Amnesty in actie 4, 2009

AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 36 NR 4 / DECEMBER 2009 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687 / P2A9062

4

DEZE EDITIE

VOORWOORD

2

Agenda

2

Goed Nieuws

3

INTERVIEW

4

Alsof een dader plots ophoudt mens te zijn

CAMPAGNE

6

IN BEWEGING

8

ACHTER DE SCHERMEN

9

De vlam van Amnesty wordt bedreigd

Naar een nieuw internationaal meerjarenplan

FOTOREPORTAGE

10

VRAAG & ANTWOORD

11

KOM IN ACTIE

12

SCHRIJFACTIE

14

PRIKBORD

15

COLOFON

15

Schrijf-ze-VRIJdag in Vlaanderen Shirin Ebadi

Kaartjes vol hoop

Als je dit leest, ben ik al terug, maar als ik het schrijf, moet ik nog vertrekken.

Naar ‘het terrein’. Ik ga namelijk mee op een missie met Vlaamse politici naar Israël en Palestina. Een dergelijk terreinbezoek behoort niet tot het doordeweekse takenpakket van een Amnesty voorzitter. De Amnesty secties besteden een belang­ rijk gedeelte van hun inkomsten aan het financieren van een sterk internationaal secretariaat in Londen. Daar zitten de researchers die de rapporten schrijven waar we mee werken. Zij zijn het die zo snel mogelijk na de oorlog in Gaza ter plaatse getuigenissen van slachtoffers verzamelden, en die op papier zetten welke schen­ dingen het gevolg zijn van de fameuze veiligheidsmuur.

Mijn inzet voor Amnesty International bestaat voor 95 % uit vergaderen en spreken.

Het is misschien niet de meest rechtstreekse manier om de wereld te veranderen, maar iedereen doet wat hij of zij kan. Kaarsenverkopers, affichehangers en sms’ers hebben we even hard nodig als lobbyisten, bloggers en trouwe financiële activisten.

En vergaderaars dus – of ‘beleidsvrijwilligers’ zoals dat heet. Dat neemt niet weg dat ik er naar uitkijk om eens uit mijn gewone Amnesty rol te stappen en zelf met de mensen in Israël en Palestina te spreken. Het risico van jarenlang lezen en spreken over grootschalige schendingen van alle mogelijke rechten is toch dat je het op de duur gewoon zou worden. Dat het je niet meer zou raken. En dat je engagement dan wegkwijnt. Het zou wel eens hard en pijnlijk kunnen zijn op reis. Maar ik kom terug met hernieuwde motivatie. Beloofd!

Eva Brems, voorzitter

Amnest y voert actie tegen de doodstraf in Japan © Belga Pictures

De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar.

Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

Agenda 5 - 13 december 2009 I Eindejaarscampagne

10 december 2009 I Geert Hoste beslist

10 december 2009 I Ishtar voor Amnesty

Van zaterdag 5 tot en met zondag 13 december draait Amnesty’s einde­ jaarscampagne op volle toeren. Hoogte­ punt is 10 december, internationale dag van de rechten van de mens. www.amnesty.be/eindejaarscampagne

Conferencier Geert Hoste draagt ook dit jaar zijn eindejaarsconference ‘Geert Hoste beslist’ op aan Amnesty International. Afspraak op 10 decem­ ber in de Antwerpse Stadsschouwburg.

Meer informatie op www.geerthoste.be.

Niet alleen Geert Hoste, ook Ishtar maakt lawaai, of in dit geval prachtige muziek, voor Amnesty International.

Op 10 december geven ze in het cultu­ reel centrum in Sint-Niklaas een con­ cert volledig ten voordele van Amnesty.

Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender

2 / DECEMBER 2009 /

GOED NIEUWS © Heriberto Rodriguez / L ATINPHOTO.org

Onschuldige vrouw eindelijk vrij De Mexicaanse Jacinta Francisco Marcial is weer vrij na drie jaar cel op basis van valse beschuldigingen. Jacinta, een arme Otomí marktkraamster, werd in 2006 ver­ oordeeld tot 21 jaar cel omdat ze zes veiligheidsagenten zou hebben gegijzeld toen die op zoek waren naar illegale dvd-verkopers. Jacinta sprak weinig Spaans, maar kreeg nooit een tolk. Haar pro Deo advocaat heeft ze nooit gesproken, zelfs niet toen ze papieren moest ondertekenen die ze niet kon begrijpen. Amnesty eist een grondig onderzoek naar de vervolging en compensatie voor Jacinta’s onterechte opsluiting.

Sacharovprijs voor activisten Het Europees parlement heeft de Sacharovprijs 2009 toegekend aan de Russische mensenrechtenactivisten Oleg Orlov, Sergei Kovalev en Ludmila Alekseeva. “Deze prijs is een belangrijke erkenning”, aldus Oleg Orlov, voorzitter van de organisatie Memorial. “We streven naar concrete resultaten, maar worden geconfronteerd met zoveel wetteloosheid in Rusland.” Het Europees parlement reikt de Sakharovprijs uit aan mensen die zich inzetten voor mensenrechten en wederzijds begrip.

