Trends in vastgoedmarketing - 10 lessen uit de crisis (Amsterdam Woont) by Amsterdam Woont

TRENDS IN VASTGOEDMARKETING 10 lessen uit de crisis

INHOUD Voorwoord Wethouder Laurens Ivens

Een van de hipste plekken ter wereld

Zelfbouw, Trends en ontwikkelingen

Kom kijken in Oostpoort

Het succes van De Studio

Lekker Wonen is meer marketing

Op zoek naar investeringsmogelijkheden in Amsterdam

Groen wonen loont

De roltrap in Amsterdam hapert

De veranderende rol van de nieuwbouwmakelaar

Het succes van de Houthaven

Amsterdam Woont en colofon

WETHOUDER

LAURENS IVENS VOORWOORD

Huren in Amsterdam Immens populair

Amsterdam gaat de woningbouw fors stimuleren, naar 5.000 woningen per jaar in 2018. Om dat te bereiken, hebben we het Actieplan Woningbouw 2014-1018 gemaakt. Daarin komen we met diverse impulsen. Zo gaan we meer maatwerk bieden en belemmeringen in processen en procedures wegnemen. Daarnaast gaan we nieuwe bouwkavels uitgeven. Ook gaan we eigenaren van leegstaande panden ondersteunen bij hun plannen voor transformatie. Verder gaan we goede initiatieven aanjagen en komen

we met gerichte investeringen voor speciale groepen. Ook belangrijk: we willen meer mogelijkheden voor zelfbouwers, bouwgroepen en kleine bouwbedrijven, omdat we niet meer alleen afhankelijk kunnen zijn van de bestaande partijen. Met het actieplan is een investering van 60 miljoen euro gemoeid.

AMSTERDAM GAAT DE BOUW FORS STIMULEREN.

Rode draad in het plan is misschien wel het bevorderen van innovatie. En met dat woord, kom ik op Amsterdam Woont, een mooi voorbeeld van innovatie in de nieuwbouwwereld. Niet alleen door samen te werken, ook door kennis te delen helpen de partijen elkaar – en daarmee de stad – verder. Dit boekje is de weerslag van diverse kennissessies die Amsterdam Woont over een periode van ongeveer een jaar heeft georganiseerd. Een aanbeveling voor iedereen die in wonen en nieuwbouw in Amsterdam geïnteresseerd is.

ZELFBOUW trends en ontwikkelingen Team Zelfbouw • Gemeente Amsterdam

Op 4 oktober 2014 organiseerde de gemeente Amsterdam de vierde zelfbouwmarkt. Op deze zelfbouwmarkt op het Zeeburgereiland werden zelfbouwlocaties aangeboden door zowel de gemeente Amsterdam als de gemeente Zaanstad, enkele corporaties (De Alliantie en De Key) en een ontwikkelaar (Blauwhoed). Er waren kavels voor individuele zelfbouw en voor bouwgroepen. Het aanbod voor bouwgroepen betrof zowel nieuwbouwkavels als bestaand vastgoed.

De belangstelling voor zelfbouw is het afgelopen jaar nog weer verder toegenomen. De vierde zelfbouwmarkt trok ongeveer 750 bezoekers, een aantal dat opnieuw hoger is dan het voorgaande jaar. De toegenomen belangstelling bleek ook uit de rij die al drie weken voorafgaand aan de zelfbouwmarkt ontstond voor het individuele kavelaanbod, de media-aandacht en het aantal individuele zelfbouwkavels waarvoor tijdens de zelfbouwmarkt een optieovereenkomst gesloten is. Voor 79 van de 117 nieuwe kavels die op de zelfbouwmarkt werden aangeboden zijn tijdens de markt optieovereenkomsten gesloten. Binnen 3 maanden was voor vrijwel alle kavels een optieovereenkomst gesloten. Alleen in Zuidoost zijn nog kavels beschikbaar. 4

Voor het bouwen met een bouwgroep is de interesse het afgelopen jaar eveneens toegenomen. In totaal werden hiervoor in 2014 een bestaand pand en elf kavels voor nieuwbouw aangeboden. Zichtbare resultaten Dit jaar is een groot deel van de kavels die zijn aangeboden op de zelfbouwmarkt van 2011 opgeleverd. Het gaat om de locaties Zeeburgereiland, Buiksloterham en Droomzone ’s Gravendijk. Ook zijn op een aantal locaties uit 2012 al woningen opgeleverd, zoals Het Terpje in Nieuw West. Met deze gebouwde resultaten wordt zichtbaar welke architectuur en woningtypologieën ontstaan op de verschillende zelfbouwlocaties in de stad.

In de praktijk blijkt dat zelfbouw zeker leidt tot nieuwe typologieën. In Zuidoost wordt een bioscoopwoning gebouwd, in Buiksloterham, een huis op palen. Op een aantal kavels wordt de mogelijkheid geboden meer dan één woning op een kavel te bouwen. Een aantal zelfbouwers maakt hier gebruik van door een apart verhuurbare woning in het ontwerp op te nemen. Verder worden er op diverse plekken werkruimten gerealiseerd. Niet alleen in Buiksloterham waar dit voorgeschreven is, maar ook op het Zeeburgereiland. Zelfbouw de komende jaren Uit de gebouwde woningen en de projecten die nog in ontwikkeling zijn, blijkt dat zelf-

bouw leidt tot een gevarieerd woningaanbod. Dat zal dit jaar nog duidelijker worden. Dan worden de eerste bouwgroepprojecten opgeleverd. Eind 2013 en in 2014 is gestart met de bouw op een aantal kavels in blok 0 (Houthaven) en de collectieve projecten in het Amstelkwartier en Buiksloterham. Ook de verbouwing van de school in de Elisabeth Wolffstraat is naar verwachting in 2015 klaar. Met het aanbieden van zelfbouwkavels bedient de gemeente een meer dan marginale woningvraag. Uit de belangstelling voor de zelfbouwmarkten in de periode 2011 - 2014 blijkt dat er een steeds grotere groep particulieren interesse heeft in een vorm van zelfbouw. Dit wordt bevestigd door de resultaten van het onderzoek van O&S Wonen in

van de verhuisgeneigden. Het onderzoek bevestigt tevens dat de Amsterdamse woningmarkt gebaat is bij diversiteit in locaties en kaveltypen, zodat zelfbouw in verschillende vormen kan worden aangeboden en daarmee geschikt is voor een breed scala aan doelgroepen en behoeftes.

Website: www.amsterdam.nl

de regio Amsterdam uit 2013. Hieruit blijkt dat in Amsterdam 17 procent van de verhuisgeneigden zeker geïnteresseerd is in een vorm van zelfbouw en nog eens 33 procent misschien. Dit is samen ongeveer de helft 5

HET SUCCES VAN DE STUDIO

ALLES WAS DIRECT VERKOCHT OF VERHUURD woond zijn. Het Bos en Lommerplantsoen is nu nog deels een parkeerplaats, maar dat wordt allemaal groen straks. Er komt een parkeergarage aan de westkant, direct tussen het gebouw en de ring A10, op de plek waar voorheen de bedrijfskantine van het GAK zat. De studio’s aan de westkant zijn goedkoper vanwege de snelweg, maar een dubbele wand zorgt daar voor het minimaliseren van de geluidsoverlast.

