Scoping report el final by amarkoul

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) Α.Ε. ΤΕΡΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΥΓΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ-AEGEAN LNG ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Έκθεση Οριοθέτησης Αντικειμένου (SCOPING REPORT) Consortium:

Σύμπραξη Γραφείων:

HPC PASECO SP Ltd

Βαλέττα 9, 15771 ΖΩΓΡΑΦΟΣ, ΑΘΗΝΑ, ΕΛΛΑΔΑ Τηλ.: (+30) 210 7783958, Fax: (+30) 210 7750629, e-mail: rogan@otenet.gr ΑΘΗΝΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013

AEGEAN LNG – ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Έκθεση Οριοθέτησης Αντικειμένου της ΜΠΚΕ του Έργου

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ.................................................................................................................. 1 1.1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ................................................................................................. 1 1.2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ της ΜΕΛΕΤΗΣ..................................................................................... 2 1.2.1. Στοιχεία της Μελέτης ........................................................................................ 4 1.2.2. Μελετητική Ομάδα............................................................................................ 4 1.3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΚΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ......................................... 4 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ....................................................... 6 2.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ............................................................... 6 2.1.1. Συνοπτική Περιγραφή Εγκατάστασης ............................................................... 6 2.1.2. Συνοπτική Περιγραφή Λειτουργίας................................................................... 6 2.1.3. Παραδείγματα εφαρμογών της Προτεινόμενης Τεχνολογίας (Case studies ). . 7 2.2. Συνεργειεσ του έργου με την τοπική κοινωνία....................................................... 14 3. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ.............................................................. 15 3.1. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΕ ....................................................................... 15 3.1.1. Περιβαλλοντική Αδειοδότηση......................................................................... 16 3.1.2. Απαιτήσεις Επίδοσης ΕΤΑΑ για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων..................................................................................................................... 17 3.1.3. Δημόσια Διαβούλευση .................................................................................... 17 3.2. ΟΔΗΓΙΑ SEVESO II .................................................................................................... 18 4. ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙΣΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ .............................................................. 20 4.1. ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ......................................................................................... 20 4.2. ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΣΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ................................................................. 20 4.3. ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ .............................................. 21 5. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ........................................ 22 5.1. ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ............................................................................... 22 5.1.1. Δημογραφικά Στοιχεία .................................................................................... 22 5.1.2. Χρήσεις γης - Βιομηχανική Χρήση ................................................................... 23 5.1.3. Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Καβάλας ............................................................. 24 5.1.4. Βιομηχανική Δραστηριότητα........................................................................... 25 5.1.5. Αρχαιολογικά και Πολιτισμικά Μνημεία ........................................................ 28 5.2. ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ .............................................................................................. 30 5.2.1. Προστατευόμενες Περιοχές-Natura 2000....................................................... 30 5.2.2. Άλλες περιοχές με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον στην ευρύτερη περιοχή του Έργου 32 5.2.3. Υπάρχοντα Μετεωρολογικά, Κλιματολογικά και Ωκεανογραφικά στοιχεία . 35 6. ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ .......................................................................... 48 6.1. ΠΡΟΤΑΘΕΊΣΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ................................................................................. 48 6.1.1. Εξεταζόμενες Χωροθετήσεις ........................................................................... 48 6.1.2. Εξεταζόμενες Τεχνολογίες ............................................................................... 49 6.2. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ................................................................................................................... 50 6.2.1. Προκαταρκτική αξιολόγηση Εξεταζόμενων Χωροθετήσεων .......................... 50

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

6.2.2. Προκαταρκτική αξιολόγηση των εναλλακτικών του έργου σύνδεσης με την ακτή 51 7. ΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΠΚΕ ............................................................................... 52 7.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ................................................................................................................. 52 7.2. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΠΚΕ.................................................................... 53 7.2.1. Εισαγωγή ......................................................................................................... 53 7.2.2. Υφιστάμενη Κατάσταση Περιβάλλοντος ......................................................... 53 7.2.3. Διερεύνηση Εναλλακτικών Λύσεων ................................................................ 54 7.2.4. Περιγραφή του Έργου ..................................................................................... 54 7.2.5. Εκτίμηση Επιπτώσεων του Έργου ................................................................... 55 7.2.6. Μέτρα Αντιμετώπισης Επιπτώσεων του Έργου .............................................. 57 7.2.7. Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης .............................................................. 57 7.3. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΠΚΕ ......... 58 7.3.1. Ποσοτικοποίηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ........................................... 58 7.3.2. Ασφάλεια Εγκατάστασης – Πρόληψη Ατυχημάτων ........................................ 58 7.4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ..................................................................................... 61 8. ΣΥΝΟΔΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ................................................................................................. 62 8.1. ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ........................................................................................ 62 8.2. Φωτορεαλιστική Προσομοίωση.............................................................................. 62 9. ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ .................................................................................... 63 9.1. ΦΑΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ κατά ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ..................................... 63 9.2. ΦΑΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ κατά ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ....................................... 64 10. ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ............... 66

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Η ΔΕΠΑ εξετάζει τη δημιουργία Σταθμού LNG στην περιοχή του κόλπου της Καβάλας. Η συγκεκριμένη περιοχή ενδείκνυται, λόγω των άλλων ενεργειακών έργων που υπάρχουν ή προγραμματίζονται στην συγκεκριμένη περιοχή (υπόγεια αποθήκη, αγωγοί ΔΕΣΦΑ, TAP και IGB), αφού δυνητικά μπορεί να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο με την παράλληλη αξιοποίηση όλων των υποδομών, δίνοντας μία άλλη αναπτυξιακή προοπτική τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε εθνικό. Ως πλέον ενδεδειγμένη λύση, σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από την ΔΕΠΑ, είναι η εγκατάσταση ενός πλωτού τερματικού σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου αερίου. Σήμερα λειτουργούν σε όλον τον κόσμο 10 πλωτοί τερματικοί σταθμοί, ενώ πάνω από 30 μονάδες βρίσκονται στο στάδιο μελέτης / σχεδιασμού. Η υλοποίηση παρόμοιων (πλωτών) τερματικών σταθμών παρουσιάζει παγκοσμίως μια συνεχή ανοδική τάση που οφείλεται στα σημαντικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζει σε σχέση με τους χερσαίους τερματικούς σταθμούς LNG. Ειδικότερα τα πλεονεκτήματα αυτά αφορούν σε: 1. 2. 3. 4.

Μειωμένους χρόνους κατασκευής και συνεπώς έναρξης λειτουργίας Ταχύτερη πρόσβαση στην αγορά Ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Αξιοποίηση θαλασσίων περιοχών και άρα απελευθέρωση χερσαίων εκτάσεων που μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλους σκοπούς.

Το 2012 η ΔΕΠΑ ανέθεσε στη διεθνώς αναγνωρισμένη για την μεγάλη εμπειρία της στον τομέα αυτό βελγική εταιρεία EXMAR, μελέτη σκοπιμότητας για την εξέταση της δυνατότητας κατασκευής ενός πλωτού τερματικού σταθμού φυσικού αερίου (FSRU) στη θαλάσσια περιοχή του κόλπου της Καβάλας. Η μελέτη αυτή κατέδειξε ότι ένας πλωτός τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτός, χωρίς να δημιουργεί εμπόδια και κινδύνους σε άλλες δραστηριότητες της περιοχής. Μάλιστα, αναγνωρίσθηκαν πιθανές συνέργειες με τα έργα που σχεδιάζονται για την περιοχή (π.χ. υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, λιμάνι Καβάλας «Φίλιππος Β’»).

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιέλαβε το συγκεκριμένο Έργο, υπό τον τίτλο «Τερματικός Σταθμού LNG Αιγαίου», στον κατάλογο των ενεργειακών έργων κοινού ενδιαφέροντος (Projects of common Interest – NSI East Gas Corridor, European Commission, DGENERGY), δηλαδή στα Έργα που θεωρούνται ως πλέον χρήσιμα από την Ε.Ε.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Για τη περαιτέρω ωρίμανση και αδειοδότηση του Έργου είναι απαραίτητη η διερεύνηση των Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών επιπτώσεων του έργου, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία. Προς υλοποίηση των ανωτέρω, κατόπιν Διαγωνισμού, η ΔΕΠΑ προχώρησε στην ανάθεση Σύμβασης με αντικείμενο την «Εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων και αδειοδοτική υποστήριξη του Έργου AEGEAN LNG». Ανάδοχος Μελετητής είναι η Σύμπραξη των Μελετητικών Εταιρείων ¨ΡΟΓΚΑΝ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.¨ και ¨HPC Paseco SP Ltd¨.

1.2.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Το αντικείμενο της προαναφερθείσας Μελέτης είναι η Περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση του Έργου της κατασκευής και λειτουργίας πλωτού τερματικού σταθμού εκφόρτωσης, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου της Καβάλας και του συνοδού έργου μεταφοράς του αεριοποιημένου φυσικού αερίου από τον σταθμό έως και την περιοχή του αιγιαλού και της παραλίας στη ξηρά. Η σύνδεση του εν λόγω έργου με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ), το οποίο διέρχεται από την ευρύτερη περιοχή του έργου αποτελεί χωριστό αντικείμενο, το οποίο θα μελετηθεί από τον Διαχειριστή του ΕΣΦΑ (ΔΕΣΦΑ).

Η υλοποίηση του αντικειμένου της Σύμβασης περιλαμβάνει τα παρακάτω δύο στάδια :

ΣΤΑΔΙΟ 1: Εκτέλεση/ εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων, μέχρι την έκδοση της απόφασης επί των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Οι στόχοι του πρώτου σταδίου είναι: Προσδιορισμός των περιβαλλοντικών συνθηκών και περιγραφή του περιβάλλοντος που επηρεάζεται από το έργο Προσδιορισμός, ανάλυση και ποσοτικοποίηση των παραμέτρων που μπορούν να επηρεάσουν την περιβαλλοντική ισορροπία της περιοχής, το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον και την αισθητική της περιοχής Συλλογή και αξιολόγηση των απόψεων των εμπλεκομένων φορέων Προσδιορισμός και ποσοτικοποίηση των ενδεχόμενων θετικών και αρνητικών επιπτώσεων του έργου Προτάσεις μέτρων που ενδείκνυται να ληφθούν (σε πλήρη τεχνική περιγραφή) για τον περιορισμό ή και την εξάλειψη των αρνητικών επιπτώσεων του έργου. Η διαδικασία, τα βήματα και τα παραδοτέα κατά το Στάδιο αυτό, είναι : Α. Επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα της Σύμβασης. Β. Προετοιμασία Έκθεσης οριοθέτησης αντικειμένου της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων – ΜΠΚΕ, όπως ορίζει (ως προαιρετική ενέργεια) η

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Ευρωπαϊκή Νομοθεσία περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον 85/337/ΕΟΚ. Γ. Εκπόνηση της Προκαταρκτικής Μελέτης Ασφάλειας, η οποία θα αναγνωρίζει και θα αναλύει πιθανά σενάρια ατυχημάτων και τις επιπτώσεις αυτών, τα οποία σχετίζονται με την λειτουργία της Aegean LNG. Η μελέτη θα περιλαμβάνει επίσης: o

Την εξέταση ενδεχόμενων επιπτώσεων σε γειτονικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, σε περίπτωση ατυχήματος στην εγκατάσταση της Aegean LNG,

o Την επιβεβαίωση της συμβατότητας της κάθε προτεινόμενης θέσης χωροθέτησης με την φύση του έργου Το αποτέλεσμα της μελέτης αυτής θα καταλήγει στην αναγνώριση των ζωνών επικινδυνότητας για την περίπτωση σημαντικού βιομηχανικού ατυχήματος και θα υποδείξει τις ζώνες ασφαλούς χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου. Δ. Περιγραφή των στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος Ε. Μελέτη Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Εκτίμησης και Εφαρμογή Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης του έργου (Environmental and Social Appraisal and Management Plan ).

ΣΤΑΔΙΟ 2: Παροχή της αναγκαίας υποστήριξης προς τον Κύριο του ΄Έργου (ΔΕΠΑ) για την αδειοδότηση της πρόσβασης στην υποθαλάσσια, παράκτια και αιγιαλίτιδα ζώνη της περιοχής της μελέτης. Για την επίτευξη του δεύτερου σταδίου της μελέτης είναι απαραίτητες οι παρακάτω ενέργειες: Ενημέρωση του Κυρίου του Έργου σχετικά με τις απαιτούμενες δράσεις προς τους εμπλεκόμενους φορείς Σύνταξη επιστολών (έγγραφα και σχέδια) προς τους φορείς και αρμόδιες υπηρεσίες/ αρχές Διαρκής Επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες/ αρχές και ενημέρωση του πελάτη

Οι διαδικασίες των δύο σταδίων θα προχωρήσουν παράλληλα, για να περιοριστεί ο χρόνος μεταξύ της έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και της τελικής αδειοδότησης για την πρόσβαση στην υποθαλάσσια, παράκτια και αιγιαλίτιδα ζώνη της περιοχής μελέτης.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

1.2.1. Στοιχεία της Μελέτης

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΛΩΤΟΣ ΤΕΡΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΥΓΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ- AEGEAN LNG

ΕΙΔΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) Α.Ε.

ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Λεωφ. Μαρίνου Αντύπα 92, 141 21 Ηράκλειο Αττικής Τηλ. 210-2701000, Φαξ: 210-2751209,

ΡΟΓΚΑΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε. Βαλέττα 9, 157 71 ΖΩΓΡΑΦΟΣ-ΑΘΗΝΑ Τηλ.: 210–7783958, 210–7782405, Φαξ: 210–7750629 rogan@otenet.gr

ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ HPC – PASECO SP Ltd Κυκλάδων 22, 113 61, Αθήνα Τηλ: 210 8258-200, Φαξ: 210-8258-209 info@hpc-paseco.gr

1.2.2. Μελετητική Ομάδα Ανάδοχος της μελέτης είναι η Σύμπραξη μελετητικών γραφείων ΡΟΓΚΑΝ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕ – HPC – PASECO SP SA. Η ομάδα εκπόνησης της μελέτης αποτελείται από τους: Δρ. Χρ.Σολομωνίδη, Λιμενολόγο Συμπραττόντων Γραφείων

Πολιτικό Μηχανικό,

κοινό

εκπρόσωπο

των

Δημήτριο Οικονομίδη, Χημικό Μηχανικό-Περιβαλλοντολόγο Παναγιώτη Τριανταφυλόπουλο, Χημικό Μηχανικό-Περιβαλλοντολόγο Αντώνη Μπουτάτη, Msc., Πολιτικό Μηχανικό Λιμενολόγο – Περιβαλλοντολόγο Μήνα Παϊδούση, Msc Χημικό Μηχανικό-Περιβαλλοντολόγο Φωτεινή Τσάφου, Msc., Μηχανικό Περιβάλλοντος

1.3.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΚΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, η σύνταξη της « Έκθεσης Οριοθέτησης Αντικειμένου της ΜΠΚΕ», την οποία θα ακολουθήσει η πρώτη φάση της Δημόσιας Διαβούλευσης, απαιτείται ώστε να:

• Ερμηνευθεί και αποτυπωθεί η φύση των προτεινόμενων έργων και των πιθανών επιπτώσεών τους.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

• Καταγραφούν οι εμπλεκόμενοι φορείς της τοπικής κοινωνίας και οι απόψεις τους, που θα ληφθούν υπόψη κατά τη σύνταξη της Μελέτης των Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Κ. Ε.) του Έργου.

• Γίνει ενημέρωση για το επίπεδο της μελέτης, τις παραμέτρους σχεδίασης, και τα κριτήρια που η ομάδα μελέτης προτίθεται να υιοθετήσει, και βάσει αυτών να λάβει την αντίστοιχη πληροφορία.

• Οριστεί το βάθος της ανάλυσης που θα γίνει προκειμένου να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις των προτεινόμενων έργων.

• Οριστεί το νομικό πλαίσιο στο οποίο θα βασιστεί η συνολική διαδικασία. • Αποσαφηνιστεί κατά πόσο τα υφιστάμενα στοιχεία - είτε αυτά τα οποία υπάρχουν στις υφιστάμενες μελέτες, ή αυτά τα οποία θα συλλεγούν από τον Ανάδοχο Μελετητή επαρκούν. Στην αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να συλλεγούν και να αναλυθούν επιπλέον στοιχεία (π.χ. δείγματα νερού, δείγματα ιζήματος, κλπ), ύστερα από έγκριση της ΔΕΠΑ.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2.1.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ

2.1.1. Συνοπτική Περιγραφή Εγκατάστασης Η ΔΕΠΑ σχεδιάζει να χωροθετήσει στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου της Καβάλας, Τερματικό Σταθμό εκφόρτωσης, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), ο οποίος θα αποτελείται από τα εξής μέρη: Ένα πλωτό μέσο αποθήκευσης και επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, χωρητικότητας περίπου 150.000m3. Το πλωτό μέσο μπορεί να έχει εναλλακτικά μία από τις ακόλουθες μορφές: o

Μία πλωτή δεξαμενή τύπου FSRU (Floating Storage - Regasification Unit), με σταθερό σύστημα αγκυρώσεως στον πυθμένα, ή ένα πλοίο – δεξαμενή τύπου LNGRV (Liquefied Natural Gas Degasification Vessel),

Από λειτουργικής και τεχνικής πλευράς δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά των ανωτέρω μορφών. Στην πράξη, η πλωτή δεξαμενή απαιτεί ένα πιο πολύπλοκο σύστημα μεταφοράς της στην υπόψη θέση, σε σχέση με το πλοίο – δεξαμενή, το οποίο έχει την δυνατότητα αυτόνομης κίνησης. Σε κάθε περίπτωση, το πλωτό μέσο, που αποτελεί το κύριο στοιχείο του πλωτού τερματικού σταθμού θα κατασκευαστεί βάσει των ισχυόντων αυστηρών διεθνών κανονισμών και η καταλληλότητά του θα πιστοποιηθεί από ειδικό Επιθεωρητή μετά από αναλυτικούς ελέγχους. Ένα σύστημα πρόσδεσης και εκφόρτωσης φυσικού αερίου από πλοία μεταφοράς LNG, περιλαμβανομένης μίας νησίδας φορτοεκφορτώσεως, σε κατάλληλη απόσταση από την ακτογραμμή. Έναν αγωγό μεταφοράς του φυσικού αερίου από την νησίδα στην ακτογραμμή, με συστήματα μονώσεως και ασφαλείας. Ο αγωγός μπορεί να είναι υποθαλάσσιος ή υπέργειος. Σημειώνεται επίσης ότι ο Πλωτός Τερματικός Σταθμός θα φιλοξενεί, σε περιοδική βάση, ένα πλοίο μεταφοράς LNG για την τροφοδοσία του.

2.1.2. Συνοπτική Περιγραφή Λειτουργίας Στις επόμενες παραγράφους δίνονται συνοπτικά στοιχεία της λειτουργίας της εγκαταστάσεως. 2.1.2.1.

Εκφόρτωση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) από το πλοίο μεταφοράς στον πλωτό τερματικό Σταθμό

Το ΥΦΑ μπορεί να μεταφερθεί από το πλοίο μεταφοράς στον πλωτό τερματικό Σταθμό με τη βοήθεια δύο διαφορετικών συστημάτων, δηλαδή με τη χρήση βραχιόνων φόρτωσης ή εναλλακτικά, με εύκαμπτους σωλήνες. Η μονάδα θα σχεδιαστεί για υδραυλική λειτουργία κατά τον πλήρη κύκλο λειτουργίας της σύνδεσης, μεταφοράς φορτίου και αποσύνδεσης. Θα πρέπει να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει όλες τις θέσεις φόρτωσης, χωρίς τη χρήση ειδικών χαλαρών εξαρτημάτων ή ειδικών εργαλείων. Θα είναι

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

εξοπλισμένη με ένα συνδυασμένο υδραυλικό σύστημα σύζευξης / απεμπλοκής σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το σύστημα θα παρέχει την αποδέσμευση του βραχίονα από το πλοίο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή σε περίπτωση που το πλοίο παρασυρθεί πέρα από τα μηχανικά καθορισμένα όρια λειτουργίας. 2.1.2.2.

Αποθήκευση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ)

Όπως προαναφέρθηκε προτάθηκαν δύο εναλλακτικά μέσα προσωρινής αποθήκευσης του ΥΦΑ : πλωτή δεξαμενή τύπου FSRU ή πλοίο/δεξαμενή τύπου LNGRV. Σε κάθε περίπτωση προβλέπεται ότι η μονάδα θα διαθέτει δεξαμενές φορτίου τύπου μεμβράνης GTT NO96 συνολικής χωρητικότητας 150.000 m³. Σε ότι αφορά τις σωληνώσεις φορτίου, σημειώνεται ότι θα υπάρχουν ένας (1) κοινός αγωγός συλλογής υγρών, ένας (1) αγωγός τροφοδοσίας ΥΦΑ, ένας (1) κοινός αγωγός συλλογής ατμών και ένας (1) αγωγός εκκένωσης. Οι γραμμές υγρών καταλήγουν στον πυθμένα στο πρυμναίο άκρο της κάθε δεξαμενής φορτίου. Οι γραμμές υγρού εκτείνονται από το εσωτερικό της δεξαμενής φορτίου μέχρι ένα κατάλληλο ύψος πάνω από το κατάστρωμα. Η γραμμή ατμού πρέπει να συνδέεται στο μέσον της κάθε δεξαμενής. Σε κάθε δεξαμενή φορτίου θα παρέχονται δύο (2) γραμμές εκφόρτωσης με αντλίες φορτίου στο κάτω μέρος, και μία (1) γραμμή πλήρωσης φορτίου προς τον πυθμένα. Επιπλέον, θα προβλέπεται φρεάτιο για το κατέβασμα της αντλίας έκτακτης ανάγκης. Οι γραμμές αυτές θα εισχωρούν στο θόλο του υγρού και θα συνδεθούν με τον υγρό κλάδο φορτίου για κάθε δεξαμενή. 2.1.2.3.

