Isolatie magazine 75 oktober 2017 by Kees de Vries Redactie

Isolatie Magazine

VAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 19 - OKTOBER 2017

Rust roest

VNCI Routeplan 2050

Sectordag Isolatie

DEDICATION FOR INSULATION!

Dè leverancier van de Benelux JACKETING

I N S U L AT I O N

ANCILLARIES

Aluminium Roestvaststaal Aluzink Sendzimir verzinkt Armco type 2 Gelakte plaat Platalband Vloer- &traanplaat Spanband & stormband Profielen Geperforeerde plaat UV –hardend polyesterplaat PVC Isogenepak

Knauf Rockwool Paroc Isover Kaiflex Armaflex Insulfrax Promat Hanko Foamglass Hanko PIR XPS EPS Climaflex Trocellen Noise Reduction Danmat Isogenopak

Sluitingen Folie Tapes Blindklinknagels & parkers Binddraad Kitten Gaas Gereedschap Isolatie-leidingbeugels Tracing Coatings & primers Lijmen Butyl- & butyleenfolie

Charles Petitweg 39, 4827 HJ BREDA Telefoon 0031 (0)76 587 52 52 | Verkoop 0031 (0)76 587 12 34 | Fax 0031 (0)76 587 12 33 info@hanko.nl | www.hanko.nl

Colofon ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesector en tevens het ofﬁcieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI), Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en de Stichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI). ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Leden en Buitengewone Leden van de VIB ontvangen ISOLATIE Magazine uit hoofde van hun functie. Het magazine wordt tevens kosteloos toegezonden aan professionals in de branchekolom, waaronder isolatieondernemers, opdrachtgevers, raadgevende ingenieurs, overheden en beleidsmakers, onderhoudsmanagers en installateurs. U kunt het abonnement aanvragen of beëindigen via info@isoleren.nl Uitgave: Printrendement Tituslaan 13, 6642 AP Beuningen T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl Redactie: Kees de Vries Redactie Noordewier-Reddingiuslaan 85, 3066 JA Rotterdam T (010) 2206161 E isoleren@keesdevriesredactie.nl Redactieraad: Jan Zanen en Hans Koole (VIB) George Kruithof (OOI) Paul de Koning (NCTI en CINI) Remco Hiemstra (Armacell International) Frank Geukemeijer (Rockwool Technical Insulation) Ron Nuiten (Brand Energy & Infrastructure Services)

Voorwoord Regerakkoord Er komt een CO₂-belasting voor bedrijven. De aansluitplicht van gas in woningen wordt vervangen door een warmterecht, Nederland wil meer wind op zee faciliteren. D66 en de CU spreken van het ‘groenste regeerakkoord ooit’, maar oppositieleden, de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en Energie-Nederland zijn kritisch: nieuwe CO₂-opslag zou ten koste gaan van hernieuwbare energie. Ondertussen is in het nieuwe regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en Christenunie de sluiting van alle Nederlandse kolencentrales voor 2030 aangekondigd. Een ding is zeker: het nieuwe kabinet Rutte III legt de lat wat betreft bestrijding van de uitstoot van CO₂ hoger dan de Europese Unie, namelijk een reductie in 2030 van 49 procent. Indachtig de Trias Energetica kan de isolatiesector elke aandacht voor energiebesparing alleen maar ondersteunen. We hebben immers ook een perfect verhaal: het niet gebruiken van energie door modern te isoleren is en blijft de beste besparing. Er is nog (te)veel langhangend fruit te scoren in industrie en utiliteit. Niet op weg naar 2050 is winst te pakken, maar nu al. Voormalig staatssecretaris Financiën Eric Wiebes wordt genoemd als nieuwe minister van Economie en Klimaat. Om de energietransitie te versnellen, wil het nieuwe kabinet een nieuw Energieakkoord maken en een nieuwe Klimaatwet. Misschien moeten we het ook maar eens hebben over een departement van Energiebesparing en Technische Isolatie. Hans Koole, voorzitter VIB

INHOUD

Cees van der Most begeleidt op de Maasvlakte momenteel als CUI-expert een upgrading van een grote chemische fabriek. Hij oriënteert zich op een pilot om corrosie onder isolatie 24-uur per dag en niet invasief te controleren.

Advertentieverkoop: Henk van der Bend Advertentietarieven op aanvraag T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl Uitgever: Yvonne van der Bend Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIB Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@isoleren.nl

Upgrading

Technische Sectordag Isolatie

De tweede Sectordag Isolatie wordt op 7 november 2017 gehouden in Woerden. De vier isolatiekoepels hebben een breed en informatief programma samen weten te stellen met voor elk wat wils.

Voor meer informatie over de Stichting OOI: Korenmolenlaan 4, 3447 GG Woerden T (0181) 659 555 E info@ooi.nl

Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Paul de Koning, Manager NCTI T (0181) 69 80 30

Het nieuwe ziekenhuis in Scheemda ligt middenin het Groningse aardbevingsgebied. Daarom is dit kersverse paradepaardje uitgerust met de meest moderne technieken, ook op isolatiegebied.

Ziekenhuis Scheemda

Fotografie: Photol, Alinea-Stokvisch

Verder in dit nummer: Druk: Zalsman, Zwolle

Isolatie Journaal ................................................... 5

Seminars HT Isolatie Insulcon .............. 32

Vakbeurs Energie ............................................... 17

Asbipro 66 jaar .................................................... 35

CINI Nieuws ............................................................. 18

VNCI Routeplan 2050 ................................... 36

VIB-ledenvergadering..................................... 16

NCTI Nieuws .......................................................... 40

Armacell en BIM ................................................ 22

Wraptec bij Asbipro ......................................... 42

CUI en CINI/NCTI ............................................... 28

OOI Nieuws ............................................................. 44

Coverfoto: Shutterstock.

Vormgeving: PINTA, Benschop

Robuuste en extreem veilige isolatieoplossingen ))&- " ') ' *$$& #'( !! ( )& # $)+ # & & # &

Voor verwarming, ventilatie en koeling / ( # & " ( & & #( $# & *$$&+ & # - ! ' & / &( . & )' %)#( # *$$& / & # * ! *$$& " #' # " ! ) Wij zijn Thermaflex. Taking care of energy and the environment

www.thermaflex.com

Metall- und Beschlagsysteme

Isolatie

Journaal

Icynene neemt Isolat France over Icynene gaat zijn Europese aanbod van spuitschuimisolatie uitbreiden door overname van de voornaamste Franse distributeur van polyurethaan isolatie Isolat. Icynene Europe S.P.R.L., de Europese arm van de wereldwijde fabrikant van spuitschuimisolatie Icynene Inc., heeft de overname aangekondigd van de toonaangevende Franse distributeur van polyurethaan isolatie, ISOLAT France. “De overname versterkt Icynene’s inzet voor groei binnen de Europese markt met directe verkoop aan aannemers. Icynene Europe, dat in twee dozijn Europese landen actief is, heeft nu een uitgebreide productmix van

spuitschuimisolatieproducten met open en gesloten cellen die we in Europa zullen vervaardigen,” aldus Bertrand Lauret, Managing Director van Icynene voor Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Icynene is opgericht in 1986 in Ontario, Canada. Icynene’s portfolio van toonaangevende SPF-oplossingen, light density open cell en medium density closed cell, kunnen zowel worden gebruikt voor isolatie als voor luchtafsluiting ten behoeve van verlaging van de energiekosten en verbetering van de luchtkwaliteit. Het in 2006 opgerichte Isolat France is gespecialiseerd in polyurethaan isolatie met spuitschuim.

Botlek Tank Terminal breidt uit De capaciteit van de Botlek Tank Terminal gaat van 200.000 naar 467.000 kubieke meter. De dochteronderneming van over- en opslagbedrijf HES krijgt een uitbreiding van veertien opslagtanks en drie extra kades voor de binnenvaart. De huidige terminal met 34 opslagtanks voor minerale oliën, biodiesel en eetbare oliën is als zogenaamde ‘zero emissie-terminal’ een van de meest milieuvriendelijke tankterminals ter wereld. Uiteindelijk wil BTT de opslagcapaciteit in Rotterdam uitbreiden tot zo’n 750.000 kubieke meter. SJR Group is al allround-tankbouwer betrokken bij het grote project.

Legionella eist meer slachtoffers dan koolmonoxide Het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland besmet raakt met legionella blijft stijgen. Steeds vaker zit de bron van de besmetting in de koudwaterleidingen. Dit blijkt uit onderzoek van kennisinstituut ISSO, uitgevoerd door Integron. Als gevolg van een legionellabesmetting overlijden in Nederland 20 tot 30 mensen per jaar. Dat is meer dan het aantal slachtoffers van koolmonoxidevergiftiging. Vorig jaar raakten 324 mensen besmet met de legionellabacterie, tegenover 273 slachtoffers in 2015. Dat leiden de onderzoekers af uit cijfers van het RIVM. Uit onderzoek van Kennisinstituut ISSO blijkt dat koudwaterinstallaties vaker met legionella besmet raken dan warmtapwaterinstallaties (88% tegen 29%. Dat is verrassend omdat de legionellabacterie het beste groeit bij een temperatuur tussen de 25 en 50 °C. Zowel installateurs als adviseurs hebben daarom jarenlang hun aandacht vooral gericht op warmtapwaterinstallaties. Legionella in koudwaterleidingen ontstaat vaak door de ongewenste opwarming van koud water. Dit gebeurt wanneer leidingen door warme leidingschachten lopen of te dicht naast

isolatie

verwarmingsleidingen liggen. Fouten in het ontwerp zijn daarvoor vaak de oorzaak. In de beheer- en onderhoudsfase komen installateurs en adviseurs vaak voor voldongen feiten te staan. Ze krijgen bijvoorbeeld te maken met een gebouwontwerp dat geen aparte leidingschachten toestaat. Betonnen vloeren bieden soms onvoldoende ruimte om koud- en warmwaterleidingen ver genoeg uit elkaar te leggen. De hele bouwkolom moet zich volgens de onderzoekers daarom inspannen om een gebouw zonder ‘hotspots’ te realiseren. Volgens ISSO zijn meer besmettingen te voorkomen, wanneer ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties de bestaande weten regelgeving voor legionellapreventie naleven. Daarbij speelt ook technische isolatie ook een rol. Het rapport ‘Drinkwaterveiligheid en legionella’ met de resultaten van het onderzoek door Integron is na te lezen via www.isso.nl.

MagazineįpįOKTOBER 2017

INSTALLEER VEILIGHEID HET EERSTE FLEXIBELE TECHNISCHE ISOLATIEMATERIAAL MET B/BL-s1,d0

• De nieuwe standaard in veiligheid voor technische isolatie • Het complete systeem voor flexibele technische isolatiematerialen met zeer geringe rookdichtheid (Euro Klasse B/BL-s1,d0) • Armaflex Ultima voldoet aan de eisen voor duurzaam bouwen

Ervaar het verschil!

www.armacell.eu/ArmaflexUltima

Isolatie

Journaal

Leaflet corrosiepreventie en energiebesparing VIB heeft recentelijk voor VNCI-leden een leaflet gemaakt over corrosiepreventie en energiebesparing. In de leaflet wordt de toegevoegde waarde aangegeven van thermische isolatie bij preventie van onzichtbare corrosie en het besparen van energie. Beide onderwerpen liggen in elkaars verlengde en kunnen gezamenlijk in de onderhoudsaanpak van de installatie-eigenaar worden aangepakt. Isolatiebedrijven kunnen de eigenaar

adviseren en ontzorgen. Een inhoudelijk gesprek tussen onderhoudsmanager en isolatiebedrijf is als eerste nodig om de organisatiesensitiviteit voor preventie van onzichtbare corrosie en voorkomen energieverspilling te bepalen. Op grond daarvan is duidelijkheid te krijgen over de scope van de isolatiewerkzaamheden (zoals te bepalen welke referentietemperatuur wordt gebruikt) en de planning van werkzaamheden. De leaflet is ook de vinden op isoleren.nl.

Bilfinger werkt 4 miljoen uur zonder recordable incident Bilfinger Industrial Services België/ Nederland werkt maar liefst 4 miljoen uur zonder recordable incident. Deze mijlpaal in de industriële sector heeft het bedrijf recentelijk behaald. In de industriële dienstverlening spelen veiligheid en kwaliteit een allesoverheersende rol. Opdrachtgevers stellen strenge eisen aan de uitvoering van werkzaamheden. Binnen Bilfinger geldt veiligheid als een van de belangrijkste pijlers van de dienstverlening. Hiervoor heeft de onderneming met succes diverse veiligheidsinitiatieven geïntroduceerd zoals SafetyWorks en recent Process Safety.

Werkinstructie nieuwe warmteverliesberekening Op 9 en 30 november 2017 houdt ISSO in Drachten en Bunnik instructiebijeenkomsten over het maken van een warmteverliesberekening in onder andere de utiliteit. oel van deze instructie is vooral het onder de knie krijgen van ontwerpberekeningsmethoden voor verwarmingsinstallaties voor utiliteitsbouw en bedrijfsgebouwen. De moderne gebouwen zijn inmiddels zo goed geïsoleerd dat ze niet of nauwelijks nog afkoelen. Om die reden heeft ISSO al haar kennisproducten over warmteverlies volledig vernieuwd. Wie wil weten wat de aanpassingen zijn, en hoe je die nieuwe berekeningen in de praktijk toepast, kan de

isolatie

instructie volgen. Het doel van de instructie is vooral het onder de knie krijgen van ontwerpberekeningsmethoden voor verwarmingsinstallaties voor utiliteitsbouw en bedrijfsgebouwen. Dat betekent dat de training uitgaat van de vernieuwde ISSO-publicaties 53 ‘Warmteverliesberekening in Utiliteitsgebouwen’ en ISSO-publicatie 57 ‘Warmteverliesberekening voor industriegebouwen’. De instructie start om 15.00 uur en eindigt om 19.30 uur (incl. warm/koud buffet). Docent is ir. A.M. (Harry) van Weele. Voor meer informatie of aanmelding kunnen geïnteresseerden terecht op de website van ISSO, www.isso.nl.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Interview

Cees van der Most begeleidt upgrading op de Maasvlakte

‘Corrosie onder isolatie is nooit helemaal tegen te houden’ Omgaan met de corrosie is de bijna dagelijkse beroepspraktijk van CUI-supervisor Cees van der Most. Bij een groot bedrijf op de Maasvlakte worden voorbereidingen getroffen voor een pilot met het monitoringsysteem Sens-YD van het Belgische bedrijf Isoltechnics. “Als we weten wat er onder de isolatie gebeurt zonder deze te verwijderen, zijn we alweer een stapje verder.”

o direct aan de Noordzeekust heersen op de Maasvlakte barre klimatologische omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die in de offshore. Dat betekent dat de daar gevestigde bedrijven speciale aandacht moeten hebben voor situaties waarin corrosie kan ontstaan. Cees van der Most, CINI-inspecteur, is met zijn eigen bedrijf Van der Most Services een man van de praktijk. In 1980 ging hij bij Cleton aan de slag als isoleerder. De horizonverbreding volgende daarna als isoleerder/plaatopzetter bij G+H Montage gevolgd door functies als isolatiemonteur, steigerbouwer, plaatwerker, meewerkend voorman en uitvoerder bij Van der Linden & Veldhuis. In 1989 startte hij de cursus Steigerinspecteur bij Scaffolding Training Europe. Na diverse stops bij elektriciteitscentrales begon hij in 2002 voor zichzelf onder de naam C.vd Most Services.

