1
Uzlaşma kültürünü neden kazanamıyoruz? Prof. Dr. Ali Demirsoy Benim doğduğum yörede, ulaşabildiğim kadarıyla Anadolu’nun birçok yöresinde birçok insanın gurur duyduğu ve keza 40 yaşıma kadar benim de büyük bir erdemmiş gibi dört elle sarıldığım birçok davranışın, aslında ilkel bir dürtünün sonucu olduğunu öğrenmem eğitimimin en önemli aşamalarından biri olmuştur.
Neydi ilkellikten uygarlığa dönen davranışım? Uzlaşma kültürü! Anadolu’nun neresine giderseniz gidiniz, örneğin kahvede otururken, haberlerde Fransa ile Türkiye çıkarları için anlaştı denince, herkesin ağzında bir mırıldanma ile yüzlerini buruşturduklarını görürsünüz. Çünkü çıkar için anlaşma bu kültürde aşağılatıcı bir yaklaşımdır. Ortada bir şey varsa, fırsatını yakalayabilirsen alabildiğin kadar alma, hatta hakkında çok daha fazlasını alma hatta tümünü alma o kişinin başarı ölçütüdür. Anadolu’da bir aile içinde huzurlu ya da uyumlu bir ilişkinin olup olmadığını öğrenmek için, öncelikle şu eylemin ya da sorunun yanıtını beklemelisiniz: Ata ya da baba mallarını böldünüz mü? Bu soruyu sorduğumuz çok kişinin – isterse sizi ilk defa tanımış olsun- yüzündeki kasların tümünün gerildiğini, ağzından küfürlü sözler döküldüğünü göreceksiniz. Kim olursa olsun, mirastaki yeri ne olursa olsun hakkının yendiğini ileri sürecektir. Bu sadece miras bölüşümünde değil, askere gitmede, bir yere atanmada, bir yarışmadaki başarının değerlendirilmesinde, girilen bir sınavda bu hep böyledir. Bu kadar hakkı yenmiş bir ülkede huzur olur mu? Tabii ki olmaz!