Μεταφορά του αεριοποιημένου Φυσικού Αερίου από τον πλωτό τερματικό Σταθμό προς τον αγωγό μεταφοράς. Η εκφόρτωση του πλωτού τερματικού Σταθμού μπορεί να γίνει μέσω ενός εύκαμπτου αρθρωτού βραχίονα εκφόρτωσης υψηλής πίεσης (HP). Ο βραχίονας είναι κατάλληλος για τη μεταφορά φυσικού αερίου σε πίεση 100 bar g. Οι υψηλής πίεσης βραχίονες εκφόρτωσης θα συνδεθούν απευθείας με αγωγό προς το σύστημα μεταφοράς του φυσικού αερίου. Η μετρητική μονάδα θα τοποθετηθεί ανάντη του βραχίονα εκφόρτωσης, στον πλωτό τερματικό Σταθμό. Κατάντη των βραχιόνων εκφόρτωσης, θα εγκατασταθεί σύστημα διπλής φραγής και εξαερισμού για να εξασφαλιστεί ότι ένας από τους βραχίονες εκφόρτωσης μπορεί να είναι εντελώς απομονωμένος και κενός από αέριο για εργασίες συντήρησης. Επιπλέον, βαλβίδες αντεπιστροφής θα εγκατασταθούν για την πρόληψη αντίστροφης ροής. 2.1.3. Παραδείγματα εφαρμογών της Προτεινόμενης Τεχνολογίας (Case studies ). Στις επόμενες παραγράφους δίνονται παραδείγματα εγκαταστάσεων αποθήκευσης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG). Για διάφορες εγκαταστάσεις αποθήκευσης LNG στον κόσμο, οι αποστάσεις σχετίζονται με:

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Τις άλλες λιμενικές υποδομές τους διαύλους ναυσιπλοϊας Τις κατοικημένες περιοχές Παρακάτω παρατίθενται φωτογραφίες με παραδείγματα εφαρμογής της προτεινόμενης τεχνολογίας στα διάφορα μέρη του κόσμου. Στις παρακάτω φωτογραφίες εμφαίνεται η περιοχή του τερματικού σταθμού στην Βαρκελώνη (εικόνες 2-1 έως 2-4) και οι αποστάσεις αυτού από τις κατοικημένες περιοχές, τους διαύλους και τις γειτονικές λιμενικές εγκαταστάσεις, καθώς και σε άλλες περιοχές.

Εικόνα 2-1: Περιοχή χερσαίου τερματικού σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Βαρκελώνη

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 2-2: Αποστάσεις του τερματικού σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από τις κατοικημένες περιοχές

Εικόνα 2-3: Αποστάσεις του πλοίου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από τους διαύλους γενικού φορτίου και της επιβατικής κίνησης.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 2-4: Αποστάσεις του πλοίου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από τις άλλες λιμενικές εγκαταστάσεις

Στις φωτογραφίες 2-5 έως 2-6 εμφαίνονται οι αποστάσεις της εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην περιοχή Zeebrugge από τις γειτονικές τουριστικές και κατοικημένες περιοχές.

Εικόνα 2-5: Τερματικός σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην περιοχή Zeebrugge: αποστάσεις από κατοικημένες και τουριστικές περιοχές.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 2-6: Τερματικός σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην περιοχή Zeebrugge: αποστάσεις από τους διαύλους και άλλες λιμενικές εγκαταστάσεις.

Στις παρακάτω εικόνες 2.7 έως 2.9 εμφαίνεται η πλωτή εγκατάσταση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην περιοχή της Bahia Blanca στην Αργεντινή. Η εγκατάσταση αυτή προσφέρει το απαιτούμενο φυσικό αέριο στην βιομηχανική, εμπορική και οικιστική ζώνη της περιοχής. Αρχικά, είχε χρησιμοποιηθεί ένα regasification vessel χωρητικότητας 138,000 m³ LNG, σαν μια γρήγορη λύση στο ενεργειακό πρόβλημα της περιοχής. Στη συνέχεια, το σύστημα στη στεριά αναβαθμίστηκε και αντικαταστάθηκε από ένα regasification vessel χωρητικότητας 151,000 m³.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 2-7: Προβλήτας LPG και Τύπος Πλωτής Αποθήκης και Μονάδας Αεριοποίησης στην τροποποιημένη προβλήτα.

Ο λιμένας της Bahia Banca είναι ένα ευαίσθητο έργο διότι δεν τροφοδοτεί απλά με σωλήνα το Buenos Aires, αλλά προμηθεύει με αέριο το εργοστάσιο Profertil. Επιπλέον ο λιμένας αυτός δεν τροφοδοτεί με σταθερή ποσότητα αερίου αλλά αυτό μεταβάλλεται ανάλογα με τις ανάγκες της πόλης του Buenos Aires. Όταν οι αποθηκευμένες ποσότητες μειώνονται, το πλοίο υγροποιημένου αερίου μεταφέρει από πλοίο σε πλοίο όπως φαίνεται και στην φωτογραφία παρακάτω:

Εικόνα 2-8:Μεταφορά αερίου από πλοίο σε πλοίο (sts) με εύκαμπτους αγωγούς.

Η απόσταση από τον αγωγό εκφόρτωσης υψηλής πίεσης από την κοντινότερη δεξαμενή αποθήκευσης LPG είναι λιγότερη από 200 m . Το χωριό Ingeniero White είναι εγκατεστημένο σε απόσταση 1.450 m από τον αγωγό εκφόρτωησης υψηλής πίεσης.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 2-9: Σχετικές απόστάσεις του πλωτού τερματικού σταθμού από τις γειτονικές εγκαταστάσεις στο λιμένα της Bahia Blanca .

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

2.2.

ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ενδεχόμενη υλοποίηση ενός τέτοιου έργου θα αναβαθμίσει περαιτέρω το γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας, λειτουργώντας συμπληρωματικά ως προς τα υπάρχοντα και μελλοντικά αναπτυξιακά έργα της περιοχής (αγωγοί TAP - Transadriatic Pipeline και IGB - Interconnector Greece- Bulgaria, λιμάνι Καβάλας «Φίλιππος Β’» και υπόγεια αποθήκη Φυσικού Αερίου). Επιπλέον, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την ασφάλεια τροφοδοσίας του εθνικού συστήματος, θα δημιουργήσει ανταγωνιστικές συνθήκες στην αγορά του φυσικού αερίου και μείωση των τιμών. Παράλληλα, το έργο δημιουργεί σημαντικές χρηματοοικονομικές και κοινωνικές ωφέλειες για την ευρύτερη περιοχή της Καβάλας. Ενδεικτικά αναφέρονται: Ανάπτυξη νέων επαγγελματικών ειδικοτήτων και θέσεων εργασίας. Το συγκεκριμένο έργο θα προσφέρει αρκετές θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού που θα απαιτηθεί κατά την φάση κατασκευής, του προσωπικού των εγκαταστάσεων, αλλά και συναφείς επαγγελματικούς κλάδους. Υποστήριξη χρηματοοικονομικής ζωής της τοπικής κοινωνίας, σύναψη συνεργειών με άλλους φορείς και βιομηχανίες. Στη βιομηχανία το φυσικό αέριο προσφέρει αυξημένη απόδοση, με λιγότερες εκπομπές ρύπων, ενώ πλήθος μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων αποκτούν με το φυσικό αέριο ένα αποτελεσματικό μέσο για να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους και να αναβαθμίσουν την παραγωγική διαδικασία και μέσω αυτής την ποιότητα των τελικών προϊόντων τους. Το φυσικό αέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για θερμική είτε για χημική χρήση (ως πρώτη ύλη για τη βιομηχανία), είτε σε συστήματα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας, τα οποία παράγουν ταυτόχρονα αξιοποιήσιμη ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Η παραγόμενη ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για θερμική χρήση όσο και για ψύξη ή κλιματισμό. Παρέχει το κίνητρο για τον εκσυγχρονισμό του ενεργειακού εξοπλισμού των μονάδων και ενισχύει την παραγωγή ποιοτικά ανωτέρων προϊόντων σε συγκεκριμένες βιομηχανίες. Ενίσχυση μέσω συνέργειας του εμπορικού λιμένα Φίλιππος Β. Ο νέος τερματικός Σταθμός της ΔΕΠΑ θα εγκατασταθεί σε γειτνίαση με τον νέο Λιμένα Φίλιππος Β’, ενισχύοντας έτσι τις προοπτικές ανάπτυξής του σε λιμενική ενεργειακή πύλη της Βόρειας Ελλάδας. Επιπλέον θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν από τους πρώτους λιμένες στην Ελλάδα που θα μπορεί να εξυπηρετεί την τροφοδοσία πλοίων κινούμενων με Φυσικό αέριο, σύμφωνα με τις νέες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (προς ενσωμάτωση έως το έτος 2020). Επίσης θετική θεωρείται η πιθανή συνέργεια του υπόψη πλωτού τερματικού σταθμού υγροποιημένου Φυσικού Αερίου με την μελλοντική λειτουργία της «Υπόγειας Αποθήκης» στην περιοχή των εξεδρών της Kavala Oil.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

3. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 3.1.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΕ

Η οδηγία περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον 85/337/ΕΟΚ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – ΜΠΕ) είναι σε ισχύ από το 1985 και έχει εφαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα δημόσιων και ιδιωτικών έργων, τα οποία ορίζονται στα παραρτήματα Ι και ΙΙ: Υποχρεωτική ΜΠΕ: όλα τα έργα που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι απαιτούν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (π.χ. υπεραστικές γραμμές σιδηροδρόμων, αυτοκινητοδρόμων και οδών ταχείας κυκλοφορίας, αεροδρόμια με βασικούς διαδρόμους προσγείωσης μήκους ≥ 2.100 m, εγκαταστάσεις διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων, εγκαταστάσεις διάθεσης μη επικίνδυνων αποβλήτων > 100 τόνοι / ημέρα, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων > 150.000 ισοδύναμου πληθυσμού –ι.π. ). Διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών (screening): για τα έργα του Παραρτήματος ΙΙ, οι εθνικές αρχές πρέπει να αποφασίσουν κατά πόσον απαιτείται ΜΠΕ. Αυτό γίνεται με τη «διαδικασία διαλογής», η οποία προσδιορίζει τις επιδράσεις των έργων βάσει οριακών τιμών / κριτηρίων ή με εξέταση κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα III. Τα έργα που απαριθμούνται στο παράρτημα II είναι γενικά εκείνα που δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα I (σιδηρόδρομοι, δρόμοι, εγκαταστάσεις διάθεσης αποβλήτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων), αλλά και άλλα, όπως σχέδια αστικής ανάπτυξης, αντιπλημμυρικά έργα, τροποποιήσεις υφιστάμενων έργων). Η Οδηγία 85/337/ΕΟΚ έχει τροποποιηθεί τρεις φορές, το 1997, το 2003 και το 2009: Η Οδηγία 97/11/ΕΚ εναρμόνισε την Οδηγία 85/337/ΕΟΚ, με την Σύμβαση Espoo (UN ECE) για την ΜΠΕ σε διασυνοριακό πλαίσιο. Διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής της, αυξάνοντας τα είδη των έργων που καλύπτονται, καθώς και τον αριθμό των έργων που απαιτούν υποχρεωτική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (παράρτημα I). Επίσης, προέβλεψε νέες διαδικασίες ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων νέων κριτηρίων επιλογής (Παράρτημα ΙΙΙ) για τα έργα του Παραρτήματος ΙΙ, και καθόρισε τις ελάχιστες απαιτήσεις πληροφόρησης. Η Οδηγία 2003/35/ΕΚ συμπεριέλαβε διατάξεις περί συμμετοχής του κοινού, σύμφωνα με τη σύμβαση του Aarhus σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα . Η Οδηγία 2009/31/ΕΚ τροποποίησε τα παραρτήματα Ι και ΙΙ της Οδηγίας 85/337/ΕΟΚ, με την προσθήκη έργων που σχετίζονται με τη μεταφορά, δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η αρχική Οδηγία του 1985 και οι τροποποιήσεις της έχουν κωδικοποιηθεί με την Οδηγία 2011/92/ΕΕ της 13ης Δεκεμβρίου 2011. Ως αποτέλεσμα μιας διαδικασίας επανεξέτασης, στις 26 Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για την αναθεώρηση της Οδηγίας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

3.1.1. Περιβαλλοντική Αδειοδότηση Το νομοθετικό πλαίσιο της διαδικασίας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ιδιωτικών και δημόσιων έργων στην Ελλάδα έχει διαμορφωθεί μέσω της ενσωμάτωσης και εφαρμογής της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε. Η νομοθεσία που καθορίζει τα περιεχόμενα περιβαλλοντικής μελέτης έργων περιλαμβάνεται στα κάτωθι κείμενα και διατάξεις: το Νόμο 1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/16.10.1986) το Νόμο 3010 (ΦΕΚ /Α/ 91/25.04.2002) "Εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11 Ε.Ε. και 96/61 Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις" το Νόμο 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/209/21.11.2011) «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος» ΥΑ 1958/13-01-12 «Κατάταξη δημοσίων έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν.4014/21.09.2011 (ΦΕΚ Α’209/2011)» (ΦΕΚ 21Β/13-01-12), η οποία τροποποιήθηκε με τις με αριθ. πρωτ. 20741/27-0412 (ΦΕΚ 1565Β/08-05-12) και οικ. 212518/22-06-12 Αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ την ΚΥΑ οικ. 48963 (ΦΕΚ 2703/Β/5/10/2012), «Προδιαγραφές περιεχομένου Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α΄ της υπ’ αριθμ. 1958/13−1−2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β΄ 21), όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 7 του Ν. 4014/2011 (Α΄ 209)» την ΥΑ 167563/ΕΥΠΕ (ΦΕΚ 964/Β/19-04-2013) «Εξειδίκευση των διαδικασιών και των ειδικότερων κριτηρίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και δραστηριοτήτων των άρθρων 3,4,5,6 και 7 του Ν. 4014/2011. σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παράγραφος 13 αυτού, των ειδικών εντύπων των ανωτέρω διαδικασιών, καθώς και κάθε άλλου σχετικού με τις διαδικασίες αυτές θέματος». Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, σε Παράρτημα της ΜΠΕ θα επισυνάπτονται τα έντυπα Τ και Υ, στα οποία καθορίζονται τα στοιχεία ταυτότητας της δραστηριότητας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπως και στοιχεία σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση της δραστηριότητας. Η νομοθεσία που λαμβάνεται υπόψη για την αδειοδότηση των λιμενικών έργων περιλαμβάνεται στα κάτωθι κείμενα και διατάξεις: το Νόμο 4150/2013 (ΦΕΚ 102Α/29.04.2013) περί Ανασυγκρότησης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και άλλες διατάξεις. το Νόμο 2971/2001 (ΦΕΚ 19 Α/19.12.2001), «Περί Αιγιαλού, Παραλίας και άλλων διατάξεων». Σύμφωνα με την ΥΑ 1958/13-01-12 «Κατάταξη δημοσίων έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν.4014/21.09.2011 (ΦΕΚ Α’209/2011)» (ΦΕΚ 21Β/13-01-12), η οποία τροποποιήθηκε με τις με αριθ. πρωτ. 20741/27-04-12 (ΦΕΚ 1565Β/08-05-12) και οικ. 212518/22-06-12 Αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ το έργο κατατάσσεται στην Πρώτη κατηγορία (Α), Α1 Υποκατηγορία στην Ομάδα 11η: Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών (Παράρτημα. ΧΙ), Κατηγ.: α/α 2 Σταθμοί υποδοχής υγροποιημένων αέριων καυσίμων. ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Το έργο αποτελεί συνοδό έργο μιας μεγάλης αναπτυξιακής δραστηριότητας και συνεπώς, δεδομένου ότι η υποκατηγορία στην οποία υπάγεται η εν λόγω δραστηριότητα είναι η Α1, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων και δραστηριοτήτων της εν λόγω υποκατηγορίας είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

3.1.2. Απαιτήσεις Επίδοσης ΕΤΑΑ για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων Η Μελέτη Κοινωνικών και Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου θα συμμορφώνεται πλήρως με τα όσα ορίζει η νομοθεσία σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο αλλά ταυτόχρονα θα εναρμονίζεται και με τις προδιαγραφές απαιτήσεων επίδοσης (Performance Requirements-PR) που θέτει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης-ΕΤΑΑ (European Bank for Reconstruction and Development-EBRD). Η παρούσα Έκθεση Οριοθέτησης Αντικειμένου συμμορφώνεται πλήρως με τις προδιαγραφές επιδόσεως που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, και κυρίως με την PR 1 - Environmental and Social Appraisal and Management (Περιβαλλοντική και Κοινωνική Αξιολόγηση και Διαχείριση) και την PR 10 - Information Disclosure and Stakeholder Engagement (Κοινοποίηση της Πληροφορίας και Συμμετοχή των Ενδιαφερόμενων Μερών). Η προδιαγραφή επίδοσης PR 1 - Περιβαλλοντική και Κοινωνική Αξιολόγηση και Διαχείριση (Environmental and Social Appraisal and Management ) εφαρμόζεται σε έργα με πιθανούς περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς κινδύνους (risks) και επιπτώσεις, οι οποίες μπορούν να αξιολογηθούν στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης ενός έργου και η διαχείρισή τους πρέπει να γίνεται σε συνεχή βάση. Η προδιαγραφή επίδοσης PR1 προϋποθέτει την εφαρμογή της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, την εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων και τη λήψη μέτρων όπου αυτό είναι απαραίτητο, την διασφάλιση της ποιότητας μέσω συνεχών ελέγχων και αξιολογήσεων και την κατάρτιση σχεδίου Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Διαχείρισης. Η προδιαγραφή επίδοσης PR 10 - Κοινοποίηση της Πληροφορίας και Συμμετοχή των Ενδιαφερόμενων Μερών (Information Disclosure and Stakeholder Engagement) εφαρμόζεται και προϋποθέτει τον προσδιορισμό των κοινωνικών ομάδων που μπορεί να επηρεάζονται από το έργο, την διασφάλιση της συμμετοχής του κοινού, απαλλαγμένη από χειραγώγηση, εξαναγκασμό και εκφοβισμό και την διατήρηση εποικοδομητικής σχέσης μεταξύ κοινού και εμπλεκόμενων φορέων κατά την διάρκεια υλοποίησης του έργου.

3.1.3. Δημόσια Διαβούλευση Ειδικότερα, όσον αφορά θέματα ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων και δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, ισχύουν οι εξής διατάξεις: ΚΥΑ 37111/2021/03 «Καθορισμός τρόπου ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 5 του Ν.1650/86 όπως αντικαταστήθηκε με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 3 του Νόμου 3010/2002»

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

ΚΥΑ 21398/2012 (ΦΕΚ 1470/Β/2012) «Ίδρυση και λειτουργία ειδικού δικτυακού τόπου για την ανάρτηση των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (Α.Ε.Π.Ο), των αποφάσεων ανανέωσης ή τροποποίησης ΑΕΠΟ, σύμφωνα με το άρθρο 19α του Νόμου 4014/2011» Με την ΚΥΑ 37111/2021/03 εφαρμόστηκαν οι διατάξεις των άρθρων 4,6,7 και 9 της οδηγίας 85/337 «για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον», όπως τα άρθρα αυτά τροποποιήθηκαν με τις παραγράφους 6 (εδ.4),8,9 και 11 του άρθρου 1 της οδηγίας 97/11 «περί τροποποιήσεως της οδηγίας 85/337 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον» καθώς και οι διατάξεις των άρθρων 15 (παραγ. 1 και 2) και 17 της οδηγίας 96/61 «σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης», όπως οι διατάξεις αυτές των ανωτέρω οδηγιών τροποποιήθηκαν με την Οδηγία 2003/35/ΕΚ «σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και με την τροποποίηση όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61 /ΕΚ του Συμβουλίου», και ειδικότερα τα άρθρα 3 και 4 αυτής.

3.2.