Werkplan Als CUI-supervisor is C. van der Most Services momenteel samen met de eigen afdeling Inspectie van de opdrachtgever betrokken bij een grote upgrading van een chemische

De totale upgrading van torens, vaten en leidingbruggen zal duren tot ongeveer 2025. Hier in het midden een van de torens in de steigers.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Cees van der Most: “Isoleerders zijn creatieve mensen”.

fabriek op de Maasvlakte. Hij houdt toezicht op steigerbouw, isolatie en conserveringswerkzaamheden. Van der Most: “Momenteel wordt er tegelijkertijd aan drie torens gewerkt. Daarna volgen er nog een aantal. Ik weet waar de zwakke plekken van het isolatiesysteem zitten. Na de pre-inspectie en eventuele deelverwijdering van de isolatie wordt een scope, een werkplan gemaakt voor verdere aanpak, inclusief steigerbouw die we liefst onderdeel van de toren laten zijn. De totale upgrading van torens, vaten en leidingbruggen zal duren tot ongeveer 2025”. Testopstelling De huidige isolatie wordt in het onderhavige geval in veel gevallen vervangen door cellulair glas (Foamglas), terwijl de installatie (soms iets beperkt) in bedrijf blijft. De schaaldelen worden speciaal verlijmd en ook speciale kitsoorten worden toegepast. Van der Most: “Soms schrik je wel eens wat er onder de oude isolatie vandaan komt. Corrosie, zeker hier op de Maasvlakte, is een onderwerp waar je altijd mee te maken zult hebben. Voor het eind van het jaar willen we hier dan ook een proefopstelling maken van verschillende isolatiematerialen en soorten van montage om een beter feitelijk inzicht te krijgen in het gedrag van isolatiesystemen op deze locatie. Wij hebben daarbij de hulp ingeroepen van externe isolatiedeskundigen”. Voor een sneller inzicht, blijven de onderliggende leidingen in de proefopstelling ongecoat. Van der Most: “Coating is sowieso een onderwerp. Installaties worden bij vervanging van de isolatie vaak op gematigde temperatuur gehouden en nooit helemaal gestopt. Dat betekent dat oplosmiddelen sneller en soms te snel uit

isolatie

de coating verdwijnen en je inboet op de kwaliteit van de oppervlakteafwerking.” Sens-YD Condensatie in en onder de isolatie van leidingen en kanalen is een permanente zorg. Om beter, maar vooral sneller en niet invasief op de hoogte te zijn van wat er zich onder de isolatie afspeelt, oriënteert Van der Most zich op een pilot met een door het Belgische Isoltechnics te Ruisbroek ontwikkeld en gepatenteerd monitoringsysteem Sens-YD. Dit systeem kan op bestaande of nieuwe leidingisolatie worden geplaatst. De bestaande isolatie hoeft niet te wijken om de aanwezigheid van vocht tussen de

Op de Maasvlakte gelden offshore-condities. De oude isolatie wordt vervangen door nieuwe.

MagazineįpįOKTOBER 2017

*, - . & / *, - . & /

! "

# $ # $ # $

% & % & % &

$ $

'( ) $ ) $ $

* # * # * #

+ & , $

$ , $ , $ ,

known for knowledge, built by people

technical solutions

Altijd een antwoord op uw technische isolatievragen! Bij de isolatie van technische installaties wilt u als specialist niet voor verrassingen komen te staan. Vandaar dat u van uw leverancier en zakenpartner verlangt dat hij volledig thuis is in de wereld van het technische isolatiewerk. De know-how en het full-service concept van Insulation Solutions bewijzen dagelijks hun waarde. Voor alle vragen over speciale toepassingen kunt u als isoleerder een beroep doen op de adviseurs van Insulation Solutions, en de breedte van het leveringsprogramma garandeert dat wij een oplossing hebben voor uw isolatieprobleem.

Insulation Solutions B.V. Minosstraat 40 Postbus 5003 - 5004 EA Tilburg

www.insulationsolutions.nl

En weer als nieuw.

leiding en de isolatiemantel te detecteren. Tevens wordt met temperatuursensoren de kwaliteit van de isolatie in het oog gehouden. Metingsfrequentie Het monitoringsysteem bestaat uit sensor-nodes die op de buitenbekleding van een gesegmenteerde leiding worden aangebracht. Een segment bestaat uit een elektrisch onderbroken aluminiumbeplating. De isolatie blijft intact en de onderbreking wordt met waterdichte tape afgedekt. Via een gepatenteerde meetmethode wordt de aanwezigheid van vocht in een bepaald segment gedetecteerd. Met hulp van draadloze communicatie wordt de sensor-data via een gateway naar een server gestuurd. Hier wordt de data geanalyseerd en gerapporteerd. Tevens wordt met temperatuursensoren de kwaliteit van de isolatie in het oog gehouden. De sensors werken bij een oppervlaktetemperatuur van -55 tot +125 graden en een omgevingstemperatuur van -40 tot 125 graden. De leidingtemperatuur kan variëren van -200 tot +1.200 graden Celsius. Daarbij kan de metingsfrequentie worden ingesteld van elk kwartier tot één keer per dag. Van der Most: “Zover ik weet is het systeem tot nu toe alleen in België geïnstalleerd. Naar verluidt met goede resultaten. Als het doet wat het belooft, heb ik er ook op de Maasvlakte hoge verwachtingen van. Als eigenaar wil je eigenlijk altijd weten hoe je installatie er bij staat. Daarom gaan we dit systeem testen. Het is zoals een visuele of thermische inspectie geen momentopname, maar een continue vinger aan de pols voor de ondersteuning van goede en signalering van de gevolgen van slechte montage”.

nodig is om tot een goed installatie- een isolatiesysteem te komen. Hij maakt zich dan ook wel eens zorgen. “Leidingen worden bij nieuwbouw in de shop gestraald en geschilderd, fieldwelds worden ter plekke gedaan. Kwastje erover en het isoleren kan beginnen. Er is weinig tijd meer. Alles moet vlug, vlug. Er is personeelstekort in de isolatie en de communicatie door de inzet van veel niet-Nederlandstalige krachten verloopt voor ons als opdrachtgever ook niet altijd even gemakkelijk. Dat is wel een punt van zorg. Vroeger werd het werk door inspecteurs ook nagelopen voordat het werd vrijgegeven. Dat is helaas niet meer zo. Voor die werkwijze betalen we nu de tol. De foutmarge bij nieuwbouw is groter met gevolgen die pas later duidelijk worden. Gelukkig zijn veel bedrijven zich er meer en meer van bewust en wordt er gewerkt om zowel de engineering als de kwaliteit van het isolatiewerk bij onderhoud op een hoger niveau te krijgen. Corrosie begint feitelijk al in de tekenkamer. Als de ontwerper een afsluiter niet goed op een bepaalde stand intekent, dan kun je er inwatering op krijgen. En dan moet de isoleerder het maar weer oplossen. Natuurlijk zijn het hele creatieve mensen, maar soms zijn dingen gewoon onmogelijk. Het aanbrengen van Thermalspray Aluminium (TSA) op de leidingen is al een enorme verbetering, maar niet altijd geschikt om op te brengen op een in bedrijf zijnde installatie. Je hebt dus met veel factoren te maken. We moeten ons ervan bewust zijn dat je corrosie onder isolatie eigenlijk nooit helemaal tegen kunt houden. Bij plaatsing van een leidingtracé verwacht je bij een goed gebruik een levensduur van een jaar of dertig. Je hoeft ook geen onderhoud te verwachten, totdat mensen over de leidingen banjeren, het plaatwerk beschadigt of anderszins in het ongerede raakt. Dus moet je monitoren. Er zit altijd ergens een zwakke schakel. Helaas”.

Creatieve mensen Met zijn jarenlange ervaring durft Van der Most wel te stellen dat er, zeker in de industrie, veel vakmanschap voor

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Sectormiddag

Technische Sectormiddag Isolatie op 7 november 2017

CUI, communicatie en tankisolatie Informatie, kennisdeling en gezelligheid, dat zijn de drie kernpunten van de op 7 november a.s. in het Intechnium in Woerden te houden Technische Sectormiddag Isolatie. De te behandelen onderwerpen zijn corrosie onder isolatie (CUI), maar ook energiebesparing en communicatie.

n 2016 hebben de vier organisaties voor de isolatiebranche VIB, OOI en CINI/NCTI de Technische Sectormiddag in het leven geroepen. Een middag voor leden van de VIB en nietleden: onder andere toeleveranciers en andere disciplines die te maken hebben met technische isolatie. Het is de bedoeling dat het een platform gaat worden waar kennis wordt gedeeld. Of het nu gaat over richtlijnen, duurzaamheid, opleiding, flexwerk, werk voor de toekomst, er is een hoop te bespreken.

Shell Dit jaar zal de middag in twee plenaire sessies in het teken staan van corrosie onder isolatie (CUI). TL Civil Engineer Martijn Durieux van Shell zal van 13.30 – 14.00 uur in zaal 1 aftrappen. Zijn presentatie heeft als titel: ‘Waar wij de slag kunnen maken’. Corrosie onder isolatie is niet nieuw. Corrosie bestaat al sinds het moment dat wij gebruik maken van staal voor constructies en systemen. Dat het zich onder isolatie manifesteert is ook niet nieuw en dat isolatie zich als een katalysator gedraagt behoeft ook geen toelichting meer. Van belang is nu te weten waarmee de isolatiesector een handreiking kan doen naar de industrie. En dat is wel nieuw. Durieux was voor zijn huidige functie werkzaam in diverse inspectiefuncties bij BR raffinaderij in Rotterdam. ION De tweede plenaire sessie wordt verzorgd door Egbert Stremmelaar, directeur van Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION. Hij belicht van 15:30 tot 16:00 uur in zaal 1 wat er onder isolatie gebeurt met specifieke aandacht voor coatings en corrosie. De kosten voor corrosie bedragen in Nederland 3-4 % van het BNP, oftewel € 20 miljard. 30% van die kosten hadden voorkomen kunnen

Er is geld te verdienen met de juiste tankisolatie. FOTO: SHUTTERSTOCK

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

worden door simpele maatregelen of kennis van zaken. In de (petro)chemische industrie beslaat de post isolatie ca. 3% van de projectkosten en bedraagt de post onderhoud isolatie 5-8% van het totale onderhoudsbudget. Een relatief kleine besparing betekent dus direct veel opbrengst. In deze presentatie gaat Stremmelaar in op het ontstaan en voorkomen van corrosie onder isolatie, op het gedrag van organische- en metallieke coatings onder isolatie en de mogelijkheden van het inspecteren van de coatings onder de isolatie. Vereniging ION is op 1 januari 2014 opgericht als fusie van een aantal kleinere brancheverenigingen. Met een klein slagvaardig team wordt dagelijks gewerkt aan het ontwikkelen van de oppervlakte behandelende branche ten behoeve van de versterking van de BV Nederland. In de afgelopen jaren heeft de vereniging ION zich op haar gebied ontwikkeld naar een erkend gesprekspartner voor het bevoegd gezag en een herkend kennisplatform voor Nederland. Parallelsessies Tussen deze twee keynotesprekers zit een dubbele parallelsessie van tweemaal drie presentaties. ‘Mensen maken het verschil’ is het onderwerp van NACE Level

3 coating inspector en Certified CINI Inspector for Industries Dion Papen (14:10 – 14.30 uur, zaal 1.4). Methodes, middelen, materialen en montage zijn beschreven en bekend. Maar zijn de monteurs en operators wel bewust van hun invloed op het voorkomen en het bestrijden van corrosie onder isolatie? Praktijk wijst uit van niet. Noodzakelijke maatregelen worden in 80 procent van de gevallen niet genomen; monteurs kunnen vrij handelen en operators hebben alleen oog voor continuïteit van het productieproces. De heer Papen veel op projecten waar corrosie onder isolatie onderzocht moet worden en deelt zijn bevindingen. NCTI In zaal 1.10 presenteert tegelijkertijd 14:10 – 14:30 uur algemeen manager Paul de Koning van NCTI een lezing over de meerwaarde door kennis van corrosie. Corrosie ontstaat niet zomaar. De heersende omgevingscondities zijn bepalend. Welke omstandigheden zijn nu verantwoordelijk voor het ontstaan van corrosie en waarop dient dus gelet te worden bij specificatie, montage en gebruik van isolatie? Hij zal dit in zijn presentatie nader beschouwen door de relatie te leggen tussen corrosie onder isolatie in de industrie en cholesterol in

De aanwezigen worden bijgepraat over corrosie.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Sectormiddag

het menselijk lichaam. Zie ook het interview op pagina 28 e.v. in dit Isolatie Magazine. Isolatie Magazine In zaal AO.1 (14:10-14:30 uur) gunt Kees de Vries geïnteresseerden ene blik achter de schermen van Isolatie Magazine. Vergroot uw kennis over de toegevoegde waarde van communicatie. Een voorbeeld van uw succesvolle projecten of een informatief interview in het vakblad Isolatie Magazine vergroot de bekendheid van uw onderneming. Hoe gaat zoiets in zijn werk. Welke inzet vraag het van u en wat kunt u van de redactie verwachten? Laat u informeren in deze workshop waar nu eens niet de redactie, maar u alle vragen kunt stellen. Kees de Vries heeft dertig jaar ervaring in B2B-journalistiek. Hij is oprichter van Kees de Vries Redactie,

een Rotterdams bureau voor journalistieke en redactionele projecten. Hij is verantwoordelijk voor de redactievoering van de tijdschriften Isolatie Magazine en IsolatiePlus en de website isoleren.nl. Dow Chemical De tweede parallelsessies starten tussen 15:00 en 15:20 uur. In zaal 1.4 bespreekt Hans de Kok van Dow Chemical ‘‘Isolatiedetails in de praktijk’. De bestrijding van corrosie is noodzakelijk voor de continuïteit van de industrie. Eén van de maatregelen om corrosie terug te dringen is breed bewustzijn te creëren bij zowel asset owners maar dit ook delen met de uitvoerende isolatie partners. Hans de Kok geeft hiervan enkele voorbeelden en richt zich o.a. op laaghangend fruit waar nog op grote schaal kan worden verbeterd en roept de

