Amnesty in actie, maart 2012

AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 39 NR 1 / maart 2012 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687 / P2A9062

1

DEZE EDITIE

VOORWOORD 2 agenda 2 goed nieuws

3

CAMPAGNE 4 “Het zal positiever zijn” FOTOREPORTAGE 6 De mensen van de Arabische Lente

VROUWENRECHTEN 8 Slachtoffers van seksueel geweld eisen gerechtigheid

STEUN ONS

10

ACHTER DE SCHERMEN

11

Spaar-ze-VRIJ

Een beweging met een plan

IN BEWEGING

12

SCHRIJFACTIE 13 PRIKBORD 15

Het ziet ernaar uit dat de protestbetogingen en repressie in het Midden-Oosten en NoordAfrika nog wel een tijdje zullen aanhouden. Een mens durft zich dan toch wel eens ­moedeloos af te vragen of het allemaal wel zin heeft.

Hoeveel doden moeten er eigenlijk vallen alvorens repressieve dictaturen omver vallen.

Hoeveel verminking en foltering kan een mens verdragen, als ‘straf’ voor zijn mening?

Een mens kan heus niet alles aan. Dat heb ik geleerd van een collega-mensenrechtenactivist uit de Amnesty-afdeling in Tunesië. Een zeer bescheiden en onopvallende man, waarmee ik tijdens de vorige internationale bijeenkomst sprak over de reden om actief te zijn bij Amnesty International.

Hij vertelde dat hij als mensenrechtenactivist in Tunesië was opgepakt en gedurende weken op de meest verschrikkelijke manier was gefolterd. Op een gegeven moment zat hij mentaal en fysiek zo erg aan de grond dat hij bereid was om al zijn principes op te geven. Als de pijn en het lijden maar zouden stoppen. Zijn folteraars waren niet overtuigd en bleven doorgaan.

Hij wou alleen nog maar sterven.

En toen hoorde hij van een medegevangene dat Amnesty International met zijn dossier bezig was en acties voerde voor zijn vrijlating. Kort daarna stopten de ‘ondervragingen’, enkele maanden later kwam hij vrij.

Het is niet uit dankbaarheid dat hij zich bij ons aansloot, zo verzekerde hij me. Het is vanuit de overtuiging dat de acties van Amnesty International helpen. Die overtuiging heeft hem terug tot mensenrechtenactivist gemaakt, ondanks alle risico’s. En soms duurt het tergend lang, zoals in Tunesië, of Myanmar, of … Maar uiteindelijk is het de beste en zelfs enige manier.

Daarom hebben we uw help en steun broodnodig. Neem een kijkje op onze website www.aivl.be en klik op ‘doe mee’ of ‘steun ons’…Doen!

Vele groeten, Karine Vandenberghe, voorzitter

Demonstratie voor mensenrechten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, Amnest y International UK

Agenda

De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar.

Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

8 maart 2012 I Vrouwendag

9 maart 2012 I Amnesty Leerstoel

Op Internationale Vrouwendag trekt Amnesty International alle registers open voor vrouwenrechten in de landen van de Arabische Lente. Hoewel de opstanden in de regio beterschap brachten op een aantal vlakken, blijft er op het vlak van vrouwenrechten immers nog heel wat werk aan de winkel.

Op 9 maart wordt de Leerstoel Universiteit Gent – Amnesty International uitgereikt aan Thomas Hammarberg, Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa. Na de uitreiking geeft dr. Hammarberg in de Aula Volderstraat 9 in Gent een lezing over het belang van mensenrechten en de uitdagingen hieromtrent in Europa.

Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender

2 / MAART 2012 /

JAARRAPPORT 2012 Op 24 mei verschijnt het Amnesty International Jaarrapport 2012.

Het biedt een overzicht per land van de wereldwijde mensen­rechtensituatie in 2011.

Het volledige Engelstalige ­ rapport kan je bestellen via www.amnesty.be/shop.

GOED NIEUWS

Eindejaarscampagne 2011: bedankt Honderden vrijwilligers trotseerden tijdens onze eindejaarscampagne in december weer en wind om kaarsen en wenskaarten aan de man/vrouw te brengen, te vertellen over onze acties en te demonstreren. Duizenden anderen steunden Amnesty dan weer met de aankoop van een Amnesty-kaars of een schenking. Dankzij deze ­overvloedige en warme steun zullen we er ook in 2012 weer staan en vechten voor mensen­ rechten. Bedankt!

Vrijheid voor blogger Maikel Nabil Eind januari werd de 26-jarige blogger Maikel Nabil Sanad vrijgelaten. De vrijlating kwam er precies een jaar nadat de opstanden in Egypte begonnen. De Opperste Raad van de Strijdkrachten in Egypte leek zo kritiek te willen voorkomen. Maikel Nabil werd immers na een oneerlijk proces voor een militaire rechtbank veroordeeld tot twee jaar cel omdat hij zich in een blog kritisch had uitgelaten over het leger.

Ongeveer twaalfduizend Egyptenaren ondergingen het afgelopen jaar hetzelfde lot.