Chili vaardigt arrest uit

© APGraphicsBank

In Chili is tegen ten minste 120 militairen en beveiligingspersoneel een arrestatie­ bevel uitgevaardigd. Zij worden onder meer verdacht van het laten verdwijnen van tegenstanders van voormalig dictator Pinochet. Amnesty is blij met deze nieuwe stap: “Chili heeft publiekelijk haar moeilijke verleden erkend. Nu moet de overheid de volgende stappen zetten, waaronder het openbaar maken van alle informatie over de mensenrechtenschendingen ten tijde van de dictatuur van Pinochet”, aldus Amnesty.

Ontvoerders Abu Omar veroordeeld De rechtbank van Milaan heeft 23 Amerikaanse en twee Italiaanse geheimagenten veroor­ deeld voor de ontvoering van de Egyptische imam Abu Omar. Hij werd in 2003 van straat geplukt en via Duitsland naar Egypte overgebracht. Hij zat 14 maanden gevangen en werd gefolterd - een zogenaamde ‘rendition’. Het vonnis is een symbolische veroordeling van deze praktijken van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en een eerste stap naar het afleggen van verantwoording. In het najaar van 2008 vroeg Amnesty International nog aandacht voor Abu’s zaak o.a. met een schrijfactie in dit magazine.

VN-protocol ondertekend Sinds september hebben al tientallen staten het Optioneel Protocol over Economische, Sociale en Culturele Rechten ondertekend. Dit Protocol zorgt ervoor dat mensen wiens economische, sociale en culturele rechten worden geschonden, klacht kunnen indienen bij een VN-comité. Vaak kunnen mensen die het slachtoffer worden van deze schendingen, immers op nationaal niveau nergens terecht. België speelde een voortrekkersrol bij de onderhandelingen over het Protocol en was één van de eerste ondertekenaars. Amnesty International hoopt dat er nu snel werk wordt gemaakt van de ratificatie van het Protocol door de verschillende parlementen.

Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws / DECEMBER 2009 / 3

RUBRIEK interview

Alsof een dader plots ophoudt mens te zijn Getuigenissen over death row in Texas Naar aanleiding van de werelddag tegen de

F rederic D iependaele

doodstraf op 10 oktober getuigden Marjan Cochez en Dave Atwood op de Amnesty Bewegingsdag over hun ervaringen als antidoodstrafactivisten. Marjan begon op haar zestiende te schrijven met Daryl Wheatfall, een ter dood veroordeelde Amerikaan en pende haar ervaringen neer in een pas gepubliceerd boek ‘Tot de dood ons scheidt’. Dave is de stichter van de Texas Coalition to Abolish the Death Penalty.

Hij is al 15 jaar een voortrekker in de strijd tegen de doodstraf in Texas waar sinds 1982 meer dan 400 mensen werden geëxecuteerd.

Hun ervaringen spelen zich af in de staat die

Krijgt Daryl vaak bezoek?

Marjan: Toen ik hem in 2002 voor de eerste keer bezocht had hij in de 8 jaar daarvoor niemand op bezoek gekregen.

Dat is hard.

het hoogste aantal executies kent in de VS. © Michel Clinckemaille

4 / DECEMBER 2009 /

Marjan, je schrijft reeds 15 jaar met de ter dood veroordeelde Daryl, bezoekt hem jaarlijks sinds 2002 en die ­ervaring schreef je neer in een boek. Maar jouw boek draait om meer dan enkel jouw band met Daryl, niet?

Marjan: Klopt, ik wou niet enkel het leven op de dodengang toelichten en de executies in Texas aanklagen, maar ook de misbruiken in het rechtssysteem behandelen. Er is zoveel onrechtvaardigheid in het Amerikaanse gevangenissysteem die het leven voor ter dood veroordeelden extra zwaar maakt.

Ook voor mensen uit de buitenwereld is het niet evident een gevangene op death row te bezoeken. Ik moet bijvoorbeeld een maand op voorhand de exacte datum doorgeven wan­ neer ik Daryl wil bezoeken. Maar dat biedt geen garantie. Een gevangene als Daryl zit in een strafsysteem met 3 levels. Level 1 betekent goed gedrag en dus ook meer rechten. Ik kan hem dan 2 keer 4 uur zien. Bij level 3 bedraagt het bezoekrecht slechts enkele minuten. Daryl zit ook 23 uur op 24 geïsoleerd.

Hoe staat het met zijn dossier?

Marjan: Ik ben criminologe van opleiding en sinds ik mij verdiept heb in Daryls dossier heb ik het gevoel dat ik het beter ken dan zijn pro Deo advocaat. Dat is ook een probleem.

95 % van ter dood veroordeelden krijgen een pro Deo advocaat toegewezen en die nemen dergelijke zaken niet altijd met de nodige vastberadenheid op. Ik doe er alles aan om een betere advocaat op Daryls zaak te zetten, maar die is heel duur.

Ik kopieerde zijn dossier en er zijn zoveel aanwijzingen die zijn zaak in principe een andere wending kunnen geven. Daryls pro­ ces is gebaseerd op de getuigenis van één dader. Die kon een deal sluiten en is nu terug vrij, waardoor de hele zaak op Daryls schouders is terechtgekomen. Maar zijn beroepsprocedure sleept nu al 15 jaar aan, zonder vooruitgang.

