For you, like no other.
amoenalife amoena.pl
Jesień 2015
NIE ZATRZYMUJ SIĘ, CZYLI ŻYCIE „PO” Cierpliwość i determinacja pomogły Anne-Mary Molinie przetrwać trudne chwile
PERFEKCYJNY DESER O rozkosznych chwilach spędzonych z francuskimi makaronikami i ich przyrządzaniu
MODA DLA CIEBIE: WYBIERAJ MĄDRZE Możesz być zalotna, zwariowana albo elegancka, nie narażając zdrowia
RAK PIERSI A ETAPY ŻYCIA Diagnoza w wieku 40, 50 i 60 lat
Plus ZDROWIE URODA I WIELE WIĘCEJ
Twoja przyjaciółka Możesz liczyć na nas o każdej porze dnia i nocy. Jak na najlepszą kumpelkę
Aby znaleźć sklep partnerski Amoena, skorzystaj z wyszukiwarki na amoena.pl lub zadzwoń: 800 206 674.
amoena.pl Amoena jest zarejestrowanym znakiem towarowym stanowiącym własność Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH. „For you, like no other” jest znakiem towarowym Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH zgłoszonym do rejestracji. © 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone przez Amoena Polska Sp. z o.o., 02-791 Warszawa, Polska
KILKA SŁÓW WSTĘPU Hanna Adamczak, wydawca • info.pl@amoena.com amoenapolska
Ten numer pełen jest interesujących artykułów, ale szczególnie polecam tekst, którego autorką jest Beth Leisbon: Rak piersi a etapy życia (s. 10). Przywołuje on historie kobiet, które zachorowały na nowotwór piersi, mając 40, 50 lub 60 lat, opisuje ich troski, bolączki, problemy oraz to, jak sobie z nimi poradziły. Podsumowanie każdego etapu życia stanowią nietrudne do wdrożenia wskazówki, które z pewnością ułatwią codzienne życie Amazonki w danym wieku. Niezmiernie ciekawy temat poruszyła Anna Dołbeń (s. 25). Psychoonkologia to stosunkowo nowa dziedzina w medycynie, która koncentrując się na CZŁOWIEKU, łączy w sobie zagadnienia związane zarówno
z psychologią, jak i onkologią, i obejmuje takie obszary jak profilaktyka, diagnostyka, chirurgia, chemio-, radiooraz farmakoterapia, rehabilitacja, dietetyka czy opieka socjalna, duchowa i paliatywna. Część Czytelniczek na pewno zainteresuje raport poświęcony obrzękom limfatycznym (s. 22), omawiający leczenie tego zaburzenia i sposoby na zapobieganie mu lub ograniczanie jego występowania. Kto by pomyślał, że ćwiczenia na trampolinie (s. 18) mogą stanowić idealne rozwiązanie? Jak zawsze, warto zapoznać się z felietonem dr Hanny Tchórzewskiej-Korby (s. 4). Z satysfakcją zauważa ona, że dziś choroba nie stanowi już tematu tabu, zaś Amazonki stają się
W TYM NUMERZE... ARTYKUŁY I REPORTAŻE
MODA
10 Temat numeru
6 Tkaniny i moda
Rak piersi a etapy życia Diagnoza w wieku 40, 50 i 60 lat
Z kolekcji bielizny i strojów nocnych
coraz bardziej świadome i otwarte, pewniejsze siebie, odważniejsze. Żyją pełnią życia, czerpiąc z niego to, co najlepsze i najbardziej wartościowe, uprawiają sporty, dbają o zdrową dietę i wygląd, nie dają się zaszufladkować. To prawda: osobiście znam panie po siedemdziesiątce, które kupują seksowną koronkową bieliznę w krwistej czerwieni, oraz młode kobiety, które noszą się klasycznie. Bo przecież najważniejsze jest, aby każda z nas czuła się dobrze i była atrakcyjna dla samej siebie. Serdecznie zapraszam do lektury!
PS Nie zapomnijcie o ankiecie (s. 26). Wasze opinie są dla nas bezcenne!
10
14 Chwytaj dzień 17 Z życia wzięte
Komfort na co dzień
Nie zatrzymuj się, czyli życie „po” Anne-Mary Molinie przetrwała trudne chwile
16 Miłe chwile, piękne dni
18 W dobrej formie
20 Urlop nad wodą
Skocz po zdrowie Ćwiczenia na minitrampolinie
Z kolekcji Cruise & Holiday
21 Smaczne trendy Perfekcyjny deser O francuskich makaronikach i ich przyrządzaniu
22 Raport Obrzęk limfatyczny Wszystko, o czym musisz teraz wiedzieć, i strategie na przyszłość
25 Wiedza Psychoonkologia Inne podejście do leczenia raka
Z kolekcji Home & Leisure
24 Moda dla Ciebie Wybieraj mądrze Możesz być zalotna, zwariowana albo elegancka, nie narażając zdrowia
RÓŻNOŚCI
16
4 Miszmasz Krótkie rozmaitości
NA OKŁADCE
26 Ankieta
Carole (37 lat), modelka po operacji piersi Fotograf: Dorothea Craven
Opowiedz nam o sobie
Wydawca Amoena Polska Sp. z o.o. | Redakcja Hanna Adamczak, Media TV Plus, Maria Białek | Współpraca Dianne Armitage, Beth Leibson, Christina Relf, Hanna Tchórzewska-Korba, Media TV Plus | Oprawa graficzna Shan Willoughby | Projekt Sekayi Stephens | Skład wersji polskiej Media TV Plus | Zdjęcia Dorothea Craven, iStockPhoto, Shutterstock, Veer, Dollar Photo Club, Fotolia | Kontakt Amoena Polska Sp. z o.o., ul. Stryjeńskich 6, lok. UH4B, 02-791 Warszawa, 800 206 674, info.pl@amoena.com | Wszelkie prawa zastrzeżone przez Amoena Polska Sp. z o.o. Reprodukcja lub wykorzystywanie zawartych treści bez uprzedniej zgody wydawcy są zabronione. Magazyn „Amoena Life” wydawany jest dwa razy do roku i kolportowany bezpłatnie na terenie Polski. Wydawca nie zwraca materiałów niezamówionych. Wydawca zastrzega sobie prawo do skracania i opracowania edytorskiego listów. Podjęto wszelkie starania, by informacje przedstawione w magazynie były zgodne ze stanem faktycznym. Wydawca nie odpowiada za wykorzystanie informacji przez czytelników. Artykuły mają charakter informacyjny i nie mogą zastąpić profesjonalnej konsultacji, diagnozy oraz opieki medycznej.
[ miszmasz ]
AMAZONKI Czy chcą być anonimowe? Pracuję z Amazonkami wiele lat. Na przestrzeni tego czasu pojęcie kobiety chorej na raka piersi się zmieniało. W latach 80. i 90. większość kobiet, które dotknął nowotwór i przeszły jego leczenie, nie chciała się afiszować tym przeżyciem. Tylko bohaterki opowiadały o swoich doświadczeniach i twierdziły, że dzieląc się nimi, można sobie pomagać. Tak powstawał Ruch Kobiet po Mastektomii „Amazonki”. Z czasem coraz więcej o tym problemie mówiono w mediach i coraz więcej społeczeństwo chciało na ten temat wiedzieć. Wiem, że lepiej nie chorować, ale dziś ta choroba nie jest tematem tabu. Dziś kobiety, które walczą z rakiem lub go pokonały, nie muszą się krępować swoim wyglądem. Mają do dyspozycji peruki, specjalną bieliznę i dające się odpowiednio dopasować protezy. To ma na pewno wpływ na przebieg leczenia, które też idzie do przodu, oraz okresu operacji, chemio- czy radioterapii. Rehabilitacja psychofizyczna jako część integralna leczenia onkologicznego pomaga przejść ten trudny okres. Dziś większość chorych nie ma stygmatu choroby, nawet ich wygląd nie świadczy o chorobie. Oczywiście są lepsze i gorsze dni, ale ich życie jest lepsze i bezpieczniejsze w każdym calu. Przyszło mi to do głowy, gdy obserwowałam pokaz bielizny i kostiumów Amoena, podczas którego w modelki wcieliły się byłe pacjentki. Pokaz odbył się w ramach IX Konferencji „Diagnostyka i leczenie raka piersi” – Falenty 2015. Koniec z anonimowością. Uśmiechnięte Amazonki z profesjonalizmem demonstrowały stroje kąpielowe jedno- i dwuczęściowe. Ich wygląd i postawa wzbudzały aplauz medycznej widowni, niejednemu z widzów łza się zakręciła w oku. Jak daleko zaszliśmy – nasze pacjentki, wcześniej obolałe i ciężko przerażone chorobą, dziś na wybiegu, modelki w pokazie kostiumów. A na widowni niejeden z operatorów tych kobiet. To jest właśnie to. To jest satysfakcja z pracy dla chorych. Oby więcej takich chwil.
dr Hanna Tchórzewska-Korba kierownik Zakładu Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie
4
Jesień 2015
Jak pomaga krakowskie centrum Psychoonkologii UNICORN
Dieta na jesień i zimę Jesienią i zimą zastosuj dietę rozgrzewającą, dzięki której nie zmarzniesz, a wzmocnisz swoją odporność i zachowasz figurę. Jeśli do tej pory jadłaś trzy razy dziennie, przestaw się na pięć posiłków o mniejszych porcjach – w ten sposób zapewnisz organizmowi regularną dawkę energii i witamin (witaminę C znajdziesz m.in. w brokułach, kalafiorze, czerwonej papryce, pomidorach, szpinaku i kiszonej kapuście; w witaminę D bogate są tłuste ryby morskie, jaja i żółty ser; witaminę A zawierają marchew, kapusta, brokuły pomidory i papryka). Umieść w menu warzywa gotowane (również w postaci gęstych zup kremów), a także przetwory, mrożonki i kiszonki; nie żałuj czosnku, cebuli, pieprzu cayenne, chrzanu, pietruszki (pikantne, korzenne dodatki zapobiegną napadom głodu na słodycze). Na śniadanie zastąp kanapki albo musli z jogurtem ciepłym i sycącym daniem bogatym w błonnik, witaminy i magnez – jajecznicą, zupą mleczną z płatkami z dodatkiem suszonych owoców i cynamonu albo kaszą jaglaną z duszonymi jabłkami, rodzynkami i orzechami lub migdałami. Popijaj herbaty ziołowe (np. z malin lub lipy), najlepiej z dodatkiem cynamonu, imbiru, goździków lub miodu.
