Amnesty in actie 2, 2010

AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 37 NR 2 / juni 2010 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687 / P2A9062

2

DEZE EDITIE

VOORWOORD

2

Goed Nieuws

3

INTERVIEW

4

Amnesty Vlaanderen kiest nieuwe voorzitter

FOTOREPORTAGE

6

Voor u staat iemand helemaal nieuw. En daar is een reden voor. Eva Brems, sinds vele jaren uw vertrouwde gezicht in dit voorwoord, geeft na vier jaar harde inzet het voorzitterschap door. Als kersverse voorzitter kan ik alleen maar hopen dat ook ik al snel een vertrouwd gezicht voor u word in deze Amnesty in Actie.

ACHTER DE SCHERMEN

7

Natuurlijk is het belangrijk dat u weet wie de voorzitter is. Daarom geven de ­uittredende en nieuwe voorzitter samen een interview verder in dit magazine.

campagne

9

Geef gerechtigheid een gezicht Lobbyen tegen discriminatie

Human rights are my pride

IN BEWEGING

10

rapportage

11

SCHRIJFACTIE

13

PRIKBORD

15

COLOFON

15

2009 in cijfers

Maar laat ons eerlijk blijven. De grootste kracht van Amnesty International ligt niet bij de voorzitter. Die ligt bij u. In Vlaanderen alleen al zijn we met meer dan vijfenveertig­duizend leden en donateurs. Vijfenveertigduizend, dat is een pak. Allemaal mensen die, net als u, onze activistenbeweging actief of met geld ­steunen. Wereldwijd zijn we met bijna 3 miljoen activisten en/of geldschieters.

Zoveel mensen die iets voor ons doen om ons te steunen, dat is een sterk signaal.

Voor de slachtoffers dat ze er niet alleen voor staan. Maar bovenal is het een krachtig signaal aan de overtreders dat er overal ter wereld mensen opstaan om hen te stoppen. Hiermee moeten en kunnen we aan de slag.

Hoe we dit aanpakken? Op twee manieren. Enerzijds vechten we tegen structuren die mensenrechtenschendingen in de hand werken (armoede en discriminatie bijvoorbeeld). Anderzijds ijveren we voor een beter lot van individuele slachtoffers. Zin om nog meer te doen? Neem een kijkje in dit magazine. Dat brengt u zeker op ideeën.

Tot binnenkort, Karine Vandenberghe, voorzitter P.S.: Wil je iets kwijt? Mij contacteren is eenvoudig: een briefje naar Voorzitter, Amnesty International Vlaanderen, Kerkstraat 156 te 2060 Antwerpen of e-mail KarinaV@aivl.be komt zeker bij mij terecht.

Budapest Gay Pride in Boedapest, Hongarije, september 2009 @ Belga / AFP

certified PDF

Speciaal aanbod voor lezers van Amnesty in Actie

OB44015

Jaarabonnement voor slechts � 27 (i.p.v. � 33)

Dit aanbod is geldig tot 31/12/2010

Bestellen? Stuur uw naam en adres naar promotie@mo.be en vermeld ‘bestelling via Amnesty’. abonnement U kan ook bellen naar 02 536 19 77.

UW MAANDELIJKS MONDIAAL MAGAZINE.

www.MO.be

GOED NIEUWS © UN Photo/ Mark Garten

Salil Shetty nieuwe baas van Amnesty International Amnesty International verwelkomt begin juni Salil Shetty als haar nieuwe secretarisgeneraal. De Indiër neemt de fakkel over van Irene Khan, die acht jaar lang het internationaal gezicht van Amnesty was. Shetty zelf werkte de afgelopen zes jaar als directeur van de Millenniumcampagne van de Verenigde Naties. Eerder gaf hij leiding aan de ­internationale anti-armoedeorganisatie ActionAid.

Amnesty bedankt spaarders en vlambassadeurs Dankzij de Triodos-spaaractie kon iedereen tot eind februari Amnesty International steunen in haar strijd tegen armoede. De actie leverde 12.490 euro op, dat verdeeld werd onder de Vlaamse en Franstalige afdelingen van Amnesty in België en het Vlaams Netwerk van Verenigingen waar Armen het woord nemen. Niet alleen onze spaarders verdienen dank, ook onze vlambassadeurs zetten we graag in de bloemetjes. Deze vrijwilligers verkochten eind vorig jaar maar liefst 3000 Amnesty kaarsen aan vrienden en familie.

Na ruim twee maanden gevangenschap is de 24-jarige studente en vrouwenrechtenactiviste Somayeh Rashidi op 25 februari 2010 vrijgelaten uit de Evin gevangenis in Teheran. Amnesty, dat meent dat Rashidi gearresteerd werd vanwege haar werk op het gebied van vrouwenrechten, startte onmiddellijk een spoedactie voor haar.

Tijdens haar gevangenschap had Rashidi, die lid is van de vrouwenrechtenorganisatie Campaign for Equality, geen enkel contact met haar familie of advocaat.

© Campaign for Equality

Iraanse vrouwenrechtenactiviste opnieuw vrij

© UNHCR / B. Diab

Mensonterend vluchtelingenkamp gesloten Het Palestijnse Al-Tanf vluchtelingenkamp op de grens tussen Syrië en Irak, is eindelijk gesloten. Het kamp bood onderdak aan Palestijnen die het geweld in Irak in 2006 ontvluchtten. Zo’n 1300 vluchtelingen kwamen er terecht in mensonterende omstandigheden en moesten in overbevolkte tenten wonen. Na een wereldwijde actie van Amnesty werden meer dan 1000 kampbewoners opgenomen in derde landen, waaronder België. De overige vluchtelingen kwamen terecht in een Syrisch vluchtelingenkamp.

