Amnesty in Actie 2, 2009 by Amnesty International Vlaanderen

AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 36 NR 2 / JUNI 2009 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687 / P2A9062

DEZE EDITIE

VOORWOORD

INHOUD

AGENDA

GOED NIEUWS

AMNESTY WERELDWIJD

FOTOREPORTAGE

CAMPAGNE

INTERVIEW

Creatief groeien

Armoede, vele gezichten

Leven in de Democratische Republiek Congo

“Wij zorgen dat er geld in het laatje komt!”

Eindelijk! Op 28 mei heeft Amnesty International een nieuwe wereldwijde campagne gelanceerd. “Demand Dignity” heet ze internationaal, en ze is om meerdere redenen revolutionair. Amnesty blijft meer dan ooit ijveren voor vrijheid en gelijkheid, en brengt die principes nu voor het eerst in verband met één van de meest grove schendingen van de menselijke waardigheid: armoede. Armoede is geen onvermijdelijkheid, maar is in vele gevallen het gevolg van onrecht en uitsluiting. Door de bril van mensenrechten bekeken ligt het antwoord op armoede niet in liefdadigheid, maar in “empowerment”: mensen emanciperen en laten participeren. In dat licht zal je merken dat we het steeds minder hebben over ‘slachtoffers’ of mensen ‘voor wie’ we werken. Een veel juistere uitdrukking is dat we werken met de mensen die in armoede leven om het onrecht aan te pakken dat hen treft.

IN BEWEGING

SOLIDARITEITSACTIE

SCHRIJFACTIE

Het recht op huisvesting, het recht op gezondheidszorg en het recht op voedsel zijn net zo goed mensenrechten als de vrijheid van meningsuiting of het verbod op foltering. Deze zogenaamde ‘economische en sociale mensenrechten’ staan ook al sinds 1948 in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Maar in de afgelopen zestig jaar zijn ze al te vaak op de achtergrond verdwenen. Vanaf nu werkt Amnesty mee om daar verandering in te brengen. Zo worden mensenrechten pas echt universeel: wanneer ze worden ingezet tegen het onrecht dat de meest kwestbaren treft overal ter wereld, van de mensen in de sloppenwijken van Afrika tot de mensen zonder papieren in Europa. Daar gaan we voor.

ACHTER DE SCHERMEN

Eva Brems, voorzitter

COLOFON

Congo: eeuwige angst voor seksueel geweld

Mexico: inheemse gewetensgevangene

Jouw geld goed besteed

Actie tegen seksueel geweld in DRC, Brussel, november 2008 © Belga Picture

De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

Agenda JAARRAPPORT 2009 20 juni Internationale vluchtelingendag

26 juni Wereldwijde antifolterdag

20 juni is voor Amnesty International elk jaar een dag om extra aandacht te vragen voor de bescherming van vluchtelingen in de wereld. Ook in 2009 is dit nog steeds noodzakelijk.

Op internationale antifolterdag, uitgeroepen door de Verenigde Naties, herinneren we de wereld eraan dat foltering een misdaad is, een wrede schending van de mensenrechten. Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender

2 / JUNI 2009 /

In mei verscheen het Amnesty International Jaarrapport 2009. Het biedt een overzicht per land van de wereldwijde mensenrechtensituatie in 2008. Het jaarrapport kan je gedeeltelijk terugvinden in het Nederlands op de website. Het volledige Engelstalige rapport kan je bestellen via www.amnesty.be/shop.

Amnesty Leerstoel voor Nawal El Saadawi

GOED NIEUWS

Op 31 maart werd in een overvolle Vooruit de Amnesty International Leerstoel UGent 2009 uitgereikt aan de Egyptische Nawal El Saadawi. El Saadawi is arts, dissident schrijfster, politiek activiste en vrouwenrechtenactiviste. Ze bracht openlijk thema’s naar voor als genitale verminking, prostitutie, het islamitisch huwelijk, recht op scheiden en moslimfundamentalisme. In Egypte werd ze daardoor bestempeld als ‘controversieel en gevaarlijk’. De Amnesty Leerstoel wordt jaarlijks uitgereikt en wil het ruime publiek sensibiliseren over de problematiek van de mensenrechten.

Moordenaars mensenrechten advocaat veroordeeld In maart zijn in Honduras twee mannen veroordeeld voor de moord op Dionisio Díaz García, advocaat bij Asociación para una Sociedad Mas Justa (ASJ). Op 4 december 2006 werd Dionisio doodgeschoten. ASJ, een christelijk geïnspireerde organisatie, wil de toegang tot het gerecht vergemakkelijken voor alle burgers in Honduras. Amnesty International voerde intensief actie voor Dionisio’s zaak, o.a. met een schrijfactie.