Actie tegen de doodstraf in Brussel, oktober 2009

interview RUBRIEK

Actie tegen de doodstraf in Nepal, oktober 2009

Marjan, Frederic en Dave in gesprek tijdens de Bewegingsdag

Dave, als oprichter van de Texas Coalition to Abolish the Death Penalty (TCADP) neem je een voortrekkersrol op in de anti-doodstrafbeweging in Texas. Jij geeft niet alleen lezingen, maar je bent ook actief op het terrein?

Dave: Ja, ik probeer in contact te komen met zowel de familie van de dader als de familie van het slachtoffer. In sommige gevallen willen de nabestaanden van het slachtoffer ook niet dat de dader wordt geëxecuteerd. Daarnaast doet de TCADP ook veel aan lobbywerk, want zeker niet alle politici of gezags­ dragers in Texas zijn pro doodstraf. Er is dus hoop: de publieke opinie is stilaan aan het keren. Meer en meer mensen d ­ enken er over na en pro-doodstrafstandpunten verliezen terrein, ­weliswaar heel geleidelijk.

Marjan: Ik heb Daryl ook opnieuw in contact gebracht met zijn familie en er zijn nog mensen die hem brieven schrijven.

Dat zorgt er voor dat Daryl doorzet en helder blijft denken.

Dat maakt toch een groot verschil.

Dave: Ik bezoek maandelijks ter dood veroordeelden, maar mijn ervaring op het terrein gaat nog verder. Ik heb zelf twee executies meegemaakt en ook in de gevangenis gezeten.

Tijdens een actie kroop ik onder de politietape. Ik werd onmid­ dellijk administratief aangehouden. Omdat ik weigerde een boete te betalen heb ik een week vastgezeten.

bijvoorbeeld Rick Halperin, oud-voorzitter van Amnesty USA. En Amnesty USA neemt wel degelijk haar verantwoordelijk­ heid en rol op. Een rapport van hen naar aanleiding van de 200ste executie onder gouverneur Perry was een heel belang­ rijk signaal. We lobbyen ook vaak in de verschillende kerk­ gemeenschappen. Onze achterban bij de blanke middenklasse lijkt dan misschien wel conservatief, maar dat biedt juist een meerwaarde.

Is het een goede zaak dat als alternatief voor de doodstraf meer levenslange gevangenisstraffen worden uitgesproken?

Dave: Niet noodzakelijk, in tegenstelling tot Europa betekent levenslang in de VS vaak daadwerkelijk levenslang. We noemen het ‘life without parole’, dus met geen enkele kans op ver­ vroegde vrijlating. In mijn ogen is dat even erg als de dood­ straf. Anderzijds tonen exit polls in de VS en Texas aan dat als je de mensen de keuze laat tussen levenslange gevangenisstraf of de doodstraf ze meer en meer opteren voor gevangenisstraf.

Er zijn dus positieve signalen die op verbetering wijzen?

Kunnen mensenrechtenactivisten hier energie en motivatie uithalen?

Dave: We hebben sinds begin 2009 een nieuwe president.

En hoewel Obama zich nog niet openlijk heeft uitgesproken tegen de doodstraf zijn er toch signalen dat hij het mensen­ rechtenimago van de VS opnieuw wil oppoetsen. In elk geval kan het alleen maar een verbetering zijn in vergelijking met zijn voorganger die als voormalig gouverneur van Texas 152 executies op zijn naam heeft staan. Er zijn ook enkele vaststel­ lingen in de cijfers. Het aantal executies in de VS neemt fors af! In 1999 werden nog 98 executies voltrokken, en in 2007 nog maar 42, waarschijnlijk dankzij de media die berichtten over de problemen van ons rechtssysteem. Helaas vormt Texas wel nog een uitzondering op die algemene daling. Maar toch, voorstanders van de doodstraf nemen af, ook in Texas. Meer en meer staten schaffen de doodstraf af. New Jersey in 2007 en New Mexico volgde in maart 2009. Ik ben ervan overtuigd dat de VS opnieuw willen behoren tot de landen die de mensen­ rechten promoten in plaats van ze te schenden.

Het boek ‘Tot de dood ons scheidt’ is verkrijgbaar via het Davidsfonds en in de boekhandel maar wie het rechtstreeks bij Marjan bestelt, via een mailtje naar totdedood@hotmail.com, steunt Daryl. Het geld wordt dan integraal gebruikt om een onderzoeker op zijn zaak te kunnen zetten. Het boek wordt

Kleine overwinningen

je dan per post bezorgd en de betaling gebeurt via overschrijving.

Jij vertelde in het nawoord van Marjans boek dat anti-doodstrafactivist zijn een zeer eenzame job is in Texas…

Dave: Klopt, maar ik moet er toch aan toevoegen dat er veel samenwerking is. In de Raad van Bestuur van de TCADP zetelt

Meer over de doodstraf op www.amnesty.be/doodstraf Texas Coalition to Abolish the Death Penalty: www.tcadp.org Blog Marjan Cohez: www.bloggen.be/nodeathpenalty

/ DECEMBER 2009 / 5

CAMPAGNE

De vlam van Amnesty wordt bedreigd Eindejaarscampagne 2009 Carina Govaert

Van zaterdag 5 tot en met zondag 13 december 2009 draait Amnesty International’s eindejaarscampagne op volle toeren in Vlaanderen.