AM & Stadgenoot • Je eigen huis bezitten als student of starter. Het lijkt onmogelijk, maar in Amsterdam Bos en Lommer kan het sinds een paar jaar in De Studio, een wooncomplex gevestigd in het kantoorgebouw van het voormalige GAK.

Jonge starters en doorstromers moeten betaalbaar en goed kunnen wonen in ons stadsdeel, vond de politiek, ook in Amsterdam West. In De Studio, aan de A10 vlakbij het Bos- en Lommerplein, kan dat nu. Jongeren wonen daar in eigen studio’s bij en met elkaar. De woningen zijn gloednieuw en hebben vaak een fantastisch uitzicht. Het gebouw van het GAK (Gemeenschappelijk Administratiekantoor) werd eind jaren vijftig van de vorige eeuw gebouwd en in 1960 in gebruik genomen. Het gebouw was een hoogtepunt in het oeuvre van de Amsterdamse ‘stadsbouwmeester’ Ben Merkelbach. Nadat het GAK was opgegaan in het UWV,

kwam het markante gebouw in 2005 leeg te staan. Jaren is er gebrainstormd over een nieuwe bestemming, vertelt Ronald Huikeshoven van AM. Met Stadgenoot en het dagelijks bestuur van stadsdeel West heeft hij zich intensief beziggehouden met de herbestemming. ‘Het GAK-gebouw is met zijn 40.000 vierkante meter een van de grootste kantoorgebouwen van de stad. Vanaf het moment dat het gebouw leeg kwam te staan, waren er allerlei grootse plannen. Maar lang niet alle plannen waren haalbaar en lang niet alle meepratende partijen hadden geld’, aldus Huikeshoven.

De leegstand duurde voort en op een gegeven moment was er zelfs sprake van sloop. Totdat wij, Stadgenoot en AM, in 2010 met het idee kwamen van De Studio. In één klap pakten we twee problemen aan: kantoorleegstand en het woningtekort voor jongeren. Samen met Stadgenoot heeft vastgoedontwikkelaar AM het GAK-gebouw omgetoverd tot een geliefd wooncomplex voor jongeren. ‘Ongeveer 70 procent is starter op de woningmarkt en 30 procent van de bewoners is student. De maandlasten zijn vergelijkbaar met die voor sociale huur.’

De noordvleugel van het gebouw is helemaal klaar: 320 studio’s, waarvan 170 koop en 150 huur. Elke studio is identiek: één ruimte van ca. 28 vierkante meter inclusief een aparte badkamer. ‘Alles was direct verkocht of verhuurd’, vertelt Niek Verveen van woningcorporatie Stadgenoot. ‘Van origine werden beide projecten gepositioneerd op de studentenmarkt. Onderzoek heeft geleid tot een aangepaste strategie. De Studio werd een woonmilieu voor gelijkgestemde, ambitieuze studenten, hippe starters, jongeren en ondernemers op een unieke locatie met zelfstandige woonruimten; die zorgt voor een

plezierige, dynamische en veilige leef-, werken studeeromgeving. De zuidvleugel is nu in ontwikkeling. Verveen: ‘Hier komen nog eens 331 woningen. Naast de standaard studio komen er ook twee grotere typen woningen. In het gebouw is WiFi, er is een wasserette en een huismeester van Stadgenoot die een oogje in het zeil houdt. Op de begane grond komt horeca en het initiatief MOMA & ZO is voor ons nu bezig de plek te ontwikkelen tot dé nieuwe creatieve hotspot van Amsterdam West.’

De transformatie van het GAK-gebouw staat niet op zich. Ook op andere plekken in West heeft de gemeente de afgelopen jaren de leegstand van kantoorgebouwen aangepakt. Voormalig stadsbestuurder Godfried Lambriex: ‘Leegstand is funest, zeker in tijden van crisis. In totaal hebben we de afgelopen jaren 100.000 vierkante meter in West een nieuwe bestemming gegeven. Maar De Studio blijft het grootste succesverhaal. Het project won zelfs al nationaal en internationaal prijzen voor duurzaam bouwen. Hier in Bos en Lommer zie je meteen een positief effect op de hele wijk. De bevolking wordt gemengder en de koopkracht neemt toe, waardoor detailhandel en horeca een impuls krijgen. Hippe koffiezaakjes en de ecowinkel draaien goed mede dankzij De Studio.’

Website: www.de-studio.nl

In 2015 moet ook de zuidvleugel klaar en be7

Op zoek naar

INVESTERINGSMOGELIJKHEDEN IN AMSTERDAM Chantal Duffels • ASR Amsterdam is een van de belangrijkste steden waarin a.s.r. vastgoed vermogensbeheer op zoek is naar nieuwe investeringsmogelijkheden. Amsterdam en haar omgeving is een economisch sterke regio met een werkgelegenheidsgroei die veel hoger ligt dan gemiddeld in Nederland. Dit geldt ook voor de huishoudensgroei. Er is daardoor een grote vraag naar huurwoningen in het middeldure huursegment. Op dit woningsegment ligt dan ook de focus bij het ASR Dutch Core Residential Fund, het woningfonds van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. En Amsterdam is een van de belangrijkste steden waar we onze woningportefeuille verder willen uitbreiden. Vorig jaar werden de woningcomplexen Mondriaan en Wicherskwartier al aan de portefeuille toegevoegd. 8

appartementen in project Wicherskwartier. Appartementen met een eigen parkeerplaats en een tuin, balkon of dakterras. De verhuur is voornamelijk via Facebook kenbaar gemaakt en alle appartementen waren vrijwel direct na oplevering verhuurd.

Wicherskwartier Op een van de leukste plekken van Oud West, midden in een eigenzinnige buurt met een rijke historie, verhuurt het woningfonds 135

Mondriaan Nog zo’n succesverhaal is project Mondriaan, 24 eengezinswoningen in Nieuw West. Dat er grote behoefte is aan eengezinswoningen was bij de verhuur van Mondriaan wel te merken. Zelfs ‘centrum-bewoners’ waren bereid om buiten de ring te gaan wonen. Ook hier speelden Facebook én de nieuwsbrief van Amsterdam Woont een grote rol bij de verhuur.

