Inhoud Het Boslandschap op de Veluwe
Jan den Ouden Leerstoelgroep Bosecologie en bosbeheer Centrum voor Ecosystemen Wageningen Universiteit
Klassiek beeld van opgaand bos
Cultuurhistorie en landgebruik bepalen diversiteit
Heideachtig bos en bosachtige heide
Levende cultuurmonumenten
Ugchelen-Beekbergen, vegetatie 1977 en dalkruid
Rienk-Jan Bijlsma
Ugchelen-Beekbergen, landgebruik 1832
Ugchelen-Beekbergen, verspreiding dalkruid
Rienk-Jan Bijlsma
Rienk-Jan Bijlsma
1
1
Conclusies (Clerkx & Bijlsma 2003)
De Wilde Kamp bij Garderen
Bosplanten correleren met historisch landgebruik.
Overgangsvormen tussen bos (veelal hakhout) en hei veel algemener dan verondersteld.
Typische bosrelictsoorten vooral in ‘heideachtig bos’.
Spontane bosontwikkeling leidt vaak tot verdwijnen van karakteristieke bossoorten.
Populaties van bosrelictsoorten kunnen gehandhaafd blijven indien het ‘nieuwe’ beheer vergelijkbare milieucondities schept als het ‘oude’ beheer.
Grootste cluster van de Wilde Kamp
Digitaal Hoogtemodel en Bonnekaart omgeving Garderen.
Cartografie: Gilbert Maas
De Man (1802-1812)
TMK (1847)
Oostelijke wal op de Wilde Kamp met spaartelgenbos
2
2
Isothecium op eik
Kadaster 1832
(oud)bossoorten 2007
Adelaarsvaren
Struikvormige cluster
Dalkruid
Witte klaverzuring
Hengel
Ontstaansmechanisme van klonale eiken
Hakhout
Afleggers
Onderzoek aan clusters
Hakhoutstoelen: kluwens van levend en dood hout
3
3
Ondergrondse structuren bij clusters Plattegrond uitgegraven cluster 1
Aflegger aan overstoven eik (Domburg)
Begraasde struik uit NPHV
Foto: Foto:Leo LeoGoudzwaard Goudzwaard
Begraasde struik met aflegger en vraatpatroon
Eikenclusters bij Schipborg, Kootwijk, Veluwezoom
4
4
Conclusies
Eikenclusters (klonale groepen van eiken) kunnen op veel plaatsen beschouwd worden als begrazingsrelicten
Niet al het bos was hakhout
Levende cultuurhistorie
Keuzes en dilemma’s voor het beheer
Hoe moeten we omgaan met levende cultuurhistorie zoals strubben en (voormalige) hakhoutbossen?
Leidt natuurontwikkeling tot verlies aan natuurwaarden en (de daaraan voorafgaande) cultuurhistorische waarden?
Levenloze en levende cultuurhistorie Voortschrijdende aantasting van de Anne Frank boom in Amsterdam
Foto: Helga Fassbinder
Foto: Helga Fassbinder
Figuren uit: Uit: Wernsen (2006) Pius Floris Boomverzorging Amsterdam
Slot
Dank aan: Paul Copini Ute Sass Klaassen Theo Spek et al. (RACM) Rienk-Jan Bijlsma Geldersch Landschap Natuurmonumenten
5
5