New Mexico 15e staat zonder doodstraf Op 18 maart 2009 schafte Bill Richardson, gouverneur van de staat New Mexico, de doodstraf af. Daarmee wordt New Mexico de 15de Amerikaanse staat waar geen doodstraf meer wordt uitgesproken. “Ik zie geen reden waarom de VS zou achterblijven in vergelijking met de rest van de wereld. Heel wat landen die de doodstraf nog toepassen, zijn ook de landen met de meeste onderdrukking in de wereld. Dat is niet iets om trots op te zijn”, aldus Richardson.

Ye Guozhu is weer vrij man Ye Guozhu werd op 15 oktober 2008 vrijgelaten. Dit nieuws wordt nu pas bekendgemaakt omdat de politie ermee had gedreigd hem opnieuw te arresteren als Ye’s familie zijn vrijlating te snel zou bekendmaken. In 2004 protesteerde Ye tegen de gedwongen afbraak van zijn restaurant en huis om plaats te maken voor de Olympische Spelen in Peking. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar cel. Amnesty voerde intensief actie voor de vrijlating van Ye Guozhu tijdens de Goud voor Mensenrechtencampagne.

VN steunt onderzoek oorlogsmisdaden Bangladesh De regering van Bangladesh krijgt de medewerking van de Verenigde Naties om de mensenrechtenschendingen van 1971 te onderzoeken en te vervolgen. In 1971 woedde in Bangladesh een bloedige onafhankelijkheidsstrijd tegen Pakistan met ontelbare doden en vluchtelingen tot gevolg. Amnesty International hoopt dat de straffeloosheid in het land alsnog wordt aangepakt.

Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws / JUNI 2009 / 3

Amnesty wereldwijd RUBRIEK

Creatief groeien Naar een wereldwijde beweging Ward Van O s

Amnesty International is werkelijk een internationale organisatie met afdelingen in maar liefst 80 landen. In Canada, Peru, Senegal, Nepal, Noorwegen of Australië, ... op elk continent kan je wel een Amnesty secretariaat binnenlopen*. Maar dat wil niet zeggen dat Amnesty International geen ambitie meer heeft om te groeien. Wel integendeel. In 148 naties ter wereld zijn we niet vertegenwoordigd. Vaak zijn dit landen waar veel mensenrechtenschendingen plaatsvinden, landen dus waar we broodnodig zijn. Daarom werd drie jaar geleden gestart met verschillende groeiprojecten. En met groot succes! * Behalve dan, we geven het toe, op Antarctica.

Van 2006 tot en met 2008 groeide Amnesty International met 89% leden en donateurs en 650% activisten. Dat zijn cijfers om van te duizelen. Terwijl we hier onze mond vol hebben over de economische crisis blijven wereldwijd mensen zich achter de doelstellingen van Amnesty International scharen. Meer nog, ze werken actief mee aan de bestrijding van mensenrechtenschendingen. Azië spant de kroon: we tellen er vandaag de meeste leden. In de laatste drie jaar is ook het aantal leden in de Amerikaanse landen sterk gestegen, maar het grootste groeipercentage zagen we in Afrika.

Lokale relevantie Amnesty International had het in het verleden vaak moeilijk om voet aan de grond te krijgen in regio’s getekend door ernstige mensenrechtenschendingen. Niet enkel de lokale overheid werkte tegen, maar ook en vooral de bevolking zelf had andere behoeften. Waarom je inzetten voor de rechten van anderen als je eigen rechten geschonden worden? In ontwikkelingslanden krijgt bovendien de strijd voor primaire behoeften alle aandacht. Recht op voedsel en zuiver water, een dak boven je hoofd, ... je kan nu eenmaal niet zonder. Vandaag ligt de focus in de Amnesty groeiprogramma’s dan ook in sterke mensenrechtendossiers met lokale relevantie. Gecombineerd met de nieuwe activismetechnieken, o.a. via het internet, maakt dit dat onze mobilisatiekracht in deze landen veel en veel hoger ligt.

E-activisme Niet alleen qua thematiek, ook door het gebruik van nieuwe technieken probeert Amnesty International het mensenrechtenactivisme wereldwijd

4 / JUNI 2009 /

aan te wakkeren. Een belangrijk nieuw terrein is ongetwijfeld het internet. Via online gemeenschappen en sociale netwerksites wil Amnesty International haar e-activisme verder ontwikkelen. In alle delen van de wereld is er een grote toename in het gebruik van nieuwe media. Online instrumenten maken het Amnesty mogelijk te organiseren, te communiceren en internationaal te groeien. Verscheidene campagnes toonden aan dat nieuwe media gebruikt kunnen worden om tot opmerkelijke activistenaantallen te komen, voornamelijk in landen waar het werk van ngo’s zoals Amnesty International nog niet is doorgebroken. Jongeren spelen hierbij een belangrijke rol. Door online activisme kan ook Amnesty grote groepen mensen bereiken die op een virtuele manier in interactie willen treden. Virtueel net omdat er in hun land geen Amnesty afdeling is, ofwel omdat ze zelf liever willen actievoeren in een globale context, eerder dan binnen het traditionele, door landsgrenzen afgebakende, werkveld van de organisatie.