Samenwerking met gemeente Amsterdam Realisatie van nieuwe woningen of herontwikkeling van bestaand vastgoed kan niet zonder een goede samenwerking met de gemeente. Een mooi voorbeeld van goede samenwerking met de gemeente Amsterdam is de herontwikkeling van onze gebouwen aan het Damrak, eigendom van het ASR Dutch Prime Retail Fund. Hier werden 16 woningen gerealiseerd in voormalige kantoorruimten. Dit leverde een positieve bijdrage aan de levendigheid van het Damrak en aan het project de Rode loper. Een ander voorbeeld is het al eerder genoemde Wicherskwartier. Door een goede

samenwerking tussen gemeente, projectontwikkelaar, woningcorporatie en belegger is het gelukt om ondanks de economische tegenwind dit project te realiseren. Onderling vertrouwen en oog voor de wederzijdse belangen waren hiervoor cruciaal. ASR Dutch Core Residential Fund Op dit moment telt de woningportefeuille van het ASR Dutch Core Residential Fund ongeveer 1.000 woningen in Amsterdam. Dit varieert van appartementen in hartje centrum, tot appartementen in Oud Zuid en eengezinswoningen in Nieuw-West. Een gevarieerde portefeuille, met als gemeenschappelijk kenmerk dat de woningen alle-

maal voorzien in een grote woonbehoefte en daarom goed worden verhuurd. Er is dan ook nauwelijks sprake van leegstand. Dit komt mede doordat we de prijsstelling van de woningen goed afstemmen op de markt. Dit geldt ook voor het uitrustingsniveau van de woningen, dat aansluit bij de woonwensen van de moderne huurder. Denk hierbij aan een goede buitenruimte (tuin, balkon of terras), en een moderne keuken voorzien van luxe apparatuur.

Website www.hureninwicherskwartier.nl

ER IS DAN OOK NAUWELIJKS SPRAKE VAN LEEGSTAND. 9

DE ROLTRAP IN AMSTERDAM

'De crisis heeft niet alle trends in de samenleving verstoord.'

hapert

Jeroen Slot • DOS (Dienst onderzoek en statistiek, gemeente Amsterdam) De woningmarkt is na de crisis van 2008 drastisch veranderd. Na jaren van hoogconjunctuur daalden de prijzen en kwam de nieuwbouw tot stilstand. In de afgelopen periode verschenen weliswaar met grote regelmaat berichten in de media die lichtpuntjes signaleerden of zelfs herstel aankondigden, maar hier was vrijwel altijd de wens de enige en onmiskenbare vader van de gedachte. Malaise en stilstand waren in werkelijkheid de trefwoorden. Waren, want sinds kort lijkt er, bijvoorbeeld op de koopmarkt, sprake van enig herstel. Dat herstel is, net als het economisch herstel in het algemeen, nog broos. Bovendien zijn er grote verschillen tussen locaties: de situatie in het centrale deel van Amsterdam is heel anders dan in de gemeente Almere. In Amsterdam komt ook de nieuwbouw weer op gang. De crisis heeft niet alle trends in de samenleving verstoord. Zo bleef de aantrekkelijkheid van grote steden wereldwijd toenemen, in de metropoolregio is dat vooral in Amsterdam en in iets mindere mate Haarlem zichtbaar. Nieuwe bewoners uit binnen- en buitenland bleven naar de stad komen, terwijl anderen hun vertrek juist als gevolg van de crisis uitstelden. Niet eerder bijvoorbeeld groeide de bevolking van de hoofdstad zo snel als in de 10

afgelopen jaren. De stad functioneerde als spons. De gemiddelde woningbezetting nam toe, net als het aantal jonge gezinnen in de stad. Toch denkt vrijwel niemand dat de woningmarkt weer wordt zoals vóór de crisis, als het herstel doorzet. Weliswaar wordt een blijvend groeiende bevolking voorzien in de regio Amsterdam, maar niemand weet wel-

ke woonwensen daarmee gepaard gaan, wat mensen kunnen en willen betalen en hoe de toegankelijkheid van de voorraad verandert, bijvoorbeeld onder invloed van nieuwe randvoorwaarden in de corporatiesector. In die situatie is het goed zicht te houden op de vraag wat mensen vinden en willen en wat zij feitelijk doen. Dat is precies het doel van Wonen in de Regio Amsterdam (WIRA), het onderzoek over de woningmarkt dat DOS in opdracht van een groot aantal partijen in regio uitvoert. Dit onderzoek brengt de feitelijke woonsituatie in beeld: wie woont waar en welke inkomensgroepen vinden we in de verschillende segmenten van de woningmarkt terug? Ook het verhuisgedrag is in kaart gebracht. Functioneert de roltrap nog? Welke huishoudens trekt de stad aan?

En welke wooncarrière maken zij in de regio? Welke huishoudens hebben verhuisplannen? En wat zijn hun ambities? Het onderzoek combineert daarmee feitelijke gegevens over gedrag, met percepties, opvattingen en wensen. Het onderzoek laat zien dat jonge hoogopgeleiden de stad nog steeds weten te vinden. Haarlem en Amsterdam trekken nog steeds jongeren. Maar de roltrap hapert. De doorstroming binnen en tussen gemeenten is in de meetperiode (2011-2012) teruggelopen, maar de wens om te verhuizen is goeddeels overeind gebleven. Het rapport laat ook zien welke betekenis de vrije huursector en zelfbouw kunnen hebben in een periode waarin de koop- en corporatiemarkt nagenoeg stilliggen.

De vrije sector speelt daarbij een belangrijke rol voor vestigers van buiten de regio: 32 procent van de instromers van buiten de regio begint in een vrijesector huurwoning. Zelfbouw wordt door een aanzienlijk aantal mensen die willen verhuizen welwillend in overweging genomen: een klushuis is vooral in Haarlem en Amsterdam populair, een kavel met een zelfontworpen woning in Almere en Volendam-Edam. Zoals gezegd, de toekomstige woningmarkt is met veel onzekerheden omgeven. Wel ligt het voor de hand te veronderstellen dat die toekomstige markt wat minder aanbodgestuurd zal zijn. Dat biedt ruimte voor allerlei experimenten, waarvan de al aangestipte vele varianten van zelfbouw maar voorbeelden zijn. De transformatieopgave (lege kantoren)

en de wens van groepen gelijkgestemden om arrangementen (bijvoorbeeld zorg) in hun woonomgeving te realiseren, kunnen daaraan nog een extra impuls geven, zeker als er geslaagde voorbeelden gerealiseerd zijn. Tegelijkertijd kunnen in een regio, waarin gemeenten steeds meer van elkaar afhankelijk zijn, de verschillen toenemen. Niet alle locaties zijn immers even aantrekkelijk voor verschillende woonmilieus.

Website: www.dos.amsterdam.nl

NIET EERDER GROEIDE DE BEVOLKING VAN DE HOOFDSTAD ZO SNEL 11

aan starters en doorstarters in Amsterdam. De positie van Synchroon in het Entreegebied bestaat uit een drietal gebouwen. Daarnaast worden in het Entreegebied het 4e Gymnasium en een asielzoekerscentrum gerealiseerd.

