Isolatie Magazine 84 December 2019

Isolatie Magazine

84 VAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 21 - DECEMBER 2019

TA Sabic Geleen

Industrial Heat & Power

Aerofoam

WWW.ISOLEREN.NL

ISOLATIE IS WEER BETER GEWORDEN

Dezelfde technische prestatie tegen een fractie van de isolatiedikte. www.armacell.com/armagel

ArmaGel HT Ontdek nieuwe kansen met onze volgende generatie Aerogel blanket technologie. ArmaGel HT is de betrouwbare oplossing voor toepassingen bij hoge temperaturen tot 650 °C. Ontworpen voor veiligheid en flexibiliteit.

ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesector en tevens het officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI), Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en de Stichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI).

ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Leden en Buitengewone Leden van de VIB ontvangen ISOLATIE Magazine uit hoofde van hun functie. Het magazine wordt tevens kosteloos toegezonden aan professionals in de branchekolom, waaronder isolatieondernemers, opdrachtgevers, raadgevende ingenieurs, overheden en beleidsmakers, onderhoudsmanagers en installateurs.

Abonnementen: U kunt het abonnement aanvragen of beëindigen via info@isoleren.nl Uitgave: Printrendement Tituslaan 13, 6642 AP Beuningen T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl Redactie: Kees de Vries Redactie Noordewier-Reddingiuslaan 85, 3066 JA Rotterdam T (010) 2206161 E isoleren@keesdevriesredactie.nl

Voorwoord Klimaat? Top! Twee weken lang vergaderen 25.000 mensen in de Spaanse hoofdstad Madrid tijdens de 25ste VN-Klimaatconferentie over een enkel onderwerp, namelijk over opwarming van de aarde. Eerst gedacht in Chili en daarna in allerijl verplaatst naar Madrid is het voor velen een logistieke ramp.

Denk maar in, 25.000 bedden en bijna zoveel nieuwe vliegtickets. De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg nam naar Chili en nu naar Madrid tenminste nog de zeilboot. Opwarming van de aarde is een serieus probleem. Maar een top over opwarming, geld, emissierechten en wat politiek wenselijk is, zou met de Trias Energetica in eerste instantie moeten gaan over energiebesparing en dus ook over isolatie van gebouwen en installaties. Energie die je niet gebruikt, is de eerste en daarmee beste besparing. Goede isolatie is zowel in de industrie als in de utiliteit van doorslaggevend belang bij energie-efficiëntie. We weten hoe het moet. De CINI-richtlijn voor industriële processen zou mondiale toepassing moeten krijgen. Idem voor de ISSO-64 publicatie over kwaliteitseisen in de utiliteitssector, die binnenkort verschijnt. Daarnaast kan een mondiale energie-investeringsaftrek of zo u wilt energiebesparingsaftrek voor isolatiemaatregelen een flinke stimulans zijn energiegebruik en CO₂-uitstoot te temperen. Klimaat? Top! Isolatie! Zijn het dromen? Ach, het eind van het jaar is daarvoor ook wel een goede tijd. Niettemin werken we er in Nederland hard aan om het isolatiewerk zowel in Nederland als daarbuiten de plek te geven die het verdient. Ik wens u fijne feestdagen en een goed en gezond 2020!

Hans Koole, voorzitter VIB

INHOUD

Redactieraad: Jan Zanen en Hans Koole (VIB) Dimi Marijs (Armacell International)

8

Advertentieverkoop: Henk van der Bend Advertentietarieven op aanvraag T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl Uitgever: Yvonne van der Bend Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIB Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@isoleren.nl Voor meer informatie over de Stichting OOI: Korenmolenlaan 4, 3447 GG Woerden T (0181) 659 555 E info@ooi.nl Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Hofweg 1, 3208 LE Spijkenisse T (0181) 698030 info@ncti.nl info@cini.nl Fotografie: Photol, Alinea-Stokvisch

Interview

Voor de isolatiesector is 2019 een uitvoeringsjaar geweest, zo geeft VIB-voorzitter Hans Koole aan. Er is veel in gang gezet, dat voor een belangrijk deel het jaar 2020 zal kleuren.

22

ISSO 64

Samen met zowel de installatie- als de isolatiesector in Techniek Nederland en VIB maakt kennisinstituut ISSO zich hard voor actualisering van de publicatie ISSO 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’. Het werk is tot op een oor na gevild, zo vertelt projectleider Jos de Leeuw.

32

Verslag Industrial Heat & Power 2019

Een succesvolle beurs smaakt altijd naar meer. Met een prima generale repetitie in 2019 starten nu al de voorbereidingen voor de editie 2020 van Industrial Heat & Power, die wat het isolatievak betreft groter, mooier en nog indrukwekkender zal zijn.

Vormgeving: PINTA, Middelburg Druk: Zalsman, Zwolle © 2019, VIB

Verder in dit nummer: Isolatie Journaal .................................................................. 5

Crombach zestig jaar...................................................... 36

Mabi/Van de Graaf-Isolatietechniek .................. 12

Aerofoam.................................................................................. 40

VIB ALV ........................................................................................ 16

Jörg/Iso Core ........................................................................ 44

Armacell/DC Bijenkorf .................................................. 18

Saint-Gobain Isover ......................................................... 34

Sabic Geleen/Brand ......................................................... 26

CINI-NCTI................................................................................... 46

OOI Nieuws .............................................................................. 30 2

Coverfoto door Kees de Vries – Isolatiewerk: Isolatiebedrijf H.J. Crombach Heerlen.

Colofon

SIG BENELUX toonaangevende distributeur van gespecialiseerde isolatiematerialen SIG is Nederlands grootste en meest toonaangevende producent. leverancier en distribiteur van thermische en akoestische isolatiematerialen.

Onze materialen worden onder andere toegepast bij de isolatie van de (petro) FKHPLVFKH HQ SURFHV LQGXVWULH RÎ? VKRUH ROLH HQ JDVZLQQLQJ LQGXVWUL­OH NRHOWHFKQLHN scheepvaart, gebouwen en OEM.

“VOOR AL UW TECHNISCHE ISOLATIE OPLOSSINGEN!�

Tailor made confectioneren SIG is gespecialiseerd in het bewerken van alle mogelijke isolatie materialen. Zo kunnen we voor u isolatiematerialen maken die naadloos op iedere ondergrond aansluiten. Wij kunnen ]DJHQ OLMPHQ IUH]HQ XLW RQGHU DQGHUH 3Ζ5 HQ hardschuim, steenwol, EPS, en polystyreen.

THERMISCHE ISOLATIEMATERIALEN

LUCHTTECHNIEK

AKOESTISCHE ISOLATIEMETRIALEN

ELECTRISCHE TRACING

SIG Technische IsolatieSpecialist Touwbaan 26 2352 CZ Leiderdorp +31 (0)71 541 55 03 leiderdorp@technischeisolatiespecialist.nl SIG Technische IsolatieSpecialist Zijlweg 1 5145 NR Waalwijk +31 (0)41 656 51 11 waalwijk@technischeisolatiespecialist.nl

WWW.TECHNISCHEISOLATIESPECIALIST.NL

HOGE TEMPERATUREN ISOLATIE

BEVESTIGINGSEN AFWERKINGSMATERIALEN

Isolatie

Journaal

ArboTechniek, nieuw platform voor veilig en gezond werken in de isolatie!

Vol trots lanceert ArboTechniek, voorheen II Mens & Werk een nieuw platform op gebied van veilig en gezond werken in de technische installatie- en isolatiebranche.

ArboTechniek ondersteunt werkgevers en werknemers op het gebied van veiligheid en gezondheid. Op de gloednieuwe website arbotechniek.nl zijn onder andere de verschillende Arbocatalogi, factsheets en de branche-RI&E te vinden. Ook kunnen vakmensen uit de techniek er terecht voor informatie over regionale leernetwerken, Tips voor veilig werken zijn te vinden praktijkdagen Veilig en Gezond Werken en offerte-clausules. Daarnaast beschikt op arbotechniek.nl.

ArboTechniek over deskundige en ervaren adviseurs die bedrijven en medewerkers helpen veiliger en gezonder te werken. De adviseurs bieden kosteloos ondersteuning bij het zetten van de eerste stappen naar een veilige en gezonde werkomgeving. Leidinggevenden en werknemers kunnen contact zoeken met een adviseur in hun regio en een eerste afspraak inplannen om veilig en gezond werken tot een succes te maken. Het platform is een initiatief van de sociale partners en OTIB, en is te vinden op: www.arbotechniek.nl.

WAB per 1 januari 2020 van kracht De eind mei jl. in de Eerste Kamer aangenomen Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) is per 1 januari 2020 van kracht. Deze wet regelt aanpassingen op het terrein van het ontslagrecht en tijdelijke contracten (ketenregeling). De memorie van toelichting stelt dat ‘de arbeidsmarkt zekerheid en kansen moet bieden aan iedereen’. Met de Wet werk en zekerheid (Wwz) uit 2015 zijn stappen gezet, vindt het kabinet, maar ‘groot onderhoud’ is nodig op het terrein van flexibele arbeid, het ontslagrecht en de WW om een ‘nieuwe balans’ aan te brengen tussen zekerheden en kansen. De Wab moet dit gaan bewerkstelligen. Zo zullen payrollmedewerkers een andere rechtspositie krijgen, is er een betere bescherming voor oproepkrachten en zijn er aanpassingen in de transitievergoeding.

Techniek Nederland lanceert Milieubeheer Programma Vanaf 1 juli 2019 geldt de Informatieplicht Energiebesparing voor bedrijven die jaarlijks vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas(equivalent) verbruiken. Uitvoering van de wet kan veel tijd, moeite en geld kosten. Techniek Nederland gaat betrokken leden helpen om zo eenvoudig mogelijk en financieel gunstig aan de wet te voldoen.

Het Milieubeheer Programma is een praktisch hulpmiddel in de vorm van een planningstool. De applicatie legt alle verplichtingen uit in begrijpelijke taal en laat verschillende mogelijkheden zien om aan de wet te voldoen. Slimme keuzes maken het mogelijk tienduizend euro per jaar of meer te besparen op uitgaven voor energiebesparing. Het programma is een initiatief van MKB Nederland en opgezet in nauwe samenwerking met brancheverenigingen.

Hoe werkt het?

Deelnemende bedrijven krijgen toegang tot een online programma. Dat heeft alle maatregelen op een rij gezet met opties om aan de verplichtingen te voldoen. Per maatregel staat aangegeven wat de prijsverschillen tussen de opties zijn. Verder krijgt de gebruiker advies over de volgorde van te nemen maatregelen. De ondernemer maakt een eigen planningslijst die past bij het eigen bedrijf. Voor iedereen is dat anders. Deze tool kunt u ook gebruiken voor het uitwerken van een advies en planning voor uw zakelijke klanten. Tevens kan deze lijst worden gebruikt voor het overleg met de omgevingsdiensten die bedrijven gaan controleren op het naleven van de wet. Onderdeel van het programma zijn reminders die helpen herinneren wanneer bepaalde maatregelen uitgevoerd moeten worden. De deelnamekosten voor gebruik van het programma is afhankelijk van de bedrijfsgrootte. Techniek Nederland leden betalen via een kortingscode maar de helft. Na aanmelding kunt u direct beginnen.

Voor meer informatie: www.milieubeheerprogramma.nl isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Vanaf 1 juli 2019 geldt de Informatieplicht Energiebesparing voor bedrijven die jaarlijks vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas(equivalent) verbruiken.

5

Warenkorb

DE - EN

MEER DAN 45 JAAR IN ISOLATIE!

Clever shopping...

‘KAN NIET’ BESTAAT NIET!

HINEN GEBRAUCHTE ERSATZTEILE WERKZEUG CLIPS SCHRAUBEN NIETEN SCHLĂ–SSER ARBEITSSCHUTZ KOMPRESSOREN BĂœROEINRICHTUNG

www.iso-shop.de Sondermaschinen Vertriebs-GmbH StÜckackerstrasse 7 DE-79713 Bad Säckingen Tel: +49 (0) 7761 933 069 Fax: +49 (0) 7761 933 067

So shoppt man heute...

E-Mail: info@so-gmbh.de Internet: www.so-gmbh.de

Isolatie Journaal Isolatie Journaal Isolatie Journaal Isolatie Isolatie JournaalIsolatie Journaal Journaal 40% Nederlandse www.franssen.nl

ADVERTENTIE

A D VAEDRVTEE RNTTEI EN T I E

Foster Vapor-Fas 62-05: Total versterkt LNG-, Total versterkt LNG-, vapor barrier folie Clever Clever shopping... shopping...

Warenkorb Warenkorb

DE DE - EN- EN

CNG-poot CNG-poot met metovername overname

4545 JAAR IN IN ISOLATIE! MEERDAN DAN JAAR ISOLATIE! CO MEER -uitstoot heeft Overheid zoekt Overheid zoekt ‘KAN ‘KANNIET’ NIET’ industriĂŤle bron betrokkenheid betrokkenheid BESTAAT BESTAATNIET! NIET! industrie industriebij bijtransitie transitie

MEER ISOLATIE9'+2(.,62/$7,( 1/ NIEUWS? 9'+2(.,62/$7,( 1/

Recentelijk is 3M Ventureclad in diverse types niet meer Total heeft de Nederlandse onderneming Total heeft devoor Nederlandse onderneming leverbaar.

Temati heeft dit type folie, ook wel “five-ply�

HINEN HINEN GEBRAUCHTE oster Vapor-Fas 62-05.

GEBRAUCHTE ERSATZTEILE ERSATZTEILE WERKZEUG WERKZEUG CLIPS SCHRAUBEN CLIPS SCHRAUBEN NIETEN SCHLĂ–SSER NIETEN SCHLĂ–SSER ARBEITSSCHUTZ ARBEITSSCHUTZ KOMPRESSOREN KOMPRESSOREN BĂœROEINRICHTUNG BĂœROEINRICHTUNG

E

W

C

,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN ,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN vername stelt de Total Groep in staat haar vername stelt de Total Groep in staat haar

G

N

Temperatuur Warmte.

Doel is in te komen tot tot Temperatuur Warmte.

Doel is 2050 in 2050 te komen

t

brandstoffen aanzienlijk tete brandstoffenvoor voortransportbedrijven transportbedrijven AC-toepassingenaanzienlijk verwerkt als vergroten.

Zo kan de Groep vorm geven vergroten. Zo kan de Groep vorm gevenaan aanhaar haar werk van 350 aardgaswerk van 350 aardgaservanging van aluminium cladding.

ve bedrijven ve bedrijven veren aan de uitdagingen. veren aan de uitdagingen.

Europees marktleider op het gebied van aardgas zal Europees marktleider op het gebied van aardgas zal

Total heeft wereldwijd al een netwerk van 450 Total,62/$7,( heeft wereldwijd al een netwerk van 450 %5$1':(5(1' van 100 ,62/$7,( %5$1':(5(1' van 100 vert Compressed vert Compressed rankrijk, Duitsland, Nederland, Sondermaschinen rankrijk, Duitsland, Nederland,

www.iso-shop.de Gezocht: VIB-bedrijven www.iso-shop.de voor arbo-pilot So shoppt man heute...

KIJK OP So shoppt man heute...

Sondermaschinen Vertriebs-GmbH Vertriebs-GmbH 7 StÜckackerstrasse DE-79713 Bad Säckingen StÜckackerstrasse 7 Tel: +49 (0)Bad 7761 933 069 DE-79713 Säckingen Fax: Tel: +49 (0) 7761 7761 933 933067 069 werpen.

Fax: +49 (0) 7761 933 067

WWW.ISOLEREN.NL werpen.

E-Mail: info@so-gmbh.de ven van Internet: E-Mail: www.so-gmbh.de info@so-gmbh.de ven van Internet: www.so-gmbh.de

esteerd moeten worden Volgens de consultant kan de COâ‚‚-uitstoot van deworden esteerd moeten

$):(5.,1*(1 9(67,*,1*(1 $):(5.,1*(1 9(67,*,1*(1 verdienmodellen. Om de energie-efďŹ ciĂŤntie te verbeteren,

verdienmodellen. Om de energie-efďŹ ciĂŤntie te verbeteren, s twarmte nuttig te gebruiken, slimme technologie toe te twarmte nuttig te gebruiken, slimme technologie toe te $067(5'$0

$067(5'$0

1,(8:(*(,1 1,(8:(*(,1 voeren die 3$3(1'5(&+7

3$3(1'5(&+7 voeren die

vert.

vert.

www.franssen.nl www.franssen.nl

Rotterdam wil van vrijblijvendheid CO

A

K

B

Isolatie

Journaal

Eerste biodiesel van Rotterdamse mbo-ers een feit Op de RDM Camps in Rotterdam Zuid is de eerste biodieselfabriek voor het mbo feestelijk geopend. Het is een initiatief van het bedrijfsleven waaronder Shell (vertegenwoordigd door president directeur Marjan van Loon) en Engie (door algemeen directeur Ivo van Vliet) alsmede het Rotterdamse beroepsonderwijs waaronder Techniek College Rotterdam en STC (vertegenwoordigd door onderwijsbestuurder Philippe Raets, docent Erik Boehlé en student Maurice Kleijwegt).

De openingshandeling met president Zij gingen bij de opening in gesprek over de fabriek en het belang ervan voor alle directeur Marjan van Loon van Shell, partners. Rode draad: kies slim en werk samen in het belang van een zekere en meer duurzame toekomst. Even later rolde het eerste vaatje biodiesel uit de fabriek. onderwijsbestuurder Philippe Raets en Gemaakt door studenten en docenten van Techniek College Rotterdam op basis van algemeen directeur Ivo van Vliet van Engie. onder meer gebruikt frituurvet. Een aansprekend voorbeeld van contextrijk leren, waar Techniek College Rotterdam waar mogelijk op inzet.

Techniek College Rotterdam is een samenwerkingsschool van roc’s Albeda en Zadkine voor aansprekend techniek beroepsonderwijs in de regio Rijnmond. Bij Techniek College Rotterdam kunnen circa 7.000 studenten kiezen uit meer dan 150 mbo-opleidingen en kwalificatie-mogelijkheden, verdeeld over vijftien locaties in Rotterdam en omgeving.

Onderwijstrajecten worden samen met het bedrijven, instellingen en gemeenten ontwikkeld.

CBS: grootste reductie broeikasgas voor industrie en energiesector De uitstoot van broeikasgas lag eind 2018 15 procent lager dan in 1990. Tegelijkertijd groeide in die periode de economie met 80 procent. De grootste opgave voor de reductie van broeikasgassen ligt de komende jaren bij elektriciteitsbedrijven en de industrie. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In Rotterdam en Sittard-Geleen is de Het CBS baseert zich op emissiecijfers van het RIVM/Emissieregistratie. In 2018 uitstoot ook hoog door de aanwezigwerd 189,3 miljard CO₂-equivalent aan broeikasgas uitgestoten. Dat is 30 miljard heid van grote chemische complexen.

CO₂-equivalenten minder dan in 1990. De uitstoot wordt uitgesplitst in vijf sectoren: industrie, energiebedrijven, verkeer en vervoer, landbouw en gebouwde omgeving.

Alle sectoren zijn gegroeid ten opzichte van 1990.

Eén CO₂-equivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van één kilo CO₂ heeft. Per element zijn er wel verschillen. De uitstoot van één kilo lachgas staat bijvoorbeeld gelijk aan 298 CO₂-equivalenten en de uitstoot van één kilo methaan is 25 CO₂-equivalenten.

Reductie van broeikasgas Volgens het CBS werd in de afgelopen 28 jaar in de gebouwde omgeving en in de landbouwsector 6 miljard CO₂-equivalenten gereduceerd. Deze hoeveelheid CO₂-equivalenten kon wel weer opgeteld worden bij de uitstoot van de energiebedrijven. In de sector mobiliteit werd 3 miljard CO₂-equivalent gereduceerd. Op basis van voorlopige cijfers meldde het CBS in mei al dat de uitstoot in 2018 2 procent lager lag dan in 2017. Energiebedrijven zorgden daarbij voor het grootste deel van de afname.

In 2018 stootten zij 45,2 miljard CO₂-equivalenten uit. Alleen de industrie stootte met 57,2 miljard CO₂-equivalenten meer uit. In deze twee sectoren ligt volgens het CBS ook de grootste opgave. De energiebedrijven mogen in 2030 12,4 miljard CO₂-equivalenten uitstoten; in 2018 lag de uitstoot op 45,2 miljard. In de industriesector moet 21,5 miljard CO₂-equivalent bespaard worden. De uitstoot mag uitkomen op 35,7 miljard CO₂-equivalenten, vergeleken met een uitstoot van 57,2 miljard in het afgelopen jaar.