Met de slogan ‘De vlam van Amnesty wordt wereldwijd bedreigd. Verdedig ze. Koop een kaars of doe een gift.’ trekken we de straat op en vragen we jouw financiële steun voor de strijd tegen mensenrechtenschendingen overal ter wereld.

Sinds de goedkeuring van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens door de Verenigde Naties, nu meer dan 60 jaar geleden, is vooruitgang geboekt op vlak van mensenrechten. Onder meer dankzij de voortdurende strijd van Amnesty International, pleitbezorger van deze verklaring, neemt het respect voor mensenrechten toe. Meer en meer lan­ den schaffen bijvoorbeeld de doodstraf af en de sluiting van de gevangenis van Guantanamo is eindelijk in zicht.

Maar respect voor mensenrechten is nog steeds geen evidentie – de vlam van Amnesty wordt elke dag opnieuw en overal ter wereld bedreigd. In Sierra Leone sterft één vrouw op acht tijdens de bevalling of zwangerschap door een gebrek aan medische voorzieningen. In Nigeria drinken mensen besmet water, eten ze bedorven vis en ademen ze vervuilde lucht door de olie-exploitatie van buitenlandse multinationals. In de Democratische Republiek Congo worden vrouwen op grote schaal verkracht en kinderen ingelijfd als soldaat.

Het werk van Amnesty International blijft nodig. En daarvoor is jouw steun cruciaal. Eigen onderzoeksteams op pad sturen om onafhankelijk en gefundeerd te rapporteren over mensenrechten­ schendingen, kost geld. Actievoeren en de maatschappij mobiliseren rond men­ senrechtenthema’s kost niet alleen ener­ gie en enthousiasme, maar ook centen.

Vandaar dat Amnesty International zich tijdens de maand december concentreert op “geld in ’t laatje brengen”.

6 / DECEMBER 2009 /

In de eerste weken van december kan je onmogelijk naast onze eindejaars­ campagne kijken. Onze affiches in het straatbeeld met verrassende beelden van situaties waarin mensenrechten bedreigd worden, zetten mensen aan het denken.

In een TV- en radiospot wordt ditzelfde thema doorgetrokken en vragen we om financiële steun. Ook in andere media en op straat is Amnesty International prominent aanwezig. Amnesty vrijwil­ ligers verkopen in winkelcentra en op (kerst)markten overal te lande kaarsen en wenskaarten. In gans Vlaanderen worden grote spandoeken opgehangen waarop gemeenten en steden hun steun betuigen aan de mensenrechten. In gemeentehuizen en bibliotheken kan je een fototentoonstelling bewonderen.

Ook online brengen we internationale Mensenrechtendag (10 december) en onze eindejaarscampagne voor het voet­ licht – vrij letterlijk dan, bewonder maar op www.amnesty.be.

Respect voor mensenrechten is nog steeds geen evidentie Iedereen kan zijn of haar steentje bijdra­ gen en de vlam van Amnesty met vuur verdedigen. Deze twee Vlamingen geven alvast het goede voorbeeld en ­vertellen waarom zij zich actief inzetten voor Amnesty tijdens de eindejaarscampagne.

CAMPAGNE RUBRIEK

Ishtar voor Amnesty Op 10 december maakt Ishtar een ganse avond muziek ten voordele van Amnesty.

In Sint-Niklaas kan je genieten van ‘From Europe with love!’, verrassende muziek, heerlijk gezongen door o.a. Soetkin Baptist. De frontvrouw van Ishtar draagt de mensen­rechten al jaren een warm hart toe, en dat zal je ook merken op 10 ­december: “Het choqueert me hoe in bepaalde landen vrouwen, mensen, vandaag de dag behandeld worden. Ik ben zelf trouwens al een aantal jaar lid en draag elke maand bij. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat alle beetjes helpen en Amnesty maakt ons duidelijk bewust van de problematieken rond mensenrechten.”

Geert Hoste voor Amnesty Geert Hoste engageert zich al jaren om samen met Amnesty respect voor mensen­ rechten te promoten. Hij staat een deel van de inkomsten van zijn one-man-shows af aan Amnesty International. Elk jaar opnieuw steunt hij Amnesty ook actief: hij vroeg aandacht voor de vrouwenrechten, de opsluiting van Aung San Suu Kyi, de briefschrijfactie, de kaarsenverkoop. Op de verjaardag van Amnesty op 10 december draagt hij telkens zijn eindejaarsconference op aan Amnesty International.

“De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is een van de meest zin­ volle teksten die ooit geschreven zijn. Prachtig dat Amnesty wereldwijd kennis en daadkracht bundelt om over de toepassing ervan te waken. Als kunstenaar is de vrije meningsuiting mijn medium. Dit basisrecht wordt zoveel andere collega’s niet gegund. Dat is een van de vele redenen waarom ik Amnesty International steun in haar strijd voor mensenrechten, al jaren, in woord en daad, met vuur en plezier.”

Jij voor Amnesty 1 Koop een kaars via het bestelformulier bijgevoegd bij dit magazine of doe een gift op 000-0000082-82.