HET SUCCES VAN DE

HOUTHAVEN

Het zogenaamde Parkblok, dat dit voorjaar in de verkoop gaat, is een constellatie van verschillende gebouwen en sluit aan de zuidzijde stedenbouwkundig aan op blok O. Het woningprogramma is zeer divers en loopt van tweekamerwoningen van 50 vierkante meter, naar drie- en vierkamerwoningen van 75 tot 100 vierkante meter, tot herenhuizen van 180 vierkante meter. Richting de levendige Spaardammerstraat sluit het Parkblok aan op het nieuw aan te leggen dijkpark dat de schakel zal vormen richting de bestaande stad.

Erik Meijer • SYNCHROON Synchroon heeft sinds eind vorige eeuw een positie in de Houthaven. Nadat de gemeente ons in 1998 had geselecteerd voor de ontwikkeling

De conclusie is dat gebiedsontwikkeling in binnenstedelijke gebieden als de Houthaven een kwestie van lange adem is en van vasthouden aan een langere termijn visie. Ondanks tegenslagen en complicerende randvoorwaarden (o.a. milieu, hoge grondprijs, pionieren in transformatiegebied) is het vertrouwen van Synchroon in deze locatie onverminderd groot.

van een modern bedrijfsterrein, hebben we sinds 2005 met de gemeente gewerkt aan een nieuwe ontwikkelingsstrategie, met een accent op woningbouw. Inmiddels heeft Synchroon (na het uittreden van Stadgenoot in 2013) in de Houthaven een positie voor circa 500 woningen (exclusief blok O). Ondanks een aantal tegenslagen - het bestemmingsplan sneuvelde in 2003 bij de Raad van State en vanaf circa 2008 was sprake van vraaguitval door de vastgoedcrisis – is Synchroon altijd blijven geloven in de bijzondere kwaliteit van deze locatie aan het IJ. Vanaf 2010 is aan een nieuw verkavelingsplan gewerkt voor blok O. Hierbij is ook steeds rekening gehouden met randvoorwaarden voor woningbouw vanuit het milieu (met name de dove gevel aan de geluidbelaste zijde aan de Haparandaweg). Door de vastgoedcrisis was er in die tijd weinig vertrouwen dat deze ontwikkeling van de 12

grond zou komen. Om de gebiedsontwikkeling vlot te trekken, is in 2012 in opdracht van Synchroon (en Stadgenoot die in 2013 eruit stapte) een stedenbouwkundig plan voor blok O opgesteld. Dit plan vormde de basis voor de CPO-ers/zelfbouwers. Deze groepen zijn in samenwerking met de gemeente geselecteerd. Het idee was dat in blok O ‘CPO en zelfbouw’ de aanjager van de gebiedsontwikkeling zouden vormen, en dat hierna de gebiedsontwikkeling in aanpalende plandelen zoals Kopblok en Parkblok opgepakt zou worden.

Inmiddels is duidelijk dat deze strategie succesvol is. Alle kavels van blok 0 zijn in 2013-2014 in aanbouw genomen, en de oplevering zal vanaf medio dit jaar plaatsvinden. Inmiddels heeft Synchroon niet alleen het verkavelingsplan voor blok 0 opgesteld, ook de planontwikkeling voor het Kopblok, het Parkblok en het Entreegebied is voortvarend opgepakt.

de architect voor fase 1 (ca. 40 woningen en bijbehorende parkeergarage) en tevens coördinerend architect. Fase 2, met een vergelijkbare omvang, wordt uitgewerkt door Tony Fretton Architects. Voor fase 3 wordt een selectie voorbereid. Fase 1 zal dit voorjaar in verkoop gaan. Naast appartementen van diverse groottes zullen ook (grondgebonden) stadswoningen worden aangeboden

De opgave voor het Kopblok beslaat ca. 120 woningen die in 3 fasen worden ontwikkeld en gerealiseerd. Geurst & Schulze is

Waar het Kopblok, dat prominent aan het IJ is gelegen, zich richt op de bovenkant van de koopmarkt, biedt het Entreegebied plaats

Website: www.woneninhouthaven.nl

DE HOUTHAVEN IS EEN KWESTIE VAN EEN LANGE ADEM. 13

HUREN IN AMSTERDAM immens populair Pararius • Meer dan vroeger is de samenleving onderhevig aan veranderingen. De veranderingen zijn talrijk en ze volgen elkaar snel op. Om goed om te kunnen gaan met deze veranderingen hebben mensen behoefte aan flexibiliteit. De behoefte aan langdurig bezit neemt af, mentaliteiten veranderen en paradigma’s worden opnieuw ingevuld, op zowel internationaal, nationaal als lokaal niveau. Zo ook in Amsterdam. Pararius.nl is het grootste online platform voor huurwoningen in Nederland en neemt een duidelijke trend waar onder starters in Amsterdam die liever een woning huren dan kopen. De zogenaamde fastmovers (dubbele/ hogere inkomens met weinig/ geen kinderen) ontdekken het huurhuis als alternatief. Flexibiliteit en mobiliteit, op het gebied van werken en wonen, is voor hen zeer belangrijk. Een koopwoning is te veel een beslissing voor de lange termijn en dat past niet. Daarnaast hebben starters veelal zeer beperkte financieringsmogelijkheden vanwege het ontbreken van arbeidscontracten voor onbepaalde tijd.

Het huren van een woning biedt de perfecte uitkomst. Volgens Jasper de Groot, directeur van Pararius, is er een aantal indicatoren waaruit afgeleid kan worden dat huren in Amsterdam immens populair is. ‘Momenteel verwelkomen wij maandelijks meer dan 1,2 miljoen bezoekers op onze website, en dat is ongekend hoog voor een website met enkel en alleen huuraanbod. Pararius toont momenteel ruim 18.000 direct beschikbare huurwoningen in heel Nederland. Een landelijke website voor koopwoningen telt gemiddeld 240.000

DE HUURPRIJS IN AMSTERDAM LIGT MAAR LIEFST 62 PROCENT HOGER DAN DE GEMIDDELDE HUURPRIJS IN NEDERLAND. DIT HEEFT VOLGENS PARARIUS VIER BELANGRIJKE OORZAKEN:

koopwoningen en moet het per woning met veel minder bezoekers doen. Het grootste zoekvolume op Pararius is gericht op Amsterdam en bevestigt de populariteit van huren in deze stad. Een tweede duidelijke indicator is de huurprijs. Met name in Amsterdam, een stad met een grote economie en vele multinationals, zien wij de huurprijzen in de vrije sector tot recordhoogtes stijgen. Nog nooit eerder was de gemiddelde huurprijs hoger dan € 20,18 per vierkante meter per maand. Het oude record stond op € 18,97 en stamt uit het derde kwartaal van 2008, rond het uitbreken van de financiële crisis. Deze indicatoren geven duidelijk aan dat huren voor veel mensen een serieuze optie is’, aldus De Groot.

