အလင္းအိမ္မဂၢဇင္း အတြဲ (၅) အမွတ္ (၁ဝ)

Page 1

1

1

Luminary MagazineVolume 5,No.10


1

jrefrmouU&mZf 13&3 / wefcl;v

2006 ckESpf/ {+yDv wGifpwifxkwfa0onf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1


2

rmwdum tvif;tdrfpum;

4

uAsm cgo}ueF af wmftrSD jyefcsijf yD

cdkif=unf0if;

trfpwm'rfrSm qHk}ur,fh ....

rif;udkEdkif rif;wm&m ndKxuf (vrf;opfOD;) zdk;ZD0 atmifcdkifjrifh 0if;vJhar (acwW *syef) xl;wifh oHvGifc xGef;+idrf; (abmufaxmfom;) armif=uD;jidrf;csrf;

EGeH pfvdk h ta&mifrysuf

oHcJ r*FvmeHeufcif; aumv[mvawGe@J .... a0;&yfajrutdrf ,Ofaus;rSv k yk o f m;rsm;od@k .... tvJtvS,f a'gif; /2012 &efukef qdkawmhvnf; &ifckefwmaygh

6 7 8 10 12 14 15 16 17 18 19

umwGe;f tifwmeufay:rSumwGe;f rsm;

20

,Ofaus;rSk okw/&o ausmif;awGrSmjynfol@eDwdoif=um;a&; 'Duae@ArmawG Armpma=u =uovm; t&if;ppfawmh pepfwpfckvHk;jyif&rSm ysm;wdk@onfrcsdK rSdKwdk@onfrayguf .... usrvGrf;rdwJhtwdwfo}uFef yef;cs,f&D

a'gufwmarmifoif; O\mq&mtdk vlxkpdef0if; EkEk&nf(tif;0) 0if;vJhar (acwW *syef) a&$au

22 26 29 32 37 39

88 rsdK;qufausmif;om;rsm;. pum; udkrif;ukdEdkif. tEkynmajrmuf EkdifiHa&;rdef hcGef; 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif udkudk}uD;ESifh awG hqHkjcif; 2

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

44 47


3

Edik if aH &;qdik &f m okw/&o jrefrmtpdk;&opfESifh .... 88 rwfv ausmif;om;v_yf&Sm;r_ r[me bmvJ/b,fvJ ... wdik ;f jynf.ydik q f ikd rf KS *smat;ol@tar&dkuf ... v$waf wmfEikd if aH &; ESi;f qDcikd f tjzpfoŒkd r&Jw&JeJ h a&;}unhfvdkufwmyg vlxpk ed 0f if;ESit hf ifwmAsL; vufeufrSonf LapTop odk@ ... yef;Eka&mifjrefrmjynf acgif;pOfrJh reufjzefrsm; vl=uD;rif;rsm;vufckyfwD;yg

armifomref

atmifcdkifjrifh t,fEl;&m xdefvif; bmbmbdk;bdk;

52 56 71 73 76 80 82 87 93 99 101 107

armifpdk;csdef

109

tdrfajrSmifavSmiftdrf (50)

armifarmifvwf

116

&ke;f xGucf &hJ aomjrefrmjynf

oef;0if;vdikS f

121

2011/2012tvif;tdrjf zwfoef;rSk 2011/2012tvif;tdrf r*~Zif;pmrlrSwfwrf;

rif;rif;odef;

131

cdkif=unf0if;

133

DVB

t&SifynmeEN armifpdk;csdef rdk;rcrD'D,m armif0Ho vlxkpdef0if;

0wˆKwdk ppfAdkvfcsLyf.udk,fyGm;

bmomjyeftcef;quf

tvif;tdrf r*~Zif; xkwfa0onfh 6 ESpfajrmuf txdrf;trSwf &Jabmfrsm;. trSwfw&pum;rsm;

142

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3


4

tvif;tdrfpum; jref r mwd k @ &J @ ES p f o pf a &muf c J h j yef y g+yD ? yd a wmuf a wG / ik 0 gawG wv_difv_difyGifh=ujyef+yDaygh? ESpfa[mif;u tnpfta=u;awG aq;a=umum ESpo f pfukd jzwfoef;=u&OD;rnf? tvif;tdro f nfvnf; (6) ESpaf jrmufchJ yg+y?D tvif;tdrf&Jabmfwdk@onf rdrdwdk@ wwfEdkifor#eJ@ }udK;pm;tm;xkwfum rnfonft h ultnDr# r,lyJ jrefrmjynf&@J ppftm%m&Sirf eS o f r#wu kd zf suaf &;/ 'D r d k u a&pD p epf x G e f ; um;a&;/ pmayvG w f v yf c G i f h & &S d a &;/ jynf o l w d k @ &J @ cHpm;csuaf wGukd wifjy&eftwGuf xkwaf 0cJo h nfrmS tm;vH;k todyifjzpfonf? 88 rsKd ;quf ausmif;om;awG&@J &yfwnfcsuu f kd pG+J rpJ mG qkwu f ikd &f if; tvif;tdr&f @J rl0g'awGukd csrw S af qmif&u G f cJyh gw,f? aemif u d k v J jref r mjynf r S m ppf t m%m&S i f p epf rusqH k ; oa&G @ qufvufwu kd yf 0JG ifomG ;rSm jzpfovd/k jrefrmjynfow l @kd &J@ vGwv f yfa&;/ nDr#a&;/ w&m;r#wa&;twGu f qufvufaqmif& Gu foGm;rSm jzpfw,f qdkwmudk xyfavmif;ajym=um;yg&ap? tvif;tdru f akd wmufyap&eftwGuf tzufzufrS ul n D a&;om;cJ h = uwJ h pma&;q&m/ q&mrawG / tm;ay;ol a wG / uJ&h @J &_wcf saeolawGtwGuv f nf; txl;aus;Zl; wif&adS =umif;ajym=um;yg&ap? tvif;tdru f kd pwifuwnf;u "tm%m&Sirf eS o f r# usq;kH ap&rnf" vd k @ aยบuG ; a=umf c J h = uwJ h tvif ; td r f [ m tm%m&S i f r S e f o r#ud k wdkufzsufoGm;rSmjzpfygw,f? ppfwyftkyfpdk;r_udk tpOfwpdkuf aqmif&GufcJhwJh ppf w yf v l w ef ; pm;[m 2008 t"rR t ajccH O ya'ud k tajccH + yD ; 2010 ckESpfa&G;aumufyGJ udk usif;ycJhygw,f? t"rRxGufay:vmcJhwJh OD;odef;pdef t&yf o m;ajymif ; tpd k ; &[m 1990 jynf h E S p f a&G ; aumuf w if a jrS m uf c H trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzG@J csKyf (NLD) . acgi;f aqmif +ird ;f csr;f a&; Edb k ,fq&k iS f a':atmifqef;pk=unftygt0if/ 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmifawG/ wd k i f ; &if ; om; vl r sd K ;pk acgif ; aqmif a wG / &[ef ; &S i f v l / jynf o l v l x k Edik if aH &;tusO;f om;awGukd v$waf y;+y;D / +ird ;f csr;f a&;udk aqmif&u G cf yhJ gw,f?

4

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


5

b,fvykd aJ jymajym vufawG@rSm rw&m;r_awG/ rnDr#ra_ wG/ uef@owf csKyfcs,fr_awG tajrmuftrsm;&Sdaew,f qdkwmudk jrifawG@=u& rSmjzpfw,f? Edik if w H umu vufcv H matmife@J jynfov l x l u k kd vufcv H matmif aqmif&u G w f hJ ae&mrSm ppftkyfpk&J@ vkyf&yfawGa=umifh jynfol vlxk[m 'Drdkua&pDvdkvm;wJh a':atmifqef;pk=unfe@J 88 rsKd ;quf ausmif;om; awGtygt0if/ wdik ;f &if;om; vlrsKd ;pk acgi;f aqmifawG&@J &yfwnfcsuu f kd axmufcH tm;ay;aewm jrifawG@=u&rSm jzpfw,f? tvif ; td r f t aeeJ @ rl v &yf w nf c suf t wd k i f ; / ppf r S e f a om pmay vGwv f yfciG hf &&Sad p&ef/ tm%m&Sipf epfreS o f r#wu kd zf su&f ef/ 'Dru kd a&pD awmfveS af &; tiftm;pkrsm;ESifh vufwGJaqmif&Guf &efESifh jynfoljynfom;wdk@. cHpm;csufudk wifjy&efqw kd hJ rl0g'awGukd qufvuf taumiftxnf az:oGm;rSmjzpfygw,f? vuf&Sdtpdk;&tygt0if ppfacgif;aqmifawG&J@ aqmif&Gufcsufudk apmifh=unfhavhvm&if; a':atmifqef;pk=unf tygt0if trsdK;om;'Drdkua&pD tzG@J csKyf (NLD) / 88 rsKd ;qufausmif;om;rsm;/ 'Dru kd a&pD bufawmfom;rsm;udk axmufc&H if; trdjrefrmEdik if aH wmfonf vGwv f yfjcif;/ w&m;r#wjcif;/ tcsKk yf tjc,f uef@owfr_uif;jcif;/ wef;wljcif; pwJh 'Drdkua&pD tajccHrsm;udk vufawG@ jynfov l x l k cHpm;/ pHpm;Edik rf _ &Sv d map&ef }uKd ;pm; aqmif&u G o f mG ;rnf jzpfw,f qdw k mudk tvif;tdrf (6) ESpjf ynfrh mS xyfavmif;ajym=um;yg&ap?

tm%m&Sirf eS o f r# usq;kH ap&rnf?

tvif;tdrf t"Ge@f &Sn&f rnf? tvif;tdr&f aJ bmfrsm;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5


6

cgo}uFefawmftrSD jyefcsifjyD

ESpfa[mif;ukefvdk@ ESpfopful; jrefrmho}uFefcsdef cgawmfxl; cGyfa'gif;awGvJ x=uGjrL; {+yDvrSm xl; ? wdk@rsm;aysmfrqHk; pdwftpOfrSm cGyfa'gif;awGvJ jrL;&$ifpGm cgo}ueF cf sed ef @J vdu k zf ufwifh cGyfa'gif;wdk@vJ atmifyGJqifh ? ,Ofaus;r_tarG xdef;odrf;um yufjzef;avmif;=u +yKH ;aysmw f m b,ftcsed q f ifEJ$ cGyaf 'gi;f yJ tEdkif&OD; rSmrvGJ ? arG;&yfajr&J@ a0;wae&m wdk@rsm; a&mufaewm pdwfwGifrSef;q wrf;wrf;w cGyfa'gif;zufu t+rJtom& ? wckaomESpfopf wlpHknD cgo}uFef&J@ a&obiftrSD arG;&yfajrrSm o}uFefa&at; cGyfa'gif;u,frS &r,fav; ?

?

cdki f=unf0if; 6

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


7

trfpwm'rfrSm qHk}ur,fh EdkifiHwuma&muf &Jabmfrsm;

usaemfw@kd [m rkefwdkif;udk qef&if; oif;uG=J uwJh iSut f yk yf g? ydawmufe@H oif;wJh avajyat; a*[ma[mif;udk wHcg;zGi0hf if wl;yd@k wl;yd@k AHo k aH v; nDrav;udk x˜u˜atmif +yKd iw f v l ufcyk w f ;D r,fv@kd jyefqHkr,fhae@ tarhtdrfrSm ²²²? ckaerSmawmh wa,muftem;az; wa,mufaq;wif wa,muf&ifciG f wa,mufar;wifv@kd ²²²? usaemfwdk@rSm ²²² vdktyfw,f b,ftcsed x f ˜qdq k kd ‘tdk;a0’ oHcsKd nDzdk@yJr[kwfvm;? ? ,Hk=unfwJh ²²²

rif;udkEkdi f

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7


8

EGHepfvkd h ta&mifrysuf

jynfjrefrm&J h EGrf;yg;vGef;vSwJh vlaerSKb0awG vlwck b0wckh tqifajyrSKjzpfatmif topfwzef pepfrSefeJ hvSJvS,fzdk h &kef;xGufvkd h trSefw&m;ajymif;vJa&;qD aoG;awGe&D ifeyD gap vufwaJG wGncD =hJ u &Spfq,fh&SpfaemufqDf wavSsmufv;kH tvDvDd pDv@kd ygy?J aoG;rkefwdkif;xJ (udkrGef;atmif&J h²²) cGyfa'gif;wdk hudk ESdKif;r& &dkif;jypGm ypfajcG aoG;awGeJ hpdrfepfcHcJhzl;vnf; cGyfa'gif;tonf; oHawG oHcJ tkww f w H ikd ;f awG vS+J zKd tonf;tydk&SdolawG²²²² &mZ0ifwavSsmuf b,fwek ;f urS 'l;raxmufc=hJ u²²? cGyaf 'gi;f qdw k m yrmjyuqdk ud, k t hf rnfu, kd af c:wJh wpfww D ;l wdk v h dk rdk;+ydKrSm ra=umufwwf=u? 8

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


9

us;D uef;awGvdk tvpfudkacsmif; tidkufrokwf (okd hr[kwf) tom;ykwfudkrpm; xl;jcm;wmu “u” vkduf&if owW0gtaygif; ai;=unf&h avmufatmifaumif;wJt h u vSywifhw,f &SKpzG,ftcgwrGwf/ “cGyf” vkduf&&if OD;acgif;jyif aoG;pdrf;&Sif&SifeDapG;oGm;ygap cGyfa'gif;rSef&if(vSsif) acgif;rikwfbl;²²? a'gif;&JrmefeJ h wGefoHom urBmrSm &SmrS&Sm;wJh ausmif;om;wyfrawmf (ABSDF) urBmausmf xifxifay: awmfatmif}udK;pm; vlwumav;pm; jrefjynfolwdk htm;xm; jynfhol htm;eJ htift,f'D (NLD) jynfot l wGuf ay;qyf&if; ypfrSwfqDwnfhwnfh pkduf0ifr,fhjrSm;wpfpif;vkd csDwuf&if; csDwuf ppfaoG; ppfom; ppf,EW,m;atmufu vGwfajrmuf 'Drdkua&pDc&D; tawmfa&mufcJh²²? Oa'gif;rif;*gxm qdkwm axmifacsmufrm,mawGufkd uG,af ysmuf uif;vGwaf pwm arm&okwWHu oufaoayrdk h rsufrajy cGyfa'gif;taygif;wdk h pkaygif;vkd h nDnm cGyfa'gif;*gxm&Gwf&if; jynfjrefrmta&;cif; cGyfa'gif;aw;udkvJ&ifha=uG;&if; cGyfa'gif;aoG; &Jaq;wifp&mrvdk &J&ifheDapG; udk,ft*FgawG paw;vkduf&vnf; a'gif;aoG;awG vufqufurf; pD;qif;ae=uqJyJ²²?

rif;wm&m 02 / 09 /2012 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9


10

oHcJ tJ'v D kd ¶Gmom;qefqef trnfemrudk ydkifqdkifxm;ayr,fh +rdKŒae ynmwuf "e&SifaygufpawGeJ@ zGJ@pnf;xm;wJh ABSDF qdkwJh ausmif;om;tzGJ@udk 10 ESpf 10 rdk; wkdifwkdif OD;aqmifr_ay;EkdifcJhwJhvl ol ausmif;om;acgif;aqmif AdkvfoHcJ? trSefawmh oHcJqdkwm tJ'o D rkid ;f wckwnf;eJ@wif }u;D jrwfoyl g? wdk@¶Gmom;awG qdkwJh oDcsif;vdk oHcJeJ@ wdk@tazmfawG ²²² rdk;xJ a&xJ aysmfyJ aysmfcJhw,f ²²² ajym&OD;r,f Y2K ²²² tJ'DESpfuaygh ²²² wdk@wyfOD;[m tawG;tac:0uFbm=um; Asmrsm;chJ&w,f? zkwzf ufcg xoGm;vdu k =f uwJh wd@k vl}u;D awGukd ai;aerdw,f? (a=omf ²²² olw@kd tay: yHak tm+y;D awmh ay;cJw h hJ igw@kd b0awGukd xm;oGm;cJhygayghvm; qdk+yD;awmhaygh) tremypum;awGvnf; ajym=uao;w,f 'DtvH 2 ESpfyJ cHrSmyguGmwJh tJ'pD um;ukd igw@kd vSew f u dk cf =hJ uw,f tJ'DtcsdefrSm ig oHcJ udkpawG@w,f? b,fol ajymwmvnf; nDtudk rod wod vdk@ igwdk@eJ@ oHcJ[m jrifjrifcsif;yJ od=uw,f igw@kd [m yXmef;qufe@J touf"mwfcsi;f ,Suaf ewJh nDtudak wGqw kd m? 10

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


11

'DrSm ajym&OD;r,f oHcu J kd ypfcsiw f ,fq&kd if oHcJudk r Ekdif&JŒvm;qdkwm t&if pOf;pm;? b,fbuftjcrf;u qGJtm;rS xl;+yD; a=umufz@kd aumif;raeygb;l cGyaf 'gi;f awmifycH wfo[ H m 0Hyak vGto l x H uf tm;aumif;armif;oHjzpfw,f? ausmif;om;qdkwm ²²² b,fEkdifiHa&;ygwD/ tzG@Jtpnf;/ tawG;tac:awG&JŒrS vufatmufcrH [kwb f ;l qdw k mudk vufawG@jyzd@k oHc[ J m a'gi;f tvHukd vSr;f udik v f u kd w f ,f? oHcJudk ajrmS ufajym=uwJv h al wG&w dS ,f ao;odrfatmif tykwfcsolawG&Sdw,f oHcJvufxJrSm a'gif;tvH&Sdw,f? oHcJukd tqG,w f &m;a[mwJv h al wG&w dS ,f tyg,pf um;ajymwJv h al wG&w dS ,f oHcJvufxJrSm a'gif;tvH&Sdw,f? oHcJudk wku d cf u dk w f v hJ al wG&w dS ,f toufay;+y;D umuG,rf v hJ al wG&w dS ,f oHcJvufxJrSm a'gif;tvH&Sdw,f?

b,fol@avmif;&dyfatmufudkrS ta&mufrcHyJ b,fo@l &JŒ vufatmufcrH t S jzpfrcHyJ awmfwrhJ eS u f efcv hJ @kd a'gif;tvH[m oHcJvufxJrSm aysmfwmjzpfw,f? oHcu J ajymw,f odyftrsm;}uD;r[kwfygbl;wJh oHcJ &JŒaemufrSm uGi;f p uGi;f ydwaf v;eJ@ ABSDF qdw k mav; ygvmw,fq&kd if +y;D yg+yw D ?hJ

ausmif;om;pdwf"mwf ²²² ausmif;om;pdwf"mwfvdk@ ayguaf yguaf zguo f vdk ajymae=uolawGxuf ausmif;om;pdwf"mwf&Sdvdk@ a'gif;tvH[m oHcJvufxJrSm aysmfwmjzpfw,f?

ndKxuf (vrf;opfO ;D ) 31 / 1 / 2012

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1 1


12

uíefawmf&J@ qdkpum;[m

r*FvmeHeufcif;

*wd w&m;awGygv@kd &J&aJ wmufjru G =f um; vdu k o f l v$wfawmf OuUX }uD;&J@ ysm;&nfpdrfepf*Grf;vdk ol@pum; em;pnftarS;yg;rS ESvHk;om; aoG; twGif;pD;qif; owif;orm;rsm;qDrS wqifh &ifwiG ;f yDwd jzpfvu kd b f jd cif; — wu,fh r*Fvmowif;ygayh —— ? aoG;pHk txyfxyfe@J !SDa[mif npfywf cHcJh& ayw&m 'Dwcg&ifawmhjzifh csKd ;jzLiSuw f @kd yso H ef; +idrf;csrf;ESif;yGifhwdk@ yufzsef; eH@omjzLqD&eH@ wd@k }uKd i+f yx D ifh b,fawmhrS ppftm%m rodrf;awmhbl; — ol@pum; ? ,H=k unfcsuu f kd bk&m;vdk ud;k uG,f Edik if w H ;kd wufajymif;vJa&;twGuf udk,fusdK;rzuf ay;qyfr_ oufouf ud, k t hf ouf q,fcgjyef xGu&f ygap EdkifiHh tem*gwfawmh aumif;pm;ap qEN 12

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

ar#mfvifhcsuf awmifhwcsuf &ifciG yf u kd ef @J EdkifiHa&; tusOf;om; rsm;r=umrDS vGwfay;rnf — ol@ pum; — ? ajcjywf vufjywf b0awGvnf;pkwjf ywf 'kuQpHk t&yf&yfawGeJ@ arG;&yfXmae jrefrmajy (jynf) udk pGe@f cGmxGuaf jy; [dk ta0[ wdkif;wyg; uyfckd em;ae&jcif; 'ku0Q ikf uíwf+yx D ifh jynfwGif;ppf &yfpJawmhrnf — ol@ pum; — ?


13

ta=umif;aumif;rSefygrS tusdK;aumif;rSefrSmrdk@ tajymu a&$ref; tu u 'g0if&J@ vltpuyk*K~d vaf wGvkd &kyfao;&kyf }udK;r&_wfzdk@ ta=umif; arwWmtpHk pkaygif;vdk@ qkrGefaumif;awmif;&if; wcgru ysOfzdk;awG wGufcsuf&cJhaygif;rsm;ordk@ &ifckefjcif; txdkxdkeJ@ vludktdkpmapwJh puUef@ ta[mif;udk ausmfjzwfae& ? em,u}u;D &,f — OuUX }uD;&,f —— owdrrl *ludk0ifwdkufrdOD;rSmpdk;vdk@ a0oEWm&mrif;om; "g;oHv#ufay: vufxm; ZlZumyk%m;udk a'gorD;yGm;rd wrdepfr&Sdw&Sd tcsdef=um — bm=umwmrSwv f @kd

oHa0* aemifw w&m;awGe@J aoG;tpHak omuf 'g;udk y,fa0;pGef@v$wfoGm;wm =unfh wrdepfr&Sdw&Sd tcsdef=um — bm=umwmrSwfvdk@ omoemudkawmh t"ef@&Snf=umapcJh— ? jynf0ifcGifh&+yD;om; oHk;q,fhwEdkifiHtwGuf udk,fh EdkifiHul;vufrSwf udk,fudkifaqmif udk,fhtxkwfudk,fxrf; udk,fhvrf; udk,fa&G; av#muf&rnfh vltcsif;csif;rdk@ usaemfwdk@ vmjcif;aumif;ovdk jyefjcif;aumif;&ygapa=umif; — ? ?

bk&m;jzpfb0awmh ta&G@cHvdkuf& ? t&l;r}uD;pum; taomurif;w&m; =um;awmh?

zdk;ZD0 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1 3


14

aumv[mvawGeJdk aysmf haysmfcsifwahJ umiff jynfajy;awG tdrjf yefEikd =f uyg+yD qdv k m; — oHa,mZOfwef;vef;eJ@ olu vrf;awG&Sm — olw@kd vGwaf wmhrmS yg olw@kd vGwaf wmhrmS yg iSuu f av;awGvkd vGwv f w G v f yfvyf tdyrf ufq;kd u jzwfceJE;kd x a&oef@Al;rSm

aumif;uif qHck suw f ckxH

pG,fawmf "gwful;w,f qdkawmhvnf;

ysH=uawmhrSmyg ?

zl;vdkuf&wm tarm ? +idrf;csrf;aomurBm tm&yfaEGOD; qdkawmvnf;

(3) ESpftwGif; jzpfvmwJhtcg

pdwful;rD;awmuf uawmifacsmufcsm;

ppfyGJawGvnf;r&Sd pyg;usDawGjynfhvdk@

Asmrsm;ewfyl; wkef&D&D ?

twDtaw &efa=u;G awG+ird ;f a&m*gcyfodrf; uif;y

tar&duef pD;yGm;a&; emvHxyg+yD

qif;&Jr_vnf; r&Sd=u

Oa&my emvHxyg+yD

orl[ oDcsif;udk qdk=ur,fwJh ?

jrefrmjynfvnf; ESi;f cJawGaysmaf eqdw k m vSnahf zG&mS rd

tvdkawmf&Sif —

rdcifrsuf&nfawG aygif;yifjruf&dkif;xJ

olzefqif;vdkufrSmudk r,Hk&J&J

onf;aeqJav —

aumv[mvawGe@J yJ

'gayr,fhvnf; —

aysmfae&wJhaumif — ?

olu — ,Hkcsifcsif ? 14

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

? atmifcdkifjrifh


15

a0;&yfajru tdrf

eHeufcif; tdy, f mx 0ifa&mufvmwJh tawG;u =um;ae=u iSuu f av;awG toH r=um;rdbl; —— a[m'Du yJjykwf — qdkwJh toH r=um;rdbl; —— a=u;pnfoEH iS hf twl qGrf;awmfAsdK@ qdkwJh aqmf=ooH r=um;rdbl; —— atmf —— 'g igh tdrf r[kwfbl; ? *syefvaJ &muf tdrfvJ aysmufayg@ nvJ a&mufjyef tdru f jkd yefawmh aemufwae@ pcJjh yefayg@ —— 'gu — ig@&J@ a0;&yfajru tdrfwJhvm; ?

0if;vJah r (acwW *syef) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1 5


16

,Ofaus;rSklvkyfom;rsm;odk h yef}um;csuf udk,fusdK;=unfh t"dutm%m&SifawGrSm apwem arwWm qdwfokOf;txyfxyf ajcmufuyfaewJh &efoyl J vlawGukd wefb;kd rJah tmif vkyyf pfvu kd w f ,f cspfjcif;arwWm t!Smwm pmemr_t!Gef@wHk;wJh bmwefbdk;rSr&SdwJh vlawGtjzpfe@J ayg@ pepfq;kd yHo k iG ;f xGi;f xkjcif;cH&wJh vlawGu, kd w f ikd u f bmwckrS wefbdk;r&SdwJh vltjzpfeJ@yJ ajymvJajymwwf vmw,f }upH nfawG;awm vmw,f vkyv f J vkyw f wf vmw,f pdwf"gwfawG ysufpD;oGm;ayg@ ? tkyfpdk;zdESdyfol &efol&J@ udk,f E_wf ESvHk; oHk;yg;pvHk; trkef;w&m;awG ydwfavSmifzHk; remvdk 0efwdk rpP&d,awG v$rf;zHk; jrifhjrwfpdwf"gwfawG aysmufqHk; vlaygif;rsm;pGm ---- rsm;pGm tarSmifzHk;aewJh acwf&J@ wqmcHawG jzpfoGm; azmufjyefwhJ zdEydS v f w l ef;pm; twdik ;f jzpfomG ; tJ'ED v S ;kH om;awG jyefjyifb@kd pkwcf sm ElempGaJ ewJh b0awGuakd jymif;vJypfz@kd aq;a=um c0gcszdk@ wefb;kd wufatmifvyk zf @kd &m ESpfaygif;rsm;pGm uko&vdrfhr,f ?

vlr_pepfu t&kyfqdk;rSawmh vlwcsdK@&J@ pdwf"gwf t&kyfqdk; tusnf;wef+yDayg@ ? wdik ;f jynfu rzG@H +zKd ;rSawmh vlrsm;pk&J@ pdwf"gwf edrfhusr_awGu ajcmufurBm;xJ txd wdk;vdk@ayg@ ? pdwf"gwftif*sifeD,m tdk --- pma&;q&m uAsmq&mwdk@ yef;csD yef;yk &kyf&Sif *Dw tEkokckr obif tdk bJ h---- tEkynm&Sif taygif;wdk@ olw@kd &J@ &ifxu J tusnf;wefvSwJh tarSmifxk tnpfta=u; Ekwo f rd ;f vSu J si;f aq;a=umay;=u tvSqif,if tvif;pdwf"gwf wnfaqmufay;=u pepfa[mif;udk zsufodrf;ygrS igw@kd ud, k w f ikd f tvif;awGjzpfrS igwdk@ 0efwm }uD;av;pG xrf;udkxrf;rS jzpfr,fy ? ?

xl;wifh atmufwdkb 18 / 2011 (pma&;q&m uAsmq&m &kyf&Sif'g&dkufwm csdKwl;aZmf .a[majymyGJwGif trSwfw& &Gwfqdkonfh uAsm ? Edk0ifbm 27 / 2011 ) 16

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


17

tvJtvS,f

wcdsK@awGu odumQ w&m;udk to+ymeJ@vJw,f? wcsKd @awGuawm@ ,H=k unfrKS wcke@J tem*wfawGuv kd w J ,f? wcsKd @awGu vlrormrSef;odvsufeJ@ olawmfaumif;eJ@vJw,f? wcsKd @awGuawm@ +idrf;csrf;a&;pum;vSvSawGeJ@ vufeufe@J vJw,f? bmtwGuyf v J v J J bmeJ@yJv J v J J ud, k af &;wJ@ordik ;f uawm@ bmeJ@rSvJ r&wJ@ udk,f@ordkif;ppfppf t+rJ +zpfaerSmyJ? ?

oHvGi cf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1 7


18

a'gif; / 2012

tESpftpdwfudk wcgvnfwJh ordkif;&xm; jyKwif;aygufu axmufยบuu G m ig=unfv h u kd af wmh

a'gi;f uwJjh ynfukd ta=umif;vSpGmawG@cJ@&........? yg;rSma'gi;f cg;rSma'gi;f acgi;f rSma'gi;f awmif;rSma'gi;f =ucwfrmS a'gi;f Z&yfrmS a'gi;f avrSma'gi;f a&rSma'gi;f awmifay:a'gi;f ajrjyef@a'gi;f cGyaf 'gi;f awG avtaoG;rSm teDa&mifapG;apG;eJ@ uae=u......? wd@k wikd ;f jynf tm&k%Of ;D udk }udKqd&k ifu h sL;wJh 'td;k a0' oH p=u0Vm wdu k w f pfaomif;u rd;k odro hf rd n hf H......?

xGef;+idrf; (abmufaxmfom;) 18

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


19

&efukef qdkawmhvnf; &ifckefwmaygh

&efukef qdkawmhvnf; &ifckefwmaygh 'DjrKdhrSm 0dnmOfawG usaysmufoGm;w,f 'DjrKdhrSm rsuf&nfawG yifv,f jzpfoGm;w,f 'DjrKdhrSm trSefw&m; uckefcJhw,f 'DjrKdhrSm rdwfaqGawG &efoloGm;jzpfoGm;w,f 'DjrKdhrSm ig razmfjyEdkifcJhwmawG trsm;=uD; &dSw,f? &efukef qdkawmhvnf; &ifckefwmaygh 'DjrKdhrSm om;&JwGif;awG &dSaeqJ 'DjrKdhrSm ajracG;awG aysmfaeqJ 'DjrKdhrSm tjyKH;awG&Jhatmuf tpG,fawGu jr aeqJ 'DjrKdhrSm wa,mufxJ vrf;xGufzdk@ a=umufaeqJ 'DjrKdhrSm igrodwJh ya[VdawG vrf;avSsmufaewkef; jzpfw,f? &efukef qdkawmhvnf; &ifckefwmaygh rodjcif;awGudk &l;csifa,mifaqmifjcif;eJ@ aygif;pyfzdk@ &mZ0wfrSKawGudk rsufvkH;uef;eJh =unfhwwfzdk@ yk&GufqdwfwGif;xJu tvif;a&mifudk aexifzdk@ igav 0domcg ausmif;tpfr=uD;&Jh EGm;b0rSm om,mrSKrsKd; &efukefrSm jyefr,lcsifawmhbl;?

armif=uD;jidrf;csrf; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 1 9


20

umwGef;

20

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


21

umwGef;

udk,fhvl ol hbufom;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 2 1


22

ausmif;awGrSm jynfol heDwd oif}um;a&;

a'gufwmarmifoif; “ynma&;qkdwm {u&mZf=uD;jzpfzkd@/ w&m;ol=uD;jzpfzkd@ r[kwfyg? +ynfoljynfom;aumif; jzpfatmifavhusifhay;jcif;” ygw?hJ tawG;tac:ynm&Si=f u;D “&l;qk;d ” (Rousseau) &J Œ ynma&;eJ @ qk d i f w J h tqk d t rd e f @ yg?ol @ tqk d [ m ,ae@txd rSeu f efaeqJyg? ol@tqku d dk bmx&ef&yfqv J u f “vlqefwhJ vlom;arG;xkwjf cif;” wJ?h ynma&;&JŒ aemufqHk;&v'fu aumif;r_("rR)eJ@raumif;r_(t"rR) wkd@ukda0zef qef;ppfekdifpGrf;&SdjyD; trSefw&m;ukd opPmcHwJh bufawmfom;jzpfvmum avmuaumif;usKd; pGrf;pGrf;wrH o,fykd;ekdifol jzpfvmjcif;ygyJ/ tJ'grS jynfolŒom;aumif; (good citizen) yg? ekdifiH om;aumif;/ jynfo@l om;aumif; wpfa,muf+zpfvmzk@d twGuf jynfojl ynfom;aumif; wpfa,muf &JŒtcGifhta&;/ wm0efeJ@0wW&m;/ av;pm;vkdufem&r,fh pnf;urf;awGu bmawGvJ? tJ'gawGodatmif/ jyD;awmhav;pm;um vkdufemusifhoHk;atmif b,fvkdvkyfrSmvJ? jynfoljynfom;aumif;qkdwm wpfOD;wpfa,muftwGuf r[kwfyg? ekdifiHtwGif;&Sd ql=uHKedrfhjrifh ekdifiHom;tm;vHk; twGufyg? jynfoljynfom;aumif; wpfa,mufrSm &Sdoihf&SdxkdufwJh ekdifiH=uD;om;pdwfxm; t&nftaoG;awGjynfh0rS tJ'DekdifiH[m jidrf;csrf;r_/ omm,mr_eJ@ jynfhpHkjyD; zHG@jzdK;wkd;wufr_ukd tifeJ@tm;eJ@ aqmif&GufekdifrSm? jynfolvlxkukd ekdifiHom;aumif;awG jzpfvmatmif tHkeJ@usif;eJ@ tpkta0;eJ@ avhusiahf y;ekid w f v hJ yk if ef;u ynma&;ygy?J ynma&;&JŒ vkyfief;awG/ arSsmfrSef;csufawGukd jynfhjynfh00 taumiftxnfazmfaewJh ae&mawGuawmh ausmif;awGyg? rl=udK/ rlvwef;rSonf aumvdyf wuUokdvf trsKd;rsKd;txdyg? rsm;aomtm;jzifh vlawGu xif=uygw,f? ausmif;qkw d m “oif” wJah e&m/ txl;ojzifh “pmoif” 22

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


23

wJhae&m/ wu,fwrf;rSm ausmif;qkdwm vlom;wpfOD;csif;ukd vlaumif;vlawmfjzpfatmif avhusifhay;/ jyifay;wJhae&mawGrkd@ usaemfwkd@ q&m=uD;awGu “vljyif” wJh ae&mygwJh? vlujdk yifw,fqw dk m &ky0f wˆKvdk &ku d Ef u S /f xkxuf wyfqifvu dk v f @dk jy;D wJah e&m r[kwyf g? t=urd =f urd f txyfxyfavhusiahf y;rS &wJt h &myg? b0 wpfavSsmufv;kH av;pm;vku d ef mum txHyk g&rDvpdk jGJ y;D usio hf ;kH oGm;onfxd avhusiahf y;wmyg? jynfoljynfom;aumif;qkdwm rdrdvkdufem&r,fh usifh0wfukd odae&HkeJ@ rjyD;yg? av;pm;vkdufem usifh=uHr_ eJ@ jynfhpHkrSjzpfrSmyg? jynfoljynfom;aumif;wpfa,muftaeeJ@ av;pm;vkdufem wefbkd;xm;usifhoHk;& r,fht&mrkd@ “jynfol@eDwd”(Civics) vdk@oHk;E_ef;wmyg? urBmhedkifiHrsm;rS ynma&;ynm&SifawGvufcHxm;wm u jynfol@eDwdeJ@ ausmif;qdkwm &kyfeJ@emrf (Body and Soul) vdy k gy?J cGjJ cm;vd@k &aumif;wJt h &mr[kwyf gw?hJ bmvd@k vJqakd wmh ausmif;qdw k m uav;awGukd xl;cseG x f ufjrufw@J jynfojl ynfom;aumif;jzpfatmif avhusiahf y;wJah e&m jzpfv@kd ygy?J 'ga=umifhjynfol@eDwd[m ausmif;rSm rdom;pkrSm &yfuGuf/ aus;&Gm/ jrdKŒawGrSm bk&m;ausmif;rSm/ tvkyfcGiftoD;oD;rSm / ygwDawG/ vlr_tzGJŒtpnf;awGrSm/ tm;upm;toif; awG/ rD', D mtrsKd ;rsKd ;awGe@J aemufq;kH a&G;aumufyaJG wG/ a&G;aumufy&JG ŒJ pnf;&H;k &mrSm rdr&d ŒJ ukeyf pPn;f a=umfjimtqHk; usifhoHk;vdkufem&r,fh t&myg? jynfol@eDwd[m wpfOD;csif;rSonf rdom;pk/ rdom;pkrSonf ausmif;/ &yfuGuf/ tzGJŒtpnf;eSifhaemufqHk; rdrdedkifiHeJ@ urBmh&Gm=uD;tqifhxd usifhoHk;&r,fh todeJ@ tusifhyg? uíefawmfwdk@i,fi,fwkef;u ausmif;awGrSmq&m=uD; OD;tkef;armif a&;om;wJh “jynfo@l eDw”d udk rlvwef;rS tv,fwef;txd oif=um;cJ&h ygw,f? eHeufausmif;pwufwt hJ csed rf mS oif & wmyg? rl v wef ; rS m “jynf o l @ eD w d ” (Civics) ouf o uf e J @ tv,f w ef ; rS m “jynfol@eDwdeSifhusef;rmjcif;” (Civics and hygiene) qdkjyD; oif=um;&ygw,f? q&m=uD ; a&;wJ h rl v wef ; jynf o l @ eD w d t xJ r S m aygif ; oif ; a&;eS i f h ynma&;/ pnf;urf;ao0yfa&;/ raumif;r_udk rjyKoifha=umif;/ tcsdefrSefjcif;/ vrf;Y,Ofaus;r_/udk,fcsif;pm/ 0wW&m;&Sdol/ ,Ofaus;r_/ rdbpum; em,ltyfjcif;/ wd&pm>efrsm;udk oem;jcif;/ ausmif;or0g,r/ ouf = uD ; yl a Zmf y G J / i,f p Of u ynmoif t yf j cif ; / ausmif ; wm0ef c J G a 0r_ / xrf ; aqmif j cif ; / aus;&Gmwm0efcGJa0xrf;aqmifa&;/ cE<mudk,f oef@&Sifa&;/ t0wfoef@&Sif;a&;/ usef;rma&;eSifh oef@&Sif;a&;/ ,Ofaus;r_eSifh oef@&Sif;a&;”²²²²²² ponfjzifh oif=um;cJh&ygw,f? xdk@twl tv,fwef; jynfol@eDwdrSmawmh tydkif;eSpfydkif;&Sdygw,f? yxrydkif;rSm “tk y f c sKyf a &; tcef ; ”/ 'k w d , tyd k i f ; rS m “usef ; rmjcif ; ynm”jzpf y gw,f ? yxryd k i f ; wG i f “jynfol@tcGifhta&;eSifh jynfol@ 0wW&m;/ aus;&Gmom;eSifh ol=uD;0wW&m;/ q,ftdrfacgif;/ &Gmacgif;/ aus;&GmaumfrwD/ jrdKŒ jytkyfcsKyfa&;/ jrLeDpDy,f/ jrdKŒaumfrwD aygif;oif;qufqHa&;vkyfief;rsm; ajzazsmfr_/ aysmfyGJ&$ifyGJrsm;/ ynm&SmrSD&mXmersm; ponfwdk@&Sdygonf? usef;rmjcif;tydkif;rSm “taqmuftOD; oef@&Sif;a&;/ oGm;udk*&kpdkuf&ef/ uGrf;pm;jcif; tjypfrsm; tdyfpuftem;,ljcif;/ rD;zdkaqmif/ vrf;ab;aq;qdkif/ umv0rf;a&m*g/ avta=umif;/ yvdyfa&m*g/”ponfwdk@yg? awmfoavmuf aumif;jy;D pdwaf &mud, k yf g use;f rm=uŒH cdik af om jynfojl ynfom;aumif;wpfa,muf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 2 3


24

wu,fwrf;rSm ausmif;qkwd m vlom;wpfO;D csif;ukd vlaumif;vlawmfjzpfatmif avhusifah y;/ jyifay;wJhae&mawGrkd@ usaemfwkd@ q&m=uD;awGu “vljyif” wJh ae&mygwJ?h vlujdk yifw,fqwdk m &ky0f wˆKvkd &kud Ef uS /f xkxuf wyfqifvudk vf @dk jyD;wJah e&m r[kwyf g? t=udr=f udrf txyfxyfavhusifah y;rS &wJht&myg? b0 wpfavSsmufvHk; av;pm;vkdufemum txHkyg&rDvkdpJGjyD; usifoh ;kH oGm;onfxd avhusifah y;wmyg? jynfojl ynfom;aumif;qkwd m rdrvd udk ef m&r,fh usifh0wfukd odae&HkeJ@ rjyD;yg? av;pm;vkdufem usifh=uHr_ eJ@ jynfhpHkrjS zpfrmS yg? jynfojl ynfom;aumif;wpfa,muftaeeJ@ av;pm;vkdufem wefb;dk xm;usifhoHk;& r,fht&mrkd@ “jynfol@ewD d”(Civics) vdk@oHk;E_ef;wmyg? ay:xGe;f vma&;yg? uíeaf wmfw@kd ausmif;awGrmS jynfo@l eDwb d mom&yfeiS ahf 0;cJh wm=umygjy?D edkifiHwumrSm jynfol@eDwdudk ausmif;awGrSm oif=um;ay;wJh&nf&G,fcsufuawmh tJ'eD ikd if &H ŒJ tem*wfrmS edik if =H u;D om;awG ay:xGe;f vmapzd@k yg? edik if =H u;D om;pdwx f m; =u, G 0f olawG taeeJ@ ydkifqdkif &r,fht&mawGuawmh -

(u) todw&m;jrifhrm;apjcif; 1? pm&dwW. wefzdk; (Oyrm &dk;om;r_/ av;pm;r_/ wm0efodr_/ tusifhpm&dwWcdkif+rJr_) udkod&Sdjcif; 2? rdom;pkpdwf"gwf jrifhrm;r_wefzdk; (rdom;pktcsif;csif; jrwfedk;jcif;/ *&kpdkufjcif;/ rdom;pk. *k%o f u d mQ udk av;pm;wefz;kd xm;jcif;) udk em;vnfjcif;? 3? tzG@J tpnf;pdw"f gwf (twef;wGi;f / ausmif;wGi;f / &yfuu G w f iG ;f yl;aygi;f vkyaf qmifr. _ wefz;kd udo k &d dS vmjcif;) udo k abmaygujf cif;? 4? rdrdywf0ef;usif. av;pm;wefzdk;xm;jcif;udk od&Sdvmjcif; (twef;/ ausmif;/ &yf&Gm *k%w f ufatmif jyKral qmif&u G v f pkd w d )f 5? &dk;&m"avh ,Ofaus;r_udk av;pm;&rnf[laom tod&Sdvmjcif;? 6? trsdK;om;pHE_ef;eSifh ekdifiHom;aumif; wpfa,muf. t&nftaoGrsm;udk od&Sdfvmjcif;?

(c) jrifrh m;onfh pdwof abmxm; &Sjd cif; 1? rdrdudk,fudk ,Hk=unfr_ tjynf@&SdpGmjzifh wm0efudk xrf;aqmifedkifjcif;? 2? wm0efodI wm0ef,laqmif&Gufvdkpdwf &SDjcif;? 3? tcuftcJudk aemufrqkwfbJ &ifqdkifausmfv$m;edkifjcif;? 4? olwpfyg;tm; &dkif;yif;ulnDvdkpdwf jynfh0jcif;? 5? touf/ 0g/ ynm/ *k%f=uD;oludk &dkaoav;pm;onfh tavhtx&Sdjcif;? 6? vltcsif;csif; b0aemufcHrwlr_eSifh p&dkufuGJjym;r_rsm;udk todtrSwfjyKjcif;? 7? olwpfyg;atmifjrifatmif ulnDpGrf;aqmifay;vdkjcif;? 8? uGJjym;aomvlrsdK;/ bmom/ ,Ofaus;r_/ "avhxHk;wrf;rsm;udk av;pm;wefzdk;xm;jcif;? 9? &yf&GmtusdK;/ vlxktusdK;/ tzGJŒtpnf;aumif;usdK; o,fydk;vdkpdwf jyif;xefjcif;? 10? vlrsKd ;eJ@ wdik ;f jynfuckd spjf y;D jynfo@l eDwd jynf0h I wm0efoad om edik if =H u;D om;. tjyKtrl tavh tusijhf zifh aexdik jf cif;wd@k jzpfygonf? 24

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


25

uav;i,fawG[m jynfo@lewD od if=um;ay;r_uif;rJch &hJ if =uD;edki fi,fnOS f;eJ@ twWpdwfxm;=uD;ol/ pmempdwfrJhol/ pnf;urf;rav;pm;ol/ wm0efrodwwfolawGtjzpf =uD;jyif;vmrSmyg? tJ'pD dwfxm;[m 'Drdkua&pDvl@tzGJ@tpnf;rSm r&SdtyfwJh pdwfxm;eJ@ tusifyh g? tJ'oD al wGvufxJ 'Drukd a&pDa&mufomG ;vd@k uawmh 0&kef;okef;um; 'Drdkua&pDyJjzpfygvdrfhr,f? txufygtcsuftmvHk;udk jcKHvdkufvSsif ausmif;awGrSm jynfol@eDwd oif=um;&jcif;&JŒ aemufq;kH &v'fu awmh..... (u) edkifiHoledkifiHom;aumif; (Good citizen) (c) vlawmfvlaumif; (Good person) (*) 'Drdkua&pD tusifhudk av;pm;wefzdk;xm;ol (odk@) 'Drdkua&pD0g'Daumif; (Good democrat) awG ay:xGef;vmjcif;wdk@ yJjzpfygw,f? 'ga=umifhrdk@ ausmif;uxGufoGm;wJh vli,fwpfa,mufudk avhusifhay;vdkufwJh t&mtm; vHk;teuf &ifxJ/ OD;aeSmufxJ pGJusef&pfr,fh t"dut&muawmh jynfol@eDwdygyJ? qdkvdkwmu tJ'Dvli,f [m jynfol@eDwdudk av;pm;vdkufem usifhoHk;ol (Civicminded person) jzpfoGm;zdk@yg? urBmwpf0ef;u vl@tzGJ@tpnf;tm;vHk;&JŒ jidrf;csrf;om,m zGHŒ jzKd ;wd;k wufru _ kd tJ'v D v kd al wGuom aqmif&u G =f urSmrd@k yg? D ufomG ;aewJh vrfa=umif;u 'Dru kd a&pDvrf;a=umif;yg? uíeaf wmfw@kd &JŒ edik if aH wmfu csw 'D r d k u a&pD [ m ed k i f i H = uD ; om;pd w f x m;=uG , f 0 wJ h jynf o l j ynf o m;aumif ; awG e J Œ rS atmif a tmif j rif j rif u sif h o H k ; ed k i f rS m ? 'gh a =umif h ed k i f i H w umausmif ; awG r S m jynf o l @ eD w d oif = um;ay;wm[m “'D r d k u a&pD t avh t usif h & atmif avh u sif h a y;wmygyJ / xd k @ twl 'D r d k u a&pD x G e f ; um;wJ h e d k i f i H a wG u ausmif ; awG r S m jynf o l @ eD w d oif = um;ay;wm[m “edik if aH &;aumif;zd@k ” ygw?hJ jynfo@l eDwd uHv k w kH hJ edik if o H mawGaygygrS 'Dru kd a&pD&ŒJ “pH” / teSpo f m&udk taumiftxnfazmfeikd rf mS jzpfv@kd yg? uav;i,f a wG [ m jynf o l @ eD w d o if = um;ay;r_ u if ; rJ h c J h & if }uD ; ed k i f i ,f n S O f ; eJ @ twWpdwfxm;=uD;ol/ pmempdwfrJhol/ pnf;urf;rav;pm;ol/ wm0efrodwwfolawGtjzpf }uD;jyif;vmrSmyg? tJ'Dpdwfxm;[m 'Drdkua&pDvl@tzGJ@tpnf;rSm r&SdtyfwJh pdwfxm;eJ@ tusifhyg? tJ'DolawGvufxJ 'Drdkua&pDa&mufoGm;vdk@ uawmh 0&kef;okef;um; 'Drdkua&pDyJjzpfygvdrfhr,f? uíefawmfwdk@arSsmfrSef;wmu “pHjynfh 'Drdkua&pD vl@abmif”yg? tJ'Dvdkjzpfzdk@uawmh jynfoljynfom;aumif;/ vlawmf/ vlaumif;eJ@ 'Drdkua&pD 0g'Daumif; awG avhusifhay;edkifpGrf; &SdwJh “jynfo@l eDw”d bmom&yfuakd usmif;awGrmS (txl;ojzifh rlvwef;eJ@ tv,fwef;ausmif;tqif)h rjzpfrae oif=um;ay;zdk@ vdkwJhtcsdefyg? 'grSjrefrmwdk@&JŒ “pHjynfh 'Drdkua&pD edkifiHqDodk@ csDwufyGJ” rSm ql;anSmifh cvkyf uefoif; uif;uif;eJ@ at;csrf;om,mpGm csDwufedkifrSmyg?

a'gufwmarmifoif; jynfol@acwf*sme,f twGJ1/ trSwf 45 tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 2 5


26

'Duae h ArmawG Armpma}u }uovm;

O\mq&mtdk av;av;tdk (O\majrrS) zcif}uD;a&;om;jyKpkxm;aom a0g[m& / ayg&m%ESifh o'Ng aqmif;yg;aygif;csKyfrSaeI vpOf jrefrmrsm; jrefrmpmudk od=u/ wdus/ rSefuefpGm ajymqdk a&;om;Edkifapa&;twGuf ESifh EdkifiH&yfjcm;a&muf (odk@r[kwf) EdkifiH&yfjcm;wGif arG;zGm;=uolrsm;ESifh jrefrmpmudk avhvmvdkufpm;vdkolrsm;twGuf vpOfa&;om;az:jyay;oGm;rSmjzpfygw,f? ,ckyxrqHk;taeeJ@ XmemXmeaumov†Om%f / ol@ae&mESifhol wdusrSefuefpGm a&;om;ajymqdk Edik af pa&;twGuu f kd wifjyvdu k yf gawmhonf?

XmemXmeaumov Om%f q&mtdkonf jrefrmhpmayavmuodk@ wdk;0ifI =unfhaomtcg odp&m/ rSwfp&m/ a&Smifp&m/ aqmifp&mawGrsm;vSygbd[k awG;rdygonf? igbmr# rodao;yguvm;[k rdrdudk,frdrd tuJjzwfrdygonf? odk@aomfodk@aomf wwfor# rSwfor#ESifhyif ynm'ge jyKvdkuf&ygonf? XmemESifh XmerSm t"dy`g,f twlwljzpfonf? teufrSm t&yfa'ojzpfonf? aumov†rSm odonfwwfonf/uírf;usifvdrRmonf[k t"dy`g,f&dSonf? Xmem Xmeaumov†Om%f onf ol@ae&mESifhol xHk;rSDpHus tH0ifcGifus oHk;E_ef;wwfaom todOm%f[k qdkcsifygonf? pma&;ol yJcl;+rdK@ t-x-u (5) wGiftxufwef;jyq&mvkyfcJhpOfu wynfhrsm;tm; ok'E< iS u hf m&du k t f a=umif;udk oif=um;ay;cJzh ;l ygonf? wynfw h pfO;D tm; pkwaf tmif b,fvv kd yk &f rvJ[k ar;&m wynfrh u +z&J ygrnf[k ajzvdu k &f m wpfcef;vH;k tke;f tke;f uíuu f íuf jzpfomG ;ygonf? 26

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


27

jrefrmha0g[m&rsm;onf ol@ae&mESiohf l trnfajymif;vJwwf=uygonf?Oyrm aumif;uifwiG f ay:onfoh ufw(H 0g) oufwif;rsm;udk taemuft&yfY axmifvukd af y:v#if (pdk@) / ta&S@t&yfY av;udik ;f oEWeaf y:v#if (oufwH) / ta&S@rdk;ukyfpuf0dki ;f rS taemufrdk;ukyfpuf0dkif;xd ta&S@taemuf wef;Iay:v#if (}udw)f [k ac: =uonf? tajzrSefrSm pkwfatmif qkwf&ygrnf?+yJapcsif&ifawmh +zJ&ygvdrfhrnf? usatmifvkyfonfudk csonf/ usJatmifvkyfonfudk csJonf/ uGJatmifvkyfonfudk cGJonf/ yJhatmifvkyfonfudk zJhonf/ ydk@atmifvkyfonfudkzdk@onf/ Edkifatmifvkyfonfudk Edkifonf/ ysufatmifvkyfonfudkzsufonf ponfwdk@um; ok'<ESifhum&dkufwdk@. erlemtcsdK@wnf; ? jrefrmha0g[m&rsm;onf ol@ae&mESifhol trnfajymif;vJwwf=uygonf?Oyrm aumif;uifwiG f ay:onfo h ufw(H 0g) oufwif;rsm;udk taemuft&yfY axmifvu kd af y:v#if (pd@k ) / ta&S@t&yfY av;udik ;f oEWeaf y:v#if (oufw)H / ta&S@rd;k ukypf uf0ikd ;f rS taemufr;kd ukypf uf0ikd ;f xd ta&S@taemuf wef;Iay:v#if (}uw d )f [k ac:=uonf? Zwfrif;om; rif;orD; uGef;axmufem;ae&mwGif qdkaomoDcsif;udk (cGef;axmuf)/ pcef;cs&mrS c&D;xGuaf wmhrnfh tcgqakd omoDcsi;f udk (+rKd ix f )/ csed cf iG jf zifh csed I f a&mif;&aomukeu f kd (csdwfukef)/ awmif;wif;pojzifh jcifwG,fI a&mif;&aomukefudk (wdkufukef)/ OHKcHI&Gwf&aom pmrsm;udk (*gxm)/ a=omif;cHI &Gw&f aompmrsm;udk (rEWe)f ? xGe, f ufpu kd yf sKd ;csed w f iG f &Gmaomrd;k udk (vkyfrdk;)/ pyg;rsm; a&atmif;ap&ef &Gmaomrdk;udk (pm;rdk;)/ rcsufrjyKwfyJpm;&aomtpmrsm;udk xGufpm/ csufjyKwfIpm;&aom tpmrsm;udk eyfpm/ um,pGrf;&nfudk (owWd)/ Om%pGrf;&nfudk (AswWd) ponfjzifh uJGjym;atmif cGJjcm;owfrSwfxm;onfrsm;udk ol@ae&mESifhol xHk;rSDpHus oHk;pGJwwfoludk XmemXme aumov†Om%f tjrifoefol[k pmrSwfjyK=uygonf? jrefrmpmaywGif av;vHk;wGJpum;rsm; tajrmuftrsm;&Sdygonf? Oyrmjy&aomf (ulaz:avmifzuf) t"dyg` ,rf wlaomtwG/J (ylaz:avmifzuf)/ t"dyg` ,w f al omtwJ/G (ql}uKH erd jhf rif)h rwlaomtwG/J (jzLjzLazG;azG;)wlaomtwG/J w@kd jzpf=uayonf? xd@k enf;wl(ydeyf ed yf g;yg;) 00wkww f w k /f jzLjzLv$v$/ &Snf&Snfarsmarsm/ cdkifcdkifcHhcHh wdk@onf wlaomtwGJrsm; jzpf=uygonf? iGm;iGm;pGifhpGifh/ rm;rm;jrifhjrifh/ =uGm;=uGm;0ifh0ifh/ [laom av;vHk;wGJ oHk;ckwGif iGm;ESifhpGifh/ rm;ESifhjrifh / =uGm;ESifh0ifhwdk@onf toHtm;jzifh rwl=uaomfvnf; teuftm;jzifh wl=uayonf ? Tav;vH;k wGo J ;kH ckonf jrefrmpmaywGif tom;us+y;D om;jzpfaeI a&S;ynm&Srd sm;vnf; vufcu H sihf oHk;cJh=uonf? vuf&Sdynm&Sif}uD;rsm;vnf; a[mif;yifa[mif;aomfvnf; aumif;aeonfhtwGuf qufvufo;kH pGcJ =hJ uayonf? iGm;iGm;jrifjh rif/h iGm;iGm;0H0h /hH rm;rm;0if0h if/h rm;rm;pGiphf iG /hf =umG ;=umG ;pGiphf iG hf =uGm;=uGm;jrifhjrifh [lI twGJajymif;+yD; roHk;pGJrdap&ef tvGefowdxm;&ayvdrfhrnf? jrefrmvlrsdK;rsm;onf pum;ajym&mwGifvnf;aumif; pma&;&mwGifvnf;aumif; tvGefy&d,m,f=uG,f0=uonf? &mZ0ifq&m}uD; olaX;om; OD;ukvm;udk ordkif;okawoDwdk@u csD;=uL;*k%fjyK=uonf? tb,fha=umifh[lrl olykefwpfrsdK;wnf;udk ykefuefonf/ aomif;usef;onf/ awmfveS o f nf/ jcm;em;onf/ rusKd ;rEG&H o dS nf/ tcpm;ysuu f u G o f nf/ ponfjzifh oH;k pGaJ &;om;xm; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 2 7


28

jrefrmvlrsdK;rsm;onf pum;ajym&mwGivf nf;aumif; pma&;&mwGi vf nf;aumif; tvGeyf &d,m,f=uG,0f =uonf? &mZ0ifq&m}uD; olaX;om; OD;ukvm;udk ordik ;f okawoDw@kdu csD;=uL;*k%fjyK=uonf? tb,fha=umifh[lrl olykefwpfrsdK;wnf;udk ykefuefonf/ aomif;usef;onf/ awmfveS of nf/ jcm;em;onf/ rusdK;rEG&H odS nf/ tcpm;ysufuuG of nf/ ponfjzifh oHk;pGJa&;om;xm; aoma=umifh jzpfayonf? aoma=umifh jzpfayonf? rdk;ay:u (v) wpfrsdK;wnf;udkyif uÁEN/ ykÀdENK/ pENm/ pENdrm/ euQwW&mZm/ oDw*l/ 0jENuef/ ,Hw k q H yd /f pufaiG0ef;/ pef;/aomfwm/ ,k*efeef;/ ,kepf ef;/ eef;aiG,ek /f a&$vrif;/ aiGpaENm/f pef;aomfwm/ aiGaomfwm/ ,kefaiGpef;/ ykÀrDpef;pef;/ ykÀrD/aiG,kefrif;/ aiGvpef; ponfjzifh =uG,f=uG,f00 oH;k pJ=G uavonf? 'l;ae&m'l;/ awmfae&mawmfqdkaom nDvmcHa0g[m&uJhodk@ t&mXmeudkvdkufI oHk;pGJaom pum;rsm;vnf;&Sdao;onf? q&mtdk}uD; xrif;pm;onf/ rif;wkef;rif;}uD; yGJawmfwnfonf/ omoemydkifq&mawmf}uD; qGrf;bkef;ay;onfwdk@um; t&dk;wnf;? XmemXmeaumov†Om%f&Ifhoefapzdk@&m pOfqufrjywfzwf/ pOfqufrjywfrSwf/ pOfqufrjywfa&; [laom 'dk@ta&;oHk;yg;udk OD;xdyfxm;=uygpdk@ ?

O\mq&mtdk (jrefrmwdkif;pf twGJ(2) trSwf(61) wGif az:jy+yD;?

28

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


29

t&if;ppfawmh pepfwpfckvHk;jyif&rSm vlxkpdef0if;

ausmif;q&mvkyw f ek ;f u wynf+h zpfcw hJ hJ ausmif;olausmif;om;awGe@J tcktcsed +f yefawG@ }uwJt h cgrmS olw@kd tm;vH;k vdv k [ dk m ausmif;om;rdbawG+zpfae}u+y?D tdref m;u oH&;kH rSmzGix hf m;wJh t*Fvyd pf moifwef;udk uav;awGvu kd yf @kd &if; 0if0ifvmwwf}uw,f?

olwdk@vdk r+zpfapcsifvdk@ wynfah [mif;awGe@J pum;a+ym&if; odvu kd &f wmwpfcu k olw@kd tm;vH;k avmufe;D yg;[m om;orD;awGudk tpdk;&ausmif;awGrSm rxm;}uawmhbl;qdkwmyJ? EdkifiH+cm;om;awGvmoifw,f qdw k hJ &efuek u f Edik if w H umausmif;awGrmS xm;oluxm;}u+y;D pifumyluausmif;awG oGm;xm;olu xm;}uw,f? b,frb d rqdk om;orD;udk taumif;qH;k ynmay;csi}f uwmuawmh b,facwf+zpf+zpf twlwlygyJ? wynhfawGu olwdk@vdkbGJ@&+yD; bmrSrod/ bmrSrwwfwJholawG r+zpfapcsifvdk@ aiGuek af }u;us trsm;}u;D cH+y;D om;orD;awGukd ynmay;ae&wm +zpfa}umif;a+ym}uw,f?

usK&Si uf srSoifw,f uav;awG ta}umif;up+yD; ynma&;ta}umif;a+ym}uawmh tpdk;&ausmif;awGuawmh awmfawmfqdk;ae+yD? q&mq&mrawGu ausmif;rSm aumif;aumif;roifbJ/ usL&SifusrS aoaocsmcsm oif}uw,f? usL&Sirf ,lwhJ uav;awGqkd rsuEf mS aumif;r&bl;? tJ'D usL&Siv f ceJ@ 0dkif;usL&SifvceJ@ *dkuftwGufay;&wmeJ@ tm;vHk;aygif;vdkuf&if t+yifausmif;ukefusp&dwfeJ@ od y f r uG m vS a wmh b l ; vd k @ qd k } uw,f ? tpk d ; &ausmif ; rwuf a wmh wuU o d k v f w uf & if b,f v d k v k y f r vJ v d k @ ar;awmh 'D u wuU o d k v f a wG bmvk y f r S m vJ / EdkifiH+cm;wuUodkvfawGwuf}urSmayghwJh? +cHKp&m&Sdvdk@ csrf;}uwmrdk@ bmrSra+ymcsifygbl;? 'gayr,fh q&m/q&mrawG&Jh usL&Sifa}umihf tpdk;&ausmif;awG ysufwmqdkwJh pum;udkawmh w,f+yD; b0ifruscsifbl;? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 2 9


30

r wpf&mom;awG rSefygw,f? 'DacwfrSm rl}udKt&G,fuae bGJ@&+yD;wJht&G,fxd usL&SifeJ@b,folrS ruif;Edik }f ubl;? bG@J &+y;D awmhvnf; tvkycf iG 0f ifciG u hf sL&Siq f w kd m wuf}u&ao;w,f? usL&Siaf wGukd q&m/q&mrawGu wrifarG;xkwfvdkfufwmr[kwfwmawmh aocsmw,f? ausmif;rSmwpfae@vHk; " r wpf&mom; " awGukd w[J[ h ehJ @J xde;f ausmif;cJ&h +y;D / tem;,l&r,fh tcsed u f av;rSmvnf;quf+y;D xdef;&if;ausmif;&if; pmoifay;&wmrsdK;udk b,fq&m/ q&mrrS vkyfcsif}urSm r[kwfygbl;? wynhfav;awGudk wwfapcsi/f atmifapcsifwJh apwem}uD;rm;vGef;vdk@om oif}u&&Smwmyg?

igh0rf;ylqmraeom usL&Sifr,l&if qlyl}udrf;armif;w,fqdkwmuvnf; "pkef;+yL;" wpfa,mufwpfav+zpfrSmyg? &wJv h cav; r+zpfpavmufr@kd "ig0h r;fyq l mraeom" wma}umifh usL&l iS af y;&vnf; t&if;cHuawmh apwemyg? bGJ@&+yD;bmrSrwwf bmrSrod+zpf&wJhudpPudk usL&Siftay:yHkcs/ q&mq&mrawGudk t+ypfz@kd vky&f ekH @J +yoema+z&Si;f Edik rf mS r[kwb f ;l ? +yoem&Jh t&if;t+rpfukd rSerf eS u f efuef&mS azGEikd rf S ta+z&rSm +zpfw,f? t&if;t+rpfudk &SmwJhtcgrSmvnf; tpnf;ta0;cef;r}uD;awGxJrSmwif &SmazGaevd@k uawmh yuwdt+zpfreS /f ta+ctaerSeu f kd b,fenf;eJ@rS r&Edik rf odEikd b f ;l ?

aemufawmfygawGe@J atmufa+cqif;w,fq+kd y;D aemufawmfyg wpf+yKH }u;D eJ@ oGm;}unh&f ifvnf; yuwdta+ctaerSeu f kd rod E d k i f b l ; ? oeyf c g;vd r f ; / yef ; yef + yxm;wmawG y J awG @ &vd r f h r ,f ? wu,f h t +zpf r S e f / ta+ctaerSeu f o kd cd si&f if ausmif;om;rdbawGe@J ausmif;om;awGukd awG@qHak r;+ref;rSyJ +zpfvrd rfh ,f? ausmif;xJrSm tpnf;ta0;ac:+yD; a+ymygqdk&HkeJ@awmh b,folrSa+ymrSmr[kwfwm aocsmw,f? twk d i f c H & ol a wG u bmrS r +zpf b J / wk d i f } um;ol o mta&;,l c H & wJ h t+zpf r sd K ;awG }uKH z;l aygi;f rsm;+yq D adk wmh vlawGu a&S@xGu+f y;D vlprG ;f aumif; rvkycf si}f uawmhb;l ? Oya'txufrmS b,folrSr&Sdqdkwmuvnf; ododomom+zpfvmwm rawG@r+rif&ao;bl;?

tqif+h rifyh gw,f q&m/q&mrawG&Jh usL&Sifa}umifh r[kwfbl;qdkawmh / +yÏmef;wJhoif&dk;n$ef;wrf;pmtkyf awGa}umifhvm; qdk+yD; oli,fwef;uae q,fwef;txdpmtkyfawG vSefavSm}unhfawmh awmfawmfawmif tHhtm;oifhoGm;w,f? pmtkyfawGrSmygwJh oifcef;pmawG[m tawmfudk tqift h wef;+rif}h uygw,f? rlvwef;pmtkyx f u J pmawG[m rlvwef;t&G,u f av;awGe@J awmif rvdu k af tmif tqif+h rifyh gw,f? ud;k wef;/ q,fwef;rSmoifwhJ ocFsm/ "mwk/ &ly oifcef;pmwcsKd @qd&k if uGsefawmfwdk@acwf tdkiftufpfpD (pDeD,m)wef;a&mufrS oif&wmawG +zpfwmawG@&w,f? wuUodkvftwef;toD;oD;u pmawGvnf; tqifhredrfhygbl;?

avhvmqef;ppfzdk@vdk q&mawGe@J usL&Siaf }umifv h nf; r[kw/f oif&;kd n$e;f wrf;a}umifv h nf; r[kwq f &kd ifawmh bma}umifh 'Dae@ vuf&t dS a+ctaersKd ; +zpfae&wmvJ? aoaocsmcsm pepfwusavhvm qef;ppf}uzd@k vd k y gw,f ? ynma&;qd k i f & m yk * ~ d K vf a wG / q&m/ q&mrawG / ausmif ; om;rd b awG e J @ 30

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


31

ausmif;om;}u;D awGtm;vH;k yg0ifwufa&mufwhJ ES;D aESmzvS,yf aJG wG/ 0yfa&Smah wG trsm;}u;D vky}f uzd@k wkdufwGef;vdkw,f? ab;uynma&; pdwf0ifpm;olwpfa,muf&Jh t+rifudk a+ym&&ifawmh [kdem;enf;enf;+yifvdkuf/ 'Dem;enf;enf;zmax;vdkufvkyf&HkeJ@ vHkavmufvdrfhr,f rxifbl;? tvH;k pHw k pfcv k ;kH udk +yifypfryS J &awmhr,fv@kd xifrw d ,f?

tm;vHk;aumif;ygonfcifAsm; aemufawmfyg a+c&G o H if;yif;awG wpf+yKH }u;D eJ@ ppfaq;a&;oGm;wJt h usiahf wG vH;k 0azsmufypfz@kd vdo fk vd/k vl}u;D vmr,fqrkd S tusn;f wefawGtm;vH;k oeyfcg;vdr;f / yef;yef/ r&Sw d mawG t&Sv d yk +f y/ ar;orSs ar;cGe;f wdik ;f tm;vH;k aumif;ygonfcifAsm; vky}f uwJh 0efxrf;vufpJG tpOftvmtm;vH;k udv k nf; azsmufypfzdk@vdkw,f? 'ght+yif +refrmhqdk&S,fvpfacwfrSm tusifhygcJh}uwJh q&m/ q&mrawGudk xpfceJqdk ygwDuac:cdkif;/ ta&;ta}umif;qdk aumifpDu ac:cdkif;/ bmrScdkif;p&mr&Sd&if aumifpDrSm uif ; apmif h cd k i f ; w,f ? w,f v D z k e f ; apmif h c d k i f ; qd k w J h acguf & d k ; usd K ;pd w f " mwf a wG v nf ; vH;k 0aysmufu, G o f mG ;zd@k vdw fk ,f?

tm;ememeJ@a+z&wm +refrmhqdk&S,fvpf wpfacwfvHk; q&m/q&mrawGrSm ausmif;tvkyfeJ@ rqdkifwmawGeJ@ csnf; tcsdefukef ae&wJhtwGuf ausmif;rSm pmaumif;aumif; roifEdkifcJh}ubl;? +yD;awmh twef;wpfwef;rSm vl60/ 70 +yGwfodyfnyfaewmawGvnf; +yK+yifzdk@vdkw,f? Avmpmtkyf0,f& a&mif;&/ ausmif;0wfpHk 0,f& a&mif;&/ pmoifcHkawG &Sm&azG& / a+r+zLcJawG&Sm& qdkwJh 'kuaygi;f pHu k vnf; uif;vGwaf tmif vkyaf y;zd@k vkw d ,f? 'gq&kd if &+yv D m;/ aumif;oGm;rSmvm;ar;&if 'DavmufeJ@vnf; r&ao;bl;vdk@ tm;ememeJ@ a+z&wmudk cGifhv$wfyg?

wGef;tm;ay;}uzdk@ pepf w pf c k u wpf c k u d k a+ymif ; r,f q d k & if wpf a e&mwnf ; wpf c k w nf ; uG u f + yD ; a+ymif;vd@k r&Edik b f ;l ? wpfpv kH ;kH a+ymif;ypfr+S zpfrmS ? ysuw f muvnf; ynma&;wpfcw k nf;r[kwb f ;l ? tm;vHk;+yK+yifzdk@ vdkaewm csnf;yJ? 'ga}umifh tm;vHk;wpfpHkvHk; +yK+yifa+ymif;vJr_ rvkyfbJeJ@ f ;l ? tm;vH;k +yifEikd af tmif 0kid ;f +y;D ynma&;u他wd@k / use;f rma&; u他wd@k csn;f uGu+f y;D vkyzf @kd r+zpfEikd b wGe;f tm;ay;}uzd@k txl;vdt k yfa}umif; wif+yvdu k &f ygw,f?

vlxkpdef0if; (True new journel 26.2.2012 rS&,laz: jyygonf?)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3 1


