အလင္းအိမ္မဂၢဇင္း အတြဲ (၅) အမွတ္ (၇)

Page 1

1

jrefrmouU&mZf 13&3 / awmfovif;v

1995 ckESpf/ {+yDv wGifpwifxkwfa0onf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

1


2

tvif;tdrfrmwdum tvif;tdrfpum;

4

uAsm wd@k wdik ;f jynf jzwfomoGm;w,f rem;w,f a&$jynftawG;/ {&m0wDta&; usaemfw@kd +rKd @u jrpfwpif;&J@.... tjzLtpdrf;awG&J@ oauFw owdw&eJ@ rufwt hJ rd rf uf uH=urRmvrf;xufrSm 'g%f&m.... rD;v#HrD;awmufjzifh tdrfrufopf.... avajy/ rdk;wdrf/ aiG&nfESif;yGifh tdyw f ef;jyef EGm;rsm;ta=umif;....

aZmf*sD pdkif;crf;vdwf cdik =f unf0if; jrwfopf (dawn) (tarhom;) 'def;rwf &J&ifo h ufZJG atmifcikd jf rifh xl;wifh at;jrESif;&nf cifarmifviG f (jynf)

6 7 8 9 10 11 12 14 16 17

atmfyu D s,f

18

zd;k oH (vlx)k ode;f Edik f vlxpk ed 0f if; +idrf;a0 0if;vJhar (acwW *syef)

20 24 31 36 40

umwGe;f atmfyDus,fumwGef;rsm;

jrefrmh,Ofaus;rSk okw &o a&$uikd ;f om;q&mawmf tESpf (100) jynfh aysmufqHk;oGm;wJh oif&dk;n$ef;wrf; bG@J jzLvufeuftEW&m,f &Gmc&dk;u a&$csdK;uloH t+yKH ;wyGihf

2

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


3

EdkifiHa&; okw &o pwkwˆr¾dKif yOPrr¾dKif jrefrmhEikd if aH &;ESihf owif;pm..... 'Drdkua&pD &ydkifcGifhrsm;r&SdyJ..... awG@qHak qG;aEG;a&; Zmcef;qD;..... awmfvSefa&;&J@ taESmuft,Sufrsm; *d% k ;f *%/ tmCmweJ@..... ppftm%m&Siw f @kd . Edik if aH wmf.....

a'gufwm a':jrifhjrifhcif [Hom0wD OD;0if;wif jrifah qGO;D vGifatmifpdk; 0if;jrifharmif xGe;f vif;atmif armif;quf xdev f if;

42 47 52 57 62 64 67 70

{&m0wDpmrsufESm jrpfqHka&umwm. trsdK;om;tarG..... xufatmif {&m0wD/ jrefrmjynfe@J vdrn f maewJh..... atmif'if jrpfqHkppfwrf; opPmeD

82 87 97

0wˆKwdk ae0ef;udk cl;qGwjf cif;

armifpdk;csdef

103

rdk;ajropf

113

armifarmifvwf

116

'Da&jrifhopf

jroef;wifh

122

tvif;tdrfrSwfpk

tvif;tdrfrD'D,m

131

Edik if aH &;tawG;tjrif tcef;quf p=um0VmxJu 'dkif,mvufwpf (28)

bmomjyeftcef;quf tdrfajrSmifavSmiftdrf (47)

Edik if aH &;tawG;tac:

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

3


4

tvif;tdrfpum; jrefrmhta&;u euf&_dif;vmacs+yD? eufeJodrfarG@p&mawG &Sdaeovdk/ ysufqD;qHk;&_H;&rnfh tajctaeawGvJ jzpfaeonf? wwdik ;f jynfv;kH &Sd ausmif;om;vli,fawG/ todynm&Si/f twwfynm &Siaf wG/ &ky&f iS /f *Dw/ yef;cspD aom tEkynm&Siaf wG urBmEh ikd if H toD;oD;a&muf jynfaxmifpk jrefrm Edik if o H m;awG qef@usiq f EjN y awmif;qdak eaom {&m0wDjrpfqkH v#ypf pfprD u H ed ;f [m jrefrmhtrsKd ;om; a&;jzpfygw,f? 'DprD u H ed ;f [m ucsijf ynfe,f {&m0wDjrpfqpkH rD u H ed ;f (8) ckteuf wcktygt0ifjzpfw,f? 2006 ckEpS f 'DZifbmv/ 28 &ufae@rSm jrefrmEdik if H trSwf (1) v#ypf pfprG ;f tif 0ef}u;D XmeeJ@ w&kwEf ikd if H Chinese Power Investment Coporation (CPI) wdk@ csKyfqdkxm;aom "{&m0wDjrpfqHk arc/ rvdc jrpfnmjrpf0Srf; a&tm;v#yfppfpDrHudef;rsm;qdkif&m em;vnfr_ pmcíefv$m" ac:qdkaom pmcsKyfjzpfw,f? 'DpDrHudef;[m 10% +yD;ae+yD;/ csDaAGi,f a&tm;v#yfppf pDrHudef;[m 97% +yD;ae+yD jzpfw,f? usef (6) ckukd avhvmpl;prf;r_awG/ aqmufvyk af &;qdik &f m pDru H ed ;f awG pvkyaf e+yjD zpfw,f? wwdik ;f jynfv;kH tkwaf tmifaomif;eif; qef@usiaf ewJh {&m0wDjrpfqkH pDru H ed ;f udk vuf&dS t&yf0wftpd;k &&J@ orRwqdw k hJ OD;ode;f pdeu f olw@kd tpd;k &vufxufrmS &yfqikd ;f xm;zd@k pmcíefawmf xkwfa=unmvdkuf+yDjzpfw,f? jynfol@qENudk tav;xm;aqmif&Gufr_tay: }udKqdk&rSmjzpfovdk/ qufvuf+y;D vnf; jynfoal wG&@J qEN tppftrSeaf wGukd taumiftxnfaz:zd@k orRw}u;D qdo k &l @J tpdk;& wzGJ@vHk;udk wdkufwGef;E_d;aqmf&rSmjzpfw,f? t"duu jynfolu vHk;0vufrcHwJh/ jrefrmjynftusdK;pD;yGm;udk tzufzufu ysufpD; qH k ; &_ H ; aprJ h / {&m0wD j rpf q H k a&tm;v#yf p pf p D r H u d e f ; awG u d k "&yf q d k i f ; xm;wm r[k w f y J " "vH0k zsuo f rd ;f ay;zd@k " wdu k w f eG ;f ygw,f? [d;k t&ifacwfawGu Edik if w H Edik if u H kd ppfrufjyK+y;D usL;ausm0f ifa&mufum uíefjyK=uovd/k 'Dzuf rsufarSmufacwfawGrSmawmh/ pD;yGm;a&;t& tajccscsOf;eif; usL;ausmf0ifa&muf+yD;/ uíefjyKra_ wG usi}hf uaH e=uaomurBmrSm jrefrm[m pD;yGm;a&;t&/ tkycf sKyo f al wG&@J rdrt d wW tusKd ; pD;yGm;udk tajccH+yD; vkyfaqmifr,fqdk&if wyfrawmfaqmifyk'ftwdkif; jynfy (w&kwf) tm;udk; ykqed &f ;kd awGjzpfygvrd rhf ,f?

4

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


5

ppfwyfvw l ef;pm; t"rRtyk cf sKyv f mcJw h hJ ESpaf ygif (50) ywf0ef;usirf mS b,fvykd J 0wfpkH ajymif;tkycf sKycf sKy/f jynfou l tjrif=unfvifpmG eJ@ vufcEH ikd v f matmif/ vufawG@ vkyaf qmifjy& rSmjzpfw,f? jrefrmhEdkifiHa&; tcif;tusif;rSm t"dutcef;u¾u yg0ifywfouf aeaom tzG@Jtpnf;w&yfjzpfwJh/ wyfrawmf[m t&ifht&ifu tm%m&Sifppfacgif;aqmifawG vrf;pOf rvdu k yf J jynfo@l ta&;/ jynfo@l qEu N o kd m t"duxm;wJ/h tzG@J tpnf;w&yftaeeJ@ vufawG@ jy&rJh tcsed jf zpfygw,f? OD;odef;pdef tpdk;&w&yftaeeJ@vnf; twdwfuvlrsm; rSm;,Gif;wJh &yfwnfvkyfaqmif csuaf wGvkd r[kwyf /J jynfo@l tpd;k &ppfppfw&yf taejzifh ay:aygu&f yfwnfEikd af tmif vufawG@usus qufvufaqmif&u G =f uzd@k umvjzpfygw,f? tzufzufedrfhusysufqD;aeaom jrefrmhvlr_ ywf0ef;usifudk aumif;rGefvmapzdk@ ausmif;om;vli,fawG/ todynm/ twwfynm&Siaf wG/ pmay/ *Dw/ yef;cspD aom tEkynm&Siaf wG ppfrSefaom wdkif;&if;om; vlrsdK;pkacgif;aqmifawG/ EdkifiHa&;ygwDawG tygt0if jynfolw&yfvHk;&J@ qEu N kd tav;xm;+y;D vufwaJG qmif&u G =f uygv@kd Ed;_ aqmf&if;...... jynfolawG&J@ qENjzpfwJh (88) rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmifawG/ wdkif;&if;om; vlrsKd ;pk acgi;f aqmifawG/ &[ef;oHCmawG/ ausmif;om;vli,f tm;vH;k yg0ifaom t"rRtusO;f uscH "Edik if aH &;tusO;f om;rsm;" tjrefq;kH ¹cif;csurf &Sd v$waf y;+y;D / trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;twGuf awG@qHkaqG;aEG; taumiftxnfaz:um/ jynfol@qENESifh rudkufnDaom/ {&m0wDjrpfqHk pDrHudef; tm;vH;k tm; vH;k 0zsuo f rd ;f ay;zd@k wyfveS @f E_;d aqmfygw,f? tm%m&SifrSefor# usqHk;ap&rnf? tvif;tdrf&Jabmfrsm;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

5


6

wdk hwdkif;jynf xavmhjrefrm/ tdk jrefrmwdk@ wdk@&Gm wdk@ajr/ wdk@&Gmajr0,f apwD pyg;/ rsm;vnf;rsm;. rsm;ygavvJ/ wrGJrGJESifh qif;&Jumom/ umv=umv#if ,mpumrsdK;/ wn_d;nd_;ESifh ykxdk;jrifharmif;/ ausmif;}udKausmif;=um; vSnv hf nfomG ;v#uf rpm;av&/ 0rf;r0I qGrf;r#rwifEdkif &Sdrnfwnf;? xavmhjrefrm/ tdk jrefrmwdk@ wdk@&Gm wdk@ajr/ wdk@&Gmajr0,f a&csdKaomuf&ef/ jrpfacsmif;uefESifh oD;ESHcsdKrsm;/ rsm;vnf;rsm;. rsm;ygavvJ wrGJrGJESifh qif;&Jumom/ umv=umv#uf jrifomjrif&/ rpm;&I awmu+yw d mW jzpfrnfwnf;? xavmhjrefrm/ jrefrmxavmh tm;raysmhESifh/ rav#mhvHk@v olupI/ igutm;vHk; vuf&Hk;jrm;ajrmif/ Om%fjrm;ajrmifESifh pGr;f aqmif=uav/ aqmif=uavavmh TajrT&Gm/ b,fol@&GmvJ T,mpyg;/ b,fol@pyg;vJ xm;avmhwm0ef yGeaf vmhvyk if ef; Om%fa&S@yef;I wpf0rf;wpfpdwf/ nDapownf;?

aZmf*sD 6

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


7

jzwfomoGm;w,f rem;w,f awmifuakd usmv f @kd awmudjk zwfum&,f aejcnfrmS aiGa&mifawmufwhJ zdeyfe@J b,fqDudk bk&m;zl;vnfr,f }uH&G,f &Sr;f jynfu tdb k ,fch &D;onf ..... tdrfrSm c%av;jzpfjzpf em;yguG,f jzLpifapwema&S@xm; zdwrf w d ,f wGifwGifom ol@acgif;udk cg&Smw,f jzwfomoGm;w,f rem;w,f ..... ta&S@zufuxGuw f hJ ukeaf wGyg&if 0,fO;D r,f ravmifayrJh vif;wJh rD;pm&,f a&mif;cGifhr&ao;&ifvnf; aeygapawmhuG,f tarSmifrSmaewm usifhom;&+yDyJ ..... awmifuakd usmv f @kd awmudjk zwfum&,f aejcnfrmS aiGa&mifawmufwhJ zdeyfe@J b,fqDudk bk&m;zl;vnfr,f }uH&G,f &Srf;jynfu tdkb,fhc&D;onf ..... avmydw tdkb,fhc&D;onf &Srf;jynfu tdkb,fhc&D;onf avmydw tdkb,fhc&D;onf jzwfomoGm;w,f rem;w,f ..... ?

pdik ;f crf;vdyf ( aw;a&;q&m ) (aw;a&;q&m pdik ;f crf;vdy&f @J oDcsi;f oHpOftm; az: jyjcif;jzpfygonf ) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

7


8

a&$jynftawG; {&m0wDta&; urBmavmu tpOD;rS b,fuarc nmrvdcwJh jrpfESpfoG,f aygif;pHkqnf;&m jrif}uD;{&m csifc&ef*g xdkrStpjyK ajrmufrSawmifodk@ t&yf&yfjzwfum jrpfrif;{&m pD;0ifjzm yifv,fjyifodk@om ? i,fpOfuod acwftqufquf&Sd wdk@rsm;EdkifiH touf0dOmOf ouf&SduAsm &mZ0ifrsm;&J@ owdk@orD; txifu&wefzdk;xm;=u wdk@rsm;jynfol tm;udk;&wJh obm0rsm;eJ@ vSyaewJh jrpf{&m ? umva&G@v#m; ESpfawGajymif;vm jyKef;wD;opfawm qnfESifhwHwm; a&umwmjzifhydkif; [ef@wm;vdjk im;ajymif;vJru _ kd tpjyKv@kd wdk@rsm;&J@ owdk@orD; b0 tEW&m,fpHkwGif; epfrGef;&efab; &wufrat;=u ? jynfo@l a0zef yGuaf vmnHvnf; 'if;wdk@ ta=uG; qyf&rnfhta&;a=umifh EdkifiHha&S@a&; awGa0rai;yJ qufvufrdkuf=uaytHk;rnf ? wdkif;om; jynfol touftdk;tdrf umuG,f&efta&; twefwefowday; aeaomfjim;vnf; olw@kd aemufrqkwf pDru H ed ;f udk qufIvkyv f @kd wdk@rsm;jynfol vufwGJnDvdk@ +rJ+rHvufrsm; wGJ,Sufxm;I rav#mhpdwfxm; oH"dXmefcs qef@usif=updk@ armifESrwdk@ ?

cdki f=unf0if; 8

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

24 pufwifbm 2011


9

usaemfwdk hjrdK hu jrpfwpif;&J h aumufa}umif; ol[m jrefrm jrefrm[m ol aoG;om;wlawG&J@ tar 'dk@tar / yk*Hup rEWav; wdu k af =u;G cJw h hJ ol@Ed@k &nf 'd@k wawG aomufo;kH ae=uwH;k ? ol@Ed@k &nf[m uAsmvnf;jzpf pGrf;tifjzpfcJh / ol@aw;oH[m umcsif;vnf;jzpf {csif;jzpfcJh / ol@qH;k roH awmfvSef&Jpdwf usGefpdwfuif;cJh ? olr[m vufOD;q&m rnfxdkufpGm aA'gvrf;udk jycJhw,f / vufOD;q&m rnfxdkufpGm aA'gawGe@J twl urf;uyfcikd ;f cJ@w,f / vufOD;q&m rnfxdkufpGm uAsmavSawG avSmcf ikd ;f cJw h ,f ? a=omf ckawmh olr[m jrefrmudkom ru urBmudkyg qHk;raeav&J@ ?

?

jrwfopf (dawn)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

9


10

tjzL tpdrf;awG&J h oauFw tjzL tpdrf;awG&J@ oauFw &dk;om;r_eJ@ jzLpifjcif;udk &nf!$ef;jy ord;wdk@[m trmcHawG r[kwfbl; taocHawGyg taz ..... qdkwJh r0if;armfOD;&J@ tjzLpifqHk;pum; t&G,feJ@awmif r#&J@vm;Asm ..... ? 'Dpum; =um;&ol =uufoD;x ra=umufr&G@H aemufrwGef@wJh tm*owWdaoG; r0if;armfOD; qDrSm&Sdw,f ? aoG;oH &$J&$J a'gif;tvH udkifqGJxm;wJh aoG;yGut f ikd x f u J toH 'Drdkua&pD &&Sda&; 'dk@ ta&;wJhvm; ? 'DtoHawG[m tjzL tpdrf;awG&J@ t&dk;om;qHk;eJ@ trGefjrwfqHk; apwemrSefwJh toHawGyJ ? udk,fusdK;udk riJhuGuf jynfol@tusdK;qdk rem;o,fydk; olwdk@av;awGrSm cH,lcsufawG udk,fpD&Sdw,f ?

(tarhom;) 'def;rwf (r0if;armfOD;eJ@twl apma=uGcJhwJh tjzL tpdrf;rsm;udk tpOfOD;!$wf*k%fjyKv#uf ) &Jabmf ---- udkAvdkif ?

10

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


11

owdw&eJ h rufwJh tdyfruf yk*aH cwfo&l aJ umif; av;a,mufeJ v h buf&nfqikd t f wlxikd jf zpfwn hJ u usefppfom;&J h awmufacgufoH {&m0wD jrpfw&dk;rSmnHoGm;w,f? usefoHk;a,muf&J h toH Zmwdrmefjzpfw,f? tJ'n D u zGiw hf o hJ cD si;f oH {&m0wD {&m0wD r[mobm0t&Sif toufiifaeyD? x&Dyv kd u D kd olyek af wGu 0iford ;f w,f u'gzD[m w&kwfvdk0wffyD; {&m0wDjrpftwdkif;pkefqif;tvmrSm yk*&H J w h &kyaf jy;rif;u +yLH ;+yKH ;}u;D ygvmw,f? Aswf0dAswW&J ht&dk;awGudk bifvm'if&J t h &d;k awGeJ v h v J , S v f u kd yf ;D wJah emufrmS aumovrif;}ud;[m aejynfawmf&J h v$wfawmfa&ShrSm csHL;yGJcsidk&Smw,f? aemufudk tdyfrufta=umif; ra&;wmhygbl;vdk t h vSnu hf s tmqD,OH uUXopfxrH mS 0efcv H ufrw S af 7;xd;k vdu k w f ,f? rSwfrSwf&& tJ'Dae hu [,fqifuD;rSm rdk;awG&Gmvdk h ig[m [,fveD mudw k u,frodcyhJ gb;l ? bk7m;pl;&ygap&J h OrRm'%?Da& bk&m;pl;&ygap&J h²²²? rif;a&;wJh ig hudk pGef hv$wfa=umif;&oaumif;aumif;eJh pmwa=umif;udk rif;&J hudk,ftvif;a&mifeJ h zwfcJh&wJh b0&J h ae0ifqnf;qm naumif;uif&J haw;orm;[m &efy,facsmif;ua&t[kef&J h wdkufpm;r_rSm avmifrD;usaewJh ol hESvHk;om;udkcGJxkwf a&vdi_ ;f awGatmufxaJ ysmufomG ;w,f? 'gygyJ²²²²²owdw,&Sd&if; rufwJhtdyfrufrSm aumovrif;eJ husaemf uAsmawG atmf&Gwfvdk h ²²²²²

&J&ifoh ufZJG 149201112;20attrf

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

11


12

uH}urRmvrf;xufrSm '%f&m0rf;qufeJ h pufwifbm jiif;qefcv H u kd &f wJh nifomaysmah jymif;pJ oHwrefqHqH vdrRm yg;eyfr_rsm; tusn;f wef oifjh rwfjcif;eJ@ cufxefrma=um vdrfnm cg;oufjcif;rsm; zHk;tkyf uH=urRm vrf;xufrSm '%f&m 0rf;qufeJ@ pufwifbm..... ? vlol uif;a0; awmacgifacgifvdk +rdK@awmfrSm vlrqefwJh twWpdwfrsm; crf;em;ao;odrf v#dK@0Sufayguf=um; acgif;aygif;0wf tE_wfvuQ%mudk ppfysm;&nfeJ@ 0rf;cs za,mif;wdkifeJ@ vufESdyf"gwfrD;a&mif atmufrSm ola,mifr,frsm; ,rif;&kyfvdk [efaqmifvSyaew,f ..... ? aowrf;pmzwfaewJh csdK@wJh ajcmufaoG@ jrpfwpif;xJ t+rJ ra[mif;rJh aoG;acsmif;awG umvtwef=um v_yf&Sm;pD;0if emusifjcif;udk arhav#mhaewJh tdyfarG@cscH b0rsm; tnpfta=u;awG &pfywfaESmifz@JG rGe;f =uyfawGa0aew,f ..... ? jymusaewJh tar$;wdkifeJ@ vJ+ydKaecJh bk&m;yef;tdk;rsm; ocifeJ@ a0;vGifhvdk@ yifhulr#ifawG tdrfzGJ@aewJh zHkwufzdkifwGJ usrf;uef pmtkyfrsm; oHacs;wufaewJh aomhcwf tvHkydwf wHcg;rsm; tawG@t}uHKeJ@ oifcef;pmawGu wpfavS}uD; ..... ?

12

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


13

b,fawmhrS a0;roGm;wJh a0'em trm&Gwfrsm; urBmh&Gm wckpm igwdk@ udk,fwdkifu pdwWZ yef;csDum;xJ ajy;0ifcdkvH_ tqdk;trSm;awG rjrifwJh bk&m;ocifudk rsufrSefvufaqmif ay;&OD;r,f ..... ? avmif;&dyfrd ESpfaygif;rsm;pGmudk t&dyw f =unf=h unfh =unf&h v _ mvd@k '%f&m& y&dowfawGu ydwfyifcHxm; upm;orm; enf;jy tqifh tawG;tac:rsm; jrifhrm;vm 'D upm;uGif;rSm trSefw&m;u teDu'fxd ..... ? r=unfhyJ jrifae&wJh yHkysufyef;ysuf tem*wfc&D; pwif wmxGufcGifh ray;vdk@ vGwfvyfjcif;rsm; iwfrGwfae=uw,f ..... ? aeavmifwdkufpm;oGm;wJh a&$0ga&mif twdwfae@rsm; acgufodrf;rxm;yJ &ifempGm jyefvnfjzef@usufvSrf;vdkufyg &ifuGJ pufwifbm ..... ?

atmifcdki fjrifh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

13


14

rD;v#H rD;awmufjzifh tdrfrufopfwnfaqmuf ay;olrsm;

tarSmifacwfukd 'vSdrfh wHk;bD;awG wyfqif yifv,fjyifxJ wGe;f cs &Guv f i$ ahf pcJh OKH[Jh zG[Jh eJ@ &r,fvdk@ rxifcJh ? tarSmifacwfukd zefw;D ol zdEydS af oG;pkwo f w l @kd taqmufttHk vlxk todef;toef;&J@ pdw"f gwo f rH %d ajcwHvufwt H m;eJ@ ajrvSef arSmufveS f awmfvSefa&; rD;awmuf rD;v#HeJ@rS jymcs ypfEikd w f ,f jymcs cJh=ubl;w,f ? awmfvSefa&; acgif;aqmifqdkwm zdEyS rf a_ tmufu arS;rSdef npfEGrf; ykwftJhtJh usGefpdwfudk w+zKd ;+zKd ; wzsyzf syf vGwfvyfa&; pdwf"gwf ta&mifwifay;ol tem*gwf EdkifiHopf tdrfrufudk twdwef @J qufpyf ypPKyYefrSm tcdkiftrm wnfaqmufoljzpfw,f wHwm; xd;k ay;oljzpfw,f ?

14

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


15

&kH&GJ@aewJh tdrfpkwf tdrftdkawGvdkyJ &GJ@apmif;+ydKusewJh pdwf"gwfudk pGef@v$wf pGef#pm; ajymif;vJvdkpdwf uHudk&dk;r,fzGJ@ t&H_;ay; tjzLa&mif ESvHk;aoG; a=umr#ifawGudk oHr%dr#ifawG tjzpf ajymif;vJypfol tJ'g --- acgif;aqmifqdkwmyJ ? awmfvSefa&; rD;awmuf rD;v#H useG b f 0awGxrJ mS xGe;f !Sad y;oljzpfw,f tkyfpdk;ol&J@ rdk;aumif;uif pdefa&$ jc,fo eef;ykv†ifwHcg; jymcsrJhvlxk rD;v#Hpkpnf;xm; --awmfveS w f ahJ e@ awmfveS af &; vlxak &S@u x=ucG sw D uf wdu k cf u kd f vlxk rD;v#H udkifaqmif&if; &efoludk pD;csif;xdk;ol acgif;aqmifjzpfw,f ? vGwfajrmufa&; awmfvSefa&;rSm vlxkacgif;aqmif&J@! ajc&m &mZ0if ordkif;xJrSm igwdk@ awG@&SdcJh&+yD; jzpfw,f aemfh ?

xl;wihf Zlvikd f 31 / 2011

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

15


16

avajy rdk;wdrf aiG&nfESif;yGifh

vGeaf jrmufr;kd csrf;ajr@rdk;awG &GmrSmvm; wdrfom; rdk;&dyf rdk;wdrfvdyfawG ar#mfudk; ,Hk ud;k cJ=h u Espfaygif;&Snf=um cJhayg@ ? igw@kd acgi;f ay:uae wdrw f u kd af wG ausmjf zwfomG ; rdk;a&pufrsm; wzGJ ESpfzGJ oHk;av; zGJr#om ajrv$meJ@ uyfv#uf opfyifjrufyifawG yef;trsdK;tEG,fawG r&$if vef; Edkifbl;av aoa=u&mu rEd;k xEdik b f ;l av rvGwaf jrmufchJ xm;vdu k af wmh ordkif;acwfxJ xm;&pfcJhayawmh ? 16

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

igwdk@ udk,fwdkif teif;ajccH ajrpmyif igwdk@yifv#if vGwfajrmufa&; 0gacgifrdk; oGef;+zdK; &GmapGedkifzdk@ igwdk@ vdktyfaeayg@ / 'Dvdk ygyJ igwdk@ udk,fwdkif avajy rdk;wdrfwdkuf igwdk@ udk,fwdkif aiG&nf ESif;yGifh igw@kd ud, k w f ikd f a&$aejcnfO;D igwdk@ vlxk tm;tif todef;toef; tHhrcef; zefqif; EdkifpGrf;&Sdae jrL;vGifh=uprf; avajy rdk;puf ESif;yGifh aejcnfOD; jzpfvdkuf=u Ed;k x=uprf;a[h udk,fhtm; udk,fudk; ar#mfudk; udk,fhrdk; udk,f&Gm udk,fh=urRm udk,fzefwD;=uprf;a[h ?

at;jrESi f;&nf Zlvikd f 30 / 2011


17

tdyfwef;jyef...EGm;rsm;ta}umif;ukdpOf;pm;rdjcif;? aenKdcsdefwdrfawmufwJhtcg &GmOD;vrf;rSm a[h²²²oDcsif;qkdwmr[kwfbl; EGm;awGta=umif;ajymrvkd@? 'DEGm;tkyfrSm*sKdaxmifu olŒrSmtiftm;taumif;qkH; EGm;ysdK²²EGm;oefawGay:vSw,f orkdif;wGifbkd@²²vrf;xGifjyD; pm;usurf jyefb@dk ajymaew,f? [kdbufu*sKdum;rSm ol@EGm;ysKdrav;awGeJ@w&kH;&kH; wkd@²²bufrSmvm&yf&if&yfyg pm;usufukdjyefcsifvnf;jyefrSmygwJh? 'Dbufu*sKdukyfuawmh pm;usufvnf;roGm;eJ@ tdyw f ef;vnf;rjyefyge@J ayuyfaebk@d [m igwkd@&JŒ²²²EGm;txmwJh? =unfh ! EGm;eufwkd@tkyfpkuawmh EGm;aygufuav;awGrsm;vSw,f [kdajy;Edl;²²²'Dajy;Eld; EGm;eufrsufESm=unfh²²ae&wm yifyrf;vSw,f?

'Dbufu²EGm;jymwk@d tkypf u k awmh waumifESpfaumifeJ@ csnfheJ@vkd@ arSsmfvifhcsufrsufESmay;eJ@ &wufrat;vSygvm;aemf? pmOwkd@a&cyfqif;vmwJh &Gmxdyfu²EGm;jcH0rSm tartkdu²²arSsmfvifhcsuf yDwdrsm;pGmeJ@ opfom;wvm;xJrSm a&at;at;av;awGxnfhvkd@ apmifhaeav&JŒ? =unf²h ²'gawmifayuyfuyfe@J aemufqw k af ewJah umifu&Sad o; opfom;wvm;rSm a&;xm;wJhpmav;zwf=unfhawmh tiftm;²²²jzpfbkd@ pnf;vkH;nDnGwf=uygwJh?

cifarmifviG (f jynf) 2011ck pufwifbmF v 18&uf ppftm%modrf;wJhae@(23)ESpfjynfh wkdufqkdifrSK&Sd&ifem;vnfcHpm;ay;yg?

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

17


18

umwGef;

18

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


19

umwGef;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

19


20

a&$uikd ;f om;q&mawmf tESp1f 00jynfh

zdk;oH(vlxk)

usaemf awG@}uzkH ;l aom oHCmawmfrsm;xJrSm oHCmeJ@ twlqHk; bkef;}uD;wyg;udk ajymyg vdk@qdk&if usaemfyxrqHk; rqdkif; rwGajymvdkufrdrSm[m q&mawmf OD;aombdw (ac:) a¶$udkif;om; q&mawmfyJ jzpfyg w,f? "rRwmyJ usaemhfb0rSm oHCmawmf trsm;}u;D eJ@ xdawG@cJh &ygw,f? =unf!dkp&m oHCm awGtrsm;}uD;udk awG@cJhygw,f? pHuif; q&mawmf}uD;/ q&mawmf OD;Zeubd0Ho pojzihf av;pm; =unf!zkd , G &f m q&mawmf}u;D rsm; udk vlu, kd w f ikd f zl;ajrmfuefawmhz;l ayr,fh eD;eD;uyfuyf rae&awmh olw@kd ta=umif; xl;xl;jcm;jcm;ajym p&mr¶Sdovdkvdk jzpfaeygw,f? 'gayrJh q&mawmf a&$uikd ;f om; q&mawmf OD;aombdw uawmh usaemfwdk@ rdbrsm;eJ@ usaemfrarG;cif/ olvl0wfb0uwnf;u odusGrf;cJh+yD; toGm;tvmrjywf¶SdaewJh bkef;}uD;rdk@ol@ta=umif;udk Ed_if;pmjcif;tm;jzifh trsm;}uD;odw,fvdk@qdkEdkif ygw,f? vlxo k wif;pmwdu k u f mvwke;f uvnf; vlxw k u kd u f xdeq f &kd if ppfuikd ;f awmifay:rSm¶Sw d hJ q&mawmf oD w if ; oH k ; &m tEk ¶ k ' < m acsmif , G e f ; ausmif ; eJ Œ usaemf e mrnf a rh a e+yD j zpf w J h 0g;csufuacsmifwdk@udkoGm;+yD; cif;ygw,f? wu,fu q&mawmfoHCmhabmifr0ifrD vl0wfb0 uwnf;u }u;D yGm;a&;r*~Zif;xkwaf ewJh usaemft h azeJ@&if; ES;D ygw,f? q&mawmfuol@touf 32ESp/f 1944ckESpfusrSbkef;}uD;0wfwmyg? 'ga=umihfolvl0wfeJ@¶SdpOfwkef;u usaemfhtazwdk@eJŒtwl rif;uGef;rSmwGJ+yD;¶dkufxm;w Jh"mwfyHkudkusaemfwdk@tdrfrSmawG@zl;ygw,f? tJ'Dwkef;uol[m rEWav;jrdKŒurŠnf;ausmufpm&Hk;(aemifrSma&S;a[mif;okawoe XmerSm) tvkyfvkyfaeygw,f? q&mawmf[m tifrweftdjEN}uD;+yD; pum;us,fus,favmifavmif ajymwmvdk@ wcgrrS awG@zl;/ r=um;zl;yg? &,fwmawmifrS wu,hu f kd xde;f xde;f odr;f odr;f eJ@&,fwmyg? q&mawmf 20

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


21

pdwfqdk;a'gojzpfw,f qdkwmvnf; wcgrS rawG@cJhzl;ygbl;? ol[mb,fol@ta=umif;udkrS jyif;jyif; xefxef/ =urf;=urf;wrf;wrf;vnf; rajymwwfwo hJ al wmfpifyg? pum;ajym jiifomvdu k w f muvnf; rajymeJ@/ tdrfu{nfhcef;xJrSmoleJŒusaemfhtazeJ@ab;csif;uyfxdkif+yD; ajymaewmawGudk tazhab;rSmxdkifaewJh usaemfuvHk;aphywfaphr=um;&ygbl;? rodwJhvluqdk&if vSsdKŒ0Sufcsuf aqG;aEG;aeovm;vdk@awmif atmufarh&rSmyg? aemufq&mawmfoDwif;oHk;wJh ausmif;[mb,fawmhrqdk tifrwefvlola0;+yD; acsmifus/ vljywfwhJ ausmif;awGcsnjfh zpfygw,f? oluol@ausmif;rSmvlw¶ke;f ¶ke;f pnfum;aewmudk rESpfoufygbl;? b,favmuftxd acsmifusovJqdk&if wcgrSm rEWav;xHk;pH wefaqmifrkef; vjynhfae@ ppfudkif;bufudk uxdefcif;oGm;=uawmh oleJ@ twlaewJh olwl udk&ifppfudkif;vSjrifh (aemifusawmhvx l u G +f y;D vlxo k wif;axmufvyk w f ,f)u rae@nu tJ'jD rifae&wJh rsuEf mS csi;f qdik u f opfyifay:rSm usm;opfEpS af umifuu kd af evdu k w f m w0ke;f 0ke;f yJv@kd ajymjyygw,f? vSr;f =unhf vdkufawmh tJ'Dopfyif[m udkuf50avmuf a0;wmyg? =um;rSmacsmuf}uD; jcm;aevdk@omaygh? q&mawmf&ŒJ aemufx;l jcm;csuw f cku tm;emwwfwmyg? olusaemfw@kd tdru f =kd u+G rJ twdik ;f =uv G mw,fq&kd if usaemft h az&,ftar&,fu 0wf}u;D 0wfi,fjy+k y;D pum;ajym=uygw,f? qGr;f csed w f efqrG ;f uyf/ bdvyf&nf csed w f ef bdvyf&nfuyf+y;D rqH;k Edik rf +y;D Edik pf um;awGajym=uwmyg? tazwdk@tarwdk@ xrif;pm;csdefa&muf&ifvnf; q&mawmfudk zwfp&mwckckay;cJh+yD; xrif;pm;+yD; aemuf pum;quf&atmif apmihfapwmygyJ? rEWav;rSm usaemfwdk@tdrfeJ@ udkuf150avmuf a0;wJhae&mrSm q&mawmf&JŒ nDt&if; vlxkowif;pmowif;axmufa[mif; OD;buGef;¶Sdygw,f? q&mawmf[m OD;buGef;tdrfrSmtcsdefay;wmxuf tqaygif;rsm;pGmydk+yD; vlxkwdkufrSm xdkifavh¶Sdygw,f? q&mawmf[mppfudkif;uvmwmvdk@qdkayr,fh ol@crsmolaewJhacsmifuae um;qdyftxd wpfem&D ausmfavmuftwuftqif;vrf;avSsmuf+yD;rS vm&wmjzpfygw,f? qGr;f udrk euftapm}u;D bkO;f ay;+y;D xGucf hJ wmjzpfygw,f? wcgrmS awmhwae@rSm tazwd@k tarwd@k eJ@ pum;aumif;aevdkufwm tarwdk@[m ol@udkqGrf;uyfzdk@ arhoGm;+yD; rGef;vGJoGm;ygava&m? 'gudkq&mawmfu qGrf;uyfcsdefa&muf+yDjzpfa=umif; wcGef;r[/ wpGef;wpav;rS rajymygbl;? aemifrSmtaru q&mawmfta=umif;ajymwdkif; 'DudpPudkaemifw}uD;pGmeJ@ wjzpfawmufawmuf ajymavh¶ydS gw,f? aemuf t arajymavh ¶ S d w mwck u q&mawmf u d k v l x G u f + yD ; ol v k y f w J h t vk y f a wG vkyaf pcsiw f ,fqw kd hJ ta=umif;yg? 'Dta=umif;udak jym&if taru “igph w d x f rJ mS OD;Zif;(q&mawmf OD;aombdwudk tarwd@k ac:avh¶w dS hJ toH;k tE_e;f ) udv k x l u G af pcsif ud-k - udak wmhouFe;f jyef0wf apcsifw,f”vdk@ajymavh¶Sdygw,f? udk- - qdkwmu ygVd-ouUwbmomqdkif&mawGudk a&;aewJyh nm¶Sd wa,mufyg? q&mawmfO;D aombdw&JŒ a¶S;a[mif;okawoe tvkyu f tcsed rf rSe/f tpm;rrS e f & wJ h t xJ ol u vnf ; oJ o J r J r J jyif ; jyif ; xef x ef v k y f a vh ¶ S d w mqd k a wmh e*d k u rS yg;vSyfvSyfol@cE<mudk,fav;[m 'D'%fawGudkcHpm;&¶Smygw,f? 'gayrJh ol@vkyf&yfawG[m wd k i f ; jynf e J @ vl o m;awG twG u f t usd K ;¶S d v S w mrd k @ tarwd k Œ u ol @ ud k ' gawG q uf r vk y f y J usef;rma&;*¶kpdkufapwmxuf usef;rma&;rxdcdkufyJ 'Dvkyfief;awGudkqufvkyfEdkifatmif tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

21


22

vlxu G af pcsiw f myg? 'gayrJh ol@udv k x l u G yf gv@kd awmh b,favSsmufv@kd aumif;ygrh vJ? jrefrmEdkifiH jrefrmr_twGuf q&mawmf tusdK;jykoGm;wmawGu rsm;vSygw,f? usaemftukefrodygbl;? q&mawmf[m t*Fvdyfvufxufuwnf;u ausmufpmvkyfief;/ a¶S;a[mif;okawoevkyif ef; vkyv f mvdu k w f m olouFe;f qnf;vd@k tpd;k &vkyif ef;uxGuw f ahJ emuf rSmawmifrS udk,fhqGrf;udk,fbkOf;ay;+yD; xufxufoefoef tm;wufoa&m vkyfcJhwmjzpfygw,f? ol@ajympum;awGudk r=umr=um=um;zl;ol wa,muftaeeJ@qdk&if ol[m trsdK;om;a&;wm0ef w&yfvkd oabmxm;vkyaf erSe;f odomygw,f? ol@&JŒvlord sm;wJu h sr;f awG/ pmtkyaf wG[m olt'J v D kd &[ef;b0a&muf+yD;rS a&;wJhpmawGjzpfygw,f? ola&;wJhpmtkyf jzpfvmwmawGxJrSm rEWav; (1946ckESpf/ }uD;yGm;a&;pmtkyfwdkufu xkww f hJ cyfyg;yg;pmtky)f / qif,ifx;kH zGŒJ r_e@J tESp(f 100)jynfŒrEWav;wd@k [m emrnft}u;D qH;k vd@k qd&k rvm;ygy?J wjcm;vnf; 0ufrpGyjf rKd Œpm; 'kw, d e0a';/ ykn&Sib f &k m;ordik ;f / ywWjrm;apwDb&k m;ordik ;f / &wemapwDqifrsm;&Sifbk&m;ordkif;/ tESpf 600 jynfhtif;0 pwmawG[m emrnf}uD;ygw,f? touf (20) u p+y;D pma&;cJw h hJ q&mawmfu a¶$uikd ;f om;qdw k u hJ avmif trnftjyif &wemyHk vdKS icf ifat;/ &wemyHzk ;kd rSwpf /k rSwpf ak rmif/ rEWav;vSKd i/f ppfuikd ;f bd;k &mZm/ rEWav;om;/ OD; aombdw pwJeh mrnfawGe@J vnf;a&;ygw,f? q&mawmfu vl@abmifrSm22ESpfavmufom aevdkuf&ayrJh yef;csD/ umwGef;/ "mwfy¶kH u kd yf nmawGuv kd nf; ynmonfwa,mufvkd wwfusrG ;f ygw,f? ola&;cJw h ahJ qmif;yg;awGrmS omrefordik ;f udpaP wGom r[kwyf J "mwfykH bmom&yfta=umif;/ euQww f m&mta=umif;wd@k tjyif &moDtvdu k af y:wJh iSuaf wGta=umif;awmifygygw,f? 1959ckEpS rf mS usi;f ycJw h hJ rEWav;ESpw f &mjynfh yGaJ wmf[m tJ't D csed t f xd Armjynforkid ;f rSm wcgrSr¶SdcJhzl;wJh txdrf;trSwf yGJawmfjzpfygw,f? Armjynforkdif;&JŒ wjcm;ordkif;0if +rdk@}uD;awG jzpfwhJ yk*/H tif;0/ awmifipl wmawG [mvnf; vGecf w hJ &hJ mpkEpS af ygi;f rsm;pGmuwnf;u wnf¶cdS w hJ hJ +rdk@}uD;awG jzpfygw,f? 'gayrJh t*FvdyfudkvdkeDb0rSm Armhordkif;udk *k%fa&mifwifwJh &mjynfhyGJawG rvkyEf ikd cf yhJ gb;l ? rEWav;tESpw f &mjynhf txdr;f trSwrf o S m usi;f yEdik yf gw,f? rSwrf w S &f & usaemfw@kd tdru f kd q&mawmf OD;aombdw =uv G mwJw h reufrmS q&mawmfutazeJ@tarudk rEWav;+r@kd }u;D wnfaxmifwm tESpf 100 wif;wif;jynfah wmhr,f/ 'DtwGuf *k%jf y=k uoifw h ,fv@kd ajymygw,f? tJ ' D w k e f ; u usaemf v nf ; rd b rsm;tem;rS m ¶S d a eygw,f ? 'D t cgrS m taza&m tara&m odyf0rf;ajrmuf tm;wufoGm;+yD; *k%fjyk&rSmaygh/ usif;y&rSmayghqdk+yD; pwifv_yf¶Sm;wmjzpfygw,f? wjcm;b,fordkif;q&mrS owdrjykrdwmudk q&mawmfowdjykvH_Œaqmfvdkufvdk@ ay:aygufcJhwJh txdr;f trSwf yGaJ wmf}u;D jzpfygw,f? q&mawmf&ŒJ t&nftcsi;f awGxu J wck[m pkaqmif;wm tifrwef0goemygwmjzpf ygw,f? ol@rSmu aiGa=u;wjym;wcsyfrS ¶Sdwmr[kwfawmh pkaqmif;xm;wm[m rsm;vSw,f/ pHkvSw,fawmhr[kwfygbl;? 'gayrJh usaemfwdk@tzdkŒuawmh olŒausmif;udk a&mufoGm;w,fqdk&if =unhrf 0 tm;r&Edik w f hJ em&Da[mif;awG/ aiGta=uaG ph rsKd ;pHek @J tJ'w D ek ;f u(usaemht f xif) ArmjynfrmS tpHv k ifq;kH ¶Sw d hJ Armjynf wHqyd af cgi;f awGjzpfygw,f? q&mawmf[m olu, kd w f ikd f a¶S;a[mif;okaw 22

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


23

oevkyfief;udk vkyfaeayr,fh ordkif;qdkif&m a¶S;a[mif;ypPnf;awGudk pkwmawmh rvkyfygbl;? orkid ;f Xmeudk yd@k wefwmyd@k / jywdu k u f kd yd@k wefwmyd@k vkyyf gw,f?

ppfr;D xJygoGm;wJh rEWav;eef;awmfxaJ &muf }uD;yGm;a&;a&mif;&if;rsm; q&mawmfrSm t*Fvdyfpmudk jzpfjzpfajrmufajrmuf roifcJh&wJh tm;enf;csuf¶Sdygw,f? 'ga=umifq h &mawmf rEWav;ud=k uv G mwdik ;f usaemfrh b d rsm;udk ar;p&m olzwf¶a_ vhvm&if; juakH wG@ &wJh t*Fvyd pf mvH;k av;awG ,lvm wwfygw,f? wcgwavvnf; usaemfw@kd udk ar;wwfygw,f? olut+ryJ nmvdak ewJh yk*Kd~ vyf g? 0rf;enf;p&m aumif;wmu 'Dvdktifrwef =unf!dkzG,f&maumif;wJh &[ef;awmfcrsm vnf; vlomrmefawG enf;wlpepf&JŒ '%fudk cHoGm;&¶Smygw,f? usaemfaocsmodwm ESpf}udrfyg? wcgu usaemfu h v kd u kd zf rf;wJt h cgrmS usaemfutzrf;rcHyx J u G af jy;wJt h wGuf ppftpk;d & axmufvrS ;f a&;ua'gy+G y;D t}u;D tus,af wmeif;¶Smawmh awmxJ awmifxu J a0;oDacgiv f eG ;f vSwhJ q&mawmf OD;aombdwausmif;udv k nf; oGm;¶SmazGppfaq;wmjzpfygw,f? Edik if aH &;eJŒb,fwek ;f urS/ b,fvrkd S rywfoufzl;cJhwJh q&mawmfcrsm tawmfav;vef@oGm;rSmyJvdk@ atmufarhrdygw,f? aemufwcg uawmh usaemftrd u f xGuv f m+y;D wJah emufrmS yg? q&mawmhq f rD mS wefb;kd ¶Sw d hJ a¶S;a[mif;ypPn;f awG pkaqmifodrf;qnf;xm;wmawG¶Sdw,fqdk+yD; "m;jywdkufcH&wmyg? ,kwfrm¶dkif;pdkif;wJh "m;jyawG[m q&mawmfukd ypPn;f awmif;awmh ¶du k w f mESuf wmvnf;vkyw f ,fv@kd =um;&ygw,f? 1912ckESpf/ Zefe0g&Dv5&uf/ aom=umaeŒwkef;u ppfukdif;jrdKŒ waumif;&yfarG;cJhwJh q&mawmf[m 1987ckESpf/ ZGefv 29&ufae@rSm ysHvGefawmfrlygw,f? rEWav;ESpfw&mjynfh/ tif;0ESpf 600jynhfwdk@udk wjynfvHk;udktoday;Ed_;aqmfcJhwJh q&mawmfOD;aombdw arG;zGm;cJhwm vmr,fhESpfrSm tESpfw&mjynfhyg+yD? rif;orD;eJ@armf',fawG &JŒarG;ae@wdkif;udk *k%fjykaewJh 'Dae@rD'D,m (trsm;pk)awGrSm q&mawmfharG;ae@ tESpf100jynhfudk b,fv*kd % k jf yrk ,fv@kd a&;wm rawGŒ&ao;ygb;l ?

zdk;oH(vlxk)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

23


24

“bmom&yf=uD; wpfckvHk;udk jzKwfypf vkduf=uwmaemf? rsKd;quf 4 ckawmif &SdaejyD? aemufyikd ;f ESpfawGrmS vnf; jyefxnfhzdk@udk rpOf;pm;cJh=ubl;? tckxufxd jzKwfxm;=uwkef;? 'g[m ynma&;qdki f&m &ufpufr_yg? wm0efrJhr_vnf;jzpfw,f?”

aysmufq;kH oGm;wJh oif&;kd n$e;f wrf;

tjrpJ w G pf akd ewwfaom e,fajr jzpf o jzih f ywf 0 ef ; usif w pf c G i f v H k ; rS m pdrf;pdkvef;qef;vsuf? yifv,fjyif=uD;udk trSDjyKjyD; 0rf;pm&Sm=u&&Smaom rdom;pk rsm;. uav;rsm;twGuf ausmif;rsm;udk ud, k x f u l , kd x f zGiv fh pS x f m;=ujcif;jzpfonf? 2010 ckESpfwGif rdk;OD;&moDwGif &ufwdk q&mtwwfynma&;oifwef;udk jrefrmEkid if . H tpGet f zsm; e,fajrwpfcw k iG f usi;f y jyKvyk cf iG &hf &Scd o hJ nf? jrefrmjynfwiG ;f tajccH y nm pmoif a usmif ; rsm;wG i f ausmif;q&mwm0efudk ESpfaygif;rsm;pGm xrf ; aqmif c J h z l ; ol r sm; tygt0if touf t &G , f r sKd ; pH k ausmif ; q&m/ q&mrrsm; pkpak ygi;f 60 OD;cef@ wufa&muf cJ=h uonf? uav; zGŒH jzKd ;r_ynm / Om%f&nf odef;Ekdi f taxGaxG pGrf;&nftrsKd;rsKd;/ uav;A[dkjyK pmoif=um;enf;rsm;/ tEk&oynma&;/ oif&dk;n$ef; wrf;ynmESihf ynma&;pDrHcef@cGJr_wkd@udk OD;pm;ay;aqG;aEG;jzpfco hJ nf? us,jf yef@/ rSswaom ausmif;oif&;kd n$e;f wrf; wpfpu kH kd vdt k yfaeonfh ,if;a'owGif TuJhodk@aom oifwef;rsKd;/ aqG;aEG;yGJrsKd; ,cifu r&SdcJhao;yg? odk@jzpfygI oifwef; enf;jyq&m q&mrrsm;ESifh oifwef;ol/ oifwef;om; ausmif;q&mq&mrrsm;twGuf vGepf mG tm;& auseyfzG,f&m jzpfcJhygonf? pkaygif; aqG;aEG;avhvmjcif;jzihf tm;vHk;twGuf ynma&; tawG;tjrifopfrsm;/ tusihft=uHopfrsm; &&SdcGihfudk zefwD;EkdifcJh=ujyefonf?

aysmufq;kH oGm;wJh oif&;kd n$e;f wrf; oifwef;. ta&;=u;D aom tpdwt f ydik ;f wpfcv k nf;jzpf/ a&&Snv f yk if ef;pOfwpfct k aejzifh vnf;&Sdaernhf oif&dk;n$ef;wrf; ynmacgif;pOfudk aqG;aEG;=u&m0,f jrefrmhynma&; &_cif;rS aysmufqHk;oGm;cJhavaom acgif;pOfwpfckudk &SmazGawG@&SdcJh=uawmh.? us,fjyef@/ rSswaom oif&;dk n$e;f wrf;udk rnfo@kd wnfaqmuf=uygrnfenf;? bufpykH nma&;[lonf tb,fenf;? ynm/ 24

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


25

ynma&;/ ausmif;ynma&;/ rlvwef;ynma&; ponfwdk@. t"dy`g,fwdk@udk zGihfqdkjcif;jzihf pwifaqG;aEG;&awmhonf? tajccHynma&;. &nfrSef;csufudk &Sif;vif;&awmh.? bmom&yfrsm;zGJ@pnf;yHkESihf 21 &mpk twGuf tajccHynmoif&dk;n$ef;wrf; zGJ@pnf;r_udk aqG;aEG;=upOf oifwef;enf;jyq&mrS trSwrf xif ar;cGe;f wpfcu k kd aumufcgiifcg ar;jref;avonf? “tck'Doifwef;udk wufa&mufvm=uwJh ausmif;q&mq&mrrsm;xJu jynfol@eDwd bmom&yfudk tajccHynm ausmif;aewkef;u oif,lcJhzl;wJh q&mq&mrrsm; acwWrwfwyf &yfay;=uyg” tm;vHk;w'*FrSs wdwfqdwfjidrfouf oGm;=uavonf? awGa0pOf;pm;ae=uyHkudk jrifvkduf&jyefonf? xdk@aemuf touf=uD;=uD; q&mq&mr=uD; (7) OD;cef@ jznf;nif;pGm rwfwyf &yfvm=uonf? oifwef;q&mtaejzihf OD;aqmifaqG;aEG;aeolrS wpfcef;vH;k udk aphpyfpmG oH;k oyf=unfh rdonf? q&mq&mr 60 OD;cef@rS touf 60 0ef;usicf ef@ 7 OD;omrwfwyfx&yfonfr[kwyf gvm;? olwdk@rsufESmrsm;ay:wGif aqG;ajrh vGrf;qGwf ae=u[ef &Sdonf? usef&Sdaeaom q&mq&mr 50 ausmrf mS rwfwyf&yfjyol q&mq&mr=u;D wd@k udk ai;arm&if; wpfpw kH pf&mudk uk, d pf D pOf;pm;ae=uyHk ay:vGiaf eonf? tcsed v f nf;aphawmhrnfjzpfojzihf oifwef;q&mrStm;vH;k udk Tod@k qufajymcJah vonf? “xkdifae=uwJh q&mq&mrrsm;[m touft&G,ftm;jzihf 20 ausmf/ 30 ausmf/ 40 ausmf/ 50 ausmfawG trsm;pkjzpfwm awG@&ygw,f? tm;vHk;vnf;yJ jrefrmEkdifiHynma&;udk jzwfoef;cJhzl;olawGcsnf;jzpfw,f? tckawmhjzihf uHtm;avSsmfpGm/ uHaumif;pGmeJ@ 'Dae&mav;rSm ausmif;q&mq&mrrsm;taeeJ@ wm0efxrf;aqmifcGihf &&Sdae=uw,f? 'Dae@awmh oifwef;csdef aphawmhrSmrdk@vdk@ tdrfpmtaeeJ@ ay;vdkufcsifygw,f? xdkifaewJh q&mq&mrrsm;taeeJ@ bmjzpfvkd@rsm; jynfol@eDwdbmom&yfudk tajccHynm ausmif;om;b0rSm oif,lavhvmcGifh r&&Scd =hJ uwmvJqw kd m tajz&Smvm=uzd@k yg?” wD;wdk; aqG;aEG;oHrsm; ay:xGufvmcJh.? oifwef; enf;jyq&mrS qufajymcJo h nf? “av;pm;xkdufwJh usaemfhwdk@&JŒ 0g&ifhq&mq&mr=uD;rsm;udkvn;f tultnDwpfck awmif ; yg&ap? usaemf w d k @ ud k pmoif = um;ay;cJ h w mawG t wG u f aus;Zl ; pum;qd k y g&ap? odk@aomfvnf;yJ usaemftygt0if 'Dcef;rxJrSm xdkifae=uwJh ausmif;q&mq&mrrsm;[m jynfo@l eDwb d mom&yfukd tajccHynm ausmif;om;b0rSm oif,al vhvmcGihf r&&Scd w hJ m aocsmw,f? tJ'DtwGuf vGefcJhaom tESpf 40 ausmf wpfacwfwpfcgu q&mq&mr=uD; oif,lavhvmcGifh &&Scd w hJ hJ jynfo@l eDwd bmom&yfe@J ywfoufv@kd reufjzefcg jyefvnfajymjyapcsiyf gw,f? 'Dae@awmh 'DavmufeJ@ &yfem;=u&atmifyg? tm;vHk; r*Fvmyg” ......... oifwef;aemufwpf&ufwGif oif&dk;n$ef;wrf;ynm tcsdefpvSsifpjcif; q&mi,fwpfOD;rS pwifajymqdv k u kd af vonf? TjrKd Œav;wGif ocsmF q&mwpfqjl zpfavol q&marmifcifaZmfjzpfonf? “rae@u q&mckid ;f vdu k w f hJ tdrpf mudk pOf;pm;vdu k w f m tajzvnf;r&bl;? tdyv f @kd vnf; raysmb f ;l ? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

25


26

pmawGoyd rf oifc&hJ awmh usaemfw@kd pmodyrf usucf &hJ vd@k uHtawmfaumif;cJw h ,fv@kd awmh pOf;pm;rd ygw,f?” tm;vH;k jyKH ;pdpd jzpfuek =f uonf? rsuEf mS csi;f qdik w f iG x f idk af eaom tptaemufoefonfh q&mr aruHhaumfrS q&marmifcifaZmf zufodk@ vufndK;xdk;jyD; ajymvkdufavonf? “q&mcifaZmf&JŒ tzdk; yd\mcsdefeJ@ a&mif;pm;vdkufwm jynfol@eDwdpmtkyfukefoGm;vdk@ usrwdk@acwfrSm qufroif&wm jzpfr,f? tckvnf; ol@tzdk; tusihftwkdif;yJ” wpfcef;vHk; w0g;0g; yGJusoGm;awmh.? tjrt J wnfaewwfol q&mOD;vSaqmifrS rsurf eS w f pfcsuyf ifjh y;D awG;awG;qqajym.? “'g[m &ufpufr_wpfckyJvm; q&modef;Edkif? tjrJvdkvdk =um;aecJh&wmuawmh bufpHkynma&; qdkvm;yJ? usaemfrae@nu wpfnvHk;pOf;pm;w,f? tck touf 50 em;eD;aejyD? odk@ayr,fh tajccHynma&;uwnf;u r&vdkufwJh[m/ roifcJh&wmeJ@ todynm csGwf,Gif;csufawGeJ@ &Sio f efaecJw h EhJ pS af wGukd ESarsmovdyk AJ sm” pdwfqwfonfh ausmif;q&mOD;wdwfu vufoD;vufarmif;wef;vsuf a'gow=uD; 0ifa&muf aqG;aEG;jyefonf? “bmom&yf=uD; wpfckvHk;udk jzKwfypfvkduf=uwmaemf? rsKd;quf 4 ckavmufawmif&SdaejyD? aemufydkif;ESpfawGrSmvnf; jyefxnfhzdk@udk rpOf;pm;cJh=ubl;? tckxufxd jzKwfxm;=uwkef;? 'g[m ynma&;qdkif&m &ufpufr_yg? wm0efrJhr_vnf;jzpfw,f? tckawmh usaemfw@kd u ausmif;q&m jyefvyk =f uayr,fv h nf; ud, k u f roifc&hJ wJt h wGuf b,fvjkd yefoifay; Ekid rf mS vJ?” tm;vH;k jyefjird u f somG ;jyefavonf? enf;jyq&mjzpforl S 0g&ifq h &m/ q&mr=u;D rsm;zuf od@k vSnjhf y;D aqG;aEG;ay;&ef arwWm&yfccH o hJ nf? “tckvkd tjrifawGukd wifjyay;wm aus;Zl;wifygw,f? tajccHynma&;rSmuwnf;u jynfol@eDwd bmom&yfudk oif,lcGihf&&Sd cJh=uwJh q&mq&mr=uD;rsm;rS tawG@t=uHKawGudk a0rSsay;apcsiyf gw,f? q&mq&mr=u;D wd@k i,fpOf rlvwef;/ tv,fwef;/ txufwef;ausmif;om; b0wkef;u ynma&; tajctaeudk tm;vHk;vnf; odcsifae=uygw,f” jynfe,ftqihrf mS ynma&;rSL;vkycf zhJ ;l ol touf 68 ESp&f jdS yjD zpfwhJ q&m=u;D Ekid yf nmrGerf S rwfwyf&yfjy;D tm;vH;k jrifEidk af p&ef pmtkyif ,fwpftyk u f kd ajrmS ufjyvku d o f nf? oifwef;oloifwef; om;rsm;ES i h f enf ; jyq&mrsm;rS m q&m=uD ; ud k i f x m;onf h pmtk y f i ,f u d k pd w f 0 if w pm; armh=unfhae=uonf? ydefydefyg;yg; tjidrf;pm; jrefrmhynma&;orm;=uD;qDrSm &ifzGihfajymjyp&m wpfckr[kwf wpfck tjrJyif &Sdaewwfavonf? “t[rf;²²² tm;vHk;udk av;pm;ygw,f? usaemfjynfe,fynma&;rSL; vkyfcJhwJhESpfawG wavS s muf v H k ; rS m jrd K od y f x m;cJ h & wJ h t&mwpf c k u d k 'D u ae@awmh ajymjyygr,f ? 'g[m tajccHynmOD;pD;rSm aqG;aEG;cJzh ;l wmvnf; jzpfygw,f? pmoifcef;awGtxd jyefra&mufchJ wmuawmh tifrwefrS 0rf;enf;p&myg? tckusaemfudkifxm;wJh pmtkyfav;&JŒemrnfu " jynfol@eDwd " jzpfygw,f? ESpaf ygi;f rsm;pGm usaemf&h ŒJ tdru f pmtkyaf owWmav;rSm odr;f qnf;xm;cJw h myg? tESpf (50) eD;yg;&SdaejyD? usaemf tajccHynmausmif;om;b0u oif,lcJh&wJh jyXmef;pmtkyfav;vnf; 26

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


27

jzpfw,f? pmayAdrmef yHkESdyfwkdufu 1956 ckESpfrSm 'kwd,t=udrf xkwfxm;wJh[myg? aemufqHk; xkwfa0cJhwmvnf; jzpfr,f? usaemfwdk@ acwfwkef;u owWrwef;uae {um'orwef;txd avhvmcJ&h w,f?” xkdifjyD; ai;arm em;axmifaeolwdk@t=um; v_yfv_yf&Sm;&Sm; jzpfoGm;=uonf? usGwfpD usw G pf jD zihf aqG;aEG;oHtcsKŒd ay:xGuv f mjyefonf? “ausmif;q&mvkyfvmwm tESpf 20 eD;yg;awmif&SdaeygjyD? wpfcgrS 'Dpmtkyfudk rawG@cJhzl;bl;?” e,fajrwGif;&Sd ausmif;tm;vHk;. vlr_a&; bmom&yfrSL;jzpfol q&majrrS ajymvku d jf cif;jzpfonf? “tJ'D jynfo@l eDwpd mtkyrf mS bmawGa&;xm;ovJ odcsiyf gw,f?” wpfcck u k kd odcsiw f ikd ;f rsKdodyfrxm;wwfyJ csufjcif;ar;wwfol ordkif;q&mra': rdk;oDwmjynfhrS odcsifaZm=uD;pGmESihf ar;jref;avawmhonf? tm;vHk;rSmvnf; odcsifae=uonfr[kwfvm;? q&m=u;D Edik yf nmrGerf S qufajymjyaecJah vonf? “pmrsuEf mS 140 eD;yg;&Sw d hJ 'Dpmtky[ f m tajccHynmtxufwef;qiht f wGuf jyXmef;cJw h myg? tcef; 13 cef; yg&Sdygw,f? tJ'Dtcef;acgif;pOfawGudk ajymjyay;ygr,f? tcef; (1) jynfol@eDwd t"dy`g,fESihf tajccHoabm tcef;(2) aygif;oif;qufqHr_ESihf vl@tpnf;t&Hk; tcef; (3) EkdifiHom;ESihf ol. t&nftcsif;rsm; tcef; (4) EdkifiHom;ESihf qef@usifaom oabmw&m;rsm; tcef; (5) EkdifiHom;.wm0ef 0wW&m;rsm; tcef; (6) EdkifiHom;. tcGihfta&;rsm; tcef; (7) EdkifiHawmfESihf tpdk;& tcef; (8) EdkifiHtpdk;&wdk@ wm0efrsm; tcef; (9) EkdifiHawmf. tajccHrlrsm; tcef; (10) EkdifiHawmf zGJ@pnf;yHk tcef; (11) EdkifiHawmforRwESihf ygvDref tcef; (12) jynfaxmifpk tpdk;& tcef; (13)vGwfvyfa&; ausnmpmwrf; 'D a cgif ; pOf a wG u d k usaemf w d k @ taotcsmzwf & _ a vh v mjyD ; pmoif c ef ; awG r S m aqG;aEG;cGifhvnf; &&Sdygw,f? tJ'Dacwfu EkdifiHa&;eJ@vnf; qufpyfjyD;awmh pmoifcef;wGif;rSm aqG;aEG;=uao;w,f? Oyrm zG@J pnf;yHu k rrSswao;wmawG/ bufvu kd x f m;wmawG? aemufjy;D awmh wkdif;&if;om;awG&JŒ cHpm;csufawG/ 'gawGudk txufwef;tqihf pmoifcef;awGrSm aqG;aEG;zvS,f =uw,f? rwlwt hJ jrifawGuv kd nf; wav;wpm; em;axmif=u&w,f?” “[if²² tJ'Dacgif;pOfawG EkdifiHa&;acgif;pOfawGvdkyJ? ausmif;olausmif;om;awGeJ@ bmqk d i f v d k @ vJ ? ysif ; p&m=uD ; awG ? bmjzpf v d k @ oif c J h & wmvJ q &m=uD ; ? ynma&;ES i h f Edik if aH &;bmqdifk v f @kd wke;f ” tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

