ربالانوریغہ۔‬ ‫‪3‬۔رعیبامسےکاسھتدنہیدصمر‬ ‫رشوعرکان‪،‬نیقیرکان‪،‬نیقیالان‪،‬العجرکان‪،‬عمجوہان۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪252‬‬

‫‪4‬۔افریسایرعیبتفصےکاسھتدنہیاصمدر ‪Hindi infinitives with Arabic and‬‬ ‫‪Persian adjectives‬‬ ‫وقی رکان ‪ To support / to strengthen‬۔ رونش رکان‪ ،‬وہشمر رکان‪ ،‬فیعض وہان ‪To become‬‬ ‫‪weak/old‬وریغہ۔‬ ‫‪5‬۔ ضعباواقتدنہیاامسای افصت ںیم ھچکدبتیلیرکےک(ان) اکااضہفرکدےتی ںیہاورویں دصمرنباجات‬ ‫ےہ ینعی ‪ verb‬یک اینبدی لکش نب اجیت ےہ ےسج فلتخم زامونں اور افولعں ےک احلظ ےس فلتخم ولکشں ںیم‬ ‫ڈاھلایل اجاتےہ۔ ےسیجاسھٹ‪ 60‬ےسایھٹسانینعی ڑباھےپںیموسےنچ ےنھجمسیک الصیحںیم رفقآاجان۔ہی‬ ‫فلزنطاً یھب اہک اجاتےہ۔رھتپ ےسرھتپاان ینعییسک زیچ اک وخف‪ ،‬ریحت ای مغ ےک امرے استکوہاجان۔ ےسیج‬ ‫ڑھکے ڑھکے ریمی اٹںیگن رھتپا ںیئگ ‪ Stiffness‬۔ اس اک ااظتنر رکےت رکےت امں یک آںیھکن رھتپا‬ ‫ںیئگ۔ینعیےب اجن یسوہںیئگ نجںیموکیئذجہبای ردلمع رظنہنآاتوہ۔وھٹرک ےسرکھٹاانینعیردرکدانی‬ ‫ااکنررکدانی۔‪Denying/ refusing / rejecting‬رکچےسرکچاان۔رکچےکاردوںیمیئکبلطمںیہ‬ ‫ےسیجاسزش‪ ،‬ہیفخ قلعت‪ ،‬راز اوراکیرمض‪ Dizziness‬رکچاان ےک ینعماہتبل فلتخمںیہ ۔اساک بلطم‬ ‫ٹ ٹ‬ ‫ےہ رپاشین رکدانی ‪ Confused‬۔ رھپ الچل ےس اچللان۔ ڑگنلے ےس ڑگنلاان۔ ُھن ُھن (ویھکمں یک آواز)‬ ‫انھبنھبان‪ Buzz‬۔ ڑب ڑب ےس ڑبڑباان ینعی ریغ واحض وگتفگ رکان ہی اردا ًۃ یھب وہیت ےہ اور ریغ اردای وطر رپ‬ ‫یھب۔اردا ًۃہیاسوتقیکاجیتےہبجیسکرپاینپانوگاریاظرہرکینوہرگمرباہراتسےنہکاکومعقایتمہ‬ ‫ہن وہاور ریغ ارادی وطر رپ ہی وخد الکیم ای یسک دامیغ رمض یک العتم یھب وہیتکس ےہ۔ ضعب اواقت تخس‬ ‫امیبرییکاحتل ںیم یھب ااسننھچکریغ واحضاافلظاتہکےہاےسیھبڑبڑباان ےتہکںیہ رگمہیااہتنیئ ےبیفلکتاک‬ ‫ادناز وہاگ۔ ینعی آپ یسک ڑبے ای ایبنج ےک ابرے ںیم ہی ںیہن ہک ےتکس ہک وہ اخبر ںیم ڑبڑبا راہ ےہ ۔ ایس‬ ‫رطحنِمنِمےسمِپمیااانینعیڈرےکامرےابتوبلںںیمیہرہاجان۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫زہاراہوگشیپویںاکوہوہبوپراوہاجاناوراُنےکوپراوہےنرپزہاراہوگاہزدنہاپےئاجانہیھچکوھتڑیابتںیہن‬ ‫ےہ۔ وگای دخاےئ زعولج وک دالھک دانی ےہ۔ ایک یسک امہن ںیم ابانثتسےئ زامہن وبنیؐ ےک یھبک یسک ےن اشمدہہ ایک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪253‬‬

‫ہکزہاراہوگشیپایئںایبنیکںیئگاوروہبسیکبسروزرونشیکرطحوپریوہںیئگاورزہاراہولوگںےن‬ ‫ان ےک وپرے وہےن رپ وگایہ دی۔ ںیمًانیقی اجاتن وہں ہک اسزامہن ںیم سج رطح دخا اعتٰیل رقبی وہرک‬ ‫اظرہوہراہےہاوردصاہاومربیغ اےنپدنبہ رپوھکلراہےہاسزامہنیکذگہتشزامونںںیمتہبیہمکاثمل‬ ‫ےلم یگ۔ ولگرقنعبیدھکیںیل ےگہکاسزامہنںیم دخااعتٰیلاکرہچہاظرہوہاگوگای وہ آامسن ےسارتےاگ‬ ‫اسےن تہب دمت کت اےنپ ںیئت اپھچےئ راھک اور ااکنر ایک ایگ اور پچ راہ نکیل وہ اب ںیہن اپھچےئ اگ اور‬ ‫دایناسیکدقرتےکوہومنےندےھکییگہکیھبکاُنےکابپدادوںےنںیہندےھکیےھت۔ہیاسےئلوہاگ‬ ‫ہکزیم ڑگب یئگ اور آامسنوزیم ےک دیپا رکےن واےل رپ ولوگںاک اامین ںیہن راہوہوٹنں رپاساکذرکےہ‬ ‫نکیلدلاسےسرھپےئگںیہاسےئلدخاےناہکہکابںیماینآامسناوریئنزیمانبؤںاگ۔‬ ‫(یتشکونح‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)7‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫زہاراہ‪:‬زہاروں‪،‬ینعیتہبزایدہدعتادںیماکیادنازوگتفگےہرمادےہرثکتےس ‪Thousands of‬‬ ‫‪/a lot of‬‬ ‫وگشیپایئں‪:‬یسک اکم ےک وہےن ےس ےلہپ اس یک ربخ دے دانی ۔ ےسیج وممس یک وصرت احل اتبان ‪weather‬‬ ‫‪ forecast‬داینےئ ذمبہںیم اسےسرماد ہی ےہہکدخااعتٰیلےسربخ اپرک یسک اکم ےکوہےنایہن وہےن‬ ‫یکوتقےسےلہپربخدانی۔ےسیجرضحتحیسموموع ؑدےندخااعتٰیلےسربخاپیئہک’ںیمریتییلبتوکزیمےک‬ ‫انکروںکتاچنہپؤںاگ‘۔‬ ‫وہوہب‪:‬وہٖہنیعب‪،‬ابلکلایسیکامدنن‪،‬ابلکلایسرطح‪،‬یسکدبتیلیایرفقےکریغب‪،‬یسکزیچےسااسیاشمہبہکھچک‬ ‫رفقہنرےہ‪،‬وجںاکوتں‪،‬ابلکلاکیاس‪،‬اکییہرطح‪،‬ابلکلکیھٹکیھٹ‬ ‫وپراوہان‪:‬وتاعقتےکاطمقباتنجئاظرہوہاجان‬ ‫زعولج‪:‬اغبلاورزبرگ(دخااعتٰیلیکتفصےکوطررپلمعتسم)‬ ‫روزرونش‪:‬ابلکلواحضوہاجان‬ ‫رقبیوہرکاظرہوہان‪:‬رقبےکوماعقرثکتےساطعرفامان۔رقبیکیئنیئنراںیہوھکلدںی۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪254‬‬

‫دصاہاومرِبیغ‪:‬ڑکنیسوںابںیتوجریغولعمموہں‬ ‫اےنپںیئت‪:‬اےنپآپوک‬ ‫زیمڑگبیئگ‪:‬رمادےہداینویاظنمدرمہربمہوہےئگ۔‬ ‫دلرھپےئگ‪:‬دیپسچلہنریہ‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪28‬وجالیئ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪255‬‬

‫(طسق‪)55‬‬ ‫رمبکااعفلاببدوم‬ ‫مہاےسیرمبک ااعفلےکابرےںیمابترکرےہںیہوج ایوتلعف ےکاسھتامسایامستفصےکےنلمےس‬ ‫ےتنب ںیہ اور ضعب وصروتں ںیم اامس ای افصت ںیم ھچک دبتیلی رکےن ےس ےتنب ںیہ ۔ اس ےلسلس وک زمدی آےگ‬ ‫ڑباھےتںیہ۔‬ ‫اصمدرےکدعب(ان)اگلےنےس‬ ‫‪1‬۔اردوزابنںیم ضعب اصمدر ینعی ‪Infinitives‬رعیب ‪Arabic‬ای افریس‪Persian‬ااعفلینعی ‪Verbs‬‬ ‫ایاامس ‪ Nouns‬ےکدعب انیک العتماگلرکانبےئل اجےتںیہ۔ینعی ضعبرعیب اور افریس اافلظوکاردوزابنیک‬ ‫لکشدےنی ےکےئلاناافلظ ےکآرخںیم اناگلدےتیںیہ۔ًالثم رفاماکیافریس فلےہاسےکآےگ ان اگلرک‬ ‫اردو فل رفامان انب ایل ایگ۔ ایس رطح شخب ےس انشخب‪ ،‬آزام ےس آزامان‪ ،‬وناز ےس ونازان‪ ،‬رگم ےس رگامان‪ ،‬رنم ےس‬ ‫رنامان‪،‬داغےسداانغ‪،‬رخدیےسرخدیان۔‬

‫ایس رطح رعیب اافلظ یک اثمںیل ںیہ۔ دبل ےس دبانل‪ ،‬ثحب ےس ٹخییاا‪ ،‬وبقل ےس وبقانل‪ ،‬دنف ےس دانفان‪ ،‬نفک‬ ‫ےسانفکان۔‬ ‫وشتشی انک ابت ہی ےہ ہک اس رطح ےس دصمر انبےن اک راحجن دجدی اردو ںیم مک وہایگ ےہ۔ ہکبج اس‬ ‫رطحدصمرانبےنےسزابنںیمتہبوتعسدیپاوہیتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪256‬‬

‫زیمتلعفایلعتملعف‪Adverb‬‬ ‫اب مہاکیےئنابباکآاغزرکرےہںیہ۔زیمتلعفایلعتملعفینعی‪Adverb‬لعفیکیفیکایبنرکات‬ ‫ےہ اور لعف ےک اسھت بج زیمت لعف ینعی ‪ Adverb‬آات ےہ وت اس ےک آےن ےس لعف ےک ونعمں ںیم‬ ‫وھتڑی تہب یمک یشیب واعق وہاجیت ےہ۔ ضعب اواقت زیمت لعف ینعی ‪ Adverb‬تفص ینعی ‪Adjective‬‬ ‫ےکاسھتآرکیھبیہیاکمداتیےہ۔‬ ‫اردو زابن ںیم‪ Adverb‬وک لعتم لعف ےتہک ںیہ ویکہکن ہی اکی ااسی فل وہات ےہ وج یسک لعف ای تفص ےک‬ ‫ونعمں ںیم یمک ای زایدیت رکداتی ےہ ۔ اس یک بس ےس اسدہ لکش وہ لعتم لعف وہےت ںیہ وج امضرئ ینعی‬ ‫‪pronouns‬ےسےتنبںیہ۔‬ ‫‪1‬۔زامنینعیوتقےکاحلظےس‪:‬اب‪،‬بج‪،‬بت‪،‬بک‬ ‫ہی بساافلظدقمی زابنرکسنست ےساموخذ (ےلکن)ںیہ۔نکیلاردوںیم ےنچنہپ کتاناافلظ ےساکیوطلی‬ ‫رفسایکےہ۔سپہیایوتاوراتوتےساجوااوراتوااوررھپبجاوربتےنب۔‬ ‫ان ےکالعوہدورسےدنہی اافلظوجلعتملعفینعی ‪ Adverb‬اکاکمدےتیںیہہی ںیہ ‪:‬آےگ‪،‬ےھچیپ‪،‬ےلہپ‪،‬‬ ‫آج‪،‬لک‪،‬رپوسں‪،‬ڑتےک‪،‬دسا‪،‬وسریے‪،‬رھپ۔‬ ‫ان ونعمں ںیم اامعتسل وہتن واےل افریس اافلظ ہی ںیہ‪:‬ہشیمہ‪ ،‬دلج‪ ،‬دلجی‪ ،‬کیکی ‪ ،‬ااچکن‪ ،‬اناگہ‪ ،‬اناہگں ‪،‬‬ ‫دعبازاں‪،‬بشوروز۔‬ ‫اناگہ‪:‬ااچکن‪،‬ےبربخیںیم۔رعش‪:‬‬ ‫؎آجاناگہمہیسکےسےلم‬ ‫دعبدمتےکزدنیگےسےلم‬ ‫(امخرابرہوکنبی)‬ ‫دعبازاں‪:‬اسےکدعب‪Thereafter‬‬ ‫‪2‬۔اکمن‪ Space‬ےکاحلظےساامعتسلوہےنواےللعتمااعفلینعی‪Adverbs‬‬ ‫اہیں‪،‬واہں‪،‬اہجں‪،‬اہتں‪،‬اہکں‪،‬۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪257‬‬

‫اسےکالعوہوہاافلظوجدنہیےساردوںیمآےئںیہوہہیںیہ۔آےگ‪،‬ےھچیپ‪،‬رپے( ‪beyond, away,‬‬ ‫‪،)at distance‬ورے(اُدرھ‪،‬یلہپ ابر)‪ ،‬اپس‪،‬اورپ‪،‬ےچین‪،‬رتیھب(ادنر‪،‬اچردویاریںیم ‪،‬ابنط‪،‬وپدیشہ)‪،‬‬ ‫ابرہ‪،‬ادنر۔رتیھبیکواضتحوننیوجیشےکاسرعشےسوہیتےہ۔‬ ‫؎ رہےئگےنتکرکداررتیھبرمے‬ ‫ریمے رتیھب رمااقلف رہ ایگ‬ ‫ینعی اشرع یک الصںیتح رظنم اعم رپ ہن آںیکس اور یہی وہج اس ےک اےلیک نپ یک ےہ ۔ ویکہکن الصوتیحں ےک‬ ‫ااہظرےسیہااسنناعمرشےںیماجاناجاتےہ۔‬ ‫‪3‬۔تمس‪ Direction‬ےکاحلظےساامعتسلوہےنواےللعتملعفاافلظ‬ ‫اِدرھ‪،‬اُدرھ‪،‬دجرھ‪،‬دکرھ۔‬ ‫اِدرھ‪،‬اُدرھ‪:‬اِس ہگج‪ ،‬ا ِس ہگج ‪،‬رقبی ‪،‬دور‪ ،‬اینت دری ںیم‪ ،‬اکی اجبن‪،‬دورسی اجبن۔ ‪here, there,‬‬ ‫‪nearby, close, on the other side‬‬ ‫ےسیجںیمےن الفںزیچا‪،‬درھیہریھکیھت۔اِدرھآؤ۔اِدرھدروازہوھکالاُدرھوہدمھےسادنر۔دواممکل‬ ‫ےکامنیبومازہنرکےتوہےئےتہکںیہاُدرھالفںےشیتسسیتلموہیگ‪،‬اِدرھوتتہبیگنہمےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ؛‬ ‫اید روھکہکرہاکی وجاسفنین وجوشںاکاتعبےہ نکممںیہن ہکاسےکوبلں ےس تمکحاوررعمتفیک ابت‬ ‫لکنےکس ہکلب رہاکی وقل اساک اسفد ےک ڑیکوںاکاکی اڈنہ وہات ےہزجب اسےکاورھچکںیہن۔ سپ ارگ مت‬ ‫روح ادقلس یک میلعت ےس وبانل اچےتہ وہوت امتم اسفنین وجش اور اسفنین ضغ اےنپ ادنر ےس ابرہ اکن ل دو۔‬ ‫ٹ‬ ‫بت اپک رعمتف ےک دیھب مھاارے وہوٹنں رپ اجری وہں ےگ اور آامسن رپ مت داین ےک ےئل اکی دیفم زیچ‬ ‫ٹ‬ ‫ےھجمس اجؤےگ اور مھااری رمعںی ڑباھیئ اجںیئ یگ رخسمت ےس ابت ہن رکو اور ےھٹھٹ ےس اکم ہن ول اور اچےئیہ ہک‬ ‫ٹ‬ ‫ہلفسنپاوراوابشنپاک مھاارے الکم رپھچکرگنہنوہاتتمکحاکہمشچمت رپ ےلھک۔ تمکحیکابںیتدولں‬ ‫وک حتف رکیت ںیہ نکیل رخسمت اور افستہ یک ابںیت اسفد الیھپیت ںیہ ۔ اہجں کت نکمم وہ ےکس یچس ابوتں وک رنیم‬ ‫ےکابلسںیماتبؤات اسنیعم ےکےئلومبج الملہنوہ ۔وجصخش تقیقحوکںیہن وساتچاورسفنرسکاک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪258‬‬

‫دنبہوہرک دبزابین رکاتےہاوررشارت ےک وصنمےبوجڑاتےہ وہاناپکےہ۔اسوکیھبک دخا یک رطفراہ‬ ‫ںیہن یتلم اور ہن یھبک تمکح اور قح یک ابت اس ےک ہنم رپ اجری وہیت ےہ۔ سپ ارگ مت اچےتہ وہہک دخا یک‬ ‫راںیہمت رپںیلھکوت اسفنین وجوشں ےسدور روہاورلیھک ابزیےکوطر رپ ںیثحب تم رکوہکہی ھچکزیچ ںیہن‬ ‫اوروتقاضعئرکانےہ۔‬ ‫(میسندوعت‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)365‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اسفنین وجش ےک اتعب‪ :‬ذجابیت رد لمع ‪ ،‬امسجین وخااشہت ںیھنج لقع و رخد ےک اسےچن ںیم ہن ڈاھال ایگ وہ ‪،‬‬ ‫ےسیجوھبک‪،‬الچل‪،‬وہشت ہییلبجوخااشہتبجکتلقعاوروقت ٰیےکامتحتہنوہںااہتنیئرطخانکحطس‬ ‫کتڑبھاجیتںیہ ۔انوخااشہت اکاسرطحڑبانھاناکوجشالہکاتےہ۔اتعب ینعیبجہی وجشڑبےھوت‬ ‫اسےکزورےکآےگالغموہاجان۔‬ ‫‪Intensive sensual and emotional urges that can only be moderated by‬‬ ‫‪rationality and fear of Allah‬‬ ‫اسفدےکڑیکوںاکاڈنہ‪:‬دباینمیکاینبدیووجاہت‪.The fundamental causes of disorders‬‬ ‫زجباسےک‪:‬اسےکالعوہ‬ ‫اپکرعمتفےکدیھب‪:‬اخصلاچسیئ‪،‬انعفملعکتےنچنہپےکراز۔‬ ‫‪The secret ways to reach the truth/ knowledge and understanding.‬‬ ‫رخسمتاوراھٹھٹ‪:‬ذماقاُڑاان‪،‬ہیرطقیاانپانیلہکوکیئیھبابتدیجنسیگےسںیہنرکںیےگ‪،‬ہنںینسےگ‬ ‫ویکہکنزدنیگسنہلیھکرکزگاریناچےئیہ۔اسیجہکآجلکہیرواجوہایگےہ۔دیجنسہوماضاعترپابت‬ ‫رکانویبوقیفیھجمساجیتےہاوراےسیااسننوکرپاےنزامےنیکوسچرےنھکواال‪،‬دایقونیسوسچاکامکلاھجمس‬ ‫اجاتےہ۔‬ ‫‪Making fun and non-serious attitude: Nowadays seriousness is‬‬ ‫‪considered old fashioned and an effort to control the people. The‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪259‬‬

‫‪moment one starts talking about serious issues, he faces a very weird‬‬ ‫‪attitude of people, and he is asked to live a happy life full of fun and‬‬ ‫‪parties‬‬ ‫ہلفسنپ‪،‬اابشنپ‪:‬اہیںنپاکیالہقحزامینےہوجاکیدور ایزامےنںیماایتخرےئکاجےنواےلروےیوک‬ ‫اظرہ رکات ےہ ۔ ہلفس‪ :‬ینعی ہنیمک‪ ،‬زمکور االخق اک امکل اور بج نپ اگل وت بلطم اکی احتل وج اانپ یل‬ ‫اجےئ۔اابش‪:‬اےساوابشاھکلاجاتےہ۔اسےکینعمںیہدبرکدار‪،‬آوارہ‪،‬ریغذہمب‪،‬ےبادبوریغہ۔‬ ‫افستہ‪:‬ےبووقیف‪،‬امحتق۔لقعےساکمہنےنیلواالایاساقلبیہہنوہانہکلقعےساکمےلےکس۔‬ ‫یچس ابت وک رنیم ےک ابلس ںیم‪ :‬ینعی یچس ابت یھب ارگ دبزیمتی‪ ،‬یتخس ای ربج ےس یہک اجےئ وت اانپ اث وھکدیتی‬ ‫ےہ۔ ابل س ےس اہیں رماد ےہ اافلظ اک انچؤ۔ ینعی اکی چس آپ وک اتپ ےہ رگم بج آپ اےس دورسوں ےک‬ ‫اسےنمایبنرکےنںیگلوتاےسیاافلظاکااختنبرکںیوجےننسواےلوکانبضغکایرشدنمہہنرکدںی۔‬ ‫سفنرسک‪:‬ےبادبااسنن‪،‬ےبملعااسنن‪،‬ریغذہمبااسنن۔‬ ‫رشارتےکوصنمےبوجڑان‪:‬دباینموکالیھپان‪،‬یفنموسچاکاحلموہان۔‬ ‫لیھکابزی‪:‬ریغدیجنسہاکمےسیجلیھکوجزایدہرتریغادرایکوہےتںیہاورامسجینوطررپےلیھکاجےتںیہ۔‬ ‫ونٹ‪ :‬اس قبس یک یھب آن النئ ااشتع رسیم ںیہن ۔ ہی قبس یھب آپ وک وطبر قبس ربمن ‪ 55‬الضفل ےک‬ ‫زگہتشامشرےںیم‪11‬اتسگ‪2022‬یکااشتعںیمےلماگ۔ےچینکنلدایایگےہ۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪11‬اتسگ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪260‬‬

‫(طسق‪)56‬‬ ‫زیمتلعفایلعتملعف‪Adverb‬‬ ‫زگہتشاوبابںیمیھب زیمتلعفایلعتملعفےسجارگنزییزابنںیم ‪Adverb‬اہکاجاتےہاسیکعتفی‬ ‫ایبنوہیکچےہاتمہایداہینےکےئلدوابرہایبنرکدےتیںیہ۔ہیاکیلعفیکیفیکایبنرکاتےہاورلعف‬ ‫ےکاسھتبجزیمتلعفآاتےہوتاسےکآےنےسلعفےکونعمںںیموھتڑیتہبیمکیشیبواعقوہاجیت‬ ‫ےہ۔زیمتلعفیسکامس تفص ےسجارگنزییزابنںیم ‪Adjective‬ےتہکںیہ‪،‬ےکاسھتآرکیھبیہیاکم‬ ‫رکاتےہ۔سپایدرںیھکہکاردوزابنںیم‪ Adverb‬وکلعتملعفےتہکںیہویکہکنہیاکیااسیفلوہاتےہ‬ ‫وج یسک لعف ینعی ‪ Verb‬ای تفص ینعی ‪ Adjective‬ےک ونعمں ںیم یمک ای زایدیت رکداتی ےہ ۔ اب مہ اس‬ ‫ےلسلسوکآےگڑباھےتںیہ۔‬ ‫‪1‬۔وطرورطہقی‬ ‫ینعی اےسی لعتم لعف اافلظ وج یسک ےش یک یفیک اقمم ای تئیہ ایبن رکےن ںیم دمد دےتی ںیہ ۔ ہی اافلظ‬ ‫ںیہ۔ویں‪ ،‬وجں‪ ،‬ویکں ‪ ،‬ویکرکن‪ ،‬ےسیک‪ ،‬کیھٹ ‪،‬ااچکن‪ ،‬دریھے‪ ،‬وہےل‪ ،‬اگلاتر‪ ،‬ربارب‪ ،‬اتڑب وتڑ‪ ،‬چس چم‪،‬‬ ‫وھجٹومٹ‪،‬یسکدقر‪،‬وھتڑا‪،‬تہب‪،‬ٹھج‪،‬ٹھجٹپوریغہ۔‬ ‫اس رہفتس ںیم وموجد ضعب اافلظ اےسی ںیہ ںیھنج اردو ےنھکیس واےل اےسی اابحب ےک ےئل اثمولں یک دمد‬ ‫ےسواحضرکانرضوریےہنجیکامدریایاینبدیزابناردوںیہنےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪261‬‬

‫ویں‪ :‬و ےسیوت‪،‬اےسیوت‪،‬اسرطحےہ‪،‬اسرطحےہ؛ وکششرکےکدھکی ول‪،‬ویںوت وکیئادیم ںیہن۔رعش‪:‬‬ ‫؎اناحصھجتوکربخایکہکتبحمایکےہ۔۔‬ ‫روزآاجاتےہاھجمساتےہویںےہویںےہ‬ ‫ادمحرفاز‬ ‫دریھے‪:‬وہےل‪،‬آہتسہ‪:‬آپرپاشینتموہں‪،‬وہدریھےدریھےاکمھکیساجےئاگ۔ ‪Gradually,‬‬ ‫‪step by step‬‬ ‫یسکدقر‪:‬ھچکدحکت‪،‬وھتڑااس‪،‬یسکےشاکآاغزوہاجان‪:‬بجمہروبہےچنہپوتیسکدقرادنریھاوہاکچاھت۔‬ ‫اتڑب وتڑ‪:‬اگلاتر‪،‬انبوےفق ےک‪،‬اکی یہدشت ےس‪:‬اسیکاتڑب وتڑ دولیلں ےسوہالوجاب وہایگ۔روسےک‬ ‫اتڑبوتڑولمحںےسویرکنیابتہوہراہےہ۔‬ ‫وھجٹومٹ‪ :‬وھجٹوکیلمعلکشدانی‪،‬ادااکریرکان‪:‬وہوھجٹومٹاکاعملِدنینبرکولوگںوکدوھہکداتی‬ ‫راہ۔ ‪Prank/practical joke‬‬ ‫ٹھج‪:‬دلجیےس‪،‬کلپےتکپھجںیم‪:‬وہٹھجےساکیاتکباُاھٹالای۔اسےنٹھجےسدنبوقاکنلیل۔‬ ‫ٹھجٹپ‪:‬دلجیےسوکیئاکمرکانیل؛انےکالمزمےنٹھجٹپبساکماٹمنےئل۔‬ ‫ربارب‪:‬لقتسم‪،‬اکیلقتسموقتارادیےکاسھت‪:‬وہربارباساکمںیمکمہنمراہ۔‬ ‫اںیھن ونعمں ںیم اامعتسل وہےن واےل رعیب افریس اافلظ ہی ںیہ‪ :‬ذرا‪ً ،‬انیمخت‪ ،‬رقتًابی‪ ،‬وصخًاص ‪ ،‬زایدہ‪ ،‬ابلکل ‪،‬‬ ‫قلطم‪ ،‬ہنیعب‪ ،‬ہسنجب‪ ،‬رہ دنچ‪ ،‬وسا‪ ،‬ہبسح‪ ،‬ینعی‪ ،‬نم و نع‪ ،‬ابمہ‪ ،‬وفراً‪ ،‬دفعی ًہ‪ ،‬اناہگں‪ ،‬اناگہ‪ ،‬کیکی‪ ،‬یف اوفلر‪،‬‬ ‫اہصقل‪،‬ارغلض‪،‬یفاہلمجلوریغہ‬ ‫ضعباافلظیکواضتحےکےئلاثمولںےسدمدےتیلںیہ۔‬ ‫ًانیمخت‪:‬ادناز ًا ‪ approximately/ about/around‬اسامعرت یکریمعترپ ًانیمخت ینتکالتگ(رخچ)‬ ‫آےئیگ۔ہیوصنمہبًانیمختاکیاسلںیملمکموہاجےئاگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪262‬‬

‫ذرا‪ :‬وھتڑا اس‪ ،‬اکی ٹنم‪ ،‬اکی ہظحل وک‪ ،‬وھتڑی یس دقمار‪ ،‬رسرسی وطر رپ‪ :‬آپ ذرا ےھچیپ ٹہ اجںیئ۔ اس‬ ‫دودھںیمذرایسینیچالمںیئ۔ذراابتںینس۔‬ ‫قلطم‪:‬ابلکل‪ً،‬اعطق‪،‬رسکی‪:‬اےساساحدےثیکقلطمربخںیہن۔‪Absolutely‬‬ ‫ِیغیی ٖہ‪:‬وہوہب‪،‬ابلکل‪،‬واسییہ‪:‬ہیہنیعبویہاعمہلمےہ۔ ‪Precisely/ exactly‬‬ ‫ِٹخِیس ِ ٖہ‪ identical :‬۔رہ دنچ ‪ :‬ابووجد ہکی‪ ،‬ارگہچ‪ ،‬وگہک ‪،‬انتک یہ‪ ،‬اسیک یہ‪ ،‬ٹہییرڑا‪ ،‬تہب ھچک‪ ،‬انتج‬ ‫ھچک۔‪ although/however/though‬۔ وسا‪ :‬زایدہ ‪ ،‬ڑبھ رک‪ ،‬دوان‪ ،‬زجب‪ ،‬زج‪ ،‬۔ ‪besides/over‬‬ ‫‪and above‬۔رعش‪:‬‬ ‫ایکمتوکربخےہرہِومالےکاریسو‬ ‫متےسےھجماکرہتشءاجںبسےسوساےہ۔‬ ‫الکماطرہ‬ ‫جش ِی ِہ‪:‬اسےکاطمقب‪،‬ایسرطح۔نِمونَع‪:‬رحفرحبف‪،‬وجںاکوتں‪،‬وہوہب۔ ‪exactly, as it was,‬‬ ‫‪to the very letter‬‬ ‫ابمہ‪ :‬آسپ ںیم‪ ،‬اسھت اسھت اجکی‪ ،‬رشتک ںیم‪ ،‬لم لج رک‪ ،‬لیم المپ‪ ،‬اکی اسھت ‪mutually,‬‬ ‫‪conjointly, reciprocally, together‬۔‬ ‫یف اوفلر وفراً‪ ،‬دفعی ًہ‪ ،‬اناہگں‪ ،‬اناگہ‪ ،‬کیکی‪ ،‬ان امتم اافلظ ےک ینعم اکی ےسیج ںیہ ‪ :‬وفراً‪ ،‬دلج‪ً ،‬اعم‪ ،‬زود‬ ‫رت‪،،‬دلجیےس‪،‬ایسوتق۔‬ ‫وموجدہ زامےن ےس اطمتقب رےنھک واال اکی رعش اہیں ےتھکل ںیہ سج ںیم یف اوفلر اک رتہبنی اامعتسل وہا‬ ‫ےہ۔زین اسرعش وک اہیں درجرکےن اک دصقم ہی یھب ےہ ہک اقرنیئ وسلش ڈیمای رپ اکم رکےن وایل تلجع‬ ‫دنسپی ےک رفبی ےس چب ںیکس ۔اینپ ذات یک انشتخ یک ریغ رکفی دوڑ ااسنن وک اےسی اکم رکےن رپ ااسکیت‬ ‫ےہ ۔ سپ یف اوفلر اابحب ےس دنسپدییگ ای داد ےنٹیمس یک وخاشہ ااسنن یک رکفی الصوتیحں وک اصقنن اچنہپیت‬ ‫ےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪263‬‬

‫میس‬ ‫؎ہیدای جوٹرٹیئرپاسفدیصخشےن‬ ‫اسوکیتلجےکےئلیفاوفلرآلئاچےئیہ‬ ‫زعزیصیف‬ ‫اہصقل‪،‬ارغلض‪،‬یفاہلمجل‪،‬رغضہیہک‪،‬ہصقرصتخم‪:‬اناافلظےکینعماکییہےسیجںیہ‪:‬ااحللص‪،‬احلصِ‬ ‫الکمہیہک‪،‬ارغلض‪،‬ارصتخمل‪،‬آرخاکر‪،‬احلصالکمرصتخمہیہک(یصفتےکدعبالصبلطمرصتخموظفلں‬ ‫ںیمایبنرکےنےکیلاامعتسلوہاتےہ) ‪in short, to cut the story short, in sum,‬‬ ‫‪ briefly‬ہیابباجریےہزمدیلعتملعفاافلظرپثحبآدنئہقبسںیمیکاجےئیگ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اکیزامہنوتوہ اھتہکوہرامدنچر‪،‬رکنشاوردرگیاواتروںوک رپرشیم اجےتنےھت ومریتوپاجوکودییکدہاتی‬ ‫ےتھجمس ےھت اور بس ےس زایدہ ہی ہک ودی اتن ےک اوصل ےک وماقف اےنپ ںیئت رپرشیم ںیم ےس ےلکن وہےئ‬ ‫ایخلرکےتےھتاوررھپآرہیےننبےکدعب وہبسایخالتٹلپےئگاوراجبےئاس ےکہکرپرشیمںیمےس‬ ‫ےلکن وہں ااندی اور ریغ ولخمق الہک رک وخد دقمی اور رپرشیم ےک رشکی نب ےئگ ۔ سپ ایک اس دقر االقنب‬ ‫ےکےئلبسحدیقعہانہکہیرضورہناھتہکرہاکیرفدانںیمےسا ّولاچروںودیڑپھاتیلرھپاےنپدقمی‬ ‫ذمبہانسنتدرھموکوھچڑاتاورآرہیامسجںیمدالخوہات۔سپارگاقداینےکآرہیامسویجںےنونملسم‬ ‫آرویںرپارتعاضرکےنےکوتقوھجٹاورقحوپیشےساکمنایلوتںیمہدالھکوںیہکانیکامجتع‬ ‫آرویںںیمےسےنتکوہولگںیہنجوکرگاوررجیاوراشماورارھتنبودیبسکیپھںیہ۔‬ ‫(میسندوعت‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪368‬۔‪)369‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رام دنچر‪:‬دنہو دویاتؤں ںیم بس ےس زایدہ وپاج ےئک اجےن واال دویات ےسج اچسیئ اور اہبدری اک ہمسجم امان اجات‬ ‫ےہ۔دنہوتمںیموونشےکاسوتںیاواتر۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪264‬‬

‫رکنش‪:‬یظفلینعمایسہےکںیہ۔وونشےکآوھٹںیاواتر۔وگھبتاتیگرکنشیکامیلعتتاکالخہصےہ۔ادمحہی‬ ‫بتکمرکفےکاطمقب رکنشؑاہللاعتٰیلےکدرگیاایبنیکرطحاکییبنےھت۔اہللاعتٰیلےنرضحتحیسموموع ؑد‬ ‫آپاک ااہلم ےہ‪’ :‬ےہ رکنش رو ّدر وگاپل ریتی امہم اتیگ ںیم ھکل‬ ‫وک یھب اس افصیت انم ےس اکپراےہ۔ انچہچن ؑ‬ ‫یئگ‘(رچکیلایسوکلٹہحفص‪34‬رواحینزخانئدلج‪20‬ہحفص‪)229‬۔‬ ‫رودر‪:‬رودرودیوںںیموطافونںاکدویاتےہ۔اسیکدووصختیصڑککاوریلجبیککمچاسےکدوااقلب‬ ‫’رگےنجواال‘اوررسخای’روینشےکرہلےیوھچڑاتوہا‘ےساظرہںیہ۔‬ ‫وگاپل‪:‬اگویئںوکاپےنلواال۔رکنشؑاکبقل۔‬ ‫امہم‪:‬ڑبایئ‪،‬تمظع‪،‬اشنووشتک‪،‬عتفی۔‬ ‫اواتر‪( :‬دنہو) وہ ااسنن ای ہمسجم( دویات) سج یک لکش ںیم دخا دنبوںیک االصح ےک یل آات ےہ‪ ،‬ریش ینم ‪،‬‬ ‫اہمامت‪،‬تنغیرڑ۔‬ ‫رپرشیم‪:‬دخا‪،‬آاق۔‬ ‫ومریتوپاج‪:‬وتبںیکابعدترکان۔‬ ‫ودی‪:‬دنہوؤںیکدقمساتکباکانم‪،‬دنہوؤںیکآامسین اتکںیب وجدعتاد ںیماچر ںیہ‪ :‬رگودی‪،‬رجیودی‪ ،‬اسم‬ ‫ودی‪،‬ارھتوودی۔‬ ‫ودیاتن‪ :‬ودی اک آرخی ہصح سج ںیم وصتف اک ایبن ےہ زین دنہوؤں ےک ےفسلف اور داینیت اک اکی اظنم سج‬ ‫ںیم ِ‬ ‫ذاتایہٰلرپثحبیکیئگےہ‪،‬اایہٰلت‬ ‫اےنپںیئت‪ :‬اےنپابرےںیم‪،‬وخدوک(انھجمس)‬ ‫رپرشیمےسانلکن‪:‬وخدوکدخااکبسےسزایدہرقمباورایپراےنھجمساکدیقعہ‪،‬ایامسجینوطررپوخدوکدخایکرباہ‬ ‫راتسیمنجاوالدانھجمس۔‬ ‫ایخلانٹلپ‪:‬وسچںیمتبثماییفنمدبتیلیآاجان۔‬ ‫ااندی‪:‬ریغولخمق‪،‬ریغافین‪،‬ازیل۔سجاکوکیئآاغزہنوہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪265‬‬

‫دقمی‪:‬رپاان‪،‬ازیلوادبی۔سجیکادتبااورااہتنہنوہ۔‬ ‫درھم‪:‬ذمبہ‪،‬دنی‪،‬کلسم‪،‬دیقعہ۔‬ ‫امسج‪:‬اعمرشہ‪،‬امجتع‪،‬ویمکیٹن‪،‬رگوہ۔‬ ‫قحوپیش‪:‬چسوکاپھچےناکلمع‪،‬انااصنیف۔‬ ‫رگ اور رجیاور اشم اور ارھتنب‪ :‬دنہوؤں یک آامسین اتکںیب وج دعتاد ںیم اچر ںیہ‪ :‬رگ ودی‪ ،‬رجی ودی‪ ،‬اسم‬ ‫ودی(اےساشمودییھباہکاجاتےہ)‪،‬ارھتوودی‬ ‫کیپھ‪:‬قلحیکڈہی‪،‬ےلگاکاہر‪،‬وطقوریغہ‪،‬اہیںرمادےہودیاکراخسملع‪ ،‬وخبایھچرطحایدقبس۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪18‬اتسگ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪266‬‬

‫(طسق‪)57‬‬ ‫لعتملعفرباےئدعتاد‪،‬ااجیبوااکنر‬ ‫زگہتشدنچاوباب ےسمہ زیمتلعفایلعتملعف ےسجارگنزییزابنںیم ‪ Adverb‬اہکاجاتےہ ےکلعتم‬ ‫یصفتےسابترکرےہںیہ۔زیمتلعفیکیلیصفتعتفیاور اردوزابنںیماساکرکداریھبایبنایکاجاکچ‬ ‫ےہ۔رصتخماً ہی ہک زیمت لعف اکی لعف یک یفیک ایبن رکات ےہ اور لعف ےک اسھت بج زیمت لعف آات ےہ وت‬ ‫اس ےک آےن ےس لعف ےک ونعمں ںیم زمدی وتعس دیپا وہاجیت ےہ۔ زیمت لعف یسک امس تفص ےسج‬ ‫ارگنزیی زابن ںیم ‪ Adjective‬ےتہک ںیہ ‪ ،‬ےک اسھت آرک یھب یہی اکم رکات ےہ۔ اب اس ےلسلس وک زمدی‬ ‫آےگڑباھےتںیہ۔‬

‫دعتادےسلعتمزیمتلعف‪Adverbs of numbers‬‬ ‫اکیابر‪:‬وفر ًا‪،‬البوتفق‪،‬ایسدم‪،‬کیکی‪،‬دۃعفاکیاسھت‪،‬اکیدم‪،‬یسکدن‪،‬یھبک۔‬ ‫ےسیج‪:‬ہیدوایئدنںیماکیابراھکینےہ۔ ‪.Take this medicine once daily‬۔ںیمانےکاہں‬ ‫اکی ابر ایگ وہں ۔آپ اکی ابر ھجم رپ رھبوہس وت رکںی۔ ینعی یھبک وت ااسی رکںی۔ مت اکی ابر اتب یہ دو وج‬ ‫ٹ‬ ‫مھاارے ذنہ ںیم ےہ۔ ینعی لمکم ابت اکی یہ دہعف ںیم اتبدو۔ اس ےن اکی ابر ںیم یہ اس اک اکم امتم‬ ‫رکدای۔ینعیوفراً۔اکیابرےسضعباحمورےیھباردوزابنںیمرثکتےساامعتسلوہےتںیہ۔ ےسیج‪:‬اگنہم‬ ‫روےئاکیابراتسسروےئ ابرابر۔ ینعی یگنہم زیچ رہباحلاعیمرییھبوہیت ےہ اور اپدیئاریھب۔اکی اورابر‬ ‫ےکدرایمنیہاگلرکیھبتہبےسینعمدیپاےئکاجےتںیہ۔ےسیج۔اابتعراکییہابرایکاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪267‬‬

‫ایس رطح دو دہعف ےک ےئل ےتہک ںیہ دو ابر ےسیج ہی دوا دن ںیم دو ابر ںیل۔ ‪Take this medicine‬‬ ‫‪.twice a day‬ایس فلدوابرےساکیاورزیمتلعفاتنبےہینعیدوابرہہیزایدہرتوساہیلاوریفنمولمجںںیم‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔ ےسیجآپےنہیدوادوابرہوتںیہنیل۔ایکآپےنامتمداتسوزیاتدوابرہدھکیےئلںیہ؟‬ ‫ینعی‪Have you reviewed the documents‬ابراکینعموزن‪،‬وبھج‪،‬مغ‪،‬ذہمداری‪،‬رکفوریغہیھب‬ ‫ےہ۔ابرِدواعملینعیداینوآرختیکرکف۔ایسرطحابرِدرگایدرگیابرواکینعمیھبدوابرہےہ۔‬ ‫زمدیلعتملعفاافلظرباےئدعتادہیںیہ‪:‬ارثک‪،‬اکیاکی‪،‬دودو‪،‬اانت‪،‬انتج‪،‬انتک۔‬

‫ااجیبوااکنرےسلعتمزیمتلعف‬ ‫ینعیاےسی زیمتلعفاافلظوجیسکابترپراضدنمیدےنیایااکنررکےنےکےئلاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫اہں‪ ،‬یج ‪ ،‬یج اہں‪ ،‬ںیہن‪ ،‬وت‪ ،‬اشدی‪ ،‬اغًابل‪ً ،‬انیقی کشیب‪ ،‬البہبش‪ ،‬رہزگ‪ ،‬زاہنر‪ ،‬ابرے‪ ،‬اہتبل‪ ،‬یف اتقیقحل۔ اس‬ ‫رہفتسںیمیھبضعباافلظواضتحبلطںیہ۔اسےئلمہانوکاسدہاثمولںےسواحضرکںیےگاوران‬ ‫ےکینعمیھبایبنرکںیےگ۔‬ ‫‪۱‬۔اعموبلاچلںیمراضدنمیےکےئل؛اہں‪،‬یج(زعتےکےئل)یجاہں(اتدیکےکےئل)‪،‬ںیہن‪،‬ںیہنوت‬ ‫(ربتیےکےئلینعیاینپےبانگیہوریغہےکےئلریحانوہےتوہےئااکنررکان)‪،‬ےسیج‪:‬ایکمتےنریماوفن‬ ‫ایلےہ؟ وتوجاًابارگ’ںیہنوت‘ںیہکوتاسںیموپےنھچواےلرپریحتاکااہظریھبےہاورسجےسوپاھچایگےہ‬ ‫اسیکرطف ےساکیوخفاکااہظریھبےہ۔ایسرطح ’وت‘ارگ االیکآےئوتاساک بلطموہاتےہ‪ ،‬ےھجم‬ ‫ایک ‪ ،‬ںیم ایک رکوں‪ ،‬ےسیج‪ :‬ںیم اوکسل اجراہ وہں۔ وجاب‪ :‬وت۔ ینعی ںیم ایک رکوںای مت ھجم ےس ایک اچےتہ وہ۔‬ ‫تہبارتحاماکاقمموہوت وسالوپےنھچواےلاکدہعہ‪،‬بصنمایزعتاکبقلیجےکدعباگلےتںیہ۔ےسیجارگ‬ ‫ااتسد وپےھچ ‪ :‬ایک آپےن اکم لمکم رکایل وت وجاب وہاگ یج انجب‪ ،‬یج رس ایس رطح زبروگں وک وجاب دای اجات‬ ‫ےہ ۔ یج دادی اامں ‪ ،‬یج اخہل اجن‪ ،‬یج وضحر ‪ ،‬یج اھبیئ اجن وریغہ ۔ ارگ وسال وک زمدی وتعس دی اجےئ‬ ‫ےسیجایکآپدیپایشی ادمحیںیہ؟یجوضحر۔آپاپاتسکنےسآےئںیہ؟اہںیج۔ینعییجرس‪،‬یجانجبیک‬ ‫رکتار ںیہن رکےت۔ یسک ازلایم ‪ ،‬زنطہی ای فیلکت دہ ابت ےک وجاب ںیم ’یج ںیہن ‘ یھب اہک اجات ےہ۔ اس اک‬ ‫بلطم وہات ےہ ہک آپ الب وسےچ ےھجمس ابت رکرےہ ںیہ ااسی ھچک ںیہن ےہ۔ ےسیج وکیئ وپےھچ آپ وفن رپ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪268‬‬

‫اینتدری ےسمیگلیھکرےہوہ؟وتہیاکیادنازہ ےہسپ ارگوہمیگںیہنلیھکراہ ایریہہکلباافطل‪،‬دخامای‬ ‫انرصات وریغہ یک الکسےل راہ ےہ وت وجاب ںیم ےہک اگ یج ںیہن۔ رگم ہی ےب یفلکت اک وجاب ےہ ۔ارگ وکیئ‬ ‫زبرگ ای ڑبا وپےھچ وت وجاب وہاگ ‪ ،‬ںیہن ںیہن ںیم الکس ےل راہ وہں ‪ ،‬دو ابر ںیہن ںیم طلغ یمہف اک ادب ےک‬ ‫اسھت ازاہل ایک اجراہ ےہ۔ایس رطح بج وکیئ ابت ربی ےگل ای یسک وک التجان وہ ہک وہ طلغ ابت رکراہ ےہ ای‬ ‫انااصنیفرکراہےہوتاہںاہںیکرکتارآیتےہ۔ےسیج‪:‬متوتوکیئاکمںیہنرکےت؟اہںاہںبساکموتآپےک‬ ‫دورسے ےچب رکےت ںیہ۔ اور ااہتنیئ راضدنمی ےک ےئل یھب اہں یک رکتار رکےت ںیہ سج اک بلطم وہات‬ ‫ےہ ‪ ،‬ویکں ںیہن رضور ۔ےسیج ںیم لک حبص آپ ےک درتف آاجؤں ؟ اہں اہں آاجؤ۔ ہی روزاہن وبل اچل‬ ‫ےسلعتمھچکابںیتںیھت۔ابمہاےلگفلوکدےتھکیںیہ۔‬ ‫اشدی ‪ :‬ریغ ینیقی وصرت احل ںیم اامعتسل ایک اجات ےہ ‪ ،‬ااکمین وصرت ںیم یھب اامعتسل وہات ےہ۔ ےسیج اشدی‬ ‫ںیم اس اسل ہسلج اسالہن اقداین رپ اجؤں۔ ینعی اشدی وج ہک اکی لعتم لعف فل ےہ وہ اجؤںیک واضتح‬ ‫رکراہےہ۔ارگنزییںیماسےکےئل‪May/probably /chance‬وریغہاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫اغًابل‪ Most probably:‬ینعیزایدہااکمناسابتاکےہ۔ےسیج‪:‬آپاغًابلاہیں یلہپابرآےئںیہ ‪It is‬‬ ‫‪.your first visit here, if I am not wrong‬۔اسےکےئلاغبلااکمنیھباامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫ےسیج‪:‬اغبلااکمنےہہکاسربسوضحر اونرہسلجاسالہنںیمسفنبِ سیفنرشتک رفامںیئےگ۔ ینعیہسلج‬ ‫ںیمرشتفیالںیئےگہنےکوڈیویکنلےساطخبرفامںیئ۔ابیقآدنئہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫سپونساوروخباکنوھکلرک ونسہک دبتلیذمبہ ےکےئلامتمزجایئتیک شیتفت ھچکرضوریںیہن ہکلب‬ ‫اچسیئ یک التش رکےن واےل ےک ےئل ذمابہ وموجدہ اک ابمہ اقمہلب رکےن ےک وتق اور رھپ ان ںیم ےس اچس‬ ‫ذمبہانشتخرکےنےکےئلرصفنیتابوتںاکدانھکیرضوریےہ۔‪1‬۔ا ّولہیہکاسذمبہںیمدخایک‬ ‫تبسنایک میلعتےہینعیاُسیکوتدیحاوردقرتاورملعاورامکلاورتمظعاورزسااوررتمحاوردرگیولازم‬ ‫اور وخاص اولہ ّنت یک تبسن ایک ایبن ےہ ویکہکن ارگ وکیئ ذمبہ دخا وک وادح الرشکی رقار ںیہن داتی اور‬ ‫آامسنےکارجام ای زیمےکانعرص اییسکااسننایاور زیچوںوک دخا اجاتنےہایدخا ےکرباربرہھٹااتےہاور‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪269‬‬

‫ایسی رپشیشووں ےسعنمںیہنرکاتای دخایکدقرتوکانصقایخلرکاتےہاور اہجں کتااکمندقرتےہ‬ ‫واہںکتدقرتےکہلسلسوکںیہناچنہپاتایاُسےکملعوکانامتماجاتنےہایاسیکدقمیتمظعےکربالخف‬ ‫وکیئمیلعت داتی ےہ ای زسا اوررتمح ےک اقوننںیمارفاط ای رفتطییک راہ اتیل ےہای اُسیکرتمح اعہم اسیجہک‬ ‫امسجین وطر رپ طیحم اعمل ےہ اس ےک ربالخف یسک اخص وقم ےس دخا اک اخص قلعت اور رواحین تمعن ےک‬ ‫واسلئوکوصخمصراتھکےہایاولتیہےکوخاصںیمےسیسکاخہصےکربالخف ایبنرکاتےہوتوہذمبہ‬ ‫دخایکرطفےسںیہنےہ۔‬ ‫(میسندوعت‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)373‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دبتلیذمبہ‪:‬دیپایشئایآابؤادجادےکذمبہوکوھچڑرکاینذمبہاایتخررکان‬ ‫امتمزجایئت‪:‬یسکزیچایمیلعتےکامتماوصل‪،‬ےصح‪،‬وصترات‪،‬اقعدئوریغہ‬ ‫شیتفت‪:‬درایتف‪،‬اقیقحتت‪،‬اھچننیب‪،‬وپھچھچگ‪،‬وھکجاگلان‬ ‫وموجدہ‪:‬وکیئیھب زیچ‪،‬اوصل‪،‬اظنم صخش وجاسزامےن ںیم وہسج ںیماکیااسنن وخدزدنہےہ۔امجتع‬ ‫ادمحہیںیمہیفلرثکت ےسالختف ےک قلعتںیم ایبنوہاتےہ۔ ےسیجمہ ےتہکںیہ ’وموجدہوضحر ‘وترماد‬ ‫وہیتےہرضحتۃفیلخاحیسملااخلسمادیہاہللاعتٰیلرصنبہازعلزی۔‬ ‫ابمہاقمہلب‪:‬ینعیدوایدوےسزایدہاایشء ےکوخاص ایاوصولںوکیصفتےس اکیدورسےےساقمہلبرکےک‬ ‫رپانھک‪Comparative study/research‬‬ ‫انشتخ‪:‬اچہپنرکان‪،‬اجنانیل‪Identify‬‬ ‫وتدیح‪:‬دخاےکاکیوہےناکدیقعہ‪،‬اہللاعتٰیلاکاکیوہان‪،‬اکیامانن‪،‬اکیاجانن۔‬ ‫دقرت‪:‬اطتق‪،‬درتسس‪،‬ااکمیناطتق‪،‬اہللاعتٰیلیکاطںیتق۔‬ ‫اھبرتےک وہشمراردواشرع ریشبدبراکاکیرعشوج امہرے ایپرےآاقرضحت ۃفیلخاحیسمل ااخلسمادیہاہلل‬ ‫اعتٰیلرپاصدقآاتےہ‬ ‫دخایکاسےکےلگںیمبیجعدقرتےہ۔۔وہوباتلےہوتاکروینشیسوہیتےہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪270‬‬

‫امکل‪ :‬رنہ‪،‬ایلتق‪ ،‬اقیلب‪،‬وجرہ‪،‬اخصوخیبایوفص۔(ہفسلف)بج کتوکیئ زیچوقت ےسلعفںیم ںیہن‬ ‫آیترعضیہکاجیتےہ‪،‬اوربجوقتےسلعفںیمآاجیتےہوتاسوکامکلےتہکںیہ۔‬ ‫زجاوزسا‪:‬ینعیہیہکیسکذمبہاکاوصلزساایکےہاورزجایکمیلعتایکےہ۔‬ ‫درگیولازم‪:‬دورسےاوصل‪،‬ابںیت‪،‬ےصح۔‬ ‫وخاصاولہ ّنت‪:‬دخااعتیلیکافصت‪،‬اُسےکرےبتاوراقممےسلعتمافتلیص۔‬ ‫آامسنےکارجام‪:‬ایسرے‪،‬اتسرےوریغہ‪Heavenly bodies‬‬ ‫وقی اغبل۔۔ وہ انعرص ںیم‬ ‫زیم ےک انعرص‪ :‬ازجاےئ رتیبیک‪ ،‬اینبدی ازجا‪ ،‬ایلص ازجا۔ رعش‪ :‬لحمضم وہےئگ ٰ‬ ‫ادتعالاہکں‪:‬ینعیرمعزگرےنےکاسھتوجمسجےکاعضااںیمزمکوریآیتاجیتےہاغبل ےتھجمسںیہہکاس‬ ‫یک وہج ااسنن ےک ازجاےئ رتیبیک ںیم وج وتازنوہات ےہ وہ مک وہات اجات ےہ ۔ ینعی ضعب زیچںی دح ےس زایدہ‬ ‫ڑبھ اجیت ںیہ اور ضعب دح ےسزایدہ مک وہاجیت ںیہ ۔ اسرعش ںیم اغبل ےن اسرطف یھب وتہج دالیئ ےہ‬ ‫ہکاطوتقںاکرسہمشچدرالصادتعالینعیوتمازنرطززدنیگےہ۔‬ ‫ارفاطورفتطی‪:‬دحےسزایدہایدحےسمک‬ ‫راہانیل‪:‬اکیرطقیاایتخررکان‬ ‫رتمحاعہم‪:‬اعمرتمحسجےسداینیکرہےش‪،‬ااسنن‪،‬وقم‪،‬رچدنرپدنرباربےسافدئہااھٹرےہںیہ۔‬ ‫‪A general blessing and mercy.‬‬ ‫طیحماعمل‪:‬وپریاکانئترپاثادنازوہان‪،‬اھچاجان۔‬ ‫اخصوقم‪:‬ہیانھجمسہکاکیزیچ‪،‬وخیب‪،‬اخیمرصفاکیوقمںیمےہ‪Racism‬‬ ‫اخصقلعت‪A relation limited to a specific nation, individual, sect, creed :‬‬ ‫‪or race‬‬ ‫اخہص‪:‬وجابتیسکےشےکےئلوصخمصوہ‪،‬وہوفصوجاکییہےشںیمایلاجےئ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪25‬اتسگ‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪271‬‬

‫(طسق‪)58‬‬ ‫ااجیبوااکنرےسلعتمزیمتلعف‬ ‫ینعیاےسیزیمتلعفاافلظوجیسکابترپراضدنمیدےنیایااکنررکےنےکےئلاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫اہں۔یج ۔ یج اہں۔ ںیہن۔ وت۔ اشدی۔ اغًابل۔ ًانیقی ۔کشیب۔ البہبش۔ رہزگ۔ زاہنر۔ ابرے‪،‬۔اہتبل۔ یف‬ ‫اتقیقحل۔‬ ‫اس رہفتس ںیم یھب ضعب اافلظ واضتح بلط ںیہ ۔ اس ےئل مہ ان وک اسدہ اثمولں ےس واحض رکںی ےگ‬ ‫اورانےکینعمیھبایبنرکںیےگ۔‬

‫ًانیقی ‪Certainly/definitely/ absolutely‬‬ ‫اردوزابنںیمہیلعتملعفاسوتقاامعتسلایکاجاتےہبجاکیابتںیموکیئہہبشہنوہ‪،‬اکیابترہ‬ ‫احلظ ےس چس وہ ‪ ،‬ےط وہ ‪ ،‬بس رفنیقی اک ابمہ اافتق وہ ۔ ےسیج وہ ًانیقی اکی ڑبا اسہحن اھت۔ اس لمج ںیم لعف‬ ‫’وہان‘یکامیضلکشےہاھتاوراسےکابرےںیمزمدیواضتحرکراہےہ’ًانیقی‘وجہکاکیلعتملعفینعی‬ ‫‪Adverb‬ےہ۔وہسجربیرطحروراہےہمتےنًانیقیاساکدلداھکایےہ۔اہیںلعفےہدلداھکانینعی‬ ‫‪ to hurt‬اورلعتملعفےہًانیقیینعیاسںیموکیئشںیہنہکمتےناساکدلداھکایےہ۔آپوطلی‬ ‫رفس ےسآےئںیہ ‪ً،‬انیقیکھت ےئگوہں ےگ۔ینعیاسابتاکارتعافایکاجراہےہ ےک امہمناکھتوہاےہ ۔‬ ‫ہی ادناز اشہتسئ وگتفگ اک ےہ سج ےس زیمابن یک اٰیلع االخیق اور ذہتیبی ادقار اظرہ وہیت ںیہ ‪Ethically‬‬ ‫‪highly developed and civilized behavior‬لکااحتمنےہاورںیمدخااعتٰیلےکلضفےس‬ ‫ًانیقیاکایمبوہاجؤںاگ۔رہفتسںیماالگفلےہکشیبابمہاسےکلعتمابترکےتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪272‬‬

