Amoena Life Herfst 2015 BE NL by Amoena

amoenalife For you, like no other.

amoena.be

Herfst 2015

Geef niet opontdek uw ‘leven na’

Geduld en doorzettingsvermogen, dat sleepte Anne-Mary Molinie door de moeilijke tijden heen

Een verrukkelijk koekje

Over het ultieme plezier een macaron te verorberen ... en ook iets over hun bereiding

Uw modestijl

U kunt er koket, leuk en stijlvol uitzien zonder uw gezondheid te schaden

De fasen van ons leven Overlevingsstrategieën voor 40-, 50- en 60-jarigen

Plus

gezondheid getuigenissen en zoveel meer!

edito Misschien staan jullie er niet bij stil, maar jullie zijn een zorgzame groep lezers. In het laatste nummer stelden we u voor om Amoena Life te delen met anderen − door iemand die u kent een gratis abonnement te schenken. En daar ging u massaal op in! Daar zijn we dankbaar voor, en dat geldt waarschijnlijk ook voor uw vrienden. Omdat u zich zo vrijgevig toonde, verlengen we de mogelijkheid om een vriendin het gezelschap van Amoena te schenken. U vindt de uitscheurkaart op de achterkant van het tijdschrift. Maar voor u bij de laatste pagina komt, hopen we dat u ideeën opdoet, iets opsteekt en misschien zelfs tot rust komt en intussen enkele aangename momenten beleeft. Misschien kunt u dat doel voor ogen houden, voor u begint te lezen.

Een trouwe metgezel Net zoals een goede vriendin, staan we altijd aan uw zijde. o o g te Op de h na an Amoe b li jve n v Wo r d we etj e s? & s w u n ie ena lu b A m o C n a v n u li d jf u in o p e n s c h ri o e n a .b e w w w.a m

U kunt een Amoena-verkooppunt in uw buurt vinden, via de ‘store locator’ op www.amoena.be, of u kunt ons bellen op het nummer +32 2 464 21 00.

‘Doelen voor ogen houden’ kennen we ook van yoga, en ik streef ernaar om dat tot een dagelijks ritueel te verheffen. Als ik aan mijzelf en het hele universum verklaar dat ik mij het volgende uur bijvoorbeeld focus op aanvaarding, zal ik mij minder zorgen maken om futiliteiten. Als u van bij het ontwaken vriendelijkheid als doel vooropstelt, zal dat uw leidraad voor de hele dag zijn. En er zit nog een extra voordeel aan vast: u kunt gewoon niet negatief zijn als u een doel vooropstelt. Niemand haalt het immers in zijn hoofd om te zeggen: “Vandaag is het mijn doel om te mokken en tegen te werken”. Leven met doelen werkt, ongeacht in welke fase of seizoen u zich bevindt. Dat onderwerp hebben we behandeld Levensfasen - in de het omslagverhaal van dit nummer, dat begint op pagina

IN DIT NUMMER... ARTIKELS

MODE

10 Omslagverhaal

6 Trends

De fasen van ons leven Overlevingsstrategieën voor 40-, 50en 60-jarigen

Amoena Fashion voor elk ogenblik, geshowd door onze ambassadrices

17 Het echte leven

Geniet van de kleine dingen in het leven

Geef niet op —ontdek uw ‘leven na’ Over geduld en doorzettingsvermogen

20 Er even tussenuit

18 Lichaam & geest

Met hartelijke groeten, Amoena Benelux

14 Kop op

Beleef uw vakantie in een prachtige Cruise-stijl

Op [en] neer! Rebounding is een cardio- en circulatietraining met een lage impact

EN VERDER...

21 Culinair

Interview met seksuologe Mieke Mievis

4 Seksualiteit en borstkanker

Een verrukkelijk koekje Over het ultieme plezier van de macaron

26 Minder moe met yoga

24 Mode

Yoga heeft positieve invloed op vermoeidheid bij borstkanker

Uw modestijl U kunt er koket, leuk en stijlvol uitzien zonder uw gezondheid te schaden

10. Want nadenken over waar u vandaan komt en weten wat de toekomst nog zal brengen, maakt deel uit van doelen vooropstellen. Nu de zomer overgaat in de herfst bent u wellicht benieuwd naar wat Amoena op modevlak te bieden heeft, en we zijn ervan overtuigd dat u aangenaam verrast zult zijn. Leuke, comfortabele vrijetijdskleding, sportkleding die als gegoten zit en prachtige lingerie in stralende, mooie kleuren, allemaal met een hoesje voor een borstprothese. En over omgaan met lymfoedeem komt u alles te weten op pagina 22. Wij wensen u vele fijne doelen toe, elk uur van elk seizoen.

OP DE COVER

28 Erfelijkheid

Carole, 37 jaar, geopereerd aan de borst

De rol van erfelijkheid bij borstkanker

Fotografie: Dorothea Craven

amoena.be Amoena is a registered trademark of Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH. “For you, like no other” is a trademark of Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH. Pending registration. © 2015 All rights reserved Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH, 83064 Raubling, Germany

Publisher Amoena USA Corporation | Verantwoordelijke uitgever Amoena Benelux - ’t Hofveld 6 A4, 1702 Groot-Bijgaarden, België - be.info@amoena.com | Contributors Dianne Armitage, Beth Leibson, Christina Relf | Art Director Shan Willoughby | Design Sekayi Stephens | Photography Dorothea Craven, iStockPhoto, Shutterstock, Dollar Photo Club | Copyright Amoena Life wordt verspreid via gespecialiseerde verkooppunten. Wil je dit tijdschrift thuis ontvangen? Stuur ons dan je naam en adres per post of per e-mail. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie behoudt zich het recht om lezersbrieven te publiceren, geheel of gedeeltelijk, en om eventueel de inhoud in te korten, waarbij het gedachtengoed behouden blijft.

[ gezondheid ]

pijnlijk. Ze kan hard blijven aanvoelen, of de tepel wordt juist minder hard bij seksuele opwinding. Met een borstprothese lijkt uw borst meer op een gewone borst. Het gemis van de borst speelt dus een minder grote rol. Wel is het gevoel vaak verminderd. Een ook dat heeft zijn weerslag op de seksuele beleving. Bijwerkingen van medicatie w Sneller intredende menopauze Door hormoontherapie of chemotherapie kunt u sneller in de menopauze komen. De zin in seks komt dan minder snel. w Droge slijmvliezen Veel patiënten klagen over droge ogen en een droge mond. Maar ook vaginale droogte is een vaak optredend neveneffect. Gevolg: pijn en eventueel bloedingen bij geslachtsgemeenschap. Ook de vatbaarheid voor vaginale schimmelinfecties stijgt. w Antidepressiva Heel wat lotgenotes kampen tijdens of na hun behandeling met een depressie. Ze krijgen dan vaak antidepressiva voorgeschreven. Die kunnen negatieve effecten hebben op uw seksuele gevoelens.

zoveel mee. Je lijf verandert. Je hebt zoveel aanvaard en zó hard gevochten. De strijd voor je seksleven is iets waar je ook door moet. Maar ook dat aspect van je leven krijg je weer op de rails. De grootste hindernis is daarbij meestal niet van seksuele aard. Het zit ‘m vaak eerder in het gehavende zelfbeeld. En in de angst van beide partners. Hoe gaat hij mij zien? Wat mag ik met haar doen en hoe vermijd ik dat ik iets verkeerd doe?” Meer dan borsten alleen “Vaak helpt het om mensen gewoon op hun gemak te stellen en om ze met elkaar te laten praten”, aldus Mieke. “Een goede raad? Doe maar gewoon, hoor. Ook als een borst gedeeltelijk of volledig weg is, kan je als koppel genieten van een aangenaam seksleven. Stel dat we alleen seksueel opgewonden raakten door borsten, dan zouden we een groot probleem hebben. Borsten zorgen uiteraard voor een visuele prikkel. En het is fijn voor hem en haar wanneer er mee wordt gespeeld. Maar seks is zoveel meer. Er zijn massa’s andere manieren om elkaar te prikkelen: hartstochtelijk kussen, aan elkaar friemelen, elkaar aanraken op andere plekken, …”

In de praktijk De dagdagelijkse intimiteit

Seksualiteit en borstkanker

“Mensen maken de heropstart van hun seksleven soms te groot”, waarschuwt Mieke ook. “Tijdens de behandeling verdwijnen vrijpartijen naar het achterplan. En dan wordt de ‘heropstart’ plots als een groot obstakel gezien. Het lijkt alsof je als

Tijdens behandelperiodes hebben de meeste vrouwen minder zin in seks. Spanningen, vermoeidheid en onpasselijkheid zijn vaak voorkomende redenen. Door de operatie, chemokuren of hormoontherapie herkent u misschien uw eigen lichaam 4 Herfst 2015

niet meer. Dit alles kan – soms tot maanden na de behandelingen – gevolgen hebben voor de intieme en seksuele relatie met uw partner. De gevolgen van een borstoperatie Borsten zijn vaak een onderdeel van het seksuele spel. Een

borstoperatie kan uw eigen gevoel van seksualiteit en dat van uw partner beïnvloeden. Verder kan de huid overgevoelig zijn voor aanraking of juist ongevoelig zijn geworden. Het borstgevoel kan ook na een borstsparende operatie veranderen. De borst is minder gevoelig of juist

“Heel veel problemen zitten tussen de oren. Ze ontstaan bijvoorbeeld wanneer vrouwen zich na hun operatie niet meer als een seksueel wezen beschouwen. Ze geloven hun partner ook niet meer wanneer hij haar nog wél aantrekkelijk vindt. Maar hé, je bent als vrouw toch meer dan alleen maar een paar borsten.” n Mieke Mievis is verbonden aan Het Therapeutisch Centrum Ternat in Vlaams-Brabant, België.

Tips van Mieke Mievis

Borstkanker en de bijbehorende behandelingen kunnen uw seksleven flink veranderen. De lichamelijke veranderingen hebben vaak een psychische weerslag voor beide partners. We zetten enkele oorzaken op een rijtje en gaan te rade bij een specialiste.