27


28

ynma&;ESifh roufqikd o f nfrsm;udk tcsed u f ek cf jH y;D aqG;aEG;aeonf[k xifjrif,x l m;aom q&mr a':eDeDrS onf;rcHEdkfifonfh rsufESmxm;ESihf ar;jref;vdkfufonf? cef;rxJrS tcsKdŒ rS m Za0Z0grsuf E S m rsm;ES i h f ? ol w d k @ jzwf o ef ; vmcJ h o nf h ynma&;c&D ; vrf ; wG i f wpf c grS r=um;cJhbl;aom acgif;pOfrsm;jzpfaeIvnf; oHo,pdwfwdk@ &SdonfrSm ay:vGifaeonf? tcsKd@rSm pd;k &draf =umih=f uaom rsuEf mS rsm;udk zH;k zdr&? tcsKŒd vnf; enf;jyq&mzufo@kd uGu=f unfu h u G =f unfh vkyaf e=uonf? tjidrf;pm; txufwef; ausmif;tkyfq&m=uD; wpfOD;jzpfol OD;batmifrS rwfwyf&yf vdkufjyD; q&m=uD; EdkifynmrGefxHrS &Sif;jycGifh awmif;cHvdkufonf? “q&m=uD; acwWem;ygcifAsm;/ usaemhfudk quf&Sif;jycGihfjyKapvdkygw,f? usaemfvnf;yJ wpfoufvHk;jrdKodyf cHpm;cJh&olyg? w&m;0ifzGihfajymjycGifhvnf; r&SdcJhbl;? tckawmh 'Dae&mav;rSm usaemfw@kd b0&JŒ qnf;qmcsed rf mS uH=uKH v@kd qHq k nf;=u&wJh vkyaf zmfuikd zf uf ynma&;orm;i,frsm; udk tjrif &Sif;jycGifhjyKapcsifw,f?” tm;vHk;rS q&m=uD; OD;batmif qufajymrnfhpum;wdk@udk apmihfarSsmfae=uonf? jznf;nSi;f csKo d mpGm ajymqdw k wfonfh q&m=u;D rSm wpfjrKd ŒvH;k u av;pm;&olwpfO;D vnf;jzpfonf? ESpaf ygi;f 40 eD;yg; ynma&;0efxrf;b0udk jzwfoef;cJo h yl o D pGm ynma&;tay: oHa,mZOf=u;D vGe;f vSonf? “wu,fawmh jynfo@l eDwb d mom&yfe@J 'Dacgi;f pOfawG[m odyu f kd ta&;=u;D vGe;f ygw,f? ynma&;eJ@ EdkifiHa&;[m cGJjcm;z,fxkwf xm;vdk@r&ygbl;? ynma&;onfyifvSsif EdkifiHa&;jzpfovdk/ EkdifiHa&;[mvnf; ynma&;ESihf wefqmqifEdkifrSomvSsif wifhw,fyg w,f? av;eufr_udk &&SEd idk yf gw,f? odoiho f t d yfaom acgi;f pOfrsm;jzpfv@kd jynfo@l eDwb d mom&yfukd oif,zl ;l rSomvSsif EkdifiHom; jzpf&usKd;eyfygr,f? touf&Sif aexdkif&usKd;eyfygw,f? omrefod&HkrSseJ@vnf; rvHkavmufao;jyefbl;? vufawG@b0xJrSm jyefvnf toHk;cszdk@vnf; avhvmcJh=uw,f? ynm&Sd=uD;awGrdef@qdkcJhw,f? ol@tvdktavSsmufawmh vli,fawG[m EdkifiHhom;aumif;awG jzpfrvmEkdifbl;wJh? avhusihf oif=um;ay;rSom/ todynmESihf tusifht=uHwdk@udk &&Sdr,f? wm0eford ,f? tcGit hf a&;wd@k / &ydik cf iG w hf @kd udk av;pm;vdu k ef mr,f? rdred @J olwpfyg; tusK;d udk rSswpGm o,fy;kd vdrk ,f? &yfusK;d &GmusK;d / wkikd ;f usK;d jynfjyK vky&f yfawGtay:rSm wefz;kd xm;Edik rf ,f? yg0ifaqmif &Gufvdkpdwfjzpfay:r,f? wenf;tm;jzihfvnf; EkdifiHom; ynma&;vkd@ ac:qdk=uwJh 'Dynm&yfudk oif=um;xm;rSomvSsif av;eufwJh wefzdk;&SdwJh/ todynm&SdwJh EkdifiHom;awGjzpfvm=ur,f? ” “bmjzpfv@kd tajccHynma&;rSmuwnf;u avhusio fh if=um;ay;&rSmvJ? tjcm;oif,l p&mawGu wyHkwyif=uD;? vuf&Sdoif&dk;udkwif renf;ukefatmifoifay;ae&w,f?” q&moD[rS txGe@f wuf ar;jref;vmonf? jref r mEk d i f i H p mppf t zG J @ wG i f wm0ef x rf ; aqmif c J h z l ; ol tjid r f ; pm;q&mr=uD ; a':wifwif0if;u ajz=um;ay;&ef oifwef;enf;jy q&mav;rS arwWm&yfcv H u kd o f nf? rqdik ;f rwGyif q&mr=u;D rS x&yfvu dk jf y;D =unfvifcef@jim;aom rsuEf mS wGif tjyKH ;yef;qifI ajz=um;ay;cJo h nf? “i,f&G,fEkysKdwJh pdwfESvHk;awGudkomvSsif yHkazmfxkqpf&wm vG,fulygw,f? 28

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


29

za,mifom;av;awGvkd vdv k m;tyfwhJ pdwt f ajccH ,Ofaus;r_ukd avhusiafh y;&vG,w f ,f? =u;D rSqkd odycf ufomG ;jy?D jynfo@l eDwyd nm&yf[m b0xJukd a&mufz@kd vdt k yfw,f? uav;wkid ;f / vl=u;D wkid ;f / Edik if o H m;wkid ;f &JŒ &ifbwfxrJ mS ygomG ;zd@k vdt k yfw,f? 'Dru kd a&pD,Ofaus;r_ay:xGe;f zd@k / 'Dru kd a&pDpepf wnfaqmufz@kd qdw k m tJ'eD w D ad wGjynfah ewJh &ifbwfawGe@J wnfaqmuf&rSmjzpfv@kd ygy?J ” “q&mr=uD; Oyrmav; wpfckavmufay;yg” q&mr=uD;rSm Oyrm/ Oyar,swdk@jzihf pum;ajymaumif;ol jzpfonfukd odxm;onfh wynfah [mif;wpfO;D jzpfol q&mra':vif;vif;jzLrS awmif;qdv k u kd o f nf? “[k w f u J h y g? ajymjyygr,f ? Ed k i f i H & J Œ rS e f u ef w J h zG J @ pnf ; r_ u d k od z d k @ vd k t yf w ,f ? yuwdt&Sdw&m;awGudk em;vnfxm;=u&r,f? tJ'geJ@vnf;rjyD;ao;bl;? aqG;aEG;ajymqdkEkdifwJh Edifk if o H m;awGjzpfvmzd@k / av;pm;pGm em;axmifwwfwo hJ al wGjzpfvmzd@k u vkt d yfjyefw,f? tJ'gro S m tusKd;&SdwJh aqG;aEG;0dkif;jzpfr,f? tusKd;&SdwJh vkyf&yf&vmr,f? pkaygif;vkyfaqmifEkdifr,f?” “'Dynm&yfukd roif,cl &hJ ayr,fv h nf; usrwd@k tckvpkd ak ygi;f jy;D vkyaf qmifEikd =f uwmyJ r[kwb f ;l vm; q&mr=u;D ” oifwef;olwpfO;D jzpfol q&mr Ek0gatmifrS ar;jref;jyefonf? toHtcsKŒd ay:xGufvmjyefonf? rsufESmtcsKdŒrSm jyHK;ppESihf? oif w ef ; enf ; jyq&mav;rS m e,f a jraemuf c H u d k =ud K wif a vh v mxm;ojzih f odxm;ESihfonf? ausmif;pkpkaygif; q,f*%ef;rSs om&Sdonfh TjrdKŒav;wGif ausmif;wdk@udk tm;vHk; rpkpnf;Edkifao;? ynma&;acgif;aqmif q&mq&mrrsm; tcsif;csif;yifvSsif rsufESmcsif;qdkifjyD; aqG;aEG;ajymqdk&ef 0efav;ae=uqJ? pnf;vHk;nDnGwfr_qdkonfudk rwnfaqmufwwf=uao;? xd@k twGuf pkaygi;f jy;D vkyaf qmifEidk =f uonf[k a':Ek0gatmifrS ajymonfukd tm;vH;k rS vufrcHonfh oabmjzihf jyKH ;pp jzpf=ujcif;yif? olrud, k w f ikd v f nf; useo f rl sm;udk =unfjh y;D cpfueJ toHxu G af tmif &,farmrdvu kd o f nf? olr ajymwm avm=u;D oGm;onfukd aemifw&csicf si?f q&mq&mrtrsm;pkrmS jynfoel w D u d kd roif,cl =hJ u&ojzihf olrwd@k e,fajrwGi;f pnf;vH;k nDnw G rf u _ kd rwnfaqmufEidk jf cif; jzpfwef&monf[I l vnf; qufvufawG;awmaeawmhonf? tjidrf;pm;jynfe,f ynma&;rSL;q&m=uD; EkdifynmrGefrS twGif;pmrsufESmtcsKdŒudk vSefjy&if; xyfrH0ifa&muf aqG;aEG;onf? “jynfo@l eDwd bmom&yf[m wkid ;f oljynfom; wpfO;D taeeJ@ wkid ;f oljynfom;aumif; jzpfvmzdk@&m EdkfifiHa&;/ tkyfcsKyfa&;/ pD;yGm;a&;pepf pwJh[mawGrSm wwfodvdrRmatmif tkwjf rpfcsay;aom t"dyg` ,&f ydS gw,f? rwlnw D EhJ ikd if aH &;pepfawGta=umif; - Oyrm t&if;&Sipf epf/ uGefjrLepfpepf/ qdk&S,fvpfpepfeJ@ rl0g'awGudk odem;vnfvmr,f? tkyfcsKyfa&;pepftrsKd;rsKd; ta=umif;/ a'oEW&tkyfcsKyfa&;wdk@udk odjrifvmr,f? a[m'DrSm pmrsufESm 13 rSm pmoifcef;wGif; avhusi&fh ef ar;cGe;f awGxu J eHygwf 8 ar;cGe;f udk zwfjyygr,f? " 'Dru dk a&pD. vkyif ef;atmifjrifro _ nf jynfol/ jynfom;rsm;. todw&m;ESihf tvkyfw&m;rsm;tay:wGif wnf&Sd. " qdkaom pum;. trSm;trSefudk a0zefjyyg-qdkjyD;ygw,f? tJ'Dvkdar;cGef;rsKd;udk 0dkif;0ef;aqG;aEG; =u&w,f?” “rlvwef;uwnf;u oifay;vdk@ r&bl;vm;q&m=uD;” ocsFmq&mOD;cifaZmfrS ar;jref;jyefonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

29


30

q&m=uD;rS udk,fudk udkif;nGwfvdkufjyD; “odyfudk aumif;wJhar;cGef;yg? ynma&;&JŒ tqifhwdkif;rSmudk oifhawmfudkufnDwJhyHkpHeJ@ avhusihfay;=u&w,f? rlvwef;rSmuwnf;uudk jynfo@l eDwd bmom&yf[m pwifygw,f? uav;i,fawGukd qufqaH &;/ tajymtqd/k trlt,m avhusio fh if=um;ay;wmuae pwif&ygw,f?” [k&iS ;f jy.? oifwef;udk pDpOfow l pfO;D jzpfol tmuseq f eG rf S ol.xkid ;f Edifk if yH nma&; tawGŒt=uKH w@kd udk a0rSsay;onf? “,Ofaus;r_/ pm&dwWeJ@ tkyfcsKyfa&;udkodzdk@&,f/ pD;yGm;a&;tajccHukdodzdk@twGufudk rlvwef;uwnf;u oif&dk;n$ef;wrf;eJ@ pepfwus wnfaqmuf xm;w,f? (4) ESpfw=udrf oif&dk;n$ef;wrf;udk ajymif;wdkif;vnf; rGrf;rHw,f? jyifqifjznfhpGuf=uw,f? pepfawGudk avhvmcGi&hf &Sw d ,f?” tdE, dNf Edik if EH iS fh tjcm;aom 'Dru kd a&pDwidk ;f jynfrsm;. oif&;kd n$e;f wrf;wd@k udk avhvmxm;ol q&m=uD;OD; aZmfrif;rS 0ifaqG;aEG;jyefonf? “'Drdkua&pDwdkif;jynfwdkif;rSm wlnDwJhtcsufwpfck&Sdw,f? olwdk@ynma&;[m 'Dru kd a&pDpepf &Sio f efEifkd zf @kd udk t"duxm; jyifqifay;wmyg? Ed;k =um;wuf=uw G EhJ ikd if o H m;jzpfvmzd@k udk arSsmv f if=h uw,f? 'grv S nf; &yf&mG tusK;d udk wm0ef,v l pkd w d ef @J wufwuf=u=G uG o,fy;kd =ur,fav? aemufjyD;awmh tcGihfta&;udk odem;vnfjyD; udk,fcsif;pmw&m;xm;wwfzdk@ oifay;=uw,f? twef;=uD;vmwJhtcgrSmawmh vGefcJhwJh tESpf 50 u jrefrmjynfrSm oHk;cJhzl;wJh jynfoleDwd (txuf w ef ; qih f ) bmom&yf r S m ygwJ h ta=umif ; t&mawG u d k us,f u s,f j yef @ jyef @ oif=um;ay;=uwmayg?h ” tawG@t=uHK&Sdol 0g&ifhq&mq&mr=uD;. jzwfoef;r_udk avhvmcGihf&&SdonfrSm wefzd rjzwfEikd yf g? od@k aomf ae@vnfpmoH;k aqmif&ef tcsed u f savjy?D enf;jyq&mrS E_wq f ufjy;D wef;jzKwf aomfjim;vnf; aqG;aEG;yGJu r&yfwef@Edkifao;? ae@vnfpm pm;oHk;&if; tkyfpki,frsm;tvkduf qufvufaqG;aEG;vd@k ae=ujyefygonf? ynma&;orm;rsm;. TuJ h o d k @ aqG ; aEG ; ajymqd k r _ r sm;/ pk a ygif ; avh v mr_ r sm;/ yGifhvif;vGwfvyfaom pdwfxm;rsm;jzihf pkpnf; nDnmr_rsm;rSwqihf jrefrmhynma&;&_cif;rS aysmufu, G cf &hJ avaom “jynfo@l eDw/d Edik if o H m;ynma&;” bmom&yf=u;D udk pmoifcef;rsm;twGi;f jyefvnf toufoiG ;f ay;Edik rf nf[k ,H=k unf arSsmv f ifv h suv f nf; &Sad e=uavonf?

odef;Ekdi f (armuQynma&; r*~Zif;trSwf 3 =o*kwv f / 2010)

30

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


31

aemufq;kH usef&adS ewJh r¾dKifjzpfwhJ uGsefawmfw&hkd ŒJ pwkwW r¾dKifqwkd mvnf; jynf}uD;0efukd jynf}uD;ycHk;/ jynf}uD;vuf¶kH;tjzpf xrf;aqmif=u&olrsm; jzpfwthJ wGuf wpfenf;tm;jzifh jynfol@0efxrf;rsm;yif jzpf=uw,f? wjcm;jynfo@l0efxrf;rsm;vdyk J jynfoul kd OD;xdyfxm;av;pm;&rSm jzpfw,f? jynfo@l txufuaecsifvhkd rjzpfb;l ? jynfol@a&SŒu tcGi fhxl;&,lcsifvdk@vnf; rjzpfbl;?

bGJ hjzLvufeuf tEœ&m,f vlxkpdef0if;

owif;orm;[m tpdk;&wpf&yf&JŒ vufuikd wf wk rf jzpf&ovdk Edki fiHa&;ygwD tzGJŒtpnf;eJ@ Edki fiHa&;orm;rsm;&JŒ toHk;cscHvnf; rjzpf&bl;? pD;yGm;a&;orm;rsm;&JŒ aus;Zl;cH aus;Zl;pm;vnf; rjzpfap&bl;?

tusifhysufjcpm;r_yaysmufa&;eJ@ w&m;a&;r¾dKif=uHhcdkifa&;udk txl;tav;xm; aqmif&Gufjcif;rjyKbJeJŒ 'Drdkua&pDwnfaqmufa&;vkyfief;rsm; atmifjrifr_r&Edkifa=umif; tpdk;&wm0ef&Sd yk*~Kdvfrsm;u aehpOfESifhtrSs xkwfazmfajym=um;ae=uwmrsm;udk pme,fZif;awGrSm tckwavm rjywfzwf¶a_ e&w,f?

a=umufp&macsmuf}uD; 'D a jym=um;csuf r sm;[m aoG ; xG u f a tmif r S e f w J Œ pum;rsm;jzpf w ,f ? wpf y gwD wpfzGJŒwpfpnf; tm%m&Sifpepf}uD; oufqdk;&SnfcJhavawmh EdkifiHtdrf}uD;udk axmufrxm;wJh wdik }f u;D av;vH;k r¾dKi}f u;D av;ckpvH;k [m twGi;f v_u d pf m;wJh jcyke;f awGvufcsuaf =umifh jrifraumif; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

31


32

¶_raumif;jzpfatmifudk ,dkifeJhaewm awGŒ&w,f? r+idrfroufjzpfr_awGeJŒ qlyltHk=uGr_awG&JŒ a&cHajrcHjzpfwhJ qif;&Jcsr;f omuGm[r_ 'grrS [kwf ty,fceH @J tcGix hf ;l cH uGm[r_acsmuf}u;D uvnf; a=umufp&maumif;avmufatmif euf¶i_d ;f vmcJw h ,f? tifrweftEœ&m,f}u;D wJh acsmuf}u;D jzpfw,f?

awmrD;avmifovdk tckwavm awmrD;avmifovdk wpfae&mu wpfae&mudk ¶kwfw&uf csufcsif; ul;pufysŒH ES@H oGm;wJh ta&S@tv,fyikd ;f a'ou awmfveS af &;rkew f ikd ;f }u;D udk =unf+h y;D aumif;aumif;}u;D oifcef;pm,loifw h ,f? ta&SŒtv,fyikd ;f a'ou Edik if t H m;vH;k vdv k [ kd m rlvu tifrwefqif;&J=u w,f? pmwwfajrmufr_&mE_ef;vnf; tifrwefedrfhusw,f? ajcmufq,fckESpfrsm;twGif;a&mufrS a&eHwiG ;f awG &SmazGawGŒ&S+D y;D vl&m0ifvm=uwmjrefw,f? vlcsr;f omawG trsm;}u;D ay:xGuv f mcJh w,f? tJ'DEdkifiHawG&JŒ EdkifiHa&;pepfu tm%m&Sifpepfjzpfw,f? wcsKdŒEdkifiHawGrSm bk&ifawG/ ya'o&mZfawG tkyfcsKyf+yD; wcsKdŒEdkifiHawGusawmh ppfwyfu tm%modrf;+yD; tkyfcsKyfae=uwm jzpfw,f? a'owpfcv k ;kH rSm 'Dru kd a&pDEikd if v H Œkd vufnKSd ;xd;k jyp&mqdv k Œkd tpPa&;Edik if H wpfcyk &J w dS ,f?

a&eH0ifaiGawG a&eH0ifaiG 'va[mvSdrfh0ifvmayr,fh wdkif;jynf&JŒ vlOD;a&trsm;pku qif;&JjrJ qif;&Jae=uw,f? bma=umifv h q J akd wmh &orsa&eH0ifaiGawG[m bk&ifawG/ qlvwefawG/ &Sw d af wGehJ quf'rf[pl ed v f /kd u'wfzv D kd tm%m&Siaf wG&ŒJ Edik if jH cm;u b%fpm&if;awGxyJ J pD;0ifomG ;=uwmud;k ? ta&SŒtv,fydkif;a'o EdkifiHawG&JŒ csrf;omorSsawG[m tJ'DEdkifiHawG&JŒ 10 &mcdkifE_ef;avmufom G o f al X;}u;D rsm;&JŒ vufxrJ mS 70 &mcdik Ef e_ ;f avmuf&adS e+y;D usef 30 &mcdik Ef e_ ;f avmuf &Sw d hJ ukaÉ=u, udo k m 90 &mcdik Ef e_ ;f avmuf&w dS hJ wdik ;f jynfojl ynfoo l m;rsm;u vSnyhf wfo;kH pGaJ e&wmjzpfw,fvhkd ynm&Sirf sm;u axmufjy=uw,f?

vufqyk rf ajz=u "ecGJa0r_udk oifhwifhrSswwJh tcsKd;tqa&mufatmif jyKjyifzdkŒvdkw,f? 'Dvdkrvkyf&if xdef;rEdkifodrf;r& tHk=uGr_awGjzpfvmEdkifw,fvdkŒvnf; owday;=uw,f? 'gayr,fhbk&if}uD;awG/ qlvwef}u;D awGeŒJ tm%m&Si}f u;D awGu avmbrowfEikd jf zpf+y;D vufqyk u f kd rajz=ubl;? ¶k&mS ;u/ w¶kwu f / tar&duefu/ *smreDu/ jyifopfeŒJ tDwvDu 0,fxm;wJh acwfrpD pfvufeufypPn;f awGu olwdkŒudk umuG,fr_ay;vdrfhr,fvdkŒ ,Hk=unf+yD; a&eH0ifaiGawGudk wdkif;oljynfom;rsm;udk rSsa0cHpm;apr,ft h pm; Edik if aH ygi;f pHu k vufeufuek o f nf}u;D awG vufxo J m xd;k tyfvu kd =f uw,f?

ESi ;f abmvH;k vdk vlawGqif;&JwiG ;f eufoxufeufae&wJt h xJ }u;D Edik if ,fnOS ;f Edik x f ufp;D eif;jyKrrl a_ wGu vGefovufvGefuJvmavawmh aemufqHk;rSm rcHr&yfEdkifjzpf=u+yD; 'DaeŒtajctaersKd;xd a&muf&SdoGm;awmhwmjzpfygw,f? 'Dvdkjzpf&wJht"du ta=umif;t&if;uawmh "ecGJa0r_ wpf z uf a pmif ; eif ; jzpf & wJ h t csuf jzpf w ,f ? 'D t csuf u od y f a =umuf p &maumif ; w,f ? wpfzufapmif;eif;jzpfr_ p&Sdae+yDqdkwmeJŒ awmifapmif;uvSdrfhcsvdkufwJh ESif;abmvHk;rsm;vdk =umav}u;D av jzpfvmavh&w dS ,f? avsmyh g;oGm;w,fvŒkd b,fawmhrrS &Sb d ;l ? aiGawGutm%m&So d el ŒJ 32

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


33

ydu k q f &H o dS al wGvufxu J o kd m yHpk t H rsK;d rsK;d eJŒ a&mufomG ;=uw,f? wu,fvt kd yfwhJ qif;&Jom;awG vufxJ b,fawmhrSa&mufw,f r&Sdbl;? 'Dvdk "eOpPmuGm[csuf}uD;rm;jcif;u =oZmt&Sdeft0g uGmjcm;csuu f kd ay:ayguaf pw,f? tcGix hf ;l cHvw l ef;pm;eJŒ ty,fcv H w l ef;pm;qd+k y;D jzpfay:apw,f? tcGix hf ;l cHawGu ae&mwdik ;f rSm tcGix hf ;l awG cHpm;&&S=d u+y;D ty,fcaH wGuawmh wpfaehwjcm;ab;udk a&mufoxufa&mufuek =f uw,f? EdkifiHawmforRw/ 'korRweJ@ v$wfawmfOuUÏwdk@ r=umrDuajym=um;cJŒ=uwJŒtwdkif; w&m;Oya'&Jh txufrSm b,folrSmr&Sdapa&;qdkwJŒ tcsufudk wdwdususrSefrSefuefuef vufawGŒusiŒf oH;k =uzd@k vdyk gw,f/ pum;tjzpf avxJrmS uG,af ysmufomG ;wmrsK;d rjzpfapoifŒbl?

aiGrsm;w&m;Edik f ty,fcaH wGuvnf; ykxZk Ofvo l m;awGjzpfwt hJ wGuf csr;f omcsiw f ,f? tcGit hf a&;awG &csif w ,f ? tJ ' D a wmh csrf ; om=uG , f 0 wJ h tcG i f h x l ; cH pD ; yG m ;a&;orm;rsm; vk y f c J h = uwJ h enf;vrf;awGtwdkif; tcGifhxl;cHpm;&zkdŒ vmbfay;vmbf,lawG vkyfvm=uw,f? 'DvdkeJŒ tusifhysufjcpm;r_awG vlwef;pm;tm;vHk;qD ysHŒESHhoGm;+yD; aemufqHk;rSm aiGrsm;w&m;EdkifqdkwJh tajctae/ aiGu t&m&mudk zefwD;w,f? (money makes everything) qdkwJh tajctaersKd;awG txda&muf&Sd oGm;awmhw,f?

v_yaf vjrKyfav qif;&Jom;ty,fcHawGrSmawmh aiGut&m&mudk zefwD;wJhacwfrSm vleJŒoleJŒwlatmif aexdkifEdkifzdkŒudk wpfaeŒwjcm; cufcJoxuf cufcJvm=uw,f? b,favmufyJ }udK;pm;}udK;pm; v_yaf vjrKyaf vqdo k vdk qif;&JwiG ;f }u;D xJ epfoxuf ydek pfae=u&w,f? b,fvrkd rS wwfEikd =f uav awmh tHw}uw d }f uw d ef ŒJ em=unf;rke;f wD;r_awGyJ &ifxrJ mS wpfaehwjcm; }u;D xGm;vm=uw,f? tJ'v D ekd ŒJ =umvmawmh aorxl;ae rxl;pdwf"mwfrsKd;awG jzpfvmw,f? cg;oD;wJh trkef;ql;awmif}uD;awG wpfacsmif;+yD; wpfacsmif;aygufvmw,f? aemufqHk;awmh jzpfcsif&m jzpfqdk+yD; aoG;¶l;aoG;wef;eJŒ xif&mqdkif;&if; vkyfcsifwmawG avSsmufvkyfawmhw,f? vlowf&rSmvnf; ra=umufawmhbl;? udk,fhtouf aorSmvnf; ra=umufawmhbl;?

aoG;¶l;aoG;wef;vlrsm; tJ'Dvdk ta=umufw&m;udk vGefajrmufoGm;wJh aoG;¶l;aoG;wef; (desperate) jzpfaewJh vlrsKd;awGudk (desperatedos) vdkhac:=uw,f? odyfa=umufp&maumif;w,f? 'DvdkvlrsKd;awGudk bmeJ@ ajcmufajcmuf ra=umufawmhbl;? b,fvdkwm;wm; r&awmhbl;? xif&mvkyaf wmhwmyJ? tJ'ga=umifv h al wGukd tJ't D qifah &mufroGm;atmif }uKd wifumuG,w f m;qD;zdŒk vdyk gw,f? "ecGaJ 0r_ wpfzufapmif;eif;jzpfaewmudv k nf; jyKjyifzŒkd vdw k ,f? tcGix hf ;l cHvw l ef;pm;eJh ty,fcH vlwef;pm;qd+k y;D &Sad eorSsumvywfv;kH tusiyhf sujf cpm;r_awGehJ vmbfay;vmbf,u l pd aP wG &SdaeOD;rSm jzpfw,f?

t"duwm0ef&doS l tcGix hf ;l cHvw l ef;pm;r&Szd Œdk eJŒ tusiyhf sujf cpm;r_ wdu k zf suzf Œkd twGuf t"duwm0ef&w dS mu tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

33


34

tkycf sKyaf &;r¾dKifeŒJ w&m;a&;r¾dKiw f Œkd jzpfw,f?w&m;Oya'tydik ;f u vuf&w dS nfqJ Oya'awGe@J wif vHak vmufw,fv@kd qdEk ikd w f ,f? &Sad ewJh Oya'awGukd vdu k ef mapmifx h ed ;f wJt h ydik ;f u ysuu f u G v f @kd om 'DvdktajctaersKd;udk a&mufaewmjzpfw,f? tkyfcsKyfa&;r¾dKifeJ@ w&m;a&;r¾dKifESpfcku 'DysufuGufr_udk jyKjyifzdkhvdkw,f? EdkifiHawmforRw/ 'korRweJ@ v$wfawmfOuUÏwdk@ r=umrDu ajym=um;cJh=uwJhtwdkif; w&m;Oya'&JŒ txufrSm b,folrSr&Sdap& qdkwJhtcsufudk wdwdusus rSefrSefuefuef vufawGŒusifhoHk;=uzdkŒ vdkygw,f/ pum;tjzpfavxJrSm uG,faysmufoGm;wmrsKd; rjzpfapoifhbl;?

pHerlemjyoifh wm0ef & S d o l a wG & J Πajym=um;csuf t & 0ef } uD ; XmeES p f c k yl ; wG J u d k i f a qmif & wJ h 0ef } uD ; rsm;ud k , f w d k i f u ud k , f u sKd ; pG e f @ +yD ; wd k i f ; jynf t usKd ; =unf h w J h t aeeJ h vpmES p f c k xkwf,lcHpm;jcif;rjyKbJ vpmwpfckom xkwf,lw,fvdk@ od&ygw,f? tifrwefaumif;ygw,f? tm;vH;k twk,=l u+y;D 0ef}u;D jzpfvhkd v$waf wmftrwfjzpfv@kd / t&m&S}d u;D jzpfv@kd / w&m;ol}u;D jzpfv@kd / tm%m&ygwjD zpfv@kd qd+k y;D txl;tcGit hf a&;rsm; &,lwmrsK;d rvkyb f J pHerlem aumif;jyooifw h ,f? tpd;k &qdw k m orRwup+y;D atmufq;kH tqif0h efxrf;av;txd jynfou l ay;wJh vpm&dumQ udpk m;wJh jynfolh0efxrf;rsm; jzpf=uw,f? jynfolvlxk[m aus;Zl;&Sif xrif;&Sifrsm;jzpfw,f? udk,fhudk xrif;auGs;xm;wJΠaus;Zl;&Sifrsm;xuf tcGifhxl;ydk,lwmrsKd; r&Sdoifhbl;?

jynfoul aus;Zl;&Si f v$waf wmftrwfqw kd mvnf; jynfov l x l u k olw@kd ud, k pf m; wdik ;f a&;jynfr_ aqmif&u G zf @kd a&G;cs,f wifajrSmufxm;olrsm;jzpfwJhtwGuf jynfolvlxkudk OD;xdyfxm;av;pm;&rSm jzpfw,f? &&SdcHpm;&wJh tcGifhta&; taqmifta,mifrSeforSs jynfolhb¾maiGu xkwf,loHk;pGJwmjzpfwJh twGuf jynfolvlxkudk aus;Zl;&Siftjzpf cH,lpGJrSwf&rSmjzpfw,f? omrefjynfolwdkif; cHpm;&&SdwJh tcGifhta&;rsm;xufydk+yD; tcGifhxl;cHpm;cGifhr&Sdbl;? udk,fusKd;xuf wdkif;jynfeJ@ vlrsKd;tusKd;pD;yGm;udk a&SŒwef;wifOD;pm;ay; vkyfaqmifygr,fvkd@ uwdu0wf yÉdnmOfjyK+yD; ta&G;cs,fcHcJholrsm;jzpfwm a=umifh ud, k u f sK;d r=unf&h mrSm tcGix hf ;l rcHpm;&mrSm a&SŒaqmifvrf;jy pHerlemaumif;jzpfap&r,f? jynfolvlxk}uD;&Jh rsufESmuvGJ+yD; b,fol@rsufESmrS r=unfŒwJŒ b,fol@pyGefqmwdk@ pwdkifyifeJ@ paumvm;&Spw f @kd *&ef@wd@k udrk S vH;k 0vufrcHwŒJ owif;rD', D mudo k m pwkwW r¾dKiv f @kd owfrw S w f m jzpfw,f? tJ'gawGwpfckckeJ@ rvGwfuif;&if pwkwW r¾dKif vdk@ rac:Edkifbl;?

jynf}uD;ycHk;/ jynf}uD;vuf¶kH; aemufqHk;usef&SdaewJh r¾dKifjzpfwJh uGsefawmfwdkh&JŒ pwkwW r¾dKifqw kd mvnf; jynf}u;D 0efudk jynf}uD;ycHk;/ jynf}uD;vuf¶kH;tjzpf xrf;aqmif=u&olrsm;jzpfwJhtwGuf wpfenf;tm;jzifh jynfo@l 0efxrf;rsm;yif jzpf=uw,f? wjcm;jynfo@l 0efxrf;rsm;vdyk J jynfou l kd OD;xdyx f m;av;pm;&rSm jzpfw,f? jynfol@ txufuaecsifvdkh rjzpfbl;? jynfol@a&SŒu tcGifhxl;&,lcsifvdk@vnf; rjzpfbl;? tvm;wlyJ owif;orm;[m tpd;k &wpf&yf&ŒJ vufuikd w f w k rf jzpf&ovdk Edik if aH &;ygwD tzGŒJ tpnf;eJ@ EdkifiHa&;orm;rsm;&JŒ toHk;cscHvnf; rjzpf&bl;? pD;yGm;a&;orm;rsm;&JŒaus;Zl;cHaus;Zl;pm;vnf; 34

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


35

rjzpfap&bl;? 'DacwfrmS acwfpm;wJh pyGeq f mqdw k m[m pD;yGm;a&;orm;u owif;rD', D morm;udk vmbfxdk;wJh oabmjzpfw,f? pyGefqmvufcH&,lwJh owif;rD'D,morm;[m pyGefqm&Sif&JΠrsuEf mS udk tjr=J unfah e&rSmjzpfwt hJ wGuf ajzmifrh wfreS u f efwhJ owif;orm; vH;k 0rjzpfEikd af wmhb;l ?

bGJ@ jzLvufeuf pyGefqmawGxJrSm tqdk;0g;qHk;uawmh oH¶kH;awGeJ@ EdkifiHjcm;tzGJŒtpnf;awG&JŒ pyGefqmjzpfw,f? pwdkifyif/ paumvm;&Spf/ *&ef@pwJh trnftrsKd;rsKd;ay;xm;wJh axmufyHha=u; rSeo f rSs[m oH¶;Hk awGe@J Edik if jH cm;tzGŒJ tpnf;awGu olw&hkd ŒJ opPmawmfcrH sm;tjzpf arG;jrLodr;f oGi;f zd@k toH;k jyKwhJ ''bGŒJ jzLvufeuf'' jzpfw,f? ''t%kjrLvufeuf''vdk tvGeaf =umufp&m aumif;w,f? bma=umifhvJqdkawmh opPmcHqdkwm ''yOPrHwyfom;'' ti,fpm; (Junior fifth Column) awGjzpf=uvdk@ygyJ? ta=umif;}uD;i,f&SdvmcJh&if opPmcHrsm;[m ukd,hfEdkifiH udk,fhvlrsKd;xuf olwdkhopPmcHxm;wJh EdkifiH&JŒ tusKd;pD;yGm;udkom xrf;&Guf=uvdk@jzpfw,f?

em;cGuuf rD;awmuf+yD;om; jynfolvlxk}uD;&JŒ rsufESmuvGJ+yD; b,fol@rsufESmrS r=unfhwJh b,fol@pyGefqmwdk@ pwdkifyifeJ@ paumvm;&Spfwdk@ *&efhwdk@udkrS vHk;0vufrcHwJh owif;rD'D,mudkom pwkwWr¾dKifvdk@ owfrw S w f mjzpfw,f? tJ'gawGwpfcck ek @J rvGwu f if;&if pwkwW r¾dKiv f @kd rac:Edik b f ;l ? ud, k [ hf mud, k f pwkwW r¾dKifv@kd qdik ;f bkww f yf+y;D bmawGyaJ jymaeae/ bmawGyaJ &;aeae jrefrmpmzwfy&dowfukd vdrfvdk@r&ygbl;? &Sif}uD;0rf;vnf;0ifcJhzl;/ &Sifi,f0rf;vnf;0ifcJhzl;wJh jrefrmpmzwfy&dowf jynfolawGu ''csufqdkem;cGufu rD;awmuf+yD;om;'' jzpfw,f? b,folawG[m pwkwW r¾dKifyDow,f? b,folawGuawmh ''opPmawmfcH'' awGjzpfw,fqdkwm aumif;aumif;}uD; odxm;+y;D om;jzpfygw,f? (Eleven Media Group

rS)

vlxkpdef0if;

tvif;tdrfr*~Zif;rS pDpOfxkwfa0onf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

35


36

&Gmc&k;d u a&$csdK;uloH

+idrf;a0 tckwavm +idrf;csrf;a&;ta=umif;ajymwJhtoHawG awmfawmfav;=um;vm&w,f? ESpfaygif;rsm;pGm +idrf;csrf;a&;pum;oHeJ@ a0;ae cJhawmh +idrf;csrf;a&; vdk@qdkvkdufwmeJ@ vlawG vef;vef;qef;qef; jzpfomG ;apw,f? +ird ;f csr;f a&;eJ@ tcdset f =um}u;D uif;uGmcJah wmh tck +ird ;f csr;f a&;avoH=um;w,fq&kd ifyJ +id r f ; csrf ; a&;[m csKd e J @ vm;vd k @ ajymol u ajym/ +id r f ; csrf ; a&;awmif ; qd k v _ y f & S m ;r_ q d k w m rw&m;wJhtkyfpdk;oludk tavSsmhay;wJhenf;vdk@ ajymoluajym/ wcg +idrf;csrf;a&;awmif;qdkv_yf &Sm;wJhenf; [m awmfvSefa&;udkpGef@cGmoGm;wm ponfjzifh... ajymwJholu ajymvm=uwmvnf; =um;&ygw,f ? usaemf w d k @ [m awmf v S e f a &;eJ @ jyKjyif a &; rwl b l ; qd k wm od z d k @ vd k o vd k +idrf;csrf;a&;v_yf&Sm;r_eJ@ jyKjyifa&;udkvnf; cGJ+yD;jrifzdk@ vdktyfw,f? wckawmh &Sdygw,f? +idrf;csrf;a&;tjrif wa,mufeJ@ wa,muf rwlwm[maumif;yg w,f ? vl a wG buf a ygif ; pH k p Of ; pm;vd k @ &wm aygh ? b,f t awG ; tac:rqd k vG w f v yf p G m xkwfazmfajymqdkcGifh &Sdygw,f? ajymygap? vdktyfwJhtcg trsm;oabmwlwJhvrf;udk usaemfwdk@ avS s muf z d k @ yJ vd k w myg? usaemf w d k @ u 'D v d k a wG [d k v d k a wG a jymaeayr,f h vl x k u vnf ; oleJ@oifhawmfwJht,ltqudk a&G;rSmyJ? oleJ@roifhawmfbl;xifwJh t,ltqqdk&if ajrmif;xJ v$ifhypfvdkufrSmyJ? vlxk[m ajcmufwdkif;ra=umufwJh tcsdeftcgrsdK; &Sdovdk ajrSmufwdkif;vnf; vdu k rf vkyw f wfwm usaemfw@kd od&r,f? ajcmufwahJ jrmS ufwv hJ &l ŒJ tajctaeeJ@ ajcmufv;kH ajrmS ufv;kH awG&hJ twdrt f eufukd vlxu k odw,f? vlxu k b0eJ@ &if;+y;D 'gawG udk aemausae+y?D 'ga=umifrh @kd tkypf ;kd ol ajcmufwikd ;f ra=umufwhJ tjzpftysuaf wG ajrmS ufay;wdik ;f vku d rf vkyw f t hJ jzpftysuaf wG usaemfwdk@ vufawG@yJr[kwfvm;? 'ga=umifhrdk@ vlxkudk t=uHjyKwJhtcg usaemfwdk@udk,fwdkifu vufawG@usz@kd vdt k yfw,f? vlxu k awmh ESpf (60) ausmf =umjrifch +hJ yjD zpfwhJ vGwv f yfa&;&Jzh mG ;bufawmf jynfwiG ;f 36

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


37

ppfudk tqHk;owfcsif+yD? 'ga=umifhrdk@ tajc taeay;&if ay;oavmuf +idrf;csrf;a&;awmif;qdk v_yf&Sm;r_udk vkyfcJh=uwmyJ? 'DwcgtcGifhtcgomvmyHku tkyfpdk;oludk udkifv_yf Edkifavmufatmif +idrf;csrf;a&;toHu jyif;xefygw,f? tkyfpkd;ol}uD;pdk;xm;wJh ol@v$wfawmfxJtxd 0ifvmcJhw,f? &Gmc¶k;d u a&$csK;d ulou H aejynfawmftxd csO;f uyfvmae+yv D @kd awmif ajymvd@k &rvm;yJ? ppf0g'aD wG tm%m&aewJt h csed rf mS vlxu k +ird ;f csr;f a&;tvH aumufaxmifz@kd vkyw f m aumif;w,f? ppfyGJeJ@&yfwnf&wJh ppf0g'D awGtzdk@ vlxk&JŒcsKd;iSufuloHu olwdk@twGuf iSuq f ;kd xd;k oHjzpfapw,f? vlxu k jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;awmif;qkv d mwm[m tajctaeay;r,f qdk&if ppfwHwdkif;}uD;wckvHk; usKd;usoGm;apavmufatmif ul;pufjyif;xefoGm;Edkifw,f? vlxku +ird ;f csr;f a&; awmif;qd&k m uae acwfajymif; zd@k awmif;qdw k t hJ xd vrf;ayguo f mG ;apEdik af o;w,f? usD;vef@pmpm;vkyfae&wJh tkyfpdk;olu vlxk&JŒ+idrf;csrf;a&;awmif;qdkwJh av;nSKdŒoHudk b,fr=um;yJaervJ? olvnf; =um;wmaygh? 'Dwcg 'Da&v_dif;u t&ifht&ifv_dif;awGxuf }uD ; oG m ;Ed k i f w ,f q d k w m ol o d w ,f ? 'ga=umif h r d k @ ol u vnf ; arS s mul ; zd k @ vk y f w ,f ? jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;azmfaqmifra_ umfrwDq+kd y;D zG@J wmrsK;d awG vkyv f mw,f? wdik ;f &if;om;vufeuf udik t f zG@J awG oufqikd &f m e,fajr tm%mydik af wGe@J pum;ajym=uygqw kd hJ enf;emtxd jrefjrefqefqef vkyfw,f? 'gu bmoabmvnf; qdkawmh vlxku aumufaxmifvdkufwJh +idrf;csrf;a&;tvH atmufudk udk,fa,mifazsmuf+yD; 0ifa&mvdkufwJhoabmyJ? twdtusajym&&if vlxk&Jh +idrf;csrf; a&;tvHudkwdkufzdk@ vlxktvHudkyJ olwdk@vnf; aumufaxmifvdkufwJhoabmyJ? olwdk@u o ` @l tvHuw kd u fkd zf @kd ol@tvHukd vdu k f axmifoif&h if axmif&r,f..... qdw k hJ vufawG@uswt hJ jrif udu k ikd af e+y?D 'ge@J awmif usaemfw@kd u +ird ;f csr;f a&;udk t¶d;k rsm;aom acs; cg;aomvkyaf e&if usaemfw@kd &mZ0ifxrJ mS aecJ=h u&r,f? 'ge@Jywfouf+y;D usaemfw@kd Edik if rH mS ppf0g'tkyjf rpfcsol Adv k cf sKyaf e0if;wufvmump 1963 ckESpfxJrSm jynfwGif;+idrfcsrf;a&; ac:cJh wmudk jyefpOf;pmyg? tJ'g vlxku +idrf;csrf;a&;vdkvm;wJhqEN jyif ; jyvmaewmud k Ad k v f c sKyf a e0if ; u vl x k & J Œ +id r f ; csrf ; a&;t&S d e f avS s mh o G m ;atmif e J @ +ird ;f csr;f a&;vrf;vGaJ tmif vkycf w hJ o hJ abmyJ? vlxk axmifwhJ +ird ;f csr;f a&;tvHatmufrmS oluvnf; 0if&yfjyvdkufwmyJ? vlxk tvHudkwdkufzdk@ vlxktvHudkyJ toHk;cswJhoabmyJ? +idrf;csrf;a&;tppf trS e f u d k +id r f ; csrf ; a&;twk e J @ a&morar$ v d k u f w myJ ? +yD ; awmh r S b,f v d k r S rjzpf E d k i f w J h +ird ;f csr;f a&;pum;awGe@J +ird ;f csr;f a&;aqG;aEG;yGJ ysuaf tmifvyk w f myJ? aemufq;kH rSm olw@kd jynfou l kd ausmcdik ;f oGm;=u+yD qdw k ahJ cgi;f pOfatmufrmS &JE, G af csmif;ul;+y;D awmxJjyef0ifomG ;=u&wJo h al wG&ŒJ "mwfyu kH kd azmfjy/ Edik if aH &;tjrwfxw k v f u kd w f myJ? ppfat;umv}u;D twGi;f wke;f u +ird ;f csr;f a&;qdw k phJ um;udk tus,af vmifq;kH ajymcJw h m b,foal wGvnf;? 'Dwek ;f u Edik if w H um tzdEydS cf jH ynfoal wG e,fcsŒJ qef@usiaf &;jynfoal wG&ahJ &SŒu &yfwnfc=hJ uwJh qdAk , D uf,el , D eH @J w¶kwjf ynfo@l orRwEdik if w H @kd [m +ird ;f csr;f a&;awmif;qdv k y_ &f mS ;r_ }u;D udk awmfveS af &;qef@usiw f hJ tacsmiform;vrf;pOfq+kd y;D ab;z,fcsrxm;cJ=h uygb;l ? 'Dwek ;f u tm&S tmz&du vufwiftar&du zGH@+zdK;qJEdkifiHawG/ vGwfajrmufa&;qifE$JaewJh EdkifiHawG/ e,fcsJŒqef@usifa&;EdkifiHawGudk tJ'DEdkifiH ESpfckuyJ +idrf;csrf;a&;awmif;qdkv_yf&Sm;r_twGuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

37


38

OD;aqmifcJh=uwmyg? EdkifiHwum +idrf;csrf;a&;nDvmcH}uD;awGudk vufcHusif;y ay;cJh=uwmyJ? ur?mw0Srf;u +idrf;csrf;a&;vdkvm;ol pmayynm&SifawG/ ody`Hynm&SifawG tus,fjyef@qHk; yg0ifEdkifcJh=uwmyJ? usaemfwdk@&Jh trsdK;om;pmqdk}uD; q&m}uD; ocifudk,fawmfr_dif;qkd&if qdAk , D uf,el , D u H ay;wJh pwmvif+ird ;f csr;f a&;qk &cJw h myJ? 'gawGukd usaemfw@kd arhxm;vd@k rjzpfb;l ? wcsed w f ek ;f u awmfveS w f u hJ rmB u usaemfw@kd &Jh aemifawmfah emifawmfawGqu D rSm;wm udyk ,fovdk rSefwmudk,l=u&rSmyJrdk@vm;? usaemfwdk@&Jh aemifawmfhaemifawmfrsm;u e,fcsJŒurBmudk e,fajrusO;f atmifvyk w f hJ ae&mrSm ppfreS w f +hJ ird ;f csr;f a&;tvHukd xmifcw hJ m usaemfw@kd arhxm;vd@k b,fjzpfrvJ? +ird ;f csr;f a&;pnf;abmifukd tus,jf yef@qH;k csŒJ ay;xm;cJw h m? urmB w0Se;f u vlrsK;d aygi;f pH/k tom;ta&mif a ygif ; pH k / tawG ; tac:aygif ; pH k & S d w J h v l tm;vH k ; yg0if v mEd k i f a tmif pnf ; ud k tus,q f ;kH csŒJ xm;cJw h m usaemfw@kd twk,=l u&r,f? 'Dae&mrSm owd&vdk@ enf;enf;jznfhpGuf+yD; ajymcsifygao;w,f? 1962 ckESpfvGef umvawGwkef;uyg? AdkvfcsKyfae0if;acgif;aqmifwJh ppf0g'DawGu tJ'Dwkef;u qdk&S,fvpfacwf ajymif;awmfveS af &;wd@k tvkyo f rm;v,form;ta&;wd@k qd+k y;D toHus,u f s,af jym aewJt h csed rf mS usaemfw@kd pmaye,frmS pmayv_y&f mS ;r_wckvyk Ef ikd cf =hJ u wmudk owd&vd@k yg? 'Dwek ;f u pmaye,frmS Edik if w H um awmf vSeaf &;awG awmfveS af &;tjrif&w dS phJ mayawG awmfawmfrsm;rsm;a&;cJ=h uygw,f? tkyfpdk;ol&Jh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;qdkwJh toH atmufrSmyJ vlxkbufu pmayorm;wcsdKŒu wu,fhawmfvSefa&;tppftrSef pmayawGudk a&;xkwf EdkifcJh=uw,f? e,fcsJŒqef@ usifa&; v_yf&Sm;r_ta=umif;awG ajymjzpfatmif ajymcJh=uwmyJ? 'Dwkef;u vlxkpmayorm;wcsKdŒ[m ol@tvHuw kd u dk zf @kd ol@tvHukd axmifc=hJuwJo h abmyJ? tJ'u D mvav;[m odwaf wmhr=umvdu k yf gb;l ? usaemfhtxif q,fpkESpfwck r&Sdw&SdtcsdefyJ =um vdkufw,f? aemufawmh tJ'DpmayrsKd;awGvnf; ajrvSsdK;oGm;=u&w,f? 'gayr,fh wu,fhudk xda&mufvGef;ygw,f? b,fvdkrS ajczsufvdk@r&EdkifwJh pmayacwfuav; wacwfawmifrS ay:xGe;f cJw h t hJ xdygy?J tckvnf; usaemfw@kd [m tJovdyk J vkyo f if&h if vky=f u&r,f? wjcm;enf;vrf;aygi;f pHv k nf; &Sdtkef;r,f? usaemfwdk@ enf;vrf;opfawG ajrvSef+yD; &Sm=u&rSmyJ? [kdwcsdefwkef;u aemifawmfh aemifawmfawG vkyo f mG ;wJh +ird ;f csr;f a&;v_y&f mS ;r_awGuv kd nf; avhvm&r,f? enf;vrf;aumif;awG ,lukd ,l&r,f? Oyrm q&m}u;D ocifu, kd af wmfrid_ ;f OD;pD;wJh urmB +h ird ;f csr;f a&;eJ@ jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&; v_yf&Sm; r_awG? wu,fhudk cef@jim;av;pm;zG,faumif;wJh +idrf;csrf;a&; v_yf&Sm;r_awGyg? aemifawmfhaemifawmfawGu +idrf;csrf;a&; v_yf&Sm;r_ awGxJ vlxk}uD;w&yfvHk;yg vmatmif b,fvdkenf;awG toHk;jyKcJh=uovJ? [dkwkef;u aemifawmfausmif; om;awGu vlxkxJ qif;+yD; tEkjrLvufeufzsufodrf;a&; +idrf;csrf;a&;awmif;qdkwJh vufrSwfawG vdkufaumufcJh=uw,f? 'gudkvnf; usaemfwdk@ =unhf=u&rSmyJ? q&m}uD; ocifudk,fawmfr_dif;u jynfwGif;+idrf;csrf;a&;udk pm;yG0J ikd ;f eJ@ tajz&Smzd@k wdik ;f jynfoad tmif aqmf=ocJw h ,f? olrom ud, k rf emenf;ud, k zl @kd ajymcJw h ,f? a[m tck tjyeftvSefav;pm; todtrSwfjyKa&;/ awG@qHkaqG;aEG;jcif;[m b,folrS rEdkifbl; b,forl S r&_;H bl;wJ?h usaemfw@kd acwfrmS ajymyHak jymenf;awG ajymif;udak jymif;=u&rSmyJ? vlx&k ehJ m;xJ 38

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


39

todrfarG@qHk; 0if a&mufoGm;EdkifwJh wifjycsufawGudk &Sm=u&ygvdrfhr,f? tckq&kd if usaemfw@kd &Jh oufawmf&n S u f Asmq&m}u;D “'*kew f m&m” u jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;twGuf wdkif;jynfuav;pm;wJh ynm&Sifwpfa,muftaeeJ@ &yfwnfjyae+yD? wdkif;&if;om; vufeufuikd f tzG@J awGuvnf; a&wd+k ird ;f csr;f a&;twkta,mifuykd ,f+y;D xm0&+ird ;f csr;f a&;vrf;udyk J awmif;qdak e+y?D tkypf ;kd ol&hJ v$waf wmfxrJ mS awmifrS jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;pum;ajymwmudk tkypf ;kd ol u t&ifwek ;f uvdk zrf;qD;ta&;,lz@kd rajymeJ@ ajymifx+y;D wm;jrpfv@kd awmifr&bl; jzpfae+y?D 'g[m tajctaeeJ@ tcsdeftcgu jynfwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf vrf;cif;ay;aewJhoabmyJ? usaemfwdk@ tm;vHk; vlxk&Jh jynfwGif;+idrf;csrf;a&;awmif;qdkzdk@axmifvdkufwJh tvHawmfatmuf 0if+yD; &yf=u&ygvrd rfh ,f? usaemfwdk@[m ppfawG+ifdrf;oGm;apzdk@twGuf ppfwkdufcJh=uwm&Sdr,f? 'g[m ppfudk cspfvdk@r[kwfygbl;? ppfudk rkef;vdk@ ppfwdkuf=u&wm ygvdk@ usaemfwdk@ajymcJh=uwmyJ? usaemfwdk@&Jh tEd W r ud p P u ppf y G J a wG r [k w f b l ; ? +id r f ; csrf ; a&;yg? rwwf o mvd k @ om ppf w d k u f c J h = u&vd k @ wwfomwJhvrf;jrif&if tJ'Dvrf;udkvnf; toHk;csoifh&if cs=u&rSmyJ? usaemfwdk@&Jh &nfrSef;csuf yef;wdik u f tajrmufqaH wG r[kwf bl;? csK;d iSuv f w $ yf aJG wmfyg? usaemfw@kd [m ppfuu kd ;kd uG,zf ufw, G f olawGr[kwb f ;l qd&k if bmjyKv@kd tajctaeuawmif;qdw k hJ +ird ;f csr;f a&;tcgtcGiu hf kd t¶d;k rsm;aom acs;cg;aom vk y f a ervnf ; ? tajctaet& tk y f p d k ; ol u jynf w G i f ; +id r f ; csrf ; a&;pum; 0ifajymvmwJhtcsdef tJ'DtajctaeudkyJtoHk;cs+yD; ol@t¶dk;eJ@ ol@jyefxdk;wmrsKd;/ ol@}udK;eJ@ ol@jyefcsw D mrsKd ;vkyu f kd vky=f u&rSmyJ? wcsed f wnf;rSmyJ +ird ;f csr;f a&;vdv k m;ol vlxyk g0ifEikd w f ahJ bmifukd csŒJ Edik o f rSscsŒJ +y;D ppfvv kd m;ol ppfzefw;D olawG&ahJ bmifukd usO;f oxuf usO;f oGm;atmif vky=f u&rSmyJ? b,fEdkifiHa&;&nfrSef;csufrqdk vlxkryg&if r+yD;ygbl;? 'Dawmh vlxkyg0ifEdkifrSmaocsmwJh enf;vrf; &Sd&if tJ'Denf;vrf;udk usaemfwdk@ trdt&udkifqGJ=uzdk@ vdkygw,f? 'ga=umifhrdk@ usaemfwdk@u 'DwcgrSmawmh t&ifwcgwkef;uvdk rjzpf&atmif vlxk&Jh jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tvHatmufrSm tjrefqHk; 0if&yf=uzdk@ vdkw,f? tkyfpdk;olu rwwfomvdk@ olyg a&m+y;D +ird ;f csr;f a&;pum;ajymvmaewJh wcsed x f rJ mS yJ usaemfw@kd uvnf; b,fawmhrS ppfyaJG wG aemufwcg acgif;vSnfhrvmEkdifawmhwJh ppfrSefwJh+idrf;csrf;a&;udk 'ufxda&mufapwJhtxd wGef;wif=u&r,f? tajctaeay;&if tkyfpdk;olu usm;uGufwuGuf ta&$ŒrSm;&if usaemfwdk@ vlxw k u kd yf aJG wG wwdik ;f jynfv;kH ul;pufawmufavmif+y;D ppf0g' usq;kH wJt h xd vrf;yGio hf mG ;Edik w f ,f? +yD;awmh +idrf;csrf;a&;[m 'Drdkua&pD&Jh zGm;bufawmfqdkwm usaemfwdk@ arhvdk@rjzpfygbl;? tck a&$csKd;uloHu &Gmc¶kd;wifru &Gmxdyftxd a&mufvmae+yD? usaemfwdk@ wwdkif; wjynfv;kH twdik ;f twmeJ@usi;f yEdik w f hJ csK;d iSuf v$wyf }JG u;D jzpfvmatmif tjrefq;kH csw d q f uv f yk u f ikd f csw D uf=u? ? +idrf;a0 (rd;k rcrD', D mrS)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

39


40

&,faomol touf&Snf.? wJh.... uav; b0wke;f u pum;&J@t"dyg` ,u f kd aocsmaumif; aumif; em;rvnfcb hJ ;l ?&,fwmESit hf ouf&n S w f m b,fvdkqufpyfovJvdk@ awG;rdchJw,f? arharh aysmufaysmufyJ xm;cJhw,f? toufuav; q,fausmo f uf a&mufvmawmh =um;zl;em;0awG xJhrSm &,faomol/ +yHK;aomol/ vlcspfvlcifayg w,f/ &kyf&nfEkw,f =um;zl;vdk@ pdwfnpfp&m&Sd vnf; rdrd tdyfcef;xJha&mufwmESifh rSef=unfh+yD;+yHK; aecJzh ;l onf? rdbuqlvnf; tcef;xJah tmif;idjk y;D rvSrSmqdk;vdk@ rSef=unfh+yD; +yHK;+yHK;=uD; vkyf&wm 0if;vJhar (acwW *syef ) vnf; tarmygyJ? vScsifwmudk; ?tdrfrSmtvkyf vkyfwJhtr=uD;u acsmharmhajymwm t[kwfxifcJhwmvJyg ygw,f? udk,f+yHK;rdwJh &v'fuawmh rdbq&mESiahf rmifawGu om;OD;t&_; rsuEf mS ajymifv@kd xifc&H wJt h xdygy?J 'gayr,fh cspw f v hJ al wmh rsm;ygw,f? 'gav;awmh owdxm;rdw,f? aemif toufuav; 20 ausmf pmtkyaf wGzwfawmhrS ig&_;rdygvm;awG;rdw,f? &,faomoltouf&n S . f qdw k hJ pum;yHak emufrmS t"dyg` ,t f rsm;=u;D &Syd gw,f? vlwa,muf [m tm;&yg;& &,fvdkufonfhtwGuf rsufESmrSm&SdwJh =uGufom;awG[m v_yf&Sm;oGm;&ygw,f? xd@k twl =uu G o f m;awGu cell awG=um;rSm&Sw d hJ tnpfta=u;ESihf ta&;ta=umif;awG z,f&mS ;acs zsuaf y;ygw,f? cell aygi;f axmifEiS ahf omif;ESichf s+D y;D v_y&f mS ;=u&ygw,f?aemuf pdwaf =umif/h pdwf v_yf&Sm;r_a=umifh free radical aygufzGm;apygw,f? pdwfnpfwJhtcg jzpfay:wJh free radical awGudk av#mhusapygw,f? free radical a=umifhjzpfay:vmr,fh aemufqufwJGa&m*g / Oyrmtm;jzifh depression aoG;wd;k ESv;kH tp&Sw d hJ a&m*grsm;av#mu h sapygw,f? vlcE<mud, k rf mS tpm;taomufa=umifh a&m*gjzpfwm/ pdwfa=umifha&m*gjzpfwmawGxJhrSm free radical a=umifhjzpfwJh a&m*g[m 80/ 90 &mcdkifE_ef;&Sdygw,f? aemuf &,fvdkufwJhtwGuf tpmtdrftwGif; tpmajcpepfudk tm;ay;wJhtwGuf tpma=uapygw,f? onf;ajctm;vnf; aumif;apygw,f? free radical qdkwJh "mwfwdk;jcif;awG[m ol@tvdktwdkif; cE<mudk,ftwGif; aygufyGm;ae wJh t&myg? avhusichf ef; vkyrf KS rvkyrf KS tpm;taomuf a&Smifa&Smif ra&Smifa&Smif pdwn f pfaev#if aomf4if;/ pdwfaysmf&$ifaeomf4if;/ tenf;trsm;omuGmI aygufzGm;aeonf? vlawG[m tpm;t aomufvJ a&SmifEikd =f uygw,f? avhusichf ef;vnf;vkyEf ikd =f uygw,f? od@k aomfvnf; pdwn f pf/ pdww f kd pdwyf suw f ,fqw kd m a&SmifEikd cf yJ gw,f? tJ'pD w d af =umifv h nf; a&m*gaygi;f ajrmufrsm;pGm0ifvmwm ayg?h pdwaf xmif;vd@k ud, k af =uqdo k vdyk gy?J vlwa,mufrmS pdwu f ta&;=u;D qH;k yg? avmuD avmukwW&mt& =unfh&ifvnf; rdrdudkjrifwJhol[m pdwfcsrf;om pdwf=unfE_;ap w,f? aysmaf ysmaf ewJo h u l jkd rif&&if rdryd g aysmv f movdk cHpm;& ovdyk gy?J rdr&d @J pdwu f v kd nf;wuf=uG vef;qef;apygw,f? aemuf+yD; rSefxJhrSm udk,fu+yHK;jy&if jyef+yHK;jywwfovdk rJhjy&ifydk+yD;rJhjy=ur,fh

tjyHK;wyGihf

40

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


41

avmu=uD;yg? vl@b0vl@oufwrf;u ckqdkysrf;r# 60 yJ&Sdygawmhw,f? tJ'D wdkawmif;wJhumvxJ rSm udk,fvkyfwJhvkyfief; ywf0ef;usif rdom;pktwGif; rdwfaqG=um;xJh twdkuftcHuif;uif; t+ydKif;uif; uif;ESifh vlcspfcifpGmESifh aeEdkifr,fh wckwnf;aomenf;vrf;yg? Mac Donald ydkif&Sif Donald Tramph , Bill Gates ESifh America Edik if &H @J Tycoon=u;D awG&@J a&S@aqmifvrf;jy Robert Kiosaki &J@To get rich,you have to teach others to be rich qd k w J h t wd k i f ; pD ; yG m ;a&;a&S @ &S K axmif h u jzpf a p / vlrKS &KS axmifu h jzpfap vdu k ef musio hf ;kH oifyh gw,f? Multilevel marketing ac: Network f ;kd azmufpepfrmS rjzpfraeusio hf ;kH =u&wJh pum;av;wckyg? marketing ac: qifyh mG ;aps;uGux wzufvlcsrf;omatmif jyKvkyfoif=um;ay;rS rdrdvnf;csrf;omrSKtusdK; pD;yGm;jzpfxGef;aprSmyg? wzufvltusKd;&Sdatmif =uHaqmifay;rS rdrdxHvnf; tusKd;pD;yGm;taxmuf tul;jzpfaprSmyg? awG@zl;oavmuf vlawGu rmefawGEiS rhf mefeawGEiS hf twWawGukd a&S@wef;wifv@kd +yKH ;jyzd@k 0efav; wwf=uw,f? vltxif=u;D atmif cyfwif;wif;aejy=uwmawG@&w,f? tJ'v D akd evd@k rdru d t kd xif =u;D wJv h l &Szd @kd a0;pG txD;useq f efz@kd chance ydrk sm;vmwm owdrxm;rd=ubl;? Edik if jH cm;a&mufae =uwJhjrefrmrsm;ydkowdxm;oifhygw,f?iguawmh senior rdk@ igutvkyfydkaumif;vdk@ESifhArm tcsif;csif; awG@&ifawmif rodcsifa,mifaqmifaewwf=uw,f? &v'fubmvJ? pdwf0rf;uJGrSK vlwa,muf[m rnfr#yJawmfaeygap senior jzpfzdk@ wcsdefu juniorb0u pvHk;a&p u pcJh&wJh vlcsnf;ygyJ? rdrd junior b0rSm avhvmcHpm;cJh&or# aemifwufvmr,fh vli,fawGudk tjyKoabmESiu hf , kd cf si;f pmw&m;ESihf vrf;jyoif=um;ay;oifyh gw,f? jrefrmEdkifiH[m EdkifiHacgif;aqmifawG ynmOm%f!Hhzsif;rSKa=umifh qif;&JwJhEdkifiHtjzpf pm&if; oGif;cH&ayr,fh vGefcJhwJhESpfaygif;rsm;pGmwnf;u csrf;om=uG,f0+yD; vlrsKd;pHkrsm;jzpfwJh avm/ xdkif; / AD,uferf / uarBm'D;,m; / oD&dvuFm EdkifiHrsm;=um; jrifhjrwfwJhvlrsdK;yg? bmoma&;udkif&SdKif;=uyg w,f? rdbq&mvnf;odwwf=uygw,f? rdrEd ikd if rH mS raeEdik =f uvd@k rjzpf jzpfwehJ nf;awGEiS hf Edik if w H um rSm &&mtvkyf vkyfae=u&ygw,f? ynmwwfyJjzpfap / olaX;om;yJjzpfap olrsm;EdkifiHa&muf&if second ae&mrSmyJ &ygw,f? 'gudkvlrsdK;jcm;txifao;atmif ESdrfatmif tcsif;csif; r[kwf w&kyaf jym Adv k u f scsiw f hJ vlawGtrsm;=u;D awG@jrifc&hJ ygw,f? wzufom;udk taumif;rjrifwv hJ u l kd wzufuvnf; taumif;rjrifEdkifygbl; ? tJ'gESifh wavmuvHk;udk rsufarSmifukwf=unfh wwfvmr,f? tJ't D wGuf rdrt d usKd ;pD;yGm;vnf;ysurf ,f? ud, k cf ENmvnf;a&m*gw;kd apygw,f? usr tvkyw f ahJ e&m wdik ;f rSm jrefrmrsm;r&Sad yr,fh rdwaf qGawG=um; awG@jrifcpH m;&or# wifjyrdygw,f? rdrdudk,fudk pdwfcsrf;omrS avmuDtusKd; avmukwW&mtusKd; cHpm;Edkifvmr,f? tJ'DawmhrS tvGet f ESpt f &om&Sw d hJ b0udck pH m;Edik rf ,f? twdwb f 0u tusK;d ay; tenf; trsm;a=umifh vuf&dS b0rSm cHpm;rSK uGmayr,fh rdrdEdkifiHom; tcsif;csif;&dkif;yif;ulnDpdwfav;ESifh awG@&if+yHK;jyE_wfquf =unfyh g? +yKH ;jyE_wq f uf&vd@k tom;yJrh ygomG ;ygb;l ? ydu k q f v H nf;ray;&ygb;l / wzufvl t+yKH ;a=umifh w'*Fpdwfcsrf;omrSK&ovdk rdrdvnf;wzufvl w'*Fpdwfcsrf;omrSK &atmif ay;pGrf;EdkifwJhvljzpf atmif ju;kd pm;=unfEh ikd =f uygap? 0if;vJhar (acwW *syef ) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