1. De hoge prijs van koopwoningen in Amsterdam is de belangrijkste oorzaak. In Amsterdam bestaat slechts 32 procent van de markt uit koopwoningen. Vergelijk dit met het landelijke gemiddelde van 60 procent en dan mag men stellen dat koopwoningen een schaars goed zijn in Amsterdam. Eigenaren die hun koopwoning verhuren, vangen hun hoge hypotheeklasten op met een hoge huurprijs;

JASPER DE GROOT DIRECTEUR PARARIUS

2. De opbouw van de voorraad vrije sector woningen, met daarin het grote gebrek aan huurwoningen in het middeldure segment tussen de € 700,- en € 1.000,-. Hierdoor is er geen goede marktwerking en kunnen verhuurders al een huurprijs boven de € 1.000,- per maand vragen voor woningen die maar net in de vrije sector vallen;

3. Het huuraanbod daalt bij een stijgende vraag. Omdat de koopmarkt weer is aangetrokken, zijn er veel minder particulieren die hun woning verhuren. Ondertussen groeit de populariteit van huren en daarmee de vraag naar huurwoningen in de vrije sector; 4. Het relatief grote aantal expats dat in de hoofdstad een woning huurt, is mede verantwoordelijk voor het opdrijven van de huurprijzen. Kortom, de trend is gezet en Pararius verwacht dat vastgoedpartijen die op weloverwogen wijze zaaien in het middeldure tot dure segment in Amsterdam, als geen ander zullen oogsten.

Website: www.pararius.nl

KOMST A’DAM TOREN NIEUWE IMPULS VOOR AMSTERDAM-NOORD

EEN VAN DE HIPSTE PLEKKEN TER WERELD

A’dam toren Overhoeks • Parijs heeft de Eiffeltoren, Berlijn de Berliner Fernsehturm (‘der Alex’) en Londen de London Eye. En vooruit, Rotterdam heeft al sinds 1960 de Euromast. Grote Europese steden hebben iconische gebouwen, die een geweldig uitkijkpunt zijn. Amsterdam heeft zo’n gebouw niet. Nog niet. Maar mede dankzij Sander Groet gaat dat snel veranderen. Groet, eigenaar van Club AIR en spreker tijdens de Herfstborrel van Amsterdam Woont eind november 2014 in de Tolhuistuin, is met drie andere initiatiefnemers bezig met de herontwikkeling van de voormalige Shell-toren in Overhoeks, in Amsterdam-Noord. Ze willen er de ‘A’DAM Toren’ van maken, de Amsterdam Dance, Art and Music Toren. Het moet misschien wel de hipste plek van Amsterdam worden, een verticale 24-uurs16

stad, met onder meer een club, studio’s, werkruimten voor creatievelingen uit de muziekindustrie, ontmoetingsruimtes, een hotel, bars en een gym. Grote trekker wordt een restaurant boven op de toren, dat langzaam ronddraait, waardoor je in één uur de hele stad aan je voorbij ziet trekken. Verder komt er een observatiedek, van waaraf je de stad en de wijde omtrek kunt zien. Want zo’n uitkijkpunt ontbrak nog in Amsterdam.

Een voorbeeldproject Partners van Groet in dit ambitieuze project zijn Eric-Jan de Rooij (partner bij Lingotto), Duncan Stutterheim (oprichter van ID&T) en Hans Brouwer (oprichter en eigenaar van MassiveMusic). In 2012 organiseerde de gemeente een pitch voor de herontwikkeling van de voormalige Shell-toren. Uit 37 ideeën werd het idee van dit viertal uitgekozen. De jury oordeelde dat A’DAM een voorbeeldpro-

ject is voor ‘het nieuwe ontwikkelen’, en voor de herbestemming van leegstaande kantoorruimtes. De vier partners in de ontwikkelcombinatie zullen als belangrijke huurders en toekomstige eigenaren van het gebouw langjarig betrokken blijven bij A’DAM. Bij de herontwikkeling staan daarnaast duurzaamheid en respect voor het verleden centraal: de architecten hebben het oorspronkelijke ontwerp van Arthur Staal als uitgangspunt genomen.

Een van de hipste plekken ter wereld De komst van de A’DAM Toren, die 22 verdiepingen telt, geeft een nieuwe impuls aan Amsterdam-Noord. Met ook voorzieningen als filmmuseum EYE en de Tolhuistuin krijgt Noord een echte uitgaansboulevard. Dat is ook The New York Times niet ontgaan. Deze Amerikaanse krant heeft Noord onlangs uitgeroepen tot een van de hipste plekken ter wereld, waarbij de krant erkende dat de

komst van de A’DAM Toren hier een belangrijke rol in speelt. De werkzaamheden zijn al volop bezig. Naar verwachting is de oplevering in april 2016. Website: www.adamtoren.nl

KOM KIJKEN IN OOSTPOORT

Een nieuwbouwwoning kopen is in feite een belofte kopen die mooi beschreven staat in een brochure. Een nieuwbouwwoning in een nieuwe wijk kopen betekent dat je als koper vertrouwen moet krijgen in twee beloftes. Het succes van Oostpoort was dat we voor beide onderwerpen aandacht hadden. Potentiële kopers kregen niet alleen belangstelling voor de woningen, maar ook voor de buurt. Door de gebiedsmarketing hadden we Oostpoort gepositioneerd als het nieuwe centrumgebied van Amsterdam-Oost.

HET NIEUWE CENTRUM VAN AMSTERDAM-OOST GROEIDE IN DE CRISIS UIT TOT EEN STERK MERK

Gebied Oostpoort letterlijk op de kaart gezet De naam Oostpoort werd eind 2008 gelanceerd. Het Polderweggebied, zoals het gebied voor die tijd heette, stond bekend als een rafelrandje in de stad waar (bijna) alles kon. Oostpoort is geïntroduceerd om een nieuw imago te creëren voor een modern stedelijk centrumgebied met een mix van functies: wonen, winkelen, kunst & cultuur en voorzieningen zoals sport en het stadsdeelkantoor. Door de gebiedsmarketing is Oostpoort op de kaart gezet. Letterlijk, want probeer er bij Google maar eens voor te zorgen dat ze de naam van een buurt veranderen.