Vandaag ligt de focus op sterke lokale men senrechtendossiers Een voorbeeld: Africa online Om dit nieuwe e-activisme aanschouwelijk voor te stellen begeven we ons naar Afrika. Begin dit jaar werd in Kenia een “sms straatactie” opgezet naar aanleiding van de eerste 100 dagen van president Obama. Bedoeling was zoveel mogelijk sms’jes te verzamelen die golden als een handtekening op een petitielijst. Actievoeren via sms is erg

Amnesty wereldwijd RUBRIEK

promotie voor de sms-actie in Kenia

nieuw in Kenia. Daarom werd via een straatactie campagne gevoerd in steden en dorpen. Maar omdat zo’n straatactie erg tijdrovend is, werden er ook andere manieren gezocht om de campagne te promoten. Naast het inzetten van de traditionele media werden vooral online middelen ingezet. Zo werd er bijvoorbeeld contact opgenomen met Keniaanse bloggers die opriepen deel te nemen aan de actie. Er werden ook zes “online community” vrijwilligers opgeleid die samen zorgden voor de online aanwezigheid van Amnesty in Kenia. Het resultaat: 4.500 sms-handtekeningen en een nog grotere groep van online activisten die klaar staan voor een volgende e-actie.

Online instrumenten maken het Amnesty mogelijk internatio naal te groeien Wereldwijde groei Dankzij de vele nieuwe en innoverende initiatieven die Amnesty International in de laatste jaren ontplooide, kent onze organisatie een grote, maar vooral wereldwijde groei. Officieel telt Amnesty wereldwijd vandaag 2,2 miljoen leden en donateurs. Vijf jaar geleden waren dat er nog 1,8 miljoen. Bovendien is Amnesty erg sterk in het mobiliseren van activisten. Kijk naar onze eigen Schrijfze-VRIJdag waar jaarlijks zo’n 120.000 jongeren aan deelnemen. Die activistenaantallen worden echter niet opgenomen in het globale cijfer. Wereldwijd zijn er nochtans ontelbaar veel initiatieven waar mensen zich wel inzetten voor mensenrechten, zonder Amnesty lid of donateur te zijn. Op de hiernaast afgebeelde wereldkaart zie je Amnesty’s verscheidenheid in activisme. Door de waardevolle online activisten mee te tellen en ze vanuit andere landen structureel te ondersteunen, komen we tot een heel ander Amnesty. Een Amnesty dat, voornamelijk dankzij de technologische vooruitgang, een organisatie wordt die echt wereldwijd actief is.

Kom in contact met Amnesty activisten wereldwijd – – – –

Facebook: African Online Community: facebook.dj/amnestyaoc/ Comunidad Online Latinoamericana: facebook.dj/amnistiacola/ Bangla Online Community: groups.to/aiboc Vlaanderen: facebook.dj/amnestyvlaanderen

– – –

Twitter: Amnesty Online (Engels): twitter.com/AmnestyOnline AmnistiaOnline (Spaans): twitter.com/AmnistiaOnline Amnesty Vlaanderen: twitter.com/amnestyvl

/ JUNI 2009 / 5

FOTOREPORTAGE

Armoede, vele gezichten Armoede leidt tot grote mensenrechtenschendingen. Mensenrechtenschendingen bestendigen armoede. De cijfers spreken voor zich: bijna 1 miljard mensen in de wereld heeft honger, 1 miljard mensen leeft in sloppenwijken, 1,3 miljard mensen heeft geen toegang tot medische zorg, iedere minuut sterft een vrouw in het ÂkraambedÂ ... Nochtans heeft ieder mens recht op voedsel, gezondheidszorg, onderdak, onderwijs, schoon water, een veilige omgeving ... Amnesty International eist een leven zonder armoede voor iedereen ter wereld.

Iedereen heeft recht op onderwijs Romakinderen worden vaak gediscrimineerd en uitgesloten in het onderwijs. Ze komen terecht op aparte scholen waar het onderwijs doorgaans gebrekkig is. Dit leidt tot minder kansen in het latere leven en een vicieuze cirkel van armoede die moeilijk te doorbreken is.

Vrouwen in de rij voor een ziek enhuis, Peru

Iedereen heeft gelijke toegang tot gezondheidszorg In Ierland sterft 1 op 47.600 moeders tijdens de bevalling. In Peru sterft 1 moeder op 140. Effectieve gezondheidszorg bereikt veel vrouwen uit arme en gemarginaliseerde gemeenschappen in Peru niet. In deze gebieden is de moedersterfte dan ook een stuk hoger dan in de rijkere gebieden.

6 / JUNI 2009 /

FOTOREPORTAGE

Iedereen heeft recht op onderdak Sloppenwijken zijn vaak het toneel van veelvuldige en complexe mensenrechtenschendingen. Vooral de gedwongen uitzettingen springen in het oog. Bewoners van sloppenwijken hebben immers geen eigendomsakte en kunnen op gelijk welk moment uit hun huis gezet worden.