Technische Sectormiddag Isolatie 7 november 2017 Intechnium Woerden Alleen voor leden van de VIB, zal in de ochtend in Woerden de ALV plaatsvinden. De HAL is ingericht met een informatiemarkt met onderstaande exposanten (stand medio oktober): - Armacell - Huikeshoven - Insulcon - Merford Acoustic Materials - PPG Coatings Europe - Rockwool RTI - Saint-Gobain Isover - Tacke & Lindemann. Programma en presentaties 13.00-13.15 uur Ontvangst met koffie/thee 13.15-13.30 uur Welkom door de voorzitter VIB-Hans Koole 13.30-14.00 uur Waar wij de slag kunnen maken- Shell- Martijn Durieux 14.10-14.30 uur Drie parallelpresentaties: 1 - Mensen maken het verschil-Partner in Protection-Dion Papen 2 - Meerwaarde door kennis van corrosie-NCTI-Paul de Koning 3 - Achter de schermen van het Isolatie Magazine-Kees de Vries 14.30-15.00 uur Pauze en tijd voor verder verkennen van de MARKT 15.00-15.20 uur Drie parallelpresentaties: 4 - Isolatiedetails in de praktijk - Dow Chemical - Hans de Kok 5 - Meerwaarde isolatie in cijfers en feiten - Postfossil - Martine van der Post 6 - Hoge temperatuur isolatie in de praktijk - Insulcon - Renate van Maaren 15.30-16.00 uur Wat gebeurt er; coatings en corrosie - ION - Egbert Stremmelaar 16.00-17.00 uur Netwerken met een hapje en een drankje.

HAL HAL ZAAL 1 ZAAL 1.4 ZAAL 1.10 ZAAL AO.1

ZAAL 1.4 ZAAL 1.10 ZAAL AO.1 ZAAL 1

Deelname aan de middag bij vooraanmelding op www.isoleren.nl is gratis. Daar kan ook de voorkeur in de parallelsessies worden opgegeven.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Het programma belooft een kijkje in de beroepspraktijk om corrosie te voorkomen.

sector op om samen te werken. Kok is scheepswerktuigkundige en heeft ervaring in maintenance en isolatie bij afvalverwerkers, energiecentrales en petrochemie. Vanaf 2008 werkzaam bij Dow afdeling Maintenance, (Subject Matter Expert) SME Isolatie, Fireproofing en Refractory. Tankisolatie ‘Meerwaarde van isolatie in cijfers en feiten aan de hand van een praktijkcase’ is het onderwerp van de presentatie van Martine van der Post van het Rotterdamse adviesbureau Postfossil (15.00– 15.20, zaal 1.10). Tankopslagbedrijven met verwarmde tanks investeren vaak niet in dakisolatie. Een van de redenen is vaak dat aangenomen wordt dat de warmtelek door het dak maar een klein aandeel heeft in het totaal. Dit is zeker voor tanks met een grote diameter niet het geval. Door het isoleren van het dak wordt bovendien een andere manier van verwarmen mogelijk gemaakt die vaak niet wordt gehanteerd door de hoge kosten. Wanneer de tanks anders verwarmd worden opent dit ook de mogelijkheid om een transitie van stoom naar warm water te maken! Van der Post is ingenieur werktuigbouwkunde (TU Delft). Ze heeft werkervaring bij BP raffinaderij Rotterdam (voorheen Nerefco) in Europoort, Unilever R&D in Vlaardingen en Shell Global

isolatie

Solutions in Den Haag. Zij is gspecialiseerd in energietransitie, warmtetransportberekeningen, haalbaarheidsstudies, efficiencyverbeteringen en functioneel ontwerpen. HT Isolatie Na de presentatie van Renate van Maaren zullen de aanwezigen voor een belangrijk deel op de hoogte zijn van ‘Hoge temperatuur isolatie in de praktijk’ (Zaal A01, van 15:00 - 15:20 uur). Renate van Maaren, sinds 10 jaar werkzaam als Industrie Manager bij de Insulcon Groep, specialist op het gebied van hoge temperatuur isolatie wereldwijd. Insulcon biedt al meer dan 35 jaar oplossingen op het gebied van thermischeen cryogene isolatie. Met een gamma van meer dan 500 grondstoffen biedt het een antwoord op bijna elk vraagstuk van u en uw klant. Samen met VIB gaat deze onderneming vier seminars houden over isolatietoepassingen bij hoge temperaturen in het temperatuurbereik van 300 °C tot 2.000 ˚C . Zie ook het interview op pagina 32 e.v. in dit nummer. Deelname aan de middag bij vooraanmelding op www. isoleren.nl is gratis. Daar kan ook de voorkeur in de parallelsessies worden opgegeven.

MagazineįpįOKTOBER 2017

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH 7HO ( 0DLO )D[ ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH )D[ ,QWHUQHW Q Q **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' 9eebW] >WcWh 8L P_`bm[] '" +'*+ DH MWWbm_`a J$ &*', # +,+ ''' mmm$YeebW]^WcWh$db

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )'

gage

+ )* # *& ) '+% () +")&#**))& #& **))* * )) +" $+)*

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG (SZ OL[ VT

(S QHHY 9'+2(.,62/$7,( 1/ LLU NV\KLU [LHT

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH ,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ZDUPWH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH NRXGH LVRODWLH LVRODWLHSODDWZHUN FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

฀ ฀

=HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US ,62/$7,( %5$1':(5(1' $):(5.,1*(1 9(67,*,1*(1 ฀ ฀ ฀ ฀

$067(5'$0

"*+-%,$- (+%,+- -",)% (&- &!)* (,- " - %(&!+& $** - --# ##- --")**$%(+ ,+ 1,(8:(*(,1 ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ !& &- # - -# #'- --")**$%(+ ,+ -- ,), !!+-' '- - - -'' -- ,), * -' '- - # - - ' 3 111 **' "# ( , )'

)(+% ,)% +)

, ZZZ JUDÀ VRO QO 7 ) ² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 3 111 **' "# ( , )' ",& ( (+ ,+ - *&- *+- ,+ --,+- !$ ,$ ,,$

Isolatie

Beurs

Vakbeurs barst van de energie Wil energietransitie in Nederland echt van de grond komen dan zullen we moeten versnellen en opschalen. Dat stelt Medy van der Laan, voorzitter van Energie Nederland, brancheorganisatie voor energiebedrijven op de recent gehouden vakbeurs

een groot bedrijf zich niet houdt aan de Meerjaren Afspraken (MJA’s) gebeurt er niets.” stelt Kees de Greef namens het Stoomplatform. Hij was medeorganisator van Seminar ‘Businesscase voor stoom - Financiën’. Doel van het seminar was om eindgebruikers van stoominstallaties te doordringen van de noodzaak tot energiebesparing.

Energie die dit jaar 11.496 bezoekers naar Den

et veel succes werd ook deze editie van Vakbeurs Energie (10 t/m 12 oktober 2017) speciale aandacht gegeven aan de industrie middels het platform Energie & Industrie. Tijdens Industrial Morning gaf boegbeeld van de Topsector Chemie Emmo Meijer aan dat de chemie het voortouw dient te nemen in de klimaatoplossing. “Als we afwachten tot de overheid ons dwingt tot het nemen van maatregelen dan verliezen we als chemische industrie onze license-to-operate.” Volgens aardwarmte-expert Frank Schoof (tevens voorzitter van stichting Platform Geothermie en onderzoekscoördinator van de Kennisagenda Aardwarmte van het ministerie van EZ) kan dertig procent van de industriële warmtebehoefte worden afgedekt met warmte uit bronnen op vijf kilometer diepte of dieper. Hoewel in Nederland nog weinig ervaring is met ultradiepe geothermie, zijn er inmiddels succesvolle projecten uitgevoerd met diepe aardwarmte in de glastuinbouw en de gebouwde omgeving.

Kosten-Baten Voorzitter van Energie Nederland Medy van der Laan pleit voor opschaling. “We hebben schaal nodig. Want een product ontwikkelen voor 20 duizend mensen is veel te kostbaar. Wil een innovatie kans van slagen hebben, dan moet je voor een miljoen mensen kunnen produceren.” Ook de RVO.nl benadrukt de versnelling: slechts 20% van alle Nederlandse kantoren voldoet op dit moment aan de voorgenomen wetgeving. De overgrote meerderheid van de ruim 67 duizend kantoorpanden heeft anno 2017 nog geen energielabel. Van de ruim 80 miljoen vierkante meter kantoorruimte in Nederland voldoet slechts 40% op dit moment aan de eis van minimaal een c-label. Hans van der Spek presenteerde de ‘Visie op grootschalige energieopslag’ tijdens de Energy Storage Day: er snel actie ondernomen moet worden. “Een integrale kosten-batenanalyse is essentieel. Maar ook moeten investeringen gestimuleerd worden en moeten we stoppen met de afschakeling van duurzame bronnen. En heel belangrijk: beperk hinderlijke weten regelgeving als de dubbele energiebelasting.”

“De industrie loopt behoorlijk achter als we het hebben over stoom als businesscase. Mede doordat de overheid nauwelijks handhaaft overigens. Als ik te hard rijdt krijg ik een boete, als

Vakbeurs Energie bracht dit jaar 11.496 bezoekers naar Den Bosch. Het evenement wordt ook in 2018 weer in Den Bosch georganiseerd en wel van 9 t/m 11 oktober 2018.

Bosch trok.

VIB belichtte op de stand in Den Bosch de waarde (en noodzaak) van technische isolatie bij energiebesparing. FOTO: JAN ZANEN

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Fire Proofing onderwerp voor CINI-revisiecommissie

De puntjes op de I van ‘Isolatie’ De minimale eisen voor isolatiesystemen staan zoals bekend centraal in het losbladige en digitale CINI Handboek. Goede en deugdelijke isolatiesystemen voorzien in de noodzakelijke functionaliteit en zijn tevens bestand tegen heersende omgevingscondities buiten. Een recente revisie op gebied van fireproofing geeft de praktijk handvatten voor een systeem dat langdurig standhoudt bij brand.

ecent behandelde de revisiecommissie van CINI de schetsen uit het tweede deel van hoofdstuk 4 van het CINI Handboek. Het resultaat van de aanpassingen is dat door een meer robuuste afwerking binnendringen van vocht vrijwel onmogelijk is. Aan de Revisie 2018 wordt tevens een hoofdstuk toegevoegd met informatieve documenten. Het eerste document is ‘fire proofing’. “Indien de adviezen worden opgevolgd, leidt dit tot proces- en isolatiesystemen die langdurige standhouden bij brand”, aldus CINI technisch coördinator Frans Popma. De CINI update is vanaf 1 oktober 2018 beschikbaar.

Fire proofing Stichting CINI grijpt iedere mogelijkheid aan om waarde toe te voegen aan isolatiesystemen. Het is gebruikelijk dat leidingen en aanverwante apparaten gedurende 30 minuten

Indien de adviezen worden opgevolgd, leidt dit tot proces- en isolatiesystemen die langdurige standhouden bij brand. FOTO: SHUTTERSTOCK

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Revisie 2018, toepassing van EPDM rubber strip.

Revisie 2018, isolatie voorkomt inwatering bij hijsogen.

stand houden tijdens een brand als lokaal blusvoorzieningen kunnen worden ingezet. Doordat isolatiesystemen langere tijd bestand zijn tegen brand, blijven deze langer intact en voorzien zij in de beoogde functie. Productieproces en medium komen minder snel in gevaar. Bedreigende situaties voor medewerkers, omwonenden, omgeving en milieu kunnen beter worden voorkomen. Waar valt zoal aan te denken bij het fireproof maken van een isolatiesysteem? Dit is de vraag waar recentelijk specialisten zich mee bezig hebben gehouden.

warme isolatie en systemen voor koude isolatie. Per '$=),5;.) ?55; &;$4(&)<=)4(.,-).(Z =@)) ?55; @$;3) Â&#x192; Â&#x201A; Â&#x17E; )4 Â&#x;Â&#x201E; )4 =@)) ?55; 05>() Â&#x192; Â&#x201A; Â&#x17E; )4 Â&#x;Â&#x201E;Z @5;()4 () toe te passen isolatiematerialen en afwerking weergegeven.

