SAKANA 2019 “Adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten pertsonen eta haien familien gaineko memoria�
Entidad subvencionada por:
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Indizea ANFAS SAKANAN................................................................ 4 1. Arreta Goiztiarra......................................................... 6 2. Gaitasun Akademiko, Sozial eta Komunikaziozko Programa..................................... 10 3. Informazio eta Aholkularitza Programa................ 13 4. Familientzako Laguntza Taldeak............................ 15 5. Dinamizazio Azoziatiboko Programa...................... 16 6. Sentsibilizazio Programa.......................................... 20 7. Sakana zonaldeko Koordinazio Bilerak.................. 22 8. Jasotako Bisitak........................................................ 23 9.Hitzaldiak.................................................................... 24
Memoria Sakana 2019 | 3
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
ANFAS Sakanan ANFAS, adimen urritasuna duten pertsonen eta hauen familien alde lan egiten duen Nafarroako elkarte bat da. ANFAS 1961eko maiatzaren 28an sortu zen irabazi-asmorik gabeko elkarte gisa. 1970eko otsailaren 20an Erabilgarritasun Publikorako interesgarri izendatu zuten. 1999an Nafarroako urrezko domina jaso zuen eta 2010ean Nafarroako Zerbitzu Sozialen saria jaso zuen. Gure egitekoa, adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten pertsonek eta euren familiek, haien bizitza pertsonaleko proiektuak garatu ditzaten bermatzea eta eguneroko bizi kalitatea hobetzea da, Nafarroa justu eta solidario batean. Horretarako, konpromiso etiko batetik abiatuta, beharrezkoak dituzten zerbitzu eta laguntzak izan ditzaten bermatzen dugu. ANFASek, adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten pertsonen beharretan arreta jartzen du Nafarroa osoan zehar: Sakanan, Tuteran, Lizarran, IruĂąan, Baztan Bidasoan, Tafallan, Zangotzan. Sakanako zonaldean hain zuzen, 93 bazkide ditugu. Horietatik 47 familiek, adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituen kide bat dute bere sistema familiarrean.
4 | Memoria Sakana 2019
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
100 50 0
93
92 47
92 44
91 42
39
2019
2018
2017
2016
Personas socias en general
93
92
92
91
Personas socias con familiar
47
44
42
39
Personas socias en general Personas socias con familiar
2019ko urtarriletik aurrera, Lakuntzako lokalean ondorengo zerbitzuak eskaini ditugu: 1. Arreta Goiztiarra 0 - 6 urte bitartean. 2. Gaitasun Sozialak, Akademikoak eta Komunikazioa. 3. Informazioa eta aholkularitza. 4. Familien prestakuntza 5. Elkartearen dinamizazioa. 6. Sentsibilizazio Programa. 7. Koordinazio bilerak Sakanako zonaldean. 8. Jasotako bisitak 9. Hitzaldiak
Memoria Sakana 2019 | 5
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
1|Arreta Goiztiarra “Arreta Goiztiarrak 0 eta 6 urte bitarteko haurrei, haien familiei eta garatzen diren ingurukoei zuzendutako ekimenak biltzen ditu, ekimen horien helburua hauxe delarik: ahalik eta lasterren, erantzuna ematea arrisku egoeretan edota garapenean ematen diren nahasketen ondorioz suerta daitezkeen aldi baterako edo behin betiko beharrei. Arlo honetan egiten diren ekintzak konplexuak dira eta horregatik ezinbestekoa da terminoa bera behar bezala definitzea eta prozesuen egitura eta sistemazizazioa behar bezala zehaztea. Prozesuek haurra bere osotasunean hartu behar dute eta diziplina arteko edo transdiziplinako aholkularitzan adituak diren profesionalek antolatu behar dituzte�.
6 | Memoria Sakana 2019
Asociaci贸n navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
UDIAT egitaraua: Ordutegia goizez eta arratsaldez. Malgutasuna eskaintzen da, haurraren eta familiaren beharrak asetzeko nahian. Saioak. 45 minutuko saioak. Maiztasuna profesionalen eta familien artean adosten da. Gabonetako eta Aste Santuko oporrak errespetatzen dira familiaren antolakuntzaren onerako. Profesionalak. Logopedia eta Arreta Orokorra edota Psikomotrizitate saioak eskaintzen dira. Lekua. Saioak Altsasuko Txirinbulo Haur Eskolan eta Lakuntzako lokalean eskaintzen dira. 2019an zerbitzu honetan egon diren haurren perfila: 1. Arrisku biologiko handia duten haurrak. 2. Arrisku soziala izan dezaketen haurrak. 3. Adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten haurrak. Saioak egitearekin batera, haurraren familiarekin eta inguruarekin lan egin da. FAMILIAREKIN Familiekin batera lan egitea oinarrizko baldintzatzat jotzen da zerbitzu honetan eta ondorengo helburuetara zuzentzen da: 路 Harrera eta laguntza. 路 Haien beharrak kudeatzea. 路 Elkartean parte-hartzea sustatzea.