Na co do kina Chemia to uniwersalna opowieść o walce z chorobą, dojrzewaniu, miłości i – jak mówi odtwórczyni głównej roli Agnieszka Żulewska – „odkrywaniu nowych kolorów życia”. W filmie zainspirowanym historią Magdaleny Prokopowicz, założycielki fundacji Rak’n’Roll, która zmarła na nowotwór piersi w 2012 roku w wieku 35 lat, występują obok Żulewskiej Tomasz Schuchardt, Mirosław Baka, Anna Cieślak i Danuta Stenka. Reżyserią zajął się Bartosz Prokopowicz, mąż Magdy, co sprawia, że choć nie jest jest to dokument biograficzny, obraz ma charakter bardzo osobisty. Premiera w październiku.
Stowarzyszenie Wspierania Onkologii UNICORN (www.unicorn.org.pl), które działa od 1999 roku, w październiku ubiegłego roku otworzyło stacjonarne centrum psychoonkologii dla pacjentów chorych onkologicznie oraz ich bliskich. Celem organizowanych zajęć jest edukacja i rehabilitacja chorych oraz wspierających ich bliskich, oswojenie się z chorobą i wynikającymi z niej ograniczeniami oraz nowym stylem życia, a także poprawa komfortu emocjonalnego. Centrum pomaga wybrać najlepszą formę wsparcia, a mogą nią być m.in. terapia indywidualna i grupowa, konsultacje z różnymi specjalistami (m.in. lekarzami, psychologami, doradcami zawodowymi, pracownikami socjalnymi, prawnikami), zajęcia dotyczące diety, ruchowe (np. choreoterapia) i relaksacyjne (np. muzykoterapia). W ofercie znajdują się zarówno jednorazowe, jak i regularne konsultacje oraz kilkudniowe wielospecjalistyczne warsztaty pobytowe i psychoonkologiczne warsztaty terapii simontonowskiej (uczestnicy ponoszą jedynie koszty noclegu i wyżywienia – w bieżącym roku 350 zł/os. za sześć dni pobytu).
Zawsze można dobrze wyglądać! Oto trzy wskazówki pokazujące, w jaki sposób zamaskować asymetrię piersi i blizny na dekolcie. • Wybieraj zabudowane bluzki i sukienki. Dekolt zastąp wisiorem, który ułoży się w kształt litery „V”. • Wybieraj koszule i sukienki o fasonie kopertowym z większym drapowaniem materiału i płytkim dekoltem. • Wybieraj wzorzyste koszulki, bluzki i góry sukienek. • Unikaj zbyt głębokich dekoltów, bluzek i sukienek typu tuba oraz strojów za dużych – ukrywanie swoich kształtów nikomu nie służy.
Karolina Wieczorek osobista stylistka i personal shopper w jednym, prowadzi firmę SzafaGra. Mówi, że rozmiar i wiek nie mają znaczenia. 511 803 455, www.szafagra.eu
Iwona Nawara, psycholog kliniczny, psychoonkolog, terapeuta, superwizor i trener racjonalnej terapii zachowania i terapii simontonowskiej, członek zarządu Stowarzyszenia Wspierania Onkologii UNICORN amoena.pl
5
[ moda ]
Tkaniny i moda W tym sezonie projektanci mody dodali do tkanin nieco ciekawego dysonansu, łącząc graficzną fakturę z miękką, elegancką koronką. Jesienna romantyczna kolekcja bielizny i strojów nocnych Amoena – prezentowana przez modelkę po operacji piersi Elian – idealnie wpisuje się w ten trend. Zastosowane materiały są cudownie gładkie, nie odznaczają się i nie drażnią. To uczta dla oka i ciała.
Dianna Komplet upamiętniający 40-lecie Amoena
6
Jesień 2015
Na stronie obok. Komplet Dianna w kolorze srebrnym: biustonosz bez fiszbinów (70-100 AA-D) i figi (36-46). Powyżej. Komplet Mona w kolorze granatu: biustonosz bez fiszbinów (70-95 AA, B; 75-90 C, D; 75-85 E) i figi (36–46). Komplet Holly w kolorach czerni i beżu: biustonosz bez fiszbinów (70-95 AA-D) i figi (36-48).
amoena.pl
7
[ moda ]
Powyżej. Komplet Adele w kolorze granatu: biustonosz bez fiszbinów (70-80 A; 70-90 B, C, D) i figi (36-48); w kolekcji także połączenie czerni i złamanej bieli. Piżama w kolorze czerni z koronkowymi wstawkami (S-XL). Komplet Karla w kolorze bieli: biustonosz bez fiszbinów (70-95 A, B; 75-95 C, D) i figi (36-46).
8
Jesień 2015
Powyżej. Komplet Marie w kolorze czerni: biustonosz bez fiszbinów (80-110 A; 75-110 B-D; 80-105 E; 85-105 F) i figi (38-50); w kolekcji także kolor złamanej bieli. Komplet Lilly w kolorze latte: biustonosz bez fiszbinów (70-95 A, B; 75-95 C, D) i figi (36-48). Komplet Louise w kolorze grafitowym: biustonosz z fiszbinami (70-80 A; 70-95 B, C; 75-95 D) i figi (36-48); w kolekcji także kolor burgundowy. Całą jesienną kolekcję obejrzyj na amoena.pl.
amoena.pl
9
[ temat numeru ]
RAK PIERSI A ETAPY ŻYCIA 10
Jesień 2015
Beth Leibson mieszka w Nowym Jorku. Jest autorką książek I’m Too Young to Have Breast Cancer (2004) i The Cancer Survivor Handbook (2014).
Diagnoza w wieku 40, 50 i 60 lat Beth Leibson
Obawy dotyczące swojej śmiertelności, przyszłości rodziny i przyjaciół, zmieniającej się seksualności czy stanu finansów to rzecz całkowicie normalna. Po diagnozie „nowotwór” mogą się one nasilić. Chociaż podstawowe troski pozostają takie same, niezależnie od tego, czy kobieta dowie się, że jest chora, mając lat 40, 50, czy 60, ważne są detale. Oto strategie przetrwania dla Amazonek na trzech etapach życia.
Martha Grissom dowiedziała się, że ma raka piersi w 1981 roku – w wieku 39 lat. Wtedy po raz pierwszy została skonfrontowana ze swoją śmiertelnością. „Wykryto guzki w obrębie trzech węzłów chłonnych – wspomina. – W tamtych czasach to był niemal wyrok. Właściwie szykowałam się na śmierć”. Minęło ponad 30 lat i Martha, na szczęście, czuje się dobrze, znacznie lepiej radzi też sobie ze swoimi lękami. „Każdy dzień traktuję jak prezent od losu – zdradza – choć wciąż czuję się nieswojo, ilekroć idę do lekarza”. „Wszyscy boją się śmierci” – twierdzi Hester Hill Schnipper, kierowniczka zakładu onkologicznych pracowników socjalnych z Beth Israel Deaconess Medical Center. „Dla większości osób nowotwór oznacza koniec złudzeń, że będą żyć wiecznie” – wtóruje jej Marjorie Schwartz, moderator grupy i członek organizacji SHARE. Lęk często atakuje dopiero po zakończeniu leczenia, bo skupiając się na walce z chorobą, wypieramy go. Jak zauważa Schnipper, w tym przypadku wiek nie jest ważny: „Znam kobiety po siedemdziesiątce, które boją się śmierci”. Tyle że starsze
40.