2 Hang de affiche op de achterzijde van dit magazine aan je raam, op het prikbord in je klas, op je werk ...

3 Plaats een ludieke banner op je website en ontsteek een virtuele vlam voor de mensenrechten.

Meer op www.amnesty.be/eindejaarscampagne

/ DECEMBER 2009 / 7

RUBRIEK IN BEWEGING

Lokers aperitiefconcert De Lokerse Amnesty groep organiseerde op 4 oktober een aperitiefconcert van Hans Mortelmans & Groep. Zo’n 110 sympathisanten genoten van ‘De wereld was klein’, vlotte liedjes in uiteenlopende stijlen, en bekeken daarna de tentoonstelling in het teken van de Demand Dignity campagne. Tijdens drank- en veelvuldige hapjesmomenten klon­ ken lof, steun en bedanking. Zo is het vlammetje voor Amnesty International bij groep Lokeren weer aangewakkerd!

Bewegingsdag inspireert

Gent gaat voor lekkere wijn

Ontmoeten, informeren, activeren, lekker eten, campagne voeren, impact realiseren en ja, een cadeau­ tje ­ontvangen… het zijn allemaal sleutelwoorden van de Bewegingsdag voor Amnesty activisten. Een jaar­ lijkse traditie die dit jaar plaats­ vond op 10 oktober in het gezellige Mechelse Speelgoedmuseum.

De getuigenissen van Dave en Marjan (zie ook pagina 4) gaven ons allen weer zin om er nog minstens een jaartje vrijwilligerswerk tegenaan te gooien.

Reeds tien jaar biedt Amnesty regio Gent een wijn aan ten voordele van Amnesty International. Dit jaar kwam de Riesling Kabinett trocken 2007 van A. Störzel als winnaar uit de bus. De groep kreeg de kans om de wijngaard te bezoeken, een onverge­ telijke en leerrijke ervaring waarbij ze symbolisch de laatste zes flessen van de cuvée van een etiket voorzagen.

Leuk detail: het etiket is voorzien van het Amnesty logo. Enkel jammer dat de wijn wegens groot succes nu al zo goed als uitverkocht is...

Actie op Vijverfestival

© Rik Vereecken

Tijdens het Vijverfestival in Dilbeek voerde de Brusselse Amnesty groep actie voor Jayyus. De inwoners van dit Palestijnse dorp worden door het Israëlische hek van hun landbouw­ grond en waterbronnen gescheiden.

Het hek/muur staat immers groten­ deels in Palestijns bezet gebied, wat illegaal is volgens het internationaal recht. 264 festivalgangers tekenden de petitie tegen het hek, terwijl tien­ tallen kinderen symbolisch met hun hand een muur omverduwden.

Quiz-ze-vrij Het was nog eens ‘vollen bak’ tijdens de quiz van Amnesty groep Herentals op 10 oktober. Aan de voorbereiding was hard gewerkt en de avond zelf werd erg druk, maar geslaagd. Een virus had immers wat gaten in de gelederen van de organise­ rende groep geslagen. Maar achteraf was iedereen tevreden: de professionele kwis­ sers met hun hoge score en de gelegenheidskwissers met hun inspanningen voor het goede doel.

8 / DECEMBER 2009 /

Kom zelf in beweging op www.amnesty.be/ doemee

Naar een nieuw inter­nationaal meerjarenplan

ACHTER DE SCHERMEN

Fanny Debr u yne

Van 9 augustus tot 15 augustus kwamen ruim 400 vertegenwoordigers van alle nationale afdelingen van Amnesty International samen in het Turkse Antalya voor de tweejaarlijkse hoogmis van Amnesty op het vlak van internationaal bestuur: de International Council Meeting (ICM) of internationale algemene vergadering. Fanny Debruyne, lid van Amnesty’s Steunpunt Internationaal

Het was een drukte van jewelste, dit jaar tijdens de ICM. Gedurende zes dagen werd van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat gediscussieerd. Afgevaardigden van Mongolië tot Peru hadden het voorname­ lijk over drie onderwerpen: het nieuwe Internationaal Strategisch Plan, manie­ ren om efficiënter en democratischer te beslissen en de nieuwe financiële struc­ tuur van onze internationale organisatie.

Op gebied van het tweede grote thema, de besluitvorming, werd gesleuteld aan de samenstelling en ­vertegenwoordiging van de nationale ICM-delegaties en de ambtstermijn van de International Executive Committee-leden. Ook werd beslist een ‘global forum’ te creëren, een internetruimte waar Amnesty activisten hun ideeën kunnen ventileren en kunnen discussiëren met anderen.

Het debat over het Internationaal Strategisch Plan of ISP is van groot belang voor onze beweging. In het ISP worden de thema’s vastgelegd waarop Amnesty zich van 2010 tot 2016 vooral zal richten. Vier grote thema’s werden naar voren geschoven: het ondersteunen van mensen in armoede, het verde­ digen van mensen op de vlucht, het verdedigen van mensen tegen geweld en het beschermen van de vrijheid van meningsuiting en het verbod op discrimi­ natie. Deze clusters omvatten een ener­ zijds nieuw en anderzijds zeer bekend en vertrouwd actieterrein, zoals de strijd tegen de doodstraf en tegen geweld tegen vrouwen.