Oostpoort • Fred Langeslag en Doede Jaarsma Kijken, kijken …… en uiteindelijk ook kopen. Midden in de crisis is de verkoop van 235 woningen in het westelijk deel van Oostpoort succesvol verlopen. Maar het ging niet vanzelf. Belangstellenden genoeg, de onzekere tijden en de complexiteit van het project weerhielden echter velen ervan de beslissing tot koop te nemen. Door de inzet van gebiedsmarketing in combinatie met een persoonlijke verkoopaanpak lukte het om het vertrouwen op te bouwen bij de aspirant kopers. Het werd daarmee het best verkopende nieuwbouwproject in Amsterdam tijdens de crisis. Locatie, locatie, locatie! Nu de woningmarkt weer op volle toeren draait, lijkt het alsof kopers heel makkelijk de beslissing nemen een nieuwbouwhuis te kopen. Tijdens de crisis merkten we in Oostpoort al snel dat 8.000 geïnteresseerden niet genoeg waren om alle 235 koopwoningen die op risico in aanbouw genomen waren, te verkopen. Daarom veranderden we de strategie en kozen we ervoor het verkooptraject laagdrempelig en persoonlijk te maken. De maandelijkse rondleidingen op de bouw waren nodig om al tijdens de 3 jaar durende uitvoering zichtbaar te maken hoe de woningen er, ook ten opzichte van elkaar, uit zouden komen te zien. Er werden ruim 70 verschillende woningtypes gerealiseerd die 18

afhankelijk van de bouw te bezichtigen waren als ruwbouwwoning, pop-up woning of modelwoning. Deze ‘open dagen’ werden niet commercieel gecommuniceerd: ‘Kom kijken in Oostpoort’ was de boodschap. Iedereen was welkom. Nieuwsgierigen, buurtbewoners en potentiele kopers verzamelden zich in het informatiecentrum om vervolgens in kleine groepjes de bouw op te gaan. Elke keer waren er nieuwe woningen te ontdekken. De rondleidingen werden gegeven door het team dat echt aan het project werkte, tot aan stedenbouwkundige Sjoerd Soeters, de projectmanager van de gemeente en de projectdirecteur aan toe. Dat gaf bezoekers veel vertrouwen.

De laagdrempelige aanpak om persoonlijk contact te krijgen met woningzoekenden werkte. De open dagen zorgden voor een ‘vibe’. Vaak ontvingen we in 3 uur tijd zo’n 250 tot 300 bezoekers. Ter plekke konden geïnteresseerden meteen een verkoopadviseur spreken, om te zien welke woning het beste bij hun woonwensen paste. Per maand werden zo gemiddeld 20 woningen verkocht. Onder bezoekers ontstond het gevoel dat je er snel bij moest zijn, want anders was de favoriete woning weg. Er heerste absoluut geen crisissfeer. Vaak kwamen kopers een maand later weer naar de open dag en namen dan buren of vrienden mee. (Potentiele) kopers

werden belangrijke ambassadeurs van het project. Amsterdam Woont: belangrijk kanaal De wervingscampagne voor de open dagen was zo ingericht dat er maandelijks weer nieuwe doelgroepen werden verleid om te komen kijken. Amsterdam Woont was voor Oostpoort een belangrijk kanaal: we organiseerden de open dagen op de Amsterdamse Nieuwbouwdagen. Daarnaast zetten we ook veel eigen middelen in. Oostpoort was vaak het drukst bezochte project op een nieuwbouwdag.

Vertrouwen komt te voet Oostpoort is uitgegroeid tot een sterk merk. Niet alleen onder de kopers en ondernemers in het winkelcentrum, maar ook in heel Oost en daarbuiten. De winkeliersvereniging Oostpoort wilde alle middelen van de gebiedscampagne overnemen. De winkeliers in de naastgelegen Linnaeusstraat en Middenweg kozen ervoor zich te presenteren op de website van Oostpoort (in plaats van op een eigen website), omdat beleefoostpoort.nl erg goed wordt bezocht. En last but not least: alle woningen waren in 2014, het jaar van de opening van Oostpoort, verkocht.

Website: www.woneninoostpoort.nl 19

LEKKER WONEN IS MEER MARKETING

binnen de trends van deze tijd. Alle 95 appartementen zijn binnen een jaar verkocht. En ook de 27 eengezinswoningen zijn in recordtijd verkocht.

DE LES Door je echt te verplaatsen in de woonconsument, door je te verbinden met hen, kun je je costumer journey optimaal inrichten. Zorg ervoor dat de totale merkbeleving en klantervaring in het gehele proces consequent zijn. Met omnichannel kun je ervoor zorgen dat dit, ongeacht het kanaal, een afgestemde en naadloze ervaring is. Dit betekent dat uitstraling, content en beleving altijd en overal gelijk moeten zijn. Maar uiteindelijk komen alle marketing, alle communicatie en alle sales altijd op hetzelfde neer. Het is zo simpel als wat: Behandel je klanten zoals jezelf behandeld wilt worden.

Weten wat er leeft en speelt bij de consument Eva Westerveld • ERA Contour Weten voor wie je ontwikkelt en bouwt. Goed luisteren naar de woonwensen van toekomstige bewoners. Hen betrekken en een stem geven in het ontwikkelproces. Woonconcepten ontwikkelen die echt aansluiten bij wat de markt vraagt. Het klinkt zo logisch en bijna iedereen beweert het te doen. Maar echt luisteren naar de klant en hem begrijpen gaat verder dan met de bakfiets de wijk in. In Stadstuin Overtoom is het gelukt! In mei 2012 starten we met een locatie. Net buiten de Ring A10 in Overtoomse Veld. Op de locatie staan 380 portieketageflats. Deze worden volgens het Co-Green concept duurzaam gesloopt en hier komen 470 klimaatneutrale woningen voor terug. De nieuwe wijk Stadstuin Overtoom wordt de eerste klimaatneutrale wijk van Amsterdam. Een mooie opgave die de initiatiefnemers van Co-Green (Eigen Haard, Era Contour, KOW en Oranje) graag aangaan. Het doel: betaalbare, energiezuinige woningen met lage maandlasten. De ambitie: jonge koopkrachtige stedelingen naar de wijk trekken. 20

DE AANPAK A. klantreis We beginnen onze costumer journey met een analyse en gaan op zoek naar de potentiële doelgroep. Dit doen we door het stellen van vragen aan jou. We willen van je weten: als je hier zou gaan wonen, hoe wil je dan wonen? Wat vind je belangrijk aan je woonomgeving, wat zijn je woonbehoeftes en wat heb je te besteden? We stellen de vragen online via een enquête, en trekken op de bakfiets de wijk in met een i-Pad in de hand. Daarnaast nodigen we je via Facebook uit om bij ons aan de tekentafel te komen zitten.

B. experts Dan komen de experts aan tafel: architect, ontwikkelaar, makelaar, financieel adviseur, marketingadviseur. Met jouw profiel aan de wand geplakt. We noemen je Pieter. Naast het profiel van je toekomstige buurvrouw Marjolein, gaan wij rekenen en tekenen. Net zo lang tot de puzzel klopt. Product, omgeving en uitstraling. We stellen onszelf de vraag, past deze plattegrond bij Pieter? Of wil Pieter liever een grote woonkamer en een slaapkamer minder? En wat als we meer woonoppervlakte toevoegen, kan Marjolein het dan nog betalen? Het stadsdeel schuift aan en ontwerpt mee, een groen park slingert tus-

sen de woonblokken door. Elk blok krijgt zijn eigen thematuin, passend bij Pieter en Marjolein. C. woonconfigurator We blijven flexibel, denken na over mogelijke indelingen, de afwerking, het sanitair en het tegelwerk. Alle woonopties stoppen we in een woonconfigurator. We nodigen je uit om zelf je ideale appartement samen te stellen. Tijdens het samenstellen, bij elke keuze die je maakt, rekent een kassabon met je mee. En uiteindelijk is het aan jou om die stap in je wooncarrière te zetten.

