Loostâš 04/2020

LOOSTŠ JUOVLAH 4/2020

Iida Virtanen:

Juovlâkalender Anja Kaarret:

Juovlâtiivtah

Elsa Väisänen:

Elsa-ááhu juovlâmaainâs

Neeta Jääskö:

Mučis argâ

Aanaar škoovlâ uáppei čalluuh

skö

kek ov e: Ne eta Jää

Lo k

LO O

ST Š

4 / 20 12

20

2

LOOSTŠ 4/20

SISKÁLDÂS 4

Uáivičaalâ

5

Almottâsah

6

Aanaar škoovlâ uáppei čalluuh

12 Juovlâkalender, Iida Virtanen

6

14

Elsa-ááhu juovlâmaainâs, Elsa Väisänen

16

Juovlâtiivtah, Anja Kaarret

20

Mučis argâ -kovehástu, Neeta Jääskö

16

14

3

L O S TÂ TO I M ÂT T E I J E E :

fabrizio brecciaroli

UÁIVIČAALÂ

anaraslosta@anaraskielaservi.fi

+358 45 235 5395

KUÁSTIDEIJEE: w w w. a n a ra s k i e l a s e r v i . f i

MÁCCUM:

susanna kaartinen susanna.kaartinen @gmail.com

Pyereh juovlah já pyeri uđđâ ihe puohháid!

Taankiärdáá lostii teema lii “juovlah”. Taan lostiist muu ilosmit eromâšávt tot, et mij lep finnim čalluid maaŋgâahasijn ulmuin.

Nuorâmuuh čälleeh láá esken viiđâdluokkaliih, já puárásumos vuod lii lamaš iäláttuvâst jo muáddi ive. Taat lii šiev merkkâ anarâškielâ eellimvuáimálâšvuođâst já uđđâ suhâpuolvâ kielâkevttein.

Aanaar

škoovlâ

uáppein

pippârkákkureeseept, juovlâmaainâs.

láá

puáttám

suotâs

DIY-juovlâkalender

Juovlâkalender

lii

juovlâkoortah,

ravvuuh

kieđâvuššum

já

meiddei

ohtâ Iida

artikkâlist. Lii hitruu luuhâđ Iida hundârušmijd juovlâkalenderist já mondiet taan ive tast lii šoddâm tehálâš sunjin. Fáárust lii meiddei čaabâkirjálâšvuotâ. Stuorrâ kijttoseh Anjan suu fijnâ juovlâtiivtâin!

Juovlah iä lah ain lamaš nuuvt kávpáliih ko onnáá peeivi. 1940- já 1950-lovoin iä lamaš juovlâkalendereh, já skeeŋkah lijjii ain jieš valmâštum. Jis halijdah tiettiđ magareh juovlah lijjii talle, te luuvâ Elsa-ááhu mainâs jieijâs pärnivuođâ juovlâin.

Fabrizio Brecciaroli

4

LOOSTŠ 4/20

ALMOTTÂSAH Čällee: Fabrizio Brecciaroli

Kove: Annika Pasanen

Annika Pasasiist lii šoddâm sosiolingvistiik professor

Masa kyehti tuhháát artikkâlid anarâškielâlii Wikipediast

Kielâtotkee já filosofia tuáhtár Annika Pasanen lii

Anarâškielâlâš Wikipedia ovdán já vijđán jotelávt já

väljejum Säämi ollâškoovlâ säämi sosiolingvistiik

siskeeld jo masa kyehti tuhháát artikkâlid. Fáddán láá

professorin. Sun aalgât uđđâ virgestis 1.1.2021.

iärásij lasseen Suomâ kaavpugeh já kieldah, maailm

Sosiolingvistiik kuáská toos, maht kielah vajeh, maht

enâmeh já kaavpugeh, planeteh, iveh já peeivih,

kielah kiävttojeh já maggaar lii kielâpolitiik. Paargon

kielah, kielâtotkeeh, kirječälleeh, čaittâleijeeh já

kuleh máttááttâs, uáppei stivrim, mottoom verd

elleekoveh. Keessiv 2020 ohtâ nuorâ sárnoo lâi

haldâttâhpargoh já tiäđust-uv meiddei tutkâmuš.

