Dit ben ik! werkboek jongeren by Bart Peters

Training

Dit ben ik! Werkboek

voor jongeren

Inhoud Bijeenkomst 1 Elkaar leren kennen & zelfbeeld 1.1 Welkom en kennismaken 1.2 Uitleg over de training 1.3 Leerdoelen 1.4 Afspraken 1.5 Zelfbeeld 1.6 Woordraadsel 1.7 Knap & Gelukkig? 1.8 Thuisopdrachten

6 6 7 7 7 8 8 9 12 14

Bijeenkomst 2 Voeding & bewegen 1 2.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 2.2 Tips van de diĂŤtiste 2.3 Bewegen is leuk! 2.4 Thuisopdrachten

18 18 19 19 19 20

Bijeenkomst 3 Moeilijke momenten 3.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 3.2 Waarom eten we? 3.3 Moeilijke Momenten 3.4 Moeilijke Momenten Methode (MMM) 3.5 Eten met aandacht 3.6 Thuisopdrachten

24 24 25 25 26 26 28 29

Bijeenkomst 4 36 Zelfbeeld 36 4.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 37 4.2 Zelfbeeld 37 4.3 Reclamespotje maken 37 4.4 Gevoelens en gedachten 39 4.5 Zelfvertrouwen kun je leren 42 4.6 Thuisopdrachten 43

Bijeenkomst 5 Opkomen voor jezelf 5.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 5.2 Een sterke houding 5.3 Opkomen voor jezelf 5.4 Thuisopdrachten

50 50 50 50 52 53

Bijeenkomst 6 Omgaan met pesten 6.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 6.2 Praten over pesten 6.3 Goed reageren op pesten 6.4 Anti-Pest-Poster maken 6.5 Thuisopdrachten

60 60 61 61 62 64 64

Bijeenkomst 7 Voeding & bewegen 2 7.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 7.2 Tips van de diĂŤtiste 7.3 Bewegen met de beweegcoach 7.4 Thuisopdrachten

70 70 71 71 71 72

Bijeenkomst 8 78 Afscheid 78 8.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 79 8.2 Oefenen met wat jij belangrijk vindt! 79 8.3 Koning(in) voor een dag! 80 8.4 Complimentenboekje 80 8.5 Afscheidsfeestje met gezonde hapjes 81

Uitknippagina 86

BIJEENKOMST 1

Elkaar leren kennen & zelfbeeld

Bijeenkomst 1 Elkaar leren kennen & zelfbeeld Doelen  Je kent de andere jongeren en de begeleiders van de training  Je kent de afspraken over hoe jullie in de training met elkaar omgaan en samenwerken  Je weet wat je van de training kunt verwachten  Je weet wat je in de training wilt leren  Je weet dat het belangrijk is om op een goede manier over jezelf te denken  Je kan positieve eigenschappen (goede en leuke dingen) van jezelf benoemen

Programma 1.1 Welkom en kennismaken 1.2 Uitleg over de training 1.3 Leerdoelen 1.4 Afspraken 1.5 Zelfbeeld 1.6 Woordraadsel 1.7 Knap & Gelukkig? 1.8 Thuisopdrachten

1.1

Welkom en kennismaken

We hebben kennisgemaakt met elkaar. Je hebt ook een korte vragenlijst ingevuld.

1.2

Uitleg over de training

Voor wie is de training?

De training is speciaal bedoeld voor jongeren die overgewicht hebben. Overgewicht betekent dat er een teveel aan vet opgestapeld is in het lichaam, wat je gezondheid kan schaden. Met name met veel vet op je buik loop je risico op allerlei ziekten. Als je overgewicht hebt kun je hier last van hebben, bijvoorbeeld doordat je sommige dingen niet meer kunt of durft te doen. Ook kunnen anderen opmerkingen over je maken of kun je zelfs gepest worden. Daar kun je je heel naar door voelen en onzeker van worden. Wat gaan we leren? De training is bedoeld om te leren hoe je je zelfverzekerder kunt voelen en wat je kan doen als je niet zo lekker in je vel zit. Ook gaan we oefenen met hoe je het beste kunt reageren als anderen vervelend tegen je doen. Omdat een gezond gewicht belangrijk is gaan we daarnaast aan de slag met een beweegcoach en een diëtiste, om samen te kijken hoe je meer kunt gaan bewegen en zodat je kunt leren wat gezond eten is.

1.3 Leerdoelen Schrijf hieronder op wat jij wilt leren tijdens deze training.

Ik wil graag leren: ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

Ik hoop dat ik na de training: ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

1.4 Afspraken

Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken over hoe we met elkaar omgaan tijdens de training.

We hebben de volgende afspraken gemaakt

 We beginnen om …………… uur en stoppen om ………. uur  Je bent altijd op tijd. Alleen als je echt niet (op tijd) kunt komen geef je dat door aan ……………………………… via telefoonnummer ………………………  Mobieltjes staan uit  Wat tijdens de training wordt besproken blijft binnen de groep. Je praat niet over de andere jongeren buiten de training  Je mag fouten maken, we zijn hier om dingen te leren!  We luisteren naar elkaar  We laten elkaar uitpraten  Je mag niet schelden, niet pesten, niet uitdagen

1.5 Zelfbeeld We hebben uitgelegd dat ‘zelfbeeld’ betekent hoe je over jezelf denkt. Als je goed over jezelf denkt, voel je je sterker en weet je vaak beter hoe je moeilijke dingen kan aanpakken.

