Amnesty in Actie 1, 2009 by Amnesty International Vlaanderen

AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 36 NR 1 / maart 2009 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687

DEZE EDITIE

VOORWOORD

INHOUD

AGENDA

GOED NIEUWS

ACHTERGROND

COLUMN

FOTOREPORTAGE

CAMPAGNE

INTERVIEW

SCHRIJFACTIE

ACHTER DE SCHERMEN

PRIKBORD

COLOFON

De vrije keuze van een vrouw

Er zit humor in feminisme

Mensenrechtenweek in beeld

Armoede, een kwestie van mensenrechten

Inzet voor mensenrechten heeft vele gezichten

Laat je engagement nooit uitdoven

De lente is in zicht! Het seizoen van frisheid en nieuwigheden in de natuur mag ook ons aansteken met creatieve ideeën om mensenrechten naar buiten te brengen. Bij Amnesty is eigenlijk voortdurend vernieuwing bezig. We hebben een nieuwe directeur: Karen Moeskops. En een prachtige vernieuwde website! De internationale beweging discussieert volop over een nieuw Internationaal Strategisch Plan. Met hoofdletters, want het wordt het richtsnoer voor 2,2 miljoen activisten. En we lanceren een nieuwe wereldwijde meerjarencampagne, voor de rechten van mensen die in armoede leven. Nieuw nieuw nieuw. Maar in een organisatie die al 48 jaar bestaat, zijn er ook vaste waarden. Deze maand is dat vooral de Internationale Vrouwendag op 8 maart. We brengen het thema vrouwelijke genitale verminking nog eens op de agenda. Dit is het thema waarmee ik in het begin van de jaren ’90 de stap zette van individuele briefschrijfster naar beleidsactivist voor Amnesty. Het leek toen nog onmogelijk dat Amnesty zich met dat onderwerp zou bezighouden omdat de daders geen overheidsagenten waren, en de oorzaak niet te zoeken was in een autoritair regime, maar in een traditionele cultuur. Het werkgroepje van toen raakte er niet uit. Sindsdien heeft Amnesty echter ingezien dat vrouwenrechten beschermen niet mogelijk is zonder het debat aan te gaan over culturele verandering. Een pionier op dat vlak is de Egyptische Nawal el Saadawi, die op 31 maart een publieke lezing geeft in de Gentse Vooruit in het kader van de Amnesty International leerstoel. Zo duurt de Internationale Vrouwendag bij ons de hele maand maart!

Eva Brems, voorzitter

Actie op 10 december 2008 in Parijs © Belga Pictures

Agenda 31 maart 2009 Amnesty Leerstoel voor Nawal el Saadawi De Universiteit Gent reikt dit jaar de Amnesty International Leerstoel uit aan Nawal el Saadawi, Egyptische arts, psychiater en feministische schrijfster. De uitreiking en aansluitende lezing van Nawal el Saadawi vindt plaats op 31 maart in de Gentse Vooruit. Meer info op www.aigent.be

Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender

25 april 2009 Algemene Vergadering De algemene ledenvergadering heeft dit jaar plaats op zaterdag 25 april in het Maria-Theresiacollege, Leuven. Elk Amnesty lid kan er zijn of haar stem laten horen. Ook niet-leden zijn van harte welkom. Meer op de achterzijde.

24 april tot 3 mei 2009 Open Doek filmfestival Ook in 2009 verbreedt het Open Doek filmfestival je kijk op de wereld met een

2 / MAART 2009 /

keur aan films en documentaires uit de wereldcinema en themareeksen rond o.a. vrouwelijke regisseurs en muziek. Amnesty steunt dit 10-daags filmfeest in Turnhout. Warm aanbevolen!

20 mei 2009 I Benefietconcert Woensdag 20 mei is het weer swingen geblazen op de Antwerpse Groenplaats. Tijdens de 9de editie van het benefiet concert Recht tegen Onrecht geven tientallen artiesten het beste van zichzelf voor de mensenrechten.

GOED NIEUWS

Tekenen van hoop uit VS Op 22 januari, 2 dagen na de eedaflegging, besloot de nieuwe Amerikaanse president Barack Obama het detentiecentrum op Guantánamo Bay binnen het jaar te sluiten, de processen voor militaire rechtbanken op te schorten, alle geheime CIA-gevangenissen te sluiten en het gebruik van zgn. bijzondere ondervragingstechnieken te verbieden. Obama zet hiermee belangrijke stappen in de goede richting, een duidelijke breuk met het verleden.