osoby zwykle patrzą na to z innej perspektywy. Warto analizować swoje obawy i rozmawiać o nich. Boisz się bólu? Tego, że staniesz się ciężarem dla rodziny? Tego, co czeka nas po śmierci? Kiedy zrozumiesz charakter męczących Cię trosk, łatwiej będzie Ci się do nich racjonalnie odnieść. Inne wyzwanie, któremu muszą stawić czoła kobiety po operacji piersi, to reakcja bliskich. Tak stało się w przypadku Marthy. Większość swoich przyjaciół znała jeszcze z dzieciństwa albo z kościoła. Niestety, kiedy dowiedziała się, że ma raka, nie miała z kim porozmawiać o swoich zmaganiach z chorobą. „Bali się o nawet o tym wspomnieć. Nie byli pewni, jak zareaguję” – tłumaczy Martha. Więc po prostu o tym nie mówili. „Nowotwór stanowi duże obciążenie dla każdej relacji, i dobrej, i złej” – podkreśla Schwarz. Tylko komunikacja może tu pomóc. Martha zadziałała proaktywnie i sama zaczęła dzielić się z przyjaciółmi swoimi rozterkami. „Gdy zobaczyli, że mogę o tym rozmawiać, ośmielili się” – zauważa. Dzięki temu wzięli się w garść, stanęli na wysokości zadania i zapewnili Marcie wsparcie podczas leczenia i po jego zakończeniu. >> amoena.pl
11
[ temat numeru ]
Skrępowanie bliskich w takiej sytuacji to rzecz normalna, zwłaszcza wśród młodszych osób. „Gdy kobieta dowiaduje się, że ma raka piersi w wieku lat 50 czy 60, zwykle jej przyjaciółki już musiały stawić czoła jakimś poważnym problemom” – mówi Schnipper. Być może nie miały raka, ale doświadczyły innych życiowych trosk. To pozwala im łatwiej odczuwać empatię. Osoby, które nie rozumieją problemu, nie mogą stworzyć z chorym głębszej więzi. Melody Biehl usłyszała diagnozę w wieku 41 lat. Właśnie się przeprowadziła do Spokane i nie mogła liczyć na nikogo oprócz najbliższej rodziny. Polegała właściwie wyłącznie na mężu, córkach i wnuku; potem dołączyła do grupy wsparcia. „Dużo się tam śmialiśmy” – mówi Melody i dodaje, że nawiązała wówczas wspaniałe przyjaźnie. Po zakończeniu leczenia Melody założyła pensjonat, który zapewnia bezpłatne zakwaterowanie osobom chorym na raka dojeżdżającym do Spokane na leczenie. Nazwała go Faye’s House – na cześć jednej z przyjaciółek z grupy wsparcia.
Sugestie dla czterdziestolatek Rozmawiaj o dręczących Cię obawach i braku zrozumienia ze strony bliskich. Zaletą grup wsparcia jest to, że ich członkowie doskonale wiedzą, przez co przechodzisz. Czterdziestka to okres zmian hormonalnych, a nierzadko wzmożonego bólu stawów, dlatego – jak sugeruje Daniel Destin, fizjolog ćwiczeń i menedżer Shipley Center w Newton-Wellesley Hospital – należy unikać ćwiczeń high-impact, np. biegania oraz zajęć fitness wykorzystujących step, a skupić się na średnio intensywnych ćwiczeniach cardio 2-3 razy w tygodniu (m.in. jazda na rowerze, energiczny marsz, lekki jogging) oraz ćwiczeniach wzmacniających mięśnie głębokie (m.in. pilates, ćwiczenia siłowe) 3-4 razy w tygodniu. Ponieważ zmiany hormonalne wpływają na metabolizm, co oznacza, iż trudniej jest zrzucić zbędne kilogramy, warto regularnie kontrolować wagę. Molly Morgan, właścicielka Creative Nutrition Solutions i autorka kilku książek na temat zdrowej diety, zaleca wprowadzenie do jadłospisu dużej ilości warzyw i owoców. Zacznij już teraz pielęgnować wieloletnie i nowe przyjaźnie, bądź aktywna fizycznie i zdrowo się odżywiaj!
50.
Kiedy Eileen Mather w wieku 51 lat usłyszała rozpoznanie, skoncentrowała się na mężu. „Jest wrażliwszy ode mnie” – tłumaczy. Obawiała się również o siostrzeńca i siostrzenicę, których wzięła na wychowanie. „Nic im nie mówiłam, bo wiedziałam, że będą się tym zamartwiać” – wspomina. „Ludzie niepokoją się, co się stanie z ich partnerami i dziećmi” – mówi Schnipper. Jedni skupiają się na emocjach, inni koncentrują się na zagadnieniach bardziej przyziemnych, typu: kto zatroszczy się o edukację ich pociech, jedzenie, ubranie. „Osoby, które mają młodsze dzieci, nierzadko zastanawiają się: «Jak one sobie beze mnie poradzą?»” – dodaje Schnipper. I choć starsze kobiety nie martwią się o odprowadzanie swoich latorośli do szkoły, wciąż czują, że rodzicielstwo to wieloletnia odpowiedzialność i chcą być pewne, że ktoś poprowadzi ich dzieci przez dorosłe życie. To często czas, by poprosić o wsparcie rodzinę i przyjaciół. Libby Dechert, która dowiedziała się, że ma raka piersi w wieku 56 lat,
12
Jesień 2015
NOMINUJ SWOJĄ PRZYJACIÓŁKĘ Sugestie dla pięćdziesięciolatek Po pięćdziesiątce zaczyna spadać gęstość kości, rozwija się artretyzm, postępuje zanik mięśni. Unikaj ćwiczeń typu high-impact, wybieraj za to spacery, pływanie, jogę lub pilates. 3-4 razy w tygodniu poświęcaj po mniej więcej 30 minut na treningi cardio i siłowy. Spożywaj więcej błonnika. Organizm na tym etapie życia potrzebuje więcej czasu, by przyswoić sobie cenne składniki odżywcze, a błonnik reguluje trawienie. Pomaga też zrównoważyć poziom cukru we krwi oraz cholesterolu. To ważne, ponieważ z wiekiem wzrasta ryzyko cukrzycy. Pamiętaj, zwiększając ilość przyjmowanego błonnika, trzeba zwiększyć ilość przyjmowanych płynów. Bądź silna. Kobiety od 51. roku życia powinny zwiększyć dzienną dawkę wapnia do 1200-1500 mg, aby zapobiec ubytkowi kości lub w znacznym stopniu go ograniczyć. Gdy zaczniesz stosować się do powyższych zaleceń, poczujesz się świetnie fizycznie i psychicznie, zyskasz pewność siebie i jasność umysłu, a to pozwoli Ci skupić się na tym, co dla Ciebie najważniejsze!
nie była zaskoczona ani przestraszona chorobą. Zwróciła się do swoich dwóch córek pracujących w służbie zdrowia, które zachęciły ją, by podjęła leczenie w Houston. Libby spędziła tam rok; mąż sprzedał swój biznes, żeby być razem z nią. W tym czasie przyjaciele podzielili się na dwa obozy: jedni utrzymywali z nią kontakt, inni się od niej odcięli i skupili na własnym życiu. „Kiedy wróciłam, chcieli podjąć naszą znajomość tam, gdzie się urwała – ale to nie było możliwe”. Libby odsunęła się od osób, które nie mogły zrozumieć, przez co musiała przejść albo czuły się tym skrępowane. Teraz otoczona jest ludźmi, którym naprawdę na niej zależy. Jednych znała już przed diagnozą, innych poznała dopiero później.
pozwolić na większą elastyczność niż osoba młoda, która zwykle doświadcza większych trudności”. Inne zmartwienie, niezależne od wieku, dotyczy wizerunku ciała. Podczas leczenia Rikie, która zachorowała w wieku 60 lat, przytyła i straciła jedną pierś. „Chcę znów się czuć sobą. Mam wrażenie, że bez piersi jestem niekompletna” – mówi. „Osoba, której ciało drastycznie się zmienia, mocno to przeżywa” – mówi Schwartz. Dotyczy to zwłaszcza młodszych kobiet, ale nie jest powiedziane, że starsze nie mają na ten temat obaw. „Znam panie po sześćdziesiątce czy siedemdziesiątce, dla których zmiany, jakim poddane zostały ich ciało oraz życie seksualne, stanowiły największe wyzwanie” – mówi Schnipper.
Choroba oznacza często kłopoty finansowe. Jeszcze teraz, dwa lata po zakończeniu leczenia Rikie nie może dojść do porozumienia z firmą ubezpieczeniową. „Niestety, nie jest to coś wyjątkowego. Wiele kobiet – mówi Schwartz – boryka się w tym okresie z bezrobociem i problemami materialnymi”. W dodatku jest to dla nich szczególnie dotkliwe, bo przytłoczone diagnozą i leczeniem są właściwie bezbronne. Ogólnie rzecz biorąc, wsparcie to kluczowa sprawa dla kobiet po operacji piersi, niezależnie od wieku. „Jeśli masz skąd zaczerpnąć informacje i z kim porozmawiać, możesz dokonać wyboru najwłaściwszego dla siebie” – mówi Schwarz. Ważna jest też wdzięczność za wszystkie dobre rzeczy, które nas spotykają. n
Przyjaciółki na zawsze czy na każdy etap życia? Zaraz po ukończeniu college’u przeprowadziłyśmy się z Suzanne do Nowego Jorku. Na początku co piątek umawiałyśmy się do kina i do knajpki. Suzanne, prawdziwa miłośniczka dziesiątej muzy, odpowiadała za wybór filmów, ja wybierałam lokal na naszą kieszeń. Z czasem straciłyśmy kontakt, ale tamte dni wciąż wspominam z łezką w oku. Deni poznałam w grupie wsparcia dla kobiet chorych na raka piersi oraz tuż po operacji. Po zakończeniu leczenia kontynuujemy naszą znajomość, bo każda z nas potrzebuje kogoś, kto naprawdę rozumie, czego doświadczamy. Chodzę razem z nią do lekarza, ilekroć dopada ją lęk, że rak wróci. Kiedy tak się stało w moim przypadku, Deni odwiedzała
mnie w szpitalu codziennie. Zawsze jesteśmy dla siebie – czy chodzi o nowotwór, czy o inne sprawy. Debby poznałam w ósmej klasie. Byłam wtedy dość zamknięta w sobie, ale ona tak wytrwale pukała w moją skorupkę, że niczym żółw wysunęłam głowę i w końcu odważyłam się odezwać. Zostałyśmy najlepszymi przyjaciółkami i nawet teraz, dekady później, wciąż rozmawiamy co tydzień czy dwa. Ludzie mogą pojawić się w naszym życiu na krótszą lub dłuższą chwilę, mogą też zostać w nim na zawsze. Nieważne jak długo trwają, przyjaźnie są bezcenne i sprawiają, że warto żyć.