Filippijnen beschermen vrouwenrechten Op 26 maart stelde de Filippijnse overheid het nationale actieplan Women, Peace and Security voor. Hiermee implementeren de autoriteiten resolutie 1325 van de VN-Veiligheidsraad om de rechten van vrouwen te beschermen tijdens gewapende conflicten. Het Filippijns plan biedt niet alleen bescherming aan vrouwen tijdens gewapende conflicten en in post-conflict situaties, het zorgt bovendien voor empowerment van vrouwen als vredebrengers en mensenrechtenactivisten.

Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws / JUNI 2010 / 3

RUBRIEK interview

Amnesty Vlaanderen kiest nieuwe voorzitter Voorzitters Eva en Karine aan het woord Vier jaar lang vervulde Eva Brems de functie van voorzitter van Amnesty International in Vlaanderen. Tijdens die periode kende de beweging heel wat veranderingen, zowel op internationaal vlak als binnen de Vlaamse afdeling.

We blikken met Eva Brems terug op haar voorzitterschap en wat dit voor haar betekende.

Op de Algemene Vergadering van 24 april nam Karine Vandenberghe de fakkel van haar over. Zij vertelt ons hoe ze die uitdaging de komende twee jaar wil invullen.

Anke Van Vossole

Terugblik Anke Van Vossole: Was voorzitter zijn van Amnesty Vlaanderen een fijne job?

Eva Brems : Absoluut, hoewel het over erge dingen gaat. Maar je zit in een positie waarbij je echt het gevoel hebt dat je dingen verandert. En je werkt samen met mensen aan één doel. Da’s een situatie die je in de professionele sfeer niet zo gemakkelijk tegenkomt: dat constructieve, dat optimisme, die fijne sfeer.

A: Is er één iets dat je verwezenlijkt hebt als voorzitter dat eruit springt?

E: Er is niets dat je als voorzitter alleen verwezenlijkt. We zijn een heel democratische organisatie, ook op het niveau van de Raad van Bestuur. En er is ook heel nauw contact met het directieteam van het secretariaat. Wat er in die periode gerealiseerd werd waar we trots op zijn, is best wel veel. Achter de schermen zijn we veel met planning bezig geweest omdat Amnesty daarin de laatste jaren sterk veranderd is. Toen ik vier jaar geleden als voorzitter aantrad, lagen er wel internationale plannen klaar, maar daar zat geen reliëf in. We hebben dan prioriteiten gesteld voor Amnesty Vlaanderen.

Daarna is er heel het discours over impact gekomen, met de visie van de nieuwe directeur op een impactvolle campagnebeweging. De vlotte overgang van de ene directeur naar de andere is ook iets waar ik heel tevreden over ben. We zijn erin geslaagd iemand heel getalenteerd intern te laten doorgroeien.

Maar natuurlijk ligt mijn focus vooral op het inhoudelijke. En dan is de grote reaEva Brems tijdens het Benefietconcert 2009

4 / JUNI 2010 /

lisatie de evolutie van onze organisatie zelf. We zijn van een beweging die werkt rond een beperkt aantal mensenrechten gegaan naar een algemene ­organisatie die werkt rond alle mensenrechten.

Momenteel heeft Amnesty een standpunt over allerlei thema’s zoals het boerkaverbod. Vroeger zou je gedacht hebben dat dat voor grote problemen zou zorgen in onze beweging. Amnesty Vlaanderen was toen namelijk een eerder conservatieve ledenbeweging. Namens Amnesty Vlaanderen moest ik als enige op de International Council Meeting in 2001 tégen de uitbreiding van ons werkterrein stemmen. Onze achterban was daar tegen. En op 10 jaar tijd hebben onze leden gezien dat de thema’s aansluiten bij het bestaande werk, en werken zij daar heel gemotiveerd rond.

A: Hoe zie jij de toekomst van Amnesty Vlaanderen binnen de internationale beweging?

E: In stijgende lijn. Voor de tweede keer maakt een Vlaming deel uit van het internationale bestuur: Bernard Sintobin is internationale penningmeester. We hebben een directeur die zich graag internationaal profileert en daartoe wordt aangespoord en ondersteund door de Raad van Bestuur. Ik zie ook een toekomst met steeds meer samenwerking met Amnesty Belgique francophone en Amnesty Nederland. Ik hoop dat ook bij de gewone leden en activisten het gevoel groeit dat zij niet enkel binnen Amnesty Vlaanderen actief zijn, maar binnen Amnesty International.

interview RUBRIEK

K arine Vandenberghe in gesprek met Anke Van Vossole

Vrouwelijke voorzitter

..en waar we naartoe gaan

A: Jij was de eerste vrouwelijk voorzitter?

E: Hanneke Verploeg, de eerste voorzitter van Amnesty België, heeft ook Amnesty Vlaanderen opgericht. Mijn vrouwelijkheid heeft, denk ik, geen enkele invloed gehad. Het is wel iets dat ik bij Amnesty enorm heb zien veranderen, dat genderbewustzijn. Toen ik begon was het echt een mannenwereld, waarbij pas na de vergadering op café alles beslist werd.

Nu denk je soms eerder: “Oei, de mannen komen in de minderheid.” Ik ben blij dat de volgende voorzitter ook een vrouw is, maar eigenlijk is het geen punt meer vandaag de dag.

A: Welke accenten wil je leggen tijdens het voorzitterschap?

K: Ik zou een aantal accenten willen ­leggen op het vlak van samenwerkingen.

De integratie van de verschillende stakeholders in onze beweging vind ik belangrijk. We moeten proberen om die nog dichter bij elkaar te brengen.

Communicatie zal volgens mij een heel belangrijk aspect worden. Zo kunnen we ervoor zorgen dat mensen hun engagementen goed op elkaar kunnen aansluiten. We zijn een activistenbeweging met zowel betaalde medewerkers, ­vrijwilligers, bestuursleden, leden en donateurs. Allemaal mensen die op één of andere manier een engagement aangaan om de mensenrechten te beschermen. Ik wil ervoor zorgen dat ze allemaal voelen dat hun bijdrage hard nodig is en gewaardeerd wordt. Zo kunnen we al die energie laten samenwerken. We ­moeten ook de nationale en internationale ­banden zo sterk mogelijk maken.