Naar een wereld zonder wapenmisbruik De afgelopen maanden zijn belangrijke stappen gezet in de strijd tegen onwettig wapengebruik. Op 31 oktober stemden 147 lidstaten van de Verenigde Naties voor het plan om tot een Wapenhandelsverdrag te komen. Dit maakt de intentie om tot een wereldwijde regularisatie van de wapenhandel te komen alvast concreter. Een maand later, op 3 december, ondertekenden 92 staten de Conventie over Clustermunitie in Oslo. Daarmee is het verbod op de productie, de opslag, het gebruik en de export van clusterbommen een feit.

Onschuldig veroordeeld, maar nu weer vrij

Amnesty International heeft jaren fel campagne gevoerd voor de sluiting van Guantánamo en praktijken als oneerlijke processen, foltering, mishandeling, renditions en onwettige detentie. “De beslissing van Obama is een mijlpaal, een historische gebeurtenis in de strijd voor mensenrechten. Na zes jaar wordt er nu eindelijk iets gedaan om de misdaden van de VS in de strijd tegen terreur recht te zetten”, aldus Irene Khan, secretaris-generaal van Amnesty. “Maar daarmee is de kous niet af. Ieder die zich schuldig heeft gemaakt aan foltering, ontvoering en willekeurige opsluiting moet berecht worden.”

Na vijf jaar in de gevangenis zijn Sok Sam Oeun en Born Samnang vrijgelaten op borg. De twee Cambodjanen werden onterecht en na een oneerlijk proces veroordeeld voor de moord op de vakbondsleider Chea Vichea. Op 31 december verwierp het Cambodjaans Hooggerechtshof de veroordeling. De zaak moet opnieuw behandeld worden door het Hof van Beroep.

Muhammad Al-Hashlamon terug vrij Palestijn Muhammad Sami Al-Hashlamon werd op 17 december 2008 vrijgelaten en is weer bij zijn familie. Muhammad zat sinds juni 2006 administratief opgesloten in een Israëlische cel. Op 18 december vertelde hij medewerkers van Amnesty International hoe diepgelukkig hij is nu hij vrij is. Ook Amnesty activisten in Vlaanderen voerden actie voor Muhammads vrijlating.

Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws / MAART 2009 / 3

ACHTERGROND

De vrije keuze van een vrouw vrouwenbesnijdenis, een complex fenomeen Aan de universiteit Gent wordt deze maand de Amnesty Leerstoel 2009 toegekend aan Nawal el Saadawi, een vooraanstaande moslimfeministe. El Saadawi is ook gekend als fervent tegenstander van vrouwenbesnijdenis. Als jong meisje onderging ook zij deze pijnlijke en vrouwonwaardige praktijk. En ze is niet alleen...

D anielle H ennaert Vrouwelijke genitale verminking is een langbestaande en diepgewortelde praktijk in heel wat landen en culturen, en zonder twijfel schadelijk voor de vrouw. Volgens de Wereld gezondheidsorganisatie zijn tussen de 100 en 140 miljoen meisjes wereldwijd het slachtoffer van vrouwenbesnijdenis. Elk jaar komen er zo’n 2 miljoen bij, verspreid over een 40-tal hoofdzakelijk Afrikaanse landen. Maar het probleem van vrouwelijke genitale verminking beperkt zich niet tot het Zuiden. Onder invloed van de migratiebeweging komt de ingreep ook in het Westen voor. Opnieuw, want tot midden vorige eeuw werd ook bij ons besnijdenis toegepast om de vrouwelijke seksualiteit te onderdrukken.

De term vrouwenbesnijdenis of vrouwelijke genitale verminking wordt gebruikt voor verschillende soorten ingrepen. De Wereldgezondheidsorganisatie onderscheidt 3 vormen: de sunnabesnijdenis, de clitoridectomie en infibulatie. Welke vorm wordt toegepast, hangt af van factoren als de etnische groep waartoe de vrouw behoort, haar socio-economische positie en het land van afkomst. Overigens, in feite is ‘meisjesbesnijdenis’ een betere naam omdat de ingreep meestal op jonge leeftijd (tussen drie en twaalf jaar) plaatsvindt. De medische gevolgen van besnijdenis voor de vrouw zijn niet gering. Door de vaak onhygiënische omstandigheden en instrumenten zijn complicaties onvermijdelijk. Besnijdenis veroorzaakt pijn, bloedingen, chronische infecties en het risico op HIV-besmetting is aanzienlijk. Maar ook op psychisch vlak zijn de gevolgen talrijk. Meisjes krijgen te kampen met gevoelens van angst, frigiditeit en depressie wat soms kan leiden tot zelfmoord. Het lijkt moeilijk te vatten waarom vrouwenbesnijdenis blijft beoefend worden en waarom mensen, óók vrouwen, blijven opkomen voor het voortbestaan ervan. Het fenomeen van vrouwenbesnijdenis is echter complex. Zo is de praktijk vaak een overgangsritueel naar volwassenheid of identiteitsmarker. In verschillende samenlevingen bepaalt de ingreep de sociale status en economische zekerheid van de vrouw. Met besnijdenis wil men de seksualiteit van de vrouw inperken, maar ook esthetische en hygiënische redenen spelen een rol.