164 058 keer ‘nee’ tegen Guantanamo 11 januari 2012 was de tiende verjaardag van de Amerikaanse gevangenis op Guantánamo Bay, een van de meest beruchte gevangenissen gebruikt om mensen vast te houden en te ondervragen buiten elk juridisch kader. De gevangenis is ook het symbool bij uitstek van de Amerikaanse mensenrechtenschendingen na 9/11. Voor Amnesty International was de verjaardag dé gelegenheid om opnieuw en wereldwijd actie te voeren. En met succes: we overhandigden maar liefst 164.058 handtekeningen aan het Witte Huis. De eis dat de Amerikaanse overheid het over een andere boeg gooit op het vlak van de mensenrechten klonk zelden zo luid.

Mongolië richting afschaffen doodstraf Op 5 januari ratificeerde het Mongools parlement het Tweede Facultatief Protocol van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Dit protocol omvat de afschaffing van de doodstraf. Amnesty International heeft intensief campagne gevoerd voor de afschaffing van de doodstraf in Mongolië en is dan ook erg opgetogen over de beslissing. “Deze goedkeuring is een belangrijke stap voorwaarts en moet nu direct gevolgd worden door wetten die de doodstraf volledig afschaffen,” aldus Sam Zarifi van Amnesty International.

Chinese activist Huang Jinqiu vrij Volgens verschillende berichten is de Chinese journalist en activist Huang Jinqiu sinds 20 oktober 2011 vrij. Dit goede nieuws kwam pas weken later naar ­buiten, omdat de autoriteiten hem en zijn familie waarschuwden niet met buitenlandse pers te spreken. Huang Jinqiu zat een celstraf uit van 12 jaar wegens het publiceren van politieke essays. Vooral zijn plannen voor een Patriottistische Democratische Chinese Partij werden hem zwaar aangerekend.

Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws / MAART 2012 / 3

CAMPAGNE

“Het zal positiever zijn” Interview met Sameh Saeid Massale protesten in Egypte brachten begin 2011 een © Jorn van Eck / Amnesty International

einde aan dertig jaar repressie onder leiding van president Hosni Mubarak. Momenteel verkeert het land in een zeer onzekere politieke en maatschappelijke situatie. Sameh Saeid van Hoqook.com vertelt over de revolutie, de verkiezingen en zijn organisatie.

Sameh Saeid

L otte Kamphuis Tijdens zijn studententijd in Egypte werd Sameh Saeid (45) actief lid van de Egyptische afdeling van Amnesty Inter­ national. Jaren later verhuisde hij naar Engeland, waar hij lange tijd werkte op Amnesty’s hoofdkantoor. Twee jaar geleden besloot Saeid terug te gaan naar Egypte. “Ik wilde mijn droom verwezenlijken om weer naar mijn geboorteland te gaan, mijn kennis en ervaring te delen en onderdeel te zijn van wat er in Egypte gaande is.” Saeid wordt door het mensenrechtenactivisme gedreven. “Mijn missie is eigenlijk dat ik wil dat mensen elkaar gelijk behandelen. Mensen moeten dezelfde rechten hebben en vrijheid van meningsuiting.”

In Egypte zette hij Hoqook.com op; een platform gespecialiseerd in de problematiek van de burgermaatschappij en mensenrechten. De organisatie werpt licht op de rol van actieve maatschappelijke organisaties en probeert een communicatieve brug te slaan tussen deze organisaties en de rest van de Egyptische samenleving, door het gebruik van moderne mediatechnologie en het live brengen van informatie en nieuws.

Genoeg is genoeg

t­raining voor deelnemende activisten, onder andere om ze te informeren over hun rechten. Hiervoor werd de organisatie echter meteen hard gestraft: “We hadden een bericht over de training op onze website gepubliceerd en al snel werd de site gehackt en bezette de politie ons gebouw. Het duurde ongeveer 48 uur om de controle over de website weer terug te krijgen.”

ik wil dat mensen elkaar gelijk behandelen Het was niet de laatste keer dat Hoqook.com werd beteugeld.

“Na de protesten op 25 januari blokkeerde de overheid allerlei communicatiekanalen. Ook wij konden in die tijd niet functioneren. Het lukte ons bijvoorbeeld wel om te filmen en vast te leggen wat er gebeurde op het Tahrirplein, maar we konden niets naar buiten brengen of publiceren.”

Voor Saeid was het “een interessante tijd om terug te gaan”.

Op 25 januari 2011 kwam het Egyptische volk in opstand, de datum waarop jaarlijks de ‘Nationale Politiedag’ wordt gevierd.

Een – door Mubarak in het leven geroepen – feestdag waarop Egyptenaren stil dienen te staan bij de diensten van de politie.

“Dit jaar gebruikten activisten die dag echter om een duidelijke boodschap af te geven aan de politie: “genoeg is genoeg”.”

Saeid benadrukt nog eens het belang van internet in een tijd van sociale verandering. “Digitale technologie heeft vanaf het begin van de revolutie een grote rol gespeeld. Het internet is dé plek waar mensen van over de hele wereld samenkomen en waar nieuws wereldwijd verspreid kan worden. Online beeldmateriaal liet bijvoorbeeld de wreedheden van de Egyptische autoriteiten zien en sociale netwerken speelden een grote rol in de organisatie en communicatie rondom de protesten.”

Hoqook.com organiseerde samen met andere mensenrechten­ organisaties voorafgaand aan de 25 januari-protesten een

Er is momenteel geen sociale-mediablokkade meer, maar dat wil niet zeggen dat Hoqook.com geheel vrij kan ­communiceren.

4 / MAART 2012 /

© Maggie Osama

ACHTERGROND CAMPAGNE

Saeid: “Het is bijvoorbeeld lastig om kritisch over het leger te informeren.