‫کشیب ‪Indeed/of course/ Whether/despite‬‬ ‫اساک اسدہ اافلظ ںیم بلطم ےہ ہک وکیئ ش ںیہن۔ اتمہ ہی اور یھب ونعمں ںیم اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج‪:‬‬ ‫اچےہ ‪ Whether or not‬متکشیب دضرکوںیمںیہن امونں اگ۔ سپاساکبلطمےہہکمتاچےہینتج‬ ‫یھبدضرکو۔ارگیسکابتےکوجابںیمرصفکشیبںیہکوتاساکبلطموہاتےہ‪،‬یجیلکلحیحصاہک‪،‬قح‬ ‫ےہ‪ ،‬چس ےہ ںیم وپری رطح آپ ےس اافتق رکات وہں ۔ ےسیج‪ :‬وہ اکی کین ااسنن ےہ ۔ وجاب‪ :‬کشیب۔‬ ‫ومت ربقحےہ۔وجاب‪:‬کشیب۔ایسرطحیسکوکارادےیکآزادیدےنیےکےئلیھبہیفلاامعتسلوہات‬ ‫ےہ۔ےسیج‪:‬آپکشیبریمیاگڑیےلاجںیئ۔متاینپاچےئںیمکشیبینیچڈاولرگمریمےےئلںیہن۔ایس‬ ‫رطحرشموطعتفیای دیقنت ےکےئلیھبہیفلرقفے ےک آاغزںیماامعتسلوہات ےہ۔کشیبوہدبانمےہ‬ ‫رگماس ںیمتہبیسوخایبںیھبںیہ۔کشیبمتینتجرمیض تنحمرکونکیلوھجٹیکاعدت ےک اسھترتیق‬ ‫نکممںیہن۔‬

‫رہزگ‬ ‫ہیلعتملعفزایدہرتیفنمولمجںںیماامعتسلوہاتےہاور’ںیہن‘ ےک اسھت آاتےہ۔ ےسیجرہزگ ںیہن‪:‬ینعی‬ ‫وسدصیفااکنر‪،‬اکیابتاکیلکلوکیئااکمنںیہن۔ہیفلااکنرںیمزمدیاتدیک‪،‬زوراوردشتدیپارکداتیےہ‬ ‫۔ اکی احلظ ےس ہی وگتفگ ‪،‬ذمارکات اور ثحب وک روےنک واےل اافلظ ںیم ےس اکی ےہ ےسج ارگنزیی ںیم‬ ‫‪ Conversation stoppers‬ےتہکںیہ۔ ےسیج‪:‬ںیمرہزگںیھمتاسابتیکااجزتںیہندےاتکس۔‬ ‫ینعیوکیئ زمدیابتںیہنوہیتکس۔رطخے ےسربخداررکےنےکےئلیھبہیفلاامعتسلوہاتےہ۔ےسیج‪:‬مت‬ ‫رہزگراتوکابرہہناجان۔یسکایبنجےسرہزگوکیئاھکےنوایلےشہنانیل۔‬ ‫رہزگیکواضتحںیماہبدراشہرفظاکہیرعشدےیھکی‪:‬‬ ‫؎دوتلداینںیہناجےنیکرہزگریتےاسھت‬ ‫دعبریتےبسںیہیاےےبربخٹباجےئیگ‬ ‫اںیھن ونعمں ںیم ضعب اور اافلظ یھب اامعتسل وہےت ںیہ ۔ اتمہ ہی اافلظ رحتری ںیم اامعتسل وہےت ںیہ اور‬ ‫اباناکاامعتسلتہبمکوہاتےہ۔ہیاافلظںیہ‪:‬احاش‪،‬زاہنیر۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪273‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدےکوظنممالکمںیمفل’زاہنیر‘فلتخماقمامترپآایےہ ےسیج‪:‬‬ ‫؎رگیہیدںیےہوجےہانیکاصخلئےسایعں‬ ‫ںیموتاکوکڑیوکیھباتیلںیہنوہںزاہنر‬ ‫ینعی ارگ املسمن اینپ ان دب ویلمعں وک ذمبہ اک انم دےتی ںیہ وت ںیم یسک تمیق رپ یھب اےس وبقل ںیہن رکوں‬ ‫اگ۔اصخلئتلصخیکعمجےہاسےکینعمںیہاعدت‪،‬رکدار‪،‬رطفتوریغہ۔ایعںینعیاظرہوہان۔وکڑی‪،‬‬ ‫دقمیدنہواتسنںیمراجئرکیسناکاکیااہتنیئمکتمیق ہکسوجابلمعتسمںیہنےہ۔زاہنیرایزاہنرینعیرہزگ‬ ‫ںیہن‪،‬یعطقںیہن۔‬ ‫؎ریتاتریثِتبحماکاطخاجاتںیہن‬ ‫ریتادنازو!ہنوہانتسساسںیمزاہنیر‬ ‫ینعی تبحم ےس انبیئ وہیئ تمکح یلمع یھبک اناکم ںیہن وہیت ہکلب اکی امرہ اشنہن ابز ےک اہھت ےس الچےئ وہےئ‬ ‫وضحرتحیصنرفامرےہںیہہکاستمکحیلمعوکرہزگوھچڑہندانی۔‬ ‫ریتیکرطحکیھٹاشنےنرپیتگلےہ۔ ؑ‬ ‫؎رکمِااسننوکاٹمداتیےہااسنندرگ‬ ‫رپدخااکاکمبکڑگبےیسکےسزاہنیر‬ ‫ینعیااسننےک وصنمےبوکیئدورساااسننوج وصنمہبانبےنواےل ےسزایدہلقعدنمایاطوتقروہوتڑداتیےہ‬ ‫رگم وہ وصنمہب ای اکم سج اک آاغز دخا اعتٰیل رفامات ےہ اےس وتڑان یسک ےک ےئل نکمم ںیہن۔درگ اک ینعم ےہ‬ ‫دورسا‪،‬وکیئاوروریغہ۔رکمینعیوصنمہب‪،‬دتریب۔اکمڑگبانینعیوصنمہباناکموہاجان۔‬

‫ابرے‬ ‫ہی فل دقمی اردو زابن ںیم فلتخم ونعمں ںیم اامعتسل وہات اھت ےسیج ‪ :‬ام لبق ےک ےجیتن ںیم‪ ،‬اکی ابر‪ ،‬ارغلض‬ ‫وریغہ۔ ےسیجریمیقتریمےناہک‪:‬‬ ‫؎ابرےداینںیمروہمغزدہایاشدروہ‬ ‫ااسیھچکرکےکولچایںہکتہبایدروہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪274‬‬

‫ینعیاچےہداینںیمآپوکمغںیلمایوخایشںدوونںوصروتںںیماےسیاےھچاورکیناکمرکوہکولگںیھمت‬ ‫ایدرںیھک ۔ نکیلدجدیاردوزابنںیمہی ہشیمہ ِ‬ ‫رحفرطب’ںیم‘ ےک اسھتآاتےہاور رصفان ونعمں ںیم‬ ‫اامعتسلوہاتےہہکہیفلیسکزیچایصخشےکلعتمولعمامتداتیےہ۔ےسیجاسابرےںیمآپاکایکایخل‬ ‫ےہ۔آپسکےکابرےںیمابترکرےہںیہ۔ایکآپےنادمحتیےکابرےںیمانسےہ۔‬ ‫اچس ذمبہ التش رکےن ےک نیت اوصولں ںیم ےس دورسا اوصل ایبن رفامےت وہےئ رضحت حیسم وموع ؑد‬ ‫رفامےتںیہ‪:‬‬ ‫دورسے اطبل قح ےک ےئل ہی دانھکی رضوری وہات ےہ ہک اس ذمبہ ںیم سج وک وہ دنسپ رکے اس ےک‬ ‫سفنےکابرےںیماورااسییہاعموطررپااسنیناچلنلچےکابرےںیمایکمیلعتےہ۔ایکوکیئایسیمیلعتوت‬ ‫ںیہنہکوجااسنینوقحقےکابیمہرہتشوکوتڑیتوہایااسننوکدوییثیکرطفیتچنیھکوہایدوییثاومروکلتسمم‬ ‫وہاوررطفیت ایحاوررشمیک اخمتفل وہاور ہنوکیئ ایسی میلعت وہہک وجدخا ےکاعم اقونندقرت ےکاخمفل‬ ‫ڑپیوہاورہنوکیئایسی میلعتوہ سجیک اپدنبیریغ نکمم ای جتنم رطخات وہاورہنوکیئ رضوریمیلعت وجافمدس‬ ‫ےکروےنکےکےئلامہےہرتکیکیئگوہاورزینہییھبدانھکیاچیہہکایکوہمیلعتاےسیااکحمالھکسیتےہای‬ ‫ںیہن ہک وج دخا وک میظع ااشلن نسحم رقار دے رک دنبہ اک رہتش ء تبحم اس ےس مکحم رکےت وہں اور اتریکی‬ ‫ےسونریکرطفےلاجےتوہںاورتلفغےسوضحراورایدداتش یکرطفےتچنیھکوہں۔‬ ‫)میسندوعت‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪(374‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اطبلقح‪:‬اچسیئیکالتشرکےنواال‪،‬ققحم‪Researcher‬‬ ‫سفنےکابرےںیم‪:‬رفدےکابرےںیم‪،‬رفدیکرضورایتےکابرےںیم‪،‬ارفنادیرتیقےکابرےںیم‬ ‫‪The teachings of a religion about an individual’s spiritual, intellectual‬‬ ‫‪and cognitive developments and needs.‬‬ ‫ااسنین اچل نلچ ےک ابرے ںیم‪ :‬ینعی اکی ذمبہ یک روز رمہ ااسنین زدنیگ ےک ابرے ںیم ‪ ،‬اعمرشیت ادقار‬ ‫ےکابرےںیماورااسنینروویںےکابرےںیمایکمیلعتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪275‬‬

‫‪The teachings of a religion about general human society, social‬‬ ‫‪interactions, and behaviors.‬‬ ‫ااسنینوقحقےکابیمہرےتش‪Relations that are interconnectedly produce and :‬‬ ‫‪produce human rights‬‬ ‫دوییث‪ :‬ینعیوکیئذمبہایسیمیلعتداتیوہسجےسااسنینروتشں یکزعتوارتحاماقمئہنرےہ اورااسننیک‬ ‫ریغتوکاصقنناچنہپینوایلوہ۔سجےکابثعاسںیمایحاورریغتہنرےہ۔‬ ‫لتسمم‪:‬الزیمرکدانی‪،‬یسکزیچاکابثعوہاجان۔ےسیج ‪Cause and Effect‬اکاعمہلمےہ۔رضوریرگداان‬ ‫ایگ‪،‬الزمڑکپاوہا‪،‬الزیم‪،‬رضوری۔ینعی یسکذمبہیکمیلعتایسیوہسجرپلمعاک ہجیتنہیوہہکااسننیکایح‬ ‫اورریغتوکاصقننےچنہپ۔‬ ‫اعماقونندقرت‪General law of nature :‬‬ ‫ریغنکمم‪:‬ینعیوجوہیہہناتکسوہ۔ایکیہہناجاتکسوہ۔‬ ‫جتنمرطخات‪ :‬ینعیاکی ااسیاکمسج ےک ےجیتنںیمرطخاتدیپاوہں۔جتنم‪ :‬ےجیتن ےسالکنےہ۔ہجیتندےنیواال‪،‬‬ ‫ہجیتن زیخ‪ ،‬رمثہ دےنی واال۔ینعی یسک ذمبہ یک ایسی میلعت سج رپ لمع رکےن ےس ااسنن ضعب دورسے‬ ‫رطخاتںیمالتبموہاجےئ۔ ےسیجاسیعتیئںیموجافکرہاکوصترےہاسرپنیقیرکےن ےسااسننانگہرپدریل‬ ‫وہاجاتےہ۔‬ ‫افمدس‪ :‬دسفمہیکعمج‪،‬رخاایبں‪،‬رباایئں‪،‬ےنتف‪،‬ڑگھجے‪،‬اسفدات۔‬ ‫رتک رکان‪ :‬وھچڑ دانی ۔ یسک زیچ ای اوصل وریغہ رپ لمع وھچڑ دانی۔ ےسیج‪ :‬ہی اکی رتموکراہتس ےہ۔ ینعی اس‬ ‫راےتسرپوکیئںیہناجات۔اردوزابنںیم’اےنپںیئت‘اکاامعتسلرتکرکدایایگےہ دجدیاردوںیم’اےنپآپ‬ ‫وک‘ای’وخدوک‘اہکاجاتےہ۔‬ ‫مکحم‪:‬وبضمط‬ ‫تلفغ‪:‬الرپوایہ‪،‬وتہجہندانی‪،‬الھبدانی۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪276‬‬

‫وضحر‪:‬احرضدامغوہان‪،‬ایدرانھک۔اہیں رضحتحیسموموع ؑدےنہیفلتلفغیکدضےکوطررپاامعتسل رفامای‬ ‫ےہ۔وموجدیگ‪،‬احرضوہےناکلمع‪،‬احرضی(اخرجںیموہایذنہںیم)‪،‬یسکاکمںیموپریوتہج‪،‬سکییئ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪01‬ربمتس‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪277‬‬

‫(طسق‪)59‬‬ ‫اببااجیبوااکنر‬ ‫اس ابب ںیم مہ اردو زابن ےک ان اافلظ ےک ابرے ںیم ڑپھ رےہ ںیہ وج اہں اور ںیہن ےک ےئل اامعتسل‬ ‫وہےت ںیہ ۔ اید رےنھک وایل ابت ہی ےہ ہک ااسنن بج یسک ابت رپ راض دنمی اظرہ رکات ےہ وت ہشیمہ اہں یہ‬ ‫ںیہن اتہک ہکلب فلتخم ادناز ںیم فلتخم احالت ےک اطمقب فلتخم اافلظ اامعتسل رکات ےہ ۔ یہی اعمہلم ااکنر اک‬ ‫ےہ۔اہںاورںیہنوتوسدصیفینیقیوصرتںیمیہاہکاجاتےہ۔بجااکمانتوہںوت اشدئ۔ ھچکہکںیہناتکس‬ ‫یھب۔وہاتکسےہ۔دےتھکیںیہ۔اتگلںیہن۔اظبرہوتوکیئوصرترظنںیہنآیتوریغہیھباہکاجاتےہ۔وتدصقم‬ ‫ہیےہہکاناابسقےکذرےعیآپوکاکیاینبدیڈاھہچنایہمایکاجاتکسےہاساخےکںیمرگنرھبےنےک‬ ‫ےئل آپ وک اطمہعل رکان اچےئیہ زین اشمدہہ تہب رضوری ےہ ۔ وضحر اونر ادیہ اہلل اعتیلٰےک اطخابت وک اردو‬ ‫زابن ےک رچکیلز ےک وطر رپ یھب ںینس ۔ واہں ےس اذخ رکںی ہک اردو زابن ےک ایک ایک ادناز ایبن ںیہ ۔ اس‬ ‫رصتخمواضتحےکدعباب مہ زابن ےنھکیس ےکاسرفسںیم آےگڑبےتھںیہ۔ہی ہلسلس فل ابرے کتاچنہپ‬ ‫اھت۔اباہتبلےسآاغزرکےتںیہ۔‬ ‫اہتبل ‪Although/ but/ however/ on the other hand‬‬ ‫ہی فل رحتری ےس زایدہ وبل اچل ںیم اامعتسل وہات ےہ ۔ دجدی اردو ںیم اس اک اامعتسل تہب مک وہات اجراہ‬ ‫ےہ۔دجدیاردوےسرمادوہاردوزابنےہسجرپاجنپیب‪،‬اورارگنزییاکتہبدابؤےہسجیکوہجاردوزابن‬ ‫وبےنل واولں اک رثکت ےس اجنپیب وبےنل واےل العوقں یک رطف رجہت رکاجان اور رغمب ںیم آےن واےل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪278‬‬

‫یتعنصاالقنبیکوہجےسروزرمہیکاایشءاکرثکتےسرغمبےسرشمقیکرطفآانےہ۔ویکہکنروزرمہ‬ ‫اایشء ےسیجرڈیوی‪،‬یٹوی‪ ،‬ومابلئ‪ ،‬وفن‪ ،‬سکیف‪ ،‬اکر‪ ،‬رٹرٹکی‪ ،‬اچررج‪ ،‬رٹیبی‪،‬رومیٹ‪ ،‬امکیئوووی ‪ ،‬ویپمکرٹ‪ ،‬یل‬ ‫اٹپ‪،‬بیٹوریغہانبسےکہنرصفانمارگنزییںیمںیہہکلباناکابتمدلاردوانمیھبوموجدںیہن۔اس‬ ‫ےک العوہ ان اایشء یک ادنروین زابن یھب ارگنزیی ےہ ۔ اجنپیب زابن اینپ امتم رت وخوصبریت ےک اسھت اسھت‬ ‫اکیےب فلکتزابنیھبےہسجںیماردویکرطحزایدہ ادبآداباوررھک راھکؤاکاامعتسلںیہن ےہوت‬ ‫اجنپیب ےک اس ےب افلکتہن ادناز اک رہگا اث اردو زابن رپ یھب ڑپا ےہ ۔ سج ےک ابثع اردو وبےنل اور ےنھکل‬ ‫واولں ےن اردو ےک تہب ےساافلظ اک اامعتسل رتک رکدای ےہ ۔ اہتبل یک واضتح ےکےئل دنچ اثمںیل دےتھکی‬ ‫ںیہ ۔ ضعب ولگ وادلنی وک اےنپ اسھت وت رےتھک ںیہ اہتبل ان یک زعت ںیہن رکےت۔ دجدی اردو ںیم اہتبل یک‬ ‫ہگج رگم ای نکیل اامعتسلوہات ےہ۔ امدتی یک اکچوچدن ااسنین زدنیگ وکاناقلب التیف اصقنن اچنہپریہ ےہ اہتبل‬ ‫ایہلٰدمدےکریغباسےسانچب نکممںیہنراہ۔‬ ‫یفاتقیقحل الصںیم‪،‬وایعق‪،‬تقیقحںیم‪In fact, truly, really, indeed‬‬ ‫دجدیاردوزابنںیمانونعمںےکےئلیئکادنازاامعتسلوہےتںیہےسیج۔ درالص‪،‬الصںیم‪ ،‬چسوتہیےہ‬ ‫ہک ‪ ،‬در تقیقح وریغہ۔ اثمںیل دےتھکی ںیہ ۔ ااسی ںیہن ہک ےھجم ان اک آان رگاں زگرات ےہ درالص ریمے امیل‬ ‫احالت یہ زمکور ںیہ ۔رغمیب رچلک ےس رصف ےچب یہ اتمث ںیہن ںیہ در تقیقح وادلنی یھب اس رچلک وک اانپ‬ ‫رےہںیہ۔‬ ‫اببببسو ّلع‬ ‫اساببںیم مہاردوزابنےکاناافلظےکلعتمڑپںیھےگوجیسکابتیکوہج اوراسےک ےجیتنوکآسپ‬ ‫ںیم وجڑےت ںیہ ۔ ےسیج اس ےئل‪ ،‬اس رطح‪ ،‬انچہچن‪ ،‬ویکہکن‪ ،‬ذہلا وریغہ ۔ان اافلظ ےس یھب ان اک اامعتسل‬ ‫اظرہ ےہ نکیل دنچ اثمولں یک دمد ےس اںیہن زمدی واحض رکےت ںیہ ۔ ابرش وہیئگ اس ےئل رپورگام وسنمخ‬ ‫وہایگ۔متےن تنحمںیہنیک اسےئلاےھچربمنوںںیماکایمب ہنوہےئ۔وہابتابترپولوگںےسڑلڑپات‬ ‫اھت اس رطح اسےن اینپ المزتم وھکدی۔ ںیہمت عنم ایک اھت ہک ولوگں ےس وسال ہن رکو اس رطح زعت‬ ‫سفنںیہنریتہ۔ اگؤںےکولگوخزفدہوہےئگ اسرطحڈاوکدریلوہےئگ۔ب‪،‬ج‪،‬د‪،‬ق‪،‬طرپقلقلہرکےت‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪279‬‬

‫ںیہ ویکہکن ہی اپچن رحوف قلقلہ ںیہ اور قلقلہ ےک ینعم ںیہ شبنج دانی ‪ ،‬رحتک دانی انچہچن ہی رقات اک اوصل‬ ‫ےہ۔امتمااسننافینںیہ‪،‬اربکااسننےہ‪ ،‬ذہلااربکافینےہ۔‬ ‫اببرمبکلعتملعف ‪Compound adverbs‬‬ ‫ضعباواقتابتںیمومعتیم‪generalization‬ایوتعس دیپارکےنےکےئلدولعتملعفاافلظلم‬ ‫رکآےتںیہ۔ ےسیجبککت‪،How long, to what extent‬بجیھبک‪،Whenever‬اہجںںیہک‬ ‫‪،Wherever‬اہجںاہجں ‪،Wheresoever‬ںیہکہنںیہک‪،Somewhere‬یھبکہنیھبک ‪At some‬‬ ‫‪،time or other‬ادرھاُدرھ‪،‬ادنرابرہوریغہ۔‬ ‫اثمںیل ‪ :‬مت بک آؤےگ‪،‬ایک آھٹ ےجب کت آاجؤےگ ۔ آرخ مت بک کت آؤ ےگ۔ بج اہیںابرشوہیت ےہوت‬ ‫اپین ڑھکاوہاجاتےہ۔ارگیھبک ابرشوہ وتہی راہتسدنبوہاجاتےہ۔ اہیں بجیھبکابرشوہیت ےہوتاپینڑھکا‬ ‫وہاجات ےہ اور راہتس دنب وہاجات ےہ۔ مت اہجں یھب روہ اینپ ربخ دےتی رانہ۔ مت ںیہک یھب روہ قلعت متخ ںیہن‬ ‫وہاناچےئیہ۔مت اہجںںیہکیھبروہقلعتاقمئرانھکاوراینپریختی ےسآاگہرکےترانہ۔ززلےلےن اہجں‬ ‫اہجں ابتیہالیھپیئےہڈیمای انالعوقں ےسراہطبرکےنیک وکششرکراہےہ۔ مت امویسہنوہ ںیہکہنںیہک‬ ‫ےسدمدآاجےئیگ۔ااسننیھبکہنیھبکاےنپدسیوکولٹاجاتےہ۔‬ ‫چسذمبہیکالتشاکرسیتااوصلایبنرفامےتوہےئرضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫رسیتےاطبلقحےکےئلہیدانھکیرضوریوہاتےہہکوہاسذمبہوکدنسپرکےسجاکدخااکیرفیض‬ ‫دخا ہن وہ وج ضحم وصقں اور اہکوینں ےک اہسرے ےس امان ایگ وہ اور ااسی ہن وہ ہک رصف اکی رمدہ ےس‬ ‫اشمتہب راتھک وہ ویکہکن ارگ اکی ذمبہ اک دخا رصف اکی رمدہ ےس اشمہب ےہ سج اک وبقل رکان ضحم اینپ‬ ‫وخش دیقعیگ یک وہج ےس ےہ ہن اس وہج ےس ہک اس ےن اےنپ ںیئت آپاظرہ ایک ےہ وت اےسی دخا اک امانن وگای‬ ‫اس رپ ااسحن رکان ےہ اور سج دخا یک اطںیتق ھچک وسحمس ہن وہں اور اےنپ زدنہ وہےن ےک العامت وہ آپ‬ ‫اظرہہنرکےاسرپاامینالانےبافدئہےہاورااسیدخاااسننوکاپکزدنیگشخبںیہناتکساورہناہبشتیک‬ ‫اتریکی ےس اکنل اتکس ےہ اور رمدہ رپرشیم ےس اکی زدنہ لیب رتہب ےہ سج ےس اکاکتشری رکےتکس ںیہ۔ سپ‬ ‫ارگ اکی صخش ےب اامیین اور داین رپیتس رپ اکھج وہا ہن وہ وت وہ زدنہ دخا وک ڈوھڈنے اگ ات اساک سفن اپک اور‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪280‬‬

‫رونش وہاجےئ اور یسک اےسی ذمبہ رپ رایض ںیہن وہاگ سج ںیم زدنہ دخا اانپ ولجہ دقرت ںیہن دالھکات اور‬ ‫اےنپالجلیکرھبیوہیئآوازےسیلستںیہناتشخب۔‬ ‫(میسندوعت‪،‬رواحینزخانئدلج‪19‬ہحفص‪)374‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اطبلِقح‪:‬اچسیئیکالتشرکےنواال‪:researcher/ explorer‬‬ ‫رفیضدخا‪:‬وصترایتدخا‪،‬ااسفونیوصتردخا‬ ‫رمدہےساشمتہب‪:‬اکیےباجنےشاسیج۔‬ ‫وخش دیقعیگ‪ :‬اےنپ یہ انبےئ وہےئ دیقعوں یک روینش ںیم وخش یمہف رانھک ۔ ےب اینبد ‪ ،‬الخف لقع اور‬ ‫الخفتنسایہلٰدخااعتٰیلاکوصترایدیقعہ‬ ‫وگای‪:‬اسیجہک‬ ‫اہبشت‪:‬وکشک‬ ‫ےباامیین‪:‬اچسیئےسدور‪،‬دوھہکابز‬ ‫داینرپیتس‪:‬داینیہوکبسھچکانھجمساوراسےکوصحلوکزدنیگاکدصقمانبانیل۔‬ ‫اکھجوہان‪:‬تہبزایدہراحجنوہان‬ ‫زدنہدخا‪:‬ااسیدخاوجاالسمشیپرکاتےہ۔وجوباتلےہاتنسےہاورامتماطوتقںاکامکلےہ۔‬ ‫رایضوہان‪:‬نئمطموہان‬ ‫ولجہدقرت‪:‬ایہلٰاشنانت‬ ‫الجلیکرھبیآواز‪:‬ااہلم‪،‬وبقتیلداع۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪22‬ربمتس‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪281‬‬

‫(طسق‪)60‬‬ ‫دواافلظلمرکہلمجےننبواےل‬ ‫ا سابب ںیم مہاےسیاافلظ ےک ابرے ںیم ڑپںیھےگ وج لمرکاکی زجوِہلمج ینعی ‪ clause‬اکاکم دےتی‬ ‫ںیہ ۔ ےسیج فل وخیش ےک ینعم مہ اجےتن ںیہ ہی فل رثکت ےس اکایمیب ای ابرماد وہےن رپ ذجابت ےک ااہظر‬ ‫ےکےئلاامعتسلوہاتےہ نکیلارگمہوخیشوخیشںیہکوتلمجےکاکیوپرےےصحیکرطحاکمرکاتےہ۔‬ ‫ےسیج’وجرکووخیشوخیشرکو‘وتدوابرہیفل لمرکلعتملعفینعی‪Adverb‬نبایگےہ۔اہیںوخیشوخیش‬ ‫اکبلطمےہابراضورتبغ‪،‬وپرےدلےس‪،‬رمیضےس‪،‬راضےسوریغہینعی ‪Willingly /eagerly‬‬ ‫۔ایس رطحرہتفرہتف‪،‬اکی اکی رکےک‪،‬روزروز ‪،‬آےئ دن‪ ،‬ڑھگی ڑھگی‪ ،‬دوھم داھم‪،‬دوونںوتق ےتلم‪،‬‬ ‫آساپس‪،‬ارطافووجابن‪ ،‬مجمج‪ ،‬تن تن‪،‬ویکںںیہن‪،‬اگلاگل‪،‬حبصواشم‪ ،‬وچری ےپھچ‪،‬آہتسہآہتسہ‪،‬‬ ‫وجں اک وتں۔ وریغہ اس یک زمدی اثمںیل ںیہ ۔ ان اافلظ ںیم ےس ضعب وک اثمولں ےک ذرےعی واحض رکےت‬ ‫ںیہ۔‬

‫رہتفرہتف‪،‬آہتسہآہتسہ‪،‬دریھےدریھے‬ ‫ان امت اافلظ اک اکی یہ ینعمےہ اور وہ ےہ یسک اکم ےک وہےن ںیم وتق انگل رگم دتراجیً اساکم اک لمع اجری‬ ‫رانہ ۔ ےسیجرات رھب ہنیم (ابرش)دریھے دریھے یہس رگم رباتس راہ ۔ رہتف رہتف ولگونط وھچڑےت رےہ‪،‬‬ ‫آہتسہ آہتسہ بس اس واہعق وک وھبل ےئگ۔ سپ اس ےک ینعم وہےئ ‪Slowly/ in a controlled,‬‬ ‫‪regular, even manner/ steadily‬۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪282‬‬

‫اکیاکیرکےک‬ ‫ینعی ابری ابری ‪ ،‬آہتسہ آہتسہ رگم وپری رطح ےس ۔ ےسیج اکی اکی رکےک بس زمخ رھب ےئگ۔ اکی اکی‬ ‫رکےک بسایردوتسوھچڑےئگ۔آپبساکیاکیرکےکرمکے ےسلکناجںیئ۔ینعیاکیاطقرںیم‪،‬‬ ‫مظنم رطقی ےس ابرہ اجںیئ ۔ سپ اس ےک ینعم وہےئ ‪One by one, on one’s turn, in a‬‬ ‫‪sequence‬۔‬

‫روزروز‪،‬آےئدن‪،‬حبصواشم‪،‬ڑھگیڑھگی‬ ‫اناافلظےکینعمےتلمےتلجںیہ۔انےکینعمںیہیسکاکماکرثکتےسابرابروہان۔ضعباحلظےساےنتوتارت‬ ‫ےس وہان ہک انوگار زگرےن ےگل۔ ےسیج‪ :‬روز روز یک االتخف راےئ ےس ااسنن گنت آاجات ےہ۔ ایسی انعایت‬ ‫روز روز اہکں وہیت ںیہ ۔ اب وت آےئ دن رٹکفی احداثت روامن وہےت ںیہ ۔ ڈیمای حبص و اشم رسامہی داراہن‬ ‫اظنم یک ریہشت رکات ےہ۔ مت ایک ڑھگی ڑھگی امےنگنآاجےت وہ۔ وہ ڑھگی ڑھگی دکتس دے راہ اھت ۔ دخا اعتٰیل‬ ‫ڑھگیڑھگیاکاسحبراتھکےہ۔‬ ‫دوونںوتقےتلم‬ ‫اشماکوتقبجدناکااتتخموہراہوہاتےہاورراتاکآاغز‪ at dusk‬ااعشر‪:‬‬ ‫؎وسیگرخرپوہاےسےتلہںیہ‬ ‫ےئلچابدوونںوتقےتلمںیہ‬ ‫(رمزاوشقونھکلی)‬ ‫وسیگ ینعی رس ےک ابل وت ابل ایسہ وہےت ںیہ اسےئل اشرع ےن رات یک آدم اک ہشقن اچنیھکےہ ہک رظنم رپ ایسیہ‬ ‫لیھپ ریہ ےہ وگای رہچے رپ ابل رھکبے وہں سپ دوونں وتق لم رےہ ںیہ اشم ڈلھ ریہ ےہ وت رھگ وک‬ ‫ولٹاجاناچےئیہ۔‬ ‫؎دوونںوتقےتلمںیہدودولںیکوصرتےس‬ ‫آامسںےنوخشوہرکرگناسریھکباےہ‬ ‫(اسرحدلایھونی)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪283‬‬

‫دن اور رات ےک ےنلم وک ااہتنیئ وخوصبریت ےس اشرع ےن ااسنونں یک مہ آیگنہ ےس ہیبشت دی ےہ ۔ ااسنونں‬ ‫ےک درایمن مہ آیگنہ‪ ،‬انم اور تبحم ےک ابثع ےسیجدخا اعتٰیلوخش وہات ےہ اےسی یہ اشم وک بج دوونں‬ ‫وتقےتلمںیہوتےسیجآامسنوخشوہاجاتےہاوراقفرپتہبےسرگنرھکباجےتںیہ۔‬ ‫رثن ںیم یھب اس رطز وک اامعتسل ایک اجات ےہ ۔ ےسیج ‪ :‬بج امہرا اتہگن اگؤں ںیم دالخ وہا وت دوونں وتق لم‬ ‫رےہےھت۔‬ ‫جج‪،‬تنتن ‪:‬ہشیمہ‪،‬دمام‪ ،‬وشقےس‪،‬وخیشےس‪،‬رضور۔اثمںیل‪:‬مجمجآےیئ۔ںیمتنآپیکریخ اماتگن‬ ‫وہں۔مجمجالستمروہ۔‬

‫رعیبلمج‪:‬‬ ‫ضعب رعیب ےک لمج یھب ایس رطح اردو ںیم وطبر لعتم لعف ینعی ‪ Adverbs‬ےک اامعتسل وہرےہ ںیہ ‪،‬‬ ‫ےسیجامکہقحُ(اسیجہکالفںزیچاکقحاھتینعیوپرییصفتےسایبنایواحضایاثتبرکدانیایسرطحوپریذہم‬ ‫داریےسوکیئاکمرسااجنمدانی)۔یتحاالاکمن(اہجںکتوکیئاکمایےشنکمموہ ‪the maximum of‬‬ ‫‪)possibility‬۔امکیینغی (اسیجہکانمبسےہ‪،‬اسیجہکاچےئیہ)۔نِمونع(رحفرحبف‪،‬تقیقحےک‬ ‫اطمقب)۔یتح ادقملور (اہجں کت ااسنین اطتق ںیم وہ )۔ احلص الکم (یسک ابت اک الص دصقم‪ ،‬بلطم ‪،‬‬ ‫ہجیتن)۔وطًاعورکًاہ(وخیشےسایوبجمریےسینعیااسیاکمسجںیموکیئراہرفارہنوہالزیموہ)وریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫رھپبجاچسیلربسکت اتچنہپےہوتوجاین ےکرپوابلھچکھچکرگےنرشوعوہاجےتںیہ۔ابوخدیہان‬ ‫تہبیس اطخؤںرپاندم وہات ےہنج رپ تحیصن رکےنواےل رس ٹیپرک رہ ےئگ ےھت۔اوروخدوخبدسفن ےک‬ ‫وجشمکوہےتلچاجےتںیہویکہکنامسجیناحتلیکروےسااطحن ِطرمعاکزامہنیھبرشوعوہاجاتےہوہوخن‬ ‫رشازیگناباہکںدیپاوہاتےہوجےلہپوہاتاھتوہاعضااءیکاطتقاوروجاینیکاتسمہناشنطاہکںابیقریتہےہ‬ ‫وج ےلہپیھت۔ابوتزنتلاوراھگےٹاکزامہنآات اجاتےہاوراسرپوتمارتانزبروگںیکومںیتدینھکیڑپیت‬ ‫ںیہوجاینپ رمع ےستہبزایدہےھتہکلب ضعب وتقاضقودقر ےسوھچوٹںیک ومںیتیھبرمکوںوکوتڑیتںیہ‬ ‫اور اغًابل اس زامہن ںیم وادلنی یھب ربقوں ںیم اجےتٹیل ںیہ اور داین یک اناپدیئاری ےک تہب ےس ومنےن اظرہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪284‬‬

‫وہاجےت ںیہ اور دخااعتٰیل اس ےک اسےنم اکی آہنیئ رھک داتی ےہ ہک دھکی داین یک ہی تئیہ ےہ اور سج ےک‬ ‫ےئلوترماتےہاساک ااجنمہیےہ ۔بتاینپ زگہتش ویطلغں وک رسحتیک اگنہ ےس داتھکیےہاوراکیاھبری‬ ‫االقنباسرپآاتےہاوراکییئنداینرشوعوہیتےہ۔رشبہکیطریمخںیماعسدت راتھکوہ اورانںیم ےس‬ ‫وہوجالبےئےئگںیہ۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪)322‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫وجاینےکرپوابلاکرگان‪ :‬ااسنیناطتقاورذجابتاکاعضااءامسجینےکاسھتڈلھاجان‪،‬امدنڑپاجان۔‬ ‫اطخؤںرپاندم‪:‬ویطلغںرپرشدنمہوہان۔‬ ‫رسٹیپرکرہاجان‪:‬وپریوکششےکابووجداناکموہرکرپاشینوہان۔‬ ‫ااطحن ِطرمع‪:‬رمعڑبےنھےکاسھتزمکوریاورفعضاکآاجان۔‬ ‫وخن رش ازیگن‪ :‬ربایئ اک قلعت امسجین وقت ےس رہگا ےہ سپ رمع ڈےنلھ ےک اسھت وخن ںیم ربایئ یک رطف‬ ‫راحجناکمکوہاجان۔‬ ‫وجاین یک اتسمہن اشنط‪ :‬وجاین یک رمع ںیم ااسنن وک دبویں اور انگوہں ںیم وخب ذلت آیت ےہ اور اکی وخیش‬ ‫یتلمےہ۔‬ ‫زنتلاوراھگاٹ‪:‬اصقنن‪،‬زوال‪،‬یسکےشاکاعیمرمکوہاجان۔‬ ‫وتمارت‪:‬لسلسم‪،‬ابرابر‪،‬اگلاتر۔‬ ‫رمکوتڑدانی‪:‬تہبتخسدصہمایدھکانچنہپسجےسااسننیکتمہوجابدےاجےئ۔‬ ‫داینیکتئیہ‪:‬دایناکاظنم‪،‬اتیلص‪،‬تقیقح۔‬ ‫رسحتیکاگنہ‪:‬اتھچپوا‪،‬زگرےزامےناوراضعئوہاجےنواےلوتقرپدھکوہان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪29‬ربمتس‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪285‬‬

‫(طسق‪)61‬‬ ‫اامسءرحفرطباورلعتملعف‬ ‫‪Nouns+Prepositions=adverbs‬‬ ‫اساببںیممہاےسیاامسینعی ‪ Nouns‬ےسوگتفگاکآاغزرکںیےگنجےکدعبارگضعب ِ‬ ‫رحوفرطبینعی‬ ‫‪ًPrepositions‬الثمےس‪،‬کت‪،‬ںیموریغہآاجںیئوتوہلعتملعفاافلظینعی ‪Adverbs‬نباجےتںیہ‬ ‫بوےلےس۔ ُ‬ ‫پڑیتےس۔آرامںیم۔مغںیم۔ایس‬ ‫۔ےسیجبککت۔وخیشےس۔زورےس۔ دنملقعیےس۔ ُ‬ ‫رطح اسیج ہک آپ اجےتن ںیہ اردو ںیم افریس ےک اافلظ رثکت ےس اامعتسل وہےت ںیہ وت افریس اامس ےک‬ ‫رشوعںیمارگب اکااضہفرکدںیوت لعتملعفاافلظنباجےتںیہ۔ ےسیجوخیشوکارگوخبیشرکدںیوتاس‬ ‫اکبلطموہاگابراضورتبغاکیاکمرکانینعی ‪eagerly/ voluntarily‬ایسرطحوخیبےسوخبیب‪،‬اور‬ ‫دبلواجںوریغہںیہ۔‬ ‫ضعب اامس ینعی ‪ nouns‬ےک دعب ارگ وار اگل دای اجےئ وت وہ لعتم لعف نب اجےت ںیہ ۔ ےسیج یصفت وار( ‪In‬‬ ‫‪)detail, comprehensively‬۔ ہتفہ وار)‪ (Weekly‬۔ اموہار (‪)Monthly‬۔ربمن وار‬ ‫)‪(Numerically‬۔رتبیتوار)‪ (Respectively‬وریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪286‬‬

‫امستفصاکدرہااامعتسل‪adjective-cum-adverb‬‬ ‫ضعب امس افصت ینعی ‪ Adjectives‬وطبر لعتم لعف ینعی ‪ Adverbs‬یھب اامعتسل وہےت ںیہ ۔ ےسیج‬ ‫وخب‪،‬اجب‪،‬درتس‪،‬کیھٹوریغہ۔ًالثموخباہکینعی ‪،Well said‬اجبرفامای ‪You are right‬وریغہ۔‬ ‫ضعب اےسی اافلظ وج وےسی وت دعدی افصت ںیہ اور رثکت ِ ےش ینعی ‪For a large amount or‬‬ ‫‪quantity of a thing‬ےکےئلاامعتسلوہےتںیہ رگم اخصادناز الکمںیموطبرلعتملعفاامعتسل‬ ‫وہاجےت ںیہ ۔ وہ اافلظ ںیہ الھک اور زہار وریغہ۔ ےسیج ںیم ےن اےس الھک اھجمسای رگم اس رپ وکیئ اث ہن وہا۔‬ ‫زہاررسامرارگموہسٹےسسمہنوہا۔اہیںرسامراناورسٹےسسمہنوہاناحمورےںیہ۔رسامراناکبلطم‬ ‫ےہ ہک یسک دضی ‪ ،‬اندان ‪ ،‬ای بصعتم صخش ےس یسک اعمےلم رپ دری کت ثحب رکےک اےس اقلئ رکےن یک‬ ‫وکششرکان۔ سٹ ےسسمہنوہان وکیئرفقہنڑپان‪،‬وکیئدبتیلی دیپاہنوہان۔ینعیالھکاورزہاراکبلطمےہ‬ ‫ہک یسک دصقمےکوصحلےکےئلتہبزایدہوکششرکان۔‬

‫امسرکنہیکعمجوطبرلعتملعف‬ ‫ضعب اامسےئاعم ںیھنجامس رکنہیھباہک اجاتےہاورارگنزییںیم ‪ Common Nouns‬ےتہکںیہ۔ عمج‬ ‫ینعی ‪Plural case‬ںیموطبرلعتملعفاامعتسلوہےتںیہ۔امساعماکہیاامعتسلاحموروںںیمایکاجاتےہ‬ ‫۔ ےسیج ّبوںانلھچ۔دودوھںاہنان۔وُپوتںانلھپ۔ ایس ےساتنبےہدودوھںاہنؤ ینعیوخب دوتل دنموہاجؤ‬ ‫اکایمب وہاجؤ اور وُپوتں ولھپ ینعی وخب اوالد وہ ‪ ،‬وُپت دنہی ںیم ےٹیب وک ےتہک ںیہ ۔ وھجوٹں ہن وپانھچ ینعی‬ ‫االخصووافرہمورموتوتاکیرطفانماقفہنوخشدیلیھبہنداھکان۔‬ ‫ّبوںانلھچ‪ :‬اہیں ّبوںںیمرحفبرپزربایحتفےہاور اس اک ینعمےہابسنایڑکلیاک ڑباڑکٹا۔اسےس‬ ‫زمدی احمورے یھب ےتنب ںیہ ےسیج دل بوں انلھچ ینعی ااہتنیئ ےب اتب رطضمب وہان‪ ،‬ربھگاان‪ ،‬دل اک زیت زیت‬ ‫دڑھانک۔‬ ‫واضتح‬ ‫ےنھجمس یک ابت ہی ےہ ہک امس اعم ینعی ‪ Common nouns‬وُپت یک عمج وُپوتں ‪ ،‬دودھیک عمج دودوھں ‪،‬‬ ‫وھجٹیک عمج وھجوٹںےہ سپ اناافلظ یکعمج ضعب احموروںںیم وطبر لعتملعف اامعتسلوہیت ےہ ۔ایس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪287‬‬

‫رطحوٹنھگں‪،‬دصویں‪،‬زامونںوریغہوکیھباامعتسلیکاجاتےہ۔ ےسیجںیموٹنھگںواہںڑھکاراہ۔اسیکامں‬ ‫دصویںاسیکراہیتکتریہ۔دخااکدہمیؑیئکزامونںےکدعباظرہوہا۔‬

‫یلیصفتایبناکدصقم‬ ‫اسدقریصفتےساردوزابنےکفلتخمادناز اوررطقیایبنرکےناکدصقمہیےہہکاردوےنھکیسواولںوک‬ ‫اردوزابناک ملع ضحم یحطسہن وہ ویکہکن رضحتحیسموموع ؑد یکرحتریات اور اقترری ووفلماظت ںیم سجاٰیلع‬ ‫اعیمر یک اردو زابن اامعتسل وہیئ ےہ اس اک رعافن احلص رکےن ےک ےئل تہب رضوری ےہ ہک اقرنیئ اک‬ ‫اعیمرِ زابن یھب ااہتنیئ درےج اک وہ۔ ًالثم وضحرؑ ےن االسیم اوصل یک الفیفس ںیم اکی روح اور ہفطن ےک‬ ‫درایمنقلعتںیماکیاالطصحاامعتسلرفامیئےہ’وہجملاہنکل‘سجےکینعمںیہایسیےشسجیکتقیقح‬ ‫ایامتئیہولعممہنوہ۔ینعیہیولعممہنوہہکالصںیموہےشیسیکےہ۔سپاساثملوکاسےنمرےتھکوہےئ‬ ‫مہفاردووکوعیسرکےنیکاتیمہواحضوہاجیتےہ۔‬

‫ااعفلاحہیلوطبرلعتملعف ‪Present verbs form adverbs‬‬ ‫ایسرطحاردوزابنںیملعفینعی ‪verb‬یکاحہیللکشینعی ‪ present form‬یھبوطبرلعتملعفےک‬ ‫اامعتسلوہیتےہ۔ےسیج لھکالھکرکاسنہ۔البلبرکروای۔چباچبرکرکاھباگوریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‬ ‫رھپ رفامات ےہ ہک بج کین ااسنن اچسیل ربس اک وہاجات ےہ اور ہتخپ لقع وک اتچنہپ ےہ بت اےس دخا یک‬ ‫وںیتیصاید آیت ںیہ اور اتہک ےہ ہک اے ریمے رب! اب ےھجم وتقیف دے ہک ریتی وتمعنں اک رکش رکوں وج‬ ‫ھجمرپاورریمےوادلنیرپںیہ۔اےریمےرب!ابھجمےسوتوہاکمرکاسج ےس وترایضوہاجوے۔‬ ‫اورریمی اوالد وک ریمے ےئلالصیح شخب ینعیارگ ںیم ےنوادلنی ےکقح ںیم ریصقتیکوت ااسی ہن وہ ہکوہ‬ ‫یھبرکںی۔اورارگریمےرپوکیئآواریگاکزامہنراہوتااسیہنوہہکانرپآوے۔اےریمےدخا!ابںیم‬ ‫وتہب رکات وہں اور ںیم ریتے رفامربنداروں ںیم ےس وہایگ وہں ۔ وس دخا اعتٰیل ےن اس آتی‬ ‫(االاقحف ‪)16:‬ںیم اظرہ رفامدای ہک اچوسیلاں اسل کین دنبوں رپ ابمرک آات ےہ اور سج ںیم اچسیئ یک‬ ‫روحےہوہروحرضوراچوسیلںیاسلںیمرحتکرکیتےہ۔دخاےکارثکزبرگیبنیھبایساچوسیلںیاسل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪288‬‬

‫رپوہظررفاموہےئںیہ۔انچہچن امہرے دیس وومالرضحتدمحم ٰیفطصم ﷺ اچوسیلںیربس ںیمیہ قلخاہلل‬ ‫یکاالصحےکےئلوہظررفاموہےئ۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪322‬۔‪)323‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اچسیلربس‪:‬ینعیااسننیکرمع‪40‬اسلوہاجیتےہ۔‬ ‫ہتخپ لقع‪ :‬وبضمط وقت رکف و ادتسالل اک احلص وہان۔ ینعی ااسنن لقع دنم وہاجات ےہ ۔ کین و دب یک زیمت‬ ‫آباسینرکاتکسےہ۔ذجابتوکدابےنیکالصیحآاجیتےہ۔‬ ‫دخایکوںیتیص‪:‬دخااعتٰیلیکامیلعتت‪،‬رقآینااکحامت۔‬ ‫الصیح‪:‬وعشرھجمسداری۔‬ ‫ریصقت‪:‬انگہ‪،‬ےبادیب‪،‬الرپوایہ۔‬ ‫آواریگ‪:‬دبینلچ‪،‬رپاشیین‪،‬ربابدی‪،‬ریغاالخیقاحتل۔‬ ‫وہظر رفام وہان‪ :‬یسک ااسنن اک یسک بصنم رپ انھٹیب‪ ،‬یسک ااسنن ےک اٰیلع اقمم اک داین رپ اظرہ وہاجان‪ ،‬یبن اک‬ ‫وعبمثوہان۔‬ ‫قلخاہلل‪:‬اہللیکولخمق‪،‬ولگ‪،‬اعموعام۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪06‬اوتکرب‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪289‬‬

‫(طسق‪)62‬‬ ‫اببرحوف‬ ‫مہاکی ےئنابباک آاغزرکرےہ ںیہاور وکششرکںیےگ ہکریغرضورییصفت اوراالصاحت ےس رگزی‬ ‫رکےتوہےئ زابنےنھکیسےکاسرفسوکآاسن اوردپسچلانبےئرںیھک اتہکاقرنیئدیپسچلہنوھکدںیاردو‬ ‫رگارم یک فلتخم دنتسم اتکوبں ںیم اس ابب ےک اطمہعل ےک دعب وت ااسی وسحمس وہا ہک ہی ابب زایدہ دپسچل‬ ‫ںیہنےہ اوراسوک وھچڑرکآےگڑبھاجان اچےئیہرگم اسیکاافدتی ےکشیپ رظناےسرصتخماور اسدہادناز‬ ‫ںیمشیپرکےناکہلصیفایک۔اُردوزابنںیمرحوف وہاافلظںیہوجزامہن ‪ tense‬ای افلعیکسنج‪Gender‬‬ ‫اوردعتاد ‪Number‬وریغہدبےنلےساینپاحتلںیہندبےتل‪،‬ےسیجوک‪،‬کت‪،‬بجوریغہ۔اسےئلاںیھن‬ ‫لقتسم ینعی ‪ Constant‬اافلظ اہک اجات ےہ۔ ےسیج اس دنبے وک ہی اغیپم دے دو۔ اس اخوتن وک ہی اغیپم‬ ‫دےدو۔ الیسب اکاپیناسرہشای انرہشوں کتچنہپایگ۔ الیسب اکاپیناسیتسب ایانویتسبں کتچنہپایگ۔‬ ‫اناثمولںںیمآپےنداھکیہکلقتسمرحوفرپزامےن‪،‬سنج‪،‬اوردعتادیکدبتیلیاکاثںیہنوہا۔‬

‫رحوفیکاچرااسقمںیہ‪:‬رطب‪،‬فطع‪،‬صیصخت‪،‬اجفہیئ‬ ‫رحوفرطب ‪:‬ہیاےسیرحوفںیہوجدواافلظںیموموجدقلعتوکاظرہرکےتںیہ۔ہیرحوفںیہ‪:‬اک‪،‬یک‪،‬ےک‪،‬‬ ‫ےن‪ ،‬وک‪ ،‬ےس‪ ،‬ںیم ‪ ،‬کت رپ ۔ ہی رحوف رطب فلتخم رکدار ادا رکےت ںیہ ےسیجہی نیت رحوف اک‪ ،‬یک ‪ ،‬ےک یسک‬ ‫ےشیکتیکلموکاظرہرکےتںیہ۔ےسیجاساکہچب۔اسیکاتکب۔انےکاامعلوریغہ۔بجہک ےن یسک‬ ‫یکاحتلافیلع ینعی ‪ Subjective sate‬وکاظرہرکاتےہ ےسیجزدیےنامرا۔رکبےناھکای۔ڑلوکںےنواقر‬ ‫لمع ایک۔ ااصنر ےن دمد یک وریغہ۔ رھپ رسیتی مسق ےک اافلظ ںیہ وک ‪ ،‬ےس ‪ ،‬ںیم‪ ،‬کت‪ ،‬رپ وج یسک یک وعفمیل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪290‬‬

‫احتل ‪،Objective state‬اورااقتنیلاحتل ‪Transferring state‬وکاظرہرکےتںیہ۔ینعیہیاافلظ‬ ‫اتبےت ںیہ ہک اکی ےش ای ااسنن رپ اکم وہراہ ےہ ای اس رپ الفں زیچ اث ادناز وہریہ ےہ۔ ےسیجزدی ےن رکب وک‬ ‫امرا۔ااتسدےنابلطوکااعنامتدےی۔‬ ‫انےکالعواہاوریھبتہبےساافلظںیہوجرحوفرطباکاکمدےتیںیہےسیج‪:‬‬ ‫اپس۔ےلت۔ےھچیپ۔آےگ۔نب۔چیب۔تیمس۔اورپ۔ےچین۔ابرہ۔ےئل۔اسھت۔اسےنم۔امرے۔‬ ‫اثمںیل‪:‬ریمے اپسھچکدقنی ‪ Cash‬ےہ۔امہرےرھگےک اپس اکیدجسمےہ۔ وہکھترکاکیدرتخ‬ ‫ےلت (ےک اسےئ ںیم)ھٹیب ایگ ۔ رچاغ ےلت ادنریھا۔ اکی احمورہ ےہ اس ےس رماد ااسی صخش وہات ےہ وج‬ ‫روینش‪ ،‬ملع‪ ،‬ای اابسب و ذراعئ ےک تہب رقبی وہےن ےک ابووجد ان ےس افدئہ ہن ااھٹات وہ ۔ اندان‪ ،‬اجلہ‪،‬‬ ‫وپدیشہ اہجتل۔ اساحمورے یک اکی وہج ہی یھب وہیتکس ےہ ہک رچاغ اک اانپ مجح رچاغ یک روینش وک روک رک‬ ‫اسےک ااہتنیئ رقبیےک العےق وک اترکیراتھکےہ ینعی ضعباواقت اعمل افلض ولوگںیک اینپ اوالد ان‬ ‫یکےبانپہرصموتیفےکابثعرظنادنازوہاجیتےہاورملعاحلصںیہنرکیت۔‬ ‫امرے‪:‬اسےکینعمںیہببسےس‪،‬وہجےساییسکزیچاکاکشروہاناورارثکاسےکاسھت’ےک‘آاتےہ‪:‬رشم‬ ‫ےک امرے ‪ ،‬دوھپ ےک امرے‪ ،‬ڈر ےک امرے تبیصم اک امرا‪ ،‬تبیصم ےک امرے‪ ،‬وھبک ےک امرے۔‬ ‫اثمںیل‪:‬وھبک ےکامرےریماربااحلوہایگ۔اابےنڈاٹندایوترشمےک امرےہنم ےساکیرحفیھبہن‬ ‫الکن۔ںیمےناکیریقفداھکیاجےنوہتبیصماکامرااہکںےسآایاھت۔‬ ‫ایسرطحضعبافریسورعیبےکاافلظیھبرحوفرطباکاکمدےتیںیہےسیج‪:‬‬ ‫ریغب۔ادنر۔زندکی۔ابثع۔واےطس۔ببس۔وسا۔رطح۔تبسن۔اجب۔زجب۔ومبج۔شیپ۔سپ۔لبق۔‬

‫رگد۔درایمن۔‬ ‫ضعب رحوف رطب دو دو لم رک اکی رحفاک اکم دےتی ںیہ اسیک وہج یصفت ےس اکی وصرت احل وک ایبن‬ ‫رکان ےہ ینعی دو فلتخم وااعقت وک ابمہ وجڑ رک لسلست ںیم ایبن ایک اجات ےہ ۔ ےسیج وہ تھچ رپ ےس رگڑپا ۔‬ ‫اسپنانیل ںیم ےس لکنایگ۔ینعی اسپنےلہپانیلںیمدالخ وہااوررھپ واہں ےسوہےت وہےئابرہلکن ایگ۔‬ ‫ینیچاسڈےبںیم ےسےلول۔وچردویار رپےسوکدایگ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪291‬‬

‫ِ‬ ‫رحوففطع‬ ‫دووظفلںایولمجںوک اکیاحتلںیم المےنےکےئلوجرحوفاامعتسلوہےتںیہاںیھنرحوففطعاہک‬ ‫اجاتےہ۔رحوففطعہیںیہ‪:‬اور۔ہک۔ای۔رک۔زین۔یھب۔رھپ۔‬

‫رحوففطعیکااسقمولص۔رتددی۔ادتسراک۔اانثتس۔رشط۔تلع۔ایبہین‬ ‫ولص ‪Synthesis‬‬ ‫ولص ینعی اکی یہ لسلست اور ومضمن ںیم ایبن وہےن واےل اگل اگل ولمجں وک ابمہ المےن ےک ےئل‬ ‫اور۔و۔ہک۔ ایکاامعتسلوہےتںیہ۔اثمںیل‪ :‬واہںاریماور رغبیبسےھت۔ڈاایک(وپٹسیم)آایاورطخ‬ ‫دےرکالچایگ۔ایکوہاورایکمتدووناکیںیہ۔اسسنئاکانہکےہہکاایشءاکوزنششکثےکابثعےہ۔‬

‫رتددی ‪Synthesis of denial and choices‬‬ ‫ینعی اےسی رحوف وج یسک ابت ےک ااکنر ںیم ےہک ےئگ ای رحتری ےئک ےئگ ولمجں وک ابمہ المےت ںیہ ۔ ہی رحوف‬ ‫اےسیولمجںوکابمہالمےتںیہوجاکیدورسےیکدضوہےتںیہ۔ینعیدوںیمےساکیااختنبدورسےیک‬ ‫فنرکداتیےہ۔اسرطحہیرحوفاےسیولمجںوکیھبالمےتںیہوجلسلسمااکنریہرکرےہوہےتںیہینعی‬ ‫دو ای دو ےس زایدہ ولمجں ںیم ےس امتم لمج یسک اکم اک ہن وہان یہ ایبن رکےت ںیہ۔ ۔ رحوف ‪ :‬ہن۔۔ ہن‪ ،‬وخاہ‪،‬‬ ‫ٹ‬ ‫اچےہ‪ ،‬ای۔۔ای‪ ،‬ہن وہ آای ہن مت آےئ۔ اثمںیل‪ :‬ہن مت یہ دبےل ہن مھاارے احالت دبےل۔ وخاہ ااسنن الھک‬ ‫ٹ‬ ‫وکشش رکے زدنیگ ےک اسملئ اک اسانم وت رکان یہ ڑپات ےہ۔ اچےہ روہ اچےہ لچ اجؤ مھااری رمیض۔‬ ‫ااسنناکییہاکمرکاتکسےہایدنیوکداینرپوفتیقدےےلایرھپداینداروںںیماشلموہاجےئ۔‬

‫ادتسراک ‪Redress/ Comprehension/ Critical explanation‬‬ ‫رحوفادتسراک‪:‬رپ‪،‬نکیل‪،‬ہکلب ‪But, However, Although, Nevertheless, yet :‬‬ ‫ہیرحوفولمجںںیماپیئاجےنوایلالکشمت‪،‬اسملئاوراتیبنجوکدوررکےتںیہ۔ولمجںںیموموجدش‬ ‫وہبشوکدوررکےتںیہ۔ینعیلمجےکےلہپےصحںیممسلیہ ایبنایکاجاتےہرھپہیرحوف‪:‬رپ‪،‬نکیل‪،‬ہکلبوریغہ‬ ‫آےت ںیہ اور رھپ اس ےئلسم اک لح ای واضتح یک اجیت ےہ۔ اثمںیل‪ :‬آپ یک ابت درتس ےہ رپ وہ ںیہن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪292‬‬