32

ysm;wdk honfrcsdK rdSkwdk honf rayguf ,mwdk oh nf ajcmufuek . f

0wˆKwdk

EkEk&nftif;0 pdefyef;eDeDawG ajrrSm}uJjyef@ aewJh ausmif;zGifhcsdefudka&mufvdk hvmcJh+yD q&mr}uD; apm wdk h rlvwef;ausmif;uav;&J@ ausmif;zGichf sed [ f m wu,fu h kd a&mufvkd v h mcJyh g+y?D ausmif;uav;&J@ ajrjyifrSm rdk;oufavajcGxm;wJh pdefyef;eDeDwifru aeGvufusef ika&$0gawGyg a&maeSmeD0ga&$vdk@ cspfp&m/oem;p&m ausmif;uav;udk =unfhvdk@ r0EdkifcJhygbl;? i,fi,fwkef;u txufwef;pum;ajy vufa&G;pifrSm oifcJh&wJhq&m/ ody`Harmif0&J@ &Gmhusufoa& xJu q&mapm.ausmif;rSm "eduyf / "edrdk; / 0g;vHk;wdkif / 0g;=urf;cif; jyKwif;ayguEf pS af ygu/f wHcg;ayguf ESpaf ygurf sS om &Sad vonf qdw k hJ q&mapm ausmif;uav;twdik ;f waoG r wd r f ; EH k @ eJ @ pk w f j cmvS w J h 'D a usmif ; uav;ud k ausmif ; tk y f q &mr}uD ; a':rl r l a pm ajymif;vmwJhae@rSmyJ cspfwJholu eHrnfay;cJhw,f q&mr}uD;apmausmif;wJh? [kwv f nf;[kwyf g&@J +rKd @qifajczH;k &J@ 0g;uyfr;kd / x&Hum ausmif;uav;u wzufukd 45 'Du&D wdr;f apmif;vd@k ausmif;uav;atmufrmS pD;qif;aewJh a&qd;k a&rJawGe@J twl c&rf;jyma&mif aA'gawmtkyfuvnf; rif;rlvdk@ ²²²²²pmoifvdk@aumif;ae+yDqdk 0kef;ueJ toH=um;&+yD? uav;awG =urf;ayguf}uGHuswm ajrjzLypfcs/ xrDtpdrf;tomr v$m;ueJaeatmif ckeyf saH jy;+y;D a&qd;k a&rJxu J [mav;awGukd q,f,u l ,fwif&ao;wm? ausmif;om;csi;f uvnf; q&mapm ausmif;eJ@ wyHkwnf;ygyJAsmwJhav? [kwfvnf;[kwfwmyJ ajymvnf;ajymp&m/ "&Gmusufoa&"xJuixGef;um; pmrtH/ ,ifaumifawGudk zrf;+yD;vSsif aemufwdk;.em;xJodk@ v$wfoGif;ojzifh aemufwdk;ESifh ixGef;wdk@ wa,mufwcsupf D xd;k ae=uav+y?D xGef;a0ESifh pHodef;;wdk@um; ausmif;atmufwGif ebrf;vHk;ae=uukef.? rdacG;ESifh r,foed ;f wd@k rSm a'giw hf a'giw hf iG f c&m;aphawmufwrf; upm;ae=uaeonf qdw k hJ pmyd'k u f kd ol&w G jf y&if 32

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


33

q&mr}uD;apmuvnf; tm;usrcH &Gmusufoa&xJu "aemifESpfaygif; 40 - 50 cef@=umvSsif Tausmif; rSyif jrefrmjynforRw xGufcsifxGufaernfudk pnf;pm;rdyHkray:" qdkwJh pmydk'fudk jyef&w G jf yvdu k w f mayg?h ck a wmh v nf ; q&mr}uD ; apmeJ @ vuf v k y f v uf p m; ausmif ; om;rd b rsm;&J @ ESp&f n S }f uKd ;pm;r_a=umifh a&qd;k a&rJuif;pif/ zd@k ajrrSm oGyrf ;kd / tkyu f mav;eJ@ orRwavmif;av;wd@k &J@ ausmif;uav;[m ajymif;vJcJh+yD? 'if;av;wdk@twGuf enf;rsdK;pHkeJ@ }udK;pm;cJh&ygw,f? q&mr}uD ; apmeJ @ vuf a xmuf q &mrrsm; tv_ r cH z l ; ol 'D e ,f w G i f r &S d / ²²²²²² aps;a&mif;jcif;jzifh &HyHkaiG&Smzl;/ AvmZmwfyGJoGif;+yD;awmhvnf; &HyHkaiG&SmcJh&²²²²/ udk,ftdrfudpPbmrS jyefr=unfEh ikd ²f ²²²²/ om;orD;awGu "taru ord;wd@k xuf tarhorwavmif;av;awGukd ydck spw f m" wJah v? yg&rDjznfjzuf cifyeG ;f onfuawmif pdwaf umuf&mS xif²h ²² orwavmif;av;awGet hJ wl ae&pfaya&mhwJh²²²²²? q&r}uD;apmudk xm;&pfcJh+yD? b,fawmhrSjyefrvmEdkifawmhwJh c&D;udk xGucf mG oGm;cJ+h y²D ²²²? q&mr}u;D apmuvnf; q&mr}u;D apm ygyaJ v? ausmif;uav;udjk rifwmeJ@ tm;vHu k akd rh tarmajy? orwavmif;wdk@udkjrifwmeJ@ aysmf&$if=unfEl;auseyf? q&mr}uD;apm&J@b0 aeaysmf/ jynfph o kH wJ²h ²²²²²? 'DEpS af usmif;zGichf sed q f kd ydv k @kd awmifaeaysm/f pdwaf ysmo f vdyk ?J "ausmif;ae&G,u f av; ausmif;aea&;/ rdbjynfol 0dik ;f ulay;" qdw k hJ aqmify'k ef @J twl/ ausmif0ifa=u;r&Sad p&/ pmtkyzf ;kd rukef ap&/ rnfhonfhtca=u;aiGrS ayp&mrvdkwJh ynma&;pepfudk taumiftxnfaz:rwJh²²²²²? aumif;vdu k o f av²²²²? q&mr}u;D apm ausmif;uav;&J@ vufvyk v f ufpm; ywf0ef;usiu f ydu k q f rH wwfEikd rf E_ iS hf ausmif;raeEdkif&SmwJh/ ausmif;xGuf&&SmwJh orwavmif;av;awG q&mr}uD;apmausmif;rSm trsm}uD; wdk;yGm;vm=uOD;rSmaygh? taotcsmaygh? ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²² "r*Fvmyg" ausmif ; uav;ud k v$ r f ; +cH K xm;wJ h 'D t oH [ m b,f a vmuf r sm; usuf o a& &SdvdkufygovJ²²²²²? wavmuvHk;rSm tom,mqHktoH/ tcsdKjrdefqHk;toJayyJ²²²? pdwfuav;=unf =unfeJ@ q&mr}uD;apmwa,muf ausmif;om;pm&if;pmtkyfudk wjzwfjzwfvSefw,f²²²? rESpu f ausmif;om;ausmif;ola[mif; (10) a,muf? oli,fwef;up+y;D av;wef;txd t&G,pf /kH twef;pH/k q,fa&muf ckcsed x f d ausmif;vmrtyfao;? 'Dae@qdk ausmif;zGiw hf m wywfausm+f y?D "q&mr ndKa&" ab;em;rSm bk&;yef;tdk;xdk;aewJh 00q&mr}uD;vJ q&mr}uD;apm&J@ ta=umudk aemausaeatmif od&mS ygw,f? "nnf ; orwavmif ; q,f a ,muf u d p P v m;/ usKyf r cif o ef ; ud k v$ w f v d k u f + yD ? tJ'[ D mawG&@J vdypf meJ@/ p&dwv f aJ y;vdu k w f ,f? aocsmvJar;cJv h @kd rSmvdu k w f ,f"? "at;aumif;w,f/ 'gjzifh rcifoef; 'Dreuf ausmif;aps;ra&mif;&bl;vm;"²²? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3 3


34

"a&mif;w,fav ²²² ?a&mif;+yD;rSoGm;wmaygh ? usKyfvJ²²² ol@tjrwfawmh rpdkufEdkifbl;at/ p&dwpf u kd &f ifawmfawmh ²²²" ? i,foil ,fcsi;f vdjk zpfaewJh pdww f u l , kd w f l q&mrndKukd q&mr}u;D apm &,farm &jyefw,f? "'Dwcg²²²² bk&m;yef;zdk;awmh ,lygat/ igay;yghr,f²²"? "trav; awmfygat²²? 'Dukodkvfav;awmh ,lyg&ap/ usKyfwdk@r,f/ wjcm;ukodkvf }uD;}uD;rm;rm;/ cJcJzwfzwfvJ rvkyfEdkifbl;²²²²²" ? "nnf;²²²² [dkae@updkufxm;wJh rD;acsmif;zdk;awmh,l²²²²² ? ighorD;uv_r,fwJh ²²²²²" ? "at;²²²²² +yD;a&m ? vm²²² bk&m;yef;uyfvSnfhawmh²²²²" "nnf;²²uyfvdkufyg²²²/ +yD;awmhrS iguyfr,f²²²" ? opPmyef; t0gawG a0aewJh bk&m;yef;tdk;av;udk udkifajrSmufuyfv_&if; q&mrndK&J@ rsufvHk;awG bk&m;tm&HkjyKzdk@ rSdwfrvdk&Sdao; ? "q&mr}uD;²²²² q&mr}uD; ²²²usGefrjyefvm+yD"? a[m²²²² pGmavmifpGmavmif toHeJ@ rcifoef;wa,muf ysmavmifysmavmifeJ@ &Hk;cef;xJ 0ifvmyg+yD? "rcifoef;²²²² jrefom;yJ²²²"? "[k w f ² ²² q&mr}uD ; ²²²² tJ ' D b uf y d k i f ; oG m ;wJ h usG e f r wd k @ t&yf x J u aumif;av;wpfa,muf qdkifu,faemufu vdkufoGm;vdkufwm²²²² ?trav;²²² q&mr}uD;&,f ²²²tJ'Dtcef;wGJawGudk =um;om=um;zl;wm/ ra&mufzl;bl; ? q&mr}uD;uvJ wpfrdom;pk/ wpfcef;r[kwzf ;l ? wpfcef;udk ig;tdraf xmifp/k ajcmuftrd af xmifpk aygi;f ae=uwm? xrif;[if;vnf; csufpm;vdk@ r&bl;? tdyf&HkyJwJh²²²² ? ae@csif;&Sif; wpfnav;&mwJh q&mr}uD;&J@ ²²²[dk'if;²²²² "? "usGefrodygw,f tJ'gawG ²²² ? 'DvdkyJ ae=u&wmaygh ? &Sifu tdrfydkif,mydkifeJ@qdkawmh ajymtm;&Sdwmaygh²² ? &Sifhq&mr}uD; usGefrawmif aep&mr&Sdao;bl; ? yifpifu ajcmufESpfyJ vdak wmhw,f? uJyg b,foal wGawG@vJ ajymygO;D " ? "[dk'if;²²² uav;awGyJ awG@w,f q&mr}uD;/ vl}uD;awGu tvkyfoGm;w,fwJh? wpfa,mufrS rawG@bl; ? tJ rsupf u d , G af ewJh tzGm;}u;D wpfa,mufawmh awG@w,f²²²² ? [d'k if;av q&mr a':ndKndKtwef;u²²² / +zD;wD;/ +zD;wD;eJ@ aumifav;&J@ tzGm;wJh²²²²" ? "*sd K ;Zuf v m; ²²²²/ oG m ;usd K ;av;eJ @ / ol i ,f w ef ; u rsuf E S m &l ; av;av? tJ'DrsufESmcsdKaumif/ wpfwef;wuf&rSm²²²²²" ? "[k w f w ,f ² ²/ [k w f w ,f ? ol @ taru tvk y f o G m ;w,f w J h ? tJ ' g²²²² olw@kd ajr;zGm;ESpaf ,mufukd ajymcJw h ,f? q&mr a':ndKnKd rSmwmawG useG rf ajymcJw h ,f? ausmif;tjref vmtyfygvdk@ ²²²²²? ausmif;ajymif; r,fqdkvJ ausmif;xGufvufrSwf vm,lygvdk@ ²²²²"? "ta&;}uD ; wma&m ajymcJ h & J @ vm;? ausmif ; tyf & if 'D E S p f yd k u f q H w jym;rS rukefawmhbl;qdkwm²²²²" ? "ajymcJhw,f q&mr}uD; ? ajymcJhw,f? tukefajymcJhw,f²²²²"? "[kwf+yD? [kwf+yD ²²²²²? aus;Zl;ygyJ rcifoef;&,f ²²²²oGm;ay;awmh" "[kwf²²²²q&mr}uD; ²² [kwf²²²²" 34

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


35

pGef@xm;wJh bk&m;yef;tEGrf;/ trd_ufawGudk ajcjrefvufjref aumufodrf;,l+yD; ysmavmif y smavmif x G u f o G m ;wJ h rcif o ef ; aemuf a usmud k bm&,f r [k w f ai;=unf h & if ; q&mr}uD ; apmu ouf j yif w pf c suf u d k csvd k u f w k e f ; rS m yJ / q&mrnd K uvJ ol @ rl y d k i f t oH cyfus,u f s,}f u;D eJ@yJ²²²² ? "yd k u f q H r ay;&bl ; qd k v d k @ uawmh nnf ; orwavmif ; awG / 'D a e@ reuf j zef ausmif;vmtyf=urSmygat" ? ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²² "r*Fvmyg q&mr}uD;" a[m²²²² vmuke=f uyg+yD ²²²² ? [drk suEf mS csKd aumifav; *sKd ;Zufu avomjyKwif;udk tukezf iG hf +yKH ;&if; &Hk;cef;ayguf0rSm vufuav;ydkufvdk@ ²²²²² ? eH@omjzLeH@ axmif;axmifxaewJh oeyfcg;awGuvJ azG;vdk@ ²² ? tdwfaxmifbwfvyfeJ@ ausmif;0wfpHkav;uawmh EGrf;&Smw,f ²²²²² ? "q&mr}uD;²²²²²" *sd K ;Zuf a emuf u ol @ tareJ @ wl & J @ ²²² ? i,f ao;wmyJ ? ol u rsuf r jrif tzGm;tdkwpfa,mufudk wGJvdk@ ²²²²? a[mawmf²²² ? tJ'DaemufrSmawmh ²²q&mr}uD;apm&J@ (ESpw f ef;eJ@oH;k wef;wufr@J ) wynfah usmEf pS af umif *sKd ;Zuf tudEk pS af ,muf[m uwH;k pdr;f av;awGe@J udk&ifESpfyg;toGif ajymif;vdk@²²²² ? "vm ²²²vm ²²²vm=u "? "[kwf²²" "xdkif²²² xdkif²²² ? tzGm;udk 'DrSmxdkifcdkif;vdkuf ²²²" ? "usGefrtaru / rsufpdrjrifygbl; q&mr}uD;²²²" ? "[kwv f m;²²² rae@u rcifoef;uawmh ajymom; ? useG rf rae@u v$wv f u kd w f mav²²²? ausmif;tyfz@kd aemufusaevd@k ²²? t}u;D ESpaf ,muf ud&k ifrxGu&f ao;vd@k eJ@wlw,f [kwv f m;²²²²²" &H;k cef;aygu0f rSm ol@q&mr a':ndKnKd rsuEf mS jzwfqkd ay:vmawmh²²² rsuEf mS csKd aumifav; armif*sdK;Zufu "r*Fvmyg q&mr" vdk@ tm&yg;& atmf+yD;ajy;xGufoGm;w,f? uav;awGtaru oufjyifwcsuu f ckd sw,f²²²? "usGefrwdk@²²² ausmif;vmtyfwm r[kwfygbl;²² q&mr}uD;²²²²" "atmf ²²² 'gjzifh²²² ausmif;ajymif;vufrSwf xkwfzdk@ayg@²² ? tdrfajymif;rvdk@vm;²²²²" ? "[dk²²²²" ? "usG e f r em;vnf y gw,f ? 'D v d k y J a ygh ² ²²²? ausmif ; ajymif ; vuf r S w f a v;awG aocsmvkyaf y;vdu k rf ,f? "gwyf akH v;awGawmh &du k &f OD;r,f? udprP &Sb d ;l ²²² useG rf vkyaf y;vdu k rf ,f²²²? c%av;²²²" ? "r[k w f y gbl ; ²²²q&mr}uD ; ²²² ? ausmif ; ajymif ; vuf r S w f r [k w f b l ; ²²²? usGefruav;awGudk²² ausmif;rxm;awmhygbl;²²²²"? " [if²²²²" ? q&mr}uD ; apmwa,muf uav;awG t arud k em;rvnf o vd k = unf h w ,f ² ²²² ? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3 5


36

udk&ifav;ESpfyg;u acgif;av;awGiHk@vdk@ ²²²² ? "usGefr²²²² olwdk@udk ausmif;rxm;Edkifawmhbl; q&mr}uD;²²² ? uav;awGtazuvJ r&Sdawmhbl; tartdk}uD;eJ@ usGefrwpfa,mufxJ vkyfpmeJ@²²²²²²" ? "tdk²²²² tdk ²²² [kwf+yD ²² ? usGefrajymr,f? 'DESpf ausmif;tyfzdk@twGufu ydkufqHwjym;rS rukefawmhzl;av²²²? bmrS rukefawmhbl;av²²²" ? "q&mr}uD;udk² ² tm;emvdk@ vm&Sif;jywmyg ? }uHK &musbrf; usGefrvkyfp meJ@ yg;pyfig;aygu0f atmif rpm;Edik b f ;l q&mr}u;D &J@ ²²²²tJ'ga}umifh ²²²²'Dt}u;D ESpaf ,mufukd wpfcgwnf; t+yD;udk udk&if0wfay;vdkuf+yD²²²² ? bkef;}uD;uvJ pmoifay;r,fwJh²²² "? a&yuf r 0if a jymwwf w J h q&mr}uD ; apm wpf a ,muf qG H @ tvd k @ oG m ;cJ h + yD ²²²? ud&k ifav;ESpyf g;u rsuEf mS i,fav;awGe@J olw@kd q&mr}u;D udk }unfah ew,fav²²²? "ti,fav;usawmhvJ usGefrtvkyfoGm;&if ol@zGm;atudk =unfhzdk@xm;chJ&rSm²²²²" ? "r*F v myg q&mrawG " rd k ; r$ e f a tmif vd k u f E _ w f q uf & if ; bmrS r od & S m ol rsufESmcsdKaumifav;uawmh &Hk;cef;xJudk jyefajy;0ifvmcJh+yD²²²² ? "usGefrwdk@oGm;awmhr,f²²² q&mr}uD;²² / x udk&ifwdk@" ? q&mr}u;D apmwpfa,muf rwfwyf x&yfr&d if; "*sKd ;Zuf"vd@k ac:rdw,f? aumifi,fav;u "Asm" wJh²² ? "rif;u²² ausmif;raecsifbl;vm;²²²" ? " aecsifwmaygh / aerSmav²²²" ? uav;awGtaru tH=udwf rsufvHk;jyL; acgif;&rf;jy t+yD;rSmawmh rsufESmuav; nd_;usvdk@ ? aumifi,fav;&J@ avomjyKwif;ayguf yg;pyfav;vJ ydwfcJh+yD ²²²? oGm;awmhuG,f²²²² ? tdk;²²²² rdk;oufav;u jzef;ueJ &dkufcsvdkufawmh pdefyef;awG&JueJ a=uG=ujyef+yD²²² ? "q&mr}uD;udk E_wfqufvdkufOD;av "? "r*Fvmyg q&mr}uD;²²²²²²²²" usdK;a=uaewJh toHwkefav;ay:udk ausmif;cef;qDu nDnmzszsatmfvdkufwJh toHawGu zHk;tkyfoGm;cJhw,f? r*Fvmyg ²²²² wJh²²²²² ? rdk;oufava=umifh ayyJvm;²²²? 'Dwpfcg r*Fvmyg[m q&mr}uD;apmem;xJrSm²²²² uGJtuf/ a=urGcg;oD;vdk@ aeovdkygyJ ²²²²² ?

EkEk&nftif;0 2011 ckEpS f Zlvikd vf jALwDr*~Zif;

36

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


37

usrvGrf;rdwJh twdwfo}uFef

0if;vJhar (acwW *syef) o}ueF af &mufawmhr,fw?hJ bmvdv k ekd @J jrefrmo}ueF /f jrefrmydawmufe@J a0;cJ&h wm (4) ESp&f cdS +hJ y?D wefc;l v&J@ aeylyrl mS ydawmufz;l av;awGukd armh=unf&h if; b,fawmhyiG rhf mS vJ/ o=ueF t f rSD yGirhf mS vm;/ }uKd +y;D awmhyiG rhf mS vm;/ aemufus+y;D rS yGirhf mS vm; awG;&if;/ o=ueF rf ;kd av; b,fawmhrsm; &GmygvdrfhrvJ ar;cGef;tawG;aygif;rsm;pGmeJ@ o=uFeft}udKudk apmifhcJh&wJh tcsdefwkef;uaygh? vGefcJhwJh 10 pkESpfrsm;tvGefudk rSwfrdygao;w,f? +cHaxmifhu ydawmufyif}uD;rSm ydawmufz;l av;awGyiG zhf @kd o=ueF rf ;kd udk apmifah e=ucsed /f tdru f cs,&f /D pHyg,/f oZifqw kd hJ ta':awG&@J t}udK/ tus/ t=uyf twufeJ@ ESpfqef; (1) &ufrSm jyKvkyfrJh tv_twef;ESifhwuG/ naeydkif; jynfaxmifpv k rf;u oli,fcsi;f r他yfrmS a&upm;zd@k wikd yf ifoaH wG a0qmaecsed rf mS usruawmh tzdk;eJ@tzGm; 0,fay;wJh o}uFefyef;uHk;av;pGyf+yD; a&jyGwfwacsmif;eJ@ [dkae&mprf;yuf/ 'Dae&mprf;yufeJ@ tvkyf&_yfaecJhygw,f? o=uFefrwdkifrSD o=uFeftuawG/ o=uFefaemufcH&kyf&SifawG apmifh=unfh&wmvJ tarmygy?J tcktcsed x f rd &d;k Edik af o;wJh "cifcifxm;"/ "+idr;f armif" pwJt h rnfav;awGe@J &ky&f iS f "o=uFefrdk;" udkvGrf;rdygw,f? nqdk xrif;apmapmpm;xm;+yD; o=uFeftuawG=unfh+yD; jyef+yD;ujy&wJh taysmfav;awGudk rarhEdkifao;ygbl;? 'DvdkeJ@ usreJ@wuG ta':awG awmifhwwJh o=uFefrdk; t}udKae@rwdkifcifrSm &GmcJhygw,f? ydawmufyif}uD;rSm ydawmufyef;awG 0gxdefatmifyGifhcJhygawmhw,f? ajroif;eH@ oif ; oif ; av;awG u d k &_ & _ d u f & if ; ta':awG e J @ OD ; av;=um; vuf n _ d ; wxd k ; xd k ; eJ @ *su D syef;cl;cdik ;f wwfwhJ usr/ atmfc&H awmhvJ t}udr}f udraf yg?h bk&m;vJwif tzGm;eJ@ ta':awG OD;acgif;xufrSm yef;cufudk,fpDeJ@ vSvdkufwm? yef;}udKufwJhusr ydawmufyef;wdk@ &eH@&_&_duf&if; oabmuscJhrdygw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3 7


38

a&pdpk rkd mS rkef v h ;kH a&ay:av;awGukd rnDrnm0dik ;f vH;k jyD; &yfuu G t f wGi;f vdu k af 0&wmudv k J ESpo f ufoabmusrdygw,f? reufyikd ;f awGrmS ouf}uD;&G,t f akd wGukd acgif;av#mfay;vdk h "om"kygawmf" qdw k hJ qkawmif;av;awGukd vGr;f rdygw,f? a&S;qefwJh bGm;bGm;u tdrfa&S@+cH0if;xJrSm oajycufav; xm;ay;xm;w,f? ta':awGausmif;u OD;OD;wdk@ zvm;av;udk,l oajycufav;eJ@ wdk@xdyufjzef;&if; usefa&udk wjznf;jznf;avmif;&if; t+yHK;av;awGzvS,fcJh=uwJh jrifuGif;av;udk tm;usrdcJhygw,f? a=omf.....o=uFefqdkwm wefcl;vaEG&J@ tyl'%fudk tHwk&if;/ a&yufupm;=u&if; wOD;eJ@wOD; &if;ESD;apygvm; awG;rdygw,f? wl;ydk@ wl;ydk@/ jreENm eJ@ ndKjr oDcsif;oHawG/ oHcsyfoHawG =um;&wmeJ@ "bGm;bGm; a&yufvdk@ &+yDvm;[if" vdk@ ar;&wmvJ t}udrf}udrfaygh? a&pdkpdkrSm rkef@vHk;a&ay:av;awGudk rnDrnm0dik ;f vH;k +yD; &yfuu G t f wGi;f vdu k af 0&wmudv k J ESpo f ufoabmusryd gw,f? reufyikd ;f awGrSm ouf}uD;&G,ftdkawGudk acgif;av#mfay;vdk@ "om"kygawmf" qdkwJh qkawmif;av;awGudk vGrf;rdygw,f? ESpfqef; (1) &ufae@ &yfuGufvrf;ray:rSm tdrfutwmtdk;av;ydk@/ tE W&m,fuif; y&dwfzwf+yD;/ +cHaxmifhawGrSm twmtdk;a&eJ@ vdkufavmif;&wmvJ ESpfoufp&m"avhwckvdk@ xifygw,f? &efukefrSm twufae@xdom a&upm;/ a&yuf=uayr,fh txuftnm bufrSm ESpfqef; (2) &ufae@txd a&upm;wm }uHKcJh&ygw,f? ESpfopful;rSm om;/ ig;/ v$wf ab;rJhay;=u+yD; vl}uD;olrawGudk vufonf;/ ajconf;nSyf/ acgif;av#mfay;&wJh ukodkvfudk EdkifiHjcm;a&muf jrefrmawG awmifhw=uvdrfhr,f vdk@ xifrdygw,f? 'DvdkukodkvfrsdK;eJ@ cspfp&maumif;wJh a&yufjzef;wJh "avh[m usrwdk@jrefrm EdkifiHrSmyJ &Sdr,fxifygw,f? wefc;l aeGyyl /l ydawmufyifatmuf avEkat;av; cHpm;&r,ft h pm;/ csr;f pdrphf rd &hf moD &J@ at;pufpufrdk;a&atmufrSm yef;ydawmuftpm; yef;cs,f&DawGudkyJ tvGrf;ajy=unfhae& ygw,f? wae@ae@wcsdefcsdefrSm ydawmufyif&dyfatmuf cdkv_H&if;/ ukodkvfaumif;r_av;awG jyKvkyf&if; wrf;wrdcJhwJh tdrfrufav;awGeJ@twl jrefrmwdk@&J@ jrefrm"avh ESpful;o=uFefudk jyefa&mufr,fhae@udk ar#mfaerdygawmhw,f? ESpfawG/ &moDawG ajymif;ayr,fh yef;ydawmufudkawmh vGrf;aeqJyg?

0if;vJhar (acwW *syef)

38

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


39

yef;cs,f&D

a&$au

cs,f&Dyef;udk *syefudka&mufrS u|efawmfjrifbl;awG@bl;wmyg? jrefrmjynfrSmawmh uavmwdk@/ ar+rdK@wdk@/ &Srf;jynfwdk@ rSawmh&Sdw,fqdkwm =um;bl;ygw,f? awG@awmhrawG@bl;cJhyg? 2011ckESpf azaz:&Dvu xdkif;EdkifiH csif;rdkifudka&mufawmh cs,f&Dyef;awGyGifhaewmawG@&ygw,f? wyifv;kH yef;Eka&mif;taoG;eJ@ a0aeatmifyiG ahf e=uwmyg? csi;f rdik cf s,&f rD mS ik0go;D vdk toD;}u;D awGu wdkvdk@wGJ&GJoD;aewmawmh tjrifqef;w,f xifrdygw,f? *syefcs,f&DrSm cs,f&DoD;qdkwm&SdayrJh jrefrmEdkifiHu oajyoD;a&mifvdk tqif;&SdwJh ykyk0dkif;0dkif;toD;awGyg? pm;vdk@&ygw,f? yef;oD;/ iS u f a ysmoD ; vd k o pf o D ; 0vH t jzpf e J @ a&mif ; wJ h toD ; rsKd ; yg? *syef v d k a wmh cs,f & D y ef ; ud k qmck&[ev@dak c:ygw,f?yef;yGiw hf t hJ csed rf mS yef;=unf@wJyh aJG wmf qd+k y;D wcrf;wem; *k%jf yKjcif;cH&wJyh ef;/ yGcJ w H yhJ ef;yg? cs,f&Dyif[m ydawmufyifwdk@/ ik0gyifwdk@vdk yif}uD;rsKd;yg? eDnKda&miftqif;&Sdygw,f? ta&mif&ifh&ifh tqif;&SdwJh tyifrsKd;yg? jrefrmjynfu ukuUdKyifwdk@/ rusnf;yifwdk@/ ca&yifwdk@/ a&wrmyifwdk@vdk vrf;r}uD;i,f ab;wzufwcsufawGrSm tpDt&DpdkufwmrsKd;vnf;&Sdovdk ydawmufyifvdk w,kw,xm; pdkufwJhtyifrsKd;vnf; &Sdygw,f? *syefEdkifiHweHwvsm;rSmawmh cs,f&Dyifudk wnf&Sdr_ykHpHtrsKd;rsKd;eJ@ ae&ma'ora&G; awG@ae&wJh tyif;rsKd;yg? yef;+cHawG/ O,sOfawG/ txdrf;trSwfae&mawGeJ@ xif;&Sm;wJhae&ma'oawGrSmawmh cs,f&Dyifudk pHepfwus vSvSyy&Sd atmifupkd u kd x f m;wwf=uygw,f? ppftwGi;f wke;f u av,mOfuiG ;f jzpfcb hJ ;l w,fqw kd hJ wdu k sK+d rKd @ teD;u a&Sm0h cd;k tif rSmqdk cs,f& DyifawGu dk +rdK ifwdk@ / cifwef;wdk@ oabmrsKd; a&mufatmif pHepfwuspdku fxm;wm cs,&f yD ef;yGiw hf &hJ moDqkd wpfawmvH;k zH;k a&mbJ? wdu k sK+d rKd @ xJu tktEJ ykd ef;+crH mS qdv k nf; yef;+ct H v,f ayESpf&mtus,favmuf&SdwJh vrf;r}uD;ab;wzuf wcsufrSm cs,f&DyifawGpdkufxm;wm rsuf a ph w qk H ; / ud k i f ; csif ; ,S u f + yD ; vrf ; r}uD ; tay:rd k ; xm;wm/ yef ; yG i f h w J h & moD q d k tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 3 9


40

*syefcs,f&uD tjzLbufudkta&mifwrd ;f ygw,f?cs,f&yD ef;a&mifu a&mifajy;avmuf wm&Swd m/ pHy,fyef;wdk@vdk/ ,kZeyef;wdk@vdkawmh azG;azG;jzLjzLvnf;r[kwf/ cs,f&aD &mifawmh ajyajyv$r;f ygw,f? ydawmufyef;vdk 0if;0if;0g0g xif;xif;&Sm;&Sm;awmhr[kwfyg? ta&mifazsmh azsmheJ@vwS Jhyef;yg? tyifrmS a0aeatmifyiG fhae&ifvnf;vSygw,f? avoifhvdk@ vGi ohf mG ;wJyh iG zhf wf/ yGi chf syfav;awGuvnf;vSygw,f? a0vnf;vS/ ajuGvnf;vSwJhyef;yg? yGJawmfcH=uwmwaysmfwyg;ygbJ? wdkusKd+rdK@&J@ rlvtpvdk@qdk&rJh tJ'dka'o jrpf}uD;acsmif;i,f toG , f o G , f e J @ awmif u k e f ; awmif w ef ; awG &S d c J h b l ; wJ h a e&m/ ck a wmh w uU o d k v f a wG / ukrR%D}uD;awG&kH;pdkwfwJht&yfrSmawmh acsmif;ab;a&pyf qifajcavsmawGrSm cs,f&DyifawG pdu k x f m;wm wu,fo h bm0ususv=S uygw,f? *syefuakd &muf+y;D oH;k av;ESpaf vmuftxd cs,&f yD ef;udw k ckww f & =unf@w,fqw kd m r&Sdyg;bl;? wdkusKdrSm a&SmifrvGJvSwJhtyifrdk@ r=unf@aomfvnf; jrifae&wJhyef;yg? jrifygrsm;awmh ,mOf y g;qd k w mrsKd ; ES p f a wG = umvmawmh v nf ; cs,f & D y ef ; ud k r S w f r S w f & &jzpf v mygw,f ? rS w f r S w f & &jzpf v m&wJ h ywf 0 ef ; usif ; uvnf ; &S d v mwmrd k @ vnf ; wpf a =umif ; ygygw,f ? u|eaf wmf(6)ESpaf ecJw h hJ cdrk cdrk t J &yfu tdraf &S@wnfw h nf+h c0H ef;xJrmS cs,&f yD ift}kd u;D wyife@J cs,&f D yifysKdav;awG&Sdygw,f? aemuftdrfeJ@ blwmoGm;wJhvrf;/ tvkyfoGm;wJhvrf;awGrSm cs,f&DyifysKd av;awG awmfawmfrsm;rsm; &Sdygw,f? cs,f&DyifysKdav;awG[m vlw&yfausmfausmf/ vlESpf&yfpm tjrifhavmufrSm zl;=u/ yGifh=uwmrdk@ oGm;&if;vm&if; olobm0udk jrifae/ awG@ae&wmuvnf; rSwfrSwfxifxif jzpfapwJh ta=umif;t&ifygbJ? cs,f&Dyifudk &kuQaA't& b,ftrsKd;tpm;rSmygw,fqdkwmudkawmh u|efawmfrodyg? u|eaf wmftrd u f xGux f u G jf cif; rsuEf mS csi;f qdik +f c0H ef;xJu cs,&f yD ifysKad wGu awmh t&Guaf 0csed q f kd a0aewwfw,f? t&GufajuGcsdefqdk &kd;wHt+ydKif+ydKifeJ@ txD;usefjrifuGif;udk awG@ae&wwfw,f? zl;csdefwefawmhvnf; yk&pfzl;tpDt&DeJ@ zl;ae=u/ yGifhcsdefwefqdk wpfyifvHk;ae &mrvyfatmif azG;aeatmifyGifhwm? cs,f&Dyef;rSm cs,f&Da&mifqdkwJh cs,f&Dyef;a&mifawmh &Sdygw,f? *syefcs,f&Du tjzLbufudkta&mifwdrf;ygw,f?cs,f&Dyef;a&mifu a&mifajy;avmuf wm&Sdwm/ pHy,fyef;wdk@vdk/ ,kZeyef;wdk@vdkawmh azG;azG;jzLjzLvnf;r[kwf/ cs,f&Da&mifawmh ajyajyv$rf;ygw,f? ydawmufyef;vdk 0if;0if;0g0g xif;xif;&Sm;&Sm;awmhr[kwfyg? ta&mifazsmh azsmheJ@vSwJhyef;yg? tyifrSma0aeatmifyGifhae&ifvnf;vSygw,f? avoifhvdk@ vGifhoGm;wJhyGifhzwf/ yGifhcsyfav;awGuvnf;vSygw,f? a0vnf;vS/ ajuGvnf;vSwJhyef;yg? 'DvdkvSwJh oabmobm0 t&a=umifhvnf; *syefvlrsKd;awG[m cs,f&Dyef;yGifhwJh&moDrSm cs,f&DyifatmufoGm;+yD; puQKy\' cH=uwmjzpfrSmyg? wu,fvnf; &oajrmufwJh obm0tvSw&m;yg? cs,&f yD if[m tyGiahf wGaยบuw G meJ@t&Guu f uyfvu kd v f mwmyg?tyGiv hf nf;ukeaf &mwyif vH k ; ud k t&G u f E k a wG u wyif v H k ; zH k ; aeawmh w myg? cs,f & D y ef ; [myG i f h + yD ; wmeJ @ w&uf / ESpf&ufeJ@a=uGwmyg? trsm;qHk;cH wywfq,f&ufxufrydkyg? 'ga=umifhvnf; *syefvlrsKd;awGu cs,f&Dyef;udk ol&Jaumif;eJ@E_dif;+yD; wav;wpm;*k%fjyK=uw,fvdk@awmh=um;bl;ygw,f? cs,f&Dyif 40

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


41

yGifhwm/ aยบuGwm/ t&GufxGufwmawGudk odomjrifom&SdayrJh cs,f&Dzl;wmudkawmh owdrxm; &ifrodEdkifygbl;? ae@pOf&ufquf awG@aejrifae&ayrJh owdrxm;rd&if cs,f&Dzl;wmudk rodEdkifyg? u|eaf wmfutdru f xGu+f y;D tdraf &S@+cu H cs,&f yD ifysKad v;awGujkd rif+y;D vrf;rSm cs,f & D y if y sKd t &G , f tyif w rsKd ; ud k a wG @ awG @ ae&wwf y gw,f ? tJ h ' D t yif u cs,f & D y if x uf apm+yD;yGifhwwfygw,f? tyGifhutjzLa&mifyg? cs,f&Dyef;vdkbJvSygw,f? cs,f&Dyef;xuft!Smu ydkwdkygw,f? udkif;wHrSmuyfyGifhaeovm;vdk xif&avmufatmifwdkygw,f? tvkyfoGm;&if/ vrf ; oG m ;&if ; yef ; jzLav;awG yG i f h a ewmawG @ &if td r f a &S @ ucs,f & D y if y sKd a wG u zl ; aeyg+yD ? tzl;awGu&ifah wmif&ifah eyg+y;D ? yef;jzLav;awGa=ucG sed f avmufrmS cs,&f yD ef;awGpyGihf wwfygw,f? cs,&f t D zl; pxGuw f mudk u|eaf wmf owdxm;=unfaeayrJh owd&vd@k =unf@vdu k w f ikd ;f cs,&f u D zl;ESiahf eyg+y?D 2002 ckESpfrSm u|efawmftdkpkc tdrfudkajymif;awmh cs,f&DyifysKd;av;awGeJ@a0;oGm;yg w,f? cdkrcdkrJhaetdrfrSm ajcmufESpfae+yD; cs,f&Dzl;wmapmifh=unfayrJh pzl;wJhtcsdefudk rodcJhyg?tdkpkc a&mufawmh ydka0;ygawmhw,f? wdkusKd+rdK@udk nrtdyfwJh +rdK@vdk@owfrSwf&if u|efawmfaewJh tdkpkc ajrmufbuft&yfudkawmh rD;r+idrf;wJht&yfvdk@ ac:vdk@&r,fxifygw,f? aenrvyf v#yfppf+yD;rD; a&mifr+idrf;wJht&yfyg? um;oHvloHrqJwJht&yfyg? cdkrcdkrJheJ@ tdkpkc u&xm;blwm wblwmyJ jcm;ygw,f? vrf;avsmufoGm;&if em&D0uf (45)rdepfavmufbJ=umygw,f? 'gayrJh &eHawmh tawmf}uD;uGmygw,f? cdkrcdkrJhu +rdKjy&eHruif;ayrJh oif;oif;avyJ&wJht&yfyg? aEGacgifcgiftcg rsm;rSmqdk csKd;ul;oHawmif=um;&wJht&yfyg? tdkpkcajrmufbuft&yfuawmh wu,f+rdKjy&eH yDjyifwt hJ &yfyg? wdu k w f mtaqmuftODawGrsm;ygw,f? *syefr@kd cs,&f yD ifuawmhruif;yg? &Syd gw,f? ouf&ifyh ifawGyg? vGiahf eatmifjrifyh gw,f? wckww f &=unf@rSjrif&wJh yifjrifah wGyg? 2009ckESpftukef;ydkif;rSm tdkpkcblwmudkjyKjyif+yD; topfzGifhygw,f? blwmajrmufzuf xGufayguf tjyifrSm opfyifav;yifudk tuGufcspdkufygw,f? ppdkufcgp aEG&moDyef;csDum;wcsyf udk=unf@& ovdk &kd;wH+ydKif;+ydKif;eJ@ xdk;xdk;axmifaxmif&Sdaewmrdk@ cs,f&DyifysKdawGvdk@xifcJhayrJh t&GufawGxGuf vdk@tyifa0aeawmhrS cs,f&Dyifr[kwfrSef;od&wm/ ysKd;yifpdkufyifrdk@ yHkpHwlatmif/ nDatmif/ vSatmif zef;wD;xmawmh rsKd;rwlaomfvnf; opfyifyef;yifyHkpHawGu jyKpkysKd;axmifol &J@ pdwfulpdwfoef;tvSeJ@ yifudk,fobm0udk aygif;pyfxm;wJh yHkpHwlawGursm;wmawG@&wwfyg w,f? 2008 ckESpftukefavmufrSm0if&wJh tvkyfoGm;&mvrf;rSm cs,f&DyifysKdav;awG tpDt&Dpdkufxm;wm&Sdygw,f? &xm;blwmeJ@ tvkyf&Sd&mtaqmuftODt=um; um;vrf;ul; rD;yGdKifhwck&Sdygw,f? rD;yGdKifheDvdk@ vrf;ul;apmifh&&if cs,f&Dyifatmuft&dyfcdk&if; cs,f&Dzl;wmudk ajc&maumufrdvmygw,f? cs,f&Dyif[m tyGifha=uG+yD; t&GufxGufovdk t&Gufaยบu&ifvnf; tzl;uuyfvdkufvmwmyg? a=uGoGm;wJht&Guf!SmwH&J@ tzkav;u tzl;&J@tpyg? cs,f&D&Guf[m Zlvdkifv/ =o*kwfvavmufrSm pa=uGwwfygw,f? pufwifbm/ atmufwdkbmvavmufrSm t&Gufukefawmh wyifvHk;tzl;awG yk&pfzl;pDaeyg+yD;? 'gayrJh rodomygbl;? ajuGoGm;wJht&Guf!Sm wH&J@ t&mvdkxif&wwfygw,f? 'DZifbm/ ZEM0g&DvavmufusrS xifomjrifom&Sdwwfygw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 4 1


42

cs,f&yD if[m tyGi fha=uG+yD; t&GufxGufovdk t&Gufaยบu&ifvnf; tzl;uuyfvukd vf mwmyg? a=uGoGm;wJht&Guf!mS wH&J@ tzkav;u tzl;&J@tpyg? cs,f&&D Guf[m Zlvdkifv/ =o*kwfvavmufrSm pa=uGwwfygw,f? pufwifbm/ atmufwbkd mvavmufrmS t&Guuf ek af wmh wyifv;kH tzl;awG yk&pfzl;pDaeyg+yD;? 'gayrJh rodomygbl;? ajuGoGm;wJht&Guf!mS wH&J@ t&mvdkxif&wwfygw,f? 'DZifbm/ ZEM0g&Dvavmuf=urS xifomjrifom&Swd wfygw,f? azaz:0g&Dvqd&k ifawmh yDyjD yifjyifujkd rifae&yg+yD;? azaz:0g&v D qd&k ifawmh yDyjD yifjyifujkd rifae&yg+y;D ? tyG i f h r yG i f h r S D &uf y d k i f ; avmuf t xd tzl ; awG u tik H } uD ; awG v d k & S d a ewwf + yD ; ? rwfvukeaf vmuf rd;k av;w+yKd uEf pS +f yKd uf &Gmvdu k w f ,fq&kd ifbJ tikaH wGuyGit hf mvm+y;D !SmwH&w dS hJ tzl;awGu xGufvmwm? tiHkwckrSm tzl;uav;ig;ck avmufpkxGufwmqdkawmh yef;yGifhawmh tqkyv f u kd t f qkyv f u kd f udik ;f wHuikd ;f zsm;utp yifpnf yifajcxd wyifv;kH tyGiahf wGuzH;k oGm; awmhwm? pepfwuspdkufxm;wJh tyifawGqdk tyifudk vnf;pepfwusjyKjyifxm;wmrdk@ obm0tvS&w dS hJ cs,&f yD ef;&J@tvS[m ydjk uv G mawmhwmygb?J ESppf Of*syefajryHek @J xkww f hJ jyuQ'ed w f ck&@J 2010ckxw k jf yuQ'ed rf mS vpOftvdu k f &moDyef; awGukdjyxm;ygw,f? ZEM0g&DvrSm yGifhwJhyef;u OrJyef;yg? jrefrmvdkawmh rufref;yef;vdkac:r,f xifygw,f? tJ'h yD ef;u tjzLa&mifvnf;&Syd gw,f? u|eaf wmfjrifjrifae&wJh yef;jzLqdw k m tJ'h D yef;yg? cs,f&Dyef;u {+yDvqef;avmufrSmyGifhwwfygw,f? yef;=unf@wJh&uf/ yef;yGJawmfqdkwmudk {+yDv(3)&ufae@udk t=urf;zsif;owfrSwfxm;wmawmh =um;zl;ygw,f? yef;yGifhwmapmwmvnf; &Sdwwfygw,f rsm;aomtm;jzifhawmh {+yDvqef;avmuf=urS yGifhwmrsm;wwfygw,f? usL&_;wdk@/ tdkuDem0gwdk@rSmawmh apmapmyGifhwwfygw,f? 2010ZEM0g&Dv (15)&ufae@u tdkuDem0grSm cs,f&DyGifhw,fvdk@ &xm;ay:u &kyfjrifoH=um;owif;uv$ifhwmawG@&awmh 2010rSm tapmqHk; yGiw hf chJ s,&f yD ef;vd@k xifygw,f? ta&mifuyef;a&mif&ifyh gw,f? wdu k sKcd s,&f v D t kd a&mifrazsmyh g? *syefrSmcs,f&Dyef;rsKd;uGJawG tawmfawmfrsm;rsm;&Sdr,fxifygw,f? wrcsdwdk@ / tdu k eD m0gw@kd bufrmS t&kid ;f ESi;f qDyiG ahf vmuf&w dS chJ s,&f yD ef;awGawG@&wwfygw,f? ta&mifvnf; &ifyh gw,f? tyGiv hf nf;rwlyg? t=um}u;D vnf;cHwwfygw,f? tqkyv f u kd yf iG w hf m awmhwyl gw,f? tyGiu hf vnf;}u;D / !SmwHuvnf;tenf;i,f&n S w f mrd@k yef;yGi&hf ifr;D qdik rf ;D oD; av;awGcsw d x f m;ovdk vSygw,f? qmwdq k mck&vdak c:ygw,f? *syefrmS opfyifyef;yifawG ol@&moDa&muf&if tyife@J ywfoufwhJ &mZ0ifukd vufw0g;pm avmuf&SdwJh opfom; (odk@) owWKjym;av;awGtay:a&;+yD; yifpnfrSmcsnfay;xm;wwfygw,f? &moDcsed u f ek &f ifawmh jyefjzKwo f mG ;wwfygw,f? yift/kd yif}u;D wcsK@d rSmawmh t+rcJ snaf ESmifxm;wm awmh & S d w wf ygw,f ? wcsKd @ ouf & if h y if a wG q d k &k y f o H t pD t pOf e J @ ud k &mZ0if c if ; +yD ; wcrf;wem;jywwfygw,f? cs,f&Dyef;eJ@ywfouf&ifa&m/ wjcm;&moDyef;rsm;eJ@ywfouf&ifa&m owfowfrw S rf w S f wifqufr@_ awGvnf;&Sw d wfygw,f? b,fae&m/ b,fa'orSm 'DEpS b f ,f&moDyef; pyGifhw,f qdkwmrsKd;udk &kyfoHvdkif;awGua&m/ &xm;&kyfoHowif;awGuyg wckwfw&v$ifhay; wwfygw,f? 42

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


43

u|eaf wmfw@kd Edik if rH mS ydawmufyef;eJ@ cs,&f yD ef;ud, k OS +f y;D pmawG/ uAsmawGa&;=u/ pyf=u/ oDu;Hk =uwmawG &Syd gw,f? obm0csi;f awmhtawmfwyl gw,f? tvScsi;f awmhrwlyg? ydawmufu ta&mifawmufawmufeJ@vSwm? ryGifhcifvnf; t&Guf/ t&kd;/ !SmwHeJ@ tyifzg;zg;=uD;uvnf; vSwmygbJ? yGifhawmhvnf; t&Gu fpdrf;pdrf;awGtay:rSm t!Gef@ xGu f+yD; yGifhwmqdkawmh wyifvHk;tpdrf;a&mif&Sdwmu tzsm;rSm a&$eJ@uGyfxm;ovdkvSwm? xif;ae atmifvSwm? cs,&f u D 'Dvrkd [kwzf ;l ryGichf if txD;useq f efw,f? yGirhf S wyifv;kH tyGizhf ;kH +y;D vSwm? xifomjrifom Oyrmjy&&if ydawmufyef;u0wfaumif;pm;vSeJ@vSwJhtvS/ ,Ofwudk,fr,ftvS/ cs,f&Dyef;u 0wfvpfpvpftvS? jrefrmjynfu ydawmufyef;u yGi+hf y;D wmeJ@ vltESyd t f pufuckd &H w,f? *syefcs,&f D yef;u 'D t EW & m,f u if ; awmh “cs,f & D y ef ; rcl ; & uAsnf ; pmvnf ; roD & ”ovd k “taEG ; xnf + cKH umxm;olacgif;rSmvnf;cs,f&Dyef;a0” qdkwJh &Jabmfpdk;Edkif&J@ jyifOD;vGifuarvnf; *syefrSm r&Sdyg? *syef&kd;&m0wfpHkeJ@ &kdufxm;wJh "gwfyHkawGxJrSmawmh cs,f&Dyef;av;awGyef+yD;&kdufxm;wJh "gwfyHk av;awGawmh &dSwwfw,fxifygw,f? wdkusKdrSmawmh cs,f&Dyef;yefwm wcgrStawG@zl;ygbl;? *syefEdkifiH[m yx0Dtaetxm;t& &Srf;ukef;ajrjrifhvdk awmawG/ awmifawG/ vsKdawG/ ajrSmifawG tvGeaf ygwahJ 'oyg? 'Dvo kd bm0&Sw d t hJ &yfrmS zl;&yGi&hf wJh cs,&f yD ef;[mvnf; “awmifaovmurf;/ ajrmS ifaxGvmprf;/ yef;tvScs,&f &D ,f” qdw k hJ &Sr;f jynfucs,&f eD @J obm0awmh wlr,fxifygw,f? *syefrSmawmh zl*sDawmifwdk@/ [wfudk;eJwdk@/ wumtdkwdk@vdkt&yf awGrSmawmh cs,f&DyifeJ@ cs,f&Dyef;awGudk obm0twdkif;awG@ae&qJyg? cs,f&Dyef;[m *syefrSmawmh yef;bk&ifwyg;ygbJ? cs,f&Dyef;yGifhwJh {+yDv[m *syefrSm yGifhvef;&moDtpyg? 'D&moDrSm yef;aygif;pHkyGifh=uygw,f? ZGef/ Zlvikd af &muf&ifawmh *syefrmS aEG&moDyg? *syefaEG[mvnf; aumhaeatmifyw l mygb?J cs,f&Dyef;eJ@ywfouf+yD; awG@wmjrifwmav;awGudk trSwfw&a&;&if wckowd&rdyg w,f? u|efawmfi,fi,fu rdwfaqGwa,muf ol@tdrfu'nif;yif}uD; &moDr[kwfapmyGifhawmh &moDyef;awGvnf; tcsed rf rSeaf wmhb;l vd@k aumufcsucf sawmh olb}u;D u wyifwyGix hf u J kd =unf@+y;D &moDudkrSef;vdk@r&ygbl;? obm0qdkwm tm;vHk;udk +cKHiHk=unf@+yD; oHk;oyfrS trSefudk& Edkifwmygvdk@ ajymwmudk oGm;+y;D owd&rdvu kd yf gw,f? u|eaf wmfvnf; u|eaf wmfusiv f nf&m a'ousO;f usO;f av; w0dkufu cs,f&Dyifav; wpfyifpESpfyifp/ zl;wmyGifhwmawG udk=unf@+yD; a&;wmrdk@ obm0w&m; rSeaf wmh r[kww f efyg? 'gayrJhvnf; “tpOfcsLd+yHK;/ yifwudk,fvHk;rSmyGifh=uonf/ cs,f&Dyef;uav;awG” qdkwJh armif=unfwdk;&J@ uavmtvGefwblwmoDcsif;xJu cs,f&Dyef;uav;awGvdkygyJ/ *syefEdkifiHu cs,&f yD ef;awGuvnf; o@ltcsed /f o@l&moDa&muf&if yifwud, k v f ;kH rSm zl;=u/ yGi=hf u/ a0=u/ aju=G ueJ@ vSae=uvsuyf gb?J

a&$au tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 4 3


44

qufoG,fr_{&d,m jyifyudk a&mufovdk a&mufcJh&wJh uíefawmfwkd@ 88 rsKd;quf ausmif;om;rsm; tdrftjyefvrf;rSm 'Duae@qkd&if vGefcJhwJhESpfaygif; 23 ESpfausmf u uíefawmfwdk@ a=uG;a=umfcJhwJh yJhwifoHawG jyefxyfwJhae@yg? uíefawmffwkd@ pdkufysKd;cJhorSs aumufyifpdrf;awG ,dr;f uwJah e@yg? avmu"rRwmrdcifu xku d w f ef wJh wk@H jyefre_ @J &v'fawGudk uíeaf wmfw@dk jyef&wJh ae@yg? qkdvdkwmuawmh tckvdk owif;rD'D ,morm;awG&JŒ a&SŒrSm wzsyfzsyfawmufaewJh "mwfyHkrD;awG&JŒ atmufrSm uíefawmfw@dk &yf+y;D pum;ajymEdkifw,fqdkwm b0&JŒ tpdwftykdif; rsm;pG m uk d zJ h a y;csauG s ; vd k u f & +yD ; awmh 'Davmuudk E_wfqufoGm;=u&wJh ausmif;om; jynfolawG&JŒ udk,fpm; uíefawmfwkd@ rwfwyf &yfEidk af o;wJh 'Dae@ 'Dtcsed f 'Dtcif;tusi;f rsK;d rSm ajymEdkifwm[m tckowif;avmurSma&m/ jynfov l x l &k ŒJ jyef=um;a&;avmurSm tifrwef acwfpm;aewJh ar;cGef;&dSygw,f? tJ'gbmvJ qkdawmh EkdifiHa&;tajc taeukd b,fvdkoHk;oyfvJqkdwJh ar;cGef;yg? zef c G u f x J r S m a&wpf 0 uf & d S w muk d b,f v d k jrifrvJqdkwJh udpP[m tawmfhudk us,fus,f avmif avmif=um;ae&ygw,f? taumif; jrifvm;/ tqdk;jrifvm;qkdwJh ar;cGef;vnf; jzpfygw,f? zefcu G x f rJ mS a&wpf0uf/ txl;ojzifh f @kd ayg?h uíeaf wmfw@kd 88 rsKd ;qufawG uíeaf wmfw vuf&SdEdkifiHa&; tjctaeudk b,fvdkjrifovJ qkdwm wpf0uf}uD;rsm;awmifvdk@vnf; taumif; rjrifEkdifbl;? wpf0ufwnf; enf;vdkufwmvdk@ vnf; tqkd;jrifwmr[kwfbl;? wu,fawmh uíefawmfwdk@[m a&&dSrS touf&SifwJh ig;awGyg? ig;awGtwGuf uawmh wpf0uf udpP r[kwyf gb;l ? toufupd yP g? a&rsm;zd@k vdyk gw,f? bma=umihv f J owif;orm;awG rD', D morm;awG odygvrd rhf ,f? 23 ESpw f m ay;qyf vdu k &f wJh aemufrmS &vmwJh toD;tyGifhawGtjzpf trSefw&m;udk azmfxkwf=uzdk@ owif;rD'D,morm;awG wm0efudk xrf;ae&+yq D w dk m uíeaf wmfo f w d ,f? f yfciG q hf w kd hJ jy\emrSm 'gayrJh uíeaf wmfw@dk &oavmufuawmh jynfwiG ;f owif; vGwv ta=umif;t&mwpfckudk qkdygawmh 2008/ 2010 tJ'Dwkef;uqkd&if owif;rD'D,mawG&JŒ azmfjyEkdifpGrf;[m bufwpfzufwnf;udkyJ wifjy&ygw,f? tJ'Dtcgusawmh rwl uJGjym;jcm;em;wJh tjrifawG/ tawG;awGudk azmfjycGifhr&wJh tcgrSm wpfzufowf em;xJrS rsufpdxJxnfhwJh

udrk if;ukEd ikd . f tEkynmajrmuf Ekid if aH &;rdef ch eG ;f

44

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


45

tcsuftvufawGujzifh trSefw&m;qkd+yD; odcJh&w,f? tJ'gudk uíefawmfwdk@ ajymif;csif+yDvm;? ajymif;+yD? 'Dae@ owif;orm;awGtm;vHk; uíefawmfwdk@qENukd em;vnf=ur,f xifw,f? uíefawmfwkd@eJ@twl tJ'D tajymif;tvJudk vdkufyg Ekdif=ur,fvdk@ &nf&G,fwJhqENeJ@ 'Duae@ owif;pm&Sif;vif;yJG vkyf&wmvnf; ta&;}uD;wJh tcsufwpfcsuftaeeJ@ ygygw,f? wcsKdŒu ar;ygw,f? uíefawmfwdk@ 88 rsKd;quf ausmif;om;awG b,fuaeb,fvdk p+y;D 88 bmvJ? 88 b,fv?J ar;cGe;f awG&ySd gw,f? 1988 tm;vH;k od=u wJ&h pS af v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D rSm yg0ifqifEJ$cJhwJh rsKd;quftm;vHk;[m 88 rsKd;qufawGyg? tJ'D rsKd;qufawG[m 88 ta&;awmf yHk}uD;+yD;wJhtcg e,fy,ftoD; oD;udk pdrfh+yD;jzm+yD;awmh 0ifa&mufoGm;ygw,f? 'Dtcsuf ta&;}uD;ygw,f? pD;yGm;a&;avmu/ tEk ynmavmu/ owif;rD'D,m avmu/ EkdifiHa&; oD;oD; oef@oef@ vkyf&wJh avmu? 'DvdkyJ trsm; jynfolawG&JŒ tusKd;udk o,fydk;wJh toif;tzJGŒawG/ y&[dw avmuawGxJ a&mufomG ;w,f?aemufq;kH 0efxrf;avm uawGxt J xd a&mufygw,f? 88 ta&;awmfy}kH u;D udk tife@J tm;eJ@ qifEcJ$ w hJ hJ tJ't D oD;oD;aom tpdwt f ydik ;f awG[m aemufq;kH vufeufuikd t f zJŒG tpnf;awG xJtxd a&mufcyhJ gw,f? aumif;yg+y?D tJ'D tiftm;pkawG&ŒJ pdwfawG/ tJ'Dwkef;u 0dnmOfawG/ 88 &JŒaoG;awG[m a[m'D trdjrefrmjynfxJrSm {&m0wDqdkwJh yifraoG;a=um}u;D xJuae wqwfqwf ckeaf ewke;f yg? ESv;kH om;rSm aEG;axG;pGm vSnahf eqJyg? qkad wmh uGseaf wmfw@kd 'DrmS vm+y;D awmh owif; orm;awG a&SŒrSm &yf=uw,fqw dk hJ 88 awG[m bmvJqadk wmh r=umcifurS jrefrmwpfEikd if v H ;kH rSm&dw S hJ tusO;f axmifawGxu J ae jyefvm=uwJh 88 awGayg?h 'gjzif&h if tJ'D 88 awG bmvkyfrSmvJqkdwJh ar;cGef;xGufvmrSmaygh? t&Sif;qHk; ajym&&ifawmh 1988 +yD;wkef;u e,fy,ftoD;oD;udk jzef@=uufoGm;ovdkyJ? tck axmifxu J wpfzef jyefxu G v f m +y;D wJ/h yef;yJzakd wGxrJ mS wpf}urd f eJ@tm;r&/ ESp}f urd ef @J tm;r&/ oH;k }urd f qdo k vdk oHaumif;rSe&f if rD;jyif;jyif; eJ@ xyf+y;D awmh twku d cf /H xyf+y;D awmhtxkct H ESucf eH @J "m;aumif; awGtjzpf avmu e,fy,f toD;oD;xJ jyefa&mufvmwmyg? tJ'Dawmh 88awG bmqufvkyfrSmvJqkdwJh ar;cGef;rSm e,fy,ftoD;oD;rSm &dS+yD;om;jzpfwJh uíefawmfwdk@ 88 rsKd; qufawGeJ@ jyef+yD;awmhvufwJG=uzdk@? uíefawmfwkd@ e,fy,ftoD;oD;udk xyfrHjzef@=uuf+yD;awmh trsm;tusKd;? wkdif;jynftusKd;/ avmuygv w&m;oHk;yg; xGef;um;zdk@ ta&;udkquf+yD;awmh aqmif&GufoGm;rSm? tJ'guíefawmfajymcsifwmyg? t&m&mwkdif;rSm bufrvdkuf&bl;qkdwJh tawG;tac: t,ltqawG&dScJhygw,f? a,bk,stm;jzifh rSecf sirf eS yf gvrd rhf ,f? jciG ;f csut f aeeJ@awmh uíeaf wmfw@kd [m avmuygvw&m; oH;k yg; jzpfwhJ w&m;rSswjcif;/ vGwv f yfjcif;/ wef;wlnrD sS jcif;qdw k hJ tcsuo f ;kH yg;eJ@ ywfouf&ifawmh avmuygv w&m;oHk;yg;udk wnfaxmifolawGeJ@ zsufqD;olawG=um;rSmawmh bufrvdkufbJ raeEdkifygbl;? uíefawmfwkd@ avmuygv w&m;oHk;yg; wnfaxmifolbufuae +yD;awmh jywfjywfom;om; bufvdkufrSmyg? tJ'gav;ukd uíefawmftoday;yg&ap? aemufqHk; uíefawmfhc&D;pOfwpfavSsmufrSmvnf; tm;vHk;udk,fpm; ajymcJhygw,f? jyKjyifajymif;vJa&; vkyv f o kd al wGe@J vufwaGJ qmif&u G f &r,fqw dk hJ udpyP g? 23 ESpw f m jynfov l x l }k u;D &JŒ ay;qyfr_eJ@ aemufb0rsm;pGm/ toufrsm;pGm paw;+yD;wJhaemuf 'Drkdua&pDeJ@ vlŒtcGifhta&;udk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 4 5


46

jiif;y,fvdk@r&wJh yuwd rsufarSmufw&m;tjzpf aemufqHk;vuf&dS tpdk;&udk,fwkdif vufcH&yg+yD? tJ'g jynfoŒl atmify?GJ vlxak tmifyq GJ w dk mukd atmifpw d ef @J rSwyf g? tJ't D wGuf quf +y;D awmh jyKjyif ajymif;vJa&; vkyv f o kd al wGe@J ta[mif;taqG;}u;D jzpfwhJ tzdtESdyf csKyfcs,fjcif;/ tcGifhxl;cHjcif;qkdwJh ta[mif;}uD;udk zufwG,fxm;csif olawGuawmh ae&mwumrSm &dSOD;rSmygyJ? vGefqJGyJG wpfckvdkyg? vGef}udK;ESpfzufyJ &dS ygw,f? jyKjyifajymif;vJa&;ukd azmfaqmifcsiw f hJ tiftm;pkawG b,ftzJŒG tpnf;ujzpfjzpf olw@dk u wpfzufyg? tajymif;tvJukd jiif;qef+y;D awmh ta[mif;xJrmS yJ aer,fqw dk o hJ al wGu wpfzufyg? tJ'v D eG q f yGJ rGJ mS vnf; 88 [m jyKjyifajymif;vJvdkolawG bufuyJ vGef0ifqGJOD;r,f qkdwmvnf; &Sif;&Sif;vif;vif; owday;xm; ygw,f?

uJ tqHk;owftaeeJ@ uíefawmfwdk@ 88awG tckvdk&yf+yD; pum;ajym&wJh umv[m bmjzpfaevJqkdawmh a&S;a[mif; rm,mvlrsKd;awG&JŒ jyuQ'defawGt& urBm ysufr,fhESpfrS uíefawmfwkd@ vljyefjzpfcGifh&w,f? urBmysuf r,fhESpfrS EdkifiHopf jyefwnf&r,fh b0jzpfaew,f uíefawmfwdk@u? 'gayrJh uíefawmfwdk@ 'Drkdua&pD vdkvm;wJh tiftm;pkawG wu,fwrf;om nDnw G rf ,fq&dk if urmB ysurf ,fEh pS rf mS Edik if o H pfwpfck rubl;? urmB opfwpfcyk g wnfv@kd &r,fv@kd ,Hkygw,fvdk@ ajym &if; uíefawmfhpum;udk tqHk;owfyg&ap? (Zefe0g&D 21&ufae@wGif &efukef+rdKŒ jynfvrf;&Sdawmf0ifpifwmwGif usif;yaom 88rsKd;quf ausmif;om;rsm; owif;pm&Sif;vif;yGJY udkrif;udkEdkif ajymaom rdef@cGef;jzpfonf) (ay:jyLvmjrefrmrS ul;,laz:jyygonf?)

