Саид
Әл-Кахтани
Дүғалармен емделу (Құран және Сүннет бойынша)
"Мүсьілман норғаны" еерияеынан
Алматы "Шапагат-Нұр" 2001,
ББК 86.38 К86 Са'ид Әл-Кахтани Дұғалармен емделу.(Құран және Сүннет бойынша) Аударған: Б.Баймұханбетов. "Шапағат-Нұр" 2001 Алматы Жан-жүректің ластануы адам бойында күллі кеселдің бас көтеруіне себепші болады. Пайғамбарымыыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) "Кәріліктен басқаның шипасы бар" деген. Бұл кітапта дұғалармен емделудің барлық тәсілдері Құран мен сүннетке сәйкес тұжырымды баяндалған. Кітап көпшілікке арналған .. 0403 000000 * 00(05) - 01 ББК 86.38 І5ВМ 9965-582-08-04 © "Шапағат-Нұр" 2001.
Кіріспе Қүран жөне 'Сүннет боиынша дүгалармен емделудің маңызы Аса Қамқор, ерекше Мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын! Ақиқатында барлық мақтау Аллаһқа тән, біз барлығымыз Оны мақтаймыз, Аллаһ Та'аладан ғана жәрдем және кешірім сұраймыз. Жан дүниеміздегі зұлымдықтан, өзімізге зиян келтіретнн істерден сақтауды Аллаһтан тілейміз. Аллаһ Таала кімді қаласа, тура жол табады, оны ешкім жолдан тайдыра 3
алмайды. Ал кімді адастырса, оны ешкім тура жолға сала алмайды. Бір Аллаһтан басқа Тәңір жоқ екеніне куәлік етемін және Мұхаммед (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) Аллаһтың құлы әрі елшісі екендігіне куәлік етемін. Біздің Пайғамбарымыз Мұхаммедке (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) оның отбасына, сахабаларына және Қиямет күніне дейін тура жолда болғандарға жақсылық пен тыныштық болсын. Сөз ж о қ , Қасиетті Қ ұ р а н және Пайғамбарымыздың (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) сүннеті бойынша дұғалармен емделу - дұрыс амалдардан болып табылады, әрі ауру-сырқаудан айығуға, толық емделіп шығуға жәрдем береді.
І І С-ІАІІІ 4
"Ол (Құран) иман келтіргендерге бір тура жол және шипа" де. ("Фуссилат" 41:44)
"Құранарқылы мүминдерге, шипа және рахмет түсіреміз" ("Исра" 17:82) Шексіз Ұлық Аллаһ Таала тағы мынаны айтты:
( с ^ ^ Л ІЗ^ ^ (^дд ^ ^а-лИ ^ Іі Іді
"Әй, адамдар! Сендерге Раббыларың Тарапынан бір үгіт, 5
жүректегілерге бір шипа, сенушілер үшін тура жол және рахмет (түрінде Құран) келді". ("Жүніс" 10:57) Қасиетті Құран жүрекке (надандық, әдепсіздік, нәпсіқұмарлық...) және денеге қатысты барлық аурудың шипасы. Бұ дүниедегі және о дүниедегі дерттердің де шипасы - Құран. Құранмен емделуге әркімнің мүмкіндігі бар, бірақ жақсы нәтижеге жету бәрінің бірдей қолынан келе бермейді. Неге десеңіз, Құранмен емделу арқылы шипа табу үшін шынайы адалдық, қатты сенім, иманның күштілігі керек және бұл әдіспен емделудің барлық шарттарын бұлжытпай орындау қажет. Сонда ғана Аллаһ Таала қалаған 6
құлдарының бүкіл ауруын толық емдейді. Ақиқатында, булай болуы әділетті де, заңды да, өйткені Көктер мен Жерді Жаратушының сөзінен шипа таппайтын қандай ауру болмақ? Ол сөздер тауға түссе, оның тас-талқанын шығарар еді, ал жерге түссе міндетті түрде оны қақ бөлер еді. Аллаһ Та'ала кімге Кітабын ұғыну бақытын сыйлаған болса, сол адам жанын не денесін зақымдаған аурудан шипа табар еді және оның себептерін ашып, одан сақтанудың амалдарын көрсете алар еді. Аллаһ Та'ала Құранда жүректе, денеде болатын сырқаттарды ескерткен және оларды емдеудің амалдарын да көрсеткен. Жүректің ауруына келсек, оның екі түрі бар; күмән-күдік, топшылау мен 7
нәпсіқұмарлық, адасушылық аурулары. Аса Жоғары Раббымыз жүрек кеселдерін, олардың пайда болу себептерін және оларды емдеу тәсілдерін толық ашып көрсеткен.
"Әрине оларға оқылып жатқан Кітапты саған түсіргеніміз өздеріне жетіп аспай ма? (Оданда артық мұғжиза бола ма?) Сөз жоқ, Құранда иман келтірген ел үшін өрине игілік жөне үгіт бар". ("Анкабут" 29:51)
Аллама ибн Каййюм, Аллаһ оны
8
жарылқай көрсін, өзінің "Зад-ул-Миад" атты кітабында: "Кімге Құран ем болмаса, онда оны Аллаһ Та'ала емдемегені. Ал кімге ол жеткіліксіз болса, онда оған Аллаһ жеткілікті болмағаны" - деген. Тән кеселдеріне келер болсақ, Құран ол сырқаттардан да толық айығудың жолдарын көрсетеді. Қасиетті Құраннан тәнді ауруға шалдықтырмай, бірқалыпты ұстауға қажетті үш тіректі табамыз. Адам баласы осыны мықтап ұстануы тиіс: 1 . Денсаулықты сақтау; 2. Зияннан қорғану; 3. Зиянды, жарамсыз нәрселерді бойдан шығару. Тәнді бір қалыпты сақтауға қажетті басқа барлық нұсқаулар мен кепілдемелер осы үш негізге 9
байланысты болады. Егер құл Құранмен емделуді жақсартса, онда өзі Құранның таңқаларлық қасиетіне көз жеткізеді әрі тез емделеді. Имам ибн Каййюм, Аллаһ оны жарылқасын, былай деген: "Мен Меккеде болған кезде, ауырып қалып, не емдеуші дәрігер не дәрі таба алмай қиналдым. Сонда өзімді Фатиха сүресімен емдедім, соның ықпал қасиетін көрдім. Бір жұтым зәмзәм суын алып, бірнеше рет Фатиханы оқыдым. Содан кейін оны ішіп, толық емделдім. Бұдан кейін көп ауруымды осы әдіспен емдеп жаздым және одан көп пайда көрдім. Сонымен қатар, басқа сырқатқа ұшыраған адамдарға да осы тәсілді түсіндірген едім, олардың көбісі ауруларынан тез жазылды" - деді. 10
Емдеудің басқа да амалдары бар, ол Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) үлгі-өнегесін басшылыққа алу арқылы іске асады. Егер дұғамен емделгенде алдында кескестеп тұратын кедергілері болмаса онда тура жағымсыздықтардан құтылуға және жақсы жетістіктерге жетуге себепші болады. Шын ниетпен дұға қылу, (яғни Аллаһқа ғана сыйыну аударм. ескерт.) ең пайдалы дәрі және егер адам қажырлылық танытатын болса, бақытсыздыққа тосқауыл да болады. Өстіп жалбарыну бақытсыздықтан алыстатып, аурудан айықтырады, оның адам ағзасында орнығып қалуына бөгет жасайды немесе сырқаттың жағдайын жеңілдетеді. Бұған байланысты мына хадистерді келтіруге болады: 11
"Жалбарынып тілек тілеу бақытсыздыққа ұшырағанға да, ұшырамағанға да пайда келтіреді. О, Аллаһтың құлдары, барлығыңа да құлшылық ету, дұға қылу - парыз". (Тирмизи, Хаким және Ахмад. Албани дұрыс хадис деп айтқан). Басқа хадисте: "Жалбарыну ғана маңдайға жазылған тағдырды өзгертеді, ал өмірді тақуалық ұзартады" (Хаким, Тирмизи) Әйтсе де бір нәрсені айқын есте тұту қажет: барлық аяттар мен зікірлер, жалбарыну арқылы қорғану мен дұғалар міне, осылардың бәрі әрі пайда, әрі шипа келтіреді. Бірақ, осының бәрін емдеуші де, емделуші де шын жүрекпен, қатты сеніммен оқу керек және қабылдауы тиіс. Осылайша емнің шипалы болуына 12
екі негізгі фактор әсер етеді: Біріншісі, науқас адамдардың өзіне қатысты (емді қабылдауы). Екіншісі, емшіге қатысты. Біріншіге келсек, науқас адам тарапынан Аллаһ Таалаға деген мықты сенім, шын пейіл, барынша адалдық қажет. Сондай-ақ науқас адам Құранның мүминдерге шипа және жанға мейірім шуағын сыйлайтынына сенуі тиіс. Жүрек пен тіл үндестік тауып, жарылқау тілеу дұрыс орындалатын болса ғана сырқат емделуге келісімін беру керек. Шындығында, осындай жағдайларда ғана ақиқатында ем ауру мен бақытсыздықтың тас-талқанын шығарады. Қос қажетті сай болмай сарбаз жеңіске жетпейді: олар - мықты қаруы және қолының ептілігі. Сол 13
екеуінің біреуі, не екеуі бірдей болмаса жақсы нәтижеге жетпейсің. Адамның жүрегі де сол сияқты. Егер Аллаһтың бірлігін қару қып тұтынбаса және сол қаруды қажетті бағытына жұмсай білмесе онда жүрек бұзылады. Екінші фактор - Құран және Сүннет бойынша емдеуші адамға қатысты. Жоғарыда айтылған хадистер оған жұғысты болуы тиіс. Бұл туралы ибн Тин, Аллаһ оны жарылқасын, жақсы айтқан: "Аллаһқа, Оның аттарына және сипаттарына бағышталған дұғаларды таза, тақуа адамдар оқитын болса, онда Аллаһтың қалауымен ем нәтижелі болады". Ғалымдар дұғаларды үш түрлі жағдайда оқуға болады деген ортақ пікірге келген: 1. Аллаһ Та'аланың сөздері, Оның 14
аттары мен сипаттары, немесе Аллаһтың елшісінің (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) сөздері дұғалар боп қолданылуы тиіс. 2. Дұғалар араб тілінде айтылу керек, ал егер мазмұны анық болса, өзге тілде де айтуға болады. 3. Емдеуші және ем алушы адамдар дұғалардың өз-өзінен әсер етпейтінін (яғни, қасиетке ие емес екенін.-аударм. ескер.), шипаның Аллаһтың құзырымен және даналығымен қонатынын айқын түсінулері тиіс. Ал дұға тек көп себептердің бірі ғана. Оқырманға ұсынылып отырған бұл кітапта дұғалар қысқартылып беріліп отыр, ал автордың алдыңғы шыққан "Зікірлер мен тілектер және Сүннет бойынша дұғалармен емдеу" кітабында толық келтірілген болатын. Бұл кітапта 15
неғұрлым жалпыға қажетті, дұғаларды кіргіздім. Аллаһ қаласа бұл еңбегім мұсылмандарға пайдалы болатындығына үміт етемін. "Аса жоғары сипаттармен және ең тамаша аттарымен Аллаһ Та'аладан осы еңбегімді адалдан етуін сұраймын және бұл еңбек маған, осыны оқығандарға, басып шығарушыларға, оны таратушыларға сонымен қатар бүкіл мұсылмандарға пайдасы тисін деп тілеймін. Күдіксіз Аллаһ Та'аланың әр нәрсеге күші жетеді және бол дегендері болады. Біздің Пайғамбарымыз Мұхаммедке (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) оның отбасына, сахабаларына және Қиямет күніне дейін тура жолда болғандарға Аллаһтың рақымы мен мейірімділігі болсын!". 16
Сиқырдан емделү Әрбір мұсылман сиқырлықтан емделудің екі жолы барын білуі қажет. Біріншісі адам сиқырлыққа ұшырамаса да алдын ала сақтануы үшін қолданылады. Ал екінші жолы - адам сиқырлау нәтижесінде сырқатқа шалдыққанда жүзеге асырылады. Бірінші әдіс: Алдымен сиқырлаудан алдын ала сақтану үшін қолданылатын емдеудің бірінші әдісін қарастырып көрейік. Оның өзі үш бөліктен турады: І . Д і н қағидаларын бұлжытпай орындау, тыйым салынған нәрсенің барлығынан бас тарту, істеген Қателіктері мен күнәларына шын 17
жүрекпен тәубе келтіру. 2. Қасиетті Құранды оқуды көбейту. Мұсылман осы игілікті іс үшін күн сайын біраз уақытын бөлсе - өте құптарлық болар еді. 3. Аллаһқа жалбарына отырып өзін, жақындарын дұға оқу және тілек тілеу арқылы қорғау, бірақ осының бәрін сүннетте бекітілген зікірлермен жүзеге асырған жақсы, ("Зікір" - Аллаһты еске алу .... Ауд. ескерту.)
