အလင္းအိမ္မဂၢဇင္း အတြဲ (၅) အမွတ္ (၈)

Page 1

1

tvif;tdrfpmtkyf yHkpHtopfjzpfygonf/ tm;vHk; Tz&defjzifh pm&dkufjyD; ar;vfrS ydk hay;yg/ jrefrmpmvkH; ----- 0if;ykn 12 jzpfygonf/ English Font ------Arial (side 11)

myo myint aung

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

1


2

rmwdum tvif;tdrfpum;

4

uAsm tem*wftrsdK;om;a&; rif;udkEdkif 49 ay:OD; (od@k ) rif;udEk ikd f ouf0if;atmif oHo&mc&D;eJ@tjzLa&mif... i,foil ,fcsi;f wa,mufu.kd .. yef;c&rf;jymudk yefqifjcif; usKd ;a=uoGm;aomyef;yGi;f rsm;.... od@k ....arar

cdik =f unf0if; ausmfol eDviG af oG;('\edu) 88rsdK;qufausmif;omwOD; 0if;Edkif (LinPoYin) urmykvJ at;jrESif;&nf xl;wifh rif;wm&m

6 7 8 9 10 12 13 14 16

[efav;

18

umwGe;f tifwmeufay:rSumwGe;f rsm;

trsdK;om;atmifyaJG e h txdr;f trSwpf mrsufEmS trsdK;om;ae@ trsdK;om;ae@ atmifyGJ trsdK;om;ae@ wdk@rarhEdkif ocifpw d af rG;v#if vlwikd ;f ocif yxrausmif;om;oydw}f u;D rS.... pmqdkawmfae@ pmwrf;

2

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

OD;zdk;usm; OD;bOD; armifpdk;csdef xdev f if; &J+idrf; wifjrifharmf

20 25 33 36 39 42


3

jrefrmh,Ofaus;rSk okw/&o igtdkoGm;aomtcg pHkyk0gb,fnmcsygvdk@ a&$tdk;n$efjyolrsm; a&$wcH g;}u;D zGiEhf ikd zf @kd .... xl;cíefayr,fh a&G;cs,fcGifhr&Sdonfh ...

a'guw f mwifat;=unf bduQK"rRyd, (USA) t&Siyf nmoD[mbd0o H vlxpk ed 0f if; t,fEl;&m (L noora)

45 48 55 60 65

r&D&DxGef;+idrf; 0if;jrifharmif +idrf;a0 cif+idrf;opf

67 69 73 79

aEGO;D &DaeEdik f

83 89

armifpdk;csdef

92

'Da&jrifhopf

jroef;wifh

101

tvif;tdrfrSwfpk

tviftdrfrD'D,m

108

Edik if aH &; okw/&o ta=umufw&m;ESihf ppfacG;+yw d mW ... tajymif;tvJ vkx. k jyif;jyaom... iSuaf ysmawmwef; vSn;f vrf;... tvGrf;/ rD;/ tdrf

pmaya0zefqef;ppfcsuf *sL;0wKˆ wdkpkpnf;r_ (2) tkyf {&m0wDuakd wmhrvGr;f csiyf g...

0wˆKwdk iSufwdrfwdkufrsm; xGucf mG oGm;jy;D onfah emuf

EdkifiHa&;tawG;tac:

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

3


4

tvif;tdrpf um; 'Duae@ rsuaf rSmufacwfumvtcsed o f nf tvGew f &m eufe&J w _ af xG;+y;D jrefrmwd@k &d;k om; r_ u d k tajcrcH b J vk y f a qmif q H k ; jzwf = ur,f q d k & if jref r mEd k i f i H [ m Ed k i f i H w umh u íef b 0 a&muf&vdrfhr,fvdk@ qdkcsifygw,f? jrefrmEdkifiHudk tkyfcsKyfaewJh orRwtzGJ@eJ@ twdkuftcHvdk@yJ ac:qdk&r,fh 'Drdkua&pD tiftm;pkawG=um; udk,fpm;jyKolawG awG@qHkaqG;aEG;=uw,fqdkwm =um;&jrif&awmh 0rf;ajrmuf p&myg? 'gayr,fh xif&Sm;jrifomwJh vl@vGwfvyfcGifh &v'fawG[m vHk;0qdkoavmuf rjrif&/ r=um;& ao;yg? txl;ojzifh pmayr*~Zif;avmu tygt0if tEkynm&yf0ef;a'oudk rqdkoavmuf vG w f v yf c G i f h a y;xm;&H k / 1990 jynf h E S p f a&G ; aumuf y G J tEd k i f & ygwD trsd K ;om;'D r d k u a&pD tzG J @ csKyf a gif ; aqmif a':atmif q ef ; pk = unf e J @ orR w OD ; od e f ; pd e f w d k @ awG @ vd k u f = u&H k e J @ / tusdK;pD;yGm;tajccH+yD; vufeufeJ@tusdK; vJvS,fEdkifcJhwJh wdkif;&if;om;trnfcH tzGJ@wcsdK@eJ@ tqifajy&Hk wdkif;jynf&J@ ysufpD;&mysufpD;a=umif; jzpfaprSmrdk@ vlxku 0dkif;0ef;uef@uGuf=uvdk@ aemufwvSr;f qkwaf y;vdu k &f wJh {&m0wDjrpfqpkH rD u H ed ;f wckukd acwW&yfqikd ;f vdu k w f mawGavmufe@J ppfrSefwJh aumif;rGefaomtkyfcsKyfa&;eJ@ oef@&Sif;aomtpdk;&vdk@ &wdjywfrajymEdkifyg? EdkifiHwumu [dkvl}uD;vm/ 'Dvl}uD;vm+yD; awG@qHkcGifhay;wmawG/ awG@qHk=uwmawG avmufe@J yGiv hf if;&d;k om;ygw,fv@kd rqdEk ikd yf g? &d;k &d;k av; awG;=unfyh gu 'Dru kd a&pDe@J vl@tcGit hf a&; twGuf wdkufyGJ0ifcJh=uolawG[m ppftusOf;axmifawGxJrSmyg? ,Hk=unfcsufa=umifh wdkufyGJ0if ae=uwJh wdik ;f &ifom;vufeufuikd af wGukd xd;k ppfawGqifaeqJyg? t"rR 2008 ppfuíefjyKa&; tajccHOya'udk vufudkifxm;+yD; az:aqmifaewJhtwGuf ppfreS w f w hJ &m;pD&ifa&;pepf uG,af ysmufaeqJyg? twd'u k aQ &mufae=uwJh obm0ab;tEW&m,fcH a'ou jynfolawGrSm tultnDrJ@aeqJyg? EdkifiH0efxrf;avmurSm tusifhysufr_awGeJ@twl }uD;Edkifi,fnSif;qJ tEdkifusifh r_awG &SdaeqJyg?

4

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


5

'gawGukd ppfreS w f hJ Oya'w&m;pD&ifa&;eJ@ raqmif&u G Ef ikd o f r# raumif;rGe/f roef@&Si;f wJh tpd&k w&yfom jzpfaetke;f r,fqw kd m odz@kd vdyk gw,f? ta&;t}u;D qH;k tcsuu f jynfow l &yfv;kH udk ppfuíefjyKxm;wJh 2008 ckESpf ppfuíefjyK tajccHOya'udk vufudkifxm;+yD; aqmif&Gufaejcif;onf jynfoal wG vdv k m;awmif;wwJ/h aumif;rGeo f ef@&Si;f wJh jrefrmjynfjzpfvmrSm r[kwyf gb;l ? 'Dru kd a&pD xGe;f um;wJ/h vl@tcGit hf a&;awG&&Sw d hJ Edik if w H ckjzpfvmrSm r[kwyf gb;l ? tppftrSeu f kd zdEyS zf ;kH uG,f xm;+yD; rSm;,Gif;wJh twkta,mifudk udk;uG,fqnf;uyfae&if twd'kuQ tysuftqD;rsm;eJ@om &ifqikd &f r,fqw kd m wifjycsiyf gw,f? tenf;i,faysmah jymif;ay;vdu k w f mudk rrmawmhb;l vd@k rxif=uapcsi?f tenf;i,f vdu k af vsmay;vdu k w f mudk oabmxm;ajymif;+yv D @kd rjrif=uapcsi?f 'Drdkua&pDyef;wdkifudk wu,fa&mufapcsif&if 'Drdkua&pDvrf;a=umif;ay:udk ppfrSefpGm wufa&muf+yD; ajymif;vJ av#mufvSrf;zdk@ vdkovdk/ 'Drdkua&pD &ydkifcGifh tcGif;ta&;awGudkvnf; zefw;D az:aqmifay;zd@k vdt k yfa=umif; tvif;tdrrf S xifjrif,q l ygw,f? 2008 ckESpf tajccHOya'[m t"rRjyKxm;wJh ppfuíefjyKa&; Oya'omjzpfa=umif; wifjy&if;................ q&maZmf*s&D @J uAsmav;yg.... oifaooGm;aomf oifzmG ;aomajr/ oifw@kd jynfonf tajcwdk;jrSifh/ usefaumif;oifh.? oif.rsdK;om;/ pmpum;vnf; }u;D yGm;wwfjrif/h useaf umif;oif. h ? tm%m&SifrSefor# usqHk;ap&rnf? tvif;tdrf&Jabmfrsm;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

5


6

uAsm

tem*wf trsdK;om;a&;

ocifrsdK;a[h 'dk@Arm tEdkifrcH t&_H;ray; tmZmenfaoG; &J&JeDordk@ *k%f,lpGmyif [pfa=uG;cJh ? ArmhrsdK; Armh[efyef urBmt h v,f 0ifx h nfEikd af pzd@k 'dk@bmom 'dk@omoemudk t"Gef@&Snf xGef;awmufapcJh ? 'dk@EdkifiH 'dk@vlrsdK;&,fvdk@ trsdK;*k%f rysuf&avatmif rsdK;quf*k%faqmif Edkifa&;udkv trsdK;udkcspfwJh trsdK;om;a&; omy ?

rmefraxmif }uHaqmifumawG; jynfjrefrm wd;k wufa&;udyk az:aqmifum xrf;&Guf&rnfu jynfjrefrmzGm; jrefrmjynfom;ta&;ayayg@ ? wufnv D ufnD wEdik 0f efxrf;=u&ifjzifh aoG;pnf;um nD!Gwfr_awGeJ@ }udK;pm;=uygpdk@ raES; tJ'g... 'dk@ trsdK;om;a&; ? ?

cdik =f unf0if; 25 atmufwbkd m 2011 6

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


7

rif;udEk ikd f 49

wu,fawmh cHpm;r_[m tm%m&Siaf wG ay:ayguv f mapEdik o f vdk aoG;rsdK;qufopfawG ay:ayguv f mapcJw h ,f ? wu,fawmh ... ayguu f rJG [ _ m pnf;vHk;r_udk +yKd uaJG povdk nD!Gwfr_ yifvHk {&m0wDpdwf”gwfudk arG;zGm;EdkifapcJhw,f ? wu,fawmh ... &J&ifhr_[m urBmajr}u;D udk aoG;acsmif;pD;apEdkifovdk r[myx0Dajr}uD; pdrf;vef;om,mr_udk jzpfay:apEdik w f ,f ? wu,fawmh ... rif;udEk ikd [ f m =urf;wrf;qdk;arG@wJh urBmhEdkifiHwEdkifiHrSm arG;zGm;cJhovdk urBmavmu}u;D twGuf +idrf;csrf;a&;yef;yGifhawG yGifhapEdkifwJh EdkifiHhO,smOfrSl;jzpf&r,f ?

ausmfol (udkrif;udkEdkif arG;ae@ trSwfw& &ifwGif;pum;pk uAsmjzpfonf) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

7


8

ay:OD; (odk rh [kw)f rif;udEk ikd f

&Spfav;vHk;qdkwm axmifhoHk;&mjynfh ta&;awmfyHk&J@ tqufjzpfw,f ? vl@b0qdkwmudk bmwefzdk;eJ@ &Sifoefrvnf;qdkwJh udk,fhjyXmef;csufeJ@udk,f touf&Sif aexdkifcJh=u ? vlwa,muf&J@ arG;ae@qdkwm acwfpepfatmufrSm udk,fhb0udk b,fvdkydkif;jzwfcsufeJ@ touf&SifaexdkifcJhovnf;qdkwJh wefzdk;eJ@ vl@b0udk qHk;jzwfcJh ? ol&Jaumif;awG xGef;onfhajr trdArmjynf {&m0wDu odw,f? wdkif;jynftay:rSm ausmif;om;awGopPmrJh&if &mZ0ifrSm udkatmifqef;qdkwJh trnfemrudk =um;&rSm r[kwfovdk rif;udkEdkifqdkwJh trnfemrudkvnf; =um;&rSm r[kwfbl; ? udkatmifqef;eJ@ udkA[def; AdkvfatmifausmfeJ@ udkAaqGav; ordkif;a&;aomvufrsm; tpOftvm }uD;rm;cJh ? 8

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

udkatmifqef;eJ@ udkA[def;udk cGJjcm;r&ovdk udkatmifqef;eJ@ udkrif;udkEdkifudkvnf; cGJjcm;vdk@ r&bl; ? oHr%dausmif;om; Zmenf ol@b0onf jynfol@twGuf ol@toufonf jynfol@ESvHk; odrf;usHK;,liif &mZ0ifwnf ay:OD;xGef; trnf&SdcJh ? =um;&J@vm;a[h wdkif;wyg;usGef ppfwyfusGef b,fusGefrS tjzpfrcH a'gif;tvHa[h ausmif;eH&H w0dkuf a'gif;tvH jyefpdkufrJhol tJ'Dvlqdkwm rif;udkEdkif qdkoljzpfw,f ?

?

eDviG af oG; ('\edu) (atmufwdkbmv 18 &uf 2011 rSm usa&mufrJh udkrif;udkEdkif arG;ae@ twGuf)


9

ouf0if;atmif ouf0if;atmif rif;ausmcf ;kH ay:u t&d_;&mawG=um;rSm wpqD jyef@}uaJ ewJh rif;&J@ uAsm&GwfoHawGudk igwdk@aumuf,l pkpnf;+yD; tjzLa&mif +idrf;csrf;a&; oDcsif;awGudk igw@kd oH+yKd i[ f pfa=u;G ae=u+y?D

88rsKd;quf ausmif;om;wOD; 16 / 10 /2006 (tm%modr;f ppftyk pf . k tusO;f axmifxw J iG f wdu k yf 0JG if&if; 2006 ckEpS w f iG f usq;kH oGm;aom 1988 tuo ausmif;om;acgi;f aqmif ouf0if;atmif trSww f , *k%jf yKuAsm)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

9


10

oHo&mc&D;eJ h tjzLa&mif tvHwpfvuf&J h opPm

orm&dk;us xdawG hr_awGeJ h cHpm;r_awG avsmhyg;ae+yDvm;// b0rSm txdkifusvdk h zdESdyfr_eJ h jzpf&dk;jzpfpOfvdk h w&m;&ae+yDvm;// vufxyd rf emawmh vufonf;qdycf &H vnf; r#a0cHpm;wwfwJh =uifemr_uif;rJh+yD;vm; trSm;udk trSefxif w}udrfwnf; 0drkwWd pcef;axmufrSm &SifoefawmhrSmvm;// 'D&kyf urBm p}uFm0Vm jzpf / ysuf / wnf / ajymif; csdwfqufr_awG rodawmh “'kuQ” udk “okc” / =uifemr_ uif;rJhaom “avmb”udk “tavmb” “T” udk “u|J” vdk htrSefxif+yD; oHo&m c&D;qufawmhrSmvm; h h h 10

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


11

ighpum; ig vkyfrS ajymae=u rSefw,fxif=u t&mtm;vHk;udk +idrfoufat;csrf;pGmeJ h usaemf h h h em;axmifcJhbl;ygw,f/ 'gayrJ h raumif;r_uG,faysmuf&if aumif;r_a&mufrJ h 'DavmurSm h h h rw&m;r_awG csKyf+idrf;rS w&m;r_}uD;pdk;rSmrdk h tdk h h h t&Sif tu|ef htm; a=umuf&GH hr_udk z,f&Sm;Edkifaom ,Hk=unfonfudk ay;oem;yg/ avmuDzufawmh avmukwW&mrSm avsmhayrJh igwdk h&J h h h h ,Hk=unfcsuftrSefw&m; vGwfvyfr_ +idrf;csrf;r_twGuf teufa&mif tvHwvufuikd q f JG ig hpdwfudk igpdkif; i&JwHcg;zGifh&if; ighrsdK;quf vGwfvyfcGifhtwGuf igh h h h toufeJ h cE<m rwGJwJh 0dOmOfjzpfonfw h ikd f tm%m&Sifwdk h }uD;qdk;&m vl hrdp>mwdk h ajryHkxdyfrSm vGwv f yfciG t hf jzLa&mif tvHwvuf pdu k x f +l y;D rS tdk h h h t&Sif igh pdwf0dOmOf tem;,lcGifh ay;oem;awmfr_yg/

0if;Edik f (Lin Po Yin) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

11


12

i,foli,fcsif; wa,mufukd vGrf;&wJhta}umif; .... vlom jyefomG ;w,f &eH@u usefcJhw,f ²²²? rsuf&nf pum;vHk;awGeJ@ a&S;a[mif;aESmif;jzpf tvGr;f awGukd jyefajym=uawmh rd;k aumif;uifu odrfhodrfhcgatmif idk&Smw,f ²²²? igw@kd i,fi,f oJtrd u f av;awG aqmufwrf;upm;=uawmh o0efww kd wfwhJ eifah jcz0g;atmufrmS ightdrfuav; ysufpD;oGm;cJh ²²² aemufwae@ rke@f zufxyk u f av; wxkyef @J awmif;awmif;yefyef eifvmacsmh&Smawmh ²²² ighrSmav ²²²? =umcJh+yD ²²² oli,fcsif;a& pdOPrme ²²² ar&DtifwGdKif;euf ²²² eef;rawmfr,fEk ²²² rmwm[m&D ²²² ponfjzifhayghav ²²² olw@kd olw@kd awGe@J awGŒ& ²²² }uHK& ²²² qHk&wJhtcgrsm;rSm ²²² igav ²²² eifhudk odyfowd&wmyJ ²²²?

urmykvJ

15/ 10/ 2011?

pdOPrme ] Ak'<udk toa&zsufzdk@}udK;pm;cJhol eef;rawmfr,fEk ] b}uD;awmfbk&if. rdzk&m; ar&DtifwGdKif;euf ] jyifopfvl0Dbk&if 16. rdzk&m; ( aygifrkef@iwfaeojzihf qENvmjyonfh jyifopfvlxkudk aygifrkef@rpm;&&if udwfrkef@pm;aygh[k ajymcJhol) rmwm[m&D ] 'wfcsfvlrsKd;/ yxr urBmppfwGif *smrefESifh jyifopf (Double Agent)ESpfbufolvSsKdr vkyfcJhol? tvSwGif qGaJ qmifr&_ o dS ?l German Spy Code Name H-21 jzpfol? 15th˜ October 1917 wGif jyifopfEdkifiH yg&D+rdKŒ Vincennes wGif w&m;pD&if ypfcwfowfjzwfcH&ol? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8) 12


13

yef;c&rf;jymudk yefqifjcif;

&kef;uefb0 wcsufuav;rS rsufESmomray; v_dufql EGrf;us vmapcJh ? cufcJ =urf;wrf; 0efxkwfrsm; ig@tm; zdESdyf zdpD; xm;aecJh ? eHeufcif; tvkyfoGm;wJh vrf;wauG@ +cHpnf;&dk;ay:rSm yGifhwJh yef;c&rf;jymrsm; awG@vdkuf&J@ ? vSvJvS tvef;qHk; yGifhvef; yef;c&rf;jymawGu ig@udk +yHK;jy E_wfqufcJh ? aEGvnfeHeufcif; tm;wif;yGifhaewJh yef;&J@cGeftm;rsm; ig@tm; ulpufcJh ? !Sdk;a&mf yrf;v#pdwf &dyfueJ ikwfuG,f aysmufoGm;cJhav&J@ ? yef;tvS yefqifvdkuf&wJh ig@ESvHk; &,f+yHK; Edk;=uG acgif;armhcJh ?

at;jrESi ;f &nf (w,f&[D wfwuUovkd f / pm;aomufqikd )f =o*kwf / 27 / 2011 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

13


14

usdK;a}uoGm;aom yef;yGirhf sm;&J h tem*wf

ppfyGJawG&J@ txufrSm&SdwJh vl@wef;bdk;udk ppfyGJawGeJ@ +zdKcs ppfbdeyfatmufrSm eif;ajccsvdkufw,f ? ppfyGJawG&J@ txufrSm&SdwJh vl@tcGifhta&;udk ppfyGJawGeJ@ qGJESpf ppfzdeyfatmufrSm acsr$ypfvdkufw,f ? vlxkawG&J@ &ifxJ b0xJ yGifhaewJh 'Drdkua&pD vGwfvyfr_ yef;yGifh ppfyGJawG&J@ txufrSm&SdaewJh yef;yGifhrsm;pGm aoewfajymif;awGa&S@rSm a=uuGJvSpGm aoG;yGifhawG jzpfoGm; t&dk;yHkawG jzpfoGm; usdK;a=urG t&m0xWKawG jzpfoGm;ayg@ ? jynfwGif;ppf[m vdktyf&J@vm; b,folawGtwGuf vdktyfwmvJ a[h .... ppfAdkvfcsKyf wpktwGuf 14

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


15

jynfwGif;ppf[m toHk;0ifw,f r[kwfvm;a[h .... ? jynfwGif;ppfu ppftkyfpkudk tvkyfta=uG;jyKw,f? &efol ppftkyfpk&J@ pD;yGm;a&;vkyfuGuf aomhcsufjzpfaewm ESpfaygif;ig;q,f =umcJh+yD r[kwfvm;a[h .... ? ppftkyfpk&J@ EdkifiHa&;qdkwm zdESdyf!Sif;yrf;r_awGeJ@ wnfaqmufxm;=u avmui&J tusOf;axmifjzpfw,f ? ppftkyfpk&J@ EdkifiHa&;qdkwm vlaoaumifawGeJ@ jyKvkyfxm;wJh pdwfajcmufjcm;p&m ocsF dKif;ukef;ygyJ ? ppftkyfpk&J@ trsdK;om;EdkifiHa&;qdkwm trsdK;om; vlxktoD;oD;&J@ rsuf&nf aoG;puf yifv,feJ@vkyfxm;wJh &ufpufwJh ppfajrjyifomjzpfw,f ?

ppftkyfpk&J@ EdkifiHa&;eJ@ ppftm%m&Sif pepfqdkwm &ifcsif;quf tr$mnDtudkomjzpfw,f olwdk@acwf olwdk@pepf rzsufodrf;Edkifor# 'Drdkua&pD +idrf;csrf;a&;b0 b,faomtcgrS r& vHk;0 r&&SdEdkifyg ? &efolppftkyfpk&J@ zdESdyfwJh jynfwGif;ppfudk trsdK;om;vlxk&J@ ckcHppfeJ@ wm;qD;ygrS ? opfawm}uD;vdkxlxJ yifv,fork'<&mvdk us,f0ef; rkefwdkif;awGvdk tiftm;}uD;rm; trsdK;om; tiftm;xkeJ@ ppfudktHwk wm;qD;EdkifpGrf; tHhrcef;&Sdw,f ? 'Drdkua&pDeJ@ +idrf;csrf;a&;[m tzdESdyfcHwdk@&J@ aoG;ESpfpuf &kef;uefwdkufyGJtwGuf touf"gwfjzpfqJ jzpfaeqJyJa[h .... ?

xl;wifh

atmufwbkd m / 21 / 2011 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

15


16

odk h ....arar

=um;w,f arar om;... =um;ygw,f arar ESpfaxmifh&Spftom;eJ@ qGJ us,f Oya't&kyfudk atmifEdkifolyef;tvHvkyf a0S@&rf; axmifeH&H txl;tqef; i&Jcef;u aorif;ac:oHvdkvdk =um;w,f arar om;wdk@ =um;ygw,f arar ?

ausmrcscif uwnf;u "g;jyrSef; tawG@t}uHKt& om;wdk@odcJh&+yD;yg tar ? arar&,f .... ararhudkvGrf;vdk@ uscJh& om;rsuf&nf {&m0wDa&vdk crf;ygapawmh om; aemufwausmh cg;aumh acgif;uGJ tom;a&mifrGJjym azsmhawmhawmh usef& ordkif;xJu tdkufcref;i&Jcef;vdkrsdK;xJ wpfcgru aozl;+yDrdk@ ysOfzdk;wGufzdk@awmh cGifhjyKyg arar ?

tar 'g taxGaxGvGwf+idrf;csrf;omcGifhrS r[kwfwm om;wdk@rSmu wdkif;jynfudkcspfwmu vGJvdk@ vmbfxdk; tjypfa&Smifzdk@ taqmifta,mifeJ@ OpPm"e EGrf;yg;vSwJh ausmrGJb0 vSrf;=unfhvdkufprf; arar&,f wdkif;wyg;udkawmif 'kuQonftjzpfeJ@ a&muf& taoG;toufeJ@ &if;+yD; ,Hk&atmifu olwdk@u [dk; .... oHk;&dk;reJ@ 16

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


17

wdkif;&if;om; e,fajr aus;&GmawGudk xdk;ppfuvnf; wdk;jrSifhaeqJ ? ESpfaxmif(2000) ausmf EdkifiHa&; tusOf;om;awGb0 owif;pum;awmif ar;zdk@ cufcufcJ ? tvSw&m;awG woDwwef;eJ@ ajymjyp&m tHhrcef;pHknD jrefrmwdk@&J@ rdcif {&m0wDudk trSefw&m;awG tvif;aqmifjywwfol &[ef;jynfolwdk@udk axmifeH&HtxyfxyfeJ@ abmifcwfwwfolwdk@u jrpfudk jrpfvdk@ rjrif toufocif aus;Zl;&Sifudk aus;Zl;&Sifvdk@ todrxm; wdkif;wyg;om;awGeJ@ yl;aygif; vkyfaumif; rvkyfaumif; rpOf;pm;csif a':vmjrif tusifhqdk;awGeJ@ jrpf&dk;wav#muf jrpfaygif;qHk&m a&umwm wnfaqmuf &oavmuf bezl;odkufwl;olwdk@udk b,fvdk,HkrSwfvdk@ om;wdk@b0udk yHktyf&rvJ arar ?

=unfhprf;ygOD; arar a&csdKvif;ydkifwdk@ b0rsm;cr#mrSmvnf; jy'g;a&xJ rsuf&nf0J&if; olwdk@ rsdK;aysmufr,fh udef;twGuf touf&SL usOf;usOf;eJ@ apmifhpm;&if; om;wdk@ b0vdkygyJ arar&,f ? tarcspfwJh .... om; om;cspfwJh arara& .... om; ta0;uae ararusef;rmapa=umif; qkawmif;&if; vufz0g;csif; ,SOf,Suf ezl;xufvufwif xdjcif;ig;tifjzifh 0wfwGm;&dkusdK; om; &Spfcdk;vdkufygw,f .... ararusef;rmygap ?

rif;wm&m

09 / 30 / 2011 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

17


18

umwGef;

'Dawmifukd armifausmfr,f

b,ftcsyfeJ a h 'gif;rSmvJ 18

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


19

umwGef;

vmaemf....&yf}unfhvdk htjrwfr&Sdbl;

axmifuu J zd bmbleJ n h dS tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

19


20

trsdK;om;atmifyaJG e h txdr;f trSwpf mrsufEmS

trsKd;om;ae h

OD;zdk;usm; vGefcJhaom wefaqmifrkef;vqkwf 10 &ufae@u 14 }udrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJae@udk usi;f ycJ=h uavonf? xdak e@jzpfay:vm&jcif;ta=umif; tusO;f csKyu f kd jyygt?hH 1282 ck/ wefaqmifrek ;f v (1920 ck/ 'DZifbm)wGif aumvdyo f yd aH` usmif;rsm; Oya'opfukd jynfoljynfom;tvdkESifh qef@usifI tpdk;&u twif;twnfjyKavonf? xdkodk@jyKjcif;udk uef@uGufonfhtaeESifh aumvdyfody`Hausmif; 2 ausmif;u acgif;aqmifI jrefrmwpfjynfvHk;&Sd t*Fvyd af usmif;/ t*Fvyd f - jrefrm 2 bmomoifausmif;rsm;wd@k oydwaf rSmufI xGu=f uavonf? xdkxGufaomae@um; 1282 ck/ wefaqmifrkef;vqkwf 10 &uf (1920 jynfh/ 'DZifbm 5 &uf) wevFmae@jzpfonf? 20

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


21

xdkoydwfarSmufaom ESpfavmufrSmyif e0rajrmuf jrefrmjynfvHk;u|wf uGefz&ifh tpnf;ta0; }uD;udk rEœav;+rdK@Y usif;yavonf? xdktcg *dk%f;*%uGJjym;jcif;r&Sd? tnDnGwfqHk; tcsed t f cgjzpfonf? xdktpnf;ta0;Y jrefrmjynftwGuf trsKd;om;atmifyGJae@ wpfae@a&G;=u&m t}ut H rsK;d rsK;d ay;=uonf? wcsK@d u OD;OwWr axmifusaomae@ ponfjzifh trsK;d rsK;d t}uaH y;=u&m xd k a usmif ; om;rsm; oyd w f a rS m uf x G u f v maomae@omv#if xl ; jrwf r *F v m&S d o nf / atmifyaJG e@twGuf toifah vsmq f ;kH jzpfonf[k qH;k jzwf=uavonf? xdkae@udk a&G;rdonfrSm tvGeftuGufusonf? trsKd;om;atmifyGJae@[laom trnfudkcHxdkuf.? ta=umif;wdk@udk atmufwGif tusOf;csKyfI jyvkdufyg.? (1) jrefrmwdk@onf iacG;/ iEGm;/ opfwHk;rsm; r[kwf=u? ZmwdrsKd;&dk;ESifh vljzpfa=umif;/ r[kwf rw&m;v#if tvum; rcH [laom jrefrmhrmefukd jy=uaomtcsuw f nf;? u|eef if;jym;pdwrf S ocifrif;om;pdwo f @kd jyefvnfvmr_wnf;? (2) jrefrmwdk@tdyfarmusI a&omcdk+yD; olwyg;a=umifh=uudk cHI aygawmawm oGyw f w G w f w G af eae=u&mrS jAKe;f ceJowd&I xxºuºG uG jzpfum ud, k u hf , kd u f t kd m;ud;k I pGe@f pm;aom tcsuyf ifwnf;? (3) xdkuJhodk@ pGef@pm;I oydwfarSmufvdkufjcif;a=umifh ynma&;udk trSL;jyKI wdkif;jynfwdk;wufa&;twGuf 25 ESpf/ tESpf 30 pm wpfcgwnf; ckefausmfwdk;wufoGm;.? (4) xdkoydwfarSmufjcif;udkpGJI trsKd;om;ausmif;rsm; ay:vm&m ,cktcg 50 cef@&Sd.? xdak usmif;wd@k rSm trsK;d om;uav;wd@k udk ‘vl’jzpfatmif oif=um;ay;&m A[dXk mejzpf.? trsK;d om; ppfonfawmfuav;rsm;xGuf&m t&yfjzpf.? (5) xdkausmif;wdk@udk tkyfcsKyf&ef trsKd;om;ynma&;tzGJ@csKyfwpfck jzpfwnfvm&m wdkif;jynfynma&;twGuf jyKjyif pDrHEdkifaom wefcdk;tm%m tawmftwef &av+yD? aemif acwfaumif;aomtcg jrefrmjynfynma&;tvHk;pHkudk udkifrnfhtzGJ@jzpf.? (6) ynmonf wdkif;a&;jynfa&;/ pD;yGm;a&;/ bmoma&;/ omoema&; tvHk;pHkwdk@. tajccHpifppfjzpf.? xdk@a=umifhvnf; xdkoydwfarSmufa&;onf wdkif;jynf. wdk;wuf}uD;yGm;a&; tajccHjzpf.? xdkrS tusKd;aus;Zl; &onfrSm tvum; xdkifaeI &onfr[kwf/ temrsm;rsm;cHI tusKd;rsm;rsm;&onf[k rSwfav? temcHyHk udk,fawG@wdk@udk ajymjyygOD;rnf? oydwfarSmuf&if;vl aumvdyf ausmif;om; 500 ausmf/ 600 wdk@rSm trsKd;om;wdk@. tnGef@ wufvlrsm;jzpf=u.? acwftavsmufqdk&aomf +rdK@tkyf/ +rdK@csKyfpaom tm%m&Sif/ olaX;olºu, G pf aom "e&Siw f @kd jzpf.? xdo k @kd aom tm%m&Sif "e&Sit f jzpfo@kd a&mufawmhrnfq h q J J tESpfESpfu }udK;pm;cJhr_wdk@udk riJhbJ wdkif;jynftwGuf[lI pGef@pm; xGufcJh=ujcif;jzpf.? rdbaqGrsK;d awmfpyfow l @kd onf usaemfw@kd vlp&k &dS mod@k vma&mufI &ifxu k m id, k =kd uonfukd ,ckwikd f jrif a ,mif a o;.? tcsKd @ oyd w f a rS m uf a usmif ; om;wd k @ rS m ta&;yd k i f / 0ef a xmuf p aom tpdk;&t&m&Sdwdk@. om;orD;rsm;jzpf=u&m tpdk;&u rdrdwdk@Edkif&m ‚if;wdk@. rdbwdk@tay: Y tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

21


22

zdESdyfavojzifh ‚if;t&m&Sdwdk@u rdrdwdk@. om;orD;wdk@udk aocef;&Sifcef; jzwf=u&avonf? xdkodk@aom tm;udk;&mrJh ausmif;om;ausmif;olwdk@udk oydwfarSmufausmif;om; tzGJ@u wm0ef,lI =unfh&_apmifha&Smufxm;&.? usaemf rSwrf ad o;.? usaemfEiS hf wpfcef;wnf;ae&ol aumvdyaf usmif;om;wpfa,muf onf xdkESpfwGif pmar;yGJudk ajr}uD;vufcwfrvGJ atmifrnfholjzpf.? ratmifbJaeyg&dk;vm;/ wESpfvHk;vHk; ae@a&mnOf@yg tvGeftrif; pmusuf.? tb,fa=umifh Tr#}udK;pm;ygoenf;? ta=umif;&Syd gonf? xdEk pS f bDatpmar;yGaJ tmifv#if jrefrmta&;ydik w f pfO;D u rdro d rD;ESiahf y;pm;I +rdK@tkyft&mudk ausmif;xGufxGufcsif; &Edkif&ef pDrHaphpyfxm;aoma=umifh jzpfyg.? Tod@k +yKH ;wH;k wH;k 'l;weef@eef@ESihf aysm&f i$ pf mG aexdik v f su&f &dS m wkev f y_ af =umufvef@zG,f &maumif;aom oydwaf rSmufupd u P kd ausmif;om;wd@k qH;k jzwfvu dk =f uaomtcg xdck rsmrSm csK;H csK;H csI idak vonf? usaemfrSmvnf; &,fcsifovdkvdk/ olESifha&mI idkcsifovdkvdk rsm;pGm pdwfacsmufcsm;jcif; jzpf.? todk@enf;? pmzwfolrdwfaqG æ rdwfaqGvnf; &,fcsifovdkvdk &Sdayvdrfhrnf? [kwfygao;&dk;vm;? ol@ae&mu 0if=unfhprf;yg? ta&;ydkiforD;/ +rdK@tkyf/ ydkufqHa=u;aiG/ 'gawGenf;ovm;? omrnavmuDom; yk*~dKvfwdk@tzdk@ tb,frSmrwkefv_yfbJ &SdtHhenf;? wkefv_yfacsmufcsm;rnf pif;pif;wnf;? aumvdyfausmif;om;wdk@rSm txufwef;pm; ae=upm;=u&.? arG@&mxlxlay:wGif ouUvyf/ uwWyD gapmifw@kd udk +cKH I ZmjcifaxmiftwGi;f tdyaf vh&=dS u&m oydwaf rSmufvm=uaom tcg A[ef;&yf&Sd bkef;}uD;ausmif; Z&yfwefaqmif;wdk@Y ae=u&ukef.? tcif;rSm =urf;oufouf/ tcsKd@ae&mY opfom;cif;r[kwf/ t*Fawjzpf.? ESD;a=umzsm/ zsm=urf;rsm;.? oifjzL;zsm tenf;i,fom&S. d ? acgi;f tH;k rSm trsm;tm;jzifh 0g;yd;k acgi;f tH;k / opfom;cH/k tkwcf w J @kd jzpf=u.? tcsK@d Z&yf w ef a qmif ; wd k @ rS m tumvH k + cH K pG m r&S d ? apmif v nf ; vH k a vmuf p G m r&S d ? tcguvnf ; aqmif;wGif;jzpf.? jcifudkufvnf; roufomacs? tpm;taomufu =unfyh gO;D ? aumvdyw f iG f pm;yGaJ y:Y t0wfjzLcif;/ ZGe;f cuf&if;wd@k ESihf 0ufom;/ =uufom;paom [if;aumif;rsm;ESihf tcef@pm;&.? cdik ;f p&m bdKG iEf iS w hf uG [ef}u;D yef}u;D pm;aomuf=u&.? A[ef;wGifaomfum; iHjym&nfcsuf/ qvwf&Gufwdk@udk wdk@I bl;oD;/ c&rf;oD;/ a&vHkjyKwf[if;csKdwdk@udk taumif;qHk;xm;I pm;=u&.? odk@&mwGif iwf=u qm=uonfvnf; wpfa=umif;/ pGef@pm;I tqif;&JcH&rnf[k pdwfxm;&Sdavojzifhwpfa=umif;/ wpfenf;tm;jzifh vlpkvla0;ESifh aysmfyGJpm;xGufjcif;wpfrsKd;[k pdwfxm;avojzifhwpfa=umif; tvGefpm;aomufI aumif;=u.? u ao;&dk;vm;/ xdktcguavmuf wpfcgr# +rdefa&&Sufa& rpm;&zl;=uacs? pm;&maomuf&mrSm yef;uefrjynfph I kH opf&u G /f puULwd@k udyk if xrif;xnfI h pm;cJ=h u&.? yHkwpfyHk=um;zl;onfum; tif;0aumif;pm;pOfu ivsif}uD;v_yf&m ppfudkif;bufu apwDrsm;pGmwdk@ +ydKysufus=u.? xdktcg tif;0buf&Sd &kyfwkawmfrsm;vnf; roufomacs? xdktif;0buf&Sd &kyfwkawmf 2 ql pum;qdk[efum; æ yxrwpfql? ? &Sifyif/ ppfudkif;bufu yGwfpl;bk&m;awG +ydKvdkuf=uwm/ jzmceJ jzmceJ 22

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


23

aewmyJ? 'k w d , wpf q l ? ? ppf u d k i f ; buf u apwD a wG u awmh [k w f y g+yD ? &S i f y if a um b,fEh , S af eovJ? yxrwpfql? ? tif; æ usKyfvnf; &ifxJrSm atmifhoGm;wmyJ[k rdef@qdkaom[l.? txufygyHktwdkif; aumvdyfausmif;om;}uD;awGom r[kwf? ausmif;om;i,fcrsm wd@k rSmvnf; &ifatmif=h u&.? usaemf txl;rSwrf o d nfum; usaemf=unf&h aom ausmif;om;i,f 30 avmuf&Sd.? ‚if;wdk@rSm apmifvHkavmufpGmr&Sdacs? &Sdaom apmifta&twGufESifh ausmif;om;ta&twGufudk *%ef;jzifhwGuf=unfhaomf wpfnvHk;rSm wpfa,mufudk 4 em&Dom +cHKcGifh&=uonf? odk@tm;avsmfpGm oli,fwdk@udk n 9 em&DwGif tdyfapI yxrwpfpkudk 4 em&D=umatmif +cHKap&.? 4 em&Djynfhv#if apmifwdk@udkcGm,lI 'kwd,wpfpkudk +cHKay;&onf? tpm;taomufrSmvnf; qif;&J=u&&Sm.? odk@ygaomfvnf; ol@acwfol@udef; }uHKvmIvm;rod&? tvGefpdwfaysmf&$if=u&.? rdbwdk@u vma&mufac:iifonfudk rvdkufvdkI yke;f Iae=u.? qdck o hJ nft h wdik ;f temcHI tompH=u&jcif;jzpfonf? xdo k @kd oydwaf rSmufI t&uf 20 -25 &ufcef@=umaomf tpdk;&uvnf; usaemfwdk@udk auseyfavmufatmif aumvdyfody`HOya' jyifqifray;ojzifh ausmif;rsm;odk@ rnfonfhenf;ESifhr# jyefIr0if&ef qHk;jzwfvdkuf=u+yD; xdk xGufvmaom ausmif;om;wdk@ESifhpI trsKd;om;ausmif; wnfaxmif&avonf? axmifpY ausmif;aygif; 93/ ausmif;om;aygif; 2 aomif;eD;yg;cef@ &Sd.? aemuf 3 ESpf&Sdaomtcg tpdk;&xHrS taxmuftyHh,l&ef ta&;ay:aygufvm.? xdktcg ausmif;aygif; 40 ausmu f taxmuftyHh r,lv[ kd q k u kd m r,lonft h jyif tkycf sKyaf eaom trsK;d om;ynma&;tzG@J csKyf vufatmufrv S nf; xGuo f mG ;=u&m xdx k u G o f mG ;=uaomESpYf yif ,kwaf vsmyh supf ;D oGm;=uav onf? 0rf;enf;zG,yf if? usefaom 50 u taxmuftyHh,lonfrSm ,ckwdkif wnfwHhvsuf&Sdao;.? Todk@ trsKd;om;ausmif;rsm; wnfaxmuf&mY tvSLaiGrsm;pGm vdkonfjzpf&m usaemfwdk@onf olawmif;pm;t}uD;pm;tvkyfudk twefyifvkyfcJh&.? tcsKd@aomolwdk@rSm trsKd;om;ausmif;om; wdk@udkvnf;aumif;/ 0HomEkwdk@udkvnf;aumif; tvGefrsufrkef;usKd;=u.? rSwfrdonfum; æ wpfcgaomf jrpf0u|ef;ay:t&yf&Sd +rdK@wpf+rdK@Y ‚if;+rdK@&Sd trsKd;om;ausmif;twGuf tvSLcH aiGcH&ef &yfcHausmif;aumfrwD tcsKd@ESifhwuG twefOpPmjynfhpHkaom vl}uD;wpfOD;xHodk@ oGm;=u.? a&muf = uI tusKd ; ta=umif ; ajymjy/ tvS L aiG c H & m xd k v l } uD ; onf rsufESmwif;wif;xm;um ol.rdef;rbufodk@vSnfhI “[Jh r,fcif æ aiG 100 xnfhvdkuf”/ u|Ekfyfwdk@bufodk@vSnfhI “tJ'g tckxnfhwm[m apwemo'<g&Sdvdk@ r[kwfbl;? em;+iD;vdk@ xnfw h m”[k rde@f qdak vonf? xd k t cg usaemf w d k @ ES i f h v maom &yf c H v l } uD ; wpf O D ; u usaemf w d k @ ud k t m;emI pum;zmonfhtaeESifh “OD;&,f/ OD;qDu 'D 100 avmufrSef;xm;vdk@jzifh usaemfwdk@ rvmcJhygbl;? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

23


24

tenf;qHk; 1000 awmh rSef;xm;ygw,f? aiGrvG,fao;&ifvnf; uwdxm;&if +yD;wmygyJ OD;&JŒ” “atmifr,f/ rif;u ighudk aiGrvG,fbl;rsm; xifaeovm;uG,fh? [Jh[Jh r,fcif æ [dkoHaowWm zGifhjyvdkufprf;uG,f? aiGawGighqDrSm rif;wdk@udkawmif zdk@avmufao;w,f? apwemudk r&Sdvdk@ rxnfw h muG,”hf [k cyf&iS ;f &Si;f ajymvdu k af vownf;? usaemfw@kd rSm xdak iG 100 vnf; rcg;bl;[laomtaejzifh &Su&f u S Ef iS hf ,lc&hJ avownf;? wpfcgawG@&yHrk mS vnf; atmufygtwdik ;f jzpf.? +rKd @i,fwpfcw k iG f xdo k @kd trsK;d om;ausmif; &efyHkaiG tvSLcHoGm;&m usaemfwdk@ a&mufoGm;aom "e&SifwpfOD;um; touf 60 eD;yg;&Sd tbdk;}uD;jzpf.? odk@&mwGif r,m;i,fi,f 18 ESpft&G,fudk ,lxm;&m ‚if;r,m;ESifhwuG teD;tem;w0du k u f “tpfu”kd [k ac:=u.? xdt k bd;k }u;D tEk}uKd uaf ea=umif;udk usaemfw@kd rodacs? usaemfwdk@vnf; vluJcwf rsm;pGmvdkoGm;.? od@k ESihf usaemfw@kd txJu wpfa,mufupI E_wq f ufvu kd o f nfrmS æ “b,fhES,fvJ b}uD;/ rmawmfrlyg&JŒvm;”[k jzpfavownf;? xdktcg tEk}udKuftbdk;}uD;onf rsm;pGm pdwfqdk;aomvuQ%mjzifh “a[h æ ighudk b}u;D ac:&atmif rif;wd@k b,futaumifawGv/J w,fav æ oGm; oGm;/ igw h u kd u f kd rvm=ueJ@”[k armif;ESifIcsojzifh usaemfwdk@rSm r&_rvS qif;cJh=u&zl;.? Todk@tm;jzifh usaemfwdk@jrefrmEdkifiHtwGuf trsKd;om;atmifyGJae@wpfae@ &yHk/ xdkodk@&Edkif&ef rnfr# }udK;pm;tepfemcHcJh=u&yHkwdk@udk odrSwf=u&ef jzpfyg.? txufuqdkcJhonfhtwdkif; TtrsKd;om;ae@rSm *dk%f;*%rsm;ruGJrD tm;vHk;u oabmudkufnDaomae@jzpfonfhjyif atmifyGJae@ ac:avmufatmif oifhavsmfxdkufwef ta&;}uD;avojzifh wpfEdkifiHvHk;u todtrSwfjyKum &dkao av;jrwfxdkufygownf;? ?

OD;zdk;usm; (ynma&;0ef}u;D XmerS xkwaf 0onfh 'orwef; yif&if;jrefrmpum;ajy vufa&G;pif pmtkyrf S jyefvnfazmfjyygonf)?

