Anbo koerier 2014 10 by ANBO-Dordt

- KOERIER

Maandblad van ANBO Dordrecht

28ste jaargang nummer 8 maandblad van ANBO Dordrecht

Samenstelling bestuur en commissies Arnold G. Daane voorzitter redactie

Arie van Zanten secretaris Leeuwstraat 22 3328 VD Dordrecht  6175671  avz1946@outlook.com

Vijverplantsoen 72 3319 SX Dordrecht  6166320 Bas de Deugd penningmeester

Corrie Dubbeld ledenadministratie redactie

Tak van Poortvlietstraat 169 3317 JT Dordrecht  06-11721337  penningmeester@anbodordrecht.nl NL36 RABO 0103 4414 68 t.n.v. ANBO Dordrecht

 06-83992594  cdubbeld@gmail.com (via de mail heeft de voorkeur)

Joke Herrewijn-de Vries bestuurslid redactie 'Lief en Leed'

Co Wapperom-Peterson bestuurslid reisclub  6170022 en 06-23115407568  jpwapperompeterson@kpnmail.nl

 6170761  jherrewijn@hetnet.nl Wilma Molendijk bestuurslid reisclub 'Lief en Leed'

Els Bel bestuurslid  6161880  j.g.bel@12move.nl

 6173566 en 06-23118357  wilmamolendijk@gmail.com Jan Geenen redactie

Ab Küchler redactie

 6166891  redactie@anbo-dordrecht.nl

 6185567  kuchler@chello.nl

Guus Koenders redactie (fotograaf)

Hein van der Wal webmaster

 062870705222  guuskoenders@gmail.com

 webmaster@anbo-dordrecht.nl

Ad Veltman reisclub  06-15175708 NL41 RABO 0160 8956 42 t.n.v. ANBO-Dordrecht afdeling reizen

De commissie 'Lief en Leed' besteedt aandacht aan leden en families, die bericht hebben gestuurd van overlijden, huwelijk, verjaardagen, opnamen in ziekenhuis, ziektes, enzovoort. Deze berichten moeten worden gestuurd naar de coördinator Wilma Molendijk, zie boven. 1

ANBO-Koerier oktober 2014

COLOFON ANBO-KOERIER is een maandblad van de ANBO-afdeling Dordrecht; verschijnt 10 keer per jaar (niet in de maanden januari en augustus). ………………………………………………… Redactieadres ANBO-Koerier p/a Jan Geenen Van Ravesteyn-erf 515 3315 DW Dordrecht  6166891  redactie@anbo-dordrecht.nl www.anbo.nl/dordrecht De redactie bestaat uit: Arnold G. Daane  arnolddaane@wxs.nl Joke Herrewijn-de Vries  jherrewijn@hetnet.nl. Ab Küchler  kuchler@chello.nl Vormgeving en opmaak Jan Geenen (zie redactieadres hier boven) Coördinator bezorgers Corrie Dubbeld  06-83992594 (nieuw nummer)  cdubbeld@gmail.com (via de mail heeft de voorkeur) LET OP: Klachten over de bezorging van dit blad uitsluitend bij Corrie Dubbeld (zie boven). Adverteren in dit blad? Voor inlichtingen en/of tarieven kunt u contact opnemen met de redactie (zie redactieadres).

Inhoudsopgave 1. 2.

4. 5. 7. 9. 11. 13. 14. 15. 16. 17.

18. 19. 20. 13. 23. 25. 27. 28.

Samenstelling bestuur en commissies Colofon Inhoudsopgave Einddatum inleveren kopij Van de bestuurstafel Van de redactie 50+ Fietsclub Gilde Dordrecht Prinsjesdag 2014: Weinig positiefs voor senioren Prinsjesdag 2014: Inkomen Prinsjesdag 2014: Inkomen (vervolg) Dat is pas crisis! Deadline: Bezuinigen; wie moet er bezuinigen? Arie van Zanten: De mythe van de rijke senioren Joke Herrewijn-de Vries: Boekbespreking Co Wapperom: Van de Reisclub Corrie Dubbeld: Wij zijn blij met uw e-mailadres Wielborgh: UitKrant oktober 2014 Op stap met de PlusBus: programma oktober Leven van de AOW Leven van de AOW (vervolg) HerfstFestival Ab Küchler: Limerick Toch een boete bij abonnement met vrij reizen Weerspreuken voor oktober Verhalen van toen: De kolenkachel ANBO hoopt dat debat uitstel van Wlz oplevert ANBO wil maatwerk geldautomaten Kostendelersnorm AOW Willem Wilmink: Dictees Jan Geenen: Puzzelplekkie Oproep! Puzzelplekkie: de oplossing van september Ab Küchler: Poëzie & Standsverschil Nieuwe leden Verjaardagskalender ANBO-service: Belangrijke telefoonnummers Bericht van overlijden

Kopij voor de ANBO-Koerier van november 2014 uiterlijk 15 oktober inleveren bij de redactie, per adres Jan Geenen, Van Ravesteyn-erf 515, 3315 DW Dordrecht, of per e-mail: redactie@anbo-dordrecht.nl. ANBO-Koerier oktober 2014

Van de bestuurstafel

Arie van Zanten

Waarover spraken wij tijdens de bestuursvergadering van 3 september? Trots op de PlusBus Deze maand bestaat de PlusBus een jaar. Wij stellen vast dat de PlusBus steeds meer bekendheid heeft gekregen in Dordrecht. Niet alleen weten mensen de organisatie te vinden om zich in te schrijven voor uitjes, maar ook om uitjes aan te vragen. Dankzij de inzet van enthousiaste vrijwilligers is het mogelijk een afwisselend activiteitenprogramma aan te bieden en uit te voeren. Samen met de Wielborgh zijn we trots op onze PlusBus.

De achtergrond vormen forse bezuinigingen die zijn opgelegd. Desondanks poogt de Wielborgh zoveel mogelijk vast te houden aan haar kernwaarden, maar dat het allemaal blijft bij het oude, is niet mogelijk. De deelnemers hebben deze bijeenkomst als verhelderend ervaren. Onzerzijds zijn we de bestuurder erkentelijk voor haar bijdrage. Persoonlijke opmerking Ik kon het niet laten om te reageren op de huidige discussie over de 'rijke senioren'. Deze reactie kunt u lezen op pagina 9, op de plek waar normaal de bijdrage van Toni van Dam staat. Deze kon deze maand vanwege de ziekte van haar echtgenoot niet op tijd een stukje inleveren. Arie van Zanten secretaris ANBO afdeling Dordrecht

In gesprek met de Wielborgh Op 11 september hebben we met een tiental leden een gesprek gevoerd over de achtergrond van de veranderingen die zijn doorgevoerd bij de Wielborgh. Aan de hand van sheets heeft mevrouw Baas-Borsje hier inzicht in gegeven.

Van de redactie

Jan Geenen

Vanwege Prinsjesdag extra dikke uitgave. Wij hopen dat het Toni de volgende keer wel gaat lukken. Toni en Jan: wij wensen jullie veel beterschap toe.

50+ Fietsclub Gilde Dordrecht

programma oktober

Donderdag 2 oktober een tocht van 20 km, omgeving Dordrecht. Vertrek 13.30 uur vanaf het Halmaheiraplein. Gids is deze middag Jeanne van Vendeloo telefoon 078-6139606. Donderdag 16 oktober een tocht van 40 km, Barendrecht. Vertrek 09.30 uur vanaf de Merwekade. Gids is deze dag Renske Idsinga, telefoon 078-6144543.

Bezorging ANBO-Koerier in 2014 De ANBO-Koerier wordt ook in 2014 weer door vrijwilligers bij u thuis bezorgd. Deze 'KANJERS' doen dit geheel belangeloos en in de tijd die hen schikt, maar wel in de afgesproken week dat het blad uitkomt (dit kan dus al op maandag zijn, maar ook op dinsdag of zelfs zaterdag). De volgende ANBO-Koerier kunt u verwachten in week 40, is van 29 september t/m 4 oktober. 3

ANBO-Koerier oktober 2014

Prinsjesdag 2014: Weinig positiefs voor senioren

ANBO

et kabinet Rutte II heeft weinig positiefs te melden voor senioren. Alleenstaande AOW-ers zonder of met een heel klein pensioen blijven op nul staan of scoren een mager plusje. Alle andere AOW-ers gaan er op achteruit, waarbij senioren die veel zorg nodig hebben, het hardst getroffen worden. Het is niet alleen het kabinetsbeleid dat slecht uitpakt, zeker het gegeven dat pensioenfondsen door de lage rente niet kunnen indexeren, speelt een rol. Wat dat betreft ziet ANBO de komende jaren met vrees tegemoet. Veel plannen waren natuurlijk al uitgelekt en stonden al eerder op onze website. De enige meevaller ten opzichte van die plannen is dat de inkomensafhankelijke zorgpremie daalt in plaats van stijgt. Lees hier onder wat de gevolgen van de begroting voor senioren betekenen.