41


42

pwkwˆ r¾dKif a'gufwm a': jrifhjrifhcif pwkwrˆ ¾dKifqw kd hJ pum;udk tpjyKo;kH cJw h muawmh ESpaf wmfawmf&o dS mG ;yg+yD / ESpaf ygi;f 175 ESpfausmfavmuf&Sdr,f/ jrefrmpum;t& 'Da0g[m&udk &Sif;jycsifygw,f/ r¾dKifqdkwJhpum; h aqmufttHw k pfcu k kd +yKd vrJ oGm;atmif axmuf &J@ t"dyg` ,u f awmh (Pillar) Oyrm - }u;D rm;wJt ray;xm;wJh wdkifuJhodk haom tiftm;pkvdk h ac:Edkifw,f/ 'D (The Fourth Estate) qdkwJh t*Fvdyfpum;vHk;udk oHk;cJhwm ESpfaygif;rsm;pGm&Sdayr,hfvnf; 'Dtiftm;pkudk tav;xm;+yD; tod trSwfjyKjcif;cH&wJh tqifh&Sdaeatmif urBm htjrif / tjynfjynfqdkif&m Oya'tjrifrSm w&m;0if todtrSwfjyKjcif; cHvdkuf&wmuawmh urBmhukvor*~&J h (Human Rightts)qdkwJh vl htcGifhta&; udk a&S hwef;wifay;cJhwJh yËdnmOfpmwrf;awG azmfxkwfwJh tcsdefu pcJhygw,f/ urBm}uD;[m “usHK hao;”vmwmeJ h tr# wdkif;jynf/ jynfe,f/ tkyfpktcsif;csif; yËdyuQ awG yGm;rsm;vmcJw h ,f/ 'Djzpf&yfawGukd apmif=h unf+h y;D vdt k yfygu zseaf jzxde;f odr;f wnfrh wfay;r,fh wpfurBmvHk;qdkif&mu todtrSwfjyKxm;wJh tjynfjynfqdkif&mtzGJ htpnf;wpfckudk vdkvmr,f vdk hvlaygif;rsm;pGm aoausysufpD;cJh&aom t}uD;pm;ppf}uD;jzpfwJh yxrurBmppf}uD; (World War I)+yD; uwnf;u od&Sdem;vnfcJh=uygw,f/ txl;ojzifh tJ'Dcsdefu tar&duef orRwjzpfwJh 0k'fa&m 0Dvqif (Woodrow Wilson) u(League og Nations) 'DyHkpHrsdK; tzGJ hrsdK;udk }udK;pm;+yD;zGJ@ jzpf ygw,f/ 'gayrJh wnfwHhcdkif+rJwJ h tzGJ htpnf;jzpfrvmygbl;/ yxrppf}uD;xuf ydkrdk}uD;rm;wJh vl@ toufESifh &kyf0wWKypPnf;aygif;rsm;pGm qHk;&H_;cJhwJh 'kwd,urBmppf}uD; (World War II)jzpf+yD;wJhaemuf rSmawmh aemufwpf}urd f 'Dvt kd zGJ t h pnf;rsKd ;zGJ &h ef }uKd ;pm;=ujyefw,f/ tm;vH;k u 'Dvt kd zGJ t h pnf; rsKd ;vdt k yfae+yq D w kd mudk odem;vnf=u+yjDzpfwma=umifh ukvor*~ (United Nations)udk atmif jrifpGm zGJ hpnf;EdkifcJhygw,f// (United Nations S af &;xd;k cJyh gw,f/ charter)ukvor*~yËdnmOfpmwrf;udjkyKpk +y;D wdik ;f jynfaygi;f rsm;pGmu oabmwlvufrw / 1948 ckEpS rf mS awmh (UN Commission on Human Rights) udk zGJ ph nf;ay;cJ+h y;D pmwrf;wpfcjk yKp&k ef wm0efay;cJyh gw,f/ 'Daumfr&Si&f J h OuUXuawmh tar&duef orRw}u;D Franklin D.Roosevelt &J Zh eD; Eleanor Roosevelt jzpfygw,f/ 'Daumfr&Siu f jyKpw k hJ pmwrf;udk 1948 rSm (Universal Declaration of Human Rights)(UDHR)vdk ah c:ygw,f/ (UDHR)rSm tcef; (Artical) aygi;f 30 yg&Sdygw,f/ vl havmueJ h vlom;awGeJ hywfowfaom &ydkifcGifhrsm; pwmawGyg&Sdygw,f// Oyrm vltcsif;csif;u|eftjzpfrcdkif;apa&; nSOf;yef;ESdyfpufr_r&Sda&; / uav;oli,frsm;. &ydkifcGifhrsm;ESifh trsdK;orD;rsm;. tcGifhta&;rsm;yg&Sdygw,f/ ukvor*~. tpnf;ta0; (UN Saaembly) rSm wifjyI twnf j yKcJ h y gw,f / / trS e f p if p pf r S m (UDHR) [m pmcsKyf (Treaty) wpf c k r [k w f y g//'ga=umif h w&m;Oya't& xdef;csLyfr_rsdK; rygyg// w&m;Oya't& '%f ay; '%fcwfjcif; rvkyfEdkifyg// tzGJ h 0 if w d k i f ; jynf r sm;uvnf ; vuf r S w f x d k ; p&mrvd k y g// 'gayrJ h wd k i f ; jynf trsm;tpm;wd k h u 42

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


43

vufrw S x f ;kd cJyh gw,f/ 'Dpmwrf;udk wdik ;f jynftrsm;tpm;wdk u h &nfne$ ;f pmwrf;vd@k todtrSwjf yKcyhJ gw,f/ / tJ'Dpmwrf;ygtcsuftvufawGudk vrf;n$efvdk h ,lq+yD; vdkufem=uw,f// bmom pum;pkpkaygif 300 ausmfrSm jyefqdkxm;w,f/

pwkwˆr¾dKifeJ h toufqdkifqHk;aom tcef;uawmh tcef; 19(Artical 19) jzpfw,f/ tcef; 19(Artical 19) rSm yg&o dS nfrsm;udk wdusjywfom;pGm t"dyg` ,v f rJG mS ;r_ r&Sb d J odzkd h vdw k mrd@k e*dkrlv t*Fvdyfpmrltwdkif; wifjyygr,f/ 'Everyone has the right to freedom of opinion and expression; the right includes freedom to hold opinions without interference and to seek , receive and impart Information and ideas through any media and regardless of frontiers'

vlwdkif; vlwdkif;[m udk,fydkifxifjrif,lqcsuf azmfjyzdk htcGifhta&;&Sdw,f/ 'gudk azmf xkwcf iG &hf w dS ,f/ 'Dvt kd cGit hf a&;qdw k m[m ud, k yf ikd x f ifjrifcsuaf wGukd olwpfyg;u taESmift h ,Suf rjyKbJ &EdkifcGifh&Sd&r,f/ aemuf+yD;awmh udk,fuvdkcsifwJh owif;/ ta=umif;t&m / tcsuftvuf wdk hudk &SmazGEdkifjcif; / 'DtcsuftvufawGudk vufcH&&Sd+yD;aemuf tJ'Dowif;awGudkvnf; tjcm; wpfae&modk h ydk hay;EdkifcGifh&Sd&r,f/ tJ'Dvdkvkyf&mrSm owif;jzef hcsda&; trsdK;tpm;aygif;pHkudkoHk;Edkif cGifh&Sdw,f/ 'Dvdkvkyfaqmif&mrSm wm;jrpfxm;wJh e,fjcm; pnf;jcm;r&Sdap&// qdkvdkcsifwmu ae&m /Xmewpfckwnf; r[kwfbJ ydkrdk us,f0ef; us,fjyef haom tjcm; aom ae&mrsm;txd jzef hcsdEdkifcGifh &Sdw,f/ (UDHR)rSm pwkwr ˆ ¾dKifeJ h ES;D EG,af ewJh tjcm;tcef;uawmh tcef;eHygwf 20 (Artical 20)jzpfw,f/ 'Dtcef;&J h t"dyg` ,u f awmh vlwikd ;f vlwikd ;f [m +ird ;f csr;f at;aq;pGm pka0;pnf;&H;k jcif;/ toif;tzGJ hwnfaxmifjcif;wdk hudk vkyfEdkifcGifh &Sd&r,f/ tzGJ htpnf;eJ h toif;rsm;wGifvnf; rdrd qEN r&Sdygu twif;t"rR 0ifa&muf&ef rvkyfEdkifygwdk h jzpfygw,f/ wpfenf;ajym&v#iaf wmh +ird o f ufpmG pka0; qENjyr,f / w&m;a[mr,fq&kd if cGijhf yK&r,f zrf;qD;jcif; tjypfay;jcif; / odk hr[kwf Oya'udk oHk;+yD; EdSyfuGyfjcif; rjyK&vdk hqdkwmyg/ jrefrmjynfrSmawmh (The Fourth Estate )pwkwˆr¾dKif qdkwJh a0g[m&[m rD'D,m orm;eJ h rD'D,mavmurSm ,Ofyg;+yD;om;jzpfaewJh pum;jzpfayr,fh wdkif;oljynfom; / trsm;ol igodyfrod=uygbl;/ orRw}uD; OD;odef;pdef&J h 30 / 3 / 2011 rdefhcGef;ajymwJhtcgrSm(The Fourth Estate )udk tav;xm;+yD; ajymoGm;ygw,f/ 'D r¾dKifuvnf;tpdk;&eJ h jynfol=um;rSm tvGef ta&;ygwJh / =oZmwduUr &SdwJh tiftm;pkjzpfw,fqdkwm od&Sdvm=uwmyg/ tm;vHk;u 'Dpum;vHk; udk *&kwpdu k v f yk v f m=uw,f/ odcsi=f uw,f/ Information is Power owif;ta=umif;t&m tcsuftvuf Information = Info [m tvGefta&;}uD;w,fqdkwmudk vlwdkif; od+yD;jzpfrSmyg/ vl htzGJ htpnf;&,fvdk hpwifjzpf ay:vmwJh ordik ;f OD;acwfval wGtyk pf ak wG aevmwJah cwfup+y;D (Info )&J t h a&;}u;D yHu k kd odvm=u wmyg/ aemuf ESpfaygif;rsm;pGm&Sdvmawmh (Info )&J hta&;}uD;yHk/ vlawGtay:rSm tm%m / yg0g oufa&mufvmyHkwdk h[m vlawG zGifh+zdK;wdk;wufavav ydkrdk xif&Sm;vmavjzpfygw,f/ 'Djzpftif [m owif;jzef ch sad &;enf;ynm (IT)&J w h ;kd wufre_ J h ,SO+f y;D tdik w f D (IT)&J w h efc;kd t&Sed [ f m jrifw h uf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

43


44

oGm;ygw,f/ vlawG[m yxrOD;pGm pma&;zdk u h kd wDxiG w f ,f/ +y;D awmh pmwwfoal wG[m tm%m/ yg0g&Sdvmw,f/ aemufwpfqifhtaeeJ h owif;tay;t,ludk ydkrdkaumif;rGef}uD;xGm;vmapwmu awmh yHkESdyfynm (Printing)&J hudk pwiftoHk;jyKvdkufwJh tcsdefujzpfygw,f/ (IT)&J hwefckd;/ yg0g/ tm%m }uD;xGm;vmwm[m (Info)&J h wdk;wufvmr_eJ h pif+ydKifjzpfaew,f/ 'ga=umifh rdk h tkdkifwD acwfvdk hac:a0:vm=uwJh 1970 avmufup+yD; (Info)&J hwefcdk;tm%muvnf; wdk;wufvmyg w,f/ o=d uwJt h wdik ;f (IT)[m tcsed w f t kd wGi;f rSm t&Sed }f u;D pGmeJ t h rhH cef;wd;k wufvmcJw h ma=umifh b,forl S vku d rf rSaD tmif 'H;k yst H jrefEe_ ;f eJ h wufvmwma=umifo h wif;orm;awGeJ h vl t h zGJ t h pnf; tay: (IT)&J htm%mpufu jyif;xefvmcJhygw,f/ (IT)[m vlwdk h&J hb0eJ h aexdkifa&;udk axmifh rsdK;pHk / enf;rsdK;pHkeJ h xdyg; ywfoufvmwma=umifhwpfurBmvHk;&SdvlawG&J h b0 / p&dkuf(Lifestyle) [m tajymif;vJ}u;D ajymif;vJvmcJyh gw,f/ 'aD cwfukd (IT Revolutionary Age) ynmonf yg0g tm%m (Info)onf yg0g / tm%mvdk hqdkukef=uw,f/ b,facwftcgeJ hrS rwlatmif wefcdk; tm%m jrihfwufvmw,fvdk hqdk&r,f/ tckacwfumv}uD;udkvnf; (Information Technology = IT) acwfwpfacwf qef;+yDvdk hqdk=uw,f/ 'ga=umifh (Info)udkxkwfvkyfjzef hcsd qifhyGg;ay; Edik af tmifzefw;D jcif;eJ h 'Dvzkd efwaD y;olawG&J h yg0g / tm%m[mtwkid ;f twmvGwq f o kd vdk }u;D xGm; vmcJhw,f/ 'Davmufwefcdk;tm%m}uD;aeawmh (Info)udk wm0efcH wm0ef,l+yD; jzef hcsday;aewJh olawG[m b,fwikd ;f jynfrmS rqdk tvGet f a&;ygaom tcef;u¾uvlawGjzpfvmw,f/ olwkd &h @J yg0g/ tm%mudk b,folwpfa,mufrS wdkif;jynf&J htpdk;& tygt0if ta&;w,l*&kwpdkufrvkyf bJ raeEdkifatmif jzpfoGm;ygw,f/ 'DvlawG[m wdkif;jynf&J htm;udk;&wJh wpfwyfwpftm;jzpfvm w,f/ 'Dvt kd jzpfrsKd ;[m 'Dru kd a&pDxeG ;f um;wJh wdik ;f jynfawGrmS yd+k y;D odomxif&mS ;ygw,f/ owif; jzef ch sad &;enf;ynm tvGeaf umif;rGex f ad &mufvmawmh wpfae&mrSm jzpfwhJ owif;[mwpfurBm vHk;udk rdepfrjcm; jyef hyGm;oGm;Edkifygw,f/ (The Fourth Estate)qdkwJh a0g[m&udk pwifoHk;cJhwmuawmh 19 &mpk tv,f avmufupjzpfw,f/ emrnf}uD; '\eynm&Sif ESifh pma&;ol Edumand Burke eJ h Thomas Carlyle wdk u h p+y;D trnfxiG af y;vdu k w f mvdk q h ykd gw,f/ +Aw d o d #ygvrD eftwGi;f rSm yxrqH;k zGi[ hf ajymvdu k w f ma=umifh vlo&d iS =f um; ydjk zpfvmwmuawmh Sir.Mc Cauley v$waf wmftrwf }u;D u owif;pmu owif;axmufawGukd +Aw d o d #ygvrD eftwGi;f rSm olwkd t h wGuf owfrw S x f m; wJh “&_pif”(Gallery) rSm &Sdae=uwmudk trwf}uD;u vufnSdK;n$ef+yD; tJ'D (Gallery) *,fvm&D rSm xdkifae=uwJh owif;pm q&mawGuawmh pwkwˆr¾dKif jzpfw,fvdk h 1834 ck 'DZifbm 10 &uf r S m ajym cJ h w m// tJ ' D t csd e f r S m uwnf ; u owif ; pmq&mawG [ m +Ad w d o # Ed k i f i H a &; e,fy,fOya'jyKvw $ af wmf rSm ae&m &xm;,lxm;+y;D jzpfae+y/D t*Fvyd t f ac:ta0: (The Fourth Estate)vdk hqdk&mrSm (Estate) qdkwJh pum;u (Estates of the Realm ) ordkif;acwf tv,fyikd ;f (Medieval ) acwfu +Aw d ed rf mS &Sw d hJ jynf}u;D jynfe,fwpfcrk mS yg0ifwhJ tkypf u k ¾ udk azmfne$ ;f wmjzpfw,f/ 'gawGuawmh (1)Clergy bkef;awmf}uD; / omoema&;rS vl}uD;awG (2) Nobility rSL;}uD;rwf&m rif;rsdK;rif;EG,f tqifhjrifh vlwef;pm;awGeJ haemufqHk; 44

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


45

(3) qif;&Jol qif;&Jom; jynfolvlxk Commoners jzpfw,f/ aemifacwfawGrSmuawmh y - 'k - w r¾dKif awGrSmuawmh (1) (Judicial) w&m;pD&ifa&; r¾dKif (2) Oya'jyKa&; r¾dKif (3) tkyfpdk;ol tpdk;& (Govermment) (Good Governance) wdk hjzpfvmw,f/ pwkwˆr¾dKif rSm b,fol / b,fu¾ awGygovJqdkv#ifawmh pme,fZif;orm;awG tm;vH;k / yHEk ydS f rD', D mESihf tDvufxa&mepfr'D , D mrsm; / a&'D,/kd wDAD / owif;v$io hf l owif;pmq&m awGtm;vH;k ygvrd rhf ,f/ tck ydyk +kd y;D odvm=uwJt h wdik ;f olwkd w h pfawG[m urBmt&yf&yf&dS e,fy,f tm;vHk;rS EdkifiHa&; / vlr_a&; / vlr_tzGJ htpnf;&J h aexdkifa&;/ aer_p&dkuf/ "avhtay:rSm tvGef w&mrS =oZmwdurU }u;D rm;vSwhJ tm%mpk tiftm;pk}u;D jzpfvmaeyg+y/D olwkd u h kd awmfveS zf q D ef vkyfzdk h tawmfcufygw,f/ 'Dvdk =oZmv$rf;rdk;r_tvGef}uD;wJh emrnf}uD; owif;pmtcsdK hudk azmfjy &r,fqdk&if tar&duefu (New York Times , Washington Post , Herald Tribune) ,laurSmqdk&if (Times of London, Guardian,Independent , Observer) tm&SrSm qdk v#if (Times of India, Asahi Shinbun , Mainichi , Korea Times) pwmawGjzpfw,f/ taumif;&Sdovdk tqdk;vnf;&SdwwfwJh urBmhxHk;pHtwdkif; owif;pmxJrSm emrnfqdk; &xm;wJh wpfapmifukd azmfjy&r,fqv kd #if ,lauu (News of the World) udjk y&rSmyJ / twif; tzsif; / tnSDta[muf owif;awGudk txl;ukd,fpm;jyKwJh owif;pmvdk h trsm;u orkwfxm; =uygw,f/ a&mif;vdk v h nf; tvGeaf umif;wJh owif;pmyg/ aemufq;kH r=umcifao;rSmyJ emrnf}u;D olawG&J h zkef;awGudk jzwfem;axmif (Bugging) enf;trsdK;rsdK;eJ hyk*~dKvfa&;&mawGudk r&ruvdkuf +y;D w&m;0ifr[kwaf omenf;awGeJ v h yk af eawmh w&m;vGev f yk v f eG ;f vdk h tydwcf v H u kd &f w,f/ tvm; wlyJ emrnf}uD;yk*~dKvfawG aemuf waumufaumufvdkuf+yD; 'DvlawG&J h b0eJ htouf tifrwef rS qif;&J+y;D usyw f nf;atmif vkycf w hJ hJ owif; "gwyf q kH &mawG &Sad o;w,f/ olwkd u h vnf; a=umuf p&maumif;avmufatmifw, G u f yf+y;D w&m;vGeo f al wGy/J 'dik , f mem rif;orD;aoqH;k cJph Ofu aemuf uvdkufaewJh "gwfyHkq&mawG[m 'Dvdk vlwef;pm; "gwfyHkq&mawGjzpfw,f/ olwdk hudk awmh Paparazzi vdk hac:w,f / tDwmvsH &kyf&Sif'g&dkufwm Fellini &dkufwJh ordkif;0if “La Dolce Vita ”&kyf&Sifum;xJu Zmwfaumif Paparazza udp k +JG y;D Paparazzi vdk hac:wmyg/ owif;avmurSm aumif;vdk hausmf=um;wJh erlem wpfckuawmh Pulitzer Prize yJjzpfw,f/ urBmausmfwJh vlawGtm;vHk; av;pm;*k%f,lwJh owif;avmu u qk}uD;jzpfw,f/ 1880 aemufydkif;eJ h 1900 apmapmydkif;rSm aeoGm;wJh tar&duefowif;pmq&m}uD; Mr. Joseph Pulitzer trnfudkpGJ+yD; wDxGifxm;wJhqkyg/ 'Dq&m}uD;uawmh aemifrSm tvGefxif&Sm;+yD; owif;pmq&mawG trsm;tpm; xda&mufpGm toHk;jyKcJhwJh (Investigative Journalism)udk pwifwDxGiftoHk;jyKcJholjzpfygw,f/ 1911 ckESpfrS pwif wnfaxmifcJhwJh(Columbia University ,School of Journalism) udkvHbD,mwuUokdvfowif;*sme,fausmif; uae urux vky+f y;D ay;wJq h yk g/ yxrqH;k aomqkukd 1917 ckEpS rf mS ay;cJyh gw,f/ qkawGuawmh pme,fZif;twGuf 14qk/pmaytwGuf 6 qkeJ h *DwynmtwGuf 1 qkjzpfygw,f/ owif;axmuf owif;pmq&mpwJh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

45


46

vly*k Kd~ vw f pfO;D csi;f twGuaf y;wmr[kwyf gb;l / “owif;pm”wpfapmifuakd &G;cs,+f y;D ay;wmyg/ qk trsm;qHk;&cJhwJ owif;pmuawmh New York Times jzpfygw,f/ tckacwfrmS awmh owif;orm;/ owif;axmuf qdw k t hJ vky[ f m tifrwefrmS tEW&m,f rsm;wJh toufarG;0rf;ausmif;jzpfaeyg+yD / owif;axmufawG[m typftcwfrsm;wJh jynfwGif; ppft}u;D pm; / tao;pm;awGrmS ppfom;awGvkd taocH+y;D vky&f wJ t h jyif tcsKd ah e&mawGrmS vnf owif;orm;&J h oabmxm;cH,lcsufawGudk r}udKufwJh twdkuftcHorm;awGu zrf;qD;ac:,l+yD; owfwm/ &uf&ufpufpuf nSO;f yef;w,fqw kd mawG &Syd gw,f/ touftEW&m,feJ t h vGeef ;D wJh tvkyf tudkifawG jzpfvmw,f/ 'Djzpf&yfudk owif;orm;avmu uae wefjyefumuG,fr_awG vkyf&ef (Reporteurs Sans Frontieres) “e,fjcm;pnf;jcm;r&SdwJh owif;axmufrsm;”qdkwJh tzGJ hu 'Dvdk owif;orm;awG&J h ab;tEW&m,fudk umuG,fzdk hqdkwJh &nfrSef;csufygwJh tzGJ htpnf;wpfck jzpfw,f/ owif;axmuf awGudk vHk+cHKr_ay;&ef twGufyg/ pme,fZif;orm;awG[mvnf; tjcm;tjcm;aom *k%foa&&Sd toufarG;0rf;ausmif; ynm&Sif (Professions)tzGJ hawGrSmvnf; xdef;odrf;tyfwJh oduQmyk'fawG&Sdygw,f/ wpfOD;csif; taeeJ h tjcm;b,folrSmrqdk xm;oifh xm;tyfwJhopPm&Sdjcif; / trSefom vkyf -qdkjcif;/ vlom; awGtay: *&k%mxm;+yD;qufqHjcif;w&m;r#wr_&Sdjcif;wdk h&J h *k%fyk'fawGudk apmifh=uyfxdef;odrf;& ovdk pme,fZif;avmurSm avhusihf toH;k jyKaewJh pnf;urf;eJ *h % k yf 'k af wGukd vdu k ef mzdk h vdyk gw,f/ /'DouQm *k%fyk'fawGxJrSm ta&;t}uD;qHk;uawmh udk,f&vmwJh owif;tcsuftvufwdk h [mwu,f [kwfr[kwf / rSefrrSefqdkwm aocsmatmifvkyfzdk hvnf; vdktyfygw,f/ +yD;awmhudk,f &&Sv d mwJh owif;ay;ol[mvnf; b,favmuf ,H=k unfpw d cf s&w,fqw kd mvnf; jywfjywfom;om; odatmifvyk yfzkd &h mu ud, k w hf m0efjzpfygw,f/ ud, k t hf aeuvnf; bufrvdu k b f J wduspmG trSef udk qkd&ygr,f/ wifjy&ygr,f/ tajzrSefudk wifjy+yD;rSom udk,fh&J h 'Dowif;tay: xifjrifcsuf/ rSwf csuf/ aumufcsufwdk hudk a&;om;azmfxkwf&rSmyg/ 'DvdkoduQmyk'fudk wif;wif;usyfusyf wdus rSef uefpGmrvdkufemolawG / tjcm;aom (Professions)enf;wl &Sd=uygw,f/ owif;axmufavmu&J h vGwfvyfr_ odk h vGyfvyfpGm ajyma&;qdkcGifh (Freedom of Expression)wpfenf;qdv k #if pwkwrˆ ¾dKiff cdik rf mawmifw h if;r_&w dS hJ wkid ;f jynfwikd ;f rSm r&Srd jzpf vdt k yfcsuf wpfcjk zpfygw,f/ pwkwrˆ ¾dKifukd cdik rf mawmifw h if;atmif vky&f rnfqakd om orRw}u;D &J h rdef ch eG ;f rSm jru G q f ckd w hJ mudk pme,fZif;avmuwGif rubJ vlwikd ;f vlwikd ;f u }uKd qykd gw,f/ 'gayrJh wu,fyJ vH;k vH;k vsm;vsm; vGwv f yfwhJ ajymEdik q f Ekd ikd cf iG rhf sKd ;udk &&Sv d matmifqw kd hJ OD;wnfcsuu f awmh pme,f Zif;owif;orm;tm;vHk;/ pma&;q&mrsm;/ owif;pmrsm;eJ he-rD'D,mtygt0if tjcm;rD'D,m rsdK;pHk (Oyrm - umwGef;)orm;wdk htm;vHk;wdk hu rsufjcnfrjywf apmifh=unfh+yD; atmifjrifr_&onf txd }udK;pm;oGm;&rSmjzpfygw,f/

a'gufwm a': jrifhjrifhcif

(jynfol hacwf wpfESpfjynfh S Symposium wGif a'gufwma': jrifhjrifhcifrS wifjyoGm;aom pmwrf;rS jzpfygonf?) (jynfol hacwf*sme,f twGJ (2) trSwf (58) rS) 46

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


47

yOPr r¾dKif [Hom0wDO D;0if;wif

“vlawGtvky&f y_ af v ae@pOfowi wiff;pmu (1) taemuf E d k i f i H r s m ;wG i f owif ;pmrsm;udk pwkwW r¾dKif[k tvkyf&_yfolwdk@EiS hf ac:prSwfjyKonf? jyifopfawmfvSefa&; t}udKumvtwGif;u jyifopf tH0iifcf iG uf ukd jf zpfatmi tmiff ygvDreftwGif;Y omoemh0efxrf;/ rif;pdk;&mZmESifh wdkif;oljynfom; vd&k iif;f udwk wkd Ekd iS hf udk,fpm;vS,f rsm;paom r¾dKif}uD;okH;&yf rwfwnfv_yf&Sm;cJhonf? od@k &mwGif awmfveS af &;tm%mpuf ygvrD efjyifyY ay:xGe;f pl;&Svm+y;D &Si f;&Si f; a&;aom jynfoludk OD;aqmifvmonf? xdktcsdefu jyifopf awmfvSefa&;}uD;. vdk-wdk-&Si ;f wyfOD; yJhudkif tiftm;onf owif;pmrsm;jzpfayonf? owi owiff;rsm;udkom t*Fvdyfpma&;q&m}uD; awmrwfumvdkif;u jyifopf k mvtwGi;f ay;avjzpfvmonf? awmfveS af &; qdik &f m pmtkypf mwrf;rsm;udk a&;&mwGif xdu uuavmifwufcJhonfh owif;pm t,f'Dwmrsm;udk pwkwWr¾dKif xdok wi wiff;rsdK;ESi fhom tzGJ@0ifrsm; tjzpfowfrSwfcJhonf? ygvDreftwGif;Y r¾dKif}uD; okH;ck pcef;&yfaeonf/ wnf&Sdaeonf qdkaomfvnf; xdkr¾dK if}uD;okH;&yfaygif;xuf ydkrdk ta&;a&muf aom pwkwWr¾dKifonf owif;pmrsm;Y XmcsLyf xd@ka=umi =umifvhf xl uk zGifhxm;=u+yD[lIvnf; a=ujimcJhoonf? xdka0g[m&onf ,ae@wdkif ydrk pkd aHk paom wnfpv JG su&f o dS nf? owi owif;f tcsuf owif;pmwdkif; pwkwWr¾dKifudk udk,fpm;jyKonfum; h wif;pmrsm;wGif uGjJ ym;aomtoGif ESp&f yfay:vm xi xifjf ri rifaf 0zefcsufrsm;udk r[kw?f ,ae@ urBmo onf/ rlowif;pm ESihf vlowif;pm [lI toGiu f jJG ym;vmjcif;jzpfonf? *sme,fwiG zf wfonf/ rlowif;pm qdkonfrSm pHrSDowif;pm (Quality Paydrk akd v;eufaom pers) udkqdkvdkonf? vlowif;pmqdkonfrSm apmifa& owif;pm (Mass-circulation Papers) udk qdkvdkonf/ urBmausmf owi owif;f tcsuf owif ; pm}uD ; rsm; jzpf u k e f a om vef ' ef w d k i f ; rf p f / ref c suf p wm/ xi xifjf ri rifaf 0zefcsufrsm;udk *g'D,rf(+Adwdef)/ e,l;a,muf wdkif;rfpf/ 0g&Sifwefydk@pf (tr&d uef)/ r*~Ziiff;rsm;wGi fzwfonf” vmrGef(jyifopf)/ z&efzwfwm t,frdef;Zpfwef; (taemuf*smr%D)/ El0DZl&SmZpfwef;(qGpfZmvef) ponfwdk@onf rlowif;pmrsm;jzpfonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

47


48

xdkowif;pm rsm;onfygvDref twGif;Y jynfol@udk,fpm;vS,ftjzpf ae&may;jcif; rcHapum rl jynfo@l xifjrifcsuu f kd OD;aqmifu, kd pf m;jyKaeonf/ jynfwiG ;f Edik if aH &; urBmEdik if aH &; avmuwGif aygufa&mufwGifus,fonfh pwkwWr¾dKif}uD;rsm;tjzpf oufqdkif&mvlxkua&m urBmuyg todtrSwf jyK&onfh owif;pm}uD;rsm; jzpf=uonf? rlowif;pm}u;D rsm;onf rl0g' wpf&yfukd pG+J rpJ mG udik w f , G +f y;D wdik ;f a&;jynfa&;udk OD;pm;ay; a0zef v_@H aqmfa&;om;=uonf? vlowif;pmrsm;um; vl+Aed ;f }uKd uf taysmo f wif; tanSmw f oif; rsm;udk OD;pm;ay; aoG;qGa&;om;avh &S=d uonf/ taemufEikd if rH sm;Y rlowif;pmrsm;onf Edik if aH &;=o ZmwduUr }uD;rm;vSonf qdkaomfvnf; vlOD;a& pkpkaygif; wpf&mcdkifE_ef;r# avmufom pmzwf y&dowf &Sdavonf/ +AdwdefEdkifiHwGif urBmausmf rlowif;pm}uD; onfwdkif;rfpf onf [dk;[dk;ausmf vlowif;pm a';vD;rD&m udkapmifa&t& r,SOfEdkif/ apmifa&csif; E_dif;,SOfaomf onfwdkif;rfpf .apmifa&u a';vD; rD&m . q,fykHwpfykH yifr&Sdacs? taemufEikd if rH sm;Y Edik if aH &;=oZmwdurU vnf;}u;D / apmifa&vnf; rsm;onfh owif;pmrsKd ; xkwaf 0&ef qdo k nfrmS jzpfEikd cf cJ ufaom tjcif;udpw P pf&yfjzpfonf? xdEk ikd if rH sm;Y ynm=u, G o f El iS hf ynm csKd @wJh olw@kd . b0tjrif uGm[csuo f nf tvSr;f us,v f o S nf/ xd@k a=umifw h ikd ;f jynf tkypf ;kd ol ynm=u, G f vl@tvGmudk =oZmvGr;f rd;k &ef rl0g' tod twwf wd@k jzifyh nm=u, G =f u, G f a&;om;onfh owif;pmrsm;udk omref wdkif;oljynfom; trsm;pku rzwf xdk@a=umifhxkwfa0&onfh apmifa& yrm% tvGeaf o;vSo D nf? (2) *syefEdkifiH. xdyfoD;owif;pm}uD;rsm; jzpf=uaom tqm[d&SifbGef;/ rdkifedcsd&SifbGef;/ ,drk t d &k &d iS b f eG ;f wd@k onf =oZmwdurU }u;D vSonfh owif;pmrsm; jzpf=u./ urBmausmrf o l wif;rsm; ESihf eifvm;igvm; owif;pm}u;D rsm;tjzpf rSw, f o l w l @kd u rSw, f =l u./ txl;ojzifh tqm[d&iS Ad eG ;f owif;pmudk +AdwdefEdkifiHrS onf wdkif;rfpf owif;pmESifh wef;wl&nfwlvdk oabmxm;=u./ rrSeaf cs/ wpfqif=h um;ESi, hf rHk mS ; rSw, f iG ;f jcif;jzpfavonf/ xd*k syef xdyo f ;D owif;pmrsm;. apmifa&onf ukaËcsO;f ae./ *syefvx l . k okwtiftm; "etiftm; }u;D rm;jrifw h ufvmonfEiS hf tr# pmzwftm; pmzwf&edS f }u;D jrifv h monf/ *syefxyd o f ;D owif;pm}u;D rsm; apmifa&rd;k xd;k vmjcif; onf *syefvlxk pmzwftm;/ pmzwf&Sdef }uD;jrifhr_oufoufa=umifhr#om r[kwf jzef@csDa&;pepf xda&mufr_onfvnf; ta=umif;t&if; wpf&yfjzpfonf/ *syefowif;pmrsm; }uD;rsm;onf owif;pmvay; =unfh &_orl sm;xH tdrw f ikd &f ma&muf tdraf yguaf ph ae@&ufem&DreS rf eS f jzef@jzL;=uonf/ owif;pm ta&mif;jrSifh&eftokH; jyKonfh a=umfjimenf;rsdK;pkHjcif; onfvnf; wpfa=umif;jzpfonf/ (owif;pmzwfo&dowftm; ZdrfcHtyef;ajz pcef;rsm;odk@ ydk@ay;jcif;rsdK; tp rD;zdkacsmifokH; tdk;cGufyef;uef vufaqmifay;jcif;rdsK; enf;rsdK;ESifh pmzwfolta&twGufwdk;atmif }uHzefonf/) xdkowif;pm}uD;rsm;udk zwf&_ol OD;a&onf *syefvlxk. ig;ykHwpfykHcef@ xd}uD;rm;onf? xdo k wif;pm}u;D rsm;onf {&mr pD;yGm;a&;tif;tm;pk}u;D wpf&yfyrmjzpfvm+y;D wdik ;f a&; jynfa&; jy\emrsm;wGif wpfavoHwnf; xGufavh&Sd=uonf/ wpfaoG;wpfoH *k%f&nfonf xdo k wif;pm}u;D rsm;wGif &mE_e;f jynf&h adS vonf/ xdo k wif;pm}u;D wd@k onf ppf}uKd acwfwiG f ygonf? 48

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


49

tpdk;&tqufqufudk umbmay;onfh owif;pmrsm;jzpfaecJhonf/ ppf+yD;acwfwGif tpdk;& tqufqufukd armif;rJonfh owif;pmrsm; jzpfvmonf/ xdo k @kd &yfwnfcsuf ajymif;vJvmapumrl oabmxm;ESifh avoHum; qifwl,dk;rm;omjzpfaecJhonf/ r=umrDESpfrsm;twGif;u jzpfay:aygufcJhonfh urBmowif;rsm; (w&kwfjynf ,Ofaus;r_ awmfveS af &;umv jzpf&yfrsm;ESihf w&kwaf cgi;f aqmif vif;ajymif jzpf&yfrsm;) jynfwiG ;f owif;rsm;/ (tar&d uefavmuf[d ava=umif;ukr% ` . D vmbfay;r_}u;D wGif *syef0ef}u;D csLyfa[mif; wmemum yg0ifywf oufr_ jzpf&yfrsm;) ESifh pyfvsOf;I xdyfoD; owif;pm}uD;rsm;onf/ owif;az:xkwf&mY vnf;aumif; owif;a0zefa&;om;&mY vnf;aumif; tjypftemrsm;pGm&SdcJh=uI a0zef xdk;ESufjcif;rsm;pGm cHcJh&onf *syefEdkifiH. rlowif;pmrsm;[k tvG,ftvGwf uif;yGef;wyfxm;onfh xdyfoD; owif;pm}u;D ok;H apmifonf *syefvx l k tzd@k rlr&S/d &yfwnfcsurf &S/d OD;aqmifcsurf &S/d tawG;tac: tar#mftjrif ay;EdkifpGrf; r&Sdovdkjzpf vmonf/ owif;xl; owif;OD;rsm;jzifh pmzwfy&dowf. rsupf u d kd xde;f ausmif; xm;Edik af omfvnf; OD;aESmufukd ysKd ;axmifEikd pf rG ;f um; r&So d vdk jzpfvmonf? pmaye,fY tEkynmonf tEkynmtwGufqdkaom t,ltusifhwpfck &SdouJhodk@ xdx k yd o f ;D owif;pm}u;D wd@k usio hf ;Hk onfh t,ltusirhf mS owif;onf owif;twGuf qdo k uJo h @kd jzpfaeavonf? owif;+ydKif&if; apmifa& wdk;vmonf/ aiGa=u;tiftm; awmifhwif;vmonf/ tnSDtanSmf owif;rsm; bufwGif +ydKifjcif;r[kwfI vl&dkao/ &Sif&dkao tqifhaersdK;um; &Sdyg./ odk@aomf +AdwdefrS onfwdkif;rfpf tar&duefrS e,l;a,mufwdkif;rfpf owif;pmrsm;uJhodk@ pwkwW r¾dKif}u;D rsm;tjzpf xD;wnfrm;rm; &yfum jynfwiG ;f jynfya&;&mrsm;Y =oZmwdurU pl;&Sxufjruf r_rsdK;um; r&Sd=uacs? xdk@a=umifh *syefEkdifiH. xdyfoD;owif;pm}uD; okH;apmifonf +AdwdefrS onfwdkif;rfpf owif;pmESifh E_dif;,SOfomavmufaom tqifhtwef;rsdK;r&Sd [kqdkjcif;jzpfonf? ,if;odk@ xdyfoD;owif;pm}uD;rsm;u pwkwW r¾dKif}uD;tjzpf cdkifcdkif rwfrwf &yfwnfEdkifpGrf; r&Sd=uojzifh *syefpme,fZif; avmuwGif tajymif;tvJrsm;ay:vmonf/ tiftm;opfrsm; xGef;vmonf? wdkif;a&;jynfr_Y aphikHE_dif;csifhwwfaom jynfol tpdwftydkif; twGuf acwfudkausmf pepfudk ausmf/ e,fy,fudkausmf/ "avhudkausmfI awG;ac:ajrmfjrifcsifaom jynfoltpdwftydkif; twGuf pwkwrW ¾dKif}u;D rsm;u tawG;tjrif wpfpw Hk pf&m ay;Edik pf rG ;f r&Sad omtcg pwkwW r¾dKif ae&mwGif r¾dKifopfrsm; pdkufxlvm=uonf? r¾dKifopfrsm; owif;qufoG,fa&; ,EW&m; ti,fpm;rsm;[k qd&k rnfh *sme,f r*Z~ if;rsm; jzpfavonf/ xdk r¾dKifopfrsm; udyk if *syefpme,fZif; avmuwGif yOPrr¾dKif [lI ac:prSwfjyK.? (3) *syefyOPrr¾dKif wdk@. apmifa&tiftm;onf owif;pm}uD;wdk@ESif hE_dif;pmaomf ravmufav; ravmuf pm;omjzpfonf/ xdyfoD;owif;pm okH;apmifu apmifa&ig;oef;ESifh q,foef;t=um; xkwfa0aecsdefwGif *sme,f/ r*~Zif;rsm;u y#rf;r#apmifa& ig;odef;cef@om xkwaf 0Edik =f u.? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

49


50

xdyw f ef;owif;pm}u;D rsm;u rlowif;pmrsm; tjzpf &yfwnfjcif;r&So d jzifh xdak e&mwGif *sme,f/ r*~Zif; tcsdK@u tpm;0if&yfonfh oabmaqmifaomfvnf; xdk*sme,f/ r*~Zif;rsm;udk rlowif;pmrsm;ESifh wwef;wnf; xm;Edkifrnfr[kwf/ onfwdkif;rfpf owif;pmESifh w*dk%f;wnf; xm;Edkifrnf r[kwf? odk@&mwGif vuf&Sdtae xm;t& yOPrr他dKif. EdkifiHa&; pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ ,Ofaus;r_a&;/ tawG;opf/ tjrifopf/ azmfxkwfjrSifhwifr_ pGrf;tm;onf twdkif;rod }uD;xGm;vm aeavonf? tjrifopf tawG;opf azmfxw k jf riS w hf if&m bufwiG o f m xda&mufwiG u f s,f onfr[kw/f pdwf0ifpm; p&mowif; ,kH=unfpdwfcs&aom owif; &_axmifhopfrS wifjyaom owif;wdk@udk pmzwf y&dowfxH jzef@jzL;&mbufwiG v f nf;/ oGuv f ufxuf jrufaeonf txl;jcm;qH;k rSm zk;H zdxm;/ xdecf sef xm;/ arSmifcsxm;onfh owif;rSeq f v kd #if jrifrh &dk af wmifzI d zk;H xm;OD;awmh ukwjf zifah umfI azmfxw k rf avmuf/ ra=umufrwGe@f 0Hpm;vuf&jJ cif;jzpfonf? *syefvrl sKd ;. owif;pm zwfyzHk wfenf; uvnf; ajymif;vJvmonf/ wpfcgvmrnf;jymykq;kd owif;rsKd ;udk rzwfawmh atmf'gcsLyf owif;rsKd ; udk a&G;zwf/ &Smzwfvmonf? aemufq;Hk owif;rsm;udk nOf@eufyikd ;f &kyjf rifo=H um; apmif=h unf&h Hk ESizhf v l o Hk nf/ owif;pm zwfp&mrvdkawmh/ zwfv#ifvnf; &kyfjrifoH=um; tpDtpOfavmuf/ tm;upm;owif;avmuf/ aps;E_ef; owif;avmuf/ ukefpnf'dkif owif;avmufom zwfzdk@vdkawmhonf/ xdk@a=umifh pdwf}udKufowif;rsm;/ pdwf}udKuf tawG;tjrifrsm;udk pdwf}udKuf*sme,frsm;uvnf; wpfaoG; wpfoH owif;pm rsm;wGif rawG@Edik o f nfh vwfvwfqwfqwf owif;tcsurf sm; wnfw h nfrh eS rf eS f owif;tcsufrsm; av;av;eufeuf owif;tcsufrsm;udk wl;qGazmfxkwfay;=uonf/ wdkufqdkif qufpyfay;=uonf/ apma=um/ a0zef ay;=uonf/ ok;H oyf/ awG;jrif ay;=uonf/ vpOfxw k fr*Z~ if; rsm;uvnf; eufeuf eJeJ awG;p&m/ Edik ;f csed pf &m/ ^m%fupm;/ pum;+yKd ipf &m awGukd weifw h yd;k }u;D ay;vm=oonf? vlawGtvkyf&_yfavae@pOfowif;pmu tvkyf&_yfolwdk@ESifh tH0ifcGifudkufjzpfatmif vdk&if;udkwdkwdkESifh &Sif;&Sif; a&;aom vdk-wdk-&Sif;owif;rsm;udkom ay;avjzpfvmonf? xd k o wif ; rsd K ;ES i f h ompcef ; &yf a eonf / xd k @ a=umif h v l x k u yd k r d k p k H a paomowif ; tcsuf xif j rif a 0zef c suf r sm;ud k *sme,f w G i f z wf o nf / yd k r d k a v;euf aom owif ; tcsuf xifjrifa0zefcsufrsm;udk r*~Zif;rsm;wGifzwfonf? xdkenf;jzifh r*Z~ if;rsm;vnf; *syefEdkifiH. yOPr r他dKifrsm; jzpfvm=uonf? *sme,f r*Z~ if;rsm;. =oZmwdurU }u;D rm;vmjcif; ta=umif;&if;rsm; teuf pm&Snjf cif; ta=umif;wpfcsufvnf; yg0ifonf? ae@pOf owif;pmrSm owif; odk@r[kwf aqmif;yg; wpfyk'f. oufwrf;onf wdkawmif;vGef;onf/ owif;pmtouf wpfreuf[lI yifqdk&dk; &Sdonf/ *sme,f r*~Zif;rsm; rSm pum;tenf;qk;H wpfywfco H nf? aemufwpfapmif rxGurf csi;f pmouf &Sad eonf/ wpfywfrukerf csi;f pm;yGaJ y:wifxm;+y;D tvsi;f oifo h vdk zwfEikd o f nf/ pum;0dik ;f zG@J &if;/ pum;pyfum xyfjyefwpfvn S hf zwfjzpfEikd o f nf/ ntdy&f m0if zwfjzpfEikd jf yefao;onf? 50

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


51

ckESpf&uf oufwrf;twGif; apmifa&ig;odef;&Sd *sme,fonf ae@pOf apmifa& 35 odef;&Sd owif ; pmES i f h eif v m;/igvm; y&d o wf t if t m;&S d o nf [k q d k v #if igh p um;EG m ;& ajym&m a&mufaumif;a&mufrnf? odk@&mwGif rsm;rsm;pm;pm; rSm;vSrnfawmh r[kwfacs? r*~Zif;rsm;. pmoufum; ydkIyif +rJ&Snfao;onf/ ykHpHjy &v#if r*Z~ if;}uD;wpfapmif (Bungei Shunju) onf vpOf apmifa& 7 odef;ausmf xkwfa0&onf? *sme,f pmouf xGufykHxGufenf;twdkif; xGupf wrf;qdv k #if xdak pmifa&udk &ufaygi;f ok;H q,fEiS hf ajrmS ufymG ;/ ay:vmrnfh &v'fu apmifa& oef; 20ausmf? xdkapmifa& yrm%onf xdyfoD; owif;pm}uD; okH;apmifaygif;. apmifa&yrm% ESifh rwdrf;r,drf; jzpf./ Tudef; *%ef;rsm;onf ^m%fupm;p&m oabmr#om r[kwf/ vufvGwfpy,f jiif;csufxkwfI r&Edkifaom jzpfEdkifcsufwpf&yfygay/ xdkr*~Zif;onf 0ef}uD;csLyfa[mif; rpPwm wmemum. t*wd vdkufpm;r_}uD;udk jynfol@w&m;cGif wifcJhonfh r*~Zif;}uD;jzpfonf? xdrk *Z~ if;}u;D . pmrsuEf mS rsm; ay:Y ckid cf ikd f v_v H H_ pGcJ suw f ifco hJ nfh tar&duef avuf[d ava=umif; ukr`%D vmbfay;r_}uD;qdkif&m owif;a0zefcsuf *,uf&kdufr_a=umifh *syeftpdk;& tzGJ@wpfzGJ@ jyKwfuscJh&./ (4) yOPr r¾dKif v_y&f mS ;r_ vdi_ ;f opfonf *syefjynfrmS vkyo f nfr[kw?f taemuf Edik if rH sm;wGif vGecf o hJ nfEh pS af ygi;f ajcmufq,fausmu f yif pwifouf0if v_y&f mS ;vmaeonfh pme,fZif; vkyif ef; toGiw f pfcjk zpfonf? tar&duef EdkifiHxkwf wdkif; owif;r*Z~ if; (tywfpOfxkwf)/ e,l;pf0dpf owif;r*Z~ if; (tywfpOfxkwf)/ &D;'g;pf'dkif*suf pmya'omr*~Zif;(vpOfxkwf) ponfhurBmausmf pmapmifrsm; onf pwkwrW ¾dKifEiS hf t+yKd if ud, k yf ikd [ f ef/ ud, k yf ikd t f oHjzifh ay:xGuv f mcJo h nfh r*Z~ if;rsm;jzpfonf/ ,cktcsdefwGif owif;r*Z~ if;rsm;u okH;av;ig;oef;pD/ vpOfr*Z~ if;u oef;20xkwfa0 ae&onf/ tvm;wlyif +Aw d ed Ef iS hf *smr%DEikd if rH sm;wGiv f nf; yOPr r¾dKifrsm; ay:xGe;f vmcJo h nf? oufwrf;tm; jzifh &mpkESpfwpf0uf usdK;vmcJh+yD jzpfaom yOPrr¾dKif v_yf&Sm;r_. tem*wf vrf;a=umif;onf acsmarG@ ajzmifhjzL;aeonf[k cef@rSef;&.? ta=umif;rSm yOPrr¾dKifbufwiG f vlxx k ifjrifcsuf tav;om/ csed cf iG v f #m xGuaf ejcif; a=umifyh if jzpfavonf?

pmudk;

[Hom0wDO D;0if;wif

- Advent of the Fifth Estate - The Japanese Press vGecf ahJ om25ESp(f 1986/rwfv)u tawG;tjrifpmapmifwiG o f wif;pmq&m}u;D [Hom0wD OD;0if;wif a&;om;cJah om aqmif;yg;udjk yefvnf azmfjyjcif;jzpfygonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

51


52

jrefrmhEikd if aH &;ESihf owif;pm/ pme,fZif;rsm;

jrifhaqGO D; jrefrmhowif;pmrsm; ordkif;udk jyef=unfhaomtcg/ owif;pmrsm;pm/ e,fZif;rs;onf jynfoal wGbufrS yg0ifco hJ nf? jynfoal wGEiS t hf wl vGwv f yfa&;wdu k yf 0JG ifcahJ vonf? xd@k a=umifh owif;pmordkif; owif;pmrsm;v_yf&Sm;cJhr_ordkif;onf EdkifiHordkif;[kajym I&avonf? owif;pm rsm;onfordik ;f udk ajymae=uavonf? trsKd ;om;vGwf ajrmufa&;/ vGwv f yfa&;wdu k yf JG 0if&mwGif jrefrmhowif;pmrsm;uvnf; jynfolvlxk ESifhtwlwdkufyGJ0ifcJhonf/ vGwfvyfa&;wdkufyGJtwGuf enf;rsdK;pkHESifh qifEGJ=u&mwGif owif;pmrsm;u jynfolvlxkudk pnf;&kH;v_HaqmfcJhonf? owif;pmrsm;onf rdrdwdk@vGwfvyf cGifhtwGufvnf; wdkufyGJ0if&onf/ jynfolvlxk. vGwv f yf&;wdu k yf JG wGiv f nf;yg0ifc&hJ onf/ jrefrmEdik if H vGwv f yfa&; wdu k yf w JG av#mufwiG f +Aw d o d # e,fcsJ@tpdk;&u jrefrmjynfudk vufrvGwf&a&;twGuf y&d,m,frsdK;pkHESifh tkyfcsLyfa&;tqifhqifh ajymif;vJtkyfcsLyfcJhonf/ udkvdkeD e,fcsJ@orm;. y&d,m,frsdK;pkHudk trsdK;om;wif;pm uzGifhcs+yD; uef@uGufcJhonf? zdESdyfcsLyfcs,fr_rsm;udk wdkufyGJ0ifcJhonf/ jynfolvlxkudk pnf;&kH;I jynfvlxk}uD; .v_yf&Sm;r_ wdkufyGJ0ifr_rsm;wGif tm;ay;axmufcHcJhavonf? owif;pmrsm; pwifay: xGuv f maomfvnf; jynfov l x l u k vnf; rEd;k =um;ao;/ owif; pmrsm;uvnf; rEdk;=um;ao;/ owif;pmay:OD;uyif owif;pmrsm;onf ol.wm0ef0wW&m;udk od=u./ od=uonfhtwdkif; owif;pmusifh0wf twdkif;a&;om;cJh=uonf? owif;pm. wm0ef0wW&m;udk 1874 ck arv 9&uf paeae@xkwf jrefrmhoHawmfqifh owif;pmwGif atmufygtwdik ;f az:jycJah vonf? “t=uif tr_onf tu,fI ajzmifrh eS o f nf jzpft/hH xdt k r_ukd ajzmifah omta=umif;ESihf xnfhoGif;&monf/ wzufaomoltm; rsufESm}uD;i,f vdkufpm;ojzifh r[kwfwrf;w&m; rxnfh &acs/ ,xmblw *k%fyk'f udkazmfxkwfI jyaumif;aom 0wW&m;&Sdacsonf/æ ,if;tr_u rSefuef v#if rSefvdkuf/ rSm;v#ifrSm;vkduf wdkuf&kdufxif&Sm;atmif a&;om;xnfhoGif;ygrnf? rsufESm&Sdol udkajrSufyifh/ rsufESmrJholudk vGifhatmifa&;om;onf r[kwf/æ u|efyfwdk@owif;pmonf vltrsm; 52

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


53

ESifhqufqH&onf jzpf&um; wpfa,mufaumif;udk omawmifhw&onfr[kwf/ trsm;aumif;udk omawmifw h &jcif;jzpfygonf?æ” jrefrmhoHawmfqifh owif;pmu azmfjycJhonfhtwdkif; owif;pmwm0ef 0wW&m;rsm;udk xdak cwfxt kd cgu owif;pmrsm;vdu k ef m cJ=h uayonf? xd@k tjyif rwWav;&wemykaH ejynfawmf wGif rif;wke;f rif;}u;D u &wemykH aejynfawmfowif;pmudk xkwaf 0&ef pDpOfaeonfh tcsed w f iG f owif;pm t,f'DwmtzGJ@tm; rif;wkef;rif;}uD;u owif;pm vGwfvyfcGifhay;cJhonf/ xdkvGwfvyfcGifhrSm atmufygtwdik ;f jzpfonf? “ig raumif;v#if ighudka&; ighrdz&m;awGraumif;v#if rdz&m;awGudka&;/ ighom;awmf orD;awmfawG raumif;v#if om;awmf orD;awmfawGuakd &;/ vGww f &m;ol}u;D awG raumif;v#if w&m;ol}uD;awGudka&;/ +rdK@0efraumif;v#if +rdK@0efrsm;udka&;/ rif;wdk@owif;Y tjypfr&Sdap&/ eef;awmfwGif;odk@ owif;pmwdkufu rnfolrqdk tqD;twm;r&Sd 0ifxGufap” jrefrmhowif;pm ay:OD;p acwfuyif jrefrmhowif;pmrsm;onf vGwfvyfcGifh&cJhonf/ owif;pmwm0ef 0wW&m;rsm;udkxrf;aqmifEdkifcJhonfudk awG@&onf? owif;pmay:pacwf owif;pmrsm;uvnf; rEdk;=um;ao;/ jynfolvlxkuvnf;rEdk;=um;ao;/ trsdK;om;vGwfajrmuf a&;twGuf todr&Sdao;/ 0dkiftrfbDat (Ak'<bmom uvsm%,k0toif;)ay:aygufvmrS trsdK; bmom omoem[k a=uG;a=umfcJh+yD; jynfolvlxk. todO%fudkzGifhay;cJhonf? rsdK;cspfpdwf"gwfudk arG;ay;cJhonf? rsdK;cspfpdwf"gwfudk Edk;qay;&mwGif owif;pmrsm;. tcef;u¾onf ta&;yg vmavonf/ owif;pmrsm;rS aeI 0HomEkpdwf"gwf/ awmfvSefa&; pdwf"gwfrsm;oGwfoGif;ay; cJh =uonf? vli,frsm;jzpf=uonfh OD;baz/ OD;vSaz wdk@onf ol&d,owif;pmrS wpfqifh jynfol vlxkudk EdkifiHa&;tod pdwf"gwfrsm;Edk;=um;vmatmif aqmif&Gufay;cJh=uonf? ol&d, owif;pmu jrefrmhvGwfvyfa&;/ [krf;r&l;/ trsdK;om;a&; ponfhEdkifiHa&;rsm; udak &;om; vrf;n$eaf y;cJo h jzifh jynfov l x l }k u;D vnf; Ed;k =um;wuf=uv G mcJ=h uayonf/ 0dik t f rf bDat toif;}uD;. a=uG;a=umfoHrSm “trsdK;udkcspfyg/ bmomudkav;pm;yg/ omoemudkcsD;jrSifh yg/ ynma&;udk tm;ay;yg[lI” jzpfonf? toif;. &nf&G,fcsuf0g'udk jynfolvlxk twGif;jyef@ ES@H atmifaqmif&u G Ef ikd &f ef owif;pmwpfapmif &Szd @kd vdt k yfonf[k acgi;f aqmifyikd ;f u ,lqcJ=h u onf/ Todk@jzifh ol&d,owif;pmudk 1911 ck Zlvdkifv (4) &ufae@wGif pwifxkwfa0EdkifcJhonf? “ol&, d ”[laomtrnfukd ay;onfrmS wpfjynfv;Hk udk tarSmifciG ;f I tvif;a&mifay; rnf/ ra=umufr&GH@ &J&J0H0H a&;rnf/ jrefrmvlrsdK;rsm;udk u|efb0a&mufaponfh aemufqkH;jrefrm bk&ifukd zrf;oGm;cJo h nfukd trSw&f ap&ef[al om &nf&, G cf sujf zif/h “ol&, d ” [kay;cJjh cif;jzpfonf/ “ol&d,”[laomtrnfudk q&m}uD; ocifudk,fawmfrd_if;u ay;cJhjcif;jzpfonf? jrefrmbk&ifudk +Adwdo# wdk@zrf;oGm;onfhtcg “ol&d,”trnf&Sdaom oabFmjzifhwifaqmif oGm;cJh+yD; jrefrmjynf u|efb0a&mufatmif vkyfcJhonfudk t+rJtrSwf&/ owd&ap&ef &nf&G,fIay;cJhjcif; jzpfonf[k q&m}uD; ocifudk,fawmfr_dif;u rdef@=um;cJhbl;onf? jrefrmEdkifiH owif;pm ordkif;wGif ay:aygufvmcJhaom owif;pm/ pme,fZif;rsm;onf ~ a&;&m a=umifv h nf; rwnf=h uay/ wpfapmifEiS hf wpfapmif 0g'a&;&ma=umifh rwnf=h uovk/d yk*v tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

53


54

apmif;ajrmif;a&;om;cJh=uonf/ wdkufcdkufa&;om; cJh=uonf/ odk@aomf wdkif;jynfwGifwuJh ta&; =uKHvmonfhtcg/ ta&;}uD;v#if aoGG;eD;onf qdkonfhtwdkif; rnfodk@yif uGJjym;um rnDrnGwf jzpfaeaomfvnf;aygi;f pnf;cJ=h uonf/ nDnw G cf =hJ uonf? wpfrsdK;om;vkH; twGuf aoG;pnf;nDnGwfcJhaom trsdK;om;vGwaf jrmufa&; *sD p D b D a t toif ; }uD ; uG J o G m ;csd e f w G i f owif ; pmrsm;u nDnGwfa&;tzGJ@zGJ@I trsdK;om;tiftm;pk}uD; r+ydKuGJoGm;ap&ef v_y&f mS ;r_ vGwvf yfa&; aqmif&GufcJhavonf? t*Fvdyf tpdk;&udk,fwdkif zdrfhzdrfh wkef avmufatmif nDnw G cf ahJ om *spD b D aD t tzG@J csLyf }u;D rS 21 OD;wd@k wduk yf rJG sm;wGi f cG x J u G o f m G ;onf ? xd a k emuf *s p D b D aD t trsKd ;rdsK;uGx J u G o f mG ;onf/ owif;pmrsm; tiftm;pk }u;D z&dzk &J jzpfomG ;onf? ,if;od@k jzpf&onfukd owif;pm pme,fZif;rsm;onf/ q&mrsm;u txl;0rf;enf;=uonf? jyefvnf nDnw G af pcsio f nf/ odk@jzpfI rwnfhaom owif;pmq&mrsm;onf ausmcsif;uyf jynfovl xl Ek iS hf twl &ifcsi;f tyfum “nDnw G af &;”tzG@J udzk @JG pnf;+y;D Edik if aH &;orm;rsm; wduk yf 0JG if cJ=h uavonf/ nDnw G af &;awmif;qdck =hJ uonf/ trsdK;om;Edki fiHa&;udk xd k t zG J @ . OuU X rS m jref r mh 0 ef x rf ; owif ; pm OD;armifarmifjzpfI “puU&Daw&D”rSm =u,fwHcGef owif;pm rnfonfhtcgrS rsuf uG,rf jyKbJa&S@q;Hk rS OD;ykuav; (aemif ol&d, OD;ykuav;) jzpfonf? t,f'w D m nDnw G af &;tzG@J . tpnf;ta0;udk 1924 yg0ifc=hJ uavonf? ck rwfv (2) &ufae@wGif &efukef+rdK@ yef;qdk;wef;vrf; jrefrmhtvif; owif;pmwdkufwGif usif;ycJhonf/ wufa&muf=u jrefrmjynfwiG f v,form;awmfveS af &;}uD; aom owif; pmt,f'Dwm rsm;rSm jrefrmh0efxrf;owif;pmrS OD ; armif a rmif / e,l ; bm;rm;rS OD ; bv_ d i f / atmAf h Zm;bm;rS jzpfaecsdef 1931 ckEpS fwGi f OD;cifarmifESifh OD;a'G;/ ol&d,rS OD;pdefESifh OD;bvGif/ jrefrmhtvif;rS OD;pdef/ OD;armifarmif}uD; OD;jr/ OD;cef@ESifh OD;bdk;+rdKif/ =u,fwHcGefrS +Adwod #e,fcsJ@. OD;ykuav;ESifh OD;&Sdef;/ AE<KvrS OD;ausmf(yDrdk;eif;)/ OD;bpdef tdE,Nd jynf jrefrmh&DAsL;rS OD;bcsdK ('D;'kwfOD;bcsdK)ESifh OD;=unf/ jrefrmhwHcGefrS A[dOk ya'jyKtzG@Ju OD;+yKH;csdK (r[m*DwOD;+yKH;csdK)wdk@jzpf =uonf? 1919 ckEpS w f iG f jrefrmjynfukd vufzwifeif *gAemac: owif;pmrsm;tay: vuf a xmuf bk & if c t H jzpf“qm &,f*seD ,f [ife&D u&ufa'gu”f zdESdyf&ef utkyfcsLyfvsuf&Sdonf/ xdkbk&ifcHu bk&ifcH. twdkifyif aumif Oya'opfwpfck zefw;D cJhonf/ pDESifh wdkifyifI jrefrmjynf jyKjyifajymif;vJ tkyfcsLyfa&;pepfac: xdk Oya'xkwjf yefonfth cg u&ufa'gufpuif;udka&;qGJcJhonf/ odk@aomf u&ufa'gufpuif; onf tdE, Nd udak y;aom 'dik t f mcD pepfxuf nHzh si;f ojzifh wpfEikd if H vk;H 0dik t f rfbaD t toif;ESihf jynfov l x l u k uef@uGucf =hJ uonf/ 0dkiftrfbDat toif;}uD;uOD;pD;I jynfvkH;u|wf tpnff;ta0; 54

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


55

ac: ,l+y;D u&ufa'gupf uif; tkycf sLyfa&;udk uef@uGucf ahJ vonf? xdt k cg jynfov l x l Ek iS t hf wl owif;pmrsm;u u&ufa'gupf uif;udk uef@uGuaf &;om; cJh=uonf? xdkowif;pmrsm;rSm ol&d,owif;pm/ jrefrmhtvif;owif;pm/ jrefrmh0efxrf;owif; pm/ ynmhtvif;owif;pm/ vpfbmwDowif;pm/ tmZmenfowif;pm/ armf'efbm;rm;owif; pm/ e,l;bm;rm;owif;pm/ atmhAfAZm;Am;rm; t*Fvdyfowif;pm/ z&D;bm;rm;owif;pm/ vGwf +ird ;f zG,*f sme,f/ AE<Kv*sme,f/ 0&Zde*f sme,f/ &efuek af r;vf t*Fvyd o f wif;pm/ jrefrmhAsL[mowif; pm wdk@jzpfonf? jrefrmjynfwGif v,form;awmfvSefa&;}uD; jzpfaecsdef 1931 ckESpfwGif +Adwdo#e,fcsJ@ . tdEdN,jynf A[dkOya'jyKtzGJ@u owif;pmrsm;tay: zdESdyf&ef Oya'opfwpfck zefwD;cJhonf/ xdk Oya'xkwfjyefonfhtcg jrefrmhowif;pmrsm;u acgif;}uD;ydkif;rSaeI uef@uGufa&;om;cJhonf/ jrefrmjynf olyek u f pd EP iS yhf wfoufI bk&ifccH sLyf xkwjf yefcahJ om wpfcsuv f w G Of ya'udk uef@uGuf&ef owif;pmwdkufrsm; pka0;I tpnf;a0;ac:cJhavonf? xdktpnf;a0;odk@ ol&d, owif;pm/ jrefrmhtvif;owif;pm/ opPm0g'D owif;pm/ avmuom& owif;pm/ armifjrefrmo wif;pm/ 'D;'kwf*sme,f/ AE<Kv*sme,fwdk@ wufa&muf+yD; “jrefrmjynftwGuf&kwfw&ufta&; ,l&eftm%mrsm;ay;xm;aom wpfcsufvGwf Oya'onfum; vdktyfaomOya' r[kwf&kHr# rutoD;oD;aom vltaygif;wdk@wGif &&Sdtyfonfh vGwfvyfcGifh &apaom rlvpnf;rsOf;rsm;ESifh wuG owif;pmrsm;. vGwfvyfa&;udkyg qef@usifap+yD;v#if wdkif;jynft0ef;wGif tvsiftjref at;+idrf;om,mapjcif;udk ulnDaxmufyhHjcif;rjyK[k Ttpnf;ta0;u rSwfwrf;wifa=umif;” qk;H jzwf=uonf/ 1931 ckEpS f &mZ0wf Oya'(jyifqifcsu)f udv k nf;uef@uGuf cJah vonf? +Adwdo# e,fcsJ@tpdk;&onf/ 1937 ckESpf {+yDv 1 &ufae@wGif 'dkiftmcDtkyfcsLyfa&; udk y,fzsuf vdu k +f y;D / tdE, Nd ESihf jrefrmjyn u f ckd v JG u kd o f nf/ tkycf sLyfa&;pepfopf jzpfonfh 91 Xmetkyf csLyfa&; ay:aygufvmcJhonf/ +Adwdo# wdk@u pDrHzefwD;vdkufonfh 91 XmetkyfcsLyfa&;onf u|ef ouf&Snfrnfh tkyfcsLyfa&;jzpfojzifh wdk@Armtpnf;&kH; ocifygwDESifh wuUodkvfor*~acgif;aqmif rsm;uef@uGuf qef@usifcJh=uonf? wdkd@Armtpnf;&kH; ausmif;om;or* ESifh jynfolrsm;vdkcsifonf u vkH;0vGwfvyfa&;jzpfonf/ 91 Xme tkyfcsLyfa&;taumiftxnf ay:awmhrnfqdkuwnf;u trsdK; om;owif;pmrsm;u 0dkif;0ef;uef@uGufcJh=uonf? 91 Xme tkyfcsKyfa&;udk wdkufzsuf&eftwGuf trsdK;om;owif;pm q&mrsm;onf jrefrmhtvif;owif;pm wdkufwGiftpnf;ta0; wpf&yfusif;ycJh=uonf/ xkdtpnf;ta0;wGif Edkif iHa&;acgif;aqmifrsm; &mxl;r,l=uzdk@ wdkufwGef;Edk;aqmf&efqkH;jzwf=uonf/ xdkwdkufwGef;Edk;aqmf csufudk owif;pmrsm;wGif azmfjyI wdkif;jynfodk@ xkwfjyef wifjy&efvnf; qkH;jzwf=uonf? wdkif; jynfodk@ a=ujimcsufudk “&efukef+rdK@vkH;qdkif&mowif;pm *sme,f/ r*~Zif;t,f'Dwmrsm;.t zG@J ”[laomtrnfcI H xkwjf yefa=ujimcJo h nf? xdktpnf;a0;odk@ ol&d, owif;pmwdkufrS OD;apm ESifh OD;buav;wdk@ rwufa&muf bJaecJhonf/ ol&d,rS OD;apmonf xdkpOfu OD;bazudk EdkifiHa&; uef@ulvufvSnfh q&mtjzpfwif xm;csdefjzpfonf? 91 XmetkyfcsKyfa&;onf jrefrmwdk@tm; &mxl;ay;I u|efouf&Snfaprnhf tkyf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