A: En heb je nog een goede raad voor Karine Vandenberghe, de nieuwe ­voorzitter?

E: Er volledig voor gaan. Ik denk dat het goed is dat Karine een ander profiel heeft dan het mijne. Rotatie is heel goed binnen onze organisatie, dan neem je het “ledenbeweging zijn” ernstig.

Hoe het begon...

Anke: Karine, wat heeft je ertoe ­aangezet bij Amnesty te komen?

Karine Vandenberghe : Ik was eerst redacteur van Amnesty Nieuws, de voorloper van dit magazine. Mensenrechten hebben mij altijd geboeid. Programma’s zoals Panorama brachten mij in volle verontwaardiging. Amnesty kwam tegemoet aan mijn behoefte om mij naast het professionele vlak op een zinvolle en georganiseerde manier te kunnen inzetten.

A: Wat is volgens jou de kracht van Amnesty anno 2010?

K: De beweging zelf. Het feit dat we een achterban hebben, dat we erin slagen om heel veel mensen te mobiliseren tegen het schenden van mensenrechten.

En dat we dat ook internationaal doen.

Het zijn niet een aantal individuen maar grote teams, miljoenen mensen, die zich achter het gedachtegoed van Amnesty International scharen.

A: Hoe zie je de positie van Amnesty Vlaanderen internationaal?

K: We kunnen vanuit Vlaanderen zeker onze rol spelen. Amnesty Vlaanderen is iets anders dan pakweg Amnesty Togo. En in Europa is het gemakkelijker om donateurs te vinden dan in andere regio’s. Bovendien zijn we ook belangrijk wegens onze locatie vlakbij Brussel.

Door die nabijheid kunnen we direct wegen op het Europese, Belgische en Vlaamse beleid. Een derde sterke functie van Amnesty Vlaanderen is dat wij de mensen kunnen bewustmaken van mensenrechten. In het zogenaamde veldwerk hebben we zeker ook een belangrijke rol te spelen. Ervoor zorgen dat onze missie goed lokaal wordt verspreid. Maar we mogen ons daar niet toe beperken, we moeten ook durven experimenteren: mensen, organisaties, bepaalde groepen binnen en buiten onze beweging kansen geven.

A: Is er iets waar je zeker naar uitkijkt als voorzitter?

K: Jazeker: samenwerken met mensen met een engagement. Samenwerken met activisten, militanten, met de ­beweging.

Dat is iets waar ik ongelooflijk naar uitkijk!

A: Veel succes!

/ JUNI 2010 / 5

FOTOREPORTAGE

Geef gerechtigheid een gezicht Amnesty maakt momenteel een gigantische foto van Troy Davis, samengesteld uit duizenden kleine foto’s van mensen die gerechtigheid willen voor Troy. De foto zal wereldwijd op verschillende locaties te zien zijn. Zo voeren we de druk op de Amerikaanse Justitie op. Troy Anthony Davis zit al 18 jaar in de dodencel in de staat Georgia voor de moord op een politieagent. De laatste twee jaar werden al drie ­executiedatums vastgesteld ondanks dat de meeste getuigen tegen Troy hun verklaring weer introkken.

Geef ook jouw gezicht voor gerechtigheid, surf naar www.amnesty.be/troydavis en upload jouw foto.

6 / JUNI 2010 /

ACHTER DE SCHERMEN RUBRIEK

Lobbyen tegen discriminatie Interview met Nicolas Beger van EIO

Nicolas Beger tijdens Anti-folterdag 2008

Naast de meer dan 50 nationale afdelingen waaruit Amnesty International wereldwijd bestaat, is er het European Institutions Office (EIO). Vanuit hartje Brussel oefenen zij druk uit op de leiders van het immer uitbreidende Europa. Op die manier wil Amnesty Europese politieke beslissingen beïnvloeden in het voordeel van de mensenrechten.

Nicolas Beger, de directeur van het EIO, geeft ons een woordje uitleg over de wereld van het lobbyen voor mensenrechten.

Benoit De F reine Amnesty: Wat doet een lobby-kantoor als het European Institutions Office vooral? En wat is haar rol binnen Amnesty?

voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid. Maar zijn er ook positieve resultaten voor de mensenrechten uit voortgekomen?

Nicolas Beger: Eigenlijk zijn we een soort tussenpersoon tussen Amnesty International en de Europese Unie. Wij kanaliseren informatie omtrent mensen­ rechten van Amnesty naar de EU en omgekeerd. Begin jaren 80 heeft het Internationaal Secretariaat van Amnesty, dat gelegen is in Londen, een klein kantoortje opgericht hier in Brussel. Maar omdat we toen nog niet konden spreken van het Europa van nu, werkten hier maar twee mensen. Het Internationaal Secretariaat was toen simpelweg niet geïnteresseerd in Europa. Stilaan groeide Europa naar de huidige Europese Unie en ondertussen is het een van de invloedrijkste instellingen wereldwijd.

Samen met de EU groeide ook de interesse van Amnesty en zo dus ook ons kantoor.

Beger: Wel, er zijn uiteraard de insti-

Ondertussen werken we hier met zo’n 24 personen, waarvan een zestal stagiairs.

Tegenwoordig werken we niet alleen meer rond de EU maar rond alle Europese instellingen, waaronder bijvoorbeeld de Raad van Europa. Daarom is onze naam onlangs veranderd van European Union Office naar European Institions Office.

Twee van de meest gekende gevolgen van het Verdrag van Lissabon zijn de nieuwe functies van President van Europa en de Hoge Vertegenwoordiger

tutionele veranderingen waardoor de EU efficiënter kan werken in de toekomst.