Momenteel kunnen mijn organisatie en ik gewoon functioneren, maar we werken in een klimaat van angst. Ze kunnen ons elk moment sluiten, of journalisten arresteren. Soms heb je ook in je eigen privéleven je zorgen en angsten.” Er is sinds de revolutie in Egypte al een aantal keer geweld gebruikt tegen mensenrechtenverdedigers; sommigen zijn opgepakt.

Situatie moet nog bedaren Op dit moment bespeuren de Egyptenaren dan ook nog weinig positieve resultaten. “Mensen zien de winst van de revolutie nog niet. Er zijn nog steeds negatieve machten in Egypte en de situatie moet nog bedaren.” Vooral over de rol van het leger is Saeid niet te spreken: “Het leger mengt zich in het burgerleven en dit zou het niet moeten doen. Er is een groot verschil tussen militaire regels en burgerregels. Het leger frustreert het democratisch proces en beperkt burgers in hun recht op vrijheid van meningsuiting.”

Saeid hoopt dat er een aantal zaken in Egypte zal veranderen. “Ik hoop op het einde van de rol van het huidige leger.

Het leger moet na de verkiezingen weg

uit het burgerleven en terug naar zijn militaire basis. Daarnaast moet de veiligheid in Egypte worden verbeterd. En de economie moet hersteld en ontwikkeld worden; die heeft veel te lijden gehad sinds de revolutie. Het nieuwe parlement moet een commissie instellen die met een plan komt over de ontwikkeling van Egypte.”

De juiste richting Saeid heeft vertrouwen in zijn volk. “Ik denk dat de energie van de mensen over het algemeen positief is en ook ik ben

erg optimistisch over de toekomst. Het proces van verandering is net begonnen.

We zijn nog lang niet klaar en het zal ook nog even duren. Het proces zal voor- en tegenspoed kennen, maar ik geloof dat de Egyptenaren slim genoeg zijn om de juiste richting te kiezen. Het oude regime was heel erg slecht. Dus ik denk – en ik hoop – dat er niks ergers komt dan dat. Wat er ook gebeurt, het zal positiever zijn.”

Interview uit Amnesty in Actie van Amnesty International Nederland

In actie komen voor Egypte?

Kijk op www.amnesty.be/arabischelente

© Omar Robert Hamilton Demonstratie voor het gebouw van de staatstelevisie, CaÏro

/ MAART 2012 / 5

FOTOREPORTAGE

Beshoy Fayaz (25) fotograaf uit Caïro, Egypte

De mensen van de Arabische Lente Wie zijn de mensen in de landen van de Arabische Lente? Hoe leven zij? Hoe zien zij hun toekomst?

Amnesty International vroeg fotograaf Ilya van Marle om ze te portretteren.

Hij reisde naar Caïro en Tunis en fotografeerde daar de toneelschrijver, de muzikant, de huisvrouw, het jonge tandartsenechtpaar, de hoopvolle universitair docent die blij is dat de ‘barrière van angst is doorbroken’ en zijn student die een wereldoorlog vreest. Allen wachten zij in spanning op wat komen gaat.

Zij verdienen een land waarin de mensenrechten worden nageleefd.

Sami Nassri toneelschrijver en activist van de vakvereniging voor de toneelkunsten, uit Tunesië

6 / MAART 2012 /

Zakaria Elkobbi (63) muzikant uit Tunis, Tunesië

FOTOREPORTAGE

Rami Fadel (28) en Nehar Serry (26) getrouwd en beiden tandarts in Ca誰ro, Egypte Sohair El Abssy (50) huisvrouw in Ca誰ro, Egypte

Nidhal Halaiem activiste uit Tunis, Tunesi谷 Hadel Hashim (21) net afgestudeerd, woont in Ca誰ro, Egypte

/ MAART 2012 / 7

VROUWENRECHTEN

SLACHTOFFERS SEKSUEEL GEWELD EISEN GERECHTIGHEID Vechten tegen straffeloosheid in Colombia Colombia zit al 45 jaar gevangen in een burgeroorlog tussen het leger, paramilitaire doodseskaders en guerrillabewegingen. Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor het geweld, ook voor seksueel geweld. Alle gewapende partijen maken zich schuldig aan verkrachting van vrouwen en meisjes en meestal komen de daders ongestraft weg. In haar rapport “Dat is wat wij eisen: Gerechtigheid”, boordevol getuigenissen van slachtoffers, klaagt Amnesty International deze straffeloosheid aan.

Kathleen C oen Seksueel geweld is in Colombia wijdverspreid en ingegeven door uiteenlopende motieven. Gewapende partijen gebruiken het om militaire controle op te leggen of om mensen op de vlucht te jagen zodat ze hun gronden kunnen innemen. Heel wat slachtoffers worden bovendien als seksslaven ingezet. Ook mensenrechtenactivistes of sociale leiders krijgen te maken met seksueel geweld als represaille voor hun werk of in een poging om hen het zwijgen op te leggen.