Minder zin

koppel weer van nul moet beginnen. Dat vermijd je door aandacht te besteden aan de dagdagelijkse intimiteit. Kus elkaar ’s ochtends en ’s avonds. Leg je hand op zijn been in de auto. Zeep haar eens in onder de douche. Wrijf over haar billen als ze kookt. Al die signalen zeggen: ‘Ik zie u graag!’ Ze maken opnieuw beginnen vrijen minder geforceerd, minder groots. Soms geef ik als opdracht om elkaar overdag minstens 10 keer teder aan te raken. Dat lijkt gekunsteld. Maar dat maakt ‘het grote moment’ veel minder bedreigend. Anders zijn beide partners soms zó zenuwachtig. Door die immense druk krijgen mannen soms zelfs geen erectie. En dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor het seksueel herstel. Zij denkt dat hij haar niet meer aantrekkelijk vindt, en hij weet niet meer wat doen. En begin dan de volgende keer maar eens opnieuw …”

Plan seks in. “Ik ben voorstander van agendaseks. Vermoeidheid en ‘goesting in seks’ gaan niet goed samen. En heel wat borstkankerpatiënten kampen met vermoeidheid. Moet je een feestje bij je thuis voorbereiden? Laat de seks dan even zo. Dat is niet erg.” Doe waar je je goed bij voelt. Een gesprek met Mieke Mievis, seksuologe en relatietherapeute “Patiëntes schrikken vaak dat hun seksualiteit gehavend uit het borstkankerproces komt”, merkt Mieke op. “Als borstkankerpatiënt maak je Bron: Borstkankervereniging Nederland

“Veel vrouwen geven zelf aan dat ze de eerste keer na hun behandeling niet volledig naakt vrijen. Een nachtkleedje of een topje in een fijne stof zorgt ervoor dat ze zich de eerste keren meer op hun gemak voelen. Maar dat is heel persoonlijk natuurlijk.”

amoena.be 5

[ mode ]

Textuurtrends Modeontwerpers gaven de trends van dit seizoen dat ietsje extra door een vleug je dissonantie toe te voegen aan hun stoffen. Opvallende dessins en texturen in combinatie met zacht, elegant kant: verleidelijk, en niet alleen voor de ogen. De texturen mogen er dan wel gewaagd en opvallend uitzien, ze tekenen niet af onder uw favoriete topje. De lingerie en nachtkleding van Amoena passen helemaal binnen deze look romantisch, luxueus, charmant - voor de herfst.

6 Herfst 2015

Dianna Ons setje bestaande uit beha en slip, speciaal ontworpen voor onze 40ste verjaardag

Hiernaast: Dianna beha zonder beugels, maten 70-100, AA tot D, en bijpassend slipje, maten 36 tot 46. Deze pagina: Mona beha zonder beugels in nachtblauw, maten 70-95AA, A, B; 75-90 C, D; 75-85 E, en bijpassend slipje, maten 36-46; Holly beha zonder beugels in zwart/huidskleur, maten 70 tot 95, AA tot D, en bijpassend slipje, maten 36 tot 48. Gedragen door Elian, ons Amoena model, die geopereerd is aan de borst.

amoena.be 7

[ mode ]

Met de wijzers van de klok mee vanaf boven: Adele beha zonder beugels in nachtblauw, maten 70-80 A; 70-90 B, C, D (ook verkrijgbaar in zwart/ivoor), en bijpassend slipje, maten 36 tot 48; Lace pyjamaset in zwart, maten S tot XL; Karla beha zonder beugels in wit, maten 70-95 B, C; 75-95 D; 75-90 E, en bijpassend slipje, maten 36 tot 46.

8 Herfst 2015

Met de wijzers van de klok mee vanaf boven: Marie beha zonder beugels in zwart, maten 80-110 A; 75110 B, C, D; 80-105 E; 85-105 F (ook verkrijgbaar in ivoor) en bijpassend slipje, maten 38 tot 50; Lilly beha zonder beugels in café latte, maten 70-95 A, B; 75-95 C, D, en bijpassend slipje, maten 36 tot 48; Louise beugelbeha in grijs/mauve, maten 70-80 A; 70-95 B, C, 75-95 D (ook verkrijgbaar in bordeaux), en bijpassend slipje, maten 36 tot 48. Bekijk de volledige herfstcollectie 2015 op www.amoena.com/amoenalife. amoena.be 9

[ omslagverhaal ]

Overlevingsstrategieën voor 40-, 50- en 60-jarigen

De fasen van ons leven 10 Herfst 2015

Door Beth Leibson

Als u ouder wordt, is het normaal en noodzakelijk om stil te staan bij sterfelijkheid, uw familie en vrienden, uw financiën en de gewijzigde beleving van uw seksualiteit. Na een borstkankerdiagnose worden die gedachten soms zorgen waarover u zich voortdurend het hoofd breekt. Het maakt op zich niet zoveel verschil of de diagnose wordt gesteld als u veertig, vijftig of zestig bent, maar toch zijn een aantal details anders. Hier volgen een paar verhalen en strategieën voor elke fase van uw leven.

Veertigers Martha Grissom was 39 in 1981 toen ze te horen kreeg dat ze kanker had. Eerst was ze vooral bang dat ze zou sterven. “Ik had kanker in drie lymfeklieren”, herinnert Martha zich. “Aangetaste lymfeklieren stonden destijds zo goed als gelijk met een doodsvonnis”, zegt ze. “Ik bereidde me erop voor dat ik het misschien niet zou halen.” Nu, meer dan dertig jaar later, gaat het goed met Martha en kan ze beter omgaan met haar angst. “Ik beschouw elke dag als een geschenk - hoewel ik toch nog met een klein hartje naar de dokter ga.” Volgens Hester Hill Schnipper, hoofd van de oncologische sociale dienst van het Beth Israel Deaconess Medical Center, piekert iedereen over de dood. “Voor de meeste mensen betekent een kankerdiagnose het einde van de zorgeloze illusie van onsterfelijkheid”, beaamt Marjorie Schwartz, een ervaren peer counselor bij SHARE. De angst steekt vaak pas de kop op na de actieve behandeling, want tijdens de strijd tegen de ziekte verdringen we hem.

Leeftijd speelt geen rol, zegt Schnipper nog. “Ik ken vrouwen van in de zeventig die bang waren om dood te gaan.” Het enige verschil is dat oudere vrouwen het vaak beter kunnen relativeren. Het helpt om uit te zoeken waarover u zich precies zorgen maakt - en erover te praten. Bent u bang om pijn te lijden, uw familie tot last te zijn, bang voor wat er zal gebeuren als u er niet meer bent, of voor iets anders? Als u weet wat u precies zorgen baart, kunt u er beter mee omgaan, aldus Schnipper. Een ander probleem waar vrouwen die geopereerd zijn aan de borst vaak mee te maken krijgen, is de houding van vrienden en familie. Daar kan Martha van meespreken. “Praktisch al mijn vrienden ken ik al heel mijn leven en ze behoren tot dezelfde kerkgemeenschap als ik”, vertelt ze. Maar na de diagnose durfden ze er niet goed met haar over te praten. “Ze wisten niet goed hoe ik zou reageren, dus zwegen ze het onderwerp dood.” “Een kankerdiagnose zet goede én slechte relaties onder druk”, aldus Schwartz. Praten kan helpen. Martha ging voor een proactieve aanpak en ging de dialoog aan met >> amoena.be 11

[ omslagverhaal ]

haar vrienden. “Zodra ze doorhadden dat ik erover kon praten, konden zij dat ook”, verduidelijkt ze. En toen de dialoog eenmaal op gang was, waren Martha’s vrienden er ook echt voor haar, met steun - en maaltijden - tijdens en na de behandeling. Het komt vaak voor dat vrienden en familieleden zich onwennig voelen, misschien zelfs nog meer bij jongere vrouwen, denkt Schnipper. Ze voegt eraan toe: “Als een vrouw van vijftig of zestig de diagnose te horen krijgt, hebben haar vrienden meestal zelf al te kampen gehad met een aantal ernstige problemen. Dat hoeft niet noodzakelijk kanker te zijn, maar ze werden wel al geconfronteerd met moeilijkheden. Niet dat we onze vrienden problemen toewensen, maar het helpt wel om zich in te leven in de problemen van anderen. Vrienden die ‘het niet snappen’ is één ding, maar geen vrienden in de buurt hebben, is ook niet alles. Melody Biehl was 41 toen ze te horen kreeg dat ze kanker had. Ze was net verhuisd naar Spokane, Washington, en behalve haar gezin had ze niemand die haar kon steunen. Daarom sloot ze zich aan bij een zelfhulpgroep... een goed idee zo bleek.

Veertigers: suggesties voor deze levensfase l S preek

over uw angsten en over vrienden en familieleden die u niet genoeg steunen, raadt Schnipper aan. Een zelfhulpgroep biedt het voordeel dat alle mensen daar begrijpen wat u meemaakt. l V eertigers krijgen te maken met hormonale veranderingen en hebben vaker last van gewrichtspijn. U kunt sporten met een hoge impact zoals stepaerobics of langeafstandslopen beter vermijden, zegt Daniel Destin, inspanningsfysioloog en manager van Shipley Center in het Newton-Wellesley Hospital. Doe liever twee of drie keer per week een gematigde cardioworkout (bv. fietsen, snelwandelen, licht joggen) en drie of vier keer per week versterkende oefeningen (zoals pilates of gewichtheffen). l H ormonale veranderingen hebben ook een weerslag op het metabolisme; vrouwen van veertig (en ouder) raken moeilijker overtollige kilootjes kwijt, dus is het een goed idee om regelmatig uw gewicht te controleren, adviseert Molly Morgan, eigenaar van Creative Nutrition Solutions en auteur van verschillende boeken over voeding. Verder raadt Morgan aan om meer plantaardige producten te eten. l H oud moed: nu kunt u echt bestaande en nieuwe vriendschappen koesteren en uitbouwen en kunt u ook werk maken van gezonde gewoonten!

12 Herfst 2015

vaak af van de leeftijd. “Iemand van in de zestig heeft [meestal] een stabiele carrière en meer flexibiliteit dan jongere vrouwen”, stelt Schnipper. “Iemand die pas aan het begin van haar carrière staat, heeft het misschien moeilijker.” Waar vrouwen ook vaak mee zitten, ongeacht hun leeftijd, is hun lichaamsbeeld. Rikie, die de diagnose te horen kreeg toen ze 60 was, werd dikker en verloor een borst. “Ik wil mezelf kunnen herkennen - ik voel me niet heel met maar één borst”, vertelt ze. “Een vrouw met een gewijzigd lichaam en lichaamsbeeld heeft het extra moeilijk”, aldus Schwartz. Het gaat vaak om jongere vrouwen, maar dat wil niet zeggen dat oudere vrouwen geen problemen hebben. “Ik heb vrouwen van zestig en zeventig gekend die het vooral moeilijk hadden met de veranderingen aan hun lichaam en in

hun seksleven”, verklaart Schnipper. Bovendien kreeg Rikie het financieel zwaar te verduren en nu, twee jaar later, werkt ze nog altijd voor een verzekeringsmaatschappij. “Vele vrouwen worden werkloos en zitten volledig aan de grond na borstkanker”, zegt Schwartz. De financiële problemen slaan toe op het moment dat u het kwetsbaarst bent, vooral als u al wat ouder bent, op het moment dat u al helemaal van de kaart bent door de diagnose en de behandeling. Informatie en steun bepalen meestal heel sterk hoe u verdergaat na borstkanker, ongeacht uw leeftijd. “Als u informatie krijgt over de problemen en erover kunt praten, bent u in staat om de juiste keuzes te maken”, vindt Schwartz. Een andere strategie die we meestal pas ontdekken als we ouder worden is: dankbaar zijn voor de mooie dingen. n

Vriendschap voor het leven ... of andere vrienden Na onze studie verhuisden Suzanne en ik allebei naar New York om daar te beginnen aan een nieuw leven en een carrière. Op vrijdag gingen we samen eten en naar de film. Suzanne is een echte cinefiel en zorgde altijd voor een geslaagde filmavond; ik zocht een leuk en goedkoop restaurantje in de buurt uit. We verloren elkaar uit het oog, maar ik denk met veel genegenheid aan haar terug. Ik ontmoette Deni in een zelfhulpgroep. Die groep was gericht op patiënten en vrouwen die net aan de borst geopereerd waren en toen wij ‘afzwaaiden’, voelden we allebei behoefte aan iemand die ‘het echt snapt’. Ik vergezelde haar naar doktersafspraken als ze zenuwachtig was; zij kwam me

Vijftigers Toen Eileen Mather op haar 51ste te horen kreeg dat ze kanker had, ging haar aandacht vooral naar haar echtgenoot. “Hij is gevoeliger dan ik”, zegt ze. Eileen maakte zich ook zorgen om haar nichtje en neefje, die zij opvoedde. “Ik wilde het niet vertellen, om ze niet ongerust te maken”, legt ze uit. “Mensen zijn bang over wat er met hun partner en kinderen zal gebeuren”, verduidelijkt Schnipper. Eileen maakte zich zorgen om het emotionele welzijn, anderen om praktische zaken: wie zal voor het eten, de kleding en de opvoeding van de kinderen zorgen? “Mensen met jonge kinderen vragen zich af hoe hun kinderen zich zullen redden”, zegt Schnipper. Oudere vrouwen hoeven zich niet te bekommeren over kinderen die naar school moeten, maar toch blijven ze zich als ouder levenslang verantwoordelijk voelen en willen ze er zijn om hun kinderen bij te staan, ook als die volwassen zijn. Op zulke momenten moet u kunnen terugvallen op familie en vrienden.