Pragniemy kontynuować ten temat w następnym numerze – nominuj przyjaciółkę, która pomogła Ci przetrwać trudne chwile na stronie amoena.pl/amoenalife
60.
Marion Ray Behr usłyszała diagnozę w wieku 67 lat; tylko dlatego, że na mammografię namówiła ją córka. I dobrze – okazało się, iż guz jest mały, ale agresywny. Marion najbardziej obawiała się o swoją pracę. Jako artyście plastykowi brakowało jej godzin spędzanych w studio. Dla niej powrót do pracy nie był kwestią finansów, ale powrotu do życia. Wiele kobiet martwi się o swoją karierę, ale natura ich obaw zmienia się z wiekiem. „Sześćdziesięciolatka zwykle ma ustabilizowaną sytuację zawodową – mówi Schnipper – i może sobie
Sugestie dla sześćdziesięciolatek Skontaktuj się z Centrum Psychoonkologii UNICORN (www.unicorn.org.pl) – organizowane zajęcia pomagają oswoić chorobę i nauczyć się żyć w nowej sytuacji; do wyboru masz: indywidualne konsultacje, zajęcia grupowe, treningi umiejętności psychologicznych, konsultacje ze specjalistami (w tym z doradcami zawodowymi i prawnikami), zajęcia o odżywianiu, ruchowe i relaksacyjne. Zadbaj o stawy i popraw równowagę – zrezygnuj z joggingu, który nadweręża kolana, na rzecz pływania, pilatesu lub jogi. Spaceruj przez 20-40 minut pięć razy w tygodniu, 2-3 razy w tygodniu wykonuj ćwiczenia siłowe. Wypijaj przynajmniej osiem szklanek wody lub innych płynów dziennie. Porozmawiaj też z lekarzem prowadzącym na temat przyjmowania suplementów witaminy D – często trzeba zwiększyć dawkę „słońca w kapsułce” nawet do 2000 jednostek. Jeśli martwisz się wizerunkiem swojego ciała albo seksualnością, porozmawiaj o tym z lekarzem lub psychoonkologiem.
amoena.pl
13
[ moda ]
Powyżej. Piżama w róże w kolorach granatu i bieli (S-XL). Biustonosz sportowy Power bez fiszbinów w kolorach różu i ciemnej szarości przeznaczony do średnio intensywnego treningu (75-95 AA-E) i spodnie trzy czwarte (XS-XL).
14
Jesień 2015
Chwytaj dzień Twitter, Instagram, Facebook oraz inne aplikacje na tablety i smartfony sprawiają, że coraz bardziej pogrążamy się w odizolowanym cyfrowym świecie i nie zauważamy otoczenia. Oderwij na chwilę wzrok od elektronicznych gadżetów, otwórz okno, obejrzyj zachód lub wschód słońca, pójdź na spacer, spotkaj się z przyjaciółką. Chwytaj dzień, żyj chwilą, zadbaj o maksymalny komfort.
Powyżej. Bluzka w szaro-czarne paski z rękawem trzy czwarte (XS-XL) i spodnie trzy czwarte w kolorach różu i ciemnej szarości (XS-XL). Całą jesienną kolekcję obejrzyj na amoena.pl.
amoena.pl
15
[ moda ]
Miłe chwile, piękne dni Wybierz stroje z kolekcji Amoena Active albo Home & Leisure, by czuć się pewnie i komfortowo niezależnie od pory roku i pory dnia.
Powyżej. Jasnoszara melanżowa bluza ze ściąganym golfem i fantazyjnymi troczkami (S-XL) oraz pasujące długie spodnie (XS-L). Ciemnoszara melanżowa tunika z luźnym golfem (S-L) i pasujące długie spodnie (S-L). Całą jesienną kolekcję obejrzyj na amoena.pl.
16
Jesień 2015
[ z życia wzięte ]
Nie zatrzymuj się, czyli życie „po” Cierpliwość i determinacja pomogły Anne-Mary Molinie przetrwać trudne chwile
Raz na wozie, raz pod wozem, ale czasami gorsze chwile trwają dłużej. Rak piersi to z pewnością jeden z tych gorszych momentów. Jednak trzeba wykazać się cierpliwością i uświadomić sobie, że jest to tylko trudny okres, który da się przetrwać. Tak właśnie zrobiła Anne-Mary Molinie. I może być z tego dumna. „Guzek – wspomina pięćdziesięciodziewięciolatka – odkryłam tuż po mammografii, która nie wykazała żadnych zmian zmian, w 2005 roku. Brałam prysznic, kiedy w okolicy prawej pachy wyczułam wypukłość wielkości orzecha laskowego. Zaraz zapisałam się do lekarza. Kolejna mammografia i USG wykazały guzek wielkości 8 mm”. Anne-Mary przeszła lumpektomię i radioterapię. „35 sesji, codziennie oprócz niedzieli, niosło nadzieję, że wyzdrowieję – opowiada teraz. – Powinnam dodać, że byłam już wówczas wegetarianką, co rano biegałam 10 km, uprawiałam qigong, regularnie medytowałam i dość optymistycznie spoglądałam na świat. Nowotwór uznałam za wielką niesprawiedliwość losu”. W dodatku okazało się, że nie może liczyć na wsparcie bliskich, w tym męża. „Zdecydowałam się opuścić męża, który zdawał się bardziej ode mnie przerażony moją chorobą, i wyjechać z miasta
– wspomina Anne-Mary. – Muszę powiedzieć, że fizycznie nie czułam się chora, byłam w formie, jakbym nie przyjmowałam raka do wiadomości”. Ale w oczach kolegów i przyjaciół widziała strach. Brak otuchy z ich strony sprawił, że poczuła się chora. W ciągu kilku następnych lat wszystko się ułożyło. Anne-Mary spotkała wspaniałego mężczyznę, który był dla niej opoką, gdy w 2011 roku rak wrócił – mammografia wykazała cztery guzki w tej samej piersi. Chirurg zalecił profilaktyczną obustronną mastektomię, ale Anne-Mary nie chciała się na to zgodzić i poszła do drugiego lekarza. „Powiedział mi, że on odjąłby obie piersi już sześć lat temu, bo nowotwór to choroba chroniczna”. Ta odpowiedź również nie usatysfakcjonowała Anne-Mary. Nie zgodziła się na podwójną amputację i poprosiła o kolejną operację oszczędzającą, na co ostatecznie przystano. Niestety, już w trakcie zabiegu okazało się, że piersi nie da się uratować i trzeba ją usunąć w całości. To był w ogóle trudny okres w jej życiu. Pracowała po 15 godzin dziennie i w niemal każdy weekend. Bała się o córkę, która zdążyła już stracić ojca – zabrał go atak serca. Wiedziała, że musi coś zmienić.”
CIERPLIWOŚĆ I SPEŁNIENIE „W przypadku nowotworu słowo «cierpliwość» ma sens. Musimy cały czas czekać, dosłownie wyciągać informacje z lekarzy, bo nigdy nie mówią nam wszystkiego. Dziwnym trafem nagle wszyscy specjaliści doznają amnezji! To eksperci, profesjonaliści, którzy mają umiejętności, i powinnam im ufać. Ale ja chcę odpowiedzi na moje pytania, pragnę pozbyć się wątpliwości!” – mówi Anne-Mary. Postanowiła zrezygnować ze stresującej pracy i żałuje, że nie zdecydowała się na ten krok wcześniej. Teraz spełnia się zawodowo jako konsultantka wellness. Cieszy się, że wzięła udział w projekcie Amoena. „To doświadczenie dodało mi odwagi” – zwierza się nam. Ma nadzieję, że sesja zdjęciowa, w której uczestniczyła jako ambasadorka protez piersi Natura Cosmetic pomoże innym kobietom, udowodni im, że „życie po raku” to nie mit. „Dziś jestem pełna energii. Mam czas na refleksję, robię wszystko w swoim tempie, nie spinam się. Uważam, że to właśnie stres pozwala rakowi przeniknąć do organizmu i się zakorzenić. Zawsze chcieliśmy z mężem otworzyć pensjonat, w którym goście czuliby się jak w domu, otoczeni sympatią i opieką. Teraz nasze marzenie powoli się spełnia”. Anne-Mary, która w dalszym ciągu pragnie reprezentować Amoena, z optymizmem patrzy w przyszłość – jest pewna, że jej życie zmieniło się na lepsze. n amoena.pl
17
[ w dobrej formie ]
SKOCZ PO ZDROWIE! Ćwiczenia na minitrampolinie to świetny trening na wydolność Ponieważ coraz więcej kobiet żyje dłużej po leczeniu nowotworu piersi, badania coraz częściej skupiają się na skutkach choroby i jej leczenia. Jednym z najważniejszych negatywnych efektów jest obrzęk limfatyczny. Aktywność fizyczna może zmniejszyć zagrożenie obrzękiem lub ograniczyć jego występowanie, a ćwiczenia na batucie zdają się stanowić idealne rozwiązanie. Być może pamiętasz minitrampoliny – kultowy sportowy gadżet lat 80. (wraz z kolorowymi getrami i opaskami na głowę) – w ostatnich latach nastąpiło ich prawdziwe odrodzenie. Przyczyniło się do tego m.in. coraz lepsze zrozumienie układu limfatycznego. Specjaliści twierdzą, że ćwiczenia na batucie poprawiają przepływ chłonki dzięki sile grawitacji i rytmicznemu ruchowi.
