Berlin.
Hi, Berlin Begin dit jaar ben ik met mijn opleiding op excursie gegaan naar Berlijn. De stad waar de geschiedenis en de mega hippe toekomst tegelijk te zien zijn. Wat het meeste opviel was de hoeveelheid conceptstores die in elke wijk in de winkelstraat te vinden waren. Winkels geheel gericht op kleding (van tot noch toe onbekende) modeontwerpers uit Berlijn, Scandinavische meubelen, vintage badmode, vegetarisch snoep of zelfs (nee ik verzin het niet) theekruiden. Doet Berlijn er goed aan om zoveel concept winkels te openen? En hoe komt het dat het er nu al zoveel telt in de stad? De conceptstore is een relatief nieuwe trend(2), dat wil zeggen dat voor de trendsetters ze al een tijdje bestonden maar pas sinds enige tijd ook worden bezocht door de trendvolgers. Het zijn de winkels die kleine merken en zelfstandige designers en ondernemers ondersteunen door hun producten in hun store op te nemen. Er is een hernieuwde vraag naar betaalbaar design waar zij antwoord op geven. De kwaliteit is belangrijker geworden voor de consument, niet meer de kwantiteit. De winkels hebben producten ingekocht met eenzelfde identiteit. Elk item in de conceptstores vertelt een verhaal wat uiteindelijk samenhangt met de visie van het bedrijf. Zo is er catering voor een bepaalde niche, een specifieke doelgroep die zich hier door voelt aangetrokken. Je zou kunnen zeggen dat dit voor minder klanten zorgt, want hoe specifieker het product, des te minder mensen spreekt het aan, toch? Het tegendeel lijkt waar te zijn: de winkels met ‘nieuwe formule’ poppen als paddenstoelen uit de grond. Het grote epitome der conceptstores in Berlijn is het winkelcentrum dat er speciaal aan is gericht: ‘Bikini Berlin’ (1). Het is in de ’50 jaren gebouwd tussen de Kaiser Wilhelm Herdenkingskerk en de Zoologial Garden in. Het gebouw valt op met meer dan 200 meter in lengte. Het is een assortiment van gebouwen die later gebundeld tot Bikini Berlin werden gedoopt. Zodoende werd het in 2014 hernieuwd geopend. Bikini huist creativiteit, naar eigen woorden, en werd binnen no-time een magneet voor het trendbewuste en internationale publiek. Ook worden er geregeld evenementen gehouden in het hoofdgebouw. Met thema’s als kunst, mode, muziek, design, eten en film..
Grappig genoeg staan de Bikini Shopping Mall of de losse gevestigde conceptstores niet boven aan de lijst van het beste shoppen in Berlijn(4). In tegendeel: waar het meeste geld lijkt te worden uitgegeven is het standaard luxe warenhuis KaDeWe (vergelijkbaar met de Bijenkorf) en andere ‘traditionele’ winkels en lokale markten. Verbazingwekkend genoeg is de Bikini Mall niet veel te vinden op toeristische websites, hoewel het al 2 jaar geleden geopend is. Je zou denken dat 200 meter aan vernieuwende winkels wel voor wat nummers bovenaan de lijsten zouden zorgen. En dat terwijl de lijst met het totale aantal conceptstores ter wereld het langste is afkomstig uit Berlijn. De toeristen worden aangetrokken tot de concept winkels alsof het attracties zijn(3). Maar het geld geven ze uit in de gewone warenhuizen. Wie er wel geld spenderen in de stores zijn de rasechte trendy Berlijners en enkele kunst georiënteerde toeristen. Wat belangrijk is om te onthouden is de structuur van de stad. Berlijn heeft geen centrum, elke buurt heeft daarom zijn eigen winkels en restaurants, telkens een tikkeltje anders. Zo is de sfeer in Kreuzberg (voormalige ‘place to be’) nu minder hip en heeft de buurt Mitte vooral de aandacht. Als gevolg vestigen nieuwe pop-up stores en conceptwinkels zich hier. De anti-centrum stad is als gevolg van de scheiding van Oost en West Berlijn. Toen de muur nog stond gingen alle buurten zich op zichzelf focussen en zo ontstond er na de muur een stad zonder centrum. Maar de drang voor ontwikkeling in Berlijn is groot. Grote panden zijn nog niet af of een nieuw reusachtig bouwproject is al van start gegaan er tegenover. Wil Berlijn niet bekend staan om hun conceptstores? De toeristen sites staan vol met de leukste bars, eet-cafes, kunstgalerien en markten(5)(6). Geen conceptstore te vinden. Ligt dit dan aan de marketing? Ik denk dat de conceptstores nog te ver gegrepen zijn voor de ‘standaard’ toerist. Ook denk ik dat Berlijn de 2 verschillende typen toerist erkent: de KaDeWe shopper en de trendsetters die naar de conceptstores gaan (en daadwerkelijk geld uitgeven) De traditionele winkels zijn makkelijk online te vinden en de conceptstores, die minder makkelijk te vinden zijn, tenzij je gericht zoekt, blijven zo iets exclusiever, denk aan selectieve promotie of mond tot mond reclame. De bruisende, snel vernieuwende cultuur van Berlijn zal de conceptstores draaiende houden. Ook het kunstzinnige buitenlandse publiek zal blijven aangetrokken worden tot de hoofdstad. Zo doet Berlijn er goed aan om zich, door middel van conceptuele winkels, boven aan de lijst van hippe steden te houden
Bronnenlijst (1.) - Almanach Berlin Magazine Issue 1 January 2016 (2) - Retail Design Boek door Otto Riewoldt (3) - slowretail.wordpress.com (4) - igant.de (5) - fabsearch,com (6) - hipshops.com
Angelique Kuijpers.