55


56

csLyfa&;jzpfonf[k tjcm;owif;pmwku d rf sm;rS owif;pmq&mrsm;u ,lq,k=H unf+y;D wdu k yf JG 0if&ef jyifqifae=upOf ol&, d u ryg0ifcb hJ J useaf ecJjh cif;jzpfonf? xdktpnf;ta0;wGif owif;pmq&mrsm; tvkyftr_aqmiftzGJ@tpnf;udk zGJ@pnf;cJh&m 1)'D;'kwfOD;bcsdK/ 2)jrefrmhtvif; OD;cspfarmif/ 3)bm;rm;*sme,f OD;xGef;qef;/ 4)&Jowif;pm OD; baqG(r[maqG)ESihf wd@k Armtpnf;t&k;H . wd@k Arma'gi;f owif;pOfrS ocifwifarmif(yef;waemf) wd@k jzpfonf? xko d wif;pm q&mtzG@J . Edik if aH &;acgi;f aqmifrsm; &mxl;r,l=u&ef/ wdu k w f eG ;f Ed;k aqmf onfh yef=um;v$mudk aumufEw k w f ifjyvdu k yf gonf? “wdkif;oljynfom; rJqEN&Sifrsm;. wdk;wufr_udk wu,fa[majymonfh twdkif;t vdk&Sdygv#if EdkifiH.udk,fpm;vS,frsm; jzpf=uukefaom owif;pmq&mrsm;. t=uHay;csufudkvdkuf emtyfay+yD rvdu k ef molw@kd udw k ikd ;f jynfrt S a&; ,ltyf.” “tem*wf tkyfcsLyfa&;qdkif&m Oya'jyK rif;wdkifyiftrwf a&G;aumufyGJ}uD;rSm +yD;pD; +yDjzpfI tEkdif&aom EdkifiHa&;*dk%f;}uD;rsm;. trwftiftm;wdk@udk pkaygif;vdkufv#if tem*wftkyf csLyfa&;udk Edkifeif;atmif wdkufzsufI jrefrm.tajctaeudk wpfpkHwpf&mjyKjyif ajymif;vJEkdifrnfh tiftm;&&Sad eonfuakd wG@&ygonf? Tod@k tajctae tiftm;udk &&Sad eaomtcdu k f vuf&EdS ikd if aH &; *d% k ;f rsm;onf tkycf sLyf a&;wnfwHhap&ef(wnfwhHaprnfh)0ef}uD;csLyf&mxl;rsm;udk jiif;y,fEdkif=uv#if tem*wf tkyfcsLyf a&;udk nhzH si;f vSaom jrefrmjynfu vufrcH[al om t"dyg` ,f ay:vGix f if&mS ;ojzifh bk&ifcu H tkyf csLyfa&; wpfckvkH; zsufodrf;&rnfjzpfonf? TuJo h @kd 91 Xmetkycf sLyfa&;wGif a&G;aumufcx H m;&aom rif;wkid yf iftrwfrsm;ujynf oljynfom;rsm;. rsufESmudk axmufxm;+yD; 0ef}uD;csLyf&mxl; r,l=u&ef wdkufwGef;cJhavonf/ trsdK;om;vGwfajrmufa&; v_yf&Sm;r_ vGwfvyfa&;wdkufyGJrsm;wGif owif;pmrsm; pme,fZif;rsm; onf/ jynfolvlxkESifh twlwdkufyGJ0if cJh=uavonf/ trsdK;om;EdkifiHa&;udk rnfonfhtcgrS rsuf uG,rf jyKbaJ &S@qk;H rS yg0ifc=hJ uavonf?

jrifhaqGO D;

(1) cspf=unfa&;=unfnGef@ ordkif;0if “ol&d,/ jrefrmhtvif;ESifh jrefrmhEdkifiHa&;”&efukef/ ,rkHempmay 1970? (2) OD;av;armif “jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;”/ &efukef/ pmayAdrmef 1973? (3) aiGOa'gif; “owif;pm q&mtoif;}uD;.rsdK;aph/” owif;pmtrSwf5 ('DZifbm 1963)? (4) armifopfvGif(vlxk) “udkvdkeDacwf wdkufyGJ0ifowif;pm” &efukef/ pef;yGifhcsdefpmtkyfwdkuf? jynfo@l acwf*sme,f twGJ (2)/ trSwf (54)

56

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


57

'Drdkua&pD &ydkifcGifhrsm; r&SdbJ 'Drdkua&pDudk pwif rusifhoHk;Edkifyg

vGi fatmifpdk; “pmayvGwfvyfcGifh qdkwmuvnf; pnf;rJhurf;rJh 'DtcsdefrSm vkyfvdk@r&ao;bl; wJh/ 'Drdkua&pDqdkwm 'DedkifiH&Jh arG;uif;p uav;vdkyJ &Sdygao;w,f? aemufawmh wjznf;jznf;eJ@ avsmS ah yg+h y;D awmh Oya'awG jyÏmef;+y;D tqifq h ifv h yk v f m&if 'D Oya'awG[m oD;jcm; 'Dvw $ af wmfrmS jyÏmef;p&mrvdb k eJ @J wpwpeJ@ olw@kd u avsmS ah yg+h y;D wd;k vmzd@k tajctae &Syd gw,fv@kd ajymygw,f?” (jynfo@l v$waf wmfwiG f jyef=um;a&;0ef}u;D OD;ausmq f ef; ajym=um;csuEf iS hf ywfoufI v$waf wmfu, kd pf m;vS,w f OD;rS jyefajymaom DVB owif; 7-9-2011 rS) http://burmese.dvb.no/archives/15253

“'Dru kd a&pDqw kd m 'Deikd if &H hJ arG;uif;puav;vdyk J &Syd gao;w,f” [k 0ef}u;D OD;ausmq f ef;u ajymqdkvdkuf&mwGif t"dy`m,ftrsKd;rsKd; xGufaeonf? - tpd;k &ESihf Edik if aH &;ygww D @kd u 'Dru kd a&pDusiphf Ofrsm;udk e*du k wnf;uyif od&edS m;vnf oabmaygu+f y;D Edik if aH &;pepfw&yfukd 'Dru kd a&pDenf;vrf;rsm;jzifh ,cktcsed w f iG f vufawG@usus pwifwnfaqmufump jzpfonf? (odk@r[kwf) - 'Drdkua&pD EdkifiHa&;pepfw&yfudk wnfaqmuf&ef wm0ef,lxm;aom tpdk;&ESifh EdkifiHa&;ygwDwdk@u 'Drdkua&pD usifhpOfrsm;udk ,cktcsdefwGif od&Sdem;vnf oabmayguf+yD;ump jzpfonf? (od@k r[kw)f - ,cktcsdefwGif 'Drdkua&pDta=umif; odyfrodao;bJ 'Drdkua&pD EdkifiHa&;pepfw&yfudk prf;w0g;0g;jzifh wnfaqmufaeonf? (odk@r[kwf) - jynfolwdk@onf 'Drdkua&pDESifh tom;rusao;ojzifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;udk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

57


58

tukeaf y;I rjzpfao;? arG;uif;p uav;jzpfI ol@t&G,Ef iS ahf vsmn f aD om tcGit hf a&;tenf;i,fom ay;&onf? rnfonfhtcsufonf vuf&Sdyuwdjzpf&yfrsm;ESifh udkufnDaea=umif; vGwfvyfpGm awG;q,lEikd yf gonf? 'Drdkua&pDonf arG;uif;puav;jzpf+yD; / cka&wGif;wl;/ cka&=unfaomufI r&onfh ta=umif;? ra0;ao;aom umvwckwGif etz ppfacgif;aqmif AdkvfcsKyfrª;}uD;oef;a&$u rdef@cGef; wckY xnfah jymcJzh ;l onf? od@k jzpf&m xdpk Ofuwnf;u jyef=um;a&;0ef}u;D jzpfaecJah om OD;ausmq f ef;. ,ckajymaompum;onf etz ppfacgif;aqmifxHrS qif;oufvmrSef; xifxif&Sm;&Sm; jzpfonf? tpd;k & 0ef}u;D rsm;tzG@J 0if jyef=um;a&;0ef}u;D wOD;taejzifh jynfov l x l u k kd ajym=um;&mY tpd;k &wzG@J vH;k udk ud, k pf m;jyK+y;D ajymqd&k onf[k em;vnfxm;ygonf? tpd;k &w&yfwiG f orRwESiw hf uG Oya'jyKa&;twGuf v$wfawmfudk,fpm;vS,ftm;vHk;wdk@vnf; tygt0ifjzpfaoma=umifh zG@J pnf;yHt k ajccHOya'ESihf nDnw G af om tpd;k &tmabmfuo kd m ajymqd&k ayvdrrhf nf? orRwESiw hf uG vGwaf wmfu, kd pf m;vS,f tm;vH;k wd@k onfvnf; jyef=um;a&;0ef}u;D ajymqdo k rSstay:Y wEG,if if wpifyg wm0ef&Sdae&ayvdrfhrnf? trSepf ifppf jrefrmEdik if w H iG f 'Dru kd a&pD qdo k nfrmS ,ckryS if =um;zl;aom pum;r[kwrf eS ;f wurBmvHk;u od&Sdxm;cJh+yD;jzpfonf? vGefcJhaom (23) ESpfausmfumvuyif jrefrmjynfol vlxk w&yfvHk;u &Spfav;vHk; vlxktHk=uGr_jzifh 'Drdkua&pDudk awmif;qdkaecJh+yD; tm%m&Sifpepfudk qef@usifolrSeforSs/ tzGJ@tpnf; rSeforSs/ vl@todkif;t0dkif;rSeforSs tajctaeay;vSsifay;ovdk 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;udk &oavmuf usifhoHk;vmae=uonfrSm q,fpkESpf 2 ckwdkif &Sdaeay+yD? odk@jzpf&m tm%m&Sifpepf. twdkuftcHwdk@twGuf 'Drdkua&pDonf arG;uif;puav; r[kwaf wmhyg? 'Dru kd a&pDusiphf Ofrsm;udk wu,fwrf; rusio hf ;kH cJo h w l @kd rSm rnforl nf0gjzpfonfukd vlwikd ;f yif em;vnfEikd f =uygonf? tm%m&Siw f pkwzG@J rSvIJG useo f w l @kd tm;vH;k rSm tm%m&Sipf epfukd qef@usio f nfjzpfap/ yHyh ;kd axmufco H nfjzpfap acwfq;kd pepfq;kd . om;aumifb0od@k ra&mufcsib f J a&muf&oltcsif;csif;om jzpf=uonf? &ufpufpGm ESdyfuGyfwwfaom tm%m&SifpepfatmufwGif 'Drdkua&pDta=umif; avhvm&ef/ 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;udk vdkufem&efrSm cufcJonfh tajctaejzpfaoma=umifh ravhvmcJh&ol/ rusifhoHk;cJh &olrsm;tay: tjypfrwif&ufyg? usifh0wfydkif;qdkif&m A[kokwrsm;udk e*dkuwnf;u enf;enf;yg;yg;rSs od&Sdxm;vSsif wu,fwrf; vdkufem usifhoHk;&aomtcg tawmfyiftqifajywwfygonf? rodao;ygu odatmifvkyfzdk@om &Sdawmhonf? pmwwfcsifvSsif ausmif;oGm;&onf qdkaom &dk;&dk;pif;pif; Oyrmtwdkif;yif? pmrwwfonfh rdbu om;orD;udk ausmif;ydk@/ pmoifapaomtcg om;orD;u pmwwfoGm;rnfjzpfonf? om;orD; pmwwf&Hk rSsjzifh rdbu tvdktavsmuf pmwwfoGm;rnf r[kwfyg? udk,fwdkifusifhrS udk,fwdkif w&m;&onf r[kwfygavm? pmwwfvm&ef/ twwfynmwck&&ef/ usi0hf wfwrsK;d vdu k ef m&eftwGuf touf}u;D }u;D / toufi,fi,f jy\em r[kwyf g? 'Dtouf't D &G,}f u;D a&mufrS 'Dru kd a&pDta=umif; avhvm+y;D 58

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


59

usi0hf wfrsm;udk vdu k ef mwwf&ef jyifqif&onfrmS &Supf &m[k rnfo f rl S rajymtyfyg? TudprP sK;d tay: ar;aighajymqdk avSmifajymifuJh&JŒolwdk@omvSsif vl@ywf0ef;usifY acwfaemufus usef&pfaernf jzpfonf? uav;wa,muf udk&if p0wfvdkufonfESifh qdkif&musifh0wfrsm;udk csufcsif;yif vdu k ef musio hf ;kH &onf? usio hf ;kH Edik af tmifvnf; 0g}u;D olrsm;ESihf A[kow k yd&k o dS rl sm;rS vrf;n$eaf jymqdk ay;onfukd cH,&l onf? ud&k ifav;u vrf;n$e=f o0g'ay;jcif;udk rcH,jl zpfvsS i/f usi0hf wfem;rvnf aoma=umifh rvdkufemjzpfvSsif olomvSsif tukodkvfjzpfrnf[k vdktyfovdk &Sif;jy&onf? usifh0wfvdkufemaeoa&GŒ udk&ifav;rSm ukokdvf &aeonf? ,if;onf usifh0wfvdkufemaom ud&k ifav;twGuf &ydik cf iG hf jzpfonf? 'Drdkua&pDwGifvnf; xdk@twljzpfonf? 'Drdkua&pDEdkifiHjzpfonf[k urBmod EdkifiHod a=unmvdkufonfESifh 'Drdkua&pD tcGifhta&;rsm;udk csufcsif;yif tjynfht0ay;um 'Drdkua&pD usif h p Of r sm;ud k usif h o H k ; ap&onf ? tavh t usif h r&S d c J h I ,ck p wif v k y f a qmif a omtcg tcuftcJ&rdS nf [laom ta=umif;jycsurf sK;d udk vufcEH ikd yf gonf? od@k aomf ygwpD 'kH rD u kd a&pDpepfjzifh jref r mEd k i f i H u d k jyef v nf x l a xmif r nf [ k vG e f c J h a om 1988 ck E S p f u yif ppf t m%mod r f ; acgif;aqmifwdk@u ajymqdkcJhonfjzpf&m 2010 a&G;aumufyGJ +yD;onfh tcsdefxd 22 ESpfausmfumv twGi;f 'Dru kd a&pDta&; }uKd wifjyifqif avhusirhf r_ sm;udk rnfonft h wGuaf =umifh rvkyaf qmifEikd b f J &SdaecJh&oenf;? Tum; ordkif;wGifonfh wm0efysufuGufr_}uD;tjzpf xm0pOf &Sdaeayawmhrnf? usifhpOfwckudk vdkufem&ef ,ckqEN&SdvSsif ,ckyifvkyf,lEdkifonf? “'Drdkua&pDqdkwm arG;uif;puav;” jzpfI vlvm;ajrmuf&ef tcsdefvdkao;onf[k w,loefpGJ+yD; 'Drdkua&pDusifhpOf rsm;udk aemifrSyJ usifh,l awmhrnf/ 'Drdkua&pD tcGifhta&;rsm;udk aemifrSyJ ay;awmhrnf[k qdkI r&Edik yf g? wzef tjyeftvSet f m; jzifv h nf; 'Dru kd a&pD tcGit hf a&;rsm;&Sad erS 'Dru kd a&pDusiphf Ofrsm;udk aumif;pGm usi=hf uEH ikd rf nfjzpfonf? 'Drdkua&pDonf usifhpOfwrsKd;omjzpf+yD; pepfr[kwfyg? 'Drdkua&pDpepf[k rajymEdkifyg? 'Drdkua&pDEdkifiHa&; pepf[kom ajymEdkifygrnf? Oyrm - jrefrmEdkifiH. vuf&SdEdkifiHa&;pepfrSm ygwDpHk 'Drdkua&pDpepf jzpfonf? vGwfvyfa&;&cJhcsdefrSpI 1962 ckESpf ppfwyftm%m rodrf;ciftcsdefxd ygvDref'Drdkua&pDpepfudk usifhoHk;cJh zl;onf? 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;udk usifh=uHtm;xkwfol jynfolwdk@u tpdk;&pepfw&yfudk rdrw d @kd ESpo f ufc, H x l m;onfh twdik ;f wnfaqmufxm;ojzifh 'Dru kd a&pDEikd if aH &;pepf[I l &Sv d m&jcif; jzpfonf? Edik if t hH m%mu jynfo@l xHrS qif;oufjrJ jzpfaeoa&GŒ Edik if w H nf+ird rf E_ iS hf zG@H +zKd ;wd;k wufru _ kd tiftm;tjynft h 0jzifh wnfaqmuf Edik o f nfjzpf&m 'Dru kd a&pD vdv k m;aom jynfow l @kd u 'Dru kd a&pD EdkifiHa&;pepfudk a&G;cs,fjcif;rSm rqef;vSyg? 'Drdkua&pDEdkifiHa&;pepft& jynfolawG.tusKd;udk OD;xdyfyefqifrnfh orRwonf?/ v$wfawmftrwf rsm;onf? 'Drdkua&pD enf;vrf;usaom a&G;aumufyGJrsm;rS a&G;cs,fwifajrSmuf cH&olrsm; jzpfae&+yD;/ zGJ@pnf;yHktajccHOya' wckvHk;onfvnf; 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;/ &ydkifcGifhrsm;/ &nfrSef;csufrsm;jzifhom v$rf;jcHKxm;&onf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

59


60

wdik ;f jynfwckwiG f rnfonfEh ikd if aH &;pepfrqdk tajccdik cf ef@wnfjraJ eatmif ESpaf ygi;f rsm;pGm tcsed , f &l onf? vlxw k &yfv;kH u tqdyk gEikd if aH &;pepfukd ,H=k unfouf0ifum ,dik ;f yif;yHyh ;kd ay;Edik rf o S m a&&Snw f nfjrEJ ikd f onf? jrefrmEdik if w H iG f 'Dru kd a&pDEikd if aH &;pepfw&yfukd wnfaqmuf&mwGiv f nf; xd@k twlyif jzpf&ayvdrhf rnf? od@k aomf jynfov l x l w k &yfv;kH u ,H=k unfvufcu H m axmufct H m;ay; aernfqdkvSsif tcsdefwdk twGif;rSmyif atmifjrifoGm;Edkifonf? od@k jzpf&m jynfow l @kd u 'Dru kd a&pD Edik if aH &;pepftay: ,H=k unfouf0ifvmEdik af &;twGuf vlxkw&yfvHk; taejzifh 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;udk usifh=uHtm;xkwfEdkifrSjzpfrnf? 'Drdkua&pD &ydik cf iG rhf sm;&Srd S jzpfrnf? tpd;k & wm0ef&o dS t l m;vH;k wd@k uvnf; pHerlemjyum usi=hf ut H m;xkwEf ikd rf S jzpfrnf? usifh=uHtm;xkwfr_rsm;udk tcsdefqdkif;xm;vSsif/ cGifhrjyKbJxm;vSsif/ txufwGifazmfjycJh+yD; pum;twdik ;f “'Dru kd a&pDqw kd m arG;uif;p uav;” jzpfI vlvm;ajrmuf&ef tcsed v f akd o;onf[k w,loefp+JG y;D 'Dru kd a&pDusiphf Ofrsm;udk aemifryS J vdu k ef musio hf ;kH cGijhf yKvsS if rnfrsS =umrnf[k rcef@rSe;f Edkifaom aemifwcsdefra&mufrcsif; tcuftcJrsm;pGmudk yifyifyef;yef; &ifqdkif&ayvdrfhrnf? tcef@roifhvSsif tpdk;&w&yfvHk; jyKwfusoGm;Edkifonf? xd@k jyif 'Dru kd a&pDusiphf Ofrsm;udk pwifusio hf ;kH onft h csed rf pS I 'Dru kd a&pD &ydik cf iG rhf sm;udk wcsdefwnf;rSmyif tjynfht0 ay;tyf&ygvdrfhrnf?

vGwfvyfjcif;/ wef;wlnrD sS jcif;/ w&m;Oya'pd;k rd;k jcif;/ ppfwyfonf 'Dru kd a&pD todik ;f t0dik ;f wGif o[Zmw jzpfatmif ae&jcif;/ tajccHr¾dKif rsm;;. vkyfydkifcGifhtm%mrsm;udk tjyeftvSef xdef;ndSjcif;/ oabmrwl uGJvGJr_rsm;udk vufcHjcif;/ tenf;pkoabmudk tav;teufxm; iJhnSmum trsm;pkoabmudk vdkufavsm jcif;/ rdrdvkyforSs rdrdrSmom wm0ef&Sdjcif;/ yGifhvif;jrifomr_&Sdjcif; ponfwdk@rSm r&Sdrjzpf ta&;ygonfh 'Drdkua&pD usifhpOfrsm;jzpfonf? xdk@twl vGwfvyfpGm vkyfydkifcGifhrsm;/ wef;wlnDrSsydkifcGifhrsm;/ Oya'. tumtuG,fudk &,lyikd cf iG rhf sm;/ vl@tcGit hf a&;rsm;onfvnf; 'Dru kd a&pD &ydik cf iG rhf sm; jzpf=uonf? Edik if aH &;pepfwck. vdktyfcsufrsm;udk r&ru usifh=uHtm;xkwfap+yD; &ydkifcGifh (cHpm;ydkifcGifh) ray;vSsif rnfonfhpepfrSs atmifjrifEikd rf nf r[kwaf y? wef;wlnDrSsydkifcGifha=umifh vltcsif;csif; tjyeftvSef av;pm;r_ &Sdvm+yD; ,if;onf wefz;kd &Sad om jznfq h nf;r_ jzpfvmonf? +ird ;f csr;f a&;udk vdck siv f sS i/f tusK;d wly;l aygi;f aqmif&u G rf u _ kd atmifjrifapvdkvSsif wef;wlnDrSs r&SdbJ r&Edkifyg? xdek nf;wl w&m;Oya'pd;k rd;k r_ rSeu f efpmG &Sad ejcif;a=umifh vl@tcGit hf a&;rsm;udk umuG,f xde;f odr;f jriS w hf if ay;vmEdik o f nfEiS t hf rSs vlom;wdik ;f w&m;Oya'. tumtuG,af y;r_atmufwiG f rdrEd iS w hf uG rdrd todik ;f t0dik ;f / rdrEd ikd if . H tusK;d pD;yGm;rsm;udk vHjk cKH pw d cf spmG vkyaf qmifvmEdik af yrnf? tu,fI wOD;wa,mufonf rw&m;pGypf cJG &H r_jzifh rrSeu f efaom w&m;pD&ifra_ tmufwiG f zrf;qD; xde;f odr;f cH&ygu ,if;onf w&m;Oya' pd;k rd;k r_ rSerf eS u f efuef &Srd aejcif;udk jyoonf? w&m;Oya'u vlxv k jkHcKH rt _ wGuf trSew f u,f rumuG,af y;Edik jf cif; jzpfonf? aemufq;kH wGif zrf;qD;xde;f odr;f cH&ol vnf; b0tnGef@usKd;&/ ol. pGrf;&nfudkvnf; wdkif;;jynfrS toHk;cscGifh r&/ wdkif;jynfvnf; 60

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


61

oduQmus& jcif;om tzwfwifawmhonf? wef;wlnDrSsjcif;ESifh w&m;Oya'pdk;rdk;r_wdk@ aygif;pyfvdkufonfhtcg tiftm;}uD;olu tiftm;enf;oludk tEdkifrusifhEdkifouJhodk@ tiftm;}uD;vlrsKd;pku tiftm;enf;vlrsKd;pktay: tEdik u f siEhf ikd rf nfvnf; r[kwyf g? tEdik u f siv hf pkd w d f avsmeh nf;yaysmufomG ;onfEiS t hf rSs vHjk cKH pw d cf spmG aexdkifvkyfudkifEdkifjcif;onf vlwOD;csif;pD. todkif;t0dkif;rSwqifh ywf0ef;usifEdkifiHrsm;tygt0if EdkifiHwum todkif;t0dkif;xdyif aumif;usKd;rsm;pGm oufa&mufaponf? pmayvGwfvyfcGifh/ EdkifiHa&;vGwfvyfcGifh/ vl@abmiftzGJ@tpnf;rsm; vGwfvyfcGifh tp&Sdaom 'Drdkua&pD &ydkifcGifhrsm;rSmvnf; vrf;ray: aq;&dk;vSef;ouJhodk@ pnf;rJhurf;rJhrsKd; toH;k rcs&ef e*du k yif tjyeftvSef xde;f nSx d m;+y;D jzpfonf? Oyrmtm;jzifh 'Dru kd a&pDwiG f rdrv d yk o f rSs rdrdrSmom wm0ef&Sdjcif;/ trsm;pk oabmudk vdkufavsmjcif;/ w&m;Oya'pdk;rdk;jcif;wdk@udk vufcH&onfjzpfI rnfolrSs pnf;rJhurf;rJh y&rf;ywm vGwfvyfcGifh &rnfr[kwfyg? pnf;rJhurf;rJh jyKro l rl mS 'Dru kd a&pDukd tenf;i,f em;rvnfol (od@k ) aumif;aumif; em;rvnfo/l tenf;tusO;f rusifh=uHol (odk@) tjynfht0 rusifh=uHol/ trSwfwrJh wefzdk; rxm;ol (odk@) vHk;0 wefzdk;rxm;ol omjzpfI xdkol@tm; vlxkynmay;vkyfief;rsm;ESifh w&m;Oya' pdk;rdk;r_u toifhapmif}udKae+yD; jzpfonf? TonfrSm 'Drdkua&pD. pdefac:r_rsm;xJrS wckjzpfonf? zG@J pnf;yHt k ajccHOya'wGif 'Dru kd a&pD. wefz;kd rsm;u trSew f u,f tjynft h 0 &Sad eaom tcg/ vufawG@wGiv f nf; xdt k ajccHOya'u xda&mufpmG touf0ifaeaomtcg Edik if o H m;wdik ;f onf ,ae@atmifjrif aeaom 'Dru kd a&pDEikd if rH sm;rS jynfow l @kd uJo h @kd 'Dru kd a&pD t&omudk cHpm;Edik yf gvrd hf rnf? 'Dru kd a&pDtajcjyK zG@J pnf;yHt k ajccHOya' cdik rf maeonfEiS t hf rSs wdik ;f jynfwnf+ird af t;csr;f a&;ESihf zG@H +zKd ;wd;k wufa&;onfvnf; tmrcHcsuf tjynft h 0 &Srd nfjzpfonf? od@k jzpf&m vlwOD;csi;f . touf/ ukeu f ek af jym&vSsif Edik if . H touf onf zG@J pnf;yHt k ajccHOya' jzpfonf[yk if qdck siyf gonf? zG@J pnf;yHt k ajccHOya'onf 'Dru kd a&pD&ydik cf iG rhf sm;udk jynfov l x l w k OD;csi;f tm; tjynft h 0 ay;Edik af p&ef twdtvif;jyÏmef;vsuf tmrcHxm;&ygrnf? wcsed w f nf;rSmyif jynfow l @kd u a&G;cs,f wifajrmS ufay; vdu k af om tpd;k &[lonfh orRwESiw hf uG jynfo@l ud, k pf m;vS,t f m;vH;k wd@k u zG@J pnf;yHk tajccHOya'wGif tmrcHxm;onft h wdik ;f 'Dru kd a&pDusiphf Oftay:tajccHxm;aom enf;vrf;rsm;/ vkyfxHk;vkyfenf;rsm;/ vrf;n$efcsufrsm;jzifhom rdrdwdk@. woufESifhwudk,f &cJvSpGm a&G;cs,fwif ajrSmufcHxm;&onfh vlxk udk,fpm;jyK &mxl;rsm;wGif *k%foduQm&Sd&Sd tusKd;&Sd&Sd wm0efxrf;aqmif ay;Edik &f ygrnf? tESpfcsKyf&aomf jynfolwdk@u a&G;aumufwifajrSmufxm;aom tpdk;&onf jynfoludk tvkyftauGs;jyK&ef omjzpf+yD; Tonfyif 'Drdkua&pD jzpfawmhonf?

vGi af tmifp;kd

10 / 9 /2011 (rSwcf su?f ? 15/9/2011 ae@wGif usa&mufaom tjynfjynfqdkif&m 'Drdkua&pDae@udk *k%fjyKaomtm;jzifh vwfwavmjzpf&yfrsm;xJrS oifcef;pmt,loifq h ;kH ta=umif;t&mrsm;udk tajccHI Taqmif;yg;udk a&;om;jzpfygonf?) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

61


62

vlxak xmufcrH &_ onf qd¶k rkH sS ESi hf rvkaH vmufyg? tiftm;pepfwus pkpnf;&ygrnf ppfAdkvfwjzpfvJ tm%m&Si f tpdk;&udk ykHreS f tpdk;&uJhodk@ qufqrH yd gu axmifacsmufrrd mS pdk;&drfonf qdkaom wdki f;&if;om;acgif;aqmifwOD;. owday;pum;udk vufaqmifyg;csifygonf?

awG hqkH aqG;aEG;a&; Zmcef;qD;udk vSy}f unfjh cif; tydik ;f (1) 0if;jrifah rmif

2010 a&G;aumufyGJt+yD;/ tEdkif&=uHhzGH@ygwD tpdk;& wufvmonf? a&G;aumufyGJvGef Edik if aH &;wGif a&G;aumufyJG 0ifonfb h ufEiS hf r0ifonfb h ufyÉdyuQay:vmonf? rdwb f ufcsi;f yÉdyuQ jzpfonf? vuf&t dS ajctaewGif jzpfay:aeonfh Edik if aH &;udk yuwdtwdik ;f ¶_jrif&ef tm;xkwo f ifh onf? awG@qkHaqG;aEG; vrf;a=umif;ESifhoGm;rnf/ odk@r[kwf 90 a&G;aumufyGJ&v'fudk qkyfudkif+yD; =uHhzGH@tpdk;&udk wdkufcdkufrnf? ponfh enf;vrf;udk jywfjywfom;om; a&G;cs,f&efvdktyfonf? ,if;odk@ enf;vrf;a&G;cs,f&mwGif yef;wdkifudk vufawG@usus owfrSwf&efvdkonf? rsufarSmuf tajctaeonf 'Drdkua&pDa&; vrf;a=umif;ay:odk@ wifay;Edkif&ef a0;vsuf&Sdonf? c&D;a0;onfxuf wHwdkif;}uD; cHaeonf? xdkwHwdkif;udk ausmfrvm;/ +zdKrvm; a&G;cs,f&rnf? odk@aomf ausmfwuf&ef jzpfEdkifrjzpfEdkif okH;oyf&ef &Sdonf? ausmfwufygu vdktyfcsuf axmufucl suf &S&d rnf? tcsed =f umrnf? t"rR=u;D pd;k pD;yd;k wJh tusiphf ¶du k ef @J usiv f nfaeolawGu ausmfwufonfudk =unfjzLEdkifygh rvm;? =unf=unfjzLjzL vufurf;vmonf qdk&ifawmif/ ¶dk;om;yg&Jhvm;/ taumuf=uH cavmufqHatmif vkyfoGm;rnfvm;? rdrd,SOfbuf/ &efbufudkavsmhwGufI r& owd}uD;}uD;xm;rS wefumusrnf? wu,fajymwmvm;/ t,kHoGif; wmvm;/ a':pkrajymESifh AdkvfcsKyfatmifqef;udkyif ordkif;xJu azsmufcJholawGu/ atmifqef;ykHcsdwf vkyfjy vmonf? ajympum;ESifhtvkyfu a&SŒaemufrnD? ,if;odk@tjiif;yGm;p&m jzpfaomtajctaeudk taumif; bufawG;+yD; orRwac:awG@onfh&ufudk 62

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


63

apmifhae ygu tcuf=uD;=uKH &wufrD;ykH ay:vmvdrfhrnf? NLDygwo D nf tm%m&Sipf epf +zKd csa&;wGif wyfO;D ygwD tjzpf qufvuf wnf&adS eqJ jzpfonf? od@k jzpfI rdwzf ufygwrD sm;udk vufwx JG m;oifo h nf? wd k i f ; &if ; om; vuf e uf u d k i f wyf z G J @ rsm;ud k v nf ; 'D r d k u a&pD tif t m;pk t wG i f ; xnfhxm;&rnf? awmwGif; vufeufudkif wyfrsm;onf EdkifiHa&; vdktyfcsuft& udkifxm;&jcif; jzpfonf? aomif;usef;olrsm; r[kwf? vufeufudkif wyfaygif;pk &Sdae+yDjzpfI ajray:ygwDrsm; wyfaygi;f pk &S&d rnf? ,if;od@k tiftm;udk pkpnf;rxm;bJ rnfonfh Edik if aH &;rSs a&SŒwd;k &rnf r[kwyf g? vlxkaxmufcHr_&onf qdk¶HkrSsESifh rvkHavmufyg? tiftm;pepfwus pkpnf;&ygrnf ppfAv kd w f jzpfvJ tm%m&Sit f pd;k &udk ykrH eS f tpd;k &uJo h @kd qufqrH yd gu axmifacsmufrrd mS pd;k &dro f nf qdkaom wdkif;&if;om;acgif;aqmif wOD;. owday;pum;udk vufaqmifyg;csifygonf? Edik if aH &; pD;yGm;a&; tusyt f wnf;/ wyfwiG ;f tufa=umif; pyfa=umif; xdyyf ikd ;f Adv k cf sKyrf sm; tkyfpktuGJt+yJ/ w¶kwfe*g;}uD;u jrefrmjynf udk wjznf;jznf; 0g;rsKdvmonfh&efpG,fu warSmifh?h ta&;a&; tcuf}uHKae&m “Adkvfoef;a&$ tcuf 'dk@tcsuf” qdk+yD; tifESifhtm;ESifh &ifqdkif wdkufyGJ0ifrSom tcGifhtvrf;udk zrf;,lEdkifrnfjzpfonf? usm;ukwfusm;cJ tm;xkwf&rnfh tcsdefjzpfonf? "pdwfajymif;vmyg+yD" [k ,lqygu ud, k v hf nfyif;ud, k f }uKd ;uGi;f pGyo f vdk jzpfomG ;Edik af =umif; owday;csiyf gonf?

0if;jrifharmif (pma&;ol 0if;jrifah rmif onf Edik if aH &;tusO;f om;a[mif;wOD;jzpfonf &efuek pf ;D yGm;a&; wuUov kd rf S bG@J vGeyf nm oif,cl o hJ nf? pD;yGm;a&;qdik &f m okawoe aqmif;yg;ESihf Edik if aH &; aqmif;yg;rsm;udk a&;om;aeoljzpf+y;D / pD;yGm;a&; bmom&yfukd yd@k csaeol jzpfonf?)

(rZ…sdr rS &,lygonf?)

tvif;tdrrf *~Zif;rS xkwaf 0onf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

63


64

awmfvSefa&;&J h taESmuft,Surf sm;

xGef;vif;atmif

xkwd udk yf oJG rkid ;f umvwav#muf yÉÉyd uQwudk yf rJG sm;ukd t=urf;rzufaomenf;em/ aphpyf zmax;a&; enf;vrf;rsm;jzifh ajz&Si ;f vkad om/ ajz&Si f;cJh=uaom tacsmiform;ESi hf tacsmiform;0g'rsm;rSm wr[kwjf cif; ay:xGe;f vmcJ=h uonf? awmfveS af &;wkud yf tJG wGuf tifrwef taESmuft,Suaf y;aom 0g'ESi fh oabmw&m;jzpfonf? ,ae@acwfpm;aeaom vpfb&,f'rD udk a&pD oabmw&m;yifjzpfonf?

(u) zdESdyftkyfpkd;ol vlwef;pm;onf olwkd@. pD;yGm;a&;tajccHtaqmufttkH ckdifrmap&ef tajccHtaqmufttkHukd tusKd;jyK&ef tay:,H (tay:xyftaqmufttkH)ukd wnfaqmuf=u& onf? tay:xyftaqmufttkx H w J iG f t"dutm;jzifh Ekid if aH &;ESihf w&m;Oya'ukd wnfaqmuf=u &onf? ,if;onf pepfwckukd cGJjcrf;pdwfjzmaomtcg awG@&Sd&onfhtcsufjzpfonf? ,ae@Armjynftm%mukd "g;jywku d v f , k uf,x l m;onf ppftyk pf o k nf olw@dk .vuf0g; =u;D tkyf pD;yGm;a&;vkyif ef;rsm;ukd ckid rf map&ef tusK;d jzpfxeG ;f ap&ef zdEydS af &;Oya'/ aoG;pkwcf s,v f , S f r_udk jzpfxeG ;f apaom Oya'rsm;ukjd yXge;f =u&onf? wcsed w f nf;rSmyif tm%mukjd rjJ raH p&ef tm%m Ekid if aH &;ukd uvdeu f uspv f yk &f onf? tay:xyftatmufttkjH zpfonfh Ekid if aH &;ESiw hf &m;Oya'onf ppftm%m&SifpepfESifhppftkyfpk. tusKd;tjrwftwGuf tuGufqifzefwD;csufrsm;omjzpfonf? qkcd o hJ nft h wkid ;f tm%mukjd rjJ ro H nfxuf jrjJ raH p&eftwGuf 'Dru dk a&pDEiS v hf w G v f yf&;t wGuf wku d yf 0JG ifaomvlxt k oD;oD;ukd zdEydS af csre_ ;f ypf&onf? Tok@d jzifh vlxEk iS phf pf"g;jy tm%m&Sif rsm;t=um; yÉdyuQwu dk yf o JG nf 'Da&v_id ;f opfrsm; jrifw h ufvmcJ=h ujcif;jzpfonf? vufwiftar&du/ tmz&du/ awmiftm&S/ ta&S@awmiftm&S wkid ;f Ekid if rH sm;onf ppftm%m&Sipf epfqef@usizf suo f rd ;f 64

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


65

a&;wku d yf rJG sm;ESit hf wl vlxo k nf atmifyrJG sm;&&Sv d mcJ=h uonf? wku d yf EJG iS o hf m vlxv k w G af jrmufchJ onf? wku d yf EJG iS o hf m 'Dru dk a&pD tcGit hf a&;ukd &&Scd =hJ uonf? vlxt k iftm;wku d yf EJG iS o fh m tm%m rufaom ppftm%m&Sifrsm;onf csdESJ@usqkH;cJh=uonf? (c) vl@tzG@J tpnf;wckv;Hk onf vlwef;pm;wku d yf JG yÉdyuQrsm;ESio hf mjynfEh u S af ecJo h nf? 'Dru dk a&ESihf vGwv f yfa&;twGuf wku d yf rJG &Syd J vGwv f yfa&;r&cJ/h 'Dru dk a&pDr&Ekid ?f Oa&mywku d w f iG v f nf; awmfveS af &;wku d yf rJG sm;/ vlwef;pm;yÉdyuQudk ajz&Si;f onfh wku d yf rJG sm;ESio hf m tvSnt hf ajymif;jzpf vmcJo h nf? vGwaf jrmufvmcJ=h ujcif;jzpfonf? awmfveS af &;rkew f idk ;f usaom 1848ckEpS x f rJ mS yJ jyifopf/ *smr%D/ =opwD;&D;,m;/ b,fvf *s, D /H ay:wl*/D tDwvD/ ykv d ef/ bk[ d ;D rD;,m;/ [efa*&D/ t*Fvef/ awmif-ajrmuftar&du/ &k&mS ;wk@d wGif tiftm;=uD;rm;aeaom t&if;&Siftiftm;pkrsm;u rdrdwdk@oufqkdif&m vl@tzGJ@tpnf;twGif; &Sd ya'o&mZftiftm;pkrsm;ESihf wkid ;f wyg;rS vma&mufvrG ;f rk;d tkypf ;dk aeolrsm;ukd awmfveS cf =hJ uonf “'Dru dk a&pD awmfveS af &;” rsm;uko d m &_=unf=h uayawmh? 1848 jyifopfawmfveS af &;onf 'Dru dk a&pD awmfveS af &;xJrS xif&mS ;ausm=f um;onfh tpdwt f ykid ;f w&yfjzpfonf? 1861-65 awmif-ajrmuf tar&duefjynfwGif;ppfonfyifv#if 1848 Oa&my'Drkdua&pD awmfvSefa&;. tqufjzpfonf[k qkEd idk o f nf? xked nf;wlpmG t&if;&Sipf epfqef@usiaf &;/ qk&d , S v f pfpepfwnfaqmufa&; wku d yf rJG sm;u aum b,fo@dk &So d enf;? wae@tvkyv f yk cf sed f 18em&D t&if;&Sicf idk ;f apae&mrS 8em&D&&Sad &;/ tvkyf orm;or*~zGJ@pnf;a&;/ tvkyfcGifvkHjcKHa&;/ usrf;rma&;tmrcHcsuf&&Sda&;/ u|J/ EGm;aus;uGefjzpfae aom tvkyform;rsm;ukd vlvkdoabmxm;&Sda&;/ oufomacsmifcsda&;/ tvkyform;tcGifhta&; tjynfht0&&Sda&;/ vl@tcGifhta&;&&Sda&;twGuf 1848 0ef;usifuae/ ,ae@2011 (ESpfaygif; 163 ckEpS )f txd wku d cf u dk af e&qJyrJ [kwv f m;? ,ae@txd 'Dru dk a&pDEiS v fh @l tcGit hf a&;wk@d ukd tjynft h 0 tckid t f rmr&&S=d uao;? ok@d aomfvnf; orkid ;f acwfEiS chf sI D tvkyo f rm;xk=u;D u toufaoG;ay;qyf um wkdufckdufawmfvSefcJh&ojzifh tvkyfvkyfcsdef 18em&Dtpm; 8em&DESifh tjcm;tcGifhta&;rsm;ESifh 'Dru dk a&pDudk wpkw H &mxd&&Scd =H uonfr[kwaf vm? wu,fv@dk tzdEydS cf eH if;jym;vlx/k tvkyo f rm; xku rwkdufckdufcJhygu bmtcGifhta&;rS/ bm'Drkdua&pDrS &&Sdp&mta=umif;r&Sday? (*) xkw d u dk yf o JG rkid ;f umvwav#muf yÉdyuQwu dk yf rJG sm;ukd t=urf;rzufaomenf;em/ aphpyf zmax;a&;enf;vrf;rsm;jzifh ajz&Sif;vkdaom/ ajz&Sif;cJh=uaom tacsmiform;ESifh tacsmiform;0g 'rsm;rSm wr[kwjf cif; ay:xGe;f vmcJ=h uonf? awmfveS af &;wku d yf t JG wGuf tifrwef taESmuft,Suf ay;aom0g'ESihf oabmw&m;jzpfonf? ,ae@acwfpm;aeaom vpfb&,f'rD u dk a&pD oabmw&m; yifjzpfonf? tar&duefEiS hf taemufEidk if w H @dk wGif vpfb&,f'rD u dk a&pDonf t&if;&Siw f @dk . pD;yGm; a&;tajccHukd ckdifrmap&ef/ tusKd;jzpfxGef;ap&ef a&S@&_cJhonf? vpfb&,f'Drkdua&pDonf tkyfpkd;zd ESdyfolwkd@twGuf vufeufaumif;wckjzpfonf? wkdufyGJjyif;xefr_ukd ukpm;onfh aq;0g'wvuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

65


66

vnf;jzpfonf? vpfb&,ftyk pf x k w J iG f 2tkypf &k o dS nf? trmESit hf aysm?h t=urf;ESit hf Ek? (tar&duefwiG )f 2tkypf &k o dS nf? vkt d yfv#if aphpyfa=uat;a&;vrf;ok@d wufonf? vkt d yfvmv#if usL;ausmef ,fcs@J wkdufckdufjyD; Akdvfuspkd;rkd;onf? olwkd@. ukd,fusKd;pD;yGm;ay:wGiftajccHI tokH;jyKonf? okd@aomf vpfb&,f'Drkdua&pDukd a,bl,sjyKv#if Tokd@aumufcsufqGJEkdifonf? vpfb&,f"e&Sifrsm;u wkd;wufr_[lonf vl@tzGJ@tpnf;ESifh oabmw&m;. xm0&jzpfaom w&m;[k ,lqonf? wk;d wufr[ _ o l nf wjznf;jznf;acsmarG@wnfjird pf mG jzpfay:vmonf[k ,lq onf? =uKaH wG@vmaom txpftaigrh sm;rSm uHraumif;ta=umif;rvSIjzpfonf? =u;D xGm;vmaom topfwckonf ckid rf mpGmtjrpfw, G af eaom ta[mif;ukd v$r;f rk;d jcif;rjyKEidk [ f k &_jrifonf? ta[mif; ukd topfjzifh tpm;xk;d jcif;rjyKbJ xkt d a[mif;ukd ykI d jrifrh m;aom tajcok@d a&mufatmif jyKvyk &f rnf [k ,lqonf? Ttjrifonf vpfb&,ftawG;tac:. Zmpfjrpfjzpfonf? wk;d wufaom / awmfveS af &; tawG;tac:ESihf xkv d pfb&,ftawG;tac:onf jy'g;w vrf;/ oHwvrf;jzpfonf? vk;H 0qef@usio f nf? ArmjynftwGuf ajymygrnf? awmfveS af &;acgi;f aqmif rsm;/ 'Dru dk a&pDtiftm;pk acgi;f aqmifrsm;uk, d w f idk u f &efo@l t=uKu d f tacsmiform;0g'/ vpfb&,f 'Dru dk a&pDtawG;tac:ukd wpxufwp qkwu f idk v f mygu ppftm%m&Sipf epf zsuo f rd ;f a&;/ wkid ;f jynfvw G af jrmufa&;twGuf awmfveS af &;onf ykI d om &Sn=f umrSmjzpfonf?

xGef;vif;atmif

66

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


67

jrefrmh Edik if aH &; ordik ;f a=umif;udk jyefvn S =hf unfv h #if *d% k ;f *%ESihf tmCmw }u;D rm;jcif; jy\em. t&dyf rnf;arSmif=uD;rsm;udk xifxif&Sm;&Sm; jrifawG@&ygvdrfhrnf? jrefrmEdkifiH Tr# c|wjf cKH us edryhf g;oGm;&jcif;. t"du ta=umif;t&if;udk &Smv#iv f nf; *d% k ;f *%rSm rdr. d t,ltq/ 0g'oabmxm;tjrifESifh &_jrifoHk;oyfyHkwdk@ tay:rSm tpGJtvrf; }uD;vGef;jcif;rS vmonf? udk,fhtkyfpkav; udk,fzGJ@Iaeonf? udk,fht,ltq udk,fhobmxm; udk,fhvkyf&yfudkrS rSefonf xifwmjzpfonf? udk,fyJ rSefonf[k qHk;jzwfxm;wmjzpfonf? tcsuftvufrsm;udk *&krpdkuf wu,fhvufawG@udk tav;rxm;/ tjcm;olrsm;bufrS pOf;pm;em;axmifjcif; rjyKwmjzpfonf? udk,fyJ }uD;us,fvdkwmjzpfonf? udk,fyJ =oZm wufcsifwmjzpfonf? udk,fyJ tm%mudk ydik pf ;kd xm;csiw f m jzpfonf? Edik if aH &;udk ud, k af &;ud, k w f m t,ltqa&;u v$r;f rd;k oGm;wm jzpfonf?

*dk%f;*%/ tmCmweJ h jrefrmjynfEdkifiHa&;

armif;quf *dk%f;*%}uD;olonf avmb}uD;olrsm;om jzpfonf(EdkifiHa&; =oZmtm%m avmb}u;D olrsm;?)?xdo k @kd *d% k ;f *%ESihf tm%mavmbwuforl sm;onf tmCmw vnf;}u;D =u onf? bmudkrS b,fawmhrS b,fol@udkrS cGifhrv$wf Edkif=uolrsm; jzpfvmonf? oabmxm;jcif; qef@usifwmudk tajcjyKjyD;/ odk@r[kwf rdrd. tm%m}uD;jrifhr_udk usm;uef&if; rdrd. tkyfpkudk tiftm; wdk;yGm;vmatmif vkyf&if;/ rwlolrsm;udk acsr_ef;zdk@om odawmhonf? b,fawmhrS cGiv hf w $ o f nf [lIr&d?S tjcm;olwpfO;D udk bmta=umif;eJ@rS vdu k af vsmcsipf w d f r&S?d rwlb;l qdv k #if jyD;jyD/ nSdE_dif; aphpyfvdkjcif; r&Sd? udk,fESifh rwlv#if tm;vHk;udk &efoltjzpf owfrSwf+yD; acsr_ef;rnf [lonfh oabm? nSEd i_d ;f aphpyfjcif;qdw k m ta,mifaqmifv@kd r&? [efaqmifv@kd r&? cGiv hf w $ f oabmxm; }uD;r_ rygbJ nSdE_dif; aphpyfvdk@r&? tmCmw wpfzuf *dk%f;*% wpfzufESifh nDnGwfa&; vkyfI r&? acwf tqufquf vkycf =hJ uzl;+y?D jynfwiG ;f jird ;f csr;f a&;/ oH;k ygwD nDnw G af &;/ vuf0J nDnw G af &;/ trsdK;om; nDnGwfa&;/ nDnGwfa&;rsm; ratmifjrifcJhyg? t"durSm *dk%f;*%ESifh tmCmwwdk@ a=umifhyJ jzpfonf? tmCmw uif;pifrSom nDnGwfa&;udk wnfaqmufvdk@&rSm jzpfonf/ *spD b D aD t}u;D uGo J nfrmS vnf; *d% k ;f *%u vmwmygy?J jrefrmh Edik if aH &;wGif *d% k ;f *%ESihf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

67


68

tmCmwa=umifh tepfem}uD; epfemcJh&onfh xif&Sm;aom tjzpftysuf}uD; wpfckrSm *VKefOD;apm wdk@. EdkifiHawmf vkyf}uHr_}uD; jzpfonf? odrfzsif;vSaom vkyf}uHr_a=umifh wdkif;jynf. tm;tudk;&qHk;aom acgif;aqmif}uD;rsm;udk qHk;&H_;cJh&onf? wdkif;jynfay: opPmt&SdqHk;aom tmZmenfrsm; usqHk;cJh&onf? jrefrm jynfolvlxk twGuf tepfem}uD; epfemcJh&onf? onfvdkygyJ? ocifpdk;wdk@wpfawG/ vkyfazmfudkifzufcsif;/ &Jabmf&Jbufcsif; tjrif rwlwmay:rSm rlwnfI ocifoed ;f az/ ocif oef;xGe;f wd@k udk qef@usif wdu k cf u kd +f y;D uGejf rLepfygwu D kd cGyJ pfvu kd o f nf? aemufawmh Adv k cf sKyf atmifqef;udk tjyif;txefqef@usif wdu k cf u kd +f yefonf/ wu,fawmh xdkacwf xdktcgu ocifpdk;onf wu,fh xdwfxdwf}uJ EdkifiHa&; acgif;aqmif}uD; wpfOD;yg? EdkifiHa&; tiftm;pkrsm; tm;vHk;u av;pm;&onfh ae&may;&onfh acgif;aqmif}uD;ygyJ? zufqpf awmfvSefa&;. oabmw&m;a&; acgif;aqmifjzpfcJholygyJ? odk@ayr,fh ol. *dk%f;*%ESifh tkyfpkzG@JEdkifiHa&; vkyfonfhtcg/ tkyfpkacgif;aqmifr#avmufESifh +yD;qHk;oGm;cJh&wmjzpfonf// olpwifar$;cJah om jynfwiG ;f ppfr;D a=umifh wdik ;f jynfrmS vnf; tvGeef pfem cJ&h onf? 1952ZGe/f Zlvikd f oHk;ygwD nDnGwfa&; vkyf=uawmh &GmpOfvSnfhjyD; a[m'DrSm jynfwGif;ppf&J@ w&m;cH[m usKyfygyJ wdik ;f jynf tuGu J JG tjyjJ yJ jzpfjy;D qif;&J 'kuaQ &mufapwJh w&m;cH[m usKyyf gyJ [k ocifp;kd 0efccH zhJ ;l onf? aemufawmhvnf; 'Dvykd gy/J *d% k ;f *% 0J=oCxJu &ke;f rxGuEf ikd cf yhJ g? OD;ae0if; tm%m tvGef}uD;vmcJhaom jrefrmhqdk&S,fvpf vrf;pOfygwD acwfuvnf; onfvdkygyJ? aemufydkif;rSm AdkvfcsKyfatmifqef;. tcef;u他udk rSdefazsmufvmcJhonfh txdyif jzpfygonf? ol. wefcdk;=oZmonfom tacgiftzsm;rSm &Sdcsifvmonfhtcg AdkvfcsKyfatmifqef; qdkonfudkyif jrefrmEdkifiH ordkif;rSm r&SdcJhoa,mif vkyfcsifvmonf/ vrf;pOfygwDacwf. aemuf q H k ; umvrsm;wG i f Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; ta=umif ; owif ; aqmif ; yg;rsm;yif arS;rSed cf x H m;cJ&h onf/ r=umrwifurS OD;ode;f pdef tpd;k &opf wufvmjy;D aemuf Adv k cf sKyaf tmifqef; pmtkyfrsm; wGifwGif us,fus,f jynfolvlxk=um;odk@ a&mufvmcJhwmyg? ordkif;udk rnfr#yif azsmufzsufvdkaomfvnf; b,fvdk vG,fvG,f azsmufzsufvdk@ &ygrnfenf;? ,cktcg tpd;k &opfu xkwaf 0cGihf jyKvu kd o f nfqo kd nft h cg rd;k OD;us r_rd sm; azG;azG;v_yf ay:vmovdk Adv k cf sKyf atmifqef; pmtkyrf sm; ay:vmwmu oufaojyaeygonf? jynfol vlxu k AdkvfcsKyf atmifqef;udk olwdk@acgif;aqmif}uD; tjzpfESifh &ifxJrSm odk0Sufxm;cJh=uwmyJjzpfonf/ ,ck AdkvfcsKyf atmifqef;pmtkyfrsm; jyefvnfxkwfa0cGifh jyKvdkufonfhtcg jynfol taygif;u AdkvfcsKyfpmtkyfrsm;udk 0rf;yef;wom }udKqdkcJh=uwm jzpfonf? pmtkyf qdkifrsm;rS xGufvmonfh AdkvfcsKyfatmifqef; pmtkyfrsm;udk vufwGif udkifxm;=uol trsm;pkrSm AdkvfcsKyfatmifqef; uG,fvGefpOfu rarG;ao;olrsm;? Ad k v f c sKyf uG , f v G e f w myJ tES p f a jcmuf q ,f a usmf c J h j yD ? Ad k v f c sKyf u G , f v G e f p Of u arG;zGm;olrsm;rSm ,ckqdkv#if toufajcmufq,fhav;ESpf&SdjyD? AdkvfcsKyfudk rrDvdkuf=uaomfvnf; AdkvfcsKyf atmifqef;. acgif;aqmifr_u jynfol@ &ifxJrSm &Sdaeonf? AdkvfcsKyfatmifqef;udk cspfjrwfEdk;r_u jynfolvlxk. tonf;ESvHk;xJrSm &Sdaeonf? ordkif;udk azsmufzsufvdk@r& rnfr#yiftm%m}uD;ygap/ tm%moHk;I ordkif;udk 68

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


69

nSEd i_d ;f aphpyfjcif;qdwk m ta,mifaqmifv@kd r&? [efaqmifv@kd r&? cGivhf w$ f oabmxm;}uD;r_ rygbJ nSEd id_ ;f aphpyfv@kdr&? tmCmw wpfzuf *d% k ;f *% wpfzufEiS hf nDnwG af &; vkyIf r&? acwf tqufquf vkycf =hJ uzl;+yD? jynfwiG ;f jidrchf srf;a&;/ oH;k ygwD nDnwG af &;/ vuf0J nDnwG af &;/ trsdK;om; nDnwG af &;/ nDnwG af &;rsm; ratmifjrifcyhJ g? t"durSm *d% k ;f *%ESihf tmCmwwd@ka=umifyh J jcpfonf? tmCmw uif;pifroS m nDnwG af &;udk wnfaqmufv@k&d rSm jzpfonf//

ysufjy,fatmif jyKcsifwdkif; jyKvdk@r&? arS;rSdefatmif vkyfvdk@r&? rodusKd ;u|ef jyKv@kd r&? ordik ;f rSm jzpfysucf o hJ nfrsm;udk rjzpfco hJ a,mif zHk;uG,fvdk@r&? tjzpfrSefudk vufcHjyD;jyKjyifoifhwmudk jyKjyif=u&rnf r[kwv f m;? jzpf c J h o nf r sm;ud k jzpf o nf h t wd k i f ; yif tod t rS w f jyK=u&rnf r[kwyf gvm;?rdr}d uKd uo f nf jzpfap/ r}uKd uo f nf jzpfapayg?h tmCmwawGudk c0gcsjyD; oabmxm; }uD;jrifhr_udk wnfaqmuf &wmjzpfonf? Adv k cf sKyf pmtkyrf sm; yvlyso H vdk ay:xGuv f monft h cg tcsdK@uvkyfpm;wm/ pD;yGm;a&; ponfjzifh ajymqdk=uwm &Sdonf? pD;yGm;a&; qdw k mudu k aps;uGuu f awmif;qdrk _ &Sad evd@k r[kwyf gvm;? Adv k cf sKyu f kd vdv k m;aeaom jynforl sm;&Sad evd@k r[kwyf gvm;? pD;yGm;a&; qefvGef;wm/ pD;yGm;a&;udk ta=umif;jyKI AdkvfcsKyf pmtkyfudk ua&mfurnf vkyfwmwdk@u oD;jcm; acgif;pOfwpfck jzpfvdrfhrnf// onfae&mrSm ajymcsiw f mu ordik ;f qdw k m tdyrf ufwpfcv k kd arhazsmuf ypfvdk@r&? ordkif;qdkwm tdyfrufr[kwf? 'gawGjrif&onfhtcg *dk%f;*%/ tmCmw }uD;aom acgif;aqmifrsm;. oabmxm; ao;Ekyfodrfzsif;r_/ udk,fusdK;pD;yGm; udkom jrif=ur_wdk@a=umifh jynfolwpf&yfvHk; cHpm;vdkuf=u&onfh 'kuQrsm;// c|wfjcHKus qif;&JEGrf;yg;cJh&onfh EdkifiHawmf? tjcm;wpfzufrSm/ oabmxm;}uD;jrifholrsm;/ tmCmw uif;pifolrsm;/ *dk%f;*% uif;pifolrsm;/ *dk%f;*% tpGJr&Sdolrsm;. *k%fusufoa&jynfh0r_u ydk+yD;xif&Sm;jrifom jzpfvmygonf// wdik ;f jynftwGu/f ud, k jhf ynfov l x l k twGuo f m=unfI h ud, k u f sKd ;pGe@f tepfemcH=uolrsm;/ rdrd udk,fa&;udk,fwmrsm;udk pGef@v$wfolrsm;/ oabmxm;}uD;jrifholrsm;?

armif;quf jynfol@acwf*sme,f twGJ (2) /trSwf (57)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

69


70

ppftm%m&Sifwdk h. Edik if aH wmf {nfah *[mtm; jzwfoef;jcif;

xdefvif;

‘{nfha*[m’ qdkwm wpfae&muae wpfae&m c&D;oGm;vmcdkuf acwW tyef;ajz em;ae&m/ tcd k u f t wef @ uG e f ; cd k & m t&d y f t m0go wpf c k j zpf y gw,f ? wenf ; tm;jzif h vrf;ckvwfwpfae&mu =um;pcef; jzpfygw,f? [kdw,fawG/ rdkw,fawG tm;vHk;uvnf; {nfh&dyfomawGygyJ? c&D;&Snf oGm;vmolawGtzdk@ udk,f&nf&G,fxm;wJh c&D;pOftptqHk; +yD;ajrmufatmif oGm;Edkifzdk@ tem;,l/ cGeftm;jznfhwJh ae&momjzpfygw,f? b,fvdkyJjzpfjzpf oufaomifhoufom&SdwJh t&yfwpfcktjzpf trsm;u od&Sdxm;=uwmjzpfygw,f? ‘tpd;k & {nfah *[m’ qdw k hJ toH;k tE_e;f uawmh omref em;aep&m{nf&h yd o f mawGxuf ydk+yD; oifhwifhavsmufywf wJhae&mudk ukd,fpm;jyKygw,f? txl;ojzifh EdkifiHwpfEdkifiHu wm0ef&SdolawGtaeeJ@ tjcm;wyg; wdkif;jynfu wm0ef&SdolawG a&mufwkef;a&mufcdkuf em;aezdk@pDrHxm;wJh &dyf+rHKawG/ wm0ef&SdolawG tcdkuftwef@em;aezdk@{nfhaqmifawG jzpfygw,f? omref wnf;cdkcef;rsm;awmif vma&mufwnf;cdkolawG twGuf taumif;qHk; {nfh0wfjyKr_awG &S d a tmif }ud K ;yrf ; pD p Of x m;=uw,f q d k & if tpd k ; & {nf h & d y f o mrsm;&J Œ 0ef a qmif r _ a wG u csKd@,Gif;csufr&Sdatmifudk aumif;r,fvdk@ pOf;pm; =unfh¶HkeJ@ odEdkifygw,f? {nfh&dyfomrsm;&JŒ ta&;ygr_u usaemfwdk@pdwftm¶Hkrsm;rSm t+rJwrf;uyf+idaeavmuf atmif tiftm;}uD;rm;wwfyg w,f? Oyrmtm;jzifh {nfh&dyfomwpfck[m tqifhtwef;&Sdr,f/ vma&mufwnf;cdkolawGudk pdwfauseyfavmufp&m {nfh0wf jyKEdkifw,fqdk&if c&D;wpfaxmuf &yfem;wnf;cdck o hJ al wGtzd@k tcGi}hf uKH wikd ;f woo jyefvnfajymjywwfovdk 0efaqmifr_ nHzh si;f vGe;f wJh {nfh&dyfomrSmwnf;cdkrdcJhr,fqdk&ifvnf; olwdk@b0rSm woufvHk;rarhEdkifwJh tawG@t}uHKtjzpf 70

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


71

ajymprSwjf yK=urSmyJ jzpfygw,f? usaemfhwoufwm jzwfoef;cJhorSsaom tawG@t}uHKrsm;twGif; ae&ma'oawmf awmfrsm;rsm;udk a&mufcJhzl;ovdk c&D;oGm;vm&if; {nfh&dyfomawGrSm wnf;cdkcJhzl;ygw,f? 'Dvdkwnf;cdkcJh&if; {nfh0wf rausyGefr_awGudk }uHKawG@cJh&ygw,f? 'Djzpf&yfawGu pdwfnpfnL;zG,f jzpfcJh&ayr,fh tcsdefwdk aecJh&wm&,f/ udk,fhpdwfqENeJ@ a&G;cs,fwnf;cdkcJhwmawG&,fa=umifh pdwaf jzomygw,f? 'gayr,fh “tpd;k &{nfah *[m”vd@k trnfwyfwm;wJh ae&mwpfcrk mS umv&Snf aexdkifvmcJh&wJh qdk;qdk;0g;0g;tawG@t}uHKudkawmh b,fawmhrSarhEdkifawmhrSm r[kwfygbl;? tJ'D tawG@t}uKH uawm h aoG;xGuo f , H jkd zpf&yfrsm;eJ@ twl wdik ;f jynftm%mudk 1988 ckEpS f uwnf;u odrf;ydkuftkyfcsKyfcJh=uwJh ppftpdk;&&JŒ ppfpcef;wpfcku jzpf&yfawGygyJ? jrefrmEdkifiH[m 1948 ckESpfrSm t*FvdyfudkvdkeDb0u vGwfajrmufvmcJhygw,f? 'DvGwfvyfa&;[m wdkif;&if;om; jynfoltrsm;tjym;&JŒ toufawG aoG;awGeJ@ t&if;wnf+yD;rS &&SdvmcJhwJh vGwfvyfa&; jzpfygw,f? 'gayr,fh wdkif;jynf&JŒ uH=urRmu raumif;cJhygbl;? vGwfvyfa&;&+yD;prSm ygvDref'Drdkua&pDpepfudk OD;wnfwJh EdkifiHa&;pepfudk csrSwfvkyfaqmif cJ=h uayr,fh aemuf (14) ESpt f =umrSmawmh ppfwyfuae tm%modr;f tkycf sKyw f hJ tm%m&SiEf ikd if H jzpfvmcJh&ygawmhw,f? tm%mydkifrsm;[m ppftkyfcsKyfa&;uae t&yfom;tkyfcsKyfa&;toGif ta,mifaqmifc=hJ uayr,fh tm%m&Sipf epfqw kd hJ yuwd o¶kyrf eS u f akd wmh razsmufzsuEf ikd =f uygb;l ? 'ga=umifhyJ wdkif;jynf[m 26 ESpfvHk;vHk; tm%m&SifpepfatmufrSm jym;jym;0yf cJh&ygw,f? tJ'DumvwavSsmufvHk; tpdk;&qef@usifa&;v_yf&Sm;r_awG }udK=um;}udK=um; ay:aygufcJhayr,fh tm%m&SifawGu &uf&ufpufpuf ESdrfeif;cJhygw,f? vGwfvyfa&;&+yD;vdk@ ESpf 40 t=um 1988 ckESpfrSmawmh jrefrmhordkif;rSm t}uD;rm;qHk; vlxt k ºkH urG }_ u;D ay:aygu+f y;D jynfow l &yfv;kH u vlxt k pd;k &wpf&yftyk cf sKyEf ikd zf @kd awmif;qdck =hJ uygw,f? tJ'D ta&;awmfyHkudk ppfwyfu vlaygif; axmifcsD atmif ypfcwfowfjzwfESdrfeif;+yD; wpfausmhjyef tm%modrf;r_ jyKvkyfcJhygw,f? 'gayr,fhvnf; wdkif;jynfudk tEW&m,fawG rusa&mufatmif olwdk@u,fwifvdkufwmvdk@ tm%modrf;ppftpdk;&u jynfwGif;rSma&m EkdifiHwumrSmyg ajymqdkcJhygw,f? olwdk@taeeJ@ wdkif;jynfudk acwfrDzGH@+zdK;wdk;wufwJh 'Drdkua&pD EdkifiHawmftjzpf xlaxmifEdkifzdk@ }udK;pm;aew,fvdk@ t+rJwrf; ajymaeayr,fh zdESdyfr_awGudkvnf; r&yfrem; jyKvyk af ecJw h mygy?J ygwDpHk 'Drdkua&pDpepfudk ul;ajymif;zdk@ rsKd;aphcs vkyfaqmifaeygw,fqdkwJh ppftpdk;&[m 1990 jynfhESpfrSm ygwDpHk 'Drdk ua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJusif;yay;cJhygw,f? ppftpdk;&u tJ'Da&G;aumufyGJ[m vGwfvyf+yD;w&m;rSswwJh a&G;aumufyGJ jzpf&r,fvdk@ aºuG;a=umfcJhwJhtwdkif; wpHkw&mvGwfvyf+yD; rSswwJh a&G;aumufyGJjzpfcJhygw,f? 'gayr,fh a&G;aumufyGJ&JŒ&v'f udkawmh taumiftxnfazmfzdk@jiif;qdkcJhygw,f? txl;ojzifh a&G;aumufyGJrSm tjywftowftEdkif&cJhwJh ygwD u d k Ed k i f i H a wmf tm%mv$ J a jymif ; ay;jcif ; r&S d w J h t jyif tJ ' D y gwD 0 if t rsm;tjym;ud k ta=umif;trsKd;rsKd;jy zrf;qD;tusOf;cscJhovdk ygwD&JŒ EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_ rsm;pGmudk ydwfyifwm;jrpf xm;cJyh gw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