Wskocz w to – ćwiczenia są na topie! Kluby fitness na całym świecie dodały zajęcia na batucie do swoich grafików, a ponieważ na rynku można obecnie dostać wysokiej jakości domowe minitrampoliny wiele osób kupuje je na własny użytek. „Sądzę, że ćwiczenia na trampolinie wracają do łask, gdyż stanowią odpowiedź na wiele problemów zdrowotnych i kondycyjnych. Poza tym są przyjemne i wygodne, a to bardzo ważne – tłumaczy John Hines z firmy Bellicon USA, jednego z największych producentów trampolin. – Pod wieloma względami Amerykanie są teraz mniej zdrowi niż przed boomem fitnessu w latach 70. i 80. Nasz tryb życia bardzo się zmienił w ciągu czterdziestu lat. Ludzie są mniej aktywni niż kiedyś, co sprawia, że są bardziej podatni na rozmaite problemy zdrowotne”. Większość osób uświadamia sobie, że jeśli chce ćwiczyć systematycznie, musi znaleźć ćwiczenia, które będą im się naprawdę podobały. To kwestia indywidualna, ale zajęcia na trampolinie są tak popularne nie bez powodu – to zabawa na sto dwa!
Przy okazji pocenia się… Kobiety, które unikały ćwiczeń, obawiając się kontuzji lub bólu, mają zdrową opcję – batut. Kobiety, które chcą uniknąć dyskomfortu związanego z poceniem się pod protezą piersi, teraz mogą skorzystać z Amoena Energy Cosmetic. To nowość w ofercie protez piersi Amoena, która wykorzystuje technologię termiczną Comfort+ (regularne pobieranie i uwalnianie ciepła, aby utrzymać temperaturę skóry na właściwym poziomie) oraz trójwymiarowe perełki i kanaliki powietrzne, które poprawiają wentylację. Badanie, którego wyniki opublikowano w listopadzie 2014 roku w czasopiśmie medycznym „Orthopädie Technik”, dowodzi, że protezy piersi Amoena Energy radzą sobie z ciepłem lepiej niż protezy innych producentów. Doktor Dirk Muscat z Hochschule Rosenheim przeprowadził eksperyment, używając kamer termowizyjnych, by pokazać, gdzie ciepło pojawia się po jakimś czasie i jak długo proteza utrzymuje je w sobie, z dala od wrażliwej tkanki (fot. na stronie obok).
18
Jesień 2015
Oprócz technologii termicznych, które sprawiają, że wysiłek fizyczny staje się przyjemniejszy, protezy z serii Energy Cosmetic wyróżniają się bardzo cienką warstwą silikonu, dzięki czemu wyglądają wyjątkowo naturalnie i są niemal nie do odróżnienia od prawdziwej piersi. „Uwielbiam Energy Cosmetic – mówi pięćdziesięcioletnia Sonia, która nosi protezy Amoena. – Jestem bardzo aktywna. Gram w tenisa prawie codziennie, a dzięki protezom Energy zdecydowanie mniej się pocę. Dlatego ucieszyłam się, słysząc, że Amoena oferuje teraz protezy, jeszcze bardziej naturalne, ale mające cechy Energy, które tak mi odpowiadają. Proteza Energy Cosmetic świetnie się układa w kieszonce biustonosza, dodatkową zaletą jest jej lekkość. Nosiłam ją przez cały dzień, nawet na korcie. Mój biustonosz i skóra na klatce piersiowej pozostały suche. Miałam wrażenie, że wcale nie założyłam protezy. Podoba mi się jej kolor, miękkość i naturalność. Dzięki niej wreszcie w pełni czuję się sobą”.
Układ limfatyczny – zrozum przepływ Układ limfatyczny (chłonny) stanowi część układu krążenia, poprzez sieć naczyń przenosi płyn ustrojowy zwany limfą lub chłonką, z tkanek do węzłów chłonnych. Płyn ten przypomina osocze krwi, ale zawiera zwalczające choroby limfocyty (krwinki białe), zbędne produkty przemiany materii, białka i bakterie. Główna różnica między układami krwionośnym i limfatycznym polega na tym, że ten drugi system nie wykorzystuje serca do pompowania płynu ustrojowego. Przepływ limfy następuje bardzo powoli, ale może być stymulowany przez masaż manualny zwany drenażem limfatycznym, spięcia mięśni oraz ćwiczenia aerobowe. Spacerowanie, tańczenie, pływanie, maszerowanie i pilates to zdrowe rozwiązanie, jednak rytmiczne podskakiwanie na trampolinie pobudza naczynia chłonne, co w znacznym stopniu poprawia przepływ limfy. „Osoby, które mają problemy ze zdrowiem, muszą skonsultować sie z lekarzem, zanim zdecydują się na nowe ćwiczenia” – przestrzega John Hines. W przypadku obrzęków limfatycznych trzeba nosić rękawy kompresujące. Zwolennicy
Ekspozycja na ciepło przez 30 min
gimnastyki na minitrampolinie twierdzą, że korzyści z uprawiania jej są liczne: • usunięcie toksyn, w tym martwych i rakotwórczych komórek, innych zbędnych produktów przemiany materii, wirusów oraz metali; • wzmocnienie odporności przez usunięcie antygenów; • ochrona stawów (to druga po pływaniu najlepsza aktywność typu low-impact; uprawiając ją, nie męczysz się nadmiernie i nie lądujesz na twardej powierzchni); • poprawa równowagi i koordynacji; • efektywna praca serca (20 minut na trampolinie to samo, co 60 minut biegu); • powrót do dzieciństwa – skakanie to po prostu świetna zabawa! Intensywne ćwiczenia, które nie nadwerężają stawów i pozwalają poczuć się jak dziecko? To coś, czego każdy powinien spróbować! n
Ekspozycja na ciepło przez 60 min
Amoena Energy
Proteza innego producenta
Ekspozycja na ciepło przez 100 min
Amoena Energy
Proteza innego producenta
Amoena Energy
Proteza innego producenta
Chłodzenie przez 20 min
Amoena Energ y
Amoena Energy
Proteza innego producenta
skutecznie zat rzy muje ciepło.
Źródło: D. Muscat, C. Kaltenecker, Real Heat Balance with Breast Prostheses, „Orthopädie Technik” nr 11/2014.
amoena.pl
19
[ moda ]
Urlop nad wodą Wybierasz się w dalekomorski rejs albo na plażę? Zadbaj o to, żeby lśnić! Urzeknij otoczenie pięknie skrojonym, niebanalnym strojem kąpielowym z kolekcji Cruise & Holiday, stworzonym specjalnie na 40. urodziny Amoena (modele dostępne od listopada).
Od góry. Kostium Haiti w kolorze rubinowej czerwieni (36-46 A; 38-46 B-D). Kostium Cuba w kolorze czarnym ze srebrnymi detalami (36-46 A; 38-46 B, C). Bikini Haiti w kolorze granatowym (36-46 A-D). Linda prezentuje komplet Lara Satin w kolorze rubinowej czerwieni (70-95 AA-D).
20
Jesień 2015
[ smaczne trendy ]
Perfekcyjny deser O rozkosznych chwilach spędzonych z francuskimi makaronikami i ich przyrządzaniu Już sam widok francuskich makaroników (franc. macarons) – jedynych w swoim rodzaju ciasteczek – wprawia w zachwyt. Tęcza pastelowych kolorów, uwodzicielsko kremowy środek i dwa idealnie okrągłe beziki! Zatrzymujesz się na chwilę, chłonąc ten widok, zastanawiając się, który smak będzie najlepszy. W końcu wkładasz go do ust… Ochhhh. Beziki delikatnie pękają i rozpływają się, eksplodując bogactwem smaków, a potem docierasz do kremowego nadzienia. Mmmm… Ale wygląd i smak to niejedyne powody, dla których od niedawna makaroniki królują na rozmaitych imprezach obok babeczek (cupcakes), ciasteczkowych lizaków (cake pops) oraz czarnych księżyców (whoopie pies). „Makaroniki to idealny deser, są nieduże, urocze i pyszne – mówi Katie Arceo, cukiernik i współwłaściciel Thumbprints Baking Co. w Seattle. – Mały rozmiar zachwyca wszystkich amatorów modnych ostatnio minideserów, a stoły deserowe zawojowały wesela i wszelkiego rodzaju przyjęcia. W dodatku makaroniki są elastyczne, można je dopasować kolorem i smakiem do każdego motywu, ozdobić, podrasować”. Za makaronikami przemawia jeszcze jedno – według oryginalnej receptury przygotowane są z białek, cukru i mielonych migdałów lub innych orzechów, co oznacza, że nie zawierają glutenu. Oczywiście, zawsze lepiej się upewnić, czy nie występuje on w nadzieniu (jeśli masę kremową się zagęści mąką ziemniaczaną, mogą się pojawić śladowe ilości glutenu).