Iedereen heeft recht op een gezonde leefomgeving © Mark Henley/ Panos Pictures

Niet alleen overheden, ook bedrijven zijn verantwoordelijk voor de mensenrechtensituatie in de landen waar ze actief zijn. In de Niger Delta heeft de lokale bevolking weinig voordeel ondervonden van de oliewinningsindustrie in de vruchtbare delta, terwijl ze wel dagelijks te maken hebben met de negatieve effecten ervan.

Dharavi, Bombay ’s grootste sloppenwijk , India

Romakinderen in een “speciale” school, T sjechië

Brandende olieput in de Niger Delta

/ JUNI 2009 / 7

CAMPAGNE RUBRIEK

De situatie van veel vrouwen in Congo is schrijnend. Mensenrechten worden voortdurend geschonden en het seksuele geweld tegen vrouwen en meisjes wordt nog steeds als oorlogswapen gebruikt bij gewapende conflicten. Seksueel geweld is de grootste bedreiging voor de gezondheid van de vrouw in Congo. De Stop Geweld tegen Vrouwen campagne staat al jaren centraal in het werk van Amnesty International. Zo ook tijdens onze 9e editie van het benefietconcert dat dit jaar in het teken stond van het seksuele geweld tegen vrouwen in Congo. Wat is de huidige situatie in het land en wat zijn de gevolgen voor de vrouwelijke inwoners

en mensenrechtenactivisten?

E lodie S choonbroodt De Democratische Republiek Congo wordt al jarenlang geteisterd door oorlog. Politieke en militaire spanningen leiden tot grote uitbarstingen van geweld in het land. Veiligheidstroepen en gewapende groeperingen maken zich schuldig aan moord, marteling, willekeurige arrestaties en detenties. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk voor brute verkrachtingen. De gewapende groeperingen gebruiken seksueel geweld als oorlogswapen. Ook ‘gewone’ burgers zijn daders van verkrachtingen. Naast de verkrachtingen worden vrouwen ook ontvoerd om als seksslavin te dienen. Het geweld tegen vrouwen heeft de afgelopen jaren ongekende proporties aangenomen.

Mensenrechten buiten spel Slachtoffers van seksueel geweld in de Democratische Republiek Congo worden vaak door hun echtgenoot verlaten en uit de gemeenschap verstoten. Ze schamen zich en zijn bang om aangifte te doen. Deze vrouwen zijn niet alleen fysiek getekend, ze zijn ook vaak veroordeeld tot een leven in armoede. Daders worden niet of zelden berecht. Er zijn verschillende lokale mensenrechtenorganisaties die zich samen met activisten inzetten voor de rechten van vrouwen in Congo. Maar het werk van mensenrechtenactivisten is er vaak zwaar, moeilijk en zelfs gevaarlijk omdat ook zij het doelwit worden van geweld. Er zijn veel voorbeelden van mensenrechtenverdedigers en hun families die bedreigingen hebben ontvangen en het slachtoffer zijn van fysiek geweld en verkrachtingen. Zij doen hun werk in barre omstandigheden, zonder veel steun van de overheid. Neem nu Justine Masika Bihamba. Ze werkt voor de organisatie Synergie des Femmes pour les Victimes de Violences Sexuelles en wil seksueel geweld tegen vrouwen voorkomen. Eind 2007 drongen militairen haar huis binnen. Ze bonden haar zes kinderen vast en probeerden eentje te verkrachten. Tot op vandaag zijn de schuldigen niet berecht. Mensenrechten worden voortdurend geschonden. De afgelopen jaren zijn tienduizenden vrouwen en meisjes het slachtoffer geworden van verkrachting. Slecht bestuur, een verwaarloosde

8 / JUNI 2009 /

CAMPAGNE

infrastructuur en een gebrek aan middelen bemoeilijkt de levering van essentiële sociale voorzieningen, waaronder medische zorg en onderwijs.

Naar een betere toekomst Het oorlogsgeweld, de systematische verkrachtingen en de straffeloosheid waarmee dit geweld gepaard gaat, leiden tot verdere ontwrichting van de Congolese samenleving. De regering onderneemt nauwelijks actie. Inspanningen op nationaal en internationaal vlak zijn noodzakelijk voor een verbetering van de situatie in het land. Vrouwen moeten beschermd worden tegen het geweld. Effectieve wetgeving is van groot belang. Er moet een einde komen aan de straffeloosheid van daders en het systematische seksuele geweld tegen vrouwen.

De regering onder neemt nauwelijks actie Op korte termijn is het noodzakelijk dat de VN-missie (Monuc) in het land wordt versterkt. Daarnaast vraagt Amnesty aan de Congolese regering om haar verantwoordelijkheid te nemen wat betreft het voorkomen, straffen en uitroeien van seksueel geweld. Ze is immers mede verantwoordelijk en moeten de interna-

tionale normen en mensenrechtenverdragen respecteren. Amnesty vraagt de autoriteiten van Congo om de rechten te beschermen van alle mensenrechtenactivisten die strijden voor een einde van al het geweld. Amnesty vraagt de autoriteiten om hun wettelijke verplichtingen na te komen, daders te vervolgen en toegang tot rechtszorg en hulpverlening te verschaffen.