24

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


25

trsdK;om;ae h atmifyJG

jrefrmtrsdK;om;atmifyGJae@ udk todtrSwjf yKum wwdik ;f wjynf vHk;u atmifyGJobifrsm; qif,if usif;y=uonhf wefaqmifrkef;vqkwf 10 &uf a e h o nf trS e f t m;jzif h jrefrmouU&mZf 1282 ckESpf/t*Fvdyf ouU&mZf 1920 ckESpfu &efukef wuUodkvfESifh ,k'oefaumvdyfwdk hrS ausmif;om;}uD;rsm;onf t*FvdyfjAL&dk u&uf tpdk;&u jrefrmjynfESifh jrefrm vlrsdK;rsm;twGuf wDxGifvdkufonfh &ef u k e f w uU o d k v f tuf O ya'ud k uef h u G u f o nf h t aeES i f h ol w d k h . ausmif ; rsm;ud k oyd w f a rS m uf I xGufvmaomae hyifjzpf./ xdkausmif;om;}uD;rsm; oydwf arSmufI xGufvmaom ae honfum; jrefrmouU&mZf 1282 ckEpS f wefaqmif rkef;vqkwf 10 &uft*FvdyfouU&mZf 1920 ck E S p f 'D Z if b mv (5)&uf we*FaEGae yh ifjzpfonf/ t*Fvdyfvufxufu jrefrmjynft&yf&yf&Sd EdkifiHa&;toif;rsm;. *sD / pD / bD atac: jrefrmtoif;csKyf}uD;. 1921 ckESpf / atmufwdkbmvtwGif; rEWav;+rdK hY usif;yonfh jynfvHk; u|wEf pS yf wfvnf nDvmcHobif}u;D wGif uef u h u G o f l r&Sw d nDwnGww f nf; xdak umvdyaf usmif; om;}uD;rsm; olwdk h. ausmif;rsm;udk oydwfarSmufum xGufvmaom wefaqmifrkef; vqkwf 10&ufae hudk jrefrmtrsdK;om;atmifyGJae h[k owfrSwfqHk;jzwfvdkuf./ xdu k o hJ kd ah om aumvdyaf usmif;om;}u;D rsm; olwkd ah usmif;rsm;udk oydwaf rSmufI xGuf vmaomae hudk tb,fa=umifh jrefrmtrsdK;om;atmifyGJae h [k owfrSwf&ygoenf;/ xdkausmif;om;}uD;rsm;onf ynmqufvufI oif&ef ysif;&donfhtwGuf olwdk h. ausmif;rsm;udk oydwaf rSmuf+y;D xGuv f m=uonfr[kw/f jrefrmjynfEiS hf jrefrmwrsKd ;om;vH;k . tem *wfaumif;pm;a&;twGuf rdrw d kd yh nmoif=um;a&;ESihf wuG aemifa&;udyk g tqH;k &_;H tepfemcHum xGuv f m=ujcif;jzpf./ xdak cwfxt kd cgu t*Fvyd v f ufatmufwiG f jrefrmrsm;Edik if aH &; vdu k pf m;=u onf[k qdk&jim;aomfvnf; t*FvdyfjAL&dku&uftpdk;& jrefrmvlrsdK;rsm;tzdk h tusdK;,kwfzG,f&m Oya'jyXmef;csufrsm; xkwfa0onfudk jrefrmtoif;csKyf}uD;ESifhwuG EdkifiHa&;toif;rsm;u xdxd

OD;bOD;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

25


26

a&mufa&muf twku d t f cHjyKvyk jf cif;r&Syd J tpnf;ta0;rsm;ac:um jyKjyifay;&efpmjzifo h m toem; cH&Hk cH=u.// odk h toem;cHpmrsm;udk t*Fvdyf jAL&dku&uftpdk;& u ta&;r,l *&krpdkufbJaecJ@ v#if vnf; owday;pm ydk h&Hktjyif aemufwpfqifhwwfjcif;r&Sd/ bmr#jyKjyifray;aomfvnf; iHk hI om cHae=u.// xdk ha=umifh aumvdyfausmif;om;}uD;rsm;u &efukefwuUodkvf tufOya'udk uef@ uGuo f nft h aeESihf olwkd . h ausmif;rsm;udk oydwaf rSmufI wdu k jf cif;yifjzpf./ t*Fvyd v f ufatmuf jrefrmjynf&mZ0ifwGifxdkaumvdyfausmif;om;}uD;rsm; oydwfarSmufjcif;onf t*Fvdyftpdk;&udk ud, k x f v d ufa&muf wdu k cf u kd o f nfh yxrqH;k wdu k yf jJG zpf./

oydwaf rSmufjcif; 1920 ckEpS t f xd jrefrmjynfwiG f wuUov kd w f pfcrk # r&Sad o;acs/ xdt k cgu &efuek af um vdyfESifh,k'oefaumvdyfausmif;rsm;rSm umvuwWm; wuUodkvf vufatmufcHausmif;rsm;jzpf =u.// xdw k uUov dk rf S jyXmef;aomynm&yfrsm;udo k m oif=um;&+y;D xdw k uUov kd rf S ppfaom pmar; yGJrsm;udk ajzqdk=u&.// odk hjzifh 1920 ckESpfwGif jrefrmjynfY oDoef h wuUodkvf wpfckxm;&ef ,lq um jrefrmvlrsKd ;rsm;ESihf oifah omfrnf[ h k qdak om wuUov kd f Oya'=urf;udk t*Fvyd f jAL&du k &uftpd;k & ua&;qG. J / xdOk ya'=urf;udk 1920 ckEpS f ZGev f wGiw f ikd ;f jynfrS a0zefEikd &f ef a=unm.// xdk Oya' =urf;udk aphaphpyfpyfavhvmaomtcg jrefrmvlrsKd ;rsm; txufwef;ynmoif=um;Edik af &;udk rsm;pGm csKyfcs,fxm;jcif;udk awG h&.// xdk ha=umifh wdkif;jynft0Srf; +rdK hvHk;u|wf tpnf;ta0;rsm; ac:um wpfrsdK; / owif;pmrsm;rS a0zefIuef huGufjcif;rsm;u wpfzHk trsdK;rsdK; uef huGufcJh=u.// odk@&m wGif xdktcgu oHvufoD;[kac:aom t*Fvdyfvufaxmuf bk&ifcH qm&,f*sDe,fu&ufa'guf acgif;aqmifonfh jAL&dku&uftpdk;&u tenf;i,fr#r+zHK / rif;wdk hArmawG ynma&;udk bmem; vnfovJ [kqdkum wdkif;jynf. uef huGufcsufrsm;udk tvsif;ta&;r,lbJ vspfvsL&_I ae.// 1920 ckESpf 'DZifbmv 1 &ufae hrS pI xdkOya'=urf;udk twnfjyK+yD[k a=unmawmh./ xdt k cgu aumvdyaf usmifom;}u;D rsm;onf jrefrmjynfEikd if aH &;wGif ud, k x f v d ufa&muf aqmif&Gufjcif;rsm;rjyKcJhaomfvnf; jrefrmjynfESifh jrefrmvlrsdK;wdk h. udpP[loIudk pdwf0ifpm; pGmavhvmcJ=h u.// odk Eh iS hf &efuek w f uUov kd f Oya'udk twnfjyKvu kd af omtcg xdOk ya'onf jrefrm vlrsdK;rsm; txufwef;ynm wwfajrmufa&;udk rsm;pGmcsKyfcs,fxm;a=umif; ESifh xdkOya'udk wdkif; jynfu uef huGufcJhjcif;wdk hudk odESifh+yD;jzpf&um; wdkif;jynfu uef huGufI r&cJhaom xdk&efukef wuUov kd f Oya'udk wpfenf;enf;jzifh wdu k zf su&f ef aqG;aEG;wdik yf if=u.//

oydwaf rSmuf&onfh ta=umif; oydwfarSmuf&jcif; ta=umif;jzpfonfh &efukefwuUodkvfOya'wGif jrefrmvlrsdK;rsm; txufwef;ynmroif=um;Edkif&ef csKyfcs,fonfh tcsufrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/ (1) jrefrmjynfwGif xdk wuUodkvfwpfckwnf;om&Sd&rnf/ xdk wuUodkvfvufatmufwGif vnf; aumvdyfausmif; wpfausmif;wnf;om &Sd&rnf/ (2) xdkwpfausmif;wnf;aom aumvdyfonf &efukefrSm &Sd&rnf/ (3) xdkaumvdyfausmif;wGif pmoifvdkaom ausmif;om;rsm;onf ausmif;tdyfausmif;pm; jzpf&rnf// 26

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


27

(4) rufx&D;=uL;av;&Sef;ac: wuUokdvf0ifpmar;yGJrxm;bJ tpdk;&u jyKvkyfaom [dkuf pul;zdkife,fac: q,fwef;pmar;yGJudk atmif&rnf/ odk h&mwGif atmifaomolrsm;rSm wuUodkvf odk 0h ifciG &hf &ef t*Fvyd b f momESihf tjcm;bmomwpfcw k iG f xl;c|epf mG wufajrmufI atmifjrif&rnf/ /(5) q,fwef;atmifI wuUodkvf0ifcGifh&aomfvnf; wuUodkvf ynm&yfrsm;udk wquf wnf; pI roif&ao;bJ xdk wuUodkvfynm&yfrsm;udk aumif;pGmvdkufEdkif&eftwGuf (Preliminary Clas ) ac: jyifqifr_ twef;wGif wpfESpfae&OD;rnf/ (6) xdkjyifqifr_twef;wGif wpfESpfaeaomfvnf; ESpfukefonfhtcg wuUodkvfynmrsm;udk vdu k Ef ikd &f ef t&nftcsi;f r&Sad o;[kqv kd #if wuUov kd yf nmudk qufvufoifciG hf &OD;rnfr[kwaf o;/ (7) a&;ajzpmar;yGJrsm;tjyif E_wfwdkufajzqdk&rnfh pmar;yGJrsm;vnf; &Sdao;.// (8) ody`Hwef;udkatmif+yD; 0dZ…mwef; *k%fxl;ESifh atmifaom olrSom r[m0dZ…mbGJ h pmar; yGJudk 0ifa&mufajzqdkEdkifcGifh&Sd./ 0dZ…mbGJ h &dk;&dk;atmif&Hkr#ESifh r[m0dZ…mbJG h pmar;yGJ r0ifEdkif/ (9) *k%fxl;ESifh 0dZ…mbGJ hwef;pmar;yGJ ody`Hwef;atmif+yD; 3 ESpf=umrS 0if&rnf/ (10) *k%fxl;ESifh 0dZ…mbGJ hwef;udk wpfcg0ifa&mufajzqdkI ratmifjrifv#if aemufxyf r0if Edkifawmhacs/ tjcm;tcsuf (5)csufavmuf&Sdao;.// xdktcsufwdk honfrsm;pGm ta&;r}uD;vS/ odk@ ESihf &Snv f sm;rnfp;kd aoma=umifx h nfI h rajymawmhyg/ Ttcsuf 10 csuEf iS yhf if oydwaf rSmufxu kd f a=umif;udk vHkavmufpGm xif&Sm;apEdkif./

txufazmfjyyg tcsuf 10csufukd a0zef=uygpdk /h / 1 tcsuf/ / aumvdyfausmif; wpfausmif;wnf;ESifh jrefrmtajrmuftjrm;udk txufwef; ynm oifray;Edik /f wuUov dk w f pfcw k nf;ESihf aumvdyaf usmif; wpfausmif;wpfausmif;wnf; &S&d rnfqkd &m Y ausmif;wGirf &So d nft h wGuf xdw k pfausmif;wnf;. tm%mydik rf sm;u pDrcH sio f vdk pDrEH ikd . f ausmif;om;OD;a& uef o h wfEikd . f / tb,fynm&yfonf jrefrmrsm;ESihf oifah wmfaomfvnf; xdyk nm &yfudk roif=um;&[k ydwfyifEdkif/ pmar;yGJrsm;udkvnf; =uyfwnf;atmif jyKvkyfEdkif. csKyfcs,fr_ trsdK;rsdK; vkyfEdkif./ 2 ESifh 3tcsuf / xdkacwftcgu jrefrmvlOD;a&teuf 85 &mcdkifE_ef;rSm awm&Gmrsm;wGifae +yD; awmifolv,form;qif;&Jom;rsm; jzpf=u.// +rdK hae jrefrmukefonf yGJpm; pma&; pmcsDrsm; rSmvnf; rsm;aomtm;jzifh aiG0if tenf;i,fom&Sd=u.// rdrdwdkh+rdK hwGif aomfvnfaumif;/ rdrdwdk@ aus;&Gmrsm;ESifheD;uyfaom+rdK hwGifaomfvnfaumif; 7wef; / 10wef; ausmif;rsm;rSmaomfrS rdrd wdk h om;orD;rsm;udk rxm;Edkif=u&um; tb,frSmv#if aiGukefcHI &efukef+rdK hodk hynmoif=um; &ef apv$wEf ikd rf nfenf;/ xkt d cgu aumvdyaf usmif;wGif ynmoifp&dwrf mS tenf;qH;k wpfvv#if 60 usyfjzpf&um; wpfvv#if xdk 60 usyfavmufr#om 0ifaiG&Sd=uonfh 85 &mcdkifE_ef;jzpfonfh jrefrmawmifolv,form; qif;&Jom;wdk hrSm rdrdwdk hom;orD;rsm;udk txufwef;ynm &ap&ef tb,frSmv#ifpdwful;Edkifrnfenf;/ t*Fvdyf0g' twdkif; jrefrmrsm;udk olwdk hcdkif;Iaumif;atmif xif;ckwf / a&cyfwwf&Hkavmufom &nf&G,faom ynm;a&;pepfjzpf./ 4 / 5 ESifh 6 tcsufrsm; / 10wef;atmif&ef 10ESpv f ;kH vH;k aiGtajrmuftrsm; tuket f uscH tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

27


28

+yD; aumvdyfynm&yfrsm;udk wpfpyfwnf; roifEdkifao;bJ &efukef+rdK hodk hvma&mufum jyifqifr_ twef;wGif wpfESpfxyfrH ae&OD;rnfqdkv#if rnfr# ydkI aiGukeftusrsm;OD;rnfenf;/ 10wef;udk 10ESpfESifhatmif&ef wpfzufzufrS ta=umif;nDnGwf+yD; wpfESpfwpfwef; rSefrSefatmifygrS jzpfrnf xdktcsdefydkp&dwf udk trsm;tm;jzifh qif;&Jaomjrefrmrsm; wwfEdkif=urnfr[kwf/ 4if;jyif xdkjyif qifr_twef;wGif wpfESpfae+yD; aumvdyfausmif; tm%mydkifrsm;u aumvdyfynm&yfrsm; quf vufoif=um;Edkif&ef t&nftcsif; rjynfhpHkao;bl;[k qdkv#if qufvufI oifcGifh r&awmhacs/ [dkufpul;zdkife,fac: 10 wef;atmif&mwGif t*FvdyfbmomY xl;c|efpGmwwfa=umif; xif&Sm;ap &rnfqo kd nfrmS rnfr#tqift h wef;txd[v k nf; uefo h wfxm;jcif;r&So d nft h jyif rsm;aom tm; jzifh jrefrmausmif;om;rsm;twGuf tcsKyftcs,fwpfckjzpfonf[kom qdkEkdif./ rnfr# csKyfcs,f xm;avoenf/ xdk jh yif tjcm; tjcm;aom wuUov kd rf sm;uJo h dk h wuUov kd 0f ifpmar;yGw J pfck owf owfrxm;jcif;onf bmoabmenf;/ pOf;pm;Iom =unhfygukef/ 7 rS 10 txdtcsufrsm;// / Ttcsufrsm;udk +cHKIajym&rnfqdkv#if 4if;wdk honf jrefrmrsm; tzdk h txufwef;ynmwwfajrmufa&;wGif trsdK;rsdK; csKyfcs,fr_omjzpfonf/ umvuwWm;tp &Sdonfh tjcm;aom wuUodkvf Oya'rsm;wGif TuJhodk h csKyfcs,faom jyXmef;csufrsm;r&Sd/ txufazmfjyyg tcsuftm;vHk;udk aygif;pyfI a0zef&aomf t*FvdyfjAL&dku&uf tpdk; &onf jrefrmrsm;udk txufwef;ynma&;r&atmif vkyfxm;jcif;r#jzpf. / t*Fvdyfu jrefrm txufwef;ynmrwwfatmif bma=umifhvkyf&rnfenf[kar;v#if ajz&rnfrSm t*Fvdyfe,fcsJ h pepftwGif;&Sd urBmwpf0ufavmuf&Sdonfh t*Fvdyftkyfpdk;jcif;udk cHae&aom wdkif;jynfwdk hwGif jrefrmjynfESifh tdEdN,jynfonf t*Fvdyfrsm;tzdk h &wemcJ}uD;rsm;jzpf./ qef / pyg;/ opf/ a&eH / owWKtrsKd ;rsKd ;ESihf ausmufoyH wWjrm; rukeEf ikd f rcef;Edik f xGuaf om jrefrmjynfukd xdt k cgu e,fcs@J 0g'orm;tppfjzpfonfh t*Fvdyftpdk;&onf olwdk hvufatmufu vGwfoGm;ap&ef b,ftcgrS pdwrf ul;cJh / xd@k a=umifv h nf; 1921ckEpS f Zefe0g&v D ukeaf vmufwiG f jrefrmjynf vufaxmuf bk&if cH . tdENd,jynf bk&ifcHcsKyf}uD;xHodk h 14 &ufwpfywf tpD&ifcHpmwGif &efukefwuUodkvf oydwf arSmufonft h a&;udk xdxad &mufa&muf rEdrS ef if;v#if jrefrmjynfonf t*Fvyd v f ufatmufrS vGwf ajrmufomG ;&ef ta=umif;&So d nf[k a&;om;cJ. h / xdv k ufaxmufb&k ifcH ud, k w f ikd u f vnf; t*Fvyd f ukefonf}uD;rsm; ESpfywfvnf npmpm;yGJwGifausmif;om;rsm; oydwfarSmufonfh ta&;udk ol. vufeufwdkuftwGif;&Sdor# vufeuftm;vHk;udk toHk;jyKum ESdrfeif;rnf[k }uHK;0g;. jrefrmawG txufwef;ynmrwwfv#if wd;k wufr&_ rdS nfr[kw/f wd;k wufrr_ &Sv d #if olw@kd vufatmif u|efoabmufb0wGif; olwdk hvkyfoIudk iHk hcHum jrefrmawG t&kd; t&if;pm;+yD; olwdk hu tqDtESpfudk xm0pOf oHk;pGJoGm;&efjzpf./ jrefrmawG txufwef;ynmrwwfv#if olwdk@ay; or# atmufwef;pm;tvkyftudkifrsm;ESifhom a&mifh&Jwif;wdrf+yD; olwdk htkyfcsKyfr_wGif 0ifa&mufrpGuzf ufEikd /f wpfenf;tm;jzifq h &kd v#if jrefrmrsm; txufwef;ynmrwwfI wd;k wufr_ r&Sdv#if olwdk hvufatmuf u|efb0rS vGwfajrmuf&ef b,fawmhrS }udK;pm;rnfr[kwf/ rSeyf gonf/ xdt k cgu &efuek af umvdyf ,k'oefaumvdyaf usmif;om;}u;D rsm;tzdk v h #if xdk &efuek w f uUov kd Of ya'onf rsm;pGmxdcu kd pf &mr&Sd / bDat/ bDtufpaD cg 0dZm odyH` txufwef; 28

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


29

ausmif; om;}uD;rsm;twGuf pmar;yGJ usif;y&ef oHk;vomvdkawmh./ pmar;yGJ}uD;atmifjrifv#if olwdk h. ynmoif=um;a&;twGufvnf; &efukefwuUodkvfOya' twnfjzpfaomfvnf; 4if; wuUodkvfOya'wGif yg0ifjyXmef;csufrsmudk &kwfw&uf raqmif&Guf Edkifao;// aumvdyfausmif; wpfausmif;wnf; &Sd&rnfqdk&mwGif ,k'oefaumvdyfausmif;udk zsufypf&efESifh tm;vHk;aom aumvdyaf usmif;om;rsm; ausmif;tdyaf usmif;pm;tjzpf aeEdik &f ef taqmuftOD;rsm; aqmufvyk f &efwdk hrSm tvG,fwulESifhr+yD;Edkif/ tenf;qHk; 5 ESpfausmfavmuf=umOD;rnf/ xdktcgu aumvdyf ausmif;rsm;wGif atmufqHk;twef;jzpfonfh ody`Hatmufwef;ausmif;om;rsm;rSm 3 ESpf=umaom tcg 0dZmwef;udk atmif=uawmhrnf/ [du k pf ul;zdik v f ef ,fac: 10wef;atmifI t*Fvyd b f momESihf tjcm; bmomwpf&yfwGifxl;c|efpGm atmifjrif&rnfqdkaom jyXmef;csuf 10 wef;atmif+yD; aum vdyw f iG f jyifqifr_ twef;Y wpfEpS af e&rnfqakd om jyXmef;csuf tp&So d nfwkd o h nf olwu hkd kd vH;k 0 rxdcu kd /f xdk ah =umifh xdak umvdyaf usmif;om;}u;D rsm;. &efuek w f uUov kd u f kd uef u h u G I f xGuv f m =ujcif;rSm wu,ftppf rsKd ;csppf w d Ef iS hf wdik ;f jynfEiS hf vlrsKd ; aumif;pm;a&;twGuf olwkd . h ynmoif =um;a&;ESifhwuG aemifa&;udkyg pGef hypftepfemcH=uonfudk ,HkrSm;p&mr&Sd/ olwdk hoydwfarSmuf vdkufonhftwGuf rsdK;cspfpdwf"gwfonfvnf; tHk=uG+yD; aygufuGJI vmav&m wpfwdkif; wpfjynf vHk; EdkifiHa&;Edk;=um;r_ jzpfvmum t*Fvdyftpdk;& vkyfor#udk acgif;iHkI rcHawmhacs/

trsdK;om;ausmif;rsm; wnfaxmifjcif; oydwaf rSmuf+y;D rsm;r=umrS 'DZifbmv 17 &ufae w h iG f oydwaf rSmufausmif;om;}u;D rsm;. 'DZifbmv 4 &ufae htpnf;ta0;qHk;jzwfcsuf trSwf 2 t& &efukefwuUodkvft"dywd jzpfaom vufaxmufb&k ifcx H o H kd h &efuek w f uUov kd Of ya'wGiyf gonfh jyKjyifay;&ef ta&;qdak om pmv$mwpfapmifukd wifoiG ;f =u.// xdpk mv$m. aemufq;kH tydik ;f wGif epfemcsurf sm;udk jyKjyifray;o I umvywfvHk; ausmif;rsm;udk jyefI rwwf[kvnf; yg./ oydwfarSmufausmif;om;rsm;udk,f pm; olwdk h. acgif;aqmif udkbOD;u xdkpmv$mudk vufrSwfxdk;vdkuf. odk h&mwGif jrefrmrsm;udk tvGet f xifao;aom vufaxmuf bk&ifcu H wm0efrhJ ausmif;om;wpfO;D wpfa,muf vufrw S f xdk;IwifoGif;aom pmv$mudk vufcHIpOf;pm;&efjiif;qdkdvdkuf./ wpfenf;tm;jzifh oydwfarSmuf ausmif;om;}u;D rsm;awmif;qdo k nft h wdik ;f &efuek w f uUov dk Of ya'udk jyifray;Edik [ f k ajymjcif;yif jzpf. aemufrsm;r=umrD xdv k ufaxmuf bk&ifc. H wdww f qdwf pDrrH a_ =umifo h ydwaf rSmufausmif;om; rsm;. awmif;qdkcsuftwdkif; armfv+rdKif+rdK hrS 0wfvHkawmf& OD;cspfvStp&Sdonfh yk*~dKvf}uD; oHk;av; OD;wdk h vufrw S x f ;kd +y;D epfemcsurf sm;udk jyKjyifay;&ef toem;cHpmwpfapmifukd wifoiG ;f . xdt k oem; cHpmudk um; vufaxmufb&k ifcu H vufcpH Of;pm;. odk &h mwGif ta=umi;ftrsKd ;rsKd ;jyum bmwpf ckudkr# jyifI ray;acs/ T&mZ0ifa&;ol. bDattzGJ o h nf t*Fvyd t f pd;k &vufatmif &efuek f wuUov kd rf S & aom bJG hr[kwf/ 1921 ck / =o*kwfvwGif jrefrmjynftrsdK;om;ynma&;aumifpDrSusif;yonfh bDatpmar;yGJudk 0ifa&muf ajzqdkatmifjrihfcJh.xdktrsdKom; ynma&;aumifpDrS&cJhaom bDat bGJ hudk ,ck vGwfvyfaom jrefrmjynf &efukefwuUodkvfu 1952 ckESpfwGif vufcHtodtrSwfjyK vdkuf./ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

29


30

odk Eh iS hf oydwaf rSmufausmif;om;rsm txl;ojzifh ausmif;om;i,frsm; pmoifrysuaf p&ef wpfwef;rS q,fwef;txd&adS om trsKd ;om;ausmif;rsm;udk wnfaxmifvu kd &f awmh./ xdak usmif; rsm;jzifv h nf; t*Fvyd jf AL&du k &uftpd;k &u jrefrmrsm; ynmrwwfatmif csKycf s,jf cif;udk wdu k zf suf &ef &nf&G,f./ xdktrsdK;om;ausmif;rsm;wGif aumvdyfoydwfarSmufausmif;om;}uD;rsm;ESifh wuG 7 wef; / 10wef; oydwaf rSmufausmif;om;rsm;onf 0ifa&mufI q&mvky=f u&.// xdo k ydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;rSm rsdK;cspfpdwf tvGefw&m xufoef&um; rnfonfht&yfudkrqdk jiif;y,fjcif; r&SdbJ oGm;a&mufI xdkt&yfrsm;&Sd trsdK;om;ausmif;rsm;wGif tenf;i,fr#aom vcESifh q&m vky=f u.// trsKd ;om;ausmif;rsm;rS 10wef;atmifaomolrsm;twGuf qufvufI pmoif=um;Edik f &efukef+rdK h/ A[ef;&yfwGif trsdK;om;aumvdyfausmif; wpfausmif;wnfaxmifzGifhvSpfay;./ trsdK;om;ausmif;rsm;wnfaxmifzGifhvSpf&mwGif ausmif;ol ausmif;om;rsm;. omref ynma&;udkomt"du xm;cJhonf r[kwf/ trsdK;om;ausmif;rsm;&Sd ausmif;ol ausmif;om;rsm; tm; rsdK;cspfpdwf"gwfoGif;ay;+yD; jrefrmjynf t*Fvdyfvufatmuf u|efoabmufb0u vGwf ajrmufa&;udkyg &nf&G,fcJh./ Ttwdkif;rSefonfh ta=umif;udk oydwfarSmuf ausmif;om;aumif pD(University Boy Cotter Council) rS 1920 jynfhESpf 'DZifbmv 14 &uf ae hY A[ef;wGif trsdK;om;ynma&; (National Education in Bahan)[k acgif;wyfxkwfjyefa=u nmcsufwGif “trdjrefrmjynfudk cspf&ef / vlrsdK;. ydkrdkt&ma&mufaom ta=umif;udpPrsm;wGif udk,fusdK;jzKwfypfEdkif&ef rdrdaoaomfvnf; rdrdtrsdK;udk cspfaompdwfraoEdkif&efwdk honf A[ef;&Sd trsKd ;om;ausmif;rsm;. [ke;f [ke;f awmuf &nf&, G cf surf sm;”[kxw k af zmfajymqdjk cif;ESihf 1920 jynfh ESpf 'DZifbmv 11&ufae Yh “u|Eykf w f kd o h nf rsKd ;aphcsaomolrsm;jzpfonf” (WE are the Sowers) [kacgif;wyfum xkwfjyefa=unmcsufwGif “trsdK;om;ynma&;. aemufqHk;&nf&G,fcsufonf trsdK;om; vGwfajrmufa&;yg/ jrefrmvlrsdK;wdk t*Fvdyf vufatmufvGwfajrmufa&;yifwnf;”[k xkwaf zmfajymqdck jhJ cif;wdk u h kd =unhjf cif;tm;jzif xif&mS ;Edik af vmufonf/ T&nf&, G cf surf sm;ESihf vdu k f avsmnDtrsdK;om;ausmif;rsm;wGif ausmif;ol ausmif;om;rsm;tm; ZmwdaoG; Zmwdrmef wuf =uG&efESifh rsdK;cspfpdwf&Sd=u&efwdk hudk oif=um;apcJh./ odk hoif=um;cJhonfh twdkif;vnf; a&eHacsmif; +rdK h/ trsdK;om;ausmif;xGuf AdkvfcsKyfatmifqefonf jrefrmjynf. vGwfvyfa&;udk t& wdkuf,l cJh onfr[kwfygvm;//

oydwaf rSmufjcif;ESi hf trsdK;om;ausmif;rsm; wnfaqmufjcif;. tusdK; txufwpfae&mwGiaf &;om;cJo h nht f wdik ;f t*Fvyd v f ufatmufjrefrmjynfwiG f 1920 jynfhESpf aumvdyfausmif;om;}uD;rsm; oydwfarSmufta&;awmfyHktxd jrefrmwdk hrSm t*FvdyfjAL&dk u&uf tpdk;&u pDrHjyKvkyfoIudk acgif;iHk hIom cHvmcJh=u&.// odk hjzpf&jcif;rSm EdkifiHa&;Edk;=um;r_ r&So d nft h wGuf t*Fvyd f tpd;k &udk ,SO+f yKd iu f m xdxad &mufa&mufajymcGihf qdck iG hf &Srd eS ;f rodIyifwnf;/ ausmif;om;rsm; oydwfarSmufI xGufvmwm t*Fvdyftpdk;&. tjypftemtqmrsm;udk yGifhyGifh vi;fvif;azmfxkwfI t*Fvdyftpdk;&u b,fodkh / t*Fvdyftpdk;&u b,fnm ponfhwdk hudk &J&Jawmuf a[majym=uaomtcgrS a=omf h h ht*Fvdyftpdk;&udkvnf; TuJhodk h ajymcGifh&Sdygovm; 30

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


31

[k odvm=uawmh./ odk o h v d m=uonfEiS hf wpf+yKd ief uf jrefrmrsm;. rdsK;csppf w d "f gwo f nf jyif;xef pGm ayguu f x JG u G af y:vm. 1917 ckESpfu tdEdN,jynf&Sd b*Fvm; / bHkbdkif / rm&yf / yef*syf tp&Sdonfh e,fy,frsm; udk 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;ay;aomtcg jrefrmjynfonf tdEdN,tifydkif,mtwGif; xdkjynfe,frsm;uJh odk h jynfe,fwpfckjzpfaomfvnf; bDatatmifol 400 r# r&Sdao;I 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;ESifh rwef ao;[kqdkum ray;bJ xdk'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;xuf rsm;pGm,kwfnH haom u&ufa'gufpDrHudef; (Crado d ck eS eh me) [kac:aom vufaxmufb&k ifcH a&;qGo J nhf tkycf sKyaf &;udak y;&ef&nf&, G cf . hJ odk h&mwGif jrefrmrsm;u vef'ef+rdK hawmfodk h udk,fpm;vS,frsm;v$wfI 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;ay;&ef ta&;qdkcJhonfhtwGuf 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&; ay;&efudkum; uwdray;bJ u&ufa'gufpDrHudef;t& tkycf sKyaf &;udk qdik ;f iHI h xm;.// 'dik t f mcDtyk cf sKyaf &;udk t*Fvyd t f pd;k &u ay;&efr&nf&, G /f aumvdyf ausmif;om;}uD;rsm; oydwfarSmufI EdkifiHa&;Edk;=um;r_ ay:vmaomtcg jrefrmrsm;u 'dkiftmcDudk aomfrS tvdkr&Sd / [krR&l; udk,fydkiftkyfcsKyfa&;udk awmif;qdkawmh./ xdktcgusrS t*Fvdyftpdk;& u jrefrmjynfudk 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&; ray;bJaevdk h rjzpf+yD[k ,lqum 1922 ckESpfwGif 'dkiftmcD tkyfcsKyfa&;ay;awmh./ jrefrmrsm;ESifh rwef[k yxr u ay;&efjiify,fcJhaom 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&; udk aemufq;kH Y ay;&jcif;rSm aumvdyaf usmif;om;}u;D rsm;u olwkd . h ausmif;rsm;udk oydwaf rSmuf I t*Fvdyf tpdk;&udk wdkufyGJqifcJhaoma=umifhyifwnf;/ t*Fvyd jf refrm 2 bmom pmoifausmif;rsm;rSm xdt k cgu tpd;k &u zGiv hf pS w f nfaxmif xm;aom ausmif;rsm; tvGefenf;.// wpfjynfvHk;twGuf 50 jynfhatmifr&Sd / &efukef+rdK hwGif 10 wef;ausmif; wpfausmif;om&Sd+yD; / +rdK h}uD;rsm;jzpfonfh rEWav; / a&$bdk / rdxDWvm / jrif;+cH / yck uUL tp&Sdonfh +rdK h}uD;rsm;wGif 10 wef;ausmif; a0;pG / 7 wef;ausmif;aomfrS wpfausmif;r# r&Sd / +rdK@i,f awm&Gmrsm;twGuf udkum;xnfhI pOf;pm;yHkr#ray: / jrefrmpm oufoufudk bkef;}uD; ausmif;rsm;Y oifay;&.// xkd ha=umifh jrefrmrsm; ynmoif=um;&ef tcGifhta&; tvGefenf;. jrefrmjynfudk t*Fvdyfpu jrefrmjynfwGif jrefrmpmudk a&;zwfwwfolvl 100 v#if 85 a,muf &S. d t*Fvyd t f yk cf sKyv f mI 1920 jynfEh pS o f kd h a&mufaomtcg jrefrmpmudak omfrS a&;wwfol 100 v#if 35a,mufr# &Sd./ jrefrmrsm;. ynma&;onf Tr# atmufwef;usI ae.// trsdK;om; ausmif;rsm; ay:aygufvmawmhrSyif jrefrmtajrmuftjrm; +rdK ha&m awmygrusef t*FvdyfpmESifh jrefrmpmudk tcsed w f w kd kd p&dwu f sO;f usO;f ESihf oifciG &hf =u.// wpf}urd w f pfcgu jrefrmjynfwiG f trsKd ; om;ausmif;rsm; 145 ausmif;r#&SdcJh./ aumvdyfausmif;om;rsm; oydwfarSmufjcif; ESifh trsdK;om;ausmif;rsm; wnfaxmif cJhjcif;wdk h. jrefrmjynfESifh jrefrmvlrsdK;rsm;tzdk h tusdK;rsm;yHkudk vHk;aph ywfaph pDumywfuHk; a&; &rnfqdkv#if tvGef&Snfvsm;rnfjzpfaoma=umifh atmufygtwdkif;twdkcsHK;I a&;jyygawmhtHh/ (1) aumvdyfausmif;om;}uD;rsm; olwdk h.ausmif;rsm;udk oydwfarSmuf+yD; wdkif;jynfodk h vSnfhvnfum w&m;a[mv_H haqmfr_a=umifh udef;atmif;aeaom jrefrm;rsm;. rsdK;cspfpdwfonf rD;awmifaygufuGJonfh yrm aygufxGufvm+yD; EdkifiHa&; Edk;=um;r_jzpfvm.// (2) odk Eh ikd if aH &;Ek;d =um;r_jzpfvmonht f wdik ;f 'dik t f mcDtyk cf sKyaf &;udak omfrS rauseyfbJ [kr&R ;l tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

31


32

udk,fydkiftkyfcsKyfa&;udk awmif;qdkvm=uawmh./ (3) odk v h ;kH 0 vGwv f yfa&;eD;ygr# tcGit hf a&;&Sad om [kr&R ;l ud, k yf ikd t f yk cf sKyaf &;udk awmif;qdk awmhrSyif tvsufu ray;bJxm;cJhaom 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;udk ay;awmh./ (4) 'dik t f mcDtyk cf sKyaf &;onf tqift h wef;rsm;pGmjrifo h nf[k rqdo k maomfvnf; ,cif jAL&dk u&uf tkyfcsKyfa&;xuf tqaygif;rsm;pGm om+yD; wdkif;jynftkyfcsKyfr_wGif jrefrmwdk hrSm txufqHk; rSm atmuftxd 0ifa&muftkyfcsKyfcGifh&Sd./ (5) 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;&onfESifh wpf+ydKifeuf tpdk;&vufatmufESifh t*FvdyfukefoG,fr_ vkyfief;}uD;rsm;wGif jrefrmrsm; b,ftcgu rar#mfvifhcJhaom &mxl;}uD;rsm;&=u.// jrefrmrsm; vnf; vlyguvm;[k t*FvdyfESifh tjcm;EdkifiHjcm;om;rsm;. todtrSwfjyKjcif;udk cH&.// (6) trsdK;om;ausmif;rsm;ay:aygufvmonfhtwGufjrefrmtajrmuftrsm; qif;&Jcsrf;om ra&G; tcsdefwdk p&dwfusOf;usOf;ESifh ynmoif=um;cGifh &=u.// (7) trsdK;om;ausmif;rsm;wGif Ak'<bmom oifcef;pmrsm; udk oif=um;jyo&m Ak'<omoem vnf; ydkrdkxGef;um;vm. (8) trsdK;om;ausmif;rsm;udk pI wnfaxmifpOfu jrefrmjynf. t*FvdyfvufatmufrS vGwfvyfa&;udk t"duxm;cJhonfhtwdkif; xdkausmif;rsm;&Sdausmif;om;rsm;udk ZmwdaoG; / Zmwd rmef / rsdK;cspfpdwfrsm; arG;jrLwuf=uGvm&ef oif=um;vH_ haqmfay;cJh. (9) odk hoif=um;ay;cJhonfhtavsmuf jrefrmjynfvGwfvyfa&;udk &atmif acgif;aqmifI wdkufcJhaom AdkvfcsKyfatmiffqef;onf a&eHacsmif;trsdK;om;ausmif;rS 10 wef;atmifoljzpf. (10) txufygtcsurf sm;udk qufpyfI =unhv f #if 1282ckEpS f u aumvdyaf usmif;om; }u;D rsm; olwdk h. ausmif;rsm;udk oydwfarSmufI xGufcJhjcif;onf jrefrmjynf t*FvdyfvufatmufrS vGwaf jrmufa&;twGuf yxrqH;k wdu k yf jJG zpf. xdk ha=umifh aumvdyfausmif;om;}uD;rsm; &efukefwuUodkvf Oya'udk uef huGufonfh taeESifh olwdk h. ausmif;rsm;udk oydwfarSmufI xGufcJhaom wefaqmifrkef;vqkwf 10&ufae h onf jrefrmjynf t*Fvyd v f ufatmufrS vGwaf jrmufonftxd jrefrmrsm;tzdk t h usKd ;xl;rsm; jzpfay: ap&um; urBmausaomfvnf; O'ge;f rausqo kd uJo h kd h wefaqmifrek ;f vqkwf 10&ufae u h kd ESppf Of ESpfwdkif;owd&um jrefrmwrsdK;om;vHk; *k%f,lEdkif=uygapownf;/ 4if;jyif jrefrmrsm;tzdk h Tr#tusKkd ;xl;apaom xkt dk rsKd ;om;ae u h kd jzpfay:atmifzefw;D vm=uaomoydwaf rSmufausmif;om;}u;D rsm;udk rarhtyf/ txl;ojzifh xdk &efuek w f uUov kd f tuf Oya'udk xkdoydwfarSmufausmif;om;}uD;rsm;tm; bmr# xdckdufepfemap&ef rjzpfEdkifaomfvnf; olwdkh. rsdK;cspfpdwf"gwfESifh jrefrmtrsdK;om; aemifvm aemufom;rsm; aumifpm;a&;twGuf olwkd . lh ynmoif=um;a&;ESiw hf uG aemiftvm;tvmrsm;udyk g pGef yh pfum tepfemcH cJ=h uonfukd tpOft+rJ owd&=u+y;D jrefrmwdik ;f jrefrmwdik ;f onf olwkd . h pdw"f gwrf sKd ; arG;jrLEdik =f uygap ownf;/ / (jrefrmopf r*~Zif;rS&,laz:jyygonf?) 32

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

OD;bOD;


33

trsdK;om;ae h wdk hrarhEdkif (91 ESpfajrmuf trsdK;om;ae@ trSwfw&)

armifpdk;csdef (u) trsKd ;om;ynma&; v_y&f mS ;r_onf e,fcs@J +Aw d o d # udv k ekd . D udv k ekd D ynma&;pepfa=umihf ay:xGufvmcJhjcif; jzpfonf? 1920 ausmif;om;oydwfonf udkvdkeDynma&;udk tHwk qef@usifvdkufo!fh v_yf&Sm;r_ jzpfonf? xdkv_yf&Sm;r_onf e,fcsJ@qef@usifa&;/ trsdK;om; pd w f " gwf u d k w[k e f x d k ; xG e f ; awmuf apcJ h o nf ? yxrqH k ; t}ud r f jynf v H k ; u|wf ausmif;om;oydwfwdkufyGJ/ xdkv_yf&Sm;r_udk tpGJjyK *k%fjyKaom tm;jzihf &efukefwuUodkvf ausmif;om;rsm; oydwaf rSmufco hJ nf? wefaqmifrek ;f vqkwf (10) &ufae@udk trsKd ;om;ae@tjzpf owfrw S v f u kd =f uonf? *s-D pD-bD-at/ e0rt}urd af jrmuf rEWav; uGezf &ifu h owfrw S cf jhJ cif; jzpfonf? ord k i f ; 0if tjzpf t ysuf w ck / v_ y f & S m ;r_ w&yf o nf / ta=umif ; w&m;rJ h p G m jzpfay:vmcJhjcif; r[kwf? wqifh+yD; wqifh tdkvDppfuGif;qufrsm;ozG,f wckESifhwck qufpyfaecJo h nf? 1920 ausmif;om; oydwu f kd ol@a&S@u oydww f u kd yf rJG sm;/ Edik if aH &;wdu k yf rJG sm;u tvif;a&mifay;um/ u|efynm qef@usifr_ twGuf wGef;ydk@ay;cJhonf? 1915 a&eHacsmif;/ a&eHajr yxrqHk; tvkyform;oydwf/ 1917 a&eHacsmif; bD-tdk-pD ta&;rsm;. oydwf/ xdkoydwfwdkufyGJrsm;wGif atmifyGJrsm; &&SdcJ=uonf? xd@k aemuf 1920 udv k ekd D u|eyf nma&; pepfu/kd qef@usif awmfveS o f !fh wuUov kd f aumvdyfESihf txufwef;ausmif;rsm;. oydwfwdkufyGJ/ 1920 'DZifbm (5) &uf/ ( 1282 ck wefaqmif; rkef;vjy!fhausmf 10 &uf) wGif e,fcsJ@ +Adwdo# tpdk;&. ,leDbmpDwD tufOya'udk vHk;0 uef@uGufa=umif; qENjyo!fhtaejzihf/ oydwfarSmufa=umif; qHk;jzwfa=unmvdkufonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

33


34

&mZ0ifajrmuf oydwfwdkufyGJonf xdkae@rSm pvkdufonf? wdkufyGJudk tpysdK;cJholrsm;rSm oHwGJ udb k OD;ESifh ausmif;om; (10) OD;? 'DZifbm (5) &uf wdu k yf aJG zmf&ef qH;k jzwfcsucf spOf/ ausmif;om; (15) OD; wdk;vmonf? pkpkaygif; ausmif;om; (26) OD;? 1920 'DZifbm (30) &ufodk@ a&mufaomtcg/ wjynfvHk; txufwef;ausmif;rsm; tm;vHk;odk@ v$rf;oGm;cJhonf? b,fhtwGufa=umihf oydwfwdkufyGJ jzpfay:vmcJhonf? u|efynma&; pepfu/ tqd;k 0g;qH;k tcsed o f @kd a&muf&v dS mcJv h @kd yif jzpfonf? vufwavm jzpfay:vmapcJo h !fh ta=umif;rSm ,leDAmpwD tufOya'udk ynma&; wm0efcH rufo&l;[ef;wm; (Mr. Mathew Hunter) ESifh ynma&; aumfrwDu a&;qGJjcif;ESifh xdk tufOya'udk 'kwd, bk&ifcH/ &uf*sDe,f u&ufawmuf (Reginald Craddock) u 1920 =o*kwv f (20) &ufae@wGif twnfjyK jyXmef;vdkufaoma=umihf jzpfonf? xdk tufOya'xJwGif rnfo!fhtcsufawG yg0ifcJhygovJ? uef@owfcsKyfcs,fr_rsm;xJwGif vHk;0 vufcHI r&Edkifo!fh tcsufrsm; yg0ifaecJhonf? ArmEdkifiHwGif wuUodkvfwckxJ &Sd&rnf? wuUodkvfatmufrSm aumvdyfausmif; wausmif;yJ &Sd&rnf? xdk wuUodkvfESifh aumvdyfrSmvnf;/ &efukefrSmyJ &Sd&rnf? wuUodkvfESifh aumvdyfausmif;om; rsm;onf ( ausmif;tdyf/ ausmif;pm;) taqmifrSmyJ ae&rnf?---po!fh uef @ owf c suf o nf txuf w ef ; v$ m ajr&S i f / t&if ; &S i f / jAL&d k u &uf t&m&S d todkif;t0dkif;twGufom jzpfapcJh+yD;/ qif;&Jaom vlwef;pm; tv$mrsm;rS om;orD;rsm;ESifh vHk;0 rtyfpyfcJhay? yxrwGif owif;pmrsm;/ aqmif;yg;&Sifrsm;u ,leDAmpDwD tufOya'udk uef@uGuf qef@usif +yD; a0zefcJh=uonf? ausmif;om;ESifh ausmif;om;rdbrsm; udk,fwdkifvnf; rausreyf jzpfvmcJ+h y?D xdk tufOya'udk &du k cf sKd ;o!fh oydww f u kd yf rJG sm;udk azmfxw k v f mcJ=h u jcif; jzpfonf? (c) 'DZifbm (30) &ufaemufydkif;wGif oydwfarSmufaom/ oydwfwyfom;/ ausmif;ol ausmif;om; rsm;onf rdrdwdk@ ausmif;rsm;odk@ jyefroGm;=uawmhyJ/ trsdK;om;ausmif;rsm; jzpfvmawmhr!fh ausmif; rsm;wGif trsKd ;om; ynma&; jzef@jzL; oif=um;&ef pwif v_y&f mS ;=uonf? jrefrmtoif; tzGJ@csKyf jzpfo!fh *sD-pD-bD-atESifh Ak'<bmom vli,frsm;tzGJ@ 0dkif-trf-bDat/ xdk@jyif tjcm;aom tzGJ@ tpnf;rsm;uvnf; udkvdkeD ynma&;pepfudk qef@usifa&;/ trsd K ;om;ausmif ; rsm; ay:xG e f ; a&;/ tpd k ; & ausmif ; rsm;wG i f wuf a &muf a eaom/ ausmif;om;rsm;udk ausmif;odk@ jyefroGm;&ef Ed_;aqmf=u/ v_H@aqmf cJh=uonf? trsKd ;om;ynma&; v_y&f mS ;r_wiG f yg0if=uo!f/h ausmif;om;trsm;pkrmS wuUov kd Ef iS hf aumvdyfodk@ jyefroGm;=uawmhyJ EdkifiHa&;b0xJwGif udk,fusdK;pGef@ ESpfjr_yfcJh=ujcif; jzpfonf? trsKd ;om; ynma&;rS Edik if aH &;od@k ul;ajymif;vmo!fh pHerlemaumif; ausmif;om;rsm; jzpfonf? (*) vGefav+yD;aom xdktwdwfordkif;udk jyefvnfoHk;oyfaomtcg e,fcsJ@qef@usifa&; trsdkK;om; pdwf"gwfudk/ tjyif;jyqHk;/ txufoefqHk; jzpfapcJho!fh xdkausmif;om; v_yf&Sm;r_ wdkufyGJudk trsdkK;om; wyfOD;}uD; jzpfo!fh/ *sD-pD-bD-at onf vufqifhurf; ro,faqmif 34

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


35

Edkifonfudk awG@&rnf? trsdK;om; pdwf"gwf Eld;=um;r_/ pnf;vHk;nD!Gwfr_/ EdkifiHa&; jrihfrm;vmr_ po!fh tcGit hf a&;rsm;udk t&,lum/ vGwv f yfa&;wdu k yf o JG @kd csw D uf&r!ft h pm;/ e,fcs@J tpd;k &. EdkifiHa&;upm;uGufrsm;xJwGif/ trsm;pkrSm arsmygaecJh=uonf? &efole,fcsJ@udk raphpyfpwrf;/ vGwfvyfa&;odk@ ta&muf wdkufyGJ0ifvdkol tiftm;pk u wyfOD;wGif OD;aqmifcGifh r&cJh=uay? aphpyfa=uat;a&; orm;rsm;/ &efole,fcsJ@xH 'l;axmuft!HhcH+yD; e,fcsJ@ ay;o!fh pm;cGufudk t&,lolrsm;/ ae&m,lolrsm;/ wdkufyGJ tawG;tac: r&Sdolrsm;/ tacsmif orm;rsm;/ opPmazmufrsm;u/ trsKd ;om; wyfO;D . &,lxm;o!f/h vlxOk ;D aqmifr_ wyfO;D ae&mrS avsmq h if; edrhfusoGm;apcJhonf? wu,fu usqHk;cef;? 1920 ausmif;om;v_y&f mS ;r_t+y;D / q,fpEk pS f wpkukd jzwfoef;qJ/ ay:xGuv f mcJo h !fh wdk@Arm tpnf;t&Hk;onf *sD-pD-bD-at trsdK;om;wyfOD;}uD;u rv$ifhxlEdkifcJho!fh/ vGwfvyfa&;wdkufyGJ tvHudk v$ifhxlcJhonf? vGwfvyfa&; r&rcsif; wdkuf&rnf? aov#if ajr}uD;/ &Sifv#if a&$xD; qdko!fh &efoludk jywfom;o!fh tawG;tac:u v$rf;vmcJhonf r[kwv f m;?

armifpdk;csdef atmufwbkd mv 27/ 2011

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

35


36

ocifpdwfarG;vSsif vlwdkif;ocif xdefvif;

jrefrmjynf&ŒJ Edik if aH &;ordik ;f udk jyefvnfavhvmr,fq&kd if pmayeJ@ tEkynm&JŒ tcef;u¾udk ab;z,fxm;vd@k r&ygb;l ? txl;ojzifh acwftvdu k x f u G af y:cJw h hJ pmaytEkynmawGu tJ'aD cwf&ŒJ o&k y f o uef a wG u d k azmf j yaeovd k wjcm;aomtcsd e f u mvrsm;&J Œ yH k & d y f a wG u d k v nf ; &SmazGEikd =f urSmjzpfygw,f? 'Dvdk avhvmr_awGuae&&SdwJh twdwfu tjzpftysuf ta=umif;t&mawG[m oufqdkif&mtcsdefumvawGrSm &Sifoefv_yf&Sm;cJh=uwJh vlyk*~KdvfawGtay:rSm rSDwG,f+yD; 36

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


37

jzpfysufaecJhw,fqdkwmuawmh tvG,fwul aumufcsufcsEdkifwJht&m jzpfygw,f? 'gayr,fh b,fvt kd jzpftysuaf wGukd b,fvykd *k K~ v d af wGu vkyaf qmifcw hJ ,f/ b,fvyk af qmifra_ wG[mjzifh acwfudk udkifv_yfEkdifcJhw,f qdkwmudk tJ'Dvlyk*~KdvfawG&JŒ twˆKy`wWdawGuae csOf;uyf&SmazGrS &&SdEdkifrSmjzpfygw,f? txl;ojzifh olwdk@awG&JŒpdwf"mwfawG/ vkyf&yfawGuom ordkif;udk ajymif;vJypf=uwmjzpfygw,f? 1885 ckESpf ESpfukefydkif;rSm jrefrmwEdkifiHvHk; t*Fvdyf&JŒvufatmuf usa&mufcJh&+yD; e,fcsJ@udk awmfvSefykefuefr_awGu jrefrmjynf ae&mawmfawmfrsm;rsm;rSm ay:aygufcJhygw,f? 'gayr,fhvnf; }uD;rm;us,fjyef@wJhawmfvSefa&;awG r[kwfawmh tJ'Dykefuefr_awGudk t*Fvdyfu t}uD;tus,f tiftm;rpdkufxkwfvdkuf&bJ acsr_ef;ypfcJhygw,f? 'ga=umifh udkvdkeDacwfOD; awmfvSefa&;ordkif;awG[m arS;rSdefcJh&wmjzpfygw,f? 'gayr,fhvnf; udkvdkeDouf 35 ESpf a&mufvmwJh 1920 rSmawmh yxr ausmif;om;oydwf}uD; ay:aygufcJh+yD; rsKd;cspfpdwf/ awmf v S e f v d k p d w f a wG vl i ,f a wG t =um;/ jynf o l a wG t =um; ysH @ ES H @ cJ h y gawmh w ,f ? tJ'Dausmif;om;oydwfuae jrefrmhvGwfvyfa&;ordkif;rSm a&SŒwef;u yg0ifaqmif&Gufr,fhol trsm;tjym; ay:xGufvmcJh+yD; tJ'DxJrSm aemiftcg ocifbaomif; vdk@ trnfwGifr,fh armifbaomif;vnf; yg0ifcJhygw,f? touf 19 ESpo f m &Sad o;wJh armifbaomif;[m &efuek rf mS wuUov kd af usmif;om;awG oydwaf rSmufwt hJ csed f rEœav;u q,fwef;ausmif;om;wpfa,mufyg? 'gayr,fv h nf; &efuek u f ausmif;om;oydwf&JŒ*,uf rEœav;udk &kdufcwfvmcsdefrSmawmh oydwfacgif;aqmiftjzpf yg0ifvmcJh+yD; q,fwef;udk qufrwufawmhbJ ausmif;u &moufyef xGufvdkufygawmhw,f? +y;D wmeJ@ Edik if aH &;avmuxJ 0ifa&mufcyhJ gw,f? ocifbaomif;u Edik if aH &;orm;oufouf r[kwb f J pmayynm&Siw f pfa,mufvnf; jzpf y gw,f ? ol a &;om;cJ h w J h vH k ; csif ; pmtk y f a ygif ; 40 ausmf & S d c J h + yD ; yef ; omrpmtk / ajcav;acsmif;awmfvSefa&;/ 'Drdkua&pDqdkwm/ wpfaxmifhwpfn yHkjyifrsm; qdkwJhpmtkyfawGu vlord sm;wJph mtkyaf wGjzpfygw,f? ol[m 8 wef;ausmif;om;b0uwnf;u rEœav;rSm xkwaf 0wJh A[d&k pf nfowif;pm/ e,l;bm;rm; t*Fvyd o f wif;pmawGrmS pm p+y;D a&;om;cJo h jl zpfygw,f? jrefrm/ t*Fvyd f 2 rsK;d pvH;k a&;om;Edkifoljzpf+yD; bmomjyeftxl;aumif;rGefygw,f? *Eˆavmu r*~Zif;u jyKvkyfwJh bmomjyef+ydKifyGJrSm 5 }udrfqufwdkuf yxrqk &&Sdwma=umifh 'DvdkyJ wpfa,mufwnf;u t+rw J rf;&ae&if vl&,fp&mjzpfawmhrmS yJ qd+k y;D r*~Zif;rSm tvkyv f yk zf @kd twif;em;cs&wJt h a=umif; *Eˆavmu xkwfa0olwpfOD;jzpfwJh t*FvdyfvlrsKd; a*stufpf zmeDA,fu a&;om;zl;ygw,f? olwyg;&JŒvufatmufudk a&mufwm uGsefjzpfwmyJ/ 'DvdktkyfcsKyfcH&wm uGsefjyKwmyJ qdw k hJ tawG;eJ@ rausreyfjzpfae=uwJh jrefrmrsK;d cspaf wG=um;rSm b,fvykd J olwyg;vufatmufukd a&mufaea&mufae uGsepf w d &f rdS S uGsejf zpfwm/ ocifpw d &f &dS if ocifyJ vd@k ud, k u hf , kd u f kd ‘ocif’ vd@k p+yD; ac:qdkcJhwm[m jrefrmjynfrSm ocifbaomif;u tOD;qHk;jzpfygw,f? tJ'Dvdk ocifbaomif; qdkwJhtrnfudk pwif cH,lcJhwmuawmh 1928 ckESpfrSm jzpfygw,f? 'ga=umifhrdk@vdk@ ‘ocif tp ²² tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

37


38

baomif;u’vd@k qd&k rSmjzpfygw,f? 1930 wd@k Armtpnf;t&H;k udk pwifxal xmifoal wGxrJ mS vnf; wpfa,muftygt0if jzpfygw,f? vli,fwpfa,mufu pvdkufwJh ‘ocif’ qdkwJh toHk;tE_ef;[m tm%mydkifawGudk tHwkwJhae&mrSm trsm;}uD; cGeftm;jzpfapcJh+yD; rsKd;cspfpdwf&Sdol vli,frsm;omru q&m}uD; OD;vGef;wdk@yg ocifbGJ@cH,l+yD; ocifudk,fawmfr_dif; qdkwJhtrnfeJ@ &yfwnfcJhwJhtxd t&Sdeft0g }u;D rm;cJyh gw,f? 'g[m jyif;jywJh pdwq f ENwpfc&k ŒJ tiftm; b,favmufx}d u;D rm;Edik w f ,fqw kd mudk jyowmjzpfygw,f? 'geJ@ywfouf+yD; rpPwm zmeDA,f u ocifbaomif;&JŒ ‘wpfaxmifhwpfn yHkjyifrsm;’ pmtkyf&JŒ ed'gef;rSm tckvdk a&;om;cJhygw,f? “armifbaomif;onf uGsEkfyf. tvkyfcef;odk@ wpfreuf aygufvm+yD;vSsif aemufudk ol@tm; uGsEkfyfu ac:onfhtcg ‘ocifbaomif;’[k ac:yg[k ta=umif;=um;vmonf? uGsEykf o f o d avmufrmS armifbaomif;onf ocifukd yxr poljzpfonf? armifbaomif;u ol@udk ocifbaomif; [k ac:yg[k ajymaomtcg uGsEkfyfu bmrSsrajymbJ &,fvdkufygonf? odk@&mwGif armifbaomif;onf ol@pdwu f vkyaf wmhrnf[k ydik ;f jzwfxm;aom tvkyu f kd olwyg; &,fumrSsjzifh pGe@f v$wrf nfo h l r[kw?f aemiftzd@k wGif jrefrmjynfw0ef;vH;k ocif0g' ys@H ES@H oGm;onfuakd xmufaomf armifbaomif;onf ,cifu ol@udk &,fxm;olrsm;tm; olu aemufq;kH jyef&,fEikd +f y[ D k xifonf?” ocifbaomif;&JŒ vkyaf qmifcsuu f kd =unfrh ,fq&kd if b,forl S rvkyaf o;wmudk olu p+y;D vkyaf qmifvu kd w f m jzpfayr,fh tJ't D &mu vlwikd ;f vkyaf qmifEikd w f t hJ &m jzpfygw,f? ud, k [ f m awmfveS o f v l m;/ rsK;d csppf w d f &Sw d o hJ v l m;/ t&m&mudk acgi;f iH@k cHwwfov l m;/ 'grrS [kwf zdEydS o f v l m; pojzifh ud, k b hf momud, k f qifjcif+y;D ud, k phf w d "f mwfe@J avsmn f w D hJ vky&f yfawG/ &yfwnfcsuaf wGukd xlaxmif&rSmom jzpfygw,f? ocifpdwf&Sd&if ocifjzpf+yD; uGsefpdwf&SdrS uGsefjzpfwm qdkwJh t,ltqawG[m tJ'aD cwftcgu vlxu k kd Ed;k =um;apwJh pum;&yfawG jzpfayr,fh 'Duae@txdvnf; toH;k 0ifaeqJv@kd ajymEkid rf ,fxifygw,f? jrefrmjynf vGwfvyfa&;&wJhtcsdef[m wjynfvHk;twdkif;twmeJ@ wGufr,fqdk&if wwdik ;f jynfv;kH e,fcs@J atmuf usa&mufc&hJ +y;D 63 ESpt f =umrSm &&Sw d mjzpfygw,f? od@k aomfvnf; tdrfapmifhtpdk;& tjzpf ppfwyfu pwiftm%modrf;ydkufvdkufwJh 1958 ckESpfuae 'Duae@txd ESpfaygif; 50 ausmf tm%m&SifpepfatmufrSm udkvdkeDacwfxuf qdk;0g;wJh 'kuQrsKd;pHkudk cHpm;ae=u&qJjzpfygw,f? 'Dvt kd ajctaeawGrmS ocifpw d "f mwfawG rsm;rsm;zG@H +zKd ;ygrS tm%m&Sif oufqdk;&Snfr_udk cyfapmapmtqHk;owfEdkifvdrfhr,fvdk@ ,lqrda=umif;yg? ?

