Edukimi special Në ndihmë të mësuesve (me raste të nxënësve me AN në klasë/shkollë)
Material i përkthyer/përshtatur dhe prezantuar nga Alma Begaj Burimi: http://special.aipa.al/category/mesues/
Procesi i edukimit për individët me Aftësi Ndryshe Tetë vitet e para të jetës së një personi është një periudhë thelbësore për zhvillimin e trurit. Gjatë kësaj kohe, fëmijët ende po zhvillojnë aftësitë motorike dhe funksionet e trurit. Shumë fëmijë pësojnë lëndime ose kanë lindur me aftësi ndryshe, të cilat pengojnë zhvillimin e trurit. Si rezultat, janë krijuar programe të arsimit special për të ndihmuar fëmijët me aftësi të tilla që të mësojnë dhe të zhvillohen duke u integruar në shoqëri.
Ligji i Edukimit për të gjithë Fëmijët me Aftësi Ndryshe (AN), i miratuar nga Kongresi i Shteteve të Bashkuara gjatë mesit të viteve 1970 u hartua për të siguruar që të gjithë fëmijët që luftojnë me aftësi të kufizuara mendore dhe fizike të marrin arsimin e duhur në shkollat publike. Ligji urdhëron që të gjitha shkollat publike të ofrojnë programe të arsimit special. Këto programe janë krijuar për të siguruar të njëjtin arsimim që marrin fëmijët e tjerë, por janë përshtatur për nevojat e tyre specifike.
PEIAN njihet si Procesi i Edukimit për Individët me Aftësi Ndryshe.
Pse PEIAN? Që atëherë PEIAN është ndryshuar për të adresuar më mirë problemet me të cilat luftojnë fëmijët me nevoja të veçanta. Tani njihet si Akti i Përmirësimit të Edukimit për Individët me Aftësi Ndryshe (APEIAN). Sipas APEIAN, shtetet mund të kërkojnë fonde për të mbështetur programet arsimore speciale lokale dhe shtetërore. Këto para përdoren shpesh për të blerë teknologji për të ndihmuar fëmijët me nevoja të veçanta dhe për të trajnuar mësuesit që punojnë me këta nxënës.
APEIAN gjithashtu zgjeroi sasinë e aftësive të kufizuara të klasifikuara për t'u adresuar nga programet e arsimit special pasi fëmijët që luftojnë me aftësi të kufizuara kërkojnë forma të ndryshme të ndihmës. Për shembull, disa fëmijë mund të mësojnë dhe të marrin pjesë në një klasë tradicionale ndërsa të tjerët nuk munden. Si rezultat, është përgjegjësia e këshilltarëve, mësuesve dhe prindërve të përcaktojnë programet e duhura të ndihmës që u nevojiten fëmijëve.
Pamundësi për të nxënë Paaftësitë e të mësuarit (PM) janë çrregullime neurologjike që shpesh pengojnë aftësinë e individëve, fëmijë, adoleshentë ose të rritur, për të marrë aftësi akademike dhe për të bashkëvepruar shoqërisht. Disa njerëz gabimisht mendojnë se PM është rezultat i përtacisë ose inteligjencës së ulët, por kjo nuk mund të jetë larg së vërtetës. Përveç kësaj, termat aftësi të kufizuara (AK) të të mësuarit dhe çrregullimi i të mësuarit shpesh përdoren në mënyrë të njëjtë, por ato janë mjaft të ndryshme.
Çrregullimi i të mësuarit është një diagnozë zyrtare klinike, siç përcaktohet nga një profesionist (mjek, psikolog, etj.) Aftësia e kufizuar e të mësuarit (AKM) përshkruan një grup çrregullimesh të cilat karakterizohen nga moszhvillimi i gjuhës, fjalës dhe aftësive specifike akademike. Disleksia, për shembull, është një paaftësi e zakonshme e leximit, e karakterizuar nga vështirësia për të mësuar të lexosh rrjedhshëm dhe me të kuptuarit e saktë, pavarësisht nga normalja.
Kuptimi i llojeve të ndryshme të aftësive të kufizuara të të mësuarit do t'ju lejojë të bëheni një mbrojtës më i mirë për suksesin e atyre që luftojnë me aftësi të kufizuara të të mësuarit.
Arsimi special Arsimi special është një formë e veçantë e veprimtarisë edukative dhe arsimore e cila zhvillohet në institucionet për fëmijët me aftësi të kufizuara dhe me sjellje, shëndet dhe nevoja të tjera të veçanta. Koncepti modern gjithëpërfshirës i arsimit promovon kthimin e personave me nevoja të veçanta në shkolla të përgjithshme, kurdo kur kjo është e mundur dhe përshtatjen e programit arsimor me nevojat e tyre.