Tot op heden is het onmogelijk om een gedetailleerd beeld te krijgen van hoezeer het seksueel geweld in Colombia verband houdt met het conflict in het land. Er zijn geen betrouwbare cijfergevens voorhanden en een eenvormige database ontbreekt. In 2010 werden er volgens het Colombiaans forensisch instituut 20 142 gevallen van seksueel geweld onderzocht. Slechts 109 daarvan zouden te maken hebben met het gewapend conflict. Nochtans heeft de Hoge Vertegenwoordiger van de Mensenrechten van de Verenigde Naties het over “een alarmerende hoeveelheid gevallen van seksueel geweld van gewapende partijen”. Vanwaar deze extreme tegenstelling? Al te vaak wordt het seksueel geweld in Colombia niet aangegeven. Amper 30 tot 18% van de Colombiaanse vrouwen die slachtoffer zijn van fysiek en seksueel geweld durft naar de politie te stappen en dit om verschillende redenen.

Geen vertrouwen in justitie Culturele factoren zoals schaamte, eer of de overtuiging dat geweld tegen vrouwen

8 / MAART 2012 /

normaal is, spelen een rol bij het lage aangifte-cijfer, maar de voornaamste oorzaak is te vinden in het gebrek aan vertrouwen in het Colombiaans gerecht en de politie. Slachtoffers die aangifte doen krijgen soms gewoon geen hulp en worden zelfs denigrerend behandeld door de ambtenaren. Die krijgen wegens gebrek aan middelen geen specifieke vorming inzake seksueel geweld. Gevolg is ondermeer dat aangiftes soms resoluut geweigerd worden omdat de ambtenaren de slachtoffers niet geloven of ze bestempelen als prostituees. Er is ook een ernstig corruptie-probleem bij de Colombiaanse ambtenarij. De overheidsdiensten zijn geïnfiltreerd door paramilitairen, guerrilla en georganiseerde misdaad. Allen structurele gebreken in het justitieel apparaat die niet worden aangepakt

30 tot 18% doet aangifte Er is ook een gebrek aan informatie over het rechtssysteem en de rechten van slachtoffers vooral bij inheemse vrouwen of vrouwen van Afro-Colombiaanse origine, armen of boeren. Zeker wanneer de dader iemand van het leger is, weten slachtoffers niet tot wie zij zich moeten richten. Dat leger is in afgelegen gebieden immers vaak de enige vertegenwoordiger van de overheid. Amnesty International stelde vast dat in een aantal gevallen het leger geld aanbiedt om geen aangifte te doen of zelfs slachtoffers bedreigde.

VROUWENRECHTEN

2008 een baanbrekende resolutie uit over de rechten van vrouwen ontheemd door het conflict. Seksueel geweld en ontheemding werden in deze resolutie met elkaar in verband gebracht. De resolutie legt de regering 13 concrete programma’s op om ontheemde vrouwen te beschermen, onder meer tegen seksueel geweld, en garandeert hun recht op waarheid, gerechtigheid en schadeloosstelling en hun recht op psychosociale bijstand. Bijna vier jaar na de uitspraak blijft de effectieve toepassing van de 13 programma’s echter uit.

Gebrekkige beschermingsprogramma’s Het gebrek aan bescherming voor slachtoffers vormt een tweede belangrijke reden waarom een vrouw geen aangifte doet van seksueel geweld. Wanneer je wel aangifte doet, riskeer je namelijk vaak opnieuw je leven en stel je jezelf bloot aan nieuwe bedreigingen en aanvallen. De overheid heeft wel verschillende beschermingsprogramma’s opgezet maar die programma’s zitten vol gaten.

Zo moet je al effectief bedreigd of aangevallen zijn en duurt het twee tot drie maanden tot je bescherming krijgt. De beschermingsmaatregelen worden veelal beperkt in de tijd en zijn soms onaangepast.

Vele vrouwen worden bovendien uitgesloten van de beschermingsprogramma’s omdat hun aanvallers volgens de overheid geen deel uitmaken van een gewapende groep in het intern conflict.

Volgens de overheid zijn de paramilitairen immers opgeheven na de demobilisatie ervan, hoewel de werkelijkheid aantoont dat heel wat paramilitairen nooit effectief zijn gedemobiliseerd.

Bovendien duiken er tal van nieuwe groepen op. De autoriteiten zien deze echter niet als paramilitaire groepen maar louter als criminele bendes. Zo wordt heel wat vrouwen de specifieke bescherming als slachtoffer van het gewapend intern conflict ontzegd.

Mank wettelijk kader Komt een vrouw in Colombia uiteindelijk toch naar buiten met een klacht over seksueel geweld, dan stuit ze op een

mank wettelijk kader. Seksueel geweld dat verband houdt met het gewapend conflict wordt immers niet beschouwd als oorlogsmisdaad of misdaad tegen de menselijkheid. Er is ook een gebrek aan politieke wil en onbekwaamheid om de wetgeving die er al wel is, ook effectief toe te passen. Zo blijven militaire rechtbanken bevoegdheid opeisen met betrekking tot mensenrechtenschendingen ondanks een uitspraak van het Grondwettelijk Hof van 1997.

Colombia slaagt er niet in aan slachtoffers hun recht op waarheid, gerechtigheid en herstel te garanderen. Tot nu toe werden in het kader van de “Wet Rechtvaardigheid en Vrede” (waarbij paramilitairen in ruil voor demobilisatie en bekentenissen, strafvermindering genoten) slechts drie van de voorgehouden 30.000 gedemobiliseerde paramilitairen veroordeeld, daarbij geen enkele veroordeling voor seksueel geweld.

