JAARGANG 19 NUMMER 68
OOI NIEUWS
Cursus planner 2017 Elastomeren 1 (Armacell) Basisisolatie Industrie Basisisolatie Utiliteit Elastomeren 1 (Thermaflex) 1 Opmeten Plaatwerk kort IMI start datum IMI Allround
29 augustus 30 & 31 augustus en 6 & 7 september 5 oktober, 2 & 3 november 25 oktober 4 september 20 september (start) 14 september 11 september (start)
Heeft u een cursusbehoefte? Laat het weten. OOI staat ook in de vakantieperiode paraat.
Cursus Rockwool Teclit slaat aan Samen met Rockwool heeft OOI met veel belangstelling inmiddels een aantal keren de cursus Verwerker Rockwool Teclit gegeven. De meeste minerale wol is gebaseerd op warme isolatie. Door toepassing van een folielaag is Teclit ontwikkeld voor het isoleren van koudeleidingen van technische installaties zoals drinkwaterleidingen, koelwaterleidingen en koudeluchtleidingen. Montage moet 100% dicht geschieden om condens te voorkomen. De cursus geeft onder andere handvatten hoe de verschillende segmenten en t-stukken keurig op elkaar aan te sluiten en af te werken met bijgeleverd aluminium tape. Aangebracht door een gecertificeerd Rockwool Teclit isoleerder wordt tot vijftien jaar garantie verstrekt op de isolerende eigenschappen van dit product.
Kanjers op de Nationale Beroepenwedstrijd Isolatie Twee dagen lang kregen vijf deelnemers aan de Nationale Beroepenwedstrijden Isolatie op 1 en 2 juni 2017 moeilijke opdrachten voorgeschoteld. Het vakmanschap werd tot het uiterste getest, en hoewel de sfeer goed was, was de onderlinge rivaliteit om als eerste uit de bus te komen groot. Op de foto van links naar rechts: Ronnie Hulsman en Gerson Paulina (beide Altrad Hertel), Mauro Doesburg (Doesburg Isolatie te Winkel, Nick Kruijer en Brian Meijer (beiden Bilfinger Industrial Services traden in het strijdperk aan. Paulina en Doesburg gingen er met de prijs vandoor en vertegenwoordigen Nederland volgend jaar op de Europese Beroepenwedstrijd in Keulen. Lees hun verhaal verderop in dit nummer. Allemaal proficiat!
OOI-consulent Rob Zieltjens met pensioen Technicus, maar niet per se isolatievakman, “want daarvoor heb ik altijd mijn collega’s gehad”. OOI-consulent Rob Zieltjes gaat per 1 augustus 2017 met pensioen na dertig jaar OOI-ambassadeurschap met hart voor de ondernemer en vakman die de breedte en de diepte zoekt. Zieltjens ging vier jaar na de oprichting in 1987 bij OOI aan de slag als verenigingsconsulent om bij bedrijven opleidingsplaatsen te inventariseren en opleidingen te organiseren. Hij schreef in de jaren daarna enkele cursusboeken. Ook stelde de hts bouwkundige de cursus ‘Tekeningen Lezen’ samen: duidelijk, helder en toegankelijk. Zieltjens heeft de hele OOIgeschiedenis meegemaakt, van pionierstijd tot de opbouw van het opleidingscentrum in Spijkenisse en de huidige fijnafstemming op het moderne isolatiebedrijf. Zijn bijdrage aan opleidingen in de isolatiesector en aan het OOI in het bijzonder is altijd enthousiast, zinvol en belangrijk geweest.