Hoogste uitstoot De uitstoot van broeikasgas per vierkante meter is in de gemeente Velsen het hoogste. Dat komt onder andere door de aanwezigheid van Tata Steel. De uitstoot in Velsen bedraagt 208,4 kilo per vierkante meter. Het grootste deel van deze gassen, 206,6 kilo, is CO₂. Het Brabantse Geertruidenberg heeft na Velsen de hoogste uitstoot, met 128,2 kilo per vierkante meter. Dit komt door de Amercentrale, een elektriciteitscentrale die deels op biomassa en deels op kolen gestookt wordt. In Rotterdam en Sittard-Geleen is de uitstoot ook hoog door de aanwezigheid van grote chemische complexen.

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

7

Isolatie

Interview

VIB-voorzitter Hans Koole bekijkt 2019 en 2020

‘Dialoog, interactie en hogere zichtbaarheid’ Nu de nieuwe cao duidelijkheid en arbeidsrust geeft tot 2022 en de klimaatdiscussie in alle hevigheid woedt, moet het isolatievak de gelegenheid benutten uit de schaduw te treden.

2019 was een belangrijk uitvoeringsjaar waarin de missie van de VIB intern en extern staat.

VIB-voorzitter Hans Koole pleit voor sectorale, intersectorale en internationale versterking, zeker in het zicht van ontwikkelingen in 2020 als gastheerschap van de Europese Beroepenwedstrijden, ISSO-Publicatie 64 en de broodnodige nieuwe instroom in de sector.

et gesprek vindt plaats bij VIB-voorzitter Hans Koole in zijn kantoor aan huis in Haarlem. Hij is even uit de running geweest door een longontsteking, wellicht opgedaan tijdens de afgelopen vakbeurs Industrial Heat & Power in Den Bosch. In het traditionele eindejaarsinterview klinkt tussen zijn antwoorden door af en toe nog steeds een scherpe hoest. Maar hij benadrukt dat hij weer is begonnen met werken en het inmiddels weer beter gaat. Er is immers nog het nodige te doen.

H

Hoe is 2019 voor de vereniging en het isolatievak te kenschetsen?

“2019 is op dat vlak voor beide een uitvoeringsjaar te noemen. Er waren veel ideeën en plannen gekoppeld aan de zes punten van de VIB-missie (zie kader, red.) zeker op

VIB-voorzitter Hans Koole. ‘Wil je als sector iets doen aan instroom van nieuwe medewerkers, dan moet je in eerste instantie bekend zijn en zichtbaar, regionaal en landelijk’.

8

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

De ISSO-publicatie 64 moet draagvlak krijgen en uitgroeien tot norm, zo is de VIB-wens.

de gebieden ondernemersklimaat en zichtbaarheid, kennis, innovatievermogen, kwaliteit, veiligheid, samenwerking en personeel. De toegevoegde waarde van de sector en het isolatiewerk moet onophoudelijk over het voetlicht worden gebracht. We zien dat we nog steeds behoorlijk wat tijd en energie moeten stoppen in een goed basisarrangement voor de sectorale en internationale samenwerking.

Het gaat allemaal niet vanzelf. In 2019 hebben we in samenwerking met andere clubs hard gewerkt de sectorale en internationale basis te versterken. De nieuwe cao geeft in ieder geval arbeidsrust, maar betekent wel dat we nog binnen de bedrijven flink aan de bak moeten op gebied van ouderenbeleid, duurzame inzetbaarheid en terugdringing van het personeelstekort. Ook de pensioendiscussie en

isolatie

Magazine

de dekkingsgraad van het pensioenfonds voor metaal en techniek PMT blijft alertheid vragen. Maar we zijn op de goede weg”.

Een van de uitgangspunten is dat de sector duidelijker zichtbaar wil zijn en een grotere toegevoegde waarde wil leveren. Hoe zijn de vorderingen op dat vlak?

“Een voorwaarde daarvoor is dat we veel meer aan kennisopbouw en -verspreiding gaan doen. Dat doen we onder andere door intensievere samenwerking met OOI en ook NCTI/CINI. Met OOI loopt dat al goed. We pakken het geplande arbeidsmarktonderzoek samen op, en ondersteunen de totstandkoming van ISSO 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’. Ook verzorgen we gezamenlijk

• DECEMBER 2019

9

Isolatie

Interview

De nieuwe cao geeft rust en schept ruimte de focus op de toekomst te richten.

de organisatie van het Isolatieplein tijdens Industrial Heat & Power afgelopen oktober in Den Bosch en een hernieuwde deelname en de Europese Beroepenwedstrijd Isolatie in 2020.

NCTI was in Den Bosch opvallend afwezig “Qua herpositionering liggen NCTI in 2019 wat achter, mede door interne zaken. Neemt niet weg dat we elkaar spreken en zaken afstemmen in het voorzittersoverleg en er binnen NCTI hard wordt gewerkt om de bemensing weer op orde te krijgen.

Pas daarna, naar verwachting in het eerste kwartaal 2020, ontstaat ruimte de samenwerking op operationeel niveau te intensiveren en gezamenlijk de schouders eronder te zetten.

We hebben op bestuursniveau tussen de drie organisaties in ieder geval als lijn naar de toekomst afgesproken: ‘Samen waar het kan en afzonderlijk waar het moet’. Voorheen was de focus en de onderlinge afstemming daar minder streng op gericht. Gedrieën hebben we dat nu een stuk scherper op het netvlies”.

10

isolatie

Magazine

Hoe ontwikkelde zich de samenwerking met partijen buiten de sector?

“In 2019 zag je die al heel goed ontstaan met deelname aan Industrial Heat & Power. Het isolatievak en OOI wisten samen met beursorganisator 54Events en aanpalende partijen isolatie en energie-efficiency een herkenbare plek op de beurs te geven. Maar ook met Techniek Nederland en ISSO is de samenwerking productief en zal op korte termijn leiden tot publicatie van de richtlijn ‘Kwaliteitseisen Isoleren’.

Maar vergeet ook de Europese samenwerking niet binnen koepelorganisaties Fesi en EiiF. We leveren als Nederland zowel de vice-president van de Recruitment and Training Commission (RTC) in mijn persoon als de secretaris-generaal van Fesi (VIB-secretaris Jan Zanen, red). Dat is niet alleen belangrijk om op gebied van Europese ontwikkelingen en regelgeving vinger aan de pols te houden, maar ook van elkaar te leren.

• DECEMBER 2019

Wij geven verder als Nederland ons visitekaartje af door in 2020 tijdens Industrial Heat & Power gastland te zijn voor de Europese Beroepenwedstrijd Isoleren”.

Wat is het grote belang om de beroepenwedstrijd naar Nederland te halen?

“Wil je als sector iets doen aan instroom van nieuwe medewerkers, dan moet je in eerste instantie bekend zijn en zichtbaar, regionaal en landelijk. Alle betrokken organisaties zullen hun hele netwerk uitnodigen naar Den Bosch te komen. Ik was dan ook blij dat de beursdeelname 2019 als generale repetitie door een ieder goed is gewaardeerd. Het event in 2020 wordt groter, mooier en zal isolatie nog beter in het blikveld spelen”.

Wat is een ander belangrijk speerpunt voor 2020?

“Los van de al genoemde zaken, is de ISSO-publicatie een hele belangrijke. Die moet zowel bij onze eigen leden en bij opdrachtgevers/installatiebedrijven draagvlak krijgen en in het werkveld worden gebruikt. Daar hebben OOI en OTIB met hun missie van het verkrijgen, behouden en actualiseren van vakmanschap op opleidingsgebied weer een rol te spelen. Bij monitoring van het gebruik van de richtlijn kun je denken aan NCTI. Die zou in een andere rol ook vraagbaak kunnen zijn op vlak van technische isolatie. We trekken bij de totstandkoming van de richtlijn ook bewust op met Techniek Nederland als partner. Die samenwerking kan op publiciteits-, maar ook op lobbygebied naar bijvoorbeeld politiek in 2020 bovendien ook tot andere mooie dingen leiden, zoals omzetting en bekrachtiging van deze richtlijn naar uiteindelijk een isolatienorm. Er zijn op dat vlak allerlei ideeën die in 2020 hun beslag moeten krijgen”.

‘What’s in it for me’ zal het individuele lidbedrijf denken.

“Uiteindelijk is een norm belangrijk voor de uitvoeringskwaliteit van het isolatiewerk, voor het bestaansrecht van de sector en daarmee ook voor het ondernemersklimaat en tegen het opportunisme.

Ondernemerschap is niet alleen kansen zien op de korte, maar ook op de langere termijn. Die gedachtengang om zaken precompetitief op te pakken om uiteindelijk hoger in de keten te komen mag wat mij betreft wel wat beter bij onze achterban landen. De rol van sec uitvoerende partij uitbouwen naar meer toegevoegde waarde door het ook leveren van advies. Kassa. Een aantal bedrijven ziet dat gelukkig, maar een aantal ook nog helemaal nog niet”.

De hectische markt en de waan van de dag nopen momenteel ook niet echt tot stilstand en sectorale toekomstreflectie.

“Ik weet ook dat het moeilijk is, maar iedereen in de techniek heeft een tekort aan personeel. Er is veel werk in de utiliteit en in de industrie moeten steeds meer en ingewikkelder

isolatie

Magazine

MISSIE VIB De Vereniging van Ondernemers in het thermisch isolatiebedrijf (VIB) staat voor het bevorderen van: • het ondernemersklimaat voor de leden van de VIB; • de zichtbaarheid en de toegevoegde waarde van goed isolatiewerk voor de samenleving; • de kennis en het innovatievermogen in en voor de isolatiesector; • de beschikbaarheid, kwaliteit en inzetbaarheid van (aankomend) werkenden in het isolatiebedrijf; • de veiligheid en de arbeidsomstandigheden voor werken in het isolatiebedrijf; • de samenwerking tussen de VIB-leden onderling, tussen isolatiebedrijven en hun opdrachtgevers en tussen de organisaties in de isolatiesector.

stops worden gedaan. En helaas is dat nog niet terug te zien in de prijs die het isolatiebedrijf kan rekenen, een prijs waarvoor het werk eigenlijk niet of met kunstgrepen rendabel gedaan kan worden. Dan klopt er iets niet, denk ik dan. Het is op termijn ook niet vol te houden lijkt me.

Alleen al voor het zeker stellen van je eigen toekomst moet je in sectorverband daarover juist wel nadenken.

Alleen als we als sector in gezamenlijk optrekken, kunnen we een potje breken. Je ziet het aan het opnemen van isolatiemaatregelen in de Energie-Investeringsaftrek. In de energie-efficiencyplannen staat isolatie inmiddels als eerste genoemd. Eendracht maakt macht. Maar omdat de situatie is zoals die is, zullen we als brancheorganisatie en opleidings- en ontwikkelingsfonds onze boodschap in keukentafelgesprekken naar de individuele ondernemer gaan brengen en in de keten met al genoemde partijen als Techniek Nederland.

Dus een meer zendende én ontvangende manier van communiceren?

“Vanuit de sectorgezamenlijkheid wordt gekeken hoe we het communicatiebeleid zo kunnen invullen dat het aansluit bij wat we willen en er meer dialoog en interactie ontstaat met de doelgroepen die het meest in beeld zijn: toekomstige werknemers, aanpalende sectoren en overheid. Een periodiek is daarvoor in onze ogen niet het meest geëigende medium en we zoeken naar manieren die daar beter geschikt voor zijn. Dat zal zich in 2020 ook moeten uitkristalliseren.

Isoleren is een vak waarop een ieder binnen de sector trots mag zijn, dat vaak ook is, maar dat nog onvoldoende uitdraagt. Op sectorniveau zullen we in dialoog en interactie niet rusten tot die trots ook buiten onze gelederen is geland. Verhoging van de instroom is daarbij benoemd tot topprioriteit”.

• DECEMBER 2019

11

Isolatie

Plaatwerk

Van de Graaf-Isolatietechniek kiest voor flexibel

Twee vestigingen, twee Mabi’s Van de Graaf-Isolatietechniek is al jarenlang betrouwbare isolatiepartner. Met een groeiende markt in zowel alu- als rvs-plaatbewerking groeide de behoefte de bewerkingsafdelingen in de vestigingen in Eindhoven en Almelo een boost te geven. Met een Mabi Laser in de ene en Mabi Bingo 16 in de andere vestiging wordt die behoefte ruimschoots gedekt. e werkplaats is compact. De vervolgstations sluiten goed op elkaar aan, zodat er weinig tijd verloren gaat met transport van materiaal. De drie plaatbewerkers doen hun werk snel, efficiënt en redelijk geruisloos. Eigenlijk net als de Mabi Laser die de nieuwe basis vormt voor het plaatsnijden in de vestiging van Van de Graaf-Isolatietechniek in Eindhoven. Hier wordt productie gemaakt. “Mabi levert hier als huisleverancier zo’n 80% van de machines. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je goede ervaringen uit het verleden, mee neemt naar de toekomst”, zegt directeur

D

Rob Bontenbal lachend als hem wordt gevraagd waarom hij voor een nieuwe lasersnijmachine uit is gekomen bij de fabrikant uit Zwitserland. “In Almelo hadden we al een Mabi Bingo 16 staan die helemaal door Mabi is gereviseerd. In Eindhoven groeide de behoefte aan een aanvulling, omdat we in toenemende name voor de voedingsmiddelenindustrie rvs-snijden. En dat is beter met een Mabi Laser dan met een Mabi Bingo te doen”. De nieuwe aanschaf trekt de plaatafdeling in de Brabantse vestiging in een grote stap naar de nieuwe tijd. “Voorheen hadden we hier een plaatwerkerij op de oude manier: met de hand, werkbank, pons, knabbel en slagschaar. Dus eigenlijk zijn we vanuit die positie het computertijdwerk ingestapt”.

Rvs en alu Het dienstenpakket van Van de Graaf richt zich voor zo’n tachtig procent op de utiliteit en twintig procent op de lichte industrie. Een te noemen groot recent project in isolatie en plaatwerk is onder andere Brainport Eindhoven. De industrie wordt alleen bezocht in samenwerking met bestaande klanten.”De grote concerns zijn daar gewoon beter op

”Met plaatwerk zitten we middenin een hele drukke periode”, aldus directeur Rob Bontenbal (2de van links), geflankeerd door Robin van Haperen, Lucien Slegers, Chris van Haperen en Mabi’s Tore Schumann.

12

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

De lasersnijder snijdt al het rvs voor zowel de vestiging Eindhoven als Almelo.

ingericht en hebben daar ook de mensen voor”. Bovendien is er in het huidige bestaande segment voldoende te doen voor Van de Graaf. De beide Mabi’s staan momenteel volop te draaien.

“Met plaatwerk zitten we middenin een hele drukke periode”, aldus Bontenbal. “Misschien zelfs wel een beetje té druk. De jongens draaien momenteel 500-600 m2 per week en dat is voor ons doen best veel, want wat we maken, monteren we ook zelf”. Bontenbal schat de verhouding tussen rvs en alu momenteel op 60-40%. Daar komt ook nog de productie voor derden bovenop die zo’n 20% van het totaal uitmaakt.

Bontenbal: “Maar daar zijn we kieskeurig in. Het moet eerlijk werk zijn, niet alleen de moeilijke tijdrovende karweitjes, maar ook de mooie rechte meters. We houden de prijs goed in de gaten. Je machinepark kan niet lopen als je er zelf niets aan verdient”.

Flexibiliteit Eindhoven snijdt het rvs voor beide vestigingen. Bontenbal is nu na enige ervaring bijzonder tevreden over de nauwkeurigheid die met lasersnijden is te realiseren. “De Laser is weliswaar iets trager dan een gewone Bingo en je kunt er geen kokers mee maken, maar met een aparte kokermachine is dat geen probleem. De flexibiliteit die je hebt in het snijden van rvs en het goede resultaat gaven de doorslag. En laten we eerlijk zijn: zowel een Laser als een Bingo produceren elk in een uur meer onderdelen dan je met twee man krijgt weggewerkt.”

isolatie

Magazine

App Dat wil niet zeggen dat de ondernemer geen wensen meer heeft. Vooral het digitaal inmeten om het vanaf de locatie direct naar kantoor/machinale afdeling te sturen, staat hoog op zijn verlanglijstje. Rob Bontenbal ziet het liefst dat Mabi op korte termijn komt met een app die het mogelijk maakt om de opmeetronde in het werk met zo weinig mogelijk tussenstappen naar de productiemachine te krijgen. Die app is er nog niet, maar bij het bedrijfsbezoek heeft technische specialist Tore Schumann van Mabi een draagbare pc met gespiegelde software van Bontenbal’s eigen Mabi Laser meegenomen om hier stappen in te kunnen maken. Tore Schumann: “We krijgen steeds vaker. We zijn er ook mee bezig, maar veel mensen onderschatten de complexiteit van onderling data-uitwisseling in een Industrie 4.0-omgeving. Het is ook gewoon een tijdsprobleem, omdat we in eerste instantie machinebouwer zijn. Automatisering wordt wel steeds belangrijker, ook op bestaande machines en dat realiseren we ons terdege. Dat is ook de reden dat in 2020 beproefde machines als de 16 Z Classic en later de Bingo 3000 E Classic met moderne software worden uitgebracht. Maar het heeft onze aandacht. Opmeten en datasturing via een gespiegelde pc is al wel mogelijk en zonder er een harde datum aan te hangen, is het slechts een kwestie van tijd dat er ook een app komt”.

• DECEMBER 2019

13

( ! ! .

*,

- .

& / MEER DAN1234 # ( 45 JAAR IN ISOLATIE! MEER DAN 45 JAAR IN ISOLATIE!

* (

( ( + ( % " , + ' !

-

( # ( . + 0

13 1$

$

/ (

( " # " - + (!

1 2NIET’

6 $

‘KAN NIET’

4 ‘KAN

& # "' ( , % ( " # " # +

(

"

5 4

8

4

( % 0

BESTAAT NIET! 7

BESTAAT NIET!

*,

- .

& /

- $ % - $ %

& & . # & & . #

&

& # % # %

" #

&

- $

"

$

- & .

#

# % .

# %

/ /

) " "

! "

# $

# ! %

! "

!& # $ % '

(

&

' ) ! % !# #

* (( (

!

() * # * # # + + , ( ! $

, ' $ #

# % % !#

$ %

"

& # "' (

! "

! "

! "

# $ ! "

! "

# $ # $ ! "

%

& # $ % # $ % # $ % %

& %

&

$

&

' &

' &

' $

! " #

# $

- % www.franssen.nl

www.franssen.nl

'( ) $ ) $ $

#

#

#

'( ) $ ) $ $

'( ) $ ) $ $

* #

() * # * # # + () * # * # # + () * # * # # + * # * # + & , $

, ' $ #

+ & , $

, ' $ #

, ' $ #

+ & , $

$ ,

# $

# $

$ ,

# $

$ ,

known for knowledge, built by people

technical solutions

Altijd een antwoord op uw technische isolatievragen!

Bij de isolatie van technische installaties wilt u als specialist niet voor verrassingen komen te staan. Vandaar dat u van uw leverancier en zakenpartner verlangt dat hij volledig thuis is in de wereld van het technische isolatiewerk. De know-how en het full-service concept van Insulation Solutions bewijzen dagelijks hun waarde. Voor alle vragen over speciale toepassingen kunt u als isoleerder een beroep doen op de adviseurs van Insulation Solutions, en de breedte van het leveringsprogramma garandeert dat wij een oplossing hebben voor uw isolatieprobleem.

Insulation Solutions B.V. Minosstraat 40 Postbus 5003 - 5004 EA Tilburg

www.insulationsolutions.nl

VCA is basisbagage – ADVERTENTIE –

SPECIALISTENHOEK Isolatie-innovatie

Geen VCA-certificaat? Dan zet je geen stap op het prolingen in marktknown en techniek.

Ook regelgeving en nieuwe for knowledge, built by people 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ inzichten – op basis van studie, onderzoek, en ervaringen 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ ject. Zo eenvoudig is dat. In 1989 is in de petrochemie – dragen bij aan aanpassingen. De industrie, met name het initiatief genomen tot een gecertificeerd veiligpetrochemie en chemie, speelt een sleutelrol in het veiligheidssysteem. Na een test- en ontwikkelingsperiode is Een vaktechnische vraag? Even een mailtje naar de heidsbeleid.