Бисмилләхи Әлләзи лә иәдурру ма 'а смихи шайун фил 18
арды уә лә фис - самаи ссимиул - басыр"
уә хуа
"Жерде де, көктерде де ешбір нәрсе зиян тигізе алмайтын Аллаһтың атымен бастаймын, және Ол Естуші, әрі бәрін Білуші". Таңертең және кешке үш реттен айтылады, сондай-ақ әрбір дұғаның соңынан ұйықтар алдында, таңертең және кешке "Аятул курсий" (2-сүре, 256 аят) оқу қажет. Сонымен қатар "Ықылас" (112), "Фалақ" (113) және "Нас" (114) сүрелерін таңертең, кешке және ұйықтар алдында үш реттен оқуы, сондай-ақ, күнде төмендегі сөздерді жүз рет қайталап отыру керек.
іі ^ ІІШ дЫ ^Ьуь ^ ьь-} Һ\ *і\ £
19
"Лә иләһа иллә ллаһа уаһдаһу лә шарика ләһу, ләһул мулку уә ләһул хамду уа хуа алә кулли шайин қ'адиир"
"Аллаһ біреу, Одан басқа еш Тәңір жоқ және Оның еш теңдесі жоқ, күллі патшалық Оған тән, бүкіл мақтау Оныкі Ол әрбір нәрседен қуатты. Сиқырлықтың кесапатынан қорғану үшін мұсылмандар, таңертең, кешке, бес уақыт намаздан кейін, ұйықтар алдында және ұйқыдан тұрғанда арнаулы зікірлерді оқуы керек. Сондай-ақ арнаулы зікірді үйге кірерде және шығарда, мініс көліктеріне отырарда, мешітке кірерде және шығарда, дәретханаға кіргенде және шыққанда, әрқилы жан мен тән ауруларына ұшырағанда және т.б. жағдайларда оқу керек. Ол зікірлердің 20
көбісін "Мұсылман қорғаны" кітабында олардың жағдайына сәйкес қай жерде, қай уақытта қолданылатыны жөнінде толық жазған болатынмын. Жоғарыда аталғандардың барлығы сөз жоқ Аллаһ Тааланың қалауымен сиқырдан, көз тиюден, жын қағудан сақтайтын себептер боп табылады. Сонымен қатар осы зікірлердің барлығы егер адам сиқырлауға ұшыраған, көз тиген не жын соққан жағдайда да ең жақсы ем болып табылады. Таңертең аш қарынға егер мүмкіндік болса жеті түйір құрма жеген де денсаулыққа өте пайдалы болар еді. Осыған байланысты Пайғамбарымыздан (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) мынадай хадис жеткен: "Кім таңертеңгі асын жеті түйір Қурмамен бастаса оған сол күніуда, 21
сиқыр да зиян келтірмейді" Егер жеміс Мәдина қаласынан болса немесе жанартау тектес екі тас төбенің арасынан алынса тіпті жақсы болар еді. Муслимнің жинағында және біз аса қадір тұтатын шейх ибн Абдул Әзиз ибн Баздың, Аллаһ Та'ала оны жарылқасын, пікірі бойынша Мәдина қаласында өсетін кұрманың барлығы осындай ерекше қасиетке ие екендігі атап көрсетілген. Мұны Пайғамбарымыздың өз сөзінде: "Кімде кім оянған кезде екі жанартаудың арасында өскен құрмадан жетеуін жесе ..." деген хадисі де дәлелдейді. Сонымен бірге шейх Аллаһ Та'ала оны жарылқасын, Мәдинадан басқа жерде өсетін құрмалар да қасиеттен кенде емес екенін, кім жеті түйірін жесе шипа табуы тиіс деп санайды. 22
Екінші әдіс Сиқырлықтан ауырғаны анық белгілі болғанда екінші әдіс қолданылады. Аурудың жағдайына қарай және оған жасалған сиқырлықтың қаншалықты дәрежеде екенін хабарлауына қарай бұл әдіс бірнеше тәсілдерге бөлінеді. Екінші әдістің бірінші тәсілі Сиқырлаған орын белгілі болған жағдайда сиқырлықты шари"ат рұқсат еткен жолдармен шығарып, жою үшін қолданылады. Бұл сиқырлықтың зардабына қарсы күресте қолданылатын ең мықты және нәтижелі тәсіл. Екінші әдістің екінші тәсілі Оны рұқсат етілген әртүрлі дұғаларды қолдану арқылы жүзеге асырады. Міне, 23
солардың бірінің мысапы: "Лотос өсімдігінің жасыл жапырағын екі тастың не соған ұқсас нәрсенің арасына салып ұнтақтайды, содан кейін оған дәрет алуға жететіндей су құйып, мынандай дұға оқылады: А узу билләһи минаш - шайтонираджиим.
^іі-к^ ох Ь» (Д*Ч *
. *-іалН ^-ІлЗі ^ А ^ Іо^Цй^ б ^
24
"Аллаһу лә иләһа иллә хуәл хаййюл каййюм, лә та'хузуху синатун уа лә наум, ләһу ма фиссамауати уа ма фил-арды, ман заллази иәшфа 'у 'индаһу иллә биизниһ, 'иәләму ма байна айдииһим уа ма халфаһум, уа лә иухиитуна бишайин мин илмиһи иллә бима ша'а, уасиа курсииухус - самауатиуал-арды, уа лә иәудуһу хифзуһума уа хуа ал-алийиул 'азым". "Аллаһтан басқа еш Тәңір жоқ. Ол тірі, т о л ы қ меңгеріп т у р у ш ы , Ол Қалғымайды да ұ й ы қ т а м а й д ы . Көктердегі және жердегі нәрселер Оған тән. Оның қузырында өзінің Рұқсатынсыз кім шапағат етеді? Олардың а л д а р ы н д а ғ ы н ы да, а Рттарындағыны да біледі. Олар, 25
Оның қалауынан басқа еш нәрсе білмейді. Оның күрсісі (білімі) көктер мен жерді сыйдырады. Оған ол екеуін қорғау ауыр келмейді. Және Ол, өте биік, аса зор". (Бақара 2:256).
^л і*р *3ир $\ о\ ^у л ц^У І \у\£ и ^кі ^ ^\ ^зу.о^іь и цйіз ^Һ.^уир
26
\^Ллі\ } ^ІІІил ^іді.д^Ьм
"Уа аухайна илө Муса ан - алки асок. Фаи'за Һиә талкафу ма иә' фикун. Фауакагал хакку уи батолә ма кануиә' малун. Фагулибу хуналика уанкалабу сагириин. Фа улкия ссахарату сажидиин. Қолу аманна би роббил 'аламин. Рабби Муса уа Харун".
"Сондықтан Муса (алейһиссәлам) көңілінде бір қобалжу сезді. "Қорықпа! Сен үстем боласың" дедік. "Оң қолыңдағыны (таяқты) таста! Олардың жасағандарын жалмасын. Шынында олардың жасағандары сиқыршының ғана айласы. Сиқыршы қайда барса да қутылмайды" дедік. Сонда бүкіл сиқыршылар сәждеге жығылып: "Мүса мен Һарунның Раббына иман келтірдік" деді. (Ағраф 7:181-182) 27
Л Ү — ҮЯ ^л
Ъ)^
.Сіу^\
"УақаләФирауну итунибикулли сахирин алиим. Фаламма жаа сахарату қалә лаһум Муса алку ма антум мулкун. Фаламма алкоу калә Муса ма житум биһи ссихр. Инна ллаһа сайубтилиуһу инна ллаһа лә 28
иуслиһу амаләл муфсидиин. Уа иухикку Аллаһа-л хакка би калиматиһи уа лау кариһәл муджримуун" "Перғауын: "Бүкіл білген сиқыршыларды маған келтіріңдер" деді. Ал сиқыршылар келген кезде, Муса (ғ.с.): "Не қоймақшы болсаңдар, қойыңдар" деді. Олар қойғанда, Муса (алейһиссәлам): "Бұл келтіргендерің сиқыр, күдіксіз Аллаһ оны бұзады. Расында Аллаһ бұзақылардың ісін жөндемейді" деді. Егер күнәһарлар жақтырмаса да, Аллаһ ақиқатты сөздерімен шынға шығарады". (Жүніс 10:79-82)
29
іі сг^^-^^—3 № {*;***> о> ^ ! уУ^ С-5І кіЫ е і ^ *ІІ \ЛЬ.^у> Хл> «ичіі
ііін^усио и айк (іЬ-с ^ и ^Й 3 .^*Ч\
"Калуйа Муса имма ан тулкийә уа имма ан накууна ауалә ман алко. Калә бәл алку фаиза хибалиуһум уа асыйиуһум иухайәлау илейһи мин 30
сихрихим аннаха таса. Фа аужаса фи нафсихи хифитам Муса. Кулна лә тахаф иннака антәл алә. Уа алки ма фи иаминика талкаф ма санау. Иннама сана у кайду саахирин, уа лә иуфлиху ссахирухайсу ата. Фа улкиә ссахарату сужжадан калу аманна би рабби Харуна уа Муса". "Олар: "Әй Муса! Енді (асацды) не сен таста немесе біз бұрын тастайық" деді. Мұса (алейһиссәлам): "Жоқ, сендер тастаңдар" деді. Сол сәтте, олардың (тастаған) жіптері мен таяқтары сиқырларының салдарынан, Мусаға (алейһиссәлам) жүрген жылан болып сезілді. Сондықтан Муса (алейһиссәлам) көңілінде бір қобалжу сезді. "Қорықпа! Сен үстем боласың" дедік. "Оң қолыңдағыны (таяқты) таста! Олардың жасағандарын жалмасын. 31
Шынында олардың жасағандары сиқыршының ғана айласы. Сиқыршы қайда барса да құтылмайды" дедік. Сонда бүкіл сиқыршылар сәждеге жығылып: "Мұса мен һарунның Раббына иман келтірдік" деді. (ТаҺа 20:65-70)
32
Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын. ^ \
^ \
&\ ^-о
^.іа_(Р і* л»и- м\ Ч _).Д-РІ і« о^и- ^І\
"Қул йа айкуәл кафирун. Лә а 'буду ма та'будун. Уа лә антум 'абидууна маа абуд. Уа лә анә абидум маа а'буд. Ләкум диинукум уа лииа диин". "Әй кәпірлер!" "Сендердің табынғандарыңа табынбаймын", "Әрі сендер де менің құлшылық 33
қылғаныма құлшылық қылмаңдар". "Сірә мен сендердің шоқынғандарыңа шоқынушы е м е с п і н " . "Сондай-ақ сендер де менің құлшылық қылғаныма қ ұ л ш ы л ы қ қ ы л у ш ы емессіңдер". "Сендердің діндерің өздеріңе менің дінім өзіме тән" де. (Кафирун сүресі) Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын.