Maar er is hoop Ondanks alle slechte omstandigheden, heeft een deel van de justitiële sector de strijd tegen straffeloosheid aangevat. Onder hen het Hooggerechtshof en enkele procureurs van het Nationale Parket. Als gevolg van hun moedige werk werden honderden procureurs, advocaten en rechters echter bedreigd en enkelen zelfs vermoord.

Ook werden er wetten aangepast en mechanismes gecreëerd om het geweld tegen vrouwen aan te pakken. Vooralsnog echter zonder reële impact. Zo sprak het Colombiaanse Grondwettelijk Hof in

Reële impact blijft uit Ook het aantreden van de huidige President Santos in augustus 2010 betekende een verandering. Zijn voorgangers bleken immers ronduit vijandig ten aanzien van mensenrechten en mensenrechtenverdedigers. In juni 2011 werd de “Wet van Slachtoffers en Teruggave van Gronden” uitgevaardigd. Deze wet voorziet in een integraal herstel voor slachtoffers en is, ondanks enkele tekortkomingen, een belangrijke stap naar de erkenning van slachtoffers. Ook hier moet worden vastgesteld dat het tot op heden nog wachten is op een concreet resultaat van de nieuwe wetgeving.

Tijd voor actie In haar rapport somt Amnesty International concrete maatregelen en aanbevelingen op voor de Colombiaanse regering en de internationale gemeenschap om de straffeloosheid voor seksueel geweld in Colombia tegen te gaan. Aan de Belgische regering en op Europees vlak wordt gevraagd om druk uit te oefenen op de Colombiaanse autoriteiten. De komende maanden slaan ook in Vlaanderen het vrouwenrechtenteam en het Colombiateam van Amnesty de handen in elkaar om aan de Colombiaanse vrouwen een stem te geven.

Voer mee actie voor de vrouwen in Colombia. Meer op www.amnesty.be/ vrouwen

/ MAART 2012 / 9

steun ons

“Wat doet mijn bank met mijn geld?” Steeds meer mensen

Spaar-ze-VRIJ Steun mensenrechten door te

sparen bij Triodos bank

stellen zich de laatste jaren die vraag. Voor Triodos Bank, het buitenbeentje onder de banken, is het antwoord duidelijk. Als duurzame bank verleent ze enkel kredieten aan ondernemers en organisaties die een positieve impact hebben op het milieu en de samenleving. Zo weet je dat je geld duurzame activiteiten stimuleert. Triodos Bank wil op die manier financier zijn van de verandering, een verandering die ook Amnesty nastreeft.

de8 vzw

H ilde Goyens Triodos Bank financiert enkel activiteiten, ondernemers en organisaties die ze kent. Bovendien kiest ze daarbij enkel voor duurzame sectoren die bijdragen tot een positieve sociale, ecologische en culturele ontwikkeling. Zo verstrekte de bank bijvoorbeeld een kaskrediet om de dagelijkse werking van de8, het officiële integratiecentrum voor Antwerpen, te verzekeren.

En ze financierde de subsidies en verschillende investeringen van het ‘Théatre de Poche’, een maatschappelijk geëngageerd theater dat in haar voorstellingen haar toeschouwers uitnodigt tot debat over sociale en politieke kwesties. Je kan als spaarder via de website en het Triodos magazine zeer goed volgen welke concrete bedrijven en organisaties met spaargeld worden gefinancierd.

En er is bovendien meer. Je spaargeld wordt bij Triodos duurzaam geïnvesteerd, maar je helpt er de mensenrechten ook mee vooruit. Als je een Triodos-spaarrekening opent, kan je deze linken aan Amnesty International Vlaanderen. Triodos Bank stort dan een vergoeding aan Amnesty. Voor elke nieuwe spaarder die Triodos-klant wordt via Amnesty International, stort de bank namelijk een bijdrage van 40 euro (20 euro voor een minderjarige nieuwe klant). Jij betaalt helemaal niets, Amnesty International krijgt extra financiële steun en je geld levert zowel een financieel als een maatschappelijk rendement

10 / MAART 2012 /

op. Iedereen die ons steunt via Triodos, geeft de strijd tegen mensenrechtenschendingen zo extra slagkracht.

Eens je een Triodos-spaarrekening geopend hebt, kan je Amnesty International nog op een andere manier steunen.

Triodos Bank geeft je namelijk de mogelijkheid om je interesten of een deel van de interesten te schenken aan een organisatie naar keuze. Daarvoor moet je enkel een formulier voor rentebestemming downloaden en ingevuld terugsturen. Voor deze schenking krijg je vanaf 40 euro per jaar ook een fiscaal attest.

Nog een voorbeeld waarom Triodos Bank een waardevolle partner is voor Amnesty en andere organisaties: jaarlijks organiseert ze een spaarcampagne waarbij ze geld inzamelt voor een goed doel, in eigen land of in het Zuiden. Twee jaren geleden steunde ze op die manier de armoedecampagne van Amnesty en dit jaar spant ze zich in voor het vrouwenopvanghuis Talita.

Bij Talita kunnen vrouwen werken aan een nieuwe start na een moeilijke periode in hun leven, een start die onmogelijk zou zijn zonder de steun van initiatieven zoals die van Triodos Bank.

Meer op www.triodos.be

achter de schermen RUBRIEK

Een wijs man zei ooit “Planning is bringing the future into the present so that you can do something about it now”.