1.6 Woordraadsel Deze puzzel helpt je bij het zoeken naar â&#x20AC;&#x2DC;positieve eigenschappenâ&#x20AC;&#x2122;. Dat zijn fijne of goede dingen die bij jou horen. Pak de puzzel erbij, in de puzzel zie je allemaal letters staan. Ga met je ogen langs alle letters en streep alle woorden die je herkent, aan. Let wel op: de woorden staan horizontaal, verticaal en schuin! Streep onder het raadsel aan welke woorden je hebt gevonden en welke bij jou passen:

Zoek de volgende 24 woorden Bescheiden, mooi, zacht, geduldig, energiek, snel, wijs, serieus, aardig, gul, sportief, open, enthousiast, eerlijk, pittig, netjes, lief, tevreden, trouw, rustig, creatief, kracht, attent, dapper o j s n t j a s p i t t i g h

y c t a k r a c h t v p a s d

e h e t e e r l i j k x b i a

i a v t k j d w i j s u u i p

y n r e m l i e f z n i r s p

c l e n e o g k k e a i r p e

r s d t d n o e n p e c g o r

e b e s c h e i d e n j h r p

a b n r n r g r g u p z w t q

t j a k i e u d g g l o o i a

i k w n m e l s e i m d k e f

e f y t r o u w t b e d i f l

f s p w k d t s w i d k k g p

s e j t e n d q s x g g s y c

c h e n t h o u s i a s t m c

â&#x20AC;&#x2122;Positieve eigenschappenâ&#x20AC;&#x2122;

Bescheiden Mooi Zacht Geduldig Energiek Snel Wijs Serieus Aardig Gul Sportief Open Enthousiast Eerlijk Pittig Netjes Lief Tevreden Trouw Creatief Kracht Attent Dapper Rustig

Kruis hieronder aan of je het woord hebt gevonden

Kruis hieronder aan of je het bij je vindt passen

Weet je nog meer dingen van jezelf waar je trots op bent?

Wat vind jij leuk aan jezelf? …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….

Waar krijg je weleens een complimentje over? …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….

Wat vind jij mooi aan jezelf? …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….

1.7 Knap & Gelukkig?

Plak hier de foto die je hebt uitgeknipt:

Schrijf op hoe degene op de foto die jij hebt uitgeknipt, zich voelt bij de volgende gebeurtenis:

1 Hoe zou hij/zij zich voelen als zijn/haar beste vriend of vriendin niets meer van zich laat horen? ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

2 Hoe zou hij/zij zich voelen als zijn/haar huisdier dood ging? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 12

3 Maakt het uiterlijk nog een verschil als je beste vriendin niets meer van zich laat horen of een huisdier doodgaat?

……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

Iemand die een mooi uiterlij k heeft (wat is moo i?) is niet autom atisch gelukkiger e n heeft niet autom atisch superleuke vrienden.. Ook gaat n iet automatisc h alles in zijn/ haar le ven goed. r

over Als je goed t voel je jezelf denk n weet je sterker e r hoe je je vaak bete ingen aan moeilijke d n. kunt pakke r

1.8 Thuisopdrachten

1. Neem je werkboek mee naar huis. Praat met je ouders over wat jij wil leren in de training en vraag wat zij vinden dat je zou kunnen leren. 2. Deze week ga je oefenen met goed over jezelf denken. Doe hiervoor de volgende oefening: Trek je hand om en schrijf in elke vinger iets waar je trots op bent bij je zelf: iets wat je goed kunt bijvoorbeeld. Je mag ook aan anderen vragen wat zij goed, leuk en mooi vinden aan jou. Als je meer dan 5 goede dingen weet, mag je dat op een andere plek in de tekening schrijven.

Teken hier je hand

Maak elke ochtend als je wakker wordt een vuist met je hand en denk aan al die goede en leuke dingen van jou

3. Komende week ga je samen met je ouders een Eet- & Beweegdagboek invullen. Dat betekent dat je elke dag gaat opschrijven wat je eet en drinkt en wat je aan beweging hebt gedaan.

Eet- & Beweegdagboek Deze week houd je samen met je ouders een dagboekje bij. Wat eet / drink / snoep / beweeg jij deze week?

Ontbijt ja/nee

Aantal glazen frisdrank/ gezoete dranken

Aantal uren buiten gespeeld, gefietst, gesport

Aantal uren achter tv/wii/ psp/ds/ pc

Fastfood Hoe laat ja/nee naar Wat? bed?

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen 15

BIJEENKOMST 2

Voeding & bewegen 1

Bijeenkomst 2 2

Voeding & bewegen 1

Doelen  Je kent de balans tussen eten en bewegen  Je weet waarom goede voeding belangrijk is  Je weet wat een gezond gewicht is  Je weet wat gezonde voeding is  Je weet hoe leuk bewegen kan zijn

Programma 2.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 2.2 Tips van de diëtiste 2.3 Bewegen is leuk! 2.4 Thuisopdrachten

2.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we een deel van de thuisopdrachten samen besproken. Volgende week gaan we het eet- en beweegdagboek bespreken.

2.2

Tips van de diëtiste

De diëtiste heeft ons vandaag dingen geleerd over gezond eten. Hieronder kun je opschrijven wat er is verteld, zodat je het niet vergeet.