HET RESULTAAT

Website: www.stadstuinovertoom.nl

Het lijkt stigmatiserend om kopers in te delen in Pieters en Marjoleins, maar het tegendeel is waar. Alle kopers in Stadstuin Overtoom zijn na afloop geanalyseerd. Hieruit is gebleken dat 70 procent binnen de doelgroepprofielen past die van tevoren zijn opgesteld. En de wijk? De wijk is nu een gewilde plek die een nieuwe generatie stadsbewoners aantrekt die helemaal past 21

TRIODOS: GROEN WONEN LOONT Particuliere huishoudens zijn verantwoordelijk voor 12,5% van het energieverbr uik in Nederland. (Bron: CBS)

Arie Blokland • Triodos Bank Met het geld van spaarders en beleggers ondernemers financieren, die goederen en diensten produceren waar de samenleving om vraagt. Daar waren banken in essentie ooit voor bedoeld. Daarom maken banken van kort geld, lang geld. Dat vergt per definitie een lange adem – en dat is precies waar duurzaamheid over gaat: dat wat we doen ook op de lange termijn vol te houden is. Triodos Bank staat bekend als ‘duurzame bank’. Maar eigenlijk zouden alle banken dus duurzaam moeten zijn.

67% van de Nederlanders probeert zijn energieverbruik actief te verminderen (Bron: Milieu Centraal )

‘Nog maar een paar jaar geleden keek iedereen de kat uit de boom of duurzaam vastgoed nou wel of niet meer waard is dan niet-duurzaam vastgoed. Volgens de banken waren het de overheid, de ontwikkelaars, de architecten, de taxateurs of wie dan ook die dat bepalen – en daarop baseerden zij dan hun financieringsbesluiten. Maar banken zijn met hun financieringsbesluiten van vandaag natuurlijk zelf verantwoordelijk voor (om niet te zeggen medeplichtig aan) de kwaliteit van de bebouwde omgeving voor de komende drie, vier decennia. Als we werkelijk de ambitie en de wil hebben om duurzaamheid in onze samenleving te integreren, moeten we niet alleen duurzaamheid stimuleren, maar ook niet-duurzaamheid ontmoedigen. En één ding is zeker: vroeg of laat zal niemand niet-duurzaam vastgoed meer willen kopen of huren – en daarmee wordt het vanzelf waardeloos,’ aldus Arie Blokland, manager hypotheken Triodos Bank.

GROEN WONEN LOONT Triodos Bank wil woningeigenaren stimuleren om energiebesparende maatregelen door te voeren. De bank ontwikkelde daartoe als eerste in Nederland een hypotheek waarbij de maandelijkse rente is gekoppeld aan de energieprestatie van de woning.

EENVOUDIG EN STIMULEREND

ook daadwerkelijk door te voeren, en de woning na de verbouwing bij herkeuring een beter label behaalt, geldt vanaf dat moment meteen het lagere rentetarief. Blokland: ‘Daarnaast kan iedereen door een bewuste levensstijl soms tientallen procenten op zijn energieverbruik besparen. Het gebruik van energie beperken, en hernieuwbare energiebronnen inzetten in plaats van fossiele brandstoffen verstoken, levert een ook op de lange termijn vol te houden gezonde woonomgeving op. We zien trouwens ook een mooie verbinding tussen duurzame woningbouw en sociale cohesie in nieuwbouwprojecten ontstaan. Bewoners trekken niet zelden met elkaar op om samen een zo leefbaar mogelijke omgeving te realiseren.’ En vanzelfsprekend helpt Triodos Bank de bewoners graag met hun financieringsbehoefte. Dat geldt voor zowel woningkopers die in loondienst werken als voor zelfstandig ondernemers.

Website: www.triodos.nl/hypoteken

Bij de hypotheek voor duurzame woningen is de hypotheekrente direct gekoppeld aan het energielabel van de woning. Hoe beter het energielabel, hoe lager de rente. Een woning die al duurzaam is, heeft het gunstigste rentetarief. Eigenaren van woningen met een laag energielabel, worden met een duidelijke financiële prikkel gestimuleerd dit label te verbeteren. Wie een hypotheek afsluit, krijgt kosteloos een Maatwerkadvies Energiebesparing aangeboden. Dit wordt door een gecertificeerde energieadviseur opgesteld. Het advies bevat een overzicht van de maatregelen die genomen kunnen worden om de energieprestatie van het huis te verbeteren. Als de woningeigenaar ervoor kiest deze 23

DE VERANDERENDE ROL VAN DE NIEUWBOUWMAKELAAR Eefje Voogd • De rol van de (traditionele) nieuwbouwmakelaar ís de laatste jaren sterk veranderd. In een veranderde – van aanbod– naar vraag gestuurde – markt heeft een verschuiving plaatsgevonden in ons vak, waarbij onder andere de adviesfunctie in het voortraject een alsmaar meer prominente plaats heeft ingenomen. Vanaf het moment van een tender of in de planvormende fase treden wij steeds meer op de voorgrond. Of liever gezegd: steeds meer ontwikkelaars kloppen al in vroeg een stadium aan bij de nieuwbouwmakelaar. Consultancy gedurende het gehele proces, adviezen omtrent haalbaarheid, differentiatie, gewenst woonprogramma en het bepalen van doelgroepen zijn tegenwoordig voor ons dagelijks werk. Daar zijn de agenda’s dan ook behoorlijk mee gevuld. De nieuwbouwmakelaar onderbouwt zijn adviezen aan de hand van de beschikbare data (o.a. demografische- en transactiegegevens, concurrerend aanbod), ondersteund door de lokale kennis. De data-tools die beschikbaar zijn om tot (prijs)analyses te komen, zijn zeker niet onbelangrijk, maar het gaat erom dat de makelaar deze cijfers weet te interpreteren en te vertalen naar de markt. Dat laatste levert vooral de toegevoegde waarde. De makelaar staat midden in de markt en weet en voelt wat er speelt. Hij weet precies of een buurt in opkomst is en waar de kansen liggen. Een goede makelaar heeft een duidelijk beeld van de doelgroep. En is op de hoogte van wat consumenten willen en wat de trends zijn. Hij weet wat de concurrentie doet en wat de markt kan absorberen. Al die kennis is van groot belang om tot een optimale prijs/product afstemming te komen en het maximale uit een project te halen. 24