PotentiÍle gevaarzetting in combinatie met 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR het systeem sinds 1994 met de VCA-certificatie en – 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR redactie van Isolatie Magazine en de specialist antgrote aantallen werkzame mensen verklaart dit. In 2008 checklist breed en landelijk ingevoerd. Vrijwel alle woordt. In deze aflevering de vraag; heeft .RNHUPDFKLQH de laatste grote VCA-aanpassing plaatsgevonden, .RNHUPDFKLQH industriÍle het VCA-systeem 6FKDUHQ Hoe het opdrachtgevers best om te gaanhanteren met elastomeer-isolatie in met het nieuwe VCA-P (Petrochemie). Verder zijn gedrags 6FKDUHQ AL MEER 75 JAAR VERTROUWD BIJ CONTRACTORS =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ strikt.

VoorDAN isolatiebedrijven is licht, VCA-certificatie de barre buitenwereld, waar lucht, waterbasisen verbeteringsprogramma’s &RPELQDWLHPDFKLQHV ingevoerd en maakt de Laatste &RPELQDWLHPDFKLQHV ENDe INGENIEURSBUREAU’S WERELDWIJD tweede van Femme Tech Magazine is ververmelden) sla er je baas mee om de oren. bagage. +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE soms zelfs editie mensen vrij spel hebben.

BURJ DUBAI: Minuut Risicoen Analyse (LMRA) deel3DWHQWLHUWHV 6\VWHP uit van de,QNO VWXIHQO $QWULHE checklist. De +RHNHQEXLJHUV BURJ DUBAI: :DOVHQ schenen. Femme Tech is het jaarlijkse lifestyle-blad van Dan kun je snel in pas :DOVHQ gekwantificeerde ongevalleneis (injury frequency) is sinds 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV Techniek Talent over vrouwen en-techniek. sende vakkleding aanHeating demeer, INTEGRITEIT -van KWALITEIT PERFORMANCE cables Voor elastomeerisolatie in afkorting extraVeel kriti 3RQVPDFKLQHV 2008 geen VCA-criterium maar ondergebracht in VCA staattoepassing voor VGMNu Checklist Aannemers.

De 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ waarin verwerkt Insulphen. aandacht natuurlijk voor die het maken in slag,systeem en schakelt je chef melding, verbeter-inspan $IZLNNHOV\VWHPHQ sche omstandigheden, is vrouwen het Arma-Chek-programma waarin verwerkt Insulphen. een van registratie, VCA wordt vaak verklaard als Veiligheids-checklist 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV met o.a. zusterbedrijven inBelgiĂŤ, BelgiĂŤ, Duitsland, Engeland, 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV met o.a. zusterbedrijven Duitsland, Engeland, de techniek, over feiten en weetjes en achtergronden. wellicht meer vrouweontwikkeld.

Dit geslotencellige materiaal met hoge 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ning/actieplan.

In de praktijkinbetekent dit een scherper Aannemers. VGM omvat evenzeer ‘Gezondheid’ en 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ Frankrijk, Ierland, Nederland en Polen.

Productie en Connection technology .RNHU DINRUWPDFKLQHV Natuurlijk komen isook werkgevers aan hetvoordelen woord.die lijke collega’s in omdat Brandwerende ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ Frankrijk, Ierland, Nederland en Polen.

Productie dampdiffusieweerstand heeft met name .RNHU DINRUWPDFKLQHV preventiehandhavingsen verbeterbeleid.

VCA kentSystemen drie en ‘Milieu’.

Het systeem bedoeld voor opdrachtnemers *HEUXLNWH PDFKLQHV INSULPHEN: *HEUXLNWH PDFKLQHV Zoals Marielle vankoude-installaties.

Toor, omgeving directiemedewerker vanrisico. dat gewoon goed distributie van thermische, brandwerende akoestische INSULPHEN: voorin isolatie van Isolatiematerialen distributie van thermische, brandwerende en en akoestische certificatieniveaus: VCA * (beheersing Veiligheid/Gezondwerken een (technische) met verhoogd ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ Isolatiebedrijf Merwede in Arkel, gespecialiseerd werkt.

En geeft zelf met Technische een “one-stop-shoppingâ€? concept metuniek eenisolatie open celstructuur of met geringe watermet een uniek concept heid Milieu op dejewerkvloer, VCA ** (beheersing VGM opvan van en“one-stop-shoppingâ€? steigerbouw staan midden in dein isolatiematerialen is ĂŠĂŠn van de kernactiviteiten isolatiematerialen is ĂŠĂŠn van de kernactiviteiten onder meer scheepsisolatie. vertelt in deommanterubriek dan meteen even op Control systems dampdichtheid, eenZij dampdichte werkvloer en in bedrijfsbeleid, organisatie en verbetermaVCA-doelgroep.

Al invereisen 1994 heeft ondernemersorganisatie SIG.De De door Coolag Coolag Hamar geleverde isolatiematerialen SIG. Hamar geleverde isolatiematerialen Voordelen: • gĂŠĂŠn loodtoepassing * door Thermische isolatie Coolag Hamar verwerkt tot een ‘Ideale werkgevers’ over voorkeur voor parttials ‘Ambassadeur ling.

Armacell-isolatiematerialen hebben een inge-Technology nagement) en VCA-P (idem,uw methalffabricaat specifieke aanvullende VIB een uitgebreid Milieuenhaar Arbozorgsysteem opgezet, worden o.a. toegepast bij de isolatie van technische Coolag Hamar b.v. is Nederlands grootste en meest • makkelijk verwerkbaar Isolatie worden o.a. toegepast bij de isolatie van technische Coolag mers, Hamar b.v. is Nederlands grootste en meest want die kunnen in piektijden vaak gemakkelijk van de Techniek’. prima eindproduct.

In onze eigen productieruimte * Akoestische isolatie bouwde waterdampdiffusieweerstand. eisen petrochemie).

De opdrachtgever bepaaltkoeltechniek, welk periodiek herzien enproducent, geactualiseerd. dit en systeem • Met eventueel op maat geleverd s in gebouwen, de industriÍle toonaangevende leverancier distributeur s in gebouwen, de industriÍle koeltechniek, toonaangevende producent, leverancier en distributeur een tandje bijzetten.

Maar in de scheepsisolatie blijkt Ook daarover lees rezen wij onder andere PIRen Koudesystemen werken meestal met mediumtempeniveau Isolatie-ondernemingen hanteren meest- . onderschreef de branche actief alle• initiatieven om te (Peutz getest) *vereist Brandwerende doorvoeringen Minosstraat 40 1722 Voor toepassing zware omstandigheden is procesindustrie, het hoogste geluidreductie - direct 23dB is. in A V. M en van thermische, brandwerende en akoestische isolatie- je B..V iaal.

STprocesindustrie, parttime werken ook wel weer lastig. in %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG Femme Tech. petrochemischeM %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG PUR-hardschuim, steenwol, EPS enCA polystyreen. raturen onder het dauwpunt de omgevingslucht.

MB petrochemischeen van thermische, brandwerende envan akoestische isolatieiaal.

E S al VCA ** of VCA-P. komen tot structurele waarborgen voor veiligheid in alle P.O. Box 5003 A R in T o e rd a m Arma-Chek-systeem ontwikkeld. e M D E • getest in combinatie met leidingsystem van pvc, geruisarm pvc en gietijzer 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH e geof s tetapes.

C o e n hself-limiting A * Steigerbouw G rofor R w in a m The PLEXO TCS connection can be used the complete range BARTEC heating rd a m u v A D g e nha nwe 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH scheepvaart, oliematerialen.

Coolag maakt deel aan uit van SIG groep Veel N ieu w e en gaswinning G ro teoff-shore W d Het blad schenkt speciale aandacht eende van de B L A m s te v e n w g 3 en1 3OEM. ie te is Bij toepassing vanHamar opencellig isolatiemateriaal kan N S Nop L e 40 0 de Te l. informatie te vinden www.vca.nl.

Dit VCA5004 EA Tilburg W aad aspecten.

B e g 3is 6 1 01 3en 39 N S 2 4 Te l. scheepvaart, off-shore olieen gaswinning OEM. materialen.

Coolag Hamar maakt deel van de SIG groep 8 3 3 • uit getest in combinatie met de meeste plafondtoepassingen 0 4 econnections, 0 1 0 and6 8also Tsocket 4 58 2 6 end e l. 0 2 0 - 6 splices 40 3439 Teheating With onlyberoerd one system you can assemble and 4 8 1 plug 3 5 l. 0033 0 - 2 1 access 020-6 8468 Rope in fo @ Coolag 0 - 2 14 8 1 4 grootste van de vakvrouw: 4 8 0 internationale 81 0 - 2 1aan x 02 -684 Chek R* voldoet standaarden en invan 8 4 6 0 5 Hamar condensvorming en corrosie optreden. die Zeker in zware heeft fo @ v de Theergernissen Netherlands 4 9 F a x 00330 - 2 1 in thuisbasis onafhankelijke Stichting 2 299448 1 8 0 5 FFaax 0 2 0 4 8 0vraagstukken fo @ vv d h oSamenwerken 3 in 3 preferred supplier d 4 fo e x 2 h 4 0 m 332 6RQGHUPDVFKLQHQ d h o e k is o la ’daam terminations, easily and safely. PLEXO TCS:@vdhooeekkisisolatie 9 F a . 34355778804 0DFKLQHV YDQ k is o ti e .n 6RQGHUPDVFKLQHQ .K.. AA’d passende werkkleding met kniestukken onder je .v la 3 brandveiligheidstoetsen zoals Lloyds, DNV en IMO. De l .K K 0DFKLQHV YDQ off-shoreomstandigheden bestaat verhoogd gevaar .n 4 o ti T +31 (0)13 571 18 11 het juiste antwoord.

Hoeken, bochten, uitsparingen, .v * Tracing 3 la e .n l Kvervoor Veiligheid (SSVV) 9HUWULHEV *PE+ . alle betrokken partijen ti e .n l Kdie Certificatieniveaus .v.K l K .v.K 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH blijkt wel Ên coatings van Arma-Chek R,op -Dmaat en – Silver zijn UVDownload het productblad de Sonorex Easy Tubeetc.

23 op onze website voor meer specifi caties.

31corrosie (0)13Er 571 10 00 gelukkig voor onder isolatie.

Een metalen ommanteAllprettige our electric heatingvan systems fulfill 6W|FNDFNHUVWUDVVH the relevant international standards and guid lines.

6R ]LMQ ]y opvullingen worden gemaakt door uw pmaak 1 06-10-11 16:14 Pagina 1 tegenwoordigt.

Hetschoenen.

VCA-systeem ontwikkelt zichook mee met de ontwikkeVoor meer informatie surf naar www.foamglas.com / industry '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ goede vakkleding verkrijgbaar.

Dus vraagof per bij Bel 013 weten heeftmail u vragen?

571 18010 11, wat het38 is: Insulation Solutions! www.insulationsolutions.nl bestendig enISmechanisch sterk.

Deze isolatieystemen ling kan gemakkelijker roesten,Meer waarbij zeewater en -=462 77 | E-mail: info@wiko.nl 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH INSULATION Innovation of neemINSULATION contact op viaInnovation +31(0)30-603 42 75isolatiespecialist! / Tel: industry@foamglas.nl 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH OOI (bosboom@ooi.nl) snel je eigen exemplaar van promotional )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH lenen zich at goed voor toepassing in omgevingen met zoute waterdamp het systeem kunnen binnendringen. www.bartec.nl/plexo Check outom our on-line movie )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH Internet: www.wiko.nl Neem contact voor meer informatie!

Qop Magazine Q tewww.a-nr.nl Femme Tech aan (vergeet niet je Armaadres te 072 572 7390 a-nr@a-nr.nl een hoge vochtigheidsgraad en bij lage temperatu **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' Het flexibele en gemakkelijk installeren 9eebW] >WcWh 8L š P_`bm[] '" +'*+ DH MWWbm_`a J$ &*', # +,+ ''' š mmm$YeebW]^WcWh$db 42 ISOLATIE Magazine OKTOBER 2011 +31 (180) 41 05 88 Hydro ren. Met name Arma-Chek R is geschikt off Technicas De+31 Resolpro Group uit Asbipro IAlert Resolpro Metals Rockvoor ANR Cheksysteem het leidingoppervlak niet Flamepro en **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' (0) 30-603 42 beschadigt 75bestaat I industry@foamglas.nl ww.foamglas.com shore-projecten. laat zelfs de nodige dilatatiebeweging toe. Arma-

vakkleding die past THERMISCHE

Femme Tech II AKOESTISCHE

zit in ons DNA! ISOLATIE-INNOVATIE ZIT IN ONS DNA ISOLATIE

ISOLATIE

BRANDWERENDE

BRANDWERENDE Producent &Sonorex Distributeur Producent & Distributeur Easy TubeZagen 23Vooren eenverlijmen zelfstandige vanvan Isolatiematerialen Isolatiematerialen Ook een product van Insulation Solutions multidisciplinaire aanpak van isolatiematerialen

als ‘t om uidsbeheersing gaat

MEER WETEN?

De totaaloplossing voor al uw isolatie-problemen ...............

gage

T +31 (0)10 – 208 5400 E distri@asbipro.nl W www.asbipro.com

+ )* # *& ) '+% () +")&#**))& #& **))* * )) +" $+)*

ADVERTENTIE

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y THERMISCHE Clever shopping... *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG (SZ OL[ VT ISOLATIE AKOESTISCHE (S QHHY isoleren gaat!

BRANDWERENDE

for built arenkorb DE - EN lingen in marktknown en techniek.

Ook regelgeving en nieuwe known forknowledge, knowledge, builtby bypeople people inzichten – op basis van studie, onderzoek, en ervaringen gy Services B.V. (DES) is de – dragen bij aan aanpassingen. De industrie, met name petrochemie en chemie, speelt een sleutelrol in het veiligtookte heidsbeleid. PotentiÍle gevaarzetting %HZH]HQ .DLà H[ WHFKQRORJLH in combinatie met ketels, stoomketels van energiecentrales, grote aantallen werkzame mensen verklaart dit. In 2008 QX LQ GH YRRUGHOLJH DIPHWLQJ P afgassen-ketels en fornuizen. heeft de laatste grote VCA-aanpassing plaatsgevonden, Voor meer persoonlijke met het nieuwe VCA-P (Petrochemie). Verder zijn gedragsveiligheid bij brand Volledige 24/7-Flexibiliteit en en slagvaardigheid zijn vanzelfsprekend, verbeteringsprogramma’s ingevoerd maakt de Laatste HINEN standaardoplossingen opties enDe dertig jaar ervaring Minuut Risico Analyse (LMRA)niet. deelAlle uittechnische van de checklist. *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH worden ingezet voor het (injury meest effi ciÍnte en hoogwaardige HT-systeem.

GEBRAUCHTE Betrouwbare brandveiligheid, gekwantificeerde ongevalleneis frequency) is sinds

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

LLU NV\KLU [LHT

,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDĂ€ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV ERS TZTEILE

Heating cables 2008 geen VCA-criterium meer,B.V. maar ondergebracht in gy Services levert een uiterst compleet pakket, WERKZEUG KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG een systeem van registratie, melding, verbeter-inspanmet alle disciplines in eigen beheer: INDUSTRIĂ‹LE ISOLATIE met inBelgiĂŤ, BelgiĂŤ, Duitsland, Engeland, CLIPS SCHRAUBENin meto.a. o.a. zusterbedrijven zusterbedrijven Duitsland, Engeland, ning/actieplan.

In de praktijk betekent dit een scherper YDQ *UDĂ€ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN NIETEN CHLĂ–SSE Frankrijk, Ierland, Nederland Polen.

Productie en Connection technology •handhavingsMechanical Engineering Frankrijk, Ierland, Nederland enenPolen.

Productie CONSTRUCTIEWERK preventieen verbeterbeleid.

VCA kent drie en Contact us to learn more ARBEITSSCHUTZ Hoge energie efďŹ ciency, • Voorbereiding en uitvoering van lasprocedures distributie van thermische, brandwerende en akoestische distributie van thermische, brandwerende en akoestische certificatieniveaus: VCA * (beheersing Veiligheid/Gezondwww.foamglas.com • QC-inspecties KOMPRESSOREN ASBESTVERWIJDERING +31(0)30-603 42 75 I industry@foamglas.nl h ,VRODWLHEHGULMI *UDĂ€ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ heid Milieu de werkvloer, ** (beheersing opvan van isolatiematerialen is van dede kernactiviteiten isolatiematerialen is ĂŠĂŠn ĂŠĂŠnVCA kernactiviteiten • op Fabricage, montage envan reparatie van lage-VGM en hogedruk leidingsystemen Control systems BĂœROEINRICHTUNG werkvloer inCoolag bedrijfsbeleid, organisatie enisolatiematerialen verbeterma•enCoĂśrdinatie, voorbereiding en uitvoering van: SIG.De Dedoor door Coolag Hamar Voordelen: • gĂŠĂŠn loodtoepassing SIG. Hamargeleverde geleverde ‡ ZDUPWH LVRODWLH isolatiematerialen ‡ JHOXLGLVRODWLH Hoge exibiliteit • makkelijk verwerkbaar - Stoomwezeninspecties nagement) en VCA-P (idem, bij metde specifieke aanvullende Technology worden o.a. toegepast isolatie van technische worden o.a. toegepast bij de isolatie van‡ LVRODWLHSODDWZHUN technische

Uw specialist voor: - ‡ NRXGH LVRODWLH Complete FOAMG AS INSU AT geleverd ON eisen petrochemie).

DeNDO-onderzoeken opdrachtgever bepaaltkoeltechniek, welk • eventueel op maat in gebouwen, de industriĂŤle • ssEngineering, prefabricage, montage, reparatie van Trusted by contractors and Homogene ďŹ jn-cellige structuur in gebouwen, de industriĂŤle koeltechniek, ฀ Minosstraat 40 1722 ‡ FU\RJHQH LVRODWLH

‡ EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ niveau vereist is.

Isolatie-ondernemingen hanteren meestest) • hoogste geluidreductie (Peutz getest) test)- -direct direct23dB 23dB A - Kanaaldeelsystemen V.. engineers worldwide MS petrochemische- A en procesindustrie, B..V M Tprocesindustrie, P.O. Box 5003 ฀ MB petrochemischeERDA ST m alpvc, VCA ** of-GVCA-P. an pvc en gietijzer • getest in combinatie met leiding van p C o e en A in Dempersystemen rdaam M g ein E van pvc,geruisarm geruisarm pvc en gietijzer n for over 75 years. te e h s C R w a o m e ro enh venw The TCS connection system can be used for the complete range of BARTEC self-limiting heating tapes.

APLEXO D ieuuw e gen te rd s scheepvaart, oliegaswinning en OEM. N L G ro teoff-shore =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ‹ ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US ‹ PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ‹ ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US ‹ PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US a W m B e v 5004 EA Tilburg A g 3is e nDit ate ie te is N S Nop d e 4 vinden 13 B L w te plafondtoepassingen • getest in combinatie met de meeste p 0 Compensatoren 9 0 T Veel informatie www.vca.nl. de VCAW e 6 ,62/$7,( %5$1':(5(1' $):(5.,1*(1 9(67,*,1*(1 1 e 3 S g 2 l. a 4 0 3 Te scheepvaart, off-shore en gaswinning N olied 3 ฀ ste plafondtoepassingen 3 0 1 0 1 3en 8OEM. Te l. 0 2 0 - 6 4 5882 6 8 1443 Te l.l. 0 3 0 - 2 e 4 0 3 4 3 9 With 0 8 0 - 6 5only - 211448 1externe 0 3 0 1 4 8(ducting) inisolatiesystemen 1one system you can assemble heating Theconnections, Netherlands plug and socket splices and also end fo @ v 2 0 - 6 8 4466 8 0 5 F a x 0220 - 6 8 4 - 2 1onafhankelijke 0 4 9 F a x 03300- 2en fo @Interne 2 944881 in thuisbasisinin•van de Stichting Samenwerken 0 2 d 8 4 fo 3 x h 0 8 v 0 3 @ v d o e k is 5 Fa 049 Fax fo v d h o e 29 m 7804 h o e k o la ti d h o e k is o la A’d a 3 3 2 terminations, easily and safely. PLEXO TCS: T +31 (0)13 571 18 11 ฀brandwerende doorvoeringen • @CoÜrdinatie, voorbereiding en uitvoering 3 4 3 57 8 0 4 is o la e .nvan k is o ti e .n .v.K . A’d a m ti e .n l K .v.K . 3 4 3 5 la ti e l Kdie voor Veiligheid (SSVV) .v.K . l Kver.n l K .v.K . alle betrokken partijen Retubing van fornuizen in de petrochemie Sonorex Easy 23 Download het productblad van de Son (0)13 571 10 00 ฀ and guidelines.