……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

2.3

Bewegen is leuk!

De beweegcoach heeft vandaag laten zien hoe je op een leuke en gezonde manier kunt bewegen.

Als je tijdens het bewegen ergens aan je lichaam pijn of last hebt, vertel dit dan aan de beweegcoach. Hij of zij kan je tips geven! 19

2.4 Thuisopdrachten

1 Schrijf hieronder op wat je hebt geleerd over eten en bewegen.

Van de dietiste heb ik geleerd dat: …………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Ik ga proberen dit te veranderen aan mijn eetpatroon: (Bijvoorbeeld: welke tussendoortjes wil je minder gaan eten? Welke producten wil je meer gaan eten? Welke dranken probeer je minder te drinken?) …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..

Van de beweegcoach heb ik geleerd dat: …………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

2 Bespreek met je ouders wat je vandaag hebt geleerd! 20

3 Vul deze week weer het EET- en BEWEEGDAGBOEK in samen met je ouders.

Eet- & Beweegdagboek Deze week houd je samen met je ouders een dagboekje bij. Wat eet / drink / snoep / beweeg jij deze week?

Ontbijt ja/nee

Aantal glazen frisdrank/ gezoete dranken

Aantal uren buiten gespeeld, gefietst, gesport

Aantal uren achter tv/wii/ psp/ds/ pc

Fastfood ja/nee Wat?

Hoe laat naar bed?

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen 21

BIJEENKOMST 3

moeilijke momenten

Bijeenkomst 3 Moeilijke momenten 3 Doelen  Je weet wat moeilijke momenten voor jou zijn  Je kent de Moeilijke Momenten Methode (MMM)  Je weet hoe je om kan gaan met moeilijke momenten  Je weet waarom het belangrijk is om iets met aandacht te eten

Programma 3.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 3.2 Waarom eten we? 3.3 Moeilijke Momenten 3.4 Moeilijke Momenten Methode (MMM) 3.5 Eten met aandacht 3.6 Thuisopdrachten

3.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken en naar het eet- en beweegdagboek gekeken.

3.2

Waarom eten we?

We hebben besproken dat we niet alleen eten omdat we eten nodig hebben om te leven. Anderen redenen om te eten:

Lekkere trek-eter

We vinden het lekker om te eten: we genieten van de geur, de smaak en hoe het eruit ziet.

Gezelligheidsdier-eter

We vinden het gezellig om samen te eten.

Emotie-eter

We kunnen gaan eten als we verdrietig of boos zijn, of ons veel zorgen maken.

Verveel-eter

We kunnen gaan eten we als we ons vervelen, om iets te doen te hebben.

Honger-eter

Als je lang niks hebt gegeten, krijg je veel trek en kun je extra veel of ongezond gaan eten.

Waarom eet jij? Omcirkel hierboven welk type eter jij bent (vaak is het er meer dan één!)

3.3

Moeilijke Momenten

We hebben het gehad over moeilijke momenten. Wat een moeilijk moment is voor jou hangt af van wat voor type eter jij bent. Als je bijvoorbeeld een lekkere trek-eter bent, zal je het vast moeilijk vinden om op een verjaardag ‘nee’ te zeggen tegen een lekker stuk taart. Als je een emotie-eter bent zal je het vast moeilijk vinden om na een moeilijke schooldag niets lekkers te pakken.

3.4

Moeilijke Momenten Methode (MMM)

Schrijf op:

Wat is jouw Moeilijke Moment? Schrijf hieronder je moeilijke moment op:

……………………………………………………………………………………………

Wat kan ik doen? Hierbij zet je alle ideeën op een rijtje die jou zouden kunnen helpen om met het moeilijke moment om te gaan, ook hele rare ideeën. Alles wat je maar kunt bedenken om met het moeilijke moment om te gaan:

Idee 1 ……………………………………………………………………………………………

Idee 2 ……………………………………………………………………………………………

Idee 3 ……………………………………………………………………………………………

Idee 4 ……………………………………………………………………………………………

Wat zal er gebeuren als…? Bij ieder idee schrijf je op wat er zou kunnen gebeuren als je het doet. Denk aan de goede en de minder goede dingen die kunnen gebeuren. Bij idee 1 zal er waarschijnlijk dit gebeuren:

…………………………………………………………………………… Bij idee 2 zal er waarschijnlijk dit gebeuren:

…………………………………………………………………………… Bij idee 3 zal er waarschijnlijk dit gebeuren:

…………………………………………………………………………… Bij idee 4 zal er waarschijnlijk dit gebeuren:

……………………………………………………………………………

Wat zal ik doen? Je kiest nu de beste oplossing uit. Omcirkel welke oplossing jij hebt gekozen. Ik kies: Idee 1

Idee 2

•

Doe het!

•

Hoe is het gegaan?

Idee 3

Idee 4

In deze laatste stap ga je kijken of je plan gewerkt heeft. Ben jij (en de anderen) tevreden over het resultaat? …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

Als je een glas cola heel lekker vindt dan is het op het moment dat je het wilt drinken heel moeilijk om hier ‘nee’ tegen te zeggen. Maar wat gebeurt er als je toch nee zegt? Eerst voel je je dan waarschijnlijk rot. Maar hoe zal dat zijn na 5 minuten? En na een uur? En na een dag? 3.5

Eten met aandacht

We hebben geoefend om iets met aandacht te eten. We hebben goed gekeken, geroken en geproefd. Als je met aandacht eet, geniet je er meer van en eet je minder.