4 / MAART 2009 /

RUBRIEK COLUMN

Er zit humor in feminisme

Vrouwen krijgen les over vrouwenbesnijdenis, Somalië

De beweegredenen voor de ingreep zijn dus zowel negatief als positief wat de verbanning moeilijk maakt.

Mensenrechten, voor en tegen Vrouwenbesnijdenis werd in het verleden voornamelijk beschouwd als een medisch probleem. Dat de ingreep ook een mensenrechtenschending inhoudt, lag niet voor de hand. Een gevolg van de jarenlange onzichtbaarheid van vrouwen binnen het mensenrechten discours en omdat geweld tegen vrouwen thuis of binnen de gemeenschap werd beschouwd als een privézaak. De laatste jaren wordt de ingreep meer en meer gezien als een gewelddadige praktijk die verschillende mensenrechten met de voeten treedt. Denken we maar aan het recht op fysieke en mentale integriteit, recht op gezondheid en het nondiscriminatiebeginsel. Er is geen rechtvaardiging mogelijk voor de schending van deze rechten. Vrouwenbesnijdenis benoemen als mensenrechtenschending betekent bovendien dat de nationale overheden verantwoordelijk zijn. Zij hebben de plicht om de praktijk uit te bannen o.a. via hun nationale wetgeving. Voorstanders van besnijdenis schermen ook terug met mensenrechten. Ze beweren dat een verbod het recht op cultuur, het recht van minderheden en het recht op godsdienstvrijheid schendt. In zeer uitzonderlijke gevallen, zoals genitale verminking, kunnen mensenrechten als deze echter beperkt worden, bijvoorbeeld wanneer iemands individuele rechten beschermd moeten worden.

Voorstanders van vrouwenbesnijdenis argumenteren dat de vrouw er vrijwillig voor kiest. Haar keuze moet gerespecteerd worden. Maar hoe vrij is die keuze werkelijk? We stellen vast dat vrouwen in de betrokken landen en culturen vaak weinig of geen sociale macht hebben en niet voor zichzelf kunnen opkomen. Bovendien gaat het meestal om zeer jonge meisjes die zich niet kunnen verweren. Het argument van vrije keuze is dan ook betwijfelbaar.

Naar de uitbanning van de praktijk

Ik heb een grap te danken aan Nawal el Saadawi. Een paar jaar geleden zag ik een interview met haar in het BBC-programma “Hard Talk”. De interviewer wilde weten hoe westerse vrouwen hun zusters in de moslimwereld konden helpen. Ze antwoordde flegmatiek: “De westerse vrouwen moeten beginnen met zichzelf te helpen. Jullie gaan er vanuit dat je leeft in een ideaal beschavingsmodel. En wij in het oosten moeten per se gered worden. Maar eigenlijk is de verdrukking van vrouwen in beide gevallen even manifest. Neem nu de hele discussie over de hoofddoeken. Inderdaad: wij hebben de hoofddoek, maar wat dan te zeggen over de aanbidding van de moeder maagd in het katholicisme. Heb je al eens nagedacht over wat zoiets doet met het zelfbeeld van vrouwen?” Terwijl ze het zei, zag ik het ineens voor me: klap de voorklep van een burka open en je hebt het kleed van de Heilige Maagd. Sinds een jaar laat ik dat in een sketch op de scène ook zien, terwijl ik zeg: “Ge ziet, het kleedje van ons Lievevrouwke is gewoon een burka met airco.” In de meest katholieke streken van ons land, wordt het wel eens heel stil op dat moment. Maar meestal wordt er enorm om gelachen. Er zit dus ook humor in feminisme.

Vrouwelijke genitale verminking wordt door een overgroot deel van de wereld verafschuwd. Het verbannen van de ingreep is echter niet zo makkelijk wegens de band met complexe dynamieken als de sociale ontwikkeling van het land, de gevoeligheid van het onderwerp, politieke belangen en diverse socio-culturele redenen. Een succesvolle uitbanning van de praktijk kan enkel met deze dynamieken in het achterhoofd.

Daarom is de boodschap van de Egyptische schrijfster dan ook zonder meer universeel. Ze overstijgt haar eigen situatie en maakt ons duidelijk dat gelijke rechten voor vrouwen nergens ter wereld een feit zijn. Toch niet zolang we gebukt blijven onder de morele en maatschappelijke dwang van bijvoorbeeld onze rol als moeders. Of dacht u dat Hillary Clinton echt een kans had in de race naar het presidentschap van de VS? En wie kan zich in België een vrouwelijke eerste minister voorstellen? Hulde aan de landen waar het wel kan, maar het is zoals el Saadawi zegt: het is niet vanzelfsprekend.