‫امےتن۔ ںیم ےن تہب واضںیتح ںیک نکیل اوھنں ےن اکی ہن امین۔ امہرے رھگ ںیم اکی ںیہن دو درتخ‬ ‫ںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ہی ابت یسک رپ وپدیشہ ںیہن وہیگ ہک اچسیلربس ےس ےلہپ ارثک ااسنن رپ تملظ اک زامہن اغبل راتہ ےہ ویکہکن‬ ‫استآھٹربسوتوفطتیلںیمیہرسبوہےتںیہرھپسیچپسیبھچربسکتیملعولیصحتںںیموغشملراتہ‬ ‫ےہایوہلوبعل ںیم اضعئرکاتےہاوررھپاسزامہن ےکدعباببثع اشدیوہےناور ویبیہچبوہاجےنےکای‬ ‫ویں یہ ًاعبط داین یک وخاںیشہ اس رپ ہبلغ رکیت ںیہ اور داینوی امولں اور زعوتں ےک ےئل رطح رطح یک‬ ‫وخاںیشہ اور اںیگنم دیپا وہیت ںیہ اور ذلوتں ےک وپرارکےن ےک ےئل ایخل ارفاط کت چنہپ اجات ےہ اور ارگ‬ ‫دخااعتٰیلیک رطف روجع یھب رکےوت داین یکآرزوںیئ یسک دقر اسھتوہیت ںیہ۔ ارگداع یھب رکےوت اغًابل‬ ‫داینےکےئلتہبرکاتےہاورارگرووےیھبوتاغًابلھچکداینےکارغاضاسںیمےلموہےتںیہ۔اعمدےک‬ ‫دن رپ تہب زمکور اامین وہات ےہ اور ارگ وہ یھب وت رمےن ںیم ایھب ابمل رعہص ولعمم وہات ےہ اور سج رطح‬ ‫یسک رہناکدنبوٹٹرک اردرگدیک زیموک ابتہرکاتالچ اجاتےہایسرطح اسفنینذجابتاک الیسب اہنتیرطخہ‬ ‫ںیم زدنیگ وک ڈال داتی ےہ ۔ اس احتل ںیم وہ اعمد ےک ابرکی ابرکی اومر اک بک اقلئ وہاتکس ےہ ہکلب‬ ‫داینیترپاتسنہاوراھٹھٹرکاتےہاورا ینپکشخقطنماوروہیبدہ ہفسلفوکدالھکاتےہ۔اہںارگکین رطفت وہ‬ ‫وتدخاوکیھب اماتنےہرگمدلےکدصقاورواف ےسںیہن اماتنہکلبرصفاینپاکایمویبںیکرشطےس۔ارگداین‬ ‫یک رمادںی لم ںیئگ وت دخا اک ورہن اطیشن اک۔ رغض اس وجاین یک رمع ںیم تہب انزک احل وہات ےہ اور ارگ‬ ‫دخا یک انعتی دریگتسی ہن رکے وت منہج ےک ڑگےھ ںیم رگ اجات ےہ ۔ چس وت ہی ہک یہی رمع امتم رخاویبں یک ڑج‬ ‫ےہ ۔ ایس رمع ںیم ااسنن ارثک دبین امیبرایں اور اقلب رشم روگ رخدی اتیل ےہ ۔ایس یچک رمعیک ویطلغں ےس‬ ‫یھبک چس اور ریغ ریغتم دخا ےس ہنم ریھپ اتیل ےہ۔ رغض ہی وہ زامہن ےہ سج ںیم دخا اک وخف مک اور وہشت‬ ‫اطبل اور سفن اغبل وہات ےہ اور یسک انحص یک ںیہن اتنس۔ ایس زامہن یک اطخؤں اک ایمخزہ اسری رمع انتگھب‬ ‫ڑپاتےہ۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪)322-321‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪293‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫وپدیشہ‪ :‬یفخم‪ ،‬اہنپں‪ ،‬ال ملع وہان۔ ےسیج ھجم ےس ہی ابت وپدیشہ ریہ ۔ ینعی ریمے ملع ںیم ںیہن آیئ ای آےن‬ ‫ںیہندییئگ۔‬ ‫تملظ اک زامہن اغبل وہان‪ :‬اتریکی‪ ،‬ادنریھا (ونر یک دض)‪ ،‬اہجتل ‪ ،‬الیملع ‪ ،‬ےب یلقع‪ ،‬ذجابت ‪ ،‬ضغ وریغہ‬ ‫ےستہبزایدہاکمانیلاورلقعوداانیئےسدوررانہ۔‬ ‫وفطتیل‪:‬نپچب‪،‬مکرمعی۔‬ ‫یملعںیلیصحت‪:‬ملعاحلصرکان۔میلعتاحلصرکان‪،‬اوکسلاوراکجلوریغہاکدور۔‬ ‫وہل و بعل‪ :‬لیھک وکد‪ ،‬وہ لغش سج ےس رفتحی وہ‪ ،‬یسنہ ذماق‪ ،‬شیع و اشنط‪ ،‬ریس‪ ،‬امتاش‪ ،‬رفتحی۔ ریغ دیجنسہ‬ ‫رسرگایمںنجاکدصقمضحمرفتحیوہ۔‬ ‫ایخل ارفاط کت انچنہپ‪ :‬ینعی اکی ایخل بس دح ںی اپر رکاجات ےہ ۔ اور دحوں ےس رماد االخیق‪ ،‬اعمرشیت ‪،‬‬ ‫دینیذہمدارایںںیہ۔‬ ‫روجع‪:‬واسپیسکزیچیکرطفاجان‪،‬وسچاکدبانل۔‬ ‫یسکدقر‪:‬وھتڑااس‬ ‫اعمد‪:‬آرخت‪،‬رمےنےکدعبیکزدنیگاوراسےکاعمالمت۔‬ ‫داینیت‪:‬دنیاکملع‪،‬دنییکابںیت‪،‬دنیےکرفاضئ۔ ‪Theology‬‬ ‫کشخ قطنم اور وہیبدہ ہفسلف دالھکان‪ :‬ضحم لقع وک رامنہ ھجمس رک ابیق امتم ولعم اور ولعم ےک ذراعئ وک اخرط‬ ‫ںیمہنالان۔وخدوک ربتعماور اعملو افلضاثتبرکےن ےکےئلاکیابتاکاکیف ملعہن وہےن ےکابووجد ثحب‬ ‫رکان۔‬ ‫دریگتسی‪:‬دمدرکان‪،‬اعموتن‪،‬امحتی‪،‬رگےتوکاھتانم۔‬ ‫رخاویبںیکڑج‪:‬یسکزیچیکالصوہج ‪Fundamental causation:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪294‬‬

‫دبین امیبرایں اور اقلب رشم روگ‪ :‬اعم امسجین امیبرای ں اور وہ ارماض وج یسنج اقلعتت ےک ےجیتن ںیم دیپا‬ ‫وہےت ںیہ ںیھنج ااسنن اےنپ ےئل ااہتنیئ رشم اور ےب زعیت اک ابثع اتھجمس ےہ ۔ ‪STD: Sexually‬‬ ‫‪Transmitted Diseases‬‬ ‫ریغریغتمدخا‪ :‬ینعیا یھچربیدبتایلیںااسننںیمآیتںیہرگمدخااعتٰیلاسےساپکےہ۔ااسنناینپدبیل‬ ‫وہیئاحتلےکاطمقبدخااعتٰیلرپدبینظرکاتےہ۔‬ ‫وہشتاطبل‪:‬یسکیھبداینویزیچیکدحےسڑبیھوہیئوخاشہاکاکشروہاجان‪،‬اعدیوہاجان۔‬ ‫انحص‪:‬تحیصنرکےنواال‪:‬وادلنی‪،‬رمایبن‪،‬ۃفیلخاحیسملادیہاہللاعتٰیل۔‬ ‫ایمخزہانتگھب‪:‬یسکرجمیکزسااکنٹ۔یسکیطلغےکےجیتنںیموہےنواےلاصقنناکاسانمرکان۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪13‬اوتکرب‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪295‬‬

‫(طسق‪)63‬‬ ‫اببرحوف‬ ‫زگہتشابب رحوفادتسراکےکایبنرپمتخوہااھت ۔اسنمضںیموجآرخیاثملدییئگیھت اسںیمفل‬ ‫ہکلب ےنھکلںیموھچٹایگاھت اےسدرتسرکںیل۔امہرےرھگںیماکیںیہن ہکلب دودرتخںیہ۔اسابباک‬ ‫آاغزرحوفاانثتسےسرکےتںیہ۔‬ ‫رحوفاانثتس‪:‬رگم۔رپ۔االّ۔االّاماشءاہلل۔زجب۔وساےئ۔‬ ‫ان اک اکم اس زیچ یک اشندنیہ رکان وہات ےہ وج ااکّ داکّ یک تیثیح ریتھک وہ اور اہجں ابیقامتم زیچںی یسک رگوہ ای‬ ‫امجتع یک اکی اکم رکریہ وہں واہں وہ اکی آدیھ زیچ وہ وج واسی ہن رکریہ وہ ۔ بس ےچب تحص دنم ںیہ‬ ‫وساےئ زدی ےک۔بس آےئ رگم وہ ںیہن آای۔االّ اماش ء اہلل امتم اممکل یہ اعمیش الکشمت اک اکشر ںیہ ۔ ایس‬ ‫رطح ہی اافلظ یسک یک اایتمزی احتل ‪ ،‬اقمم ای اکم وک یھب اظرہ رکےت ںیہ ۔ ےسیج بس کھت ےئگ رگم اس ےن‬ ‫تمہہناہریاورتیجایگ۔وھپلوتاسرےیہوخوصبرتوہےتںیہرپالگبیکابتیہھچکاورےہ۔‬

‫رحفرشطوتاورارگ‬

‫ٹ‬ ‫ابارگمتےن تنحمہنیک وت ںیم مھااریوکیئدمدںیہنرکوںاگ۔ ینعیاناافلظ ےکذرےعی دوابوتںںیمااسی‬ ‫قلعت ایبن ایک اجات ےہ وج یلہپ وصرت احل ےس رشموط وہات ےہ ۔ ےسیج ارگ مت ےنرقض وتق رپ رقمرہ‬ ‫رشاطئےکاطمقباداہنایکوتکنیب ےسزمدی رقضںیہن ےلم اگ۔ ابارگمتےنریمےابتہن امین وتںیممت‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪296‬‬

‫ےسانراضوہاجؤںاگ۔اغبل ےتہکںیہ‪’:‬وجدویئیک وُبیھبوہیت وت ںیہکدواچروہات‘۔ینعیارگدخااعتٰیلےک‬ ‫العوہیسکےکوبعمد وہےناکذرااسیھبااکمنوہاتوترھپدوایک اسےکالعوہ یئکوبعمد وہےت ویکہکنوہوادحو‬ ‫اگیہنےہاوروکیئدورساںیہناسےئلنیتاچریکثحبیہاکیبرےہ۔دویئےکینعمںیہدورساوہاناوروبُوہاناک‬ ‫بلطمےہااکمنوہان۔‬ ‫بجیسکرشطےک اسھتاعمالمت ایبنےئک اجےتںیہوت رھپاسےسایلگاحتل رپیھبابتیکاجیتےہ اور‬ ‫اس ہصح ںیم ہی اتبای اجات ےہ ہک رشط ینعی ‪ Condition‬وپری ہن وہےن یک وصرت ںیم ایک اتنجئ اسےنم‬ ‫آںیئےگ۔ ےسیجارگابرشوہیئگ وت مہاجںیہنںیکسےگ۔اہیںرشطےہابرشاکوہانایہنوہاناوراساکالزیم‬ ‫ہجیتنےہرفساجریرھکانکسایاجریہنرھکانکس۔رھپرشطوپریہنوہےنکسےکےجیتنںیمایکوہاگہیایبنرکےن‬ ‫ےک ےئل ضعب اافلظ اامعتسل وہےت ںیہ ےسیج ورہن‪ ،‬ںیہن وت اور وت ۔ ےسیجوہ ارگ آاجےئ وت کیھٹ ورہن ےھجم وخد‬ ‫اجانڑپےاگ۔آپھچکانہکاچےتہںیہوتںیہکںیہنوتںیماجراہوہں۔ابرشوہیئگوتایکمہرھگھٹیباجںیئےگ۔‬ ‫رحوفتلع‬ ‫وس۔سپ۔اسےئل۔ذہلا۔ویکہکنوریغہ۔‬ ‫اسیجےکاافلظےسیھبواحضوہراہےہہیاافلظاتنجئ‪،‬الخہصالکموریغہوکاظرہرکےنےسےلہپآےتںیہایس‬ ‫رطحہیاافلظووجاہتوک یھبایبنرکےن ےکےئلیھباامعتسلوہےتںیہ۔ہی رصمہعوطبراثملدےتھکیںیہ ۔‬ ‫؎قشعںیمریتےوکہمغرسہپایلوجوہوسوہ‬ ‫رہتفج ‪ even‬دعددو‪2‬رپدورباربوصحںںیممیسقتوہاجاتےہ سپ‪8‬یھبدورپمیسقتوہاگ۔وچٹگلیئگان‬ ‫اسےئل اہک اھت زیت تماھبوگ۔ رضحت حیسموموع ؑد یک بتک یملعزخاہنںیہ ذہلاان بتکوک ڑپےنھ ےسااسنن‬ ‫ملعےس امالاملوہاجاتےہ۔‬

‫رحوففطع‬ ‫زگہتش قبس ںیم رحوف فطع یک عتفی ایبن وہیئ یھت اید داہین ےک ےئل دوابرہ ایبن رکےت ںیہ ۔ رحوف‬ ‫فطعوہاافلظ وہےتںیہ وج دووظفلں ای ولمجںوک الم رک اکییہ احتل ںیم رکدےتی ںیہ۔ سپ ضعبرحوف‬ ‫فطع یھب تلع و ولعمل ینعی ‪ Cause and effect‬وک ایبن رکےن ےک ےئل اامعتسل وہےت ںیہ ۔ ایسی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪297‬‬

‫وصرت ںیم رحوف فطع وجڑا وجڑانب رک آےت ںیہ ۔ ینعی دو رحوف فطع اکی یہ لمج ںیم آےت ںیہ ۔‬ ‫الہپوجڑا‪:‬وچہکن‪،‬اسےئل۔ےسیج‪:‬وچہکنآپرھگرپںیہنےھتاسےئلںیمںیہنآای۔‬ ‫ات ‪ ،‬ات ہک اور ابمدا یھب ایس رطح اامعتسل وہےت ںیہ ۔ ًالثم اسامن وجھبادںی ات ہک دلج رواہن وہےکس۔ ںیم‬ ‫واضتحرکدوںابمدایسکوکطلغیمہفوہاجےئ۔‬ ‫رحوفصیصخت‬ ‫انرحوف اک دصقمیسکامسینعی ‪noun‬ایلعفینعی ‪ Verb‬وک اخصرکانوہاتےہ ۔رحوفصیصختہیںیہ‪:‬‬ ‫یہ۔وت۔یھب۔رہ۔‬ ‫وت یکاثمل‪ :‬اتگلےہ وکیئ اخصیہ اب تےہ! ںیہنایسیوت وکیئ ابت ںیہن ۔ اہیںیہ اوروتدو رحوف صیصخت‬ ‫اامعتسلوہےئںیہ۔اساکروہیااسیرباوتںیہناھتاسیجابوہایگےہ۔ینعیرباوتاھترگمااسیوتںیہناھت‪،‬ینعیاس‬ ‫اکروہیاب اکیاخص دحکترباوہایگ ےہ۔ یھب یکاثمل‪:‬وجبساھکںیئےگوہ مہیھباھکںیلےگ۔ہیوج‬ ‫اثمںیلدیںیئگںیہہیامسےکاسھترحوفصیصختیکاثمںیلںیہ۔‬ ‫لعفینعی ‪ Verb‬ےک اسھتیھبہیرحوفاامعتسلوہےتںیہ۔ ےسیج‪:‬کیھٹےہاےساھجمسانآاسناکمںیہن‬ ‫رگمیسکےنوتاےساھجمسےنیکوکششیکوہیت۔ رہیکاثمںیل‪:‬رہصخشاینپاینپرکفںیمالتبمےہ۔رہزیچںیم‬ ‫وکیئہنوکیئوخیبرضورےہ۔ رہ ےکدعباعموطررپوادحاکہغیصاامعتسلوہاتےہ ےسیجارگنزییںیم ‪Every‬‬ ‫ےکدعب ‪Singular subject‬آاتےہ۔ےسیجرہاکیاکارگنزییینعمےہ ‪ Everyone‬۔زمدیاثمںیل‪:‬‬ ‫رہاکیآدیمرپالزمےہہکاانپرفضاامیدناریےسادارکے۔ہیرہاکیےکسبیکابتںیہن۔‬ ‫اسرطحرہیسکاوروکیئےکاسھتیھباامعتسلوہاتےہ۔ےسیجرہیسکےسرازیکابتںیہنینہکاچیہ۔رہ‬ ‫وکیئوجہسلجرپاجاتےہوخشوہاتےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‬ ‫الہپرسہمشچ وجامتم یعبطاحوتلں اکومرداوردصمرےہاساک انم رقآنرشفیےن سفناامرہراھک ےہ اسیج‬ ‫ہک رفامای اان اسفنل الامرۃ ابوسلء(ویفس‪ )54 :‬۔ ینعی سفن اامرہ ںیم ہی اختیص ےہ ہک وہ ااسنن وک دبی یک‬ ‫رطف وج اس ےک امکل ےک اخمفل اور اس یک االخیق احوتلں ےک ربسکع ےہ اکھجات ےہ اور اندنسپدیہ اور دب‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪298‬‬

‫راوہں رپالچ اناچاتہ ےہ۔ رغض ےبادتعاویلںاوردبویںیک رطفاجان ااسننیکاکیاحتل ےہ وجاالخیق‬ ‫احتل ےس ےلہپ اس رپ ًاعبط اغبل وہیت ےہ اور ہی احتل اس وتق کت یعبط الہکیت ےہ بج کت ہک ااسنن‬ ‫لقع اور رعمتف ےک زری اسہی ںیہن اتلچ ہکلب اچراپویں یک رطح اھکےن ےنیپ ‪ ،‬وسےن اجےنگ ای ہصغ اور وجش‬ ‫دالھکےنوریغہاومرںیمیعبطذجابتاکریپوراتہےہ۔اوربجااسننلقعاوررعمتفےکوشمرہےسیعبط‬ ‫احوتلں ںیم رصتف رکات اور ادتعال ولطمب یک راعتی راتھک ےہ اس وتق ان ونیتں احوتلں اک انم یعبط‬ ‫احںیتلںیہنراتہہکلباسوتقہیاحںیتلاالخیقاحںیتلالہکیتںیہ۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪316‬۔‪)317‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫رسہمشچ‪ :‬یسک زیچ یک الص وہج ‪،‬و ہ ہگج اہجں ےس وکیئ ہمشچ ای درای ربآدم وہات ےہ‪ ،‬یسک یھب زیچ ےک ےنلکن یک‬ ‫ہگج‪،‬عبنم‪،‬دبما ‪Origin and Source‬‬ ‫یعبط احتل‪ natural, inborn, physical condition :‬ااسنن یک وہ احتل وج یسک یھب وعشری‬ ‫دبتیلیےسےلہپوخدوخبددیپایشئوطررپوموجدوہیتےہ۔‬ ‫ومردودصمر‪ Origin and source :‬وہاقمماہجںےسوکیئزیچوھپیتٹوہ‪،‬رشوعوہیتوہریتہوہ۔‬ ‫االخیقاحتل‪:‬وعشریاوریلقع احتل۔ ‪Morality‬‬ ‫زریِاسہیانلچ‪:‬اایتخررکانیل۔الہحئلمعانبانیل‬ ‫اچراپےئ‪:‬اچراٹوگنںواےلاجونر‪،‬ومیشی۔‬ ‫ریپو‪:‬ریپوی‪،‬ااطتعرکےنواال۔‬ ‫رصتفرکان‪ :‬ردودبل‪،‬ریغتودبتل‪،‬لمع‪،‬ادقام‪،‬رطقیاکر۔‬ ‫ادتعالولطمبیکراعتی‪To get a required balanced state of morality and :‬‬ ‫‪rationality.‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪20‬اوتکرب‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪299‬‬

‫(طسق‪)64‬‬ ‫رحوفصیصخت‬ ‫زگہتشاببںیممہےنرحوفصیصخترپابترشوعیکیھتاسابب ںیممہاسثحبوکلمکمرکںیےگ۔‬ ‫رحوفصیصختہیںیہ‪:‬یہ۔وت۔یھب۔رہ۔آجسجرحفےسابترشوعیکاجےئیگوہےہ(یہ)ہیضعب‬ ‫اامس ‪ Nouns‬اور امضرئ وج ےک ریمض یک عمج ےہ سج وک ارگنزیی ںیم ‪ Pronoun‬ےتہک ںیہ ےک اسھت لم رک‬ ‫رمبک اافلظ انبات ےہ ۔ رمبک اافلظ اک بلطم ےہ اےسی اافلظ وج اکی ےس زادئ اافلظ ےس لم رک ینب رگم‬ ‫اکیوصخمصینعمدںی۔‬ ‫رمبکاافلظ‬ ‫بک ےس یھبک۔بج ےس یھبج۔ اب ےس ایھب ۔ ایس رطح بت ےس یھبت۔ بس ےس یھبس۔ اہکں ےس‬ ‫ںیہک۔ واہں ےس وںیہ۔ اہیں ےس ںیہی ۔ وہ ےس ویہ ۔ ہی ےس یہی۔ اُس ےس اُیس ۔ اِس ےس ا ِیس۔ مت ےس‬ ‫ںیھمت۔مہےسںیمہ۔ھجتےسھجت۔ھجمےسیھجم۔ویںےسوییہنوریغہ۔‬ ‫اناافلظوکولمجںںیماامعتسلرکےکانےکرفقوکےتھجمسںیہ‪:‬‬ ‫ہیوابداینےسبکاجےئیگ۔ہیوابداینےسیھبکوتاجےئیگ۔وہبجآےئریمااغیپماےسدانی۔ںیم انےس‬ ‫ابت رکراہ اھت یھبج وپسیل ادنر آیئ۔ بج ےس ابرش وہیئ بت ےس راہتس دنب ےہ۔ یسک اک وخف اھت یھبت مت‬ ‫اخومش رےہ۔ بس ےچب ڑپھ رےہ ںیہ یھبس وچبں وک اوکسل اہکں رسیم ےہ۔ آواز اہکں ےس آریہ ےہ۔‬ ‫ںیہک ےسآوازآریہ ےہ۔ہی زیچواہں رھکدو ۔ وہ دنیگ وںیہ ےس کنیھپ دو۔ اہیں ےس رجہت رکےک اہکں‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪300‬‬

‫ٹ‬ ‫اجؤےگ۔ ںیہی رپ اانپ اکمن ریمعت رکول۔ وہ ڑلاک اید ےہ ۔ ویہ سج ےن مھااری دمد یک یھت۔ ہی اکی یئن داکن‬ ‫یلھکےہ۔یہیبسےسایھچیھبےہ۔‬ ‫ادیم ےہاناثمولں ےسآپوکان رمبکاافلظ ےک ونعمں وکےنھجمس ںیم دمد ےلم یگ۔آپےن داھکی وہاگ‬ ‫ہکاکیفلیلکلاوریہینعمداتیےہرگمبجرحوفصیصختینعی ‪Definite/indefinite articles‬‬ ‫یسکامسایتفصوریغہےکاسھتاامعتسلوہےتںیہوتینعمدبلاجےتںیہ۔‬

‫اامسےئیفیک‬ ‫اسیج ہک اس ےک انم ےس اظرہ ےہ ہی اامس ینعی ‪ Nouns‬ںیہ ۔ رہ زابن اینبدی وطر رپ اامس ینعی ‪ Nouns‬اک یہ‬ ‫ومجمہعوہیت ےہ۔ ان اامس وکیسک زابنںیم اکیاینبدی ااکیئ یک تیثیح احلصوہیت ےہ۔اںیھن اامس وکفلتخم‬ ‫زامونںاوراحالتےکاطمقبرگارمےکاوصولںےکذرےعیآسپںیمابرابروجڑااجاتےہ۔ابدےتھکیںیہ‬ ‫ہکاردوںیماامسےئیفیکانبےنےکایکایکرطےقیںیہ۔‬ ‫‪۱‬۔ ااعفل ینعی ‪ Verb‬اک امدہ اس وتق اتنب ےہ بج اکی دصمر ینعی ‪ infinitive‬یک العتم ان وک اٹہ دای اجات‬ ‫ےہ۔ اس امدے وک وطبر اامسےئ یفیک ےک اامعتسل رکےت ںیہ ۔ اسدہ اافلظ ںیم اہران اکی دصمر ینعی‬ ‫‪ infinitive‬ےہ اس اک ان اٹہےن ےس ابیق رہ اجات ےہ اہر وج ہک اکی امس ینعی ‪ noun‬ےہ وج اکی یفیک وک‬ ‫ایبن رکراہ ےہ ۔ ےسیج اےس اہر وبقلںیہن ۔ اہر تیج یک ابںیت ںیہن رکو۔ اہیں انتیج ےس انب ےہ تیجوج اکی‬ ‫امسیفیکےہ۔زمدیاثمںیل‪ :‬امر‪،‬ریھپ‪،‬اتکےسیجاسیکاتکںیمراتہےہ‪،‬کیس ےسیجاہیںآگاکتہب‬ ‫کیسےہ‪،‬وبل‪،‬ولٹ‪،‬روکوٹک۔‬ ‫‪2‬۔ ضعباواقتالعتمدصمر ان اٹہرک درایمینہصحوکافل‪،‬یوریغہ اکااضہفرکےکابملرکدےتیںیہ اس‬ ‫رطح وہ اکی امس نب اجات ےہ ےسیج ارتان اکی لعف ےہ اب اس اک ان اٹہ دںی وت لعف اک امدہ نب اجات ےہ ینعی ارت‬ ‫اب ارگ ت ےک دعب افل اک ااضہف رکدںی وت نب اجےئ اگ ااتر ےسیج اپین اک ااتر ‪ ،‬وتمیقں اک ااتر وریغہ سپ ااتر‬ ‫اکیامس یفیکےہ۔ایس رطحانلچےسلچاوررھپ اچل‪،‬انلٹےسلٹاوررھپاٹلےسیجاسےنےھجماٹلدای‬ ‫ینعیوکیئاہبہنرکےکاکمںیمای ااجتلںیماتریخڈالدانی۔انلمےسلماوررھپلیم ینعی ‪ Company‬ےسیجےتہک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪301‬‬

‫ںیہلیموجلڑباھانینعی اقلعتتڑباھان یہی فلارگم رپزرب ےس ڑپاھاجےئوتاساکبلطمےہدنگیگ ےسیج‬ ‫اس ےک مسج رپ تہب میل یمج ےہ ۔ ایس رطح ارگ اےس لیمج ای زلیل یک رطح ڑپںیھ ےسیج ِمیل وت اس اک‬ ‫ینعم وہاگ افہلص انےنپ یک اکی ااکیئ ےسیجروبہ صیف آابد ےس ےنتکلیم ‪ Miles‬دور ےہ ۔ سپ اس ےک نیت‬ ‫ادناز اور ینعم ںیہ لیم (‪)male‬ربوزن لیت ینعی انلم وریغہ‪ ،‬لیم (‪)meel‬ربوزنلیمج ای لیک اور لیم‬ ‫ربوزنذلی‪،‬لیل ‪،‬لیھپ وریغہ ینعی دنگیگ وجیسک زیچ رپای وضعدبن رپابملرعہص افصیئ ہنرکےن ےسمجاجیت‬ ‫ےہےسیجرگدوریغہ۔‬ ‫‪3‬۔اسرطحلعفےک امدے ےک آرخںیم افلےکڑباھےن ےسیھب ضعبامسےتنبںیہ۔ ےسیجڑگھجان ےس‬ ‫امدہ ےہ ڑگھج اور امس ےہ ڑگھجا ایس رطح ریھپان ےس امدہ ریھپ اور امس ریھپا اہیں ریھپ اور ریھپا دوونں یہ‬ ‫اردو ںیم وطبر امس ےک اامعتسل وہےت ںیہ ۔ ےسیج ہی بس تمسق اک ریھپ ےہ ینعی رکچ ‪ ،‬اچل ای رطقی ۔ ایس‬ ‫ٹ‬ ‫رطح ہی مھاارا الوہر اک دورسا ریھپا ےہ ۔ ینعی دورہ ‪ ،‬ریس ‪ ،‬رفس و ریغہ ۔ زمدوری ںیم یھب ہی فل رثکت ےس‬ ‫اامعتسلوہات ےہ ےسیجوہ ویلگں ںیم ریھپا اگلرک زبسی اتچیب ےہ۔ ریھپا ےس ریھپی یھب اامعتسل وہاتےہ ےسیج‬ ‫اسریھپیواےلوکالبؤ۔ہی ابباےلگقبسںیمیھباجریرےہاگ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‬ ‫اوراالخیقاحوتلںےکدورسےرسہمشچاکانمرقآنرشفیںیمسفنولاہمےہاسیجہکرقآنرشفیںیم‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫اللوَ َ‬ ‫ام ِۃ(اایقلۃم‪)3:‬۔ینعیںیماسسفنیکمسقاھکاتوہںوجدبیےکاکماور‬ ‫فس‬ ‫رفاماتےہولا ا ِ‬ ‫قسم ِبالن ِ‬ ‫رہاکیےبادتعایل رپاےنپںیئت المتمرکاتےہ۔ہیسفن ولاہمااسنین احوتلںاکدورسارسہمشچےہ۔سج‬ ‫ےساالخیقاحںیتلدیپاوہیتںیہ اوراسرمہبترپااسنندورسےویحاانتیک اشمتہبےساجنت اپاتےہ۔‬ ‫اور اس ہگج سفن ولاہم یک مسق اھکان اس وک زعت دےنی ےک ےئل ےہ وگای وہ سفن اامرہ ےس سفن ولاہم نب رک‬ ‫وبہجاسرتیقےکانجبایہلٰںیمزعتاپےنےکالقئوہایگ ۔اوراساکانمولاہماسےئلراھکہکوہااسنن‬ ‫وک دبی رپ المتم رکات ےہ اور اس ابت رپ رایض ںیہن وہات ہک ااسنن اےنپ یعبط ولازم ںیم رتش ےب اہمر یک‬ ‫رطحلچاوراچراپویںیکزدنیگ سبرکےہکلبہی اچاتہےہہکاسےسایھچاحںیتل اوراےھچاالخقاصدر‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪302‬‬

‫وہں اور ااسنین زدنیگ ےک امتم ولازم ںیم وکیئ ےب ادتعایل وہظر ںیم ہن آوے اور یعبط ذجابت اور یعبط‬ ‫وخاںیشہ لقعےکوشمرہےسوہظرذپریوہں۔سپوچہکنوہربیرحتکرپ المتمرکاتےہاسےئلاساک‬ ‫انمولاہمےہینعیتہبالمتمرکےنواال۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪317‬۔‪)318‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ےبادتعایل‪:‬وتازنےسیٹہوہیئاحتل‪Imbalanced‬‬ ‫اےنپںیئت‪:‬اےنپآپوک‪،‬وخدوک۔‬ ‫ویحاانت‪:‬ویحانیکعمجینعیاجونر۔‬ ‫اشمتہبےساجنت‪:‬ینعیایسیاحتلےسلکناجانوجیسکدورسیزیچےسیتلمیتلجوہایوہوہباسیسیجوہ۔‬ ‫وبہج‪:‬ینعیاسوہجےس۔‬ ‫انجبایہلٰ‪:‬اہللاعتٰیلےکوضحر۔‬ ‫القئ‪To qualify:‬‬ ‫یعبطولازم‪:‬رطفتااسنینےکاقتےض۔‬ ‫رتشےباہمر‪:‬اکیاحمورہےہاسےکینعمںیہالبروکوٹکاکیاکمرکان‪،‬ےباقوبوہرکزدنیگزگاران۔رتش‬ ‫اک ینعم ےہاوٹناور ےباہم ر ینعی سج وک اقوبہنایکایگ وہ‪،‬دساھایہن ایگ وہاوروہ ےب اقوبوہرک دجرھاچےہ‬ ‫اجےئ۔‬ ‫اصدروہان‪:‬اظرہوہان‪،‬واعقوہان۔‪To execute to do‬‬ ‫ولازم‪:‬رضوریزیچںی‪،‬رضوریاملواابسب‪،‬رضوریاسامن‪،‬وہاومر وجرضوریوہں‪،‬رضوریاتنجئ۔ےسیج‬ ‫اھکانانیپ‪،‬اکنحرکانوریغہزدنیگےکولازمںیہ۔‬ ‫وہظر‪:‬اظرہوہان‪،‬امنایںوہان۔‬ ‫ذپری‪:‬وبقلرکےنواال‪،‬ےسیجوہظرذپریینعیاظرہوہان۔وہظرذپریاکیلعفرمبکےہینعی‬

303

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

A compound verb is defined as a verb that consists of multiple words combined. Compound verbs can take the form of a single word as in backslide or sidestep; a multiple word phrase as in open up or turn back; or multiple words connected by a hyphen as in jump-start or double-click. )‫ء‬2022‫اوتکرب‬27‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪304‬‬

‫(طسق‪)65‬‬ ‫اامسےئیفیک‬ ‫اینبدیوطر رپاساببںیم مہہی اجےننیک وکششرکںیےگ ہکاردوزابنںیم اامس ینعی ‪ Nouns‬انبےن‬ ‫ےکایکایکرطےقیںیہ۔ اہیںآپہی ھجمسںیل ےکرہزابناامس ینعی ‪ Nouns‬اکیہ ومجمہعوہیتےہ۔ ھچکوت‬ ‫لقتسماامسوہےتںیہںیہنجامسرکنہ ‪Common Nouns‬اورامسرعمہف ‪Proper Nouns‬وریغہاہک‬ ‫اجات ےہ ےسیج اگڑی‪ ،‬رھگ‪ ،‬ڑلاک لیمج‪ ،‬افہمط وریغہ نکیل زابن یک رواین وک اقمئ رےنھک ےک ےئل تہب ےس اےسی‬ ‫اافلظوجامس تفصای لعفوریغہوہےت ںیہاںیہنامسانبان ڑپاتےہ ےسیج ایکآپوک ضحماھکان دنسپےہ ۔اس‬ ‫لمجںیماھکاناکیامسےہارگنزییںیماسرطحامسانبےنےکےئلایوتلعفیکیلہپاحتلےکدعب‪Ing‬اک‬ ‫ااضہفرکدےتیںیہےسیج ‪ eating‬اورایرھپلعفیکیلہپاحتلےسےلہپ ‪To‬اگلےتںیہےسیج ‪To eat‬۔اس‬ ‫ےکالعوہیھبرطےقیںیہنجےسارگنزییںیماامسےتنبںیہ۔ےسیج ‪educate‬اکیلعفےہ ‪Educated‬‬ ‫اکیتفص ےہاور ‪ education‬اکیامس ےہ وتیسکفل ےک آرخ رپ ‪ tion‬وریغہ اگلرکامس انبےئاجےت‬ ‫ںیہ ۔سپ اب مہ زمدی اےسی رطوقیں وک اجےنن یک وکشش رکےت ںیہ نج ےک ذرےعی اردو ںیم اامس انبےئ‬ ‫اجےتںیہ۔‬

‫نڑباھےنےس‬ ‫‪1‬۔لعفےکامدےےکآرخرپن ڑباھےنےس امسیفیکانبایاجاتےہ۔ےسیجانلچےسامدہےہلچاورنلچ‬ ‫اکیامسیفیکےہینعیاکیااسی ‪Noun‬ےہوجیسکاورامسینعی ‪ Noun‬ےکابرےںیمولعمامترفامہ‬ ‫رکراہےہ۔ ےسیجااسنناکنلچاسےکرکداراکوگاہےہ۔ایسرطحرمانےسرمن‪ ،‬ےنہپوہےئاامعتسلدشہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪305‬‬

‫ڑپکوں ےس ارتن وریغہ۔ےسیج اریم ولگ وت رغوبیں وک اینپ ارتن یھب ںیہن دےتی۔ ںیم یسک یک ارتن ںیہن‬ ‫ونہپںیگ۔وےسیذہمبداینںیمیھباامعتسلدشہاایشوکافصیئرھتسایئےکدعبدوابرہاامعتسلایکاجاتےہاور‬ ‫اس وکااناک مسلہ ںیہنانبای اجات اور ہیاکی ایھچرواتیےہ ویکہکنرضورتدنم ااسنناکبس ےسڑبا دنمش‬ ‫رغور اور اان یہ ےہ ۔ رغمیب داین یک امدی رتیق اک اکی ڑبا راز ہی ےہ ہک اہیں اس زیچ یک میلعت دی اجیت ےہ ہک‬ ‫ااسننوکاقحقئوکےلھکدلےسوبقلرکاناچےئیہ۔‬

‫یئاینڑباھےنےس‬ ‫‪2‬۔ ضعب اواقت افصت ےک آےگ یئڑباھےن ےس ای لعف امیض ےک آےگ ن اگلےن ےس یھب امس نب اجات‬ ‫ےہ۔ےسیجاواچنےساواچنیئ‪،‬وچڑاےسوچڑایئ‪،‬ابملےسابملیئ۔رعش‪:‬‬ ‫؎ابپزہنیےہوجےلاجاتےہاواچنیئکت‬ ‫امںداعےہوجدسااسہینگفریتہےہ‬ ‫ایسرطحاُاھٹےساُاھٹن‪،‬اگلےساگلن‪،‬اڑاےساُڑان‪،‬ڈالھےسڈالھنوریغہ۔ ےسیجوہکلمااہتنیئیتسپ ےس‬ ‫اُاھٹ ۔ اس کلم یک اعمیش ااھٹن اقلب دیلقت ےہ۔ ینعی اس کلم یک اعمیش رتیق اس اقلب ےہ ہک وطبر ومنہن‬ ‫اسیکریپوییکاجےئ۔‬ ‫اگلن‪ :‬وہآدمینوجامکلوکزیمےسووصلوہ‪،‬زیماکرخاج۔ اھگٹرپویتشکںےکرہھٹےنیکہگج‪،‬اہجں‬ ‫ایتشکں آ رک اسلح ےس ںیگل۔ دامھےک یک آواز نس رک رپدنہ اڑا ۔ اُڑان رھبےت یہ رپدنہ اکشری یک وگیل اک‬ ‫اکشر وہایگ۔ اہجز رن وے ےس اُڑان رھبےت ںیہ ۔ بج وسرج ڈالھ وت رگیم یک دشت ںیم یمک آیئ ۔ اس‬ ‫اواچنیئےکدعباکیڈالھنےہ۔‬

‫‪3‬۔امدہلعفےکآےگیئ ایوایئڑباھےنےس‬ ‫اس رطقی ےس یھب امس نب اجات ےہ اور اس ںیم ہشیمہ ارجت ای زمدوری ےک ینعم اپےئ اجےت ںیہ ۔ ےسیج‬ ‫سیپ ےسوسپایئ‪،‬دلھ ےسدالھیئ‪ ،‬لس ےسالسیئ‪ ،‬رگن ےسروگنایئ۔ ےسیج ہیدرزی ینتکالسیئاتیلےہ۔‬ ‫ایسرطحآےٹیکوسپایئیکرمقدےدںی۔ایدرےنھکیکابتہیےہہکہیاافلظاامسںیہینعی ‪nouns‬۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪306‬‬

‫‪4‬۔امسایتفصینعی ‪Noun‬ای ‪ adjective‬ےکدعبایئاییئاگلےنےس‬ ‫اسرطقی ےس یھب زمدی اامس نب اجےت ںیہ ۔ ےسیجااھچ ےس ااھچیئ ‪ ،‬رُبا ےس رُبایئ‪ ،‬وگل ےس وگالیئ‪ ،‬ڑبا ےس‬ ‫ڑبایئ‪،‬انٹھچےساٹھچیئ‪،‬وچرےسوچری‪،‬گھٹےسیگھٹ۔‬

‫‪5‬۔لعفےکامدہےکآرخرپتاییتڑباھےنےس‬ ‫اسرطقیےسیھباامسانبےئاجےتںیہ۔ےسیجانچبینعی ‪to be saved‬ےسامدہےہچباورامسےہتچبینعی‬ ‫‪ saving‬۔ انپھک ےس امدہ ےہ پھک اور امس ےہ تپھک ۔ اہیں انپھک اک ینعم ےہ اامعتسل وہان رخچ وہان ینعی‬ ‫‪ consumed‬سپتپھکاکینعموہا ‪consumption‬۔رھبانینعی ‪to fill / to hire‬ےسامدہےہرھب‬ ‫اورامسےہرھبیت ینعی‪:‬‬ ‫‪Process of hiring for a job or filling a space with dust or sand and filling‬‬ ‫‪a document or form.‬‬

‫وٹ‪،‬ٹہ‪،‬اٹڑباھےنےس‬ ‫‪6‬۔ ایس رطح وٹ‪ ،‬ٹہ‪ ،‬اٹ ڑباھےن ےس یھب امس نب اجےت ںیہ ےسیج ربھگاان ےس ربھگاٹہ‪ ،‬انبان ےس‬ ‫انبوٹ‪ ،‬روانک ےس راکوٹ‪ ،‬الگ ےس اگلوٹ ینعی ‪ ، intimacy‬الھجان ےس الھجٹہ ینعی ‪ ،irritation‬انھکل‬ ‫ےس اھکلوٹ ‪manner or method of writing‬وریغہ ۔ اثمںیل دےتھکی ںیہ ۔ ےھجم اہیں ربھگاٹہ‬ ‫وہریہےہ۔ینعی ‪ suffocation/ anxiety‬۔اسرحترییکاھکلوٹدقمیوخسنںےسیتلمیتلجےہ۔ ‪it‬‬ ‫‪means the way it is written and the style of font.‬اگلوٹںیمیفنمولہپاپایاجاتےہینعی‬ ‫ایسیتبحموجداھکوےےکےئلیکاجےئ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫رقآن رشفی ےک رو ےس ااسنن یک یعبط احوتلں وک اس یک االخیق اور رواحین احوتلں ےس اہنتی یہ دشدی‬ ‫اقلعتتواعقںیہ اہیںکتہکااسننےکاھکےنےنیپےکرطےقی یھبااسننیکاالخیقاوررواحیناحوتلںرپ‬ ‫اث رکےت ںیہ ۔ اور ارگ ان یعبط احوتلں ےس رشتعی یک دہاتی ےک وماقف اکم ایل اجےئ وت اسیج ہک کمن یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪307‬‬

‫اکن ںیم ڑپ رک رہ اکی زیچکمن یہ وہاجیت ےہ ۔ ااسی یہ ہی امتم احںیتل االخیق یہ وہاجیت ںیہ اور رواحتین رپ‬ ‫اہنتی رہگا اث رکیت ںیہ ۔ ایس واےطس رقآن رشفی ےن امتم ابعدات اور ادنروین اپزیکیگ ےک ارغاض اور‬ ‫وشخع وضخع ےک اقمدص ںیم امسجین اہطروتں اور امسجین آداب اور امسجین دعتلی وک تہب وحلمظ راھک‬ ‫ےہ۔اوروغررکےنےکوتقیہی الفیفساہنتیحیحصولعمموہیتےہہکامسجیناواضعاکروحرپتہبوقی‬ ‫اثےہ اسیجہکمہدےتھکیںیہہکامہرےیعبطااعفلوگاظبرہامسجینںیہرگمامہریرواحیناحوتلںرپرضوران‬ ‫اک اث ےہ ًالثم بج امہری آںیھکن روان رشوع رکںی اور وگ فلکت ےس یہ رووںی رگم یف اوفلر ان آوسنؤں اک‬ ‫اکیہلعشاھٹرکدلرپاجڑپاتےہ۔بتدلیھبآوھکنںیکریپویرکےکنیگمغوہاجاتےہ۔ااسییہبج‬ ‫مہفلکت ےسانسنہرشوعرکںی وتدلںیم یھباکیااسبنط دیپاوہاجاتےہ۔ہییھبداھکی اجاتےہہکامسجین‬ ‫دجسہیھبروحںیموشخعاوراعزجییکاحتلدیپارکاتےہ۔اسےکاقملبرپمہہییھبدےتھکیںیہہکبج‬ ‫مہ رگدن وک اویچن چنیھک رک اوراھچیت وک ااھبر رک ںیلچ وت ہی وعض راتفرمہ ںیم اکی مسق اک ربکت اور وخد ینیب دیپا‬ ‫رک یت ےہ ۔ وت ان ومنونں ےس وپرے ااشکنف ےک اسھت لھک اجات ےہ ہک ےب ش امسجین اواضع اک رواحین‬ ‫احوتلںرپاثےہ۔‬ ‫(االسیماوصلیکالفیفس‪،‬رواحینزخانئدلج‪10‬ہحفص‪)320-319‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ُروےس‪:‬ینعی الفںدلیلایاوصلےک اطمقب‪،‬اسیکروینشںیم۔یسکاوصلےساکیاوراوصلاذخرکےن‬ ‫ےکلمعوکاظرہرکان۔ببسےس‪،‬وہجےس۔‬ ‫یعبط ‪ ،‬رواحین ‪ ،‬االخیق احتل‪ :‬امسجین ایفیکت ‪ ،‬ااسحاست‪ ،‬ذجابت وریغہ۔ روح اور دخا اعتٰیل ےس اس ےک‬ ‫قلعتےسلعتم۔آداب‪،‬ذہتبی‪،‬اثتبدشہذہتیبیاوردمتیناچسویئںےکاطمقبڈالھوہا۔‬ ‫دشدیقلعت‪:‬تہبرہگا‪،‬امہقلعت۔‬ ‫وماقف‪:‬اطمقب‬ ‫کمنیکاکن‪:‬زریزیمکمناکذریخہ۔‪Salt mines‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪308‬‬

‫ارغاض‪ :‬رغضیکعمجینعیدصقماوریسکزیچیکالصوہجایووجاہت۔ ‪The main purpose of‬‬ ‫‪something‬‬ ‫وشخعوضخع‪ :‬ینعیوخدوکااہتنیئزمکوردھکیرکااسنناکدجسہںیمروانالچانڑگڑگااناتہکاےسدخااعتٰیلیکدمد‬ ‫ےلم۔‬ ‫امسجین اہطرت ‪ ،‬دعتلی‪:‬مسج وک اپک اصف رانھک اور اس یک وخاںیشہ ےسیج وھبک ‪ ،‬اکنح ‪ ،‬دوتل‪ ،‬ادتقار‬ ‫وریغہوکدحےسہنڑبےنھدانی۔‬ ‫وحلمظرانھک‪:‬دمرظنرانھک‪،‬اسےنمرانھک۔‬ ‫امسجین اواضع‪ :‬وطر رطےقی‪ ،‬اچل ڈاھل ‪،‬انبوںیٹ‪ ،‬ںیتئیہ‪ ،‬اظرہی اخل و طخ‪ ،‬لقن و رحتک ‪ ،‬اعدات‪،‬‬ ‫رکدار ‪Physical gestures/ postures .‬‬ ‫وقی‪:‬وبضمط‬ ‫فلکت‪:‬یسی ابت داھکین وج اےنپ ںیم ہن وہ‪ ،‬اظرہ داری‪ ،‬انبوٹ‪ ،‬ومند‪ ،‬امنشئ ‪Formality/ taking‬‬ ‫‪trouble to do something‬‬ ‫آوسنؤںاکہلعش‪:‬آن‪،‬لو‪،‬رگمااسحس۔ ‪flash/ flame‬‬ ‫ااسبنط‪:‬وخیش‪،‬رسور‪،‬اشدامین‪،‬اشکدیگ ‪Delight/ joy‬‬ ‫وعضراتفر‪:‬ےنلچاکدناز ‪the type of walking or gait‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪03‬ونبم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪309‬‬

‫(طسق‪)66‬‬ ‫اردوںیماامسءانبےنےکرطےقی‬ ‫زگہتش دنچ اوباب ےس مہ اردو زابن ںیم لعف ےک امدے ‪ ،basic verb‬افصت ‪ adjectives‬اور اامس‬ ‫‪ nouns‬ےسزمدیاامس انبےن ےکرطوقیں رپابترکرےہںیہ۔ہیاکیامہاور دپسچلملعےہ۔ یسکیھب‬ ‫زابن ںیم اہمرت احلص رکےن ےک ےئل ہی اہمرت رضوری ےہ ہک آپ اکی فل وک ھجمس ںیکس ہک وہ سک‬ ‫وتق وکن اس رکدار ادا رکراہ ےہ ینعی ایک وہ اکی لعف ‪ verb‬ےہ ای اکی امس ‪ noun‬ےہ ای تفص‬ ‫‪adjective‬ایلعتملعفینعی ‪ adverb‬ےہ۔ایسرطحارگوہامسےہوتوہ سکےشاکانمےہیسکزیچاک‪،‬‬ ‫یفیکاک‪،‬ذجےباک‪ ،‬دقماراکایرھپ تفصاک۔ًالثماکمناکیامسےہاورہیاکیرھگایرےنہیکہگجےکےئل‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔اسامسےسزمدیاامسیھبےتنبںیہےسیجاکمینینعیاقمیمایالعاقیئ۔ایسرطح اکمتینینعی‬ ‫اکمنیکاجنگشئ‪،‬ازجاوہسںیتلوریغہ۔ایسرطحڑکوا ‪ bitter‬اکیتفصےہ۔ےسیجرکالیتہبڑکواےہ۔‬ ‫اباسےسامساتنبےہڑکواٹہ ‪ Bitterness‬وجہکاکییفیکاکیھب انمےہاورروےیاکیھب۔ےسیج‬ ‫اسیکابوتںیکڑکواٹہےنےھجمتہبدھکدای۔ ضعباھکےنیکاایشںیمڑکواٹہایھچیتگلےہ۔ اسابب‬ ‫ںیم مہزمدیاےسیرطوقیںرپابترکںینجےساامسانبےئاجےتکسںیہ۔‬

‫ٹہاکااضہف‬ ‫‪1‬۔افصتےکآےگارگٹہاکااضہفرکدںیوتوہاکیامسنباجیتںیہ۔ےسیجانکچ ‪Greasy/ oily‬اکی‬ ‫تفصےہ ٹہڑباہےن ےس امس نب ایگانکچٹہ ‪ grease‬۔ ایسرطح ڑکواےس ڑکواٹہ‪،‬الین ےسالینٹہ‬ ‫‪،bluish‬الیپےسالیپٹہ ‪ yellowish‬وریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪310‬‬

‫آؤاکااضہفرکےنےس‬ ‫‪ 2‬۔لعف یکفلتخماحوتلںےکدعبآؤاکااضہفرکدںیوتامسنباجاتےہ ےسیجاچبےساچبؤ ‪، prevention‬‬ ‫ڑچاھ ےس ڑچاھؤ ‪،rise/ascension‬ڑھچاکےسڑھچاکؤ‪ ، spraying/‬اکھج ےس‬ ‫اکھجؤ ‪bias/tilt/inclination‬وریغہ۔زمدیاثمںیلالجؤریھگاؤ‪،‬راچؤ‪،‬اہبؤ‪،‬وریغہ۔‬

‫اپاینپاکااضہفرکےنےس‬ ‫‪ 3‬۔اکیامسےکآےگ اپاینپاکااضہفرکےن ےسیھب اکیاورمسقاکامسنب اجاتےہےسجامسیفیک ےتہک‬ ‫ںیہینعیوہیسکامدیزیچاکانمںیہنوہاتہکلبوہاکیاحتلایدوروکاظرہرکاتےہ ےسیجڑباھاپ ‪،old age‬اٹماپ‬ ‫‪ ، obesity‬ڑلنپک ‪ ، teenage‬نپچب ‪ ، childhood‬دویاہن نپ ‪Passion/ highly‬‬ ‫‪ emotional/ mental health issues‬۔ انپچب ‪childish/ childlike/immature‬‬ ‫ٹ‬ ‫‪ behavior‬۔ ےسیج یسک ڑبی رمع ےک آدیم وک یھب یسک انداین رپ ےتہک ںیہ ہک مھاارا انپچب ںیہن ایگ۔ونگار‬ ‫انپ ‪backwardness‬۔‬

‫کڑباھےنےس‬ ‫‪4‬۔ یسک امس ای لعف ینعی ‪ Noun or verb‬ےک دعب ک ڑباھےن ےس امس یفیک نب اجات ےہ۔ ےسیج‬ ‫ڈنھٹےسڈنھٹک‪،‬ھٹیب ےسکھٹیب‪ ،‬اُھٹ ےساُکھٹوریغہ۔ کھٹیبینعی االجساوررھگاکوصخمصرمکہاہجں‬ ‫امہمنآرکےتھٹیبںیہ۔ ےسیجےتہکںیہہکاساعمےلمرپاخدنانںیماکیکھٹیبوہیئےہینعیالماقت‪،‬وشمرہ‬ ‫وریغہ۔امہمونںوککھٹیبںیماھٹبںیئ۔ینعی ‪ drawing room / visitors room‬۔‬ ‫ضعبوصروتں ںیم(اس) اکااضہفرکدںیوتیھبامسیفیکنب اجات ےہ۔ ےسیج اھٹیماکیامستفصےہوت‬ ‫اس اک ی متخ رکےک (اس) اک ااضہف رکےن ےس امس نب اجات ےہ ےسیج اھٹمس ینعی ‪sweet/‬‬ ‫‪ sugary/politeness‬۔ وخراک ںیم اامعتسل وہےن وایل زیچوں اک اھٹیم ذاہقئ‪ ،‬وگتفگ ںیم اانپتیئ اور‬ ‫تبحم و تقفش ےس رھبوپر ہجہل اافلظ وریغہ۔ایپس ینعی ‪ thirst/ longing‬تہب دشت ےس اپین یک‬ ‫رضورتوہاناسےکالعوہیسکیکدحےسڑبیھوہیئایدریہنیوخاشہوکیھبےتہکںیہ۔ےسیجدوتلےکےئل‬ ‫ااسنن ےک دل ںیم وج ایپس ےہ وہ دخا اعتٰیل ےک رمح ےک ریغب ںیہن یتٹم ۔ ےٹیب وک ربوسں دعب دھکی رک امں یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪311‬‬

‫آوھکنںیکایپسیھجب۔ اٹھکسہییھبومیلں‪،‬ایلمایرتشولھپںےکذاےقئوکاافلظںیمایبنرکےنےکےئل‬ ‫اامعتسلوہاتےہ۔‬

‫افریساافلظوکامسانبان‬ ‫‪1‬۔اےسیافریساافلظنجےکآرخرپہآاتےہےسیجدنبہ‪،‬زدنہےکدعبہاٹہرکیگاکااضہفرکےنےس ےسیجدنبہ‬ ‫ےس دنبیگ ۔ دنبہ ینعی ابعدت رکےن واال‪ ،‬دبعالغم‪،‬اعزج‪ ،‬اخاسکر (وطبر ااسکنر وخد اےنپ آپ ےک‬ ‫یل)‪،‬صخش‪ ،‬آدیم او ردنبیگ اےسی رفامں ربدار ااسنن یک احتل ‪ ،‬دخا ےس رہتش۔ ابمرک میظع آابدی‬ ‫ےناسرعشںیمدنبیگاکوخباامعتسلایکےہ۔‬ ‫؎رےنہدےاینپدنبیگزادہ‬ ‫ےبتبحمدخاںیہناتلم‬ ‫ینعیاخیلریمسرپشتسےس‪،‬ابعدتےسدخااعتٰیلںیہناتلم۔تبحمےساسرہتشوکاوتساررکو۔‬ ‫رھپزدنہ ےسزدنیگ‪،‬رمد ےسرمدایگن ینعی ‪Masculinity /chivalry/ vigor/ manliness‬‬ ‫وریغہ۔دویاہنےسدویایگن۔‬ ‫‪ 2‬۔ ضعب افصتےکآےگیڑباھےن ےسیھبامسنب اجےتںیہ۔ ےسیجرگم ےسرگیم ۔ًالثمہیدودھرگم‬ ‫ےہ ۔ آج تہب رگیم (رگم وممس)ےہ۔ رنم ‪ Soft‬ےس رنیم ‪kindness/ politeness/‬‬ ‫‪ softness‬وریغہ ۔ وجان ‪ young or young age‬ےس ‪ youth‬۔ رونش ‪ bright‬ےس روینش‬ ‫‪light/ brightness‬۔ایسرطحرسدےسرسدی‪،‬ادبےسادیبوریغہ۔‬ ‫‪ 3‬۔ایسرطح شایشیاکااضہفرکےن ےسیھبامساتنبےہ ےسیجوسز سج ےکینعمںیہنلج‪،‬شپتاسےس‬ ‫اتنبےہوسزش۔ العہماابقلاکہیرعشالمہظحوہ۔‬ ‫؎دلوسزےساخیلےہہگناپکںیہنےہ‬ ‫رھپاسںیمبجعایکہکوتابیبکںیہنےہ‬ ‫ینعیدلںیمیسکےکےئلدرد‪،‬ہردی‪،‬تبحمںیہنےہاوررظنیھباناپکےہابایکہیابتاقلبعتفی‬ ‫ےہ ہک مت ابیبک ںیہن وہ۔ ابیبک ینعی زابن دراز وہان‪ ،‬بسح رمابت اک ایخل ہن رانھک۔ سپ اہیں اابقل ےن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪312‬‬

‫وسز سج ےک وغلی ینعم نلج ای شپت ےک ںیہ اںیہن ونعمی وصرت ںیم اامعتسل ایک ےہ ینعی ہردی ‪،‬‬ ‫ااسحس‪ ،‬تبحم وریغہ ۔ وسز ےس وج امس اتنب ےہ وہ ےہ وسزش ‪inflammation/ burning‬سج ےک‬ ‫ینعم انوگاری‪ ،‬ہّصُغ‪ ،‬دردازیگنیوریغہںیہ ۔دجدیاردوںیمہی فلزایدہرت یسک امیبری ایوچٹ ےک ےجیتنںیم‬ ‫مسجںیموہےنوایلنلجایوسنجےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫آرضحنتﷺیکزدنیگاکیمیظعااشلناکایمبزدنیگےہ۔آپایکاحلبظاےنپاالخقِافہلضےکاورایک‬ ‫احلبظ اینپ وقت دقیس اور دقعِ تمہ ےک اور ایک احلبظ اینپ میلعت یک وخیب اور لیمکت ےک اور ایک احلبظ اےنپ اکلم‬ ‫ومنہن اور داعؤں یک وبقتیل ےک ۔ رغض رہ رطح اور رہ ولہپ ںیم ےتکمچ وہےئ وشادہ اور آایت اےنپ اسھت‬ ‫رےتھکںیہہک نج وکدھکی رکاکی یبغ ےس یبغااسننیھبرشبہکیطاسےک دلںیم ےب اجدض اور دعاوتہن‬ ‫ٹ‬ ‫وہاصفوطررپامناتیلےہہکآپ خلقووابالخقاہللاکاکلمومنہناوراکلمااسننںیہ۔‬ ‫(امکحل‪10‬ارپلی‪1902‬ءہحفص‪5‬اکملربمن‪)2‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫شہ ےہ ‪ shokoh‬اور‬ ‫میظع ااشلن‪ :‬ڑبی اشن و وکشہ واال‪ ،‬ڑبے رمےبت اک‪ ،‬تہب اشدنار‪،‬تہب ڑبا۔ہی فل ُ ُ و‬ ‫اس ےک ینعمںیہ (اشن و وشتک‪ ،‬تمشح ‪ ،‬واقر‪ ،‬وقت)۔ ایس فل اک دورسا ظفلت ینعی ‪pronunciation‬‬ ‫شہ ‪shikwah‬ینعییسکےکربےروےیرپااجتحجرکان۔‬ ‫ےہ ِ و‬ ‫ایکاحلبظ‪:‬ےکاطمقب‪،‬ےکاحلظےس‪،‬الفںزیچےکاسحبےس‪،‬وحاےلےس‪،‬یکروینشںیم۔ ‪According‬‬ ‫‪to‬‬