Sonorex EasyTube Tube 23op oponze onzewebsite websitevoor voormeer meerspecifi specificaties. caties. All our electric heating systems fulfill the relevant31 Sondermaschinen international standards tegenwoordigt.

-IS Asbestverwijderingsprojecten 013 571 18 11, = wat het is: Insulation Solutions!

Meer weten of heeft u vragen? Bel 013 www.insulationsolutions.nl ฀brandwerende ertriebs-GmbH $067(5'$0 betimmeringen 013 571 11, IS = wat het is: Insulation Solutions!

Tel:18010 462 38 77 | E-mail: info@wiko.nl AMS V. • Apparatenbouw Rheinvogtstrasse 7 "*+-%,$- (+%,+- -",)% (&- &!)* (,- " - %(&!+& T M B.$** - --# ##- --")**$%(+ ,+

9'+2(.,62/$7,( 1/ e 23 Sonorex Easy Tube be 23Voor een zelfstandige

nsulation Solutions Insulation Solutions multidisciplinaire aanpak

Ook een product van Ins

* Thermische isolatie * Akoestische isolatie * Brandwerende doorvoeringen * Steigerbouw * Rope access Is o lEARNED a t ie a lTHROUGH s t w e e deINTEGR na t u uY, r * Tracing

ww .iso-shop.de TRUST ER A

UALI Y AND

1,(8:(*(,1

D Check out our on-line promotional movie at www.bartec.nl/plexo DE-79713 Bad Säckingen Internet: www.wiko.nl ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ !& &- # - -# #'- --")**$%(+ ,+ -- ,), !!+-' '- - - -'' -- ,), * -' '- - # - - ' -Mail: info@ o-gmbh.d el: +49 (0) 7761 933 069 VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ 3 111 **' "# ( , )' www.kaimann.nl R 2011 ernet: ww so-gmbh gy (0) Services B.V.,067 Dutch Energy Services B.V., Reeweg 20 (Haven 2410), 3088 KA ROTTERDAM, The Netherlands.

Fax: +49 7761 933 So shoppt man heute... +31 (180) 41 05 88 PERFORMANCE )(+% ,)% +) , ZZZ JUDĂ€ VRO QO 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 3 111 **' "# ( , )' ",& ( (+ ,+ - *&- *+- ,+ --,+- !$ ,$ ,,$ Kattestaart 6 - 8 3355 PP Papendrecht Tel. 078 - 6187300 Fax. 078 - 6183472 www.hervo.nl info@hervo.nl

Tel +31(0)10 – 429 12 67, Fax+ 31(0)10 – 429 85 70, KvK Rotterdam 57195994, Info: info@desbv.nl, Web: www.desbv.nl ODKETCOEBMEBRE2R021021 3

ISOLATIEMagazine Magazine ISOLATIE

............... 35 ...............

Isolatie

ALV

Ledenvergadering VIB op Industrial Heat & Power

Samen werken?

Samenwerken! afgeschermde vergaderlocatie in Hal 2 van de Brabanthallen.

Het gaf de vergadering iets knus en samenzweerderigs, al moest er op momenten boven het beursrumoer uit vergaderd worden.

De isolatiesector heeft de wind in de zeilen, maar het gebrek aan personeel is een groeiende zorg. Er zijn in 2019 duidelijk stappen gezet het profiel van de sector beter over het voetlicht te krijgen. Of in de woorden van VIB-voorzitter Hans Koole tijdens de algemene ledenvergadering recentelijk in Den Bosch: “Een goed ondernemersklimaat voor de isolatiesector vraagt dat de maatschappij weet van de kwaliteit van goed isolatiewerk”. e organisatie van de Algemene Ledenvergadering op een vakbeurs garandeert een hoge opkomst. Zeker als die vakbeurs Industrial Heat & Power in Den Bosch is, en de branche-organisaties samen met zestien bedrijven erin zijn geslaagd technische isolatie op een apart Isolatieplein een prominente plek te geven. Het was dus met zo’n vijftig deelnemers een beetje vol in de door gordijnen

D

Missie Voorzitter Hans Koole gaf in zijn openingswoord aan dat de missie van de Vereniging van Ondernemers in het thermische isolatiebedrijf (VIB) inmiddels staat. Er is gewerkt aan bevordering van het ondernemersklimaat voor de leden, vergroting van de zichtbaarheid en de toegevoegde waarde van goed isolatiewerk voor de samenleving. Ook kennisvergroting en innovatievermogen in en voor de isolatiesector heeft aandacht, het als de beschikbaarheid, kwaliteit en inzetbaarheid van (aankomend) werkenden in het isolatiebedrijf. Ook werken aan veiligheid en de arbeidsomstandigheden voor werken in het isolatiebedrijf, ze zijn in ‘uitvoeringsjaar’ allemaal in min of mindere mate aan bod gekomen. Blijft over de zesde missiepijler:

De ledenvergadering kende een hoge opkomst op de beursvloer in Hal 2 van de Brabanthallen.

16

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

de samenwerking tussen de VIB-leden onderling, tussen isolatiebedrijven en hun opdrachtgevers en tussen de organisaties in de isolatiesector. Koole: “Uiteindelijk gaat het om het bevorderen van het ondernemersklimaat voor de leden. Allerlei activiteiten zijn in uitvoering, sommige zijn klaar en anderen bijna klaar. Helaas laat de betrokkenheid van de leden bij concrete activiteiten zich vaak wat lastig te organiseren: er is zoveel werk te doen, dat een concrete bijdrage leveren op sectoraal niveau er soms bij inschiet”. Toch zal het isolatiebedrijf eensgezind de schouders ook onder die klus moeten zetten. Koole: “Een goed ondernemersklimaat voor de isolatiesector vraagt dat de maatschappij weet van de kwaliteit van goed isolatiewerk. We laten als VIBbestuur niet na om dat o.a. bij de rijksoverheid onder de pet te krijgen. De boodschap is simpel: goede isolatie draagt bij aan een duurzame wereld. Daarnaast zet VIB stevig in op samenwerking met allerlei organisaties. Zij zijn onze partners om onze boodschap over het voetlicht te krijgen. Deze beurs is er een voorbeeld van”.

Samenwerking De samenwerking met de organisaties die in en voor de sector actief zijn (OOI, NCTI, CINI), krijgt langzaam gestalte. En ook met de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche Techniek Nederland (het vroegere UnetoVNI) en kennisinstituut ISSO in Rotterdam is inmiddels een goede werkrelatie opgebouwd met binnen afzienbare tijd de publicatie van ISSO 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’ als eerste concrete resultaat. Projectleider Jos de Leeuw praatte tijdens de vergadering de aanwezigen bij. Lees hierover elders in dit Isolatie Magazine meer.

‘Verbinding’ was ook de rode draad in de presentatie van de nieuwe waarnemend directeur van OOI Hylke Warners.

Hij kondigde voor 2020 een arbeidsmarktonderzoek aan om het werk van het scholingsfonds dicht op de dagelijkse isolatiepraktijk aan te laten sluiten. Als bekende van de technieksector, maar nog redelijk onbekende van de isolatiesector kondigde hij bovendien een groot aantal bedrijfsbezoeken aan. “U moet weten wie ik ben, ik moet weten wie u bent”, aldus Warners.

Cao Jan Alfons Vaas van de Koninklijke Metaalunie nam de aanwezigen mee naar de nieuwe cao Metaal en Techniek waaronder ook het isolatiebedrijf valt. “Om technische vakmensen voor de sector te behouden en de aantrekkelijkheid voor nieuwe medewerkers te vergroten, is gekozen voor een verbetering van de lonen”, aldus Vaas.

Daarnaast is vooral ingezet op het langer productief houden van medewerkers. De cao Metaal en Techniek is met 27.000

isolatie

Magazine

Waarnemend directeur OOI Hylke Warners kondigde een arbeidsmarktonderzoek aan.

Ruud van Doorn van nieuw buitengewoon lid Scaffolding Training Europe.

werkgevers en 300.000 werknemers de grootste cao in de marktsector. De nieuwe afspraken hebben een looptijd van meer dan twee jaar tot oktober 2021 en geeft daarmee rust en duidelijkheid. De lonen stijgen per 1 december 2019 met 3,5%, per 1 juli 2020 met 3,5% en per 1 maart 2021 met 0,93%. Per 2021 is er een éénmalige uitkering van 306 euro.

Buitengewone leden De vergadering kon twee nieuwe buitengewone leden in zijn midden verwelkomen. Voormalig gepensioneerd Bilfinger-ceo Ruud van Doorn sloot zich met Scaffolding Training Europe b.v in Rotterdam aan, een onderneming waarvan hij een van de directieleden is. Ook vertegenwoordiger Rudi Beck van producent van flexibele isolatie L’isolante K-Flex GmbH zag de wens als buitengewoon lid tot de vereniging toe te treden vervuld.

• DECEMBER 2019

17

Isolatie

Project

Distributiecentrum Bijenkorf Tilburg

Hoogwaardige isolatie onder tijdsdruk Kwaliteit en veiligheid van de isolatie staan voorop: Het nieuwe distributiecentrum van de Bijenkorf vertrouwt op de beproefde combinatie van AF/

Bouwinfo

ArmaFlex isolatie en ArmaFix AF leidingdragers.

De isolatiewerkzaamheden in dit Breeam-NL ‘Outstanding’ gebouw werden uitgevoerd in het kader van de ArmaFlex Systeemgarantie. et nieuwe distributiecentrum van Bijenkorf is onlangs opgeleverd op het industrieterrein Kraaiven in Tilburg.

Zeven Nederlandse warenhuizen worden vanuit dit nieuwe logistiek centrum bevoorraad. De DC voert ook de e-fulfilment-activiteiten uit, die zijn uitbesteed aan Ingram Micro CLS Benelux. De logistieke dienstverlener beschikt over maar liefst 41.500 m² magazijnruimte, 6.500 m² mezzanine en 3.200 m² kantoorruimte in het DC.

H

100% CO2-neutraal Het nieuwe gebouw is ‘turn-key’ ontwikkeld en gerealiseerd volgens de hoogste normen in logistiek vastgoed.

Opdrachtgever: Ontwikkelaar: Uitvoering: Adviseur Adviseur installatie: Klimaattechniek: Sanitairtechniek: Isolatie:

Ingram Micro HVBM Vastgoed Heerkens van Bavel Bouw BREEAM Expertise: Quadrant4 HV Real Estate Consultancy H. de Bont Klimaattechniek A.Bierings Isol-Protect & Hebo-Solutions

Ontwikkelaar HVBM Vastgoed en Ingram Micro CLS Benelux streefden naar een gebouw met het predicaat Breeam ‘Outstanding’. De Breeam Expertise heeft Quadrant4 geleverd. Het pand wordt verwarmd en gekoeld middels een WKO-installatie (warmte- koudeopslag) en is voorzien van zonnepanelen die totaal circa 2,9 MW aan energie opleveren.

Het nieuwe distributiecentrum van de Bijenkorf vertrouwt op de beproefde combinatie van AF/ArmaFlex isolatie en ArmaFix AF leidingdragers. FOTO’S: H. DE BONT KLIMAATTECHNIEK.

18

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Het nieuwe distributiecentrum van de Bijenkorf vertrouwt op de beproefde combinatie van AF/ArmaFlex isolatie en ArmaFix AF leidingdragers. FOTO’S: H. DE BONT KLIMAATTECHNIEK.

Dit is meer dan voldoende om 1.200 huishoudens in Tilburg te voorzien van stroom. Het hoge niveau van duurzaamheid komt ook tot uiting in een gasvrij klimaatregelingssysteem en de energiezuinige isolatie van de technische installaties. Op deze manier wordt een 100% CO₂-neutraal gebouw gerealiseerd.

Uniek en bijzonder Voor de engineering en uitvoering van alle werktuigbouwkundige installaties, behoudens de sanitaire technieken, was H. de Bont Klimaattechniek bv verantwoordelijk. Het bedrijf realiseerde een WKO-installatie met twee doubletbronnen. De bronnen zijn gekoppeld aan twee water/water-warmtepompen die gebruikmaken van het koudemiddel HFO-1234ze. Dit koudemiddel heeft een GWP-waarde < 1, wat belangrijke credits oplevert voor de Breeam-NL-certificering. Voor de warmte- en koude-afgifte in de kantoren is een vierpijps-inductiesystemen geïnstalleerd, waarmee vraaggestuurd kan worden verwarmd en gekoeld.

In het “casco” warehouse zijn stralingspanelen voorzien. Een duurzame keuze, omdat deze panelen op lage temperatuur verwarmen. “Met dezelfde panelen en leidingtracés kan bovendien gekoeld worden”, aldus Ruud van Elsacker, projectleider bij H. de Bont Klimaattechniek. “Simpelweg door de kleppen op de verdeler om te zetten (change-over).”

Tot slot heeft de Tilburgse installateur airsocks aangebracht in de zogenaamde picktorens (inbouwvloeren), die in eigen beheer door Ingram Micro CLS Benelux zijn gebouwd. De airsocks zijn gekoppeld aan twee luchtbehandelingskasten

isolatie

Magazine

van ieder 44.000 m³/h en voorzien zowel in de ventilatie, verwarming als koeling van de picktorens. “De bouw van het distributiecentrum is de grootste opdracht van H. de Bont Klimaattechniek bv ooit”, vertelt Van Elsacker. “Qua omvang, maar ook qua aantal manuren. We hebben alle zeilen moeten bijzetten om deze opdracht tijdig en goed te voltooien. Dat we hierin zijn geslaagd, maakt ons super trots.”

Isolatie onder tijdsdruk Ook het isolatiebedrijf werkte onder enorme tijdsdruk.

Isolatiebedrijf Isol-Protect uit Tilburg had slechts zes maanden om de W-installatie van het nieuwe distributiecentrum van Bijenkorf te isoleren. “We moesten ons werk uitvoeren, terwijl de installatie van de technische apparatuur nog niet helemaal klaar was”, legt Isol-Protectdirecteur Peter Gorka uit. “Dit betekende dat we alleen de rechte pijpleidingen konden isoleren in de eerste stap en dat bochten, T-stukken, takken enz. konden alleen worden geïsoleerd na de lektest. Dus moesten we terugkomen op elke lijn, controleren of alles in orde was en vervolgens de bochten en andere fittingen isoleren. En we praten over bijna zeven kilometer pijpleidingen!”

Systeemoplossing ArmaFix-leidingdrager De ArmaFix leidingdragers die de installateurs van H. de Bont heeft gebruikt om de buizen te monteren (zoals bepaald in de specificatie van HV Real Estate Consultancy) hebben veel tijd bespaard voor het isolatiebedrijf. De ArmaFix

• DECEMBER 2019

19

Isolatie

Project

De ArmaFix leidingdrager ontkoppelt leiding en bevestiging op thermische wijze en vormt op die manier samen met de vervolgens aangebrachte Armaflex-isolatie een langdurig betrouwbaar isolatiesysteem bij koelinstallaties.

leidingdrager ontkoppelt leiding en bevestiging op thermische wijze en vormt op die manier samen met de vervolgens aangebrachte Armaflex-isolatie een langdurig betrouwbaar isolatiesysteem bij koelinstallaties. De leidingdrager bestaat uit AF/ArmaFlex, met segmenten gemaakt van drukbestendig en milieuvriendelijk PET. Aan de buitenzijde zijn op het elastomere isolatiemateriaal gelakte aluminium platen gelijmd, die zowel voor een betere verdeling van de belasting zorgen als een extra barrière vormen tegen damp.

De ArmaFix-leidingdrager biedt niet alleen optimale veiligheid, maar kan ook eenvoudig, snel en zuiver geïnstalleerd worden. Waar bij de verwerking van standaardklemmen bij de leidingophanging een dubbele isolatielaag en afdekking met ArmaFlex nodig is, wordt ArmaFix gewoon om de leiding gelegd en met de zelfklevende strips gesloten. Daarna hoeft de isoleerder alleen nog de uiteinden met hulzen te verlijmen.

Vergeleken met de isolatie van leidingdragers achteraf kan met ArmaFix veel tijd, materiaal en geld worden bespaard.

ArmaFlex Systeemgarantie Isol-Protect is een ArmaFlex expert. Het Tilburgse isolatiebedrijf heeft meer dan 30 jaar ervaring in het aanbrengen van elastomere isolatiematerialen en is een gecertificeerd ArmaFlex-bedrijf. Alle medewerkers zijn opgeleid in het verwerken van ArmaFlex en wonen regelmatig installatieworkshops bij. “ArmaFlex-producten zijn soepel en flexibel. De slangen en platen zijn gemakkelijk te snijden en te installeren. Vooral met de krappe deadline die we moesten halen was het erg nuttig om te vertrouwen op een kwaliteitsproduct. Dankzij de goede samenwerking met het

20

isolatie

Magazine

installatie bedrijf hebben we ervoor gezorgd dat alles goed functioneert.” Het isolatiewerk werd uitgevoerd in het kader van de ArmaFlex Systeemgarantie. Bij dit partnerconcept profiteren getrainde en gecertificeerde isolatiebedrijven van een garantie die de wettelijke voorschriften van twee jaar tot een maximum van tien jaar overtreft. De ArmaFlex Systeemgarantie biedt niet alleen gecertificeerde bedrijven direct concurrentievoordeel, ook planners, handelspartners en opdrachtgevers profiteren van dit kwaliteitskeurmerk. Want kwaliteit en zekerheid geven bij het isoleren de doorslag.

Kwaliteit en betrouwbaarheid “ArmaFlex is een kwaliteitsproduct, maar de effectiviteit en betrouwbaarheid van de isolatie is afhankelijk van de mate van het professioneel verwerken en aanbrengen” aldus Henk van Vliet, de verantwoordelijke adviseur voor de technische installaties, waaronder de WKO-installatie.

“Daarom bepalen we ArmaFlex en ArmaFix niet alleen in de specificaties, maar zorgen we er ook voor dat de producten correct worden geïnstalleerd met de expliciete vraag naar de ArmaFlex Systeemgarantie en zorgen we voor beoordeling ter plaatse tijdens de uitvoering. We laten altijd een tiental meters van de installatie, met kritische delen, als proef ter beoordeling isoleren voordat het bedrijf aan het project begint. Het resultaat spreken we vervolgens door met de installateur en de isoleerder. Hiermee zorgen we ervoor dat we een professionele installatie krijgen.” De ArmaFlex Systeemgarantie garandeert kwaliteit mede doordat de belangrijke technische eigenschappen (waterdampdiffusie, warmtegeleidingsvermogen en brandgedrag) van AF/

• DECEMBER 2019

Om het te beschermen tegen mechanische schade, werd een deel van de installaties in de technische ruimtes later bedekt met IsoTop bekleding van Armacell.

ArmaFlex voortdurend in laboratoria van Armacell door derden worden gecontroleerd. ArmaFix AF leidingdragers worden altijd standaard voorgeschreven door HV Real Estate Consultancy. “Dit verzekert een gesloten en betrouwbaar isolatiesysteem van de leidingophanging en tijdwinst”, aldus Henk van Vliet . “Daarbij zorgen getrainde en gecertificeerde isoleerders dat de producten professioneel worden verwerkt en aangebracht.”

Een isolatiesysteem is alleen perfect als het isolatiemateriaal ook professioneel wordt verwerkt. “We blijven in gesprek met de isoleerders op de bouwplaats en leggen onze eisen uit.

Dan begrijpen de mensen de achtergronden van ‘het waarom’ beter en zorgt het persoonlijke contact voor een gevoel van samenwerking”, verklaart Henk van Vliet zijn aanpak op de bouwplaats. “Armacell is een bekend merk dat de kwaliteit hoog houdt en een reeks producten levert voor specifieke oplossingen. Een bedrijf dat altijd nieuwe, nuttige services probeert te bieden, zoals de ArmaFlex Systeemgarantie.”