2
TAART VOOR HET TEAM
De ‘scheepsjongens’ van JB-isolatie Groningen
Het is een beetje kruip-door-sluip-door om in de machinekamer te komen, maar de isolatiemonteurs Eddie Huizingh, Patrick Swama en René Hanitsch van JB-Isolatie in Groningen zijn eigenlijk niet anders gewend. “Scheepsisolatie is echt ons ding. Het is prachtig werk”, zegt Huizingh. De drie JB-Isolatiemonteurs werken voor opdrachtgever Barkmeijer Shipyards te Stroobos aan de brandwerende isolatie van een 22 meter lange tender voor het loodswezen. Dat is een aluminium schip dat scheepsloodsen aan boord van zeeschepen brengt om ze de haven in te geleiden. De aluminium romp maakt het schip licht, zodat de krachtige motoren het vaartuig een snelheid tot wel 27 knopen (50 km per uur) kunnen geven. Aluminium is echter ook wat kritischer bij mogelijke brand dan het zwaardere staal. Reden waarom de machinekamer brandwerend A60 moet worden geïsoleerd. Dat doen de mannen van JB-Isolatie met Isover U SeaProtect Slab 66 voorzien van wit marinedoek. Dit is de zesde aluminium tender waaraan het team werkt. Eerder isoleerden ze ook al twee stalen varianten. Het in 2008 opgerichte JB-Isolatie van directeuren Johan (J.B.) de Jong en Jeroen (J.B.) Westerdijk heeft echter een veel breder dienstenpakket. Ook isolatie en brandwering in de utiliteit en industrie kent voor JB-Isolatie geen geheimen meer. Dat maakt het werk afwisselend. Het maakt ook dat het
twintigkoppige montageteam bij OOI inmiddels bijna allemaal de basiscursus heeft of nog gaat doorlopen en additionele cursussen volgt. Directeur Johan de Jong zegt: “We doen veel afwisselende, kleinere klussen. De monteurs moeten allround zijn”. Directeur Jeroen Westerdijk vult aan: “ We zijn een kwaliteitsbedrijf “. Eddie, Patrick en René zijn ongeveer een week in de tender aan het isoleren. Daarna wordt het schip verder afgebouwd en worden de motoren geplaatst. Veel van het isolatiewerk zie je dan ook niet meer. Is dat erg? Nee hoor, want als je de schepen ziet liggen in IJmuiden, Vlissingen of Hoek van Holland weet je toch wel dat het deels jouw werk is. Op de foto vlnr: Patrick Swama, Eddie Huizingh en René Hanitsch.
Taart voor vakmanschap Goed vakmanschap neergezet? Een uitdagend project ‘ingepakt’? Diploma’s binnen? Dat kan best eens een mooie taart voor het team waard zijn. Stuur een mailtje naar teamtaart@keesdevriesredactie.nl of trek de OOI-leermeester aan de jas. En als u specifieke taartvoorkeuren heeft, houden we daar ook rekening mee.
3
PORTRET VAN EEN VAKMAN
Gerson Paulina en Mauro Doesburg
Nationale isolatiekampioenen hebben zin in Keulen Met winnaars van de nationale kampioenschappen isoleren Mauro Doesburg (18) en Gerson Paulina (26) heeft Nederland weer twee gemotiveerde isolatieprofessionals die volgend jaar meedoen aan de Europese Beroepenwedstrijd Isolatie in Keulen. Zij vullen elkaar in kennis en kunde goed aan, zodat Nederland een team afvaardigt dat goed beslagen ten ijs komt. “We doen niet mee om te verliezen.”
Afgelopen juni hield Stichting OOI met paritaire ondersteuning van werkgevers- en werknemersorganisaties in Woerden weer de Nationale Kampioenschappen Isoleren. De wedstrijd telde deze editie vijf afgevaardigde deelnemers van de ondernemingen Bilfinger Industrial Services, Altrad Hertel Industrial Services en Doesburg Isolatie. De jonge isolatieprofessionals lieten zien hoe zij onder het deskundige oog van de jury van OOI-docenten Bert Hoekstra en Ornando Keerveld overweg kunnen met isolatiemateriaal en plaatwerk. De deelnemers finishten na twee isolatie- en twee plaatwerkopdrachten verspreid over de twee wedstrijddagen in de eindscore dicht bij elkaar. Uiteindelijk wonnen Gerson Paulina van Altrad Hertel en Mauro Doesburg van Doesburg Isolatie te Winkel de nationale beroepenwedstrijd. De triomferende plaatwerker en isolatiemonteur zullen als duo de eer van Nederland hoog houden tijdens de Europese Beroepenwedstrijd die op 16 en 17 mei 2018 tijdens de IEX Insulation Expo in Keulen wordt gehouden. Pittig Voor Gerson was het na 2015 de tweede keer dat hij aan de wedstrijd meedeed. De extra werkervaring speelde in zijn voordeel. Hij zegt: “Het ging wel goed. Met het opzetten van het plaatwerk had ik geen moeite, want dat doe ik al drie jaar. Ik werk nu bijna twee jaar bij Altrad Hertel als plaatwerker. Daarvoor in dezelfde functie bij Brand. Dus het plaatwerk gaat me wel goed af. Vandaar. De isolatieopdrachten gingen een stuk moeilijker”. Mauro deed voor de eerste keer mee. De eerste plaats kwam dan ook niet vanzelf. Hij geeft toe de opdrachten best wel moeilijk te vinden. “Ik moest wel pittig aanpoten, laat ik het daar op houden.” Wat hij in tegenstelling tot Gerson het moeilijkste vond, waren de plaatwerkopdrachten. “Ik heb de cursus Plaatwerker wel gehad, maar dat is ondertussen ook alweer een jaar terug en dan wordt het wel een stukje lastiger om te doen. Wij hebben op de zaak een Mabi Bingo staan waar we alles op maken. Dat betekent dat we eigenlijk niets meer met de hand maken. Heel eerlijk gezegd had ik ook niet verwacht dat ik het er in de wedstrijd nog zo goed van zou afbrengen.”