xdefvif;

38

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


39

yxrausmif;om;oydw}f uD;rSay;aom trsdK;om;a&; ocFe;f pm

&Jjidrf;

vlwa,muf&@J wefz;kd [m oljzwfoef;ausmfvm$ ;aewJh acwf}uD;u olyck ;Hk ay:wifay; vduk wf hJ ordik ;f wm0efukd olb,favmufo,fy;kd xrf;aqmifcwhJ ,fqwkd hJ tcsufe@J wdik ;f wm&rSmyJ? (Aef;armfwifatmif 1920-1978) yxrausmif;om;oydwf (odk@) trsdK;om;atmifyGJae@xl;ae@jrwf}uD;[m ESpf (91)ESpf ajrmufcJhyg+yD? e,fcsJ@wdkif;wyg;wdk@ESifh usL;ausmfppf (3) }udrf&_H;+yD; (1824/ 1852/ 1885) wEdkifiHvHk;uíefjzpfcJh&wJh jrefrmjynf[m 1920 jynfhESpf 'DZifbmv (5) &ufae@ (1282 ck wefaqmifrek ;f vjynfah usmf 10 &ufae@) rSm vGwaf jrmufjcif;/ vGwv f yfjcif;twGuf ordik ;f ¾wckukd &du k zf suzf iG v hf pS cf yhJ gw,f? 'g[m &efuek +f rKd @Y&Sad om &efuek af umvdyEf iS hf ,k'\efaumvdyf (*suq f if) rS wuUov kd f ausmif;om;rsm;u tm%mydkif t*Fvdyftpdk;&. rw&m;ojzifh jyXmef;twnfjyKcJhaom ,leAD mpwDtufOya'udk qef@usit f w H k wdu k yf 0JG ifweG ;f vSecf ahJ omae@jzpfonf? xd, k el AD mpwD tufOya'onf jrefrmtrsKd ;om; w&yfv;kH twGuf uef@owfcsKycf s,rf r_ sm; tygt0if jrefrmvlrsdK;wdk@ tem8wf}uDyGm;wdk;wufa&;ESifh ynma&;udk vGwfvyfpGm raqmif&Guf Edkifatmif pDrHxm;aom e,fcsJ@wdk@.vkyf&yftm; tHwkawmfvSefcJhjcif;jzpfonf? xdkOya'onf t*Fvdyfjrefrmjynftpdk;&. ynmrif;}uD; rufo,l;[efwm; OD;pD;onfh ,leDAmpwD tufOya'a&;qGJa&; aumfrwDw&yfudk 1918 ckESpf ZGefvwGif zGJ@pnf;+yD; Oya'=urf; a&;qGJum 1920 ckESpf =o*kwfv (28) &ufae@wGif jrefrmjynfoltrsm; uef@uGufaeonfh=um;rS t"rRtwnfjyKcjhJ cif;jzpfonf? xdk@tjyif xdk,leDAmpwD tufOya'ESifhtnD &efukefaumvdyftm; ,leDAmpwDtjzpf 'DZifbmv (1) &ufae@wGif wdk;jrSifhzGifhvSpfawmhrnf[k ausmif;om;rsm; uefuGufaeonfudk *&krpdu k yf J a=unmvdu k o f nf? xdt k cg ausmif;om;wd@k u jynfoEl iS v hf ufwu JG m uef@uGu=f urnf[k wqifhwdk;awmif;qdk=uaomtcg bk&ifcHonf rlvowfrSwfxm;aom,leDAmpwD zGifhyGJudk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

39


40

&ufajymif;um 'DZifbm(7) &ufae@od@k a&G@vdu k o f nf? xdktcg 'DZifbm (3) &ufae@ (wefaqmifrkef;vqkwf 8 &uf/ oDaygbk&ifygawmfrlae@) eHeuf 11 em&Dcef@wGif aumvdyfausmif;om;}uD; (12) OD;onf wdwfwqdwf v#dK@0Sufcsdef;qdkum a&$w*d aHk pwDawmf paeaxmifh (taemufawmifaxmif)h wGipf ak 0;rd=u+y;D tbufbufrS av;eufpmG qifjcifpGef@pm;/ aqG;aEG;=u+yD;aemuf trdEdkifiH.*k%foduQmudk u,fwifa&;twGuf aumvdyf ausmif;om;rsm; oydwfarSmuf&ef qHk;jzwfvdkuf=uonf? xdkaumvdyfausmif;om; (12) OD;xJrS wOD;jzpfaom udkpdefvGif (tdkifat atmufwef;) u tpnf;ta0;rS xGucf mG oGm;ojzifh usef (11) OD;rS OD;aqmifum oydwaf rSmufI wjynfv;kH qlyl vma&;twGuf wm0ef,u l m aemufwae@ 'DZifbm (4) &ufae@wGif A[ef; OD;t&d, ausmif;wdu k Yf aumvdyfausmif;om;rsm; txl;tpnf;ta0;yGJw&yf usif;y+yD; tusdK;ta=umif;ajymjyum oabmwl twnfjyK=u&ef qH;k jzwf=uonf? xdk (11) OD;rS trsdK;om;ynma&; awmfvSefr_}uD;twGuf "qHk;cef;wdkifatmif wdkufyGJ0if =urnf"[k qH;k jzwfI opPmjyKpmwrf;udk vufrw S af &;xd;k =uonf? 'DZifbm (4) &ufae@ (paeae@) nae 5 em&DwGifA[ef; OD;t&d, ausmif;wdkufwGif &efukefaumvdyfESifh ,k'\efaumvdyfrS ausmif;om; (400) ausmf pk&Hk;a&mufvm=u+yD; tpnf;ta0;udkusif;y&m obmywdtjzpf udkvSpdefu aqmif&GufI tcrf;tem;r_;tjzpf udkat;u aqmif&Gufonf? ausmif;om;xkonf wuUov kd Of ya'udk wdu k zf suaf &;twGuf oydwaf rSmuf=u&ef a,bl,s oabmwln=D uaomfvnf; tpdk;&xHwGif rdrdwdk@vdktyf&mudk awmif;qdkI tpdk;&ujiif;y,fonfhtcgrS oydwfarSmuf&ef (odk@) oydwfarSmuf+yD;rS tpdk&xH vdktyfcsufudk awmif;qdk&ef[lI t,ltquGJ=u.? xdktcg aumvdyfausmif;om; udkjrifhESifh udkzdk;vwfwdk@u tmCmwrxm;yJ rJcGJ&efESifh trsm;. qHk;jzwfcsufudk vdkufem=u&ef wifjyyef=um;onf? tmvHk;oabmwlI rJcGJ=u&m oydwfarSmuf+yD;aemuf vdktyfcsufudk awmif;qdk&efzufrS trsm;pkjzpfojzifh tEdkif&um tm;vHk; oydwaf rSmuf=u+y;D rS vdt k yfcsuu f akd wmif;qd&k ef qH;k jzwfcsucf s=uonf? TwGif rSwfom;twk,lp&maumifaom pHerlem,l vdkufemusifh}uHtyfaom/ av;pm;*k%, f zl , G af umifaom ausmif;om;}u;D rsm;. cH,cl su/f &yfwnfcsuu f kd awG@jrif&ayonf? Tonfum; ,k'\efaumvdyrf S ausmif;om;acgi;f aqmif udzk ;kd usm; ponfyh *k Kd~ vw f csKd @u 4if;wd@k tqdkrSm rJ&H_;oGm;aomfvnf; pnf;urf;uwdu0wfESifhtnD trsm;qENudk av;eufpGm vdkufem vkyaf qmifyg0ifc=hJ ujcif;yifjzpfonf? aemufwae@jzpfaom 1920jynfhESpf 'DZifbmv (5) &ufae@ (jrefrmouU&mZf 1282ck wefaqmifrkef;vjynfhausmf 10 &uf) wGif ausmif;om;ausmif;olrsm; xyfrHpka0;I ,leDAmpwD tufOya'udk vHk;0 uef@uGufa=umif; qEjN yonfhtaejzifh oydwfarSmufa=umif; qHkjzwfa=unm vdu k af yonf? xdo k ydw}f u;D onf uíeyf nma&;pepfukd wGe;f vSev f y_ &f mS ;cJah om jrefrmEdik if . H yxrqH;k ynma&;v_yf&Sm;r_}uD;jzpf+yD; xdkv_yf&Sm;r_}uD;rS trsdK;om;ausmif;ynma&; tawG;tac:udk aygufzGm;apcJhum jrefrmwrsdK;om;vHk;twGuf EdkifiHa&;Edk;=um;r_/ trsdK;om;pnf;vHk;r_/ ZmwdaoG;/ Zmwdrmefjrifrh m;r_ paom tusKd ;w&m;rsm; &&Scd u hJ m xdak e@xd&k ufukd jrefrmwd@k . trsKd ;om;atmifyJG 40

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


41

xd,k el AD mpwD tufOya'onf jrefrmtrsdK;om; w&yfv;kH twGuf uef@owfcsKyfcs,frr_ sm; tygt0if jrefrmvlrsdK;wd@k tem8wf}uDymG ;wd;k wufa&;ESi hf ynma&;udk vGwvf yfpmG raqmif&uG f Edik af tmif pDrxH m;aom e,fcsJ@w@kd.vky&f yftm; tHwak wmfveS cf jhJ cif;jzpfonf? ae@[kyif uAŠn;f xd;k armfueG ;f wifEikd cf o hJ nf r[kwyf gvm;? xdo k ydw}f u;D jzpfay:vmap&ef pkpnf;/ pnf;&H;k az:aqmifvyk u f ikd cf =hJ u&mwGif bH&k nf&, G f csufyef;wdkif wlnDaomfvnf; vkyfief;pOfuGJjym;r_tay: pnf;vHk;nDnGwfr_udk tysufrcHyJ rdrv d yk if ef;pOfukd wifjyawmif;qd&k if; rwlnaD om vkyif ef;pOfw@kd udyk g nSEd id_ ;f aqG;aEG;um trsm;qEjN zifh az:aqmifvyk u f ikd af qmif&u G af om &yfwnfcsuo f nf twk,/l pHerlem,l vdu k ef musi}hf uH vkyaf qmif p&m usifhpOfw&yfyifjzpfonf? xdo k @kd r[kwyf J igEiS rhf wl ig&h efo[ l al om t,ltq/rrd q d EEN iS hf rudu k n f yD gu trsm;qEu N kd ausmcdkif;um igwaumaum+yD; oD;jcm;cGJxGuf wpifaxmif &yfwnfvkyfaqmifwwfaom raumif;onfh vky&f yfrsm;a=umifh vl@ordik ;f pOfwav#mufwiG f tuGt J +yZJ mwfvrf;rsm; jzpfay:cJu h m pnf;vHk;r_+ydKuGJ+yD; t&H_;ESifhom &ifqdkifcJh=u&ayonf? jrefrmhordkif;pOfwGif *sDpDbDat tuGJ/ 'dk@Armtpnf;t&Hk;tuGJ? uGefjrLepfygwDtuGJ? zqyv tzGJ@csKyf}uD; tuGJ/ NLD tuGJ paom tuGJtvGJrsm;onf pnf;urf;uwdu0wfrsm;udk av;pm;vdkufemr_r&SdyJ trsm;qEu N dk rxDrJhjrifjyKum ausmcdkif+yD; wpifaxmifum igwaumaum aom &yfwnfcsufrsm;a=umifh 'Drdkua&pD usifhpOfrsm; qkwf,kwfysufpD;jciflyif r[kwfygvm;? yxrausmif;om;oydw}f u;D jzpfpOfwiG f yg0ifaqmif&u G cf =hJ uaom ,k'\efaumvdyrf S ausmif;om;acgi;f aqmif udzk ;kd usm;ESihf ausmif;om;yk*Kd~ vw f csKd @. rdrt d qdk &H;_ edrahf pumrl trsm;qEN uwdu0wfrsm;ESit hf nD vdu k ef maqmif&u G cf ahJ om &yfwnfcsuv f yk af qmifcsuo f nf jrifjh rwf&&J ifh aom vl@,Ofaus;r_wckyif r[kwyf gavm?

&J+idrf; &nfne$ ;f ud;k um;..... - 'd@k Armtpnf;t&H;k ordik ;f (yxrtwG)J - trsKd ;om;tmZmenf acgi;f aqmif}u;D ocifjr (ocifcspaf rmif 0d"&l ) - &eH@opfr*~Zif; (trSw2f 4 - 2010) - jrefrmvli,ft h oH (oef;xGe;f )

5 / 11 /2011

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

41


42

urB m h E d k i f i H t oD ; oD ; &S d vl r sd K ;toD ; oD ; wd k @ onf rd r d w d k @ Ed k i f i H . &d k ; &m,Of a us;r_ / "avh x H k ; wrf ; wd k @ ud k ta=umif ; jyKIaomf v nf ; aumif ; / ae/ v/ euQ w f w m&mwd k @ ud k ta=umif;jyKIaomf vnf;aumif; &moDtvdkufyGJawmfrsm; usif;y=up+rJjzpfonf? uíEfkyfwdk@ jrefrmEdkifiHwGifvnf; yGJawmfrsm;udk usif;ycJ=u&m 12 v (odk@) 12 &moD twG u f yG J a wmf 12 rsd K ;ruyif & S d a yonf ? xd k 12 v&moD y G J a wmf trsd K ;trnf w d k @ ud k trSwf&vG,fulap&eftwGuf vuf0Jok'<& trnf&aom trwf}uD; oaa&ocF,monf "om"deysdK@"Y atmufygtwdkif;pyfqdkcJhayonf?

pmqdak wmfae ph mwrf;

wifjrifharmf

1? o}uFefwmul; - wefcl; 2? ESpfOD;anmifa& - uqkef 3? pmykavGcif; - e,kef 4? yO…if;awmfcH - 0gqdk 5? pma&;wHESifh - 0gacgif 6? jrpf,HyGJ}uD; - awmfovif; &? qDrD;xGef;csdef - oDwif;usGwf 8? uxdef - wefaqmifrkef; 9? ewfusif; - ewfawmf 10? jrif;cif;xGuf0if - jymodk 11? obifrD;zkef; - wydk@wGJ 12? 0lvHk;oJyHk - waygif; aphpHkpDvsOf Todk@,SOfom; vpOft+rJ q,fhESpfyGJ [lI pyfqdkcJhavonf? ( ·armifxifa&;-jrefrmq,fEh pS v f ta=umif;)

TyGJawmfrsm;xJwGif jrefrmv. e0rajrmufvjzpfaom ewfawmfv.yGJawmf onf a&S ; rif ; rsm; vuf x uf w G i f ewf r sm;ud k yl a Zmf y oaom yG J a wmf t jzpf usif ; ycJ h = u&mrS bd;k awmfrif;w&m; vufxufrpS I ylaZmfykH ylaZmfenf;ajymif;vJomG ;cJah yonf? bd;k awmfrif;w&m;onf xdek wfawmfvwGif ewfrsm;udyk al Zmfjcif;xuf ewfuo hJ @kd jrifjh rwf aom ynm&S}d u;D rsm;udk bk&ifw@kd u cs;D jriS yhf al ZmfI bG@J ESi;f obifrsm; cif;usi;f aom "avhw&yfukd tpjyKay:xGe;f vmapcJyh gonf? 1942-43 *syeftyk cf sKyaf &;acwfwiG f ynmwHceG t f oif;onf uGr;f +cu H ek ;f +rKd @Y tbd"geEf iS hf ynmpG,fpHkusrf;rsm; jyKpka&;vkyfief;rsm;udk vkyfudkifaqmif&GufaepOfrSmyif OD;yknae@usif;ya&; tpDtpOfw&yfudk csrSwfvkyfaqmif=u&ef &nf&G,fpdwful;rd+yD; xdkta=umif;udk &efukef+rdK@&Sd ynmwHceG f toif;}u;D od@k ta=umif;=um;cJo h nf? 42

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


43

·· xdktcg

ynmwHcGeftoif;}uD;u pmqdkawmfwOD;wnf;twGuf ae@wae@ owfrSwf usi;f yjcif;xuf pmqdak wmftrsm;ESihf oufqikd af om ae@wae@tjzpf us,u f s,jf yef@jyef@ owfrw S f usif;y&eftwGuf pmayynm&Sifrsm;/ ynmwHcGeftoif;rSyk*~dKvf}uD;rsm;/ jrefrmEdkifiH pma&;q&m toif;rSyk*~dKvfrsm;onf/ 1944 ck/ arv (8) &ufae@wGif pmqdkawmfae@usif;ya&; tpnf;ta0; w&yfukd usi;f ycJ=h u+y;D xdt k pnf;ta0;}u;D rSyif "OD;yknae@"tpm; "Armhpmqdak wmfae@" usi;f y&ef ESifh pmqdkawmfae@udk ESpfpOf ewfawmfvqef; (1) &ufae@wGif usif;y&ef qHk;jzwfcJh=uonf? xdkqHk;jzwfcsuft& yxrt}udrf pmqdkawmfae@ tcrf;tem;udk 1944 ckESpf Edk0ifbm (15) &uf (jrefrmouU&mZf 1306) wGif pwifusif;ycJh=uonf? jrefrmEdkifiH pma&;q&mtoif;rS &efukef+rdK@wGif 0dZ, jyZmwf ujycJh=uovdk te,fe,ft&yf&yfwGifvnf; pmqdkawmfae@ txdr;f trSwt f jzpf pmaya[majymyGrJ sm;/ pum;&nfvyk rJG sm;/ pmayo&kyaf z:yGrJ sm;/ pmayaqG;aEG; yGrJ sm;udk usi;f ycJ=H uygonf? (··rvdca&;-jrefrmpmaytbd"gef 2) xdktcsdeftcgrSpwifum ESpfpOf ewfawmfvqef; (1) &ufae@wdkif; pmqdkawmfae@ tcrf;tem;udk jrefrmEdik if H pma&;q&mrsm;toif;rS OD;pD;usi;f yum pmaya[majymyGrJ sm;/ ouf}u;D / 0g}uD; pma&;q&m}uD;rsm;udk uefawmhyGJrsm;udkjyKvkyfcJ=uonf? xdkacwf pmqdkawmfae@tcrf;tem;rsm;udk ae@ydkif;ESif nydkif; (2)ydkif;cGJI usif;y=u a=umif;vnf; od&Sd&ayonf? ae@ydkif;tcrf;tem;onf pma&;q&mrsm; oufoufom yg0ifqifEGJ Edkifaom tcrf;tem;omjzpfcJh+yD;/ nydkif;tcrf;tem;wGif trsm;jynfolyg0ifqifEGJ =unfh&_Edkifaom jyZmwfrsm;tjzpf a&S;pmqdk wOD;OD;. twKˆ yw ` u Wd kd Zmwftrd zf @JG um wifqufujycJ=h uygonf? xd@k tjyif pmqdkawmfae@ txdrf;trSwftjzpf "pma&;q&m" "pmay" tp&Sdaom pmapmifrsm;/ r*~Zif;rsm; udk xkwaf 0jzef@cscd =hJ uum pmqdak wmfae@udk wrsKd ;om;vH;k ESihf oufqikd af om ae@wae@tjzpf usi;f y Edik cf =hJ uygonf? te,fe,f t&yf&yfwGifvnf; pmqdkawmfae@ tcrf;tem;rsm;udk pmay0goem&Sifrsm;/ ausmif;om;vli,frsm;/ynma&;qdkif&myk*~dKvfrsm;u OD;pD;usif;yum &efukefjrdK@ pmqdkawmfae@ tcrf;tem;enf;wl a[majymyGrJ sm;/ pum;&nfvyk rJG sm;/ jyZmwfrsm;/ ya'omuyGrJ sm;ESihf tcsKd @a'o rsm;wGif pmtkyfjyyGJrsm;yif jyKvkyfusif;ycJh=uygonf? aemufydkif;umvrsm;wGifrl e,frsm;Yusif;yaom pmqdkawmfae@ tcrf;tem;rsm;rSm toGiaf jymif;vmum &efuek +f rKd @&Sd pma&;q&mrsm;udk zdw=f um;I pmaya[majymyGrJ sm;jyKvyk v f mcJ+h y;D xdkrSwqifhwufum pma&;olESifh pmzwfolrsm; awG@qHkaqG;aEG;aom pmayaqG;aEG;yGJrsm;udkyg jyKvyk v f mEdik cf =hJ uygonf? ···pmqda k wmfae@ tcrf;tem;wGif ouf}u;D pmayynm&Sirf sm;tm; uefawmhavh&adS om tpOftvmudk jrefrmEdik if H pmayvkyo f m;tzG@J }u;D u 1980 jynfEh pS w f iG f pwifcjhJ cif;jzpfonf? xdEk pS u f uefawmhcH ouf}u;D pmayynm&Sif (10) OD; om&Scd +hJ jy;D &efuek w f ikd t f wGi;f rS ouf}u;D pmayynm&Sif rsm;udo k m uefawmjcif;jzpfc+hJ y;D xdak emufyikd ;f wGif &efuek w f ikd ;f tqifh uefawmhjcif;rS jrefrmwEdik if H vH k ; tqif h j zif h ouf } uD ; pmayynm&S i f r sm;tm; uef a wmh c J h = uygonf ? (··· jref r mEd k i f i H pmayESiphf me,fZif;tzG@J -uefawmhco H uf}u;D pmayynm&Sirf sm;.twˆKyw ` )Wd tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

43


44

pmqdkawmfae@udk *k%fjyKv#uf ouf}uD;pmayynm&Sifrsm;uefawmhyGJudk usif;y&mwGif pmayjzifh Edik if t H usKd ;/ jynfo@l tusKd ;udk aqmif&u G cf ahJ om pmayynm&Si}f u;D rsm;. pmay*k%w f @kd udk ylaZmf&ef/ touft&G,}f u;D &ifI h tdrk if;rpGr;f jzpfaeaom pmayynm&Si}f u;D rsm;udk wzufwvrf;rS taxmuftyHjh zpfap&ef/ pmayjzifh Edik if zH @HG +zKd ;atmif jyKpyk sKd ;axmifEikd jf cif; tESpo f m&udk ay:vGiaf p&ef/ acwf+yKd ipf ma&;q&mrsm;/ owif;pmq&mrsm;.pnf;vH;k aygi;f pnf;r_ukd taxmuftuljzpfap&efEiS hf jynfoltrsm;wdk@ pmaywefzdk;ESifh tusdK;aus;Zl;udk tpOfowd&ap&ef &nf&G,fcJh=uayonf? ESpfpOf ewfawmfvqef; (1) &ufae@odk@a&mufv#if pmqdkawmfae@udk ta=umif;jyKum Edik if aH wmfr}S u;D r_;I trsKd ;om;pmayqkEiS ;f obif/ pmayAdrmef pmrlqak y;yG/J trsKd ;om;a&;aqmify'k /f pmayESifh "gwfyHk+ydKifyGJ qkcsD;jrSifhyGJrsm;udk crf;em;pGm usif;y+rJjzpfcJhonf? Edik if w H Edik if /H vlrsKd ;wrsKd ;rsKd ;. ,Ofaus;r_ tqift h wef;udk wefz;kd jzwf&mwGif pmayonf ,Ofaus;r_qikd &f m t"du tcef;u他rS yg0ifayonf? Edik if EH iS v hf rl sKd ;twGuf pmayonf trsdK;om; ,Ofaus;r_tarGyifjzpfonf? "pmayjrifhrS vlrsdK;wifhrnf" [laom n$ef;qdkr_twdkif;yif pmayonf Edik if w H ikd ;f twGuf av;eufaom tcef;u他 w&yfyifjzpfonf? pmayynm&Sif}uD;rsm;onf jrefrmhpmay tarGtESpfrsm;udk qufvufxdrf;odrf; jyKp&k if;rSyif pmayrsKd ;qufopfrsm; xHo@kd vufqifu h rf;ay;oGm;&rnfh ordik ;f .wm0efukd ausyeG pf mG xrf;aqmifEdkifcJholrsm;omjzpfcJhonf? u鱈Ekfyfwdk@ jrefrmEdkifiHwGif ESpfpOfESpfwdkif; pmqdkawmfae@ tcrf;tem;udk usif;y&jcif;jzifh vnf; jrefrmhtrsdK;om;*k%f/ jrefrmhZmwd*k%f/ jrefrmhpmay*k%f wdk@udk jrSifhwif&ma&mufovdk pmayynm&Sirf sm;uvnf; ordik ;f .awmif;qdck su/f trsKd ;om;a&;vdt k yfcsurf sm;wGif pmayu他rS rqkwfrepf yg0if}udK;yrf;jcif;jzifh trdjrefrmEdkifiHawmf}uD; pnfyifzG@H+zdK;vmrnfrSm aocsmaeyg awmhonf?

wifjrifharmf 5 / 11 / 2011

44

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


45

jrefrmh,Ofaus;rSk okw/&o wpfae@u oGm;bufqikd &f m aq;cef;wpfcu k kd a&mufc&hJ mrSm aq;cef;eH&aH y:u pmwef; udt k rSwrf xif zwf&v _ u kd rf yd gw,f? pmwef;uav;u “igtdkoGm;aomtcg” wJ?h tptqk;H zwf&_ +yD;wJhtcgrSmawmh &ifxJrSm awmfawmfav;cHpm;vdkuf&ygw,f? tJ'ga=umifhaq;cef;ydkif&Sif oGm;q &m0efav;udk 'Dpmwef;av; bma=umifhcsdwfqGJxm;wmvJvdk@ pyfpkrdygw,f? q&m0efav;u tJ'D pmwef;udk ol@rdcifuay;wmygw?hJ ol@tajymt& qdk&if “u|ef awmfwdk@awGu0efxrf;awGqdkawmh t csd e f e J @ wpf a jy;nD oG m ;vmvk y f u d k i f & / jyifyaq;cef; xdik &f eJ@ qdak wmh tarhem; ruyfEdkif=ubl;av/ 'Dawmh tartysif; ajy=unfh&atmifwDADwdk@/ 'DAD'Dwdk@udk tarhem;xm;+y;D zGiw hf wf ydww f wfatmif jyoay;xm;aygh? 'gayrJh taruwpfcg wavzG i f h w m yd w f w mawG u d k a rh + yD ; u|efawmfwdk@udk jyefjycdkif; wwfygw,f? tJ'DtcgrsdK;rSm u|efawmfwdk@uvnf; tvkyfcsdefeD;ae+yDqdkygawmh? tarudk enf;enf; +idKjiifrd/ jiLplrdwmayghaemf/ taruvnf; 'Davmufuav;rS rrSwrf d bl;vm;vd@k vnf; trSww f rJh E_wu f xGuf oGm;wmrsdK;vnf; &Sdwwfwmayghav/ tartouf}u;D vmvd@k owdcsKd @,Gi;f vm vd@k qdw k m udk u|eaf wmfw@kd u rawG;rdbJ trS w f w rJ h tjypf w if v d k u f w m[m tarhtwGufawmh awmfawmf av;&if xJ r S m emoG m ;&S m rS m ygvm;vd k @ vnf ; u|efawmfwdk@ vkH;0xnfhrwGufrdcJhygbl;/ aemuf+y;D u|eaf wmfw@kd aq; cef ; jyef c sd e f u rd k ; csLyf a e0if q d k a wmh wpfaeukeaf q;&krH mS vky&f aq;cef;xdik &f eJ@ a'gufwmwifat;=unf(ref;wav;) yifyef; EGr;f e,fae+y;D tdraf &mufwmeJ@ a&csd K ;/xrif ; pm; c%em;+yD ; pmzwf & if z wf rzwf & if t d y f & mxJ 0 if y pf vd k u f w maygh ? 'DtcsdefrSmvnf;tarhem; c%wjzKwfuyf+yD; pum;pjrnfav;ajymzdk@qdkwmudk arhoGm; jyefa&m? wpfae@uawmh taru tJ'Dpmwef;uav;udk b,fu&vmovJrodygbl;/ u|efawmfvuf xJvmxnfw h ,f/ u|eaf wmfzwf=unf+h y;D t&rf;udpk w d rf aumif;jzpfryd gw,f? u|eaf wmfw@kd &J@trSm;udk

igtdok mG ;aomtcg

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

45


46

vnf;tcsed rf D jyKjyifEikd cf yhJ gw,f? awmfygao;&J@vd@k ud, k phf w d u f kd enf;enf;ajzodrEhf ikd cf yhJ gw,f/ u|eaf wmf wdk@&J@trSm;rsdK;usefwJh rdom;pkawGvnf; r=uKH&atmifvdk@ 'Dpmwef;av;udk vufurf;pmapmift jzpf&kdufESdyf+yD; tcrJha0iS 'gejyKaeygw,f” vd@k pdw&f n S v f uf&n S &f iS ;f jy&Smygw,f? wu,fawmhu|erf wd@k vnf; rSm;cJ=h uwmygy/J u|erf wd@k &J@ rdcif}u;D [m touf(88)ESp/f vGefcJhwJhig;ESpfcef@u uG,fvGefoGm;yg+yD? rdcif}uD;[m t&kd;yGa&m*geJ@ &SpfESpfcef@ vrf;rav#mufEdkifyg bl;/ tdyw f meJ@ xdik w f myJ &Syd gw,f? 'gayrJh u|erf wd@k rdcif}u;D uHaumif;wmu orD;tysKd }u;D ok;H a,muf u vdak vao;r&Sd jyKpak pmifah &Smufc=hJ uvd@k ygy/J vdak vao;r&Sq d w kd mu u|erf wd@k bufutxifaygh aemf? wcgwpf&H tvkyf&_yf/ acgif;&_yfwJhtcgrsdK;rSmawmh rdcif}uD;tay: enf;enf;jiLplrdwmaygh aemf/ txl;ojzifh ol@qDtvnfvmwJh aqGrsdK;om;csif;awG/ tdrfeD;em;csif;awGeJ@ pum;ajymwJhtcg rSm trSm;ygoGm;rSmpkd;vdk@0if+yD;[ef@wwfrdygw,f? tJ'grsdK;qdk rdcif}uD;u vkH;0r}udKufwwfygbl;/ tck oGm;q&m0efav;&J@pmwef;udk zwf=unfhrdwJhtcgrSm tarvnf; 'Dvdkrsm;cHpm;oGm;&&Smav rvm;vd@k aemifw&rdygw,f/ aemufwpfcrk mS ;wwfjyefwmu u|erf wd@k wpfawGu tvkyw f m0efawG eJ@ydaewmrd@k tarhukd tdrrf mS jynfjh ynfph pHk x Hk m;wmyJ/ tarpm;csiw f mpm;zd@k csujf yKwaf y;zd@k uav; rav;vnf;&Sw d myJ? tcsed w f ef&if ae@vnfpm/ npmjyifqifau|;arG;rSmayg/h a&csKd ;csed w f efawmhvnf; uav;rav;u csdK;ay;rSmayghqdkwJh tawG;eJ@ tarawG&J@cHpm;csufawGudk arhaysmufaerdwwf=u ygw,f ouf}uD;&G,ftdkb0a&mufoGm;&if uav;rsm;vdkyJ jyKpk,k,r_/ =uifempGm apmifha&Smufr_ vdt k yfygovm;qdw k mudk xnfrh wGurf =d ubl;/ rdtzkd tdk awGem;uyf+y;D a&S;a[mif; aESmif;jzpfav;awG &,farmp&mav;awGudk tcsdefay;+yD;ajymzdk@qdkwmuawmh a0vma0;vdk@ qdk&rwwfygyJ? 'ga=umifh ouf}uD;&G,ftdk rdcifzcif}uD;awGouf&Sdxif&Sm; &SdaecsdefrSm olwdk@&J@cHpm;csuf awGukd tcsed rf D em;vnfoabmaygu+f y;D =uifem,k,pGm jyKpak pmifah &SmufEikd =f uzd@k 'Daqmif;yg;av; udk a&;om;vdu k &f jcif;jzpfygw,f? pmwef;udv k nf; tjynft h pkH azmfjyay;vdu k yf gw,f&iS ?f

igtdok mG ;aomtcg Ò igtdkoGm;aomtcg ig[m t&ifuig t[kwfawmhbl;? Ò ighudk em;vnfay;yg/ pdwf&Snf&Snfxm; qufqHay;yg? Ò csnfheJ@eJ@vufawGeJ@ xrif;[if;awG tusDFay: zdwfpifoGm;wJhtcg tusDFvkHcsnf zdkoDzwf oDjzpfaewJhtcg ighudk r&GHygeJ@? i,fi,fwkef;u igokwfoifay;cJhwmawG aus;Zl;jyK+yD; owd&ay;yg?

Ò tyfa=umif;xyfru ajymzl;wJhpum;awG jyefajymrd wJhtcg pum;rjzwfbJ aus;Zl;jyK+yD; em;axmifay;yg? i,fi,fwkef;u tdyf&m0ifwdkif; wpfaxmifhwpfn ykHjyifawG/ ig;&mhig;q,f edygwfawmfawG/ Zwf 46

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


47

}uD;q,fbGJ@awG pwJh ykHjyifawGudk r&kd;atmifajym&if; igacsmhodyfcJhwmawGudk owd&ay;yg?

Ò rv_yf&Sm;Edkifvdk@ a&csdK;zdk@ tultnDvdkwJhtcg ighudk r+idKjiifygeJ@? i,fi,fwkef;u acsmhwpfvSnfh ajcmufwpfvSnfh a&csdK;ay;cJhzl;wJh ykH&dyfav;udk jrifa,mifay;yg?

Ò acwfopfenf;ynmopfawGudk rodem;rvnfcJh&if ravSmifygeJ@? i,fi,fwek ;f u “bma=umifq h w kd ”hJ ar;cGe;f wdik ;f udk pdw&f n S pf mG igjyefajzcJw h mawGukd owd&ay;yg?

Ò pdwfoGm;wdkif;udk,fryg EGrf;vs+yD; vrf;rav#mufEdkifwJhtcg cGeftm;ygwJh vufwpfpkHeJ@ ighudk ulwGJ ay;=uyg? vrf;av#mufoifp t&G,fwkef;u wpfvSrf;csif; vSrf;av#muf avhusifhay;cJhwmawGudk owd& ay;yg?

Ò wpfae@xufwpfae@ tdkpmoGm;wJhighudk =unfh+yD; 0rf;renf;ygESifh/ em;vnfay;yg/ tm;ay;yg/ t&ifwek ;f u vl@b0wufvrf;twGuf igvrf;n$ecf o hJ vdk tckcsed rf mS igb h 0aemufq;Hk tcsed t f wGuf tazmfjyKay;yg/ cspjf cif;arwWmeJ@at;jrr_awGukd igb h 0aemufq;Hk tcsed t f wGuf tazmfjyKay;yg? cspf jcif;arwWmeJ@ at;jrr_awGukd igjyK;H jyKH ;av;vufcrH mS yg? tJ't D jyK;H awGrmS rqk;H wJih gah rwWmawG awG@ &rSmyg? om;wdk@ orD;wdk@a&æ xm0& aysmf&$ifcsrf;ajrh=uygapuG,f?

a'gufwmwifat;=unf(ref;wav;) 2010 ckEpS f/ arv/ taemfrmr*~Zif; ,ckvxkwrf *~Zif;wGif

tdrfajrSmifavSmiftdrf bmomjyef tcef;quf ???

0wˆKonf tcufcJwpfcka-umifhraz:jyEdkifjcif; twGufpmzwfolrsm;odk h arwœm&yfcHawmif;yefygonf? aemufvrsm;wGifqufvufazmfjyoGm;ygrnf? tvif;tdrfr*~Zif; &Jabmfrsm; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

47


48

vleJ@ vl@ywf0ef;usif? uHta=umif; w&m;eJ@ uHtusK;d w&m;? rSswr_ r&SdwJhvlaer_b0? b0awGeJ@pyf+yD; pOf;pm;p&mawGu trsm;}uD;? bk&m;a[mwJhvrf;u bduQK"rRyd, (USA) rZdsryËdy'gvrf; (tv,fvrf;)? vl@b0rSm jzpfysufaewmawGu [k d b uf t pG e f ; eJ @ 'D b uf t pG e f ; ? qif;&JvGef; oleJ@ csrf;omvGef;ol? b0tqifhtwef;awGu rdk;eJ@ajr}uD;? tawG;/ tjrifawGu pyf[yfr_r&SdEkdifwJh yifv,fjyme@J aumif;uifjym? 'DvlawGrSm&SdaewJh todynm/ twwfynmrsm;ESifh b0tawGŒt=uKHrsm;u vkH;0jcm; em;ae=uawmh tawG;tjrifjcif; wlnzD @kd qdw k m uvJ qkpH nf;zd@k cufcJ wJh awmif0ef;¶kd;pGef;eJ@ ajrmuf0ef¶kd; pGef;yrm? 'Dta&;awGudk awG;rdwJh tcg rGef;=uyfvmwJh cHpm;r_a0'em? 'Dvkd rwlnED idk w f hJ b0awGukd pOf;pm; rd&if; trSwfrxif tawG;av; wpfck0ifvmw,f? tJ'gu “pkHyk0g b,fnmcsyg”vdk@ qdkwJhtawG;? jrefrmwdk@&Jh 0wfpm;qif,Ofr_eJ@ pyfEG,faewJhtawG;yg? “pkyH 0k g b,fnmcsyg” vd@k qdw k hJ pum;pke@J vl@b0tcuftcJawGu b,fvrkd sm;ywfouf EkdifovJvdk@ wpfOD;wpfa,mufu awG; aumif; awG;r,f? ajymcJh+yD;+yDyJ? tawG;qdkwm a&mufwwf&m&mudk awG;wmygvdk@? 'gayrJh 'Dae&mrSm tawG;eJ@pkHyk0g oufqdkifr_&Sd aeygw,f? ykckH;ay:rSmwifxm;wJh yk0g&JhtvS[m wpfzufzufrSm tpGef;xGufae&if =unfh&wm usufoa& r&SdEkdifovkd/ b0awGrSm vJ qif;&JvGef;/ csrf;omvGef; 'DvdktpGef;rsKd;awGxGufae&if =unfh&wm b,f r S m usuf o a&&S d y gh r vJ ? jzpf E k d i f & if tpG e f ; xG u f aewJ h b0awG u d k nD r S s apcsif w m? tm;EGJ@aeolawGudk wwfEkdiforSs ulnDay;csifwm? udk,fwwfxm;wJhynmeJ@ jynfolawG&Jhb0udk tm;jznfhay;csifwm? 'DvdktajctaersKd;rSm awG;aerdwmu pkHyk0geJ@ vl@b0? yk0g[m tpGef;ESpfzuf nDnmaewJhtcgrSom tvSusuf oa&&SdEkdifovdk vl@b0awGrSmvJ vlwef;pm;nDrSsr_&SdwJhtcgrsKd; rSmom usufoa&&Sd+yD; 0rf;om=unfeL; Ekdifr,fqdkwm owdrlEkdif=u zdk@yg? “pkHyk0g b,fnmcsum

pkHyk0g b,fnmcsygvkd h

48

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


49

jzihf&,f...../ r_HeHom cs,fumoygvkd@...../ tvSwjyifjyifeJ@.....” qdkwJ@ tzGJ@tEGJ@rsKd;[m tcsKd;tpm;nDrSswJh b0rsKd;awGudk =unfEl;pGmcHpm;Ekdifzdk@ &nfn$ef;zdk@qdkxm;wmrsKd;rdk@ 'Dpmykd'fav;udk zwf&wJhtcg &otjrifeJ@ pdwfb0ifrSm =unfeL;rdyg&Jh? 'Dae&mrSm yck;H ay:rSwifxm;wJyh 0k gukd t"duajymvd&k if;r[kwyf g? pkyH 0k gukd tcsK;d pm;nDneD @J b,fnmcsxm;wJt h cg jzpfay:vmwJh jrefrmtrsK;d orD;wd@k &Jh *k%u f suo f a&udk ajymvd&k if;yg? yk0grmS wefzkd;nDrSsaewJh*k%f/ tpGef;ESpfzufudk nDrSspGmcsxm;vdk@ tedrfhtjrifh tm;jzifhvJ nDrSsaewJh*k%f? 'gawG[m vlwef;pm;nDrsS jcif;/ b0tcsK;d tpm;nDrsS jcif;udk ud, k pf m;jyKxm;wJh jrefrmwd@k &Jh usuo f a& (od k @ r[k w f ) *k % f o d u Q m qd k w m 'grsKd ; yJ j zpf r S m yJ v k d @ awG ; rd v d k @ yg? vl @ b0rS m (uHta=umif;w&m;a=umifhyJjzpfjzpf/ tjcm;ta=umif;rsm; a=umifhyJjzpfjzpf) qif;&J/ csrf;omjcif; awGqdkwm&SdaeayrJh csrf;omolrsm;u qif;&Jolrsm;udk =uifempdwfeJ@ yHhydk;ulnD=ur,fqdk&if/ ynmwwf o l r sm;u ynmrJ h o l r sm;ud k ynmwwf o l r sm;jzpf v matmif pmempd w f e J @ az;rulnDay;=ur,fqdk&if bmomESifh omoem/ wdkif;jynfeJ@vlrsKd;&Jh *k%foduQmawGqdkwm wdk;wufvmrSmyg? 'DvdkrS rvkyfEkdif=ubl;qdk&if jrefrmEkdifiHrSm qif;&J/ csrf;om uGm[r_=um; rSm wl n D w J h t jyKH ; awG q d k w m b,f a omtcgrS &S d v mEk d i f r S m r[k w f y g? wl n D w J h & yd k i f c G i f h a wG / rSswwJv h w G v f yfciG ahf wGqw kd mvJ b,f aomcgrS &vmEkid rf ,fr[kwyf g? jzpfEidk /f rjzpfEidk f awG;=unfzh @kd yg? vl @ rsKd ; qd k w m wpf O D ; wpf a ,muf w nf ; eJ @ od k @ r[k w f wpf o if ; wpf z G J @ wnf ; eJ @ wnfaqmufxm;vdk@r&yg? vltrsm;pkaygif;rS vlrsKd;qdkwm jzpfvmwm? vlrsKd;aumif;pm;apcsif&if vlrsKd;aumif;pm;EkdifwJhtvkyfawGudk0dkif;0ef; vkyfudkif=u&rSm? ynma&;/ pD;yGm;a&;/ usef;rm a&;/ vlra_ &;utp w&m;Oya'pd;k rd;k a&;txd jynfow l @kd vdv k m;aewJt h a&;rsm;udk 0dik ;f 0ef;pOf;pm;=u&rSm? 'Dvpkd Of;pm;ay;wm[m ud, k t hf a&;oufoufcsn;f r[kwb f ;l qdw k mudak wmh oabmxm;&Si;f zd@k yg? Ek d i f i H w pf E k d i f i H w d k ; wuf z d k @ qd k w m Ek d i f i H w G i f ; rS m &S d a ewJ h jynf o l / jynf o m;awG & J h &yd k i f cGifhawGudktcsKd;nDatmif/ w&m;Oya'ukdvJ ausmom;/ &ifom;rcGJjcm;yJ wajy;nD pdk;rdk;Ekdifatmif jyK vkyf=u&rSm? vltrsm;pkajymaewJh +idrf;csrf;wJhjynfaxmifpkrsKd;qdkwm w&m;Oya'pdk;rdk;wJh EkdifiHrsKd;udk ajymwm? &ydkifcGifh awGnDzdk@/ w&m;Oya'pdkrdk;Ekdif zdk@qdkwm vlOD;a&trsm;pku todynm&Sif/ twwfynm&SifawGjzpfaeygrS jzpfEkdif wm? vlom;wpfa,muf&Jh &ydkifcGifhudkodxm;zdk@qdkwm tajccHOya'udk odxm;rSjzpfrSm? 'Dawmh udk,fhwdkif;jynf/ ukd,fhvlrsKd;awG tjcm;wdkif;jynf/ tjcm;vlrsK;d awGenf;wl wd;k wuf}u;D yGm; apcsi&f if trsm;enf;wl rSswwJh w&m;Oya'pd;k rd;k a&;pepfukd usifhokH;Ekdifatmif 0dkif;0ef;ulnDwnfaqmuf=u&rSm? udk,fhEkdifiHwGif;rSm todynm &SifawG/ twwfynm&SifawG aygrsm;vmatmif ulnDay;=u&rSm? udk,fhudk,fudk a&SŒwef;wifvdkwJh twWw&m;awG/ rmew&m;awGukd avsmeh nf;atmif jyKvyk af y;=u&rSm? tJ'v D kd jyKvyk af y;vku d &f vd@k ud, k v f nf;csr;f omr,f/ trsm;pkvnf; csr;f omr,fv@kd ud, k w f ikd u f em;vnfoabmaygux f m;&if avSsmhoifhwJhtwWw&m;awG/ rmew&m;awGudk avSsmh=uzdk@yg? tenf;pk csrf;omwmeJ@pm&if trsm;pkcsrf;omwmu ykdaumif;Ekdifw,fqdkwJhtawG;udkawmh vlwdkif;eD;eD; awG;zl;=urSmyg? 'Dae&mrSm todynm/ twwfynmrsKd;qdkwm pmoifausmif;rsm;rS oif,lvdk@&cJhwJh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

49


50

bGJ@'D*&Dynmt&nftcsif;rsKd;udkom qdkvdk&if; r[kwfyg? puf¶kH/ tvkyf¶kHrsm;ESifh tvGwfynmoif ausmif;rsm; (odk@r[kwf) vlaer_b0taxGaxGrS&cJhwJh tawG@t=uKHrsm;/ todynmrsKd;awG[mvJ vl @ b0rS m vd k t yf w J h t&nf t csif ; awG y g? (r0H h r &J e J @ ) yG i f h y G i f h v if ; vif ; ajym&r,f q d k & if jrefrmvlrsKd;trsm;pkrSm 'Dvdkt&nftcsif;rsKd;awG &Ekdifzdk@qdkwm ta0;}uD;rSm&Sdaeao;wm? bma=umifhvJqdk&if jrefrmEkdifiH&JhvlOD;a& (70) &mcdkifE_ef;cef@[m awm&GmawGrSmae=u&wm? wef;wltcGit hf a&;wd@k / ynmoifciG w hf @kd / Ekid if o H m;wpfa,muf&&hJ ydik cf iG w hf @kd qdw k m bmajymrSe;f awmif od=ur,f r[kwfao;yg? 'DvdktajctaersKd;awGudk rodwJhvlawGu trsm;}uD;? bma=umifh 'Dvdkjzpfae&ovJqdk&if jynfol/ jynfom;trsm;pk[m ynmwwfawG enf;ae=uao;vdk@yg? jrefrmEkdifiH&Jhynma&;pepfudk EkdifiHwumpHE_ef;eJ@ E_dif;,SOf=unfhr,fqdk&if pmemwwfolrsm;twGuf 0rf;enf;rd=urSmtrSeyf g? jrefrmEkid if aH wmf}u;D udk wd;k wufapcsiyf gw,fqw kd v hJ al wG 'Dtcsuu f akd wmh owdr&S =uygavp? ynma&;eJ@ywfouf+yD; b,favmufrsm;edrf@usaevdk@vJqdkwJhtawG;? 'Dae&mrSm tcGio hf mvd@k Ekid if w H umpHEe_ ;f udk eJeaJ vmufEid_ ;f ,SOjf yyg&ap? ,ae@rsuaf rSmufacwfrmS urm?udk OD;aqmifaewJhEkdifiHrsm;udk avhvmokH;oyf=unfhapcsifygw,f? tar&duefEkdifiHu ausmif;om;/ ausmif ; ol r sm;ud k = unf h y g? ausmif ; om;/ ausmif ; ol w d k i f ; [m txuf w ef ; ynmud k +yD;qkH;atmifoif,l=u&w,f? touf (5) ESpfrS (18) ESpfxd ynmudk roifrae& (Compulsory Education) ynma&;pepfudk owfrSwfjyÏmef;xm;w,f? ynma&;pepfaumif;rGefr_a=umifh tar&duefEkdifiHrSmaexdkif=uwJh ausmif;om;/ ausmif;olrsm;[m olwdk@&Jh &ydkifcGifhudk i,fi,f}uD; }u;D tm;vk;H eD;eD; odem;vnfxm;=uw,f? (5) ESpt f &G,/f (6) ESpt f &G,f uav;i,fav;rsm;up+y;D rw&m;vkyfcJh&if 911 (ta&;ay: zkef;vkdif;) udkac:+yD;/ udk,fwdkifwdkif=um;ajymqdkEkdif=uw,f? tusKd ; quf t aeeJ @ ynma&;aumif ; rG e f a wmh pD ; yG m ;a&;awG v nf ; aumif ; rG e f w ,f ? vl a er_ t qif h w ef ; awG v nf ; jrif h r m;w,f ? vl w pf a ,muf & J h & yd k i f c G i f h a wG u d k trsm;pk u odem;vnfxm;=uawmh tar&duefEidk if v H Ekd idk if rH sK;d rSm urmB Œvlom;awG aysmaf ysm}f u;D vma&mufae Ekid =f uwm[m tqef;wus,}f u;D awmh r[kwaf wmhyg? rSsrsS ww qifjcifo;Hk oyfEidk zf @kd yg? Oa&myEkdifiHawGudkvnf; vufvSrf;rSDorSs avhvm=unfhapcsifygw,f? ynma&;/ pD;yGm;a&;utp vlaer_tqifhtwef;rsm; xdyfwef;rSm&SdaewJh t*FvefEkdifiH&Jhynma&;pepfudk ok H ; oyf = unf h y g? ausmif ; om;/ ausmif ; ol r sm;[m touf (5) ES p f r S (16) ES p f t xd ynmudo k if=um;=u&w,f? ausmif;om;/ ausmif;olwikd ;f twGuf txufwef;ynmukd tdv k ,fA,f (O- Level) txd roifraeynma&;pepftaeeJ@ jyXmef;owfrSwfxm;w,f? atv,fA,f (Ak wmh roifrae& ynma&;taersK;d eJ@ owfrw S x f m;jcif;r[kwyf J oif,v l u kd oif,El idk +f y;D / level) uda roif,v l u kd vJ roifyaJ eEkid w f t hJ aetxm;rsK;d eJ@ owfrw S jf yXmef;ay; xm;wm? ynmwwfajrmufz@kd qdw k m tm;uswwforl sm;om &Ekid w f q hJ v k 'frsK;d yg? vlwikd ;f vlwikd ;f ynmoif,zl @kd tcGit hf vrf;vnf; &Sd/ }udK;pm;oif,lvdkwJhpdwfrsKd;vnf; &Sd&if ynmwwf}uD;jzpfzdk@qdkwm tcuf}uD;awmhr[kwfvSyg? tdrfeD;em;jcif;jzpfwJh puFmylEkdifiH&Jh ynma&;pepfudk avhvm=unfhyg? t*FvefEkdifiH&Jh ynma&;pepf u d k twk , l x m;wmud k awG @ &w,f ? aumif ; wmud k t wk , l x m;wmrsKd ; rd k @ 50