ΟΔΗΓΙΑ SEVESO II

Η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε το 1982 την Κοινοτική Οδηγία 82/501/EK, γνωστότερη ως Οδηγία Seveso, με την οποία καθόριζε μέτρα και περιορισμούς για την αντιμετώπιση των κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης, όπως πυρκαγιές, εκρήξεις, διαρροές τοξικών και επικινδύνων αερίων σε βιομηχανικές δραστηριότητες. H Οδηγία αυτή έχει αναθεωρηθεί και ισχύει η Κοινοτική Οδηγία 96/82/EK, γνωστότερη ως Οδηγία Seveso ΙΙ, η οποία έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 2003/105/ΕΚ. Περαιτέρω προσαρμογή των διατάξεων για τα ατυχήματα μεγάλης έκτασης πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουλίου 2012, με τη δημοσίευση της Οδηγίας 2012/18/ΕΕ προς αντικατάσταση της ισχύουσας 96/82/EK. Οι βασικές διαφοροποιήσεις της νέας Οδηγίας (Seveso III) είναι: Τεχνικές τροποποιήσεις για να λαμβάνονται υπόψη οι μεταβολές στην ταξινόμηση της ΕΕ για τα χημικά. Το 2008, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε κανονισμό για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία (CLP) των ουσιών και των μειγμάτων, προσαρμόζοντας το σύστημα της ΕΕ στο νέο διεθνές Σύστημα ταξινόμησης χημικών ουσιών του ΟΗΕ (UN) (Παγκοσμίως Εναρμονισμένο Σύστημα - GHS ). Αυτό προκάλεσε την ανάγκη προσαρμογής της οδηγίας Seveso, δεδομένου ότι το πεδίο εφαρμογής της βασίζεται στην παλαιά κατάταξη χημικών ουσιών, η οποία θα καταργηθεί με τον κανονισμό CLP μέχρι τον Ιούνιο του 2015. Βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που προκύπτουν από τις δραστηριότητες γειτονικών εγκαταστάσεων και τους τρόπους δράσης σε περίπτωση ατυχήματος. Πιο αποτελεσματικούς κανόνες συμμετοχής από το ενδιαφερόμενο κοινό, στον χωροταξικό σχεδιασμό έργων που σχετίζονται με εγκαταστάσεις Seveso. Αυστηρότερα πρότυπα για τις επιθεωρήσεις των εγκαταστάσεων, ώστε να εξασφαλίζεται αποτελεσματικότερη εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Η Οδηγία Seveso III (2012/18/EU) τέθηκε σε ισχύ στις 13 Αυγούστου 2012. Τα κράτη μέλη έχουν περιθώριο μέχρι την 1η Ιουνίου 2015 για να μεταφέρουν και να εφαρμόσουν την Οδηγία, ημερομηνία κατά την οποία η νέα νομοθεσία ταξινόμησης χημικών ουσιών θα εφαρμοστεί πλήρως στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν έχει τεθεί σε ισχύ ακόμα η Οδηγία Seveso III (2012/18/EU) και εφαρμόζεται η Οδηγία 96/82/EK (Seveso ΙΙ), βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αριθμό 12044/613/19-32007 περί «Καθορισμού μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες, λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/105/ΕΚ - Οδηγία Seveso» (ΦΕΚ 376/Β/19-3-2007)», όπως διορθώθηκε στο ΦΕΚ 2259/Β/27-11-2007. Υπάρχει ακόμη η Διεθνής Σύμβαση για τις διασυνοριακές επιπτώσεις των βιομηχανικών ατυχημάτων του ΟΗΕ που υπογράφηκε το 1992 στο Ελσίνκι (Σύμβαση ESPOO), και έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L326/3.12.98. Σκοπός της Σύμβασης είναι η προστασία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος από βιομηχανικά ατυχήματα που μπορεί να προκαλέσουν διασυνοριακές επιπτώσεις. Η Ελλάδα έχει υπογράψει και κυρώσει την εν λόγω Σύμβαση. Θεωρείται ότι η Σύμβαση αυτή δεν έχει εφαρμογή στο προκείμενο Έργο.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

4. ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙΣΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 4.1.

ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

Οι υπάρχουσες μελέτες, που στηρίχθηκε ο Ανάδοχος Μελετητής , για την σύνταξη της παρούσας Έκθεσης Οριοθέτησης Αντικειμένου, καθώς και των επόμενων σταδίων μελετών, είναι οι ακόλουθες: 1. Geo-environmental Data Collection (to support the LNG FSRU PREFEASIBILITY STUDY IN KAVALA)-Asprofos Engineering, Δεκέμβριος 2012. 2. Feasibility Study on a floating LNG Import Solution for Greece, EXMAR –LNG infrastructure, Δεκέμβριος 2012. Επιπλέον, τα απαιτούμενα στοιχεία για την εκπόνηση των μελετών, συλλέχθηκαν από τις συναντήσεις του Αναδόχου Μελετητή με τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις γειτονικές εγκαταστάσεις και από την έρευνα στο διαδίκτυο. Αναλυτικότερα, οι διευθύνσεις των ιστοσελίδων για την συλλογή πληροφοριών παρατίθενται παρακάτω: Δημόσια Επιχείρηση Αερίου-ΔΕΠΑ Α.Ε.- www.depa.gr Οργανισμός Λιμένα Καβάλας -ΟΛΚ Α.Ε. - http://www.portkavala.gr/ Στατιστική Υπηρεσία - www.statistics.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία - ΕΜΥ- www.hnms.gr Υπουργείο Πολιτισμού- http://odysseus.culture.gr/ Ενάλια Αρχαιολογία http://www.underwaterarchaeology.gr/Framework/gr/indexgr.html Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Υ.ΠΕ.Κ.Α. - http://www.ypeka.gr/ Δήμος Καβάλας - http://www.kavala.gov.gr/web/guest/home Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης- http://www.damt.gov.gr Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης– http://www.pamth.gov.gr/ ΓΠΣ Καβάλας Βάση Δεδομένων για την ελληνική φύση - http://filotis.itia.ntua.gr/home/ Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ), Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας – www.oasp.gr [Σεισμικότητα]. Φωτογραφίες από τις επί τόπου επισκέψεις της ομάδας του έργου στην περιοχή μελέτης.

4.2.

ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΣΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

Από τις παραπάνω μελέτες, και πιο συγκεκριμένα από την “Geo-environmental Data Collection (to support the LNG FSRU PREFEASIBILITY STUDY IN KAVALA)-Asprofos Engineering,” Δεκέμβριος 2012, συλλέχθηκαν στοιχεία σχετικά με το υφιστάμενο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής μελέτης, τη σχετική νομοθεσία που εφαρμόζεται σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

των κατοίκων και του άμεσου περιβάλλοντος της περιοχής από το έργο, τα στοιχεία κίνησης λιμένα και τα σχετικά στοιχεία με την δραστηριότητα των κατοίκων της περιοχής μελέτης. Η μελέτη της ASPROFOS, περιλαμβάνει επίσης βυθομετρικούς χάρτες, κλιματολογικών, ανεμολογικών, ωκεανογραφικών στοιχείων της περιοχής μελέτης και γενικά στοιχεία σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Από την μελέτη της EXMAR συλλέχτηκαν στοιχεία σχετικά με τις τεχνολογίες κατασκευής, εναλλακτικές χωροθέτησης του έργου, την κοστολόγηση των εναλλακτικών τεχνολογιών κατασκευής για τις θέσεις του έργου, κλπ.

4.3.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ

Στις 17.10.2013 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην Καβάλα από εκπροσώπους του Κυρίου του Έργου και εκείνων του Αναδόχου Μελετητή. Έγιναν οι ακόλουθες συναντήσεις: KAVALA OIL – ENERGΕAN Oil and Gas Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας Δήμος Καβάλας Οργανισμός Λιμένα Καβάλας (ΟΛΚ ΑΕ) Έγινε τέλος επίσκεψη στην προτεινόμενη από την μελέτη της EXMAR περιοχή σύνδεσης του αγωγού μεταφοράς αερίου από την πλωτή δεξαμενή στην ξηρά.

Στις 4.11.2013 πραγματοποιήθηκε νέα επίσκεψη στην Καβάλα από εκπροσώπους του Κυρίου του Έργου και εκείνων του Αναδόχου Μελετητή. Έγιναν οι ακόλουθες συναντήσεις: Οργανισμός Λιμένα Καβάλας (ΟΛΚ ΑΕ): Συνάντηση και συλλογή των Σχεδίων ανάπτυξης (παλαιό και νέο Master Plan) του νέου μείζονος λιμένα Φίλιππος Β. Ελληνικά Λιπάσματα και Χημικά – ELFE (πρώην ΒΦΛ Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων): Συνάντηση και συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις εγκαταστάσεις, τις δραστηριότητες κλπ της εταιρείας Ελληνικών Λιπασμάτων (ELFE). Έγινε επίσκεψη στην λιμενική εγκατάσταση της ELFE, καθώς και στην παραλία ανατολικά των εγκαταστάσεων, μέχρι τις παρυφές του λόφου Αναλήψεως, όπου διέρχεται ο αγωγός φυσικού αερίου που συνδέει την ELFE με την KAVALA OIL. Στις 11.12.2013 πραγματοποιήθηκε νέα επίσκεψη στην Καβάλα από εκπροσώπους του Κυρίου του Έργου και εκείνων του Αναδόχου Μελετητή, καθώς και της EXMAR. Η επίσκεψη περιελάμβανε την συνάντηση με εκπροσώπους της ENERGΕAN Oil and Gas για την συλλογή στοιχείων, καθώς και επί τόπου επίσκεψη στις χερσαίες εγκαταστάσεις, καθώς και στην περιοχή κοντά στο αγκυροβόλιο για την φόρτωση του πετρελαίου που παράγεται από την Εταιρεία.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

5. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 5.1.

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

5.1.1. Δημογραφικά Στοιχεία Μετά την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης περιλαμβάνει πέντε Περιφερειακές Ενότητες και 22 Δήμους. Στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας (πρώην Νομός Καβάλας), με έδρα την Καβάλα, οριοθετούνται οι κατωτέρω δήμοι: 1.

Δήμος Καβάλας, με έδρα την Καβάλα

Δήμος Νέστου, με έδρα τη Χρυσούπολη

Δήμος Παγγαίου, με έδρα την Ελευθερούπολη

Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η μεταβολή του μόνιμου πληθυσμού ανά Καλλικράτειο Δήμο, για την περίοδο 1991- 2001-2011.

Πίνακας 5-1: Μεταβολή μόνιμου πληθυσμού Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας ανά Δήμο, 1991- 20012011. Μεταβολή

Μεταβολή

1991 - 2001

2001 - 2011

124.917

5,8%

-2,4%

74.186

70.501

5,7%

-5,0%

21.444

22.218

22.331

3,6%

0,5%

29.523

31.644

32.085

7,2%

1,4%

1991

2001

2011

ΠΕ ΚΑΒΑΛΑΣ

120.992

128.051

Δήμος Καβάλας

70.204

Δήμος Νέστου Δήμος Παγγαίου

Στο Δήμο Καβάλας ανήκουν οι Δημοτικές Ενότητες Καβάλας και Φιλίππων. Η Δημοτική Ενότητα Καβάλας έχει έκταση 116.200 στρεμμάτων και μόνιμο πληθυσμό 58.790 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή (ΕΛΣΤΑΤ) του 2011. Η Δημοτική Ενότητα Καβάλας ταυτίζεται με τα διοικητικά όρια του πρώην Δήμου Καβάλας και αποτελείται από δύο (2) Δημοτικές Κοινότητες και μια (1) Τοπική Κοινότητα οι οποίες είναι: •

Δημοτική Κοινότητα Καβάλας (μόνιμος πληθυσμός 56.371) Η Δημοτική Κοινότητα Καβάλας αποτελείται από τους οικισμούς Καβάλα (μόνιμος πληθυσμός 54.027), Άγιος Σύλλας (101), Άσπρη Άμμος (48), Παλαιόν Τσιφλίκιον (2.195), Σανατόριο.

•

Δημοτική Κοινότητα Νέας Καρβάλης Η Δημοτική Κοινότητα Νέας Καρβάλης αποτελείται από τον ομώνυμο οικισμό των 2.160 κατοίκων (μόνιμος πληθυσμός) και τους οικισμούς της Άνω Λεύκης των 17 κατοίκων και της Λεύκης των 48 κατοίκων και συνολική έκταση 44.800 στρεμμάτων.

•

Τοπική Κοινότητα Χαλκερού

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Η Τοπική Κοινότητα Χαλκερού αποτελείται από τον ομώνυμο οικισμό των 194 κατοίκων και συνολική έκταση 29.900 στρεμμάτων.

5.1.2. Χρήσεις γης - Βιομηχανική Χρήση Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι κύριες χρήσεις γης στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας. Πίνακας 5-2: Κατανομή εκτάσεων στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας βάσει του χάρτη κάλυψης CORINE

Κατηγορία κάλυψης

Έκταση (στρεμ.)

Αστικός ιστός

35.655

1,68

Παραγωγικές δραστηριότητες, λοιπές τεχνητές επιφάνειες

24.700

1.17

Αρδευόμενη γεωργική ΥΠ

246.922

11,65

Αρόσιμη γεωργική γη

173.310

8,18

Δενδρώδεις καλλιέργειες

74.775

3,53

Ετερογενείς γεωργικές περιοχές

228.813

10,80

Δάση κωνοφόρων

87.515

4,13

Δάση Πλατύφυλλων και Μικτά Δάση

321.578

15,17

Δασικές και θαμνώδεις εκτάσεις

655.466

30,93

Φυσικοί βοσκότοποι -Λιβάδια

180.632

8,52

Περιοχές αραιής βλάστησης

36.744

1,73

Αποτεφρωμένες εκτάσεις

8.431

0,40

Υγρότοποι

25.960

1,22

Υδάτινες επιφάνειες

18.702

0,88

Σύνολο

2.119.203

100,00

Η πόλη της Καβάλας είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Σύμβολο. Σημαντικό εξαγωγικό κέντρο καπνού στο παρελθόν, σήμερα θεωρείται μία από τις δυναμικές πόλεις της χώρας και συνιστά σπουδαίο ελληνικό εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, χάρη στις οικονομικές συνεργασίες που έχει αναπτύξει με γειτονικές πόλεις. Ο ρόλος της ξεπερνά τα όρια του νομού, αποτελώντας σημαντικό διοικητικό κέντρο, κέντρο διασυνοριακής συνεργασίας και πύλη εισόδου και εξόδου για τη χώρα. Για τα Βαλκάνια λειτουργεί ως πύλη διευρωπαϊκών αξόνων για το Αιγαίο Πέλαγος και κέντρο διεθνών εμπορικών αξόνων. Το λιμάνι και το αεροδρόμιό της καλύπτουν τις ανάγκες μιας ευρύτερης περιοχής και σε συνδυασμό με τον πολιτιστικό και εμπορικό της χαρακτήρα, την καθιστούν σημαντικό πόλο αναψυχής και τουρισμού. Από την αρχή της δημιουργίας της, από τους αρχαίους χρόνους, μέχρι και σήμερα, η Καβάλα λειτουργεί ως λιμάνι.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Ο οικισμός της Νέας Καρβάλης αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του από χρήσεις γενικής κατοικίας. Το πολεοδομικό κέντρο του βρίσκεται επί της παλιάς Εθνικής οδού Καβάλας – Ξάνθης όπου υπάρχει το κοινοτικό κατάστημα, η αστυνομία κλπ. Οι εμπορικές χρήσεις περιορίζονται σε μια ζώνη 300 μέτρων μήκους και 20 μέτρων πλάτους εκατέρωθεν της Εθνικής οδού και προς την περιοχή του γεωμετρικού κέντρου του οικισμού. Στην είσοδο από την Καβάλα λειτουργούν συνεργεία οχημάτων, φανοποιεία κλπ. Ο οικισμός διαθέτει δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο καθώς και γήπεδο ποδοσφαίρου. Τέλος αρκετά μεγάλο μέρος της βόρειας επιφάνειάς του παραμένει αδόμητο. Το μεγαλύτερο τμήμα του οικισμού του Χαλκερού είναι αδόμητο. Το πολεοδομικό κέντρο του οικισμού περιλαμβάνει χρήσεις λιανικού εμπορίου, και το Πολυκέντρο του Χαλκερού. Επίσης υπάρχει γήπεδο ποδοσφαίρου και πλατεία. Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται λειτουργίες εξυπηρέτησης οχημάτων, συνεργεία κλπ.

5.1.3. Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Καβάλας Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Καβάλας έχει εγκριθεί με την υπ’ Αριθ. 5248/2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης (ΦΕΚ 69/ΤΑΑΠΘ/11-3-2013). Στις παράλιες περιοχές του κόλπου της Καβάλας, όπου εξετάζεται η χωροθέτηση του υπό μελέτη έργου, εντοπίζονται οι ακόλουθες περιοχές (Σχέδιο Π.2): Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ) Δασών και δασικών εκτάσεων (δυτικά του Εμπορικού Λιμένα Φίλιππος Β) Επιτρέπονται υποδομές για την προστασία του δάσους, τη δασική παραγωγή και την υπαίθρια αναψυχή, με ήπιες διαμορφώσεις του χώρου, χωρίς αλλοίωση του ανάγλυφου, με ελαφρές, μη μόνιμες εγκαταστάσεις, όπως ξύλινα ημι-υπαίθρια περίπτερα, κιόσκια, καθιστικά, παρατηρητήρια και φράκτες έως 25μ, που αποσκοπούν στην άσκηση δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης, επιστημονικής έρευνας και παρατήρησης της φύσης, περιηγήσεων και επισκέψεων, υπαίθριας αναψυχής, κλπ. Ζώνη Ανάπτυξης Υποδομών Μεταφορών (Εμπορικό Λιμάνι Φίλιππος Β). Στη ζώνη αυτή οι χρήσεις διατηρούν τον ίδιο χαρακτήρα με τις χρήσεις της ΖΟΕ 1γ, δηλαδή: δεξαμενές, αντλιοστάσια, θερμοκήπια και γεωργικές αποθήκες μέχρι 50 τ.μ. και κατοικίες μέχρι 50 τ.μ (Καθορισμός ΖΟΕ Καβάλας και κατωτάτου ορίου κατάτμησης καθώς και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης (ΦΕΚ 437/Δ/16.06.89)). Περιοχή Οργανωμένης Δευτερογενούς Τομέα)

Ανάπτυξης

Παραγωγικών

Δραστηριοτήτων

(Π.Ο.ΑΠ.Δ.

Ορίζεται ως περιοχή προς πολεοδόμηση σύμφωνα με τον Ν. 2742/1999 και τις επιταγές του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για την Βιομηχανία (Κ.Υ.Α.11508/2009 - ΦΕΚ 151/ΑΑΠ/13-42009), η περιοχή δυτικά της Νέας Καρβάλης, μεταξύ της Εγνατίας Οδού και της ζώνης μεταφορών του νέου λιμένα, μέσω του χαρακτηρισμού της ως «Υποδοχέα Γενικού Χαρακτήρα». Κατά την σύνταξη της σχετικής μελέτης πολεοδόμησης πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ειδικότερες ρυθμίσεις του Ειδικού Χωροταξικού (άρθρα 6,8,9) και οι προβλέψεις του για ζώνες περιμετρικού πρασίνου, αποστάσεις από οικισμούς και εθνικές οδούς κλπ. Οι

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

υφιστάμενες μονάδες δύναται να εκσυγχρονιστούν σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 3325/2005. Στην περιοχή αυτή ήδη υπάρχει η μονάδα της Ελληνικά Λιπάσματα και Χημικά- ELFE ABEE (πρώην Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων – ΒΦΛ), καθώς και το ισχύον ΒΙΟ.ΠΑ., το οποίο εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή. Κατά τη πολεοδόμηση, θα καθοριστεί με ακρίβεια το όριο της προ-υφιστάμενης λίμνης και τα όρια των όμορων ιδιοκτησιών. Ακόμα, εντός της υπό πολεοδόμηση περιοχής καθορίζεται η πρόβλεψη ενός «Εμπορευματικού κέντρου», σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3333/2005. Ο νέος υποδοχέας φέρει τους όρους δόμησης του ΒΙΟ.ΠΑ. Για την χωροθέτηση των μονάδων χαμηλής και μέσης όχλησης στην Περιοχή και μέχρι την πολεοδόμησή της τηρούνται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας για την εκτός σχεδίου δόμηση. Για τις κατηγορίες αυτές, και σύμφωνα με την ΚΥΑ 3137/191/Φ.15/2012 (ΦΕΚ 1048/Β/4.4.12), ισχύουν οι μονάδες ισχύος ή παραγωγής που αναφέρονται στη χαμηλή και τη μέση όχληση. ΠΕΠ Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων (Τειχισμένος Θασιακός σταθμός και κεραμική, ΦΕΚ 527/Β/24-8-1967) Επιτρέπονται οι χρήσεις που ορίζονται στο Ν. 3028/02 (ΦΕΚ 153/Α/28.6.02) «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Σημειώνεται ότι στο ΓΠΣ προβλέπεται η αποκατάσταση και ανάδειξη του χώρου ως περιοχής ιστορικού ενδιαφέροντος για την δημιουργία «ιστορικών περιπάτων». Οικιστικές περιοχές (οικισμός Νέας Καρβάλης και επέκτασή του) Ζώνη ιχθυοκαλλιεργειών (δυτικά των χερσαίων εγκαταστάσεων της Καβάλα Oil). Ζώνη Ανάπτυξης Μη Οχλουσών Δραστηριοτήτων Δευτερογενούς Τομέα (περιοχή χερσαίων εγκαταστάσεων της Καβάλα Oil). Επιτρεπόμενες χρήσεις: άρθρα 2,3,4 του Π.Δ. 24/1985 (ΦΕΚ 270/Δ'/1985) δηλαδή: γεωργοκτηνοτροφικά και γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές, θερμοκήπια, αντλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές, φρέατα, βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

5.1.4. Βιομηχανική Δραστηριότητα Εντός της Περιφερειακής Ενότητας (ΠΕ) Καβάλας λειτουργεί η Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) Καβάλας (ΦΕΚ 152Δ/1981, ΦΕΚ 1465Δ/2003). Αναπτύσσεται σε έκταση 2081 στρ., στην περιοχή του οικισμού «Ποντολίβαδο», βορειοανατολικά της πόλης της Καβάλας, επί της (παλαιάς) Εθνικής Οδού Καβάλας – Ξάνθης. Οι εγκατεστημένες μονάδες είναι 59, εκ των οποίων οι 12 είναι κλειστές / ανενεργές. Επίσης, το Βιοτεχνικό Πάρκο Καβάλας ιδρύθηκε με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 22773/1887/24-10-2005 (ΦΕΚ Β-1466), με την οποία καθορίσθηκαν η θέση, η έκταση, τα όρια, ο τύπος Β.Ε.Π.Ε. ως ΒΙΟ.ΠΑ., οι περιβαλλοντικοί όροι και ο φορέας ίδρυσης και υλοποίησης του ΒΙΟ.ΠΑ.Κ. Στην περιοχή του έργου εντοπίζεται σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα, όπως περιγράφεται στη συνέχεια:

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Α.