4
De winnaars Gerson Paulina en Mauro Doesburg. ‘Op naar Keulen’. FOTO’S: PHOTOL/GER THIJSSEN
Altrad Hertel Gerson Paulina werkt bij een van de grote contractors in de isolatiesector Altrad Hertel Industrial Services. Mauro Doesburg is de derde generatie in een familiebedrijf met in totaal zes vaste medewerkers. Het isolatievak is voor beiden een bewuste keus. Gerson heeft een lasopleiding laten vallen voor een carrière in het isolatievak. Hij heeft de eerste kennis en kunde in de praktijk opgedaan, maar de verdere onderbouwing en het benodigde certificaat deed hij op bij de OOI-cursus Plaatwerker. “Daar leer je ook welke uitslagen je het best waar kunt toepassen. Zo krijg je meer inzicht.” Gevraagd naar wat hij leuk vindt in zijn werk zegt hij: “Eigenlijk alles wel. Bochten maken, t-stukken. Het werk is heel divers. Bovendien werk ik in de plaatwerkerij en dat betekent dat ik eigenlijk voornamelijk mijn werk binnen doe. Ik vind mijn werk echt leuk. Het plaatwerk bevalt me wel.” Mauro Doesburg heeft het isolatievak met de paplepel ingegoten gekregen. Mauro: “Het isolatiewerk zit als het ware in mijn bloed. Mijn opa heeft het bedrijf Doesburg Isolatie opgericht. Hij is er nu een jaartje of tien uit. Mijn vader is nu directeur/ eigenaar en ik werk er nu twee jaar.” De onderneming biedt een breed pakket isolatiediensten aan. “We zijn eigenlijk gespecialiseerd in alles”, zegt Mauro Doesburg. “Van lucht-
Gerson Paulina deed voor de tweede keer aan de wedstrijd mee.
kanalen tot plaatwerk, van Armaflex tot PIR/isogenepak en wol. Daar zijn we allemaal goed in. En we zijn een klein bedrijf, dus iedereen heeft nog een naam en geen nummer. Dus dat communiceert goed.” Familiebedrijf De mooiste klus die Mauro in zijn nog maar korte carrière in de isolatiesector onder handen heeft gehad is Waldo City in Den Haag. “Dat was een bijzonder grote technische ruimte van twee flats die we een halfjaar geleden helemaal in de Armaflex hebben gezet. En dat inclusief twee grote warmtewisselaars die we hebben afgewerkt met twee lagen Armaflex. Het ziet er allemaal super uit. Gewoon perfect. Dat vind ik het mooiste dat er is.” Gerson heeft wat meer moeite een specifiek project of opdracht te noemen. “Eigenlijk ben ik trots op al het werk dat ik doe. Maar als ik mijn
Mauro Doesburg moest even wennen. “Op de zaak hebben we een Mabi Bingo’.