46

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


47

ausmif;om;EdkifiHa&;yHkpHeJ h qufoGm;vdk hr&awmhbl;qdkwmudkawmh uGsefawmfwdk htm;vHk;u em;vnfw,f (88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif udkudk}uD;ESifh awG hqHkjcif;)

'Dtouf'Dt&G,fawGeJ@ usGeaf wmfw@kd Edik if aH &; jzwfoef;cJwh uhJ mvuvnf; tESpf 20 ausmfaygh? qdak wmh ausmif;om;Edki fiHa&; yHkpHeJ@awmh qufomG ;vd@k rjzpfawmhb;l qdwk m udak wmh a,bk,saygh aqG;aEG;jzpfw,f? 'gayrJh ausmif;om;Edki if aH &; roGm;&if b,fypkH oH mG ;rvJ qdwk m tukevf ;kH uvnf; odaew,f?

ar;? ?2015 udk &nfarSsmf+yD; ygwDaxmifr,fvdk@=um;ae&w,f tpfudk? ajz? ?uíeaf wmfw@kd wpfawG axmifuaejyefvw G v f m+y;D aemufyikd ;f rSm aqG;aEG;jzpfc=hJ uwm awGawmh trsm;}uD;yJ? aocsmwm wpfckuawmh 'Dtouf'Dt&G,fawGeJ@ uíefawmfwdk@ EdkifiHa&; jzwfoef;cJhwJhumvuvnf; tESpf 20 ausmfaygh? qdkawmh ausmif;om;EdkifiHa&; yHkpHeJ@awmh quf o G m ;vd k @ rjzpf a wmh b l ; qd k w m ud k a wmh a,bk , saygh aqG ; aEG ; jzpf w ,f ? 'gayrJ h ausmif;om;EdkifiHa&; roGm;&ifb,fyHkpHoGm;rvJ qdkwm tukefvHk;uvnf; odaew,f? uíeaf wmfw@kd uvnf; t&rf;¶_yaf xG;wJh umvwpfcu k kd uíeaf wmfw@kd jzpfoef;ae&w,f? tul;tajymif;umvudk wyfrawmftaeeJ@vnf; t&yfzuftpd;k &udk ajymif;zd@k olŒbufu vuf&dS &SdaewJh ppftkyfcsKyfa&;/ ppftkyfcsKyfa&; tjynhfzGJŒpnf;yHk tajctaeuae t&yfbuftkyfcsKyfa&; yHko%?mefeJ@ a&maewJh yHko%?mefwpfck? uíefawmfwdk@ bufrSmvnf; tJ'Dajymif;vJvmwJh tajctaetay: rlwnf+y;D Oyrm a':atmifqef;pk=unf =um;jzwfa&G;aumufy0JG ifz@kd qH;k jzwfwt hJ csed ?f 'guíeaf wmfw@kd jyefvw G v f mwJh tcsed af yg?h tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 4 7


48

tJawmh EdkifiHa&;uGif;u ajymif;aew,f? ajymif;aeawmh uíefawmfwdk@ qHk;jzwfcsufu twdrf;tapmif; rcHbl;? uíefawmfwdk@ qHk;jzwfcsuf tay:rSm rlwnf+yD;awmh 'DEdkifiHa&; uGif;u txdu k t f avsmuf ajymif; oGm;Ekid w f hJ oufa&mufra_ wG &SEd ikd w f ,f? 'ga=umifh uíeaf wmfw@kd tvsipf vdk rqHk;jzwfbl;? uíefawmfwdk@ nSdE_dif;aeqJyJ jzpfw,f? uíefawmfwdk@ ajymEdkifwmwpfcku awmh ckeuajymwJh ausmif;om; EkdifiHa&;yHkpHeJ@ qufoGm;vdk@ r&awmh bl;qdkwmudkawmh uíefawmfwdk@ tm;vH;k u em;vnfw,f? tJ'aD wmh a&&Snq f ufomG ;wJh tcgrmS vnf; Ekid if aH &;vkyw f t hJ cgrmS Legal yvufazmif; wpfckckaygh? oabmu Oya't&abmif0ifwJh yHko%?mefwpfckck jzpfatmifvkd@ uíefawmfwdk@ a&G ; cs,f o G m ;&r,f ? yH k o %?mef t wd t usawmh tck ajymvk d @ r&ao;bl ; ? qd k v k d w mu jynfyrSm&SdaewJhEkdifiHa&; wuf=uGv_yf&Sm;olwcsKdŒ/ ynm&SifwcsKdŒvnf; jyef0ifvmzdk@ wmplaewJh toHawGvnf; =um;&w,faygh? qkdawmh 88-89 umvrSm&SdaewJh ygwDawG&JŒ tajctae/ aemufwpfcg ygwDawGzsufodrf;cH&wmwkd@ tcsKdŒvnf; udk,fhbmomudk,f zsufypfvkduf&wJh tajctaeawG uae+y;D awmh tcka&mufvmwJh tajctaeu enf;enf;odraf rGŒwJh twGuaf =umifh b,fvdkyHkpHeJ@EkdifiHa&;yHkpH qufoGm;rvJqdkwmawmh tcktcsdeftxd w&m;0if qHk;jzwf jcif;/ xkwjf yefEikd jf cif;r&Sad o;ygb;l ? ar;? ?tckavmavmq,f rajym Ekdifao;bl;qkd&if 2015 t wGufawmh a,bk,stm;jzifh ajymvkd@ &ae+yDaygh? ajz? ?EdkifiHa&;qufvkyf+yDqdk&if uíefawmfwdk@touft&G,fawGeJ@ w&m;0ifvkyfwJhEkdifiHa&; yH k o ¾mef w pf c k & S d r ,f ? tJ ' D a wmh +yD ; cJ h w J h u íef a wmfw d k @ a=unmcsuf r S m ajym cJ h o vk d y J udk,fpm;jyK'Drdkua&pD vkd@ac:wJh v$wfawmf,Eœ&m;eJ@ wpf qifhoGm;wm&Sdr,f? aemufwpfcg wdu k ¶f u kd 'f rD u kd a&pDqw kd yhJ o kH ¾mef wpfrsK;d vnf; &Srd ,f? tJ'aD wmh ajym&iftcktcsed rf mS t&rf;}u;D odraf rGŒwJt h csed rf @kd vk@d uíeaf wmfxed ;f +y;D ajymaewm? qkdvkdwmu ygwDEkdifiHa&;r[kwfbJeJ@ vkyfaewJh EkdifiHa&;vnf; &Sdw,f? Oyrmtm;jzifh tif*sDtkdyJ? obm0 ywf0ef;usifvkyfaewJh tzGJŒtpnf;&Sdovkd EkdifiHwumrSmqdk&if Civil Right Movement awG&Sdw,f? olu EkdifiHom; tcGifhta&;awGudk vkyfaewm? ygwDr[kwfbl;? EkdifiH a&;tif*st D w dk pfcyk ?J tJ'aD wmh tif*st D rdk mS udu k yHo k %?mefawG trsm;}u;D &Sw d ,f? Ekid if aH &;vkyaf ewJh tif*st D v dk nf; &Sw d ,f? 'gayrJh oluEkid if aH &;ygwD raxmifb;l ? a&G;aumufyJG 0ifwyhJ pkH rH [kwb f ;l qdak wmh a&SŒavSsmuf t&yfzufv@l tzGŒJ tpnf; zGŒH +zKd ;vmzd@k qdk wJah e&mrSm yHo k %?mefrsK;d uGaJ wG trsm;}u;D &Srd ,f? tJ'Dawmh EkdifiHa&;ygwDqkdwmvnf; yHko¾mefwpfck&Sdr,f? tJ'Dawmh EkdifiHa&; ygwDqkdwJhae&mrSmvnf; wnfqJ EkdifiHa&;ygwDawG&JŒ tajctaeaygh? yHko¾mefwpfrsKd;eJ@ &Sdr,f? ygwDtopf jzpfxGef;vmwJh[mvnf; yHko¾mefwpfrsKd;eJ@&Sdr,f? aemuf wpfcgwpfcsdef wkef;u ygwt D jzpfe@J &yfwnfcw hJ hJ tzGŒJ tpnf;awG ta=umif;a=umif;a=umihf rSwyf jkH yefrwifEidk w f m ponfjzifh ¶_ y f a xG ; aewJ h tajctae=um;xJ r S m uíef a wmfw d k @ 'D 88 rsKd ; quf ausmif ; om;rsm;ud k vlxk&JŒarSsmfvifhcsufuvnf; &Sdw,f? 'DvlawG[m awmufavSsmuf jzwfoef;vmcJhw,f? 48

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


49

Edik fiHa&;qufvkyf+yDqdk&if usGeaf wmfwdk@touft&G,fawGeJ@ w&m;0ifvkyfwJhEkdi if aH &; yHok ¾mefwpfck&drS ,f? tJ'aD wmh +yD;cJhwJhusGeaf wmfwdk@a=unmcsufrmS ajym cJhovkdyJ udk,fpm;jyK'Drdkua&pD vkd@ac:wJh v$wfawmf,Eœ&m;eJ@ wpf qifoh mG ;wm&Srd ,f? aemufwpfcg wduk ¶f ukd 'f rD ukd a&pDqwkd yhJ okH ¾mef wpfrsKd;vnf; &Sdr,f? tJ'aD wmh ajym&iftcktcsderf mS t&rf;}uD; odrfarGŒwJhtcsdefrdk@vkd@ usGeaf wmfxdef;+yD;ajymaewm? olw@kd Ekid if aH &; vkyv f mcJw h ,f qdw k hJ 'Dtay:rSm vlx&k ŒJ wH@k jyefrt _ jrifawGvnf; &Sw d ,f? tJ'g}u;D u awmfawmf}u;D w,fv@dk jrifw,f? 'Dawmh uíefawmfwdk@ qHk;jzwfcsufudk+yD; pvG,f rajymcsifao;wmu uíefawmfwdk@ qHk;jzwfcsuf wpfckck[m jrefrmjynfEkdifiHa&;tay:rSm oufa&mufr_yrm% }uD;vdrfhr,fvdk@ arSsmv f ifx h m;wJt h wGuaf =umifh tcktcsed rf mS Ekid if aH &;qufvyk rf ,fo h al wG 'DtxJu ay:vmvdrrhf ,f? ay:vmr,fholawG[m tJ'D EkdifiHa&;udk aZmufcs+yD; vkyfr,fh tiftm;pkwpfckawmh ay:vmr,f? b,fvydk pkH q H w dk mudk uíeaf wmfw@kd rajymao;wmyg? ar;? ?a':atmifqef;pk=unfu OD;udu k }kd uD;wd@k ukd ygwD vrf;a=umif;ay:wufr,fq&kd if NLD xJ0ifzdk@ urf;vSrf;w,f? OD;udkudk}uD;wkd@u NLD xJr0if bl;? 'gayrJh NLD udk 0ef;&Hr,f vkd@ajymw,fvkd@ od&w,f? [kwfygovm;? ajz? ?uíefawmfwk@du a':atmifqef;pk=unfeJ@ 'kwd,t}udrf awGŒqHkwmeJ@ywfouf+yD; a,bk,syJ owif;xkwfjyefw,f? 'DaqG;aEG;csuf tao;pdwfudk owif; xkwfjyefzdk@ r&Sdygbl;qdk+yD; ajymcJh w,f? +yD;awmh uíefawmfwkd@ 'gudk apmifhxdef;&r,fh udpPyg? ar;? ?88 rsKd;qufausmif;om; awGtaeeJ@ ygwDEkdifiHa&; vrf;a=umif;ay: rwufbJ w&m;0if&yfwnfvdk@&r,fhEdkifiHa&; ykHo%?mef &dSygovm;? b,fvdk [mrsKd;vJ? ajz? ?t"duu 'Dtajymif;tvJu }u;D w,f? }u;D awmh 'Dtajymif;tvJudk avmavmq,frmS tqHk;owfay;EkdfifwJh oluawmh vuf&dStpdk;&tzJGŒ wm0ef&dS olawG jzpfaew,f? tJ'D awmh olwkd@ ud, k Yf uvnf; ygwpD 'kH rD u dk a&pDukd azmfaqmifz@kd twGurf mS prf;+y;D owde@J vkyaf ew,fv@kd jrifw,f? jrifawmh b,fvdkyHkpHeJ@ &yfwnfEkdifrvJqkdwm olwkd@u Oyrmtm;jzifh ygwDrSwfyHkwifOya'wkd@ tjcm;toif;zJGŒpnf;rsOf;awG&JŒ Oya'awGeJ@ ywfoufwJhtcgrSm b,favmuf avSsmhayghay;rvJ? b,favmuf cGifhjyKrvJtay:awGrSm uíefawmfwdk@ csdefq&rSmayghav? ygwD r[kwfwJh tzJGŒ/ tzJGŒtpnf;awGqdk jynfxJa&;rSm pnf;rsOf;Oya'awGeJ@ rSwfyHkwif&w,f? tJawmh uíefawmfwdk@ tJ'D[mawG tukefvHk;udk jynhfjynhfpHkpHk avhvmaeygw,f? aocsmwmwpfckuawmh uíefawmfwdk@ txJrSm ausmif;om; EkdifiHa&;/ trsKd;om;EkdifiHa&;/ tjcm;vlxkEdkifiHa&;awGudkyJ pOf;pm;wJhol &dSEdkifw,fav? tJ'Dawmh w&m;0if &yfwnfEkdifwJh yHko%?mef udkawmh uíefawmfwdk@ a&G;oGm;rSmyg? ar;? ?tcsKdŒuvnf; ajymae=uw,f? a&SŒavSsmufEkdifiHa&;[m vrf;ay:xGufqENjywJh EkdifiHa&;acwf r[kwfawmhbl;? tJ'DrSm OD;udkudk}uD;wkd@&JŒ ykHo%?mefwpfcku b,fvdk&dSrvJaygh? tJ'gudk odcsifaewJholawGvnf; &dSw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 4 9


50

ajz? ?uíefawmfwdk@u &,fp&m ajym&&ifawmh vrf;ay: EkdifiHa&;qkd+yD; oHk;E_ef;=uw,f? uíefawmfwdk@ 'Dvdk ajymif;zdk@ 'Dtajymif; tvJ}uD;udk vrf;ay:EkdifiHa&;u pcJhwm? uíefawmfwkd@rSm tJ'Dtcsdefwkef;u bmyvufazmif;rS r&dSbl;? r&dSawmh tukefvHk;u vrf;ay:EdkifiHa&;eJ@ pcJh=uwm? pcJ=h uawmh 'Dru dk a&pD zGŒH +zKd ;wJh Ekid if aH wGrmS vnf; vlxq k EN vGwv f yfpmG azmfxw k cf iG ahf yg?h Oya't& cGifhjyKxm;&wmawmh &dSw,f? uíefawmfwdk@ EkdifiHrSmvnf; tck tul;tajymif;rSm v$wfawmf u ae+yD;awmh pDwef;vSnfhvnfcGifh/ qENjycGifhqdkwm a&;qJGae=uwm &dSw,f? +yD;jynfhpHkr_ r&dSao;ayr,fvdk@ Oya'wpf&yftaeeJ@ usio hf ;kH zd@k }uKd ;pm;vmw,f? tJawmh vlxq k ENazmfxw k w f ,fqw dk hJ ae&mrSm ig;ESpfwpf}udrf a&G;aumufvkdufwJh udk,fpm;vS,fawGu wpfqifh&dSovdk tcgtm;avsmfpGm jzpfay:vmwJh ta=umif;t&yfawGayghav? Oyrm jrpfqHkvdkudpPrsKd;awG[mvnf; vdktyf&ifawmh +ird ;f csr;f pGm qENazmfxw k cf iG hf vdt k yfvmvdrrhf ,f? tJ'gtwGuu f v kd nf; tm;vH;k us,u f s,jf yef@jyef@ usifhoHk;EkdifwJh Oya'rsKd;awG jyÏmef;ay;zk@dvnf; vdkw,f? pepfwusvnf; usifhoHk;zdk@ vdkw,faygh? tJ'Dawmh 'Denf;vrf;vnf; &dSvm vdrhf r,f? ar;? ?qkv d w kd mu vlxu k 88 rsK;d qufausmif;om;udk 'Dx h uf ydak rSsmv f ifw h [ hJ mvnf;jzpfEidk f w,f? ydkarSsmfvifhawmh ydk+yD;odcsifw,f? ajz? ?vlxk arSsmfvifhcsufudk uíefawmfwkd@ em;vnfygw,f? em;vnfygw,fqkdwmu uíefawmfwkd@ touft&G,fuvnf; EkdifiHwum pHE_ef;taeeJ@ ajym&r,f qkd&if uíefawmfawmif &,fp&m ajym&&if/ tkdbm;rm;eJ@ uíefawmfwkd@u touftwlwlyJ? ,if;vwf qkdwm 44 ESpfyJ &dSao;wm? qkdvdkwmu uíefawmfwkd@ touf t&G,ft& 'Dhxuf}uD;av;wJh wm0efawG ,l & awmh r ,f ? tJ a wmh uíef a wmf w d k @ wwf E d k i f o avmuf axmif u spOf u vnf ; vufvSrf;rDoavmuf zwf¶_avhvm w,f? 'Dhxufruvnf; jyifqifzdk@vkdao;w,f? tJawmh vlxkarSsmfvifhcsufudk jznhfqnf;ay;Ekdifzdk@ quf}udK;pm;oGm;rSmyg? }udK;pm;wJhae&mrSm yHko¾mef rajymEkdifao;wmu uíefawmfwdk@ qHk;jzwfr_[m oufa&mufr_}uD;r,fvdk@ xifwJhtwGuf a=umifah ygah v? ar;? ?a':atmifqef;pk=unfeJ@ 'kwd,t}udrfawGŒwJhtcgrSm OD;udkudk}uD;/ OD;jrat;/ OD;aÏ;=uG,fwdk@yJ oGm;w,fqkdawmh OD;udkudk}uD;wkd@taeeJ@ 'DoHk;a,mufbJ oD;oef@ oGm;awGŒzdk@ qHk;jzwfcJhwmvm;? a':atmifqef;pk=unfu 'D 3a,mufudkyJ zdwfwmvm;? ajz? ?tJ'gu 'Dvdkyg? uíefawmfwkd@rSm ygwD}uD;wpfckudk OuUÏ/ twGif;a&;rSL;qdkwJh yHkpHrsKd;eJ@ zJGŒpnf;xm;wm r[kwfbl;? uíefawmfwdk@ 88 udk twlvkyfcJhwJh &Jabmf &JbufawGtaeeJ@ zJGŒpnf;xm;wm? t&ifwkef;u wpfa,mufwpfzJGŒpD t,ltqwpfckpDeJ@ vkyfcJh=uayr,fh jyefvyk w f t hJ cgrmS em;vnfr_ tukejf yef wnfaqmufEidk cf w hJ ,f? 'gah =umifh tcsKŒd udpaP wGrmS oGm;+y;D jyefajymvdu k &f if vufcw H ,f? ud, k pf m;jyK+y;D oGm;w,fv@kd owfrw S w f ,f? tJawmhuíefawmfwdk@ oGm;awGŒr,fhudpPudkvnf; tcsif;csif;=um;rSm aqG;aEG;+yD;awmh rS oGm;awGŒw,f? oGm;awGŒawmh yxrwpf}udrfu rdom;pk jyefqHkwJh yHkpHav; oGm;awGŒw,f? yxrwpf a cguf r S m tvk y f e J @ ywf o uf w m bmrS rajymjzpf b l ; ? 'D w pf a cguf o G m ;+yD ; p 50

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


51

a':atmifqef;pk=unfu 'Dvw$ af wmfuae yl;aygif;aqmif&Gufzdk@ a&G;vdkufwm[m jref rmjynf EkdifiHa&;orkdi f; wpfck&JŒ ta&;ygwJh tcsKd;tauGŒwpfck jzpfoGm;w,f? tJ'D tcsKd;tauGŒrmS oabmxm; rwkud qf idk wf mawGvnf; &daS umif;&dES ikd wf ,f? tJ'D rwkud qf idk rf a_ wG a=umifh olŒ&JŒ'oD abmxm;qHk;jzwfcsufudk tm;enf;roGm;apcsifbl;? 'gha=umifrh @dkv@kd a':atmifqef;pk=unf&JŒ 'DqHk;jzwfcsufvrf;a=umif;udk Ekid if aH &;vrf;a=umif; a&G;cs,fr_tjzpfeJ@ axmufcwH ,f? 0dik ;f &Hw,f? tm;ay;oGm;r,fv@kd qkvd wkd m? tajccHajymwmu uíefawmfwkd@ owif;pm&Sif;vif;yJGu owif;xkwfjyef csuftay: tajccH+yD; uíefawmfwkd@ oabmxm;udk ajymjzpfwmyg? ar;? ?tJ'Dowif;pm &Sif;vif;yJG xkwfjyefcsuf&,f 'D=um;xJ ESpf}udrfawGŒw,f? tJ'DrSm 0ef;&Hr,fh yHko¾mefudk jynfolu odcsifwm? f kd tm;jznhaf y;wm? bmha=umifh ajz? ?uíeaf wmfw@dk u a':atmif qef;pk=unf&ŒJ qH;k jzwfcsuu vJqkdawmh 'DqHk;jzwfcsufu ta&;ygw,f? wpfcsdefwkef;u uíefawmfwdk@[m xdyfwkdufwkd;cJhwJh umvawGu rsm;w,f? a':atmifqef;pk=unfu 'Dv$wfawmfuae yl;aygif;aqmif&Gufzdk@ a&G;vdkufwm[m jref rmjynf EkdifiHa&;orkdif; wpfck&JŒ ta&;ygwJh tcsKd;tauGŒwpfck jzpfoGm;w,f? tJ'D tcsK;d tauGŒrSm oabmxm; rwku d q f idk w f mawGvnf; &daS umif;&dES ikd w f ,f? tJ'D rwku d q f idk rf a_ wG a=umif h ol Œ &J Œ 'D o abmxm;qH k ; jzwf c suf u d k tm;enf ; roG m ;apcsif b l ; ? 'gh a =umif h r k d @ vd k @ a':atmifqef;pk=unf&JŒ 'DqHk;jzwfcsufvrf;a=umif;udk EkdifiHa&;vrf;a=umif; a&G;cs,fr_tjzpfeJ@ axmufcHw,f? 0dkif;&Hw,f? tm;ay;oGm;r,fvdk@ qkdvdkwm? ar;? ?txl;ojzifhawmh 'D=um;jzwfeJ@ ywfoufvdk@ OD;udkukd}uD;wkd@u 'DxkwfjyefcsufbJ &dSao;wmudk;? qkdvdkwmu =um;jzwfrSm pnf;¶kH;ay;rSmvm;? ajz? ?uíeaf wmfw@kd jzpfapcsiw f mu 'Drq J EN&iS af wG&ŒJ a&G;cs,rf u _ kd olw@dk vGwv f w G v f yfvyfyJ jzpf a pcsif w m? uíef a wmf w k d @ ajymEk d i f w mu vl x k u a&G ; cs,f w J h t cg rS m b,f y gwD / b,fy*k Kd~ vu f , kd pf m; vS,[ f mjzifh igw@kd tusK;d udw k u,f xJx0J if0if aqmif&u G Ef ikd v f rd rhf ,f qdw k mudk a&G;cs,Ef ikd zf @kd uíeaf wmfw@kd yHyh ;kd oGm;jcif;yJ? qdv k w kd mu olw@kd &JŒ t,ltqawG b,fv&kd yfwnfcw hJ ,f/ olwdk@ b,fvdkjzwfoef;cJh w,f/ b,fvlyk*~dKvf[mjzifh b,fvdkjzwfoef;cJhw,f/ tepfemcHcJhw,f/ olwdk@rSm b,fvdkt&nf tcsif;awG&SdcJhw,fqdkwmudk vlxku rSefrSefuefuef a&G;cs,fEdkif zd@k udyk aJ rSsmv f ifw h ,f? wu,fawmh 'D 48 ae&mqdw k m v$waf wmfu, kd f pm;vS,t f a&twGuef @J ajym&if rajymyavmufbl;? 'gayrJh 'Dxufydk+yD;tem*wfudk jzwfoef;rSm jzpfwJhtwGuf 'D 48 ae&mrSm ygwaD tmifEidk af &;/ vly*k Kd~ vf atmifEikd af &; qkw d mxufukd 'Dru kd a&pD v_y&f mS ;r_ cGiu f s,v f mzd@k tJ'gukd t"du }udK;pm;oGm;rSmyg? (rdk;jrifhjrwf awGŒqHkar;jref;onf)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5 1


52

jrefrmtpdk;&opfESihf a':atmifqef;pk}unf jyKjyifajymif;vJ&eftm;prf;rSk }um;jzwf a&G;aumufyGJjyD;qHk;jcif;

ed'gef; jrefrmjynfrSm 1962 uwnf;u ppftm%m&Sifrsm;tkyfcsKyfcJhjyD; EdkifiHqif;&JrGJawr_/ vyfpm;r_/ rsm;a=umihf 1988 (&Spaf v;vH;k ta&;cif;)/ 2007 (oHCmta&;tcif;) rsm;udk ppftpd;k &rS jyif;xef/&ufpufpmG ypfcwfErdS ef if;cJo h nf? 2007 aemuf y d k i f ; em*pf r k e f w d k i f ; =uD ; a=umih f {&m0wD w d k i f ; wG i f vl 2 od e f ; cef @ aoqHk;cJh&mwGifvnf; ppftpdk;&u u,fq,fa&;vkyfief;rsm;tm; vpfvsLcJhonf? odk@aomf EdkifiHjyKjyifajymif;vJr_rsm;udk pwifonhftaejzihf 2010wGif a&G;aumufyGJudkusif;yay;cJhonf? twdu k t f cH trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyyf gwD NLD acgi;f aqmif/ a':atmifqef;pk=unfukd ESp2f 0cef@ tus,fcsKyfxdef;odrf;/ppftm%m&Sif AdkvfcsKyfr_;=uD;oef;a&$ tem;,loGm;jyD;/ a&G;aumufyGJusif;y ay;cJ&h m a':atmifqef;pk=unf ESifh ygwu D kd uef@owfrr_ sm;pGmjyKvyk cf ahJ oma=umihf a&G;aumufyu JG kd oydwaf rSmufco hJ nf?

tpdk;&opfjyKjyifajymif;vJa&;rsm; orRwOD;ode;f pdef (Adv k cf sKy=f u;D tjird ;f pm;) OD;aqmifonhf trsKd ;om;=uchH ikd af &;ESin fh n D w G af &; ygwD UNDP 70&mE_e;f ESifh ESifh ppfwyfu, kd pf m;vS,f tpd;k &opfEiS fh v$waf wmfrS jyKjyifajymif;vJrr_ sm;udk pwifco hJ nf? jyKjyifajymif;vJa&; wESpw f mtwGi;f tH=h obG,v f yk &f yfrsm;pGm vkyaf qmifjyEdik cf o hJ nf? 1? a':atmifqef;pk=unfukd aejynfawmfzw d =f um;jy;D orwOD;ode;f pdeEf iS afh wG@qHjk cif; 2? jrpfqHkpDrHudef;=uD;udk jynfolrsm;qENjyr_a=umihf tpdk;&u &yfwHhvdkufjcif; 3? yGihfvif;aomtpdk;&tjzpf rD'D,mrsm;tm; vGwfvyfcGihfay;vdkufjcif; 52

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


53

4? tar&dueftpdk;& EdkifiHjcm;0ef=uD; [Dvm&Duvifwef Hillary Clinton vma&mufjyD;/ orRwOD;odef;pdef/ a':atmifqef;pk=unfwdk@ESihf &if;ESD;pGmawG@qHkjcif;/ t*Fvdyf/jyifopf/*syef/ w&kyf/ tdEdN, .....ponhf EdkifiHacgif;aqmifrsm; vma&muf=ujcif; 5? NLD ygwDtm; w&m;0ifrSwfyHkwifcGihfay;vdkufjcif; 6? wESpt f =umwGif =um;jzwfa&G;aumufyJG 48ae&mudk 01 April-2012 atmifjrifpmG usi;f yjy;D cJjh y;D / a':atmifqef;pk=unf. NLD ygwDonf orwOD;odef;pdef&Jh =uHzGH@ygwDudk aejynfawmf (4)ae&m tyg0if 45ae&mwGif jydKifcJh&m 43 ae&m (tm;vHk;eD;yg;) rSm tjywftowftEdkif&&SdoGm;cJhjcif; 7? tar&dueftpd;k &txl;uk, d pf m;vS,f Derek Mitchell txufvw $ af wmftrwf *Gserf ufued ;f ²²ponfw@kd tv,fvma&mufjcif;/ Edik if w H um a&G;aumufyaJG vhvma&;zdw=f um;&ef wdu k w f eG ;f cJo h nf? tar&dueftpd;k &rS NDI’s Peter Manikas and IRI’s Johanna Kao ESpOf ;D tzG@J udk a&G;cs,fydk@ay;cJhonf? CNN ESihf tar&duefowif;axmufrsm;pGm ygvmcJhonf? pifumyltpd;k &rSvnf; v$waf wmfu, kd pf m;vS,2f OD; MPs˜ Mr Hri Kumar Nair and Mr David Ong tzG J @ ES i h f t wl Channel News Asia CNA owif ; XmetzG J @ rsm; vma&mufavhvmcJ=h uonf? Oa&myEdkifiHrsm;/ Oa&mybHkaps;tzGJ@/ *syef/ =opa=wvsm;/ w&kyf/ tdEMd,/ ta&S@awmif tm&S E d k i f i H r sm;vnf ; avh v ma&;tzG J @ rsm;apv$ w f c J h o nf ? xd k a &G ; aumuf y G J w&m;rS s wrS EdkifiHwumydwfqdk@r_rsm;udk zGihfay;&ef Oa&myESihftar&duefwdk@u pOf;pm;rnf[k qdkonf?

=um;jzwfa&G;aumufyGJ&v'f EdkifiHjyefvnfxl;axmifa&;twGuf a':atmifqef;pk=unfudk,fwdkif aumhr_;jrdK@e,frSm tedKif&&SdjyD; v$wfawmfrSm yg0ifcGihf&&SdoGm;onf? orwOD;odef;pdefeJ@a':atmifqef;pk=unf 2OD;udk urBmh=oZmt=uD;qHk; 100 pm&if;rSm Times u xnfhoGif;&ef qENcHaejyD jzpfonf? orRwOD;odef;pdefudkvnf; jrefrm-*dkbmacsmh vdk@ trnfay;=uonf? NLD axmufcH olrsm; atmifycJG rH /_ vGeu f jJ cif;rjzpf&ef a&G;aumufyn JG aecif;rSmyif a':atmifqef;pk=unfrS ta&;ay: a=unmcsuf xkwcf &hJ ygw,f? jrefrmEdik if =H u;D jyKjyifajymif;vJrt _ wGuf trsKd ;om;nDnw G af &;rSww f ikd f wckjzpf.?

a':atmifqef;pk=unf.a=unmcsuf (ud;k -&efuek f (rZPsrd ) )? ? trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf ud, k pf m;vS,rf sm; &v'faumif;rsm; &aecsdefwGif oduQm&Sdonhf atmifEdkifr_ jzpfap&eftwGuf wbuftzGJ@tpnf;ESihf yk*~dKvfrsm;tm; xdcdkufEdkifonhf tajymtqdk/ trlt,m/ tvkyftudkifrsm; rjyKvkyf&ef tzGJ@csKyfygwD0ifrsm;udk a':atmifqef;pk=unfu rSm=um;vdu k o f nf? a':atmifqef;pk=unf trnfjzihf trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf ud, k pf m;jyKI ,ae@nydik ;f vufrw S af &;xd;k xkwjf yefvu kd o f nhf tqdyk g rSm=um;csuf tjynht f pHrk mS atmufygtwdik ;f jzpfonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5 3


54

trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJŒcsKyf trSwf (97-c)/ taemufa&$*Hkwdkifvrf; A[ef;+rKd Œe,f/ &efuek +f rKd Œ &ufpGJ ? ? {+yDv 1 &uf/ 2012 ,ae@ =um;jzwf a &G ; aumuf y G J &v'f t & jynf o l v l x k . axmuf c H r _ a =umih f trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf ud k , f p m;vS , f r sm; atmif E d k i f r _ & &S d a =umif ; owif ; rsm; wufaeygonf?,ckvdktcsdefrSm axmufcHonhf jynfolrsm;ESihf trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf tzG J @ 0if r sm; aysmf & $ i f = urnf r S m obm0usygonf ? od k @ aomf v nf ; wzuf t zG J @ tpnf ; ES i h f yk*~dKvfrsm;tm; pdwfxdcdkuf/ pdwfraumif; jzpfapEdkifrnhf tajymtqdk/ trlt,m/ tvkyftudkifrsm; vH;k 0a&Smif&mS ;=u&rnf jzpfygonf? jynfo. l atmifEikd rf o _ nf odumQ &Sad om atmifEikd rf _ jzpfap&ef trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf0ifrsm;tm;vHk; txl;owdjyKapvdkygonf? a':atmifqef;pk=unf

tar&duefEiS hfpuFmyl 2007 oHCmta&;cif;wGif urBmu jrefrmppftpdk;&. oHCmrsm;udkyif t=urf;zuf/ ESdrfeif;cJhonfudk rsuf0g;xifxifjrifcJhonf? e,fpyfrS jrefrmrsm; wwd,EdkifiHrsm;odk@ ukvor*~ 'kuo Q nftpDtpOfjzihf vlO;D a&ode;f *%ef; jyefvnfae&mcsay;cJo h nf? trsm;pkrmS tar&duefEikd if H wGif tajccsciG &fh cJo h nf? jrefrmajrmufrsm;pGm tar&duefwiG f aexdik /f vkyu f ikd /f ynmoif=um;cJah om a=umihf tar&duefonf jrefrmjyKjyifajymif;vJa&;wGif ta&;ygcJhonf? pifumylonf jrKd Eikd if aH v;jzpfaomfvnf; jrefrm wwfoyd nm&Sirf sm;pGmudk vufco H nhf 54

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


55

tjyif/ tvkyform;tqihf trsdK;om;/trsdK;orD; vli,frsm;pGmvnf; pifumylwGif tvkyfvkyfudkif/ aexdik /f ynmoif/ pD;yGm;a&;vkyu f ikd =f uonf? xd@k a=umihf pifumyl&dS rSe;f ajc jrefrm 2ode;f cef@onfvnf; jrefrmjyKjyifajymif;vJa&;wGif ta&;ygvmrnfjzpfonf? jrefrmorRwOD;odef;pdefonf pifumylacgif;aqmifrsm;ESihf txl;&if;ESD;aoma=umihf pifumylrS vlom;t&if;jrpf ynm&yfrsm;twGuf tuln&D ,lrnfjzpfonf?tar&dum;ESipfh ifumyl wdk@ jrefrmjyKjyifajymif;vJa&;wGif ta&;ygaomfvnf; txl;ojzihf jrefrmrsm;ynma&;twGufom xdk2EdkifiHudk tm;xm;&rnfjzpfonf? pd;yGm;a&;twGufrl tdrfeD;jcif; xdkif;/ rav;&Sm; EdkifiHrsm;u OD;pGmvma&mufvkyfudkif&ef tcGiv fh rf;rsm;onf? Oa&myESiu fh ;kd &D;,m;/*syef/wikd 0f rf/a[mifaumif ponhEf ikd if rH sm;vnf; TRUST jrefrmtpdk;&tay:,Hk=unfr_ &Sdvm&efvdkonf? odk@rS olwdk@ vma&muf&if;ESD;jrKwfESHrnfjzpfonf? xdk EdkifiHwum,Hk=unfr_&&Sda&;twGuf ,ck =um;jzwfa&G;aumufyGJonf rSwfwdkif=uD; wckjzpfygonf? aemufyikd ;f wGif jrefrmjynftpd;k &pdwt f pd;k &jynfov l w $ af wmftopfwiG f a':atmifqef; pk=unf. 43 OD; NLD twdkuftcHonf pkpkaygif; 664 OD;. 8 &mE_ef;rSsomjzpfaomfvnf; wdkif;jynfjyefvnf wnfaqmufa&;ESihf NLD a&G;aumufyGJrl3csuf (1) w&m;Oya'pdk;rdk;a&;/ (2) jynfwGif;jidrf;csrf;a&;/ (vufeufudkifwdkif;&if;om;ta&;) ESihf (3) tajccHOya'jyifqifa&; wdk@wGif rnfodk@/ ylaygif;aqmif&Gufrnfudk apmihfarSsmf=unhf&_&efjzpfygonf? (rdk;rc rD'D,mrS)

armifomref

(02-April-2010)

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5 5


56

88 rwfv ausmif;om;vSkyf&Sm;rSk

(1) tJ'Dae@ 13 &ufae@ nydkif;eJ@ aemuf&uf 14 &ufae@awGu tajctaeawGudkvnf; udak usmx f ifu tckvkd ajymjyxm;ygao;w,f? “=urf;jyifay:rSm =u,fyHkav;wyHku &Sd+yD;om;As? tJ'Dtay:rSm usaemfwdk@ =u,fyHk tkwf*lav;wck usaemfwdk@ vkyfvdkuf=uw,f? vkyfvdkuf=uawmh usaemfwdk@rSm bmwck usecf o hJ vJqakd wmh udzk ek ;f armf&ŒJ wdu k w f u kd q f ikd q f ikd af ygAh sm? tJ'Dtcsdefwkef;u udkzkef;armf&JŒ 'D u,frDu,f wHqdyfygwJh ÏmewHqdyfygwJh tuôsav; 0wfxm;w,fAs? =unfv h u kd af wmh tJ't D uôsav;rSm aoG;awGpeG ;f oGm;wmud;k ? tJ'D udzk ek ;f armf&ŒJ 'D u,fru D ,fÏme wHqyd yf g wD&yS af v;udk usaemfw@kd ,lcif;vdu k Ef idk w f ,f? tJ'[ D mudk tkw*f al v;xJrmS usaemfw@kd xnfx h m;Ekid w f maygAh sm? reufydkif;usawmh ausmif;om;awG ajy;v$m;+yD; usefcJhwJh zdeyfawG usaemhfzdeyfyg ygao;w,f/ jrrmvm tJ'grsK;d awGuakd yg?h tm;vH;k udk usaemfw@kd pk+y;D awmhrS tkw*f x l rJ mS xnfw h ,f? aemuf usaemfwdk@udk ypfxm;wJh rsuf&nf,dk AHk;tcGHwdk@ 0ifb,fvfwef 12 vkH;Akd@ usnftcGHwdk@udk aumuf+y;D tkw*f t l ay:rSm wifxm;=uw,f? tJ'n D tcsed rf mS usaemfw@kd yef;acGawG vkyw f ,f? tJ'aD e@ 14 &uf reuftapm}u;D tcsed f 5 em&D avmuf&Sd+yD? usaemfwdk@ opPmqdk=uwmayghAsm? tJ'D tkwf*lta&SŒrSmyJ? 14 &uf reufrSm usaemfwdk@ yef;acGawG udkif+yD;awmh +idrf;csrf;pGm pDwef;vSnfhvnf qENjy=uwmaygh” pufr_wuUodkvf ausmif;om;awGu tJ'Dvdk +idrf;csrf;pGm qENjywJhtcsdefrSm vHkxdef;eJ@ ppfwyfawGu ausmif;0if;udk tjyifuae ydwfqdk@0ef;&Hxm;w,fvdk@ udkausmfxifu ajymygw,f? udkzkef;armf usqHk;cJhovdk vHkxdef;eJ@ ppfwyfawGu tJ'Dvdk pufr_wuUodkvf ausmif;0if;udk 0ef;&Hyw d q f @kd xm;w,f qdw k o hJ wif;[m tjcm;wuUov kd f aumvdyaf wG ausmif;aqmifawGuv kd nf; jyef@ES@H oGm;cJyh gw,f? 56

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


57

“ordik ;f 0if;xJrmS &Sw d hJ ausmif;om;awGu pm&Guaf wG jzef@w,f? udzk ek ;f armf usq;kH whaJ e@u yg0ifcJhwJh ausmif;om;awGu tjzpftysufawGa&;+yD;awmh pm&Gu fawG jzef@ wm&Sdw,f? tJ'Duaewqifh usaemfwdk@u RC (2) ac:wmaygh RC(2) u ausmif;om;awGudk &Sif;jyw,f? ordkif;0if;rSm&SdwJh ZD0u wdk@/ tif;av; wdk@/ 'l;0g; wdk@/ pOfhul tp&SdwJh taqmifawGu ausmif;om;awG pkpnf;+yD; usaemfwdk@ &efukefpufr_wuUodkvfxJrSm t0dkif;cH&wJh umvayghAsm? tJ'DtcsdefrSm usaemfwdk@uae+yD;awmh tiftm;jznfh+yD; csDwuf=uwmawG &Sdw,f? odk@aomfvnf;yJ usaemfwdk@ aemufqHk; a&SŒquf+yD; csDwufvdk@r&Ekdifatmif vHkxdef;&,f ppfwyf&,f rD;owf&,f t0dkif;cHxm;&w,f? t"du uawmh jyifyu taqmifawGuvmwJh ausmif;om;awGeJ@ &efukefpufr_ wuUodkvfxJrSm qENjyaewJh ausmif;om;awG yl;aygif;oGm;rSmudk pdk;wJhtwGuf &efukefpufr_ wuUov kd u f v kd nf; 0dik ;f xm;w,f? aemuf+y;D awmh csw D ufvmwJh ausmif;om;awGuv kd nf; vyf(u)pf a&cJrkef@ ta&SŒrSmyJ ydwfqdk@+yD;0dkif;xm;w,f” rwfv 14 &uf/ 15 &ufae@awGu ordik ;f 0if;taqmifae ausmif;ol ausmif;om;awG&ŒJ v_yf&Sm;r_awGeJ@ ywfoufvdk@ pufr_wuUodkvfausmif;om; udkoH'kwf ajymjycJhwmyg? tJ'DtcsdefrSm &efukefwuUodkvf yifru ausmif;olausmif;om;awGua&m b,fvdkv_yf&Sm;r_awG &SdcJhygovJ? “'D ausmif;wwfwahJ e@ 14 &ufae@usawmh ausmif;0if;taetxm;u awmfawmfav;udk yGpdyGpd p jzpfvm+yDayghAs? aemuf+yD;awmh usaemfwdk@ tkyfpkuusawmh aiGpuULudpP bmnm tJ'Duwnf;u awmufavSsmufu p+yD;v_yf&Sm; r_awG vkyfae=uwJholawGjzpfaewJhtcgusawmh bmvkyo f vJqakd wmh pmawGa&;w,f? a&;+y;D awmh RC ta&SŒu eH&aH wGrmS usaemfw@kd vdu k u f yfw,f? t"du u tJ't D csed rf mS ausmif ; om; tm;vH k ; &J Œ ypf u G i f ; u RC yJ A s? rd e f ; xJ r S m uawmh ? tJ ' D w k e f ; u RC uJew f if;(ef)&Sad eao;wmud;k ? tJ'v D kd vdu k u f yfayr,fh q&mawGu vmcGmwmyJ? aemuf 15 &ufae@ qufwu kd f qufuyfw,f” 'guawmh &efuek f wuUov kd f yifrausmif;om;awG&ŒJ v_y&f mS ;r_ ta=umif;udk &Spaf v;vH;k ausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpf+yD; tcktcgrSm xdkif;jrefrm e,fpyfudka&muf&SdaewJh udkoufxGef; ajymjycJw h myg? rwfv 15 &ufae@ ae@vnfyikd ;f rSmawmh &efuek pf ufr_ wuUov kd af usmif;0if;xJukd rqv vHjk cKH a&;wyfz@GJ awGu t=urf;zuf 0ifa&mufp;D eif;ygawmhw,f? “ESpef m&DcJG oH;k em&DavmufrmS 0ifp;D wmyJ? tJ'rD mS tkw*f al wGvnf; jyefzsuv f u kd w f ,f? tm;vHk; 69 a,muf zrf;oGm;wmaygh” (2) aemuf&uf rwfv 16 &ufrmS awmh rcHr&yfEidk jf zpfwhJ &efuek w f uUov kd f yifru ausmif;ol ausmif;om;awG[m +idrf;csrf;pGmqENjyyGJudk pwifcJh=uygawmhw,f? tJ'D +idrf;csrf;pGm qENjyyGJ}uD;udk tm%mydkifawGu t=urf;zuf +zdKcGif;&mu jrefrmhEkdifiHa&;ordkif;rSm b,fvdkrS arhaysmufvdk@r&wJh “rwfv 16 &uf wHwm;eD ta&;tcif;}uD;” jzpfysufygawmhw,f cifAs? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5 7


58

“igw@kd twGuf tm%mydik af wGu xrDxw k f ESpx f yk f oH;k xkyf yd@k zd@k pDpOfae+y?D tck 'Dreuf csufcsif; ydk@vdkufvdrfhr,f? igwdk@ 0wfrvm; igawmh t0wfrcHEkdifbl;? &efukefwuUodkvfu udkvdkeDacwfuwnf;u p+yD;awmh ordkif;tpOftvm tifrwef}uD;wJhae&m tck 'Dausmif;u ausmif;om;awGjzpfw,f? tck igawmh vufrcHbl;? olwdk@eJ@ yl;aygif;r,f? tJ'Dawmh tck rqv udk qef@usiw f ,fv@kd atmf[pf+y;D awmh t"dywdvrf;udk jyefcsw D uf=uw,f? tJ'DtcsdefrSm bJG@ESif;obifxJuae 'kwd, ygarmuQcsKyf a'gufwm boef;[uf u xGufvm+yD;awmh wm;w,f? usaemfwdk@udk Hand Spaker av;ukdif+yD;awmh 'gayr,fh usaemfwdk@ ausmif;om;xH;k pHt&yJ opfom;tr_u d yf ;kH }u;D udk arSmuf+y;D tJ'q D &m}u;D udk 0dik ;f qGw J if+y;D ‘q&m}u;D w&m;a[myg’ vdk@ atmfawmh aemufqHk; q&m}uD;u awmif;yef+yD; xGufajy;oGm;awmhw,f? usaemfw@kd ausmif;om;awGxu J yJ ol@vufxu J Hand Spaker udk ,lxm;vdu k w f ,f? usaemfwdk@ bJG@ESif;obifa&SŒudk csDwufr,f? tJ'DrSm usaemfwdk@ w&m;a[myGJvkyfr,fvdk@ csw D ufomG ;w,f? t"dywdvrf;wavsmufrmS ausmif;om;awG tukejf ynfo h mG ;+y/D a[majymr_awG vkyfwJhtcsdefu RIT eJ@ RC 2 udkvnf; csDwufvm=uyg? &efuek w f uUov kd ef @J vmyl;aygi;f ygq+dk y;D ac:zd@k ausmif;om;i,fawGukd v$wv f u kd w f ,f? 'ge@J tJ't D csed rf mS yJ tjyifukd ud, k w f ikd o f mG ;ac:r,f csw D ufr,fq+kd y;D awmh xGuo f mG ;wJh tkypf ek @J rxGub f ;l qdkwJh tkyfpkawG tjiif;yGm;+yD; aemufqHk; xGufr,fqdkwJhtkyfpku vlrsm;+yD; xGufoGm;usawmh jynfvrf;rudk a&mufomG ;=uw,f? “tJ'v D dk xdyu f adk &mufomG ;wJt h csed x f u d awmh at;at;aq;aq;yJ? usaemfw@dk ukd a&SŒrSm wm;xm;w,f? t"du uawmh RC 2 eJ@usaemfw@kd raygi;f zk@d twGuaf yg?h tJ't D csed rf mS usaemfw@dk &JŒ t"dubmvJqkdawmh jzpfapcsifwJhqEN 13 &ufae@ zkef;armf usqHk;oGm;wJhudpPeJ@ywfouf+yD;awmh tJ'DrSm tjzpfrSefudk azmfxkwfay;zdk@ 'DudpPrSm yg0ifywfoufcJhwJh w&m;cHawGudk azmfxkwfay;zdk@/ 'gudk t"du usaemfwdk@ awmif;cJhwm? tJ'DtcsdefrSm usaemfwdk@qDrSmvnf; vufeuf bm&,f nm&,fqdkvdk@ bmrSr&Sdbl;/ ausmif;om; yuwd jzLjzLpifpifeJ@ tJ'Dawmh tJ'DudpPajym&zdk@ a&SŒrSm nSdE_dif;+yD; at;at;csrf;csrf; aqmif&u G af ewJh tcsed rf mS yJ olw@kd udw k ikd u f vnf; 'Dupd u P kd nSrd ,f ajymr,f qd+k y;D awmh usaemfw@kd udk }uKd qv dk yk +f y;D awmh wufajym=uwmaygah emf usaemfw@kd oDcsi;f vnf;qdak o;w,f? (oDcsi;f oH) “urmB ra=u ... jrefrmjynf... 'dk@ bkd@bGm; tarGtESpfrdk@ qdk+yD;awmh tJ'D oDcsif;udk ausmif ; om;awG u qd k v mw,f ? ol w k d @ eH y gwf w k w f a wG e J @ p +yD ; awmh ¶k d u f v mw,f ? p¶kdufvmwJhtcgusrS a&SŒbufu ausmif;om;awGu vHk;0 a&Smifjcif;r&SdbJ =uHŒ=uHŒcH+yD;awmh t¶ku d cf w H ,f? tJ'DrSm 4/ 5 wef;avmuf a&mufwJhtcsdeftcgusawmh aemufu ausmif;om;awGu +ydK+ydKvmw,f? pH&dyf+idrfeJ@ qifa&wGif;bufukd xGufvkd@&wJh tJ'D vrf;=um;av;awGbufudk xGufajy;=uw,f? wcsKdŒausmif;om;awG ausmif;olawGusawmh tif;vsm;uefapmif;udk wufajy;w,f? 58

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


59

wcsKdŒausmif;olawGudk qHyifqGJ+yD;awmh yg;¶kdufwmrsKd;wkd@ bmwkd@&Sdvmw,f? tJ'DrSm ausmif;olawGrSm qGJ}udK;wdk@ vufaumufwdk@ ygvdk@&Sd&if olwkd@ qGJ,lwmwdk@ bmwkd@ vkyfw,f? tJ'Dtcgusawmh wcsKdŒu a&xJusoGm;+yD;awmh... ” “tukefvHk;u tvJvJtuGJuGJeJ@ xGufajy;=uwJhtcgusawmh tJ'D tif;vm;uefxJrSm qif;+yD; usaemf ykef;aevdkufw,f/ tJ'D tif;,m;uef ajreDvrf;uav; usaemfa&mufwJhtcsdefrSm usaemfh rsufvHk;awG jymoGm;w,fAs? bmjzpfvdk@vJqdkawmh ausmif;om;aygif; axmifcsD+yD; jynfh=uyfaewJhvrf;ay:rSm acG;waumif a=umifw+rD;awmif r&Sdawmhbl;? tif;vsm;uefabmifay:rSm avua0S@+yD; wdkufvdkufwJhtcgrSm usaemf csrf;oGm;w,f? bmvdk@vJqdkawmh wudk,fvHk; pdk&GJ+yD;awmh a&xJu wufvmw,fqdkawmh 'gayr,fh tJ'x D uf yd+k y;D qd;k wmu tJ'jD rifuiG ;f yJ jynfvrf; awmufavSsmufwckv;kH [m tkwu f sK;d tkwyf hJ zdeyfawG vG,t f w d f tydik ;f tpawG pmtkyaf wG jyef@us+J y;D awmh avwdu k v f u kd w f t hJ csed rf mS tJ'pD m&Guaf wGukd avwdk;oGm;wJhtoHuvGJvdk@ usefwJhtoH bmrSr=um;&bl;? aemufwcku tifrwef pnfum;aewJh 'Dausmif;awmfawGrmS tjrJ qlnH aysm&f i$ o f aH wGe@J zke;f v$r;f aewJah e&m wdwq f w d v f @kd wu,fw h pjyifjzpfomG ;wJh ykpH yH ?J

(3) rwfv 13 &ufae@ udzk ek ;f armf usq;kH cJ&h wmudk rauseyfwt hJ wGuf rwfv 16 &ufae@rSm ausmif;ol ausmif;om;awGu +idrf;csrf;pGm csDwufqENjycJh=uwmyg? 'Dtay:udk tm%mydkifawGbufu wzufouf t=urf;zuf acsr_ef;cJhwJhtcgrSmawmh jrefrmhEkdifiHa&;ordkif;rSm 0rf;enf;a=uuGJzG, f& m aumif;wJh ‘wHwm;eD ta&;tcif;}uD;’ jzpfysucf &hJ ygw,f? 'Djzpf&uf[m vGecf w hJ hJ 17 ESpu f jzpfysucf w hJ ,fqakd yr,fh +ird ;f csr;f pGm yg0ifqENjycJw h o hJ al wG tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 5 9


60

t=urf;zufacsre_ ;f wdu k cf u kd cf cH &hJ olawGtaeeJ@uawmh b,fvrkd S arhv@kd aysmufv@kd &rSm r[kwyf gb;l ? ausmif;om;acgif;aqmif udkrif;aZ,smeJ@ udkaX;=uG,fwdk@&JŒ jyefajymif; oHk;oyfcsufudk usaemfwdk@ t&if em;qif=unfh&atmifvm; cifAsm? “usaemfwdk@ausmif;om;awGudk rw&m; nSOf;qJowfjzwfw,fAsm? 'gqdkawmh rcHEkdifbl;Asm? 'gudk rcHEdkifa=umif; qENudk azmfxkwfw,fAsm? 'g[m Main Key yJ? zkef;armfudk ypf o wf v d k u f w ,f A sm? zk e f ; armf aooG m ;w,f A sm? usaemf w d k @ ausmif ; om;ES p f a ,muf towfcv H u kd &f w,f? 'gudk 'DaumifawGu zkH;xm;w,f? r[kwfbl;qdk+yD; vdrfw,fAsm? 'gudkawmh usaemfwdk@ vufrcHEidk b f ;l ? tJ'gukd usaemfw@kd qef@usiw f m? [kww f ,f 16 ESpu f jzpf&wJh t"du ta&;tcif;u t"dutcsufu ausmif;om; towfcH&vdk@ 'g[m usaemhftjrifayghaemf” “'D[mjzpf&jcif; ta=umif;t&if;u ausmif;om;awG&ŒJ tcGit hf a&;udk zdEydS v f @kd qdw k mxuf rw&m;r_/ 'D rw&m;r_udk usaemfwdk@rSm ajymqdkydkifcGifh&SdwJh ausmif;om;tzGJ@tpnf;vnf; r&Sdbl;? rw&m;r_ukd usaemfw@kd vGwv f w G v f yfvyf xkwjf yEkid w f hJ jrefrmEkid if rH mS w&m;rSswr_ }u;D pd;k apcsi&f if vlxu k , kd w f ikd u f ae+y;D awmh rw&m;r_ukd vufrcHb;l qdw k hJ todrsK;d udk azmfxw k jf yEkid w f hJ jyoydik cf iG hf tcGifhta&;awGudk r&SdcJhbl;? tJ'D=um;xJuae+yD;awmh usaemfwdk@ ausmif;om;awG aygif;pnf;oGm;=uw,f? &efukef wuUodkvfwif r[kwfygbl;? aq;wuUodkvf ygw,f/ pufr_wuUodkvf ygw,f? aygif;pHku ygvm=uygw,f? tJ'D wuUodkvfaygif;pHku ygvmwJh csDwuf qENjyr_[m +idrf;csrf;pGmqENjyr_vdk@ b,fvydk aJ jymajym t=urf;zufacsre_ ;f jcif;udk usaemfw@kd cHc&hJ ygw,f” ukrd ;dk at; ? ? [kuu f chJ ifAs/ 'Dvt kd =urf;zufacsre_ ;f cHc&hJ wJt h ay:udk udrk if;udEk idk t f aeeJ@ a&m b,fvdkjyefajymif; oHk;oyfxm;wm&SdovJ cifAs? tJ'guawmhAs/ usaemfw@kd t&ifukd usaemfw@kd =unfv h u kd af v? tJ'rD wdik cf ifu jzpf&yfaf wGukd =unfhr,fqdk&if usaemfwdk@[m tqHk;owfusawmh t=urf;zuf +zdKcGif;cH&wm}uD;ygyJ? qdkvdkwmu tJ'D tcsdefrSm usaemfwdk@a&SŒu uefabmif¶kd;&JŒxdyfrSm oHql;}udK;eJ@ ydwfxm;vdkuf+yDav? +y;D awmh usaemfw@kd udk aoewfawGe@J ajymif;&Snaf wGe@J csed x f m;w,f? csed x f m;w,fqakd wmh usaemfwdk@ a&SŒqufoGm;vdk@ r&awmhbl;? r&wJhtcsdefrSm usaemfwdk@u aemuf rqkwfEkdifbl;? aemufrqkwfEkdifwJhtwGuf usaemfwdk@ tJ'D tcsdefrSm usaemfwdk@[m bmvkyfovJqdkawmh bm tzsuftpD; jrufwyifawmif usaemfwkd@ rE_wfcJhygbl;As? usaemfw@kd u bmvkyo f vJqakd wmh oHq;l }uKd ;a&SŒrSmyJ usaemfw@kd &yf+y;D awmh usaemfw@kd a'gif;tvHxlxm;+yD;awmh usaemfwdk@ ‘urBmra=u’ oDcsif;udk qdkw,fAs? tJ'DtcsdefrSm taemufuae+y;D awmh vHx k ed ;f wyfz@JG awGa&mufvm+y;D awmh 'dik ;f awGe@J ydwv f u kd +f y;D awmh usaemfw@kd udk ¶ku d Ef u S +f y;D awmh +zKd cv JG u kd w f myJ? tJ'g zrf;wJv h al wG vufvrS ;f rDwo hJ al wGukd qGw J if+y;D awmhac:oGm;wmyJ? tawG@t=uKH wck udk ajymjyr,f? tJ'rD mS uefabmif¶;dk rSm usaemfw@kd wawG t¶ku d t f ESucf &H +y;D awmh aemuf [kb d uf &yfuu G x f J vlae&yfuu G af wGxJ a&mufatmif usaemfw@dk ajy;oGm;wmayg?h 60

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


61

aemufqHk;usawmhAsm usaemfwdk@ tdrfwtdrfxJudk0if+yD;awmh tJ'Dtdrfu vlawGu 0dik ;f qGx J m;+y;D awmh tdrw f cH g;ydw+f y;D zGuaf y;xm;wmaygAh s? tJ'rD mS bke;f }u;D wyg;uae+y;D awmhvnf; tm*EWKtaeeJ@ olu tvnfa&mufaewJt h csed f olw@kd rsupf t d a&SŒwif jrif&wmaygAh s/ usaemfw@kd udk +zdKcGif;cH&wm jrifwJhtcgawmh olu pum;wcGef; ajymcJhwm&Sdw,f? jzpfvmvdk@&Sd&if rif;wdk@u cHbufucsnf;yJ qdkwJhpum;ayghAsm? tJ'g vGefcJhwJh 17 ESpfu jynfolxJu jynfolwOD;taeeJ@ rSwcf sucf svu kd w f myJAs” (4) ukdrkd;at; ? ? [kwfuJh/ tck udkrif;udkEkdif =uHKcJhovdk rjzpfvdkufeJ@ jzpfvdkuf&if rif;wdk@u cHbufucsn;f yJ qdw k hJ vGecf w hJ hJ 17 ESpu f ajymcJw h hJ tJ'D rSwcf suaf ygah v tJ't D ay: udrk if;udEk idk t f ck b,fvkd jyefo;kH oyfro d vJ cifAs? “qdv k w kd muawmh usaemfw@kd twGuf tJ't D csed rf mS ausmif;om;qd&k ifvnf; ausmif;om; tcGifhta&;twGuf tumtuG,fay;r,fh cdkifcdkifrmrm Oya'vnf; r&Sdbl;aygh? aemufwcku usaemfw@kd qENawG oabmxm;awGukd azmfxw k jf yEkid zf @kd bmtcGit hf a&;rSvnf; r&Sb d ;l ? tJ'aD wmh jy\em qdkwmawmhAsm ta=umif;&if;awG pHkvdk@&Sd&ifawmh ay:wwfwmayghAs? ay:vmw,fqdk&if tm%mydik af wGbufu ajz&Si;f wJeh nf;vrf;uvnf; t=urf;zufwmyJ &Scd w hJ ,f? tJ'gawGa=umifhyJAsm b,fvdkjzpfcJhovJqdkawmh rdbjynfolawGu arSsmfvifhcsuf tjynfht0eJ@ t&if;tESD;awG pdkuf+yD;awmh ynmoifay;cJhwJh ausmif;ol ausmif;om;awGu ausmif ; xk w f c H & w,f / axmif u s&w,f / aemuf touf a wG pG e f @ &w,f ? tJ ' D v d k trsKd;rsKd;epfem&w,fayghAs? tJ'guawmh vGecf w hJ hJ 17 ESpu f kd jyef=unfv h u kd rf ,fq&kd if usaemfw@kd rDwhJ usaemfw@kd acwfrmS p+y;D awmh =uKH &wJh jrifuiG ;f yJAs? tJ'aD wmh usaemfw@kd uawmh 'g[m 'Dvckd g;oD;wJh tawG@ t=uKH rsK;d eJ@ &r,fqdkwmawmh usaemfwkd@uawmh em;vnfxm;+yD;om;yg? em;vnfxm;ayr,fh usaemfwdk@rSmu udk,fvdkcsifwJh tcGifhta&;udk awmif;qdk azmfxkwfjyozdk@u 'Denf;yJ &Sdwmudk;As? usaemfwdk@u 'Denf;udkyJ 'ga=umifh jzpfEkdifw,fqdkwm 'Dv=kd uKH Eidk w f ,fqw kd m odygvsS uef @J a&G;cJ=h uwmyg” 0rf;enf;a=uuGzJ , G &f m jzpf&yfawGe@J =uKH Eidk rf eS ;f odvsuef @J vkycf =hJ u qENjycJ=h uw,fqakd wmh ausmif;om; acgif;aqmifawG&JŒ yuwd &ifxJuqENawG bmawGjzpfrvJ? udkrif;udkEkdifeJ@ udak X;=u, G w f @kd &JŒ vGecf w hJ hJ 17 ESpu f olw@kd &JŒ yuwd &ifwiG ;f qENawGukd avhvm=unf&h atmifvm; cifAs? “EkdifiHa&;eJ@ywfoufwJh v_yf&Sm;r_udk ausmif;om;awG vkyf=u+yDqdkvdk@&Sd&if bmrS qkvmbfqdkwm r&Sdbl;As? usaemfwdk@u wkwfyJ&r,f/ b,fawmhrS qk&r,fqdkwmrsKd;u r&Sdygbl;? 'gayr,fh usaemfw@kd vkycf =hJ uwmyJ? qdv k w kd muawmh vli,fpw d ef @J ausmif;om;pdwef @J usaemfw@kd u cHp&m&S&d if usaemfw@kd u &ifqdkifvdkufr,faygh? &r,fh tusKd;tjrwf[m wdkif;oljynfom;awG tm;vHk;twGuf usaemfwdk@&JŒ Ekid if t H wGuf aumif;w,fq&kd if usaemfw@kd &if;oifw h mudk tukev f ;kH &if;+y;D awmh vkyrf ,fv@kd usaemfw@kd tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 6 1


62

'Dvkd tajccHpw d ef @J vkyw f myg” “ud, k &hf ŒJ tusK;d tjrwftwGuf wckrrS &Sb d eJ @J tm;vH;k [m rw&m;r_ukd vufrcHb;l qdw k hJ EkdifiHom;aumif; yDopGm usaemfwdk@ a&G;cJh=uwmyg? tcktcsdeftxd usaemfwdk@ arSsmfrSef;oavmuf wdkif;jynfrSm 'D avmuygv w&m;awGjzpfwJh w&m;rSswa&; vGwfvyfa&;awG wu,f rxGef;um;ao;bl; qdkwJh[mudkawmh cHpm;rdw,faygh” aomw&Sifrsm;cifAs/ vGefcJhwJh 17 ESpfu ausmif;om;acgif;aqmifawG arSsmfrSef;cJhovdk avmuygv w&m;awG jrefrmEkid if rH mS rxGe;f um;ao;bl;qdak yr,fh rw&m;r_ukd acgi;f iH@k rcHwwfb;l qdkwJh jrefrmausmif;om;awG&JŒ pdwf"mwf/ cGyfa'gif; pdwf"mwfudkawmh tm%mudkenf;rsKd;pHkeJ@ vufajymif;vufvJG &,lxm;olawG aumif;aumif;odcyhJ gw,fv@kd udrk if;udEk idk u f ajymygw,f? (5) udak X;=u, G u f awmh udrk if;udEk idk &f ŒJ ajymjycsuu f kd tckvkd jznfph u G f ajymjyxm;ygao; w,fcifAs? “jrefrmEkdifiHuae+yD;awmh rwfv 13 &ufae@u pcJhwJh ta&;tcif;[m ta&SŒawmif tm&SrmS usaemfw@kd yxrqH;k yJ? aemufyikd ;f rSm ta&SŒ Oa&my/ aemufyikd ;f rSm w¶kwf ‘wD[, D ef&ifjyif’ ta&;tcif ; aygh A s? pojzif h 'D r d k u a&pD t a&; v_ y f & S m ;awmif ; qd k r _ a wG [ m 'D r d k u a&pD wdrf;!$wfr_bufudk urBm}uD; wckvHk; ajymif;vJoGm;w,f? tjcm; ta&SŒawmiftm&SEkdifiHawGtm;vHk;rSm r&SdcJhbl;wJh ordkif;a=umif;t& zdESdyfol vlxkrSm a&G;cs,fcGifhr&SdwJh vlxk&JŒtcGifhta&;/ vlwOD;csif;qD&JŒta&;/ wdkif;&if;om;awG&JŒta&; qdkwJh[mudk bmrS jyXmef;ydkifcGifhr&SdwJh EkdifiHwckrSm vlxkuae+yD;awmh OD;aqmif+yD;awmh tajymif;tvJwckukd pwif+y;D awmif;qdw k ,f? tJ'[ D mu jrefrmEkid if u H ae+y;D awmh usaemfw@kd 1988 ckEpS u f pcJw h m” aomw&Sifrsm;cifAsm? wHwm;eD ta&;tcif; jzpfysufcJhwm 17 ESpf&SdcJhyg+yD? tJ'Dtwdwf 17 ESpu f mvrSm ausmif;om;acgi;f aqmif udrk if;udEk idk u f axmifxrJ mS 16 ESpf aecJ&h ygw,f? wjcm; ausmif;om;acgif;aqmifawG jzpfwJh udkaZmfrif;/ udkaX;=uG,feJ@ udkjyHK;csKdwdk@qdk&ifvnf; 14 ESpf 15 ESpef ;D yg; axmifxrJ mS yJ olw@kd &JŒtcsed af wGukd ay;qyf jzwfoef;cJ&h olawGyg? olwdk@wawG axmifujyefvGwfvm+yD;csdefrSm wHwm;eD wrf;csif; wyk'fa&;pyfzdk@ tif;vsm;uefabmifbufurkd sm; oGm;jzpfc=hJ uygovm;vd@k ar;=unfch yhJ gw,f? udrk if;udEk idk /f udak X;=u, G ef @J udjk yKH ;csKw d @kd &JŒ &ifcek o f u H kd usaemfw@kd em;qif=unf=h u&atmif vm;cifAsm? (oDcsif;oH) “trf usaemf wacgufoGm;=unfhygw,f/ tJ'DrSm bmawG@&ovJqdkawmh tJ'D jzpf&yfawGudk jynfzHk;um; csvdkufcsifwJhoabmeJ@ wlygw,fAsm? tJ'Dtay:rSm xD;a&mifpHkawGeJ@ cspfolpHkwGJudkyJ usaemfwdk@ awG@&ygw,f? +yD;awmh [dk t&ifwkef;u usaemfwfdk@ &ifqdkifcJh&wJh tcif;tusif;rsKd; r[kwfawmhbl;ayghAsm? 'Dt&m[m tifrwef om,m=unfEl;p&maumif;w,fqdkwJh 'Duae@ vufawG@ taetxm;wckukd zefw;D xm;wm awG@&ygw,f? 'Dae&mrSm tifrwef 0rf;enf;a=uuGpJ &maumif; 62

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


63

wJh jzpf&yfreS w f ck &Scd w hJ ,fqw kd hJ tcsuu f akd wmh zH;k uG,x f m;wJo h abm &Syd gw,f? 'gayr,fh wu,fu h kd a=uuGJp&m aumif;wJh Zmwfvrf;[m tJ'DrSm trSefwu,f jzpfcJhygw,f” “17 ESpq f akd yr,fv h @kd tcktcsed f jyefawG;vd@k &S&d ifvnf; wu,fu h kd jrifae =um;ae&ovdydk gy?J tif;vsm;uefbuf jzwfavsmufoGm;&ifAs/ [dk;wkef;uvdk ukuUKdyifndKndKawG r&Sdawmhbl;/ [dk;wkef;uvdk jrufcif;pdrf;av;awG r&Sdawmhbl;/ [dk;wkef;uvdk aA'gtkyfawG r&Sdawmhbl;” “a&muf o G m ;wJ h t csd e f r S m t&if w k e f ; uyH k p H a wG t wd k i f ; yJ usaemf h & if x J r S m jyefaysmv f mwmayg?h tm;vH;k [m usaemfw@kd yxrqH;k ausmif;om;b0rSm =uKH awG@cJ&h wmjzpfcw hJ m qdak wmh b,fvrkd S 'D[mawG[m aysmufomG ;rSmvJr[kw/f arhomG ;rSmvJr[kwf tjrw J rf;&Sad erSmyJav b,favmufyJ jyifxm; jyifxm;w,f qkad yr,fh t&ifwek ;f u yH&k yd af wG[m pGaJ e+y;D om;yJ? aemufawmh usaemfwdk@ ausmif;om;b0rSm yxrqHk; =uHKawG@cJh&wJh tJ'DyGJu yxrqHk; yGyJ jJ zpfw,f? udak X;atmif&ŒJ uAsmawGvakd ygAh sm? ‘'Dae&mrSm igw@kd qENjycJ=h uw,f/ 'Dae&mrSmigw@kd pDwef; vSnv hf nfc=hJ uw,f’ [kww f ,f Ad k v f a tmif a usmf wrf ; csif ; uAsmvd k y J 'D a e&mrS m yJ usaemf w k d @ rw&m;r_ u d k usaemf w d k @ qef@usifcJh=uw,f wJh/ ausmif;om;awG t&if;tESD; trsm;}uD;ay;cJh&w,f/ b0awG/ toufawG trsm;}uD; ay;cJh&w,f” (6) 'Duae@ Ekid if aH &;tcif;tusi;f awGukd OD;wnfjzpfay:apcJw h hJ rwfv ausmif;om; v_y&f mS ;r_ jzpfysufcJhwm 17 ESpf&SdcJhyg+yD? 'D 17 ESpfwm umvrSm ausmif;om;acgif;aqmif udkrif;udkEkdifu 16 ESpf udkaZmf0if;/ udkjyHK;csKd/ udkaX;=uG,f pwJh ausmif;om;acgif;aqmifawG qdk&ifvnf; 14 ESpf 15 ESpf eD;yg; etz&JŒ tusOf;axmif awGxJrSmaexdkif jzwfoef;cJh&ygw,f? 'Dae&mrSm =um;jzwf+y;D qdyzf vl;&eH@ tusO;f axmifqw kd m ypPKye` f qdw k mr&Sb d J twdwu f ykd J jyefvnfawG; rdwJhae&mwckygvdk@ q&m'*kefwm&m wifpm;cJhwmukd t&if wifjyvdkygw,fcifAsm? qdyfzvl;&eH@ oif;wJhae&m b,folrSrawG@&yJudk;/ tJ'Dae&ma&mufwJhtcgusawmh udk,fh&JŒ ¶kdufcwfr_u enf;oGm;+yD tjyifrSmaewJh jyifyavmu ¶dkufcwfr_trsKd;rsKd;eJ@ awG@=uHK&awmh 'D¶u dk cf wfrt _ vdu k f wk@jH yefuswmud;k ? 'DtxJa&mufomG ;wJt h cgusawmh qdyzf vl;&eH@ oif;wJah e&ma&mufomG ;wJt h cgusawmh olu +ird o f mG ;+yD olu? ud, k &hf ŒJ wdu k cf wfru _ odyrf &Sad wmhb;l ? r&So d avmuf jzpfomG ;wJt h cgusawmhrS [dk'if;vdkayghAsm/ ¶kyf&SifxJrSmyg bmac:vnf; jyef+yD;awmh [dk Showd jyefjy&ovdk jzpfoGm;w,fAs? tJ'Dvdk jrifenf;rsKd;u =umrS twdwfudk=unfh&if jrifwwfwm? twdwf jyefpOf;pm;rS twdwx f ufuu kd ypPKye` u f ;kd As? tck vufiif;ud;k tckvufiif;[m aemif tem*wf zefwnf;awmhr,fh vli,fwdkif;[m aemiftem*wfrSm vl}uD;jzpfrSmqdkawmh tJ'D tem*wftopfudk zefwD;zdk@twGuf twdwt f a[mif;udk =unfrh S 'DxufomvGew f hJ tzufzufrmS omvGew f hJ acwfwacwfukd xlaxmifwhJ pdwu f jyif;xefvmrSm? tzufzufu omvGefwJh acwfwacwfxlaxmif Edkifzdk@twGuf qdyfzvl;&eH@oif;wJh ae&mawGrSm 10 pkESpfwpkausmf jzwfoef;aexdkifcJh&wJh ausmif;om;acgif;aqmifawGtaeeJ@a&m tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 6 3


64

vGecf w hJ hJ 17 ESpu f twdw&f ŒJ yH&k yd af wGukd b,fvjkd yefawG; b,fvjkd yefvnf oH;k oyfEidk cf u hJ s+yv D ?J udkrif;udkEkdif/ udkrif;aZ,sm/ udkaX;=uG,f eJ@ udkjyHK;csKd wdk@&JŒ jyefvnfoHk;oyfcsufawGudk usaemfwkd@ em;qif=unfh&atmifvm;cifAsm;? 17 ESpf jzwfoef;cJh&+yD qdkwJhtcgusawmh usaemfwdk@wawG[m twdwfudk jyef+yD;awmh acgif;at;at;eJ@ jyef@=unfhEkdifwJh rsufvHk;rsKd;awmh usaemfwdk@rSmawmh &Sdvmyg+yD? aemufwcku usaemfw@kd wawG[m oifah wmfr,fv h rf;udk &ifu h suw f hJ OD;aESmufe@J a&G;cs,w f wfz@kd usaemfw@kd [m }uKd ;pm;vmEkid +f yv D @dk ud, k u hf u kd , kd af wmh 'g[m }uKd ;pm;oifw h ,fv@kd ud, k u hf u kd , kd v f nf; owday;ae &ygw,f? qdv k w kd muawmh 'Davmuf tESpf 20 eD;yg; a&muf+yaD ygAh s? 'Davmuf jzwfoef;vm=u+yD qdkwJh tcgusawmh usaemfwdk@rSm cg;oD;wJh tawG@t=uHKrsm;ygw,f? usaemfwdk@qdk&if wOD;wnf; aecJh&wJhola&m axmifxJrSm ESpf&Snfvrsm; 10 ESpfausmfaecJh&wJholu trsm;pk[m tJ'Dvdk aevmcJ=h uw,fqakd wmh usaemfw@kd u &ifu h surf q _ w kd hJ pum;vH;k udk usaemfw@kd [m jrufE;dk wufaeyg+y?D tJ ' D a wmh &if h u suf w ,f q d k w J h aemuf u G , f r S m bmawG y gvmovJ q d k a wmh oabmxm;}u;D r_/ tarSsmt f jrif&rdS /_ tjyeftvSef em;vnfwwfr/_ ud, k t hf wGuyf J ud, k rf pOf;pm;yJe@J trsm;twGuf pOf;pm;wwfr_ 'gawGawmh usaemfwdk@rSm arG;jrL+yD;awmh &ifhusufaeygw,f? tJovdk tm;omcsuaf wmh &Sad umif;&SEd idk w f ,fv@kd usaemf ,lqygw,f? qdv k w kd muawmh [dkwkef;uawmh usaemfu tJ'DtcsdefrSm wwd,ESpfausmif;om;aygh qdkawmh usaemfwdk@rSm i,fpdwf&Sdw,fqdkvdkwmu vli,fobm0ayghAs? vli,fawG&JŒ obm0twdkif; usaemfwdk@rSm tjynfht0&SdrSmaygh qdkwJhtcgusawmh usaemfwdk@u vkyfzdk@ udkifzdk@ wGef;wGef;wdkufwdkuf oGm;zdk@ 0efrav;bl;ayghAs? qdkwJhtcgusawmh usaemfwdk@&JŒ vkyfenf;vkyf[efawG[m &ifhusufr_awG uae+y;D awmh &ifu h surf _ vdak umif;vnf; vdEk idk yf gw,f? 'gayr,fh usaemfw@kd u tajccHuawmh usaemfw@kd u ¶k;d om;r_ukd tajccHz@kd uawmh usaemf tmrcHEidk cf w hJ ,fAs? 'g[m ausmif;om;xktm;vH;k &JŒ ud, k pf m;udk usaemf ajymwmyg? usaemfw@kd rSm udk,fa&;udk,fwmtwGuf wOD;csif;twGuf/ 'g usaemfwdk@ bmrSarSsmfrSef;csufawG r&SdcJhbl;? usaemfwdk@acwfudk jyef=unfhvdkufav awmufavSsmufrSm t&ifwkef;uqdkvdk@&Sd&if EkdifiHa&;eJ@ ywfoufwJh v_yf&Sm;r_awG ausmif;om;awG vkyf=u+yD qdkvdk@&Sd&if bmrS qkvmbfqdkwm r&Sdbl;As? usaemfwdk@u wkwfyJ&r,f/ b,fawmhrS qk&r,fqdkwm r&Sdygbl;? usaemfwdk@ 'gayr,fh vkycf =hJ uwmyJ? qdv k w kd muawmh vli,fpw d ef @J ausmif;om;pdwef @J usaemfw@kd u cHp&m&S&d if usaemfw@kd &ifqdkifypfvdkufr,faygh? &r,fh tusKd;tjrwf[m wdkif;oljynfom;awG tm;vHk;twGuf usaemfwdk@ EkdifiHtwGuf aumif;r,fqdk&if usaemfwdk@ &if;oifhwmudk tukefvHk;&if;+yD;vkyfr,fvdk@ usaemfwdk@ 'Dvkd tajccHpw d ef @J vkyw f myg? vkyfw,fqdkwJh ae&mrSmawmh vkyfenf;vkyf[efawGt&awmh usaemfwdk@wawG[m wu,fawmh wwfodem;vnfvGef;vdk@awmh r[kwfbl;As? usaemfwdk@ avhvmxm;oavmuf usaemfwdk@ oif,l qnf;yl;oavmufeJ@ usaemfwdk@wawG[m taumif;qHk;jzpfatmifawmh 64