Libby Dechert kreeg kanker toen ze 56 was, maar de ziekte overviel of beangstigde haar niet. Ze ging te rade bij haar dochters, die allebei in de gezondheidszorg werken, en die adviseerden haar zich te laten behandelen in Houston. Libby liet haar woonplaats dus voor een jaar achter en haar man verkocht zijn bedrijf om bij haar te kunnen zijn. Tijdens haar afwezigheid viel haar vriendenkring in twee groepen uiteen: de ene groep bleef regelmatig contact houden, de andere groep ging gewoon door met zijn leven. “Toen ik terug was, wilden ze de draad gewoon weer oppikken - maar we waren uit elkaar gegroeid.” Libby ging niet langer meer om met de vrienden die niet begrepen wat ze had doorgemaakt.

NOMINEER UW SUPPORTERS Vijftigers: suggesties voor deze levensfase l D e

botmassa van vijftigers neemt af, ze beginnen last te krijgen van artrose en ze verliezen sneller spiermassa. Destin raadt aan sporten met een hoge impact te vermijden en eerder te kiezen voor wandelen, zwemmen, yoga of pilates. Hij adviseert drie of vier dagen per week ongeveer 30 minuten aan cardio- en 30 minuten aan krachttraining te besteden. l V olgens Morgan kan het in deze levensfase nuttig zijn meer vezels te eten. Naarmate we ouder worden, doet ons lichaam er langer over om voedingsstoffen op te nemen. Vezels helpen dan om het voedsel langzamer door het lichaam te voeren. Vezels zijn ook goed om de bloedsuiker en cholesterol op peil te houden belangrijk, want het risico op diabetes neemt toe met de leeftijd. Niet vergeten: als u meer vezels eet, moet u ook meer water drinken. l H oud uw botten sterk: vrouwen vanaf 51 jaar moeten hun calciuminname verhogen van 1.000 mg per dag naar 1.200 mg per dag. l A ls u van bewegen een goede gewoonte maakt, zult u zich mentaal en fysiek in topvorm voelen.

elke dag opzoeken in het ziekenhuis toen ik een tweede keer kanker kreeg. Voor alles wat met kanker te maken heeft, staan we altijd klaar voor elkaar - maar lang niet alleen daarvoor. Debby kreeg me in het oog in het derde jaar van de middelbare school. Ze hield aan tot mijn verlegenheid afnam en ik iets durfde te zeggen. We werden beste vriendinnen en nu, tientallen jaren later, spreken we elkaar zo om de twee weken, hoewel we al eeuwen niet meer in dezelfde staat wonen. We zijn er altijd voor elkaar in moeilijke tijden. Zoals we vroeger in ons poëziealbum schreven: ‘rozen verwelken, schepen vergaan, maar onze vriendschap blijft altijd bestaan’.

Nomineer uw supporters die u door dik en dun gesteund hebben op amoena.com/amoenalife. We zetten dit onderwerp graag verder in ons volgende nummer.

Zestigers Marion Ray Behr was 67 op het moment van de diagnose. Ze liet alleen een mammografie uitvoeren omdat haar dochters bleven aandringen. Gelukkig maar, want Marion had een kleine, maar agressieve kanker. Na de diagnose maakte Marion zich vooral zorgen over haar werk. Ze is beeldend kunstenaar en miste haar studio. Marion wilde niet opnieuw aan de slag gaan voor het geld, maar om haar leven weer op te pikken. Vele vrouwen piekeren over hun werk, maar de precieze reden daarvoor hangt

Zestigers: suggesties voor deze levensfase l N aast

andere gezondheidsproblemen krijgen zestigers ook af te rekenen met gewrichts- en evenwichtsproblemen. Destin zegt dat zwemmen, yoga en pilates prima keuzes zijn. Joggen is meestal te belastend voor de knieën. Wandel vijf dagen per week 20 tot 25 minuten en doe twee of drie keer per week aan krachttraining. l V anaf zestig jaar voelen vrouwen minder dat ze dorst hebben. Daarom raadt Morgan aan elke dag acht glazen water (of een andere gezonde drank) te drinken. Verder heeft het lichaam meer vitamine D nodig: geen 600 IE, maar nu 800 IE vitamine D per dag. “Vrouwen moeten hun arts raad vragen in verband met vitamine D-supplementen”, benadrukt Morgan. l K ennis is macht. Het kan helpen om uw seksualiteit en lichaamsbeeld te bespreken met een arts of een oncologische maatschappelijk werker. Neem contact op met uw ziekenhuis, die u zullen doorverwijzen.

amoena.be 13

[ mode ]

KOP OP Tegenwoordig is het al een opgave om te zien hoe de zon opkomt en ondergaat. Alles moet nu op zijn Twitters, Instagrammaticaal en mobiel. We zitten constant met onze neus in de digitale wereld. Kijk ook eens omhoog. Open het raam, ga wandelen, spreek ergens af met een vriendin. Beleef de dag, geniet van de nacht. En draag daarbij de klok rond comfortabele kleding die als gegoten zit (al voorzien van een ingebouwde beha met een prothesehoesje).

Goedemorgen (hiernaast): Rose pyjamaset in nachtblauw/wit, maten S tot XL. Op pad (hiernaast): Power sportbeha zonder beugels, medium steun, in flamingoroze/donkergrijs, maten 75 to 95, AA tot E, en bijpassende capribroek, maten XS tot XL. Nieuwe favoriet: Stripe vrijetijdsshirt in grijs gestreept, maten XS tot XL. Bekijk de volledige herfstcollectie 2015 op www.amoena.com/amoenalife.

14 Herfst 2015

amoena.be 15

[ mode ]

[ het echte leven ]

Relaxte momenten, hoopvolle contacten Voel u elk seizoen de hele dag door goed in uw vel met

Geef niet op ontdek uw ‘leven na’ Geduld en doorzettingsvermogen, dat sleepte AnneMary Molinie door de moeilijke tijden heen

de steungevende collecties Active, Leisure en Home wear van Amoena, allemaal met een ingebouwde beha met een prothesehoesje.

Eerlijk is eerlijk: het leven verloopt met ups en downs, maar soms duren de downs wel erg lang. Dat is het geval voor borstkanker. Het is hard. Maar met geduld en als er voldoende tijd is verstreken, beseffen we dat ook die periode voorbijgaat en dat we ze kunnen doorstaan. Anne-Mary Molinie, 59, is trots dat het voor haar zo gelopen is. “De eerste keer ontdekte ik dat ik kanker had vlak na mijn jaarlijkse mammografie in 2005, waarop niets te zien was”, herinnert ze zich. “Toen ik onder de douche stond, voelde ik vlak bij mijn rechteroksel een knobbeltje ongeveer zo groot als een hazelnoot. Ik ging meteen naar de dokter en jammer genoeg was op de tweede Een heel mammografie en de ander leven echografie een tumor van De Spa onthuld 8 mm te zien. Binnen twee weken kreeg ze een lumpectomie Haal de fashionista in u weer naar boven! en meteen daarna ging de bestraling van start: “35 sessies - ik kwam elke dingen dag, behalve op zondag, en ging ervan uit dat ik zou genezen. Ik moet even zeggen dat ik vegetariër ben, elke morgen 10 km ga lopen, qi gong en meditatie beoefen en een behoorlijk positieve mentaliteit heb. Geen wonder dat ik die borstkanker heel onrechtvaardig vond.” Anne-Mary kon op niet heel veel steun rekenen. Haar vrienden en haar eerste echtgenoot stelden haar een beetje teleur. “Ik trok weg uit mijn stad en verliet mijn man, die banger voor de kanker was dan ikzelf”, vertelt ze. “Nu voelde ik mij fysiek wel niet ziek en was ik eigenlijk in topvorm. Misschien zat ik zelfs in een ontkenningsfase.” Maar als ze zichzelf bekeek door de ogen Voel je goed en straal.

www.amoena.be

Een positieve kijk en een hart voor anderen in ‘Het echte leven’

Praktische tips voor een broodnodige wellnesskuur!

Betere botten voor een beter leven

Besluiten over uw levensstijl hebben grote gevolgen

Herwonnen zelfvertrouwen dankzij onze ‘Voor en Na’

Wilt u iemand laten kennismaken met Amoena Life?

DEEL AMOENA LIFE!

U kunt een vriendin nu GRATIS laten kennismaken met ons MAGAZINE. KIJK SNEL BINNENIN voor de inschrijvingskaart

Vriendschap en comfort in de herfst: Melange Collar sweatshirt in lichtgrijs, maten S tot XL, en bijpassende lange broek, maten XS tot L; Relax Waterfall shirt in donkergrijs, maten S tot L, met bijpassende Relax vrijetijdspantalon, maten S tot L.

16 Herfst 2015

van haar vrienden en nadacht over hun gebrek aan steun, besefte ze wel dat ze ziek was. “Ze waren gewoon doodsbang”, herinnert ze zich. Gelukkig begon het de volgende jaren beter te gaan. Ze leerde een fantastische man kennen die een rots in de branding bleek toen de kanker in 2011 weer de kop opstak. Deze keer was ze van plan de touwtjes stevig in handen te houden. “Op de mammografie waren vier nieuwe tumoren in dezelfde borst te zien.” De chirurg wilde voor alle zekerheid haar beide borsten wegnemen. AnneMary drong aan op een tweede opinie. “Mijn nieuwe dokter zei dat hij de borst zes jaar geleden al zou hebben weggenomen, dat kanker een chronische ziekte is en dat ik kon sterven, Oog of blijven leven.” Niet hebben voor echt het antwoord waarop ze gehoopt had. Toch weigerde ze een amputatie en vroeg om weer een lumpectomie uit te voeren. Tijdens de operatie oordeelden de artsen dat het niet mogelijk was de borst te sparen, en voerden ze een mastectomie uit. “Op dat moment dacht ik dat ik misschien zou sterven. Ik werkte vijftien uur per dag en bijna elk weekend, en ik maakte mij zorgen om mijn dochter. Zij had immers al haar vader verloren als gevolg van een hartaanval. Ik wist dat ik nog een leven te leiden had.”