familie zou moeten laten zien met welke mooie producten ik in aanraking kom, zou ik ze meenemen naar het OOI waar ik mijn wedstrijdopdrachten heb gemaakt.” Gerson ziet voor zichzelf tot aan zijn pensioen een baan in de isolatiesector. “Maar niet de hele tijd als plaatwerker”, haast hij zich te zeggen. “Ik wil hogerop komen en daar is gelukkig bij een grote organisatie als Altrad Hertel ook wel gelegenheid voor”. En Mauro? “Als het erin zit wil ik natuurlijk het familiebedrijf overnemen.” Onwijs veel zin Behalve op de wedstrijddagen hebben de beide teamleden nog niet de tijd gehad elkaar beter te leren kennen. Mauro Doesburg: “Er was natuurlijk onderlinge strijd om de wedstrijd te winnen, maar het was gelukkig niet zo dat we elkaar de overwinning niet gunden. We gingen knap met elkaar om hebben elkaar af en toe ook wel geholpen.” Gerson heeft veel zin om de nationale titel in Keulen uit te breiden met een Europese prijs. “Zeker, zeker. Maar ik moet nog wel wat gaan oefenen voordat ik naar Keulen afreis. Binnenkort heb ik daar ook een gesprek over met mijn leidinggevende. Ik zou eigenlijk nog een paar extra scholingsdagen willen om mezelf klaar te stomen voor de wedstrijd. Ik wil zoveel mogelijk uitslagen uit mijn hoofd kennen. En natuurlijk wat beter leren isoleren. Zeker de Duitsers zijn over het algemeen op isolatiegebied geduchte concurrenten. Maar dat komt wel goed.” Ook Mauro heeft ‘onwijs veel zin’ om naar Keulen te gaan. “Die kans krijg je maar een keer in je leven en ik vind dat je zo’n kans met beide handen moet aanpakken en er vol voor moet gaan. Bovendien doe je aan een wedstrijd mee om te winnen. We gaan niet voor de tweede plek.”
5
MEMO VAN MARTIN
Kennis en vakmanschap?
Juist nu doorpakken! Stel, je werkgever krijgt een grote isolatieopdracht. Veel meters, veel materiaal. Grote kans dat hij eerst gaat kijken wie van zijn werknemers de klus het beste en het snelste voor elkaar krijgt. Ben jij dat? Isoleren is mensenwerk. Wat een ieder er ook van zegt: zonder de handen en het inzicht van de isolatieprofessional zouden processen niet goed werken en zouden we in industrie en utiliteit met zijn allen enorm veel meer dure energie nodig hebben aan warmte en koelte. Dat maakt het dan ook, dat ik me een beetje zorgen maak over de berichten van de laatste maanden. Over vier jaar raken we de helft van het huidige personeel in de isolatiesector kwijt. Kijk maar om je heen. Je maakt grote kans dat de collega’s met wie je nu werkt in 2021 de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Is dat erg? Nee, want ze hebben er allemaal een mooie loopbaan in de isolatiesector opzitten. Maar, laten we eerlijk zijn, het is wel een probleem als er steeds minder nieuwe collega’s de branche instromen. Want wie gaat dat werk dan doen?
Belangrijk Het ING Economisch Bureau publiceerde onlangs een rapport waarin wordt berekend dat het tekort aan technici ieder jaar met 20.000 zal groeien als niet meer jongeren een technische opleiding gaan volgen. Advies is om het praktijkonderwijs binnen het mbo een grotere rol te geven, zodat gemotiveerde techniekstudenten een betere aansluiting op de arbeidsmarkt krijgen. De overheid kan stimuleren dat leerlingen kiezen voor een meer kansrijke baan, door die beroepsopleidingen die belangrijk zijn, meer en beter te financieren. En isolatiewerk is belangrijk werk. Plannen genoeg dus. Toekomst “Vandaag opgedane kennis is morgen verouderd”, zo staat ook in het rapport te lezen. Dat is een waarheid als de spreekwoordelijke koe. De techniek in het algemeen en de isolatietechniek in het bijzonder vragen bij uitstek om goed geschoolde werknemers. Ook nà een beroepsopleiding. Technieken en materialen veranderen immers. Zeker op het gebied van energieopwekking, waar me in de isolatiesector nogal eens mee te maken hebben. Een werkgever die een grote isolatieopdracht verwerft, zal eerst kijken wie van zijn werknemers de klus het beste en het snelste voor elkaar krijgt. Kortom wie van de hoed en de rand weet. We zijn weer bij de handen en het inzicht van de isolatiemonteur, plaatwerker en opmeter. Al eens naar de verschillende cursussen van OOI gekeken? Ik weet zeker dat er iets voor je bij zit. Wie investeert in zichzelf, investeert in een mooie toekomst. In eerste instantie in zijn of haar eigen toekomst, maar ook in die van de isolatiebranche.