Maar voor ons maakt het eigenlijk niet uit hoe ze te werk gaat, voor ons is het belangrijk dat ze wat aan de mensenrechtenschendingen doet. Het Verdrag van Lissabon brengt inderdaad wel enkele positieve veranderingen met zich mee voor de mensenrechten. Zo wordt het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie vanaf nu juridisch bindend, wat erop neerkomt dat alle Europese landen het moeten aanvaarden.

Het belangrijkste van dit Handvest is dat het de eerste bindende internationale mensenrechtenstandaard is die zowel politieke als economische en sociale burgerrechten omvat. En dat is zeer interessant omdat het een meerwaarde geeft aan de mensenrechtenstandaarden op wereldvlak.

We zijn een tussen­ persoon tussen Amnesty en de EU Ook zijn de mogelijkheden erop vooruitgegaan met de functie van Catherine Ashton als Hoge Vertegenwoordiger in

/ JUNI 2010 / 7

© ILGA Europe

ACHTER DE SCHERMEN RUBRIEK

In landen als Tsjechië, Slovakije en Servië worden Roma-kinderen gediscrimineerd in het onderwijs

het European Extern Action Service (EEAS). We pleiten ervoor dat het EEAS een van haar vicesecretarissen-generaal verantwoordelijk maakt voor mensenrechten. Deze zogenaamde Directeur van Mensenrechten zou dan deel uitmaken van het Politiek en Veiligheidscomité, een van de grootste comités van de Europese Raad.

Hoe denkt u over de president van Europa, Herman Van Rompuy? Kan hij iets betekenen voor de mensenrechten in Europa?

Beger: Dat proberen we nog uit te zoeken. Mevrouw Ashtons rol is zeer duidelijk omschreven en we weten hoe we hier op moeten inspelen. Bij Van Rompuy is dat anders omdat zijn rol niet zo gedetailleerd is omschreven in het Verdrag van Lissabon. Dus het zal er vooral van afhangen hoe hij zelf zijn leiderschap aanpakt. Maar ik denk zeker wel dat hij in de toekomst een belangrijke rol kan spelen.

Heeft Spanje iets kunnen realiseren op het gebied van mensenrechten tijdens het afgelopen voorzitterschap van Europa?

Beger: Voor Spanje zijn we eigenlijk erg kritisch, al is er wel iéts veranderd.

Om te beginnen heeft de Spaanse afdeling van Amnesty schitterend werk geleverd tijdens het Spaans voorzitterschap.

Zij hebben met al hun leden zeer sterke campagnes gevoerd die gericht waren op hun regering. Uiteindelijk heeft Spanje een aantal zaken kunnen veranderen, bijvoorbeeld omtrent geweld tegen vrouwen.

8 / JUNI 2010 /

Ook hebben ze een goede poging gedaan om de antidiscriminatierichtlijn aan te laten nemen. Zonder succes weliswaar, maar ze hebben hun best gedaan.

De Spanjaarden hebben ook een Romatop georganiseerd, waar alle aspecten waar Amnesty om vroeg in aan bod zijn gekomen. Daarnaast hebben we ook 10 individuele cases van personen waarvan de mensenrechten geschonden ­worden, voorgesteld aan Spanje. Voor de zeven externe cases, d.w.z. buiten Europa, heeft Spanje zeker moeite gedaan.

Maar voor de 3 resterende Europese cases, waaronder een Roma, heeft Spanje niets ondernomen en daar zullen we in de toekomst aan werken.

De situatie van Roma in Europa is echt onvoorstelbaar Wat is het grootste mensenrechtenprobleem waarmee Europa momenteel geconfronteerd wordt?

Beger: Allereerst wil ik zeggen dat Amnesty mensenrechtenschendingen niet rangschikt. Voor ons is de mensen­ rechtenschending van twee ­personen even belangrijk als die van 2.000 personen. Maar ik kan wel zeggen dat we ons vooral richten op discriminatie.

Daarbij gaat het om islamofobie, asiel en migratie, de discriminatie van holebi’s en transgenders en de discriminatie van de Roma in Europa. De situatie van de Roma is echt onvoorstelbaar.

Zij zijn de grootste minderheid van Europa en worden in veel landen als uitschot behandeld. Zij hebben geen ­fatsoenlijke behuizing, worden overal weggejaagd en volledig uit de samenleving geweerd. Een einde maken aan die misdadige wantoestanden zal de komende jaren ongetwijfeld een van onze grootste uitdagingen zijn.

Maar ook holebi’s en transgenders worden nog steeds gediscrimineerd.

In Oost-Europese landen zijn er zelfs meer en meer problemen waar er vroeger veel minder waren. Zo keurde het Litouwse parlement afgelopen jaar nog een homofobe wet goed die stelt dat jongeren informeren over de holebi’s en hun leven, gelijk staat aan het tonen van verminkte lijken aan kinderen en dus verboden is. Dat is gewoon onvoorstelbaar! Via de Europese Commissie en de toenmalige voorzitter, Zweden, heeft de EU toen ingegrepen. Op die manier werd de Litouwse president genoeg onder druk gezet om de wet niet te ondertekenen. Zo kreeg de Baltic Gay Pride, die gepland stond voor mei 2010, in de Litouwse hoofdstad Vilnius, toch nog de goedkeuring van de burgemeester. Ook in Servië zagen we dezelfde problemen.

Daar hebben ze de Gay Pride zelfs moeten afgelasten omdat het te gevaarlijk was. Voorlopig kunnen we alleen maar hopen dat dit de laatste stuiptrekkingen zijn van een uitstervend verschijnsel.

Meer over het European Institutions Office op www.amnesty-eu.org Meer over de campagne Discriminatie in Europa op www.amnesty.be/discriminatieineuropa

CAMPAGNE

Human rights are my pride Naar een Europa zonder discriminatie

In de nieuwe campagne Discriminatie in Europa richt Amnesty International zich specifiek op de discriminatie van een aantal kwetsbare groepen in Europa: asielzoekers en migranten, Roma, religieuze minderheden en holebi’s en transgenders. Wat die laatsten betreft is er immers nog heel wat werk aan de winkel, zelfs in Europa.