kesipargoost Wikipedia-čällen. Sun čaalij maaŋgâid

Uđđâ pargosaje lii Kuovdâkiäinust Taažâ peln. Ulmen

šiev artikkâlijd Säämi juuvâin, jaavrijn já ellein.

lii, et Annika ličij tobbeen suulân 50% pargoääigist.

Kii peri puáhtá čäälliđ Wikipedian. Jis halijdah

Sun ij kuittâg ááigu varriđ toho, tastko sust lii peerâ,

vyelgiđ fáárun, te hommáá olssâd kevtteetubdâlduv,

eellim já táálu Anarist. Annika osko, et professor

čáládât siisâ já čäliškyeđe!

virge áánsust sun puáhtá vaiguttiđ eenâb sämikielâi iäláskitmân já oovdedmân.

Kove: Lee Rodgers

Saammâl, Stáálu já njuhčâ lii almostum

Anarâš-kalender lii almostum

Lee Rodgers káávcád Saammâl-kirje lii almostum.

Säämi ihe tihtâhäämist, já jyehi mánuppajan lii jieijâs

Tegu rááiđu eres-uv kirjeh, tot lii kyevtikielâg: maainâs lii čallum sehe anarâškielân já eŋgâlâskielân.

Kirje puáhtá uástiđ Anarâškielâ seervi siijđoin (https://anaraskielaservi.fi/). Tot lii vyebdimnáál meiddei Anarist – aainâs-uv Säämi Tyejeest, Siidast já Kollehovist. Luuvâ tun-uv Saammâl uđđâ fiäránijn!

Anarâš-kalender ihán 2021 lii almostum. Fáddán lii teema. Vuosmužžân tihtân lii ain mánuppajetihtâ, mii iská muštâliđ eidu tien mánuppaje ääigi Säämi maailmist tábáhtuvvee aašijn, já ton vyelni láá tastoo teematiivtah. Kalender koveh kovvejeh jieškoteuv teema lasseen iveaaigijd já elleid sehe sämmilij eellim. Pyeri uđđâ ihe 2021 puohháid!

5

Aanaar škoovlâ uáppei čalluuh Pippârkákkureeseept Tekstâ já kove: Emma Saari Täigi:

125 g vuojâ 1 dl sukkâreh ¾ dl siirááp 1½ tp kaaneel 1 tp ingiváár 1 tp millum pomerans koorâ 1 tp millum kardemumma ½ tp millum neilikka 1 känimane 4-4½ dl nisujáávuh 1 tp sooda Hervâttem:

4 dl 1

kovjâsukkâreh känimane vielgâdâs muáddi sitruunsäppitippá

Po o r g â n á v t : 1.

Ty e l t i v u o j â , s u k k â r , s i i r á p j á n j a d o s i j d . T i p t e s i ä v u s č u á s k u đ .

2.

Siävut juávkun känimane. Lasseet jáávuid, moid lii siävuttum sooda.

S o o đ h â t ä ä i g i . ( To m i j k a n n a t s o t k â đ l i i j g á s k u h h á á . ) T i p t e t ä ä i g i l e đ e jieŋâskaapist iijâ.

3.

Kavlii tääigi (s. 3 mm). Räähti pippârkááhuid vuormâiguin teikkâ k i e đ â i g u i n . S t i j l â l i i r i j j â .

4.

Uccâ pippârkahhuid puáhtá passeeđ 200 ceehist suulân 5-8 miinut, j á s t u o r r â p i p p â r k á á h u i d 1 7 5 c e e h i s t 8 - 1 2 m i i n u t . Pa s e s i ä m m á á s t u á r u s i j d p i p p â r k á á h u i d s i ä m m á á p e e l d i s t .