2010 tot 2016: een deels nieuw, deels vertrouwd actieterrein

Er werd ook zeer veel aandacht geschon­ ken aan de vraag of we niet veel luider onze boodschap kunnen doen weer­ klinken en voornamelijk de zuiderse secties kunnen doen groeien door meer en vaker partners in mensenrechten op te zoeken. Aangezien samenwerking met andere ngo’s de mensenrechtenbeweging enkel kan versterken, werd dit idee posi­ tief onthaald.

Het derde en laatste thema had betrek­ king op Amnesty’s nieuwe financiële structuur. Nationale afdelingen zullen in de toekomst een groter deel afstaan aan het internationale niveau. Daar kan het immers beter geïnvesteerd worden in gezamenlijke, wereldwijde projecten.

Er werd tot op het einde gesleuteld aan het mechanisme om er voor te zorgen dat het systeem de lokale secties niet financieel ten gronde richt. Wij mogen er in ieder geval op vertrouwen dat dit laatste thema goed zal worden opge­ volgd. Immers, niemand minder dan onze nationale penningmeester Bernard Sintobin werd op de ICM 2009 verkozen tot internationale penningmeester met een zeer overtuigende meerderheid.

Meer weten over Amnesty’s structuur?

Surf naar www.amnesty.be/wiewezijn

beleid, brengt verslag uit.

/ DECEMBER 2009 / 9

FOTOREPORTAGE

Paridaensinstituut, Leuven

Erasmusatheneum, De Pinte

Sint-Jozefinstituut, Geel

Schrijf-ze-VRIJdag in Vlaanderen

Op vrijdag 16 oktober deden meer dan 600 scholen en 100.000 jongeren mee aan de Amnesty’s Schrijf-ze-VRIJdag. Deze editie stond volledig in het teken van sloppenwijken in Kenia. Er wer­ den (krijt)tekeningen gemaakt, sloppenwijken nagebouwd, gsm’s ingezameld en vooral: duizenden en duizenden brieven geschre­ ven om ervoor te zorgen dat rechten van de sloppenwijk­bewoners gerespecteerd worden.

Meer op www.amnesty.be/schrijfzevrijdag

10 / DECEMBER 2009 /

Baloen, Loenhout

VRAAG EN ANTWOORD RUBRIEK

Shirin Ebadi Zes vragen voor Irans bekendste activiste

Shirin Ebadi is advocate en mensen­rechtenactiviste. Ze was de eerste vrouwelijke ­rechter in Iran, maar werd uit dit ambt ont­ zet na de Islamitische Revolutie in 1979. Ze is mede-oprichtster van het Human Rights Defence Centre. In 2003 kreeg Shirin Ebadi de Nobelprijs voor de Vrede wegens haar strijd voor meer democratie en respect voor mensenrechten.

Vraag: Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen in Iran op het gebied van mensenrechten?

Antwoord: Momenteel is dit volgens mij het misbruik, de uitbuiting van het geloof. Telkens als er rechten geschon­ den worden, telkens als er mensen reageren tegen die schendingen, zegt de Iraanse overheid tegen hen: “Zo is de islam”. Ik heb veel over de islam gelezen de afgelopen 30 jaar. Ik heb reeds aan­ getoond dat wat de overheid doet niét in overeenstemming is met de islam. Het blijft mijn grootste uitdaging om hen hiervan te overtuigen.

Vraag: Waaruit haalt u uw motivatie wanneer het eens tegenzit?

Antwoord: Als je echt gelooft in de weg die je bewandelt, dan wandel je met resolute, vastberaden pas. Ik ben boven­ dien een moslima, ik geloof in Allah en dat helpt me ook.

Vraag: Als u één ding in Iran zou ­kunnen veranderen, wat zou dat zijn?

Antwoord: Het fanatisme. Mensen die ervan overtuigd zijn dat hun waarheid de enige waarheid is, dat hun ideeën beter zijn dan die van een ander, dat hun geloofsovertuiging beter is dan die van een ander. Het is altijd moeilijk samen­ werken met zo’n mensen. Ze hebben hun ogen gesloten voor de rest van de wereld.

het lot van ieder van ons is onderling verbonden

Vraag: Heeft uw werk veel invloed op uw leven en familie?

Antwoord: Ik heb er altijd naar gestreefd mijn werk en mijn privé-leven gescheiden te houden. Ik heb twee dochters en ik heb hen opgevoed volgens het traditi­ onele patroon: ik deed het huishoude­ lijk werk en zorgde voor de kinderen.

Mensenrechten beginnen in je eigen huis. Ik geloof niet dat we ons gezin moeten verwaarlozen omdat we de mens­ heid willen helpen. Ik werk van zes uur ’s morgens tot half acht ’s avonds, maar eens thuis ben ik een eerder traditionele echtgenote en moeder. Toch trad één van mijn dochters in mijn voetsporen en is ze advocate geworden.

Vraag: Heeft u nog een boodschap voor onze lezers?

Antwoord: Eigenlijk kan je mensenrech­ ten als volgt samenvatten: wat je voor jezelf wenst, moet je ook anderen toe­ wensen. En wat je jezelf niet toewenst, mag je anderen ook nooit toewensen.