Bij DC Bijenkorf profiteerden alle partijen van deze ondersteuning en service: in slechts zes maanden installeerde een team van teen isoleerders 5.500 m AF/ArmaFlex AF-3 slangen en 2.750 m² ArmaFlex platen met een isolatiedikte van 19 mm. De buisdiameters varieerden van 22 tot 250 mm.

Om het te beschermen tegen mechanische schade, werd een deel van de installaties in de technische ruimtes later bedekt met IsoTop bekleding van Armacell.

isolatie

Magazine

In slechts zes maanden installeerde een team van teen isoleerders 5.500 m AF/ArmaFlex AF-3 slangen en 2.750 m² ArmaFlex platen.

De sanitaire waterleidingen waren ook geïsoleerd met ArmaFlex. Hebo-Solutions uit Nuenen voert deze werkzaamheden uit, in opdracht van installatiebedrijf Bierings uit Diessen. Waterleidingen met diameters van 15 tot 50 mm werden geïsoleerd met ongeveer 600 m AF/ArmaFlex AF-2.

• DECEMBER 2019

21

Isolatie

Regelgeving

ISSO-Publicatie 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’ begin 2020 gereed

Beter weten, beter isoleren IJs en weder dienende hebben opdrachtgevers, installatiebedrijven en de isolatiesector begin 2020 met ISSO-Publicatie 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’ een normstellende isolatierichtlijn voor de utiliteit.

Goede isolatie is belangrijk, zo vindt ook ISSOprojectcoördinator en specialist klimaatinstallaties Jos de Leeuw. Het werk van installatie- en

Werkgroep actualisering ISSO 64

isolatiebedrijf moeten echter beter op elkaar aansluiten. “Met de bijbehorende checklist krijgen adviesbureaus en installatiebedrijf direct de voorwaarden voor goede isolatie mee”. ennisinstituut voor bouw- en installatietechniek ISSO in Rotterdam staat voor gezonde, duurzame en veilige gebouwen. Zich voorheen concentrerend op de installatietechniek, is met de overname van de voormalige SBR curenet activiteiten het werkveld naar de totale bouw verbreed. ISSO zit met een nieuwe huisstijl en vormgeving net als de hele bouw- en installatiesector middenin een transitie. “We willen meer interactie faciliteren, samen met de markt kennis en rekentools ontwikkelen, aanbieden en onderhouden en opleidingen faciliteren.

Binnenkort is alle kennis voor bouw- en installatietechniek toegankelijk via de nieuwe online omgeving ISSO Open.

ISSO wil een gebruikersplatform zijn”, zegt Jos de Leeuw, projectcoördinator en specialist klimaatinstallaties in gebouwen. Hij zit inmiddels 32 jaar in het vak als ontwerper/ adviseur bij verschillende installateurs en adviesbureaus. Zijn kennisgebied bij ISSO, waar hij sinds maart 2018 werkt, is warmte en koude in de utiliteit en woningbouw.

K

2002 “Installaties en isolatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden”, zegt Jos de Leeuw. “Toch lijkt er wel een kloof tussen beide sectoren te bestaan, waarbij de disciplines van ontwerp/ engineering en bouw/isolatie niet altijd even goed op elkaar aansluiten. Ik heb in mijn beroepspraktijk daar ook ellendige voorbeelden van gezien. Herziening van ISSO-publicatie 64 ‘Kwaliteitseisen isoleren’ met een checklist voor alle betrokken partijen kan hiervoor een goede onderlegger zijn om dat te voorkomen. Bovendien sluiten we met de aanpassingen aan op de Wet Kwaliteitsborging Bouwen, waar iedereen in de hele bouwkolom mee te maken krijgt”. De vorige publicatie 64 stamt uit 2002. Een ander brondocument voor de nieuwe pu-

22

isolatie

Magazine

De werkgroep die actualisering van ISSO 64 begeleidt kent een brede opzet.

Producenten: Armacell, Kingspan, Rockwool, Saint-Gobain Isover Isolatiebedrijven: Combi Isolatie Maarssen en Gelders Isolatie Bedrijf (GIB) Adviesbureaus installaties: ABT/BBN, Huisman & Van Muijen Adviesbureau corrosie: KWA Bedrijfsadviseurs OOI, NCTI, OTIB, Rapporteur ISSO

blicatie is de ISSO-publicatie 26 ‘Uitwendige corrosie’ uit 1990.

“In de nieuwe ISSO-publicatie 64 behandelen we onder andere het isoleren van verwarmings- en gekoeldwaterleidingen, sanitaire installaties en luchtkanalen”, zegt De Leeuw. De kennis in de nieuwe uitgave richt zich op professionals die met het isoleren van leidingsystemen te maken hebben: installateurs, isolatiebedrijven, adviesbureaus en opleiders voor werknemers van isolatiebedrijven. De vernieuwing komt mede tot stand door een financiële bijdrage van de projectpartners brancheorganisatie VIB (technische isolatie) en Techniek Nederland (installatiesector) en de opleidings- en ontwikkelingsfondsen van beide sectoren OOI (isolatie) en OTIB (installatiebedrijf).

Stappenplan Projectleider De Leeuw zegt: “Doel van de vernieuwing is de kwaliteit van isolatie te verbeteren en energieverlies en uitwendige corrosie te voorkomen. Er is nauwe samenhang tussen de kwaliteit van het isolatiewerk en het ontstaan van uitwendige leidingcorrosie. Van installatie- en isolatiesector wordt in het kader van de Wet Kwaliteitsborging een gezamenlijke inspanning verlangd om het beter te doen. Wat doet de installateur voordat er kan worden geïsoleerd? Welke verbeteringen zijn daarin aan te brengen zodat het isolatiebedrijf met zijn discipline goed daarop kan aansluiten. De nieuwe

• DECEMBER 2019

“Installaties en isolatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden”, zegt Jos de Leeuw. “Toch lijkt er wel een kloof tussen beide sectoren te bestaan, waarbij de disciplines van ontwerp/engineering en bouw/isolatie niet altijd even goed op elkaar aansluiten”. ISSO 64 is een normstellende richtlijn, die VIB als brondocument wil laten uitgroeien tot een heuse Norm Thermische Isolatie voor de Utiliteit.

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

23

Isolatie

Regelgeving

Opzet vernieuwde publicatie ISSO 64 ‘Kwaliteitseisen Isoleren’ Programmafase Toepassingsgebieden thermische isolatie • klimaatinstallaties • sanitaire installaties • hemelwaterafvoer en vuilwaterafvoer • luchtkanalen Jos de Leeuw tijdens de algemene ledenvergadering van de VIB tijdens de beurs Industrial Heat & Power in Den Bosch.

Corrosie onder isolatie Ontwerpfase • Ontwerpaspecten installaties • Gangbare isolatiematerialen • Leidingisolatie en brandveiligheid • Warmteverliezen • Selectie isolatiemateriaal en minimum isolatiedikte conform de isolatiepraktijk in Nederland en de buurlanden en de Europese norm NEN-EN 12828 isolatieklassen

De Leeuw: “We zien ISSO 64 zelf als normstellend document dat daarom aansluit en moet aansluiten op Europese normen”.

Richtlijn of norm, ISSO 64 is sowieso basis voor onderwijs en opleidingen voor zowel isolatie- als installatiebranche. “Er zal dan afstemming van het lesmateriaal op ISSO 64 gaan plaatsvinden en vice versa”, aldus De Leeuw.

MKK De opzet van de publicatie die begin 2020 beschikbaar zal komen, volgt het Model Kwaliteitsborging Klimaatinstallaties (MKK). Dat betekent dat de zowel de programmafase van een installatie, als ook ontwerp en uitwerking, realisatie en onderhoud en beheer aan de orde komen. De Leeuw: “We geven daarbij advies voor elke fase van het installatieproces. In de uitgave staan voorbeelden van hoe je de isolatie aanbrengt en welke materialen je daarvoor kunt gebruiken. In de bijlagen zullen specificaties van isolatiematerialen te vinden zijn en montagevoorbeelden. Verder behandelt de nieuwe uitgave de isolatieklassen uit de Europese norm NEN-EN 12828.”

Realisatiefase • Voorkomen van vervuiling • Afwijkingen t.o.v. programma van eisen/ontwerp • Kwaliteitseisen voor het voorkomen van uitwendige corrosie • Montagerichtlijnen installateur • Specifieke aandachtspunten werktuigbouwkundig installateur en isoleerder • Beugeling • Luchtkanalen Beheer en onderhoud • Behoud isolatiewaarden • Verbouwingen

publicatie 64 bevat daarom onder andere een stappenplan dat beschrijft wat de installateur met de leidingen moet doen zodat deze daarna goed kunnen worden geïsoleerd. Ook staan er praktijkgerichte tips in om uitwendige corrosie van leidingen te voorkomen.” Overigens, kreeg de uit 1990 stammende ISSO Publicatie 13 ‘Inwendige corrosie’ recentelijk ook een update. Deze richt zich voornamelijk op adviesbureaus en installatiebedrijven en is inmiddels beschikbaar.

Norm ISSO 64 is een richtlijn. Weliswaar een normstellende richtlijn, maar VIB heeft al aangegeven zich in te spannen om deze publicatie als brondocument te willen gaan gebruiken in de ontwikkeling van een wetgevende Norm Thermische Isolatie voor de Utiliteit.

24

isolatie

Magazine

Belangrijk De Leeuw kwalificeert ISSO 64 als ‘belangrijk’. “Het is in ieders belang dat zowel installateur als isolatiemonteur hun werk goed doen en kunnen doen. Daarbij hoort een werkmethodiek die beide tot voordeel strekt. Bij ontwerp en bouw van een installatie moet de installateur weten wat hij goed moet doen om de volgende partij in de keten, het isolatiebedrijf, zijn werk goed te kunnen laten doen, zonder stilstand en improvisatie. Alleen als de gemeenschappelijke functie en het oog voor het grotere geheel bij beide partijen goed tussen de oren zit, krijg je de uiteindelijke uitvoeringskwaliteit naar een gewenst hoger niveau. Voor het beste eindresultaat moeten mensen bovendien elkaars werk kunnen beoordelen. ISSO 64 laat je zien hoe dat moet”.

Bij het gereedkomen van de definitieve versie zullen er naar verwachting consultatierondes met beide sectoren plaatsvinden.

Na publicatie zullen betrokken partijen de inhoud in kennisbijeenkomsten verder verspreiden. Publicatie 64 is begin 2020 beschikbaar via de KennisBank van ISSO. Neem voor vragen contact op met Jos de Leeuw via j.deleeuw@isso.nl

• DECEMBER 2019

INDUSTRIE ISOLATIE www.tacke-lindemann.com

8EGOIŻ Ż0MRHIQERR &EYFIWGLPEK YRH 1IXEPPLERHIP +QF, 'S /+ 9[ GSRXEGXTIVWSSR %RHVʣ ;MRXIV ` [MRXIV$XEGOI PMRHIQERR HI ` Ż Ż Ż Ż Ż Ż

Isolatie

Project

Ketensamenwerking Brand en Owens Corning Foamglas

Olefins 4 weer als nieuw Een gedegen voorbereiding en een uitgekiende samenwerking tussen Owens Corning Foamglas en contractor Brand Energy & Infrastructure Services vestiging Elsloo maakte dat de koudeisolatiewerkzaamheden na renovatie van naftakraker Olefins 4 van Sabic in Chemelot Geleen uiteindelijk in twee weken zijn geklaard. De beide partijen belichten de in- en outs van dit bijzondere project aan Isolatie Magazine. e grootste fabriek op chemiecomplex Chemelot in Geleen, de naftakraker Olefins 4 van Sabic, heeft recentelijk een grondige onderhoudsbeurt achter de rug waarbij vanzelfsprekend ook vernieuwing en verbetering van de isolatie is meegenomen. In een naftakraker wordt van het oliedistillaat nafta grondstoffen gemaakt voor onder andere plastics en meststoffen.

De fabriekskolos, die op het terrein vanwege zijn omvang en respectabele leeftijd ‘de oude dame’ wordt genoemd, is door de werkzaamheden weer helemaal bij de tijd.

Zo zijn er enkele verbeteringen aangebracht, zoals een

D

Grootschalige projecten winnen tijd en kosten voor alle betrokkenen door een goede samenwerking tussen contractor en leverancier. Op de foto tweede van rechts Rob Langendam van Foamglas geflankeerd door hoofduitvoerder Yonnie van Pol, manager operations Stan Hellenbrand en projectleider Jos Mennen.

26

isolatie

Magazine

nieuwe tip op de fakkeltoren die moet maken dat de omgeving van Chemelot minder overlast heeft van het periodiek noodzakelijke affakkelen. Daarnaast is Olefins 4 geschikt gemaakt om naast nafta ook afvalplastic te gaan verwerken om op die manier grondstoffen terug te winnen voor het productieproces. Een andere ‘groene’ ingreep is de voorbereidingen voor aansluiting op het stadswarmtenetwerk Het Groene Net (HGN). Hiermee is de eerste fysieke stap gezet in het project om woningen en kantoren in de regio Sittard aardgasvrij te maken met behulp van industriële restwarmte.

Voortbouwen De krakers op het Chemelotterrein krijgen om de zes jaar een onderhoudsbeurt. Aan een dergelijke onderhoudsbeurt gaat nogal wat voorbereiding vooraf, in dit geval een voorbereidingstijd van twee jaar. Daarbij wordt voortgebouwd op ervaringen uit het verleden. Voor naftakraker Olefins 3 stond in 2017 de grote zesjaarlijkse onderhoudsstop op de planning. Het was een TA die niet helemaal op rolletjes liep en vooral langer duurde dan was gepland, zo is in het Duurzaamheidsrapport 2018 van Sabic te lezen. “Hoewel deze TA niet de meest succesvolle was in de geschiedenis van site Geleen, was dit tot nu toe wel de grootste TA. Met ongeveer 1780 stoppunten was de scope enorm groot. Het vinden van voldoende en goede vakmensen was voor deze TA een belangrijke uitdaging. Dit is niet uniek voor Sabic, maar dat is een bekende ontwikkeling voor de algehele industrie. Tijdens de TA van Olefins 3 werkten daardoor mensen uit veel meer verschillende landen. Dit bracht weer extra uitdagingen mee op gebied van taal en cultuur. Maar ook de materiaallevering bleek tijdens deze TA een uitdaging te zijn. Commodity materialen zijn moeilijker te verkrijgen en leveranciers beschikken over minimale voorraden”. Deze uitdagingen en alle verbeterpunten zijn meegenomen in de voorbereiding van de TA Olefins 4, die dit jaar plaatsvond. En met succes.

Brand Elsloo De Olefins 4 is de grootste fabriek op het industriële complex.

De daadwerkelijk onderhoudstop daarvan startte afgelopen augustus en werd eind oktober afgerond. Daarbij is nogal wat werk verzet voor én tijdens de onderhoudsstop: aan de renovatie werkten meer dan 2.000 mensen die 850.000 onderdelen hebben vervangen in 900.000 werkuren.

Kosten ergens tussen 80 en 100 miljoen euro. Voor het feitelijke isolatiewerk was uiteindelijk twee weken gepland.

• DECEMBER 2019

Een aantal ingrepen tijdens de turnaround heeft de naftakraker productietechnisch klaar gemaakt voor de toekomst. ARCHIEFFOTO: SABIC.

Manager Operations Stan Hellenbrand van Brand Energy & Infrastructure van de vestiging Elsloo zegt: “Dit was voor ons door zijn omvang en met name door de tijdsdruk ook een uitzonderlijk project. Hier kwam het echt aan op nauwe samenwerking”.

Safe@ Sabic De Sabic-fabrieken in Geleen worden aangestuurd door de leden van de Plant Improvement Teams (PIT). In deze teams zijn alle relevante afdelingen: productie, onderhoud, veiligheid en technical (technologieverbetering) vertegenwoordigd.

Het team buigt zich over de fabrieksdoelstellingen, zowel op korte als lange termijn, passend in de concernstrategie. Deze zijn o.a. gericht op het verbeteren van de prestaties op het gebied van gezondheid, milieu, kwaliteit en productievolume.

In de fabrieken zijn de operators de belangrijkste spelers. In vijfploegendiensten zorgen zij er 24/7 voor, dat het gewenste product in de juiste hoeveelheid en binnen de gestelde kwaliteitsmarges op tijd wordt afgeleverd. In Geleen werken circa bijna duizend eigen medewerkers. Daarnaast werken er een groot aantal contractormedewerkers dat regulier wordt

isolatie

Magazine

ingezet op bijvoorbeeld projecten of bij onderhoudstops. Sabic werkt al sinds 2010 met partners Engie, Brand, Mammoet, Reym en Stork in Geleen samen als Safe@ Sabic&Partners om de strategiedoelstellingen van de onderneming te realiseren. De inspanningen in deze partnership zijn met name gericht op het verbeteren van de persoonlijke veiligheid en de procesveiligheid. Elk jaar wordt de samenwerking met de contractorbedrijven geëvalueerd en worden de verbeter- en actiepunten voor het komende jaar vastgesteld.

Cellulair glas Vanuit de gedachte om gezamenlijk continue verbeteringen aan te brengen, is Sabic samen met haar contractors in dit samenwerkingsverband, verder gegaan met daar waar nodig en mogelijk zaken op veiligheidsgebied te versterken, door het risico-voorkomend denken op alle niveaus te verbeteren en extra impulsen te geven aan een versterkte veiligheidscultuur.

Brand is daarvoor een van de vaste Sabic-partners. Het werk van de contractor wordt gecoördineerd vanuit de nabijgelegen vestiging in Elsloo. Manager Operations Stan Hellenbrand zegt: “Behalve steigerwerk, rope acces en warme isolatie,

• DECEMBER 2019

27

Isolatie

Project

Het uitvoerend Brand-isolatieteam van TA Ole4. De hele turnaround telde van de zijde van Brand zo’n 250 uitvoerenden (steigerbouw en isolatie). FOTO: JOS MENNEN.

omvatte het werk TA Ole4 op klantspecificatie koude isolatie en koude isolatie met een hydrocarbon fire protection eis van de vaten. Dat betekende dat we in twee systemen cellulair glas hebben gewerkt”.

Tijdwinst De met Foamglas geïsoleerde onderdelen liggen in het temperatuurbereik van -160°C / +15°C (bedrijfstemperatuur).

De isolatiespecificatie is in overleg met opdrachtgever, isolatiebedrijf en toeleverancier geüpdatet naar een Foamglas

Fire Protection systeem met huidige hulpmaterialen.

Sales manager Rob Langendam zegt: “Owens Corning (Pittsburgh Corning Nederland) Foamglas heeft in goed overleg met betrokkenen systeemadvies kunnen leveren. Het werk is vervolgens uitgevoerd volgens de isolatiespecificatie van de klant”. Foamglas heeft op alle mogelijke gebieden zogenoemde ‘global specificaties’ en ‘general guidelines for Foamglas insulation’ die hulp bieden voor het beoogde toe te passen isolatiesysteem.

Foamglas koude isolatie in twee lagen met alubutyl-afwerking. Deze kan door Foamglas op vormstukken af fabriek worden geleverd.

28

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Pittwrap B100 is een 1,2 mm dik zelfdichtend, aluminium butyllaminaat speciaal ontwikkeld voor het beschermen van Foamglasisolatiesystemen. Het is opgebouwd met een sterk klevende butylkleefstof en drielaags systeem - een aluminiumfilm gelamineerd op twee polyesterfilms (boven en onder) - om een hoog niveau van weerstand en bescherming (perforatie, scheurweerstand) te verzekeren. De polyesterlagen beschermen ook het aluminium oppervlak tegen corrosie. Een beschermende jas moet over de Pittwrap B100 butyl wrap worden gebruikt voor uv-bescherming. Handmatige druk sluit de verpakking. Verhitting is niet nodig.

Vormstukken en alubutylfolie Zoals gezegd, er stond een enorme tijdsdruk op het werk.

Hellenbrand: “We hebben om die reden in overleg ervoor gekozen een traditioneel dampscherm van twee lagen mastic met weefselinlage te vervangen door een met alubutylfolie.

Behalve een grote tijdswinst door minder handelingen en schoner werk, ben je op die manier minder weersafhankelijk en hou je de kwaliteit overal hetzelfde”. Tijdwinst leverde ook het gebruik van Foamglas geprefabriceerde vormstukken die in de fabriek al waren voorzien van deze alubutylfolie.

Projectleider Jos Mennen en hoofduitvoerder Yonnie van Pol zeggen: “We hebben het feitelijke isolatiewerk zo ‘in een treintje’ op de meest efficiënte wijze kunnen uitvoeren, waardoor we door de inzet van prefabstukken met alubutylfolie de vaart er in konden houden”.