Hoe vrij is die keuze werkelijk?

An Nelissen, actrice, momenteel te zien in haar theatershow Gestript-Gestroopt

Internationale vrouwendag op 8 maart 2009 en de Amnesty Leerstoel voor Nawal el Saadawi is de ideale gelegenheid voor het Amnesty International om de praktijk alvast aan de kaak te stellen. Dat doen we o.a. met een uitgebreid dossier rond de thematiek. Meer op www.amnesty.be/vrouwen

/ MAART 2009 / 5

FOTOREPORTAGE

Antwerpen Essen

India Duitsland

6 / MAART 2009 /

NIJLEN

FOTOREPORTAGE

Brussel

Mensenrechtenweek in beeld GENT

MORTSEL

De 60ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op 10 december 2008 ging niet onopgemerkt voorbij. In heel de wereld werd gefeest en actie gevoerd. Ook in Vlaanderen, waar tijdens de Mensenrechtenweek 2008 ontelbare vrijwilligers van Amnesty International de straat op gingen om zoveel mogelijk steun op te halen voor de bescherming van de mensenrechten.

TIENEN Verenigd Koninkrijk

/ MAART 2009 / 7

CAMPAGNE RUBRIEK

Armoede, een kwestie van mensenrechten Nieuwe wereldwijde campagne over armoede E va B erghmans Wie aan armoede denkt, denkt in de eerste plaats aan het Zuiden. Aan ontwikkelingslanden waar de bevolking het moeilijk heeft om te overleven. Nochtans bestaat armoede overal, ook in het ‘rijke’ Westen. En het probleem wordt steeds groter. Armoede is een aanslag op de menselijke waardigheid en de grootste mensenrechten crisis ooit. Klimaatveranderingen en de economische crisis zullen de armoede wereldwijd mogelijk nog doen toenemen.

Dag tegen armoede, 2008

Op 7 mei is het zover: Amnesty International start die dag haar nieuwe globale campagne. Die wil een einde maken aan de schendingen van mensenrechten waardoor mensen arm worden en blijven. Want alleen als je mensenrechten gerespecteerd worden en je uit de vicieuze cirkel van armoede kan breken, kan je in waardigheid leven. De komende jaren zal Amnesty die boodschap uitdragen in België en in de wereld.

8 / MAART 2009 /

Amnesty gaat de uitdaging aan en bindt de strijd tegen armoede aan. Voor Amnesty is armoede niet zozeer een kwestie van een gebrek aan geld of economische zwakheid, maar van mensenrechten. De problemen van ontbering, onveiligheid, uitsluiting en machteloosheid waarmee armen geconfronteerd worden, vinden hun oorzaak in mensenrechtenschendingen. Wie een dak boven zijn hoofd, onderwijs, proper water en gezondheidszorg moet ontberen, ziet zijn economische, sociale en culturele rechten geschonden. Wanneer het voor vrouwen uitgesloten is om land te bezitten of te erven, zijn zij het slachtoffer van discriminatie. Wanneer een arme machteloos moet toezien hoe hij uit zijn huis gezet wordt, zonder dat te kunnen aankaarten bij een rechter of andere instantie, worden zijn rechten op een eerlijk proces geschonden. Wanneer hij wordt afgeranseld door de politie omdat hij zijn huis weigert te verlaten, wordt zijn recht op fysieke integriteit geschonden. Zo kunnen de onrechtvaardigheden waarvan armen het slachtoffer zijn, steeds worden vertaald in mensenrechten. En die mensenrechten verdedigt Amnesty.

Armoede is geen economische wetmatigheid, maar een gevolg van de beslissingen van mensen. Overheden, bedrijven, internationale financiële instellingen en machtige burgers nemen dagelijks beslissingen die armen treffen. Amnesty zal die mensen wijzen op hun verantwoordelijkheid. En waar mensen die in armoede leven, opkomen voor hun rechten, zal Amnesty er zijn om hen terzijde te staan in hun strijd.

Armoede is geen kwestie van gebrek aan geld, maar van mensenrechten Wil je meer weten over de campagne? Wil je je bijdrage leveren aan de discussie over armoede en mensenrechten? Kom dan op zaterdag 25 januari, de dag van de Algemene Vergadering, naar Leuven. Van 9u30 tot 11u30 worden het opzet en de inhoud van de campagne voorgesteld aan de beweging. Meer informatie vindt je ook op de achterzijde van dit magazine.

Meer op www.amnesty.be/kalender

ÂŠ UNHCR / B. Press

Guatemala : een voormalig vluchtelinge, teruggekeerd uit Mexico, controleert de maĂŻs. Dankzij vormingen van de Verenigde Naties over vrouwenrechten en empowerment, konden de Guatemalteekse vrouwen die naar Mexico wilden terugkeren, hun stem doen gelden en verkregen ze het recht op grondbezit in hun thuisland.