3.6 Thuisopdrachten 1

Je hebt vandaag geleerd wat voor jou moeilijke momenten zijn. Deze week ga je thuis proberen op een goede manier met die moeilijke momenten om te gaan. Soms lukt dit niet meteen, maar probeer het gewoon uit, door te oefenen gaat het steeds beter. Vul de vragen hieronder in.

Wat was jouw moeilijke moment?

………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

Wat heb je gedaan? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….

Wat voor gevoel geeft je dat? …………………………………………………………………………………………

Wat had je anders willen doen? ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………..

Welk gevoel zou je daarvan krijgen? …………………………………………………………………………………………

Eet deze week iets ‘met aandacht’ en vul onderstaande oefening in.

Wat heb je met aandacht gegeten? Ik heb ……………………………………………………… gegeten.

3 Wat merkte je tijdens het eten?

1. Vond je het lekkerder dan normaal, of juist minder lekker?

………………………………………………………………………………………..

2. Duurde het eten langer dan normaal, of juist korter?

…………………………………………………………………………………………

3. Vond je het fijn om zo te eten of juist niet?

…………………………………………………………………………………………

Je gaat deze week aan de slag met Gezonde Doelenkaarten. Kies samen met je ouders één of twee van de onderstaande kaarten met een gezond doel. Dit doel ga je deze week uitproberen. Je mag er een kiezen over eten, of over bewegen, of allebei. Knip de kaartjes die je gekozen hebt uit en hang deze ergens op zodat je ze goed kunt zien. Je mag ook zelf een kaartje maken met een eet- of beweegdoel dat goed bij jou past.

ETEN

BEWEGEN

Ik eet fruit of groente als tussendoortje en neem geen snoep

Ik ga op de fiets naar school

3 Bij het avondeten drink ik alleen water

Ik help bij een klus in huis

Ik ontbijt elke dag met iets gezonds

Ik ga lopend naar school

Ik neem een fles water mee naar school en drink geen suikerdranken (sap, frisdrank) op school

Ik ga met de trap in plaats van met de lift

Als ik na school thuiskom neem ik 1 gezond tussendoortje en eet ik niets meer tot het avondeten

Ik ga hardlopen of zoiets in plaats van computeren

ETEN

BEWEGEN

Ik neem geen sausje bij het eten

Ik maak met mijn vader of moeder een wandeling na het eten

Ik eet bij het avondeten al mijn groenten op

We gaan lopend boodschappen doen

Ik eet geen gefrituurde dingen

Als we eten, staat de televisie uit

Eigen kaartje:

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen

BIJEENKOMST 4

Zelfbeeld 4

Bijeenkomst 4 Zelfbeeld Doelen

 Je kent nog meer positieve eigenschappen van jezelf  Je kunt op een sterke manier denken in moeilijke situaties  Je weet hoe je meer zelfvertrouwen kunt krijgen

Programma 4.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 4.2 Zelfbeeld 4.3 Reclamespotje maken 4.4 Gevoelens en Gedachten 4.5 Zelfvertrouwen kun je leren 4.6 Thuisopdrachten

4.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken.

4.2 Zelfbeeld Deze bijeenkomst gaat, net als bijeenkomst 1, over zelfbeeld: hoe denk jij over jezelf. Het is heel belangrijk dat je op een goede manier over jezelf denkt. Als je goede dingen over jezelf denkt, voel je je sterker en lukken dingen vaak beter. Blader maar eens terug naar bijeenkomst 1 en kijk welke positieve eigenschappen (goede en leuke dingen) je van je zelf hebt opgeschreven bij de woordraadsel-oefening. Kijk ook naar de tekening van je hand in de huiswerkoefening.

4.3

Reclamespotje maken

Maak het script voor een reclamespotje over jezelf: Ik ben hartstikke goed in: ………………………………………………………………………

Ik ben heel trots op mezelf omdat: ………………………………………………………………………

Mijn vrienden vinden mij superleuk omdat: ………………………………………………………………………

Mijn ouders zijn trots op mij omdat: ………………………………………………………………………

Dit vind ik mooi aan mijzelf: ……………………………………………………………………… Denk bijvoorbeeld aan:  sport (een goeie teamspeler zijn)  familie (iedere maandagavond een blokje wandelen met je oma)  muziek (goed kunnen zingen onder de douche)  omgeving (ik houd van bloemen)  persoonlijk (ik ben enorm grappig, ik kan eerlijk delen)  gewoonten (ik ben heel netjes van mezelf)  ontspanning (ik kan geweldig toneelspelen)  creativiteit (ik ben een fantastische tekenaar)  school (wiskunde is mijn topvak)  prestaties (ik heb mijn hoogtevrees overwonnen door steeds hoger in een touw te klimmen) en alles wat je verder kunt bedenken!

over Als je goed t voel je jezelf denk n weet je sterker e r hoe je je vaak bete ingen aan moeilijke d n. kunt pakke r

4.4

Gevoelens en gedachten

Oefening in het herkennen van gevoelens:

Hoe voelen deze poppetjes zich? Trek een lijn naar het bijpassende gevoel

Bang

Bedroefd

Blij

Boos

Oefening over gedachten: We willen ons graag blij en vol zelfvertrouwen voelen. Soms lukt dat! Maar soms ook niet …  Hoe komt het dat we soms blij zijn en soms heel bang en onzeker?  Hoe je je voelt komt door wat je denkt: Als je aan leuke dingen denkt en bijvoorbeeld denkt ‘het komt goed’ dan voel je je blij. Als je aan vervelende dingen denkt en bijvoorbeeld denkt ‘het lukt me nooit’ dan voel je je verdrietig, boos of bang.