Prinsjesdag 2014: Inkomen

ANBO

Voor het vijfde achtereenvolgende jaar blijft de koopkrachtontwikkeling van senioren achter op die van werkenden. Dat berichtten wij op Prinsjesdag al in een eerste reactie op de Miljoenennota 2015. Het inkomensbeeld voor senioren blijft onevenwichtig. Een aanzienlijk deel van de 65plushuishoudens (43% volgens de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) levert tot 2% koopkracht in volgend jaar. En dan is nog geen rekening gehouden met zorgkosten. Daarnaast valt 1% van de gepensioneerden zelfs in de categorie -2% tot -5%. Door de stapeling van maatregelen leveren binnen de groep gepensioneerden vooral de zorgbehoevende senioren in. Cijfers van het Nibud wijzen op een totale koopkrachtontwikkeling van deze groep tussen -2% en -4%, waarbij uitschieters tot boven de 10% kunnen optreden. Volgens de begroting van SZW treft deze stapeling vooral de groep 75-plus. ANBO is op deze punten niet te spreken over de maatregelen van het kabinetsbeleid. Wij eisen meer maatwerk, zodat rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden waarin senioren zich kunnen bevinden. De kloof tussen werkenden en niet-werkenden blijft groot.

AOW De koppeling van het netto AOW-bedrag aan de ontwikkeling van het netto minimumloon blijft in stand. Dat betekent dat het netto AOWbedrag ongeveer gelijk zal blijven. De MKOB (koopkrachttegemoetkoming oudere belastingplichtigen) die de Sociale Verzekeringsbank naast de AOW uitbetaalt, wordt per 1 januari 2015 vervangen door de inkomensondersteuning AOW. Het bedrag blijft op hetzelfde niveau, althans voor senioren die een volledig AOW-pensioen ontvangen. Mensen die een korting op de AOW hebben, ontvangen voortaan ook een gekorte inkomensondersteuning AOW. ANBO onderzoekt in hoeverre dit inkomensgevolgen heeft. Het ministerie meent namelijk van niet. Het kabinet gaat de invoering van de kostendelersnorm in de AOW met nog een jaar (1 juli 2016) uitstellen. Door deze kostendelersnorm gaat de AOW voor alleenstaande senioren die nog een meerderjarig kind in huis hebben, omlaag. Het kabinet wil ruim de tijd nemen om de gevolgen van deze maatregel in kaart te brengen. Bijvoorbeeld voor het verlenen van mantelzorg. ANBO heeft al eerder te kennen gegeven dat de Lees verder op pagina 5

ANBO-Koerier oktober 2014

Prinsjesdag 2014: Inkomen (vervolg)

ANBO

kostendelersnorm in de AOW zonder meer van tafel moet.

inkomen hebben baat bij de zorgtoeslag. In het algemeen vindt ANBO overigens dat de zorgtoeslag afgeschaft zou moeten worden. De premie voor de basiszekering in de zorgverzekering zou dusdanig moeten dalen dat de zorgtoeslag niet meer nodig is. De voorgenomen bezuiniging op de huurtoeslag in 2015 gaat niet door. Het niveau van de huurtoeslag blijft dus gelijk.

Belastingen Op fiscaal gebied verandert volgend jaar niet veel. Het belastingtarief in de eerste tariefschijf (inkomens tot ongeveer € 20.000,-) stijgt met een 0,25%. Omdat onder meer de heffingskortingen stijgen, wordt deze verhoging gecompenseerd. Het slechte nieuws bewaart het kabinet voor 2016; dan gaat de ouderenkorting in de heffingskorting omlaag, zodat senioren meer inkomstenbelasting moeten betalen. Bovendien wordt het voordeel dat senioren hebben voor hun belasting over vermogen (spaargeld en beleggingen) in 2016 geschrapt. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de belasting zelf, maar werkt ook door in eigen bijdrage in de zorg en in de toeslagen.

Arbeidsmarkt ouderen Het kabinet had al € 67 miljoen uitgetrokken om ouderen aan werk te helpen. Daar komt nog eens € 34 miljoen bovenop, waarbij de doelgroep is uitgebreid van 55-plus naar 50-plus via het Actieplan 50-plus. Voor 2015 komt daar nieuw beleid bij: de introductie van een zogenaamde brug-WW. De brugWW is erop gericht om mensen echt van-werknaar-werk te begeleiden. Mensen gaan direct aan de slag bij een nieuwe werkgever en hebben daarmee meer werkzekerheid. Nu belanden mensen eerst in de WW voordat zij scholing krijgen en moeten zoeken naar een nieuwe werkgever. Het kabinet zet het Actieplan jeugdwerkloosheid voort. ANBO vindt dat het kabinet weinig nieuw beleid heeft gepresenteerd om de arbeidsmarktpositie van ouderen en voornamelijk langdurig werkzoekenden te verbeteren. De brug-WW zal niet leiden tot substantieel minder oudere werkzoekenden. Het is van groot belang dat er meer voorstellen komen om de werkgelegenheid te stimuleren.

Zorgpremie De inkomensafhankelijke zorgpremie, die op AOW en aanvullend pensioen wordt ingehouden, daalt van 5,4% naar 4,85%. De basispremie voor de zorgverzekering gaat omhoog met ongeveer € 10,- per maand. Dat heeft onder meer te maken met de overheveling van een aantal onderdelen van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Het eigen risico stijgt naar € 375,- per persoon. De AWBZ verdwijnt per 1 januari 2015 en wordt vervangen door de Wet langdurige zorg (Wlz). Dat heeft geen gevolgen voor het tarief. Net als de premie AWBZ zal de Wlz-premie gelijk met de inkomstenbelasting worden geheven. Toeslagen De maximale zorgtoeslag stijgt, zowel voor alleenstaanden als voor mensen met een toeslagpartner. Dat lijkt goed nieuws, maar is het toch niet. Door een andere berekeningswijze gaat het eigen aandeel in de toeslag omhoog, zodat per saldo de zorgtoeslag volgend jaar zal dalen. Omdat dit vooral gevolgen heeft voor mensen met een laag inkomen, vindt ANBO dit geen goede maatregel. Juist senioren met een laag

Dat is pas crisis! Vannacht heeft een inbreker bij mij ingebroken Hij ZOCHT naar geld! Ik ben opgestaan en… heb mee helpen zoeken 5

ANBO-Koerier oktober 2014

Deadline - 08-2014

Arnold G. Daane BEZUINIGEN; WIE MOET ER BEZUINIGEN? "Ik hoop dat u allen ook een prettige vakantie hebt gehad". et deze zin eindigde ik mijn vorige column 07-2014. Ik hoop dan ook dat voor velen van u mijn wens in vervulling is gegaan. Als u een prettige vakantie hebt gehad dan komt het recente nieuws in de diverse media over de te verwachte bezuinigingen toch wel zeer onaangenaam aan. In Den Haag denkt men dat alle senioren kapitaalkrachtig zijn en worden wij, als de plannen doorgaan, gekort op de huurtoeslag, de zorgtoeslag en de ouderenaftrek in de belasting. Dat dit niet alleen landelijk wordt besproken is mij opgevallen in de lokale politiek. De gemeente moet 1 miljoen bezuinigen en de diverse fracties in onze gemeenteraad buigen zich over wat en hoe er bezuinigd moet worden. Zo komt ook het gratis busvervoer voor 65-plussers weer ter sprake. D66, met name Nelleke de Smoker, de voorzitter van deze fractie, vindt dat een afschaffing niet tot de onmogelijkheden behoort. Zij is van mening dat er voor senioren andere mogelijkheden zijn om deel te nemen aan het openbare leven in onze stad. Zij geeft echter niet aan wat die andere mogelijkheden zijn. Ik ben benieuwd. Voor de deelnemers aan het gratis vervoer heb ik berekend wat het in de portemonnee betekent. Zoals velen van u weten woon ik in Dubbeldam. Als ik naar de stad wil moet ik met lijn 2 vanaf halte Gravenhorst naar het station. Kosten 2 euro. Op het station zijn er twee opties. A. overstappen op lijn 10 naar het Scheffersplein (kosten 2 euro) of B. doorrijden naar halte ANWB en dan lopen via het Achterom