‫االخق‪ُ :‬چلق' یک عمج ےہنکیل اردو ںیم وادح و عمج دوونں رطح اامعتسل وہات ےہ۔اعدںیت‪ ،‬ںیتلصخ‪،‬‬ ‫وطررطےقی (اےھچ ایربے) دنسپدیہ اعدںیت‪ ،‬اےھچ وطررطےقی ‪،‬ربص‪ ،‬رکش‪ ،‬راض‪ ،‬ایح‪ ،‬دصق‪ ،‬ااثیر‪ ،‬قلخ‪،‬‬ ‫وتاعضوریغہ۔ ‪Morals‬‬ ‫االخقِافہلض‪:‬ااہتنیئدحکترتہبنیاالخق۔ ‪Excellence of morality‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪313‬‬

‫ِ‬ ‫وقت دقیس‪ :‬اپیک‪ ،‬یکین ‪ ،‬وصعمتیم یک ااہتنیئ احتل وج اکی اطتق نب اجےئ۔وہ رواحین اطتق وج دخا اعتٰیل‬ ‫یکرطفےسرضحتربجالیئؑےکذرےعیانزلوہ۔‬ ‫دقعِتمہ‪:‬دنلبوحیگلص‪،‬اجشتع‪،‬ااقتستم۔‪Unbreakable bond of loyalty and courage‬‬ ‫میلعت یک وخیب اور لیمکت‪:‬ینعی ایسی میلعت وج رہ ولہپ اک ااحہط رکے‪ ،‬رہ ےئن وسال اور اسملئ اک لح شیپ‬ ‫رکےاور لح یھب ااسی وہ وج وکیئ اور میلعت شیپ ہن رکےکس۔ ‪Comprehensive Islamic‬‬ ‫‪philosophy‬‬ ‫رہولہپںیمےتکمچوہےئ‪Excellent in every aspect of something :‬‬ ‫وشادہ اور آایت‪ :‬اشدہ یک عمج ینعی وگاایہں‪ ،‬داللئ اور وبثت ۔ آتی یک عمج ینعی اشنن‪،‬‬ ‫جعمات۔‪Heavenly signs and evidence‬‬ ‫یبغےسیبغ‪:‬اندان‪،‬ااہتنیئمکلقعواال۔‪extremely weak in reasoning‬‬ ‫ےباجدض‪irrationally stubborn/ egoist unjustifiably taking a stance and :‬‬ ‫‪sticking to it‬ریغیلقعورکفیروہی‪،‬اانرپتس‪،‬ٹہدرھم۔‬ ‫دعاوت‪ enmity/ jealousy/ prejudice:‬دنمش‪،‬دسح‪،‬بصعت۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪314‬‬

‫(طسق‪66‬ب)‬ ‫زگہتشےسویپہتس‬ ‫زگہتش دنچ اوباب ےس اردو زابن ںیم اامسےئ یفیک ‪ Abstract Nouns‬انبےن ےک رطوقیں رپ ابت‬ ‫وہریہےہ۔ایس ہلسلسوکآےگڑباھےتںیہ۔زگہتشابب اکااتتخماُناافلظایارم ےکغیصںرپوہااھتنج‬ ‫ےک آرخ رپ ش ای شی اک ااضہف رکےن ےس اامسےئ یفیک نب اجےت ںیہ اور امس یفیک اکی وعیس االطصح‬ ‫ےہ ‪.A grammatical term with a very general and wide range‬اتمہاسوکرتہبوطر‬ ‫رپےنھجمسےکےئلمہاسیکعتفیشیپرکےتںیہ۔‬ ‫امسِیفیک‬ ‫‪Nouns can name concrete things, although sometimes they might be‬‬ ‫‪intangible things, such as concepts, activities, or processes. Some‬‬ ‫‪might even be hypothetical or imaginary things. Such nouns are called‬‬ ‫‪abstract nouns.‬‬ ‫اامس ینعی انم امدی زیچوں ےک وہےت ںیہ ےسیج ااسنن ‪ ،‬رھگ ‪ ،‬اسلکیئ وریغہ رگم ضعب اواقت ہی ان زیچوں ےک‬ ‫انم وہےت ںیہ ںیہنج مہ ہن وت ڑکپ ےتکس ںیہ ہن وھچُ ےتکس ںیہ ےسیج وصترات ‪ ،‬رظنےی‪ ،‬رسرگایمں اور فلتخم‬ ‫چ وت ںیہن ےتکس ڑکپ یھب ںیہن ےتکس رگم آپ اجےتن ںیہ ہک وہ‬ ‫رمالح ےسیج آزادی اکی وصتر ےہ ےسج آپ ُ و‬ ‫ےہ۔ ایس رطح ورزش ‪ ،‬اسزش ‪ ،‬رتتیب‪ ،‬میلعت وریغہ رسرگایمں ںیہ اور ہی یھب اامس ںیہ ۔ ضعب اواقت وت‬ ‫ضحمرفیضایوصترایتزیچوںےکیھبانموہےتںیہ۔ےسیجوھبت‪Ghost‬آبیسوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪315‬‬

‫شیایشاکااضہفرکےنےس‬ ‫‪1‬۔اسرطحےننبواےلاامسیکاثمںیلہیںیہ۔وسزش۔آزامشی۔رگدش۔زگارش۔امشل۔‬ ‫ایسرطح(اک)ےکڑباھےنےسیھبامسےتنبںیہ ےسیجوخرےسوخراکاوروپشےسوپاشکوریغہ۔‬ ‫‪2‬۔امسافلعاکیااسیامس وہاتےہوجیسکہشیپایرنہےسکلسنمصخشاکانموہ۔اےسیامسلقتسمیھبوہےت‬ ‫ںیہ ےسیجااتسد‪،‬بیبطوریغہ رگمرضورت ےکتحتزمدی اامسانبےئ اجےتںیہ ۔واال اگلےن ےس ضعباامسےتنب‬ ‫ںیہےسیجروھکاال‪،Guard‬وگاال‪Dairyman‬۔‬ ‫اہرایاہرا‬ ‫اہر ای اہرا اگلےن ےس یھب امس افلع اتنب ےہ اور اب رثکت اامعتسل ےس ضحم ر ای آرا اور آر اگلدای اجات ےہاور‬ ‫ضعب اواقت (ی) اگلےن ےس یھب اےسی امس ےتنب ںیہ ۔ ےسیج ڑکل اہرا‪ ، woodcutter‬نپ اہرا ‪water‬‬ ‫‪ ، carrier‬ایسھگرا ینعی اھگس اکےنٹ واال ‪ ،‬اجونروں اک اچرا اکےنٹ واال۔اس فل وک رخسمت ینعی ذماق اڑاےن ای‬ ‫اقحرت ےس اکپرےن ےک ےئل یھب اامعتسل ایک اجات ےہ ۔ اسنپرا اور اسنپری ‪A vendor of drugs/‬‬ ‫‪grocer‬۔ومولیدبعاقحلاصبحےتھکلںیہ ہکاہررکسنستزابنےکفلاکرکےسڑگبرکانبےہسجےک‬ ‫ینعم ںیہ آےن واال۔ایس رطح اجنبرا ‪ ، paddler‬ایٹھبرا ینعی یٹھب رپ اکم رکےن واال ‪ ، Baker‬انسر‪ ،‬انسرا‬ ‫‪،goldsmith‬ولاہر‪blacksmith‬۔یاگلےنےس ےسیجالھکڑی‪،‬اسنپریوریغہ۔‬ ‫اریا اگلےن ےسیھب امس افلع انبےئ اجےتںیہ ےسیجریٹلا‪ ، Looter‬ریپسا ‪ ، snake charmer‬ریھگا ینعی‬ ‫اچروں رطف ےس ریھگ انیل‪ ،‬احمرصہ رکانیل ‪ ،‬ڑپکے ےک وطل و رعض ےک ےئل یھب ہی فل اامعتسل وہات ےہ‬ ‫‪Siege/ circumference‬۔وسریا‪،‬ریھپاوریغہ۔‬ ‫‪3‬۔ ضعب درگی وصرںیت رصتخم ایبن رکےت ںیہ ۔ ای ےک ااضےف ےس ےسیج ڈگرای‪ ،‬دگڑای ‪ ،‬ڑپای‪ ،‬ڑبایھ۔ ؤ ےک‬ ‫ااضےفےسےسیجامکؤہیاکیامستفصےہینعیااسی‪ noun‬وجوطبر‪adjective‬ےکاامعتسلوہاتےہ ےسیج‬ ‫امکؤُینعی یتنحم اور وخب امکےن واال ‪ ،‬اکب ُؤ ینعی اقلب رفوتخ ای ااسی ااسنن وج وسیپں ےک ےئل ھچک یھب رکاتوہ۔‬ ‫ےسیج ےتہکںیہ ہک ںیم اکب ُؤ امل ںیہن وہں ۔ ینعی آپ ےھجم الچل دے رک رخدی ںیہن ےتکس ںیم چس رپ اقمئ روہں‬ ‫اگ۔ ہی بس زیچںی اکبؤُںیہ ۔ ینعی یچیب اجریہ ںیہ ۔اہ ےس امس ےسیج رچوااہ‪ ،‬رپوااہ (ابطق یک لکش اک الس اور ابل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪316‬‬

‫رھبا وہادمنہوجگنلپےکرساھےنیکرطف اپویں ےکےچینرےتھکںیہ)‪a kind of cushion‬۔ واےس‬ ‫ےننبواےلامس ےسیجاجنویلاینعی الالعج‪،‬کلہم‪، fatal‬انمویلاینعیانمےنیلواال‪،‬وارث ‪an heir,, son,‬‬ ‫‪follower, devotee‬۔ڑکوا‪،‬رُپوا ینعیرشمیق وہا۔ اک ےس ےسیج ریتاک ‪ swimmer‬۔ ات ےس ےسیج‬ ‫ٹ‬ ‫داات‪،‬امات ‪ mother‬اھچات ‪ ، umbrella‬انات‪،relation‬اھکات‪register/ account‬۔ڑکےسامس ھلکرڑ‬ ‫ٹ‬ ‫‪،forgetful‬ڑگنتب ‪to amplify/ exaggerate an issue or word of mouth‬۔ ھکرڑینعیےب‬ ‫رسواپابںیترکےنواال‪،‬اگنکل‪،‬اناشہتسئابت‪ broke/indecent language‬۔ڑکنہیامسونکوکزمدی‬ ‫وھچاٹرکےکاظرہرکےنےکےئلاامعتسلوہاتاساکاکیاوربلطمومڑےہاہجںیلگایراہتسمتخوہاتےہای‬ ‫ڑمات ےہ ‪ Corner‬۔ ڑکھج ینعی آدنیھ وطافن ‪ strong wind/ hurricane‬۔ اس ےک العوہ ضعب‬ ‫افریس العںیتم ًالثم رگ ‪ ،‬اگر‪ ،‬اکر وریغہ آرخ رپ اگلےن ےس یھب ےئن اامس ےتنب ںیہ ےسیج اکررگی ‪skillful‬‬ ‫‪،worker‬دخاگتمر‪،servant/ helper/ assistant‬دمداگر‪،‬داکتسر‪craftsman‬۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫امہرے دیس و ومٰیل آرضحنت ﷺ یک االصح اہنتی وعیس اور اعم اور مّلسم اوطلافئ ےہ۔ اور ہی رمہبت‬ ‫االصحاکیسکزگہتشیبنوکبیصنںیہنوہا۔اورارگوکیئرعبیکاترخیوکآےگرھکرکوسےچوتاےسولعمم‬ ‫وہاگ ہک اس وتق ےک تب رپتس اور اسیعیئ اور وہیدی ےسیک بصعتم ےھت۔ اور ویکرکن ان یک االصح یک ۔‬ ‫دصاہ اسل ےس وندیمی وہیکچ یھت ۔ رھپ رظن ااھٹ رک دےیھکی ہک رقآین میلعت ےن وج ان ےک ابلکل اخمفلیھت‬ ‫یسیکامنایں اتریثںیدالھکںیئ اوریسیک رہ کی دبااقتعدی اوررہ کی دباکریاکااصیتسلایک ۔ رشاب وک وجام‬ ‫اابخلثئ ےہ دور ایک۔ امقر ابزی یک رمس وک وموقف ایک ُدرتخ ُک اک ااصیتسل ایک اور وج ااسنین رمح اور دعل اور‬ ‫اپزیکیگےکربالخفاعداتںیھتبسیکاالصحیک۔اہںرجمومںےناےنپرجومںیکزساںیئیھباپںیئ۔‬ ‫نجےکاپےنےکوہزساوارےھت۔سپاالصحاکارمااسیارمںیہنےہسجےسوکیئااکنررکےکس۔‬ ‫(ونرارقلآنربمن‪1‬۔رواحینزخانئدلج‪9‬ہحفص‪366‬احہیش)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪317‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫مّلسم اوطلافئ‪ :‬نیب االوقایم وطر رپ وقومں اور ابقلئ یک اجبن ےس میلست دشہ ۔ ینعی سج ابت اک نیب‬ ‫االوقایمحطسرپارتعافایکایگوہ ‪Internationally recognized and acknowledged‬۔‬ ‫وعیس اوراعم‪ :‬بسںیماپای اجےنواال‪،‬بسوکےنچنہپواال‪،‬وجیسکہگجایےقلحےک یلوصخمصہنوہ‪،‬بسںیم‬ ‫اجاناچہپان۔‪comprehensive and common‬۔‬ ‫رعبیکاترخیوکآےگرھکےک‪In the context of Arabs’ history:‬‬ ‫بصعتم‪biased/ jealous:‬‬ ‫دصاہ‪:‬یئکوساسل‪For centuries‬‬ ‫وندیم‪:‬انادیم‪despair‬‬ ‫رہکی‪:‬رہاکی۔‬ ‫امنایںاتریثںی‪:‬واحضرفق‪،‬ریغومعمیلاثات‪،‬دبتایلیں۔‬ ‫ااصیتسل‪:‬علقوعمق‪،‬خیبینک‪،‬ڑجےسااھکڑدانی۔‬ ‫اماابخلثئ‪:‬امتمرباویئںیکڑجایوہج۔دبویں‪،‬انگوہںیک امں۔اعموطررپرشابوکاہکاجاتےہ۔ ‪liquor‬‬ ‫‪/ alcohol‬‬ ‫امقرابزی‪:‬ااسیلیھکایابزیسجںیمرشطاگلیئاجےئ‪،‬وُجا‪Gambling‬۔‬ ‫وموقف‪:‬رتکرکان‪،‬وسنمخرکان‪،‬روکدانی۔‪Ceased‬‬ ‫درتخیشک‪:‬یٹیبوکلتقرکدےنیاکلمع۔‬ ‫زساوار‪:‬قحتسم ‪deserved to be punished or rewarded‬۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪17‬ونبم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪318‬‬

‫(طسق‪)67‬‬ ‫ہی ابب یھب اردو زابن ںیم اامس ینعی ‪ Nouns‬انبےن ےک فلتخم رطوقیں ےس لعتم ےہ ۔ ہی یسک یھب زابن‬ ‫اکاکی ااہتنیئ امہ ولہپ ےہ اور اس ںیم اہمرت احلص رکان رضوری یھب ےہ اور دیفم یھب اس ےئل مہ اس‬ ‫ابب وک یصفت ےس ایبن رکرےہ ںیہ۔ اردو یک دنتسم اتکوبں ںیم ہی ابب ایبن وہا ےہ رگم اس اک ادناز اخہص‬ ‫رپاان ےہ ذہلا مہ وکشش رکرےہ ںیہ ہک دجدی اردو ےک اقتوضں وک یھب دم رظن راھک اجےئ اور اسھت اسھت‬ ‫ارگنزییزابنےکذرےعییھبواضتحیکاجےئ۔‬

‫رباکااضہفرکےنےس‬ ‫‪1‬۔ ضعب اافلظ ےک آےگ رب اک ااضہف رکےن ےس ےئن اامس نب اجےت ںیہ ۔ ےسیج رربہ ینعی رہتس داھکےن‬ ‫واال‪ leader‬۔ انف اکوپنری اک اکی رعش درج رکےت ںیہ وج رتیق ذپری اممکل ےک رامنہؤں رپ رحف ہب رحف‬ ‫ینعی ‪exactly‬اصدرآاتےہ۔‬ ‫؎اسرطحرربہےنولاٹاکرواں‬ ‫اےانفرزہنوکیھبدصہموہا‬ ‫دربلینعیوبحمب‪sweetheart/ beloved‬۔رگجرمادآابدیےتہکںیہ‪:‬‬ ‫؎ےھٹیبوہےئربیقںیہدربلےکآساپس‬ ‫اکوٹنںاکےہوجہملگرتےکآساپس‬ ‫اہیں لگِ رت ےس رماد اتزہ الھکوہا وھپلےہ ۔ اینبدی وطر رپ رَت ےک ینعم ںیہ الیگ اتمہ ایس ےس اس ےک ینعم‬ ‫ےئل اجےت ںیہ اشداب‪ ،‬اتزہ‪،‬رالیس ےسیج ریشے ںیم رت رسالگ‪ ،‬ایس رطح اساکینعم ےہ ڑھتلا وہا ینعی یسک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪319‬‬

‫ٹ‬ ‫ڑپکےای اہوھتں اپؤںرپ چیکای وخنای انگوہںیک لیموہان۔ ےسیج ےتہکںیہہک مھاارےاہھتوصعمم ولوگں‬ ‫ےکوخنےسڑھتلےںیہینعیمتانگاگہرای رجمموہ۔ایسرطحربےساتنبےہاغیپبمینعیاغیپماچنہپےنواال ۔‬ ‫رینموکشہآابدیاکتہبوخوصبرترعشدرجرکےتںیہوجیتسہابریاعتٰیلرپدلیلیھبےہ۔‬ ‫؎یھبکایپمہناجیھبوتبںےنریمےاپس‬ ‫دخاںیہےسیکہکاغیپبمںیہنرےتھک‬

‫ابناورواناکااضہف‬ ‫‪2‬۔ ابن اور وان اک ااضہف رکےن ےس یھب اامس ےتنب ںیہ ےسیج ابابغن ینعی ابغ یک دھکی اھبل رکےن واال‪ ،‬رامنہ‬ ‫وریغہ‪،‬اگڑیابن‪،‬وکوچانینعییھگب ‪،‬نٹفایاتہگنالچےنواالاےساسسیئیھب ےتہکںیہ‪،‬ابہگنن‪،‬ابدابنینعی‬ ‫‪ sail/ mast‬۔ارہظرفاغےتہکںیہ‪:‬‬ ‫ونھبرےسہیوجےھجمابدابناتچنیھکےہ‬ ‫رضوروکیئوہاؤںےکاکناتچنیھکےہ‬ ‫ینعی الکشمت ےسےنلکن ےکےئلوج اابسب بیغ ےسااچکندیپاوہاجےتںیہ وتااسننمیلسترکاتےہہک ًانیقی‬ ‫انِعندقتری دخا اعتٰیلےک اہھتںیم ےہ ۔ انعن ےسرماد ےہاگلم‪،‬اایتخر ‪ ،‬رٹنکول ۔ انعنیہ ےسزمدی یھب‬ ‫رمبکامسےتنبںیہےسیجانعنوکحتمینعیوکحتماکاایتخر‪،‬انعنادتقارینعیوکحتمیکابگڈور۔‬

‫دنماکااضہف‬ ‫‪3‬۔دنماکااضہفرکےنےسیھب اامسےئتفصےتنبںیہ ےسیجدودنمتل ‪، wealthy‬احدنمتج‪، Needy‬ااسحن‬ ‫دنم‪،grateful‬ہقیلسدنم ‪well organized and polite‬وریغہ۔رھپوراورآوراکااضہفرکےنےس‬ ‫یھب اامس ےتنب ںیہ ےسیج اجونر‪ ،‬زور آور ینعی اطتق ور‪ ،‬ابر آور ینعی لھپ دےنی واال‪ ،‬رسزبس‪ ،‬ہجیتن‬ ‫زیخ‪productive/ fertile‬۔فلاجونروکرعشںیماامعتسلرکےتوہےئااطلفنیسحاحیلےتہکںیہ‪:‬‬ ‫؎اجونرآدیمرفہتشدخا‬ ‫آدیمیکںیہڑکیسوںیمسق‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪320‬‬

‫اس رعش ںیم ڑکیسوں ‪ ،‬ڑکیسا یک عمج ےہ سج اک بلطم ےہ اکی وس‪ 100‬۔ ضعب ولگ اےس ڑکنیسوں یھب‬ ‫ےتھکلںیہاتمہاحیلاوراابقلےناےسڑکیسوںیہاھکلےہ۔دخاےساحیلیکاغًابلرماددخاامنوہانےہےسجافین‬ ‫یفاہللیھباہکاجاتےہ۔ایس ومضمنوکرضحتۃفیلخاحیسملااخلسمادیہاہللےنرضحتحیسموموع ؑدیکرحترییک‬ ‫روینشںیمآرضحنتﷺاکاٰیلعاوردنلباقممویںایبنرفامایےہ۔‬ ‫آپ ےن اکی وقم ویشح ریست اور اہبمئ تلصخ وک (اجونروں یک رطح یسیج وقم یھت ان وک) ااسنین‬ ‫'' ؐ‬ ‫اعدات الھکسےئ ای دورسے وظفلں ںیم ویں ںیہک ہک اہبمئ وک ااسنن انبای (اجونروں وک ااسنن انبای) اور رھپ‬ ‫ااسنونں ےسمیلعت ایہتف ااسننانبای اور رھپ میلعتایہتف ااسنونں ےس ابدخاااسننانبای اور رواحتینیک یفیکان‬ ‫ںیموھپکندیاورچسدخاےکاسھتاناکقلعتدیپارکدای۔''‬ ‫(ہبطخہعمج‪18‬؍دربمس‪)2015‬‬

‫چاکااضہف‬ ‫‪4‬۔رتیک زابن یک العتم چ اک ااضہف رکےن ےس یھب اامس انبےئ اجےت ںیہ ےسیج زخایچن ‪ ، Cashier‬چلبط‬ ‫ق‬ ‫‪ ،drummer‬دنبو چی ‪ ،gunman/ musketeers‬ابورچ‪ ،butler‬دیچگی ‪،cooking pot‬‬ ‫یچمچ‪spoon‬۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ِ‬ ‫امکالت البتغ و اصفتح و ااحہطٔ تمکح و رعمتف اکی رواحین اتریث اینپ ذات‬ ‫رفاقن دیجم ابووجد ان امتم‬ ‫ابرباکت ںیم ایسی راتھک ےہ ہک اس اک اچس اابتع ااسنن وک میقتسم ااحلل اور ونمر اابلنط اور رشنمح ادصلر اور‬ ‫وبقملایہلٰ اور اقِلباطخبرضحتِ زعت انبداتی ےہاوراسںیم وہاوناردیپا رکات ےہاوروہویفضیبیغاور‬ ‫اتدیئاتالریبیاسےکاشلماحلرکداتیےہہکوجاایغرںیمرہزگاپیئںیہناجںیتاوررضحتادحتییک‬ ‫رطفےسوہذلذی اوردلآرامالکماس رپانزلوہاتےہسج ےساسرپدم دبم اتلھکاجاتےہہکوہرفاقن‬ ‫دیجم یک یچس اتمتعب ےس اور رضحت یبن رکمی ﷺ یک یچس ریپوی ےس ان اقمامت کت اچنہپای ایگ ےہ ہک وج‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪321‬‬

‫وبحمابن ایہلٰ ےک ےئل اخص ںیہ اور ان رابین وخونشدویں اور رہمابوینں ےس رہبہ ایب وہایگ ےہ نج ےس وہ‬ ‫اکلماامینداررہبہایبےھتوجاسےسےلہپذگرےکچںیہ۔‬ ‫)ربانیہادمحہیہصحاہچرمرواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪528‬۔‪(529‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫امکالت البتغ واصفتح‪ :‬امکل یک عمج ےہ امکالت ینعی ااہتنیئ درہج کت رتیق ایہتف ۔ البتغ و اصفتح اک‬ ‫بلطم ےہ وخش ایبین‪ ،‬وخش الکیم ‪،‬امکل کت اچنہپ وہا الکم ۔ ‪Eloquence and fluency of‬‬ ‫‪speech‬‬ ‫ااحہطٔتمکحورعمتف‪ :‬داانیئ ‪،‬مہف اورادراکوکرہولہپےساےنپادنررانھک۔ ‪Full of wisdom and‬‬ ‫‪insight‬‬ ‫ابووجد‪ :‬ینعی رقآندیجم ضحم لقعوداانیئ ‪ ،‬مہفوادراکیہ اطع ںیہنرکات ےسیجدرگی ےفسلفیھبیسک دحرکےت‬ ‫ںیہہکلبروحیکرپورشیھبرکاتےہ۔‪Despite‬‬ ‫رواحیناتریث‪:‬ااسنینروحرپاثادنازوہےنیکرھبوپرالصیح۔‬ ‫اچس اابتع‪ :‬ھجمس وبھجےک اسھتیسک میلعت رپ لمعرکان ‪،‬زین اس میلعت رپ رصفریمس لمعہن وہ ہکلب وپرے مہف‬ ‫ےکاسھتلمعوہ۔‬ ‫میقتسم ااحلل‪ :‬ینعی ااسنن وک دیچیپویگں ےس اپک رکات ےہ اور اچسیئ کت اےس راسیئ داتی ےہ۔ینعی ان وعالم‬ ‫ےس اچبات ےہ وج ااسنن یک وتہج وک اکٹھب دےتی ںیہ ‪straightforwardness/ able to avoid‬‬ ‫‪deviation in research and exploration of truth‬‬ ‫ونمراابلنط‪:‬ااسننوکادنر ےسیھب رونش رکاتےہ۔ ینعیااسی ملع وجااسنن ےکاےنپادنر یکاتریکیوکیھب اٹم‬ ‫ڈااتلےہ۔‪enlightened/ spiritually aware‬‬ ‫رشنمح ادصلر‪ :‬مہف و ادراک ںیم ااہتنیئ وتعس دیپا رکداتی ےہ۔ ‪open-mindedness/‬‬ ‫‪impartial and unbiased/ open‬‬ ‫وبقملایہلٰ‪:‬اہللاعتٰیلاکایپراانباتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪322‬‬

‫اقلباطخبرضحتزعت‪:‬اساقلبانباتےہہکاہللاعتٰیلاسےسالکمرکے۔‬ ‫ج‬ ‫اونار‪،‬ویفضیبیغ‪،‬اتدیئاتالریبی‪:‬ونریک عمج‪،‬اہللاعتٰیلیک اجبنےسایسیالص یین یتلمںیہنجیکےلہپہن‬ ‫ربخوہیت ےہہنوہےلہپاسںیموموجدوہیتںیہ‪ ،‬دخااعتٰیلیکایسیدمدیتلم ےہوجرہشوہبشاوروخف ےس‬ ‫اپکوہیتےہ۔‬ ‫اایغر‪:‬وہولگوجرقآندیجمےسدورںیہ۔‬ ‫رضحتادحتی‪،‬دلآرام‪،‬دمدبم‪:‬اہللاعتٰیلوجاکیےہ‪،‬دلوکیلستواانیمطندےنیواال‪،‬لسلسم۔‬ ‫رہبہایب‪:‬سجےناانپہصحاپایلوہ‪،‬وخشبیصن۔‬ ‫رابینوخونشدی‪:‬دخااعتٰیلیکراض۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪24‬ونبم‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪323‬‬

‫(طسق‪)68‬‬ ‫رفتمقوموضع‬ ‫ہی ابب رفتمق رگم اےسی رصتخم وموضاعت رپ لمتشم ےہ وج امہ یھب ںیہ اور ضعب احلظ ےس اردو زابن وبےنل‬ ‫واولںےکےئلالکشمتیھبدیپارکےترےتہںیہ۔‬

‫‪1‬۔ریمضااشرہینعی ‪ Possessive and objective cases of pronouns‬اک‬ ‫درتساامعتسل‬ ‫ارگنزییزابنےکربسکع اردوزابن سنج ےکاحلظ ےس ریمضوںںیم رفق ںیہنرکیت ہکلباسرفق وکواحض‬ ‫رکےنےکےئلرحفرطباامعتسلےئکاجےتںیہںیہنجارگنزییںیم ‪prepositions‬اہکاجاتےہاوران‬ ‫رحوفرطبوکیھباےنپےسدعبآےنوایل ےشایصخشیکسنجےکاطمقباامعتسل رکےتںیہ ےسیجذمرکےک‬ ‫ےئل اِسای اُس ےک اسھت رحف رطب اک اامعتسل وہ ات ےہ ےسیجاِساک ای اُساک‪ ،‬ےسیجوہ ریما اھبیئ ےہ اُساک انم‬ ‫اربکےہ۔ اہیں فلانم ذمرکےہاسےئل اکاامعتسلوہاےہ نکیلارگ ںیہکہی ریمااھبیئےہ ہیاِسیک اتکب‬ ‫ےہ ۔اب اہیںاتکبومثنےہاسےئلاِسیکاامعتسلوہاےہ‪،‬ہیریمینہب ےہاِس اکانم افہمط ےہہی‬ ‫اِسیکاتکبےہاورہی اِساکگیبےہ۔ ےسیجارگنزییںیموعرتےکےئل ‪She / her /her‬ےہاور‬ ‫رمدےکےئل ‪ He/his/him‬ےہنکیلاردوںیمدوونں ےکےئلاس‪،‬اساک‪،‬اسےن‪،‬اسوک وریغہ آات‬ ‫ےہ ۔ اکی اور انھجل ہی وہیت ےہ ہک اُس ےہ ای اِس ےہ ۔ اسدہ اافلظ ںیم بج آپ ابت رکرےہ وہں ای‬ ‫اطخب رکرےہ وہں ای آبواز دنلب اوکسل ای دجسم ںیم ای یسک لفحم ںیم وکیئ رحتری ڑپھ رک انس رےہ وہں وت اس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪324‬‬

‫وسال اک وجاب ہک آپ اِس ںیہک ےگ ای اُس ہی ےہ ہک آپ وک رحتری اک ایسق و ابسق ینعی ‪context‬‬ ‫‪ reference and‬ایدرانھک وہاگ ۔ایسق وابسق ےسایکرماد ےہاسوکمہ زمدی واحضرکےت ںیہ۔ ایسقو‬ ‫ابسق ےس رماد ےہ ہک رحتری اک زامہن ینعی ‪ tense‬ایک ےہ ۔ امیض ےہ ای احل ای لبقتسم۔ ےسیجارگ امیض ےہ وت‬ ‫سجیکابتوہریہےہوہوتق اوراقممدوونںےکاحلظےسآپےسدورےہاوردورےکےئلاُسیکریمض‬ ‫اامعتسل وہیگ ویکہکن وہ آپ ےک رقبی ںیہن ےہ۔ ےسیج امہرے اگؤں ںیم اکی درتخ اھت اُس رپ تہب‬ ‫رپدنے ےتھٹیب ےھت۔ نکیل ارگ زامہن امیض ےہ رگم امیض ےک دو رکدار آسپ ںیم ابت رکرےہ ںیہ وت اِس یک‬ ‫ریمض یھبآیتکسےہویکہکنوہدوونںآپےسدورںیہرگماکیدورسےےکرقبیںیہ۔ےسیجاکیہچبالیھت‬ ‫ےئل اجراہ اھتاکیراریگہےناُسےسوپاھچ ہکاِسےلیھتںیمایکےہ۔آپدھکی ےتکسںیہہک یلہپریمضاُسےہ‬ ‫ویکہکنواہںایبنینعی ‪ narration‬آپیکےہ اوروہہچبآپےسدورےہرھپدورسیریمضاِسےہویکہکن‬ ‫وہہچباوراُساکالیھت اُسراریگہ ےک رقبی ےہوجوسالرکراہےہ ۔اسےئلاُسےن اہکہکا ِسےلیھت ںیمایک‬ ‫ےہ۔ زایدہرترقمرنیوکانھجلاُسوتقوہیتےہ بجوہہی ںیہن ھجمس اپےتہکابتوکنرکراہےہ۔ ےسیج‬ ‫ابداشہ ےن اےنپ رق بی ےھٹیب وہےئ صخش وک داھکی اُس ےک رہچے رپ رکف و رپاشیین یھت ۔ ابداشہ ےن اکی‬ ‫دورسےصخش ےساہکہکاِسیکدمدرکو۔ یلہپریمضاُسےہویکہکنابتآپرکرےہںیہایوہرکراہےہوج‬ ‫سجےناھکلےہ۔دوونںیہامیضےکانرکداروںےسدورںیہرگمبجابداشہےناہکہکاِسیکدمدرکووت‬ ‫اِس آایےہویکہکنابداشہاُسآدیم ےک رقبیےہ۔رھپابداشہےناپسیہوکمکحدای ہکسجصخشےن اِسوک‬ ‫اصقنناچنہپایےہاُسوکالبرکالؤ۔ضعباواقتدوایسیزیچوںایااخشصوجوتقاورہگجےکاحلظےسرقبی‬ ‫اس اور اُس یک ریمض‬ ‫وہں ‪ ،‬ںیم رفتقی ینعی ‪ difference‬ای زیمت ینعی ‪ distinction‬رکےن ےک ےئل ِ‬ ‫اامعتسلوہیتےہ۔ ےسیجےھجماتبؤآپوکاِسےچبےنامراےہایاُسےن۔ اہیںدوونںیہےچبزندکیںیہاور‬ ‫اسےنم ںیہ رگم ریمض اک رفق ایک ایگ ےہ۔ رھپ ےسیجہی اِساتکب ںیم ےہاھکل ےہ ای اُسںیم مت اےس وھچڑواینپ‬ ‫ابترکو۔ااسنناسداینںیموہایاُسداینںیماکماامعلیہآےتںیہ۔رھپ ےسیجاقدئامظعیکتہباخمتفل‬ ‫وہیئرگماوھنںےناُساکرھبوپراقمہلبایک۔اہیںاخمتفلویکںےکامیضںیموہیئاورابدوریکابتےہ‬ ‫اسےئلریمضااشرہدور ینعیاُساامعتسلوہیگ۔ہیانہک طلغوہاگہکاوھنںےناِساک رھبوپراقمہلبایک۔اکی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪325‬‬

‫ابراقدئامظع اینپداڑیھ اصفرکرےہ ےھت۔اکیےچبےنوپاھچہکآپایکرکرےہںیہوتاوہنںےناہک‬ ‫ہکداڑیھاصفرکراہوہں۔ےچبےناہکاہکںرپاوھنںےناہکہنمرپ سجرپےچبےناہک ایکآپےکدوہنم‬ ‫ںیہ۔اقدئامظع ےتہکںیہہکےھجمیھبکیسکےنااسیالوجابںیہنایکاسیجاُسےچبیکاِسابتےنایک۔اہیں‬ ‫مہ ےن اِس ابت ےن اہک ےہ ویکہکن ابت رپ زور دے رک اےس واحض رکان اچےتہ ںیہ ۔ ےسیج مہ ےتہک ںیہ اس‬ ‫آدیمیک ہیابت نس رک ریما ہنم ےلھکاک الھک رہایگ۔ ینعیدشدی ریحت وہیئ ۔ اہیں یھب ابت رپزورےہ ینعیہی‬ ‫انہکہک’ اُسآدیمیک وہابتنس رک‘طلغ وہاگ ۔۔سپ مہےن اسدہاافلظ ںیمواضتح یکےہہکہیابت ینیقی‬ ‫انبےنےکےئلہکمہحیحصریمضِااشرہاامعتسلرکرےہںیہںیمہومضمناکایسقینعی ‪context‬اورابسقینعی‬ ‫دعب ںیم آےن واےل رقفات وریغہ ےک اسھت اسھت رحتری اک یقطنم ڈاھہچن ‪ ،‬زریو مب ‪ ،‬ذجابت وریغہ وک یھب‬ ‫اسےنمرانھکوہاگ۔ ہییھبدانھکیوہاگاورانھجمسوہاگہک اِسایاُسولمجںںیمضعبدرگیرکداریھب ادارکرےہ‬ ‫وہےتںیہاسابتیکواضتحمہارگنزیییکدمدےسرکںیےگ۔‬

‫اِسنعمب ‪this‬‬ ‫اسلیھکںیم‪،‬اِسزامےنںیم‪،‬اِسرمضںیموریغہاہیںا ِساکبلطمےہہیوایلینعی ‪in this game,‬‬ ‫‪era, disease‬۔‬

‫اُسنعمب ‪that‬‬ ‫اُس زامےن ںیم ‪ ،‬اُس احدےث ںیم ‪ ،‬اُس واب ںیم وریغہ۔ اہیں اُس اک بلطم ےہ ‪in that age,‬‬ ‫‪catastrophe, pandemic‬۔‬

‫اِسنعمب ‪such a / like/so‬‬ ‫وہاِسزیتیےساھباگ ‪he ran so fast/ ran in such a rush‬۔وہگنجںیماِساہبدریےسڑلاہک‬ ‫سجیکاثملںیہنیتلم۔ سپایدرےنھکیکابتہیےہہکاِساوراُسےکحیحصاامعتسلاکرطہقیاطمہعل رکےن‬ ‫ےسآاتےہ۔‬ ‫ضعبایسیوصرںیتیھبوہںیتںیہہکبجوکیئصخشایزیچآپےسدوروہرگمآپاِسیکریمضاامعتسلرکےت‬ ‫ںیہ ویکہکن آپ ریحت ‪ ،‬اقحرت ای وخف وریغہ یک وہج ےس یسک زیچ ای صخش ای رگوہ وک وصخمص رکےت وہےئ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪326‬‬

‫اُسرپزوردےتیںیہ۔ ےسیج ایکمت ےنوپسیلواےل رپاامتعدایک‪،‬بج متاِس ےشیپ ےک ولوگں ےسولموتاایتحط‬ ‫رکو۔ڈبکیولیھکےگوتوچٹوتےگلیگان ںیھمتاہکیھباھتہکاِساکمےسابزآاجؤ۔متاِسونرکیےسالھبایک‬ ‫امکےتوہ۔‬ ‫رضحتحیسموموعدؑرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫اورہنرصفاقملےکوطررپہکلباحلےکوطر رپیھبانامتموتبحمںاکاکیاصیفہمشچاےنپ رپدصقدل‬ ‫ںیماتہبوہاداتھکیےہاوراکیایسییفیکقّلعتابہللیکاےنپرشنمحہنیسںیماشمدہہرکاتےہسجوکہناافلظ‬ ‫ےکذرہعیےساورہنیسکاثملےکریپاےئںیمایبنرکاتکسےہ۔اوراونارالہٰیوکاےنپسفنرپابرشیکرطح‬ ‫ربےتس وہےئ داتھکی ےہ ۔ اور وہ اونار یھبک اابخر ہیبیغ ےک رگن ںیم اور یھبک ولعم و اعمرف یک وصرت ںیم‬ ‫االخق افہلض ےکریپاہیںیماسرپاانپرپوتہڈاےتلرےتہںیہ۔ہیاتریثاترفاقندیجمیکہلسلسوار‬ ‫اوریھبک ِ‬ ‫آاتفبدصاتقذاتابرباکتآرضحنتﷺداینںیمآایایسدمےسآج‬ ‫یلچآیتںیہ۔اوربجےسہک ِ‬ ‫وبقمل ےسدمارجِاعہیل‬ ‫کتزہاراہوفنسوجادعتساداوراقیلبرےتھکےھتاتمتعبالکمالہٰیاوراابتعروسل ؐ‬ ‫ذموکرۂابالکتچنہپےکچںیہاورےتچنہپاجےتںیہ۔اوردخاےئاعتٰیلاسدقراُنرپےپدرےپاوریلعاالاصتل‬ ‫یلطفاات اور یفضلات وارد رکات ےہ اور اینپ امحںیتی اور انعںیتی دالھکات ےہ ہک اصیف اگنوہں یک رظن ںیم‬ ‫وظنمران رظن ادحتی ےس ںیہ نج رپ فطل رابین اک اکی میظع ااشلن اسہی اور‬ ‫اثتب وہاجات ےہ ہک وہ ولگ‬ ‫ِ‬ ‫لضفِ زیداین اک اکی لیلج ادقلر ریپاہی ےہ اور دےنھکی واولں وک رصحی داھکیئ داتی ےہ ہک وہ ااعنامت اخرق‬ ‫اعدتےسرسرفازںیہاوررکاامتبیجعورغبیےساتممزںیہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحاہچرمرواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)530-528‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ہنرصفاقملہکلباحل‪:‬رصفرظناییتایایفسلفہنایہنمیکابوتںیکدحکتںیہنہکلبیقیقحاوریلمعوطررپ‪:‬‬ ‫‪Not only theoretical or verbal but practical and concrete.‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪327‬‬

‫اصیفہمشچ‪:‬اپزیکہ‪،‬اصفوافشفاپین‪،‬رواحیناتریثات۔‬ ‫‪A pure and pious source of love and spirituality.‬‬ ‫رُپدصق‪:‬اچسیئےسرھبوپر ‪filled with truth‬‬ ‫قلعتابہلل‪:‬اہللاعتٰیلےسقلعت۔‬ ‫رشنمحہنیس‪:‬نیقیاوراانیمطنےکابثعاحلصوہےنوایلرفاخدیلاورراض۔ ‪Satisfied heart and‬‬ ‫‪agreed mind‬‬ ‫اثملےکریپاےئںیم‪:‬یسکاثملیکوصرتںیم ‪To explain through an example‬‬ ‫اابخرِہیبیغ‪:‬ایسیربخںیوجیسکملعںیمہنوہں۔بیغںیموہں۔ ‪Information about unseen‬‬ ‫ولعمواعمرف‪:‬ملعیکعمج‪،‬رہگیریصبتاورمہفوادراک۔‬ ‫ریپاہیںیم‪:‬لکشںیم ‪In the form of‬‬ ‫رپوتہ‪ :‬اےس اعم وطر رپ( ہ) ےک ریغب ےتھکل ںیہ ‪،‬اسہی‪ ،‬اث ‪ ،‬رگن‪ ،‬روینش وریغہ اہیں رماد ےہ اث ادناز‬ ‫وہان۔‪Shadow, reflection impact‬‬ ‫ہلسلسوار‪:‬اکیوتارتےس‪،‬درہجہبدرہج ‪In a sequence‬‬ ‫آاتفبدصاتق ِ‬ ‫ذاتابرباکت‪:‬اچسیئاکوسرجاورربوتکںوایلتیصخشینعیآرضحنتﷺ۔‬ ‫ِ‬ ‫ایسدمےس‪:‬احمورہےہینعیایسوتقےسوےسیدماکینعمےہاسسن۔‬ ‫زہاراہوفنس‪:‬زہاریکعمج ےہ‪،‬ینعیاتنگن ولگ‬ ‫اتمتعبالکمایہلٰ‪:‬رقآندیجمیکمیلعترپلمعرکان۔‬ ‫دمارج اعہیل ذموکرہ ابال‪ :‬ینعی رواحین رتیق ےک وہ اقمامت وج اس رحتری ںیم ےلہپ ای اورپ ایبن وہےئ ںیہ ۔ ایس‬ ‫رطحوہابتایاکنتوجرحتریںیمآےگآرےہوہںانےکےئلدنمرہجذلی ینعیوجےچینایآےگاھکلاجےئ‬ ‫آاتےہ۔اورپاورےچینےحفصرپایبنیکہگجوکاتبےنےکےئلاہکاجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪328‬‬

‫یلع االاصتل ‪ :‬اگلاتر ‪ ،‬لسلسم ‪ consecutively‬۔ یلطااافت‪ :‬یلطف یک عمج ینعی رہمابین ‪ ،‬انعتی‪ ،‬فطل و‬ ‫رکم۔ ‪Favoring‬۔یفضلات‪:‬انعتی‪،‬رہمابین‪،‬ششخب‪،‬لضف۔‬ ‫واردرکان‪:‬انزلرکان‪،‬اطعرکان۔‬ ‫اصیف‪:‬اصف‪ ،‬اپک‪،‬رھکا‪،‬ےبرای‪،‬ےبداغ ۔اصیفاگنہ ینعی ارفاطورفتطی ےس اپک‪،‬نجںیموکیئبصعت‪،‬‬ ‫دسحایاجدبناریہنوہ۔‪impartial, unbiased, pure‬‬ ‫وظنمرانرظنادحتی‪:‬دخاےئوادحیکاگنوہںںیمایپرےاوروبحمبںیہ۔‬ ‫ِ‬ ‫فطلِرابین‪:‬دخااعتیلاکرکم‪،‬اتدیئقح‪،‬رابیندخااعتٰیلیکتفصربیکرطفوسنمبوہان۔‬ ‫لضفزیداین‪:‬رکم‪،‬تلیضف‪،‬ااسحن‪،‬زایدیتوجدخااعتٰیلیکرطفےسوہ۔زیداینینعیدخااعتٰیل۔‬ ‫لیلجادقلرریپاہی‪:‬ڑبےرمےبتوالادناز‪،‬روش۔‬ ‫رصحی‪:‬اصف‪،‬واحض‪،‬اظرہوابرہ۔‬ ‫ااعنامتاخرقاعدت‪:‬ریغومعمیلااعنامتوجاعمااسنونںوکںیہنےتلم۔‬ ‫رسرفاز‪:‬زعمزرکان۔‬ ‫رکاامتبیجعورغبی‪:‬رکاتمینعیجعمہیکعمجاےسیاکموجااسننیکاطتقےسابرہوہںاوردخااعتٰیلیک‬ ‫رطفےساتدیئایہتفوہںوجولوگںوکتہبریحانرکدںی۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪01‬دربمس‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪329‬‬

‫(طسق‪)69‬‬ ‫اامہل ‪Declension‬‬ ‫اسےس لبقےک مہاےنپ ہلسلس وار اوباب یک رطف ولںیٹ اکی اوراےسی اعمےلم اکدیقنتیاجزئہ ےتیلںیہ‬ ‫وجرثکتےساامعتسلوہات۔ہیاعمہلمےہاامہل۔‬ ‫اردورگارم ےک اساوصل ےک اطمقب ضعبوصخمص وصروتں ںیم وگتفگ ای رحتری یکرواین وک اقمئرےنھکےک‬ ‫ےئل اافلظیکلکشدبلدیاجیتےہ۔ ےسیجاےسیاافلظنجےکآرخرپافلوہاییسکفلیکآرخیآوازافل‬ ‫ےس یتلم یتلج وہ ےسیج فل ہسلج ےک آرخ رپ افل ںیہن ےہ رگم آرخی آواز افل یک یہ ےہ وت اےسی اافلظ ےک‬ ‫آرخی رحفوک اٹہ رک (ے)اگلدےتیںیہ ۔ ےسیجاجبےئہیےنہک ےک ہک ہسلج رپ زہاروںامہمن آےئاسوک‬ ‫دبلرکہیںیہکےگہکےسلجرپزہاروںولگآےئ۔‬ ‫زمدیااثمل‪:‬ڑلاکےناہکیکاجبےئڑلےکےناہک۔وھگڑاےندوڑاگلیئیکاجبےئوھگڑےےندوڑاگلیئ۔اتکےن‬ ‫اکاٹیکاجبےئےتکےناکاٹ۔‬ ‫افلایافلیسیجآواز‬ ‫‪1‬۔ فل ےک آرخ رپ افل وہ ای اےسی اافلط وہں وج افلیسیج آواز دےتی وہں ےسیج ہ اور ع ےسیج ہسلج‪ ،‬ہچب ‪،‬‬ ‫اڈنہ‪ ،‬دنھپہ ‪ ،‬دنگہ ‪ ،‬ہعمج ‪ ،‬ومعق ‪ ،‬واہعق ‪ ،‬م ٔسلہ ‪ ،‬انتزع ‪ ،‬وریغہ اور ارگ اےسی اافلظ ےک دعب وکیئ رحف رطب ینعی‬ ‫‪ preposition‬آےئوت آرخیافل‪،‬ہاور عوریغہوک (ے) ےسدبلدےتیںیہ۔ ےسیجوہےسلج رپآےئ۔‬ ‫اڈنےاکولحہ۔ےچباکوکسلوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪330‬‬

‫ومثناافلظ‬ ‫‪2‬۔اوصلربمن‪1‬اکاالطق رصفذمرکاافلظرپوہاتےہ۔ومثناکاامہلںیہنوہات۔اسیکاکیوہجہیےہہک‬ ‫اردوںیمارثکومثن اافلظےکآرخرپ(ی)آیتےہ۔ےسیجوھگڑی‪،‬وھتہڑی‪،‬ڑلیک‪،‬یچب‪،‬یکلن۔اتمہارگااسیہن‬ ‫یھبوہاورومثنفلےکآرخ رپافلیھبوہبتیھباساکاامہلںیہنرکےتویکہکنوہومثنوہاتےہ ےسیج‬ ‫دنبرای‪،‬ایتکوریغہ۔‬ ‫رہشاورہگج‬ ‫‪3‬۔ اوصل ربمن اکی اک االطق وہشمر رہشوں اور وہگجں رپ یھب وہات ےہ اتمہ دجدی اردو ںیم اس اک اامعتسل‬ ‫تہب مک ےہ ای ضحم ریغ ریمس وبل اچل کت دحمود وہایگ ےہ ۔ ًالثم دجدی رحتری و رقتری ںیم رسوگداھ وک‬ ‫رسوگدےھوریغہںیہناھکلاوراہکاجات۔اتمہاساوصلےکاطمقباےسیامتمرہشوںاوروہگجںےکانومں‬ ‫اک اامہل ایک اجاتکس ےہ نج ےک آرخ رپ افل ‪ ،‬ہ‪ ،‬ع وریغہ آےت ںیہ ےسیج ہکم‪ ،‬دمہنی‪ ،‬رسوگداھ‪ ،‬آرگہ ‪ ،‬وکہٹئ‪،‬‬ ‫رصبہ‪،‬ڈاھہک وریغہ یک اامہل رکےن ےک دعب لکشدبلاجیتںیہ ۔ بج مہہی ےتہکںیہ ہکدجدیاردو ںیم الفں‬ ‫اوصلاکاامعتسل ںیہنوہراہای تہبیہمک وہراہےہوتاساکہی بلطم ںیہن وہاتہک ہیطلغےہاوروہ حیحصےہ‬ ‫ہکلباسضحمہیبلطموہاتےہہکزابناکیھباکیاراقتیئرفسےہسجںیمتہبھچکایناشلموہاتےہاور‬ ‫تہبھچکرت کرکدای اجاتےہ۔امہرےادمحیرچلکاور اعمرشےںیمیھبروبہ وکروبہیہاہک اجاتےہ۔تہب‬ ‫یہ مک ولوگں وک روبے ےتہک انس ےہ اور اھکل وت یلکل ںیہن اجات ۔اخاسکر اک اشمدہہ ےہ ہک اامہل زایدہ رت امس رکنہ‬ ‫ینعی ‪Common nouns‬اکایکاجاتےہ۔ےسیجڑلاک‪،‬اتک‪،‬البوریغہہکبجامسرعمہفینعی ‪Proper Nouns‬‬ ‫اکاامہلتہبیہمکدےنھکیںیمآاتےہ۔ےسیجراانوکالبؤیکاجبےئاہکاجاتےہراےنوکالبؤ۔‬ ‫کلماورربامظع‬ ‫‪4‬۔وکلمںاوررباومظعںےکانومںاکاامہلںیہنایکاجات۔ےسیجاثملےکوطررپرباطہین‪،‬ارمکی‪،‬ارفہقی‪،‬ینیک‪،‬‬ ‫ڈینیکا‪،‬رسیاکنل‪،‬آرٹسایلی‪،‬وکرای‪،‬اچانئ‪،‬ارچییییاا‪،‬اابلہین‪،‬وباینس‪ ،‬اینچیچ‪،‬رسایب‪،‬وریغہذمرکیھبںیہاورانےک‬ ‫آرخںیمافلای ہیھبآیت ےہ‪،‬نکیل اس ےکابووجداناکاامہل ںیہنایک اجات‪،‬ویکںہک اردوذہتبیاک ہصحہن‬ ‫وہےنےکابثعاناکاامہلاسلیننسحاوررواینوکاصقنناچنہپےئاگ۔اردوذہتیبیداینےسرماددنہواتسن‪،‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪331‬‬

‫رشمق وٰیطس ےک رہش ںیہ نج ےس امہرے ذمیبہ اور اقثیتف رواطب ںیہ۔ وہ رہش ای ںیہگج‪ ،‬نج اک‬ ‫اپاتسکن اور ِ‬ ‫قلعتاردوذہتیبیداینےسںیہنےہ‪،‬اناکاامہلیھبںیہنایک اجات۔اساوصلےکتحتوفیلیکراین‪،‬ریکوالانئ‪،‬‬ ‫الفڈیلفیاا‪،‬لینم‪،‬آوٹوا‪،‬ارقنہ‪،‬ابرولسان‪،‬ربنیکا‪،‬اڈیربنا‪،‬وریغہاکاامہلںیہنایکاجےئاگ۔‬ ‫وادحعمجاکوصل‬ ‫‪5‬۔وہاافلظنجیکوادحاورعمجاکییہفلےساداوہیتےہاناکاامہلیھبںیہنوہات۔اثملےکوطررپحیصف‬ ‫اردو ںیم ااب‪ ،‬دادا‪ ،‬اچچ‪ ،‬وھپاھپ‪ ،‬دویات‪ ،‬رااج‪ ،‬وریغہ یک عمج ںیہن وبیل اجیت‪ ،‬اس یل ان اک اامہل یھب ںیہن‬ ‫وہات۔اہتبل ضعبوصروتںںیمدیقنترکےن‪،‬زنطرکےنایاقحرتوریغہ ےکےئل ضعبروتشںاکاامہلیک اجات‬ ‫ٹ‬ ‫ےہ ۔ ےسیج مھاارے اےب اک وصقر ےہ ۔ اہیں ااب اک اامہل ابپ وک زلمم رکےن ےک ےئل دیقنتی ادناز ںیم ایک ایگ‬ ‫ےہاورریغذہتیبیادنازوگتفگےہ۔‬ ‫آرخیابت‬ ‫اکیآرخیابتوجا سےلہپیھبالضفلںیماشعئ اامہلےکوموضعرپاشعئوہےنواےلومضمنںیماشعئ‬ ‫وہیکچ ےہ ہی ےہ ہک بج وگتفگ ای وبل اچل ںیم اامہل ایک اجےئ وت رھپ اےس اھکل یھب ایس رطح اجےئ ۔ ویکہکن‬ ‫درتسوتقرپاوصلےکاطمقباامہلرکےنےسنسحرحتریورقتریںیمااضہفوہاتےہاورروایندیپاوہیت‬ ‫ےہ ۔ ےسیج ہعمج یک امنز ںیم وخب احرضی یھت یک اجبےئ ےعمج یک امنز ںیم وخب احرضی یھت زایدہ ومزوں‬ ‫ےہ۔اتمہارگ اضمفاامعتسل رکںی ےسیجامنزِہعمجںیم وخب احرضی یھتوتاامہل ںیہنرکںی ےگ۔ رہباحل‬ ‫ہعمجاکیامسرعمہفیھبےہویکہکنہیےتفہےکاکی دناکانمےہوتاسےئلاہجںہیامسرعمہفوہواہںاامہل‬ ‫ہنایکاجےئوترتہبےہ۔ ےسیجوضحراونرادیہاہللاعتٰیلاک ہبطخہعمج ےکروز رشنوہاگ۔ ہسلجاسالہنہعمج‪،‬ہتفہ‪،‬‬ ‫اوتار نیت دن وہاگ۔ اکی اور اقلب وغر ابت ہی ےہ ہک امس رعمہف بج لمج ےک آاغز ںیم آےئ وت ضعب‬ ‫وصروتںںیماساکاامہلایک اجاتےہ۔ ےسیجےعمجوکدجہتوہیگ ۔ےتفہوکاعیملتعیب وہیگ ۔نکیلہیااسنونںاور‬ ‫وہگجںےکانومںےکاسھتاعموطررپںیہنایکاجات۔ےسیجرسوگداھےکامےٹلتہبوہشمرںیہ۔‬ ‫ضعبزمدیاثمںیل‪:‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪332‬‬

‫ہچب‪:‬ےچبےندودھایپایںیہن۔وتاہیںہچبےکدعب ِ‬ ‫رحفرطبےنآایےہاسےئلاامہلرضوریےہ۔ ےسیجہچب‬ ‫ےن دودھ ایپ ومزوں ںیہن ۔ اکی اور اثمل دںیھکی اِس ےچب ےن رشارت یک ےہ ۔ وھچڑںی اجےن دںی ہچب‬ ‫ےہ۔ وت ہچب ےک دعب بج ِ‬ ‫رحف رطب ںیہن آای وت ہچب ومزوں ےہ۔ ریمے اسھت سب اکی ہچب اجےئ اگ ‪ ،‬ہلصیف‬ ‫رکول سکےچبےناجانےہ۔ اسہی‪ :‬درتخاک اسہیتہبانھگےہ۔آپاسےئ ںیمھٹیب اجںیئ۔ اہیںیھب اسہی‬ ‫ےکدعب ِ‬ ‫رحفرطبںیمآایےہوتاامہلوہایگ۔‬ ‫ہجیتن‬ ‫اامہل ےک ابرے ںیم یلیصفت وگتفگ ےک دعب مہ دنمرہج ذلی اتنجئ رپ ےتچنہپ ںیہ ۔ اامہل اعم وطر رپ امس رکنہ‬ ‫ینعی ‪ Common Nouns‬اک ایک اجات ےہ ےسیج ہچب‪ ،‬اسہی‪ ،‬ہسلج وریغہ ۔ امس رعمہف اک اامہل ااسنونں ےک‬ ‫انومںاک یلکل ںیہنایک اجات ۔ اےسی وکلمں‪ ،‬رہشوںای وہگجں ےک انومں اک یھب ںیہنایک اجاتنجاک اردوزابن ‪،‬‬ ‫ذہتبی اور رچلک ےس رہگا قلعت ںیہن ےہ ےسیج رغمیب اممکل‪ ،‬رہش‪ ،‬ںیہگج وریغہ۔ زین اردو زابن واےل‬ ‫العوقںاکاامہلیھبریغریمسوگتفگںیمیہ انسیئداتیےہریمسوگتفگاوررحتریںیمںیہنایک اجات۔ ےسیجاعموبل‬ ‫اچل ںیم وگرجہ وک وگرجے‪ ،‬رسوگداھ وکرسوگدےھ ‪ ،‬آرگہ (دنہواتسن اک رہش) وک آرگے وریغہ اہک اجات ےہ‬ ‫نکیلریمس ‪،‬ادیب‪،‬اقونینزابنںیمااسیںیہنایکاجاتایمکازمکوموجدہاردوںیمںیہنایکاجات۔آرخیہتکنہیہک‬ ‫اہجں بس اوصل وموجد یھب وہں واہں اامہل رکان ای ہن رکان رقمر ای فنصم یک وصادبدی ینعی رمیض رپ رصحنم‬ ‫وہاتےہ۔ًالثم رضحتحلصماوملوعدؓےناینپرحتریو رقتری ںیمفل رعہصوک رعےصاورومعقوکومےعق ںیم‬ ‫دبتلیںیہن ایک۔اتمہہییھبوہاتکسےہ ہکدرگیوہگجں رپآپؓےناامہلایکوہ۔ سپابتاکدصقمہیےہہک‬