5.

Jis tun halijdah vala hervâttiđ pippârkááhuid, te siävut kovjâsukkârij juávkun

vielgâdâs

nuuvt

kuhháá,

et

tot

oro

pyerrin.

Lasseet

s i t r u n s ä ä p i j á s i ä v u t n u u v t e t s i ä v u s k i l d á . Ta l l e t u n p u á v t á h p i e i j â đ tom pippârkááhui oolâ.

6.

Pu u r â t a i d . : )

Käldee: https://www.k-ruoka.fi/reseptit/piparkakkutaikina

6 Kove: Pixabay

LOOSTŠ 4/20

Pyereh juovlah!

Mun, eeči já muu uccâviljâ piejâim juoŋŋâsijd skammâmáánu loopâst. Ko mij moonâim čuávuváá peeivi kuohâd taid, te mij uážuim stuorrâ kuávžur.

Kuávžur tiäddu lâi 4,155 kg. Talle lâi muáttám já pieggâ lâi viehâ koorâs.

Mij moonâim toho moottorkiälháiguin.

Tiervuođâiguin,

Pietu Mattus Menišjäävrist.

Räähti spesiaaljuovlâkalender Tekstâ já koveh: Kaisla Suominen

Taa láá ravvuuh, maht puáhtá rähtiđ juovlâkalender jieš. Taat kalender suápá kiäs peri. Taam kalender puáhtá rähtiđ veikkâ ustevân teikkâ perruujesânân. Mun jieš lam ráhtám taam muu skipárân já adelâm tom sunjin.

Ravvuuh: 1.

2.

Vä ä l d i p a a h v i ( s t u á r u d u v p u á h t á v a l j i đ j i e š ) .

Va l j i i 2 4 ko v e rt i d j á l i j m i i t a i d p a a h v i n . E l e p i e j â l i j m e aaibâs kiddâ roobdâi räi, amas tot njyebžiđ ko piejah maidnii ton siisâ.

3.

4.

Va l j i i t ä v i r i j d , m a i d t u n h a l i j d a h p i e i j â đ ko v e rt i j s i i s â .

Piejâ kovertijd kiddâ já merkkii numerijd.

E le p i ej â l ij m e a a i b â s k i d d â ro ob dâi räi

Va l j i i t ä v i r ij d , m a i d t u n

h a l ij d a h p i e ij â đ k o v e r t ij s i i s â

7 Kove: Pixabay

Aanaar škoovlâ uáppei čalluuh

Mielâtte s juo vlâm aainâs Čällee: Aino Huokone n Kove: Mitja Saari

Kove: Pixabay

8

LOOSTŠ 4/20

Kiti čokkái laasâ oovdâst. Sun lâi lamaš siste ubâ

Njuámmil já Kiti vuolgijn oovtâst. Kiti ooinij uccâ

peeivi. Olgon muotij já eennâm lâi vielgâd. Kiti

siijdâ. Tobbeen lijjii maaŋgah ruopsis tááluh. Kiti já

ooinij, et miinii lihâdij miestust. Miinii iiđij miestust

njuámmil moonáin mottoom táálun siisâ.

já ruotâi muorâ vuálá. Kiti imâštâlâi já vuolgij olgos

- Juovlastáálu! njuámmil huuihij.

keččâđ, mii lâi ruottâm muorâ vuálá.

- Maid? kullui jienâ kostnii.

- Vau! Mun uážum uáiniđ juovlâstáálu ovdil juovlâi!

Kiti čuážui olgon já keejâi, ko miinii lihâdij muorâ

ilodij Kiti.

vyelni. Talle tot miinii poođij uáinusân. Tot lâi

- Taat nieidâš poođij muin teehi vahâgist, njuámmil

njuámmil. Aaibâs vielgis njuámmil. Mutâ tot ij lamaš

eeđâi.

táválâš njuámmil. Tot šiälgái. Kiti vaazij njuámmil

- Jáá! Hou hou! Tiervâpuáttim. Kii tun lah? koijâdâlâi

luus. Njuámmil mulijdij maidnii. Kiti suorgânij.

juovlâstáálu.