Informatie en aanmelding Aanvragen en aanmeldingen voor OOI-cursussen en -opleidingen lopen altijd via de werkgever. Werknemers kunnen hun belangstelling het best bespreken met hun werkgever of leidinggevende. Via de website www.ooi.nl en het OOI-team is de informatie beschikbaar. Stichting OOI Korenmolenlaan 4 3447 GG Woerden Tel. 0181-65 95 55
6
De jacht op gekwalificeerd personeel is geopend OOI laat een aantal cursussen zoals Armaflex en Opmeten in de zomer gewoon doorgaan. Ook komt een nieuw BBL-traject in zicht. Over minder dan vijf jaar, in 2021, is de helft van het huidige personeel in de Nederlandse isolatiesector pensioengerechtigd. De noodzaak voor goed geschoold nieuw personeel is daarmee huizenhoog en OOI speelt daar op in. Verse instroom in de branche met een goede praktijkopleiding is van het grootste belang. Dat vindt ook OOI-directeur George Kruithof. “Door de grote en middelgrote bedrijven is ons gevraagd om weer een BBLtraject op te starten. Als het isolatiebedrijven lukt om minimaal vijftien mensen naar het opleidingscentrum in Woerden te sturen, dan hebben we op 1 september een BBL-opleiding staan in samenwerking met Techniekcollege Rotterdam. Op die manier organiseer je feitelijk voor de komende jaren verse instroom.” Zomercursussen Net als de bouw en de aanpalende technische sector, ziet het isolatievak zich geconfronteerd met personeelskrapte. Tegelijk wordt het met het aantrekken van de economie drukker en drukker. Dat is de reden dat OOI bij voldoende deelname ook midden in de zomer een aantal cursussen gewoon door laat gaan. Een voorbeeld hiervan is de cursus Opmeten (4 september), maar ook de op 7 en 8 augustus en 29 augustus te geven Armaflex. Ook de basisisolatie Industrie (30 & 31 augustus en 6 & 7 september) staat in de steigers voor een ieder die buiten de zomerperiode te druk is met andere zaken. Het cursusaanbod zal met een nieuwe website na de zomer ook beter worden ontsloten. Werving en selectie Het door OOI-geïnitieerde onderzoek van bureau Haas & Lescaut in Lutten met telefonische interviews met directieleden van 64 isolatiebedrijven schetst de penibele personeelssituatie over de afgelopen vijf jaar. In de middengroep isolatiebedrijven met 16 tot 32 personeelsleden heeft de helft anno nu behoefte aan nieuwe medewerkers. Bedrijven die geen problemen zeggen te hebben met het vinden van arbeidskrachten leunen zwaar op arbeidsbureaus en zzp’ers. Maar er is een categorie bedrijven die ook op deze manier zegt niet aan personeel te kunnen komen. “Dat is een van de redenen dat we bij OOI ook spelen met de gedachte om in de nabije toekomst een wervings- en selectiebureau voor de isolatiesector op te richten”, aldus Kruithof. “Je ziet dat in andere branches ook met succes gebeuren. Het is nu geen doelstelling van OOI, maar dat kan het in de nabije toekomst wel worden door bijvoorbeeld de loskoppeling van opleidings- en wervingsbedrijf. Het OOI-bestuur heeft daar in principe ook al akkoord aan gegeven.”
OOI-directeur George Kruithof. ‘Opleiden, juist nu!’
Certificering Een bredere Europese samenwerking biedt kansen de vraag naar gekwalificeerde mensen in te vullen. Kruithof: “Het Nederlandse isolatiebedrijf kan zo over een grotere pool beschikken van geschikte inhuur- of vaste krachten die de kwaliteiten en geschiktheid hebben die nodig is om het werk van isolatiemonteur uit te voeren. Het mes snijdt aan twee kanten. Het isolatiebedrijf heeft gekwalificeerde mensen, de opdrachtgever gecertificeerde (onder) aannemers.” Het is een onderwerp dat op de korte termijn volgens Kruithof steeds belangrijker zal gaan worden. “We hebben het gezien aan de realisering van de Richtlijn Steigers die eisen stelt aan de werknemers die in de steigerbouw actief zijn. Dat dergelijke voorwaarden ter verhoging van het niveau van een branche ook gaan gelden voor de isolatie- en andere branches is gewoon een kwestie van tijd. We doen er goed aan om daar nu alvast vol op in te spelen. Met alleen vast personeel zul je het in de toekomst als isolatiebedrijf niet redden, en met alleen flexibel personeel ook niet. Het is van tweeën één.” 7
Glasschuim redt verzakkende wegen We wisten dat isolatiemateriaal multi-inzetbaar is, maar vonden toch weer een nieuwe toepassing. Zo is schuimglas in Alphen het nieuwste wondergoedje dat verzakkende wegen gaat ondersteunen. Brokken gaan in de ondergrond van een op te hogen straat. Daarop komt de wegfundering met zand en steenslag. En daarop komt het pakket asfalt. Met zand als ondergrond is zo’n opgehoogde weg echter te zwaar en zakt deze snel weg, soms wel binnen tien jaar. Schuim-
glas is een stuk lichter in gewicht en de straat zou het op schuimglas minstens dertig jaar moeten volhouden. De Ridder van Montfoortlaan in Hazerswoude krijgt de primeur. Wie op glas wil rijden weet dus waar hij moet zijn.