De volgende internationale organisaties en normen zijn relevant bij passieve fire proofing: P Â´3);.'$4 )=;51)>3 4<=.=>=) Â&#x192;Â´ Â&#x201E;\ Â&#x;Â?Â?Â&#x17E;UÂ&#x;Â?Â&#x17E;Â&#x;Z .;) Protection in Refineries en RP2218-2013, Fireproofing Practices in Petroleum and Petrochemical Processing Plant; P $=.54$1 .;) ;5=)'=.54 Â´<<5'.$=.54 Â&#x192; Â´Â&#x201E;\ Â´ ÂĄZ Standard for Integrated Fire Protection and Life Safety System Testing; P Â&#x17E;Â¤Â?ÂŚZ $8.( ;.<) E;) =)<=< 5+ 8;5=)'=.54 3$=);.$1< +5; structural steel; P Â&#x;Â&#x;ÂĽÂŚÂŚUÂ&#x17E;Z )=);3.4$=.54 5+ ;)<.<=$4') =5 /)= E;)< 5+ passive fire protection materials. ?); -)= $1,)3))4 C./4 () 3))<=) .<51$=.)3$=);.$1)4 geschikt om te worden toegepast in een systeem dat tevens lange tijd stand dient te houden bij brand. Dit geldt zeker onder de strikte voorwaarde dat isolatiematerialen met een kleine weerstand bedekt dienen te worden met materialen die worden gekenmerkt door een hoge brandweerstand. Tevens ligt een afwerking met bijvoorbeeld roestvaststaal Â&#x192;5+ ,)$1>3.4.<));( Â&#x;U<=$$1Â&#x201E; ?55; () -$4(Y !5$1< gebruikelijk bij CINI wordt in het informatieve document gerefereerd aan enkele voorbeelden van systemen voor

isolatie

Meer Revisie 2018 In het korte bestek van dit artikel zijn niet alle veranderingen van de revisie 2018 diepgaand te behandelen. 3 $11) ?);&)=);.4,)4 =) 0>44)4 &)<'-5>@)4Z ;$$(= abonnementhouders aan om deze dan ook aandachtig te bekijken. De verschillen in vergelijking met de vorige versie kunnen eenvoudig worden getraceerd aan de hand van de bij de revisie geleverde Tabel 0.0.01. In tabelvorm zijn alle bij deze revisie gewijzigde bladen opgesomd. De te vervangen bladen bij gebruik van een losbladig CINI Handboek zijn hiermee ook meteen duidelijk. !5$1< -.);&5?)4 $1 ,)<=)1(Z C./4 &./ -)= -$4=);)4 ?$4 () wijzigingen isolatiesystemen nog beter dan voorheen bestand tegen buitencondities. Dit betekent dat inwatering wordt voorkomen en dat verbindingen niet los kunnen raken. Een voorbeeld hiervan is de veelvuldige toepassing ?$4 Â&#x192; U&)<=)4(.,Â&#x201E; ;>&&); <=;.88)4 .4 () ?55; ?$4 -)= 81$$=3$=);.$$1Y !.) ()=$.1 ?$4 () $+&))1(.4, ÂĄYÂĄYÂ?Â Y Hijsogen en oren zijn onvermijdelijk bij prefab bouw en .<51$=.) ?$4 =5;)4 5+ ?$=Y !) <8)1)4 ))4 ';>'.$1) ;51 &./ transport en plaatsing. Tijdens de isolatie â&#x20AC;&#x2DC;in een shopâ&#x20AC;&#x2122; moeten deze dan ook niet worden voorzien van isolatie en afwerking. Na het plaatsen van een toren of vat moeten deze attributen worden verwijderd of worden voorzien van voldoende isolatie. Gebruikelijk is dat minimaal eenmaal () .<51$=.)(.0=) @5;(= =5),)8$<= )4 ($= 550 -.); rubber strippen worden ingezet en dat de afwerking tevens $+@$=);)4( @5;(= ,)81$$=<= Â&#x192;C.) $+&))1(.4, ÂĄYÂ YÂ?Â Â&#x201E;Y

MagazineÄŻpÄŻOKTOBER 2017

al Warenkorb

DE - EN

AL MEER DAN 45 JAAR IN ISOLATIE!

Clever shopping...

â&#x20AC;&#x2DC;KAN NIETâ&#x20AC;&#x2122; BESTAAT NIET! MASCHINEN GEBRAUCHTE ERSATZTEILE WERKZEUG CLIPS SCHRAUBEN NIETEN SCHLÃ&#x2013;SSER ARBEITSSCHUTZ KOMPRESSOREN BÃ&#x153;ROEINRICHTUNG

www.iso-shop.de

e...

Sondermaschinen Vertriebs-GmbH StÃ¶ckackerstrasse 7 DE-79713 Bad SÃ¤ckingen Tel: +49 (0) 7761 933 069 Fax: +49 (0) 7761 933 067

ISOLATIESPECIALISTEN IN:

www.franssen.nl

AL MEER DAN 75 JAAR VERTROUWD BIJ CONTRACTORS EN INGENIEURSBUREAUâ&#x20AC;&#x2122;S WERELDWIJD

INTEGRITEIT - KWALITEIT - PERFORMANCE

Neem contact op voor meer informatie! +31 (0) 30-603 42 75 I industry@foamglas.nl I www.foamglas.com Ä¯pÄ¯

Ä¯pÄ¯

So shoppt man heute... E-Mail: info@so-gmbh.de Internet: www.so-gmbh.de

Bespaar energie in de industrie met Isover TECH Wired Mats

Isover steenwol: kostenefficiënte oplossingen voor de industrie

Isover ULTIMATE: combineert de beste voordelen van glaswol en steenwol

TechCalc 2.0 nu ook online! Voor het efficiënt ontwerpen van al uw technische installaties

Kiest u al voor de beste isolatie-oplossing? Wilt u uw industriële processen energie-efficiënter maken? En zoekt u daarbij naar kostenefficiënte oplossingen? Met het complete en uitgebreide assortiment ULTIMATE en steenwol gaasdekens van Isover kunt u altijd de beste keuze maken voor optimale thermische prestaties in combinatie met hoge service temperaturen (MST). Neem contact op voor advies op maat Telefoon: 0347 358 400, info@isover.nl

www.isover-technische-isolatie.nl

Isolatie

Product

Armacell BIM plug-in voor planning van technische isolatie

Altijd up-to-date E Op het gebied van technische isolatie is Armacell een BIM-pionier. Met ontwerpen en uitvoeren in het Bouwinformatie Model beschikt elke

discipline, van ontwerper tot bouwer, en van installatie- tot isolatiebedrijf over dezelfde, altijd actuele informatie. Armacell biedt nu een plug-in aan waarmee technisch isolatiemateriaal voor W-installaties digitaal gepland kan worden.

igenlijk is een ieder het er wel over eens. Om de toenemende complexiteit van constructies en installaties het hoofd te bieden, is de toekomst van de (utiliteits-)bouw digitaal. De digitalisering van de bouwindustrie maakt momenteel dan ook grote stappen. Gebouwen kunnen in dit zogenoemde Bouw Informatiemodel (BIM) compleet digitaal gepland worden, van ontwerp tot aan de inbedrijfstelling, van onderhoud tot sloop. Alle betrokken partijen gebruiken hetzelfde digitale model. Veranderingen worden direct uitgevoerd en opgeslagen, zodat alle betrokken partijen binnen het bouwmodel over dezelfde up-to-date informatie beschikken. Dit digitale ‘Bouwen 4.0’ zorgt dan ook meer zekerheid bij het plannen, voor procesoptimalisering, een grotere efficiëntie en duurzaamheid.

De nieuwe plug-in die Armacell levert, maakt de planning van technische isolatie in BIM veel eenvoudiger. FOTO’S: ARMACELL

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Het digitale bouwen gaat ook aan de isolatiesector en zijn toeleveranciers niet voorbij. Al in 2011 introduceerde Armacell een BIM-module voor het programma Autodesk Revit ® in de VS. In 2015 was het bedrijf de eerste producent van flexibel isolatiemateriaal in het Verenigd Koninkrijk die BIM-objecten levert. Ze kunnen gratis gedownload worden uit de NBS National BIM Library. Nu doet het bedrijf een volgende stap met de introductie in heel Europa van een Autodesk Revit ® plug-in voor de planning van technisch isolatiemateriaal voor W-installaties. De plug-in is volledig geïntegreerd in het programma AutoDesk Revit en levert belangrijke productinformatie voor de planning van technische isolatie. Armacell is een wereldleider op het punt van flexibel schuim voor de thermische en akoestische isolatie van installaties en ook een toonaangevend leverancier van speciaal ontwikkelde schuimen. Met 3.000 medewerkers en 25 productievestigingen in 16 landen realiseerde het bedrijf in 2016 een netto omzet van circa 560 miljoen euro en een EBITDA van circa 100 miljoen euro. Meer betrouwbaarheid De nieuwe Armacell plug-in is een enorme vereenvoudiging van het plannen van technische isolatie met BIM: anders dan gebruikelijk bij bijvoorbeeld sanitaire voorzieningen, kan isolatie worden ontworpen voor voorzieningen die al gepland zijn. Het isolatiemateriaal is afhankelijk van de vastgelegde parameters (zoals de leidingdiameter) en moet daarom actief worden geselecteerd door de gebruiker. Het selecteren en met de hand invoeren van gegevens uit de catalogus is niet alleen omslachtig, er bestaat ook een groot risico op fouten. Daar tegenover roept de nieuwe Armacell BIM plug-in de benodigde gegevens direct in het model op en ondersteunt de gebruiker bij het kiezen en configureren van de producten. Door het rechtstreeks exporteren uit de Armacell productdatabase kan de hele productplanning worden geautomatiseerd. Dit maakt het plannen en ontwerpen eenvoudiger en sneller voor de gebruiker. Tegelijkertijd wordt de kans op fouten verminderd. Slanke dataset “Minder is meer” is het motto van Armacell bij het ontwikkelen van tools voor BIM. Het bedrijf probeert het bestand zo klein mogelijk te houden, om verdere ‘inflatie’ te vermijden van de modellen die op zelf al erg groot zijn. Daar komt nog bij dat veel attributen van het model op zich niet relevant zijn voor het plannen. Hoe meer het proces kan worden geautomatiseerd, des te praktischer zijn de instrumenten voor bestekschrijvers. Het ontwikkelen en uitbreiden van de plug-in vergt veel inspanningen van Armacell, want voor alle markten zijn regelmatige updates nodig. Maar deze tool maakt het bestekschrijvers niet alleen aanzienlijk eenvoudiger om technische isolatie op te nemen in het BIM-model, het zorgt ook voor een grotere

isolatie

In de toekomst wordt technische isolatie gepland in het BIMmodel: hoeveelheden materiaal voor diverse leidingdiameters en isolatiedikte, of de berekening van hogere energiebesparingen door een optimale isolatiedikte, het zal allemaal mogelijk zijn in het datamodel voor digitaal bouwen.

betrouwbaarheid van de planning. De volgende stap wordt het verzamelen van ervaringen en feedback van gebruikers om de plug-in verder te ontwikkelen. Facilitaire sector Terwijl BIM snel uitgroeit tot de standaard in de adviesbureaus, hinkt de bouw sector nog achter de feiten aan. Tot dusver werken slechts een paar, voornamelijk grotere, bouwkundig adviesbureaus met 3D-modellen. Toch zou BIM vooral voordelig zijn voor het plannen van installaties, waarbij veel berekeningen moeten worden gemaakt en de afzonderlijke specialismen van elkaar afhankelijk zijn. Voor bouwbedrijven reiken de pluspunten veel verder dan de ontwerpen bouwfase zelf, want alle informatie over het gebouw kan ook worden benut voor de exploitatie. Dit maakt aanzienlijke besparingen mogelijk op het gebied van onderhoud en energieverbruik. Maar dit potentieel kan enkel volledig benut worden wanneer alle stappen in de waardeketen zijn inbegrepen, d.w.z. ook de planning en installatie van de werktuigbouwkundige voorzieningen. Met BIM kunnen de W-installaties eerder dan gewoonlijk worden opgenomen in de planning. Alle relevante specialismen kunnen zo binnen het model op elkaar worden afgestemd. Met BIM is het ook beter mogelijk conflicterende belangen al in de ontwerpfase te herkennen. Dit draagt bij aan meer efficiëntie in de bouwfase, lagere bouwkosten en een kortere bouwtijd. De Armacell BIM plug-in kan gratis worden gedownload vanaf www.armacell.eu. Er wordt een introductie van de tool gegeven in een video tutorial die hier ook te vinden is.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Utiliteit

Nieuwbouw Ommelander Ziekenhuis Groningen

Isolatie, ook aardbevingsbestendig TEKST EN FOTO’S: HOEGINA DE BOER

Middenin in het weidse Groninger landschap wordt op een zichtlocatie langs de A7 aan de rand van Scheemda het splinternieuwe Ommelander Ziekenhuis Groningen gerealiseerd. De nieuwbouw gaat de huidige locaties in Winschoten en Delfzijl vervangen. Dit kersverse paradepaardje is uitgerust met de meest moderne technieken, ook op isolatiegebied.

et is een beetje het lot van het isolatiebedrijf. Binnenkort wordt voor alle partijen die het isolatiewerk aan het nieuwe Ommelander Ziekenhuis Groningen hebben uitgevoerd een twee jaar durende klus afgerond. En ondanks de vele kilometers isolatiemateriaal die om de verschillende componenten zijn verwerkt zal daar voor de reguliere patiënt of bezoeker weinig zichtbaar voor zijn. Ze zullen het vakmanschap van de isolatiemonteur alleen aan een aangenaam binnenklimaat merken.

Dorp Het nieuwe Ommelander Ziekenhuis Groningen is verdeeld over vier grote bouwdelen: de hoofdentree, de polikliniek, de zorgafdelingen in het zogenoemde beddenhuis en een zogeheten hotfloor met onder andere de operatiekamers, Radiologie en Intensive Care. Voor de architect lag er de opdracht een laagdrempelig gebouw te ontwerpen, waar patiënten en bezoekers zich direct welkom en op hun gemak moeten kunnen voelen. Ontwerpbureau Leeuwenkamp Architecten ging met deze opdracht aan de slag als ware het “een dorp in een landschap”. Zoals in een kerkdorp wordt uitgegaan van een centraal plein waar naartoe alle hoofdstraten leiden, zo is voor de plattegrond van het nieuwe Ommelander Ziekenhuis gekozen voor een centraal gelegen entree van waaruit alle afdelingen met een logische routing bereikbaar zijn. In het entreegebied vindt de toekomstige patiënt of bezoeker de informatie over de diverse afdelingen. De belangrijkste vergelijking met het dorp is de open grens en een sterke verbinding met het omliggende weidse landschap. In het ontwerp van het ziekenhuis is dit zichtbaar gemaakt door gebruik te maken van transparantie en zichtlijnen die zorgen voor het contact met het kenmerkende ruimtelijke landschap van Oost-Groningen. Vanaf de verschillende ingangen worden de zichtlijnen door de afdelingen van het ziekenhuis doorgezet. Dit resulteert in een herkenbare route door het hele gebouw.

Kilometers leidingen zijn in het Ommelander Ziekenhuis van isolatie voorzien.

isolatie

Isolatieonderdelen Daarnaast heeft elke afdeling haar eigen kenmerken in vorm, materiaal en kleur. Groen is de kleur van het bouwdeel waar de polikliniek, functieafdeling en kantoren

MagazineįpįOKTOBER 2017

Het isolatiewerk omvat veel creativiteit. Ook moest rekening worden gehouden met aardbevingsbestendigheid.

zijn gehuisvest. De kliniek wordt gekleurd met turquoise, ofwel zeegroen/zeeblauw. En in het bouwdeel waar onder meer de Radiologie, Spoedeisende Hulp, Intensive Care en de operatiekamers zijn gevestigd is de hoofdkleur oranje geel.