Nevojat e veçanta përfshijnë aftësi të kufizuara të mësuarit, çrregullimet në komunikim, çrregullimet emocionale (të tilla si ADHD dhe ADD), aftësi të kufizuar fizike (të tilla si sëmundja e kockave të brishtae, paraliza cerebrale, distrofia muskulare, bifida kurrizore, dhe ataksia e Frederikut), si dhe pengesat në zhvillim. Nxënësit me këto lloje të nevojave të veçanta, përfitojnë shërbime arsimore shtesë, të tilla si qasje të ndryshme të mësimdhënies, përdorimin e teknologjisë, posaçërisht ambiente të përshtatura mësimore, etj.
E kundërta e arsimit special është arsimit i përgjithshëm. Arsimi i përgjithshëm është standard i programit mësimor pa metoda të veçanta të mësimdhënies ose mbështetjes.
Në shumicën e vendeve të zhvilluara, edukatorët ndryshojnë metodat e mësimdhënies dhe mjediset mësimore në mënyrë që numri maksimal i nxënësve përfshihen në arsimin e përgjithshëm të vendit. Prandaj, arsimi special në vendet e zhvilluara shpesh konsiderohet më tepër si një shërbim. Integrimi mund të zvogëlojë stigmatizimin social dhe të përmirësojë arritjet akademike për shumë nxënës.
Mësimdhënia e nxënësve me ÇHDV ÇHDV (Çrregullimi Hiperaktiv i Deficitit të Vëmendjes) është një gjendje neurobiologjike e cila prek afërsisht 9% të fëmijëve. Nxënësit me ÇHDV mund të paraqesin një sfidë të jashtëzakonshme edhe për mësuesit më të stazhionuar (me përvojë), dhe të dish të mbështesësh në mënyrë efektive, mund të jetë mjaft e vështirë. Para së gjithash, është e rëndësishme të kuptoni natyrën e ÇHDV, dhe si manifestohet në sjelljen e fëmijës.
Çfarë është ÇHDV? Nxënësit me ÇHDV mund të jenë mjaft të frustrueshëm për mësuesit e tyre, por mos harroni: është një gjendje biologjike. Nxënësi nuk e zgjodhi atë. Njohja e kësaj gjendjeje duhet të sigurojë një farë durimi dhe mirëkuptimi, të cilat janë thelbësore për procesin e ndërhyrjes. ÇHDV bën që nxënësit të luftojnë me vëmendjen, përqendrimin dhe organizimin. Këta nxënës janë shpesh shumë impulsivë, hiperaktivë dhe shpërqendrues. Ata mund të luftojnë për të përfunduar detyrat, dhe shpesh humbasin ose vendosin gabim sende. Kjo pakujdesi e paqartësi shpesh çon në zhgënjim dhe sjellje të papërshtatshme në klasë, e cila mund të jetë një problem serioz për mësuesit, si dhe nxënësit e tjerë.
Si të mësojmë një fëmijë me ÇHDV? Fëmijët me ÇHDV kanë tendencë të shfaqin simptoma të ngjashme, por çdo fëmijë është një individ, dhe nuk ka asnjë zgjidhje të vetme që do të funksionojë për çdo nxënës. Si mësues, do t'ju duhet të ecni në një litar të ngushtë, të ekuilibruar midis një respektimi të rregullave të vendosura dhe rutinave si dhe një përkushtimi ndaj mirësisë, durimit dhe pozitivitetit. Të ruash qetësinë është thelbësore.
Vendosni Rregullat dhe qëndroni pranë tyre Rregullat janë themeli i një klase të strukturuar, efektive. Rregullat duhet të jenë të drejtpërdrejta dhe të thjeshta për t’u kuptuar. Ato gjithashtu duhet të jenë të parashikueshme: duke bërë përjashtime ose "duke i lënë gjërat të rrëshqasin sikur edhe një herë" vetëm do t'i hutojë nxënësit dhe do t'ju grabitë autoritetin tuaj. Është detyra juaj të siguroheni që të gjithë nxënësit të kuptojnë rregullat. Çdo ditë nga pak është aq e rëndësishme sa vetë rregullat kthehen në pasoja kur ato prishen. Këto pasoja duhet të përcaktohen në fillim të vitit dhe të zbatohen vazhdimisht sa herë që prishet një rregull. Kur prishet një rregull, është e rëndësishme t'i tregoni nxënësit reagime të përshtatshme, duke u siguruar që ai ose ajo të kuptojë se PSE pasoja është e nevojshme. Mos e poshtëro nxënësin para tërë klasës, bisedat e shkurtra një për një janë më të mirat.