}.±-Ьу. ^ *0Ь (І.Ло-лИ & .л>Л * » » уь ^в
,у*М^\ і^ .^ \у£ А ^І I Кул Һууа Аллаһу ахад. Аллаһу ссамад. Ләм иәлид уа ләм йулад, уа 34
ләм иә кунләһу куфуан аһад". "Айт: "Ол Аллаһ, біреу-ақ. Аллаһ мұңсыз, (Әр нәрсе Оған мұқтаж). Ол, тумады да туылмады. Әрі Оған ешкім тең емес!" (Ықылас сүресі) Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын.
^АдИ й}у*
.X**?- \Ь\ Л-»Ь- ^£>
Қул аузу би роббил фалақ. Мин шарри ма халақ. Уа мин шарри гасиқин изә уақаб. Уа мин шаррин 35
наффасаати фил уқад. Уа мин шарри хасидин изә хасад" "Таңның Раббына сыйынамын", "Жаратқан нәрселеріңнің кесірінен", "Қараңғылық басқан сәтте түннің кесірінен", "Түйіншектерге дем салушылардың кесірінен", "Күншіддердің кесірінен, ол күндеген сәтте (сыйынамын)" де. (Фәлақ сүресі) Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын.
^.^-ии дД.^Ыі ^іли.^иіі о ^ Ъу>\ ^і (3 &у—~*у. (^«Д—И.^
'*"\ іУ^у^у^ -Т^
.^\Д\ ) Ыг\ ^.^-иИ 36
}уіиі\
"Қул а 'узу бирабин - нас. Маликин - нас. Илләһин - нас. Мин шаррил уәсуәсил ханнас. Әлләзи иууәсуису фии судурин - нас. Минәл джиннәти уаннас". "Адамдардың Раббысына", "Адамдардың иесіне", "Адамдардың Тәңіріне", "Сыбырлап азғырушының кесірінен", "Сондай адамдардың көкейлеріне салатын", "Мейлі жыннан, мейлі адамдардан болсын, (бүкіл азғырушылардың кесірінен Аллаһқа) сыйынамын" де. (Нас сүресі) Осының бәрі оқылып болған соң ауырған адам үш жұтым ұрттайды да Қалған сумен дәрет алады. Сонда Аллаһ Таала қаласа сырқат адам ауруынан айығады. Егер қажет болса, бұл емді аурудан толық 37
айыққанша бірнеше рет қайталауға болады. Ол тіпті артықтық етпейді, өйткені бұл - жыныс әлсіздігіне қатысты да ерекше пайда келтіретіндігі көп адамдар арқылы сыналған тәсіл. Сиқырдың зардабынан емделетін тағы бір ерекше тәсіл бар, ол үшін Қүрандағы мына төмендегі сүрелерді оқуы қажет "Фатиха" және "Аятүл Курси", "Бақара" - сүресіндегі соңғы екі аят, "Ықылас", "Фалақ", "Нас" сүрелері. Бұл сүрелердің барлығы үш реттен оқылады. Буған қосымша, сүрелерді оқып жатқанда ауруға дем салу немесе ауырған жерді оң қолымен басу жиі қолданылады.
38
Зікір, Дуголор, Жалбарыну. Сиқырлықтан емделу үшін шари'атқа қайшы келмейтін басқа да дұғалар мен жалбарыну сөздері болады. Біз төменде солардың бірқатарын мысал қып келтіреміз:
ОІ ^ }н\\ ^^-А\ ^
,•
^мІІ ІИ І}Ы
1. "Асалул - ллаһәл'азым раббил аршил азым ан иәшфиика" "Өте үстем, аршының Иесі Аллаһ Та аладан саған шипа беруін сүраймын (7 рет). 39
2. Ауру адам қолын денесінің ауырған жеріне қойып: "Бисмилләхи"-щ - үш рет айтады және :
^ л—л-і' • ^ ь ^
* *у& ) Ль і^р( (ОІу £--»). ^ІЬ-І
">1 "узу билләһи уа қудратиһи мин шарри ма аджиду уә ухазиру", дұғасын жеті рет қайталап оқиды. "Өзімде бар зұлымдықтан Аллаһқа және Оның қуатына иек артамын және сақтанамын" (7-рет).
С.
»\ сі-Ь^ ^ У »
^-АМ ^ Ы І
^
.^ІИ
^ М г •>! >и—ь 4$ид ^і *ид V ^ІДІІ 1Ъ д ■■
40
3. "Аллаһумма раббан наси азһибил ба 'са уашфи анташ шафи лә шифаа иллә шифаука шифаан лә иу адиру сакаман". "О, Аллаһ! Адамдардың Раббысы, зияннан арылта гөр, емдей гөр, өйткені Сен емшісің және ауруды бойдан кетіретін Сенің еміңнен басқа ем жоқ ".
) Оііа-—5» ^
^А Ш\ й\ О Ц &
й^\
4. "Аузу бикалиматилләһи ттаммати мин кулли шайтанин уа Һаммати уа мин кулли айни ләммәтин".
4Ь
"Әрбір шайтаннан, әрбір бүлдіргіден және әрбір көз тиюден Аллаһтың толық сөзіне сыйынамын"
5. "А'узу бикалиматилләһи ттаммати мин шарри ма халақ". "Аллаһтың толық сөзіне сыйынамын, Оның жаратқан зиян нәрселерінен ".
4—ІІЙР ^ 4-ЛР ^у оы=)і М оиі5о Ь^'\ ІІ'\ ^ ^ і — І І \ о і ^ — ? ^А } йЫ& ^ь }
6. " А у з у бикалимматилләһи ттаммати мин ғадабиһи уа икобихи 42
уа шарри и б а д и һ и уа мин хамазатиш шайатыни уа ан иәхдурун". "Аллаһ Та аланың толық сөзіне сыйынамын, Оның қаһарынан, Оның жазасынан және Оның құлдарының зүлымдығынан және Іблістің азғыруы мен айналдыруынан".
т-і 0 * ) . ^ ^ ^
с-*
з ч ^
^ ^
& ОЦІ& ҺуА
з (3-Ш & ^і, & ^ІЦІЛ
^у: 43
7. "А'узу бикалиматилләһи ттаммати лләти лә иужауизухунна баррун, уа лә фажарун мин шарри ма халака, уа бараа уа зараа, уа мин шарри ма иәнзилиу минас сама 'и уа мин шарри ма иә'ружу фиһа, уа мин шарри ма зараа фил арди, уа мин шарри ма иәхружу минһа, уа мин шарри фитанилләйли уан нахари, уа мин шарри кулли тарикин иллә тарикан иәтруку бихайрин йа рахману". "Ешбір тақуа, ешбір адасушы аттап өте алмайтын, Оның жаратқан, жасап шығарғандарының барлығының зиянкестігінен, көктерден түсірілгендердің және сол жаққа көтерілетіндердің зиянкестігінен, жер үстінде жаратқандарының және сол 44
жерден шығатындардың зиянкестігінен, түн мен күндіздің бүліншіліктерінен және жақсылық хабарын айтып есік қағушылардан басқа әрбір қағушының зұлымдығынан Аллаһтың толық сөзіне сыйынамын О, мейірімді!"
іА>
^ 1 4 0 3 Л*-^ ОІ^Іл-Л о ^ .,^1
.ьи с і * црД ^ у* ^ сь і^ісот^і С—5І у і ^ СИІ ^^Лі « ^ І с и і І с ^ Ь ^-ЛІ ^АІкЛ СиІ ^ ^ і ІЬЛ» ^ І1_»^І
^—Аз ^1?иі сиі >
у&\
*^А
сізу
...^ 45
8. "АллаҺумма рабба ссамауати ссаб'и уа раббал 'аршил азыми, раббана уа рабба кулли шаи ин. Фаликалхабби уан науа, уа мунзилат Таурати уәл Инджили, уәл Кур'ани. А'узу бика мин шарри кулли шайин акта ахизун бинасыйәтихи, антәл аууалиу фалейса каблака шайун уа антәлахируфалейса ба дакашайун, уа антаз захиру фалейса фаукака шайун, уа антәл батыну фалейса дунака шай'ун" "О, Аллаһ, жеті көктің және ұлы Аршының Иесі, біздің және тұқым мен дән сүйегін жарып шығатын нәрселердің Раббысы, Таурат, Інжіл және Құран түсіруші Раббымыз, Мен саған әрбір нәрсенің зиянкестігінен сыйынамын, Сен менің айдарымнан алушысың. Сен 46
біріншісің және сенің алдыңда ештеңе болған жоқ, Сен соңғысың және Сенен кейін ешкім де болмақ емес, Сен айқынсың және Сенің үстіңде ештеңе жоқ, Сен жасырынсың және Сенің астыңда ештеңе жоқ". 0
. ) »іііі^ ^
£ & *іМ} Һ р-і
м
; ІІІ-Й-І^ Л< Д-»1^ у& ^ ^~іі ^ь
уіі
9. "БисмилләҺи аркика мин кулли шайиниузиика, уаминшаррикулли нафисин ау айнин хасидин. Аллаһу иәшфиика бисмилләһи аркиика". "Аллаһтың атымен, саған зиян келтіретін әрбір нәрседен, әрбір жан А1
иесінің зұлымдығынан және қызғаныш көзінен сақтасын деп дұға қыламын, Аллаһтың атымен Аллаһ саған шипа береді, мен саған дұға қыламын".
& » } <іЬІіо *Ь £ & ) ^ҺуА *»» р-~>.
•& & <£ т* 0* 3 ^**" ^і ^^ т 10. "Бисмилләһи иубрика уа мин кулли да'ин иашфикиауа мин шарри хасидин иза хасада, уа мин шарри кулли зин' айнин". "Аллаһтың атымен, саған шипа келтірсін және әрбір аурудан сені емдеп, жаза көрсін, қызғаншақтың қастығынан және әрбір қызғаншақ көздің сұғынан".