Voorbeeld

Gebeurtenis: Mijn moeder en ik zouden naar het strand gaan, maar we gaan niet want het regent.

Wat denk je (gedachten)? …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Welk Gevoel heb je? (omcirkel het gevoel hieronder)

Blij

Bedroefd

Boos

Bang

Wat doe of zeg je (Gedrag)? …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Wat is het Gevolg (wat gebeurt er nu)?

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………… Een helpende gedachte is een gedachte die je weer goed doet voelen.

Kan je een helpende gedachte verzinnen in plaats van de nare gedachte? …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Het is b elangrij k om in plaat s van n are gedach ten, he lp ende gedach ten te le ren denken !. r

4.5

Zelfvertrouwen kun je leren

Een goede oefening om meer zelfvertrouwen te krijgen is om bij elke nare gedachte over jezelf ten minste twee helpende gedachten over jezelf te bedenken en deze een paar keer voor je zelf hardop voor te lezen. Soms is het gemakkelijker als je doet alsof je een goede vriendin helpt! Kijk maar naar het onderstaande voorbeeld.

Je vriend(in) haalt een slecht cijfer en denkt: ‘ik kan ook niks, ik ben dom…’

Wat zou je tegen haar zeggen? …………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………….

Iemand zei iets onaardigs over de trui van je vriend(in) en ze denkt: ‘ik zie er stom uit…’

Wat zou je tegen haar zeggen? …………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………….

Als je graag meer zelfvertrouwen wilt krijgen is het belangrijk dat je elke dag oefent met het denken van helpende gedachten.

4.6 Thuisopdrachten 1. Je gaat net als in de bijeenkomst van vandaag een G-schema invullen.

Wat is de Gebeurtenis? ……………………………………………………………………………………………………..

Wat denk je (Gedachten)?

4 …………………………………………………………………………………………………

Welk Gevoel heb je? (omcirkel het gevoel hieronder)

Blij

Bedroefd

Boos

Bang

Wat doe of zeg je (Gedrag)? …………………………………………………………………………………………………

Wat is het Gevolg (wat gebeurt er nu)? ………………………………………………………………………………………………… Een helpende gedachte is een gedachte die je weer goed doet voelen.

Kan je een helpende gedachte verzinnen in plaats van de nare gedachte?

…………………………………………………………………………………………………

2. Je gaat deze week bijhouden welke complimenten je allemaal krijgt! Schrijf ze hieronder op.

3. Ga net als vorige week samen met je ouders kijken welk Gezond Doel je deze week kiest. Ga naar pagina 86â&#x20AC;&#x2030;-â&#x20AC;&#x2030;87 knip het kaartje uit en hang het ergens waar je het goed kan zien! Je mag ook zelf een kaartje maken met een eet- of beweegdoel dat goed bij jou past.

ETEN

BEWEGEN

Ik eet fruit of groente als tussendoortje en neem geen snoep

Ik ga op de fiets naar school

4 Bij het avondeten drink ik alleen water

Ik help bij een klus in huis

Ik ontbijt elke dag met iets gezonds

Ik ga lopend naar school

Ik neem een fles water mee naar school en drink geen suikerdranken (sap, frisdrank) op school

Ik ga met de trap in plaats van met de lift

Als ik na school thuiskom neem ik 1 gezond tussendoortje en eet ik niets meer tot het avondeten

Ik ga hardlopen of zoiets in plaats van computeren

ETEN

BEWEGEN

Ik neem geen sausje bij het eten

Ik maak met mijn vader of moeder een wandeling na het eten

Ik eet bij het avondeten al mijn groenten op

We gaan lopend boodschappen doen

Ik eet geen gefrituurde dingen

Als we eten, staat de televisie uit

Eigen kaartje:

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen

BIJEENKOMST 5

Opkomen voor

jezelf

Bijeenkomst 5 Opkomen voor jezelf

Doelen  Je weet hoe je sterk en zelfverzekerd over kan komen

 Je weet hoe je op een goede manier kunt opkomen voor jezelf

Programma 5.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 5.2 Een sterke houding 5.3 Opkomen voor jezelf 5.4 Thuisopdrachten

5.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken.

5.2

Een sterke houding

Vandaag leren we dat hoe jij je gedraagt heel veel invloed heeft op hoe anderen met je omgaan. Als je onzeker bent, kunnen anderen dat vaak aan je zien.

Dit zijn de manieren om sterk en zelfverzekerd over te komen op anderen:

Stevig staan Staan als een boom. Je zet je voeten recht onder je heupen op de grond, de knieën niet ‘op slot’. Je rug en nek zijn recht en je schouders zijn iets naar achter getrokken. Je armen houd je recht langs je lijf. Je kijkt vooruit, niet naar de grond. Je doet alsof je aan een touwtje aan je kruin hangt: helemaal recht.