- Sáárnuh-uv tun?! huuihij Kiti.

- Mun lam Kiti.

- ÄÄÄ! Oppeet mun lam čyerbidâm muu pargo!

- Jáá! Vâi Kiti. Puáđiba teehi, eeđâi juovlâstáálu.

njuámmil vaidâlij.

Kiti moonâi juovlâstáálu luus. Juovlâstáálu adelij

- Maid? Maht? M-mii tun lah? Kiti šumbârdij.

sunjin uccâ skeŋkkii já pippârkááhu.

- Mun koolgâm moonnâđ tääl, njuámmil mulijdij.

- Taa lii tunjin uccâ skeeŋkâš já tom pippârkááhu láá

Njuámmil cancoi miäcán.

toontuh liäibum. Smakkist. Toh láá puoh pyeremuuh

- Hei! Vyerdi! Kikka huuihij já kaačâi njuámmil

pippârkááhuh, juovlâstáálu eeđâi.

kiddâ. Njuámmil cancoi vala jotelubbooht. Talle

- Takkâ, eeđâi Kiti já smakkiistij pippârkááhu.

njuámmil orostij já Kiti fäškittij.

Tot lâi mielâttes njäälgis. Kiti lehâstij pakkeet já tobbeen lâi uccâ čiiŋâš. Kiti piejâi tom kietân. Talle

Kiti ooinij tuše vielgâd. Sun oopsij pippârkááhuid já

sun ij uáinám maiden muide ko vielgâd já čaranij

glögi. Talle Kiti pajanii muottust.

pääihist.

- Vuoi vuoi, njuámmil mulijdij.

- K-kost mun lam? Kiti imâštâlâi.

- Tun lah juovlâenâmist, njuámmil västidij.

- K-kost? Mun jurdim, et tot lii tuše mainâsijn.

- Ij! Tiädust-uv taat lii olmâ eennâm! njuámmil huuihij.

Tobbeen lâi ennuu muotâ. Kostnii poođij njaalgâ opsâ. Pippârkááhuh já glögi.

- Muoi kalgeen uážžuđ tuu meddâl tääbbin, njuámmil eeđâi.

- Okei, Kiti västidij.

9

Aanaar škoovlâ uáppei čalluuh

10

LOOSTŠ 4/20

11

Juovlâkalender Tekstâ: Iida Virtanen Koveh: Pixabay

Ko čálám taam, lii juovlâmáánu algâ.

Mahtnii kalenderist lii kuittâg šoddâm viehâ

Skipáreh Tuurkust, Porist já tiäđust-uv

tehálâš munjin. Tääl, ko puoh oro lemin

Säämist vuolgâtteh kuuvijd já muštâleh,

hirmâd ervidmettum, lii lohđulâš tiettiđ, ete

maggaar šoŋŋâ kost-uv lii. Kostnii lii ainim,

aainâs-uv tot lii vises, ete jis mun puurâm

kostnii jo tuođâi muáttá.

oovtâ suklaapitá jyehi peeivi 24 peeivi ääigi, te juovlah puátih. Juovlah puátih, já mun

Tääbbin Tukholmast arva já ennuv. Ulmuuh

lehâstâm vuossâmuu luŋká päikkipääihist,

láá kuittâg keččâlâm kavnâđ juovlâi tobdoid,

vanhimij lunne, já puurâm iiđeedpittán

já jyehi táálu jyehi laasâst láá ennuv

riisisuohâd já keejâm Joulupukin kuumalinja.

juovlâčuovah. Muu aldaaš kävppi suáittá

Ko tuše vajam lehâstiđ juovlâkalender jyehi

Wham Last Christmas ain ko iälám tobbeen,

peeivi, te forgâ mun jo lam jieččân aldaaš

ađai táppájim Whamageddon jo juovlâmáánu

ulmui lunne.

vuossâmuu peeivi.