48
й-л ііі—„3>. у і ^Г ^ ^
& ^н
.ііЬііі Іііі с^ ср ^ й* і л-л*- >^-^" "Бисмилләһи аркика мин кулли шай 'ин иузиика, мин хасади хасидин уа мин кулли зииайнин, Аллаһу иашфиика". "Аллаһтың атымен, саған зиян келтіретін әрбір нәрседен, қызғаншақтың қастығынан, әрбір көз тиюден Аллаһ шипа қондырсын деп дуға етемін". Осылайша жалбарыну, дұғалар оқу арқылы сиқырлықтан, көз тиюден жын қаққаннан және басқа да түрлі аурулардан емделуге болады, осы дұғалардың барлығы 49
жалпыға ортақ және әмбебап екендігіне назар салыңыз, олар адамдарға Аллаһтың қалауымен орасан зор пайда келтіреді. Үшінші тәсіл Үшінші тәсіл бойынша сиқырлықтан емделу - з а қ ы м д а л ғ а н жері белгілі болған жағдайда нәтижелі болады. Оның мәнісі - сырқаттың сиқырдың ізі түскен жерінен қан ағызылады. Егер, белгілі бір себептермен олай істеу мүмкін болмаған жағдайда, онда жоғарыда айтылған б а с қ а т ә с і л д е р г е ж ү г і н у г е болады. Барлық мақтау аса Жоғары, Әлемдердің Иесі - Аллаһқа болсын! Төртінші тәсіл Т ө р т і н ш і тәсіл т а б и ғ и д ә р і л е р д і қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұл жерде әңгіме - Қасиетті Құран мен таза 50
Суннада көрсетілген пайдалы табиғи дәрілер туралы болып отыр. Егер адам мұны дұрыс сеніммен қолға алатын болса, Аллаһтан шипа қонатынын анық түсінсе, онда Аллаһ қаласа бұл істе міндетті түрде үлкен табысқа жетеді. Сонымен қатар шари'ат тыйым салмайтын шөптерден және басқа заттардан жасалған дәрілер де ем үшін қолданылатыны өз өзінен түсінікті. Аллаһтың қалауы бойынша, адамдарға пайда келтіретін көпшілікке белгілі болған мынадай табиғи дәрілерді атап көрсетуге болады: бал; қара зірә; зәмзәм суы; жаңбыр суы. Жаңбыр суы туралы Құранда былай айтылған.
51
"Аспаннан берекетті жаңбыр жаудырып, сонда ол арқылы " ("Қаф" - сүресі, 9 аят) Зәйтүн майы да табиғаттың жақсы дәрісі боп табылады, ол туралы Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай деген:
.ДГ,и "Зәйтүн майын жеңдер және бойларыңа жағыңдар, ақиқатында ол берекетті талдан". Шынымен де көптеген тексерулермен зерттеулер нәтижесінде және қолдану арқылы зәйтүн майына тең келетін май жоқ екені анықталып отыр. Сондай-ақ табиғат дәрілеріне толық 52
жуыну (ғүсыл), дәрет алу (таһарат), хош иісті майларды қолдану да жатады.
Көз тиюден емделу Бірінші бөлім
Кез тиюден алдын ала емделу Мүсылмандардың назарын мынаған аударғым келеді, көз тию - бұл қауіпті қатер, ал көпшілік оны жете аңғармайды және өтірік деп санайды. Бірақ, біздің Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) сүннеті бойынша, бұл әрқашан да болған және бұл мәселе жөнінде көп білген сайын одан сақтана түсетін боламыз, оның бізді және туыстарымызды айналып өтуінен кепілдік бере алмаймыз. 53
Халықта к ө з т и ю деп айтылатын зұлымдықпен күресудің екі түрлі әдісі бар, олардың қолданылуы - адамға көз тиюіне немесе одан алдын-ала сақтануға байланысты. Бірінші әдіс адамға әлі көз тимей т ұ р ы п а"лдын ала ө з і н және ө з і н і ң жақын-жуықтарын қатерден сақтандыру мақсатында қ о л д а н ы л а д ы . Ол үшін мына н ә р с е л е р д і м ы қ т а п ұ с т а н ғ а н дұрыс: 1. Өзін ж ә н е ө з г е л е р д і к ө з т и ю қаупінен зікір ету, жалбарыну және рұқсат етілген дұғаларды оқу арқылы сақтандыру. Оны осы кітаптың бірінші бөлімінде көрсетілген тәртіппен жүзеге асыруға болады. 2. Егер к і м д е - к і м б і р е у г е к ө з і н тигізуден қорықса онда ол жақсылық тілеп (намаз) оқуы қажет. 54
Мұндай дұға оқуды әсіресе өзінің д ү н и е - м ү л к і н е , өзінің баласына, немесе өзінің бауырына сүйсінгенде ұмытпау қажет. Өзін және өзінің бауырын тілкөзден сақтау үшін біреуге не бір нәрсеге сүйсінгенде мына дұғаны айту керек:
.А-ІР ^ ь
^ і лц ^і «у ^ д и и . и
"Ма ша'а Аллаһу лә қууата иллә билләһи аллаһумма барик алейһи". "Аллаһтың қалауы осындай, Аллаһтан басқада күш жоқ. О, Аллаһ жарылқай гөр оны". Бұл дұға Пайғамбарымыздың (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) сөзінен алынған. Ол былай деген: 55
"Егер, сендерден біреу өзінің бауырынан сүйсінерлік нәрсе көрсе, онда ол оған дұға жасап жақсылық тілесін" 3. Сондай-ақ көз тиюден сақтану үшін өзінің жақсы мінездерін және жасаған жақсы істерін мүмкін болғанша жасырып ұстаған жөн. Ақиқатында мұсылмандар қайырымдылық істерін адамдарға көрсету үшін емес, аса Жоғары Аллаһтың разылығы үшін істейді. Біздің игілікті істеріміздің куәгерлігіне бір Аллаһтың Өзі жетеді.
56
Екінші бөлім К ө з тигені белгілі болған жағдайда ем қолдану Адамға көз тигені айқын болғанда, емдеудің төменде келтірілген тәсілдерінің бірін қолданады. Қажет болған жағдайда ол тәсілдерді біріктіріп атқаруға да, қайталап істеуге де болады: 1. Егер адамға тіл-көз тигені анықталса, оған дәрет алу бұйырылады, содан кейін сырқат сол сумен ғұсыл құйынады. 2. Қасиетті Құрандағы "Ықылас", "Фалақ", "Нас", "Фатиха" сүрелерін "Аятүл Курсии" және "Бақара"сүресінің соңғы екі аятын, рұқсат етілген 57
дұғаларды оқуды көбейте түсу және оларды оқу кезінде дем салып, ауырған жерді оң қолмен сипап отыру қажет. Бұл сиқырдан емделудің екінші тәсілінде көрсетілген. 3. Дұғаны суға оқып, оқып отырғанда арагідік үрлеп қойып отыру керек. Содан кейін сырқат сол суды ішеді де қалғанын өзінің үстіне бүркеді. Сондайақ дұғаны майға оқып, оны денеге жағуға болады. Егер дұғаны зәмзәм немесе жаңбыр суына оқып пайдалануға мүмкіндік болса, онда оның шипалық қасиеті тіпті арта түседі. 4. Сырқат адамға Құран аяттарынан жазып беріп, оны суға салып, ішкізетін болса оның ешбір айыбы жоқ. Бұл үшін "Фатиха", "Ықылас", "Фалақ", "Нас" сүрелерін, "Аятүл Курсииді", "Бақара" сүресінің соңғы екі аятын, сондай-ақ 58
сиқырлықтан емдеудің екінші тәсілінде көрсетілген жалбарынулар мен дуғаларды пайдаланса оңды болады. Үшінші бөлім Қ ы з ғ а н ы ш т а н болатын коз т и ю д е н сақтану Біз төменде қызғаныштан болатын көз тиюден сақтануға себеп болатын бірқатар жақсы амалдарды атап көрсетуді жөн көрдік: 1. Әрбір зұлымдықтан Аллаһқа жалбарыну. 2. Алаһтан қорқу және Оның бұйрықтарын орындап, тыйым салғандарынан тыйылу. Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай 59
деген: "АллаҺты жүрегіңде түт, сонда Ол сені сақтайды". 3. Қ ы з ғ а н ш а қ т ы ң қылығына сабырлылықпен төзе білу (оны кешіру, төбелеспеу, ол туралы шағым жасамау ж ә н е өзіне т и г і з г е н зияны т у р а л ы ешкімге айтпау). 4. Аллаһқа сенім арту. Расында, кім Аллаһқа сенім артса, Ол оның қорғаны болады. 5. Қызғаншақтан қорықпау, жүрегіне ол туралы ой келтірмеу. Шын мәнінде, бұл - ең пайдалы емдердің бірінен саналады. 6. Аллаһқа жақындау , шын ниетпен Оған адалдық таныту, Оның ризалығын іздеу. Ақиқатында, Аллаһ Субханаху біздің Раббымыз (Қасиетті және өте Үстем). 7. Күнәларын мойындап, т ә у б е г е 60
келу, өйткені дәл осылай етсе ғана ол адам өз дұшпандарынан үстем болады.
г^ "Енді сендер өз қолдарыңмен жасаған қылықтарың үшін бақытсыздыққа ұшырасаңдар сонда ол көп нәрселеріңді кешіреді". ("Нұр" - сүресі 30 аят) 8. Әрбір мұсылман қаріп-қасірлерге қайырымдылық жасауы, мұқтаждарға садақа беруі және әр уақытта адалдықтан танбауы тиіс. Шын мәнінде, осы екі нәрсе апатты қайтаратын ерекше қасиетке ие және қызғаншақтардың тіл61
көз сұғынан жақсы сақтайды. 9. Қызғаншақтың, зиянкестің және зұлым адамның дұшпандығын керісінше жақсылық істеумен қайтаруға болады. Әр уақытта, қашан ол саған зиянкестік жасаса, сен оған жақсылығыңды үдете түс, пайдалы ақыл-кеңестер бер, оған аяушылықпен қара. Расында, осылай еткен адамдардың сауабы аса Жоғары Аллаһтың қасында тек қана арта түседі. 10. Көз тиюден қорғану үшін, адам бір Аллаһқа ғана сену керек, шексіз Ұ л ы қ , аса Дана Жаратқан Иеге өзінің құлшылығын және шын берілгендігін танытуы қажет. Ол - Құдірет, Оның қалауынсыз ешкім де, ештеңе де зиян келтіре алмайды және пайда да б е р м е й д і . Ол о с ы н ы ң б а р л ы ғ ы н Жинаушы және барлық себептердің негізі Оған ғ а н а тәуелді, Аллаһтың 62
бірлігі - Аллаһтың ең Ұлы қорғаны, ал оған кім кірсе, ол бар нәрседен қауіпсіз. Міне, осындай он түрлі себептер арқылы адам сиқырдан, бәле-жаладан, қызғаныштан болатын көз тиюден сақтана алады.