/ MAART 2009 / 9

RUBRIEK INTERVIEW

Inzet voor mensenrechten heeft vele gezichten Je inzetten voor mensenrechten betekent dat je niet aan de kantlijn blijft staan, dat je van je laat horen. En dat doe je niet alleen. Of je nu briefschrijver, groepslid, directeur of vrijwilliger bent, we zijn allemaal activisten, stuk voor stuk essentiële onderdelen van de beweging en even belangrijk in de strijd tegen mensenrechtenschendingen. Om dit in de verf te zetten laten we twee Amnesty-anciens aan het woord.

F rederic D iependaele Onze nieuwe directeur Karen Moeskops heeft er al 8 jaar opzitten bij Amnesty. “Ik ben in 2000 als stagiaire op het Amnesty kantoor begonnen op de toenmalige unit ‘service aan de beweging’. In 2001 kon ik aan de slag als extern begeleider landen- en themawerk. Ik leerde zowel de beweging, de acties in al hun vormen, als het complexe werk terrein kennen. Vervolgens coördineerde ik de STOP Geweld Tegen Vrouwen Campagne, nam ik deel aan International Council Meetings en schreef ik mee aan de eigen strategische en operationele plannen. In 2006 was ik een tijdje waarnemend directeur en daarna coördinator strategie.” Al een heuse carrière achter de rug, maar hoe is het allemaal begonnen? Wat gaf de doorslag? “Na mijn studies wilde ik bij een NGO stage lopen om ervaring op te doen. Via een kennis kwam ik terecht bij Amnesty. Ik voelde me er onmiddellijk thuis. Amnesty is voor mij anders dan andere NGO’s door die unieke sterke combinatie van goed onderzoek en genuanceerde, politiek neutrale standpunten met campagnewerk, activisme en engagement.” Die 8 jaren Amnesty hebben al voor onvergetelijke ervaringen gezorgd. Karen onthoudt vooral 2 erg emotionele momenten. “Het behalen van het wereldrecord ‘the largest flaming object’ vorig jaar op de markt in Sint-Truiden was echt heel speciaal. Maar de meest aangrijpende ervaring was mijn bezoek in 2007 aan Ciudad Juarez. Ik bezocht daar Marisela Ortiz, een hele moedige

10 / MAART 2009 /

INTERVIEW

ik stop pas als hier niet meer gelachen wordt

dame die opkomt voor de vele vrouwen die daar het slachtoffer zijn van geweld. Ik had echt kippenvel toen ik op het braakliggend terrein met de roze houten kruisen stond, een beeld dat centraal stond in onze acties toen. De waardering van iemand als Marisela voor het Amnesty werk werkt natuurlijk heel motiverend.” Veel tijd voor andere bezigheden is er niet. “Voor Amnesty werken is geen nineto-five job, maar dat is niet erg. Ik heb nu de leiding over het secretariaat. Veel overleggen dus en op tijd knopen doorhakken. Ik ben ook verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie. En als directeur van de beweging wil ik ook voor hen beschikbaar zijn.”

de waardering van iemand als Marisela werkt heel motiverend Niet alleen de functie als directeur is veeleisend, ook de dagdagelijkse realiteit op het terrein staat niet stil. “De eerste dagen van 2009 tonen met de crisis in Gaza en Oost-Congo aan dat er nog veel werk voor ons ligt. Maar we hebben een professionele organisatie met een sterke reputatie. Ik denk dat we dus nog groeipotentieel hebben om meer zichtbare, mobiliserende campagnes te voeren.”

De werking van Amnesty International, zowel internationaal als in Vlaanderen, steunt voor een groot deel op de inzet van vrijwilligers. Hun bijdrage is van onschatbare waarde. Stan Carpentier werkt reeds 7 jaar bij Amnesty. Na een loopbaan als wegenwerker ging hij in op een oproep voor vrijwilligers. Wat de doorslag gaf was de flexibiliteit. Als er iets dringends is, kan men steeds beroep doen op Stan. Dat komt neer op ongeveer een dag per week. Als medewerker logistiek staat Stan nu in voor licht onderhoudswerk. “De gedrevenheid, zeker ook bij de vrij willigers, valt op. Ik voel me hier echt thuis, nog meer dan bij een andere vereniging.” Dat Amnesty op z’n kwaliteiten als 50-plusser beroep doet, kan hij alleen maar appreciëren. “Tegenwoordig kijkt men maar op twee manieren meer naar 50-plussers: dumpen of gebruiken.” Dat klinkt inderdaad vreemd voor iemand als Stan die naast zijn vrijwilligerswerk op het secretariaat nog actief is op verschillende fronten. “Ik verveel me zeker niet, ik volg momenteel een cursus Frans, ben gids bij EHA (Ecologisch Huis Antwerpen) en ben lid bij de Heemkundige Kring van Schoten. En een PC-cursus af en toe kan er ook wel bij.“ Een warm pleidooi voor 50-plussers dus. “En Amnesty is daar zeker het beste bewijs van. Er zijn ontzettend veel 50-plussers in lokale Amnesty-groepen, zelfs in de Raad van Bestuur!”. Stan heeft ook enorm veel bewondering voor de jonge garde. “Alle stagiairs bij ons zijn jongeren. Die doen dat ook