71


72

a&G;aumufyGJtEdkif&ygwDu trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfjzpf+yD; tJ'DygwD&JŒ txifu& acgif;aqmifwpfOD;uawmh 1991 ckESpf ur?mh+idrf;csrf;a&; EdkbJvfqk&Sif a':atmifqef;pk=unf jzpfygw,f? olr[m +Aw d o d sS tpd;k &xHuae jrefrmEdik if H vGwv f yfa&;&zd@k toufe@J &if;+y;D }uKd ;yrf;cJw h hJ trsKd ; om;acgif ; aqmif Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; &J Œ orD ; jzpf y gw,f ? 'D y gwD t aeeJ @ tzG@J 0iftiftm;rsm;jym;jcif;/ a&G;aumufyrJG mS tEdik &f xm;jcif;/ t}u;D rm;qH;k twdu k t f cH tzG@J tpnf; jzpfwmeJ@tnD zdEydS rf _ tcH&qH;k jzpfvmygw,f? a&G;aumufyrJG mS tEdik &f ayr,fh tm%mv$t J yfay;zd@k ppftpdk;&u jiif;y,fvmwJhtcsdefrSm tm%m v$Jajymif;a&;vkyfEdkifzdk@ tcsKd@aom a&G;aumufcH jynfolv$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;u wdkifyifcJh=uygw,f? 'gudkwHk@jyefwJhtaeeJ@ wdkifyif&mrSm yg0ifcJholrsm;udk ppftpdk;&u vdkufvHzrf;qD;+yD; ESpf&Snfaxmif'%fawG csrSwfcJhygw,f? 'ga=umifh wcsKŒd jynfo@l v$waf wmf ud, k pf m;vS,rf sm;u wdik ;f jynfjyifyudk xGucf mG cJ=h u&ygw,f? jrefrmppftpdk;&[m vGefcJhaom tm%m&Siftkyfpdk;wJh umvwavSsmuftwdkif; axmufvrS ;f a&; tiftm;udk tajcjyK +y;D tkycf sKyaf ewmjzpfygw,f? tm%mydik w f @kd taeeJ@ wdik ;f jynf&ŒJ ynma&;eJ@ usef;rma&;u¾awGtwGuf toHk;p&dwf rjzpfpavmufom toHk;jyKayr,fh olw@kd tm%m wnf+raJ &;twGuf taxmuf tyHjh yKwhJ ppfwyfe@J axmufvrS ;f a&;twGuf udak wmh aiGawGtqrwef toH;k jyKygw,f? 'Dvykd J axmufvrS ;f a&;[m tjcm;aom tm%mydik t f zG@J tpnf; awG x uf yd k + yD ; vk y f y d k i f c G i f h & S d a eygw,f ? b,f a vmuf x d v k y f y d k i f c G i f h & S d o vJ q d k & if b,fEikd if aH &;v_y&f mS ;olyjJ zpfjzpf vma&mufzrf;qD;ol[m axmufvrS ;f a&;wyfuomvSsif jzpfw,fv@kd aocsmayguaf jymEdik w f t hJ xdygy?J ppftm%m&Sif}uD;pdk;wJh jrefrmEdkifiHrSm tm%m&SifpepfcsKyf+idrf;zdk@ vHk@vxkwfwJh b,fEdkifiHa&; v_yf&Sm;olrqdk tEœ&m,f awGu apmifh}udKaeygw,f? tJ'DtEœ&m,fawGu tedrfhqHk; ac:,l p pf a r;jcif ; uae zrf ; qD ; axmif c s+yD ; tjrif h q H k ; ao'%f t xd tay;cH & Ed k i f y gw,f ? 'Dvt kd Eœ&m,frsm;=um;uyJ q,fpEk pS cf saD tmif oufq;kd &Snaf ewJh tm%m&Sipf epf csKy+f ird ;f a&;twGuf wdu k yf 0JG ifae=u&wmjzpfygw,f? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftzGJ@0ifwpfOD;jzpfwJh usaemf[mvnf; trsm;wumawG }uHKawG@ &ifqdkif&wJh ppftm%mydkifrsm;&JŒ=um;uyJ EdkifiHa&;v_yf&Sm;olwpfOD;jzpfcJh&ygw,f? tJ'Dvdk v_yf&Sm;cJhr_rsm;u &&SdvdkufwJh &v'frsm;xJu wpfckuawmh ppfaxmufvSrf;a&;&JŒzrf;qD;jcif;/ tusO;f csjcif; cHvu kd &f wmyJjzpfygw,f? 1990 a&G;aumufyt JG Edik &f ygwjD zpfwhJ trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyu f ppftpd;k &taeeJ@ jynfol@ v$wfawmfwpf&yf ac:,lay;zdk@ 1998 ckESpfrSm awmif;qdkcJhygw,f? wcsdefwnf;rSmyJ a&G;aumufcH jynfo@l v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm; yg0ifwhJ “jynfo@l v$waf wmf ud, k pf m;jyKaumfrwD” udk zG@J pnf;cJ=h uygw,f? Edik if aH &;enf;vrf;t&awmif;qdw k hJ tJ'aD wmif;qdrk u _ kd ppftm%mydik rf sm;u csufcsif;yJ vufwHk@jyefcJh=uygw,f? olwdk@&JŒ wHk@jyefr_uawmh tm%m&Sifrsm;&JŒ vrf;pOftwdkif; zrf;qD;ta&;,ljcif;ygy?J tJ'DESpf pufwifbmv 5 &ufae@up+yD; EdkifiHw0Srf;vHk;u trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf tzG@J 0if jynfo@l v$waf wmf ud, k pf m;vS,af wG/ wdik ;f tqifh +rKd @e,ftqifh acgi;f aqmifrsm;/ tzG@J 0ifrsm; 72

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


73

udk vdu k v f H zrf;qD;cJyh gw,f? usaemf[mvnf; tJ'D zrf;qD;r_rmS yg0ifco hJ w l pfa,muf jzpfcyhJ gw,f? zrf;qD;cJo h rl sm;uawmh ppfaxmufvrS ;f a&;rsm;jzpf+y;D olw@kd zrf;qD;r_jyKavh&w dS hJ ntcsed yf jJ zpfygw,f? jrefrmEdik if rH mS Edik if aH &;v_y&f mS ;aqmif&u G o f al wGtzd@k vH+k cKH rq _ w kd m r&Syd gb;l ? jynfov l x l u k kd Oya'rsm;twdkif; vdkufemaexdkifzdk@ tm%may;tkyfcsKyfae=uayr,hf olwdk@udk,fwdkifuawmh w&m;vufrJh vkyfaqmifae=uygw,f? b,folrqdk zrf;0&rf;rygbJ tzrf;cH&Edkifovdk/ &SmazGyHkpH odrf;qnf;yHkpH rygbJ rdrdwdk@&JŒ udk,fydkifypPnf;awGudk t&SmazGcH/ todrf;qnf; cH&Edkifygw,f? w&m;¶H;k rSm ud, k w f ikd u f , kd u f s tr_ &ifqikd cf iG rhf &Sb d u J kd ESp&f n S af xmif'%frsm; csrw S jf cif; cH&Edik yf gw,f? usaemhu f kd vma&mufzrf;qD;cJch sed [ f m n 10 em&Dausmyf g+y?D ud, k &hf ŒJ t0wftpm;/ aq;0g; toH;k taqmifw@kd udk ,laqmifz@kd awmiftcsed rf ay;wma=umifh olw@kd ac:aqmif&mudk uwdu k u f ¶du k f vku dk yf gc&hJ ygw,f? cGe;f wH@k jyefajymcGiv hf nf; r&Syd gb;l ? olw@kd u usaemfu h kd axmufvrS ;f a&;pcef; wpfcq k D rsufpdydwf+yD;ac:oGm;=uygw,f? wpfvrf;vHk; ppfaxmufvSrf;a&; wm0efcHu usaemfhudk +crd ;f ajcmufpum;awG ajymcJyh gw,f? txl;ojzifh Edik if aH &;v_y&f mS ;aqmifra_ wGe@J ywfoufv@kd b,fvkd ta&;,lypfv@kd &w,f/ usaemfv h yk af qmifcsuaf wGu b,favmufawmif jypfra_ jrmufaew,fqw kd hJ pum;rsKd;awGjzpfygw,f? atmufajcu axmufvSrf;a&;wpfa,mufuawmif 'DvdkvkyfydkifcGifh ajymqdkcGifhawG &Sdaew,fqdk&if txufu wdkif;jynf tkyfcsKyf aeolawGtaeeJ@ b,favufawmif vl@tcGifhta&;awGudk csKd;azmufaervJ vdk@ usaemfu awG;&if; xdwfvef@oGm;rdygw,f? jrefrmEdik if o H m;wpfa,muftaeeJ@ ppfaxmufvrS ;f a&;u zrf;qD;+yq D &kd if b,fae&mudk bma=umifhac:aqmifw,f vdk@ odcGifhr&ygbl;? tzrf;cH&oltm;vHk; 'DvdkyJ olwdk@zrf;qD;ac:aqmif &maemufudk vdkufygcJh&w,fvdk@ aemufydkif;rSm odcJh& ygw,f? tzrf;cHvdkuf&+yDqdk&ifawmh b,f v d k w &m;pG J q d k r _ a wG u d k &if q d k i f & rvJ / jyif ; xef w J h ppf a =uma&;pcef ; awG u d k b,f v d k ausmfjzwf&rvJ/ b,fvdkESpf&Snfaxmif'%f csrSwfjcif;awGcH&rvJ pwJh rodudef;ykp>mawGudk ud, k phf w d x f rJ mS ud, k f ar;cGe;f xkw&f if; }uKd wifjyifqifxm;&wmjzpfygw,f? axmufvSrf;a&;pcef;wpfckudk a&mufwJhtcg w&m;cHwpfOD;udk "mwfyHk¶dkufovdk ab;apmif;eJ@twnfh "mwfyHkawG ¶dkuf,l+yD; udk,fa&;tcsuftvufawGudkvnf; jznfh&ygw,f? wcsdefvHk;vnf; ppfaxmufvSrf;a&;rsm;&JŒ +cdrf;ajcmufr_awG/ twdkuftcHtiftm;pkrsm;tay: apmfum;ajymqdkr_awGudk =um;ae&ygw,f? nOf@euf vmawmhrS usaemfholi,fcsif; EdkifiHa&; vkyfazmfudkifzufwcsKd@ usaemfhudkxnfhxm;wJh tcef;xJ a&mufvm=uygw,f? olwdk@vnf; bmrSe;f rodbJ vku d v f mcJ&h wmyg? usaemfw@kd udzk rf;wJn h u rd;k oJorJ rJ &J mG aeygw,f? tJ'v D t kd csed rf mS zrf ; wmjzpf a yr,f h wcsKd @ qd k & if ac:aqmif vmwJ h u m;u rvH k a wmh wud k , f v H k ; a&awG&$Jpdk+yD;ygvm=uygw,f? 'gayr,fh 'Dtwdkif;yJae=u&ygw,f? usaemfhtcef;xJudk aemufxyf xnfhvdkufwJh oli,fcsif;wpfa,mufqdk&if t0wftpm;awmif ,lcGifhr&vdk@ vlvGwfvdkufcJh &oljzpfygw,f? oef;acgiaf usmv f @kd reufvif;tm;}u;D 1 em&Dausmw f t hJ cgrmS awmh usaemfw@kd udk tjyifukd xyfrH ac:xkwv f u kd yf gw,f? 'gayr,fah umif;aumif;rGerf eG af wmhr[kwyf gb;l ? &mbmom;a&jym;awGe@J rsufvHk;udk pnf;+yD; ac:xkwfcJhwmjzpfygw,f? (&mbmjym;udk t&rf;wif;atmifpnf;xm;awmh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

73


74

rsufvHk;awG csKdifh0ifoGm;w,fvdk@awmif xif&ygw,f? tJ'D'%fu wcsKd@qdk&if 2 &ufavmuf aumif;aumif;=unfhvdk@¶_vdk@ r&atmif qdk;qdk;0g;0g; cHpm;=u&ygw,f?) +yD;awmh caemfceJ@ a[mif ; jrif ; aewJ h ppf u m;}uD ; wpf p if ; ay:wuf c d k i f ; +yD ; axmuf v S r f ; a&;pcef ; wpf c k q D xyfrHac:aqmifoGm;jyefygw,f? um;ay:rSm tzrf;cHxm;&wJh vl 10 a,mufausmfavmuf ygw,f q d k w mavmuf u d k rS e f ; qod E d k i f a yr,f h pum;ajymcG i f h r &ygbl ; ? tjyif r S m rdk;oJ}uD;rJ}uD;&GmaewJhtcsdef um;u wm&ywftrdk;jzpfawmh rdk;,dkygao;w,f? rdk;r,dkwJhae&mu od y f r &S d o avmuf ygyJ ? ud k , f h a e&mrd k ; ,d k a evd k @ r,d k w J h a e&mud k ajymif ; xd k i f c sif a yr,f h ygvmwJo h al wGuvnf; ud, k &hf aJ bmf ud, k Ehf ikd if aH &; vkyaf zmf udik zf ufawGjzpfw,fqw kd mudk pdwx f u J odaeawmh 'Dtwdik ;f }uw d rf w dS cf pH m;ae&wmayg?h tcsdeftawmf=umatmif oGm;+yD;awmhrS aemufxyfaxmufvSrf;a&;pcef;wpfckudk a&mufygw,f? 'gayr,fh usaemfwdk@&JŒ c&D;u rqHk;ao;ygbl;? tJ'Dpcef;rSm bmrSef;rodbJ tcsdeftawmf=umatmif ae+yD;awmhrS +yD;cJhwJhnvHk;ayguf &efukef wpf+rdK@vHk; zrf;qD;xm;wJh tzG@J csKyt f zG@J 0ifawGukd &efuek +f rKd @u uDvrkd w D m 50 avmufa0;wJt h &yfu ppfwyfyikd f tusO;f pcef;rsm; qD waygi;f wnf; yd@k aqmifvu dk yf gawmhw,f?

usaemfw@kd udk yd@k aqmifvu kd w f ahJ e&m[m &efuek f - rEœav; ta0;ajy;um;vrf;ruae em&D0ufavmuf qufvuf armif;ESif&wJh ppfpcef;wpfckjzpfygw,f? “&JrGefwyf+rdK@”vdk@ trnfay;xm;ayr,fh usaemfwdk@a&mufoGm;wJhae&m[m wyfr XmecsKyfwpfckwnf&Sd&m ppfe,fajr}uD;omjzpfygw,f? iSufzsm;a&m*gxlajym&m yJcl;¶dk;r&J@ tem;pGef;vnf;jzpfw,fvdk@ od& ygw,f? &efuek +f rKd @uae um;wef;&Sn}f u;D eJ@ac:aqmifvmcJw h hJ usaemfw@kd udk ppfe,fajr t0if0u aep+y;D tkypf ck JG ac:aqmifygw,f? usaemfygwt hJ zG@J uawmh wyf&if;wpfc&k ŒJ uGi;f jyifvo kd ;D oef@jzpfaewJh ae&mu tusOf;pcef;wpfckudk ydk@aqmifjcif; cHcJh&ygw,f? usaemfwdk@udk csKyfaESmif&m tusOf;pcef;rSm 15 ay » 45 ay avmuf&Snfvsm;wJh tkww f u kd w f ef;vsm;}u;D 4 ck&+dS y;D tkww f u kd yf wfvnfrmS ajrvGwf tenf;i,f &Syd gw,f? tJ'D wef;vsm; 4 ck[m wpkwaygif;wnf;&Sdayr,fh wpfckeJ@wpfck=um;rSm oHql;}udK; 2 xyfeJ@ um&Hxm;ygw,f? 'DoHql;}udK;pnf;¶dk;tjyifbufrSmawmh uif;wJ&Sd+yD; 24 em&D ppfwyftapmifhrsm; csxm;ygw,f? 74

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


75

'gu jyifytwm;tqD;rsm; jzpfygw,f? taqmif 4 ckxJu wpfaqmifrSm ppfaxmufvSrf;a&;/ &JaxmufvrS ;f a&;rsm; aeygw,f? usew f t hJ aqmif 3 aqmifrmS usaemfw@kd vdk NLD ygw0D ifawGukd xm;w,fqakd yr,fh usaemfw@kd eJ@twl axmufvrS ;f a&;rsm;u a&maESmaexdik yf gw,f? 'Dae&mrSm jrefrmppftm%mydik af wG&ŒJ vufeufuikd t f iftm;pkukd vdt k yf&ifvt kd yfovdk toH k ; csyH k w pf c k ajymjyvd k y gw,f ? tajccH t m;jzif h &J w yf z G J @ qd k w m w&m;Oya'pd k ; rd k ; a&;/ &yf & G m om,ma&; wd k @ ud k o m OD ; wnf v k y f a qmif & if ; jynf o l u d k t ul t nD a y;&r,f h Oya'bufawmfom;rsm;om jzpfygw,f? ppftm%m&Sif }uD;pdk;wJh jrefrmEdkifiHrSmawmh 'Doabm obm0awGtpm; vlxkudk ESdyfuGyfzdk@/ vlxkudk tEdkifusifhzdk@ zGJ@pnf;xm;wJh tzGJ@tpnf; wpf & yf j zpf a eygw,f ? txl ; ojzif h Ed k i f i H a &;v_ y f & S m ;ol r sm;ud k ppf a xmuf v S r f ; a&;rsm;u ESdrfeif;wJhtcgrsKd;awGrSm &JwyfzGJ@0ifawGu ppfaxmufvSrf;a&;rsm; vkyfaqmifwJhtwdkif; vk y f a qmif = u&ygw,f ? usaemf w d k @ ud k zrf ; qD ; tusOf ; cspOf r S m vnf ; 'D e nf ; vrf ; ud k y J toHk;jyKcJhjzpfygw,f? 'ga=umifhrdk@ axmufvSrf;a&; 2 a,mufeJ@ &JwyfzGJ@ 2 a,mufaygif;&if axmufvrS ;f a&; 4 a,muf jzpfomG ;ygawmhw,f? bma=umif'h v D akd jymEdik &f wmvJqakd wmh tm;vH;k u axmufvSrf;a&;rsm;&JŒ vkyfaqmifr_rsm;udk wxyfwnf; vkyfaqmif=uvdk@ jzpfygw,f? ppfwyftusOf;pcef;udk a&mufwJhtcg usaemfhtm¶HkxJrSm 'kwd,urBmppftwGif;u *sL;vlrsK;df awGukd tqdyaf iG@ay;+y;D owfjzwfz@kd csKyaf ESmifxm;cJw h hJ tusO;f pcef;rsm;udk ajy;jrifryd gw,f? t"duwlnDwJhtcsufu usaemfwdk@udk bmawGquf+yD; vkyfaqmifr,fqdkwm usaemfwdk@ od&SdcGifhr&&Sdjcif;ygyJ? usaemfwdk@&JŒ uH=urRmtm;vHk;u olwdk@vufxJudk a&mufaeovdk pd w f " mwf a &;&mtEd k i f u sif h r _ a wG e J @ zG J @ wnf x m;wJ h tusOf ; pcef ; wpf c k r[k w f v m;? rwlnw D t hJ csuu f awmh ud, k v hf rl sK;d tcsi;f csi;f t+iKd ;}u;D pGm ESyd pf ufuvljyKjcif;udk cH&wmjzpfygw,f? 'g[m tifrwef &iffemzG,faumif;vSygw,f? ppftusOf;pcef;udk a&mufwJhtxJrSm usaemfwdk@u yxrqHk;tokwfyg? aemufydkif; (2) ywfavmuftxd ae@pOfvdkvdk tusOf;om;awG xyfa&mufvmygw,f? olwdk@awGudkvnf; usaemfw@kd udk zrf;qD;cJo h vdk nydik ;f rSm zrf;qD;+y;D nwGi;f csi;f ppfwyftusO;f pcef;udk ac:vmwma=umifh wcsKd@olawGqdk reufrvif;cif tapm}uD; a&mufvm=uygw,f? 'ga=umifhrdk@ reufqdk&if udk,fhvkyfazmfudkifzuf b,folawGrsm; xyfa&mufvmavrvJvdk@ apmifh=unfhae&ygw,f? xl;jcm;wmu wcsK@d vlawGukd tzG@J csKyXf mecsKy¶f ;kH u jyeftxGuf um;vrf;ray:rSm zrf;qD;cJ+h y;D / wcsK@u d kd bwfpfum;ay:rSm teD;uyf wdwfwqdwf zrf;qD; ac:aqmifcJhwmjzpfygw,f? zrf;qD;wJhta&t wGurf sm;vGe;f awmh tzG@J csKyt f zG@J 0ifr[kww f hJ ausmif;om;vli,fawGe@J wjcm;Edik if aH &;ygw0D ifawGyg a&mygvmwJhtxdygyJ? usaemfwdk@udk csKyfaESmifxm;&m pcef;rSm tzrf;cH&ol 70 avmuf &Sdawmh aemufxyf a&mufrvmawmhygb;l ? &efukefwpf+rdK@wnf;rSmawmif &mcsDatmif zrf;qD;cJhwJh tJ'Dzrf;qD;r_}uD;twGif; zrf;qD;xdef;odrf;cH&oltm;vHk;u olwdk@udk bma=umifhzrf;w,f/ b,fae&mudk ac:oGm;r,fqdkwm awGudk rodcJh=u&ovdk wcsKd@qdk “c%av;yJ =umrSm/ bmrS ,lraeeJ@” vdk@ ajymqdk+yD; zrf;qD;cJhwma=umihf t0wfwpfxnf udk,fwpfckeJ@ vdkufygcJh=u&ygw,f? 'DtxJrSm touf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

75


76

t&G,f}uD;olawG/ a&m*gb,a=umifh yHkrSef aq;ukor_vkyfaqmifae&olawGvnf; yg0ifygw,f? olwdk@&JŒ tm%mydkifqdkifr_udk xdyg;olqdk&if b,fol@udkrqdk rn‡mbl;qdkwmudk oufaojywJh vky&f yfvnf;jzpfygw,f? 'Dae&mrSm wu,fhjzpf&yfwpfckudk ajymjyvdkygw,f? 1998 ESpfOD;ydkif;rSm ‘ausmif;om; v_yf&Sm;r_ordkif;’ pmtkyf jyKpkxkwfa0zdk@}udK;pm;cJhwJh ausmif;om;acgif;aqmifa[mif;awG/ EdkifiHa&; v_yf&Sm;aqmif&Gufol 40 cef@udk ppftpdk;&u zrf;qD; axmifcscJhygw,f? tJ'Dwkef;u tzrf;cHcJh&wJh Auorsm;tzGJ@csKyf ausmif;om;acgif;aqmifa[mif; OD;vSa&$qdk&if vma&muf zrf;qD;csdefrSm usef;rma&;raumif;vdk@ tdyf&mxJ vJaeygw,f? tm%mydkifrsm; zrf;qD;ac:aqmif&mudk vrf;avSsmuf rvdu k Ef ikd w f t hJ xd tiftm;enf;aewmawmif “vrf;ravSsmufEikd &f if xrf;ac:vmcJ@” vdk@ txufu n$ef=um;csuftwdkif; zrf;qD;cJh+yD; ,ckxd tusOf;csxm;qJjzpfygw,f? ppf w yf & J Œ tusOf ; pcef ; ud k usaemf w d k @ a&muf & S d c J h w J h a e@rS m yJ pmrsuf E S m 20 ausmf a vmuf & S d w J h yH k p H a wG u d k jznf h a pygw,f ? t"d u tcsuf a wG u awmh usaemf w d k @ &J Œ udk,fa&;tcsuftvufawGygyJ? tJ'Daemufydkif;&ufawGrSmawmhh axmufvSrf;rsm; aexdkifwJh oD;oef@taqmifudk wpfa,mufcsif;ac:+yD; ppfar;ygawmhw,f? olwdk@ar;jref;csufawGrSm trsKd;om;'Drdkua&pD tzGJ@csKyfudk bma=umifh0ifcJh&w,f/ b,fwkef;u pwif0ifa&mufcJhw,f/ bmwm0efawGudk xrf;aqmifcJhw,f/ vuf&SdtcsdefrSm trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftaeeJ@ b,f v d k E d k i f i H a &;vk y f i ef ; pOf a wG c srS w f + yD ; vk y f a qmif a ew,f pwJ h tcsuf a wG y g0if + yD ; usaemfw@kd ajz=um;csuaf wGukd vdu k v f aH &;om;ygw,f? +y;D awmh usaemfw@kd vufa&;eJ@jyefa&;ap+y;D ud, k w f ikd af jzqdak &;om; xm;jcif;jzpfa=umif; 0efcv H ufrw S af &;xd;k &ygw,f? jrefrmEdik if u H ppfwyftaeeJ@ jynfov l x l u k a&G;aumufwifajrmS ufxm;wJh tpd;k &w&yf r[kwfygbl;? 'gayr,fh olwdk@om wdkif;jynfudk u,fwifcJh&w,fvdk@ t+rJwrf;ajymqdkcJh=uygw,f? 'ghtjyif ‘ppfom;qdkwm rSefuefwJhvkyf&yfudk &Sif;&Sif;bGif;bGif; vkyfwwfw,f’ vdk@vnf; ajymqdkavh&Sdygw,f? 'gayr,fh usaemfwdk@udk zrf;qD;+yD; ppfar;jcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;awG jyKvkyfwmuawmh olwdk@ajympum;awGeJ@ nDnGwfr_r&Sdbl;qdkwmudk oufaojyvdkufwmygyJ? jynfov l x l u k w&m;0if a&G;cs,w f ifajrm‡ ufxm;wJh a&G;aumufyt JG Edik &f ygw&D ŒJ tzG@J 0ifawGukd 'Dvdk w&m;rJhvkyfaqmifjcif;u ydkvdk@ t¶kyfqdk;ygw,f? odyf&Sufzdk@aumif;wJh vkyf&yfvnf;jzpfygw,f? 'gayr,fh ppftpdk;&taeeJ@ wu,fyJ vkyfaqmifcJhygw,f? usaemfwdk@udk pwifzrf;qD;cJhwJh tcsdefupvdk@ olwdk@tusOf;csxm;pOf wavSsmufvHk;rSm tm%mydik f }u;D }u;D i,fi,f tm;vH;k udk tcGi}hf uKH wikd ;f “usaemfw@kd udk bma=umifzh rf;wmvJ/ b,fOya' b,fyk'freJ@ zrf;xm;wmvJ/ bmvkyfrSmvJ” pwJh ar;cGef;rsKd;pHkudk ar;ayr,fh b,folurS wdusa&&mwJt h ajzudk ray;cJyh gb;l ? txufu n$e=f um;csut f wdik ;f yJjzpfw,f/ olw@kd vH;k 0 rodb;l vd@k jyef a jz=uwmyJ =um;cJ h & ygw,f ? 'ga=umif h r d k @ usaemf w d k @ [m bmrS e f ; nmrS e f ; rod tusOf ; cscH c J h = u&ygw,f ? tm;vH k ; &J Œ pd w f x J r S m awmh b,f t csd e f b,f v k d t jzpf r sKd ; awG quf}uHK&avrvJqdkwJh pdk;&drfa=umifh=ur_awGeJ@yg? pdk;&drfr_jzpf&jcif; ta=umif;awGvnf;&Sdygw,f? tJ't D xJu wcsK@d udk ajymjyvdyk gw,f? 76

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


77

usaemfwdk@twGuf owif;pmeJ@ ¶kyfjrifoH=um;xm;ay;ygw,f? owif;pmudkawmh ae@csi;f rzwf&bJ &ufausmf zwf&ygw,f? wcgwav 3 &ufavmufaemufus+y;D rS zwf&ygw,f? ¶kyjf rifo=H um;uawmh tjzLtrnf; trsK;d tpm;jzpf+y;D wpfaqmifukd wpfv;kH xm;ay;ygw,f? 'g[m zrf;qD;xdef;odrf;xm;olawGudk vdkufavsmwJh txl;tcGifhta&;jzpfw,fvdk@ ,lqaumif;,lqyg vdrrhf ,f? tJ'v D , kd q l rd&ifawmh rSm;oGm;ygvrd rhf ,f? jrefrmEdik if rH mS ppftpd;k &u xde;f csKyw f rhJ 'D , D mawG tm;vHk;[m vlxkudk azsmfajza&;xuf 0g'jzef@csda&;udk t"duxm;vkyfaqmifwJh t&mrsm;om jzpfygw,f? 'ga=umifhrdk@ 'DtcGifhta&;rsm;ay;jcif;u tusKd;odyfr&SdvSygbl;? ydk+yD;aocsmatmif ajymvdk@&wJhtcsufvnf; &Sdygao;w,f? tJ'guawmh usaemfwdk@udk zrf;qD;xm;csdefrSm ppftpdk;& xkwf owif;pmawGxJrSm trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf[m wdik ;f jynfysupf ;D atmif vkyaf ewJ t h zG@J jzpfa=umif;/ wdik ;f jynftwGuf tEœ&m,fjyKaewJh tzG@J jzpfa=umif;/ a':atmifqef;pk=unf[mvnf; wdik ;f jynfukd wdik ;f wyg;vufatmuf usa&mufatmif vkyaf qmif

aeolomjzpfa=umif; pwJhta=umif;t&mrsm;ygwJh aqmif;yg;awG/ ppftpdk;&acgif;aqmifrsm;&JŒ ajymqdck suaf wGuo kd m trsm;qH;k awG@&wJt h csuf jzpfygw,f? 'gt h jyif trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf feJ@ a':atmifqef;pk=unfudk wdkif;jynfysufpD;atmif vkyfolawGtjzpf ajymqdk+yD; 'DtzGJ@tpnf;eJ@ acgif;aqmifrsm;udk acsr_ef;ypfzdk@awmif;qdk=uwJh vlxk¶_wfcsyGJawGjyKvkyfwJh owif;awG/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftzGJ@0ifawGu olwdk@vkyf&yf rSm;,Gif;wJhtwGuf tzGJ@csKyfu EkwfxGufwJhowif;awG/ jynfolvlxkudk 0effcsawmif;yefyGJ jyKvkyfwJhowif;awGudkvnf; ¶kyjf rifo=H um;xkwv f i$ chf surf sm;rSmyg ae@wdik ;f vdv k kd xkwv f i$ hf aecJyh gw,f? 'gawGukd jrifygrsm;wJt h cg tcsKd@aomvlawG wkefv_yfoGm;vdrfhr,fvdk@ ,lqxm;yHk &ygw,f? 'ga=umifh 'Dvdk tcGifhta&;rsm; ay;xm;wmu usaemfwdk@twGufr[kwfbJ olwdk@twGuftusKd;&Sdatmif ppftpdk;&taeeJ@ &nf&G,fwmom jzpfygw,f? usaemfwdk@udk auGs;wJh tpm;taomufawGudk oufqdkif&m ppfwyfawGu wm0ef,l+yD; pD p Of & w,f v d k @ od & ygw,f ? 'ga=umif h axmif x J u tusOf ; om;awG x uf aumif ; rG e f p G m pm;aomuf&w,fvdk@ a,bk,stm;jzifh ajymEdkifygw,f? 'gayr,fhvnf; tqifrajyr_awGawmh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

77


78

trsm;}u;D yg? wpfcgrmS usaemfw@kd udak uGs;wJh ig;[if;cGuaf wGxJ avmufaumif t&Siaf wG ygvmvd@k jy\emjzpfc&hJ ygw,f? bma=umif'h v D jkd zpf&w,fqw kd m rod&ayr,fh tJ'v D jkd zpfwt hJ a=umif; wm0ef&dS ppfaxmufvSrf;a&;udk ajymjyawmh olu tqifajyatmifrajymbJ wifjyajymqdkwJhvludk rma&ausma&qufqHwm/ +cdrf;ajcmufajymqdkwmawG vkyfvmygw,f? olwdk@xm;ovdkrae&if 'Dxufqdk;wJh taetxm;rsKd;a&mufr,fqdkwJh oabmrsKd;awGyg ajymqdkvmcJhygw,f? usaemfwdk@taeeJ@ EkdifiHa&;,Hk=unfcsuftzrf;cHae=u&wmomjzpf+yD; bmtjypfrS usL;vGefxm;=uolawGr[kwfygbl;/ tpdk;&udk ykefuefw,fvdk@ ajym&atmifuvnf; tkyfpdk;aewJh ppftpdk;&u tm%modrf;tpdk;&omjzpfygw,f? 'ga=umifh ckvdkapmfum;wmrsKd;udk onf;rcHbJ cGe;f wH@k jyefajymqd=k uwmayg?h tm;vH;k uwpfow H nf;xGuaf eawmhrS tJ'D ppfaxmufvrS ;f a&; vnf; avoH jyefaysmo h mG ;ygw,f? 'gayr,hf [if;awmh tpm;jyefr&cJyh gb;l ? wpf}urd rf mS vnf; ppfwyfu &Jabmfav;awG yJ[if;td;k arSmufusv@kd wpfeyfpm yJ[if;r&yg? b,fvykd jJ zpfjzpf usaemfw@kd tm;vH;k u ppf w yf u atmuf a jc&J a bmf r sm;ud k wpf } ud r f w pf c grS ra=ureyf a jymqd k r _ a wG rvk y f c J h y g? usaemfwdk@tm;vHk; 'DtusOf;pcef;udk a&mufcJh&wm[m jrefrmhwyfrawmf qdkwJh ppfwyf wpfckvHk;a=umifhr[kwfbJ wdkif;jynftusKd;xuf udk,fusKd;pD;yGm;udk ydk=unfholawGa=umifhom a&muf&SdcJh=u&wm r[kwfvm;? 'Dae&mrSm usaemfwdk@awG rausreyfjzpfcJh&wJh ta=umif;udpPwpfck&Sdygao;w,f? tJ'guawmh owif;pmaqmif;yg;wpfckrSm rSm;,Gif;vdrfnm+yD; a&;om;azmfjycsufjzpfygw,f? aqmif ; yg;xJ r S m usaemf w d k @ ygwD 0 if a wG r aumif ; a=umif ; a&;om;xm;+yD ; wJ h a emuf 'D v d k raumif ; ayr,f h tm%myd k i f a wG t aeeJ @ pd w f a umif ; apwemxm;wJ h t a=umif ; / acwW ac:,lxm;olawGudk {nfh&dyfomawGrSm aumif;rGefpGmxm;+yD; pm;aomufqdkif/ [dkw,frsm;u tpm;taomufawG rSm,lauGs;arG;xm;wJhta=umif;/ olwdk@vdkcsifwmrSeforSs jznfhqnf;ay;wJh twGuf naeqd&k if t&ufuav;wjrjr jzpfaew,fqw kd hJ ta=umif;awGukd rrSerf uefa&;om;+y;D usaemfw@kd udk odumQ csxm;ygw,f? 'gawG u d k usaemf w d k @ u }ud K wif u muG , f E d k i f c J h w m &S d y gw,f ? Oyrmtm;jzif h usaemfwdk@a&mufprSm usaemfwdk@xJrSm t&ufaomufcsifwJholawG&Sd&ifpm&if;ay;yg/ wpfae@udk wpfyufaomuf&r,fv@kd ajymygw,f? wpfyufqw kd hJ yrm%u bmrS ajymyavmufwhJ twdik ;f tq r[kwfygbl;? 'gayr,fh 'gudk olwdk@toHk;csvdrfhr,fvdk@ wGufrdcJhwma=umifh usaemfwdk@tm;vHk;u t&ufaomufr,fhvlr&Sdbl;vdk@ wnDwnf; ajymqdkcJhygw,f? 'ga=umifhrdk@ usaemfwdk@u vdyfjymoef@pGmaexdkifEdkifayr,fh jynfol awGeJ@ EdkifiHwumu xifa,mifxifrSm; jzpfatmif vk y f w mawG u d k a wmh auseyf p &mr&S d y gbl ; ? 'g[m w&m;ojzif h +yd K if q d k i f j cif ; r[k w f b J r¶d;k rajzmifv h yk af qmifjcif;omvSsif jzpfygw,f? wu,fwrf;usawmh usaemfwdk@udk apmifh=uyfaewJhaxmufvSrf;a&;rsm;u ydk+yD; tcGifhxl;cH=uygw,f? olwdk@twGuf tpm;taomufawGu usaemfwdk@eJ@rwlbJ oD;oef@ csufjyKwfxm;wJh tpm;taomufawGjzpfovdk ydk+yD;aumif;ygw,f? nae bufqdk&ifvnf; olw@kd tm;vH;k vdv k u kd t&ufaomuf=u+y;D wcsK@d qd&k if t𝔲l +y;D rS usaemfw@kd tusO;f om;rsm;qD 78

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


79

vm+yD ; &ef p r_ a wG / +cd r f ; ajcmuf r _ a wG v k y f u d k i f w wf y gw,f ? cyf a t;at;aewwf o l a wG / a=umufvef@wwfoal wGq&kd if yd+k y;D ajcmufveS @f wwfygw,f? onf;rcHEikd v f @kd jyefvnfajymqdo k l awGuakd wmh olw@kd &JŒtpD&ifcpH mawGxrJ mS ‘acgi;f rmol’vd@k aumufcsucf s+y;D b,fvt kd a&;,l&rvJv@kd tuGuaf csmif;aeawmhwmygy?J opf}u;D 0g;}u;D r&Sw d hJ ppfpcef;&JŒ vGiw f ;D acgix f u J tusO;f pcef;rSm 1 ESpef ;D yg; aexdik cf &hJ wJh usaemfwdk@[m rdk;/ aqmif;/ aEG &moD 3 rsKd;pvHk;udk }uHKcJh&ygw,f? 'ghtjyif ajrGawG/ uif;awGvnf; xlajymvS+yD; iSufzsm;a&m*gvnf; &Sdygw,f? uHaumif;axmufrvdk@ ajrGudkufcH&ol r&Sdayr,fh uif;awmh r=umc% tudkufcH=u&ygw,f? awG;=unfh r,fqdk&if wu,fhudk vHk+cHKr_r&SdwJh t&yfa'owpfckygyJ? wpHkwckjzpf+yD; aoqHk;cJhr,fqdk&ifawmif rdom;pku od&SdEdkifrSm r[kwfygbl;? ppftpdk;&taeeJ@ jrefrmEdkifiH&JŒ txifu&jzpfwJh a&$wd*HkapwDawmfudk jyKjyifrGrf;rHr_awG/ xD ; awmf w if y G J a wG u sif ; y+yD ; uk o d k v f a umif ; r_ a wG j yKvk y f aeygw,f / wd k i f ; jynf u d k w&m;ojzifhtkyfcsKyfaeygw,fvdk@ wdkif;jynffudka&m EdkifiHwumudkyg xkwfazmfjyoaewJh wcsed w f nf;rSmyJ wdik ;f jynfukd vl@tcGit hf a&;tjynft h 0&&Szd @kd tmrcHEikd rf ,fh 'Dru kd a&pDEikd if jH zpfatmif }udK;yrf;csifwJh usaemfwdk@udk vlolreD;wJh t&yfa'oawGrSm tusOf;csxm;cJhygw,f? 'g[m jyufv;kH wpfcv k ykd gy?J tcsK@d u usaemfw@kd vdk txde;f odr;f cH&olawGtaeeJ@ axmifuswt hJ usO;f om;awGavmuf tajctaerqdk;bl;vdk@ qdk=uygw,f? ¶kyfydkif;qdkif&mt& axmifxJrSmae&xuf oufaomifh oufom&Sdayr,fh pdwfydkif;qdkif&mt& axmifusaeolrsm; xuf ydkrdkqdk;&Gm;wJh jyKrlcsufawGudk cHpm;=u&ygw,f? axmif'%fcsrSwfcH&+yD; tusOf;usolrsm;tzdk@ axmifcsvdkuf+yDqdkwmeJ@ oufqdkif&maxmifawG&JŒ tusOf;om;pm&if;0ifoGm;+yD; wpfvESpf}udrf rdom;pk0ifrsm;u vma&mufawG@qHck iG &hf &So d mG ;ygw,f? 'gt h jyif ud, k u hf kd axmif'%fb,fa&GŒb,frsS csrw S v f u kd +f yD qdkwmudk odvdkuf&wJhtwGuf udk,faexdkif&r,fh tcsdefumvtwGuf pdwfydkif;qdkif&m jyifqifr_ vkyEf ikd rf mS jzpfygw,f? usaemfwdk@rSmawmh tJ'Dvdkr[kwfyg? udk,fhudk bmyk'freJ@ta&;,lrSmvJqdkwmudkvnf; rod/ b,fawmhjyefvw $ af y;r,f qdw k mvnf;rod/ b,ftcsed b f ,fvadk wG qufvyk rf ,fqw kd m awGvnf; rod&ygb;l ? 'D=um;xJu ud, k ef @J twlaexdik o f al wGukd ac:xkwo f mG ;+y;D ESp&f n S af xmif'%f csrSwfvdkufwmawGvnf; &Sdygw,f? vG,fvG,fulul axmifusoGm;wmawmh r[kwfygbl;? ESdyfpufnSOf;yef;r_/ vlrqefatmif&ufpufr_awGeJ@ zGJ@wnfxm;wJh axmufvSrf;a&;&JŒppfa=uma&; pcef;rsm;udk jzwfausmf+yD;rSom tusOf;om;b0udk a&muf&SdrSmjzpfygw,f? 'Dvdkta=umif;t&m rsm;a=umifh tcsKd@aom tusOf;usrsm;[m pdk;&drfaomu a&muf=u&ovdk wpfzufrSmvnf; rdom;pkeJ@ tquftoG,fvnf;r&=uawmh ylyefr_awG jzpf=u&jyefygw,f? usaemfwkd@ a&mufprSm rdom;pkqu D kd pma&;zd@k cGijhf yKv@kd usaemfw@kd pma&;vdu k yf gw,f? 'gayr,fh wcsK@d om rdom;pkawGqu D jyefpmvm ygw,f? oufqdkif&mrdom;pkrsm;u ay;vdkufwJh tpm;taomuftoHk;taqmifrsm; qd k & if v nf ; tm;vH k ; r&bJ tcsKd @ ud k axmuf v S r f ; a&;rsm;u wm;jrpf o d r f ; qnf ; ygw,f ? wm;jrpfuef@owfc&H olawGxrJ mS usaemfvnf; ygcyhJ gw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

79


80

zrf;qD;tusO;f csxm;wke;f ppfaxmufvrS ;f a&;ausmif;tky}f u;D jzpfwhJ Adv k rf LS ;}u;D vSatmif &Hzef&Hcg a&mufvm wwfygw,f? tJ'Dvdka&mufvmwJhtcgrSm aea&;xdkifa&;eJ@ywfoufvdk@ vdktyfwmajymEkdifygw,fvkd@ oluqdkygw,f? 'gayr,fh usaemfwdk@udk zrf;qD;xm;wJhudpPeJ@ ywfoufvdk@awmh ol@taeeJ@wm0efr&Sda=umif;udkomajymygw,f? 'Dawmh usaemfwdk@uvnf; aea&;xd k i f a &; eJ @ ywf f o uf w mawG / awmif ; qd k c suf a wG u d k ajym=uwmaygh ? wpf } ud r f r S m ola&mufvmwkef; tajctaeawG ar;jref;&if; “cifAsm;wdk@ 'DrSmauGs;wJh tpm;taomufawGu aumif;om;yJAs? cifAsm;wd@k tdrrf mS xufawmif aumif;ao;w,f” vd@k ajymawmh usaemfu “'DrmS [if;aumif;pm;&vdk@ tdrfrSmig;yd&nfyJpm;&r,fqdk&ifvnf; udk,fhtdrfu ig;ydcsufyJ udk,fjyef+yD; pm;csifw,fAsm”vdk@ csufcsif;yJwHk@jyefajymqdkvdkufrdygw,f? b,folrqdk csrf;omjzpfap/ qif;&Jonfjzpfap udk,fhrdom;pkeJ@om odkufodkuf0ef;0ef; aecsif=uw,fr[kwfvm;? bmtqif r ajywm&S d v J v d k @ ol u ar;jyef a wmh usaemf u “usaemf h t d r f e J @ tquf t oG , f r &bl ; ”vd k @ ajymvd k u f y gw,f ? ol @ ab;rS m ygwJ h a xmuf v S r f ; a&;wpf O D ; u usaemfeh mrnfuakd r;+y;D usaemfajymwmawGukd vdu k rf w S yf gw,f? tJ'D vdu k rf w S o f al &m usaemfw@kd tusOf;pcef;rSm wm0efusolrsm;&J@ rsufESmrsm;yg ysufae=uygw,f? t&m&SdeJ@ atmufajc0efxrf; a=umufvef@r_ odyrf sm;wJh olw@kd t0ef;t0dik ;f taeeJ@ olw@kd cGe;f wH@k jyefrajym&JwhJ t&m&Sw d pfa,mufukd usaemfu wef;wlqufqHvdkufwJhtay:rSm rausrcsrf;jzpf=uw,fvdk@ xifrdygw,f? 'g[m usaemf h p d w f x J u xif j rif , l q csuf o uf o uf r [k w f b J yuwd t aetxm; rsm;eJ @ csdefxdk;pOf;pm;jcif;om jzpfygw,f? bma=umifhvJqdkawmh aemufydkif;rSm usaemfhtdrfeJ@ usaemf vH;k 0r&cJo h vdk txl; apmif=h unfjh cif;vnf; cHc&hJ ygw,f? wcsK@d axmufvrS ;f a&;rsm;u qd&k if usaemfe@J nD&if;tpfudkvdk cspfcifwJh usaemfh&Jabmfrsm;eJ@awmif aoG;cGJcJhygw,f? tay:,H=unfv h u kd &f if usaemfw@kd udk ckvzkd rf;qD;xm;wm ppftpd;k &twGuf tvkyo f m¶_yf w,f/ bmrS tusKd;r&Sdbl;vdk@ xifp&m&Sdygw,f? wu,fusawmh olwdk@u tiftm;t}uD;qHk; twdkuftcHygwD}uD;udk zsufqD;+zdKcGJzdk@ }udK;yrf;cJhwm jzpfygw,f? txl;ojzifh usaemfwdk@awG wpffOD;eJ@wpfOD; oHo,jzpfatmif/ tzGJ@csKyftzGJ@0iftjzpfu EkwfxGufatmif enf;rsKd;pHkeJ@ }udK;yrf;=uygw,f? usaemfwdk@udk 24 em&DywfvHk; apmifh=unfhaewJh axmufvSrf;a&;rsm;u usaemfw@kd taeeJ@ tkypf v k u kd f 0dik ;f zG@J pum;ajymqdak ew,fq&kd if bmawGajymqdak e=uw,fqw kd mod&zd@k tem;rS m vma&muf a exd k i f w wf y gw,f ? tu,f I wpf a ,muf w nf ; &S d a e+yD q d k & if a wmh tJ'w D pfa,muftem;udu k yf+y;D vuf&EdS ikd if aH &; tajctaeawGe@J ywfoufv@kd pdwyf suo f mG ;atmif ajymqdjk cif;awG/ 'Dvkd Edik if aH &;v_y&f mS ;r_awGu b,favmufawmifjypfra_ jrmufw,f qdw k mrsK;d ajym+y;D +cd r f ; ajcmuf r _ awG / ud k , f h t cG i f h t a&;awG b,f a vmuf q H k ; ¶_ H ; &w,f / ud k , f h r d o m;pk b,favmuf'u k aQ &muf&w,f/ ud, k u f 'DrmS 'kuv Q mcH aeayr,fh b,foal wGuawmh b,fvt kd cGihf ta&;awG &&Sdaew,fpojzifh usaemfwdk@ twdkuftcHEdkifiHa&;v_yf&Sm;olrsm;&JŒ pdwfawGxJrSm aysmn h v hH matmif/ ud, k v hf yk cf w hJ hJ rSeu f efwhJ vkyaf qmifra_ wGuakd wmif rSm;w,fv@kd awG;xifvmatmif pdwf"mwfppfqifa&;awG t+rJwrf;vkyfcJhygw,f? pdwf"mwfa&;&mt& ESdyfpufr_rsm;[m wcgw&HrSm cE<mudk,fudk ¶dkufESufnSOf;yef;wm 80

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


81

xuf ydkcH&cufygw,f? 'ga=umifh tcsdef=umvmwJhtcg pdwfydkif;qdkif&mcHpm;r_awGa=umifh wjcm; a&m*gb,awG&ŒJ ESyd pf ufra_ wGuckd EH ikd &f nfr&Sad wmhbJ tdy&f mxJ vJomG ;wJo h al wG/ wpfa,mufwnf; txD;usefaexdkifolawGudk awG@jrifvmcJh&ygw,f? usefwJholawGu tm;ay;ulnDr_awG vk y f a qmif a yr,f h pd w f y d k i f ; qd k i f & mjy\emqd k a wmh tvG , f w ul e J @ yH k r S e f r jzpf y gbl ; ? tzGJ@0ifwpfa,mufqdk&if wukd,fvHk;u aoG;a=umawGudk bvdwf"m;eJ@vSD;+yD; udk,fhudk,fudk aoa=umif;}uHpnfcJhwJhtxdjzpfcJhygw,f? 'ghtjyif axmufvSrf;a&;rsm;&JŒ t+rJwapzdtm;ay;aer_ rsm;udk rcHEikd v f @kd tzG@J csKyt f zG@J 0iftjzpfuae Ekwx f u G cf o hJ al wGvnf; &Sv d mygw,f? ygw0D iftjzpfu EkwfxGufcsifw,f qdk&ifawmh vG,fygw,f/ eD;pyf&m wm0efus axmufvSrf;a&; wpfa,muf a,mufudkajymvdkuf¶HkygyJ? axmufvSrf;a&;rsm;xHrSm EkwfxGufyHkpH tqifoifh&Sdaevdk@ jzpfygw,f? 'gudk=unfhjcif;tm;jzifh tzGJ@csKyfygwD0ifawG EkwfxGufatmif &nf&G,fcsuf&Sd&Sd tpDpOfwus vkyaf qmifcw hJ mjzpfw,fqw kd m xif&mS ;ygw,f? tusOf ; cscH x m;&wk e f ; ygwD 0 if t jzpf u Ek w f x G u f o l r sm;taeeJ @ &if q d k i f & wJ h taetxm;u rvG , f v S y gbl ; ? rd c if y gwD u ae Ek w f x G u f z d k @ enf ; rsKd ; pH k e J @ ajymqd k = uwJ h axmuf v S r f ; a&;rsm;u ol w d k @ }ud K ;yrf ; r_ a tmif j rif o G m ;+yD q d k w meJ @ tJ ' D v l u d k ta&;w,l rvkyfawmhygbl;/ usefwJh tusOf;usrsm;uvnf; opPmazmufqdk+yD; ol@udk 0dkif;y,fxm;=uygw,f? 'Dawmh =umvmwJt h cg ygw0D iftjzpfu Ekwx f u G x f m;olawGtaeeJ@ wjznf;jznf; txD;usev f m+y;D pd w f y d k i f ; qd k i f & mcH p m;r_ a wG jynf h E S u f v mygawmh w ,f ? 'gawG [ m ppf t m%myd k i f r sm;&J Œ EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;udk {nfha*[mrsm;rSm acwWac:,lxm;w,f qdkwJh yuwdtaetxm; rsm;yJjzpfygw,f? tJ'Dtcsdefwkef;u usaemfwdk@eJ@ w+ydKifwnf; zrf;qD;cHcJh&olawGxJrSm yk'frwyf+yD; ESpf&Snfaxmif'%fcsrSwfjcif; cH&olawG&SdcJh+yD; olwdk@tm;vHk; 'Duae@xd tusOf;axmifawGxJrSm tusO;f cscaH e&wke;f yg? tjcm;cHpm;&wJh csKyfcs,fr_rsm;uawmh usaemfwdk@udk qHyift&Snfxm;cGifhrjyKjcif;/ E_wfcrf;arG; rkwfqdwfarG; t&Snfxm;cGifhrjyKjcif;/ pma&;cGifhrjyKjcif;/ ygwD0iftjzpfrS (olwdk@a=umifh) Ek w f x G u f o l r sm;ud k rEk w f x G u f z d k @ wm;jrpf c G i f h r &S d j cif ; pwmawG j zpf y gw,f ? 'D = um;xJ u wm0ef&SdaxmufvSrf;a&;rsm;&JŒ yk*~Kdvfa&;qdkif&m apmfum;tEdkifusifhr_awG/ &rf;um;r_awGudkvnf; cHpm;=u&ygw,f? +rdK@jy0ef;usif/ rdom;pktodkif;t0dkif;rsm;eJ@ a0;uGmwJht&yfrSm tm;udk;&mrJh zrf ; qD ; cH x m;&wJ h usaemf w d k @ tzd k @ ,H k = unf c suf / trS e f w &m;wd k @ ud k o m ud k i f p G J & if ; }uH@}uH@cHcJh=u&wmjzpfygw,f? tJ'D rdwfaqGaumif;wdk@udk tazmfjyK&if;om ppftm%mydkifawG&JŒ {nfh&dyfomqdkwJh tusOf;pcef;u tusOf;om;b0udk jzwfausmfcJh=u&ygw,f? b,fvdkyJjzpfjzpf 'Djzpf&yfu usaemfwdk@&JŒpdwftm¶HkxJrSm xm0&pGJxifaerSmom jzpfygw,f? ?

xdefvif; rSwfcsuf? ? ,ckaqmif;yg;wGif azmfjyxm;aom o&kyfazmfyHkrsm;onf tusOf;uspOf rdwfaqGwpfOD; a&;qGJcJh+yD; vSsKŒd 0Sux f w k , f cl ahJ om yef;csrD sm;jzpfygonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

81


82

jrpfqakH &umwm. trsdK;?om;tarGtESpEf iS hf tusdK;pD;yGm; tm;jydKifrkS

xufatmif jref r med k i f i H a jrmuf z sm;yd k i f ; upvd k h vsS d K ajrmif t oG , f o G , f u d k j zwf o ef ; +yD ; ajrqD=oZmaumif;rGefwJh awmifbuf jrpf0usGef;ay:txd ajrjyefhvGifjyifawGudk rdkifaxmifcsD auGŒywfpD;qif;aewJh jrpfr[m {&m0wD&Jhordkif;eJh 'Djrpf}uD;wavsSmuf rSDwif;aexdkif=uwJh vlrsdK;aygif;pHk&Jh ,Ofaus;r_eJh vlr_pD;yGm;b0awGudk jrefrmvli,fwdkif; i,fpOfb0u pvdkh ausmif ; oif c ef ; pmawG x J r S m a&m jyif y pmayA[k o k w taeeJ h a &m oif , l a vh v m &if;ES;D usrG ;f 0ifc=hJ uygw,f? tck a wmh {&m0wD j rpf } uD ; rwd r f a uma&;/ xm0&&S i f o ef p D ; qif ; a&;twG u f jrpfzsm;{&m&Jhtp ucsifjynfe,f jrpfqHka'orSm }uD;rm;wJha&umwmwck wnfaqmufr,fh pD r H u d e f ; ud k 0d k i f ; 0ef ; uef h u G u f = u/ aqmf = uwJ h toH a wG jref r mjynf o l a wG t =um; us,fus,favmifavmif xGufay:vmawmhrS ausmif;oifcef;pmxJ &mZ0ifxJ ESpfaygif; rsm;pGmtdyfaysmfaecJhwJh {&m0wD&Jh 0dnm^fvnf; wzefjyefvnfedk;xvmcJhyg+yD? jrpfqHka&umwm tygt0if {&m0wDjrpf0Srf;&Jhtxufbuf arceJh rvdcjrpfay:rSm a&umwm 7 ck wnfaqmufa&; udk jrefrmppftpd;k &vufxuf 2006 ckEpS cf efu h p+y;D w&kwef ikd if yH ikd f China Power Investment Corporation (CPI) eJh em;vnfr_pmcsKyf (MoU) vufrSwfa&xdk; aqmif&GufcJhayr,fh {&m0wDjrpfeJhywfoufvdkh 'Dvdkpdk;&drfr_awG us,f us,fjyefhjyefh xGuaf y:rvmcJyh gb;l ? tcktcsdefusrS jrefrmvlxkt=um; pdk;&drfr_awG }uD;xGm;cJh&wm&Jh t"duta=umif;&if; wcku jrpfqHka&umwm tygt0if arceJh rvdcjrpfay:rSm wnfaqmufr,fha&umwm 7 ck 82

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


83

pDrHudef;a=umifh jzpfay:vmr,fh obm0ywf0ef;usif tay:oufa&mufr_ (Environmental Impact Assessment – EIA) udk Biodiversity And Nature ConservahJ us,u f s,jf yefjh yefh uGi;f qif;avhvm qef;ppf tion Association (BANCA) okawoetzGu

tuJjzwfxm;wJh tpD&ifcpH mwapmif jrefrmjynfoal wGt=um; aygu=f um;cJjh cif;u pwifcw hJ ,fvhkd ajymedik yf gw,f? wavmuyJ jrefrmtpd;k &&J@ trSwf (1) vsyS pf pfprG ;f tif0ef}u;D OD;aZmfrif;u aejynfawmf owif;pm&Sif;vif;yGJwck rSm BANCA udk tar&duefa':vm 1 'or 25 oef;ay;+yD; EIA udk vkyfaqmifcdkif;cJha=umif; tifwmeufay:rSm jyefhESHhaewJh tpD&ifcHpmeJhywfouf+yD;? “cifAsm;wdkh rD'D,mawGu ajymae=uwJh tcsufaygh tifwmeufrSm wifxm;wJh report u pmrsufESm 500 avmuf&w dS ,f? tJ'x D rJ mS a&;xm;wm jrefrmtpd;k &u rvdu k ef mbl;vdhk ajym=uw,f? BANCA u 'D report udk wifvdkh r&bl; BANCA udk usGefawmfwdkhu pmcskyfeJh iSm;xm;wm/ rif;wdkh 'gvkyf/ +yD;&if tJ'D report ighay; 'gu Trade Secret jzpfw,f/ ajymvdkhr&bl;?” vdkh ajymcJyh gw,f? 0ef}uD;OD;aZmfrif;&J@ tajyma=umifh tifwmeufay:u tpD&ifcHpm[m tppfr[kwf ovdkvdk/ {&m0wDjrpfqHka&umwm pDrHudef;udk zsufvdkzsufqD;vkyfaeolrsm;u “{&m0wDa&m*g” jyefhyGm;atmifaqmif&Gufaeovdkvdk t"dy`g,foufa&mufaeygw,f? jrefrmjynfolawGvufxJ a&muf&SdaewJh BANCA &Jh tpD&ifcHpm[m 0ef}uD;ajymovdk pmrsufESm 500 r[kwfbJ tpD&ifcHpmrsufESmzHk;uae tqHk;?txd pmrsufESmpkpkaygif; 935 rsufESm&SdwJh +yD;?jynfpHkwJh tpD&ifcHpmwapmifjzpf+yD; 2009 ESpf atmufwdkbmv &ufpGJeJh xkwfjyefxm;jcif;jzpfygw,f? vsSyfppf0ef}uD; OD;aZmfrif;u a':vm 1²25 oef; tukefuscHcJhwm jrefrmtpdk;&bufu aqmif&u G cf o hJ a,mif ajymqdck ahJ yr,fh tpD&ifcpH mt& 'DaiGukd CPI u tukeu f sccH w hJ mjzpfygw,f? BANCA &Jh tqdt k & jrefrmedik if rH mS EIA udk rvkyrf jzpfvyk &f r,fvhkd pnf;rsO;f Oya' owfrw S x f m;wmr&Syd g? 'gayr,fh tckvkd {&m0wDjrpf0rS ;f txufyikd ;f rSm a&tm;vsyS pf pfxw k , f al &; pD r H u d e f ; }uD ; awG aqmif & G u f & mrS m w&k w f t pd k ; &&J h EIA eJ h y wf o uf w J h pd k ; &d r f r _ u d k todtrSwfjyKoifha=umif; azmfjyxm;ygw,f? jrefrmtpdk;&bufuvnf; pdk;&drfr_&Sdw,fvdkh azmfjyrxm;ygbl;? 'g?ayr,fh jrefrmtpdk;&&Jh yl;aygif;ulnDr_udk aus;Zl;wifa=umif; azmfjycJhygw,f? BANCA u tckvdk a&;xm;ygw,f? “EIA is not mandatory yet in Myanmar. However regarding hydropower development of Ayeyawady River above Myitkyina˜ we should appreciate China’s concern on EIA and should refer their EIA procedure.” f pd;k &&Jh obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f apmifah &Smuf BANCA &Jh tpD&ifcpH mrSm w&kwt

a&; Oya'eJ h aqmuf v k y f a &; pD r H u d e f ; rsm; rwnf a qmuf c if w&k w f u k r ` % D r sm;u tpd;k &ujyXmef;xm;wJh EIA Oya'udv k u kd ef mtaumiftxnfazmf&a=umif; azmfjyxm;wJt h wGuf tck BANCA &Jh jrpfqakH &umwm EIA [m w&kwu f rk % ` aD wG bufu w&kwef ikd if &H hJ Oya'udk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

83


84

vdkufemaqmif&Gufzdkh wm0ef&SdwJhtwGuf vkyfaqmifwmvm;/ jrefrmtpdk;&u jrpfqHka&umwm a=umifjh zpfay:vmedik w f hJ obm0ywf0ef;usix f cd u kd rf a_ wGtwGuf pd;k &drv f hkd aqmif&u G w f mvm;qdw k m ar;cGef;xkwfp&m jzpfvmygw,f? tJh'DtpD&ifcHpmudk zwf&_vdkuf&wJhtwGuf jrpfqHka&umwm wnfaqmufaeqJeJh/ wnf a qmuf + yD ; vwf w avm umvrS m yif }uD ; }uD ; rm;rm; qd k ; usd K ;ouf a &muf r _ a wG u d k azmfjyxm;ygw,f? jrefrmtpdk;&&Jh tqdkt& {&m0wDjrpf a&&Jh 7 µ udkom qnftwGif; odkavSmifrSmjzpfw,fvdkh qdkygw,f? BANCA &Jh GIS (Geographic Information f & jrpfqakH &umwm&Jh a&rsuEf mS jyiftus,[ f m {u 64˜784 (26˜238 System) wdik ;f xGmcsut [uf w m) &S d r S m jzpf w J h t wG u f a&atmuf e pf j rk y f o G m ;r,f h ajr{u 64˜784 a=umif h vwfwavm=uKH awGŒ&r,fh qd;k usKd ;awGu (1) aus;&Gmaygif; 32 pk a&epfjrkyfoGm;rSmjzpfw,f? ,Hk=unf&wJh a'ocHowif;tcsuf tvufawGukd ud;k um;+y;D tqdyk ga &epfjrKyo f mG ;r,fh aus;&Gmaygi;f 30 ausmu f tdraf xmifpak ygi;f 5˜000 cefh/ vlOD;a& 8˜000 cefh/ tdk;rJh/tdrfrJh jzpfoGm;vdrfhr,fvdkh azmfjyxm;w,f? tjcm;avhvmr_wckudkvnf; udk;um;+yD; BANCA u azmfjy&mrSm a&epfjrKyfr,fh aus;&Gmaygif; 47 &Gm txd&Sdedkifw,fvdkh azmfjyxm;ygw,f? a&epfjrKyo f mG ;r,fh aus;&Gmrsm;udk BANCA u atmufygtwdik ;f azmfjyxm;ygw,f? “According to our GIS map analysis˜ the following villages will be flooded. Tang Hpe ,Te Yan Zup , Naing Sein, Nget Pyaw Daw, Zup Ra Yang, Sa ni to yang, Kwin Htau, Tang Bauk Yang, The waing, N Bum Yaung, U Ship Yang, Bum Rung, La Zup, Hkam Be Yang, Bum Lai, N Dawng Yang, Daw Man Yang, Ma Jang Yang, Ka Pyi Kawng, Kh Wa Yang, Tum Pang, Ma Li Yang, Au Ra Yang, U Laung Yang, Man Tawng, Shi Ngaw, Brm Ba, N Sawp Zup, N Jip, Hkat Pwa Hmaw, Zai ro (Za ru).”

(2) arcjrpfwavsSmuf azmufvkyfxm;wJh jrpf}uD;em;-csDaAG um;vrf;&Jh 46 uDvrkd w D m&Snv f sm;wJh vrf;ydik ;f wckv;kH a&epfjryk o f mG ;rSmjzpfovdk 'Dvrf;ay:rSm wnfaqmufxm;wJh 59 rdkif wHwm;/ &Sa*:wHwm; wdkhvnf; ysufpD;epfjrKyf oGm;rSmjzpfw,f? (3) rvdcjrpfwavsSmuf azmufvkyfxm;wJh jrpf}uD;em;-ylwmtdkum;vrf;&Jh 48 uDvdkrDwmceffh&Snfvsm;wJh vrf;ydkif;wckvHk;vnf; a&epfjrKyfoGm;rSmjzpfovdk 'Dvrf;ay:rSm wnf a qmuf x m;wJ h tif Z l ; wH w m;/ wd e f Z l ; wH w m;eJ h tjcm; wH w m;i,f r sm;vnf ; ysufpD;epfjrKyfoGm;rSmjzpfw,f? (4) ucsiv f rl sKd ;awGtwGuyf gru jrefrmwedik if v H ;kH &Jh ,Ofaus;r_ trSwv f uQ%mw&yf jzpf + yD ; / om,mvS y wJ h jrpf q H k a 'o xm0& aysmuf q H k ; oG m ;rS m jzpf o vd k ucsif j ynf e ,f c&D;oGm;vkyfief;zGHh+zdK;r_twGuf qHk;&SHK;r_}uD;w&yf jzpfoGm;ygvdrfhr,f? (5) pdkufysdK;edkifwJh v,fajr{u 18˜000 ausmf qHk;&SHK;rSm jzpfovdk opfawmrsm;eJh 84

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


85

obm0&if;jrpfawGjzpfwJh tyifrsdK;pdwfawGeJh ZD0rsdK;pdwf trsm;tjym; qHk;&SHK;ysufpD;rSmjzpfygw,f? BANCA [m EIA udkom aqmif&GufwmjzpfwJhtwGuf obm0ywf0ef;usif ysufpD;qHk;&SHK;r_rsm;udk t"duxm;avhvmcJh+yD; tckwifjycJhwJh tajccHtaqmufttHkydkif;qdkif&meJh jrpfqakH 'orSm rSw D if;aexdik =f uwJh jynfoal wG&hJ vlrp_ ;D yGm;b0 tajymif;tvJehJ epfemqH;k &SKH ;r_awGukd ravhvmcJhygbl;? tJ'DtwGuf jrpfqHka&umwma=umifh jzpfay:vmedkifwJh vlr_pD;yGm;b0tay: tusKd ;oufa&mufr_ (Social Impact Assessment – SIA) udk rjzpfrae vkyaf qmifzhkd vdktyfa=umif;udk tJ'DtpD&ifcHpmrSm azmfjyxm;ygw,f? BANCA jyKvk y f c J h w J h EIA [m jrpf q H k & J h txuf b uf arceJ h arvd c a&a0ukef;wef;wavsSmuf vkyfaqmifcJhwmjzpf+yD; qnfwnfaqmuf+yD;ygu jrpfatmufbufrSm jzpfay:edkifwJh obm0ywf0ef;usif tajymif;tvJtwGuf avhvmr_rsm; ryg0ifyg? xdkhtwl SIA udkrjzpfrae aqmif&Gufzdkh t=uHjykcJhwm[mvnf; a&umwma=umifh qHk;&SHK;epfemoGm;=ur,fh jrpfqHkywf0ef;usifudkom &nfn$ef;ajymqdkcJh[ef&Sd+yD;/ qnfwnfaqmufr_a=umifh jzpfay:vmedkifwJh jrpfatmufbufrSm aexdkif=uwJh jynfolawG&Jh vlr_pD;yGm;b0udk xdcdkufedkifajcudk avhvmzdkh t=ujH yKrxm;ygb;l ?