Logistiek De vaart werd verder gegarandeerd doordat contractor en leverancier ruim vooruit alle benodigde isolatiepakketten hebben samengesteld en kortgesloten. Langendam: “Dat betekende niet alleen dat al het benodigde materiaal door afroep van Brand on site beschikbaar was, maar ook nog eens in de gewenste volgorde door de dozen te coderen met werknummers” Jos Mennen: “De monteurs grepen daardoor niet mis”. Hellenbrand: “Zeker bij omvangrijke werken is het logistieke proces doorslaggevend voor het succes. Een goede samenwerking tussen contractor en leveranciers, met aandacht voor elkaars rol en mogelijkheden, is hierbij van groot belang”.

Met vereende inspanningen en zonder vertraging nam het isolatiewerk volgens plan twee weken in beslag en kon de fabriek op 22 oktober weer succesvol worden opgestart. De fabriek is tijdens de stop geschikt gemaakt voor aansluiting

isolatie

Magazine

De met Foamglas geïsoleerde onderdelen op de naftakraker lagen in het temperatuurbereik van -160°C/+15°C (bedrijfstemperatuur).

op het Groene Net dat in de toekomst restwarmte gaat leveren aan bedrijven en inwoners van Sittard-Geleen. Naar verwachting zullen er in de periode van 2020 tot 2033 additioneel ongeveer 20.000 tot 25.000 huishoudens en 80 kantoren in Sittard-Geleen, Beek, Maastricht, Aachen Airport, Elsloo en Stein worden aangesloten op HGN. Hierbij is de Sabic naftakraker Olefins 4 de eerst beoogde warmtebron voor de warmtelevering aan Het Groene Net. Deze eerste stap is een concreet resultaat van de nauwe samenwerking tussen de diverse partners, waaronder HGN, Sabic, Chemelot, de Provincie Limburg en gemeenten Beek, Stein en SittardGeleen. Want ook op dat terrein loont samenwerking.

• DECEMBER 2019

29

nieuws CURSUSAGENDA 2020 14 tot 17 januari 2020 Basistraining Isolatiemontage (hulpmonteur) 6 februari 2020 Armaflex 1 25 februari 2020 Basiskennis isolatietechniek 27 + 28 februari 2020 Armaflex 2 5 maart 2020 Montagetraining Elektrische Tracing 26 maart 2020 Armaflex 1 6 februari 2020 Start IMI (21 dagen)

28 & 29 januari 2020 Start IMI-A (11 dagen) 5 maart 2020 Start Opmeten Industrie Kort (4 dagen) Wijzigingen onder voorbehoud. Cursussen kunnen alleen doorgaan bij voldoende deelname. Indien u interesse heeft in onze overige cursussen, een cursus op maat of een voorkeur voor andere data, dan is dat in overleg uiteraard mogelijk.

E-mail uw wensen naar info@ooi.nl of neem contact op met OOI via telefoonnummer 0181 659 555.

OOI houdt thema-avond voor medewerkers OOI gaat in begin 2020 specifiek voor medewerkers in de isolatiebranche een themabijeenkomst houden over ontwikkelingen in de isolatiebranche en de manier waarop opleidingen daarin een rol kunnen spelen. Welke behoefte is er? Wat werkt goed, wat kan beter? Voor deze bijeenkomst die buiten werktijd in een ongedwongen sfeer met een hapje en drankje zal plaatsvinden, wil scholingsfonds OOI praktijkgerichte ideeën opdoen voor toekomstige activiteiten. Vind je het leuk om mee te denken en je ideeën over opleiden en ontwikkelen met ons te delen, stuur dan een berichtje naar info@ooi.nl.

Danny en Glenn naar Europese Beroepenwedstrijd Danny Hulst (Stiso Isolatiewerken Staphorst) en Glenn Krings (Isolatiebedrijf H.J. Crombach uit Heerlen) zullen als Team NL deelnemen aan de Europese Beroepenwedstrijd Isolatie. Deze worden gehouden van maandag 5 oktober tot en met donderdag 8 oktober 2020 tijdens de gecombineerde vakbeurzen Energie en Industrial Heat & Power in de Brabanthallen in Den Bosch. Deze manifestatie wordt druk bezocht door onder andere installatiebedrijven en asset owners en vormt daarmee voor de isolatiesector een uitstekende gelegenheid zich in de kijker te spelen. OOI zal dit jaar het evenement ook gebruiken om het vak onder de aandacht te brengen bij potentieel nieuwe medewerkers. Danny en Glenn zullen het opnemen tegen negen andere landenteams. In aanloop naar en tijdens de beroepenwedstrijd worden beiden begeleid door de vakdocenten van OOI. Uit handen van Hylke Warners (waarnemend directeur OOI_ ontvingen Glenn en Danny bloemen en een certificaat.

Nieuwe groep voor Montagetraining Elektrische Tracing Na de introductie doorliep recent een nieuwe groep isolatiebedrijven de eendaagse montagetraining Elektrische Tracing. Tien cursisten via TOP Advies kregen van gastdocent Michel Luijten een theoretische inleiding om daarna in praktijkoefeningen zelf aan de slag te gaan. De eendaagse cursus geeft een brede inleiding, waarbij niet alleen het hoe en waarom van verwarmingskabels aan de orde komt, maar ook worden concrete voorbeelden gegeven van tracing die de monteur in de praktijk tegen kan komen. De montagetraining is ontwikkeld in samenwerking met tracingspecialisten Bartec, Huikeshoven, nVent/ Raychem, Thermon en WebHeat.

30

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Groep rondt IMI Allround ‘cum laude’ af Sommige mensen hebben het isolatiewerk gewoon in het hoofd en in het handen. Zoals S. Jainath, L. de Kam en M. Vastenhout van Bilfinger Industrial Services. Begin december legde zij het tweedaagse IMI Alround examen af. Ze lieten hun klasse en vakmanschap zien door zowel voor de theorie als de praktijk ‘cum laude’ te slagen. Ook de groep met Jeffrey van der Hoeven van Altrad Services Benelux en Kelvin Valk en Henk Palandeng van Bilfinger slaagde met vlag en wimpel.

De brancheopleiding Isolatiemonteur Industrie Allround (IMI-A) is een praktijkgerichte opleiding voor de gevorderde isolatiemedewerkers in de industrie. Werknemers die al langer in de isolatie werkzaam zijn, minimaal tweeëneenhalf jaar ervaring hebben opgedaan, of in het bezit zijn van het IMI certificaat kunnen deze opleiding doorlopen. Zij kunnen op die manier hun theoretische materialenkennis bijspijkeren en uitbreiden, werken aan isolatievaardigheden in PIR, wol en geschuimd glas en onder andere leren over veiligheid en vergunningen. Ook praktijkgerichte taalvaardigheid Nederlands/Engels, rekenvaardigheid, isometrisch tekenen en afkitten maken onderdeel van IMI-A uit.

Altijd een passende oplossing!

Stichting OOI in Woerden is het enige instituut in Nederland dat opleidingen en cursussen aanbiedt voor beginnende isolatiemonteurs en plaatwerkers en hen die zich verder binnen de isolatiebranche willen ontwikkelen. Ook houdt OOI het Register van Vakbekwaamheid bij waarin iedereen na het behalen van een persoonscertificaat (IMI en IMI-A) wordt opgenomen. Of het vakgerichte modules zijn als Armaflex I en II of Rockwool Teclit, Isolatiemonteur Industrie (IMI en IMI-A), Isolatiemonteur Utiliteit, Montagetraining Elektrische Tracing of Isolatie Plaatwerk, OOI heeft voor elke ondernemer een passende oplossing. Ook materiaalvaardigheden in PIR, elastomeer, minerale wol. Kijk daarvoor op www.ooi.nl.

mOOIe dagen en een 20!

0 2 d n o z e g n e d goe OOI kijkt terug op een goed en druk cursusjaar en wil alle isolatie- en plaatbewerkingsbedrijven bedanken die in 2019 hun medewerkers in Woerden of op locatie cursussen of een opleiding hebben laten volgen. Heeft u cursusideeën of plannen voor 2020, laat het ons weten. We bespreken graag met u de mogelijkheden. Wij wensen u en uw dierbaren warme en mOOIe dagen, een gezond 2020 en wij zijn u graag weer van dienst in het nieuwe jaar!

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

31

Isolatie

IH&P

En nu naar 2020!

Een geslaagd evenement om plant owners, adviseurs en beleidsmakers te interesseren in industriële isolatietechnieken. Zo kijken de deelnemers van het Isolatieplein op de 2019-editie van de vakbeurs Industrial Heat & Power (IH&P) in de Brabanthallen in Den Bosch terug op hun deelname. et zo’n 15.000 zakelijke bezoekers, 350 betrokken bedrijven en brancheorganisaties en een inhoudelijk programma in tien theaters en een congrescentrum, vormden de 2019 edities van Vakbeurs Energie, Ecomobiel en Industrial Heat & Power samen een transitieplatform van landelijk belang. De 2e editie van Industrial Heat & Power bracht bijna 50% meer exposanten bijeen, met name op het gebied van industriële isolatie. Het onderwerp staat met 32% dan ook in de top 5 interessegebieden van de 1.536 professionele bezoekers. De cijfers voor de overige interessegebieden: energiemanagement en -monitoring 33%, stoominstallaties 28%, warmte-koude opslag (WKO) 30% en warmtekrachtkoppelingen (WKK) 31%.

M

Positief Exposanten beoordeelden hun deelname aan IH&P met een 7,3, een lichte stijging ten opzichte van 2018. Frank Geukemeijer, salesmanager Benelux van Rockwool Technical Insulation zegt: “De algemene indruk was zeer positief; met name de goede organisatie en professionaliteit van het isolatieplein gaf als visitekaartje een goede indruk en meer bekendheid. We nemen in 2020 weer deel, met name omdat de uitstraling voor de sector het beste werkt wanneer een groot aantal toeleveranciers zich gezamenlijk presenteren.

Hierdoor wordt de grote omvang en het maatschappelijk belang van de sector benadrukt. De editie 2020 wordt anders vanwege de beroepenwedstrijd en het Fesi/Wiaco-congres.

Wellicht is het evenement dan ook aansprekender om deel te nemen voor meer partijen als industriële isolatiebedrijven.

Focus zal gegeven moeten worden om de afnemers (opdrachtgevers in de industrie) te stimuleren deze vakbeurs te bezoeken”.

Accountmanager Nederland Dimi Marijs van Armacell zegt: “De algemene indruk is zeer positief, zowel de opzet van de stands als de aanloop, verzorging en sfeer. De bewegwijzering in de centrale hal naar het Isolatieplein mag overigens wel iets beter. Onze deelname leverde relatiebeheer en de focus op nieuwe producten op. We zijn de verbinding voor twee jaar aangegaan, dus in 2020 zijn we ook weer van de partij. Dit mede vanwege de grotere opzet in 2020 en de wedstrijden”.

Ook salesmanager Systems Division Ellen van Slobbe van Knauf Insulation is tevreden. “De algemene indruk van de beurs was goed, er waren interessante besprekingen en goede presentaties in het thematheater. De technische isolatiesector is goed in een gezamenlijke hal gepresenteerd met een centraal Themaplein Technische Isolatie. We nemen ook in 2020 deel vanwege de meerwaarde die dat voor ons als producent heeft. Ook gaat 2020 groter en internationaal aangepakt worden met de kampioenschappen Isolatie en samenwerking met internationale partijen zoals EiiF. De isolatiebedrijven en contractor’s kunnen worden gestimuleerd te participeren door navraag welke doelgroepen voor hen interessant zijn om uit te nodigen en welke gesprekspartners zij graag in Den Bosch willen ontmoeten. Voor deze bedrijven zal er ruimte moeten kunnen komen voor steigers, machines en productpresentaties zodat zij zich goed kunnen presenteren en interactief het technische isolatie vak kunnen laten zien”.

Accountmanager Harm Verrijt van Walraven Aerofoam: “We vonden de beurs in het algemeen goed georganiseerd.

Het is goed voor de IH&P-bezoekers dat er in verschillende

Centraal middelpunt op het Isolatieplein, VIB en OOI.

32

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Isolatie, isolatie, isolatie.

thema’s wordt gecommuniceerd. Zo kan men zijn/haar route afstemmen op zijn/haar interesses. Voor ons als nieuwkomer op de markt was de IH&P een soort van kennismaking met de markt. We zijn van mening dat het goed is dat de isolatiebranche op de IH&P is vertegenwoordigd. De goede ervaringen zijn voor ons reden om in 2020 weer deel te nemen, maar dan liever geen groot podium in de IH&P hal.

Dit gaf erg veel ruis. Het stimuleren en interesseren van isolatiebedrijven wordt naar mijn mening erg lastig. De markt is behoudend en maakt het voor fabrikanten moeilijk om met vernieuwingen te komen. Kleine bedrijven hebben door de werkdruk geen ruimte voor dit soort uitstapjes, grotere bedrijven wellicht meer. Ik denk dat we de opdrachtgevers van de isolatiebedrijven moeten zien te benaderen en hun het belang van isolatie doen toelichten. Als we hier als sector draagvlak en interesse weten te creëren dan profiteren de isolatiebedrijven daar ook van”.

gesprekken gevoerd en nieuwe contacten gelegd. Thematisch ingestoken, op onderwerpen die nauw bij de energietransitie aansluiten en met volledige aansluiting vanuit isolatie, stoom en advies. Het goede resultaat is mede het resultaat van een uitstekende samenwerking tussen beursorganisatie en partners.” Waarnemend directeur Hylke Warners van OOI: “Het was een eerste goede kennismaking. Voor 2020 zetten we in om meer medewerkers uit het isolatievak naar Den Bosch te krijgen”.

In 2020 valt de beurs samen met de Europese Beroepenwedstrijd Isolatie en het 50-jarig bestaan van koepelorganisatie Fesi. Dus groter, drukker en indrukwekkender, zo is het vooruitzicht. Zet het vast in de agenda: we zien u graag op 6, 7 en 8 oktober 2020 in de Brabanthallen in Den Bosch.

Jan Zanen, secretaris van de isolatiebranche verenigingen VIB en FESI: “De beurs was bijzonder goed voor ons. Veel goede

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

33

Isolatie

IH&P

Industrial Heat & Power 2019 in beeld Nieuwe contacten, oude contacten. Informatie vragen en informatie geven. Het Isolatieplein van VIB/OOI en zestien bedrijven op de vakbeurs Industrial Heat & Power in Den Bosch trok veel belangstelling.

p. Collega Luiz

e de TBI ap r (EiiF) lanceerd Andreas Gürtle 1. andaard 1224 over de ISO st

e Brunner praatt

Wouter Steenman (Kingspan) diep in gesprek.

De werkplaats van de toekomst. stand Rockwool RTI op IH&P én met HVAC een aparte beurs Energie.

op vak-

VIB-bestuursled en Ellen van Slob be (Knauf) en W van JP Isolatie. hitney Helbers

.

vinden Asbipro en Temati konden het goed met elkaar 34

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Mabi ontbrak vanzelfsprekend niet.

azijn.

Het Hanko-mag

De bijdrage van Ar macell. Tweede va

n links accountman

Remco Hiemstra (l) van Walraven Aerofoam.

ager Dimi Marijs.

De lasershow van Jรถrg.

VIB-voorzitter Hans Koo

le geeft de aftrap voor de

ver Saint-Gobain Iso isolatie

Magazine

โ ข DECEMBER 2019

isolatieborrel.

35

Isolatie

Bedrijf

Zestigjarig jubileum H.J. Crombach Isolatiebedrijf

Ondernemen is topsport Hoe doen ze dat toch? Voor de tweede keer een Nederlands kampioen isolatie in huis, een gevulde orderportefeuille, een stevige klantenbasis met mooi werk, weinig tot geen personeelsverloop en dan nu ook nog een zestigjarig bedrijfsjubileum.

Isolatie Magazine neemt de ontwikkelingen in de afgelopen decennia door met de tweede en derde generatie van familiebedrijf H.J. Crombach Isolatiebedrijf in Heerlen.

nthaald worden met beschuit met muisjes bij een familiebedrijf is om meerdere redenen speciaal.

Tuurlijk, je mag deelgenoot zijn van een een bijzondere gebeurtenis in elk mensenleven. Echter, in het geval van de geboorte van zoon Lio van derde generatie Math Crombach gaan je gedachten ook onwillekeurig uit naar de eventuele bedrijfsopvolging bij het dit jaar jubilerende familiebedrijf H.J. Crombach Isolatiebedrijf. Math Crombach lachend: “Zover is het nog lang niet. Zijn broers Lennon en Lewis zijn respectievelijk vier en drie jaar oud. En je moet altijd maar afwachten of er interesse is om in het bedrijf te komen werken”. Neemt niet weg dat zowel vader Math als

O

grootvader Math sr. de welgemeende felicitaties glunderend in ontvangst nemen. Dit jaar is dan ook om meerdere redenen bijzonder.

Winkelhorst In 1959 ging Hubert Jozef Crombach zelfstandig aan de slag als isolatiemonteur. Math sr zegt over zijn vader: “In en rond Heerlen waren de mijnen toentertijd de grootste werkgever.

Maar mijn vader had al snel gezien dat dat niets voor hem was. Uiteindelijk bleek dat ook een bestendiger bestaan te zijn, want terwijl de mijnen uiteindelijk allemaal zijn gesloten, bestaan wij nog steeds”. Het isolatiewerk beperkte zich toentertijd door een gebrek aan fabrieken in de Limburgse regio voornamelijk op de utiliteit. Hubert Jozef deed in Rotterdam eerst ervaring op in de scheepsisolatie van Cleton (later opgegaan in Brand Energy & Infrastructure Services). Math sr is met zijn 61 jaar een jaar ouder dan het familiebedrijf. Toch weet hij nog precies wat het eerste zelfstandige isolatieproject van zijn vader was. “Dat was het ziekenhuis in Brunssum in opdracht van Winkelhorst Installatiebedrijf in Nijmegen, later opgegaan in Croonwolter&dros. Zij deden in Limburg veel ziekenhuizen.

Hij heeft nog heel wat moeten praten om dat werk als eenpitter gegund te krijgen. Daarna had hij ook al snel assistentie en werkte hij een jaar later met zo’n zes man personeel aan verschillende ziekenhuizen”.

Groepsfoto van het voltallige personeel van H.J. Crombach Isolatiebedrijf. FOTO: PHILIP HEUSER.

36

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Voorbestemd Hijzelf trad als tweede generatie 45 jaar geleden aan, op 1 juni 1974. Math sr. “Ik ben al vroeg gaan werken, op mijn zestiende gecombineerd met de avondschool. De keus was eigenlijk voorbestemd. Mijn vader heeft altijd gezegd dat ik in de zaak zou komen. Als jonge jongen heb ik ook bijna niets anders gehoord”. Math jr vult aan: “Dat was bij mij in mindere mate ook zo, maar ik maakte het voorbehoud dat het me wel goed uit moest komen”. Math jr (inmiddels 35) trad op 1 juni 2001 aan en heeft nu de dagelijkse leiding. Math sr: “Mijn vader liet de zaak direct na mijn komst eigenlijk vrij gauw helemaal aan mij over. Dat vond ik zeker in het begin wel een zware verantwoordelijkheid. Eigenlijk te zwaar, maar ik heb me er doorheen geslagen. Wat dat betreft kan mijn zoon gelukkig terugvallen op mij en op de inmiddels opgebouwde ervaring in de groep.

Golfkarton In het begin werden de eerste projecten in de utiliteit toentertijd geïsoleerd met meerdere lagen golfkarton en vanwege de brandwerendheid afgesmeerd met gips. Ook schalen van PUvlas en het insmeren met Flincote (bitumen) gingen toen door de handen van de isolatiemonteur. Tijdens een demonstratie in het eigen magazijn laat Math sr de basisprincipes van golfkartonleidingisolatie zien. Van de rol, met mes en door vouwen en/of oprollen meerlaags. De productiesnelheid heeft hij nog steeds in de vingers. “Met de komst van elastomeer, minerale wol en aluminiumfolie verbeterden de isolatiewaardes, werd de expertise beter en groeide isoleren uit tot een echt vak”.