vaak op vrijwillige basis. Ook zij kiezen er bewust voor om bij Amnesty op die manier aan de slag te gaan en zijn dan ook enorm gedreven. Ik zie hen soms als mijn eigen kinderen omdat ze dezelfde leeftijd hebben en kan alleen maar grote bewondering opbrengen voor het feit dat er nog zoveel sociaal geëngageerde jongeren zijn.” Op de vraag of hij zelf de Amnesty gedrevenheid ook bij familie of vrienden probeert over te brengen antwoordt hij iets voorzichtiger. “Ik grijp veel kansen aan om het over Amnesty-gerelateerde onderwerpen te hebben bij vrienden en familie. Maar makkelijk is dat niet, veel mensen vragen zich namelijk af of het allemaal wel iets uithaalt.” Stan is niet van plan om zich op te sluiten en zich terug te trekken uit het actieve leven. Daarvoor is de drang naar sociaal contact te groot. “Stoppen met mijn huidige functie bij Amnesty hangt af van mijn fysiek. Het podium mee helpen opbouwen bij het benefietconcert zit er bijvoorbeeld niet meer bij, dat is te zwaar geworden. Nee, ik stop pas vanaf het moment dat er hier niet meer gelachen wordt.” Karen en Stan zijn het erover eens: “De Amnesty ploeg is een heel diverse ploeg, met allemaal dezelfde drijfveer en een goed gevoel voor humor. En dat maakt het ontzettend fijn werken.” Ook zin om bij Amnesty aan de slag te gaan als vrijwilliger? Surf naar www.amnesty.be/vrijwilligerswerk

/ MAART 2009 / 11

SCHRIJFACTIE RUBRIEK

Turkmenistan: verdwijning na on eerlijke processen Boris Shikhmuradov, voormalig minister van Buitenlandse Zaken in Turkmenistan, werd op 29 december 2002 tijdens een gesloten zitting veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf. Zijn straf is de dag erna omgezet in levenslang. Zijn broer Konstantin kreeg 17 jaar cel. Samen met ten minste 57 anderen zijn ze veroordeeld voor betrokkenheid bij een gewapende aanval op de toenmalige president Niyazov in 2002. De vrouw van Boris Shikhmuradov weet niet of zij hun advocaten mochten spreken, of er getuigen werden gehoord en wie de rechter in het proces was. Ze schreef regel matig naar de overheid om informatie te krijgen over de verblijfplaats van haar man en schoonbroer. Ze kreeg nooit antwoord. Schrijf vóór 1 mei 2009 een beleefde brief aan president Berdymukhamedov waarin je hem vraagt onmiddellijk de verblijfplaats van Boris en Konstantin Shikhmuradov en andere verdwenen gevangenen bekend te maken.

Stuur een brief naar:

Voorbeeldbrief

President Berdymukhamedov 744000, g. Ashgabat Apparat Prezidenta Prezidentu Turkmenistana Turkmenistan F: 0099 312 355 112 Post: € 1,05 + ‘a prior’ etiket

en een kopie naar: Ambassade van de republiek Turkmenistan Z.E. de heer K. Mommadov Reyerslaan 106 1030 Brussel F: 02 64 81 906 E: turkmenistan@skynet.be Post: € 0,59

[ Plaats, … March / April 2009 ] Your Excellency, Please allow me to draw your attention to the case of Boris Shikhmuradov, former Minister of Foreign Affairs in Turkmenistan. He was sentenced to 25 years imprisonment in a closed trial on 29 December 2002. The following day, his sentence was reportedly increased to life imprisonment by the People’s Council (Khalk Maslakhaty). His brother, Konstantin Shikhmuradov, was also handed down a prison sentence of 17 years. They were convicted, along with at least 57 other people, for alleged involvement in an armed attack in 2002 on the then president, Saparmurad Niyazov. I call on President Berdymukhamedov to immediately reveal the fate and whereabouts of Boris and Konstantin Shikhmuradov and other people who have been subject to enforced disappearance. I urge to ensure that all those sentenced to long-term imprisonment following the alleged attack in 2002 are given fair re-trials, and that those responsible for the enforced disappearances are brought to justice. I am confident of your good will and sense of justice. Yours sincerely, [ naam, adres en handtekening ]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty bezorgen. Meer schrijfacties op www.amnesty.be/menseningevaar