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


51

txifao;p&mr&Syd g? &Supf &mvnf; r[kwyf g? wu,f&u S o f ifw h mu ynmoif=um;cGihf &ygvsS uef @J roif,yl J tcsed af wGukd tvum;jzKe;f aewmrsK;d uom &Supf &myg? olw@kd Ekid if rH mS ynmoif=um;&rJh touft&G,[ f m touftm;jzifh (6) ESprf S (15) ESpx f d ynmudo k if,zl @kd owfrw S af y;xm;w,f? v,fA,ftm;jzifh tdkv,fA,f (O- Level) txd? ausmif;om;/ ausmif;olrsm; ausmif;ae&rnfh t&G,fY ausmif;rSefrSef rwufcJhaomf (odk@r[kwf) ausmif;rwufyJaecJhaomf rdbrsm; udk wd k i f = um;avh & S d w ,f ? uav;rsm;&J h y nmoif = um;r_ u d k rd b rsm;urul n D c J h a omf rdbrsm;ygtjypf&w dS ,fv@kd Oya'eJ@jyXmef; xm; wmjzpfv@kd ausmif;ysuu f u G w f u hJ av;rsm;&Jrh b d rsm;udk '%faiGtjzpf puFmyla':vm 5000 (odk@r[kwf) axmif'%fwpfESpf jypf'%f uscH&efowfrSwf xm;w,f ? 'D v d k O ya'rsKd ; ud k xk w f j yef x m;awmh puF m yl E k d i f i H & J h ynma&;pepf [ m ta&SŒawmiftm&SEkdifiHrsm;xJrSm a&S@wef;ua&mufaewmudk awG@jrifEkdif=urSmyg? puFmylEkdifiH&Jh vlaer_tqifhtwef;[mvnf; txufwef;rSmyJ &SdaeqJyg? 'Dae&mrSm 'D issue ('Dta&;) udk xnhf+yD;aqG;aEG;aewm[m vlenf;pk&Jh vlaer_tqifhtwef;udk uGufr=unhf=uyJ vltrsm;pk&Jh vlaer_tqihf wef;udk jcKHikH=unfhwwf=uzdk@yg? wu,fawmh olwdk@vlrsKd;awG 'DvdktajctaerskKd;eJ@ ta&SŒawmiftm&S&SdEkdifiHrsm;tv,frSm *k%f&Sd&Sd eJ@aeEkdif+yD;/ udk,fhvlrsKd;awGuraeEkdif=uwm[m “olawmfwm r[kwfbl;/ cifAsm;nHhwm”vkd@yJ qdk&rSmyg? qifjcifr_w&m;eJ@ tajz&Sm Ekdif=uzdk@yg? jrefrmEkdifiH&Jhynma&;pepfeJ@ vlaer_tqifhtwef;udk =unfhygOD;? b,ftqifhtwef;rSm &SdaevJvdk@ar;cJh&if wdwdususajzEkdifol &Sdr,fr[kwfyg? bma=umifhvJqdk&if 'Dtar;udkajzzdk@ oifhawmfwJhtcsdeftcg r[kwfao;vdk@ygvdk@yJ qdk&rSmyg? bmyJjzpfjzpfav jrefrmEkdifiHrSm usif h o k H ; aewJ h y nma&;pepf [ m tvG e f e d r f @ usaewmuawmh trS e f y g? txuf w ef ; txd jyXmef;usrf;pmrsm;[m oif¶kd;n$ef;wrf;taeeJ@ t*FvdyfpmuvGJ&if tjcm;bmom&yfrsm; tvGeftrif; redrfhusvSayrJh oif=um;a&;pepfeJ@ jyXmef;xm;wJh pepfu tvGefedrf@usaeawmh t&mtm;vk;H [m edr@f usaew,fv@kd yJ qd&k rSmyg? Oyrm/ ynma&;eJ@ywfouf+y;D jyXmef;xm;wJph epfukd t&ifo;Hk oyf=unfyh g? ynmudrk oifrae& owfrw S x f m;wJt h &G,f (Compulsory School Age) u touftm;jzifh (6) ESpfrS (9) ESpft&G,f (4-wef;) xdomjzpfw,f? ynmoif=um;csdef t&G,fuenf;&wJhtxJ ausmif;om; (odk@r[kwf) ausmif;olwpf a,muf av;wef;ynm+yD;qkH;onftxd ausmif;rwufcJhaomf (odk@r[kwf) ausmif;raecJhaomf b,frb d udrk S (od@k r[kw)f b,ftyk x f ed ;f olurkd S '%faiG¶u dk jf cif; (od@k r[kw)f axmif'%fuscaH pjcif; Oya'ud k jyXmef ; xm;jcif ; r&S d y g? 'D v d k q d k jref r mEk d i f i H r S m ausmif ; om;/ ausmif ; ol r sm; ynma&;edrfhusaejcif;[m b,folrSmtjypf&SdvJvdk@ar;cJh&if b,folrSmrS tjypfr&Sdbl;vdk@qdk&rSmyg? bma=umifhvJ qdk&if tjypfwifjcif;oufoufeJ@awmh Solution (jy\emudkajz&Sif;ay;jcif;) udk ajz&Si;f ay;Ekid rf mS r[kwv f @kd yg? rSsrsS ww ajym& r,fq&kd ifawmh Ekid if aH wmfu ynmoif=um;a&;pepfe@J pyfwOhJ ya'udk wdwu d sus xkwjf yefay;xm;jcif;rsK;d r&Sad o;wm[mvnf; ta=umif;wpf&yfjzpfw,f? 'Dvrkd rS [kwyf J 'ge@J ywfouf+y;D b,forl mS tjypf&EdS idk v f /J ajymygv@kd ZGwt f wif;ar;ae&ifawmh tm;vk;H rSm tjypf&Sdw,fvdk@yJ ajz&rSmyJ? pOfpm;Ekdif=uzdk@yg? jrefrmEkdifiHrSm usifhokH;aewJh ynmoif=um;a&;pepfudk okH;oyf=unfhyg? bmrqdk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

51


52

tvGwu f surf w S &f wJh pepf? 'D=um;xJ q&m/ q&mrrsm;u usurf w S cf ikd ;f xm;wJh pmyd'k u f akd jzqd&k mrSm pmyk d ' f t qk H ; (od k @ r[k w f ) 0gustqk H ; rS m “./ onf ” ponf a vmuf vG J o G m ; &if y J ajzqdw k ahJ usmif;om;tm; trSwaf vSsmw h phJ epfqakd wmh 'Dusurf w S w f yhJ nma&;pepf[m b,fvv kd yk +f y;D a&S;wef;udk a&mufEkdif rvJ? 'Djy\emudk ynm&Sifrsm; av;av;eufeuf pOf;pm;Ekdif=uzdk@yg? usurf w S w f phJ epfukd raumif;bl;vd@k ajymaejcif; r[kwyf g? rvdt k yfyJ tok;H jyKaevd@k wifjyaejcif;yg? az: jrLvmwdk@/ tDauG&Sif;wdk@/ (*%ef;) tvDwdk@udk usufrSwfcdkif;wm[m aumif;ygw,f? vdkvnf; vdktyfygw,f? 'gayrJh rvdktyfbJeJ@ oabmw&m;eJ@rSwfvdk@ &EkdifwJhbmom&yfrsKd;awGudk ZGwt f wif;}u;D usurf w S cf ikd ;f aewm [m ausmif;om;/ ausmif;olrsm;twGuf tcsed u f ek /f vlyifyrf;+y;D / tusKd;rsm;vJ &Sdoifh oavmufr&SdEkdifvdk@ ajymaejcif;yg? tu,fI om EkdifiHawmfrS (1) ynma&;pepfeJ@ (2) ynmoif=um;enf;pepfrsm;udk ajymif;vJjyKjyifay;r,fqdk&if jrefrmvlrsKd;wdk@ &Jhynma&;[m jyefvnfOD;armhvmEkdifw,fvdk@ ajymvdk&if;yg? b0tqifhtwef;awGjrifhrm;zdk@ vluynmudk rSD&w,fqdkwmrSefayrJh ynmqdkwm vlujrSifhwifay;rS &Ekdifw,fqdkwmudkvJ owdrEl idk =f uzd@k yg? jrefrmEkdifiHrSm ynma&;pepfawG/ ynmoif=um;a&;pepfawG ajymif;vJcsifw,fqdk&if cufcJr,fawmhrxifyg? o,HZmwawG aygrsm;vSwJh jrefrmEkdifiHrSm vlwpfa,muf&Jh &ykdifcGifhawG/ EkdifiHom;wpfa,muf&JŒ vkyfydkifcGifhawGudk vlwkdif;eD;eD; od&Sdvmatmif tpOD;rSm ynmay;zdk@yg? csrf;omwJhb0/ +idrf;csrf;wJhb0/ wnf+idrfwJhb0rsKd;awGeJ@ EkdifiH&Jh*k%fudkaqmifEkdifatmif pkaygif;+yD; usKd;pm;=uzdk@yg? ynma&;tqifhtwef;/ vlaer_tqifhtwef;rsm; jrifhrm;vmatmif wEkdifiHvkH; roifrae&ynma&;pepfukd rlvwef;ynma&; pepfro S nf txufwef;ynma&;pepfqo D @kd a&muf atmif 0dkif;0ef;ajymif;vJay;=u&rSm? vlrsKd;*k%fxnfrS EkdifiH&Jh*k%f[mvnf; xnfvmEkdifrSmyg? ynma&;pepfaumif;rGefygrS vlrsKd;a&m/ EkdifiHyg aumif;rGefvmrSmyg? jrefrmEkdifiHrSm EkdifiHol/ Ekid if o H m;rsm;twGuf &ydik cf iG ahf wG/ w&m;Oya'pd;k rd;k r_awG/ w&m;rSswr_awG &vmwJt h 'J aD e@rSm 'd@k [m “jrefrmEkid if o H m;awGyg”vd@k &if aumh+y;D ajzEkid zf @kd yg? jrefrmEkdifiHrSm ynma&;/ pD;yGm;a&;/ usef;rm;a&;ESifh vlaer_tqifhtwef;rsm; odyfudkedrfhusaewmyJvdk@ wpfpkHwpfa,mufuajym vmcJh&if ajymoludk trsKd;om;a&;pdwf"mwf &Sdolrsm;u 0dkif;+yD;tjypfwif=urSmvm;? tjypfwifoleJ@ tjypfjrifol? twlwlyJvm;? 'Dae&mrSm ynma&;tjrife@J ywfouf+y;D awmif+rKd Œr[m*E<m¶kq H &mawmfb&k m;}u;D &Jh tawG;tjrifukd wifjyygap? jref r mjynf z G m ; trsKd ; aumif ; om;/ trsKd ; aumif ; orD ; awG u d k }uD ; yG m ;csrf ; omapcsif w J h awmif+rdKŒr[m*E<m¶kH q&mawmfbk&m;}uD;u wdkif;oljynf om;awG vl@tqifhtwef;awG edr@f usae&wm[m ynma&;/ pD;yGm;a&;a=umifo h mr[kwyf J jynfo/l jynfom;rsm;/ txl;ojzifh trsK;d om;rsm; vkH@v0D&d,w&m;rsm; enf;yg;aer_a=umifh jzpf&wmvdk@ axmufjyawmfrlw,f? ud, k yf ikd t f awG;eJ@ qifjcifEidk zf @kd yg? q&mawmfbk&m;}uD;u “trsKd;om;wdk@onf pD;yGm;a&;bufwGifom tcsufrusonf r[kwfao;/ ynma&;bufrSmvnf; a*Zufudk =unfhvSsif *k%f;xl;aqmifESifh atmifjrifolenf;yg; vSonft h jyif txufwef; ynm&yfYvnf; tjcm;vlrsK;d rsm;xuf &mcdik Ef e_ ;f enf;yg;onf[k =um;&.? 52

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


53

xdu k o hJ @kd jzpf&jcif;rSm taru tarG;nHI h csn;f r[kww f ef&m? ausmif;awmf}u;D rsm;0,f aiGuek af =u; usrsm;pGmcH+yD;ae=uygvSsuf aiGaxmufyhH=u&aom rdbtpfudk tpfrwdk@ukd riJhnSm=ubJ vk;H v0D&, d uif;I tysi;f ayg+y;D ujrif; a=umxaer_w@kd a=umifo h m trsm;tjym;jzpfwef&m.”wJ?h (ud k , f u sif h t bd " rR m ES m -136-137) q&mawmf b k & m;}uD ; &J h arwW m / apwemrsm;um; tHHh=oavmufp&myg? arwWm/ apwemwdk@&Jh wefzdk;rsKd;qdkwm wef;zdk;odolrsm;om wefzdk;&SdrSef; odEidk =f uw,f r[kwyf gvm;? trsKd;om;awG[m trsKd;orD;awGavmuf ynma&;rSm r}udK;pm;wm[mtrSefyg? Oyrmav;wpfckudk xkwfjyr,f? ,ckacwf jrefrmEkdifiHwGif aq;ausmif;wuf&ef ausmif;0ifcGifh trSwu f kd owfrw S af c:,l&mY ausmif;olrsm;&Jh q,fwef;atmif&rSwaf tmuf/ trSwf (30) avSsmI h ausmif;om;rsm;udk ac:,lxm;a=umif; =um;od&w,f? udk,fwdkifvnf; pkHprf;ar;jref;=unfhw,f? =um;wJ h twd k i f ; vnf ; rS e f a ewm? rwl n D w J h t csKd ; tpm;/ rrS s wwJ h ynma&;pepf u d k awGŒae&ao;w,f? qdk=uygpdk@? aq;ausmif;0ifcGifhtrSwfudk (,ckESpfY) ausmif;om;rsm;twGuf trSwfaygif; (465) &vSsif aq;ausmif;odk@ wufa&mufEkdifcGifh&Sd+yD;/ ausmif;olrsm;twGufawmh trSwf aygif; (495) rSwf&rS aq;ausmif;odk@ wufa&mufcGifh&&Sd=uw,f? E_dif;,SOf=unfhzdk@eJ@/ pOf;pm;a0zefEidk zf @kd yg? q&mawmfbk&m;}uD; qufvufrdef@=um;xm;wmu “(wuUodkvf) ausmif;awmfodk@ a&muf=uonfhtcsdefrSm touf (20) eD;yg; &Sd=uayvdrfhrnf? xdkrSsavmuf toufr}uD;=uaom wyifa&$x;D / bk&ifah emif/ rif;&Jausmpf mG paom vlrsK;d . usuo f a&aqmif vli,fawGxeG ;f um;cJah om trsK;d om;jzpfygvsuf igw@kd vufxufrS tb,fah =umifh tysi;f b0Y tzsi;f ttvkyaf e=uoenf;? &J r mef &J a oG ; &J p d w f a rG ; um &J Z menf p d w f x m;jzif h &J & J a wmuf a wmuf uav;rsm; jzpfoifh=uonfr[kwfavm” wJh? (udk,fusifh tbd"rRm ESm-137) q&mawmf bk&m;}uD; axmuf j yxm;wJ h t wd k i f ; t&m&mwd k i f ; rS m ed r f h u saejcif ; [m “taru tarG ; nH h I csnf ; r[kwfwef&m”qdkwJh tcsufuav;udk owdjyKEkdif=uzdk@yg? vl@b0rSm trSefudkajymayrJh trSefajymol&Jhpum;udk vufcHolu vufrcH Ekdifbl;qdk&if aumif;usKd;qdkwmudk b,frSmjzpfvm EkdifrSmvJ? q&mawmfbk&m;}uD;uawmh apwemtjynfheJ@ tcGifhtcgoifhwdkif; vlawGudka&m/ &S i f & [ef ; awG u d k y g rd e f @ =um;awmf r l c J h w myJ ? tvk y f u sKd ; pm;vd k @ }uD ; yG m ;csrf ; omol r sm;ud k tjypfjrifaewmrsKd;xuf udk,hfb0udk udk,fem;vnfatmif/ udk,fhtvkyfudk udk,fvkyfEkdifatmif ajymcJ h w myg? q&mawmf b k & m;}uD ; &J h w d k u f w G e f ; csuf a wG [ m trsKd ; om;a&;twG u f q d k w m =unfhwwfolrsm; jrifEkdif=urSmyg? “=unhfaomoljrif.” qdkwm 'DvdkoabmrsKd;jzpfrSmyg? “vlw@kd bufYom ynmpHcsed n f o Hh nfr[kwaf o;? omoemynmvnf; tcgtavsmuf atmufusvsufyif? rSef.? a&S;u bkef; awmf}uD;rsm;onf &yfole,fom; vltrsm;. q&mjzpf¶kHomru +rdK@jywdk@Yvnf; rif;nDrif;om; rSL;rwfom;wdk@. q&mawmf rsm;jzpf=uonf? rdrdwdk@onf (acwf) tcgESifhvdkufatmif ynma&;udk jyKjyifEkdifcJh=uvSsif ,cktcsdefrSmvnf; wdik ;f oljynfom;wd@k . q&mtjzpfY wnfEidk zf , G &f . dS ? ,ckaomfum; xdu k o hJ @kd rjyKrjyifEidk =f ur_a=umifh q&mtjzpfryS if avSsmus¶o Hk mru wcsKŒd aus;&Gm ausmif;/ &Gmausmif;rsm;Y qGr;f cHay;rnfu h av;yif tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

53


54

r&Sdawmhacs? Ttcsufum; jrefrmEkdifiHtwGuf omoema&;toufiif aejcif;yif jzpfawmhonf? Tod k @ jzpf & jcif ; . ta=umif ; &if ; ud k & S i f ; &vS s if ud k , f h t xk y f u d k , f a jzjy&ma&muf r nf j zpf I r&Sif;vif;vdkawmh yg? Todk@ usef;rma&;/ pD;yGm;a&;/ ynma&; ponfwdk@jzifh tbufbufu atmufusaemufus jzpf=u&jcif;rSm vkH@v0D&d,uif;I tysif;rsm;r_a=umifhjzpfonf”[k rde@f rSmawmfrcl w hJ ,f? (ud, k u f sit hf bd"rRm- ESm 137-13*) &[ef;oHCmawmfrsm;onf wdik ;f oljynf om;wdk@.q&mtjzpf &yfwnfEkdifa&;twGuf jyKvkyfoifhwJht&mawGxJrSm b,ft&muydk ta&; }u;D ae+yv D q J w kd m av;av;eufeuf pOf;pm;Ekid =f uzd@k yg? q&mawmfb&k m;}u;D &Jt h jrifrmS &[ef;&Siv f rl sm;tm;vk;H vk@H v0D&, d rsm; wd;k jriS ahf y;=uzd@k trsK;d om;a&;tjrife@J wdu k w f eG ;f E_;d aqmfchJ wmyg? trsK;d om;a&;pdw"f mwfqw kd m tajymwpfcw k nf;eJ@ rvk H a vmuf o vd k / tvk y f wpf c k w nf ; eJ @ vJ rvk H a vmuf E k d i f y g? jynf o l / jynf o m;rsm;&J h pdw"f mwfawGujkd riS w hf ifay;jcif;/ tusK;d jyKvyk if ef;awGuv kd nf; pGr;f Ekid o f rSs yl;aygi;f vkyaf qmifay;jcif;pwJh vuf awG@=uwJh tusKd;jyKvkyfief;awGudk wufwuf=uG=uG aqmif&Gufay;=u&rSm? trsKd;om;a&;qdkwm euf¶_dif;wJh ork'N&mjyif}uD;vdkyg? vleJ@vl@ywf0ef;usif? rSswr_r&SdwJhvlaer_b0? tjrifrwlwJhtawG;rsm;? vltcsif;csif; rmeawGuvnf; rd;k xde;D yg;jrifrh m;? tjrifrwl vd@k a0;=ur,fq&kd ifvJ “a0;prf;ygap rdik af ygi;f ukaË” qdw k hJ vlrsK;d ? 'Dtcuf tcJawGukd b,fvakd usmv f m$ ;Ekid =f urSmvJ? b,foal wGu ausmv f mG ;Ekid af tmif ulnaD y;=urSmvJ? awG;&if;awm&if; “pkyH 0k g b,fnmcs” Ekid zf @kd ta&; pkaygi;f +y;D pOf;pm;ay;=uygv@kd wdu k w f eG ;f E_;d aqmf&if; awG;vufp tawG;rsm;udk &yfem;yg&ap? csr;f ompGm tdypf ufEidk =f uygap.....? (rd;k rcrD', D mrS)

54

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

bduQK"rRyd, (USA) pufwifbm 3/ 2011


55

&[ef;wdk@ 'vufuu dk ikd pf JG 'ga&$t;kd yJ' [k n$ejf yolukd pdwrf qk;d trsurf xGu=f uouJo h @kd tjypfudk axmufjyol ynm&Sifudkvnf; a'gotrsuf rxGuf=u&? tjrJn$efjy qdkqHk;rzdk@ csn;f uyfxm;=u&rnf? ynm&Si. f vrf;n$ex f ed ;f ausmif;ay;jcif;udk cH&olrsm;tzd@k qkw, f w k jf cif;/ edrhfusjcif;rsKd; b,faomtcgrSs rjzpfEdkif[k "rRy'a'oemwGif Ak'<rdef@awmfrlcJhygonf? qif;&JErG ;f yg;olukd ''g[m a&$t;kd ' [k +crd ;f ajcmuf¶u kd Ef u S I f n$ejf yaomfvnf; a&$t;kd &olu ''ighudk¶dkuf&aumif;vm;'' [k pdwfvnf;rqdk;/ trsufvnf;rxGuf xdk@twl rdrdtwGuf/ EkdifiHESihfvlrsKd;twGuf roihfawmfaom cGswfacsmf wdrf;yg;/ qHk;¶H_;epfemapEkdifaom udpPudk aumif;usKd;vkdvm;/ rGefjrwfpdwfxm;jzihf ajymqdkn$efjyoludk trsufrxGufyJ ESpfvdk0rf;ompGmjzihf vufc=H u&ygrnf? a&$t;kd n$ejf yolEiS fh wlaoma=umihjf zpf.? ''uGseaf wmfu tvkyrf sm;ol rdk@yg? tu,fI roihfawmfaom udpP/ ravsmfuefaom t&mrsm;&SdcJhygvsif vnf; tm;remygESihfqHk;ryg'' [k t&Si fynmoD[mbd0Ho (w&m;OD;"rRp=um) aemif zdwfrHjcif;/ ynm&Sif q&mt&mxm; vsuf ae@pOf ajcqkyfvufe,fjyKjcif;/ =o0g' ud k av;pm;vd k u f e mjcif ; / t=uHOm%f ,ljcif;pojzihf ynm&Sifudk ypfrxm;=u&yg? aqmif&u G rf nhf udpu P kd e,f y ,f t vd k u f ynm&S i f w d k @ jzih f nSEd i_d ;f wdik yf ifjcif;onf trSm;uif;Ekid . f ? odk@r[kwf trSm;enf;rnfjzpf.? tckwavm tv$maygi;f pHrk S jrpf q H k u d p P u d k a &;om;/ ajymqd k / aqG;aEG;a[majym=uonfudk zwfae& =um;ae&ygonf? obm0ywf0ef;usif ESihfywfoufI rsm;pGm A[kokw&ygonf? Oya'abmif twGif;rS vGwfvyfpGma&;om;cGihf jyKjcif;. tusKd;aus;Zl;yifjzpf.? a&S ; rif ; wd k @ onf wk d i f ; om;jynf o l w k d @ . qEN / wk d i f ; om;jynf o l w d k @ . toH / wdik ;f om;jynfow l @kd . arsmv f ihcf surf sm;udk ud, k w f ikd f ud, k u f so&d EdS ikd &f ef +rKd Œ&GmtwGi;f ¶kyzf suv f suf penf; (peJ) em=uowJ?h onfuae@acwfrmS awmh rD 'D,mudo k m vGwv f yfpmG xkwaf zmf a&;om;cGi/fh ajymqdkcGihfudkay;xm;vSsif penf;emp&mvdkrnfr[kwf? rif;em;wpfaxmifjzpfI =um;=urnfom? ''obm0ywf0ef;usiEf iS fh jynfaxmifpo k rRwjrefrmEdik if H'' a[majymyGu J kd 24-9-2011 &ufae@ 1 em&DY Park Royal Hotel wGif jyKvyk =f u.? xkyd o JG @kd wufa&mufem;axmifciG &fh cJyh gonf? ,efpjD rpf/ jrpf0gjrpfw@kd . vuf&jdS zpfay:aeonhf taetxm; ysupf ;D aer_rsm;/ {&m0wD. wpfpwpfp,dk,Gif;vmaer_/ aomifrsm; t}uD;tus,f ay:xGef;aer_rsm;udk y¶dk*sufwmjzihfjyay;I

a&$t;kd n$ejf yolrsm;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

55


56

&Sif;&Sif;vif;vif; awGŒ jrifcJh&.? a&um wm}uD;rsm; aqmufvkyfjcif;a=umihf w¶kwfEkdifiHtygt0if zGHŒ+zdK;+yD; EdkifiH}uD;rsm;rSmyif obm0ab;tEœ&m,f jzpfay: jcif;/ a&csKdjrpfwdk@ cef;ajcmuf+yD; obm0w&m;wdk@ [efcsufysufjcif;/ ouf&SdoufrJhwdk@ 'kuQa&mufjcif;/ ysufpD;aejcif;rsm; udkvnf; em;axmifcJh&.?obm0ywf0ef;usifESihf ywfoufI rsm;pGm A[kokw&.? ,cifu 'rdcif{&m0wDonf a&csKd/ om;/ ig;/ o,HZmw/ yJ rsKd;pHk/ qefpyg;/ aq;&Guf}uD;/ ukefa&mif;ukef0,f/ oGm;a&;vm a&;/ oJ/ ausmufp&pfpojzihf EdkifiHESihfvlrsKd;udk rsm;pGmtusKd;jyK.? rDw S if;aexdik u f supf m;=uaom a& ae owœ0grsm;udo k mru tjcm;aom om;iSuw f &d p>mefrsm;udyk g rsKd ; rwk e f ; atmif &S i f o ef c G i h f & S d a p.? Ed k i f i H o l / Ed k i f i H o m;wd k @ tm; ES p f a ygif ; &maxmif c sD + yD ; auGs;arG;apmihfa&Smuf ay;aeaom aus;Zl;&Sif}uD;jzpf.' [k vl+ydef;odrSsxufrydkcJh? a&csKdjrpf}uD; wpfpif;cef; ajcmufoGm;I yuf=um;tufaeaomajrrsm;/ aoausaeaom ig;rsm;/ vdyfrsm;/ vH;k 0pdu k yf sK;d IrjzpfEidk af om ausmufw;kH ausmufcrJ sm;/ =uyfw;D uke;f uJo h @kd jzpfaeaom aomifrsm;udk xdwfvef@zG,f&m awG@jrif&.? owdoHa0*,lp&m/ qifjcifzG,f&m/ tav;xm;p&mjzpf.? Ekid if EH iS fh vlrsK;d twGuf roihaf wmfaom cGswaf csmw f rd ;f yg;/ qH;k ¶H;_ epfemapEkid af om udpu P kd aumif;usKd;vkdvm;/ rGefjrwfpdwfxm;jzihf ajymqdkn$efjyoludk trsufrxGufbJ ESpfvdk0rf;ompGmjzihf vufc=H u&ygrnf? xdk@a=umihf jrpfqHkudpPonf wpfOD;wpfa,muf/ wpfzGJŒ. udpPr[kwf? wpfEdkifiHvHk;ESihf qdik af om udpjP zpfI olwpfvl igwpfrif; ajymae=ujcif;xuf em;vnfwwfusG r;f onhf ynm&Sirf sm; pH k n D p G m wd k i f y if n S d E d _ i f ; tajz&S m oih f . ? ''uG s ef a wmf w d k @ vnf ; {&m0wD u d k c spf y gonf' ' [k ajymqdkae=u¶HkrSsjzihf +yD;oGm;rnhf udpPr[kwfawmh? pma&;olZmwdonf a&$awmif+rdKŒe,f anmifpma&;&Gmjzpf.? &Gmtaemufzuf wpfrikd af usmaf usmf taumufawmifawmifajcwGif {&m0wDjrpf}u;D onf pD;qif;vsu&f . dS ? 0gacgi-f awmfovif;wGif &GmxJodk@ a&mufatmifa&wufavh&Sd.? xdkuJhodk@ a&}uD;vSsif &Gmol&Gmom;wdk@ aysmf=u.? ajrEl;+yD; Ekef;wifI ajrEkuGsef; (udkif;)rsm;Y ajryJwdk@rsm;pGm Ornfjzpfaoma=umihf jzpf.? pma&;olw@kd &Gmenf;wl {&m 0wDjrpf}u;D udk rSw D if;aexdik f &Sio f efae=u&aom &Gmrsm;pGm +rdKŒrsm;pGm&Sd vlom;wdk@onf jrefrmEdkifiHol§om;rsm; jzpf=uygonf?jrpfqHkudpPESihf ywfoufI ajym=uqd k = ua&;om;=u.? xd k t a&;tom;rsm;teuf jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f a'guw f mat;armifajymqdck suu f kd Tod@k zwf&ygonf? '{&m0wDjrpfqakH &umwmudpP udv k ekd v D ufopfrsm;. yx0DEikd if aH &;t& pD;yGm;e,fcsŒJ r_ukd owdjyK&efv/kd uGseaf wmfw@kd [m Ekid if }H u;D wpfc&k ŒJ jyÏmef;cH jynfe,fwpfck rjzpfomG ;zd@k vdyk gw,f? owdjyKz@kd qifjcifz@kd tEœ&m,fawG[m pDru H ed ;f }u;D awG&ŒJ aemufrmS &Sad ew,fqw kd m owdjyKrzd @kd vdyk gw,f' xdkpmudkzwf&awmh vGefcJhaom ESpfaygif; 60 u r[m*E<m¶Hk q&mawmfbk&m;}uD; a&;om;awmf r l c J h o nh f tem*wf o moema&; usrf ; vmpmrsm;ud k owd & rd y gonf ? q&mawmf}u;D u''jrefrmjynf vGwv f yfa&;atmifyaJG e@u 'gw@kd ajy/ 'gw@kd ajr'' [k a=u;G a=umfc=hJ u.? =uufoD;xzG,f tm;&zG,fay? odk@&mwGif atmfaeaom xdk trsKd;om;/ trsKd;orD;rsm;onf a=uG;a=umf&if; rdrdwdk@ ydkufqHtdwf udk Ed_uf=unhfapvdk. 56

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


57

'jynfaxmifpkudk toufay;vdk@ 'dk@umuG,frav' wJh? bmeJ@umuG,f=urSmvJ [¶dkŒ/ vufeJ@umvdk@ vHkrSmr[kwfbl;aemf? trsKd;om;/ trsKd;orD;awGu atmfatmf+yD; odyftoHk; yufpuf=uwmud;k ? bmydu k q f pH rk =d u rSmvJ'' 'ZmwfawmfrmS 'r,Su' ac:wJh iSut f a=umif;ygw,f? xdik u S u f av;[m toD;awGa0qmaewJh anmifyif}u;D ay:wuf+y;D '''gig[ h m 'gig[ h m'' [katmfae.? olatmfaewkef;rSm tjcm;iSufawGvmI pm;=u.? olum; ''igh[m igh [m'' [k atmfaewkef;yif? anmifyif}uD;rSm toD;awGukefI tjcm;iSufawG yHsoGm;onhfwdkifatmif atmfvsufusefae&Sm.? xd@k twlyif trsK;d om;/ trsK;d orD;awGu ''g wd@k ajy/ 'gw@kd ajr' [k atmfae=uwke;f Ekid if jH cm;iSuaf wGu tjrwf}uD;}uD; toD;oD;aumif;aumif;awGudkpm;I ysHoGm;=uav+yD? wcsKdŒum; rjyefawmhbJ tajcpdu k I f todu k zf ŒJG um aiGuo kd m oGio f iG yf @kd =uavonf ' [k atmfae¶Hrk sS EiS afh wmh jynfaxmifpk }uD;udk rumuG,fEkdifonfudk qHk;rawmfrljcif; jzpfygonf? q&mawmf}uD;onf vGwfvyfa&;&+yD; wpfESpfausmft=um 1950 jynhfESpfwGif Ttem*wf omoema&;usr;f pmudk a&;om;jcif;jzpf.? Edik if aH wmfwiG f pD;yGm;a&; csKŒd wJjh cif;/ Edik if o H /l EdkifiHom;wdk@ toHk;pGJ}uD;=ujcif;/ pD;yGm;a&;vkyfief; }uD;trsm;pkudkwkdif;wpfyg;om;wdk@. vuf0g;}uD; tkycf aH e&jcif;wk@d udk awGŒ jrif&ojzihf Ekid if cH spo f nhpf w d /f trsK;d cspo f nhpf w d /f 0HomEk&uQw d pdwjf zihx f pkd m/ xdpk um;wd@k tHxu G u f svmcJ[ h ef wl.? pma&;ol ud&k ifi,fb0jzihf tr&yl&+rKd Œ r[m*E<m¶Hak usmif;wdu k w f iG f pmoifom;tjzpf &S d p Of u q&mawmf } uD ; onf ae@pOf t¶k % f q G r f ; pm;+yD ; ausmif ; wk d u f o H C mtm;vH k ; ud k =o0g'ay;awmfrl.? EdkifiHqif;&Jjcif;/ vlrsKd;ynmrJhjcif;onf wkdif;}uD;jynf}uD;rsm; teD;wGif wkid ;f i,fjynfi,ftjzpfjzihf rsuEf mS i,fr,f? Ekid if EH iS v fh rl sK;d txifao;cH&r,f? xdt k cg vlrsK;d / bmom/ omoemarS;rSdef aysmufuG,foGm;vdrhfr,f pojzihf qHk;rawmfrlwwfygonf? xdktcgrsKd;wGif q&mawmf}u;D .toHawmf rSm a=uuGq J @kd epfaewwfwmudk xdpk Ofuyif owdxm;rd.? xdt k em*wf omoema&;usrf;onf apmifa&rsm;pGmjzihf t}udrf}udrf¶dkufESdyf&aompmtkyfjzpfonhftjyif wu,hfwdkif;usKd;jynfjyK omoemjyKpmtkyfjzpfa=umif; xkdpOfu vlwkdif;csD; rGrf;=uygonf? aw;jyKpmqdk}uD; &efEdkifpdef a&;om;+yD; tqdkawmf}uD; a':arvS+rdKifESihf tcktcg jrihjf rih=f unfw@kd oDqakd om 'a=u;G a=umfo'H oDcsi;f onf vnf;tvm;wljzpf.? a=u;G a=umf ae¶Hrk sjzihf toHom&Sd+yD; tqefr&Sd aomo}uFeftajrmuf}uD;uJhodkh 'wdk@ajy wdk@ajr wdk@jynfaxmifpk}uD;' udk rumuG,fEkdif/ udk,hfrSm bmrSr&SdvSsif cgcsOfaumifrmef}uD;+yD; awmif}uD;udk +zdKr,f=uH cg;uroef tm;rmefavsmh=u&rnfjzpfaxGrdk@ jynfaxmifpktarG/ a&ay: a&atmuf/ ajray:ajratmuf o,HZmwrsm;/ ajr/ a&/ EdkifiHol/ EdkifiHom;wdk@udk rapmihfa&SmufEkdif jzpfrnfudk today;/ owday;cJ=h u.? ,ck t cg "rR u xd u q&mawmf r sm;u w&m;a[m&ef / pma&;q&mrsm;u pmaya[majym&ef / tEk y nm&S i f r sm;u azsmf a jz&ef / pme,f Z if ; q&mrsm;u avh v m&ef / tm;upm;armifr,fwdk@u tm;upm;&ef/ aq;ppfcHvdkolrsm;u aq;ppfcH&ef/ wwfEdkifolrsm;u aps;0,f&ef/ aus;vufawmol awmifom;vli,frsm;u tvkyv f yk =f u&ef rav;&Sm;/ xdik ;f / pifumyl paom tdref ;D csi;f Edik if rH sm;od@k O'[do k mG ;vmae=uaom acwfjzpfI xdEk idk if rH sm;taetxm;ESifh rdrd tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

57


58

wd@k Edik if t H aetxm; uGm[csuu f kd ud, k w f ikd jf rifciG &fh aeaom Tacwfor,wGif vGwv f yfa&;&+y;D ESpf 60 twGif;jzpfcJhonhf jzpfaxGwdk@udk EkdifiHom;wkdif; cHpm;=u&rSmjzpf.? tpOfowd/ Om%ftjriftodjzihf t&SdtrSefudkjrifI jyKjyif oihfonfrsm;udk jyKjyifvkyfaqmif =u&ayawmhrnf? *sme,fwdk@wGifzwf& awGŒ&ygonf? toufajcmufESpfrS 10 ESpfqdk arG;pm;&ef/ 10 ESpf 16 ESpfqdk awmif;pm;cdkif;&ef/ 16 ESpfrS 25 ESpfqdk t"rRjynhfwefqmESihf xdrf;jrm;vufxyf&ef EdkifiH&yfjcm; wkdif;wpfyg;udk vlukeful;olrsm;. a&mif;pm;jcif;udk cH=u&owJh? onhftjyif pm;0wfaea&;a=umihf jynfyodk@ oGm;a&mufvkyfudkifae=u&onhf vkyfom;ta&wGufuvnf; oHk;oef;ausmfawmif &SdowJh? (onhfxuf ydkrsm;zdk@om&Sd.?) ausmufpdrf;xGuf&m a'orsm;wGif ajrpmawGrSm {&mrawmifydk@}uD;rsm;yif jzpfae.? EkdifiHw0ef; opfawmzHk;v$rf;r_onf 47 &mcdkif E_ef;om usef&SdawmhowJh? ig;/ yk pGef/ *%ef;utp a&xGufypPnf;rsm;/ pGrf;tifo,HZmwrsm; tm;vH;k udk a&mif;csae&aomfvnf; Edik f iH.vl?;a& 70 &mcdik Ef e_ ;f u qif;&Jae=u&owJ?h zGŒH +zKd ;r_vnf; aemufusaomEdik if jH zpfygowJ?h csKyv f u kd v f sif ajray:ajratmuf a&ay:a&atmuf o,HZmwomru vlrsKd;udkyg rumuG,f/ rapmihfa&SmufEdkifcJh=u? a=uuGJp&m tvGef aumif;vS.? *sme,fawGrSma&;om;=u/ ajymqdk=uw,fqdkwmuvnf; EkdifiHol EdkifiHom;wdk@udk qefaumif;pm;apcsi=f uItk;d aumif;oH;k apcsi=f uI a&$t;kd n$ejf yay;ae=ujcif;rsK;d omjzpfygonf? ukaÉ 80 olaX;om; ta=umif;udk trsm;pkod=u.? trSefawmh ukaÉ 80 ru/ ukaÉ 160 olaX;jzpf.? ol@rdbrsm;xHrS ukaÉ 80/ZeD;rdbrsm;xHrS ukaÉ 80 tarG&oljzpf.? aemufq;kH rSm ZeD;armifESHESpfOD;cGufqGJ+yD; tdk}uD;tdkr Ak'<ausmif;awmfodk@ pm;=uGif;pm;usefoGm;awmif;+yD; toufqufae=u&.? jrwf p G m bk & m;u t&S i f t meEN m ud k ''tmeEN m yxrt&G , f 25 ES p f t wG i f ; tJ'DolaX;vifr,m;[m &wJhtarG ukaÉ 160 udk t&if;tESD;jyK+yD; a&mif;0,fazmufum; pD;yGm;&SmcJhr,fqdk&if 'DAm&m%oD+rdKŒrSm yxrwef;pm; olaX;}uD;jzpfrSm? w&m;tm;xkwf&ifvnf; &[Eœm}uD;yifjzpfrSm/ xm;awmh t&G,fi,fao;vdk@ aysmfyg;csdefrdk@ pD;yGm;r&SmjzpfcJh&if 'kwd,t&G,f ES p f 50 twG i f ; tcsd e f r D a o;w,f ? yd k i f q d k i f w J h O pP m ud k &if ; ES D ; +yD ; }ud K ;pm;vd k u f & if 'D + rd K ŒrS m 'kwd,wef;pm;olaX; jzpfEdkifao;w,f? w&m;tm;xkwf&ifvnf;tem*grft&d,m jzpfEdkifw,f? aemuf wwd,t&G,f 75 ESpftwGif; }udK;pm;vdkuf?;r,fqdk&if wwd,wef;pm;olaX;eJ@ o'g*graf vmufawmh jzpfEidk af o;w,f? ol @ ZeD ; vnf ; ol @ vd k y gyJ ? tck a wmh avmua&m"rR r S m yg qH k ; ¶H _ ; oG m ;+yD ' '[k rdef@qdkawmfrlygonf? udk,hf=urRm udk,fzefwD;cGihf&cJhonfrSm ESpf 60 wdkifcJh+yD? jynfaxmifpkom; trsm;pkrSm qif;&JrGef;=uyfvsufyif &Sdae=u&ao;.? 1? abm*or`EM -pD;yGm;OpPmESihf jynhfpHkjcif;/ 2? ,oor`EM -*k%o f wif;ausm=f um;jcif;ESijfh ynhpf jkH cif;? 3? y&d0g&or`EM -ajcG&Hrdwfzufaumif;ESihf jynhfpHkjcif;/ 4? Á&\ d ,or`EM -tcsKyt f jcmudk pd;k rd;k Ekid jf cif;ESifh jynhpf jkH cif;wd@k jzpf.? pD;yGm;OpPm jynhpf jkH im;aomfvnf; trnf y suf a evS s if / tm;ud k ; avmuf o nh f ajcG & H r d w f a qG a umif ; r&S d v S s if rd r d . yd k i f p d k ; r_ 58

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


59

Ekid if EH iS fh vlrsKd;twGuf roihaf wmfaom cGswfacsmfwrd ;f yg;/ qH;k ¶H;_ epfemapEkid af om udpuP kd aumif;usKd;vkvd m;/ rGejf rwfpwd xf m;jzihf ajymqdnk e$ jf yolukd trsufrxGubf J ESpvf 0kd rf;ompGmjzihf vufc=H u&ygrnf? (tcsKyftjcm)cdkifrmatmif wnfaqmufrxm;EkdifvSsif csrf;omaomvlrsKd;/ wkd;wufaomEkdifiH[k rqdEk ikd ?f xdo k @kd csr;f omjcif;av;yg; jynhpf EkH ikd af pzd@k &m tajccHjznhq f nf;=u&rnhf rl(7)csuf vdt k yf.? 1? OÏm0awm -vHk@v0D&d, pdkufxkwfjcif;/udpPwdkif;Y wuf=uGpGmaqmif&Gufwwfjcif;/ 2? owdrawm -owd&Sdjcif;/ tjrJa=umif;us&Sdae&jcif;/ 3? okpu d rR\ -pif=u,fpmG aqmif&u G v f yk u f ikd Ef ikd jf cif;/ pnf;urf;enf;vrf;usepGm aqmif&u G jf cif;/ 4? edorRum&daem -pOf;pm;qifjcifajrmfjrif Om%f&Sdjcif;/ tusKd;tjypf pdppfEdkifaom Om%f&Sdjcif;/ 5? onw\ -t*wdrvdkuf pm;jcif;/ roihfawmfonhft&mrsm;Y pdwfudkxdef;csKyfEdkifpGrf;/ apmihfpnf;EdkifpGrf; &Sdjcif;/ 6? "rR Z D 0 d a em -w&m;enf ; vrf ; wus jzpf j cif ; /ud p P w d k i f ; Y w&m;rJ h p G m raqmif & G u f j cif ; / rSefuefpGmaqmif&Gufjcif;/ 7? ty`rwœ\ -arharhavsmhavsmh ayghqr_r&Sdjcif;/ +yD;+yD;a&m [k 0wfauswrf;aus ay:vpDt& tjrifaumif;atmif/ vl}udKufatmifaqmif&Gufapjcif;rsKd; r[kwf&jcif;wdk@ jzpfygonf? TtajccHrl ckepfcsujf zihf jynfaxmifpo k m;wd@k Edik &f m0efukd xrf;=u&rSmjzpf.? 'xavmh jrefrm/ tdk jrefrmwdk@ ' [lI tpcsDonhf 'wdk@wdkif;jynf' uAsmtwdkif; vuf¶Hk;rsm;ajrmif/ Om%frsm;ajrmifjzihf wdk@ajrwdk@&Gm wdk;wufatmif/ }uD;yGm;atmif/ ol@wm0ef/ udk,hfvkyfief; Om%fjyÏmef;+y;D wpfpw d w f nf;/ wpf0rf;wnf;aygi;f pnf;nDnw G pf mG aqmif&u G =f u&rnhf tcsed cf go@kd qdkufa&mufaeyg+yD? tcgtcGihfoihfvSsuf &Sday+yD?oDwif;uGswfvjynhfudk r[my0g&%mae@[k qd k = uonf ? y0g&%[l o nf tjypf u d k j rif / =um;/ oH o ,&S d v S s if ajymqd k a xmuf j y&ef zdwrf jH cif;jzpfygonf? nDnw G jf cif; oabmxm;}u;D jcif;udk azmfjy.?uufqufacwfygawmfrZl mwfvrf; aemufqHk;cef;wGif uif;0efrif;}uD;u wpfzuf/ wdkifwm;rif;}uD;ESihf pkzk&m;vwfwdk@u wpfzuf/ tcsDtcsajymqdkaeojzihf oDaygrif; ra0cGJEdkif/ trdef@rcsEdkifbJ jzpfaepOf uif;0efrif;}uD;u a=uuGJqdk@epf rcsdwifuJpGmjzihf Todk@ajym&Smygonf? ''odem;vnfolrsm;u ajymqdkwmudk em;axmif=u&ygw,f t&SifESpfyg;&JŒ'' [lI jzpfygonf?

t&Si fynmoD[mbd0Ho (w&m;OD;"rRp=um) 09 October 2011

usrf;n$ef; - OÏm0awm-*gxmESihfed"DeH0 y0wœmeH-*gxm? "rRy'tÏuxm? (www.news-eleven.com/

rS&,laz: jyygonf?)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

59


60

txJrmS usef&daS e&pfwJh 88 rsKd;qufawGeJ@ wkdi f;&if;om;acgif;aqmifawG[m trsKd;om;jyefvnf &if=um;apha&;/ jynfwiG ;f +idr;f csrf;a&;eJ@ 'Drdkua&pD wnfaqmufa&;twGuf ta&;}uD;qH;k aomhwpf acsmif;ud,k pf D udik af qmifxm;olawG jzpfw,f? a&$jynfawmf *dwwf cH g;uaomhav; csufcwfxm;w,f? wpfacsmif;u a':atmifqef;pk=unfqrD mS &S+d yD;/ aemufwpfacsmif;u orRwOD;odef;pdefudk a&SŒwef; wifxm;wJh wyfrawmfvufxrJ mS &Swd ,f? 'Dae@ wyfrawmfacgif;aqmiftm;vH;k vdvk [kd m vli,fawGjzpfw,f? txJrmS &SdaewJh 88 rsKd;qufawGeJ@ t&G,cf sif; rwdr;f r,dr;f awGv@kdqEkd ikd wf ,f?

a&$wHcg;}uD; zGihfEdkifzdk h

vlxkpdef0if;

pmawGa&;aewm ESpfy&dap>' renf;awmhbl;? udk,hftvkyfrdk@om 0wœ&m;rysufvkyfae wm? &mE_ef;jynhftm;&auseyfw,fvdk@awmh b,ftcgrSr&SdcJhbl;? bma=umihfvJqdkawmh b,favmufyJa&;a&; bmrSt&ma&mufw,fvdk@ rcHpm;&vdk@yJ?

twdik ;f tqr&Sd arwœmawGa=umihf wpfcgwav pdwfysufvufysufeJ@ 'a[m&if;omysHawmfrlvdrhfr,f' vdk@awmif a&;rdoGm;w,f? ESpfaygif;ESpfq,fausmftwGif; a&;cJhwJhpmawG enf;wmr[kwfbl;? pk+yD;xkwfwJh pmtkyaf wGawmifav; q,fausmf ig;q,fe;D yg;&Sad e+y?D a&;&usK;d eyfw,fv@kd auseyftm;&jzpf&wmrsK;d r&Szd ;l bl;? twdik ;f tqr&S}d u;D rm;wJh pmzwfy&dowf jynfov l x l &k ŒJ arwœmudk &&Scd pH m;ae&wmav; wpfcka=umihfyJ tqufrjywfa&;jzpfaewm? trSefajym&&if tcsdefra&G;=uHKawGŒ&EkdifwJh tEœ&m,f toG,foG,fudk pOf;pm;vdkufwJhtcg a&;oihfw,fvdk@awmif rxifrdygbl;?

xif;ckwpf m;awmif&ygw,f pmawGtrsm;}u;D a&;awmhyu kd f qHawGtrsm;}u;D &aew,f r[kwv f m;vd@k ar;p&m&Sw d ,f? rSefygw,f? trsm;}uD;r[kwfayr,hf toihftwihf&ygw,f? 'gayrJh 'gavmufaiGa=u;uawmh 60

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


61

jrefrmjynfrSm q&m}uD;ocifudk,fawmfrd_if; ajymcJhovdk ''xrif;wpfvkwfawmh xif;ckwfpm;&if awmif&ygw,f'' vdk@ajym&rSmyg? &Srf;jynfe,fwuf+yD; aumfzDav;pdkufvdkuf/ vdarRmfav; pdkufvkdufvkyfaewmu tEœ&m,f uif;ab;uif;jzpf¶Hkru usef;rm a&;twGufyg tvGefaumif; wmayg?h tJ'v D akd ecsipf w d f tckx&d adS eao;w,f? 'gayrJh twdwu f 0Éfa=u;G awGu rukeaf o;awmh pma&;wJhtvkyfudk rpGef@Ekdifbl;? &efukef[m udk,hftwGuf yÉd¶lya'o r[kwfayr,hf rcGmEkdifbl;? wG,u f yf+y;D aeae&qJjzpfw,f?