Energean Oil and Gas (ΚΑΒΑΛΑ OIL AE): Τα γνωστά και εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου του Θρακικού πελάγους βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή του νομού Καβάλας, μεταξύ Θάσου και ηπειρωτικού χώρου. Το σύνολο των διαδικασιών που αφορούν την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην περιοχή γίνεται με ευθύνη της εταιρείας Energean Oil and Gas. Οι κύριες εγκαταστάσεις της, όπως αναφέρονται μεταξύ άλλων στην σχετική της ιστοσελίδα, περιλαμβάνουν: Το σύμπλεγμα των θαλάσσιων εξεδρών του Πρίνου (δύο εξέδρες παραγωγής, η «ΑΛΦΑ» και η «ΒΗΤΑ», μία εξέδρα επεξεργασίας, η «ΔΕΛΤΑ», ένα πυρσό και γέφυρες σύνδεσης και επικοινωνίας των εξεδρών). Τη θαλάσσια εξέδρα παραγωγής φυσικού αερίου από το κοίτασμα της Νότιας Καβάλας «ΚΑΠΠΑ». Τους αγωγούς μεταφοράς αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τις χερσαίες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αποθήκευσης στη Νέα Καρβάλη, το εργοστάσιο «ΣΙΓΜΑ». Το σταθμό και το αγκυροβόλιο φόρτωσης σταθεροποιημένου αργού πετρελαίου.

Από τις εξέδρες κατασκευάζονται μόνιμες οπές (γεωτρήσεις) μέχρι τα βάθη που υπάρχουν τα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων, στις οποίες τοποθετούνται σειρές μεταλλικών σωληνώσεων, μέσω των οποίων γίνεται η άντληση των υδρογονανθράκων. Στις υφιστάμενες εξέδρες πραγματοποιείται το πρώτο στάδιο επεξεργασίας των παραγόμενων ρευστών. Τα διαχωριζόμενα και μερικώς επεξεργασμένα παραγόμενα ρευστά (όξινο αργό πετρέλαιο και όξινο φυσικό αέριο) οδηγούνται με υποθαλάσσιους αγωγούς στις χερσαίες εγκαταστάσεις της εταιρείας στην περιοχή της Νέας Καρβάλης, του νομού Καβάλας. Η επεξεργασία του παραγόμενου από τα κοιτάσματα νερού ολοκληρώνεται πάνω στην εξέδρα «Δέλτα». Συνοπτικά πραγματοποιούνται οι παρακάτω διεργασίες: Διαχωρισμός των τριών φάσεων της παραγωγής των γεωτρήσεων δηλαδή όξινο αργό πετρέλαιο, νερό και φυσικό αέριο Αφύγρανση αργού πετρελαίου με ηλεκτροστατικό διαχωρισμό Μεταφορά όξινου αργού πετρελαίου στις χερσαίες εγκαταστάσεις με αντλία μέσω υποθαλάσσιου αγωγού Αφύγρανση όξινου φυσικού αερίου με τριαιθυλογλυκόλη (TEG) Μεταφορά όξινου φυσικού αερίου στις χερσαίες εγκαταστάσεις μέσω υποθαλάσσιου αγωγού Επεξεργασία παραγόμενου νερού (καθαρισμός από υπολείμματα υδρογονανθράκων και απογύμνωση από υδρόθειο) και διάθεση στη θάλασσα Εισπίεση θαλασσινού νερού στο κοίτασμα «Πρίνος» για διατήρηση της πίεσης Εισπίεση γλυκού φυσικού αερίου στις γεωτρήσεις παραγωγής για βελτίωση της παραγωγής πετρελαίου, το οποίο φυσικό αέριο επανακυκλοφορεί μέσω υποθαλάσσιου αγωγού από τις χερσαίες εγκαταστάσεις

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Βοηθητικά / Λοιπά υποστηρικτικά έργα: 1.

Σύστημα νερού ψύξης

Σύστημα Καυσίμου Φυσικού Αερίου

Σύστημα Καυσίμου Πετρελαίου (Diesel)

Σύστημα Αέρα Οργάνων

Σύστημα Πόσιμου Νερού

Σύστημα Αναπνευστικού Αέρα

Φορτηγίδα «LIMIN PRINOS»

Αποθήκευση και διακίνηση υδροχλωρικού οξέος

Γεννήτρια έκτακτης ανάγκης

10.

Υποσταθμός / Δίκτυο Παροχής Ηλεκτρικής Ενέργειας

11.

Λοιπές βοηθητικές εγκαταστάσεις

Το σύνολο των παραπάνω βοηθητικών έργων αναπτύσσεται στην εξέδρα «Δέλτα» Β.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ και ΧΗΜΙΚΑ ELFE ABEE: Η εγκατάσταση βρίσκεται στην παραλία της Νέας Καρβάλης, σε συνολική έκταση οικοπέδου 2575 στρεμμάτων. Δραστηριοποιείται στην παραγωγή αμμωνίας, οξέων και λιπασμάτων. Η παραγωγική δυναμικότητα της είναι: Παραγωγή άνυδρης αμμωνίας: 450 t/ημέρα Παραγωγή θειικού οξέος: 1370 t/ημέρα Παραγωγή νιτρικού οξέος: 680 t/ημέρα Παραγωγή φωσφορικού οξέος: 300 t/ημέρα Παραγωγή σύνθετων λιπασμάτων ΝΡ/ΝΡΚ: 2200 t/ημέρα Παραγωγή νιτρικών λιπασμάτων: AN/CAN: 750/1000 t/ημέρα Η βιομηχανία εξυπηρετείται από λιμενική εγκατάσταση που αποτελείται από προβλήτα μήκους 280 m και μέσου βυθίσματος 29 ποδιών.

Για την αποθήκευση ενδιάμεσων προϊόντων (αμμωνίας και οξέων) χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες δεξαμενές: 2 δεξαμενές αμμωνίας 99,9% w/w, συνολικής χωρητικότητας 26.000 m3 1 δεξαμενή αραιού ΗΝO3 60% w/w, χωρητικότητας 1.500 m3 3 δεξαμενές H2SO4 98,5 % w/w, συνολικής χωρητικότητας 5.814 m3 3 δεξαμενές H3PO4 34,5% w/w, συνολικής χωρητικότητας 3.900 m3 Διαυγαστής χωρητικότητας 900 m3 Για την αποθήκευση πετρελαίου κίνησης υπάρχουν δύο υπόγειες δεξαμενές χωρητικότητας 7,5m3 (6t) έκαστη. Υπάρχουν επίσης δύο δεξαμενές χωρητικότητας 24,6m3 (19,7t) έκαστη στην περιοχή

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

της μονάδας παραγωγής θειικού οξέος. Για την αποθήκευση πετρελαίου θέρμανσης υπάρχει σε καθένα από τα κτίρια δεξαμενή όγκου 3m3 (2,4t). Τα κύρια χαρακτηριστικά της λιμενικής εγκατάστασης της ELFE ΑΒΕΕ είναι: Συνολικό μήκος προβλήτα 280 m Δυναμικότητα φόρτωσης λιπασμάτων 4000-6000 t/ημέρα Δυναμικότητα εκφόρτωσης πρώτων υλών 3000 – 6000 t/ημέρα Δυναμικότητα παραλαβής υγρής αμμωνίας 8500 t/ημέρα Δυναμικότητα φόρτωσης θειικού οξέος 6000 t/ημέρα H διακίνηση της αμμωνίας από τα δεξαμενόπλοια προς τις δεξαμενές πραγματοποιείται μέσω αγωγού μήκους 550m.

5.1.5. Αρχαιολογικά και Πολιτισμικά Μνημεία Στη συνέχεια αναφέρονται συνοπτικά αρχαιολογικά και πολιτισμικά μνημεία της γειτονικής περιοχής του έργου αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Καβάλας. Γειτονική περιοχή Στην γειτονική περιοχή του έργου εντοπίζεται ο αρχαιολογικός χώρος «Λείψανα της αρχαίας πόλεως Ακόντισμα στη Νέα Καρβάλη» (ΥΑ 21220/10-8-1967, ΦΕΚ 527/Β/24-8-1967). Κατά τις εργασίες καθαρισμού (2005-2007) στα νεότερα οχυρωματικά έργα, που σώζονται στην κορυφή οχυρού λόφου στα ανατολικά όρια της Νέας Καρβάλης και της Καβάλας, ανακαλύφθηκε οχυρωμένο αρχαίο πόλισμα. Η πρώτη φάση του τείχους, σύμφωνα με ευρήματα (κομμάτια οξυπύθμενων αμφορέων Θάσου και χάλκινα νομίσματα του βασιλιά Κάσσανδρου (316-297 π.Χ.), χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Η θέση του οικισμού ταυτίζεται με τη θέση του αρχαίου Ακοντίσματος, που αναφέρεται σε πηγές ρωμαϊκών χρόνων ως σταθμός της Εγνατίας Οδού. Το 2007 ανακαλύφθηκε στο λόφο δυτικά της Νέας Καρβάλης οχυρωμένος παραθαλάσσιος οικισμός, ο οποίος, σύμφωνα με ευρήματα (αγγεία από τη Θάσο και την Αττική), χρονολογείται από τα τέλη του 6ου έως τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. Πιθανότατα αποτελεί εμπορικό σταθμό που είχαν ιδρύσει οι Θάσιοι. Ευρύτερη περιοχή Καβάλας Οι Καμάρες, το Μεσαιωνικό Υδραγωγείο, είναι έργο της Βυζαντινής περιόδου. Η διπλή τοξωτή κατασκευή χρησίμευε για τη μεταφορά νερού από τις πηγές των ορεινών όγκων στη σημερινή «Παλιά πόλη» της Παναγίας. Είναι μήκους 280 μ., αποτελείται από 60 αψίδες τεσσάρων διαφορετικών μεγεθών και έχει μέγιστο ύψος 25 μέτρα. Το κάστρο της Καβάλας δεσπόζει στην κορυφή της χερσονήσου της παλαιάς πόλης. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και μετέπειτα έγιναν ανακατασκευές και επεμβάσεις στην οχύρωσή του από Βυζαντινούς, Ενετούς και Τούρκους. Στη σημερινή του μορφή κτίσθηκε το 15ο αιώνα. Το Ιμαρέτ, μεγάλο συγκρότημα Ισλαμικής αρχιτεκτονικής της τελευταίας Οθωμανικής περιόδου, βρίσκεται στην δυτική πλευρά της χερσονήσου της Παναγίας. Κτίσθηκε μεταξύ 1817-1821 από το Μεχμέτ Αλή, ως θρησκευτικό, εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό ίδρυμα. Από τα τέλη του 1922 χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση προσφύγων. Το 1967 σφραγίστηκε. Χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια ως αναψυκτήριο, εστιατόριο και αποθήκες. Το 2001 αναστηλώθηκε και μετατράπηκε σε χώρο φιλοξενίας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Η Μονή Λαζαριστών κτίσθηκε το 1888-1892. Παρουσιάζει μεικτά αρχιτεκτονικά στοιχεία με νεοκλασική επίδραση. Χρησιμοποιήθηκε ως Γαλλικό προξενείο. Στην πλατεία της παλιάς πόλης σώζεται το Μακεδονικής αρχιτεκτονικής σπίτι του Μεχμέτ Αλή, ιδρυτή της τελευταίας Αιγυπτιακής δυναστείας. Το Δημαρχείο, μικρογραφία Ουγγρικού πύργου, κτίσθηκε το 1895 από Ούγγρο καπνέμπορο. Το 1937 αγοράστηκε από το Δήμο Καβάλας και έκτοτε στεγάζει το δημαρχείο της πόλης. Το Μέγαρο Τόκου χτίστηκε το 1879 από τον καπνέμπορο Δ. Τόκου. Λειτούργησε ως προξενείο και ως Δημαρχείο από την απελευθέρωση της Καβάλας μέχρι το 1937. Το κτίριο του Δημοτικού Ωδείου αποτελεί το αρχαιότερο από τα σπίτια που χτίστηκαν πριν το 1864 μετά την έξοδο του Ελληνικού πληθυσμού από την χερσόνησο της Παναγίας. Από το 1987 ανήκει στο Δήμο Καβάλας και στεγάζει το Δημοτικό Ωδείο. Διαθέτει έντονο νεοκλασικό χαρακτήρα, με αετώματα, κίονες και γλυπτό διάκοσμο. Η Δημοτική Καπναποθήκη χτίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, ως καπναποθήκη Τούρκου καπνεμπόρου. Αποτελεί παράδειγμα οθωμανικού νεοκλασικισμού (ψευδοκίονες, κιονόκρανα, γείσα) με χρήση και στοιχείων μπαρόκ. Σήμερα ανήκει στο Δήμο Καβάλας και χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός χώρος. Σε απόσταση 17χιλ. από την Καβάλα, βρίσκεται η αρχαία πόλη των Φιλίππων. Η πρώτη επαφή με τον χώρο έγινε το 1861 και ολοκληρώθηκε το 1956 από Έλληνες αρχαιολόγους. Σημαντικά ευρήματα είναι η Εγνατία οδός, τα ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς, η «φυλακή» του Απόστολου Παύλου, καθώς και το αρχαίο θέατρο. Το αρχαίο θέατρο Φιλίππων στους πρόποδες του λόφου της ακροπόλεως διαθέτει κυκλική ορχήστρα και παρόδους ισοδομικά χτισμένες. Η πρώτη φάση του θεάτρου είναι την εποχή του Φιλίππου Β’ (356 π.Χ). Την εποχή της ρωμαϊκής αποίκισης γίνονται αλλαγές και τον 3ο μ.Χ. αιώνα μετατρέπεται σε αρένα. Κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια εγκαταλείπεται. Σήμερα φιλοξενεί το φεστιβάλ Φιλίππων. Απέναντι από το αρχαίο θέατρο βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Φιλίππων. Η νεότερη φάση ανάγεται στα χρόνια του Ιουστινιανού Α΄(527-565 μ.Χ.). Το συνολικό μήκος της περιμέτρου των τειχών φτάνει τα 3,5χλμ. Το τείχος και οι τρεις πύλες ενισχύονται από ισχυρούς πύργους. Η προϊστορική θέση Ντικιλί Τας βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα της πεδιάδας της Δράμας, περίπου 2 χλμ. από τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Φιλίππων. Είναι Νεολιθικής εποχής (6400-4000 π.Χ.) και εποχής του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.). Διαθέτει επίσης λείψανα ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων και βυζαντινό πύργο. Η ονομασία "Ντικιλί Τας", που ανάγεται στην οθωμανική περίοδο και σημαίνει "όρθια πέτρα" στα τούρκικα, αφορά ρωμαϊκό ταφικό μνημείο κατά μήκος της Εγνατίας οδού, κοντά στην ανατολική είσοδο της αρχαίας πόλης των Φιλίππων. Τα Μουσεία της Καβάλας είναι τα εξής: Το Αρχαιολογικό Μουσείο περιλαμβάνει ευρήματα Νεολιθικής περιόδου, ευρήματα του συνοικισμού Ντικιλί Τας, από την εποχή του Χαλκού, ευρήματα της Νεάπολης, της αρχαίας Αμφίπολης και από την ευρύτερη περιοχή της Θράκης.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Το Μουσείο Καπνού του Δήμου Καβάλας είναι το μοναδικό θεματικό Μουσείο Καπνού σε όλη την Ευρώπη. Είναι ένα σύγχρονο βιομηχανικό και βιωματικό μουσείο με πλούτο εκθεμάτων και αρχειακού υλικού. Το Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο Καβάλας άνοιξε το 1988. Απαρτίζεται από τμήματα Ιστορικού Αρχείου, Εθνογραφικής Συλλογής, Εικαστικής Συλλογής, Φυσικής Ιστορίας, Βιβλιοθήκης, Μουσειακής Αγωγής. Στη Νέα Καρβάλη βρίσκεται το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο των Ελλήνων της Καππαδοκίας με Καππαδοκικές φορεσιές, χαλιά, αγιογραφίες, κοσμήματα, κεντήματα κ.α.

5.2.

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

5.2.1. Προστατευόμενες Περιοχές-Natura 2000 Πλησίον των εξεταζόμενων θέσεων δεν υπάρχουν προστατευόμενες περιοχές Natura 2000. Ωστόσο, για χάρη πληρότητας της μελέτης δίνονται οι περιγραφές των περιοχών που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του έργου. 5.2.1.1.

GR 1150001 Δέλτα Νέστου και Λιμνοθάλασσες Κεραμωτής και νήσος Θασοπούλα (ΖΕΠ)

Η ενδεικτική περιοχή χωροθέτησης του έργου βρίσκεται εκτός της περιοχής Natura 2000 GR 1150001. Η έκταση της περιοχής GR 1150001 - Natura 2000 είναι 14.624,76 ha, με χερσαία έκταση 11.554,49 ha, περίμετρο 134,7 km και μέγιστο υψόμετρο 56 m. Στην παρακάτω Εικόνα 5-1 απεικονίζεται η περιοχή του δικτύου Natura 2000.

Ενδεικτική περιοχή του έργου

Εικόνα 5-1: Βιότοπος Natura 2000 – GR 1150001 - “Δέλτα Νέστου και Λιμνοθάλασσες Κεραμωτής και νήσος Θασοπούλα

(ΖΕΠ)”

Ζώνης

Ειδικής

Προστασίας-

ΖΕΠ,

(Birds

Directive

Sites

http://natura2000.eea.europa.eu/# ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

–SPA)-

Είναι ένα μεγάλο δέλτα και αποτελείται, σχεδόν στο σύνολό της, από αγροτική γη με λίγες λιμνοθάλασσες με γλυκό νερό που χωρίζονται από τη θάλασσα με στενές αμμώδεις λωρίδες. Από το υδροχαρές δάσος του Κοτζά Ορμάν διασώζεται σήμερα μία μόνο περιοχή κατά μήκος του ποταμού, κοντά στο βουνό και τις λευκοφυτείες. Υπάρχει επίσης μία βραχώδης νησιωτική έκταση, το νησί Θασσοπούλα. Στην περιοχή της Χρυσούπολης υπάρχουν λίμνες γλυκού νερού με καλαμώνες και νούφαρα. Στο βόρειο τμήμα του ποταμού, επάνω στις απότομες πλαγιές φύεται πλούσια βλάστηση και διαβιούν διάφορα είδη πανίδας. Στο μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του Νέστου έχουν κατασκευασθεί αναχώματα συγκράτησης, έτσι ώστε αυτός να χωρίζεται από την καλλιεργούμενη γη. Είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ελλάδας λόγω της μεγάλης έκτασης και των διαφόρων τύπων οικοτόπων που περιλαμβάνει. Από ορνιθολογική άποψη, αποτελεί σημαντική περιοχή αναπαραγωγής για τα θαλασσοπούλια, τα αρπακτικά και άλλα είδη. Όσον αφορά στα είδη ιχθυοπανίδας, ιδιαίτερα οι εκβολές του ποταμού αποτελούν σημαντική περιοχή αναπαραγωγής και ανάπτυξης αρκετών εμπορικών ειδών. (πηγή: filotis- Τράπεζα στοιχείων για την Ελληνική Φύση )

5.2.1.2.

GR 1150010 Δέλτα Νέστου και Λιμνοθάλασσες Κεραμωτής –Ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη.

Η ενδεικτική περιοχή χωροθέτησης του έργου βρίσκεται εκτός της περιοχής Natura 2000 GR 1150010. Η περιοχή αποτελείται από το δέλτα του Νέστου και τις λιμνοθάλασσες της Κεραμωτής. Οι κοντινότεροι οικισμοί στον υγροβιότοπο είναι η Κεραμωτή και η Χρυσούπολη, ενώ οι πόλεις της Καβάλας και της Ξάνθης απέχουν 25 km και 16km αντίστοιχα. Οι όχθες του ποταμού είναι αμμώδεις με εκτεταμένα «μαλακόξυλα» και παραποτάμια δάση. Επιπλέον, στις εκβολές του ποταμού απαντάται μια σύνθεση από ενδιαιτήματα όπως καλαμώνες, αρμυρίκια και εσωτερικούς και μεγάλους παράκτιους αμμόλοφους. Στην περιοχή του Νέστου υπάρχουν λίμνες γλυκού νερού με έλη αλμυρού νερού ενώ στην περιοχή της Χρυσούπολης υπάρχουν λίμνες με καλαμώνες και νούφαρα. Τέλος, υπάρχει μία βραχώδης νησιωτική έκταση, το νησί Θασσοπούλα. (πηγή: filotis- Τράπεζα στοιχείων για την Ελληνική Φύση ).

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Ενδεικτική περιοχή του έργου

Εικόνα 5-2: Δέλτα Νέστου και Λιμνοθάλασσες Κεραμωτής –Ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη-Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ)- Habitats Directive Site (SCI) http://natura2000.eea.europa.eu/#

5.2.2. Άλλες περιοχές με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον στην ευρύτερη περιοχή του Έργου Πέραν των ανωτέρω περιοχών Natura 2000, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι παρακάτω περιοχές, οι οποίες αποτελούν Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από την Βάση Δεδομένων για την Ελληνική Φύση (Φιλότις). 5.2.2.1.