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


65

vkyfcJhuswmyJ? 'DtcgrSm usaemfwdk@ wawGrSm tm;enf;csufawGvnf; &Sdaumif;&Sdygvdrfhr,f csKdŒ,Gif;csufawG &Sdygvdrfhr,f? (7) tm;enf;csuf tm;omcsuq f w kd ahJ e&mrSm usaemfw@kd ausmif;om;awG&ŒJ yifuAkd ZD aygah emf? trSefw&m;udk vdkvm;w,f aysmf&$ifr_ayghaemf/ pmayudkoif=um;r_ 'g yifudkobm0udk;? EkdifiHa&;udk odyfem;rvnfbl;As … usaemfu tpayghAs? usaemfwdk@ em;vnfwm bmudkem;vnfovJqdkawmh rrSefwmudk em;vnfw,fAs? raumif;wmudk em;vnfw,fAs? tJ'D rrSefwmudk pdwfwdkw,fAs? raumif;wmudk vufrcHbl;As? 'Doabmw&m;ayghaemf tJ'D oabmw&m;tay:tajccH+yD; vkyfwJhtcgusawmh vkyfenf;vkyf[ef twdkif;ayghaemf/ usaemfwdk@ ausmif;om;awGrSm tm;enf;csufawG &SdcJhygw,f? t"du uawmh em;vnfr_awG tm;enf;cJhw,f? xdawG@r_awG tm;enf;cJhw,f? EkdifiHa&;yg; r0bl;ayghAs? tawG@t=uHK tm;enf;r,f? EkdifiHa&;tawG;tac: tm;enf;r,f? xdawG@r_awG tm;enf;r,f? 'gawGu &SdcJhw,f? tm;omcsufawGtaeeJ@ ajym&&if tckeu ajymovdkrsKd; trSefw&m;udk vdkvm;r_/ raumif;wmudk umuG,fvdkr_/ vGwfvyfr_udk vdkvm;r_/ 'gawGuawmh tm;omcsufawGaygh? tcktaetxm;uawmh taumif;bufudk OD;wnfygw,f? taumif;bufudk OD ; wnf w ,f q d k w m t&if w k e f ; uawmh touf a wG u vnf ; i,f = uw,f a v/ aemuf oabmawGuvnf; t&rf;rsm;=uw,f/ aemuf pdwfwdkwJholawGvnf; jzpf=uw,f? aemuf usaemfw@kd txJxu J kd jyefa&mufwt hJ cgrmS =uawmh tukev f ;kH udk jyef+y;D awmh &DAsL; jyefvyk =f uw,f aygah emf? txJxJa&mufawmh jyefawG@=uw,f ajym=u qdk=uwmaygh? qdkvdkwmuawmh Oyrmqkdvdk@&Sd&if 'D a'gif;tvHwckudk vSJvdkuf+yDqdkvdkufwmeJ@ tcsif;csif;atmufrSm vufwGJrdzdk@ tqifoifq h w kd m usaemfw@kd oabmayguo f mG ;usw,f? (oDcsi;f oH) 1988 ckESpf umvrSmusawmh usaemfwdk@rSm tjzpftysufawGu tJ'DtcsdefrSm t&rf; jrefaew,favAs? t&rf;jrefaewJh=um;xJrSm rDatmifvdkuf=u&w,f? eD;pyf&m pkpnf;cJh=uw,f? tJ'u D ae+y;D awmh uGjJ yrJ y_ pkH rH sK;d awG jzpfc=hJ uw,f? 'gawG[m vGecf w hJ hJ 17 ESprf mS usecf +hJ yv D @kd yJ usaemfjrifygw,f? +y;D awmh usaemfw@kd wawGu 'D jzwfoef;r_awGuae+yD;awmh tm;vHk; 'Dausmif;om;tm;vHk; tcktcsdefrSmawmh waoG;wnf;/ wom;wnf;/ woHwnf; &Sdaeyg+yD? axmifxrJ mS qHrk w d t hJ cgusawmhrS [dt k jzpf 'DtjzpfawG [dt k a=umif;awG 'Dta=umif;awG ajym&if; qdk&if;eJ@ tjzpfrSefudk odvm=uwmudk;? tJ'Dawmh em;vnfr_awG ydk&vmcJhwmayghaemf? usaemfwdk@=um;rSm em;vnfr_vGJrSm;r_qdkwm tcktcsdefrSm jy\emwcktaeeJ@ vHk;0 r&Sdygbl;? usaemfwdk@oGm;csifwJh usaemfwdk@vrf;a=umif;ay:rSm usaemfwdk@ nDnD!Gwf!Gwf &yfaeygw,f? tJ'guvnf; usaemfwdk@ txl;wvnf usaemfwdk@taeeJ@ }udK;pm;p&m rvdkawmhbl;As? bmjzpfv@kd vnf;qdak wmh usaemfw@kd [m vHak vmufwhJ umvwckukd jzwfoef;+y;D oGm;+y?D tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 6 5


66

tJ't D wGuf usaemfw@kd rSm wOD;eJ@wOD;rSm tjrif =unf=unfvifvif &Sw d ,f? usaemfw@kd &yfwnfcsiw f hJ &yfwnfr_ usaemfwdk@ a&G;cs,fxm;wJh vrf;a=umif;ay:rSm usaemfwdk@ ajzmifhajzmifhwef;wef; avSsmufoGm;Ekdifzdk@ usaemfwdk@rSm tm;vHk; wnDw!Gwfwnf; &Sdygw,f? usaemfwdk@qDrSm rvdkvm;tyfwJh jyefvnf pl;pdkufr_awG usaemfwdk@ rvkyf=ubl;? a&SŒ usaemfwdk@ wdkif;jynfaumif;atmif bmvkyfay;EkdifrvJ/ 'gudkyJ usaemfwdk@ pOf;pm;=uygw,f? 'DtcgrSmvnf; usaemfwdk@u tvum;ae&if; qlylcsifaewJh vlawGawmh r[kwfbl;As? 'gawmh aocsmw,fAs? tJ'aD wmh usaemfw@kd wkid ;f jynfaumif;atmif usaemfw@kd bmvkyaf y;Ekid rf vJ wdik ;f jynfukd tjiifomqH;k enf;eJ@ taumif;bufukd ajymif;vJomG ;Ekid af tmif usaemfw@kd bmvkyEf idk rf vJ/ 'guakd wmh usaemfwdk@ 'Duae@ aqG;aEG;ae=uwmawmh trSefyJAs? usaemfwdk@ pOf;pm;ae=uwmawmh trSefyJ? (8) usaemfwdk@ u ¶kd;¶kd;om;om;yJAs? bmwckrS usaemfwdk@ ¶kdu fESu fzsufq D;r_awG pd w f u l ; xJ r S m awmif r&S d b l ; ? usaemf w d k @ xG u f o G m ;w,f / usaemf w d k @ xG u f o G m ;+yD ; awmh &efukefwuUodkvf v_dife,fajru usaemfwdk@ ausmif;om; &JabmfawGudk usaemfwdk@ac:+yD;awmh usaemfwdk@csDwuf+yD;awmh vrf;avSsmufr,f/ usaemfwdk@rSm 'D&nf&G,fcsufeJ@ oGm;wmyJ? oGm;wJhtcgusawmh usaemfwdk@vdkvm;wJh oabmxm;awG usaemfwdk@ qENawGudk a=uG;ausmf+yD;awmh usaemfwdk@ azmfxkwfr,f? 'gyJ&Sdw,f 'Dawmh 'Dae&mrSm usaemfwdk@ qifE$JcJhwJh enf;u +idrf;csrf;pGm qifE$JcJhwJhenf;yg? tJ'gukd usaemfw@kd rSm t=urf;zuf+y;D awmh +zKd ciG ;f cH&w,f? qdv k w kd muawmh usaemfw@kd &JŒ oabmxm;qEN a wG u d k usaemf w d k @ azmf x k w f j yEk d i f z d k @ u usaemf w d k @ &wJ h e nf ; wenf ; aemufq;kH wenf;eJ@yJ azmfxw k cf w hJ myg? tJ'aD wmh jy\emwck&,fv@kd ,lq+y;D awmh tJ'gukd t=urf;zuf+y;D awmh +zKd ciG ;f cHvu kd &f w,f?tJ'Duae+yD;awmh wu,fqdkvdk@&Sd&if usaemfwdk@ ausmif;om;xkeJ@ qdkifwJhudpPyJjzpfjzpf jynf o l v l x k e J @ qd k i f w J h ta&;ud p P y J jzpf j zpf a ygh A sm/ tcgtcG i f h o if h v d k @ ay:vmvd k @ &S d & if usaemfwdk@wawG[m &ifqdkif+yD;awmh awG@qHk+yD;awmh aqG;aEG;ajz&Sif;&if;eJ@ rjzpfoifhwmawG rjzpfatmif umuG,Ef idk rf ,fqw kd mudk 'guykd J usaemf aemufq;kH jyef+y;D awmh aumufcsucf srw d ,f? b,fvkdac:rvJqkdawmh wzufu usaemfwdk@u +idrf;at;csrf; ajymqdkwifjyzdk@yJ? olw@kd taeeJ@ *¶kwpku d rf &Sad wmhwhJ tajccHawGaygah emf?aemufwcsed f xyf+y;D awmh tJ'u D aexyf+y;D awmh 13 &ufae@udkausmf+yD jzpfvmw,f/ 16 &ufae@ t&Sdefuvnf; tJ'D yxrqHk; +idrf;+idrf;csrf;csrf; usaemfw@kd uae+y;D awmh 'Dtjzpftysuaf wG wifjyaewJt h csed rf mS olw@kd zufu &ufpyf eG @f wk@H jyefru _ rarSsmv f ifb h J aemufu +zKd ciG ;f r_jzpfomG ;wJt h wGuf tJ'g}u;D u tckxufxu d kd us,yf sŒH oGm;wmayg?h ol@tusK;d ud, k t hf usK;d ol@buf ud, k b hf uf rSsrsS ww oGm;=ur,fqv kd @kd &S&d if awmf¶w Hk ef¶Hk jy\emawG[m +yD;oifhwmawG +yD;oGm;EkdifrSm jzpfygw,f? 'gayr,fh 'Dvdk rjzpfcJhygbl;? 17 ESpw f mumv jzwfoef;+y;D csed rf mS 8888 ausmif;om;acgi;f aqmifawGtaeeJ@ 'Duae@ vli,fausmif;om; rsKd;qufopfawGtay:udk b,fvdk ¶_jrifoHk;oyfxm;ygovJ? udkrif;udkEkdif/ 66

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


67

udak X;=u, G ef @J udrk if;aZ,smwk@d &JŒ oH;k oyfcsuaf wGukd t&ifem;qif=unf&h atmifvm;cifAs? “ar;p&mrvdkbJeJ@ olwdk@udk,fudku 'DudpPav;awGudk 'Dvdkawmh=um;zl;w,f? 'g[m rSefovm;qdk+yD;awmh vmar;wmrsKd; &Sdw,f? usaemfwdk@udk tJ'Dta=umif;awG ajymjyygqkd+yD; awmif;qdkwmawG wcsKdŒqdk&ifvnf; tJ'D ta=umif;awGudk rod=ubl;As? rodyJeJ@ 'guawmhAsm bmudk olwdk@ tm¶kHcHaeovJqdkawmh 'Duae@ zGifhxm;wJh wHcg;aygufawGuae+yD;awmh olwdk@ xGufoGm;zdk@ jyif=uw,fAs? tJ'D wHcg;aygufudk cifAsm;wdk@ jrifygvdrfhr,f” “vl i ,f a wG r S m usaemf jrif a ew,f A sm? Own Mode aysmuf a eovd k r sKd ; yJ ? twwfynm&SifyJ vkyf& rvdkvdk/ Model Boy/ Model Gril yJvkyf& rvdkvdk tJ'Dvdkjzpfaew,fAs? tJ'Dawmh Individualism ayghAs? udk,fh wukd,fxJ0g' }uD;xGm;vmr,fqdk&if wu,fwef; a&&SnfrSmvnf; wdkif;jynftwGuf raumif;ovdk? udk,fvnf; raumif;Ekdifygbl;” k m &Sad erSmyJav? “ausmif;om;qdw k mu Ekid if &H o dS a&GŒ urmB wnfoa&GŒ ausmif;om;qdw tJ'Dawmh ausmif;om;awGudk usaemfajymcsifwmuawmh? usaemfwdk@ ausmif;om;wkef;uvnf; ausmif;om; pdwf"mwfayghaemf? trSefw&m;udk vdkvm;r_/ r[kwfrcHr_/ yGifhvif;r_ tckacwfausmif; om;awGvnf; 'Dvdk pdwf"mwfrsKd;&Sdr,fvdk@ ,Hk=unfw,f? tJ'D pdw"f mwfukd zG@+H zKd ;wd;k wufvmatmif rSeu f efwhJ vrf;pOfukd a&mufatmif usaemfw@kd ausmif;om;awG tm;vHk;u ,ckxufydk+yD;awmhayghaemf? pGrf;pGrf;wrH }udK;pm;zdk@ pkpnf;zdk@ wnfaqmufzdk@ayghAs? trsKd;om;a&;rSm wyfrawmfu opPmrazmufwmxuf usaemfwdk@ ausmif;om;awGu ydk+yD; opPmrazmufwJhta=umif; ausmif;om;awG ydk+yD;od&Sd em;vnf+yD;awmh tJ'gudk cH,lygvdk@ usaemf tJ'DvkdyJ ajymcsifw,f” (9) 17 ESpfwmumv jzwfoef;+yD;csdefrSm twdwfu tm;enf;csuf tm;omcsufawGudk jyefvnf oH;k oyfEidk cf w hJ ,fv@kd ausmif;om;acgi;f aqmifawGu ajymcJyh gw,f? twdwu f kd jyefvnfo;kH oyfEidk cf +hJ yq D akd wmh 'Duae@ ypPKye` u f mvuae a&SŒtem*wfe@J ywf oufvdk@a&m ausmif;om; acgif;aqmifawGtaeeJ@ b,fvdk¶_jrifxm;=uygovJ? udrk if;udEk idk /f udak X;=u, G ef @J udrk if;aZ,smwk@d &JŒtjrifukd usaemfw@kd em;qif=unf&h atmif vm; cifAsm? “ypPKy`eftajctaerSm usaemfwdk@uoGm;&wJh tus,favmifqHk;toH odk@wnf;r[kwf tm;vH k ; twG u f &nf & G , f x m;wJ h OD ; wnf & mu trsKd ; om;Ek d i f i H a &;qk d w m jzpf a ew,f ? trsK;d om;Ekid if aH &; qdw k ahJ e&mrSm usaemfw@kd t"dym` ,fziG q hf w kd mav;udk usaemfw@dk &Si;f jycsiw f ,f? trsKd;om;EkdifiHa&;qdkwm wpkwzGJ@ &JŒ tusKd;pD;yGm; r[kwfbl;Asm? usaemfwdk@ jynf a xmif p k r S m &S d w J h wd k i f ; &if ; om;tm;vH k ; vl x k v l w ef ; pm; tv$ m toD ; oD ; a&m tm;vHk;&JŒtusKd;pD;yGm; jzpf&ygr,f? tJ'Dawmh trsKd;om;EkdifiHa&;vdk@ a=uG;a=umfae+yD;awmh wpkwzGJ@wnf;twGuf tmrcHcsuf&Sda&; qdkwmrsKd;udk &nf&G, f+yD;awmh t"du xm; rpOf;pm;=uzdk@ tem*wfu dk vSrf;=unfhwJhtcgrSmvnf; t"dy`m,fzGifhqdkcsufcsif; wlnDrS usaemfwdk@ oGm;&r,fhvrf;u tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 6 7


68

ajzmifyh gvrd rhf ,f? b,fvdkyJ usaemfwdk@u ypPKy`efrSm &yfwnfxm;wJh taetxm;awG uGJjym;aeygap? 'D zG i f h q d k c suf a wG a wmh wl = uzd k @ awmh v d k y gw,f ? tJ ' grS usaemf w d k @ vd k c sif w J h yef ; wd k i f u d k jrefjrefa&mufr,fv@kd ” “wyfrawmf[m trsK;d om;a&;udk opPmrazmufb;l qdw k hJ aqmify'k u f v kd nf; usaemfw@dk jrifae =um;ae&w,faygh? 'Duae@ wyfrawmfonfyifvSsif vGwfvyfa&;}udK;yrf;r_v_yf&Sm;r_ ordik ;f xJu ausmif;om;acgi;f aqmifawGuae x+y;D azmfay;cJw h hJ wyfrawmfyifjzpfygw,f? jrefrmEkdifiH&JŒ tajymif;tvGJumvwdkif;rSm ausmif;om;awG[m tqifoifh&SdcJhygw,f? trsKd ; om;a&; v_ y f & S m ;aqmif & G u f r _ w d k i f ; rS m a&S Œ wef ; uygcJ h w ,f q d k w m[m jref r mEk d i f i H vGwv f yfa&;wdu k yf GJ ordik ;f uaep+y;D awmh =unfv h @kd &w,f? rSwaf usmufwifccH rhJ a_ wG trsm;}u;D &Sw d ,f? a'guw f m vSa&$ ajymovdak ygAh sm? vGwv f yfa&;&zd@k twGuf t¶k;d awmifvykd rkH S &r,fq&kd if igwdk@ausmif;om;awG&JŒ t¶kd;[m atmufqHk;tv$mrSm&Sdaer,f wJh? tJ'Dawmh ausmif;om;awG[m rdrd&JŒ yk*~vdu tusKd;pD;yGm;twGuf r[kwfygbl;? ausmif;om; qdkwm[m vlxkuae+yD;awmh arG;zGm;vmwJh vlxk&JŒtpdwftydkif;jzpfw,f? vlxk&JŒta&;[m ausmif;om;awG&JŒta&;yJ jzpfw,f? tJ'DtwGuf ausmif;om;awG[m trsKd;om;ta&;eJ@ ywfoufvm&if tjrJwrf; rm;rm;rwfrwf &yfwnfaerSmyJqkdwm[m b,fvdkrSudk usaemfwdk@ oHo,&Sdp&mrvdkwJh ta=umif;tjcif;t&m w&yfyJ” “jref r mEk d i f i H a &;ord k i f ; tpOf t quf u d k = unf h & if Ek d i f i H a &;eJ @ ywf o uf v m&if ausmif;om;awG&JŒ tcef;u¾[m wyfrawmf&JŒ tcef;u¾xuf trsm;}uD; }uD;rm;cJhygw,f? trsm;}uD;yJ ta&;ygcJhygw,f” “wdik ;f jynftwGuf vky=f uwJah e&mrSm 'gukd Ekid if aH &;vkyw f ,fyJ ac:ac: bmta&;vkyf w,fyJ ac:ac:aygAh sm? tac:ta0:awGu }uKd uo f vkad jymuswmyJAs? (10) tJ'Dawmh udk,fhwdkif;jynf udk,fhvlrsKd;udk aumif;atmif 'Dxufru ajym&r,fqdk&if ur Bm}uD;wckvHk;aumif;atmif usaemfwdk@ }udK ;pm;=uwmyJ/ tJ'DvdkrsKd;aumif;atmifvdk@ vl@tzGJ@tpnf;}uD;wckvHk;udk aumif;atmifvdk@ apwemeJ@ }udK;pm;=uw,f/ tvkyfvkyf=uw,f qdkwJhae&mrSm ppfom;uyJ wdkif;jynfudk cspfwmawmh r[kwfbl;As? usaemfw@kd ordik ;f udk jyef=unfrh ,fqv kd @kd &S&d if ausmif;om;awGu apmovm;/ ppfom;u apmovm;qdw k mawmh 'gav;awmh ordik ;f udk enf;enf;av; wD;rdacgurf w d o hJ al wG ydo k yd gvrd rhf ,f? qdkvdkwmuawmh wyfrawmfudk b,folawGu p+yD; wnfaxmifcJhovJ? tJ'g[m wuU o d k v f a usmif ; 0if ; xJ u ausmif ; om;awG u pwmyJ ? trsKd ; om;vG w f a jrmuf a &; v_yf&Sm;r_wdkufyJGuae+yD;awmh pvmwm r[kwfbl;vm;qdkwm enf;enf;av; jrifomxifom &Sdygvdrfhr,f? tJ'Dawmh ausmif;om;awGvnf; wdkif;jynfudk cspfwwfw,f? ausmif;om;awGvnf; 68

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


69

wdik ;f jynftwGuq f &dk if tepfemcHwwfw,f” “tajymif;tvJwckukd aqmifusO;f wJah e&mrSm ausmif;om;awG}u;D yJ r[kwyf gb;l ? 'Duae@ vuf&dS wyfrawmf tpd;k & tygt0if a&G;aumufyrJG mS tEkid &f xm;wJh NLD/ wkid ;f &if;om;tiftm;pk awG 'Drdkua&pDudkvdkvm;wJh jynfol&JŒtoHudk usaemfwdk@tm;vHk; em;axmifoifhyg+yD? jynfol[m [kwfw,f wu,fudk tajymif;tvJ vdkvm;ae+yD? tJ'D tajymif;tvJudk usaemfwdk@ b,fvdkrsKd; tnifomqHk;eJ@ todrfarG@qHk; ajymif;vJEkdifrvJayghAs? pdwful;,Ofw,fyJ ajymajymayghAs? usaemf ta&SŒ Oa&my ajymif;vJr_rsKd;ukd oabmusw,fAs? 'DwrsKd;om;vHk;&JŒ oabmwlnDcsuf yHkpHrsKd;eJ@udk tem*wfudk a&&Snf=unfh+yD;awmh tarSsmfjrif&Sd&Sd pkaygif;+yD;awmh ajymif;vJoGm;wJh yHkpHrsKd;/ txdcdkuf tenf;qHk;yHkpHrsKd; / 'DyHkpHrsKd;udk usaemfw@kd ajymif;vJz@kd &vdrrhf ,fv@kd tckxufxd ,H=k unf arSsmv f ifah ewke;f ygy?J tJ'Dvdkjzpfajrmufatmif usaemfwdk@ ausmif;om;awG[m jrefrmEkdifiH&JŒ trsKd;om;a&; twGuf wwfpGrf;&m tcef;u¾u usaemfwdk@yg0ifzdk@ tqifoifh&Sdaeygw,f” “tJ'Dvdk wwdkif;wjynfvHk; wrsKd;om;vHk;eJ@ ,SOfvmwJhudpPrsKd;rSm usaemfwdk@ ausmif;om;awGtaeeJ@uawmh wyfO;D uvd@k yJ ajymajym a&SŒwef;uvd@k yJ ajymajym usaemfw@kd wufz@kd 0efrav;ygbl;? 'gayr,fh usaemfwdk@csOf;yJawmh b,fawmhrS vufrcHbl;? acwftqufqufudk jyef=unfv h u kd f jynfov l x l k rvdu k Ef ikd w f hJ vrf;udak &G;rd&if +yKd uo GJ mG ;wwfw,f? tJ'Dawmh wvrf;xJudk vdkufEdkifzdk@ usaemfwdk@ a&G;cs,f=u&vdrfhr,f? txdtcdkuf tenf;qHk;jzpfEkdifr,fh vrf;a=umif;udkawmh usaemfwkd@ pOf;pm;&r,f? 'Dru kd a&pDjrwfE;dk wJh jynfoal wGtaeeJ@ wd;k wufwhJ tajymif;tvJwckukd arSsmaf e=uwJh olawGtaeeJ@qdk&if usaemfwdk@[m vlyk*~dKvfwOD;csif;tay:rSm rDS+yD;awmh arSsmfvifhraebJ rdrw d @kd ud, k w f ikd f bmvkyEf idk rf vJqw kd hJ tcsuu f ykd g 0dik ;f +y;D awmh pOf;pm;xm;=uzd@k vdw k ,fv@kd usaemf ,lqygw,f” “usaemf ajymcsifwJhpum;u wcGef;xJygyJ/ 'guawmh tvum; r&bl;? wefzdk;}uD;}uD; ypPnf;wckudk vdkcsif&if wefzdk;}uD;}uD; ay;&w,f? tESpfcsKyfajymcsifwmu xdkifaevdk@awmh bmrS jzpfrvmbl;” (11) “ausmif;om;xk pcJw h hJ ta&;awmfyu kH kd ausmif;om;xkua&m ausmif;om;xk yg0ifEidk w f hJ k o f ifo h vdk +ird ;f csr;f pGm &SmazGomG ;r,f? +ird ;f csr;f pGmeJ@ usaemfw@kd &JŒc&D;udk tcef;u¾uae+y;D awmh xdu &atmif csDwufr,f? usefwJh tzGJ@tpnf;awG usefwJh tiftm;pkawGuvnf; udk,fhtvkyfudk vky+f y;D awmh ud, k w hf m0ef ud, k af us=ur,fv@kd usaemf arSsmv f ifyh gw,f” ausmif;om;acgif;aqmifawGtaeeJ@ etz tusOf;axmifawGxJrSm 14 ESpf 15 ESpf 16 ESpf ay;qyf jzwfoef;cJh&olawGjzpfvdk@ olwdk@&ifxJrSm cHjyif;emusnf;pdwfawG/ a'goawG/ trkef;w&m;awG/ vufpm;acsvdkpdwfawG jynfhESufaervm;vdk@ ,lqolawG pdk;&drfolawG &Sad umif;&SEd ikd yf gw,f? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 6 9


70

“usaemfwdk@ ay;qyfr_eJ@ ywfoufvdk@uawmh b,facwf b,fumveJ@rSrwlwJh ay;qyfr_rsKd; usaemfwdk@ ay;qyfcJhygw,f? txl;ojzifh usaemfw@kd ausmif;om;awGaygh zqyv vufxuf udv k ekd D vufxuf/ rqv vufxufaygah emf axmifEpS &f n S f 13 ESpaf usmaf e&wJh tjzpfrsK;d &Srd ,f rxifcb hJ ;l aygah emf/ usaemfw@kd vufxufrmS awmh &Scd w hJ maygah emf? usaemf w d k @ tJ ' D t ay:rS m emusnf ; csuf w ck t aeeJ @ awmh aqmif & G u f v d k @ &r,f rxifb;l aygah emf/ tem*wf wdik ;f jynf aumif;pm;a&;twGuyf J a&SŒ&_+y;D awmh jzpfoifw h hJ taetxm;eJ@yJ aqmif&Gufzdk@ &Sdygw,f? wwfEkdifoavmuf usaemfwkd@ csD+yD;awmhyJ aqmif&Guf&rSmyg? ESpfzuf nSdE_dif;aqG;aEG;r_udkvnf; aqmif&Guf&r,fqdkwJhta=umif;udk usaemf jrifygw,f cifAs” “usaemfwdk@[m emusifaewJh ESvHk;om;u cHvmwJhtawG; tempdwfudkt&if;cHwJh awG;ac:r_qdkvdk@&Sd&if vrf;a=umif; vJGwwfw,f? 'g[m usaemfwdk@ jzwfoef;vmcJh&wJh udk,fwdkif ay;qyfvm+yD;awmh t&if;tESD; }uD;}uD;rm;rm; ay;vm+yD;awmh &vmwJh oifcef;pmyg? cHpm;csuu f kd OD;pm;ray;bJe@J jzpfoihjf zpfxu kd w f mudk a&G;cs,=f uzd@k vdw k ,fv@kd ,lqygw,f? 'Dvpkd um;rsK;d ajymwJah e&mrSm wckawmh&w dS maygAh sm? bmvJqadk wmh tjzpfq;kd }u;D atmufrmS tnHch H tavSsmhay;oGm;wmrsKd;awmh r[kwfbl;cifAs? 'Dvdk tjzpfqdk;awG[m wu,fyJjzpfcJhw,f? a=uuGJp&mawG wu,fyJ =uHKcJhw,f? 'Dvdk r=uKH atmif b,fvv kd yk =f urvJ/ b,fvo kd mG ;=urvJ/ tJovdk usaemfw@kd pOf;pm;wmyg? pOfpm;w,f qdw k hJ ae&mrSm tempdwaf y:rSm t&if;rcHbeJ @J tjzpfq;kd udk jyefr=uKH &zd@k &ifu h surf u _ kd avhusi, hf rl ,f? qdv k w kd muawmhAsm jy\emawGukd &ifqikd af wG@qH+k y;D awmh aqG;aEG;csiw f ,f? rjzpfoifw h m rjzpfatmif umuG,f&mvnf; a&mufygw,f? &ifhusufr_udk avhusifh,l&mvnf;usygw,f? 'Dvdk usaemf jrifygw,fAsm” “'g pdwfxm; trSefyJAs? vlaumif;wdk@&JŒobm0 vl@obm0? +idrf;csrf;a&; pdwf"mwf/ nD ! G w f a &; pd w f " mwf / vG w f v yf a &; pd w f " mwf u d k wif p m;azmf j ywJ h cH p m;r_ y J ? 'g tifrwefaumif;wJ[ h myJ usaemfvnf; em;axmifw,fav? auseyfw,fAs tJ'g? tJ'pD w d "f mwft& EkdifiHa&; qufvkyf&rSmyJ” ausmif;om; acgi;f aqmifEpS Of ;D jzpfwhJ udak Zmfrif;eJ@ udrk if;udEk idk w f @kd &JŒajymjycsuef @J twl 8888 ausmif;om; acgi;f aqmifawGtay: q&m '*kew f m&m&JŒ rSwcf sujf zpfygw,fv@kd ajym=um;&if; 'Dru kd a&pD ta&;wdu k yf JG tqifq h ifrh mS ud, k u f sK;d pGe@f tepfemcH wdu k yf 0JG ifcw hJ hJ wdu k yf 0JG ifaeqJjzpfwhJ ausmif;ol ausmif;om;tm;vHk;udk OD;!$wf *k%fjyKvkduf&ygw,f cifAsm? ? (2005 ckESpf rwfvrSm 'Drkdu&ufwpfjrefrmhtoH DVB u xkwfv$ifhcJhwJh tpDtpOfudk jyefvnfazmfjyygw,f?) (http://oothandar.blogspot.jp rSul;,laz:jyygonf?)

70

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


71

r[e bmvJ b,fvJ bmvkyfrSmvJ´

t&Si fynmeEN EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzJG@u 2011 ckESpf/ azazmf0g&Dvup+yD; wESpfwdwd w&m;a[mcG i f h yd w f y if j cif ; cH c J h & wJ h tcsd e f u mv jynf h a jrmuf o G m ;+yD j zpf w J h t wG u f a&$n0gq&mawmftm; jyefvnfw&m;a[majymcGifhjyKvdkufa=umif; EdkifiHawmfoHCr[mem,u OuUÏ Aef;armfq&mawmfukd,fwkdif vufrSwfxkd;+yD;xkwfjyefcJhayrJh omoema&;0ef}uD;Ïmeu oHCr[mem,uOuUÏq&mawmf&JŒ vufrSwf[m w&m;r0ifbl;ajymbl;vkd@ajyma=umif; owif;awGzwf&wJt h wGuf OuUÏq&mawmf=u;D uk, d pf m; pdwrf aumif;jzpfryd g w,f? oHCmha&;&mudpaP wGe@J yufouf&if oHCr[mem,uqkw d m tpk;d &ckid ;f wmvkyaf y;&wJh ([efjyoHCem,u) tzGŒJ vk@d &[ef;&Sif vlawGajymae=umwm[m 'Dupd u P rSeu f efa=umif;oufao cHaeyg+yD? trSefajym&&if oHCr[mem,uq&mawmfawGukd,fpm;vnf; &Sufrdygw,f? oHCmhudpPawGrSm oHCmu vGwfvGwfvyfvyfvkyfykdifcGifhr&SdbJ tpkd;&wm0ef&SdolawGu 0ifa&mufjc,fvS,fae wmukd oHCr[mem,uq&mawGu wk%Sdbma0 vkyfae=uwJht wGuf oHCmawG ESpjf crf;uGaJ tmif vkyaf y;aeovkjd zpfaeygw,f? wu,fawmh a&$n0gq&mawmf&JŒ w&m;yGJawGtydwfcH&wm[m ax&0g'w&m;awmf awGuaeaoGzv D @dk r[kwb f J rEWav;trsK;d om; 'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyrf mS w&m;a[m=um;vk@d tydwcf &H w,fqkdwm tm;vkH;od=uygw,f? q&mawmf w&m;a[majymcGifh&w,fqkdvkd@ q&mawmf&JŒ wynfah wGe@J q&mawmf&w hJ &m;emy&dwo f wf 'um'umrawG0rf;omvk@d rqk;H cif tjrifuyfy'k rf eJ t h ckvw dk &m;yGaJ wG xyftydwcf &H wJo h abmyg? VOA tifwmAsL;wckrSm q&mawmfu tckvkdrdef@=um;oGm;ygw,f? “bkef;}uD;u 11 &uf 12 &ufae@qdk&if w&m;yGJawGudk vufcHxm;w,f? yxrqHk; =uG & r,f h a e&mu wmcsD v d w f ? 'D w mcsD v d w f u omoema&; OD ; pD ; rª ; uae w&m;yG J u ydwx f m;w,fq&kd if zGiw hf phJ mav;vnf; vdyk gw,fb&k m;wJ?h tJv h ekd @J Edik if aH wmf oHCmhr[mem,u q&mawmf}u;D &JŒ axmufccH suv f ufrw S u f av; &&ifawmh jynfph ykH g+yb D &k m;qkad wmh wmcsD vdw+f rKd Œe,f omoema&;rª;&JŒ tJ'h v D kd avSsmufxm;csut f & bke;f }u;D u....¶d;k ¶d;k uav;yg? 'D 11 &uf 2 v 2012 upI w&m;yGrJ sm;udk Armwjynfv;kH jyefvnf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7 1


72

a[m=um;vdk@ &yg+yDqdkwJhta=umif;udk vufrSwfoGm;xkd;cdkif;awmh q&mawmf}uD;uvnf; xkd;ay;ygw,f? ol@&JŒpnf;wHqdyfvnf; ¶dkufay;ygw,f? 'gayrJh omoema&;0ef}uD;Xmeu tJh'Dpm&Guf[m tusHK;r0ifbl;/ w&m;r0ifbl; quf vuf+yD;awmh tpnf;ta0;xkdifqHk;jzwf&OD;rSm jzpfw,f/ qufvufaqmif&u G rf _ rjyKz@kd qk+d y;D awmh tJ'h ge@J wmcsv D w d u f kd bke;f }u;D =uzG @kd tpDtpOfukd bke;f }u;D zsuv f u kd w f ,fav”wJh tm%mykdifawGuq&mawmf&JŒw&m;yGJawGukd r& &wJhenf;eJhzsufr,fqkdwmuawmh tckvyk &f yfuxif&mS ;aeygw,f? “usef w J h w &m;yG J a wG v nf ; bk e f ; }uD ; qD u d k zk e f ; quf t a=umif ; ygw,f ? oufqidk &f m+rKd Œe,fawGukd ygrpfwifwt hJ cgrmS csray;ygb;l vd@k bke;f }u;D qDukd ta=umif;=um;ygw,f? bkef;}uD;udkyifhxm;wJh tjcm;+rdKŒe,fawG/ wjcm;+rdKŒ&GmawGuvnf; tJh'Dvdk zkef;eJ@ ta=umif; =um;ygw,f? bma=umifv h v J @kd ar;wJt h cgusawmh axmuf=u+hH rKd Œe,fu bke;f }u;D udyk ifx h m;wm 'D 2 vydkif;xJrSmyJ&Sdw,fav? ae@cif;ydkif;uyJ bkef;}uD;udk ta=umif;=um;ygw,f? q&mawmf 'Duae@ wynfah wmfw@kd ygrpfomG ;wifwt hJ cgrmS +rKd Œe,fuae+y;D awmh a&$n0gq&mawmf ygrpfwifv@kd r&bl;? aemufxyf wESpyf w d v f u dk w f ,fv@kd tJ'h v D akd jymv$wv f u kd yf gw,fw?hJ tJah wmh wynfah wmf wd@k vnf; ygrpfrwifbJeJ@ jyefvm&ygw,fvdk@ zkef;quf+yD; avSsmufvmygw,f? [kwfwm r[kwfwmawmh bkef;}uD;taeeJ@ w&m;0if pm r&ao;wJhtwGuf wdwdusus rod&ao;ygbl;?” w&m;a[m=um;cG i f h v nf ; wES p f t yd w f c H c J h & +yD ; tm%myk d i f a wG u enf ; rsKd ; pk H e J h q&mawmf}u;D ukd uk, d q f if;&J pdwq f if;&Jjzpfatmifvyk f wmvnf;cHc&hJ w,fqw dk m tm;vk;H todyg? oH C r[mem,uq&mawmf } uD ; awG u k d ¶k d a oav;pm;wJ h t aeeJ @ a&$ n 0gausmif ; wk d u f uqif;ay;ygqkdvkd@ 0efcHu wdvufrSwfvnf; xkd;ay;cJh& yg+yD? ol@ bufu twwfEkdifq kH; +idrf;+idrf;csrf;csrff;eJ@ vkdufvkdufavsmavsmvkyf aqmifoGm;wmawG h&ygw,f? tckudpPrSmawmh tm%mykdifawG&Jhvkyf aqmifaer_awG[m vkH;0vufcHEkdifp&mr&Sdovkd tm%mykdif qkdolawG&JŒ Ekid x f ufp;D eif;vkyaf ewmukd oHCmawGcaH e&wmvnf;jzpfygw,f? ckvkdjzpfaewJhudpPawGeJhyufouf+yD; tusOf;axmifujyefvnfvGwfajrmufvmwJh oHCmawmfawGtwGuv f nf;pdwyf pl &mjzpfvmygw,f? oHCr[mem,uOuUÏq&mawmfu, dk w f idk v f ufrw S x f ;dk +y;D w&m;a[mcGijhf yKciG jhf yKa=umif; pmxk w f j yef c J h w mawmif omoema&; 0ef } uD ; Ïmeu tod t rS w f r jyK/ w&m;r0if b l ; ajymqkad ew,fqadk wmh OuUÏq&mawmf}u;D ukad pmfum;ovkrd sK;d vkd oufa&muf aeygw,f? oH C mawG u k d tm%myk d i f a wG u b,f v k d o abmxm;w,f q k d w m&S i f ; aeyg+yD ? t&Su&f p&mjzpfaeyg+y?D jynfo@l v$waf wmfOuUÏ=u;D OD;a&$ref;uawmh jynfoal wG&ŒJ toHawGudk em;axmif+yD; vkyfoifhvkyfxkdufwmawGukd ajymqkdvkyfukdifae+yDvkd@=um;od&ygw,fbk&m;? q&mawmf=uD;awGtaeeJ@vnf; wynfhoHCmawG&J htoHawGukdem;axmif+yD; t&Sdukd t&Sdtwkdif;/ trSeu f dk trSet f wkid ;f owW&d &dS edS @J ajymqkzd @dk tcsed af &mufae+yjD zpfa=umif; avsmufxm;ygw,fb&k m;? ? t&Si fynmeEN (rd;k rcrD', D mrS)

72

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

azz0g&D / 09 / 2012


73

wdkif;jynf.ydkifqdkifrSK

armifpdk;csdef (u) ppftm%m&Sifpepfzsufodrf;a&;/ =um;jzwftpdk;&rSwqifh vlxktpdk;&ay:xGef;a&;/ 'D r d k u a&pD a &; qd k o nf h 88ta&;awmf y H k } uD ; . vl x k v rf ; pOf t wd k i f ; csD w uf a e}uqJ w G i f EdkifiHa&;awmif;qdkrSK/ EdkifiHa&;a0g[m& wckxGufay:vmonf? EdkifiHa&; tajymif;tvJ qdkonfh a0g[m&? 21&mpk. yxr q,fpEk pS u f mvwav#mufv;kH ArmjynfwiG f Elid if aH &; tiftm;pkrsm;u awmif;qdv k mcJ=h uonf? &efol ppftyk pf Ek iS f vlxw k yfO;D . ae&mwGif ,lxm;aom tifet f ,f'(D NLD) wd@k . orifvu kd t f u uaeonfh umv? wenf;tm;jzifh &efo. l ajcr_e;f a&; ppfzed yfatmufwiG f 'Drdkua&pD tiftm;pkrsm; tvl;tvJ cHaeonfhumv? b0aygif;rsm;pGm usdK;a=uaeonfh umv? &efolu vlxktm; ppfu|efcHa&;twGuf y&d,m,fjzifh ppfzdeyfatmuf oGwfoGif;a&; twGuf quf v uf jrLqG , f a eonf h umv? a&S @ rwd k ; aemuf r qk w f El d i f i H a &;wd k ; wuf r S K r&S d y J a&aojzpfaeonfhumv? xdkumvwGif EdkifiHa&; tajymif;tvJudk tem*gwf tdyfruftjzpf rufc=hJ uonf? wu,fu &efolzufqpftkyfpku tm%gESifh ydkifqdkifrSKrsm;/ udk,fusdK;pD;yGm;ESifh twdkif;tqr&Sd &&dSaeaom udk,fusdK;tcGifhta&;rsm; wnfwef@cdkifjrJa&;twGuf olwdk@. vrf;jyajryHt k & ppfu|ejf yKa&; zG@J pnf;tkycf sKyyf /kH uvdeu f sonfh a&G;aumufyt JG wGuf wqifjh y;D wqifh jyif q if [ef a &;jyaeonf h u mv? xd k p Of r S m yJ Ed l i f i H a &;tajymif ; tvJ a0g[m&onf vdi_ ;f =uufcw G rf sm;tjzpf Edil if aH &; a&aoxJwiG f v_id ;f abmifbifcwfvmcJo h nf? vGwfvyfa&;/ 'Drdkua&pDa&;/ wef;wlnDr#a&;/ jidrf;csrf;a&;twGuf &kef;uefv_yf&Sm;rSK wdu k yf rJG sm;rSm rjy;D qH;k ao;? Edik if aH &; tajymif;tvJonf vlxak y:wGiw f nfrv DS su&f o dS nf? txl;ojzifh (txl;ojzifh)EdkifiHa&;v_yf&Sm;rSKudk acgif;aqmifae=uonfh EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;wGif ydkIyif wnfrv DS su&f o dS nf? (c) e,fcs@J qef@usiaf &; trsKd ;om;vGwaf jrmufa&;/ vGwv f yfa&;/ 'Dru kd a&pDEiS hf jird ;f csr;f a&; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7 3


74

''wdkwdkajym&&if wdik f;jynfwjynf&J@ wdk;wufrKS / qkwf,kwfrKS [m 'Dwdki ;f ol jynfom;rsm;u b,favmufEikd fiHa&; todjrifwh ,f / rjrifbh ;l ay:rSm wnfaeygw,f? wdik f;jynf&J@ uH=urRmudk zefw;D =uwm[m jynfoal wGyjJ zpfygw,f? jynfoal wG rygyJ b,fwikd f;jynfrS a&S@wvSrf; rwdk;Edki yf gbl;'' '''Dawmh wdik f;jynfudk a&S@wdk;apcsif&if yxrqHk;u jynfolrsm;udk Edki fiHa&; rsufvHk; zGiahf y;&r,f? 'Dvkd rvky&f if vrf;rjrif =urf;rjrifeJ@ b,fvdkrS a&S@wdk;EdKS if=urSm r[kwfbl;? wzufu zdEdyS frKS atmufrmS yJ 0JvnfaerSmyJ'' twGuf vlxkbufwGif &yfwnfum wdkufyGJ0ifcJhonfh q&m}uD; ocifudk,fawmfrd_if;onf ajymif;vJypf&rnfh acwfa[mif;/ pepfa[mif;ESifh ajymif;vJypfEdlifpGrf;onfh tiftm;}uD;rm;aom vlxu k kd Tod@k &_jrifco hJ nf? acwfumv. tqd;k taumif;rSm vlw@kd . vufwiG ;f wGif &So d nf? td;k xdr;f . vufwiG ;f &Sd &$@H ap;uJo h @kd acwfumvrSmrl vlw@kd . jyKjyif&m jzpfayonf? vltayif;wd@k vH@k v/ 0D&, d ? Om%fynm tar#mt f jrif ao;auG;aom tcgrsm;Y acwfnahH cwfq;kd rsm; jzpfwwfayonf? vlw@kd vHv k / 0D&, d / Om%f y nm }uD ; rm;cd k i f c H h a omtcgrsm;wG i f a&$ r d k ; aiG r d k ; apG j zd K ;&G m oG e f ; onf h twd k i f ; tvGefaumif;jrwfaom acwf}uD;rsm; jzpfvm&a=umif;udk a&S;a[mif;&mZ0if tpOftvmrsm;Y xif&mS ;awG@jrif=u&ayonf? xd@k a=umifh acwfq;kd v#if acwfukd tjypfrqdo k m? xdak cwfwiG f &Sad om vlwdk@udkom tjypfqdkp&m jzpfaoma=umifh igwdk@acwftwGuf igwdk@wm0efaywum;[k rsm;rsm;}uD;ESvHk;oGif;tyfayonf? q&m}uD;ocifudk,fawmfrd_if;. acwfumv jyKjyifajymif;vJa&; aqmif;yg;xJrS aumufElwf azmfjyvdkufjcif;jzpfonf? zufqpf0g'ESifh wdk@Arm pmapmif(odk@r[kwf) r*Zif;wGif azmfjycJhonfh aqmif;yg;jzpfojzifh vGefcJhonfh 1938 (Armjynf uGefjrLepfygwD pwifwnfaxmifcJh jyD;onfhaemuf)wGif a&;om;cJhonfh aqmif;yg;jzpfEldifonf[k wGufq cef@rSef;&ayonf? ESpfaygif; cGefESpfq,fausmfu a&;om;cJhonfh q&m}uD;. aqmif;yg;? q&m}uD;uJhodk@yif rsufarSmufacwf tdENd, tawG;tac:ynm&Sif &m'gc&pf&Sfeef (Redhakrishnan)uvnf; acwfESifh vlxkqufpyfwnf&SdyHk/ acwfumv ajymif;vJa&;onf xdak cwfvyk t f m;pGr;f tm;&Siv f x l ak y:wGif wnfraDS ea=umif; awG;jrifa&;om;cJo h nf? wdkif;jynfwpfck. tem*gwfuH=urRmonf &kyf0wWK=uG,f0r_xuf pdwf"gwfcGeftm;&SdrSK ay:wGif ydkI rlwnfonf? jyD;jynfhpHkaom yef;wdkifqDodk@ cGeftm;rJholonf ra&mufEldif? um, tm;rJ h o l u d k qd k v d k j cif ; r[k w f ? pd w W t m;rJ h o l u d k o m qd k v d k o nf ? wd k i f ; jynf w ck . t}uD;=u,fqHk;ykdifqdkifrSKonf jynfolvlxk. pdwf"gwfyif jzpfonf? vlrsdK;wrsdK;. pdwf"gwfudk &du k cf sKd ;cH&v#if ,if;vlrsKd ;wd@k . tem*gwo f nf ca&mif;vrf;omjzpf.? xk@d a=umifh usaemfw@kd wawG pd w f " gwf c G e f t m;ud k zG H @ jzd K ;}uD ; rm;atmif vk y f & rnf q d k v #if usaemf w d k @ . tem*gwf o nf awmufajymifaeayvdrrhf nf? 1960ckEpS u f &m'gc&pf&efS ef qef;ppfa&;om;cJo h nfh vli,fw@kd twGuf pHjy&kyyf v kH m$ (An 74

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


75

Idea Before the Youth)aqmif;yg; (awG;ac:csufpmwrf;)xJrS xkwfElwf azmfjyvdkufjcif;jzpfonf?

ESpaf ygi;f ig;q,fausmu f ,ae@wdik f &Sio f efxeG ;f yqJ tawG;tac:w&yfjzpfonf? Armjynf EdkifiHa&;acgif;aqmif/ awmfvSefa&;acgif;aqmif/ jynfwGif;ppf&yfpJa&; jynfwiG ;f jird ;f csr;f a&; twGuf }uKd ;yrf; v_y&f mS ;rSK acgi;f aqmifwOD;jzpfonfh Adv k cf sKyaf usmaf Zmuvnf; wd k i f ; jynf . tqd k ; taumif ; / wd k ; wuf q k w f , k w f r S K ud k zef w D ; pG r f ; aqmif E d k i f r S K rsm;rS m jynfolvlxkrsm;om jzpfa=umif; rdef@=um;cJhbl;onf? ''wdw k akd jym&&if wdik ;f jynfwjynf&@J wd;k wufrKS / qkw, f w k rf KS [m 'Dwikd ;f ol jynfom;rsm;u b,favmufEikd if aH &; todjrifw h ,f / rjrifb h ;l ay:rSm wnfaeygw,f? wdik ;f jynf&@J uH=urRmudk zefw;D =uwm[m jynfoal wGyjJ zpfygw,f? jynfoal wG rygyJ b,fwikd ;f jynfrS a&S@wvSr;f rwd;k Edik yf gb;l '' '''Dawmh wdkif;jynfudk a&S@wdk;apcsif&if yxrqHk;u jynfolrsm;udk EdkifiHa&; rsufvHk; zGiahf y;&r,f? 'Dvkd rvky&f if vrf;rjrif =urf;rjrife@J b,fvrkd S a&S@wd;k EdKS i=f urSm r[kwb f ;l ? wzufu zdESdyfrSK atmufrSmyJ 0JvnfaerSmyJ'' 1961 ZEM0g&D 4&uf? &efuek jf rKd @ jrKd @awmfcef;rwGif ppfjyef&aJ bmfrsm; tzG@J 14}urd af jrmuf vGwfvyfa&;ae@ txdrf;trSwf npmpm;yGJ AdkvfcsKyfausmfaZm rsuf=um;cJhonfh rdef@cGef;xJrS aumufESKwfcsuf jzpfonf? vGefcJhonfh 51ESpfu ol. tawG;tac:? (*) Armjynf ppftm%g&Sifpepf zsufodrf;a&;/ wdkif;jynf. uH=urRmqdk;rS u,fwifa&;/ vGwv f yfa&;/ jird ;f csr;f a&;twGuf wdu k yf 0JG ifc=hJ uonfh wd;k wufonfh vlx. k awmfveS af ompdw"f gw/f EdkifiHa&; todtjrifrsm; tm;vHk;udk 1962 ZlvdkifcGefESpf&ufrS pI 2007 a&$0ga&mifawmfvSefa&; txd v_yf&Sm;&kef;uefrSK wdkufyGJrsm;wGif awG@&ayonf? xdkawmfvSefwdkufyGJtqufquf/ tusOf;axmifwGif; wdkufyGJ tqufqufonf xdv k x l pk w d "f gwrf sm; azmfxw k jf yo&m jywdu k rf sm;yifjzpfonf? ArmjynftzdEydS cf v H x l Ek iS hf tzdEydS cf H vlxk. tpdwftydkif;rsm;jzpfonfh ausmif;om;rsm;/ oHCmawmfrsm;. toufaoG;ac|;ay;qyf v_y&f mS ;cJ/h ud, k u f sKd ;pGe@f awmfveS f ajymif;vJcI hJ om ae0if; ppftyk pf k trdu _ yf x kH J jyKwu f scjhJ cif;jzpfonf? ,ae@ oef;a&$/ odef;pdef ppftkyfpkonfvnf; zdESdyf jc,fvS,f tEdkifusifhrSK yHko%efudk wrdsK;wzHk ajymif;vJypfc&hJ onf? rnfo@kd yif &kyjf y [efjy ajymif;vJygap? vlxu k ,if;udk qef@usirf mS jzpfonf? 'Dru kd a&pDEiS hf vGwv f yfa&;/ ppftm%g&iS pf epfEiS hf ppfz@JG pnf;yHzk suo f rd ;f a&; twGuf (wenf;) Edik if aH &; ajymif;vJrKS / wdkif;jynf. uH=urRmqdk;udk u,fwif&if; vlxkonf qufvuf v_yf&Sm;&kef;uef&ayvdrfhOD;rnf? td;k xdr;f onf vlx}k u;D . vufwiG ;f &Sd &$@H ap;uJo h @kd acwfpepf rSmrl xdv k x l . k jyKjyif&m jzpfayonf?

armifpdk;csdef ZEN0g&D 15 /2012

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7 5


76

r=umcifu xkwjf yefwhJ tpd;k &&Jh ude;f *%ef;awGt& 2012-2013 b¾ma&;ESpt f wGuf tpdk;&toHk;p&dwfrSm usyfaiG ukaÉaygif;rsm;pGm vdkaiGjyaew,fvdkh azmfjyxm;ygw,f? ekdifiHjcm;udk usyfaiG ukaÉukÉmaygif;rsm;pGm ay;qyf&rSmawG &Sdygw,f? o,H Z mwawG =uG , f 0 w,f v d k h *smat;olhtar&kdufwJhudef; tpOftvm em;vnfxm;=uwJh jrefrmjynf twGuf tckvdk tajctaeawG bma=umihf qkdufaeOD;rSmyJ jzpf&ovJ?tar&duefeidk if H bmuavwuUov kd f rSm ekid if aH &; odyyH` g&*lbt hJG wGuf qnf;yl;aewJh udkrif;Zifu tpdk;&&Jh aiGa=u;oHk;pGJwJhay:vpD trSm;a=umifv h hdk oH;k oyfygw,f? 'ga=umifh tpdk;&aiGa=u;oHk;pGJwJh ay:vpDudk tajccHusus rajymif;vJedkif&if tajccH jynf o l v l x k qif ; &J o H o &muae rvG w f a jrmuf e d k i f b l ; vd k h oH H k ; oyf y gw,f ? udkrif;Zifudk qufoG,f ar;jref;xm;ygw,f? tpd;k &u bwf*suf vdak iGjyaew,f vdk@xkwfjyefxm;wm &Sdygw,f? 'g tHh}op&m udrk if;Zif ESihf qufo,G af r;jref;csuf jzpfovm;As? “cufwmu jrefrmjynfrSm udef;*%ef;eJh ywfoufvkdh &Sif;vif;jrifomr_ r&Sdawmh usaemfwkdhu b,fudef;*%ef;awGudk tm;ukd;+yD; ajym&rSmvJ? 'DvkdrsdK;jywJh udef;*%ef;awGu tm%m&S d o l a wG & J h ol w k d h t usd K ;pD ; yG m ;twG u f wuG u f c sef + yD ; ajymwmvm;/ wuG u f y d k ajymwmvm;qkw d m wGu&f wm odycf ufygw,f? bmvdkhvJqkdawmh tpkd;&&Jh pm&if;t&=unfhr,fqkd&if 2010 ckESpfrSm qkd=uygawmh? Armjynf&Jh ykdhukefoGif;ukef yrm%udk =unfhr,fqkd&if ykdhukefu tar&duefa':vm 8 '\r 7 bDvD,Havmuf &Sd+yD;awmh oGif;ukefu 5 bDvD,Havmuf &Sdw,f? oabmu usaemfwkdhu ykdhukefuykdrsm;+yD; oGif;ukefu enf;aew,f? ukefoG,fa&;rSmawmh tykdxGufw,f? wcg &if;ESD;jr_yfESHr_awGu trsm;}uD;0ifaew,f? 'DvkdtajctaeawGrSm bma=umifh bwf*sufu vkdaiGjyae&wmvJ? b,fae&mawGrSm yko d ;Hk aeovJ/ 'gawGehJ ywfouf+y;D awmh &Si;f vif;xifomwJh wm0efcrH _ r&Sb d ;l qk&d if od&cufygw,f? wcg vGwfvyfwJh rD'D,mawG vGwfvyfwJh ynm&SifawGu 'gukdppfaq;cGifh r&Sdbl;qkd&ifvnf; usaemfwkdhbufu tawmfudk okH;oyfajymqkd&wm cufygw,f? okH;oyf rajymqkdekdifbl; qkd&if bmjzpfrvJqkdawmh pdwfrSef;eJh qENeJh tjypfwifwm a0zefwmyJ jzpfaerSmyg?” r=umcifu xkwfjyefxm;wJh tdkiftrftufzf (tjynfjynfqkdif&m aiGa=u;&efykHaiGtzGJh) &Jh t=uHjykcsuf &Syd gw,f? jrefrmjynf tem;rSm wu,fwrf; pD;yGm;a&;wk;d wufwhJ edik if aH wG&w dS ,f? 76

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


77

'Dtm;omcsuu f kd toH;k cseidk &f if tm&SrmS pD;yGm;a&;wd;k wufwhJ ekid if jH zpfvmr,f? yx0Dtaetxm;/ ekdifiHwnfae&m qkdwmu vGefcJhwJh ESpfawGuwnf; 'Dtwkdif;&SdcJhwmyJ r[kwfvm;? qdkvdkwmu vGefcJhwJhESpfawGu tpdk;&u 'DtcGifhtvrf;udk toHk;rcsekdifcJhwJh t"dy`m,frskd; oufa&mufrae bl;vm;? “usaemfjrifwmuawmh tdrfeD;csif;ekdifiHawGu jrefrmekdifiHukd pdwf0ifpm;w,f? 'DtcGit hf vrf;awGukd tok;H cscsiw f ,f? t&ifu tok;H rcscv hJ v hdk m;qdak wmh tok;H cscyhJ gw,f? 'gayr,fh t"dujzpfaewmu jrefrmekifd if rH mS u t&iftpk;d &tqufquf tckcsed x f d ajymvd&hk ygw,f? olwu hdk pD;yGm;a&;rSm o,HZmwudk &if;ESD;jr_yfESHwJh tJ'Du¾udk odyf+yD;?;pm;ay;cJhw,f? tJ'Du¾udk OD;pm;ay;wJhtcgusawmh vmorSs &if;ESD;jr_yfESHr_awGeJh ukefoG,fr_awGu rsm;aomtm;jzif h obm0"mwf a iG Œ wk d h / opf w k d h / ausmuf r suf & wemwk d h / a&tm;vS s yf p pf / 'DvkdudpPawGrSmyJ &if;ESD;jr_yfESHwm rsm;wJhtcgusawmh 'gawGu aiGyifaiG&if;eJh aZmif;ay;vkyf&wJh udpPjzpfw,f? aiGyifaiG&if; &SdwJholawGomvSsif tusdK;tjrwf trsm;}uD;&ygw,f? 'ga=umifhrkdhvnf; ppfwyfu OD;pD;xm;wJh ukr`%DawG/ ppfwyfeJh eD;pyfwJh pD;yGm;a&;orm; awGyJ tusdK ;aus;Zl; jzpfxGef;+yD;awmh 'Dvkyfief;awGu wkdif;jynftwGu f tvkyftukdif f ;l ? ukex f w k v f yk af &; rzefw;D ay;ekid b f ;l ? wenf;tm;jzifh v,f,mu¾awGvdk udprP sKd ;awGr[kwb vkyfief;vkd udpPr[kwfwJh tcgusawmh omrefvlawGtwGufu tusdK;pD;yGm; rjzpfwmyg? 'gayr,fh udef;*%ef;t&awmh wkdif;jynfwkd;wufekdifw,f/ csrf;omekdifw,f? 'gayr,fh pD;yGm;a&;ay:vpDrSm b,fu¾udk aZmif;ay;+yD; jrSifhwifrSmvJqkdwJh rl0g'u ta&;}uD;ygw,f? tJ'rD 0l g'u ckcsed x f d o,HZmw xkwaf &mif;wJeh ,fy,frmS aZmif;ay;aer,f? aemufaemifrmS vnf; tdref ;D csi;f ekid if aH wGu vmrSmyJ? tckjrefrmjynf&hJ ude;f *%ef;udk =unfrh ,fq&dk if tdref ;D csi;f ekid if aH wGu pdw0f ifpm;aew,f? xkid ;f ekid if /H w&kwef idk if /H 'Deidk if aH wG tukev f ;Hk uvnf; b,frmS jry_ Ef rHS vJqadk wmh 'Dobm0 o,HZmw e,fy,frmS jry_ Ef rHS mS yg? tusKd ;aus;Zl;u tvkyt f ukid f rzefw;D ay;ekid b f ;l ? usrG ;f usiv f yk o f m; awG ray:ekdifbl;? vlrsm;pk}uD;uvnf; pD;yGm;a&;&Jh tusdK;aus;Zl;udk rcHpm;ekdifbl; jzpfaerSmyg? ude;f *%ef;t&awmh pD;yGm;a&; wk;d wufaumif; wk;d wufaer,f/ 'gayr,fh tJ't D usKd ;aus;Zl;udak wmh vlxku cHpm;&zkdh odyfrvG,fygbl;?” obm0o,HZmw ta=umif;ajymawmh usaemfwdkhqDrSm obm0o,HZmwawG aygw,f/ xkdif;udk ("mwfaiGŒ ) a&mif;aewmawG awGŒ&w,f? od&w,f? 'Du &wJh aiGu enf;rSmr[kwb f ;l qkw d m wGu=f uwmaygh? tpd;k &u wu,fwrf; bwf*suu f kd xkwjf yefvu dk af wmh vkad iGjyaew,f qkw d mrs;dk jzpfaew,f? usaemfwu hkd a&mif;wJh ydu k q f aH wGu b,fa&mufomG ;ovJ? a&mif;wJh edkifiHawGu usaemfwdkhudk ta=uG;eJh ESdrfaewmvm;? b,fvdkjzpfedkifrvJ? “okawoe vkyw f o hJ al wGrmS ok;H oyf=uwm bm&Sv d q J adk wmh Oyrm Armekid if u H ae xkid ;f ukd obm0"mwfaiGŒawG a&mif;wJh0ifaiG[m wESpfukd tar&duefa':vm 1 bDvD,Huae 1 '\r 5 bDv, D x H d &Syd gw,f? Oyrmqkyd gawmh befaumufw+rv hkd ;Hk u vSsypf pf&hJ 10 &mckid ef e_ ;f u Armjynf&hJ obm0"mwfaiGŒeJh vnfywfwmyg? tJ'Dtcgusawmh Oyrm 2006 – 2007 rSmbwf*sufaiG tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7 7


78

vJvS,fr_t&qkd&if 1 '\r 5 bDvD,H avmufqkdwmudk jrefrmaiGeJhqkd&if trsm;}uD;&r,f? x&Dv, D H (oef;aygi;f 1 oef;) eJh cs+D y;D &ygw,f? trsm;}u;D &ygw,f? 'gayr,fh Armekid if &H hJ usyaf iGehJ a':vmeJh vJvS,fr_ pepft&qkd&if 1 a':vmukd 6 usyfeJhyJ vJr,fqkd&if &wJh0ifaiGu wkdif;jynfukd 0ifw0hJ ifaiGu x&Dv, D H r[kwaf wmhbJ 7 '\r 2 bDv, D u H syaf vmufyJ jzpfomG ;rSmyg? oabmu awmh aiGvJvS,fr_yrm%u w&m;0ife_ef;u 1 a':vmukd 6 usyf/ w&m;r0ife_ef;u 1 a':vmudk 1 axmifjzpfaeawmh tm%m&SdaewJholawGu &wJh0ifaiGudk b,fe_ef;eJh jyw,fqkdwJh tay:rSm rlwnfygw,f? tJ'gudk usaemfwkdhu rodekdifygbl;? “t&ifacwftqufqufrSmvnf; bwf*sufukd vlxkudk csjywmrdsK;/ &Sif;&Sif;vif;vif; ajymjywmrsKd ; r&Sad wmh &wJ0h ifaiGawGukd b,faiGveJ e_ ;f eJh pm&if;oGi;f +y;D awmh b,fvo kd ;Hk pJaG eovJ/ qkv d w kd mu wkid ;f jynf&hJ 0ifaiGawGukd Oyrm aejynfawmfvdk ae&mrsKd ;aqmufw,f? aejynfawmfukd aqmufwmqk&d if tkid t f rftufz&f hJ axmufjycsut f &qk&d if *s'D yD &D hJ 1 uae 2 &mckid ef e_ ;f avmufudk okH;ygw,f? wESpfukd aejynfawmftwGuf p&dwfu tenf;qkH; a':vmoef; 200 ausmfavmuf ok;H w,fvhdk olwahdk jymw,f? usaemfqkdvkdcsifwJhoabmu udef;*%ef;awG trsm;}uD;yJ? 'Dudef;*%ef;awGudk b,fvdkpm&if;jyaeovJ/ w&m;0ifaiGvJe_ef;eJh pm&if;jyaeovm;/ 'grSr[kwf w&m;r0ife_ef;eJh pm&if;jyaeovm;? tJ'=D um;xJrmS &Sw d hJ uGm[csuaf wGukd b,foal wGu b,fvykd pHk eH hJ ok;H pJaG eovJ/ usaemfwkdh rod&ygbl;? 'ga=umifhrkdh usaemfajymcsifwmu aiGvJe_ef;jy\emu ta&;}uD;w,f? wcsdefwnf;rSmvnf; jrifom&Sif;vif;r_&Sdzdkhvdkw,f? tckcsdefrSm v$wfawmfawGay:vm+yD/ vGwfvyfwJh rD'D,mawGay:vm+yD? tJ'Dawmh vGwfvyfwJh rD'D,mawGeJh v$wfawmfuvnf; 'DudpPeJhywfouf+yD; pkHprf; ppfaq;wmawG vkyo f ifyh gw,f? 'Dvrkd vkyb f ;l qk&d ifawmh tJvykd J *smat;olt h ar&ku d w f u hJ ed ;f qdu k af e?;rSmyJ?” tkdiftrftufzfu t=uHjykcsufwckudkyJ jyefaumufcsifygw,f? obm0 o,HZmw t&if;tjrpfawGudk vlom;t&if;tjrpf/ tajccHtaqmufttHk/ wnfaqmufwJh ae&mrSm toH;k cs&r,fqw dk mrs;dk aygh/ usaemfxifw,f 'gtopfr[kwb f ;l ? vlom;t&if;tjrpfqw dk m e0w/ etz acwfuwnf;u tpdk;& owif;pmawGrSm awGŒcJh&wmyJ? 'gayr,fh vufawGŒrSm usaemf w d k h e d k i f i H u +yD ; cJ h w J h E S p f a wG r S m jyef = unh f & if tajccH v l x k & J h pD ; yG m ;a&;b0awG u qkd;+rJqdk;cJhw,faygh? tJhawmh usaemfwdkh edkifiHrSm bmawG rSm;cJhvJ? “qdk;wmuawmh jrefrmjynf&Jh &wJhaiGa=u;udk wkdif;jynftwGuf wu,f vdktyfwJh ae&mawGrmS jyef+y;D &if;ES;D jry_ Ef rHS _ vH;k 0 r&Sw d mygy?J 'gawGu vky=f uaH jymp&m rvdyk gb;l ? ukvor*~u xkwfjyefxm;wJh vlom;zGŒH+zdk;r_ qdkif&m tn$ef;udef;awGrSmqdk&if bmawG awGŒekdifvJqdkawmh jrefrmedkifiH[m a'owGif;rSm uar?m'D;,m;/ vmtdkwdkhxuf edrfhygw,f? jrefrmjynf&Jh usef;rma&;/ ynma&;/ vlaer_b0 tqift h wef;[m vmtd/k uar?m'D;,m;xuf ydek rd w hf ,fvhkd olwu hkd ajymwm &Syd gw,f? wcskdh udpPawG qdk&if usaemfwdkh pm&if;tif;awG zwfvdkh&Sd&if tifrwefrSudk &ifemp&m aumif;ygw,f? Oyrmqdk&if jrefrmedkifiHrSm rdom;pk wcku olwdkh0ifaiG&Jh 73 &mcdkife_ef;udk 78

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


79

tpm;taomufrSm oHk;&ygw,f? ukvor*~&Jh pm&if;yg? q&m?;jrifhwdkhvnf; 'DudpPeJh ywfouf+yD; ajymxm;wm &Sdygw,f? 'Dpm&if;[m uar?m'D;,m;wdkh vmtdkwdkhxuf trsm;}uD; ydkqdk;ygw,f? b,favmufawmif qdk;ovJ qdk&if ygvufpwdkif;rSm ppfjzpfaewJh *gZm a'ou vlawGawmifrS 68 &mcdkife_ef;yJ oHk;ygw,f? “'gu bmudkjyaevJqdk&if wdkif;jynfodyf+yD;awmh qif;&Jw,f/ vlawG[m aehpOf eyfreS af tmif renf;vkyaf e&w,fqw kd mudk tcsut f vuf t& ay:aewmAs? bmjy\emvJ qdak wmh wdkif;jynfrSm jrifom xifomwJh t=urf;zufr_awG/ owfjzwfr_awG/ vlhtcGifhta&; cskd;azmufr_awG &SdovdkyJ/ rjrif&bJeJh vlawG[m t=urf;zuf cHae&w,f? tJ'g bmvdkhvJqdkawmh tpdk;&&Jh bwf*sufqdkif&m rl0g' bmudk OD;pm;ay;rSmvJ? umuG,fa&;/ vHkjcHka&;udkyJ OD;pm;ay;+yD;awmh vlxkb0 zGŒH+zdk;r_udk OD;pm;ray;wmu b,favmufyJ owif;pm}uD;xJrSm pmvHk;rnf;awGeJh a&;ae/ ukvor*~eJh tpdk;& udk,fwdkif xkwfjyefxm;wJh tcsut f vufawGt& =unfrh ,fq&kd if tpd;k &[m &wJh wdik ;f jynf&hJ aiGyifaiG&if;udk vlxb k 0twGuf tus;dk &Sad pr,fh use;f rma&; ynma&;twGurf mS r&Sb d ;l ? vHjk cakH &;eJh umuG,af &;rSm yd+k y;D vkyaf ewmudk jyw,f? tJawmh bmjzpfvq J akd wmh vlwa,mufukd owfvu kd w f ,f/ axmifcsvu kd w f ,fqw kd m vlwa,muf wrdom;pkvHk;awmif epfemoGm;apedkifw,f? 'kuQa&mufoGm;edkifw,f? b0 ysuo f mG ;edik w f ,f? use;f rma&;eJh ynma&;vdak e&mrSm toH;k p&dwu f kd avSsmch swm[m wdik ;f jynfrmS ynmrJhwJh/ uGsrf;usifr_rJhwJh vkyfom;awG rskd;qufvdkuf ay:vmwm jzpfvmekdifw,f? tm[m& cskdhwJholawG/ ^m%f&nfrrDwJhuav;awG rskd;qufvdkuf jzpfoGm;r,fh oabm jzpfygw,f?” “'ga=umifrh hkd usaemf jrifwmu jrifomxifom r&Sb d eJ hJ t=urf;zuftajctaeudk &yfwefzh hkd qd&k if tpd;k &taeeJh ol&h hJ rl0g'udk tajccHusus ajymif;zdhk vdw k ,f? txl;ojzifh usaemfajymcsiw f mu 'Dvdkajymif;vJ jykjyifr_awG vkyfwJhtcgrSm xda&mufr_/ jrefqefr_ wckwnf;udk =unhfvdkhr&ygbl;? w&m;rSswr_ &Sdzdkh vdkygw,f? txl;ojzifh usaemfwhkd edik if rH mS &Sw d hJ o,HZmw tm;vH;k eD;yg;[m wkid ;f &if;om;a'oawGrmS &Sw d mjzpfygw,f? tck jzpfaewmu o,HZmwawGukd vko d vdk xkwo f ;kH +y;D awmh wdik ;f &if;om;a'o awGrSm bmrS tuskd;cHpm;cGifh r&Sdwm awGŒ&ygw,f? tck usaemfwdkh jrpfqHka&umwm udpPqdk&if ucsifawG b,favmuf 'kuQ cHpm;&vJ? trsm;}uD;&Sdygw,f? &cdkifrSmvnf; olwdkh&Jh obm0"mwfaiGŒtuskd;udk olwdkh rcHpm;&bl;? usaemf ajymcsifwmu xda&mufr_wif r[kwfbl;/ rSswr_/ tuskd;oufa&mufr_udkyg xnfhp^f;pm;&r,f? 'Deikd if [ H m wdik ;f &if;om;aygi;f pHk aewJeh ikd if H jzpfwt hJ wGuf tus;dk aus;Zl;udk tm;vH;k cHpm;cGihf &So d ifw h ,f qdkwmudk rl0g' csrSwfolrsm; taeeJh xnfhoGif; p^f;pm;oifhw,fvdkh usaemf xifygw,f?”