Жын соққан адамдарды емдеу Адамға жындар да соқтығып, ауруға шалдықтыратын жағдайлар болады, оның ішіне кіріп, араласып, ерік жігерін байлап тастайды. (Надан адамдар, тіпті кейбір мұсылмандар мұндай ауруды қояншық деп есептеп қателікке ұрынады). (Ауд. еск.) Жыннан болған ауруларды емдеудің екі тәсілі бар, олардың қолданылуы 63
сиқыр мен көз тиюден емдеу тәсілдерімен бірдей. Егер адамға әлі жын қонбаған жағдайда ол өзін олардың зиянкестігінен сақтануға ниет қылса онда бірінші тәсілді қолданады. Егер жын соққан белгілер айқын білінсе онда екінші тәсіл қолданылады. Бірінші тәсіл Жын қағудан алдын ала сақтану үшін қолданылады. Жынның зиянкестігінен қорғану үшін мынаны іске асыру қажет: Діндегі барлық үкімдер мен нұсқауларды ұстану; тыйым салынған нәрселерден бас тарту және барлық күнәлары үшін тәубе келтіру; жалбарынып құлшылық қылу, зікір ету және рұқсат етілген дұғаларды оқу арқылы қорғану. 64
Екінші тәсіл Жын қонғаны белгілі болған кезде қолданылады. Бүл тәсіл бойынша науқас адамға иманы күшті және ілімі сол ауруды жеңуге күші жететін мұсылман дұға оқиды. Ең жақсы нәтижеге "Фатиха", "Аятүл курси", "Бақара" сүресінің соңғы екі аятын, "Ықылас", "Фалақ", "Нас" сүрелерін оқу арқылы жетуге болады. Әрбір сүрені оқыған кезде науқасқа дем салып отыру керек және мұны үш не одан да көп қайталаған жөн. Сонымен қатар Қасиетті Құраннан басқа да аяттар оқуға болады, өйткені бүкіл Құран - оны жүрегінде тұтқан, тура жолдағы мү'миндер үшін шипа боп табылады. Сондай-ақ сиқырдан емделудің екінші тәсілінде көрсетілгендей жалбарынып, тілек тілеуге, дұғалар оқуға болады. 65
Е м д е у н ә т и ж е л і болу үшін е к і шартты сақтау қажет: Бірінші шарты науқасқа қатысты: Ол Аллаһқа шын ж ү р е г і м е н сенуі, Оған жанымен берілуі тиіс, ауызбен айтылған дұғалар шын ж ү р е к т е н шығуы және дұрыс оқылуы тиіс. Екінші шарт емшіге қатысты: Емшінің білімі дұрыс, жеткілікті болуы, иманы күшті, бір Аллаһқа ғана сыйынуы тиіс. Аллаһқа арналу керек. Емшінің иманының күшті болуы өте маңызды, неге десеңіз кез келген қарудың мықтылығы оны а с қ а н шеберлікпен қолданғанда білінеді емес пе?! Жындардың зиянкестігінен сақтанудың және емделудің тағы бір оңтайлы тәсілі - намаз алдындағы азан шақыру боп табылады, өйткені одан жын-шайтандар безе қашады. 66
Жын аүрүын емдеү Төменде біз адамды жан ауруынан және көкірек тарылуынан сақтайтын және емдейтін амалдардың қысқаша тізбесін келтіреміз: 1. Аллаһтың бірлігін танып, тура жолда тұру, өйткені адасу, дінге жаңалық енгізу және көпқұдайшылдық көкірек тарылуының ең басты себебі боп табылады; 2. Қайырымдылық істерді ұдайы жасау қажет, ол арқылы Аллаһ Таала құлдарының жүрегін иман нұрымен толықтырады; 3. Пайдалы білім алу, ал мұсылманның білімі неғұрлым көп болған сайын оның көкірегі ашыла түседі; 67
4. К ү н ә л а р ы н а шын өкініп т ә у б е келтіру, сөйтіп Аллаһқа қайту, Оны шын жүректен сүю, Оның дана үкімдеріне бағынып, Оған жақындай түсу; 5. Аллаһ Та'аланы әруақытта, әрқилы жағдайда, әр орында еске алу, өйткені зікірлерде (зікір - Аллаһты еске алу. Ауд. е с к е р . ) көкіректі ашып, жүректі қуандыратын, қайғы-мұңнан арылтатын өте тамаша қасиеттер бар; 6. Қайырымды болу, елге жақсылық жасау. Адамдардың ішінде ең жақсысы - жаны ізгі, жүрегі таза болғаны; 7. Өзін б а т ы л д ы қ қ а т ә р б и е л е у . Ақиқатында ержүрек адамның көкірегі ашық, жүрегі кең болады; 8. Көкіректі тарылтып, жан күйзелісін тудыратын, жүректі дертке шалдықтыратын жағымсыз мінезқұлықтан, ұят істерден бас тарту. Ондай 68
қылықтарға қызғаныш, көре алмаушылық, зұлымдық, дұшпандық, жек көру, сыйдырмау, қастық жатады; Пайғамбарымыздан (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) ең жақсы адам кім деп сұрағанда ол былай деп жауап берді: "Кімніңжүрегімахмумжәне тілі шындықты айтса, сол ең жақсы адам. Одан тағы сұрады: "Тілмен шындық айту - түсінікті, жүрегі махмум деген не?" Сонда: "Ол, Құдайдан қорқатын, таза, ешбір күнәсі жоқ, қысастығы жоқ, және қастық пен қызғаныштан ада кісінің жүрегі" деп айтты; 9. Тыйым салынған және күмәнді істерден алыс болуы көпсөзділіктен, пайдасыз әңгіме мен өсек тыңдаудан қашу, тамақта, ұйқыда, көңіл көтеруде артық кетпеу, жалқаулықтан арылу. Шын мәнінде осының барлығынан бас тарту 69
- көкірек көзінің ашылуына, жүректің рақат табуына, қайғы-мұңнан құтылуға жол ашпақ; 10. Пайдалы істермен айналысу және пайдалы білім алу, мұның өзі жүректі мазалайтын жамандықтарды қашырады; 11. Бүгінгі істерге көбірек мән беру, алыс болашақты ойлап қам жеуден және өткен іск*е өкінуден бас тарту. Аллаһтың құлы дін істеріне және Ақыретіне пайда келтіретін жақсы амалдарға күш салуы тиіс. Бір игі іс бастаса өзінің Жаратушысынан жәрдем сұрап, табыс тілеуі қажет. Мұндай істер адамды қуанышқа бөлейді, қайғы-мұңнан арылтады; 12. Өмірден түңілетіндей бір сәттер кездескенде тұрмысы өзінен жоғары, рақат өмір кешкендерге емес, 70
керісінше әл-ауқаты өзінен төмендерге қарау қажет; 13. Болары болып, бояуы сіңген оңбағандық істі ұмыту. Өткенді ойлай беріп, жан қинаудың қажеті жоқ; 14. Егер Аллаһтың құлы қандай да бір бақытсыздыққа ұшыраса, одан көп зиянға ұшырамай аз шығынмен шығуға тырысу, өзі және туыстары үшін кез келген қиындықтан жол тауып шығуға тырысу; 15. Өзінің ерік жігерін тәрбиелеу, әр нәрсеге мазасызданып, уайым қылмау, бос қиялға берілмеу, жағымсыз ойларға жетелейтін нәрселерден аулақ болу, ашу шақырмау және өзіне, туған-туыстарына бақытсыздық кеп қалуынан үрейленіп өмір сүрмеу. Барлық істе тек қана шексіз Ұлық Аллаһқа сену, табысқа жеткізетін жақсы амалдар орындау арқылы 71
Әлемдердің Раббынан жәрдем сұрау; 16. Жан-тәнімен Аллаһқа сыйыну, Ол туралы тек жақсы ойлау. Расында кім Аллаһқа сенсе, ол бос нәрсеге алданбайды. 17. Бізге берілген өмірдіңтым ғажап, мағыналы екенін, бірақ өте қысқа екенін ұғыну ләзім. Ендеше, қайғы-мұңға ерік беріп, оны одан сайын қысқартудың қажеті қанша? 18. Сіздің басыңызға қиындықтар төнген кезде туғаннан кейін және өлімге дейін қанша мейірім шуағына бөленетініңізді еске түсіріңіз. Сіз, Ислам дінін тұтынған адамдарға бұ дүниеде де, о дүниеде де берілетін игіліктерді еске алыңыз. Осының барлығын салыстыра отырып, сізге уақытша келген қиындықтың аса Жоғары Жаратушы Иенің мың сан игіліктерінің қасында 72
түкке де тұрмайтынын байқайсыз. Аллаһ Та"ала жер жүзіндегі адамдар өмірін қалай қауіпсіз қылғанын өзіңіз күтетін қауіппен салыстырып көріңіз. Міне, осылайша ойлау арқылы өз бойыңыздағы барлық мұң мен қорқынышты алыстатасыз: 19. Аллаһтың әмірінсіз біреуге адамдар да, жындар да ешқандай зиян келтіре алмайтынын айқын ұғыну қажет. Сондықтан уақыт өте қайғысы ұмытылатын әлде бір бақытсыздық тап келсе күйректік танытудың қажеті жоқ. Ал Аллаһтың қалауымен ондай нәрсе басыңызға түспесе, бекерден бекерге қауіп күтіп әбіржімеңіз. 20. Сіздің бар ойыңыз Аллаһқа жағатын, бұ дүниеңізге де, Ақыретіңізге де пайда келтіретін игілікті істер іздеуге бағытталсын. 73
Сіз бір игілікті іс атқарсаңыз, Аллаһтан басқадан сый не алғыс дәме етпеңіз. Сіз қайырымды істерді Аллаһ разылығы үшін ғана істейтініңізді біліңіз, өзіңіз қайырым көрсеткен адамдардың алғысына айтарлықтай маңыз. бермеңіз. ^ ІЛ^
* р&л <Хіу Н ІІІІ Ааг^ р£л*1аі \
Я дІ~іу\ І^
.^^Сь ^
"Шын мәнінде сендерді Аллаһтың ризалығы үшін тамақтандырамыз. Сендерден бір төлеу, алғыс тілемейміз".(Исанын 76:9) ( Инсан 76:9) Осындай сенімді әйелдеріңіз бен балаларыңызға қатысты да ұстаныңыз; 2 1 . Алдыңызға пайдалы мақсат қойыңыз және оны іс жүзінде асыруға 74
тырысыңыз, өткендегі жаман істеріңізді ойдан шығарыңыз; 22. Әрбір іске шындап келіңіз, оны ақыл безбеніне салып ақырына дейін орындап шығуға күш салыңыз; 23. Көп істердің ішінен өзіңізге пайда келтіретін ұнамдысын ғана таңдауға үйреніңіз және оны бір Аллаһтан ғана жәрдем сұрап, тыңғылықты атқарыңыз. Істің көзін білетін адамдардан ақылкеңес сұраған жөн, ал бір шешімге бекінген соң тек бір Аллаһқа ғана үміт артыңыз; 24. Бір-біріңе ашық және жасырын болған Аллаһтың рақымы туралы әңгімелеңіздер. Расында ондай адамдардан Аллаһ Та'ала қайғы мен қасіретті аулақ етеді, сонымен бірге Өзінің құлын одан сайын қайырымды істерге құлшындырады. 75