N ina Berghmans In Europa gaan we vaak prat op onze verwezenlijkingen op het gebied van holebi- en transgenderrechten. Met recht en reden, want hoewel er nog heel wat ruimte voor verbetering is vooral wat betreft transgenders, spelen verschillende Europese landen een voortrekkersrol in de strijd voor gelijke rechten. Zo is in Spanje, Noorwegen, Zweden, België, Nederland en recent ook Portugal het homohuwelijk mogelijk. 13 Europese landen staan partnerschappen voor holebi’s toe. Niet slecht als je de situatie wereldwijd bekijkt. Ook adoptie door holebikoppels is in negen Europese landen, waaronder België, toegelaten.

Maar lang niet alles is roze(geur) in Europa. Er is een duidelijke en erg scherpe kloof tussen Oost- en West-Europa. In vele Oost-Europese landen heerst er een klimaat van discriminatie en intimidatie ten aanzien van holebi’s en transgenders waardoor het voor hen moeilijker is om hun stemmen te laten horen en hun rechten te beschermen. Homofobe uitspraken van politici, religieuze instanties en bekende personen versterken dit klimaat nog.

Dat wordt wel het meest duidelijk wanneer de holebi-gemeenschap op straat wil komen tijdens een pride of ander openbaar evenement. Zo reageerden in september 2008 orthodoxe christenen, moslims en katholieken woedend op een gepland vierdaags holebi-evenement in de Bosnische hoofdstad Sarajevo.

Er verschenen zelfs posters in het straatbeeld met de slogan “Dood aan de homo’s”. Het zal geen verbazing wekken dat het event enkele dagen later, verstoord door rellen, werd afgelast.

Ook in landen als Letland, Servië of Polen werden gay prides de afgelopen jaren verboden, soms in hoger beroep weer goedgekeurd. Ging de pride door, dan was er vaak geen politie-

bescherming voorzien hoewel tegendemonstraties wel waren aangekondigd. Het verbieden van een pride schendt echter verschillende mensenrechten waaronder het recht op vrije meningsuiting, op vrijheid van vereniging en natuurlijk op de vrijheid van discriminatie.

Lang niet alles is roze(geur) in Europa Binnen de campagne Discriminatie in Europa ondersteunt Amnesty International prides in diverse Oost-Europese landen. We focussen voornamelijk op twee prides: de Baltic Pride in het Litouwse Vilnius in mei en de Belgrade Pride in Servië in september. De ondersteuning neemt de vorm aan van petities, lobby op Europees en nationaal niveau, delegaties naar de prides zelf én verregaande samenwerking met de lokale pride-organisatoren. Met trainingen en workshops wil Amnesty namelijk lokale holebi- en transgenderorganisaties versterken zodat ze hun mensenrechtenwerk ook na de prides kunnen verderzetten. In Vlaanderen kozen we er om dezelfde reden voor om in mei geen eigen activisten naar Vilnius af te vaardigen, maar wel om de delegatie van Amnesty Moldavië te financieren. Zo hopen we niet alleen de Baltic Pride te ondersteunen, maar ook een extra impuls te geven aan de holebi- en transgenderwerking in Moldavië, een land waar homofobie nog steeds hoogtij viert.

Meer over de campagne Discriminatie in Europa op www.amnesty.be/discriminatieineuropa

/ JUNI 2010 / 9

in BEWEGING RUBRIEK

De groene lijn is een rode lijn Op 8 maart vond in het Vredeshuis in Gent de voordracht ‘De groene lijn is een rode lijn’ plaats. Pieter Stockmans van het landenteam Israël/Palestina vertelde er o.a. het verhaal van het Palestijns dorpje Jayyus dat het leeuwendeel van zijn grondgebied verloor door het optrekken van de Israëlische muur/het hek. De avond werd muzikaal opgeluisterd door wereldkoor Karibu dat enthousiaste vredesliederen bracht. Nadien werd er uiteraard nog wat gedronken en nagepraat.

20 jaar Amnesty groep Geel

Leerlingen van het Onze-LieveVrouwlyceum in Genk overhandigden op 20 maart een cheque van maar liefst 3.000 euro aan Amnesty International. Dit geweldige bedrag zamelde de toffe bende in in mei 2009 met een benefietconcert ten voordele van Amnesty. Volgend jaar wordt de fakkel doorgegeven aan een nieuwe, en hopelijk even ­enthousiaste, lichting laatstejaars.

12 maart was het precies 20 jaar geleden dat de Amnesty groep Geel werd opgericht. Dit werd gevierd in een volle Carte Postale in Geel.

De groep Fermate Collectief bracht er “Anders dan ik”, een combinatie van muziek en wereldpoëzie waarin Amnesty International en mensenrechten centraal stonden. Onder de aanwezigen waren twee van de stichtende leden die nog steeds de drijvende kracht achter Amnesty Geel zijn.

© Ana K ari

Genkse school zamelt 3000 euro in

Mano Mundo, Let’s Mundo en Moedernacht De maand mei stond dit jaar in het teken van moedersterfte. Zowel op het mondiaal festival Manu Mundo als op Let’s Mundo, beiden georganiseerd in De Schorre in Boom, is Amnesty aan de slag gegaan met een actie tegen moedersterfte in Burkina Faso.

Daarnaast organiseerden we samen met Sensoa Moedernacht in Leuven.

Tijdens dit druk bezocht evenement stond de wereldwijde moedersterfte centraal.

Jammen met studentenkern Leuven Op 24 maart 2010 organiseerde de studentenkern Leuven in De Blauwe Kater een spetterende Jamnesty. De avond werd gevuld met muziek, dans en spektakel. De fuifbeesten werden getrakteerd op ‘goed nieuws’-berichten die bewijzen dat Amnesty werkt. Zelf konden ze ook hun steentje bijdragen door een petitie te ondertekenen tegen moedersterfte in Burkina Faso. De feestvierders dansten tot in de vroege uurtjes!