In verband met de omvang van het project zijn de isolatiewerkzaamheden in meerdere componenten opgesplitst.

isolatie

De klus zit er bijna op. Veel van de noeste arbeid, die onder meer ook door isolatiespecialisten is verricht, niet meer zichtbaar. “En we hebben nog wel zo’n puik stukje werk geleverd”, stellen de mannen van onder meer Phoenix BIO bv uit Heerenveen. In verband met de omvang van het project zijn de isolatiewerkzaamheden in meerdere componenten opgesplitst. Na inschrijving en offerteaanvragen zijn in totaal vijf partijen betrokken bij de uitvoering van de verschillende isolatieonderdelen. Deze zijn verdeeld in de componenten techniekruimten, luchtkanalen, brandwerende afdichtingen, loodgieterswerk en het hoofdleidingwerk. Voor de laatste component zijn de mannen van Phoenix BIO in stelling gebracht. Zij zijn verantwoordelijk voor het isoleren van alle cv- en koelleidingen, stoomleidingen en condensaatleidingen. Letterlijk vele kilo’s Rockwool en Armaflex zijn rondom kilometers leidingen verwerkt. Phoenix BIO realiseerde het werk in opdracht van De Groot Installatie Groep uit Groningen. “Bijzonder was dat wij de koelleidingen voor het isoleren eerst hebben gecoat”, vertelt directeureigenaar Wessel van Meggelen. “Die klus vond plaats in de wintermaanden januari en februari. Het gebouw was toen wel al waterdicht, maar nog niet winddicht. Voor de mannen was dat een bijzonder koude klus, waarbij ook nog eens de temperatuur strak in de gaten moest worden gehouden. De coating, als ook het Armaflex, mag immers niet verwerkt worden als de temperatuur beneden de vijf graden komt.”

MagazineįpįOKTOBER 2017

Produktnews

BINGO 2 EVO

VORSPRUNG

www.mabi.ch

Kupke Isolierung www.mabi.ch

Felicitaties aan Kupke Isolierung, met de nieuwe MABI Bingo 2 EVO

chem n i r o G 017 / 2 K A 17 METAV 17 - 02.11.20 20 5 54 31.10. ts ? 7 37 2 Ticke +49 160 9 : Mobile

Vanaf de â&#x20AC;&#x17E;Varioâ&#x20AC;? generatie in 2006 werkt MABI standaard zonder meerprijs met plaat breedte 1000 mm tot 1250 mm in 1 machine. De voordelen zijn aanvullingen op plaat-optiemering waarbij grotere vormdelen PDNNHOLMNHU WH PRQWHUHQ ]LMQ 2Q]H NODQWHQ SURÂżWHUHQ QRJ H[WUD YDQ GH XLWJHEUHLGH 6RIWZDUH GLH ELM 0$%, zelf geprogrammeerd en verder ontwikkeld wordt. Het Coil wisselen is eenvoudig en door de kompakte afmetingen weinig plaats in de werkplaats nodig. Of u een verbeterde snijmachine als de MABI 3000E EVO Laser of het ,,Alles -in-1-pakketâ&#x20AC;? zoals de MABI %LQJR (92 ]RHNW 0$%, VWDDW YRRU HHQ VWHUNH SDUWQHU LQ GH LVRODWLH LQGXVWULH 3URÂżWHHU YDQ RQ]H JURWH Know-How en onze technische voorsprong. En dat alles met de bekende MABI Service â&#x20AC;&#x17E;alles van MABI uitâ&#x20AC;&#x153;. Uw Bonus ,,Investeringszekerheidâ&#x20AC;&#x153; - Doorgroei mogelijkheid naar de volgende grotere stap MABImachine... on producten zijn zij altijd een stap vooruit. Onze veeleisende klanten zijn de beste referenties. Dankzij onze Vraag naar meer informatie, Uw MABI Team

Green technologie: â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘

Geen CO2 uitstoot Geen emissie Geen rookontwikkeling

Het nieuwe Ommelander Ziekenhuis doemt op uit de mist. FOTO: WESSEL VAN MEGGELEN

Aardbevingsbestendig Een ander aspect waar in de constructie rekening mee moest worden gehouden is de aardbevingsbestendigheid van het gebouw. Het nieuwe Ommelander Ziekenhuis ligt in het aardbevingsgebied van Groningen. Hierdoor was het noodzakelijk om de constructie aardbevingsbestendig te ontwerpen. Bij een beving zullen zowel horizontale als verticale grondtrillingen ontstaan. Deze trillingen zullen van invloed zijn op de massa van het gebouw en mogelijk het gebouw in beweging kunnen brengen. Om de eventuele gevolgen van een aardbeving zoveel mogelijk te beperken, zijn bepaalde constructieve onderdelen, onder meer in de vloeren, uitgevoerd met geïntegreerde Airboxen. Deze resulteren in een reductie van het totale gewicht van het gebouw en zorgen voor een lagere aardbevingsbelasting. Ook zijn in en tussen de diverse bouwdelen grote dilatatievoegen aangebracht, waardoor de bouwdelen onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen. Hierdoor zal een eventuele beweging van het ene bouwdeel geen invloed kunnen hebben op het andere bouwdeel. Omdat de leidingen wel van het ene bouwdeel naar het andere bouwdeel lopen zijn ter plaatse van deze dilataties de kanalen en leidingen met een flexibele overgang uitgevoerd. Voor sommige kanalen en leidingen is dit verwerkt met een extra S-bocht, die bij een eventuele beweging de extra rek kan opvangen. Andere leidingen zijn bij de dilataties als een flexibel stuk uitgevoerd. “Uiteraard moest er bij het isoleren van de leidingen ook rekening worden gehouden met de extra ruimte om eventuele beweging of krachten bij een aardbeving op te kunnen vangen”, licht voorman/putter Edwin Druijven van Phoenix BIO toe.

Cv-stoom- en koelleidingen voorzien van Rockwool en Armaflex.

isolatie

Hoofdaannemer Dura Vermeer hoopt het ziekenhuis nog rond het einde van dit jaar op te leveren, waarna het in het voorjaar van 2018 in gebruik zal worden genomen.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Corrosie

Corrosie als falen van het isolatiesysteem

“We zijn geen rijdende rechter” Het CINI Handboek wordt abusievelijk wel eens gezien als de bijbel tegen corrosie onder isolatie. Dat is een misvatting, zegt algemeen manager Paul de Koning van CINI/NCTI in Spijkenisse. “We zijn isolatie- en geen conserveringsexperts. Corrosie voorkomen en bestrijden is echter een gemeenschappelijke doelstelling. Wie onderhoud op zijn beloop laat, of de onderhoudscyclus onverantwoordelijk lang maakt, zet de deur wagenwijd open”.

ij het optreden van corrosie wordt het isolatiesysteem maar al te vaak als schuldige aangewezen. Dit merkt ook algemeen manager Paul de Koning van CINI/NCTI. Die beschuldiging is in zijn ogen onterecht. “De ervaring leert dat corrosie eigenlijk nooit terug is te leiden tot het toegepaste isolatiemateriaal op zich. Kijkend naar de onderhoudsnoodzaak en het voorkomen van corrosie kun je dan ook niet zeggen dat het eenmaal gekozen isolatiesysteem in het verleden niet goed is geweest. Veel belangrijker zijn de kwaliteit van de montage. Is dat voldoende zorgvuldig gebeurd om vochtindringing te voorkomen? En krijgt eenmaal binnengedrongen vocht ook de mogelijkheid om weer uit te treden. Tweede niet te onderschatten aspect is het gebruik van de installatie. Ben je zorgvuldig? Gebruik je de isolatie zoals hij moet worden gebruikt, met aandacht voor het voorkomen van beschadigingen, dus niet als opstapje of kapstok. Een derde onderdeel is het onderhoud. Wie onderhoud op zijn beloop laat, of de onderhoudscyclus onverantwoordelijk lang maakt, zet de deur wagenwijd open voor corrosie.” Het zou volgens De Koning dan ook het mantra moeten zijn van elke installatie-eigenaar: montage, gebruik, onderhoud, montage, gebruik, onderhoud. “Die drie factoren bepalen tot wel tachtig procent het slagen van je isolatiesysteem”.

Trainingsmodule Sinds enige tijd is corrosie een wezenlijk onderdeel van het CINI Handboek. Dit handboek is een naslagwerk voor iedereen die zich vakmatig bezighoudt met isolatie in de industrie. Het boek stelt isolatiebedrijven, industriële bedrijven en adviseurs in staat een optimale kwaliteit van het isolatiewerk te realiseren. Jaarlijks wordt de uitgave verfijnd en uitgebreid. Het boek heet “Handboek Isolatie voor de Industrie”. CINI is verantwoordelijk voor samenstelling en inhoud van deze ook in het Engels verkrijgbare uitgave. De Koning: “Mede door vragen uit de markt hebben we een apart hoofdstuk aan corrosie gewijd, ook geven we er een aparte trainingsmodule over. De training gaat uit van ontstaansfactoren, ingrepen ter behandeling en voorkoming”. Onderliggende constructie Corrosie ontstaat waar vocht de gelegenheid krijgt tot op het oppervlak van een stalen leiding te komen. “De kortste klap zou zijn om te zorgen dat er geen zuurstof bij het leidingoppervlak kan komen. Zonder zuurstof geen oxidatie en dus geen corrosie”, aldus De Koning, die ook weet dat dit in de praktijk eigenlijk een zeer moeilijk tot onmogelijke

Paul de Koning. “Bewustwording speelt een rol”.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Corrosie voorkomen en bestrijden is een gemeenschappelijke doelstelling van installatie-eigenaar en isoleerder. FOTO’S: SHUTTERSTOCK

opgave is. “15 tot 20% van de oorspronkelijke investering zou over een tijdspanne van vijf jaar gereserveerd moeten worden voor onderhoud om corrosie geen kans te geven, of te repareren. Grootschalige vervanging van isolatie is vaak niet aan de orde. Isolatie is ook geen mobiele telefoon waarvan veel mensen de meest recente versie willen hebben. Je vernieuwt of vervangt isolatie alleen als er een praktische noodzaak voor is. De enige noodzaak die er in de industrie is om isolatie te vervangen is corrosie. En nogmaals, dat is corrosie door het onjuist aanbrengen van isolatie, onjuist gebruik van isolatie of het niet of nauwelijks onderhouden van de isolatie. Corrosie is in feite altijd terug te brengen tot de staat van de onderliggende constructie. Als die gevaar loopt komt men in het geweer”. Minimale eis Het CINI Handboek geeft op gebied van corrosie de minimale eis weer en is bovendien een naslagwerk. De Koning: “Maar het is niet leidend bij het bouwen en onderhouden van een installatie. Voorbehandeling tegen corrosie volgens CINI is een minimale eis. Er staat beschreven dat je voldoende goed moet stralen voordat je überhaupt gaat coaten. Dat die coating ook beschermd moet worden voordat je gaat isoleren, maar het is geen eis die wordt opgelegd en gecontroleerd wordt op naleving. Het is aan de bedrijven zelf of ze deze minimale eisen adopteren. Het is strikt genomen een minimale voorwaarde voor het bouwen en het hebben en houden van een bestendige installatie. Het is het minimale dat je moet doen om het maximale te bereiken”.

isolatie

Het zou het mantra van elke installatie-eigenaar moeten zijn: montage, gebruik, onderhoud.

MagazineįpįOKTOBER 2017

VCA is basisbagage 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' + )* # *& ) '+% () +")&#**))& #& **))* * )) +" $+)*

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG (SZ OL[ VT

(S QHHY LLU NV\KLU [LHT VAN DER LINDEN & VELDHUIS

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG ● INDUSTRIËLE ISOLATIE YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ● CONSTRUCTIEWERK ● ASBESTVERWIJDERING ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ZDUPWH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH NRXGH LVRODWLH LVRODWLHSODDWZHUN FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ ฀ ฀

=HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US

Is o l a t ie a l s t w e e de na t u u r

฀ ฀ ฀ ฀

"*+-%,$- (+%,+- -",)% (&- &!)* (,- " - %(&!+& $** - --# ##- --")**$%(+ ,+ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ !& &- # - -# #'- --")**$%(+ ,+ -- ,), !!+-' '- - - -'' -- ,), * -' '- - # - - ' 3 111 **' "# ( , )'

)(+% ,)% +)

, ZZZ JUDÀ VRO QO 7 ) ² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 3 111 **' "# ( , )' ",& ( (+ ,+ - *&- *+- ,+ --,+- !$ ,$ ,,$

Wie onderhoud op zijn beloop laat, of de onderhoudscyclus onverantwoordelijk lang maakt, zet de deur wagenwijd open voor corrosie.

Vrij Het CINI Handboek wordt niet door iedereen gevolgd. Degenen die het volgen, doen dat niet altijd tot op het woord. Dat kan ook niet volgens De Koning. “Daar zijn de geledingen van de onderhoudsverantwoordelijke, de bedrijven en de installaties te divers voor. Als mensen of bedrijven de stellige overtuiging hebben het anders te moeten doen dan CINI dan is iedereen daar vrij in. Er zijn bedrijven die thermalspray aluminium (TSA) verkiezen boven coaten. Bij cyclische processen met afwisselend hoger en lager temperaturen dan de omgevingstemperatuur geeft CINI aan TSA te gebruiken. Is een proces op een constante temperatuur, zeg 120 OC, dan hoef je dat volgens de minimale CINI-eis niet te doen. Maar nogmaals, als een installatie-eigenaar dat wel wil, is hij daar vrij in. Het handboek neemt de installatie-eigenaar alleen ongelofelijk veel werk uit handen door niet elke specificatie opnieuw te moeten schrijven. Is er een noodzakelijke wijziging door te voeren in een isolatierichtlijn, dan heeft CINI dat al gedaan en hoeven zij daar geen zorg voor te dragen”. Alle partijen De Koning is duidelijk over de rol die het isolatiebedrijf kan spelen om corrosie te voorkomen en beter te bestrijden.

isolatie

“Corrosie staat voldoende op de kaart bij de installatieeigenaar, net als conservering. Het is, door uitstroming/ pensionering van personeel, voor installatie-eigenaren echter moeilijk om kennis in huis te houden. Daarnaast is het gros van de installaties in de industrie zo omvangrijk dat het moeilijk is om volledige aandacht te hebben voor elk detail. Het isolatiebedrijf kan daarop inspelen. Maar het mes snijdt aan twee kanten. Bewustwording van de isolatiemonteur speelt ook een rol, net als diens kennis van constructies en conservering, het ontstaan van corrosie, en de do’s en don’ts van isolatie. Als een isolatiemonteur de onderliggende verflaag beschadigt, dan moet hij het besef en de verantwoordelijkheid hebben dat te melden en te (laten) repareren, voordat hij verder gaat met isoleren. Het ene putje in de laklaag gedraagt zich net als steenslag in de laklaag van je auto als een anode. Het zal zijn uiterste best doen de rest van je laklaag te corroderen. Als er niet volgens de CINI standaard wordt gemonteerd en de naden bijvoorbeeld bovenop de bochtsegmenten zitten, zodat deze bij torsie open komen te staan, heeft corrosie vrij spel. Het gaat om bewustwording, aandacht en kennis”.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Specialist

Vier gratis ochtendseminars voor isolatieprofessionals

Het wat en hoe van hogetemperatuurisolatie Specialistische producten vragen specialistische kennis. Dat is de reden dat VIB samen met fabrikant en leverancier van vuurvaste producten Insulcon groep uit Steenbergen de isolatiewereld gaat bijpraten. In vier gratis seminars komen hogetemperatuurmaterialen en -montage aan bod. Op de Sectordag Technologie op 7 november a.s. licht industriemanager Renate van Maaren alvast een tipje van de sluier op. “We willen het kennisniveau van de isoleerder op het gebied van hogetemperatuurisolatie vergroten”.