De ander aankijken Oogcontact maken: je kijkt de ander aan. Als je het niet fijn vindt om iemand recht in zijn ogen aan te kijken, kun je ook kijken naar het punt tussen de wenkbrauwen van de ander. De ander zal denken dat jij hem / haar recht in de ogen kijkt.

Duidelijk praten Als je praat, doe je dat met duidelijke stem en niet te zacht. Je kijkt de ander aan als je wat zegt.

Stevig staa n, de ander aankijken e n duidelijk praten, gev en jou een sterke houd ing. Je kun t het altijd, b ij iedereen en in elke s ituatie uitproberen . Als je vaak oefen t met stevig staan, zul je merken dat je op e en gegeven moment au tomatisch stevig zal s taan. . r

sterke Als je een bt, geeft houding he verzekerd dat een zelf gevoel!. r

5.3

Opkomen voor jezelf

Er zijn verschillende manieren om voor jezelf op te komen als iemand vervelend tegen je doet. Dieren hebben ook hun eigen manieren om te reageren op gevaar. Een schildpad, leeuw en pauw doen anders, maar denken ook anders. Op welk dier lijkt jouw manier van reageren?

De schildpad manier

Niemand vindt me leuk..!

Je kan zachtjes wat terugzeggen en onzeker weglopen.

De leeuw manier

Ik ga hem slaan als hij niet stil houdt!

Je kan boos en fel reageren en gaan schelden.

De pauw manier Je kunt sterk reageren, je zegt wat je vindt, maar doet dit op een rustige, duidelijke en vriendelijke manier.

Ik laat hem lekker praten en luister niet naar hem. Ik ben leuk!..!

5.4 Thuisopdrachten 1. Kijk naar de reacties (dikgedrukte woorden) en trek een lijn naar het dier waar de reactie bij hoort:

Ik vind het niet leuk dat je dat zegt’

Terug pesten Wegkruipen

Schelden

Naar de mentor gaan Een stevige houding laten zien

Niks zeggen

Negeren Slaan

2. Deze week ga je oefenen met reageren als een PAUW! Schrijf op wanneer en hoe je je deze week hebt gedragen als een pauw:

Waar was je? ……………………………………………………………………………………

Wat dacht je? ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………… 53

Hoe heb je laten zien dat je je als een PAUW hebt gedragen? …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

Hoe vond je het om je als een PAUW te gedragen? …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

5 3. Ga net als vorige week samen met je ouders kijken welk Gezond Doel je deze week kiest. Ga naar pagina 86 - 87 knip het kaartje uit en hang het ergens waar je het goed kan zien! Je mag ook zelf een kaartje maken met een eet- of beweegdoel dat goed bij jou past.

ETEN

BEWEGEN

Ik eet fruit of groente als tussendoortje en neem geen snoep

Ik ga op de fiets naar school

Bij het avondeten drink ik alleen water

Ik help bij een klus in huis

5 Ik ontbijt elke dag met iets gezonds

Ik ga lopend naar school

Ik neem een fles water mee naar school en drink geen suikerdranken (sap, frisdrank) op school

Ik ga met de trap in plaats van met de lift

Als ik na school thuiskom neem ik 1 gezond tussendoortje en eet ik niets meer tot het avondeten

Ik ga hardlopen of zoiets in plaats van computeren

ETEN

BEWEGEN

Ik neem geen sausje bij het eten

Ik maak met mijn vader of moeder een wandeling na het eten

Ik eet bij het avondeten al mijn groenten op

We gaan lopend boodschappen doen

Ik eet geen gefrituurde dingen

Als we eten, staat de televisie uit

Eigen kaartje:

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen

BIJEENKOMST 6

omgaan met pesten

Bijeenkomst 6 Omgaan met pesten Doelen  Je kunt praten over pesten  Je kent verschillende manieren om op pesten te reageren  Je herkent pestgedrag

Programma 6.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 6.2 Praten over pesten 6.3 Goed reageren op pesten 6.4 Anti-pest-poster maken 6.5 Thuisopdrachten

6.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken.

6.2

Praten over pesten

Jullie gaan elkaar in tweetallen interviewen over pesten. De vragen hieronder kunnen je daarbij helpen. Nadat jullie elkaar hebben geïnterviewd, vertellen jullie in de groep wat de ander heeft verteld. Vragen die jullie aan elkaar kunnen stellen:  Kun je voorbeelden geven van pesten?  Wat is het verschil tussen plagen en pesten?  Ben je zelf wel eens gepest? Geef voorbeelden.  Wat vind je van jongeren die pesten? Wat zouden ze vinden van zichzelf?  Wat vind je van jongeren die gepest worden? Hoe zouden ze zich voelen?  Wat moet er volgens jou gebeuren op scholen waar gepest wordt?

Schrijf hier op wat de ander je vertelde: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

6.3

Goed reageren op pesten

De vorige bijeenkomst hebben we geleerd dat er drie manieren zijn van reageren: de schildpad, de leeuw en de pauw.

Als je reageert op pesten als een SCHILDPAD, kom je niet voor jezelf op. Je voelt je onzeker en misschien ga je zelfs wel denken dat de pester gelijk heeft. Als je reageert als een schildpad, stopt het pesten vaak niet.

Als je reageert op pesten als een LEEUW, reageer je boos en agressief. Je voelt je hierdoor vaak niet fijn en je kunt in de problemen komen door ruzies. De pester vindt het misschien zelfs leuk dat je zo boos wordt. Als je reageert als een leeuw, stopt het pesten vaak niet.