In het huidige magazijn getuigen een aantal metalen uithangborden van de bedrijfshistorie. Daartussen ook een herinnering aan een spraakmakend project van Math sr. “In Apizaco in Mexico hebben we het productieproces van een glasfabriek voor autoruiten geïsoleerd. Dat was wel bijzonder”. Crombach is inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf met 28 personeelsleden. Werk van de onderneming is niet alleen terug te vinden en de gemeentehuizen van Maastricht, Venlo en Weert, maar ook bij bijvoorbeeld NedCar, DSM en gasontvangst- en exportstations voor Limburg en Brabant van Gasunie. Ook ziekenhuizen maken nog steeds prominent deel uit van de werkzaamheden.

isolatie

Magazine

Hoe het begon. Oprichter Hubert Jozef Crombach leidde het bedrijf van 1959 tot 1974.

24-uurs economie Gevraagd naar de huidige grootste uitdagingen van het isolatiebedrijf noemen de directieleden de toenemende tijdsdruk.

Math jr: “De isolatievraag groeit, terwijl je steeds minder tijd krijgt om het werk te doen. De projecten worden ook complexer, de uitdaging groter. Dat betekent dat je engineering in je isolatiediscipline eigenlijk standaard mee moet nemen. En je moet snel schakelen”. Math sr.: “Ondernemen is topsport, waarbij de nieuwe generatie ook nog eens te stellen heeft met de 24-uurs economie. Vroeger noteerde mijn moeder de belnotities voor mijn vader. Nu blijft de telefoon van ‘s ochtends tot ‘ avonds maar rinkelen”. De Crombach-bedrijfsvoering richt zich zoveel mogelijk op opbouw en bestendiging van een vast klantennetwerk. “Eendagsvliegen kun je het beste voorbij laten zoemen”. Beiden zijn voorstander van een samenwerking in de sector om gezamenlijk met gebruikmaking van elkaars capaciteit het werk te klaren. “Vroeger waren die initiatieven redelijk gewoon”, aldus Math sr. “En het zou nu ook beter zijn, voor de hele sector”.

Vakmatig sterk Gevraagd naar het geheim van het langdurende bedrijfssucces zijn de beide directeuren even stil. Dan zegt Math jr: “We zijn al vroeg begonnen met het automatiseren van onze plaatwerkerij.

• DECEMBER 2019

37

Langs deze weg willen wij u hartelijk danken voor de aangename samenwerking van het afgelopen jaar.

Wij wensen u en uw naasten een goede gezondheid en veel persoonlijke en zakelijke successen toe.

Prettige feestdagen en het allerbeste voor 2020.

MABI AG

Werdstrasse 10

CH-5106 Veltheim

+41 56 463 65 65

www.mabi.ch

info@mabi.ch

In het huidige magazijn getuigen een aantal metalen uithangborden van de rijke zestigjarige bedrijfshistorie.

De Crombach-bedrijfsvoering richt zich zoveel mogelijk op opbouw en bestendiging van een vast klantennetwerk.

Daar hebben we later en nu nog steeds veel profijt van. Ook werken we met vaste toeleveranciers en A-merken. En laten we niet vergeten dat isolatie mensenwerk is. De moeilijkheid om goed personeel te krijgen is van alle tijden, maar als de mensen die je hebt de ruimte geeft zich te ontwikkelen, dan kun je in teamverband elke klus klaren”. De ondernemers kunnen dan ook met trots zeggen dat ze beschikken over vakmatig sterk personeel, onder andere omdat ze vaste afnemer zijn van de diverse cursussen van OOI. Math sr.: “Personeelsverloop hebben we nauwelijks. Het personeel jubileert

met het bedrijf mee”. Wat de onderneming met medewerker Glenn Krings wel heeft is opnieuw een vertegenwoordiging in Team NL dat volgend jaar oktober deelneemt aan de Europese Vakwedstrijden Isolatie in Den Bosch. Math jr.: “Daar zijn we ook echt trots op, ook omdat Glenn na Sven Alberti in 2008 bij het kampioenschap in Kopenhagen onze tweede medewerker is die in teamverband de Nederlandse isolatie-eer hoog gaat houden”. En met de steun van al zijn enthousiaste Crombachcollega’s is hij al een heel stuk op weg.

Ziekenhuis maken al decennia lang onderdeel uit van het Crombach isolatiewerk.

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

39

Isolatie

Product

Walraven Aerofoam Europa is er klaar voor

Mechanische sterkte als USP werkje, maar met de opmars van WKO-installaties krijgen betrokken partijen er steeds meer routine en handigheid in.

Opvallend detail: de verdeler is bij de installatiebouwer in opdracht van Kersten Techniek Elst door Branten Isolatie Technieken BIT Isolatie in Nieuwkuijk reeds helemaal in elastomeer geïsoleerd. Als het gevaarte op zijn plek ligt en de spanbanden zijn verwijderd, blijkt uit een nauwkeurige inspectie van opdrachtgever en isolatiebedrijf de isolatie er nog tiptop uit te zien. Op het werk zullen de verbindende koppelingen worden geïsoleerd. Het BIT-team gaat direct aan het werk. “De mechnische sterkte van onze producten is een van de eigenschappen waarmee we een oplossing bieden voor niet gewenste en vaak onnodige reparatiekosten tijdens bouw en na de oplevering van de installatie, zegt accountmanager Harm Verrijt daags na het projectbezoek in de hoofdvestiging van Walraven Aerofoam in Mijdrecht.

Een goed ingevoerd verkoop- en ondersteuningsteam, korte lijnen, een breed assortiment elastomeerproducten en bij het hoofdkantoor in Mijdrecht ook nog eens een groot centraal magazijn van 3.000 m2. De jointventure Walraven Aerofoam Europa van familiebedrijven Walraven Nederland en producent Hira in Dubai is klaar om de Europese isolatiemarkt te veroveren. De eerste orders waren succesvol, met mechanische sterkte van de elastomeerlijn en een eigen watergedragen lijm als slechts twee van de doorslaggevende verkoopargumenten. rgens in Amsterdam hangt bij het begin van een koude werkdag met een temperatuur van rond het vriespunt een WKO-verdeler in de takels om in het betonnen verdeelstation op zijn plek getild te worden. Het is een secuur

E

Team Advies- en installatiebureaus, maar ook het isolatievak konden afgelopen oktober op de vakbeurs Industrial Heat

Sales coordinator Floris Hylkema, business unit Manager Remco Hiemstra en account manager Harm Verrijt. ‘Korte lijnen’.

40

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Het magazijn in Mijdrecht biedt met zijn 3.000 m2 inmiddels plaats aan ongeveer 350 pallets met Aerofoam isolatiemateriaal.

& Power in Den Bosch voor het eerst breed kennismaken met de producten van Walraven Aerofoam Europa. De afgelopen maanden heeft de onderneming samen met Walraven Nederland hard gewerkt aan de verdere inrichting en vormgeving van Walraven Aerofoam Europa. Begin maart 2019 is Harm Verrijt bij Walraven Aerofoam gestart als accountmanager en is vanaf die dag in de buitendienst actief met promotie en verkoop van het Aerofoam-programma.

Op 1 september is het Aerofoam-team versterkt met Floris Hylkema, sales coordinator en spin in het web. Beide rapporteren aan Business Unit Manager Remco Hiemstra die verantwoordelijk is voor strategie en het dagelijks opereren van Walraven Aerofoam Europa.

Specialist Walraven Groep, fabrikant van onder andere bevestigingssystemen, is wereldwijd actief. Enkele jaren geleden zijn de familiebedrijven Walraven en Hira Industries uit Dubai een joint-venture aangegaan. Hira is al meer dan dertig jaar actief in de bouwmaterialenmarkt en produceert al meer dan tien jaar onder de merknaam Aerofoam technisch hoogwaardige isolatiematerialen uit elastomeren en polyolefine. Remco Hiemstra zegt: “De samenwerking tussen Walraven Aerofoam en Hira Industries zorgt ervoor dat we kunnen worden gezien als specialist op het gebied

isolatie

Magazine

van isolatiesystemen en de daarbij horende leidingdragers.

De mechanische sterkte van Aerofoam isolatiematerialen en de maatvaste voorgeïsoleerde leidingdragers zorgen voor een optimaal dampdicht isolatiesysteem en besparen zo energieverlies, reparatie en onderhoudskosten uit”.

Walraven Aerofoam is sinds 2018 onderdeel van de Walraven Group en met een eigen 3.000 m2 tellend centraal magazijn gevestigd in Mijdrecht. Vanuit dit magazijn is Walraven Aerofoam in staat zijn distributeurs in de Benelux binnen 24 uur te voorzien van de materialen. Verrijt: “Gezien de huidige 24-uurs economie, vandaag besteld morgen geleverd en de verwachte hoge service graad, is deze voorraad noodzakelijk om in Europa de concurrentie aan te kunnen gaan.” Sales coordinator Floris Hylkema zegt: “We zijn een klein en deskundig team. De lijnen zijn kort, waardoor de klant snel op de juiste plek is”. Hiemstra vult aan: “Bij Walraven Aerofoam vinden wij goede bereikbaarheid en service zeer belangrijk. We zijn ook geen kortetermijndenkeners: advies, ondersteuning en partnerschap horen bij een lange klantrelatie zoals die bij familiebedrijven gebruikelijk is”.

Compleet gamma Aerofoam NBR flexibel isolatiemateriaal is een elastomeer kunststofschuim waarvan de gesloten celstructuur een

• DECEMBER 2019

41

Isolatie

Product

hoge thermische efficientie biedt. Het voorkomt condensatie en heeft eveneens gunstige akoestische eigenschappen.

De mechanisch sterke schuimstructuur en stabiliteit vermindert de kans op beschadiging en voorkomt daarmee kostbare herstelwerkzaamheden. Het assortiment slangen in isolatiediktes 6, 9, 13, 19, 25 en 32 mm voor buisdiameters van 6 tot 114 mm is afgestemd op gebruik in projecten in airconditioning, industriële koeling, gekoeldwaterleidingen, sanitair en verwarmingsinstallaties. Het Aerofoam-gamma omvat verder zelfklevende slangen, plaat op rol, plaat op rol zelfklevend en plaat op rol met alu-afwerking (in isolatiedikte 6, 9, 13, 16, 19, 25, 32, 40 en 50 mm). Maar ook NBR Tape, lijm, cleaner en messenset.

Rendement Gevraagd naar de eventuele ruimte die Walraven Aerofoam op de markt ziet, zegt Hiemstra: “De waarde van ons product laat zich in eerste opzicht vooral tijdens en na installatie zien. De vakkundigheid van de monteur in combinatie met de verwerkbaarheid van het materiaal bepalen samen de kwaliteit. Daarnaast is een product waardevol als het ook op de lange termijn zijn performance behoud. Daarvoor moet het product stabiel zijn op het gebied van technische waardes in combinatie met sterke materiaaleigenschappen. Als deze combinatie beter is dan wat de klant gewend is, dan creëert dat waarde op de lange termijn. Voor het isolatiebedrijf zal dat in eerste instantie minder faal- reparatiekosten betekenen.

We hebben ons product specifiek op die mechanische sterkte ontwikkeld”. Hylkema: “Op de korte termijn creëert Walraven Aerofoam waarde door overdracht van onze expertise voor, tijdens en na installatie. We kunnen vanuit de Walraven

Mechanische sterkte van het product voorkomt reparatie- en faalkosten tijdens installatie en na oplevering.

Calculatie laat zien dat Aerofoam-isolatie met de gebruikelijke 13 mm isolatiedikte tot wel 68% op energiegebruik kan besparen.

42

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

De voorgeïsoleerde leidingdragers van Walraven en het isolatiemateriaal van Walraven Aerofoam sluiten naadloos op elkaar aan.

groep volledige ondersteuning bieden op het gebied van leidingdragers, montage en de juiste isolatie. Dit resulteert voor systeemeigenaren in een volledig dampdicht geïsoleerd systeem dat in korte tijd rendeert met een technisch lange levensduur. Hierdoor bieden wij voor alle partners in de keten een toegevoegde waarde. Wij kunnen samen met opdrachtgever en klant per project de return-on-investment berekenen”. Verrijt: “Een goed isolatiesysteem bespaart niet alleen op energiekosten, maar is ook van groot belang voor de levensduur van een installatie en daarmee het rendement.

We berekenen om die reden voor elke installatie de optimale isolatiedikte en adviseren de juiste materialen en montage. De calculatie laat zien dat Aerofoam-isolatie met de gebruikelijke 13 mm isolatiedikte tot wel 68% op energiegebruik kan besparen. Deze besparing gaat tellen vanaf de eerste seconde dat de isolatie is aangebracht. De verbetering van de isolatiedikte naar 19 mm laat daarbovenop zelfs nog eens een extra besparing van 10% zien”.

Om in te haken op de eisen die passen binnen duurzaam

isolatie

Magazine

bouwen beschikt Aerofoam over een watergedragen, volkomen oplosmiddelvrije lijm die voldoet aan LEED- en BREEAM-vereisten. Verrijt: “Het werken met oplosmiddelen staat steeds meer onder druk. Daar hebben wij nu een oplossing voor. Het isolatiebedrijf krijgt daar van ons ook gedegen informatie over, want het arbeidsproces moet door de langere droogtijd van acht tot tien minuten enigszins anders worden ingedeeld. Dat betekent meer delen vooruit insmeren om ze daarna te monteren”. Op korte termijn volgen gesprekken met OOI om dit en andere onderdelen van de montage te behandelen in een specifieke cursus Aerofoam.

Isolatiebedrijven en groothandelaren reageerden inmiddels positief op de komst van de nieuwe speler op de markt. Verrijt: “Ze zijn erg enthousiast over onze proposities en servicegraad, de mechanische sterkte van het isolatiemateriaal, de voorgeïsoleerde maatvaste leidingdragers en de AQ20 lijm op waterbasis. De eerste distributeurs zijn dan ook ruim voorzien en hebben inmiddels al Aerofoam orders uitgeleverd”.

• DECEMBER 2019

43

Isolatie

Plaatbewerking

Iso Core naar Dordrecht met state-of-the-art plaatwerkerij

Jörg Laser ‘als een zonnetje’ Iso Core groeiende in Numansdorp uit zijn jasje en betrok dit najaar een ruime locatie in Dordrecht.

Na een afwegingstraject vormt een nieuwe Jörg Lasersnijmachine het hart van de plaatbewerking die ook voor derden wordt ingezet. Directeur Dragan Stojakovi

is tevreden. “We hebben een

grote stap vooruit gezet” et een breed werkgebied in hoofdzakelijk de industrie, scheeps- en jachtbouw en utiliteit in iets mindere mate, prijst directeur Dragan Stojaković van Isolatiebedrijf Iso Core in Dordrecht zich gelukkig met een goed gevulde orderportefeuille. Die wordt ingevuld met een vaste personeelsbezetting van zestien personen met daaromheen een ruime flexibele schil. We kunnen momenteel elk paar handen gebruiken”. Per 1 september van dit jaar zit de onderneming in een nieuw pand aan de Pieter Zeemanweg in Dordrecht. “In onze vorige vestiging in Numansdorp van 373 m² groeiden we uit ons jasje, zeker met de in 2017 gestarte eigen werkplaats, die overigens ook is ingericht met Jörg”, aldus Stojaković “Nu hebben we zo’n 1.400 m² tot onze beschikking en hebben we ook op plaatbewerkingsgebied alle ruimte die we nodig hebben”.

M

Nederland Trots middelpunt van de werkplaats is een Jörg Laser.

“Plaatbewerking is ook voor ons een steeds belangrijker en

groeiende tak geworden. Op dat gebied werken we ook meer en meer voor derden zoals Kaefer die op deze nieuwe locatie onze directe buurman is”. Daar hoorde een kwalitatief goede en flexibele plaatbewerkingsmachine bij. “We hebben heel lang getwijfeld tussen de verschillende mogelijkheden.

Elke fabrikant/leverancier heeft zijn kwaliteiten. Wij hebben bedieningsgemak en aansturing hoog in het vaandel staan.

Omdat we veel rvs gebruiken, kwamen we automatisch uit bij een lasersnijmachine. Het is uiteindelijk om meerdere redenen die van Jörg geworden. Daarbij speelden niet alleen een goede begeleiding en service een rol, maar ook het feit dat de ondersteuning allemaal vanuit Nederland gebeurt”.

Jörg levert diverse uitvoeringen lasersnijmachines voor de isolatie- en luchtkanaalindustrie. Sterk punt is behalve de mogelijkheid van het snijden vanaf coil, productiesnelheid en snijkwaliteit, ook het minimale materiaalverlies. Met de introductie van de ‘compact’-uitvoering met geïntegreerde lasersnijbron en coildrager ligt de lasertechniek nu ook voor kleinere werkplaatsen binnen handbereik. Overigens staat bij Iso Core een reguliere uitvoering met een krachtige 2KW laserbron Zonnetje Om de machine ‘in de vingers te krijgen’ heeft de directeur er eerst zelf achter gestaan. Daarbij vielen hem vooral de snelheid, flexibiliteit en het lage productiegeluid op. “Wat je je als productiebedrijf niet kunt veroorloven is stilstand als gevolg van een storing. In de eerste dagen schoot een plaat door een

V.l.n.r. Werkplaatsmedewerkers Slawomir Bogucki, Nemanja Vukosavljevic van Iso Core, directeur Dragan Stojaković en Jörg accountmanager Johan Kok. 44

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

Iso Core zit in Dordrecht in een ruimer jasje met de Jörg Laser als hart van de plaatproductie.

foutieve invoer van mij naar boven. Ik heb direct op de noodknop gedrukt en vreesde het ergste. Het bleek gelukkig mee te vallen en na een kwartier draaide de machine weer. Als je de machine eenmaal onder de knie hebt, inclusief de juiste invoer, dan draait het als een zonnetje”. Accountmanager van Jörg Johan Kok zegt: “Daar hebben we de machine ook op ontworpen en gebouwd. Door een foute instelling kan er altijd wat gebeuren, maar de machine is zo geconstrueerd dat dat tot een minimum wordt gereduceerd en een eventueel euvel als een vastzittende plaat redelijk gemakkelijk en zonder fysieke tussenkomst van een storingsmonteur is op te lossen”.

Snijnauwkeurigheid De Jörg Laser blijkt inmiddels een welkome ondersteuning van de Iso Core-bedrijfsactiviteiten. Stojaković: “In de eerste week hebben we aan grote kokers voor een leiding in de Botlek meteen drie ton metaal weggezet. Kleine kapjes gaat in metaalgebruik vanzelfsprekend minder hard omdat ze worden genest om materiaalverlies tot een minimum te beperken”.

Ook op gebied van flexibiliteit maakt de onderneming sprongen. “We kregen de opdracht á la minute dertig stuks kopplaten met diameter 184 te maken. Die lieten zich door mij in

isolatie

Magazine

vijf minuten in de machine invoeren, waarbij de hele opdracht inclusief uitsparingen in zes minuten uit de machine rolde en na dertig minuten al klaar waren voor montage. Inmiddels kunnen we dat doordat we beter zijn ingevoerd in de machine nog sneller”. De nieuwe investering ging ook aan de montageploeg niet voorbij. “Dat was eigenlijk wel leuk. Bochten bleken ineens door de snijnauwkeurigheid en ponswerk van de lasermachine ineens veel beter te passen. De plaatwerkerij kreeg ook complimenten”.

Calculatie De Jörg-software voor de bediening van de machine wordt door Iso Core overigens ook nog op een andere manier ingezet, zo laat Stojaković weten. “We kregen laatst een aanvraag voor 20.000 stuks kopplaten. Met de machinesoftware lieten zich materiaalgebruik van een dergelijke opdracht inzichtelijk maken. Die cijfers heb ik direct in de calculatie kunnen verwerken”. Het zal dan ook niemand verbazen, dat hij erg te spreken is over de nieuwe investering. “Klanten krijgen wat ze bestellen: snel en secuur, zonder discussies achteraf. We hebben als onderneming in een ruimer jasje en een moderne werkplaats een grote stap vooruit gezet”.

• DECEMBER 2019

45

Isolatiedikte gebaseerd op economische grondslagen Dit gezamenlijke artikel van CINI en NCTI besteedt aandacht aan de voorkeursmethode voor het berekenen van de economische isolatiedikte.

In het CINI Handboek wordt op tabblad 6 ook informatie gegeven, maar beperkt tot de “Minimale Totale Kostmethode”. In dit artikel wordt de “Terugverdientijd Methode” ook kort besproken.

CINI en NCTI kunnen bedrijven helpen bij het bepalen van de economische isolatiedikte.