rdk;rc rD',D m tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 7 9


80

v$wfawmfEdkifiHa&; ESif;qDcdkif tjzpfodkΠarmif0Ho

{+yDv 1 &ufae@rSm usif;yr,fh =um;jzwfa&G;aumufyJG tygt0if ,SOf+ydKif=ur,fh ygwDawG[m tckqdk&if w&m;0if rJqG,f pnf;¶Hk;r_awGudk pwifvkyfaqmifae =u+yDjzpfw,fAs? 2010 a&G;aumufyJGudk oydwfarSmufcJhwJh 90 jynfhESpf a&G;aumufyJG tEdkif& NLD 'DcsKyfygwD jyefvnfyg0ifvmwJh tJ'Da&G;aumufyJG[m tpdk;&opfvufxufrSm jrifawGŒcJh=u&wJh tm;wufarSsmfvihfp&m jrifuGif;awGt&a&m jynfwGif; jynfyu pdwf0ifwpm; teD;uyfapmifh =unfhavhvm tuJcwfae=ur,fh taetxm;t&yg a,bk,stm; jzifh acsmacsmarGŒarGŒ atmifatmifjrifjrif +y;D qH;k oGm;Ekid v f rd rfh ,fv@kd uGseaf wmfuawmh xifjrif,q l xm;w,fAs?

v$wfawmfxJ a&mufoGm;r,f tJ'Da&G;aumufyJGt+yD;rSm b,fygwDu udk,fpm;vS,favmif; b,fESpfa,muf ta&G ; cH = u&+yD ; b,f y gwD u ud k , f p m;vS , f trsm;qH k ; eJ @ tEd k i f & oG m ;r,f q d k w mud k twwf r ajymEd k i f a yr,f h avmavmq,f j rif a wG Π=um;od a e&wJ h tajctaeawG t & &mcdkifE_ef;tawmfrsm;rsm; ajymEdkifwmwpfckuawmh NLD 'DcsKyfygwD&JΠudk,fpm;vS,fwcsdKΠv$waf wmfxJ a&mufomG ;rSmjzpfw,fqw kd hJ tcsuyf AJ s? tm;vHk;od=uwJhtwdkif; 1990 a&G;aumufyJGrSm awmif+ydKurf;+ydKaxmufcHrJawGeJ@ tEdkif&cJhayr,fh EdkifiHta&;t&mrsm;udk pDrHcef@cJGcGifh r&&SdcJhwJh NLD'DcsKyfygwD[m tqifhqifhaom ygwDacgif;aqmifrsm;&JΠuef@uGufolr&Sd wpfcJeufoabmwlnDr_eJ@ csrSwf xkwfjyefcJhwJh a&$*Hkwdkif a=unmcsuu f kd udik pf +GJ y;D 2010)a&G;aumufyu GJ kd oydwaf rSmufcw hJ mjzpfw,fAs? vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf aetdrftus,fcsKyfu vGwfajrmufrvmcif ESpfESpfausmfumvtwGif; ygwDudk oabmw&m;t& OD;aqmifr_ay;cJhwJh owif;pmq&m}uD; OD;0if;wifqdk&if tckusif;yzdk@ jyifqifae+yDjzpfwJh =um;jzwfa&G;aumufyJGudkyg tapmydkif;wkef;u qufvuf+y;D jywfjywfom;om; qef@usicf o hJ jl zpfw,fAs? olu EdkifiHa&;qdkwm v$wfawmfwGif; EdkifiHa&;wpfckwnf;&Sdwm r[kwfbl;? v$wfawmf 80

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


81

jyifyEdkifiHa&;vnf; &Sdw,f?jynfolawG&JΠaxmufcHr_om&Sdw,fqdk&if NLD ygwD[mvnf; w&m;0ifw,f? v$waf wmfjyify Edik if aH &;udv k nf; vkyv f @kd &w,fqw kd hJ oabmxm;eJ@ 2008 tajccHOya'u arG;zGm;vmwJh a&G;aumufyrGJ eS o f rSsukd oydwaf rSmufa&; &yfwnfcsuu f kd udik pf x GJ m;cJw h m jzpfw,fAs? NLD uvnf; q&m}uD; OD;0if;wif&JΠtJ'Doabmxm;twdkif; &yfwnfcJhw,fAsm?

tajymif;tvJawGa=umifh ajymif;vJwm 'gayr,fh tckawm NLD &JŒ a&G;aumufyo GJ ydwaf rSmufa&; oabmxm;[m twdwrf mS usef&pfcJh+yD jzpfw,fqdkwm tm;vHk;tod jzpfw,fAsm? NLD &JŒ &yfwnfcsuf bma=umifhajymif; oGm;cJh&wmvJ? t"d u ta=umif ; &if ; uawmh 2010 a&G ; aumuf y J G e J @ wuf v mwJ h tpd k ; &&J Œ ta&;ygwJhtajccHoabmxm; &yfwnfcsufwcsdKŒ ajymif;vJvmr_yJ jzpfw,fAs? trsm;arSsmv f ifrh xm;cJ=h uwJh tpd;k &&JŒ tJ'o D abmxm; tajymif;tvJwcsKd Œay: rlwnf+y;D NLD u ol@&JŒ rlv&yfwnfcsuu f kd pGe@f v$w+f y;D v$waf wmfx0J ifz@kd qH;k jzwfcw hJ mvdŒk od&w,fAs? 'gayr,fh 'Dq;kH jzwfcsuef @J ywfouf+y;D q&mOD;0if;wifu 'g[m rdrw d @kd &JŒ v$waf wmfjyify Edik if aH &;udk v$waf wmfxo J @kd wd;k csŒJ wmom jzpfw,fv@kd ajymqdx k m;+y;D 'kw, d t}urd f rSwyf w kH ifjyefwifwhJ NLD ygwrD mS OuUÏjzpfvmwJv h x l ak cgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unfuvnf; rdrw d @kd ygwD a&G;aumufyGJ 0ifwm[mt"dutm;jzifh &nf&G,fcsuf}uD; 3 cka=umifhomjzpfw,f? tJ'gawGuawmh EdkifiHrSm w&m;Oya'pdk;rdk;a&; ay:xGef;vmapzdk@/ +idrf;csrf;a&; &&Sdzdk@eJ@ 2008 tajccHOya' xJu jynfolawG tusdK;pD;yGm;eJ@ rudkufnDwJhtcsufawGudk jyifqifzdk@wdk@ jzpfw,fv@kd jywfjywfom;om; &Si;f &Si;f uif;uif; ajymxm;w,fAs?

a&G;csif;a&G;r,fq&kd if The Voice *sme,f twJG (8)/ trSwf (8) rSm aqmif;yg;&Sia f usmv f if;OD;u v$waf wmf

Edik if aH &;ESifh v$waf wmfjyify Edik if aH &;} qd+k y;D aqmif;yg;wpfy'k af &;xm;w,fAs? olu ol@aqmif;yg;udk tu,fI v$waf wmfEikd if &H ;ESifh v$waf wmfjyifyEdik if aH &;ESpcf t k euf wpfcu k kd a&G;cs,&f ef pma&;olukd wpfpw kH pfa,mufu ar;vmcJv h sS if v$waf wmfEikd if aH &;udo k m a&G;cs,rf rd nfjzpfonf qdw k hJ 0guse@J pxm;+y;D xdik ;f Edik if rH mS &Syef aD wGu v$w G af wmfEikd if aH &; (wpfenf;) tajccHOya'abmiftwGi;f Edik if aH &;udk ausmcdkif;um vrf;ay:qEN jyyJGawGeJ@ tpdk;&udk jzKwfcszdk@ }udK;yrf;cJh=uwma=umihf vltrsm;tjym; aoqHk;'%f&m&/ wdkif;jynfvnf; t}uD;tus,f qHk;¶_H;epfem cJh&a=umif; 'ga=umifh jrefrmhEdkifiHa&; rSmvnf; a&&SnfrSm v$wfawmfwGif; EdkifiHa&;udk aZmif;ay;=u&rSm jzpfa=umif; a&&SnfrSm v$wfawmfEdkifiHa&;rSm yg0ifolwdk@om t"duZmwfaqmifrsm; jzpfvm=urSm jzpf+yD; v$wfawmfjyify Edik if aH &;rSm v_y&f mS ;aeolawGuawmh Zmwfy@kd awGom jzpfvm=ur,fh ta=umif;eJ@ ed*;kH csKyx f m;w,fAs?

trsdK;om; jyefvnf oifjh rwfa&;a=umifh uíeaf wmft h aeeJ@ aqmif;yg;&Siaf usmv f if;OD;&JŒ t,ltqeJ@ ywfouf+y;D vufrcHEikd pf &m r&S d b l ; ? jznf h p G u f a qG ; aEG ; p&myJ &S d w ,f A s? tJ ' guawmh a&&S n f r S m v$ w f a wmf E d k i f i H a &; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 8 1


82

'kwd,t}udrf rSwfyHkwifjyefwifwhJ NLD ygwDrmS OuUÏjzpfvmwJh vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfuvnf; rdrdwdk@ygwD a&G;aumufyJG0ifwm[m t"dutm;jzifh &nf&,G cf suf}uD; 3 cka=umifoh mjzpfw,f? tJ'gawGuawmh Edik if rH mS w&m;Oya'pdk;rdk;a&; ay:xGef;vmapzdk@/ +idrf;csrf;a&; &&Sdzdk@eJ@ 2008 tajccHOya' xJu jynfoal wG tusdK;pD;yGm;eJ@ ruduk nf wD thJ csufawGukd jyifqifzdk@wdk@ jzpfw,fvdk@ jywfjywfom;om; &Si f;&Si f;uif;uif; ajymxm;w,fAs? ydkrdktm;aumif;vm+yD; v$wfawmfEdkifiHa&;orm;awGom ZmwfvdkufawG jzpfvmzdk@twGuf v$waf wmf[m trSew f u,fjynfou l kd wpf&m&mcdik Ef e_ ;f ud, k pf m;jyKwhJ jynfo@l v$waf wmf jzpfvmzd@k vdw k ,fqw kd hJ tcsuyf J jzpfw,fAs? qdv k w kd mu tck&adS ewJh v$waf wmf[m b,fvv kd w $ af wmfv?J v$waf wmfu, kd pf m;vS,f trsm;pk tEdkif&&Sdxm;wm b,fygwD vJ? tJ'DygwD[m b,fvdkay:aygufvmovJ? tzJGŒ0ifawGudk b,fvpkd ak qmif;cJw h mvJ pwJh pwJh tcsuaf wG[m jynfot l m;vH;k od+y;D om;jzpfw,fAs? tcktcsed rf mS tJ'gawGudk jynfolawG xkwfrajym=uwmu twdwfudk ausmcdkif;pGef@cGm+yD; jynfol@qENudk tav;xm;a=umif; wpfae@wjcm; ydkydk+yD; jyovmaewJh tpdk;&eJ@v$wfawmf&JŒ vkyf&yfawGeJ@ twdwx f uf tem*wfuo kd m yd+k y;D tm¶Hak &mufae=uwJh jynfoal wG&ŒJ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&; ESv;kH om;a=umifh jzpfw,fAs?

rwdkŒrxdaerSmr[kwf 'gayr,f h vl x k a cgif ; aqmif a':atmif q ef ; pk = unf & J Œ NLD ygwD u awmh trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;/ twdwfudk twdwf rSmyJ xm;cJha&;qdk+yD; 2008 tajccHOya'udk rwdk@rxdbJ aerSmr[kwfbl;As? tcka=uG;a=umfxm;wJhtwdkif; a&G;aumufyJGrSm yg0if ,SOf+ydKif+yD; tEdkif&vdk@ v$wfawmfxJ a&mufoGm;wJhtcg tajccHOya'jyifqifa&;udk wGef;wGef;wdkufwdkuf vkyfaqmifrSmyJ vdkŒ arSsmfvifh&w,fAs? vlxkuvnf; jyifoifhwmawGudk jyifzdk@ }udK;yrf;=uwmudk tifwdkuftm;wdkuf 0dkif;0ef;yHhydk; ulnD=urSm aocsmw,fAsm? 2008 tajccHOya'/ 2010 a&G;aumufyJGqdkwJh ay;xm;csufawGt& tenf;qHk; tJ'Dtcsdeftxdawmh quf+yD;&SdaeOD;rSm jzpfwJh v$wfawmfjyifyEdkifiHa&; tiftm;pkawGuvnf; tJ ' D v k y f & yf u d k axmuf c H y H h y d k ; =urS m jzpf w ,f A s? tJ ' D t csd e f r S m jynf o l a wG & J Œ qEN a wG v$ w f a wmf E d k i f i H a &;enf ; vrf ; uwpf q if h atmif j rif z d k @ ta&;rS m tc&muswmuawmh Ed k i f i H h a cgif ; aqmif r sm;&J Œ oabmxm;yJ j zpf w ,f A sm? acsmacsmarG Œ arG Œ nif n if o mom atmifjrifoGm;r,fqdk&ifawmh v$wfawmfEdkifiHa&;[m trSefwu,fyJ ysdKwdkif;}udKufwJh ESif;qDcdkif jzpfvmvdrrhf ,fv@kd uGseaf wmf ,H=k unfaew,fAsm?

armif0Ho (Popular News Journal 23/ 02/ 2012 rSu;l ,laz: jyygonf?)

82

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


83

r&Jw&JeJ h a&;}unhfvdkufwmyg

vlxkpdef0if; azazmf0g&D 22&ufae@u &efuek w f ikd ;f a'o}u;D jynfo@l v$waf wmfrmS jynfo@l v$waf wmf Oya'a&;&mESihf txl;udp&P yfrsm; avhvmqef;ppfo;kH oyfa&; aumfr&Sief @J jynfo@l v$waf wmf OuUÏ ol&OD;a&$ref;wd@k awG@qHck =hJ uw,f? tJ'v D akd wG@&mrSm jynfo@l v$waf wmf OuUÏu 0efxrf;awGvpm wd;k ay;a&;eJ@ ywfoufwt hJ qdk jynfo@l v$waf wmfrmS bma=umifw h ifco hJ vJqw kd mudk tus,w f 0ifh &Si;f vif;ajym=um;oGm;cJw h ,f?

owWd&daS pcsifw,f tJ'DajymoGm;wJhtxJrSm tjynhft0 oabmwlwmwpfck awG@&w,f? tJ'guawmh "usGefawmfu 'Dvkdajymayr,fh owif;xJusawmh &J&J0Hh0Hhqdkwmyg+yD; owWd&Sd&SdqdkwJh pum;usawmh ygrvmbl;? oabmuawmh 'Dpum;udk useG af wmfo;kH vdu k w f mudk owif;pmxJ/ a&'D,x kd /J wDAx D u J kd xnfhvdkufw,fqdk&if usGefawmhftwGufrsm; pdk;&drf+yD;awmh rxnhfwmvm;awmh rodbl;? owWdvdk@ bmvd@k xnfv h u kd v f q J w kd t hJ cgrmS useG af wmfuawmh owW&d cdS siw f ,f? 'gjzif&h if useG af wmfwpfa,muf wnf;yJ owWd&Sdcsifwmvm;qdkawmh usGefawmfwdk@ EdkifiHom;vlrsKd;tm;vHk;udk &Sdapcsifw,f? rdkufrJjcif;eJ@ r,SOfaom wm0efausr_udk tm;vHk;rSm&Sdapcsifw,f? tckcsdefrSma&m/ t&ifwkef;ua&m usGefawmfwdk@awG owdW&Sd=uvm;qdkwJhae&mrSm &SdwJhvlawGvnf; &SdrSmaygh/ wcsKŒd r&Sw d hJ olawGvnf;&S=d urSmayg?h r&S&d wJt h a=umif;&if;u bmvJqakd wmh ud, k t hf wWtusK;d pD;yGm;udk =unh+f y;D awmh rajym&Jwmwd@k / ajymvdu k &f if igu h kd 'kuaQ &mufaprSmvd@k / tJ'v D jkd zpfvmwJt h cgusawmh rSefwmvnf; rajym&J/ aumif;wmvnf; rajym&JqdkwJh taetxm;awGu 'Dtwkdif;qufoGm;r,f qdk&if usGefawmfwdk@EdkifiH edrfhusaemufusaewJh taetxm;rSmyJ jzpfaevdrhfr,f” vd@k jzpfw,f?

r&Jw&J qHk;jzwf v$wfawmfOuUÏ&JŒ rdef@cGef;tjynhftpHkudk zwf+yD;wJhtcgusawmh 'Dpmudka&;vdkufawmh r,fvdk@ r&Jw&J qHk;jzwfcsufcs+yD; a&;vdkufwm+zpfw,f? r&Jw&Jqdkwmu udk,fhtwGuf pdk;&drfvdk@r[kwfbl;/ 'Dpm pmzwfy&dowf zwf&wJhtqifhudk ra&mufrD ZD0defcsKyfoGm;r,fhta&; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 8 3


84

pdk;&drfwmjzpfw,f? bma=umifhvJqkdawmh pmaypdppfa&;wdk@/ jyef}um;a&;0ef}uD;Xmewdk@eJ@ wnfhwnfh}uD;0ifwdk;wJh udpPjzpfaevdk@yJ? 'DudpPudk tapm}uD;uwnf;u a&;csifaewm? 'gayr,fh vGwfrSmr[kwfygbl;avqdkwJh tawG;u tav;omaevkd@ ra&;jzpfbl;? tckvnf; rvGwfvnf; a&;cJw h ,fqw kd hJ oufaotaxmuftxm;awmh usecf rhJ mS yJ/ ordik ;f w&m;cHawmh rjzpfawmhb;l aygv h @kd awG;+y;D a&;vdu k w f m jzpfw,f? pdppfa&;eJ@ rvGwv f @kd *sme,fxrJ ygvnf; Facebook wifvu dk &f if zwf=u&rSmygy?J

jynfol@a&SŒarSmufrS uG,faysmufoGm;a&; uddpPuawmh rD'D,mOya'qdkwJh uddpPyg? azazmf0g&D 17 &ufae@u jynfol@v$wfawmf tpnf;ta0;rSm a&$jynfom rJqENe,fu =uHhckdifzGH@+zdK;a&;ygwDukd,fpm;vS,f OD;wifarmifOD;u “EdkifiHawmf&JŒ pwkwWr¾dKifjzpfwJh rD'D,mu¾rS *sme,favmuwGif wpfzufowfbufvdkuf ta&;tom;rsm; jynfol@a&SŒarSmufrS aysmufuG,foGm;a&;/ jynfol@ vdktifqEN trSeftrSm;udk ormorwfusus oduQm&Sd&Sd rSswpGma&;om;xkwfa0aom wdkif;usKd;jynfjyK *sme,frsm; xGufay:vma&;/ 0goemt&if;cH+yD; 0ifa&mufvkyfudkifaom ,Hk=unfcsuf cH,lcsuf&Sdonfholrsm; pdwfat;csrf;ompGm oifhwifhaom t&if;tESD;jzihf *sme,frsm;xkwfa0&yfwnfEdkifa&;twGuf pnf ; urf ; rJ h a iG & S m / pD ; yG m ;&S m ol r sm; avsmh e nf ; yaysmuf v ma&;eJ @ *sme,f a vmurS vli,fowif;axmufrsm; ,ckxuf ydkrdk t&nftaoG;jrifhrm;vma&;wdk@twGuf rnfodk@aom tumtuG,af y;aqmif&u G Ef ikd rf nfukd od&v dS ykd gw,f” vd@k ar;oGm;cJw h ,f?

qufvufxdef;ausmif;oGm;rnf jyef=um;a&;0ef}uD;Xme jynfaxmifpk 'kwd,0ef}uD; OD;pdk;0if;u “rD'D,mu ¾rS *sme,f a vmuwG i f wpf z uf o wf v d k u f a&;om;aom ta&;tom;rsm; jynf o l @ a&S Œ rS uG , f a ysmuf o G m ;a&;twG u f ,ck Ed k i f i H a wmf t pd k ; &tzG J @ opf pwif w m0ef , l c sd e f r S p jyef=um;a&;0ef}u;D Xmeu vGwv f yfrE_ iS hf wm0ef,rl &_ adS om/ vGwv f yfrE_ iS hf qifjcifww kH &m;&Sad om pmayESifh pme,fZif;orm;rsm; jzpfvmap&ef wm0efodr_/ wm0ef,lr_wdk@jzifh aqmif&Guf=u&ef/ pmaypdppfa&;rlrsm; owfrSwfppfaq; =uyfrwfvsuf&Sda=umif;/ tem*wfwGif yHkESdyfOya'ESihftnD ay:aygufvmrnhf Press Council uJhodk@ tzGJ@tpnf;rsKd;jzifh qufvuf xdef;ausmif;oGm;rnf jzpfygw,f” vd@k jyefvnfajz=um;oGm;cJyh gw,f?

owif;orm;ppfppf [kwf&JŒvm; 'D t ar;eJ @ 'D t ajzud k = unh f j cif ; tm;jzif h r=umcif t wG i f ; rD ' D , mOya'qd k w m wpfcak y:ayguv f mzd@k &Sad =umif; odEikd w f ,f? tJ'rD wkid cf ifuvnf; rD', D mOya' a&;qGaJ &;eJ@ywfouf+y;D jynfwiG ;f jynfy owif;rD', D morm;awG yg0ifwufa&mufaqG;aEG;wJh aqG;aEG;yGaJ wG usi;f ycJ=h uw,f? jynfy owif;rD', D morm;trnfcw H csKŒd u rD', D mOya'twGuf t=uaH y;csuaf wG wifjy=uwmvnf; awG@&w,f? rD'D,mudk csKyfudkifzdk@ a&;qGJwJhOay'udk rD'D,morm;awG udk,fwkdifyg0ifaqG;aEG; t=uH a y;=uw,f q d k a wmh awmf a wmf t H h = ord w ,f ? owif ; rD ' D , morm;ppf p pf a wG r S [k w f & J Œ vm;vd k @ vnf ; tawG ; a&muf r d w ,f ? ud k , f h v nf y if ; ud k pG y f r ,f h } ud K ;uG i f ; ud k 84

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


85

'Dtar;eJ@ 'Dtajzudk=unhfjcif;tm;jzifh r=umciftwGi ;f rD',D mOya'qdwk m wpfcak y:aygufvmzd@k&adS =umif; odEikd fw,f? tJ'rD wkdi cf ifuvnf; rD',D mOya' a&;qGJa&;eJ@ywfouf+yD; jynfwGi;f jynfy owif;rD',D morm;awG yg0ifwufa&mufaqG;aEG;wJh aqG;aEG;yGaJ wG usif;ycJh=uw,f? jynfy owif;rD',D morm;trnfcwH csKdŒu rD',D mOya'twGuf t=uHay;csufawG wifjy=uwmvnf; awG@&w,f? rD',D mudk csKyfudki fzdk@ a&;qGJwJhOay'udk rD',D morm;awG ud,k wf idk yf g0ifaqG;aEG; t=uHay;=uw,fqakd wmh awmfawmft=hH ordw,f? owif;rD',D morm;ppfppfawGrS [kwf&JŒvm;vdk@vnf; tawG;a&mufrdw,f? udk,fhvnfyif;udk pGyfr,fh}udK;uGi ;f udk ud,k wf ikd 0f ifuspfay;wmeJ@ rwlbl;vm;? ud, k w f ikd 0f ifuspaf y;wmeJ@ rwlb;l vm;?

Oya'qdkwm csKyfudki fzdk@ Oya'qdw k m b,fOya'yJjzpfjzpf/ wdik ;f oljynfom;rsm;udk csKyu f ikd zf @kd csrw S w f mjzpfw,f? 'Dru kd a&pD&ŒJ tESpo f m&u vlawGukd wkwaf ESmifxm;wJh aESmif}uKd ;tm;vH;k u vGwu f if;a&; jzpfw,f? owif;orm;rSef&if b,fvdk csKyfydkifr_rsKd;udkrqdk qef@usif&r,f? ppfrSefwJh 'Drdkua&pDjzpfzdk@twGuf rvdv k m;tyfwhJ jynfov l x l u k kd aESmif}uKd ;wnf;wJOh ya'awGukd y,fzsu+f y;D r&Srd jzpfxm;zd@k vdt k yfwhJ Oya'awGuo kd m xm;&Su d sio hf ;kH &rSm jzpfw,f? owif;rD', D mudk xde;f csKyw f hJ Oya'/ yk'rf awG tckukd renf;vSygb;l ? wcsKŒd u rv_yo f m r&Suo f matmif wif;usyv f eG ;f vd@k ajzavSsmo h if+h y;D / wcsKŒd usawmh 'Drdkua&pD&JŒ tESpfom&eJ@ qef@usifzufjzpfaevdk@ vHk;0 zsufodrf;ypfoifhw,f?

}udKufovdk csJŒum;vdk@& acwftqufquf owif;orm;awG trsm;qHk;&ifqdkif&wJh toa&zsufr_ Oya'/ tpd k ; &ud k t=unf n d K ysuf a pr_ Oya'/ ql y l r _ j zpf a tmif v_ H @ aqmf r _ O ya'/ tck a cwf a y: tDvufxa&mepfOya' qdkwmawGu yHk}uD;csJŒcsif&if }udKufovdkcsJŒum;+yD; tr_vkyfvkd@ &ygw,f? vufzuf&nfqdkifrSm oli,fcsif;ESpfa,muf pm;0wfaea&; =uyfwnf;a=umif;/ bmwpfckrS aumif;wmrawG@&a=umif;/ csrf;omolawGuawmh oef;axmifcsD+yD; csrf;omae=ua=umif;/ ajym¶d k ; ajympOf ES p f u d k , f = um;ajymqd k a erd = uwmud k ab;pm;yG J r S m &S d w J h vl w pf a ,muf u tpdk;&qef@usifaea&;awG ajymaewm=um;cJha=umif; oGm;+yD;wdkif=um;vdkuf&if csufcsif;zrf;csKyf+yD; ppfaq;cH&w,f? yH}k u;D csŒJ +y;D tpd;k &t=unfnKd ysuaf pr,fph um;awG ajymw,f/ ab;uvlawG=um; Edik w f t hJ wGuf qlyal tmif v_@@Haqmfygw,fv@kd pGcJ suw f ifEidk w f ,f? rdwaf qGcsi;f tD;ar;vfe@J pmyd@k +y;D nnf;rdwmudkvnf; tDvufxa&mepfyk'fr wyf+yD; zrf;Edkifw,f?

vGwfvyfa&;pdwfudk csKd;ESdrfzdowfzkd@ vuf&u dS sio hf ;kH aewJh r_cif;qdik &f m/ w&m;rqdik &f m Oya'awG tm;vH;k avmufe;D yg;u udv k ekd D tpd k ; &acwf u wd k i f ; ol j ynf o m;rsm;&J ΠvG w f v yf a &;pd w f " mwf u d k csKd ; ES d r f z d o wf z d k @ a&;qGcJ srw S cf =hJ uwmawG jzpfw,f? jynfov l x l u k kd umuG,af pmifah &Smufz@kd a&;cJw h m r[kwyf gb;l ? 'ga=umifh tcktcsdefrSm tJ'Dvdk zdESdyfcsKyfcs,fa&; vufeufoufoufjzpfaewJh Oya' yk'frawGudk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 8 5


86

Oya'qdwk m b,fOya'yJjzpfjzpf/ wdik f;oljynfom;rsm;udk csKyfudki zf @kd csrSwfwmjzpfw,f? 'Drdkua&pD&JŒ tESpof m&u vlawGukd wkwaf ESmifxm;wJh aESmif}udK;tm;vHk;u vGwfuif;a&; jzpfw,f? owif;orm;rSef&if b,fvkd csKyfyikd fr_rsKd;udkrqdk qef@usif&r,f? ppfreS fwJh 'Drdkua&pDjzpfzdk@twGuf rvdkvm;tyfwJh jynfolvlxkudk aESmif}udK;wnf;wJhOay'awGudk y,fzsuf+yD; r&Sdrjzpfxm;zdk@vdktyfwJh Oya'awGudkom xm;&Sdusifoh ;kH &rSm jzpfw,f? owif;rD',D mudk xdef;csKyfwJh Oya'/ yk'frawG tckudk renf;vSygbl;? wcsKdŒu rv_yfom r&Sufomatmif wif;usyfveG ;f vd@k ajzavSsmhoifh+yD;/ wcsKdŒusawmh 'Drdkua&pD&JŒ tESpfom&eJ@ qef@usifzufjzpfaevdk@ vHk;0 zsufodrf;ypfoifwh ,f? ¶kyo f rd ;f zd@k avsmch sz@kd tm;vH;k 0dik ;f 0ef; }uKd ;pm;&rSm jzpfygw,f? 'Dvt kd csed rf sK;d rSm owif;rD', D mawGukd csKyfu dkifzdk@ &nf& G, fwJh rD'D, mOya'rsKd; oGwfoGif;rvmoifhygbl;? ESp faygif;ig;q,fausmf owif;orm;vkyv f molwpfa,muftaeeJ@ owif;rD', D mudk csKyu f ikd rf ,hf b,fvkd tpDtrHrsK;d rqdk qef@usiu f ef@uGuyf gw,f?

vufcHEkdi frmS r[kwf owif;orm;wdk@vdkufem&r,fh usifh0wfpnf;urf;awGqdkwmvnf; owif;orm;awG ud k , f w d k i f aqG ; aEG ; wd k i f y if a&;qG J & rS m jzpf w ,f ? q&m0ef a wG t wG u f usif h 0 wf u d k q&m0efr[kwfolawGudk a&;cdkif;vdk@ rjzpfygbl;? q&m0efawGudk,fwdkifa&;rS t"dy`m,f&Sdygw,f? tJ'ga=umifh vH;k 0vGwv f yfwhJ owif;pmq&mtoif;wd@k / owif;axmuftoif;wd@k ay:xGuv f mzd@k t&ifqHk; vkyf&ygr,f? 'gudkrvkyfbJeJ@ owif;rD'D,musifh0wf pnf;urf;a&;qGJwm jzpfjzpf/ rD ' D , mOya' jyXmef ; wmjzpf j zpf / atmif j rif v mzG , f r&S d y gbl ; ? bma=umif h v J q d k a wmh b,fvdkowif;orm;ppfppfrsKd;rS vufcHEdkifrSm r[kwfvdk@yg?

vlxkpdef0if; (qifqm tjzKwfcH&wJh aqmif;yg;yg? 05/ 03/ 2012 xkwf Weekly Eleven Journal twGuf a&;cJhwm jzpfygw,f?)

86

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


87

0g&ihf owif;pmq&m vlxkOD;pdef0if;ESihf awG hqHkjcif; rD'D,m zG@HjzdK;wdk;wufapcsifw,f/ pwkwˆr¾dKif =uHhcdkifapcsifw,fqdk&if/ rD'D,mzGH@jzdK; wdk;wufatmif/ vkyfudkifEdkifwJh tajctaeudk zefwD;ay;zdk@yJ jzpfw,f? rD'D,mawGudk xyfjyD;awmh csKyu f ikd zf @kd rvkyo f ihb f ;l jyef=um;a&;0ef=uD;XmeESihf ukvor*~ ynma&;/ ody`HESihf ,Ofaus;r_tzGJ@ (UNESCO) wdk@ yl;aygif;jyD; Conference on Media Development in Myanmar tvkyf¶Hk aqG;aEG;yGJudk rwfv 19&ufESihf 20&ufae@wGif &efukefjrdKŒ&Sd csmx&D,rf [dkw,fY jyKvkyfcJhygonf? tqdyk g tvky¶f kH aqG;aEG;yGt J ay: tjrifrsm;ESifh tpd;k &rS a&;qGjJ yÏmef;&ef jyifqifaeaom yHEk ydS rf 'D , D mOya'ESifh ywfoufjy;D 0g&ihf owif;pmq&m vlxOk ;D pde0f if;tm; ar;jref;xm;cJo h nfrsm;udk azmfjyvdu k yf gonf? ar; - rwfv 19/ 20 rSm Conference on Media Development in Myanmar tvkyf¶HkaqG;aEG;yGJudk &efukefrSm vkyfcJhygw,f? vkyfwJhtcgrSm jynfwGif;u vlwpfcsdKŒudk ac:w,f? jynfyu vlwpfcsdKŒudk ac:w,f? jyef=um;a&; 0ef=uD;XmeeJ@ UNESCO wdk@ yl;aygif;jyD; vkyfcJhw,f? EdkifiHwum rD'D,m axmufyHha&;tzGJ@ (IMS) vnf; ygw,fvdk@ od&ygw,f? wyfxm;wJh acgif;pOfuawmh Media Development in Myanmar vdk@ qdkygw,f? owif;awmfawmfrsm;rsm;rSm azmfjycJw h muawmh aqG;aEG;yGu J &vmwJh t=ujH yKcsuaf wG udk yHEk ydS rf 'D , D m Oya'twGuf 'kw, d rl=urf; a&;qGw J ahJ e&mrSm xnho f iG ;f r,fv@kd azmfjyxm;=uygw,f? tck yHkESdyfrD'D,m Oya'twGuf 'kwd,rl=urf; a&;qGJwJhtcgrSm ydkjyD;jynhfpHkatmif jynfwGif;/ jynfyuvlawGukd zdwaf c: jy;D tckvrkd sKd ; Conference vkyw f m jzpfw,fv@kd jyef=um;a&;0ef=u;D u rZsd…rowif;Xme tifwmAsL;rSm ajzxm;wm zwf&ygw,f? q&mh tjrifua&m b,fvdk&SdygovJ? ajz - q&mvnf; 'D[mudk zwf=unhfvdkufw,f? zwf=unhfvdkufawmh Conference acgif;pOfu bmvJqdkawmh Media Development in Myanmar / jrefrm rD'D,mavmu zGH@jzdK;wdk;wufa&; qdkwJhacgif;pOfeJ@ vkyfwmjzpfw,f? vmjyD; awmh zwf=um;wJh jynfyu yk*Kd~ vaf wGuvnf; rD', D mzG@H jzKd ; wd;k wufa&;twGuyf J ajymoGm;=uygw,f? Media Law qdw k mu tpdk;&bufu zwfwJh pmwrf;awGrSmyJ oGm;ygw,f? tJ'Dawmh 'D Conference [m a&mifawmfjyefeJ@ a&mwJh Conference vdk@yJ q&mu owfrw S w f ,f? rD', D m Oya'awG/ Oya'trsKd ;rsKd ;eJ@ olw@kd u xde;f csKyzf @kd vkyu f ikd =f uw,f? Oya'qdw k hJ oabmudku xdef;csKyfzdk@yJ? jynfolawG&JŒ vGwfvyfcGihfawG/ xdef;csKyfzdk@twGuf wnfqJtpdk;& wnfwnfjidrfjidrfeJ@ &Sdzdk@/ olwdk@ tm%mwnfjrJzdk@twGuf aemuf jynf olvlxkudk csKyfudkifxm;zdk@ zdEydS x f m;zd@k vkyw f hJ Oya'awG jzpfw,f? Oya'awG[m r&Sdvnf; raumif;/ &Sdvnf; raumif; oabmaqmifw,f? r&Sdvdk@vnf; rjzpfbl;? odk@aomf &Sd&ifvnf;yJ vdkwmxufydkjyD; rsm;vm&ifvnf; raumif;bl;? Oya'tenf;qHk; &SdwJh EdkifiH[m at;csrf;om,mrSmyJ? Oya' trsm;qHk;&SdwJh EdkifiH[m b,fawmhrS at;csrf;om,mr_ r&Sdbl;? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 8 7


88

jyef=um;a&; 0ef=uD;XmetaeeJ@u olwdk@ajymovdk rD'D,m zGH@jzdK;wdk;wufapcsifw,f? pwkwˆr¾dKif =uHhcdkifapcsifw,fqdk&if rD'D,mzGH@jzdK;wdk;wufatmif vkyfEdkifudkifEdkifwJh tajctaeudk 0ef=u;D XmetaeeJ@u zefw;D ay;zd@k yJ jzpfw,f? rD', D mawGukd xyfjy;D awmh csKyu f ikd zf @kd rvkyo f ihb f ;l ? bma=umihf rvkyfoihfvJqdkawmh &SdwJh Oya'awGudku odyfrsm;aeygjyD? toa&zsufr_/ tpdk;&udk t=unfndKysufapr_ / qlylatmif vH_Œaqmf pnf;¶Hk;r_/ tDvufxa&mepf tuf Oya'/ ¶H;k awmfukd t=unfnKd ysuaf pr_ ponftm;jzihf Oya'awGu trsm;=u;D &Syd gw,f? tJ'D Oya'awGukd vdck sio f vdk qGq J ef@vd@k vnf; &w,f? =uKd uo f vdk us,af tmif yH=k u;D csŒJ vd@k vnf; &w,f? tJ'v D kd vkycf =hJ uvd@k vnf;yJ a&S;acwftqufqufuvnf;yJ owif;pmawG toa&zsuf r_eJ@ w&m;pGJcH&wmawG/ yk'fr 5eJ@ csdwfydwfcH&wmawG/ tzrf;cH&wmawG trsm;=uD; &SdcJhw,f? wu,fwef; owif;vGwfvyfcGihf&Sdrs pwkwˆr¾dKif [m =uHhcdkifr,f? owif;vGwfvyfcGihf r&Sdbl;/ trSew f &m;udk azmfxw k v f @kd r&bl;qd&k if pwkwrˆ ¾dKif qdw k mvnf;yJ tajymyJ &Srd ,f? vufawG@ bmrS r&Sdbl;? vlwdkif; vGwfvyfpGm ajym=um;cGihf/ vGwfvyfpGm a&;om;cGihf/ rdrd,Hk=unfcsufudk vGwfvyfpGm udkifpGJxm;cGihf/ vGwfvyfpGm pnf;¶Hk;vH_ŒaqmfcGihfqdkwmawGudk tajccH O ya'uae tmrcH c suf ay;xm;jyD ; om;? vl o m;wd k i f ; cH p m;&r,h f tajccH vl@tcGit fh a&;jzpfw,f? tck rD'D,mOya'awG vkyfjcif;[m 'DtajccHOya'udk qef@usif&mvnf; usw,f? tajccHOya'u ay;xm;wJh tcGihfta&;udk wjcm;b,folurS ydwfyifwm;qD;vdk@ r&bl;? tajccHOya'[m wdik ;f jynfrmS tm%mt&Sq d ;kH jzpfw,f? tajccHOya'u ay;xm;wJ[ h mudk ydwyf if wm;qD;vkyfvdk@&Sd&if ydwfyifwm;qD; cH&olawGu w&m;pGJvdk@&w,f? 'g tajccHOya'udk rav;pm; rvdkufemr_ EdkifiHom;awG&JŒtcGihfta&;udk csdK;azmuf&ef =uHpnfr_eJ@ w&m;pGJvdk@&w,f? tck&dSaewJh rD'D,mOya' tygt0if tDvufxa&mepf Oya'wdk@ bmwd@k tpd;k &udk t=unfnKd ysuaf pwJw h @kd pwJh Oya'awGtm;vH;k uawmh jynfoal wGukd zdEySd cf sKycf s,w f hJ Oya'awGjzpfw,f ²²² ar;- jyef=um;a&;0ef=uD; ajymoGm;wJh txJrSmawmh topf jyefvnfa&;qGJaewJh yHEk ydS rf 'D , D mOya'[m pme,fZif;vGwv f yfciG u fh kd ydwyf ifwm;qD;zd@k r[kwb f ;l / pme,fZif; vGwv f yfciG u fh kd rSerf eS u f efuef oH;k Edik zf @kd vkyaf ewmvd@k ajymygw,f? aemufjyD; rD'D,mOya'udk pwif uef@uGufpOfu rD'D,mOya'orm;awG ajymcJh=uwJh EdkifiHwum vl@tcGihfta&; a=unmpmwrf; Article 19 yg tcGihfta&;awGtwdkif; vkyfzdk@ ajymcJw h mawGuv kd nf; jyefvnf acsycJw h m zwf&ygw,f? Oyrm Article 19 udk oHk;wJhtcg Article 29 rSm azmfjyxm;wJh tcsufudk owdxm;zdk@ qdkjyD; ajymvmygw,f? 'DvdkajymvmwJh tay:rSma&m q&mhtjrifu b,fvdk&SdygovJ? ajz - vGwfvyfpGm xkwfazmf ajym=um;cGihf qdkuwnf;u pum;vHk;u &Sif;aejyDav? 'g vGwv f yfciG fh yJ? tJ'D vGwv f yfpmG ajym=um;cGiu fh kd xde;f csKyw f ,f qdu k wnf;udu k 'Dxed ;f csKyw f hJ Oya'[m rSm;aejyD? zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'udk csdK;azmuf&m usw,f? rav;pm;&m usw,f? 88

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


89

vufwpfv;kH jcm; vkyjf y;D awmh ud, k v f ckd si&f m qGw J o hJ abm a&mufw,f? q&mhtaeeJ@uawmh 'gukd vH;k 0vufrcHb;l ? 'g[m vHk;0zGJ@pnf;yHk tajccHOya'udk usL;ausmf apmfum;r_vdk@yJ owfrSwfw,f? rD'D,morm; wpfa,muftaeeJ@uawmh rD'D,mudk csKyfudkifzdk@vkyfwJh pnf;urf;Oya' rSeforSsudk f @kd ? pwkwrˆ ¾dKif qef@usi&f rSmyJ? 'Dvkd qef@usiw f m bma=umihv f q J &kd if pwkwrˆ ¾dKif yDoapcsiv yDyDoo xGef;um;rS tJ'Dwdkif;jynf[mvnf;yJ at;at;csrf;csrf; omom,m,meJ@ xGef;um; wd;k wufvmEdik w f ,f? pwkwrˆ ¾dKif arSmifcsomG ;jyq D &kd if wdik ;f jynfwpfcv k ;kH arSmifcswmeJ@ twlwyl ?J 'ga=umihf pwk w ˆ r ¾dK if ud k arS m if c swJ h Oya'rS e f o rS s ud k q&muawmh uef @ uG u f w ,f ? tJ ' D a wmh owif;rD'D,mawGudk rcsKyfudkif&bl;vm;vdk@ ar;p&m &Sdw,f? r[kwfygbl;? csKyfudkif&r,f? ppfom;awGrSmvnf; ppfom;awG vdkufemzdk@ pnf;urf; Oya'awGeJ@ csKyfudkifw,f? q&m0efawGrSmvnf; q&m0efawG vdkufemzdk@ pnf;urf; usihf0wfawG &Sdw,f? tvm;wlyJ ausmif;q&mawGrSmvnf; ausmif;q&m usihf0wfawGeJ@ csKyfudkifw,f? owif; rD'D,morm;udkvnf; owif;rD'D,m usihf0wfawG trsm;=uD;&Sdygw,f? Edik if t H oD;oD;rSm ud, k Efh ikd if eH @J vdu k af vsmnDaxGjzpfwhJ owif;pmq&m usi0fh wf Oya'awG/ Edik if w H idk ;f Edik if w H ikd ;f rSm &Sw d ,f? tJ'u D si0fh wfawGu owif;rD', D mawGukd xde;f csKyyf gw,f? rvkyo f ihw f mawG rvkyfzdk@/ rrSefruefwmawG rvkyfzdk@/ tusihf pm&dwœawG razmufjym;zdk@/ 'gawGudk xdef;csKyfygw,f? tJ'D xdef;csKyfwJh usihf0wf/ pnf;urf;awGudk owif;rD'D,morm;awGu omvSsif a&;qG&J ygw,f? q&m0efawG&ŒJ usi0fh wfukd jrefrmEdik if H q&m0eftoif;uyJ a&;qGw J ,f? jynfxaJ &; 0ef=uD;Xmeu 0ifqGJvdk@ r&bl;? Oya'Xmeu 0ifqGJvdk@ r&bl;? q&m0efawG&JŒ oabmobm0udk q&m0efawGrS odw,f? 'ga=umihrf @kd q&m0efawGtwGuf usi0fh wf pnf;urf;awGukd q&m0efawGuyJ csrw S &f w,f? tvm;wlyJ owif;rD'D,morm;awG&JŒ oabmobm0udk a&SŒaecsKyf¶Hk;u bmrS em;rvnfbl;? jynfxJa&; 0ef=uD;Xmeqdk&if euef;wpfvHk; rodbl;? jyef=um;a&;0ef=uD;Xmevnf; rodygb;l ? jyef=um;a&; 0ef=u;D Xmeodwmu owif;awGukd b,fvkd csKyu f ikd &f rvJ qdw k myJ odw,f? owif;rD'D,m zGH@jzdK;atmif bmvkyf&rvJqdkwm olwdk@rodbl;? 'gu owif; rD'D,morm;rS odr,f? owif; rD'D,morm;uomvSsif 'Dusihf0wfawG/ pnf;rsOf;awGudk a&;qGJ&r,f? 'D[mudk jyifyuvlawG vma&;qGJwmudk vHk;0 vufrcHbl;? 'DvdktzGJ@tpnf;rSm jyify yk*~dKvfawGygvnf; vufrcHbl;? owif;rD'D,m[m vGwfvyfwJh owif;rD'D,morm;awGyJ jzpf&r,f? tpdk;& owif;pm q&mawG ygvmwm vufrcHbl;? ar;- Conference zGihfyGJae@rSmyJ jyef=um;a&;0ef=uD;u ajymcJhygw,f? rD'D,m jyKjyifajymif;vJra_ wGtwGuf tqiho f ;kH qihf cGjJ y;D vkyaf ew,f? yxrtqihu f ajzavsmah y;r,f? 'kw, d tqihu f 1962 yHEk ydS x f w k af 0 Oya'udk zsuo f rd ;f jy;D yHEk ydS rf 'D , D m Oya'a&; qGrJ ,f? wwd,tcsuu f yHEk ydS rf 'D , D m Oya' jyÏmef;jy;D pme,fZif;awG vGwv f yfre_ @J wm0ef,rl /_ vGwv f yfre_ @J qifjcifww kH &m; [efcsun f aD tmif jyef=um;a&;0ef=u;D Xmeu ulnyD yhH ;kd aqmif&u G af y;r,fqakd wmh olajymcJw h mtay: tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 8 9


90

q&mhtaeeJ@a&m b,fvdk rSwfcsufay;csifygvJ? ajz - ckeu ajymovdkyJ? 'g[m xdef;csKyfr_yJ? xdef;csKyfr_ rSeforSsudk qef@usifw,f? b,f owif;rD', D morm; ppfppf/ b,f Professional rqdk ud, k v fh nfyif;udk pGyrf ,hf =uKd ;uGi;f udk b,folrS 0ifjyD;awmh uspfray;bl;? tJvdkqdk&if tJ'Dvl[m Professional owif;orm; ppfppf r[kwaf wmhb;l ? 'gukd 0ifjy;D awmh =uKd ;uspw f t hJ xJrmS 0ifygwo hJ al wG[m acwfysu*f sme,fvpfawG/ olw@kd tcGihfta&;udk arSsmfudk;jyD;awmh/ olwdk@ tusdK;pD;yGm;wpfck twGuf 'DxJrSm a&m,drf;vdkuf bom;,drf;vdkuf 0if,drf;=uwm[m acwfysuf *sme,fvpfawGyJ jzpfw,f? Professional *sme,fvpfawG r[kwb f ;l ? ar; - 'gayr,hf tJ'D Conference rSm jynfytajcpdkuf rD'D,m (exile media) awGvnf; yg0if qG;aEG;cJh=uygw,f? olwdk@ jyefa&;=uwJh owif;awGt& Conference tay: taumif;jrif ¶_axmihfu a&;cJhwm zwf&ygw,f? rwfv 19 &ufae@wkef;u DVB/ {&m0wDtygt0if jynfytajcpdkuf rD'D,m 11 cku tpdk;& a&;qGJaewJh rD'D,m Oya'eJ@ owif;rD'D,m vGwfvyfcGihftwGuf wif;=uyfwJh Oya'awG zsufodrf;ay;zdk@ a=unmcsufwpfck xkwfcJhygw,f? q&mvnf; olwdk@ 0ufbfqdkufawGudk rjywfzwfaewJo h q l akd wmh 'Dtay:rSm b,fvkd oH;k oyfcsiyf govJ? ajz - wcsdKŒawGu q&meJ@ awG@wJhtcsdefrSm ajymwJh pum;u wpfrsdK;yJ? olwdk@ 0ufbq f u kd rf mS jyefa&;wJh tcgusawmh wpfrsKd ;yJ? olw@kd q&meJ@ awG@wJh tcsed u f sawmh q&mwd@k eJ@ wpfoabmwnf; udkufnDaewmyJ? jyefa&;wJhtcgusrS tpdk;&u yGihfvif;vmygjyD? 'Drdkua&pD vrf;pudak wmh ajcvSr;f eif;aeygjy?D avSsmufvrS ;f aewm uGseaf wmfw@kd awG@ae&ygjy?D 'gawG ajymwmyJ? q&mwd@k eJ@ awG@wJt h cgusawmh 'gawG olw@kd vH;k 0r,Hb k ;l wJ?h tajymif;tvJawG vH;k 0r,Hk ygbl;? 'Drdkua&pD vrf;p jrifw,fqdkwmvnf; vHk;0olwdk@ rjrifygbl;vdk@ olwdk@ ajymwmyJ? 'g[m olwdk@ 'DrSmvmjyD;awmh vkyfcGihfomzdk@twGuf tcGihfta&; arSsmfudk;jyD;awmh vmjyD;awmh a&ma,mifae=uwmyJ? *sme,fvpf ppfppfawG r[kwfygbl;? ar; - wpfcsdKŒ exile media awGudk olwdk@ tajcpdkufxm;wJh EdkifiHu tJ'DEdkifiHxJrSm raeapcsifawmhyJ jrefrmjynfudk jyefzdk@ wGef;tm;ay;wmawG &Sdw,fvdk@ od&ygw,f? 'ghtjyif wpf c sd K ŒawG q d k & if v nf ; axmuf y H h x m;wJ h tzG J @ tpnf ; awG u taxmuf t yH h a y;wmawG &yfqikd ;f vdu k w f ,f? xyfjy;D &yfqikd ;f cH&r,hf tajctaeawG &Sad ew,fv@kd vnf; odae&ygw,f? aemufjy;D tckvyk cf w hJ hJ Conference udk aemfa0tpd;k &u axmufyhH ulnaD y;w,fqw kd hJ toHawGvnf; tjyifrSm =um;&ygw,f? b,fvdkyJjzpfjzpf 'Dvydkif;awGrSm jrefrmEdkifiHxJ jyef0ifzdk@ vkyfvmwJh exile media awGeJ@ywfoufjyD; oHk;oyfr_awGuawmh v_yfv_yfcwfcwf &SdcJhygw,f? exile media awGe@J ESpa f ygi;f rsm;pGm xdawG@ ajymqdrk a_ wG &Sad ecJw h hJ q&mhqrD mS a&m b,fvt kd jrifrsKd ; &Sad ervJ? ajz - 'DvlawGu 'DrSm tpdk;&/ tck jyef=um;a&; 0ef=uD;XmeeJ@aygif;/ jyef=um;a&;0ef=uD; Xme&JŒ cGijfh yKcsuef @J owif;XmeawG xlaxmifr,f/ owif;pmawG xkwcf iG afh wmif;r,fqckd &hJ if 'g[m 90

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


91

olwdk@uvnf; tcGihfta&; arSsmfudk;jyD;vkyfwJh owif;orm;vdk@yJ owfrSwf&rSmaygh? jynfwGif;rSmawmifrS b,folrS vGwfvGwfvyfvyf owif;pmawG xkwfcGihfray;/ *sme,fawG xkwfcGihfray;wmudk olwdk@u 'DtcGihfta&;ukd &atmif,l csifw,fqdkwmudku 'g[m rrSefuefwJh vkyf&yfyJ? oduQm&Sd owif;orm;qdk&if 'grsdK;b,fawmhrS rvkyfbl;? aumif;wJh *sme,fvpfawG&Sd ygw,f? aumif;wJh EdkifiHa&;orm;awGvnf; &Sdygw,f? owif;orm; yDoatmif =udK;pm;aewJh vli,fawGvnf; &Sdygw,f? r&Sdbl;vdk@ r[kwfbl;? ar; - DVB rSm azmfjycJhwJh tifwmAsL;rSmawmh jrefrmEdkifiHxJudk jynfyrD'D,mawG vmcGiafh y;jy;D tckvyk af ewJh vkyif ef;pOfawGrmS ygwemtaeeJ@ ygvmwm[m wd;k wufrw _ pfck jzpfw,f? h xJrmS 'Dygwemqdw k hJ udp&P yfukd jyef=um;a&; 0ef=u;D Xme n$e=f um;a&;r_;csKyf OD;&JxGÉfu olajymwJt xnhaf jymoGm;w,fv@kd azmfjycJyh gw,f? q&mua&m wd;k wufrv _ @kd ,lqygovm;? ajz - wdk;wufr_vdk@ r,lqygbl;? wpfzufu 'Drdkua&pDEdkifiH wnfaqmufaejyDvdk@ ajymvmcJhwm wpfESpf&SdjyD? 'Drdkua&pDEdkifiH wnfaqmufaew,fqdk&if vlawG vGwfvyfpGm 0ifxGufoGm;vm vkyfudkifaejcif;[m tqef;r[kwfygbl;? bmwdk;wufr_rS r[kwfygbl;? ar; - ESpfig;q,fvHk;vHk; tvGeftuGsH jzpfcJhr_awGudk a&Smif=uOfvdka=umif; OD;&JxGÉu f Conference rS m ajymcJ h w ,f v d k @ rZ… s d r owif ; rS m a&;xm;ygw,f ? vuf & S d j zpf a ewJ h taetxm;awGt& ESpfig;q,fvHk; tvGeftuGsH jzpfcJhwmawGudk jyef=um;a&; 0ef=uD;Xmeu a&Smif=uOfoGm;r,fqdkwm jzpfEdkifyghrvm;? ajz - vHk;0 rjzpfEdkifygbl;? ESpf 50 tawG@t=uHK/ ESpf 50 tawG@t=uHKt& vHk;0 rjzpfEikd yf gb;l ? ar; - bmha=umihfvdk@ q&mxifovJ? ajz - bma=umih f v J q d k & if OD ; &J x G É f u b,f o l v J ? ppf A d k v f u vmwJ h v l / jyef=um;a&;0ef=u;D u cdik ;f vd@k qd&k if cdik ;f wJt h wdik ;f vkyrf mS yJ? jyef=um;a&;0ef=u;D u b,fov l ?J cdik ;f &if cd k i f ; wJ h t wd k i f ; vk y f r S m yJ ? ol , H k w m vk y f v d k @ r&bl ; ? ol , H k = unf & m ajymvd k @ r&bl ; ? 'Dobm0w&m;=uD;u aysmufroGm;ygbl;? tck vuf&Sdtwdkif;vnf; &SdaewmyJ? &SdaewJhtwGuf 'Dtpdk;& 'DyHkpHatmufrSm vHk;0 rjzpfEdkifbl;? tar&du efEdkifiHwdk@ / t*FvefEdkifiHwdk@ 'Drdku a&pD EdkifiH=uD;awGrSm jyef=um;a&; 0ef=u;D Xmeqdw k m vH;k 0 r&Sb d ;l ? rD', D m Oya'qdw k m rajymeJ@awmh? jyef=um;a&; 0ef=u;D Xmeqdw k mudk r&Sdbl;? pifumylvdk EdkifiHrSm xdkif0rfvdk EdkifiHrSmawmh &SdrSmaygh? pifumylvdk EdkifiHu 'Drdkua&pDEdkifiHrS r[kwfwmyJ? 'Drdkua&pD EdkifiHppfppfawGrSm jyef=um;a&; 0ef=uD;awmif r&Sdygbl;? rD'D, m Oya'&Sdzdk@ qdkwm xm;awmh? ¶kyf&Sifq ifq mqdkwm ¶kyf&Siform;awGu olw@kd zmomolw@kd zG@J xm;wJh tzG@J tpnf;uaejy;D awmh rating owfrw S jf y;D awmh ay;wmyJ &Sw d ,f? qifqmvkyw f ,fqw kd m r&Sb d ;l ? ar; - tDvufxa&mepf Oya'[m rD'D,morm;awGtwGuf tEœ&m,ft&SdqHk; Oya' jzpfaeygw,f?'Dae@acwfrSm tdkifwDeJ@ uif;EdkifwJholvnf; r&Sdygbl;? 'Dvdk Oya'udk rzsufyJ rD'D,m Oya'yg xyfvkyfvmawmh ydkjyD;=uyfzdk@qdkwJh tjrifawG &Sdygw,f? tDvufxa&mepf Oya'tay:rSm tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9 1


92

q&m b,fvdkjrifvJ? ajz - q&mvkyfcJhzl;awmh q&mhwynhfawGu urBmmtEW&m,f &Sdw,f? &Sdaeawmh wynh f a wG e J @ q&meJ @ u tD ; ar;vf e J @ pum;ajym=uwm &S d w ,f ? tD ; ar;vf yd k @ =uw,f ? wpf a ,muf e J @ wpf a ,muf tjyef t vS e f / ol w d k @ zwf a pcsif w J h aqmif ; yg;wpf y k ' f a wG @ &if tJ'aD qmif;yg;udk tD;ar;vfu yd@k ay;vdu k w f ,f? olwdk@uvnf; olwdk@zwfapcsifwJh aqmif;yg;av;awG q&mzwfzdk@qdk jyD; ydk@ay;w,f? 'gawGuykd J tDvufxa&mepf Oya'eJ@ ta&;,lv@kd &w,f? vuf&dS wnfqJ Oya't&/ a&SŒrSmvnf; 'gawGeJ@ ta&;,l cHcJh&olawG &Sdw,f? tJwma=umihf 'DOya' rSeforSsudk q&mu qef@usifw,f? Oya'qdkwm b,fOya'rSudk raumif;bl;? aumif;wJh Oya'qdw k m &Su d kd r&Sb d ;l ? jynfov l x l u k kd wdik ;f ol jynfom;udk csKyu f ikd zf @kd yJ? odk@aomfvnf; r&SdrjzpfwJhtwGuf r&SdrjzpfwmawGudkawmh xm;&r,f? 'g[m xm;&r,f? jynfov l x l u k kd umuG,af pmihaf &Smufz@kd xm;wmyJ jzpf&r,f? jynfov l x l u k kd zdEydS cf sKycf s,zf @kd xm;wm rjzpfap&bl;? tck&SdaewJh rD'D,mOya' tygt0if tDvufxa&mepf Oya'wdk@ bmwdk@ tpdk;&udk t=unfndKysufapwJhwdk@ pwJh Oya'awG tm;vHk;uawmh jynfolawGudk zdESdyfcsKyfcs,fwJh Oya'awG jzpfw,f? 'ga=umihf vH;k 0udk uef@uGuw f ,f? wu,fwef; 'Drdkua&pDEdkifiH jzpfcsifvdk@qdk&if jyef=um;a&; 0ef=uD;Xmeyg zsufypfvdkufyg? 'grS 'Drdkua&pD EdkifiHppfppf jzpfr,f? jyef=um;a&; 0ef=uD;Xmeqdkwm &Sdaeoa&GŒudk 'Drdkua&pDEdkifiHvdk@ rac:Edik b f ;l ? ar; - jyD;cJhwJh ESpf&ufrSm jyKvkyfcJhwJh Conference eJ@ ywfoufvdk@ bmrsm;jznhfpGuf ajymcsifygao;vJ q&m? ajz - 'Day:rSmawmh tao;pdwaf wGawmh rod&bl;ayg?h 'Dtpnf;ta0;vnf; rwuf&bl;? bmawG aqG;aEG;w,fqdkwmudkvnf; tao;pdwf r=um;&bl;/ rod&bl;? tao;pdwfawGawmh rajymcsifbl;? odk@aomf a,bl,s jcHKajym& r,fqdkvdk@&Sd&if 'D Conference rSm jynfyuaevmjyD; pmwrf;zwfwJh EdkifiHjcm;om;awGeJ@ awG@&wm vnf;&Sdygw,f? jcHKjyD;awmh ajymr,fqdk&ifawmh acgif;pOfu Media Development in Myanmar pmwrf;zwfoGm;wJh yk*~dKvfawGuvnf; Media Development in Myanmar qdw k hJ ta=umif;yJ zwfomG ;=uwmyJ? tJ'aD wmh 'Dr'D , D m Oya'qdw k [ hJ mu jyef=um;a&; 0ef=u;D Xmeu aemufaz;ayguu f qGo J iG ;f vmwJ[ h myJ? ajym&vd@k &S&d ifawmh 0ufacgi;f csw d jf y;D acG;om; a&mif;wJh yHrk sKd ;jzpfaew,f? 'ga=umihf 'g0ufacgif;rSef;/ acG;om;rSef; odwJhtwGuf 'DacG;om;udkvHk;0 r0,fEdkifbl;? wpfceG ;f yJ ajymcsiw f ,fav? rD', D m zG@H jzKd ;wd;k wufapcsiw f hJ apwem jyef=um;a&;0ef=u;D rSm trSefwu,f &Sdvdk@qdk&if &SdaewJh Oya'awGudkyJ ¶kwfodrf;ay;vdkufyg? aemufxyf rvkyfygeJ@awmh? 'DxufydkjyD;awmh 'Drdkua&pD EdkifiHppf ppftjzpfeJ@ tac:cHcsifvdk@&Sd&if jyef=um;a&;0ef=uD;Xmeyg zsufodrf;ypfvdkufyg? 'g aemufqHk;ay;csifwJh t=uHOm%fyg?

vlxkO D;pdef0if;

92

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


93

vufeufroS nf Laptop odkŒ ( odkŒr[kwf ) Laptop orm;rsm;udkvnf; vufeufudkifzdkŒ EdkifiHa&;tajctaersm;u wGef;rydkŒoifhawmhyg

atmifcdki fjrifh wdkif;jynf. pD;yGm;a&;udk acsmufxJwGef;ydk@aeonfh t"du w&m;cHrSm ESpfaygif;rsm;pGm awmufavmifaeaom a&&Snf jynfwGif;ppfjzpfonf[k qdkvSsif rnfolrS jiif;csufxkwf vdrfhrnf rxifyg/ vGwfvyfa&;wdkufyJG0if umvrSonf ,aeŒtcsdefxd wdkif;jynfonf jynfwGif;ppf '%fudk tvl;tvJcHae&jyD; acwftqufquftpdk;&rsm;rS ppftoHk;p&dwftm; tqrwef oHk;pJGcJh}uonf ?ppfrSefaom jynfwGif; jidrf;csrf;a&;r&dSvSsif wdkif;jynf. pD;yGm;a&;zHGŒ jzdK;wdk;wufa&;vkyfief;rsm;udk tifwdkuftm;wdkuf vkyfudkifEdkifrnf r[kwfyg ? xdŒk a}umifh OD;ode;f pdef OD;aqmifaom vuf&t Sd pd;k &onf wdik ;f &if;om;vufeufuikd t f zJŒG tpnf;rsm;ESihf nD&if;tudk yrm yGiyhf iG v hf if;vif; pm;yJ0G ikd ;f wGiaf wGŒqHk aqG;aEG;jy;D Edik if aH &;jy\emudk Edik if aH &;enf;jzifh ndES i_d ;f tajz&Sm&ayrnf ? orRw}u;D OD;odepf ed rf ed Œf cGe;f wGif tav;teufajym}um; cJhaom vufeufudkif wdkif;&if;om;vli,frsm; vufeufudkifaejcif;rSonf Laptop udkifzdkŒ jrefrmjynfudk xm0&jidrf;csrf;a&; wnfaqmufrnfhtqdkonf aumif;rGefvSayonf ? jzpfEdkifvSsif ppfreS af om jynfwiG ;f jird ;f csr;f a&;&&dv S mygu jrefrmppfwyfukd avsmch sjy;D zHŒG jzKd ;wd;k wufa&;vkyif ef; rsm;wGif jrefrmppfom;rsm; Laptop udkifwmudkvnf; jrifcsifygonf ? jrefrmjynfwiG f wdik ;f jynf. qd;k usKd ;rsm;udk zefw;D aeaom jynfwiG ;f ppfro S nf wdik ;f jynftm; wdk;wufzHGŒ jzdK;a&;vrf;udk azmfaqmifrnfh ppfrSefaom jynfwGif;jidrf;csrf;a&;udk wnfaqmufrSom wdkif;&if;om;jynfolwpf&yfvHk; &ifqdkifae&aom EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&; / vlr_a&; taxGaxG t}uyf twnf; 'kuQ aygif;pHkrS vGwfajrmufEdkifayrnf ? wjcm;wpfzufwiG v f nf; w&m;Oya' pd;k rd;k a&;tygt0if yifvpkH w d "f mwfjzifh ppfreS af om tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9 3


94

jynfwiG ;f jird ;f csr;f a&;udw k nfaqmufcsio f nfh 'Dru kd a&pD vlxak cgi;f aqmif a':atmifqef;pk}unfEiS hf tem*wfjidrf;csrf;a&;vrf;udk wlnDwmtm;wJGvkyfvdkonfh OD;odef;pdeftaejzifh twlwuG avSsmufvrS ;f oifah yonf ? odkŒrSom wdkif;jynfwGif ppftm%m&SifpepftqHk;owfa&; eSifh 'Drdkua&pD xGef;um;a&; twGuf vufeufuikd f vrf;pOfukd a&G;cs,cf }hJ uaom wdik ;f &if;om; /ausmif;om;vli,frsm;taejzifh vnf; wdkif;jynfwGif ppfrSefaomjynfwGif;jidrf;csrf;a&;&dSrSom vufeufudkif vrf;pOfudk pGefŒv$wfjyD; wdik ;f jynf.pD;yGm;a&;zHŒG jzKd ;wd;k wufrr_ sm;udk wwyfwtm;vkyaf qmifEikd af yrnf ?ta}umif;trsKd ;rsKd ; a}umifh edkifiHwumodkŒa&muf&dSae}uaom twdkuftcH 'Drdkua&pDtiftm;pk wdkif;&if;om;/ ausmif;om;vli,frsm;tygt0if jynfwiG ;f rSEikd if aH &; todE;kd }um;aom vli,frsm;udv k nf; Laptop udkifae&mrS vufeufudkif vrf;pOfodkŒ wGef;rydkŒoifhatmif vuf&dSjyKjyif ajymif;vJa&;udk tpdk;&ESifh twdkuftcH 'Drdkua&pDtiftm;pkrS owd}uD;pGmxm;jyD; yHkazmfwnfaqmuf&ayrnf ? }um;jzwfa&G;aumufyJGjyD;ygu OD;oef;pdefESifha':atmifqef;pk}unfwdkŒrS w&m;0if Oya'w&yf jyXmef;jy;D w&m;0ifvw G jf ird ;f csr;f omcGijhf zifh use&f aSd eao;aom Edik if aH &;tusO;f om;rsm;udk v$wfay;ovdk jynfyrS jrefrmjynfoljynfom;rsm;udk jynfawmfjyef&efzdfwfac:oifhonf[k taumif;jrif0g'jzifh oH;k oyfryd gonf ? vmrnf}h um;jzwfa&G;aumufyu GJ kd vGwv f yfjy;D w&m;rSswpGm aqmif&u G af y;&ef tpd;k &wGif wm0ef&o Sd vdk udrk if;udEk ikd af cgi;f aqmifaom 8888 rsKd ;qufausmif;om; acgif;aqmifrsm; /jynfolcspfaomtEkynm&Sif udkausmfol / udkZm*em wdkŒ. jynfolŒtusdK;jyK vlr_a&;vkyfief;rsm;udkaqmif&Gufaeaomolrsm;udkvnf; vGwfvyfpGm vkyfudkifEdkif&ef tpdk;&rS vrf;zGifhay;&ayrnf ? jrefrmEdkifiHonf trSefwu,f 'Drkdua&pDvrf;udk oGm;aejcif; &Sdr&Sdudk =um;jzwf a&G;aumufyJG rJxnfrh o _ mru rJq, G pf nf;¶H;k r_ vGwv f yfciG u hf ykd g =unf+h y;D Ekid if w H umuowfrw S rf nf jzpfa=umif; a':atmifqef;pk=unfu ajymqkad ejcif;onf rvGwrf vyfjzpfaejcif;udk rD;armif;xd;k jy aeayonf ?

tawG;tac: jyKjyifajymif;vJa&; jynfwGif;jynfyrS 'Drdkua&pD vdkvm;aom jrefrmjynfoljynfom;rsm;taejzifhvnf; vuf&jSd yKjyifajymif;vJa&;udk oHo,jzifh apmif}h unfah e}uonf[k OD;ode;f pderf ed Œf cGe;f wGiyf g&aSd v&m wcsdKŒtcsuftvufrsm;u jynfolrsm;udkoHo,odkŒ wGef;ydkŒaepJjzpfaoma}umifhjzpfayonf? ,if;txJrS wcsdKŒtcsuftvufrsm;rSm vlxkudk rJqG,fjyD; pnf;&Hk;rnfh a':atmifqef;pk}unf . w&m;a[mrnfh ae&mwcsdKŒwGif ta}umif;trsdK;rsdK;a}umifh cGifhjyKcsufr&&dSjcif;onfvnf;wck tygt0ifjzpfovdk ykodrfwGif a':atmifwef;pk}unfvmrnfhaeŒwGif wuUodkvfausmif;ol ausmif;om;rsm;udk twif;t}uyf pmar;yJGppfapjcif;rsm; / rEWav;wGif Axl;tm;tpm;uGif;Y a[majymcGifhray;ovdk zsmyHkwGifvnf; v,fuGif;xJ a[majym&jcif;rsm ;/ ppfudkif;wGif we*FaEGY tpd k ; &0ef x rf ; rsm;ud k &H k ; wuf apjcif ; rsm;u vG w f v yf j yD ; w&m;rS s wr_ & d S y gh rvm;[k vmrnf}h um;jzwfa&G;aumufyu GJ kd oHo,}u;D xGm;apaom tcsut f vufwcsKd Œ jzpfayonf ? 88 rsKd ;qufausmif;om;acgi;f aqmifwpfO;D jzpfaom udu k }kd u;D . pum;udk ud;k um;ajym& 94

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


95

vSsif 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh a':atmifqef;pk}unf oGm;a&mufrnfhvrf; wpfavSsmuf vlxkrsm;rSaomif;aomif;zszs}udKqdkaer_tay: tm%mydkifrsm;rS pdk;&drfaer_tay: usaemfwdkŒuvnf; pdk;&drfaeygonf ? 'Drdkua&pD vlŒabmifwnfaqmufrnfh tpdk;&ESifhtwdkuftcH tiftm;pkrsm;onf wdkif;jynfESifh vlxkaumif;pm;a&;twGuf wlnDr_rsm;udk tajccHjyD;ndSEd_if; yl;wJv G yk af qmifrr_ sm;u ,ckvkd rvdv k m;tyfaom oHo,rsm;udk wqifph D wuefŒpD z,f&mS ;Edik af y vdrfhrnf ? ,cif acwftqufquftpd;k &rsm;onf owif;ESihf rD', D mudk ydwyf ifxm;jy;D vlxu k ekd m; / rsufpd ydwfxm;zdkŒ }udK;pm;av&m ,if;tusdK;qufrsm;u qdk;usdK;rsm;udk ,cktcg rodrom cHpm;ae}u&onf ?qdv k o kd nfrmS owif;tarSmifcsjy;D vlxu k ekd m; rsupf yd w d cf &hJ m qif;&JwiG ;f eufrS xd;k azmufxu G v f akd om vlxu k em;rsupf rd ydwyf J tpd;k &. ,EW,m;wckv;kH rS ygwt D zJŒG tpnf;0ifrsm; onf em; rsupf d ydwo f vdk jzpfcahJ yonf ?,if; vufwqkypf m vlwpkonf azmufjyefaom pepfukd jyefvnf&Sifoefvdkpdwfrsm;u vuf&dS urBmESifh tquftoG,fjywfum vrf;a}umif;rSm;ay:odkŒ wGe;f ydŒk aeovdjk zpfaeayonf ? OD;odef;pdef rdefŒcGef;wGif ajym}um;ovdk tpdk;&twGif;Y taysmhESifh trmqdkjyD; uJGaejcif;r&dS[laom tqdkonfrSefaumif;rSefEdkifjyD; tpdk;&twGif;wGif *vdkb,fvdkufaZ;&Sif; ( Globalization ) vuf&u Sd rmB tajymif;tvJudk em;vnfaom tjrifus,folrsm;ESifh acwfaemufjyefpJGaeolrsm;. tjrifusOf;ajrmif;r_rsm;. tawG;tac:wdkufyJGrsm;awmh &dSaumif;&dSEdkifonf[k oHo,awmhjzpfrd ygonf ? urBmh 'Drdkua&pD rJqG,fyJGrsm;wGif tpdk;&. EdkifiHa&;ygwDtygt0if twdkuftcH EdkifiHa&;ygwDrsm;onf vlxkudk vGwfvyfpGm rJqG,f pnf;&Hk;}uonf ? xdkodkŒ pnf;&Hk;&mwGif rdrdygwDonf ,ck a&G;aumufyJGY tEdkif&ygu vlxkudk wdk;wufaumif;rGefaom tvkyftudkifrsm; zefwD;ay;rnf / tcGeftaumufrsm; avSsmŒus aumufcHjyD; ppfa&;wGif toHk;jyKaom wdkif;jynf .aiGa}u;udk vlxktusdK;&dSrnfh ynma&; / usef;rma&;wGif oHk;pJGrnf / EdkifiHjcm; &if;ESD;jrSKyfESHr_rsm;udk b,fvdk qJGaqmifrnf / uav; vli,f ouf}uD;&G,ftdkrsm;twGuf b,fvdkcHpm;cGifhrsm;udk zefwD;vkyfaqmifay;rnf ponfjzifh oufqdkif&m EdkifiHa&; ygwD toD;oD;rS a&G;aumufyJGtwGuf rJqG,fpnf;&Hk;aeonfrSm wdkif;jynfESifhvlxktwGuf auseyf tm;&p&maumif;vSonf ? rSwo f m;p&m aemufwpfcsurf mS vnf; a&G;aumufyw GJ iG f ajymqdck surf sm;ESihf tm%m&jy;D aqmif&u G cf surf sm; wxyfwnf; rjzpfcv hJ sS if ,if;ygwD ud, k pf m;vS,o f nfvnf; rJc;kd jy;D aemufw}urd f v$waf wmfu, kd pf m;vS,f rjzpfEikd af cs ? usaemf qdv k o kd nfrmS ,ckjrefrmh a&G;aumufyv GJ kd twdu k t f cH NLD ygwD a cgif ; aqmif j zpf a om a':atmif q ef ; pk } unf t m; yk * ~ d K vf a &;wd k u f c d k u f o nf h pm&Gufpmwrf;rsm;udk vkyfaqmifaeolrsm;onf em; rsufpdydwfcHxm;&onfh jyify ur?mESifh tquftoG,fjywfaeolrsm; jzpfzdkŒrsm;onf ? xdŒk a}umifh jrefrmhvuf&t Sd ajymif;tvJukd ur?mhEikd if H toD;oD;tygt0if jynfwiG ;f jynfy&dS jrefrmjynfojl ynfom;rsm;u oHo,ESihf apmif}h unfah ejcif;udk jzpfxeG ;f aeayonf ? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9 5


96

yx0D Edki fiHa&; 1775-1776 tar&duefawmfvSefa&;wGif t*FvdyfppfwyfrS jyifopfrsm;}uD;pdk;&m Montreal jrd K ŒES i f h Q uebec jrd K Œrsm;ud k wd k u f c d k u f o d r f ; yd k u f & ef }ud K ;pm;cJ h o nf ?od k Œ aomf &moDOwkjyif;xefr_a}umifh Quebec jrdKŒ udk wdkufcdkufodrf;ydkuf&ef ratmifjrifcJhovdk tar&duef ppfwyfrS ppfAdkvfcsKyf Major General Richard Montgomery onfvnf;wdkufyJGwGif usqH k ; cJ h & onf ?tao;pd w f t csuf t vuf u d k a wmh ,ck 0uf q d k u f r S m }unf h y g ( http:// www.mcgill.ca/maritimelaw/history/canada/)?