Koperen speciaaltje gastlessenzogeregeld.nu Kijk, je hebt plaatwerk en plaatwerk en schoorstenen en schoorstenen. Voor opdrachtgever Bos Nieuwerkerk isoleerde Degenkamp Isolatie een schoorsteen. Niets bijzonders, doen ze wel vaker ware het niet dat de schoorsteen voor de Nieuwe Kerk in Delft was. Om beter bij dit monument te passen werd de schoorsteen beplaat met koper. En dat was ook voor Degenkamp ‘een speciaaltje’.
Volgens Michaël van Straalen, voorzitter MKB Nederland, zijn gastlessen en bedrijfsbezoeken een goede manier om jonge technici te werven. Hij roept bedrijven
op gebruik te maken van de ‘Gastlessen, zó geregeld’, een webdienst die bedrijven en vo-scholen samenbrengt. Het werven van jonge technici is een grote uitdaging voor bedrijven, aldus Van Straalen. Een goede verbinding tussen bedrijven en onderwijs in de vorm van gastlessen en bedrijfsbezoeken is volgens hem een makkelijke oplossing. Op www.gastlessenzogeregeld.nu maken zij het zichzelf gemakkelijk. Meer tips voor bedrijven van Van Straalen? Bekijk de video op https://vimeo.com/222345853.
PIR en PUR en poen Paniek in de bouw. Er is in deze sector een tekort ontstaan aan PIR en PUR, het materiaal dat wordt gebruikt voor isolatieplaten. Twee ongelukken op productielocaties in Duitsland en China zijn hiervan de oorzaak. Dit jaar zijn de productprijzen voor de bouw met dertig procent gestegen. De groothandel in
BRAM BOOMWOL In 2021 is de helft van het huidige personeel in de isolatiebranche met pensioen.
de technische isolatie heeft echter afdoende materiaal liggen zodat prijsstijgingen daar niet aan de orde zijn. Als ze daar nou maar geen platen van gaan zagen.
De pensioengolf.
Eindelijk! Pensioengerechtigd.
DOOR PETER GERRETZEN
Kijk nou, het pensioengat is toch groter dan ik dacht.
KRAK
1
?
65
JAN. 2021 MES SIE GT VER LEN CT CON TRA 1 TOT 202
Tijd om te leren golfen!
COLOFON Isolatie Plus! Uitgave voor de isolatiespecialist. Isolatie Plus! is een uitgave van de Stichting OOI, bestemd voor werknemers in het isolatiebedrijf. De uitgave verschijnt viermaal per jaar. Isolatie Plus! bevordert het vakmanschap in het isolatiebedrijf door opleidingsinformatie, nieuws, reportages en achtergronden in beeld te brengen voor de isolatiespecialisten in de praktijk. Uitgave: Stichting OOI, Woerden Uitgever: Print Rendement Tituslaan 13, 6642 AP Beuningen Telefoon: 024-677 69 30, E-mail: info@printrendement.nl
Redactie: Kees de Vries Redactie A. Noordewier-Reddingiuslaan 85 3066 JA Rotterdam, T (010) 220 61 61 E info@keesdevriesredactie.nl Redactieteam: George Kruithof (Stichting OOI) Eric Bats (Stichting OOI-VIB) Kees de Vries (Kees de Vries Redactie)
Fotografie: Photol, Kees de Vries Alinea-Stokvisch, Stichting OOI Vormgeving: PINTA Grafische Producties, Benschop OOI-secretariaat Korenmolenlaan 4, 3447 GG Woerden Telefoon 0181- 65 95 55 e-mail: info@ooi.nl Druk: Printrendement, Beuningen