10 / JUNI 2010 /

Kom zelf in beweging op www.amnesty.be/ doemee

RAPPORTAGE RUBRIEK

2009 in cijfers Financieel verslag van een geslaagd werkjaar Amnest y onderzoeker in Gaza

Amnesty International

Inkomsten 2009

UITGAVEN 2009

houdt van transparantie, ook in haar eigen boekhouding. Iedereen heeft het recht te weten hoe we jouw geld besteden voor de verbetering van de mensenrechtensituatie wereldwijd. Daarom bieden we je een inkijk in de financiële balans van het jaar 2009.

53% bestendige opdracht 9% lokale werking 12% subsidie 5% andere 4% lidgeld 17% giften

40% research 18% actie 9% fondsenwerving 17% administratie 11% info & direct mail 5% mensenrechteninformatie

B enoit De Freine en Nina Berghmans Elk voorjaar publiceert Amnesty Inter­ national een duurzaamheidsverslag.

Dit bevat informatie over onze activiteiten in Vlaanderen en onze finan­ ciële resultaten. Amnesty International engageert zich immers om elke euro die binnenkomt zo spaarzaam en efficiënt mogelijk te gebruiken in haar strijd voor de mensenrechten.

Onze jaarrekening, waarin de inkomsten en uitgaven vermeld staan, is voor iedereen toegankelijk. De jaarrekening wordt opgemaakt door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Algemene Ver­gadering. Vervolgens wordt ze ook gecontroleerd door een externe revisor, Clybouw. Amnesty International is bovendien lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving en respecteert haar ethische code.

Waar kwam het geld in 2009 vandaan?

In 2009 bedroegen de totale inkomsten 2 285 337 euro. Maar liefst 70% van dit bedrag komt van giften en kan nog opgesplitst worden in individuele giften (17%) en in maandelijkse doorlopende opdrachten (53%). Het aandeel aan giften is zo hoog dankzij ondermeer de inzet van onze wervers. Zij trekken in weer en wind de straat op op zoek naar mensen met een hart voor mensenrechten.

Afgelopen jaar betaalden 4 677 leden een lidmaatschapsbijdrage, wat goed is voor 4% van de totale inkomsten.

Elk Amnesty lid heeft stemrecht op de Algemene Vergadering en kan het beleid van de organisatie mee bepalen.

Een ander belangrijk deel van de inkomsten komt van de vele acties en product­

verkoop van de Amnesty groepen (9%).

In Vlaanderen zijn er niet minder dan 265 plaatselijke groepen actief die niet alleen acties voeren, maar ook geld in het laatje brengen. Zo zamelde de Antwerpse groep 129 maar liefst 2 089,70 euro in met hun jaarlijks etentje in december. Andere groepen gingen dan weer aan het fuiven, quizzen en laten we ook zeker de kaarsenverkoop tijdens de eindejaarscampagne niet vergeten waarbij de Amnesty groepen van onschatbare waarde zijn.

In 2009 ontving Amnesty International Vlaanderen ook voor 12% subsidies.

Volgens de eigen internationale regels worden deze fondsen van Vlaamse en lokale overheden uitsluitend gebruikt voor mensenrechteneducatie (vormingsinitiatieven en begeleiding van plaatselijke groepen), niet voor het campagne­

/ JUNI 2010 / 11

RAPPORTAGE

Herdenking 25 jaar Bhopal

werk. Tot slot komt nog 5% van de inkomsten uit licenties, ­legaten of andere financiële opbrengsten.

En wat werd er mee gedaan?

De totale uitgaven in 2009 bedroegen 2 380 653 euro. Daar de geloofwaardigheid van Amnesty International staat of valt met de kwaliteit van haar onderzoek en rapporten, ging maar liefst 40% van dit bedrag naar het Internationaal Secretariaat in Londen. Van hieruit worden alle onderzoeken naar mensenrechtenschendingen gecoördineerd. Zo werd begin 2009 een onderzoek opgestart naar aanleiding van het conflict in de Gazastrook. Het Internationaal Secretariaat stuurde een missie ter plaatse en reageerde met ­persberichten en politiek lobbywerk. Ook Amnesty International in Vlaanderen zette van bij de aanvang van het conflict media, lobby en actie in en bleef de mensenrechtencrisis in Gaza opvolgen. Het landenteam Israël-Palestina zorgde daarbij voor onmisbare ondersteuning.

De Amnesty onderzoeken en rapporten zijn de basis voor onze acties en campagnes. Van alle uitgaven werd 18% besteed aan dat actievoeren. In 2009 was dat vooral binnen de campagne Demand Dignity waarmee Amnesty de mensenrechtenschendingen wil stoppen die mensen arm maken en arm houden. Ook bedrijven hebben hierin een verantwoordelijkheid. Er zijn tal van voorbeelden van bedrijven die, direct of indirect, mensenrechtenschendingen en armoede in de hand werken en zich niet of nauwelijks verantwoordelijk voelen.

12 / JUNI 2010 /

Zo weigert chemiereus Dow Chemicals nog steeds elke verantwoordelijkheid voor de giframp in Bhopal die in 1984 het leven kostte aan duizenden Indiërs.

Naar aanleiding van de 25e ‘verjaardag’ van de giframp op 2 december demonstreerde Amnesty International daarom met gifmaskers, Indische rapmuziek over de ramp en pancartes voor het Europese hoofdkantoor van Dow Chemicals in Brussel.

Een iets kleiner aandeel van de inkomsten, 16%, besteedde Amnesty in 2009 aan informatieverstrekking en bewustmaking. O.a. via dit driemaandelijkse tijdschrift, de website en digitale nieuwsbrieven sensibiliseren we onze sympathisanten over onze thema’s en campagnes.