'Dae&mwGif usaemft"duxm;aqG;aEG;vdo k nfrmS t*Fvyd ef iS jhf yifopfvrl sKd ;}u;D ( 2 )rsKd ; onf udkvdkeD e,fcsJŒvdkr_tygt0if vlrsdK;pJGpdwf"mwfjzifh tjyif;twefppfcif;cJh}uonf ? odkŒaomf wpfcgwpf&H (- 20rSonf -40 pifwD*&dwf )a&cJtrSwfatmufa&mufatmif at;onfh qdk;0g;jyif;xefaom &moDOwkESifh awmcdkp&m awmawmif aumif;aumif; r&dSjcif;rsm;u olwdkŒudk vufeufudkifawmfvSefa&;rSonf pm;yJG0dkif;wGif awGŒqHkaqG;aEG;tajz&Sma&;udk rjzpfrae wG e f ; yd k Œ cJ h a yonf ? xd k Œ aemuf w qif h w uf j yD ; t*F v d y f E S i f h j yif o pf v l r sd K ;rsm;tygt0if a'ocHwikd ;f &if;om;rsm;udk b0vHjk cKH ra_ y;Edik af om vGwv f yfr_ /w&m;rSswr_/ jird ;f csr;f r_ukd tajccHaom zJGŒpnf;yHk tajccHOya'wpf&yftm; pm;yJG0dkif;wGif awGŒqHkaqG;aEG; tajz&SmjyD; twnfjyK a&;qJjG yXmef;um uae'geikd if t H jzpf aemifwiG f ay:ayguv f mEdik cf o hJ nf ? usaemfwdkŒ jrefrmEdkifiHwGifrl orrSswaom &moDOwk tygt0if opf&dyf 0g;&dyfaumif; aom awmawmifrsm;u 0g'pJG /vlrsdK;pJG/ yk*~dKvfpJG/ *dk%f;*CpJG jyif;xefaomusaemfwdkŒudk a&&Snjf ynfwiG ;f ppfuw kd eG ;f ydŒk aeayonf ? wdik ;f jynfEiS hf wrsKd ;om;vH;k wd;k wuf aumif;pm;a&;twGuf jird ;f csr;f pGm awGŒqHak qG;aEG;tajz&Sma&;tpm;wxpf&v Sd sS if vufeufuikd f awmfveS &f efq;kH jzwfc}hJ u a}umif; ordkif;udk}unfhvSsif odEdkifygonf ? wjcm;wzufwGifvnf; w&kwf / tar&duef tiftm;}u;D Edik if rH sm;. 0g;a&;qdik &f m Edik if aH &; upm;uGuw f iG f a&&Snf arsmcJo h vdk jynfwiG ;f ppfr;D u ta}umif;trsdK;rsdK;a}umifh tm;aumif;aeonfrSm ,aeŒwdkifjzpfayonf ? omI qdk;0g;onfrSm ,cifppftpdk;& tqufqufu ppftm%m&Sif pepfudk toufoGif;cJhjcif;u wdkif;jynfESifhvlrsdK;udk a}u;G jryD wfywfvnf0ikd ;f aeaom qif;&JwiG ;f acsmufeufeufxJ uefcscahJ yonf ? twdwfumv ygupPwefEdkifiHvdk tEkjrLAHk;udk vuf0,fxm;jyD; ppftm%m&Sifpepfudk toufoGif;rnfh acwfrrDawmhonfh pdwful;udkvnf; &yfwefŒ&ayrnf ? ajrmufudk;&D;,m;EdkifiHvdk zdEydS cf v H x l . k qif;&JraGJ wr_ukd vpfvsL&_um vufeuftm;ud;k jy;D 0g'pJjG zifh tm%m&Sipf epfuw kd nf aqmufjcif;onfvnf; ,aeŒwd;k wufaom ur?mESihf zDvmqefŒusiaf ejcif;tm; owdjyK&ayrnf ? OD;ode;f pdet f pd;k &taejzifh rdeŒf cGe;f xJwiG f rdeŒf }um;cJo h vdk wdik ;f jynfxm0& jird ;f csr;f a&;udk rnfonfhtarSmifh ya,m*rS rygyJ wdkif;jynfESifh vlxkaumif;pm;a&;OD;wnfrnfh pdwf"mwfonf usaemfwdkŒ jynfwGif;jynfyrS 8888 rsdK;qufausmif;om;rsm;tygy0if 'Drdkua&pDvdkvm;aom twdu k t f cHtiftm;pkrsm;. pdw"f mwfEiS x hf yfwel ;D yg;&do S jzifh usaemfwŒkd rS oHo,wcsKd Œacszsuu f m }udKqdkygonf ? 96

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


97

tpdk;&rS tajymESifh tvkyf wxyfwnf;us&ef vkyfaqmif&rnfh tem*wfjrefrmjynf a,bl,s tcsuftvufrsm;udk oHk;oyfvSsif aocsmonfhtcsufrSm bHkwlnDr_taejzifh tpdk;& / twdku ftcH / jynfolwdkŒ onf wdkif;jynfESifhvlrsdK ;udk qif;&JwGif;eufrSvGwfajrmufvdkjyD; wd;k wufaumif;rGeaf om jynfoŒl b0tm; ydik q f ikd v f pkd w d jf zpfonf ? odkŒ jzpfygI tpdk;&taejzifh ,aeŒxufaumif;rGefaom EdkifiHa&; tcif;tusOf;udk yHkazmfwnfaqmuf&ef vmrnfha&G;aumufyJGudk vGwfvyfjyD;w&m;rSswpGm vkyfaqmifay;&Hkru a&G;aumufyJGumvwGifvnf; vGwfvyfpGm vlxkudk pnf;&Hk;cGifhjyK&ayrnf ? xdkŒ jyif tpdk;&taejzifh wdkif;&if;om;a'orsm;wGif xdk;ppfqifr_rsm; &yfwefŒum vltcGifhta&;csdK ;azmufr_rsm; r&dSawmhaom xm0&jidrf;csrf;a&;tm; tajymESifh tvkyf wxyfwnf;usaom waeŒwGif EdkifiHwumrS pD;yGm;a&;ydwfqdkŒr_rsm;&yfwefŒayrnf ? xdktcg EdkifiHwumrS &if;ESD;jrKyfESHr_rsm; rvJGraoGa&muf&dSvmrnf jzpf&um; wdkif;jynfESifhvlxkrSm tusKd ;jzpfxeG ;f Edik af yonf ? tem*wfY pD;yGm;a&; qdik &f mw&m;rSswonfOh ya'rsm;jyXmef;jcif;onf ,ckvdk vufwqkyfpm vlwpfpkvufodkŒpD;yGm;a&;tcGifhtvrf;rsm;udk vmbfay;vmbf,ljcif;enf; jzifha&muf&dSjcif;rS umuG,fEdkifovdk pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;tm; wdusaomtcGeftaumufrsm; vkyaf qmifum wdik ;f jynfb¾mudk vlxt k wGuf jznfq h nf;ay;&m a&mufayonf ? pD ; yG m ;;a&;yd w f q d k Œ r_ r sm; &yf w ef Œ &ef tpd k ; &rS Ed k i f i H w um pnf ; rsOf ; pnf ; urf ; Oya'orsm;ESihf aexdik u f si}hf u&H rSmjzpfovdk Edik if w H umESihf vdt k yfovdk yl;aygi;f aqmif&u G &f ayrnf ?odkŒrSom jrefrmjynfwGif aumif;rGefaom pD;yGm;a&; tcGifhtvrf;rsm; yGifhvmjyD; wdkif;jynfYf wif&dSaeaom a}uG;jrDrsm;twGuf jynfolrsm;pdwfat;&ayrnf ? ,ckvkd Edik if aH &; / pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrr_ sm;udk wdik ;f jynfEiS v hf rl sKd ;aumif;pm;a&;twGuf pdwf&if;apwemxm;jyD; vkyfaqmifEdkifrSom 2014 wGif xrf;aqmifrnfh tem*wf tmqD,H OuUX&mxl;ESiv hf nf; xdu k w f efayrnf ?

vlxtk oHEiS hf jynfwiG ;f jynfy uGe,f uf ,aeŒ jrefrmhEdkifiHa&;udk jcHKiHk oHk;oyf}unfhvSsif vGefcJhaomtwdwfESifhEd_if;,SOf}unfhygu ododomomajymif;vJvmonfudk awGŒ&ayrnf ?odkŒaomftzufzufwGif jyKjyifajymif;vJr_rsm;udk tpdk;&ESifhtwdkuftcH}um; [efcsufnDr_jzifh wlnDr_udk twdk;tavsmhjzifhvkyfaqmif&ayOD;rnf ?'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk}unfrS 1990 a&G;aumufyJG&v'fudk qufvuf rqkyu f ikd jf cif;rSonf twdwrf S 'Dy, J if;udpu P kd arhypfvu kd jf cif;wdŒk onf tpd;k &udk xdyw f u kd &f ifqikd rf t _ m; a&SmifEikd o f rSsa&Smifum tem*wfwikd ;f jynfeiS v hf x l ak umif;pm;a&;udk OD;pm;ay;aqmif&u G rf nfv h rf;udk jywfjywfom;om; a&G;cs,v f u kd jf cif;jzpfayonf? tpdk;&zufrSvnf; vlxktusdK;pD;yGm;twGuf jrpfqHka&umwmudk &yfqdkif;jcif;rSonf Ed k i f i H a &;tusOf ; om;rsm;v$ w f a y;jcif ; / wd k i f ; &if ; om;vuf e uf u d k i f t zG J Œ tpnf ; rsm;ES i f h typftcwf&yfpjJ y;D Edik if aH &;t& awGŒqHak qG;aEG;tajz&Smjcif;rsm; vkyaf qmifvmjcif;onf tqd;k xJrS taumif;jzpfayonf ?odŒk &mwGif ESpOf ;D ESpzf ufrS a&SŒqufjy;D xdcu kd f yGe;f yJv h , G af om tajymif;tvJukd tod owd}u;D pGmjzifh *wdtwdik ;f vkyaf qmif&efvt kd yfayonf ? uGejf yLwm r&daS o;aom acwfrmS tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9 7


98

csKyq f ckd ahJ om yifvpkH mcsKyx f ufaumif;rGeaf om pmcsKyu f kd aoG;&if;om;csi;f wdik ;f &if;om;tm;vH;k rS pkaygif;csKyfqdkEdkifrnf[kvnf; tpdk;&. vkyf&yfay:rlwnfjyD; oHo, wpf0ufjzifh ,HkH}unfygonf ? trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&; / vGwv f yfr_ / w&m;rSswr_/ jird ;f csr;f a&;udt k ajccHaom 'Dru kd a&pDEiS hf vlŒtcGifhta&; / wef;wlnDrSsa&;wdkŒudktm;vHk;rSwefzdk;xm; vdkufemusifhoHk;&ayrnf ? twdww f iG f 0g'pJG / tzJŒG pJG / vlrsKd ;pJjG yif;xefrr_ sm;u a&&Snjf ynfwiG ;f ppfukd jzpfay:apum ,if;ppf.tusKd ;qufa}umifh wdik ;f &if;om;a'orsm;wGif zHŒG jzKd ;wd;k wufrr_ sm; tjynft h 0rvkyaf qmif Edik rf u _ kd oifcef;pm,l&ayrnf ?wjcm;wpfzufwiG v f nf; wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;ESihf jynfov l x l k tm;vH;k rS cspjf rwfE;kd aom jrefrmh 'Dru kd a&pD acgi;f aqmif a':atmifqef;pk}unf vkyEf ikd u f ikd Ef ikd w f ek ;f tcsdefwGif jynfaxmifpkaoG;pnf;nDnGwfa&; udpP&yfrsm;udk tpdk;&rS vrf;zGifhay;&ayrnf? 'D r d k u a&pD . tES p f o m&t& tcsKyf t csm tm%monf jynf o l v l x k x H r S qif;oufvmay&m jynfwiG ;f jynfyrSjynfov l x l u k kd qufo, G af om uGe, f ufrsm;rS vlxt k oHukd zefw;D wnfaqmuf&ayrnf ?qdv k o kd nfrmS 2008 zJŒG pnf;yHw k iG f vlxu k kd tusKd ;rjzpfxeG ;f rnfOh ya' rsm;udk vlxktoH vlxktm;ESifh jyKjyifajymif;vJ&ef vlxkrSmwm0ef&dSayonf ? twdu k t f cHzufrv S nf; jynfwiG ;f jynfy vlxt k oHrsm;udk wnfaqmufjy;D v$waf wmfxx J d a&muf a tmif vk y f a qmif & ayrnf ?tck v d k taumif ; jrif j yD ; a&;om;aecsd e f r S m AH k ; oH aoewfoHrsm;vnf; jynfwGif; e,fpyfa'orsm;wGifxGufay:ae&m tajctaeqdk;zufodkŒvnf; tcsed rf a&G;wGe;f ydŒk Edik af yonf ? odkŒ jzpfygI usaemfwdkŒ'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;taejzifh a&wdk a&&SnfpDrHudef;rsm; / Edik if aH &; tajymif;tvJ. taumif;tqd;k ay:rlwnfjy;D Plan A, Plan B, Plan C vkyif ef;pOfrsm;udk jynfwiG ;f jynfywGif pepfwus wnfaqmufxm;&ayrnf ? OD;odef;pdeftpdk;& rS wdkif;jynf jynfolvlxkESifh twdkuftcH 'Drdkua&pD tiftm;pkrsm; tay:tjyKoabmaqmifjy;D yGiyhf iG v hf if;vif;aqG;aEG; oH;k oyfonfh rdeŒf cGe;f onf acwftqufqufu ajym}um;cJhaom tpdk;&rdefŒcGef;;rsm;xuf tESpfom&&dSjyD; tajymudk tvkyfESifh oufaojy&efom vdktyfawmhonf? ,aeŒ jrefrmhEdkifiHa&;tajymif;tvJudk EdkifiHwumtygt0if jynfwGif;jynfyrS jrefrmjynfolvlxkrsm;rS apmifh}unfh tuJcwfae}uygonf ? tcsKyfqdk&aomf jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;wGif oufOD;qHydkif bk&ifpepfrSonf ,aeŒrsuf arSmufumvtxd &mxl; /tm%mESiu hf , kd u f sKd ;pD;yGm;twGuf tcsi;f csi;f zrf;qD; owfjzwfrr_ sm;&dcS &hJ m taumif;jrif0g'ESifh tqdk;jrif0g'wdkŒ'GefwJGum ,cktajctaeudkvnf; owd}uD;pGm apmifh}unfhae ygonf? orRw}u;D OD;ode;f pdet f aejzifw h ikd ;f jynfEiS v hf x l ak umif;pm;a&; twGuf jyKjyifajymif;vJa&; udk apwemrSejf zifh vkyaf qmifae,d;k rSev f sS if tu,fIom ajcacsmf vufacsmf jzifh aumv[mvxJrS trm*d% k ;f rsm;. zrf;qD;xdr;f odr;f jcif;cH&vSsiyf if OD;ode;f pdeEf iS hf Edik if aH &;tusO;f om;rsm; vGwaf jrmuf a&;udk a}uG;a}umf&if; jrefrmh'Drdkua&pD c&D;}urf;udk ZJGravsmhyJ qufvufavSsmufvSrf;&rnfrSm uíEfkyfwdkŒ. ordkif;ay;wm0efyif jzpfayonf ?

atmifcdki fjrifh

98

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


99

yef;Eka&mif jrefrmjynf

t,fE;l &m ( L.NOORA ) jrefrmjynf. rd;k OD;umv jzpfwhJ ZGev f qef;rSm ucsijf ynfe,fwiG f tpd;k &ppfwyfEiS hf ucsif wdu k yf rJG sm;a=umifh ppfab;yke;f a&Smifvm=uolrsm;onf vdik Zf m+rKd @&S'd u k o Q nfpcef;rsm;wGif 'kuo Q nf awGavsmyh g;oGm;w,f r&Sb d yJ +kd y;D wd;k yGm;vmw,f/ 'kuo Q nfpcef;awGqD 'kuo Q nfawGa&mufae&w,f qdw k o hJ wif;awGu usrwd@k &ifux dk cd u kd af pygw,f? yvyfpwpfrdk;umudk udk,fvkH;udkywfxm;ayrJh wpfudk,fvkH;rdk;a&awG &GJvdk@ae=uw,f/ awmawmifurkd em;raejzwfoef;vm&wJh olw@kd rSmzdeyfrpD;Edik =f uygb;l / yGe;f &myJ&h mawG 0g;ppl;rdvm wJh'%f&mawGu rdk;a&a=umifhtemawG&if;aew,f? rdk;a&a=umifh ajcvufawG yJ}uD;a&pdrfwGef@o vdk ta&jym;awG jymESr;f wGe@f vdraf e=uw,f/ 'kuo Q nfawG&@J 'kuu Q kd =um;&eJ@wif usrwd@k csr;f vm ayrJh olw@kd aomutylr;D awGa=umifch sr;f zd@k awmif owdr&=ubl;/ olw@dk &J@ tylr;D awGu usrwd@k udk ygu;l pufcw hJ ,f/ 'ga=umifv h J a&S;vl}u;D awGuajymcJw h m? “tElurul;bl; æ tylul;w,f[Jh qdkwJhpum;vdkaygh?” 'DtyludkbJ udk,fcsif;pmpdwfeJ@ pdwfvdkvuf&,l=uygw,f/ 'kuQonfawGtwGuf &duQm/ aiG/ tpm;tpm t0wftxnf/ awGukd jynfwiG ;f jynfy&Sd olrsm;rS ulnaD xmufy=Hh uw,f/“igw@kd u at;&iftrd x f rJ mS rD;v_v H @kd &w,f/ 'kuo Q nfawGuyd+k y;D ta&;}u;D w,f/ rd;k &moD}u;D ppfajy;ae&wm”qdk wJch pH m;csuef @J 0wfxm;wJt h aEG;xnfawGuckd |w+f y;D vSL=uw,f? avmu"Hu ppfyt JG oGiaf qmifawmh ppfajy;'kuo Q nfawG aomuv_id ;f awGatmuf w vl;vl;wvdrv hf rd ehf @J 'kueQ @J 'kuo Q nfrsuEf mS csi;f qdik , f OS +f yKd i&f yga&m/ wdu k yf aJG wG bma=umifrh sm;jzpf &ygvrd /hf orRwtpd;k &wuf+yb D /J vGwaf wmfrmS aoewfoaH wG wdwaf tmifajymr,fqw kd hJ ud, k pf m; vS,af wGb,frsm;a&mufuek =f uovJ? usrwdk@EdkifiHu pdkufysdK;a&;udk tm;xm;&wJhEdkifiHyg/ tckvdk rdk;&moDrSmwESpfywfvkH; 0rf; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 9 9


100

avmu"Hu ppfytJG oGi af qmifawmh ppfajy;'kuoQ nfawG aomuv_id ;f awGatmuf w vl;vl;wvdrfhvdrfheJ@ 'kuQeJ@ 'kuQonfrsufEmS csif;qdik ,f OS +f ydKif&yga&m/ wduk yf aJG wG bma=umifrh sm;jzpf &ygvdr/hf orRwtpd;k &wuf+yDb/J vGwaf wmfrmS aoewfoaH wG wdwaf tmifajymr,fqdkwJh udk,fpm; vS,fawGb,frsm;a&mufukef=uovJ? pmtwGuf qefpyg;pdu k yf sKd ;ae&olawG ppfajy;'kuo Q nfjzpfae&awmhow l @kd b0&Sio f efb@kd twGuf b,f vdrk sm;a&S@quf&ifqikd =f uygrh vJ? 'kuo Q nfawGvnf; ppfab;uwrdsK; b0&yfwnfru _ wzkH pd;k &dryf yl ef ae&ygw,f? wdu k yf aJG wG&adS evd@k pD;yGm;a&;aumif;aumif;vkyv f @kd r&bl;/ ppfab;a=umifh vrf;rav#muf Edik w f u hJ av;udk yvdik ;f xJxnf/h wEdik w f ydik f ypPn;f udx k nf+h y;D 'kuo Q nfpcef;pDuo kd mG ;ae=uwJo h al wG uvJavsmo h mG ;w,fr&Syd gb;l / rd;k wGi;f umvqdak wmh 0rf;a&m*g/ tat;ywfv@kd zsm;=u ao=uolawG vJtrsm;}u;D ygb?J vdik Zf mw0ku d &f dS 'kuo Q nf awGtwGuf w&ufupkd m;eyf&u d mQ ode;f 20ausmaf vmuf ukeu f sygw,fv@kd =um;&ygw,f?

tckaeom jrefrmjynfajrykq H JG +y;D ta&mifcs,&f r,fq&kd ifjzifh ajrykw H pfcv k ;Hk udk yef;a&mif wpfa&mifxcJ s,yf pfvu kd cf siyf gw,f? “bma=umifhvJ æ qdkawmh æ” usrwkd@jrefrmEdkifiHrSm “ jynfaxmifpk rjydKuGJa&; æ 'dk@ta&;vdk@toHaumif;[pfaeol orRwtpdk;&u +idrf;csrf;a&;udk rSifeJ@ra&;bJaoG;eJ@a&;ae=uw,f? jynfolvlxkawG&J@aoG;eJ@rsuf &nfa=umifh usrwd@k jrefrmEdik if }H u;D yef;a&mifjzpfaevd@k ygb?J

t,fE;l &m ( L.NOORA ) 100

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


101

acgif;pOfrJh reufjzefrsm;

xdefvif; usaemfwdk@=um;zl;aeus pum;wpf&yf&Sdygw,f? tJ'guawmh “t&dyfwum t&dyfwdk@xJrSm rdbt&dyfonfom tat;jrqHk;” qdkwJh pum;&yfygyJ? avmuDtwGif; usifvnfae=uwJh usaemfwdk@tzdk@ rdbt&dyf/ udk,fhrdom;pk/ udk,fhodkuf+rHKt&dyfwdk@u tat;jrqHk;vdk@ qdkEdkifygw,f? 'gayr,fhvnf; usaemfwdk@tzdk@ rdbt&dyf/ udk,fhaqGrsKd; todkif;t0dkif;wdk@&JŒt&dyfawGudk pGef@cGm+yD; a0;vHoaD cgiw f hJ t&yfa'oawGqu D kd a&muf&adS e=uygw,f? tJ'aD e&mawGrmS t&dyaf wmh&ydS gw,f? wjcm;awmhr[kwfyg? awm&dyfawmif&dyfrsm;ygyJ? usaemfa&muf&SdaewJht&yf[m +rdKŒ jyawGeJ@a0;uGmwJht&yfa'owpfckjzpfaeovdk jyif;xefwJh&moDOwkzGJ@wnf&if; t&m&mudkcsKdŒwJhr_awGu zHk;v$rf;xm;wJht&yfvnf; jzpfygw,f? 'Dae&m[m ud, k &hf ŒJ a&ajr/ ud, k &hf ŒJ a'o r[kwb f J wdik ;f wyg;vd@k uifyeG ;f wyfac:qdEk ikd w f ahJ e&mvnf; jzpfygw,f? udk,fha&ajrr[kwfwJh 'Dae&mrSm usaemfwdk@&JŒ wdkif;&if;om;rsm;pGmu a&muf&Sd aexd k i f v suf & S d y gw,f ? td r f & S i f o zG , f j zpf w J h ol w d k @ xH u d k {nf h o nf x H { nf h o nf v k y f z d k @ usaemfua&muf&Sdaejcif; jzpfygw,f? 'Dae&mrSm tdrfajc 3000 avmuf&Sdygw,f? tJ'Dae&mrSm usaemfw@kd &JŒ Edik if o H m;awG wenf;tm;jzifh usaemfw@kd &JŒaoG;&if; wdik ;f &if;om;rsm;aexdik =f uygw,f? “rJah cgicf ”vd@k ac:wJh woGio f iG pf ;D qif;aewJh prf;acsmif;uav;wpfc/k prf;acsmif;uav;&JŒ 0J,mrSm vSsKdwpfckvdk jzpfay:atmif tkyfrdk;xm;wJh awmifwef;ESpfoG,f/ tkyfqdkif;pdrf;pdkvsuf&SdwJh awmndKnKd =um; awmifajcrSmawmh [dw k pfpk 'Dwpfpek @J t&G,t f csK;d tpm;/ yHo k ¾meftjym;jym;&Sw d hJ vlaetdrfajcrsm; ²² pojzifh ouf+idrfyef;csDum;wpfcsyfvkd yHkazmfxm;wmu tJ'Dae&m&JŒ o¶kyfyJjzpfygw,f? pdwful;xJrSm awG;=unfhvdkufr,fqdk&ifawmh 'Dae&m[m tvGefom,mwJh/ tvGef+idrf;csrf;wJht&yfa'owpfckvdk@ xifp&m&Sdygw,f? 'gayr,fh yuwdo¶kyfouefuawmh vlom;wdk@&JŒ b0awGudk t"dy`g,frJh jrSK yfESH&m/ vlom;wdk@&JŒtem*wfrsm;udk zkwfusnf;o+*õK[f&m/ vlom;wdk@&JŒ arSsmfvifhcsuftdyfrufawG csKyfaESmif&mt&yfa'o wpfckomvSsifjzpfygw,f? 'Dae&m 'Dt&yfudkrSDwG,fae=u&olrsm;[m tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 101


102

'k u Q o nf q d k w J h trnf o wf r S w f r _ a tmuf r S m &S i f o ef & if ; wd k i f ; wyg;om;rsm;&J Œ apmif h a &S m uf a z;rr_ u d k o m cH , l c G i f h & S d o l r sm; jzpf a e=uygw,f ? tJ ' D v d k y J ol w d k @ aexd k i f & m ywf0ef;usi}f u;D wpfcv k ;kH udk 'kuo Q nfpcef;vd@k trnfrn S ahf c:xm;jcif; cHxm;&ygw,f? wu,fawmh tm;vHk;&J@b0[m rdbrJhom;orD;rsm;vdkygyJ? 'kuQonfpcef;twGif;u &yfuGuf}uD;wpfck&JŒ pmqdkawmfae@ txdrf;trSwfyGJrSm a[majymzd@k a&muf&adS ewJh usaemf[m ud, k zf wfz;l wJ/h uk, d af w;rSwx f m;wJh ta=umif;t&mawGukd a'ocH y &d o wf t wG u f azmuf o nf r cscif r S m yJ ol w d k @ &J Œ b0awG / ol w d k @ &J Œ rS w f w rf ; awG / olwdk@&JŒyHk&dyfawGudk pwifzwff¶_ rSwfom;aerdygw,f? “'kuQonf” qdkwJh owfrSwfr_atmufrSm }u;D jyif;aexdik =f u&wJh vltrsm;[m b,fae@b,ftcsed u f srS ud, k &hf yfu, kd &hf mG / ud, k ahf jrud, k ahf &rSm at;at;csrf;csrf; aexdkifcGifh }uHKr,fqdkwm rrSef;qEdkifbJ ra&&mwJh arSsmfvifhcsufawGeJ@ &Sifoefae=u&Smygw,f? e,fcsJ@udkvdkeD vufxufrSmawmif udk,fhajrudk,fha&rSmaexdkif&if; vGwfvyfa&;&&Sdzdk@ }udK;yrf;EdkifcJhwJhwdkif;&if;om; jynfoltrsm;[m ukd,hfvlrsKd;/ udk,fhEdkifiHom;csif; tEdik u f sizhf Ed ydS rf a_ wGa=umifh ae&yf&if;a'oomr[kwb f J wdik ;f jynfuykd gpeG @f cGmxGuaf jy;cJ&h wJh jzpf&yf[m &ifemp&maumif;ovdk vGefpGm t¶kyfqdk;tusnf;wefvSygw,f?

Zefe0g&Dv 4 &ufae@[m jrefrmEdkifiH&JŒ vGwfvyfa&;ae@yg? 'gayr,fh a[m'D'kuQonf pcef;aeolrsm;u vGwf vyfa&;txdrf;trSwf tcrf;tem;udk rusif;ybJ pmqdkawmfae@ txd r f ; trS w f tcrf ; tem;usif ; yw,f qd k w m[m ar;cG e f ; awG x k w f p &mjzpf a eygw,f ? tcrf;tem;udk pDpOfolwpfOD;uawmh olwdk@&JŒ&nf&G,fcsufudk cyf&Sif;&Sif;yJajymjyygw,f? “vGwfvyfa&;ae@qdkayr,fh usaemfwdk@ wdkif;jynfu vGwfrSrvGwfvyfbJAsm? vGwfvyfzdk@rajymeJ@ ukd,hf&yfudk,fhajrrSmawmif ab;tEW&m,fuif;uif; rae=u&wJhb0rSm vGwv f yfa&;ae@ tcrf;tem;vky&f ifa&m bmt"dyg` ,&f rdS mS vJ? 'ga=umifh pmqdak wmfae@txdr;f trSwyf J vky=f uwm” bk & if r }ud K ;0d k i f ; vd k @ owf r S w f x m;wJ h 'D a wm'D a wmif t wG i f ; rS m opf c k w f c G i f h / 0g;ckwfcGifhr&SdbJ cGJwrf;usay;r,fh tdrfaqmufypPnf;awGudkom arSsmfvifhae=u&wJh olwdk@[m 102

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


103

Ed k i f i H w um tef * sD t d k t zG J @ tpnf ; awG / tvS L &S i f a wG u d k v nf ; tm;ud k ; ae=u&&S m ygw,f ? vHk+cHKpdwfcs&r_qdkwJht&mwpfcktwGuf olwdk@[m cGeftm;awG/ tcsdefawGudk tcsnf;ESD;ay;qyfae& ygw,f? ulnDw,fqdkwJhtzGJ@tpnf;awGuvnf; 'Davmuffrsm;jym;wJh vlawGtwGuf qef/ yJ/ rD;aoG;tp&SdwJh pm;aomufukeftcsKd@&,f/ aetdrfaqmufvkyfzdk@ opf0g;cGJwrf;ay;wmrsKd;uvGJ&if pdwcf sEikd af vmufwhJ tmrcHcsuw f pHw k &mray;Edik yf gb;l ? txl;ojzifh 'kuo Q nfrsm;&JŒtem*wftwGuf tm;&avmufatmif rpGrf;aqmifEdkifao;ygbl;? olwdk@tm;vHk;[m udk,fhwdkif;jynf udk,fEdkifiHrSm EdkifiHa&;qdkif&majymif;vJr_ r&Sdrcsif; 'DvdkyJ typfy,fcHb0rsKd;awGeJ@qufvufaexdkifoGm;&OD;rSm jzpfygw,f? awmxJawmifxu J aqmif;&moD[m usaemfu h o kd mru pcef;wpfcv k ;kH u vlawGuv kd nf; tat;'%fe@J jyif;jyif;xefxefEydS pf ufuvljyKygw,f? naeydik ;f a&mufwmeJ@wif at;pdrahf ewJt h xd tawG@udk &ifqdkifae=u&wJht&yfa'orSm vlwdkif;taEG;xnf/ +cHKxnftvHktavmufr&Sd=uygbl;? wcsKd@uawmh nrSvkyfwJh usaemfwdk@&JŒ pmaya[majymyGJudk apmif+cHKrsm;eJ@a&muf&Sdvm=uygw,f? vlESpf&meD;yg;avmuf&SdwJh tJ'DyGJudk a&mufvm=uolrsm;[m twif;tusyfapcdkif;vdk@ a&muf v m=uwmr[k w f b J pd w f 0 if w pm;vma&muf = uol a wG c snf ; jzpf y gw,f ? 'gayr,f h usaemfw@kd ajym=uqd=k uwmawGukd arSsmv f ifw h }u;D em;axmifcsiv f @kd / usaemfw@kd udk }uKd wifav;pm;aewJh usaemfw@kd &JŒpmzwfy&dowf}u;D jzpfv@kd a&mufvmwmr[kwb f J aysmyf g;p&menf;yg;vSwv hJ al wGtaeeJ@ tysi;f ajzp&myGo J bifwpfcq k D a&mufvmjcif;rsK;d om yd+k y;D jzpfEikd w f ,fv@kd usaemfu ,lqrdygw,f? tJ'Dnu usaemfwdk@[m pcef;wGif;uvlawGudk pmzwfzdk@wdkufwGef;wJhpum;rsm; ajymqdkjzpfcJh=uygw,f? +yD;awmh +yHK;&$if&,farmp&m/ vGrf;qGwfp&m/ awG;awmp&m pwJh &opHpk um;rsm;eJ@ pmqdak wmfv&moDo&kyu f kd }uKd ;pm;azmf=uygw,f? &ifemp&maumif;wmuawmh a[majymaeolrsm;a&m/ em;axmifaeolrsm;yg ud, k ahf jrud, k ahf &rSm +ird ;f +ird ;f csr;f csr;f aecGihf r&olrsm; jzpfaewmygy?J tJ''D u k o Q nfpcef;&JŒ &yfuu G w f ikd ;f rSm pm=unfw h u kd rf &Syd gb;l ? pm=unfw h u kd &f jdS yefawmh vnf; pmtkyfp mwrf;pHkp Hkvifvifr&Sdygbl;? 'Dvdk rjynfhrpHkjzpfr_awG rsm;jym;aejcif;udku olw@kd &JŒtem*wfukd uGuv f yfrsm;eJ@ zH;k tkyx f m;jcif;cHae&wmjzpfw,fv@kd usaemfu awG;rdygw,f? pm=unfw h u kd q f w kd m ynma&;&JŒ taxmuftuljyKypPn;f wpfcjk zpfwmrd@k pm=unfw h u kd f vk y f i ef ; rzG H @ +zd K ;av ynma&;tqif h e d r f h u savjzpf y gw,f ? ynma&;qd k w J h t ajccH t k w f j rpf xkxnfr}uD;rm;bl; rcdkifrmbl;qdk&ifvnf; wdkif;jynf&JŒtem*wf tiftm;csnfheJ@aeygvdrfhr,f? rJhacgifcpcef;rSm txufwef;ausmif; oHk;ausmif;&Sdygw,f? 'gayr,fh txufwef;ynm +y;D ajrmufatmifoif+y;D wJh vli,fawGtaeeJ@ b,fvykd nm&yfawGukd qufvufoif,q l nf;yl;cGi&hf rvJ qdw k muawmh awmfawmfacgi;f cJp&mudp&P yfwpfcjk zpfygw,f? txufwef;vGeyf nmoifausmif;tjzpf zGiv hf pS w f hJ ausmif;i,fuav;wpfausmif;awmh &S+d y;D t*Fvyd pf m/ Oya'tp&Sw d hJ bmom&yfawGukd oif=um;ay;vsu&f adS =umif; od&&dS ygw,f? 'gayr,fh twdkif;twmb,favmufxd us,fjyef@atmifvkyfaqmifEdkifrvJqdkwmuawmh vdktyfcsuf rsm;jym;r_awG=um;rSm ya[Vdykp>mwpfyk'fvdk jzpfae&ygw,f? ausmif;awG[m oufqdkif&m &yfuGuftvdkuf/ oufqdkif&m pDrHuGyfuJolawGtvdkuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 103


104

jyÏmef;pm/ oif&;kd / pDrt H yk cf sKyrf /_ oif=um;yHek nf;pepfawG uGjJ ym;aeygw,f? tcsed t f cuftcJa=umifh pcef;twGi;f u ausmif;wdik ;f udk ES@H atmif roGm;a&mufEikd af yr,fh usaemfa&mufaewJh &yfuu G f (13) u ausmif;eJ@ywfoufv@kd awmh awmfawmf uav; ar;jref;jzpfcyhJ gw,f? tJ'Dausmif;uav;rSm pmoif=um;ay;ae=uwJh q&mq&mr rsm;[m e,fy,fpHku jzpfovdk vlrsK;d vnf;pHyk gw,f? olw@kd txJ jynfwiG ;f rSm ESpaf ygi;f 30 avmuf ausmif;q&mvkycf o hJ l yg0ifovdk wdkif;jynfjyifyudk pD;yGm;&Smzdk@xGufvm&if;u uav;oli,fawG&JŒ ynma&;twGuf 0ifa&mufulnDolrsm;vnf; yg0ifygw,f? wlnDwJhtcsufuawmh tm;vHk;[m olwdk@&JŒtcsdefawG/ b0awGujkd rKS yEf &HS if; apwemtjynft h 0eJ@ vkyu f ikd af y;ae=uolrsm;jzpfw,f qdw k t hJ csuyf gy?J vlaygif; 100 ausmf&SdwJh taqmifaeausmif;om;rsm;udkyg wm0ef,lxm;&wJh tJ'aD usmif;&JŒ taqmifwpfcrk mS ynma&;eJ@ywfo f ufwhJ pum;0dik ;f av;vkyaf wmh em;axmif=uol ausmif;om;tcsKŒd u olw@kd odcsiw f ahJ r;cGe;f rsm;udk ar;jref;&if; yg0ifaqG;aEG;cJ=h uygw,f? olw@kd t"du odcsifwmu jrefrmjynf vuf&Sdynma&; tajctaeawGomrubJ jynfwGif;u pme,fZif;orm; awG&JŒ &yfwnfae&r_awG/ pmaypdppfa&;eJ@ ywfoufwJhta=umif;t&mrsm;vnf; yg0ifaeygw,f? olw@kd taeeJ@ ud, k af r;csiw f /hJ uk, d af qG;aEG;csiw f hJ ta=umif;t&mawGukd &J&0J 0hH ahH r;jref; aqG;aEG;=uwmudkawG@&awmh usaemfu tHtm;oifhrdygw,f? 'gayr,fhvnf; q&mrsm;xHu odvu kd &f wJh tajzpum;u yd+k y;D tHt h m;oifzh @kd aumif;ygw,f? tJ't D ajzuawmh tJ'aD usmif;uav;rSm ausmif;om;or*~ zGJ@pnf;cGifhay;xm;w,fqdkwJh tajzygyJ? 'Dvdkawm}udKtHk=um; 'kuQonfpcef;u ausmif;uav;rSm ausmif;om;or*~z@JG pnf;ay;xm;wmu b,favmufxad &mufr_ &Syd gvrd rhf vJv@kd awG;rdaumif;awG;rdygvdrfhr,f? “rae@nu vkyfcJhwJh tcrf;tem;udk tptqHk;pDpOfwm ausmif;om;or*~u uav;awGcsnf;yJ? ausmif;eJ@ywfoufwJh vkyfief;aqmifwm awmfawmfrsm;rsm;udkvnf; olw@kd bmom olw@kd vkyEf ikd af tmif avhusiahf y;xm;w,f? awmfawmf atmifjrif w,fv@kd qd&k r,f? taqmifaeausmif;om;awGq&kd ifvnf; tcsi;f csi;f tkycf sKyaf e=uwmyJ? awmf&w kH ef&u kH pd aP wGawmif olw@kd bmom ajz&Si;f Edik =f uw,f” tJ'v D kd ajymqdck w hJ hJ ausmif;q&mwpfO;D &JŒ pum;aemufu, G rf mS vli,fausmif;om;awGukd b,fvakd vhusiahf y;&r,f/ b,fvkd ysK;d axmifay;oifw h ,fqw kd hJ t&dyt f jru G af wG yg0ifaew,fv@kd usaemfu xifjrif,q l rdygw,f? vli,fawG&ŒJ b0udk jyKpyk sK;d axmifay;jcif;[m wdik ;f jynftem*wfukd vSyatmif}udK;yrf;jcif;jzpfwmrdk@ vli,frsm;&JŒb0/ tem*wfawG ysufpD;&wm rsm;jym;av wdkif;jynftwGuf tusKd;qkwf,kwf avjzpfw,fqdkwmudk owdjyK&ygvdrfhr,f? txl;ojzifh vli,frsm;twGuf cdkifrmaumif;rGefwJh ynma&;pepfwpf&yf &Sdzdk@vdkygw,f? tJ'Dynma&;pepf[m ausmif;om;omvSsif t"dujzpf&r,fqdkwJh ynma&;pepfygyJ? ae&yf&if;udkpGef@cGm+yD; toufeJ@b0vHk+cHKr_twGuf tem*wfawG/ &nfrSef;csufawGudk tqH;k &_;H cHae=u&wJh jrefrmjynfov l x l ak wG[m ud, k &hf yfu, kd ahf jrudk pGe@f cGmxGuv f molrsm;jzpfw,f qdw k mxuf pGe@f cGmjzpfatmif armif;xkwjf cif;cH&olrsm;omjzpfygw,f? b,fvrkd o S nf;cHEikd pf rG ;f r&Sw d hJ tajctaeqdk;&JŒ armif;xkwfr_awGa=umifhom udk,fwG,fwmwJharG;&yfajrudk pGef@cGmcJh=u&wmyg? 104

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


105

vG w f v yf p G m &S i f o ef c G i f h q d k w J h tajccH t cG i f h t a&;qH k ; yg;r_ & J Œ aemuf u G , f r S m awmh vdktyfcsufaygif;rsm;pGmudk &ifqdkif=u&ygawmhw,f? “'kuQonfpcef;udkvm&if b,fvkdypPnf;awG ,lvmoifo h vJ/ 'DrmS bmawGu toH;k 0ifovJ” vd@k pcef;aevlwpfa,mufukd usaemfrh w d af qGu ar;awmh olu ckvakd jzygw,f? “'kuo Q nfpcef;rSm bmvkt d yfovJq&kd if t&m&mvdt k yfw,fv@kd ajz&rSmyJ? bmawGu toHk;0ifvJqdk&if bmjzpfjzpftoHk;0ifw,f? 'DrSmu tukefvdktyfwmyJav? tef*sDtdkawGu b,favmufaxmufyw hH ,fajymajym wu,fvt kd yfwt hJ aEG;xnfw@kd / t0wftpm; toH;k taqmif wdk@usawmh ay;EdkifwmrS r[kwfbJ” b,fvykd aJ jymajym Edik if w H umu tzG@J tpnf;awG/ woD;yk*v ~ awGu olw@kd wwfEikd o f avmuf vkyk af qmifay;ae=uwmygy?J 'gayr,fv h nf; ae@pOfxyfraH &muf&v dS mwJh ae&yf&if;pGe@f cGm vmol 'kuo Q nfrsm; wd;k yGm;aejcif;/ pcef;wGi;f vlO;D a&wd;k yGm;vmjcif;wd@k a=umihf 'Dta&;udpaP wGukd ajz&Si;f &r,fh jy\emu ydrk }kd u;D xGm;vmvsu&f adS eygw,f? 'g[m jrefrmEdik if eH @J e,ferd w d cf si;f xdpyf aewJh t&yfa'otm;vHk;u 'kuQonfrsm; &ifqdkifae&wJh tajctaersm;udk azmfjyaejcif;vnf; jzpfygw,f? 'kuQonfrsm;&JŒta&;udpPrsm;udk udkifwG,fajz&Sif;vdkw,fqdk&if 'kuQonfrsm;pwifay: ayguf v mcJ h & jcif ; ta=umif ; ud k OD ; pG m pOf ; pm;=unf h z d k @ vd k t yf y gw,f ? jref r mEd k i f i H r S m wdkif;&if;om;jynfolw&yfvHk; tajccHvl@tcGifhta&;awG tjynfht0 r&&Sdrcsif; 'Djy\emawG qufvufwnf&SdaerSmjzpfovdk tcsdefwdktwGif; ajz&Sif;r_rjyKvkyfbl;qdk&ifvnf; ynmrJhjy\em/ qif ; &J r G J a wr_ j y\em/ a'orwnf + id r f r _ j y\emawG u wd k i f ; jynf & J Œ tem*wf r S m yg vdu k v f aH ESmif, h u S af erSmjzpfygw,f? 'gayr,fv h nf; Edik if aH &;ajymif;vJrw _ pHw k &m ray:aygucf ifrmS 'Djy\emawGukd ajz&Si;f zd@k / vkt d yfcsuaf wGukd jznfq h nf;zd@k vdt k yfygw,f? ud, k b f ,favmufvyk af y;Edik rf vJ qdw k ahJ y:rSm rlwnf+y;D 0dkif;0ef;}udK;yrf;r,fqdk&if 'kuQwcsKd@ avsmhyg;oGm;rSmjzpfygw,f? 'ghtjyif 'Dvdkt&yfa'ouae xGe;f xGe;f ayguaf yguf xGuaf y:vmEdik w f hJ vli,frsm;udv k nf; arG;xkwaf y;zd@k vdt k yfygw,f? 'gawG[m wpfO;D wpfa,mufwnf;vkyv f @kd r&bJ tm;vH;k wwfprG ;f orSs jznfq h nf;=urSom atmifjrifrmS jzpfyg w,f? tem*wfqdkwm usaemfwdk@rvGJraoG &ifqdkif=u&r,fh reufjzefrsm;jzpfygw,f? bmjzpfr,frSef;rodayr,fh udk,fh&JŒpdwful;awGudk yHkazmfEdkifzdk@ usaemfwdk@u }udK;yrf;ae=urSmygyJ? ud, k t f pGr;f &So d avmuf vH@k vxkw&f rSmu ud, k w hf m0efyrJ [kwv f m;? 'kuo Q nfpcef;rsm;twGi;f u uav;oli,frsm;xJrSm jrifhrm;wJhOm%f&nfydkif&SifawG/ rGefjrwfwJh pdwfxm;ydkif&SifawG pwJh t&nftaoG;awmufyvmEdik w f o hJ al wGtrsm;}u;D &Sad eygw,f? olwdk@[m EGHrSmepfaewJh tzdk;wef&wemrsm; jzpfygw,f? olwdk@&JŒ xdkufwefwJht&nf taoG;awGudk xkwf,ltoHk;rcsbl;qdk&ifawmh bmwefzdk;rSr&SdbJ tcsnf;ESD;jzpfoGm;ygvdrfhr,f? 'ga=umifh tzdk;wef&wemrsm;rqHk;&_H;&atmif }udK;yrf;=u&rSmjzpfygw,f? r[kwf&ifawmh jrefrmEdkifiH&JŒtem*wfwavSsmufvHk; qHk;&H_;r_aygif;rsm;pGmudk &ifqdkif&rSm rvGJraoGygyJ? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 105


106

tawG;rsm;pGmeJ@ epfarsmaerdwu hJ saemf[m 'kuo Q nfpcef;twGi;f u pmaya[majymyGrJ mS &GwfqdkwdkufwGef;cJhwJh usaemfhuAsmuav;udkyJ jyefvnfa&&Gwfaerdygw,f? uAsm&JŒ acgif;pOfu “acgif;pOfrJh reufjzefrsm;odk@” ²² wJh? =unfhvdkufprf;yg wdrfatmufrSm awmif awmifatmufrSm awm awmxJrSm wJ wJxJrSm vl tJ'Dvl ²² tJ'DvlawG[m urBmajrudk tm;udk;

qdk;&Gm;wJht&yfudka&Smif awm}udKvSsKdajrmif=um; 'kuQrsm;udk &ifqdkif avmu"H tEdik Ef zJ$ @kd rmefwif;vd@k ayg?h rm,mrsm;wJh awmeufxJ qif;qif;&J&J ae=u& 'DtEkynmw b0awG=um;rSm tem*wfukd jyifqif ywf0ef;usif toGifopf zGiv hf pS zf @kd pGr;f avmufwhJ wpfa,mufu wpf&m wpf&mu wpfaxmif tarSmifudk tvif;aqmifr,fh EGeH pfwhJ ywWjrm;awG taotcsm wu,f&Sdwmrdk@ twyfod xGuaf y:apa&; wdk@wawG }udK;yrf;pdk@? ?

xdefvif; 4/ 3/ 2002 rJacgifc 'kuQonfpcef; 106

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


107

vl}uD;rif;rsm; vufckyfwD;yg

bmbmbd;k bd;k (acwW - wduk sdK) 'Dvakd cgi;f pOfay;rdavawmh rcsKd (csKd +yKH ;)&J@ oDcsi;f av;udak wmhjzifh oGm;owd&vdu k rf &d if awmhjzifh tvG}J u;D vG=J uayvdrrhf nf? bd;k bd;k u oDcsi;f uvnf; tifrwef0goemygavawmh 'Dacgi;f pOf uav;a&G;rdomG ;wmjzpfayonf? ,ae@vli,f aemif0,fv;l }u;D &_r+i;D wJh om;aumif;&wemav;rsm; tjrefqHk;eJ@ trsm;qHk; ay:xGef;vmEdkifapa&;udk &nf&G,fI }udK;pm;+yD; a&;jzpfatmifa&;vdkuf&jcif; jzpfayonf? av;pm;tyfygaom vl}uD;rif;rsm;tm;vHk;eJ@ vli,f nDi,f nDri,ftaygif;wdk@ a&/ 'Duae@ bmbmbdk;bdk;uawmh omomxdk;xdk;av;eJ@ wifjycsifp&mwpfck&Sdvmjyefw,f ? pmra&; jzpfwm=umyg+y/D tv#ijf refajymif;vJaewJh Edik if aH &; a&pD;a=umif;udk twwfEikd q f ;kH avhvmae&awmh wu,froufomvSygb;l ? bd;k bd;k wd@k u touf&, G af v;uvJ&vmjyefavawmh tawmfrvG,v f S aybl;? pm;0wfaea&;twGufuvJ vHk;yef;&/ usef;rma&;twGufvJ *&kpdkuf&/EdkifiHhta&;awGrSmvJ wwftm;oa&G@ yg0ifxrf;aqmif&jyefavawmh wajz;ajz;eJ@ xefv#ucf J acG;,ufovdrk sKd ; vH;k yg;yg; vmae+yv D m;awmif xifryd gw,f?pdwu f awmh oefqJ jrefqJ [efrysuaf yr,fh rmefvJ rwufvakd wmh ygbl;? Z&m udk nmvdk@rS r&wmudk; uG,fh ? xm;ygawmh / 'Duae@ bdk;bdk;wifjycsifwmav;wpfckuawmh vl}uD;vli,frSonf vli,fvl}uD;odk@ qdkwJhpum;&yfwpfckudktajcjyK+yD; ajymcsifygw,f? 'Duae@'Dtcsdeftxd jynfwGif;jynfyrSm&Sdae=uwJhvl}uD;rsm;/ tJ vl}uD;rsm;vdk@ oHk;E_ef;&wmxuf (vl}uD;rif;rsm;vdk@) oH;k &ifyo kd ifah wmfr,fxifyg&@J ? 'Dawmhav tJ'jD ynfwiG ;f jynfy rS vl}u;D rif;wd@k ajymae=u/ "cav;awGu i,fygao;w,f/ tawG@t}uHKEkygao;w,f/ wpGwfxdk;xif&mvkyfvdk@ rjzpfbl;" tp tp &Sdonfwdk@ayg@Asm/ igwdk@ ajymwmvky/f igw@kd ajymwmem;axmif/ 'Dvpkd um;awGu &yfoifw h m=umyg+y/D ArmvlrsKd ;awGqakd wmh ud, k x hf ufwpf&ufwpfem&D wpfred pf wpfpuUe@f }u;D ol&@J pum;udk emcH&r,f / vdu k ef m&r,fqw kd hJ t,l0g’pGJawGa=umifh qdk&ifvnf; rSm;r,frxifygbl;? bmvJjzpfjzpfav t&dkaoay;&r,f av;pm;or_jyK&r,fqw kd mudak wmh bd;k bd;k taeeJ@ t=uiG ;f rJv h ufcyH gayw,f? wu,fwef;=uawmh tJ'DynmawGay;ay;+yD; ajymajymaewJh vl}uD;awG&J@ ta&S@rSm t+rw J rf;a&mufa&mufae=uwmuawmh vli,fawGcsn;f ygy?J acwftqufqufukd jyef=unfrh ,fqkd tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 107


108

&if ordkif;rSm txift&Sm; trsm;tjym;awG@&SdEdkifygw,f? vGwv f yfa&;r&rDt S csed u f wnf;u vli,frsm; txl;ojzif(h wuUov kd af usmif;om;rsm;) [m ta&;awmfy}kH u;D awG jzpfajrmuf&avatmif txd aqmif&u G Ef ikd cf =hJ uygayw,f? wuUov kd f ausmif;om;oydwrf o S nf ,ae@acwf tv,fwef;ausmif;om;av;rsm;txd &J&&J if&h ifh &Gw&f w G cf scHG sHG a&S@wef;rS av#mufvrS ;f cJ=h uygw,fv@kd qd&k &if tb,fo@kd aom vl}u;D rif;rsm;rSa&m jiif;y,fEikd v f rd hf rnfrxifyg ? vli,fqw kd m &d;k om;w,f / }uKd ;pm;vdpk w d &f w dS ,f / tm;rmeftjynf&h adS ew,f / ta=umuf w&m;vJuif;=uw,f / owWd&Sdw,f / awGa0r_ tvsOf;r&Sdwwf=u / t*wdvdkufpm;r_uif;w,f / &J&ifhw,f / jywfom;w,f / &JpGrf;owWd&Sdw,f /'DxufcdkifvHkatmifom wifjy&&ifawmh / b,folrS jiif;y,fr&wJh Armjynf&J@ zcif}uD; AdkvfcsKyfatmifqef;udk oufaojyK&awmhrSmayg@ ? touf(18)ESprf mS wuUov kd af &muf/ (19)ESprf mS wuUov kd af usmif;om;or*~tzG@J 0if+y;D td;k a0r*~Zif;rSm t,f'w D mvkyw f ,f? (23)ESprf mS bDatbG@J &+y;D &efuek w f uUov kd f ausmif;om;or*~ ESihf jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*~&@J OuUX jzpfvmcJw h ,f? (25) ESprf mS 'd@k Armtpnf;&H;k &J@ taxGaxGtwGi;f a&;rSL; jzpfvmcJ+h y;D (1300)jynft h a&;awmfykH wGiyf g0ifcjhJ yefonf? touf(30) rSmawmh rwfv(27)&ufae@ *syefukd OD;aqmifawmfveS cf o hJ nf? (31)ESprf mS awmhjzifh ppf0ef}u;D ESiu hf muG,af &;OD;pD;csKyf tjzpfcef@tyfjcif;cH&+y;D z q y v tzG@J wnfaxmifc+hJ y;D OuUX wm0ef,lum a&G;aumufyGJrSm tjywfowftEdkif,ljycJhw,f? touf(32) ESpfrSmawmh jrefrmEdik if v H w G v f yfa&;twGuf jrefrmEdik if u H , kd pf m;jyK+y;D atmifqef;tufwvD pmcsKyu f kd vufrw S f a&;xdk;EdkifcJhonf? 'Dawmh vGwfvyfa&;&onftxd pGrf;pGrf;wrH aqmif&GufjycJhwm vli,fvm; vl}uD;vm; / rdrdwdk@ pdwf}udKuf a0zefoHk;oyf=unfh=uayg@? 'Dawmh vli,fawGukd i,fao;vd@k / tawG@t}uKH Eak o;vd@k / pdwq f wfv@kd / w&l;xd;k vkyf wwfvdk@ / trSm;trSefudk ra0cGJEdkifao;vdk@....tp&SdwJh vGJrSm;aom t,ltq tawG;tac:rsm; &Sdae=uygtkef;rnfqdkygv#if ajymif;vJypf=uzdk@ tcsdefwefae+yD xifygw,f? 'Duae@vli,frsm;udk jyKpkysdK;axmif&if; oifhawmf&mwm0efrsm;udk ay;tyfv#uf vufwGJumac:,l jrSifhwif ay;EdkifygrS aemifwpfcsdefrSm ajymif;vJvmr,fh EdkifiHawmfopf}uD;rSm toD;oD; wm0efawGudk vufqifhurf; o,f,El ikd =f uayr,f r[kwyf gvm; vl}u;D rif;taygi;f wd@k a& ? vli,fawGzufuvJ ckcsed u f wnf;up+y;D acgi;f aqmifaumif;wpfa,muf rjzpfEikd af o; cifrSm aemufvdkufaumif; wpfa,muftjzpf vl}uD;rif;rsm;ESifhtwlwuG vufwGJvkyfudkif oif,&l if;eJ@ acgi;f aqmifaumif;awG jzpfvmEdik af p&ef &nf oefv#uf yg0ifxrf;&GuEf ikd =f uygapvd@k owday;wyfveS @f &if;eJ@ bmbmbd;k bd;k uawmhjzifh omom xd;k xd;k av;eJ@yJ wifjy&if; ed*;kH csKyv f u kd f yg&apawmh ? (jynf w G i f ; jynf y &S d vl } uD ; rif ; rsm; tm;vH k ; vuf c k y f = obmwD ; I (vl i ,f ) nD i ,f nD r i,f r sm;tm; jyKpkysKd ;axmifay;Edik =f uygap&ef &nf&, G v f #uf ,ae@ vli,f aemif0,fv}l u;D &_r+iD;wJh om;orD;i,f rsm; jzpfEikd =f uygapvd@k qENjyKv#u)f

bmbmbdk;bdk; (acwW - wdkusdK) rwfv 1 &ufae@ 2012 ckEpS f

108

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


109

ppfAvkd cf sLyf.ud,k yf mG ;

0wˆKwdk

armifpdk;csdef (u) ESpfbufwdkufyGJaoewfoHrsm;rSm wawmvkH; wawmifvkH;&kdufcwfyJhoifaecJhonf/ rd;k aumif;ESihf awmawmifrsm;vnf; tpdwpf w d t f r$mr$muGt J uf +yKd usomG ;cJah v+yv D m;/ xdrk #yifwu kd f yGaJ oewfou H jyif;jyif;xefjrnf[;D cJo h nf/usnzf ;l rd;k aygurf sm;u ESpb f ufpvk;H . t&yfa'oay:wGif &GmcsaecJhonf/ awmifapmif;.txufydkif;wGif awmfvSefa&;wyfaygif;pku toifhae&m,lxm;+yD; om;/ rae@u&efoludk wGef;vSef&ef arSmifpydsK;uwJuyif ae&m,lxm;+yD;jzpfaecJhonf? xdkpOfu &efou l cyfa0;a0;wGiaf e&m,lxm;+y;D xd;k ppfqif&ef jyifqifaecJo h nf? tm&k%fOD; rdk;raomufrSD aoewfoHpwifaygufuGJonf/ &efolppftkyfpkbufrSpwifI xk;d ppfqifypfacwfwu kd cf u kd jf cif;jzpfonf? &efopl pfwyfukd uGuu f o J rl mS Adv k rf LS ;tjzpftprf;cef@tyf jcif;cH&onfh AdkvfrdsK;vif;/ olu AdkvfrSL;avmif;/ onfwyGJaemufwyGJ ppfqifa&;t+yD;wGif AdkvfrSL; jzpfvmawmhrnfh AdkvfrSL;rsdK;vif;/ awmfvSefa&;wyfaygif;pk. “rkefwdkif;ppfqifa&;”udkwpjcif;acs r_ef;ypf&r,fæqdk+yD;usLH;0g;xm;onfh Adkvf}uD;rsdK;vif;? ol@wGifwdkufyGJtawG@t=uKH tawmfrsm;rsm;&SdcJhonf/ &Srf;jynf/ ucsifjynf/0jynfwdk@wGif q,fpkESpfausmfausmf vlrsdK;pkawGudk wdkufcdkufzdESdyfcJhbl;onf/ ol@a&S@u&mxl;toD;oD; wufoGm; jrifhrm;oGm;cJh=uonfh wyfrrSL;rsm;/ wyf&if;rSL;rsm;. vlrsdK;pkrsm;tm;acsr_ef;onfhacsr_ef;enf;rsm; ppfupm;enf;rsm; ppfa&;enf;y&d,m,frsm; ppfAsL[mrsm;udkoif,lwwfajrmufcJhol/ txl;ojzifh vlrsdK;pkrsm;tay: rnfodk@oabmxm;&rnf vlrsdK;pktjcif;jcif; t=um;aoG;cGJypfum vlrsdK;pktjcif; jcif; wdu k cf u kd af p&rnfqo kd nfh oabmxm;udk xd;k ppfb&k ifppfya'o&mZfrsm;. oif=um;csurf sm; xJrS xkwEf w _ , f x l m;cJ+h y;D jzpfonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 109


110

Adv k }f u;D rsKd ;vif;. tm;enf;csurf mS b,fo@l twGuf ppfwu kd af e&jcif;jzpfovJ- qdo k nf udk roJruGjJ zpfaecJjh cif;jzpfonf/ wdik ;f jynftwGu[ f [ k pfa=u;G oHonf &,farmp&mysuv f ;Hk jzpfomG ; rSe;f odomG ;onft h cg tawG;tac:wck0ifvmcJo h nf/ r[mArm ppfAv kd cf sLyfawGtwGuf wdu k af y;ae &jcif;jzpfonft h wGuf igt h wGu&f mxl;wufz@kd ud, k w f ikd v f yk , f &l vdrrhf nfqo kd nfh tawG;0ifvmonf ppfAv kd cf sLyfawGtwGuf wdu k af y;&if; igt h wGuyf gy+kd y;D wdu k &f rnf/ vlrsKd ;pkawGuakd csre_ ;f okwo f if&rnf/ vlrsKd ;wk;H a&;twGuf ppfuykd +kd y;D tok;H cs&rnf udo k abmayguv f mcJo h nf/ 'gigt h wGuyf J xdpk w d "f gwf u taoG;tom;jzpfvmcJhonf/ ESvkH;aoG;pufjzpfvmcJhonf? OD;aESmuftpdwftydkif;rsm;jzpfoGm; onf/ vlrsdK;pkawGwkH;atmif acsr_ef;avav &mxl;wdk;avwufvSrf;avyJ? ,QKwu kd yf w JG iG v f J xdpk w d "f gwu f ol@udrk ;D [ke;f [ke;f awmufavmifapcJo h nf/ xd@k jyifxpkd w d f "gwfudktoufaoG;a=umOD;aESmufxJwGif xGef;ndSxm;cJhavonf/ olu ppfqifa&;.tv,fA[kd csurf wGi&f adS eonf/ b,fnmESpzf ufrS ppfAv kd Ef pS af ,mufukd qufo, G pf um;ajympufjzifh trde@f ay; aeonf/ a&S@udkwuf&ef xdk;ppfqif&ef tjyif;txefarmif;aecJhonf/ wdkufyGJrSmydkI jyif;xefvmcJh/ tm;aumif;vmcJhonf/ tarSmifxkudk xdk;cGJwufvmaom rD;usnf;cJusnfzl;rsm;rSm ajrjyifrSaeI twef;vdu k f xGuv f mcJ&h mrS [if;vif;jyifaumif;uifonf rD;usnw f &J&J rD;qdik ;f rsm;qGx J m;aecJo h nf trsm;pk usnfzl;rD;cJrsm;onf opfawmtkyfrsm;xJodk@ ajy;0ifoGm;ae=uonf? Adkvf}uD;rsdK;vif;ESifh ol.a=u;pm;ppfom;rsm;onf a&S@odk@xdk;xGufvmcJhonf/ rdacsmif; wuf r&ru w&GwfqGJwufvmcJhjcif;jzpfonf/ ppfc&mr_wfum ol@wyfrsm;udk a&S@odk@xdk;xGufap cJhonf/ vlrsdK;pkawmfvSefa&;wyf/ ausmif;om;wyfrsm;ay:xm;onfh awmfvSefa&;wyfudk teD;uyf acsre_ ;f &rnf usm;wufx;kd &rnf- qdak ompdwu f r$ev f mcJo h nf/ ol.xd;k ppfrmS wpxufwpf tzd cHxm;&+y;D cHppfo@kd ajymif;vJomG ;aeonfukd olub,fvrkd S vufrcHEikd f ig&h @J xd;k ppf[m atmifyjJG zpf &r,fa[h? wufæa&S@udkwuf/ usLH;0g;armif;ESif&if; ppfc&mudk r_wfjyefonf/ vufeuf}uD; tm&f yDa*s avmifcsmAk;H ayguu f o JG EH iS t hf wl usnzf ;l wzl;onf ol&ifux kd rd eS o f mG ;onf/ usnq f eftm;jzifh aqmifw h eG ;f vdu k &f m ol@cEWmud, k o f nf jruf&idk ;f awmxJwiG f ok;H av;ywfvrd q hf if;a&G@vsm;oGm;onf/ ppfAdkvfonf &kwfw&uf+idrfusoGm;+yD; opfwkH;wwkH;xlrwf&mrS vJusoGm;ouJhodk@yif jzpfonf/ ol.a=u;pm;ppfwyfrsm;rSm rv_yf&Sm;&J/ jrufawmjcKHawmrsm;xJwGif touf&SL&_dufzdk@yif arhavsmhum+idrfoufae=u&onf/ awmfvSefa&;wyfom;rsm;. aorif;usnfzl;rdk;ayguf rdk;oD;rsm; atmufwGif tvl;vl;tvJvJcHae=u&ojzifh usnfxdrSef+yD;vJusaeaom ppfAdkvfudk oGm;a&mufr o,f,El ikd =f uonft h jyif aoewfoEH iS hf ypfcwfrt _ ajctae/ usnv f rf;a=umif;udk =unfu h mtvpf tiku d w f iG jf yefqw k af e=u&onf? (c) Ed;k w0uftyd rf ufrsm;avvm;/ aoG;&l;aoG;wef;*a&mifajcmufjcm;jzpfaejcif;vm;/ ppfAv kd f onfob l mjzpfomG ;onfuykd ifrod/ [if;vif;jyifxw J iG af rsmygaecJo h nf/ olowd&aomtcg [if;vif; jyifxw J iG f vrf;av#mufaerdvsuo f m;jzpfaecJo h nf/ pdwq f ENjyif;jy&m/ pdw&f nfnw $ &f mod@k c&D;ayguf aecJo h nf? vGecf o J nfw h v ausmu f aexdik af ysmyf g;cJo h nf/ aemufwef;pcef;od@k jyefvnf a&muf&adS e 110