Voor een beweging die - ook na 50 jaar actie - geen gebrek heeft

Een beweging met een plan K aren Moeskops Wanneer we als Vlaamse afdeling van Amnesty International in de pen kropen om ons beleidsplan voor 2012-2013 te schrijven, deden we dit gelukkig niet op een eiland. Op de Internationale Algemene Vergadering van 2009 is er een Internationaal Strategisch Plan goedgekeurd dat onze leidraad is van 2010 tot 2016. Maar dit plan omvat veel en blijft soms nog wat vaag. Samen met alle andere Amnesty-afdelingen zijn we daarom het engagement aangegaan om binnen dit strategisch plan voor enkele belangrijke uitdagingen onze krachten te bundelen, en dit telkens voor een periode van twee jaar. Hierdoor kunnen we sneller inspelen op wat er binnen en buiten Amnesty gebeurt en zo een grotere impact realiseren.

Van Mongolië tot Togo, Denemarken tot de VS, alle Amnesty-afdelingen hebben voor de komende twee jaar vier globale prioriteiten. Eerst en vooral ons werk in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

De Arabische wereld is in een jaar tijd

ingrijpend veranderd. Veel oude dictators zijn weg, maar de toekomst blijft onzeker. Amnesty wil er dan ook mee voor zorgen dat de Arabische Lente geen illusie wordt. Daarnaast is 2012 een cruciaal jaar voor de aanvaarding van een Internationaal Wapenhandelverdrag binnen de Verenigde Naties. Als derde grote doelstelling vragen we de komende tijd extra aandacht voor de 1 miljard mensen die in sloppenwijken leven en bijzonder kwetsbaar voor mensenrechtenschendingen zoals gedwongen uithuiszettingen.

En tenslotte willen - net om al deze doelstellingen aan te kunnen - zorgen dat we als mensenrechtenbeweging groeien, vooral in het Zuiden. Amnesty kan bijvoorbeeld sinds kort rekenen op een kantoor in India en Brazilië.

Lokale context en eigen visie Wanneer we prioriteiten stellen voor de komende jaren, blikken we uiteraard ook terug op de afgelopen tijd. We trekken lessen uit wat goed en minder goed ging.

Daarnaast zijn er verschillende projecten, zoals diversiteit, actieve participatie en het betrekken van stakeholders die niet

aan werk om het respect voor mensenrechten te realiseren, is een goed plan dus geen overbodige luxe. Maar hoe begin je daar aan? Hoe maak je uit die honderden schendingen van mensenrechten keuzes?

worden gerealiseerd op twee jaar tijd, maar doorheen verschillende beleidsperiodes lopen. Onze ambitie om een ‘sterke impactvolle campagnebeweging’ te worden is de rode draad doorheen zowel het beleidsplan van 2010-2011 als dat van 2012-2013.

Naast het internationale werk worden Amnesty-secties ook meer en meer aangemoedigd om te zorgen dat ze lokaal relevant zijn en om aandacht te hebben voor regionale en nationale mensenrechten­ thema’s. Voor de Europese afdelingen gaat het hier dan vooral om discriminatie en om asiel en migratie. Maar onze sectie wil ook meer expertise verwerven over andere mensenrechtenschendingen in België.

Al deze uitdagingen, en nog vele andere hebben hun plek gevonden in een nieuw beleidsplan voor Amnesty International Vlaanderen.

Wil je meer over het beleidsplan van Amnesty Vlaanderen vernemen, kom dan zeker naar de Algemene Vergadering op 21 april te Brussel (zie achterzijde).

/ MAART 2012 / 11

in BEWEGING

Kaartjes voor DRC In de voorbije twee decennia was de bevolking van de Democratische Republiek Congo getuige van verschrikkelijke mensenrechtenschendingen. Het merendeel van deze schendingen werd niet onderzocht, verantwoordelijken werden niet vervolgd en slachtoffers wachten nog steeds op gerechtigheid. Een 100-tal Congolese ngo’s eisen daarom dat het rechtssysteem hervormd wordt met respect voor de internationale standaarden betreffende mensenrechten. Amnesty wil deze ngo’s een hart onder de riem steken en organiseerde daarom een grote solidariteitsactie. 230 Vlaamse steunkaartjes zijn alvast richting Democratische Republiek Congo vertrokken!

Al bijna 20 jaar een feestelijke traditie Rond 10 december 2011 schaarden de leden van Amnesty-groep Antwerpen 129 zich als keukenhulpjes rond de professionele kokkin Adria, om voor ongeveer 140 mensen een driegangenmenu voor te schotelen tijdens hun jaarlijks eetfestijn.

De voorbije jaren specialiseerden ze zich in verscheidene wereldkeukens, van de Chinese over de Congolese tot de ZuidAmerikaanse, afhankelijk van de campagne die Amnesty op dat moment voerde. Dat de inspanningen gesmaakt worden, blijkt uit de elk jaar opnieuw goed gevulde zaal en de mooie opbrengst voor Amnesty International: 1200 euro winst dit jaar.

Vlamingen in Marrakesh

Madrigaalkoor voor mensenrechten Gent, 10 december 2011.

Mensenrechtendag in het jaar dat Amnesty International 50 wordt. Na de optredens van De Propere Fanfare, Kommil Foo en Jummoo eerder op het jaar was ook het Gents Madrigaalkoor bereid een benefietconcert te geven.