¶kwwf &ufajymif;oGm; udk,hf[mudk,fycHk;ay:wif+yD; xrf;xm;wJhwm0efrdk@ rnnf;rnL vkyfudkifaeayr,hf tm;wufoa&mr&SdvSwmawmh trSefyJ? 'gayrJh tckESpfv/ oHk;vtwGif;rSm tajctaeawG ¶kww f &uf ajymif;oGm;w,f? ESpaf ygi;f ig;q,favmuftwGi;f b,fwek ;f urSr=um;zl;wJh 'jynfov l x l 'k qdkwJhtoHawG nHaeatmif=um;vm&+yD;/ t&ifuxkwfa0cGihf t}udrf}udrfy,fcscH&wJh udk,hf pmtk y f a wG x k w f a 0cG i h f jyef & vmw,f ? ae@pOf a &;aewJ h pmrl a wG v nf ; y&d o wf v uf x J jrefjrefqefqefa&mufvmw,f? yk*v ~ u d a=u;rHo k wif;pmwd@k / vlxo k wif;pmwd@k acwfuwnf;u twlvufwGJvmcJhwJh aoG;aomuf}uD; ?;0if;wif&JŒpmtkyfawGvnf; xkwfa0cGihf&vdk@ wpftkyf+yD; wpftyk jf yefxu G v f mwm 0rf;omp&mawGŒ&w,f?

wHcg;zGixfh m;w,f tJ'aD emuf a':atmifqef;pk=unfe@J 0ef}u;D OD;atmif=unfe@J awGŒw,f? a':atmifqef; pk=unf&ŒJ owif;eJ@"mwfyakH wG *sme,fawGrmS azmfjycGi&fh vmw,f? +y;D awmh Ekid if aH wmforRw?;ode;f pdeef @J a':atmifqef;pk=unf awGŒ=uw,f? orRw}u;D ?;ode;f pdeu f jynfoal wGvckd siw f hJ 'Dru kd a&pDpepfukd rjzpfrae taumiftxnfazmfr,f? jynfolu a&G;aumufwifajrSmufxm;olrsm;jzpfvdk@ jynf o l @ qEN u d k av;pm;r,f ? jynf w G i f ; +id r f ; csrf ; a&;&atmif tjref q H k ; aqmif & G u f r ,f ? 'Drdkua&pDvkdvm;oltm;vHk;eJ@ yl;aygif;aqmif&GufEkdifatmif enf;vrf;awG&Sm=uHr,f? rwlwmawG tomxm;+y;D wlwmawGut kd wl yl;aygi;f vkyaf qmifr,f? zGŒJ pnf;ykt H ajccH Oya'udk vufrcHEikd af o;ol rsm;eJ@yg vufwaJG qmif&u G Ef ikd af tmif nSEd i_d ;f aqG;aEG;zd@k wHcg;zGix fh m;w,fqw kd hJ pum;awGajym=um; vmcJw h ,f?

ay:vpDaqmif;yg; tJ'DtcsdefrSm {&m0wDjrpfqHka'orSm w¶kwfukr`%Du {&mra&umwm}uD;wpfck wnfaqmufr,hu f pd u P kd jynfov l x l w k pf&yfv;kH u rvdv k m;wJt h a=umif; ykpH t H rsK;d rsK;d eJ@ wifjyr_awG us,fus,fjyef@jyef@ jzpfvmw,f? 'DtoHawGudk acszsufzdk@ tpdk;&owif;pmawGrSm xHk;pHtwdkif; 'ay:vpDaqmif;yg;' wpfy'k x f nhv f u kd w f ,f? vSsypf pf0efxrf;wpfO;D trnfc+H y;D xnhw f hJ aqmif;yg;rSm jrpfqHka&umwm aqmufvkyfwJhtwGuf tusKd;tjrwfawG b,fvdk&&Sdr,fqdkwJh tcsufawGudk ay:vpDaqmif;yg;rsm;xHk;pHtwdkif; &$ef;&$ef;a0atmif a&;om;xm;wmawGŒ&w,f?

aps;ODaygufciG jfh yK tJ'Daqmif;yg;ygvmwJhae@rSmyJ

Weekly Eleven

&JΠpDtD;tdku tGefvdkif;*sme,frSm tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

61


62

'Daqmif;yg;udk uef@uGufa=umif;/ tcsuftvuf tcdkiftrmeJ@ jyefvnfa&;om;vdkufw,f? yHEk ydS *f sme,fxrJ mS vnf; tjynht f pHak zmfjycJw h ,f? 'g[m ESpif g;q,ftwGi;f jrefrmpme,fZif;avmu&JΠrSwfwdkifwpfckjzpfoGm;w,f? tpdk;&owif;pmrSmygwJh aqmif;yg;udk jyefvnfa0zefacsywJhpmrsKd; b,fwkef;b,ftcgurS ra&;zl;cJhbl;? pmaypdppfa&;uvnf; b,fawmhrScGihfrjyKcJhbl;? 'Dwpfcg aps;OD;aygucf iG jfh yKwmjzpfw,f?

r=uHKzl;wJah ygif;pnf;r_ tJ'u D ef@uGuaf 0zefcsuf ygvm+y;D wJah emuf {&m0wDu,fwifa&;toHawG ydn k v H mw,f? jynf olvlxk}uD;wpf&yfvHk; r=uHKzl;wJhpnf;vHk;r_rsKd;eJ@ nDnGwfaygif;pnf;oGm;w,f? wu,fudk tH=h op&m aygi;f pnf;nDnw G rf }_ u;D jzpfw,f? xH;k pHtwdik ;f Ekid if aH &;ygwaD wGe@J Edik if aH &;orm;awGu jynfov l x l }k u;D &JŒaemufuvdu k v f m=u+y;D v$waf wmfxt J xd *,ufawGa&mufomG ;w,f?aemufawmh jrpfqakH &umwm aqmufvyk af &;udk ol@tpd;k &vufxufrmS qufrvkyaf wmhbJ &yfpx J m;r,fqw kd hJ orRw}u;D &JŒ v$waf wmfukd ay;yd@k wJo h 0%fvm$ ¶kww f &uf ay:xGuv f mcJw h ,f?

ewfvlom"kac: vH;k 0arSsmv f ihrf xm;wJh a=unmcsujf zpfwma=umihf vlawGtm;vH;k r,HEk ikd af tmifjzpfomG ; =u+y;D eD;pyf&mrdwo f *F[awGqD zke;f qufar;vdu k =f uwm tJ'aD e@uawmh zke;f vdik ;f awG tm;w,fv@kd udk &S d r S m r[k w f a wmh b l ; ? td r f u zk e f ; vnf ; quf w d k u f j rnf a eawmh w ,f ? wcsKd Œ zk e f ; quf &if;rsu&f nfawmifus&mS =uw,f? 0r;fomw,fqw kd mxuf ydv k rd rfh ,f? jynfoal wG&ŒJ vdt k ifqENukd b,fwek ;f ursm; jznhq f nf;ay;zl;w,f&v dS @kd vJ? orRw}u;D udk om"kac:=uw,f? ewfvo l m"kac:=u w,fv@kd awmif ajym&vdrrfh ,fxifrw d ,f?

qef@usifbufu&yfcwhJ m omrefjynfolawGqdkwmxm; ESpfaygif;ig;q,fvHk;vHk; wufvmorSstpdk;&wkdif;udk wpf}udrfwpfcgawmif taumif;rajymzl;wJh rdrdudk,fwdkifawmif ar;vmorSs rD'D,mwdkif;udk }udKqdka=umif;/ 0rf;oma=umif;/ aus;Zl;wifa=umif;ajymwJhtxd jzpfoGm;w,f? wu,fyg? ESpaf ygi;f ig;q,fv;kH vH;k qef@usib f ufu &yfcw hJ myg? awmfveS af &;aumifpt D pd;k &udk raxmufco H vd/k jrefrmhq&kd , S v f pftpd;k &udv k nf; raxmufcb H ;l ? 1988 aemufyikd ;f tpd;k &awGuv kd nf; raxmufcb H ;l ? trsK;d om;nDvmcHukd raxmufco H vd/k zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'udv k nf; vufrcHb;l ? a&G;aumufyu JG kd raxmuf c H o vd k ay:xG u f v mwJ h v $ w f a wmf w d k @ / tpd k ; &wd k @ ud k v nf ; raxmuf c H b l ; ? EdkifiHawmforRw}uD;eJ@ wjcm;xdyfydkif; yk*~dKvfawGu 'Drdkua&pDpepfudk rjzpfrae taumiftxnf azmfr,fv@kd t}urd }f urd af jymaevnf; r,Hak o;bl;? apmih=f unhOf ;D r,fv@kd yJ qH;k jzwfxm;cJw h ,f?

rem,lbJ raeEkid f 'Dvdkvlawmif {&m0wDudpPusawmh owif;orm;&JŒ0dnmOf (Conscience)u owday;vmwmudk rem,lbJ raeEdkifawmhbl;? owif;orm;qdkwm aumif;wmawGŒ&if aumif;w,fa&;&r,f? rSefwmawGŒ&if rSefw,fa&;&r,fvdk@ wpfoufvHk; em,lrSwfom;cJh&wm r[kwv f m;? jynfoŒl rsuEf mS uvG+J y;D b,fo@l rsuEf mS rS r=unh&f bl;vd@k ud, k w f ikd t f yfa=umif;xyfatmif 62

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


63

a&;aewmyJ? 'Dawmh tajymeJ@ta[m nD&rSmaygh? jynfolwpf&yfvHk; vd_ufvd_ufvSJvSJ}uD; 0rf;om}udKqdkae=uwmudk bma=umihfr}udKqdkbJae&rSmvJ? 0rf;omw,f? }udKqdkcsifw,f? aus;Zl ; wif v d k @ a&;&if yd k + yD ; av;euf a pcsif v d k @ t&if u raxmuf c H c J h b l ; qd k w mawG y g xnhfa&;vkdufw,f? tHh=op&mrS wu,hftHh=op&m? pmaypdppfa&;u tJ'DraxmufcHbl;qdkwm awGukd xnhcf iG afh y;vku d w f ,f? 'Dtcsed [ f m orkid ;f rSm tvSnt fh ajymif;}u;D wpfct k jzpf armfueG ;f wifEikd w f t hJ csed f jzpfw,f? wyfrawmfeJ@jynfol =unfjzLvufwGJr_ jzpfay:vmEkdifwJh tcsdefjzpfw,f? 'DtcGihfta&;udk vufvGwfrcHoihfbl;? trdt&/ &atmif,l=uygvdk@ wdkufwGef; Ed_;aqmfvdkuf&ygw,f ² ² ²

axmufcrH wJ pfraJ y;vkud +f yD tJ'gawGygwhJ 'c%}u;D r [kwyf gb;l ? c%av;yg' qdw k hJ aqmif;yg;rSm orRwOD;ode;f pdeef @J a':atmifqef;pk=unfw@kd udk tcsed ef nf;enf; ay;vdu k yf g? wu,fukd c%av;ygv@kd a&;vdu k w f ,f? +y;D awmh orRw?;ode;f pdet f pd;k &udk 'pHo;kH ck' eJ@ apmih=f unht f uJcwfaer,fv@kd vnf; a&;vku d w f ,f? 1? EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; v$wf/ rv$wfqdkwJhpH? 2? jynfwGif;ppf&yfpJa&; tjref vkyf/ rvkyfqdkwJhpH? 3? jrpfqHka&umwmaqmufvkyfa&; &yf/ r&yfqdkwJhpH? tJ'DokH;csufxJu jrpfqHka&umwmudpP tajzay:oGm;+yD? tpdk;&u jynfol@qENudk trSeaf v;pm;vdu k ef ma=umif; jyvdu k +f y?D axmufcrH w J pfraJ y;vdu k +f y?D

vGw+f idr;f csrf;omcGifh oDwif;uGswfvqef; 14 &uf (tzdwfae@) rGef;vGJydkif;avmufrSm orRw?;odef;pdef vufrSwfa&;xdk;xm;wJh vGwf+idrf;csrf;omcGihf trdef@xGufvmw,f? tarSsmf}uD; arSsmf&if; ESpfaygif;rsm;pGm 'arSsmfarSsmf olarm&&Smw,f' jzpfae=u&wJh rdbaqGrsKd;awG {&m0wDwkef;uvdkyJ 0rf ; om&$ i f j rL;oG m ;=uw,f ? {&m0wD u d p P r S m jynf o l w pf & yf v H k ; pd w f c srf ; omatmif aqmif&u G cf w hJ o hJ rRw}u;D udk tjynht f 0,H=k unf+y;D t&ift}urd af wGvakd wmhjzpfrmS r[kwyf gb;l vd@k aocsmayguf wGufqxm;=uw,f? wpfnvHk; tdyfraysmfEdkif=ubJ rdk;vif;atmifrenf;}uD; onf;cHapmihfqdkif;ae=u&w,f? wcsKdŒu ratmihfEdkifawmhbJ rdk;rvif;cifu axmifAl;0u oGm;apmih=f uw,f? a&mifeDvm+yD? +yD;awmh rkd;pifpifvif;+yD? axmifwHcg;}uD;yGihf+yD? tcsdefwefawmh ol w k d @ jyef v m=u+yD ? 'gayrJ h ol w d k @ xJ r S m ol w d k @ ygrvmbl ; ? t&if t }ud r f a wG v d k y J arSsmfarSsmfolarm&&Smw,f jzpf&jyef+yD? bma=umihfvJ? 'Drdkua&pDpepfudk ul;ajymif;zdk@qdkwm acgi;f aqmifEpS af ,mufwnf;tm;eJ@ r&Edik b f ;l ? ygwt D zGŒJ tpnf;ESpcf w k nf;vnf; raqmif&u G Ef ikd b f ;l ? jynfolvlxk trsm;pk}uD;&JŒaygif;pnf;tiftm;eJ@ 0dkif;0ef;vkyfaqmifzdk@ vdkw,f? txl;ojzihf ESpaf ygi;f ajcmufq,fausmf jynfwiG ;f ppfwu kd cf u kd af e&wJh wdik ;f jynfwpfjynftzd@k / wdik ;f &if;om;tm;vH;k eJ@ vufwEJG ikd zf @kd tifrwefta&;}u;D w,f? rjzpfraeudk &atmifvyk zf @kd vdw k ,f?

a&$jynfawmf*wd wf cH g; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

63


64

omrefjynfoal wGqwkd mxm; ESpaf ygif;ig;q,fv;kH vH;k wufvmorSstpd;k &wkid ;f udk wpf}udrwf pfcgawmif taumif;rajymzl;wJh rdrud ,kd wf ikd af wmif ar;vmorSs rD',D mwdik ;f udk }udKqdak =umif;/ 0rf;oma=umif;/ aus;Zl;wifa=umif;ajymwJth xd jzpfomG ;w,f? wu,fyg? ESpaf ygif;ig;q,fv;kH vH;k qef@usifbufu &yfcwhJ myg? awmfveS fa&;aumifptD pdk;&udk raxmufcHovdk/ jrefrmhqdk&,S fvpftpdk;&udkvnf; raxmufcHbl;? 1988 aemufyikd ;f tpd;k &awGuvkd nf; raxmufcbH ;l ? trsKd;om;nDvmcHukd raxmufcoH vd/k zGŒJpnf;yHtk ajccHOya'udvk nf; vufrcHb;l ? a&G;aumufyuJG kd raxmufcoH vdk ay:xGuvf mwJvh w$ af wmfw@kd/ tpd;k &wd@kuvkd nf; raxmufcbH ;l ? Edik if aH wmforRw}uD;eJ@ wjcm;xdyyf ikd ;f yk*Kd~ vfawGu 'Drdkua&pDpepfukd rjzpfrae taumiftxnf azmfr,fv@kd t}udr}f udraf jymaevnf; r,Hak o;bl;? apmih=f unhOf ;D r,fvdk@yJ qHk;jzwfxm;cJhw,f? txJ r S m usef & S d a e&pf w J h 88 rsKd ; quf a wG e J @ wk d i f ; &if ; om;acgif ; aqmif a wG [ m trsKd;om;jyefvnf &if=um;apha&;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;eJ@ 'Drdkua&pD wnfaqmufa&;twGuf ta&;}uD ; qH k ; aomh w pf acsmif ; ud k , f p D ud k i f a qmif x m;ol a wG jzpf w ,f ? a&$ j ynf a wmf *dwfwHcg;uaomhav; csufcwfxm;w,f? wpfacsmif;u a':atmifqef;pk=unfqDrSm&Sd+yD;/ aemufwpfacsmif;u orRwOD;odef;pdefudk a&SŒwef; wifxm;wJh wyfrawmfvufxJrSm&Sdw,f? 'Dae@ wyfrawmfacgif;aqmiftm;vHk;vdkvdk[m vli,fawGjzpfw,f? txJrSm&SdaewJh 88 rsKd;qufawGeJ@ t&G,fcsif; rwdrf;r,drf;awGvdk@qdkEdkifw,f?

armfueG ;f wifEikd wf thJ csdef olwdk@&G,fwlwef;wl vli,fawGcsif; tawG;tac:awG odyfjcm;em;=urSm r[kwfygbl;? ta&SŒawmiftm&Sa'orSm tcsrf;omqHk;jzpfwJh jrefrmEdkifiHudk qif;&JwGif;}uD;xJuqGJxkwf+yD; xdkufwefwJhae&mudk tjrefqHk;jyefvnf&&Sdatmif vkyfaqmifcsifpdwfawG vli,fwdkif;rSm&Sdygw,f? ppfajrjyifrSm vHkjcHKa&;OD;pm;ay; vkyfaqmif&wm obm0usw,f? 'gayrJh EkdifiHa&;udpPrSmawmh EdkifiHa&;udkom OD;pm;ay; pOf;pm;&ygw,f? 'Dtcsdef[m orkdif;rSm tvSnhftajymif;}uD;wpfcktjzpf armfuGef;wifEdkifwJh tcsdefjzpfw,f? wyfrawmfeJ@jynfol =unfjzLvufwGJr_ jzpfay:vmEkdifwJh tcsdefjzpfw,f? 'DtcGihfta&;udk vufvGwfrcHoihfbl;? trdt&/ & atmif,l=uygvdk@ wdkufwGef; Ed;_ aqmfvu kd &f ygw,f?

vlxkpdef0if;

(www.news-eleven.com/

64

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

rS&,laz: jyygonf?)


65

ucsijf ynfe,fonfjrefrmEdik if . H ajrmufyikd ;f awmifwef;a'owckjzpfygw,f/&rS ;f /w&kw/f ArmeJ@ trsm;pkuawmh ucsifvlrsdK;rsm;aexdkif=uygonf? ucsijf ynfe,f&dS rdik *f sm,ef+rKd @uav;onf w&kwEf ikd if , H el efjynf ESiehf ,ferdwcf si;f uyfvsuf &Sad om+rKd @uav;jzpfygonf/ ucsiv f rl sKd ;trsm;pkaexdik o f nft h jyif ucsit f rdsK;om;vGwaf jrmufa&; tzG@J (KIO ). ud, k yf ikd t f yk cf sLyfa&;e,fajrwckvjJ zpfygonf?

xl;c|efcsifayrJh a&G;cs,fciG rhf &Sod nfh æolrsm;

t,fvfEl;&m (L.Noora) 1994ckEpS f typftcwf&yfpv J u kd cf sed rf pS I ucsiv f w G af jrmufa&;tzG@J (KIO )rSq,fwef; ausmif;olausmif;om;rsm;tm;/ jrefrmtpd;k &ausmif;rsm;wGif oD;oef@pmoifcef;rsm;jzifh yl;wGyJ nm oif=um;cGifhay;onfh tpDtpOfrsm;&SdcJhonf? vGwfajrmufa&;e,fajr&Sdtxufwef;ausmif;om; rsm;u ucsifjynfe,f.f +rdK@awmfjrpf}uD;em;odk@abmf'gaqmifrsm;jzifhvma&mufaexdkif=u+yD; q,fwef;pmar;yGu J akd jzqd=k u&jcif;jzpfonf? 17 ESpef ;D yg;&yfpcJ o hJ nfh ucsiv f w G af jrmufa&;wyfz@JG ESihf jrefrmppfwyfw@kd . ppfyrJG ;D u 2011 ckEpS f ZGev f rSmawmh w[kex f ;kd awmufavmifvmygawmhonf/ 'DtwGuf&v'fu jrefrmtpdk;&taejzifh yl;wGJynmoif=um;cGifh tpDtpOfudk&yfpJcJhonf? aus;vufaeqif;&Jonfh ucsiw f ikd ;f &if;om;rdbrsm;onf rdrw d @kd om;orD;rsm;wuUov kd f 0ifwef;a&muf+yq D v kd #if &So d r#tukeyf aHk tm+y;D axmufyahH y;wwf=uonf? od@k aomfuw H &m;urdik *f sm ,ef+rdK@uav;&Sd ausmif;om;ausmif;oluav;rsm; bufur&SdcJhay? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

65


66

“pmar;yGo J mG ;ajzvd@k r&awmhb;l qdw k m” =um;wmeJ@ a=uuG0J rf;enf;oGm;=uwJh ausmif; om;ausmif;oluav;rsm;tzd@k u oem;p&mtjzpfygbJ / txl;ojzifh q,fwef;tausmif;twGuf vdktyfonfh pmtkyf/t0wftpm;/tqifoifhjyifum jrpf}uD;em;+rdK@odk@ c&D;OD;prSmyif jynfwGif;ppfyGJ a=umifhvSrf;xm; aomajcvSrf;rsm;&yfwef@cJh&onf/ jrefrmjynfwuUodkvf0ifcGifh tdrfrufrsm;u aqmif;&moD jrLESif;yrm vGifhjy,foGm;cJh&acs=u+yD? xl;c|ef/xufjruf/wdk;wufcsif=uaom ausmif;olausmif;om;tzdk@awmh jrefrmtpdk;&rS wGv J suo f ;D oef@ynmoif=um;ay;onfh tpDtpOfuzkd suo f rd ;f vdu k jf cif;a=umifh i,fpOfuwnf;rS&nf rSe;f xm;onfh q&m0ef}u;D q&m0efr}u;D rsm;jzpfcsio f nfh yef;wdik q f ;Hk &_;H cJ&h ovd/k jrefrmjynfwuUov kd f wuf&efpw d u f ;l vnf;ysuo f ek ;f oGm;cJjh yefonf? jrefrmjynfynma&;pepft& ZD0aA'bmomwGrJ ,l v#iaf q;wuUov kd 0f ifciG rhf &Edik af y? od@k ayrJh autdik t f kd ynma&;ausmif;wGif abmuaA' ynm&yf ESifh0dZ…mbmom&yfESpfckwnf;om&Sdaoma=umifh a&G;cs,fcGifhrsm;rsm;pm;pm;r&SdcJhyg? odk@ayrJh ausmif;olausmif;om;rsm;tzdk@awmh tdrfrufawGtawmifrusdK;cJh/ tem*wf twGut f aumif;qk;H jyifqif+y;D pmud}k uKd ;pm;usurf w S cf =hJ uonf? wdik ;f &if;om;wdik ;f &if;olrsm;jzpfonfh tm;avsmfpGm jrefrmpmudkodyfrydkifEkdifayrJh usefonfhig;bmomtwGuf *k%fxl;arsmfrSef;=uonf? odk@ayrJhjrefrmppfwyfESifh autdkiftdkppfwyfawmf wdk@.jynfwGif;ppfa=umifh ausmif;olausmif;om; uav;rsm;. 'kwd,t}udrf tem*wfaysmufqkH;cJh&jyefonf? q,fwef;udk vGwaf jrmufe,fajrxJ&adS usmif;rS qufvufajzqd=k urnfqjkd yefv#iv f nf; xGuf&Sdvmrnfhatmifpm&if;onf jrefrmjynfwGif;wGif w&m;r0ifpm&Gufwpf&GufjzpfoGm;rnfjzpf aom a=umifh a&G;cs,fcGifhr&Sdjyefyg? “tu,fI+idrf;csrf;a&;&vm&ifawmh jrpf}uD;em;ausmif;rSm jyefoGm;wufr,f xl;c|ef atmifjyefomG ;ajzr,f”qdak omtawG;jzifo h m ajzodrahf e&=uaom rdik *f sm,ef+rKd @rS ausmif;olausmif; om;uav;rsm;. a&G;cs,fcGifhr&Sd ayrJh xl;c|efcsifao;onfh æolrsm;?

t,fvfEl;&m

(L.Noora) 66

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


67

Edik if aH &; okw/&o

ta}umufw&m;rsm;eSihf ppfacG;jydwmW }uD;rsm; r&D&DxGef;+idrf; avmuwGif trSefw&m;udk rSm;aomolrsm;u a=umufonf? tvif;udk tarSmifu a=umufonf? 'gonf b,folr Sr+iif;Ekdifaom avmued,mr? odkhqdkygvSsif ta=umif;rJh rD'D,mrsm;udk a=umufaeaom/ +idrf;csrf;pGmarwWmydkhcJh=u aom bkef;awmf =uD;rsm;udk a=umufcJhaom/ oHwdkifrsm;aemufwGif b0udk ukefqHk;apzdkh rw&m; t+ypfay;cH&aom ,H=k unfcsuaf =umifh tusO;f uscaH e&olrsm;udk vGw+f ird ;f csr;f omcGiahf y;zdhk a=umuf&HGh aeaom orRw=uD;ESifhwuG t=uD;tuJrsm;udk rnfodkhwifpm;oifhygoenf;? +y+k yifa+ymif;vJaeyg+y[ D al om pum;udw k iG w f iG q f akd eygvsS uf axmifwiG ;f rSmt+ypfrphJ mG 'kuQcHpm;ae&aom oHCmawmfrsm;udk axmif0ifpmawGhzdkh udk,fusdK;rzufyJ ulnDaeaom tartdk =u;D udak c:,l owday;+cif;rsKd ;/ +ypf'%fru S sc+H y;D vGwaf +rmufvmaom oHCmawmfrsm;udk wnf;cdpk &m ausmif;r&Sad tmif vufcaH omolukd +crd ;f a+cmuf+cif;/ a+y;p&mvnf;a+rr&Sd oGm;p&mvnf; ausmif;r&Sd aom b0rsdK;a&mufatmif +yKvkyf+cif;rsdK;/ udk,ftdwfxJu pdkufxkwfay;&wmvnf; r[kwfygbJ edkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk;udk v$wfray;bJ csef&pfxm;+cif;rsm;onf rkom0g'udk vufwvHk;+cm; oH;k pGaJ erSe;f vlwikd ;f od=uygonf? +idr;fcsrf;aom edkifiHawmfudk wnfaqmufzdkh =udK;yrf;aeygonf[k +ynfoludka+ymqdkae ayr,fh t+cm;wzufwGif wdkif;&if;om;rsm;udk zrf;qD;owf+zwfESdyfpuff+cif;+zifh aoewfoH/ ,rf;eHrsm;vdSKifae+cif;udk +ynfolrsm;u auseyfpGm,Hk=unfaernf[k xifaeygovm;? edKiif aH &;tusKd ;t+rwfukd edik if w H umr &S &Szd hkd edik if aH &;vSnu hf u G t f +zpf oabmaumif;csif a,mif aqmifaeaom olrsm;tae+zifh rdrdwdkhudk,fwdkif ta=umufw&m;rsm;eSifh ydwfavSmifrdae onfrSmoem;p&maumif;vSygonf? udkrif;udkedkif. (49) ESpfa+rmuf arG;aehwGif a':pka+ymcJhovdk t*wdw&m;(4)yg;rS vGwfa+rmufolrsm;qdkvSsifwu,f vGwfa+rmufolrsm;+zpf+yD/ tusOf;rcsoifholrsm;udk rcs+cif;[m vnf; t*wdw&m;(4)yg;rS vGwfa+rmuf+cif;ygyJ? wedkifiHvHk;t*wdw&m; (4)yg;rSvGwfa+rmufvSsif wu,fvw G af +rmufaom edik if +H zpfyg+yq D akd om pum;udk tvGeEf pS o f ufryd gonf? t&yfom;tpd;k & wufvm+y;D 2 &uft=um tzrf;cH&ol/uv k or*~ vlt h cGit hf a&;t&m&Sd uifwmem; +refrm+ynfu+yef+yD; aemufwaehrSmaxmif 10 eSpfcscH7ol Adkvf=uD;a[mif; aersdK;Zif onfuse;f rma&;ta+ctae csKd , h iG ;f rSKv h t kd yfcsut f & oifah wmfvakH vmufaom aq;ukorSKu h ykd ifr& tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

67


68

onf h t a+ctaersd K ;eS i f h &if q d k i f a e&onf q d k v S s if t&yf o m;tpd k ; &rS a=unmcJ h a om usef ; rma&;raumif ; onf h tusOf ; om;rsm;ud k v$ w f a y;onf q d k o nf h ta+ymES i h f t vk y f qefhusifaeonfht+yif t*wdw&m;av;yg;xJrS rvGwfa+rmufedkifatmifydwfavSmifae=uonf[k qdck siyf gonf? Ak'b < mom0ifwikd ;f ud, k +f yKaomuHu, kd x fh H +yefvmavh&adS om oHo&mukd ,H=k unf=u onf? oHo&mudrk ,H=k unfaom vlwpkuawm h...bk&m;/w&m;/oC H m qdak om teEW*% kd ;f 0ifrsm; udkvnf; udk,fxdvufa&mufapmfum;zdkh 0efrav;cJh=uovdk udk,fh,Hk=unfcsuf/t,ltqESifh rudkufnD&HkrSs+zifh vnf;b0aygif;rsm;pGmudk yk'frtrsdK;rsdK;wyfI rw&m;ydwfavSmiftusOf;csxm;zdkh vnf;0efrav;cJ=h uyg? udk,fhpnf;pdrftm%mudk xdyg;rSmpdk;&HkESifh t+cm;aomb0rsm;pGmudk oHwdkifaemufwGif ESpfaygif; rsm;pGmydwfavSmifxm;cJh+cif;onf w&m;rSswrSKheSif hzDvmqefhusifaeonf[kqdkvSsif a+ymrnfo h u l kd xyfrcH sKyaf ESmifO;D rnfxifygonf? odahk yr,fh xdck sKyaf ESmifcb H 0aygi;f rsm;pGm. cHpm;rSK/ rsuf&nf/ emusifrSK/ olwdkhaemufuG,frS +ydKuGJoGm;aom rdom;pkb0rsm;pGm/ 'gawGtwGuf ud, k cf si;f pmw&m;qdw k mav; w=urd w f cg +zpfczhJ ;l ygovm;[k xdv k w l pkukd usrar;=unfch siyf gonf? wu,fawmhrw&m;rSKudk vufrcHcsifonfh ,Hk=unfcsufwck+zifh csDwufcJh=uaom tusOf;us cHae&olrsm;onf b,fvt kd +ypfrsKd ;udk usK;vGerf =d uo+zifh b0wckv;kH udk oHwikd af emufwiG f ukeq f ;kH cJ&h yg ovJqdkaom ar;cGef;udk ,aeh+refrmekdifiH. tem*wfudk OD;aqmifrnfholrsm;/ OD;aqmifaeolrsm;/ rdrdudk,frdrd +yefoHk;oyf0Hhygovm;? usGefruawmhrxifyg? vlwOD;wa,mufudk axmif'%f 21 ESpf/ 65 ESpfuscHapzdk h t+ypfay;0Hholrsm;onf rdrdudk,fwdkifaxmifxJwGif 21 &uf/ 65 &ufrSsaeedkifaom owWd&Sd=uyg&Jhvm;? udkrif;udkedkifuJhodkh urBmod 'Drdkua&pDacgif;aqmifwa,muf. 65 ESpfqdkaomaxmif'%ft+ypfuscH& aomt"du t+ypfonf oHCmudu k , kd x f v d ufa&muf &du k ef u S o f wf+zwf+cif;vnf;r[kw/f t+ypfro hJ l rsm;.b0udk zrfqD;csKyfaESmifESdyfpuf+cif;vnf; r[kwfygbJ/ +idrf;csrf;pGm+zifh +ynfolvlxktwGuf vdktyfcsufudk azmfxkwfay;cJh+cif;a=umifhygqdkvSsif 'gudkw&m;rSswpGm pD&ifcJh+cif;yg[k qdkedkifygrnfvm;? ,aehacwf vli,fwa,muftae+zifh rw&m;rSKudk vufrcHedkifaom trSefw&m;udk av;pm;+rwfedK;+yD; bmomw&m;udk av;pm;wefzdk;xm;onfh tem*gwfacgif;aqmifrsm;udkom awmif;qdck siyf gonf? ,Hk=unfcsufa=umifh tusOf;uscHae&aom udkrif;udkedkiftygt0if edkifiHa&;tusOf;om; tm;vH;k udk t+refq;kH rdom;pkEiS hf awGq h ckH iG ahf y;edik af pzdhk ud, k cf si;f pmw&m;av;xm;um oHo&mqdw k m a=umufwwf=uap&ef useG rf t=uaH y;vdyk gonf?

r&D&DxGef;+idrf; (r&D&x D eG ;f +ird ;f udk 1980 ckEpS w f iG &f efuek w f ikd ;f /ouFe;f useG ;f +rKd eh ,fwiG zf mG ;+rifchJ onf? tazemrnfrmS OD;ode;f xGe;f +zpf+y;D 2004 ckepS w f iG &f efuek pf ;D yGm;a&; wuUov kd rf b S &hJG 7Scd o hJ nf? 2009 ckepS rf , S cktcsed x f d t*Fvefeikd if v H ef'ef+rKd w h iG f ynmoif=um;vSsu&f o dS nf?) 68

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


69

tajymif;tvJ vlx. k jyif;jyaomqeNavm acgif;aqmif.qENavm 0if;jrifharmif

tajymif;tvJ jzpfwef&m pum;rsm; ajymvmaomtcg rnfonfh tcsuftvuf taxmuftxm; awGudk=unfhajymoenf;? qef;ppf=unfh&m rwlwmawGxm;jyD; wlwmawG wGJvkyf=u&atmif qdkaom a,bk,s E_wfxGufpum; avmufom awG@&onf? orweSihf awG@qk&H yku H yk*K~ v d af &;qefqef awG@aeykaH yguaf eonf? NLDygwDudk zsufodrf;xm;jyD;rS a':pk udkac:awG@+cif;rSm a':pk. udk,fpm;jyKw,fygwD udkwrif ao;odrf atmif vkyfxm;jcif; jzpfonf? NLD ygwD taxGaxGtwGif;a&;rª; taejzif awG@jcif;r[kwfyg? od@k jzpfI a':pktaejzifh pOf;pm;&rnhf tcsurf mS rdru d , kd pf m;jyK e,fyg,u f x kd ifomjrifom jzpfoifo h nq f o kd nfh tcsuyf if? Ttcsufukd ajym& onfrSm aqG;aEG;&rnfh tcsufrsm;/ tqifhqifh jrifhwufvmrnfh udpP&yfrsm;/ wpfckcsif; csdwfquf wuf& rnfh tpDtpOfrsm; /rdrd udk,fpm;jyKonfh &yf0ef;. oabmxm;/ axmufccH suf ponfw h @kd ajym&rnf tcef; a&mufonfh tcg qkyq f yk f udik u f ikd af jymedik b f @kd vdv k mygrnf? ,if;od@k &Si;f &Si;f vif;vif; pDrrH xm;ygu/ rdrb d uf. ,k=H unfpw d cf sr_ a'guw f ikd f aysm@acG oGm;eSid o f nf? tok;H cscjH zpfomG ;eSid o f nf? ckwzef =um;jzwf a&G;aumufyGJ &SdvmrnfjzpfI Zmwfvrf;u ydk&SKyfvmOD;rnf? TudpPtay: a&$@uGufawG tcif;tusif;opfawG ay:vmOD;rnf? tm%m&Sipf epf. tkXjf rpftjzpf2008 zG@J pnf;yku H ckd t k wdik ;f xm;jy;D ekid if aH &; tajymif;tvJ udpk Of;pm;ygu2010 a&G;aumufyu JG mv ,if;a&G;aumufyu JG kd tajymif;tvJ . tpqdjk y;D pdwu f ;l ,OfcJhaom trwfrsm; ,ck=uKHawG@ae&onfh 'kuQxuf tqrsm;pGm qdk;vmaom 'kuQyifv,fxJ wGif trwfrif;rsm;omru wdkif;jynfygepfoGm;ayrnf²? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

69


70

jrpfqkH a&umwmudpPwGif(2010) tpdk;&u acwW&yfqdkif;vdkufonfrSm wdkif;&if;om; aygif;pHk vlxk vlwef;pm;aygif;pkH uef@uGufoHrsm; qlyGufvmonfh tcsufu t"duusaom ta=umif;w&m;tjzpf ygaeonf? rjrifomonfh a&atmuf pD;a=umif;rsm;vnf;&Sdaeonf? w&kyef *g;=u;D u tydik cf snjf y;D rS vkyo f jzifjh znf&cufonf? ,if;udpPudk vm&Sif;jy&ef w&kwftpdk;&u zdwfac:xm;jyD? cufacsjyD ? w&kw=u f ;D uwzuf/ wwdik ;f jynf tk=H uv G mrnfuwzuf/ xdyyf ikd ;f Adv k cf sKyrf sm;twGi;f tm%mekid if aH &; yÉdyuQu wzuf/ r0a&pm pm;ae&onfh jynfov l x l t k vGet f uGsH qif;&JraJG wr_u wpfzuf/ jynfwiG ;f ppfukd Adv k u f svpkd w d f eSit hf aumuf=uaH eojzihf jynfwiG ;f ppfu avmifvsuf avmifqJrdk@ zkH;zdr&aom wif;rmonfh AdkvfcsKyfrsm;. twGif;pdwfu wpfrsKd;/ (2014) tmqD,HOuUX jzpfa&;u wzkH/ taemuf tkyfpkaxmufcHa&; omru/ w&kyf&efudk usm;uefekdifa&;u wpfrsdK;/ w&pfcsif; w&pfcsif; wif;=uyfvm ae&m/ wpfae@wjcm; tajctae qdk;vmrnfh oabm&So d nf? ,ae@ ekdifiHa&;. t"duta&;rSm t"rR,lxm;onfh jynfol@tm%m jynfol@ vufxjJ yefa&mufa&;yif jzpfonf? 'kw, d urBmppf twGi;f *smr%D wefc;kd xGm;pOf zufqpfe,fcs@J udk r[mrdwef idk if rH sm;u pd;k &G@H pdwef iS hf appeasement policy qdjk y;D tavsmah y; qufqcH hJ &m-temwjcm; aq;wjcm;jzpfjy;D aemufq;Hk [pfwvm zufppf0g'onf ol@tukov kd ef iS o hf l &k&mS ; us;l al usmpf pfwiG f Zmwford ;f cJ&h onf? tm%m&Sipf epf.atmufwiG f wlnaD om tm%m&l;p&du k rf sm; wxyfwnf;&Sad eonfukd txl; owdxm; It=uH xkwfoifhonf? w&kyfu jrpfqkHa& umwm &yfqdkif;onfh udpPa=umifh a'goaygufuJGvsu f&Sdonf? jrefrmedkifiHudk twdwf orkdif; wavSsmufvkH; i,fekdiftjzpf qufqHcJh&m ckrStmcHonf qdkjyD; Akdvfoef;a&GeSifh taygif; tygrsm; omru jrefrmjynfudkyg ocF%f;pmvSvS ay;vmOD;rnf? &Suf&rf;&rf;ekdifonf? tar&duefeSifh taemuftkyfpku Akdvfodef;pdeftpdk&. jrpfqkHa&umwm &yfqdkif;onfh qk;H jzwfcsuu f kd axmufcx H m;onf? TwGif yk=H urf; avmif;=unfyh gu tar&duef *VKeHk iS hf w&kyef *g;wd@k tm&Swu kd w f iG ;f yx0D ekdifiHa&; r[mAslL[m &kyfvkH;ay: vmygonf? w&k y f u ol p D r H x m;onf h twd k i f ; omjzpf v mygu &vmrnf h pD ; yG m ;a&; ekdifiHa&;tusKkd;pD;yGm;rSm tqrwef=uD;rm;aeI vufvGwfcHrnhf r[kwfovdk superpower .oduQmtuscHrnfr[kwfyg? Tta&;onf aoa&; &Sifa&;jzpfI Adkvfoef;a&$ Adkvfodef;pdef acgi;fcsif; &kdufcg ab;=uyfe=H uyfjzpfaeonf?k 70

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


71

cktdeNd,odk@ Adkvfodef;pdef oGm;rnfrSm ,if;udpPyifjzpfrnf? ta&SarSsmf&if; acsmufurŠm;awG@rS taemufjyef vSnfh&jyefonf? tm%m&Sif vlrdkufwdk@. Zmwfodrf;um; aysmf&$ifzG,fjzpfcJvS./ txde;f tuGwrf @J aom tm%m&Sif ,EW&m;. ed*;Hk onf rdrt d ukov kd ef iS hf rdro d m tedXm&kH b0odk@ a&muf&jrJjzpfon frSmekdifiHa&; ed,mr jzpfonf? tm%m&Sipf epf. Zmwford ;f onf &_yaf xG;vS./ jyif;&S. toufaygi;f rsm;pGm paw;&.? Ttajctae atmufwiG f taumif;buf tawG;vGeaf eygu tEW&m,fukd zdwaf c:ovdk jzpfomG ;rnf? jynfwiG ;f rSm tm%m& ppfAv dk /f ppfAv kd x f u G ef iS hf vlcsr;f omrsm;uwzuf/ ekid if aH &;twdu k t f cHtiftm; pkeSifh wdkif;&if;om; vufudkiftzGJ@rsm;wzuf/ ,if;twGi;f yÉdyuQvKS id ;f on q f uftm;aumif; aeqJjzpfonf? 2010 a&G;aumufyu JG ykaH z:ay;vdu k o f nfh v$waf wmf ekid if aH &;u trnfcrH sS omjzpfae? twdkuftcH tiftm;u 10µom&Sd v$wfawmfekdidiHa&;wGif tvkyfrjzpf? od@k jzpfI twdu k t f cHtiftm;pk. ekid if aH &; vufeufrmS vrf;ay:ekid if aH &;om &Sad wmhonf? vrf;ay:ekdifiHa&; (Streetpolitics) onfacwftqufquf okH;jrJokH;vsuf&Sd.? rJqEN&SifjynfolawGtwGuf r&kd;ekdifaom vufeufjzpf.? ,ae@tajctaeonfum; jynfyekid if eH ik q hf ufpyfjzpfxeG ;f aom jy\emjzpfvmonf? udk,fwGif;a&m*grSwqifh tyrSDvmjcif;jzpfI a&m*g taqmufttkH =uD;aejyDjzpfonf? ,if;jy\em=uD; ajz&Sif;&ef tiftm;yrm% =uD;=uD;rm;rm;vdk ygrnf? jyify=oZmtiftm; (Influence politics) udk tm;jznfhokH;rSom vdkcsifaomyef;wdkif a&mufeidk yf grnf? w&kyef *g;&efq, G f enf;toG,&f edS idk o f nf? ole@J vufwv JG yk ef idk rf nf@tpd;k & jzpfvmatmif t=uyfuikd rf nfvm;/ Oya'enf;vrf;jzifh avsmaf =u;awmif;rnfvm;/ 0vlrsK;d pkvufeufuikd w f yfz@JG udk vltiftm; vufeuftiftm;wdk;csJ@ay;jyD;oD;jcm; 0 jynfe,faxmif IpifjyKdif&yfwnfaprnfvm;/ xGef;jrifhekdif uJ@odk@ pD;yGm;a&;orm;awG arG;xkyfjyD; jrefrmhpD;yGma&;udk csKyfudkifrnfvm;/ vGecf o hJ nf2h 5eSpf uwnf;u odoo d mom w&kyrf sm; jrefrmjynfxJ 0ifa&mufvm=u&m &cdik jf ynfe,f xdawG@jrif ae&onf? ckvnf; 0ifqJjzpf&mtvkH; t&if;jzifh qufumqufum 0ifa&mufjyD; vltiftm; pD;yGm;a&;tiftm;aygif;jyD; pD;yGm;a&; us$efjyKrnfvm;? vlOD;a&zdtm;oHk;jyD; wdkif;jynfudkrsdKoGm;rnfvm;pdk;&drfp&maumif;vSonf? ckyiftusO;f om;6000ausm(f edik if a&; tusO;f om; 184 a,muf tygt0if) v$waf ejy/D odk@aomf edkifiHa&;tusOf;om; 1700 cef@usef ao;onfhtjyif edkifiHa&;tusOf;om; pum;vHk;udk roHk;yJ a&Smifxm;jcif;rS m pOf;pm;p&m jzpfaeonf? ucsief iS hf u&ifjynfe,fw@kd wGif ppf&edS jf rifx h m;jy;D wzufwiG f +ird ;f csr;f a&; vdck siyf jHk yvsuf wcsdK@aomwdkif;&if;om; tzGJh@rsm;udk awG@qkHaqG;aEG;jyonf? jrpf q k H a&umwm acwW q d k i f ; iH h x m;jcif ; rS m vnf ; obm0 ab;tEW & m,f u d k pdk;&drfIvnf;r[kwf/ jynfolhqENudk vdkufavsm vdkIvnf; r[kwf/ ra=ueyfoH qloHawGuwqifh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

71


72

edkifiHa&;tHwk vmrnf udkpdk;&dr faeI xkwfajym vm&jcif;jzpfonf? edkifiHa&;tajymif;tvJudk tm%mcsKyfudkifxm;olu avsmhay;wmudk apmifhjyD; awmif;rnfvm;/tcGit hf vrf;ay:cdu k f tajctae opfukd zefw;D wdu k , f rl vm; qdo k nfh ar;cGe;f onf ,ae@pdef ac:aeonfh ar;cGef;rsm;jzpfonf? ,aeŒedik if aH &;jy\em. ta=umif;&if;rSm jynfo@l tm%mu t kd "rRv, k x l m;Ijzpfonf? od@k aof 2010 a¶G;aumufyeJG iS fh ”tcsavmif;”qdu k m rsuv f n S @f jyvdu k &f m a¶GaumufwifajrmS uf vdkufaom tpdk;&jzpf oGm;onf? vlxkuwu,f wifajrSmufvkdufonfh ppfrSefaomtpdk;& [kwf&J@vm;qdkonfh Oya' abmif0ifr_ pHeiS =hf unfv h u kd af omtcg teSp rf ygyJ tumoufoufjzpfaeonfuakd wG@ekid o f nf? 2008 zGJ@pnf;ykHOya'eSifh ppftm%m wnfjrJa&; tumuG,fay;xm;jyD; ppfbk&if eef;qufoufqdk;&Snfap&ef usm;uef ay;xm;onf? TrSs tajccHtkXfjrpftcdkiftrm wnfaqmufjyD;rS tavshmhtwif; tay;t,l vkyv f monfrmS wu,fvm; [efjyvm;? ( tD*spfwGif orw rlbm&uf eSpf 30 =uma¶G;aumufyGJpepfjzifh tm%m,ljyD;rS vlxk wdu k yf aJG =umifjh yKwu f somG ;&onf?) (ajymcsifonfrSma¶G;aumufyGJ vkyfay;wdkif; 'Drdkua&pDr&ekdifqdkonfhtcsufyg?) tajymif ; tvJ o nf yuwd ed k i f i H a &;b0u awmif ; qd k a om tajymif t vJ vrf;pOfomjzpf&ygrnf? ,if;odk@ odjrifedkifpGrf;ud kedkifiHa&; todynmu tajzay;ygvdrfhrnff? ynmtjrifom jzpf&ygrnf? igod igwwftjrif r[kwfyg? jynfoal wmif;waom qENjyif;jyaom tajymif;tvJonfom ordik ;f vrf;opf ay: wGe;f yd@k ay;edkif vdrfhrnf? ,if;odk@r[kwfygu vGJacsmfaom tajymif;tvJwpfckom jzpfygvdrfhrnf? vlxak cgi;f aqmif tjzpfc, H yl gu vlxt k vdq k ENukd ud, k pf m;jyKjy;D taumiftxnfaz: bdk@wm0ef &Sdvm ygonf? (90 a&G;aumufumv vlxk. tvdkqENu/ bmvJqdkwm odvdrfhrnf xifygonf/) jynfo@l qENukd rsuu f , G jf yKjy;D acgi;f aqmif acgi;f ¶Gujf yKjcif;onf pdwu f ;l ,Of qefaom/ (od@k ) rSm;,Gi;f aom acgi;f aqmifro _ m jzpfygrnf?Edik if aH &; tuJjzwfcsuf nHzh si;f aom acgi;f aqmifr_ onf wdkif;jynfudk u,fwif&m ra&mufonfhtjyif 'kuQEGHtwGif; epfonfxuf epfap ygvdrfhrnf? EdkifiHa&; qdkonf aumif;vsifaumif; raumif;vsif qdk;zdk@om&Sdonf? =um;tajzr&Sdyg? av;pm;pGmjzifh.....

0if;jrifharmif ([pfwdkifbavm@pmrsufESmrSul;,lazmfjyonf?)

72

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


73

iSuaf ysmawmwef; vSn;f vrf;a}umif; ESihf &d;k ay:u avnSi;f jidrf;a0 (u) &d;k xJwiG af &r&Sad wmhonfw h ikd f udik ;f yif/ +cKH yifrsm;rSm xlxyfv f su&f adS eao;.? &d;k tv,fo@kd a&mufonftxd 0g;wHwm;xdk;qufoG,fxm;onfh “a&odrf” uav;rSm tumt&Hr&Sd? 0g;wHwm;av;ay:rS=unfhvsif av;zufav;wef 0ef;usifudk aumif;aumif; jrif&.? txl;ojzifh “acsmif;usdK;”’ &Gmuav;qDrS auGŒ0dkuf+yD; vmaeonfh ukuUdKyifwef;ESifh iSufaysmyifwef;udk tptqH;k vSr;f jrifae&.? 0g;wHwm;xdyo f nf vSn;f vrf;ab;wGiaf r;wifvsu&f . dS ? vSn;f vrf;ESihf rvSrf;rurf;wGif “bkef;awmf}uD;ausmif;” &Sdaeavonf? “a&odr”f av;ESiq hf ufo, G x f m;&m/ 0g;wHwm;ay:wGif wOD;wnf;xdik af epOf ukuKdU yifwef;/ iSufaysmawmwef;uav;qD vSrf;arSsmf=unfhrdonf? aemufxyf em&D0uf (odk hr [kwf) wem&Dcef@&SdvSsif xdkukuUdKyifwef;ESifhiSufaysmawmwef;uav;twdkif; vrf;avSsmuffvmaeonfh “ra'0D” udkusaemfawGŒ&rnf? xdktcg usaemfhESvHk;om;rsm; &kwfw&uf pdrf;pdkvef;qef; vmum vSn;f vrf;uav;qD}uK+d y;D =unfah erdrnf? iS u f a ysmawmwef ; tvG e f awmtk y f uav;xd y f / acgif ; jyL+yD ; xG u f v monf h vSn;f vrf;uav;ay:wGif aps;awmif;acgi;f &Gu+f y;D avSsmufvmaeonfh ‘ra'0D’ udu k saemfawGŒ&rnf? ajcaxmufwaJG vmif;cs+y;D xdik af eonfhf usaemfq h o D @kd 0g;wHwm;av;twdik ;f olavSsmufvmvdrrhf nf? +yD;awmh olonfvnf;usaemhfab;wGif ajcaxmufwGJavmif;csxdkifum ol@b0 wae@wm tawGŒt}uKw H csKd Œudak jymjyaeOD;rnf? 0g;wHwm;av;ay:wGifwOD;wnf;xdkifae&if; rae@wae@u ‘ra'0D’ ESifhpum;vufqHk uscJhonfh ta=umif;udkjzwfueJawG;rdawmh usaemfhrSm tvdkvdk+yHK;rdvsufom;jzpfoGm;&.? 'Dwcg ‘tkww f iG ;f ’jyef wuf+y;D +rKŒd e,f&;kH wGiG f ‘a':atmifqef;pk=unf’ ESiahf wGŒcGi&hf onft hf cg ‘ra'0D’odcsifonffhar;cGef;wcdsKŒudk ar;jzpfatmif ar;=unffhzdk@ usaemfydkif;jzwfxm;+yD;jzpfonf? 'grS r [k w f ‘ra'0D ’ ud k , f w d k i f u ‘a':atmif qef ; pk = unf ’ ES i f h a wG Œ qH k + yD ; ol o d c sif o nf h / ol a r;csif o nf h a r;cG e f ; ud k ud k , f w d k i f u d k , f u s ar;cG i f h & atmif }uKd d ; pm;+yD ; zef w D ; ay;&ef tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

73


74

usaemfpOf;pm;xm;cJh.? ukuUdKyiffwef;atmufwGif vlwa,mufvrf;avSsmufvmaeonfudk opfyifrsm;=um;rS aysmufvdkuf ay:vdkufawGŒae&.?/ iSufaysmawmwef;uav;ESifh ukuUdKyifwef;tul;wGifrl aps;awmif ; acgif ; &G u f u m vS n f ; vrf ; twd k i f ; vrf ; avS s muf v maeonf f h ‘ ra'0D ’ ud k usaemfawGŒ&avawmhonf? (c) “b,f v d k v J a ps;onf } uD ; qef e D & J Œ / aeyl a wmh r ,f a vuG m tck x uf x d roGm;Edkifao;bl;vm;” “&GmxJ c%oGm;vdu k w f mygarmif&,f udp&P v dS @kd .... [J.... [J.... ” usaemfu +yHK;+yHK;&$if&$ifjzpfaeonhhf ‘ra'0D’ . rsufESmudk=unfhum pdwf0ifpm;rdonf? “bmudpPvJ csJ*%ef;oGm;awmif;wmvm;” “tdk; r[kwfwmarmif&,f/ &GmxJrSmtokbulaiGvdkufaumufwmyg” “bm/ tokbulaiG/ b,folŒtwGufvJuG/ b,folqHk;wmvJ” “atmf/ nwke;f uarmifu h akd jymjyxm;wJh ‘Z&yf}u;D ’utbd;k }u;D tokbtwGuyf garmif&ŒJ / &GmxJrSmusreJ@em;vnfr_&SdwJh oli,fcsif;awGvdkufajym+yD;pkwm/ ESpf&mausmfawmif&w,farmif” nwkef;utdyf&mr0ifcif ‘ra'0D’ajymcJhonfh ‘Z&yf}uD;’&Gmutouf (60) t&G,f vl wa,muf. tokbudpPudkusaemfowd&oGm;.? ppfawmif;jrpf[kdzufurf; um;vrf;opf azmufvkyfa&; vkyftm;vmay;&if;u &kwfw&ufaoqHk;oGm;&onfh ‘Z&yf}uD;’&Gmu tbdk;tdk wOD;ta=umif;udk ‘ra'0D’uusaemfu h kd pDumyufu;kH ajymjycJ. h ? &GmwGif ausmaxmufaemufcHr&Sdonfhtjyif olESifhtwl vkyftm;vmay;ae=u&onfh Z&yf}uD;&Gmom;rsm;vnf; wvudk;oDwif; &GmESifha0;vHonfhae&mwGif vkyftm;ay;ae=u&ojzifh ‘tokb’udpPudk wifhawmifhwihfw,fjjzpfatmif rpDpOfEdkif=u? wmab;u+cHKHykwftpyf aeyluGif;}uD;xJwGif 0g;pifay:zsmESifhvdyf+yD; tavmif;pifjyifcJh=u&.? vkyftm;ay;tcsif;csif; wusyfwefonf ESpfusyfwefonfpkum/ teD;qHk;&Gmu "gwfpufiSm;+yD;zGifh&.? ‘ra'0D’u vk y f t m;ay;rsm;ud k aps;awmif ; acgif ; &G u f rk e f @ vd k u f a &mif ; &if ; u tok b ud p P u d k a wG Œ +yD ; pdwrf aumif;jzpfr[ d efwal vonf? “ uJ 'gqdk&ifvnf;xGufawmh aeylvdrfhr,f ” “ aetHk;armif/ armifhudkvnf; usru ajymp&m&Sdao;vdk@ ” “ bmjyKw,f” “ armifhudk ajymp&menf;enf;&Sdao;w,fvdk@ ajymwmygarmif&,f wuwJ rsufvHk; rsuq f efjyL;+y;D b,fvjkd zpfomG ;wmvJ ” “atmf / aps;a&mif;xGucf ge;D =uumrS bmrajymnmrajym pum;ajymp&m&Sw d ,fqakd wmh/ tH=hH ooGm;vd@k ygumG .... / uJ.... ajym bmajymrvd@k vJ” ra'0D u wJaygu0f wGiyf if ajcaxmufwaJG vmif;csxikd &f if; usaemfu h kd +yKH ;+y;D =unfah eonf? “armfpDwkef;wdk@ [dkcsDrif;wdk@u uAsma&;=uw,faemfarmif.... ” 74