naar de binnenstad. Deze laatste optie is alleen geschikt voor senioren die nog goed ter been zijn. Een bezoekje aan de stad kost dus heen en weer 4 of 8 euro als men alleen is, maar als men nog een partner heeft het dubbele. Dit geldt niet alleen voor Dubbeldam maar ook voor de Staart, de Stadspolders en bewoners van andere wijken van Dordrecht. En deze kosten dekken dan alleen maar een bezoekje aan de binnenstad. Er zijn echter meer bezoekjes, te weten de koopavond, de vrijdag- en zaterdagmarkt en niet te vergeten de koopzondagen, die als alle plannen doorgaan nu elke zondag zullen plaatsvinden. U kunt nu zelf berekenen hoeveel u wekelijks of maandelijks kwijt zult zijn als het gratis busvervoer wordt afgeschaft. Tel uit je winst. Onze beurs wordt hoe langer hoe smaller. Ik roep u allen op bij uw politieke partij, indien u die heeft, en bij alle verdere instanties, die iets te maken hebben met het gratis busvervoer te promoten dat het ons 65-plussers gegund blijft worden aan het openbare leven deel te nemen. Ik hoop dat mijn volgende column goede berichten zal bevatten. Tot Deadline 09 - 2014

Wilt u nog eens een oudere Koerier teruglezen? Dat kan! Ga naar www.anbo.nl/dordrecht. U vindt daar ook de laatste lokale nieuwtjes en andere interessante artikelen voor senioren. 7

ANBO-Koerier oktober 2014

Winkelcentrum Crabbehof Van Oldenbarneveltplein 68-69 3317 ES DORDRECHT Telefoon 078-6178035

ANBO-Koerier oktober 2014

De mythe van de rijke senioren

Arie van Zanten e afgelopen periode kregen we te maken met een hardnekkig misverstand, zeg maar mythe. Die van de rijke senioren.

stijging en in een aantal gevallen, onder meer bij het Pensioenfonds Metaal, extra is verlaagd. Concreet betekent dit dat deze groep soms meer dan 20% heeft ingeleverd. Het aanmerken van alle huidige babyboomers als nieuwe rijken is ook een fabeltje. Afgezien van de vraag of deze al dan niet een volledig pensioen hebben opgebouwd, is het niet correct dat anderen nu gaan bepalen waar en hoe een senior uit deze groep zijn geld aan moet uitgeven. Mag hij of zij dat nog zelf bepalen? Het aanmerken van de al dan niet afgeloste woning als vermogen is rekenkundig een aardige truc, maar daar moet je dan wel bij aantekenen dat niet alle babyboomers een eigen woning hebben en van een eventueel vermogen pas sprake is als ze hun eigen woning hebben verkocht. Dat klinkt wel leuk, maar is het aannemelijk dat ze allemaal in een kartonnen doos gaan wonen? Dan hebben we nog de groep senioren rond de 60 die nog met pensioen hopen te gaan. Ondanks alle mooie prietpraat over de toenemende werkgelegenheid, ziet het er vooral voor deze groep bepaald niet rooskleurig uit. Veelal zit de meesten al ver voor ze 65 zijn thuis (want te duur), komen niet meer aan het werk en krijgen te maken met gemeenten die het presteren te zeggen dat je alvast maar een deel van je pensioen moet opmaken. Volgens ons moet je ophouden met praatjes die maar een doel hebben: generaties tegen elkaar uit te spelen en te verdoezelen dat je kiest voor een onbarmhartige samenleving van ieder voor zich. Dat moeten we met elkaar niet willen. Het is verstandiger om met elkaar de discussie aan te gaan hoe we gezamenlijk onze samenleving - die vergrijst - toekomstbestendig in te richten, waarbij we argumenten uitwisselen in plaats van (onjuiste) kostenplaatjes. Mensen behoren centraal te staan in plaats van centen.

Dat verhaal is gebaseerd op een sommetje van slimme rekenmeesters die bewust de volgende voorstelling van zaken geven. Men neme een gemiddelde babyboomer. Die ontvangt AOW. Daar tel je het pensioen bij op van een vaak volledige arbeidsperiode. Dan betrek je hierbij ook nog dat deze groep veelal een koopwoning bezit die voor een redelijk deel is afgelost. Dan merk je de grotendeels afgeloste woning aan als vermogen en voilà: dan concludeer je vervolgens dat alle senioren dus hartstikke rijk en vermogend zijn, moeten ophouden met zeuren en gemakkelijk in staat zijn om wat extra belasting te gaan betalen voor al die zielige mensen met een veel hoger inkomen – maar die werken natuurlijk allemaal nog – die recht hebben op belastingverlaging. Was het maar zo simpel. Om te beginnen is het onzin te beweren dat alle senioren beschikken over een volledig pensioen. De eerlijkheid gebiedt dat de oudere groep senioren aangewezen is op een gedeeltelijk pensioen en dat dit al jaren niet meer is aangepast aan de prijs-

Zogezegd Om iets te krijgen wat je nog nooit had, moet je iets doen wat je nog nooit deed. 9

ANBO-Koerier oktober 2014

Boekbespreking: 'Gesloten huis' door Nicolaas Matsier

Joke Herrewijn-de Vries

icolaas Matsier is in 1945 geboren in Krommenie. Hij publiceerde verhalen en novellen voor kinderen, zoals 'A is een aardappel'. Hij vertaalde van Lewis Caroll 'Alice in Wonderland'. Fragmenten van 'Gesloten huis' verschenen in Tirade. 'Gesloten huis' is zijn eerste autobiografische roman. De ikfiguur heet Tjit Reinsma, net als de schrijver zelf in het dagelijks leven. Zijn achtergronden en de belevenissen die hij beschrijft zijn geheel autobiografisch. Het wekt de indruk, dat het een nauwgezet verslag is van de ervaringen en gedachten van de schrijver. De vormgeving en het commentaar op zijn belevenissen hebben een duidelijk persoonlijk karakter. Soms voelt het aan als ongeoorloofd binnenkijken bij andermans leven. Het verhaal begint heel eenvoudig. De moeder is gestorven, haar huis moet leeg... Hij steekt de sleutel in het slot en gaat naar binnen. Maar het vreemde is dat deze activiteiten voor de laatste keer plaatsvinden. Je zou denken, dat een vioolkwartet of een cellosuite ten gehore zou worden gebracht. Maar neen: het naambordje wordt gezien, maar hij haalt dat er niet van af. Laat maar zitten op deze deur waar het hoort en gehoord heeft. Het verzorgen van de post, samen met de zuster. Ze waren uren bezig met giro-afschriften en adresbandjes. Ze werden in enveloppen gestoken samen met een briefje, waarin gerept werd van opzegging of beĂŤindiging 'in verband met overlijden'. De moeder was niet langer lid van de Nederlandse Christelijke Radiovereniging, geen abonnee van Trouw en van het kerkblad Gereformeerd Den Haag, van Groei en Bloei en Dr. Vogel's nieuws, geen vriendin van Amsterdam Hortus, Natuurmonumenten en de Consumentenbond, ze was nu ook op papier overleden. 11

Bij het zich bewegen in de woning en het observeren van het overbodig geworden huisraad komen de herinneringen uit de jeugd naar boven. De meeste herinneringen in 'Gesloten huis' betreffen de jaren vijftig. Soms ontroerende herinneringspunten. Men woonde eerst in Krommenie en later in den Haag. De zuinigheid vinden we in de gebruikte zeepklopper, de truien van uitgehaalde wol. Het vlekkenschrift van de vader. Herinneringen komen naar boven en die nog te hevig zijn stelt hij uit. Pas tegen het eind van het boek zien we de geestelijke problemen van Matsier. De vragen die hij zich stelde: wie overleed eerder, zusje Rita of broertje Jan? Eerst Rita en daarna Jan, zij vijf en hij zeven jaar oud. Hij vindt het kaartje van Jan: 'Het behaagde de Here, ons bij vernieuwing te bedroeven. Hij nam tot zich onze kleine lieve Jan Brand in de leeftijd van ruim zeven jaar. Gods verbondsbelofte sterke ons.'