Aż kusi, by nazwać makaroniki zdrowym deserem, ale Arceo nie poszłaby tak daleko. „«Zdrowy» – zauważa – to trochę za dużo powiedziane, ze względu na ilość cukru w bezikach i, niekiedy, masła w nadzieniu”. Ale przecież makaroniki są takie małe!... Jeśli chodzi o smaki, makaronikowe portfolio to studnia bez dna. Paryska cukiernia Ladurée – prawdziwe imperium słodkości – oferuje m.in. smak cappuccino i czarnej czekolady, grejpfruta, marakui, matcha (japońska zielona herbata) oraz miodowo-lawendowy. Warszawska manufaktura Sucré proponuje za to klasyczny słony karmel, różę z żurawiną, szampan z truskawką, yuzu czy pralinę z maliną. A spotyka się też kompozycje z whisky, krwawą Mary, wasabi czy curry. Nic dziwnego, że w ciasteczkach tych zakochał się cały świat. Warto wiedzieć, że przepis na makaroniki nie jest skomplikowany, problemu nie stanowią też składniki, ale nawet doświadczeni cukiernicy twierdzą, że przygotowanie tych wyjątkowych łakoci wymaga praktyki. „Dla mnie to najbardziej pracochłonne ciasteczka – przyznaje Areco. – Potrzeba absolutnej precyzji. Białka muszą być odpowiednio mocno ubite, odpowiednio dużo trzeba ich dodać do suchych składników, nie za dużo, nie za mało, na koniec masę należy precyzyjnie wycisnąć”. Uff ! Lepiej zostawić to wszystko profesjonalistom! My powinniśmy tylko pamiętać, że po wyjęciu z lodówki pełnię smaku makaroników poczujemy tylko wtedy, gdy pozwolimy im się ogrzać do temperatury pokojowej. n
Jakim makaronikiem jesteś? Weź udział w naszym quizie, a potem podziel się na Facebooku swoim wynikiem! Zajrzyj na: amoena.pl/amoenalife
Skąpane w kokosie? Nie te makaroniki! Jeśli czujesz się nieco zagubiona, masz do tego prawo. Pewnie pamiętasz makaroniki kokosowe, zwane też często kokosankami. Makaroniki kokosowe mają wilgotną, gęstą konsystencję, można powiedzieć nawet, że nieco gliniastą, podczas gdy francuskie makaroniki, nazywane niekiedy paryskimi, są lekkie i niezwykle kruche.
Trzy powody makaronikowego zamieszania: • oba ciasteczka mają włoskie korzenie, ale kolorowe makaroniki zostały udoskonalone we Francji, • oba ciasteczka są przygotowywane z białek i cukru, • oba ciasteczka to małe słodkie pyszności!
amoena.pl
21
[ raport ]
obrzęk
limfatyczny Wszystko, o czym musisz teraz wiedzieć, i strategie na przyszłość
Cierpisz na obrzęk limfatyczny lub martwisz się, że Cię nie ominie? Pierwsze objawy zaburzenia funkcji naczyń i węzłów chłonnych mogą pojawić się zaraz po wyleczeniu raka piersi albo dopiero miesiące lub lata później. Sprawdzamy, w jaki sposób lekarze i terapeuci mogą pomóc kobietom cierpiącym na tę przypadłość. Jeśli przechodziłaś operację piersi, możesz być narażona na efekt uboczny w postaci obrzęku limfatycznego. Zaburzenie to dotyka jedną na pięć kobiet leczących nowotwór piersi. Niestety, mimo że liczby mówią same za siebie, lekarzom zdarza się nie informować pacjentek o możliwości wystąpienia tego zaburzenia. Być może jedni zapominają 22
Jesień 2015
o tym, za bardzo skupiając się na wyleczeniu zagrażającej życiu choroby, inni zapewne postrzegają obrzęk jako stosunkowo niegroźny potencjalny efekt uboczny. W ten sposób, co zrozumiałe, doświadczając symptomów obrzęku, wiele kobiet odczuwa strach i nie wie, co robić, bo nie jest świadoma ryzyka i przyczyn opuchlizny.
TRZYMAJ RĘKĘ NA PULSIE Układ limfatyczny (chłonny) to jeden z naturalnych systemów obronnych organizmu. Limfa usuwa bakterie i inne drobnoustroje z tkanek, transportując je poprzez sieć naczyń do węzłów limfatycznych, gdzie zachodzi filtracja. Uszkodzenie układu limfatycznego prowadzi do zablokowania naczyń oraz zastoju chłonki, która zbiera się w kończynach i powoduje opuchliznę. Ten stan znany jest jako wtórny obrzęk limfatyczny (w przeciwieństwie do obrzęku wrodzonego, powodowanego przez zaburzenia genetyczne). Wtórny obrzęk limfatyczny jest częstym efektem ubocznym usunięcia węzłów chłonnych w wyniku operacyjnego leczenia nowotworu piersi lub radioterapii. Jego pierwsze oznaki to
m.in. uczucie ciężkości, zwykle ramion, bolesne napięcie skóry i obrzmienia. Choć przed podjęciem leczenia nowotworu nie można zrobić nic, by zapobiec ewentualnym obrzękom limfatycznym, Michael Villemin, rehabilitant specjalizujący się w terapii przeciwobrzękowej, twierdzi, że każda pacjentka powinna być informowana o ryzyku takiego zaburzenia. „Efekty terapii przeciwobrzękowej są znacznie lepsze, jeśli rozpocznie się ją jak najwcześniej – mówi. – Mimo to często kobieta zwraca się do lekarza, już odczuwając dyskomfort. I dowiaduje się, że ten nie może jej pomóc. Dopiero wtedy zaczyna szukać informacji i wsparcia gdzie indziej”. Villemin, tak jak wielu innych certyfikowanych terapeutów, stosuje metodę ręcznego drenażu limfatycznego (manual lymph drainage, MLD). Ta metoda, nierzadko łączona z kompresjoterapią (wielowarstwowym bandażowaniem), oraz systematyczne ćwiczenia mogą znacznie zredukować objawy obrzęku i sprawić, że nie będzie on utrudniać codziennego funkcjonowania. Wynaleziony w latach 30. drenaż może być wykonywany różnymi technikami – m.in. Voddera, Leduca, Földiego i Casley-Smitha. Ważne jest, by przeprowadzał go certyfikowany terapeuta. Mimo dostępności tej metody w Wielkiej Brytanii, gdzie praktykuje Villemin, wciąż brakuje spójnego systemu opieki dla osób cierpiących na obrzęk. „Niektóre [państwowe] szpitale mają wspaniały program opieki, podczas gdy inne nie proponują niczego. Bywa, że pielęgniarki wyszkolone w zakresie ręcznego drenażu limfatycznego nie mogą poświęcić pacjentkom wystarczająco dużo czasu, przez co rezultaty nie są zadowalające. Ja spędzam z klientką tyle czasu, ile trzeba, tak by efekt zabiegów był trwały”.
TYKAJĄCA BOMBA ZEGAROWA? Jeśli przeszłaś leczenie związane z rakiem piersi, ale do tej pory nie cierpiałaś na obrzęk limfatyczny, możesz się zastanawiać, czy powinnaś się go jeszcze obawiać. Ponad 65% kobiet nie doświadcza tego zaburzenia, ale nie jest powiedziane, że Twój układ limfatyczny nie podda się – nawet lata po przebytym leczeniu. „Każdy z nas jest inaczej zbudowany. Niektóre kobiety podczas ciąży cierpią na żylaki,
bo pojawiają się u nich problemy z krążeniem, inne tego nie doświadczą. Podobnie, pewne kobiety zaobserwują, że ich układ limfatyczny świetnie radzi sobie po operacji, a w przypadku innych zabieg przyczyni się do powstania nieodwracalnej szkody. Niestety, nie zawsze jest to widoczne od razu”.
opasek kompresyjnych, jeśli powinnaś to robić, i nie nadwerężaj dotkniętej zaburzeniem kończyny. Stosuj też zrównoważoną dietę i pij dużo wody, by wypłukać zalegające toksyny. Ćwicz – ruch stymuluje przepływ limfy. „Świetnie sprawdza się podskakiwanie na minitrampolinie kilka razy w ciągu
Aby uchronić się przed obrzękiem ręki, należy: • codziennie stosować trójkąt, automasaż i gimnastykę; • dbać o prawidłową wagę (otyłość sprzyja obrzękom); • dbać o aktywność fizyczną (wskazane są zwłaszcza pływanie,
ćwiczenia na trampolinie oraz nordic walking); • unikać długotrwałego prowadzenia samochodu, prasowania,
dźwigania; • unikać zastrzyków w dotkniętą zaburzeniem rękę; • unikać szarpnięć (np. smyczą psa lub w środkach lokomocji); • unikać przegrzewania (m.in. opalania oraz stosowania maści
rozgrzewających i gorących kąpieli); • unikać uciskania (np. zbyt obcisłymi rękawami, bransoletkami,
zegarkiem, aparatem do pomiaru ciśnienia krwi); • unikać urazów (m.in. użądleń, ukłuć, skaleczeń, oparzeń); • unikać spania na operowanym boku.
Jeśli chodzi o radioterapię, struktura tkanki może zostać uszkodzona, gdy promieniowanie będzie rozchodzić się po poddawanej leczeniu okolicy. „Promieniowanie niejako wraca na zewnątrz, w związku z czym tkanka często odbudowuje się przez całe lata”.
