โครงการรณรงค์ลดปริมาณขยะและลดการใช้ถุงพลาสติก

๔) ประกวดร้านสะดวกซือ้ และซุบเปอร์มาร์เก็ตรักษ์สงิ่ แวดล้อม ประจ�ำปี เป้าหมาย คือ ให้ลดการบรรจุปลา เนือ้ หมู เนือ้ ไก่ และอาหาร ต่างๆลงในกล่องโฟมและถุงพลาสติก โดยให้ใช้ถงุ ผ้าและกล่องทีป่ ลอดภัย และไม่ก่อให้เกิดขยะ รางวัลที่ได้จะช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ร้าน สะดวกซื้อและซุบเปอร์มาร์เก็ต ๕) ประกวดหมู่บ้านและกลุ่มบ้านรักษ์สิ่งแวดล้อม เป้าหมาย เพื่อให้หมู่บ้านและกลุ่มบ้านลดปริมาณขยะโดย เฉพาะโฟมและพลาสติกและ มีการคัดแยกขยะเพื่อหมุนเวียนน�ำไปใช้ ใหม่และเพือ่ ก�ำจัดอย่างถูกต้อง พืน้ ทีท่ ปี่ ระกวดคือพืน้ ทีห่ มูบ่ า้ นทัง้ หมด รางวัลที่ได้จะเป็นของกลุ่มบ้านหรือหมู่บ้านเพื่อเป็นแรงจูงใจ ในการ รักษาชื่อเสียงในการรักษาสิ่งแวดล้อมต่อไป ๖) เฝ้าระวังพื้นที่รกร้างว่างเปล่าในเขตต�ำบล เป้าหมาย คือ ให้เทศบาล อบต. อบจ. ขึน้ ทะเบียนพืน้ ทีร่ กร้าง ว่างเปล่าและเรียกเก็บค่าธรรมเนียมพื้นที่รกร้างว่างเปล่าจากเจ้าของ ที่ดิน เพื่อใช้เป็นค่าใช้จ่ายในการตัดหญ้าและขนย้ายขยะ ไปก�ำจัด ซึ่ง มักจะมีการน�ำขยะไปทิ้งและยังเป็นสถานที่อันตราย ๗) เฝ้าระวังขยะจากสถานที่ก่อสร้าง เป้าหมายภายในเทศบาล อบต. และอบจ. เช่น เศษอิฐ เศษ ปูน เศษคอนกรีต เศษพลาสติก เศษไม้ กระป๋องสี กระป๋องทินเนอร์ ฝ้าเพดานฯลฯ ก่อนจะได้รับอ นุญาตก่อสร้างในเขต เทศบาลต�ำบล และจังหวัด ว่าจะก�ำจัด ขยะเหล่านี้อย่างไร และเมื่อเก็บงาน ผู้ก่อสร้างต้องแจ้งเทศบาล อบต. และอบจ. ว่าได้ก�ำจัดขยะเหล่านี้ อย่างไร หากไม่ปฏิบัติตาม จะ ต้องเสียค่าธรรมเนียมให้แก่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ดังกล่าว

โครงการ

REUSE REDUCE RECYCLE

ใช้ถุงผ้าลดโลกร้อน

รณรงค์ลดปริมาณขยะ

และลดการใช้ถุงพลาสติก REUSE REDUCE RECYCLE

โครงการ“รณรงค์ลดปริมาณขยะและลดการใช้ถุงพลาสติก” หนึ่งในโครงการเชียงใหม่โมเดล โดย ส�ำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดเชียงใหม่

“We Love Chiuangmai Reduce Plastic Waste”