Renate van Maaren. Hoogwaardige producten met een verhaal.

isolatie

nsulcon Nederland is sinds de oprichting in 1980 uitgegroeid tot één van de toonaangevende distributie- en productiebedrijven in de internationale markt voor vuurvaste materialen. De onderneming is actief in vijf hoofdsectoren (petrochemie, energiesector, staal- en aluminiumindustrie, de keramische industrie en in huishoudelijke apparaten.) Die breedte vertaalt zich ook in de hoeveelheid verschillende grondstoffen die Insulcon in zijn producten verwerkt: in totaal zo’n vijfhonderd. Industriemanager Renate van Maaren zegt: “Eigenlijk is geen order hetzelfde. Het productenpakket verschilt dan ook nog eens van enkelstuks tot seriematig werk. Voor de ondersteunende afdelingen is het wel eens moeilijk al die kennis te ontsluiten. Elke veertien dagen hebben we een interne trainingssessie voor de verkoopafdelingen en afdelingshoofden”. Contact met VIB leidde tot het initiatief van een aantal seminars over hogetemperatuurisolatie. Van Maaren werkt inmiddels tien jaar bij Insulcon. Behalve aanspreekpunt voor een groot aantal isolatiebedrijven, vallen ook innovatie en marktuitbreiding van de huishoudelijke apparaten onder haar verantwoordelijkheid. “We willen de aanwezige kennis op dit specialistische terrein voor iedereen die professioneel met isolatie bezig is ontsluiten”.

Specifieke kennis Insulcon en VIB zijn om tafel gaan zitten om op een aansprekende manier kennisdeling voor de isolatiebranche te ontwikkelen. Besloten werd vier specifieke ochtendseminars te houden van 08:30 tot lunchtijd op het Nederlandse hoofdkantoor van Insulcon in Steenbergen. De bijeenkomsten staan open voor iedereen die professioneel met isolatie bezig is, van beslisser tot calculator en isolatiemonteur. Een lunch vormt de daadwerkelijke afsluiting van de ochtend. Van Maaren: “We willen de isolatiesector in de volle breedte informeren. Productontwikkeling in het hogetemperatuurbereik staat niet stil. Tegelijkertijd heeft elk product zijn eigen karakteristiek en toepassingsbereik. Het gaat bovendien om hoogwaardige en daarom vaak niet goedkope materialen waarover zeker richting opdrachtgevers een verhaal is te vertellen. Het isolatiebedrijf met die specifieke kennis geven we zo een sterkere positie in de markt. Zorg dat je ergens in gespecialiseerd raakt, dan

MagazineįpįOKTOBER 2017

Alle Wearflex-producten (weefselcompensatoren) komen uit het eigen atelier.

kunnen opdrachtgevers niet om je heen”. Op de komende Sectordag wordt in kort tijdbestek de inhoud van de seminars uit de doeken gedaan (zie kader). Nieuwe bio-soluble deken Insulcon begon met het verdelen van hogetemperatuurvezelproducten (tot 1.600 ˚C), zoals dekens. Van Maaren: “Op dat vlak zullen we naast de traditionele producten op 23 november tijdens het eerste seminar ook aandacht schenken aan onze nieuwe biosoluble isolatiedeken tot 1.400 ˚C”. Ook op het programma staan veilig werken met vezels en de brandwerende deken Fyrewrap LT voor onder andere kolommen voor bekabeling in offshore en scheepvaart. “Bio-soluble is niet altijd toe te passen in plaats van keramische vezel. Het is belangrijk dat de markt weet wanneer je wat toepast.” Een ander onderwerp dat tijdens het eerste seminar naar voren zal komen is hot spot repair. “Als bijvoorbeeld een kraker een lek heeft in de isolatie, kunnen wij dat signaleren en met een uithardende vloeibare mould repareren tot een volgende officiële stop zich aandient voor definitieve reparatie. Bijzonder is dat de reparatie in veel gevallen op gereduceerde temperatuur kan worden uitgevoerd, zonder de installatie helemaal offline te halen. Wij doen dat over de hele wereld.” Aerogel Op 14 december 2017 staat het tweede seminar in het teken van Aspen aerogels. “Pyrogels zijn specifiek ontwikkeld voor projecten waar ruimtegebrek aan de orde is. Het is ondanks zijn beperkte volume een van de best isolerende materialen die daarnaast ook nog eens makkelijk te verwerken en eenvoudig aan te brengen is. Daarnaast kent het product nauwelijks veroudering. Deze punten maken toepassing interessant. In de terugverdientijd van het product spelen onderwerpen als ruimtebesparing (en de mogelijkheid voor productieverhoging op dezelfde vierkante

isolatie

meters) en een (nog) lager energieverlies. Dat is de reden dat opdrachtgevers als Total en Shell dit graag inzetten bij stoomleidingen. Bovendien veel bedrijven, ook in de industrie, hebben milieudoelstellingen geformuleerd en dan komt energie-efficiency en -besparing vanzelf om de hoek kijken. Net als in de scheepvaart, waar je nauwelijks meer niet-geïsoleerde leidingen tegenkomt. Daar komt nog bij dat Aspen aerogels zich goed laten combineren met bijvoorbeeld steenwol, wat de terugverdientijd gunstig kan beïnvloeden”. Volgens Van Maaren staat of valt toepassing van isolatiemateriaal ook bij hoge temperatuur met de terugverdientijd. “Negen jaar geleden kwamen we met een hoogwaardige reflecterende coating. Die hebben wij toen met een laagdikte van 1 mm voor een 150 m lange tunneloven bij een steenfabriek verkocht. Een hele investering destijds, en in eerste instantie moeilijk te rechtvaardigen. Maar de berekeningen klopten. Door minder uitval van producten en besparing op de energiekosten is die investering in negen maanden terugverdiend. De temperatuurverdeling werd gelijkmatiger, waardoor meer stenen als A-kwaliteit de oven verlieten. Het isolatiebedrijf dat mee kan praten over terugverdientijd kan komen met de beste oplossing. In de seminars proberen we daar duidelijkheid over te geven. Bijvoorbeeld opslag en transport. Een vrachtwagen pyrogel is 77 vrachtwagens steenwol. Als je deze nevenkosten en/of besparingen niet meeneemt in je return-on-investment zul je nooit tot goede onderbouwing van de investering kunnen komen”. Bij dit tweede seminar zit een korte workshop van anderhalf uur over het aanbrengen van aerogel materialen. “Om er vaardigheid in te krijgen, kan dat interessant zijn voor de isoleerder, maar ook voor de calculator van het bedrijfsbureau om inzicht te krijgen in het aantal benodigde montage-uren”.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Wearflex 11 januari 2018 bij het derde seminar komen de Wearflexproducten aan bod. Van Maaren: “Dat zijn voor ons alle weefselcompensatoren die uit een atelier komen. Engineering en supervisie zijn bij dit type producten erg belangrijk. Wij zijn geen isoleerders, maar leveren de materialen. Voor projecten waarin de isolatieaannemer zelf nog te weinig routine heeft, is bij ons voor een of twee dagen een supervisor te huren die ze op weg helpt met monteren”. Het hele assortiment komt voorbij: van waerflex weefsel compensatoren, tot multi tube bellows en sleeves. Ook is er aandacht voor quilted sleeves en Q-fire expansion bellows. Het vierde seminar op 1 februari 2018 gaat over brandwerende en akoestische producten van zowel zusterbedrijf Oryxx en Atis Papendrecht als Insulcon zelf.

Alle drie maken deel uit van de Ipcom Groep (de Insulation Products Company). Van Maaren: “We proberen in de seminars een zo evenwichtig mogelijk verhaal te houden. Centraal staan de eigenschappen van de materialen, waar je ze het beste kunt toepassen en hoe je die het beste kunt monteren. Eigenlijk is het de bedoeling om in vier sessies het kennisniveau van de isoleerders te vergroten op het gebied van hogetemperatuurisolatie”. Aan elke sessie kunnen 20 tot 25 deelnemers deelnemers. Als het bij overschrijving nodig is, wordt op de dag zelf een extra middagsessie gepland. Vanzelfsprekend kunnen geïnteresseerden zich voor meerdere sessies opgeven. Dat kan door een mailtje te sturen naar marketing@insulcon.com.

Seminarprogramma Hogetemperatuurisolatie 7 november 2017 - Woerden Inleiding en overzicht van het seminarprogramma tijdens de Technische Sectormiddag Isolatie in Woerden. Lezing door Renate van Maaren. 23 november 2017 - Steenbergen Seminar: Insulcon vezels, hotspor repairs en HT pakkingen 08:30 uur koffie 09:00 uur Welkom - Introductiefilm 09:15 uur Vezelproducten met onder andere introductie nieuwe bio-soluble isolatiedeken, veilig werken met vezels en Fyrewrap LT 10:15 uur Pauze 10:25 uur Hot Sport Repair (inclusief Insulmould producten), hot endoscopy en IR-inspectie) 11:15 uur HT Textiel pakkingen 12:00 uur Rondleiding 12:15 uur Lunch 13:00 uur Einde 14 december 2017 - Steenbergen Seminar: Aerogel producten 08:30 uur koffie 09:00 uur Welkom - Introductiefilm 09:15 uur Aerogel materialen met haar toegevoegde waarde (Pyrogel NP 650/Cryogel/Pyrogel Schaaldelen) 10:30 uur Pauze 10:40 uur Workshop aanbrengen aerogel materialen 12:00 uur Werken met aerogels 12:15 uur Lunch 13:00 uur Einde

isolatie

11 januari 2018 - Steenbergen Seminar Wearflex producten 08:30 uur koffie 09:00 uur Welkom - Introductiefilm 09:15 uur Wearflex producten (weefsel compensatoren, multi tube bellows en sleeves, quilted sleeves en Q-Fire expansion bellows) 10:30 uur Pauze 11:15 uur Engineering en supervisie 11:45 uur Rondleiding 12:15 uur Lunch 13:00 uur Einde

1 februari 2018 - Steenbergen Seminar: Passive fire protection en akoestische isolerende producten 08:30 uur koffie 09:00 uur Welkom - Introductiefilm 09:15 uur Oryxx - brandwerende producten 10:15 uur Insulcon - Brandwerende producten 10:45 uur Pauze 10:55 uur Akoestische isolatieproducten 12:30 uur Lunch 13:15 uur Einde Deelname aan een of meerdere seminars is na aanmelding gratis. Aanmelden kan door een e-mail te sturen naar: marketing@insulcon.com

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Jubileum

Asbipro 66 jaar Asbipro vierde recentelijk het 66-jarig bestaan. Directeur Gert-Jan de Koning en zijn familie verwelkomende zo’n 150 medewerkers, klanten en relaties van Asbipro, Alert, Flamepro en Hydrorock. p een markt waarin verandering aan de orde van de dag is, is Asbipro inmiddels alweer 66 jaar een constante factor. Opgericht in 1951 door de grootvader van huidig dga Gert-Jan de Koning, produceerde de onderneming asfalt en bitumen. Dit werd later uitgebouwd naar groothandel in technische isolatiematerialen met Rockwool, Isover, Armacell, Raychem, Thermaflex en Morgan als de bekendste partners. Ook productie van prefab isolatiedelen werd aan het leveringsgamma toegevoegd met als specialisatie prefab vormstukken van onder andere PIR voor cryogene installaties. Met alle onderdelen verzameld in de Asbipro Group is de onderneming uitgegroeid tot een totaalconcept van groothandel en productie die alle isolatiedisciplines in huis heeft.

Isover-directeur Eric Govers (r) overhandigt een verraste Gert-Jan de Koning een familieportret van drie generaties Asbipro.

Het 66 jarig bestaan, maar ook de opening van de vernieuwde afhaalstop was op 13 september reden voor een gezellig feest in Schiedam. Circa 150 klanten, medewerkers en relaties kregen een afwisselend en ‘actief’ programma voorgeschoteld. Robert Doornbos, ‘die andere Formule 1 coureur’ gaf een presentatie over de fysieke en psychische eisen die de zwaarste aller autosporten aan de coureur stelt. Kracht, uithoudingsvermogen, maar ook slim manoeuvreren blijken ook in die wereld de sleutel tot succes. De feestgangers konden in het ‘actieve’ gedeelte van het programma dit zelf ervaren in een originele F1-simulator. Isover-directeur Eric Govers dankte De Koning en zijn ook aanwezige inmiddels 89-jarige vader voor het prettig zakendoen met een familieportret van drie generaties De Koning. In een aangename setting met muziek van de bekende coverband The Originals en de gelegenheid om met elkaar en Robert Doornbos Formule 1-coureur Robert Doornbos: kracht, na te praten over F1 was het een geslaagd evenement. uithoudingsvermogen en slim manoeuvreren.