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


111

cJhonf/ Adkvf}uD;rsdK;vif;. 0g;x&Humtdrfcef;xJwGif &d_ufoHrsm;udk oljyef=um;ae&avonf/ ol. wif;zdxm;aom =uu G o f m;&iftyk af tmufwiG f t}urd }f urd af =uv G iG yhf sujf yKe;f oGm;cJah om awmpy,f yGifhokH;yGifh. &d_ufoHrsm;yifjzpfaecJhonf/ yef;wyGifhu a=urGoGm;aomol@b0udka=uuGJvSpGm atmf [pfikd&d_ufvdkufpOf ol.jyif;xefaomvuf0g;apmif; &dkufcsufatmufwGif 0yfqif;ydjym;oGm;um idk oHonfvnf; vl@cEWmyef;yGiu hf o hJ @kd a=uv G iG +hf ird o f ufc&hJ avonf? xdyk ef;yGi, hf trnfrmS aemfaiGazg? aemufwywf ESpyf wft=umwGif aemaiGazmuho J @kd tzsuq f ;D cH a=urGco hJ nfyh ef;wyGirhf mS eef;wifjzpfonf/ aemufwywft=umwGif umryifu h pl pfAv kd . f vufwiG ;f rS vGwaf jrmS ufatmif &ke;f &if;qefcwfjzifh uefa=umuf&ek ;f xGucf o hJ nfah emfauxl;/ ol@ud, k o f t l qk;H pD&ifco hJ nfh aemfauxl;/ olw@kd tm;vk;H onf umraus;u|ejf yKru _ q kd ef@usif wGe;f vSe&f ek ;f uef&if;ESiyhf ifa=urG a=uv G iG chf =hJ u& onf/ ol@udkaemufxyf zsufqD;I r&Edkifatmif aemfauxl;onf opfyifwGif qGJ=udK;csowfaocJh onf? ppfADkvfonf tydsKr rkaemfokH;a,mufudk owd&oGm;um xdk&d_ufoHrsm;v$rf;aeaom tdrfcef;xJrS vSnfhxGufvmcJhonf/ wyfpcef;udkwywf vSnfhum=unfhrdpOf iSufzsm;wufaeaom vlem&JabmfEpS Of ;D udk ol@ajcaxmufjzifu h efausmufupm;cJah o;onf/ wyfpcef;wGif wyftiftm;u rvkaH vmuf/ '%f&m&aq;uk vlemrsm;ESihf iSuzf sm;vlemu tdy, f mrsm;xJwiG t f wk;H t&ke;f wyfom; wifatmif/ vdyyf Ek iS x hf eG ;f &ifw@kd onf iSuzf sm;iSuo f ifu h mar#mah r#mo h museaf wmhonf? xdkvlemrsm;udka=umcdkif;xm;&pfcJhonf/ wyfpcef;ESifhrvSrf;rurf;&Sd aemfaiGazm/eef;wif ESihf aemfauxl;wd@k aexdik &f m uscwftif;&Gmod@k a&mufvmcJo h nf/ wdu k cf wfav. t[kejf zifh jrefqef vSpmG a&mufcjhJ cif;jzpfonf/ wu,fu v#ypf pfuo hJ @kd jrefqefaompdwt f [kef pdwt f awG;xJwiG f tdrf rufqefveG ;f pGm tdrrf ufxw J iG af &mufvmcJjh cif;jzpfonf/ aemfauxl;udak wm rh awG@Edik af wmh aemfaiG azmESihf eef;wifw@kd .tdrjf c0H ef;xJxd a&mufvmcJo h nf? t&k%fwufp aejcnfoef;p &Gmuwdwfqdwfaeor# acG;a[mifoHrsm;a=umifh uscwf tif;&Gmuav;onf Ed;k xoGm;onf/ w&Gmvk;H u acG;awGa[mifaejcif;jzpfonf/ acG;a[mifc&H onfh owW0gudk ppfAdkvfu tvef@w=um;vdkufvH&SmazGaerdygao;onf? owW0grSmolyifjzpfaeonf? ppf,el aD zmif;0wfxm;cJI h omacG;awGu a[mifjcif;avSmifjcif;jzpfonf[k aumufcsucf st+y;D wGif jcx H rJ x S u G cf mG vmcJo h nf/ EGm;wif;ukwx f rJ S EGm;awGuvnf; w&_;&_;vkyu f m ESmr_waf ecJo h nf/ EGm; awGacG;awGu ol@udkqef@usifaeonfhtwGuf ppfAdkvfu b0ifrusjzpfoGm;cJhonf/ aemufvkHcsnf 0wfojzifah &mufvm&rnf [kwzGzaG jymaerdco hJ nf? ol@wGiaf jymifajrmufonfh ordik ;f rSww f rf;wapmifvnf; &Sad ecJah o;onf/ u&ifjynfe,f ppfqifa&;rsm;wGifolonf ppfqifa&;.toufaoG;a=umjzpfcJhonf/ wyf&duQm/ppfokH;vufeuf/ usnq f efrsm;udo k o l ,fz@kd ay:wm[kac:onf/ t"rRvyk t f m;ay; txrf;orm;rsm;udpk pk nf;&mwGif 4if;/ ay:wma=u;rsm;pGmudk axmifaomif;csI D ajymifajymifwif;wif;odr;f ,l&mwGi4f if;/ a&S@wef;od@k oGm;&mwGif rxrf;ryd@k Edik af wmhyJ ar#mah r#mo h museaf wmhonf/ ay:wmvlemrsm;udk owfjzwf&mwGif 4if;/ ay:wmrvkyfvdkI jiif;qefaom &Gmom;rsm;udk owfjzwfacsr_ef;&mwGif4if;/ xdk@jyif&Gmol}uD; trsKd ;orD;rsm;udk umraus;u|ejf yKvyk &f mwGi4f if; ppfAv kd o f nfajymifajrmufco hJ /l ay:wmrsm;udu k snf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 111


112

umrsm;rdkif;&Sif; u&d,mrsm;tjzpfxm;&Sdrdk@ pDpOf&mwGifvnf;xufjrufajymifajrmufcJhol? ,QKoo l nf a&S@wef;ppfajrjyif[ak c:wGiaf eonfh autef,l u&iftrsKd ;om;awmfveS af &; wyfrsm;&S&d m aus;&Gm/ v,fuiG ;f /awmif=um;/awmawifrsm;&S&d mod@k olonfa&muf&cdS jhJ yefonf/ awm pGefawmifrsm; =urf;wrf;aom c&D;wGifoljyefvnfa&muf&SdaecJhjcif;jzpfonf/ bma=umifhrsm;Todk@ jyefa&mufaecJjh cif;vnf;/ ol@udo k rl ausrcsr;f jzpfaecJah o;onf/ wu,fu ordik ;f wGicf o hJ nfo h o l nf ordik ;f wGicf o hJ nfx h v kd rf;a=umif;ay:od@k a&SmifvI J$ r&jyef vSno hf mG ;&pjr/J olajccsco hJ nfo h rdik ;f a=umif; ay:od@k ajccsou l , kd w f ikd u f jyefvnfa&muf&&dS pjr/J a'geawmifwef;}u;D . jrifrh wfawmifx&H/ csKd i0hf rS ;f tol&mxlajym&m xdkordkif;vrf;a=umif;ay:wGif &mcsDcJhonfhtxrf;orm;rsm;udk aoewf'ifrsm; jzifx h o k wfco hJ nf/ tcsKd @txrf;orm;rsm;udk tol&majcmufurBm;}u;D rsm;xJo@kd uefcsc&hJ onf/ ajc axmufwiG f '%f&mtxyfxyf&&Scd +hJ y;D xGuaf jy;Edik pf rG ;f uif;rJo h nfh txrf;orm;ay:wmrsm;udk awm xJarmif;xJ+h y;D / tajy;ajy;apcJ+h y;D pufaoewfjzifh ypfcwfowfjzwfcahJ vonf/ aoewf. c&D;a&muf yku H kd ok;H oyf&if;aoewfukd ud;k uG,cf o hJ ?l olusifvnf v_yf&Sm;cJhonfh ordkif;ajymifajrmufcJhonfh ppf.ocsdKif; t&yfa'oqDodk@ olonf jyefvnfa&muf&v dS mcJjh cif;jzpfonf/ &kww f &ufawmajcmuforH sm;u ol@a&S@wGiaf &mufvm cJo h nf/ qD;umxm;ESio hf nf/ taoqd;k jzifh r&_rvS aowGi;f a&mufc=hJ uonfh txrf;ay:wmrsm;. awmajcmuforH sm;jzpfaecJo h nf/ awmifwef;wckv;Hk opfawm}u;D wckv;Hk jrnf[ed ;f um odro hf rd w hf ek f apcJhonf/ toHaygif;pkHawmajcmufoH/ ppfAdkvfonf a=umufvef@wkefv_yfoGm;+yD;/ aemufa=umif; vSnI hf ajy;&avawmhonf? “acG;om; t&kid ;f tpdik ;f ppfAv kd /f 'Daumifukd trJzsuzf @kd tvSnahf &mufvm +yaD [h rdatmif vdu k zf rf;/ zrf;[qD;=u[/ ppfAv kd &f @J Adu k x f u J tlawGtoJawGukd xkw+f y;D 0g;pm;ypf =u&r,f/ igw@kd udx k rif;0atmif ra}u;G wJph pfAv kd /f igw@kd udk owfjzwfniS ;f qJcw hJ ahJ umif/ igw@kd vdyk J eifvJ acG;aoao ap&r,f/ acG;uarG;wJah cG;om; vdu k zf rf;=u/ xdyu f aeydwzf rf;=ua[h acG;om;udrk ad tmifzrf;f =ua[?” ppfAdkvfonf zaESmifhESifhz0g;wom;xJajy;cJh&onf/ xdktjzpftysufrsm;onf wu,fr [kwfcJhay/ oem;p&maumif;vSonfh puf&kyfrsm;r[kwfonfh vlom;ay:wmrsm;udk rw&m;owf jzwfco hJ nfh cdik ;f apcJo h nfo h rdik ;f u ppfAv kd t f m; ajcmufveS @f cJ&h mrS *a,muf*,uf pdwu f ;l wap>t jzpf olu, kd o f zl efw;D aejcif;omjzpfonf/ ppf&mZ0wfaumifqo kd nfrmS ajrudv k eS I f yke;f vnf;rvkH awmeufrJxJ ykef;vJrvkHjcKH/ ppf&mZ0wfr_usL;vGefcJhonfh ol.pdwf0dOmnf onfb,frSmykef;ykef; r vkjH cKH ol@pdww f ap>uyif ol@udak jcmufveS @f aecJo h nfr[kwv f m;? ZD;oD;uif;r#aom ac|;ayguaf c|o;D rsm;onf ol.OD;acgi;f xufrS v#x H u G u f svmcJo h nf/ toufb,fuxGuf&rSef; yifrodawmh/ armyrf;vSpGm aemufa=umif;jyefqkwf ajy;aecJh&onf? (*) ay:wmwdk@. oFcsdKif;ppfajrjyifrS tarmqdk@atmifxGufajy;vmcJh pOfrSmyJ &Srf;ukef;ajr jrifah y:rS olusiv f nfvy_ &f mS ;cJ&h m ol@wyfpcef;od@k oljyefvnfawG@&Scd ahJ vonf? wu,fu pdwaf emuf udk,fyg a&mufcJhjcif;jzpfonf/ aZmf*sDzdk0ifom; pm;cJhavovm;/ ol@cE<mudk,fxJodk@ pl;pl;&J&J xdk;cGJ ar$aESmuf 0ifa&mufvmcJhaom awmfvSefa&;wyfom;. usnfzl;onf aZmf*sDpm;cJhonfh zdk0ifom; 112

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


113

rsm;jzpfaeavrvm;? &if0udk usnfzl;0ifpl;+yD; wuJuyif ajrv#dK;rdk;ysH pdwfap&m c&D;aygufcJhjcif; jzpfy&Hk onf? ESi;f aiG@,Suo f ikd ;f xm;onfh awmifwef;awmtkyrf sm;=um;u wef@,ef;wyfpcef;onf ppf Adv k jf yefa&mufvmcJo h nfuykd if b,forl S owdrxm;rdcahJ vovm;/ wyfpcef;*dw0f od@k a&mufaom tcg uif;orm;udk atmf[pfaemufajymifrdcJhao;onf/ ,QifESpfrsm;u tvSnfhus uif;apmifhcJh=u onfh wyfom;rsm;udkrawG@&awmh wyfutopf wyfom;awGuvJtopf uif;wJtwGif;odk@ ai; pdu k =f unfv h u kd o f nfh t=unfrh sm;udk b,forl o S wdxm;rdyrHk &/ wyf0ifayguf *dw0f &Sd uef@vef@ydwf xm;aom opfom;armif;wefudk toHxGufatmif cwfqwfqwf wGef;vdkufrdonf/ ,EW,m;yDo pGm opfom;armif;wefrS wqifh oH}udK;uGif;qufrsm;onf wc|ifc|if jrnfa=uG;oGm;onf/ “b,faumifvu J /G b,fo&JuvmajcmufaewmvJ b,facG;rom;u vm+y;D vufujrif; oGm;wmvJu”G “igyJa[h iguG/ AdkvfrSL;rsdK;vif;yJuG/ ighae&ma[mif;udk c%wjzKwfvmvnf=unfhwm a[h” ppfoHppfrmefjzifh wkef@jyefcJhonf/ uif;orm;ppfom;awGrSm olajymor#udk bmrSr=um; em;xdik ;f qG@H tuke=f u+y/D olw@kd ajymonfuo kd m ppfAv kd u f =um;ae&jcif;jzpfonf/ wyfpcef;xJ0ifa&muf vmcJph Of [dpk Ofu vufeuf}u;D rsm;jzifh A u y a=u;G cJo h jzifh +yKd usysupf ;D oGm;aom(Over head) uwkwu f si;f qDo@kd a&mufomG ;onf? xdpk Ofuyif wyfom;rsm;. tavmif;rsm;udk vSnrhf =unft h m; yJ wcsKd ;xJxu G af jy; vGwaf jrmufco hJ nfukd olowd&aerdjyefonf/ xdw k u kd yf }JG u;D onf ordik ;f 0ifwu kd f yGJ}uD; xdkwdkufyGJ.aoG;pD;acsmif;rsm;ay:wGif olAdkvf}uD;&mxl;udkwdk;jrSifh&&SdcJhonf? eef;=umndK ESihf eef;=umjzLwd@k nDtpfrudk oGm;awG@zd@k ,QKtcg0efav;aecJo h nf/ wef@,ef; +rdK@.tdrfaps;qdkifwGif eef;=umndKudk csdwfcJhrdonf/ &mxl;/ aoewf/ tm%mjzifh r#m;cJhaomfvnf; eef;=umndKu csw d w f , G yf grvmcJ/h tcsprf [kwo f nfh umr&rufjzifh txyfxyfnKdS @ac:&onf/ a=umuf I&GrH ek ;f cJah om eef;=umndK. pdwt f ,Ofukd acsmzh sm;zswq f ;D +y;D onfah emuf vufxyf,rl nf[t k ,kH oGi;f cJo h nf? eef;=umjzLudk t,ko H iG ;f aomtcg acsmarG@vG,u f cl o hJ nf/ xdawG@yGe;f wD; ,k,r_ukd t xyfxyfzefwD;cJhonf/ tawG@t=uKHr&Sd t&dkif;oufouf tysdKaygufrudk tcspf&rufaoG;qla0ap &ef txyfxyfv@H_ aqmfay;cJ&h mrS tysKd aygurf onf umraus;u|eb f 0od@k oufqif;cJah vonf/ ppf wyfa=umif;awGa&G@aomtcg 0rf;=umwdkufwGif udk,f0efoaE<&SdcJhaom eef;=umndKonf usef&pfcJh avonf/ “Adv k }f u;D udu k kd jyefvmcJrh ,f vufxyf,rl ,faemf”[kay;xm;cJo h nfh ESpyf g;oGm;opPmxm; onf ESprf sm;ukev f eG cf /hJ &ufrsm;yifaxmifausmcf ahJ v+y/D eef;=umjzLrSmacgi;f ikI H om use&f pfcahJ vonf/ od k @ r[k w f r suf v k H ; a=umif a wmif a i;armarmjzif h EG r f ; zwf v suf u sef & pf c J h o nf / nD t r. rdcifrkqdk;ronfvnf; orD;udkvufxyf,lrnfh Adkvf}uD;udk ,QKwdkifapmifhvsuf idk&Sdkufvsuf? wef@,ef;bufo@kd ajcOD;vSn+hf y;D umrS eef;=umndKw@kd rdom;pkurkd awG@vdak wmh uav;yif okH;ESpft&G,f av;ESpft&G,f&Sdavmufay+yD om;.tarvm; orD;.tarvm; xdkrdcifudkrawG@vdk awmh rsufESmylonfh tm;emonfh &Sufuef;uef;onfh vlpdwfutr_Huav; tjzpfrS tpdkiftcJ}uD; jzpfvmcJu h m &if0od@k aqmifah ecJo h nf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 113


114

wu,fu touf&SifvsufESifh xm;&pfcJhojzifh eef;=umjzL ESifh eef;=umndK nDtrESpf a,mufrmS uHaumif;vGe;f vSonf[q k &kd vdrrhf nf? ucsijf ynfe,fppfqifa&;rsm;wGif awmfveS af &; wyfom; ucsit f rsKd ;orD;&Jabmfrsm;udk ppfyw JG iG f zrf;qD;rdonft h cg ,m,Dpcef;od@k ac:aqmifvmcJh onf/ awmwGifpcef;&Sd opfyifwGif wd&p>mefuJhodk@ wkwfcsnfxm;+yD; ppfokH@yef; ucsiftrdsK;orD;&J abmfrsm;udk wa,muf+yD;wa,muf t"rRjyKusifhonf/ ppfAdkvfjzpfaeonfhrsdK;vif;u yxrOD;qkH; t"rRjyKusifh=uonf/ ppfAdkvfjzpfaeonfh rsdK;vif;u yxrOD;qkH; t"rRjyKusifh&rS tm;&auseyfol aoG;at;at;jzifh t"rRjyKusifhcJhol/ t"rRrjyKvdkyJ+idrfoufaeaom ppfom;rsm;udk rl;rl;&l;&l;jzifhyg; &ku d w f wfonfrmS vnf; Adv k rf sd K;vif;yifjzpfonf/ xd@k aemuf xdak wmfveS af &;trsKd ;orD;&Jabmfrsm;. udk,ft*FgxJodk@ opfc|ef/ 0g;c|efwdk@jzifhxdk;owfapcJhol? tiftm;rJhaomtrsdK;orD;udk tiftm;okH;t&Sufuif;rJhvSpGm tedkifusifhowfjzwfcJhykHrSm ol&aJ bmfa=umifveG ;f vSonfh t"dyg` ,u f ykd ifem;rvnfc/hJ rnfuo hJ @kd tEdik u f sichf yhJ u Hk kd *k%, f 0l if=h umG ; aewwfao;onf/ xdzk ufqpf ,Ofaus;r_ordik ;f udk ppfAv kd rf sKd ;vif;onf ud, k w f ikd af &;oDu;Hk cJjh cif;jzpf onf? eef;=umndKwdk@nDtrudk touf&SifvsufESifhxm; &pfcJhonfudku xl;jcm;aomuHw&m; jzpfaecJhonf/ ,if;wdk@onf ol.atmifyGJrsm;jzpfonf/ aoewf/ &mxl;/ tm%m onft&m&mudk aiGu zefw;D onfqo kd nfh pum;udk tpm;xd;k ypfvu kd o f nf/ aoewf/ tm%m/ &mxl;wd@k onf wef cd;k pGr;f tif}u;D rm;a=umif; wyG+J y;D wyGJ atmify&JG cJo h nfh atmifyrJG sm;u oltm;yd@k csoif=um;cJah vonf/ oufaoxlco hJ nf? (C) ol@pdww f iG f cdak tmif;aeaom tpGt J vef;rsm; b0&kyu f m;csyrf sm;u w&dy&f yd w f zswzf swf ay:xGufvm&mrSol@ tm;appm;aecJhonf/ rdcifudk owd&vGrf;wpdwf/ ZeD;ESifhorD;om;wdk@udk vGrf; wpdwu f tcd;k taiG@r[kwyf J tiftm;aumif;aom &ky0f wˆKozG,f pdw"f gwjf zpfvmcJo h nf/ ppfAv kd f onf ol.ajy;vrf;ay:wGif tvsit f [kejf zifah jy;v$m;aecJo h nf/ awmawmifjrpfacsmif;rsm;/ v,fuiG ;f ESihf aus;vuf+rKd @jyrsm;udk ausmv f eG +f y;D avjyif;wdrw f u kd rf sm;ES,f jzwfoef;vmcJo h nf? tdr0f wGif tarmqd@k aecJo h nf/ ig;ESpo f m;t&G,f zke;f jrifv h if;ESihf ESpEf pS t f &G,pf um;wwf aomcspfp&mydkaumif;aom orD;uav; rdk;olZmvif;wdk@udkawG@&onf/ ajymifvufacsmarG@aom =urf;ysOaf y:wGif ajy;v$m;aqmhupm;ae=uqJ/ ppfAv kd o f nf tarmwacgjzifh orD;av;udak yG@csv D u kd f onf/ rd;k olZmvif;um; ol@vufxw J iG f ygrvm ol@vufEpS zf ufonfavxJrmS yJuse&f pfaecJo h nf ol@ZeD; pENmat;[efukd rsuEf mS jcif;qdik v f u kd o f nf/ Adv k rf LS ;csLyfat;[efEiS hf a':,kZewd@k . orD; pENm at;[ef orD;av;udk ikI H ayG@zufaeonfZh eD;onf pENmat;[efukd odr;f ayG@vdu k af omfvnf; rodr;f ayG@rdyv J o JG mG ;jyefonf? Ak'&< yk yf mG ;awmfa&S@od@k aomufawmfa& uyfv&_ ef o,f,v l maeonfh rdcifxt H ajy;oGm; aecJo h nf vsyw f ysuw f iG f wke@f ueJ&yfvu kd o f nf/ rdcifrsuEf mS udk jyK;H I=unfv h u kd o f nf/ rdcif.rsuf vkH;tpkHudk pl;pdkuf=unfhrdonf? “vljzpfvmawmh vlpw d af rG;&r,fu@JG om;&J@/ vl&rf;um; t&dik ;f tpdik ;f jzpfatmif aoG;wd@k 114

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


115

v_H@aqmfaecJhwJh tm%mawG/ aoewfawGudk rudk;uG,feJ@/ ppfwyfu ppfAdkvfawG&J@ t&kdif;tpdkif;p &du k af wGuv kd ;Hk 0 twkrcd;k eJ@/ tm;rusaveJ@om;/ vlxu k a=u;G wJx h rif;udk pm;+y;D xrif;&Sif touf ocifudk apmfum;zdk@rajymeJ@ pdwfeJ@awmifrypfrSm;&bl;uGJ@/ om;tJ'Dr[mtrSm;awGudk usL;vGefrd +yDqdk&if om;udkarG;wJh rdcifzcifawG[mvJ vlr[kwfawmhbl;jzpfoGm;vdrfhr,f/ txl;ojzifh vlpif ppfawGjzpfwhJ rdbESpyf g;udk vljzpfatmifvyk af y;zd@k u om;&J@wm0efyu J @JG ” rdcif. =o0g' pum;vk;H rsm;onf rdcif.ESv;Hk tdrrf w S qifh rsuv f ;Hk rsm;wGif cwfEydS v f suf om;ay:xGuv f mcJo h nf/ ppfAv kd o f nf xdpk um;vk;H udk owdw&jyefzwfro d mG ;onf/ pum;vk;H topf tqef;rsm;r[kw/f vGecf o hJ nfh ESprf sm;pGmu pum;vk;H rs;omjzpfaecJo h nf/ rdw _ ufaeaompum;vk;H rsm;rSm EGHepfaeaom ywWjrm;yGifhrsm;omjzpfonf? “tarom;a&mufvm+yaD v a[m'DrmS om;}u;D av om;udrk jrifcsiaf &mifaqmifaea&mh ovm;tar” aoewf/ tm%m/ &mxl; npfnrf;EGHv$mrsm;atmufwGif aysmufuG,fESpfjrKyfaeonfh rdcifukd &kww f &ufowd&vmcJjch if;jzpfonf? cvkwx f rd S trdwrdonfqo kd nfh pum;yko H nf ppfAv kd f uJo h @kd aom vlpm;rsm;twGuf jzpfcyhJ &Hk onf/ rdcifa':ESi;f okeo f nf t&dyw f ckukd 0ifa&mufw;kd wdu k f rdouJhodk@jzpfoGm;onf/ wkef@qdkif;,drf;&kdifoGm;onf/ aomufawmfa&zefcGufESifha=uGyk*Hjym;onf/ vGwu f somG ;+y/D ay:vpfa&mifajymifvufcef@oef@aeaom =urf;ysOaf y:wGif a&pufrsm;jyef@usv J iG phf if aeouJhodk@ rSefpzefp a=uGyk*HuGJprsm;onf v$ifhpifjyef@usJukefonf/ rdcif}uD;onf orD;ac|;rudk “rl;vdu k w f muG,”f ppfAv kd u f tarætar [kwwGww f w G f atmfac:&if;tarhukd ajy;IayG@onf xyfI xyfIyif ayG@ydu k cf srD aecJo h nf/ avudak xG;ayG@rdvsuo f m;jzpfaecJo h nf? wdkufyGJwnf&Sd&m jruf&kdif;awm aoG;tdkifxJwGif vJ+ydKaecJh&mrS ppfAdkvfonf “taræ tar”[k w pmpmv_ d u f v S J a c:iif & if ; &k w f c snf ; x&yf & ef }ud K ;pm;tm;xk w f a erd o nf / &ke;f xvdu k jf yefonf/ “usm;xk;d =uæa&S@wuf usm;xd;k =ua[h æusm; æusm;”[ktrde@f ay;[pfa=u;G &if; ,drf;&kdifxlx aepOf awmfvSefa&;&Jabmfrsm;. aoewfoHrsm;onf v#yfwysufay:xGufvm cJhonf/ ppfAdkvf. udk,fcEWm tESH@uvsm;odk@ usnfqHrsm; 0ifpl;cJhavonf/ usnfzl;usnfqHrsm;. qkH;rcef;wGif ppf Adkvfonf toufaysmufcJhavonf? a=umydk;tdwfxJrSm &rfrft&ufykvif;onfvnf; ppfAdkvfuJhodk@yif acsr_ef;cHvdkuf&onf/ tydkif;ydkif;tpp jzpfoGm;onf/ a=umydk;tdwfxJ&Sd rSwfpkpmtkyfxJwGif nSyfxm;onfh eef;=umndKwdk@ nDtr."gwyf o Hk nf &rfryf v k if;rS xGut f v H su H svmonfh tol&mt&uftikd x f w J iG f yufvufvefae onf/ usnzf ;l wzl;u "gwyf u Hk m;csyx f rJ S eef;=umndKuykd g xdreS af zmufxiG ;f oGm;cJ+h y;D jzpfaecJah vonf?

armifpdk;csdef Edk0ifbm 15 /2011

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 115


116

bmomjyef tcef;quf Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen connelly . rl&if;pmtkyw f tkyjf zpf+yD; pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif; zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm; wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm; zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif; tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@ rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD; jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif; rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf? tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?

tvif ; td r f r **~~ Z if ; ,cifvrStquf

tdrfajrSmifavSmiftdrf tcef; ( 50)

”r[kwyf gb;l q&m? usaemfu, dk w f idk v f nf; 'Daumifav;ukd aoaocsmcsm ppfaq;jy;D yg jy?D 'Daumifav;ukd pGypf jJG y;D &rf;um;aewmukd b,forl v S nf; em;vnfrmS r[kwb f ;l q&m? axmif rSL;nGef@a0OD;[m a'goawG t&rf;xaejyD; aoaocsmcsm rqkH;jzwfEkdifbl;xifygw,f? rSefrSefuef uef rpOf;pm;Ekid w f wfb;l ? 'grS r[kw&f if olt&ufaomufxm;jy;D &rf;um;wmvnf; jzpfeidk yf gw,f q&m? “ av;av;eufeuf ajymwJh oabmrsKd;a&mufatmif toHukd wnfwnfjidrfjidrfESifh rsuf ESmxm; wnfwnfEiS ahf jymaeawmh ol@ukd vlawGu trSew f u,fawGajymaewmbJv@dk xif&w,f? 'g[m axmifrSL;ukdcspfEkdif&J@ ynmwckjzpfw,f? ol@pum;u ykdxda&muf apw,f? xyfjyD;awmh axmifyidk =f u;D ukd ” 'Daumifav;[m ol@ukd &ku d jf y;D ppfaq;aewJt h a=umif;t&if;ukd olbmrSrodb;l q&m? tck odyaf =umufvef@aew,f? ykq d ;dk wmu nGe@f a0OD;zsuq f ;D vku d v f @dk aumifav;&J@ tdraf v; vnf; ysufpD;oGm;jyDq&m? axmifyidk =f u;D u ukcd spEf idk t f m; ” at; -- rif;trSeaf wGajymaew,fqw dk m igow d ,f?“ 116

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


117

ajym&if; pm;yGJay:rSm &SdaewJh axmifrSL;ukdvlacsm wkdifwef;xm;wJh pm&GufawGukd =unfhaerdw,f? aemufpmwapmifu axmifrLS ;ukv d al csm ajcaxmufemaejy;D vrf;rav#mufEidk v f @dk cGiq hf uf,x l m; wJh ta=umif;=um;pmjzpfw,f? pmvmay;wJh axmifrLS ;topf[m axmifyidk =f u;D a&S@rSm a=umuf';l wkeaf ew,f? axmifyidk =f u;D ukv d al csmwkid x f m;wJh abmvfyifupd b P J acgi;f xJrmS &Sad ewm? axmifyidk f =u;D vnf; aoaocsmcsm pOf;pm;aew,f? wu,fv@dk tJ'aD bmvfyif &SmrawG@&if b,fvv dk yk rf vJ? axmifyidk =f u;D pdwx f rJ mS axmifrLS ;nGe@f a0OD; (c)vlacsmukd vnf;yif;jzwfcsipf w d f ay:vmw,f? wjznf; jznf; yk&d y_ v f maew,f? .................. axmifyidk =f u;D [m rsurf eS u f cdk |wjf y;D aoaocsmokwaf e&if; ukcd spEf ikd u f dk =unf&h if; pOf;pm; rdw,f? ukcd spEf idk u f aocsmw,f? vlawmfwa,mufbJ qkjd y;D awG;aerdw,f? ukcd spEf idk u f wnfjird f wJh rsufESmxm;ESifh axmifykdif=uD; bmajymrvJvkd@ apmifh=unfhaew,f? ae&mu atmufxyfu axmifyidk =f u;D &k;H cef;rSmjzpfw,f? zkid w f aJG wG trsm;=u;D xm;wJt h cef; jzpfw,f? axmifyidk =f u;D &J@ aemuf ausmrSm r_ef0g;0g;ESifhjrifae&wmu AkdvfcsKyfatmifqef;"gwfykH ta[mif;wckjzpfw,f? axmifrSL; ukcd spEf idk pf w d x f rJ mS bmbJjzpfjzpf axmifyidk =f u;D u Akv d cf sKyaf tmifqef;ukd tav;xm;wwfw,fqdk jy;D csK;D usL;aerdw,f? wcsK@d aomt&m&S=d u;D rsm;[m Akv d cf sKyaf tmifqef;yku H dk rok;H awmhyg? a':atmif qef;pk=unfudk axmufco H vkd jzpfw,fv@dk xifw,f? axmifyidk =f u;D tcef; jyLwif;ayguu f dk axmifrLS ; udck spEf idk u f zGiahf y;vku d w f ,f? yxrqk;H jrifuGif;[m axmifusawG oHajcusif;ESifh vrf;av#mufaewm ukd jrif&wmbJ? wc|ifc|ifESifh oHuGif;wckESifhwck xdwJhtoHjzpfw,f? 'DvkdjrifuGif;ukd axmifrSL;ukd cspfEkdif t=udrf=udrf =unfhcJh/ jrifcyhJ gw,f? oHajcusi;f cwfcx H m;&wJh vlawGu=dk unf&h if; w&dpm>e&f u Hk qifawGudk owd&rdw,f? qifxrd ;f awGudk oHajcusi;f ESiq hf ifawGudk aoaocsmcsm xde;f odr;f Ekid w f m ukd owd&cs;D rGr;f rdw,f? .................. pdwx f rJ mS aumifav;ukd bke;f =u;D ausmif;rSm pmoifz@dk axmifyidk =f u;D cGiv hf w G f ygrh vm;qkd wm pkd;&drfrdw,f? 'DtcsdefrSbJ axmifykdif=uD;u axmifrSL;ukdcspfEkdifbufukd vSnfh=unfh&if; vlacsm aumifav;ukd emusifatmif ESdyfpufvkdufovm;´ pOf;pm;aerdw,f? naeapmapmu aumifav;ukd a&ajrmif;em;rSmawG@vk@d a&ESpo f wfz@dk =uK;d pm;aewmukd 0g'gawGtm;vk;H u awG@=uw,f? tJ'aD xmifrLS ;ukv d al csm t&ifwek ;f uvnf; axmifusawGudk a& csK;d csed rf mS a&ESpo f wfovkv d yk cf w hJ hJ t=urd af ygi;f renf;ygb;l ? aumifav; aoravmuf a=umufvef@ oGm;w,f? axmifrLS ;vlacsmaumifav;ukd xk;d =uw d q f w dk mvnf; 0g'gawGajymjyvk@d od&ygw,f? aumifv;rsuEf mS rSmvnf; '%f&mt=u;D ukad wG@&w,f? aumifav;[m odyaf =umuf&if; xGufajy; jyD; usaemfhudk vkduf&Smaewm? usaemfvnf; aumifav;ukd olaeaeustzDav;ukd jyefvkdufykd@yg w,f? 'gayrJh aumifav;&J@ tzDwJav;[m axmifrSL;vlacsmESifh 0g'gawG 0kdif;zsufqD;=uvkd@vnf; ysufpD;oGm;wm? axmifrSL;ukdvlacsmu aumifav;ukd usaemfhvufxJu twif;qGJac:w,f? 'gayrJh usaemfu aumifav;ukd xdef;odrf;Ekdifygw,f? vlacsmu M.IawG/ ausmif;om;awGudk &uf&ufpuf puf ppfaq;wwfovkd vkycf siw f m vkyaf ewm? oufjyif;csvu dk &f if; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 117


118

'D a umif a v;u tjypf & S d w m r[k w f y g? axmif u s ek d i f i H a &;orm;vnf ; r[k w f y g? axmifrLS ;ukv d al csmu oufouf 'kuaQ y;aewm bJ jzpfygw,f? axmifyidk =f u;D qDu .......!!!!! .................. “pdwfnpfw,fuGm? bmbJjzpfjzpf tJ'Daumifav;ukd igukd,fwkdif ar;=unfhygOD;r,f? vlacsm pGyfpGJcsufawG[m r[kwfbl;qkdwm oufaojyjyD; vlacsmukd ta0;oGm; aecdkif;vkd@&r,f? ”rif;ua&m b,fvdk t=uaH umif;awG &So d vJ ajymprf;ygO;D ?“ ukcd spEf idk f vef@oGm;w,f? axmifykdif=uD; ol@ukd tykdifcsnfwkyfaejyDqkdwm oHo,&Sdvmw,f? cspfEkdifpdwfxJ tav;teuf rcHpm;&yg? ayghayghyg;yg;av; jyefajzvkdufygw,f? axmifyidk =f u;D uk=d unf&h if; .................. “ [kwfuJh q&m/ aoaocsmcsmawmh tmrrcHekdifayrJh/ pOf;pm;&rJhtcsufawGawmh&Sdyg w,f? rae@utxd ajym&&if nGe@f a0OD; aumifav;ukd &ku d Ef u S f ESyd pf ufrvkycf iftxd b,focl idk ;f ckid ;f zifaygyh g;yg;ESihf oGuo f u G v f ufvuf vkyaf y;w,f? axmifusvnf; r[kwb f EJ iS hf axmifxrJ mS aysmaf ysmf yg;yg;aejyD; tjyifukd rxGuf&Jbl;? .................. ”tckajymif;jyef jzpfvmw,f? 'DaxmifxrJ mS ae&if; ol@twGut f ouftEW&,f &Sv d mjyq D dk wJh oabmjzpfygw,f? aumifav;cHpm;&wmukd usaemf em;vnfvmygw,f? wu,fq&dk ifvnf; 'Daxmif=uD;[m rdbrJhuav;wa,muf em;ckd&rnfhae&m r[kwfygbl;q&m? wcgwav usaemf pOf;pm;rdwm &Syd gw,f? 'Duav;ukd pmoifausmif;/ bke;f =u;D ausmif; ukd ykdf@vkduf&if ol@b0rSm upm; azmfawGeJ h/ pmvnf;a&;wwf/ zwfwwfvmr,f? tckxufxd aumifav;[m ol@emrnf olra&; wwfao;bl;? usaemfodwJh bkef;=uD;ausmif;wckudk =unfhjrifwkdifbufrSm &Sdw,f? bkef;=uD;[m rdbrJh uav;awGukd ausmif;tdyf/ ausmif;pm;xm;jyD; pmoifay;w,f? jyD;awmh ukd&if0wfay;w,f? odyf aumif;wJh tpDtpOfjzpfygw,f q&m? q&mcGifhjyKr,fqkd&if aumifav;ukd usaemfar;=unfhygr,f?” .................. axmifyidk =f u;D ukvm;xkid u f dk aemufqw k v f u dk &f if; rwfwyf&yfvu dk &f if; jyLwif;aygub f uf av#mufomG ;w,f? tdyx f u J pD;u&ufb;l ukd xkwv f u dk &f if; pD;u&ufwvdyu f kd rD;n‡v d u dk yf gw,f? ukcd spEf idk f aq;vdyrf aomufwwfreS ;f odawmh axmifyidk =f u;D aq;vdyrf wku d af wmh ygb;l ? ukcd spEf idk f pd w f x J r S m vnf ; trsKd ; rsKd ; tzk H pOf ; pm;=uH p nf a ew,f ? axmif y k d i f = uD ; ar;&if b,f v k d ajzrvnf;qkw d mu ta&;=u;D w,f? 'Dtcsed rf mS bJ axmifyidk =f u;D u trSww f rJh ar;vku d f wJah r;cGe;f wckar;vku d w f ,f? ”cifAsm; 'Dbek ;f =u;D ausmif;ukd b,fvo dk d wmvJ“ jy\emr&Syd gb;l ? =uKw d if pDpOfxm;rk@d vkd@ rsufESmxm;awmif ajymif;vJr oGm;ygbl;? ”'Dvydk g axmifyidk =f u;D / usaemfrh ed ;f r r=umr=um tvSLtwef;vkyaf vh&ydS gw,f? rsm;aom 118

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


119

tm;jzifh 0g0if/ 0gxu G af wGrmS bke;f =u;D ausmif;ukd ouFe;f vSLavh&ydS gw,f? axmifyidk =f u;D xifxm;wm u cspfEkdif[m ol@vpmESifhawmh vSLEkdifrSm r[kwfbl;? ol@rdef;rom vSLEkdifrSm? ol@rdef;rbufu aiG &SdwJh aqG=uD;/ rsKd;=uD;qkdwm axmifykdif=uD;odw,f? tvSLtwef;qkw d m cspEf idk v f dk vbfay;vk@d r&wJah xmifrLS ;wa,muf0ifaiGEiS hf b,fvrdk S rjzpfEidk b f ;l qkw d m axmifyidk =f u;D odxm;w,f? axmifyidk =f u;D pdwx f rJ mS vlq;dk wa,mufudk zrf;vku d f &ovkd auseyfoGm;w,f? pm;yGJay:ukd aq;vdyfjymcGufxJukd jymac|vkdufw,f? axmifykdif=uD;[m axmifaxmifarmif;armif; r[kwaf yrJh pum;enf;jy;D ,leaD zmif;0wfxm;wJh t&m&S=d u;D jzpfygw,f? ukdcspfEkdif[m a&xJrSm xkdifaewJh acG;av;ukd rv_yf&Jyg? axmifykdif=uD;u ” axmifydkif=uD;[m &mZ0if&Sdvm; “bmomjyef ” b,fvkd &mZ0ifukd ajymwmvJ q&m “ ” igqkdvkdwmu EkdifiHa&;awG bmawGvkyfcJhwJh bkef;=uD;vm;qkdwmukd ar;wm“ ” usaemf aoaocsmcsmawmh rodb;l q&m? wckawmh &Sw d ,fq&m? bke;f =u;D u rdbrJh uav;i,fawGudk vufcH pmoifay;wmyg? ausmif;om;=u;D wuUov kd af usmif;om;wk@d ukd roifay; ygbl;? rdbrJhuav;awG[m EkdifiHa&;xuf pm;p&meJ@ aep&mbJ ykdvkdcsifrSmyg q&m? “ axmifyidk =f u;D “ at;-- bmbJjzpfjzpf wckawmh &Sw d ,f? oufawmf=u;D wJh bke;f awmf=u;D awG[m t=uv H nf;=u;D w,f? tEW&,f &Sw d ,f? rif;=um;bl; rSmyg? ekid if aH &;ausmif;om;awGudk bke;f =u;D ausmif;awGrmS 0Suaf y;xm;w,fqw dk hJ bke;f =u;D awG &Sw d ,fav?” “ [kwu f hJ q&m/ tJ'q D &mawmfudk usaemf rSwrf yd gw,f?” ajym&if; ukcd spEf idk f pdwx f rJ mS tJ'D q&mawmfukd jrifa,mifvmw,f? ta=umuftvef@uif;wJh q&mawmf=uD; ppfaq;ar;jref; aewJh axmufvSrf;a&;awGukd axmifxJrSm a[mvkdufwJh pum;bJ? “ ightom;awG/ ta&jym;awG[m tykwfaumifbJ? rif;wkd@ vkyfcsifovkd vkyf=uyg? ” q&mawmf=uD;[m w&m;xkdifae&if; axmifxJrSm ysHvGefawmfrloGm; &Smw,f? ” tJ'Dq&mawmf=uD;ta=umif; pOf;pm;rdwkdif; ausmcsrf;oGm;w,f? rdrdukd,fwkdifvnf; tjypf ruif;wJh axmifrSL;wa,mufqkdwm pOf;pm;qifjcifaerdw,f? axmifykdif=uD;u “ at;--- tJ'DvlawGu awmfawmfcufwmbJ? rqkdifwmawG av#mufawmif;qkdae =uw,f? olw@dk eJ@ rqkid w f hJ vl@tcGit hf a&;awG/ t*Fvyd u f v dk edk aD wG&@J wynfah wG? [kd -- atmifqef; pk=unfu ol@tdrf0wHcg;uae y&dowfawGukd w&m;a[mcGifh &xm;w,f? odwJhtwkdif; vlawGukd olajymcsiw f mawG ajymw,f? vlawG&@J tar;awGudk rkom;ygyge@J vdraf jymw,f? Ekid if jH cm;om;awG "gwfykH&kdufwm oabmusw,f? ol bmem;vnfvkd@vJ´ 'D jrefrmEkdifiHrSm aewmvJ r[kwfbl;? t*Fvdyfwa,mufu rdef;rjzpfw,f? 'D rdef;rukd twGif;a&;rSL; (1)u pum;ajymcGifhjyKxm;w,f? b,folrS tokH;rusbl;? trSefqkd&if ppfwyfu 'Drdef;reJ@ opPmazmuf ekdifiHa&;orm;awGukd owf ypfvu dk zf @dk aumif;w,f? ” .................. a'guefaewJh axmifyidk =f u;D &J@ aemufausmu wnf=unf&ifu h suw f hJ Akv d cf sKyaf tmifqef; "gwyf u Hk dk ukcd spEf idk f pku d =f unfah erdw,f? wkid ;f jynftwGuf toufay;oGm;wJh Akv d cf sKy/f remvkd raus tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 119


120

eyfoal wGu vky=f uo H wfjzwfvu dk =f uw,f? ol@taz vky=f uo H wfjzwfc&H ovkd orD;jzpfol 'DtjzpfrsK;d =uKH&r,fqkdwmukd awG;rdwkdif; &if;xJwif;usyfarmyef;vmrdw,f? axmifrLS ; ukcd spEf idk f Akv d cf sKyaf tmifqef;yku H dk ai;arm&if; ESpjf rKyaf ewJt h csed rf mS axmifyidk f =u;D [mvnf; axmifyidk =f u;D [mvnf; jyLwif;buftjyifbuf ai;arm=unfah ecku d f vufxrJ S pD;u &ufjym[m &Snv f eG ;f vk@d =urf;jyifay:a=uu G somG ;w,f? axmifyidk =f u;D toH[m wnfjird jf y;D ---“ atmifqef;pk=unf[m ol@tazvkad wmh r[kwb f ;l ? ” 'Dpum;&J@ t"dyg` ,u f dk em;rvnf vku d o f vkd axmifyidk =f u;D ukd =unfv h u dk &f if; --“ rif; t"dy`g,f em;rvnfbl;vm;/ AkdvfcsKyfu aooGm;jyD? 'Drdef;r touf&Sifaeao; w,f? uJ -- tck rif; odjyDvm;? ” udck spEf idk [ f m a,mifvnfvnfEiS hf ---“ [kwu f q hJ &m/ [kwyf gw,f q&m” vk@d jyefajymvku d yf gw,f? “ 'gqkd rif;ajymykHt&qkd&if/ tJ'D bkef;=uD;ausmif;u q&mawmf=uD;u EkdifiHa&;orm; r[kwfbl;qkdwm aocsm&J@vm;´ “ q&mawmf EkdifiHa&; pum;ajymw,fqkdwm wcgrS r=um;bl;ygbl;q&m? q&mawmf =uD;rSm bmrmerSvnf; r&Sdbl;q&m? aemuf 2&ufvmuft=umrSm ppfukdif;acsmifu w&m;tm; xkwfjyD; jyefvmrSmyg? usaemftxift& q&mawmf=uD;u EkdifiHa&;rSm 0goem rygygQbl;? q&m pdwf0ifpm;r,fqdk&if ar;jref;zkd@ usaemf pDpOfay;ygr,f? ” “ [kwfw,f/ igwkd@ q&mawmf=uD;ta=umif; odatmif pkHprf;&r,f? rif;ukd igr,kHvkd@ r[kwfbl;? ” “ rif;odatmif ajym&&if igvnf; 'Duav;ukd oabmusw,f? axmifxJrSm ol[m tavhtusihf jzpfaejy?D wu,fq&dk if jy\emjzpfEidk w f v hJ al wGvufxu J dk rxnfv h u dk cf sib f ;l ? 'ga=umifh igvnf; 'Duav;twGuf aoaocsmcsm pOf;pm;&r,f?” axmifykdif=uD;pum;ukd em;axmif&if; axmifykdif=uD;&J@ tokH;ruswJhtawG;ESifh bkef; =u;D ausmif;rSmae&if uav;[m ysupf ;D r,fqw dk hJ oabm/ axmifxrJ mS aewmu ykjd y;D vkjH cKw H ,fqdk wJo h abm a&mufaew,f? axmifyidk =f u;D pum;[m b,ft"dyg` ,o f ufa&mufaew,fqw dk m axmifyidk =f u;D od&@J vm;? b,fvkdbJ jzpfjzpf axmifykdif=uD;ukd olacsmhaygif;umrS aumifav;ukd olu,fEkdifrSm? axmifrSL;ukd cspEf idk u f “ rSefygw,f q&m/ axmifykdif=uD; xifovkd usaemfvnf; twlwlygyJ q&m ” qufvuf azmfjyygO;D rnf?

bmomjyef armifarmifvwf (c) Roland Hardy 120

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


121

bmomjyef tcef;quf a'gufwmbarmf .

&kef;xGufcJh&aomjrefrmjynf Ba Maw BREAK THROUGH IN BURMA Memoirs Of a Revolution 1939 - 1946

oef;0if;vSkdif (jyefqdkonf) rl&if;pma&;q&m a'gufwmbarmf. (Breakthrough in Burma) vuf&mjzpfonf?a'gufwmbarmfonf udkvdkeD acwfynmwwf 0wfvHka&S@aewpfOD;jzpf+yD;/ jrefrmEdkifiH.udkvdkeDacwf 0ef}uD;csKyfa[mif;wpfOD;/ zufqpf*syefacwf t"dywdtm%m&SifwpfOD;/ twdkuftcH EdkifiHa&;orm;wpfOD; jzpfcJhbl;olwa,mufjzpfum/ oljzwfoef;}uHKawG@cJh&aom jrefrmjynf. EdkifiHa&;jzpfpOfudk tajccHI a&;om;xm;aom pmtkyfjzpfonf? pma&;q&m oef;0if;v_difrS bmomjyefI a&;om;xm;onfudk tvif;tdrfrStcef;quftjzpf az: jyvdkufygonf? acwfwpfacwf/ EdkifiHwpfEdkifiH. EdkifiHa&;ordkif; jzpfpOfudk acgif;aqmifwpfa,muf jzpfcJhol. a&;om;csufudk avhvmod&SdEdkif&ef wifjyvdkufygonf? tvif;tdrfr*~Zif;

a'gufwm barmf (Edik if aH wmf t"dywda[mif;) (c&pf 1893-1977) . twWKywWdtusOf;? a'gufwmbarmfudk 1893 ckESpf/ azazmf0g&Dv (8) &uf/ Ak'[ < l;ae@wGif rtlyif+rdK@Y OD;aus;/ a':odef;wifrS zGm;jrifonf? arG;csif; ESpfa,mufwGif ti,f jzpfonf? t}uD;rSm Oya' ygarmuQ a'gufwm b[ef jzpfonf? i,fpOfu c&pf,mef bmom0if jzpf+yD;/ Oa&myrS jyefvm+yD;aemuf Ak'Q bmom0if jzpfvmonf? a'guw f m barmfonf pdeaf ygausmif; (t-x-u (6) Adv k w f axmif) rS wuUov kd 0f if pmar;yGJ atmifjrifI 1913 ckESpfwGif &efukefaumvdyfrS 0dZ…mbGJ@ &&Sdonf? &efukef+rdK@ tpdk;& txuf wef;ausmif;wGif ausmif;q&m tjzpf acwW0ifa&muf vkyfudkif+yD; umvuwWm; hJ nf? &efuek f wuUov kd f t*Fvyd pf may XmewGif wuUov kd rf S 1917 ckEpS w f iG f r[m0dZm… bG@J &&Scd o yxrqHk; jrefrmvlrsdK; uxdu tjzpf 1916 ckESpfrS 1920 jy!fhESpftxd av;ESpfwmr# aqmif&GufcGifh &&Sdonf? 1921 ckESpf wGif t*Fvefjynf udef;A&pf wuUodkvfodk@ oGm;a&muf ynmoif=um;cJh+y;D 1923 ckEpS w f iG f vef'ef+rdK@ *a&;tif; (GraysInn) rS bm&pfpwm 0wfvb kH @JG tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 121


122

&&Scd o hJ nf? 1924 ckEpS rf mS yif jyifopfEikd if H abm'd;k wuUov kd f (University of Bordeaux) rS Ak'b < momusr;f jyKI/ yg&*lb@JG (Doctcurdel' Universite) &&Scd ahJ vonf? yDtyd cf s'f b D @JG twGuf wifoGif;aom pmwrf;rSm "Ak'<bmomESifh c&pf,mef bmom&Sd psmefurRXmef;rsm; E_id ;f ,SOaf vhvmonf"h (Easten Mysticism) jzpfonf? 1924 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHodk@ jyefvnf a&muf&Sd +yD; 0wfvHkvdkuf&m 1930 jy!fhESpf om,m0wD *VKef q&mpHESifh rsdK;cspfawmfvSefa&;orm;rsm;bufrS vdkufygaqmif&Guf&mrS a'gufwm barmf trnfrSm xif&Sm;vmonf? 1932 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHY cGJa&; wGJa&; jy\em/ tjiif;tcHk jzpfaeo!fhtcg 0wfvHk OD;ausmfjrifh/ &rf+AJ OD;armifarmif ponfwdk@ yg0ifo!fh wGJa&;toif; (armfjrifh+AJygwD) udk wnfaxmifI uGJa&; acgif;aqmiftjzpf EdkifiHa&;avmuodk@ 0ifa&mufcJhonf? 1932 ckESpfwGif Edk0ifbmv a&G;aumufyGJwGif trwftjzpf ta&G;cH&+yD; 1933 ckESpfwGif +Adwdo# ygvDref wGJzufaumfrwDESifh aqG;aEG;&ef/ jrefrm udk,fpm;vS,f (11) OD;ESifhtwl bdvyfo@kd wufa&muf aqG;aEG;cJo h nf? a'guw f m barmfonf 1934 ckEpS f rwfvwGif ynma&;ESifh use;f rma&; 0ef}u;D tjzpf vufcH aqmif&u G cf ahJ vonf? xdEk pS rf mS yif ‘qif;&Jom; 0HomEkygwD’udk wnfaxmifI 1933 ckESpfrSm 1942 ckESpftxd acgif;aqmiftjzpf aqmif&GufcJhonf?

a'gufwmbarmf

&kef;xGufcJh&aom jrefrmjynf 1936 ckESpf Edk0ifbmvY usif;yo!fh (91) Xme tkyfcsKyfa&; Oya'jyK v$wfawmfwGif &rnfoif; awmifyikd ;f trwftjzpf ta&G;cH&onf? 1937 ckEpS /f {+yv D wGif a'guw f mbarmfonf tjcm;ygwDrsm;ESifh yl;aygif;I !Gef@aygif;tpdk;& zGJ@pnf;Edkifojzihf/ jrefrmtrsdK;om;xJrS yxrqHk; 122

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


123

eef;&if;0ef jzpfvmavonf? 1300 jy!fh ta&;awmfy}kH u;D wGif e,fcs@J vufyg;aprsm;. &ufpufpmG &du k Ef u S rf a_ =umihf Adv k af tmifausmEf iS fh rEWav; tmZmenf (17) OD; usq;kH cJ&h o!ft h cg jynforl sm;u !Ge@f aygi;f tpd;k & acgif;aqmif eef;&if;0ef a'gufwmbarmfESifh taygif;tygrsm;tm; 0dkif;0ef; &_wfcscJh=uonf? v$wfawmfwGif vnf; twdkuftcHrsm;u t,Hkt=unf r&Sd tqdkwifI/ eef;&if;0ef&mxl;rS jzKwfcs jcif; cHvdkuf&onf? 1939 ckEpS f pufwifbmvwGif vGwv f yfa&;twGuf aoG;pnf;aqmif&u G &f ef/ wd@k Arm tpnf;t&Hk; ocifrsm;/ ig;yGifhqdkif/ qif;&Jom; 0HomEk/ aejynfawmf po!fhtzGJ@rsm; yl;aygif; vufwI JG Armhxu G &f yf *d% k ;f (Burma Freedom Bloc) zG@J pnf;wnfaxmifvu kd o f !ft h cg tzGJ@acgif;aqmif jzpfvmonf? 1940 jy!fhESpf =o*kwfv (29) &ufae@wGif xGuf&yf*dk%f; acgi;f aqmif a'guw f m barmfukd umuG,af &; yk'rf jzifh axmif'%f wESpf tjypfay;um rd;k ukwf axmifo@kd yd@k vdu k o f nf? *syefrsm; jrefrmjynfukd odr;f +y;D o!ft h cg 1942 ck/ arv wwd,ywfwiG f *syef ppfaoemywd tD;'gu a'gufwmbarmftm; acgif;aqmiftjzpf cef@xm;I tkyfcsKyfa&; pDppfr_ aumfrwDudk zGJ@pnf;ay;onf? xdEk pS f =o*kwv f (1) &ufae@wGif tpd;k &tzG@J zG@J pnf;aomtcg 0ef}uD;csKyf jzpfvmonf? Edik if aH &; OD;aqmiftzG@J tjzpf wd@k Arm qif;&Jom; tpnf;t&H;k zG@J pnf;o!ft h cgwiG v f nf; tpnf;t&H;k acgif;aqmif tm%m&Sif tjzpf aqmif&GufcJhonf? 1934 ckESpfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;/ ocifjr polrsm;ESit hf wl Armhvw G v f yfa&; jyifqifra_ umfr&Siu f kd acgi;f aqmifI wdu k sKd +rdK@od@k oGm;a&muf aqG;aEG;&m/ *syef {u&mZfbk&ifu wufae0if; wHqdyfjzifh *k%fjyKcsD;jrSifhcJhonf? *syefEdkifi/H jrefrmEdkifiHtm; 1943 ckESpf =o*kwfv (1) &ufae@wGif vGwfvyfa&;ay;I/ ArmEdik if H tpd;k & zG@J pnf;o!ft h cg Edik if aH wmf t"dywdtjzpf ArmEdik if H tpd;k &tzG@J udk OD;aqmifco hJ nf? xdk@aemuf a'gufwmbarmfonf *syefodk@ vufeufcs +yD;aemuf 1945 ckESpf =o*kwfv (16) &ufwGif *syefEdkifiHwGif EdkifiHa&; cdkv_HcGihf awmif;&ef jrefrmEdkifiHrS xGufcGmcJhonf? 1945 'DZifbmvwGif wdu k sKd +rKd @&Sd +Adwo d # ppfwyfxH vufeufcs tzrf;cHco hJ nf? ,if;aemuf *syefEikd if H ql*grdk tusOf;axmifrS 1946 ckESpf ZlvdkifvwGif jyefvnf vGwfajrmufvmcJhonf? a'guw f m barmfonf 1977ckEpS f arv (29) &ufae@wGif touf (85) ESpt f &G,Yf vl}uD;a&m*gjzifh &efukef+rdK@Y uG,fvGefonf? uG,fvGefcsdefY ZeD; a':cifrrESihf om; oHk;a,muf/ orD; av;a,muf usef&pfcJhavonf? a'gufwm barmfonf pmayrsm;udkvnf; a&;om; jyKpkcJh&m xif&Sm;o!fh pmtkyrf sm;rSm "Buddhist Mysticism: A Psychological Study"(1942)/ "New Order Plan for Burma" (1950)/ "Breakthrogh in Burma" (1968) ponfw@kd jzpfonf?

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 123


124

y%mr ,ae@tcsdefumvwdk@onf tvsiftjref ajymif;vJvsuf&Sd&m TY u|Ekfyf azmfjyr!hf tjzpfoepf wd@k rSmvnf; tkad [mif;I arS;rSed af eo!fh trSwo f nmrsm;tjzpf xifrw S zf , G f &Syd gonf? od@k wdik f tqdkyg tjzpf tysufwdk@udk rSefuefpGm &_jrifrnfqdkv#if ,if;wdk@onfum; ordkif;. tpdwftydkif;tjzpf qufvsuf wnf&Sdaeao;o!fhtwGuf tdkrif;onf[lI rqdkEdkif? pifppf 'kwd, urBmppfumvESihf reD;ra0; ESpfumvrsm; wpf0dkuf jzpfysufcJho!fh ta=umif;t&mwdk@qD aemufjyefv! S rhf =u!fyh gyEJ iS hf ,if;umvtwGi;f jrefrmjynfY jzpfysucf o hJ !fh ta=umif;t&mwd@k udk aumif;pGm em;vnfEdkifrnf r[kwfyg? wduspGm qdk&v#if xdkpOfu pdkufysdK;cJho!fh tem*wf rsKd ;aphw@kd rSm &Sio f ef }u;D xGm;vm+yD jzpfonftwGuf aumif;onfjzpfap/ qd;k onfjzpfap/ ,if;wd@k udk tem*wfY &dwfodrf;=u&+yD jzpf.? tjcm;wzufrS =u!fhv#ifvnf; tqdkyg ppftwGif; tjzpfoepfwdk@rSm rnfr# tkdrif;onfjzpfap zGihfrajymavor# umvywfvHk; topftjzpf &SdaeqJ? jrefrmwdk@. ordkif;a=umif;udk jrefrmwdk@omv#if axmihfaygif;pHk/ bufaygif;pHkrS odjrifEdkifonfrSm xif&Sm;o!fhtavsmuf jrefrmwdk@omv#if tqdkyg ordkif;udk a&;Edkifygvdrfhrnf? rnfodk@ jzpfap/ Todk@aom ordkif;rsdK;um; ,ae@wdkif rxGufay:vmao;ay? qdkcJhyg ordkif;umvtwGif; xJxJ0if0if yg0ifywfoufcJholrsm;rSm taumif;qHk; jyefajymif; ajymjyEdik o f rl sm;jzpfonfrmS aocsmygonf? xdo k w l @kd ud, k w f ikd f olw@kd jzwfoef;cJo h !fh tawG@t単uHwdk@udk rajymjyor# umvywfvHk; jrefrmordkif;. tqdkyg umvtrSefwdk@udkvnf; aumif;pGm odEdkifrnf r[kwfyg? Todk@aom cH,lcsufjzihf TrSwfwrf; rSwf&mESifh jyefvnf owd&zG,f tjzpftysufwdk@udk u|Efkyfa&;vdkuf&ygonf? xdkpOfu u|Ekfyftaejzifh EdkifiHawmf. t = uG i f ; rJ h tm%mud k &&S d x m;ol jzpf o !f h t avsmuf / u|Ek f y f . tawG @ t 単 uH K ES i f h trSwfonmrsm;rSm tjcm;olwdk@xuf ydkI jy!fhpHkonf[k qdkEdkifygonf? odk@twGuf u|Ekfyfodor#t&mtm;vHk;udk wwfEdkifor# u|Ekfyf. tawG@t単uHwdk@udk azmrjyrD OD;pGm ppf}u;D ESpcf t k wGi;f jrefrmjynf. tajctaet&yf&yfukd ajcajcjrpfjrpf &Si;f vif;wifjy vkyd gonf? tqdkyg tjrifonf u|Ekfyfajymjyr!fh Zmwfa=umif;wpfckvHk;udk o,faqmifoGm;r!fh yifra&pD; ozG,fvnf; jzpfygonf? u|Ekfyf. tjrift& tqdkyg acwfumvrSm oD;jcm;wnf&Sdaeaom ta=umif; t&m r[kwo f vkd 4if;rwdik rf D tajctaersm;ESiv fh nf; qufpyfaeygonf? wenf;tm;jzifh jrefrmjynf udkvdkeD tkyfcsKyfr_atmufY rsdK;qufaygif; rsm;pGm. awmfvSeftHk=uGr_rsm;rSonf/ vGwfvyfa&; &onf t xd wa&G @ a&G @ pk p nf ; vmaom jzpf & yf } uD ; wpf c k o m jzpf y gonf ? ud k v d k e D ESpfumvrsm;twGif; rsdK;qufwpf quf+yD; wpfquf rdrdwdk@ &wwfor# enf;vrf;wdk@jzihf txufazmfjyygtwdik ;f ykeu f efr}_ u;D udk vufqifh urf;vmcJ=h u&m/ tapmydik ;f umvrsm;rS olw@kd . awmfvSefa&;rSm csdeJ@aeovdk tiftm;wdk@rSmvnf; wuGJwjym; jyef@usJvsuf&Sdaecsdef jzpfonf? 124

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


125

jrefrmwdk@taeESifh udkvdkeD pepfudk wdkufcdkufcJh=uonfrSm jrefrmwdk@ udk,fhrif;udk,fhcsif; b0 &SdpOfuyif jzpfonf? jrefrmjynftwGif; vlrsdK;pkwdk@. r=umc% ykefuefx=uGr_rsm;rSm jrefrmwdk@ pdwt f rSwo f nm twGi;f &Sad eqJ jzpfonf? xkrd w S pfqifh yxr urBmppf}u;D tm; rsu0f g;xifxif jrif a wG @ cJ h & o!f h rsd K ;quf o nf awmf v S e f a &; rD ; &_ ; wd k i f u d k o,f a qmif v mcJ h o vd k f wnf;wd@k ESihf ar#mv f ifch sut f opf tcGit hf a&;opfrsm; ESit hf wl urBmEh ikd if w H ikd ;f rSm yÉdyuQ/ tusyt &ifqikd v f m=u&awmhrnf? tjcm;udv k ekd D Edik if rH sm;uJo h @kd yif ,if;jrefrmEdik if t H wGi;f yÉdyuQrmS vnf; wjznf;jznf; }uD;xGmvmum/ vlxkv_yf&Sm;r_/ vlxktHk=uGr_ tjzpf us,fjyef@vmcJhonf? tqdkyg tHk=uGr_rSm jrefrmwdk@taeESifh OD;qHk; tawG@tñuH jzpfovdk ol&Jaumif; qefo!fh tjyKtrl[lIvnf; jzpfaumif; jzpfEkdifygonf? xdkpOfu e,fcsJ@wdk@. tm%mrSm txGwftxdyfY &Sdaeovdk udkvdkeD EdkifiHom;wdk@udk enf;rsdK;pHkjzifh zdESdyfcsKyfcs,f tkyfcsKyfaepOfrSmyif óuwifavhvm pl;prf;jcif;vnf; r&Sd? awmfvSefa&; rdwfaqGvnf; r&Sd? vufeufvnf; r&SdESihf tqHk;pGefqdk&v#if ar#mfvifhcsufyif r&SdygyJ/ t*Fvdyfwdk@udk jrefrmwdk@ ykefuefcJ=h u jcif; jzpfonf? rnfodk@&Sdap/ 'kwd,urBmppf}uD; jzpfyGm;csdefY ykefueftHk=uGr_rsm;rSm us,fjyef@ vmonfESifhtr# t[kefjyif;pGm awmufavmufvmo!fh pdwf"mwfopfwdk@ESifh t&m&mudk &ifqdkifzdk@ jrefrmwdk@ toifhjzpfae+yD jzpfonf? ppfumvmtwGi;f tjzpftysuw f @kd onfum; &Snv f sm;o!fh ordik ;f qdik &f m yÉyd uQw@kd . tpkta0;om jzpfawmhonf? jrefrmwdk@. awmfvSefykefuefcJho!fh jzpfpOfESifh ywfoufI u|Ekfyf ajymjyo!fh ta=umif;t&m tm;vHk;wGif a&SmifvGJr&o!fh ed*Hk;wpfck &Sdaeygonf? vGwfvyfa&;twGuf taota=u wdu k cf u kd cf &hJ o!fh jrefrmwd@k . wdu k yf t JG qifw h ikd ;f . tajccHrmS udv k ekd q D ef@usiaf &; jzpfonf? u|Eyfk w f @kd jrefrmwd@k tay: udv k ekd t D m%mjzifh v$r;f rd;k aeaom +Aw d o d #w@kd udk wdu k cf u kd jf cif; jzpfonf? u|Ekfyfwdk@. OD;vnfrokefo!fh a&S@&_csufrSm udkvdkeDqef@usifa&; jzpfonf? xdkrS ay:xGuv f mcJo h !fh tjcm;&nf&, G cf suw f @kd rSm awmfveS f a&;}u;D ESit hf wl u|u J ;l a&yg vdu k yf gvmjcif; jzpfonf? wduso!fh pum;vHk;jzifh azmfjy&aomf/ u|Ekfyfwdk@ ckcHwGef;vSefaeonfrSm udkvdkeD0g' (od@k ) tifyg,me,fcs@J 0g' jzpfonf? jrefrmjynfwiG f tqdyk g t,l0g' wd@k wnf&o dS r# u|Eyfk w f @kd awmfveS af e=uonf? aemufq;kH urBmppf}u;D ESit hf wl u|Eyfk w f @kd vufeufpu JG ikd f I awmfveS t f =kH uGc=hJ uonf? vGwfvyfa&; &onftxd/ u|Ekfyfwdk@ awmfvSefcJh=uonf? pifppf udkvdkeD e,fcsJ@ 0g'onf ,ae@wdik f yHpk t H rsKd ;rsKd ;jzifh &kyzf suu f m tm&SEiS hf tmz&du udv k ekd D Edik if rH sm;tay: +crd ;f ajcmufaeqJ jzpfonf? xdkpOfrSpI vGwfvyfp tm&S/ tmz&du EdkifiHrsm;ESifhtwl u|Ekfyfwdk@ vuf wGv J mcJ=h uonf? Tonfum; r,drrf ,dik f u|Eyfk f pGu J ikd x f m;o!fh tjrifjzpfovdk u|Eyfk af jymqdrk !fh Zmwfa=umif; wpfckvHk;udkvnf; armif;ESifay;r!fh wGef;tm; jzpfonf? trSeftm;jzifh tqkdyg tjrifrSm udkvdkeDtjzpf &Sifoefae&o!fh EdkifiHwpfEdkifiHtwGuf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 125


126

tajccHus aom tjrifvnf; jzpfonf? ,ae@wdkif t&SESifh tmz&duwdk@wGif r=umc% =um;ae&ao;aom udkvdkeD qef@usifa&; aoewfoHrsm;u qdkcJhygtcsufudk oufaojyaejcif; jzpfonf? pifppf udkvdkeD EdkifiHtaygif;udk wpfpkwpfpnf;wnf; aygif;pkay;vdkufonfrSm udkvdkeD0g'tay: rkef;wD; emusnf;r_rsm;om jzpfonf? jrefrmYvnf; tvm;wl jzpfo!hfwdkif ppftwGif; jrefrmwdk@. awmfvSeftH=k uGo!fh ta=umif; t&mwd@k udk =um;&o!ft h cg qdck yhJ gtcsuu f u kd m; Za0Z0g &Sad eonf? udv k ekd pD epfEiS hf +Adwdo#wdk. udkvdkeD tkyfcsKyfa&;udk awmfvSefwdkufcdkuf&m jrefrmwdk@wyf tHk=uGawmfvSefr_rSm *syefawmfveS af &;oufouf [lI ajymqdak e=uonf? wpfenf;tm;jzifh tm&S. &ufpuf=urf;=uKwf r_a=umihf/ tm&Som; tcsif;csif; cif;&o!fh ppfyGJ jzpfoa,mif ajymqdkae=uonf? olwdk@. tqdkt& u|Ekfyfwdk@ wdkufcdkufcJh o!fh &efolrSm udkvdkeD0g' (odk@) e,fcsJ@ tifyg,m0g' r[kwfyJ ,if;. &efoljzpfaom zufqpfpepf [lI qdk=uonf? odk@twGuf jrefrmh awmfveS f tH=k urG }_ u;D ESifh ywfoufI aemufq;kH tqifYh tjyifyef; toGit f jyif wpfcv k ;kH rSm/ qd k c J h y g ta=umif ; rsm;a=umif h ajymif ; vJ o G m ;aomf v nf ; / twG i f ; oabmtm;jzif h vH;k 0ajymif;vJEikd rf nfvnf; r[kwyf g? jrefrmwd@k taeESihf ESpaf ygi;f wpf&meD;yg; udv k ekd D tkycf sKyaf &;udk cg;cg;oD;oD; em;vnfxm;o!ftavsmuf wdkufyGJ. OD;wnf&mrSmvnf; udkvdkeDpepf qef@usiaf &;om jzpfygonf? od@k wdik f awmfveS af &; ta=umif;t&mwd@k udk ajymqdak &;om;aeo!fh tr_wGifum; ajymif;vJ rSm;,Gif;aeygonf? aemufxyftvm;wl aoGznf wdrf;apmif;r_wpfck udkvnf; u|EkfyftaeESifh axmufjyvdk ygonf? jrefrmhtiftm;pkrsm;u t*FvdyfESihf w&kwfwyfwdk@udk jrefrmhajray:rS armif;xkwf wdu k cf u kd cf +hJ y;D t*Fvyd w f @kd qkwcf mG oGm;cJ&h m &v'ftaejzihf 1943 ckEpS w f iG f u|Eykf w f @kd . udv k ekd D b0 vGwfajrmufa&; pwifcJh+yD jzpfygonf? odk@jzpfo!fhwdkif tqdkyg ta&;ygvSo!fh tcsufudk ppf+yD;acwfwGif a=unmcJho!fh vGwfvyfa&;jzihf ao;odrfapcJhovdk u|Ekfyfwdk@ &&SdcJho!fh vGwv f yfa&;udv k nf; t*Fvyd f tm%mydik w f @kd u ay;o!fh vufaqmiftjzpf ajymqdak eygao;onf? xdktwGuf ppfumvtwGif; Tr# ta&;ygvSaom ordkif;a&; atmifjrifr_ wpfckudk u|Ekfyfwdk@ jiif;uG,x f m;cJ=h uygonf? trSeftm;jzifh xkdumvu tvm;wl atmifjrifr_rsm; &&SdcJh+yD; jzpfygonf? ,if;wdk@teufrS tcsdK@udk azmfjy&aomf jrefrmhvGwfvyfa&; tiftm;pku OD;aqmifOD;&Guf wdkufyGJ0ifcJho!fh vGwfvyfa&; v_yf&Sm;r_ jzpfygonf? tqdkyg tiftm;pkrSm t*Fvdyfwdk@. zdESdyfr_ trsdK;rsdK;udk tHwk zuf+ydKifum wpfjynfvHk; twdkif;twmESifh v_yf&Sm;cJhygonf? 'kwd, urBmppf}uD;rS wpfqifh jrefrmhvGwfvyfa&; wyfrawmfudk arG;zGm;ay;vdkuf+yD;/ wpfjynfvHk;tESH@ vufeufuikd f wdu k yf rJG sm; qifEcJ$ +hJ y;D / t*Fvyd w f @kd udk jrefrmhajray:rS atmifjrifpmG wdu k x f w k Ef ikd cf hJ ygonf? xdk@aemuf ppfumvtwGif; ta&S@awmiftm&SwGif OD;qHk; jrefrmhumuG,fa&; wyfrawmf ( bDtdkifat)udk zGJ@pnf;EdkifcJhygonf? tvm;wl jrefrmhvGwfvyfa&;udk OD;qHk; a=unmEdik cf o hJ vdk tqdyk g tarSmifacwfumvtwGi;f nD!w G pf mG zG@J pnf;Edik cf yhJ gonf? ppfumv 126