&if;?jrpf? ? BANCA &Jh jrpfqakH &umwma=umifh a&v$r;f oGm;r,fh ae&mawGukd tjyma&mifehJ jyoxm;yHk

tcktcsdeftxd &Sif;vif;ajymqdkcJhwJh tcsuftvufawGudk jrefrmjynfolawGxJu BANCA tpD&ifcHpmudk avhvmod&Sdae=uolawGu pdk;&drfruif;jzpf+yD; jrpfqHka&umwm

wnfaqmufru _ kd trsKd ;om;tarGtESpw f ck qH;k &SKH ;&Hrk srS u vwfwavmeJ?h tem*wfrmS twd'u k eQ hJ &ifqdkif&r,fhjynfolawGbufu &yfwnfajymqdkvm=uwm awGŒ&ygw,f? 'gayr,fh azmfjyxm;wJh qdk;usdK;awG[m edkifiHtaeeJh jrpfqHka&umwma=umifh?&&Sdvmedkifr,fh tusdK;tjrwfeJh ESdKif;,S^f&if tusdK;tjrwfu ydk}uD;w,fvdkh jrefrmtpdk;&&Jh vsSyfppf0ef}uD; OD;aZmfrif;u &_jrifoHk;oyf+yD;/ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

85


86

qnfwnfaqmufa&;udk qufvyk o f mG ;r,fvhkd ajym=um;cJ[ h efwyl gw,f? “{&m0wD j rpf a &&J h 7 µ e_ e f ; ud k o m ,l w myg? tJ h ' D 7 µ cd k i f e _ e f ; uvnf ; a&tm;vsyS pf pfvnfywf+y;D &if jrpfxyJ J jyefp;D 0ifrmS jzpfv/hkd qnfwnfaqmufwm[m jrpfukd b,fvrkd S rxdcdkufygbl;?” vdkh OD;aZmfrif;u acsyajymqdkcJhw,f? “bDvl;acsmif;}uD;uae a&tm;vsSyfppf xkwf,lvmcJhwm 52 ESpf&Sd+yD? bmrS rjzpfcJhygbl;?” vdkhvnf; ESdKif;,SOfjycJhw,f? 'gayr,fh jrefrmtpdk;&bufuvnf;r&nfn$ef;ovdk tpdk;&&Jh jrpfqHkqnfwnfaqmuf r_udk a0zefuefhuGuf=uwJh jynfolawGvnf; arhaewJh tcsufwck&Sdygw,f? tJ'guawmh jrpfqHka&umwm&Jh txufbuf arceJh rvdcjrpfawGay:u aemufxyf a&umwm 6 ck wnfaqmufr,fh pDru H ed ;f awGyJ jzpfygw,f? 'DprD u H ed ;f awGua&m {&m0wDjrpf&hJ toufaoG;a=umjzpfwhJ jrpfEpS o f , G &f hJ a&qif;tm;udk tqifhqifhxdef;csKyf=uwJhtwGuf {&m0wDjrpfa&pD;e_ef;udk enf;yg;roGm;apedkifbl;vm;? arcjrpfay:u a&tm;vsSyfppfpDrHudef; 5 ck wnfaqmufrSmjzpf+yD; rD*g0yf 2˜800 &SdwJh csDaAG (Chibwe) / rD*g0yf 2˜700 &SdwJh acgifvefzl; (Kawanglangphu) / rD*g0yf 2˜000 &SdwJh zDaZm (Pisa) / rD*g0yf 1˜800 &SdwJh 0laqmuf (Wusok) eJh rD*g0yf 1˜200 &SdwJh ,Deef (Yenam) eJh rvdcjrpfay:rSm rD*g0yf 1˜900 &Sw d hJ vdik Zf m (Laiza) a&tm; vsyS pf pf xkwv f yk rf nfh a&umwmrsm; wnfaqmufrSmjzpf+yD; tJh'DjrpfESpfoG,fqHkqnf;&m jrpfqHk&Jh atmufzuf 5 uDvdkrDwmcefhtuGmrSmrS tcktjiif;yGm;p&mjzpfvmwJh rD*g0yf 4˜100 &SdwJh jrpfqHka&umwmudk wnfaqmufrmS jzpfygw,f? tJh'ga=umifh vsSyfppf0ef}uD;ajymwJh jrpfa&&Jh 7µ yJ,lwmygqdkwm txufu qnf 6 ck r+yD;cif arceJh rvdc jrpfESpf pif;u pD;0ifvmwJh a&qif;e_ef;&Jh? 7 µ e_ef;udk ajymwmvm;/ 'Dqnf 6 ck wnfaqmuf+y;D aemufyikd ;f ajymif;vJomG ;edik w f hJ a&qif;e_e;f tay:rSm wGucf suaf jymwmvmqdw k m &Si;f &Si;f vif;vif;rod&wJh aysmufaewJh uGi;f qufwck jzpfygw,f? wu,fvhkd arceJh arvdcrSm qnf 6 ckwnfaqmuf+y;D / a&qif;e_e;f enf;oGm;vdhk {&m0wD jrpfxJ a&pD;0ifr_ yd+k y;D enf;yg;oGm;wmeJh =uKH &&if jrpfqHka&umwmu vdktyfwJha&udk 7µ xyfydk,lcJh&if bmawG jzpfvmedkifovJ? tJ'h ga=umifh {&m0wDjrpf}u;D tpOfxm0& &Sio f efp;D qif;aewmudk awGŒ jrifvo kd t l m;vH;k / {&m0wDjrpfukd u,fw,fzhkd }u;kd yrf;=uoltm;vH;k / *&kjyo k ifw h t hJ csuu f jrpfqakH &umwm wckuo kd m tm&Hpk u kd w f mxuf jrpfq&kH hJ txufbufrmS wnfaqmufr,fh a&tm;vsyS pf pfprD u H ed ;f 6 ckuv kd nf; pepfwusavhvm okawoejyKoifyh gw,f? edkifiHawmftpdk;&taeeJhvnf; jrpfqHka&umwmwnfaqmufa&;tay: uefhuGuf/ a0zefaer_tay: zsufvdkzsufqD; vkyf=uw,fvdkh oabmrxm;oifhbJ 'Drdkua&pDtpdk;&w&yf&Jh pHee_ ;f awGet hJ nD jynfoal wG&hJ pd;k ?&drrf u _ kd tav;xm;+y;D pDru H ed ;f qdik &f m owif;tcsut f vufrsm;udk jynfov l x l u k vufvrS ;f rD avhvmedik af tmif yGi;f vif;jrifompGm xkwjf yefay;oifyh gw,f? tJ'gro S m jynfoleJh tpdk;& yl;aygif;aqmif&GufwJh edkifiHzGHh+zdK;a&; jzpfrSmyg?

xufatmif

(DVB rS) 86

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


87

{&m0wD/ jrefrmjynf eJΠvdrfnmaewJh e*g;teD

atmif'if

jref r mEd k i f i H & J h ajrmuf z uf z sm;/ ucsif j ynf e ,f u {&m0wD j rpf = uD ; &J h rl v tprS m jrpfqq Hk nf=u;D wnfaqmufaewmudk jrefrmjynfow l &yfv;Hk u tke;f tke;f =uu G =f uu G f uefŒuGuf ae=uygw,f/ {&m0wDjrpf=uD;[m jrefrmEdkifiH/ jrefrmjynfolrsm;&Jh toufaoG;a=um=uD;yg/ w&kwfjynftwGuf a&tm;vSsyfppf"mwfawG xkwfvkyfa&mif;cszdkŒ &nf&G,fcsufeJŒ w&kwftpdk;&ydkif ukr% ` rD sm; aqmufvyk af e=uwJh jrpfqq Hk nf=u;D [m jrefrmjynftwGuf =u;D rm;vSwhJ jyefjyifvŒkd r&wJh ysufpD;qkH;&SkH;r_awGudk jzpfay:aprSmyg/ tcktcsdefujzifh jrefrmtm%mydkifrsm;twGuf tajymif;tvJwckqD a&GŒvsm;&rnfh tcsdefygyJ/ olwdkŒb,fvdk &yfwnf=urvJ/ jynfolvlxk&Jh toHudkem;axmif/ jynfolvlxk&Jh qeNuv kd ufcjH y;D 'Draumif;qd;k 0g;pDru H ed ;f =u;D udk &yfwefŒzdŒk =uKd ;pm;rSmvm;´ 'grrS [kwf w&kwt f pd;k &&Jh tusdK;pD;yGg;udk umuG,f/ w&kwfu ay;urf;aewJh taxmuftyHhawGudk qufvufwnfhrufjyD; qnf=u;D udk qufaqmufaprSmvm;´ jynfov l x l u k a&SŒu zke;f uG,x f m;wmawGukd azmfxw k jf y;D trSew f &m;udk ydI k ydI k odcsiaf ecsed rf mS awGŒae&wmuawmh w&kwt f m%mydik rf sm;eJŒ jrefrmtm%m ydik rf sm; &Jh rpm;& 0cref;ajymaewJh qnf=u;D a=umif&h &Srd nfh tusKd ;pD;yGg;awGta=umif; vdrn f mr_awG ygyJ/orRwOD;odef;pdeftpdk;&[m jrefrmEdkifiHudk w&kwfEdkifiH&Jh vufatmufcH jzpfapawmhrSmvm;´

(1) tapmfum;cH&wJh ucsifjynfolrsm; ucsijf ynforl sm;&Jh jrpfqq Hk nfaqmufvyk af &;udk uefŒuGurf u _ tifrwefrS tm;aumif;/ cdik rf m/ jyif;xefvw S m vGecf w hJ hJ ESprf sm;uxJuae tcktcsed t f xdyg/ 'gayrnfh w&kwt f m%mydik af wGu ucsifjynfolrsm;u jrpfqHkqnf eJŒ tjcm;qnf=uD;rsm; ucsifjynfe,fwGif;rSm wnfaqmufwmudk us,u f s,jf yefŒ jyefŒ=uKd qakd xmufc=H uw,fvŒkd vdrn f ma=u;G a=umf=uygw,f/ [dk;0g;'l;0g; aZmf*rf qdkwm jrpf=uD;em;rSmaewJh trsm;=unfndKav;pm;wJh ucsifacgif; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

87


88

aqmifwa,mufyg/ olu w&kwt f pd;k &u 'Dqnf=u;D awG aqmufwmrSm &,f&, G cf suEf pS cf &k w dS ,fvŒkd tcdkiftrm ,Hk=unfygw,f/ olu 'Dvdkajymygw,f/ "'Da&umwm udpPu &nf&G,fcsufESpfck &dSw,f xifw,f? yxr &nf&G,fcsufu a&tm;vSsyf ppf&zdk@/ 'kwd, &nf&G,fcsufu w¶kwfjynfu jrefrmjynfudk }udK;udkifzdk@/ vHk+cHKa&; xdef;csKyfzdk@ a&umwmudk AHk;wvHk; axmifxm;ovdk vkyfxm;wm? 'ga=umifh udk,fhjynfolawG aorSmudka=umufwJh acgif;aqmifawGu olwdk@ (w¶kwf) bmyJajymajym em;axmif&awmhrSmyJ? ud, k jhf ynfoal wG oef;csaD ozd@k udpjP zpfomG ;+y?D pOf;pm;p&mawG woDwwef;}u;D jzpfomG ;+y?D 'ga=umifh awmfawmfa=umufw,f? igwdk@ tusdK;uenf;+yD;/ olwdk@ tusdK;ursm;aew,f? 'ga=umifhvnf; vufrw S x f ;kd t}uKH jyKcw hJ ,f? t&ifq;kH vufrw S x f ;kd cJw h ,f?ac:cJ&h ifvaJ jymp&m trsm;}u;D &dyS gw,f?" 'l;0g;aZmf*rf[m olŒb0oufwrf;rSm qnfawGusdK;aygufvdkŒ jrpf=uD;em;jrdKŒ=uD; a&v$rf;cH&wm t=udrf=udrf=uKHzl;cJholyg/ oltwGufawmh jrpf=uD;em;jrdKŒeJŒ 18rdkifavmuftuGmrSm wnf&Sdrnfh txyf 50 taqmufttHk wckavmufjrifhrm;rnfh jrpfqHkqnf=uD;[m tcsdefra&G; aygufuGJrnfh AkH;t=uD;=uD;wckygyJ/ ucsifjynfolawG[m 'Dqnf=uD;awG ivsif eJŒ rdk;onf;xefjcif; pwJo h bm0ab;&efa=umifjh zpfap/ vlom;&Jt h rSm; csKd Œ,Gi;f csuaf =umifjh zpfap/ jyKd usysupf ;D jy;D olwŒkd &Jh jrdKŒ/ &GmawG a&v$rf;zsufqD;cH&rSmudk a=umuf&GHŒpdwfeJŒ &Sifoefae=u&rSmyg? 'ga=umifhvJ 2007 ckESpf arvrSm jrefrmppftpdk;& eJŒ w&kwftpdk;&wdkŒ ucsifjynfe,f twGif;rSm qnf=uD; 7 ckaqmufzdkŒ oabmwlvdkuf=uw,fqdkwJh owif;udk =um;=um;csif; 'l;0g;aZmf*rfeŒJ ujcm;ucsiaf cgi;f aqmif 11OD;[m jrefrmppftyk pf ak cgi;f aqmif Adv k cf sKyrf ;ª =u;D oef;a&$ qDukd pmwapmif vufrw S af &;xd;k ay;ydŒk jy;D uefŒuGucf =hJ uygw,f/ olwdkŒcsnf;yJvm;qdkawmh r[kwfygbl;/ ucsifjynfe,frSmaexdkif=uwJh axmifeJŒcsDwJh ucsijf ynfoal wG/ jrefrmEdik if w H 0Sr;f vk;H u jynfoal wGu 'Dqnfaqmufvyk af &;udk &yfwefŒzdŒk w&kwf eJŒ jrefrm tm%mydkifrsm;xH t=udrf=udrf awmif;qdkcJh/ awmif;qdkae=uwm 2007 ckESpfuwJuyg/ 'gayrnfh w&kwftpdk;&uawmh 'DtoHawGudk vkH;vkH;vsm;vsm;rsufuG,fjyKjyD; qnfwnfaqmuf a&;udk qufvufaqmif&u G zf Œkd ydik ;f jzwfxm;yH&k ygw,f/ pufwifbmv 17 &uf/ 2011 rSm {&m0wDjrpfqHkqnfpDrHudef;eJŒ ygwfoufjyD;tvkyf&kH aqG;aEG;yGJ (3§2011)udk aejynfawmfrmS trSwf (1) vSsypf pfprG ;f tm;0ef=u;D Xmeu OD;aqmifusi;f ycJjh y;D 'DprD u H ed ;f eJŒygwo f ufaewJh 0ef=u;D Xmersm;/ ynm&Sirf sm;/ w&kwt f pd;k & ukr% ` u D , kd pf m;vS,rf sm;u jrpfqq kH nfwnfaqmufa&;eJŒygwo f ufjy;D pmwrf;awG wifoiG ;f cJ=h uygw,f? tJ'DaqG;aEG;yGJrSm w&kwftpdk;&bufu CPI Yunnan International Power Investment Co: Ltd (CPIYN) &Jh OuUX rpPwm vD (Mr. Li Guanghua) wufa&mufjyD; "{&m0wDjrpf0Srf;a'o a&tm;vSsyfppfpDrHudef;rsm; wnfaqmufjcif;onf jrefrmEdkifiHvSsyfppf pGrf;tm;vkyfief;rsm;twGuf r[mAsL[musaom a&G;cs,fr_jzpfonf" (Ayeyawady Basin Hydropower Projects are Strategic Selection for Myanmar Electric Power Industry) vdŒk acgi;f pOfwyfxm;wJh pmrsuE f mS 30 &Sw d hJ pmwrf;wapmifukd wifoiG ;f cJyh gw,f? tJ'pD mwrf;rSm

rpPwm vD u "ucsifvlrsdK;rsm;onf jrpfqHkqnfaqmufvkyfa&;vkyfief;udk axmufcH=uonf" 88

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


89

vdŒk wifjyoGm;ygw,f? olu 'Dvdkajymygw,f/ pDrHudef;eJŒygwfoufjyD; avhvmokH;oyfwJh tzGJŒtpnf;awG[m rwlnDwJh bmomw&m;/ b0/ vlrsdK;pk/ ynma&; aemufcHtoD;oD;u a'ocHjynfolawGudkolwdkŒ&Jh oabmxm;ppfwrf;awGudk aumufcHcJhygw,f wJh? tJ'Dppfwrf;awGt& oabmxm;ay;olaygif;&Jh 80 &mcdkifE_H;ausmfu a&tm;vSsyfppf pDrHudef;[m a'ocHjynfolawGtwGuf tvkyftudkif tcGifhtvrf;awGeJŒ 0ifaiGjrifhrm;r_awG zefw;D ay;vdrrhf ,f vdŒk ,H=k unf=uygowJ?h 62 &mcdkifE_H;ausmfu a&tm;vSsyfppfpDrHudef;[m a'owckvkH;&Jh zGHŒ jzdK;wdk;wufr_eJŒ pD;yGg;a&;udk odoo d mom jriS w hf ifay;vdrrhf ,fvŒkd ,H=k unf=uygowJ?h jy;D awmh oabmxm;ay;ol trsm;pku EdkifiH&Jh zGHŒ jzdK;wdk;wufr_eJŒ pDrHudef;aqmif&Gufr_rsm;udk axmufcH=uygowJh? rvGJra&Smifom 14 &mcdkifE_H;avmufu raxmufcHa=umif;ajym&mrSmawmifrS rpPwm vD u tJ'DvlawG[m pDrHudef;a'o jrpfqkHuae yxrqkH; a&$Œajymif;ay;&rnfh wefzJaus;&Gmu jzpfjy;D 'DprD u H ed ;f aumif;a=umif;udt k aotcsmem;rvnf=uvdŒk jzpfw,fvŒkd qifajcay;ygao;w,f/ tJ'D ppfwrf;awGudk b,fwkH;u/ b,folawGu/ b,folawGudk/ b,frSm/ b,fvdk&Sif;jyjyD; aumuf,cl w hJ ,fqw kd mawmh olu &Si;f rjyygb;l / ucsiv f rl sKd ;rsm;u qnfwnfaqmufa&;pDru H ed ;f rsm;udk axmufcH=uw,fvdkŒ ol t&Sif;qkH;eJŒ armufarmufrmrm a=uG;a=umfvdkufwmuawmh 'DjrpfqHkqnfaqmufvkyfa&;udk &yfwefŒzdkŒ enf;vrf;aygif;pHkeJŒ wpdkufrwfrwfawmif;qdkae=uwJh ucsifjynfolrsm;udk t=uD;tus,fapmfum;vdkufwmygyJ/

(2) jrefrmynm&Si frsm;.uefŒuGufcsufudk rsufuG,fjyKjcif; rpPwm vD uajymygao;w,f/ olwdkŒ ukr`%D[m ygwf0ef;usifxdef;odrf;apmifha&Smufa&;udk txl;*¶kpdkufygw,f wJh/ 'gayrnfh vufawGŒrSmawmh olwdkŒ[m olwdkŒ&Jh tvdkqeNeJŒ rudkufnDwJh/ olwdkŒ&Jh qnfpDrudef;udk raxmufcHwJh/ jrefrmynm&Sifrsm;wifjy wJh/ ygwf0ef;usifxdcdkufr_qdkif&m okH;oyfcsuftpD&ifcHpmudk vkH;0vSpfvsL¶ªxm;wm awGŒ&ygw,f? olŒtqdkt& 2008 ckESpf 'DZifbmvrSm CPI uiSg;&rf;xm;wJh w&kwf/ jrefrm ynm&Sif ta,muf 100 ausmf[m {&m0wDjrpfzsm;u jrpfqHkae&mw0dkufrSm uGif;qif;ppfaq;r_awG 6vausmf aqmif&GufcJhygw,f wJh/ jrefrmynm&SifawGu BANCA vdkŒac:wJh Biodiversity And Nature Conservation Association ujzpf j yD ; w&k w f y nm&S i f a wG u awmh CISPDR vdkŒtwdkaumufac:wJh Changjiang Institute of Survey˜ Planning˜ Design and Research ujzpfygw,f? tJ'yD nm&Siaf wG[m uGi;f qif;ppfaq;r_awG jy;D wJah emuf tjyeftvSeaf qG;aEG;r_awGukd 2009 ck ZGefv eJŒ pufwifbmvtwGif; jrpf=uD;em;/ 0l[ef eJŒ tjcm;ae&mawGrSm t=udrf=udrf jyKvkyfcJhygw,f wJh? tJ'Daemuf 2010 ckESpf rwfvrSm CISPDR u {&m0wDjrpfzsm;u qnfwnfaqmufa&;vkyfief;rsm;a=umifh ygwf0ef;usifxdcdkufr_ avhvmokH;oyfcsuftpD&ifcHpm (Environmental Impact Assessment) (EIA) udk CPI xH wifjyygw,f wJh? tJ ' D CISPDR uwif o G i f ; wJ h EIA u qnf w nf a qmuf a &;vk y f i ef ; ud k tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

89


90

ygwf0ef;usifxdcdkufr_ tenf;tusOf;om&SdvdkŒ vkyfoifha=umif; axmufcHwifjyygowJh? 'gayrnfh rpPwm vD u jrpfqHkqnfwnfaqmufa&;udk pGefŒv$wfzdkŒt=uHjyKwJh jrefrmynm&Sifrsm; BANCA uwifjywJh EIA udak wmh vk;H 0ud;k um;jcif;r&Scd yhJ g? tJ'D tvkyf¶HkaqG;aEG;yGJrSmyJ BANCA &Jh OuUXjzpfwJh a'gufwmxifvS uvJ pmwrf;wapmif wifoGif;ygw,f/ olŒpmwrf;uae rpPwm vD eJŒrwlwJh/ ydkjyD;rSefwJhtcsuftvuf awGukd odciG &hf vdu k yf gw,f? uGi;f qif;ppfaq;wJh ynm&Sif 100 ausmq f akd yrnfh BANCA u jrefrmynm&Siaf ygi;f u 84 a,mufyg0ifwmrdkŒ w&kwfynm&Sifrsm;&Jh ta&twGufu 30 ausmf 40 avmufyJ&Sdr,fvdkŒ em;vnf&ygw,f/ jrpf=uD;em;w0dkufu qnfaqmufzdkŒ &nf&G,fwJh ae&mrsm;rSm pHkprf;ppfaq;zdkŒ tcsdef 7 v owfrSwfxm;ayrnfh w&kwfynm&Sifrsm;bufu tuefŒtowfawGa=umifh 2009 ck ZeM0g&D vv,fuae ZGefvtxd 5 vyJ ppfaq;csdef&ygowJh? jyD;awmh BANCA u jrefrmynm&Sifrsm;[m jrefrmeJŒ w&kwftpdk;&t=um;csKyfqdkwJh pmcsKyfpmwrf;rsm;/ em;vnfr_ pmcGsefv$mrsm;udkvJ avhvmcGifh r&&SdcJhygwJh? yl;wGJuGif;qif;ppfaq;r_ jyD;wJhaemuf 2009 ckESpf atmufwdkbmv rSm jrefrmynm&Sif rsm;u EIA tpD&ifcpH mrl=urf;udk CPI xH wifjycJjh y;D 2010 ck/ rwfvrSm tjy;D owftpD&ifcpH mudk CPI xH wifoi G ;f cJw h ,fvŒkd od&ygw,f? BANCA &Jt h pD&ifcpH mxJrmS jrefrmynm&Sirf sm;u w&kwt f m%mydik rf sm;udk "jrpfq[ kH m ucsifwdkif;&if;om;rsm; twGufa&m/ jrefrmEdkifiHom;rsm; tm;vkH;twGufyg tifrwef=uD;rm;vSwJh ,Ofaus;r_tarGtESp=f u;D jzpfwmrdŒk jrpfqq kH nfwnfaqmufa&;udk pGeŒf v$wzf Œkd "t=ujH yKxm;ygw,f? jyD ; awmh v J a&tm;vS s yf p pf " mwf x k w f v k y f z d k Œ twG u f ucsif j ynf e ,f t wG i f ; rS m tqifhqifhxyfjyD;wnfaqmufrnfh t=uD;pm; eJŒ tvwfpm; qnf=uD;rsm;[m {&m0wD jrpf=uD;&Jh zGJŒpnf;r_/ a&aeowW0grsm;/ ZD0aA' eJŒ pdkufysdK;ajrrsm;tay: qdk;0g;wJh oufa&mufr_awG &Srd mS jzpfwt hJ jyif jrefrmEdik if o H m;rsm;tm;vk;H &Jh b0awGukd =u;D rm;pGm xdcu kd af prSm aocsmoavmuf &Sdygw,f" vdkŒ &Sif;jyxm;ygw,f? 'ga=umifv h J BANCA ynm&Sirf sm;u CPI udk "jrpfqq kH nfaqmufvyk af &;udk pGeŒf v$wjf y;D ,if;qnf=u;D tpm; jrpfq&kH hJ txufzuf arceJŒ rvdc jrpfEpS pf if;ay:u oifah wmfrnfh ae&m 2ckrmS tao;pm;qnf ESpfck tpm;xdk;aqmufvkyfzdkŒ" t=uHjyKxm;ygw,f/ jrefrmynm&Sifrsm;&Jh tpD&ifcHpmeJŒ t=uHjyKcsufawGudk w&kwftm%mydkifrsm; pdw=f uKd urf awGŒwm xif&mS ;ygw,f/ BANCA u tm%mydik rf sm;udk ucsijf ynfe,ftwGi;f a&tm; vSsyfppf xkwfvkyfa&;pDrHudef;rsm;udk twnfjyKa=umif; rqkH;jzwfcif odyH`enf;us vlr_b0xdcdkufr_ qdkif&m avhvmokH;oyfcsufawGudk t&nftcsif;jynfh0wJh vlr_a&;odyH`ynm&Sifrsm;eJŒ aqmif&Guf oifha=umif; t=uHjyKovdk qnfrsm;aqmufvkyfjcif;a=umifh jzpfay:vmEdkifwJh aumif;usdK;/ qdk;usdK; tvm;tvmawGukd pDru H ed ;f awGukd twnfrjyKcif aoaocsmcsm rSsrsS ww ok;H oyfzŒkd tav;teuf wdu k w f eG ;f xm;ygao;w,f? 'gayrnfhvJ jrefrmynm&Sifrsm;&Jh wm0efododwifjyr_awGudk w&kwftm%mydkifrsm;u 90

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


91

tvG,fwulyJ trd_ufyHkxJ v$wfypfvdkuf=uygw,f/ tJ'Daemuf olwdkŒ&Jh w&kwfynm&Sifrsm;u wif o G i f ; wJ h jrpf q k H q nf w nf a qmuf a &;ud k axmuf c H w J h EIA tpD & if c H p mud k o m jrefrmtm%mydkifrsm;xH w&kwfynm&Sifrsm;eJŒ jrefrmynm&Sifrsm; yl;wGJa&;om;wJh tpD&ifcHpm tjzpfwifjyjy;D aqmufvyk cf iG &hf ,lcw hJ ,fvŒkd ,lq&ygw,f/ 'Dvekd ŒJ jrpfqq kH nf eJŒ wuG tjcm;qnf=u;D rsm;udk ucsifjynfe,ftwGif;rSm 2010 ckESpfu pjyD; aqmufvkyfaeygjyD/ tvkyf&SifjzpfwJh CPI eJŒ csKyfqdkxm;wJh uefx¶dkufpmcsKyft& BANCA [m olŒ EIA tpD&ifcpH mudk trsm;jynfox l H csjycGirhf &Sb d ;l vdŒk a'guw f mxifvS uajymygw,f/ 'gayrnfv h J oluyJ ygw0f ef;usix f cd u kd rf _ avhvmok;H oyfcsuq f w kd m w=urd w f cgxJ vkyjf y;D auseyf&rnfh udprP [kwyf J t=udrfrsm;pGm vkyfzdkŒ/ jynfolvlxk odem;vnfr_eJŒ yg0ifr_/ vlxk&Jh t=uHay;csufawGudk xnfhoGif; pOf;pm;zdŒk vdt k yfwhJ vkyif ef;pOfwckjzpfw,fvŒkd aqG;aEG;oGm;ygw,f/ olŒ&Jh txif&Sm;qkH; wdkufwGef;csufuawmh tm%mydkifawGtaeeJŒ aemufxyfusef&Sd aeao;wJh avhvmok;H oyfra_ wGukd qufvufaqmif&u G zf Œkd yg?

(3) raocsmwJh tusdK;tjrwfrsm; eJŒ aocsmwJh qk;H &S;Hk r_rsm; w&kwf/ jrefrm tm%mydkifrsm;u qnf=uD;awGwnfaqmufjyD;pD;&if jrefrmEdkifiHtwGuf tusdK;tjrwfawG trsm;=uD;&&Sdvmvdrfhr,f qdkjyD; csJŒum;ajymae=uygw,f/ tJ'Dvdk raocsmwJh tusKd ;tjrwfawGukd xyfcgxyfcgajymjy;D vlxu k kd pnf;&k;H aeayrnfh aocsmvSwhJ qk;H &S;Hk r_awGuakd wmh rodcsiaf ,mifaqmifae=uygw,f? rpPwm vD u 'Da&tm;vSsypf pfprD u H ed ;f =u;D a=umifh jrefrmEdik if &H hJ pD;yGg;a&;[m w[kex f ;kd xdk;wufvmr,f/ pDrHudef;=uD;wckvkH;u tar&duefa':vm oef; ESpfaomif;ausmfukefusrSmrdkŒ 'DpDrHudef;=uD; jyD;oGm;&if jrefrmEdkifiH&Jh yHkaoydkifqdkifr_ (Fixed Assets) xJrSm aemufxyf tar&duefa':vm oef; ESpfaomif; wdk;vmvdrfhr,fvdkŒ qdkygw,f? 'DpDrHudef;=uD;rsm;jyD;&if jrefrmEdkifiHu ESpfpOfxkwfvkyfrnfh vSsyfppf"mwftm; rD*g0wf 20000 &Jh 10 &mcdkifE_ef;/ rD*g0wf 2000 udk tvum;&r,f/ vkyfief;vnfygwfaewJh tESpf 50 twGif;rSm jrefrmtpdk;&twGuf EdkifiHjcm;aiGtusdK;tjrwf tar&duefa':vm oef;aygif; ig;aomif;av;axmif &r,f/ vrf;awG/ wHwm;awG/ ivsifwdkif;wma&;pcef;awGtrsm;=uD;vJ w&kwftpdk;&u tcrJh aqmufay;OD;r,f/ tvkyftudkifawGtrsm;=uD;vJ zefwD;ay;r,f/ jyD;awmh uefx¶du k pf mcsKyyf g oabmwlncD sut f & 'Dqnf=u;D awGukd aqmufvyk jf y;D tESpf 50 vnfygwjf y;D &if jrefrmtpdk;&udk tcrJh v$Jajymif;ay;rSmjzpfvdkŒ usaemfwdkŒ EdkifiHu 'Dqnf=uD;awGudk tcrJh ydkifqdkifEdkifvdrfhr,fvdkŒ qdkygw,f/ olajymorSs awGu jrefrmEdkifiHtwGuf taumif;awGcsnf;ygyJ? 'gayrnfh tJ'D tusdK;tjrwfawG[m wu,fjzpfvmzdkŒ tawmfŒudk tcGifhtvrf;enf; ygw,f? vufawGŒb0rSm 'Davmuf=uD;rm;wJh qnf=uD;awG aqmuf&mrSm ukefuspm;&dwfu cefŒrSe;f wmxufyrkd sm;wwf/ aqmufvyk af &;umvu cefŒrSe;f wmxuf yd=k umjrifw h wfjy;D xGuv f mwJh vSsyfppf"mwftm;uvJ arSsmfvifhwmxuf ydkenf;wwfw,f qdkwm EdkifiHwum qnfrsm;&Jh tawGŒt=uKt H & odae&ygw,f? vufwiftar&duwdkufu tm*sifwD;em; EdkifiHeJŒ yg&ma*G;EdkifiH ESpfck=um;rSm tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

91


92

aqmufxm;wJh a&c&Dwmqnf =u;D (The Yacyreta Dam) udk erlemay;csiyf gw,f/ tJ'q D nf=u;D udk tm*sifwD;em;orRwa[mif; umvdkŒpfrDeef (Carlos Menem) u "tvGJokH;pm;vkyfr_rsm;. txdef;trSwf rSwfwdkifH=uD;" (Monument to Corruption) vdkŒ trnfay;cJhygw,f? aqmufvyk af &;ukeu f spm;&dwu f rlvcefŒrSe;f xm;wJh a':vm oef;aygi;f ESpaf xmifch Ek pS &f m xuf t qrsm;pG m yd k j yD ; a':vm oef ; aygif ; wpf a omif ; wpf a xmif h i g;&m uk e f u scJ h y gw,f / aqmufvyk cf sed u f mvuvJ owfrw S x f m;wmxuf yd=k umjy;D 1983 upwm 1994 usrjS y;D ygw,f/ vSsypf pf"mwftm; wESpu f kd rD*g0wf 3100 xkwzf Œkd &nf&, G x f m;wmrdŒk jrpfqq kH nf&hJ w0ufavmufyJ &Syd gw,f/ 'gayrnfh vkyif ef;pwifvnfygww f hJ 1994 upjy;D 'DEpS f 2011 ckEpS t f xd arSsmv f ifx h m;wJh vSsyfppfyrm%&Jh 60 &mcdkifE_H;yJ ESpfpOfxkwfvkyfEdkifygw,f/ aemufvJ wdk;vmEdkifp&mr&SdyJ qufjyD; avsmhoGm;zdkŒyJ &Sdygw,f/ 'g[mjzifh rSef;acseJŒ rudkufwwfwJh a&tm;vSsyfppfxkwfvkyfa&; qnf=uD;rsm;&Jh xif&Sm;wJh erlemwckyg? 'DOyrm eJŒtjcm;aom tawGŒt=uKrH sm;t& jzpfEikd af jcydrk sm;wmu jrpfqq kH nftygt0if ucsifjynfe,frSm aqmufaewJh qnf=uD;rsm;[m cefŒrSef;wmxufydkjyD; ukefusEdkifw,f/ aqmufvkyfcsdef umvvJ ydk=umEdkifw,f/ jyD;awmh xkwfvkyfEdkifrnfh vSsyfppfyrm%uvJ cefŒrSe;f wmxuf enf;Edik yf gw,f/ 'ga=umifh rpPwm vD ajymaewJh tusKd ;tjrwfawG[m tjynft h 0 wu,fjzpfvmzdkŒ raocsmvSyg/ aemufwcsufu qnfawG&Jh oufwrf;yg/ qnfawGtm;vkH;rSm tvkyfvkyfEdkifpGrf; (vSsyfppf"mwftm;xkwfEdkifpGrf;) oufwrf;&SdjyD; tJ'Doufwrf;[m tESpf 50 xufrydEk ikd yf g? jrpf&hJ tzsm;uae pD;vmwJh a&awGukd qnf=u;D eJŒ ydwq f Œkd [efŒwm;jy;D a&avSmifuef=u;D xJrSm pkpnf;xdef;odrf;vdkufwJhtcsdefrSm a&awGru a&eJŒtwlarsmygvmwJh EkH;awG/ &$HŒawGyg a&avSmifuef=uD;xJ ydwfrdae=uwmyg/ tJ'D EkH;awG/ &$HŒawG u a&avSmifuef=uD;&Jh =urf;jyifrSm oGm;pkyHk=uygw,f/ a&avSmifuef&Jh =urf;jyifu a&xkwfwHcg;=uD;rsm;&SdwJh tjrifhxuf trsm;=uD; ydek ufwmrdŒk 'DE;Hk awG[m a&awGvkd a&xkwaf yguu f ae jrpfatmufyikd ;f udk pD;arsmEdik pf rG ;f r&Syd g/ 'Dvekd ŒJ ESpfawG=umvmwmeJŒ trSs a&avSmifuef=urf;jyif[m ESpfaygif;rsm;pGmpkyHkvmwJh EkH;rsm;a=umifh jrifhwufvmjyD; uefxJrSm avSmifxm;EdkifwJh a&yrm%u ydk enf;vmygw,f/ a&avSmifuefxJ rSm a&enf;wJh twGuf vSsyfppf"mwftm;xkwfEdkifwJh yrm% avsmhenf;vmjyD; vkH;0 'grSr[kwf pD;yGg;a&;t& tusdK;tjrwf&Sdatmif rxkwfEdkifwJhtcsdefrSm tJ'D qnf&Jh oufwrf;ukefygw,f? 'Dawmh rpPwmvD ajymovdk tESpf 50 jyD;vdkŒ w&kwftpdk;&u tJ'D qnf=uD;awGudk jrefrmEdik if u H kd tcrJh v$aJ y;wJt h cgrmS usaemfwŒkd &rSmu Ek;H awG/ jcifawGjynfah ewJh vlvyk t f rdu _ u f ef=u;D awGyJ jzpfaeygvrd rhf ,f? rpPwm vD uajymygao;w,f/ tckvuf&rdS mS ucsijf ynfe,fu qnfwnfaqmufa&; vkyfief;awGrSm tvkyform;aygif; 4819 a,muf vkyfudkifae=ujyD; tJ'DtxJu 1440 [m jrefrmEdik if o H m;awG jzpfw,fvŒkd qdyk gw,f/ 'gayrnfh usaemfwŒkd jrefrmEdik if o H m;awG b,fvt kd vkyf rsKd ;vkyu f ikd af e&w,f qdw k mawmh olurajymyg/ olrajymayrnfv h J tvG,w f ulreS ;f qEdik yf gw,f/ ajrusif;wl;/ ausmufxk/ trd_ufodrf;/ pwJh tajccHtvkyf=urf;awGyJ jzpfjyD; &rnfhvkyftm;cuvJ 92

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


93

w&kyftvkyform;rsm;xuf tqrwefenf;ygvdrfhr,f? olajymrSyJ od&wmu tcktcsdefrSm w&kwftvkyform;aygif; oHk;axmifausmf[m ucsifjynfe,ftwGif;rSm 0ifa&mufvkyfudkifae=ujyD; tJ'Dta&twGuf[m av;aomif;txd vmrnfEh pS rf sm;rSm wd;k vmr,fvŒkd od&ygw,f/ a'ocHjynfoal wG&hJ pum;/ ,Ofaus;r_ukd em;rvnfwhJ EdkifiHjcm;om;awG aomif;eJŒcsDjyD; ucsifjynfe,ftwGif;udk usL;ausmf0ifa&mufjyD; ucsifvlrsdK;rsm;&Jh tjrwfwEdk;xm;&m jrpfqHk/ tjrJpdrf;opfawm=uD;awG/ tbdk;wef awmifjrifhrm;=uD;awG/ vSywJh vGifjyifus,f=uD;awGudk zsufqD;ae=uwm[mjzifh a'ocH ucsifjynfolrsm;twGuf =uD;rm;wJh oufa&mufr=_ u;D jzpfygvrd rhf ,f?

(4) rwlnaD om pHE_H;rsm; rpPwm vD uajymygw,f/ olwdkŒ w&kwftpdk;&u jyXef;xm;wJh a&tm;vSsyfppf"mwf xkwfvkyfa&;vkyfief;rsm;qdkif&m pHcsdefpHn$ef;awG[m (The Chinese Standards) urBmay:rSm twif;=uyfqkH;/ tqifhtwef;tjrifhqkH; pHcsdefpHn$ef;rsm; jzpfw,fvdkŒ 0ifh=uGm;jyD; jrefrmEdkifiHwGif;rSm w&kwt f pd;k &aqmif&u G af ewJh a&tm;vSsypf pf"mwfxw k v f yk af &;vkyif ef;awGrmS pDru H ed ;f a&;qGw J m/ 'DZdkif;a&;qGJwmu pvdkŒ wnfaqmufa&;vkyfief;rsm;txd w&kwfEdkifiH&Jh (The Chinese Standards) pHcsdefpHn$ef;rsm;twdkif; twdtususifhokH;aeygw,f vdkŒajymygw,f/ 'Dawmh olajymovdk wu,f[w k /f r[kwf qef;ppf=unf=h u&atmifyg? 2003 ckESpf pufwifbmvrSm w&kwfjynfolŒv$wfawmfuae obm0ygwf0ef;usif xdcdkufr_rsm; avhvmokH;oyfa&; Oya' (The Environmental Impact Assessment Law) udk jyÏef;cJhygw,f/tJ'D Oya't& w&kwftpdk;&&Jh pD;yGg;a&;tzGJŒtpnf; tm;vkH;[m &nf&G,fxm;wJh pD r H u d e f ; vk y f i ef ; =uD ; rsm;ud k taumif t xnf r azmf r D obm0ygwf 0 ef ; usif x d c d k u f r _ r sm; avhvmok;H oyfjcif; (Environmental Impact Assessment) udk rjzpfraejyKvyk &f rSmjzpfygw,f? jyD;&if tJ'D okH;oyfcsuftpD&ifcHpm (EIA) udk obm0ygwf0ef;usifxdef;odrf; a&; 0ef=uD;Xme (Ministry of Environmental Protection) (MEP) udkwifjyjyD; 0ef=uD;Xmeu vufcHtwnfjyKrS vkyfief;rsm;pwiftaumiftxnfazmfEdkifrSm jzpfygw,f/ wcg 2006 ckEpS f azazmf0g&v D rSm MEP 0ef=u;D Xmeu obm0ygw0f ef;usix f cd u kd rf r_ sm; avhvmokH;oyf&mrSm jynfolvlxk&Jh yg0ifr_ twGufvrf;n$efcsufrsm; (Provisional Measures for Public Participation in Environmental Impact Assessment) udkxkwfjyefn$ef=um; cJyh gw,f/ tJ'n D e$ =f um;csuaf wGxrJ mS EIA twGuf pHpk rf;ppfaq;r_rsm;vky&f mrSm vkyif ef;obm0udk vlxkudk today;&Sif;jyzdkŒ/ vlxk&Jh t=uHjyKcsufawGudk zdwfac:zdkŒ/ b,folawGyg0ifoifhw,f/ b,f v d k e nf ; vrf ; awG o k H ; jyD ; vl x k x H a &muf a tmif a qmif & G u f & r,f (vl x k = um;emyG J r sm;/ t=ujH yKcsuaf wmif;cHjcif;rsm;/ aqG;aEG;yGrJ sm;/ uGsr;f usio f rl sm;yg0ifwhJ pmwrf;zwfyrJG sm;)/ eJŒ vlx&k hJ t=uHjyKcsuf/ wifjycsuf/ pdk;&drfr_awGudk EIA tpD&ifcHpmxJrSm b,fvdkaygif;pyfazmfjy&rnf qdw k mawGukd tao;pdwn f e$ =f um;xm;ygw,f? qdkawmh 'DpHcsdefpHn$ef; (The Chinese Standards) awG[m rqdk;bl;vdkŒ ,lq&rSmyg/ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

93


94

'gayrnfh tJ'D pHcsdefpHn$ef;awGudk jrefrmEdkifiHwGif;u w&kwfqnfwnfaqmufa&;vkyfief;rsm;rSm usio hf ;Hk cJw h ,fqw kd t hJ axmuftxm; wckrrS awGŒ&ygb;l ? jrefrmynm&SifawG &Jh EIA udk w&kwftpdk;&u acsmifxdk;xm;cJhjyD; jrefrmynm&Sifrsm;&Jh t=uHjyKcsufawGudkvJ OayuQmjyKcJhygw,f/BANCA &Jh EIA tpD&ifcHpmwifru jrefrmtpdk;&eJŒ w&kwftpdk;&=um;csKyfqdkxm;wJh pmcsKyfpmwrf;awG/ tusdK;pD;yGg;cGJa0a&; oabmwlnDcsufawG/ pDru H ed ;f tao;pdwf awGuv kd J trsm;jynforl od&adS tmif vkyif ef;vSsKd Œ0Sucf suf (Trade Secrets) rsm;tjzpfz;Hk uG,x f m;=uygw,f? qnf a qmuf v k y f a &; pD r H u d e f ; =uD ; rsm;ta=umif ; vl x k u d k =ud K wif & S i f ; jywm/ vlxk&Jht=uHjyKcsufawGawmif;cHwm/ vlr_a&;/ pD;yGg;a&;/ EdkifiHa&;/ ygwf0ef;usifxdef;odrf;a&;/ wdkif;&if;om;ta&; uGsrf;usifolynm&Sifrsm;eJŒ aqG;aEG;wdkifyifwmawGtm;vkH; vkyfief;rpcifrSm aqmif&Gufjcif;r&SdcJhyg? jrefrmjynfolawGu ucsifjynfe,frSm w&kwfqnf=uD;awG aqmufrnfhta=umif;udk tpdk;&tmabmf jrefrmhtvif;owif;pmu 2009 ckESpf ZGefv 20 &ufaeŒrSmw&kwf/jrefrm ud, k pf m;vS,rf sm; ESpEf ikd if eH m;vnfrp_ mcGsev f m$ vufrw S x f ;kd wJh owif;udk azmfjyawmhryS J 0d;k wd;k 0g;wm; od=u&wmyg? rJacgifjrpfaumfr&Sif (Mekong River Commission) u owfrSwfxm;ygw,f/ jy;D jynfph w kH hJ Environmental Impact Assessment (EIA) rSmygw0f ef;usit f usKd ;oufa&mufr_ avhvmokH;oyfcsuf 10 ck&Sd&ygr,f/ tJ'gawGu (1) jrpf0rS ;f eJŒ jrpfnma'o ouf&rdS sm;wnf&rdS E_ iS hf zGŒJ pnf;wnfaqmufrq _ ikd &f m avhvmok;H oyfcsuf (Basin and Catchment Ecosystems and Habitats);

(2) jrpfa&pD;qif;r_ESifh a&teufwdkif;wmokH;oyfcsuf (River Flows and Water Levels); (3) a&v$rf;rdk;r_obm0 okH;oyfcsuf/(Flooding Patterns) ; (4) tedryhf ikd ;f a&jrKyaf 'o ouf&rdS sm;wnf&rdS E_ iS hf zGŒJ pnf;wnfaqmufrq _ ikd &f m avhvmok;H oyfcsu/f (Wetlands Ecosystems and Habitats);

(5) qnfajrmif;a&oGi;f pepf pdu k yf sKd ;a&;vkyif ef;rsm;qdik &f m ok;H oyfcsu/f (Irrigated Agriculture); (6) tdrfESifh pufr_vkyfief;rsm;wGif jrpfa&okH;pGJr_ESifh qufEG,faom vl?;a& wdk;wufr_qdkif&m avhvmok;H oyfcsu/f (Population Growth in Relation to Domestic and Industrial Water Use);

(7) a&.t&nftaoG;qdik &f m avhvmok;H oyfcsuf (Ek;H ajravsmeh nf;r_tygt0if)/ (Water Quality˜ including Suspended Sediments);

(8) jrpf0uGsef;ay:wGif qm;iHa&0ifa&mufr_qdkif&m avhvmokH;oyfcsuf/ (Saline Intrusion in River Delta);

(9) jrpfurf;yg;rsm;jydKusjcif;ESifh EkH;rsm;ydkŒcsjcif;qdkif&m avhvmokH;oyfcsuf/ (Riverbank Erosion and Sedimentation/Channel Erosion); eJŒ (10) jrpf0rS ;f tedryhf ikd ;f eJŒ jrpf0uGse;f ay:rSm a&v$r;f rd;k r_ pDrcH chH jJG cif;qdik &f m avhvmok;H oyfcsu/f (Flood 94

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


95

rsm;jzpf=uygw,f? BANCA eJ Œ w&k w f y nm&S i f r sm; pH k p rf ; wif j ycJ h w J h EIA [m txuf a zmf j yyg tqifhawGxJu yxtqifh jrpf=uD;em;jrdKŒtxuf jrpf0Srf;eJŒ jrpfnma'o ouf&Sdrsm;wnf&Sdr_ESifh zGJŒpnf;wnfaqmufr_qdkif&m avhvmokH;oyfcsuf omjzpfygw,f/ aemufxyfaqmif&Guf&rnfh avhvmokH;oyfr_awG trsm;=uD;usefaeygao;w,f/ rpPwm vD uajymygw,f/ tckqdk&ifCPIYN u {&m0wD jrpfatmufydkif;rSm txl;avhvmr_awG pwifaqmif&u G af eygjyD wJ/h olajymwJh avhvmr_awGu jrpfatmufyikd ;f a'orSm jrpfa&pD;qif;r_/ okH;pGJr_tay: oufa&mufr_/ jrpfcGJ/ jrpfvufwufrsm;. zGJŒpnf;jzpfay:r_tay:ouf a&mufr_/ jrpfatmufydkif;rSmwnf&SdwJh ouf&Sd/ oufrJhrsm;&Jh wnf&Sdr_tay: oufa&mufr_eJŒ jrpfatmufydkif; a&t&if;tjrpfcGJa0okH;pGJr_tay: oufa&mufr_awG jzpfygw,f? aemufusaeygjyD / 'D avh vmr_ awG ud k qnf =uD ; raqmuf c if u xJ u vk y f & rS m yg/ 'Davhvmr_awGtm;vkH;udk aygif;jcKHjyD;/ vlxk&Jh toHawGeJŒ aygif;pyf/ rSsrSswwpOf;pm;jyD;rS qnf=uD; aqmufoifh/ raqmufoifh qkH;jzwf&rSmyg? Management in the Lower Basin and Delta);

(5) tqkH;tjzwfay;&rnfh tcsdefa&mufjyD jrefrmjynfoal wG[m t&ifuvdk tarSmifxrJ mS r[kwaf wmhygb;l / olwŒkd [m ucsijf ynfe,ftwGi;f rSm jrpfqq kH nftygt0if w&kwq f nf=u;D rsm; wnfaqmufra_ =umifh jzpfay:vmrnfh tusKd ;qufawGukd aumif;aumif;odjrifvm=uygjy?D 'l;0g; aZmf*rftygt0if ucsifjynfolawG[mvJ olwdkŒ ,Ofaus;r_tarGtESpfawGudk usL;ausmfol EdkifiHjcm;om;awG zsufqD;rnfh &efu umuG,fzdkŒ pdwfydkif;jzwfxm;=uolawGyg/ jrefrmjynfow l &yfv;Hk u olwŒkd Ed;k Ed;k =um;=um;/ owd&&dS dS eJŒ ruefŒuGuf rwm;qD;=u&if olwŒkd cspw f hJ {&m0wDjrpf=uD;udk xm0&qkH;&SkH;&vdrfhr,fqdkwm oabmaygufae=uygjyD/ {&m0wDjrpf=uD;[m jrefrmEdkifiH&Jh/ twdwf/ ypPKy`ef/tem*wf umvokH;yg;pvkH;u jrefrmjynfolawG&Jh toufaoG;a=um=uD;yg/ tar&duefEdkifiHu e,l;a,mufjrdKŒawmf=uD;avmuf yrm% &S d w J h qnf = uD ; ud k {&m0wD &J h rl v tprS m wnf a qmuf j yD ; {&m0wD j rpf a &ud k xde;f csKyu f efŒowfjcif;[m rdik f 1300 ausm&f n S v f sm;wJh {&m0wDjrpfa=umif;wavSsmuf jrefrmEdik if &H hJ c&D;oGm;vma&;/ ukef;pnfydkŒaqmifa&;/ pdkufysdK;a&;/ arG;jrLa&;/ ig;zrf;vkyfief;/ ouf&SdoufrJh wdkŒ&Jh wnf&rdS /_ &moDOwk/ pD;yGg;a&;/ use;f rma&;/ vlra_ &;/ obm0ygw0f ef;usi/f qif;&JErG ;f yg;r_wu kd zf suaf &; tm;vkH;tay:rSm qdk;0g;jyif;xefwJh oufa&mufr_=uD;awG jzpfay:aprSmyg? usaemfwdkŒ tcsdefrDrwm;qD;EdkifcJh&if aemuftESpf 20 avmufrSm {&m0wDjrpf=uD;[m jrefrmEdkifiH&Jh ajryHkay:u aysmufuG,foGm;Edkifygw,f?jrefrmjynfoltm;vkH;u {&m0wDudk umuG,af &;[m tm;vk;H eJŒ oufqikd w f hJ trsKd ;om;a&;wm0ef=u;D w&yftjzpf oabmayguaf e=uygjy/D olwdkŒtm;vkH; tpGrf;ukef=udK;pm;jyD; jrefrmEdkifiH&Jh trsdK;om;txdef;trSwf/ trsdK;om;tarGtESpf/ trsdK;om;&wem rdcif {&m0wDudk umuG,f=u/ u,fwif=uygvdrfhr,f? tcktcsed u f awmh orRw OD;ode;f pdef tpd;k &twGuf tqk;H tjzwf wck jywfjywfom;om; csrSwf&rnfh tcsdefyg/ vlxk&Jh jrpfqHkqnf=uD;aqmufvkyfa&;eJŒ ygwfoufjyD; tiftm;jyif;xefwJh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

95


96

rauseyfr_/ uefŒuGufr_awGudk olwdkŒ aeŒpOf=um;ae&ygjyD? jrefrmvlxk &Jh w&kwftpdk;&tay: rke;f wD;r_awG/ w&kwq f efŒusiaf &;pdw"f mwfawGu waeŒwjcm;yd=k u;D rm;vmaew,fqw kd mudv k J olwŒkd oabmayguaf e=uygjy/D tpd;k &tzGŒJ xJu 0ef=u;D tcsKd Œu olwŒkd [m jynfoal wG&hJ ud, k pf m;vS,rf sm;jzpfwma=umif/h jynfolawG&Jh qeNudk vufcHr,f vdkŒ t&dyfta,mifjywmawGvJ awGŒae&ygjyD? wcsdefxJrSm tpdk;&acgif;aqmiftcsdKŒu vlxktoHudk t&ifuvdkyJ rsufuG,fjyKjyD; b,folawGu b,fvdkyJ uefŒuGuyf ap/ jrpfqq kH nf=u;D udk jy;D atmifqufaqmufr,fvŒkd =uK;H 0g;aewmvJ =um;ae&ygw,f? tJ'D 0ef=uD;awGuawmh w&kwftpdk;&jidKjiifrSmudk t=uD;tus,fpdk;&drfwJh/ 'DpDrHudef;=uD;uae olwŒkd cHpm;ae&wJh yk*v ~ u d tusKd ;pD;yGg;awGukd rpGeŒf v$wEf ikd =f uwJh vlawGjzpfygvrd rhf ,f/ b,fvdkyJjzpfjzpf OD;odef;pdeftpdk;&taeeJŒ vlxktusdK;pD;yGg;udk iJhjyD;/ vlxktoHudk em;axmifjyD; jrpfqHkqnfwnfaqmufa&;vkyfief;=uD;udk &yfwefŒzsufodrf;rvm;/ 'grSr[kwf w&k w f t pd k ; &&J h tusd K ;pD ; yG g ;ud k OD ; xd y f y ef q if j yD ; / w&k w f t pd k ; &&J h vuf a tmuf c H b 0rS m quf v uf a ysmf a rG Œ jyD ; jrpf q H k q nf = uD ; ud k quf a qmuf r S m vm;/ qk H ; jzwf c suf c swck u d k jywfjywfom;om;cs&rnfh tcsdefudk a&mufaeygjyD/ vlxk&Jh tusdK;pD;yGg;udk qefŒusifaeorSs/ vlxk&Jh qeNudk rav;pm;orSs/ vlxk&Jh a'goeJŒ wkefŒ jyefr_/ pdrfac:r_udk olwdkŒ&ifqdkif&rSmyg/ {&m0wD awmfvSefa&; paeygjyD/ av;pm;pGm

atmif'if

pufwifbm 22/ 2011 aungdin@uscampaignforburma²org

'Daqmif;yg;twGuf atmufygpmwrf;/ pmtkyrf sm;udk ud;k um;ygw,f/ (1) Ayeyawady Basin Hydropower Projects are Strategic Selection for Myanmar Electric Power Industry by Mr, Li Guanghau˜ CPI Yunnan Intenational Power Investment Co:Ltd (CPIYN), September 2011 (2) obm0ygw0f ef;usiEf iS hf vlry_ gw0f ef;usiq f ikd &f m tusKd ;oufa&mufr/_ a'guw f mxifv/S OuUX/ Biodiversity and Nature Conservation Association (BANCA), September 2011 (3) Environmental Impact Assessment (Special Investigation) On Hydropower Development of Ayeyawady River Basin above Myitkyina, Kachin State, Myanmar by Biodiversity And Nature Conservation Association (BANCA), October 2009 (4) The New Great Wall˜ A Guide to China’s Overseas Dam Industry by International Rivers Network, July 2008 (5) ucsiv f w G af jrmufa&;tzGŒJ OuUX=u;D va&mfaZmif[&m rS w&kwu f eG jf rLepfygwD t=u;D tuJ [l*siaf wmif xHay;aompm ESihf yl;wGyJ g taxmuftxm;rsm;/ rwf 16/ 2011 Ref: Links.... http://www.scribd.com/doc/65339086/LiGuangHua-CPIYN-20110917 96

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


97

jrpfqpkH pfwrf; ({&m0wDjrpf a&wdrfepfrnfavm)

opPmeD (t&if;cHta=umif;) {&m0wDjrpf[m oufwrf;tm;jzifh tESpf (15) oef;&Syd g+y?D vl@oufwrf;eJ@ wGu=f unf&h if &Snv f sS m;vS+yD qdEk ifkd af yr,fh blro d ufwrf;eJ@ qdv k sS iaf wmh EkysKd wt hJ &G,v f @kd qdEk ikd yf gw,f? usaemfw@kd ur?majr}uD;[m oufwrf;tESpf oef; (500) &Sdyg+yD? aep=um0Vm&JΠoufwrf;uawmh ESpfoef; (4500)yg? r[mp=um0Vm/ teEWp=um0VmawG&JΠoufwrf;uawmh rSef;pvdk@awmif r&ygbl;? usaemfajymcsifwmu blrd oufwrf;t& EkysdKvSygw,fqdkwJh 'Djrpf}uD;[m t&G,feJ@rrSsatmif tcktcsdefrSm ,dk,Gif;/ tdkrif; ysufpD; aeygw,fqdkwJh ta=umif;ygyJ? tJhwm b,folawGa=umifhvJ? tJh'Djrpfudk rSDwif;aexdkifcJh+yD; 'Djrpf}uD;&JΠobm0 t&if;tjrpfawGudk rqifrcsifxkwf,l oHk;pGJcJh=uoavmuf 'Djrpf}uD;udk jyefvnfxdef;odrf; apmifah &Smufz@kd wm0efysuu f u G cf w hJ hJ usaemfw@kd wpfawGa=umifyh gy?J rSww f rf;a[mif;awGt& at'D 6 &mpkavmufuwnf;u jrpfwpf0u kd rf mS vlawG tajccsaexdik cf w hJ ,fv@kd od&ygw,f? (yk*rH wdik rf D tESpf 400 apmygw,f)? tck {&m0wDjrpf&JΠtajctae[m jrpfaum}uD;rjzpf&Hkwr,fom usef y gawmh w ,f ? aomif a wG x l x yf v mw,f ? jrpf a &wd r f vmw,f ? t&if E S p f a ygif ; rsm;pGmuwnf;u a&a=umif;c&D;oGm;vmjcif;&JΠtoufaoG;a=um ozG,fjzpfcJhwJh 'Djrpf}uD;[m [oFmweJ@Aef;armftxd (rdik f 800) c&D;om wpfEpS yf wfv;kH oGm;vmEdik yf gw,f? Aef;armf eJ@jrpf}u;D em; (125 rdkif) c&D;uawmh wpfESpfrSm (7 }udrf) om oGm;vmEdkifygw,f? a&enf;aom aEGrSm roGm;vmEdkifyg? tck {&m0wDjrpf}uD; a&pD;,kwfavSsmh cef;ajcmufvm&wJh ta=umif;awGuawmh (1) a&t&if;tjrpf ,dk,Gif;ysufpD; avsmhenf;vmjcif;? ({&m0wDjrpf tygt0if tm&Sujrpf}uD; 9 pif;[m ajrmufzsm; [dr0EWmawmifwef;ay:u a&cJjyifawGu tajccHygw,f? ur?m}uD; ylaEG;vmr_a=umifh tJh'Da&cJjyifawGvnf; wpxufwp ,kwfavsmhvmwm awG@&ygw,f? aemuf vdktyfwJh rdk;a&csdefr&bl;) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

97


98

(2) Global Warming urBm}uD;ylaEG;vmr_a=umifh a&crf;ajcmufvmw,f? (3) obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;r_ todr&SdwJhtwGuf a*[pHepfawG ysufpD;vmw,f? jrpfywf0ef; usifopfyifawGudkckwfw,f? jrpfa=umif;wpfavSsmuf a&$wl;/ owWKwl;/ ausmufwl;&mu xGufay:vm wJhtnpfta=u;awGudk a&xJpGef@ypfw,f? a&xknpfnrf;r_jzpf+yD; jrpfxJrSm&SdwJh ouf&SdoufrJh ZD0rsdK;pHk rsdK;uGJawG ysufpD;qHk;&SHK;r_jzpfw,f? ({&m0wDvif;ydkifawG rsKd ;wH;k r,fh tEW&m,frsKd ;) csi;f wGi;f / ppfawmif; pwJh {&m0wDxu J kd pD;0ifwhJ jrpfvufwufawGuvnf; urf ; yg;+yd K r_ a =umif h j zpf w J h EH k ; awG / oJ a wG ud k jrpf x J u d k wd k u f p m; o,f a qmif v mw,f ? atmufajcrsufESmjyif jrifhvmwJhtwGuf rdk;rsm;wJhtcg jrpfa& vSsHr_awGjzpfvmw,f? ('DESpf 2011 [m pHcsdefwifavmufatmif a&}uD; a&vSsHwJhESpfjzpfw,f) jrpfxJrSm aomifxGef;vmwm[m jrpful;wHwm;awG&JΠab;xGuf qdk;usdK;wpfckvnf; jzpfygw,f? wHwm;awGwnf aqmufwm uef@uGufp&mr&Sdayr,fh jrpfa&pD;a&vmudk taESmifht,Suf ray;r,fh wdkifazsmuf}udK; wHwm;awGaqmufwm ydo k ifah wmfr,fxifygw,f?