(๕) แนวทางการด�ำเนินงาน

โครงการ

รณรงค์ลดปริมาณขยะ

และลดการใช้ถุงพลาสติก

(๑) หลักการและเหตุผล

จังหวัดเชียงใหม่ม ปี ญ ั ญาไมมพี นื้ ทีใ่ นการก�ำจัดขยะมูลฝอย ทัง้ นี้ เนื่องจากเทศบาลต่างๆ ในจังหวัดเชียงใหม่ใช้วิธีการก�ำจัดโดยการว่าจ้าง บริษัทเอกชนที่รับก�ำจัดขยะ บางบริษัทไม่มีสถานที่ก�ำจัด ที่ถูกหลัก สุขาภิบาลมีการลักลอบน�ำไปทิ้งในสถานที่ต่างๆ ท�ำให้เกิดปัญหาสิ่ง แวดล้อมและการต่อต้าน จากประชาชน ปัญหาการก�ำจัดขยะมูลฝอยที่ ไมถูกสุขลักษณะยังคงเป็นปัญหาในหลายพื้นที่ แม้จะมีการจัดสรรงบ ประมาณเพื่อก่อสร้างระบบก�ำจัดขยะมูลฝอยที่ถูกลักษณะในหลายพื้นที่ แต่ยังมีหลายพื้นที่ที่ยังไม่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการก�ำจัด มูลฝอยในพื้นที่ จึงมักใช้วิธีการก�ำจัดขยะมูลฝอยที่ไม่ถูกต้อง เช่น เท กอง และเผา เป็นต้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในบริเวณใกลเคียง และเกิดปัญหาทีก่ อ่ ให้เกิด ความเสีย่ งต่อสุขภาพของประชาชนทีอ่ ยูอ่ าศัย เคียงกับสถานทีก่ ำ� จัดขยะมูลฝอย เช่น เชือ้ โรคอาจแพร่กระจายผ่านแมลง หรือหนูทเี่ ป็นพาหะ รวมทัง้ การดืม่ หรืออาบน�ำ้ ทีม่ มี ลพิษจากขยะมูลฝอย องค์ประกอบของขยะมูลฝอยส่วนใหญ่ ที่สามารคัดแยกและน�ำ กลับไปสู่อุตสาหกรรมรีไซเคิลได้ เช่น กระดาษ ขวด พลาสติก โดย เฉพาะขยะพลาสติก เป็นขยะที่มีสัดส่วนจ�ำนวนมาก และส่วนให้ถูกทิ้ง รวมกับขยะอื่นๆ ท�ำให้มีความสกปรก คัดแยกล�ำบากและไม่คุ้มทุน เนื่องจากต้องมีการท�ำความสะอาดก่อนเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิล ท�ำให้ มีขยะตกค้างในพื้นที่ต่างๆ จ�ำนวนมาก การรณรงค์ลดปริมาณขยะ โดยเฉพาะประเภทพลาสติก ต้อง ได้รับความร่วมมือจากผู้บริโภค ผู้จ�ำหน่าย และผู้ผลิต ได้แก่ ประชาชน ทัว่ ไป ตลาด ร้านสะดวกซือ้ และซุบเปอร์มาร์เก็ต เป็นต้น จังหวัดเชียงใหม่ จึงจัดท�ำโครงการรณรงค์ลดปริมาณขยะพลาสติกด้วยมาตรการต่างๆ เพือ่ ลดปริมาณและสามารถลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ชว่ ยลดภาวะโลกร้อน ได้อีกวิธีหนึ่ง

(๒) ข้อมูลทั่วไปของโครงการ

(๒.๑) วัตถุประสงค์ของโครงการ ๑) สร้างจิตส�ำนึกให้ประชาชนในการลดใช้ถุงพลาสติก ๒) จู งใจให้ ผู้ จ� ำหน่ า ยงดหรื อลดการแจกถุ ง พลาสติ ก ให้ แก่ลูกค้า ๓) ลดปริมาณขยะถุงพลาสติกในพื้นที่จังหวัด

(๓) กลุ่มเป้าหมาย และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย

(๓.๑) กลุ่มเป้าหมาย : ประชาชนทั่วไป ตลาดสดเทศบาล ร้าน สะดวกซื้อ และซุปเปอร์มาเก็ต (๓.๒) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย : ประชาชนทั่วไป ตลาดสดเทศบาล ร้านสะดวกซื้อ และซุปเปอร์มาเก็ต