‫اامہل اکداردماررقمر وفنصمیک رمیض‪ ،‬رحتریورقترییکرواینونسحوریغہرپ رصحنمےہ ۔وھتڑے رعہص‬ ‫ںیم۔ےبملرعہصکت‬ ‫(ابطختوشر ٰیدلج‪2‬ہحفص‪)161-160‬‬ ‫وت ومنم وک اینپ وکوششں ںیم ےس اکی اخہن دخااعتٰیل ےک ےئل وھچڑان رضوری وہات ےہ۔ درتقیقح یچس‬ ‫ابت ہی ےہ ہک ومنم یھبک یھب اےسی ومعق رپ ںیہن اتچنہپ‪ ،‬اور درالص وکیئ صخش یھب اےسی ومعق رپ ںیہن‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪333‬‬

‫اتچنہپ‪ ،‬سجوک اسداینںیم اکلم ومعقاہک اج ےکس۔ ینعیہی اہکاجےکس ہکابوکیئ رہتس زمکوریاکابیق ںیہنراہ۔‬ ‫رفق رصف ہی ےہ ہک ومنم اتھجمس ےہ ایھب اکایمیب اک راہتس ےہ‪ ،‬نکیل ریغ ومنم اتھجمس ےہ اب وکیئ راہ‬ ‫ںیہن۔‬ ‫(ابطختوشر ٰیدلج‪2‬ہحفص‪)188‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪08‬دربمس‪2022‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪334‬‬

‫(طسق‪)70‬‬ ‫اامسےئآہل ‪Names of tools‬‬ ‫اب مہدوابرہ اسوموضعیکرطفولٹرےہںیہسجرپزگہتشیئکاوباب ےسثحباجریےہ۔مہاردو‬ ‫زابن ںیم زیچوں ‪ ،‬روویں ‪ ،‬اعدوتں‪ ،‬وتیفیکں ‪ ،‬ذجابت و ااسحاست ےک انم انبےن ےک رطوقیں رپ ابت‬ ‫رکرےہےھتسپایسوموضعوکزریِثحبالےتںیہ۔‬ ‫ہیاعموطر رپااعفل ینعی ‪ verbs‬ےسانبےئ اجےت ںیہاسیکوہجہی وہیتکس ےہ ہک آالت ینعی ‪ Tools‬اک‬ ‫قلعتاکمایلمعینعی‪ work and action‬ےسےہ۔‬ ‫ان۔ین۔ناکااضہف‬ ‫‪ 1‬۔سپاردوزابنںیم لعف ےکدعبارگ ین‪،‬ان‪،‬ناکااضہفرکدںیوتاامسےئآہلنب اجےتںیہ۔ ےسیجدوھانکن‬ ‫اکیدصمرےہینعی ‪ infinitive‬سجاکبلطمےہآگ ڑھباکاناییتگلسوہیئآگوکادنینھایوہایکدمد‬ ‫ےسوخبزیترکان۔وتاسےسامسآہلےنباگ‬ ‫دوھنکن‪Bellows‬۔ہیاکیڑمچےاکالیھتوہاتےہسجےکآےگداھیتانلوہیتےہسجےکذرےعی‬ ‫آگوکوہادیاجیتےہ۔ایساکمےکےئلولےہایداھتیکاکیانلایاپپئیھباامعتسلوہیتےہےسج‬ ‫وھپنکناہکاجاتےہاسںیمرباہراتس ینعی ‪direct‬ہنمےسوھپکنامریاجیتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪335‬‬

‫نلیب ‪:‬رویٹ وریغہوکالیھپےن ےکےئلاامعتسلوہےنواال ڑکلیایداھتاکوگلاوزار۔ انلیب ‪Sugarcane‬‬ ‫‪crusher‬۔‬ ‫ینلھچ اییننھچ اورابڑگبرکاھچینایاھچیننوہایگےہاسوکارگنزییںیم ‪ Sieve‬ےتہکںیہاورہییسکزیچےس‬ ‫ااسی امدہ اگل رکےن ای رٹلف رکےن ےک اکم آیت ےہ وج ےب اکر وہ ای اس یک ونتیع ای اامعتسل فلتخم وہ ۔ ےسیج‬ ‫اچےئیک یلھکیتپوکاچےئنب اجےن ےکدعب اھچینن ےساھچنایل اجاتےہینعیاگلرکدای اجاتےہ‪،‬ایسرطح‬ ‫دنگمےکآےٹوکاھچاناجاتےہاتہکدنگماکااسیوُبرایاکلھچاگلایکاجےکسوجےنسپںیمچبایگوہ۔‬ ‫لی‬ ‫اکی اور وصرت امس انبےن یک ہی یھب ےہہک یسک امس ےک دعب لی وک ااضہف رکدای اجات ےہ ۔ ےسیج انک ےس‬ ‫لیکن ‪ Cavesson / noseband‬ینعی یسکاجونریکانک ےکےنھتنوک دیھچرکاسںیماکیوھچیٹیس‬ ‫وچیب خیم ‪ ،‬ڑکلی ای ولےہ یک لیک ڈال رک اس ںیم ریس ابدنھ دےتی ںیہ اتہک اجونراقوب ںیم رےہ۔ایس رطح‬ ‫رپھکا ‪A kind of tile‬ےسرپھکلی ‪ Shingle‬وریغہ۔‬ ‫‪ 2‬۔ ضعب افریس اافلظ ےک دعب ہ اک ااضہف رکےن ےس یھب اامس نب اجےت ںیہ ۔ ےسیج دتس ینعی اہھت ےس دہتس‬ ‫ینعیڈنیہلرھچیای اہلکڑیوریغہےکاسھتاگلوہاڑکلیاکوہہصحسجےساےس ڑکپےتںیہ۔مشچ ینعیآھکن‬ ‫ےسہمشچینعیکنیعایزیمےساپینےنلکنیکہگج۔روشدصیقیاصبحےنایکوخباہکےہ‪:‬‬ ‫؎اُردوےسجےتہکںیہذہتبیاکہمشچےہ‬ ‫وہصخشذہمبےہسجوکہیزابںآیئ‬ ‫سپہمشچاکاکیبلطمذریخہیھبےہ۔ےسیجےتہکںیہرعمتفاکرسہمشچوریغہ۔‬ ‫آہن‬ ‫ایسرطحافریساافلظےکآرخرپآہناکااضہفرکےنےسیھبےئناامسینعی‪nouns‬احلصوہاجےتںیہےسیج‬ ‫اتشگن ینعی ایلگن ےس ااتشگنہن ‪ thumbstall‬ااتشگنہن اکی وخل وہات ےہ وج وچٹ ای وسیئ ےس افحتظ یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪336‬‬

‫اخرطدرزی‪،‬ڑکاھیئرکےنواےلایریتادنازاہشدتیکایلگنینعی ‪index finger‬ایاوگنےھٹرپےتنہپںیہ۔‬ ‫داتسہنینعی ‪glove‬ہیاعممہفےہاوردتسےکدعبآہناگلےنےسانبےہ۔‬

‫اامسےئرظف‬ ‫ہی اےسی اامس وہےت ںیہ وج وتق اور ہگج ےک ینعمدےتی ںیہ ۔ ارگ ہگج ےک ینعم دںی وت اںیہن اردو ںیم ِ‬ ‫رظف‬ ‫اکمنےتہکںیہاورارگوتقےکینعمدںیوت ِ‬ ‫رظفزامنےتہکںیہ۔‬ ‫ہ‬ ‫اہیں مہیدںیھکیےگہکاسرطحےکانمایاامسانبےناکایکرطہقیےہ۔‬ ‫ا۔ ابرہ ‪ ،‬وارا‪ ،‬واری اک ااضہف رکےن ےس ےسیجاامم ابڑہ اےس اامم ای اامم ابر ہ یھب ےتہک ںیہ ینعی اامم ےک رےنہ یک‬ ‫ہگجہعیشرفہقہیامعرترضحتاامم نیسحؓیک ایدںیمانبےتںیہ ‪،‬رگدوارہ وھکسںاکدقمساقمماہجںان‬ ‫یک دقمس اتکب رگو رگھتن اصبح یک التوت یک اجیت ےہ‪ ،‬ولھپاری ینعی وھچاٹ اس ابغ ایکری وریغہ۔ اےسی‬ ‫ڑپکوںوکیھبےتہکںیہنجرپوھپلوبےٹےنبوہں۔‬ ‫چ‬ ‫ب۔اتسناکااضہفرکےنےسیھباامسےتنبںیہ۔ےسیجاپاتسکن‪،‬ااغفاتسنن‪،‬را ھشیاانوریغہ۔‬ ‫ج۔ہلوکااضہفرکےن ےسیجامہہل‪،‬اسہلگن‪،‬ہلگنجوریغہ۔‬ ‫د۔الاکااضہفرکےنےسیھبامسےتنبںیہےسیجرسسال‪،‬تپہیاال‪،‬ددایھلوریغہ۔‬ ‫ہ۔ اسل اور اسہل ےک ااضےف ےس ےسیج اسکٹل ‪ mint‬روہیپ ہسیپ انبےن اک اکراخہن۔ درھم اسہل ینعی‬ ‫‪charitable institution‬۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ایسرطح رہاکی صخشاک اےنپ اقمدصاک اکیتب وہات ےہ اوروہ اسکت انچنہپاچاتہ ےہرگم ہیاہلل اعتٰیلیہ‬ ‫ےک اایتخر ںیم وہات ےہ ہک اس کت اچنہپ دے ای اس یک رمع اک ےلہپ یہ اخہمت رکدے۔ وہ اےنپ امل ای زعت‬ ‫وآربو‪،‬ابلوچبںای دورسیوحاجئ ےکےئل ڑتاتپےہاورےبوخد وہاتےہاوراسباواقت ولگاںیہنالکشمت‬ ‫ںیم ڑپرکوخدیشکرک ےتیلںیہرگموہصخش وجدخایکرطف ےس امومر وہرکآاتےہاساکیہی وجشدخا اعتٰیل‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪337‬‬

‫یکوتدیحےکےئلوہاجاتےہاوراینپاسفنینوخاوشہںیکاجبےئ دخااعتٰیلیکوتدیح ےکےئلرطضمباورےب‬ ‫وخد وہات ےہ ۔ںیم اتھجمس وہں ہک اےسی وتق ںیم ہی اافلظ دخااعتٰیل یک رطف ےس آےت ںیہ ہک اتن ینم‬ ‫زنمبۃل وتدیحی و رفتدیی۔ ویکہکن اہلل اعتٰیل وک اینپ وتدیح تہب یہ ایپریےہ ہی وتدیح یھت سج ےک واےطس اہلل‬ ‫اعتٰیل ےن یھبک واب یھبک طحق اور یھبک اےنپ ایپرے مہیلع االسلم ےک اہھت یک ولتار ےس اس ےک ایقم ےک واےطس‬ ‫زہاروں رشمک اجونں وک ابتہ رکدای۔ ہکم و دمہنی ےک احالت یھب رصف ایس یک اخرط دیچیپہ وہےئ ےھت ۔‬ ‫ومٰیسہیلعاالسلماکاعمہلمیھبایسوتدیحےکےئلاھت۔‬ ‫(وفلماظتدلج‪5‬ہحفص‪2‬اڈیشی‪)2016‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫اقمدصاکتب‪ :‬دصقمیکعمجےہاقمدصاورتبےسرمادےہہکداینےکاقمدصیہوکبسھچکھجمسانیل۔وگای‬ ‫ہکاکیتبےہسجےکرگدوھگےتمںیہ۔‬ ‫امل‪:‬دوتل‪،‬اجدیئاد‪،‬زیم‪،‬ومیشی‪،‬رسامہی‪،‬المزتم۔‬ ‫زعتوآربو‪:‬رہشت‪،‬اان‪،‬اخدناینرخفوریغہ۔‬ ‫ابلوچبں‪:‬ےٹیبایٹیبں‪،‬آلاوالد‪،‬رھگےکارفاد۔‬ ‫وحاجئ‪:‬احتجیکعمجینعیرضورایت۔‬ ‫ےبوخدوہان‪:‬اےنپآپےسےبربخوہان۔ داینامکےنںیمایسیرصموتیفےکااسنن وکاردرگدیکربخیہںیہن‬ ‫ریتہ۔‬ ‫اسباواقت‪:‬ضعباواقت‪،‬ینعیااسییھبوہاتےہ۔‬ ‫الکشمتںیمڑپرک‪:‬لکشمیکعمجینعیالکشمتاکاسانمرکےتوہےئ۔‬ ‫وتدیح‪:‬دخااعتٰیلوکوبعمدوادحنیقیرکان‪،‬اساکرہرطحےساکیوہان۔‬ ‫رطضمبوےبوخد‪:‬ےبنیچاوروھکایوہا۔‬ ‫واب‪:‬وہرمضوجتہبدوردورکتلیھپاجےئاوراکیےسدورسےوکیتگلاجےئ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪338‬‬

‫طحق‪:‬یمک‪،‬وخراکاپین‪،‬واسلئیکدشدییمک۔‬ ‫ولتار‪:‬وہںیگنجوجدخااعتٰیلےکمکحےسڑلیںیئگ۔‬ ‫دیچیپہ‪:‬وجاسدہہنوہ‪،‬اھجلوہا‪،‬لکشم‪،‬رطخانک۔‬ ‫ومٰیسہیلعاالسلماکاعمہلم‪:‬ینعیومٰیسہیلعاالسلماکرفوعنےساقمہلب۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪05‬ونجری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪339‬‬

‫(طسق‪)71‬‬ ‫اامسیکیغصت ‪Diminutive form of nouns‬‬ ‫اس ابب ںیم مہ اس وموضع رپ اکی رمہبت رھپ ابت رکںی ےگ ۔ اس ےس لبق مہ اس وموضع رپ ابت‬ ‫رکےکچںیہاب مہھچکےئنرطوقیںاوراافلظرپابترکںیےگ۔اسوموضعرپابترکاناسےئلامہےہ‬ ‫ویکہکناسرطحزابناکملعوعیسوہاتےہزینااسننوکتہبےسےئناافلظےکینعمولعمموہاجےتںیہ۔‬

‫ڑیایڑا‬ ‫‪ 1‬۔ یسک فل ےک آرخ رپ ڑی ای ڑا اگلےن ےس ضعب اواقت مہ یسک امس یک وھچیٹ لکش اک ااہظر رکےت ںیہ اور‬ ‫ضعب اواقت مہ اکی امس ےس یئک امس تفص انبےت ںیہ ینعی ‪ adjectives‬ےسیج دام سج ےک ینعم ںیہ‬ ‫تمیق ‪ ،‬ومل ‪ ،‬اھبؤ وریغہ اسیک یغصت ےہ دڑمی ےسیج ےتہکںیہ ہک اکی اکی دڑمی اک اسحب ولں اگ۔ ڑمچی‬ ‫اجےئ رپ دڑمی ہن اجےئ ینعی اصقنن وہاجےئ ےب زعیت وہاجےئ رگم وجنکس ااسنن یہی اچاتہ ےہ ہک ہسیپ ہن‬ ‫ےگل ۔ڑمچااور ڑمچی۔ڑگنلا ہیامستفصیھبےہاورامسیھبڑگنلااکیآماکامسرعمہفیھبےہ اورڑگنلی۔‬ ‫ڑھکمااورڑھکمی۔‬

‫کاگلرک‬ ‫‪ 2‬۔ دنہی اور افریس دوونں اافلظ وک ک اگلرک یھب امس یک یغصت انبیئ اجیت ےہ ےسیج ڈوھل ےس ڈوھکل ‪ ،‬ایس‬ ‫اوصل رپ اشدی لپ ےس کلپ انب وہ ویکہکن کلپ وک لپ لپ ےتکپھج ںیہ نکیل اس یک وکیئ دنس ںیہن یلم ‪ ،‬نیع ےس‬ ‫کنیع۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪340‬‬

‫نیعےکیئکینعمںیہ‪:‬آھکنےسیجنیعانیقیلینعیااسینیقیےسیجاینپآوھکنںےسدھکیایلوہ‪ ،‬ابلکل‪،‬اخصوطر‬ ‫رپ ‪ ،‬کیھٹ ےسیجوہ نیع (ابلکل)اےنپ ابپ اسیج ےہ ۔ امہرے رھگ ےک نیع(کیھٹ) اسےنم وریغہ ۔ ملع ہفسلف‬ ‫ںیم نیع وہ ےشٔ وہیت ےہ وج اینپ ذات ےس اقمئ وہ وخاہ وہ رفمد وہ ینعی وجرہ ای رمبک وہ ینعی مسج ۔ رھپ ھٹیب‬ ‫ےسکھٹیب۔رھپڈلھےسڈکلھاوراساکاامعتسلریمیقتریمےناسرعشںیمایکےہ۔‬ ‫الےتںیہنرظنںیماطلغینرہگوک‬

‫مہدقتعمںیہاےنپآوسنیہیکڈکلھےک‬

‫اطلغینےکینعمںیہ ڑلانکھ‪،‬ولنٹ ےسیجرتسبرپولنٹاییسکاجونراکرتیایچیکںیمولنٹ۔رہگینعیومیتایاوالد ۔‬ ‫ڈکلھینعیانبوٹ‪،‬رطز‪،‬ڈبھ‪،‬ادا‪ ،‬کمچوریغہ۔سپریم ےتہکںیہہکیسکومیتیکرطزایڈبھیکاجبےئ‬ ‫ںیماےنپآوسنیکانبوٹ‪،‬رطزا ڈبھ وک دنسپرکات وہں ینعی اجبےئ انموبسناور املودوتل ےکمہرگایو‬ ‫زارییکاطتقرپنیقیرےتھکںیہ۔‬

‫چاکااضہف‬ ‫ک ےک العوہ چ اور ہچ اک ااضہف رکےن ےس یھب ہن رصف ےئن اامس ےتنب ںیہ ہکلب وہ امس یک یغصت ینعی اس ےک‬ ‫ق‬ ‫وھچےٹ مجح ‪ ،‬وزن‪ ،‬تمیق ای زعت وک یھب اظرہ رکےت ںیہ۔ ےسیج دنصوق ےس دنصو چی ای دنصوہچق ‪ ،‬ابغ ےس‬ ‫ابہچیغ‪،‬دگیےسدیچگیایدہچگی‪،‬چمچےسہچمچاییچمچ۔‬

‫قتشموہان‬ ‫‪3‬۔ضعبامسافصتدورسےاافلظےساذخےئکاجےتںیہاسلمعوکقتشموہانےتہکںیہ۔‬ ‫ا۔ ی ےک ااضےف ےس ‪ :‬ینعی وہ فل سج ےس ےئن اافلظ اذخ رکےن وہں اس ےک آرخ رپی اک ااضہف رکدںی‬ ‫ےگ۔ ےسیج رہش ےس رہشی‪ ،‬اہپڑ ےس اہپڑی‪ ،‬دسی (‪ ) Native‬ےس دیسی( ‪local, regional,‬‬ ‫‪)indigenous‬۔اجنپبےساجنپیب‪،‬اونےساوین۔‬ ‫ب۔افلےکڑباھےنےسےسیجدودھےسدودایھ‪،‬وھجٹےسوھجاٹ‪،‬لیمےسالیم‪،‬وھبکےسوھباک‪،‬لین‬ ‫ےسالین۔‬ ‫ج۔اکڑباھےنےس ےسیجریتاکوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪341‬‬

‫د۔ االی ڑباھےن ےس ہکبج ایےئ رعموف وہ ینعی وہ وہ 'ی' سج ےس ےلہپ ےک رحف رپ زری وہ اور وج واحض وطر‬ ‫ےساوراالعنےکاسھتڑپیھاجےئ۔‬ ‫ےسیجرھتپےسرھتپالی ‪، rocky/gritty‬رشمےسرشالیم ‪، shy/ nervous‬رسےسرالیس ‪juicy/‬‬ ‫ِس‬ ‫‪ ، sweet/ polite‬خل ےس الیجس ‪decorated/handsome‬اور رگن ےس رالیگن ‪colorful/‬‬ ‫‪fun loving‬۔‬ ‫ہ۔ االی ڑباھےن ےس ہکبج ایےئ وہجمل وہ ینعی وہ ’’ے ‘‘ وج چنیھک رک اور االعن ےک اسھت ہن ڑپیھ اجےئ‪’ ،‬ڑبی‬ ‫ے‘۔ےسیجاالیک‪،‬وسالیت۔‬ ‫‪ 4‬۔ آہن‪ ،‬اںی ای انی ‪ ،‬اور انک اک ااضہف رکےن ےس امس انبےئ اجےت ںیہ ۔ ےسیج رمداہن‪ ،‬اسالہن‪ ،‬اماہہن اگچبہن‪،‬‬ ‫زانہن وریغہ۔ اںی ےس زرںی ینعی یتمیق‪ ،‬آںیشت ینعی آگ اسیج رسخ اور رگم ۔انی ےس رنیگن‪ ،‬نیکمن‪،‬‬ ‫وشنیق‪،‬نیمک۔انکےسےسیجانبضغک‪،‬وہانلک‪،‬رطخانک۔‬ ‫‪5‬۔امس ینعی ‪ noun‬اور ارم ینعی مکح ‪ Command‬ےک اسھت لم رک ڑکنیسوں افریس افصت‬ ‫‪Adjectives‬ےتنبںیہ۔ افریسرحوف ےب‪،‬رب‪،‬اب‪،‬ہبےکاسھت ےسیجربلحم‪،‬ربوتق ‪ ،timely‬ربرقار‪،‬‬ ‫اجب ‪، true‬جیب ‪، unnecessary/ improper‬ےبلقع ‪unwise‬وریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ینعی ہی دخاودن میکح قلطم اک لعف ےہ ہک وضعبں یک ادعتسادںی اور ںیتمہ تسپ رںیھک اور وہ زاخرف داین‬ ‫ںیمےسنھپرےہاوررسیئاوراریماوردودنمتلالہکےنرپوھپےتلرےہاورالصوصقمدوکوھبلےئگاورضعب‬ ‫وکاضفلئ رواحتین اورامکالتدقہیس انعتی رفامےئ اور وہ اسوبحمب یقیقح یک تبحمںیم وحم وہرک رقمب‬ ‫وبقمالن رضحت ادحتی وہےئگ ۔ رھپ دعب اس ےک اس تمکح یک رطف ااشرہ رفامای ہک وج اس‬ ‫نب ےئگ اور‬ ‫ِ‬ ‫م‬ ‫قسم ییپہُ ّغِیشپہ‬ ‫ُم (ازلرخف ‪)43:33‬۔ینعی‬ ‫ن یاا م‬ ‫االتخف ادعتسادات اور ابتنی ایخالت ںیم یفخم ںیہ۔ ُ‬ ‫مہ ےن اس ےئل ضعب وک دوتل دنم اور ضعب وک دروشی اور ضعب وک فیطل عبط اور ضعب وک فیثک عبط اور‬ ‫ضعب وتعیبطںوکیسکہشیپیکرطف املئاور ضعبوک یسکہشیپ یکرطف املئراھکےہاتانوکہیآاسیندیپا‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪342‬‬

‫وہاجےئ ہک ضعب ےک ےئل ضعب اکر ربار اور اخدم وہں اور رصف اکی رپ اھبر ہن ڑپے اور اس وطر رپ‬ ‫امہمتینبآدمآباسینامتمےتلچرںیہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحوسم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪204‬۔‪)205‬‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫دخاودنمیکح قلطماک لعف‪:‬اسدخا اکاکم ےہوج ایسی تمکح اورداانیئراتھک ےہ سج یکوکیئااہتن ںیہن۔ ینعی‬ ‫وجاکلمےہ۔‬ ‫ادعتسادںی‪،‬ںیتمہ تسپ‪:‬ادعتسادیکعمجےہ ینعیاطتقاورالصیح۔تمہیکعمج ۔تسپوہاجانمکوہاجان‪،‬‬ ‫زمکوروہاجان۔‬ ‫زاخرفداین‪:‬داینیکراینیگنں‪،‬کمچدکم۔ ‪Worldly adornments‬‬ ‫رسیئ‪،‬اریماوردودنمتل‪ :‬انبساافلظاکاکیرتشمکینعمےہینعیوہصخشسجےکاپسدوتل‪،‬اجدیئاد‬ ‫اورہسیپوہاہتبلرسیئ اک قلعترایتس اور وکحتم ےسےہینعیااسیصخش سج ےک اپسوکحتماوراطتق‬ ‫یھبوہ۔‬ ‫وھپےتلرےہ‪:‬دوھاکاھکرکوخشوہان‪،‬وخدرفیبی۔‬ ‫اضفلئ رواحتین اور امکالت دقہیس‪ :‬رواحین اطںیتق اور اپزیکہ رنہ‪ ،‬وجرہ‪ ،‬ایلتق ‪،‬وخایبں ‪Spiritual‬‬ ‫‪excellence‬‬ ‫وحموہان‪:‬رصموفوہان‪،‬یسکاکمںیموپرےاالخصاوروتہجےسگلاجان۔‬ ‫ابتنیایخالت‪:‬ایخالتاکرفق‬ ‫اکرربار‪:‬رضورتوپریرکان‪،‬احتجروایئ۔ ‪Getting one’s desire fulfilled‬‬ ‫امہمتینبآدم‪human expeditions and needs :‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪12‬ونجری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪343‬‬

‫(طسق‪)72‬‬ ‫رمبکاافلظ‬ ‫ا ّول‪ :‬ہی وہ اافلظ وہےت ںیہ وج اکی اخص فل ای دورسے فلتخم اافلظ ےک اسھت لم رک اخص ینعم دیپا‬ ‫رکےتںیہ اسمسقےکرمبکاافلظزایدہرتافریسوہےتںیہ۔‬ ‫دوم‪:‬ہی اافلظبجدوفلتخماامسایاکیامس اورتفصایامساورلعفایتفصاورلعفلمرکاکیرمبکفل‬ ‫انبےتںیہ۔اےسیرمابکتزایدہرتدنہیوہےتںیہ۔‬ ‫‪1‬۔وہاافلظنجےکرشوعںیمآےنےسافصتیکفنوہیتےہ۔‬ ‫افل‪:‬دنہیےسےسیجالٹینعیاقمئ‪،‬وجاینپہگجےسہنےٹہ‪،‬اٹمایانٹِمینعیہنےنٹمواال‪،‬الزوال۔‬ ‫ان ‪ :‬دنہی ےس ااجنن ‪ ، Stranger/unknown‬ان پڑھ ‪ ، Illiterate‬ان گڑ ‪unshaped/‬‬ ‫‪uncut/ inexperienced‬۔‬ ‫ن‪:‬دنہیےسڈنر ‪،brave‬اتہن ‪unarmed‬۔‬ ‫رن‪:‬دنہیےسرنااشینعیانادیمی‪،‬رنلمینعیےبلیم ‪stainless‬۔‬ ‫ان‪ :‬افریس اور دنہی دوونں اافلظ ےک اسھت آات ےہ۔ ےسیج انالقئ ‪ ،incompetent‬اندارینعی رغبی ‪،‬‬ ‫رضورت دنم ۔ اسیق افرویق اک ہی رعش رضحت ۃفیلخاحیسمل ادیہ اہلل اعتٰیل ےک نیسح رہچے یک رھبوپر اکعیس‬ ‫رکاتےہ۔‬ ‫؎ریتےرہچےہپااجےلیکاخسوتایسی‬ ‫اور رمی روح ںیم اندار ادنریھاااسی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪344‬‬

‫انوتقینعیاےنپوتقرپہنوہےنواال ‪,‬ےبوتق ‪،untimely‬انھجمس ‪،unintelligent‬اناچر ینعیوبجمر‬ ‫‪helpless‬۔‬ ‫ےب‪ :‬افریس اور دنہی دوونں اافلظ ےک اسھت۔ ےسیج ےبوہش ‪،unconscious/ intoxicated‬‬ ‫ےبدرد ‪ ،unkind‬ےبڈاگنھ‪ ، awkward‬ےب اثمل ‪ ، unique‬ےب اکر ‪ ، useless‬ےب‬ ‫ربص ‪impatient‬۔‬ ‫مک‪:‬دنہیاورافریسدوونںاافلظےکاسھت۔ےسیجزمکور‪،‬ایمکبینعیمکےنلموایلزیچ‪،rare/ scarce‬تخبمک‬ ‫‪،unfortunate/cursed‬مکلقع‪،‬مکوحہلص‪،‬مکالص ‪base-born‬۔‬ ‫ریغ‪ :‬رعیب اافلظ ےک اسھت۔ ےسیجریغ احرض‪ ، absent‬ریغ وہمجری ‪ ، undemocratic‬ریغ ملسم‪non-‬‬ ‫‪،Muslim‬ریغدصمہق ‪،unverified‬ریغانمبس ‪،improper/ impolite /unnecessary‬‬ ‫ریغہقلعتم ‪irrelevant‬۔‬ ‫الخف‪:‬رعیباافلظےکاسھت۔ ےسیجالخفلقع ‪ ،unreasonable/absurd‬الخفرشع ‪against‬‬ ‫‪،Islamic laws‬الخفاقونن ‪،illegal/unlawful‬الخفودعہ ‪treachery/ breach of‬‬ ‫‪ِ ،trust‬‬ ‫الخفومعمل‪،unusual activity‬الخفوتعق ‪unaccepted‬۔‬ ‫ایس رطح دب اور گنت وریغہ دورسے اافلظ ےک اسھت آرک ذمتم ےک ینعم دےتی ںیہ ۔ ےسیج دب امگن ینعی‬ ‫ش رکان‪ ،‬دب اامتعد وہان ‪ ،to be suspicious /distrustful‬دب لکش ‪ugly/repulsive to‬‬ ‫‪sight‬ایسیلکشووجرظنوںرپرگاںزگرے ‪،‬دبنلچینعیاالخیقوطررپااہتنیئزمکور ‪، immoral‬گنت‬ ‫دل ینعیوجنکس‪،‬اورمکرظف ‪،Illiberal/ a miser‬گنتمشچ ‪narrow minded‬۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ہیاتکبامتم رفوقں ےکاقمہلب رپ تقیقحِ االسم اوراچسیئ اقعدئِاالسم یکاثتب رکیتےہ اوراعم اقیقحتت‬ ‫ےس اقحتین رفاقن دیجم یک اپبہی وبثت اچنہپیت ےہ اور اظرہ ےہ ہک وج وج اقحقئ اور داققئ اعم اقیقحتت ںیم‬ ‫ےتلھک ںیہ اخص ابماثحت ںیم ااشکنف اُن اک رہزگ نکمم ںیہن یسک اخص وقم ےک اسھت وج صخش انمرظہ رکات‬ ‫ےہ اسوک ایسی احںیتج اہکں ڑپیت ںیہ ہک نج اومر وک اُسوقم ےن میلست ایک وہا ےہ ان وک یھب اینپ قیمع اور‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪345‬‬

‫مکحتسم اقیقحتت ےس اثتب رکے ہکلب اخص ابماثحت ںیم ارثک ازلایم وجاابت ےس اکم اکنال اجات ےہ اور‬ ‫داللئ وقعمہل یک رطف اہنتی یہ مک وتہج وہیت ےہ اور اخص وثحبں اک ھچک اضتقم یہ ااسی وہات وج یفسلف وطر رپ‬ ‫اقیقحتترکےنیکاحتجںیہنڑپیتاوروپریداللئاکوتذرکیہایکےہمتسبہصحداللئہیلقعاکیھبادنراج‬ ‫ںیہناپات ًالثمبجمہاےسیصخشےس ثحبرکےت ںیہوج ووجداصعناعملاکاقلئےہااہلماکرقمےہاختیقل‬ ‫ابری اعتٰیل وک اماتن ےہ وت رھپ مہ وک ایک رضور وہاگ وج داللئ ہیلقع ےس اس ےک روربو ابثت ووجد اصعن رکںی ای‬ ‫رض ورتِااہلم یک ووجہ دالھکوںی ای اختیقل ابری اعتٰیل رپ داللئ ںیھکل ہکلب ابلکل وہیبدہ وہاگ ہک سج ابت اک‬ ‫ھچک انتزعیہ ںیہناساک ڑگھجا ےل ںیھٹیب رگمسج صخش وک فلتخماقعدئ‪ ،‬فلتخمدنعایت‪،‬فلتخم ذعرات‪،‬‬ ‫فلتخماہبشتاکاقمہلبرکانڑپاتےہاسیکاقیقحتوتںںیمیسکمسقیکرفوذگاتشابیقںیہنریتہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحا ّول‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪8‬۔‪)9‬‬ ‫اخصاکنت‪:‬‬ ‫‪۱‬۔وجاقحقئاورداققئاعماقیقحتتںیمےتلھکںیہاخصابماثحت ںیمااشکنفاُناکرہزگنکممںیہن۔‬ ‫‪۲‬۔اخصابماثحتںیمارثکازلایموجاابتےساکماکنالاجاتےہ۔‬ ‫‪ ۳‬۔سجصخشوکفلتخماقعدئ‪،‬فلتخمدنعایت‪،‬فلتخمذعرات‪،‬فلتخماہبشتاکاقمہلبرکانڑپاتےہ اسیک‬ ‫اقیقحتوتںںیمیسکمسقیکرفوذگاتشابیقںیہنریتہ۔‬ ‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫ہیاتکب‪:‬ینعیربانیہادمحہی۔‬ ‫م‬ ‫سلہیکانشتخیکاجیت‬ ‫اعمقیقحت‪ :‬ہیاسملئوکلحرکےناوراقحقئالتشرکےناکاکیرطقیےہ۔ا ّول ٔ‬ ‫ےہ۔دومایقسایرفموےض یکشتدےیاجےتںیہ۔دعبازاںاشمدہےاورولعمامتےکزجتےیےساکمایل‬ ‫اجاتےہ۔وسماحلصوہےنواےلاقحقئیکریبعتںییکاجیتںیہ۔‬ ‫‪General Research: It is a problem solving and fact-finding method that‬‬ ‫‪consists of problem recognition and identification, hypothesis‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪346‬‬

‫‪formulation, observation, data collection, data analysis, and at the end‬‬ ‫‪.interpreting the findings and results‬‬ ‫اخصابماثحت‪:‬یسکوصخمصوموضع ایہبتکمٔرکفکتدحمودثحب۔‪Focused arguments‬‬ ‫اقحقئاورداققئ‪:‬اچسایئں ‪Truths‬‬ ‫انمرظہ‪:‬ثحب‪،‬اخصوطررپفلتخمذمیبہہبتکمٔرکفےکدرایمنوہےنوایلثحب ۔‪Debate‬‬ ‫اضتقم‪:‬رضورت‪،‬اقتہض‪،‬اطمہبل‪،‬اوصل ‪Necessity/ required‬‬ ‫قیمعاورمکحتسماقیقحتت‪:‬رہگےاوروبضمطداللئ ‪in-depth and solid arguments‬‬ ‫ازلایم وجاب‪ :‬ااسی وجاب سج ںیم ازلام اگلای اجےئ ےسیج ارگ مہ ہی ںیہن رکےت وت مت یھب وہ ںیہن رکےت‬ ‫وریغہ۔‪Accusatory answers‬‬ ‫داللئوقعمہل‪:‬یقطنماوریلقعدلیلےسیجرضحتدمحمﷺیبنںیہ۔آپےسلبقوعبمثوہےنواےلامتم‬ ‫اایبنء وافت اپےکچ ںیہ ۔ رضحت یسیعؑ یبن ےھت اور رضحت دمحم ﷺ ےس لبق وعبمث وہےئ ےھت ۔ ذہلا‬ ‫رضحتیسیعؑوافتاپےکچںیہ۔‬ ‫متسبہصح‪:‬وسیباںہصح ‪a fraction(20th ) of something‬‬ ‫اِیِراج‪ :‬یسکرہفتسںیمھچکدالخرکان۔ ‪entry in a record‬‬ ‫آسننیعماےنپاکیرعشںیمفلادنراجاکوخوصبرتاامعتسلرکےتوہےئےتہکںیہ‬ ‫؎اہمترےانمےکےچینیچنھکوہیئےہریکل‬ ‫اتکبزتسیےہاسدہاسادنراجےکدعب‬ ‫اصعن اعمل ‪ :‬داین اک تعنص اک ر ‪,‬اخقل اکانئت ‪،‬ینعی دخا اعتٰیل ‪the Maker, the Creator, an‬‬ ‫‪attribute of God‬‬ ‫مےہ‪:‬ینعیااہلمرپاامینراتھکےہ۔رقمینعیارقاررکاتےہ ‪Admits‬‬ ‫ااہلماک ُ ِ ڑ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪347‬‬

‫اقعدئ ‪ ،‬دنعایت‪ ،‬ذعرات‪ ،‬اہبشت‪ :‬دیقعہ یک عمج‪ ،‬دنعہی یک عمج ینعی راےئ ‪، doctrine/discourse‬‬ ‫ذعریکعمجینعیاہبہنایذعمرتزینارتعااضت ‪،apologies /objection/Criticism‬سُپہہیکعمج‬ ‫ینعیش‪،‬امگن‪،‬اامتحل ‪doubts‬۔‬ ‫رفوذگاتش‪:‬وھبل‪،‬یمک‪،‬وکاتیہ ‪negligence/ lacking‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪19‬ونجری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪348‬‬

‫(طسق‪)73‬‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫ہیارثکافریسوہےتںیہاورارثکوطبرامسافلع(ینعیوہامس ‪noun‬وجاکمرکےنواےلصخشوکاظرہرکے‬ ‫ےسیج ےنھکل واال۔ ‪ ) noun of agency‬اامعتسل ےئک اجےت ںیہ ۔ اںیہن یسک امس ےک اسھت ارم ینعی مکح اک‬ ‫ہغیصایاکیاورامسالمےنےسانبایاجاتےہ۔‬ ‫دارےکاسھت‪:‬ےسیجدلدارینعیوبحمباورایپرا ‪ ،Captivating/ charming‬اجدنار زدنہ‪،‬اطتقور‬ ‫‪،alive/ energetic‬وافدار ینعیوافرکےنواال‪،‬صلخماامیدنار ‪،faithful/ loyal‬امدلاراورزردار‬ ‫دوونںاکینعماکیےہینعیاریمااسنناصبحاجدیئادوریغہ۔‬ ‫ربےک اسھت‪:‬ےسیجدربلینعی بیبح‪ ،‬رپمتی ‪، beloved‬ایپبمینعیریفس‪ ،‬اقدص ‪ ، messenger‬اجںرب ہی‬ ‫افریس رمبک فل ےہ وج اجن ربدن ےس انب ےہ ینعی الستم رانہ ‪ ،‬انہم رب ینعی ڈاایک‪ ،‬یھٹچ راسں ےسیج رمق‬ ‫دباویینانہمربوکرعشںیماامعتسلرکےتوہےئےتہکںیہ ۔‬ ‫؎انہمربوتیہاتبوتےنوتدےھکیوہںےگ‬ ‫ےسیکوہےتںیہوہطخنجےکوجابآےتںیہ‬ ‫ابز ےک اسھت‪ :‬اجابنز ینعی اجن رپ ےنلیھک واال ‪ ، brave/daring‬داغابز ‪ ،cheater‬دوھےک ابز ‪ ،‬وبکرت ابز‬ ‫‪،pigeon-breeder‬وہاابزینعیاہجزاڑاےنواال ‪،pilot‬اہبہنابزینعیوھجٹوبلرکاکمایتنحمےسےنچب‬ ‫واال‪،‬تسس‪،‬اکلہ ‪making lame excuses‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪349‬‬

‫اسزےکاسھت‪:‬ہلیحاسزینعیاکمر‪،‬رفیبی ‪،artful/wily/ playing tricks‬دماسزینعیہرداسھت‬ ‫دےنیواال ‪ ،a friend and companion‬زامہن اسزینعی یفنم ونعمںےکاحلظےسانباولتق‪،‬دبےتل‬ ‫وتقےکاسھتدبےنلاجےنواالاورتبثمونعمںںیمااسیصخشوجاحالتووااعقتاکرہگاملعاوررجتہبراتھک‬ ‫وہ ‪، experienced/time-server/opportunist‬اکراسزینعیاکموپرےرکےنواالاحںیتجرب‬ ‫الےنواالدخااعتٰیل ‪benefactor‬۔رضحتحیسموموع ؑداےنپوظنمم(‪)poetical‬الکمںیمرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫؎اےدخااےاکراسزوبیعوپشورکداگر‬ ‫اےریمےایپرےریمےنسحمریمےرپورداگر‬ ‫لعجاسزینعییلقنروہیپایداتسوزیانبےنواال ‪forger/fraud‬‬ ‫آور (ور) ےک اسھت‪:‬انومرینعی وہشمر‪ ،‬اتممز‪ ،‬امنایں اکم رکےن واال ‪ Famous/celebrity‬۔ اکی‬ ‫ادمحیوکوجقلعتاورقشع رضحتحیسموموع ؑد ےسےہوجپھچںیہناتکسوتاسومضمنوکرطضمریخآابدی‬ ‫اکہیرعشوخبایبنرکاتےہ۔‬ ‫؎دلایکرکےوجرازتبحماکلھکایگ‬ ‫ںیمایکرکوںہکقشعیہاکانومرےسےہ‬ ‫زورآورینعیاطوتقر ‪،vigorous‬دالور ینعیاہبدر‪،‬وسرام ‪ valiant‬دقآورینعیےبملدقاک‪،‬امینوہیئتیثیح‬ ‫واالوہشمرآدیم۔‬ ‫وخاہےکاسھت‪:‬وخاہافریسزابناکفلےہاوراسےکینعمںیہاچانہےسیجےتہکںیہوخاہاکییھبااسنناسھت‬ ‫ہن دے ۔ ارگنزیی ںیم اس ےک ےئل ‪ whether/either‬اک فل آات ےہ۔ ںیم آپ اک ریخ وخاہ وہں ینعی‬ ‫آپیکالھبیئاچاتہوہں۔مہاساتریخرپآپےسذعمرتوخاہںیہ‬ ‫اسےکالعوہوخاہےکینعمںیہاچانہایارادہوہان ینعی ‪desire/ wish‬ریخوخاہینعییسکیکالھبیئاچےنہواال‬ ‫‪ ، well-wisher‬اخرط وخاہ ینعی اانیمطن شخب دح کت ‪ ،‬رمیض ےک اطمقب ےسیج امہرے اکروابر ںیم اخرط‬ ‫وخاہااضہفوہاےہینعی ‪،a desired or more than expected profit‬وخاوخماہ(وخاہوخماہ)ینعی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪350‬‬

‫ےب اسہتخ‪ ،‬وخدوخبد‪ ،‬البوہج ‪inevitably/ unwantedly ,‬اچوہ ای اچوہ‪ ،‬ذعمرت وخاہ ینعی اعمیف‬ ‫اچانہ۔‬ ‫ادنشی ےک اسھت ‪ :‬ادنشی افریس فل ےہ سج ےک ینعم ںیہ رکف اور ادنہشی ‪،‬دور ادنشی ینعی ااجنم رپ رظن‬ ‫رےنھکواال‪،‬وہایشر ‪،wise/foreseeing/keen‬ریخادنشیینعیریخاگسل(ہییھباکیافریسفلےہ‬ ‫ینعی ادنہشی رکان ‪ ،‬ایخل رکان اور ریخ ےک اسھت لم رک اس ےک ینعم ںیہ ےنہک واال‪ ،‬اگےن واال‪ ،‬ریخ اور الھبیئ‬ ‫اچےنہ واال ےسیج ےتہکںیہ ریخ اگسیل اک اغیپم دای )‪ ،‬داع وگ ہی ریخوخاہ اک ابتمدلےہ ‪ ،‬وکہت ادنشی ینعی ریغب وسےچ‬ ‫ےھجمس اکم رکےن واال وج دور ادنشی ہن وہ‪ ،‬مک لقع ‪myopic/ lacking foresight or‬‬ ‫‪،intellectual insight‬دبادنشییسکاکربااچےنہواال‪،‬اخمفل ‪malicious‬۔‬ ‫واضتح‬ ‫اسرہفتس ںیم زمدی رمبک افصت یھب ںیہ وج آدنئہ اوباب ںیم اشلم ےیک اجںیئ ےگ۔ اس ےس لبق مہ‬ ‫ےناسابترپثحبیکیھتہکامسسکرطحانبےئاجےتںیہ۔اہیںمہاناافلظوکدمرظنرےتھکوہےئوج‬ ‫اسابب ںیماشلمےیکےئگںیہ اجےننیکوکششرکےتںیہ افصتےساامسےسیکانبےئاجےتںیہ۔ًالثمریخ‬ ‫اگسلاکیتفصےہاورریخاگسیلامس ےہینعیوہ صخشوج یسکیک الھبیئاچےہاےسریخاگسلںیہکےگاور‬ ‫اسےکاسلمعاکانمایامسریخاگسیلےہینعیریخاچانہ۔رھپدبادنشی(تفص)ےسدبادنیشیینعیربااچےنہ‬ ‫ےکلمعاکانم۔ایسرطحدورادنشیےسدورادنیشی۔اسرطحافصتےسزمدیافصتنباجیتںیہ ےسیج‬ ‫ذعمرتوخاہ تفصےہ ےسیجادارہاسفیلکت رپ اصرنیف ےسذعمرتوخاہےہ ۔اورذعمرت وخااہہن ایس‬ ‫ےس ےننب وایل اکی اور تفص ےہ ینعی وگتفگ اک ااسی ادناز سج ںیم ذعمرت یک اجریہ وہ۔ ۔ ےسیج اس ےن‬ ‫ذعمرتوخااہہن ‪ apologetic‬ادناز ںیماہک۔ اطبلملعےن ذعمرتوخااہہنادنازاانپای۔ایسرطحزور‬ ‫آورےسزورآوریاوردقآورےسدقآوریوریغہ۔سپافصتےکآرخرپ(ی)اگلےنےساعموطررپامس‬ ‫نباجاتےہ۔اہبدرےساہبدریاوراعزجےساعزجیوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪351‬‬

‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬

‫اور ارگ وقعمیل وطر رپ رظن رکںی بت یھب اظرہ ےہ ہک الضتل اک زامہن ابعدت اور اطتع الہٰی ےک ےئل‬ ‫دورسےزامہن ےسزایدہ رتومبج رقتب ووثابےہ سپوہ دورسےزامونں ےسزایدہالضفےہ اوراس‬ ‫یکابعدںیتاببثعدشت ووعصتب اینپ وبقتیل ےس رقبیںیہاوراسزامہن ےک اعدبرتمحالہٰی ےکزایدہ‬ ‫مپ‬ ‫ّ‬ ‫رتقحتسمںیہویکہکنچساعدبوںاوراامیدناروںاکرمہبتاےسییہوتقںیمدنعاہلل جققوہاتےہہکبج‬ ‫امتمزامہن رپداین رپیتسیکتملظاطریوہاورچسیکرطف رظنڈاےنل ےس اجن اجےناکادنہشیوہ اورہیابت‬

‫وخداظرہےہہکبجدلارسفدہاوررمدہوہاجںیئاوربسیسکوکہفیجٔداینیہایپراداھکیئداتیوہاوررہرطف‬ ‫اسرواحینومتیکزرہانکوہالچریہوہاورتبحمال ٰہیہکیتخلدولںےس اھٹیئگوہاورروقحبوہےن‬ ‫ںیم اور وافدار دنبہ ےننب ںیم یئک ونع ےک رضر وصتمّر وہں ہن وکیئ اسراہ اک رقیف رظن آوے اور ہن وکیئ اس‬ ‫رطقی اک ہم ےلم ہکلب اس راہ یک وخاشہ رکےن واےل رپ ومت کت اچنہپےن وایل ںیتبیصم داھکیئ دںی اور‬ ‫ولوگں یک رظن ںیم ذلیل اور ریقح رہھٹات وہ وت اےسی وتق ںیم اثتب دقم وہرک اےنپ وبحمب یقیقح یک رطف‬ ‫رخ رکانیل اور انومہار زعزیوں اور دووتسں اور وخوشیں اور ااقرب یک رافتق وھچڑ دانی اور رغتب اور ےب‬ ‫یسکاوراہنتیئیکوفیلکتںوکاےنپرسرپوبقلرکانیلاوردھکاپےناورذلیلوہےناوررمےنیکھچکرپواہہنرکان‬ ‫تقیقح ںیم ااسی اکم ےہ ہک زجب اوولازعلم رمولسں اور ویبنں اور دصوقیں ےک نج رپ لضفِ ادحتّی یک‬ ‫ابرںیش وہیت ںیہ اور وج اےنپ وبحمب یک رطف الب اایتخر ےچنیھک اجےت ںیہ اور یسک ےس ااجنم ذپری ںیہن وہاتکس‬ ‫اورتقیقحںیماےسیوتق یکاثتبدقیماورربصاورابعدتالہٰی اکوثابیھبوہاتلمےہہکوجیسکدورسے‬ ‫وتق ںیم رہزگ ںیہن لم اتکس ۔ وس ایس تہج ےس ۃلیل ادقلر یک اےسی یہ زامہن ںیم انب ڈایل یئگ ہک سج ںیم‬ ‫اببثع تخس الضتل ےک یکین رپ اقمئ وہان یسک ڑبے وجارمند اکاکم اھت یہی زامہن ےہ سج ںیم وجارمندوںیک‬ ‫دقروزنمتلاظرہوہیتےہاورانرمدوںیکذتّلہباپہیٔوبثتیتچنہپےہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحاہچرم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪641‬۔‪(643‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪352‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫وقعمیل‪:‬لقعےکاطمقب ‪Logically‬‬ ‫الضتل‪:‬رمگایہ‪،‬تلفغ‪،‬اہجتل‪deviation from the right path‬‬ ‫ومبجرقتبووثاب‪ :‬ینعیدخااعتٰیلےکرقباوروثابیکوہجنباجان۔‬ ‫اببثع‪:‬ینعییکوہجےس‬ ‫وعصتب‪:‬دوشاری‪،‬تبیصم ‪hardships‬‬ ‫مپ‬ ‫ّ‬ ‫دنعاہلل جققوہان‪:‬دخااعتٰیلےکزندکیایوضحریسکابتاکچساثتبوہان ‪established‬‬ ‫داینرپیتسیکتملظ‪to become materialistic and spiritually blind :‬‬ ‫ہفیجٔداین‪:‬دایناکرمدہ مسج ینعیامدتیسجںیمزدنیگںیہنےہرگمششکتہبےہ۔ ےسیجاکمانت‪،‬زویرات‪،‬‬ ‫زیم‪،‬دوتلوریغہ ‪Carcass of this material world‬‬ ‫زرہانک‪ :‬زرہےسرھباوہا‪،‬رُپ‪،‬ومعمر‪،‬ربلزی‪،‬اثذپری ‪poisonous‬؛ےسیج‪:‬دردانک ‪،‬آشتانک‪،‬رشم‬ ‫انک‪،‬اوسفسانک‪،‬ریحتانکوریغہ۔‬ ‫یئکونعےکرضروصتمّروہں‪:‬یئکرطح ےکاصقنانت اکایخلآےئ۔وصتمّرینعیایخل ‪Imagination/‬‬ ‫‪estimation‬‬ ‫راہاکرقیف‪:‬مہایخل‪،‬اسھتدےنیواال‪،‬وجزنملکتےنچنہپںیمدمدرکے۔‬ ‫رطقیاکہم‪:‬اکی ےسیجدیقعے‪ ،‬ایخل‪،‬رظنےیاورہفسلفرپنیقیرےنھکواےلولگ۔ ‪like-minded‬‬ ‫‪people‬‬ ‫انومہار‪( :‬اجمز ًا ‪ )metaphorically‬انالقئ ‪ ،‬ےب ادب ‪ ،‬دبزیمت ‪ ،‬ریغ اشہتسئ‪ ،‬تسپ ‪ ،‬انومزوں۔‬ ‫انومہار(یقیقحینعم ‪ )literal‬اواچناچین‪،‬ےسیجاچکاورانومہارراہتس ‪Uneven/rough‬‬ ‫اوولازعلم‪:‬دنلبتمہ ‪Determined‬‬ ‫تہج‪:‬ولہپ‪،‬احلظ‪،‬تمس‪،‬زاوہی‪،‬ببس‪،‬وہج ‪cause/reason‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪26‬ونجری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪353‬‬

‫(طسق‪73‬ب)‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫زگہتش اوباب ےس رمبک افصت یک الیصفتت اک وجہلسلس رشوع ایک ایگ اھت اسابب ںیم یھب مہ ایس لسلست‬ ‫ںیم ابت رکںی ےگ اور زمدی ایسی رمبک افصت اک اطمہعل رکںی ےگ وج اکی ےس زادئ اافلظ ےس لم رک یتنب‬ ‫ںیہ۔زینمہہییھباجزئہںیلےگہکانافصتےساامسےسیکےتنبںیہویکہکنزابنںیمدرتسساوررہگیھجمس‬ ‫وبھج ےک ےئل رضوریےہ ہک ااسنن اکی فل ےس ےننب واےل زمدی اافلظ اک ملع راتھک وہ۔ زین وہ اجاتن وہ ہک وہ‬ ‫فل اردو زابن ںیم سک زابن ےس آای ےہ۔ اےس اسابت اک ملع یھب وہان اچےئیہ ہک وہ فل تفص ےہ ای امس ای‬ ‫لعفایلعتملعفوریغہ۔‬

‫الہقح‬ ‫رمبک افصت یک یکشت ںیم وج دورسا فل اامعتسل وہات ےہ اےس الہقح ےتہک ںیہ ےسیج بلط اور انشس‬ ‫وریغہ۔ارگنزییرگارمںیمالہقحوک ‪adjunct‬ےتہکںیہ۔‬

‫زمدیرمبکافصت‬ ‫بلط ےک اسھت ‪ :‬بلط ےک ینعم ںیہ امانگن‪ ،‬التش رکان ‪ ،‬اچانہ وریغہ ۔ ےسیج رمح بلط ‪ً ،‬الثم ریھپی واےل‬ ‫(‪ )paddler‬ےن داروےغ (‪)police/ administrative officer‬یک رطف رمح بلط اگنوہں‬ ‫ےسداھکی۔ایسرطحرمتمبلط ‪، out of order‬شیعایآرامبلطینعی وہ صخشوج شیعوآرامیک‬ ‫وخاشہ ےس ولغمب وہ اور اس وہج ےس تسس و مک تمہ وہًالثم وادلنی ےک انقح ایپر تبحم ےن اس ےچب وک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪354‬‬

‫آرام بلط انبدای ےہ ‪ ،‬ہیفصت بلط ینعی وہ اعمہلم سج اک ہلصیف وہان رضوری وہ ‪needed to be‬‬ ‫‪ decided/ settled/ adjusted‬ےسیج نیطسلف اک اعمہلم ربس اہ ربس ےس ہیفصت بلط ےہ ۔ وتہج‬ ‫دوران ثحب‬ ‫بلط ینعی ااسی اکم وج اینپلیمکت ےک ےئلاباایتخر ارفاد یکوتہجاچاتہ وہای ایسیابتوج امہوہاور ِ‬ ‫وتہجاچیتہوہ‪noteworthy‬۔‬ ‫انشسےکاسھت ‪ :‬بلطیکرطحہییھباکیالہقحےہاوراسےک ینعمںیہ اجےننواال‪،‬اچہپےننواالوریغہ۔‬ ‫اس الےقح ےس دنمرہج ذلی رمبک افصت یتنب ںیہ ‪ :‬رزم انشس‪ ،‬ادا انشس‪ ،‬رمدم انشس‪ ،‬دقر انشس ‪ ،‬نخس‬ ‫انشسوریغہ۔ رزمانشسینعیااشرےانکےئ یہںیموپریابت ھجمس ےنیلیکالصیحرےنھکواال۔ ینعیاکی‬ ‫اہجدندیہ ‪ ،‬رجتہب اکر ‪ ،‬اسحس اور ابملع ااسنن ۔دیھب‪ ،‬راز‪ ،‬یپھچ وہیئ تقیقح(وصتف)۔وعسد امثعین ےک اس‬ ‫رعش ےکاطمقبرزمےکینعمااہتنیئ یلیصفتاورفیطلاچسایئںںیہ وجرصفدےنھکیےسیہولعمموہیتںیہ۔‬ ‫آپےن رفامای ںیہنےہینسانسیئابتوخد‬ ‫ہیرعشاس وہشمر دحثیابمرہکیکاکی ریسفتیھبےہسجںیم ؐ‬ ‫دےنھکییکرطح۔‬ ‫؎رظنوتاےنپانمرظےکرزماجیتنےہ‬ ‫ہکآھکنہہکںیہنیتکسینسانسیئوہیئ‬ ‫ذجب تبحم یک الصیح وج ااسنن وک اس اقلب انبدے ہک وہ وبحمب یک ومعمیل یس رحتک‬ ‫ادا انشس ینعی ٔ‬ ‫‪gesture‬ایااہظر ‪expression‬ےساسیکراضایانرایضوکاچہپنےل۔‬ ‫رمدمانشس‪ :‬رمدماکوغلیظفلتوترَم ُدمےہنکیلاعموبلاچلںیماےسرَمدمیہاہکاجاتےہ اس ےک ینعم‬ ‫ںیہاعمولگ‪،‬ااسنن ۔رمدمانشسینعیوہااسننوج آدیمیکوخویبں‪،‬اخویمں‪،‬رطفتاورزماجوکاچہپاتنوہ‬ ‫اتھجمس وہ اور اس ےک اطمقب ان یک دقر رکات وہ۔ ‪long-serving/ veteran/ mature/‬‬ ‫‪ experienced‬۔ دقر انشس ینعی وہ صخش وج یسک زیچ ای ااسنن یک الصوتیحں اک یقیقح ادراک راتھک وہ ۔ نخس‬ ‫انشس نخس وگتفگ ای الکم وک ےتہکںیہ نخس انشس وہ صخش وہات ےہ وج وخد یھب اٰیلع ذوق ‪ ،‬ملع اور داانیئ راتھک وہ‬ ‫سج ےک ابثع وہ اےنپ اسےنم ایبن وہےن وایل ابت ےک رہگے او ر فیطل ونعمں وک ھجمس اجےئ ۔ اہیں‬ ‫رمدمانشسےکاکیاورینعمارھباتےہینعیوہصخشوجوگتفگرکےتوہےئاےنپاسنیعمیکوسےنچےنھجمسیک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪355‬‬