25. Әйелге, бала-шаға, туған-туысқа мейірімді болу. Егер сіз олардан бір жамандық тапсаңыз, жақсылығы да барын еске алыңыз. Осы қағиданы мықты ұстасаңыз достық пен махаббаттың тамырын тереңге жаясыз, ақиқатында бұл-көкірегіңізді кеңейтеді, бұған байланысты айтылған хадис те бар: "Мү'мин әйел мүмин ерге жеккөрінішті болмасын, егер әйелінің кейбір мінезі ұнамсыз көрінсе онда ол оның басқа жақсы мінезін қаперіне алсын". 26. Барлық ісінің берекетті болуын тілеу, ол үшін мына дұғаларды айтып жүру оң болады;
уфуЛ Һ*де у* $&\ фіі £ ^Ы ^ І і«-Л ф-1\ ^ Т ^ и . ці ^\ ^и* 76
»->■ ^*" <з 4 5 ^І"°^іі*^1 ^«я1**
"Аллаһумма аслих ли дийни әлләзи Һуа' исмату амрии, уа дүниәә әлләти фииһа мааший, уа ахирати әлләти илейһа маадий, уажалил хайата зийадатан ли фи кулли хайрин, уәл-маута рахатан ли мин кулли шаррин". "О, Аллаһ!Менің дінімдіжақсарта гөр, өйткені ол менің істеріме жамаңдық емес, кіршіксіз тазалық береді. Менің бұ дүниелік өмірімді, тұрмысымды жақсарта гөр, ал Ақыретімде сауабымды арттыр және өлімімді барлық зұлымдық істерден 11
демалысқыла гөр"(Муслим). Тағы басқа жалбарыну сөздерін келтірелік:
"Аллаһума рахматака арджу, фалә такилни илә нафсии торфата ' айнин уа аслих ли ша 'ний кулләһулә иләһа иллә анта" "О, Аллаһ! Сенің рақымыңа үміт артамын, менің жанымды бір сәтке болса да назардан тыс қалдыра көрме, менің барлық ісімді жақсарта гөр, өйткені Сенен басқа Тәңір жоқ " (АбуДауд және Ахмад келтірген). 27. Аллаһ жолында күресу, бұл туралы Пайғамбарымыз Мұхаммед 78
(салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай деген: "Аллаһ жолында күресіңдер, өйткені расында Аллаһ жолындағы күрес, бұл жәннаттың есіктерінен бір есік, сол есік арқылы АллаҺ Таала қайғы және уайымнан құтқарады". (Муслим) Міне, осы айтылған себептер мен нұсқаулар адамды жан ауруынан айықтырады. Егер жоғарыда айтылған істерді шын ниетпен, адалдықпен жүзеге асыратын болсаңыз, онда Аллаһтың қалауы бойынша сіздің жүрегіңізде дертке орын қалмайды. Ол істердің пайдалы екендігі ісжүзінде дәлелденген. Жоғарыда келтірілген тәсілдер бойынша ғұлама ғалымдардың көпшілігі өздері де емделіп, өзгелерге де ем қолданып, Аллаһ Та'ала көп жағдайда оларға нәтижелі шипа дарытқан. 79
Адамның денесіндегі артүрлі жароларды
емдеү Имам Әбу Дауд, Аллаһ оны жарылқасын, мынадай хадис келтірген: "Егер біреу Пайғамбарға ауырған жеріндегі ойық жарасын көрсетіп шағынса, ол саусағын топыраққа тигізіп былай деген: ІІО-І-І (^уі-іо \ліии ҺЪу_ \~2>у һ^і &\ *~~>
• Ч> іі'^
"Бисмиллаһи турбату ардына бириикати бадына юшфа сакимуна би' изни роббина ". 80
"Аллаһтың атымен айтамын, жердің топырағы біздің сілекейімізбен араласып, Аллаһтың қалауымен бірқатар адамдарды аурудан айықтырады". Хадистің мағынасы бойынша адам өзінің саусағымен сілекейін алады да жердегі топыраққа тигізеді, сосын оны ауырған жеріне не ойық жараның үстіне жағып, жоғарыда келтірген дұғаны оқиды.
81
Бақытсыздықтан емделу Қасиетті Құранда былай айтылған:
0}сХ—ь\# оі ДІ ^у> ^ьГ (3 V) {£~М
ҮГ-ҮҮ 4*0^15^ 0 у і 4 ^ійв "Жер жүзінде сондай-ақ сендерге мүбада бір бейнет келетін болса, ол ж а р а т у ы м ы з д а н бүрын К і т а п т а жазулы. Шәксіз осы, Аллаһқа жеңіл. Бүл өткенге өкінбеулерің, өздеріңе берілгенге сүйінбеулерің н. АллаҺ бүкіл төкаппар, мақтаншақты жақсы көрмейді". (Хадид 57:22-23) 82
Ъ}}
.(*Д* І ^
$Ы *»> ><ЦІЗ «Ц* ІіЬ
Аллаһтан бұйрықсыз ешбір қайғық а с і р е т б о л м а й д ы . Ал ж ә н е кім Аллаһқа иман келтірсе, оның жүрегін түзейді. Аллаһ барлық нәрсені толық білуші". (Та 'абун 64:11) Имам Ахмад мынадай хадис келтіреді: "Қандай да бір қ ұ л ғ а б а қ ы т с ы з д ы қ жетсе, ол былай дейді:
83
СІ
Ь^ } І~А» <і <ДіІ в^Г-1 ^І Ці» \^?- Л .ЦІЛ
^ - и
"Инна лилләһи уа илейһи раджиун. Аллаһумма ажурни фи мусыбатий уа ахлиф лии хайран минһа". "Ақиқатында, біздің Иеміз - Аллаһ Та 'ала, шынында біз Оған қайтамыз. О, Аллаһ! Менің бақытсыздығыма лайықты бағаңды бер және оның орнын жақсылықпен толтыра гөр", деген адамның бақытсыздығының орнын Аллаһ Таала ең жақсы зейнеттермен толтырады". Пайғамбарымыздың тағы бір хадисінде: "АллаҺтың құлының ұлы 84
қайтыс болғанда, Аллаһ Таала періштелерден менің құлымның ұлын қабылдадыңдар ма? - деп сұрайды. Олар: - Иә - дейді. АллаҺ Та'ала: Ал сендер оның жүрегіндегіні қабылдадыңдар ма? - деп тағы сұрайды. Олар: - Иә, дейді, сонда Ол: - Менің құлым не айтты? -дейді. Олар: Ол Сені мадақтады және артының қайырлы болуын сұрады. Сонда Аллаһ Таала былай дейді: Менің құлыма жұмақтан бір сарай соғыңдар және оны мадақтау сарайы деп атаңдар". (Бухари). Аллаһ Та'ала айтты: "Менің сенімді құлым бұ дүниелік өмірдегі ең адал досын алғанымда, басына түскен қайғыны мойымай көтере білсе, оның қайғысының орны жәннатқа кірһзумен толтырылады". (Бухари). 85
Баласы қ а й т ы с б о л ғ а н а д а м ғ а Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай деген: "Сен өзіңді тосып тұратын жәннат есіктерінің кез келгенінен кіруді қаламайсың ба?" "Аллаһу А з з а у - Д ж а л л ә а й т т ы : "Қашан Мен Өзімнің құлымды оның екі сүйіктісімен сынасам және ол осыдан кейін сабырлылық танытса (қайғысын көтере білсе) онда Мен оғанЖәннатты сыйлаймын". (Бухари) П а й ғ а м б а р ы м ы з (салла А л л а һ у алейһи уә сәллам) а й т қ а н д а р ы н а н : "Қандай да бір мұсылманға аурудан немесе басқа нәрседен бейнеткелсе, Аллаһ Таала сол арқылы оның күнәларын ағаштан саудырап түскен жапырақтардай етіп төгеді". (Бухари) "Қандай да бір мұсылманға тікен кірсе, не одан да бейнеті көп 86
нәрселерге үрынса, сол үшін оның дәрежесі арта түседі және сонымен оның күнәлары төгіледі". (Муслим) "Мү'мин кісіге әлдебір қасірет жабысса, созылмалы дертке шалдықса, немесе жүрегін қайғы-мүң жайласа, тіпті тіршілік үшін уайым кешсе де - сол арқылы оның күнәлары жуылады". (Муслим) "Расында, үлы сыйлық ауыр сынақтан өткендерге беріледі. Ақиқатында, Аллаһ Та'ала қайсы бір халықты үнатса, сол халықты сынайды, кім төзімділік танытса оған сый, ал кім ашу шақырса, оған азап жетеді". (Муслим). "Жер басыпжүргенАллаһтың қүлы қашан күнәдан пәк болмайынша, оның басынан бейнет кетпейді". (Ат Тирмизи). 87
Үреиден және уайым кешуден емдеу П а й ғ а м б а р ы м ы з (салла А л л а һ у алейһи уә сәллам) былай дейді: 1. Егер Аллаһтың құлының бойын үрей мен уайым жайлағанда ол мына дұғаны оқыса:
ф~*\—> .іЬІ ^І іЗО-Р ^І і)Л-Р у\ ^ І <Д—Д ^ш
«і ^І^ІХЛ^
д ^и^д-і
оук—-I ^ ііііі> ^д 0*-? АХЛР / І І І Ш ' *—-0 ОТ^І ^жД Ы ІІЛ* С--АІІ цІР <і «0
88
"Аллаһумма инни абдука бну абдика бни аматика, наасыйатий бииәдика, Маадын фийә хукмука адлун фиә кадаука асалука би кулли смин Һуа лак, саммайта биһи нафсака. Ау анзалтаһу фи илмилл гойби индака, ан тажалал Курана робиа колбий , уа нура содрий, уа жалаа хузний, уа заһаба хаммий".
"О, Аллаһ! Ақиқатында, мен Сенің құлыңмын және сенің құлдарың әкем мен шешемнің ұлымын, менің тұлымым Сенің қолыңда, Сенің үкімдеріңе бағынамын, менің маңдайыма жазған тағдырың әділетті Өзің атаған, не Кітабыңда келтірген, немесе Өзіңнің жаратқандарыңның біріне үйреткен, немесе Өзіңнің тылсым біліміңе жасырған 89
аттарыңмен мен Сенен Құранды журегімнің жұбанышы, көкірегімнің сәулесі, қайғы-мұңдарымнан арылтушы етуіңді сұраймын". - Осыны айтқан бойда Аллаһ Та'ала оны қайғымұңнан арылтып, жүрегіне қуаныш ұялатады. (Бухари). 2. Қайғы-мұңға батқан кездерінде Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) мынадай да дұға оқыған:
90
"Аллаһуммаинни аузубикаминәл химми уәл - хазани, уәл - ажзи уәл - касали, уәл - бухли уәл - жубни, уа д о л о г и - ддайни, уа алабатир риджаали" "О, АллаҺ! Шын мәнінде қайғымұңға батқан кездерімде мазасыздықтан және еріншектіктен, сараңдықтан және қ о р қ а қ т ы қ т а н , қ а р ы з д ы ң ауыртпалығынан және а д а м д а р д ы ң қ ы с п а ғ ы н а н Саған сыйынамын".