Voor de bepaling van de isolatiedikte zijn zowel de minimale totale kostmethode als de terugverdientijd methode in gebruik. Eerst maar eens over beide methoden.

Minimale Totale Kostmethode Er zijn twee soorten kosten verbonden aan het gekozen isolatietype. Voor elke gegeven dikte is er de kosten van de isolatie en de kosten van de energie die verloren gaat door de isolatie.

Figuur 1 geeft de Minimale Totale Kostmethode. De totale kosten voor een bepaalde dikte is de som van beide kosten.

Dit betekent dat ze in vergelijkbare termen moeten worden vergeleken. Daarom moeten de kosten van isolatie voor elk jaar worden geschat (= Investeringskosten x Kapitaal Service Factor) en worden deze vergeleken met de gemiddelde jaarlijkse kosten van energieverliezen gedurende de verwachte levensduur van de isolatie. In figuur 1 is dit weergegeven.

De grafiek begint niet bij nul omdat de normale minimale mogelijke isolatiedikte 25 - 30 mm is (behalve voor gespoten isolatie of dunnere speciale isolatiematerialen). Bij Minimale Totale Kostmethode wordt de optimale economische isolatiedikte berekend met behulp van de volgende vergelijking: (Investeringskosten x Kapitaal Service Factor) + Jaarlijkse bedrijfskosten = Totale kosten(1). In figuur 1 is de totale kostenlijn getekend voor verschillende diktes van isolatiemateriaal. De economische isolatiedikte is de dikte die overeenkomt met het minimumpunt op de totale kostenlijn.

Wanneer twee of meer isolatielagen worden gebruikt, kan elke laag zijn eigen minimum hebben. Voordat we ingaan op de details over het vinden van de minimale economische isolatiedikte, wordt de terugverdientijd methode in het kort besproken.

Figuur 1: Economische diktebepaling. De grafiek begint niet bij nul omdat de normale minimale mogelijke isolatiedikte 25-30 mm is (behalve voor gespoten isolatie of dunnere speciale isolatiematerialen).

46

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

De Terugverdientijd Methode Terugverdientijd wordt vaak genoemd als maat voor de levensvatbaarheid van projecten. Het gebruik van de terugverdientijdmethode wordt echter afgeraden bij het berekenen van een economische isolatiedikte. Dit komt omdat het niet de kapitaal servicefactor in rekening brengt, terwijl de eerder beschreven methode dat wel doet. Daarom houdt het geen rekening met de veranderende waarde van geld in de loop van de tijd. De kapitaal servicefactor brengt namelijk de afschrijving per jaar, rente, jaarlijkse onderhoudskosten en overhead in rekening. Kortom, de terugverdienmethode zou alleen gebruikt moeten worden voor zeer globale bepaling van de economische isolatie dikte en niet voor de uiteindelijke keuze van isolatiedikte. In dit artikel wordt op de methode niet verder ingegaan.

Waarbij: • Ip de isolatieprijs is per oppervlakte eenheid (m2) of eenheid leidinglengte (m1). De gegeven waarde moet de huidige prijs van isolatie-, bevestigings- en weersbestendige materialen, installatie-, verpakkings-, transport- en belastingkosten (variabele kosten) omvatten, maar exclusief steiger- en oppervlaktebehandeling zoals ontroesten en verven (vaste kosten); • Fr is de valutakoers factor die nodig is om de kosten in Euro (EUR) uit te drukken, of de juiste lokale valuta (in Nederland en Europa is dat factor 1);

In de regelinstructie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat: “Regeling van de minister van Economische Zaken en Klimaat van, nee. WJZ / 18325902, tot wijziging van de verordening inzake milieubeheeractiviteiten met betrekking tot de rapportagevereisten voor energiebesparende maatregelen ”, bijlage 10a is de terugverdientijd-methode beschreven.

Deze kan nuttig zijn voor niet-residentiële gebouwen, zoals ziekenhuizen en grote kantoren. Kort gezegd is de berekening van de terugverdientijd gebaseerd op de vergelijking TVT = (I+F)/B. Hierbij is TVT de terugverdientijd in jaren; I de (meer) investeringen in euro’s; F de kosten voor de financiering van de (extra) investering in euro en B de jaarlijkse kostenbesparing in euro’s.

• Fc is de complexiteitsfactor. Normaal worden de prijzen genoteerd voor rechte leidingen. De complexiteitsfactor zorgt voor de extra kosten als gevolg van fittingen, zoals afsluiters en flens verbindingen; • s is de isolatiedikte in meters; • Fa is een extra kost die in bepaalde gevallen aan de isolatieprijs wordt toegevoegd om de kosten van het bouwen van pijprekken, meer civiel werk, grotere platforms, enz. te dekken. Een indicatie van de extra kosten is: 400-600 EUR / m isolatiedikte voor diameters <= 20 inch leidingen; 200-300 EUR / m isolatiedikte voor diameters> 20 inch, grote diameter leidingen, vaten / kolommen; niets toe te voegen voor zeer grote diameters zoals tanks.

• Fi is de escalatiefactor voor investeringen die de huidige isolatiekosten verhogen naar de werkelijke kosten op het moment van installatie.

Verdere details kunnen worden verkregen uit de genoemde regelinstructie van het ministerie. In dit artikel wordt de Minimum Totale Kostenmethode nader toegelicht.

Minimale totale kostenmethode uitgelegd De minimale totale kostenmethode is de voorkeursberekeningsmethode voor economische isolatiedikte berekening voor de industrie. Het is vooral handig wanneer meer dan één laag isolatiemateriaal wordt verwacht, omdat de resultaten grafisch kunnen worden gepresenteerd en de minimum of minima onmiddellijk duidelijk zijn. Drie waarden moeten worden berekend namelijk de kapitaalkosten, kapitaalservicefactor en de jaarlijkse bedrijfskosten (operationele kosten). De kapitaalkosten kunnen worden berekend met de volgende vergelijking:

De Kapitaal Service Factor (b) wordt berekend volgens de methode van de VDI 2055. In de VDI 2055 zijn drie verschillende methoden uitgelegd, waarvan er een bekend moet zijn aan het begin van een project. In dit artikel wordt de methode op basis van annuïteit gebruikt (derde methode zoal beschreven in de VDI 2055).

Kapitaal Service Factor (b) bevat afschrijving of terugbetaling 1/n (n verwachte levensduur in jaren), rente z, onderhoudskosten r en algemene kosten (overhead) g in procenten zijn gedefinieerd als in figuur 2.

De rente z kan een interne rente van de onderneming of een externe rente zijn. Vaak wordt voor r + g (onderhoud en overhead) 2% ingenomen. Het wordt altijd aanbevolen om financiële experts bij dit onderwerp te betrekken.

Investeringskosten(Kapitaalkosten) = (Ip * Fr * Fc + s * Fa) * Fi in EUR/j.m1 of m2

isolatie

Magazine

• DECEMBER 2019

47

Voor isolatieprojecten wordt de economische levensduur van de isolatie meestal op tien jaar gesteld, hoewel dit kan variëren afhankelijk van de inspectie-eisen van lokale autoriteiten. Andere factoren die van invloed zijn op de Kapitaal Service Factor (b) zijn fasering van de CAPEX, afschrijvingen, belastingtarief, inflatie en stijgingen van de energiekosten.

De Kapitaal Service Factor (b) moet voor elk project worden gedefinieerd. Het onderhoudspercentage, dat standaard 1% is, kan worden aangepast als het juiste percentage bekend is (bijvoorbeeld op benchmarks). Voor overheadpercentages moet 1% worden gehandhaafd of anderszins worden aanbevolen door de financiële afdeling.

Figuur 3: De vergelijkingen die de prijsveranderingsfactor bepalen.

De jaarlijkse bedrijfskosten kunnen worden berekend aan de hand van de volgende vergelijking: Jaarlijkse bedrijfskosten = (Ft * Hc * Q * N) * f in EUR/j.m1 of m2, waarbij:

van het warmteverlies is geen onderdeel van dit artikel, maar kunnen berekend worden met de gegevens zoals omschreven in dit artikel.

• Ft een omrekeningsfactor is die nodig is om de eenheden J/s.m2 of J/s.m1 om te zetten in GJ/day.m2 of GJ/day. m1 omdat de warmtekosten worden vermeld in EUR/ GJ. De conversiefactor (Ft) heeft de waarde: 3600 x 24 / 1.000.000.000 • Hc zijn de energiekosten die variëren naar gelang het gebruikte verwarmingsmedium. Leidingen en apparatuur die verband kunnen houden met een bepaald verwarmingsmedium moeten worden geïsoleerd met de economische isolatiedikte die voor dat verwarmingsmedium is berekend. Voor dit voorbeeld een energieprijs van €8/GJ gebruikt (€ 0.28/m3 aardgas + CO2), gebaseerd op het medium aardgas en een toeslag voor CO2. Uiteraard kunnen ook andere verwarming mediums van toepassing zijn. Denk bijvoorbeeld aan stadsverwarming (stoom en warm water).

- N is het aantal werkdagen per jaar. Geplande onderhoudsbeurten moeten in acht worden genomen. Voor batchprocessen is het belangrijk om te weten of apparatuur tussen batches mag afkoelen of dat de temperatuur moet worden gehandhaafd.

- f (= S1/S2) is de prijsveranderingsfactor die wordt bepaald met de vergelijkingen in Figuur 3 uit VDI 2055). Hierin is: - n verwachte levensduur, in een jaren - z rentevoet, in % - p prijsveranderingsfactor, in % Opmerking: z ≠ p en z> 0%

Wanneer de energiekosten echt erg laag zijn, kan alleen isolatie voor personeelsbescherming, proces- of akoestische redenen vereist zijn. Maar met de huidige klimaatseisen zal dat meestal niet het geval zijn.

Vroeg stadium Omdat de economische isolatiedikte in een zeer vroeg stadium van het project moet worden gespecificeerd om de breedte van leidingbruggen, bordessen en overspanningen te kunnen bepalen, moeten de veronderstelde energiekosten worden gecorrigeerd of zelfs aan de conservatieve kant zijn.

Dit komt omdat veranderingen die later resulteren in een verhoogde isolatiedikte bijna onmogelijk te realiseren zijn.

- Q is het warmteverlies per oppervlakteeenheid (m2) of lengte-eenheid van de leiding (m1). De berekening

48

isolatie

Magazine

Voorbeeld economische isolatiediktebepaling Hierbij een voorbeeld van de minimale totale kostenmethode voor het berekenen van de economische isolatiedikte.

Er is een beperkte set invoergegevens opgegeven. Dit is wat minimaal vereist is. In het geval van indirecte invoergegevens wordt de resulterende waarde gegeven, zoals de Kapitaal Service Factor. Het voorbeeld is niet volledig in detail uitgewerkt, maar wordt hier getoond om een indicatie te geven van de resultaten die kunnen worden verkregen. Het biedt ook een mogelijkheid om uw eigen berekening te maken of te controleren. Voor het voorbeeld worden de invoergegevens gebruikt volgens Tabel 1: Invoergegevens. De berekeningen van de warmteverliezen zijn niet opgenomen in de tabel en zijn voor dit artikel verderop samengevat in alleen de uitkomsten.

De berekeningsmethoden kunnen gevonden worden in ISO 12241 of VDI 2055. Voor een niet geïsoleerde leiding: Warmteverlies niet geïsoleerde leiding: 3000 W/m1 Energiekosten niet geïsoleerde leiding: € 744.50/m1.j

• DECEMBER 2019

Tabel 1: Invoergegevens.

Tabel 2: De kapitaalkosten en de energiekosten samen met gegevens die nodig zijn om de berekeningsvolgorde te volgen.

bepaald met de vergelijking: Jaarlijkse bedrijfskosten = (Ft * Hc * Q * N) * f in EUR / j.m1 = € 744.50/m1.j Dit zijn dus de totale kosten van energie (warmte) verlies.

De kapitaalkosten en de energiekosten samen met gegevens die nodig zijn om de berekeningsvolgorde te volgen, worden in Tabel 2 gegeven. Niet alle tussenresultaten worden getoond. De getallen van de warmteverliezen van de geïsoleerde leiding zijn indicatief (een nauwkeurige berekening zal andere waarde kunnen tonen).

Grafiek Minimale Totale Kosten.

Hoewel de curven (zie Figuur 4) voor de investeringskosten (kapitaalkosten) en de energiekosten vrij steil zijn, is de curve van de totale kosten bijna vlak bij het optimum.

Daarom kan de isolatiedikte worden afgerond op de beschikbare isolatiedikte van de fabrikant.

Samenvatting Economische Isolatiedikte Om de economische isolatiedikte te berekenen, moet de minimale totale kostenmethode worden gebruikt. Voor de energiekosten (met CO2 toeslag) moet een realistische waarde worden gebruikt, d.w.z. niet de waarde van

isolatie

Magazine

Figuur 4: Jaarlijkse kosten in Euro/m.j.

bijvoorbeeld overtollige stoom. Controleer bij het berekenen van de Kapitaal Service Factor de waarde met de financiële afdeling en bepaal de levensduur van de isolatie. Een economische berekening van de isolatiedikte kan voor zowel warme systemen als koude systemen van toepassing zijn.

Als de juiste economische isolatiedikte in eerste instantie is geïnstalleerd, voorkomt men later problemen (breedte van de brug, aanpassing achteraf, enz.).

• DECEMBER 2019

49

Isolatie Isolatie

Is JournaalIso Journaal

Foster Vapor-Fas 62-05: Total versterkt LNG-, Total versterkt LNG-, vapor barrier folie Clever Clever shopping... shopping...

Warenkorb Warenkorb

DE DE - EN- EN

CNG-poot CNG-poot met metovername overname

MEER ISOLATIENIEUWS?

Recentelijk is 3M Ventureclad in diverse types niet meer Total heeft de Nederlandse onderneming Total heeft devoor Nederlandse onderneming leverbaar.

Temati heeft dit type folie, ook wel “five-ply” HINEN HINEN GEBRAUCHTE oster Vapor-Fas 62-05.

GEBRAUCHTE ISOLATIESPECIALISTEN IN:

ERSATZTEILE ERSATZTEILE WERKZEUG WERKZEUG CLIPS SCHRAUBEN CLIPS SCHRAUBEN NIETEN SCHLÖSSER NIETEN SCHLÖSSER ARBEITSSCHUTZ ARBEITSSCHUTZ KOMPRESSOREN KOMPRESSOREN BÜROEINRICHTUNG BÜROEINRICHTUNG

vername vernamestelt steltde deTotal TotalGroep Groepininstaat staathaar haar

• Scheepvaart / jachtbouw • On- Offshore • Isolatiematrassen • Brandtechnische, thermische en akoestische isolatie

brandstoffen aanzienlijk tete brandstoffenvoor voortransportbedrijven transportbedrijven AC-toepassingenaanzienlijk verwerkt als vergroten. vergroten.Zo Zokan kande deGroep Groepvorm vormgeven gevenaan aanhaar haar werk van 350 aardgaswerk van 350 aardgaservanging van aluminium cladding.

Europees marktleider op het gebied van aardgas zal Europees marktleider op het gebied van aardgas zal

• Steigerbouw

Postbus 60, 6658 ZH Beneden-Leeuwen Waterstraat 6, 6657 CP Boven-Leeuwen Tel. (0487) 510 716, Fax (0487) 510 745

www.franssen.nl

Total heeft wereldwijd al een netwerk van 450 Total heeft wereldwijd al een netwerk van 450 van 100 van 100 vert Compressed vert Compressed rankrijk, Duitsland, Nederland, Sondermaschinen rankrijk, Duitsland, Nederland,

www.iso-shop.de Gezocht: VIB-bedrijven www.iso-shop.de voor arbo-pilot So shoppt man heute...

KIJK OP So shoppt man heute...

Sondermaschinen Vertriebs-GmbH Vertriebs-GmbH 7 Stöckackerstrasse DE-79713 Bad Säckingen Stöckackerstrasse 7 Tel: +49 (0)Bad 7761 933 069 DE-79713 Säckingen Fax: Tel: +49 (0) 7761 7761 933 933067 069 werpen.

Fax: +49 (0) 7761 933 067

WWW.ISOLEREN.NL werpen.

E-Mail: info@so-gmbh.de ven van Internet: E-Mail: www.so-gmbh.de info@so-gmbh.de ven van Internet: www.so-gmbh.de

Rotterdam wil van vrijblijvend Rotterdam wil van vrijblijvend venbedrijf Rotterdam werkt aan een plan om

Machines van So zijn zó!

Ons programma: - Kokermachines - Scharen - Zetbanken - Combinatiemachines - Hoekenbuigers - Walsen - Voormachines - Ponsmachines - Afwikkelsystemen - Universele snijmachines - Snijmachines voor kappen - Koker afkortmachines - Gebruikte machines

werkomstandigheden.

OmRotterdam positief veiligheidsgedrag op om venbedrijf werkt aan plan venindustrie afeen te vangen en op te vorderen, starten UNETO-VNI en VIB in en op te venindustrie af te vangen

Clever shopping...

ven meedoen. Het havenbedrijf mikt op werkersHet centraal staat.verlagen ven meedoen. havenbedrijf mikt op esteringsdrempel moet ve veiligheidsgedrag zo sterk mogelijk te kunnen esteringsdrempel moet verlagen voor bijvoorbeeld de grote raffinaderijen in het gebied. Volgens werkers hierbij zo goed mogelijk te voor bijvoorbeeld deven grote raffinaderijen in het gebied.

Volgens op termijn geen plaats meer “voor ven op termijn geen plaats meer “voor traje mogelijk medewerkers vrag Voormachine veel So Solo: voeren van de venbedrijf is bereid tientallen miljoenen te steken in

venbedrijf is bereid tientallen miljoenen te steken in

Enpuls en Brabant achter en Patentiertes System

otterdamse haven is goed voor twintig procent van deotterdamse totale CO₂ -uitstoot Nederland. haven isingoed voor

twintig Inkl. procent vanInkl.de totale CO₂ -uitstoot in Nederland.

Schweifbügel Transportvorrichtung ventopman.

Inkl. Walzen

Bezoek onze showroom (700m2).

Het is de moeite waard.

Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie!

Inkl. stufenl. Antrieb & Walzenhalter

ventopman.

Huidig: Gebruikte Een Jörg compact lasergaat met bewoners, zogenoemd Sociaal Energieteam

steken in een pijpleiding waar petrochemische in een pijpleiding wekking. Voor diesteken ondersteuning waar petrochemische

www.iso-shop.com/de/shop/joerg-compact-laser

isolatie

N

+

MagazineįpįDECEMBER

isolatie

So Sondermaschinen Vertriebs-GmbH Rheinvogtstrasse 7 DE-79713 Bad Säckingen Tel: +49 (0) 7761 933 069 info@so-gmbh.de

overhe van inn

Magazineįpį

isolatie

Magazine

www.iso-shop.com

Isover U Protect Pipe Section Alu2 Dé 2-in-1 oplossing voor leidingen Optimale thermische én brandveilige isolatie Zeer goede warmte-isolatie Nu ook geschikt voor brandwerende doorvoeringen

Snelheid maken met de vernieuwde isolatieschalen De isolatieschalen Isover U Protect Pipe Section Alu2 zijn nu nóg gemakkelijker te verwerken. Ze zijn namelijk nu ook geschikt voor brandwerende doorvoeringen, zodat er tijdens het werk niet meer van materiaal gewisseld hoeft te worden. Daarnaast is de schutfolie eenvoudiger van de plakstrip te verwijderen. Ook de nieuwe verpakking helpt mee aan extra verwerkingssnelheid; op de doos staat een handige snijhulp voor hoeken en er zijn handige handgrepen in de doos aangebracht.

www.isover-technische-isolatie.nl

Meer weten?

Neem contact op voor een advies op maat.

0347 358 400 info@isover.nl

Donâ&#x20AC;&#x2122;t let water take hold of your plant Combat CUI with our unique WR-Tech Corrosion under insulation (CUI) is a major issue in the industry.

Our next generation ProRox stone wool insulation products with WR-Tech Water Repellency Technology: ensures the lowest possible water absorption, also after heating and aging lowers the risk of CUI, reduces thermal losses and saves energy covers all applications, such as pipes, vessels and columns Ready to get to grips with CUI?

rti.rockwool.com

MANDREL WOUND UND PIPE SECTIONS ProRox PS 960 ProRox PS 970

WIRED MATS ProRox WM 951 ProRox WM 961

TECHNICAL INSULATION