LIFE Lente 2015

nieuwe Een frisse kijk op mindfulness voor elke dag

PLUS: GEZONDHEID | SCHOONHEID | GETUIGENISSEN | EN ZOVEEL MEER

Geduld en voldoening

tijd wachten, en de artsen vertellen ons nooit alles. We moeten de informatie er echt uitsleuren. Hoe verloopt de mastectomie? Wat gebeurt er daarna? Hoeveel lymfeklieren worden er verwijderd? Hoe moet een vrouw verder zonder haar borst? Plots weten al die dokters niets meer. Zij beheersen de techniek, ze kennen hun vak en ik moet hen maar vertrouwen. Maar ik wil antwoorden!” Daarmee drukt Anne-Mary de gedachten van alle kankerpatiënten uit. Ze wilde graag weten hoe het leven er zonder haar stresserende job zou uitzien, en stopte met werken. Achteraf wenste ze dat ze dat al veel eerder had gedaan. Nu werkt ze als wellnessconsultant en geniet van haar werk voor Amoena. “De ontmoetingen met Amoena waren zo prettig en gaven mij zoveel moed om mijn mastectomie te doorstaan”, zegt ze. Ze hoopt - en is er van overtuigd - dat de foto’s waaraan ze heeft meegewerkt (ze is model voor de Natura Cosmetic borstprothese) bewijzen dat er een ‘leven na borstkanker’ bestaat. “Nu barst ik van de energie. Ik maak tijd om na te denken en geef stress geen kans, want ik ben ervan overtuigd dat stress kanker de kans geeft om ons lichaam binnen te glippen. Ik droomde er al lang van om samen met mijn man een pension te openen waar we mensen met empathie en warmte kunnen ontvangen. Dat project is ondertussen afgerond, want op 2 april opende het restaurant zijn deuren.” Ze hoopt ook dat ze Amoena kan blijven vertegenwoordigen. Anne-Mary heeft niet opgegeven, en haar leven evolueert stilaan weer naar een ‘up’. n

“Kankerpatiënten moeten geduld kunnen oefenen. We moeten de hele amoena.be 17

[ lichaam & geest ]

Op [en] neer

Rebounding is een cardio- en circulatietraining met een lage impact Nu steeds meer vrouwen borstkanker overwinnen, richt onderzoek zich vaak op leven met de gevolgen van de ziekte en de behandeling - en een van de belangrijkste gevolgen is het blijvende risico op lymfoedeem. Beweging kan lymfoedeem helpen voorkomen en behandelen en sinds kort krijgt rebounding – een work-out op een minitrampoline - opnieuw aandacht. U herinnert zich zeker de minitrampoline nog: het klassieke toestel om af te slanken uit de jaren tachtig (compleet met beenwarmers en een haarband). De laatste jaren is het aan een comeback begonnen, gedeeltelijk met de steun van artsen die het lymfesysteem steeds beter begrijpen. Sommige experts beweren dat rebounding de enige oefening is waarmee het mogelijk is lymfevocht verticaal af te voeren, via de zwaartekracht en de ritmische beweging.

Fitnessen is weer IN!

Fitnesscentra en sportclubs overal ter wereld zetten rebounding op hun programma en nu de kwaliteit van de trampolines voor thuis verbeterd is, doen ze ook vlot hun intrede in ons huis. “Ik denk dat rebounding aan een comeback bezig is omdat deze leuke, eenvoudige work-out zoveel fitheids- en gezondheidsproblemen aanpakt. Dat slaat echt aan bij de mensen”, legt John Hines van bellicon USA, een van de vooraanstaande producenten van hoogwaardige trampolines, uit. “Amerikanen zijn minder gezond dan voor de fitnessboom van de jaren zeventig en tachtig. Onze levensstijl is de afgelopen veertig jaar ingrijpend veranderd. Mensen zijn minder actief dan vroeger, en dat maakt hen vatbaar voor een hele reeks gezondheidsproblemen.” De meeste consumenten beseffen dat ze een bewegingsvorm moeten vinden die leuk is, zodat ze er een gewoonte kunnen van maken. Dat is voor iedereen iets anders, maar reboundingsessies zijn niet voor niets steevast volgeboekt - vele mensen vinden trampolinespringen gewoon leuk!

Het lymfestelsel: hoe werkt het?

Het lymfestelsel is een onderdeel van de bloedsomloop en brengt vocht van de weefsels naar de lymfeklieren, via een eigen netwerk van vaten. Lymfevocht lijkt heel erg op bloedplasma, maar bevat witte bloedcellen die ziekten bestrijden (lymfocyten), afvalproducten, celresten en ook nog eiwitten en bacteriën. Het grootste verschil tussen het cardiovasculaire systeem en het lymfestelsel is dat het laatste het hart niet nodig heeft om het lymfevocht op te pompen. De trage stroom met lage druk is kenmerkend. Het is mogelijk de lymfecirculatie te stimuleren met manuele drainage (massage), spiercontracties en aerobics. Wandelen, dansen, zwemmen, trekking en pilates zijn allemaal goed voor de gezondheid, maar volgens populaire literatuur over welzijn (tot nu toe zijn er geen wetenschappelijke studies die uitsluitsel geven) zou het ritmische springen bij rebounding de lymfevaten tegelijk openen en sluiten, wat de lymfestroom sterk bevordert. “Mensen met een gezondheidsprobleem moeten hun arts raadplegen voor ze met een nieuwe sport beginnen”, raadt

Hines aan. Patiënten met lymfoedeem dragen ook best een armkous bij het sporten. Niettemin biedt rebounding, en de verplaatsing van lymfevocht die er het gevolg van is, volgens voorstanders vele voordelen: • het verwijdert schadelijke stoffen zoals dode cellen en kankercellen, andere afvalstoffen, virussen en metalen; • het versterkt het immuunsysteem door antigenen te • verwijderen; • het beschermt de gewrichten tegen hard neerkomen en ver• moeidheid (het zou na zwemmen de beste sport met een lage • impact zijn); • het verbetert het evenwicht en de coördinatie; • het hart gaat beter werken; 20 minuten op een trampoline zou • te vergelijken zijn met 1 uur hardlopen; • het brengt het kind in u naar boven - springen is gewoon leuk! Zich in het zweet werken zonder de gewrichten te belasten - en zich ook nog eens opnieuw kind voelen? Dat zouden we allemaal eens moeten proberen. n

Fig. 1: Infraroodbeeld van twee borstprothesen, links de Amoena Energy en rechts een borstprothese van een andere producent, na 30 minuten opwarmen. De blauwe zone op de prothese van Amoena geeft aan dat de temperatuur lager is gebleven in vergelijking met de andere prothese.

Over transpireren gesproken... Voor vrouwen die niet durven sporten omdat ze bang zijn voor een blessure of pijn, kan rebounding een oplossing bieden. En voor vrouwen die geen zin hebben in transpiratievocht achter hun borstprothese bestaat er nu ook een betere oplossing: Amoena Energy Cosmetic. Deze nieuwkomer in het productaanbod van Amoena voor 2015 is voorzien van de temperatuurregelende technologie Comfort+, die hitte onttrekt aan het lichaam en in de prothese opslaat, en van reliëfpareltjes op de achterzijde, die de luchtstroom rond de prothese verhogen. Een studie die in november 2014 verscheen in het tijdschrift Orthopädie-Technik haalt verschillende bewijzen aan voor de betere prestatie van de Energy-borstprothesen van Amoena ten opzichte van borstprothesen van andere producenten bij blootstelling aan warmte. Dr. Dirk Muscat van de universiteit voor toegepaste wetenschappen in Rosenheim (Duitsland) voerde onderzoek met infraroodcamera’s uit om

18 Herfst 2015

aan te tonen waar de hitte na een tijdje optreedt, en hoe goed de borstprothese die hitte kan vasthouden, weg van het lichaam (figuren 1-4). Naast de warmtetechnologie die het sporten een stuk comfortabeler maakt, is er ook een dun laag je standaard silicone aangebracht op de voorkant van de Energy Cosmetic. Dat ziet er zo echt uit, zelfs in de fijnste lingerie, dat de prothese zo goed als onzichtbaar is en zeer moeilijk te onderscheiden van een natuurlijke borst. “Ik ben gek op de Energy Cosmetic”, verklaart Sonja, een vrouw van vijftig die borstprothesen van Amoena draagt. “Ik ben zeer actief - ik tennis zowat elke dag - en draag graag mijn Energy-borstprothese van Amoena omdat ik er minder in transpireer. Ik was heel benieuwd toen ik hoorde dat Amoena nu een borstprothese heeft die nog natuurlijker aanvoelt, met de kenmerken van de Energy die ik zo op prijs stel. Als ik de Energy Cosmetic draag, voelt de prothese zo natuurlijk aan in mijn beha.

Fig. 1

Fig. 2

Fig. 2: Na 60 minuten opwarmen. Links is te zien dat de temperatuur bij de Energy-borstprothese veel lager ligt (groene zone) dan bij het andere merk. Fig 3: De prothesen werden 100 minuten opgewarmd; dit beeld laat het startpunt van de afkoelingstest zien.

Fig. 3

Fig. 4

Bron: Muscat, D., Kaltenecker, C. (2014). Real Heat Balance with Breast Prostheses. Orthopädie Technik 11/14, Verlag Orthopädie-Technik, Dortmund.

Fig 4: Na 20 minuten afkoelen houdt de Energy-borstprothese van Amoena meer hitte vast (en is bijgevolg warmer) dan de andere prothese.

amoena.be 19

[ culinair ]

[ mode ]

Een verrukkelijk koekje

Er even tussenuit

Over het ultieme plezier een macaron te verorberen ... en ook iets over hun bereiding

Steek feestelijk van wal met de Cruise & Holiday-collectie van Amoena

Alleen al bij het zien van een assortiment macarons - de Franse koekjes die ondertussen overal verkrijgbaar zijn komt het water u in de mond. Die kleurtjes, die zalige crème tussen die twee perfecte rondjes! U twijfelt even, geniet van de aanblik terwijl u probeert te beslissen welke het lekkerste zal zijn. (Hint: u kunt zich niet vergissen.) En dan zet u er uw tanden in. Olala... De perfect luchtige meringue kraakt met een zucht terwijl u erin bijt, en dan volgt de “mmm’ van de zachte, smeuïge vulling. Dat de macaron – net zo als cupcakes in allerlei uitvoeringen - de markt verovert als onweerstaanbaar koekje op de elegante dis of in de toonbank van chique patisserieën heeft hij niet alleen aan zijn uiterlijk en smaak te danken. “Macarons vormen het perfecte, lichte, frivole en veelzijdige dessert”, aldus Katie Arceo, mede-eigenaar van Thumbprints Baking Co. in Seattle. “Ze zijn klein genoeg om in de smaak te vallen bij al die mensen die de laatste tijd gek zijn van kleine nagerechtjes - dessertbuffetten zijn tegenwoordig een echte trend op bruiloften en feestjes. Met aangepaste kleuren en smaken passen ze bij om het even welk thema en bovendien kunnen ze versierd en ‘opgesmukt’ worden”, legt ze uit. En van trends gesproken: macarons zijn de enige minidesserts die van oudsher geen gluten bevatten. Mocht u het niet weten: de buitenkant is gemaakt van eiwit, suiker en gemalen amandelen of andere gemalen noten. (Als u echt allergisch bent voor gluten, controleer dan zeker dat ook de vulling geen meel bevat. Dat gebeurt niet vaak - de vulling bestaat meestal uit crème au beurre, jam of ganache, en die zijn glutenvrij.)