Қомыгүдан емделү Егер адам бір нәрсеге қатты қамығатын болса, онда мына дұғаларды оқу қажет:
91
^ о^ц—к ^о & ^і *і» ъ^иМ 4>^*зі
/ . "Лә иләһа илләллаһул Азымул - Халиму, лә иләһа илләллаһу, Раббул 'аршил 'азыми, лә иләһа илләллаһу Раббу-с-самауати уа Раббул арды уа Раббул 'аршил карими". "Аллаһтан басқа Тәңір жоқ, Ол - өте үстем, Момын, Аллаһтан басқа Тәңір жоқ, Ол - Ұлы аршының Иесі, Аллаһтан басқа Тәңір жоқ, Ол - Көктердің Иесі, Жердің Иесі және асыл тақтың Иесі". (Муслим). 92
.'Ы Ч\ & У *1Г ^Ь,) ^Ы } & 2. "АллаҺумма, рахматакә арджу, фа лә тәкилни илә нафси торфата айнин уа аслихли шаний куллаху, лә иләһа иллә әнта". "О, Аллаһ! Сенің мейіріміңді тілеймін, мені бір сәтке болса да жаныма сеніп тапсырма және менің, барлық ісімді оңғара гөр, Сенен басқа Тәңір жоқ". (Тирмизи)
.^Ш\
^ с^Г іф\ ІІІІЛ--. с і "і! дЛ «і
93
3. "Лә иләһә иллә Анта, Субханәкә, инни кунту миназ - залимина" "Аллаһтан басқа Тәңір жоқ, Қасиеттісің Сен, расында мен әділетсіздердің бірінен болдым". (Тирмизи және Хаким).
4. АллаҺу, АллаҺу Рабби, ушрику би-хи шай ан!".
лә
"Аллаһ, Аллаһ Раббым менің, Мен Сенен басқа ешкімге табынбаймын". (ӘбуДауд).
94
Науқос адомиыц взін өзі ендеүі Қолыңды ауырған жеріңе қойып үш рет "Бисмилләһи" деп айт, содан кейін мына дұғаны жеті рет оқы:
"А 'узу билләһи уа Кудратихи мин шарри ма аджиду уа ухазиру" "Аллаһқа және оның Қуатына өзім сезетін және қауіптенетін зулымдықгардан сақтауын тілеймін". (Муслим)
95
Науқостыц кецілін сүрап барган кезде ем керсету Аллаһтың елшісі (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) айтты: "Егер әлдебір мұсылман құл науқастың көңілін сұрап барса және оның тұз-дәмі таусылар уақытынан бұрын мына дұғаны жеті рет айтып үлгерсе шипа болар:
^ І ^ *. "Ас алиу- ЛлаһәлАзыма, Раббәл аршил 'азыми ан иашфиәка".
"Өте Үстем Аллаһтан, Ұлы аршының Иесінен сені емдесін деп тілеймін және сені кешіре көрсін" (Муслим) 96
Түсінде шошынүдан және мазасыздықтан емдеү Түсінде шошынған адам мына дұғаны айту керек:
^ 4 ^аі- ^—л о і
«Ыі Ліі о и І З у і_^і
.й)уа£. і)\ "А 'узу бикалиматилләхит таммати мин годобихи уа ыкобихи, уа шарри ибадихи, уа мин хамазати-шшайатыни уә ан-иахдуруний". "Аллаһтың жазасынан,
қаһарынан, Оның Оның құлдарының
97
зұлымдығынан, шайтанның азғыруынан және олардың маған әсер етуінен Аллаһтың кемел сөзіне сыйынамын". (ӘбуДауд)
Безгекті емдеу "Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай дейді: "Безгек - тамұқ отының лебі, ендеше оны сумен суытыңдар" (Бухари және Муслим).
Тістеген және шаққан орынды емдеу 1. "Фатиха" сүресі оқылады, одан кейін жараның орнына оқыған кісінің түкірігі жағылады. 98
2. Тістеген немесе шаққан орынға тұз және су жағып, "Кафирун", "Фалаһ" және "Нас" сүрелерін оқиды. (Араб тілінде оқу міндетті. (Ауд. ескерту.)
Ашу шақырүды емдеү Ашуға ұшырағандарды емдеу үшін екі тәсіл қолданылады: Бірінші тәсіл Ашудың тұтануынан сақтану. Бұл тәсілдің маңызы мынада: адам ашу шақыратын себептерден алыс жүруі тиіс. Ондай себептерге: тәкаппарлық, өзін жоғары көтеру, мақтаншақтық, тыйым салынған нәрселерге құмарлық, орынсыз қалжың, намысқа тигізіп әзілд'./ және т.б. нәрселер жатады. 99
Екінші тәсіл Ашу келген кезде. Бұл тәсіл төрт негізден құралады: 1. Қуылған шайтаннан Аллаһқа сыйыну яғни "А'узу билляхи минаш шайтонир раджим". -(Ауд ескерт) деп айту.
2. Дәрет алу. 3. Ашуланған кісі жағдайын өзгерту керек. Мысалы, отыру, жату, бөлмеден шығып кету, сөз айтудан тоқталу және т.б. 4. Ашуын басқан мұсылмандарды қандай сыйлықтар күтіп тұрғанын, ал ашуға ерік берген адамның жазаға тартылатынын еске алу.
Қора зірөмен емделу Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) айтты:
100
"Шын мәнінде қара зірәда ссамнан басқа бүкіл ауруға шипа бар". Ибн Шихаб айтты: "Ссам - деген өлімді білдіреді, ал қара зірәда өте көп пайда бар". Пайғамбарымыздың: "Бүкіл ауруға шипа бар" - дегені Аллаһ Та'аланың мына сөздеріне сәйкес келеді:
Ү в ^МэН\ Ь)у> Мі уЬ ^ц^і $> уМ
"Раббыңның әмірімен әр нәрсені тас-талқан қылады..." (Ахқап 46:25)
Ароның балымен еидеу 1. Қасиетті Құранда Аллаһ Та'ала аралар туралы былай деді: 101
*1і_і А^ л}\^'\ ІЛ& «^іуь ІІ^к» ^л Т^І
• "Сонсоң әртүрлі өсімдіктен же де Раббыңның қолайластырған жолына түс!" Араның қарындарынан түрлітүрлі бал шығады. Онда адам баласы үшін шипа бар. Шынында мұнда да ойлайтын қауым үшін әлбетте ғибрат бар". (Нахыл 16:69) Имам Бухари Пайғамбарымыздың (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) мына хадисін келтіреді: "Үш түрлі нәрседе шипа бар: сүлік салуда, не біржұтым балда, не отпен 102
күйдіруде және мен өз үмметіме күйдіріп емделуге тыйым саламын".
Замзам сүымен емделү Имам Муслим Пайғамбарымыздан (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) зәмзәм суы туралы мынадай хадистер келтіреді: "Расында ол берекетті, расында ол тамақтардың ең дәмдісі әрі аурулардың шипасы". (Муслим) "Зәмзәм суын ыдыстармен және торсықпен тасыдым, ауруларға септім және ішкіздім". (Тирмизи және Байхаки) Жабирден жеткен тағы бір хадис бар, онда Пайғамбарымыз (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) былай деген: "Зәмзәм не үшін ішілсе - соған". (Ибн Маджа)
103
Ибн Кайюм, Аллаһ оны жарылқасын, айтты: " Ш ы н ы н д а мен з ә м з ә м суын пайдаланғанымда таңқаларлық н ә р с е л е р д і бастан кештім. Мен ол арқылы бірқатар ауруларымды емдеп, Аллаһтың қалауымен шипа таптым".
Жүрек ауруларын емдеу Жүрек үш түрлі болады: / . Сау жүрек: Қиямет күні Аллаһтың алдына осындай жүрекпен келгендерден басқалары азаптан құтылмайды. Бұл
Л^-ЛЛ *\уь£І\ 104
"Ол күні, мал да, балалар да пайда бермейді. Бірақ кім Аллаһқа нағыз жүрекпен келсе ғана пайда береді" ("Шүғара"26: 88-89) Жүрегі сау адам Аллаһтың ү к і м д е р і н өмірінің өзегі етіп , тыйғандарынан тыйылған, әрбір к ү м ә н д і н ә р с е л е р д е н б о й ы н аулақ ұ с т а ғ а н , бір А л л а һ т а н басқаға сыйынбайтын, Оның елшісі (салла А л л а һ у а л е й һ и уә с ә л л а м ) с а л ы п кеткен жолдан ауытқымайтын, нәпсіқұмарлықтан құтылған адам. Бір сөзбен айтқанда, жүрегі сау адам барлық істерде көпқұдайшылдықтан құтқарылған адам. Ол өзінің қалауында, с ү й і с п е н ш і л і к т е , байыптауларында, тәубе келтіруінде, бой ұсынуда,
105
қорқынышында, үмітінде және т.б. адалдығынан еш танбақ емес. Ондай адамның Аллаһ жолындағы барлық істері шынайы әрі таза болады. Егер ол біреуді сүйсе Аллаһ үшін сүйеді, егер ол біреуді жек көрсе, Аллаһ үшін жек көреді, егер ол берсе, Аллаһ үшін береді, егер ол бірдеңені ұстап қалса, Аллаһ үшін ұстап қалады. Оның барлық ісі, бүкіл сүйіспеншілігі Аллаһқа арналған. Оның жаны да, тәні де Аллаһтікі. Ол кез келген басқа әңгімеден гөрі Раббысы туралы әңгімелеуді ұнатады. Оның бар ойы Жаратушы Иенің махаббаты мен разылығына жетуге арналған. Шексіз Ұлық Аллаһтан бізді ж ү р е г і сау адамдардан етуін тілейміз.
106
2. Өліжурек: Мұндай жүректің иесі жүрегі сау адамға мүлдем қарамақарсы. Ол өзінің Жаратушысын білмейді және Оның үкімдеріне бағынып, құлшылық қылмайды. Ол нәпсінің құлы, дүниеқоңыз, сараң, комағай, қара бастың қамын ғана күйіттеуші. Мұндай жүрек иесінің құлшылығын Аллаһ қаламайды, демек ол Аллаһтан басқа өзінің нәпсілеріне қ ұ л д ы қ ұрушы. Ондай адамның сүйіспеншілігі, қорқуы, үміті, рахаты Аллаһ үшін емес, тек өзінің нәпсісі үшін ғана. Оны нәпсі жетелейді, құмарлық басқарады, ал немқұрайлық - оның мінез-құлқының ең басты ерекшелігі. Біз Аллаһ Та'аладан, өлі жүректілерден қылмасын деп тілейміз.
107
3. Сырқат жүрек: Бұл сондай жүрек, онда - өмірдің ағысы да бар, сонымен бірге кінәрәтті қағысы да бар. Ауру мен тіршілік қақтығысы орын алған мұндай жүректің оңалу не оңалмауы қайсысының басым түсетініне байланысты. Ондай жүректе Аллаһқа деген сүйіспеншілік те, сенім де, адалдық та бар. Бірақ сонымен бірге онда түбі апатқа және жойылуға жетектейтін н ә п с і қ ұ м а р л ы қ пен қызғаншақтық, өркөкіректік, атақдаңқын шығаруға құмарлық, азғындық, жер бетінде арсыздық істерді жаюға және д ә р і п т е у г е құлшыныс таныту, екіжүзділік, сараңдық, өтірікке үйір болу сияқты теріс құлықтар да бар. Біз Құдіретті Аллаһқа мұндай жүректен сақта деп 108
жалбарынамыз. Қасиетті Құран арқылы жүрекке түскен осы сияқты кеселдерді емдеуге болады. Аллаһ Та'ала айтты:
І—>^ з ^л—»^
^4 ^оі ^ і_і «.и ^
6У і^у.