Must láá tääbbin maaŋgah syemmiliih Must lii suklaakalender, taggaar, mon suklaa

skipáreh, kiäh iä peesâ juovlâi ääigi Suomân.

njadda váhá hälbin já ráhtálâžžân. Monnii

Sij láá pargoost vala 23. peeivi, ige talle

suujâst eidu taggaar lii muu mielâst olmâ

lah máhđulâš leđe karanteenist nuuvt, ete

juovlâkalendersuklaa.

ain

tuostâččij eelliđ suuvâ lunne. Sist-uv kuittâg

suáittá Last Christmas, lijjii tuše Dumle- já

Käävpist,

mii

láá juovlâkalendereh, já aaibâs tego munjin-

tagareh tivrâs sveiccilâš kalendereh. Vuolgim

uv, te sijjân-uv juovlah puátih, ko 24. luŋkká

nube káávpán, já tobbeen kavnim kalender,

lii lehâstum. Talle lii máhđulâš suáittiđ perrui

mii maavsij 19 ruvnâd. Nube käävpist iä

Zoomist, puurrâđ ruátálii mielâjuovlâhiärsku

suáittám Last Christmas.

sahrampulláid já veikâ kolliistâllâđ skipárij kulen.

Tot juovlâkalender vuálgá muin Suomân juovlâmáánu káávcád peeivi, jis Viking Linest

Taah juovlah láá maŋgâsân viehâ ereslágáneh

vala talle láá taampah, maid iä lah vuáijám

ko táválávt já sáttá leđe, ete tust-uv láá

káárgun. Págguhân te lii väldiđ tom kalender

hyelhih, kiäi kulen jieh pyevti tai juovlâi ääigi

fáárun, ko jiem mun pyevti tom tääbbin

kolliistâllâđ. Kenski tust-uv lii juovlâkalender,

Ruotâst juovlâmáánu kooskâst šávduliđ.

já veikâ ij liččiigin, te mun puávtám lopediđ oovtâ ääši: juovlah kale puátih.

Muu mielâst ij lah meendu viijses mađhâšiđ mätkilavkkâ

nube

kieđâst

já

kalender

nube kieđâst, mut ijba tom kalender pyevti mätkilaavkângin pieijâđ, sáttá veikâ jurmâsiđ.

Jis mun keččâlâm leđe jiärmálâš, te ijhân suulân kyevti euro kalenderist lah mihheen stuorrâ merhâšuumijd. Muu päänih-uv liččii vaarâ iloliih, jis jiem jyehi peeivi algâttiččii nuuvt, ete puurâm suklaapitá.

12 12

Pyereh juovlah já pyeri uđđâ ihe puohháid!

LOOSTŠ 4/20

13

Vuosmuš juovlâlaavlâ, maid pärnin lam kuullâm já muštám:

Juovlâmuorâ lii cegâttum, juovlâ lii alne uuvsâst.

Njálgáh láá ovssijd kosostum, muččâdávt nuuvt hervâttum.

Kijtto tunjin rähis Jeesus, ko poottih teehin enâmân suddoin puoh muu luovâs pestiđ párásumos juovlâskeŋkkâ mii.

14

LOOSTŠ 4/20

Elsa-ááhu Juovlâmaainâs Tekstâ: Elsa Väisänen Koveh: Márjá-Liisá Olthuis, Pixabay

Taan juovlâlavluu mun kuullim ovdil

juáhážân. Tot siskeldij pulláá, oomeen,

ko aalmugškoovlân moonnim. Kale

pippârkááhu mottoom já meiddei njálgáid.

talle suáđe maŋa eelij juovlâstáálu. Toh

Talle iä párnááh finnim okkoruuđâ, já

juovlah iä talle lamaš nuuvt kávpáliih ko

ij lamaš njälgispeivi jyehi ohhoost tegu

onnáá peeivi. Talle lijjii skeeŋkah ain jieš

onnáá peivin párnáin lii.

valmâštum, tegu sovskammuuh, kistuuh, suháh, vaacah.