Beleef uw vakantie in de prachtige stijl van de lichte en luchtige Cruise-collectie die doet denken aan het traditionele geschenk voor iemands robijnen (veertigste) verjaardag. Te koop vanaf november.

Het is verleidelijk om macarons ‘gezond’ te noemen, maar zo ver wil Arceo niet gaan. “Gezond is misschien wat overdreven, want de buitenkant zit boordevol suiker en in de vulling zit soms boter.” Maar ze zijn zo klein - als u het bij eentje of misschien twee houdt, moeten ze haast wel gezonder zijn dan de meeste andere koekjes of cakes. Wat originele smaken betreft, is de macaron niet te verslaan. Een specialiteit van de Parijse toppatisserie Ladurée is macarons kleuren en ze omtoveren tot gevulde koekjes. Dankzij die geniale vondst worden macarons nooit meer wat ze waren en kregen ze de status van ‘celebkoekje’. De smaken? Van cappuccino en zwarte chocolade tot grapefruit, passievrucht, groene matchathee (ja, echt!) en lavendelhoning. Die bloemige, fruitige en rijke zoetigheden prijken nu overal ter wereld op het dessertbord. Wat macarons zo speciaal maakt, is de delicate bereidingstechniek. Het recept is niet echt ingewikkeld en veel ingrediënten zijn er niet nodig: enkel suiker, gemalen noten, eiwit en wijnsteenpoeder. Maar zelfs doorgewinterde bakkers beweren dat er wel wat handigheid bij komt kijken. “Het is het delicaatste dat ik ooit al gemaakt heb”, geeft Arceo toe. “Macarons maken is een precies klusje; het eiwit moet nét stevig genoeg zijn, het moet zo bij het droge mengsel gevoegd worden - dus niet te veel of te weinig mixen - en bovendien worden ze gespoten, wat vele mensen afschrikt.” Wij denken alvast dat u er niets op tegen zult hebben als een bakker al die dilemma’s voor u oplost. n

Welk macarontype bent u? Doe onze test op Facebook en post en deel uw resultaten. www.amoena.com/amoenalife

Met een laagje kokos? Dat hoort niet bij deze macarons!

Vanaf boven: Cuba eendelig badpak in zwart/zilver, maten 36 tot 46, B tot C; Haiti eendelig badpak in robijnrood, maten 36 tot 46, A tot C; Haiti bikini in marineblauw, maten 36 tot 46, A tot D; gedragen door Linda, ons Amoena model, die geopereerd is aan de borst: Lara satijnen beha zonder beugels in robijnrood, maten 70 tot 95, AA tot D.

20 Herfst 2015

Bent u een beetje in de war gebracht omdat u zich vooral de kokosmakroon met geroosterde kokos herinnert? U bent niet de enige. Ook hier bij ons op de redactie was er discussie over ‘macaron’ en ‘makroon’. Ten eerste is de spelling anders. Ten tweede heeft een kokosmakroon een vochtige, vaste en iets stevige consistentie, terwijl de macaron licht en luchtig is.

Hoe is die verwarring in koekjesland ontstaan? •D e twee koekjes komen oorspronkelijk uit Italië, maar de macaron reisde naar Frankrijk en werd daar verder verfijnd. • De twee koekjes worden gemaakt met eiwit en suiker. • De twee koekjes zijn verfijnd, perfect voor een zoete verwennerij

amoena.be 21

[ gezondheid ]

Lymfoedeem het hoofd bieden Wat u moet weten en nieuwe strategieën in de pijplijn

Heeft u lymfoedeem of bent u bang dat u het zou kunnen krijgen? Lymfoedeem kan ontstaan onmiddellijk na een behandeling voor borstkanker, maar soms treden de symptomen pas maanden of zelfs jaren later op. We gingen na hoe chirurgen, specialisten en steungroepen vrouwen helpen omgaan met deze ziekte. Als u geopereerd bent of straling heeft gekregen voor borstkanker, is het mogelijk dat u daardoor lymfoedeem kreeg. U zou niet de enige zijn: één op de vijf vrouwen die behandeld is voor borstkanker krijgt lymfoedeem. Hoewel het dus vaak voorkomt, blijken medische hulpverleners niet systematisch informatie over deze aandoening te verschaffen. Misschien komt dat doordat het medisch 22 Herfst 2015

team zo gefocust is om de vrouw te genezen van haar borstkanker een levensbedreigende ziekte - en sommigen lymfoedeem bijgevolg als een relatief lichte mogelijke bijwerking beschouwen. Hoe dan ook, als vrouwen niets weten over de risico’s en de oorzaken, zijn ze begrijpelijkerwijs bang en verward als ze de eerste symptomen opmerken.

Laat het stromen Het lymfestelsel is één van de natuurlijke afweermechanismen tegen infecties van het lichaam. Lymfevocht verwijdert bacteriën en afvalstoffen uit onze weefsels door ze via een fijn netwerk van lymfevaten naar onze lymfeklieren te voeren, waar het wordt gezuiverd. Als het stelsel beschadigd is, kunnen de lymfekanalen verstopt raken, waardoor het vocht zich ophoopt in de ledematen en er zwelling optreedt. Die vervelende aandoening heet secundair lymfoedeem (niet te verwarren met primair lymfoedeem, dat te wijten is aan een genetische stoornis). Secundair lymfoedeem is vaak een bijwerking van een behandeling voor borstkanker, als gevolg van schade

door chirurgie of bestraling. De eerste tekenen zijn een zwaar gevoel, meestal in de arm, een gespannen huid en zwelling van de aangetaste zone. Als u binnenkort behandeld wordt voor borstkanker, kunt u helaas niets doen om lymfoedeem te voorkomen. Niettemin vindt lymfetherapeut Michael Villemin absoluut dat elke vrouw op de hoogte moet zijn van de risico’s voordat de behandeling van start gaat. “We bereiken veel betere resultaten als de behandeling in een vroeg stadium begint”, zegt hij. “Maar vaak stapt een vrouw met klachten naar het medisch team dat haar verzorgt en krijgt ze te horen dat ze haar niet kunnen helpen. Pas dan gaat ze misschien elders op zoek naar informatie en hulp.” Net zoals ongeveer tweehonderd andere geregistreerde lymfetherapeuten in het Verenigd Koninkrijk past Michael een speciaal soort massage toe: manuele lymfedrainage of MLD. Soms wordt deze behandeling gecombineerd met compressieverbanden en eenvoudige, dagelijkse oefeningen. Ze kan de symptomen van lymfoedeem sterk verlichten en de aandoening draaglijk maken. MLD-technieken werden al ontwikkeld in de jaren dertig en bestaan in verschillende varianten, zoals Vodder, Leduc, Földi en CasleySmith. In elk geval moet u een therapeut zoeken die een goede opleiding heeft gevolgd en erkend is. Ondanks het bestaan van deze methode is er in het Verenigd Koninkrijk, waar Michael zijn praktijk heeft, nog behoefte aan coherente zorg voor patiënten met lymfoedeem. Sommige ziekenhuizen hebben een goed systeem, terwijl er in andere niets geregeld is. Als er verpleegsters zijn die de MLDtechniek kunnen toepassen, hebben ze vaak niet genoeg tijd voor de patiënt en zijn de resultaten dus niet optimaal. Ik besteed zo veel tijd aan de patiënt als nodig is, zodat ik zeker ben van een duurzaam resultaat.”

Een tikkende tijdbom? Als u behandeld bent voor borstkanker en geen lymfoedeem heeft ontwikkeld, vraagt u zich misschien af of u het toch nog kunt krijgen. Bij meer dan 65% gebeurt dit niet, maar toch bestaat de mogelijkheid dat uw lymfesysteem aangetast wordt - zelfs jaren na de behandeling. “Ieder lichaam is anders”, aldus Michael. “Sommige vrouwen krijgen spataders tijdens de

zwangerschap omdat de druk in hun bloedvaten stijgt, andere niet. Zo zullen sommige vrouwen merken dat hun lymfesysteem weinig last heeft van het trauma van de chirurgische ingreep, terwijl er bij andere onherstelbare schade optreedt. En jammer genoeg zijn de gevolgen van die schade niet altijd onmiddellijk merkbaar.”

dankzij MLD en compressieverbanden. Altijd uw armkous dragen, als u er een heeft, en de gezwollen arm goed beschermen, helpt ook. Ongeacht of u lymfoedeem heeft of niet, raadt Michael aan evenwichtig te eten en voldoende water te drinken om schadelijke stoffen weg te spoelen en te verwijderen. Regelmatig bewegen helpt

Kan een nieuwe chirurgische ingreep helpen? Wereldwijd verrichten specialisten baanbrekend werk om chirurgische oplossingen te vinden voor patiënten met lymfoedeem, zoals lymfekliertransplantatie. Daarbij worden gezonde lymfeklieren overgebracht van een ‘donorsite’ in het lichaam naar de aangetaste zone om zo te proberen een normale lymfestroom te herstellen. Een andere ingreep is ‘supermicrochirurgie’, waarbij vaten met nog niet eens de dikte van een haartje met behulp van een operatiemicroscoop worden samengevoegd om de stroom van het lymfevocht te verbeteren en zo de symptomen van lymfoedeem te verlichten. Deze technieken worden niet algemeen toegepast (en zijn ook niet algemeen beschikbaar). Bovendien kunnen ze de aandoening niet volledig genezen. Maar er zijn continu nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap en er is een groeiende gemeenschap van patiënten, specialisten en chirurgen die ijvert voor een grotere bekendheid van lymfoedeem en betere behandelingsmogelijkheden.

Bestraling kan weefselstructuren nog een tijdlang aantasten, omdat de effecten van de bestraling zich verspreiden over de behandelde zone. “De bestraling beweegt zich naar buiten als een soort golfeffect en de weefselschade manifesteert zich soms pas na jaren.”