Ook marketing van een project (of nog breder: het meedenken over gebiedspromotie) is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van onze werkzaamheden. Welk communicatiebureau wordt gekozen? Hoe gaan we een project positioneren? Welke middelen worden ingezet? En hoe? En als het aankomt op timing: wanneer zetten we die middelen in? Online en offline. Geen project is hetzelfde. Internet en ook de komst van social media hebben onze werkzaamheden ook totaal veranderd de laatste jaren. Het registreren van leads, leadkwalificatie en follow-up geven aan interesse gaan steeds vaker digitaal. Natuurlijk: er zijn genoeg mensen die nog even het kantoor binnenstappen en zich laten voor-informeren over projecten die in voorbereiding zijn of waarvan de documentatie op de receptiebalie staat. Maar, uit alle kanalen worden leads binnengehaald en het online servicen van consumenten heeft grote

veranderingen gebracht in onze organisaties. Dagelijks komen er zo veel nieuwe leads binnen die allemaal een follow-up moeten krijgen. De binnendienst op ons kantoor heeft het er razend druk mee en in die zin is de administratieve handling de laatste jaren ook compleet veranderd. Van groot belang is om snel en inhoudelijk vakkundig (ook juridisch en bouwtechnisch!) in te springen op ‘ff per mail’ aan de makelaar gestelde vragen. We weten: de woningkoper moet optimaal geserviced worden. Hij wil een snelle feedback. Daar moet je

'De makelaar staat midden in de markt en weet en voelt wat er leeft'

Eefje voogd

als makelaar gewoon goed op inspelen. Want één ding staat als een paal boven water: die ‘customer journey’ moet voortreffelijk zijn. Een mix van online en persoonlijk contact werkt hierin het beste, zo is mijn ervaring. Digitalisering heeft gezorgd voor veel meer efficiency in ons vak en dankzij digitalisering kunnen wij klanten nog beter bedienen. Maar, het kopen van een huis is en blijft vaak een emotionele beslissing voor jaren. En wat er bij computers aan ontbreekt qua eigenschappen (te weten: passie, emotie en creativiteit), daarover beschikt een goede makelaar wel. Sinds de omslag van een aanbodgestuurde naar een vraaggerichte markt ziet het speelveld er ook in ons vak dus anders uit. Het

spectrum van onze werkzaamheden varieert enorm en loopt van het leveren van een bijdrage aan consumentgericht ontwikkelen tot aan het begeleiden van collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO), en van full service dienstverlening tot faciliterend optreden. Steeds meer nieuwbouwmakelaars zijn de laatste jaren ook pro-actiever ingesteld. Zij zoeken met hun kennis van de markt zelf naar mogelijke klanten voor projecten en bieden hun diensten aan op tijden dat de klant dit wenst. Ook opdrachtgevers worden meer dan ooit ‘ontzorgd’. Als makelaars kunnen we tegenwoordig desgevraagd events organiseren, kunnen we hostessen aanleveren, schoonmaakdiensten regelen en ga zo maar verder.

De traditionele rol van de makelaar is de laatste jaren echt totaal veranderd. De makelaar opereert tegenwoordig veel intensiever op twee niveaus: business to business in zijn contacten met de projectontwikkelaar, en business tot consumer bij de verkoop van woningen aan de consument. Commerciële skills in ons vak zijn onontbeerlijk (we moeten ook gewoon heel goed woningen blijven verkopen natuurlijk!), maar consultancy, organisatie en marketing zijn niet meer weg te denken. Persoonlijk vind ik dit een geweldige ontwikkeling. Het vak is er alleen nog maar veel leuker op geworden!

Website: www.eefjevoogd.nl

Een Een krachtige krachtige bundeling bundeling van van nieuwbouwpartijen nieuwbouwpartijen

Platform Platform Woonpromotie Woonpromotie Amsterdam Amsterdam

Amsterdam heeft twee doelen: Het platformWoont Amsterdam Woont heeft twee doelen: 1. Het aanbod van nieuwbouwwoningen en kavels kavels in in 1. Het aanbod van nieuwbouwwoningen en Amsterdam onder Amsterdam (en (en omgeving) omgeving) zo zo goed goed mogelijk mogelijk onder de de aandacht aandacht te te brengen brengen van van de de consument. consument. Op Op AmAmsterdamWoont.nl de nieuwbouwpartijen nieuwbouwpartijen sterdamWoont.nl presenteren presenteren de gezamenlijk en diensten. diensten. gezamenlijk hun hun aanbod aanbod van van woningen woningen en 2. 2. Onderlinge Onderlinge kennisuitwisseling kennisuitwisseling tussen tussen de de partijen. partijen. Hiervoor worden verschillende activiteiten georganiHiervoor worden verschillende activiteiten georganiseerd. Elke keer keer seerd. Per Per jaar jaar zijn zijn er er drie drie nieuwbouwborrels. nieuwbouwborrels. Elke met met inhoudelijke inhoudelijke sprekers sprekers en en op op wisselende wisselende nieuwnieuwbouwlocaties bouwlocaties in in de de stad. stad.

Een krachtige Een krachtige bundeling van bundeling van nieuwbouwpartijen nieuwbouwpartijen

In de afgelopen jaren verdwenen achtereenvolIn de afgelopen jaren verdwenen achtereenvolgens het nieuwbouw-informatiecentrum in de gens het nieuwbouw-informatiecentrum in de Zuiderkerk, de jaarlijkse nieuwbouwbeurs en de Zuiderkerk, de jaarlijkse nieuwbouwbeurs en de gemeentelijke nieuwbouwsite. Hierdoor raakte gemeentelijke nieuwbouwsite. Hierdoor raakte het Amsterdamse nieuwbouwaanbod meer het Amsterdamse nieuwbouwaanbod meer versnipperd dan ooit, terwijl er behoefte is ervoor versnipperd dan ooit, terwijl er behoefte is ervoor te zorgen dat de consument optimaal geïnforte zorgen dat de consument optimaal geïnformeerd wordt over nieuwbouwprojecten. Effectief meerd wordt over nieuwbouwprojecten. Effectief en tegen lage kosten. Dát is de reden waarom het en tegen lage kosten. Dát is de reden waarom het Platform Woonpromotie Amsterdam in 2012 is Platform Amsterdam Woont in 2012 is opgericht. opgericht met de website: amsterdamwoont.nl

Colofon Colofon Dit boekje is tot stand gekomen door Dit boekje is tot stand gekomen door de verschillende sprekers op de de verschillende sprekers op de AmsterdamWoont bijeenkomsten. AmsterdamWoont bijeenkomsten. Met dank aan: Met dank aan: www.molengraafmediawerk.nl www.molengraafmediawerk.nl Niek Verveen - AmsterdamWoont Niek Verveen - AmsterdamWoont Concept en realisatie Concept en realisatie Doede Jaarsma communicatie Doede Jaarsma communicatie Meer informatie Meer informatie info@amsterdamwoont.nl info@amsterdamwoont.nl www.amsterdamwoont.nl www.amsterdamwoont.nl

Met dank aan onze partners:

26 26

27 27

amsterdamwoont.nl