Leven in de Democratische Republiek Congo Eeuwige angst voor seksueel geweld

Om deze eisen kracht bij te zetten voerden we in Vlaanderen alvast actie op 20 mei, de dag van Amnesty’s jaarlijkse Benefietconcert in Antwerpen. Terwijl artiesten als Brahim, Kate Ryan en Discobar Galaxie het beste van zichzelf gaven op het podium, kon de bezoeker op het plein ervaren wat het betekent in Congo te leven. Via getuigenissen van mannen en vrouwen uit DRC kon elke festivalganger zich inleven in wat slachtoffers van seksueel geweld is overkomen, wat hun naasten doormaakten en hoe mensenrechtenactivisten zich voor hen inzetten. Onze activisten schuimden bovendien het plein af en verzamelden honderden handtekeningen van mensen die, net als Amnesty, eisen dat de aanvallen tegen mensenrechtenactivisten als Justine Masika Bihamba stoppen.

Ook jij kan nog altijd actievoeren. Lees meer op pagina 13.

/ JUNI 2009 / 9

RUBRIEK INTERVIEW

“Wij zorgen dat er geld in het laatje komt!” Onze ambassadeurs over het succes van direct dialogue

F rederic D iependaele Om mensen te overtuigen moet je zelf ook volledig achter Amnesty staan. Vanwaar jullie interesse en motivatie om voor Amnesty de straat op te gaan? Siham: Ik vind het belangrijk dat iedereen dezelfde rechten heeft. Vrijheid van meningsuiting is voor mij heel belangrijk. Louise: Mensenrechten vormen de kern van onze samenleving. Ik sta dan ook 100% achter alle acties en campagnes van Amnesty. Philippe: In 2003 reisde ik naar Cuba en ik stelde vast dat vrijuit spreken over politiek niet mogelijk was. Dat trof me heel erg.

Louise, Philippe en Siham

Het leek een stap in het onbekende toen Amnesty in Vlaanderen in 2003 nieuwe inkomsten zocht via direct dialogue, een techniek waarbij mensen persoonlijk op straat worden aangesproken met de vraag om maandelijks een vast bedrag te storten. Maar nu, zes jaar later, zorgen onze straatwervers voor maar liefst 51% van onze inkomsten. Siham El Fardi, Louise Talloen, Aeneas De Baets en Philippe Wolf geven graag wat meer uitleg over hun job.

10 / MAART 2009 /

Wat vertellen jullie zoal op straat over Amnesty? Siham: Dat hangt af van persoon tot persoon, maar zelf haal ik heel vaak de problematiek van vrouwenmishandeling aan. Louise: Doodstraf, huiselijk geweld, wapenhandel, ... Maar ik vertel het meest over vrouwenbesnijdenis omdat ik het zo’n gruwelijke praktijk vind en de meeste mensen niet eens weten wat die praktijk betekent voor vrouwen. Philippe: Ik pik graag in op wat ik hoor bij de gesprekspartners. Vorig jaar sprak ik wel veel over mensenrechten in China. De Olympische Spelen in Peking waren hiervoor een perfecte aanzet. Aeneas: Het gevangeniswezen is mijn stokpaardje. Ik vind het ook belangrijk om te praten over mensenrechtenschendingen in België en Europa. Hoe overtuigen jullie mensen om Amnesty financieel te steunen? Louise: Ik vertel wat we aanklagen en welke resultaten we al geboekt hebben. Hiermee probeer ik aanknopingspunten te vinden om de interesse te wekken.

INTERVIEW

Iedereen kan toch een broodje en een colake missen? Louise in actie

Ik vertel ook altijd waarom ik zélf Amnesty één van de belangrijkste ngo’s vind. Siham: Door sterke argumenten aan te halen en te benadrukken dat het echt geweldig is om donateur te zijn. Nog eens lief lachen helpt ook natuurlijk. Door een hele dag op straat te staan en veel mensen aan te spreken hebben jullie ongetwijfeld al het een en ander meegemaakt. Wat zijn jullie leukste en minder leuke ervaringen tot nu toe? Louise: Het is altijd schrikken als mensen beginnen te tieren omdat ze voor de zoveelste keer worden aangesproken. Maar dat weegt niet op tegen al het positieve aan de job, je krijgt namelijk een pak mensenkennis door met zoveel verschillende mensen te praten. Philippe: Ik heb eens 16 mensen ingeschreven op de Student Day, een persoonlijk record. En op de Gentse Feesten schreef zich iemand in voor € 1000 per jaar! Een minder leuke ervaring was toen een ‘chique madam’ met haar GSM tot op de komma uitrekende welk bedrag ze moest geven om een fiscaal attest te krijgen. Ze schreef zich in en met haar dure auto scheurde ze weg. Wat later kwam ze terug met de vraag om het formuliertje toch te verscheuren! Het meest ontroerende moment was toen een meisje van Turkse afkomst me vroeg om mee te gaan naar een appartement. In de keuken zat een oude vrouw, een familielid van het meisje. Die begon me plots te knuffelen en te omhelzen. Bleek dat Amnesty een aantal jaren geleden haar familie heeft geholpen. Aeneas: Op mijn eerste werfdag de volle politieke overtuiging van een racistische persoon over me heen krijgen, bleef wel even hangen.