Zelfhulp Als u lymfoedeem heeft, kunt u, of u nu behandeld wordt in het ziekenhuis bij u in de buurt, of u zich tot een MLD-therapeut wendt, een aantal zelfhulpmaatregelen toepassen om het wat draaglijker te maken. Zoek eens op het internet - vele liefdadigheidsinstellingen voor kanker bieden publicaties bomvol informatie aan die u kunt downloaden. Er bestaan ook liefdadigheidsinstellingen specifiek voor lymfoedeem, uitstekende informatiebronnen voor patiënten en hulpverleners. U kunt ook vereenvoudigde lymfedrainage of SLD (simplified lymphatic drainage) proberen. Dat is een vorm van MLD die patiënten kunnen aanleren om hun aandoening beter onder controle te houden zodra het volume is afgenomen

ook de lymfestroom te stimuleren. “Een paar keer per week op en neer springen op een minitrampoline is prima”, zegt hij. “Trampolinespringen helpt de spieren te rekken, verhoogt de hartslag en u komt zachter neer dan als u op de grond springt.” (Lees er meer over op pagina 21.) Als u een zwelling of klachten heeft, moet u natuurlijk het team dat u verzorgt raadplegen voor u met een oefenschema begint. Maar ook al staat u niet te trappelen, dan is het misschien toch fijn om te weten dat u hulp en raad kunt krijgen en dat het bewustzijn over lymfoedeem groeit. n Referenties: Professional Association of Manual Lymphatic Drainage practitioners mld.org.U.K. Michael Villemin, MLD practitioner, http://santeaunaturel.co.U.K./ Lymphedema Support Network, www.ymphedema.org Oxford Lymphedema Practice, www.olp.surgery HealthUnlocked, www.healthunlocked.com amoena.be 23

[ mode ]

Uw modestijl e z u e k e t h c een doorda U kunt er koket, leuk en stijlvol uitzien zonder uw gezondheid te schaden

De modekeuzes die u maakt bepalen op een heel persoonlijke wijze hoe u overkomt – ten minste op mensen die uw sprankelende persoonlijkheid nog niet kennen. Denk aan de vrouwen in uw omgeving: uw vriendin met haar typische kleurrijke, bengelende oorbellen ... die chique dame die er altijd piekfijn uitziet in het zwart ... de atlete die er op elk moment schitterend uitziet, zelfs met verwaaid haar. Goed of slecht, stijl bepaalt mee wie we zijn. Maar zelfs mode mag u niet lichtzinnig opvatten, want die supertrendy stijl zou wel eens uw gezondheid kunnen schaden als u er wat te enthousiast mee omspringt. De pro’s en de contra’s op een rijtje.

1 Wauw, Manolo’s en Louboutins

Kanker en de zware behandelingen die erbij komen kijken, kunnen ervoor zorgen dat u even minder lekker in uw vel zit. Deze tips kunnen helpen om u beter te voelen, uw balans te hervinden en meer te genieten van het leven.

Een stel hoge hakken krikt meteen uw fashiongehalte op, maar uw rug, knieën en voeten vinden het minder leuk. Chiropodisten schudden meewarig hun hoofd als vrouwen toch altijd weer voor stiletto’s kiezen en niet voor stevige stappers. Gelukkig hebben modegoeroe’s gladiatorsandalen en laarzen met platte hakken uitgeroepen tot de hot look van 2015. Als u het echt niet kunt laten, draag dan uw hoge hakken maar eventjes en neem een paar comfortabele sneakers mee om te dragen op de heen- en terugweg van uw chique evenement of uw belangrijke afspraak. Fashionoordeel? Contra.

2 Iedereen naar de modiste Een van de trends voor 2015 die we op de catwalk zagen, waren immense, slappe en bij tijden gewoonweg rare hoeden. De meeste vrouwen zullen niet zo snel elke dag een hoofddeksel dragen dat recht uit een cartoon weggelopen lijkt, maar iets op uw hoofd zetten is zo gek nog niet als u van de zon gaat genieten. Voor een picknick of een dagje aan het strand kan een lichtgewicht hoed met brede rand u koel houden en uw gevoelige huid beschermen. Fashionoordeel? Pro.

3 Houd uw handtas in de hand

Nu eens is dit model handtas hip, dan weer een ander, maar wees op uw hoede als enorme tassen de catwalk veroveren. We doen het allemaal: veel te veel spullen in onze handtas stouwen - en na verloop van tijd eist die vracht die we meezeulen zijn tol van ons lichaam. Na een borstoperatie is het zelfs nog belangrijker om geen zware tas aan uw geopereerde zijde te dragen - dat kan lymfoedeem veroorzaken of verergeren. Sorry, mooie grote tas: Fashionoordeel? Contra. 24 Herfst 2015

Tips voor een fysiek en mentaal welzijn na borstkanker

4 Contact Multi: meer keuzevrijheid

Het nieuwe bevestigingsschijfje van Amoena, de Contact Multi, een silicone schijfje met dezelfde veilige kleefstof als bij de Amoena Contact zelfklevende borstprothesen. Het schijfje past op elke driehoekige borstprothese van Amoena, zodat u ze op uw borst kunt bevestigen wanneer u dat wilt. Niet alleen voelt ze lichter aan (kleefbare borstprothesen zullen minder trekken aan de bandjes van uw beha), maar u hebt ook wat meer vrijheid in wat u wilt aantrekken. Een wat diepere halsuitsnijding? Een topje met maar één schouderbandje? Alles kan! Amoena raadt aan om voor een goede ondersteuning de Contact Multi te dragen met een beha. Fashionoordeel? Pro. n

z Start uw dag met een lekker, gezond ontbijt. Net na het opstaan en voor het ontbijt een groot glas water drinken, zorgt voor een goed begin van de dag. Bij het ontbijt kiest u best voor water, thee, vers geperst fruitsap, een smoothie of melk. Een kopje koffie kan, maar matig uw gebruik. Koffie werkt immers vochtafdrijvend. z Trek regelmatig de natuur in. ’s Ochtend of in de loop van de dag tijd maken voor een fikse wandeling of 10 minuten een frisse neus halen is goed voor lichaam en geest. Wandelen en opgaan in de pracht van de natuur maakt uw hoofd leeg. Wist u dat een korte maar stevige ochtendwandeling van tien minuten u tot twee uur lang energie geeft... én een goed humeur? Ook ‘s middags na de lunch of ‘s avonds na het avondeten zijn ideale momenten om even de benen te strekken. z Draai af en toe de volumeknop in de auto of thuis eens helemaal open. Zet uw lievelingsmuziek op en laat

u helemaal gaan. Eens stevig en luid meezingen zorgt ervoor dat u al de rest eventjes kan vergeten. z Koop uw favoriet magazine en geniet van een uurtje lekker languit in de zetel. z Bel eens naar een goede vriendin. Goed voor instant extra energie. Of ga eens lekker eten in een gezellig restaurant of op een zomers terras, met uw man, kinderen of vriendinnen erbij. Meteen een leuk moment voor een goed gesprek. z Geef af en toe een stevige knuffel aan uw dierbaren. Wanneer u iemand op een liefdevolle manier aanraakt, komt er in uw lichaam oxytocine vrij. Dit zogenaamde ‘knuffelhormoon’ verlaagt stress, bloeddruk en hartslag. Een gezonde tip om dagelijks toe te passen. z Bouw af en toe een verwenmoment voor uzelf in. Trakteer uzelf op een korte zelfmassage.

Masseer bijvoorbeeld uw voorhoofd met de toppen van uw vingers. Werk met cirkelvormige bewegingen van het midden naar de slapen toe. Heerlijk! z Laat het bad vollopen en geniet van een heerlijk badmoment met kaarsjes, zachte muziek en uw favoriet boek. Een voetbad kan ook wonderen doen: vul een grote kom met warm water en doe er enkele druppels etherische olie (rozemarijn, citroen, pepermunt…) bij. Wrijf uw voeten nadien droog en smeer ze in met zachte voetenbalsem. Trek twee warme sokken aan en u bent klaar om lekker lang weg te dromen. z Wees gerust assertief. Sta stil bij wat u echt voelt en denkt bij een situatie. Luister vooral naar uw lichaam. Voelt u zich moe, rust dan. Is iets te veel voor vandaag, zeg het dan. Vindt u iets wat een ander prettig vindt, zelf niet prettig, laat het dan gerust weten. Assertief zijn is op een positieve manier voor uzelf opkomen. En open communicatie maakt het leven simpel. n

amoena.be 25

[ lichaam & geest ]

de bloedcirculatie waardoor men zich energieker voelt. In de yogales leer je ontspannen door ademhalingsoefeningen. Ook meditatie vermindert de vermoeidheid. Je maakt je geest vrij en laat je spanningen, zorgen en verdriet los.” AL: En minder ontstekingen, hoe kan dat? HM: “Door verbeterde bloedcirculatie en zachte roterende bewegingen helen ontstekingen sneller en heb je minder kans op nieuwe ontstekingen. Yoga brengt ook de hormonen in evenwicht door de hypofyse, schildklier en bijnieren in balans te brengen.” AL: Zijn sommige yogavormen beter geschikt dan andere voor borstkankerpatiënten?

Minder moe met yoga Een Amerikaans onderzoek bewees recent dat yoga een positieve invloed heeft op vermoeidheid bij borstkanker.

Inzicht uit onderzoek: Het yoga-onderzoek volgde 200 ex-borstkankerpatiëntes gedurende 3 maanden. De dames werden verdeeld in twee groepen. De eerste groep volgde twee keer per week – 12 weken lang – sessies van hatha yoga gedurende 90 minuten. Groep 2 deed niet aan yoga. Na 12 weken leken de vitaliteitscores van de eerste groep al verbeterd. Drie maanden later waren hun scores nog beter. Deze vrouwen waren ook minder moe. Zelfs een aantal factoren die ontstekingsreacties beïnvloeden, waren verbeterd.

Even toetsen aan de praktijk Deze onderzoeksresultaten leken ons een goede reden voor een gesprek met yogadocente Hanne Mollie uit Ingelmunster. Amoena Life: Yoga helpt om vermoeidheid na borstkanker 26 Herfst 2015

het hoofd te bieden. Heeft u daar persoonlijk ervaringen mee? Hanne Molie: “Na hun behandeling kampen patiënten vaak met vermoeidheid, depressie en angst. Yoga heeft dan een positieve invloed op lichaam en geest. Bij sommige mensen

werkt die invloed al na één les. De nacht die volgt, slapen ze beter. En dat voelen ze natuurlijk de dag erna.” AL: Waar komt dat effect vandaan? HM: “Bepaalde asana’s – dat zijn yogahoudingen – verbeteren

HM: “Voor wie last heeft van oedeem en een minder goede armschouderfunctie, zijn ashtanga en hatha yoga meest aan te raden. In die lessen worden asana’s afgewisseld met rust en ademhalingsoefeningen, de zogenaamde pranayama. Op die momenten komen ook vaak emoties los. Dat is positief: het zorgt ervoor dat spanningen en blokkades verdwijnen. Ons lichaam draagt die ballast dan niet langer mee. Zo ontstaat opnieuw meer lichamelijke en geestelijke vrijheid en een betere energiestroom. Andere soorten variaties zoals Vinyasa, kundalini, power, yin …- yoga zijn ook zeer deugddoende yogastijlen maar meer vloeiende vormen van yoga zonder de rustmomenten en ademhalingsoefeningen en daardoor minder geschikt voor kankerpatiënten of als revalidatie.” AL: Kunnen borstkankerpatiënten individueel voordeel halen uit yoga-oefeningen die ze zelf thuis doen? HM: “Iedereen haalt voordeel uit yoga-oefeningen en voor (ex) kankerpatiënten is het zeker een goed idee om yoga in te bouwen in de dagelijkse routine. Yoga vraagt enige discipline maar zelfs met langzaam opbouwen zal je lichaam je dankbaar zijn. Je kan starten met herhalingen van 1 tot 5 keer rekken en strekken, de nekrol, lichte schouderrotatie en dagelijks even focussen op je ademhaling , simpelweg je in- en

Zeg niet zomaar Yoga tegen … Yoga Yoga helpt om slim om te gaan met stress en zorgt voor meer balans in het leven. Het is geen religie, geen geneeskunde of sport. Het is een levensfilosofie. Maar wist u ook dat er verschillende soorten yoga zijn? Hatha yoga is de ‘zon-maan-yoga’. Deze zeer praktische vorm van yoga is in het westen het meest bekend en wordt meest beoefend. Hatha yoga bestaat vaak uit statische houdingen (asana’s). Ashtanga yoga is actiever en intensiever. Hier vloeien houding in elkaar tot yogaseries.