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


75

usaemfu oJou J u JG =JG um;vdu k o f nfw h ikd f em;udrk ,HEk ikd af tmif jzpf&ojzifh olŒudk a=umif+y;D ai;=unfhaerdonf? &kwfw&uf bmajym&rSef;yifrod? “atmf.... 'Dvdkygarmif&JŒ / AD,uferfu [dkcsDrif;wdk@ w&kwfjynfu armfpDwkef;wdk@u uAsma&;=uw,faemf armif” “tif;.... [kwfw,f/ a&;w,fav/ tJ'g bmjzpfvJ/ rif;bmawG awG;aewmvJ” “ usr/ 'gudkpOf;pm;aewm=um+yDarmif&JŒ/ AD,uferfacgif;aqmif/ w&kwfacgif;aqmif awGu uAsma&;w,f/ uAsmudkcHpm;wwfw,fqdkawmh tu,fIrsm; usrwdk@&JŒacgif;aqmif uvnf; uAsma&;wwf&if/ uAsmudck pH m;wwf&if b,favmufrsm;aumif;vdrrhf vJv@kd ayg/h usru usrwd k @ &J Œ acgif ; aqmif u d k uAsma&;wwf a pcsif w ,f / 'grS r [k w f uAsmawG u d k aumif;aumif;cHpm;wwfapcsifvdkufwm t&rf;yJ armif&,f wu,fyJ” ra'0Dudk usaemf =ocs,l&avmufatmif jzpfoGm;&.? “ tJ'Dawmh ” “ tJ ' g... / aemuf ES p f & uf & S d & if armif t k w f w G i f ; ud k oG m ;&r,f r d k @ vm;/ a':atmifqef;pk=unfu rEWaav;utjyef tkwfwGif;&Hk;udk 0iftHk;rSmyJrdk@vm;/ tJ'g 'Dwcg armiftkwfwGif; oGm;&if usrvdkufcsifw,f/ a':atmifqef;pk=unfeJ@awGŒcsifw,f/ +yD;awmh ol@udk uAsma&;wwfovm;/ 'grSr[kwf uAsmzwfovm;/ uAsmcHpm;wwfovm;qdkwm ar;r,f/ tJ'g usrawG;aewm=um+yD/ usr 'DudpP t&rf;odcsifwmyJarmif&,f/ armif'Dwcg tkwfwGif;udkoGm;&if usrvdkufvdk@&rvm;[ifarmif/ usrvdkufcsifw,f/ vdkufyg&aparmif&,f ” ajymcsiw f majym+y;D usaemfEiS ahf qG;aEG;ndES id_ ;f auseyfumrS aps;awmif;acgi;f ay:wifum aps;a&mif;xGufonfh ra'0D. ausmjyifudkai;=unfhum usaemfhrSm oufjyif;csrdavonf? (*) awmtkyfuav;xJrS vrf;avSsmuf+yD; xGufvmaeonfh ‘ra'0D’ udk usaemfai;=unfh ae&if;u ‘ra'0D’ ESifhajym&qdk&rnfhpum;vHk;rsm;udk }udKwifpOf;pm;ae&jyefonf? trS e f p if p pf / ra'0D u d k , f w d k i f / tk w f w G i f ; &k k H ; ud k vd k u f v mEd k i f v S s if aumif;avpG[lIvnf;awG;rdonf? tckawmh tkwfwGif;&HHk;udkrvdkufvmEdkifcJhonfh ra'0Dtzdk@ ol o d c sif o nf f h ar;cG e f ; rsm;ud k b ,f a vmuf t xd pd w f v _ y f & S m ;pG m od c sif a ecJ h r nf u d k usaemfcef@rSe;f rdonf? ol@udk usaemfem;vnfonf? xdak e@utkww f iG ;f +rKd Œ trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzG J @ csKyf +rd K Œe,f & H k ; ud k ra'0D rvd k u f E d k i f c J h y g? ti,f q H k ; om;jzpf o l u xk d a e@=uumrS txufvSefatmufavSsmjzpfum &kkwfw&ufaeraumif;ojzifh ol@crsm usaemfESifhtwl tkwfwGif;&HHk;udkrvdkufEdkifcJhyg? olodcsifonfh ar;cGef;rsm;udkom a':atmifqef; qk=unfESifh awGŒonfhtcg ar;jzpfatmifar;cJhzdk@ usaemfhudk twefwefrSm&if; &GmwGifusefae&pfcJh.? &GmrSxu G +f y;D aemufwae@wGif a':atmifqef;pk=unfw@kd tzGŒJ usyJG &JG mG trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGJŒcsKyf&Hk;udk 0ifa&mufvmcJh=u.? trSefpifppf a':atmifqef;pk=unfESifhtzGJŒrSm usGJyGJ&Gmudk 0ifa&mufzdk@&eftpDpOfr&Sd? usaemfonfyifuaH umifaxmufrpGm a':atmifqef;pk=unfEiS hf awGŒ vdu k &f jcif;jzpfonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

75


76

a':atmif q ef ; pk = unf w d k @ . rl v tpD p Of u tk w f w G i f ; +rd K Œe,f & H k ; wG i f o m acwW 0ifa&muf&efpDpOfxm;cJhjcif;jzpf.? rlvtpDtpOfu tkwfwGif;&HHk;udk naeydkif;wGifa&mufrnf[k ta=umif;=um;&mu/ rarSsmfvifhbJ reufcif;wGifa&mufvmcJhojzifh/ xdkpOfu usGJyGJ&kH;wGifyif&Sdae aoonfhf usaemfrmS tkww f iG ;f od@k oGm;um a':atmifqef;pk=unfEiS ahf wGŒzd@k tcGirhf omcJ?h xd@k a=umifh a':atmif qef;pk=unfwdk@tzGJŒudk usGJyGJ&Hk;rSomxdkifapmifhaecJh&.? a':atmifqef;pk=unfEiS t hf zGŒJ onf usyJG &JG ;Hk wGif (5) rdepfrsS om um;&yf+y;D aemuf c&D;quf =u&.? pk+yHK0dkif;tHkvmonfh vlxkudkauseyfatmif tenf;qHk; pum;wpfcGef;awmh ajymay;yg[k tcrf; tem;rSL;vkyo f l usaemfu awmif;yefojzifh a':atmifqef;pk=unfonf um;ab;wGi&f yfum pum; wcGef;ESpfcGef;rSsom vlxkudk ajymqdk+yD; c&D;quf=u&jcif;jzpfavonf? wd k a wmif ; vS o nf h awG Œ qH k y G J u av;xJ w G i f / ra'0D o d c sif o nf h ar;cG e f ; ud k a':atmifqef;pk=unftm; ar;jref;zdk@&m tajctaeray;cJhyg? xdk@a=umifh usaemhfrSm ra'0DtwGuf pdwfraumif;jzpfcJh&.? ra'0D odcsifonfhar;cGef;rsm;udk ar;cGifhr&cJhonffhwdkif ol auseyfaprnfhypPnf;wckudkrl usaemf,lvmEdkifcJhonf[kqdk&ygrnf? &Gmodk@jyefvmonfh usaemfhvufxJwGif/ ra'0DESpfoufrnf xif o nf f h vuf u rf ; pmapmif w ck yg&S d v mcJ h . ? xk d p mapmif x J w G i f uAsmwyk ' f ygvmcJhaoma=umifhjzpfonf? xkduAsmudkjyum ra'0Dudk pdwfauseyfatmif ajzmifhzs&rnf[k usaemfawG;xm;cJ. h ? “a[;...... bmai;aewmvJ/ vlurkd jrifb;l vm;” “atmf/ [kwfom;bJ/ ta0;}uD;uwnf;u jrifygw,fuGm/ tawG;vGefoGm;vdk@yg?” ra'0D u awmif ; tvG w f u d k cg;wG i f v uf w zuf j zif h c sd w f u m 0g;wH w m;twd k i f ; avSsmufvm.? “uJ ajym a':atmifqef;pk=unfu b,fvakd jzvdu k o f vJ” “tdk tarmajyatmifxkdifprf;ygtkef;av/ ajymwmayghuGm/ vm'DrSm xkdiftkH;” “armif h u d k [k d ; ta0;=uD ; uwnf ; uvS r f ; jrif a ewmyJ usrtarmajy+yD ; om;/ ajymrSmomajymprf;uGm/ bmvJ / usrodcsifygw,fqdkrS armifu aps;wifaewmvm;” “r[kwf&ygbl;Asm” “uJ 'gjzifah jymav a':atmifqef;pk=unfe@J awGŒcJw h ,fr@kd vm;” “awGŒw,f tif; ...awGŒawmhawGŒw,f” usaemfu jzpfa=umif;ukefpifajymjyaepOf usaemfhab;wGif 0ifxdkifpOfu &$ifvef;wuf =uGaeonfh ra'0DrSm acgif;idkufpdkufcsum em;axmifaeavawmhonf? “at;uGm/ usrt&rf;odcsifw,fqdkumrS aemufwacgufawGŒrSar;r,fqdk&if olu b,fawmhrS aemufwacguv f mrSmvJ[if” “'gawmh rod b l ; aygh / rif ; od c sif w J h a r;cG e f ; ud k a':atmif q ef ; pk = unf ud, k w f ikd u f tajzray;vdu k Ef ikd af yr,f/h rif;pdwaf useyfavmufatmiftajzay;r,fh pmapmif wckukd armif,v l mchyJ gw,fumG / 'DpmapmifxrJ mS a':atmifqefp=k unfbmomjyefxm;wJh uAsmwyk'yf gw,f/ 76

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


77

rl&if;uAsmq&mu t*Fvyd pf ma&;q&m "&l;'D;,uf upfyvif;"wJh/ 'gudk a':atmifqef;pk=unfu bmomjyefxm;wm/ uJ... rif;odcsifwJh/ rif;jzpfapcsifwJhqENudk tajz ay;vdkufwJhoabm jzpfr,fv@kd armifxifw,f/ zwf=unhyf g” &dk;xJodk@acgif;idkufpdkufcs+yD;iHk@aeonffh ra'0D.acgif;rSm &kwfw&ufarmhvmum/ usaemhf vufxrJ S pmapmifujkd zwfueJq, JG v l u kd . f ? pmapmifukd pdwv f y_ &f mS ;pGmjzefŒ=unfah vonf? “'D...'Dvv kd yk yf gvm;armif&,f/ us...usrpdwv f y_ &f mS ;vGe;f vd@k / armifuyJtoHxu G +f y;D zwfjyygvm;[if/ usrem;axmifr,f/ ajz;...ajz;ajz;zwfaemfarmif/ atmifr,fav;/ tHh=ozdk@ aumif;vdkufwm usrb,fvdk em;vnf&rSef;awmif rodawmhygbl;armif&,f/ =unfhprf;ygOD; uAsmacgi;f pOfuvnf; “tu,fI” wJh armifzwfjyaemf/ a&mh...aoaocsmcsmzwf/ usrem;axmif r,f” usaemfu vnfacsmif;udk wcsuf&Sif;+yD; touf0atmif&SLum “tu,fI” uAsmudzk wfonf? &d;kd xJwiG f uAsmzwfonfh usaemft h oHrmS xifxif&mS ;&Sm;jzpfae.? &GmESirhf vSr;f rurf;wGif jzpf o jzif h vl o G m ;vl v mvnf ; r&S d ? &d k ; xJ o k d @ acgif ; xd k ; +yD ; 0if v monf h a qmif ; avrS m uAsm&Gwo f aH emufu uyf+y;D vdu k af e.? tu,fI rif;todik ;f t0dik ;f u wkev f y_ af jcmufjcm;+y;D 'gawG[m rif;a=umifhvdk@ 0dkif;0ef;tjypfwif=uwJhtcg rif;[m acgif;at;at;eJ@&ifqdkifEdkifr,fqdk&if... uAsmzwfae&if;u ra'0Dudk usaemfrodromtuJcwfonf? ra'0D.cENmukd,frSm usaemfh cENmud, k Ef iS yhf rkd x kd u d yfvmaeonfukd usaemfowdjyKrcd o hJ nf? tu,fI apmifo h ifw h t hJ csed u f akd pmifEh ikd +f y;D tJ'DtwGufvnf; rarmryrf;aeEdkifr,fqdk&if 'grSr[kwf rif;&JŒta=umif; r[kwfw&m; rkom;pum;=um;&wJhtcg rif;uvnf; tvdrt f nmawGe@J rwke@f jyefb;l qd&k if... usaemfv h ufukd qkwu f ikd v f monfh ra'0D.vufwzufrmS ydrk w kd if;usyv f maeonf[k xifrdonf? usaemfu usefuAsmydk'frsm;udk tm&HkjrSifh+yD;rS zwf.? tu,fI atmifjrifr_okcESifh qHk;&_H;r_'kuQawGudk }uHKawGŒ&wJhtcg wlnaD omavmu"Hw&m;awGygvm;&,fv@kd cH,x l m;Edik rf ,fq&kd if... uAsmzwfae&if;u/ usaemfhrSmtouf&SL=uyfovdkjzpfvm&onf? uAsmpmom;rsm;rSm usaemfEh v S ;kH om;tay: eif;zd+y;D wufvm=u.? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

77


78

tu,fI rif;todik ;f t0dik ;f u wkevf y_ af jcmufjcm;+yD; 'gawG[m rif;a=umifvh @kd 0dik ;f 0ef;tjypfwif=uwJth cg rif;[m acgif;at;at;eJ@&ifqikd Ef ikd rf ,fq&kd if... tu,fI wdak wmif;vSwhJ rypfy,fEikd wf hJ wrdepftwGi ;f rSm t"dy`g,ff&dvS wS hJ puUe@fajcmufq,ftjzpf toH;k csEdik rf ,fq&kd if ... tu,fI wdkawmif;vSwJh rypfy,fEdkifwJh wrdepftwGif;rSm t"dy`g,f&SdvSwJh puUef@ajcmufq,ftjzpf toHk;csEdkifr,fqdk&if ... aemufqHk;uAsmydk'f udkqufvuf&Gwfqdk&ef usaemfonftoufudkjyif;jyif;&SSL+yD; tm;,lvu kd . f ? +y;D awmhrS aemufq;kH uAsmyk'd u f &kd w G o f nf? uAsmyd'k t f qH;k wGif ra'0D. tajctaeudk tuJcwf&ef acgif;udkiJhvdkufrd.? “a[; ...” “[...[/ b,fvdkvkyfvdkufwmvJuGm/ bmjyKvdk@ awmif;udkypfcsvdkufwmvJ/ 'kuQygyJ wuwnf;rSyJ 'Davmufawmifjzpf&ovm;uGm/ jzpfrS jzpf&yav ’ ra'0Du &dk;xJodk@ vGifhusoGm;aeonfh acgif;ckykqdk;ESifh awmif;tvGwfudk=unfhum wa[;a[;ESifh atmfaeao;.? “usr t&rf ; 0rf ; omwmyJ a rmif & ,f wu,f h u d k t H = op&myJ / 'D u Asmud k a':atmif q ef ; pk = unf b momjyef w m/ [k w f v m;armif / usr0rf ; omvG e f ; vd k @ &k w f w &uf pdwfrxdrf;Edkifvdk@ awmif;udkv$ifhypfvdkufrdwmyg/ tH=op&myJ... tH=op&myJ ” &d k ; xJ o d k @ ck e f c s+yD ; aemuf +cH K yk w f r sm;ay: vG i f h u soG m ;onf h awmif ; ES i f h y k q d k ; ud k vdu k af umuf&if;u 0g;wHwm;ay:udk usaemfarmh=unfrh o d nf? ra'0Durl uAsmpm&Gufuav;udk udkifum pdwfvGwfvufvGwf atmf[pfaeqJ? 0rf;ajrmuf&$ifjrL;pGm atmf[pfvdkufonfh ra'0D. toHrSm &kd;uav;wavSsmuf auG@0dkuf+yD; ajy;aeavonf? ?

jidrf;a0 atmufwbkd m 26/ 2011 (vwfqwfpdrf;vef; ar$;jraom ae@&ufrsm;odk@) (www.sandaywe.blogspot.com rSul;,laz: jyygonf?)

78

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


79

tvGrf; / rD; / tdrf cif+idrf;opf

tckwavm cHEdkif&nfqdkwJh pum;vHk;ta=umif; tjyefjyeftvSefvSef pOf;pm;aerdw,f? vlwa,mufrSm cHEdkif &nfqdkwm &Sdygw,f? cHEdkif&nf&Sdwmxufudk b,folrS rausmfvGefEdkifygbl;? wcsKŒd wav odyef nf;wJt h &nft wGuu f awmh cHEikd &f nftjrifq h ;kH &S=d uygw,f? tJ'v D al wGuakd wmh oufvakH umif;olawGv@kd owfrw S =f uygw,f? usr cHEikd &f nfaumif;olawGukd tm;usczhJ ;l ygw,f? 'gayrJh usrudk,fwdkifuawmh xifoavmufcHEdkif&nf r&Sdyg? usrb0rS m rcH p m;Ed k i f a vmuf w J h tawG @ t=uH K awG & S d c J h y gw,f ? Oyrm ppfa=uma&;wke;f uayg?h usreJ@ axmuf vSr;f a&; tajctwifajym=uygw,f? tJ't D a=umif;t&mu usrwdk@ wefzdk;xm;wJh t&mawGeJ@ oufqdkifcJhygw,f? usr[m a'gorxdef;EdkifolwOD;jzpfw,f qdkwmudk tJ'DtajctaerSm udk,fhudkudk,f awG@&SdoGm;cJhzl;ygw,f? usru a'goudkxdef;+yD; avat;av;eJ@ aqG;aEG;Edik cf chJ siw f myg? 'k w d , tcsuf u awmh axmif u soG m ;wJ h usrud k cH E d k i f & nf a rG ; zd k @ tazh q D u pmwapmif&cJw h ek ;f uyg? tJ't D csed u f usr&JŒ pdwaf wGrwnf+ird w f hJ tcsed yf g? axmifusumptcsed /f rdom;pktajcysurf mS udk t&rf;pd;k &draf ecsed /f usr azazu “orD;a&...tjyifuvlawGtwGuf bmrS pdwfylraeeJ@ olwdk@rSm xrif; 2 eyf &Smpm;cGifh&Sdw,f? aeraumif; &if q&m0efqD oGm;cGifh&Sdw,f? orD;u axmifxJu auGs;wmawGudkpm;ae&wJh tcsdef/ aeraumif; &if q&m0efxHu ukor_awG &zd@k cufaewJh tcsed rf mS cHEikd &f nftm;udk oufvt kH jzpfarG;xm;yg/ ud, k &hf ŒJ a=umufpw d af =umifh ud, k &hf ŒJ vkyfazmfudkifzufawGudk 'kuQay;ol b,fawmhrS rjzpfygapeJ@” vdk@ azazu a&;ay; cJhwmyg? wu,fawmh tazh&ŒJ pma=umifh usr rsu&f nfruscsiaf yrJh rsu&f nfawGp;D uscv hJ @kd usrud, k u f sr aysmn h o H w l OD; jzpfw,fqw kd mudk vufccH &hJ zl;ygw,f? usr axmifoufwrf; 6 ESpaf usmrf mS wdu k yf aJG wGukd &ifqikd cf &hJ ygw,f? tJ'w D u kd yf aJG wGrmS bma=umifh ygcJhwm vnf;vdk@ usrudk ar;cJh&if pkaygif;tiftm;qdkwmudk ,Hk=unfwJhtwGuf ygcw hJ mygv@kd usr &J&0J 0hH Hh ajym&Jygw,f? usr oufvakH umif;vGe;f vd@k awmh r[kwyf g? wdu k yf aJG wGa=umifh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

79


80

bmrqdjk zpfomG ;Edik w f ,fqw kd mudk odcahJ yrJh pkaygi;f tiftm;eJ@ ajz&Si;f Edik cf &hJ if tqd;k qH;k jzpf&yfawGuae a&Smif&Sm;EdkifcJhwJh om"uawGa=umifhvnf; jzpfyg w,f? usr azazwd k @ 62 rsKd ; quf a wG x J r S m wcsKd Œ u axmif a wG r =umc%usayrJ h tvHrvSJolawG trsm;}uD;&SdcJhyg w,f? axmifqdkwm olwdk@b0rSm 'kwd,tdrfvdk@awmif ac:EdkifcJhwmyJav? olwdk@uawmh oufvHkaumif;cJhol awGyJaygh? usr azazvdk cH,lcsufrsKd;eJ@ rsKd;qufopfawGudk ysKd;axmifvdkolawGvnf; awG@&ygw,f? twGif; pnf;u 0ifwdkuf&rnfqdkwJh cH,lcsufeJ@ wyfxJ0ifoGm;cJhwJh olawGvnf; trsm;}uD;&SdcJhygw,f? tJ'DvlawGxJu rS jyefwdkufzdk@ tm;xkwfcJholu Adkvf}uD; tkef;ausmfjrifh wa,mufxJyJ ay:vmcJhygw,f?usefolawGb,fa&muf oGm;cJhygovJ? 'Dtajzudk tm;vHk;od=uygvdrfhr,f? aysmufoGm;cJholawG[m oufvHkraumif;wJh olawGyjJ zpf ygvrd rhf ,f? ud, k yf ikd t f awG;tac:udk &Sio f efatmif qufvuf rarG;jrLEdik cf o hJ al wGvnf; jzpfygw,f? aemifrsK;d qufawGxu J rSwrf w S &f & usrcifyeG ;f &JŒ rdwaf qGwa,muf &Scd yhJ gw,f? olu ykodrfom;jzpf+yD; '\edu aA'bmom&yfudk oif,lae&if;u twGif;pnf;u 0ifwdkufzdk@ qH k ; jzwf c suf c s+yD ; ppf w yf x J 0if c J h y gw,f ? ol w yf x J a &muf + yD ; aemuf y d k i f ; rS 88 ta&;awmfy}kH u;D ay:vmawmh ol@eJ@ ywfoufwhJ rdwaf qGawGu ol@tay: arsmv f ifch suf xm;cJyh gw,f? tk y f w csyf r jzpf a vmuf & if a wmif oJ w yG i f h jzpf r S m yJ q d k w J h arsmf v if h c suf e J @ yg? 88 ta&;awmfy}kH u;D aemufyikd ;f rSm oli,fcsi;f awG jyefqjkH zpf=uawmh vufzuf&nfqikd rf mS pum;ajym&if;u ol@&JŒ cH,lcsuftajymif;twGuf pdwfqwfwJh ,if;rmudk &Ju rD;acsmif;eJ@ x¶dkufwJhtxd jzpfoGm;cJhwmyg?twGif;pnf; xJu wdkufzdk@ qdk&ifawmh Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifhvdk oufvHkaumif;zdk@/ udk,fydkifcH,lcsuf cdkifrmzdk@awmhvdkygw,f? usrwdk@vdk oufvHkraumif;wJh olawGtwGuf tmrcHzdk@cufwma=umifh usr twGif;pnf;xJ0ifzdk@ b,fawmhrS rpOf;pm;cJhygbl;? &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D twGi;f yg0ifco hJ al wGuawmh jywfom;wJh vrf;a=umif;udyk J a&G;cs,f=uygw,f? olwdk@u axmifawGxJa&mufwJhtxd ppftpdk;&udk jywfjywfom;om; tmcHc=hJ uygw,f? ppfa=uma&;awGrmS ud, k &hf ŒJ ,H=k unfcsuu f kd jywfjywfom;om; ajymEdik cf w hJ v hJ u l trsm;pkyg? EdkifiHa&;tusOf;om;awGudk trdef@cswJh w&m;ol}uD;awGu tjypf&Sdvm;vdk@ ar;wJh ar;cGef;udk trsm;pku r&Sdygbl;vdk@ jyefajzcJh=uwJh olawGrsm;ygw,f? 'gayrJh tm;vHk;uawmh cdkifrmolawG r[kwfygbl;? tJ'DxJrSm ta=umif;trsKd;rsKd;eJ@ rcdik rf molawGvnf; ygvmcJh ygw,f? 1996 ckEpS u f Edik if aH &;tusO;f om; 20 ausmu f kd ESpw f ;kd vdu k w f hJ udpP&JŒ t"du yg0ifywfoufcJhol[m EdkifiHa&;tusOf;om; wOD;yJjzpfcJhwmyg? ol@udk ppftpdk;&u axmif'%f 51 ESpfudk oD;jcm;pD uscHapcJhwmyg? ol@&JŒ tr_awGu oD;jcm;pDawGjzpfvdk@ b,fvdkvGwf+idrf;csrf;omcGifh udkrS rcHpm;cJh&ygbl;? 'ga=umifv h nf; axmifxJ tae=umvmcsed rf mS ol@&JŒ cHEikd &f nftm; usqif;vmcJyh &kH ygw,f? cHEdkif&nf usqif;ae csdefrSm ol@&JŒorD;u 10 wef;pmar;yGJudk xl;xl;cGsefcGsefatmifjrifcJh+yD; aq;wuU o d k v f wuf c G i f h & vmygw,f ? t jyif r S m usef c J h w J h ZeD ; onf u d k v nf ; ol u oH o ,awG x m;vmygw,f ? 'D t ajctaeud k od a ewJ h axmif t &m&S d awG u ol @ ud k 80

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


81

toH;k csvu kd yf gw,f? axmifxu J owif;qufo, G af y;yd@k wJh yHpk aH wG/ owif;awGukd b,fvkd b,fykH &vmw,fqw kd mawG/ pmtkypf mwrf;awG b,fvx kd m;w,f? b,fvo kd iG ;f w,f? b,fvx kd w k w f ,f qdkwJh vSsKdŒ0SufcsufawG azmfay;&if ol@udk v$wfay;r,fvdk@ ajymawmh olu vGwfcsifwJh qENeJ@ ajymjycJhwm a=umifh EdkifiHa&;tusOf;om;wcsKdŒ ESpfwdk;oGm;cJh&ygw,f? wu,fhtjzpfrSefrSmawmh olvnf; tckxd vGwf ajrmufvmjcif; r&Sdao;ygbl;? usr&J Œ tawG @ t=uH K t& axmif r uscif u a&m axmif u aevG w f v m+yD ; rS a &m axmufvrS ;f a&;awGe@J qufqcH hJ &ygw,f? usr axmifruscifu e,fajrcHaxmufvrS ;f a&;qdo k u l usrtdru f kd r=umr=umvmwwf+y;D tdrrf mS &Sad ewJh usr&JŒ rdbawGe@J pum;vmajymwwfygw,f? tJ'DaxmufvSrf;a&;u pum;tawmfcsKd+yD;awmh ol@&JŒ wlrt&G,f/ orD;t&G,fjzpfwJh usrwdk@ vl i ,f a wG u d k ol @ taeeJ @ }uD ; yG m ;apvd k w J h ta=umif ; awG a ygh a v? usr&J Œ zcif u awmh axmufvSrf;a&;awG&JŒ ta=umif; aema=uaeolqdkawmh olwdk@udk pum;vnf;raxmufygbl;? ar;wcGef; ajzwcGef; avmufyJqufqHygw,f? tJ'Dtcsdefu usrom tcGifhta&;wpHkw&mudk awmif;cJh&if usrudk olwdk@bufu vkyfay;rSm jzpfygw,f? 'gayrJh usrqDuae olwdk@vdkcsifwJh owif;awGeJ@ usr&JŒ EdkifiH a&; *k%foduQmudk 0,f,loGm;rSmuawmh taotcsmyJ jzpfygw,f? EdkifiHa&;avmurSm v_yf&Sm;aewJh vli,f tawmfrsm;rsm;vnf; usrvdk =uKHcJh=u&ygw,f? oufvrkH aumif;Edik o f al wGuawmh vrf;w0ufrmS yJ jywfusecf hJ =u&ygw,f? usr axmifuaevGwf+yD; aemufae@rSm e,fajrcH axmufvSrf;a&; a&mufvmygw,f? usrud k tul t nD v d k & if ajymzd k @ eJ @ axmif x J r S m b,f v d k t ajctaeawG & S d v nf ; b,f o l a wG u sef a eao;vnf ; qd k w mud k a wG u d k vmar; wmvd k @ ajymygw,f ? usr axmifuaevGwfvmcsdefrSmu axmifxJudk ICRC 0ifaecsdefjzpfvdk@ bmrS rvdkbl;vdk@ usru ajymvdu k yf gw,f? axmufvrS ;f a&;uquf+y;D usrbmawGvyk rf ,fv@kd pdwu f ;l vnf;ar;awmh usru jrefjrefjywfomG ;atmif usr bmrS vkyzf @kd pdwrf ul;bl;vd@k yJ ajzvdu k yf gw,f? usr axmifuaevGw+f y;D 2 v t =um jALwD;r*~Zif;rSm 0ifvyk af wmh usrudk axmufvrS ;f a&;u awmfawmfwif;oGm;ygw,f? jzpfcsiaf wmh tJ'D r*~Zif;&JŒ t,f'w D mtzG@J rSma&m/ pma&;wJh pma&;q&mawGa&mu trsm;tm;jzifh Edik if aH &;tusO;f om;a[mif; awG/ Edik if aH &;eJ@ qufpyfoal wG jzpfaewma=umifah &m xkwaf 0olcifrsm zdtm;ay;cH&ygawmhw,f? 'DtawmtwGif; usrxHudk axmufvSrf;a&;awGeJ@ ywfoufaeolwOD;u r=umr=um vma&mufvnfywf+yD; usrudk axmufvSrf;a&;awGxHuae aESmif}udK;rJh tultnDawGawmif;zdk@ avmaqmf y gawmh w ,f ? usruawmh pd w f r 0if p m;bl ; vd k @ yJ J jiif ; y,f v d k u f y gw,f ? tJ'v D jkd iif;y,fvu kd Ef ikd w f mu usr odyo f ufvakH umif;aevd@k r[kwyf gb;l ? rdom;pktajctaet& usrudk axmufyHay;aeEdkifao;vdk@yJ jzpfygw,f? axmifuvGwfvm+yD; awmhrS rdom;pk &yfwnfzdk@cufcJvGef;vdk@ axmufvSrf;a&;&JŒ urf;vSrf;r_awGudk vufcHvdkuf&olawGtrsm;}uD; &Sad ecJyh gw,f? tck v nf ; orR w OD ; od e f ; pd e f & J Œ urf ; vS r f ; csuf u d k v uf c H + yD ; td r f j yef o l a wG u d k awG@ae&ygw,f?vwfwavm tdrf jyef=uolawG/ tdrjf yefvo kd al wGrmS wcsKŒd u pD;yGm;a&;t&aomf4if;/ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

81


82

usr axmifuaevGw+f yD; aemufae@rmS e,fajrcH axmufvrS ;f a&; a&mufvmygw,f? usrudk tultnDv&kd if ajymzd@ke@J axmifxrJ Sm b,fvtkd ajctaeawG&vdS nf; b,foal wGusefaeao;vnf; qdwk mudak wGukd vmar; wmvd@k ajymygw,f? usr axmifuaevGwvf mcsderf Smu axmifxuJ kd ICRC 0ifaecsdefjzpfvdk@ bmrS rvdbk ;l vd@k usru ajymvduk yf gw,f? axmufvrS f;a&;uquf+yD; usrbmawGvyk rf ,fv@kd pdwuf ;l vnf;ar;awmh usru jrefjrefjywfomG ;atmif usr bmrS vkyfzdk@ pdwfrul;bl;vdk@yJ ajzvdkufygw,f? usr axmifuaevGw+f yD; 2 v t =um jALwD;r*~Zif;rSm 0ifvyk af wmh usrudk axmufvrS ;f a&;u awmfawmfwif;oGm;ygw,f? jzpfcsifawmh tJ'D r*~Zif;&JŒ t,f'wD mtzGJ@rmS a&m/ pma&;wJh pma&;q&mawGa&mu trsm;tm;jzifh Edik if aH &;tusOf;om;a[mif; awG/ Edik if aH &;eJ@ qufpyfoal wG jzpfaewma=umifah &m xkwaf 0olcifrsm zdtm;ay;cH&ygawmhw,f? EdkifiHa&;t&aomf4if;? vufOD;r_ &vdkolawG ygovdk/ wcsKdŒu a&mufaewJh ae&mrSm &yfwnfzdk@ tcuf t cJ & S d a eol a wG v nf ; ygr,f x if y gw,f ? b,f v d k y J jzpf j zpf t&if 0 if E S i f h o l a wG & J Œ awG@qHak r;jref;cef;awGukd zwf&wm pdwrf oufomp&mawGawG@ae&ygw,f? wae@u rsuf E S m od & H k v l w a,muf u trwd k @ jyef 0 if o if h w ,f / ol w d k @ awmh jyef 0 if a wmh r ,f v d k @ qd k v mygw,f ? usruawmh bmrS ol @ ud k rwk e f @ jyef c J h y gbl ; ? bma=umifyh 0J if0ifaygah v/ ud, k t hf wGuaf =umifh ud, k , f =kH unfcw hJ hJ Edik if aH &;vrf;a=umif;}u;D wckv;kH raoGzDEdkifbl;qdkwm aocsm&JŒvm;qdkwJh ar;cGef;wckudk xyfjyefwvJvJ jyef ar;zdk@awmh vdktyfygvdrfhr,f? usr&JŒ ,Hk=unfcsufuawmh usr oufvHkaumif;ol wOD;yJjzpfcsifwma=umifh usr&JŒ cdkifrmr_ysufpD;oGm;rnfh b,fvdkvkyf&yfrsKd;udkrqdk &ifrqdkifwm taumif;qHk;vdk@ cH,x l m;ygw,f? usrwdk@ tdrfjyefrnfh tcsdefqdkwmu usrwdk@&JŒ ,Hk=unfcsufawGudk cdkifcdkifrmrm wnfaqmufEdkifrJh aESmif}udK;rJhwJh tdrfjyefjcif;rsKd;udkyJ apmifharSsmfaewmyg? tJ'Dae@udka&muf&if usrwdk@&JŒ rdcifEdkifiH&if;udk aysmfaysmf&$if&$ifjyefwJh Zmwfodrf;rsKd;udkyJaygh?

cif+idrf;opf (hae@opfr'D , D mrS)

http://www.naytthit.net/ 82

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


83

pmaya0zefqef;ppfcsuf

*sL;.0wˆKwdk pkpnf;rSEk pS tf yk f aEGO;D u|efrcspfaoma,musFm;rsm;ESifh tjcm;0wWKwdkrsm; pma&;q&mr *sL; ykEH ydS x f w k af 0 yxrt}udrf/ 1998 tkyaf & 1000 wefb;kd 1280usyf xkwaf 0ol OD;rdk;=unf/ trSwf387(u)/ & &yfuGuf/ '*kH+rdK@opf (ajrmufyikd ;f )&efuek ?f ta&mifrsm;ESifhupm;jcif;ESifh tjcm;0wWKwdkrsm; pma&;q&mr *sL; ykEH ydS x f w k af 0 yxrt}udrf/ 2003 azzg0g&D tkyaf & 700 wefb;kd 1100usyf xkwaf 0ol OD;nGef@aX;/ pdefyef;jrdKifpmay/ 23/at OD;aumif;vrf;/ =unfhjrifwdkif/&efukef+rdK@? (u) u|ef r cspf a oma,musF m ;rsm;ES i f h t jcm;0wW K wk d r sm;pmtk y f w G i f 0wW K wd k q,fhckESpfyk'f(17yk'f)yg0ifonf? 1994/ 95/ 96/ wGifa&;om;cJhonf 0wWKwdkvuf&mrsm;jzpfonf/ ta&mifrsm;ESiu hf pm;jcif;ESit hf jcm; 0wWKwrkd sm;pmtkyw f iG f 0wWKwq kd ,fah v;yk'f (14 yk'f )yg0ifonf? 1994rS 2000ckESpfxd ajcmufESpf twGif;a&;cJhonfh0wWKwdkrsm;jzpfonf? ESpftkyfaygif;/ 0wWKwdk okH;q,fh wyk'f (31 yk'f) jzpfonf? r*~Zif;rsm;wGifazmfjycJhonfh 0wWKwdkrsm;jzpfonf? jynfyEkdifiHrsm;odk@ Armjynfwdkif;&if;om;rsm;ta=umif;trsdK;rdsK;ESifha&mufvmcJh=u pOf rdrdwdk@zwf&_vdkaom tpmtkyfrsm;udk enf;rdsK;pkHjzifh rSm,lzwf&_=uonf/ ,QKtcgArmjynf bGm;rsm; trsm;pk a exd k i f & m+rd K @jya'orsm;wG i f Armpmtk y f q d k i f r sm; pm=unf h w d k u f r sm;yif a y: xGef;vmcJho+yDjzpfonf? xdk@jyiftcdsK@tifwmeuf0ufbfqdkufrsm;wGifvnf; Armpm pm=unfh wdkufrsm;&Sdaeojzifh uGefjyLwm zefom;jyifay:wGif zwf&_Edkif=ujyDjzpfonf? wcsdK@pmtkyft tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

83


84

a&mif;qdkifrsm;onf yifv#if 0ufbfqdkufay:wGif&SdaejyD rSm,lzwf&_ae=ujyDudk tm;&p&mawG@ &S&d ayonf/ bk&m;&Spcf ;kd pmtky/f ykw;D pdwef nf;/ pdww f efc;kd pmtkyrf sm;rSonf/ aemufq;Hk xkwf a0cJjh y;D pmtkyfrsm;txdjzpfonf? bmzwfcsifovJ zwfcsifwm tukefvkH;rSm,lzwf&_EdkifcJhjyD jzpfonf? pma&;q&mr *sL;. 0wW K pmayrsm;onf v nf ; jynf y &S d Armjynf b G m ;rsm; vuf x J od k @ enf;vrf;aygi;f pkjH zifh yso H ef;a&muf&v dS mcJh =ujcifjzpfonf? (c) pma&;q&mr*sL;onf pum;vkH;rsm;udk Ekdifeif;vSonf/ pum;vkH;rsm;udk rnfodk@okH; &rnfudkod&Sdem;vnfonfhtjyif/ pmzwfy&dowfudk o&kyfazmf&Sif;jy&mwGif4if;/ rdrdcHpm;r_a0 'em/ tawG;tac: tjzpftysuf tcsi;f t&mrsm;udk &Si;f jy&mwGif rnfonfph um;vk;H onf taumif;qk;H tvSq;Hk / txdrq d ;Hk / o&kyaf zmfEikd q f ;Hk jzpfonfukd a&G;cs,&f mY u|r;f usirf w _ iG f r[m0dZm… bG@J omru yg&*lbGJ@yif ay;tyf&vdrfhrnf/ Tr#a&G;cs,fr_tm;aumif;onf? pma=umif;rsm;zGJ@pnf;&mwGif xdkuJhodk@aom pum;vkH;rsm;ESifh zGJ@pnf;cJh&m ajymvdk onfhta=umif;t&m/ t"dy`g,fudk (ypfrSwfudk)a&muf&kHomru qGJaqmifEdkifpGrf;&SdcJhonf? 0wWK .yef;wdik f awmifxyd t f jrifo h @kd pmzwfow l ufvrS ;f &mwGif pma&;ol wnfaqmufxm;onfh a0'em jzifhjc,faom qGJaqmifr_tm;aumif;aom ta=umif;rsm;onf avScg;xpfrsm;om jzpfonf/ xdak vScg;xpfrsm;r&Syd gu yef;wdik t f jrifq h ;Hk od@k pmzwfoal &mufp&mta=umif;r&Sd awmhay? cHpm;r_vyS pum;vk H ; rsm;jzif h rwnf a qmuf y gu atmuf a jcavS c g;xpf wcsd K @rS m yJ pmzwf o l o nf aemufa=umif;jyefvSnfhqif;ajy;vmayvdrfhrnf/ *sL;onf pma=umif;avScg; xpfrsm;udkcHpm;r_ a&$a&mifjzifh awmufypGmwnfaqmufwwfavol/ wenf;tm;jzifh ta=umif;t&mwpfckudk pmzwfol. tonf;ESvkH;tdrfxJodk@ avsmueJ0ifa&mufoGm;&ef vS ypGmwifjy/ wifqufwwfol/ /( Beauty of presentation ) acsmarG @ ajyjypf p G m zG J @ pnf ; wnf aqmuf w wf o l j zpf o nf ? tm*pma&;q&mr/ xd@k a=umifo h u D ;Hk zG@J qifrt _ vSukd ol@0wWK wdw k ikd ;f vdv k w kd iG f awG@&jcif;jzpfonf? 0wWKtEkynmqdkif&m (yOP vuf ) arSmfvufydkif&Sifjzpf onf? olra&;om;zGJ@EGJ@aom ta=umif;t&mrsm;rSm omref vlwkd@=uKHawG@aecJhonfh vl r_a&;b0xJrS tjzpftysufrsm; yg0ifouJhodk@ pdwful;,Ofta=umif;t&mrsm; vnf;yg0ifonf? wenf;tm;jzifh vl@r_tzGJ@tpnf;0if wpkwzGJ@ wa,muf. wpdwfwydkif;&kyfykHv$mrsm; vSaom okd@r[kwf tusnf;wefaomvlr_ yÉduQrsm;/ tjzpftysufrsm;yifjzpfonf/ pma&;q&mr*sL; a&;zG J @ oD u k H ; r_ tvS q if , if w wf r _ a =umif h zwf I aumif ; onf / pmzwf o l . &if x J o d k @ jid r f h anmif;jiifomvSpGm avsmqif;wdk;0ifoGm;EdkifcJhonf? 0wWKwdkokH;q,fhwpfyk'fxJrS ESif;/ tcspf&J@tvS tcspf&J@ t&om/ pdrf;vJhndK/ ta&mif rsm;ESifh upm;jcif;/ nrD;usD;/ wwd,ajrmufnaecif;/jrif;pD;orm;wpfa,muf.rSwfpkrsm;/ jzpfwpif;.[mrdek /D ESpu f , kd cf /JG u|erf cspaf oma,musmF ;rsm;/ {&m0wDyjHk yif/ ponf0h wWKwrkd sm; onf zwfaumif;onfh xl;jcm;aomvuf&mrsm;jzpfonf[kqdk&rnf/ 0wWKwdk wdkif;wGifvlr_yÉduQrsm;udk az: jyr_ryg0ifIr[kwf/ yg0ifonf/ odk@aomf tHzG,f&mjzpfrnfhjyif;xefaom t"duusaom 84

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


85

yÉduQrsm;udk azsmhrSdef+yDd; odk@r[kwf zkH;uG,f+yD; rdom;pk0if tcsif;csif; rdwfaqG tcsif;csif; cspo f rl sm;tcsi;f csi;f =um;wGi&f adS eonfh rdwzf ufvrl _ yVdyuQrsm;rS ayguzf mG ;vm onfph w d cf pH m;r_ukd t"duxm;I xif&mS ;ay:vGiaf tmif oDu;Hk zG@J EG@J jcif;jzpfonf? tjcm;aomxl;jcm;csurf sm;vnf; *sL;wGi&f adS eonf/ pdwu f ;l ,Of tcsp0f wWKwrkd sm; onf tjcm;aom 0wW K wd k r sm;xuf yd k I zwf a umif ; onf q d k o nf h t csuf y if j zpf o nf ? pd w f u l ; pdwo f ef;ESizhf @JG EG@J r_rmS xdt k csp0f wWKwrkd sm;wGif ydI k tm;aumif;onf/ aemufxyfx;l jcm;csuw f &yfrmS 0wWKwdkxJrSm t"duZwfaumifrsm;udk yxremrfpm; “u|efawmf” “u|efr” jzifha&;onfu rsm;onf/ *sL;u cHpm;r_trsdK;rdsK;/ p&kduftrsdK;rsdK;/ touft&G,ftrsdK;rdsK;uGm jcm;onfh ol@Zwf aumifrsm;udk oludk,fwdkif0if;yl;+yD; u|efawmf/ u|efr emrfpm;jzifh xdrdatmif y,fy,fe,fe,f o&kyaf zmfjcif;jzpfonf/ Zwfaumifuv dk u kd rf aDS tmifa&;om; zefw;D Edik o f nf rSmpma&;om;jcif;twwf ynm=uG,f0r_udkazmfjyjcif;jzpfonf/ Oyrm “acgif;avmif;rsm;” 0wWKwdkxJrS “ndK” .ae &mwGif u|erf jzifh o&kyaf qmif/ o&kyaf zmf+y;D /jrif;pD;orm;wa,muf .rSwpf rk sm; 0wWKrS “wd;k ” /.ae&mwGif u|eaf wmfjzifh o&kyaf zmf&mwGi=f unfvifyo D umyD jyifvo S nfukd awG@&onf? (*) pma&;q&mr *sL; a&G;jc,faomta=umif;t&mrsm;uvnf; qdkcJh +yD;onfhtwdkif; ola&G;jc,fxm;cJah omZwfaumifrsm;. tvGr;f / taqG;/aomu/ a'go/ emusief musO;f ayguu f rJG /_ =unfEl;qGwfysH@r_ESifh 0rf;omvd_ufvSJr_paom b0a0'em cHpm;r_rsm;udka&;zGJ@jcif; omjzpfonf/ omrefvlom;0g'( Humanism )tqifhr#omjzpfonf[kqdk&vdrfhrnf/ wuf =uGaomvlom;0g'/ ( Active Humanism )vnf;tjcm;wzufwGif&Sdaeayao;onf/ 0wWK xJrS Zwfaumifrsm;onf/ rd k ; usa&$ u d k ewf b k e f ; rd k ; rsm;r[k w f E d k i f / rjzpf E d k i f / tb,f v l w ef ; pm; wG i f y g0if o l vl@tzGJ@tpnf;0ifjzpfovJ/ wuf=uGaomvlom;0g' tjrifjzifha&;zGJ@onfhtcg Zwf aumif.b0/ touf & S i f o ef r _ t wG u f &k e f ; uef & aom od k @ r[k w f r&k e f ; uef & aomb0 wd k @ ud k cGJjcrf;pdwfjzmr_awGygvm&rSmjzpfonf? vl@b0onf vlaer_pepf/ ukefxkwfpD;yGm;a&;pepfjzifh vkH;0ruif;onfhtjyifpD;yGm; a&;pepfxw J iG f wdu k &f u kd q f ufq/H wdu k &f u kd yf g0ifvy_ &f mS ;ae&onfb h 0jzpfonf? txl;ojzifh 1958rS ,ae@umv 2011 txd E S p f a ygif ; ig;q,f h o k H ; ES p f / &mpk E S p f w 0uf a usmf ppf t m%m &SifpepfatmufwGif tzdESdyfcH trsdK;om;vlxk toD;oD;onf vGwfvyfr_/ wnf+idrfat;csrf; r_/ 'Dru kd a&pDEiS hf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. ud, k =hf urRmud, k zf efw;D ESihf ud, k yf ikd jf yXge;f cGiw hf @kd qk;H &_;H cJo h nf? jynfwGif;ppf ajcmufq,fokH;ESpftwGif; eif;jym;vlxkonf/ ppf. aus;u|efrsm;jzpf vmcJhonf? ppftm%m&Sifvnfywf&eftwGuf ppfAsL&dku&uf ,EW,m;jzifharmif;ESifavonf xdk,EW,m;udk tzdESdyfcHvlxk. aoG;rsm;/ toufrsm;/ ac|;ESifhrsuf&nfrsm;jzifharmif;ESifcJh=u avonf? &mpkEpS w f 0ufausmv f monfh ,ae@umvtxd xdt k yk pf ;kd zdEydS o f (l ppftyk pf )k vlwef;pm; ESifh tzdcH/ jc,fvS,faoG;pkwfcH&aom vlwef;pm;t=um;wGif &efbufyVdyuQ ESifh wdkufyGJrsm;onf um;tawmrowfEikd af tmif}u;D rm;cJo h nf? Armjynfonf rsu&f nfaoG;yifv,fxw J iG f arsmaeaom wdik ;f jynf t&k;d awmifvykd cHk o hJ nfw h ikd ;f jynf/ v,form;/tvkyo f rm;/ atmufq;Hk v$mbG@J &ynmwwf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

85


86

wdk@.b0onf/ ppftm%m&Sifpepf. pGef@ypfypPnf; rsm;jzpfvmum vl@tqifhtwef;/ vl@wefbdk; vl@odumQ uif;rJch |wjf cKH usvmcJo h nf? tkypf ;kd jc,fv, S o f v l w l ef;pm;ESihf tzdEydS cf H tjc,ftvS,cf &H aom vlwef;pm;ESp&f yfonf rd;k ESiahf jruJo h @kd uGmjcm;vGe;f vSonf? tm%modr;f ,lxm;onfph pftyk f pkvufxw J iG f tcGiahf &;rSeo f r# tv#t H y,fjzpfaeonft h csed w f iG f 'Dru kd a&pDvw G v f yfciG Ehf iS hf +ird ;f csr;f a&;udk wpmpm[pfa=u;G awmif;qdak e=uonfh tzdEydS cf v H x l t k oD;oD;onf ppftm%m&Si. f aoewf ajymif;0a&S@wGif rkefwdkif;xJrS opf&Gufrsm;ozG,f a=uGcJh=uonf? b0aygif;rsm;pGm usdK;a=uysufpD; oGm;=uonf? xdx k akd omvlxb k 0udk a&;zG@J ygu a&;zG@J Iyif rukeef ikd af wmh/ &mZ0ifwiG cf o hJ nfv h x l t k jzpf vGwv f yfa&; 'Dru kd a&pDtwGuf wdu k yf 0JG ifc=hJ u&m xdv k x l k (&[ef;oHCm/ausmif;om;/vx l )k .*k%f a&mifajymifonfhowWd/ZGJ/udk,fusdK;pGef@vGwfay;qyfr_/ awmufajymifonfh ol&Jaumif;pdwf"gwfrsm; rSmvnf;a&;zGJ@Iyifrukefawmh/ 0wWKork'N&mjzpfxGef;vmyg vdrfhrnf? ol&Jaumif;wdk@aeaomwdkif; jynfxJwGif pma&;q&monf vGwfvyfa&;udkjrwfEdk;vGef;pGm wdkufyGJ0ifol&Jaumif;jzpfaernfqdkyg uxdak wmfveS af &; pma&;q&m.ordik ;f cef;onf jynfo@l pma&;q&mtjzpfEiS hf vif;yawmufvuf aerSmjzpfonf? od@k &mwGif *sL;.0wWKwkd rsm;onfacwfordik ;f pepf&idk ;f . tcsi;f t&mrsm;tarSmifacwf vlwdk@.vlr_b0rsm;/ vlwef;pm;wdkufyGJyÉduQrsm;udk vkH;0razmfusL;Edkifonfomru vkH;0rxif [yfEikd cf ahJ y/ acwfpepf. om;aumifv@l b0/ ordik ;f opfukd zefw;D Edik pf rG ;f aom vlxb k 0udak zmfvpS f zGJ@qdkonfh o&kyfrSef0g'(Realism )ESifhawmfvSefaom vlom;0g'/ wuf=uGaompdwful;,OftEk ynm0g' ponfph mayaumif;wGif &St d yfonfh *k%jf 'yfrsm;onf *sL;. 0wWKwpkd maywGif &Sm;yg;aom ypPn;f rsm;jzpfaecJo h nf/ od@k r[kwaf ysmufu, G af ecJo h nf? tcsdK@aompma&;q&mu ol.pmayjzifh=urf;wrf;&kef;=uGaom b0rSxGufajy;=uonf/ wdu k yf u JG kd xdecf sev f =kd uonf/ vlxw k u kd yf rJG sm; awmfveS af &;(ta&;awmfyrHk sm;) udzk ;Hk uG,=f uonf/ rdrEd iS rhf ywfoufovdk a=umcdik ;f xm;=uonf/ trSew f &m;udk rud;k uG,o f nft h jyif opPmazmufae =uonfhpma&;q&mrsm;onf/ vlxkv_yf&Sm;&mvrf;twGuf tEW&m,fjzpfaecJhonf/ pdwful;,Of0g 'ESifh tEkynmonf tEkynmtwGufomjzpfonf/ pmayonf pmayb0twGufomjzpfonfqdk aom t,ltqtawG;tac:udk qef@usiv f suf jynfov l x l . k awmfveS v f &_ mS ;r_rsm;udk }uKd q*kd % k jf yK aom wu,fyh uwd&yk b f 0udak zmfjyaom b0ud&k ifqikd af om vlwef;pm; tcspu f o kd ma&;jc,faom o&kyfazmfpmay0g'udk q&mr*sL;onf wcef;w¾rxlaxmifEdkifcJhay? tvSaA'ynm&Sif (tEkynm '\eynm&Sif) q&m'*kefwm&mu ol.tvSaA' usrf;wGifar;cGEf;xkwfcJhbl;onf udkowd&rdonf? “pma&;q&monf jynfolwdk@.&mZ0ifudk a&;olavm/ zk;H uG,o f al vm” [lIar;cGe;f xkwcf b hJ ;l onf? (C) *sL; .0wWKwdk okH;q,fwpfyk'f (31)yk'fxJrS “touf&Snf&Snfcifcifrifrif”ESifh “jr wdkufrStjyef”xdk@tjyif “ol&if;iSm;”0wWKwdk okH;yk'fudk txl;wvnfowdjyKrdonf/ “touf 86