Memoria Sakana 2019 | 7
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
INGURUAREKIN Arreta Goiztiarreko programan, ingurua interbentzio helburua izan behar du. Honek ondorengoa suposatzen du: · Erlazio sozialak lortu eta mantentzea. · Inguruarekiko trebezia emozionala izatea. · Ekimen berriak sustatzea. · Lehentasunak adieraztea eta erabakiak hartzea. · Inguruko zerbitzuak erabiltzea (ludoteka, parkea, dendak…) · Ingurunera egokitzea. PARTEHARTZAILEAK De 0 a 3 años De 3 a 6 años
26 De14 3 a 6 años De 0 a 3 años
37% De 0 a 3 años De 3 a 6 años
31%
63%
40 haur horiek astean batez beste 113 saio jaso behar izan69% dituzte, eta honela geratu dira: 0-3 urte bitartean Logopedia Arreta Orokorra 26 40
8 | Memoria Sakana 2019
3-6 urte bitartean Logopedia Arreta Orokorra 19 28
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Sakanan Arreta Goiztiarreko programan bi profesionalek egiten dute lan jardun partzialarekin (psikologoa eta logopeda bat): • Logopedia saioak ematen dituen profesionalak Logopedian Diplomatura + EGA. • Arreta Orokorreko saioak ematen dituen profesionalak Psikologian Lizentziatura + Psikomotrizitate Terapeutikoan aditua + EGA.
2012. urtetik parte-hartzaile kopurua: 120 100 80 60 40 20 0
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Nº niños y niñas
15
14
10
20
29
37
37
40
Nº de sesiones
19
19
22
30
35
60
114
113
2019an, aurreko urtean baino 3 haur gehiago artatu dira; hala ere, saio gutxiago egin dira, haur bakoitzak dituen beharren araberakoak baitira.
Memoria Sakana 2019 | 9
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
2|Gaitasun Akademiko, Sozial eta Komunikaziozko Programa Programa honetan profesional batek egiten du lan. Logopedian Graduatuta, Gizarte Integrazioa, zeinu hizkuntza A2 maila eta EGA titulazioa dauka. Programa honetan irakasten diren arloak honako hauek dira:
10 | Memoria Sakana 2019
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Abenduan, programarekin bat datorren beste profesional bat sartu zen. Sakana inguruan bizi den profesionala da. Profesional hori lanean hastea ezinbestekoa izan da; izan ere, Arreta Goiztiarreko programan artatutako haurren kopurua handitzen ari da, eta beharrezkoa da plantilla handitzea, inguruko beharrei erantzun ahal izateko. Irakasten diren arloak honako hauek dira: GAITASUN AKADEMIKOAK Helburuak: • Irakurmena eta idazmenaren jabetze eta garapena landu. • Hiztegia garatu eta hizkuntza-baliabideak eskuratu. • Kontzeptu matematikoen erabilera funtzionala lortu. • Arlo kurrikularretan laguntza eman. GAITASUN SOZIALAK Helburuak: • Pertsonen arteko erlazioetan portaera egokiak sortu eta garatu. • Elkarrizketa bat modu egokian hasi, mantendu eta bukatu. • Plangintze-trebetasunak sustatu: arazoen aurrean jokabide egokiak sustatu eta norberak bere erabakiak hartzeko gaitasuna landu. • Inguruko baliabideak erabili irteerak eginez, klaseetan ikasitakoa praktikan jartzeko.
Memoria Sakana 2019 | 11
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
KOMUNIKAZIO GAITASUNAK Helburuak: • Ahozko komunikazioa sustatu, edo komunikazio-sistema handigarriak edo/eta alternatiboak garatu. • Hizkuntzaren arloak garatu: - Semantika (hiztegia) - Pragmatika (hizkuntzaren erabilera funtzionala) - Morfosintaxia (esaldien egitura) - Fonologia (mintzamenaren gorabeherak) Halaber, familiekin elkarlanean arituko gara, eta baita ere heziketazentroekin. Azken bi urteetan arreta eman zaien haur eta nerabe kopurua: 15 10 5 0
2015
2016
2017
2018
2019
Nº niños y niñas
5
6
9
7
8
Nº de sesiones
7
11
12
10
12
2019an 8 parte-hartzaile izan dira eta guztira astean 12 saio eskeini dira.
12 | Memoria Sakana 2019
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
3|Informazio eta Aholkularitza Programa Adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten pertsonei eta haien familiari zuzenduta dago. Programa honen helburua aholkatzea, laguntzea, orientatzea, informazioa transmititzea eta eskariak jasotzea da.
Memoria Sakana 2019 | 13
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Programa honetan gizarte-langile bat jarduten du. Familiekin eta gizarte zerbitzuekin lanean aritzen da. Momentu honetan 110 expediente irekita ditugu, aurten 22 familiekin lan egin dugu, eta 50 arreta eskarea.