‫الصوتیحںاورزابنےکاعیمروکاسےنمرےھک۔رقمرنیاطخبرکےتوہےئاےنپ ملعاورادراکیکروںیم‬ ‫اضمیموکلکشمایادیبزابنںیمشیپرکےتںیہہکبجاکیرمدمانشسرقمراےنپاسےنموموجدولوگںےک‬ ‫اعیمر میلعت اور یملع سپ رظنم وک دمرظن رےتھک وہےئ اینپ وگتفگ وک آاسن مہف اور اسدہ انب اتیل ےہ ۔سپ رمدم‬ ‫انشیس‪،‬دقرانشیساورنخسانشیسبجابمہلمرکاکیثلثمانبےتںیہوترتہبنیاتنجئاحلصوہےتںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ارگںیہمت اعمدیکھچکیھبرپواہںیہنوتایک ایھبکتدوینیاومرںیممترپاثتبںیہنوہاکچہکلقعےننت‬ ‫اہنت وکیئ اکم اہمتریداین اک یھبک رسے کت ںیہن وہپاچنای ایک ںیہمت اسدصاتق ےک امےنن ےس ونہز یسک ذعر‬ ‫یکاجنگشئےہہکلقعوکیھبکہیایلتقاحلصںیہنوہیئہکریغباامتشلیسکدورسےرقیفےکذباتوخد‬ ‫یسکاکموک وبہجانسحوالمکااجنمدےےکس چسوہکاہکایھبکتںیہمتاس ابتاکااحتمنںیہن وہا ہکوجاکم‬ ‫رصفلقعرپڑپاویہہبتشماورونظمناورانامتمراہاوربجکتوااعقتاکہشقنذبرہعی یسکواہعقدان ےک‬ ‫ایطروہرکہنآایبتکتامتماکملقعاورایقساکادوھرااوراخمراہمتااصنفےسوہکایکںیہمتآجکتاس‬ ‫ابت یک ربخ ںیہن ہک ہشیمہ ےس دنملقع ولوگں اک یہی اعشر ےہ ہک وہ اینپ ایقیس ووجہ وک یھبک رجتہب ےس وقتتی‬ ‫دے ےتیل ںیہ اور یھبک وتارخی ےس اوریھبک ہشقن اجت ومہعق امن ےس اور یھبک وطخط اور رماالست ےس اور‬ ‫یھبک اینپ یہ وقت ابرصہ اور اسہعم اور اشہم اور الہسم وریغہ یک وگایہ ےس سپ اب وت مت آپ یہ وسوچ اور‬ ‫اےنپ دولں ںیم آپ یہ ایخل رکو اور اینپ اگنوہں ںیم آپ یہ اجچن ول ہک سج احتل ںیم دوینی اومر ےک‬ ‫ےئل وج ہک وہشمد اور وسحمس ںیہ دورسے روقیفں یک احتج ڑپے وت رھپ ان اومر ےک ےئل ہک وج اس اعمل‬ ‫ےس وراء اولراء اوربیغابیغلاور ایفخ نماالیفخ ںیہ سکدقرزایدہاحتجےہاورسجاحتل ںیم رجمد‬ ‫لقعداینےکلہساورآاسناومرےکےئلیھباکیفںیہنوترھپاومراعمدےکدرایتفرکےنںیمہکوجادق‬ ‫اورافطلںیہویکرکناکیفوہیتکسےہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحاہچرم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)243-242‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪356‬‬

‫اابتقسےکایسقوابسقںیملکشماافلظےکینعم‪:‬‬ ‫اعمد‪:‬آرخت‪،‬رمےنےکدعبیکزدنیگاوراسےکلعتمولعم‬ ‫رسےکتاچنہپان‪:‬لمکمرکان‪،‬یقطنمااجنموکاچنہپای۔ ‪to find a logical conclusion‬‬ ‫ونہز‪:‬ایھبکت ‪still/ yet‬‬ ‫ذعریکاجنگشئ‪ :‬یسکاکمںیماناکیمیکاقلبوبقلوہجشیپرکانکس ‪having a reasonable excuse‬‬ ‫‪for a failure‬‬ ‫اامتشل‪ :‬اشلموہان ‪containing/ inclusion‬‬ ‫رقیف‪ supporting factors/ powers/ sources :‬ایسقوابسقےکاحلظےساسےکینعمںیہ‬ ‫دمداگرذراعئولعم‬ ‫ااحتمنںیہنوہ‪:‬رجتہبںیہنوہا۔‬ ‫ہبتشم‪:‬سجںیمشوہ‪،‬وجینیقیہنوہ۔‬ ‫ونظمن‪:‬ایخیلوہانینیقیہنوہانہیفلنظےسےہ۔‬ ‫وااعقتاکہشقن‪ :‬قیقحتاکاخہک‪،‬شقنواگنر‪،‬اجتوزی۔ ‪blueprint of a research project‬‬ ‫واہعق دان‪ :‬ذراعئ وج قیقحت ںیم اامعتسل وہےت ںیہ‪ ،‬ےسیجاترخی‪ ،‬اظنرئ ینعی ےتلم ےتلج وااعقت۔ ‪research‬‬ ‫‪techniques‬‬ ‫ایقس‪ :‬ایخل‪،‬رفموہض‪،‬یقیقحتاکماکالہپدقمسجںیماکیابترفضیکاجیتےہ۔ ‪hypothesis‬‬ ‫اعشر‪ :‬رطہقی ‪method‬‬ ‫ایقیسووجہ‪:‬رفمویضووجاہت ‪Hypothetical reasons‬‬ ‫وتارخی ‪ ،‬ہشقن اجت ومہعق امن‪ :‬اتریخی وااعقت ےک ذرےعی اچسویئں وک التش رکان ۔ اےسی یقیقحت ولعم اور‬ ‫وصنموبںاکاجزئہانیلوجےتلمےتلجوااعقتاکذرکرکںی۔‬ ‫مج‬ ‫وطخطاوررماالست‪:‬یقیقحتاکمںیموجطخواتکتب قنقینےکدرایمنوہیتےہ۔‬ ‫وقتابرصہاوراسہعماوراشہماورالہسم‪:‬دےنھکی‪،‬ےننس‪،‬وسےنھگن‪،‬اوروھچےنیکسح۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪357‬‬

‫وہشمداوروسحمس‪:‬وہزیچوجامسجینوحاسےکذرےعیولعممیکاجیتکسوہ۔‬ ‫وراء اولراء اوربیغ ابیغل اور ایفخ نم االیفخ‪:‬ااہتنیئ دور ‪ ،‬وپدیشہ اور ہیفخ ‪Extremely beyond,‬‬ ‫‪secret and unknown to one’s thought and understanding‬‬ ‫رجمدلقع‪ :‬رصفاوررصفلقع۔‬ ‫اومراعمد‪:‬آرختےکاعمالمت۔‬ ‫ادقاورافطل‪:‬ااہتنیئلکشماورابرکی‪ ،‬تہباصف‪،‬فیطلاورابرکیابت۔ ‪very fine, detailed‬‬ ‫‪and complicated‬‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪02‬رفوری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪358‬‬

‫(طسق‪)74‬‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫رمبک افصت اک ہی ہلسلس ایبن زگہتش یئک اوباب ےس اجری ےہ ۔اس ابب ںیم مہ زمدی ایسی افصت ےک‬ ‫ابرےںیماجےننیکوکششرکںیےگوجرمبکوہیتںیہاورضعبالوقحںےکاگلےبےسیتنبںیہ۔‬ ‫دان‪:‬الہپالہقحےہدانسجےکینعمںیہرکےنواال‪،‬دےنیواالوریغہ۔آےیئدےتھکیںیہہکاسےسلمرک‬ ‫ایکایکفلےتنبںیہ۔‬ ‫دقردان ینعییسکزیچیکایااسننیکاتیمہوکحیحصونعمںںیمےنھجمسواال ‪،Appreciative/ grateful‬‬ ‫اسسنئدان ینعیاسسنئاکرہگاملعاوررجتہبرےنھکواال ‪Scientist‬۔‬ ‫مہف ‪:‬ھجمس‪،‬ملع‪،‬ادراک‪،‬انشاسیئرےنھکواال۔سپہیالہقحاگلرکاںیہنونعمںںیمافصتانبیئاجیتںیہ۔‬ ‫نخس مہف ینعی وگتفگ ‪ ،‬الکم اخص وطر رپ ادیب وگتفگ ‪ ،‬اشرعی وریغہ وک رہگایئ ںیم ےنھجمس واال لقع دنم ‪،‬‬ ‫داان‪ Perspicacious/wise/‬۔ اعمہلممہف ینعی وج صخش افتلیصاورااضیفابوتںںیماےھجلانب یسکابت‬ ‫یکالصجقنقنتکتےنچنہپیکالصیحراتھکوہ ‪Shrewd/ astute‬۔‬ ‫وپش‪:‬یقیقحینعماچدر‪،‬ڑپکا۔ونعمیینعمڈکھدانی‪،‬اپھچان۔‪hide/cover‬‬ ‫بیعوپشینعییسک زیچایااسننیکرخاایبں‪،‬انگہ‪،‬داغ وریغہاپھچےنواال۔ درنیمثاک ہیرعشبیعوپشےک‬ ‫ونعمںوکزمدیواحضرکداتیےہ۔‬ ‫؎اےدخااےاکراسزوبیعوپشورکداگر‬ ‫اےریمےایپرےریمےنسحمریمےرپورداگر‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪359‬‬

‫اسرعشںیمرضحتحیسماپکہیلعاالسلمدخااعتٰیلیکدمحرکےتوہےئرفامےتںیہہکاےدخاوتوجریمے‬ ‫بساکومںاک رکےن واالےہاور ریمی زمکورویں وکڈاھکندےنی واالےہوت یہریما نسحماورریما اپےنلواال‬ ‫ےہاورریمےاکومںاکومدجےہ۔‬ ‫ربہعق وپش رپدہ ےیک وہےئ ‪ ،‬رہچہ اقنب ںیم اپھچےئ وہےئ ‪ ، veiled‬ایسہ وپش ینعی امیمت ایسہ ابلس ےنہپ‬ ‫وہےئ‪،‬تختوپشینعیتخترپاھچبےنواالڑپکا‪،‬زینااسیتختایجیٹسےسجڑپکےےسڈاکنھدایایگوہ۔‬ ‫شخب‪:‬اعمفرکدےنیواال‪،‬دےنیواال‪،‬اچنہپےنواال‪،‬یسکزیچاکابثعےننبواال۔‬ ‫اطخ شخب ینعی اطخ اعمف رکےن واال رماد دخا اعتیل ‪، Forgiver‬تحص شخب ینعی تحص اک ابثع ےننب واال ‪،‬‬ ‫تحصےکوصحلںیمدمداگرےسیجتحصشخباقمم ‪،a health resort‬جنگشخبینعیزخاہندےنیواالتہب‬ ‫ڑباایفضےسیجرضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫؎وہزخانئوجزہاروںاسلےسدموفنےھت‬ ‫ابںیمداتیوہںارگوکیئےلماُدیموار‬ ‫افدئہ شخب ینعی افدئہ دےنی وایل ےش ‪ ،‬روقن شخب ینعی روقن واال اقمم ‪ ،‬آدیم ای ادیب اکم‪ ،‬ذلت شخب ینعی ذلذی‬ ‫اھکان‪،‬لمعایرشموبوریغہ۔‬ ‫رپتس ‪ :‬ہیرپشتسےس الہقحےہاوراساکبلطمرپشتس‪،‬دحےسزایدہتبحم‪،‬رحص‪،‬الچلوریغہےہ۔‬ ‫اسےسےننبوایلافصتہیںیہ۔‬ ‫نسحرپتساکیاحلظےسوتاسےکینعمہیںیہہکااسیصخشوجوخوصبریتوکتہبدنسپرکاتوہاتمہاسںیم‬ ‫ربایئاکولہپیھباپایاجاتےہینعیااسیصخشوجدحےساجتوزرکےنواالوہاوررحصووہساکامراوہ ‪admirer‬‬ ‫‪،of beauty/ having strong aesthetic sense‬تبرپتسینعیوتبںیکابعدت‪،‬وپاجرکےن‬ ‫واال‪ Idolatrous‬۔وتمہ رپتس ینعی ااسی صخش وج فیعض االاقتعد وہ ینعی اساک دخا اعتٰیل رپ وتلک اور نیقی‬ ‫زمکور وہ اور وہ ضعب روزرمہ ےک وااعقت وک وخش یتمسق ای حنتس یک العتم اتھجمس وہ اےسی ولگ رہ اکی‬ ‫اعمرشے ںیمرثکتےساپےئ اجےتںیہ۔ ےسیجرغمیباممکلںیم ولگ‪ 13‬ربمن ےکرھگ‪،‬ٹیلفایزنملرپ‬ ‫رانہ دنسپںیہن رکےت ۔ ایس رطح ےشیش ای اکچن اک وٹنٹ‪ ،‬ایسہ رگن ےک اجونروں ےس ڈران وریغہ یھب وتمہ رپیتس‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪360‬‬

‫ںیمآاتےہ ‪،superstitious‬اتسرہرپتس ینعیاتسروںیکابعدترکےنواالےسجاصیبیھبےتہکںیہ‪،‬امدہ‬ ‫رپتس ینعیدایندار‪،‬داینےکاملودوتلاکدیشایئ‪،Materialistic‬مہسنجرپتس ینعیاینپیہسنجیک‬ ‫رطف یسنجالیمنرےنھکواال ‪،Homosexual‬اظرہرپتسینعیابرہیکاورپیاحتلرپرظنرےنھکواالوج‬ ‫رہگی ریصبتاورریبعتیالص یح ےس رحموموہ‪،‬ربق رپتس ینعی ربقیکوپاجرکےن واال‪،‬ربقوںرپ وھپلاور‬ ‫اچدر ڑچاھےن واال‪ ،‬ربقوں رپ دےی الجےن واال۔ ضعب ولگ وت اباقدعہ ربق رپیتس اک دیقعہ رےتھک ںیہ اور ارثک‬ ‫ولگضحمزمکوراامینےکابثعیسکےکےنہکےساورضعبداھکیدیھکیاندباعتںیمالتبموہےتںیہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫اسرااہجن اجاتنےہ اورامتم آوھکنں واےلدھکیرےہ ںیہ اوروغر رکےنوایل ںیتعیبط اشمدہہ رکریہ ںیہ ہک‬ ‫داینںیملقعیکوخیباورتمظعوکامےننواےلالوھکںاےسیوہزگرےںیہاورابیھبںیہہکوجابووجداس‬ ‫ےکہکلقعےکربمغیپ رپاامینالےئاور اعلقالہکےئاورلقعوکدمعہ زیچاوراانپرربہ ےتھجمسےھترگماباںی‬ ‫ہمہدخاےکووجدےس رکنمیہرےہاوررکنمیہرمےنکیلااسیآدیموکیئاکیوتدالھکؤہک وجااہلمرپاامین‬ ‫الرکرھپیھبدخاےکووجدےسااکنریراہ سپسجاحتلںیمدخارپمکحم اامینالےنےکےئلااہلمیہرشط‬ ‫ےہوتاظرہےہہکسجہگجرشطوقفمدوہیگاسہگجرشموطیھباسھتیہ وقفمدوہاگ۔وسابدبیہیوطررپ‬ ‫اثتب ےہہکوجولگااہلمےسرکنموہےھٹیبںیہاوہنںےنددیہوداہتسنےباامیینیکراوہںےسایپرایکےہ‬ ‫اوردرہہیذمبہ ےکےنلیھپ اوراشعئوہاجےنوکرواراھکےہ ہیاندانںیہنوسےتچہکوجووجدبیغابیغلہن‬ ‫دےنھکیںیمآاتکسےہہنوسےنھگنںیمہنوٹٹےنلںیمارگوقتاسہعمیھباسذاتاکلمےکالکم ےسرحموماور‬ ‫ےبربخوہوترھپاساندیپاووجدرپویکرکننیقیآوےاورارگونصماعتےکالمہظحےساصعناکھچکایخلیھب‬ ‫دلںیمآاینکیل بجاطبلقحےن دمتارمعلوکشش رکےکہن یھبکاساصعن وکاینپآوھکنں ےسداھکی‬ ‫ہنیھبکاسےکالکم رپعلطموہاہنیھبکاسیکتبسنوکیئااسیاشنناپایہکوجےتیج اجےتگںیموہاناچےئیہوتایک‬ ‫آرخ اس وک ہی ووسہس ںیہن زگرے اگ ہک اشدی ریمی رکف ےن اےسیاصعن ےک رقار دےنی ںیم یطلغ یک وہ اور‬ ‫اشدی درہہی اور ہیعبط یہ چس وہں ہک وج اعمل یک ضعب ازجا وک ضعب اک اصعن رقار دےتی ںیہ اور یسک دورسے‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪361‬‬

‫اصعنیک رضورت ںیہن ےتھجمسںیم اجاتن وہں ہک بجرنا لقع رپتس اسابب ںیم اےنپایخلوک آےگ ےس‬ ‫آےگ دوڑاےئ اگ وت ووسہس ذموکرہ رضور اس ےک دلوک ڑکپ ےل اگ ویکہکن نکمم ںیہنہک وہ دخا ےک ذایت اشنن‬ ‫ےس ابووجد تخس وجتسجاور اگتوپ ےک اناکم رہ رک رھپ اےسی واسوس ےس چب اجےئ وہج ہی ہک ااسنن یم ہی رطفیت‬ ‫اور یعبط اعدت ےہ ہک سج زیچ ےک ووجد وک ایقیس رقانئ ےس وابج اور رضوری ےھجمس اور رھپ ابووجد اہنتی‬ ‫التشاوررپہل درہجیک وجتسجےکاخرجںیماس زیچاکھچک ہتپہن ےگل وتاےنپ ایقسیکتحصںیم اساوک ش‬ ‫ہکلب ااکنر دیپا وہاجات ےہ اور اس ایقس ےک اخمفل اور انمیف ڑکنیسوں اامتحل دل ںیم ومندار وہاجےت ںیہ ‪،‬‬ ‫ابراہمہمتاکییفخم ارمیکتبسنایقسدوڑاایرکےتںیہہکویںوہاگایووںوہاگ اوربجابتیتلھکےہوتوہ‬ ‫اور یہ وہیت ےہ اںیہن روزرمہ ےک اجترب ےن ااسنن وک ہی قبس دای ےہ ہک ّرجمد ایقوسں رپ امطتین رکےک‬ ‫انھٹیب امکل انداین ےہ رغض بج کت ایقیس اولکٹں ےک اسھت ربخ واہعق ہن الم بت کت اسری امنشئ لقع یک‬ ‫اکیرسابےہاسےسزایدہںیہنسجاکآرخیہجیتندرہہینپےہوسارگدرہہیےننباکارادہےہوتاہمتری‬ ‫ارثلی یک‬ ‫وخیش ورہن واسوس ےک دنت الیسب ےس ہک وج مت ےس رتہب دنملقعوںوک اینپ اکی یہ ومج ےس تحت ٰ‬ ‫رطف ےل ایگ ےہ رصف اُیس احتل ںیم مت چب ےتکس وہ ہک بج رعوہ وٰیقث ااہلم یقیقح وک وبضمیط ےس ڑکپول‬ ‫ورہنہیوترہزگںیہن وہاگہک متّرجمدایخالت ہیلقعںیمرتیق رکےت رکےت آرخدخا وک یسک ہگجاھٹیب وہا دھکیول‬ ‫ےگہکلباہمترے ایخالت یکرتیق اکارگ ھچکااجنموہاگوت ابآلرخیہی ااجنم وہاگہک متدخاوک ےب اشنن اپرک اور‬ ‫زدنوںیک العامت ےس اخیل دھکی رک اور اس ےک رساغ اگلےن ےس اعزج اوردرامدنہ رہ رک اےنپ درہہی اھبویئں‬ ‫ےساہھتاجالمؤےگ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحاہچرم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪345‬۔‪)346‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫لقعےکربمغیپرپ‪:‬ینعیلقعوکااہتنیئدرےجکترامنہ امنرک۔ ‪By believing in rationality as‬‬ ‫‪an ultimate path to the truth‬‬ ‫اباںیہمہ‪:‬انبسابوتںہکابووجد‪،‬اسےکابوفص ‪Despite all the facts‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪362‬‬

‫رشط‪،‬رشموط‪If condition is not fulfilled the result cannot be achieved :‬‬ ‫وقفمد‪ :‬ہنوہان‪،‬وموجدہنوہان۔‬ ‫دبیہی‪:‬الھکوہا‪،‬واحض ‪Explicit‬‬ ‫ددیہوداہتسن‪ :‬اجنوبھجرک‪،‬وسچھجمسرک‪deliberately‬‬ ‫روارانھک‪:‬وہےندانی‪،‬اجزئرقاردانی‪،‬وبقلرکانیل۔اینیمسدیمحاکہیرعشرواےکینعمزمدیوھکاتلےہ‪:‬۔‬ ‫دنمسروہوتاسںیمڈوباجانیھبرواےہ‬ ‫رگمدرایؤںوکوتاپررکاناچےئیہاھت‬ ‫وٹٹانل‪:‬وھچان ینعیوھچےنیکسحےکذرےعییسکےشیکتقیقحولعممرکےناکلمع ‪Touch‬‬ ‫اندیپا‪ :‬رظنےساولھج‪،‬اغبئ‪،‬یفخم۔ ‪Invisible‬‬ ‫اصعن‪،‬ونصماعت‪ :‬انبےنواالاوروہےشوجوہانبےئ ‪producer and production‬‬ ‫اطبلقح‪:‬یسکےشیکتقیقحکتےنچنہپاکوخاشہدنم‪researcher‬‬ ‫دمتارمعل‪:‬امتمرمع‪،‬اسریزدنیگ ‪lifetime‬‬ ‫ووسہس‪ :‬ش‪،‬ہبش ‪suspicion‬‬ ‫درہہی اور طینغہ ‪ :‬دخا اعتٰیل وک ہن امےنن واےل اور امدے وک ازیل ادبی تقیقح ےنھجمس واےل ‪ ،‬رطفت رپتس ‪،‬‬ ‫رچینی ‪atheistic and naturalistic approach‬‬ ‫ضعبازجاوکضعباکاصعنرقاردانی‪ :‬ینعیہیایخلہکرہامدیزیچیسکدورسیامدیزیچایزیچوںےسلمرکینب‬ ‫ےہاورہیہلسلسہشیمہےساجریےہ۔دخااعتٰیلوکدایناکدیپارکےنواالہنامانن۔‬ ‫اگتوپ‪:‬تنحم‪،‬وکشش‪،‬اھبگدوڑ‪،‬التشوریغہ‬ ‫ایقیسرقانئ‪:‬ایخیل‪،‬وصترایترفموےضاورادنازے ‪hypothetical presumptions‬‬ ‫اخرج‪ :‬رعمویض‪،‬ابرہ ‪objective‬‬ ‫ّرجمدایقس‪ :‬ضحمادنازہ ‪Try to know something merely through hypothesis‬‬ ‫ایقیساںیلکٹ‪ :‬ےبوبثت‪،‬البدلیلادنازے‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪363‬‬

‫امنشئلقع‪:‬لقعاکاامعتسل‬ ‫دنتالیسب‪:‬ےباقوباوراطوتقراپیناکاہبؤ‬ ‫رعوہ وٰیقث ااہلم یقیقح‪:‬چس ااہلم اک وبضم ط ڑکا رماد ےہ ویح و ااہلم ےک ذرےعی اایبنء وک دی اجےن وایل‬ ‫امیلعتت‪،‬رقآنرشفی‪،‬رضحتحیسموموع ؑدیکامیلعتت۔‬ ‫درامدنہ‪:‬ےبسب‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪16‬رفوری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪364‬‬

‫(طسق‪)75‬‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫رمبک افصت رپ یلیصفت ثحب اجریےہ ۔اسقبساک الہپالہقح ےہرفوش۔اسالےقح ےسلم رک ےننبوایل‬ ‫رمبکافصتوکاجےننےسلبقمہاسفلےکاےنپینعماجےننیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫رفوش‪ :‬اس ےک ینعم ںیہ ےنچیب واال‪ ،‬وسدا رکےن واال ۔ ہی وطبر الہقح رمابکت ینعی ‪ compounds‬ںیم‬ ‫آرخیہصح ےکوطررپاامعتسلوہاتےہ۔اردوںیمیسکیھب اقلبرفوتخےش ےکاسھتارگرفوشاگلدںی‬ ‫وت ہیاکیےشیپاکانمنب اجاتےہ‪ ،‬ےسیجاپرہچرفوشینعی ڑپکےاکاکروابررکےنواےل‪،‬رطعرفوشینعیوخش‬ ‫وبںیئ‪،‬رطع‪،‬رپویفموریغہاکاکروابررکےنواال‪،‬رسرفوشینعیاہبدر‪،‬اجنیکرپواہہنرکےنواالاسنمضںیم‬ ‫ریہظاکریمشیاکہیرعشالمہظحوہ‬ ‫؎قشعاکاکحتیےہرسرفوشداینیک‬ ‫رجہاکاسمتفےہےباگنررحصایک‬ ‫ینعیقشعاکیایسیداینیکدااتسنےہاہجںرصفاجنیکرپواہہنرکےنواےلےتسبںیہاوررجہینعیوبحمب‬ ‫وقنشراہںیہن۔‬ ‫ےسدوریوگایاکیاےسیرحصااکرفسےہاہجںوکیئزتنی‪،‬آراشئاور ِ‬ ‫زبسی رفوش ‪ ،‬لھپ رفوش ‪ ،‬رَبدہ رفوش ینعی ااسنونں ‪ ،‬الغومں ‪ ،‬زینکوں اک اک روابر رکےن واال ‪Human-‬‬ ‫‪ ،trafficker‬ریمض رفوش ینعی اامین تپجنت واال‪ ،‬داین ےک الچل ںیم وھجٹ یک اتدیئ رکےن واال‪ ،‬اےس وخد‬ ‫رفوشیھباہکاجاتےہ ‪dishonest/ treacherous‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪365‬‬

‫ریگ ‪:‬ہییھبوطبراکیالہقحاامعتسلوہاتےہاورحتفرکان‪،‬اغبلآاجان‪،‬اقوباپانیلوریغہےکینعمداتیےہ۔اس‬ ‫یک دمد ےس ےننب وایل افصت یک دنچ اثمںیل شیپ ںیہ ۔ اعریگمل ینعی داین ںیم ای دور دور کت ےنلیھپ‬ ‫واال ‪ international/ world-wide/ universal‬۔اہجں ریگ ینعی احمک ‪ ،‬اعمل ‪ ،‬داین وک حتف رکےن‬ ‫واال۔رریگہینعیوہصخشوجیسکراےتسےسزگرے‪،‬اسمرف۔امیہریگینعیایلھچمںڑکپےنواال‪،‬ریھچما ‪Fisher‬‬ ‫۔رہّسریگینعیومیشیرُچاےنواال ‪ Rustler‬کلمریگینعیکلمرھبںیم ‪nationally‬۔ دریگلینعیومغمم‪،‬‬ ‫اداس یسک دصےم ای دھک اک دل رپ اغبل آاجان ‪ ،‬ولگریگ ینعی ےلگ ںیم یسک ےش اک سنھپ اجان‪،‬مغ ای ذجابت ےس‬ ‫ےلگےسروےنیکیفیکیسیجآوازانلکن۔دانمریگ ینعیوہایخلایذجہبسجےسااسننیسکرطح یھباھچیپ‬ ‫ہن ڑھچا اپےئ ‪ ،‬اکی شلخ‪ ،‬ادوھرا ارادہ وریغہ ۔ رگہ ریگ ینعی لب اھکای وہا ‪ ،‬دیچیپہ ‪complicated/‬‬ ‫‪curled‬۔‬ ‫وخار ای وخر‪ :‬وطبر الہقح بج اامعتسل وہات ےہ وت اس ےک ینعم وہےت ںیہ اھکےن ےنیپ واال۔ اس یک دمد ےس‬ ‫ےننبوایلافصتیکدنچاثمںیلشیپںیہ۔‬ ‫رحام وخر ینعی اناجزئ رطوقیں ےس دوتل امکےن واال ‪ ،‬دوھاک دےنی واال وریغہ ‪Unfaithful/‬‬ ‫‪dishonest/ depending/ corrupt‬۔لغچوخرینعیربیتینےسیسکیکریغوموجدیگںیماس‬ ‫یکربایئ رکےنواال‪،‬وموجدہزامےنںیموتہیربایئ رمکحاونںںیم یھبرثکتےساپیئاجیتےہ۔اخصوطررپ‬ ‫رتیقذپریوق ومںےک رمکحان وفادئ احلصرکےن ےکےئل اریم اممکل ےکرمکحاونںوکاکیدورسےےک‬ ‫الخفرکےنےکےئلہیتمکحیلمعاامعتسلرکرےہںیہ۔وغہطوخر ینعی اپینںیماردا ًۃڈیکباگلےنواال۔ہشیپ‬ ‫وراہن رضورت ےک ےئل ہتِ آب اجےن واال ۔ تفم وخر اینبدی وطر رپ اس ےک ینعم ںیہ ااسی صخش ےسج اینپ‬ ‫زعتسفناکاپسہنوہینعیوہوخددارہنوہ اوروکششرکاتوہہکرہاکمانبتنحماوراعموےضےکوہاجےئ۔‬ ‫اسدہاافلظںیمااسی صخشوج رہ زیچ انب تمیق ےکاحلصرکان اچاتہوہ۔اعم وطر رپہیاعدتہشن ےک اعدی ‪،‬اکم‬ ‫ےسیج رچاےنواولںںیم اپیئ اجیتےہ۔اسیکاینبدیوہجرتتیباکہنوہان‪،‬زمکور تحص‪،‬ربیتبحصاکاکشر‬ ‫وہاجان وریغہ وہات ےہ ۔ اتمہ ںیمہ اےسی ولوگں ےس رہمابین اور دونلاز ی ےس شیپ آان اچےئیہ اس رطح ارثک‬ ‫ولگ اس رحبان ےس لکن آےت ںیہ ۔ اس ےک العوہ ںیمہ ااحصب ہفصؓ ‪ ،‬اور رضحت حیسم وموع ؑد ےک اشعق‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪366‬‬

‫احصبوک یھبذنہںیمرانھکاچےئیہ وجرصفاوررصف دخااعتٰیلاوراسےک رفاتسدوںےکہنم ےکوھبےک‬ ‫ؓ‬ ‫وہےت ںیہ اور رہ دم ان ےک در رپ احرض رےتہ ںیہ ویکہکن اےسی نیصلخم ےک ابرے ںیم یھب ضعب اواقت‬ ‫ولگ دب ینظرکےتوہےئاںیہن وعنذابہللتفموخرے ھجمسےتھٹیبںیہ ۔اسواضتحیک رضورتاسےئل‬ ‫وسحمس وہیئ ویکہکن ااحصب ہفصؓ یک اثمںیل امجتع ادمحہی ںیم آجیھب وموجد ںیہ ویکہکن عمش الختف رونش‬ ‫ےہاوراسےکرگداشعق آجیھبرپواونںیکامدننوموجدرےتہںیہ۔ وخوخنار اسفل ےکاسدہ ینعموتںیہ‬ ‫وخنےنیپواالاوردردنوںےکےئلہیاںیہنونعمںںیماامعتسلوہاتےہاتمہبجااسنونںےکےئلاامعتسل‬ ‫رکےتںیہوتاساک ینعموہاتےہاظمل‪،‬ےبرمحآباسینااسنونںوکلتقرکدےنیواالایرکوادےنیواال‪blood-‬‬ ‫‪thirsty/ murderer/ cruel‬۔وخیمار ینعیرشایب‪،‬رثکتےسرشابےنیپواالاتمہادیبرحتریات‬ ‫اوراشرعیںیماسےکفلتخم ینعمیھبےیکاجےتںیہےسیجملع‪،‬رعافنایرعمتف ےکوصحلاکااہتندرےج‬ ‫اکوشنیق‪،‬اعقش‪،‬اطبلوریغہ۔رضحتحلصماوملوع ؓداےنپاکیرعشںیمرفامےتںیہ‪:‬‬ ‫؎اسرغِنسحوترُپےہوکیئوخیماریھبوہ‬ ‫ےہوہےبرپدہوکیئاطبلددیاریھبوہ‬ ‫(الکمِومحمدمظن‪55‬ہحفص‪)102‬‬ ‫ینعیدخااعتٰیلےناساکانئتوکاکیاجمایایپےلیکرطحنسحِرعمتف‪،‬ملعورعافن اوراچسویئںےسرھب‬ ‫دایےہ۔سبرضورتاکیاےسیصخشیکےہوجیسکاعدیرشایبیکرطحنسحرعافنیکاسرشابوکاتیپ‬ ‫اجےئ۔ دورسی رطفدخا اعتٰیلاینپ اقیلختت ںیم اکی ےب رپدہ نیسح یکرطحکلھجراہ ےہ رگماسےک‬ ‫ددیار یک رشط ملع ورعمتف ےک وصحل یک ااہتنیئ ڑتپ ےہ۔ اسدہ اافلظ ںیم اکی یقیقح اطبل ملع اور‬ ‫اقیقحتتاکوشقرےنھکواالیہدخااعتٰیلیکاقیلختتےکذرےعیاسےکنسحوکاشمدہہرکاتکسےہ۔‬ ‫دیسزنیااعلدبنیویلاہللاشہاصبحؓ رشححیحصااخبلریںیمرفامےتںیہ‬ ‫اامناالامعلاباینلتیکدحثییھبوجاعماملکل ںیم ےسےہاورایسوہج ےس ضعباملعءےناسوکاکیاہتیئ‬ ‫‪1/3‬االسمرقاردایےہ اورضعبےناکیاہتیئملعاکاوراامماخبریؒ رفامےتںیہہکاسدحثیےسڑبھرک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪367‬‬

‫رُپ تمکح ‪ ،‬رُپ اعمین اور وکیئ دحثی ںیہن (حتف اابلری زجء اول ہحفص ‪ )14‬ہکلب چس وت ہی ےہ ہک دنی یک اسری‬ ‫امتیہ اس ہلمج ںیم وکٹ رک رھب دی یئگ ےہ اور ہی ہلمج درتقیقح وطبر اسالص االوصل ےک ےہہک سج‬ ‫ےس ااسنن وک ویحان ےس اایتمز احلص وہات ےہ اور سج یک انبء رپ ااسنن ےک یعبط ااعفل دارئہ االخق ںیم‬ ‫دالخوہرکااسننوکذہم واراوراامعلیکوجابدہیتسہانبدےتیںیہاوررشتعییکامتماپدنبایںاسرپاعدئ‬ ‫وہ اجیت ںیہ ۔ اس ےئل اس دحثی یک وھتڑی یس واضتح رکین از سب رضوری ولعمم وہیت ےہ ات ہک اس اک‬ ‫قلعتاساببےساورزیناساتکبےکومضمنےسوپرےوطررپواحضوہاجےئ۔‬ ‫‪1‬۔املعءاالسم ےنلعفاورلمعےکدرایمنہیرفقالتبایےہہکلعفیعبطرحتکوکےتہکںیہسجںیمتین‬ ‫اک دلخ ںیہن اور لمع وہ لعف ےہ سج ںیم تین اک دلخ وہ وج ابالرادہ دصقاً ایک اجےئ ۔ سج ےک رکےن رپ‬ ‫ااسنن اک یعبط لعف ااھچ ای ربا الہکات ےہ اور اس ےئل وہ ااعنم ای زسا اک قحتسم وہات ےہ۔ اس عتفی وک دمرظن‬ ‫رھک رک اامن االامعل اباینلت اک ہی وہفمم وہاگ ہک یعبطااعفل وک یلمع ای االخیق تیثیح وتینں یک وہج ےس احلص‬ ‫وہیتےہ۔انونعمںےکاابتعرےساباینلتںیم(ب)ہیببسےہ۔‬ ‫(حیحصااخبلریدلج‪1‬ہحفص‪3‬اتکبدبءاولیح)‬ ‫امہاکنت‪:‬‬ ‫‪1‬۔ااسننہیالص یح راتھکےہہکوہاکی اکماراد ًۃرکے ۔ اسالصیحیکوہج ےسوہدرگیویحاانت ےس‬ ‫فلتخمےہ۔‬ ‫‪2‬۔ دصقاً اکم رکےن یک الصیح ےن یہ ااسنن وک اےنپ اکومں ےک ےئل وجاب دہ اور ذہم دار انبای ےہ ۔ ایس‬ ‫وہجےساےساےنپاکومںرپااعنمایزسایتلمےہ۔‬ ‫‪3‬۔یعبطااعفلوکیلمعایاالخیقتیثیحوتینںیکوہجےساحلصوہیتےہ۔‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫وجاعماملکل‪:‬وہالکمنجںیماافلظوھتڑےاوراطمبلتہبوہں‪،‬بلطمتہبزایدہںیلکن ‪Short rich,‬‬ ‫‪significant expressions‬‬ ‫اکیاہتیئ‪ :‬یسکزیچےکنیترباربوصحںںیمےساکی‪1/3‬۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪368‬‬

‫رُپتمکح‪:‬ینعیونعمںےسرھباوہا ‪Full of wisdom and philosophy‬‬ ‫رُپاعمین‪ :‬سجںیمےسلقعوتمکح‪،‬ملعورعمتفےکیئکاوصلیکلنےوہں۔‬ ‫دنییکامتیہ‪:‬دنییکتقیقح‪،‬اتیلصاوریفیک ‪essence of religion of Islam‬‬ ‫وکٹرکرھبان‪ :‬تہبزایدہوہان‪،‬اانترھبدانیہکوکیئہگجاخیلہنرہاجےئ۔‬ ‫الصاالوصل‪:‬الخہص‪،‬تلعاغیئ‪،‬اینبدیاوصل ‪Fundamental principle‬‬ ‫یعبطااعفل‪ :‬وہاکمںیہنج ااسنینمسج‪،‬دامغوریغہدقریتاوررطفیتوطررپوخدوخبدااجنمدےتیںیہ۔اسںیم‬ ‫اےھچربےیکوکیئثحبںیہن وہیتویکہکنان اکومںںیمااسنناکارادہاسرطح ےساشلمںیہنوہات ےسیج‬ ‫وہاالخایقتںیموہاتےہ۔ًالثماھکانانیپ‪،‬مضہرکان‪،‬اوالدیکدیپاشئاکہلسلساورلمعوریغہ۔‬ ‫دارئہ االخق‪ :‬وہ دارئہ سج ںیم دالخ وہرک اامعل ذمیبہ امیلعتت یک روینش ںیم دو رگووہں ںیم میسقت‬ ‫وہاجےت ںیہ ۔ ینعی ای وہ یکین وہےت ںیہ ای دبی ۔ ًالثم اھکان اکی رطفی لمع ےہ رگم اجن وبھج رک ‪ ،‬تین رکےک‬ ‫یسک یک امل دوھےک ےس نیھچ رک ای ولٹ رک اھکان اکی دبی ےہ ۔ ینعی وہ اھکان وج اکی رطفی لمع ےہ بج‬ ‫رحاماوراناجزئرطقیےساحلصیکایگوہوترطفیلمعںیہنراتہہکلبوہدارئہاالخقںیمدالخوہاجاتےہ۔‬ ‫ذہموار‪ ،‬وجاب دہ‪ :‬سپرطفی ایدقریت لمع رپااسننوجاب دہای زجا زسااک قحتسم ںیہنےہ ۔ًالثم ایپسےنگل‬ ‫رپاپینانیپاکیرطفیلمعےہ۔نکیلرشابےنیپیکاالسمںیمانمیہوہےنےکابثعاساکانیپ انگہنبایگ‬ ‫اوراسوکےنیپواالاےنپلمعرپوجابدہےہ۔ایسرطحروزےیکاحتل‬ ‫ازسب‪:‬تہبزایدہ‪،‬اہنتی ‪Extremely‬‬

‫ونٹ‪:‬ہیقبسالضفلںیمربمن‪76‬ےساشعئوہاےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪23‬رفوری‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪369‬‬

‫(طسق‪)76‬‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫اسابب اک الہپ الہقح ےہ وگ ۔ بج ہی فلوطبر الہقح اامعتسل وہات ےہ وت اس ےک ینعموہےت ںیہ ’ےنہک واال‘‬ ‫اساکقلعتفلوگاییئےسےہینعیوبانل‪،‬وگتفگرکان‪،‬الکمرکانوریغہ۔اسالےقحےس ےننبوایلرمبک افصت‬ ‫یک اثمںیل المہظح وہں‪ :‬راتس وگ ینعی چس وبےنل واال‪ ،‬اچس ااسنن ۔ راتس ینعی یچس ‪ ،‬دیسیھ اور رھکی ابت‬ ‫رکےنواال۔راتساکامعتسلآربواشہابمرکےکاسرعشںیمدےئیھکی‪:‬‬ ‫؎مغےکوھچیپراتسےتہکںیہہکاشدیوہوےےہ‬ ‫رضحتراضمنےئگرشتفیےل‪،‬ابدیعےہ‬ ‫ینعیچس ےتہکںیہہکمغ ےکدعبوخیشآیتےہ۔دوھکیراضمن اابملرک اکااتتخموہا وجہکربصاوراجمدہےاک‬ ‫ہنیہمےہاورابدیعآیئےہ۔‬ ‫دروغ وگ ینعی اعدًات ‪ ،‬اراد ًۃ اوراجن وبھج رک وھجٹ وبےنل واال‪ ،‬اکذب ۔ مک وگ ینعی مک وبےنل واال ‪ ،‬اخومیش وک‬ ‫دنسپ رکےن واال ۔ ہملک وگ ینعی ہملک ڑپےنھ واال ۔ اکی املسمن ۔ وجہ وگ‪ :‬ینعی یسک یک ربایئ اور ذمتم ںیم رعش‬ ‫ےنہک واالاہیںوجہرعیبفلےہ۔بیعوگینعیربایئ ایبنرکےنواال ‪،‬اہیںبیعرعیبفل ےہ۔وہیبدہوگینعی‬ ‫دنگی‪،‬ریغذہمب‪،‬ریغاعیمریوگتفگرکےنواال‪،‬اگایلںدےنیواال ‪foul-mouthed‬۔ایوہوگ ینعیوہیبدہ‬ ‫اور انوقعمل ابںیت رکےن واال اس تفص ںیم فل (ایوہ) رتیک زابن اک فل ےہ سج ےک ینعم ںیہ ےب الص‬ ‫ابتایےش‪،‬وغلابت‪،‬اںیہنونعمںںیموضفلوگ‪،‬دبوگ‪،‬وپچوگوریغہیھباامعتسلوہےتںیہ۔دیصقہوگینعی‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪370‬‬

‫رعشایرثن ‪poetry/ prose‬ںیمیسکیکعتفیرکےنواال اسلمعوکدمحرسایئیھباہکاجاتےہاورایس‬ ‫ےسدمح ےہسجںیم اہللاعتٰیلیک عتفی ایبنیکاجےئ۔ دااتسنوگ ینعیااسی صخش سجاک ہشیپای ہلغشمےصق‬ ‫اہکاینں انسان وہ ۔ اعم وطر رپ اےسی ولوگں ےن تہب ےس ےصق اید ےیک وہےئ وہےت ںیہ اہتبل ضعب دااتسن وگ‬ ‫اےنپاحےظفینعیایددواتشےکاسھتاسھتیقیلختالصوتیحںےسیھباکمےتیلںیہاوراہکینوکاسرطحایبن‬ ‫رکےت ںیہ وگای رظنم یشک رکرےہ وہں اور ےننس واال الوعشری وطر رپ وہ انمرظ دےنھکی اتگل ےہ ۔ ابداشتہ ‪،‬‬ ‫اجریگداری اور وناتیب ےک دور ںیم اےسی ولگ اباقدعہ ارجت رپ المزم رےھک اجےت ےھت اور ان اک اکم‬ ‫رمکحاونں اور ارما ےک ااصعیب انتؤ وک مک رکےک اںیہن دنین یک وادویں ںیم دانلیکھ وہات اھت سج ںیم وہ تہب‬ ‫اکایمبےھت۔داعوگینعیداعرکےنواال‪،‬داعدےنیواال‪،‬الھبیئاچےنہواال ‪well-wisher‬ہیرمبکتفص‬ ‫طخواتکتبںیمرثکتےساامعتسلوہیتےہ۔‬ ‫وُج‪:‬رمبکافصتںیمزجوآرخےکوطررپآاتےہاوراسےکینعمںیہ‪:‬التشرکےنواال۔اسےسیننبوایل‬ ‫افصتدےتھکیںیہ۔‬ ‫اہبہن وُج ہی تفص ربے ونعمں ںیم اامعتسل وہیت ےہ ینعی دوھےک ابز وج ضحم وھجےٹ اہبےن انبات وہ‬ ‫‪seeking pretext‬۔ ہتکنوُج ینعییملعاوررہگیابںیتالتشرکےک ایبنرکےنواال‪ ،‬فیطلاوردمعہالکم‬ ‫رکےن واال ۔مہم وُج لکشم اکم رک زگرےن واال لکشم دنسپ‪ ،‬رطخات ےس ےنلیھک واال ‪ adventurer‬اچرہ وُج‬ ‫فیلکتایلکشمےسےنلکنیکدتریبرکےنواال‪،‬بیبط‪،‬اعمجل ‪healer/ one who knows cure‬‬ ‫زعزیونھکلیاےنپاسرعشںیماچرہوجاکاامعتسلرکےتںیہ‬ ‫؎ہیوشمرہمہباےھٹںیہاچرہوجرکےت‬ ‫ہکابرمیوکااھچاھتہلبقرورکےت‬ ‫ینعی رمی اقلب العج ںیہن راہ سپ العج رکےن واےل بیبط ای ڈارٹکز آسپ ںیم ہی وشمرہ رکرےہ ںیہ ہک‬ ‫اباس رمیوک وحاہل ابدخاایکاجان یہ رتہبےہ۔ املسمن تیموک بج ربقںیماٹلےتںیہوتاساک ہنمےلبق‬ ‫یکرطفرکےتںیہ۔(ہقفادمحہیدلج‪1‬ہحفص‪)241‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪371‬‬

‫ہلیحوُج اےسہلیحابز اور دتریباسزیھب ےتہکںیہ اوراسےک ینعمںیہاکمّر‪،‬رفیبی‪،‬داغابزوریغہاہتبل ہلیح‬ ‫رکان اےھچ ونعمں ںیم یھب اامعتسل وہات ےہ اور اس ےک ینعم وہےت ںیہ داین ےک اکومں ںیم وکشش رکان ‪،‬‬ ‫رتبیکاامعتسلرکان وریغہ ۔بیعوُج ینعی زیچوںاورااسنونںیکزمکورایںاور اقنصئیک التشرکےکاںیہن‬ ‫ڑباھ ڑچاھ رک ایبن رکان ۔ دخا وُج ینعی دخا اعتٰیل یک التش رکےن واال اطبل قح ‪،‬ققحم ۔ قح وُج ینعی اچسیئ یک‬ ‫التش رکےن واال ‪،‬یکین اور رایتس یک وھکج رکےن واال ۔ د ل وُجینعی ِددلاری رکےن واال‪ ،‬ایپرا‪ ،‬وبحمب‪،‬‬ ‫رموغب‪،‬دلآوزی‪،‬دلپرینیسح‪،‬وخوصبرت‪،‬دکل۔ حلصوُج ینعیلیم وجل ےسرےنہواال‪،‬ڑلایئ ڑگھجا‬ ‫وک اندنسپ رکےن واال‪ ،‬حلص دنسپ۔ تسج وُج ینعی التش رکان‪ ،‬ڈوھڈنےنھ اک لمع‪ ،‬اقیقحتت‪ ،‬وھکیئ وہیئ ےش یک‬ ‫التشرکان ‪ Quest/curiosity‬۔‬ ‫ضیفادمحضیفوجتسج اکاامعتسلاےنپاسرعشںیمرکےتںیہ‬ ‫؎ںیہناگنہںیمزنملوتوجتسجیہیہس‬ ‫ںیہنواصلرسیموتآرزویہیہس‬ ‫ینعیارگزنملایرماد کتانچنہپنکممںیہنےہوتیھبوکششرکےترانہاچےئیہ ویکہکن الماقتیک یچسوخاشہ‬ ‫یھبوگایالماقتیہےہ۔ہی امہرےروسلرکمیﷺےسالماقتیکآرزویہیھتسجےنرضحتاوسی‬ ‫رکینؓ وکاالسیماترخیںیماکیاٰیلعاقمماطعایک۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ااہلمالہٰی یکربںیتکاورویحاہلل ےکآاتفبیک اعشںیعںیہ وہنجںےن دخایک یتسہوکرہشہآافقرکدای ےہ‬

‫اور نج یک وتمارت ابروشں ےن ارقار یتسہ الہٰی وک الوھکں دخا رتس رووحں ںیم وبضمیط ےس امجدای ےہ اور‬ ‫رکوڑاہدولںرپاکیزبرگاثڈالراھکےہسپوچہکنایسیکمکحتسماوردقیمیاہشدوتںیکدنلبآوازوںےس‬ ‫رہ کی ااسنن یک وقت اسہعم رھب یئگ ےہ اور رہکی ہبصع امستع یک امتم اترووپد ںیم وہ درلاب آوازںی ایسی‬ ‫رساتیرکیئگںیہہکاکیانداناوراُیّمآدیمہکوجلقعےکانم ےسیھبوافقںیہناورہنہی اجاتنےہہک‬ ‫داللئایک زیچںیہارگدخایکیتسہ ےکابرہںیموسالایکاجےئ ہکآایوہوموجدےہایںیہنوتاےسیاسلئوکوہ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪372‬‬

‫اہنتی درہج اک اقمح اجاتن ےہ اوردخا یکیتسہ رپ ااسی ہتخپ ااقتعد راتھک ےہ ہک ارگ امتم رجمد لقع رپتس اکی‬ ‫رطف رےھک اجںیئ اور دورسی رطف اس وک راھک اجےئ وت اس ےک نیقی اک ہلپ اھبری وہ اور فطل ہی ہک‬ ‫وقعمویلں اور ویفسلفں یک رطح اکی دلیل یھب اےس اید ںیہن وہیت ہکلب اس یک الب وک یھب ربخ ںیہن وہیت ہک‬ ‫رباہناوردلیلاورتجحاورایقسےسک ےتہکںیہرغضاںیہنربوتکںےکاہسرےےسربومہامسجواےلیھب‬ ‫ابووجد تخسریبایہاایتخر رکےن ےکاب کتیسکدقر دخایک یتسہ ےک اقلئںیہ اوردخاےکوموجد وہےن‬ ‫یک زبرگ رہشت ےن ان ےک ایخالت وک یھب آوارہ رگدی ےس اھتم راھک ےہ ۔ سپ ارگہچ وکیئ اےنپ ثبخ‬ ‫ابنط ےس ااہلم الہٰی اک رکش زگار ہن وہ رگم درتقیقح ایس ےک وقی اہھت اور رپزور ابزوےس نیقی اور دصق یک‬ ‫یتشکلچریہےہ اورویہدخاداین ےکدرایاک اندخاےہ اورارگدرہہیاسےکآاثر ضیف ےسےب رہبہ رےہ‬ ‫ںیہوتہیاساکوصقرںیہنہکلبوخددرہہیاسصخشیکرطحںیہہکوجاینپرطفتےسادناھاوررہبہوہایاس‬ ‫وضعیکرطحںیہوجافدساورذجاموخردہوہایگوہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحاہچرم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)350-348‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظاوراکنتےکینعم‬ ‫ااہلمالہٰی یکربںیتکاورویحاہلل ےکآاتفبیک اعشںیع‪ :‬دخااعتٰیلےکاایبنء‪ ،‬افلخءاوراوایلءاکرہزامےناور‬ ‫رہدورںیمااسننیکرامنہیئرکان۔‬ ‫رہشہآافق‪:‬داینںیموہشمر‪،‬رہذمبہ‪،‬اقثتفاوراعمرشےںیمدخااعتٰیلاکوصتروموجدوہان۔‬ ‫وتمارت‪:‬لسلسم‪،‬البوتفق‪،‬اگلاتر‪،‬مہیپ۔ ‪Continuously/ successively‬‬ ‫دخارتس‪:‬دخاےسڈرےنواال‪،‬یقتم۔ ‪God-fearing‬‬ ‫دخارتسرووحںںیم وبضمیط ےسامجدای ےہاوررکوڑاہ دولں رپاکیزبرگاث ڈالراھکےہ ‪:‬ینعی رہکین‬ ‫ااسننالوعشریوطررپدخااعتٰیلیکرطف اچنیھکالچاجاتےہ ویکہکن اایبنءیکامیلعتتاکاثلسندرلسنااسنین‬ ‫دل و دامغ رپ راتہ ےہ وگای وہ اس ےک وخن ںیم وہ‪ ،‬اچےہ وہ وعشری وہ ای الوعشری اور یہی وہج ےہ ہک دخا‬ ‫اعتٰیلاکوصترداینےکرہاسوگےشںیمیسکہنیسکلکشںیموموجدےہاہجںوکیئااسنینرگوہآابدےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪373‬‬

‫مکحتسماوردقیمیاہشدوتںیکدنلبآوازںی‪:‬ینعیاتریخیاابتعرےسہلسلسوارااہلیمامیلعتتاورانیکدصتقی‬ ‫رکےنواےلوگااہن وموجدںیہاسےئلدخااعتٰیلیکیتسہاکوصترااسننےکووجداکالزیمہصحنبایگےہ۔‬ ‫وقتاسہعمرھبیئگےہ‪:‬ینعیااسننںیماینیجیت‪،‬جیلپیاابتعرےسدخااعتٰیلیکآوازوموجدےہ۔‬ ‫ہبصعامستع‪:‬ااسنینمسجےکوہےھٹپوجآوازےننسےکلمعںیماکمآےتںیہ۔‬ ‫اترووپد‪:‬اتانابان‪،‬اظنم ‪structure‬‬ ‫ّرجمدلقعرپتس‪rationalists :‬‬ ‫ہلپ‪:‬رتازواکاکیہصح ‪scale pan‬‬ ‫وقعمیلاوریفسلف‪ rationalist and Philosopher :‬وقعمیلوہ ولگوج اچسیئ کت ےنچنہپاکوادحذرہعی‬ ‫لقعااسنین ‪ Human Intelligence‬وکیہےتھجمسںیہ۔یفسلفوہصخشوجملعہفسلف اکامرہوہ۔ہفسلفویانین‬ ‫زابن یک فل ےہ اور اس ےک ینعم ںیہ ملع ےس تبحم ۔ ہفسلف اینپ ذات ںیم ربا ںیہن ےہ نکیل ےسیج یسک یھب‬ ‫ےش وکرحفآرخھجمسانیلااسننوکہشیمہابتہرکاتآایےہایسرطحہفسلف‪،‬اسسنئاورلقع ااسننےکدنمش‬ ‫نب اجےت ںیہ بج وہ رصف ایہن وک امتم اچسویئں کت ےنچنہپ اک ذرہعیاور اںیہن وک امتم اچسویئں اک ومجمہع ھجمس‬ ‫اتیل ےہ ۔ اتمہ ارگ ااسنن رضحت حیسم وموع ؑد رپ اامین الرک اس اچسیئ وک ھجمس ےل ےک ہی امتم ولعم اچسیئ کت‬ ‫ےنچنہپںیمضحمدمداگرںیہوتوہانےستہبافدئہااھٹاتکسےہ۔‬ ‫اسیکالبوک‪:‬ینعی یسکابتایالصیحاکیسکصخشںیموہےناکااکمنرفصوہان۔‬ ‫رباہناوردلیلاورتجحاورایقس‪argument/evidence/reasoning :‬‬ ‫ریبایہ‪:‬رمگایہ‪،‬ےبراہ‪،‬دبینلچوریغہ۔‬ ‫زبرگرہشت‪universally known concept :‬‬ ‫ُخابنط‪:‬ادنرویناناپیکوجرثکتانگہ‪،‬ابایغہنروشاورربکتےسدیپاوہاجیتےہ۔‬ ‫دخاداینےکدرایاکاندخا‪ :‬ینعیوہولعمنجےکذرےعیدخااعتٰیلکتاچنہپاجاتکسےہانولعمیکیجنکااہلم ینعی‬ ‫ہلسلسٔوبنتوالختفےہ۔اندخاینعیالمحاوردخاداینینعییتسہابریاعتیلاکرعافن۔اسدہاافلظںیمہیھجمس‬ ‫ہکاہللاعتٰیل وکےسیکاپایاجاتکسےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪374‬‬

‫آاثرضیفےسےب رہبہ‪ :‬ینعیدخااعتٰیلیک افصتسجرطحےساظنمداینںیماکمرکریہںیہوہاہللاعتٰیلیک‬ ‫یتسہاکرتہبنیوبثتںیہرگموبنتوالختفےکریغبانافصتیکاظنمداینںیماکررگییاورلمعدلخنیقی‬ ‫یکدحکتداھکیئںیہنداتی۔‬ ‫افدساورذجاموخردہ‪:‬امیبراورابتہاحل۔ذجاماکیرطخانکدعتمیامیبریےہ‪،‬وکڑھ ‪leprosy‬‬ ‫ونٹ‪:‬ہیقبسالضفلںیمربمن‪77‬ےساشعئوہاےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪02‬امرچ‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪375‬‬

‫(طسق‪)77‬‬ ‫رمبکافصت ‪Compound adjectives‬‬ ‫اسوموضع رپ یلیصفت ثحباسابب ںیم یھب اجریرےہیگ۔زگہتشابب ںیم مہ ےن(وُج) ےکالےقح ےس‬ ‫ےننبوایلرمبکافصتکتابتیکیھت۔اسابب اکآاغز سجالےقحےسوہاگوہےہنیب۔ رمبکافصت‬ ‫یکرطف اجےن ےسلبق ہیواضتحانعف وہیگہک ضعبلعتملعف ینعی ‪ adverbs‬ںیمیھبنیباامعتسل‬ ‫وہاتےہرگماساکقلعتفلاننیبےسوہاتےہےسیجاھچننیبرکانوریغہ۔‬ ‫نیب ای ںیب‪ :‬ینعی بج وطبر الہقح اامعتسل وہات ےہ وت زجواول ےک وہفمم ےس لم رکدےنھکی واال‪ ،‬اید راھکےن‬ ‫واالےکینعمںیماامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫ےسیجاظرہنیبینعی ےسجیقیقحملعہنوہ ‪،‬اتیلصےسےبربخوہ‪ ،‬ومعیمرگنںیمزیچوںوکدےنھکیواال‪،‬یلیصفت‬ ‫اقحقئ‪،‬ریبعتواتولیےکریغب۔دورںیبینعی ُدورکتےنچنہپوایل‪،‬دوریکزیچدےنھکیوایل‪ُ ،‬دوررسآدنئہوجیتنں‬ ‫رپ رظن رےنھک واال‪ُ ،‬دور ادنشی‪ ،‬اصبح ریصبت۔اس ےک العوہ دور نیب اور وخرد نیب دو آےل یھب ںیہ دور‬ ‫نیبےساتسروں‪،‬ایس روںوریغہاکاشمدہہایکاجاتےہ اسےکالعوہ دوریکزیچںیدےنھکیےکےئلیھباامعتسل‬ ‫وہات ےہ اےس ارگنزیی ںیم ‪ telescope‬ےتہکںیہ ۔ وخرد نیب یھب اکی آہل ےہ وج ااہتنیئ ابرکی زیچوںوک‬ ‫دےنھکیےکےئلاامعتسلوہاتےہ اےسارگنزییںیم ‪microscope‬ےتہکںیہ۔ ابرکینیب ینعیوج اایشءاکای‬ ‫اعمالمتاکااہتنیئیلیصفتاشمدہہرکاتوہ۔سجیکرظنےسومعمیلےسومعمیلزیچیھبوپدیشہہنریتہوہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪376‬‬