Overigens krijgen de nieuwe media waaronder sociale netwerken als Facebook, hierin een steeds groter aandeel.

Zoals elke organisatie heeft Amnesty onkosten voor het voeren van een verzorgde administratie, goed voor 17% van de uitgaven. Ondermeer boekhouding, logistiek, telefoon, internet en portkosten zijn enkele van de vele

Het duurzaamheidsverslag van Amnesty International gaat over het fiscaal en kalenderjaar 2009.

Je kan het ganse duurzaamheids­ verslag raadplegen op onze ­website www.amnesty.be/duur­ zaamheidsverslag.

kosten die hieraan verbonden zijn. Om de goede werking van de organisatie te blijven garanderen, investeert Amnesty ook elk jaar in fondsenwerving. In 2009 ging 9% van de inkomsten naar allerlei fondsenwervende initiatieven. Bestaande en reeds beproefde initiatieven zoals de eindejaarscampagne, maar ook nieuwe zoals de Vlambassadeurs en de gsminzamelactie.

Kortom, Amnesty International, dat waren in 2009 een heleboel cijfers.

Echter, belangrijker nog dan de puur financiële gegevens zijn de volgende getallen: 33 589 schenkers, 4 677 leden, 801 groepsleden, 1 281 spoed­ actieschrijvers, 684 posterverdelers, 130 flyeraars, 128 activisten-vooréén-dag, 21 betaalde medewerkers, 23 secretariaatsvrijwilligers en ontélbare sympathisanten. Zonder deze vele enthousiaste mensen staat onze beweging nergens. Een warme dankjewel voor het jaar 2009 is dan ook op z’n plaats.

We hopen ook in 2010 samen met jou verder te kunnen bouwen aan een wereld waar mensenrechten werkelijkheid zijn voor iedereen.

Colombiaans vakbondslid vermoord

© ITF

SCHRIJFACTIE

Toen Gustavo Gómez op 21 augustus 2009 de voordeur van zijn huis opende, vuurden twee gewapende mannen tien fatale schoten op hem af. Gómez was lid van de vakbond SINALTRAINAL, die opkomt voor de rechten van arbeiders in Colombia.

Sinds de oprichting van deze vakbond in 1982 zijn al 22 leden vermoord.

In totaal zijn er de afgelopen twee decennia in Colombia meer dan tweeduizend vakbondsleden vermoord. Alle partijen in het conflict, inclusief paramilitairen, de veiligheidsdiensten en guerrillatroepen zijn hieraan schuldig. Voorafgaand aan de moorden werden de meeste vakbondsleden bedreigd. Drie huidige leiders van SINALTRAINAL ontvingen doodsbedreigingen.

Schrijf vóór 1 augustus 2010 een beleefde brief aan de Colombiaanse ­autoriteiten waarin je vraagt om een volledig en onafhankelijk onderzoek naar de moord op Gustavo Gómez, berechting van de verantwoordelijken en bescherming van andere vakbondsleden.

Voorbeeldbrief [ Plaats, … June/July 2010] Dear President, Please allow me to express my concern about Gustavo Gómez, a member of the workers’ union SINALTRAINAL. He was killed on 21 August 2009 by two armed men, who shot him 10 times in his own house. Gómez is the latest of at least 22 members to be killed since the union’s formation in 1982.

José Domingo Florez, Luis Eduardo García and Luis Javier Correa, leaders of SINALTRAINAL have also received death threats from paramilitary groups.

On 24 November 2009, union president Luis Javier Correa received a death threat on a mobile phone. The caller said: “Javier Correa, you have until the 22nd to resign, there will be no second call.”

I call on you to start a full and impartial investigation into the killing of Gustavo Gómez and to bring those responsible to justice. I urge you to protect José Domingo Florez, Luis Eduardo García, Luis Javier Correa, their ­families and other members of SINALTRAINAL, in accordance with their wishes.

I also call on you for investigations to be carried out into all death threats against SINALTRAINAL members and for the results to be published.

Stuur een brief naar: Presidente de la República Sr. Alvaro Uribe Vélez Palacio de Nariño Carrera 8 No.7-26 Bogotá COLOMBIA F: +57 1 337 5890 Post: € 1,05 + ‘a prior’ etiket

En naar: Ambassade van Colombia Z.E. Dhr. C. H. Trujillo Garcia F.D. Rooseveltlaan 96A 1050 Brussel F: 02 6465491 E: colombia@emcolbru.org Post: € 0,59

I am confident of your good will and sense of justice.

Yours sincerely, [ naam, adres en handtekening ]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen.

Meer schrijfacties op www.amnesty.be/menseningevaar

/ JUNI 2010 / 13

SCHRIJFACTIE

VN-Missie Kosovo weigert onderzoek Mon Balaj (26, links op de foto) en Arben Xheladini (34, rechts op de foto) werden op 10 februari 2007 vermoord tijdens een vreedzame onafhankelijkheidsdemonstratie van Albanezen in Pristina, Kosovo. Een Roemeense speciale politie-eenheid die diende onder de VN-Missie in Kosovo (UNMIK), dreef de demonstranten met traangas en rubberen kogels uit elkaar. Balaj en Xheladini werden daarbij dodelijk ­getroffen. Er vielen 87 gewonden.

Tot nu toe stond niemand terecht voor de moorden. De ouders van Balaj en Xheladini dienden een klacht in bij de Adviesraad Mensenrechten. UNMIK heeft de betrokken­heid van deze Adviesraad herhaaldelijk tegengewerkt en weigerde te verschijnen bij publieke hoorzittingen. Uiteindelijk bood UNMIK de slachtoffers en de families ­compensatie aan, maar wel onder de voorwaarde de zaak af te sluiten.