Er waren vele handen nodig om stoelen, podium, verwarming en verlichting op te stellen maar het optreden in het mooie en stemmige kader van de Sint-Jacobskerk was schitterend. Zoals ook de receptie voor het talrijk opgekomen publiek achteraf bij de stoof.

Checkpointsingers in Lokeren Samen met het Masereelfonds en GROS Lokeren organiseerde Amnesty-groep Lokeren op 21 januari een Palestina-avond met de “Checkpointsingers”. 24 koorzangers uit heel België bezochten in de lente van 2011 de Palestijnse gebieden. Ze zagen er de checkpoints, de muur, de strijd om water en grond en spraken er met Joden en Palestijnen uit alle lagen van de bevolking. Tijdens de Palestina-avond deelden ze hun ervaringen met het talrijk opgekomen publiek. Na de getuigenissen met beeld en zang en een ­vragenmoment werd er afgesloten met een gezellig drankje en hapje.

12 / MAART 2012 /

Begin december vertegenwoordigden twee leden van Amnesty’s wapenhandelteam Amnesty Vlaanderen in Marrakesh op de Arms Trade Treaty Campaign conferentie.

Amnesty-afdelingen van over de hele wereld werkten er aan de globale campagne voor een internationaal Wapenhandelsverdrag.

Amnesty International wil een verdrag dat internationale wapentransfers verbiedt indien die een substantieel risico voor mensenrechtenschendingen inhouden. In de aanloop naar de finale onderhandelingen rond dit verdrag in juli zal het team dan ook intensief actie voeren.

Kom zelf in beweging op www.amnesty.be/ doemee

SCHRIJFACTIE

Bahrein: oneerlijke processen voor pro-hervormings­ demonstranten 14 Bahreinse activisten werden door een militaire rechtbank tot een gevangenisstraf veroordeeld na pro-hervormingsprotesten in februari en maart 2011.

Ze kregen geen eerlijk proces en sommigen werden naar verluidt gefolterd.

Op 22 juni veroordeelde een militaire rechtbank zeven van de 14 activisten tot levenslang. De anderen kregen een gevangenisstraf die variëert van twee tot 15 jaar.

Amnesty International vraagt dat de activisten een nieuw proces krijgen voor een burgerlijke rechtbank. Indien ze enkel en alleen omwille van het vreedzaam uiten van hun mening worden vastgehouden, moeten ze onmiddelllijk worden vrijgelaten.

Zet onze eisen kracht bij en stuur voor 1 juni 2012 een beleefde brief naar de Bahreinse autoriteiten.

Voorbeeldbrief [ Plaats, datum] Dear Majesty, Please allow me to raise my concern about fourteen opposition activists who are serving prison sentences handed down by a military court following anti-government protests in February and March 2011. They were not given fair trials and some of them were reportedly tortured. Most of them may be prisoners of conscience, detained solely for peacefully expressing their opinions and their activism.

I call on the re-trial of the 14 before a civilian court and the immediate and unconditional release of those held solely because of the peaceful exercise of their rights to freedom of expression, association and assembly.

I urge the authorities to immediately launch an investigation into the alleged torture or other ill-treatment of some of the defendants, to make its results public, and bring to justice anyone responsible for torture.

Stuur een brief naar: King of Bahrain Shaikh Hamad bin ‘Issa Al Khalifa Office of His Majesty the King P.O. Box 555 Rifa’a Palace, Manama BAHRAIN F: +973 1766 4587

EN EEN KOPIE NAAR:

Ambassade van Bahrein T.a.v. ambassadeur Ahmed Mohamed Yousif Aldoseri Louizalaan 250 1050 Brussel F: +32 2 647 22 74 E: brussels.mission@mofa.gov.bh

Yours sincerely, [naam, adres en handtekening]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen. Meer schrijfacties op www.amnesty.be/schrijfacties / MAART 2012 / 13

SCHRIJFACTIE

Burundi: moord op Ernest Manirumva Ernest Manirumva, voormalig vice-voorzitter van het Observatorium van de Strijd tegen Corruptie en Economische Misbruiken, werd op 9 april 2009 doodgestoken.

Net voor zijn dood had hij nog de corruptie bij de Burundese politie onderzocht, in het bijzonder bij politieagenten die lonen opeisten voor onbestaande functies.

Manirumva onderzocht ook corruptie binnen privébedrijven.

In juli 2010 startte het proces tegen de verdachten van de moord op Ernest Manirumva. 16 verdachten werden voor de rechtbank gebracht waaronder burgers, politieagenten en gedemobiliseerde soldaten. Het proces wordt echter regelmatig verdaagd en niemand werd tot nu veroordeeld. Verschillende mensenrechtenorganisaties wijzen er bovendien op dat andere verdachten nog steeds vrij rond lopen.

Activisten die strijden voor gerechtigheid voor Ernest worden regelmatig bedreigd.

Stuur een brief naar: Pierre Nkurunziza Présidence de la République Boulevard de l’Uprona Rohero I BP 1870 Bujumbura BURUNDI

En een kopie naar: Ambassade van Burundi T.a.v. ambassadeur Balthazar Bigirimana Marie-Louizasquare 46 1000 Brussel F: +32 2 230 78 83 E: ambassade.burundi@skynet.be

Amnesty International vraagt de Burundese autoriteiten om een einde te maken aan de straffeloosheid en eindelijk gerechtigheid te brengen in deze zaak. Zet onze eisen kracht bij en schrijf voor 1 juni een beleefde brief naar de Burundese president.