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


87

&Snf&Snfcifcifrifrif”0wWKwdkonf q&mr*sL;a&;aeus pdwful;,Oftcspf0wWKrsm;xJrS vrf; cGJxGufcJhonfh0wWKjzpfonf? a&S;acwfaus;vuf ya'o&mZf,Ofaus;r_ESifh aus;vufpdwf"gwf udjk yefvnfazmfxw k f toufoiG ;f vdo k nfh trsKd ;om;nDnw G af &;qdik &f m&nf&, G cf su&f EdS iS ahf y vdrrhf nf/ ,if;&nf&, G cf suo f nf tifrwefaumif;ygonf/ ,ae@acwfwikd ;f &if;om; tcsi;f csi;f vlxt k csi;f csi;f touf & S n f & S n f c if c if r if r if j zpf z d k @ trsd K ;om;nD n G w f r _ r &S d & mu &S d & mod k @ wnf aqmuf E d k i f r S & &S d r S m jzpf o nf ? 1948 vG w f v yf a &;&+yD ; onf h a emuf q,f h o k H ; vt=umwG i f jynfwGif;ppfjzpfcJhonf? trdsK;om;aoG;pnf;nDnGwfr_ touf&Snf&Snfcifcifrifrif jzpfcJh&mrS jyKd ucJG o hJ jzifh ppfr;D awmufco hJ nf/ ,ae@tkypf ;dk zdEydS af eaomppftyk pf o k nf? jynfaxmifprk +yKd uGaJ &;/ wd k i f ; &if ; om;pnf ; vk H ; nD n G w f r _ r +yd K uG J a &;/ a=uG ; a=umf t vH x l + yD ; vG w f v yf a &;ud k a wmif ; qdw k u kd yf 0JG ifaeaom vlrsKd ;pktoD;oD;. vufeufuikd f awmfveS af &;ESihf 'Dru kd a&pDtiftm;pk rsm;udk tzsuform;rsm;[lI pGwfpGJzdESdyfwdkufcdkufaecJhonf/ vlrsdK;pkjyef;wD;a&;ppfudkzefwD; xm;onf? pm&if ; csLyf v d k u f v #if vuf o nf r S m ,ae@ppf t k y f p k j zpf o nf ? a&S ; a&S ; wk e f ; unD n G w f a&;wnfaqmuf&monf/ “a'gif;vef;}uD;”jzpfonf? ol@acwfol@tcg xdkodk@yifnDnGwfa&; wnfaqmuf&onf/ ,ae@acwfwGif jynfwGif;ppf&yfpJa&; jynfwGif;+idrf;csrf;a&; 'Drdkua&pD ESifhwef;wlnDr#cGifh/ udk,fh=urRmudk,fzefwD;cGifh&&Sdjcif;[lonfh a'gif;vef;}uD;jzpfaom touf&Snf &Sncf ifcifrifrif nDnw G af &;udw k nfaqmufEikd rf mS jzpfonf? *sL; .aus;vufb0 tzG@J tEG@J onfv+S y;D / arG@aysmfp&mjzpfaecJhonf? odk@aomf ,ae@acwfawmif;qdkaeaom nDnGwfa&;eJ@ touf&Snf&Snf cifcifrifrif od@k a&mufrvmcJah wmhay? xdk@aemuf “jywdkufrStjyef”0wWK/ ,if;0wWKwdk rsdK;cspfpdwf"gwftjynfht0&&Sda&;udk OD;wnfa&;vdka=umif; 0wWK. ed*kH;wGif *sL;uazmfjyxm;onf? ppftkyfpk (e0w/ etz/=uHhzGwf) .vlr_a&;OD;wnfcsufav;&yfxJrS rsdK;cspfpdwf"gwf&Sifoefxufjrufa&;/trsdK;*k%fZmwd*k%f jrif h r m;a&;ES i f h ,Of a us;r_ t arG t ES p f r sm;/ trd s K;om;vuQ % mrsm;raysmuf y suf a tmif xdrf;odrf;apmifha&Smufa&;/ æ qdkonfh( tjrD;tarmufrwnfhaom)v_H@aqmf0g'jzef@csDr_ESpfck udk wdu k &f u dk f (oG,0f u dk rf [kw)f axmufuv l u kd o f nfh 0g'jzef@0wWKwjkd zpfaeonf? txl;ojzifhtxufArmjynf +rdK@awmfrEWav;ajr/ rEWav;0ef;usifonf w&kyfwdk@ .pD;yGm;a&;ESifh vlr_a&;e,fcsJ@r_atmufwGif jym;jym;arSmufoGm;+yD[k vlxku rcHr&yf/ raus reyfjzpfum xdkodk@jzpfvmap&ef zefwD;cJhaom rsdK;cspfpdwf"gwftpOfxufjrufaeonfhtvm; uvdefusonfh ppftkyfpkudk jypfwifarmif;rJ usdefqJcJh=uonf/ trsdK;*k%fZmwd*k%fESdrfhusap um trsKd ;om;vuQ%mrsm; yaysmufwrd af umvmaponf? ppftyk pf u k u kd sed q f aJ e=uonfh toHrsm;onf [def;pnfaeqJjzpfonf/ r[kwfvm;? &efukef&Sd“trsdK;om;jywdkufudkvma&muf =unfh&_onfh {nf h o nf h . rl v taetxm;ES i f h vuf c H E d k i f p G r f ; &nf a y:rS m rl w nf + yD ; trsd K ;cspf p d w f "gwftjynfht0&&SdoGm;vdrfhrnf”[k pa&;q&mr *sL;u ol@0wWKwdk “jywdkufrStjyef”udk pm ok;H a=umif;wGiaf zmfjya&;om;cJo h nf? ESpfaygif;&maxmifcsD+yD; rdrdwdk@,Ofaus;r_ESifh rdrdwdk@e,fajrwGifaexdkifcJh/ aexdkifqJ jzpfonfw h ikd ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;udk ppftyk pf Ek iS hf azmufjyefaom tkypf ;kd olrsm;u 1949 u xJuyif tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

87


88

0ifa&mufusL;ausmw f u kd cf u kd af ecJ=h uonf? wdik ;f &if;om;vlxu k ,if;wd@k udu k sL;ausmf e,fcs@J olrsm; tjzpfemusnf;emusifcJh=uonf? Todk@qdkv#if e,fcsJ@ppftkyfpk. rsdK;cspfpdwf "gwf&Sifoefa&;avm/ tzd E S d y f c H w d k i f ; &if ; om;jynf o l v l x k . rsd K ;cspf p d w f " gwf u d k q d k v d k c sif o avm wu,f u zufqpfppftyk pf u k jynfye,fcs@J udk wdu k af e&jcif;r[kwf rdom;pk0ifwikd ;f &if;om; rsm;udk ppfu|ejf yK zdESdyfwdkufcdkufaejcif;jzpfonf? ppftkyfpku toHaumif;[pfaom a=uG;a=umf oHjzpfaeonf/ *sL; ajymonfh a&;onfhrsdK;cspfpdwf"gwf&Sifoefa&;onf tzdESdyfcHvlxkw&yf vkH;. &efoljzpfaom ppftm%m&Sif ppftkyfpk. uvdefuuspf rsdK;cspfpdwf"gwfudk &nfnGef; ykHazmfvdkygoavm/ xdo k @kd yifar;&vdrrhf nfxifyg&@J ? pma&;q&mr *sL;. “ol&if;iSm;”0wWKwdkudkvJar;&rnfh ar;cGef;rsm;&SdvmcJhjyefonf/ Armjynfajr,mpepf/ ajr,mjy\emrsm;udk wrifyJajymcdkif;xm;cJhavovm;/ wu,fht&Sd w&m;o&kyfb0jzifhvGJacsmfaeonfrsm;udk “ol&if;iSm;”0wWKwGifawG@&Sd&ayonf? “'Dv,fajr udkb,folydkifovJ” “armifarmif}uD;” xdkodk@azmfjyxm;onfh ta=umif;rsm;rSm pmrsufESm tjzLay:wGifxif;aeonf? wu,fu 0wWKwGifyg&Sdonfh ta=umif;t&mESifh Zwfaumif. azmfjycsuft& armifarmif}uD;onf v,fydkif&Sifr[kwf/ ol&if;iSm;vnf;r[kwf/ oD;pm;v,f orm;omjzpfonf? ajrydik &f iS }f u;D (ajr&Siyf a'o&mZf)rSm 1962 uwnf;uv,f,majr tm;vk;H udk ppfrdef@jzifhodrf;,lcJhonfh ppftm%m&Sif ppftkyfpkyifjzpfonf? 'g;rOD;cs ajr&kdif;ckwf xGif+yD;onfh ajropf,mopfrsm;tygt0if/ bd;k bGm;ydik v f ,f,majrtm;vk;H ppftyk pf ak jr&Siu f ydik q f ikd o f mG ;onf? v,form;rSefor# v,fydkif&Sif. oD;pm;v,form;b0okd@ avsmqif;oGm; cJh=ujcif;jzpfonf? ArmjynfwGif v,form; tv$mokH;v$m&Sdaeonf/ csrf;om/ tv,ftvwf/ qif;&Jv$m/ ol&if;iSm;rSmvnf; 0rf;pmqefodkavSmifxm;EdkifolESifh odkavSmifrxm;Edkifol[lI/ ESpfrsdK;&Sdonf? odkavSmifxm;EdkifolrSm ol&if;iSm; ig;axmifwGif wa,mufr#om&Sdayvdrfhrnf/ *sL;. 0wWKwdkxJrS armifarmif}uD;onf rnfonfhv,form;tv$mwGifyg0ifonf odk@r[kwf rnfonfhol&if;iSm;wGif yg0if a =umif ; razmf j ycJ h y g? wu,f v d k @ Armjynf a jr,mjy\emud k xif [yf o nf h v,form;b0o&kyfazmf 0wWKwdk wyk'favrsm;jc,foEkdifv#if pmzwfolwdk@ awmifhwr_tmv# udak jzapEkid b f , G &f m&Syd gonf? vlrsdK;pkH trsdK;om;vlxktoD;oD;. awmif;qdkcsufESifh [pfa=uG;oHonf acwf. awmif;qdkcsufESifh [pfa=uG;oHyifjzpfonf? ppftm&Sifpepfzsufodrf;a&;/ 'Drdkua&pDa&;/ vGwf vyfa&;ESifh wef;wlnDr#cGifh&&Sda&;wdk@onf/ acwf.yJhwifxyfjrnfa=uG;aeonfh awmif;qdkoH rsm;yifjzpfonf/ vlr_b0e,fy,fxJwGif usifvnfv_yf&Sm;aeaom/ pma&;q&mrtm; acwf .awmif;qdo k /H [pfa=u;G oHrsm;u yJw h if&u kd cf wfvsu&f o dS nf? a=umcdik ;f Iaecsio f maernf rodusKd ; usifjyKcsifomjyKaernf/ acwf.wdkufyGJrsm;xJrS awmif;qdkr_rsm;uvd_if;wHydk;rsm;tjzpfpma&;q&m &Sd&modk@ a&mufvmpjrJjzpfonf?

aEGO;D

atmufwbkd m 3/ 2011 88

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


89

21-9-2011ae@urS pmtkyf rdwfqufyGJusif;y+yD; aps;uGufudk 0ifa&mufvmonfh ,ckpmtkyfrSm q&mra'0Doef@pif pDpOf+yD; tEkynm&Sif50ausmfwdk@. {&m0wDESifh ywfoufaom vuf&mrsm;udk jyefvnf pkpnf;xm;aom pmtkyfjzpfygonf? trSmpmrsm;wGif OD;tkef;(urBm ajrcspf o l ) u {&m0wD u ay;qyf Ed k i f w mxuf yd k r d k x k w f , l o H k ; pG J w mrsd K ; rjzpf z d k @ qd k w m jrefrmjynfow l ikd ;f &J h ordik ;f ay;wm0efyg[k owday;xm;ouJo h @kd vlxpk ed 0f if;uvnf; jynf+rKd t h eD;wGif aomifjyif}u;D xGe;f +y;D jynfacsmif;omqdu k m yGaJ ps; }u;D jzpfaeyHu k kd a&;om;+y;D {&m0wD udu k ,f=uyg[k qdo k nf? {&m0wD j rpf . rl & if ; trnf r S m &mADrSvmum yef*syfjynfe,fwGif; Airavati jrpftrnfrS,lxm;+yD; Airavati ({&m0%f) qifr.trnf ESifhywfoufonf[k q&m0if; vwfu&Sif;jyonf? q&matmifrsdK; uawmh 'jrpfqHkudk wul;wu vma&muf=uolawG =um;rSm aemifwpf ae@twGuf E_wfqufolawG b,f a vmuf r sm;vd r f h r vJ ' [k pOf ; pm;+yD ; jrpfqHkwnfhwnfha&pyfrSm "mwfyHk&dkufolawG aemifb,fae&m[k ajymEdkif=urnf r[kwf[k qdo k nf? uAsmrsm;wGif q&maeodkufu +rdKhudk wd k u f p m;rnf h {&m0wD E S i f h pD ; csif ; xd k ; &yH k u d k zGJ?qdkxm;+yD; q&m tHharmifu 'jrpfuawmh jzpfcsif&m jzpf/ olcspfwJhyifv,fqD/ csDrSmyJ' [k qdo k nf?armifaoG;opfu tar'uifqm'jzpfae +yD[k wif pm;xm;ovdk armifatmifyGihf. uAsm&S n f w G i f v nf ; 'aAmf v *gjrpf &d k ; u yef;csDum;xuf ckacwf {&m0wD tjzpfqdk;vS csnfh'[k jrnf wrf;xm;.? xdk htwlq&maZmf*sD . 'tvdk tdyk ehJ if;&,f/ rif;vl vSnphf m;'qdo k nfu &DaeEdki f tckrS awG; p&m jzpf&onf? udv k ekd aD cwf{&m0wD udka&;zGJ h onfh q&m}uD;a&$Oa'gif;. vuf&mwGif yxrjrpfusOf;wGif oabFm jzwfoGm;csdef opfyifrsm;u oabFm udkrdk;aeonfxif&+yD; arsmufESifh aus;iSufwdk@ qlnHum pum;ajymI yifr=um;&yHkudk vGrf;p&m zwf& onf? {&m0wDudkzGJ haom ody`H armif0/ armif0À/ wdkufpdk;/ av; jrifw h @kd . vuf&mrsm;tjyif jrpfqu kH kd a&;zGJ ah om nDyak v;. rSww f rf; udv k nf;zwf&+y;D ,if;txJwiG f jrpfqHkausmufcJudk tvSouf oufomru rD;ysufcsdef za,mif; wkdifxGef;zdk@ cyfjym;jym; &Smaumufaom tar vlxka':trmudkvnf; jrif&onf? q&m ql;iSufuawmh {&m0wDxJ

{&m0wDudkawmh rvGrf;csifyg aqmif;yg;rsm;ESifh&opmpkrsm;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

89


90

a&$cGswf"mwk aq;0g; rsm; pGef@ypfaejcif;rSm udk,fhaomuf a&tdk;xJ udk,fwdkiftqdyfcwfae jcif;[k pGypf x JG m;onf? q&mcsppf H 0if;u urf;yg;rsm;udk zJah jcw G u kd f pm;aom usm;}u;D {&m0wD udk zG@J &mwGif opfawmrsm; ckwo f nfh twGuf urf;yg;ausmufrsm; ae@ tylveG f ntat;vGe+f y;D usKH ch snyf cG snjf zifh oJr_efb0a&muf&yHk/ ,if;oJr_efrsm;a=umifh jrpf=urf; jyifjrifhwuf+yD; rmefzDaomif;usef; vmyHk/ opfyifpdkufysdK;jcif;jzifhom jrpfudk xdef;ausmif;EdkifyHkwdk@udk &Sif; jyxm;onf? xifatmifausmf. aqmif ; yg; wG i f jrpf q H k a usmuf r sm;u ord k i f ; 0if j zpf y H k / w¶k w f u sL;ausmf o l r sm; jrefrmbk&ifwyfESifhwdkuf+yD; twHk; t&Hk;ao+yD; erfhwD;&Gmwpfzufurf; wGif vlaotavmif;rsm; pDxm; ouJo h @kd jrif&yHu k kd "mwfyEkH iS w hf uG awG &h onf? ,ae@wkid f w¶kwf aoausmuf[k ac:onf[k qdk onf? rjrpdrf;u o,HZmwrsm; ysufpD;ae+yDajym¶Hkjzifh wm0efraus/ enf;vrf;&SmazGwifjy+yD; trdajrudk apmifah &Smuf&rnf[k axmufjy xm;onf? q&mrao;rdeu f a&S; pmqdw k @kd {&m0wDuzkd @G J qdkyHkudk pk aqmif;wifjyonf? ypPKy`ef{&m0wD qdkaom tydkif;Y 0if;vwfESifhZl;Zl;rGefwdk@. ucsifjynfe,fESifh jrpf}uD;em;zGJ h armifudkudk-tr&yl&. {&m0wD apmifha&Smufaomjynf+rdK h q&m ae0if;jrif. h Edik if w H um+rKd rh sm;. wnfaeyHrk sm;ESi, hf OS jf yaom rEWav; ESihf {&m0wD/ a&$Om%faZmf. rEWav;0ef;usif{&m0wD.udkif;vkyf ief; tif;vkyfief;ponfwdk@udk +idrf; csrf;pdrf;vef;. {&mtvS "mwfyHk ESifhuAsmwdk@ESifh ,SOfwGJcHpm;cGifh&yg onf? qufvufI rEWav;rS waumif;odk@qefaom c&D;rSwf wrf;udk a&;onfh =u,fpifjrpfu tom;0gjzpfaewJh {&m0wD[m aomifawGeJ@ a,mifudkif;aew,f' qdkaom armifeDOD;. uAsmudk trSwfw&jzpfaeonf? aZmfrif;Edkif .'%f&m'%fcsufawGeJ@ &mZ0if xJuowkd@orD;Y a&$vDjrpfwGif a&$ usif=uI {&m0wD/ oHvGif/ csif ; wG i f ; wd k @ rS m a&$ u sif j cif ; ud k ouf q d k i f &mu uef @ owf y d w f y if y H k / {&m0wD r S a&tm;vS s yf p pf x k w f , l r nf h owif ; ES i f h jrpf r S a &tm;vS s yf p pf x k w f , l j cif ; a=umif h o,HZmwom;ig;qHk;&H_;/ jrpfa&npfnrf;ojzifh rJacgif txufw¶kwfESifhatmufxkdif;wdk@ t=um; tjiif;yGm;&yHw k @kd udk azmfjy xm;onf@jyif jrpfuaeacsmif;/ acsmif;uae vH;kH 0uG,af ysmufomG ; wmrsKd ; rjzpfzdk@ [k ylyefxm;&m ,if;rSm pdwWZqefpGm ta=umif; rJh r[kwfa=umif; armifomcsdK. 0g;bavmufaomufjrpf aoqH;k jcif;ESihf 0g;bavmufaomufuhJ ok@d yif ESpx f yfoabFm}u;D rsm;jzwf oef ; zl ; &m vuf c k y f u k e f ; teD ; rS rk w f jrpf v nf ; aoqH k ; aysmuf u G , f o G m ;& onf u d k {&m0wDudkawmhrvGrf; csifyg aqmif;yg;&Sif armifprf; at;(oJukef;)u azmfjyxm;jcif;wdk@ u tck d i f t rmouf a o jzpf y g onf ? [d r 0EW m rS jrpf z sm;cH a om tm&S jrpf u d k ; pif ; teuf rd k i f 1 238rd k i f & S n f + yD ; urB m ay:rS m 33pif ; ajrmuf t&S n f qH k ; jrpf jzpf o nf h {&m0wD u d k wxdwx f w d af pmif=h unfah e&ol atmifpnf[ed ;f uvnf; urBm wpf0ef; a&a=umifh aomua&muf &olrSm 1995wGif 228 bDvD,H&dS+yD; 2025 jynfhESpfrSm 629bDvD,H txd &dSvmrnf[k owday;xm;ygonf? aZmfaX;vGif.aqmif;yg;Y vGef cJhaom ESpfoHk;av;q,fu opf rsdK;pHk/ opfcGrsdK;pHktjyif uGsef;euf/ opfar$;/ opfrif;wdk@omru awm =uuf/ a'gif;/arsmuf/ acs/ ajymif ponf r sm;&d S c J h + yD ; a&r_ e f a &r$ m ;rsm; wa0ga0gjzif h tvG e f o m,mcJ h a om jrpf q H k w G i f ,kefawmif&Smr&jzpfaeonfh ypPKy`efY a&$wl;puf}uD; rsm;rS rD;cdk;aiG hrsm;/ ,dkpdrf@qDrsm;/ " m w k •¶ykd f=uiG ;f rsm;/ vkyif ef;csJ &h ef &Si;f vif;cHae&onfh opfawm}u;D rsm;udk =unfu h m tem*wfukd 90

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


91

jrifa,mifpdwfarm&if; E_wfqufcJh yHku ae&pfawmhjrpfqHk[k jzpf onf? armifprf;at;(oJukef;)u ajrmufe0if;qnfaqmufz@kd uGse;f ysO;f uwd;k awG bl'Zkd mjzifx h ;kd cJo h /l ykord rf &kH mG vrf;twGuf opfyifawG vSJcJhol/ &efukefjynfvrf;twGuf ausmufxkwfpDrHudef;rSm awm awG&Sif;cJholtjzpf rdrdudk,frdrd obm00ef;usiyf supf ;D atmif vkyf rdov l m;[k ppfaq;ar;jref;rdyu kH kd azmfjy+y;D {&m0wD[b kd ufurf; onfbufurf; vrf;avSsmufI& aomtjzpf r}uHKcsif[k qdkxm; onf? autrfu {&m0wDudk 1998 u pHq k if;cJo h nfh pmayc&D;pOfwiG f yg0ifco hJ l q&maX;armifukd awG? qHak r;jref;xm;+y;D q&mu jrpfrsm; onf EdkifiH. aoG;a=umjzpf+yD; aoG;vnfywfpD;qif;r_ &yfqdkif;vSsif aoukefrnf[k qdx k m;onf@jyif jrpf acsmif;/ tif;tdik /f a&uefa&wGi;f zsuq f ;D jcif;onf ud, k ahf owGi;f ud, k w f ;l jcif;rd@k 'Davmufru kd o f rl sm; r&dyS gapeJ@[k qkawmif;a=umif; ajymxm;onf? aemifausmu f vnf; rdrt d jrif rsm;tjyif q&maZ,s. {&m0wD jrpfomr&dScJhygvSsif jrefrmvlrsdK;/ jrefrmhordkif;/ jrefrmh,Of aus;r_rsm; jzpfay: jyef@um;Edkifrnf r[kwfacs qdkonfudkyg &nfn$ef;azmfjyxm;+yD; 'oifhudk zsufqD;aeolrsm;a&S harSmuf rSm 'l;raxmuf vdkufygeJ@ {&m0wD/uGsEfkyfwdk@u oifhbufrSm rm;rm;rwf r wf &d S a eonf [ k qd k xm;onf ? xd k @ jyif Ed k i f i H w um aqmif ; yg; wk d @ tjzpf yg&*ljyefqakd omrJacgif tjyif atmifrsKd ;. {&m0wDEiS rhf aJ cgirf mS rJacgio f nf a&tm; vSsypf pftwGuf ae&mrsm;pGmzJhay; &onfh twGufcGeftm;raumif; awmh[k qdkonfhwdkif {&m0wDxuf usef;rmqJ[kqdkonf? +idrf;+idrf; Edkif.rJacgifurl wwftm;orSs *&kpdkufumuG,f&if; ,cifrJacgif udjk yefwrf;w&csed af &mufonfw h ikd f wHigonfwpfO;D u uGseaf wmfw@kd &orSs,cl +hJ y/D tck jyef*&kpu kd &f r,fh tvSnfha&muf+yD[kqdkxm;onf? a'gufwm cifeDeDodef;/ OD;ausmfpdk;ESifha':ae&Dwdk@. a&pD; a&vmpmtkyrf S Edik if rH sm;t=um; csKyq f o kd nfh jrpftwGuf pmcsKyrf sm; udv k nf; aumufEw k af zmfjyxm; onf? ywf0ef;usix f cd u kd rf _ r&dS atmif pdppfaqmif&u G o f nfh awmif ud&k ;D ,m; a&a=umif;vrf;opf wpfckta=umif;vnf; q&m0if; xGEfaZmfu &Sif;vif;wifjyxm; onf? 'gwifru xGef;0if;+idrf;/ pdk; 0if;+idrf;/ +idrf;csrf;pdrf;vef;wdk@. "mwfyHkrsm;/ wifr0if;cif/ bdkapm wdk@.yef;csDrsm;jzifh odkif;0dkif;xm; onfh ,ckpmtkyo f nf {&m0wD twGuf wyfveS @f oH pmtkyw f pftyk f jzpfygvrd rhf nf? urBmjh rpf}u;D rsm;/ EdkifiHwum e,fedrdwf jrpfrsm;pm &if;tjyif {&m0wDESifh tjcm;a& t&if;tjrpfESifhywfoufaom owif;rsm;udkvnf; pkpnf;azmfjy xm;ojzifh rSwfwrf;pmtkyfaumif; wpftkyfvnf; jzpfonf? {&m0wDudk rvGrf;csifyg[l aom pmtkyftrnfu uAsmqef vSonf? {&m0wDudk cspfojzifh aemifwpfcsed w f iG f {&m0wDukd jyef vGr;f o&aom tjzpfrsKd ; ra&muf vdo k rl sm;. cHpm;csuu f kd azmfjy jcif;vnf; jzpfygonf? od@k aomf {&m0wD. ESv;kH om;udk wl;qG+y;D "mwktqdyyf ufum a&$&mS olrsm;/ {&m0wDukd xde;f odr;f ay;aeaom opfawmrsm;udk ckwv f , JS il iforl sm;/ {&m0wDukd ydwq f @kd ydik ;f jcm;+y;D pGrf; tifxkwfzdk@ }uHpnfaeolrsm;onf vnf; rdrdudk,fusdK;pD;yGm;ESifh ,SOf vSsif {&m0wDu vGrf;avmufp&m r&dS[k xifolrsm;/ wpfenf;tm;jzifh tjcm;aomwpfbufrS {&m0wDudk rvGrf;csifolrsm; jzpfvdrfhrnf[k awG;aerdygonf? ?

&DaeEdki f tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

91


92

iSufwdrfwdkufrsm; xGufcGmoGm;jyD;onfhaemuf

0wˆKwdk

armifpdk;csdef

(1) tzGm;tdrfodk@ a':=uD;ar$;r=umc% tvnfa&mufvmwwfonf? Oyk'fae@ &Gmbkef;=uD; ausmif;odk@oGm;onfhtcgvnf; tzGm;xH0ifvmwwfonf? vSLzG,fypPnf;jzifhqkawmif;rS qkawmif;jynfhonf[k ,Hk=unfem;vnfyHk&onf? a':=uD;ar$;. vufqGJjcif;xJhrSm teDa&mif / t0ga&mif / vdarRmfa&mif &ifh,Suf oef;aom opPmyef; / yef;pnf;onf yef;csDum;csyfxJhrS yef ; yG i f h r sm;ES , f vef ; qef ; vS y aewwf o nf ? a':=uD ; ar$ ; onf pd w f ' %f & mtemw&rsm; b0temtqmrsm;udk xdkodk@ukpm;aecJhonf? td r f o d k @ 0if v mcJ h u m tzG m ;ud k awG @ onf E S i f h =urf ; jyif a y: Y=uH K h = uH K h x d k i f u m bk & m;0wf j yK&S p f c d k ; onf ? xd k @ aemuf tzG m ;ud k 0 wf j yKonf ? tzG m ;u a':=uD ; ar$ ; ud k oem;*&k%mjzifh=unfhum acgif;wjidrfhjidrfh jidrfh&if; qkay;onf? tzGm;ay;aomqkudk aemifwGif usaemftvGw&f vmcJo h nf? igh w l r =uD ; a&m*grS e f o r# ab;Oyg'f r S e f o r# yd e f ; =umzuf a y:a&rwif o uJ h o d k @ av#mqif;aysmuf uG,yf gap? tckcpH m;ae&wJh a&m*g[mvnf; aysmufuif;jy;D use;f rmcsr;f omygap? om;trdEpS af ,muf twlwuG jyefvnfqq kH nf;Edik =f uygapuG,?f a':=u;D ar$;onf ol@em;zl;jzifh =urf;jyifux kd I d tzGm;udk wa=umhxufI uefawmhjyefonf? oHk; =udrfru / ig;=udrfru ay;wJhqkESifhjynfhygap [laom wHk&DonfhtoHrSmvnf; wpf=udrfru / oHk;=udrfru vufESpfzufudk =umzl;wzG,f vuftkyfcsDI cE<mudk,fudk !GwfauG;csvdkuf / armif;wefozG,f jzpfaomcg;udk jyefrwfvu kd f / xdt k avhtusihf tavhtxonf aq;0g;jzpfvmum pdwftnpfta=u; emusifrSKrsm;udk aq;a=umukpm;avonf? 0wfjyKqkawmif;jcif;onf ol.ud, k yf ikd af q;cef;jzpfonf? ,ckv@l b0r&&Srd DS [dt k wdwb f 0u raumif;wmvkycf v hJ @kd ,ckuo hJ @kd tema&m*gxal jymcJh / pdwf'%f&m&&SdcJhwmjzpf w,f ? 0wf emuH em qif ; &J rJ G awwmjzpf w ,f q d k o nf h ES pf a ygif ; 92

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


93

&maxmifcsDcJhaom uH,Hk tpGJtvef;onf a':=uD;ar$;b0wGif &Sifoefarmif;ESifaecJhonfrSm =umjrifch jhJ y;D yJr[kwv f m;? vlreS ;f odwwfpuwnf;u xd0k ef;usiw f iG f =u;D jyif;vmcJu h m xdpk epf0efusif uH,0kH g'udk vufc, H =kH unfco hJ nf r[kwv f m;? 0wfjyKqak wmif;jcif;onf uk, d yf ikd af q;cef;r#omru pdwef musn;f emusif udu k cf rJ KS 'kurQ S vGwaf jrmufxu G af jy;&m wHcg;aygujf zpfaecJo h nfr[kwv f m;? xd k a e@ud k rS w f r S w f & &jzpf a ecJ h o nf ? usaemf o mru usaemf w d k @ armif E S r awG a':=uD;ar$;ESifhtzGm wdk@. tjzpftysuf&kyfyHkawGudk=unfhum tlvdkuftonf;vdkuf &,farm=u& / xdwv f ef@pd;k &dr=f u&ojzifh xdo k @kd trSw&f aecJ=h ujcif;jzpfonf? Oyk ' f a e@jzpf I tzG m ;xH a ':=uD ; ar$ ; 0if v mcJ h j cif ; r[k w f / xd k a e@u c&D ; =uH K I tzGm;tdrfodk@0ifvmcJh jcif;jzpfonf? tzGm;u a':=uD;ar$;udk pmemwwfol / qkrGefaumif;awmif; ay;wwfol /=uifemoem;wwfol omru tzGm;rSm [if;aumif;csufonfhtcg jrdKrusyJ a':=uD;ar$;udk ac:a=uG;wwfol / a':=uD;ar$;ESifhtzGm;u pdwfwl emrfwl aq;zuf,ljzpfaeonf? a':=u;D ar$;u tzGm;udk vSL'ge;f ay;tyfp&mbmrSr&S?d xd@k a=umifh ud, k x f v d ufa&muf ajcqkwv f ufE, S f ESdyfe,fjyKpkay;jcif;jzifh ukodkvfaumif;rSKudk t&,lrnf[k ydkif;jzwfxm;cJhol? tzGm;a':oJ!Gef@u b0udck ufcv J pS mG xrf;&Guo f ,fy;kd vSKy&f mS ;cJo h r# '%foifu h m touf=u;D vmav udu k cf eJ musirf KS u wd k ; yG m ;vmav ? ajcqk w f v uf e ,f j yKpk a y;wwf o nf h a':=uD ; ar$ ; tvmud k apmif h a r#mf wrf;waewwfo?l a':=u;D ar$;a&mufvmonfEiS hf tzGm;ukEd ydS Ef , S jf yKpak y;awmhwmyJ? xdvdkufwmar$;&,f aemufa=umwufvmjyD;qdkrSjzifh tdyfvdk@r& / xdkifvdk@r& / aevdk@r& /[dkwkef;u xrf;[,f&Guf[,fESifh tvkyf=urf;awGrem;wrf;vkyfcJh&wJh'%fawG ayghuG,f? xrif;wqkyf[if;w vkyfpm;&zdk@ ukef;=uHK;vkyfcJh&or# / aoaumif;aygif;vJ i,fxdyfuac|; ajcrusatmif vkyfcJh&wJh '%f&m '%fcsufawGayghar$;&,f? a&S;a[mif;aESmif;jzpfawG ajymvdkuf=u pum;awG azmifzGJ@aecJh=uonf? wc%wGif tzGm;vef@ zsef@atmf[pfoHudk &kufw&uf=um;vdkuf&ojzifh tzGm;tdrfcef;xJhodk@ usaemftajy; a&mufvmcJo h nf? vkyf=uygtHk; ao&awmhr,f? u,f=uygtHk; ighajr;wdk@ t&yfuwdk@ / rar$;udk 0dik ;f +y;D xl=uo,f =uygu, G ?hf trav; ... trav; ... vky=f uygt;kH ? tzGm;cE<muk, d af y: wufeif;aepOf a':=u;D ar$;. ta=umwufa&m*g xvmcJo h nf? tzGm; &ifbwfay:wGif v#yfwysuf t&kyf}udK;jywf uef@vef@jzwfydusvmcJhjcif;jzpfonf? a':=uD;ar$; nmvufwzufu tzGm;vnfyif;udk qkwf!Spfxm;aeav+yD;? quf+yD; tzGm;ratmfEdkifawmh / toH r xG u f E d k i f a wmh / tzG m ;ay: vJ u s +yd K usaeaom awmih f w if ; taoaumif E S , f a':=uD;ar$;cE<mudk,fudk usaemfwdk@armifESrwawG 0dkif+yD; o,f=u&onf? tzGm;vnf+rdKudk !S p f q k w f x m;aom jyKwf w l o zG , f vuf u d k ajz,l = u&onf ? awmf a wmf E S i f h ajzr& cE<mudk,faoG;a=umxJhrSm tiftm;tvHk;t&if;u a':=uD;ar$;.vufudk jzKwfwljzpfcJhonf? tzGm; vnf ; uok w f u &uf vl ; vJ x +yD ; xd k i f ; vd k u f & onf ? a':=uD ; ar$ ; rS m ta=umwuf a eqJ ? acG ; &_ ; jyef j cif ; r[k w f 0uf & _ ; jyef w m[k t&yf x J h u wxpf c sajymcJ h = uonf ? aemuf a wmh owdjyef&vmonf? olr.rsuv f ;kH rsm; ydwx f m;&mrS jyLwif;ayguEf , S f yGiv hf mcJo h nf? owd&wcsuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

93


94

r&wcsufESifh owdjyefvnfvmjcif;jzpfonf? rsufawmifrcwfyJ jidrfoufaom rsufvHk;tdrfonf 0vH;k ozG,0f ikd ;f pufaeonf? tzG m ;td y f & may:wG i f vJ u sae&mrS *rl ; &S L ;'d k ; jzif h a':=uD ; ar$ ; xl x vmcJ h o nf ? usrta=umwuf oGm;cJhwmvm; qdk+yD; tzGm;udk wdk;wdk;zGzGar;onf? tzGm;u at;uG,f at;avuG,f [kjyef ajzonf? jyef+yD;arS;aeygvm;? tem;,lvdkuftHk;ar$;qdk+yD; tjiif;omqHk; xyfajymaomfvnf; a':=uD;ar$;u bmrS rwkefjyefawmh / ai;a=umifa=umif ilwlwl jzifh eH&Hudk pdkuf=unfhaecJhonf? E_wfcrf;v$mrsm;v_yf&Sm; vmum wckckudk &Gufzwfaeavonf? oHAka'< *gxmudkrsm; &Gufqdkaeava&mvm;rod? wzGzGqdkv#uf? tzGm;ESifha':=uD;ar$;udk xm;&pfcJhum tdrfcef;tjyifodk@ usaemfwdk@ armifESroHk;OD;xGuf vmcJhonf? a':=uD;ar$; xdwfvef@ &Suf&GH@rSm pdk;Ijzpfonf? tdrfcef;tjyifzufwGif usaemfwdk@ armifESroHk;a,muf usdwf IusdwfIom &,fcJh=uonf? tzGm;udk,fay:odk@ a':=uD;ar$;wudk,fvHk; vJ+ydKydusvmcJhI tzGm;rsm; touf xGufoGm;v#if rnfodk@&Sdrnfenf;? uav;oli,f tawG;jzifh ar;cGe;f xkwu f m pd;k &drx f w d v f ef@oGm;=ujyef onf? (2) &Gm.ajrmufzuf oajyyifacsmif;auG@ awmwef;qDrS awmajcmuforH sm; oHyek ;f wD;oHrsm; &Gmom;rsm. atmf[pfarmif;xkwfoHrsm;onf tdrfxJhodk@ajy;0ifvmcJhonf? =uufwla&G; tkyf=uD; v,fawG xJh qif;vmcJhonf? owif;u awmrD;avmifouJhodk@ wrkwfcsif;ysHESHvmcJhonf? wH p uf j rd w f j cif ; / td r f + cH pnf ; &d k ; jcif ; xd p yf z G J @ xm;onf h &G m w&G m wG i f owif ; wyk ' f o nf xdo k @kd yifu;l cwfrKS u jrefqefvo S nf? =uufwal &G;tky}f u;D v,fuu G af wGxhJ xd;k qif;uke+f y;D ajy;=uyg[?hJ armif;xkw=f uyg[?hJ ukefyg +yDawmf / qJqJ zl;zl; pdkufysdK;xm;wJh pyg;awG =uufwla&G;awG pm;vdk@ ukefyg+yDawmf ? vlwdkif;u xdkodk@yif yJhwifxyf v_H@aqmfae=uonf? xdkowif;udk =um;&olwdkif;vdkvdk xdkifIrae Edkifawmh xI ajy;=u&onf? ighv,fr[kwfbl;? taeom}uD;yJ aeolwcsKd@rSm xdkif&murx / ikwfwkwf xdkifum usefcJh=uonf? =uufwla&G;tkyf&Sd&modk@ tajy;vdkuf=u&onf? ajrmuf z uf w G i f u&if t rsKd ; om;rsm; aexd k i f & m &G m oH k ; &G m &S d o nf ? =uuf w l a &G ; tk y f u xdk&Gm;rsm;t=um;&Sd v,fuGufawGxJh 0JvSnfhysHoef;xdk;qif; vmcJhjcif;jzpfonf? usaemf a exd k i f & m tzG m ;td r f j zif h wpf r d k i f r #a0;uG m onf ? td r f + cH a yguf 0 rS vS r f ; =unf p Of = uuf w l a &G ; tk y f o nf aumif ; uif x J h w G i f wd r f w k d u f wd r f v d k u f u J h o d k @ rJarSmifa&G@v#m;aecJhonf? iSufwdrfwdkuf / 0Juawmh xdk;um ajrodk@oufqif;wwfonf? qdkif;uvHk;rkefwdkif;uJhodk@yif iSufwdrfwdkuf}uD;onfvnf; 0Juawmhxdk;um 0if;rJS@p a&$a&$a&mif pyg;cif ; rsm;qD o d k @ xd k ; qif ; vmaecJ h o nf u d k ,ck w d k i f ; jrif a &mif = um;a&mif q J j zpf o nf ? a&G@vsm;iSuw f rd w f u kd }f u;D u toHww d rf [kw?f iSuf tode;f toef;. atmf[pfa=u;G a=umfaeonfh ql!hH vd_if;xaom iSufoHrsm;jzifh zJG@pnf;xm;onfh iSufwdrfwdkuf? tzGm;tdrfay:rS usaemfajy;qif;vmcJhpOf a':=uD;ar$;vnf; usaemfaemufa=umwGif uyfyf gvmcJh onf? a&m*gonfjzpfaeojzifh ol@udx k m;&pfcu hJ m oajyyifacsmif;auG@acsmif;wef;qDo@kd 94

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


95

usaemftm;oGef ajy;vmcJhonf? awmajcmufum armif;xkwfaeaom oHykef;wD;oHrsm; vltyk af wGxu hJ wa[;vm; armif; xkwaf eoHrsm;udk ajy;&if; v$m;&if;ESiyhf if yDyo D o=um;vm&onf? iSufwdrfwdkuf}uD;onf aumif;uifxJhodk@ 0ifuawmhxdk;um jyefwufvmvdkuf tjcm;pyg;cif;rsm; qD;od@k xd;k qif;oGm;vdu k ?f uk e f y g+yD ; awmf vk y f = uygtH k ; ? u,f = uygtH k ; ? pyg;awG u d k rsKd ; qd k @ oG m ;=u+yD ; / v,fuGufawGxJrSm pyg;awG rusef&pfcJhawmhbl;? aumufyifawGyJ usef&pfcJhawmhw,f? wm0efa=upyg;udk b,fvdkvkyf+yD; tpdk;& udkoGif;EdkifawmhrSmvJ? u,f=uygtHk;? xdkodk@toH&Sif a':zGm;pdefudk aemufa=umzufwGifxm;&pfcJhum iSuftkyfrsm;&Sd&modk@ usaemfquf Iajy;vdu k af ecJo h nf? qHyifzm;vsm;usum xrDpeG ;f awmifqI GJ idak =u;G av#mufvrS ;f aeaom olrudk owd rjyKtm;awmh E_wq f ufum rajzodrEhf ikd af wmh ? od@k aomf olr. idak =u;G oHa=umihf a'gooH=udK;onf &if wGif;wGif w'if;'if; jrnfa=uG;x=uGvmapcJh? tajy;udk v#ifjrefapcJhonf? arm&rSef;rod? wm0efauspyg;udk tpdk;&xH v,form;awG ay;oGif;Edkifygawmhrvm;? xdktodu a'gooH=uKd ;udk xk&u kd u f m v_yEf ;kd apcJo h nf? iSuaf wG&@J E_wo f ;D awG[m v,form;awG&@J vnfyif;udk jzwfr,f'h g;oGm;awGy[ J k ,cktcg aumufcgiifum awG;=unfah erdonf? vdkufav ajy;av a0;oGm;av / tawmifyH todef;toef;wdk@ wufqif;xm;aom iSuftkyf wdrfwdkuf=uD;onf v,fwyJG+yD; wyJG0if+yD;pm;vdkuf=u aumif;uif[if;vif;jyifxJh ysw H uf0v J n S v hf u kd f / vlawGEiS ahf 0;oGm;&m aemufxyfv,fwyJq G D qif;oufpm;aomufvu kd =f u / vlawGu 0dkif;vdkuf+yD; armif; xkwf=u? iSuftkyf=uD;u xyfIa&G@ajymif;ysHoef;oGm;=u? obm0ab;'%f uyfq;kd jzpfaeonf? {&mriSut f yk f wdrw f u kd }f u;D ESifh qif;&JraGJ w v,form;wd@k =um; wGif usaa&mufvmonfh vSyrSKr&Sdaom ywdyuQ? wu,f u&ufpufvSonfh obm0wdkufyJG / aus;&Gmw&Gm+yD;w&GmrS xGufvmcJh=uaom uav; vl}uD; a,musFm; rdef;r tzdk;tzGm;tdk vltyk rf sm;rSm v,fuu G x f ahJ &mufvmcJ=h uum olw@kd .obm0&efol iSut f yk }f u;D udk wa[; a[; w[m;[m; nmoHay; pkaygi;f armif;xkwaf ecJ=h uonf? yJc;l &d;k rrS xGuv f mcJah om iSuw f rd f wdu k u f kd yJc;l &d;k rod@k jyefvnfarmif;xkwyf @kd aecJjh cif;jzpfonf? iSuftkyf}uD;u a0;onfxufa0;I ysHoef;xGufcGmoGm;aeaomfvnf; &Gmvlxk. ESvHk;&ifckefoH rsm;u a0;roGm; AavmifqlaeqJ? b,fol@vufuGufxJh pdkufcif;xJhodk@ iSufwdrfwdkuf}uD; qif;oufoGm; avrvJ? iSufE_wfoD;'g;oGm;rsm;jzifh b,fv,form;vnfyif;ukd vSD;jzwfchJavrvJ? ppft%m&Sif.ppfrdef@ atmufwGif xGef,ufpdkufysdK;ae&jcif;jzpfonf? v,form;b0udk ru,fwifEdkifonfhtjyif ppfajr&Sif ya'o&mZfatmufwGif rdat;q,fcg emaeonfb0 // vnfacsmif;vSD;um aoG;pkyfcHae&onfhb0// ajru|ef b0wGif&yfrae // ppfajru|efb0a&mufvmcJhor# rat;csrf; rwnfjidrfawmh / tb,fuJhodk@aom ab;qdk; uyfqdk; =urRmqdk;udkrS rusa&mufapvdkawmh / vuf&Sdb0udku ppfajru|efb0uyfqdk;u qdkufa&muf aeqJu/kd tdrfodk@jyefvmcJhonf tjyefvrf;wav#muf vltkyfawGrSm v,fuGufwGif pka0;ae=uqJ/ / v,f ol r awG id k , d k a e=uqJ / / &if b ud k z d u m pd w f x d c d k u f c H p m;ae&aom a':zG m ;pd e f u d k tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

95


96

v,f u ef ; oif ; &d k ; ay:wG i f xyf a wG @ &jyef o nf ? a=uG ; ra=u&wJ h t xJ h ? pyg;urxG u f a wmh a=u;G uxyfwift;kH awmhr,f qdo k nf+h i;D wGm; oHrsm;onf iSujf rnforH sm;ESit hf wl v,fuiG ;f rsm;xJw h iG f ysH0JaecJhonf? v,fuef;oif;!SmwHrsm;ay:wGif pyspfoD;cdkifrsm;e,f vlawGoDae=uonf? aumufyifawGukd r&dwo f rd ;f =u&ao;ojzifh v,fuu G x f q hJ if; Ir&ao;? wcsKd @uef;oif;&d;k rsm;wGif vlpyspcf ikd rf sm;onf jynf=h uyfjyw G o f w d w f ;kd aeqJ? wcsKd @vltyk pf rk sm; onf [dk r_ejf yjyomjrif&onf? iS u f w d r f v _ d i f wd r f w d k u f } uD ; ud k rsuf v H k ; a=umif a wmif j zif h rsuf p d w qH k ; =unf h a e=uqJ ? wcsKd @uiSut f yk }f u;D udk used ;f armif;used ;f qJae=uqJ? (3) &Gmod@k usaemfjyefvmcJph Of uef;oif;&d;k ay:rS vltyk x f w hJ iG f armifwifE, G Ef iS hf a':}u;D ar$;wd@k udk awG@&onf? awG@v#iaf wG@csi;f yJ armifwifE, G u f =kd unfu h m &ifxw d &f avonf? armif p d k ; &,f igh o m;av; armif w if E G , f a jcaxmuf u d k opf i k w f p l ; vd k @ uG , f / jzpf r S j zpf & avuG , f acsmif ; urf ; eab;rS m &S d w J h v,f a pmif h w J x J h u d k o,f o G m ;rS j zpf r ,f ? wGaJ c:vd@k r&vnf; xrf;oGm;rSjzpfr,f aemf? tJ'g 0dik ;f xrf;=urS / 0dik ;f +y;D wG=J urS wJuakd &mufr,fu, G ?hf tud k & m rajymcsif a wmh b l ; Asm? 'D = uuf w l a &G ; tk y f [ m v,f o rm;awG u d k tawmf'u k aQ y;w,f? usaemf v,fapmifw h x J rhJ mS wcsed v f ;kH apmif=h unfah ecJw h m? =uufwal &G;tky}f u;D u usaemf v ,f x J h r 0if y J OD ; jrat;/ OD ; cif a tmif w d k @ b}uD ; pd e f w d k @ v,f u G u f a wG x J h ud k 0ifzdk@0JvSnfhuefawmhxdk;aewkef;rSm usaemf pwif+yD; oHykef;wD;ajcmufvSef@v$wfawmhwmyJ? igEiS rhf qdik b f ;l ? igv h ,frrS [kwyf q J +kd y;D a=umcdik ;f raecJyh gb;l tpfu&kd ,f? a=umifawmif=unfrh aecJyh gb;l ? tJwma=umifh ab;awG@awmhwmayg?h ajcaxmufiw k pf ;l awmh wmayg?h cufwmu igaxmifxm;cJw h hJ r#LH;pG,fwJh ae&mu 0g;ikwfwdk;udk wufeif;rdwm? tJ'Dae&mrSm usaemf ypfvJusoGm;w,fAsm? xajy;ao;w,f? ajy;zdk@xyf}udK;pm;ao;w,fodvm;tudk? vufxJhrSmygvm wJh iSufajcmufwJh oHy;kH pkyv f nf; vGiphf ifxu G o f mG ;w,f? tJ'o D yH ;kH udk vdu k rf aumufEikd af wmhb;l ? emvdu k w f m Asm? atmf ikwfpl;wm emrSmayhg armifwifEG,f r[kwfbl; tudk&m usaemfajcaxmufemwmxuf iSuftkyf}uD;udk qufvufarmif;r xkwEf ikd v f @kd pdwef mwmudak jymwm? +y;D awmh tudpk Of;pm;=unfh usaemfu tcsed rf o DS yH ;kH wD;armif;xkwf vdk@ v,form;awG pyg;cif;udk rxdcdkifayr,fh usefwJhv,form;awG qdk iSuftkyfu pm;oGm;vdk@ pyg;aphwaphawmif vufuGufxJrSm usef&pfcJhrSm r[kwfbl;? tJ'gudkyg pdwfemwmtudka&?” ol@udw k aJG c:vmcJo h jzifh opfw;kH udk u|jJ zifh qGv J mouJo h @kd jzpfaeonf? usaemfeh &H ;kd awGu wu|du|d jrnfvmcJhavovm; rod? vlysKdayguf qifaygufuJhodk@ aom ol@cEWmudk,fudk uefoif;&dk;ay:wGif rEdkifhwEdkif &kef;qGJvmcJh&onf? 0g;aqG;ikwfc|efudk ol@cEWmudk,ftav;csdefjzifh zdeif;cJhor# ikwfub,f t xd euf & d _ if ; pG m pl ; 0if cJ h avovJ ? '%f & mujyif ;xef c J h a =umif ; ajcaxmufuykd if ajrod@k raxmufEikd f avmifatmif emusiu f u kd cf rJ u l azmfjyaeonf? a':}u;D ar$;url ol. aemifwudk wooajymaecJah wmh onf? “trSeu f igo h m; armifwifE, G f ikwpf ;l wm[m v,fxw J rJ mS ta':r&dv S @kd jzpfomG ;&wm? 96