‫نیشن ‪ :‬رمابکت ںیم وطبر الہقح اامعتسل وہات ےہ اس ےک ینعم ںیہ ےنھٹیب واال ۔ اس ےس لم رک ےننب وایل‬ ‫افصتدےتھکیںیہ۔‬ ‫اخکںیشن اظبرہاسےکینعمںیہیٹمںیمےنھٹیبواالایالموہانکیلہیاےسیصخشوکاہکاجاتےہوجتہباعزجی‬ ‫و ااسکنری یک زدنیگ زگارات وہ اور ااسنونں ےک ےئل اکی رتہبنی زیمابن اور اخدم وہ ‪humble/‬‬ ‫‪hospitable/ absorbed in passion‬۔دگیںیشنینعییسکایسیوصخمصتسشنرپےنھٹیبواالوج‬ ‫ولسنں ےس اور ربوسں ےس ولوگں ںیم زعمز یھجمس اجیت وہ۔ ااسی ازعاز اجزئ یھب وہات ےہ اور وتامہیت یھب ۔‬ ‫زایدہ رت دگی ینیشن اک قلعت تیصخش رپیتس یک ربایئ ےس ےہ وج مک میلعت ایہتف اور ریغ رتیق ایہتف اعمرشوں ںیم‬ ‫تہب زایدہ اپیئ اجیت ےہ۔ ےسیج ارثک رتیق ذپری اممکل ںیم ولوگں وک رمکحاین ای رسداری ےک ےئل ان یک‬ ‫الصوتیحں ایاکایمویبںوکدم رظنرھک رک ںیہن انچ اجاتہکلب بس ےسزایدہوج اطتق اہیںاکمرکیتےہ وہ ےہ‬ ‫تیصخشرپیتس۔اکیےکدعباکیصخشلسندرلسندگینیشنوہاتاجاتےہ ‪successor/ keeper‬‬ ‫‪of a saint , tomb, king’ seat‬۔ رپدہ ںیشن ینعی رپدہ ںیم رےنہ وایل وعرت ‪veiled/‬‬ ‫‪observer of purdah‬۔ وگہشںیشن ینعی اعم اعمرشیت رسرگویمں اوراکروابروںےسدوررہرکدخا‬ ‫اعتٰیل یک ابعدت‪ ،‬یملع اقیقحتت ‪ ،‬اتافیلت ‪ ،‬افینصتت وریغہ رکےن واال ‪recluse‬۔ ذنہ نیشن ینعی‬ ‫ایدداتشںیموفحمظوہاجانایرکانیل ‪impressed/ memorized‬۔‬ ‫ُراب‪ :‬اس ےک ینعمںیہ اھبلےن واال‪ ،‬اینپ رطف نچنیھک واال ۔ اب اسالےقح ےک اسھت لم رک ےننب وایل رمبک‬ ‫افصتںیمےسدنچرپوغررکےتںیہ۔‬ ‫ِدل ُراب اسیج ہک اافلظ ےس واحض وہراہ ےہ اس ےک ینعم ںیہ دل وک اھبلےن وایل ےش ‪ ،‬ابت ای صخش ۔‬ ‫‪،Appealing/ seducing / convincing‬آنہ ُراب اہیںےلہپفلےکینعمںیہولاہسپاسےک‬ ‫ینعم وہےئ ولےہ وک اینپ رطف ششک رکےن وایل ےش ینعی انقمسیط ‪ magnet‬۔ وہش راب ینعی ااسی رظنم ‪،‬‬ ‫ادااکری‪ ،‬اکنفراہن اکم وج ااسنن وک اس ںیم وپریرطح وحم وہاجےن ینعی ااہتنیئ دیپسچل ےنیل رپ وبجمر رکدے ۔‬ ‫اعموطر رپ مہتہبھچکدےتھکی‪،‬ڑپےتھ‪ ،‬ےتنسںیہرگمآدےھ دلےس ای سبوتقزگارےن ےکےئل نکیلاٰیلع‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪377‬‬

‫رنہ ‪ ،‬نف ‪ ،‬اہمرت وریغہ مہ رپ وگای اجدو رکدےتی ںیہ اور مہ اےنپ وعشر وک لمکم وطر رپاےس ےنھجمس ‪ ،‬دےنھکی اور‬ ‫فطلااھٹےنںیمرصموفوہےندےتیںیہوگایوہامہرےوہشمہےسنیھچاتیلےہ۔‬ ‫ںیچ‪ :‬ینعی ےننچ واال اس ےک اکی ینعم ولسٹ ای لب ےک یھب ںیہ ےسیج امےھت رپ لب ڑپان ینعی انراض وہان ۔ ای‬ ‫وگتفگ ںیم ےس اخص ابںیت ےسیج یسک ےک وبیعں وک امنایں رکےت لچ اجےن واال۔ وگای اںیہن نچ نچ رک ااھٹک‬ ‫رکاتوہ۔اباسالےقحےسےننبوایلرمبکافصتدےتھکیںیہ۔‬ ‫ہتکنںیچینعی بیعڈوھڈنےنواال‪،‬صقناکنےنلواال‪،‬ارتعاضرکےنواال ‪hypercritical/ sarcastic‬‬ ‫وخہش ںیچ وہ صخش وج اباغت ںیم ولھپں اور وھپولں وک اتنچ ےہ‪ ،‬افدئہ ااھٹےن واال‪ ،‬ادیب داین ںیم یسک ڑبی‬ ‫ادیب تیصخش رپ ااصحنر رکےن وال ‪ ،‬اتعب‪dependent/gleaner‬۔ ںیچ ہب ںیبج وہان ینعی ویتری رپ لب‪،‬‬ ‫اشیپینرپنکشایولسٹسجےسہصغایانرایگضاظرہوہ‪،‬انرایگض۔ رہظمااممےناسرعشںیمںیچہبںیبج‬ ‫اکوخوصبریتےساامعتسلایکےہ۔‬ ‫؎راتآوھکنںںیمایحےلےکزگراجیتیھت‬ ‫ہحملٔوشقتہبںیچہبںیبجراتہاھت‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫اس ہگج وکیئ صخش وجنویمں اور وجویشتں وریغہ بیغ وگویں یک وگشیپویئں رپ دوھاک ہن اھکوے اور وخبیب اید‬ ‫رےھک ہک ان ولوگں وک الہ اہلل ےک اونار اور رباکت ےس ھچک یھب انمتبس ںیہن ۔ مہ ےلہپ یھب ھکل ےکچ ہک‬ ‫اقدراہن وگشیپایئں اور رکامیہن ومادیع ہک وج قح ضحم ںیہ اور نج ںیم رسارس حتف اور رصنت یک اشبرںیت اور‬ ‫اابقل اور زعت یک ربخںی رھبی وہیئ ںیہ ان ےس ااسنین آالت وک ھچک یھب تبسن ںیہن۔ دخاودن اعتٰیل ےن‬ ‫الہاہللوکایسیرطفتیشخبےہہکانیکرظناورتبحصاوروتہجاورداعاریسکاکمکحریتھکےہرشبہکیطصخش‬ ‫ضیفتسم ںیم اقیلب وموجد وہ اور اےسی ولگ رصف شیپ وگویں ےس ںیہن ہکلب اےنپ زخانئ رعمتف ےس‪،‬‬ ‫اےنپ ّ‬ ‫وتّک اخرق اعدت ےس‪ ،‬اینپ اکلم تبحم ےس ‪ ،‬اےنپ ااطقنع اتم ےس ‪ ،‬اےنپ دصق اور ابثت ےس‪ ،‬اےنپ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪378‬‬

‫اسنابہللاور وشق اورذوق ےساوراےنپ ہبلغوشخعاوروضخع ےساوراےنپزتہیک سفن ےس اوراینپ رت ِ‬ ‫ک‬ ‫تبحمِ داین ےس اور اینپ ریثک اولوجد ربوتکں ےس ہک وج ابرشیک رطح ربیتس ںیہ اور ا ےنپ ومدی نم اہلل وہےن‬ ‫وقتیاوراہطرتاورمیظعااشلنتمہ‬ ‫ےساوراینپےبلثمااقتستم اوراٰیلعدرہجیکوافداریاورالاثین ٰ‬ ‫ارشناح دصر ےس انشتخ ےئک اجےت ںیہ اور وگشیپایئں ان اک الص بصنم ںیہن ےہ ہکلب وہ اس رغض‬ ‫اور‬ ‫ِ‬ ‫ےس ےہ ہک ات وہ ان ربوتکں وک وج اُن رپ اور اُن ےک نیقلعتم رپ وارد وہےن وک ںیہ لبق از ووقع ایبن رکےک‬ ‫وتہجاخصرضحتادحتیرپنیقیدالںیئاورزینوہاخمابطتاوراکماملتوجرضحتادحتییکرطفےس‬ ‫اُنوکوہےتںیہانیکتحصاوراجنمبناہللوہےنرپاکییعطقاورینیقیتجحشیپرکںی۔‬ ‫)رواحینزخانئدلج‪1‬ربانیہادمحہیہصحاہچرمہحفص‪351‬۔‪)353‬‬ ‫امہاکنت‪:‬اایبنء‪،‬الہاہللاوروجنویمں‪،‬وجویشتںوریغہیکشیپوگویئںںیمرفق۔‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫وجنویمں اور وجویشتں وریغہ بیغ وگویں‪ :‬مجن ینعی اتسرہ وج صخش اتسروں یک رحاکت و انکست رپ وغر رکےک‬ ‫شیپوگیئرکےاےسوجنیمایوجیشت ےتہکںیہ۔‬ ‫ادمحنیسحاملئاکرعشالمہظحرکںی‬ ‫؎ریغاکاحلوتاتہکوہںوجنیمنبرک آپیتیبںیہنولعمموہاندانوہںںیم‬ ‫الہاہلل‪:‬اہللےکاخصدنبےےسیجاایبنء‪،‬افلخءاوایلء۔‬ ‫اقدراہنوگشیپایئں اوررکامیہن ومادیع‪:‬ایسی وگشیپایئںنج ےس اثتب وہاجےئ ہکدخا اعتیل اےنپ ودعوںاور‬ ‫وصنموبں وک لمکم رکےن رپ اقدر ےہ ۔ ودیع دخا ٰ‬ ‫اعتٰل یک رطف ےس ےنلم واال ااسی ودعہ وہات سج ںیم یسک‬ ‫دنمشیک الہتکیکربخوہاورہیضحماہللاعتٰیلاکاےنپاخصدنبوںرپرکموہاتےہہکوہانےکدونمشںوک‬ ‫الہکرکاتےہ۔‬ ‫ااسنینآالت‪:‬ااسنیندلودامغ‪،‬ایسحت زین ایسروںاوراتسروںےکلعتماتریخیوطر رپعمجےئکےئگاقحقئ‬ ‫یکروینشںیموغرورکفرکےکاتنجئاذکرکےنیکالصیحوریغہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪379‬‬

‫اِک ِسیرڑ‪:‬وصحلدصقمےکیلتہبدیفم‪،‬اہنتیومٔثہخسن‪،‬العج‪،‬تحیصنایمیلعتوریغہ۔امیسباربکآابدیاک‬ ‫رعشالمہظحرکںی۔‬ ‫؎ہیرشابقشعاےامیسبےہےنیپیکزیچ‬ ‫دنتیھبےہدبزمہیھبےہرگماریسکےہ‬ ‫صخشضیفتسم‪:‬افدئہااھٹےنواال‪،‬اطبلملع‪ ،‬ضیفاکاطبل۔‬ ‫زخانئرعمتف‪:‬یملعرحتریات‪،‬اقترری‪ ،‬اصنحئ۔ ‪Treasure of knowledge and insightful‬‬ ‫‪understandings‬‬ ‫ّ‬ ‫وتّک اخرق اعدت‪:‬اعم ولوگں ےس تہب ڑبھ رک دخا اعتٰیل رپ رھبوہس وہان ‪outstanding level of‬‬ ‫‪believing in Allah almighty‬‬ ‫ااطقنعاتم‪:‬لمکموطررپاگلوہاجان۔ ‪complete disconnection‬‬ ‫اسنابہلل‪ :‬اہللاعتٰیلےستبحم۔‬ ‫وشخعاوروضخع‪:‬اعزجی‪،‬ااسکنری‪،‬دخااعتٰیلےکوضحررثکتےسرورورکداعرکان۔‬ ‫ریثکاولوجد‪:‬تہبڑبیدعتادںیم‬ ‫ومدینماہلل‪:‬اہللاعتٰیلیکدمداپےنواال‪،‬اتدیئایہتف۔‬ ‫نیقلعتم‪:‬قلعتواےل‪،‬اامینالےنواےل۔‬ ‫واردوہان‪:‬انلم‪،‬اطعوہان‪،‬انزلوہان۔‬ ‫لبقازووقع‪:‬اکیواہعقایاکموہےنےسےلہپ۔ ‪in advance‬‬ ‫اخمابطتاوراکماملت‪:‬روای‪،‬وشکف‪،‬ااہلامتوریغہ۔‬ ‫رضحتادحتی‪:‬اہللاعتٰیل۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪380‬‬

‫تحص اور اجنمبن اہلل وہان‪:‬چس وہان ‪ ،‬اہلل اعتٰیل یک رطف ےس وہان ۔ ‪Valid and from Allah‬‬ ‫‪almighty‬‬ ‫یعطقاورینیقیتجح‪a valid and undeniable argument :‬‬ ‫ونٹ‪:‬روزانہمالضفلںیماسقبساکربمن‪78‬ےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن‪09‬امرچ‪2023‬ء)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪381‬‬

‫(طسق‪)78‬‬ ‫رمبکافصت‪Compound adjectives‬‬ ‫نکممےہ''آؤ!اردوںیھکیس''ےکاقرنیزگہتشیئکاابسقےساجریرمبکافصتےکےلسلسیکوطاتلےس‬ ‫ریحانوہں۔نکیلہیتقیقحےہہکاردوزابنےکاھکسےنےکلمعرپزایدہاکمںیہنوہا اوراردوزابنوک‬ ‫وھکےنجواالاےساکیاےسیاہپڑیکرطحاپاتےہسجںیمراہتسانبانآاسنںیہن۔رمبکاافلظایافصتان‬ ‫ہنکممراوتسںںیم ےساکیےہوجاسزخاےن کت اجاتےہاسےئل مہاےسیصفت ےساوردجدیاقتوضں‬ ‫ےک اطمقب ےنھجمس اور وھکےنل یک وکشش رکرےہ ںیہ ۔ آج ےک قبس اک الہپ الہقح ےہ رزی ۔ اب اس یک‬ ‫افتلیصاجےننیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫رزی ‪:‬رمابکتںیم وطبرالہقحاامعتسل وہاتےہاسےک ینعمںیہ رِگاےنواال‪.‬اکپٹےنایاہبےنواال‪،‬ریھکبےن‬ ‫واالوریغہ۔اباُنرمبکافصتیکیصفتاجےتنںیہوجاسالےقحےسلمرکیتنبںیہ۔‬ ‫رعق رزی ‪ :‬ینعیہنیسپاہبےنواال‪ ،‬ااہتنیئیتنحمدختمزگارااسننسجیکدخامتدخموموک ارتعافرکےن‬ ‫رپوبجمررکدںی۔اردوںیمرعقرزییزایدہاامعتسلوہاتےہوجہکامسےہاوراسےکینعمںیہااہتنیئتنحم‬ ‫و اجاشفنین اور ولخصِ تین ےس قیقحت اک قح ادا رکان وگای ولعم اک رعق ینعی ‪ essence‬وچنڑ انیل ۔ ےسیج‬ ‫املع ِءادمحتیےناالسیمادبوکفیطلانبےناورونسارےنںیمسجرعقرزییےساکمایکےہوہاینپاثمل‬ ‫آپےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪382‬‬

‫ُ​ُگ رزی ‪:‬ینعی وھُپل ریھکبےن واال ےسیجزیم رپ وھپلریھکب دی اجےت ںیہ ‪ ،‬وھپلیک ابرشرکےن واال ےسیج‬ ‫اشدی ایبہ ےک ومعق رپ وھپولں یک ایتپں اھچنور یک اجیت ںیہ ایس ےس امس اتنب ےہ لگ رزیی رکان ینعی وھپل‬ ‫ٹ‬ ‫ریھکبان ای ااھچانل ۔ لگ رزی ذبات وخد یھب وطبر امس اامعتسل وہات ےہ اور بت اس ےک ینعم وہےت ںیہ ُھل‬ ‫ڑھجی امن آشت ابزی۔ لگ رزی اک وخوصبرت اامعتسل انرص اکیمظ ےن اےنپ اسرعش ںیم ایک ےہ وج دخا اعتٰیل‬ ‫ےکوضحرراتےکیسکرہپرگایرکےنوایلادمحیآوھکنںرپاصدقآاتےہ۔‬ ‫؎لگرزیریمیانہلیشکےسےہاشخاشخ‬ ‫گل‬ ‫خیناکسبلچوتہینفھجمےسنیھچےل‬ ‫ینعیہی ریمےانولںاکجعمہےہہکنشلگیکرہاشخابرمثےہ اوراہجںکت نشلگ ےکبصعتم امکلاک قلعت‬ ‫ےہارگاساکسبریمیرگایوزاریرپیھبوہاتوتوہےھجماسااجعزےسرحمومرکداتی۔‬ ‫وُخںرزی ‪:‬ینعیوخناہبےنواال ‪،‬ےبرمح‪ ،‬اقلت وریغہ ےسیجوخںرزی افسک آںیھکن‪،‬وفج‪،‬رکشل وریغہ۔‬ ‫ِددیہ رزی ینعی وغرورکف ‪ ،‬اھچن نیب اور قیقحت بلط اکم ای ااہتنیئ ابریکی اک اکم ےسیج اطخیط ‪،‬ڑپکوں رپ وقنش‬ ‫اکڑانھ ‪embroidery‬۔بج رگن رزی وطبر تفص اامعتسل وہات ےہ وت اس ےک ینعم وہےت ںیہ وصمر اور‬ ‫اّقنشاہتبلوطبرامسہی اکیہشیپ اکانمےہینعیااسیرنہدنمصخشوج ڑپکوںوکااہتنیئاہمرتےس فلتخمرگن‬ ‫داتیےہ۔راشیکرایہاکہیرعشرگنرزییکزمدیواضتحرکاتےہ۔‬ ‫مہرتےرگنںیمرگناجںیئےگایرھپمہوک‬ ‫آپ یہ یک رطح رگن رزی ایک اجےئ اگ‬ ‫ینعی ای وت مہ وبحمب یہ ںیم ھگ اجںیئ ےگ ای رھپ وبحمب ںیمہ اینپ رطح رگن رےنگن اک رنہ اھکس رک دختم‬ ‫ولخمق رپ رقمر رکدے اگ ۔ اس ںیم تبحم یک دو ایفیک ت ایبن وہیئ ںیہ ۔ ےسیج اکی اعم ادمحی رضحت حیسم‬ ‫وموع ؑد ےک رگن ںیم اینپ وتقیف اور تمہ ےک اطمقب رنیگن وہاجات ےہ رگم اکی غلبم اس رگن وک اانپ ات یھب‬ ‫ےہ اور رگن رزی نب رک اتلکن ےہ اور رھپ اسریزدنیگ ولوگں وک اسرگن ےس راتگن ےہ ۔ اسرطح وہ رگن‬ ‫رزینباجاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪383‬‬

‫ِفاں ایافاں‪:‬اھجڑاتوہا‪،‬اھجڑےنواال‪ ،‬ڑھچےنکواال‪،‬ربےنسواال‪،‬رمبک افصت ںیموطبرالہقحاامعتسل‬ ‫وہرک ڑھچےنکواالےکینعمداتیےہ۔اسالےقحےسلمرکےننبوایلافصتدےتھکیںیہ۔‬

‫گُلفِسااں ‪ :‬ینعی ‪،‬وھپل ریھکبےن واال‪ ،‬وھپل رباسےن واال(اجمز ًا ‪ )Metaphorically‬وخش ایبں‪ ،‬حیصف‬ ‫‪ eloquent‬۔ہیفلزایدہرتاشرعیںیماامعتسلوہاتےہ۔ رعوجاقدری اوردقررگلبایم ےکہی رصمےع‬ ‫ابرتلبیت استفصےکونعمںیکزمدیواضتحرکےتںیہ۔‬ ‫؎رھبیزبمںیملگاشفںاوریھبںیہ‬

‫؎بجذراومغنںےسبلبلگاشفںوہاجےئاگ‬

‫ینعی سلجم ںیم امہرے وسا اور یھب حیصف و غیلب اور اقدراالکلم رقمرنی وموجد ںیہ ۔ بج بلب وج اکی وخش‬ ‫آوازرپدنہےہوہےمغناگےئاگ۔‬ ‫ونر ااشفں‪ :‬ینعی روینش ریھکبےن واال‪ ،‬ونر ڑھچےنک واال‪ ،‬ونمر رکےن واال ‪ illuminating‬ہی فل یھب ادیب‬ ‫رحتریاتںیماامعتسلوہاتےہ۔فلتخمرعشاےکہیرصمےع المہظحرکںی‪:‬‬ ‫؎ونرااشفںیلچآیتےہرعوسرفدا‬

‫؎ونرااشفںےہوہتملظںیمااجولںیکرطح‬

‫؎آپونرااشفںںیہراتےکادنریھےںیم‬ ‫ینعی آےن واےل رتہب وتق یک دنہل روینش ریھکبیت یلچ آیت ےہ۔ وہ اتریکی ںیم ااجولں یک رطح روینش ریھکب‬ ‫راہےہ۔‬ ‫ضو ِفاں‪ :‬ینعی روینشدےنیواال‪،‬رونشاتانبک‪،‬ونمر۔اثمںیل‪:‬رہذرہوض اشفںےہینعیرہذرہرونشےہ ‪،‬‬ ‫رچاغ وض‬ ‫داغ دل وض اشفں وہےئ ینعی دل ےک دھک رچاغ نب ےئگ ‪ ،‬حبص وضاشفں ینعی روینش ریھکبیت حبص ‪ِ ،‬‬ ‫ِ‬ ‫اشفںوریغہ۔‬ ‫اشاشفں‪:‬ینعیآوسناہبےنواال‪،‬روےنواال ‪shedding tears‬۔اریمانیمیئےتہکںیہ‪:‬‬ ‫؎آجیکبشوکیئااسفۂندلکتمیھچ‬ ‫ریمیآوھکنںوکویںیہاشاشفںرےنہدے‬ ‫ینعیریمیآوھکنںوکایسرطحآوسناہبےندو۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪384‬‬

‫اامسلیعریمیھٹےتہکںیہ‪:‬‬ ‫؎مکحدخایہیاھتہکاھٹیبایکرکوں‬ ‫اممتںیمریتےاشاشفںمشچرتوکںیم‬ ‫ینعیاہللاکیہیمکحیہیاھتہکںیمرہوتقاھٹیبریتیومتےکمغںیمآوسناہبایرکوں۔‬ ‫ہلعش اشفں‪ :‬ینعی آگ رباسےن واال‪( ،‬اجمزاً)‪ ،‬رگیم ورحارت ےس رُپ‪ ،‬دنُت و زیت‪firebrand , hot-‬‬ ‫‪tempered‬۔اثمںیل‪:‬ہلعشاشفںدلینعیذجابتاوروقتارادیےسرُپدل۔‬ ‫آشت اشفں‪:‬ینعی آگ اور ےلعش رباسےن واال‪ ،‬رگم ‪،‬اتانبک‪ ،‬الل وبھباک‪ ،‬رونش‪،‬دل ںیم اث رکےن واال‪،‬‬ ‫ےسیج‪:‬دلِآشتاشفںینعیمغایےصغیکآگایااسحسےسرھباوہادیھکدل۔دمآشتاشفں‪،‬دااتسنآشت‬ ‫اشفں ‪ fiery, fire-spitting, dazzling, glowing‬۔اسےکالعوہآشتاشفںاساہپڑوکیھب‬ ‫ےتہکںیہوجالواااتلگوہینعی ‪volcano‬۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫ہیابتوتبہجامتمایدرینھکاچےئہہک ےسیجدخاےنارماضدبین ےکےئلضعبادوہی دیپایکںیہاوردمعہدمعہ‬ ‫زیچںی ےسیجرتایق وریغہ اوناع ااسقم ےک آالمااقسم ےکےئل داینںیموموجدیک ںیہ اورانادوہیںیمادتبا‬ ‫ےس ہی اختیص ریھک ےہ ہک بج وکیئ امیبر رشبہکیط اس یک امیبری درہج افشاییب ےس اجتوز ہن رکیئگ وہ ان‬ ‫دواؤںوک رباعتیرپزیہ وریغہ رشاطئ اامعتسلرکات ےہوت اسمیکحقلطم یکایس رپاعدت اجریےہہک اس‬ ‫امیبر وک بسح ادعتساد اور اقیلب یسک دقر تحص اور دنتریتس ےس ہصح اتشخب ےہ ای یکلی افش انعتی رکات ےہ‬ ‫ایسرطحدخاودنرکمیےنوفنسہبّیطانّرقمنیبںیمیھبروزازلےسہیاختیصڈالریھکےہہکانیک‬ ‫وتہج اور داع اور تبحص اور دقع تمہ رشبط اقیلب ارماض رواح ین یک دوا ےہ اور ان ےک وفنس رضحت‬ ‫ادحتی ےس ذبرہعی اکماملت و اخمابطت و اکمافشت اوناع ااسقم ےک ضیف اپےت رےتہ ںیہ اور رھپ وہ امتم‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪385‬‬

‫ویفض قلخ اہلل یک دہاتی ےک ےئل اکی میظع ااشلن اث دالھکےت ںیہ ۔ رغض الہ اہلل اک ووجد قلخ اہلل ےک‬ ‫ےئل اکیرتمحوہاتےہاورسجرطحاساجےئاابسبںیماقونندقرترضحتادحتیاکیہیےہہک‬ ‫وجصخشاپیناتیپےہویہایپسیکدردےساجنتاپاتےہاوروجصخشرویٹاھکاتےہویہوھبکےکدھکےس‬ ‫الخیص احلص رکات ےہ ایس رطح اعدت اہیہل اجریےہ ہک ارماضرواحین دور رکےن ےک ےئل اایبن اور ان‬ ‫ےک اکلم اتنیعب وک ذرہعی اور وہلیس رہھٹا راھک ےہ اںیہن یک تبحص ںیم دل یلست ڑکپےت ںیہ اور رشبتی یک‬ ‫یک‬ ‫آالںیشئرو می وہیتںیہاوراسفنینںیتملظایتھٹںیہ اور تبحمالہٰیاکوشقوجشامراتےہاورآامسینرباکت‬ ‫اانپولجہداھکیتںیہاورریغبانےکرہزگہیابںیتاحلصںیہنوہںیتسپیہیابںیتانیکانشتخیکالعامت‬ ‫ںیہ۔دتفربوالیعفل۔‬ ‫(رواحینزخانئدلج‪،‬ربانیہادمحہیہصحاہچرمہحفص‪)356-354‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫امہاکنت‪:‬ےسیج اقونندقرتںیماہللاعتٰیلےنامسجینامیبرویںاکالعج راھکےہاےسییہرواحینامیبرویںاک‬ ‫یھبالعجراھکےہ۔‬ ‫وتبہجامتم‪:‬وپریوتہجےکاسھت ‪with a full concentration and determination‬‬ ‫ارماضدبین‪:‬رمضیکعمجینعیامیبری‪،‬دبینینعیامسجین ‪general physical diseases‬‬ ‫ِ‬ ‫رتایق‪ :‬زرہاکاثمتخرکےنوایلےش ‪antidote/ medicines‬‬ ‫سق‬ ‫آالمااقسم‪:‬املیکعمجینعیدھک‪،‬درد۔ ُ میکعمجینعیامیبرایں‪،‬رخاایبں‪،‬وکاتایہں ‪flaws/ diseases/‬‬ ‫‪grievances‬‬ ‫درہجافشاییبےساجتوزہنرکیئگوہ‪:‬ینعیامیبریالالعجہنوہیکچوہ۔ ‪curable disease‬‬ ‫رباعتی رپزیہ وریغہ رشاطئ‪:‬العج ےک ہلسلس ںیم وج رپزیہ اتبای اجےئ اس رپارگ لمع ایک اجےئ ۔ ‪by‬‬ ‫‪following doctor’s instructions‬‬ ‫یکلی‪ :‬وپریرطح ‪Completely‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪386‬‬

‫وفنسہبیط‪،‬رقمنیب‪ :‬اہللےکاپکدنبے؛اایبن‪،‬افلخ‪،‬اوایل۔رقبےس وہجملےہرقمبینعیےسجرقبی‬ ‫رکایلایگوہ۔‬ ‫روزازل‪:‬ہشیمہےس‪،‬بجےسااسنندیپاوہا۔‪genesis‬آرفشنی۔‬ ‫؎ںیہزوالآامدہازجاآرفشنیےکامتم‬ ‫رہمرگدوںےہرچاغرہزگارابدایں‬ ‫رمزااغبل ےتہکںیہہکدخااعتٰیلےنوجیھبقیلخترفامایےہ اسںیم رختبیاورانف ےکلمعوکرھکدایےہ۔‬ ‫وخدوسرجاکیایسیراہںیمےنلجواالرچاغےہسجرپوہالچریہےہ۔‬ ‫انیکوتہجاورداعاورتبحصاوردقعتمہرشبطاقیلبارماضرواحینیکدواےہ‪:‬‬ ‫ذبرہعی اکماملت و اخمابطت و اکمافشت‪:‬اکمہمل یک عمج ینعی دخا اعتٰیل ےس ابںیت رکان۔ اطخب ےس اخمبط اور‬ ‫اخمبطیکعمجاخمابطت ینعیسجےسدخااعتٰیلالکمرفامےئ۔اکمہفشیکعمجاکمافشتملعبیغےک وہرازوج‬ ‫دخااعتیلاےنپایپروںرپوھکلدے۔‬ ‫قلخاہلل‪:‬اہللیکولخمق ‪People‬‬ ‫میظعااشلناث‪:‬تہبزایدہاث ‪a great effect/ change/ power of triggering‬‬ ‫الہاہلل‪:‬اہللاعتٰیلےکاےنپ‪،‬ینعیاسےکایپرےدنبے‪،‬اایبن‪،‬افلخ‪،‬اوایل۔‬ ‫اجےئاابسب‪:‬ہیدایناہجںتلعوولعملاکاقونناجریےہینعی ‪Cause and effect‬‬ ‫الخیص‪ :‬اجنت‪،‬افش‪،‬آزادی ‪get rid of something‬‬ ‫اعدتاہیہل‪ :‬اقونندقرت ‪divine designs‬‬ ‫ارماضرواحین‪ :‬روحیکامیبرایںےسیجانگہ‪،‬االخیقیتسپوریغہ۔ ‪moral and spiritual ills‬‬ ‫اکلم اتنیعب‪:‬وپری رطح رفامربنداری رکےن واےل ۔ ‪sincerely and truthfully following‬‬ ‫‪someone‬‬ ‫رشبتییکآالںیشئ‪ :‬ااسننیکزمکورایںوجومعًامبسااسنونںںیماپیئاجیتںیہ۔ےسیجالچل‪،‬ضغوریغہ‬ ‫یک‬ ‫رو می‪:‬یمکوہےنانگل۔یمکیکرطفاملئوہاجان۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪387‬‬

‫وجش امرات ےہ‪ :‬رحتکی یتلم ےہ ‪ ،‬این وحہلص ‪ ،‬تمہ اور دیپسچل دیپا وہیت ےہ۔ ‪get excited and‬‬ ‫‪motivated‬‬ ‫انشتخیکالعامت‪ :‬نجابوتںےسوکیئاچہپاناجےئ ‪signs of identity‬‬ ‫دتفربوالیعفل‪ :‬سپمتوغررکواورتلفغہنرکو۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪388‬‬

‫(طسق‪)79‬‬ ‫رمبکافصت‪Compound adjectives‬‬ ‫اسابب ںیم مہ رفتمق الوقحں ےس ےننب وایل رمبک افصت رپ ابت رکںی ےگ۔ ان افصت ےک ایبن ںیم‬ ‫اسابت وک دم رظن راھک اجےئ اگ ہک ان افصت رپ ابت رکںی وج اردو ںیم رثکت ےس اامعتسلوہیت ںیہ ۔ زین‬ ‫دجدیاردوںیمیھباامعتسلوہریہںیہینعیرتموکںیہنںیہ۔‬ ‫وسز‪:‬ینعی الجےنای ُدھکاچنہپےنواال‪،‬انفایمتخرکےنواال۔‬ ‫رگج وسز ‪ :‬اس ےک ینعم ںیہ یسک یک فیلکت رپ ای یسک ذجےب ےس ولغمب وہرک تخس فیلکت ںیم التبم وہاجان ۔‬ ‫اسیکوہجااسننیکااسننےسہردی‪،‬تبحم‪،‬اوریسکیکاکدحےسزایدہاسحسوہانوہیتےہ۔‬ ‫دنچرصموعںےکذرےعیاسرمبکفلےکونعمںاوراامعتسالتوکےنھجمسیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫؎ایکرماقشعرگجوسزدخادادںیہن‬

‫(زعزیونھکلی)‬

‫اسرصمہع ںیم رگجوسزوکقشعیک تفص ینعی ‪ adjective‬انبایایگےہ۔ینعی ااسی قلعتسجںیمااسنناانپ‬ ‫بس ھچک رقابن رکدے ۔ اشرع یک رظنںیم یسک قلعت ںیم ایسی دفاتیئ اور واف ااسنن رصف یھبت داھک اتکس‬ ‫ےہبجاسوکدخااعتٰیلیکرطفےسہیالصیحاطعوہ۔‬ ‫دل وسز‪ :‬ینعی ہرد ‪ ،‬مغ انک ‪ ،‬درد ازیگن ‪benevolent/ sympathetic‬۔ ینعی ااسی واہعق ای احدہث وج‬ ‫دلوکتخسدھکاچنہپےئاوراسےکےجیتنںیمہردیدیپاوہ۔‬ ‫ک‪:‬ینعیوھکدےنواال‪،‬رمابکتںیمالےقحےکیلاامعتسلوہاتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪389‬‬

‫وکہ نک ‪ :‬اہپڑ وھکدےن واال ای اہپڑ اکےنٹ اک اکم رکےن واال اہتبل اجمز ًا ینعی ‪ metaphorically‬تخس تنحم‬ ‫رکےنواےلوبضمطااسننوکیھب ےتہکںیہ ۔اریایناشرعاظنیمیکرحتری رکدہ وہشمر دااتسنریشںیرفاہدںیم‬ ‫رمزکیرکداررفاہداکبقل وکہنکاھت۔دااتسنےکاطمقبرفاہد وکوطبرزساالجونطایکایگاوراسوتقےک‬ ‫رمکحانرسخورپوزیےناےساہکہکارگوہ'وکہییسیوون'‪Mount Bisotoun‬وکاکٹرکرہنانبدےوتاس‬ ‫یکاشدیریشںیےسرکدیاجےئیگ۔دااتسنےکاطمقبرفاہداہپڑاکٹرکایوھکدرکاپیناکنےنلںیماکایمب‬ ‫وہایگ اھت رگم اےس دوھہک دای ایگ اھت۔اتمہ وکہ ییسیوون اکی یقیقح اہپڑ ےہ وج رہتان ےک رغمب ںیم ‪525‬‬ ‫ولکرٹیمےکافےلصرپواعقےہ۔‬ ‫رمزااغبلےتہکںیہ‪:‬‬ ‫؎ےشیتریغبرمہناکسوکہنکادس‬ ‫رسہتشگٔامخرِروسموویقداھت‬ ‫ینعیقشعاکلمہنوہوتااسننوکرمےنےکےئلداینویووجاہتالتشرکینڑپیتںیہ نکیلارگقشعاکلموہوت‬ ‫ااسنن قشع یہ ںیم انف وہاجات ےہ انف وہےن ےک ےئل یسک ریبوین ببس یک رضورت ںیہن ریتہ ۔ سپ وکہ نک‬ ‫ینعی رفاہد اک قشع اکلم ںیہن اھت ویکہکن وہ قشع رکےن ےک ابوجد داینوی رمس ورواج ںیم ااھجل راہ اور اںیہن‬ ‫اھبنےت اھبنےتاےنپ وہشو وحاسوھکاھٹیب اورہیاکیریمسرشطیہیھت ےکاسےن اہپڑوھکدےن ںیماینپ‬ ‫رمع اضعئ رکدی وگای اےنپ یہ اوزار یک وچوٹں ےس الہک وہا ۔ احالہکن رتہب اھت ہک وہ قشع یہ ںیم انف وہاجات ۔‬ ‫وگایاغبلیک رظن ںیم قشعںیموبحمب ےکوصحلیکوخاشہ یھب اکیرمساوردیقےہ ینعیاغبل قشعوک‬ ‫یہاکیف ےتھجمسںیہ۔رمسورواج یھباکیہشنآوردوایکرطحوہےتںیہوجااسنن وکلقعووہشےساگیبہن‬ ‫رکدےتیںیہ۔‬ ‫وگرنک‪:‬ربقوھکدےنواال۔ہیاکیتفصیھبےہ اورامسیھبوجاکیےشیپےکےئلاامعتسلوہاتےہ۔‬ ‫اکننک‪:‬زیموھکدرکاکن ‪Mine‬اکذریخہاکنےنلواال۔‬ ‫زدہ‪:‬ینعییسکزیچیکوچٹاھکایوہا‪،‬امراوہاوریغہ۔اسےسےننبوایلافصتدےتھکیںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪390‬‬

‫وخفزدہ ‪:‬ینعیڈراوہا سجرپیسکزیچاکوخفطلسموہ ‪Frightened/ afraid‬۔مغزدہ‪:‬ینعیمغاک امرا‬ ‫وہا سج وک یسک دھک ای فیلکت ےن رپاشین اور دیھک رکدای وہ ۔ تبیہ زدہ‪ :‬ڈرا وہا‪ ،‬وخزفدہ‪ ،‬ڈروپک‬ ‫‪ appalled/ horrified‬۔ ریحت زدہ‪ :‬ریحان‪ ،‬وھباکچن‪ ،‬دگن‪ ،‬ریحتم ‪amazed/ astonished‬۔‬ ‫رسحت زدہ‪ :‬رسحت اک امرا‪ ،‬ہتسکش دل‪ Hopeless‬۔ کچیچ زدہ‪ :‬کچیچ اک رمی ای ااسی صخش سج یک لکش و‬ ‫وصرتکچیچےنرخابرکدیوہ ‪،‬اممتزدہ‪:‬وسوگار‪،‬امیمت‪،‬زعادار ‪،bereaved/ mournful‬الیسب‬ ‫زدہ‪ :‬الیسب ےس ابتہ احل ولگایایتسبں ‪ inundated‬۔ طحقزدہ ‪ :‬ااسی العہق اہجںابرںیشہن وہےن ےس ای‬ ‫تخسدباینمےکابثعاعمیشدباحیلےکابثعاھکےنےنیپیکاایشءاکمتخوہاجانایہنوہےنےکرباربرہاجان۔‬ ‫آولد‪:‬الموہا‪،‬تلتپ‪،‬ولمث ‪ contaminated/ polluted‬۔‬ ‫وخن آولد‪:‬وخن ںیم ڑھتلا وہا ‪ blood-stained‬۔رہکآولد‪ :‬رہک ینعی ددنھ ںیمڈیکھ وہیئاشمای العہقای‬ ‫رات ‪Foggy‬۔انگہآولد‪:‬انگوہںےسرُپ ‪full of sins‬۔اربآولد‪:‬ابدولںےسڈیکھوہیئ اضف‪،‬ابرشاک‬ ‫ااکمینوممس ‪ cloudy‬۔اخکآولد‪:‬یٹمںیمالموہا‪،‬ےبزعیتایروسایئوہان۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫سپہی اسرے ےجیتنایسابت ےکںیہہکارثک ولگداللئتقیقحاالسم ےسےبربخںیہ اورارگھچک ڑپےھ‬ ‫ےھکلیھبںیہوتاےسیاکمبتاوردمارسںیمہکاہجںولعمدہینیابلکلاھکسےئںیہناجےتاوراسرادمعہزامہن‬ ‫انےکمہف اورادراکاوررکفتاوردترباک اوراورولعماور ونفن ںیموھکای اجاتےہ اور وکہچٔدنی ےس ضحمان‬ ‫آانش رےتہ ںیہ سپ ارگ ان وک داللئ تقیقح االسم ےس دلج رت ابربخ ہن ایک اجےئ وت آرخ اکر اےسی ولگ ای ضحم‬ ‫داینےکڑیکےوہاجےتںیہہکنجوکدنییکھچکیھبرپواہںیہنریتہاورایااحلداوراردتاداکابلسنہپےتیل‬ ‫ںیہ ۔ ہی وقل ریما ضحم ایقیس ابت ںیہن ڑبے ڑبے رشاف ےک ےٹیب ںیم ےن اینپ آھکن ےس دےھکی ںیہ وج‬ ‫اببثع ےب ربخی دینی ےک اابطصغ اپےئ وہےئ رگاج رھگوں ںیم ےھٹیب ںیہ ارگ لضف میظع رپورداگر اک انرص‬ ‫اوراحیماالسماکہنوہاتاوروہذبرہعیرپزوررقتریاتاوررحتریاتاملعءاورالضفء ےکاےنپاسچسدنییک‬ ‫دہگناتش ہنرکاتوت وھتڑازامہن ہنزگران اپات وجداین رپتس ولوگںوکاینتربخیھبہنریتہوج امہرےیبن ﷺ‬ ‫سککلمںیم دیپاوہےئےھت ابوصخلصاسرپُآوشبزامہنںیمہکاچروںرطفایخالتافدسہیکرثکت‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪391‬‬

‫اپیئ اجیت ےہ ارگ اققحم ن دنی االسم وج ڑبی رمدی اور وبضمیط ےس رہ اکی رکنم اور دحلم ےک اسھت انمرظہ‬ ‫اورابمہثحرکرےہ ںیہاینپاسدختم اوراچرکی ےساخومشرںیہ وت وھتڑییہدمتںیماسدقراعشر‬ ‫االسماکانماندپدی وہاجےئہکاجبےئالسم ونسمن ےکڈگابیئ اورڈگ امرگننیکآوازینساجےئ۔ سپاےسی‬ ‫وتقںیمداللئتقیقحاالسمیکااشتعںیمدبلوغشملرانہ تقیقحںیماینپیہ اوالداوراینپیہ لسن‬ ‫رپرمحرکانےہویکہکنبجوابےکاایمںیمزرہانکوہایتلچےہوتاسیکاتریثےسرہکیوکرطخہوہاتےہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحا ّول‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)8-7‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکینعم‬ ‫داللئتقیقحاالسم‪:‬دنیاالسموکاچساثتبرکےنوایلابںیت۔داللئ‪:‬دلیلیکعمجینعی ‪arguments/‬‬ ‫‪evidence/ truths‬‬ ‫اکمبت اور دمارس‪ :‬یملع رظنایت نج یک اینبد رپ یمیلعت ادارے اکم رکےت ںیہ ‪ ،‬یمیلعت ادارے ؛ اوکسل ‪،‬‬ ‫اکجل‪،‬ویوینریٹس۔‬ ‫ولعمدہینی‪:‬دنیےکولعمےسیجریسفت‪،‬دحثی‪،‬ہقفوریغہ۔‬ ‫مہفاورادراکاوررکفتاوردترب‪:‬ھجمس‪،‬لقع‪،‬وغرورکف‪،‬وسےنچاکلمع‬ ‫اوراورولعم‪:‬ادرھاُدرھےکریغامہبیجعولعم۔‬ ‫وکہچٔدنی‪:‬دنیےکاعمالمت۔‬ ‫انآانش‪:‬سجوکیسکصخشایہگجایملعےسواتیفقہنوہ۔‬ ‫داینےکڑیکے‪:‬داینیکرحصاورالچلاکاکشرولگ۔‬ ‫ااحلداوراردتاد اکابلسنہپ ےتیل ںیہ‪ :‬اجمز ًادنی ےس ےٹہوہےئ اورریغاالسیم رظنایتوکاانپ ےنیل ابلسیک‬ ‫رطحنہپانیلرفامایےہ۔‬ ‫رشاف‪:‬زعتدار‪،‬وہشمرورعموفولگ ‪Elite class‬‬ ‫اابطصغ ‪ :‬اسیعتیئ ںیم دالخ رکےن یک رمس ‪ ،‬ریغاسیعیئ وک رنیگن اپین ںیم الہن رک ای اپین ڑھچک رک اسیعتیئ‬ ‫ت‬ ‫ںیمدالخرکاناےس ییسمہدانییھبےتہکںیہ ‪Baptisms‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪392‬‬

‫املعء اور الضف ء‪ :‬اعمل یک عمج ملع رےنھک واےل ۔ افلض یک عمج ینعی تلیضف رےنھک واےل ‪Scholars and‬‬ ‫‪learned people‬‬ ‫داینرپتس‪ :‬دایندار‪،‬وجنکس‪،‬وخدرغضوریغہ ‪Materialistic/ selfish‬‬ ‫ابوصخلص اس رپُ آوشب زامہن ںیم‪:‬اخص وطر رپ اس وتبیصمں رھبے زامےن ںیم ‪Particularly in‬‬ ‫‪these times of miseries‬‬ ‫ایخالتافدسہ‪:‬افدسیکاتینینعیرخاب۔اےسیایخالتنجںیملقعومہفےکاحلظےستہبیسرخاایبں‬ ‫وہں۔‬ ‫اققحمن‪:‬ققحمیکعمج۔امرہ‪،‬ملع‪،‬یفسلف۔ ‪scholar/ philosopher/ researcher‬‬ ‫رمدی‪:‬رمدایگن‪،‬دریلی ‪valor‬‬ ‫رکنماوردحلم‪:‬ااکنررکےنواال‪،‬اچسیئوکالٹھجےنواال‪،‬حیحصراےتسےسرھپاجےنواال۔‬ ‫انمرظہ اور ابمہثح‪ :‬ادتسالل ےس دورسے یک ابت وک رد اور اینپ ابت وک حیحص اثتب رکےن اک لمع‪ ،‬ابمہثح‪،‬‬ ‫وصخًاصذمیبہاومر ےکلعتم۔‪Debate/ contest‬‬ ‫اچرکی‪:‬دختم‪،‬المزتم۔‪Service‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪393‬‬

‫(طسق‪)80‬‬ ‫حن‬ ‫لمجںیماافلظیکحیحصرتبیتاورانےکابیمہرطبےکملعوکملعِحنےتہکںیہ۔‬

‫ا ّولحنیلیصفت‬ ‫اسںیمہیداھکیاجےئاگہکبجرقفےںیماافلظاینپاحتلدبےتلںیہوتایکوہاتےہ۔اافلظیکاحتلںیم‬ ‫دبتیلیدعتاد ‪،number‬احتل ‪،state‬اورزامےن ‪tense‬ےکابثعدیپاوہیتےہ۔‬

‫دعتاد‬ ‫مہاجےتنںیہہکوادح ‪singular‬ےسرماداکیاورعمج ‪plural‬ےسرمادیئک ‪more than one‬وہات‬ ‫ےہ۔ہیاکیاعماوصل‪general grammatical principle‬ےہ۔نکیلضعباواقتمہوادحےس‬ ‫عمجاورعمجےسوادحاکاکمےتیلںیہ۔انوصروتں ‪Cases‬ےکابےںیماجےننیکوکششرکےتںیہ۔‬ ‫‪1‬۔ زعت و ارتحام ےک ےئل ‪ :‬ےسیج وضحر رفامےت ںیہ ‪ ،‬ااّب اجن الب رےہ ںیہ ۔ انجب آپ امہرے ڑبے ںیہ‬ ‫وریغہوتانامتمرقفاتںیممہےناکیصخشوک عمجیکرطحاکپراایاھکلےہاوراسیکوہجزعتاوررہبت‬ ‫ےہ۔‬ ‫روزرمہوبلاچلاوراحمورے‬ ‫‪2‬۔ روز رمہ وبل اچل ‪ dialect‬اور احمورے ‪ idiomatic expression‬ںیم وادح وک عمج ھجمس رک‬ ‫اامعتسلرکےتںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪394‬‬

‫ےنتخ ‪: circumcision‬ےسیجےچب ےک ےنتخ وہےئگ ۔ اسوک وادح یھب اامعتسل رکےتیل ںیہ ےسیجےچب اک ہنتخ‬ ‫وہایگ ۔دطختس ‪ :Signature s‬آپےک دطختس ےنتکاسدہںیہ ۔ہی ریمے دطختسںیہ وریغہ ۔دام ‪:Price‬‬ ‫اساتکبےکدامایکںیہ؟اناتکوبںےکدامایکںیہ؟۔اھبگ ‪:luck/fortune‬ینعیبیصن‪،‬ےسیجاس‬ ‫ےکوت اھبگلھکےئگ۔ اھبگاجگ اجان‪،‬اھبگ لھکاجان ہیاحمورےںیہاناکاکییہبلطمےہاوروہہی‬ ‫ہک یسک ےک راےتس یک راکوٹ دور وہاجان ‪ ،‬راہتس لکن آان ‪ ،‬اکم وہاجان ۔ یسک اےسی ذرےعی ےس دمد آاجان سج یک‬ ‫رطفوکیئدایھنایادیمہن یھت۔رکم (نعمببیصن)‪:‬ہییھب عمجیکوصرتںیماامعتسلوہاتےہاوراس‬ ‫ےساحمورہےہرکموھپنٹینعیدبیتمسقاظرہوہاجان‪،‬اکمرخابوہاجان۔ےسیجاسےکوترکموھپٹےئگ۔سج‬ ‫ےن یک رشم اُس ےک وھپےٹ رکم۔ ینعی ارگ آپ البوہج رشم اور کجھج ےس اکم ںیل وت اانپ قح وھک ےتھٹیب‬ ‫ںیہ۔رکوتتینعیاکم(ربےاکم) ‪:Evil acts‬ےسیجاہمترےرکوتتیہاےسیںیہ۔وہاےنپرکوتتںیہن‬ ‫داتھکی۔درنش ینعیاےنپنم دنسپ(دقمس)صخش وکدانھکی‪ :‬ےسیجآجاُن ےکدرنشںیہنوہےئ۔دمت ےس‬ ‫آپےکدرنشںیہنوہےئ۔اواسن(وہشووحاس ‪:)Senses‬وچروکاسےنمدھکیرکاُسےکاواسناطخ‬ ‫وہےئگ۔ینعیربیرطحڈراجان۔‬ ‫وادحاافلظیکومعتیم‬ ‫‪ 3‬۔ ارثک وادح اافلظ اےسی ںیہ نج یک عمج یھب اامعتسل وہیت ےہ نکیل بج وہ اکی ایسی دعتاد وک اظرہ رکےن‬ ‫ےکےئلاامعتسلوہںوجنیعم ‪specific‬ہنوہ ہکلبومعیمینعی ‪general‬وہوتاںیہنوادحےکوطررپیھب‬ ‫اامعتسل ایک اجات ےہرگم وہ ینعم عمج ےک دےتی ںیہ اور اںیہن ونعمں ںیم ہی اافلظ عمج یک وصرت ںیم یھب‬ ‫اامعتسلوہےتںیہ۔دویسں‪،‬ویسیبں‪،‬ڑکیسوں‪،‬ایدصاہ‪،‬زہاروںایزہاراہ‪،‬الوھکںایوھکلاھک۔‬ ‫‪1‬۔گنج ںیم زہار اہ اکمن لج ایگ ۔ گنج ںیم زہاروں اکمن لج ےئگ۔ ‪2‬۔زہاروں روہیپ اضعئ وہا ۔‬ ‫زہاروںروےپاضعئوہےئ۔‪3‬۔طحقںیمدصاہاجونروھباکرمایگ۔طحقںیمڑکیسوںاجونروھبےکرمےئگ۔‬ ‫نیعمدعتاد‬ ‫اہجںدعتادنیعموہواہںاسےکاامعتسلاکرطہقیہیےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪395‬‬

‫دسزہاراٹنی‪،‬اپچنوسرکیس‪،‬اکیزہارڑھگوسار‪،‬دووسڈارٹکوریغہاسیکاثمںیلںیہ۔ےسیجااتپسلںیم دو‬ ‫وسرنسےہ۔اساہلںیماپچنوسرکیسےہ۔اسرمکےیکریمعترپنیتزہاراٹنیےگلیگ۔‬ ‫ایسرطحدقماروںینعیوزناکاعمہلمےہ ۔ےسیجوگدامںیمونمں دنگم ڑپیےہ۔ریسوںامٹرٹاضعئوہراہ‬ ‫ےہ۔رھپدقماروتقاکاعمہلمےہ۔ےسیجوٹنھگںاناکااظتنررکات۔رہپوںاجاگ۔ربوسںراہ۔‬ ‫‪4‬۔ضعباامس ‪nouns‬وساےئاخصوصروتںےکہشیمہوادحاامعتسلوہےتںیہ۔‬ ‫(ا)اامسےئ یفیک ‪ :‬ےسیج درد ‪ ،‬اخبر‪ ،‬اطمہعل‪ ،‬راتفر‪ ،‬وھبک وریغہ ۔ ینعی ہی اافلظ زایدہ رت وادح اامعتسل وہےت‬ ‫ںیہ۔وہاخص وصرںیتاحمورےایرضورتوہیتکسںیہ ۔ ےسیجضعبارماضںیم وپرےمسج ںیم درد وہات‬ ‫ےہ وت واہں درد وک عمج ےک وطر رپ یھب اامعتسل رکایل اجات ےہ ۔ ےسیج اب آپ یک دردوں اک ایک احل ےہ ۔‬ ‫وجڑوںیکدردںی ‪،‬سنیک یکدردںیوریغہ۔ایسرطحوھبک یھب دشتےکااہظر ےکےئلعمجںیماامعتسل‬ ‫وہاجاتےہ۔ےسیجااسننیکوھبںیکوتیھبکمتخںیہنوہںیتینعیرحصووہس۔‬ ‫(ب)اامسےئاخص ‪ proper nouns‬یھبوادحیہرےتہںیہاچےہوہااخشصےکوہںایاایشءےک۔‬ ‫(ج) امدی اایش ںیم داھںیت اور دعماینت ےک انم ےسیج وسان‪ ،‬اچدنی‪ ،‬اتابن‪ ،‬ہسیس‪ ،‬تسج‪ ،‬لتیپ ‪ ،‬لیت ‪ ،‬اپین‬ ‫وریغہ وادح ےک وطر رپ اامعتسل وہیت ںیہ ۔ ایس رطح دیپواری ولغں ےک انم یھب وادح اامعتسل وہےت ںیہ‬ ‫ےسیجابرجہ‪،‬وجار‪،‬یکم‪،‬ومگن‪،‬وسمر‪،‬اررہ‪،‬رکش‪،‬ڑگ‪،‬اھکڈن‪،‬وسھٹن‪،‬اوجانئوریغہ۔ایسرطحاایشےئوخردین‬ ‫ےسیجیھگ‪،‬دہش‪ ،‬وسیج‪،‬آاٹ‪،‬کمن‪،‬دلہی‪ ،‬اھچایلوریغہ اہتبلرمچ‪،‬االیچئ‪ ،‬اپنوریغہ یکعمجیھباامعتسلوہیت‬ ‫ےہ۔ےلغںیمیھبانچاورلتوریغہیکعمجیھباامعتسلوہیتےہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫الھکالھکدمحاورعتفیاساقدرقلطمیکذات ےکالقئےہہکسجےن اسریارواحاورااسجمریغبیسک‬ ‫امدہاورویہہلےکاےنپیہمکح اورارمےسدیپارکےکاینپدقرت ہمیظعاکومنہندالھکایاورامتموفنسدقہیس‬ ‫اایبن وک ریغب یسک ااتسد اور ااتقیل ےک آپ یہ میلعت اور اتدبی رفام رک اےنپ ویفض دقہمی اک اشنن اظرہ رفامای‬ ‫احبسن اہلل ایک رنٰمح اور انمن وہ ذات ےہ ہک سج ےن ریغب یسک ااقحتسق امہرے ےک بس اکم مہ وفیعضں اک‬ ‫آپانبای امہرےیمسج ایقم ےکےئلوسرجاوراچدناورابدولںاوروہاؤںوکاکمںیم اگلایاور امہرےرواحین‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪396‬‬

‫ااظتنم ےک ےئل وترتی اور الیجن اور رفاقن اور بس آامسین اتکوبں وک نیع ووتقں رپ اچنہپای ۔ الہٰی ریتا زہار‬ ‫زہاررکشہکوتےنمہوکاینپاچہپناکآپراہاتبایاوراینپاپکاتکوبںوکانزلرکےکرکفاورلقعیکویطلغں‬ ‫اوراطخؤںےساچبایاوردروداورالسمرضحتدیسارللسدمحمٰیفطصمؐاورانیکآلوااحصبرپہکسجےس‬ ‫دخاےناکیاعملمگہتشگوکدیسیھراہرپالچایوہرمیباورعفنراسنہکوجوھبیلوہیئتقلخوکرھپراہراتس‬ ‫رپالایوہنسحماوراصبحااسحنہکسجےنولوگںوکرشکاوروتبںیکالبےسوھچڑاایوہونراورونرااشفن‬ ‫ہکسجےنوت دیحیکروینشوکداینںیمالیھپایوہمیکحاوراعمجلزامن ہکسجےنڑگبےوہےئدولںاکرایتس‬ ‫رپدقمامجایوہرکمیاوررکاتماشننہکسجےنرمدوںوکزدنیگاکاپینالپایوہرمیحاوررہمابنہکسجےن‬ ‫اتمےکےئلمغاھکایاوردردااھٹایوہاجشعاورولہپانوجمہوکومتےکہنمےساکنلرکالایوہمیلحاورےب‬ ‫سفن ااسنن ہک سج ےن دنبیگ ںیم رس اکھجای اور اینپ یتسہ وک اخک ےس المای وہ اکلم ومدح اور رحب رعافن ہک‬ ‫سج وک رصف دخا اک الجل اھبای اور ریغ وک اینپ رظن ےس رگاای وہ جعمہ دقرت رنٰمح ہک وج اُیّم وہ رک بس رپ‬ ‫ولعماقحینںیماغبلآایاوررہکیوقموکویطلغںاوراطخؤںاکزلممرہھٹاای۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحا ّول‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪16‬۔‪)17‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکاعمین‪:‬‬ ‫الھکالھک‪:‬ینعیتہبزایدہالدعتاد۔ہیاکیادنازےہاردوںیمرثکتوکایبنرکےناک۔‬ ‫ارواح‪:‬روحیکعمج‬ ‫ریغب امدہ اور ویہہل‪ :‬ینعی اہلل اعتٰیل ےن داین وک ریغب یسک امدے ای وصتر ای روح ےک دیپا ایک ۔ اہیں ان ذمابہ ای‬ ‫وفسلفں اک رد رفامای وج نیقی رےتھک ںیہ ہک امدہ ‪ Matter‬اور روح ‪ Soul‬ہشیمہ ےس وموجد ںیہ اور دخا اعتٰیل‬ ‫ضحمانیکوجڑوتڑرکاتےہ۔‬ ‫دقرتہمیظع‪:‬میظعیکومثن۔ینعیتہبڑبیاورمیظعااشلناطتق۔‬ ‫وفنسدقہیساایبن‪:‬اایبنوجدخااعتیلیکرطفےساپکےیکوہےئااسننوہےتںیہ۔‬ ‫ااتقیل‪:‬اھکسےنواال ‪Mentor‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪397‬‬