12 / MAART 2009 /

SCHRIJFACTIE

DRC: activiste in het nauw Justine Masika Bihamba en haar gezin worden geviseerd door het leger van de Democratische Republiek Congo (DRC). Justine is de coördinator van de ngo Synergie des femmes contre les violences sexuelles (SFVS) die strijdt voor de rechten van vrouwen. Op 18 september 2007 drongen soldaten binnen in het huis van Justine toen ze niet thuis was. Ze bonden haar zes kinderen vast en hielden hen onder schot. Eén van de soldaten viel de oudste dochter van Justine aan. Daarna misbruikte hij een andere dochter en probeerde hij haar te verkrachten. Leden van SFVS worden geregeld bedreigd en aangevallen omwille van hun werk. Schrijf vóór 1 juni 2009 een beleefde brief aan de President van de DRC waarin je vraagt dat de verantwoordelijken voor de bedreiging van Justine en haar gezin opgespoord en berecht worden.

Voorbeeldbrief

Stuur een brief naar: Président Joseph Kabila

[ Plaats, … mars / avril / mai 2009 ] Monsieur le Président, Je voudrais attirer votre attention sur les menaces, actes d’intimidation et dans certains cas agressions physiques visant des défenseurs congolais des droits humains, y compris de la part de services de l’Etat. Le 27 septembre 2007 Justine Masika, la coordinatrice de Synergie des Femmes pour les Victimes des Violences Sexuelles (SFVS), basée à Goma, a porté plainte contre les militaires armés qui ont agressé sa famille dans la maison de son ONG le 18 septembre 2007. Au cours des semaines et des mois qui ont suivi, des hauts gradés de l’armée et les autorités civiles lui ont promis que justice serait faite. Un an après les faits, cependant, ces hommes n’ont toujours pas été arrêtés, ni jugés. Je vous prie, Monsieur le Président, qu’une enquête exhaustive et impartiale soit immédiatement ouverte sur les sévices qu’ont subis la famille de Justine Masika, en particulier l’agression sexuelle et la tentative de viol dont sa fille a été victime, et que les auteurs présumés soient déférés à la justice dans les meilleurs délais.

Cabinet du Président Palais de la Nation Kinshasa Gombe République Démocratique du Congo Post: € 1,05 + ‘a prior’ etiket

en een kopie naar: Ambassade van Democratische Republiek Congo Z.E. de heer J.P. Mutamba Tshampanga Maria van Bourgondiëstraat 30 1000 Brussel F: 02 213 49 95 E: mission@missionrdcue.be Post: € 0,59

Veuillez agréer, Monsieur le Président, l’assurance de ma considération distinguée. [ naam, adres en handtekening ]

Voor Amnesty groepen is er ook een Digital Action File over Justine Bihamba. Meer op www.mijnamnesty.be

/ MAART 2009 / 13

Achter de schermen

Laat je engagement nooit uitdoven H ilde G oyens Het is belangrijk dat je nalatenschap de bestemming krijgt die jij wil. Zo is het mogelijk, al dan niet in overleg met de notaris, al je bezittingen onder je nabestaanden (rechthebbenden) te verdelen. Naast familie en vrienden kan je ook een goed doel opnemen in je testament. Door Amnesty aan te duiden als erfgenaam verzeker je onze toekomstige werking, ook als je er niet meer bent. Om mensenrechten te promoten en schendingen ervan tegen te gaan hebben we financiële armslag nodig. Steun je onze organisatie al, dan kan je op die manier je engagement verlengen.

Ook als je er niet meer bent, kan je nog meer betekenen dan je denkt Denken aan de dag dat we er niet meer zijn, is iets dat we liever niet doen. Nochtans is het zinvol. Steeds meer mensen maken een bewuste keuze omtrent de toekomstige bestemming van hun bezit via

Er zijn verschillende manieren om je testament op te maken. Je schrijft het zelf en bewaart het ook zelf of geeft het in bewaring aan een notaris. Of je maakt het testament samen met je notaris op, die je hierbij advies geeft en het voor jou bewaart. Wens je een familielid én een goed doel zoals Amnesty International op te nemen in je testament? Aan beiden laat je dan een deel van je roerend of onroerend bezit na. Met een duolegaat zal je familielid minder successierechten betalen. Deze kunnen immers oplopen tot 65% waar Amnesty International slechts 8.8% betaalt. Met een duo-legaat betaalt Amnesty dan tevens de successierechten voor je familielid waardoor deze uiteindelijk netto meer overhoudt. Bespreek de voordelen van een duolegaat zeker met je notaris.