Αισθητικό Δάσος Αμυγδαλεώνα Καβάλας - AT4011109

Η Ενδεικτική περιοχή του έργου βρίσκεται εκτός του αισθητικού Δάσους Αμυγδαλεώνα Καβάλας. Η συνολική έκταση του αισθητικού δάσους Αμυγδαλεώνα Καβάλας είναι 2.522,77 ha με χερσαία έκταση 2.552,0 ha, συνολική περίμετρο 48,9 km και μέγιστο υψόμετρο 473 m. Η περιοχή αυτή κηρύχτηκε αισθητικό δάσος με το ΦΕΚ 606Δ-28.10.1979.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 5-3: Αισθητικό δάσος Αμυγδαλεώνα Καβάλας - AT4011109, Άγιος Ιωάννης Καβάλας - AT4011047, Συνοικία (Χερσόνησος) Παναγίας Καβάλας - AT 4011049. (Πηγή: FILOTIS –Βάση Δεδομένων για την Ελληνική Φύση)

Πρόκειται για τεχνητό δάσος κωνοφόρων με κυρίαρχο είδος την τραχεία πεύκη, που ιδρύθηκε από το 1914 έως το 1940 σε έκταση 8.579 στρεμμάτων γύρω από την πόλη της Καβάλας. Η υπόλοιπη έκταση των 20.000 στρεμμάτων είναι θαμνότοπος και φρυγανότοποι στους οποίους πρόκειται να εγκατασταθεί ψηλά δάσος κωνοφόρων και πλατυφύλλων. Πριν πραγματοποιηθεί η αναδάσωση, η ανάντη της πόλεως περιοχή καλύπτονταν από γυμνά βράχια που αντανακλούσαν την ηλιακή ακτινοβολία και ανέβαζαν τη θερμοκρασία το καλοκαίρι στην περιοχή της πόλης όπως αφηγούνται οι παλαιοί κάτοικοι. Η κατάσταση αυτή ανατράπηκε με την ανάπτυξη του δάσους το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται για την αναψυχή των κατοίκων της Καβάλας. Δυστυχώς η μεγάλη πυρκαγιά του 1985 κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του ψηλού δάσους. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η δημιουργία δάσους κωνοφόρων και μάλιστα με κύριο είδος την τραχεία πεύκη ήταν ατυχής, γιατί έχει πάντα τον κίνδυνο ολοκληρωτικής καταστροφής από φωτιά αλλά το είδος αυτό έδωσε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα σε συνθήκες εδάφους και κλίματος που κανένα άλλο είδος δεν θα μπορούσε να δώσει. Η προσαρμογή της τραχείας πεύκης ήταν πολύ καλή, παρά τα κάποια προβλήματα προσβολών από τα έντομα Myelophilus piniperta και Gnethocampa pitiocampa που παρατηρήθηκαν κατά το 1960-63. Η δυνατότητα εγκατάστασης πλατύφυλλων είναι περιορισμένη και ο κίνδυνος πυρκαγιάς μπορεί μόνον να μειωθεί, με κατάλληλα προληπτικά και διαχειριστικά έργα και μέτρα, αλλά όχι να εξαλειφθεί. Η αναδασωτική προσπάθεια που άρχισε πάλι μετά τη μεγάλη πυρκαγιά πρέπει να συνεχισθεί μέχρι να καλυφθεί το σύνολο της εκτάσεων των 24.420 στρεμμάτων, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα εγκατάστασης και συντήρησης αυτοφυών πλατυφύλλων δένδρων και θάμνων. Το ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

καθεστώς προστασίας και διαχείρισης που υπάρχει πρέπει να διατηρηθεί ώστε η πόλη της Καβάλας να αποκτήσει το δάσος αναψυχής και προστασίας που είχε και να το επεκτείνει, οργανώνοντας καλύτερα την αντιπυρική προστασία και την αναψυχή.

Επίσης μέσα στο αισθητικό δάσος Αμυγδαλεώνα βρίσκεται το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Αγίου Τιμοθέου-Κιουπίων (Κ 59), στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας, ιδρυθέν το 1976 (ΦΕΚ 733/Β/02.06.1976). 5.2.2.2.

Άγιος Ιωάννης Καβάλας - AT4011047

Η ενδεικτική περιοχή του έργου βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον Άγιο Ιωάννη Καβάλας. Η περιοχή αυτή καταλαμβάνει 22,59 ha με συνολική περίμετρο 1,7 km και μέγιστο υψόμετρο 20 m . Πρόκειται για Ναό που κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας (1867) στη Δυτική περιοχή της σημερινής πόλεως της Καβάλας έξω από την παλιά πόλη (Παναγία) σε ακατοίκητη τότε περιοχή και αποτέλεσε τον πυρήνα της νέας πόλης. Στο ναό υπάρχουν τα εξής προσφιλή προσκυνήματα των κατοίκων της Καβάλας: Μια παλιά εικόνα της Παναγίας που έφεραν οι πρόσφυγες μετά το 1922 από την Σηλυβρία της Μ. Ασίας και μια άλλη παλιά εικόνα της Παναγίας (Γοργοεπίκοος) από το Αγ. Όρος. Επίσης υπάρχουν λείψανα δύο Αγίων της Μ. Ασίας. Ο ναός βρίσκεται σε πυκνοδομημένη περιοχή της πόλης, αλλά περιβάλλεται από παλιά κτίσματα με την χαρακτηριστική λαϊκή αρχιτεκτονική, τα οποία έχουν κοινή αυλή με την εκκλησία. Έτσι οριοθετείται ο χώρος και μαζί με την εκκλησία δημιουργείται ένα αρχιτεκτονικό σύνολο με μια συμπαθητική αυλή σε διάφορα επίπεδα με αιωνόβια κυπαρίσσια. Τα κτίσματα ανήκουν στην εκκλησία και χρησιμοποιήθηκαν αρχικά ως κατοικίες των ιερέων της εκκλησίας. Σήμερα έχουν δοθεί προς χρήση στους κατοίκους. Απειλή για την διατάραξη του τοπίου, οι στύλοι της ΔΕΗ και ΟΤΕ που έχουν σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση της αισθητικής των κτιρίων. Αξιόλογο φυτό που φύεται στην περιοχή αυτή είναι το Cupressus sempervirens (Κυπαρίσσι) 5.2.2.3.

Συνοικία (Χερσόνησος) Παναγίας Καβάλας - AT 4011049

Η ενδεικτική περιοχή του έργου βρίσκεται εκτός της περιοχής της Συνοικίας Παναγίας Καβάλας. Η περιοχή αυτή καταλαμβάνει 33,55 ha, με συνολική περίμετρο 2,3 km και μέγιστο υψόμετρο 60m. Είναι χαρακτηρισμένος σαν αρχαιολογικός χώρος, διατηρητέος και παραδοσιακός οικισμός, ιστορικός τόπος και τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Αποτελεί τον αρχικό ιστορικό πυρήνα της πόλης της Καβάλας. Κατέχει δεσπόζουσα θέση στο σημερινό πολεοδομικό συγκρότημα και αποτελεί βασικό στοιχείο της οργάνωσης του αστικού τοπίου. Τα όρια του οικισμού είναι σαφή και αποτελούνται από φυσικά και τεχνικά στοιχεία (βράχοι της ακτής, παράλιο τοίχος, εγκατάσταση λιμανιού, χερσαίο τοίχος, υδραγωγείο). Το συγκεκριμένο οικιστικό σύνολο χωρίζεται σε τρεις μεγάλες ενότητες, ανάλογα με την ιστορική εξέλιξη, τη διαμόρφωση του εδάφους και τον τρόπο ένταξης στο πολεοδομικό συγκρότημα της Καβάλας: α) Η περιοχή οριζόμενη από την περίμετρο των αρχαίων και βυζαντινών περιτειχίσεων, β) Το τμήμα επέκτασης του οικισμού από τον 16ο αιώνα,

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

γ) Το εκτός των τειχών τμήμα της χερσονήσου με νεώτερες προσφυγικές κατοικίες. Η παρουσία των μνημείων και των μνημειακών συνθέσεων είναι πρωταρχικής σημασίας. Τα τείχη, η ακρόπολη (στην κορυφή του λόφου), η μεγαλοπρεπής παρουσία του υδραγωγείου του 16ου αιώνα με επάλληλα τόξα, το τζαμί της μουσικής και το σπίτι του Μεχμέτ Αλή λειτουργούν διαχρονικά ως πρωταρχικά οργανωτικά στοιχεία του αστικού χώρου και ως σημεία αναφοράς. Έχουν αναπτυχθεί επάνω σε χερσόνησο έκτασης 241 στρ. (εντός των ορίων του κηρυγμένου παραδοσιακού συνόλου). Ιστορία και εξέλιξη του τόπου: Ιδρύθηκε στα μέσα του 7ου αιώνα από Θασίτες αποίκους. Η στρατηγική και οικονομική σημασία της την ανέδειξαν κατά τους ιστορικούς χρόνους σε σημαντικό οχυρό λιμάνι. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η πύκνωση των κτισμάτων στο εσωτερικό του τείχους και η φυσική επέκταση του οικισμού εκτός αυτού. Η περιοχή γενικά διατηρεί τα παλιά της χαρακτηριστικά. Τα νέα σπίτια που χτίζονται διατηρούν την παλιά κλίμακα αλλά γίνονται και κακότεχνες συντηρήσεις με νέα παράταιρα υλικά. Σημεία με καλή Θέα : Το κάστρο, η πλατεία της Παναγίας και το Ιμαρέτ, που έχτισε ο καταγόμενος από την Καβάλα Μωχάμετ Άλι της Αιγύπτου και πολλά άλλα σημεία προσφέρουν πανοραμική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Σχόλιο για την αξία των μνημείων: Σημαντικής ιστορικής αξίας μνημεία είναι τα τείχη, η Ακρόπολη, το τζαμί της Μουσικής, το Ιμαρέτ το σπίτι του Μωχάμετ Άλι, ιδρυτή της αιγυπτιακής δυναστείας και ο ορειχάλκινος ανδριάντας του. Ιστορική και αισθητική εξάλλου αξία έχει και η διαμόρφωση της πλατείας μπροστά από το σπίτι του Μωχάμετ Άλι. Απειλή για την διατάραξη του τοπίου αποτελούν η κάλυψη των λιθόστρωτων δρόμων και τα δίκτυα ΔΕΗ, ΟΤΕ που έχουν σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση της περιοχή. Οι ενέργειες που μπορούν να γίνουν για την διατήρηση της ιστορικής αξίας της περιοχής είναι περιορισμένες, λόγω του ότι η διατήρηση των παλιών σπιτιών και η σωστή συντήρησή τους είναι δαπανηρή και προβληματική, δεδομένου ότι πρόκειται για αρκετά μεγάλη έκταση.

5.2.3. Υπάρχοντα Μετεωρολογικά, Κλιματολογικά και Ωκεανογραφικά στοιχεία 5.2.3.1.

Μετεωρολογικά – Κλιματολογικά Στοιχεία

5.2.3.1.1.

Θερμοκρασία

Οι θερμότεροι μήνες στην περιοχή είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος με μέση θερμοκρασία που κυμαίνεται μεταξύ 25,98-25,30 οC, ενώ ο ψυχρότερος μήνας είναι ο Ιανουάριος με μέση θερμοκρασία 5,59οC. Ο μέσος όρος της μέσης μέγιστης θερμοκρασία που έχει σημειωθεί στην περίοδο 1958-2010 είναι 19,26 οC ενώ η μέση ελάχιστη είναι 10,01 οC. Σε απόλυτες τιμές η μέση μέγιστη θερμοκρασία στην ίδια περίοδο ήταν 39 οC ενώ η μέση ελάχιστη -11οC. Τα παραπάνω μεγέθη παρουσιάζονται σε μηνιαία και ετήσια βάση στον πίνακα που ακολουθεί (Πίνακας 5-3). Πίνακας 5-3:Θερμοκρασιακά στοιχεία του Μ.Σ. Χρυσούπολης Καβάλας, για το διάστημα 1958-2010. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΜΕΣΗ

ΜΕΣΗ

ΑΠΟΛΥΤΗ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

ΜΕΓΙΣΤΗ

ΕΛΑΧΙΣΤΗ

ΜΕΓΙΣΤΗ

ΕΛΑΧΙΣΤΗ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

5,59

9,62

1,66

22,00

-8,00

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

6,17

10,27

1,83

20,00

-11,00

ΜΗΝΑΣ

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ

8,70

12,55

4,29

23,80

-3,60

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

13,54

17,38

8,58

26,00

-4,20

ΜΑΪΟΣ

18,79

22,69

13,21

34,00

4,00

ΙΟΥΝΙΟΣ

23,55

27,39

17,08

34,80

8,20

ΙΟΥΛΙΟΣ

25,98

30,05

19,25

39,00

11,20

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

25,30

30,02

18,84

38,00

11,00

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

20,93

25,78

14,98

34,00

8,20

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

15,67

20,34

10,79

30,20

-1,00

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

10,56

14,68

6,66

24,20

-4,20

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

6,57

10,32

2,96

20,00

-8,80

ΣΥΝΟΛΟ

15,11

19,26

10,01

39,00

-11,00

Πηγή: Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία –ΕΜΥ

Στο Γράφημα 5-1 εμφαίνεται η θερμοκρασιακή μεταβολή ανά μήνα που σημειώθηκε στο Μετεωρολογικό Σταθμό της Χρυσούπολης Καβάλας για το διάστημα 1958-2010. ΜΕΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

ΜΕΣΗ ΜΕΓΙΣΤΗ

ΜΕΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗ

ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ

ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗ

50,00

40,00

Θερμοκρασία

30,00

20,00

10,00

0,00 ΙΑΝ

ΦΕΒ

ΜΑΡ

ΑΠΡ

ΜΑΪ

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΛ

ΑΥΓ

ΣΕΠΤ

ΟΚΤ

ΝΟΕΜ

ΔΕΚ

-10,00

-20,00

Γράφημα 5-1: Θερμοκρασιακή μεταβολή ανά μήνα.

5.2.3.1.2.

Υετός

Το ολικό ετήσιο ύψος του υετού για τον Μ.Σ. Χρυσούπολης ανέρχεται στα 429,72 mm – και ο μέσος αριθμός ημερών βροχόπτωσης αντιστοιχεί στις 91,1 μέρες ανά έτος. Ο ξηρότερος μήνας είναι ο Αύγουστος με 13,86 mm σε 5,5 ημέρες βροχής και υγρότερος όλων ο Δεκέμβριος 76,05 mm σε 9,3 ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

ημέρες βροχής κατά μέσο όρο. Πιο αναλυτικά στοιχεία για τον υετό της περιοχής μελέτης εμφαίνονται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 5-4). Στο Γράφημα 5-2 δίνονται τα στοιχεία μέσου μηνιαίου ύψους υετού για τη χρονική περίοδο 1961 - 1997. Πίνακας 5-4: Στοιχεία Υετού του Μ.Σ. Χρυσούπολης Καβάλας, για το διάστημα 1958-2010. ΥΕΤΟΣ ΜΗΝΑΣ

ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΜΕΣΗ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ (mm) 24- ΩΡΟΥ (mm)

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

33,82

31,20

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

42,82

64,00

ΜΑΡΤΙΟΣ

32,84

29,00

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

34,19

33,10

ΜΑΪΟΣ

25,17

41,00

ΙΟΥΝΙΟΣ

21,11

23,00

ΙΟΥΛΙΟΣ

20,73

40,80

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

13,86

25,00

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

25,36

39,40

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

37,14

57,00

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

66,83

98,00

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

76,05

83,40

ΣΥΝΟΛΟ

429,72

98,00

Πηγή:Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία –ΕΜΥ

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Γράφημα 5-2: Υετός (σε mm) ανά μήνα στον Μ.Σ Χρυσούπολης Καβάλας.

5.2.3.1.3.

Ομίχλη, Παγετός και Βροχή

Οι περισσότερες μέρες βροχής σημειώνονται τους μήνες Απρίλιο και Νοέμβριο δηλαδή στο τέλος του Φθινοπώρου και στο μέσο της Άνοιξης. Ο μήνας με τις λιγότερες μέρες βροχής είναι ο Σεπτέμβριος. Αναφορικά με την ομίχλη και τον παγετό, ο Ιανουάριος είναι ο μήνας με τις περισσότερες μέρες ομίχλης (2,42 μέρες) και παγετού (3,53) και ακολουθούν οι Φεβρουάριος και Δεκέμβριος. Η ομίχλη είναι συνήθως πιο πυκνή κατά τις πρώτες πρωινές ώρες και συνήθως διαλύεται μέσα σε τρεις (3) ώρες από την ανατολή του ηλίου. O θαλάσσιος καπνός ή ομίχλη ατμού ή καπνός Αρκτικής Θαλάσσης, (sea smoke, steam fog or evaporation fog) που παρατηρείται, κοντά στην ακτή, κατά την χειμερινή περίοδο είναι αραιός με στρώμα βάθους 2- 3 m. Στον πίνακα και το διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο αριθμός των ημερών με υετό και η μηνιαία διακύμανση αυτού (Πίνακας 5-5 και Γράφημα 5-3).

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Πίνακας 5-5: Μηνιαία διακύμανση υετού (σε μέρες). ΜΗΝΕΣ

ΗΜΕΡΕΣ ΜΕ ΟΜΙΧΛΗ

ΗΜΕΡΕΣ ΜΕ ΠΑΓΕΤΟ

ΗΜΕΡΕΣ ΜΕ ΒΡΟΧΗ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2,42

3,53

5,9

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

2,26

2,05

7,0

ΜΑΡΤΙΟΣ

2,21

0,58

8,5

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

1,11

0,05

10,5

ΜΑΪΟΣ

0,42

0,0

9,3

ΙΟΥΝΙΟΣ

0,05

0,0

8,5

ΙΟΥΛΙΟΣ

0,00

0,0

5,5

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

0,05

0,0

4,8

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

0,32

0,0

4,3

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

1,47

0,0

7,3

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

2,53

0,47

10,2

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

1,05

1,11

9,3

ΣΥΝΟΛΟ

13,89

7,79

91,1

Πηγή: Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία –ΕΜΥ

Γράφημα 5-3: Μηνιαία Διακύμανση Υετού (σε ημέρες) ανά μήνα στον Μ.Σ. Χρυσούπολης Καβάλας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

5.2.3.1.4.

Ομβροθερμικό Διάγραμμα

Το παρακάτω Ομβροθερμικό διάγραμμα είναι η γραφική παράσταση των μέσων μηνιαίων τιμών βροχόπτωσης, σε mm και θερμοκρασίας, σε βαθμούς κελσίου (oC) .Το διάγραμμα αυτό έχει στον άξονα των τετμημένων τους μήνες του έτους και δύο άξονες τεταγμένων. Στην αριστερή πλευρά τοποθετούνται οι μέσες μηνιαίες βροχοπτώσεις σε mm και στη δεξιά οι μέσες μηνιαίες θερμοκρασίες T σε oC σε κλίμακα διπλάσια των βροχοπτώσεων, P=2T. Σύμφωνα με τους Bagnouls & Gaussen (1957) ένας μήνας χαρακτηρίζεται σαν ξηρός όταν το σύνολο των κατακρημνισμάτων του είναι ίσο ή μικρότερο από το διπλάσιο της μέσης θερμοκρασίας του μήνα: P mm ≤ 2T oC Όταν η καμπύλη των βροχοπτώσεων διέρχεται κάτω από την καμπύλη των θερμοκρασιών τότε έχουμε P<2T και η περίοδος αυτή θεωρείται ξηρή. Η κλειστή επιφάνεια, μεταξύ των δύο καμπυλών δείχνει την διάρκεια και την ένταση της ξηράς περιόδου Όπως παρουσιάζεται στο Γράφημα 5-4 η ξηροθερμική περίοδος για την περιοχή μελέτης διαρκεί από τα τέλη Απριλίου μέχρι τον Οκτώβριο.

Γράφημα 5-4:Ομβροθερμικό Διάγραμμα Μ.Σ. Χρυσούπολης.

5.2.3.1.5.

Καταιγίδες

Ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πιθανά στην περιοχή της Καβάλας και μπορούν να εξελιχθούν σε μορφή καταιγίδας. Οι παρατηρήσεις τα τελευταία 47 χρόνια δείχνουν ότι η πιθανότητα καταιγίδας είναι 7,5 % ενώ το πιθανότητα της αστραπής είναι 1,5%. Τα δύο αυτά φαινόμενα προκύπτουν σε μεγαλύτερο ποσοστό τον Ιούνιο όπου εμφανίζονται τα μελτέμια.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Πίνακας 5-6: Συνολικός αριθμός ημερών με θύελλα σε περίοδο 44 ετών (1957-2001) Αριθμός Ημερών

Ποσοστό (%)

Ποσοστό εμφάνισης θύελλας τα τελευταία 44 χρόνια

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1,67%

0,12 %

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

1,99%

0,15 %

ΜΑΡΤΙΟΣ

2,86%

0,21 %

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

6,35%

0,47 %

ΜΑΪΟΣ

196

15,57%

1,16 %

ΙΟΥΝΙΟΣ

252

20,02%

1,49 %

ΙΟΥΛΙΟΣ

206

16,36%

1,22 %

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

161

12,79%

0,95 %

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

7,15%

0,53 %

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

5,16%

0,38 %

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

5,24%

0,39 %

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

4,85%

0,36 %

1.259

100%

7,44 %

Μήνες

ΣΥΝΟΛΟ

Πίνακας 5-7 : Συνολικός αριθμός ημερών με αστραπές σε περίοδο 44 ετών (1957-2001) Ποσοστό εμφάνισης Μήνες Αριθμός Ημερών Ποσοστό (%) θύελλας τα τελευταία 44 χρόνια ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1,22%

0,02%

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

0,41%

0,01%

ΜΑΡΤΙΟΣ

2,43%

0,04%

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

6,48%

0,09%

ΜΑΪΟΣ

13,36%

0,20%

ΙΟΥΝΙΟΣ

21,86%

0,32%

ΙΟΥΛΙΟΣ

10,53%

0,15%

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

12,15%

0,18%

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

9,31%

0,14%

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

11,74%

0,17%

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

4,86%

0,07%

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

6,86%

0,09 %

ΣΥΝΟΛΟ

247

100%

1,47%

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Κατά την διάρκεια του έτους προκύπτουν λιγότερες από είκοσι επτά (27) ημέρες έντονης κακοκαιρίας και καταιγίδας. 5.2.3.2.

Ωκεανογραφικά Στοιχεία

5.2.3.2.1.