Ohtâ lâi taggaar čaaitâlm asuntolajuuhlijn, mast mun lijjim

Motomin muštám ko Kuobžâ-Saammâl

juovlâstáállun rahttâttâm. Lähjisekkân lâi

poođij juovlâááptu Luohtpootân, te sun

taggaar juuttisekkâ, moos lijjim nutkâm

lâi olssis kiessâm pakettân juoŋâskuolijd.

tievâ suoinijd. Nuáidiákku lâi meecist

Motomin pakettist kávnojii savzâuloh.

vahtiimin já lâi tijdom čuoldâ nuuvt et kii

Jávvusekkâpápárijd meid talle vyerkkejii,

toos čokánij meecist jođedijn vuoiŋâstiđ,

sehe kävppipakettist vielgis pápárijd.

te tarvanij kiddâ ton čuoldân, ige peessâm

Käävpist talle jyehi uástus kiessii pakettân

tast pajaniđ ovdilgo lâi adelâm nuáđes

já čonnii páppárpaddijn kiddâ.

ton nuáidiáákun. Meecist meiddei juuđij puáris ákku, kii lâi ráhtám luuvdáid

Aanaar markkân škoovlâst lijjii tiäđust-

vyebdim várás, kievhi ko lâi. Nuáidiákku

uv uccâjuovlâjuhleh. Tobbeen lâi

ij tuhhiittâm já čievčâstij ááhu meddâl já

meiddei ohjelm: juovlâlavluuh, runoh,

čuorvij: Tuálvu meddâl monâdijnâd vala

mottoom uccâ čaaitâlm já tiäđust-uv lâi

tuom risseliäjá-uv. Lavluu ton juhleest

juovlâsuohâdân riisisuvrâmijn vuoššum

meiddei uápis juovlâlavluid.

suohâd já luumusoppá. Talle lâi ennuv vááijuvvuotâ. Ulmuuh kuittâg lijjii

Eellim ain škoovlâst peessâm maŋa

tuđâvááh, ko lâi puáttám ráávhu.

meid tiein juovlâjuhlijn. Ain tobbeen lâi hitruus ohjelm. Ko Pentti Kärkkäinen

1954 čohčuv valmâštui Pärttihân uđđâ

poođij Pärttih škoovlân uđđâ nuorâ

aalmugškovlâ. Toh juhleh juovlâluámu

máttáátteijen, te suu äigin poođij “Tierna-

ovdil lijjii ubâ siijdâ juhleh. Tiäđust-uv

kaandah”-lávlumohjelm juovlâjuhlijd.

tot vala puovtij eenâb tobdo, ko talle

Ubânâsân láá pááccám muušton liegâsin

asuntolasiäsá liäibui pippârkááhuid já

pärnivuođâ juovlah, veik lâi kuáttoo

toortuid, še juhleviehân fallii käähvi.

skaamâ ääigi te kuittâg toh kinttâleh

Nisupuláh kale lijjii njálgáh lasseen.

tohhii čuovâ vááimun liegâsvuođâ

Párnáid adelij meiddei uccâ páppárseehâ

tälvipuollâšân-uv.

15 Kove: Pixabay

Kove: Pixabay

Juovlâtiivtah Teskstâ já koveh: Anja Kaarret

Kinttâlij cokkim Tääl cokkiim vuosmuu kinttâl já juovlâid áálgám vyerdiđ.

Pargoh ennuv porgâhánnáá, lam lamaš kuittâg nánnáá.

Puáttee ohhoost nube kinttâl cokkiim, talle iäskán liäibuđ heerskuid áálgám.