De viering telde zo’n 150 relaties.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Energie

Verduurzaming van de chemische industrie

Niet het òf, maar het hoe Op de recent gehouden vakbeurs Energie (10 t/m 12 oktober in Den Bosch) gaf de branchevereniging voor de chemische industrie VNCI een sneak preview van zijn Routekaart 2050. De ambities om met de energie- en materialentransitie te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs zijn groot. Hoofd Energie en Klimaat Reinier Gerrits van VNCI: “Alle bedrijven hebben in hun plannen aan moeten geven welke concrete stappen zij gaan nemen, ook op isolatiegebied”.

ijdens de Parijse klimaattop is afgesproken om de mondiale temperatuurstijging te beperken tot maximaal 2 graden (het streven is 1,5 graden). De branchevereniging VNCI nam de duurzaamheidshandschoen op met de formulering van de Routekaart Chemie 20122030 (zie www.routekaartchemie.nl). In dit plan wil de sector vanaf 2005 tot 2030 tot 40% broeikasgasreductie realiseren, gerekend vanaf 2005. Dat is niet onbelangrijk. De chemiesector neemt de helft tot een derde van het Nederlandse industriële energiegebruik voor zijn rekening. De totale CO₂-emissie bedraagt in dat referentiejaar 68,4 Mton CO₂. In de periode 2005 - 2012 heeft de sector 11% reductie gerealiseerd, ofwel 7,5 Mton CO₂. Hoofd Energie en Klimaat Reinier Gerrits van VNCI zegt: “Deze routekaart is gemaakt in het kader van de Meerjarenafspraak energie-efﬁciëntie (MJA3) en de Meerjarenafspraak energie-efﬁciëntie ETSondernemingen (MEE). Ze moet de mogelijkheden ontdekken en de industrie strategisch voorbereiden op de toekomst. De routekaart beschrijft welke projecten er al lopen, wat zij potentieel kunnen bijdragen aan de beoogde energiebesparing en CO₂-emissiereductie, welke projecten nog van start gaan en welke projecten nog nodig zijn om de CO₂- en energiebesparingdoelen in 2030 te kunnen halen”.

80-95% minder Inmiddels werkt VNCI samen met Berenschot en Ecofys aan de Routekaart 2050. De eerste externe validatie is op 17 november 2017, maar op de vakbeurs Energie in Den Bosch is alvast een tip van de sluier opgericht. De ambities in de nieuwe Routekaart zijn niet anders dan torenhoog te noemen. VNCI en zijn tien geassocieerde lid-verenigingen met in totaal meer dan zeshonderd leden willen de uitstoot van broeikasgassen met 80-95 procent in 2050 verminderen ten opzichte van 1990. Gerrits:”We hebben een beeld hoe tot de 40% reductie te komen, maar met alle discussie rond verduurzaming en milieu is het nog niet de transitie die onze sector moet doormaken om de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs te halen. Vandaar dat we de blik naar 2050 richten”.

Reinier Gerrits. “De vraag is niet òf we de beoogde emissiereductie kunnen halen, maar hoe we dat gaan doen.”

isolatie

CCS/CCU De route naar verduurzaming loopt voor de chemische industrie tot 2050 over drie paden. Per pad wordt bepaald welke reductie-emissie kan worden behaald. Dit betekent concreet het sluiten van de kringlopen door hergebruik van reststromen (zoals CO van de staalindustrie en plastic afval) en toepassing van biomassa als grondstof en bioresten

MagazineįpįOKTOBER 2017

Voor een groot deel van de producten van de chemische industrie bestaat 80-90% van de kostprijs uit energie. FOTO: SHUTTERSTOCK

voor warmte. Het betekent ook grootschalige inzet van CCS (Carbon Capture and Storage) binnen de chemie en CCU (Carbon Capture and Utilisation). Op het pad energieefﬁciency en elektriﬁcatie wordt gekeken naar maximale reductie van de energievraag en een verschuiving naar de inzet van koolstofarme elektriciteit (power to products). Isolatie Gerrits: “In de transitie naar die duurzame toekomst zullen er deels aanpassingen moeten plaatsvinden aan de huidige installaties, deels zal ook nieuwbouw nodig zijn. Alle bedrijven hebben in hun plannen aan moeten geven welke concrete stappen zij gaan nemen, ook op isolatiegebied, al is dat slechts een onderdeel van een groter geheel. Bedrijven worden niet alleen geconfronteerd met isolatie,

isolatie

maar ook met een veelheid aan andere onderwerpen. Wij worden vaak gevraagd of er mogelijkheden zijn speciﬁeke kennis onder de aandacht van onze leden te brengen. Dat kan te allen tijde. Wij proberen een mix van onderwerpen op regionale bijeenkomsten onder de aandacht te krijgen. Bijvoorbeeld met Havenbedrijf en Deltalinqs in Rotterdam, of in het Zeeuwse, Geleen of Delfzijl. We verschuiven onze communicatie van landelijke naar regionale initiatieven. Ik kan me voorstellen dat dat voor VIB ook een relevant kanaal is.” Energiescan Gerrits: “Isolatie zit eigenlijk in hetzelfde schuitje als perslucht. Je weet dat als je er twee jaar niet naar gekeken hebt, het eigenlijk weer hoog tijd is. Isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

24.03.2014 09:22:51

,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN ,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN

9'+2(.,62/$7,( 1/ 9'+2(.,62/$7,( 1/

,62/$7,( ,62/$7,(

%5$1':(5(1' %5$1':(5(1'

$):(5.,1*(1 $):(5.,1*(1

9(67,*,1*(1 9(67,*,1*(1 $067(5'$0 $067(5'$0 1,(8:(*(,1 1,(8:(*(,1 3$3(1'5(&+7 3$3(1'5(&+7

Chemische bedrijven moeten isolatie in hun energiemanagementsysteem opnemen. FOTO: SHUTTERSTOCK

moeten bedrijven in hun energiemanagementsysteem opnemen. Wat wij vanuit onze kant proberen te doen is het onderwerp via SPICE3 op de agenda te zetten en zo tussen de oren van onze leden te krijgen. Het doen van dergelijke handreikingen werkt naar onze mening het best.” SPICE3 (www.spice3.eu) geeft informatie op landenen op EU-niveau over weten regelgeving, initiatieven, subsidie- en financieringsmogelijkheden, instrumenten en praktijkvoorbeelden (best practices) en evenementen rond en over energie-efficiëntie (en de rol van isolatie daarin), en workshops. Gerrits: “De toegevoegde waarde van een gebruikersgroep bovenop de informatie die een bedrijf zelf krijgt in contact met een isolatiebedrijf (bijvoorbeeld op basis van een energiescan) is volgens hem beperkt. Een bedrijf moet zelf op basis van de inzichten wat het oplevert een investeringsbeslissing nemen”. Milieuwinst Omdat VIB dat ook weet, heeft de branchevereniging voor thermische isolatiebedrijven een leaflet ontwikkeld met de rol die het isolatiebedrijf kan spelen bij het gelijktijdig voortkomen en bestrijden van corrosie, en besparen van energie. Gerrits waardeert die stap.”Energie en energiebesparing zijn top-of-mind voor onze leden. Voor een groot deel van de producten van hen bestaat 80-90% van de kostprijs uit energie. Je kunt dus niet anders dan stellen dat elke besparing op dat vlak direct terug te vinden is in de productiekosten. Je zit echter altijd met de afweging: hoeveel levert het op ten opzichte van andere maatregelen

isolatie

die zijn te nemen daarbij geldt voor deelnemers aan het MJA3 of MEE convenant dat zij in praktijk alle maatregelen tot 5 jaar tzt moeten nemen. Isolatie speelt een belangrijke rol bij verlaging van de schoorsteenemissies. Die emissies moeten omlaag, maar we moeten ook naar andersoortige processen toe. Omdat wij als sector voornamelijk bezig zijn met het omzetten van energiedragers naar grondstoffen en materialen, is met een verschuiving van de energievraag naar bijvoorbeeld elektrochemie en biomassa en omzetting van het warmtevoorzieningssysteem voor ons als sector een grotere milieuwinst te halen”. De ambities zijn groot. Misschien tè groot? “De discussie òf we de doelstellingen gaan halen is niet de discussie die we nu nodig hebben. Als we dit doen, kan de chemische industrie de doelen halen. De vraag is niet òf we de beoogde emissiereductie kunnen halen, maar hoe we dat gaan doen. De Routekaart 2050 laat zien wat daarvoor nodig is.” Waar chemische industrie in 2050 staat, weet ook Gerrits niet. “Dat is de vraag. Met wat ik nu zie is dat wij in Nederland als onderdeel van het ARRA-cluster (Antwerpen/Rotterdam/ Rhine/Ruhr Area) een hele goede en sterke positie hebben. De uitdaging naar 2050 is gigantisch. We hebben ook nu niet de beschikking over de goedkoopste energie. Maar je hoeft niet de goedkoopste te zijn om goed te kunnen opereren. We staan in ieder geval goed voorgesorteerd om een sterke positie te hebben. Maar hoe die er in 2050 uitziet, dat zien we dan”.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Inspectie aan isolatiesystemen

Meten is weten Regelmatig wordt NCTI verzocht inspectie te verrichten aan een isolatiesysteem. Reden is vaak de vaststelling van de huidige staat van onderhoud en te nemen maatregelen om bijvoorbeeld energie te sparen of corrosie te voorkomen. Aanpak en de bevindingen van dergelijke onderzoeken worden in dit artikel weergegeven. ij een inspectie door NCTI wordt allereerst samen met de opdrachtgever het doel van het onderzoek bepaald. Belangrijke onderdelen zijn tijd, actualiteit of ambitie van opdrachtgever, vaak de onderhoudsmanager. Nadat het doel is bepaald stellen, kunnen de inspecteurs ook de omvang

van het onderzoek vaststellen. De scoop omvat de processen, systemen en locaties die onderzocht gaan worden. Ook de uitsluitingen komen in dit stadium aan de orde. Als derde wordt de analysemethode vastgesteld. Hierbij valt te denken aan de optische waarneming en waarneming gebruikmakend van meetinstrumenten. Een veel gebruikt meetinstrument is natuurlijk de (contact) thermometer en in mindere mate de warmtebeeldcamera. Quick Win De inspectie leidt na afronding tot een rapport op een gezamenlijk vooraf bepaalde planning. In het document zijn bovendien de waarnemingen, conclusies en aanbevelingen naar aanleiding van het onderzoek terug te vinden. Nadat deze zijn beschreven wordt het geheel voorzien van een samenvatting

Op deze afbeelding is duidelijk te zien dat het roestvaststaal is gecorrodeerd.

isolatie

MagazineÄŻpÄŻOKROBER 2017

en in conceptvorm aan de opdrachtgever opgeleverd. De definitieve oplevering van het rapport volgt na een dialoog met de opdrachtgever. Het streven is het rapport zo af te leveren dat de opdrachtgever direct met de aanbevelingen en ‘quick wins’ aan de slag kan. Deze kunnen in een plan van aanpak, eventueel met gebruik van de ‘Risk Based Inspection’-matrix worden omgezet in actiepunten die naar de eerder gestelde doelen van de opdrachtgever leidt. In zijn bestaan heeft NCTI al veel van dergelijke onderzoeken uitgevoerd. De ervaring leert dat er ook altijd wel een noodzaak is voor onderzoek naar het isolatiesysteem. Helaas bepalen operationeel- en onderhoudsmanagers aan de hand van prioriteiten vaak anders. Dit heeft te maken met het feit dat isolatie niet op de eerste plaats komt en dat alles onder de isolatie onzichtbaar is en niet zonder meer zorgen baart. Supervisie CINI is groot voorstander van supervisie en inspectie tijdens de montage van isolatie. Dit is gewenst bij warme isolatie en noodzakelijk bij koude isolatie; als de afwerking is aangebracht, is nauwelijks meer vast te stellen of de montage juist is uitgevoerd en of – na lagere tijd – corrosie heeft plaatsgevonden. Roestsporen zijn dan van ‘grote waarde’, maar bij ontbreken hiervan zal besloten moeten worden om uit te pakken. Corrosie is eigenlijk alleen maar goed waar te nemen als een isolatiesysteem wordt verwijderd. Energieverlies is vooral goed te bepalen aan de hand van niet geïsoleerde leidingen en overige componenten, of wanneer het isolatiemateriaal bij warme isolatie verzadigd is met vocht. Stress cracking corrosie Corrosie heeft vele gezichten. Tijdens de tweedaagse CINIcursus besteedt NCTI hier ruimschoots aandacht aan. De trainer beperkt zich tot het benoemen en beschrijven van drie vormen. Deze zijn oppervlaktecorrosie, galvanische corrosie en stress cracking corrosie. Temperatuur, vocht en (lucht) vervuiling spelen bij alle vormen een cruciale rol. Bij galvanische corrosie is bovendien sprake van twee verschillende metaalsoorten. Bij stress cracking corrosie altijd van roestvaststaal, chloriden en (trek)spanning op de procesleiding. De opdracht in het onderhavige geval was om vast te stellen waarom de roestvaststalen (warm) watertransportleiding lek raakte. De verbazing van de opdrachtgever kwam voort uit het feit dat hij van mening was dat roestvaststaal heel duurzaam is en niet lek kan raken. Dit bleek toch het geval. Aan de oppervlakte van de leiding zijn roestsporen waar te nemen, zoals de foto bij dit artikel ook laat zien. Deze roestsporen duiden op een aanslag van de matrixstructuur van het staal. Hierdoor verzwakt het en treden scheurtjes op. De oplossing van dit probleem moet gevonden worden in het vervangen van de roestvaststalen leiding. Bovendien moet worden voorkomen dat vocht binnendringt, en

isolatie

indien dat toch het geval is, moet dat vocht ook weer kunnen ontwijken. Hierdoor blijft de oppervlakte van de leiding droog. Energiebesparing Het niet isoleren van klep, afsluiter of flens komt nog maar al te vaak voor. ‘Buitenstaanders’ verwachten dat de industrie hier actie op onderneemt, vaak tevergeefs. In het algemeen kan worden gesteld dat de mate van energiebesparing bij deze isolatie vaak in het verborgene blijft. Energieverlies en mede hierdoor de energiekosten blijven zo onbekend. Ook kan de motivatie zijn dat door isolatie het optische zicht op de status van onderhoud verdwijnt en dat corrosie later dan nu het geval is kan worden waargenomen. Een moeilijkheid bij de analyse na inspectie is de prijs van energie en de benadermethode; hoeveel equivalente meter stelt bijvoorbeeld een afsluiter of flens voor. Bovendien is het van belang om het proces te kennen, om te weten hoeveel uur een proces in bedrijf is. Er is echter een alternatief. Vanwege de doorgaans hoge procestemperatuur is de inzet van een matras als snel rendabel.

Thermografische afbeeldingen waarbij een niet geïsoleerd pomphuis warmte uitstraalt. Het gebruik van matrassen is bij hoge procestemperatuur al snel rendabel.