Hoe ga je om met kritiek van voorbijgangers? Siham: Ook al vind ik sommige bezwaren enorm fout en zelfs een beetje dom, ik respecteer ieders mening. Louise: Ik geef alle mogelijke tegen argumenten die ik kan bedenken, maar blijf steeds beleefd. Als geld een bezwaar is dan tracht ik dit te relativeren, iedereen kan toch een broodje en een colake missen? Philippe: Ik heb graag kritische mensen, het is een uitdaging om die te overtuigen en als dat lukt geeft dat een zeer goed gevoel. Aeneas: Mensen die vragen stellen maken het ook makkelijker om tot een echte dialoog te komen.

Sterke argumenten geven is belangrijk, maar eens lief lachen helpt ook! Hoe motiveer je jezelf als het minder goed gaat? Je moet tenslotte steeds op een correcte manier met mensen omgaan. Philippe: De pure motivatie om voor Amnesty te werken brengt me er altijd bovenop. Ik haal ook veel motivatie uit de intense band met de collega’s. Louise: Iedereen heeft wel eens een slechte dag, op zo’n moment denk ik altijd dat het tij nog kan keren. Maar ik kan niet ontkennen dat ik meer mensen inschrijf als het mooi weer is. Siham: Als het niet zo goed gaat dan eet ik tijdens de middagpauze een dikke

pitta en dan voel ik mij al wat beter om er terug in te vliegen. Wie is voor jullie de ideale gesprekspartner op straat? Louise: Het helpt al veel als iemand zich bewust is van wat er allemaal in de wereld gebeurt en enige vorm van sociaal engagement toont. Als die er effectief iets wil aan doen dan ga ik ervoor. Siham: Iemand die heel gul is en begaan is met mensenrechten en daardoor een supervette maandelijkse bijdrage wilt geven. Als die persoon er ook nog eens leuk uitziet is dat mooi meegenomen. Zien jullie je zelf als Amnesty-activist? Voelen jullie je betrokken bij de organisatie? Louise: Absoluut, we zorgen er voor dat er geld in het laatje komt om al onze acties mogelijk te maken. Daarom voel ik mij een echte Amnesty-activist, anders zou ik er niet voor kunnen werken. Hoe overtuigen jullie de twijfelaars? Wat is jullie ultieme argument? Siham: Door de mensen een goed gevoel te geven. Als ik erbij zeg dat hun gift fiscaal aftrekbaar is, kan dat wel een extra duwtje in de rug geven. Philippe: Ik relativeer de financiële bijdrage. Een maandelijkse bijdrage van € 5 of € 6 komt neer op nauwelijks 20 cent per dag. Bovendien besteden mensen een pak meer geld aan zaken die net bijdragen aan mensenrechtenschendingen.

Ook zin om voor Amnesty de straat op te trekken? Surf naar www.amnesty.be/wiewezijn en kijk bij ‘vacatures’.

/ JUNI 2009 / 11

IN BEWEGING

Catechese over Amnesty Op 18 maart maakten enkele communicanten in Westerlo kennis met Amnesty International. Na een introductiefilm en presentatie over Amnesty’s werking, werd er dieper ingegaan op de discriminatie van Romakinderen. Alle kinderen kwamen in actie en schreven twee brieven. Zo vertrokken er, samen met de brieven van de Westelse Amnesty groep, in maart meer dan 100 brieven vanuit de “parel der Kempen”.

Open Doek: “cameras rolling and... action!”

Voetbalploeg scoort voor Amnesty

Van 24 april tot 3 mei 2009 opende filmfestival Open Doek voor de 17de keer haar deuren in Utopolis Turnhout. Voor het vijfde jaar op rij was ook Amnesty International van de partij. We verzorgden enkele inleidingen bij films en gingen actief én met succes op zoek naar nieuwe mensenrechtenactivisten tussen de bezoekers.

De voetballers van mini-voetbalploeg Juri NV uit Berlare pronken sinds enkele maanden met het logo van Amnesty International op hun truitjes. Abdi, Joachim, Marc, Jochen, Sam en Wouter tonen zo dat mensenrechten en sport hand in hand gaan. Scoren is vanaf nu geen enkel probleem meer ... (hopen we).