Άνεμοι

Οι ετήσιες συχνότητες διευθύνσεων ανέμων για το Μ.Σ. Χρυσούπολης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 5-8), ενώ στο Γράφημα 5-5 απεικονίζεται το ανεμόγραμμα της περιοχής μελέτης. Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι οι επικρατέστεροι άνεμοι στην περιοχή είναι οι βορειοανατολικοί και οι ανατολικοί με ποσοστά εμφάνισης 13,891%. και 13,880% αντίστοιχα, ενώ ακολουθούν οι νοτιοδυτικοί, νοτιοανατολικοί και οι δυτικοί, ενώ σπανίζουν οι βορειοδυτικοί. Η νηνεμία παρατηρείται σε ποσοστό 36,583%. Η συχνότερη ένταση των επικρατούντων ανέμων είναι 2-4 Beaufort. Άνεμοι μεγάλης εντάσεως δεν αποτελούν συχνό φαινόμενο στην περιοχή της Καβάλας. Πίνακας 5-8:Ανεμολογικά στοιχεία του Μ.Σ. Χρυσούπολης Καβάλας, 1961-1997. BEAUFORT SCALE

ΝΕ

CALM

Total

36,583

0,132

0,813

0,593

0,198

0,132

0,275

0,242

0,154

2,539

1,307

8,016

6,435

3,305

5,820

3,173

1,263

32,624

0,307

3,053

3,865

2,932

2,328

4,238

1,867

0,516

19,106

0,77

1,570

2,306

1,274

0,626

0,999

0,417

0,220

7,489

0,011

0,296

0,516

0,154

0,066

0,110

0,044

0,011

1,208

0,011

0,099

0,132

0,033

0,011

0,319

0,000

0,033

0,022

0,011

0,000

0,088

0,000

0,011

0,000

0,033

0,000

0,011

0,000

0,011

0,000

1,845

13,891

13,880

7,918

6,490

11,464

5,754

2,175

SUM

36,583

100,000

Πηγή:Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία -ΕΜΥ

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Πίνακας 5-9: Ποσοστό εμφάνισης της μέγιστης ταχύτητας του ανέμου ανά μήνα. Μέγιστη ταχύτητα ανέμου ΜΗΝΕΣ

Ποσοστό Εμφάνισης (m/sec)

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

0,02

20,8-24,4

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

0,04

17,2-20,7

ΜΑΡΤΙΟΣ

0,05

13,9-17,1

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

0,02

17,2-20,7

ΜΑΪΟΣ

0,02

13,9-17,1

ΙΟΥΝΙΟΣ

0,02

20,8-24,4

ΙΟΥΛΙΟΣ

0,15

8,0-10,7

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

0,09

10,8-13,8

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

0,02

17,2-20,7

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

0,02

17,2-20,7

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

0,02

17,2-20,7

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

0,02

20,8-24,4

Πηγή: Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία -ΕΜΥ

Γράφημα 5-5: Ανεμόγραμμα δεδομένων Μ.Σ. Χρυσούπολης Σύμφωνα με τα στοιχεία ταχύτητας ανέμου που παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 5-10), η μέση ετήσια ταχύτητα είναι 4,53 knots. Επίσης, παρατηρείται ότι τον Μάρτιο ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

παρουσιάζονται οι μεγαλύτεροι άνεμοι του έτους, μέσης ταχύτητας 5,52 knots, Βορειοανατολικής κατεύθυνσης. Πίνακας 5-10:

Μέση ταχύτητα ανέμου ανά επικρατούσα κατεύθυνση ΜΕΣΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΕΜΟΥ

ΜΗΝΕΣ

(knots)

ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΕΜΟΥ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

4,57

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

5,08

ΜΑΡΤΙΟΣ

5,52

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

5,0

ΜΑΪΟΣ

4,80

ΙΟΥΝΙΟΣ

4,18

WSW

ΙΟΥΛΙΟΣ

3,98

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

4,11

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

4,07

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

4,21

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

4,21

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

4,59

ΣΥΝΟΛΟ

4,53

Κυματισμοί Ύψος κύματος είναι η κατακόρυφη διαφορά ανάμεσα στην κοιλία κύματος και την κορυφή κύματος. Το πεδίο κύματος είναι ένας συνδυασμός κυμάτων διαφορετικού ύψους, μήκους και κατευθύνσεων, και το σημαντικό ύψος κύματος είναι ένας χρήσιμος τρόπος περιγραφής της κατάστασης της θάλασσας. Τα σημαντικό ύψος κύματος αντιστοιχεί, επίσης, στο μέσο όρο του ενός τρίτου των υψηλότερων κυμάτων σε μια καταγραφή κύματος. Τα υψηλότερο μεμονωμένο κύμα σε ένα κυματικό πεδίο μπορεί να είναι σχεδόν δύο φορές υψηλότερο από το σημαντικό ύψος κύματος. Όπως και στα περισσότερα μέρη της Μεσογείου, η στάθμη της θάλασσας στο Αιγαίο επηρεάζεται περισσότερο από τον άνεμο παρά από την παλίρροια. Ισχυροί βόρειοι άνεμοι προκαλούν βραχυπρόθεσμα ταραγμένη θάλασσα ανάμεσα στα νησιά του αρχιπελάγους του Αιγαίου τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα. Στο Αιγαίο Πέλαγος είναι ασυνήθιστη η σημαντική αύξηση της στάθμης των υδάτων. Διεύθυνση κυματισμών: Φθινόπωρο :

ΒΑ

Χειμώνας

ΒΑ

Άνοιξη

ΒΑ

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Καλοκαίρι : Έτος

ΒΑ και Δ-ΝΔ

ΒΑ

Μέσο σημαντικό ύψος κύματος (Hs): Φθινόπωρο :

0,2 - 0,3 m

Χειμώνας

0,3 - 0,5 m

Άνοιξη

0,2 - 0,4m

Καλοκαίρι : Έτος

0,1 - 0,3 m

0,2 - 0,4 m

Εικόνα 5-4: Ετήσιες Ισοπληθείς – Κρίσιμο ύψος κύματος κάτω των 0,5m

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 5-5: Ετήσιες Ισοπληθείς – Κρίσιμο ύψος κύματος κάτω των 1,25 m

Εικόνα 5-6: Ετήσιες Ισοπληθείς – Κρίσιμο ύψος κύματος άνω των 2,5 m

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Εικόνα 5-7: Ετήσιες Ισοπληθείς – κρίσιμο ύψος κύματος άνω των 4 m

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

6. ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ Στο παρόν κεφάλαιο περιγράφονται αδρομερώς, και εξετάζονται προκαταρκτικά, με βάση την μέχρι τώρα αντίληψή μας για το έργο, πιθανές εναλλακτικές περιοχές, όσον αφορά τόσο την χωροθέτηση της εγκατάστασης, όσο και τις εναλλακτικές τεχνολογίες κατασκευής του έργου σύνδεσης του τερματικού σταθμού ΥΦΑ με την ακτή. Κάποιες από τις εναλλακτικές αυτές έχουν εξεταστεί στην μελέτη της EXMAR, κάποιες προέκυψαν κατά τις συναντήσεις με διάφορους φορείς και τέλος κάποιες εξετάζονται προκαταρκτικά από τον Ανάδοχο της παρούσας Έκθεσης. Οι προτάσεις αυτές θα διερευνηθούν περαιτέρω κατά την σύνταξη της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ). Αξίζει να αναφερθεί ότι οι εξεταζόμενες εναλλακτικές λύσεις δεν περιορίζονται από το υφιστάμενο χωροταξικό καθεστώς, δεδομένου ότι το ΓΠΣ της Καβάλας αφορά χρήσεις σε χερσαίες εκτάσεις. Σε ότι αφορά τον αγωγό σύνδεσης με το κεντρικό δίκτυο του ΔΕΣΦΑ και τις συνοδές του εγκαταστάσεις, αναφέρουμε ότι δεν αποτελούν εγκατάσταση Seveso, διότι δεν περιλαμβάνονται στο Άρθρο 3 της ΚΥΑ 12044/613/2007 και συνεπώς επιτρέπεται η εγκατάστασή τους. Συνεπώς η θέση που θα προταθεί στην ΜΠΚΕ, θα προκύψει λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία και ιδιαίτερα το θέμα της ασφάλειας. Στην συνέχεια γίνεται μια προκαταρκτική αξιολόγηση των εξεταζόμενων εναλλακτικών περιοχών.

6.1.

ΠΡΟΤΑΘΕΊΣΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ

Στην παρούσα Έκθεση θα εξεταστούν και θα αξιολογηθούν προκαταρκτικά τα ακόλουθα:

6.1.1. Εξεταζόμενες Χωροθετήσεις Θα εξεταστούν και θα αξιολογηθούν προκαταρκτικά διαφορετικές χωροθετήσεις του Τερματικού Σταθμού. Σε πρώτη προσέγγιση του θέματος αυτές είναι: Ανοιχτά των εγκαταστάσεων των Ελληνικών Λιπασμάτων (EL.FE.) Στην περίπτωση αυτή εξετάζεται αφενός η εξετασθείσα από τη Exmar θέση, η οποία ευρίσκεται ανατολικά του προβλήτα της EL.FE., σε βάθος -15m περίπου. Ως παραλλαγή αυτής, θεωρείται η χωροθέτηση της εγκαταστάσεως ανατολικότερα, δυτικά του λόφου Ανάληψη. Στην περίπτωση αυτή το γεφύρωμα θα κατασκευαζόταν επίσης ανατολικότερα, και το σημείο προσαιγιάλωσης του αγωγού στην ακτή θα ήταν στην περιοχή όδευσης του αγωγού αερίου που συνδέει την EL.FE. με την Kavala Oil . Εφόσον απαιτηθεί για λόγους ενίσχυσης της ασφάλειας, η θέση αυτή δύναται να μετακινηθεί προς μεγαλύτερη απόσταση από την ακτή. Ανοιχτά του δυτικού άκρου του κρηπιδώματος Δημητριακών του Λιμένα Φίλιππος. Στην περιοχή αυτή, σε μικρή σχετικά απόσταση από την ακτή τα βάθη φθάνουν τα -15m. Μέρος του αγωγού μπορεί να οδεύσει στα όρια του χερσαίου χώρου του κρηπιδώματος υπεργείως. Στην συνέχεια ο αγωγός μπορεί να οδεύσει είτε υπεργείως επί γεφυρώματος, ή με υποθαλάσσιο αγωγό μέχρι την πλατφόρμα εκφορτώσεως.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Ανοιχτά των εγκαταστάσεων της KAVALA OIL – όπου μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή σχετικά κοντά στο αγκυροβόλιο δεξαμενοπλοίων της Kavala Oil και η οποία θα εξεταστεί περαιτέρω.

6.1.2. Εξεταζόμενες Τεχνολογίες Θα θεωρηθούν και θα διερευνηθούν συγκριτικά εναλλακτικές τεχνολογίες μεταφοράς του φυσικού αερίου από την πλωτή δεξαμενή προς την ξηρά. Οι εναλλακτικές αυτές αφορούν σε: 6.1.2.1 Κατασκευή προβλήτα, επί του οποίου θα διέρχεται ο αγωγός Στη περίπτωση αυτή, οι ακόλουθες παραλλαγές θα εξεταστούν: Α. Παραλλαγές στο μήκος του γεφυρώματος - προβλήτα / κατεύθυνση / διάταξη / τεχνολογία. Στην μελέτη Σκοπιμότητας της Exmar προβλέπεται, όπως προαναφέρθηκε, η όδευση του αγωγού μεταφοράς του Φυσικού αερίου υπεργείως, επί γεφυρώματος – προβλήτα τύπου trestle. Ο προβλήτας αυτός συνδέει το σημείο εκκίνησης των αγωγών στην ακτή με την πλατφόρμα εκφόρτωσης του αερίου. Το τερματικό σημείο είναι σε βάθη μεγαλύτερα των 15m. Παράλληλα, είναι δυνατόν να εξεταστεί και η περίπτωση υποθαλάσσιου αγωγού, αντί προβλήτα και ιδιαίτερα εάν το προαναφερθέν μήκος πρέπει να αυξηθεί. Μία εναλλακτική του Τερματικού σταθμού, η οποία λαμβάνει υπόψη την ανάπτυξη της μελλοντικής επέκτασης του Νέου Λιμένα «Φίλιππος Β», έχει ήδη θεωρηθεί από την EXMAR. Συγκεκριμένα προβλεπόταν η κατασκευή της πλατφόρμας εκφορτώσεως και διάταξης πλαγιοδετήσεως στην εσωτερική πλευρά του αποσπασμένου κυματοθραύστη, ο οποίος προβλέπεται να κατασκευασθεί για την προστασία του Λιμένα στην συνολική ανάπτυξη του. Για τον λόγο αυτό προτάθηκε ακόμη και τροποποίηση στον προσανατολισμό του αποσπασμένου κυματοθραύστη. Το φυσικό αέριο θα μεταφερόταν στην συνέχεια στην ξηρά με υποθαλάσσιο αγωγό. Εδώ όμως σημειώνεται ότι η χωροθέτηση αυτή θα πρέπει να επανεξεταστεί, καθώς το επικαιροποιημένο Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) του λιμένα δεν προβλέπει την κατασκευή αποσπασμένου (ξεχωριστού) κυματοθραύστη. Β. Παραλλαγές στην τεχνολογία κατασκευής του γεφυρώματος - προβλήτα που συνδέει την πλατφόρμα με την ξηρά (trestle). Συγκεκριμένα μπορεί να θεωρηθεί: o

Προβλήτας επί μεταλλικών πασσάλων κατακορύφων ή κεκλιμένων, ή επί πασσάλων από σκυρόδεμα.

Προβλήτας επί βάθρων από στήλες προκατασκευασμένων τεχνητών ογκολίθων σκυροδέματος.

Προβλήτας επί προκατασκευασμένων πλωτών κιβωτίων από σκυρόδεμα (caisson).

Παρόμοιες εναλλακτικές τεχνολογίες κατασκευής μπορούν να θεωρηθούν και για τον προβλήτα – πλατφόρμα φορτοεκφόρτωσης. 6.1.2.2 Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού Μια εντελώς διαφορετική εναλλακτική πρόταση είναι ο Τερματικός Σταθμός (δηλαδή η πλατφόρμα εκφόρτωσης αερίου και η πλωτή δεξαμενή αποθήκευσης) να συνδέεται με την ακτή μέσα από

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

υποθαλάσσιο αγωγό. Στην περίπτωση αυτή στα ρηχά ο αγωγός θα οδεύει εντός ορύγματος στον πυθμένα. Επίσης είναι σημαντικό το όρυγμα να προστατεύεται, τουλάχιστον μέχρι ορισμένο βάθος, με την κατάλληλη θωράκιση, τόσο από τους θραυόμενους κυματισμούς, όσο και από τις άγκυρες των διερχομένων σκαφών. Στην περίπτωση αυτή δεν θα χρειαστεί η κατασκευή προβλήτα. Σημειώνεται πάντως ότι τα θέματα αυτά θα εξεταστούν διεξοδικότερα σε επόμενο Στάδια του γεωμετρικού και κατασκευαστικού σχεδιασμού, που υπερβαίνουν το αντικείμενο της παρούσας Έκθεσης.

6.2.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ

6.2.1. Προκαταρκτική αξιολόγηση Εξεταζόμενων Χωροθετήσεων Η περιοχή χωροθετήσεως που έχει εξετάσει η EXMAR στην σχετική Έκθεση βρίσκεται ανοιχτά της εγκατάστασης των Ελληνικών Λιπασμάτων και Χημικών (ELFE, πρώην ΒΦΛ). Φαίνεται πιθανό, η χωροθέτηση του σταθμού να χρειαστεί να μετατεθεί νοτιότερα, ήτοι σε μεγαλύτερη απόσταση από την ακτή, προκειμένου να αυξηθεί η απόσταση από τις εγκαταστάσεις και ταυτόχρονα να μην εμπλέκεται με τις κινήσεις ναυσιπλοΐας για την είσοδο πλοίων στον Λιμένα «Φίλιππος Β». Στην περιοχή αυτή, τηρείται ικανοποιητική απόσταση από τις περιοχές «Natura». Σε ενδεχόμενη μετατόπιση ανατολικότερα, θετική παράμετρο αποτελεί η αύξηση της απόστασης από τις εγκαταστάσεις των ELFE, καθώς και η μη εμπλοκή με τους σχεδιασμούς πιθανής επέκτασης προς τα ανατολικά των εγκαταστάσεων της EL.FE. ενώ αρνητική παράμετρο το ότι πλησιάζει προς τον οικισμό της Νέας Καρβάλης, αν και αυτό μετριάζεται διότι παρεμβάλλεται ο λόφος της Ανάληψης. Η περιοχή ανοιχτά του δυτικού τμήματος του Νέου Λιμένα. Η λύση αυτή απαιτεί μικρότερο μήκος αγωγού, καθώς και μικρότερο μήκος λιμενικού έργου συνδέσεως του τερματικού Σταθμού με την ακτή. Η περιοχή αυτή υπερέχει ως προς την επισκεψιμότητα, καθώς μεγάλο τμήμα του αγωγού οδεύει επί του χερσαίου χώρου του λιμένα. Επιπλέον θετικό θεωρείται ότι αυξάνεται η απόσταση από τις εγκαταστάσεις της EL.FE., ενώ τηρείται ικανοποιητική απόσταση από τις περιοχές «Natura». Αρνητικό σημείο ότι πλησιάζει προς την πόλη της Καβάλας, καθώς και ότι η εγκατάσταση θα είναι κάπως ορατή από τις ανατολικές συνοικίες της πόλης. Η περιοχή χωροθετήσεως ανοιχτά της Kavala Oil που εξετάζεται, θα πρέπει να ικανοποιεί τα εξής: Να μην είναι πολύ κοντά στον προβλήτα της Kavala Oil, λόγω του μικρού βάθους και της άμεσης γειτνίασης με τιςχερσαίες εγκαταστάσεις της εταιρείας. Να μην είναι υπερβολικά απομακρυσμένη από την ακτογραμμή. Στην περίπτωση αυτή, η μεγαλύτερη απόσταση και τα μεγάλα βάθη αποτελούν στοιχεία που δυσκολεύουν την εγκατάσταση του πλωτού σταθμού. Να μην ευρίσκεται εντός προστατευόμενης ζώνης Natura. Σε περίπτωση μεγάλης εγγύτητας της θέσης με ζώνης Natura, είναι πιθανόν να απαιτηθούν πρόσθετες ειδικές μελέτες. Μια περιοχή, η οποία φαίνεται να πληροί τις πιο πάνω προυποθέσεις και εξετάζεται είναι σχετικά κοντά στην περιοχή του αγκυροβολίου της εν λόγω εταιρείας και ευρίσκεται σε

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

ικανοποιητικό βάθος για την προσέγγιση/ παραβολή όλων των μεγεθών πλοίων μεταφοράς LNG. Η ακριβής θέση πρέπει να προσδιοριστεί λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, την αποφυγή εμπλοκής με τις κινήσεις/ αγκυροβολία των δεξαμενοπλοίων. Θετικά σημεία, η μεγάλη απόσταση από τις εγκαταστάσεις EL.FE..και η συνέργεια με τις εγκαταστάσεις της Kavala Oil, ενώ αντίθετα δυσκολεύει η πιθανότητα συνέργειας με τον Λιμένα «Φίλιππος Β».

6.2.2. Προκαταρκτική αξιολόγηση των εναλλακτικών του έργου σύνδεσης με την ακτή Σε ότι αφορά την επιλογή μεταξύ αγωγού επί προβλήτα και υποθαλάσσιου αγωγού, σημειώνεται ότι αυτή συναρτάται με την απόσταση από την ακτή: όσο αυτή αυξάνει, φαίνεται προτιμότερη η υποθαλάσσια όδευση του αγωγού μεταφοράς Φ.Α. προς την ακτή. Η επιλογή αυτή για μικρές αποστάσεις, είναι, μεταξύ άλλων, συνάρτηση των γεωτεχνικών συνθηκών του πυθμένα, όπως η σύσταση και το πάχος του επιφανειακού ιζήματος, το είδος του στερεού υποβάθρου, κλπ. Η επιλογή του υποθαλασσίου αγωγού για την σύνδεση της πλατφόρμας με την ξηρά, παρουσιάζει και κάποια μειονεκτήματα ( μεγαλύτερο κόστος κατασκευής, πρόσβαση στην πλατφόρμα και την πλωτή δεξαμενή μόνο με σκάφος, δια θαλάσσης), καθίσταται όμως μονόδρομος σε περίπτωση μεγάλης αποστάσεως του σταθμού από την ακτή. Σε κάθε περίπτωση η λύση που θα προταθεί στην Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (αγωγός επί γεφυρώματος ή υποθαλάσσιος αγωγός) θα συσχετίζεται με την προτεινόμενη θέση χωροθέτησης του Πλωτού Σταθμού.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

7. ΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΠΚΕ 7.1.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ) θα εκπονηθεί σύμφωνα με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, όπως έχει ενσωματωθεί στο Ελληνικό Δίκαιο. Η ΜΠΚΕ θα εξετάσει τις ενδεχόμενες σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του υπό μελέτη έργου, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων τα υπάρχοντα δεδομένα για την περιοχή και την υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος. Με βάση τα πορίσματα της διερεύνησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα γίνουν στο πλαίσιο της ΜΠΚΕ, οι διαθέσιμες μέθοδοι για την πρόληψη, τη μείωση ή αντιστάθμιση ενδεχόμενων σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων (γενικά αναφερόμενα ως «μέτρα αντιμετώπισης»), θα καθορίζονται σε σχετικό τεχνικό κεφάλαιο της ΜΠΚΕ. Στη ΜΠΚΕ θα αναλύονται όλα τα σημεία που απαιτούνται από τη νομοθεσία (Νόμος 4014/2011, Παράρτημα ΙΙ) και τα οποία περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον: 1)

Περιγραφή της θέσης του έργου, του σχεδιασμού και των τεχνικών χαρακτηριστικών του συνόλου του έργου κατά τα στάδια της κατασκευής και της λειτουργίας. Επίσης, την περιγραφή των κυριότερων χαρακτηριστικών των μεθόδων κατασκευής, τη φύση και τις ποσότητες των χρησιμοποιούμενων υλικών, καθώς και την περιγραφή των προβλεπόμενων τύπων και ποσότητας καταλοίπων και εκπομπών που αναμένεται να προκύψουν από την κατασκευή και λειτουργία του προτεινόμενου έργου.