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


97

pdwrf aumif;vdu k w f muG,?f v,fapmifw h rJ mS wreufcif;vd@k armifwifE, G ef @J twl&aSd ecJw h muG,?hf tJ'g ta':hukd ajcqkwv f ufE, S f EdyS ef if;jyKpk ay;csiw f meJ@ &Gmudck %jyefomG ;wm? armifwifE, G u f vJ tzG m ;!G e f @ ud k o m oG m ;+yD ; jyKpk y g? cif a rmif w d k ; vmvd r f h r ,f ? usaemf w d k @ ESpfa,muf&dSaewmyJqdk+yD;ajymawmh ta':vJ &GmudkjyefoGm;cJhrdw,f? cifarmifwdk;uvJ v,fapmifw h u J akd &muf rvmbl;wJ?h tckawmh tm;vH;k ud, k pf m; tm;vH;k twGuf tvkyv f yk w f hJ igom; armifwifEG,fh ajcaxmufudkrS ikwf0ifpl;awmhw,f? pl;rS pl;&ufyavw,fuG,f?” v,fapmifhwJwGif v,form;awGtvSnfhus apmifcJh=uonfudk a': }uD;ar$;ajymrS tuJcwfrad wmhonf? a':}u;D ar$;rSm ol@tudk OD;cifatmif. ud, k pf m; v,fapmifw h x J w J iG f vm+y;D pmajcmuf / iS u f t k y f u d k armif ; xk w f z d k @ wm0ef u scJ h jcif ; jzpf o nf ? obm0ab;'%f u d k pkaygi;f umuG,=f u&ef jzpfonf? (4) v,fapmifw h x J w J iG f OD;jrat; ESihf b}u;D pdew f @kd v,form;wodu k af &muf ESiahf ecJ=h uonf? wJxJodk@ wHpuf+rdwfatmufrS acgif;iHk@0ifvdkuf=uonf? wJuav;xJ wGif vlu tjynfhtodwf? ajray:wGif xdkifoluxdkif/ &yfolu&yf? v,fapmifhwJuav; . uGwfyspftqifhay:wGifvnf; ae&m,lxm;cJh=uonf? b}uD;pdef ESifh b}uD;zdk;aw wdk@u wthHw=o qD;Iar;onf? “[ 'Dcav;u bmjzpfvmwmwH;k ? wGaJ c:vm&wJt h xd bmjzpfcv hJ @kd vJ” a': }uD;ar$; ESifh usaemf wvSnfhpD wa=umhpD &Sif;jyvdkufonf? armifwifEG,f udk uGwfyspfay:wGif xdkifap+yD; ikwfpl;aom '%f&mudk 0dkif;0ef;=unfh=uonf? ajcz0g; tzsm;ydkif;wGif ikwpf ;l xm;onfh '%f&mudk awG@=u&onf? ql;ikw. f xdyzf sm;ydik ;f u ajcz0g;tom;xJwiG f usK;d a=u use&f pfcahJ vovm;? usecf zhJ @kd u jzpfwef&majc rsm;aeonf? tem0wGif &GaH p;rsm; ESihf jynfah eav+y?D tb,fr# pl;pl;eufeuf ikwfu0ifpl;cJhavovJ? 'guvJ raocsmawmh? OD;jrat;/ b}uD;pdef b}uD;zdk;aw ESifh v,form;wdk@. v,fuGufpdkufcif;rsm; xJrSm pyg;waph taysmuft&S r&dSap&yJ tEW&m,fab;rS vGwfajrmufatmif }udK;yrf; tm;xkwfay;cJhol armifwifEG,f . aus;Zl;w&m;udk teuft&d_if;wifcJh=u em;vnfcJh=uonf? “'Dcav;udk &Gmu aq;cef;udkydk@rS jzpfr,f? ayghqqvkyf&if '%f&muydk+yD;cH& vdrfhr,f? aemufwywfqkd v,fxaJ umuf&w d f qif;&awmhr,f? vkyif ef;xJ 0if&awmhr,f?” “b}uD;pdefajymovkd 'Dcav;udk aq;cef;ydk@zdk@uawmh [kwfyg+yDwJh? olemjyK q&mru &xm;awG/ oabFmawGvdkyJ ol@tcsdefusrS a&mufvmwm? +yD;awmh b,frSmvJaq;0g;? 'D&Gmu aq;cef;udk rswaf jcjywfaewm/ acwfaemufususecf w hJ m b}u;D pdef jzpfae+y?D ” b}uD;pdeft}uHay;csufudk vufcH=uaomfvnf; aq;cef;u wywfudk oHk;&ufzGifhonf? +rKd @wGif aexdik af om om;zGm; q&mronf aus;&Gmtkypf (k 'dik ef ,f) aq;cef;od@k oH;k &ufyaJ &mufonf? om;zG m ;q&mrjzpf o jzif h om;zG m ;rnf h ud k , f 0 ef aqmif o nf ta[mif ; topf t wG u f aq;cef;vmzGifhjcif; jzpfonf? '%f&mtemw& a&m*grSefor# +rdK@e,faq;&Hkodk@ ydk@&onf? +rdK@e,faq;&HkwGif aq;0g;r&dS? &dSonfh aq;rSmvJ rvHkravmuf? aq;&Hktkyf q&m0efzGifhonfh aq;cef;wGif aq;0g;uko=u &onfu rsm;onf? jynfwiG ;f ppf awmfveS af &;olyek rf sm; vlxrk sm;udk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

97


98

zdEdSyf/ zdEdSyf owfjzwf&mwGif toHk;jyK&ef *sDo&D; aoewfusnfqHawGudk todef;toef;csD+yD; vHkvHkavmufavmuf xkwfvkyfaecsdefwGif ukorltwGuf y,fe,fpvif yÉdZD0aq; 0g;udk vHak vmufatmif rxkwv f yk Ef ikd cf ahJ y? +rKd @e,faq;&Hw k iG f y,fe,fpvifaq;wvH;k udk rd;k a&jzifh a&mpyf+y;D vlemoHk;OD;udkr#I aq;xdk;ay;avonf? odk@aomf usnfqef waxmifh vlwa,muf? aq;cef; ESifh om;zGm;q&mronf &Gm. taumif;qHk;aom wpdrf;w&Hpmrsm; jzpfae=uonf? taumif;qHk;wpdrf;{nfhonfrsm; jzpfaeonf? &Gm. aq;cef;u tm;udk; tm;xm;I r&Edkifa=umif; b}uD;pdefudk OD;jrat;u &,f&,farmarmjzifh &Sif;jyonf? aus;vufvl@tzGJ@tpnf;. aq;cef;onf usef;rma&; aq;0g;ukoa&;twGuf tajccHpcef; jzpfrvmcJah y? a&=unf&m rsuEf &k m tdak tppf jzpfrvmcJah y? a&r&dSaom a&tdk;pif jzpfaecJhonf? armif w if E G , f u d k &G m od k @ yk c uf x rf ; pOf j zif h o,f , l & ef q H k ; jzwf v d k u f = uonf ? aq;cef;zGio hf nf&h uf r[kwo f jzifh om;zGm;q&mr ESihf awG@qH&k ef vrf;rjrif? +rKd @e,faq;&Ho k @kd oGm;&ef ydI k rjzpfEikd ?f ar#mv f ifch surf &dES ikd o f nfh aq;&Hu k kd tdrrf mS ukoI rjzpfEikd af wmhonfh tqH;k rSmrS vlemudk ydk@avh&dSonf? &Gmu aq;cef;onfyifv#if wpdrf;{nfhonf jzpfaeygu? +rdK@e,faq;&Hkonf ydkIyif wpdrf;w&Hpm qefaeayvdrfhrnf? aus;&Gmvlxk ESifh aq;&Hk=um;wGif qD;umjcm;xm;aom r[mwHwdkif;rSm tm;udk;tm;xm;I r&Edkifjcif;qdkonfh wHwdkif;yifjzpfonf? “ighom;av;udk ol@rdbawG tdrfudk o,froGm;yJeJ@ ightdrfudkyJ o,foGm;r,faemf? armifw,fEG,fh tdrfrSm cav;ursm;awmh ighom;udk aq;uk& wm tqifajyrSm r[kwfbl; armifpdk;a&@” &Gmudkjyef+yD; ykcufxrf;pOfudk tjrefvkyf&onf? xrf;rnfh vli,fawGudkyg pkpnf; ac:vmcJo h nf? ykcufxrf;pOf ESihf txrf;orm;wd@k v,fapmifw h o J @kd a&mufvmonf ESihf w+yKd ief uf armifwifEG,fudk xrf;,lcJh=u&onf? usaemfup xrf;onf? ESpfa,mufwwGJ xrf;=uonf? armifwifEG,fudk xrf;&onfrSm ysOf;uwdk;wHk;udk xrf;&ouJhodk@ weifhwydk; av;yifvSonf? xrf;pOfaemufu uefoif;&dk;ay:wGif wef;pD+yD;vdkufygvmcJh=uonfh aus;&Gmom;wdk@. jrifuGif;rSm jiKyfoD;awmifhrsm; pnf;xm;onfh jiKyfoD; oDwef&Snf wacsmif; ESifh wlvSonf? “&Gmjyefa&muf&if aq;cef;udk oGm;=unfv h u kd rf ,f? q&mrudrk sm; awG@&vdk awG@&jim;ayg?h q&mreJ@ qdkufqdkuf +rdKuf+rdKufawG@&&if b,favmuf aumif;vdkuf rvJ? awG@&ygapawmf? ighom;av; uHaumif;ygapawmf?” a': }uD;ar$;onf oHAk'<*gxmudk &Gwfvdkuf q&mrudkawG@ygap qdkonfh *gxmudk wa=umh x yf & G w f v d k u f ? ol @ E_ w f c rf ; rsm;ay:wG i f *gxmrsm;onf wa=umh + yD ; wa=umh yG m ;pnf ; aeavawmh o nf ? a&m*gonf j zpf a eI tm;i,f n H h o uf a om ol @ pd w f x m;ud k t&m&mwd k i f ; [m uk o d k v f u H tusKd ; ay; ES i f h ouf q d k i f o nf q d k a om uH , H k 0 g'jzif h aygif;pyfvdkufaomtcg ta=umif;tusKd;uif;rJhvSpGm xHkxdkif; nHhouf odrfarG@aeonfudk txyfxyfawG@ae&avonf? a': }uD;ar$;. olemjyKq&mrudk ar#mfvifhtm;udk; wrf;wpdwfeJ@ wrf;woHu 98

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


99

a': }uD;ar$;udk awG;awmaeonfh ,QKwc%rSmyJ usaemf&ifodk@ ul;cwfvm aecJhonf? vGefcJhonfh ESpaf ygi;f av;q,fqrD S aus;vufjrifuiG ;f ESihf vlrb l 0onf r_e0f g;0g; r[kwyf J xif&mS ;=unfvifvpS mG pdwt f awG;xJwiG f ay:ayguf vmaecJo h nf? jynfo@l 'Dru kd a&pD tpd;k &r[kwyf J ppftm%m&Sif tkypf u k aoewfjzifh tm%modrf;,lxm;cJhonfhtwGuf tm%m+rJa&;twGuf OD;pm;ay; t"duxm; vkyfaqmif&onf? v,form;todef; toef;xHrS &&dSonfh ajrcGef ESifh trawmfa=u;/ b%fwdk;/ oef;aygif;rsm;pGm/ aumufyJoD;ESHay:rS &&dSonfh tjrwftpGef; b¾maiG oef;aygif;rsm;pGmonf ppfp&dwf ESifh tm%m+rJa&; udk,fusKd;twGuf jzpfoGm;onf? wdkif;jynf. xrif;&Sif aus;Zl;&Sif v,form;onf usef;rma&;/ ynma&;/ vlrla&; bmwck tmrcHcsufr&dSonfh ac:&ifvm/ cdkif;wmvkyf/ cHrajym&aom ppfajru|ef b0odk@ wpxuf wp epf0if a&muf&dSvmcJhonf? aus;&Gm q,f&mG q,fih g;&Gm yg&o Sd nfh aus;&Gmtkypf w k iG f aus;vufvx l k ajcmufaxmif wpfaomif;0ef;usit f wGuf tqift h wef;nHah om aq;cef;wcef;om &&do S nf? use;f rma&;twGuf aoa&;&S i f a &; ta&;}uH K aomtcg ouf v H k a umif ; ygh rvm;? xd k a q;cef ; onf tm;ud k ; tm;xm;&onf h ouf v H k a umif ; aom aq;cef ; r[k w f o nf r S m xd k p Of u xJ u aocsmaecJhonf? qif;&Jv,form;/ v,fulvDwdk@wGif bm tmrcHcsufrS r&dS? bmtcGifhta&;rS r&d f S ? iH k ; wd w d ? xm0& opf a jcmuf y if r sm; jzpf o G m ;=uonf ? od k @ aomf ppf t m%m&S i f ajrya'o&mZf}uD;rsm;um; tcGifhta&; tm;vHk; tv#Hty,f &&dSae=u+yD? avmuedAŠmefodk@ a&muf&dSae=u+yD; jzpfaeonf? ppfajr&Sif}uD;rsm;. b0 tqifhtwef;onf rdk;aumif;uifxJ xdk;xGufa&muf&dS aeonfh tcdsefwGif v,fulvDrsm; qif;&Jv,form; ppfajru|efrsm;rSm ykZGefiydawmif eyfrSefatmif rpm;Edkifonfh a=umrGJb0 ajcmufurBm;xJ a&muf&dSaecJh=uonf? wu,fwGifvnf; aus;vufaq;ay;cef;rS 0rf;qGJq&mrudk (odk@) olemjyK q&mrudk rawG@cJh&yg? aq;cef;ydwfonfhae@? armifwifEG,fudk a': }uD;ar$; tdrfodk@ xrf;cJh=uonf? tdraf y:od@k a&mufonf ESihf a':}u;D ar$;u a&aEG;td;k wnfonf? armifwifE, G hf oli,fcsi;f cifarmifw;kd a&mufvmonf? armifwifEG,fh tjzpfudk =unfhum cifarmifwdk; pdwfroufrom jzpfaerdonf? armifwifE, G u f }uKd ;pm;+y;D +yKH ;xm;vsuu f tusF v D ckH snrf sm;ud, k l ay;&eftrd o f @kd apv$wv f u kd o f nf? cifarmifw;kd jyefa&mufvmpOf armifwifE, G hf rdbrsm;jzpfonfh a':prf;ar ESihf OD;!dw k @kd yg vdu k v f mcJh =uonf? armif w if E G , f . ik w f p l ; 0if x m;aom nmajcaxmuf u d k a&aEG ; jzif h aq;um oef@&Si;f a&;vky=f uonf? “v,fxw J rJ mS igom&daS ecJrh ,fq&kd if rif;ajcaxmufukd ikwpf ;l csirf S pl;rSm igr&dSvdk@'Dvdk jzpf&wm”[k cifarmifwdk;u ajymajymqdkqdk ESifh ol@oli,fcsif;ajcaxmuf '%f&mrS &G@H rsm; oJrsm;udk a&aEG;jzifh aq;a=um ay;aecJo h nf? aus;vuf&;kd &m xH;k pHtwdik ;f yif ta!Sm0f if&if oufomwJhaq;/ jynfykwfrwnfonfhaq;/ tzsm;r0ifonfhaq; temoufomonfhaq;-aq;rD;wdkrsm; a&mufvmcJhonf? rdcif&if; a':prf;aru tzsm;r0ifapEdkifonfh aq;eDr_ef@udk uGrf;&Gufpdrf;a&jzifh azsmfIwdkufonf? arG;pm;tarjzpfol a': }uD;ar$;u tem'%f&ma=umifh a&mifudkif;rvmap&ef[kqdkum rusnf;acgufudk aoG;I ajcaxmufudk vdrf;ay;avonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

99


100

v,form;tode;f toef;xHrS &&doS nfh ajrcGef ESi hf trawmfa=u;/ b%fw;kd / oef;aygif;rsm;pGm/ aumufyoJ ;D ESaH y:rS &&doS nfh tjrwftpGe;f b¾maiG oef;aygif;rsm;pGmonf ppfp&dwf ESi hf tm%m+rJa&; ud,k uf sKd;twGuf jzpfomG ;onf? wdik ;f jynf. xrif;&Si f aus;Zl;&Si f v,form;onf usef;rma&;/ ynma&;/ vlral &; bmwck tmrcHcsufr&doS nfh ac:&ifvm/ cdik ;f wmvky/f cHrajym&aom ppfajru|ef b0od@k wpxuf wp epf0if a&muf&vSd mcJoh nf?

a': }u;D ar$;. tdru f av;xJwiG f vlutjynf?h wa,mufwayguf aq;ukenf;rsm;rsm; vnf; tdrfuav; ESifh tjynfh? aq;rD;wdkrsm;vnf; tjynfhtodwf? xdkpOfu armifwifEG,fudk xrf;pOfjzifh xrf;vmcJo h jzifh ac|;&G&J rkH #ru wud, k v f ;kH wkww f w k f usco hJ nf? a':}u;D ar$; tdraf y:od@k u|efawmfa&mufonf ESifh x&HeH&Hudk rDSum ajcypfvufypf xdkifcsvdkufonf? ,QKwc% tcdkuftwef@rSmyJ tdrfx&HeH&Hudk rDSum tem;,lxdkifaecJhonfh u|efawmftm; u|efawmfudk,fwdkif jyef 0 if p m;oG m ;cJ h o nf ? vG e f c J h o nf h ES p f a ygif ; av;q,f h i g;ES p f u armif p d k ; . tjzpf o d k @ jyefa&mufoGm;cJhonf? wc% ESifhyif av;q,fhig;ESpfpDodk@ jyefa&mufoGm;jcif;jzpfonf? xdkpOfu vlwdk@. b0rsm;rSm ,drf;&dkifaeonf? tawG;rsm;rSm rwnfhrwfawmh b0rsm;u rwnf+idrf aomtcg tawG;tac: enf;vrf;rsm;rSm ,drf;&dkifaecJhonf? olwdk@onf aq;rD;wdkrsm; ESifh ,dr;f &dik af ecJjh cif; jzpf&m u|eaf wmfu eH&w H iG f rDx S ikd v f #uu f “armifwifE, G u f kd +rKd @e,faq;&Hk yd@k ay;=uyg? aq;&Hkudk ydk=uyg Asm”[k atmf[pfaecJhonf? “+rdK@e,faq;&Hku aq;&HktkyfeJ@ awG@rS jzpfr,fAs od&J@vm; OD;av;!dk”[k wwGwf awmif;qdk jrnfa=uG;aecJhonf? armifwifEG,fh zcifOD;!dkonf tdrfx&Hudk tm;,larS;rDS aeaom usaemfhudk wcsufpl;pdkuf=unfhum wzufodk@ csmueJ vSnfhoGm;onf? vSnhfoGm; cJhavonf? OD;av;!dk (OD;!d)k u ppfwyfrS xGuv f mcJo h nfh ppfom;a[mif;? xdpk Ofu usaemfu h kd pl;pl;&J&J vSr;f =unfv h u kd o f nfh t=unfu h kd usaemfem;rvnfc?hJ &efvakd om /bu k saom/ rke;f wD;onfh t=unf[ h k vli,fyyD D t"dyg,zf iG chf o hJ nf? wu,fyif wufwufpuf vGcJ o hJ nf? “armifp;kd a& rif;ajymwJh aq;&Hek @J q&m0efqdkwm rif;xifovdk r[kwfbl; tay:,Hem;vnfxm;ovdk r[kwfbl;? wckvHk;udk od&dSzdk@ rif ; }ud K ;pm;tH k ; ”qd k o nf h t =unf h ? owd a y;v_ H a qmf a omt=unf h ? wu,f v J +rKd @e,fjynfo@l aq;&Hq k o kd nfh qdik ;f ykwu f o kd m jrifjcif;jzpfaeonf? twGi;f buf tESpu f saom ae&mudk rawG@ao;? twGi;f usonfah e&mwGif aq;&Hu k kd }uKd ;qGJ wkwaf ESmif zefw;D xm;onfh pepfuakd wG@&rSm jzpfonf? rnf o d k @ &d S a p? xd k p Of u td r f w G i f ; q&m0ef r ES p f a ,muf r S m armif w if E G , f u d k aq;0g;ukoay;cJhonf? tem ESifh aq;wnfhatmifay;onf ray;onfrSm t"du r[kwfawmh? rdcif ESpfOD;jzpfonfh a': }uD;ar$; ESifh a':prf;arwdk@. tcspfarwWmonf armifwifEG,f. tem'%f&mudk uko&m taumif;qHk; txufpGrf;qHk;aq;0g;rsm; jzpfaecJhonf?

armifp;kd csdef

atmufwbkd m 23/ 2011 100

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


101

EdkifiHa&; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf

'Da&jrifoh pf jroef;wifh ,cifvrStquf

jrefrmhq&kd , S v f pfvrf;pOfygwv D ufxuf jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS xkwaf 0cGijhf yK+y;D aemufyw d yf ifwm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef;wif. h 'Da&jrifo h pf (armfpw D ek ;f ESihf w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt f m; tvif;tdrrf *~Zif;&Jabmfrsm;taejzifh vufawG@b0/ w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfow l @kd avhvmod&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpfaz:jyvdu k yf gonf? (pma&;ol.rdom;pkEiS hf qufo, G af &;cufco J jzifh today;jcif;r&So d nfukd

csHKuif; aqG;aEG;yGJ. &v'fudk armfu Todk@ ajymcJhonf? uGefjrLepf ygwDzufu jyKvkyfcJhaom vdkufavsmcsufrsm;udkvnf; &Sif;jyonf? 1946 ck ZEM0g&DvwGif csefau&Sdwfu csKHuif; aqG;aEG;yGJwGif uGefjrLepfwdk@ awmif;qdkcJho!fh twdkif;/ jynfol@ twdkifyifcH uGefz&ihfudk ac:ay;cJhonf? xdkuGefz&ihfodk@ ulrifwef/ uGefjrLepf 'Drdku&ufwpf tzGJ@csKyfESihf tjcm;oD;jcm; ygwDrS udk,fpm;vS,frsm; yg0ifonf? Ttawm twGif; tar&duef oHtrwf a*smhrm&S,fESifh csLtifvdkif;wdk@ aqG;aEG;=uonf? oabmwlnD csuf &oihfoavmuf &=uonf? !Gef@aygif; tpdk;&zGJ@&ef tvm;tvm aumif;aeonf? tar&duef oHtrwf a*smhrm&S,f tljrL;aeonf? ol@ xGufudef;u !Gef@aygif; tpdk;& zGJ@jzpf v#if uGefjrLepfwdk@u tpdk;&tzGJ@xJwGif tenf;pkom jzpfonf? csefau&Sdwfu tompD ; &aeonf ? xd k @ a=umih f uG e f j rLepf w d k @ ud k csnf + yD ; wk w f + yD ; om; jzpf a ernf ? csefau&Sdwfonfvnf; uGefjrLepfwdk@ &Sdae ojzihf olxifwdkif; r&rf;Edkif? Todk@jzihf emrnfysufaeaom ulrifwef oduQm wufvmrnf? “oef@&Sif;” vmrnf[k wGufonf? odk@&mwGif tar&duefwdk@tzdk@ acgif;udkufp&m wck }uHKvmonf? csHKuif;wGif uGefjrLepfwdk@ oduQm wufaeonf? vGwfvyfo!fh a&G;aumufyGJ usif;yv#if uGefjrLepf udk,fpm;vS,f trsm;pk ae&m &r!fh tvm;tvm&Sdonf? TwGif tar&dueftzdk@ t=uyftwnf; w&yfudk &ifqdkifvm&onf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

101


102

a&G;aumufyGJ vkyfv#if uGefjrLepf udk,fpm;vS,f/ trsm;pk ae&m&r!fh tvm;tvm&Sdonf? TwGif tar&dueftzdk@ t=uyftwnf; w&yfudk &ifqdkifvm&onf? a&G;aumufyGJ vkyfv#if/ uGefjrLepfwdk@ tm%m &rnf? a&G;aumufyGJ rvkyfv#if csefau&Sdwfudk xif&mpdkif;zdk@ wa,mufwnf; v$waf y;ovdk jzpfrnf? jynfo@l twdik yf ifcH uGezf &ihu f Edik if aH &; vkyif ef;pOf w&yfukd csvu kd o f nf? Tonfukd csefau&SdwfESifh tar&duefrsm; &ifwrr jzpfae=uonf? xdk vkyfief;pOft& w&kwfjynfwGif csefau&Sdwf wdk@. vlwOD; tm%m&Sif pepf tqHk;owf&ef/ tpdk;&tzGJ@udk jyifzGJ@&ef/ zGJ@pnf; tkyfcsKyfyHk tajccH Oya'udk jyif&ef/ vGwfvyfo!fh a&G;aumufyGJrsm;jzihf !Gef@aygif;tpdk;& zGJ@&ef/ ponfwdk@ jzpfonf? tar&duef ppft}uHay;tzGJ@onf csefau&Sdwf. wyfrsm;udk vufeufjz!fhwif;um wyfr}u;D (39) wyfukd avhusihf ay;aeonf? cseaf u&Sw d o f nf Tenf;jzifh tm;aumif;vmonf? a*smhrm&S,f. ‘jzefajza&;’ qdkonfrSm twkta,mif jzpfvmonf? TonfESifh ywfoufI armfu “tar&duef tpdk;&&J@ ay:vpD[m csefau&Sdwfudk tiftm;aumif;atmif tzufzufu vkyfay;zdk@/ csefau&Sdwf&J@ owfjzwfa&; ay:vpDudk toHk;jyK +yD;/ w&kwfjynf 'Drdkua&pD tiftm;pkawGudk zdESdyfzdk@ tJ'Denf;eJ@ w&kwfjynfudk tar&duef&J@ udkvdkeD jzpfatmif vkyfzdk@ ‘jzefajza&;’ qdkwmudk/ r_dif;vHk; tjzpf oHk;aewmyg? 'Day:vpDudk qufusifhoHk;ae&if w&kwfjynf w0ef;vHk;u EdkifiHcspf jynfolawG tm;vHk;[m tHk=uGvm+yD; jywfjywfom;om; qef@usi=f urSmyJ” [k ajymcJo h nf? ( “tar&duef ‘jzefajza&;’ . tjzpfreS Ef iS hf w&kwjf ynfwiG ;f ppf tvm;tvm ” tar&duef owif;axmuf atwDpwD;ESifh aqG;aEG; csuf? vufa&G;pifusrf;/ twGJ 4) xdktawm twGif; csefau&Sdwf. v#dK@0Sufykvdyf wyfzGJ@onf/ tar&duef axmufvSrf;a&; (aemifwGif pD-tdkif-at) ./ taxmuftyHhjzifh tiftm;}uD;vmonf? v#dK@0Sufykvdyfrsm;onf vpfb&,frsm;/ 'Drdku&ufwpftzGJ@csKyf0ifrsm;udk tpkvdkuf t+yHKvu kd f zrf;qD;um tpdk;&udk rauseyf a=umif; xkwfazmf ajymqdkolrsm;udk vkyf}uHowfjzwfcJhonf? armfpw D ek ;f xifo!ft h wdik ;f cseaf u&Sw d o f nf jynfou l kd rD;uke/f ,rf;ukef zdEydS af eonf? odk@&mwGif uGefjrLepfygwDxJu csefau&SdwfESihf tvkyfjzpfEdkifonf[k ar#mfvifhaeolrsm; &S d a eao;onf ? ZEM 0 g&D v (10) &uf a e@wG i f A[d k a umf r wD u typf t cwf & yf p J & ef trdef@xkwfcJhonf? “+idrf;csrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDa&; tqifhopf wckodk@ a&muf+yD” [k ausnmcJhonf? odk@&mwGif azazmf0g&DvxJY csefau &Sdwfu typftcwf &yfpJa&;udk csdK;azmufum/ xdk;ppfqifvmonf? TtajctaewGif v#La&SmufcsDu A[kdaumfrwD ausnmcsufudk udk;um;um “ygwD. t"du wdkufyGJyHko¾ef jzpfonf ”[k a&;cJhonf? olu “ygwDonf ppfwyfrsm;tm; wdkuf&dkufuGyfuJjcif;udk &yfqdkif;um/ 4if;wdk@tm; umuG,fa&; 0ef}uD;XmeatmufwGif xm;&rnf?---igwdk@ ygwDonf twdkuftcHygwDw&yf r[kwfawmh? 102

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


103

tm%m& ygwDwck jzpfvm+yD? igwdk@ ygwD0iftcsdK@onf/ A[kdtpdk;&tzGJ@wGif t&m&Sdrsm; jzpfvmawmhrnf?--1927 ckEpS u f vnf;/ Tod@k jzpfczhJ ;l onf?---od@k &mwGif tjcm;zufwzufu vufeufuikd f wdu k cf u kd cf hJ o!ft h wGuf ysujf ym;cJ&h onf?---,ck TtjzpfrsKd ; tjzpfrcH&” [k a&;cJo h nf? od@k &mwGif xdt k jzpfrsKd ; xyfrjzpfatmif rnfo!fh tmrcHcsuf &Syd goenf;? typftcwf &yfpJa&;udk csdK;azmufolrSm csefau&Sdwf jzpfonf[k a*smhrm&S,f udk,fwdkifu 0efcHcJhonf r[kwaf vm? 1946 ck yxr ESpf0uftwGif;wGif armfonf ppfyGJtwGuf jyifqifonf? +ird ;f csr;f a&;udk rnfo!feh nf;jzif&h & ,l&rnf[k ygww D iG ;f wGif pdwu f ;l ,Ofrae=u&ef aqmf=oonf? “ jynfwGif;ppf[m wuJh jzpf&yf jzpfae+yD? u|efawmfwdk@&J@ tvkyfu &Sdor# tiftm;pkudk pkpnf;zdk@ jzpfw,f ” [k armfu ajymcJhonf? 1946 ck rwfvwGif ulrifwefu xdk;ppf}uD;w&yf pwifqifonf? TwGif armfuvnf; ppfjyifqifr_rsm;udk aZmufcsvkyfonf? ulrifwef xdk;ppfudk wH@k jyef&ef vlxrk sm;udk v_@H aqmfonf? oD;pm;c av#mo h nf? ukex f w k v f yk af &;udk wGe;f wifonf? ajr,mjyKjyif ajymif;vJa&;udk vkyfonf? refcsL;&D;,m;wGif tajccHa'orsm; cdkifrma&;udk tao;pd w f vk y f o nf ? wyf o m;opf r sm; pk a qmif ; um wyf e D a wmf u d k jynf o l @ vGwfajrmufa&;wyfrawmf[k jyifzGJ@onf? ppfom;pkaqmif;a&;a=umihf aumufyJ oD;ESH txGurf av#m&h ef uGyu f o J nf? “w&kwfjynf ajrmufydkif;u u|efawmfwdk@ jynfolawG[m 'Drdkua&pD ta=umif;udk em;vnfoGm; +yD? tcktcsdefup+yD;/ b,frif;qdk;rif;npfrS jynfolawGudk !Sif;yef; EkdifrSm r[kwaf wmhb;l ” [k csLaw;u tifemvl0Dpxa&mif;udk ajymcJhonf? csefau&Sdwfonf aqG;aEG;+yD;o!fhaemuf wjynfvHk; wGif jynfwGif;ppf}uD;udk pwifqifE$JcJhonf? tar&duef owif;pm q&mr tifemvl0Dpxa&mif;udk awG@qHkI/ tEkjrLAHk;udk puULusm;[k ajymvdkufonfrSm xdktcsdef jzpfonf? armf. pum;onf/ jynfwGif; jynfy/ csefau&SdwfESifh tar&duef ESpfOD;pvHk;udk &nf&G,f ajymjcif;jzpfonf? tEkjrLAHk;[m tar&duef azmufjyefa&;orm;awGu/ vlawGudk ajcmufvSef@zdk@ toHk;jyKwJh puULusm; jzpfw,f? yHkyef;u a=umufp&mygyJ? wu,fawmh a=umufp&mr[kwf? tEkjrLAHk;[m vlawGudk tpkvdkuf t+yHKvdkuf owfjzwfEdkifwJh vufeufwrsdK;awmh rSefw,f? 'gayr,fh ppf&J@ t&_H;tEdkifudk opfqef;wJh vufeufESpfcku qHk;jzwfEdkifwm r[kwfzl;? jynfoal wGuom qH;k jzwfEikd w f ,f? “ azmuf j yef a &;orm;tm;vH k ; [m puU L usm;yJ ? toG i f = u!f h & if azmufjyefa&;orm;awG[m a=umufp&myJ? trSefuawmh olwdk@rSm 'Davmuftiftm; }uD;rm;wm[m/ azmufjyefa&;orm;awG r[kwfzl;? jynfolawGuomjzpfw,f ” [k armfu tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

103


104

ajymonf? ( “tar&duef owif;axmuf tifemvl0D pxa&mif;ESihf aqG;aEG;csuf ” vufa&G;pifusrf;/ twGJ 4) xdktcsdefu tar&duefonf qdkAD,uf ,leD,Hudk wdkufvdrfhrnf[k urBmh uGejf rLepfrsm;u xif[yfae=uonf? wu,fvnf; trSejf zpfonf? tdrjf zLawmfwiG f qdAk , D uf ,l e D , H u d k wcsD w nf ; ud p P wH k ; ypf v d k o !f h “ od r f ; iS u f ” rsm; }uD ; pd k ; ae=uonf ? w&kwfuGefjrLepfygwDxJwGifvnf; w&kwfjynfwGif; ppfyGJrS/ urBm ppf}uD; wck jzpfvmEdkifonf[k pdk;&drfaeolrsm;&Sdonf? jynfwGif;ppfyGJwGif wzufu tar&duefygvmv#if wzufu qdkAD,uf,leD,H ygvmrnf [k wGufxm;=uonf? qdkAD,uf ,leD,Hu csefau&SdwfESihf +idrf;csrf;a&;vkyf&ef armfhudk wdkufwGef;aeyHkudk axmufaomf/ qdkAD,uf,leD,H udk,fYuvnf; TtjzpftysufrsdK;udk a&SmifuGif;vdk[efwlonf? armfu Tpdk;&drfcsufrsm;udk acsyum tajctaeudk wGufjyonf? “tar&duefeJ@ qdkAD,uf jynfaxmifpk=um;rSm tvGefus,fjyef@wJh e,fajr}uD; jcm;aew,f? 'De,fajr }u;D ay:rSm Oa&my/ tm&S/ tmz&du qdw k hJ wdu k }f u;D oH;k wdu k u f t&if;&Sif d ,f? Edik if aH wG/ udv k ekd D wydik ;f Edik if aH wG trsm;}u;D &Sw tar&duef azmufjyefa&;orm;awGtaeeJ@ 'DEdkifiHawGudk usdK;EGHatmif rvkyfEdkifao;cifrSm/ qdkAD,ufjynfaxmifpkudk xkd;ppfqifzdk@qdkwm rjzpfEdkifao;ygbl;?--'kwd, urBmppf+yD;vdk@ r=umao;cifrSm tar&duef azmufjyefa&;orm;awGu/ tar&duefeJ@ qdkAD,uf ppfjzpfr,fvdk@ oHukef[pf+yD; 0&kef;okef;um; jzpfatmif/ zefwD;aeavawmh olwdk@&J@ wu,fh &nf&G,fcsuf[m bmvJqdkwm u|efawmfwdk@ pOf;pm;&r,f? trSefpifppf olwdk@[m/ qdkAD,uf qef@usifa&; a=uG;a=umfoHudk Aef;jy+yD;/ tar&duef tvkyform;awGeJ@ 'Drdkua&pDorm;awGudk t&l; trl; wdu k cf u kd af e=uw,f?--- tar&duefjynfoal wGe@J tar&duef usL;ausmf +crd ;f ajcmufru _ kd cHae&wJh EdkifiHtm;vHk;u jynfolawG[m tar&duef azmufjyefa&;orm;awGeJ@ EdkifiHtoD;oD;&Sd ol@aemufvu kd af cG; awG&@J xd;k ppfukd wpnf;wvH;k xJ/ ckcH wdu k cf u kd Ef ikd w f ,fv@kd u|eaf wmfxifw,f? 'Dwu kd yf aJG tmifjrifygrS wwd, urBmppf}u;D udk wm;Edik rf ,f? Ek@d r[kw&f if wm;Edik rf mS r[kwb f ;l ?” (4if;pmwrf;) xdkESpfwGif xif&Sm;o!fh/ w&kwfynmwwf/ vpfb&,fwOD;jzpfo!fh ygarmuQ 0rftd wd@k om;tz yDuif; wuUov kd f t0wGif towfc&H onf? cseaf u&Sw d . f vlrsm;u acsmif;ajrmif; ypfowf oGm;jcif; jzpfonf? TonfESifh ywfoufI tar&dueforw x&l;rif;u “Tudpu P kd rodusdK;u|H jyKaev#if vlrsm;u tpdk;&udk t,Hkt=unfuif;rJh vm=uvdrfhrnf [k a=u;eef; &du k o f nf? cseaf u&Sw d f uvnf;/ ol@ ,kwdW aA'ESihf ol jzpfonf? tar&duefw@kd u Tt&mrsKd ;udk rvdkvm;v#if bmha=umihf ol@udk vufeufawG xkwfay;ae oenf;? aiGawG acs;ae oenf;/ cseaf u&Sw d u f “atmufvufi,fom;rsm; rSm;,Gi;f r_” [k ta=umif;jyefonfwiG f x&k;rif;vnf; +idrfusoGm;onf? pufwifbmvwGif csLtifvikd ;f u tar&duef oHtrwf a*smrh m&S,Ef iS hf awG@qH&k mwGif 104

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


105

ulrifwefonf typftcuf&yfpaJ &; oabmwlncD suu f kd csKd ;azmuf+y;D aemuf uGejf rLepfw@kd tm; wyfom; (1740000) &Sdo!fh wyfr}uD; (180) ESihf wyfr (206) ckjzifh xdk;ppfqifcJhonf[k ajymcJo h nf? atmufwb kd mvwGif rm&S,u f wdu k cf u kd rf r_ sm; r&yfv#i/f xGurf nf[k cseaf u&Sw d x f H ta=umif;=um; cJhonf? csefau&Sdwfu “uGefjrLepf wdkufppf ” rsm;udk vuf!_d;xdk;jyonf? tar&duef tpdk;&u/ csefau&Sdwfudk tpGrf;ukef axmufyHh&ef pdwf'kef;'kef;cs +yD;o!hfaemuf jy\emudk ajz&Sif;a&;rSm jynfwGif;ppfrSwyg; tjcm;vrf; r&Sdawmh?

tm%mod r f ; yG J jynfwGif;ppfESihf trsdK;om;vGwfajrmufa&; ppfyGJ 1946 - 49 jynfwGif;ppf. ed'gef;tjzpf csefau&Sdwfu usefpk-tefa0S; a'oudk wyfom;aygif; (120000) (wyfr 18 ck) jzifh xdk;ppfqifonf? Zlvdkifv (20) &ufae@wGif armfa&;o!fh !$e=f um;csuu f kd A[kad umfrwD u xkwjf yefonf? xdk !$e=f um;csurf mS “cseaf u&Sw d . f xd;k ppftm; k !fh pmwrf; jzpfonf? “u|eaf wmfw@kd onf ud, k u hf u kd , kd f umuG,af om ppfjzihf acsre_ ;f =u ” qdo csefau&Sdwfudk tEdkifwdkufEdkifonf? Ttcsufudk wygwDvHk; wif;jy!fh usyfjy!fh ,Hk=unf&rnf ” [k az: jyxm;onf? ckcHa&; ppfaoe*FAsK[mudk armfudk,fwdkif tao;pdwf a&;qGJonf? armfonf cseaf u&Sw d f ta=umif;udk aumif;aumif;odonf? cseaf u&Sw d f ppfwu kd yf u kH kd od+y;D om; jzpfonf? pifppf cseaf u&Sw d f onf aoe*FAsK[mr_; wa,mufr[kw?f uGejf rLepfw@kd . wdu k yf pJG Ofrsm;onf ppfyGJ oufoufr[kwf? vlr_awmfvSefa&; jzpfonf? xdk@a=umihf armfonf ppfy&d,m,f jy\emrsm;udkomru/ ajr,mjyKjyifa&; b¾ma&;ESifh tkyfcsKyfa&;ESihf 0g'jzef@csDa&;wdk@ESifh ywfoufIvnf; pmwrf;rsm; a&;onf? txl;ojzifh xdk vkyfief;rsm;onf vGwfajrmuf+yD; refcsL;&D;,m;jynfe,fwGif rsm;pGmta&;}uD;onf? armfu wnf+idrf o!fh tajccHa'orsm; wnfaqmuf&ef/ xdak 'orsm;udk +rdK@}u;D rsm;ESihf axmufyaHh &; vrf;a=umif;rsm; teD;wGif r[kwyf /J vHk+cHKo!fh a'orsm;wGif wnfaqmuf&ef ajymcJhonf? ppftajctae wckvHk;tm;/ !$ef=um;o!fh w&m;rsm;udk/ qnf;yl;avhvmo!fhtcg eufeufeeJ J awG;awm}uq H rS jzpfrnf? ta=umif;rl tajctaewckv;kH ESiq hf ikd af om t&mrsm;udk rsuf p d j zif h rjrif E d k i f ? euf e uf e J e J awG ; awm }uH q jcif ; rS t y/ tjcm;enf ; vrf ; rsm;jzif h rodEdkifaoma=umihf jzpfonf?---aoe*FAsK[m jy\emrsm;rSm &efolESifh u|efawmfwdk@ qufpyfaer_udk axmuf&_a&;/ tajctaewckvHk;ESihf oufqdkifo!fh tpdwftydkif;tcsdK@wdk@udk axmuf&a_ &;/ tajctae wckv;kH xJu xl;jcm;csurf sm;udk axmuf&a_ &;/ a&S@wef; ppfrsuEf mS ESihf ppfaemufydkif; a'owdk@. qufpyfaer_udk axmuf&_a&;? “qHk;yg;r_ESifh jz!fhwif;r_/ wdkufcdkufr_ESihf tem;,lr_/ pkpnf;r_ESihf jzef@cGJr_/ xdk;ppfESihf cHppf/ twufESifh tqkwf/ zkef;uG,fjcif;ESihf rzkef;uG,fjcif;/ t"du wdkufr!fhbufESihf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

105


106

t&Hwu kd rf !hb f uf/ pkpnf; !$e=f um;r_EiS fh jzef@cGJ !$e=f um;r_/ a&&Snpf pfEiS fh tjrefq;kH tqH;k owfppf/ ae&m,lppfESihf v_yf&Sm;ppf/ udk,fhwyfESihfr[mrdwfwyf/ TwyfrsdK;ESifh xdkwyfrsdK;/ acgif;aqmifESihf vuf a tmuf i ,f o m;/ au'grsm;ES i f h ppf o m;rsm;/ ppf o m;a[mif ; ES i h f ppf o m;opf / tqifjh rifah u'gEiS hf tqifeh rd hf au'g/ 0g&ifah u'gEiS fh 0gEk au'g/ a'oeDEiS hf a'ojzL/ a'oa[mif;ESihf a'oopf/ A[kda'oESifh tpGeftzsm;a'o/ yltdkufaom&moD ESifh csrf;at;aom &moD/ tEdkifESifh t&_H;/ wyfzGJ@pk}uD;ESifh wyfpGJpk uav;/ t+rJwrf;wyfESihf ajymufusm;wyf &efoludk okwfoifacsr_ef;jcif;ESifh vlxkaxmufcHr_&jcif;/ wyfeDawmfudk wdk;csJ@jcif;ESifh cdkif+rJatmif vkyfjcif;/ ppfa&;vkyfief;ESifh EdkifiHa&;vkyfief;/ twdwfwm0efESifh ypPKy`efwm0ef/ ypPKy`efwm0efESifh tem8gwfwm0ef/ twnfwus ppfa=umif;ESifh a&G@vsm;aeaom ppfa=umif;/ jynfwGif;ppfESihf trsdK;om;ppf po!fh jy\emrsm; t=um;&Sd/ uGJjym;jcm;em;r_ESifh qufpyfr_wdk@udk axmuf&_a&; ” ( “w&kwfjynfawmfvSefa&; ppfyGJ. aoe*FAsK[m jy\emrsm;” vufa&G;pifusrf; twGJ/ 1) ZlvdkifvwGif csefau&Sdwfonf tar&duefxHrS a':vm oef; (500) ESifh a':vm oef; (500) bd;k vufeufrsm; &onf? cseaf u&Sw d o f nf refcsL;&D;,m;wGif pcef;csaeo!fh ol@wyfrsm;udk xdak iGjzifh axmufyo hH nf? od@k &mwGif jynfow l @kd u &xm;vrf;rsm;udk zsu=f uonf? oHvrf;rsm;udk jzKwu f m awmifay:od@k ,lomG ;=uonf? cseaf u&Sw d w f iG f rD;&xm;rsm;&Sad omfvnf; oHvrf;rsm; r&Sd? csefau&Sdwf onf ol@wyfr_;rsm;udkvnf; olr,Hk? wyfr_;rsm;u trdef@wrsdK;xkwfI/ olu wrsdK; xkwfonf? ol jzKwfcsifoludk jzKwfI/ ol cef@csifoludk cef@onf? xdk@a=umifh rnfo!fht&mudkr# &J & J 0 H h 0 H h rvk yf & J =u? ol @wyf rsm;onf ,ck w d k i f pnf ;urf ;r&S d ? iwfjywfae=uolrsm; jzpfonf? awmu v,form;rsm;udk vufjyef }uKd ;csnI f ppfxJ qGo J iG ;f um/ ppfoifwef; ay;=uonf? wcsdK@ vrf;wGif iwfI ao=uonf? armfu jynfwiG ;f ppf wdu k &f if;/ 0g'jzef@csaD &;vkyif ef; vkyo f nf? zrf;rdaom oH@k yef;rsm;udk aumif;pGm jyKpkonf? odk@jzifh ulrifwef wyfom;rsm;pGm wyfeDawmfxJodk@ 0ifvm=uonf? armhfbufwGif wyfr_;aumif;rsm; &Sdonf? jynfol&Sdonf? uGefjrLepfygwD&Sdonf? ygwDonf nD!Gwfaom/ pnf;urf;&Sd aom &dk;om;aom ygwDjzpfonf? armfu 1946 ckESpfonf “aoe*FAsK[m cHppf” umv[k owfrw S f onf? enf;y&d,m,frmS v_y&f mS ;ppfyJG enf;y&d,m,f jzpfonf? csefaau&Sdwfu +rdK@}uD;rsm;odrf;v#if odrf;ygap? cGifhjyKxm;onf/ vltiftm;ESifh vufeuftiftm;udk ac|wm&rnf? ,m,DpGef@v$wfr_rsm;onf a&SmifvGJr&&Hkr#ru/ vdkvnf; vdt k yfonf[k armf ,lqonf? xd@k a=umihf ajryHu k kd =u!fI h ppftajctaeudk avhvmaeonf? urBm}u;D tzd@k +rKd @}u;D rsm; odr;f ydu k x f m;Edik o f !fh cseaf u&Sw d u f kd =u!fu h m cseaf u&Sw d f tEdik &f ae+y?D uGefjrLepfawG &_H;ae+yD[k xifp&m jzpfaeonf? Todk@ xifp&m jzpfatmifvnf; armfu wrifzefw;D xm;onf? aoe*FAsK[m cHppfumv yxrESpfwGif armfonf pD;yGm;a&;vkyfief;udkom/ t"du pOf;pm;ae onf? udk,fhzmom zlvHk&ef ukefxkwfvkyfa&;udk wGef;wif&rnf? pm;eyf&duQmESihf t0wftxnf vHkavmufatmif vkyf&rnf? tdrfwdkif; csnfiif&rnf[k aqmf=oonf? 1936 106

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


107

ckESpfwGif “u|efawmfwdk@[m e,fcsJ@ EdkifiHrsm;eJ@ &efol&J@ ppf pufr_vkyfief;awGudk rSDcdkae&w,f? vufeufawGudk &efol@&J@ axmufydk@ ,mOfawGeJ@ &aew,f? 'g[m av;eufwJh trSefw&m;jzpfw,f? &,fp&m r[kwfzl;” [k armfu ajymcJhonf? jynfol@vGwfajrmufa&; wyfrawmfonf Tenf;udk usifhoHk;onf? *syefckcHa&;ppfyGJrSmuJhodk@ jynfwGif;ppfyGJwGifvnf; &efo@l vufeufukd ud, k v hf ufeuf jzpfatmif vkyo f nf? tar&duefw@kd u rD;&xm;/ ava=umif;jzihf ydk@aom vufeufrsm;onf uGefjrLepfwdk@ vufxJodk@ a&mufukef=uonf? yxr enf;enf;yg;yg; a&mufonf? aemuf pk+yHKa&mufonf? tar&duef tpdk;&. &Sdor# vufeuf. oHk;yHkwyHkonf ref c sK;&D ; ,m;&S d csef a u&S d w f w yf r sm;xH a&muf o nf ? xd k v uf e uf r sm;tm;vH k ; onf aemifoHk;ESpft=umwGif jynfol@vGwfajrmufa&; wyfrawmf vufxJodk@ a&mufukefonf? w&kwjf ynf jynfwiG ;f ppfyo JG nf tar&duef cseaf u&Sw d u f kd ulnaD xmufyahH ejcif;a=umifh jzpf&onf[k armf,lqonf? xdk@a=umihf tar&duefudk armf uef@uGuf &_wfcsonf? odk@&mwGif armfonf tar&duef tkyfpdk;olESihf tar&duef jynfolrsm;udk wuef@pD cGJ=u!fhonf? 1946 ckESpfukefwGif tar&duefoHtrwf rm&S,f jyefoGm;onf? csefau&Sdwf. tajctaeudk olvnf; ru,fEdkif? rm&S,f pdwf"gwfusoGm;+yD? ol@ae&mwGif avwefpwl;0yf a&mufvmonf? olvnf; onfyw k x f u J onfyJ omjzpfonf? bmr# rwwfEikd ?f 1948 ckEpS t f xd d . f ud, k v f ;kH ao;ao;av;ud/k cseaf u&Sw d u f kd a':vm oef; (4500) zd@k +y;D +y?D od@k &mwGif cseaf u&Sw Tr# rsm;jym;aom a':vmrsm;jzifh zdk@aomfvnf;/ avmufonf[lI r&Sd? 1946 ckESpfukefwGif ulrifwefa'orsm;Y t"du &k%;f rsm;/ qENjyyGrJ sm; tESt H jym; jzpfaeonf? uGejf rLepftyk cf sKyo f !fh a'orsm;wG i f tenf ; ES i f h t rsm; wnf + id r f a eonf ? zG @ H + zd K ;aeonf ? arS m if c d k r &S d ? ajr,mjyKjyifa&;a=umihf ukefxGufE_ef; wdk;vm;onf? 1947 ckESpfwGif qENjyyGJrsm; t"du&k%f;rsm;onf csefau&Sdwfudk qef@usif&Hkr# ruawmh? tar&duefuykd g qef@usiv f monf? TonfrmS tar&duefu w&kwjf ynf. Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;wGif vuf0g;}uD;tkyfvmjcif;a=umihf jzpfonf? tar&duef ppfom;rsm;onf/ w&kwfjynfolrsm;tay:wGif udkvdkeDacwf ppfom;rsm;uJhodk@ jyKusifh=uonf? 'kwd, urBmppftwGif;u ydkv#HypPnf;rsm;udk tar&duefu w&kwfjynfodk@ a&mif;cJh&mwGif uGefjrLepfr[kwfo!fh owif;pmrsm;u “vdrfa&mif;onf” [k a&;cJh=uonf? ESpfEdkifiH ukefoG,fa&; pmcsKyfonf w&kwfukefonfrsm;xuf tar&duef ukefonfrsm;udk tompD; ay;xm;onf? TwGif w&kwfukefonfrsm;uvnf;/ tar&duef ukeo f nfrsm;udk a'goxGu=f u onf? tar&duefppfom; av;a,mufu ae@cif;a=umifawmifwiG f w&kwaf usmif;oluav;wOD;udk yef;+cx H J qGaJ c:I/ t"rRusio hf !ft h cgwiG f oef;aygi;f rsm;pGmaom ausmif;om;rsm;/ ynmwwfrsm;u uef@uGuf=uonf? qufvufaz:jyygrnf?

jroef;wifh tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

107


108

tvif;tdrfrSwfpk

12 }udrfajrmuf jrefrmh&dk;&moDwif;usGwfyGJawmf(*syef) aehpGJ23²10²2011 trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJ hcsKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJrS }uD;r_;usif;yaom 12 }udrfajrmuf jrefrmh&dk;&moDwif;usGwfyGJawmfudk ,ae h 23²10²2011 wGif KIBA yef;jcHYusif;y&m jrefrmh&dk;&m tpm;tpmqdkifcef;rsm;/ aw;*Dw0dkif;rsm;/ jrefrmh&dk;&mtursm;jzifh pnfum;odkufjrdKufpGm usif;ycJhygonf? owif;? ? tvif;tdrf "gwfyHk? ? at;odkuf 108

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


109

tvif;tdrf r*~Zif;tm; ulnDaxmufyHhay;aom (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)

bdb k o kd uf &Jrif;0if; ausmx f eG ;f Edik f cdik Of ;D i,f pdkif;yef;armif aevif;atmif- cifcifav; ud=k unfpef;

wdk th m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS rSwfwrf;wif *k%fjyKtyfygonf

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

109


110

tvif;tdrf wm0efcH &J+idr;f ta0;&muf t,f'Dwm aZmfaZmfatmif (t*Fvef) ABFSU (88)rsKd;quf t,f'w D m aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef; rsKd;jrifhatmif tr_aqmift,f'Dwm cifarmifaZmf /Anm;b&kid , f efuif; xGef;+idrf; / tHharmf / ausmfrkd;Ekdif / rcdkif=unf0if; pmpDpm&dkuf ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh aZmfrsKd; / [def;rif; jynf+zdK;&J / L-NOORA jynfwGif;jynfy jzef hcsda&; jr0if;pd;k / atmif=unf ausmfjrifhxGef; / ausmfcdkif0if; / wifEdkif / jrihfOD; / wifrif;Edkif / ELEJAH

110

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

pmtkyfcsKyfvkyfa&; aX;0if; / at;aZmfjrifh 0if;Edkif(Lin Po Yin) 0if;Edkif (yef;yJwef;) yef;cso D &kyaf zmf xDvm ausmv f if;xGÉaf tmifcif &Hk;tzGJ h =unfw;dk / aeatmifausmf tm;opfrGef / [efaZmf0if; jrihfudk / r0if;oE Wmatmif b¾ma&; atmifaZ,smndK / xGef;xGef;0if; rEkEka0 / atmifrsdK;rif; jrwfausmfol / owif; ESifh rD'D,m at;okduf / &Jjrifhatmif rsdK;apm / rsdK;ausmfodef; / ausmfrsdK;xGef; / rvJhvJh0if;udk

Web Site


111

tvi tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef POST 169-0075 TOKYO TO, SHINJUKU-KU TAKADANOBABA,3-7-10 303,HIGARI BLD TEL - FAX 03 - 6313 - 4178 Japan. TEL 080-5070-0080 080-3574-9700 090-9954-5070 090-6528-9292 090-7198-4763

e-mail - aalinneain@yahoo.com web - http://alineain.net/ http://luminarymagazine.wordpress.com/ http://alinneain.blogspot.com/

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)

111


112

112

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(8)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.