ъ^у* .ОІ^-^ЛЛІІ
"Әй адамдар! Сендерге Раббыларың тарапынан бір үгіт, жүректегілерге бір шипа, сенушілер үшін тура жол жөне рахмет (түрінде Құран) келді" (Жүніс 10:57) 109
ЛҮ *^-?1 "Құраннан мү мндерге шипа және рахмет түсіреміз. Ол залымдардың зиянын тым арттыра түседі". (Исра 17:82)
Жүрек кеселдерініц екі түрЬ Бірінші түрі: Жүрегінде кеселі бар адам өзінің ауру екенін сезбейді, ал шын мәнінде оның жүрегін надандық, күмән мен күдік жаулап алған. Жүрек дертінің бұл түрі
110
өте қауіпті, өйткені науқас өзін саумын деп есептейді. Екінші түрі: Аурудың бүл түрі бойынша науқас өзінің жүрегінде қайғы-мұң , мазасыздық, ашу-ыза бар екенін сезеді. Мұндай кеселдердің шығу себебін анықтап, табиғи дәрілермен емдеуге болады.
Жүректі емдеудің төрт ТӨСІАІ: Бірінші тәсіл: Қасиетті Құран арқылы емдеумен сипатталады, өйткені ол расында, адамның көкірегін тарылтатын әртүрлі күмән-күдіктердің бірден-бір шипасы 111
боп табылады. Сондай-ақ Құран жүректегі көпқұдайшылдық, сұмпайылық, надандық, нәпсіқүмарлық індеттерінен арылтады. Құран - ол ақиқатты танығандардың , сол арқылы амал жасағандардың тура жолы. Құран - ол мұсылмандардың қазіргі және болашақтағы ризығы үшін түсірілген мейірім кітабы. Бұл туралы Аллаһтың Өзі былай деген:
0—зі
112
оі—*уЫі
ЛІҺА^
^ Ы І « І А>
"Өлі біреуді т і р і л т і п , оған адамдардың ішінде онымен жүретін жарық қылсақ, ол қараңғылықтарда қалып одан шыға алмайтын біреу құсаған бола ма? Осылайша кәпірлерге істеген істері әдемі көрсетіледі". (Әнам 6:122) Екінші тәсіл: Төмендегі үш шартты орындаумен айқындалады: 1. Иманмен және тақуалық істермен жүректің күшін сақтау. 2. Зиянды ңәрселерден сақтану, Аллаһтың үкімдерінен бас тартпау және Оған мойынсұнуға әкелетін дұрыс істерге бет бұру. 3. Жүректі зақымдайтын барлық 113
зиянды нәрселерден тәубеге келу және истиғфар (кешірім сұрау) арқылы арылу. Үшінші тәсіл: Жанның жүректі мазасыздыққа ұшыратуына қатысты. Бұл тәсіл бойынша емдеу екі түрге бөлінеді: Бірінші түрі - барлық істері туралы жанның жүрек алдында әрдайым есеп беріп отыруы. Есеп беру - бір істі бастар алдында не аяқтағаннан кейін жүзеге асырылады. Қандай да бір істі бастамас бұрын алдымен өзіңе мынадай төрт түрлі сұрақ қоюың қажет: 1. Бұл істі атқаруға шамам келе ме? 2. Бұл істі қолға алмай-ақ тастағаным дұрыс бола ма? 114
3. Осы істі атқаруым Аллаһ разылығы үшін бе, әлде дүние пайдасы үшін бе? 4. Оны атқаруға көмекшілер керек пе, менің ортамда ондай адамдар ма? Егер бұл сұрақтарға қанағаттанарлық жауаптар табылса, онда ол істі қолға алуға болады, ал керісінше болса, онда ол істі кейінге қалдыру қажет. Қандай да бір істі жүзеге асырғаннан кейін жанның жүрекке есеп беруі үш түрлі жағдаймен анықталады: 1. Аллаһтың хақына қатысты салғырттыққа жол бер4лмеді ме? (Аллаһтың хақына: адалдық, кеңес, дәйектілік, тақуалық құлық және Аллаһтың берген мейір-шапағатын мойындау). 2. Мүмкін бұл істі аяғына дейін жеткізбей белгілі, бір мерзімде 115
тоқтатқан жөн болатын ба еді? 3. Адамдарға пайда келтіретін бұл іс кім үшін атқарылды? Аллаһ разылығы үшін бе, әлде адамдардан мақтау есту мен олардың назарын аудару үшін бе? Ақыреттегі сауап үшін істелді ме, әлде дүние пайдасы көзделді ме? Міне, осы үш сұрақты әрбір істі аяқтаған соң адам өз- өзіне қойып отыру керек. Адам қашан өз өзіне есеп бергенде бірінші кезекте дін жарлықтары мен қағидаларын қалай орындап жүргені туралы сұрауы тиіс, егер ол жеткіліксіз болса орнын толтыруы қажет. Одан кейін ол өзінен тыйым салынған істерге жол берді ме, жоқ па, соны сұрауы тиіс, егер жол берген болса, оған шын өкініп, кешірім 116
сұрауы, тәубеге келуі жөн. Сонымен бірге адам өзінің дене мүшелерінің не істегеніне есеп беруі, сосын салдырсалақтығынан сұралуы тиіс және ол Аллаһтың берген нығметін ешқашан да өтей алмайтынына куәлік етуі тиіс. Төртінші тәсіл: Жүректі шайтанның жаулап алуынан емдеу. Шайтан - адамның қас дұшпаны және одан құтылу үшін Аллаһ Та'ала келтірген "Исти'азатун" дұғаларын және Пайғамбарымыздан (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) жеткен дұғаларды қолдану қажет. Пайғамбарымыз ӘбуБәкірге айтты:
117
01 у»& у-Л» ^ 0ік.А.П ^
^ У^£~& Т*
"Қул-ил Аллаһумма фатыра ссамёуати уал-арды' алимәл - ғойби уаш-шахадати. Рабба кула шай'ин уа маликаху, ашһаду ан лә иләха иллә анта, а'узу бика мин шарри нафсий уа мин шарри шшайтони уа ширкихи , уа ан актарифа 'алә нафсий су'ан ау ажурраху илә муслимин". 118
"Айт: "О, Аллаһ, Көктер мен Жердің Жаратушысы, ашықты және көместі білуші, барлығының Патшасыжәне Иесі, Сенен басқа Тәңір жоқдеп куәлік етемін, өзімнің кесірлі істерімнен, шайтанның зиянкестігінен және Оның көпқұдайшылдығынан және өзіме өзім зұлымдық жасаудан немесе әлдебір мұсылманға кесірімді тигізуден Өзіңе сыйынамын". (Ат-Тиримизи, ӘбуДуад) Бұл дұғаны таңертең ұйқыдан тұрғанда және түнде ұйықтар алдында оқыңыз. Имам ибн Каййум былай деген: "Шын сыйыну өзіңді өзің (Аллаһқа) тапсыру, адалдық шайтанның билептөстеуіне кедергі жасайды". 119
Аллаһ Таала Өзінің құлы және елшісі Мұхаммедке (салла Аллаһу алейһи уә сәллам) оның отбасына, барлық сахабаларына және Қиямет күніне дейін оның соңына ергендердің барлығына мейір-шапағатын төксін.
120
Мазмұны Кіріспе Құран және Сүннет бойынша дуғалармен емделудің маңызы Сиқырдан емделу Зікір. Дұғалар. Жалбарыну Көз тиюден емделу Көз тигені белгілі болған жағдайда ем қолдану Қызғаныштан болатын көз тиюден сақтану Жын соққан адамдарды емдеу Жын ауруын емдеу Адамның денесіндегі әртүрлі жараларды емдеу Бақытсыздықтан емделу/ Үрейден және уайымнан
3
3 17 39 53 57 59 63 67 80 82
кешуден емдеу Науқас адамның өзін өзі емдеуі Науқастың көңілін сұрап барған кезде ем көрсету Түсінде шошынудан және мазасыздықтан емдеу Безгекті емдеу Тістеген және шаққан орынды емдеу Ашу шақыруды емдеу Қара зірәмен емдеу Араның балымен емдеу Зәмзәм суымен емдеу Жүрек ауруын емдеу Жүрек кеселдерінің екі түрі Жүректің емдеудің төрт тәсілі
88 95 96 97 98 98 99 100 101 103 104 110 111
Діни кітаптарға жазылу жүріп жатыр Құрметті жамағат! Ислам - шалқып жатқан теңіз секілді • мол дүние. Бәріміз де шамамыз жеткенше сол айдынға шыққымыз келеді, сол үшін Аллаһтан ілімімізді күшейтуді тілейміз. "Шапағат-Нұр" - Ислам туралы толық және жан-жақты мағлұмат беруге ұмтылатын еліміздегі ең таңдаулы діни басылым. Сол арқылы Сіз бұрын кезікпеген көп қайнарға жолығарыңыз хақ. Журналға кез келген байланыс (пошта) мекемелері арқылы жазылуға болады. Бір жылға жазылу бағасы - 950 теңге. 2002 жылы журналға қосымша төмендегідей кітаптар жарық көреді
және бұл кітаптарға да журналға жазылған секілді жазылуға болады. Кітаптар Казпошта каталогінің журналдар бөлімінде 43-56 беттерге енгізілген. 1."Ислам тәлімдері" 2. "25 Пайғамбар" (,1-ші кітап) 3. "25 Пайғамбар" (2-ші кітап) 4. "Сахабалар" (1-ші кітап) 5. "Сахабалар" (2-ші кітап) 6. "Хадистер және түсінігі " 7 "Ақаид" 8. "Өлім алдындағы сәт" 9. "Суннаны сақтау қажеттілігі" 10. "Тәубеге келу жолдары" 11. "Ислам ғибадаттары" 12. "Хаж анықтамалығы" 13. "Мұсылмандық тәрбие" (2-ші кітап)
14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
"Әділетті Халифтар" "Ұлы имамдар" "Пайғамбар дұғалары" "Жұма хұтпалары" "Ұлы тұлғалар Ислам жөнінде" "Ислам уағызы" "Ораза"
Дүғалармен емделу ( Қ ү р а н ж ө н е Сүннет бойынша) ОдоГ)И
ОЦДОГІЧІ
РоДіІКТОрЫ
Суретшіеі Ко.миыотордо торгои Корректоры
Кайрат
ИСІІ
Нуртіій К р т ш р Қа.ідыбок Каоылүлы Рііна Крболкызы Форугіа Гкіуооккмяы
Торуіо 00.11. 01 жіоері.іді. Ікнуга 7.II. 0І кол койылды. Офееттік оаеы.іым. Қаріп түрі " Т И І І тай.ме''. Ііасиа таоагы Іі. Тіімсырыс