MagazineįpįOKTOBER 2017

Isolatie

Product

Asbipro voegt Wraptec van BMI Group aan assortiment toe

Geen vocht òp de leiding C De belangrijkste oorzaak van corrosie is de

toetreding van vocht. Asbipro heeft daarom

Wraptec opgenomen in het assortiment, een waterdicht polymeer die op HVAC-leidingen de onderliggende isolatielaag droog houdt

en beschermt. Sneller en gemakkelijker dan plaatwerk, met voordelen op gebied van montagesnelheid en -flexibiliteit.

orrosie onder isolatie is in veel gevallen een gevolg van beschadiging van het isolatiesysteem. Vocht krijgt door openstaande verbindingen gelegenheid door de isolatie bij de leiding te komen. Vochtophoping vindt plaats en de onderliggende leiding gaat eroderen met corrosie als gevolg. Om aantasting te voorkomen is het altijd raadzaam om leidingen te coaten. Maar de ervaring leert, dat ook dat niet altijd honderd procent effectief is. “Zonder vochttoetreding geen corrosie, zo simpel is het eigenlijk”, zegt senior sales executive Hans Vlasman van Asbipro in Schiedam. Wraptec Asbipro heeft daarom een nieuw product van Duitse makelij in het assortiment opgenomen dat doeltreffend is in zijn eenvoud. Geen schaal, geen mat, maar een zelfhechtend polymeer waarmee de leiding kan worden ingepakt. Vlasman: “Wraptec is een nieuw materiaal van Monier Roofing Components (BMI Group) uit Berlijn dat in de open lucht kan worden ingezet voor de oppervlakteafwerking

Wraptec is snel aan te brengen, zoals hier bij het Arnolfini Centre for Contemporary Art in Bristol. FOTO’S: BMI GROUP

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

van geïsoleerde HVAC-leidingen. Het is absoluut wateren dampdicht en kan zo een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van corrosie onder isolatie. Wraptec is bestand tegen UV en behoudt zijn eigenschappen in een breed temperatuurbereik.” Montagesnelheid Voor Nederland is het product redelijk nieuw. In het buitenland raakt het al ingeburgerd. Zo zijn de HVACleidingen in het Arnolfini Centre for Contemporary Art in Bristol daar een mooi voorbeeld van. De bestaande installatie werd vervangen, maar door de beperkte ruimte bleek de toepassing van plaatwerk bijna onmogelijk. In het DNA van de Nederlandse isolatiemonteur zit toch vooral de afwerking met plaatwerk. Maar het is tegelijkertijd erg arbeidsintensief en in bestaande bouw moet de ruimte er wel zijn. Wraptec heeft op dat vlak met hetzelfde eindresultaat een aantal voordelen. Maar wat is Wraptec? Het 1,05 mm dikke materiaal bestaat uit een polymeer (polyisobutyleen) en wordt geleverd in de breedtes 70, 140, 280 en 560 mm. Het is verkrijgbaar in rollen van tien meter in de kleuren antraciet en lichtgrijs. Het gevulcaniseerde materiaal laat zich snel verwerken op een droge, stof-, olie-, siloconen- en ijsvrije oppervlakte. Het product is gebaseerd op achttien jaar ontwikkelervaring van dezelfde firma die Wakaflex ontwikkelde. Wraptec wordt dan ook geleverd met tien jaar productgarantie. Net als bij veel isolatieproducten is het geen fan van vorst en laat het zich het best verwerken bij een omgevingstemperatuur tussen de +5 en +40 graden Celsius. Het product zelf kan oppervlaktetemperaturen aan die variëren van -40 tot +100 graden Celsius. Omdat het op compacte rollen van tien meter zit, is het gemakkelijk naar het werk te transporteren en neemt de opslag weinig ruimte in. De snelle montage van het zelfsluitende product is ook een van de voordelen. Nabewerking is niet nodig. Door die snelheid van montage kan het werk tot wel de helft sneller worden gedicht. Behalve een goede schaar is er ook geen speciaal gereedschap voor nodig. Op de website www. asbipro.nl zijn behalve productbladen, videos en brochures ook montage-instructies te vinden.

Wraptec komt in verschillende breedtes op rollen van tien meter lengte. Dat heeft transport- en opslagvoordelen.

van dezelfde fabrikant. Deze eencomponentenlijm (silane modified polymer) is oplosmiddelenvrij. Iets wat steeds meer een onderwerp gaat worden: Wraptec is volgens opgave van de producent voor de volle honderd procent recyclebaar. Hans Vlasman van Asbipro zegt: “Het product is naar onze mening een welkome aanvulling op het assortiment producten dat de isolatiemonteur tot zijn beschikking heeft om corrosie onder isolatie te voorkomen. Het speelt in op onderwerpen als verlaging van de kosten en verhoging van de kwaliteit”. Het is duidelijk: als het aan Asbipro ligt, gaat Nederland aan de Wraptec.

Flexibel Een overlap van 20 mm tussen de stukken is voldoende om zowel de verlangde isolatiewaarde als vochtdichtheid en bescherming van de isolatie te waarborgen. Daarbij is het wel belangrijk dat aflopend vocht na de installatie zich niet tegen de overlap kan ophopen. Er wordt daarom aangeraden horizontale leidingen onder een afschot van minimaal 3 graden te leggen. Het materiaal is door zijn beperkte dikte extreem flexibel zodat bochten en t-stukken strak kunnen worden afgewerkt. Recyclebaar De kritische plekken waar onderdelen uit de afdekkingslaag steken kunnen waterdicht worden gemaakt met M-Glue

isolatie

Een overlap van 20 mm tussen de stukken is voldoende om zowel de verlangde isolatiewaarde als vochtdichtheid en bescherming van de isolatie te waarborgen.

MagazineįpįOKTOBER 2017

nieuws Cursusplanner 2017 en januari 2018 Elastomeren 1 (Armaflex) Elastomeren 1 (Armaflex) Elastomeren 1 (Armaflex) Elastomeren 2 (Armaflex) Elastomeren 2 (Armaflex)

20 nov 2017 04 dec 2017 17 jan 2018 18+19 dec 2017 29+30 jan 2018

Voor de snelle beslissers: de cursus Praktisch Opmeten heeft nog een beperkt aantal plekken. Dat geldt ook voor binnenkort te starten cursus IMI en IMI-A, dus meld uw personeel zo snel mogelijk aan. OOI kan in een 0-meting het isolatieniveau van een cursist bepalen zodat op het goede niveau kan worden ingestroomd. Dat kan zijn: Basis isolatie, Isolatiemonteur industrie (IMI) of Isolatiemonteur industrie Allround (IMI-A). Heeft u belangstelling of vragen? Laat het weten. OOI organiseert ook cursussen op maat.

Basiscursus Tracing in ontwikkeling samen met de branche In de diensten die het isolatiebedrijf aanbiedt, komt steeds vaker tracing voor. Het op temperatuur houden van leidingen is immers een van de kernactiviteiten van de isolatiemonteur. Om op deze ontwikkeling in te springen hebben de gerenommeerde leveranciers en OOI de krachten gebundeld in de ontwikkeling van een tracingcursus. Door de krachtenbundeling krijgt de cursist een strak op de beroepspraktijk aansluitende brede opleiding van de diverse aangeboden systemen. Momenteel werken OOI en leveranciers aan verfijning van de cursusinhoud en het ontwikkelen van praktijkopdrachten. In de begeleidingscommissie zijn opgenomen Rob Veth en Michel Luijten (Bartec Nederland), Reinoud van Limbeek en Kees Oerlemans (Pentair Thermal Building Solutions), Erik Windmeijer (WebHeat), Bas Spekreijse (Huikeshoven), Theo Zalingen (Thermon Europe). Betrokken OOI-docenten zijn Martin Witter en Bert Hoekstra. Zodra de cursusdata bekend zijn, zullen we hier op deze plek melding van maken.

Lerend werken in een kampioensprogramma Mauro Doesburg wil de beste isolatiemonteur van Europa worden. De Nederlandse kampioenschappen heeft hij samen met Gerson Paulina al gewonnen. Samen gaan ze volgend jaar naar de Europese Vakwedstrijden Isolatie in Keulen. Dat is best bijzonder. Ook bijzonder is dat de cursussen die de inmiddels achttienjarige monteur volgt bij OOI in Woerden zijn erkend door de inspecteur van onderwijs. Met het ontwikkelde programma stoomt Mauro door van basisopleiding, via specialisaties tot IMI. Doordat hij zo aan het benodigde aantal lesuren komt, voldoet hij tevens aan de eisen van de leerplichtwet. Deze door de onderwijsinspectie goedgekeurde constructie staat daarmee open voor elk isolatiebedrijf dat een jonge isolatieprofessional in dienst wil nemen en bij OOI met de benodigde lesuren wil laten bekwamen in het isolatievak.

IsolatiePLUS 69 De komende IsolatiePlus! nummer 69 staat weer boordevol opleidings- en isolatienieuwtjes. Wist u bijvoorbeeld hoeveel isolatiemateriaal is verwerkt in de nieuwe Rolls Royce Phantom? Het team dat de taart in deze editie ontvangt is aan het werk in het nieuwe Ommelander Ziekenhuis in Groningen. Op de voorkant, en in de rubriek Portret van een vakman is deze keer de 28-jarige isolatiespecialist Ruud Veerman te zien. Na eerst alle voorkomende werkzaamheden in de isolatiepraktijk te hebben doorlopen, vervult hij nu de functie van calculator-werkvoorbereider bij Stiso Isolatiewerken in Punthorst. Lees in IsolatiePlus waarom perfect plannen aan de basis staat van prima en perfecte (isolatie)prestaties.

isolatie

MagazineÄŻpÄŻOKTOBER 2017

JAAR

GANG

19 NU

MMER 69

Sponsoring Easytop afsluiters voor leerdoeleinden

Viega ondersteunt kennisvergroting isolatiemonteur In een wereld die draait om duurzaamheid, is kennis van isolatietechniek een eerste vereiste. Het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Isolatiebranche verzorgt daartoe vakgerichte opleiding en scholing. Om te zorgen dat leerlingen ook voldoende kennis opdoen van het effectief isoleren van afsluiters, sponsort Viega Nederland sinds kort OOI met Easytop-afsluiters.

en goede isolatie van (industriële) leidingsystemen heeft een positieve invloed op het rendement van verwarmingsen koelinstallaties. Tevens zorgt het voor een maximale energieprestatie. Naast de kostenbesparingen die door isolatie worden bereikt, draagt het ook bij aan (persoonlijke) veiligheid, gezondheid en comfort van gebruikers. Binnen deze leidingsystemen worden afsluiters met grote regelmaat ingezet. Het isoleren hiervan vergt de nodige kennis en kunde. Het is een specialisme dat zich echter terugverdient, want het negatieve effect van een niet-geïsoleerde afsluiter komt overeen met dat van een niet-geïsoleerd leidingtraject van maar liefst zeven meter.

Om cursisten bij Stichting OOI de gelegenheid te bieden zich juist ook op dit terrein te bekwamen, sponsort Viega Nederland het opleidingsinstituut met Easytop afsluiters. Belangrijk voordeel van deze afsluiter is de verhoogde spindel met de niet-geleidende kunststof hendel. Daardoor is niet alleen de afsluiter eenvoudiger en sneller te isoleren, maar is ook het inwaterpunt bij deze afsluiters korter. De kans op niet of niet goed geïsoleerde afsluiters wordt daarmee aanzienlijk kleiner. Easytop-afsluiters van Viega zijn vervaardigd uit het hygiënische en toekomstvaste materiaal brons of roestvast staal dat een duurzame en soepele werking en functiebetrouwbaarheid garandeert. Het leveringsprogramma omvat kogel- en schuifafsluiters en keerkleppen in de diameters DN 12 tot en met DN 100.

Easytop afsluiters van Viega zijn door de verhoogde spindel snel en eenvoudig te isoleren. Het OOI leert hoe. FOTO: VIEGA

Viega: Met wereldwijd meer dan 4.000 medewerkers behoort de Viega Groep tot de belangrijkste producenten van installatietechniek. Op vier locaties in Duitsland worden de producten vervaardigd. Speciale oplossingen voor de NoordAmerikaanse markt worden in McPherson (VS) geproduceerd; in Wuxi (China) ligt het zwaartepunt op productie voor de Aziatische markt. Naast buisleidingsystemen behoren voorwand- en afvoertechniek tot het productenprogramma. Het assortiment omvat circa 17.000 artikelen voor gebouwentechniek, utiliteit alsook in industriële installaties en scheepsbouw. De verkoop verloopt grotendeels via eigen verkoopkantoren in verschillende landen.

isolatie

MagazineįpįOKTOBER 2017

ISOLATIE-INNOVATIE ZIT IN ONS DNA

Beter. Sneller. Makkelijker en 100% waterdicht.

EENVOUDIGE CORROSIEBESCHERMING

MET WRAPTEC - Zelfsluitend - Compleet waterdicht - UV-resistant / Weather resistant - 100% recycleerbaar, oplosmiddelenvrij =HHU ÈµH[LEHO ]HHU JHVFKLNW YRRU ERFKWHQ - Temperatuurresistentie: -40Â°C tot +100Â°C (HQYRXGLJH PRQWDJH JHHQ VSHFLDDO JHUHHGVFKDS QRGLJ

NU VERKRIJGBAAR BIJ ASBIPRO

T +31 (0)10 â&#x20AC;&#x201C; 208 5400 E distri@asbipro.nl W www.asbipro.nl

nl@g nl@goebel-group.com

WWW.GOEBEL-GROUP.COM

+31 (0)13 572 02 29

Donâ&#x20AC;&#x2122;t let water take hold of your pipes

Combat the risk of Corrosion Under Insulation CUI is a major issue in the industry. It leads to higher maintenance costs and can cause pipe leaks or even ruptures. According to NACE*, water-leachable salt, water retention, permeability and wettability all play a major role in mitigating the risk of CUI. Our next generation ProRox mandrel wound stone wool pipe sections with WR-Tech (Water Repellency Technology) get to grips with CUI. They absorb less water, dry faster, are more durable and have a very low water-leachable salt content. Minimising the risk of corrosion under insulation. See for yourself at rockwool-rti.com.

NEW ProRoxÂŽ PS 960/970 /970 mandrel wound pipe sections

Best in class solution to help mitigate CUI

PATENT PENDING

*National Association of Corrosion Engineers - NACE SP0198-2010 (2.1.2)

TECHNICAL INSULATION