ANBO-Koerier oktober 2014

Van de Reisclub

Co Wapperom

Paleis Het Loo en de Veluwe De tocht van 30 oktober is al weer onze laatste dagtocht van dit jaar. Deze tocht zal u zeker aanspreken. Zoals gebruikelijk zijn ANBO-leden, bewoners van de 'Wielen' en introducees van harte welkom. We vertrekken van de bekende opstapplaatsen, te weten om 08.15 uur van de Hellingen en om circa 08.30 uur van het Dalmeyerplein. Na vertrek rijden we via Hoevelaken naar Hoenderloo voor koffie en gebak. Na de koffie maken we kennis met de gids die u alles over het schitterende gebied, de Veluwe, gaat vertellen en u naar de mooiste plekjes brengt. Na deze rondrit keren we terug naar het restaurant voor een goed verzorgd diner. 's Middags brengen we een uitgebreid bezoek aan Paleis Het Loo in Apeldoorn. De ingerichte vertrekken geven een beeld van drie eeuwen bewoning door de Oranjes, terwijl de tuinen met fonteinen en bloemperken de sfeer van de 17de eeuw ademen.

Deze tocht kost € 56,00 per persoon U kunt u voor één of beide reizen opgeven bij Wilma Molendijk, telefoon 6173566 en 06-23118357 of bij Co Wapperom, telefoon 6170022 en 06-15175708. Daarna kunt u de kosten overmaken naar rekeningnummer NL41 RABO 0160 8956 42 ten name van ANBO Dordrecht afdeling reizen

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

De planning voor volgend jaar kunt u in het voorjaar van 2015 weer in de ANBO-Koerier en op onze site verwachten. Hopelijk allemaal tot dan. De Reiscommissie: Co Wapperom, Wilma Molendijk en Ad Veltman.

Wij zijn blij met uw e-mailadres! Geacht ANBO-lid, Wij zijn blij met uw, ooit aan ons, verstrekte e-mail adres, want wij kunnen u dan per mail op de hoogte houden van onze activiteiten. Het gebeurt echter wel eens dat leden van provider wisselen zonder ons op de hoogte te stellen. Het resultaat is dat u voor ons dan niet meer per e-mail bereikbaar bent. Wij hebben, zoals u weet, ook een afdelingswebsite waar actuele informatie te vinden is. Deze kunt u vinden op www.anbo.nl/dordrecht. Wij hopen u vaak terug te zien op onze website en u goed te kunnen informeren op uw e-mailadres. Met vriendelijke groet, Corrie Dubbeld Afdelingsledenadministrateur 13

ANBO-Koerier oktober 2014

Wielborgh: UitKrant oktober 2014 Als ANBO-lid kunt aan alle activiteiten deelnemen; u bent op alle locaties van harte welkom! Woensdag 1: Sieradenverkoop De collectie van Petra den Toom. Stadswiel, 12.00 uur, vrij toegankelijk Vrijdag 3: Korendag Inhaken en meezingen! Sterrenwiel, 14.00-18.00 uur, vrij toegankelijk Dinsdag 7: Mosselavond Verse mosselen èn live muziek. Waterwiel, 17.00 uur, dagprijs Vrijdag 10: Mosselavond Met een optreden van de Admiraliteit. Sterrenwiel, 17.15 uur, dagprijs Zaterdag 11: Korendag Inhaken en meezingen! Polderwiel, 10.00 uur, vrij toegankelijk Zaterdag 11: Kumpulan Indische muziek en hapjes. Waterwiel, 14.00 uur, € 1,40 Zaterdag 11: Rommelmarkt Rommel van nu is het antiek van straks. Sta-Pal, 10.00–15.00 uur, vrij toegankelijk Zaterdag 11: 50+ Dancing Gezelligheid, dansen en live muziek. Polderwiel, 20.00 uur, € 5,00 Woensdag 15: Muziek in de middag Met een optreden van de Troubadours. Stadswiel, 14.00 uur, vrij toegankelijk Woensdag 15: Sylvia van Uden Telkens nieuwe spullen in de kraam. Sterrenwiel, 11.00 uur, vrij toegankelijk Vrijdag 17: Buffet Eten wat u wilt. Stadswiel, 17.00 uur, € 8,75 Vrijdag 17: Film Na het buffet een film kijken. Stadswiel, 19.00 uur, vrij toegankelijk Zaterdag 18: Korendag Inhaken en meezingen! Waterwiel, 13.30 uur, vrij toegankelijk Zaterdag 18: Mosselavond Met een optreden van Paul Pappilon. Polderwiel, 17.30 uur, dagprijs Zaterdag 18: Repair Café Speciale editie: Kitsch & Kunst. Sta-pal, 10.00 uur, vrij toegankelijk

ANBO-Koerier oktober 2014

Zondag 19: Muziek in de middag Met een optreden van de Kesara’s. Sterrenwiel, 14.00 uur, vrij toegankelijk Dinsdag 21: Beter Horen Advies over uw gehoor en -apparaat. Sterrenwiel, 14.00-16.00 uur, vrij toegankelijk Dinsdag 21: Sylvia van Uden Telkens nieuwe spullen in de kraam. Waterwiel, 11.00 uur, vrij toegankelijk Dinsdag 21: Ontmoet en eet goed Samen eten is leuker dan alleen. Waterwiel, 12.00 uur, € 8,95 Zaterdag 25: Zusjes van Wanrooij Damesduo op de accordeon. Polderwiel, 14.00 uur, vrij toegankelijk Zaterdag 25: Nellie’s dansavond Hapjes, dansen en live muziek. Sta-Pal, 20.00 uur, € 5,00 Zondag 26: Muziek in de middag Met optreden van Erwin Hardenberg. Sterrenwiel, 14.00 uur, vrij toegankelijk Vrijdag 31: Halloween De kinderen van de COKD komen verkleed langs de deuren. Polderwiel, 16.00 uur Vrijdag 31: Ontmoet en eet goed Samen eten is leuker dan alleen! Sterrenwiel, 17.00 uur, € 8,95

Vers & gezellig

Op stap met de PlusBus: programma oktober Omdat samen uitgaan leuker is dan alleen! Wij doen er alles aan om u een leuke dag te bezorgen, dat stopt niet bij de deur open doen en wegrijden! Woensdag 1: In den Bockenreijder Rondrit Brabant. Inclusief heerlijke Brabantse lunch. In Esbeek kunt u (ook met rollator) eventueel een leuke wandeling maken. Vertrek 10.00 uur, kosten € 27,50. Donderdag 2: ss Rotterdam Een rondleiding over dit geweldige schip. Inclusief entree. Vertrek 13.30 uur, kosten € 25,00 Vrijdag 3: Zandsculpturen Festival Garderen (Veluwe). Inclusief entree. Vertrek 09.00 uur, kosten € 37,50 Zondag 5: Antwerpen Naar de Vogeltjesmarkt of iets anders? U zegt het maar…. Vertrek 09.30 uur, kosten € 24,50 Maandag 6: De Tuinen van Appeltern Groots tuinenpark. Inclusief koffie of gebak. Vertrek 10.00 uur, kosten € 33,00 Dinsdag 7: De Ridderhof in Ridderkerk Na het bezoek aan het winkelcentrum staat er een 3-gangen maaltijd klaar in Sta-Pal. Vertrek 13.30 uur kosten € 14,00 Woensdag 8: Winkelen in Oud-Beijerland Op de leuke markt langs het water. Inclusief heerlijke lunch in 'Het Oude Postkantoor'. Vertrek 10.00 uur, kosten € 24,00 Donderdag 9: Met de Glashopper over de Alblas Varen door de schitterende omgeving en genieten van heerlijke pannenkoeken (inclusief). Vertrek 10.00 uur, kosten € 27,50 Vrijdag 10: Walburg en mosselmaaltijd Overdekt winkelen in winkelcentrum Walburg in Zwijndrecht en aansluitend verse mosselen eten in Het Sterrenwiel. Vertrek 13.30 uur, kosten € 22,50 Maandag 13: Zweeds uitje Op veler verzoek: Ikea Breda. Lekker winkelen. Vertrek 10.30 uur, kosten € 10,00 Dinsdag 14: Rondrit Brabant En aansluitend een maaltijd in Sta-Pal (inclusief). Vertrek: 13.00 uur, kosten € 24,50 Woensdag 15: Dagje Delft Winkelen of de oude stad bekijken? U zegt het maar… Vertrek 13.30 uur, kosten € 10,00 Donderdag 16: Mosselen eten in Yerseke Een leuke tocht naar Yerseke en verse mosselen bij restaurant 'De Branding' Vertrek 11.30 uur, kosten € 45,00