SAMOPOMOC Niezależnie od tego, czy obrzęk limfatyczny leczysz w szpitalu, czy korzystasz z pomocy terapeuty, powinnaś wiedzieć, że możesz sobie pomóc sama. Zajrzyj do internetu – wiele centrów onkologii, fundacji i stowarzyszeń związanych z walką z nowotworami lub konkretnie rakiem piersi zamieszcza artykuły i broszury pełne przydatnych informacji na temat ogólnego leczenia, ćwiczeń rehabilitacyjnych oraz codziennej profilaktyki (np. www.onkol.kielce.pl/ onkol/dokumenty/poradnik_amazonki. pdf), a także organizuje szkolenia i spotkania z lekarzami i rehabilitantami. Po serii zabiegów drenażu ręcznego i bandażowania oraz zredukowaniu zastoju chłonki spróbuj uproszczonego drenażu limfatycznego (simplified lymph drainage, SLD), który wykonują sami pacjenci, nie zapominaj o noszeniu
tygodnia – radzi Villemin. – Kiedy podskakujesz, napinasz mięśnie i podnosisz tętno, poza tym lądujesz na miękkiej powierzchni, a nie na twardej podłodze”. (Więcej na ten temat na s. 18) Jeśli obserwujesz opuchliznę albo odczuwasz dyskomfort, zgłoś się do lekarza prowadzącego, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania. I choć informacje w tym artykule nie są może zbyt optymistyczne, to warto pamiętać, że wsparcie jest możliwe, a świadomość na temat obrzęku limfatycznego wciąż rośnie. n
WARTO PRZECZYTAĆ: Lista certyfikowanych specjalistów w zakresie kompleksowej terapii przeciwobrzękowej: www.limfologia.pl/ ptl/certyfikowani-terapeuci Lista certyfikowanych terapeutów Kompleksowej Terapii Przeciwobrzękowej na stronie Polskiego Towarzystwa Limfologicznego: www.limfologia.pl/ptl/ certyfikowani-terapeuci oraz na www.thuasne.pl/absolwenciakademii-kompresjoterapii-thuasne amoena.pl
23
[ moda ]
MODA DLA
CIEBIE Stroje i akcesoria stanowią w pewnej mierze odbicie charakteru. Osoby, które jeszcze nie znają Twojej błyskotliwej osobowości, na ich podstawie budują sobie obraz Ciebie. Rozejrzyj się, a zobaczysz zwariowaną artystkę noszącą długie kolorowe kolczyki, wyrafinowaną elegantkę zawsze jak spod igły w klasycznej czerni, wielbicielkę fitnessu, która świetnie wygląda nawet z byle jak zebranym kucykiem. Każda z nich ma własny styl. Jednak decyzje dotyczące ubiorów i dodatków powinny być przemyślane, gdyż niektóre z modnych trendów – w nadmiarze – szkodzą zdrowiu.
Możesz być zalotna, zwariowana albo elegancka, nie narażając zdrowia gdy długo przebywamy na słońcu. Lekki kapelusik z większym rondem skutecznie ochroni delikatną skórę przed ostrymi promieniami na piknikach i na plaży. Nasz werdykt?
Buty na płaskim obcasie...
1
3 Przepastne torby Gdy na wybiegach królują duże ciężkie torby na ramię, uważaj! Zwykle wrzucamy do nich mnóstwo rzeczy i potem wszędzie je nosimy ze sobą; z czasem odbija się to na kręgosłupie. Amazonki powinny pamiętać, że nie mogą obciążać operowanej strony – może to grozić pojawieniem się lub zaostrzeniem obrzęku limfatycznego. Nasz werdykt?
1 Niebotyczne szpilki i koturny Szpilki od Manolo Blahnika czy Christiana Loubouitina to coś, o czym marzy każda fashionistka, ale o czym chętnie zapomną jej kręgosłup, kolana i stopy. Podiatrzy z przerażeniem kręcą głową, widząc kobiety, które zamiast wygody wybierają wysokie obcasy czy koturny. Na szczęście guru mody ogłosili, że ten rok należy również do zupełnie płaskiej podeszwy! Jeśli musisz, zakładaj szpilki i koturny tylko do pracy, na imprezy czy spotkania biznesowe. Nasz werdykt?
WybierAj mądrze
Kapelusze...
Torby i torebki...
2
3
2 W cieniu kapelusza Jeden z tegorocznych trendów to kapelusze z dużym nieusztywnianym rondem. Choć na co dzień większość z nas nie uzupełnia swojego stroju akcesoriami rodem z garderoby femme fatale, nie jest to zły pomysł,
Modna swoboda!
4
4 Wyjątkowa swoboda z Contact Multi Contact Multi to akcesorium, które powinna posiadać każda kobieta nosząca protezę piersi Amoena o kształcie trójkąta. Ta unikalna silikonowa płytka sprawia, że tradycyjna proteza zyskuje właściwości protezy Amoena Contact, która przylepia się do klatki piersiowej – zapewnia poczucie lekkości (proteza nie obciąża biustonosza i nie ciągnie ramiączek) i pozwala na większą swobodę w doborze strojów. Większy dekolt? Top z jednym ramiączkiem? A dlaczego by nie? Amoena sugeruje, by dla maksymalnej wygody i bezpieczeństwa Contact Multi stosować z odpowiednio dopasowanym biustonoszem. n Nasz werdykt?
Więcej na temat Contact Multi: amoena.pl/amoenalife
24
Jesień 2015
[ wiedza ]
Psychoonkologia inne podejście do leczenia raka Anna Dołbeń
Obecnie medycyna stała się tak zinstrumentalizowana, że wydaje się, iż mogłaby istnieć bez pacjentów. A przecież ma ona służyć ludziom, uwzględniać psychosomatyczną pełnię człowieczeństwa – nadzieję i lęk, sprawność fizyczną i ból, dobre i złe samopoczucie, motywację do zdrowienia i depresję, poczucie szczęścia i straty, spokój i obawy… Od 15 lat pracuję w obszarze onkologii. Jako regionalny kierownik sprzedaży Amoena dostarczam produkty zaopatrzenia protetycznego dla kobiet po leczeniu raka piersi. W czasie licznych – bardziej lub mniej intymnych – spotkań z pacjentkami poznaję historie dotyczące rozpoznań, diagnoz, znieczuleń, uciążliwości chemii, szybko lub wolno gojących się ran, doboru peruk, powikłań lub ich braku po radioterapii, leczenia obrzęku limfatycznego, objawów ubocznych hormonoterapii, decyzji o rekonstrukcji lub jej zaniechaniu. Wszystkie te opowieści są przyprawione dużymi emocjami, nierzadko negatywnymi. Bo ogromny postęp w medycynie to rzecz ważna, ale sama technologia nie wystarczy. Pacjent potrzebuje wrażliwości. Szansę na takie podejście do pacjenta daje psychoonkologia – prężnie rozwijająca się dziedzina medycyny, która integruje pracę wszystkich specjalistów biorących udział w procesie terapeutycznym, skupiając się na pacjencie i tym, jak przeżywa on chorobę. Warto zauważyć, że w starożytności medycyna przeważnie zakładała ścisły związek między ciałem a psychiką i skupiała się na przywracaniu harmonii między tymi właśnie elementami. Psychoonkologia odwołuje się do tej tradycji.
TROCHĘ HISTORII International Psycho-Oncology Society – międzynarodowe towarzystwo psychoonkologiczne, które w sposób regularny i metodyczny propaguje ideę interdyscyplinarnej opieki nad
chorymi onkologicznie – zostało powołane w 1984 roku, jednak pierwsze badania nad tą dziedziną medycyny prowadzono już ponad dekadę wcześniej. Radioterapeuta Carl Simonton, który zauważył, że osoby lepiej zmotywowane do walki z chorobą lżej znoszą procedury medyczne i szybciej zdrowieją, już w 1971 roku założył Simonton Cancer Center, gdzie rozwijał metodę pracy z wyobraźnią u pacjentów w trakcie leczenia nowotworów. W tym samym czasie psychiatra Maxie C. Maultsby opracował szeroko dziś wykorzystywaną metodę terapeutyczną dotyczącą „zdrowych i niezdrowych przekonań”. Badania w tym zakresie równolegle prowadziła psychiatra Jimmie C. Holland, autorka terminu „psycho-oncology”. Swój wkład w tę dziedzinę wiedzy mają również Albert Ellis, autor schematu ADCD emocji, Elizabeth Kübler-Ross, autorka Rozmów o śmierci i umieraniu, oraz Cicely Saunders, założycielka hospicjum realizującego model holistycznej opieki nad umierającymi.
księży, studentów medycyny, certyfikacja psychoonkologów, prowadzenie badań naukowych oraz działalność popularyzacyjna m.in. poprzez organizację konferencji, wydawanie publikacji. W 2014 roku problemy psychoonkologii zawarto w Narodowym Programie Zwalczania Chorób Nowotworowych; w dokumencie Strategia walki z rakiem w Polsce 2015–2024 czytamy: „Rozpoznanie i leczenie chorób nowotworowych może powodować znaczące emocjonalne konsekwencje dla pacjentów i ich rodzin. Leczenie emocjonalnego dystresu (stresu negatywnego) musi być postrzegane jako integralna część opieki zorientowanej na jakość życia i całościowe podejście do opieki onkologicznej. […] Wdrożenie w poradniach oraz klinikach onkologicznych termometru dystresu, analizującego problemy fizyczne, emocjonalne, praktyczne i poziom stresu w formie kwestionariusza, umożliwi identyfikację pacjentów potrzebujących pomocy oraz określenie jej zakresu”.