Çdo fëmijë mëson ndryshe Nxënësit me ÇHDV nuk shkëlqejnë në situatat që kërkojnë punë të zgjatur në një vend, ose fokus të zgjatur e të qetë. Mësimet mund të kenë nevojë të modifikohen për të përmbushur nevojat e këtyre nxënësve. Si mund të jetë mësimi më tërheqës? A ka mundësi për të nxitur ose bërë lëvizje sa më praktike?
Ju do të duhet të identifikoni se çfarë i duhet nxënësit dhe çfarë e mban atë të motivuar. Ndoshta mësimi mund të modifikohet për të lejuar periudha më të shkurtra të kohës së punës (brenda një ore mësimore). Ndoshta shpërblime (përforcues) të vegjël, me ndërprerje mund të jepen për çdo periudhë të suksesshme të kohës së punës. Fëmija mund të jetë i motivuar nga shoqëria, dhe mund të punojë shumë për një mundësi për të luajtur me moshatarët e tij ose të saj. Apo ndoshta fëmija do të preferonte të shpërblehej në një kohë më të qetë, vetëm. Cilado qoftë çështja, motivimi është shumë i rëndësishëm. Pa motivimin e duhur, fëmija është i prirur të irritohet dhe problemet do të përkeqësohen.
Fëmijët me ADHD luftojnë me aftësi organizative dhe ka të ngjarë të kenë nevojë për ndihmë një për një për t'u organizuar.
Strategjitë për komunikim: Rregullat, pasojat, modifikimet ... të gjitha këto janë kritike, por ato do të funksionojnë vetëm nëse komunikoni në mënyrë efektive me nxënësin. Këtu kthehemi te litari i ngushtë: duhet të jeni të vendosur dhe të qëndrueshëm, ndërsa qëndroni të mirë dhe pozitiv. Ju mund t’ju duhet të përsërisni pritjet tuaja shpesh, dhe madje ta bëni nxënësin t'i përsërisë ato përsëri tek ju. Në këtë mënyrë, ju siguroni që nxënësi pajtohet dhe kupton se çfarë kërkohet të zhvillojë (bëjë).
Një problem i zakonshëm në klasë është “Lufta e Tmerrshme e Fuqisë”. Nxënësit me ÇHDV shpesh zhgënjehen, gjë që çon në sfidë dhe sjellje përçarëse. Kur ndodh kjo, mësuesit shpesh bien pre e zhgënjimit të tyre dhe mund të bërtasin, ndëshkojnë ose dërgojnë fëmijën në zyrën e drejtorit. Kjo për fat të keq nuk përmirëson asgjë. Përkundrazi, në fakt, “shkatërron” një punë të tërë. Nëse lejoni që situata të përshkallëzohet dhe filloni të “përplasni kokën” me nxënësin, ju zvogëloni aftësinë tuaj për të nxitur rritje pozitive në të ardhmen. Nxënësi do të jetë më i “frikësuar” dhe i zemëruar, dhe sjelljet ndoshta do të përkeqësohen.
Strategjitë për komunikim:
Çelësi për të shmangur “luftën për pushtet” është të qëndroni të qetë, të shkëputeni dhe, mbi të gjitha, të përgjigjeni me qëndrueshmëri të duruar. Betejat për pushtet ju kthehen kundër nxënësit tuaj, ju bëheni kundërshtarë, kur në fakt duhet të jeni në të njëjtën skuadër. Nëse/dhe kur një nxënës kryen sjellje negative, përçarëse, mos u bëni reagues emocionalisht. Kjo është shumë e rëndësishme: ju po modeloni sjelljen. Nëse përfshiheni në luftë dhe përdorni fuqi, zemërim ose frikësim, ju po jepni një mësim që me të vërtetë nuk dëshironi ta jepni. Kjo nuk është e lehtë. Kërkon një forcë dhe kontroll të madh emocional, por është thelbësore.
Kur nxënësi bëhet përçarës ose sfidues, mos e ndaloni mësimin për ta angazhuar atë. Nxënësi kërkon vëmendje; nëse do ia jepni atë vëmendje, ai do të përforcohet dhe ka më shumë të ngjarë të përfshihet në sjellje negative në të ardhmen. Gjithashtu, është poshtëruese ta qortosh para gjithë klasës. Në vend të kësaj, lëreni pjesën tjetër të klasës të vazhdojë të punojë ndonjë ushtrim dhe nxirreni nxënësin në korridor për një bisedë të shkurtër, ballë për ballë. Jini mirëkuptues dhe dashamirës në zgjedhjen e fjalëve (për shembull, "Unë e kuptoj pse je i irrituar ... le të punojmë së bashku për ta zgjidhur këtë problem ..." etj.). Mos harroni, ju po modeloni sjelljen. Qetësinë ta keni model, dhe nxënësi do ta fitojë atë.