Vrijdag 17: Rondrit Graafstroom Met een bezoek aan museum 'De Koperen Knop' Vertrek 13.00 uur, kosten € 12,50 Maandag 20: Rosada Outlet Roosendaal Winkelen, kijken, mode en topmerken met enorme kortingen. Vertrek 13.00, uur, kosten € 12,50 Dinsdag 21: Omniversum Den Haag Grootbeeldscherm… alsof u middenin de film zit! Vertrek 10.30 uur, kosten € 27,00 Woensdag 2: Rondrit door Midden-Zeeland. Inclusief tropische verrassing. Met tussenstop in Kwadendamme, bezoek aan Berkenhof’s Tropical Zoo. Met fleurige vlinders, tropische vogels, planten en bloemen. Vertrek 10.00 uur, kosten € 40,00 Donderdag 23: Biesboschcentrum in Dordrecht Inclusief rondvaart Hollandse Biesbosch (rolstoeltoegankelijk). Vertrek 10.30 uur, kosten € 17,50 Vrijdag 24: Belgische Kempen Rit door Eikebos (heide/veengebied). Inclusief koffie en gebak. Vertrek 11.00 uur, kosten € 17,50 Maandag 27: Rondrit Goeree-Overflakkee Inclusief koffie en gebak. We steken over naar Hellevoetsluis, vestingstad aan het Haringvliet. Vertrek 10.30 uur, kosten € 22,50 Dinsdag 28: Arendshof in Oosterhout Nieuw: winkelen in winkelcentrum de Arendshof en lekker eten bij Sta-Pal. Vertrek 13.00 uur, kosten € 17,50 Woensdag 29: HerfstFestival in de Beleeftuin van het Parkhuis Oude ambachten, Ron’s Beestenboel, te veel om op te noemen. Gewoon gaan! Inclusief koffie met wat lekkers! Vertrek 12.00 uur, kosten € 7,50 Donderdag 30: Rondrit Alblasserwaard We rijden door plaatsjes als Brandwijk, Ottoland en Giessen-Oudekerk. Inclusief koffie en gebak. Vertrek 13.30 uur, kosten € 17,50 Vrijdag 31: Rondje Dordt Bekijk het oude en het nieuwe van ons mooie Dordt. Tot slot 3-gangendiner in het Sterrenwiel. Vertrek 14.00 uur, kosten € 15,00

Voor verdere informatie of uw reservering: Telefoon: 06-33736189 E-mail: bus@wielborg.nl Website: www.wielborgh.nl De PlusBus is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur. 15

ANBO-Koerier oktober 2014

Leven van de AOW Sommige mensen doen het gewoon Het inkomen van Hendrik de Roo, Twie Tjoa, en Hans Vink is er (soms behoorlijk) op achteruitgegaan. Maar hun vaste lasten zijn niet gedaald. Hoe knopen ze de eindjes aan elkaar? Hendrik de Roo (68) uit Zuidland AOW voor gehuwden

Maandelijkse inkomsten: € 1437 (AOW + huur- en zorgtoeslag)  Maandelijkse uitgaven: € 1100 "Ik heb jarenlang gevaren en daarna gewerkt als puinbreker voor vrijgevochten bazen die geen pensioen hadden geregeld voor hun werknemers. Dan bouw je dus ook niets op. Als je 40 bent, interesseert dat je niet, temeer omdat je daardoor ook meer salaris krijgt. Bovendien, ik had toen al zo'n voorgevoel dat die pensioenfondsen hun beloften niet zouden waarmaken. En dat ze zouden gaan korten op de pensioenen, zoals ze nu inderdaad doen. Mij raakt dat gelukkig niet. We wisten allang dat we alleen AOW zouden krijgen. Daarom wonen we goedkoop en let ik goed op alle uitgaven. Verzekeringen, energieleveranciers, noem maar op: ik vergelijk ze allemaal. En dat kan ik iedereen aanraden, want het scheelt echt of je voor de een of de ander kiest. Op reis gaan we niet, maar voor mij is het nu altijd vakantie. Ik vermaak me prima door een beetje in de tuin te rommelen of met de computer. Door bewust te leven, redden we het iedere maand en heel af en toe lukt het om wat te sparen. Maar het moet niet rotter worden met nóg meer zorgkosten of zoiets. Gelukkig lijken de economische vooruitzichten nu iets beter." 

Twie Tjoa (70) uit Amsterdam 40 procent AOW plus aanvullend pensioen

Maandelijkse inkomsten: € 1500 (AOW + klein aanvullend pensioen + wisselende verdiensten)  Maandelijkse uitgaven: € 1350 "Op mijn 19de verhuisde ons gezin van Indonesië naar Suriname. Op mijn 22ste ging ik in Nederland studeren en daarna ben ik weer teruggegaan naar Suriname. Daar heb ik 23 jaar lang gewoond. Toen kreeg ik in Nederland een nieuwe nier. Omdat in Suriname geen medische nazorg geleverd kon worden, ben ik hier gebleven. Ik wist dat ik door mijn lange verblijf buiten Nederland gekort zou worden op m'n AOW. Ik krijg zo'n 40 procent, dat is rond de 400 euro per maand. Omdat ik geen bijstand wilde, ben ik aan de slag gegaan als beleidsmedewerker. Toen dat stopte, ben ik voor mezelf begonnen. En dat doe ik tot op de dag van vandaag. Deels omdat ik de extra inkomsten nodig heb, maar ook omdat ik het fijn vind om actief te zijn en te blijven. Ik kan het echt iedereen aanraden. De inkomsten uit dit werk wisselen nogal. Verder krijg ik nog een klein pensioen dat ik heb opgebouwd in de paar jaar dat ik in Nederland heb gewerkt. Het pensioen uit Suriname was eerst 25 euro per maand. Dat kwam door de economische crisis en de devaluatie van het geld, maar gelukkig is dat nu gecorrigeerd. Ik kan redelijk rondkomen, al let ik nu veel meer op. Dat ik bewust met geld om ga, ervaar ik als een voordeel. Om me heen zie ik veel verspilling, want we leven in een tijd van overdaad." 

Hans Vink (68) uit Koog aan de Zaan AOW en een klein aanvullend pensioen

Maandelijkse inkomsten: € 2000 (AOW gehuwden + aanvullend pensioen + lijfrente + zorgtoeslag)  Maandelijkse uitgaven: € 2000 "Jarenlang heb ik geld opzijgezet via onder meer een spaarloon. Dat had een vermogen moeten opleveren van € 150.000. Maar uiteindelijk zat er maar € 18.000 in de pot. De rest is weg. Waar het is gebleven? Niemand kan het me vertellen. En over twee jaar is díe aanvul

Lees verder op pagina 17 ANBO-Koerier oktober 2014

Leven van de AOW (vervolg) ling op mijn pensioen op. Over het pensioen dat ik via mijn werkgever heb opgebouwd, heb ik trouwens ook nogal wat vragen. Want hoe kan het dat je je leven lang premie betaalt, en uiteindelijk maar een pensioen van 400 euro krijgt? Ik denk dat er wel meer mensen zijn met dergelijke vragen. We doen het nu met ongeveer de helft van het maandinkomen dat we eerst hadden. Want als je werkt, krijg je nog weleens overuren uitbetaald en onregelmatigheidstoeslag. Maar daarover bouw je geen pensioen op. Het is dus alle-

HerfstFestival

maal net aan. Geld voor mijn grote hobby – het verzamelen van modelauto’s – heb ik niet meer. Door het eigen risico in de zorg zijn we ieder jaar al € 720 kwijt aan medicijnen. Sparen is er niet meer bij. Het huis verkopen kan alleen met verlies. De fundering is niet goed en het kost tienduizenden euro's om dat straks te laten repareren. Geen idee waarvan ik dat moet gaan betalen." Bron: Geld & Recht

ls eerste van een serie seizoensfeesten werd op 22 juli een ZomerMarkt georganiseerd in de Beleeftuin van het Parkhuis. Deze seizoensfeesten zijn bedoeld om de bewoners van het Parkhuis te laten genieten van het buiten zijn en van de feestelijke sfeer van deze evenementen. Het was die dag gezellig druk; een goede reden om op 29 oktober het volgende seizoensfeest te organiseren: het HerfstFestival. Elk seizoensfeest zal zijn eigen karakter hebben. Zo worden op het HerfstFestival verschillende oude ambachten gedemonstreerd in een sfeervol decor van vroeger. Daarnaast wordt natuurlijk ook informatie gegeven over dementie en over het Parkhuis. Speciaal is de aanwezigheid van Roel's Beestenboel: een complete kinderboerderij met konijnen, kippen, cavia's, geiten, schapen en een ezel. Een attractie die niet alleen leuk is voor kinderen! Wie even bij wil komen kan dat doen in de Theetuin. Iedereen kan daar van genieten; alleen voor bewoners van het Parkhuis is de thee gratis. Op woensdag 29 oktober tussen 10 uur 's ochtends en 4 uur uur 's middags bent u van harte welkom in de Beleeftuin. De ingang wordt op de parkeerplaats van het Parkhuis (Haaswijkweg Oost 69a), duidelijk aangegeven (bereikbaar met buslijn 5).