AL: Heeft u nog tips voor borstkankerpatiëntes die met yoga willen starten? HM: “Iedere persoon heeft iets anders meegemaakt en heeft andere noden. Sommigen verkiezen daarom eerst enkele privélessen. Voel je lichaam goed aan en herontdek je grenzen. Forceer vooral niks. Draag comfortabele, goedzittende kledij, bijvoorbeeld uit de Amoena Leisure Wear Collectie. En vooral... geniet ervan!” Hanne Mollie “De Studio”, Gentstraat 11, 8770 Ingelmunster (België) Tel.: +32 474 13 34 41 www.facebook.com/YogametHanneMollie www.de-studio.be

Raya yoga is de ‘koninklijke’ of klassieke yoga. De technieken zijn voornamelijk gericht op ademhaling, houding, extase en meditatie met als doel de geest te zuiveren en te vervolmaken en zo via de geest het lichaam te beïnvloeden. Er zijn nog heel wat andere vormen, soorten en stijlen. U vindt een introductie, geschiedenis en een lijst met lesgevers op www.yogafederatie.be

uitademhaling waarnemen en er bewust van worden.” AL: U GEEFT OOK PILATES-LESSEN. IN WELKE MATE IS HET PILATESCONCEPT HELEND VOOR MENSEN MET BORSTKANKER? Yoga heeft een spirituele oorsprong en de focus gaat naar binnen. Meditatie en ademhalingsoefeningen zijn een belangrijk onderdeel van yoga. Yoga is een reis naar vrijheid, het ontdekken van jezelf, je lichaam, je geest en je grenzen. Pilates werkt versterkend en afslankend, de aandacht gaat naar meer evenwicht en beheersing van het lichaam. Focus op de powerhouse: onderste buikspieren, bekkenbodemspier en de onderrug. Door pilates krijg je een betere houding en meer romp- & bekkenstabiliteit. Beide bewegingsvormen maken je lichaam leniger en sterker en vallen onder de Mind/Body inspanning.

Bron: J Clin Oncol. 2014 Apr 1; 32(10): 1040–1049. “Yoga’s Impact on Inflammation, Mood, and Fatigue in Breast Cancer Survivors: A Randomized Controlled Trial”

Yoga: 15 minuten per dag - Ulrica Norberg Yogalerares Ulrica Norberg geeft al meer dan twintig jaar les en heeft haar eigen studio in Zweden. In haar nieuwste boek ‘Yoga 15 minuten per dag’ geeft ze een overzicht van yogaoefeningen die je kunt doen in maar een kwartiertje per dag. Alle yogaoefeningen worden in fullcolourfoto’s getoond en zijn gericht op het verminderen van stress en het verkrijgen van kracht en energie. Daarnaast geeft Ulrica Norberg advies om een gezondere en meer bewuste levensstijl te ontwikkelen. n ISBN: 9789401301596 Onder meer verkrijgbaar via www.standaardboekhandel.be of www.bol.com

amoena.be 27

[ medisch ]

Wat is erfelijkheid bij borsten eierstokkanker? ...........................................................

vastgesteld feit is, er komt veel op u af als u ontdekt dat u een verhoogd risico hebt op borsten eierstokkanker.

Ongeveer een op de acht vrouwen in Nederland en België krijgt borstkanker en een op de zestig eierstokkanker. In vijf tot tien procent van deze gevallen gaat het om een erfelijke vorm. Die wordt veroorzaakt door een genmutatie, een aangeboren fout in het DNA, geërfd van een van de ouders. Erfelijke borsten eierstokkanker zijn autosomaal. Dat betekent dat zowel mannen als vrouwen de erfelijke aanleg kunnen hebben en aan hun kinderen kunnen doorgeven. De erfelijke aandoening is dominant. Dat betekent dat er steeds vijftig procent kans is voor kinderen om deze aandoening van een ouder die drager is, te erven.

Wat zijn signalen dat er sprake kan zijn van erfelijke borst- of eierstokkanker in de familie? •

als een vrouw borstkanker krijgt voor haar 40e levensjaar

•

eierstokkanker, ongeacht de leeftijd

•

als borsten/of eierstokkanker bij meerdere familieleden voorkomt

•

als een vrouw zowel borstals eierstokkanker krijgt

•

als iemand in beide borsten kanker krijgt, zonder dat het een uitzaaiing betreft

•

als er in de familie een man is met borstkanker

•

als er in de familie prostaatkanker voorkomt onder de leeftijd van 60 jaar

•

triple negatieve borstkanker komt vaak voor bij een BRCA mutatie en kan een aanwijzing zijn voor erfelijkheid

Erfelijkheidsonderzoek ............................................................

Borstkanker en erfelijkheid Bij kanker spelen verschillende risicofactoren een rol, onder meer uw leefgewoonten. In zeldzame gevallen kan genetische aanleg ook een bepalende factor zijn. Kanker kan dus erfelijk zijn, hoewel dit in de grote meerderheid van de gevallen niet zo is. 28 Herfst 2015

Van een aantal kankers weten we dat ze erfelijk kunnen zijn: o.m. borsten eierstokkanker, darmkanker (bij bepaalde erfelijke darmziekten: HNPCC en FAP), melanoom (vorm van huidkanker) en prostaatkanker.

Erfelijkheidsonderzoek begint vrijwel altijd met het in kaart brengen van de ziektegeschiedenis van een familie, ofwel stamboomonderzoek. Met behulp van informatie over familieleden die borst en/of eierstokkanker hebben (gehad) - namelijk over de soorten kanker en de leeftijd waarop de ziekte werd vastgesteld - wordt een ‘medische stamboom’ samengesteld. Een medisch specialist - de klinisch geneticus - of een genetisch consulent analyseert met die gegevens het patroon waarmee kanker in de familie optreedt. Vervolgens maken zij een inschatting van de kans dat erfelijkheid de oorzaak van de ziekte is. Afhankelijk van de soort(en) kanker waar het om gaat, bepalen ze de mogelijkheid van DNA-onderzoek. DNA onderzoek wijst uit of u drager bent van een verandering (mutatie) in de genen die de ziekte kunnen overdragen (BRCA1 of BRCA2). Wanneer een mutatie gevonden is, is erfelijkheid bewezen: u weet dan of u wel of geen drager bent en of u wel of geen verhoogd risico hebt. Als er in uw familie van vaders of moeders kant veel borsten eierstokkanker voorkomt, maar er géén BRCA mutatie wordt gevonden, kan het zijn dat u de boodschap krijgt dat er sprake is van familiaire borsten eierstokkanker; dat betekent dat het mogelijk erfelijk is, maar dat dit niet met zekerheid kan worden vastgesteld, omdat er geen mutatie is gevonden. Of het nu een vermoeden of een

Het zit er dik in dat u in de periode van onderzoek en behandeling veel vragen hebt. En heeft u ze niet (meteen), dan heeft uw partner ze wel. Of uw kinderen, familie of vrienden. Duidelijke en volledige informatie kan veel zorgen wegnemen. Win daarom zoveel mogelijk informatie in over onderzoek, de mogelijkheden voor extra screening en over preventieve behandelingen die uw risico op kanker omlaag kunnen brengen als u erfelijk belast bent. Zit het in de familie? ............................................................ Op het eerste gezicht is niet aan iemand te zien of hij of zij drager is van een mutatie in BRCA1 of BRCA2. Er is DNA onderzoek voor nodig om het vast te stellen. Er zijn een aantal aanwijzingen voor een erfelijke vorm van borsten/of eierstokkanker: Herkent u één of meer van deze aanwijzingen? Maak dan een

Bron: Borstkankervereniging Nederland (www.borstkanker.nl)

afspraak met uw huisarts, of – als u al onder behandeling bent – met uw specialist. Hij/zij kan u doorverwijzen naar het klinisch genetisch spreekuur. De klinisch geneticus of genetisch consulent bepaalt vervolgens of er DNA onderzoek nodig is en bespreekt met u of u dit wilt laten onderzoeken. Dit is vaak een moeilijke beslissing die veel impact op uw leven kan hebben. Neem dus goed de tijd om hierover na te denken. Leefstijl ............................................................ Bepaalde leefgewoonten hebben invloed op het risico op borstkanker. Jong kinderen krijgen en borstvoeding geven verlagen het risico, terwijl hormoongebruik, roken, alcoholgebruik, overgewicht en gebrek aan lichaamsbeweging het verhogen. Dit geldt voor álle vrouwen, ook die zonder genverandering. Kunnen vrouwen met een mutatie in BRCA1 of BRCA2 hun risico beïnvloeden door lichaamsbeweging en het voorkomen van overgewicht? Het is op dit moment nog onduidelijk of leefstijl ook van invloed is op vrouwen met een verhoogd erfelijk of familiair risico op borstkanker, maar wel onderwerp van onderzoek. Behandelingsmogelijkheden en keuzes ............................................................ Wanneer erfelijkheid is aangetoond, kan het risico op borstkanker verminderen door verwijdering van de eierstokken en eileiders. Een andere optie is het verwijderen van beide borsten. Wanneer borstkanker eenmaal is geconstateerd, is de behandeling niet anders dan bij andere vrouwen in dezelfde leeftijds- en diagnosecategorie. Informatie en steun ............................................................ De werkgroep Erfelijkheid van Borstkankervereniging Nederland biedt steun en informatie aan alle leden van (mogelijk) erfelijk belaste families met borsten/of eierstokkanker en hun partners. De werkgroep wil ook meer bekendheid geven aan de problematiek rond erfelijke borsten eierstokkanker, en de belangen behartigen van deze groep. Meer info vindt u op de website www.brca.nl. In België kunt u voor meer info hieromtrent terecht op de website www.kanker.be n amoena.be 29

[ enquête ]