16

LOOSTŠ 4/20

Juovlâáptu Peivi viijmâg puáttám lii, enni maiden taarbâš porgâđ ij.

Iđedist sun kuhháá uáđá, huolâid ittážân val kuáđá.

Heerskuh, skeeŋkah vyerdih talle, luho tuávutteijeeh láá nuuvt kalle.

Ohtii ivveest puátá peivi, et eenist huáppu ij lah eivi.

Iiđeed maŋa lieggân áimu, rähisvuođâ tobdá váimu.

Eellim pyerrin talle oro, kiästán ij lah onne soro.

17

Juovlâmielâ Juovlâäijih máátkán vuálgá, talle iäskán juhleäigi álgá.

Juovlâmuorâ heervâ uážžu, tuve nurheest muččâdin tot čuážžu.

Eeči heerskuid ennuv liäibum, maŋgâ peeivi tuušijd hiäibum.

Enni čurgim táálu pyereest, juovlâmielâ lii jo styeres.

Vistig álgá heerskui puurrâm, talle kuosâ pirrâ juurrâm.

Forgâ puátá skeeŋkâi jyehhee, tot lii siämmást nánnáás ulmui kyehhee.

18

LOOSTŠ 4/20

Puátá-uv Juovlâäijih?

Jo-uv Juovlâäijih puátá?

Kulloo-uv skaallân olgon?

Manen Juovlâäijih ij val puáđi?

Uáinoo-uv vielgis kuhes siämu?

Viijmâg-uv tot Juovlâäijih táiđá puáttiđ?

Huurrân kulloo hirmos šiljoost.

Stuorrâ skeŋkkâseehâ Juovlâäijih puáhtá.

Ij sun ohtuu vaje tom kyeddiđ.

19

Kovehástu:

Mučis argâ Tekstâ já koveh: Neeta Jääskö

Mun lam Neeta, Anarist vuálgus já eidu tääl luuvâm sämikielâ Oulu ollâopâttuvâst.

Táválâš argâ lii muttum must-uv, já riävtui ko algim čokkiđ taid kuuvijd mun iäskán iberdim, mon lussâd já murâšlâš taat ihe lii lamaš maaŋgâ náálá. Vistig poođij korona, talle jaamij ákku, värrejim (kuohtii!)... Lijjim meiddei mield rähtimin sämikielâlijd muumijd, mii lâi hirmâd hitruu, mutâ ton ääigist must iä lah ennuv koveh. Taah koveh vaarâ kovvejeh-uv eenâb tom, magarij tobdoi siste taat ihe lii kuullâm. Tuáivu mield 2021:st šadda älkkeb puohháid!

Taat lii Muddusjäävri Válburnjaargâ taavaabeln kovvejum uđđâivemáánust. Tälvi lâi muottii já tot tubdui kale tyellittälli meiddei argâelimist, ko autoluoddâ saatij jovgâđ.

20

LOOSTŠ 4/20

21

Eeji pele ákkum jaamij njuhčâmáánust eidu spiekâstâhääigi älgim suulâin já sun hävdidui Avelân hirmâd uccen räijejum juávhoin puurgâ siste. Muštotilálâšvuotâ lâi kuittâg muččâd, ko peesâim juávhoin muštâččiđ suu.

22

LOOSTŠ 4/20

Kiđđâ juovdâi kuuloold já váhá ááhu jäämmim maŋa pessijái ääigi lijjim meridâm, ete varriim máádás já poorgâm maidnii jieččân uápui oovdân. Peessim vala navdâšiđ majemuid cuoŋŋuid ovdil ko siijvoh nuhhii.

23

Taat kove lii valdum pelnub oho ovdil ko kyermejim majemuid tävirijdân auton já tuámittim máádás. Oulust vuordij-uv mučis algâkeesi já aaibâs nubbe maailm.

Válburpeeivi peesâim uccâ ustevjuávhoin tulâstâllâđ vala tievâ täälvi ääigi.