Vraag: Wat is volgens u het belangrijkste dat u geleerd heeft uit uw vele jaren als activiste?

Antwoord: Ik heb geleerd hoe klein de wereld eigenlijk wel niet is. En hoe het lot van ieder van ons eigenlijk onder­ ling verbonden is. We kunnen niet ­onverschillig blijven ten aanzien van wat er in andere delen van de wereld gebeurt.

Artikel verschenen in The Wire, October/ November 2009 www.amnesty.org/en/stay-informed/ enewsletters/the-wire

/ DECEMBER 2009 / 11

KOM IN ACTIE

Kaartjes vol hoop Stuur je beste wensen eens naar Rusland en Gambia

De eindejaarsdagen: een tijd van vrede, feestvieren en samen­ zijn met familie. Echter, niet zo voor iedereen. Over heel de wereld zijn er mensen die het slachtoffer zijn van onrecht: opgesloten omdat ze op een geweldloze manier voor hun mening uitkwamen, bedreigd omdat ze zich inzetten om van de wereld een betere en rechtvaardigere plek te maken. In de einde­jaarsperiode willen we twee van deze mensen en hun familie extra steunen.

Ebrima Manneh zit al drie jaar in een Gambiaanse cel omdat hij kritisch en onomwonden zijn werk als journalist deed.

Mensenrechtenactivist Dmitrii Kraiukhin loopt dan weer gevaar omwille van zijn strijd tegen racisme in Rusland.

Stuur Ebrima en Dmitrii een kaartje met jouw beste wensen.

Laat hen voelen dat ze niet alleen zijn en geef hen een spran­ keltje hoop in donkere tijden. Want elke kaart telt.

Justine Masika Bihamba, leidster van een organisatie die seksueel geweld bestrijdt in de DR Congo. Ze wordt bedreigd en werd aangevallen door solda­ ten. De Congolese overheid weigert haar te beschermen of de daders te vervol­ gen. In 2008 en 2009 voerde Amnesty International actie voor haar. Achteraf stuurde ze ons dit bericht om iedereen te bedanken die haar heeft gesteund.

“Ik vind geen woorden om jullie te bedanken voor jullie steun tijdens deze moeilijke periode. Weet dat de kaartjes die jullie hebben opgestuurd moed heb­ ben gegeven aan duizenden vrouwen uit Noord-Kivu die de hoop hadden verloren.

Ik wil aan elk van jullie zeggen hoe dank­ baar ik ben. Nogmaals: dankjewel.”

12 / DECEMBER 2009 /

KOM IN ACTIE Ebrima Manneh Ebrima Manneh is een Gambiaans jour­ nalist. In juli 2006 werd hij gearresteerd en ontvoerd. Sindsdien wordt hij incom­ municado vastgehouden. Zijn familie heeft niets meer van hem gehoord.

De reden voor zijn arrestatie is onduide­ lijk: volgens sommige bronnen wou hij een kritische reportage publiceren over de regering, andere bronnen vermoeden dat hij met een buitenlands journalist had gesproken en “schadelijke infor­ matie” had doorgegeven over Gambia.

Ebrima Manneh is een gewetensgevan­ gene die vastzit alleen maar omdat hij op een geweldloze manier voor zijn mening uitkwam.

Stuur een kaartje naar: Ndey Tapha Sosseh President of the Gambia Press Union 5 Garba Jahumpa Road Bakau PO BOX 1440 Banjul Gambia Voorbeeldboodschap: Dear Manneh family, We are thinking of you at this ­difficult time and wishing you strength.

Post: € 1,05 + ‘a-prior’-etiket

Steek Ebrima Manneh’s familie een hart onder de riem tijdens deze moeilijke tijden! Stuur je eigen, niet-religieuze wenskaartje naar de Gambia Press Union, deze stuurt het vervolgens door naar Ebrima’s familie.

Dmitrii Kraiukhin Deze mensenrechtenactivist wordt al jaren met de dood bedreigd, onder andere door extreemrechtse organisaties waartegen hij actie voert. Ook zijn fami­ lie wordt niet gespaard: in 2008 werd zijn flat in brand gestoken, terwijl zijn moeder en zesjarige kleindochter binnen waren. De brandweer kon hen maar net op tijd bevrijden. Ondanks bewijzen dat deze aanslag door één van de extreem­ rechtse organisaties werd gepleegd, weigert de Russische politie een onder­ zoek te voeren of de doodsbedreigingen ernstig te nemen.

Stuur een kaartje naar: Dmitrii Kraikhinu Rossiiskaya Federatsiya 302027 g. Orel, ul.Priborostroitelnaya, d.72., kv. 79 Russische Federatie Voorbeeldboodschap: Dear Dmitrii, Our thoughts are with you in your struggle for justice.

Post: € 0,90 + ‘a-prior’-etiket

Toon je solidariteit met Dmitrii en zijn familie. Geef hen nieuwe moed en stuur hen een kaartje met je beste wensen!

Belangrijke richtlijnen – Koop - of beter nog - maak een persoonlijk, niet-religieus kaartje (geen kaartjes van Amnesty zelf).

– Beperk je tot niet-politieke en niet-religieuze wensen.