(vufiif;ta=umif;) txufuqdck o hJ vdk tzufzufu ,d, k iG ;f ysupf ;D vdu k v f mwJh {&m0wDjrpf}u;D udk b,fvkd u,fwif&&if aumif;rvJ? (t&ifu {&m0wDjrpfa=umif; xdef;odrf;a&;vkyfief;udk usaemfwdk@ rnfrnf&& rvkyfcJh=ubl;? tpdk;&tqufquf vSpfvSsL&SKcJh=uwJh qdk;usdK;awG tck cH&wmygyJ? r=umcifurS v$waf wmfOuUX ol&OD;a&$ref;&JŒ n$e=f um;csuef @J ‘ jrpfa=umif;xde;f odr;f a&;vkyif ef; ’ aumfrwDzGJ@wm =um;vdkuf&ygw,f? tm;}udK;rmefwufvkyf=u&if/ aemufrusaumif;ygbl;) pOf;pm;ae=uwkef; a&epfoludk 0g;ulxdk;r,fh udpPay:vmw,f? tJh'gu jrpfqHkrSm a&umwm}uD; aqmufr,fu h pd yP gy?J tJh'Darc/ rvdc/ jrpfqHka&umwm}uD;awGu r*~g0yfaomif;&Spfaxmif (18000) ausmf xkwv f yk f ay;Edik rf ,fqakd wmh … b,favmuf}u;D r,fh qnf}u;D jzpfr,fqw kd m cef@rSe;f Edik yf gw,f? arceJ@ rvdcjrpfqrkH mS 'Dqnf}u;D aqmufr,f =um;uwnf;u [du k uef@uGu/f 'Duuef@uGuyf gy?J 'D=um;xJ r=umcifu vSsypf pf0ef}u;D OD;aZmfrif;u b,foal wGbmajymajym (obm0 ywf0ef;usix f ed ;f odr;f a&; 0g'DawGa&m/ ukvor*~a&m) 'DpDrHudef;udk quftaumiftxnf azmfr,fvdk@ xkwfazmf a=ujimvdu k w f m[m &nf&, G x f m;yHk r&aomfvnf; rD;yHx k u J kd "gwq f aD vmif;vdu k o f vdk jzpfomG ;w,f? ae&maygif ; pH k u =uG u f = uG u f n H a tmif toH a wG xG u f v mw,f ? wpf b uf u Edik if aH wmftusKd ;pD;yGm;twGuf vkyw f ,fqakd yr,fh (aiGe@J rywfowfwhJ wpfjcm;tusKd ;pD;yGm; awGvnf; trsm;}uD;&Sdygao;w,f) tbufbuf axmifhaygif;pHku avhvmoHk;oyf+yD; qifqifjcifjcif aqmuf&u G &f r,fh udpjP zpfygw,f? b,ftvkyyf v J yk v f yk f ab;xGuq f ;kd usKd ; qdw k muawmh &Spd +ryJ g? tJh'Dvdk pOf;pm;+yD;rS aumif;usdK;eJ@qdk;usdK; b,f[momrvJ csdefqaqmif&Guf&ygr,f? 'Dawmh 'DudpPeJ@ywfouf+yD; vufvSrf;rDoavmuf EdkifiHa&;&SKaxmifh/ vlr_a&;&SKaxmifh/ pD;yGm;a&;&SKaxmifh/ obm0ywf0ef;usifqdkif&m &SKaxmifhawGu avhvmoHk;oyf =unfh&atmif? (vufvrS ;f rSo D avmuf ajym&wmu avhvmoH;k oyfz@kd vdt k yfwhJ owif;tcsut f vuf tjynfhtpHk trSef tuefudk &Edkifzdk@cufcJvdk@yg) 'DudpPrSmvnf; xHk;pHtwdkif;yJ yGifhvif;jrifomr_ 98

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


99

tm;enf;aeygw,f? 0ef}u;D u AB C N A tzG@J avhvmaewm oH;k ESpef ;D yg;&S+d yq D akd yr,fh tvky¶f akH qG;aEG;yGrJ mS befumtzG@J OuUXuawmh (5)vyJ &Sad o;w,fv@kd ajymae=uygw,f? pDru H ed ;f +y;D vd@k vSsypf pf"gwt f m; a&mif;&wJt h cg Edik if aH wmfu tjrwfaiG&ŒJ (30) &mcdik Ef KS e;f &r,fv@kd 0ef}u;D uajymayr,fh wu,fawmh (20) &mcdkifESKef;yJ&r,f? (10) &mcdkifESKef;udk yGJpm;udkay;&r,fvdk@ ajymwJholuajymygw,f? owfrSwftcsdefumv wpfcka&mufwJhtcg EdkifiHawmfu 'DpDrHudef;}uD; wpfckvHk;udk tydkif&r,f? owfrSwf tcsdefumvqdkwm t&ifu tESpf (30) vdk@ odayr,fh tckawmh tESpf (50)vdk@ ajymaejyefygw,f? tqdk;qHk;uawmh befum BANCA (Biodiversity and Nature Conservation Association) tpD&ifcHpm tjynfhtpHkudk jynfolxJudk csrjyEdkif wmyJ? befumOuUX ajymwmuawmh uefx&du k f (w&kwu f rk % ` D CPI eJ@pmcsKycf sKyu f wnf;u tpD&ifcH pmygtcsuaf wGukd ol w d k @ oabmrwl y J xk w f a zmf r ajymygbl ; vd k @ uwd x m;cJ h & w,f w J h ? uJ … &oavmuf tcsuaf wGtay:rSmyJ tajccHo;kH oyf&atmif) jrpfqHkqnf pDrHudef;rS w&kwftvkyform;rsm;&JŒ em;aeaqmif (pufwifbm 16&ufae@jrifuGif;)

(1) pD;yGm;a&;¶SKaxmifh xdkpDrHudef;uxGufr,fh r*~g0yf 18000 &JŒ 10 &mcdkifESKef; (r*~g0yf 18000)udk tcrJhoHk;Edkifr,f? &S,f,mvnf; 15 &mcdkifESKef;xnfhay;r,f? a&mif;&aiGtjrwfvnf; 30 &mcdkifESKef;&OD;r,f? (yGJpm;udk 10 &mcdkif ESKef;ay;&r,fqdkwm [kwfovm;) aemifay:xGef;vmwJh pufrv _ yk if ef;awG&ŒJ xm;0,f a&eufqyd u f rf;u azmfxw k rf ,fph ufrZ_ ek f (tm&SrmS t}u;D qH;k pufrZ_ ek )f awGu oH;k r,fh vSsypf pfyrm%u r*~g0yfwpfaomif;avmuf&rdS ,f? tJ'g w¶kwq f u D jyef0,f&r,f? 2009 jrpfqpkH rD u H ed ;f oabmwl pmcsKycf sKy+f y;D uwnf;u w¶kwu f tJ'aD 'owpf0u kd rf mS ol@tvkyform;awGeJ@ tajccH wnfaqmufr_awGvkyfae+yD? arceJ@rvdcjrpfESpfjrpf&JŒ vuf0J (45) rdkif/ vuf,m (4) rdkiftwGif; opfyifawGudk ckwfvSJo,fwmawG/ a&$/ ausmufrsuf&wem wl;azmfwmawG/ wd&pm?efawGu tp tbdk;wef opfawmxGufypPnf;awGudk w¶kwfjynfudk o,faqmifwmawG vkyaf ewmawG/ vkyaf ewm (2) ESpaf usm+f yv D @kd trsKd ;om; v$waf wmfu, kd pf m; vS,f OD;a*sa,mxl (ucsifwdkif;&if;om;) ajymwmvnf; =um;vdkuf&w,f? wnfaqmufr,fh ajr&Si;f vif;jcif; (Site Cleaning) vky&f if;eJ@awmif olw@kd awmfawmf wGuaf csuu kd af e+y?D aemuf EdkifiHwumrSm tpOftvmvnf;&Sdygw,f? tD*spfu tqrfqnf/ xdkif;u bmrkef;qnf/ olwdk@ wGufcsufcJhovdk a&pD;a&vm Hydrology rrSefwJhtwGuf xifoavmuf vSsyfppf"gwftm;r&? xdef;odrf;c pm;&dwf}uD;vdk@ 0ifaiGeJ@xGufaiG rrSsjzpfaewJh qnfawGyg? ynm&SifawG wGufcsufwmudk txifrao;0Hhygbl;? olwdk@&JŒ puULay:u Equation awG/ enf;enf;vGJ&if 'kuQ}uD;}uD;jzpfwwfwm wifjywmyg? jrefrmjynfuyJ vufyHqnf/ yxr a&odak vSmifEikd rf ,fh yrm%udk rSe;f qxm;wmu 5500 {uyg? 'gayr,fh wu,fvufawG@rSmawmh a&trsm;qHk; 0ifw,fqdkwJh 2010 ESpfrSmawmif 3965 {uayyJ 0ifw,fwJh? tckjrpfqHkqnf&JŒ a&odak vSmifr_ {u ode;f 97²88 &Syd gw,f? xifwikd ;f ayguyf grh vm;? arcrvdc&JŒ a&t&if;tjrpfjzpfwhJ [dr0EWmawmifay:rSm ESi;f awG/ a&cJjyifawG wpfae@wpfjcm; &Sm;yg;vmwJt h jyif aemifvmr,fh tESpf 50 twGif; tJ'Da'orSm rdk;t&rf;acgifr,fvdk@ rdk;av0oynm&Sif OD;xGef;vGif ajymoGm;wmvnf; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

99


100

=um;vdu k yf gw,f? aemufwpfcsufu tESpf 50 jynfhvdk@ usaemfwdk@ jyef&wJhtcg 'Dqnf}uD;[m bmrS oH;k r&wJh tenftESpf awGjynfah ewJh tr_u d u f ef}u;D jzpfaeEdik w f ,fqw kd hJ tcsuyf gy?J

(2) obm0 ywf0ef;usifqikd &f m ¶SKaxmifh 'D j y\emrS m ta&;t}uD ; qH k ; axmif h v nf ; jzpf y gw,f ? jrpf q H k a &umwm wnf a qmuf a &;ud k uef @ uG u f aewJ h t oH a wG x J r S m tql n H q H k ; toH [ mvnf ; olw@kd toHyjJ zpfygw,f? bmjzpfv@kd 'Davmuff ajymae& vJqakd wmh obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f a&; qdkwm jrefrmEdkifiHeJ@om r[kwfyJ wpfurBmvH;k eJ@ oufqikd w f hJ udpjP zpfaevd@k ygy?J

oufqikd &f m0ef}u;D tzG@J u wm0efay;tyfcw hJ hJ (iSm;&rf;c a':vm 1²25 oef;ay;cJ&h ygw,f) befum tzGJ@acgif;aqmifudk,fwdkifu olajymEdkifwJh twdkif;twmuae+yD; olwdk@tcsdefig;vom &cJhwJhtwGuf vHk;0rvHkavmufa=umif; zGifhxkwfajymygw,f? befumtzGJ@0ifwpfOD;jzpfwJh OD;ndKarmifuawmh Edik if jH cm;owif;Xme wpfcek @J awG@qHt k ifwmAsL;wJt h cg olw@kd taeeJ@ 'Dae&mrSm vH;k 0 qnfraqmuf oifah =umif; t}uH ay;wifjycJw h ,fv@kd yGiyhf iG v hf if;vif; ajymcJyh gw,f? qnfwpfckaqmufwJhae&mrSm vdkufemoifhwJhtcsuf (8) csufudk obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&;0g'DawG xkwfazmf wifjyxm;wm&Sdygw,f? a&avSmifuef rsufESmjyifao;&r,f? us,f j yef @ }uD ; rm;ae&if a&vS K yf t m;a=umif h atmuf a jc ausmuf w H k ; awG yG w f w d k u f r d + yD ; ajrivsiv f KS yEf ikd yf gw,f? 'DjrpfqakH e&m[m ppfuikd ;f jywfa&$Œausm (yJc;l uae awmifajrmuf uDvrkd w D m 1000 ausmfoG,fwef;aeonfh ivsifausm) eJ@ 16 rdkifyJa0;ygw,f? 1946u umrdkif;ivsifqdkwJh ivsift}uD;tus,f vSKyfzl;wJh om"u&Sdygw,f? aemufwpfcsufu obm0awmawmifeJ@ pm;usufawGudk rxdcdkufap&? xdcdkufr_ enf;yg;ap&r,fwJh? a&aeowW0g a&atmuftyifi,f ZD0rsdK;pHkrsdK;uGJ Biodiversity awGvnf; tenf;i,fom ysupf ;D ap&rnfw?hJ a&avSmifuefw&kd r,f? aZmufeuf&r,f? qnf&ŒJ atmufbufrmS a&tm;jznf h w if ; ay;Ed k i f w J h jrpf v uf w uf acsmif ; vuf w uf a wG r sm;&r,f ? opf a wm tpdwftydkif;rsm;rsm; a&rjrKyf&? a&xkrnpfnrf;ap&? obm0a*[pHepf xl;xl;jcm;jcm; 100

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


101

rajymif;vJatmif *¶kpdkuf&r,f? qnfu (8) qifhqnf? a&udk wjznf;jznf;jcif; jznfh&r,fwJh? od&oavmufawmh qnfawGu wpfckeJ@wpfck tawmfeD;w,f? owfrSwf xm;wJh ESKef;t&qdk qnfwpfckeJ@wpfck rdkif(60) uGm&r,fwJh? 'grS a&pD;aumif;r,f? a&pD;aumif;rS a&xJudk atmufpD*sifrsm;rsm; &Edkifr,f? tckaqmufr,fhqnfawG[m tJh'DtcsufawGeJ@ b,favmuf udu k n f rD vJ? aemufwpfcku jrpfzsm; qnfaqmufvkdufwm[m [dk;atmufydkif; jrpfajctxd xdcdkufr_awG &SdwJhtcsufyJ? BANCA tzGJ@uvnf; olwdk@qnf&JŒatmufydkif; Downstream jrpfa=umif;wpfavSsmuf tusKd ;oufa&muf r_awGukd tao;pdwf ravhvm&ao;ygb;l wJ?h 'gayr,fh oDtdk&Dt&udk jrpftxufrSm qnfaqmuf&if atmufydkif;rSm xdcdkufr_awG&Sdw,fqdkwmudkawmh vufcH=u+yD;om;yg? txl;ojzifh (olwdk@u rlvpD;ae wJha&&JŒ 7 &mcdkifESKef; om,l+yD; 93 &mcdkifESKef; a&udk v$wfay;r,fvdk@ ajymxm;ayr,fh 'Dpum;u wduszdk@ cufw,f? qnfxJudkpD;0ifwJh a&yrm%udk vdu k +f y;D aomfvnf;aumif;/ owfrw S x f m;wJh "gwt f m;yrm% xGu&f zdS @kd vHak vmufwhJ a&tm; &&Sdatmifaomfvnf;aumif;/ aqmif&Guf&mrSm tajymif;tvJ &SdEkdifwmygyJ? bmyJjzpfjzpf a&pD;uawmh enf;oGm;rSmaocsmw,f? tJ'Dvdkenf;wmeJ@ jrpf0usGef;ay:a'oudk yifv,fa&iefu 0ifa&mufvmrSmyJ? tJ'Da'orSm c&D;oGm;vmEdkifwJh a&a=umif;vrf;u rdkif 2000 ausmf&Sdw,f? a&ief0ifvmwmeJ@ v,fawGysurf ,f? 'Dawmh a&xde;f wHcg;awG wyfay;zd@k vdw k ,f? arcu a&yljzpf+y;D / rvdcu a&at;jzpfw,f? ydwq f nfvu kd w f t hJ wGuf a&umwmxJrmS tJ'Da&ESpfrsdK; oroGm;&if tat;ydkifrSmaygufzGm;wwfwJh owW0guav;awG &SifoefEdkifygOD;rvm;? tar&dum;rSm om;aygucf sed u f s txufuq kd efwwf+y;D OwwfwhJ qJvrf eG if g;awGtwGuaf &umwm wHcg;awGziG ahf y; =uw,fv@kd qdyk gw,f? aemuf a&a=umif;usO;f vm wdrv f mwJt h wGuf c&D;oGm;vma&; cufcrJ ,f?

(3) Edik if aH &;¶SKaxmifh (u) w¶k w f [ m ES p f a ygif ; rsm;pG m uwnf ; u jref r mEd k i f i H u d k Geo-Politics yx0DEikd if aH &;t&/ ta&;ygwhJ Edik if t H jzpf owfrw S x f m;cJw h ,f? jrefrmEdik if rH mS tar&duefvv kd m;wJh tpdk;&rsdK;wwfrSmudk rESpf+rdKŒbl;? 'guawmh obm0w&m; twdkif;yJjzpfygw,f? jrefrmEdkifiHrSmom *syefv/kd zdvpfyikd v f kd tar&dueftajcpdu k f pcef;awG &Sv d mcJ&h if olae@ae@nn ajcmufjcm;aerSmayg?h w¶kwt f pd;k &[m jrefrmEdik if t H pd;k &tay: OD;ae0if;wd@k vufxufuwnf;u tawmftwef=oZm&Sd cJhw,f? tckvnf; EdkifiHa&;=oZmtjyif pD;yGm;a&;=o Zmxlaxmifzdk@ }udK;pm;aew,f? 'gayr,fh jrefrmEdik if u H kd ol@&JŒvufatmufcjH ynfe,ftjzpf oGwo f iG ;f zd@k =uKd ;pm;aew,f? bmnmqdw k mawG uawmh ta=umufveG w f hJ olawGajymaewJh t"dyg` ,rf phJ um;awGom jzpfygw,f? 'Dae@'Dvkd udv k ekd ED ikd if H xlaxmifw,fqw kd m e,fcsŒJ w,fqw kd m acwfr&Sad wmhwhJ oabmw&m; wpf&yfjzpf+y;D jrefrmEdik if H uvnf; 'Davmuf EHjk cmwJh Edik if rH [kwyf gb;l ? (c) aemufwpfcsuu f 'Djynfcikd +f zKd ; tpd;k &vufxufrmS twdu k t f cH Edik if aH &;orm;awGe@J etztpdk;& vufxufu r&cJhwJh tqifajyr_awG &aeygw,f? tjyeftvSef em;vnfr_awG wdk;wufaevdk@ +idrf;csrf;a&; vrf;pay:+yDvdk@awmif ajymwJholuajymaeygw,f? rkef;pudkwdk+yD; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

101


102

csppf ud&k n S zf @kd }uKd ;pm;aewJh 'Dvu kd mv rsKd ;rSm ‘ 'Djrpfqq kH nfjy\em ’ [m trsKd ;om;nDnw G af &;udk +zd K cG i f ; r,f h pH e uf w ef t jzpf ajymif ; vJ v mrS m ud k owd x m;a&S m if & S m ;zd k @ vd k y gw,f ? (ucsifwdkif;&if;om;awG ta&;eJ@vnf; ywfoufaewJh) 'g[m tpdk;&eJ@ twdkuftcH&JŒ tm;prf;yGv J @kd jrif&if (od@k r[kw)f tJ't D oGiaf &mufomG ;&if qd;k usKd ;awGyJ ay:ayguv f mp&m &Syd gw,f? 'Dae&mrSm pufr0_ ef}u;D OD;pd;k ode;f ajymoGm;wJph um;[m tifrweftwk,al v; pm;zd@k aumif;ygw,f? aumufEKS wjf y&&if (usaemfw@kd tygt0if usaemfw@kd u +rw J mr[kwb f ;l ? tck&mxl;&mcH tm%m/ tcGifh tm%mtm;vHk;uvnf; udk,fydkifr[kwfbl;? 'gayr,fh jynfaxmifpkorRw jrefrmEdkifiHawmf}uD;eJ@ om;pOfajr;qufaom jynfolawGuawmh xm0&wnf&SdaerSm jzpfygw,f? 'ga=umifh 'DudpPa=umifh pnf;¶Hk;r_ rysufjym;yJeJ@ pnf;vHk;r_csdeJ@ roGm;apyJeJ@ 0dkif;0ef;aqG;aEG; qH;k jzwf=u&if ydak tmifjrifr,f) ynm&yfqdkif&m tvkyf¶HkaqG;aEG;yGJ pufwifbm 17 - 2011

(4) vlr_a&;¶SKaxmifh (u) a'ocH ucsiw f ikd ;f &if;om;awG twGuu f awmh 'Darcrvdcjrpfq[ kH m bd;k bGm;awG&ŒJ ,Ofaus;r_ tarGtESpf wpf&yfjzpfygw,f? olwdk@udk,fwdkifvnf; tifrwef wefbdk;xm;wJhae&mrdk@ pdwfESvHk;xdcdkuf a=uuGJ=urSm aocsmygw,f? aemufwpfcsufu 'DjrpfqHk[m jrefrmEdkifiH&JŒ wefzdk;xm;wJh &Sm;&Sm;yg;yg; ¶_cif;awGxJu wpfckjzpfygw,f? a&umwma=umifh 'D¶_cif; aysmufqHk;oGm;&if wpfjcm;b,ft&meJ@rS tpm;xdk;vJvS,fvdk@ r&ygbl;? (c) a&umwm txufydkif;u aus;&Gm 100 avmuf[m tawmfrsm;rsm; ajymif;a&$Œ ay;=u&r,f? w¶kwf ukr% ` u D aexdik zf @kd tpm;xd;k avsmaf =u;ay;r,f qdak yr,fh bd;k pOfabmifquf aexd k i f v mcJ h = uwJ h ae&mud k b,f o l r S rpG e f @ cG m csif = ubl ; qd k w m "rR w mjzpf y gw,f ? (befumwpfOD;jzpfwJh OD;ndKarmifuawmh qnf&Spf ckydwfvdkuf&if a&v$rf;rdk;oGm;r,fh {uu wpfoed ;f av;aomif; av;axmifig;q,f &Sw d ,fv@kd ajymygw,f? tJ'aD &atmufxrJ mS wHwm;awG/ vrf;awG epfjrKwfoGm;rSmrdk@ ul;oef;oGm;vma&; ysufr,f? vkyfief;udkifief;awG ysufr,f? pdwaf omua&mufr,f? (*) 'Dqnf wnfaqmufa&; vkyif ef;awG vkyu f ikd zf @kd w¶kwf tvkyo f rm;awG aomif;eJ@cs+D y;D a&mufvmr,f? olwdk@ 'Dqnfr+yD;rcsif; ESpfeJ@csD+yD; tajccsaexdkif=ur,f? (tenf;qHk; 8 ESpfuae 15 ESpftxd) tJ'Dtcg aoG;aESmr_awG jzpfrvmEdkifbl;vdk@ b,foltmrcHEdkifovJ? w¶kwfjynfrSm a,mufsm;OD;a&eJ@ rdef;r OD;a&rrSsvdk@ owdk@orD; vlukeful;r_awG &Sdaewmvnf; tm;vHk;todyJ? 'gawG[m rjynfhrpHk vufvSrf;rDoavmuf wifjyvdkufwm jzpfygw,f? 'DjrpfqHkqnf wnfaqmufvdkuf&if jzpfay:vmEdkifwJh tusdK;tjypfudk wwfodolawGu avhvmwifjy+yD; trsm;us,u f s,jf yef@jyef@ odEikd af tmif aqmif&u G af y;=u&ifaumif;r,f? tcktcsdefrSmawmh {&m0wDta&;[m tm;vHk;ta&;ygyJ?

opPmeD

102

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


103

0wˆKwdk

ae0ef;udck ;l qGwjf cif; armifp;kd csdef ndK0if;armifaqG;aEG;+yD;aomtcg vSrdk;aESmif;/ rsdL;rif;atmifESifh okcat;wdk@okH; OD; rSmrausreyfjzpfoGm;=uonf/ ndK0if;armif.pum;vkH;rsm;uavxJwGifaysmufuG,foGm; aomfvnf;olwdk@okH;OD;l.&ifxJwGif aysmufuG,froGm;yJ pum;vkH;rsm;u tawmifhvdkuf eifaeavonf/ ,ckw}udrf t,ltqrwlr_u tvkyfwGJvkyfIr&Edkifawmhavmufatmif yifqef@usifaoGzDaeav+yD EdkifiHa&;v_&Sm;r_wGif pnf;&kH;a&;rlw&yf &SdaecJhonf/ wl&maygif; vkyfrwl&mcGJvkyf/ aoe*FAsL[mESifhenf;y&d,m,f rwlaomtcg tb,fr#yifaygif;pnf; vkycf siyf gonfqakd omfvnf;aygi;f vkyI f r&Edik af wmhyg? EdkifiHa&;vkyf&Sm;r_ twGuf aqG;aEG;yGJpum;0dkif;udk acwW&yfem;vdkuf=u+yD;aemuf tcef;usOf;uav;xJwGifaq;vdyfaomufoluaomuf xdkifvsufpOf;pm;olupOf;pm; xdkif &mrSxum r_dif;ndK@jymaom rdk;aumif;uifudkai;arm/ ysHv$m;iSufawGu [if;vif;jyifxJwGif acgufwkef@0JysHae=uonf? udk=uHwdkif;atmifu ysHv$m;iSufawGudk=unfhum ysHv$m;rsm;0JysHul; vl;ouJhodk@ ol@tawG;rsm;u ul;vl;,Sufwifvsuf/ ndk@IarSmifaomwdrfwdkufwdrfpdkifrsm;u olw@kd awG@qkaH qG;aEG;&m tvkyo f rm;&k;H cef;uav;udk ik@H =unfah ecJah vovm;yifrod? rdk;aiG@rdk;r_efrsm;udk o,faqmifvmonfh rkwfokefavjyif;u olwdk@pnf;a0;&mt cef;av;xJodk@ 0ifvmvdkuf=u xGufoGm;vdkuf=u wdkufcef;uav;. acgif;rdk;oGwfjym;rsm; onf ykpOf;awmifyHcwfouJhodk@ wzsyfzsyf jrnfa}uG;aeonf? t&m&mwdkif;&kef;&if;qefcwf jzpfaeonf/ ta&;}uD;onfh EdkifiHa&;vkyfief;rsm; wdkifyifaqG;aEG;vdkv#if TbkH&dyfomozG,f jzpfaom&kH;cef; uav;xJwiG f v#@d 0Suaf qG;aEG;=uonf/ cwfvrS ;f vSr;f ywfywfvnfwiG f vlae &yfuu G rf sm;&Sad eonf/ 'Dru kd a&pDtpd;k &w&yfay:xGe;f vm+y;D vlxv k ufxo J @kd vlxt k m%m jyefvnfoufa&mufvmcJyh gu T&k;H cef;uav;udk ordik ;f jywdu k t f jzpfziG v hf pS x f m;&vdrrhf nf? &Spfq,fh&Spfta&;awmfykHudk ppftkyfpku tm%modrf;,l+yD;aemufydkif; vufeuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

103


104

udkifawmfvSefa&;tiftm;pk udk,fpm;vS,frsm;ESifh ajray:'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;rSmT t vkyform;&kH;cef;uav;xJwGif t}udrf}udrfaqG;aEG;wdkifyifcJh=ubl;onf? ,QKvnf;qkHqnf; aqG; aEG;ae=ujyefonf/ ordik ;f v_y&f mS ;r_ rsm;udak rG;&m&k;H cef;uav; yifjzpfonf? onf&;Hk cef;u av;xJwiG f aqG;aEG;cJo h t l rsm;pkrmS vufeufuikd af wmfveS af &;od@k a&mufomG ;cJ=h ubl;onf/ ajratmufvyk if ef;/ ajratmufv_yf&Sm;r_. A[kdwm0efudk wcgw&HY onf&kH;cef;uav;uyif wm0efxrf;aqmif cJb h ;l onf? ,QKvnf;ausmif;om;or*ESifh EdkifiHa&;tzGJ@tpnf; ajcmufzGJ@rS udk,fpm;vS,frsm; onfordik ;f jzwfoef;jcif; xJutvkyo f rm;&k;H cef; od@k a&mufvmcJ=h uonf? 88ta&;awmf yk}H u;D . ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&; 'Drdkua&pDa&; vlxktpdk;&zGJ@pnf;a&; vlxkpdwf "gwfESifh awmfveS af &;udk rsKd ;qufopfrsm;od@k vufqifu h rf;a&;v_y&f mS ;r_uakd zmfxw k &f efjzpf onf? ppftyk pf . k ppftm%m&Sipf epfwnfwef@ &Sio f efa&; 2008zG@J pnf;ykEH iS hf oef;a&$/oed ;f pde/f ppftyk pf u k q kd ef@usiaf &; v_yf&Sm;r_vnf;jzpf&rnf? OD;aqmifaqG;aEG;ol ndK0if;armifudk vli,fxkudk,fpm;vS,ftoD;oD;uav;pm; cspfcif=uonf/ 88ta&;awmfykH}uD;wGif ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;rsm;or*tzGJ@csLyf (A u o) ausmif;om;tjzpf v_yf&Sm;pOf toufq,fhckESpfESpf / 1989 rSpI tif;pdefb0w uUodkvfwGif wufa&mufc&hJ onf? q,fpEk pS w f pkonf ,rrif;wdik ;f jynfwiG f rGe;f =uyfvpS mG ppfaxmufvrS ;f a&;. ppfa=uma&;wGif touftEW&m,fusa&mufpGmwdkufyGJrsm;jzifhjzwfoef; cJh&onf? axmifrSxGufvmcJhpOf rdcifudkrawG@& axmifwGif;rSom;vGwfajrmufvmrnfh&uf udak pmif&h if; uG,v f eG cf o hJ nf/ tpfrjzpforl mS aq;&kw H uf+y;D uav;rD;rzGm;Edik o f jzifh qif;&J rGaJ wjcif; '%f&m'%fcsufjzifh aoqkH;cJhonf/ rdcifaum uav;ygt&yfvufonf vufxJ rSwqifh aorif ; aemuf o d k @ aumuf a umuf y gatmif v d k u f y goG m ;cJ h = u&onf ? zcif u 1973 ppftm%m&Sifpepfqef@usifa&; ausmif;om;tvkyform; v_yf&Sm;r_wGif yg0ifcJhonf/ tif;pdef rD;&xm;pufacgi;f tvky&f t Hk vkyo f rm;acgi;f aqmif axmifu;kd ESpu f sco hJ nf? axmifuxGuf vmcJph Of qdkufum;eif;onf/ qdkufum;tvkyform; ndK0if;armif axmifuxGufvmpOf zcif.qdkufum; tvkyfudkyJ0ifvkyfonf/ zcif. tvkyform;pdwf"gwft&dyf tm0gowGifEdkif iHa&;v_yf&Sm;cJhonf/ xrif;eyfreS af &;twGuf c&D;p&dwf twGuq f u kd u f m;eif;+y;D 0ifaiG&,l onf/ c&D;p&dww f jym;wcsyu f kd b,fo@l udrk rS awmif;cHc?hJ ud, k yf ikd v f yk t f m;jzifh Edik if aH &;v_yf &Sm;r_p&dwu f &kd mS ,lco hJ nf? olu ordkif;udk,kH=unftm;xm;avhvmol/ aemufwcku tzdESdyfcHvlxkudk cspfcif &dkusdK;vSpGmudk,fpm;jyKvdkpdwf vGwfajrmufapvdkonfh pdwfqENu cdkifcef@}uD;rm;cJhonf/ ppftm%m&Sipf epfu vlxu k q kd if;&JwiG ;f od@k yd@k onf/ 'Dru kd a&pDEiS hf vGwv f yfru _ akd csre_ ;f &du k f csLd ;jcif;jzifh ppftkyfpktwGuf tm%mESifhudk,fusdK;pD;yGm;wdk@cdkifusnfvmapcJhonf? ppftm%m &Sifpepfudk tzdEydS cf v H x l t k oD;oD;u wdu k yf rJG sm;jzifh rzsuo f rd ;f Edik o f r# umvywfv;Hk b,f awmhrS 'Dru kd a&pDEiS hf vGwfvyfcGifhr&&SdEdkif/ xdkodk@tcdkiftrm ,kH=unfcJhol/ vuf&Sd ppftm%m &SifpepfESifh ordkif;xJu ppftm%m&Sifpepfrsm;uvnf;/ xdkodk@yifoif=um;cJhonf/ 'Drdkua& pD ESifh vGwfvyfa&;rSefor# aoG;yifv,fxu J t&d;k awmifwef;ay: rSmyGio hf nfyh ef;yGirhf sm;jzpf onf[k ol,=Hk unf vufcx H m;onf? 104

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


105

vlxktoD;oD;vlrsdK;toD;oD;tm; u|efjyKzdESdyfonfh&ef oludkaphpyf aqG;aEG;tajz&Sma&;twGuf b,f a wmh r S raqG ; aEG ; vk d o l / &ef o l . acsr_ e f ; r_ u d k ck c H a e&pOf aqG ; aEG ; yg&apvd k @ arwWm&yfcHawmif;yef&wmavmuf 'l;axmuftnhHcHwmb,f rSm&SdygawmhrvJ/ ckcHppfrS xdk;ppftqifhodk@ vlxktoD;oD;u toifha&muf&Sdaeygv#uf aphpyf aqG;aEG;&ef&efoludkawmif;qdk onfh twGuv f x l u k kd &efo@l ajcz0g;atmufo@kd xyfru H sa&muf apcJo h nf[yk ifojl rifavonf? wcgw&H ndK0if;armif rcsdwifuJ jzpfvmum tvGeftusL;pdwful;,Of=unfhonf? wu,fvdk@rsm; olom vlxkacgif;aqmifjzpfvmcJhv#if xdktodef;toef;aom vlxkawG&J@ tiftm;awG ESifh vGwfvyfa&;wdkufyGJawGudk wyGJ+yD;w+yD;/ wcsD+yD;wcsD/ csDwufqifEGJ vdkuf&&if v_yf&Sm;awmfvSefvdkuf&&if b,favmufaumif;rvJ? atmifoD; atmifyGifhawG b,favmuf qGwfcl;EdkifavrvJ? tckawmh tiftm;pk wpk&J@ acgif;aqmifr#om? bmrS r[kwf? odk@aomf ordkif;acwfawGxJu ausmif;om;acgif;aqmifawGqdk&if 'DvdkyJ tiftm;pkao;ao;uav; uae vlx}k u;D udk odr;f ayG@ ac:aqmifc&hJ onf r[kwv f m;? xdo k rdik ;f ud=k unfu h m tm;wufvmcJh jyefonf? avmavmq,fwGif 2006 ESifh 2007 oHCm/ ausmif;om;/ vlxk v_yf&Sm;tHk =uGawmfvSefrlwGif yg0ifcJh=uonf? rsKd;qufopfvli,frsm;udk vufwGJ aygif;pyfxm;&onf? olwdk@onfum; xdkwdkufyGJxJwGif ppftm%m&Sifpepfqdkwm bmvJ/ b,fvdk t&omvJqdkwm udk prf;oyfcGifh&cJholrsm; jzpfonf? vlrlvufawG@b0ESifh 'Drdkua&pDwdkufyGJudk cGJjcrf; pdwfjzm&mY tm;aumif;pjyKvm+yDqdkaomfvnf; a&S@wGif a&muf&dSvmawmhrnfh wdkufyGJrsm;Y rnfonfh enf;y&d,m,fjzifh wdkufyGJ0if& rnfqdkonfudk rH_0g;0g; jzpfaewwf=uonf? xdkrsKd;qufopfrsm;onf 88rsKd;qufopfESifh q,fhudk;ESpf/ q,fh&SpfESpfuGmjcm;onf? 2007awmfvSefa&;wGif oHCmawmfrsm;/ ausmif;om;ESifh vlxkudk ppftkyfpku acsr_ef;owfjzwf cJo h nf?“odw&f ufpufwhJ zufqpf ppfbv D ;l awG/ppfacG;awG/ odw+f y;D zdEySd =f urf;wrf;w,f? vlrqefb;l ? vl r [k w f b l ; ?”[l I &if x J w G i f emusnf ; emusif c g;oD ; &if ; Ed k i f i H a &;,H k = unf c suf j irf ; ud k pwifwnfaqmufc=hJ uonfh rsK;d qufopfrsm;jzpfonf? wcsK@d rsK;d qufopfw@kd wGif OD;aESmuf. wHcg;0Y xdjk irf;onf wpfaeavonf? ,H=k unfjirf;rSm tjcm;r[kwf awmfveS af &;tawG;tac:yif jzpfonf? vGecf o hJ nfh q,fih g;rD;epfcef@u aqG;aEG;pOf Tod@k yif ud! k 0kd ifarmifu [pfa=u;G cJo h nf? “&S p f q ,f h & S p f ta&;awmf y H k } uD ; rS m aum ud k ; q,f c k E S p f a &G ; aumuf y G J r S m yg tzdEySd cf v H x l w k &yfv;kH &J@ onf;yGwEf v S ;kH xJu b0aygirf sm;pGmxJu toufay; awmif;qdv k u kd w f mu ppftm%m&Sifpepfzsufodrf;a&; jzpfw,f? vlxktpdk;& tm%mxlaxmifa&; jzpfw,f?,QK 'Dru kd a&pDtiftm;pkwcsK@d [m ppftm%m&Siaf wGe@J vufw+JG y;D vlral &;vkyaf evd@k ppftm%m&Sipf epf zsufodrf;EdkifrSm r[kwfzl;? ppftm%m&Sifpepfudk rzsufodrf;Edkifor# umvywfvHk; b,fawmhrS 'D r d k u a&pD r&Ed k i f b l ; ? b,f p pf t m%m&S i f p epf eJ @ b,f p pf t k y f p k u rS vl x k t m%mud k tvG,fwulv$Jajymif;ay;cJhwmrsKd;/ 'Drdkua&pDeJ@ vGwfvyfcGifh&&dScJhwmrsKd; awG@bl;w,fqdk&if ajymprf;yg? b,fvl@tzGJ@tpnf;rSm &&dScJhw,fqdkwm ajymprf;yg? usaemfwdk@udk ordkif;u txift&Sm;jyocJh+yD;+yD/ oif=um;cJh+yD;+yD r[kwfvm;? vGwfvyfa&;qdkwm wdkuf,lrS&w,f? wdu k , f rl &S r,f?” tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

105


106

cwfjywfjywf aqG;aEG;cJ+h y;D onfah emuf acwW&yfem;cJ=h ujcif; jzpfonf? tem;,lpOf;pm; awG;awmqJrmS yJ Zlvikd 0f gqrkd ;kd u tH@k rdi_ ;f &Djymvm&mrS w0ke;f 0ke;f w'dik ;f 'dik ;f &Gmcsvu kd o f nf? wmwref usKd;aygufoGm;onfhtvm; oGefcsvdkufonf? ud}k uw H ikd ;f atmif ESihf udak qmifwikd ;f ajrmufw@kd nDtudu k wa[;a[; atmf[pf&i$ jf rL;pGm rd;k udk }uKd qv kd u kd =f uonf? &moDuylpyfpyf/ tawG;awGu tdu k pf yfyal vmif? xdt k ylrsm;udk okcat; ESifh rsKd;rif;armifwdk@u rdk;a&at;at;jzifh aq;a=um arsmcsvdk=uonf? udkaEGatmif ESifh oef;aX;aZmfw@kd u tcef;a'giw hf iG f +ird o f uf ausmufqpf&yk jf zpfaecJ=h uonf? oHCmacgi;f aqmifw@kd . rSm=um;csuf twdik ;f jyefvnfaqG;aEG;&ef pum;vH;k rsm;udk aumufoif;aumufaeqJ? rv_yrf ,Su?f wokw+f y;D wokwf tkypf zk @JG um ajy;0ifvmaeaom rd;k aiG@a&r_erf sm; onf rd;k wdrrf sm;udk ai;armh=unfh aeaom olw@kd rsuEf mS rsm;ay:od@k wvGiv hf iG hf yufzse;f vmaecJo h nf? yef;wcif;. a&mifpykH ef;yGirhf sm; ay:odk@ at;jr rdk;r_efrsm; usa=uGqif;oufvmouJhodk@yif jzpfonf? ud}k uw H ikd ;f atmifuyJ aqG;aEG;yGjJ yefvnf pwifz@kd vH@_ aqmf owday;vdu k f onf? “rdk;&GmwHk; vGwfvGwfvyfvyf ajymqdkaqG;aEG;=u&atmif? rdk;oH avoHeJ@ qdkawmh tm;&yg;& atmf[pf aqG;aEG;vd@k &wmaygAh sm? b,forl S r=um;Edik af wmh bl;? [kww f ,faemf tud}k u;D udk!dk0ifarmif? toHudk xdrf;xm;p&m rvdkawmh bl;ayghAsm [kwfvm;?” (c) 'kwd,ydkif; aqG;aEG;yGJudk aEGatmifu pwifvdkufonf? aEGatmifu txufArmjynf oHCmhor*~rD S ud, k pf m;vS,jf zpfonf? tdajE}N u;D vGe;f ol? wnf=unf+ird o f ufveG o f ?l tom;ndKnKd oGm;azG;azG;? rsufwGif; csKdifh0Srf;xJrS rsufvHk;ESpfvHk;rSm "l0H=u,fvdkawmufvufaeonf? pum;ajymv#if wvHk;csif;pD+yD; yDyDoo qdkif;qdkif;wGJ@wG@J ajymwwfol? ol@rdbrsm;u yckuUL =uufoeG yf &JG ykH ikd &f iS af wG? “apmapmu udn k Kd 0if;armif aqG;aEG;wJt h wdik ;f yJ &efou l kd wdu k yf rJG ygyJ awG@qHak qG;aEG; tajz&Sma&; awmif;qdkaevdk@ ESpfaygif; ESpfq,fausmf =umcJh+yD;+yD? bm'Drdkua&pDrS r&cJhbl;? ppftm%m&Siaf wGukd bmwckrS r&kyo f rd ;f ao;bl;? ppftyk pf &k @J aumufuspw f ahJ &G;aumufy+JG y;D oGm;+y?D bm'Drdka&pDrS ppfv$wfawmfudk vHk;0 t,Hkt=unfr&dScJhbl;? tacsmiform;awG ppftkyfpk aemufvdkufawG ajymovdk EdkifiHa&;tajymif;tvJ jzpfvmvdrfhr,f/ apmifhar#mf=uygqdkwJh 0g'jzef@rlawGudk usaemfwdk@ awmfvSefa&;tiftm;pkawGu qef@usifcJhw,f? tJh'Dvdk 0g'jzef@ +zd K cG J r l a wG a =umif h usaemf w d k @ xJ r S m aoG ; uG J u k e f = uw,f ? 0g;tpnf ; ajyuk e f w ,f ? awmfvSefa&;rvdkawmhbl;/ wdkufyGJrvdkawmhbl;qdkwJh uaomif;ueif; tawG;tac:awG ay:xGuv f mcJw h ,f? 'Draumif;qd;k 0g; tacsmiform;0g'[m awmfveS af &;udk 0ifa&mufpu JG yfae+y?D ” oufjyif;&d_uf&_vdkufum tm;,lvdkufonf? ezl;ay:0Jusaeaom qHr#ifrsm;udk oH;k av;}urd f vufjzifo h yfwifvu kd o f nf? wa,mufjcif;. rsuEf mS rsm;udk pl;&Jaom t=unfrh sm;jzifh =unfo h nf? “'DtwGuf usaemfw@kd b,fvkd uko=urvJ? 'Dtcsuu f ykd g aqG;aEG;=u&vdrrhf ,f? 'Dawmh q&mawmfawG oHCmawmfawG&J@ rdef@rSmcsuft& ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&; wdkufyGJawGudk 106

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


107

vlxkxJrSm &Sifoefaezdk@ usaemfwdk@[m pGef@v$wfpGef@pm;}udK;pm; ae=u&r,f? ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&;qdk&mrSm ppftkyfpk&J@ 2008 ppfu|efjyKa&;zGJ@pnf;yHkzsufodrf;a&;[m t"duvkyf&rJh tvkyfyJ? aemufv =o*kwfv &Spfq,fh&Spf ta&;awmfyHk ESpfq,fhoHk;ESpfajrmuf txdrf;trSwfudk wdkufyGJwckckeJ@ azmfxkwfrJh tpDtpOfudk usaemfwdk@taeeJ@ bmrSuef@uGufp&mr&dSbl;? b,fvdkwdkufyGJazmfrvJ? b,fvdkyHkpHeJ@ wdkufyGJazmfrvJ? tJ'gudk tck!dS=uyg? usaemfwdk@twGuf tcsed rf &daS wmhb;l ? usaemfw@kd eJ@ oabmxm;jcif; rwlnw D o hJ al wGukd xm;cJ&h rSmyJ? xm;cJah yawmh? rwl&ifcGJvkyf&rSmyJ? vufeufudkifawmfvSefa&; aoewfoHawG u&ifjynfe,f/ ucsifeJ@ &Srf;jynfe,fwdk@rSm rkefwdkif;xefvmwJhtcsdefrSm 'Drdkua&pD aoewfoHeJ@ vlxkwdkufyGJ[m 'Dae@ 'DtcsdefrSm aygif;udk aygif;pyf&rSmjzpfw,f? vlxkacgif;aqmifwcsKd@&J@ &efolppftkyfpkeJ@ awG@qHk aqG;aEG;tajz&Sma&; awmif ; qd k c J h w J h ES p f q ,f h E S p f E S p f umvtwG i f ; rS m 2006 eJ @ 2007 vl x k w d k u f y G J } uD ; awG ay:xGuv f mcJw h ,f? &efopl pftyk pf &k @J zdEydS pf pfu|ejf yKru l kd qufvufawmfveS cf hJ =uwm jzpfw,f? ,QK odef;pdef ppftkyfpk bmawGvkyfvmovJ? usaemfwdk@ cifAsm;wdk@ tm;vHk;odw,f? wavmuvH;k wurBmvH;k uvJow d ,f? b,fw;kH urS &d;k om;rlr&dw S hJ aumufusppf w k yf hJ azmufjyefwhJ ppftkyfpk[mvlxkacgif;aqmifudk toHk;cs+yD; EdkifiHa&;upm;uGufawG vkyfvmw,f? ppftkyfpk&J@ ppfv$wfawmf[m jynfol@v$wfawmf r[kwfzl;? EdkifiHa&;upm;zdk@ 0SufzJcsyf wcsyfom jzpfw,f? ppfvw $ af wmfukd toH;k cs+y;D wdik ;f jynfukd vdraf ew,f? pum;awG rde@f cGe;f awG ajym+y;D tacsmiform; awGukd arG;jrLa&;vkyaf ew,f? awmfveS af &;tiftm;pk t=um;rSm owfv#Kd cGx J w k af ew,f? od@k ayrJh tzdEdSyfcH trsKd;om;jynfolvlxkawG&J@ oabmxm;u &Sif;vJ&Sif;/ jywfvJjywfw,f? ppftkyfpk ppftm%m&Sif pepfzsufodrf; ypfa&;yJ? usaemfwdk@[m vlxkeJ@ twlwuG wdkufyGJ0if&mrSm tacsmif o rm;awG opP m azmuf a wG u d k xm;cJ h & rS m yJ // &ef o l & J h rd w f a qG j zpf a e&if 'DopPmazmufawGuykd g wdu k &f rSmyJ/ vx l v k w G af jrmufzkd h &efoel J h &efol ah emufvu kd af wGuykd g wdu k &f rSm jzpfw,f/ 'g[mawmfvSefa&; jzpfw,f” udak EGatmif. pum;vH;k rsm;onf tcef;eH&aH b;bufukd yJw h if&u kd af ecJo h nf/ pum;vH;k wdik ;f toHrsm;jzpfomG ;um jrnfa=u;G aecJo h nf/ ud}k uw H ikd ;f atmif ESihf oef;aX;aZmfwkd t h wGuf ol. oabmw&m;onf tiftm;jzpfapcJhonf/ rsdK;rif;armif / okcat;ESifh vSrdk;aemifwdk hoHk;OD;twGuf rl &kef;&if;qefcwfjzpfapcJhonf/ odk haomf olwdk hoHk;OD;,laqmifvmcJhaom oabmxm;rsm;rSm uaomif;ueif;jzpfroGm;// a00g;roGm;// vSrdk;aemifu tcef;a'gifhwGif ausmuf&kyfuJhodk h+idrfouf &mrS olcEWmudk,fudk wcsufv_yfvdkufonf/ eH&Hudk ai;armh=unhfum yg;pyf[xm;yHkrSm rdcifiSuf r}uD;. tpmcGef hrnfhta&; apmifhqdkif;aeaom iSuf,f. E_wfoD;[xm;yHkESifh wlaeavonf/ “&Spfq,fh&Spf &Spfav;vHk; v_yf&Sm;r_eJ h aemufydkif;v_yf&Sm;awG / tHk=uGr_awG vkyfcJh=uay rJh bmrS rxl;jcm;cJhbl;/ qdkvdkwm ppftkyfpku bmwckrS vkyfray;cJhbl;Asm / tck u&if/ &Srf; / ucsif wdk hrSmvJ ppftkyfpkppftpdk;&udk xdk;ppfqifaew,f/ ESpfaygif;rsm;pGm awmfvSefa&;vkyfcJh=u wm bmrSvJ ajymif;vJr_jzpfrvmcJhbl;/ 'ga=umifh usaemfwdk h tarpk ajymcJhovdk tarajymxm;wJh twdkif; ppftpdk;&eJ h awG hqHkaqG;aEG;tajz&Sma&;udkyJ vkyf&awmhr,fav// tarhudkyJ 0dkif;&Hay;&HkyJ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

107


108

&Sdw,f/ olazmufwJhvrf;twdkif; olaemufu vdkufav#muf&if 'Drdkua&pD yef;wdkifudk a&muf&rSm aocsmw,f/ xyfajym&&if aoewfudkuf+yD; t=urf;zufawmfvSefa&;vkyfwmaum / vlxktHk =uG wdu k yf w JG maum vlxu k ykd J txdemapcJw h ,f/ b0awGomyd+k y;D a=ujyKe;f cJw h ,f r[kwv f m;// bmrS jzpfrvmcJhbl;av / [kwfw,fr[kwfvm;” vSrdk;aemif pum;rqHk;rSDuxJu aEGatmif / oef;aX;aZmf ESifh }uHwdkif;atmif wdk hu acgif;cgolcg / acgif;&rf;olu&rf; / r[kwfbl;uG / r[kwfzl; / Edk; h h h Edk; h h h Edk; atmf[pfolu atmf[pf / vSrdk;aemifvnf; uef huGufolrsm;vmojzifh ol haqG;aEG;csufudk &yfvdkuf&onf/ }uHwdkif;atmif pwifacsyawmhonf/ wif;rmr_u xdkp uUef hrSmyJ pwifcJhonf/ “vSr;kd aemif &,f cifAsm;aumufcsuaf wGu oef;a&$ppftyk pf &k J o h abmw&m;awG jzpfae awmh usaemftaeeJ h'gudk vHk;0qef husifw,fAsm / cifAsm;u awG hqHkaqG;aEG;tajz&Sma&;enf;y&d ,m,fusio hf ;kH wm[m t=uiG rhf hJ rSeu f efw,fvkd ah jymEdik b f kd h twGuf ol&aJ umif;awG&J ah oG;touf eJ h ay;qyfcJh=u&wJh &Spfq,fh&Spfta&;awmfyHkudkvJ rSm;oGm;oa&mifa&mif / bmwckrS tusdK;r&Sd bl;qdk+yD; apmfum;vdkufvdkuf&w,f/ &Spfq,fh&Spfta&;awmfyHk}uD;&J haemufydkif;ay:xGufvmcJhwJh ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&; vlxkwdkufyGJawGudkvJ &H_;csvdkuf&w,f/ vlrsdK;pkawG&J h awmfvSef a&; ausmif;om;wyfrawmf&J h awmfveS af &; awGuv kd J ykwcf wfapmfum;vdu k &f w,f/ 'aD wmh cifAsm; eJ h qufvufaqG;aEG;p&mta=umif;r&Sad wmhb;l / usaemfjyefawmhr,fAsm / aomuf&rf;atmufw,f /awmfawmf aomufa&;rygwJhvl / udk,facgif;aqmifudk OD;acgif;xufwifxm;csifwJhtcgusawmh usew f v hJ al wGukd wufeif;xm;&w,f/ awmf+yo D mG ;awmhr,f” ud}k uw H ikd ;f atmif rSm tom;wqwfqwfwek af eonf/ ol t h oHawGrmS vnf; "gwv f u kd f cHxm;&ouJo h kd h wkeaf eonf/ rsuEf mS wjyifv;kH aq;qd;k xm;cJah vovm;// &J&J eDaeonf/ ol Eh mS acgi;f rSm yGvmvdkuf / &_H h0ifoGm;vdkuf/ oef;aX;aZmf u }uw H ikd ;f atmif . vufukd &kww f &uf vSr;f qGv J u kd o f nf/ cwfqwfqwf aqmifhqGJ xdkifcdkif;ojzifh t&kyf}udK;jywf xdkifcsvdkuf&onf/ t*Fawtcif;ay:wGif&dkifeJ hvefusoGm; onf/ +y;D rS jyefxv l u kd &f onf/ udak EGatmifuaqG;aEG;yGu J kd qufvuf xdr;f odr;f xm;ESio hf nf/ tjrif awG oabmxm;awG uGJjym;=urSmyJ / &efolppftkyfpku xdkuJhodk h uGJjym;oGm;atmif vkyfaewm jzpfw,f[q k o kd nf/ &efou l kd opPmrcHrzd kd h / awmfveS af &;udk opPmrazmufzkd h / vlxu k kd opPmrazmuf zdk v h t kd yfw,f vdk h owday;vdu k pf Of &ky&f yk o f o J J rD;awmufuav;rSm +ird u f somG ;onf/ udak EGatmif u acwW&yf+yD;onfESifh ol hpum;udk qufavonf/ “udk}uHwdkif;atmif udk arwWm &yfcHcsifw,f/ 'DaqG;aEG;yGJu +yD;qHk;awmhrSmyg / +yD;qHk;wJh txd qufvufaqG;aEG;apcsiw f ,f / teJq;kH awm em;axmifay;csiyf gw,fAsm / ud}k uw H ikd af tmif u }udKwif wGufqrxm;vdk hygav / awmfvSefa&;rSm aoG;eD;&mu aoG;uGJoGm;=uw,f/ nDnGwf aygif;pnf;&mu z&kdz&J jzpfoGm;=uw,f/ tajctaewdkif; / t&mcyfodrf;rSm yÉdyuQawG jynfhESuf aew,f/ 'D yÉdyuQoabmudk usaemfwkd o h &d r,f/ &efbuf yÉdyuQeJ h rdwzf uf yÉdyuQukd usaemf wdk h em;vnf&vdrfhr,f/ aemufwckajymcsifw,f/ e,fcsJ hqef husifa&; / trsdK;om;vGwfajrmufa&; ordkif;wavsmuf tkyfpdk;zdESdyfol&J h EdkifiHa&; vSnfhuGuf / upm;uGuf / aumufuspf,kwfrmwJh 0Suf 108

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


109

zJ atmufvrf;enf;awGxJrSm EdkifiHa&;orm;awG / acgif;aqmifawG[m 0g;tpnf;ajycJh=uwmyJ / 'Dae u h mvrSmvJ 'Dtwdik ;f ;ygyJ / rxl;qef;ygb;l / &efou l xd;k cGw J ,f/ vufuikd 'f w k af wGuakd rG;w,f/ tzGJ htpnf;awG&J h vrf;pOfawG/ oabmxm;awGu ajymif;oGm;=ujyefw,f/ pdwf0rf;uGJr_awGay: xGufcJhawmhwmygyJAsm / tJ'Dvdk uaomif;ueif;tajctaersdK;rSm usaemfwdk h[m wdkif;jynfvGwf ajrmufzdk h vlxkxJrSm vlxkeJ htwl yg0ifv_yf&Sm;wdkufyGJ0ifaezdk hygyJAsm” udkaEGatmifu udk ndK0if;armifuJhodk hyif ppfaxmufvSrf;a&;u apmifh=unhfcHae&ol / axmifxJodk h 2}udrftydk hcHcJh&+yD;jzpfonf/ ppfa=uma&;wGif qDyltdk;xJ txnhfcH&aom t&Sifvwf vwfig;waumifE, S f i&Juscb hJ ;l onf/ a=ujyKe;f roGm;cJah om owfIraoEdik cf ahJ omawmfveS af &; pdwf"gwfonf ol haoG; a=umrsm;xJwGif tvsH+iD;+iD; cdkifusnfaecJhonf/ vSrdk;aemif u cGJjcrf;pdwfjzmEdkifpGrf;r&Sdol / tjcm;vli,frsm;ESifh jcm;em;onfhtcsufrSm aoG;a=umif jcif;jzpfonf/ a=umufwwfv#if0efuif;onfqdkaomol / a=umufar$;yg;v#if Zm*em jzifhE_wfjzifh E_wfr,f qdkonfh ol&J aumif;awmhr[kwf/ EdkifiHa&;orm;}uD;rsm;xJrS wcsdK hrSm rD;pif =unhu f ae=uonf/ vSr;kd aemifonfvnf; touft&G,if ,faomfvnf; rD;pif=unhu f aecJ+h y/D ,ck pum;0dik ;f aqG;aEG;yGx J w J iG f olonfpuf&yk w f &kyf odk rh [kwf wjcm;+*Kd vrf S qif;oufa&mufvmonf/ +*dKvfom;eJ h wlaecJhavonf/ (*) vSrdk;aemif 0wfqifxm;aom rsufrSefpdrf;udk wjznf;jznf;jcif; ESJ hIESJ hI c|wf cJholrSm ndK0if;armifyifjzpfonf/ vSrdk;aemif ESifh a'gor&&Sdapzdk htajymhajymif;qHk; wnfhrwfay;cJholrSm ndK0if;armif// “udk,f hnD udkvSrdk;aemifu wu,fhtppftrSefw&m;udk rsufrSefpdrf; wwf=unhf rd wmudk;/ &Spfq,fh&Spf ta&;awmfyHkrSm udk,fwdkifyg0ifcJhwmyg/ 'DvlxkwdkufyGJ ta&;awmfyHk}uD;[m orw oHk;qufudk vlxkrpifajrmif;xJ qGJcsEdkifcJhw,fr[kwfvm;// 'gudk arh azsmufypfzdk h r}udK;pm; apcsib f ;l / 'Dta&;awmfy}kH u;D &J@ atmifo;D atmifEaHS wG/ tifrwef xl;jcm;ajymifajrmufwo hJ rdik ;f [m 'DurBajr wnf&adS eor# wnf&adS erSmjzpfw,f? tJ'D xl;jcm;csuaf wGxu J wcsuu f awmh/ rw&m;wJh zdESdyf tEdkifusifhr_/ aoG;pkwfcs,fvS,fr_/ wef;wlnDr#cGifh r&&Sdr_rSefor# awmfvSefacsr_ef;ypf&r,f? acsre_ ;f &mrSm vlxt k iftm;[m tpGr;f txufq;kH jzpfw,f.......qdw k t hJ csu[ f m urBwnfoa&G@ vif;vufawmufyaerJh tvif;a&mifjzpfw,f? ta[mifuzkd suo f rd ;f topfwnfaqmuf&r,fqw kd hJ oabmw&m;ygy?J awmfveS af &;[m wdu k yf w JG ckxeJ @J r+y;D qH;k bl;? e,fcs@J qef@usiaf &;/ trsKd ;om;vGwf ajrmufa&; wdkufyGJxJrSm rsdK;quf (6) qufwdkufcJh&w,f? wdkufyGJaygif; ra&rwGufEdkifcJhbl;? yxr t*Fvdyf/ jrefrmppfyGJu p&vdrfhr,f?" &Hk;cef;tjyifbufwGif rdk;a&mavyg +ifrfoufpjyKae+yD;/ }udK;pm;tm;xkwf+yD; atmif[pf ajymp&mrvdkawmh? ol@yifudk,fajym[ef udk,fYu aysmhajymif;+yD;om;? ol@oabmxm;u a&mufvmawmhrnfh (23) ESpfajrmuf &Spfav;vHk;ta&;awmfyHktwdkif;? ppftm%m&Sifpepf zsuo f rd ;f a&; v_y&f mS ;awmfveS rf u _ kd az:xkw&f ef oufoufr[kw?f Armjynf vGwv f yfa&;&onftxd v_yf&Sm;&kef;uefrnfh xm0& awmfvsefa&;orm;rsm;jzpfvma&; toufay;rnfh opPm&Sdaom tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

109


110

&Jabmftjzpf xm0& vufwaJG &;twGuf pnf;&H;k jcif;jzpfonf? xdo k abmxm;rsm;a=umifyh if jzpfrnf? vSrdk;aemifudk ai;pdkuf&mrS +yHK;aomol@t+yHK;rSm =unfvJh&Sif;oef@aeonf? ESpfvdkaz:a&Gaom t+yHK;yGifhrsm;? "aemufwcku udv k rS ;kd aemif&@J tawG;tjrifxrJ mS vlrsKd ;pkawG&@J vufeufuikd af wmfveS f a&;tay: jrifwJhtjrif[m tawmfhudkyJ wdrf;apmif;vGef;w,f? 'Dae@umv 'kwd, jynfwGif;ppfrSm ucsif j ynf e ,f / &S r f ; jynf e ,f a wG r S m ppf t k y f p k u xd k ; ppf q if w mjzpf w ,f ? xd k ; ppf a wG e J @ zdEyS w f u kd cf u kd af ewm jzpfw,f? &Sr;f jynfrmS ppftyk pf u k AH;k awG}ucJ saecJw h mjzpfw,f? nDi,fajymovdk vlrsKd ;pkawGu xd;k ppfqifaewm r[kwb f ;l ? olw@kd rSm ckcpH pfuykd J rjzpfrae qifEaJ$ ecJ&h wmjzpfw,f? aemufwcsufu vlrsdK;pkawG&J@ awmfvSefa&;[m bmrSajymif;vJr_awG jzpfrvmcJhbl;qdkwJhtcsuf? tm;aumif;csuf/ tm;omcsufawG&Sdovdk tm;enf;csufawGvnf;&Sdw,f? ESpfckpvHk;udkajymrS jynfph rkH ,f? xif&mS ;wJt h csuu f awmh &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D [m jynfwiG pf pf&@J tqufjzpfw,f? Armjynf uGefjrLepfygwDeJ@ vlrsdK;pk toD;oD;&J@ 'Drdkua&pD awmfvSefa&;aoeyfoHawG&J@ tqufjzpfw,f? wenf;tm;jzifh 'Drdkua&pD ckcHppf aoeyfoHawG&J@ tqufjzpfw,fAsm? 'D (88) ta&;awmfyHk}uD;uyJ awmfvSefwJh vlrsdK;pk toD;oD;udk ynmay;cJhwmu udk,fjynfe,f vGwaf jrmufa&;/ ud, k v f rl sKd ;vGwaf jrmufa&; vkyaf e&if &efo@l t}uKd ujf zpfw,f? ppftm%m&Sipf epf zsufodrf;a&;/ wdkif;jynfwckvHk; vGwfajrmufa&;udk vkyf=uygrS vlrsdK;toD;oD; awmif;qdkaewJh wef;wlcGifh&r,f? 'Drdkua&pD vGwfvyfcGifh&r,fqdkwJh tcsufygyJ? 'gawG[m tm;aumif;csuf/ tm;enf;csuaf wGy?J udv k rS ;kd aemifukd txl;yJ arwWm&yfccH siw f mu ta&;awmfyw kH ck/ vlxw k u kd yf JG w&yfudk ayghayghwefwef ayhgysufysuf rjrifaphcsifbl;? aemufwcku vlrsdK;pkawG ausmif;om; wyfrawmf&J@ awmfvSefa&;aoeyfoHawG[m +rdK@jyvlxk/ wdkufyGJxJuvlxk [pfa=uG;wJh 'Drdkua&pD awmif;qdo k eH @J wxyfwnf;jzpfw,f?" udkndK0if;armifu aqG;aEG;&if;+yHK;aomfvnf; udk+idrf;at; pdrf;vef;aomt+yHK;udk udv k rS ;kd aemif rjrifEikd /f udn k Kd 0if;armifukd wcsuv f n S =hf unf+h y;D onfah emuf olonf tcef;eH&u H o kd m pl;pdu k =f unfah ecJo h nf? ol@t=unfu h kd eH&aH y;wGif ausucf sxm;av+y?D "(88) ta&;awmfyHk}uD;&J@ pGrf;tif[m tvGefyJ ta&;}uD;ygw,f? wckwnf;aom bH&k efo[ l m ppftyk pf /k ppftm%m&Sipf epfjzpfw,f? ppftm%m&Sipf epf Armjynfajrjyifay:rSm wnf&dS &Sifoefaeor# 'Drdkua&pDeJ@ +idrf;csrf;a&;[m qdwfuG,fysufokOf;aerSmjzpfw,f? 'ga=umifh ppftm%m&Sipf epfukd t+y;D wdik f zsuo f rd ;f ypf&r,f? zsuo f rd ;f =u? tzdEyS cf H vlrsKd ;aygi;f pHk toD;oD;rSm zsuo f rd ;f zd@k wm0ef&w dS ,f? wae@rSm 'Dta&;awmfy}kH u;D [m atmifycJG &H rSmjzpfw,fqw kd m ta&;awmfykH ae0ef;}uD;u tvif;a&mif ay;cJhwm? ppftm%m&Sif&J@ tarSmifacwfxJrSm 'Dae0ef;u xGuaf y:vmcJw h mjzpfw,f? 'ga=umifh (88) pdw"f gwef @J vlxv k rf;pOfukd usaemfw@kd tm;vH;k qufvuf&iS o f efatmif vkyf=u&vdrfhr,f? aemufqHk;wckyJajymyg&ap? &efol ppftkyfpkeJ@ awG@qHk aqG;aEG;vdk@ tzdESyfcH vlx}k u;D [m ppfzed yfatmufu vGwaf jrmufomG ;rSm r[kwb f ;l ? t+rw J rf;yJ aumufusp, f w k rf mwJh 110

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


111

ppftyk pf [ k m 2008 ppfuíefjya&; zG@J pnf;yHu k kd zsuo f rd ;f zd@k aqG;aEG;ygrh vm;? vlxt k pd;k & xlaxmifz@kd aqG ; aEG ; ygh r vm;? vG w f v yf c G i f h 'D r d k u a&pD &yd k i f c G i f h a wG aqG ; aEG ; ygh r vm;? vl x k a &S @ rS m &yfwnfaeygw,fqdkwJh vlxk ukd,fpm;vS,fawGu aum bmudk aqG;aEG;rSmvJ? vlrsKd;toD;oD;/ vlxktoD;oD; u ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&; wdkufyGJ0ifae=uwm? ppftm%m&Sifpepfzsuf odrf;a&;udk &efoleJ@ vlxkudk,fpm;vS,f aqG;aEG;Edkif=uyghrvm;? ud;k q,fa&G;aumufyJG &v'ftwdik ;f vlxt k pd;k &ay:xGe;f a&; aqG;aEG;Edik =f uygrh vm;? tckyJ =unfh? ppftkyfpk&J@ ajcvSrf;awG@udk=unfh? vlxkacgif;aqmifudk 'DcsKyfygwDuae cGJxkwfvdkufw,f? woD ; yk * ~ v tjzpf e J @ aqG ; aEG ; r,f ? 'D c sKyf u d k v J ygwD w nf & d S c G i f h u d k yd w f x m;vd k u f w ,f ? tpOftvmtwdik ;f yJ vlxak cgi;f aqmifukd Edik if aH &;upm;zd@k 0Suzf w J csyf vkyv f mw,f? ppfw&k ifvykd J (yGef;) vkyfvdkufw,f? 'DvdkeJ@ vlxkacgif;aqmif[m &efolppftkyfpkeJ@ tzdEdSyfcH vlxk}uD;&J@=um;rSm =um;!Sy&f if; uG,af ysmufomG ;atmif ppftyk pf }k uKd pm;vdrrhf ,f? b,fvykd J rsuv f n S jhf yjy usaemfw@kd rsKd;qufopf vli,fawG[m ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&;/ 'Drdkua&pD eJ@ vGwfvyfa&; twGuf wdkufyGJawGudk ususee aoaocsmcsm jyifqifxm;=u&r,f? 'Dtcsuf[m ,ae@ umvrSm vkyfudkvkyf&rJh awmfvSefa&; wm0efyJ? awmfvSefa&;}uD;xJu wdkufyGJ tqifhqifhuom wdkif;jynfvGwfajrmufaprSm jzpfw,f? awmfvSefa&;qdkwm taysmfc&D;xGufwm r[kwfzl;? rdwfqHkpm;yGJvJ r[kwfzl;? q,fpkESpf ajcmufckpm ordkif;udk aqG;aEG;aepOf wdueJjzwfvdkufonf? tvkyform; &Hk;cef;rSm aqG;aEG;zdk@ tcsdefudk uef@owfxm;cJh&onf r[kwfvm;? r=umrDS 0efxrf;awG a&mufvmawmhrnf? cGifhjyKcsufu av;em&DyJ&onf? xGufcGm=u&awmhrnf? rdkd;xJavxJwGif ajc&mazsmuf=u &awmhrnf? &Hk;cef;rS rxGufcGmrDS qHk;jzwfcsuf cdkifcdkifrmrmcsvdkuf =uonf? ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*~rsm;tzGJ@csKyf(Auo) ESifh &Spfq,fh&Spf rsKd;quf/ xdk@aemuf oHCmhor*~D ud, k pf m;vS,rf sm;onf &Spq f ,f&h pS t f a&;awmfykH rdcif. ESpq f ,fo h ;kH ESpaf jrmufarG;ae@udk jzpfEidS o f r# ae&ma'owdkif;wGif &J&J0Hh0Hh usif;yoGm;rnf? ta&;awmfyHk pdwf"gwfjzpfonfh ppftm%m&Sifpepf zsufodrf;a&;/ 'Drdkua&pD &&if&/ r&&ifcs pdwf"gwf&Sifoefa&;udk vufqifhurf; pm&Gufrsm;/ eH&Huyfpm&Gufcsyfrsm;jzifh wdkdufyGJ0ifvH_aqmf&ef jzpfonf? vSrdk;aemif/ okcat; ESifh rsKd;rif;armifwdk@ tkyfpkrSm xdkv_yf&Sm;rlawG ryg0ifvdkawmh? wdkufyGJudk z,fxkwfypfum &efolESifh aphpyfaqG;aEG;&ef &efolxH acgif;iHkcsDwufa&; jzpfonf? awmfveS af &;udk ypfy,fc=hJ uav+yaD um? (C) rd;k upJ&mrS oJvmcJjh yefonf? taemufawmif rkeo f ek af vu wokeo f ek w f u kd cf wf aeqJ? rd_if;!dk@ rdk;wdrfrsm; rdk;pufr#m;wef;rsm;xJwGif ysHv$m;iSufi,fwdk@ pkefcsDqefcsD vGwfvyfpGm ysHoef; tpm&SmazGae=uqJ? udk}uHwdkifatmifu tcef;0rS rxGufcGgrDS ysHv$m;iSufrsm;udk =unfharm&if; wud, k w f nf; +i;D xGm;vdu k rf o d nf? “awmfawmfremvdkp&maumif;wJh ysHv$m;awG olwdk@&J@ vGwfvyfrludk=unfh+yD; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