Als je reageert op pesten als een PAUW, kom je op voor jezelf op een duidelijke, vriendelijke manier. Je vertelt de pester wat je vindt, je laat een stevige houding zien en vraagt hulp van bijvoorbeeld je ouders of je mentor op school. Negeren kan ook een pauw-manier zijn, als je een stevige houding laat zien en zelfvertrouwen uitstraalt. De pester vindt het waarschijnlijk niet leuk om jou te pesten, omdat je zelfverzekerd overkomt. Als je reageert als een pauw, stopt het pesten vaak na een tijdje.

Er zijn verschillende manieren van reageren op pesten. Op de volgende bladzijde staan tips die je kunnen helpen. Ze horen bij de PAUW-manier.

Manieren om te reageren op pesten rustig en duidelijk zeggen wat je er van vindt    

zeg rustig en duidelijk wat de ander doet (Ik vind het niet leuk dat je … ) zeg wat het gevolg is voor jou (want daardoor … ) zeg wat je van de ander wilt (dus ik wil dat je … ) luister naar het antwoord en zoek een oplossing

Voorbeeld: ‘Ik vind het niet leuk dat je opmerkingen maakt over mijn gewicht, want daardoor voel ik me rot en onzeker, dus ik wil dat je stopt met het maken van die opmerkingen.’

negeren

 wees duidelijk en consequent in het negeren  laat niets merken en hou vol tot de lol eraf is  voorbeelden: niet kijken, je hoofd wegdraaien, niets zeggen, niet reageren, rustig met opgeheven hoofd weglopen op een stevige manier

er een grap van maken

 blijf rustig en duidelijk  kijk de ander recht aan  maak er een grap van, door het bijvoorbeeld nog erger te maken door te overdrijven

hulp vragen aan anderen

 loop rustig weg  ga naar je mentor en meld het pesten  vraag hulp aan iemand die je vertrouwt

Een laatste manier om om te gaan met pesten, is reageren op de LEEUW-manier. Deze tip kan helpen, als alle tips hierboven niet geholpen hebben:

kwaad worden

 werkt niet altijd, maar soms wel  zeg flink de waarheid  laat zien dat je boos bent

6.4

Anti-Pest-Poster maken

Maak in een klein groepje een poster waarop je laat zien hoe jullie pesten aanpakken!

6.5 Thuisopdrachten 1. Je gaat deze week oefenen met goed reageren op pesten (gebruik de tips uit deze bijeenkomst om je te helpen!). Praat erover met je ouders en met je leerkracht en zorg dat je voldoende steun krijgt.

2. Vul de volgende vragen in:

Ben je gepest deze week of heeft iemand iets onaardigs gezegd/gedaan?

Ja / Nee

Wat is er gebeurd? …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….....

Wat dacht je? …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….....

Hoe voelde je je? Boos / Blij / Bedroefd / Bang

Hoe heb je gereageerd? …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….....

Bij welk dier past deze reactie? Schildpad / Leeuw / Pauw

6 Zou je volgende keer op dezelfde manier reageren? ……………………………………………………………………………………….....

3. Deze week houd je weer samen met je ouders een dagboekje bij.

Eet- & Beweegdagboek Deze week houd je samen met je ouders een dagboekje bij. Wat eet / drink / snoep / beweeg jij deze week?

Ontbijt ja/nee

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

Aantal glazen frisdrank/ gezoete dranken

Aantal uren buiten gespeeld, gefietst, gesport

Aantal uren achter tv/wii/ psp/ds/ pc

Fastfood ja/nee Wat?

Hoe laat naar bed?

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen

BIJEENKOMST 7

Voeding & bewegen 2 7

Bijeenkomst 7 Voeding & bewegen 2 Doelen  Je kent de balans tussen eten en bewegen  Je weet hoe je gezond kunt eten  Je weet hoe leuk bewegen kan zijn

Programma 7.1 Welkom en bespreken thuisopdrachten 7.2 Tips van de diëtiste 7.3 Bewegen met de beweegcoach 7.4 Thuisopdrachten

7.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken.

7.2

Tips van de diëtiste

De diëtiste is aanwezig.

Luister goed naar alle tips en stel een vraag als je iets wilt weten! Schrijf hieronder op wat je hebt geleerd: …………………………………………………………………………………………

7.3

Bewegen met de beweegcoach

Vandaag gaat de beweegcoach je weer laten zien welke leuke oefeningen je kunt doen in de sportzaal. Als je ergens last hebt van je lijf bij het bewegen, laat het dan weten, want de beweegcoach heeft daar misschien wel een tip voor!

7.4 Thuisopdrachten 1. Volgende week is de laatste bijeenkomst en nemen we afscheid van elkaar. Als je het leuk vindt, mag je een lied, dans of rap instuderen, of een leuke activiteit om samen te doen tijdens de laatste bijeenkomst! 2. Maak met je ouders een plan voor wat je na de training kunt doen om gezond te blijven leven en lekker in je vel te zitten! Gebruik daarvoor ook de Gezonde Doelenkaarten.

Mijn plan om gezond te blijven en lekker in mijn vel te zitten: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

3. Ga samen met je ouders kijken welk Gezond Doel je deze week kiest. Ga naar pagina 86-87 knip het kaartje uit en hang het ergens waar je het goed kan zien! Je mag ook zelf een kaartje maken met een eet- of beweegdoel dat goed bij jou past.