‫میلعتواتدبی‪ :‬ڑپاھاناورادباھکسان‪،‬زینیطلغرپآاگہرکان۔‬ ‫ویفضدقہمی‪:‬وہضیفوجاہللاعتیلےنہشیمہےساجریرےھکںیہ۔‬ ‫انمن‪:‬تفصایہلٰینعیتہبتمعناطعرکےنواال۔‪Benefactor‬‬ ‫اعملمگہتشگ‪:‬راہوھکیئوہیئداین‪،‬مگاجےنواال ‪A lost world‬‬ ‫عفنراسن‪ :‬افدئہاچنہپےنواال ‪beneficial‬‬ ‫وھبیلوہیئتقلخ‪ :‬وہولگوجاینپزدنیگاکدصقموھکےھٹیبوہں۔تلفغاکاکشروہ۔‬ ‫ونراورونرااشفن‪:‬وخدونرںیہاورونروکالیھپےتںیہ۔‬ ‫اعمجلزامن‪:‬دایناکالعجرکےنواال‬ ‫رکاتماشنن‪:‬ریغومعمیلاشنانتاوررکاںیتمداھکےنواال۔‬ ‫اکلمومدح‪:‬لمکموطررپدخااعتٰیلےکاکیوہےناکاقلئوہان۔‬ ‫رحبرعافن‪:‬تہبڑبیدعتادںیمولعماکاظرہرکےنواال‬ ‫دخااکالجلاھبای‪:‬ینعیرضحتدمحمﷺوکدخااعتٰیلیکتمظعاورالجلےستبحموہیئگ۔‬ ‫ریغوکرظنےسرگاای‪:‬دخااعتٰیلےکاقمےلبںیمیسکدورسیےشوکوکیئاتیمہہندی۔‬ ‫جعمہدقرترنٰمح‪:‬دخااعتٰیلوجرنٰمحےہاسیکاطوتقںاکجعمہ۔‬ ‫اُیّم وہ رک بس رپ ولعم اقحین ںیم اغبل آای‪:‬ریغ ڑپاھ اھکل وہےن ےک ابووجد ااہتنیئ رہگے اور چس ولعم اظرہ‬ ‫ےئک۔‬ ‫رہکیوقموکویطلغںاوراطخؤںاکزلممرہھٹاای‪:‬بسوقومںیکاالصحیک۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪398‬‬

‫(طسق‪)81‬‬ ‫حن۔زجو‪2‬‬ ‫زگہتشاببںیم مہےناردوزابن ےکولمجں ںیماافلظیکحیحصرتبیتاورانےکابیمہرطبےکملعینعیاردو‬ ‫زابن ےک ملع حن ےک ابرے ںیم ثحب اک آاغز ایک اھت ایس ےلسلس وک اس ابب ںیم اجری رےتھک وہےئ مہ زمدی‬ ‫افتلیص اجےنن یک وکشش رکںی ےگ ۔اردو ملع حن ےک یلیصفت ولہپ رپ ثحب اک ہلسلس اجری ےہ ۔ اس ںیم ہی‬ ‫داھکی اجات ےہ ہک بج یسکرقفے ںیماافلظ اینپاحتل دبےتلںیہوتایک وہاتےہ ۔ ینعیارگوہ وادح ےس عمج‬ ‫نباجںیئ‪،‬ایاانپزامہندبلںیل ےسیجامیض ےساحلاورایسرطحبجانیکدعتادای احتلدبلاجےئوتلمج‬ ‫یکاستخاوراافلظیکاینپلکشووصرتںیمایکایکدبتایلیںروامنوہیتںیہ۔ایدداہینےکےئلدوابرہاتبدںی‬ ‫ہک اافلظںیمدبتیلیدعتاد ‪،number‬احتل ‪،state‬اورزامےن ‪tense‬ےکابثعدیپاوہیتےہ۔‬ ‫آاسینےکےئلملعحنیکارگنزییعتفییھبشیپرکدےتیںیہ‪:‬‬ ‫‪The Syntax‬‬ ‫‪The arrangement of words and phrases to create well-formed sentences‬‬ ‫‪in a language.‬‬

‫ےلغیکااسقم‬ ‫‪1‬۔ےلغیکبجفلتخمااسقمایبنیکاجیتںیہوتوہاایشءوجوےسیوادحےکوطررپاامعتسلوہےتںیہانوکعمج‬ ‫یک وصرت ںیم یھب اامعتسل ایک اجات ےہ ۔ ےسیجاسدوا ںیم اسوتں کمن ڈاےل اجےت ںیہ ۔ کمن اعم وطر رپ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪399‬‬

‫وادحےکوطررپاامعتسلوہاتےہےسیجاسڈیبںیماکیفکمنےہ۔نکیلاہیںکمنیکااسقمایبنوہیئںیہ۔‬ ‫دنگم ‪ ،‬انچ‪ ،‬وجار ونیتں ےک آےٹ الم رک رویٹ انبںیئ ۔ فلتخم ااسقم ےک ابثع آاٹ وادح ےس عمج وہایگ ۔ بس‬ ‫داںیل المرکاکپںیئ‪ ،‬داںیلتحص ےکےئل دیفمںیہ‪،‬داںیلرپونیٹ ےکوصحلاک اتسسذرہعیںیہ۔اسیجہکمہ‬ ‫اجےتن ںیہ ہک دال وادح اامعتسل وہیت ےہ ےسیج ینتک دال ‪ ،‬اکی ولک دال ‪ ،‬ےنچ اور امش یک دال وریغہ نکیل‬ ‫اہیںعمجاامعتسلوہیئےہویکہکنفلتخمااسقمیکداںیلشیپرظنںیہ۔‬

‫احتل ‪State‬‬ ‫رہامسایانم رہوتق یسکہنیسک احتلںیم وہاتےہ ۔ دانھکیہی ےہہکہیاحںیتل ینتکںیہاورایکایکںیہ۔اردو‬ ‫زابن ںیم اامس ینعی ‪ nouns‬یک ھچ احںیتل نکمم ںیہ ۔ مہ اےنپ ادتبایئ اابسق ںیم ان احوتلں رپ رصتخم روینش‬ ‫ڈالےکچںیہ۔ابمہانےکیلیصفتاطمےعلےکرمےلحںیمدالخوہرےہںیہ۔‬

‫‪1‬۔احتلافیلع‬ ‫(ا)۔ بج افلع ینعی اکم رکےن واال ‪ subject‬یسک اکم ینعی ‪ Verb‬وک رکےن واال وہ۔ ےسیج ادمح ےن اھکان‬ ‫اھکای۔زدیےناھکل۔‬ ‫(ب)۔بجافلعینعیاکمرکےنواال لعفالزم ‪Intransitive Verb‬اور لعفدعموہل ےکاسھت اکی‬ ‫ربخ یکوصرتںیمآاتےہ۔ےسیجہیرھگامہرےآابؤادجاداکےہ۔اہیںرھگافلعےہرگمرصفاکیربخیک‬ ‫رطح۔‬ ‫ونٹ‪:‬لعفیکفلتخمااسقمیکیلیصفتعتفیےکےئلطسقربمن‪37‬دںیھکی۔‬ ‫(ج)۔بجافلعاکیانمدی ‪ narrator/ voice‬وہےسیجاُسےنآوازدی ''اٹیب''۔اہیں''اُس''اکی‬ ‫افلعےہوجریمض ‪pronoun‬یھبےہاورانمدییھبینعیآوازدےنیواال ‪Caller‬۔‬ ‫(د)۔ بج افلع لمج ںیم اسرطح آات ےہ ہک ےب قلعت ولعمم وہات ےہ ۔ ینعی اظبرہ اسیج اُس اک وگتفگ ےس‬ ‫وکیئ قلعت ہن وہ احالہکن ویہ اس لمج ںیم اخص وحمرِ وگتفگ وہات ےہ ۔ ےسیج ارسف‪ ،‬وہ اھٹیب ےہ ۔ تحص اور‬ ‫دوتل‪،‬ہیدوونںڑبی ںیتمعنںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪400‬‬

‫(ہ)۔ بج افلع یسک دصمر ےک اسھت اس یک احتل ااضیف ےک ےئل اامعتسل وہات ےہ ۔ ےسیج رھتپ رگےن یک‬ ‫آوازآیئ۔اہیںآواز''افلع‪''subject‬ےہاور''رگےن''اکیدصمر۔اسوکانھجمسآاسنےہ۔‬ ‫اہیںمہاقرنیئیکآاسینیکاخرطھچکروینشدصمررپڈاےتلںیہ۔‬ ‫دصمر‬ ‫دصمر لعف یک اس احتل وک ےتہک ںیہ بج وہ اینپ الص اور وینرٹل لکش ںیم وہ اور اس ےک اسھت ان ای ےن‬ ‫وریغہوہ اوروہیسکیھب وصخمصزامےن ‪Tense‬وکاظرہہنرکےہکلب اکیابتاکای اکماکوہاناظرہرکے۔‬ ‫ےسیجارگنزییںیمںیہکےگ ‪sound of a stone falling‬وتارگنزییںیمدصمرایوت‪v1+ing‬یکلکش‬ ‫ںیم آات ےہ ای ‪ to +v1‬یک لکش ںیم اور ایسی وصرت ںیم ای وت وہ اکی امس ‪ noun‬وہات ےہ ای‬ ‫تفص ‪adjective‬اورایلعفاجریینعی‪progressive verb‬۔ اہیں‪v‬ےسرمادوربینعیلعفےہ‬ ‫اور ‪V1‬ےسرماداسیکارگنزییںیمیلہپافرمےہےسیج ‪eat, drink, write‬وریغہ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫اے زبروگ!! اب وہ زامہن آایگ ےہ ہک وج صخش ریغب اٰیلع درہج ےک یلقع وبثوتں ےک اےنپ دنی یک ریخ انمین‬ ‫طنغی‬ ‫اچےہوتہیایخلاحملاورعمطاخمےہ۔متآپیہرظنااھٹرکدوھکیوجیسیک یینوخدرایئاایتخررکیتاجیت‬ ‫ںیہ اور ےسیک ایخالت ڑگب ےت اجےت ںیہ ۔ اس زامہن یک رتیق ولعم ہیلقع ےن یہی ااٹل اث ایک ےہ احل ےک میلعت‬ ‫ایہتف ولوگںیکابطعئںیم ۔اکی بجع رطحیکآزاد یشنم ڑبیتھاجیتےہاوروہاعسدتوج اسدیگاوررغتب‬ ‫اور افصابینط ںیمےہ وہ ان ےک رغمور دولں ےسابلکل اجیتریہ ےہاور نجنج ایخالتوک وہ ےتھکیس ںیہوہ‬ ‫ارثکاےسیںیہہکنجےساکی الذمیبہےکواسوسدیپارکےنواالانےکدولںرپاثڑپاتاجاتےہ اورارثک‬ ‫ولگ لبق اس ےک وج ان وک وکیئ رمہبت قیقحت اکلم اک احلص وہ رصف لہج رمبک ےک ہبلغ ےس یفسلف‬ ‫تعیبطےکآدیمےتنباجےتںیہ۔آؤاینپاوالداوراینپوقماوراےنپومہونطںرپرمحرکواورلبقاسےکوج‬ ‫وہابلطیکرطفےچنیھکاجںیئانوکقحاوررایتسیکرطفچنیھک الؤاتاہمترااوراہمتریذرتیاکالھبوہاورات‬ ‫بسوکولعمموہوجاقمبہلبدنیاالسمےکاوربساداینےبتقیقحضحمںیہ۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحدوم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)68-67‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪401‬‬

‫اابتقسےکلکشماافلظےکاعمینورشتحی‬ ‫یلقع وبثت ‪ :‬دینی امیلعتت یک اچسیئ اور اث ازیگنی وک لقع ‪ Logic/ reasoning‬یک روینش ںیم اثتب‬ ‫رکان۔‬ ‫ایخلاحمل‪:‬اکیااسیایخلوجتقیقحےسدوروہاوراننکمموہ۔‪impracticable thought‬۔‬ ‫عمطاخم‪:‬ےباکروخاشہ ‪Vain hope‬۔‬ ‫وجیسیکںیتعیبط‪:‬ینعیےسیکےسیکےھجلسوہےئولگ۔‬ ‫وخدرایئ‪ :‬ذایتراےئ وکتقیقح اوراچسیئ انھجمس۔ینعیوجےھجمچساتگلےہوہچسےہ۔احالہکناچسیئاورتقیقح‬ ‫اکیسکیکذایتدنسپاندنسپےسوکیئقلعتںیہنہکلبوہاکیرعمویض ‪Objective‬ےشےہاوراسےکیلقع‪،‬‬ ‫یلعفایرطفیتوبثوتںوکانکھتقیقحتےکدعبالتشایکاجاتکسےہ۔‪Dogmatism‬‬ ‫ایخالتڑگبےتاجےتںیہ‪:‬ینعیایخالتاچسیئاورتقیقحےسدورںیہ۔‪illusions‬‬ ‫رتیقولعم ہیلقع‪advancement in secular and rational sciences :‬ینعیلقعیکاینبدرپ‬ ‫فلتخمولعمںیمرتیقوہریہےہ۔‬ ‫ااٹلاث‪ :‬یسک دیفم ےشےک اسھت ڑجےوہےئ اصقنندہ اثات ۔یلقع اور اسیسنئولعمدیفمںیہرگممک ملع ای‬ ‫انصق لقع واولں رپ ان ےک ربے اثات یھب ڑپرےہ ںیہ ۔ نج ںیم رس رہفتس دلج ابزی ںیم انب قیقحت‬ ‫ےئکاعریگملاچسویئںوکاقحرتیکرظنےسدانھکیاوروخدوکیہدرتسایخلرکانےہ۔‬ ‫بجعرطحیکآزاد یشنم‪ :‬ریغذہمب ادنازںیماینپےبادیب یکاعدت ‪،‬اچسیئوکانبوبثتاورقیقحتالٹھجےن‬ ‫یک اعدت وک آزادئ راےئ و ااہظر انھجمس ۔ زین دنی‪ ،‬رطفت اور االخیق ادقار ےس اغبوت وک ااسنین آزادی یک‬ ‫دجدیمسقانھجمس۔‬ ‫‪Uncanny type of carelessness and rebellious attitude towards religious‬‬ ‫‪moral codes and established truths.‬‬ ‫وہ اعسدت وج اسدیگاوررغتب اور افصابینط ںیمےہ‪ :‬ےب فلکت ‪ ،‬اسدہاورانبوٹ ےس اپکااسننںیماکم‬ ‫رکےناوررتیقرکےنیکالصیحزایدہوہیتےہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪402‬‬

‫رغمور دولں ‪ :‬یمیلعت ڑبایئ ےس رھبا وہ ا دل ‪ ،‬وخد وک لقع لک ےنھجمس واال ‪ ،‬دورسوں وک اجلہ اور اندان ایخل‬ ‫رکےنواال۔‬ ‫‪One can do more work and research if he is simple, away from the‬‬ ‫‪worldly formalities and pure.‬‬ ‫الذمیبہےکواسوس‪:‬اےسیایخالتوجااسننیکرظنںیمدنیاوراسیکامیلعتتوکمکرتداھکےتںیہ۔‬ ‫وکیئرمہبتقیقحتاکلماک‪:‬یسکدنتسمادارےےسلیصحتملعےئکریغب۔‬ ‫‪Having no academic status.‬‬ ‫لہجرمبک‪:‬ادرھادرھےسعمجوہاجےنواےلےباینبدایخالتاوررظنایتنجںیمابمہیھبوکیئرطبہن‬ ‫وہ۔‬ ‫‪A complex sum of random thoughts and ideologies.‬‬ ‫یفسلفتعیبطےکآدیم‪:‬ااسیااسننوجضحمثحبرباےئثحبرکاتوہ‪،‬وخددنسپوہ‪،‬رایاکریےکےئلایسییملع‬ ‫وگتفگرکاتوہوجےباینبدوہاورسجاکاچسیئاورتقیقحےسوکیئقلعتہنوہ۔‬ ‫ابلطیکرطفےچنیھکاجںیئ‪:‬ملعولقعےکانمرپدےیاجےنرفوبیںاکاکشروہاجںیئ۔‬ ‫‪To become trapped into the illusions of reasoning, freedom, and‬‬ ‫‪rationality.‬‬ ‫قحاوررایتس‪:‬دنی‪،‬اچسیئ‪،‬رصاطمیقتسم۔‬ ‫ذرتی‪:‬اوالد‪Progeny‬‬ ‫اداین‪:‬دنییکعمج ‪religions‬‬ ‫ےبتقیقحضحمںیہ۔ ‪ineffective/ expired‬‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪403‬‬

‫(طسق‪)82‬‬ ‫حن۔زجو‪3‬‬ ‫اردوزابن ےکملع حن ےکتحت مہاس ابب ںیماافلظ یکاساحتل ےک ابرے ںیم زمدی اجےنن یک وکشش‬ ‫رکںیےگےسج احتل افیلع ےتہکںیہ۔ رحف ''ےن '' وک اکیافلع یکالعتم اھجمس اجاتےہ۔ اسقبس ںیم‬ ‫مہاسیکافتلیصاکاطمہعلرکںیےگ۔اردوںیمرحف’ےن‘اعموطررپامضرئ ‪pronouns‬ےکدعبآاتےہ‬ ‫اور ہی وگتفگ یک رواین اور وتازن وک اقمئ رےنھک ےک ےئل اامعتسل وہات رظن آات ےہ ویکہکن وج ینعم رحف ’ےن‘‬ ‫اگلےن ےس ےتنب ںیہ وہ اسےک ریغب یھب احلص وہ ےتکس ںیہ ےسیج اُس ےن طخ اھکل ۔ اور اُس طخ اھکل ۔ دوونں‬ ‫ںیمونعمںاکوکیئرفقںیہناہتبلالستسوروایناورنسحالکمںیمرفقآایگےہ۔‬

‫اردوزابنںیماامعتسالت‬ ‫‪1‬۔دنمرہجذلیزامونںینعی ‪ Tenses‬ںیمےننبواےلولمجںںیمبجلعفدعتمی‪transitive verb‬‬ ‫اامعتسل وہاگ وت ’ےن‘ افلع ےک وفر ًا دعب آےئ اگ ۔لعف دعتمی وہ لعف ای ورب وہات ےہ سج ےک ےئل اکم‬ ‫رکےن واےل ےک اسھت اسھت اس ےش اک وہان یھب رضوری وہات ےہ سج رپ اکم وہراہ وہ ۔ ےسیج زدی ےن امنز‬ ‫ڑپیھ ۔ احدم ےن طخ اھکل ۔ ادمح ےن اھکان اھکای ۔ اہیں ڑپانھ ‪ ،‬انھکل ‪ ،‬اور اھکان ونیتں لعف دعتمی ںیہ ویکہکن وہ‬ ‫اینپ لیمکت ےک ےئل اکی وعفمل ینعی ‪ object‬ےک اتحمج ںیہ ۔ اہیں امنز‪ ،‬طخ اور اھکان(وخراک) ونیتں‬ ‫وعفملںیہ۔‬ ‫‪A transitive verb needs an object along with a subject to be completed.‬‬ ‫وہزامےنہیںیہ۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪404‬‬

‫‪1‬۔ امیضقلطم ‪2Past indefinite‬۔ امیضامتم ‪3Past perfect‬۔امیضاامتحیل ‪Conditional‬‬ ‫‪past tense‬اور‪4‬۔احلرقبی ‪Present perfect‬‬ ‫اثمںیل‪:‬ںیمےناھکاناھکای۔اسےنادمحوکامرا۔ہیسکےناھکل؟۔ںیمےناھکلوہاگ۔ںیمےناھکلےہ۔‬

‫اانثتس‬ ‫اساقدعےںیمیھباسایئاعمالمتاپےئاجےتںیہ ےسیجضعبلعفالزمینعی ‪intransitive verbs‬‬ ‫ےکاسھتیھباُسوصرتںیم ’ےن‘اگلان ڑپاتےہبجان ےکاسھتوکیئوعفملوموجدوہ۔ ےسیجرشاماناور‬ ‫وبانل دوونں لعف الزم ںیہ ینعی ان یک لیمکت ےک ےئل یسک وعفمل یک رضورت ںیہن وہیت ۔ ےسیج وہ رشامای ‪ ،‬وہ‬ ‫رشدنمہ وہےئ ‪ ،‬مہ اےنپ اکومں رپ رشدنمہ وہےئ رگم ضعب اواقت لعف وبانل ےک اسھت بج وکیئ وعفمل‬ ‫آےئوت’ےن‘اگلدےتیںیہ۔ےسیجاسےنوھجٹوبال۔وےسیوہوھجٹوبال۔یھبحیحصےہنکیلدجدیاردوںیم‬ ‫ریغانمبسےہ۔‬ ‫‪2‬۔ بجادمادیلعف ینعی ‪ Helping Verb‬اگلےن ےساکیلعفالزم ‪ intransitive verb‬لعف‬ ‫دعتمی‪ transitive verb‬نباجےئوت’ےن‘اتگلےہ۔ےسیج اینتڑیھبںیمیھباُسےنےھجمآایل۔ںیمےن‬ ‫اےسواہںیھباجایل۔اسےنامیبروکوسےنہندای۔متےناُےسویکںڈرےندای۔‬

‫امہابت‬ ‫اہیںہیابتایدرےنھکیکرضورتےہہکرگارم ےکلکشماوصولںاوراالطصاحتںیماےنھجل ےس رتہبےہ‬ ‫ہک ےئنےنھکیسواےل رطززابن ےکرفقوک ھجمسںیل۔ےسیج ںیم اےسوہیئ اڈے(اریوپرٹ) ےس ےنیلایگ ۔‬ ‫ںیمےناےسوہایئاڈے(اریوپرٹ) ےسایل ۔اےسابتھجمسآیئگ ۔اسےنابتوکھجمسایل۔وریغہ۔ینعی‬ ‫ادنازِوگتفگوخدہیاچاتہےہہک''ےن''اگلایاجےئ۔‬ ‫‪3‬۔ضعبدعتمیلعف ‪transitive verbs‬اےسیوہےتںیہنجےکاسھت’ےن‘اامعتسلوہاتیھبےہاور‬ ‫ںیہنیھبوہات۔‬ ‫ںیم ابزی اتیج ۔ ںیم ےن ابزی یتیج ۔ ںیم رشط اہرا ۔ ںیم ےن رشط اہری ۔ ںیم ابت اھجمس ۔ ںیم ےن ابت‬ ‫یھجمس۔سپاہیںیھبرطززابناکیہرفقےہوجایوت’ےن‘اچاتہےہایںیہن۔’ےن‘ےکاسھتےننبواےللمج‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪405‬‬

‫زایدہ رت وبل اچل یک رطف ااشرہ رکےت ںیہ ۔ اس ےک العوہ ’ےن‘ اگلےن ےس افلع زایدہ امہ اور امنایں‬ ‫وہاجاتےہ۔‬ ‫‪4‬۔ ضعب ااعفل ‪ verbs‬دوونں رطح اامعتسل وہےت ںیہ ینعی وہ دعتمی اور الزم ‪transitive‬‬ ‫‪ /intransitive‬دوونںاحوتلںںیماکمرکےتںیہ۔سپبجوہدعتمیوہےتںیہوت’ےن‘اکاامعتسلوہات‬ ‫رگمبجوہالزموہےتںیہوت’ےن‘ںیہناتگل۔‬ ‫اکپران ‪ :‬اس ےن ےھجم اکپرا (وطبر دعتمی )۔ وہ اکپرا(الزم)۔ رھبان‪ :‬دو دنبوں اک اھکان اھک رک اس اک ٹیپ رھبا‬ ‫(الزم)۔ںیمےنوبلتںیماپینرھبا(دعتمی)۔اہیںوبلتوعفمل ‪object‬ےہ۔‬ ‫دبانل ‪ :‬بج ےس وہ دبال ےہ اسری داین دبل یئگ (الزم)۔ ںیم ےن ڑپکے دبےل(دعتمی)۔اہیں ڑپکے‬ ‫وعفمل ‪object‬ںیہ۔‬ ‫‪5‬۔ ''اچےنہ ‪ '' wish‬ےک اسھتہشیمہ’ےن‘آاتےہ ےسیج ںیمےناچاہ ہکوہمیلعتاحلصرکے۔اسےن‬ ‫اچاہیہںیہنہکمہاسےسںیلم۔مہےناچاہہکوہوکیئزغلانسںیئ۔‬ ‫نکیلبج یہیفل’یجایدل‘ےکاسھتاامعتسلوہوترھپ’ےن‘ںیہناتگل۔اسیجریما یجںیہناچاتہھچکےنہکوک۔‬ ‫ریمادلاچاتہےہہکآپوخبڑپںیھ۔‬ ‫رضحتحیسموموع ؑدرفامےتںیہ‬ ‫اورارگہی ہبش دیپا وہہک دخاےئ اعتٰیلےن اقحقئ اور اعمرفدینی وکاینپ اسریاتکوبںںیمربارب ویکںدرج‬ ‫ہن رفامای اور رقآن رشفی وک بس ےس زایدہ اجعم امکالت ویکں راھک ۔ وت ااسی ہبش یھب رصف اس صخش ےک‬ ‫دلںیم زگرے اگہک وجویحیک تقیقح وک ںیہن اجاتناوراسابت رپاالطع ںیہنراتھکہکنک رحتکیت ےس‬ ‫اورسکرطحرپویحانزلوہیتےہوساےسیصخشرپواحضرےہہکالصتقیقحویحیکہیےہ وجزنولویح‬ ‫اکریغبیسکومبجےکوجدتسمیع زنولویحوہرہزگںیہنوہات۔ہکلبرضورتےکشیپآاجےنےکدعبوہات‬ ‫ےہاوریسیجیسیجرضورںیت شیپآیتںیہاطمبقب ان ےکویحیھبانزل وہیتےہویکہکنویح ےکاببںیم‬ ‫یہیاعدتاہللاجریےہہکبجکتابثع ِ‬ ‫رحمکویحدیپاہنوہےلبتکتویحانزلںیہنوہیت۔اوروخد‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪406‬‬

‫اظرہ یھب ےہ وج ریغب وموجدیگ یسک ابثع ےک وج رحتکی ویح یک رکات وہ وییہن الب ومبج ویح اک انزل وہاجان‬ ‫اکیےب افدئہاکمےہوجدخااعتٰیلیکرطفوجمیکحقلطمےہاوررہاکیاکمرباعتی تمکح اورتحلصم‬ ‫اور اضتقم ء وتق ےک رکات ےہ وسنمب ںیہن وہاتکس ۔ سپ انھجمس اچےئیہ ہک وج رقآن رشفی ںیم میلعت اقحین‬ ‫اکلماورلصفموطررپایبنیکیئگاوردورسیاتکوبںںیمایبنہنوہیئایوجاومرلیمکتدنیےکاسںیمےھکل‬ ‫ےئگاوردورسیاتکوبںںیمہنےھکلےئگ وتاساکیہیابثعےہہکیلہپاتکوبں وکوہامتمووجہرحمکویحےک‬ ‫شیپ ہن آےئ اور رقآن رشفی وک شیپ آےئگ۔اور وخد اظرہ وہاجان ان امتم ووجہِ رحمہک ویح اک یسک ےلہپ دہع‬ ‫ںیملبقدہعرقآنرشفیےکاکیارماحملاھت۔‬ ‫(ربانیہادمحہیہصحدوم‪،‬رواحینزخانئدلج‪1‬ہحفص‪)75‬‬ ‫اابتقسےکلکشماافلظےکاعمین‬ ‫اقحقئاوراعمرفدینی‪:‬تقیقحیکعمج‪،‬اچسایئں‪،‬واحضابت‪،‬اومر۔اعمرفدینی‪:‬ملعایہٰل‪،‬اقونندقرتای‬ ‫رطفی اایش یک واتیفق‪ ،‬رعمتف ذات دخاودنی ےک اسملئ ۔دخا انشیس ‪ ،‬وہ الکم نج ںیم رعمتف ےک‬ ‫اضمیموہںملعولضفولعم۔‬ ‫اجعمامکالت‪:‬عمجرکےنواال‪،‬اجکیرکےنواال‪،‬طیحم‪،‬وعیس۔امکلیکعمج۔‬ ‫ہبش‪:‬ش‪،‬ارتعاض۔‬ ‫رحتکیت‪:‬رحتکییکعمج‪،‬ووجاہت‪،‬یسکےشوکرحتک دےنیایالہےناکلمعایخل‪،‬وصتراامی‪،‬ااشرہ‪،‬رمیض‪،‬‬ ‫وخاشہ‪،‬رحتمکرکےناکلمعرتبیغدالان۔‬ ‫ومبج‪:‬وہج‬ ‫دتسمیع‪:‬وخاشہ‪،‬ادتساعرکےنواال‪،‬دمیع۔‬ ‫ویحےکاببںیم‪:‬ویحےکاعمےلمںیم۔‬ ‫اعدتاہلل‪:‬اہللاعتٰیلاکاوصل ‪divine rule‬‬ ‫ابثعرحمکویح‪:‬ویحےکزنولیکوہج۔‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪407‬‬

‫رباعتی‪:‬ےکاطمقب ‪according to‬‬ ‫تمکح‪ :‬لقع داشن‪ ،‬داانیئ تحلصم‪ ،‬وخیب‪ ،‬الھبیئ‪ ،‬رتہبی (یسک زیچ یک) تقیقح‪ ،‬امتیہ‪ ،‬الص‪ ،‬دتریب‪،‬‬ ‫اچل‪،‬رتبیک۔‬ ‫تحلصم‪:‬انمتبساحل‪،‬تمکحیلمع‪،‬انمبس۔‬ ‫اضتقمءوتق‪:‬وتقیکرضورتےکاطمقب۔وتقاکاقتہض۔‬ ‫میلعتاقحیناکلماورلصفم‪:‬یچسلمکماوریلیصفتمیلعت۔‬ ‫ووجہ رحمک ویح‪ :‬وہ رضورںیت اور احالت وج ویح ےک ذرےعی امیلعتت انزل وہےن ےک ےئل رضوری وہےت‬ ‫ںیہ۔‬ ‫اوروخداظرہوہاجانانامتمووجہِرحمہکویحاکیسکےلہپدہعںیملبقدہعرقآنرشفیےکاکیارماحملاھت‪:‬‬ ‫ینعیوہ زامہنسجںیم رقآندیجمانزلوہااس ےسےلہپوہرضورںیتاورووجاہت وموجدںیہنںیھت نجےک‬ ‫ابرے ںیم رقآن دیجم ںیم امیلعتت دی یئگ ںیہ اس ےئل رقآن دیجم ےس ےلہپ انزل وہےن وایل ویح ںیم وہ‬ ‫امیلعتتںیہندیںیئگ۔‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪408‬‬

‫(طسق‪)83‬‬ ‫درتساالمءارگنزییاافلظافلےکاسھت‬ ‫اسرصتخم ابب ںیم مہ اےسی اافلظ ےک لعتم ابت رکںی ےگ وج ارگنزیی ےس اردو ںیم آےئ ںیہ اور ان وک‬ ‫ےتھکلوتق یطلغیک اجیتےہ۔ سجیک ڑبی وہجاناافلظاک ارگنزییظفلتےہ ےسیج‪ School‬اکیارگنزیی‬ ‫فلےہےسجاردوںیم اوکسل اھکل اجاتےہوجہکاسفلیکدرتس رحترییلکشےہ نکیلتہب ےساھکلری‬ ‫آجلکاسوک وکسل ےتھکلںیہ۔ہی ثحبہک وکسلوکافل ےکاسھتویکںےتھکلںیہوتقاکزایںوہاگ۔اشدی‬ ‫اکیوہجہیوہیتکسےہہکارگنزییرحف ‪ S‬اسی اینپآوازںیمافلےسرشوعوہاتےہاسےئلاردوںیم‬ ‫اسی ےس رشوع وہےن واےل ضعب اافلظ وک افل ےس اھکل ایگ ےہ۔ اکی وہج ہی یھب وہیتکس ےہ ہک اےسی‬ ‫ارگنزییاافلظوجاسی ےسرشوعوہےتںیہاور اسیےک وفراًدعب وکیئ رحفِتلع(‪)vowels‬ںیہنےہ‬ ‫ہکبج رسیتا رحف الزًام رحفِ تلع (‪)vowels‬ےہ وت واہں رشوع ںیم افل اگلدای ایگ ےہ۔ اہتبل اس‬ ‫اقدعے ںیم اانثتس یھب اپےئ اجےت ںیہ۔ اتمہ ہی اید رانھک اچےئیہ ہک اردو اافلظ بج ارگنزیی ںیم ےھکل اور‬ ‫وبےل اجےت ںیہ وت ارگنزیی ےک یہ وطر رطےقی ےس ےھکل اور وبےل اجےت ںیہ ۔ ےسیج اردو فل اخن وک‬ ‫ارگنزییںیم اھکن اھکلاوروبال اجاتےہ۔ایسرطحراضمنوکردماھن فیفخھیکآواز ےک اسھتاھکلاور‬ ‫وبالاجاتےہ۔اسواضتحاکدصقمہیےہہکیسکزابناکفلبجدورسیزابنںیمآاتےہوتاچےہوہاظبرہ‬ ‫ایسفلاکضحماردوظفلتیہویکںہنوہاسیکرحترییلکشاردو ےکوقادعاالمء ےکاظمقبوہیگ۔اوررحتری‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪409‬‬

‫ےکوقادعرواتیاورااسذتہےکاوصولںہپانبےئےئگوہےتںیہ۔سپاناافلظیکاکیرصتخمرہفتسشیپ‬ ‫یکاجیتےہ۔‬ ‫طلغااعلماالمء‬ ‫وکسل‪،‬نشیٹس‪،‬امسرٹ‪،‬وکسر‪،‬اٹسرٹ‪،‬رٹسیجیٹ‪،‬رٹسکجیٹ‪،‬اکسٹڈنیل‪،‬اٹسپ‪،‬لفاٹسپ‪،‬اٹسپم‪،‬اٹسف‪،‬‬ ‫امسل‪،‬اٹسلئ‪،‬وٹسری‪،‬اٹسر‪،‬کٹس‪،‬وٹسلرپسٹ‪،‬وکسپ ‪,‬نپس‪،‬انیپس‪،‬شنیپس‪،‬رکیپس‪،‬ومسک‪،‬یکس‪،‬‬ ‫ومسگ‪،‬رٹسٹی‪،,‬رپسگن‬ ‫‪School, Station, smart, score, start, strategy, strategical, Scot land, stop,‬‬ ‫‪full stop, stamp, staff, small, style, story, star, stick, stool, spirit, scope,‬‬ ‫‪spin, Spain, Spanish, speaker, smoke, scale, smog, street, spring.‬‬ ‫درتساالمء‬ ‫اوکسل‪،‬اامسرٹ‪،‬اوکسر‪،‬ااٹسرٹ‪،‬ارٹسیجیٹ‪،‬ااکسٹڈنیل‪،‬ااٹسپ‪،‬لفااٹسپ‪،‬ااٹسپمرپیپ‪،‬ااٹسف‪،‬اامسل‪،‬‬ ‫ااٹسلئ‪،‬اوٹسری‪،‬ااٹسر‪،‬اکٹس‪،‬اوٹسل‪،‬ارپسٹ‪،‬اوکسپ‪،‬یلیٹاوکسپ‪،‬امرکئواوکسپ‪،‬انپس‪،‬گیلانپس‪،‬‬ ‫انیپس‪،‬اشنیپس‪،‬ارکیپس‪،‬اومسک‪،‬ایکس‪،‬اومسگ‪،‬ارٹسٹی‪،‬ارپسگن‬

‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪410‬‬

‫(طسق‪)84‬‬ ‫درتساالمزاءایذال(ذ)‬ ‫اردوزابنیئکزابونںےسلمرکےننبوایلزابنےہ۔اسےئلاسںیمیتلمیتلجآوازواےلاافلظاپےئاجےت‬ ‫ںیہ ۔ ہی اافلظ رحتری ںیم لکشم دیپا رکےت ںیہ ۔ اس لکشم اک لح وعیس اطمہعل‪ ،‬ےنھکل یک قشم اور ایھچ‬ ‫ایدواتش ےہ ۔ اہیں مہ ز اءاور ذ ال ےس ےھکل اجےن واےل اافلظ وک اگل اگل شیپ رکںی ےگ اتہک درتس‬ ‫اردوےنھکلںیمدمدلمےکس۔‬ ‫زاء۔وہاافلظوج(زاء)ےسرشوعوہےتںیہ‬ ‫زابن‪،‬زدنہ‪،‬زدنیگ‪ ،‬زدنہابد‪،‬زوکاۃ‪،‬زاکم‪،‬زایدہ‪،‬زایدیت‪،‬زادئ‪،‬زور‪،‬زانہن‪،‬زن‪،‬زرہ‪،‬زرہرتکب‪،‬زوال‪،‬زوال‬ ‫ذپری‪ ،‬زرکای‪ ،‬زرتشت‪ ،‬زیم ‪ ،‬زامہن‪ ،‬زاہقئ‪ ،‬زان‪ ،‬زاین‪ ،‬زاہین‪ ،‬زےہ بیصن‪ ،‬زےہ تمسق‪ ،‬زا ِد راہ‪ ،‬زرد‪ ،‬زردہ‪،‬‬ ‫زرہمری‪،‬زور‪،‬زورآور‪،‬زورزربدیتس‪،‬زراتع‪،‬زریع‪،‬زوج‪،‬زوہج‪،‬زہنی‪،‬زر‪،‬زرووگرہ‪،‬زرہ‪،‬زرہالی‪،‬زرمد‪،‬‬ ‫زربدج‪ ،‬زگن‪ ،‬زرفعان‪ ،‬زد ‪ ،‬زد ںیم آان‪ ،‬زری ‪ ،‬زرب‪ ،‬زود رجن‪ ،‬زودمہف‪ ،‬زوبں احل‪ ،‬زادہ‪ ،‬زدہ‪ ،‬زرںی‪ ،‬زرںی‬ ‫اوصل‪ ،‬زاہنر(رہزگ ںیہن‪ ،‬ابلکل یھب ںیہن)‪ ،‬زوبنر(دہش یک یھکم‪ ،‬اکی اوزار)‪ ،‬زوبر‪ ،‬زریہ(اصمہحل)‪،‬‬ ‫زلیبن‪،‬زک(تسکش‪ ،‬اہر اصقنن)‪،‬زرع(تیھک)‪،‬زتسی(زدنیگ)‪،‬زدنق(الھچگن)‪،‬زرجودہتدی(تحیصن‬ ‫ودہاتی)‪،‬زرجووتخیب(ڈاٹنڈٹپ‪،‬زتنی‪،‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪411‬‬

‫وہاافلظنجےکدرایمنںیمایآرخہپ(زاء)آاتےہ‬ ‫وناز‪ ،‬ونازش‪،‬دنبہوناز‪،‬ہتکنوناز‪ ،‬ونازان‪،‬دگاز‪،‬ابز(رپدنہ)‪،‬ابزی(لیھک)‪،‬ابزآان‪ ،‬اجزئ‪،‬اناجزئ‪،‬اجمز‪،‬اجمزی‪،‬‬ ‫اجزئہ‪،‬زجتہی‪،‬امنز‪،‬زتہیک‪،‬زتہیکسفن‪،‬آزار‪،‬اوزار‪،‬املوزر‪،‬زج‪،‬ازجا‪،‬روزربوز‪،‬بشوروز‪،‬روزاگر‪،‬روزاہن‪،‬‬ ‫ٹ‬ ‫زگران‪ ،‬زگار‪ ،‬ابج زگار‪ ،‬چخڈ زگار‪ ،‬امنز زگار‪ ،‬رکش زگار‪،‬دختم زگار‪ ،‬ابعدت زگار‪ ،‬آواز‪ ،‬آوازہ‪،‬‬ ‫آوزیاں‪ ،‬زبس‪ ،‬زبسی‪ ،‬زبسہ‪ ،‬ابزار‪ ،‬آاغز‪ ،‬ابہشز‪ ،‬زباز(ڑپکا ےنچیب واال)‪ ،‬رزق‪ ،‬رزاق‪ ،‬رزاتیق‪،‬آزومدہ‪،‬‬ ‫آزامان‪ ،‬انطز(زنط رکےن واال)‪،‬اہجز‪ ،‬زیمان‪ ،‬زیمابن‪ ،‬ومزوں‪ ،‬ومزوتین ‪،‬آزیمہ‪،‬زملم ‪ ،‬زمدی‪ ،‬ازل‪ ،‬زیمت‪،‬‬ ‫اتممز‪ ،‬اایتمز‪ ،‬زقاق‪ ،‬مغ زدہ‪ ،‬انزل‪ ،‬زنول‪،‬ازنال‪ ،‬اایز‪ ،‬اغزی‪ ،‬رمزغار‪ ،‬رزیہ (ذرات)‪ ،‬ابزار‪،‬‬ ‫ررگنزی(ڑپکےرےنگنواال)‪،‬راز‪،‬رمہاز‪،‬دراز‪،‬زربدتس‪،‬روزہ‪،‬زخاہن‪،‬زخانئ‪،‬زینک‪،‬زنک(زخاہن)‪،‬زین(زمدی‬ ‫ہی ہک)‪ ،‬زینہ‪ ،‬زینہ ابزی‪ ،‬وزیہ‪ ،‬داتسوزی(امہ رحتری‪ ،‬اکذغات)‪ ،) ،‬رزج(وقیم رخف اک تیگ)‪،‬وجاز(وہج)‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫زمی(زتنی دای‬ ‫اسامن ایبہ)‪ ،‬اجحز(وعسدی رعب اک العہق)‪ ،‬وزن‪ ،‬اوزان‪،‬‬ ‫زیہج(ڑلیک اک‬ ‫ِ‬ ‫وہا)‪،‬ارتحازرکان(اانتجب رکان)‪ ،‬وسد و زایں۔زود مہف‪ ،‬زود رجن‪ّ ،‬‬ ‫ّزعوج(دخا اعتٰیل یک تفص ےک وطر ہپ‬ ‫اامعتسلوہاتےہ)‪،‬زعم‪،‬زعامئ‪،‬زہتمیااھٹہن(تسکشاھکان‪،‬اھبانگ)‪،‬زہل(وکباس)۔‬ ‫دصمرزگران‬ ‫اردوزابنےکدصمرزگرانےسےنتجاافلظینبےگبس(زاء)ےسےھکلاجںیئےگےسیجزگرا‪،‬زگراوہا‪،‬زگر‬ ‫ایگ‪،‬زگرےترانہ‪،‬زگاردانی‪،‬زگارانیل‪،‬زگارا‪،‬زگراگہ‪،‬راہزگر‪،‬زگررسب۔‬ ‫زمدیاافلظ‬ ‫رفاز‪،‬بیشنورفاز‪،‬رفزاہن‪،‬وبلورباز‪،‬زگدوزگ‪ ،‬دوزگزیم‪،‬زامہن‪،‬زیموآامسن‪،‬انز‪،‬انزوادا‪،‬زناتک‪،‬امہی‬ ‫انز‪ ،‬ومازہن‪،‬زابیشئ‪ ،‬زبی دانی‪ ،‬آزر(رضحت اربامیہؑ ےک وادل اک انم) ‪،‬آزامشئ‪ ،‬آزامان‪ ،‬زہشاد‪ ،‬زہشادہ‪،‬‬ ‫اخنڑادہ‪،‬اصزبحادہ‪،‬رہشزاد‪،‬آدمزاد‪ ،‬زہشادی‪،‬درزی‪،‬درزن‪،‬درز‪،‬دراز‪،‬درازدق‪،‬ہصقدراز‪،‬رعہصدراز‪،‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪412‬‬

‫زجا‪ ،‬زسا‪ ،‬زناع‪ ،‬انتزع‪ ،‬انجزہ‪ ،‬افزئ‪ ،‬افزئہ‪ ،‬ادناز‪ ،‬ادنازہ‪ ،‬ازعاز‪ ،‬زعت‪ ،‬زعمز‪ ،‬زاوہی‪، ،‬زمار‪،‬‬ ‫اسلزگہتش‪،‬‬ ‫زمارہع‪،،‬زماج‪،‬جعمہ‪،‬ااجعز‪،‬اعزج‪،‬اعزجی‪،‬اجمزاً‪،‬رزم‪،‬زمغہ‪،‬زگہتش‪ِ،‬دہعزگہتش‪،‬بشِزگہتش‪ِ ،‬‬ ‫ِرمع زگہتش‪ ،‬رس زگتش ‪،‬زمہہ‪ ،‬زمہاد‪ ،‬از ہکسب‪ ،‬وسزش‪ ،‬وسز‪،‬اسز‪ ،‬اسز ابز‪،‬اسزش ‪ ،‬زگارش‪ ،‬اینز‪ ،‬اینز دنم‪،‬‬ ‫ےباینز‪،‬ےباینزی‪،‬زگدیہ‪،‬رگزیرکان‪،‬انزگری‪،‬رگز(اکیایھتہر)‪،‬زغل‪،‬زغال۔‬ ‫ذال(ذ)‬ ‫ذرہ(یسک زیچ اک ااہتنیئ وھچاٹ ڑکٹا)‪ ،‬ذرات (ذرہ یک عمج) ‪،‬ذرے‪،‬ذرا ‪ ،‬ذرایس ابت‪ ،‬ذرا ذرا(وھتڑاوھتڑا)‪،‬‬ ‫ذجب‪ ،‬اذجناب ‪،‬اجذہب ‪ِ ،‬‬ ‫وقت اجذہب ‪،‬اجذب‪ ،‬ذجموب‪ ،‬ذجہب‪ ،‬ذجابت‪ ،‬ذجابیت ‪،‬ذیک(ھجمس دار‪ ،‬ذنیہ)‪،‬‬ ‫ذہیک(ذیک اک ومثن)‪ ،‬ذایسطیب‪ ،‬ذاشین‪ ،‬ذی مہف ‪،‬ذبہل(ہفیطل) ذبہل جنس(سنہ ھکم)‪ ،‬ذنری‪ ،‬داین ںیم اکی ذنری‬ ‫آای‪ ،‬ذنمر(ذنمروخاب‪،‬ڈراےنواال)‪،‬ذنر‪،‬ذنراہن‪،‬ذنررکان‪ ،‬ہیاتکبآپیکذنرےہ‪ ،‬ذنرامانن‪،‬اوب ؓذر(اکی‬ ‫وہشمر احصیب اکانم) ‪ ،‬اعمذ(اکی انم)‪،‬ذجر (ملعِ اسحب یک اکی االطصح )اہتبل دم و زجر ینعی ااتر ڑچاھؤ زاء‬ ‫ےس ےہ۔ ینعی ذجر اور زجر ںیم رفق ےہ۔ذجام (وکڑھ)ذجایم(وکڑیھ) ذتل‪ ،‬ذلیل‪ ،‬رذلی‪ ،‬رذاتل‪،‬‬ ‫ارذل‪،‬ذمل(ذلیلرکےنواال‪ ،‬تفصِایہل ّ‬ ‫ٰ)‪،‬ذمل(ذتل‪،‬روسایئ)‪،‬ذاکوت(زیتی)‪ِ ،‬‬ ‫ذاکوتسح(اکی‬ ‫رمض)ذاہتن‪،‬ذنیہ‪،‬ذنہ‪ ،‬اذاہن‪،‬ذہی ّنت‪،‬ذوق‪،‬دبذوق‪،‬ذماق‪ ،‬آذراباجیئن‪،‬ذوارقلنین‪ ،‬ذوااقفلر‪،‬ذحیب‪،‬‬ ‫ذمم‪،‬‬ ‫ذمحباخہن‪،‬ذبیہ‪ ،‬ذرک‪،‬ذرکواذاکر‪،‬ذارک‪،‬ذمارکہ‪،‬ذمرک‪،‬ذتریک(ذمرکوہان)ذموکر‪،‬ذترکہ‪،‬ذترکًات‪ّ ،‬‬ ‫ذّم ‪،‬ذہم دار‪،‬ذریخہ‪ ،‬ذاخرئ‪،‬ذریخہ ادنوزی‪،‬ذواجحل ‪ ،‬ذوادعقلہ ‪،‬ذی رشف‪،‬ذی رمہبت‪،‬ذی لقع‪ ،‬ذی وعشر‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫امثعن اک بقل)‪ ،‬ذوالفکلؑ‪ ،‬ذواونلن‬ ‫ذی وہش‪ ،‬ذو ینعم‪،‬رب ذواالجلل‪ ،‬ذو اونلرنی(دو ونروں واال رضحت ؓ‬ ‫(رضحتویسنؑاکانم)ذلت‪،‬ذلذی‪ ،‬ذلات ‪ ،‬دبذات‪،‬دبذایت‪،‬ذات‪،‬ذباتوخد‪،‬ذایت‪،‬ذاایتت‪،‬ذم(ذمتم‬ ‫ےس)‪ّ ،‬‬ ‫ذمّم ارادہ ‪ ،‬ذمومم ‪،‬ذمومہم ‪ ،‬ذلی(تحت ‪ ،‬ےچین اک ہصح‪ ،‬ہمیمض) درج ذلی‪،‬ذیلی ںیمیظنت‪ ،‬ذرہعی‪،‬‬ ‫ذراعئ‪ ،‬اکذغ‪ ،‬اکذغات ‪،‬ذغا‪ ،‬ذغاتیئ‪ ،‬ذغایئ ‪،‬آذان‪ ،‬ؤمذن ‪، ،‬اُذن(اکن)‪ ،‬اِذن(ااجزت)‪ ،‬ذعاب‪،‬‬ ‫ذعمور‪ ،‬ذعر(اہبہن)‪ ،‬ذعرات (ذعر یک عمج)‪،‬ذعمرت‪ ،‬ذعتری(زسا‪ ،‬دھک)‪،‬وعتذ(انپہ امانگن)‪ ،‬اعمذ(انپہ یک‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪413‬‬

‫ہگج)‪ ،‬اعمذاہلل‪ ،‬وعنذابہلل ‪،‬وعتذی‪ ،‬ذمذبب(ہبتشم‪ ،‬ریغ ینیقی)‪ ،‬ذتذبب ‪،‬ذریخہ‪ ،‬ذاخرئ‪ ،‬افنذ‪ ،‬افنذ‬ ‫ذپری(دوونں اافلظ ذال ےس ںیہ)‪ ،‬وفنذ‪ ،‬ذنق(وھٹڑی)‪ ،‬ذہلا(اس ےئل) ‪ ،‬ذہاین(ےب وہدہ انکب)‪ ،‬ذمبہ‪،‬‬ ‫ذمیبہ‪ ،‬ذمابہ‪ ،‬ذیبن ( اکی رطح یک رشاب) ذہمب‪ ،‬ذہتبی‪ ،‬اذیا‪ ،‬اذتی‪ ،‬ااتسذ(ااتسد)‪ ،‬ااسذتہ‪ ،‬ذیملت‪،‬‬ ‫التممیڈ‪،‬یلمُّڈ(اشرگدی اایتخر رکان)‪،‬ذرتّی (آل اوالد‪ ،‬ابل ےچب)‪ ،‬ذبن (انگہ)‪ ،‬ذیبن (انگہ‬ ‫اگر)‪،‬ذونب(ذبن یک عمج)‪ ،‬ذوی ارقلٰیب(رقاتب واےل )ذشرہ(رھکبی وہیئ ابت)‪ ،‬ذشرات(اابخر ںیم‬ ‫اڈیرٹی اک یسک ابت ہپ رصتخم رصبتہ)‪ ،‬ذقف(یسک ہپ زان یک تمہت اگلان‪ ،‬اگیل دانی)‪،‬ذکب(وھجٹ)‪،‬ذکمب‬ ‫(الٹھجےنواال‪ ،‬ذکتبی رکےن واال) ‪ ،‬ذکتبی رکان (دشت ےس الٹھجان)‪،‬اکذب(وھجاٹ)‪ ،‬ذکاب(تخس‬ ‫وھجاٹ)‪ ،‬ذتمرکہ ابال(اورپ ایبن رکدہ)‪ ،‬ذہا (ہی)‪ ،‬اذخ رکان‪،‬وماذخہ رکان(رگتف رکان‪ ،‬ابز رپس رکان)‪ ،‬اقِلب‬ ‫وماذخہوہان۔‬ ‫ذپری نتف ےک ینعم ںیہ‪ :‬وبقل رکان ہی اکی افریس فل ےہ۔ اس ںیم ذال ےہ۔ اس ےس ےننب واےل بس‬ ‫وظفلںوکذال(ذ)ےساھکلاجےئاگ۔ےسیجرتیقذپری‪،‬ذپریایئ‪،‬دلذپری‪،‬اثذپریوریغہ۔‬ ‫اسےقباورالےقح‬ ‫اسرہفتس ںیم اےسی اسےقب اور الےقح اگل اگل ایبن رکدےی ےئگ ںیہ ۔ ذہلا ان ےس ےننب واےل امتم اافلظ‬ ‫ایساوصلہپینبےگ۔ ےسیجابز ہشیمہزاء ےسوہاگوتاسےسلمہکیئکاافلظےتنب ںیہ ےسیجوہاابز‪،‬وبکرتابز‬ ‫ابہشز وریغہ وت ہی اسرے اافلظ زاء ےس ینب ےگ۔ ایس رطح ذی اور ذو اک اوصل ےہ وت ان ےس لم رک ےننب‬ ‫واےل یھب بس اافلظ ایس اوصل ہپ وہں ےگ ۔ ےسیج ذی اشن‪ ،‬ذی مہف ‪ ،‬ذی لقع وریغہ۔ رھپ ذود رجن‪ ،‬ذود‬ ‫مہفوریغہ۔ذہلاوصلوکایدرھکےکاسانھجلہپاقوباپایاجاتکسےہ۔‬ ‫(روزانہمالضفلآنالنئدنلن)‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪414‬‬

‫ادارہالضفلآنالنئیکبتک‬ ‫‪ .1‬االسیماالطصاحتاکربلحماامعتسل‬ ‫‪ .2‬اراشداترضحتحیسموموع ؑدابتبفلتخماممکلورہش‬ ‫‪ .3‬امجتعادمحہیےکذرہعیاالسمیکاشنۃ اثہینںیمالختفاخہسماک‬ ‫میظعااشلنرکداراورتیعمایہٰل‬ ‫‪ .4‬اراشداتونر‬ ‫اتکبمیلعت‬ ‫‪.5‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ .6‬ذیلیومیظنتںاکاعترفاور انےکاقمدص‬ ‫‪ .7‬دجمدنیاالسم۔اعترفواکراہےئامنایں‬ ‫‪ .8‬ںیمریتییلبتوکزیمےکانکروںکتاچنہپؤںاگ‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪ .9‬امجتعادمحہیاکاظنمالختف‬ ‫‪ .10‬ادارےی (فینحومحمدےکملقےس) دلجاول‬ ‫‪ .11‬ایحتونرادلنیؓ‬ ‫‪ُ .12‬داع‪،‬روبتیباوروبعدتیاکاکیاکلمرہتشےہ‬ ‫‪ .13‬رقآیناایبنء‬ ‫مغل‬ ‫‪ .14‬مینوفقِدجدیےکےئلِلعشمراہ‬ ‫‪ .15‬جامع المناھج والاسالیب‬ ‫‪ .16‬اقمموتمظعِالختف‬ ‫‪ .17‬ادارےی (فینحومحمدےکملقےس) دلجدوم‬ ‫‪ .18‬الضفلیکاتیمہ‪،‬اافدتیاورملقےکاامعتسلیکرتبیغ‬ ‫‪ .19‬زسمانرصیکاہکین‪،‬زسمانرصیکزابین‬ ‫‪ .20‬واہعقاکف‬ ‫‪ .21‬ادارےی (فینحومحمدےکملقےس) دلجوسم‬ ‫‪ .22‬رقآن یکوسروتںاکاعترف‬ ‫‪ .23‬دّیسانرضحتاریماوملٔنینماکدورہارمہکی‪2022‬ء‬ ‫اجندمحمےسرمیاجںوکدمام‬ ‫‪ .24‬رطبےہ ِ‬ ‫‪ .25‬دیسانحلصموموعدؓ (الضفلآنالنئےکاوراقےس)‬ ‫‪ .26‬امجتعادمحہییکداینرھبںیماسمدج‬ ‫‪ .27‬ادمحتیےکےتکمچاتسرے۔دہشاےئربانیکافوس‬ ‫‪ .28‬لجیہاامءاہللےکوساسل‬ ‫‪ .29‬دپسچلودیفموااعقتواکحایت‬

‫‪415‬‬

‫آؤ!اردوںیھکیس‬

‫‪416‬‬

‫‪ .30‬اےنپاجزئےںیل‬ ‫‪ .31‬داعؤںاکہفحترقآینداعںیئ‬ ‫‪ .32‬ادارےیابتبراضمناابملرک‬ ‫‪ .33‬الختف۔اتیمہ‪،‬فضلنتورباکت‬ ‫‪ .34‬ہنکممرسیتیاعیملگنج‬ ‫‪ .35‬دیسانرضحتحیسموموعدؑ (روزانہمالضفلآنالنئدنلنےکاوراقےس)‬ ‫‪ .36‬اکیقبسآومزابت‬ ‫‪ .37‬احلصاطمہعل(روزانہمالضفلآنالنئدنلنےکاوراقےس)‬ ‫‪ .38‬یہقفاسملئ (الضفلآنالنئےکاوراقےس)‬ ‫‪ .39‬آؤ!اردوںیھکیس‬ ‫روسل‬ ‫‪ .40‬داعؤںاکہفحتانماجت ؐ‬ ‫‪ .41‬ااکحمدخاودنی‬ ‫‪ .42‬اینبدیاسملئےکوجاابت (زریلیمکت)‬ ‫‪ .43‬ادارےیاحلبظرتبیتاضمیمدلجاول (زریلیمکت)‬ ‫‪ .44‬ادارےی (فینحومحمدےکملقےس) دلجاہچرم (زریلیمکت)‬ ‫‪ .45‬وچبںیکاقترریازرفخاشد (زریلیمکت)‬ ‫‪ .46‬رجہییسمشونیہمںاکاعترف (زریلیمکت)‬ ‫‪‬‬