LECZENIE Z LUDZKĄ TWARZĄ W POLSCE W 1992 roku w Gdańsku z inicjatywy prof. Krystyny de Walden-Gałuszko powstało Polskie Towarzystwo Psychoonkologiczne. Jego obszary działania to łagodzenie psychologicznych reakcji na chorobę pacjentów, ich rodzin oraz personelu medycznego, wpływanie na psychologiczne czynniki rozwoju choroby, kształtowanie postaw prozdrowotnych, działalność edukacyjna skierowana do psychologów, pielęgniarek, lekarzy, fizjoterapeutów,
Czas zatem postawić chorego na pierwszym miejscu – uwzględnić jego fizyczność, stan umysłu, światopogląd, relacje z bliskimi, środowisko, potencjał intelektualny, mentalny i materialny do walki z chorobą, zidentyfikować i zredukować źródło jego stresu, komunikować się z nim, okazywać mu szacunek w trakcie zabiegów medycznych, pielęgnacyjnych czy rehabilitacyjnych. Bo to wszystko może wpłynąć na wzrost efektywności leczenia. n
Anna Dołbeń jest regionalnym kierownikiem sprzedaży Amoena Polska oraz absolwentką studiów podyplomowych Psychoonkologia w Praktyce Klinicznej prowadzonych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
amoena.pl
25
[ ankieta ]
PIĘKNA TY! Jak dbasz o swój wygląd? Podziel się z nami swoimi sekretami. Pora na kolejną ankietę. Tym razem chcielibyśmy się dowiedzieć, bez których kosmetyków nie możesz się obejść, jak dbasz o protezę piersi i jaki styl preferujesz. To dzięki Twoim odpowiedziom możemy tworzyć produkty idealne. Wypełnij ankietę online na amoena.pl/ankieta. Możesz też wypełnić poniższy kwestionariusz i wysłać go pocztą na adres: Amoena, ul. Stryjeńskich 6 lok. UH4B, 02-791 Warszawa. 1. Czy nosisz makijaż? a. Tak, codziennie lub niemal codziennie. b. Rzadko. c. Nie. (Przejdź do pytania nr 4). 2. Dlaczego nosisz makijaż? a. Chcę czuć się atrakcyjnie i/lub dodać sobie pewności siebie. b. Bo tego się po mnie oczekuje. c. Dla mojego partnera 3. Jak często korzystasz z organicznych lub naturalnych kosmetyków do makijażu? a. Zawsze. b. Czasami. c. Rzadko. d. Nigdy. 4. Jak często korzystasz z organicznych lub naturalnych kosmetyków do pielęgnacji skóry? a. Zawsze. b. Czasami. c. Rzadko. d. Nigdy. 5. Bez którego z kosmetyków nie mogłabyś się obejść? a. Mleczko, żel lub płyn do demakijażu. b. Balsam nawilżający. c. Podkład, toner lub korektor. d. Puder brązujący lub róż. e. Serum. f. Szminka. g. Tusz do rzęs. h. To mnie nie dotyczy. i. Inny produkt: ……………………. 6. Czy nosisz protezę (protezy) piersi? a. Tak. b. Nie. (Przejdź do pytania nr 10).
7. Kiedy zazwyczaj czyścisz protezę (protezy) piersi? a. Rano, gdy się ubieram. b. Gdy szykuję się do snu. c. Pod prysznicem. d. Nigdy. 8. Czy do niektórych strojów wolałabyś nosić protezę samoprzylepną Contact Multi (zob. s. 24)? a. Tak. b. Nie. c. Już ją noszę. 9. Czy chciałabyś wypróbować protezę Natura Cosmetic, która jest miękka, lekka i wyjątkowo naturalna? a. Tak. b. Nie, odpowiada mi proteza, którą noszę: …………………………. c. Już ją noszę. 10. Jaki mniej więcej procent Twoich biustonoszy należy do kategorii „Seduction” (noszone na specjalne okazje), a jaki do kategorii „Everyday”? a. Seduction – 100%. b. Seduction – 80%, Everyday – 20%. c. Seduction – 50%, Everyday – 50%. d. Seduction – 20%, Everyday– 80%. e. Everyday – 100%. f. Nie noszę biustonoszy. 11. Jaka porada dotycząca urody pomogła Ci czuć się i wyglądać lepiej podczas leczenia (albo kiedykolwiek)? …………………….……………………. …………………….……………………. …………………….……………………. …………………….…………………….
Dziękujemy, że poświęciłaś nam swój czas!
26
Jesień 2015
ZNAMY SIĘ CORAZ LEPIEJ!
Czego dowiedzieliśmy się o Was z ostatniej ankiety
Na nasz kwestionariusz z wiosennego wydania magazynu odpowiedziało niemal 850 Amazonek z 10 krajów; aż 77% z nich należy do Klubu Amoena. Okazuje się, że nasze Czytelniczki to interesująca i niezwykle utalentowana gromadka! Respondentki są bardzo aktywne – lubią nie tylko włóczyć się po restauracjach, spacerować, uprawiać ogródek, robić na drutach i udzielać się w klubach książki, lecz także pokonywać kolejne poziomy w grach online! Jeśli chodzi o zawartość „Amoena Life” i serwisu WWW Amoena, to chciałyby więcej: dłuższych tekstów o charakterze merytorycznym 55.4%
porad dotyczących diet i gotowania 48.8%
informacji o modzie 48.5%
tekstów autorstwa Czytelniczek 41.6%
historii kobiet, które pokonały raka piersi 38.2%
innego typu artykułów 14.6%
Respondentki sugerowały również, że w kolejnych numerach warto poruszyć m.in. następujące tematy: terapia onkologiczna i psychologiczna a nowotwór piersi, sporty, które można uprawiać po operacji piersi, dbanie o skórę po chemioterapii. Wasze doświadczenia stanowią dla nas nieustającą inspirację. Niestety, nie możemy wydrukować każdej odpowiedzi na pytanie, czego dowiedziałyście się o sobie, ale myśl nadesłana przez Czytelniczkę z Francji pięknie podsumowuje je wszystkie: „Kiedyś żyłam głównie dla innych, ale nauczyłam się, że najważniejsze dla mnie powinno być to, czego ja chcę od życia. W ten sposób odnalazłam prawdziwą siebie. Dziś staram się cieszyć każdą daną mi chwilą”. Drogie Czytelniczki, piszcie do nas! Przesyłajcie pytania, życzenia, sugestie. I jeśli można prosić Was o przysługę: informujcie inne Amazonki o produktach Amoena!
Możesz zaprenumerować „Amoena Life” do domu.
For Zamów you, like no other
Członkowie Klubu Amoena otrzymują magazyn online BEZPŁATNIE! Zarejestruj się na amoena.pl Jeśli dwa razy w roku (w marcu i we wrześniu) ześniu) chcesz otrzymywać drukowaną wersję magazynu „Amoena Life”, wypełnij poniższy kupon drukowanymi literami i wyślij do nas.
Imię Nazwisko
DOŁĄCZ DO NAS! amoena.pl
Adres Miasto
Klub Amoena to międzynarodowa społeczność kobiet, które zaufały Amoena. Klubowiczki dzielą się opiniami na temat ulubionych produktów Amoena, swoim doświadczeniem i podnoszącymi na duchu historiami dotyczącymi życia po operacji; mogą też liczyć na kupony rabatowe i atrakcyjne upominki!
Chętnie poznamy Twoje zdanie! Możesz do nas wysłać e-mail (w temacie zaznacz „List do wydawcy”) lub zostawić wiadomość na profilu społecznościowym: info.pl@amoena.com amoenapolska
Kod
q Jestem po operacji piersi q Jestem bliskim osoby po operacji piersi q Jestem specjalistą ds. ochrony zdrowia q Chcę otrzymywać newsletter Amoena Amoena Polska ul. Stryjeńskich 6, lok. UH4B 02-791 Warszawa Prenumerata obowiązuje tylko na terenie Polski. Wyrażam zgodę na zbieranie i przetwarzanie moich danych osobowych przez Amoena Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Stryjeńskich 6/UH4B w celach statystycznych oraz/lub promocyjnych oraz/ lub marketingowych tej Spółki, zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2002, nr 101, poz. 926 ze zm.).
Amoena jest zastrzeżonym znakiem towarowym stanowiącym własność Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH. „For you, like no other” jest znakiem towarowym Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH zgłoszonym do rejestracji. © 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone przez Amoena Polska Sp. z o.o. 02-791 Warszawa, Polska
data
podpis
Rabat 10% Zaoszczędź 10% na zakupie dowolnego modelu z sezonowej kolekcji Amoena!* Klientka. Rabat można wykorzystać jednorazowo w sklepach partnerskich Amoena; kupon nie może być kopiowany, nie podlega sprzedaży. Partner handlowy. Zrealizowany i wypełniony kupon rabatowy należy odesłać na adres: Amoena Polska Sp. z o.o., ul. Stryjeńskich 6 lok. UH4B, 02-791 Warszawa. Dane Klienta:_______________________________________________________________________________________ Zakupiony model: __________________________________________________________________________________ Partner handlowy:______________________________________Kwota udzielonego rabatu: _____________________ Wyrażam zgodę na zbieranie i przetwarzanie moich danych osobowych przez Amoena Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Stryjeńskich 6/UH4B w celach statystycznych oraz/lub promocyjnych oraz/lub marketingowych tej Spółki, zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2002, nr 101, poz. 926 ze zm.).
data
podpis
Kupon rabatowy | *Oferta ważna do 31 grudnia 2015 roku Aby znaleźć najbliższy sklep partnerski Amoena, odwiedź www.amoena.pl lub zadzwoń: 800 206 674.
Pokochasz You’re going wiosnę! to love Spring. Zobacz, czeka ofCię Here’s aco preview what’s w nowym sezonie… coming next season. Aby znaleźć sklep partnerski Amoena, skorzystaj z wyszukiwarki na amoena.pl To find Amoena near you, visit our store locator lub zadzwoń: 800 206 674. at amoena.us/stores or call 1-800-741-0078. In Canada, visit amoena.ca.
amoena.pl PL – 9910 Amoena jest zarejestrowanym znakiem towarowym stanowiącym własność Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH. „For you, like no other” jest znakiem towarowym Amoena Medizin-Orthopädie-Technik GmbH zgłoszonym do rejestracji. © 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone przez Amoena Polska Sp. z o.o., 02-791 Warszawa, Polska