Geslaagde paneldebatten over Gaza De Leuvense en Gentse studentengroepen en het Landenteam Israël/Palestina organiseerden op 31 maart en 2 april twee debatten over oorlogsmisdaden in Gaza. Prominente sprekers, waaronder een vertegenwoordiger van minister De Gucht en een advocaat bij het Internationaal Strafhof, gingen in gesprek met Amnesty International. Een Palestijns student uit Gaza bracht een pakkende getuigenis over het leven voor, tijdens en na het Israëlische offensief in de Gazastrook. Het Landenteam bood schrijfacties aan en toonde ook een fototentoonstelling over Gaza, binnenkort te bestellen via de website.

Oosterse avond in Oostende Op 7 maart verwelkomde Amnesty groep Oostende 120 eters tijdens hun culinaire, muzikale en informatieve avond. De avond was opgevat als een culinaire ontdekkingstocht naar de landen waardoor de historische Zijderoute zich slingert. Er stonden gerechten uit onder meer Iran, Syrië, Kazachstan, Palestina, Libanon, Irak, Pakistan en Mongolië op het menu.

12 / JUNI 2009 /

Kom zelf in beweging op www.amnesty.be/ doemee

SOLIDARITEITSACTIE SCHRIJFACTIE

Congo: eeuwige angst voor seksueel geweld In de Democratische Republiek Congo worden vrouwen en meisjes massaal verkracht, vaak extreem gewelddadig. Verschillende mensenrechtenverdedigers zetten zich voor deze vrouwen in. Vaak worden ze dan zelf doelwit van geweld. Stuur hen een boodschap van solidariteit om hen te steunen en om hun werk zichtbaar te maken. Chantal Kakozi Chantal is de oprichtster van Solidarité des Femmes de Fizi pour le Bien-Etre Familial, een organisatie die zich inzet voor de rechten van vrouwen in Congo. Eind 2008 raakte Chantal zwaar overspannen, mede door het vele werk en de dagelijkse confrontatie met het leed van vrouwen. Stuur Chantal een kaartje, dat zal haar goed doen. Ze verdient onze steun. Marie Pacuriema Marie werkt voor Solidarité Féminine pour la Paix et le Développement Intégral, een organisatie voor vrouwen en kinderen die het slachtoffer zijn van verkrachting. Ze geeft juridisch advies en medische zorg. “Ik probeer de vrouwen te laten begrijpen dat ze rechten hebben en dat die rechten gerespecteerd moeten worden.” Ook Marie en haar collega’s worden bedreigd. Stuur een kaart en laat Marie merken dat je haar steunt. Justine Masika Bihamba Justine werkt voor Synergie des femmes pour les victimes des Violences Sexuelles, een organisatie die strijdt tegen seksueel geweld en voor vrouwenrechten. Justine’s zes kinderen werden eind 2007 brutaal bedreigd, mishandeld en zelfs aangerand door soldaten die het eigenlijk op haar gemunt hadden. Justine herkende de militairen, maar de politie weigerde hen op te pakken. Ook Justine’s collega’s worden regelmatig bedreigd en aangevallen vanwege hun werk. Steun Justine. Stuur haar een kaart zodat ze weet dat je achter haar staat. Stuur een solidariteitskaartje Postbezorging in Congo is erg lastig, dus sturen we de kaarten naar adressen in Rwanda, Oeganda en Tanzania. Hiervandaan worden de kaarten aangeboden aan de vrouwen. Groeten bij voorkeur in het Frans.

Adressen: Mme Chantal Andjelani Kakozi (par Mme Marie Misukyo) P.O. Box 1345 Kigoma Tanzania Marie Pacuriema Boîte Postale 134 Paidha Oeganda Justine Masika Bihamba Boîte Postale 227 Gisenyi Rwanda Posttarief: € 1,05 + ‘a prior’-etiket

Voorbeeld: Nos meilleurs voeux vous accompagnent tout le temps. Onze beste wensen, ook voor de toekomst. Nos meilleurs voeux et bonne réussite avec votre travail. Onze beste wensen en welslagen in uw werk. Nous vous souhaitons courage dans votre travail. Wij wensen u veel moed in uw werk. Je vous envoie un message de solidarité pour vous et vos collègues. Ik stuur u een solidariteitsgroet voor u en uw collega’s. / JUNI 2009 / 13

SCHRIJFACTIE RUBRIEK

Mexico: Inheemse gewetensgevangene Raúl Hernández is lid van Organización del Pueblo Indígena Me’phaa (OPIM), een organisatie die opkomt voor de rechten van de inheemse bevolkingsgroep Me’phaa in het zuiden van Mexico. Op 17 april werd hij samen met vier andere OPIM-leden gearresteerd en valselijk beschuldigd van de moord op Alejandro Feliciano García. De aanklacht tegen de andere vier OPIM-leden werd op 19 maart 2009 ingetrokken vanwege gebrek aan bewijs. Het ‘bewijs’ tegen Hernández wordt gevormd door twee verklaringen die zoveel op elkaar lijken dat ze vermoedelijk zijn afgesproken, terwijl verklaringen die zijn onschuld bewijzen niet in de zaak werden meegenomen. Amnesty beschouwt hem als een gewetensgevangene die naar alle waarschijnlijkheid geen eerlijk proces zal krijgen.