(๔) เป้าหมาย ผลลัพธ์ และผลกระทบโครงการ

(๔.๑) เป้าหมายโครงการ

ตัวชี้วัด หน่วยนับ เป้าหมายปี ๒๕๕๔ ๑) ลดปริมาณถุงพลาสติกที่แจกจ่ายให้ลูกค้า ร้อยละ ๕

(๔.๒) ผลลัพธ์ : พืน้ ทีต่ ลาดสดเทศบาล ร้านสะดวกซือ้ และซุปเปอร์มาเก็ต ใน ๒๕ อ�ำเภอ ลดปริมาณขยะถุงพลาสติก (๔.๓) ผลกระทบ : เชิงบวก : ลดปริมาณขยะพลาสติกตลาดสดเทศบาล ร้าน สะดวกซื้อ และซุปเปอร์มาเก็ต เชิงลบ : ประชาชนบางส่วนอาจไม่ได้รับความสะดวก

๑) ประกวดตลาดสดรักษ์สิ่งแวดล้อมประจ�ำปี เป้าหมาย คือ กระตุน้ ให้ตลาดสดเทศบาล และตลาดสด ของ อบต. ชักจูงให้พ่อค้าแม่ค้า งดหรือลดการแจกถุงพลาสติกและกล่อง โฟมให้แก่ลกู ค้า และให้ลกู ค้าใช้ถงุ ผ้า กล่อง ปิน่ โตหรือตะกร้าใส่อาหาร แทน หากไม่ได้นำ� มาก็ให้ซอื้ ถุงผ้าราคาถูกทีผ่ ลิต โดยกลุม่ แม่บา้ น รางวัล ที่ได้จะช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ตลาด และเงินรางวัลจะเป็นเงิน อุดหนุนให้แก่พ่อค้าแม่ค้าในตลาด เพื่อสร้างแรงจูงใจให้แก่พ่อค้าแม่ค้า ๒) ผลิตถุงผ้าทดแทนถุงพลาสติก กลุ่มเป้าหมาย คือ กลุ่มแม่บ้าน ผลิตถุงผ้าราคาถูกเพื่อน�ำไป ส่งพ่อค้าแม่ค้าในตลาดสดและ ร้านสะดวกซื้อ เพื่อให้ผู้บริโภคซื้อไปใส่ ของแทนการใช้ถุงพลาสติก เพื่อช่วยสร้างรายได้ให้แก่กลุ่มแม่บ้านและ ช่วยลดปริมาณขยะ ๓) ประกวดการออกแบบภาชนะใส่อาหารทดแทนถุงพลาสติก ประจ�ำปี กลุ่มเป้าหมาย คือ โรงงานผลิตถุงพลาสติก กล่องโฟมและ บรรจุภัณฑ์ สถานศึกษาทุกระดับที่มีการสอนศิลปะและการออกแบบ ผลิตภัณฑ์ หรือประชาชนทัว่ ไป เพือ่ ให้ออกแบบกล่องหรือภาชนะส�ำหรับ ใส่อาหารเปียกเช่น เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อปลา เต้าหู้ ฯลฯ ที่มีลักษณะ เปียก และไม่สามารถใส่ถงุ ผ้าได้ โดยพยายามใช้วสั ดุทที่ นทาน สวยงาม ปลอดภัยไร้สารพิษ ล้างแล้วใช้ซ�้ำได้หลายครั้ง และราคาไม่แพง หาก สามารถออกแบบภาชนะที่กลุ่มแม่บ้านผลิตเองได้ไม่ยากนัก ก็จะยิ่งดี หรือหากโรงงานจะน�ำไปเป็นต้นแบบผลิตขายก็ดีเช่นกัน

รู้ใช้ ลดใช้ ลดปริมาณขยะ การบริโภคทรัพยากรอย่างชาญฉลาด ได้ก�ำไร 2 ชั้น อย่างแรก ประหยัดเงินในกระเป๋า อย่างที่ 2 คือ ลดการใช้ทรัพยากร ลดปริมาณขยะและลดการใช้พลังงาน หากคุณช่วยลดขยะ 1 กก. จะช่วยลด CO2 ได้ประมาณ 0.3 กก.