Enkele voorbeelden Je schenkt via een gewoon legaat een familielid of Amnesty 100.000 euro Begunstigde

Familielid

Amnesty International

Legaat

100.000

een testament. Zo kan je tonen

Successierechten

- 47.500

- 8.800

wat echt belangrijk voor jou

Netto over

52.500

91.200

is. Mensenrechten verdedigen is een werk van lange adem: mensenrechtenschendingen

Je schenkt via een duolegaat een familielid 60.000 euro en Amnesty International 40.000 euro

zullen, spijtig genoeg, niet snel

Begunstigde

verdwijnen. Amnesty zal verder

Legaat

strijden opdat de mensenrechten

Successierechten

Familielid

Amnesty International

60.000

40.000 - 27.000 (op 60.000) - 3.520 (op 40.000)

gerespecteerd worden. Jij kan ons daarbij steunen, ook na jouw dood.

14 / MAART 2009 /

Netto over

60.000

9.480

Meer info? Neem contact op met Fons Van der Borght via e-mail FonsV@aivl.be of telefonisch vragen naar Fons Van der Borght of Hilde Goyens op: 03 271 16 16. Meer op www.amnesty.be/testament

COLOFON

Fiscale attesten 2008 Steunde je Amnesty in het jaar 2008 met een gift* van 30 euro of meer? Dan valt midden maart je fiscaal attest in de brievenbus. Gaat er iets mis, ontvang je het attest niet of niet correct, laat het ons weten. Neem contact met ons op: T: 03 271 16 16 – E: Databeheer@aivl.be * Lidgeldbijdragen tellen niet mee bij het berekenen van het bedrag voor fiscale aftrek.

Een olijfboom voor Gaza De crisis in Gaza tijdens de eindejaarsperiode met z’n grove mensen rechtenschendingen heeft veel mensen verontwaardigd. Amnesty International België riep onder andere de Europese Unie op om zijn verantwoordelijkheid te nemen in dit conflict. Aan de Tsjechische voorzitter van de EU overhandigden we op 22 januari een olijfboom met daarin meer dan 300 oproepen om de burgers in Gaza te beschermen.

Geef je mening voor mensenrechten Steun Amnesty door je mening te geven op www.opinieland.be en je tijd te laten omzetten in geld voor onze organisatie. Telkens je aan een onderzoek deelneemt, zal Opinieland, namens jou, een donatie doen aan Amnesty International. Nodig ook je vrienden uit om Amnesty op deze manier te steunen.

Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International. Redactie Nina Berghmans (hoofdredactie), E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Karen Moeskops / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Eva Berghmans, Eva Brems, Myriam Caals, Frederic Diependaele, Hilde Goyens, Danielle Hennaert, Karen Moeskops, An Nelissen, Albine Van Bouwel, Ward Van Os Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 29.000 Verschijningsdata 2009 02/03, 01/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak. Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen. Raad van Bestuur Georges Blauwet, Eva Brems, André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Aagje Ieven, Filip Reyniers, Bernard Sintobin, Alain Versluys Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / B-2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 E: Amnesty@aivl.be / W: www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer 000-0000082-82. Vanaf 30 euro op jaarbasis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op

ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL

www.amnesty.be/steunons

BELGIQUE FRANCOPHONE

NEDERLAND

Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles

Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam

Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen? Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be

ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL

ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D

/ MAART 2009 / 15

UITNODIGING

ALGEMENE VERGADERING 2009

PRAAT MEE OVER AMNESTY 25 APRIL 2009 / 9u30 tot 17u Maria-Theresiacollege, Sint-Michielsstraat 2, Leuven Op onze Algemene Vergadering krijgt elk lid een gelijke stem. De Raad van Bestuur van Amnesty in Vlaanderen roept je daarom graag op om je visie met ons te delen. Heb je een voorstel of bemerking? Wij luisteren graag naar je. Ben je geen lid, maar wel geïnteresseerd, dan ben je ook welkom. Tijdens de vergadering komen volgende onderwerpen aan bod: activiteitenverslag 2008, financieel resultaat 2008, begroting 2009, bespreking resoluties, verkiezing raadsleden en AV-commissies. Om 9u30 lanceren we voor de beweging ook Amnesty’s nieuwe campagne rond armoede en mensenrechten. Meer informatie hierover op pagina 8.

Inschrijving Graag inschrijven vóór 30 maart 2009. Dat vergemakkelijkt onze praktische organisatie. Stuur je naam en adres via e-mail naar AlbineV@aivl.be, bel naar 03 271 16 16 of stuur een briefje naar Amnesty International Vlaanderen, Kerkstraat 156, 2060 Antwerpen. Na inschrijving ontvang je alle nuttige informatie. Voor meer informatie, contacteer Staf Coertjens (StafC@aivl.be) of Albine Van Bouwel (AlbineV@aivl.be).