– Teken enkel met je voornaam en je stad en land ; niet met je achternaam of volledig adres.

Meer doen?

Op www.amnesty.be/menseningevaar vind je meer info over Ebrimah en Dmitrii en een schrijfactie gericht aan de overheid.

/ DECEMBER 2009 / 13

SCHRIJFACTIE

Bezette Palestijnse gebieden: gevangen zonder aanklacht Salah Mohammed Suleiman al-’Arouri zit sinds 2007 in administratieve detentie in Israël zonder aanklacht of proces. Hij zou een van de oprichters van de gewapende vleugel van Hamas zijn en zat eerder al 16 jaar gevangen, grotendeels zonder aan­ klacht of proces.

Salah’s vrouw Hana krijgt zelden een vergunning om haar man te bezoeken. De laatste keer was op 24 augustus. Omdat haar man net die dag voor de rechtbank moest ver­ schijnen, kreeg ze hem niet te zien en was de reis naar Israël een maat voor niets.

Ze heeft sindsdien geen nieuwe vergunning gekregen. Familieleden van gevangenen uit de bezette gebieden krijgen zelden toestemming om familie in Israëlische gevan­ genissen te bezoeken omwille van ‘geheime veiligheidsredenen’.

Stuur een brief naar:

Schrijf vóór 1 februari 2010 naar de Israëlische Minister van Justitie en vraag dat Salah al-‘Arouri wordt vrijgelaten, tenzij hij van een misdrijf beschuldigd wordt en een eerlijk proces krijgt in overeenstemming met internationale standaarden. Vraag ook dat zijn familieleden hem mogen bezoeken.

Prof. Yaakov Neeman Ministry of Justice 29 Salah al-Din Street Jerusalem 91010 Israel Post: € 1,05 + ‘a prior’ etiket

Voorbeeldbrief [ Plaats, … December 2009 / January 2010 ]

en een kopie naar: Ambassade van Israël Z.E. Mevr. Tamar Samash Sterrewachtlaan 40 1180 Brussel F: 02 373 56 17 E: amb-sec@brussels.mfa.gov.il Post: € 0,59

Dear Professor, As a supporter of Amnesty International I am very concerned about the ­administrative detention of Salah Mohammed Suleiman al-‘Arouri (Detainee ID Number 989025366, held in Ramon Prison).

Unless Salah al-‘Arouri is to be charged with a recognizable criminal offence and given a prompt and fair trial, I call for his immediate release.

Amnesty International opposes the detention of all political prisoners and administrative detainees, unless they are to be charged with a recognizably criminal offence and tried promptly in a trial which meets all international standards for fair trial. I would therefore welcome any relevant information on the case of Salah Mohammed Suleiman al-‘Arouri that the Israeli authorities may be able to provide me with.

In the meantime, I also call for immediate steps to be taken to allow him to receive visits from family members, if necessary through the introduction of appropriate security procedures, and to allow him to receive mail.

Yours sincerely, [ naam, adres en handtekening ]

Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen.

Meer schrijfacties op www.amnesty.be/menseningevaar 14 / DECEMBER 2009 /

PRIKBORD

COLOFON RUBRIEK Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International.

VERKRACHTING = MOORD

STOP SEKSUEEL GEWELD IN DR CONGO Fototentoonstelling 8 tot 22 maart 2010 Sint-Niklaaskerk, Gent Open ma.: 14-17u, di. tot zo.: 10-17u Vrije toegang

Laat je stem horen op de Algemene Ledenvergadering De volgende jaarlijkse Algemene Ledenvergadering vindt plaats op zaterdag 24 april 2010 (locatie wordt later medegedeeld). Op onze Algemene Vergadering krijgt elk lid een gelijke stem!

De Raad van Bestuur van Amnesty Vlaanderen roept je daarom graag op om je visie met ons te delen. Heb je een goed voorstel, een kritische bemerking?

Wij luisteren graag naar je.

Voor alle informatie, contacteer Staf Coertjens (E: StafC@aivl.be) of Albine Van Bouwel (E: AlbineV@aivl.be).

Zie ook www.aivl.be/wie-we-zijn/medewerkers/algemene-ledenvergadering

Alle tekst en foto’s: © Amnesty International, tenzij anders vermeld.

Redactie Nina Berghmans (hoofdredactie) E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Karen Moeskops / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Nina Aerts, Erica Baeck, Eva Brems, Frederic Diependaele, Fanny Debruyne, Carina Govaert, Marleen Jacobs, Anushka Mahieu, Albine Van Bouwel, Rik Vereecken, Gerd Veroft, Jef Verreydt Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 27.000 Verschijningsdata 2009 02/03, 01/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen.

Raad van Bestuur Karine Vandenberghe, Eva Brems, André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Filip Reyniers, Mieke Van Haegendoren, Alain Versluys Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / B-2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 E: Amnesty@aivl.be / W: www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer 000-0000082-82. Vanaf 30 euro op jaarbasis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op www.amnesty.be/steunons Amnesty International Vlaanderen vzw onderschrijft de ethische code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving www.vef-aerf.be

ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL

ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL

BELGIQUE FRANCOPHONE

NEDERLAND

Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles

Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam

ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D

Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen?

Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig ­biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.

/ DECEMBER 2009 / 15