Limerick: Oktoberfest

Ab Küchler Een jolige dame uit de Vest Reisde af naar het Oktoberfest Ze ging aan de zwier Met grote pullen bier Waardoor zij niet gauw werd geflest 17

ANBO-Koerier oktober 2014

Toch een boete bij een abonnement met vrij reizen

oor vrij-reizenabonnementen betaal je tot een paar duizend euro's, maar dan mag je binnen Nederland wel overal en altijd gratis met trein of bus. Nou ja, altijd… Mits je geen vergissing begaat met inchecken, want dan kan je een fikse boete krijgen. Dat is tegen het zere been van reizigersorganisatie Rover.

Geldig Rover ontving tientallen klachten van abonnementhouders die een boete ontvingen omdat ze waren vergeten in te checken met hun abonnement. Of omdat ze waren vergeten uit en weer in te checken bij een overstap naar een andere vervoerder. Dit terwijl ze een vrijreizenabonnement (zoals een jaar-, traject-, business- of studentenkaart) hebben dat op het moment van beboeten geldig was. Valleilijn Het overkwam Bert van Wee, hoogleraar Transport van de TU Delft. Hij maakte al tien jaar gebruik van een NS-jaarkaart, die met de invoer van de nieuwe abonnementen werd omgezet in een 'Altijd Vrij' abonnement voor de trein. De allereerste dag na omzetting vergat hij bij overstappen van NS op Connexxion op de Valleilijn uit- en weer in te checken. Direct had hij een boete van € 25 te pakken. Van Wee was verbouwereerd. Hij diende bezwaar in, maar zonder resultaat. Sindsdien reist hij niet meer met Connexxion. De Valleilijn is berucht als het gaat om boetes. Doordat zowel NS als Connexxion op deze route rijden moeten mensen bij de overstap op Amersfoort uitchecken en weer inchecken.

Weerspreuken voor oktober

Coulance "Een vervoersbewijs is pas geldig als ze in- en uitchecken, nodig om tussen de verschillende vervoerders vergoedingen te berekenen, maar ook om recht te hebben op compensatie bij vertraging. Anders kun je niet nagaan of iemand op die trein zat," aldus een NSwoordvoerder. Over dat verplichte in- en uitchecken zijn ze het eens. Het boetebeleid van vervoerders bij vrij-reizenabonnementen verschilt echter nogal. Zo geeft NS aan in principe geen boetes uit te delen. Mochten klanten toch beboet worden dan kunnen ze het geld terug vragen. De federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia) zegt in principe een coulancebeleid te voeren. "Wanneer een controleur een reiziger treft met een abonnement met een afgekocht reisrecht die niet is ingecheckt, bekijkt hij of zij de historie van de OV-chipkaart. Wordt er normaal gesproken wel in- en uitgecheckt, dan wordt coulance nageleefd." Praktijk In de praktijk blijkt deze coulance behoorlijk willekeurig. Niet alleen blijkt uit meldingen bij Rover dat de abonnementhouders wel degelijk een boete krijgen. Ook bezwaar tegen de boetes wordt niet gehonoreerd. Bovendien maakt Connexxion, evenals de Haagse vervoerder HTM, gebruik van een zogeheten Uitrijkaart. In plaats van een boete kan de reiziger er voor kiezen € 25 te betalen. Ze mogen dan de rit afmaken, maar het recht om bezwaar aan te tekenen vervalt. Actie Rover start samen met de Landelijkse studenten vakbond LSVb een crowdfundactie. "Abonnementhouders zijn de trouwe klanten van het OV en verdienen het niet om als zwartrijder behandeld te worden terwijl de reis gewoon betaald is", stelt een woordvoerder van Rover. Via Rechtspraak.nu kunnen mensen doneren. Van dat geld laten ze juridisch onderzoek doen naar zowel het beboeten als de uitrijkaart. Bron: Kassa

verzameld door Ab Küchler

Oktober heeft eenendertig dagen, maar vaak het dubbele aan storm en regenvlagen Een herfst zonder stormen is als een vrouw zonder vormen Veel nevel in de herfst, veel sneeuw in de winter ANBO-Koerier oktober 2014

Verhalen van toen: De kolenkachel

n het begin werd er van alles in een soort potkachel gestookt. Alles wat kon branden ging erin. We noemen dat in de moderne tijd een allesbrander. Later kwam er de kolenkachel om de kamer te verwarmen. Soms was het bovenste gedeelte helemaal vlak (volgens mij noemde men dat een buizenkachel). Dit was een combinatie van verwarming van de huiskamer en koken. Er zaten gaten in waar men ringen van verschillende grootte in kon leggen en die in elkaar pasten. Het middelste gedeelte was dan een deksel. Als je het deksel eraf haalde ontstond dus een gat en als je de ringen er één voor één uithaalde werd het gat groter. Daar zette je dan een pannetje op of een ketel. Het vuur brandde dus direct onder de pan of ketel. Om te voorkomen dat het in de huiskamer teveel naar eten stonk werd er in de keuken vaak gekookt op een spiritusbrander. Maar veel mensen hadden ook een kolenfornuis in de keuken. Die was ook plat aan de bovenkant. maar het kookoppervlak was groter dan van de buizenkachel. Het kolenfornuis was soms ook voorzien van een oventje. Erg regelbaar was de warmte niet. Het was alles of niets. De kachels in de kamer werden allengs mooier en compacter. Je noemde dat een haard en die had een klepje dat boven aan de voorkant zat waar je de kolen door naar binnen kon gooien. Vaak had de haard een roostertje aan de bovenkant dat je kon openen en dan kwam er een klein plat gedeelte tevoorschijn waar je een keteltje water op kon koken. Het fornuis in de keuken aanmaken om daar een keteltje water op te koken was natuurlijk veel te omslachtig en ook te duur voor alleen een keteltje water. De kolen werden gebracht door de kolenboer. Dat was antraciet (die kooltjes glommen mooi en dat was eigenlijk de echte steenkool, maar dat kon niet iedereen zich permitteren), eierkolen/nootjes (kolengruis dat in de vorm van een ei of blokjes geperst was) of briketten (kolen die in de vorm van een baksteen geperst waren en die meestal voor het fornuis in de keuken gebruikt werden). Bij het huis stond een grote bak en de kolenboer kwam dan voor de winter langs om deze te vullen. Met een kar vol met zakken steenkool kwam hij aan de deur 19

en de zakken werden in de grote bak bij het huis leeggegooid. De kachel werd gevuld met een kolenkit. Die vulde je eerst met kolen uit de kolenbak. Dat deed je als kind vaak door de kolenkit door de kolen te slepen. Daardoor zat de buitenkant van de kolenkit vak nog onder het kolengruis. Je mest het er eigenlijk met een kolenschep indoen maar dat duurde veel te lang. 's Nachts was de kachel uit en 's morgens moest je die aanmaken met oude kranten en aanmaakhoutjes. Daarom zat er bij de haard een deurtje aan de voorkant dat je open kon maken zodat je beter bij het rooster kon. Dat was nog een hele kunst. Meestal werden de houtjes en de krant besprenkeld met petroleum om dit proces wat gemakkelijker te laten verlopen. Als alles dan goed brandde gooide je er voorzichtig kolen op (en nog wat petroleum). Deed je dat te snel of met teveel kolen tegelijk dan ging het vuurtje uit en kon je weer van voor af aan beginnen. Iedere keer als het vuur te laag dreigde te worden gooide je er uit de kolenkit weer wat kolen bij. Later was er ook nog een luxe uitvoering van de haard. Dat heette een kolenconvector. Daar zat een soort trechter in aan de bovenkant waar je wel een paar kitten kolen in kon gooien. Dan hoefde je niet zo vaak meer op de kachel te letten.