2. Hoe vaak kiest u voor natuurlijke/’zuivere’ make-up (oogschaduw, blush, foundation)? a. Altijd c. Zelden b. Soms d. Nooit 3. Hoe vaak kiest u voor natuurlijke/’zuivere’ huidverzorgingsproducten (lotions, vochtinbrengende crèmes, reinigingsproducten)? a. Altijd c. Zelden b. Soms d. Nooit 4. Welk product kunt u absoluut niet missen? f. Lippenstift a. Reinigingsproduct g. Mascara b. Vochtinbrengende crème h. Niet van toepassing c. Foundation/concealer i. Ander_________________________ d. Bronspoeder/blush e. Serums 5. Wanneer reinigt u meestal uw borstprothese(n)? a. ‘s Morgens als ik mij klaarmaak c. Ik neem ze mee in de douche b. Terwijl ik me klaarmaak om te gaan d. Ik reinig mijn borstprothese niet slapen e. Niet van toepassing 6. Zou u soms willen dat u een zelfklevende borstprothese had om bij een bepaalde jurk of voor een bepaalde gelegenheid te dragen? a. Ja c. Ik draag al een zelfklevende b. Nee borstprothese d. Niet van toepassing 7. Hoeveel procent van uw beha’s is ‘chic’ (gekleurd, met kant of versierd) tegenover ‘alledaags’ (huidskleur/wit, cups zonder versiering, comfort voor elke dag)? a. 100% chic d. 20% chic, 80% alledaags b. 80% chic, 20% alledaags e. 100% alledaags c. 50/50 f. Niet van toepassing 8. Zou u graag een Cosmetic borstprothese van Amoena uitproberen? Die is zacht en licht, maar heeft een zeer natuurlijke vorm die er in vooraanzicht echter uitziet. a. Ja, graag c. Ik draag al een borstprothese van b. Nee, ik ben tevreden met Amoena d. Niet van toepassing de borstprothese die ik nu draag, namelijk de ______________________________. 9. Wat is die ene schoonheidstip waardoor u er op uw best uitzag en u zich zo goed mogelijk voelde tijdens uw behandeling (of op een ander moment) ________________________________________________________________________ Bedankt voor uw tijd. Om kans te maken op onze hoofdprijs (waardebon van € 250) kunt u uw e-mailadres hier invullen: _________________________________________. 30 Herfst 2015

Vul hieronder de gegevens in, knip uit en stuur deze coupon in een voldoende gefrankeerde omslag terug naar: Amoena Benelux, ’t Hofveld 6 A4,

Interessant en getalenteerd - dat omschrijft u het best. Op onze laatste enquête (Lente 2015) kregen we bijna 850 reacties uit 10 verschillende landen. Uit eten gaan, wandelen, de boekenclub, tuinieren, breien, surfen (we hadden u nooit voor gamers gehouden!): u zit bepaald niet stil. Velen van u (gemiddeld 77%, verspreid over de hele wereld) zijn al lid van Club Amoena. We vroegen u wat u graag meer wilde vinden bij Amoena, in Amoena Life en online. Hier ziet u de resultaten voor elke categorie (respondenten konden meer dan één antwoord aanvinken):

1702 Groot-Bijgaarden, België

Naam: ......................................................................... Voornaam: ..................................................................

Het leven de operatie on len van een vrouw die een derging

Straat: .........................................................................

Hoe mo tegenoveet ik me gedrage n r mijn pa Pro bee r rtner? u in te leve

55.4%

Postcode: ...................................................................

Eten en recepten

Plaats: ........................................................................

48.8%

Land: ..........................................................................

Modepagina’s

Oplossingen voor specifieke behoeften

48.5%

Email: .........................................................................

Getuigenissen

Een sobere en zuivere lijn of een modelletje dat wat meer glamoureus en sexy is: alle textiel van Amoena is ontworpen met optimaal comfort voor ogen. Dat geldt zowel voor de permanente als voor de tijdelijke collecties.

41.6%

Lingerie

O Ja, ik wil per e-mail op de hoogte gehouden worden

Verhalen van dames, geopereerd aan de borst

Amoena besteedt veel aandacht aan het ontwerp en de snit van de beha‘s: die moeten u voldoende steun bieden, u een veilig gevoel geven als u een prothese draagt en mogen u niet hinderen in uw bewegingen.

door Amoena.

38.2%

Badpakken Met onze badpakken kunt u zonder zorgen en in alle zekerheid naar het strand of het zwembad. Het concept en de hoogwaardige materialen garanderen dat uw prothese of Aqua Wave perfect blijft zitten, zowel in een eendelig badpak als in een tankini of bikini.

Andere 14.6%

Wann

ee n in haa uw hulp r situ atie haar litte r moet ik haar vra nod ig en . Ze hee ken te late mo et tijd ge wee r te ft Zeg krijg en om vind en. n zien? n mij haa r zo Vat haa zich zelf sne l mo en haa r r teru gge geli jk, rus litte ken hum eur trok ken gra ag wilt tig, dat sch om me heid soo nlijk u haa r zien. Doe ling en niet haa r me op. Mis sch voo ral niet e als ze perien valt om hulp het voo r met het haa te vrag en u wil verb r zwa of haa r erg en. verl ang ens ar u En ons liefde te uite n. Moet ik me sleven? Uw par tne t haar sp r zal gen haar ziekte eigd zijn reken ove toe nad erin elke ? g sek r af te wijz Ste l haa sue le ene rgie en. Ze stop r vrag en in de strij en spreek t al haa r mo geli jk d teg en verm oeid zo vriju it ove r haa de ziek te. als en em otio r ziek te, haa r ang Ze is haa r drijf nee l kwe voo rzic htig sten. Als vere n, tsbaar, dus met haa u haa r niet met uw ga r om. Hou gaa nde eige n zorg wilt last en wee s d de dial igva llen en spa nnin ted er. Zeg oog in uw arm gen bij beid cre ëer t dat alle haa en ma en wilt nem r dat u haa en. U kun elka ar van troo sten en, haa r r t beter met ar ged ach . stre len, ten wis sele luistere n, haa r n, aan dac vrag en stel htig len en con stellen doe crete voo n. Hou d ruw ang sten verb org en. Ga een niet voo r haa r zo ope n aan. mo geli jke dial oog

Nr: .................................... Bus: ................................

Diepteartikels

Ontvang nu gratis deze 20 pagina’s tellende brochure vol info en nuttige tips bij u thuis!

TOP OP EN W VROU

Gm bH.

Uw gegevens :

nik ie-Tech tho päd izin -Or a Med Am oen k van . iaM icro dels mer a Ben elux ebr eak Med rd han oen Wav

1. Wat is uw belangrijkste reden om make-up te gebruiken? a. Ik gebruik het omdat ik mij dan c. Ik gebruik het voor mijn partner aantrekkelijker voel en/of om mijn d. Ik gebruik zelden make-up zelfvertrouwen op te krikken e. Ik gebruik nooit make-up b. Ik gebruik het omdat mensen dat van mij verwachten

ontvangen? Of kent u iemand die ook graag haar eigen exemplaar zou ontvangen?

Wilt u kans maken om een waardebon van € 250 van Amoena te winnen? Wij zouden het enig vinden, mocht u ons wat vertellen over uw make-upkneepjes en uw kijk op beha’s. Vul onze online-enquête in op www.amoena.be/onderzoek. Of vul deze pagina in en mail ze ons door. U kunt ze ook opsturen naar: Amoena Life Enquête, ‘t Hofveld 6 A4, 1702 Groot-Bijgaarden, België. Surf voor het volledige wedstrijdreglement naar www.amoena.be/wedstrijd

Wilt u onze brochure ‘Op en Top vrouw’ boordevol tips en interessante info gratis thuis

Wat we te weten kwamen in onze enquête Lente 2015

Zeg ons wat uw favoriete make-up is en maak kans op een prijs

Kennismaking!

Handtekening: 16

U deed ook suggesties voor andere onderwerpen, zoals ‘De ins en outs van genezing’, ‘Raad over de meest geschikte sporten’, ‘Dieetadvies, want we horen tegenstrijdige berichten’, ‘De psychologische kant van genezing’ en ‘De huid na chemo’. En dat is maar een greep uit alle goede ideeën. Uw kennis gaf ons inspiratie. We kunnen natuurlijk onmogelijk elk antwoord afdrukken, maar dit geeft de essentie goed weer: Wat hebt u over uzelf ontdekt dat u nog niet wist? “Vroeger leefde ik voornamelijk voor de anderen. Ik heb geleerd te ontdekken wat ik met mijn leven wil doen, ik heb mezelf gevonden. Nu geniet ik met volle teugen van elk moment.” –een Franse lezeres Houd ons op de hoogte! E-mail ons gerust uw vragen, verlangens of suggesties. En als u ons een plezier wilt doen: spreek in uw omgeving over de producten van Amoena.

Amoena is a registered trademark of Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH “For you, like no other.” is a trademark of Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH pending registration. ©2015. All rights reserved Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH, 83064 Raubling, Germany

Op uw mooist!

Aanvraag brochure

€ 15 KORTING Bespaar € 15 bij aankoop van een product naar keuze uit de nieuwe herfstcollectie 2015 van Amoena®*! ** € 15 korting bij aankoop van minimaal € 100 uit de herfstcollectie 2015 ** Korting aangeboden door uw Amoena-verkooppunt en niet geldig voor beha’s die terugbetaald worden door de zorgverzekering.

Bericht aan de consument: dit is geen kortingsprogramma. De korting wordt u bij een aankoop aangeboden door uw Amoena-verkooppunt. Slechts een bon per klant. Mag niet worden nagemaakt, aangekocht, verhandeld of verkocht. Elk ander gebruik wordt beschouwd als fraude. Bericht aan de handelaar: enkel kleinhandelaars die Amoena-producten verdelen, mogen de bon inwisselen voor creditering via de afrekening van hun Amoena-account, tegen zichtwaarde en als aan de voorwaarden is voldaan. Wissel de bon in door het kassaticket of kopie hiervan en de originele kortingsbon, met vermelding van de naam, het telefoonnummer en het nummer van uw account en het soort Amoena-product dat is aangekocht, op te sturen naar: Amoena Benelux nv, t’ Hofveld 6A4, 1702 Groot-Bijgaarden, België. Om terugbetaalbaar te zijn, moet de bon ten laatste op 30 januari 2016 verstuurd zijn (poststempel geldt als bewijs). Amoena behoudt zich het recht voor om ingewisselde bonnen te weigeren en/of te negeren als er een vermoeden van vervalsing of fraude bestaat. Aanbod ongeldig indien bij wet verboden of beperkt. Bewaar voor uw administratie een kopie van alle documenten die u opstuurt. Naam account _____________________________________________________________ Nr. account __________________ Telefoonnummer account ______________________________________ Nr. van aangekocht product __________________

Kortingsbon van de fabrikant | Aanbod geldig tot 31 december 2015 U kunt een Amoena-verkooppunt in uw buurt vinden via de ‘store locator’ op www.amoena.be of u kunt ons bellen op het nummer +32 2 464 21 00.

Wat zult u van de lente houden... Hierbij lichten we alvast een tipje van de sluier wat de volgende lentecollectie in petto heeft. U kunt een Amoena-verkooppunt in uw buurt vinden via de ‘store locator’ op www.amoena.be, of u kunt ons bellen op het nummer +32 2 464 21 00.