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


127

twGi;f tajctaersm; rnfr# qd;k 0g;apumrl/ u|Eyfk w f @kd . wyfrawmfukd tcsKyt f jcm tm%mjzifh Edik if aH wmfopfukd ,H=k unfr/_ &JprG ;f owWw d @kd jzifh wnfaqmufc=hJ uygonf? xdrk w S pfqihf awmfveS af &; yef;wdkifopfqD OD;vnfrokef a&S@&_I tem*wf pDrHudef;rsm; csrSwfjcif;/ EkdifiH&yfjcm;odk@ ynmawmfoifrsm; apv$wfI EdkifiHawmfopftwGuf tajccHrlrsm; csrSwfjcif;rsm; &SdcJhygonf? xkdpOfu u|Ekfyfwdk@ aqmif&Guf cJhaom tqdkyg tr_udpPwdk@rSm ta&S@awmiftm&S twGuf pHerlemrsm;yif jzpfcJhovdk/ aemufvlwdk@ twGufvnf; toifhtoHk;jyKEdkifcJhygonf? wpfzef *syefzufqpf0g'Dwdk@ vufatmufwGif wpfwdkif;jynfvHk; tvl;tvJ cHcJh&o!fhtcsdefESifh t*Fvdyfwdk@. &ufpuf =urf;単uwfpGm AHk;}uJ wdkufcdkufI jrefrmjynfudk jyefvk,lcJho!fh ESpu f mvrsm;Yvnf;/ jrefrmjynfow l @kd . tHzh , G af umif;o!fh pdw"f mwf cGet f m;wd@k jzifh atmifjrifpmG ausmfv$m;EdkifcJhygonf? rnfodk@aom tcuftcJ/ tusyftwnf;rsm;ESifh 単uHawG@&onf jzpfap/ u|Eyfk w f @kd vGwv f yfa&;twGuf tpysKd ;cJo h !fh tcsed u f mvrsm;um;/ +y;D ajrmufatmifjrifcyhJ gonf? odk@wdkif ,ae@umvY tqkdyg ta=umif;t&mwdk@rSm arharhaysmufaysmuf jzpfaeovdk ppf}uD;rwdkifrD zG@H+zdK;wdk;wufr_rsm;ESifh txifu& EdkifiHa&; tjzpftysufwdk@rSmvnf; rxifr&Sm r_ef0g;vsuf &Sdaeygawmhonf? tajctaewpf&yf rnfodk@rnfyHk jzpfxGef;wdk;wufvmonfudk u|Ekfyfwdk@ aumif;pGm odjrifEdkifyg onf? Tonfum; tqdk;xJrS taumif; ay:xGufvmovdk/ taumif;xJrS tqdk;jzpfvmo!fh oabmvnf; jzpfonf? pifppf *syef qef@usifa&;rSm jrefrmjynftwGuf ppftwGif; tEdkif&o!fhbufrS ay:xGufvmo!fh &v'f jzpf+yD; t*Fvdyf udkvdkeDe,fcsJ@wdk@buf uvnf; tav;xm;oGm;jcif; jzpfonf? aemufqufwGJtm;jzifh udkvdkeD e,fcsJ@wdk@ jrefrmhajray: jyefa&mufvm=uonf? Tonfyif jrefrmwdk@ awmfvSef tHk=uGr_ wpfckvHk;. tajymif;tvJyif jzpfonf? od@k wdik f u|Eyfk w f @kd . awmfveS af &; tprsm;udu k m; arhaysmufcahJ wmhonf? t*Fvyd w f @kd udk qef@usicf o hJ r# azsmufzsuv f u kd f=u +yD; Zmwfvrf; wpfcv k ;kH udk ppf}u;D +yD;qH;k cg;eD; *syefqef@usif awmfvSefa&;jzifh tpjyKcJhovdk tqHk;owf cJh=uonf? odk@jzifh awmfvSefa&; wpfckvHk;rSmvnf; *syefwdk@udk cg;cg;oD;oD; rkef;wD;r_/ qef@usifr_rsm;jzifhom/ tqHk;owf cJh=uonf? vuf a wG @ ta=umif ; w&m;rsm;t&qd k v #if tqd k y g tH k = uG q ef @ usif j cif ; rS ay:xGuv f mcJo h !fh Edik if aH &; toif;tzG@J rsm;ESihf +Aw d o d #w@kd . atmifyu JG kd oD;jcm; ta=umif;t&m wpfcktjzpf azmfjyI r&Edkifyg? tvm;wl EdkifiHa&;toif;tzGJ@rsm;ESifh tjcm;awmfvSefa&; tif t m;pk r sm;rS m vnf ; / aemuf q uf wG J t m;jzif h ,if ; wd k @ . tm%mES i f h xif a y: ausm=f um;r_twGuf +yKd iq f ikd cf =hJ u&m tqdyk g ta=umif;t&m wd@k udv k nf; x!fo h iG ;f pOf;pm;&rnf jzpfygonf? od@k wdik f ta=umif;t&m wpfcv k ;kH Y *syefawmfveS af &;u om v$r;f rd;k ae&m,lxm;&m jrefrmh acwf+ydKif ordkif;csif;&m tm;vHk;rSm tqdkyg awmfvSefa&; (odk@) ,if;Y yg0ifcJhaom vly*k Kd~ vw f @kd ESihf wpfenf;wpfzkH qufpyfaeygonf? od@k wnf;r[kwf tm;vH;k udk arhavsmh cJyh gonf? Tenf;jzifhom ppftwGif; jrefrmhordkif;udk a&;om; azmfjyvmcJh=uo!fh tcsdK@ vlyk*~dKvf tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 127


128

tenf;i,fomv#if tajctae t&yf&yfukd eufeuf&id_ ;f &_id ;f ESihf vufawG@usus &_jrifc=hJ uonf? odk@jzpfo!fhwdkif qdkcJhyg ESpfumvrsm;ESifh tylwjyif; vdktyfcsufrsm;rSm twdwfwGif usefcJh+yD jzpfaomfvnf;/ u|EkfyftaeESifh tjzpftysuf wpfckvHk;udk rSefuefpGm ajym&ygvdrfhrnf? od@k twGuf xkpd Ofu tm&Swu kd }f u;D twGi;f vl;vGe@f v_y&f mS ;aeaom yifr ordik ;f a&pD;a=umif;}u;D rS jrefrmjynf. tajctaeudk jyefajymif; =u!fhzdk@ vkdygonf? odk@r[kwfv#if tqdkyg acwf+ydKif a&pD;rS u|Ekfyfwdk@ oD;jcm; uif;uGm aeygvdrfhrnf? TY +Adwdo# udkvdkeD 0g'ESifh ywfoufI a&S@wGif u|Ekfyf ajymcJho!fh ta=umif;t&m wdk@udk em;vnfr_ rvGJrSm;apzdk@ u|EkfyfbufrS xyfrH &Sif;vif;OD;tHh? u|Ekfyf. Zmwfa=umif;Y t"du azmfjyaeo!fh udkvdkeDyg0grSm +Adwdo# jzpf+yD; u|Ekfyfwdk@. udkvdkeD wdkufyGJ qdkonfrSm +Ad w d o # qef @ usif a &; jzpf o nf ? &S i f ; &S i f ; qd k & v#if jref r mjynf w G i f u|Ek f y f w d k @ wGe;f vSew f u kd cf u kd cf &hJ onfrmS udv k ekd 0D g' jzpfo!ft h wGuf ,if;Y ywfoufo!fh tcsut f vufw@kd udk trSet f wdik ;f em;vnfz@kd vkyd gonf? od@k wdik f ,ae@umvY +Aw d o d # udv k ekd 0D g' (od@k ) tifyg,me,fcs@J 0g' qdkonfum;/ twdwfta=umif;t&m wckeDeD; jzpfaeyg +yD? odk@twGuf jrefrmwdk@taeESifhvnf; ,if;wdk@rSm ordkif;. tjzpftysufuJhodk@ em;vnfvm=uovdk tawmfrsm;rsm; arhaysmufae+yD jzpfygonf? odk@twGuf jrefrmwdk@taeESihf cg;oD;emusifzG,f&m udkvdkeD oifcef;pmwdk@udk arhavsmhroGm;apzdk@ rSefuefpGm oabmayguf em;vnfoifhayonf? trSefw&m;um; cufa&mf =urf;wrf;jcif; &Sdygonf? ,ck tqdkyg trSefw&m;udk u|Ekfyfwdk@ rsufarSmuf jyK&ygrnf? ordkif;a&;t&/ udkvdkeD0g'rSm tcsdK@ tajctaeESifh tcsdK@a'owdk@wGif wdk;wuf aom oabmaqmifygonf? odk@wdkif tvm;wl ordkif;qdkif&m Oya'rsm;taeESihf qdv k #i/f udv k ekd 0D g'rSm vl@abmifwpfcv k ;kH twGuf }u;D av;aom &mZ0wfjypfr}_ u;D wpfckom jzpfygonf? ESpfaygif;wpf&m (odk@) wpf&mtausmfu t*Fvdyfwdk@ jrefrmjynf a&muf&v dS mjcif;onf ordik ;f qdik &f m vdt k yfcsuf wpfck jzpfonf? 0uFbmvrf;wGif umvrsm;pGm vrf;aysmufaeaom u|Ekfyfwdk@udk/ Ttjzpftysufu qGJxkwf ay;vdkufonf? tvm;wl t*Fvdyfwdk@udk jrefrmwdk@ wGef;vSefI t*Fvdyfwdk@ qkwfcGmoGm;&jcif;onfvnf; ordkif;qdkif&m vdktyfcsuf wpfck jzpfonf? h #if ppftwGi;f jrefrmjynfwiG f jzpfysucf o hJ !fh tqdyk g v$r;f +cHKxm;o!fh tjrifrS =u!fv tr_udpPwdk@rSm/ t*Fvdyfwdk@ESifh roufqdkifovdk xifrSwf&onf? trSeftm;jzifh ppf+yD;umv tusyft wnf; tajctaersm;twGif; EdkifiHtcsdK@u +Adwdo#wdk@xuf ,if;wdk@. ppfrSefr_udk jyocJ=h uygonf? od@k wnf;r[kw k f ,if;wd@k . t"du Edik if aH &; tjrifw@kd udk azmfxw k cf jhJ cif;vnf; jzpfonf? ed*Hk;taeESifh ajym&v#if ,cktcg u|Ekfyfwdk@. udkvdkeD acwfvrf;wpfckvHk;rSm twdwfta=umif; t&mrsm;om jzpf+yD;/ wpfcgu [kef;[kef;awmufcJhaom qENrsm;ESifhtwl u|Ekfyfwdk@aemufY usefcJh+yD jzpfygonf? odk@twGuf ,ae@Y tqdkyg tjzpftysufwdk@udk qENESifhcGmvsuf =u!fhEdkif=u +yD jzpfonf? ordkif;tjrifESifh csOf;uyf avhvmEdkif=u +yDvnf; jzpfonf? Tonfyif u|Ekfyf. &nf&G,fcsuf jzpf.? vlwdk@onf twdwfudk pdwf0ifpm;yHkcsif; 128

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


129

rwl? odk@twGuf &_jrifo!fh enf;vrf;wdk@rSmvnf; tjym;jym; &Sdrnf jzpfonf? +Adwdo#wdk@u olwdk@enf; olwdk@[efjzifh =u!fhovdk/ jrefrmwdk@ twGufvnf; tvm;wl jzpfonf? +Adwdo#wdk@ tjrifu tjyifyef; jzpfonf? txl;ojzihf jrefrmhajrudk toHk;cs wefzdk; (odk@) &kyf 0wWK wefzdk;jzifh tuJjzwfonf? odk@wdkif jrefrmwdk@tjrifu euf&_dif;I tjcm;wpfzufrS tcsuftvuf wdk@udk axmufjyonf? +Adwdo#wdk@ zsufqD;oGm;o!fh tpm;xdk;r&aom wefzdk;ESifh trsdK;om;a&; tarG tESpw f @kd tay: ydI k tav;ay;onf? +Aw d o d #w@kd . zdEydS f csKycf s,rf r_ sm;a=umifh Zmwford ;f cHc&hJ o!fh Edik if . H zG@H +zdK;wd;k wufrE_ iS hf +Aw d o d #w@kd cd;k ,lomG ;o!fh OpPm"ewd@k jzpfonf? aemufqufwt JG m;jzifh +Adwdo#ESifh jrefrmwdk@twGuf oabmrwlEdkifo!fh ta=umif;t&mawG tawmfrsm;rsm; &Sdonf? od@k wdik f ESpOf ;D ESpzf ufrS rdrw d @kd . ta=umif;t&mwd@k udk vGwv f yfI rSeu f efpmG ajym=uonf&v dS #i/f trSefonf tv,fwpfae&m (odk@) jrefrmwdk@. twGif;tjrifESifh +Adwdo#wdk@. tjyif tjrifwdk@ aygi;f pH&k m or_[ wpfae&m &SEd ikd yf gonf? tqdyk gae&monf u|Eyfk w f @kd udk ydI k jy!fph akH om trSeq f ;kH 'dkif&mvuf wpfenf;uspGm ac:aqmifoGm;ygvdrfhrnf? odk@twGuf ,ck u|Ekfyf. Zmwfa=umif;rSm wpdk;wpdr# zHk;uG,fjcif; r&Sdovdk ydkrdkjcif;vnf; r&Sdaom/ tcsuftvuf twdtusrsm; jzpfygonf? wpfenf;tm;jzihf tcsed t f oD;oD;Y wpfzufwiG f yg0ifc=hJ uo!f/h vlw@kd . Zmwfvrf;wpfy'k o f m jzpfygonf? udv k ekd D Edik if o H m;wd@k . &ydik cf iG hf wd@k twGuf u|Eyfk w f @kd onf tjcm;vli,frsm;enf;wl wdu k cf u kd cf =hJ uonf? rSefuefo!fh tr_udpPrsm;pGmudk aqmif&Guf EdkifcJhovdk / trSm;wdk@udkvnf; ra&SmifvGJEdkifcJhacs? wpfcgwpf&H ynm&Sd qefpmG csicfh sed Ef ikd cf o hJ vd/k wpfcgwpf&H ol&;l wpfa,mufvkd rdu k rf rJ cd =hJ uonf? tvm;wl ol&Jaumif; wpfa,mufvkd pGrf;aqmifcJh=uovdk ol&Jabma=umifo!fh tjzpfrsm;vnf; usL;vGef;cJhonf? tcsdK@umvrsm;twGif; ,kefawmifajy; acG; ajrmufvdkuf qdkovdk jyKrlcJh=uo!fh tajctaersm;vnf; &SdcJhonf? rnfodk@&Sdap }uD;rm;aom pGrf;aqmifr_ rsm;udkum;/ u|Ekfyfwdk@ ESvHk;om;twGif;rS }uD;rm;av;vHaom t&mu/ u|Ekfyfwdk@udk armif;ESifhaeo!fh twGuf jzpfonf? pmzwfol zwf&_&r!fh ta=umif;t&mum; tqdkyg Zmwfa=umif;yif jzpfawmhonf? TY xyfrH&Sif;jyvdkonfrSm tcsdK@tcef;wdk@udk a&;om;&mwGif u|EkfyftaeESifh pdwfcHpm;r_jzifh a&;om;xm;ovdk tjiif;yGm;p&mrsm; jzpfaeygonf? odk@wdkif tqdkyg ta=umif;t&mwdk@rSm todESifh ,SOfI a&;om;r_rsm;om jzpfygonf? trSeftm;jzifh tqdkyg tajctaewdk@rSm/ pdwfcHpm;r_ESifh tjiif;yGm; zG,f tcsdefumvrsm; jzpfonfESifhtnD Todk@yif jzpfvm&r!fh tcsuftvufwpfckvnf; jzpfygonf? xdkpOfu vltrsm; vufcHxm;=uo!fh tawG;tjrifrsm;rSm wuf=uG awmfvSefa&;orm;rsm;twGuf ta&;w}uD; awmif;qdkaeaom trSefw&m;jzpfvmo!fhtavsmuf 4if;tcsuftvufudk x!fhoGif; azmfjyvdkuf&ygonf? tvm;wl tcsdK@ae&mrsm;Y ,cif toHk;E_ef;wdk@jzifh azmfjyI acwfumv &kyfyHkv$mtjy!fhtpHkudk o,faqmifay;zdk@ 単ud;pm;tm;xkwfxm;ygonf?

barmf

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 129


130

tcef;(1)

ed'gef; 'kwd, urBmppfumvtwGif; jrefrmjynfwGif jzpfysufcJho!fh aemufcH ZmwfuGufudk us,fus,f jyef@jyef@ =u!fhrnfqdkv#if/ jrefrmjynfonfvnf; tm&S. t&yf&yf tajctaerS xif[yfvm o!fhtwGuf/ tm&S. tpdwftydkif; wpfcktjzpf wnf&SdcJhonf? Oyrm tjcm;ae&ma'orsm;vdyk if ppf}uKd EpS u f mvrsm;Y jrefrmjynfwiG f awmuftq H q J /J tdik 'f , D mopfw@kd ysdK;axmifaeo!fhtcsdefvnf; jzpfonf? v_yfv_yf&G&G tcsdefumvwpfckrSm/ EdkifiHtwGif; pwif touf0ifvm+yD jzpfonf? pifppf T tcsdefum; a&Smifv$Jr&o!fh tajctaevnf; jzpfonf? u|Efkyfwdk@. wpfzufY w&kwfjynfrSm euf&_dif; aom awmfvSefa&; wpfckudk yHkazmfaeovdk/ tjcm;wzufrS tdE, dN rSmvnf; awmufr!frh ;D cJ w&J&EJ iS hf &Sad eawmhonf? xdek nf;wl tajccHusus/ tdik 'f , D mrsm; '&pyf pD;0ifaeovdk/ u|Ekfyfwdk@onfvnf; udk,fhta=umif;ESihfudk,f tjcm; tm&SEdkifiHrsm;uJhodk@ awmfvSefa&; wpf&yfudk pOf;pm;ae+yD jzpfonf? tm&SEdkifiHtrsm;pkrSm '&Gwfwdkufvdkufygae&o!fh vrf;a[mif;rS &kef;xGufzdk@ vdktyfaeo!f qdkcJhovdk/ urBmwpfjcrf;rSm pOfqufrjywf vrf;a[mif;Y w&Gwfwdkuf vdkufygae&o!fhwdkif/ urBmhwpfjcrf; um; a&S@odk@ ckefysH wdk;wufaeo!fhtavsmuf/ ,if;wdk@. uGm[mcsurf mS }u;D rm;aeovdk yÉyd uQw@kd vnf; wd;k yGm;vmae.? &v'ftm;jzifh wpfzufapmif;eif; tajctaeu/ urBm}uD;udk tydkif;ydkif;jzpfatmif +cdrf;ajcmufaeawmhonf? tm&Sonf tcsdefwdktwGif; ajymif;vJay;r!fh/ awmfvSefa&; wpf&yfudk ta&;w}uD; vdktyfae +yD jzpfonf? odk@wdkif tm&SEdkifiHwdk@. taxGaxG wdk;wufr_udk csKyfudkifxm;aom/ taemufu ajymif;vJr_ wd@k udk jznf;jznf;csi;f om cGijhf yKc&hJ m tESpo f m&tm;jzifh tenf;i,fr#om ajymif ; vJ c J h o nf ? tppf t rS e f ajymif ; vJ r _ r sm; vd k t yf a ecsd e f Y / jref r mjynf . tajymif;tvJrsm;twGuf t*Fvdyfwdk@u tajymESifhom tcsdefukefvmcJhonf? ysm;&nfESifhom 0rf;csae.? tajymESifhom tcsdefukefoGm;jyef&m/ tajymif;tvJrsm;rSm t+rJvdkvdk aemufusaecJh+yD? tqHk;Y pkyHkvmaom qdkcJhyg r+yD;jywfao;o!fh vkyfief;wdk@udk/ tajymif&Sif;ypfr!fh awmfvSefa&;w&yf rjzpfrae vdktyfvmawmhonf? Todk@ tcgor,rSmyif taemufurBmjcrf;&Sd tcsdK@EdkifiHwdk@rSm/ uaomif;ueif; tajctaewdk@ESifh &ifqdkifae=u&+yD;/ &k&Sm;/ tDwvD/ *smr%D/ wl&uD po!fhEdkifiHrsm;rSm xif&Sm;vmcJh+yD;/ ,if;wdk@. yJhwifoHudkvnf; tm&Su vkdvdkvm;vm; em;pGifhaeonf? ta[mif;udk tajymif&Sif;I urBmopfudk &SmazGaeaom/ tqdkyg/ EdkifiHa&; tv_yftcwfu tzdtESdyfcHESifh ppf&_H;EdkifiHrsm;twGuf/ }uD;rm;o!fh owif;pum;wdk@ aqmif=uOf;vmcJo h nf? a'gufwmbarmf qufvufaz:jyygrnf 130

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


131

2011 /2012 tvif;tdrf jzwfoef;rSk rif;rif;odef; *syefEdkifiHwGif 2006 ckESpfrS pwifI vpOftcrJh xkwfa0jzef hcsd ay;aewJh tvif; tdrfr*~Zif;jzwfoef;r_ [m ,ckqdkv#if 6ESpfausmf vmyg+yD / jzwfoef;r_wdkif;rSm &ifqdkif}uHKawG@ &wJ h tcuftcJaygi;f rsm;pGmudk tvif;tdr&f aJ bmfrsm; ausmv f m$ ;Edik cf =hJ uygw,f/ tvif;tdrf qdw k m rwlnw D hJ tzGJ t h pnf;aygi;f pHk u vlrsKd ;aygi;f pH;k eJ h zGJ ph nf;xm;wJh pmaytiftm;pk w&yf jzpfygw,f/ tifrwef xdvG,f &SvG,fwJh uGJvG,fwJh ta=umif;w&m;awG &Sdayr,fh wl&mudk a&S h&_@ +y;D ,H=k unfcsuu f kd [efcsun f n D eD J h OD;aqmifol / aemufvu kd o f l / wm0ef,o l l / wm0ef odorl sm;&J@ pdwyf "ge udk tajccHaumif;rsm;tjzpf arG;jrLEdik w f ma=umifh ,cktcsed t f xd tm;aumif; armif;oef pmaytzGJ htpnf;w&yftaejzifh &yfwnfaeEdkifjcif;yif jzpfygw,f/ tajymif;tvJwikd ;f udk todtrSwjf yKw,fqakd yrJh tvif;tdr[ f m rlvyxr csrw S x f m; wJh rl0g ' rsm;ESifhywfowfvmv#ifawmh ,ae hwdkif rajymif;rvJ &yfwnfv#uf&Sdygw,f/ tJh'Drl0g' awGuawmh (1) ppfrSefaompmayvGwfvyfcGifh&dSap&ef (2) tm%m&SifpepfrSefor#wdkufzsuf&ef (3) 'Drdkua&pDawmfvSefa&;tiftm;pkrsm;ESifhvufwGJ aqmif&Guf&ef (4) jynfol jynfom;wdk h.cHpm;csufudk wifjy&ef h h hjzpfygw,f/ ,ae hjynfwGif;rSm pmayvGwfvyfcGifh b,ftwdkif;txd&w,f / b,fvdkvkyfudkifae&ovJqdkwm rD'D,morm; rsm;omru jynfoljynfoltm;vHk;odEdkifwJh udpPjzpfygw,f/ 2011 ckESpf[m jrefrmjynfta&; rSm xl;jcm;wJh ESpfjzpfw,fqdkwmudk vufcH&rSmjzpfygw,f// 88rsdK;qufawG jyefvnfvGwfajrmuf vm=uw,f/ EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_awGrSm yg0ifvm=uw,f / a':atmifqef;pk=unfudk 0dkif;&Hay;=u w,fqw kd m jyef@usaJ ewJh tiftm;awGukd jyefpEk ikd w f hJ ESpt f jzpf tvif;tdrrf S todtrSwjf yKyg w,f/ xdek nf;wl jynfwiG ;f ajymif;vJrj_ zpfpOfawGukd ulnaD xmufyEhH ikd zf kd /h jynfyrSm tvif;tdrf r*~Zif; yHkrSefxkwfa0Edkifzdk htwGuf &Jabmfrsm;&J h yl;aygif;yg0if}udK;pm;r_ udk tvif;tdrfu t+rJ rSwfwrf;wifxm;wmjzpfygw,f/ txl;ojzifh vdktyfwJh aiGa=u;&HyHkaiG&&Sda&;twGuf tvif;tdrftaeeJ hESpfpOf c&D; 2 }urd x f u G yf gw,f/ ESpo f pfu;l umveJ h aEG&moD c&D;pOfawGjzpfygw,f/ aocsmwmuawmh tvif;tdrf c&D;pOfukd *syefa&muf jrefrmtodik ;f t0dik ;f rsm;u tawmfu h kd tm;ay;=uygw,f/ &;kd om;}uKd ;pm;r_awG eJ h &yfwnfaewJh tvif;tdrfqdkwm *syefa&mufjrefrmwdkif; odvdk h tckvdk tm;ay;w,fvdk@ cH,lxm;ygw,f/ tm;ay;wJh tvif;tdrf jrwfEdk;olrsm;tm;vHk;udkvnf; aus; Zl;wifygw,f/ tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 131


132

c&D;wcgxGufzdk h tvif;tdrf &JabmfawG tvGefyif;yef;ygw,f/ vrf;c&D;rSm {nfhonf awG pdwfndKjiifr_ rjzpf&avatmif *&kpdkuf&ygw,f/ c&D;pOfrSm ygvmwJh &JabmfawGqdk&ifvnf; tvif;tdrf a0,sm0dpaP wGukd vky&f ygw,f/ xdk eh nf;wl *syefrmS jrefrmawG t"du xm;jyKvyk af vh&w dS hJ oDwif;u|wfyGJawmfeJ h o}uFefyGJawmfawGrSmvJ &HyHkaiG aps;&mif;&ygw,f/ &&SdwJh tusdK;tjrwfeJ h &Jabmfrsm;&J h vpOfa=u;udk aygif;+yD; &yfwnfae&wm jzpfygw,f// tJ'Dvdk tvif;tdrf &yfwnfEdkifa&;twGuf rarm ryrf; vkyfaqmifae=uwJh wm0efcHrS pvdk@ yl;aygif;yg0if=uwJh &Jabmftm;vHk; udkvnf; 2011 ckESpftwGuf tod trSwfjyKygw,f/ tvif;tdrfr*~Zif; qdkwm EdkifiHa&; / okw / &o udk OD;pm;ay;xkwfa0wJh r*~Zif;jzpf w,fqw kd m pmtkyaf umufuikd w f meJ h odEikd yf gw,f/ tvif;tdrrf mS pD;yGg;jzpfa=umfjim xnfh r,fq&kd if xnfhvdk h&ygw,f/ tJh'Da=umfjimrS &wJh aiGa=u;eJhwif &yfwnfEdkifygw,f/ 'gayrJh tvif;tdrf ,cifrltwdkif; pmayoD;oef hjzpfcsifwma=umifh a=umfjimudk vufrcHcJhygbl;/ 'gu tvif;tdrf &yfwnfcsufwpfckyg/ aemufwpfcsufu *syefrSm&SdwJh b,ftzGJ htpnf; / b,f tef*sDtdk / b,f tmtdyf&SfusL udkrS r*~Zif;jy+yD; aiGa&;a=u;a&; tultnD taxmuftyHh wpHkw&m &,lxm;jcif;r&Sdwmudku tvif;tdrfwefzdk;jzpfygw,f/ jynfya&muf pmayjrwfEdk;ol rsm;&J h ac|;eJpm eJ h xlaxmifxm; wJh pmaytzGJ htpnf;jzpfygw,f// c&D;xGuf / aps;a&mif;+yD; &dk;&dk;om;om; &HyHkaiG&Smwmudkawmh *syefa&muf jrefrmjynfom;rsm; tm;vHk;udk odapcsifygw,f/ 2011 ckESpf {+yDvrS 2012{+yDvtxd wpfESpfwmtwGif; tvif;tdrf. vkyfaqmif csuftcsdK hudk tusOf;csHK;wifjycsifygw,f/ +yD;cJhwJhESpf{+yDvrSm tvif;tdrf 5ESpfjynhftxdrf;trSwf tjzpf0wˆKwdk +ydKifyGJ jyKvkyfcJhygw,f// qk&&Sdolrsm;udk tcrf;tem;eJ h qkcsD;jrSifhay;cJhygw,f// qka&G;cs,fay;cJhwJholawGuawmh q&marmifpGrf;&nf / q&mOD;0ifaz / uAsmq&matmifa0; eJ@ udkxdefvif;wdk hjzpfygw,f/ tvif;tdrf&Jabmfrsm;taejzifh *syefEdkifiHwGif jrefrmhta&;aqmif&Guf v_yf&Sm;aewJh tzGJ htpnf;rsm;eJ hvnf; jrefrmhjynf 'Drdkua&pDta&;v_yf&Sm;r_rsm;wGif yl;aygif; aqmif&GufcJhygw,f/ tm;vHk;trSwf&aer,fvdk h qdkEdkifwJh “pmayjrwfEdk;olrsm; pmaya[majym yGJ“udk jynfwGif;rS pma&;q&mrsm;zdwfac:+yD; *syefEdkifiHrSm jyKvkyfEdkifcJhygw,f/ q&marmifpdef0if; q&mcspfOD;ndK / q&mr EkEk&nf wdk hu vma&mufa[majymay;cJhygw,f/ tvif;tdrf&Jabmf rsm;&J@ wwfEdkifwJh tiftm;eJ h yGJjzpfajrmufatmif ulnDtm;ay;cJh=uwJh pmaycspfjrwfEdk;ol wdkif;udkvnf; tvif;tdrfrS trSwfw& *k%f,lv#uf&SdaeqJyg/ jynfwGif;rSm pcJhwJh tvif;tdrfqdkwm 88 rsdK;qufu pcJhwmyg// ,ckvdk jynfyrSm qufvuf&iS o f efciG &hf atmif usaemfwkd &h aJ bmfawGu qufvuf vufurf;cJ=h uw,f/ tvif; tdrrf mS rl0g' eJ h &yfwnfcsufawG&Sdygw,f// tJ'gawG jynhfajrmufatmif pGrf;aqmifwJhae&mrSm tvif;tdrf&Jabmfrsm;&J h yl;aygif;yg0ifr_ / wm0ef,lr_ / wm0efodwwfr_awG trsm;}uD;vdkygw,f/ tvif;tdrfrSm vdktyfcsufawG trsm;}uD;&Sdaumif;&SdEdkifygw,f/ aumif;aompdwfapwemeJ h a0zef t}uHay;r_rsm;udk }udKqdk&if; 2012 ckESpfudk tm;reftjynfheJ h}udKqdkvdkufygw,f/

rif;rif;odef; 132

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


133

2011 {jyDv rS 2012 rwfvtxd tvif;tdrf r*~Zif;rS azmfjycJhaom pmrlrsm; ESifh pma&;olrsm; rSwfwrf; (uAsmrsm;) uavmif&Sif rif;ok0%f eDvGifaoG;

atmifcdkifjrifh

atmifa0;

rif;wm&m

vif;opfatmif ae=umyef; armif wmwD; &JJ+idrf; 'DESif;aqmif;

uAsmtrnfrsm; ig armhuodk ay:OD;(odk@) rif;udkEdkif a'gif;&ifjyif oHvGifcuf &Sifoefjcif; t"dyg,f acgif;zD;rxm;wJh trSefw&m; b0 ppfppfxJu ppf uH=urRmvrf;xuf rSm 'g%f&m--cspfa0'emtjynfh eJ@ jrpf{&m&J@ rsuf&nfawG@ }udK;pifay:u ESvHk;om;rsm; csKd;uloH vrf;uav; zDepfiSufwdk@ a=uuGJcsdef ESvHk;om; *Dw aemufrqkwfa=u; ysm;&nfwpfpuf ysm;&nfqrf; oHylpum;eJ@ zG[Jh vGJygap zg,fygap odk@--- arar =urf;wrf;wdkufyGJay:u uARnf;tuQ&mrsm; pHy,fzl;eJ awmfvSefa&; abmvHk; cHpm;csuf oufqdkifolodk@ obm0 wckkaompum;yHk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 133


134

cifarmifvGif

aqGEdkif 0if;Edkif(vifydk&if)

[Hom0wD OD;0if;wif zdk;oH(vlxk) jrwfopf aZmfr_dif; rsKd;apm aZmfaZmfatmif zdk;oHkn av;av;tdk wifrdk; wif+rdKifpdk; rsKd;atmif av;av;(wdkudsKk) xGef+idrf; cdkif tarhom; atmif'if aebkef;vwf rm;qdk; nDrifopf 134

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

bmrqdkif nmrqdkif vGwfawmf&J@ tajzwyk'f jrefrmjynf&J@ cHpm;csuf owdtm;vHk; aq;aomuf&ef tcsdefwefjyD tdyfwef;jyefEGm;rsm;ta=umif; cHpm;csuf rwfva=uG;a=umfoH aus;Zl; *sLvdkif cGyfa'gif; 0dOmOf t"dVgef oHo&mc&D;eJ@ tjzLa&mif tmumi&J v_dif;i&J tm%mvufaqmif&wkef;u usaemfwdk@+rdK@u usaemfwdk@&J@twm usaemfwdk@+rdK@u jrpfwpif;&J@aumufa=umif; w&mhoHk;q,fhig; &dSw,f---'DEdkifiHrSm &dSw,f? wdrfjzLwdk@ ESifh twl vm'fay;&efrvdk jrifcsif awG@csif &dSapcsif-,SOf+ydKifcsif;&J@ t"dyg` ,f b,fu&JabmfvJ opPmjrnf[def;oH vGwfvyfjcif; eJ@ twl ra0;awmhwJh tem*gwf w&m;cH aoG;rsm;&J@ qEN *k%fjyKjcif; ausmif;om; jrpf{&modk@ wifjyjcif; tjzLtpdrf;awG&J@ oauFw AdkvfcsKyfatmifqef; atmifqef;u u|efawmhudkiHk=unfhaew,f? vG,ftdwfwGif;rS yGifhzwfav;rsm; jAKwfpAsif;awmif;


135

{&m cifarmifat; &J&ifhoufZGJ vJhvJh0if;udk armifpdef0if;(ykwD;ukef;) aZmf*sD pdkif;crf;vdyf cdkif=unf0if;

xl;wifh at;jrESif;&nf

ausmfol 88rsKd;qufopf ausmif;om;wpfOD; urmykvJ zsmyHkvHkeDOD; ppf&efvif;

r[m*&k%awmf eJ@ jynfhpHkawmfrlwJh *sKHcif;xJu awmusD;uef; yg&rD tcH raumif;&if &l;oGm;Edkifw,f owdw&eJ@ rufwJhtdrfruf tvGrf;wcsKd@eJ@ {&m0wD iSufwdk@.aw; a'gif;uwJhae@ wdk@wdkif;jynf jzwfomoGm;w,f rem;w,f a&$jynftawG; {&m0wD ta&; tem*wf trsKd;om;a&; wefzdk;}uD;aom vGwfvyfa&; rD;v#H rD;awmufjzifh tdrfrufopfwnf--usKd;a=uoGm;aom yef;yGifhrsm; avajyrdk;wdrf aiG&nfESif;yGifh yef;c&rf;jymudk yefqifjcif; t,f'Dwmordkif;xJu =u,feDwpfyGifh t,f'Dwm rif;udkEdkif 49 ouf0if;atmif i,foli,fcsif; wpfa,mufudk rjyD;qHk;ao;aom rsKd;qufopfwdk@ qEN

tifwmeufumwGef;rsm; [efav; atmfyDus,f umwGef; OD;A*srf; armifa&$0if; bkef;ausmf

armifomrn t&SifZ0e

,mOfaus;rltajcjyK aqmif;yg;rsm; Ak'<bmom ESifh tm%m&Sifpepf 'Drdkua&pD ESifh Ak'<0g'D tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 135


136

rif;ok0%f a'gufwmwifat;=unf bduQK"rR0d,(U S A) a&$Oa'gif; armifarmifbdk;v_dif t&SifynmeEN vlxkpdef0if; zdk;oHvlxk &ef0if; odef;Edkif +idrf;a0 t,fvfEl;&m 0if;vJhar(acwW *syef)

0HomEk igtdkoGm;aomtcg pHkyk0g b,fnmcsygvdk@ jrefrmvlrsdK;ESifhtusifhqdk; wpfa,mufxJtwGufav#mufvGJcsuf awmfvSefaom rax&fjrwf a&$wHcg;}uD;zGifhEdlifzdk@ a&$udkif;om;q&mawmfESpf(100)jynfh a[vmarmif&dk@0g; aysmufqHk;oGm;aom oif&dk;!$ef;wrf; &Gmc&dk;u a&$csdK;uloH xl;csGefayr,fh a&G;cs,fcGifhr&Sdonfh t+yHK;wyGifh

xGef;vif;atmif (opPm)

0wWKwdkrsm; a0avav vef;vdkufcsifao;&J@ rif;=wm;}uD;ausmufpm tawmifyHr&Sdaom &ifckefoHrsm; jroDwmudk arG;zGmjcif; tzGm;twGuf rkef@jym;ovuf ae0ef;udkcl;qGwfjcif; iSufwdrfwdkufrsm; xGufcGmoGm;+yD;onfhaemuf opfjzwfv$&J@ yOPvuftaygifqdkif

rsdK;jrifhcsdK jroef;wifh rif;rif;odef;

trSwfw& yHk&dyfrsm; ocifatmifoef;ESifh urf;em;opfyif b0ESifhpmayc&D; *k%fjyKvdkufygw,f

rif;rif;odef; a*smf'D; armifpdk;csdef

rdk;ajropf jroef;wifh 136

EdkifiHa&;tawG;tac: tcef;quf p}uFm0VmxJu 'dkif,mvufwpf 'Da&jrifhopf

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


137

bmomjyeftcef;quf armifarmifvwf

tdrfajrSmifavSmiftdrf tvif;tdrf(5)ESpfjynfhtxdrf;trSwf 0wWKwdk+ydKifyJG

aumhom; (yxr) qk av;av;(wdkusdK) ('kwd,qk) bdk=unf (wwd,) qk oDwmatmif ESpfodrfhqk pdk;rdk;ol eef;qdkifa[mif vlcg; rif;aumif;cspf Zifa,mf

oyGwftdkif }udK;jywfpGef blpwm tv,fuvl tm;emwwf. wefbdk;&SdawmhvJ a&$ayg@ ausmif;pdrf; yg;pyf&mZ0ifxJu Zwfvdkufrsm; rdk;cg;a&jzef;rSvef;rSmvm;ukrkj'Mm olwdk@wawGudkajymvkdufyg *g&0jyKpmrsufESmrsm;

yg&*kl

&Jabmfzdk;oHacsmif; armifpGrf;&nf tvif;tdrf rif;rif;odef; bdkbdkvrf;pif ody`Hcspfol jrefrmtGefvdkif;pG,fpkHusrf;rS aZmf0if;at; t&SifynmeEN armif0Ho

Ak'R'dkif,m&DpmtkyfrSaumufEkwfcsuf q&m}uD;yg&*ludk,fa&;tusOf; q&m}uD;yg&*la&;om;cJhaompmtkyfrsm; q&m}uD;ocifudk,fawmfr_dif; &kyf&Sifrif;om;}uD;xGef;a0 jynfolawGatmifyef;+rJqifjref;ol arG;ae@qkawmif; *g&0jyKvdkufygonf &ifckHoHq&m}uD;twGuf jrefrmumwGef;0dZ…m q&mewfEG,fudk,fa&;tusOf; q&mewfEG,fa&;om;cJhaompmtkyfrsm; vlxkacgif;aqmif(odk@r[kwf)rw&m;aomtrdef@ tm%mrSefor#zDqefol omoemh*k%f&nfq&mawmfb'MEWZ0e tmZmenfoHCmt&Sifjrwf AdkvfcsLyfatmifqef;vdkacgif;aqmifrsdK; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 137


138

txdef;trSwfpmrsufESmrsm; 8888 ta&;awmfykH 23ESpfjynfhtxdrf;trSwfpkpnf;r_ rif;aumif;cspf armif armif&pf cifarmifvGif oDwmatmif xdefvif;

r[m*EW0if&spfav;vkH;ta&;awmfykH a'gif;wdk@rmef 88 opfyif aemufqkH;xGufouf 8888 ta=uG; &Spfav;vkH;armfuGef; a&$0ga&mifawmfvSefa&;( 4 )jynfh

udk&if=o rdZmav;

a&$0ga&mifawmfvSefa&;udkqef;ppfjcif; vSyaomae@wae@ (odk@) @ trsdK;om;atmifyGJae@txdrf;trSwf

OD;zdk;usm; Od;bOD; armifpdk;csdef xdefvif; &J+idrf; wifjrifharmf

trdsL;om;ae@ trsdK;om;ae@atmifyGJ trsdK;om;ae@wdk@rarhEdkif ocifpdwfarG;vs#ifvlwdkif;ocif yxrausmif;om;oydwf}uD;rS pmqdkawmfae@pmwrf; *sme,fausmfOD;cspfarmif&mjynfhtxdrf;trSwf

armifpGrf;&nf oef;0ifv_dif armifpdk;csdef xdefvif; atmifa0; *sme,fausmfOD;cspfarmif 138

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

awmfvSefaomwif;pmq&m *sme,fausmfOD;cspfarmif(odk@)ĂŚ t,f'DESifhol.wdkif;jynf pHjyowif;pmq&m*sme,fausmfOD;cspfarmif *sme,fausmfOD;cspfarmifEdkifiHa&;pmayrsm; ESpfwpf&mjynfhtrSwfw& EdkifiHopfqDodk@ *syefudkatmifqef;ac:vmonf


139

a&$udkif;om;&mjynfhtxdef;trSwf armifpGrf;&nf ekEk&nf(tif;0)

pma&;q&ma&$udkif;om;&mjynfhyGJodk@ yknawmifpD&nfvsufrvif; EdkifiHa&;/ okw/ &o/

armif0Ho

a&$jynfpdk; OD;0if;wif

atmifvif;xGVf *gr%d &JeEN jzLjzLoif; xl;opf ppfrif;atmif wmwD; cifrrrsdK; od&drm armifomrn *%mef; '*kefwm&m armif&pf &Jabmfzdk;oHacsmif;

atmifjrifoleJ@&_H;edrfhol pwkwˆrÁdifudkrxdyg;ygeJ@ wHcg;a[mif;}uD;&J@wu|du|djrnfoH enf;awmifenf;ao;w,f EdkifiHawmfudk,fwdkifu t=urf;zuform;jzpfaejyDvm;´ nDnGwfa&;udkOD;wnf&kHeJ@r+yD; yOPrÁdif u'gzDoifcef;pmESifh AdkvfcsLyfrSL;}uD;oef;a&$ &efoludkrdwfaqGjzpfatmifvkyfjcif; tn=w&=u,fa=uGrsm; *k%f,lw,fqdkul=uyg vli,fwdk@&J@EdkifiHa&;aumif;uifo0f 30 'kwd,jynfwGif;ppfodk@tul;tajjymif; awmfvSefa&;&Jabmfrsm;ESifhpum;ajymjcif; 21&mpkvufeufudkifawmfvSefa&;ESifhusaemf tawG;tjrif(10) 'ufæ'ufæ 'ufæ ajratmufv#dK@0Suf,l*sDvkyfief;aqmifwmrsm; tvSb,frSmvJ Ak'<bmomESifhtm%m&Sifpepf cgo}uFefeJ@aemufqufwGJtawG;rsm; EdkifiHa&;orm;ESifhpma&;q&m bmpdwf"gwfvJ ppftkyfpkvkyfxm;wJh 0uFbmxJu qif}uH}uHolawGeJ@t}uHay;tzGJ@ vGwfjidrf;csrf;omcGifhqdkwm tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 139


140

&JeEN 0if;Edkif(vifydk&if) v#Ha&'Darmif pdk;aX; cifjidrf;opf ygarmuQynma&; pnfolatmif t&SifOm%du armifpGrf;&nf jroef;wifh 0if;vJhar aejcnf aZm0if;at; wifarmifjrifh ndKjr OD;oef@ t&SifoH0&mvuFm& armifcdkifatmif armifausmfausmf armif=unfopf 0if;wifhxGef; atmifqufydkif r&D&DxGef;jidrf; atmif'if armif;quf atmifxl; rif;rif;odef; 140

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)

ArmjynfEdkifiHa&;avmurSm 2008 zJGJ@pnf;tkyfcsLyfykHtajccHOya' wdkufyGJ0ifwpfvtrdk;ol}uD;rsm; tdrfvGrf;pdwfeJ@oDukH;xm;wJh a&morar$jrefrmhEdkifiHa&; twGif;pdwf aoG;ESifhac|;ESifh&if;cJh&onfh &Sifoefaeaomtm;rmefrsm; tvGrf;rD;tdrf EdkifiHwumuav;rsm;pmtkyfpmayae@ 2007ESpfckpufwifbma&$0ga&mifawmfvSefa&; wpdrf;tdrf&J@t&dyf0,f vl}uD;oifykef; ara';ae@pm- 'DyJ,if;vkyf}uHr_}uD; pmayavhvmr_ b0&J@tpdwfydkif;av;wpfck vl@pGrf;tm;t&if;tjrpfpDrHcef@cGJr_ pifay:wufawmom; b,fvdkvlb,fvdkb0rsdK;eJ@ t*Fvdyftar&duefppfyGJ wd[dwfuav;rSwd[dwf}uD;odk@ trdsK;om;ynma&; a&jrifhavaomtcg ynmacwfynmvd_if;rsm; a':&_(odk@_) EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; apmifha&Smufol vpfb&,f0g'arG;zGm;jcif;ESifhw&m;r#wrSk Zlv_dif (7) &uf/ (7)Zlvd_if jrefrmjynftajymif;tvJtwGuf ta=umufw&m;ESifhppfacG;jydwWm udk,fhbufutiftm;aumif;rSwef;wlnDr# *dk%f;*%m/ tmCmweJ@ vlxkt"duvl@tzGJ@tpnf; rSwyg; ol ,kH=uknf&m


141

oef;0if;vd_if

jidrf;a0 vlxkpdef0if;

t,fEl;&m vGifatmifpdk; xdefvif; rif;aumif;cspf a'gufwma':rdrdcif jrifhaqGOD; 0if;jrifharmif xGef;vif;atmif 0ifhxGef; cdkifrif;

rdk;rdk;tif;vsm; w&m;Oya'pdk;rkd;r_r&Sdao;aomjrefrmjynf vGwfvyfa&;rS 'Drdk*a&pDa&;odk@ iSufaysmfawmwef;vSef;vrf; 'Drdk*a&pDeJ@rtyfpyfwJhvlwef;pm; avmu&J@trSefqkH; "rRw&m; csdK;uloHav;=um;&zdk@ pnf;vkH;jcif;tiftm; wdkif;jynfwnfjidrfat;csrf;a&;twGuf 'Drdkua&pD&ydkifcGifhrsm;r&SdbJ a=uG;a=umfoHrsm;qkH;wJhtcg ppftm%m&Sifwdk@.EdkifiHawmf rdk;csdKa&wayguf(odk@) wEdkiftm%mzDqefa&; pwkwˆrÁdif jrefrmhEdkifiHa&;ESifh owif;pm awG@qkHaqG;aEG;a&;Zmcef;qD; tajymif;tvJvlxk.jyif;jyaom awmfvSefa&;&J@taESmuft,Sufrsm; 'Drdkua&pDjzpfxGef;a&;twGufæ 0g;vkH; 0g;jcrf; t,ltq tvkyfrjzpfyg pmaya0zefqef;ppfcsuf

aEGOD; &DaeEdkif

arSmifrdkufrSmidk ( bmomjyef0wWK) *L;0wWKudk pkpnf;r_(2)tkyf {&m0wDudkawmhrvGrf;jcif;yg {&m0wDpmrsufESmrsm;

xufatmif atmif'if opPmeD

jrpfqkHa&mumwm.trsdk;om;tarGæ {&m0wD/ jrefrmjynfeJ@ vdrfnmaewJh æ jrpfqkHppfwrf;æ cdkif}unf0if;pkpnf;wifjyonf? tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 141


142

tvif;tdrf r*~Zif; xkwfa0onfh 6 ESpfajrmuf txdrf;trSwf &Jabmfrsm;. trSwfw&pum;rsm; tvif;tdrf (6) ESpfjynfhyg+yD? a&mifpHkyef;O,Ofwpfckudk jrifawG@&ovdkygyJ?ta&mif rwlwmawG pkpnf;xm;+yD; yef;a&mifpkH zl;yGiahf 0aeayr,fh tvG,w f uljzpfay: vmwm awmhr[kwyf g? ay;qyf&if;ES;D r_awGe@J vGwv f yfjcif;/ wef;wljcif; awGukd &,lyikd q f ikd x f m;=uolrsm;jzpfygw,f?'ga=umifh vSyr_awG a0qmaewmyg? (6) ESpfrSonf ESpfaygif;&mcsDwdkifatmif zl;yGiahf eOD;r,fqw kd m oHo,r&Sd ,H=k unfryd gw,f? &J+idrf; tvif;tdrf&JabmfawG pkpkpnf;pnf; nDnDnmnmeJ@ (6) ESpw f mc&D; jzwfoef;aewm[m ,H=k unfcsuaf y:rSm cdik rf mvd@k yJjzpfw,f? opfviG af wmufyr_awGukd tvif;tdrf&Jabmfrsm;rS pmay,Ofaus;r_ EdkifiHa&;tEkynm rsm;ESifh }udK;pm;oGm;rSmjzpfw,f? vlom;awGtay: vlvlcsif;xm;&SdwJh apwem arwWm rSefuefwJhtwGuf tvif;tdrf&Jabmfrsm;[m aemufxyf &mpkESpfcsDwJhESpfawG jzwfoef;oGm;rSmjzpfw,f?'gu uíefawmfw@kd Edik if &H @J jynfoal wGtwGuf ppfreS w f hJ apwem ,H=k unfcsuaf =umifh jzpfw,fv@kd uíefawmf ,H=k unfem;vnfygw,f? aZmfaZmfatmif ABSFU (88)

tajymif;tvJawG v#iv f #ijf refjref jzpfysuaf ewJh ,ae@tcsed rf mS tcsdefrSDvkdufygajymif;vJay;EkdifrS av#mf uef oifhjrwfjyD; tH0ifcGifus jzpfygvdrfhr,f? 'gayrJh OD;wnfcsufawG wdrf;apmif;roGm;zdk@eJ@ todpdwf"gwf awG awGa0av;vHroGm;zkd@ vkdygw,f? av#mufrJhvrf;rSm tcuftcJawG &SdaeapOD;awmh &nf&G,fcsufukd ckdifckdifrmrm ukdifpGJxm;r,fqkd&ifawmh c&D;aygufrSmyg? tvif;tdrf[m ESpfawG=umvnf; tvif;rSdefroGm; ygbl;? aZmfaZmfEkdif 142

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


143

'Drdkua&pDajymif;vJa&;twGuf t"dueJ@ omrnudk cGJjcm;odjrif Edik zf @kd tvif;ay;r,ft h rd ?f

rsdK;jrifhatmif

tm;vHk;eJ htwlvufwGJr,f / }uHKvmwJh 'kuQawGudk tm;vHk; eJ htwl &ifqdkifajz&Sif;r,f / tm;i,fp&m / pdwfysufp&mawG udk twlausmfv$m;=ur,f/ tm;i,fol tm;ay;yg/ vJaeol xlay;yg / tvif;tdrf ordkif;r&dkif;&atmif &Jabmfwdk heJ h twl &Sdaea=umif;ajym&if; ESpfopfudk }udKqdkvdkufygw,f/ rif;rif;odef; tajymrsm;wJh olawGu tvkyrf vky=f ubl;?'ga=umifh wdw k ykd aJ jym r,f tvkyv f yk =f uyg?

ausmfrdk;Edkif jrefrmjynfxJrSm tvif;tdrfr*~Zif;xkwfzdk@a&mifeDoef;ae+yD .......a[h?

xGef;+idrf; (abmufaxmfom;) tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 143


144

0ifo0l if xGuo f x l u G ef @J 0ifp@kd xGupf @kd eJ@ Z&yftrkd [kwf a[mfw,fr[kwf/ pepfqdk;udk tjyKwfjzKwfr,fh tvif;tdrf [kw.f .....?

Banya bryan king

tvif;tdrfrSm wjcm;aomtoif;tzGJ@rsm;eJ@rwl wrlxl;jcm;wmuawmjzifhtvif;tdrfr*~Zif;rSm ygwDtzGJ@pnf; aygif;pHk/ vlrsdK;aygif;pHk / bmomaygif;pHk yg0ifae=uovdk EdkifiHa&;/ vlr_a&;/ oma&;ema&;/ pmayvGwfvyfcGifh &a&;eJ@ 88 ausmif;om;ta&; awGudkyg twwfEdkifqHk; yg0ifyl;aygif; v_y&f mS ;cJ=h ujcif;/ yHyh ;kd ulnD EDik cf =hJ ujcif; wd@k ud=k unfjh cif;tm;jzifh tvif;tdrf&Jabmfrsm;tm;vHk;udk aus;Zl;wif0rf;ajrmuf0rf;om *k%f,lrd&yga=umif;eJ@ tvif;tdrf r*~Zif;&J@ (6) ESpfjynfh tcsd e f t cgor,rS p I aemif w csd e f r S m vG w f v yf I w&m;r#waom 'D r d k u a&pD A rmEd k i f i H a wmf o pf } uD ; ay:ayguv f mr,ft h csed t f xdwv JG ufrjzKwn f n D mpGm yg0if xrf;&Guf =u&if;eJ@ wcgu(q&m 0if;az)eJ@ q&m(armifprG ;f &nf) wdk@ajymcJh ovdkrsdK;av; tvif;tdrfrSm xrif;+rdefw,f qdkwJh ta=umif; udk trSwf&rdI usaemf uAsmwdkav;wyk'fa&;vdk@ *k%fjyKrSwfwrf; wifvdkuf yg&apaemf ------[dktdrf'Dtdrf xrif;+rdef+rdef wtdrf0ifxGuf wtdrfpm; wvudk;oDwif; r&yfrem; &if;ESD; cspfcif r_ydkrsm;ayg@/ (88) rsdK;quf tajccHxm; tvif;tdrf&J@ apwemrsm; qxufwHydk; wdk;vdk@yGm; jynfolrsm;xH a&mufvdk@oGm;// (av;av;tdk -O\majr) 144

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


145

usaemfwdk@&J@ acsG;eJpmeJ@ cufcufcJcJ yifyifyef;yef; }udK;pm;yrf;pm; xkwfa0cJhwJh (tvif;tdrf) ckqdk(6)ESpfwif;wif; jynfch jhJ yefayg@? wd;k wufajymif;vJvmr,fh 'Dru kd a&pDArm Edik if aH wmf opf}u;D xJrmS vnf;tckvkd vGwv f w G v f yfvyf a&;om; xkwaf 0 Edkifonf txd av#mufvSrf;=u&rSm usaemfwdk@wm0ef? =unfwdk; tvif;tdrfrSm tjzLtrJeJ@ qGJae&ayr,fhtrdjrefrmjynfudkawmh a&mifpykH ef;csu D m;wcsyv f kd +y;D jynfph kH vSyapcsiw f ,f?

xDvmndrf; wd@k wdik ;f jynf ..... tarSmifuif;I tvif;aqmifbdk@? wd@k &JabmfawG..... tm;opfarG;um qufav#muf=updk@? tvif;tdrpf mapmif..... t"Ge@f &Snb f @kd wd@k &JabmfawG pnf;vHk;nDnm vHk@vpdkufpdk@? ausmfxGÉ0f if; tarSmifudk usaemfr}udKufbl;/ “tvif;”udk cHkrifESpfouf rufarmw,f/ usaemfh&J h tvif;tdrf arSmifrdkufudk xdk;cGif;vif;vufEdkifygapvdk h/

Myu Tsaw tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 145


146

&ifcHkoHawG r&yfwef@rcsif; tvif;tdrftwGuf touf&iS af er,f?

atmifaZ,smndK

Armjynfojl ynfom;awGuawmh orw}u;D &J@pum;udk r,Hw k 0uf ,Hw k 0ufjzpfae=urSmygaemf usaemfuawmh vuf&adS jymajymaewJh pum;awGe@J vuf&adS wG@jrifae&wJh vkyf&yfawGudk=unfh&jcif;tm;jzifh vHk;0O\kH ,Hkcsifp&m r&Sdao;yga=umif; ajymvdkufyg&apaemf?

pnfoljrifh tvif;tdrfr*~Zif; udk tcufcJtrsKd;rsKd;eJ@ xkwaf 0cJw h m(6)ESpw f ikd cf yhJ gjyD aemifpOfquf rjywfxw k af 0Edik zf @kd }uKd ;pm; =upd@k ?

at;odkuf

acwfuu kd emrfowif; emrfcsi;f aqmifwahJ cwfqakd wmh ty`rm'rSm aexdkif/ arG@av#mfjcif;eJ@ vHak vmufEikd yf gw,f?

tHharmf 146

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


147

raumif;r_qdkwm pdwfuG,f&m t&yfr&SdwJh/ jrwfbk&m;u qHk;rawmfrlw,f/ tvif;tdrf&JabmfawG ESpfopfrSpvdk h raumif;r_y,f+yD; aumif;r_udk,fpDeJ h aumif;usdK;vdk&mawG jynhfEdkif=uygapAsm/ jynf+zdK;&J

2012 =um;jzwf a &G ; aumuf y G J 43 ae&m rS o nf 2015 &mE_ef;jynfhjzpfzdk@ wm0efusaemfwdk@tay:usvmyg+yD/ aZmfrsdK;

tvif;tdrf[m EdkifiHa&; vlr_a&; eJ@ A[kokw&&Sd&m pmayjyef@yGm;a&;udk txl;yJOD;pm;ay;aqmif&Guf aewmjzpfvdk@ aysmf&$if&,farm vGrf;qGwfzG,f&mrsm; rygEdkifwJhtwGuf awmfvSefa&; umvwpfcktwGif;rSmawmh em;vnfay;Edkifvdrfhr,fvdk@ ar#mfvifhyg w,f ? jr0if;pdk; wkdif;jynfudk tusdK;,kwfaprnhfolrsm;/ wdkif;jynf tusdK;,kwfapaom tjzpfrsm;udk &J&aJ wmufqef@usijf cif;jzihf wdik ;f jynfut kd usKd ;jyK&ma&mufw,f?

aX;0if;

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 147


148

(6) ESpfajrmuftvif;tdrfrSonf tESpf 600 wdkif tvif;rrSdefyg?

udkatmif=unf usaemfuawmh tvif;tdrfr*~Zif; (6) ESpfjynfhajrmuf rSonf ppfrSefaom 'Drdkua&pDEdkifiHawmf}uD; ay:aygufvmonfh tcsdeftxd tvif;tdrf&J@ us&mtcef;uae qufvufcsw D ufomG ;rSmygAsm....?

ausmfjrifhxGef; eH&w H w H ikd ;f udk ausmcf x G ikd af ewJh wdik ;f jynf tqdk;udkoGm;rvm;/ taumif;udkoGm;rvm;qdkwm ppftpdk;&ay:rSm rlwnfaew,f?

&Jjrifhatmif

&Jabmfwkd ...... }u;D olukd &dak o / i,fol udak v;pm;wJh / tvif;tdr&f J h ordik ;f r&dik ;f &avatmif ud, k t f odeJ h ud, k jf yif/ vli,f yDyD wufwuf=u=G uG pdwyf g vufyg v_y&f mS ;aqmif&u G yf g/

[efaZmf0if; 148

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


149

tvif;tdrf (6) ESpfajrmuf o=ueF af &mufwikd ;f arG;ae@yg?

aeatmifausmf 'Drdkua&pD&&Sda&;twGuf tjzpfrSefrsm; udkwifjyay; aom tvif;tdrfr*~Zif;onf 6ESpfodk ha&muf&Sd cJhygonf// u|efawmfwdk hEdkifiHppfrSefaom 'Drdkua&pDr&rcsif; tvif;tdrf &Jabmfrsm;ESifhtwl yl;aygif;vufwGJ+yD; pmayjzifh qufvuf wdkufyGJ0ifoGm; =uygpdk h/

0if;Edik f (Lin Po Yin) usaemfwdk@&J@ tvif;tdrf[m r*~Zif;taeeJ@ xkwfa0cJhayr,fh t"dupmawGuawmh EdkifiHa&;udk tajccH+yD; a&;om;xm;wJhpmrlawGursm;ygw,f/ trSefeJ@trSm; tvif;eJ@tarSmif qdkwmawGudk uGJuGJ jym;jym; cGJcGJjcm;jcm; od&Sdvm=uap&ef &nf&G,f+yD; jrefrmjynfoal wGtwGuf tusKd ;jyKpmayw&yftaeeJ@ xkwfa0cJhwmyg? vdktyfcsufrsm; rjynfhpHkr_rsm; &Scd &hJ ifvnf; em;vnfay;=uygv@kd

xGe;f xGe;f 0if; ací;xGufrsm;rS aoG;xGufenf;r,fwJh? tvif;tdrfrSm yvmpwmeJ@ yvmwmra&mif;yg?

ausmfcdkif0if; tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 149


150

tvif;tdrf wnf&SdaeoI tvif;tdrfESifh twl&adS eygr,f?

cdkif=unf0if;

usGefawmfu bmtaESmiftzGJŒ/ bmudkrS tpGJtvef;xm;wJhvl r[kwb f ;l ?'gayr,h&f aJ bmf&b J ufpw d jf ynhw f hJ tvif;tdrfrSmawmh(4)ESpf&SdcJh+yD ?

at;aZmfjrihf

tvif;ay;wJph may tvum;ay;wJh pmtkyf tJ'gtvif;tdrfyg? (6)ESpfajrmufygjyD ? wifEdkif

jrefrmjynf}uD; vGwfvyfIw&m;r#waom 'Drdkua&pD EdkifiHawmf ppfppfjzpfay:vmonftxd tvif;tdrfqdk wm wm0ef ausaevdrfhrSmyg/

rsdK;ausmfodef; 150

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


151

6 ESpfwdkif &Sifoefaeaom tvif;tdrfr*~Zif; qufI wnfwHhEdkifygap//

ausmfvif;xGÉfatmifcif tcrJhxkwfa0jzefcsDaewJh tvif;tdrfr*~Zif;&J@ oufwrf;(6) ES p f j ynf h a jrmuf r _ r S o nf tzG J @ 0if w pf O D ; taejzif h a &m tvif ; td r f r *~ Z if ; taeeJ @ yg vG w f v yf I w&m;r#waom 'Dru kd a&pDEikd if aH wmfopf}u;D ay:ayguv f monftxd qufvufI wwyfwtm;yg0ifaqmif&u G o f mG ;=u&rSmuawmh tzGJ@om;rsm;tm;vHk;&J@ wm0efw&yfayyJr[kwfygvm;? [def;rif; b,ftzGJ h tpnf;rSmyJ jzpfjzpf tzGJ 0h ifwikd ;f rSmtenf;qH;k awmhtzGJ eh J yh wfowfw,fqw kd hJ wm0efqw kd m&Sw d ,f/ &Jabmfwdk h wm0efausygap//

tm;opfrGef

tvif;tdrf xm0&&SifoefEdkifapa&;twGuf (wd@k uawmh wd@k uawmh wd@k uawmh eD;eD;a0;a0; yl;aygi;f ay;w,f pdwfuawmh t+rJwrf; &SifoefqJ ) wu,fajymwmygAsm? 0if;Edkif tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 151


152

wmwdkrSm cGeftm;/ wmvwfrSmtqkH;tjzwf/ wma0;rSm pdwf"gwfqdkwJhtwdkif; usGefawmfwdk@&JΠpdwf"gwfawG ta[mif;qdik rf a&mufoihb f ;l ?

jrifhudk 'Drdkua&pDrif;om;acgif;pGyf+yD; ppftm%m&SifpepfqdkwJh cEWmud, k ef @J toGiaf jymif;tkycf sKyaf ewm tckvuf&t dS pd;k &yJjzpfw,f?

atmifrsdK;rif; awmf&kHwef&kHpdwf"gwfrsdK;eJ@ tvif;tdrf(6)ESpfc&D;udk rjzwfoef;Edkifbl;?/

jrwfausmfol rsufvHk;csif; v,favmufa0;a0; ESvHk;om;csif; eD;uyfaew,fqw kd phJ um;[m uíefawmfe@J tvif;tdrf wdu k &f u kd t f csKd ;usaew,f?

jrifhOD; 152

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


153

tvif;tdrfr*~Zif; udk tckvdk (6)ESpfwdkifwdkif pOfqufrjywf xkwfa0Edkifap&eftwGuf pmrlrsm;a&;om;ay;=uaom jynfwGif; jynf y rS pma&;q&mrsm/ az: jycG i f h j yKaom pmayrsm;/ uAsmq&mrsm;/ umwGe;f q&mrsm;eJ@ yef;csq D &mrsm;/ aiGa=u;ulnD axmufy=hH uolrsm;/ yg0ify;l aygi;f aqmif&u G cf =hJ uolrsm;tm;vH;k udk aus;Zl;txl;wif&Sd&yga=umif; ---tvif;tdrfudk,fpm; ajymvdkufyg&ap wifrif;Edkif olw@kd ajymwJh ajymif;vJaeyg+yD qdw k mu olw@kd vlawG wa,muf+y;D wa,mufajymif;wmudyk aJ jymaewmjzpfrmS yg ? usaemfwdk@vdkcsifwJh ajymif;vJr_qdkwmu csrSwfxm;wJh (2008) tajccHOya'udk tjrefq;kH jyefvnfjyKjyifEikd af &;yJ jzpfygw,f? 'Dvrkd rS [kwb f ;l qd&k ifawmh..... ausmfrsdK;xGef; usrwpfckajymcsifygw,f / tvif;qdkwm tarSmif udck iG ;f apEdik w f ,fv@kd ed,mrwck&adS eavawmh tarSmifus aewJh usrwdk@&J@ jrefrmEdkifiHawmf}uD; tvif;aqmif Edkifonf txd }ud K ;pm;aqmif & G u f = u&rS m uawmh usrwd k @ &J @ t"d u wm0efw&yfvv J @kd qdck siyf gw,f -------0if;oEWmatmif rSex f rhJ mS ud, k u f +yKH ;jy&if jyef+yKH ;jywwfovdk rJjh y&ify+kd y;D rJhjy=ur,fh avmu=uD;yg? twdwfb0u tusKd;ay; tenf; trsm;a=umifh vuf&Sd b0rSm cHpm;rSK uGmayr,fh rdrdEdkifiHom; tcsif;csif;&dkif;yif;ulnDpdwfav;ESifh awG@&if+yKH ;jyE_wq f uf =unfyh g? vJhvJh0if;udk tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 153


154

jynfaxmifpk}uD;udk tvif;awGay;aewJh tvif;tdrf ? Myen Mung Wun Pawng Mung Dan Hpe Shiga N-htoi Shabar yai aalinneain.

t,fEl;&m L-Noora

wdkif;&if;om;aygif;pHkeJ@ pkpnf;xm;wJh tvif;tdrfrSonf pnf;vH;k nDnw G af om zuf'&,fjynfaxmifp}k u;D qDo@kd ....?

ELEJAH

tvif;tdrf r*~Zif;tm; ulnDaxmufyHhay;aom (1) (2) (3) (4) (5) (6)

bdb k o kd uf &Jrif;0if; ausmx f eG ;f Edik f cdik Of ;D i,f pdik ;f yef;armif ud=k unfpef;

wdk th m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS rSwwf rf;wif *k%jf yKtyfygonf 154

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


155

tvif;tdrf wm0efcH &J+idr;f

ta0;&muf t,f'Dwm aZmfaZmfatmif (t*Fvef) ABFSU (88)rsKd;quf

t,f'Dwm aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef; rsKd;jrifhatmif

tr_aqmift,f'Dwm cifarmifaZmf /Anm;b&kid , f efuif; xGef;+idrf; / tHharmf / ausmfrkd;Ekdif / rcdkif=unf0if;

pmtkyfcsKyfvkyfa&; aX;0if; / at;aZmfjrifh 0if;Edkif(Lin Po Yin) 0if;Edkif (yef;yJwef;)

yef;cso D &kyaf zmf xDvm ausmfvif;xGÉfatmifcif

&H;k tzGJ h =unfw;dk / aeatmifausmf tm;opfrGef / [efaZmf0if; jrihfudk / r0if;oE Wmatmif

pmpDpm&dkuf

b¾ma&;

ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh aZmfrsKd; / [def;rif; jynf+zdK;&J / L-NOORA

atmifaZ,smndK / xGef;xGef;0if; jrwfausmfol / atmifrsdK;rif;

jynfwGif;jynfy jzef hcsda&; jr0if;pd;k / atmif=unf ausmfjrifhxGef; / ausmfcdkif0if; / wifEdkif / jrihfOD; / wifrif;Edkif / ELEJAH

/ owif; ESifh rD'D,m at;okduf / &Jjrifhatmif rsdK;apm / rsdK;ausmfodef; / ausmfrsdK;xGef; / rvJhvJh0if;udk

Web Site

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10) 155


156

tvi tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef POST 169-0075 TOKYO TO, SHINJUKU-KU TAKADANOBABA,3-7-10 303,HIGARI BLD TEL - FAX 03 - 6313 - 4178 Japan. TEL 080-5070-0080 080-3574-9700 090-9954-5070 090-6528-9292 090-7198-4763

e-mail - aalinneain@yahoo.com web - http://alineain.net/ http://luminarymagazine.wordpress.com/ http://alinneain.blogspot.com/

156

tvif;tdrfr*~if;twGJ(5)trSwf(10)


2

Luminary MagazineVolume 5,No.10

2


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.