120 100
91
109
102
110
80
Expedientes Familias aten
60 40 20 91
109
0 102
5 110
2016
19 2017
18 2018
Expedientes abiertos Familias atendidas 5
2016
19 2017
18 2018
14 | Memoria Sakana 2019
22
2019
22
2019
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
4|Familien prestakuntza Aurten, zonaldeko familientzako prestakuntza-hitzaldi bat antolatu dugu. 11 pertsona bertaratu ziren, eta 9 haurrek erabili zuten ANFASek eman zuen kontziliazio-zerbitzua.
Memoria Sakana 2019 | 15
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
5|Elkarteak Dinamizatzeko Programa Gure inguruko programetara joaten diren erabiltzaileek eta haien familiek jolas-jarduerekin bat egin dezaten, 2019an 3 topaketa antolatu genituen:
16 | Memoria Sakana 2019
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
• Sakanako familien topaketa, 2019-03-30; 23 lagun bertaratu ziren. Topaketa honetan hurrengo ekintzak eman ziren:
• Ikasturte amaierako jaia, 2019-06-11n egin zena. Honako hau izan zen: Festara 40 lagun baino gehiago joan ziren.
Memoria Sakana 2019 | 17
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
• Eguberri festa, 2019-12-18an ospatu zena, oso festa maitagarria eta parte-hartzailea izan zen:
18 | Memoria Sakana 2019
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
• Gainera, inguruko familiak eta profesionalak Salting Iruùera joan ziren 2019-12-20an, Gabonetako ospakizunari amaiera emateko. 30 lagun inguru bertaratu ziren, eta tirolina, koltxonetak eta askaria hartu zituzten.
Memoria Sakana 2019 | 19
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
6|Sentsibilizazio Programa ANFASen ustez, garrantzitsua da inguruko haurrei arreta ematen dieten profesionalak sentsibilizatzea, arreta goiztiarraren garrantziari buruz eta haur horiek ANFASen jasotzen duten babesari buruz, Gaitasun akademikoak, sozialak eta komunikaziokoak bezalako ANFASen programen bidez. Funtsezkoa da haurrekin egin daitezkeen esku-hartzeen detekzio goiztiarra, esku-hartze programak ahalik eta azkarren abian jartzeko, desgaitasuna saihesteko edo etorkizuneko mendekotasuna minimizatzeko.
20 | Memoria Sakana 2019
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Horregatik, programa honetako Arreta Goiztiarreko programako teknikariek bilerak egin dituzte Hezkuntza, Osasun eta Gizarte politiketako profesionalekin. Bilera horiek honako hauek dira:
• • • • • • • • •
Etxarriko pediatra Txioka ikastola. Altsasu. Andra Mari ikastola. Etxarri-Aranatz E.I. Txirinbulo. Altsasu E.P. Zelandi. Altsasu E.p. Domingo Bados. Olazti E.P. Luis Fuentes. Lakuntza Kattuka Haur Eskola, Arbizu E.P. Atakondoa, Irurtzun.
Era berean, 2019-05-19ko Lakuntzako azoketan ANFAS-Sakana sentsibilizatzeko programa zabaldu zen. Stand batean egon ginen, eta Gaitasun akademikoak, sozialak eta komunikazioko partaideak eta inguruko profesionalak bertan egon ziren.
Memoria Sakana 2019 | 21
Asociación navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
7|Sakana zonaldeko Koordinazio Bilerak Sakana zonaldeko profesionalekin egiten diren bilerak, adimen urritasuna edota garapenean zailtasunak dituzten haurren familien beharrei erantzuna ematea dute helburu. Bilera hauetan aurtengo urtean zehar ebaluatuko diren helburuak markatzen dira. Ondorengo profesionalek parte hartzen dute: • Arreta Goiztiarreko Logopeda. • Arreta Goiztiarreko Estimulatzailea • Gizarte-Langilea • Arreta Goiztiarreko Programako arduraduna • Sakana zonaldeko arduraduna
Aurten koordinazio bilera hauek egin dira: • 15-02-2019 • 03-04-2019 • 04-10-2019 • 08-11-2019 • 19-11-2019 • 13-12-2019
22 | Memoria Sakana 2019
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
8|Jasotako Bisitak 2019-11-14an Nafarroako Arreta Goiztiarreko zuzendariak bisitatu zituen ANFAS Sakana-ko egoitzak, itundutako zerbitzuaren funtzionamendua gertutik ezagutzeko.
Memoria Sakana 2019 | 23
AsociaciĂłn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
9|Hitzaldiak 2019ko abenduaren 1an, Nerea MartĂnez, ANFAS Sakana-ko Arreta Goiztiarreko Psikomotrizistak, IVX Psikomotrizitate Praktikako Jardunaldietan eman zuen hitzaldi bat. Hauek Gasteizko Europa Biltzar Jauregian izan ziren. Bertan programa honetako funtzionamendua eta bere esperientzia pertsonala azaldu zuen.
24 | Memoria Sakana 2019
Asociaciรณn navarra en favor de las personas con discapacidad intelectual o trastornos del desarrollo y sus familias
Memoria Sakana 2019 | 25
ANFAS SAKANA Uriz kalea, 32 · 31830 Lakuntza 948 57 61 52 rzpamplona@anfasnavarra.org