Περιγραφή και αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος ή/και την τεχνολογία αυτών, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής λύσης, και παρουσίαση των κύριων λόγων της επιλογής της προτεινόμενης λύσης σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Περιγραφή των στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που ενδέχεται να θιγούν σημαντικά από το προτεινόμενο έργο, συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα του πληθυσμού, της πανίδας, της χλωρίδας, των οικοτόπων, του εδάφους, του νερού, του αέρα, των κλιματικών παραγόντων, των υλικών αγαθών, μεταξύ των οποίων η αρχιτεκτονική, πολιτιστική και αρχαιολογική κληρονομιά, οι χρήσεις γης, το τοπίο, καθώς και η περιγραφή της αλληλεπίδρασης των στοιχείων αυτών.

Περιγραφή, εκτίμηση και αξιολόγηση των πιθανά σημαντικών επιπτώσεων που το προτεινόμενο έργο ενδέχεται να προκαλέσει στο περιβάλλον από τη χρήση των φυσικών πόρων, την εκπομπή ρύπων, τη δημιουργία οχλήσεων και τη διάθεση των αποβλήτων, το σύνολο των δεδομένων και την περιγραφή των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν για την πρόβλεψη και εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, με αναφορά στην αξιοπιστία των μεθόδων, καθώς και επισήμανση των ενδεχόμενων δυσκολιών που προέκυψαν κατά τη συλλογή των απαιτούμενων πληροφοριών.

Αναλυτική περιγραφή των μέτρων που προβλέπονται για να αποφευχθούν, μειωθούν, αποκατασταθούν και αντισταθμιστούν οι σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Σχέδιο περιβαλλοντικής διαχείρισης που θα εφαρμοστεί για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας του περιβάλλοντος και εφαρμογής των προτεινόμενων μέτρων, το οποίο θα περιλαμβάνει και το προτεινόμενο πρόγραμμα παρακολούθησης.

7.2.

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΠΚΕ

Στις παραγράφους που ακολουθούν αναλύονται τα περιεχόμενα της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων και η αντίστοιχη μεθοδολογία εκπόνησης.

7.2.1. Εισαγωγή Στο εισαγωγικό κεφάλαιο της Μελέτης θα γίνει μια πρώτη παρουσίαση του Έργου, των εμπλεκομένων στην εκπόνηση της Μελέτης (Κύριος του Έργου, Μελετητική Ομάδα). Θα προσδιοριστεί επίσης το Νομοθετικό πλαίσιο εκπόνησης της Μελέτης και θα προσδιοριστούν οι πηγές πληροφόρησης και δεδομένων.

7.2.2. Υφιστάμενη Κατάσταση Περιβάλλοντος Στο Κεφάλαιο αυτό θα γίνει παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής του Έργου, με ιδιαίτερη αναφορά στις ακόλουθες παραμέτρους: 1) Φυσικό Περιβάλλον i.

Μορφολογία

ii.

Γεωλογία

iii.

Τεκτονική

iv.

Υδρολογία – Υδρογεωλογία

Συνθήκες θαλάσσιου περιβάλλοντος

vi.

Σεισμικότητα

vii.

Κλιματολογικά Στοιχεία

2) Ανθρωπογενές Περιβάλλον i.

Πληθυσμός – Εξέλιξη

ii.

Χρήσεις Γης

iii.

Θεσμικές και Νομοθετικές Ρυθμίσεις

iv.

Απασχόληση, Οικονομικά και Παραγωγικά Στοιχεία

Βιομηχανική Δραστηριότητα

vi.

Υφιστάμενη Υποδομή

vii.

Αρχαιολογικοί και πολιτιστικοί χώροι

3) Πιέσεις στο Περιβάλλον

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Έδαφος

ii.

Υδατικοί πόροι

iii.

Ατμόσφαιρα

iv.

Θόρυβος

4) Χλωρίδα – Πανίδα – Οικοσυστήματα i.

Χλωρίδα

ii.

Πανίδα

iii.

Προστατευόμενες Περιοχές

Για την εκπόνηση της ενότητας αυτής θα γίνει συλλογή πληροφοριών και στοιχείων (baseline information) από δημόσιους Ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς φορείς (πχ. ΥΠΕΚΑ, ΥΠΠΟ, ΕΛΣΤΑΤ, ΕΜΥ, Δήμος Καβάλας, ΟΛΚ, Εuropean Environment Agency, European Commission), θα αξιοποιηθούν διαθέσιμες μελέτες που αφορούν την περιοχή του Έργου, ενώ παράλληλα θα καταγραφούν στοιχεία από επιτόπου παρατήρηση της Ομάδας Μελέτης στην περιοχή.

7.2.3. Διερεύνηση Εναλλακτικών Λύσεων Στο Κεφάλαιο αυτό θα γίνει παρουσίαση και συγκριτική αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων για την ανάπτυξη του υπό Μελέτη Έργου. Οι εναλλακτικές λύσεις θα αφορούν: •

την γεωγραφική θέση του Έργου (ακριβής χωροθέτηση)

•

τεχνικές / κατασκευαστικές λύσεις Τύπος Πλωτής Αποθήκης και Μονάδας Αεριοποίησης ΥΦΑ (FSRU / LNGRV) Τοποθέτηση αγωγού φυσικού αερίου (επιφανειακός / υποθαλάσσιος)

Η επιλεγόμενη λύση θα περιγραφεί αναλυτικά στο ειδικό Κεφάλαιο της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων.

7.2.4. Περιγραφή του Έργου Στο Κεφάλαιο αυτό θα γίνει αναλυτική περιγραφή του υπό μελέτη Έργου, η οποία θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής στοιχεία: •

Γεωγραφική Θέση του Έργου

•

Βασικά μεγέθη και δυναμικότητα της μονάδας (μέση ετήσια παραγωγή, μέγιστη δυνατή συνεχής ωριαία παραγωγή σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας)

•

Χρησιμοποιούμενη τεχνολογία και τεχνικές προδιαγραφές του εξοπλισμού

•

Συνθήκες αποθήκευσης

•

Διαδικασία παραλαβής – αποθήκευσης – αεριοποίησης κατά στάδια

•

Συστήματα παρακολούθησης διεργασιών

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

•

Συστήματα ασφάλειας και εξοπλισμός για ανίχνευση κινδύνων, έκτακτη διακοπή λειτουργίας, περιορισμό διαρροής, πυροπροστασία, έλεγχο πλημμύρας και διαφυγή πληρώματος καθώς και κάθε άλλο σύστημα και εξοπλισμός ασφαλείας ο οποίος απαιτείται.

•

Παραγωγή αποβλήτων και εκπομπές στην ατμόσφαιρα.

7.2.5. Εκτίμηση Επιπτώσεων του Έργου Θα γίνει εκτενής ανάλυση και εκτίμηση των επιπτώσεων του Έργου στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Η ανάλυση θα πραγματοποιηθεί για τις φάσεις κατασκευής και λειτουργίας του Έργου, καθώς και για τη φάση του τέλους της ζωής του (decommissioning). Θα εξεταστούν ενδεχόμενες σωρευτικές επιπτώσεις και αλληλεπιδράσεις στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που ενδέχεται να θιγούν από το Έργο. Τέλος, θα γίνει τεκμηρίωση του μη διασυνοριακού χαρακτήρα των επιπτώσεων (μη υπαγωγή στη Συνθήκη Espoo). Στη συνέχεια αναφέρονται τα στοιχεία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που ενδέχεται να θιγούν από το Έργο, για τα οποία θα πραγματοποιηθεί ανάλυση των επιπτώσεων: •

Ποιότητα του αέρα. Θα γίνει ποσοτική εκτίμηση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα κατά την κατασκευή και λειτουργία του Έργου, καθώς και προσομοίωση της προβλεπόμενης διασποράς ρύπων στην ατμόσφαιρα, με τη χρήση κατάλληλων υπολογιστικών μοντέλων.

•

Θαλάσσιο περιβάλλον. Θα εξεταστούν οι επιπτώσεις κατά την κατασκευή, όπως η ενδεχόμενη αύξηση της θολερότητας, αλλά και κατά την λειτουργία του Έργου, που κυρίως αφορούν στη χρήση θαλασσινού νερού για την θέρμανση του υγροποιημένου φυσικού αερίου κατά την αεριοποίηση.

•

Ακουστικό περιβάλλον. Θα γίνει ποσοτική εκτίμηση των εκπομπών θορύβου και δονήσεων κατά την κατασκευή και λειτουργία του Έργου, καθώς και προσομοίωση της προβλεπόμενης διάδοσης θορύβου, με τη χρήση κατάλληλων υπολογιστικών μοντέλων.

•

Χλωρίδα – Πανίδα – Οικοσυστήματα. Λόγω της φύσης του Έργου, η ανάλυση θα επικεντρωθεί στις ενδεχόμενες επιπτώσεις στη θαλάσσια βιολογία της περιοχής του Έργου, κατά τις φάσεις κατασκευής και λειτουργίας.

•

Αισθητική του τοπίου. Θα εξετασθεί ο τρόπος που το Έργο εντάσσεται οπτικά στο φυσικό περιβάλλον.

•

Φυσικοί Πόροι – Ενέργεια. Θα προσδιοριστεί η αναμενόμενη κατανάλωση πόρων όπως το νερό, καύσιμα και ενέργεια κατά την κατασκευή και λειτουργία του Έργου.

•

Χρήσεις Γης. Θα εξετασθεί ο τρόπος που το Έργο ενδέχεται να αλληλεπιδρά με υφιστάμενες και προγραμματιζόμενες χρήσεις γης στην περιοχή.

•

Κοινωνικές επιπτώσεις. Οι επιπτώσεις από το έργο στον πληθυσμό αφορούν σε παράγοντες όπως η ποιότητα του περιβάλλοντος, η τοπική οικονομία, οι αναπτυξιακές προοπτικές, κλπ, που σε τελική ανάλυση επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

πληθυσμού. Η οποιαδήποτε επίδραση του έργου στους παραπάνω παράγοντες (θετική ή αρνητική) θα εξεταστεί αναλυτικά. •

Ανθρώπινη Υγεία – Ασφάλεια. Κάθε πιθανός κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία μελετάται με βάση τις επιδράσεις στους εργαζομένους και τους κατοίκους των περιοχών που ζουν πλησίον της περιοχής του Έργου. Λόγω της φύσης της δραστηριότητας, είναι βασικό να διασφαλιστεί αποτελεσματική πρόληψη των ατυχημάτων και κατάλληλη προστασία της υγείας για τους εργαζομένους και το κοινό. Ειδική αναφορά θα γίνει στις ενδεχόμενες επιπτώσεις από ενδεχόμενα ατυχήματα μεγάλης έκτασης, οι οποίες θα προβλεφθούν αναλυτικά κατά την εκπόνηση ειδικής Προκαταρκτικής Μελέτης Ασφαλείας (Preliminary Safety Study), όπως αναλύεται σε επόμενη παράγραφο.

•

Κυκλοφορία – μεταφορές. Οι επιπτώσεις κατά την κατασκευή του Έργου, αφορούν κυρίως οδικές μεταφορές για την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Οι επιπτώσεις κατά τη λειτουργία του Έργου, αφορούν κυρίως θαλάσσιες μεταφορές, λόγω γειτνίασης με λιμενικές εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για εμπορικές δραστηριότητες (εμπορικό λιμάνι) αλλά και για βιομηχανικές δραστηριότητες.

•

Υπηρεσίες – Δίκτυα Κοινής Ωφέλειας. Θα εξεταστούν οι επιπτώσεις σε υπάρχοντα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ύδρευση, ηλεκτρισμός, μεταφορά – παροχή φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνίες) και υπηρεσίες (διαχείριση αποβλήτων).

•

Οικονομικές Δραστηριότητες – Παραγωγικοί Τομείς. Θα διερευνηθούν οι αλληλεπιδράσεις με τους παραγωγικούς τομείς (τοπική οικονομία) ανά τομέα παραγωγής. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στην επίδραση του Έργου στον τομέα της ενέργειας και στη σημασία του για την ανάπτυξη του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας.

•

Αρχαιολογικοί και Πολιτιστικοί Χώροι. Θα αναφερθούν τυχόν επιδράσεις σε αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς χώρους της περιοχής, σε σχέση και με την απόσταση του Έργου από αυτούς.

•

Aκτομηχανικές Επιπτώσεις: θα γίνει η διερεύνηση των επιπτώσεων στις παρακείμενες ακτές, από την κατασκευή και λειτουργία του έργου μεταφοράς του αερίου για το τμήμα από την θέση του τερματικού σταθμού έως το όριο της θεσμοθετημένης γραμμής παραλίας.

Για την εξαγωγή μιας συνοπτικής και ολοκληρωμένης εκτίμησης της επίδρασης του Έργου στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, η ανωτέρω ανάλυση θα παρουσιαστεί σε μορφή Πίνακα αξιολόγησης, με χαρακτηρισμό των επιπτώσεων ως εξής: •

Χαρακτήρας επιπτώσεων (θετικές - αρνητικές - ουδέτερες). Αφορά στο είδος των επιπτώσεων - επιδράσεων.

•

Η έκταση της επίπτωσης, δηλαδή η εκτιμώμενη γεωγραφική της εξάπλωση (σε τοπική ή ευρύτερη κλίμακα).

•

Ένταση επιπτώσεων με όρους τάξης μεγέθους, δηλαδή αν πρόκειται για μικρής, μέσης ή μεγάλης έντασης μεταβολή.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

•

Ο χρονικός ορίζοντας των επιπτώσεων (βραχυχρόνιες, μακροχρόνιες). Αφορά στη διάρκεια κατά την οποία λαμβάνουν χώρα οι επιπτώσεις.

•

Η συσσώρευση ή/και η συνέργεια που μια μεταβολή μπορεί να παρουσιάσει, είτε με άλλες επιπτώσεις του έργου, είτε με άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής.

•

Δυνατότητα πρόληψης / αντιμετώπισης των επιπτώσεων που μπορεί να έχει το έργο, μέσω τεχνικοοικονομικά δυνάμενων μέτρων.

7.2.6. Μέτρα Αντιμετώπισης Επιπτώσεων του Έργου Στο Κεφάλαιο αυτό θα γίνει παρουσίαση των προβλεπόμενων μέτρων για την πρόληψη ή/και αντιμετώπιση των (αρνητικών) επιπτώσεων από την κατασκευή και τη λειτουργία του Έργου. Τα μέτρα αυτά θα είναι τα κατάλληλα για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εγκατάστασης και της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και των κατοίκων της περιοχής. Ειδικά για τη δραστηριότητα της αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα ληφθούν υπόψη και οι Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές, όπως αναφέρονται στο οριζόντιο Έγγραφο αναφοράς (BREF) «Σχετικά με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές για τις εκπομπές από την αποθήκευση» (Ιούνιος 2005) του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ολοκληρωμένης Πρόληψης και Ελέγχου της Ρύπανσης (IPPC Bureau).

7.2.7. Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Το Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) θα προσδιορίζει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του Έργου και τα αντίστοιχα απαιτούμενα μέτρα αντιμετώπισης. Το Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης θα περιλαμβάνει και το προτεινόμενο πρόγραμμα παρακολούθησης. Το πρόγραμμα παρακολούθησης στην εφαρμογή του οποίου δεσμεύεται ο φορέας του Έργου, θα περιλαμβάνει τις παραμέτρους, τα στοιχεία και τους δείκτες του περιβάλλοντος που παρακολουθούνται, τις μεθόδους, τον τόπο, τον χρόνο και τη συχνότητα καταγραφής, τα μέτρα διασφάλισης της ποιότητας και αξιοπιστίας των καταγραφών. Επιπλέον, στο Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης θα υπάρχει πρόβλεψη για την εκπαίδευση των εργαζομένων και των εξωτερικών εργολάβων σε θέματα απαιτήσεων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Το Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης θα αποτελείται από δύο μέρη: Το πρώτο μέρος αφορά τη φάση της κατασκευής και θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές και τις απαιτήσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων και τις διαδικασίες διαχείρισης που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη φάση κατασκευής. Θα είναι ο οδηγός για τον ανάδοχο και το εργατικό δυναμικό για τους ρόλους και τις ευθύνες που αφορούν τη διαχείριση του περιβάλλοντος στο χώρο του Έργου και θα παρέχει ένα πλαίσιο για την περιβαλλοντική παρακολούθηση καθ 'όλη τη διάρκεια της περιόδου κατασκευής. Οι κατευθυντήριες αυτές γραμμές αφορούν:

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Γενικές αρχές καλής διαχείρισης (housekeeping) Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων Πρόγραμμα αντιμετώπισης διαρροών Πρόγραμμα διαχείρισης αποθήκευσης Διαχείριση Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα Έλεγχο του θορύβου. Ενδεικτικά το ΣΠΔ για τη φάση κατασκευής θα αποτελείται από τις εξής βασικές ενότητες: 1. Νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με το έργο 2. Ορισμός υπευθύνου για την περιβαλλοντική διαχείριση 3. Πρόβλεψη για την κατάρτιση των εργαζομένων 4. Πρόβλεψη για διαδικασίες διαχείρισης καταγγελιών και περιβαλλοντικών συμβάντων 5. Περιγραφή των διαδικασιών για την παρακολούθηση του περιβάλλοντος και περιπτώσεις μη συμμόρφωσης 6. Λεπτομερής περιγραφή των μέτρων αντιμετώπισης επιπτώσεων (δραστηριότητες, ορισμός υπεύθυνων) Το δεύτερο μέρος θα αφορά τη φάση λειτουργίας του έργου. Θα αναπτυχθεί σύμφωνα με τους κανόνες Περιβαλλοντικής Διαχείρισης παρόμοιων Έργων λαμβάνοντας υπόψη και την γενικότερη εμπειρία της ΔΕΠΑ.

7.3.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΠΚΕ

7.3.1. Ποσοτικοποίηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Στην περίπτωση που αυτό απαιτηθεί, θα εφαρμοστεί ειδική μεθοδολογία πρόβλεψης και ειδικά για τις επιπτώσεις στην ποιότητα της ατμόσφαιρας και τις επιπτώσεις από το θόρυβο, με χρήση αντίστοιχου λογισμικού.

7.3.2. Ασφάλεια Εγκατάστασης – Πρόληψη Ατυχημάτων Η εγκατάσταση υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2003/105/ΕΚ (Seveso) «για τροποποίηση της οδηγίας 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες» και της ΚΥΑ 12044/613/19-32007 περί «Καθορισμού μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες, λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/105/ΕΚ - Οδηγία Seveso». Η εγκατάσταση, σύμφωνα με το Άρθρο 8 της ΚΥΑ 12044/613/19-3-2007 υποχρεούται να υποβάλει Μελέτη Ασφαλείας, η έγκριση της οποίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση Άδειας Εγκατάστασης και Άδειας Λειτουργίας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

7.3.2.1.

Προκαταρκτική Μελέτη Ασφαλείας

Η Προκαταρκτική Μελέτη Ασφαλείας, όπως ορίζεται στο Άρθρο 5 της ΚΥΑ 11508 (ΦΕΚ 151/ΤΑΑΠΘ/13-4-2009) «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τη βιομηχανία και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού», εκπονείται με βάση τις προδιαγραφές Μελέτης Ασφαλείας (Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 12044/613/19-3-2007). Ο κύριος σκοπός της είναι να εντοπιστούν κατ’ αρχήν οι κίνδυνοι και τα σενάρια των πιθανών σοβαρών ατυχημάτων που ενδέχεται να προκύψουν στην εγκατάσταση. Τα περιεχόμενα της Προκαταρκτικής Μελέτης Ασφαλείας είναι τα εξής: I. II.

Πληροφορίες σχετικά με το σύστημα διαχείρισης και οργάνωσης της εγκατάστασης για την πρόληψη των μεγάλων ατυχημάτων Παρουσίαση του περιβάλλοντος της εγκατάστασης Α. Περιγραφή του τόπου και του περιβάλλοντός του, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η γεωγραφική θέση της μονάδας, τα μετεωρολογικά, γεωλογικά και υδρογραφικά στοιχεία, και ενδεχομένως το ιστορικό. Β. Προσδιορισμός των εγκαταστάσεων και άλλων δραστηριοτήτων εγκατάστασης που ενδέχεται να εγκλείουν κίνδυνο μεγάλου ατυχήματος.

της

Γ. Περιγραφή των περιοχών όπου μπορεί να συμβεί μεγάλο ατύχημα III.

Περιγραφή της εγκατάστασης Α. Περιγραφή των κυριότερων δραστηριοτήτων και παραγομένων προϊόντων, των τμημάτων της εγκατάστασης που έχουν σημασία από την άποψη της ασφαλείας, των πηγών κινδύνων μεγάλου ατυχήματος και των συνθηκών υπό τις οποίες θα μπορούσε να επισυμβεί το εν λόγω μεγάλο ατύχημα. Β. Περιγραφή των διαδικασιών και των μεθόδων λειτουργίας. Γ. Περιγραφή των επικίνδυνων ουσιών, και δη: 1. απογραφή των επικίνδυνων ουσιών, με αναγραφή: - της ταυτότητάς τους: χημική ονομασία, αριθμός CAS, όνομα σύμφωνα με την ονομασία IUPAC, - της μέγιστης ποσότητας της ουσίας ή των ουσιών που υπάρχουν ή που ενδέχεται να υπάρχουν εκεί. 2. φυσικά, χημικά, τοξικολογικά χαρακτηριστικά και ένδειξη των κινδύνων, τόσο άμεσων όσο και απώτερων, για τον άνθρωπο και το περιβάλλον 3. χημική και φυσική συμπεριφορά υπό κανονικές συνθήκες χρήσεως ή υπό προβλέψιμες συνθήκες ατυχήματος.

IV.