111


112

pdwfcsrf;ajr@&oavmuf igwdk@udk igwdk@jyef=unfh+yD; i&JbHku tusOf;om;awG tjzpf jyefjrif&awmh --[m--[” rd k ; wd r f r sm;u wok w f + yD ; wok w f ajrod k @ ed r f h q if ; vmaecJ h o nf ? erf ; &d _ u f & ef qif;vmcJah vovm;? wdraf wGrmS ajrudek rf;onfh E_wcf rf;v$mawG/ vSyaom ESmwefawG ygcv hJ @kd vm;? rdk;pufrdk;yGifhrsm;url ajrv$mudk ypfcwferf;usLaeavonf? rdk;a&xJwGif wa,muf+yD;wa,muf wdu k cf ef;xJrS xGuv f mcJ=h uonf? &efoyl w d zf rf;Edik rf nfh ae&mudk a&Smifxu G cf =hJ uonf? vS r d k ; aemif w d k @ oH k ; OD ; ud k ppf a xmuf v S r f ; a&;u yd w f q D ; zrf ; csKyf v d k u f = uonf ? &efol[xm;onfh usm;ygpyfaygufxJodk@ owdvufvGwf wdk;0ifvmcJhjcif;. &vm'fjzpfonf? &Spfq,fh&Spf ta&;awmfyHkae0ef;udk ESpfq,fhoHk;}udrfajrmufolwdk@ rqGwfcl;Edkifaomfvnf; olwdk@udk &efolu qGwfcl;vdkufavonf? jzLa&mfaom yef;yGifh oHk;yGifhonf usm;ygpyfxJrS orifoHk;aumif jzpfcahJ v+yaD um?

armifp;kd csdef

pufwifbm /6 /2011

112

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


113

tEkyÉad vmrenf;onf &ky0f g'ukd tajccHjyD; p=um0VmxJu vlwef;pm; yÉÉyd uQwudk f yGrJEksm;/id if aH &;jy\emrsm;/ vdycf wJ if;wif; 'dki f,mvufwpf (28) jzpfaeaomvl@tzG@Jtpnf;twGi ;f &Sd jy\emt&yf&yfudk csOf;uyfayonf? xk@da=umifh obm0/ orkid ;f ESihf rdk;ajropf tm;vk;H aom obm0jzpfpOf/ orkid ;f jzpfpOfrsm;ukd &kyuf susavhvm aomenf; jzpfonf? (u) 'kdif,mvufwpf[kac:onfh tEkyÉdavmrukd a&S@tcef;rsm;wGif &Sif;vif;cJhjyD;jzpfonf? &Sif;vif;cJhjyD;jzpfonfqkdaomfvnf; pma&;ol avhvmqnf;yl;cJhor#ukd rlvtawG;tac:rsm;. tESpo f m&rysuf wqifah jymjyjcif;omjzpfonf? tcef;wpf (1)rS (27)txd &Si;f vif;wifjycJo h nfrsm; ukd pm&if;csKyf=unfhv#if tEkyÉdavmr. oabmobm0ESifh tEkyÉdavmrenf;rsm;ukd awG@&rSm jzpfonf? tEkyÉdavmronf p=um0VmtwGi;f &Sd obm0tcsi;f t&mrsm;/ vl@tzG@J tpnf;twGi;f &Sd vllr_yÉdyuQrsm;/ EkdifiHa&;jy\emrsm;/ wkdufyGJrsm;/ tjcm;tjcm;aom jy\emrsm;ukd tajz&S m onf h e nf ; em jzpf o nf ? ud p P & yf r sm;/ jy\emrsm;/ tcsif ; t&mrsm;twG i f ; wG i f ta=umif ; w&m; onf tb,f e nf ; / ol . tusKd ; quf u bmvJ / b,f v k d a =umif ; usKd ; qufo, G af eoenf;/ t"duta=umif;t&mu bmvJ/ b,fvadk jymif;vJaeovJ/ jzpfay:wk;d wufru _ rnfokd@enf;/ ponf jzifh qef;ppfjcif;/ tjyeftvSefcGJjcrf;pdwfjzmjcif;/ txl;ojzifh qef@usifbuf &_axmifrh S ar;cGe;f xkwf ok;H oyftajz&Smjcif;wk@d onf tEkyÉdavmr ('kid , f mvufwpf)yif jzpfa=umif; a&S@tcef;rsm;wGif zwf &_cJh&jyD; jzpfayvdrfhrnf? tEkyÉdavmronf obm0ukd tajz&Sm&mY odyyH` nmukd tajccHxm;onf? ,ae@umv tEkyÉdavmrtjrifrsm;/ enf;emrsm; zG@H jzK;d wk;d wufvmjcif;rSm odyyH` nmukd tajccHIjzpfonf? Oyrm vltqifq h ifh jzpfay:vmyku H dk tajzxkw=f u&mY odyyH` nm&SiEf iS hf &kyv f eG o f abmw&m; (wuUaA'o rm;rsm;) bmoma&;orm;/ emrf0g'Drsm; tajzxkwfykHjcif; vkH;0qef@usifae=uonfukd awG@ayvdrfh rnf? rmhucf 0f g'rD sm;onf odyyH` nm. pl;prf;aavhvmr_ teuf&;H_ qk;H qef;ppfprf;oyfrw _ @dk . tajz rsm;/ rSef;qcsufrsm; (tEkrmersm;) awG;qcsufrsm;ukd wnfrSDjyD; tajz&Smonf? tajzxkwfonf? Tok@d tm;jzifh tEkyÉdavmronf odyyH` nmjzpfvmcJo h nf? rmhufc0g'Drsm;u tEkyÉdavmrukd Tok@d t"dyg` ,zf iG q hf =dk uonf? “tEkyÉdavmronf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

113


114

obm0/ vl@tzG@J tpnf;/ vl@tawG;tac: jzpfay:r_/ wk;d wufrE_ iS hf ajymif;vJvy_ &f mS ;r_w@dk . a,bl,s Oya'orsm;ukd azmfjyaomodyyH` nmjzpfonf?” ---- [lIyifziG q hf cdk =hJ uonf? (c) tEkyÉdavmronf obm0ukt d ajz&Sm&mY odyyH` nmukd tajccHxm;onf[q k cdk jhJ y?D vlr_ tzGJ@tpnf;/ vlr_b0. jy\emrsm; vlwef;pm;wkdufyGJrsm;/ yÉdyuQrsm;ukd tajz&Sm&mwGif4if;/ rnfonfhtjrif/ rnfonfhoabmw&m;ukd tajccHoenf;? wcsufwnf;ESifhajym&v#if &kyf0g' (&kyf 0g' tbd"rRm)ukd tajccHayonf? pdwf0g' tbd"rRmESifh qef@usifaomtjrifjzpfonf? wenf; tm;jzifh tEkyÉdavmrenf;onf &ky0f g'ukd tajccHjy;D Ekid if aH &;jy\emrsm;/ vlwef;pm; yÉdyuQwu dk f yGJrsm;/ vdyfcJwif;wif; jzpfaeaomvl@tzGJ@tpnf;twGif;&Sd jy\emt&yf&yfukd csOf;uyfayonf? xkd@a=umifh obm0/ orkdif;ESifhtm;vkH;aom obm0jzpfpOf/ orkdif;jzpfpOfrsm;ukd &kyfususavhvm aomenf; jzpfonf? tEkyÉdavmrenf;onf pdwWZqefaom tbd"rRmpepfw&yf/ azmfjrLvmwck r[kwf? enf;wenf;om jzpfonf? xkd@jyif tEkyÉdavmrenf;onf t&m0wˆKrsm;/ &kyfb0rsm;ukd ajymif;vJypfa&;twGuf odjrifem;vnfap&ef vrf;n$eftvif;a&mifay;ayonf? ,if;tcsufonf ta&;=uD;aomtcsuf jzpfonf? t&m0wˆKrsm;/ &kyfb0rsm;twGif;&Sd qef@usifbufoabmw&m;rsm; rvGJraoG&SdaecJhjyD; jzpf&m/ xkq d ef@usib f ufrsm;/ yÉdyuQrsm;ukd tEkyÉdavmr (ok@d r[kw)f 'kid , f mvufwpfu avhvm ayonf? wkd;wufr_rsm;/ ajymif;vJjzpfxGef;r_rsm;rSefor#rSmvnf; xkdt&m0wˆKrsm;/ &kyfb0/ vlr_ b0rsm;twGif;&Sd qef@usifbuftcsif;csif; yÉdyuQwkdufyGJrsm;a=umifhom jzpfvmcJhonf? (*) tEkyÉdavmr ody`Hynmonf jzpfay:wkd;wufvmjyD; tEky Éd a vmrenf ; onf tawG@t=uKaH ygi;f rsm;pGmjzifh =u, G 0f vmcJo h nf? t&m&mwkid ;f / tajctaewkid ;f ukd tEkyÉdavmrenf; jzifh avhvm=u&onf wkd;csJ@=u&/ jyifqif=u&onf? jy\emopfrsm;/ tawG@t=uKHopfrsm;jzifh =uG,f0apcJh&onf? Todk@tm;jzifh rmhufcfonf wkd;wufv#uf&Sdaom ody`Hynmw&yf jzpfvmcJhay onf? aumif;jy?D &ky0f g'avmutjrifudk tajccHaom tEkyÉdavmrenf;onf tb,fa=umif/h tb,fokd@ xGufay:vmcJhoenf? ,if;tcsufukdvnf; od&Sd&efvkdtyfygonf? t&if;&Sifacwfonf vl@tzGJ@tpnf;. jzpfay:wkd;wufr_wGif jyif;xefaom/ &_yfaxG;ayGvDaom jzpfay:wkd;wufr_acwf umv jzpfonf? vlo;Hk ukeyf pPn;f rsm; xkwv f yk rf /_ a&m;0,fazmufum;r_EiS hf odyyH` nm&SmazGawG@&Scd suf rsm;. awmfvSefajymif;vJaom armif;ESiftm;a=umifh ay'o&mZfacwf/ aus;u|efacwf/ orkdif;OD; acwfxuf tvGefyifxl;jcm;aom acwfumvjzpfonf? t&if;&Sifpepfa=umifh e,fcsJ@ppfyGJrsm;/ urBmppfrsm;/ jynfwGif;ppfrsm;/ ppftm%m&Sifpepfrsm;/ acwfrsm; ay:xGef;vmcJhonfukdom =unfh ayawmh? xk@d a=umifh vlrb _ 0tajctaersm;onf tjrw J ap uarmufur/ &ke@f &if;qefcwf jzpfaecJh =u&onf? ,ckvnf; pD;yGm;a&;uyfq;dk =u;D onf tar&duefrS pwifc&hJ m xku d yfq;dk u vlw@dk . b0 114

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


115

vkjH cKH a&;ESihf &Sio f efaeaomb0rsm;ukyd g xdyg; [ef@wm;vmcJo h nf? vl@tcGit hf a&;ESihf vl@odumQ rsm; onf c|wjf cKu H svmcJo h nf? xkjd y\emrsm; (t&if;&Si. f &_yaf xG;ayGvaD om jy\emrsm;)ukd ajz&Si;f &ef =uKd;yrf;&SmazG&mrS tEkyÉdavmrody`Henf;ynm (enf;aA') ay:xGufvmcJhjcif; jzpfonf? (obm0ESifh vl@tzGJ@tpnf; jzpfy:wkd;wufr_/ ajymif;vJrS_ Oya'orsm;onf xkd&_yfaxG; aom uarmufurjzpfr_rsm;ukd =unfhjrif&mrS ay:xGufvmcJhjcif;jzpfonf? ,if;rSm tEkyÉdavmr &kyf0g'tjrif jzpfayonf?) aemufxyf aumufcsuq f &JG rnfh ar;cGe;f w&yfvJ &Sad yao;onf? &ky0f g'ukd tajccHonfh tEkyÉdavmr ody`Henf;onf rnfonfhvlwef;pm;ukd a&S@&_oenf;? h #v H #u&f o dS nf? t&if;&Sipf epf jzpfay: t&if;&Sif vl@tzG@J tpnf;onf yÉdyuQrsm;jzifh jynfv wk;d wufr_ =u;D xGm;vmonfEiS t hf r# xkyd ÉdyuQrsm;. tusK;d w&m; (qk;d usK;d rsm;)ukd tvkyv f yk af om jynforl sm;u uke;f &ke;f cH&mrSm rcHr&yfEidk jf zpfvmonf? tzdEydS cf v H x l t k wGuf pdwaf &m&kyyf g om,m onfh b0ok@d a&S@&_csw D uf&rnft h pm; pD;yGm;a&;tusyt f wnf;awG@jcif;/ tvkyv f ufrjJh zpfjcif;/ qif; &Jcsi;f omuGmjcm;vGe;f jcif;/ ppfyrJG sm;jzpfjcif;/ iwfrw G rf aJG wum vl@odumQ uif;rJjh cif; ponfw@dk udo k m weifw h yk;d &&Scd pH m;ae=u&onf? tEkyÉdavmr &ky0f g'ESihf tEkyÉdavmr odyyH` nmenf;onf tvkyf vkyaf om jynforl sm;ukd ajz&Si;f a&;ok@d OD;wnfayonf? jynforl sm;. pm;0wfaea&;ukd zlvaHk prnfh b0opfw&yfwnfaxmifa&;/ pepfa[mif;zsuo f rd ;f jy;D vlrp_ epfopfw&yf wnfaqmufa&;twGuf twGuf jy\emonf jynforl sm;. tbd"rRmjy\em jzpfvmcJo h nf? ,if;ukd tEkyÉdavmrenf; jzifh csO;f uyfum ajz&Si;f onf? xked nf;wl zdEydS cf /H tjc,fv, S cf /H tEkid u f sichf aH e&aom tvkyv f yk o f nfv h x l /k tcGit hf a&; rJah om jynfov l x l u k dk vufvw $ q f ;Hk &_;H cJo h nfh Ekid if aH &;tm%mukd jyefvnford ;f yku d &f &,l&eftwGuf f mvufwpfenf;u vrf;n$ejf yocJ/h jyoqJjzpfonf? txl;ojzifh Armjynf. tEkyÉdavmr (0g) 'kid , ,ae@awmfveS af &;umvwGif t"rRord ;f yku d jf cif;cHc&hJ aom vlx. k tm%mukd tb,fenf;jzifh jynf vnf&,l xlaxmif&rnfudk 'kid , f mvufwpfoyd eH` nf;jzifh vrf;n$ejf yoaeqJjzpfonf? 'kid , f mvufwpf enf;onf acwf.ta&;awmfykH=uD;rsm;rS aygufzGm;vmcJhonfjzpf&m xkdacwf. EkdifiHa&;tm%m wkdufyGJ (odk@r[kwf) awmffvSefa&;ukd xkdta&;awmfykHrS ay:zGm;vmcJhaom tEkyÉdavmr&kyf0g'ESifh tEkyÉdavmr odye`H nf;aA'uyJ vrf;jyyk@d aqmifay;v#u&f o dS nf? txl;ojzifh awmfveS af &;ukd vrf; jyykd@aqmifay;aeaom tEkyÉdavmr (0g) 'kdif,mvufwpfenf;aA'ukd ekdifiHa&;OD;aqmifygwDu rqkwu f idk Ef idk o f r#/ Ekid if aH &;acgi;f aqmif/ awmfveS af &;acgi;f aqmifrsm;u rcsO;f uyf rusio hf ;Hk Ekid o f r# vlxt k m%mxlaxmifa&;/ wenf;tm;jzifh 'Dru dk a&pDEiS v hf w G v f yfa&;onf tvSr;f uGma0;aeOD; rSmjzpfonf? p=um0VmxJu 'kdif,mvufwpf tcef;qufaqmif;yg;ukd ,ckaqmif;yg;jzifh ed*kH;csKyfygonf?

rdk;ajropf pufwifbm 8 / 2011 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

115


116

bmomjyef tcef;quf Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen connelly . rl&if;pmtkyw f tkyjf zpf+yD; pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif; zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm; wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm; zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif; tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@ rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD; jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif; rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf? tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?

tvif ; td r f r **~~ Z if ; ,cifvrStquf

tdrfajrSmifavSmiftdrf tcef; ( 47)

aumifav; tom;awG wkeaf ew,f? uk, d af wGvnf; ylvmw,f? tm;&yg;& ikad =u;G aeayrJh wwfEidk o f avmuf toHrxGuaf tmif xdr;f xm;w,f? ikad =u;G wkev f y_ af ewJh aumifav;ukd axmifrLS ; uk d c spf E k d i f u ,k , pG m axG ; ayG @ tm;ay;aew,f ? uk d c spf E k d i f p d w f x J r S m aumif a v;uk d olaewJhwJpkwfav;qD jyefykd@ay;csifwJh qEN&Sdvmw,f? wjcm;axmifrSL;awG 0g'gawG tckvkd taetxm;ukd awG@vk@d awmhrjzpfyg? axG;ayG@xm;&if;tcsdefwefvmawmh aumifav;vnf; enf;enf;touf&_rSefvmjyD; v_yfv_yf &Sm;&Sm; jzpfvmygw,f? vufzrkd;ESifh rsuf&nfawGukd okwfvkdufw,f? aumifav;[m ukdcspfEkdifvufxJu &kef;uefxGufvkdufygw,f? ukdcspfEkdifuvnf; aumifav; v$wfcsxm;wJh =uGuf&kdufwkwfacsmif;ukd aumufjyD; jyefay;vkdufygw,f? aumifav;[m ol@=uGuf&kdufwkwfukd tjrefqyk u f idk v f u dk w f ,f? “igwkd@ 0g'gawGtaqmifbuf oGm;=unfhr,f? 'grS axmifrSL; ukdvlacsm&Sdao;vm;/ jyefoGm;jyD vm;qkdwm odr,f” 116

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


117

aumifav;twGuf bmvkyfay;r,fqkdwmukd wdwdusus rqkH;jzwf&ao;ovkd/ axmifrLS ;nGe@f a0OD; (vlacsm)ukd reufjzefus&if axmifyidk =f u;D qlawmhr,f? 'gayrJh aumifav;ukd 'Daxmif=u;D xJrmS b,favmuf vkjH cKrH a_ y;Ekid rf vnf;qkw d m axmifrLS ;ukcd spef ikd f pOf;pm;r&Ekid af o;yg? aumifav;[m ukcd spEf idk &f @J abmif;bDtpukd tm;uk;d w=u;D qkwu f idk x f m;w,f? wzufu =uG u f &k d u f w J h w k w f u k d uk d i f x m;&if ; ES p f a ,muf o m; 0g'gawG & S d w J h t aqmif b uf u k d vrf;av#mufoGm;=uw,f? taqmifa'gifhzufa&mufawmh ukdcspfEkdif c%&yfvkduf&if; vGefcJhwJh wem&Davmufu xGufvmwJh oHacsmif; &kdufoHawGta=umif; em;vnfvmw,f? aumifav; rsuv f ;Hk [m rsu&f nfawGajcmufuyfjy;D eD&aJ ew,f? aumif a v;pd w f x J r S m tck c sd e f a vmuf q k d & if axmif r S L ;uk d v l a csm 0g'gawG u k d qlyla[muf&rf;ae r,f? ESvkH;ckefoH jrefaew,f/ aoG;a=umawGvnf; “w'kwf'kwf” ckefaew,f? aumifav;pdwfxJrSm 'Daxmif =uD;xJu tjrefxGufajy;zkd@ pOf;pm;aew,f? ajr=uD;xJ 0Sufxm;wJh abmvfyifukd wl;xkwfjyD; ukdcspfEkdif&SdwJh taqmifzuf a&mufvmw,f? axmifrSL;ukdcspfEkdifu aumifav;ykc;Hk ukd ykwv f u dk &f if; “rif;vkdcsifwJhypPnf;awG oGm;o,f? ig'DrSm apmifhaer,f? rif;ukd axmifrSL;ukdvlacsm aemufwcg jy\em r&Sm&atmif igumuG,fay;r,f? pdwfryleJ@awmh”? aumifav;aewJh ae&mav;ukd axmifrSL;ukdvlacsmzsufpD;cJhjyD;jyD? aumifav;[m ol@b0rSm ta&;w=uD; odrf;xm;avh&SdwJh tar&J@oeyfcg;Al;av;&,f/ tJ'DtxJrSm odrf;xm;wJh ykd;aumifav;&,f/ tdrfajr‡mift&kd;av;awG&,fukdbJ ta&;w=uD;vkdcsifw,f? 0g'gESpfa,muf[m wJ p k w f a v;uk d quf & S m ae wk e f ; bJ & S d w ,f ? aumif a v;pk x m;wJ h a&mif p k H p uU L awG & ,f / ykd@pu'fvSvSawG[m ajray:rSmjyef@usJaew,f? aumifav;pdwfxJrSm wckbJpkd;&drfw,f? oloyd o f abmusv@dk jrwfjrwfE;dk Ek;d odr;f xm;wJh Akv d cf sKyaf tmif qef;&J@orD; a':atmifqef;pk=unf&@J aumfy"D gwyf aHk v;bJ? tJ'yD [ Hk m 0g'gawGawG@oGm;&if jy\emt=u;D tus,w f ufrmS usrd ;f aow,f? a':atmifqef;pk=unfykH[m axmifrSmvkH;0odrf;xm;cGifh r&Sdbl;qkdwm aumifav;odw,f? axmif&@J pnf;urf;ukd azmufzsuw f ,fqjdk y;D ol@uk&d u dk Ef u S af wmhrmS aocsmw,f? a':atmifqef;pk=unfta=umif; a&;xm;wJh b,fpmtkyfrqkd axmifxJrSm rodrf;xm; &yg? usKd;yJhaewJh a&'D,kdwvkH;ESifh tvGef=uD;wJh twGif;cHabmif;bDwxnf? 'D=uD;rm;wJh twGi;f cHabmif;bDu 0wfz@dk awmhr[kwyf gb;l ? awmfwo hJ l wa,mufa,mufEiS ahf wG@&if vJv S nfjy;D pm;p&m wckck&Ekdifw,f r[kwfvm;? aumifav;odr;f xm;wJh ausmif;pdr;f vkcH snEf iS hf tusF t D jzLav;a&m &Sad o;&J@vm;rodyg? wu,fvkd@ axmifrSL;ukdvlacsm ol@udk rowfao;&if ausmif;pdrf;vkHcsnfESifh tusF DtjzLav;ukd odr;f xm; csiw f ,f? aumifav;[m tJ't D usF ED iS v hf cHk snu f dk apmifatmufrmS tjro J rd ;f xm;cJw h ,f? tckawmh tm;vkH; pkd&$JaewJh ajr=uD;ay:rSm jyef@usJnpfygwfaejyD? aumifav;&J@ jcKHapmifvnf; jzJqkwfxm;wmawG@&w,f? tm;vkH;jyefaumuf,ljyD; aq;a=umokwfoifvkdufr,fqkdvnf;bJ tdyfp&mae&m avmavmq,fq,f r&Sd yg? trsm;tjrifrSmawmh ypPnf;awG[m pkwfjywfowf aeayrJh aumifav;twGufawmh wefzkd;rjzwfEkdifwJh ypPnf;awGjzpfygw,f? rsuf&nfawG tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

117


118

vnfvmw,f? 0g'gawGta&S@rSm rsuf&nfrusatmif xdrf;xm;w,f? idkoHygygESifh “axmifrSL;ukdvlacsmu bmjzpfvkd@ usaemfhtdrfav;ukd zsufpD;ypfvmvJ´ wu,fqkd &if olvkdcsifwJht&mukd wckcsif;vSefavmjyD; &Smvkd@&wmyJ?” a'goESifh E_wfcrf;ukd ukdufxm;&if; aoG;awGxGufvmrS &yfvkdufw,f? emusifr_wckukd &,lcH pm;&if; yg;jyifay:u '%f&mukd vufEiS phf rf;vku d w f ,f? 0g'gwa,mufvufxu J ypPn;f wck vGwfusoGm; w,f? 0g'gawGvnf; 'Dtvkyfrvkyfcsif=uyg? axmifrSL;ukdcspfEkdifu aumifav;ab;rSm vm&yfvkduf&if; wkd;wkd;av; “ oGm;r,f/ rif;bmrS ra=umufeJ@ igwa,mufvkH; rif;ab;rSm&Sdw,fqkdwm rarheJ@” aumifav;[m ,k=H unftm;uk;d pGmESihf ukcd spEf idk v f ufudk qkyu f idk x f m;w,f? axmifrLS ;ukv d al csm[m eHygww f w k u f dk vufrmS ukid &f if; 0g'gtaqmifu xGuv f mw,f? ol@t aemufrmS 0g'gawGuyfygvmw,f? axmifrLS ; ukcd spEf idk [ f m 0g'gawGtrsm;=u;D awG@vku d &f vk@d tHh=ooGm; w,f? wu,fqkd&if 0g'gawG[m 'Dtcsdefqkd rdrdwkd@tdrfjyef tem;,l&awmhr,fhtcsdef jzpfw,f? 0g'gtm;vkH;xJrSm wm0ef=uwJhvlqkdvkd@ ukdpkd;odrf; wa,mufbJjzpfjyD; wm0efuswJh ae&mrSm &Sdae us&rSmjzpfw,f? ukdcspfekdif acgif;ukdikH@xm;&if; aumifav;ukd wkd;wkd;av;tm;ay; vku d w f ,f? “rif;bmrSm ryle@J / rif;bufrmS ig&w dS ,f?” aumifav;[m a=umufveG ;f vk@d ukcd spEf idk f cg;ywfudk qGx J m;vku d w f ,f? axmifrSL;ukdvlacsmtem;ukda&mufawmh ukdvlacsmu “aumifav;ukd ay;prf;yg” vk@d ajymw,f? ukcd spEf idk u f “ rif; pum;ukd aumif;aumif;rajymwwfbl;vm;/ bmvkd@ atmfaigufaewmvJ” “aumifav;ukd ay;prf;yg” “ 'DrSm n$ef@a0OD;/ ig - 'Daumifav;ukd ray;Ekdifbl;? bmvJ 'Duav;ukd rif;u acG;vk@d xifaevm;´ “ [kwfw,f/ pum;ajymwwfwJh acG;ukd usaemf ppfaq;p&m&Sdw,f?” “ rif ; 'D v k d rawmf r w&m;vk y f v k d @ rvk y f e J @ uG / 'D u av;u axmif u saewJ h vlwa,mufr[kwf bl;? jyD;awmh 'Dtcsdefu rif;tdrfjyef&rJhtcsdef/ rif;wm0efcsdef r[kwfbl;?” ukv d al csmu qufjy;D ’’’’’’ “ 'DacG;rom;av;ukd usaemfhvufxJ tyfprf;yg? 'DacG;aumifav;qDrSm abmvfyif&Sd w,f? wae&mrSm 0Sufxm;wm aocsmw,f? usaemfppfvkduf&if xGufvmrSmyg?” udck spEf idk f a'goxGuo f mG ;jy;D toHus,v f mw,f? “ 'DrmS n$e@f a0OD;/ »»»»»»»»»»»» rif;u axmifuswa,mufr[kww f hJ 12t&G,u f av;ukd &ku d Ef u S zf @dk =upH nfaewmvm;´ aumifav;&J@ wJuv dk nf; rif;zsupf ;D cJjh y;D jy/D jy;D awmh &ku d v f nf; &ku d Ef u S jf y;D jy/D rif;awmfavmufjyD?” ajymajymqkdqkdESifh 0g'gawGukd vSrf;=unfhvkdufw,f? 0g'gawG[m t&Suf&oGm;wJh rsufESm awGESifh acgif;ikH@oGm;=uw,f? 118

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


119

b,folrS ukdcspfEkdifrsufESmukd r=unfh&J/ &ifrqkdif&J=uawmhyg? “rif;wkd@wm0efxJrSm 'Duav;aewJh wJukd zsufpD;&r,fqkdwm ygovm;” ae=uprf;ygOD;/ igrodvkd@ wckar;csifw,f? 'DudpP rif;wkd@'Dvkdvkyfwm axmifykdif=uD;qD tpD&ifcHjyD;jyDvm;´ axmifykdif=uD; trdef@&vkd@vm;´ ukv d al csmu “axmifykdif=uD; jrKd@xJoGm;w,f? r&Sdbl;?” “atmf--- 'ga=umifh rif;wkd@ vGwfvGwfvyfvyf aomif;usef;ae=uwm qkdygawmh/ [kwv f m;´ rif;wk@d igu h dk bmvk@d t&if vmrajymwmvJ´ tck=unfph rf;/ aumifav;rSm wkww f acsmif;bJ &Sad wmhw,f? rif;wk@d wzG@J vk;H 'Duav;ukd a&epfjy;D owfv@dk a=umufa=umufvef@vef@ ihgqaD jy;vmwm? rif;wkd@&SmaewJh abmvfyifqkdwma&m awG@ovm;´ axmifrSL;ukdvlacsmbuf vSnfhjyD; “rif;a&m awG@vm;” “usaemfwkd@ ol@wJxJrSm [kdt&l;r atmifqef;pk=unfykHukd awG@w,f?” “ [kwfygjyD/ 'Duav;u tJ'Dvlukd odyghrvm;´ jyD;awmh 'Duav;u pmwwfwm r[kwb f ;l uG?” “ 'gqkd bmjzpfvkd@ 'Daumifav; bmvkd@ odrf;xm;&wmvJ´ ukdcspfEkdif wcsufpGef@pm;vkdufw,f? aumifav;bufvSnfhjyD; “ aumifav; rif; -- pk=unfukd odvm;´ aumifav;u “ pk=unfqkdwm bmukd ac:wmvJ´vkd@ jyefar;vkdufw,f? 'Dvkdqkdawmh ukdvlacsmu “ 'ga=umifh usaemf 'Daumifav;ukd ppfcsifaewm/ usaemfhvufxJ tyfvkdufprf;yg”vkd@ ajymajym qkdqkdESifh a&S@wkd;vmw,f? “ rif;bmvkd@ 'Drdef;rykHukd odrf;xm;&wmvJ´ »»»» »»»» ukdcspfEkdif a'go axmif;ceJ xGufoGm;&if; “a[haumif/ rif;a&S@ qufrwkd;eJ@ / &yfvkdufprf;” aumif;av;bufvSnfh&if; “pk=unfqkdwm rif;wJxJrSm &SdwJh rdef;rukdac:wm? bmjzpfvkd@ rif;qDrSm &SdaewmvJqkdwm tm;vkH; odatmif ajymjyprf;? rif;ajymrS jzpfr,f?” aumifav;ukd tay:ukd armh=unfhvkduf&if; “wef ; pD ; OD ; usm;=uD ; qD r S m vJ tJ ' D rd e f ; ryk H & S d w ,f ? usaemf v J od r f ; xm;csif v k d @ awmif;xm;wmyg?” “ bmvJ rif;u rdef;rykHukd =uKdufvkd@vm;” “ wu,fawmh jyK;H aewJh rde;f ryku H dk jrif&awmh tarhudk owd&vk@d usaemford ;f xm;wmyg?” ukdcspfEkdifu aumifav;&J@ ykckH;ukd ukdifvkduf&if; -----“ uJ --- tm;vkH; =um;=uw,fr[kwfvm;/ jyKH;aewJh rdef;r=uD;wa,muf&J@ykHukd tarh&@J tvGr;f ajy odr;f xm;wmukd tjypfwifcsiw f o hJ l &So d vm;´ 'gq&dk if rif;wk@d tcef;xJrmS csw d x f m;wJh tqkdawmf aumifrav; awGvJ rdef;ryJ? rif;wkd@ukd n$ef@a0OD; ppfaq;vddrfhr,f? =um;&J@vm;´ 'Dpum;a=umihf wcsKd @u &,f=uw,f? wcsK@d ujyK;H =uw,f? ukcd spEf idk u f ol'w D yGrJ mS usrd ;f aoEkid jf yq D w dk m em;vnfvu dk w f ,f? axmifrLS ; udv k al csm tav#mrh ay;yg/ “ 'DykHukd odrf;xm;wJhol[m ekdifiHa&;orm;qkdwm vlwkdif;odw,f?” ukcd spEf idk f &,fvu dk &f if; “ 0g'gawG rif;wk@d aoaocsmcsm rSwx f m;=u? a[mh'D uav;av;[m rSwfwrf;wifp&m aumif;wJh 12ESpfom; EkdifiHa&;tusOf;om;av;jzpfoGm;jyD? igwkd@axmiforkdif;rSm tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

119


120

rSwfwrf;wif p&m &oGm;jyD?” 0g'gawG &,f=ujyefw,f? “n$ef@a0OD; --- rif;vJodygw,f? 'Daumifav;[m ol@tazqk;H jy;D uwnf;u 'DaxmifxrJ mS aewm vcvnf; r,lb;l ? vlwidk ;f ckid ;f or#udk vkyfay;aewm/ tm;vkH;vJ odw,f?” jyD;awmh axmifuswa,mufvJ r[kwfbl;?” “igajymcsiw f m wck&w dS ,f? rif;tckvdk oufoufrhJ tykt d vkyf vkyaf ewm&,f/ 0g'gawGudk ac: jyD; ckdif;wmukd axmifykdif=uD;qD tpD&ifcHpmwifzkd@yg/ wifjzpfatmif wifyg? uJ --- tck rif;'DrSm qufaep&m ta=umif;r&Sdawmhbl;/ rif; jyefawmh?” axmifrSL; ukdvlacsm tH=udwfvkduf&if; ta&S@wkd;vmw,f “ 5rdepfeJ@ 'Dukvm;av;ukd ppfjyr,f? tm;vkH;ay:vmap&r,f? ”aumifav; 0wfxm;wJh wD&Syfukd aqmifhqGJvkdufw,f? axmifrSL;ukdcspfEkdif a'gowtm; xGufoGm;jyD; vlacsm &ifbwfukd aqmifhwGef;vkdufw,f? axmifrSL; udkvlacsm ajr=uD;ay: yufvufvSefvSJus oGm;w,f? &Suf&SufESifh --“ acG;rom;av; / rif;vGwfvdrfhr,frxifeJ@/ rif;ukd r&&atmif zrf;r,f/ odvm;? ” 'l;wzufem aevkd@ wzufaxmufjyD; &yfvkdufw,f? “igh'l;acgif;emoGm;wm rif;wkd@ bmvkd@ 'Dwidk ;f =unfah ewmvJ/” ukdwifhvGifu ulr,fqkdjyD; axmifrSL;ukdvlacsmqD oGm;vkdufw,f? axmifrSL;vlacsmu “ acG;rom;av;/ rif;odr,f? ighukd rxdeJ@/ bm=unfhae wmvJuG´ 0g'g pkd;odrf; tcif;jzpfwJhae&m uae yxrOD;qkH; cGmvkdufw,f? olwm0efuswJh ae&mukd xGufoGm;w,f? 0g'gawG tm;vkH;wjznf;jznf; aysmuf uG,foGm;=uw,f? 0g'gawG tm;vkH;r&Sdawmh ukdcspfekdifukd vlacsm &ifqkdifr,fqkdjyD; vSnfhvkdufw,f/ 'gayrJh 'l; acgif;u rcHr&yfEkdifatmif emusifvmw,f? “uk v m;av; rif ; b,f r S m od r f ; xm;vJ ´ abmvf y if b,f r S m vJ ´ aumif a v; bmrSjyefrajymyg? wu,fajymcsiw f m “ aovku d yf gvm;”qkw d myJ? 'gayrJh ajymvku d w f mu “ usaemfq h rD mS bmrSr&Syd gb;l ?” axmifrSL;ukdvlacsm a'goxGuf&if; wl&if;ukd ajr=uD;xJ aqmifhxkd;vkdufw,f? ukdcspfEkdifu “n$ef@a0OD;-- rif; a'goodyfxGufraeeJ@/ ajcaxmufukd *&kpkdufOD;?” “oGm;prf;yg/ udpPu rjyD;ao;bl;As/ usaemfh uwday;ygw,f? r&&atmif &Smr,f?” “at; wcsed cf sed af wmh od&rSmaygu h mG / 'gayrJh b,fEpS Ef pS f =umrvJqw dk m rodb;l ? tJ'u D sawmh rif;a&m/ igyg 'Daxmif=uD;xJrSm &SdaeyghOD;rvm; rodbl;?” axmifrLS ; ukv d al csm a'gooHEiS hf 0g'gwa,mufudk ol@tay:tusF , D v l may;zk@d atmfaiguf qJqdk aew,f? axmifrSL; ukdvlacsmxGufoGm;jyD;aemuf ukdcspfEkdif[m ajr=uD;ay:rSm jyef@usJaewJh ypPnf;awGxJu ajcmufaewJht0wfukd &SmaewJh aumifav;ukd apmifhaerdw,f? aumifav;=uKdufwJh ausmif;pdr;f ykq;dk ESihf tusF t D jzLukd wD&yS af y:rSm xyf0wfvu dk w f ,f? apmifawG/ acgi;f tk;H awG &G@H awGayaevk@d r,lawmhyg? aumifav; aewJhtdrfav;&J@ tv,frSm wGif;=uD;wwGif;&Sdw,f? aygifavmufeufw,f? vlawGjrKyw f hJ usi;f vkjd zpfaew,f? axmifrLS ;ukv d al csm aumifav;ukd rouFmvk@d tJ'w D iG ;f ukd wl;ckid ;f wm teuf=u;D jzpfomG ;w,f? 120

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


121

aumifav;vnf; tJ'DwGif;=uD;xJukd olrokH;awmhwJh a&pdkypPnf;awGukd jrKyfvkdufw,f? tJ ' D t csd e f r S m qG m rd & J @ 9em&D o H a csmif ; acguf o H xG u f v mygw,f ? &ef u k e f j rKd @ xJ u k d jyef z k d @ tcsdefa&mufvmjyDqkdwm owdxm;rdvkduf w,f? tdrfa&muf&if ol@rdef;r&J@tqlcH&r,fqkdwm =uKad wG;rdygw,f? aumifav;[m ol@taz&J@ oGm;&,f/ a&$w*d aHk pwDawmfyu Hk dk *&kwpdu k jf yeford ;f xm;vku d w f ,f? Akv d f csKyaf tmifqef;ykaH wmh ajr=u;D xJrmS w0ufwjyufEiS hf awG@&w,f? a':atmifqef;pk=unf&@J ykaH wmh olwkd@awG odrf;oGm;vkd@ rawG@&awmhhbl;? rD;jcpfAl;av;ukd jyefawG@&awmh 0rf;omoGm;w,f? ukdcspfEkdifu “tJ'D rD;jcpfAl;xJrSm rif; bmawG odrf;xm;vJ´ “ *sydk;av;waumif oem;vkd@ usaemfarG;xm;wm/ tckawmh r&Sdawmhbl;” “ [m; --- igodjyD/ rif;&J@ *sykd;av;ukd udkvlacsm ppfaq;zkd@ zrf;oGm;jyDxifw,f?” 'Dvkd aESmufajymifwmukd em;rvnfwJh aumifav;u ukdcspfEkdifukd “ q&m olwkd@ *sykd;av;ukd b,fvkd ppfaq;=urvJ rodbl;aemf”ar;vkdufawmh “ at;-- aocsmwmuawmh ukdvlacsmu r&&atmifppfvdrfhr,f”vkd hajym&if; &,farmvku d w f ,f? “ 'gqkd axmifrSL; ukdvlacsm =uGufudkvJ r&&atmif ppfrvm;rodbl;?” “ odyfaocsmwmaygh/ ukdvlacsmu =uGufpum;vJ wwfw,fuG” aumifav;[m aemufq;Hk usew f hJ =uK;d r&Sw d hJ za,mif;wkid af wGudk usi;f xJxnfjh rKyv f u dk w f ,f? ukd cspEf idk b f ufvn S &hf if; “ q&m usaemf 'Dn wef;pD; OD;usm;=uD;qD oGm;tdyfawmhr,f”vkd@ ajymvkdufw,f? “ bmvJ rif;tusOf;axmifxJ oGm;tdyfrvkd@vm;´ “ [kwfygw,f/ q&m? 'gayrJh usaemf axmifusaewJh vlwa,mufawmh r[kwfygbl;?” -----------------------------------....... ukdcspfEkdifvnf; tcsdefaESmif;jyDqkdwm odvkd@ tdrfjyefzkd@ qkH;jzwfvkdufw,f? qufvufazmfjy ay;oGm;ygrnf?

armifarmifvwf (c)Roland Hardy

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

121


122

EdkifiHa&; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf

'Da&jrifoh pf jroef;wifh

jrefrmhq&kd , S v f pfvrf;pOfygwv D ufxuf jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS xkwaf 0cGijhf yK+y;D aemufyw d yf ifwm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef;wif. h 'Da&jrifo h pf (armfpw D ek ;f ESihf w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt f m; tvif;tdrrf *~Zif;&Jabmfrsm;taejzifh vufawG@b0/ w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfow l @kd avhvmod&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpfaz:jyvdu k yf gonf? (pma&;ol.rdom;pkEiS hf qufo, G af &;cufco J jzifh today;jcif;r&So d nfukd cGiv hf w $ af y;yg&ef awmif;yeftyfygonf?)

,cifvrStquf xdt k csed w f iG f cseaf u&Sw d o f nf ol@wyfrsm;udk tar&duef av,mOfrsm;/ oabFmrsm;jzifh w&kwfjynf ajrmufydkif;odk@ ydk@aeonf? csefau&Sdwfu w&kwjf ynf awmifydkif;ESihf ajrmufydkif; ®r@}uD; rsm;/ qufoG,fa&;vrf;a=umif;rsm;udk odrf;xm;onf? wyfeDawmfu tvwfpm;®r@ (175) ®r@ ESihf w&kwfjynf aus;vuf (20) &mE_ef;udk odrf;xm;onf? armfonf ,cifuxuf ydeo f mG ;onf? od@k &mwGif ol@ trlt&monf wnf+ird o f nf? at;aq;onf? jyifqifr_tm;vHk; vkyf+yD;+yD? csHKuif;odk@ armf a&mufvmjcif;onf ta&;}uD;o!fh tjzpftysu}f u;D w&yfjzpfonf? atmifyJG }u;D wckjzpfonf? cseaf u&Sw d . f ykvyd rf sm;u wm;aomfvnf;/ armf a&mufav&m&mwGif armfhudk vm=u!fhol vltkyf}uD;awG jy!fhaeonf? &kef;&if;qefcwf jzpf=uonf? armf. toGiftjyifonf &dk;om;onf? trlt&mu csdKomonf? armfonf òyH;cJaomfvnf;/ ol@ tòyH;onf El;!hHonf? ESdrfhcs o!fh trlt&m ay:onf? ol@ trlt&monf ppfzdeyfoHjyif;aom ulrifwef t&m&Sdrsm;. trlt&mESifh jcm;em;aeonf? 1945 ck =o*kwfv csHKuif;odk@ armf a&mufaeo!fhtcsdefwGif wyfom; (120000) ESifh au'g (30000) ygo!fh/ wyfeDawmfwyfrsm;onf/ vm; 0efwifrsm;/ jrif; 0efwifrsm;jzifh 122

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


123

refcsL&D;,m; zufodk@ csDwufvmvsuf&Sdonf? vrf;wav#mufvHk;wGif jynfolrsm;u uln=D uonf? wyfeaD wmfEiS hf twl vdu k v f mum/ *syefw@kd odr;f ydu k x f m;o!f/h ud, k hf +rKd @ud, k &fh mG udk jyefwnfaqmuf=uonf? wyfeDawmf wyfom;rsm;onf/ wae@v#if rdkif (40) rS (60) txd ajcvsif tjyif;cs=D uonf? 1942 ckEpS u f wnf;u ajymufusm;eDrsm;onf/ refcsK;&D;,m; jynfxo J @kd pdrfh0ifcJh=uonf? tpwGif olwdk@Y vufeufaumif;aumif; r&Sd? odk@&mwGif *syefwyfom; (594000) wdk@ vufeufcsojzihf olwdk@vufodk@ vufeufrsm; a&mufvmcJh=uonf? armfonf csKHuif;wGif (43) &uf=umonf? xdktawmtwGif; vlawmfawmfrsm;rsm; armhfudk awG@zdk@ }udK;pm;=uonf? &maygif;rsm;pGmaom jynfolrsm;u armfudk jrifzl;csifojzifh apmihf=u!fh=uonf? armf xGuftvmudk apmihf=u!fhfaeol axmifaygif;rsm;pGmwdk@onf/ aeyl}uJ}uJwGif }udwf}udwfwdk;aeonf? ynmwwfrsm;/ ausmif;q&mrsm;/ tvkyform;rsm;u/ armf bm0wfonf/ bmpm;onf/ pojzihf armfh ta=umif;udk wa,mufESifhwa,muf owif;zvS,f=uonf? azmufonfcs=uonf? armfonf av,mOfay:wGif armfuvnf; uAsma&;I jyefydk@onf? armfu csefau&SdwfESihf twl&yfum/ aphpyf aqG;aEG;yGJ atmifjrif&ef/ cGufajrSmuf qkawmifonf? {!fhcHyGJwckwGif ol@&efolawmfa[mif; ppfbk&if zef,kqdkifESifh awG@onfwGif wa,mufESifh wa,muf vufrSwfcsif;vJ=uonf? 0l[ef !Gef@aygif;tpdk;& wnfaxmifwkef;u olESifh twl tvkyfvkyfcJhaom/ pdkufysdK;a&; 0ef}uD;a[mif; wefydef;&Sef;ESifh awG@onf? (wefydef&Sef;u xdktcsdefwGif ygwDwck axmifum =um; tiftm;pk tjzpf &yfonf?) olw@kd ESpaf ,mufonf 1927 ckEpS w f ek ;f u cseaf u&Sw d f owfco hJ !fh vlowfy}JG u;D udk owd&=uonf? odk@&mwGif xdkta=umif;udk wcGef;r# rajym=u? armfEiS hf cseaf u&Sw d w f @kd . aqG;aEG;csurf sm;ud/k xdyw f ef;v#Kd @0Sucf suf tjzpf xm;onf? cseaf u&Sw d Ef iS fh ol@t}uaH y;t&m&Srd sm;onf/ armf/ csLtifvikd ;f / 0rf*sKd ayhw@kd ESifh usw d I f aqG;aEG;onf? odk@&mwGif tar&duefrsm;udkrl ulrifwefwdk@u wvHk;rusef today;onf? tar&duefrsm;u uGefjrLepf wdk@. &dk;om;r_udk ,Hk=unfoGm;=uonf? uGefjrLepfrsm;udk rkef;aomfvnf;/ olwdk@. aphpyfaocsmr_/ u|rf;usifr_/ vufawG@usus aqmif&Gufr_/ &dk;om;r_wdk@udk vdkufrrSDatmif jzpf a eonf ? uG e f j rLepf w d k @ onf jy\emud k wu,f a jz&S i f ; vd k a om qEN &S d o nf [ k ,Hk=unfoGm;=uonf? armfu wyfeDawmfwyfrsm;udk awmifydkif;a'orsm;rS &kyfodrf;ay;rnf[k qdkum/ eef;uif;ESifh yifv,fqdyfurf; +rdK@rsm; w0dkufrS/ wyfrsm;udk &kyfay;onf? ,cif awmif;qdkcsufrsm;udkvnf; avsmhcsay;onf? EdkifiHa&; twdkifyifcH uGefz&ifhudk/ csefau&Sdwf pdwf}udKuf vlrsm;csnf; a&G;ac: jcif; rjyK&? ygwDpHkrS udk,fpm;vS,frsm; yg&rnf? !Gef@aygif; tpdk;& rzGJ@rSD/ trsdK;om; jy\emrsm;udk aqG;aEG;&rnf? rdrdwdk@ bufu wyfr}uD; (20) odk@r[kwf vufa&G;pifwyfom; (200000) om xm;rnf? TonfrSm csefau&SdwfrSm. vufa&G;pifwyfrsm;. (10) yHk wyHo k m &So d nf? cseaf u&Sw d af tmufwiG f ppfb&k ifrsm;. tjcm;wyf oHk;oef;&Sdao;onf? xdktcsdefwGif wyfeDawmf tiftm;pkpkaygif; (910000) om&Sdonf? uGejf rLepfw@kd u Tod@k vdu k af vsmo!fw h ikd f ulrifwefx f u J vufsm *d% k ;f om;rsm;url/ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

123


124

uGefjrL epfudk r&dk;om;/ 4if;wdk@udk tjyKwfwdkufypf&rnf[k a=uG;a=umfonf? [mav po!fh tar&duef rsm;uvnf; uGefjrLepfwdk@ Tr# vdkufavsmvmjcif;rSm tm;enf;aoma=umihf jzpfonf[k wvGJ t"dy`g,f aumuf=uonf? aphpyfaqG;aEG;yGJonf (41) &uf=umonf? aqG;aEG;yGJ t+yD;wGif xrif;pm;yJGjzifh &kyfodrf;onf? atmufwdkbmv (10) &uf oabmwlnDcsuf[laom pmwrf;wapmifudk xkwjf yefonf? csefau&Sdwfu ygwDpHk udk,fpm;vS,frsm; ygo!fh/ trsdK;om; nDvmcHwck ac:&ef oabmwlaomf vnf; uGefjrLepfygwD. w&m;0if tqifhae&mESihf vGwfajrmuf+yD;a'orsm;wGif wnfaxmifxm;o!fh tpd;k &tzG@J rsm;udk todtrSwjf yK&ef jiif;qdo k nf? ta&;}u;D o!fh jy\em jzpfo!fh wyfrsm; udpPESifh ywfoufIrl bmr# oabmwlnDcsuf r&? aemufxyf aqG;aEG;yGJ rvkyfrcsif; wyfrsm;udk ,cktwdkif; qufvufxm;&SdEdkifonf[kom oabmwl=uonf? (aphpyfaqG;aEG;yGJ umvwGif cseaf u&Sw d . f wyftcsKd @u uGejf rLepfwyfrsm;udk qufI wdu k af e=uqJ jzpfonf?) wyfrsm;tm;vHk;udk trsdK;om;wyfrsm; jzpfvma&;twGuf uGefjrLepf-ulrifwef ESpfzuf udk,fpm;vS,frsm;ygo!fh aumfrwDw&yfu pDpOfrnf[k oabmwl=uonf? tay:,Htm;jzifh =u!fhv#if/ aphpyfaqG;aEG;yGJonf tvm;tvm aumif;aeonf? odk@&mwGif xdktawmtwGif; jzpfaeo!fh/ ppfa&; tajctaeudk =u!fhv#ifrl/ tvm;tvm odyfr&SdvS? aqG;aEG;yGJudk +cHK=u!fhv#if/ uGefjrLepfwdk@u vdkufavsmvdkaom oabmudk jyonf? ulrifwef wd@k u avoHwif;onf? TtwGi;f cseaf u&Sw d o f nf qdAk , D uf ,le, D EH iS fh csp=f unfa&; pmcsKyfwck csKyfvdkufonfwGif rdrd. oHwrefa&;&m atmifyGJ[k ,lqonf? uGefjrLepfwdk@wGif Edik if aH &;a&m/ ppfa&;yg tm;en;faeonf[v k nf; ,lqonf? ol@txifukd tar&duef oHtrwf [mav uvnf; axmufcH onf? xdk@a=umihf csefau&Sdwfonf ppfjyifqifr_rsm;udk wGe;f vkyv f monf? aqG;aEG;yGJ+yD;o!fh atmufwdkbmv v,favmufY csefau&Sdwf. tiftm;onf/ wu,fvnf; awmifhwif;aeoa,mif&Sdonf? csefau&Sdwf. wyfrsm;onf tar&duef tultnDjzihf ajrmufyikd ;f u +rKd @}u;D rsm;udk odr;f ydu k +f y;D jzpfaeonf? refcsL;&D;,m;wGif &k&mS ;wd@k u 4if;wd@k odr;f ydu k x f m;aom +rKd @ rsm;udk ulrifwefo@kd v$aJ jymif;ay;rnf[k ajymxm;onf? qdyu f rf;+rKd @ jzpfo!fh/ qifawmif+rdK@udk tar&duefu a&wyfpcef; vkyfxm;onf? csefau&SdwftwGuf qdyfurf;+rdK@rsm;/ avqdyfrsm;/ qufoG,f a&; vrf;a=umif;rsm;udk umuG,f&ef tar&duef urf;wuf wyfom;/ (90000) w&kwfajray:odk@ a&mufae=uonf? vufeufcs *syef ppfom;rsm;tm;/ ae&mcsxm;&ef/ csLaw;u [mavxH/ tar&duef a':vmoef; (20) acs;onf? [mavu jiif;vdkufonf? odk@&mwGif csefau&Sdwfudkrl tar&duef a':vm oef;waxmifhig;&m acs;onf? pwmvifudk rdrdu wdkufwGef;aoma=umihf csefau&SdwfESihf r[mrdwf pmcsKyfcsKyfjcif; jzpfonf[k [mavu =uGm;onf? uGefjrLepfwdk@ ta=umif; taumif;tpD&if cH rdo!fh tar&duef oHwref t&m&Sd tm;vHk;udk csHKuif;rS jyefac:oGm;onf? tar&duef oHwref t&m&Sd tm;vHk;udk/ csKHuif;rS jyefac:oGm;onf? tar&duef tpdk;&. 124

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


125

ay:vpDonf/ csefau&Sdwf qifE$J vdkaom jynfwGif;ppfudk tm;ay;I 4if;. tultnDonf jynfwGif;ppf t&Sdefudk jrSifhwifay;vdkufonf? csKHuif; aphpyfaqGaEG;yGJ t+yD;wGif/ csefau&Sdwfu a'oeDrsm;udk xdk;ppfqif&ef trdef@ay;vdkufonf? [mav. axmufcHr_jzifh csefau&Sdwf. wyf (500000) u ta&;}uD;o!fh +rdK@}uD;rsm;udk 0ifodrf;onf? tar&duef urf;wuf/ wyfrsm;u yDuif;/ wD,efpif po!fh +rdK@rsm;wGif vmI wyfpGJ =uonf? TonfrSm csefau&Sdwf. t&_H;ed'gef; jzpfonf? ulrifwefwyfrsm;onf +rdK@rsm;wGif aomif;usef; csifwdkif;/ aomif;usef; =uonf? ulrifwef odrf;+yD;/ ESpfvt=umwGif vlxkrsm;u rcH r&yfEdkif jzpfvm=uonf? csefau&Sdwf.wyfrsm;onf *syefxufyif qdk;onf[k ajymvm=uonf? wmuGeyf gtkd owif;pmu jynforl sm;onf *syefukd atmify&JG pOfu/ taysm}f u;D aysmcf =hJ uonf? ,ck toufuav; wacsmif;/ rqH;k &_;H atmif }uzH efae&=uo!fh tjzpf a&mufae+yD [k a&;vdkufonf? xdt k awmtwGi;f uGejf rLepfw@kd onf vlxak xmufcrH _ &vm=uonf? csKH uif;rSmyifv#if olw@kd =oZmonf wjznf;jznf; }u;D vmonf? uGejf rLepfw@kd onf wwfEikd o f r# vdu k af vsmcJ=h uonf? &kd;om;=uonf? usdK;a=umif; nD!Gwf=uonf? tajrmftjrif &Sdonf[k/ vlxku ajym=uonf? uGejf rLepfrsm;udk tjypfrajym=u? ,kw&dW o dS !fh tajz jzpfonf[k vufc=H uonf? cseaf u&Sw d u f rl tar&duef. vufeuftm;/ aiGtm; axmufyHhr_jzifh xdk;ppf}uD;rsm; qifae+yD? TtcsdefwGif tar&duef EdkifiHjcm;a&;XmeESihf [mavwdk@ oabmuGJ=uonf? [mavu csefau&Sdwfudk c|if;csufr&Sd/ tultnD ay;csifonf? orRw x&l;rif;u c|if;csuf xm;vd k o nf ? TwG i f [mav oH t rwf tjzpf r S E_ w f x G u f o G m ;onf ? [mav E_wfxGufo!fhtcgwGif/ tar&duef EdkifiHjcm;a&; Xmeu [mav E_wfxGufjcif;onf teDwdk@. ajcyke;f ckwrf a_ =umifh jzpfonf [k qifaoudk qdwaf &jzifh zH;k onf? [mavurl w&kwjf ynfwiG f ol@ay:vpD usqHk;& jcif;onf tar&duef oHwref tcsdK@ w&kwfuGefjrLepfwdk@zufodk@ ygoGm;aoma=umihf jzpfonf[k pGyfpGJonf? [mavae&mwGif tar&duef oHtrwf tjzpf/ a*smhrm&S,f a&mufvmonf? a*smhrm&S,f aemufwGif avwef pwl;0yf a&mufvmonf? odk@&mwGif rnfolvmvm tar&duef tpdk;&. ay:vpDonf w&kwfjynf wGif;a&;wGif pGufzufa&;/ jynfwGif;ppfwGif csefau&Sdwf axmufcHa&;om jzpfonf? xdkumvrsm;twGif; csLtifvdkif;onf tar&duefrsm;ESihf pdwf&Snfvuf&Snf aqG;aEG;onf? cseaf u&Sw d u f kd vufeuftm; aiGtm;axmufyahH ejcif;onf w&kwjf ynforl sm;ESifh tar&duef jynforl sm; csp=f unfrw _ iG f }u;D pGmaom twm;tqD;}u;D jzpfaeonf[k xyfwvJvJ axmufjyonf? 1945 ck 'DZifbmvwGif ulrifwef tkyfpdk;o!fh a'ou/ jynfolrsm;onf/ ulrifwefudk a'go trsuf acsmif; acsmif; xGufae=u +yD? 4if;wdk@u jynfol@ ypPnf;rsm;udk odrf;=uonf? vk=uonf? trsdK;orD;rsm;udk t"rR usihf}uHonf? owfjzwf=uonf? aiGpuUL azmif;yGonf? &duQm &Sm;yg;onf? cseaf u&Sw d Ef iS fh tar&duefrsm;onf ajryHu k kd =u!f=h uonf? ajryHw k iG f +rKd @}u;D rsm;tm;vH;k tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

125


126

olwdk@vufwGif a&mufaeonf? ajryHkY aus;vufa'orsm;onf +rdK@}uD;rsm;. e,fxJwGif ygaeonf? xd@k a=umihf aus;vufonfvnf; olw@kd vufxw J iG f &So d nf[k xif=uonf? olw@kd onf ajryHak y:u uGuv f yfrsm;udo k m =u!f=h uonf? xdu k u G v f yfrsm;ay:wGif vlxrk sm; &Sad eonfukd olwdk@rod? owd rxm;rd=u? refcsL;&D;,m;udk odrf;xm;o!fh &k&Sm; jynfodrf;wyfrsm;u/ olwdk@ uwd twdkif; refcsL;&D;,m; udk cseaf u&Sw d x f H tyfrnf[k qdu k m/ cseaf u&Sw d x f H v$t J yf&ef/ tcsed af pmih=f uonf? cseaf u&Sw d . f awmif;yefcsut f & v$t J yf&ef udpu P kd ESp}f urd af &$@qdik ;f vku d o f nf? olw@kd wyfrsm; qkwfoGm;v#if w&kwf uGefjrLepfrsm; 0ifodrf;rnf[k qdkAD,uf oHtrwfu csefau&Sdwfudk owday;cJhao;onf? csefau&Sdwf.om; csefcsifaumu &k&Sm; oHtrwfxHoGm;um/ rdrdwdk@ tqifoifh rjzpfao;ojzihf &k&Sm;wyfrsm;u refcsL;&D;,m;udk qufodrf;xm;&ef ajymcJhonf? odk@jzihf &k&Sm;wyfrsm;onf 1946 ckESpftxd csefau&Sdwfu refcsL;&D;,m;wGif wyfpGJ&ef wyfom;opf woef; pk+yD;onftxd refcsL; &D;,m;wGif wyfpGJaecJhonf? 1945 ck =o*kwfvESifh atmufwdkbmvrsm;twGif;Y uGefjrLepfwyfrsm;u *syefESihf *syef &kyfao; wyfom; (220000) udk zrf;rdum/ +rdK@i,faygif; (197) +rdK@ESifh vlOD;a& (19) oef;&Sd e,f rsm;udk odrf;cJh=uonf? Todk@jzihf w&kwfjynf ajrmufydkif; refcsL;&D;,m;ESifh tajccH a'oeDrsm; qufrd oavmuf jzpfoGm;=uonf? ref c sL;&D ; ,m;onf ppf a &;t& tcsuf t csmusaom ae&m jzpf v monf ? refcsL;&D;,m;wGif w&kwfjynf vlOD;a&. udk;yHk wyHk &Sdonf? pufr_ vkyfief;uvnf; usef wjynfv;kH pufr_ vkyif ef;xuf av;q }u;D onf? tar&duef vuf0g;}u;D tkyf t&if;&Si}f u;D rsm;onf w&kwfjynfxJodk@ aiGvHk; aiG&if;rsm;udk udkifum/ vSdrfh 0ifvm=uonf? csefau&Sdwfuvnf; =unf=unfjzLjzL wHcg; zGifhay;onf? Todk@jzihf csefau&Sdwf/ tar&duef tpdk;&ESihf tar&duef b t&if;&Sif}uD;rsm;onf oHk;yGifhqdkif }uD;pdk;r_udk xlaxmif vm=uonf? jy\emudk =u!fhwJhtcg tzufzufu =u!fh&r,f? wzufxJ =u!fhvdk@r&bl;? csefau&Sdwf [m uvdef+cHK}uD; ,Hk&wm r[kwfbl;? oleJ@ aphpyf aqG;aEG;vdk@ bm tusdK;oufa&mufr_rS &Edkifwm r[kwfbl;vdk@ csLHuif;rSm vlwcsdK@u ,lq=uonf? u|eaf wmfe@J awG@cJw h hJ vltajrmuftrsm;u 'Dvykd J ajym=uw,f? 'DtxJrmS ulrifwef ygw0D ifawG awmif ygw,f? cifAsm;wd@k ajymwm rSew f ,f? taxmuf txm; cdik v f w kH ,fv@kd ---jyefajymcJw h ,f? ulrifwefe@J uGejf rLepf ygwaD phpyf aqG;aEG;vd@k bmatmifjrifcsuf rS &rSm r[kwb f ;l ? ppfwu kd =f urSm aocsmw,f? uG=J urSmaocsmw,f? 'gayr,fh 'g[m udp&P @J buf wzufom jzpfw,f? (csLH uif; aqG;aEG;yGJ vufa&G;pifusrf;/ twGJ 4) qufvufaz:jyygrnf?

jroef;wifh 126

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


127

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

127


128

128

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


129

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

129


130

130

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


131

tvif;tdrfrSwfpk

(23) ESpfjynfh ppftm%modrf; qef@usif&H_@csyGJ tcrf;tem; ppftcGef&Hk;a&S@ , Shinnagawa (Tokyo) (18 / 9 / 2011) jrefrmEdkifiHwGif &Spfav;vHk; vlxkta&;awmfyHk}uD; jzpfyGm;cJh+yD;aemuf ppfwyfrStm%modrf;cJh&m ,ae@ 18 / 9 / 2011 wGif (23) ESpfjynfhcJh+yDjzpfonf? xdk (23) ESpfjynfh ppftm%modrf; qef@usif&H_@csyGJ tcrf;tem;udk ppftcGef&Hk;a&@ , Shinnagawa (Tokyo) wGifusif;yjyKvkyf&m *syefa&mufjrefrmEdkifiH om;rsm;ESifh *syefa&mufjrefrmh'Drdkua&pDtiftm;pkrsm; yg0ifwufa&mufcJh=uygw,f? owif;? ? tvif;tdrf "gwfyHk? ? at;odkuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

131


132

a&$0gaa&mif awmfvSefa&; (4) ESpfjynfh bmomaygif;pHk arwWmydk@ qkawmif;yGJ tcrf;tem;

ppftcGef&Hk;a&S@ 27/ 9/ 2011 jrefrmh'Drdkua&pDuGef,uf (*syef) rS }uD;r_;usif;yaom a&$0gaa&mif awmfvSefa&; (4) ESpfjynfh bmomaygif;pHk 0wfjyKqkawmif;yGJ tcrf;tem;udk ,ae hnae 3 em&DwGif jrefrmppftcGef&Hk;a&S@ wGifusif;y&m *syefa&mufjrefrmEdkifiHom;rsm;ESifh *syefa&muf jrefrmh'Drdkua&pDtiftm;pkrsm; pkpkaygif; 200 cef hwufa&mufcJh=u+yD; / a&$0ga&mifawmfvSefa&;twGif; usqHk;oGm;cJh=uaom tmZmenfol&Jaumifrsm;udk bmomaygif;pHkjzifh qkawmif;arwWmydk hcJh=u+yD;/ rw&m;zrf;qD;cHxm;&aom EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; / oHCmawmfrsm; jyefv#wfay;&efESifh wdkif;&if;om;a'orsm;tm; wdkufcdkuf/ xdkppfqifaer_udk &yfwef@ay;&ef awmifqcdk =hJ uygonf? owif;? ? tvif;tdrf "gwyf ?kH ? at;odu k f 132

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


133

tvif;tdrf r*~Zif;tm; ulnDaxmufyHhay;aom (1) bdb k o kd uf (2) &Jrif;0if; (3) ausmx f eG ;f Edik f (4) cdik Of ;D i,f

(5) 0if;bdb k kd (6) pdik ;f yef;armif (7) aevif;atmif / cifcifav; (8) wifarmifukd

wdk th m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS rSwfwrf;wif *k%fjyKtyfygonf

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

133


134

tvif;tdrf wm0efcH &J+idr;f ta0;&muf t,f'Dwm aZmfaZmfatmif (t*Fvef) ABFSU (88)rsKd;quf t,f'w D m aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef; rsKd;jrifhatmif tr_aqmift,f'Dwm cifarmifaZmf /Anm;b&kid , f efuif; xGef;+idrf; / tHharmf / ausmfrkd;Ekdif / rcdkif=unf0if; pmpDpm&dkuf ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh aZmfrsKd; / [def;rif; jynf+zdK;&J / L-NOORA jynfwGif;jynfy jzef hcsda&; jr0if;pd;k / atmif=unf ausmfjrifhxGef; / ausmfol& ausmfcdkif0if; / wifEdkif / jrihfOD; / wifrif;Edkif / ELEJAH

134

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

pmtkyfcsKyfvkyfa&; aX;0if; / at;aZmfjrifh 0if;Edkif(Lin Po Yin) 0if;Edkif (yef;yJwef;) yef;cso D &kyaf zmf xDvm ausmv f if;xGÉaf tmifcif &Hk;tzGJ h =unfw;dk / aeatmifausmf tm;opfrGef / [efaZmf0if; jrihfudk / r0if;oE Wmatmif b¾ma&; atmifaZ,smndK / xGef;xGef;0if; rEkEka0 / atmifrsdK;rif; jrwfausmfol / owif; ESifh rD'D,m at;okduf / &Jjrifhatmif rsdK;apm / rsdK;ausmfodef; / ausmfrsdK;xGef; / rvJhvJh0if;udk

Web Site


135

tvi tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef POST 169-0075 TOKYO TO, SHINJUKU-KU TAKADANOBABA,3-7-10 303,HIGARI BLD TEL - FAX 03 - 6313 - 4178 Japan. TEL 080-5070-0080 080-3574-9700 090-9954-5070 090-6528-9292 090-7198-4763

e-mail - aalinneain@yahoo.com web - http://alineain.net/ http://luminarymagazine.wordpress.com/ http://alinneain.blogspot.com/

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)

135


136

136

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(7)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.