In 1959 ontdekte de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) het gasveld in Slochteren. Dat was het begin van het einde van de kolenindustrie en dat leidde tot het sluiten van de kolenmijnen in Limburg. Door heel Nederland werden gasleidingen aangelegd en naar iedere woning gevoerd. Vanaf dat moment had je een gashaard. Die was veel gemakkelijker in het gebruik. Die hoefde je 's morgens alleen maar aan te maken met een ingebouwde elektrische ontsteker. Bovendien zat er een thermostaat op waarmee je de temperatuur kon regelen. In de keuken kwam toen het gasfornuis. Dit is in vele huisgezinnen heden ten dage nog steeds de manier van verwarmen en koken. ANBO-Koerier oktober 2014

ANBO hoopt dat debat uitstel Wlz oplevert

e Tweede Kamer heeft 10 september gedebatteerd over de Wet langdurige zorg (Wlz). Samen met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) is deze wet het sluitstuk van de grootschalige hervorming in de zorg. Net als ANBO pleiten veel Tweede Kamerleden voor uitstel, zodat de Wlz niet op 1 januari 2015 maar pas in 2016 ingaat. Ontbreken sociaal netwerk moet criterium worden in zorgprofiel Directeur Liane den Haan: "We zijn er met zijn allen nog niet klaar voor: ouderen, personeel van verzorgings- en verpleeghuizen en zorgkantoren. Ook Zorgverzekeraars Nederland heeft een brandbrief gestuurd om de wet uit te stellen." Daarnaast zet ANBO kanttekeningen bij het criterium dat in de Wlz staat voor opname in een verzorgings- of verpleeghuis. 'Dat criterium gaat alleen uit van de zorgzwaarte: alleen mensen met een zeer zware zorgvraag komen in aanmerking. Of iemand kan terugvallen op een sociaal netwerk wordt niet meegenomen.' Dat is vreemd want in eerdere gesprekken met de staatssecretaris is juist gesproken over het wel laten meewegen van de sociale context van de patiënt. ANBO pleit er dan ook voor dat het niet hebben van een sociaal netwerk meegewogen kan worden bij de indicatie. Uit recent onderzoek van ANBO is gebleken dat een kwart van de senioren aangeeft niet terug te kunnen vallen op een sociaal netwerk.

Voorkom dat mensen tussen wal en schip vallen

Den Haan: "Als je wilt voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen moet die sociale factor opgenomen worden in de zorgprofielen." Vandaag stelden enkele partijen voor om naast de standaardzorgprofielen ook 'maatwerkzorgprofielen' te ontwikkelen, die bedoeld zijn voor mensen die buiten de standaardprofielen vallen. Een goed idee volgens ANBO: "Daar moet dan ook de eventuele afwezigheid van een sociaal netwerk in worden meegenomen", aldus Den Haan. Ook risico van zorg afschuiven bestaat Verder is ANBO bang dat de zorg voor zware cliënten door gemeenten afgewenteld wordt op de zorgkantoren. "Het belang van de cliënt moet natuurlijk voorop staan. Gemeenten en zorgverzekeraars mogen zich nooit laten leiden door eigen financiële belangen." Wlz vervangt de AWBZ De Wlz vervangt de AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere Ziekstekosten. De Wlz regelt de zorg voor mensen die 24 uur per dag zorg nodig hebben. Samen met andere hervormingen in de langdurige zorg, zoals het overhevelen van de Wmo naar gemeenten, moet deze hervorming in 2017 een bezuiniging van ruim 3 miljard euro opleveren.

ANBO wil maatwerk geldautomaten 'Maatwerk' is het sleutelwoord voor ANBO als het gaat over geldautomaten. Zowel bij het plaatsingsbeleid, bij het communiceren als geldautomaten verdwijnen en bij het zoeken naar oplossingen. Dat schrijft ANBO-directeur Liane den Haan in een brief aan de Tweede Kamer over het betalingsverkeer. Proef kleine kernen Op dit moment loopt er een proef over plaatsing van geldautomaten in kleine kernen en dorpen. Officieel mogen banken volgens de minister van Financiën onrendabele geldautomaten in de kleinere dorpen niet verdelen. Maar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) staat sinds kort pilots toe. Den Haan: "ANBO bepleit dat er onderling afspraken gemaakt kunnen worden over het plaatsingsbeleid door banken. Dit in overleg met ACM, de Nederlandsche Bank en het Ministerie van Financiën. Dat zou de ANBO-Koerier oktober 2014

spreiding en bereikbaarheid van geldautomaten een impuls geven." Rood staan ANBO, die namens senioren deelneemt aan het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer van de Nederlandse Vereniging van Banken en de Werkgroep Bereikbaarheid en toegankelijkheid, roert in haar brief ook een aantal andere punten aan. Zoals het rood staan op een betaalrekening. Uit de praktijk blijkt het steeds vaker voor te komen, dat lenen problemen oplevert vanwege leeftijd.

Kostendelersnorm AOW

e Eerste Kamer is onlangs akkoord gegaan met de invoering van de kostendelersnorm voor AOW'ers. Deze wijziging gaat per 1 januari 2015 in. De kostendelersnorm is een maatregel van de regering om meer rekening te houden met meerdere uitkeringen in een huishouden. Omdat een huishouden uit twee of meer personen bestaat kunnen kosten, zoals de woonlasten gedeeld worden. De kosten zijn dan per persoon lager. Door de invoering van de kostendelersnorm kunnen de AOW, AIO en de ANW lager worden als meer personen van 21 jaar of ouder samen wonen op een adres. De relatie tussen alle samenwonende personen is verder niet relevant. Een voorbeeld is een kleinkind van 22 jaar dat inwoont bij haar oma met een AOW en AIO. Er is dan sprake van een kostendeler. Dit kan betekenen dat de AIO dan lager wordt, omdat er in het huishouden andere personen zijn die kunnen helpen bij het delen van de kosten. De overheid heeft hier wel een aantal uitzonderingen op gemaakt. Er is geen sprake van een kostendeler als het gaat om huisgenoten die studeren of een opleiding volgen. Ook als sprake is van een commerciële relatie (bijvoorbeeld een kostganger of onderhuurder) is geen sprake van een kostendeler. Op dit laatste maakt de overheid weer een uitzondering: u kunt geen commerciële relatie hebben

met een ouder, kind, broer of zus. Wanneer u te maken krijgt met de maatregel hangt af van het soort inkomen dat u hebt. Per 1 januari 2015 gaat de nieuwe wet in voor alle mensen die daarna een AIO-aanvulling krijgen. Voor mensen die nu al een AIO-aanvulling krijgen gaat de maatregel in per 1 juli 2015. Hebt u geen AIO, maar alleen AOW, dan gaat de maatregel voor u in per 1 juli 2016. Voor mensen met een ANW-uitkering gaat de maatregel in per 1 juli 2015. De verlaging van de AOW en de ANW bij het samenwonen met een kostendeler zal geleidelijk gaan. Over een periode van 4 jaar zal het alleenstaandenpensioen worden verlaagd naar 50% van het netto minimumloon. Voor meer informatie over bovenstaande kunt u contact opnemen met: Sociale Verzekeringsbank Postbus 90151 4800 RC Breda Telefoon 076-548 5010 Vivenz Bureau Sociaal Raadslieden Brouwersdijk 2 3314 GR Dordrecht Telefoon 088-1237011

Willem Wilmink: Dictees Grouwe gebauwen, louwe thee, holadio, holadié, word je broer dominee? Heel gemakkelijk, zo’n dictee.

En ‘t zijn niet alleen dictees waar ik hier op school voor vrees: ook elk opstel dat ik schrijf staat van rooie strepen stijf.

Jan vermeid het komietee, holadio, holadié, en de mijd bleikt heel tevre, wat gemakkelijk, zo’n dictee.

Streep toch niet zoveel meneer, anders durven wij niet meer, worden ons leven lang zelfs voor brieven schrijven bang.

Heremejee... ik heb een twee.

A-u, o-u, a-u-w, o-u-w of dubbel ee, d of t of een dt Stop ermee! Stop ermee!

A-u, o-u, a-u-w, o-u-w of dubbel ee, word je broer moet met dt, wat een smerig rot-dictee.