Tullâsaje vuájui masa meetter verd cuoŋŋuu siisâ ovdil ko juuvsâi eennâm. Eehidláá tiäđust-uv mij sáávnuim.

24

LOOSTŠ 4/20

Mun lijjim pennuin vaazzâšmin mottoom eehid Oulust já uáppásmin uđđâ päikkikuávloin ko peenuv suorgânij mastnii já čellij maŋaskulij nuuvt fakkist et čevepäddi luovânij.

Mun te ete mii komálijd täälgis já te keččim já oinim jieččân eellim vuossâmuu säggisäplig.

Kove ij lah hirmâd pyeri ko talle lâi jo viäigudmin (mäddin lii sevŋâd meiddei keessiv!) já čuovâ ij lam ennuv.

25

Siämmáá reeisust valdim vala kuuvijd oovdeb päihistân já váhá aaibâs uccáá ahevuššim.

Suveh lijjii eidu koočâtmin lostâidis, mutâ motomijn toh lijjii vala oovsijn já fiskájii šiärráht.

26

LOOSTŠ 4/20

Muu ustev peenuv raahtij viälppáid aaibâs vyerdihánnáá, já eellim keččâmin sii já pennuid čohčuv tavveen. Kale toh lijjii maailm ihanamoseh pastelis uccâ panijdiskuin.

Skammâmáánu loopâst eidu muáddi peeivi ovdil tai kuuvij vuolgâttempeeivi lâi Oulust oppeet talvâm já puoh lâi eivi picceen. Kove lii valdum Vuáksásuollust (Sonnisaari) já tast uáinoo tyehin Virdesuálui (Virransaari).

Maggaar lii tuu mučis argâ?

Jis halijdah uásálistiđ háástun, vääldi ohtâvuođâ toimâtteijei: anaraslosta@anaraskielaservi.fi

27

RÄHTEEH

FABRIZIO BRECCIAROLI

SUSANNA KAARTINEN

Fabrizio lii vuálgus Italiast, mut áásá tääl Sveeicist. Sun lohá anarâškielâ Oulu ollâopâttuvâst. Sun lii porgâm Anarâškielâ seervi mediapargen čohčâmáánu 2019 rääjist.

Susanna lii freelancer arkkiteht já graafisâš vuávájeijee. Sun lii Anarist meddâl, já áásá tääl Australiast oovtâst kandâskipárijnis já 65 savzâinis. Astoääigi sun lijkkoo tuoijuđ, kuvviđ já mälistiđ.

AANAAR ŠKOVLÂ UÁPPEEH Aanaar škoovlâ uáppeeh, kiäh loheh anarâškielâ eenikiellân. Fáárust láá sehe vyeli- já pajetääsi uáppeeh.

28

NEETA JÄÄSKÖ

ANJA KAARRET

Neeta lii oovdiš sämipolitijkkár já avalâš anarâškielâ uáppee, já áásá tääl Oulust pennuinis. Sun lijkkoo puđâldiđ smavvâ kielâprojektijgijn astoääigi.

Anja áásá Pärttihist já lii pargoost toimâtteijen Yle Säämist. Sun lii oppâm anarâškielâ eenikielânis.

Astoääigi sun lijkkoo kuvviđ, kuálástiđ já muorjiđ.

IIDA VIRTANEN

ELSA VÄISÄNEN

Iida lii porilâš čällee. Teikâ turkulâš. Meddâl Porist. Já áásá Tukholmast. Teikâ Tuurkust. Pyeri jis jieškin muštá. Sun šiärráá puoh kirkkásumosávt talle, ko sun piäsá karaoken já lávlu Dingo.

Elsa-ákku áásá tääl Oulu aldasijn Kempelest. Anarâškielâ lii suu eenikielâ, já sun lii toimâm kielâmiäštárin maŋgáid uáppeid.

Elsa lijkkoo kođemân já kulokuvij jurgâlmân já sárnu mielâstis sämikielâ ulmuigijn.