Stuur een brief naar: H.E. Lamberto Zannier Special Representative of the UN SecretaryGeneral and Head of UNMIK UNMIK Headquarters - Kosovo P.O. Box 515 1000 Skopje MACEDONIE Post: € 0,90 + ‘a prior’ etiket

NB. Voor deze actie hoef je geen kopie van jouw brief te sturen

Schrijf vóór 1 augustus 2010 een beleefde brief aan UNMIK waarin je vraagt om ­voldoende compensatie voor de families van Mon Balaj en Arben Xheladini.

Voorbeeldbrief [ Plaats, … June/July 2010 ] Dear Special Representative, Please allow me to express my concern about Mon Balaj and Arben Xheladini, two demonstrators who were killed by unidentified police officers on 10 February 2007 during a Kosovo Albanian pro-independence demonstration in Pristina. Eighty-seven others were injured. The officers were members of a Romanian special police unit serving with the UN Mission in Kosovo (UNMIK). Although UNMIK held an internal investigation, which found “unknown” Romanian police officers responsible, no one has been brought to justice.

The parents of Mon Balaj and Arben Xheladini have filed a complaint against UNMIK with the Human Rights Advisory Panel (HRAP). UNMIK has repeatedly attempted to obstruct HRAP’s consideration of this case. Additionally, although UNMIK offered compensation to the victims and the families, its acceptance was initially conditional on their agreement not to continue their case. A new regulation may prevent HRAP from further examination of the complaint.

I urge you to ensure that the families of Mon Balaj and Arben Xheladini receive adequate reparation and to co-operate with HRAP’s consideration of the case.

I am confident of your good will and sense of justice.

Yours sincerely, [ naam, adres en handtekening ]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen.

Meer schrijfacties op www.amnesty.be/menseningevaar 14 / JUNI 2010 /

In a troubled and divided world, Amnesty International reveals truth, bears witness and campaigns for change.

JAARRAPPORT 2010 For every human rights abuse Amnesty International exposes, it demands accountability. In 2009 this led our members and supporters to push for robust international and national laws and to insist that these laws must be used to bring about real justice.

The Amnesty International Report 2010 documents the state of human rights in 159 countries in 2009. It details a year in which accountability seemed a remote ideal for many, as people’s lives continued to be torn apart by repression, violence, discrimination, power plays and political stalemates.

AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2010 THE STATE OF THE WORLD’S HUMAN RIGHTS

AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2010 THE STATE OF THE WORLD’S HUMAN RIGHTS

In mei verscheen het Amnesty International Jaarrapport 2010, dat terugblikt op de mensenrechtensituatie per land in 2009. Het rapport is volledig terug te vinden op de website thereport.amnesty.org. De papieren versie (Engels) kan je bestellen via www.amnesty.be/shop.

But the report also celebrates real progress. It reveals how it is harder now for perpetrators of the worst crimes to secure impunity. It argues that the demand for accountability is not confined to redress for killings or torture, but extends to the denial of all the rights that we need to live our lives in dignity.

This report also records the courage, imagination and determination of the worldwide human rights movement.

ISBN 978-0-86210-455-9

9 780862 104559

Work with us at www.amnesty.org

20 10

COLOFON RUBRIEK

10

AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2010 THE STATE OF THE WORLD’S HUMAN RIGHTS

AMNESTY ZOEKT MENSEN MET LEF EN IDEALEN

Agenda

Ben je op zoek naar een boeiende, toffe en leerrijke studentenjob?

Heb je een grote glimlach, een goede dosis enthousiasme en vind je het geen probleem om onbekenden aan te spreken? Vorig jaar riep Radio 1 fondsenwerven voor een goed doel uit tot de meest interessante vakantie­job, grijp dus je kans en word Amnesty werver op straat!

20 juni I Wereldvluchtelingendag In 2000, exact 10 jaar geleden, werd 20 juni door de VN uitgeroepen tot Wereldvluchtelingendag. De dag staat in het kader van de wereldwijde bescherming van vluchtelingen en wordt in meer dan 100 landen gevierd. Ook Amnesty zal dit jaar opnieuw actievoeren.

24 juni I Lancering 10 cases Op 2 juli neemt België het voorzitterschap van de Europese Unie over. Naast aanbevelingen, lanceert Amnesty ook 10 individuele cases van personen wiens rechten geschonden worden. De lancering gaat gepaard met een actie op 24 juni op het Luxemburgplein in Brussel.

Als Amnesty werver vraag je mensen op straat of ze Amnesty International en de strijd voor mensenrechten financieel willen ondersteunen.

Je krijgt van ons heel wat inhoudelijke ondersteuning en coaching.

Zo nodigen we alle wervers uit voor een motivatiedag waar ze elkaar beter leren kennen en met Amnesty medewerkers van gedachten wisselen over mensen­rechten. Een verrassingsactiviteit staat daarbij altijd op het programma.

Wil je deel uitmaken van deze toffe bende Amnesty wervers? Meld je aan op www.ajobforabetterworld.be.

BELGIQUE FRANCOPHONE

Alle tekst en foto’s: © Amnesty International, tenzij anders vermeld Redactie Nina Berghmans en Benoit De Freine E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Karen Moeskops / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Erica Baeck, Benoit De Freine, Danielle Hennaert, Dieter Mouchard, Joke Smet, Karine Vandenberge, Anke Van Vossole Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 27.000 Verschijningsdata 2010 01/03, 01/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschen­ dingen en door hoop op een wereld waarin alle ­mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen.

Raad van Bestuur André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Dominic Duthoit, Ellen Renson, Karine Vandenberghe, Mieke Van Haegendoren, Rik Vereecken, Alain Versluys Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / B-2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 E: Amnesty@aivl.be / W: www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer 000-0000082-82. Vanaf 30 euro op jaarbasis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op www.amnesty.be/steunons Amnesty International Vlaanderen vzw onderschrijft de ethische code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving www.vef-aerf.be

Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender

ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL

Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International.

ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D

Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL

ADVERTENTIE Steun AMNESTY INTERNATIONAL

NEDERLAND

VLAANDEREN

Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam

Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen

Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen?

Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig ­biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

/ JUNI 2010 / 15