Stuur een brief naar: Fernando Gómez Mont Secretaría de Gobernación Bucareli 99, 1er. piso Col. Juárez, Del. Cuauhtémoc México D.F., C.P.06600 Mexico F: (+52 55) 5093 3414 Post: € 1,05 + ‘a prior’ etiket

en een kopie naar:

Schrijf vóór 1 augustus 2009 een beleefde brief naar de Mexicaanse autoriteiten waarin je vraagt om onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Raúl Hernández.

Voorbeeldbrief [ Plaats, … June / July 2009 ] Your Excellency, Please allow me to draw your attention to the case of indigenous rights activist Raúl Hernández, who was detained and falsely charged with murder on 17 April 2008. Hernández is a prisoner of conscience and is likely to face an unfair trial. Hernández is a member of the Me’phaa Indigenous People’s Organization (OPIM). He and four other OPIM members were arrested and falsely accused for the murder of Alejandro Feliciano García on 1 January 2008. Charges against four members were dropped on 19 march 2009, due to lack of evidence. However, Hernández remains in prison.

Ambassade van Mexico H.E. Mevr. S. Fuentes-Berain F.D. Rooseveltlaan 94 1050 Brussel F: 02 644 08 19 E: embamex@embamex.eu

I call for Raúl Hernández to be immediately and unconditionally released. I am confident of your good will and sense of justice. Yours sincerely, [ naam, adres en handtekening ]

Post: € 0,59

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty bezorgen. Meer schrijfacties op www.amnesty.be/menseningevaar

14 / MAART 2009 /

ACHTER DE SCHERMEN

COLOFON RUBRIEK

Jouw geld goed besteed S taf Coertjens Elk jaar legt Amnesty International Vlaanderen verantwoording af aan haar leden en donateurs over het gevoerde financieel beleid. De organisatie is immers lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving en wil een toonbeeld zijn van duurzaam ondernemen op alle domeinen. Amnesty wordt volledig gefinancierd. door mensen zoals jij. Wij engageren ons dat elke euro die binnenkomt, zo spaarzaam en efficiënt mogelijk gebruikt wordt voor respect voor mensenrechten. Daarom worden de inkomsten en uitgaven van Amnesty jaarlijks gecontroleerd door onafhankelijke externe financiële experts. Daarom ook passen we het principe van open boek-

Inkomsten 2008

houding toe. Iedereen heeft het recht om de financiële jaarverslagen van Amnesty op te vragen en na te kijken. Het totaal aan inkomsten in 2008 bedroeg 2,4 miljoen euro. Met ruim 72% vormen de bijdragen van leden en donateurs de belangrijkste bron van inkomsten. Het totaal aan uitgaven in 2008 was ruim 2,3 miljoen euro. 41% hiervan werd overgemaakt aan het internationaal secretariaat in Londen als bijdrage aan het onderzoekswerk. 35% werd besteed aan acties, informatie en bewustmaking. In de grafieken hieronder vind je meer uitleg over de inkomsten en uitgaven in 2008.

UITGAVEN 2008

Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International. Redactie Nina Berghmans (hoofdredactie), E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Karen Moeskops / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Erica Baeck, Eva Brems, Myriam Caals, Staf Coertjens, Frederic Diependaele, Karen Moeskops, Elodie Schoonbroodt, Ward Van Os Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 30.000 Verschijningsdata 2009 02/03, 01/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak. Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen. Raad van Bestuur Georges Blauwet, Eva Brems, André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Filip Reyniers, Bernard Sintobin, Mieke Van Haegendoren, Alain Versluys

51% bestendige opdracht 7% lok ale werking 12% Subsidie 9% andere 4% lidgeld 17% giften

41% research 21% actie 9% Fondsenwerving 15% administratie 11% info & direct mail 3% mensenrechteninformatie

Voor meer info kan je het duurzaamheidsverslag raadplegen op www.amnesty.be/wiewezijn.

ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL

ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL

BELGIQUE FRANCOPHONE

NEDERLAND

Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles

Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam

ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D

Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / B-2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 E: Amnesty@aivl.be / W: www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer 000-0000082-82.Vanaf 30 euro op jaarbasis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op

www.amnesty.be/steunons Amnesty International Vlaanderen vzw onderschrijft de ethische code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving www.vef-aerf.be Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen? Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be

/ JUNI 2009 / 15

“Telefoneren, faxen, een postkaart sturen, al die dingen maken een verschil. Ik ben er zeker van dat de oproepen mij hebben beschermd tegen foltering en verkrachting. Jij denkt misschien dat jouw éne oproep onbelangrijk was, maar het politiekantoor waar ik zat, werd echt overspoeld met oproepen van mensen zoals jij.” Jenni Williams is één van de drijvende krachten achter Women of Zimbabwe Arise (WOZA). WOZA wil de situatie van iedereen, en van vrouwen in het bijzonder, in Zimbabwe verbeteren. Jenni werd al verschillende keren opgepakt. Word briefschrijver op www.amnesty.be/briefschrijver