Strategjitë për komunikim: Ndonjëherë përgjigja e menjëhershme është e nevojshme.
Mënyra se si ju komunikoni është po aq e rëndësishme sa ÇFARË ju komunikoni.
Kur është kështu, mos u përgjigj me zemërim ose zhgënjim.
Zemërimi dhe zhgënjimi vetëm do të përkeqësojnë problemet në klasë.
Një deklaratë e qetë, në fakt është më e mira ("Ky nuk është një koment i duhur. Le të vazhdojmë të punojmë, dhe do të flasim më vonë.").
Zgjidhni betejat tuaja
Nxënësit me ÇHDV zakonisht luftojnë me sjelljen e duhur. Kontratat e sjelljes janë një strategji thelbësore për modifikimin e sjelljes. Kontrata e sjelljes është një marrëveshje midis mësuesit dhe nxënësit. Ajo përcakton sjelljen e dëshiruar, kriteret për sukses dhe shpërblimet si dhe pasojat për sjelljen.
Kur vendosni një plan për modifikimin e sjelljeve, është e rëndësishme të zgjidhni “as-at” për t’i përdorur me strategji. Një nxënës mund të ketë 10 ose më shumë sjellje specifike të cilat ju doni të përmirësoni, por duke punuar në të gjitha këto njëherësh është thjesht joreale dhe do t’ju mbingarkojë ju dhe nxënësin. Në vend të kësaj, zgjidhni një sjellje për të filluar. Krijoni një “kontratë sjelljeje” për këtë sjellje dhe vendosni me kujdes kriteret për vlerësimin e progresit, si dhe shpërblimet e pasojat për sjelljen. Në këtë mënyrë, nxënësi ka diçka të matshme dhe të arritshme për të punuar drejt. Përsëri, jini konsistent: ju jeni po aq përgjegjës për përfundimin me sukses të kësaj kontrate sa edhe nxënësi. Është vërtetuar të jetë një mënyrë efektive për të drejtuar sjelljen drejt shprehjeve më të përshtatshme.
Në Përmbledhje Së pari, kuptoni se çfarë është ÇHDV dhe si ndikon tek nxënësi juaj. Kjo do të kultivojë ndjeshmëri dhe durim tek ju dhe do t'ju përgatisë më mirë për t'u marrë me sfidat që paraqet gjendja.
Mësimi i nxënësve me ÇHDV nuk është i lehtë, por përparimi pozitiv mund të bëhet përmes zbatimit të disa parimeve:
Së dyti, duhet të jesh i vendosur dhe i qëndrueshëm me rregullat dhe pritjet, duke qëndruar i mirë, i durueshëm dhe mirëkuptues. Lëreni fëmijën të dijë që ju intereson dhe se jeni në anën e tij / saj.
Së treti, identifikoni se si nxënësi juaj mëson dhe çfarë e motivon. Modifikoni planet e mësimit për t'iu përshtatur nevojave të tyre dhe për t'i mbajtur të angazhuar.
Së katërti, mos lejoni që komunikimi juaj të drejtohet nga reagimi emocional. Përgjigja ndaj sjelljeve negative me zemërim dhe zhgënjim çon në luftë për pushtet, modelon sjellje të dobët dhe në fund të fundit i bën problemet edhe më keq. Jini të qetë dhe të kontrolluar, të sjellshëm, por pohues. Komunikoni qartë pritjet tuaja dhe siguroni reagime të qëndrueshme bazuar në ato pritje.
Së fundmi, zgjidh strategjitë e tua. Sjelljet mund të modifikohen, por funksionon më mirë të përqendroheni në një sjellje në të njëjtën kohë.
Mësimi i nxënësve me ÇHDV është një sfidë e madhe, por mos u dorëzoni. Si mësues, ju keni aftësinë të ushtroni një ndikim kuptimplotë dhe të thellë në jetën e këtyre nxënësve dhe t'i aftësoni ata të kapërcejnë shumë sfida me të cilat përballen sot dhe nesër.
https://albania.savethechildren.net/sites/albania.savethechildren.net/files/library/Inclusi on%20of%20Children%20with%20Disability%20in%20School.pdf