Αναγνώριση και ανάλυση των κινδύνων ατυχήματος και προληπτικά μέσα Α. Περιγραφή των σεναρίων για τα πιθανά μεγάλα ατυχήματα και των πιθανοτήτων τους ή των συνθηκών υπό τις οποίες μπορούν να συμβούν, μαζί με περιληπτική έκθεση των συμβάντων που μπορούν να συντελέσουν στην πρόκληση καθενός είτε πρόκειται για ενδογενή είτε για εξωγενή ως προς την εγκατάσταση αίτια ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

Β. Εκτίμηση της έκτασης και του μεγέθους των συνεπειών των επισημασμένων μεγάλων ατυχημάτων. Γ. Περιγραφή των τεχνικών παραμέτρων και του εξοπλισμού που έχει εγκατασταθεί για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων. Για την εκτίμηση της έκτασης και του μεγέθους των συνεπειών μεγάλων ατυχημάτων, θα χρησιμοποιηθεί εξειδικευμένο λογισμικό για τον εντοπισμό των κινδύνων, ανάλυση της ασφάλειας, ελέγχου της ασφάλειας, ποσοτική ανάλυση κινδύνων και σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης. Επιτρέπει την πρόβλεψη, τον υπολογισμό και την παρουσίαση των φυσικών φαινομένων από οποιοδήποτε σενάριο ατυχήματος με επικίνδυνες ουσίες. Τα συμπεράσματα της Προκαταρκτικής Μελέτης Ασφαλείας θα συμπεριληφθούν στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

7.3.2.2.

Εντοπισμός κινδύνων ατυχήματος στην εγκατάσταση

Το ΥΦΑ θεωρείται εύφλεκτο και εκρηκτικό υγρό, αλλά η καύση του πραγματοποιείται μόνο υπό ορισμένες συνθήκες. Σε πίεση 1 atm και θερμοκρασία-162 ° C, το κανονικό σημείο βρασμού του, το ΥΦΑ μπορεί να εξατμιστεί, σχηματίζοντας ατμούς, με ειδικό βάρος 1,7. Οι ατμοί ΥΦΑ σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος είναι ελαφρύτεροι από τον αέρα. Ως εκ τούτου, οι ατμοί ΥΦΑ θα τείνουν να παραμένουν κοντά στην επιφάνεια του εδάφους ή του νερού μέχρι να αναμιχθούν με αέρα και να θερμανθούν σε μία θερμοκρασία περίπου -108°C, οπότε γίνονται λιγότερο πυκνοί από τον αέρα και τείνουν να ανέβουν σε μεγαλύτερο ύψος και να διασκορπιστούν πιο γρήγορα. Στον αέρα το εύφλεκτο μείγμα που μπορεί να αναφλεγεί και να καεί (μίγμα οξυγόνου και μεθανίου) προσδιορίζεται από το άνω και κάτω όριο αναφλεξιμότητας του, το οποίο είναι μεταξύ 5,5% και 15% κατ 'όγκο (ποσοστό μεθανίου στο μίγμα) σε θερμοκρασία 25°C. Όταν η συγκέντρωση ατμού υπερβαίνει το ανώτατο όριο αναφλεξιμότητας, υπάρχει πολύ λίγο οξυγόνο διαθέσιμο για την καύση. Όταν είναι κάτω από το κατώτερο όριο, υπάρχει πολύ λίγο μεθάνιο και το μίγμα είναι πολύ φτωχό για να γίνει καύση. Στα πλαίσια εκπόνησης της Προκαταρκτικής Μελέτης Ασφαλείας, τα βασικά σενάρια ατυχήματος (Worst Case Scenario) που εξετάζονται, έχουν ως εξής: 1. Καταστροφική αστοχία του βραχίονα εκφόρτωσης κατά τη διάρκεια της μεταφοράς ΥΦΑ από το πλοίο μεταφοράς ΥΦΑ προς το FSRU / LNGRV. 2. Αστοχία του βραχίονα εκφόρτωσης κατά τη διάρκεια της μεταφοράς ΥΦΑ από το πλοίο μεταφοράς ΥΦΑ προς το FSRU / LNGRV (σπάσιμο αγωγού / σπάσιμο του συλλέκτη του βραχίονα εκφόρτωσης ΥΦΑ). 3. Τρύπα σε δεξαμενή αποθήκευσης ΥΦΑ του FSRU / LNGRV. 4. Ρήξη αγωγού (σπάσιμο αγωγού υψηλής πίεσης ΥΦΑ από την αντλία προώθησης προς τη μονάδα αεριοποίησης). 5. Τρύπα στον αγωγό μεταφοράς ΦΑ.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

7.4.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

Η δημόσια διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς είναι πολύ σημαντική διαδικασία για την αξιολόγηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων του προτεινόμενου έργου στην περιοχή της Καβάλας. Η παρούσα Μελέτη θα αποσταλεί στους εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων, με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωσή τους για το Έργο και προκειμένου να τους δοθεί η ευκαιρία για σχολιασμό του αντικειμένου και της δομής της ΜΠΚΕ. Η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης συμμορφώνεται πλήρως με τις απαιτήσεις της Ελληνικής Νομοθεσίας σχετικά με την Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τις Απαιτήσεις Επίδοσης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη, καθώς και τις σχετικές πολιτικές των Διεθνών Χρηματοδοτικών Οργανισμών και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Κατά την διάρκεια δε της εκπόνησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις με τους φορείς αυτούς ή/και δημόσια παρουσίαση του Έργου. Μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, ενδεικτικά αναφέρουμε τους εξής: i.

Εκπροσώπους Δημόσιων φορέων και Επαγγελματικών Οργανισμών α.Οργανισμού Λιμένα Καβάλας β. ΔΕΣΦΑ - Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου γ.Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας / Περιφερειακό Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας, κλπ.

ii. Εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας α. Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης β. Δήμο Καβάλας γ. ΤΕΙ Καβάλας, κλπ ιιι.

Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή του Έργου α.ΚΑΒΑΛΑ OIL AE, β.ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ & ΧΗΜΙΚΑ ELFE ABEE)

Τα αποτελέσματα της διαδικασίας Δημόσιας Διαβούλευσης πριν την υποβολή της ΜΠΚΕ θα ενσωματωθούν στην Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων του Έργου.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

8. ΣΥΝΟΔΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Οι ακόλουθες μελέτες θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της ΜΠΚΕ: 8.1.

ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ

Η εν λόγω μελέτη αποτελεί υποστηρικτική της ΜΠΚΕ και σαν στόχο έχει να καταγράψει την ύπαρξη προστατευόμενων ειδών, προκειμένου να ληφθεί υπόψη στον προκαταρκτικό σχεδιασμό των λιμενικών έργων. Η περιοχή που θα καταγραφεί θα περιλαμβάνει το σύνολο της υπό εξέταση έκτασης. Πιο συγκεκριμένα θα διεξαχθεί υποβρύχια επιθεώρηση στην προς μελέτη περιοχή, με βασικό σκοπό: την γενική καταγραφή του είδους του πυθμένα (βραχώδης, αμμώδης κλπ) την διαπίστωση ύπαρξης ή μη, προστατευόμενων από την νομοθεσία θαλασσίων ειδών με έμφαση στα υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica). εκτίμηση των πληθυσμών των προστατευόμενων ειδών (εφ’ όσον διαπιστωθεί η ύπαρξή τους). τεκμηρίωση των προαναφερομένων με φωτογραφικό και βιντεοληπτικό υλικό

8.2.

ΦΩΤΟΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ

Ένα τρισδιάστατο μοντέλο (3D) θα πραχθεί δείχνοντας την μελλοντική εγκατάσταση στο υφιστάμενο περιβάλλον σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία. Η απεικόνιση θα δείχνει τόσο την προτεινόμενη μορφή όσο και το επιλεγμένο υλικό. Το τρισδιάστατο μοντέλο θα δημιουργηθεί με την χρήση ειδικού λογισμικού (Rhinoceros and 3 ds Max).

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

9. ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ 9.1.

ΦΑΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

Πέραν της Περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η οποία και αναλύεται εκτενώς στο κεφάλαιο 3, απαιτείται και μια σειρά συμπληρωματικών ενεργειών / αδειών για την ολοκλήρωση της αδειοδοτικής διαδικασίας κατασκευής και λειτουργίας της υπό εξέταση εγκατάστασης. Πιο συγκεκριμένα: Άδεια για την κατασκευή έργων επί του αιγιαλού σύμφωνα με τον εν ισχύ Νόμο 2971/2001. Στην περίπτωση κατά την οποία επιλεγεί θέση για την κατασκευή του έργου σε περιοχή όπου δεν έχουν θεσμοθετηθεί η γραμμή Αιγιαλού και Παραλίας, τότε θα πρέπει να ακολουθηθούν η διαδικασίες χάραξης τους σύμφωνα με τον ίδιο Νόμο. Επισημαίνεται ότι είναι υπό προετοιμασία από το Υπουργείο Οικονομικών η τροποποίηση του συγκεκριμένου Νόμου. Γνωμοδότηση της ΕΣΑΛ (Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων) του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου για τον λειτουργικό σχεδιασμό της υπό εξέταση εγκατάστασης. Επισημαίνεται ότι στην ΕΣΑΛ μετέχουν σχεδόν όλοι οι αρμόδιοι φορείς για την αδειοδότηση θαλασσίων έργων. Επίσης η γνωμοδότηση της ΕΣΑΛ υποκαθιστά το σύνολο των επιμέρους γνωμοδοτήσεων που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν. 2971/2001 των συναρμόδιων Φορέων. Στην ΕΣΑΛ μπορεί να υποβληθεί η ΜΠΚΕ μέσω της ΕΑΡΘ/ΕΥΠΕ Όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με την ΥΑ 1958/13-01-12 «Κατάταξη δημοσίων έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν.4014/21.09.2011 (ΦΕΚ Α’209/2011)» (ΦΕΚ 21Β/13-01-12), η οποία τροποποιήθηκε με τις με αριθ. πρωτ. 20741/27-04-12 (ΦΕΚ 1565Β/08-05-12) και οικ. 212518/22-06-12 Αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ, το έργο κατατάσσεται στην Πρώτη κατηγορία (Α), Α1 Υποκατηγορία στην Ομάδα 11η: Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών (Παράρτημα. ΧΙ), Κατηγ.: α/α 2 Σταθμοί υποδοχής υγροποιημένων αέριων καυσίμων. Η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων και δραστηριοτήτων της εν λόγω υποκατηγορίας είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Σύμφωνα με το Άρθρο 3 του Ν. 4014/2011, για την έκδοση της ΑΕΠΟ ακολουθείται η εξής διαδικασία, όπως φαίνεται και στο σχήμα που παρουσιάζεται στη συνέχεια: 1. Υποβολή φακέλου ΜΠΕ και φακέλου με συνοδευτικά έγγραφα και σχέδια τεκμηρίωσης, από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας. 2. Έλεγχος τυπικής πληρότητας φακέλου ΜΠΕ εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημέρα υποβολής του. Στην περίπτωση διαπίστωσης μη πληρότητας αυτού, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή δεν αποδέχεται το φάκελο και τον επιστρέφει με έγγραφη αιτιολόγηση, καταγράφοντας τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση πεδία και στοιχεία. 3. Αποστολή του φακέλου της ΜΠΕ προς τις υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης, καθώς και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ για την έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης εντός δύο εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

4. Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης και απόψεων κοινού και άλλων φορέων (διαδικασία διαβούλευσης) σε χρονικό διάστημα σαράντα πέντε εργάσιμων ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ. 5. Αξιολόγηση και στάθμιση γνωμοδοτήσεων και απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ’ αυτών, από την αρμόδια υπηρεσία εντός είκοσι εργάσιμων ημερών. 6. Σύνταξη ΑΕΠΟ ή απόφασης απόρριψης από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή εντός είκοσι πέντε εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση του προηγούμενου σταδίου βάσει της αξιολόγησης των υφιστάμενων γνωμοδοτήσεων και απόψεων ανεξαρτήτως αν έχουν γνωμοδοτήσει όλοι οι συναρμόδιοι φορείς. 7. Έκδοση ΑΕΠΟ ή απόφαση απόρριψης, αν η αρμόδια αρχή κρίνει αιτιολογημένα ότι οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του προτεινόμενου έργου ή της δραστηριότητας είναι εξαιρετικά σημαντικές ακόμη και μετά την πρόβλεψη ειδικών όρων και περιορισμών, καθώς και μετά την αντιστάθμισή τους. 9.2.

ΦΑΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Άδεια εγκατάστασης και άδεια λειτουργίας: Για την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης, ο Κύριος του έργου της υπό μελέτη εγκατάστασης θα πρέπει να διαθέτει Άδεια Εγκατάστασης και Άδεια Λειτουργίας, κατά τα οριζόμενα στα Άρθρα 4 και 10 του Νόμου 3325/2005 (ΦΕΚ 68/Α/11-32005), όπως τροποποιήθηκαν από το Νόμο 3982/2011 (ΦΕΚ 143/Α/17-6-2011). Σύμφωνα με την ΚΥΑ 12044/613/19-3-2007 (Άρθρο 8), ο Κύριος του έργου της υπό μελέτη εγκατάστασης, εφόσον εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής του Παραρτήματος Ι, προκειμένου να του χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας, υποχρεούται να υποβάλει στην αδειοδοτούσα αρχή Μελέτη Ασφαλείας, με την οποία καταδεικνύεται ότι: α) εφαρμόζεται, σύμφωνα με τα στοιχεία του παραρτήματος III, μια πολιτική πρόληψης μεγάλων ατυχημάτων και ένα σύστημα διαχείρισης ασφαλείας προς υλοποίησή της, β) έχουν επισημανθεί οι κίνδυνοι μεγάλου ατυχήματος και έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό των συνεπειών τους στον άνθρωπο και το περιβάλλον, γ) ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία και η συντήρηση των εγκαταστάσεων, των χώρων αποθήκευσης του εξοπλισμού και της υποδομής που συνδέονται με τη λειτουργία της, οι οποίες έχουν σχέση με τους κινδύνους μεγάλου ατυχήματος εντός της εγκατάστασης, παρέχουν επαρκή αξιοπιστία και ασφάλεια, δ) υπάρχουν εσωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης και παρέχονται τα στοιχεία που επιτρέπουν την εκπόνηση του εξωτερικού σχεδίου, ώστε να λαμβάνονται αναγκαία μέτρα σε περίπτωση μεγάλου ατυχήματος ε) έχει εξασφαλισθεί επαρκής πληροφόρηση των αρμόδιων αρχών, ώστε να μπορούν να αποφασίζουν για την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων ή για διευθετήσεις γύρω από υπάρχουσες εγκαταστάσεις.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

στ) σε περίπτωση εγγύτητας της εγκατάστασης με άλλες επικίνδυνες εγκαταστάσεις (φαινόμενο domino) έχει συνεκτιμηθεί δεόντως η φύση και η έκταση ενός συνολικού κινδύνου ατυχήματος μεγάλης έκτασης.

Σχήμα 1:

Χρονοδιάγραμμα περιβαλλοντικής αδειοδότησης

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

10. ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Στο παρόν Κεφάλαιο αναφέρονται επιγραμματικά τα βασικά ευρήματα του Αναδόχου Μελετητή από την ανάλυση του Αντικειμένου, τις επί τόπου επισκέψεις κλπ. Σε επόμενο Στάδιο θα αξιολογηθούν αυτά τα ευρήματα, και θα διερευνηθούν περεταίρω, προκειμένου να καταλήξουν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα. Το έργο έχει μεγάλη σημασία για το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της Καβάλας. Για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη φύση του έργου, τη σκοπιμότητα και τα αναμενόμενα οφέλη του για την τοπική κοινωνία, θα πρέπει να υπάρξει επαρκής πληροφόρηση μέσω αποτελεσματικών σχετικών δράσεων ενημέρωσης προς όλους τους ενδιαφερόμενους, τόσο σε άμεσα εμπλεκόμενους φορείς, όσο και προς το ευρύ κοινό. Ήδη έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή και άλλα προγραμματίζονται, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Σημαντικότερη παράμετρος για τη τελική πρόταση όσον αφορά στην θέση ανάπτυξης του Πλωτού Τερματικού Σταθμού, είναι τα ζητήματα Ασφαλείας (Safety), περιλαμβανομένης της τήρησης των αναγκαίων αποστάσεων από τις γειτονικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Τα χωρικά όρια εγκαταστάσεως του Τερματικού Σταθμού είναι προς Δυτικά το δυτικό όριο αναπτύξεως του νέου μείζονος λιμένα Καβάλας «Φίλιππος Β», και προς τα Ανατολικά οι εγκαταστάσεις της Kavala Oil (Energean). Δεν μπορεί να χωροθετηθεί ανατολικότερα, καθώς προσεγγίζουμε την προστατευόμενη περιοχή Natura, ενώ δυτικότερα καθίσταται προβληματική η εγγύτητα με την πόλη της Καβάλας, ακόμη και για λόγους αισθητικής του τοπίου. Δυτικά της πόλης της Καβάλας, η περιοχή δεν θεωρείται κατάλληλη για την χωροθέτηση του Σταθμού. Χρειάζεται να αναλυθεί τεχνικοοικονομικά / περιβαλλοντικά περεταίρω η βέλτιστη τεχνολογία κατασκευής του έργου συνδέσεως του Τερματικού Σταθμού με την ακτογραμμή. Η ανάλυση αυτή έπεται της τελικής επιλογής της θέσεως εγκαταστάσεως του Τερματικού Σταθμού. Οι επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου θα αναλυθούν και θα διερευνηθούν κατά την φάση της ΜΠΚΕ σύμφωνα με την κείμενη Νομοθεσία. Κρίνεται απαραίτητη κατά τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης η υποβολή και έγκριση Μελέτης Ασφαλείας, προκειμένου το έργο να λάβει εγκαίρως την απαραίτητη Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας.

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Οικοτουριστικός Χάρτης Παραποτάμιου Δάσους Νέστου 2) Geo-environmental Data Collection (to support the LNG FSRU PREFEASIBILITY STUDY IN KAVALA)-Asprofos Engineering, 14.12.2012 3) Feasibility Study on a floating LNG Import Solution for Greece, EXMAR –LNG infrastructure. 4) Environmental and Social Policy _European Bank for Reconstruction and Development, May 2008. 5) Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ του Ανατολικού Ελληνικού Τμήματος του ΤΑΡ 6) Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011 - Μόνιμος Πληθυσμός, Ελληνική Στατιστική Αρχή 7) Νόμος 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/21.11.2011) «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος» 8) ΚΥΑ 12044/613/19-3-2007 περί «Καθορισμού μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες, λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/105/ΕΚ - Οδηγία Seveso» (ΦΕΚ 2259/Β/27-11-2007) 9) Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Καβάλας Απόφαση υπ’ Αριθ. 5248/2013 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης (ΦΕΚ 69/ΤΑΑΠΘ/11-32013) 10) ΚΥΑ 11508 (ΦΕΚ 151/ΤΑΑΠΘ/13-4-2009) «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τη βιομηχανία και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» 11) Καθορισμός ΖΟΕ Καβάλας και κατωτάτου ορίου κατάτμησης καθώς λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης (ΦΕΚ 437/Δ/16.06.89) 12) Βιοτεχνικό Πάρκο Καβάλας, http://www.viopak.gr/index.php/to-ergo/sxediasmos 13) Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, ΕΠΠΕΡΑΑ, Ιούνιος 2013 14) Δήμος Καβάλας, www.kavala.gov.gr 15) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Καβάλας 2012 – 2014, Α' Φάση: Υφιστάμενη Κατάσταση – Στρατηγικός Σχεδιασμός, Σεπτέμβριος 2012 16) Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Πολιτιστικός odysseus.culture.gr/map/CulturalMap_gr/cultural_map_gr.html

Χάρτης,

17) Βιότοποι Natura, http://natura2000.eea.europa.eu/# 18) Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία –ΕΜΥ

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd

19) Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων της εγκατάστασης παραγωγής λιπασμάτων της εταιρίας "ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ELFE Α.Β.Ε.Ε." που λειτουργεί στη Νέα Καρβάλη Καβάλας (πρώην ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ -ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε.). (167870/16.05.11/ΕΑΡΘ/ΥΠΕΚΑ) 20) Ανανέωση - Τροποποίηση της υπ. αρ. οικ. 80994/7-2-2002 ΚΥΑ ΥΠΕΧΩΔΕ - ΥΠ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - YEN «Έγκριση περιβαλλοντικών όρων για το έργο «Θαλάσσιες εγκαταστάσεις παραγωγής υδρογονανθράκων στον Κόλπο της Καβάλας από την ΚΑΒΑΛΑ OIL Α.Ε.» (46781/1283/12.08.13/Δνση Περιβ.Σχεδιασμού/ΥΠΕΚΑ) 21) Δημόσια Επιχείρηση Αερίου-ΔΕΠΑ Α.Ε.- www.depa.gr 22) Οργανισμός Λιμένα Καβάλας -ΟΛΚ Α.Ε. - http://www.portkavala.gr/ 23) Στατιστική Υπηρεσία - www.statistics.gr 24) Υπουργείο Πολιτισμού- http://odysseus.culture.gr/ 25) Ενάλια Αρχαιολογία http://www.underwaterarchaeology.gr/Framework/gr/indexgr.html 26) Υπουργείο Περιβάλλοντος http://www.ypeka.gr/

Ενέργειας

και

Κλιματικής

Αλλαγής

Υ.ΠΕ.Κ.Α.

27) Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης- http://www.damt.gov.gr 28) Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης– http://www.pamth.gov.gr/ 29) ΓΠΣ Καβάλας 30) Βάση Δεδομένων για την ελληνική φύση - http://filotis.itia.ntua.gr/home/ 31) Υπουργείο ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ, Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας – www.oasp.gr [Σεισμικότητα].

ROGAN ASSOCIATES S.A.

HPC PASECO SP Ltd