Voorbeeldbrief [ Plaats, datum ] Mr President, Three years after his death, I am writing to you on the killing of Ernest Manirumva, the former vice president of the Anti-corruption and Economic Malpractice Observatory “OLUCOME”. He was found stabbed to death outside his home on 9 April 2009.

I kindly request that you bring all perpetrators to justice – including those who may hold senior positions in the security forces.

I ask the Burundian authorities to investigate all threats against civil society activists who have called for justice for Manirumva, and bring the perpetrators to justice. I kindly request that you make a public statement making an unequivocal commitment to deliver justice in this critical case.

The prosecutor general must be asked to ensure the protection of witnesses.

Please encourage the Burundian authorities to establish a witness protection mechanism that will allow witnesses to provide testimony safely, especially witnesses who may hold information implicating members of the security forces.

I thank you for taking the time to consider my request.

Yours sincerely, [naam, adres en handtekening]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen.

Meer schrijfacties op www.amnesty.be/schrijfacties

14 / MAART 2012 /

PRIKBORD

COLOFON RUBRIEK Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International.

20 km door Brussel: zweten is een mensenrecht Zondag 27 mei 2012 is er de 33e editie van de 20 km door Brussel. Loop mee en laat je sponsoren voor Amnesty International. Sportief, gezond en geëngageerd.

Inschrijven kan vanaf 24 maart om 9u00 via www.20kmdoorbrussel.be. Het aantal plaatsen is beperkt dus wees er snel bij.

Wil je je laten sponsoren, neem contact op met Jeroen Janssens via e-mail JeroenJ@aivl.be. Je krijgt de nodige informatie en nuttige sponsortips. Doen!

Fiscale attesten 2011 Steunde je Amnesty in 2011 met een gift van 40 euro* of meer, dan willen we je daarvoor nog eens hartelijk bedanken. Je krijgt midden maart een fiscaal attest.

Ontvang je het attest niet of niet correct, neem contact op via telefoon 03 271 16 16 of e-mail naar Databeheer@aivl.be. * Lidgeld niet inbegrepen. Vanaf 1 januari 2011 is het fiscaal aftrekbare bedrag verhoogd van 30 euro naar 40 euro per jaar. Krijg je daarom geen fiscaal attest meer, kan je misschien volgend jaar je maandelijks bedrag verhogen of een extra gift storten.

Alle tekst en foto’s: © Amnesty International, tenzij anders vermeld HOOFDRedactie Nina Berghmans E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Karen Moeskops / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Erica Baeck, Eva Berghmans, Kathleen Coen, Hilde Goyens, Danielle Hennaert, Lotte Kamphuis, Karine Vandenberghe, Ward Van Os Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 28.000 Verschijningsdata 2012 01/03, 01/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen.

Raad van Bestuur André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Dominic Duthoit, Ellen Renson, Karine Vandenberghe, Rik Vereecken, Alain Versluys

schrijf €5.000,00 m

uw mooiste testament en win de Delta Lloyd-prijs!

aar ik heb nog wel wat mooie idealen Goed van snit hoewel ze uit de mode zijn Wie ze hebben wil die mag ze komen halen Vooral jonge mensen vinden ze nog fijn

ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL BELGIQUE FRANCOPHONE

45 jaar na Boudewijn De Groot gaat testament.be, de groepscampagne van meer dan 80 goede doelen, opnieuw op zoek naar “Het Mooiste Testament”.

Uw bijdrage van maximaal 1500 woorden mag poëtisch, prozaïsch, wijsgerig, persoonlijk, melancholisch of maatschappelijk betrokken zijn.

Onze jury, voorgezeten door Paula Sémer, zal het mooiste en meest inspirerende werk selecteren en publiceren in print en online media.

Het reglement vindt u op www.hetmooistetestament.be

ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D

Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL

ADVERTENTIE Steun AMNESTY INTERNATIONAL

NEDERLAND

VLAANDEREN

Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam

Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen

Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / B-2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 E: Amnesty@aivl.be / W: www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer BE25 0000 0000 8282. Vanaf 40 euro op jaar­basis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op www.amnesty.be/steunons Amnesty International Vlaanderen vzw onderschrijft de ethische code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving www.vef-aerf.be Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen?

Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig ­biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

/ MAART 2012 / 15

ALGEMENE VERGADERING 21 APRIL 2012: 9u30 – 17u30 PALEIS DER ACADEMIËN Hertogstraat 1, BRUSSEL

(naast het Warandepark en het Koninklijk Paleis) De Algemene ledenvergadering is een ogenblik van rapporteren over het voorbije jaar en van nieuwe plannen uitzetten voor de toekomst. De Raad van Bestuur van Amnesty Vlaanderen wil jou als lid daar graag bij hebben.

Stilstaan bij wat goed was en bijsturen waar het beter kan, dat is het recept voor Amnesty’s ledenvergadering. Overleggen met de leden is voor een leden­ beweging ook uitermate belangrijk. Heb je een voorstel of bemerking?

Wij luisteren graag. Ben je geen lid, maar wel geïnteresseerd, dan ben je ­natuurlijk ook welkom.

Graag inschrijven vóór 25 maart 2012.

Stuur naam en adres via e-mail naar AlbineV@aivl.be.

Na inschrijving ontvang je alle nuttige informatie.

Vragen? Contacteer Staf Coertjens via e-mail StafC@aivl.be.