ETEN

BEWEGEN

Ik eet fruit of groente als tussendoortje en neem geen snoep

Ik ga op de fiets naar school

Bij het avondeten drink ik alleen water

Ik help bij een klus in huis

Ik ontbijt elke dag met iets gezonds

Ik ga lopend naar school

Ik neem een fles water mee naar school en drink geen suikerdranken (sap, frisdrank) op school

Ik ga met de trap in plaats van met de lift

Als ik na school thuiskom neem ik 1 gezond tussendoortje en eet ik niets meer tot het avondeten

Ik ga hardlopen of zoiets in plaats van computeren

ETEN

BEWEGEN

Ik neem geen sausje bij het eten

Ik maak met mijn vader of moeder een wandeling na het eten

Ik eet bij het avondeten al mijn groenten op

We gaan lopend boodschappen doen

Ik eet geen gefrituurde dingen

Als we eten, staat de televisie uit

Eigen kaartje:

Neem je werkboek volgende keer weer mee naar de bijeenkomst! Veel succes en plezier met oefenen

BIJEENKOMST 8

Afscheid

Bijeenkomst 8 Afscheid

Doelen  Je weet welke situaties je nog moeilijk vindt  Je weet wat je valkuilen zijn  Je weet wat jou helpt om grip te krijgen op je eetgedrag  Je kan complimenten geven aan jezelf en aan elkaar

Programma 8.1 Welkom en thuisopdrachten bespreken 8.2 Oefenen met wat jij belangrijk vindt! 8.3 Koning(in) voor een dag 8.4 Complimentenboekje 8.5 Afscheidfeestje met gezonde hapjes

8.1

Welkom en bespreken thuisopdrachten

We hebben iedereen de vraag laten beantwoorden: ‘Wat ging afgelopen week beter?’. Ook hebben we de thuisopdrachten samen besproken.

8.2

Oefenen met wat jij belangrijk vindt!

Kijk naar je leerdoelen die je aan het begin van de training bij bijeenkomst 1 hebt opgeschreven. Wat wilde je ook alweer leren in deze groep?

Is dat gelukt? ………………………………………………………………………………………………

Wat is nog moeilijk? ………………………………………………………………………………………………

Waar wil jij vandaag nog graag mee oefenen? ………………………………………………………………………………………………

Waar wil je het nog over hebben met de groep? ………………………………………………………………………………………………

Waarover wil je nog tips krijgen? ………………………………………………………………………………………………

8.3

Koning(in) voor een dag!

Vul onderstaande vragen in:

Wat heb jij geleerd in de training? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………

Wat vond je leuk aan de training? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Neem plaats op de Koninklijke troon en vertel als een echte koning(in) aan je groepsgenoten wat je hebt ingevuld. Laat je door je groepsgenoten met complimentjes overladen en geniet daar maar van!

8.4 Complimentenboekje

Schrijf voor iedereen van je groep een compliment op Schrijf voor iedereen van je groep een compliment in zijn of haar complimentenboekje achterin het werkboek! Je groepsgenootjes schrijven ook ieder een complimentje in jouw complimentenboek, als je de volgende bladzijde omslaat.

8.5

Afscheidsfeestje met gezonde hapjes

We bouwen een feestje met muziek en de ouders mogen ook komen!

Gefeliciteerd!!! Je bent klaar met de training â&#x20AC;&#x2DC;Dit ben ik!â&#x20AC;&#x2122;. Heel leuk dat je hebt meegedaan! Veel succes en plezier met het verder oefenen van alles wat je geleerd hebt.

Complimentenboekje

Colofon ÂŠ Copyright van dit draaiboek berust bij De Golfbreker, centrum voor eerstelijns Jeugd-GGZ Haaglanden.

Overname en/of openbaarmaking van (gedeelten van) deze uitgave is toegestaan mits met bronvermelding.

Auteurs Saskia de Gijsel Romana Karon Jan Willem Kwak Yvonne van den Berg Marjolein van der Padt

Redactie-adres De Golfbreker Prinsegracht 71 2512 EX Den Haag telefoon 070 850 76 76 info@degolfbreker.com www.degolfbreker.com

Eindredactie Yvonne van den Berg Marjolein van der Padt

Vormgeving All Places, Bart Peters & Jiska van den Berg

Uitknippagina ETEN

BEWEGEN

Ik eet fruit of groente als tussendoortje en neem geen snoep

Ik ga op de fiets naar school

Bij het avondeten drink ik alleen water

Ik help bij een klus in huis

Ik ontbijt elke dag met iets gezonds

Ik ga lopend naar school

Ik neem een fles water mee naar school en drink geen suikerdranken (sap, frisdrank) op school

Ik ga met de trap in plaats van met de lift

Als ik na school thuiskom neem ik 1 gezond tussendoortje en eet ik niets meer tot het avondeten

Ik ga hardlopen of zoiets in plaats van computeren

ETEN

BEWEGEN

Ik neem geen sausje bij het eten

Ik maak met mijn vader of moeder een wandeling na het eten

Ik eet bij het avondeten al mijn groenten op

We gaan lopend boodschappen doen

Ik eet geen gefrituurde dingen

Als we eten, staat de televisie uit

Eigen kaartje:

Dit ben ik! is een uitgave van De Golfbreker