------------------------------------------uit: 'De liedjes voor kinderen', 1977 21

ANBO-Koerier oktober 2014

Puzzelplekkie

verzorgd door Jan Geenen

Kruiswoordpuzzel oktober

Horizontaal: 1. Gemoedelijk 7. Dwarsbalk 10. Hert 11. Controleren 12. Eensgezind 14. Beroemd actrice 15. Gewicht 16. Deskundige 17. Lucht inzuigen en weer uitblazen 20. Opera van Verdi 22. Adviesraad 23. Oorlogsschip 25. Overdekking 27. Stap 29. Brandstof 31. Afsluiting 33. Frans lidwoord 35. Stad in Portugal 36. Afrikaans land 38. Stroomsterkte 40. Eminentie 41. Nadien 42. Zich aan zijn woord houden 45. Schatten 46. Elasticiteit 47. Klank 48. In acht nemen Verticaal: 1. Periode waarin men nog niet volwassen is 2. Mafkees 3. Rivier in Oostenrijk 4. Liefkozen 5. Jongensnaam 6. Onbeschaafd persoon 7. Hoeveelheid geld 8. Voorletters 9. Pauselijke kroon 13. Behoeftige 15. Gebrekkig lopend 18. Wereldtaal 19. Delfstof 21. Daar ter plaatse 23. Hevig 24. Tijdseenheid 26. Gravin van Holland 28. Plenzen 30. Boosheid 32. Aansporing 34. Reputatie 35. Partij 36. Mannetjeshond 37. Europees volk 39. Uitnodiging om te gissen 43. Engels telwoord 44. Roem Puzzel ook eens mee en maak kans op een prijs van 10, 8 of 6 euro. Uw oplossing kunt u uitknippen, kopiĂŤren of overschrijven en sturen naar Jan Geenen, Van Ravesteyn-erf 515, 3315 DW Dordrecht of e-mailen naar redactie@anbo-dordrecht.nl. Uw oplossing moet uiterlijk 20 oktober 2014 bij ons binnen zijn. Voor het overmaken van een eventuele prijs graag uw naam, adres en IBAN-nummer vermelden. De winnaars worden vermeld in het blad van november 2014. Veel puzzelplezier! 23

ANBO-Koerier oktober 2014

Oproep!

Puzzelplekkie: de oplossing van september De oplossing is:

De winnaars na loting onder goede inzenders zijn: de eerste prijs: H. Verheyen De tweede prijs: M.M. Arkenhbout de derde prijs: M. Veenstra-Rossen De winnaars worden gefeliciteerd, de gewonnen prijs wordt zo snel mogelijk naar de door u opgegeven rekening overgemaakt. 25

ANBO-Koerier oktober 2014

Poëzie & Standsverschil

Ab Küchler

Waarom is 'In het kleine café aan de haven' van Vader Abraham zo geweldig populair? Volgens mij heeft dat veel te maken met de inhoud van het refrein: Daar in dat kleine café aan de haven Daar zijn de mensen gelijk en tevree Daar in dat kleine café aan de haven Daar telt je geld of wie je bent niet meer mee In onze maatschappij tellen die verschillen meestal wel degelijk mee. Toon Hermans wees daar al op toen hij 'Kom-af' schreef: Ze had al van huis uit dat hele voorname, het zat in haar afkomst, zij was echt een dame. Ze had een vermogen, juwelen en ringen en onder haar ogen de betere kringen. Als je uit 'de betere kringen' komt heb je domweg een streepje voor. Dat verklaart de volgende reactie van Lévi Weemoedt: Ik keek uit mijn wiegje en dacht: mon dieu! Ik kom uit een achterstandsmilieu. Een manier om daar uit komen is beroemd (en daarmee rijk) te worden. Maar dat valt beslist niet mee, volgens Hans Dorrestijn: Ik streef net als genieën naar de onsterfelijkheid. Maar ik reik slechts tot de knieën der middelmatigheid. Standsverschillen waren vroeger ongetwijfeld groter dan nu. Misschien herinnert u zich nog uit 'De Kleine Parade' de zilverman, een oude baas die was aangenomen om voor Mevrouw het zilver te poetsen. De oude Hein, gespeeld door Leen Jongewaard, liet er geen twijfel over bestaan hoe hij over haar dacht: Lieve Heer doe mij een lol Doe es speciaal voor mij een wonder Maak de loper effe los Doe ’t gauw, dat mevrouw Dat mevrouw de trap afdondert Enkel dat, ik vraag niet meer Ken je lache, Lieve Heer.

Zelfs bij overlijden zijn standsverschillen vaak goed zichtbaar. Joost van den Vondel schreef een grafschrift 'Op jonkvrouw Isabelle le Blon'. Dat was voor 'het gewone volk' ondenkbaar: Hier sluimert Isabel le Blon, Die, als een roosje met de zon, Blijgeestig op haar steeltje stond, En riep met een bedauwde mond: Wat is de schoonheid? wat 's de roem Der jongheid anders als een bloem? Dit was haar eerste en laatste leer, Toen zweeg ze stil, en sprak niet meer. Grafschriften zijn ook gemaakt als grap; zo schreef De Schoolmeester er één voor zijn collega-dichter Hubert Kornelisz Poot: Hier ligt Poot Hij is dood Ook Cees Buddingh' schreef er één, maar die had niets met standsverschillen te maken: Hier ligt Gijs van Amerongen In de grond een goede jongen. Standsverschillen uit vroeger tijden komen wel heel erg hard naar voren in de eerste en de laatste strofe van het gedicht 'Blut' van Willem van Iependaal (1891-1970): Soms komt er een wagen met pluimen en krans. De bidders, ze stappen gezès in kadans in diepzwarte jassen en hoofden gedaald als blijk van d’r eerbied die … dik wordt betaald

Vaak komt er een wagen geen bloemen, geen kleed! de kar die gemeenlijk kadaverbak heet. Die rijdt met een vaartje tot vlakbij de put. Dof vallen de kluiten neer: blut … blut… blut. In 'Einde' gaf Toon Hermans aan dat al die verschillen er uiteindelijk niet meer toe doen: wij gaan geruisloos… ook voor de gróótste muil is er een kleine stille kuil.

Nieuwe leden De dames: A.P. van der Borg M. de Bus A.M. Huibregts-Egge J.J.M. Kramer

De heer A. Jaarsveld

Wij heten u van harte welkom bij ANBO Dordrecht. 27

ANBO-Koerier oktober 2014

Verjaardagskalender Nog een vergeten september-vermelding: Langs deze weg willen wij alsnog de heer L.G.E. Loos feliciteren die 17 september 92 jaar is geworden; helaas waren wij hem vorige maand vergeten te vermelden. Wij hopen dat we het op deze manier hebben goedgemaakt.

Alle leden die in oktober jarig zijn:

Op deze plek besteden wij speciale aandacht aan onze leden die de respectabele leeftijd van 90 jaar of ouder bereiken: mevrouw T. de Kievit, 18 oktober 92 jaar Het bestuur wenst u een hele fijne dag toe!

ANBO-SERVICE

Belangrijke telefoonnummers

Voor spoedeisende huisartsenzorg: 's avonds, â&#x20AC;&#x2122;s nachts, in het weekend of op feestdagen; op werkdagen vanaf 5 uur 's avonds tot 8 uur 's morgens Alarmnummer 112 Zorg aan huis: Snelle politiehulp maar 0900-8844 Aafje Zorglijn zonder zwaailicht InternosThuiszorg PlusBus: Informatie en reserveringen Stichting Wielborgh Thuiszorg telefoon 078-7508900 Stichting Wielborgh (algemeen) of e-mail bus@wielborgh.nl Curadomi (Christelijke Thuiszorg) Als thuis wonen een probleem wordt: Bureau Sociale Raadslieden Het Juridisch Loket Sociale Dienst Drechtsteden 078-7708910 Centrum Indicatie Zorg (CIZ) 0900-1404 Stichting SOS, telefonische hulpLandelijk nummer 088-7891440 dienst 24 uur per dag bereikbaar voor de Drechtsteden landelijk nummer 5 ct. per min.

Bericht van overlijden ontvingen we van: mevrouw V.Th.P. Bilderbeek-van Os

Wij wensen alle betrokkenen veel sterkte toe.

ANBO-Koerier oktober 2014

078-6542600

0900-8644 078-6483838 078-6492111 078-6492111 0900-2582581 088-1237011 0900-8020 078-6132322 0900-0767